o Sağlık Turizminde Örnek Destinasyonlar

o Sağlık Turizminde Potansiyel Pazarlar

o Sağlık Turizminde Sınır Ötesi Sağlık Hizmetleri Avrupa Direktifi ve Avrupa Pazarı

o Sağlık Turizminde Tanıtım ve Pazarlama

o Sağlık Turizminde Kalite ve Akreditasyon

o Sağlık ve Sağlık Turizminde İnsan Kaynağı

o Sağlık Kuruluşlarında Uluslararası Hasta Departmanı İşleyişi ve 7/24 Ulaşılabilirlik

o Uluslararası Hastalarda Kültürlerarası Diyalog, Yabancı Dil ve İletişimin Önemi

o Sağlık Turizminde Aracı Kurumların Rolü ve Taşıması Gereken Şartlar

o Sağlık Turizminde Hukuk ve Mevzuat

o Sağlık Turizminde Sağlık Bakanlığı’nın Çalışmaları ve Hedefleri

o Bölgesel Kalkınmada Sağlık Turizminin Önemi ve Yerel Yönetimlerin Rolü

o Sağlık Turizminin Çeşitleri ve Entegrasyonu (Tıp Turizmi, Termal Turizm ve Yaşlı Turizmi)

o Sağlık Serbest Bölgeleri, Şehir Hastaneleri Sağlık Turizmine Nasıl Yön Verecek

o Sağlık Turizminde Üniversitelerin Rolü

o Sağlık Turizminde Devlet Destekleri (Tanıtım Desteği, Vergi İndirimi vb.)

KONGREDE VARILAN SONUÇLAR

GENEL

•Dünyada sağlık turizmi, en hızlı büyüyen hizmet sektörü olmuştur.

•Sağlık turizmi; herkesin kaliteli sağlık hizmetlerine erişiminisağlayan ve istihdam artıran, ekonomilere katkıda bulunan bir sektör olmuştur.

•Sağlık turizminde dünyada dönen yıllık ciro 100 milyar $ civarında ve bu amaçla seyahat eden kişi sayısı ise yıllık milyonlarla ifade edilmeye başlanmıştır.

•Sağlık Turizminde başarılı olmak için kalite, uluslararası standart, markalaşma, tanıtım ve yenilikçilik çok önemlidir.

•Sağlık turizmi uluslararası bir hizmet sektörü olup, rekabet hızla artmaya başlamıştır. Sağlık turizminin; tıp turizmi, termal turizm, yaşlı turizmi, sporcu turizmi vb. birçok bölümü vardır. Sağlık turizminde tüm bu alt bileşenlerin entegrasyonu başarı için çok önemlidir. Özellikle yaşlı turizmi gelecekte çokbüyük bir potansiyeldir .

•Gelişmiş batı ülkelerinde nüfusun yüzde 20'den fazlası 60 yaşınüstündedir. Bunların bakım maliyetleri ülke ekonomilerini tehditetmektedir. Ülkeler ve sigortalar bu grubun bakım maliyetlerini düşürmek için sağlıklı yaşlanma ve yaşlı turizmini bir çıkış olarak görmektedir.

•Sağlık turizminde sürekli eğitim, insan kaynağı ve yüksek teknolojinin kullanımı çok önemlidir.

•Sağlık turizminde dünyada bölgesel destinasyonlar ve işbirlikleri önem arz etmektedir. Sağlık turizmi dünyada 5-6 bölgede yayınlanmıştır. Uzakdoğu (Malezya, Singapur, Tayland, Hindistan) Ortadoğu (Dubai, Ürdün, İsrail, Mısır)

Doğu Avrupa (Türkiye, Macaristan, Polonya, Çek Cumhuriyeti) BatıAvrupa (Almanya, Avusturya, Belçika) Güney Afrika, Kuzey Amerika, Brezilya, Güney Kore ve Çin.

•Dünyada sağlık turizmi destinasyon ve pazarları netleşmeye başlamıştır ve ayrışmıştır. Ancak bazı ülkeler hem iyi bir destinasyon hem de iyi bir pazardır. (Örneğin ABD. Binlerce zengin Ortadoğulu tedavi için bu ülkeye gitmektedir. Ancak 50 milyonu aşkın sigortasız ve orta gelir seviyesindeki milyonlarcakişide tedavi için Brezilya'ya, Güney Amerika'ya ve Uzak Doğu'yagitmektedirler.)

•Sağlık turizminde bilgi paylaşımı ve bilişim teknolojisinin kullanımı çok önemlidir.

•Sağlık turizminin temel amacı; insanlığın daha iyi sağlık hizmeti alması ve sağlıklı yaşam süresi ve sağlığa erişebilirliği kolaylaştırılmış olmasıdır. Farklı bir açıdan değerlendirilir ise DSÖ "İkibinli Yıllarda Herkese Sağlık" prensibiyle çok uyumlu bir gelişmedir. Bunların tabi sonucu

olarak önemli bir ekonomik alan, bazı ülkelerin ekonomisine ciddi katkı sağlayan bir sektör haline gelmiştir.

TÜRKİYE AÇISINDAN

•Türkiye; bulunduğu coğrafik konumu iklim, kültür, siyasi ve ekonomik istikrar özellikle de sağlıkta dönüşüm programı sonrasında gelişen sağlık hizmetlerinin kaliteli ve ekonomik sunumuyla çok büyük bir avantaja sahiptir.

•Sağlık turizminde ülkenin tabii avantajının yanı sıra hükümetinsağlık turizmine ciddi olarak sahip çıkması ve Sağlık Bakanlığı bünyesinde yasal olarak sağlık turizmini düzenleyen, denetleyen ve koordine eden bir başkanlığın bulunması, sağlık turizminin ülkede gelişmesine ve hizmet alıcı olan kişilere ve yatırımcılara çok güven vermektedir. Dünyada bu yapıya sahip sadece 4-5 ülke vardır. (Malezya, Singapur, Güney Kore, Ürdün vb)

•Türkiye’de sağlık turizminde yeni başlayan vergi indirimi, yurtdışı tanıtıma finansal destek ve Sağlık Bakanlığı'nın sektörü destekleyen ve denetleyen yapısı Ülkemizi dünyada sağlıkturizmi alanında lider bir konuma getirecektir.

•Sağlık turizminde insan kaynağı çok önemlidir. Yabancı dil bilen sağlık potansiyelleri ve ara eleman sayısı mutlaka artırılmalı, çeşitlendirilmeli bununla ilgili sertifika programları yapılmalı, üniversitelerde bölümler açılmalı özellikle yeni gelişen yaşlı bakımı, rehabilitasyon, fizyoterapistler, teknikerler vb.

•Üniversiteler sağlık turizmi alanında araştırmalar ve bilimsel çalışmalar yapmalı inovasyona önem verilmelidir.

•Sağlık Bakanlığı; sağlık turizmine hizmet verecek dünyada örneği çok olan yenilikçi hizmet alanlarının standartlarını belirlemeli ve mevzuatları yapmalı, (Kür ve rehabilitasyon merkezi, yaşlı emekli köyü, obezite ile mücadele merkezi, sağlıklı yaşam kentleri vb.)

•Sağlık Bakanlığı'nın yeni geliştirdiği 'Sağlık Serbest Bölgeleri Projesi' dünyaya örnek olabilir. Ancak iyi planlamalı,bu bölgeler sadece hastanelerin kümeleşme yerleri olmamalı.

Arge-teknokent, rehabilitasyon, sosyal tesisler vb. içeren bir konsepte sağlık köyleri olmalı.

•Kongreler daha çok kalite, markalaşma, destinasyon ve pazarlamaya yönelik olmalı ayrıca alt konularda spesifik çalıştaylar ve paneller düzenlemeli

•Türkiye’de kamu, özel sektör, sivil toplum kuruluşları ve üniversitelerin koordinasyon ve işbirliği daha da güçlendirilmeli,

•Dünyadaki gelişmeler titizlikle takip edilmeli sürekli araştırmalar yapılmalı. Kalite ve Uluslararası Standartlardan taviz verilmemeli,

•Sağlık Turizmi tüm branşlarıyla geliştirilip entegrasyon sağlamalı, insan kaynağı efektif kullanılmalı,

•Yaşlı ve Engelli Turizmi açısından Türkiye coğrafyası; iklimi kaliteli sağlı hizmet sunumu ve turizm ülkesi olması, yıllık 10 milyona yakın 60 yaş üstü turist kabul etmesi ile çok potansiyelbir ülkedir.

•Yaşlı ve Engelli Turizmi ile ilgili alt yapı ve mevzuat çalışmaları acilen yapılmalıdır. Batının 200 milyonu aşkın bu hedef kitlesinde en az yüzde 10'nu Türkiye'ye çekecek çalışmalara hemen başlanmalıdır.

•Sağlık Turizminde en öncelikli pazar çevremizde yaşayan 1 milyar nüfustur. En önemli sürdürebilirlik için engelimiz dil problemidir. En önemli konu kalite ve tanıtımdır.

•Sağlık Turizmi Derneği 8 yıllık faaliyetleri ve bugünkü çalışmalarıyla Türkiye’de ve Dünyada sağlık turizmi alanında saygın ve lider bir sivil toplum kuruluşu olmuştur.

•6. Uluslararası Sağlık Turizmi Kongresi'nin daha geniş katılımlı ve kapsamlı olarak Eylül 2012 tarihinde Medikal Turizmin Başkenti İstanbul'da yapılmasına ve hazırlıkların erkenden başlanmasına karar verilmiştir. (25-11-2012)

Kongre yürütme kurulu adına Sağlık Turizmi Derneği Başkanı

Prof. Dr. Mustafa Paç

TURİZM BAKANLIĞI VERİLERİ

Türkiye Turizmi 2009’da Dünya Yedincisi Türkiye, 1982‟de turizm alanında başlattığı yatırım hamlelerini 2000‟li yıllarda daha daartırarak dünya turizminde söz sahibi ülkeler arasına girmiştir.Uluslararası turizm pazarında gerek turizm gelirleri ve gerekse gelen turist sayısı bakımından ilk on ülke içerisinde yer almayıbaşarmıştır.

Türkiye, 2000 yılında gelen turist sayısı bakımından dünyada 20.sırada yer alırken 2009 yılında 7. sıraya yükselmiştir.

2000 yılında turizm geliri bakımından dünyada 14. sırada yer alan Türkiye, 2009 yılında 9. sıraya yerleşmiştir.

Dünya Turizm Sıralamasında Türkiye

Yıllar

TurizmGeliri

Sıralama

TuristSayısıSıralama

2000 14 292001 11 172002 12 172003 9 152004 8 122005 8 92006 9 122007 10 102008 9 82009 9 72010

http://dtxtq4w60xqpw.cloudfront.net/sites/all/files/pdf/2_international_tourism_receipts_us_billion.pdf

http://www2.unwto.org/

Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü verilerine göre 2002-2010 yılları arasında turist sayısı bakımından dünyada % 34,6‟lık bir büyüme yaşanırken Türkiye bu oranın üzerinde bir artış sergilemiştir.

TÜİK Verilerine Göre Türkiye’ye Gelen Turist Sayısı ve Sağlanan Turizm Geliri Bilgileri.

Yıllar

Turist

Sayısı

(milyon

kişi)

TurizmGeliri(MilyarUSD)

Ortalama

Harcama

(USD)

Turistlerin SağlıkHarcaması(MilyonUSD)

Toplamdaki Pay (%)

2001 13,5 10,5 7772002 15,2 12,4 816 147 1,22003 16,3 13,9 850 204 7,12004 20,3 17,1 843 284 8,02005 24,1 20,3 842 343 8,42006 23,2 18,6 803 382 11,02007 27,2 21,0 770 442 10,02008 31,0 25,4 820 486 9,32009 32,0 25,1 783 447 7,42010 33,0 24,9 755 433 6,82011 36,2 28,1 778 488 7,62012 36,8 29,4 798 628 8,3

2012İlk 3Ay

4,2 3,5 835 101 2,9

2013İlk 3Ay

5,0 4,9 982 171 3,5

http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=15845

UNWTO verilerine göre turizm geliri, seyahat ve yolcu taşımacılığı kalemlerinden oluşmakta iken (2012 yılı turizm geliri 25,7 milyar USD), Türkiye İstatistik Kurumu Eurostat ve Dünya Turizm Örgütünün turizm istatistikleri metodolojisinde sonyıllarda yaptıkları yenilikler dikkate alınarak kurumumuz tarafından yayınlanmakta olan turizm istatistikleri metodolojisigüncellenmiştir. Bu kapsamda, uluslararası tanımlara uygun olarak yerli firmalar tarafından taşınan ziyaretçilerin uluslararası ulaşım harcamaları, marinalarda ziyaretçilerin yapmış oldukları harcamaları kapsayan marina hizmet bedelleri ve

ziyaretçilerin ülkemizde yapmış oldukları GSM dolaşım harcamaları turizm gelirine dâhil edilmiştir.

T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Dünya Turizm Örgütü (UNWTO), Eurostat ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ile işbirliği içinde ulusal ve uluslararası ihtiyaçları gözeten istatistikler üretme görevini sürdürmektedir.

Bugüne değin Bakanlığımızca yayınlanan bültenler içeriğinde yalnız yabancı ziyaretçi sayıları yer almaktaydı. Uluslararası uyumu sağlamak amacıyla revizyon kapsamında yabancı ziyaretçi sayılarına, yurt dışında ikamet eden vatandaş sayılarının eklenmesi suretiyle toplam ziyaretçi sayıları elde edilmiştir. Yurt dışında ikamet eden vatandaş ziyaretçiler, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı verileri derlenerek elde edilmiştir. Değişiklik “Giriş-Çıkış Yapan Ziyaretçi, Yabancı ve Vatandaşlar” bültenine iki tablo eklenerek Nisan ayı bültenine yansıtılmıştır.

“Ziyaretçiler” ve “Yurt Dışında İkamet Eden Vatandaş Ziyaretçiler” tabloları her 3 aylık (çeyreklik) dönemler sonundaTürkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni’nin yayınlanmasını takiben güncellenecektir.

Söz konusu revize çalışmaları 2003–2012 yılları için yıllık bazda geriye dönük güncellenerek internet ortamında yayınlanacaktır. Buna ek olarak Dünya Turizm Örgütü Nisan Ayı Barometresi’ nde yayınlanmış ziyaretçi sayıları revize edilmiş istatistiklerdir. Ancak yayınlanan değerler Dünya Turizm Örgütü’nce ziyaretçi sayısından günübirlikçilerin düşülmesi suretiyle elde edilmiş turist sayısını yansıtmaktadır.

Son olarak Türkiye İstatistik Kurumu’nun yayınlamış olduğu ziyaretçi sayıları çıkış verilerini esas almaktadır. T.C. Kültürve Turizm Bakanlığı istatistiklerinde ise giriş sayıları kullanılmaktadır. Ülkemize gelen ziyaretçi sayıları için Bakanlık verilerinden, turizm geliri ile ilgili hesaplamalar sözkonusu olduğunda ise TÜİK istatistiklerinden faydalanılması yerinde olacaktır

Turizm İstatistikleri, I. Çeyrek: Ocak-Mart, 2013

Turizm geliri geçen yılın aynı çeyreğine göre %39,6 arttıTurizm geliri Ocak, Şubat ve Mart aylarından oluşan I. çeyrekte bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %39,6 artarak 4 918 553 bin$ oldu. Turizm gelirinin %72,5’i yabancı ziyaretçilerden, %27,5’i ise yurt dışında ikamet eden vatandaş ziyaretçilerden elde edildi.

Ziyaretçiler, seyahatlerini kişisel veya paket tur ile organize etmektedirler. Bu çeyrekte yapılan harcamaların 4 406 212 bin $’ını kişisel harcamalar, 512 341 bin $’ını ise paket tur harcamaları oluşturdu.

Ziyaretçilerin kişi başına ortalama harcaması 982 $ olduBu çeyrekte yabancıların ortalama harcaması 868 $, yurtdışında ikamet eden vatandaşların ortalama harcaması ise 1 442 $ oldu.

Ziyaretçi sayısı geçen yılın aynı çeyreğine göre %18,7 arttıÜlkemizden çıkış yapan ziyaretçi sayısı 2013 yılı I. çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %18,7 artarak 5 008 425 kişi oldu. Bunların 4 076 518’ini yabancılar, 931 907’sini ise yurt dışında ikamet eden vatandaşlar oluşturdu.

Turizm gideri geçen yılın aynı çeyreğine göre %38,5 arttıYurt içinde ikamet edip başka ülkeleri ziyaret eden vatandaşlarımızın harcamalarından oluşan turizm gideri, geçen yılın aynı çeyreğine göre %38,5 artarak 1 205 355 bin $ oldu. Bunun 859 929 bin $’ını kişisel, 345 426 bin $’ını ise paket turharcamaları oluşturdu. 

Yurt dışını ziyaret eden vatandaş sayısı 2012 yılı I. çeyreğine göre %31,4 arttı Bu çeyrekte yurt dışını ziyaret eden vatandaş sayısı bir önceki

yılın aynı çeyreğine göre %31,4 artarak 1 659 631 kişi oldu. Bunların kişi başı ortalama harcaması 726 $ olarak gerçekleşti.

Türkiye, Mavi Bayraklı Plaj Sayısında Dünya Dördüncüsü

2002‟de 127 Mavi Bayraklı plaja sahip olan Türkiye, 2010‟da 314 Mavi Bayraklı plaj ile dünyada 4. olmuştur. Mavi Bayrak uygulaması yapan 48 ülke arasında İspanya 523 plaj ile 1., Yunanistan 421 plaj ile 2., Fransa 321 plaj ile 3. sırada yer almaktadır.

Uluslararası alanda marinalar sıralamasında ise Almanya 111 marina ile 1. sırada yer alırken, Almanya’yı 84 marina ile İspanya, 76 marina ile Hollanda izlemektedir. Türkiye 14 marina ile 9. sırada yer almaktadır

GENEL BİLGİ

Dünyada ve ülkemizde sağlık turizmi son yıllarda hızla yükselenbir eğilim olup çok önemli bir alternatif turizm çeşididir.

Sağlık turizmi; sağlığına kavuşmak için ikamet ettiği ülkedenbaşka bir ülkeye herhangi bir sebeple tedavi amaçlagidilmesidir.

Sadece hastanelerde tedavi için gidilen bir turizm çeşidi olarakdeğerlendirilmemesi gereken sağlık turizmi 3 ana başlıktadeğerlendirilmektedir.

1. Tıp Turizmi (Hastanelerde tedavi ve ameliyat vb. işlemler)

2. Termal Turizm (Termal Tesislerde rehabilitasyon ve dinlenmevb. hizmetler)

3. Yaşlı ve Engelli Turizmi (Geriatrik tedavi merkezi veyayaylalarda sosyal aktivitelerle birlikte uzun sürelikonaklamalar)

Sağlık turizminin temel sebepleri

1. Ülkesinde yüksek teknolojili sağlık hizmetleri ve profesyonelinsan kaynaklarının azlığı veya yokluğu,

2. Tedaviyle birlikte tatil yapma arzusu,

3. Sağılık hizmetlerinin kendi ülkelerinde pahalı olması,

4. Çok daha kaliteli sağlık hizmeti almak istenmesi,

5. Kendi ülkesinde herhangi bir sebepten dolayı ameliyatınınbilinmesini ,istenmemesi (Estetik Cerrahisi, İnfertilitetedavisi vb.)

6. Ülkesinde iklim ve coğrafi olarak tatil için kısıtlı imkanolduğu durumlarda yapılan turizm hareketliliği (ormanlık,yaylalar, tarihi ve kültürel zenginliği olan ülkeleregidiş),çoğunlukla termal tesisin veTermal Turizm imkanlarınınçok olduğu bir ülkede tatil yapma talebi.

7. Kronik hastaların, yaşlıların ve engellilerin başka ortamlaragitme ve tedavi olma isteklerinin oluşması,

8. Uyuşturucu ve farklı bağımlılıkları olan kişilerin farklıveya daha uygun ortamlarda olma istekleri,

9. Kişinin hayata tutunma ve yaşam isteği.

Sonuç olarak sağlık turizmi çok çeşitli olup bir çok sebebi deiçinde barındırmaktadır. Temel sebep daha iyi imkanlarda farklıbir ülkede sağlığını tekrar elde etmek için yapılan turizmçeşidi olup hızla yükselen bir sektördür.

Türkiye’de Sağlık Turizmi

Ülkemizde 42 adet JCI ile akredite olmuş uluslararasıstandartlarda akredite olmuş sağlık kuruluşu mevcuttur.

Başta İstanbul ve Ankara olmak üzere özel, kamu ve üniversitehastaneleri dünyadaki en yüksek teknoloji ile donatılmıştır.Türkiye de birçok hastane de onkolojik tedaviler,

kardiyovoskiler cerrahi, ortopedi, beyin cerrahisi, çocukcerrahisi, estetik cerrahisi, göz ve

dişte ileri teknolojili sağlık hizmetleri verilmektedir. Yinebu hastanelerde Cyberknife, robotik

cerrahi, MR, hizmetleri, kemik iliği, organ transplantasyon.yapılabilmektedir.

Sağlık bakanlığı sağlık turizmi dairesi başkanlığı bünyesinde724 saat Arapça, İngilizce,

Almanca ve Rusça dilinde Acil durumlarda 112, şikayetdurumlarında 184 nolu hatlardan ve hastanelerde uluslararasıhastalara tercümanlık hizmetleri mevcuttur.

Tüm doktorlar mesleki zorunluluk sigortası yaptırmak zorundaolup herhangi bir tıbbi hata veya malpraktis durumunda hastayasigorta tarfından anında tazminat ödenmektedir. Tümhastanelerimiz ulusal akreditasyon kriterlerine göre hizmetvermekte olup yılda 2 kez denetlenmektedir. Sağlık turizmi ileilgili tüm işlemler ve koordinasyon kanun gereği SağlıkBakanlığı sorumluluğundadır.

Ülkemizde yaşayan 74 milyon insanın tamamı zorunlu sağlıksigortası olup hem özel hastaneden hem de kamu ve üniversitehastanelerinizden sağlık hizmeti alabilmektedir. Hastanelerdeyapılan ameliyat sayıları, donanımlar ve kaliteli insan kaynağıile ilgili veriler

Özellikle bazı hastaneler

(örneğin Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi,Türkiyeyüksek ihtisas hastanesi, Siyami Ersek kardiyovasküler.Cerrahisi eğitim araştırma hastanesi,Hacettepe tıpfakültesi,gibi) uzun yıllardır hizmet veren hastaneler olupbinlerce ameliyat yapmış çok birikimli ve tecrübeli sağlıkkuruluşlardır.

Bunun yanı sıra son 10 yılda yapılan özel ve kamu hastaneleriteknolojik donanım ve fiziki şartlarıyla batı ülkeleriniaratmayacak bir yapıdadır.

Ayrıca termal turizm olarak kaynak açısından dünyada yedinciAvrupa da birinci sıradayız. Bu alanda çok donanımlı ve köklütermal oteller hızla yapılmaya başlanmıştır.

Yatırımcılar için birçok teşvik mevcuttur.

Sonuç olarak ülkenin iklimini, tabi güzelliklerini, tarihi vekültürel bölgelerini hastanelerimizdeki batı standartlarındakisağlık hizmetlerini ve termallerini kendi insanımıza sunduğumuzgibi çevremizde yaşayan tüm insanlara sunuyoruz. Sizleresağlıklı bir yaşam için şifa kapısı olarak ülkemize davetediyoruz.

Sağlık Turizmi İstatistikleri

Tıp Turizmi Alanında

Ülkemize Yurtdışından Gelen Hastalar ve Geldikleri Branşlarıaşağıdaki gibidir.

2009 Yılı Kamu Özel Hastanelerine Gelen Yabancı Hasta SayıOranları

Ülkeler

Almanya, Hollanda, Fransa, Türk Cumhuriyetleri, Avusturya veOrta Doğu Ülkeleridir ve %70’i bu ülkelerden gelmiştir.

2010 Yılı Kamu Özel Hastanelerine Gelen Yabancı Hasta SayıOranları;

Özel Hastaneler(%92)

Kamu Hastaneleri(%8)

Branşlar;

Göz, Diş, Ortopedi, Kardiyoloji, Onkoloji, Plastik Cerrahi veBeyin Cerrahisidir ve %80’i bu branşlara gelmiştir.

Ülkeler;

Almanya, Hollanda, Avusturya, Irak, Suriye, Sudan, TürkCumhuriyetleri, Ortadoğu, Belçika ve %20 diğer ülkelerdir

Sağlık TurizmiSon yıllarda ülkemizde ön plana çıkan sağlık turizmiperspektifinden bakıldığında; tüp bebek tedavileri, göz sağlığı,diş sağlığı, estetik cerrahi ve termal spa gibi alanlarda hizmet

almak için Türkiye’yi tercih eden yabancı hastaların sayısınınher geçen yıl artmakta olduğu gözlemlenmektedir.Dünyada ve Türkiye’de özellikle son yıllarda pek çok hastatedavi, tatil ve ulaşım hizmetini bir arada sunan sağlıkpaketlerini tercih etmektedirler. Özellikle bazı yabancıülkelerde tedavi masraflarının yüksek olması ve beklemezamanlarının uzunluğu, kişileri hem kaliteli tedavialabilecekleri hem de turistik ziyarette bulunabilecekleriülkeler aramaya yöneltmektedir.Yapılan bir çalışmaya göre, 2010 sonu itibariyle küresel sağlıkturizmi pazarının büyüklüğü 78,5 Milyar ABD Doları olarakbelirlenmiştir. 2012 yılı itibariyle pazarın büyüklüğünün 100Milyar ABD Dolarına ulaşması beklenmektedir11. Türkiye’nin isebu pazardaki payı %1 civarındadır. Türkiye’de 2010 yılında medikal turizm pazarının büyüklüğü 850Milyon ABD Doları olarak tahmin edilmekte olup, bu rakamınönümüzdeki 5 yıl içerisinde 1 Milyar ABD Dolarına çıkarılmasıhedeflenmektedir.

2. Uluslararası Sağlık Turizmi Kongresi’nde yapılan açıklamalaragöre Türkiye sadece 1 milyon yabancı hastaya sağlık hizmetisunarak, 23,3 milyon geleneksel turistten elde ettiği toplamgeliri sağlık turizminden kazanma imkânı bulabilecektir. Tedaviler için Türkiye’nin tercih edilmesinin başlıca nedenleriarasında; yüksek kaliteli hizmet verilmesi, fiyatların birçokülkeye nazaran düşük ve verilen hizmet kalitesine uygun olması,hekimlerin iyi eğitim görmüş olmaları, tedavilerde kullanılanteknolojik olanakların yüksek olması ve Türkiye’nin dünyaçapında bilinen ve tercih edilen bir turizm merkezi olmasısayılabilir.Öte yandan, Türkiye’de yeni ve gelişmiş ilaçlara erişimin uzunsürmesi, yüksek sağlık turizmi potansiyeline sahip Türkiye’de busektörün gelişmesinin önünde duran en büyük risklerden biriolmaktadır. Türkiye’yi tercih eden ülkeler arasında özelliklekomşu ülkeler, Avrupa ve benzer din ve kültüre sahip Asya veArap ülkeleri göze çarpmaktadır. Önceleri Amerika’yı tercih eden komşu ülkeler ve özellikle Arapülkeleri, Amerika’daki 11 Eylül saldırılarından sonra ülke girişve çıkışlarının zorlaştırılması nedeniyle farklı ülkelere veTürkiye’ye yönelmişlerdir. Avrupa’da da kişiler yüksekmaliyetler nedeniyle aynı kalitede hizmeti daha ucuzaalabilecekleri bir ülke olarak Türkiye’yi tercih etmektedirler.

Bu ülkelerin dışında gurbetçi vatandaşlar da sağlık turizmininönemli bir parçasını oluşturmaktadır. Şüphesiz Türkiye’dekifiyatların göreceli olarak diğer ülkelerdeki uygulamalara göreuygun olması neticesinde sağlık turizmi konusunda Türkiyeavantajlı konuma gelmektedir.

Sağlık turizminin ortaya çıkıp gelişmesinde etkili unsurları şuşekilde sıralamak mümkündür:a- Dünya nüfusunun artması, yaşam kalitesinin yükselmesi,çeşitli ülkelerde sağlık maliyetlerinin artması ve tedavilerindaha kaliteli ve ekonomik alternatifler sunan ülkelerekaymasıyla sağlık turizmi ortaya çıkmıştır. Farklı ve ileriteknolojik alt yapı ve bilimsel verilere sahip ülkelerde tedaviolmanın sağladığı avantajlar genişlemiştir,b- İlerlemiş olan hastalıkların tedavi masraflarından büyükmiktarda tasarruflar sağlanmaya başlanmıştır,c- Hastanın başka bir ülkede kendi ülkesinde bulunan sağlıkhizmetinden daha kaliteli tedavi olma imkanları genişlemiştir,d- Hastaların, özellikle satın aldıkları sağlık sigortası ileilgili yaşadıkları sorunlar artmış ve alternatif imkanlararaştırılmaya başlanmıştır,e- Hastaların, tedavileri için gerekli olan operasyonlarıbeklemeden almak istemleri artmıştır. Nitekim bu tür imkânlaralternatif ülkelerde sunulmaya başlanmıştır,f- Hasta ve yakınları, bir yandan yukarıdaki unsurlarıngetirilerini elde etmeyi isterlerken, diğer yandan bu getirilerigittikleri ülkelerde turistik amaçlı faaliyetlerle birleştirmeyide istemişlerdir,g- Sağlık turizmi konusunda gün geçtikçe azalan ulaşımmaliyetleri ve bilinçlendirme faaliyetlerinde çoklu medyanındevreye girmesi çok etkili olmuştur.

Sağlık turizm pazarı açısından turistler ya da ziyaretçiler 5temel kategoride gruplandırılabilir. (Eric Cohen);

1. Yalnızca turist: Ziyaret ettikleri ülkede herhangi bir tıphizmetinden yararlanmayan turistler ya da ziyaretçilerdir.

2. Tatilde tedavi edilen turist: Seyahati sırasındaki rahatsızlanma yada kaza nedeni ile tıp hizmeti ve tedavi alanturistlerdir.

3. Tatil ve tedavi amaçlı turistler: Bu turistler ziyaret ettikleri ülkeya da bölgeye tam anlamı ile tıbbi nedenlerle gitmezler.Ancak ziyaret ettikleri bölgede bazı rahatsızlıkları içintedavi olanakları olması tercih nedenidir. Diğer birdeyimle tatilde tedavi amaçlı turistlerdir.

4. Tatil yapan hastalar: Bu ziyaretçiler esasen bir bölgeye tedaviamaçlı giderler, ancak iyileştikten sonra, ya da tedavisonrası gittikleri bölgede tatil de yapan ziyaretçilerdir.

5. Yalnızca hastalar: Bu gruptaki medikal turistlerin bir bölgeyegidiş amaçları yalnızca o bölgede tedavi olmak ya daoperasyon geçirmektir. Tatil gibi bir amaçları yoktur.

Yukarda belirtilen medikal turist pazarı müşteri gruplarındandoğal olarak birinci gruptakiler klasik ziyaretçi kategorisindeyer almaktadır ve medikal turizm hizmet sunucularını doğrudanilgilendirmemektedir.Diğer kategori ziyaretçiler içerisinde ise en önemli müşterikategorisi kuşkusuz en sondakiler olup, geriye doğru sağlıkturizmi talep özelliği azalan kişilerden oluşmaktadır. Kuşkusuzher grup için sunulacak hizmet türü ve pazar stratejileri farklıolacaktır.

1900- 1997 döneminde A.B.D. ve Avrupa artık ticari veendüstriyel merkezler olmanın yanı sıra, Dünya’nın sağlık bakımmerkezleri de olmuşlardır. Ancak o dönemlerde sağlık seyahatiçok zenginlerin faydalanabileceği bir kavram olarakdüşünülmüştür.1933 yılında Amerikan Tıp Uzmanları Heyeti (ABMS) kurulmuş veA.B.D.’deki tıp uzmanlığı heyetleri için şemsiye örgüt olmuştur.ABMS’nin eğitim politikalarıyla birlikte dünya çapındastandartların temeli oluşturulmayabaşlanmıştır.1958’de Avrupa Tıp Uzmanları Birliği (UEMS) kurulmuştur. UEMS,Avrupa Birliği üyesi ülkelerdengelen farklı tıbbi birliklerden oluşmuştur. 1960’larda A.B.D.’deYeni Çağ akımı başladıktan sonraHindistan önemli bir durak haline gelmiştir. Amerika veİngiltere sosyetesini cezbeden çiçek çocuk(flower child) hareketi ilerleyerek yoga ve ayurvedik tedavininyeniden keşfedildiği bir sağlık turizmi

endüstrisine dönüşmüştür.1980’lerde ve 1990’larda sağlık hizmeti masraflarının artmasıylaABD’li hastalar Orta Amerika’da diştedavisi görmek gibi denizaşırı seçenekleri tercih etmeyebaşlamışlardır.Her ne kadar ABD’li doktorlar yabancı hastanelerde tedavi görmefikri karşısında endişelenmiş olsalarda, göz, kalp ve kozmetik ameliyatları için cazip alternatiflersunan denizaşırı ülkeler artmaya devametmiştir.Bu dönemde, 1994 yılı itibariyle Uluslararası alandaakreditasyon konusunda belirleyici duruma gelenJoint Commission Internationale (JCI) Akreditasyon Kuruluşukurulmuştur. Sayıları hızla artanuluslararası sağlık hizmeti veren hastanelerin uluslararasıstandartlara uyup uymadıklarını kontroletmek ve araştırmalarda bulunmak amaçlı kurulan JCI bu alandaönemli bir açığı doldururken,sektörde güven mekanizmasının oluşmasına da katkı sağlamıştır.1997’deki Asya ekonomik krizisonrası bu ülkelerin devlet yetkilileri turizm sektörüne“kurtarıcı” rolü biçerlerken özellikle sağlıkturizmini geliştirmek için ciddi reklam kampanyalarıbaşlatmışlardır. Bu çabalar sonuç vermiştir.Örneğin Tayland Batılı ülkelere kıyasla çok düşük olanfiyatlarıyla kısa surede plastik cerrahi için birmerkez haline gelmiştir15.Günümüzde de, Hindistan, Tayland, Singapur gibi sağlık turizmdurakları JCI akreditasyonlarıylapazar paylarını artırmaya devam ededursunlar, Türkiye bugündünyada JCI akreditasyonuna sahiphastanelerin %10’una tek başına sahiptir. Raporun devamındaTürkiye’nin durumu ayrıntılı olarakirdelenecek ve belirli bir önermeler manzumesine ulaşılacaktır.15 Türkiye Sağlık Vakfı ve Sağlık Derneği, s.13-16

Öncelikle Türkiye’nin medikal turizm alanındaki gelişmeleri elealındığında bazı branşlarda rekabet üstünlüğü elde edildiğigörülmektedir. Aşağıda verilen tablo, veri ve şekiller SağlıkBakanlığı’nın raporlarından alınmış veya derlenmiştir.C. Aktepe 5/1 (2013) 170-188İşletme Araştırmaları Dergisi Journal of Business 178 Research-Türk

Şekil 1-2: 2008 ve 2010 Yıllarında Sağlık Turizmi KapsamındaGelenTuristlerin Geldiği Bölümler ve Yüzde DağılımlarıŞekil 1’e bakıldığında, Türkiye’nin özellikle göz tedavi veoperasyonlarında öne çıktığı görülmektedir. Özellikle OrtaAvrupa ülkelerinden gelen talep karşılanmakla beraber, uygunfiyat-kalite düzeyi sağlanmak suretiyle pazarın büyütülmesibeklenmektedir. Özel sektör sağlık kurumlarının öne çıktığı gözbranşında kamu hastanelerinin önemli bir payı görülmemektedir. Kamuya bağlı sağlık kurumlarında ise sadece diş ve plastikcerrahi branşlarının nispi olarak öne çıktığı söylenebilir. Gözrahatsızlıklarının teşhis ve tedavisi için gelen turistlerin çokbüyük bir bölümü özel sektöre ait hastaneleri tercih etmeleridikkat çekmektedir. Kamuya ait hastanelerin bu bölüme ilişkinpayları özel sektör ile karşılaştırıldığında oldukça azdır.Sadece % 3.41’i kamu hastanelerini tercih etmektedir.Gerek özel gerek kamu hastanelerinde göz hastalıklarının teşhisve tedavisi hizmeti alan yabancılar son üç yılda artışgöstermiştir. Göz bölümü, esas itibari ile ülkemize tedaviamaçlı gelen yabancı turistlerin en çok başvurdukları bölümdür.Sağlık Bakanlığı tarafından elde edilen veriler ayrıntılı olarakincelendiğinde, göz bölümü ile diğer bölümler arasında çok büyükfarklılıkların olduğu görülmektedir.Beyin cerrahisi alanında son üç yılda görülen gelişmeler, kamusektörü lehine bir seyir izlemektedir. 2008 yılında tüm beyincerrahisi tedavisi için gelen turistlerin ancak % 17’si kamuhastanelerinde tedavi görmüşken, 2010 yılında bu rakam % 22.5’eçıkmıştır. Ancak buna rağmen, beyin cerrahisi alanında da özelsektör hastane ve sağlık kuruluşlarının ağırlığı olduğunusöylemek yanlış olmayacaktır.Diğer taraftan, her iki sektör içinde bir talep artışı olduğununaltı çizilmelidir. Bu artış toplam da % 69 dolayındaseyretmiştir ki, dünya ortalamalarının da üstünde olduğunuvurgulamak gerekmektedir (Aydın,2011).

Şekil 2’de verilen rakamlara bakıldığında genel profildeğişmemekle beraber, Göz, diş ve beyin cerrahisinde kamusektörü lehine bir artış olduğu gözlenmektedir. Ancak yukarıdada ifade edildiği gibi özel sektörün ağırlığı devam etmektedir.

Şekil 3. Türkiye Geneli Hizmet Birimine Göre Hasta SayılarınınDağılımıYukarıda verilen şekil 3’de ise farklı türde hizmet almakamacıyla sağlık kurumlarına başvuran hastaların dağılımlarıgörülmektedir. % 25’lik bir kısmın acil hizmeti almak içinbaşvurması “turistin sağlığı” kapsamında ele alınmalıdır. Başka bir ifade ile Türkiye’ye tatil amacıyla gelen veburadayken sağlık hizmeti alması gereken turistlerinbaşvurularının ortaya çıkardığı bir durumdur. Burada dikkatçeken kısım, ameliyat veya yatarak tedavi olmak amacıylaTürkiye’ye gelenleri toplam içinde payının % 9 da kalmalarıdır.Sağlık işletmelerinin özellikle büyütmek zorunda olduğu pazardilimi de burasıdır.Türkiye’de her 100 sağlık kuruluşundan 93’ü kamu kurumlarına, %7’si ise özel sektöre ait işletmelerken, aşağıda verilen şekil4’den anlaşılabileceği gibi, kamu’nun sağlık turizmindeki payıancak yüzde % 8’ler dolayındadır. Bu oranda kısa sürede birartış beklenmemekle beraber orta ve uzun vadede bu oranınartması beklenebilecektir.2010 Yılı Medikal Turizm Kamu - Özel Sektör Dağılımı92% Özel8% Kamu

Aşağıda verilen tablo 1 ise, sağlık turizminde illere göre birdağılım görülebilmektedir. İstanbul ve Antalya illeri Türkiye’desağlık turizminin önemli payını alırken, Gaziantep gibi farklılokasyonların kapasiteleri de dikkat çekici olarakalgılanmalıdır.Afyon ilinin ise termal kapasiteleri sayesinde önemli düzeydesağlık turisti ağırladığı görülmektedir. Antalya’nın dışında

Aydın ve Muğla illerinin ilk on il içinde görülmesi sağlıkturizmi açısından değil, turistin sağlığı olarakdeğerlendirilmelidir.Özellikle kıyı bölgelerimizde yer alan turistik illerimizetatile gelen ve tatil sırasında sağlık hizmeti alma ihtiyacıduyan turistlerin tedavilerinin görülmesinden dolayı bu illerdikkat çekmektedir. Sağlık turizmi kapsamında, sağlık hizmetialmak için bu bölgelere seyahat planlanmamıştır. Burada ancakturistin sağlığından bahsedilebilir.Tablo 1. En Çok Tedavi Geliri Elde Edilen On İlin HastaSayılarının Dağılımı(tedavi gelirine göre sıralı)

İller

AmeliyatOlanHasta

YatarakTedaviOlanHasta

AcilServiseBaşvuranHasta

Poliklinik

HizmetiAlanHasta

ToplamHastaSayısı

Toplam

Hasta%

Dağılım

İstanbul 365 811 3,656 5,097 9,929 %20İzmir 172 171 1,237 4,310 5,890 %12Bursa 182 318 1,387 3,096 4,983 %10Antalya 426 117 2,973 6,234 9,750 %20Ankara 106 114 493 1,127 1,840 %4Gaziantep 160 283 1,379 4,545 6,367 %13

Afyon 30 174 1,832 2,488 4,524 %9Muğla - 50 1,551 911 2,512 %5Trabzon 13 54 804 450 1,321 %3Aydın 5 37 1,019 832 1,893 %4

Toplam 1,459 2,129 16,331 29,090 49,009 %100

Dünyanın en büyük Sağlık Turizmi Fuarı,” International MedicalTravel Exhibition and Conference – IMTEC 2013 Fuarında dünyadan38 ülkenin katılımıyla “Global Healthcare Travel Council” –“Dünya Sağlık Turizmi Konseyi” kuruldu. Dünya Sağlık TurizmKonseyinin kuruluşu, 23 Mart 2013 tarihinde, Monako Le MeridienOteli’nde yapılan toplantıda, tüm üye ülkelerin imzaladığı

katılım protokolü ile dünyaya ilan edildi. Türkiye’ninönderliğinde ve THTDC Başkanı Emin Çakmak’ın, KurucuBaşkanlığı’nda oluşturulan bu konsey sayesinde, yıllık toplamcirosu 400 milyar dolara ulaşan Sağlık Turizminin merkeziTürkiye olacak ve “Dünya Sağlık Turizmi”, ülkemizdeoluşturulacak stratejilerle yönetilecek.

Kurucu Başkan Emin Çakmak 1 yıl görev süresinden sonrabaşkanlığı seçimle, kurucu ülkelerden birinin, aday olacakbaşkanına devir edecek, Başkanlık bir başka ülkeye geçse de,yönetim merkezi ve sekretaryası İstanbul’da kalmaya devamedecek. Yasal kuruluş sürecini bir ayda tamamlayacak olan DünyaSağlık Turizm konseyi, ilk Kurucu Üyeler toplantısını, bu yılortasında İstanbul’da gerçekleştirecek.

TÜM ÜLKELER TÜRKİYE’NİN YANINDA YER ALDILARTürk doktorlarının başarıları, sağlık tesislerimizinuluslararası standartların üzerinde olması, devletimizin sonyıllarda sağlık turizmi politikalarını geliştirerek desteklemesive THTDC-Türkiye Sağlık Turizmi Geliştirme Konseyi’nin bütündünyada yürüttüğü olumlu tanıtım faaliyetleri sonucu, sağlıkturizminde, “dünyanın göz bebeği” haline gelen Türkiye’ninbüyümesini ve çalışmalarını izleyen ülkeler, imzalananprotokolle, Türkiye’nin bu insiyatifinin yanında yer alma kararıaldılar.

“Dünya Sağlık Turizmi Konseyi’ni Kurucu Başkanı Emin Çakmak:“Türkiye’nin güçlenmesi için uluslar arası her platformda yeralıyoruz. Türkiye’nin sağlık turizmindeki başarılarını artık tümdünya kabul etti. Bizler ülkemizin imkanlarını diğer ülkelerinimkanları ile birleştirerek ve gelişen global dünyada hepbirlikte hareket ederek, hem uluslararası düzeyde güçoluşturuyor, hemde tüm insanlığın daha kaliteli ve ucuz sağlıkhizmetlerine kavuşmasını sağlıyoruz” dedi.

TÜRK HAVA YOLLARI’NIN İMKANLARI DÜNYA SAĞLIK TURİZMİNİNHİZMETİNDEEmin Çakmak, protokol imza töreninde: “Türk Hava Yolları’nın,dünyanın her noktasına uçarak, ulaşımda büyük rahatlıklargetirdiğini, THY’nin bir çok havayolunun üyesi olduğu StarAlliance’da yer aldığını ve bir çok havayolu ile code-share

anlaşması bulunduğunu belirterek, tüm dünya havayollarının daDünya Sağlık Turizmi Konseyi’nin yanında olacağını, ortakhareket etmemizin tüm maliyetlerimize olumlu yansıyacağını”söyledi. Ayrıca 50 Türk hastanesinin, uluslararası en mutebersağlık standartları akreditasyonu olan Joint ComissionInternational- JCI belgesine sahip olduğunu belirterek, diğerülkelerinde Türkiyeyi örnek alarak hızla büyüyebileceklerini”anlattı.

DÜNYA ÜLKELERİ TÜRKİYE ÇATISI ALTINDATürkiye Sağlık Turizmini Geliştirme Konseyi-THTDC Başkanı veTÜRSAB Başkan Adayı Emin Çakmak’ın kurucu başkanlığındaoluşturulan “Dünya Sağlık Turizm Konseyi’nde, Türkiye baştaolmak üzere; Brezilya, Costa Rica, Hırvatistan, Çek Cumhuriyeti,Almanya, Macaristan, Hindistan, Endonezya, İsrail, Japonya,Litvanya, Malezya, Malta, Meksika, Monako, Filipinler, Polonya,Portekiz, Singapur, İspanya, İsviçre, Tayvan, Tayland, Ukrayna,Panama, Gürcistan, Estonya, Nijerya, Senegal, Ürdün, Slovakya,Dubai, Bulgaristan, İngiltere, Malezya, Kanada, Azerbaycan,Yunanistan dan gelen sağlık kuruluşları ve kurumsal temsilciler,ortak protokolu imzalayan ilk kurucular oldular.

İmza töreninde, Türkiye’den katılan delegasyonda ise, AfyonKocatepe Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa Solak ve DçntDr. Ümit Dündar, Turizm Bakanlığı eski Müsteşarı ve Başbakan BaşMüşaviri S. Kamil Yüceoral, Başbakanlık Müşaviri Hamdi Şengel,Türkiye Etik ve İtibar derneği Başkanı Prof Dr. Metin Çakmakçı,Türkiye Sağlık Turizmi Geliştirme Konseyi Başkanı Emin Çakmak veTürkiye Sağlık Turizmini Geliştirme Konseyi Termal Grup BaşkanıYunus Gürkan yer aldılar.

ANTALYA- Dünya Sağlık Turizmi Konseyi-GHTC Başkanı, TürkiyeSağlık Turizmi Konseyi-THTDC Başkanı ve TÜRSAB Başkan adayı EminÇakmak, Türkiye’de sağlık turizminde bir turistin ortalamaharcamasının 8- 10 bin dolar arasında olduğunu belirterek2012′de 617 bin yabancı hastadan Türkiye’nin 4.2 milyar dolargelir sağladığını bildirdi.2015 yılı hedefinin ise 1 milyonturist ve 10 milyar dolar gelir olduğunu belirten Çakmak, 2023hedefini de 2 milyon turist ve 20 milyar dolar gelir olacağınısöyledi.2023 HEDEFİ 20 MİLYAR DOLAR

Türkiye’nin turizmcilerini sağlık turizmi konusunda aydınlatmatoplantılarına Antalya ve Alanya’da devam eden Emin Çakmak,“Türkiye’de Sağlık Turizminin “devlet politikası” haline gelmesiüzerine, paydaşlarımız olan turizm seyahat acenteleri, otellerve özel sağlık kuruluşları yöneticileriyle buluşarak bölgelerdehedeflerimizi belirliyoruz” dedi.Emin Çakmak “Türkiye’de Sağlık Turizmi” başlıklı toplantılardaAntalya ve Alanya’nın sağlık turizm potansiyeli, sektörler arasıişbirliği ve hedef pazarların değerlendirilmesi konularındabilgi paylaşımı yapıldı. Turizm çeşitliliğinin arttırılması,hızla gelişen sektörde etkin rol almak ve öncü olabilmek adınasektörün tanışmasını ve iş birliği sağlanmasına çalışıyoruz.Böylece Türkiye’nin ihtiyacı olan farklı turizm anlayışınıgeliştirerek dünya sağlık turizmi pazarından her bölgenin payalmasını sağlamaya çalışıyoruz. Bölge konseyleri kurularakbölgeler güçlenmeli ve her bölgenin farklı alternatif turizminiortaya çıkarmalıyız” dedi.EMİN ÇAKMAK: DÜNYANIN EN BÜYÜK SAĞLIK KONSEYİ OLDUKTürkiye Sağlık Turizmini Geliştirme Konseyi-THTDC Başkanı EminÇakmak, Hindistan, Bangkok, Pattaya’da yaptığı hastaneziyaretleri hakkında bilgi vererek Türkiye ile kıyaslamalaryaptı. Türkiye sağlık turizmi için 7 yıldanberi yapılançalışmaları özetleyen Emin Çakmak, dünyanın çeşitliülkelerindeki etkinliklerde turizmcilerin yeterli sayıda yeralmadığını belirterek şunları anlattı:Türkiye Sağlık Turizmini Geliştirme Konseyi olark 2005 yılında32 kurucu üye ile yola çıktık. Hastaneler, oteller, klinikler,medikal, SPA ve fizik tedavi merkezleri, acenteler gibikuruluşlardan oluşan paydaşlarla 278 üyeye ulaştık. Dünyanın enbüyük sağlık konseyi konumuna ulaştık. Son 5 yılda dünyaetkinliklerinde diamond sponsor olduk. Bütün bu çalışmalardaTHTDC üyelerinin ve devletimin verdiği desteklere borçluyum.Türkiye Sağlık Turizmi Konseyi’nin sağlık turizmi alanındadünyadaki en büyük konsey konumunda olduğunu belirten EminÇakmak, Türkiye’de sağlık turizminin geliştirilmesi için devletve üniversitelerin desteğinin önemini bildirdi.İSTANBUL DÜNYANIN SAĞLIK TURİZM MERKEZİ OLDUEmin Çakmak Monako’da 40 üyenin imzasıyla ve Asya Pasifik’ten 5ülkenin katılımıyla 45 üyenin katılımıyla Türkiye’nin EmirÇakmak’ın başkanlığında kurulan Dünya Sağlık Turizmi Konseyi-GHTC’nin Türkiye sağlık turizmi için büyük bir güç olduğunubelirtti. Dünyanın sağlık turizm stratejilerinin İstanbul’dan

yönetileceğini, İstanbul’un değişmeyen merkez olacağını söyleyenEmin Çakmak, “Dünyada sağlık turizminde büyük hareket yaşanıyor.Dünyada yabancı hasta sayısında Amerika, Almanya,Türkiye,Tayland, Hindistan olarak Türkiye 3’üncü sıradadır. Gelirde iseAmerika, Almanya, Tayland, Hindistan’ın arkasından Türkiye5’inci sıradadır. Gelir olarak bakıldığında Hindistan sağlıkturizminden kişi başına 1500-2000 dolar gelir elde ediyor.Türkiye ise 8-10 bin dolar gelir elde ediyor” dedi.

Başarılarının en büyük sırrı; Sağlık turizm zincirini oluşturantüm paydaşların ”Hastane, Otel ve Acentenin” ortak çalışmasıdır.Sağlık Turizminde dünyanın önemli destinasyonu olan Tayland’ınbaşarılarını yerinde incelemek üzere 1-7 Nisan tarihleriarasında Bangkok’u ziyaret ettim. 29 hastane zincirine sahipInternational Bangkok Hastanelerinin merkez hastanesi olanBangkok International hastanesini ziyaret ederek bilgi aldım.Tek başına yılda 300.000 yabancı hasta ağırlayan hastane,uluslararası departmanında çalışan 300 personeli ile 140 ülkedengelen yabancı hastalara 40 lisanda hizmet veriyor. Başarılarınınen büyük sırrı; Sağlık turizm zincirini oluşturan tümpaydaşların ”Hastane, Otel ve Acentenin” ortak çalışmasıdır.Bizlerin de örnek alması gereken önemli bir çalışma ve uygulamayapıyorlar. Bu nedenle Taylan, Dünyada sağlık turizminde sayısalbakımdan 3.ncü gelir bakımından da 4.ncü sırada incelenmesi vegörülmesi gereken bir destinasyondur.

Hepimizin adını sıkça duyduğu balayı destinasyonu olan Pattayave Phuket’i de yerinde inceleyerek turizm bakımından bizlerleolan farklılıklarını araştırdım.Phuket tek başına 5 milyon turist çekiyor, tek yaptıkları şeyise SPA ve Welness ile eğlence etkinlikleri.Bu konuda da bizim Tayland’dan öğreneceğimiz husus; hizmet vetesis kaliteleri, Antalya ve Alanya’daki hizmet kalitemiz vetesislerimizle mukayese bile edilemeyecek iken, turizmde “markadeğeri” yaratmış olmalarıdır. Bu tecrübelerini Nisan ayındaAntalya’da ve Alanya’da gerçekleştirilen Sağlık Turizmdeğerlendirme toplantılarında sektör temsilcileriyle depaylaştı.

Son 10 yıldır 94 ülkeden hastalar Türkiye'de tedavioluyor.Yabancı hasta olarak Almanya, Hollanda ve Fransa başıçekiyor. Ayrıca Irak, Yemen ve Afganistan'dan da ciddi sayıda

hasta geliyor. Son yıllarda yapılan özel hastaneler yatırımlarısayesinde ciddi bir altyapıya kavuşan Türkiye, sağlık turizmininde günyanın gözdesi oldu. Dünya turizminde önemli bir paya sahipTürkiye'nin yıldızı, 400 milyar dolarlık büyüklüğe ulaşan sağlıkturizminde de gittikçe aldığı pay artıyor.Son 7 yıldan beriTürkiye'ye gelen sağlık turisti sayısı düzenli olarak artmakta.

Gelen hastalar Göz,Diş,Estetik Kanser, beyin cerrahisi, ortopedive kardiyoloji bölümlerine geliyor.Türkiye'yi uygun fiyatı, sunulan sağlık hizmetlerinin kalitesi,iklim koşullarının uygunluğu, tatil fırsatlarının çok olması,kısa bekleme süreleri gibi sebeplerle tercih ediyor. Yeterlialtyapı ve yetkin hekim kadrosu da yabancı hastaları Türkiye'yeçekiyor. Medikal turistin tercihinde hastanenin ünü ve fiyatfaktörü de belirleyici. Türkiye'ye en fazla hastayı Almanya,Hollanda ve Fransa gönderiyor. Altyapı ve hekim yetersizliğinedeniyle hizmet sıkıntısı çeken Balkan ülkeleri ve Türkicumhuriyetlerinden de önemli sayıda hasta geliyor.

Sağlık hizmetlerinin pahalı ve bekleme sürelerinin uzun olduğuAmerika, İngiltere, Hollanda ve Kanada gibi ülkelerden hastalarda Türkiye'deki hastanelerde tedavi oluyor. Afganistan, Yemen veSudan ikili anlaşmalar çerçevesinde Türkiye'ye belli sayıdahasta gönderiyor. Almanya'dan gelen sağlık turistlerinin yüzde43'ü, Hollanda'dan gelenlerin yüzde 70'i göz operasyonuyaptırıyor. Kardiyoloji bölümüne ise Irak'tan gelen hastalarilgi gösteriyor. Bu ülkeden gelen hastalar içinde kardiyolojiyegelenlerin oranı yüzde 35'e ulaştı.

En fazla medikal turist çeken 12 ilin hastane verilerine göre,ilk üç sırayı İstanbul, İzmir ve Antalya oluşturuyor. İstanbululaşım ve altyapı ve nitelikli personel ve fiziki şartlarısayesinde avantajlı konumda bulunurken en çok hasta çeken illerarasında Adana ve Gaziantep'in de yer alması dikkat çekiyor. 285milyon nüfusuyla Batı Avrupa ülkelerinin sağlık turizmindeTürkiye için önemli bir potansiyele sahip olduğunu açık birdurum.

EMİN ÇAKMAK: TÜRKİYE SAĞLIK TURİZMİNDE DÜNYADA 5’Cİ SIRADATürkiye Sağlık Turizmi Geliştirme Konseyi- THTDC’nin kurucubaşkanı Emin Çakmak, Türkiye’nin sağlık turizmini tanıtmak için

dünyanın bir çok ülkesinde çalışmalarını sürdürdüklerinibelirterek “Türkiye sağlık 2011 yılında yarım milyon hasta ilesağlık turizminde tüm dünyada 5.sırada yer aldı. Hedefimizilerleyen yıllardan bu sayının milyonlara ulaşmasıdır” dedi.

The following articles provided insights:• http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?artid=2234298www.bcbshealthissues.com• Variousreading and sites:• http://www.project-management.in/• http://en.wikipedia.org/wiki/Medical_tourism#History• http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?artid=2234298• http://www.discovermedicaltourism.com• http://www.arabmedicaltourist.com/• http://timesofindia.indiatimes.com/articleshow/2924252.cms• http://www.eturbonews.com/2692/malaysia-worlds-top-five-medical-tourism-dest• http://www.traveldailynews.com/• http://www.medicaltourismco.com/medical-tourism/low-cost-gastric-sleeve-abroad-price-advantage-of-mexico-costa-rica-india/