Öğretmenlere Göre İlköğretim Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Programında Yer Alan İnanç...

ÖZBu araştırma, İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi ders kitaplarında

inanç öğrenme alanı kazanımlarının gerçekleşme düzeyini tespit amacıyla ger-çekleştirilmiştir.

Araştırma kapsamında, inanç öğretimi alanı, kazanımların gerçekleşme düze-yini belirlemek amacıyla bir görüşme ve anket formu hazırlanmış, İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi öğretmenlerine uygulanmıştır. Anket formunda yer alan maddelere verilen cevapların analiz ve değerlendirmeleri yapılarak kaza-nımların gerçekleşme düzeyleri tespit edilmiştir.

Araştırma sonucunda İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi ders kitap-larında kullanılan içeriğin, inanç öğrenme alanı kazanımlarının çoğunlukla gerçekleşmesini sağladığı, öğretmenlerin ders kitabı dışında başka kaynakları da kullandığı, etkinliklerin de kazanımları gerçekleştirmede önemli etkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: İnanç, İnanç Öğretimi, İnanç Öğretimi Alanı Kaza-nımları, İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi.

* BuçalışmaAtatürkÜniversitesiBAPkapsamındagerçekleştirilen,“İlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersKitaplarında İnançÖğrenmeAlanıKazanımlarınınGerçekleşmeDüzeyi”adlı2010/201numaralıaraştırmaraporutemelalınarakyapıl-mıştır.

** Yrd.Doç.Dr.,AtatürkÜniversitesiİlahiyatFakültesi,[email protected]*** Yrd.Doç.Dr.,AtatürkÜniversitesiİlahiyatFakültesi,[email protected]****Yrd.Doç.Dr.,AtatürkÜniversitesiİlahiyatFakültesi,[email protected]

Atatük Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 41 ● Erzurum 2014

İsmail Bulut (**)

İsmail Arıcı (***)

celal Büyük (****)

ÖĞRETMENLERE GÖRE İLKÖĞRETİM DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ PROGRAMINDA YER ALAN İNANÇ ÖĞRENME ALANI KAZANIMLARININ GERÇEKLEŞME DÜZEYİ (*)

222 İsmail BULUT - İsmail ARICI - Celal BÜYÜK

ABSTRACTRealization Levels of Faith Teaching Area Achievements in the Course Book of Religious Culture and Moral Knowledge for Primary School

Education This study has been carried out in an attempt to determine the realization

levels of faith teaching area achievements in the course book of religious culture and moral knowledge for primary school education.

Within the context of the study, a questionnaire and interview form have been prepared and applied to the teacher of religious culture and moral knowledge for primary school education course in an attempt to determine the realization levels of achievements. By analyzing and evaluating the answers given to the items involving in the questionnaire, the realization levels of achievements have been determined.

In consequence of the study, it is concluded that the content of the religious culture and moral knowledge course book enables faith teaching area achievements to be realized, teachers use different sources apart from the course book and activities have significant influence on realizing the achievements.

Keywords: Faith, Faith Teaching, Faith Teaching Area Achievements, Religious Culture and Moral Knowledge Course.

GirişGünümüzdeçağdaşeğitim,bilgiyeulaşma,bilgiyikullanmaveüretmebe-

cerilerini geliştirerek bireyin, kendine güvenen, bilgili, başarılı, verimli vedoyurucubiryaşamortayakoymasınıhedeflemektedir.Çağdaşeğitimbireyinruhsalvetoplumsalbakımdangelişmesini,kendisininvetoplumunyararınabecerilerkazanmasını,budengeyisağlamasınıamaçlamaktadır.1

Busüreçteöğrencilerin;• Anlama, sıralama, sınıflandırma, sorgulama, ilişki kurma, eleştirme,

tahminetme,analiz-sentezyapmavedeğerlendirme,• Bilgiyiaraştırma,yorumlamavezihnindeyapılandırma,• Kendiniifadeetme,iletişimkurma,arkadaşlarıylaişbirliğiyapma,tar-

tışmagibiçeşitliveüstdüzeyzihinselbecerilerikazanmalarıbeklenmek-tedir.DiğerderslerlebirlikteDinKültürüveAhlakBilgisidersindedebubecerilerinkazandırılmasıgerekmektedir.2

1 Yavuzer,Haluk,Çocuk Psikolojisi,RemziKitabevi,İstanbul,1999,s.153.2 MEB, İDKAB Program Kılavuzu,2010,Ankara,s.3.

ÖĞRETMENLEREGÖREİLKÖĞRETİMDİNKÜLTÜRÜVEAHLAKBİLGİSİPROGRAMINDAYERALANİNANÇÖĞRENMEALANIKAZANIMLARININGERÇEKLEŞMEDÜZEYİ 223

MEB,gelişensosyal,kültürelvedinianlayışparalelindeöğretimprogram-larındayenilenmeçalışmalarıyapmaktadır.İlköğretimaşamasındadinöğre-timiprogramları2002yılındayenibirbakışaçısıylaoluşturulmuş,mezhebedayalı yaklaşımdan mezhepler üstü bir yaklaşıma geçilmiştir (Doğan-Altaş,2004;23-38).DinKültürüveAhlakBilgisiDersiÖğretimProgramınınye-nilenmegerekçelerindenbirisi olarak, DinKültürüveAhlakBilgisidersi-niniçeriğininbelirlenmesinde“dinintemelbilgikaynaklarıdikkatealınarakİslam’ın kök değerleri çerçevesinde “mezhepler üstü (herhangi bir mezhebiesasalmayan,mezhebîtartışmalaragirmeyen)vedinleraçılımlı”biryaklaşı-mınbenimsendiğivurgulanmaktadır.3

Geliştirilenprogramlaöncelikleöğrencilerindinveahlakhakkındaobjek-tifbilgisahibiolmaları,öğrenme-öğretmesürecindeöğretimprogramıvası-tasıylakazanmalarıhedeflenenbilgi,beceri,tutum,değer,kavramveöğrencimerkezliyaklaşımlarlabiraradayaşamabilincineulaşmalarıhedeflenmiştir.

İlköğretimdezorunluderslerarasındayeralanDinKültürüveAhlakBil-gisidersiöğretimprogramlarınıngeliştirilmesiaşamasındakazanımlarınüstdüzeydegerçekleşmesinisağlamakhedeflenmiştir.

Yeniprogramanlayışında,eğitimveöğretimetkinliklerinintemelamacı,kazanımların gerçekleşmesi olduğuna göre, kazanımlarınne ölçüde gerçek-leştiğinevegerçekleşmesinietkileyenfaktörlereyönelikaraştırmalaraihtiyaçduyulmaktadır.

Kazanımlarıngerçekleşmesiveöğrencilerinolumlubirdinitutumkazan-masında,budersiokutanöğretmenlerindebüyükrolüvardır.İlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersiöğretmenlerininistenmeyenbazıdavranışları,öğrencilerinolumsuzdinîtutumgeliştirmelerinenedenolabilmektedir.Dindersininseçmeliolduğudönemde;öğretmenler,öğrencilerinbudersiseçmesebeplerindenbirisiolarak,öğretmeninetkilikişiliğiveolumlututumuoldu-ğunuvurgulamışlardır.Öğrencilerin,İlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersiöğretmenlerininsözlerinidoğruolarakkabulettikleri,onagüvendikleriaraştırmabulgularındandır.4

Farklıkültürvedinianlayışlarasahipbireylerinneyeinanmalarıgerektiği-nibilmesivedoğruinancasahipolmaları,farklıinançtanolandiğerinsanlarakarşıhoşgörülüolmaları,toplumsalbarışakatkısağladığıgibi,AvrupaBirliğisürecindedinîözgürlüklerkapsamındayaşanantartışmalarınönünegeçebile-cekdüzenlemeleredeimkânsağlayacaktır.

3 MEB, İDKAB Program Kılavuzu,s.3).4 Arıcı,İsmail,“Öğrencilerin İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretmenine Yöne-

lik Tutumları”,Fırat Üniversitesi İlahiyat FakültesiDergisi,12/2,2007,s.16.


Örgüneğitimkurumlarımızdadinöğretimi,birbilgivermevasıtasıolmak-laberaber,aynızamandainsanınbilgieldeetmeyollarınıveaklınıkullanmakabiliyetinigeliştirenbirsüreçolmalıdır.Bunoktadakarşımızadinöğretimi-ninönemlibiramacıçıkmaktadır:“Yetişmekteolannesledinhakkındadoğrubilgivermekveöğrencileribilinçlendirmek.”Kendilerinesunulanalternatif-leriinceleyebilmeleriiçinöğrencilerinbakışaçılarınıngeliştirilmesineihtiyaçvardır.Öğrencilerkörükörüneuygulayıcıolmamalıdır.Onlar,bilgininhangiamaçla,kimiçinvenasılkullanılabileceğinisorgulayacakbiçimdeyetiştiril-melidirler. Öğrencilerin, özellikle inanç ve hayat konusundaki tercihleriniözgürolarakyapabilmeleridinöğretimininesasamacıdır;bilinçlidindarlıkdabudur.Buamaçlarauygunolarakdinöğretimi,öğrencininkendiakılyü-rütmegücünükullanarakvarlıklariçindekikonumunubelirlemesinekatkıdabulunacaktır.

Dinin,tarihboyuncainsanlaragüçveren,toplumudüzenleyen,faziletveiyiliğeyönelten,sıkıntılarıgideren,güvenduygusuaşılayansadeceinsanlaraözgübirdostolduğubirgerçektir.5Böylesineçokyönlübiretkiyesahip,sondereceönemlibirolguyukonuedinenDinKültürüveAhlakBilgisidersleri,beklenilenfonksiyonlarınederecedeyerinegetirmektedir?

DinKültürüveAhlakBilgisidersiöğretmenlerindeneldeedilenverilerinçözümlenmesindenortayaçıkanaraştırmabulgularının,dinöğretimiprog-ramgeliştirmeçabalarınaönemlibirkatkısağlayacağıdüşünülmektedir.

Bubağlamdaaraştırmanıntemelproblemi,öğretmenleregöreİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisidersiinançöğrenmealanıileilgilikazanımlarıngerçekleşmedüzeyinivebunuetkileyenfaktörleritespitetmektir.

Öğretmenlere göre, İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi ÖğretimProgramındakiinançöğrenmealanıileilgilikazanımlarıngerçekleşipgerçek-leşmediğinitespitetmeyitemelproblemedinenaraştırmanınaltproblemlerideşunlardır:

- ÖğretmenleregöreİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersiİnançÖğrenmeAlanıkazanımlarınıngerçekleşmedüzeyinasıldır?

- ÖğretmenleregöreİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersiİnançÖğrenmeAlanıkazanımlarınıngerçekleşmedüzeyikullanılanyöntem-leregörefarklılaşmaktamıdır?

- ÖğretmenleregöreİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersiİnançÖğrenmeAlanıKazanımlarınıngerçekleşmesindederskitaplarıyeterlimidir?

5 Küçük,Abdurrahman-Tümer,Günay.Dinler Tarihi,OcakYayınları,Ankara,1993,s.39.


- ÖğretmenleregöreİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersiİnançÖğrenmeAlanıkazanımlarınıngerçekleşmedüzeyi,öğrencilerininançöğrenmealanıkonularınıöğrenmedezorlandıklarıkonularagörefarklı-laşmaktamıdır?

1. Denenceler- İlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisidersikitaplarındakiişlenişve

etkinlikler,İlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersiinançöğren-mealanındakikazanımlarıngerçekleşmedüzeylerinietkilemektedir.

- ÖğretmenleregöreİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersiİnançÖğrenmeAlanıkazanımlarınıngerçekleşmedüzeyiyüksektir.

- ÖğretmenleregöreİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersiİnançÖğrenmeAlanıkazanımlarınıngerçekleşmedüzeyi,kullanılanyöntem-leregörefarklılaşmaktadır.

- ÖğretmenleregöreİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersiİnançÖğrenmeAlanıKazanımlarınıngerçekleşmesindederskitaplarıyeterli-dir.

- ÖğretmenleregöreİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersiİnançÖğrenmeAlanıkazanımlarınıngerçekleşmedüzeyi,öğrencilerininançöğrenmealanıkonularınıöğrenmedezorlandıklarıkonularagörefarklı-laşmaktadır.

2. Amaç ve ÖnemAraştırmanıntemelamacı,öğretmenleregöreİlköğretimDinKültürüve

AhlakBilgisidersiinançöğrenmealanıkazanımlarınıngerçekleşmesindeet-kili faktörleritespitetmektir.YineİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisidersiinançöğrenmealanıkazanımlarınıngerçekleşmedüzeyinitespitetmekaraştırmanınamaçlarındandır.

Araştırmada;İlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisidersiinançöğren-mealanıkazanımlarınıngerçekleşmesinde sınıfdüzeyinin,öğretmeninkul-landığıyöntemlerin,derskitabıdışındakikaynakların,zorlandıklarıkonula-rın,ençoksorusorduklarıkonularınİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisidersiinançöğrenmealanıkazanımlarınıngerçekleşmesineetkisiniincelemekamaçlanmıştır.

Kazanımlar,öğrenmesüreciiçerisindeplanlanmışvedüzenlenmişyaşan-tılar sayesinde, öğrencilerin kazanması kararlaştırılan bilgi, değer, beceri vetutumlardır.Bu sebepleöğrencilerinöğrenmealanlarındaki gelişmeleri, ka-zanımların edinilmesine bağlıdır. Kazanımlar, programda öğrencilerin geli-


şimdüzeyineveöğrenmealanınınözelliğinegöre4.sınıftan8.sınıfakadarverilmişolupkazanımlarınyazılımındabirsistematiklikdegözetilmiştir.Ka-zanımlarbelirlenirkenkavram,değervebecerileresasalınmıştır.Programdayeralankazanımların,öğrencilertarafındangerçekleştirilebileceketkinlikleraracılığıylaeldeedilmesisözkonusudur.Bunedenlederskitaplarıkazanımla-rıngerçekleşmesindeönemlibiryeresahiptir.

İnançöğrenmealanındanedineceğikazanımlarsonucuöğrencinin,gün-lük hayatta kullanılan ifade ve kavramları anlayabilen, Kelime-i Tevhit veKelime-i Şehadet’in anlamlarını öğrenen, evde vedinîmekânlardakullanı-landinîsembolleritanıyan,dinveahlakıtanımlayabilen,dinhakkındabilgisahibi,güzelsözsöyleyenvegüzeldavranan,akılsahibi,özgürveinananbirvarlık olduğununbilincine varan, bilerek inanan, tek tanrı inancını temel-lendirebilen,Allah’lasağlıklıbiriletişimkurmayollarınıkavrayan,yaşamınıanlamlandıran, Allah tarafından gönderilen Peygamberlerin ve getirdiklerivahyinamaçlarınıirdeleyen,ilahîvahiylegelenkitaplarıtanıyan,meleklerveşeytanınvarlıkkategorileriarasındakiyeriniaçıklayan;yaptığıiyilikvekötü-lüğünkarşılığınımutlakagöreceğineilişkinbirsorumlulukvebilinçlehareketedenbireyolarakyetişmesihedeflenmiştir.Ayrıcabireyin,güçlübirinançla,insanlığınıdahaiyigerçekleştirebilmesi,diğerinançsahiplerinesaygılıolmasıvetevhitinancınamensubiyetşuurunugüçlendirmesiamaçlanmıştır.6

BudoğrultudaİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisidersiinançöğren-mealanıkazanımlarınıngerçekleşmedüzeyininvebunuetkileyenfaktörlerintespitedilecekolmasıaraştırmanınöneminiortayakoymaktadır.

3. YöntemAraştırmanınmodeli,İlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersiinanç

öğrenmealanıkazanımlarınıngerçekleşmedüzeyinin;sınıfdüzeyine,öğret-meninkullandığıyöntemlere,derskitabıdışındakikaynaklara,zorlandıklarıkonulara, en çok soru sorduklarıkonularagöre farklılaşıp farklılaşmadığınıincelediğiiçin,“NedenselKarşılaştırma”7modelineuygundur.

Araştırmanınevreni,ErzurummerkezilçelerindebulunantümilköğretimokullarındakiİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersiöğretmenleridir.Araştırmadabelirlenendenenceleritestetmekamacıyla,“BasitTesadüfiÖr-nekleme”8yönteminegöre,Erzurumİlimerkezilçelerdebulunanilköğretim

6 İDKAB Program Kılavuzu,s.15.7 Balcı,Ali,Sosyal Bilimlerde Araştırma, Yöntem, Teknik ve İlkeler,5.Baskı,PegemAYayınla-

rı,Ankara,2005,s.190-191.8 Ural,Ayhan-Kılıç,İbrahim,Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi,DetayYayın-

ları,Ankara,2005,s.34.


okullarındagörevyapan88 İlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersiöğretmenidearaştırmanınörneklemgrubunuoluşturmuştur.

4. Veri Toplama Araçlarının GeliştirilmesiAraştırmada,İlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersiinançöğren-

mealanıkazanımlarınıngerçekleşmedüzeyinibelirlemekamacıyla,katılımcı-lara“KazanımlarınGerçekleşmeDüzeyi”ölçeğinindeyeraldığıanketformuuygulanmıştır.

Anket formunda,“KazanımlarınGerçekleşmeDüzeyi”ölçeği ilebirlikteİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersiinançöğrenmealanıkazanım-larınıngerçekleşmedüzeyinietkileyenfaktörleritespitetmekamacıylaaşağı-dakisorularayerverilmiştir:

• İnanç öğrenme alanı konularını nasıl işliyorsunuz?• İnanç öğrenme alanı konuları ile ilgili ders kitaplarının içeriğini yeterli

buluyor musunuz? • Başka kaynaklara ihtiyaç duyuyor musunuz?• Öğrencilerinin inanç öğrenme alanı konularını öğrenmede zorlandıkları

konular nelerdir?“KazanımlarınGerçekleşmeDüzeyi”ölçeğindekatılımcılar,inançöğren-

mealanıünitelerindeyeralankazanımlarınherbiriiçin,en az düzeyde ger-çekleşiyorsa 1, az düzeyde gerçekleşiyorsa 2, orta düzeyde gerçekleşiyorsa 3, iyi düzeyde gerçekleşiyorsa 4, en çok düzeyde gerçekleşiyorsa 5 derecesini işaretleyerekgörüşlerinibelirtmeleriistenmiştir.

“Kazanımların Gerçekleşme Düzeyi” ölçeğinde puanlama yapılırken,“kazanımlarçokiyidüzeydegerçekleşiyor”seçeneğine5puan,“kazanımlariyidüzeydegerçekleşiyor”seçeneğine4puan,“kazanımlarortadüzeydegerçekle-şiyor”seçeneğine3puan,“kazanımlarazdüzeydegerçekleşiyor”seçeneğine2puan,“kazanımlarçokazdüzeydegerçekleşiyor”seçeneğine1puanverilmiş-tir.“KazanımlarınGerçekleşmeDüzeyiÖlçeği”ndenalınabilecekenyüksekpuan,4.Sınıflariçin7x5=35,endüşükpuanise7x1=7;5.Sınıflariçin6x5=30,endüşükpuanise6x1=6;6.Sınıflariçin9x5=45,endüşükpuanise9x1=9;7.Sınıflariçin13x5=65,endüşükpuanise13x1=13;8.Sınıflariçin8x5=40,endüşükpuanise8x1=8’dir.Yüksekpuanolumlubirkatılım,düşükpuaniseolumsuzbirkatılımdüzeyiningöstergesiolmaktadır.

Uygulamasonucueldeedilenverilerinistatistikianalizveçözümlemeleri,SPSSprogramıkullanılarakgerçekleştirilmiştir.


5. Bulgular ve Tartışma5.1. İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi İnanç Öğrenme

Alanı Kazanımlarının Gerçekleşme Düzeyi Ölçeğinden Elde Edilen Bulgular

Araştırmamızakatılanöğretmenlerdeneldeedilenkatılımpuanlarınınbe-timselanalizsonuçlarıTablo1’deverilmiştir.

Tablo 1. İlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersiİnançÖğrenme AlanıKazanımlarınınGerçekleşmeDüzeyiToplamPuanlarının OrtalamaveStandartSapmaDeğerleri:

N Madde Sayısı X S88 43 169,68 26,7231

Tablo1’yegöre,öğretmenlerdeneldeedilenkatılımpuanlarınınortalama-sıX=169,68standartsapmasıise,S=26,72’dir.

Araştırmayakatılanöğretmenlerinölçektebulunanherbirmaddeyekatı-lımdüzeyleritoplampuanlarkullanılarakdeğerlendirilmiştir.Yapılandeğer-lendirmedeaşağıdabulunanpuanaralıklarıesasalınmıştır:

Tablo 2. TutumMaddelerineKatılımDüzeylerindeEsasAlınanPuan Aralıkları:

Puan Aralığı Gerçekleşme düzeyi1.00-1.79 Hiç1.80-2.59 Az2.60-3.39 Orta3.40-4.19 Oldukça4.20 - 5.00 Tam

Araştırmaya katılan öğretmenlerin, İlköğretim Din Kültürü ve AhlakBilgisi Dersi İnanç Öğrenme Alanı Kazanımlarının Gerçekleşme DüzeyiÖlçeği’ndeneldeedilen,İlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersiöğ-retmenineyönelik43kazanımıngerçekleşmedüzeyineaitortalamadeğerlerTablo3’desunulmuştur:


Tablo 3. ÖğretmenleregöreİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisi DersiİnançÖğrenmeAlanıKazanımlarınınGerçekleşme Düzeyleri:

İlköğretim İDKAB dersi İnanç Öğrenme Alanı Kazanımlarının Gerçekleşme Düzeyleri X Gerçekleşme

Düzeyi

4. sı

nıf

Kazanım-3 Kelime-itevhitvekelime-işehadetinanlamlarınıaçıklar. 4,24 Çokİyi

Kazanım-6 Dininahlaklıolmayıgerektirdiğinifarkeder. 4,22 Çokİyi

Kazanım-1 Dinîifadeleringünlükkonuşmalarımızdaneredevenasılkullanıldığınıfarkeder 4,13 İyi

Kazanım-2 Selamlaşmanıniletişimdekiöneminifarkeder. 4,08 İyi

Kazanım-4 Dinhakkındabilgisahibiolmanınönemliolduğunufarkeder. 3,90 İyi

Kazanım-5 Dinveahlakkavramlarınıtanımlar. 3,60 İyi

Kazanım-7 Güzelsözsöylemevegüzeldavranışsergilemeyeistekliolur. 3,40 İyi

5. sı

nıf

Kazanım-3 Allah’ınbiziveherşeyiyarattığınınfarkındaolur. 4,57 Çokİyi

Kazanım-5 Allah’ınherşeyiişittiği,bildiği,gördüğüveherşeyegücününyettiğininfarkındaolur. 4,41 Çokİyi

Kazanım-4 Allah’ıneşivebenzeriolmadığınıaçıklar. 4,36 Çokİyi

Kazanım-1 İnsanınakıllıveinananbirvarlıkolduğununfarkındaolur. 4,14 İyi

Kazanım-2 Evrendekidüzendenhareketleyaratıcınınvarlığınıaçıklar. 4,10 İyi

Kazanım-6 ÇalışmanınAllahtarafındankarşılıksızbırakıl-mayacağıbilinciileiyiişleryapmayaistekliolur. 3,94 İyi

6. sı

nıf

Kazanım-1 Peygamberkavramınıaçıklar. 4,18 İyi

Kazanım-9 İlahîkitapvesahifelerinhangipeygamberleregönderildiğinibelirtir. 4,06 İyi

Kazanım-4 Peygamberlerinsahipolduklarınitelikleriaçıklar. 3,99 İyiKazanım-7 İlahîkitabınanlamınıaçıklar. 3,95 İyi

Kazanım-3 Peygamberlerininsanlardanseçilmesininnedenleriniirdeler. 3,93 İyi

Kazanım-8 Allah’ıninsanlaraniçinvahiygönderdiğinitemellendirir. 3,91 İyi

Kazanım-5Mucizekavramınınneanlamageldiğini

açıklayarakbununpeygamberlereaitbirözellikolduğununfarkındaolur.

3,78 İyi

Kazanım-6 Bütünpeygamberleregelenvahiylerinortakyönlerinifarkeder. 3,67 İyi

Kazanım-2 Kur’an’daadıgeçenpeygamberlerilisteler. 3,65 İyi

230 İsmail BULUT - İsmail ARICI - Celal BÜYÜK7.

sını

f

Kazanım-3 Melekleriniyiliğinvegüzelliğinsembolüolduğununfarkındaolur. 4,37 Çokiyi

Kazanım-2 Meleklerinözelliklerivegörevlerininnelerolduğunubelirtir. 4,28 Çokiyi

Kazanım-7Ruhçağırma,falcılık,sihirvebüyügibibatılinançlarıntoplumüzerindekiolumsuzetkilerinifarkeder.

4,10 İyi

Kazanım-4 Melekinancının,davranışlarıgüzelleştirmedekirolünüfarkeder. 4,05 İyi

Kazanım-13

İnsanındünyahayatındayaptıklarınınkarşılığıolduğunugünlükhayattanörneklerleaçıklayarakiyidavranışlardabulunmaya,kötüdavranışlardansakınmayaistekliolur.

4,01 İyi

Kazanım-9 Hesap,mizan,cennetvecehennemgibikavramlarınanlamlarınıaçıklar. 3,98 İyi

Kazanım-8 Ahiret,kıyamet,yenidendirilmegibikavramlarınanlamlarınıaçıklar. 3,97 İyi

Kazanım-12 Ahiretinancınınbireyinhayatıanlamlandırmasınanasılkatkısağladığınınfarkındaolur. 3,88 İyi

Kazanım-1 Varlıklarâleminisınıflandıraraközellikleriniörneklerleaçıklar. 3,80 İyi

Kazanım-11 Allah’ınadil,merhametliveaffediciolmasıileahiretinancıarasındakiilişkiyifarkeder. 3,76 İyi

Kazanım-6 ŞeytanınkötülüğündenkorunmahususundaKur’an’ınöğütlerindenörneklerverir. 3,60 İyi

Kazanım-10 AhiretinvarlığınıKur’an’danörneklerleaçıklar. 3,40 İyiKazanım-5 CinlerinvarlığıileilgiliKur’an’danörneklerverir. 3,02 İyi

8. sı

nıf

Kazanım-6 Hercanlınınbirsonuolduğununfarkınavarır. 4,60 Çokiyi

Kazanım-7 Allah’agüvenmenin(tevekkül)pasifbirbekleyişolmadığınınfarkındaolur. 4,27 Çokiyi

Kazanım-2 Allah’ınherşeyibirölçüyegöreyarattığınaörneklerverir. 3,98 İyi

Kazanım-5 İnsanınçalışmasınınkarşılığınıalacağıbilinciylehareketeder. 3,89 İyi

Kazanım-3 Evrendekifiziksel,biyolojikvetoplumsalyasalarıfarkeder. 3,86 İyi

Kazanım-4 İnsanınakılveiradesahibiolmasıileözgürvesorumlubirvarlıkolmasıarasındakiilişkiyiaçıklar.3,70 İyi

Kazanım-1 Kazavekaderkavramlarınıaçıklar. 3,55 İyi

Kazanım-8 Kazavekaderleilgilitoplumdayaygınolanyanlışanlayışlarınsebepleriniaçıklar 3,41 İyi

Tablo3’deverilenbulgularincelendiğinde,ÖğretmenlerinİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersiİnançÖğrenmeAlanıKazanımlarınınGerçek-


leşmeDüzeyinekatılımlarınıifadeeden43maddenin9’una“çokiyi”,34’üne“iyi”düzeydekatıldıklarıgörülmektedir.

ÖğretmenlerinİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersiİnançÖğ-renmeAlanıKazanımlarınınGerçekleşmeDüzeyinekatılımlarınailişkinor-talamapuanlar3,02-4,60arasındadeğişmektedir.Katılımcılarınençokkatıl-dıklarımadde;8.Sınıf6.Kazanımıolan“Hercanlınınbirsonuolduğununfarkınavarır”maddesienazkatıldıklarımaddeise,7.Sınıf5.Kazanımıolan,“CinlerinvarlığıileilgiliKur’an’danörneklerverir”maddesidir.

Ölçekteneldeedilenverilerhepbirliktedeğerlendirildiğinde,öğretmen-lerinkatılımdüzeylerinin,olumluve“iyi”seviyesindeyüksekolduğugörül-mektedir.

5.1. Araştırmanın Denencelerine Yönelik Bulgular5.1.1. Öğretmenlerin Kullandıkları Yöntemlerin İnanç Öğrenme

Alanı Kazanımlarının Gerçekleşme Düzeyine Etkisine Yönelik Bulgular

Araştırmanın,“öğretmenleregöreİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgi-siDersiİnançÖğrenmeAlanıkazanımlarınıngerçekleşmedüzeyikullanılanyöntemleregörefarklılaşmaktadır”şeklindeifadeedilendenencesinitestet-mekamacıyla,öğretmenlerininançöğrenmealanındakikazanımlarıgerçek-leştirmeküzerekullandıklarıyöntemlerileİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersiinançöğrenmealanıkazanımlarınıngerçekleşmedüzeyiölçeğin-deneldeedilenkatılımtoplampuanlarıarasındakifarkınistatistikselolarakanlamlıolupolmadığınıbelirlemekiçintekyönlüvaryansanaliziuygulanmışvesonuçlartablo4deverilmiştir.

Tablo 4. ÖğretmenlerinİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersi İnançÖğrenmeAlanıkazanımlarınıngerçekleşmedüzeyine

yönelikkatılımtoplampuanlarınınkullandıklarıyöntem değişkeninegörevaryansanalizisonuçları

VaryansınKaynağı

KarelerToplamı sd Kareler

Ortalaması F P

GruplarArası 2611,740 5 522,348

0.720 0.611Gruplarİçi 59517,351 82 725,821

Toplam 62129,091 87


Uygulananvaryansanalizisonucunagöre,öğretmenlerinkatılımtoplampuanları ile kullandıkları yöntemler arasında anlamlı bir fark yoktur. [F(5-82)=0,720,p>.05].

HernekadaröğretmenlerinİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersiİnançÖğrenmeAlanıkazanımlarınıngerçekleşmedüzeyineyönelikölçekteneldeedilenpuanlar ileöğretmenlerinkullandıkları yöntemler arasında ista-tistikselolarakanlamlıbirfarklılaşmaolmasadamatematikselfarklılaşmalarısunmak, öğretmenleregöre inançöğrenmealanıkazanımlarınıngerçekleş-mesindeöğretmenlerinkullandıklarıyöntemlerinetkisihakkındafikirvere-cektir.

Tablo 5. Öğretmenlerin İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi DersiİnançÖğrenmeAlanıkazanımlarınıngerçekleşmedüzeyineyönelikkatılımtoplampuanlarıilekullandıklarıyöntemlerarasındakibetimselanalizsonu-cu

N Mean Std. DeviationDüzanlatım-soru-cevap 32 174,4375 26,87598Ayethadis-kıssa 9 168,2222 18,94583Görselişitselaraçlar 12 164,8333 29,06680Örnek 20 168,5500 32,11079Derskitabı 7 155,7143 25,53895Çeşitliyöntemler 8 174,6250 14,42159Total 88 169,6818 26,72316

Tabloyagöreöğretmenlerinçeşitliyöntemleribiraradakullanması,inançöğrenme alanı kazanımlarının gerçekleşmesinde diğer yöntemlere nazarandahaetkilidir.

5.1.2. İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi İnanç Öğrenme Alanı Kazanımlarının Gerçekleşmesinde Ders Kitaplarının Yeterliğine Yönelik Bulgular

Araştırmanın,“öğretmenleregöreİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersi İnançÖğrenmeAlanıkazanımlarınıngerçekleşmesindederskitaplarıyeterlidir”şeklindeifadeedilendenencesinitestetmekamacıyla,öğretmenle-rininançöğrenmealanındakikazanımlarıgerçekleştirmeküzerederskitapla-rınınyeterliliğineyönelikgörüşleriileİlköğretimDinKültürüveAhlakBil-gisiDersiinançöğrenmealanıkazanımlarınıngerçekleşmedüzeyiölçeğindeneldeedilentoplampuanlarıarasındakifarkınistatistikselolarakanlamlıolup


olmadığınıbelirlemekiçinilişkisizörneklemleriçinT-testiuygulanmışveso-nuçlarTablo6’daverilmiştir.

Tablo 6. ÖğretmenlerinİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersi İnançÖğrenmeAlanıkazanımlarınıngerçekleşmedüzeyine yönelikkatılımtoplampuanlarının,derskitaplarının yeterliliğineilişkingörüşlerinegörefarklılaşmadurumunaait T-testianalizisonuçları:

Ders Kitabı Yeterliliği N X S Sd t pYetersiz 61 166,9836 28,54499

86 -1,432 ,156Yeterli 27 175,7778 21,29704

Yapılan t-Testi analizi sonucunagöre, araştırmayakatılanöğretmenlerinİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersiinançöğrenmealanıkazanım-larınıngerçekleşmedüzeyiölçeğindeneldeedilentoplampuanlarıileinançöğrenmealanındakikazanımları gerçekleştirmeküzerederskitaplarınınye-terliliğineyönelikgörüşleriarasındaanlamlıbirfarklılaşmayoktur.[t(86)=-1,432p>.05].

Bubulgubize,öğretmenlerinderskitaplarınınyeterliliğineilişkingörüş-lerinin,onlarınİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersiİnançÖğren-me Alanı kazanımlarının gerçekleşmesi üzerine etkisinin istatistiksel olarakanlamlıolmadığınıgöstermektedir.Bunagöre;derskitaplarınınyeterliolupolmamasının,İlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersiİnançÖğrenmeAlanıkazanımlarınıngerçekleşmesinietkileyenbir faktörolmadığı söylene-bilir.

HernekadaröğretmenlerinİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersiİnançÖğrenmeAlanıkazanımlarınıngerçekleşmedüzeyineyöneliktoplampuanlarıilederskitaplarınınyeterliliğineilişkingörüşleriarasındaistatistikselolarakanlamlıbirfarklılaşmaolmasada,matematikselfarklılaşmayabakarak(yeterlişeklindegörüşilerisürenlerintoplampuanları175yetersizşeklindegörüşilerisürenlerintoplampuanları166),İlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersiİnançÖğrenmeAlanıkazanımlarınıngerçekleşmesindederski-taplarınınyeterliolduğuilerisürülebilir.


5.1.3. İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi İnanç Öğrenme Alanı Kazanımlarının Gerçekleşmesi Üzerinde Öğrencilerinin İnanç Öğrenme Alanı Konularını Öğrenmede Zorlandıkları Konuların Etkisine Yönelik Bulgular

Araştırmanın,“öğretmenleregöreİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgi-siDersiİnançÖğrenmeAlanıkazanımlarınıngerçekleşmesindeöğrenmedezorlandıklarıkonularagörefarklılaşmaktadır”şeklindeifadeedilendenence-sinitestetmekamacıyla,öğretmenlerininançöğrenmealanındakikazanım-larıgerçekleştirmeküzerezorlandıklarıkonularileİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersi inançöğrenmealanıkazanımlarınıngerçekleşmedüzeyiölçeğindeneldeedilenkatılımtoplampuanlarıarasındakifarkınistatistikselolarakanlamlıolupolmadığınıbelirlemekiçintekyönlüvaryansanaliziuy-gulanmışvesonuçlarTablo8’deverilmiştir.

Tablo 7. ÖğretmenlerinİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersi İnançÖğrenmeAlanıkazanımlarınıngerçekleşmedüzeyine yönelikkatılımpuanıortalamamalarınınöğrencilerin öğrenmedezorlandıklarıkonulardeğişkeninegörevaryans analizisonuçları

VaryansınKaynağı

KarelerToplamı sd Kareler

Ortalaması F P

GruplarArası 2157,005 5 431,401

590 ,708Gruplarİçi 59972,086 82 731,367

Toplam 62129,091 87

Uygulananvaryansanalizisonucunagöre,öğretmenlerinkatılımtoplampuanları ile kullandıkları yöntemler arasında anlamlı bir fark yoktur. [F(5-82)=590,p>.05].

HernekadaröğretmenlerinİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersiİnançÖğrenmeAlanıkazanımlarınıngerçekleşmedüzeyineyönelikölçekteneldeedilenpuanlarileöğretmenleregöreöğrencilerinöğrenmedezorlukyaşa-dıklarıkonulararasındaistatistikselolarakanlamlıbirfarklılaşmaolmasadamatematikselfarklılaşmalarısunmak,öğretmenleregöreinançöğrenmeala-nıkazanımlarınıngerçekleşmesindeöğrencilerinöğrenmedezorlukçektiklerikonularınetkisihakkındafikirverecektir.


Tablo 8. ÖğretmenlerinİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersi İnançÖğrenmeAlanıkazanımlarınıngerçekleşmedüzeyine yönelikkatılımtoplampuanlarıileöğretmenlerinöğrencilerin öğrenmedezorlukçektiklerikonulararasındakibetimsel analizsonucu

N Mean Std. DeviationAllahınvarlığı 16 164,5625 29,54763Ahirethayatı 8 176,6250 16,64707Görünmeyenvarlıklar 4 157,7500 14,97498Kader 14 166,2857 29,05281sihir-fal-büyü 3 162,6667 46,69404Hepsi 43 173,0000 26,24518Total 88 169,6818 26,72316

TabloyagöreöğretmenlertarafındaöğrencilerinöğrenmesininzorolduğuifadeedilenAhirethayatıkonusu,inançöğrenmealanıkazanımlarınınger-çekleşmesindediğerkonularagöredahaetkilidir.

SonuçBuaraştırma,öğretmenleregöre,İlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisi

Dersiinançöğretimikonularınınkazanımlarınıngerçekleşmedüzeyinitespitamacıylagerçekleştirilmiştir.

Analizler sonucunda, öğretmenlerin İlköğretim Din Kültürü ve AhlakBilgisi Dersi İnanç Öğrenme Alanı Kazanımlarının Gerçekleşme Düzeyinekatılımlarını ifadeedenmaddelerden9’una“çok iyi”,34’üne“iyi”düzeydekatıldıklarıgörülmektedir.Kazanımların“orta”“az”ve“çokaz”düzeydeger-çekleşirsonucugözlemlenmemiştir.Sınıfseviyesiyükseldikçedekazanımlarıngerçekleşmedüzeylerininarttığıgörülmektedir.Örneğin,katılımcılarınençokkatıldıklarımadde;8.Sınıf6.Kazanımıolan“Hercanlınınbirsonuolduğu-nunfarkınavarır”maddesi,enazkatıldıklarımaddeise,7.Sınıf5.Kazanımıolan,“CinlerinvarlığıileilgiliKur’an’danörneklerverir”maddesidir.

Araştırmanın,“öğretmenleregöreİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgi-siDersiİnançÖğrenmeAlanıkazanımlarınıngerçekleşmedüzeyikullanılanyöntemleregöre farklılaşmaktadır” şeklinde ifadeedilendenencesi, İlköğre-timDinKültürüveAhlakBilgisiDersiİnançÖğrenmeAlanıkazanımlarınıngerçekleşmedüzeyineyönelikölçekteneldeedilenpuanlarileöğretmenlerinkullandıkları yöntemler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılaşma


olmadığındandoğrulanmamıştır.Ancakmatematikselolarakfarklıyöntem-lerikullananlarınkazanımlarındahaiyigerçekleştiğineyönelikpuanlarıdahayüksektir.

ÖğretmenlerinİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersiİnançÖğ-renmeAlanıkazanımlarınıngerçekleşmedüzeyineyönelikkatılımtoplampu-anlarıilekullandıklarıyöntemlerarasındakibetimselanalizsonucunda,çeşitliyöntemlerbiraradakullanıldığında,kazanımlarınyüksekdüzeydegerçekleş-tiğigörülmektedir.

Araştırmanın,“öğretmenleregöreİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersi İnançÖğrenmeAlanıkazanımlarınıngerçekleşmesindederskitaplarıyeterlidir”şeklindeifadeedilendenencesi,öğretmenlerininançöğrenmeala-nındakikazanımlarıgerçekleştirmeküzerederskitaplarınınyeterliliğineyöne-likgörüşleriileİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersiİnançÖğrenmeAlanıkazanımlarınıngerçekleşmedüzeyiölçeğindeneldeedilentoplampuanarasındakifarkınistatistikselolarakanlamlıolupolmadığınıbelirlemekiçintekyönlüvaryansanalizisonucudoğrulanmıştır.

Araştırmanın,“öğretmenleregöreİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgi-siDersiİnançÖğrenmeAlanıkazanımlarınıngerçekleşmesindeöğrenmedezorlandıklarıkonularagörefarklılaşmaktadır”şeklindeifadeedilendenence-si,uygulanantekyönlüvaryansanalizisonucunda,öğretmenlerininançöğ-renmealanındakikazanımlarıgerçekleştirmeküzerezorlandıklarıkonularileİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersi İnançÖğrenmeAlanıkaza-nımlarınıngerçekleşmedüzeyiölçeğindeneldeedilenkatılımtoplampuanlarıarasındaanlamlıbirfarkortayaçıkmadığıiçindoğrulanmamıştır.

İlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersiİnançÖğrenmeAlanıko-nularından,öğrenmedezorlandıklarıkonulariçerisinde,ahirethayatıkonu-sununöneçıktığıgörülmektedir.

Sonuçolarak,İlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiDersi’ninplanla-nandoğrultudabaşarılıbirsüreçizlemesiiçinöğretmenler,ellerindekiaraçvemateryallerieniyişekildedeğerlendirerek,farklıöğretimyöntemlerinibirliktekullanarak,dersiçivedersdışıyaklaşımlarıileöğrencilerimotiveederek,öğ-rencilerdederseveöğrenmeyeaitolumluyaşantılargeliştirmeyeçalışarak,ka-zanımlarınyüksekdüzeydegerçekleşmesinekatkıdabulunabilirler.Öğretme-ninbireyselfarklılıklaradayalıolarakyöntemlerizenginleştirmesi,gelenekselyöntemleryerineöğrenciyiveöğrencidekibireysel farklılıklarıdikkatealan,çokluzekâkuramıvb.yöntemlereağırlıkvermesi,öğrencinin;okula,derseveöğretmeneyöneliktutumlarındaolumluyöndeartışanedenolabilir.


KaynakçaAltaş,Nurullah,“Türkiye’deÖrgünÖğretimdeDininYeri”,Marife Dergisi,Sayı:1,

Bahar2002,ss.219-229._____ İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretimi, Nobel Yayınları, Ankara,

2001.Arıcı, İsmail, “Öğrencilerin İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğret-

menineYönelikTutumları”,Fırat Üniversitesi İlahiyat FakültesiDergisi,12/2,2007,ss.169–189.

Ayhan,Halis, “DinKültürüveAhlakBilgisiÖğretimininBaşlıcaMeseleleri”,Din Öğretimi ve Din Hizmetleri Semineri (8-10 Nisan 1988),DİBYayınları,Ankara,1991,ss.341-346.

Ayhan,Halis-Hökelekli,Hayati-Öcal,Mustafa-Mehmedoğlu,Yurdagül-Ekşi,Halil,“DinKültürüveAhlakBilgisiDersleriÜzerineÇokYönlüBirAlanAraştırması”,SE-DAR,İstanbul,2002.

Balcı, Ali, Sosyal Bilimlerde Araştırma, Yöntem, Teknik ve İlkeler, 5. Baskı, PegemAYayınları,Ankara,2005.

Beauchamp,GeorgeA.Curriculum Theory,Illinois,1975.Bilgin,Beyza.“1980SonrasıTürkiye’deDinKültürüveAhlakBilgisiDersininZo-

runluOluşuveProgramAnlayışları”,Din Öğretiminde Yeni Yöntem Arayışları UluslararasıSempozyumBildiriveTartışmalar,28-30Mart2001-İstanbul,MEBYayınları,Ankara,2003,ss.671-693.

______Eğitim Bilimi ve Din Eğitimi, YeniÇizgiYayınları,Ankara,1995.Bilgin,Beyza-Selçuk,Mualla,Din Öğretimi,AkidYay.,Ankara,1991.Demirel,Özcan,Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Program Geliştirme, KardeşKitap

veYayınevi,Ankara,1998.Doğan,Hıfzı.Analiz ve Program Hazırlama,AÜEBFYayınları,Ankara,1982._____Eğitimde Program ve Öğretim Tasarımı,ÖnderMatbaacılık,Ankara,1997.Doğan,Recai-Altaş,Nurullah.“DinÖğretimindeYeniYöntemTartışmalarındaKu-

ramdanUygulamayaİlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiProgramları(AnkaraMo-deli)”, Değerler Eğitimi Dergisi,c.II,Sayı:5,Ocak2004,ss.23-38.

Doğan,Recai-Tosun,Cemal,İlköğretim 4. ve 5. Sınıflar İçin Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretimi,PegemAYay.,Ankara,2003.

Ekşi,Aysel,“DinKültürüveAhlakBilgisiÖğretimindeKullanılanDersKitaplarınınDurumu”,Ortaöğretim Kurumlarında Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretimi ve Sorunları,TürkEğitimDerneğiYayınları,Ankara,1991,ss.121-134.

Ertürk,Selahattin.Eğitimde Program Geliştirme,9.Baskı,Ankara,1997.Goldman,RonaldReadiness for Religion; A Basis for Developmental Religious Educati-

on,TheSeaburyPress,NewYork,1970.Koçer,HasanAli,“GenelEğitiminBütünlüğüİçindeDinEğitimininYeri”,Türkiye I.

Din Eğitimi Semineri, İlahiyatVakfıYayınları,Ankara,1981,ss.17-25.


Küçük,Abdurrahman-Tümer,Günay.Dinler Tarihi,OcakYayınları,Ankara,1993.Lee,JamesMichael,The Content of Religious Instruction,ReligiousEducationPress,

Birmingham-Alabama,1985.Lindbeck,George,The Nature of Doctrine: Religion and Theology in a Postliberal Age,

Philadelphia,1984.Öcal,Mustafa,“DinKültürüveAhlakBilgisiDerslerindeUlaşılmasıGerekenHedef-

lerveGerçekleşmeOranları”,Orta Dereceli Okullarda Yürütülen Din Eğitim ve Öğretimi-nin Problemleri,İlahiyatBilimleriAraştırmaVakfıYayınları,Kayseri,1998,ss.101-157.

Selçuk, Mualla, “Din Öğretiminin Kuramsal Temelleri”, Uluslararası Din Eğitimi Sempozyumu, TÖMER,Ankara1997,ss.28-35.

______“DinÖğretimiÖzgürleştirenBirSüreçOlabilirmi?”,İslâmiyât,Ocak-Mart1998,c.1,Sayı:1,ss.71-86.

Shepherd,John,“İslamveDinEğitimi(MezhebeDayalıOlmayanYaklaşım)”,Din Öğretimi ve Din Hizmetleri Semineri, 8-10Nisan1988,DİBYayınları,Ankara,1991,ss.370-378.

Stratemeyer,Florence,Developing A Curriculum for Modern Life, SecondEdition,Te-achersCollegeColumbiaUniversity,NewYork,1957.

Tezer,Yusuf-Annaç,Ahmet,“OrtaÖğretimin-MeslekiÖğretiminMeseleleri”,Yeni Bir Yüzyıla Girerken Meselelerimiz, MilliyetçilerIV.BüyükKurultayı,AydınlarOcağıYa-yınları,İstanbul,1987,ss.187-197.

Tosun, Cemal, “2000’li YıllardaTürkiye’de Din Öğretimi”, Din Öğretiminde Yeni Yöntem Arayışları, UluslararasıSempozyumBildiriveTartışmalar,MEBYayınları,Anka-ra,2003,ss.753-767.

______ “Türkiye’deDinEğitimiveÖğretimineGenelBirBakış”,Tartışılan Değerler Açısından Türkiye,TDVYayınları,Ankara,1996,ss.95-111.

Ural,Ayhan-Kılıç,İbrahim,Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi,DetayYayınları,Ankara,2005.

Yavuzer,Haluk,Çocuk Psikolojisi,RemziKitabevi,İstanbul,1999.

Öğretmenlere Göre İlköğretim Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Programında Yer Alan İnanç...

Documents

Transcript of Öğretmenlere Göre İlköğretim Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Programında Yer Alan İnanç...