Liber Primus - Forgotten Books

LIBER PRIMUS. [Snc -

r.

m am mà t

HYMNUS II. [ II.]

Wafiàfi tììfl'

rta'

tîfaî n àa'

ì tnfî g'zfî gà n

m zaàfì à t à îaîm a firart z i gaàm aafin n

mà aî q qaaî îtaî fiwrrf‘

î m èn W… n

6 .Yat anga d&guahe tvavîì Agne bhadrarì karishyasi tava i t ta t satyafi Angim b.

7 Up a tva'

ì Agne d ive-d ive doshî wasta

,h dhiyii vayaiii nanza?!bharantalt imaci .

8 Ràjanta iìi adbvara'

igzàfi'

zgop iìv'

ìì ritacya d îdiviiìì vardhamà'

nar'

ii w e dame.

9 Salt na!: p i ti - iva siinave Agne M p t'

iyanalz bhava sachasva na,/lsvastaye . (2)

II.

Vì yo yììhi dar,vata ime comi ]: arafiz-kp'

tàlz techc'

iiìi p iiln°

;rudln'

havavì .

a Vì yo ukthebhilljarante tvîu'

fa achhajari tàralz sata-comi }: ahah-vidalt .

Vì yo tava p ra-

princhatî dhenà'

jigà'

ti dii;uohe urùclzî soma -

p i'

taya.

6Qnidquid , heus!cultori tu, Agnis !salutare factum e s, tibimetipsi id pro

fecto salutare erit, Angiras7 Te

, Agnis!quotidie noctu interdiuqne mente

nos venerabundi adimns,9N itentem , sacrific iorum rati prm iì custodem ,

splendidum , crescentem in dom ic ilio tuo .

9Tu nob is, pater veluti filio ,

Agnis !aditu fac ilis e sto ; adesto nostra felic ita tis gratia .

II —1

Vayus!veni, conspic iende ha c libam ina parata sunt de ns bibe aud i

invocationem . Vayus cam inibns laudant te hic laudatores, parata l ibam ina ofl

'

erentes, festorum dierum guarì .3 Vayns !tua approbans vox edit

cultorem multas adit, propterlibam inis potum .

Cn . H. u .] LECTIO PRIMA.

Indravì yì'

: ime sutàlzup a p rayab- bhilz gata1'

ii inda va_h nam u,mnti hi .

a Và yo Indra ,h cha cheta tlzal: sutììnàr

'

iì vìjinî—vasii tau yàtafi up a dravat . (3)3 V5yo Indrallcha sunvatab yà ta iìi up a nilz- k1 itavì makshu i tthà

'

dhiyìi nari .

3.

1 M itraiìi have p i ta-dakshaifz Varazza ir

‘

i cha ri;àdasafi dhiyafi ghyi tììch'

i iìi s&dlzantcî .

a Eitena Mi tri'

ivarunau ri ta«vridhau rita-sprisiì kra tm

'

ìi brihantam aga tlce.

3 Kavî nal: M itravarupa tuvig'

àtau uru- kshayîi dakshaìii da dhàte ap asavì .(4)

2 .

Indra Vayusque !haec libamiua parata sunt : venite cum c ibis : liquoresenim vos desiderant . Vayus e t Indra animadvertite parata libamina , apud

sacrificia commorantes !vos accedite celeriter.

3 Vayus et Indra ad libantis accedite sacerdotem celeriter sane propter precem , viri

3.

Mitram voco puro robore prmditum , Varnnamque hostium consum torem ,

vota pluviam flagitantia implentes. Cum rato piorum operam p ramio,

Mitra et Varuna ! aquam accumulantes, aquam commoventes !sacrific ium

amplum accepistis.

3 Sapientes, nobis, Mitras et Varunas, multis auxilia

nati, multorum refugium , vires sustentant atque opus .

LIBER PRIMUS.

HYMNUS III. [ I II.]

III.

—l

1 Asvinà yajoarîllM alldra va tqziìgfisabba]!p dtî p uru-Muji chanasyata z'

ii .

A;vinii p urwda ìisasà nari ;avîrayc'

i dhiyà dhish!yà vana ta iii girali .

3 D asrà yuviìkaval: sutà ,h nì sa tyii vriktaòarlaixhal: yàtaiìì rudra

- vartani .

2.

Indra yiìlu'

chitra -bhiìno sutà'

l: ime tviì -yavab apvîblcijz tam'

i p ii tiisall.

Indra yfihi dhiyìi islnîtallviprag'

ùtal: sata - va ta]: ap o brahmiìgzi odg/ca tch.

3 Indra yc'

ihi tùi ujà'

nall up a brahmiìgu'

bari - va!: cute dadhishva nal: chanalz

III.—1 .

Asvini !sacrificales c ibos, veloc ibns manihus prmditi, purte immolativnis

custodes !magnis‘

brachiis conspicui !gratos'habete . Asvini, sacrific iis d i

vites, viri !appropinquante m ente , illustres !exaud ite preces.

3 Dele tores

hostium, verace s libam ina parata sunt in purgat is stragulis collocata ;v enite ,v ictorum v iis incedentes

2 .

Indra !veni , pulchre splendens !parata sunt ha c libamina ,—te de sideran

tia , d igitis, semper p urifica ta . Indra !veni, obsecratione commotus, a

sapientibus conc itatns , libantis ad preces sacerdotis .

3 Indra !veni properans ad preces, fulvia equis vehens !in libamiao accipe nostrum c ibum .

CAP . i l. II. m .] LECTIO PRIMA.

- N

O rni ca]: charshani-dhfi tallVisve D evàsab gata da;vansalt dii…lmlt sutarì .

Vi,we D evàsallap—turalt w taììî ganta tiirgzayalt usriil: iva svasaràgzi .

Vi;ve Dw à'

sal: aerid ehi-m iiyì salt adm /cab medhavì jushanta valmaya ,h .

4.

P &vakîi nal: Saras-

vati vîjebhilz vt'

zjinî-vatî yajuarì°

bashtu dhiyiì-vasult .

- N

a C'hodayitrî sùng

‘itîìniìiìi chetant'

i sì:-matw am yajnm'

ìi dadhe Sarm ati .

3 Mahal: ama./t Saraw a tî p ra chetaya ti ketumî dhiyal: vi,wììà vi rifiuti . (6)

3 .

O pitulatores, hom inum sustentntores, Visvade vze !venite , largitores , ad

cultoris paratum libamen. Visvadevre , pluviam dautes, paratum libamen

adeunto ve loce s, so lares radii veluti dies adaunt . 3 Visvadevm, intefitus

expertes , p rovidi, illa si, sacrificale butyrum animadve'

rtunto'

divitiar um

pofl atores.

4

Lustrans Sarasvati, c ibum flagitante prece vocata , c ibis nos oblectando

sacrific iuxn nostrum gtatum haheto , orantihus d ivitias tribuens . Excita

trix verorum sermonuni , intérpres fausta°

m editantiu'

m , shcrifi'

c i‘

um'

obtinuit

Sarasvati . 3 Magnum aequor Sarasvati manife stat ‘impetu”suo m ente s

omnes collusti'at.

LIBER PRIMUS . [Suor

CAP UT SECUND UM.

HYMNUS I. [ IV.]

IV.

Surup a-kritnufi utaya sudughàrì

- iva god ulze juhùmasi dyavi -dyavi .

a Upa nal: savane"

: gabi somasya somap iilt p iòago-d ìil: i t rem ta!t moda ,/z.

Atka te antamîm iifi vidyàma su-ma tîncî iìi mii nal: a ti khyal: gahi .

P arà ibi vigraiìi astritafii Indraiii prichha vip aIt-chi taiii ya!: te solchi—Mya]: vararî .

Uta M vantu nal!nidullnil: anya tallchit Erato dadhììnîtllIndro i t davolt . (7)Uta nali su -bhagiin ari]: vocheyul: dasma kgi shtayalt syiìma i t Indrasya sarmagzi .

À im &,mm EsanaMara yajna- gr iyaiii ng'i»miidanaiii p atayat mandayat

- sakhaiii .

IV.

Pm clara opera perfic ientem Indram ad auxilium vocamus de die in

d iem , vacoom lac przebentem veluti ad bubulcum vacoas mulgentem .

Nostras immolationes adi ; de libam ine , libam inis potor ! bibe ; vacoas

largiens est illud divitis tui gaud ium .

3 Tune inter tibi proximos consp ic ia

mus te, inter fausta meditante s ; ne , nos praetereundo , aliis quam nobis te

manifestes ; veni . Tu, hujus sacrifica auctor !adi sapientem inv iolatum In

dram (interroga pe ritum sacerdotem qui Indras tuis soc iis nndique pre sid ium est.

5Etiam laudanto Iadram nostri votes (vitupe ratores !aliorsum

quoque discedite ducentes Indra hanc pompam . Q uin nos beatos ini

m ic i pm dicent, hostium necator !hom ines ; simus hujus Indra in salute .

7 Hnnc promtnm liquorem ce leri Indra offer, sacrific ium exornantem , viros

exhilarantem , p ia opera adipiscentem , gaudium forentis Indra socium .

Cn . i l. II . n .] LECTIO PRIMA.

Asya p i tvì $ata-kra to ghana ,

h Kritriiguî :ì abhavalt p ra iìvalt vàjeshu vàjinam.

Tazì toîi vijeshu vijinaiii vàjayì mah $ a ta - kra to dhanîim'

ziii Indra sataya.

Ya]: riiyal: avani ,h mahîm cu-

p àral: sm wa tal: sakìziì tasma i Indrà'

ya gaya ta . (8)V .

À tu i ta ni fi da ta Indraiii abbi p ra gà'

ya ta sakluîyal: stama - vàhasalt.- N - N

P uru- tamaiiî p urùnam zsanafi vàryagzam Indraiìi some sac/ui sute .

Salì gha nal: yoga bhuvat sa!: r&ye salt puravì -dlzyà'

rîi gama t vìjebhilt salt noi: .

Yasya savi'

w the na vrigwate bari sama t-su sa travalt tasma i Indrc'

iya gayata .

Sata—p i one sutìlt ime suchayal: yanti vi taya somà'

salz dadhi—à'

siralt . (9)

3 De hoc liquore postquam hiberna, Satakratns ! occ isor Vritrarum ere s

se rva3ti in proeliis prceliatorem . Illum te in pre liis pre liantem nutrimns,

Satakratus !d ivitiarum acquisitionis caussa , Indra !1°Qui d ivitiarum custo s

est, magnus, fausta peragens, libantis am icus, illi Indra carmina canite .

V .

lC eleriter huc accedite , considite , Indram cantu laudate , am ic i, sacra

ferentes ! Laudato multas hostes vexantem , multorum optabilium thesau

rorum dominum Indram ,libamine simul parato .

3 Is utique nobis ac

quirendi causse adsit, is divitiarum causse , is propter omnigenam sa

pientiam ; accedat cum c ibis ille ad nos. Cujus curruijanctos fulvos aquasnon sustinent in pre liis hostes, illi Indrm canito laadam .

3 Libam inum

potori parata haec pura adeunt ad cmnam libamina, lactis coagulo sacrata .

LIBER PRIMUS . (Snom .

HYMNUS III. [ VI.]

l.gî fiaWav à q fi fi îgfih l Ùî c

'

à fiaî î fì fi n

‘3 … ma

Tomi sutasya p i taya sadyalt vridd/calz ajà’

ya tlcòl: Indra jya islzthyì ya su- kra to.

À tvà visonta àsavalz somiisalt Indra girvazi a ,h sa1îi te santa p ra

-chetase.

Tvàfi stomiì,h avivridlzan tvàfi uktltà $a twkra to tvì fi vàrdbantu na!: girali .

Akshita-ùtib sanet imaiii viijarì Indra]: sahasrizza iii yasmin visvfini p auiisyiì .

ME nal: mar tìib abbi druhan tani mam Indra girvayab i;ànalt yanaya vadhaiìì . (lo)Vl.

Yunjanti bradhniìr'

ìi arushafii charantar'

ìi p ari tasthushalt rochante rachona d ivi .

a Yunjauti asya kdmyîi bari vi-p aìmhasà rat/ze soguî dbrishgziì nri - viì/zasiì .

3 Keturì krigwan aketave p esa]: marycîlt ap esase saiìi ushat- bhib ajàya tlzàà.

3 Tu libam inis bibendi caussa statim adultus nascebaris, Indra !et deorum

princ ipatus caussa , fausta agens!’Te ade unto prom ta libum ina , Indra , can

t ibus laudate !gaud ium tibi sunto sapienti. 3 Te hymni am plificarunt, te

carm ina , Satakratus!te‘amplificanto nostra cantilenm.

3 N on imm inu

turn auxilium praabens Indras fruatur hoc sacrificali c ibo m ultiplic i, in quo

omnes insunt masculae v irtute s .

1°Ne nostra mortales lasdant corporaIndra , cantibus laudatè potens ave rte caedem .

VI .

lJunctim nuncupant nitidum , integrum , mob ilemque Indram h ic i lliohabitante s homines : fulgent fulgore s gzjus in ccelo . Auriga jungunt ojusexoptandos fulvos b ijugos equos currui, rubentes, robusto s, viros vehentes.

.

3 Spec iem faciens spe c ie carenti, formam , m ortales !forma dest ituto , illu

cescentibus aurora radi is, tu, Indra !nascebari& Statim profecto post im

CAP . :x. H. m .] LECTIO PRIMA.

m m agnWà x m w fi sfi n

m raa garg-

firsjgxfafi7 z afgfì rzi arfasm fìam srfinaa

«Ww wfi nm fi zzfi fim nW ‘È n

r àma à qaa aa m fi sfmsgsn

Àt aha svadhàiìi anu p um ]: garbha—tva iîi à - irire dadhànà

'

llni ma yajniyairi .Vila chi t iiruja tnu- bhilt guidi chi t Indra vab1ci—bhilt avindalt usriyà

'

llunu. (ID eva-

yantalt ya tlzii matifi uefa/za vido t- vaw iìi girali malu'

z'

iii anùsha ta sm taiii .

Indregta sa iìi It i drikshase safi jagmì nalt abiblcyushì mandò samàna - varchasii .

Anavadya ib abbidyu- bln'

lz makhal: sahasva t archa ti gomile Indrasya kàmya ib.

A talt p ar i-jman galli d iva ,li vi rochanii t adhi saiìi asmin rinja ta girali .

I tal: và siitifi imalce d ivo]: vii p àrtltivc'

it adhi Indrarì malta,/t và raja3alz. ( 12)

plorationem denuo nubem, tanquam ventris spec iem , exc itarunt Marutes ,

possidente s nom en sacrandum .

3 Firmum quoque locum efi‘

ringentibus,

vehentibns M arutibus adiutus, Indra ! in caverna e tiam reperisti vacoas .

3De os desiderante s hymni , tanquam consiliarium , hic potentiam ind icantibus

d ivitiis prmditum magnum M arutum ca tam laudaverunt celebratum .

7 Cum

Indra enim consp iceris congred iens intrepido : vos ambo estis lesti , communi

splendore nitentes .

3 Irreprehensis , cmlum adeuntibus catervis de siderand is

sociatum Indram sacrific ium magnopere deside rat .9 M arutum caterva ! il

linc c ircum iens veni , caalitusve , de nitido sole supe rno : sacerdos in hoc

sacrificio enunc iat hymnos .

1°Velhinc donum precamur Indram , velde

ca lo super te rra, velex alto aere .

LIBER PRIMUS. [Su r .

VII.

Ind raiii i t giithinalt briha t Indrazh arkebhih arkigzah Indra iìi vàgtîh am'

isha ta .

Indrah i t haryah cachi: sa iìi-mislah vachah-

yujc'

z Ind ra]: vajrî hirapyayah.

Indra]: d i rghàya chakshase sùryaiii rohaya t d ivi vi gobhih adr iiii a iraya t .

Indra vàjeshu nah ava sahasra -

p radhaueshu cha ugrah ugrc'

ibhih iì ti- bhih.

Indraiii vayaiii mahiì- dhane Indra iìi arbhe haviimahe yuja iìi vritreshu vajrizzahi . ( 13)

Salt nah vrishan amurii charurì sa tra-dàvan ap u vridhi asmabhya iii ap ra ti- slcutah.

Tunje- tunje ye ut- tare stomàh Indrasya vajrigza ,h na vindho asya su—stutir'ii

V,rishaî yìì thii

- iva vaiisagah krishtîh iyarti qjasa e,saudlt ap ra ti-shutah.

VII.

Indram illum cantores magnum , Indram hymnis hymnorum rec itatores,

Iadram prece s celebrarunt. 3 Indras ille fulv is cum equis omnia contingens,

d icto jugatis, Indras teliger, auro fulgens .

3 Indras longi prospec tus caussaso lem surgere jussit in ca lo ; rad iis mundum exc itav it . Indra !in c erta

m inibus nos adjuva , e t in proeliis m ille p re darum genera p rocurantibus, horrendus horrend is auxiliis. 3 Indram nos propter magnas d ivitias , Indrampropter parvas vocamus, op itulatorem erga hoste s , teligerum .

3 Ille tu

nobis, pluvie ! hanc nnbem , frugum dator !ape ri , nobis hand recusans .

7 Unicuique deo qua a lia recitantur carm ina , ea sunt Indras teligeri : non

invenio illins idoneam laudem .

8Pluvius ille, greges quasi adieus taurus,

CAP . H. I .] LECTIO PRIMA.

Ya]: ekah charshagzînàvì vasiìnì vh irajya ti Indra]:p ancha kshitinì in“

.

Indrav"va

,h visva talt p ari havc

'

imahejanebhyah asmì lcar‘

h ostu kavala,h . (14)

VI II .

I AIndra sànasi iiì rayifi sagztvànarh sadà- sahaiii varshishthavh iì taye bhara,

N i yena mashti- ha tyayii ui vri triì ruzzadhiimaha i tvii- iì tì sah ni arva tà'

.

Indra tvii -ùtiisah ii vayaiii vajrafi ghanà dad îmahijayema smii yudhi spridhah.

Vayar'

h'

siarebhilt as tri-M illIndra tvayà y ig'

ii vayafi sasahyàmc pritanyatah.

Mahim Indrahp arah cha nu mahi - tvm'

ii asta vajrigte dyauh na p rathinìi savah. (15)

hom ines visita t potentia , dom inus hand recusans .9 Qui unus hom inibus at

que thesauris imperat Indras, idem etiam quinque tribubus p ra€est. Iadramvobis ubique c ircum hom ines versautem vocamus : nob is e sto pe culiaris.

VIII .

Indra !aureum opulentiam v ic torias conferentem , semper v ictricem , ve

tustissimam , ad auxilium adfer, per quam semper mannum ic tu inim icos

re pellamus, a te adjuti equo .

3 Indra ! te adjuti nos telum clavamque

prebendimus : de vinc imus in certam ine hostes. N os m ilitibus jaculatoribus, Indra ! te op itulante nos dev inc imus hoste s.

3Magnus est In

dras grand isque sane : majestas e sto telige ro : caelum veluti am plitudineest illius potentia. Tum qui in certam ine te invocant voti compotes fiunt,

LIBER PRIMUS . (Sut e r . I .

Safii- ohe vii ye Esa ta narah tokasya'

sani tau vip ràsa ,h và dhiyE

-

yavah.

Ya]!kulcshih soma -

p i tamah samudrah- iva p iava te urvih àp a ,h na kàkudah.

E va hi asya sùng‘i tii vi.—rasi go-ma ti mah'

i p alcvii siikhii na di sw he .

Eva hi te vi - bhùtayah ùtayah Indra mii- va te sadyah chi t santi d&gushe .

Eva hi asya lcàmyii stanza!: ukthaiii cha sahsyà Indriiya soma -

p i taya. (16)IX .

Indra ii ihi matsi andhasah visvebhih somap arva-bhihmahiin abhishti ,h qiasi .

a À irh enm'

rî srja ta sute mandimIndrc'

ìya mand ine chakr iiîi visvîmi chakraye.

3 Matsva su—sip ra mand i - t stomebhihvisva -charshane sachà eshu savaneshu ii .

tum v iri pralis impe tratianem te implorantes, tum sapientes cognitionem np

patente s .

7 Indra venter qui libam inum po tor maximus est, maris instar

turge t, abundantes saliv'

m valuti oris .

3 Profecto enim illins vo.r verid ica ,

m ultisona , vacc is prmdita, m agna , maturi ram i instar est cultori . 9Profec to

enim tum po testate s et auxilia , Indra m e i sim ili statim parata sunt cultori .1°Profecto enim ipsius de siderabilis laus hymnusque c elebrando. sunt Indraslibam inum potori .

IX .

Indra ! veni , gaude c ibo et omnibus libam inurn generibus, tu qui es

magnus victor fortitudine .

9Huncce affundite parato libamini exhilarantemliquorem Indra exhilaranti , liquorem eflìcacem omnia e ffic ienti deo.

3 Las

tare , Indra,p ulchra nasa prwd ite exhilarantibuslaudibus, omnium hom inum

C AP . H. H .] LECTIO PRIMA .

… an à cà=an ì m ern n M um m-

{Wì qg eràì qsa ì fm îfaflrri u

As_rigra iii Indra te girali p rati tvii in

”

ut ahiisata ajoshàh vrisbabhafi p a tiiii .

Sm‘

ii chodaya chi trar'

ii arviìk rà'

dhah Indra varenyafi asa t i t te vibhu p ra-Mu. (17)

Asmiin su tatra chodaya Indra rc'

iye rabhasva tah tuvi-dyumna yasasva talt .

Sar'

ii go-ma t Indra vàja - vat asma pyithu sravah briha t vi;va—àyuh dhehi akshitain".

Asme dhahi grava!t briha t dyumna iìi sahasra-siitama iìi Indra tà,/z ra thinih ishah.

Vasoh Indramvasu-

p a tiiii gih- bhili grinantahrigmiyah‘

i homa gantrîravii ii toyo.

S ata-cute ui- olcase bf iha t briha te i t ari,h Indrà

'

ya ,sîzshafi archat i . (IS)

domine una cum dns ad ad hmc libam ina huc veni . Etl'

ud i, Indra!tuas bymnos ad te pervenerunt, de sideria explentem dom inum , tuque accep isti cos .

5Largire variam comm nobis opulentiam , Indra!de side rabilem : e st illa tibisuffic iens, abundans .

6Nos bene ibi d irige , Indra!ad opulentiam ,adnitentes,

op ihns abundans ! gloriosos .

7 Vacc is praed itum , Indra ! c ibo przed itum

nob is amplum peculium , magnum , to tius v itae sustentaculum largire , non

imm inutum .

8Nob is da gloriam magnum atque d iv itias, c um m ille donationibus conjunctas, Indra !illosque curru vectos c ibos .

9Divitiarum Indram

gaza: custodem cantibus canentes, hymnos d iligentem vocamus, incedentem ,

auxilia . Quovis parato libamine , dom i suse commoranti magno Indra omnis

sacrificans magnum potentiam c elebrat.

LIBER PRIMUS. [S |

HYMNUS III. [ X .]

Gàyanti tvà gì yatrinah archanti arkaìii arkinahB rahmà

'

nah tv?: $a ta -kra to ut va iisafi - iva yemire.

a Ya t sì noh s&nurh aruha t bhìì ri asp ashta ka rtvan

To t Indrah artharii cheta ti yùthena vrishnihjati .

3 Yukshva hi kesinì harî vrishagzì kakshya q ì

Atha nah Indra soma-

pò!: giràfi up a-

srutifi chara .

4 Aihi stomi a abhi svara abhi grinihi ruva

B rahma cha na!: vaso cachi Indra yajnain”

cha van i/mya .

X .

lCanunt te cantores, laudant laudabilem laudatores : Brahmani te , Sata

kratus !arundinis instar e rigunt .

9Quum sacrificaturus da montis jugo in

aliud m ontis jugum cscendere t et arduum subiret labarem , tuna Indras

ejus propositum novit : cum caterva voti explctar venit .

3 Junge

utique currui jubatos fulvos adm issarios, c ingula implente s : de inde , Indra ,

libam inis potor !nostrorum cantuum ad prop inquam auditionem accede .

Veni, hymnos compraba, affare , alloquere : c ibumque nostrum simul, dom ic ilii largitor Indra !sacrificiumque auge .

3Carmen Indra rec itandum

CAP . H. m .] LECTIO PRIMA.

m ffl=m fità fi à qtcfi zfisrù i

5 Uktha iii Indrc'

iya sa ìisyarh vardhanafi p urunih-sidhe

$ akrahyathà suteshu nah ruruna t sakhyeshu cha .

6 Taiii i t salchi - tva imaha taiii ràye tamsu -virye

Sah sakrah uta nah ,saka t Indrah vasu dayamiìnah ( 19)7 Su-vivri taiii sunih-ajaiii Indra tvìì -dàtarii i t yiisahGaviiin

”

op a vrajafi vridhi krinushva rt'

ìdhahadri-vah.

8 Nahi tvà rodas'

i ubhe righayamanam inva tahJ eshah svah—vatîh ap ah sa7îi gith asmabhyafi dhi muhi .

Àgrut- karna srudhi havafi nu chit dadhishva me girah

Indra stomafi iman'

i mama krishva yajah chit antaram .

est amplificans multas hostes repe llenti, ut patens ille inter filios nostras re

sane t e t inter consortia .

3 Ipsum i llum ad soc ietatem desideram us, ipsumpropter divitias, ipsum alarm po tentiae caussa : ille potens e tiam nob is

praevalet Indras, opes largiens.

7Velde extensum , aditu fac ile , Indra !a te

purificatum hoc alim entum est vaccarum stabulum aperi : largire d ivitias ,saxifer ! 3 Non sane te cmlum terraque ambo hostes necantem cape reidonea sunt deviceris cmligenas aquas ; vaccas nobis m itte .

9 O mnia

audientibus auribus prmdite ! audi invocationem celeriter animadverte

n. rv.] LECTIO PRIMA .

Htaìra î =eî anfîsîà m ì î rrlînmà l

s akhye te Indra vìjinahmii bhema savasahp a teTvàwî abhi p ra nonumahjetì razi

‘i ap ar ì g

'

i tarîi .

3 P iirvîh Indrasya ràtayah na vi dasyanti ùtayah

Yad i viiiasya go-ma tah stotgi - 6hyah maw'

iha te magham .

4 P urì iii bhinduh yuvcî kavih ami ta-ojiìh ajiìyataIndrah vi;vasya karmanah dhartiì vajri p uru-stutah.

5 Tvafi balasya gonna tah ap u avah adrùvah bilafi

Tvàiii devàh abibhyushah tujyamàniisah iivishuh.

6 Tava ahahi sura r&ti - bhihp ra ti iiya iìi sindhuiii ii- vadan

Up a a tishthanta girvahah viduh te tasya kdravah .

Indra !nos, c ibo instructi non timuerimus, rabaris dom ine !te valde laudamus v ictorem inv ic tum .

3 Larga Indras dona hand m innuntur, neque

auxilia eius siquidem c ibi, vacoas secum habentis, Iandatoribus largitur

penum . Urbium destructor, juvenis, sapiens, prmditus immenso vigore

natus est : Indras, cujusque sacrific ii sustentator, teliger, multum laudatus.

3 Tu Balze vacoas possidentis reserasti, saxifer !cavernam : te dii, jam non

amplias tim entes, a Baia territi adierunt. 3 Tua ego , horas !propter danaiterum te udii, liquarem libaminis describens : venerati sunt, cantu ce lebrate !

F

https://www.forgottenbooks.com/join

CAP . xv . H. x.] LECTIO PRIMA.

4 Ti m u,m tah vi bodhaya yat Agne yàsi dii tyaiii deva ih sa tsi barhishi .

5 Ghri ta - iìhavana d i di - va!: p rati sma risha tah daha Agne tvam rakshasvinah.

6 Agninii Agnih sa iii idhyate kavih griha-

p afih31q havywvàtjuhui zsyah. (22)7 Kaviiii Aguimup a stuhi sa tya

-dharmàna iìi adhvare deva iii amîva- chii tanam .

8 Yah tviiiii Agne havih-

p utih d ii taiii deva saparya ti tasya sma p ra- avi tà

'

bhava .

9 Yah Agniriì deva- vi taye havishmîm à- viviisa ti tasmai p i valca mrilaya .

lo Sah nah p i waka d i d i -m hAgne devàn iha ii vaha up a yajnafii havih cha nah.

Sah nah stavànah bhara gàya trena namyasa rayzm vira - vatiwh isha iii .

Agne sukrena sochishà visviibhih devahi'

cti - bhih imawì stomamyushasva nah. (23)

profic isceris ad nuncn munus : cum dns adside in stm gulo .

3 Butyri l ibamento compellate , nitide Agnis !utique hoste s com bure tu, Rakshasibus

soc iatos .

3 Pe r Aguim Agnis accenditur, sapiens, dom ic ilii tuitor, juvenis,sacrifer, immolationes consumente ore prueditus .

7 Sapientem Aguim lauda ,

verac i virtute prmditum , in sacrific io , deum hostes necantem .

3 Qui sacrifi

cator te , Agnis, deus nunc ium venerutur, ejus utique tutor tu e sto .

9Qui

Aguim in deorum sacrific io sacrificans ca lit, eum tu, lnstrutor exhilara .

1° Tu nobis , lustruns, nitide Agnis !deos huc advehe ad sacrific ium buty

rum que nostrum . Tu nobis, laudatus carm ine novo , affer d ivitias et pro

sapium conferentcs c ibos.

‘3 Agnis !tu, puro splendore insignis, omnibusdeorum invocationibus compellutus, hanc laudem gratam habe nostrum .

LIBER PRIMUS . [Suc r . I .

HYMNUS II. [ XI II.]

X I I I .1 Su—samiddhah nah vaha devi a Agne havishma te hotar p fivaka yakshi cha .

Madhu-mantaiii Tani -nap?“yajna iìi deveshu nah have adya krinuhi vi taye .

N aràsaiisafi'

z iha p rzyam asmzn yayne up a hvaye madhujihvafii havih—kri tah‘

i .

Agne sukha - tame ra the devàn ilitah vaha asi hotà'

manuh- hi tah.

S trini ta barhih ànushak ghfi ta -

pg‘ishtha iii manishinah ya tra amri tasya chakshana iii .

Vi srayantà'

fi rita- vridhah dviirahdevih asascha tah adya niinafi cha yashtave. (24)

N aktoshasà eu-

p esasà asmin yajne up a hvaye idar'

ii nah barhih à sade .

Té suj ihvau up a hvaye hotàri'

i da ivyà [cavi yajnmì nah yaksha tiifi unam .

X III .

lBene uccensus, udvehe deos, Agnis ! nostro sacrificunti , vocator,

lnstrutor!e t sacrific ium perage .

3 Tanfinapàd !dulce sacrific ium nostrum ,

sapiens ! d iis hodie o ffe r ad consumendum .

3 Ah hominibus ce lebratum hic

.

d ilec tum in ho c sac rific io invoco , dulc ilinguem , sacrificum .

Agnis ! gratissim o curru de os, celebrutus, advehe : tu e s vocator, ub

hom ine sacra obeunte hic collocatus .

3 Sternite stragulum continuum ,

hutyra supe rne illitum , hom ines ! in qua immartulis dei upparitio sit.3 Favento p ia opera augente s po rta nitida , non frequentate , hod ie

profe c to e tiam ritui sacro .

7 N oc tem Aurarum que fo rmosas in hoc sa

crific io invoco , in ista nostro stragula ut considant . 3 Illos pulchri

lingues invoco , dua sucrificatores divinos, sup ientes : sucrific ium nostrum

C AP. xv . H. m .] LECTIO PRIMA.

HYMNUS m . [ X IV.]

I È'

5WZÙ€aî firù îat àfirzaît rcflî în ì'

à’

fîreîflì arfs a n

m m m s rgsa q a fà q % fusm ìfifi ra…t

s m w fi firarfijwrrìm hW WNamm a Fî a

’taîa

'

trmî fìlwrarzi m um z u

Ilà Sarasva t'

i Mah'

i tisrah devih mayah-bhuvah barhihsidantu asridhah.

Iha Tvashtiiraiìi agriyaiìi visou-rùp ahi up a hvaye asmàlcaiìi ostu kavalah.

Ava srija Vanasp ate deva dw ebhyah havih p ra diituh asta chetanaiii .

Sviihà'

ya aiii krinotana Indriiya yajvanah griha ta tra devà'

n up a hvaye. (25)XIV.

À ebhihAgne davah girah visvebhih soma-

p i taya devebhih yiihi yakshi cha .

À tvà Kanvàh ahiìsha ta grinauti vip ra te dhiyah devebhihAgne Zi gahi .

Indravà'

yii Briha.ep a tiiiiM itràAgniiiiP ùshunaiìi B hagamÀdityànM5rutam gaham .

P ravah bhriyante indavah matsaràhmàday ishnavahdrap sàhmadhvhh chamio-sadah.

perfic iunto istud 9 na, Sarasvati, Muhi, tres deaa gaudium farautes,

in stragula considunto incolum es .1° Huc Tvushtrim egregium omniformam

voco noster esto peculiaris . Largire , Vanaspatis, deus !diis sacrificalebutyrum : eroganti cantingito sapientia .

13 Per Svàham sacrific ium ofi'

erte

Indra , sucrificantis in dom ic ilio : illuc deos voco .

XIV .

1 Cum illis omnibus dns, Agnis ad pampam prece sque, propterlibam inis

potum , veni e t sacra perfice .

3 Te Kanv idse invocarunt : cununt, sapienstua fac inora : cum diis, Agnis !veni .

3 Venerare Indram Vàyumque , Vri

husputim , Mitram Agnimque , Pùshanam , Bhagam , A’dityas, et Marutum

catervam . Vob is ofi'

eruntur liquores exhilarantas, gaudium eflic ientes,

G

LIBER PRIMUS . [S t ar . 1 .

Ila te tvam avasyavah Kanviisah vrikta- barhùhah havishmantah ara ih-lq‘i tah.

t ‘i tap g‘ishthiìh manah-yajah ye tvc

'

ì vahanti vahnayah ii deviin soma -

p i taya. (26)Tàn yaja triin ri ta -vy

‘idhahAgne p a tnî- va tchkridh i madhvah suj ihva p iiyaya .

Ye yaja tràh ye idyiih te te p ibantujihvayiz madhahAgne vasha t-lcpit i .

Àlcifii sieryasya rochanizt vi,wàn devi m ushah-hadhah v ip rah hotit iha vaksha ti .

Visvebhih somyaiii madhu Agne Indrana Vàyunii p iba M i trasya dhàma - bhih.

Tvafi hotit manuh- hi tah Agne yajneshu s'

idasi sah imairi nah adhvarah‘

i yaja .

Yukshva hi arush'

ih ra the haritah deva rohitah tizbhih deni m iha ii vaha . (27)

stillante s, suaves, in pate ris servutae.

3 Ce lebrant te opem implorante s Kunv idue, puris stragulis instructi , sacrificale butyrum ofl

'

e rente s, exornunte s .

3 Equi nitentibus tergis insigne s, sola rectoris cogitutione currui adjunc ti ,

qui te vehnnt vectores, iis Imc de os advehe ad libaminis potum .7 Illos

sacrifioiis coleudos, sacra augente s deos uxorihus praeditos fac : de me lle facut bibnnt, dulcilinguis!

3 Qui 'sacrific iis calend i, qui celebrandi sunt, i i

hibunto lingua de m elle , Agnis ! in immolatione .

9 Prope , a so l is lum ineomnes deos m ane expe rge fac tos sapiens suorificator huc veh ito .

1° C um

omnibus libam inis dulcedinem , Agnis ! cum Indra, cum Vayne b ibe , et

cum Mi tra: splendoribus . Tu sucrificator, ub hom ine sacra obeunte hic

collocutus, Agnis ! in sacrific iis commoruris : tu hanc nobis ceremoniam

pertica.

‘3 Junge utique impigrus currui equas abrip ientes, deus rubicun

das : iis deos huc advehe .

C .xv . xv . H . rv .] LECTIO PRIMA.

HYMN US I V. [XV.]

m … us cn

{famu rfavuîîmas tmnì z'm ì i a'

àtaì amaà nWWà î fifi mfiwfiîî î i fi smw xrà' u

XV.

Indra somam p i ba Bitumi i: tviì vigantu indavahma tsaràsah ta t-okasuh.

Marutah p iòata B i tumi patrii t yajna iii p uni tana yùya:ì hi etha su-d t'

inavah.

Abhi yajnahi gr.inihi nah gnavoh N ashtar p iòa B i tunà tvar'

ii hi ra tmz-d hiih as i .

Agne devàn iha i: vaha siidaya yanisha tr is/m p ar i bhùsha p iba B itumi .

B ràhmanii t Indra riidhasah p iba sommi Bi ti m unu tava it hi sakhya iìi astrita iii .

Yuvaiìi daltsha iii dhrita- vra tizM itriivarunà duh- dabhaiii B itunà yajna iii iisàthe . (28)

D ravinah—dà'

h dravinasah gràva- hastiisah adhvare yajneshu devaiii ila te .

D ravinah-dàh dadà tu nah vasiini yiini srinvire deveshu tà vaniuna he .

XV.

Indra !libamen b ibe cum Ritue te adeunto liquores exhilarante s, ibi

c ommorantes .

3Marute s!b ibite cum Ritue sacerdo tis vase : sacrific ium pu

rificata : vos enim e stis boni largitores .

3 Sacrific ium compraba nostrum , ux

orem tecum habens , N eshtris bibe cum Ritue tu enim thesauros po ssidens

e s. Agnis !deos huc udvehe , co lloca eos in loc is tribus : orna eos b ibe

c um Ritue .

3 Sacro praacepto congrua ex pate ra , Indra ! bibe libum en, past

Ritues : nam tuum istud cum Ritui6us c onsortium invialatum e st .

3 Vos

magnum , vota acc ip ientes Mitra e t Varuna ab hostibus non comburendum

m crific ium cum Ritue obtine tis .

7 Dravinadasem deum ope s desiderantesviri , Iapides manu tenentes, in sacrific io , in immolationibus celebrant .

Dravinadus duto nobis thesauros qui inalarescunt : diis concedentibus, iis

LIBER PRIMUS . [Su r .

HYMNUS V. [ XVI.]

m m agrg gvzà qsru'

rà xm‘ìaà x m m……

m mm sî gèfi î fî î à lî îraî z i î ?à gtaa îr tà n

Fî m éaws i =î qam aì i w w w ..

4 m a : gam È… àfi fitn gà t% îaî smsèn

9 D ravinah-dcihp ipisha tijuhota p ra cha tishthata neshtrixt B itu- hhih ishya ta .

Ya t tvci turiyar'

ii B itu- bhih D ravinah-dah yajiìmahe adha sma nah dadih bhava .

Asvinii p iba taiii madhu d i di»agni suchi- vra tii Bitumi yajna- vri hwrì .

Gai rha-

p a tyena santya B itunì yajnanih asi davzin deva-

ya te yaja . (29)XVI .

I À tvii vahantu harayah vrishanaiii soma-

p i taya Indra tvii sùra-chakshasuh.

Inuih dhi mirh gh;ita -snuvah hari iha up a vaksha tah Indran'

i sulcha - tame rathe.

Indraiii p r iztah havizmahe Indrawh p ra ya ti adhvare Indrarîi somasya p i taya.

Up a nah sutafi iì gahi haribhih Indra kesibhih cute hi tvì havi mahe.

fruimur.

9 Drav inodas bibe re optat : vos sacrificata e t proced ite : b ibere

op tat ex sucerdotis vase cum Rituibus vos ite ad sacrificandum .

1°Quoniam

te quartum cum Rituibus, Dravinodas sucrific iis colimus, proptereu

utique nobis largitor tu esto . Asvini !bibite dulce libamen, nitido Agnisoc iati, pura vo ta exsequentes cum Ritue , sacrorum partatorcs ! B arilispec ie , prmm ia largiens!cum Ritue sacrific ii dux es : d iis sacrifica , pro

homine deos amante .

XVI .

Te advehunto fulvi equi, votorum expletorem , ad libam inis po tnm , Indra!te sacerdotes, so lis instar nitente s, celebranto.

3 Hrec grana appetentes, hutyra

stillante s, fulvi equi hac vehnnta Iadram jucund issim o curru .

3 Iadram ab

initio vocamus, Indram procedente sacrificio , Iadram ad libam inis potum . Ad

CAP . xv . H. n .] LECTIO PRIMA.

àfi a zm ìà mà gà i ’fiÙ î îifi î =fi îî îlì °u

fi ùmum : gm€f3rfi fi fi 1 ai sm usà fi s n

a'

à à uùmwfìrzît î fî î‘î’lîî —M zi M mà gà fîxaru

àxf=fzarîwmqurrhfîrt flàflraa à i maw a 1 m s : ngm

HYMNUS VI. [ XVII.]WWW1 m =îî qrna îà n

e m m fèztvît sà sî fèrcrermeraz i umu aà‘

vfiaì n

Sah ima iìi nah stomarì ti gahi up a ida 1ii savana iii suta iii gaurah na trishitahp iba .(30)Ime somizsah indavah sutci ,mh adhi barhishi tai n Indra sahase p iòa .

Ayaiìi te stomah agriyah hrid i-spg'ik astu sutii- tamah a tha somam sutaiii p iba .

Vi;vawì i t savanahi eutan'

i Indrah madriya gachha ti Vri tra- hii soma -

p i taya.

Sah imafi nah kì ma iii ci p rima gohhihasva ihSa ta - Iwa ta stavtima toi: su- izdhyah. (3 1)XVII .

Indriivarunayoh ahaiii safi - ràjoh avah ii vrine tii nah mrilà tah idrise.

Gantim i hi sthah anasa havazî vip rasya mi ma tah dhartàrii charshaninizfi .

3 Anu—kiimafi tarp ayethiifi Indrizvarunà rà'

yah ci tii viìfi ned ishtham imaha.

nostrum paratum Iibamen veni, Indra !cum fulv is jubatis equis ad pa

ratum Iibamen enim te vocam us .

3 Tu ad hanc nostrum landem accede ,

ad hoc Iibam en paratum : albus veluti cervus sitiens bibe .

3 Haze libam ina

et liquores parata sunt supra sacrificali stragulo : illa , Indra v igoris caussa

b ibe .

7 Hic tibi hymnus exim ius cor tungens e sto et'

grutissimus : itaqne

Iibam en paratum bibe .

3 Universum hoc Iibamen paratum Indras gaud i icaussa adit, Vritrm occ isor, ob libam inis potum .

9 Tu hoc nostrum de si

derium exple vucc is et equis, Satakratus !celebramus te , p ia m ed itante s .

XVII .

Indra: Varunmque ego , imperio soc iatorum , auxilium desidero illi nos

exh ilarant in tali sacrificio.

3 Adituri enim estis auxilii caussa ad pre cem

viri sapientis, m ihi sim ilia, tutoresmortali um .

3 Ex optato satiate nos, Indran

C AP . rv . H. vw .l LECTIO PRIMA.. 27

HYMNUS VIII. [ X IX.]

ufi eà mm a'

i'

mmmzrcrszxà i Wzr=m rfà n

Mi nah sa ì sah ararushah dhiìrtih prono/c mar tyasya raksha nah Brahmanah pa te.

Sah gha vi rah na r ishyati yuri: Indrah B rahmanahpatih somale hinoti martyan

Tvarii tari B rahmanahp a te somahIndrah cha martyarîiD akshinizp à tu aiihasah.(34)Sadamhp a tifi adbhutaiii p riyar

'

ù'

Indrasya kcimyafii sanirì medhiifi ayiisishafi .

—N

Yasmci t rite na sidhya ti yajnah vip ah-chi tah chana sah dhm am yogarii inva ti .

At ridhnoti havih—kg‘itihi p riinchahi krigwti adhvaraiii hotrà deveshu gachha ti .

Narh;aì saì sudhrishtamafi ap a,syam sap rathah—tamahi divah na sadma-makhasafi .

X IX . (35)P ra ti tyazì chri rufi adhvarafi go

-

p i thizya p ra- hììyase Marut- bhih Agne ii gahi .

nos vituperinm inim ic i feriens tangut hom inis, serva nos, Brahmanaspatis.

Is profec to v ir non perit, quem Indras, Brahmunaspatis, et Samus susc ip it

mo rta lem .

3 Tu illum , Brahmunm putis ! et Samus, Indrasque , atque Dak

sh ina. mortalem custodito a scelere .

3 Sadasaspatim m irabilem , dilectum , ab

Indra amatum, beneficum , sapientiae caussa udii . 7 Sine q uo non perfic itur

sm rific ium . ne guarì quidem saccrdotis : is cogitationum devotionem accipit .3 Statim divitiis auge t sacrificantem , procedentem fac it imm olationem

hymnus ad deos pergit.9 Naràsansam fortissimum vidi , glariosissimum ,

cmlorum instar luc idum .

XIX .

Ad hac faustum sacrific ium propter libam inis potum invocaris : cum Ma

LIBER PRIMUS . (S ear .

a fè ì aì a srèhnea a aî‘

q‘trt ziWW?!

Nahi davah na martyah mahah tava kra tmii p arah Marut-bhih Agne gahi .

Ye mahah rajasah viduh vi,sve devì sah ad ruhah Mam t- bhih Agne ci gahi .

Ye ugriih arkaiii iznp'

chuh an5dhrùhtiisah qiasii Marutòhih Agne gahi .

Ye subhrizh ghora»varp asah eu- ìc3ha tràsah r isì dasahMarut- bhih Agne gahi . (36)Ye nci kasya adhi rochane divi devi:sah ri sateMarut—bhih Agne gahi .

Ye inkhayanti p arvatfin tirah samudramamavahi Marut-bhih Agne gahi .

JI ye tanvanti ragni -bhih tirah samudraiii ojasi: Marut-bhih Agne gahi .

Abhi tvii p iirva-

p i taya srijiim i somyafi madhu Marut- bhihAgne gahi . (37)

rutihns, Agnis veni . 3 Non enim deus , non m ortalis , tuum magni potentiam

superans est cum Marutibus, Agnis !veni .3 Qui c op iam aqua nornnt,

omnes nitidi, nam ia i nacentes, cum Marutibus, Agnis !veni . Q ui terri

b ilcs aquam efi'

uderunt, inviati potentia , cum Marutibus, Agnis veni . 3Qui

splendentes, horrenda forma , egregios thesuuros possidentes, inim icos ne

cantes sunt, cum Marutibus, Agnis !veni.3 Qui supra so lem in luc ido ca lo

d ii considunt, cum Marutibus, Agnis!veni .7 Qui commovent montes, sper

nante s mare undosum , cum Marutibus, Agnis!veni .3 Qui occupant caelum

radiis, transgredientes mare pote state , cum Marutibus, Agnis!veni .9 Tibi

ob primum patum fundo libam inis dulcedinem cum Marutibus, Agnis !veni .

CAP . v . H. LECTIO SECUNDA .

LECTIO SECUNDA .

CAPUT Q UINTUM .

HYMNUS I. [ XX .]

Ayafi deviiyajanmane stomah vip rebhih ci sayci akàri ratna-dhiitamah.

Ye Indriiya vachah—yuji: ta talcshuh manasii hari samibhih yaynam aga ta .

Takshannci sa tyiìbhyizfi p arijmimahi sukha iii ra thawi'

talcshan dhenufii sabah-dught'

in'

i

Yavuna p i tarii p unar sa tya-mantrah riju-

yavah R ibhavah vishti akra ta .

Sam vah madàsah agma ta Indrana cha marutvata Adi tyebhih cha raja—bhih. (I)Uta tyam chamasam navam Tvashtuh devasya nih-h

'i tam akarta chaturahp unar .

1Hic ce in div inam pro sap ium cantus a vutibus ore factus est,divitias abunde

compuruns .

3 Ribhues, qui Indra fulvos aquas, voce currui junc tos, creavarunt m ente , c erem oniis sacrific ium acceperunt .

3Fecerunt vem o ibusAsvinis

amb ientem grutum .currum : fecerunt vuccum lac pra bentem . Juvene s

parentes suos danno reddiderunt e fficac i prece ,integritatis amantes Ribhues

pra validi .3 Vos libam ina udierunt una cum Indra , quem Mat utes com i

tantur, A'dityisque lucentihus .

3 Atque illum pateram novum , a Tvashtre

deo factum, Ribhuss fecerunt quadripartitam iterum .

7 Vos nob is opes


7 à à rarfi uan fi n mgfi fi : Eafiì àu' gnfi-

«rfirm

W eafiì nrsrm gm : m7i ì à'

g afsà nsn

HYMNUS u . [ XX I.]

4 m n=arm e sùàm =ì gsh i ?î fìflî € flfi î ii

m aem rm ® a zzraî ra s surh W:Wfìmrzu

àa qzàa zsrra'

cî q'

fìruàaà trìt'

l î 'î lîfi trfi îfî fiîi'

tlì fl

Te nah ra tnci ni dha ttana trih ci srip tà'

ni sunvate ekafi -eka iii su,msti—bhih.

Adhiirayanta vahnayah ahhajanta su-lcrityayiz bhizgafi deveshu yajniyafi . (2)XX I .

Iha Indrcigni up a hvaye tayoh i t stomawh usmasi tii somam soma»p zi tamà .

Td yajneshu p ra gaiisa ta Indrizgni sum6ha ta na rah tii gfiya treshu gi:ya ta .

Tri M i trasya p ra -

,mstaye Indriigni tti havàmahe soma-

p à soma -

p i taye.

Ugriì santi: ha viimahe up a idaiii savanan'

i sutahi Indrizgni i: iha gachha tinii .

Tà'

mahàntixsadasp a ti Indrtigni Rakshah ubja taiìi ap rajiih santa a trinah.

Tena sa tyenajdgritafi adhi p rachetune p ade Indrizgni sarma ya chha ta iii . (3)

donate trifarian: septenus, libanti, alias post alias, bonis laud ibus celebrati .3 Alortalem olim vitam v ivebant Ribhues, sacrifid orum partitore s sed ohtinue

runt bonis operibus sortem inte r de os sucrific iis de corandam .

XXI .

Huc Indram Aguimque voco ; e orum laudem exoptamus : illi sunt Iibam inum maxim i potutores .

3 Illos in sacrific i is c e lebrate ; Ind ram Agnim

que o rnate , v iri !illo s cuntilenis canite .

3 Illos ad am ic i hom inis hymnum

vocamus, Indram Aguimque , libam inis patat e s, ad libam inis potum . Hor

rendos fac tos vocam us ad hoc Iibamen paratum : Indras Agnisque hucveniunto .

3 Vo s magni ca tuum custodes, Indras e t Agnis, Rakshasa s in

nocuos reddite : prole de stituti sunto educes .

3Propter hoc sacrificium cer

tum , vigila te longe prospic iente in loco : Indra e tAgnis!fahcitatem tribuite .

—zorro '

SECUNDA .

HYMNUS III. XXII .]

XX II .P rà tah-

yujci vi bodhaya Asvinau iha gachha tinii asya somasya p i taya.

Yà eu—ra thà rathi - tamci ubhà demi d ivi - sp rigri A,:v iniz tri havizmahe.

Yti viifii kosi: madhu-ma ti Asvinii si mrità—va ti tayizyajnam mimiksha tazîi .

Nahi vini asti d i na/ce ya tra ra thana gachha thahA.:viniz saminah grihahi .

H iranya-

p ì nifi ùtaye Sa vitiirar'

ii up a hvoye sah chettiz deva tà'

p ada iii . (4)Ap àfi nap iitaiìi uvaee Savitizrafi up a stuhi tasya vm ti mi usmasi .

Vi - bhalctci rarii havrimahe vasoh chi trasya riidhasah Savitci rar'

ii nti- chakshasa iii .

Sakhiiyah i: ni sida ta Sa vini stomyah nu nah da ta radhin'

isi sumbha ti .

XXII .

'Mane soc ia tos e xpe rgefac Asvinos : huc veniunto , ad hnjus libam inis

po tationem .3Qui egregio curru pra d iti sunt, auriga paritissim i , ambo d ii,

ca licola , Asvini , e os vocam us.

3 Quad vobis est flagellum , equorum sudore

mad idum ,Asvini!dulc isonum , e o sac rific ium adspe rgite . Non enim vobis

e st in longinquitate , quam curru pe titis, Asvini !sucrificuntis domum .

3 Aurimanum Suvitrim ad auxilium invoco : is indiout loc um a sacri/i

catore occupandum, de us .

3 Aquarum de latarem auxilii caussa Suv itrim

lauda : illins suora celebrare optumus .

7 Invocamus d istributorem dom ic ilium

c onferentis varia opulentia , Suvitrim , hom inibus lueam dantem .

3 Am ic i

c onsidite Savitris laudandus nunc est nobis : largiturus est divitias ,

splende t.

LIBER PRIMUS.

A_

gne p utuih iha ci vaha devcimi :h usatih up a Tvashtizrafi soma -

p i taya.

A gniihAgne iha avase Hotrizfi yavishtha B hiira ti iii Varùtrihi D hishaniìfi vaha .(5)Abhi nah D evih avasii mahah sarmanii nri—p a tnih achhinna -

pa trrih sachantà ii .—N - N

Iha Indran:m up a hvaye Varanamm svastaye Agmiyim soma -

p i taye .

Mahi DyauhP rithivi cha nah imarii yajnahi mimiksha tti zii p ip fitiiiii nah hharim a- bhih.

Tayoh i t ghri ta -va t p ayah vip ri:h r ihanti dhi ti—bhih Gandharvasya dhruvap arte .

Syonii P rithivi bhava anrikshari: nif-vegani yachha nah sar ma sa -

p ra thah. (6)Atah devàh avantu nah ya tah Vishnuh vi- chalcrame prithivyiih sap tu dhiìma

- bhih.

Idain“

Vishnuh vi chakrame tredhti ni dadhe p ada iii sa iii-ulham asya p iiiisure .

3 Agnis !uxores huc advehe deorum amante s, atque Tvashtrim , ad liba

m inis potum .

1° Agnis, recentissima juventute vigens uxore s huc ad

sucrific ium , Ho trum , Bhàratim , Varùtrim et Dhishunam udvehe .

Nobis Dea viros tutantes, illa sis alis pra dita , auxilia e t magna fe lic itute favento .

13 Hua Indrànim voco et Varuuànim , salutis caussa, atque

Agnz'1yim , ad libam inis potum .

‘3 Magnum Ca lum Terraque nostrum hoc sucrific ium :rrigunto satianto

nos alim entis . Illorum pinguem humorem sapientes Iambunt sacrific iis,

Gandharva firma in sede .

‘3Magna sis,Terra hastihus non vexata domus : da nobis re fugium amplum .

13 Dehinc dii opem ferunto nobis, unde Vishnus transgressus est, nempe

de te rra , adjutus septem carm inibus .

‘7 Hanc terram Vishnus transgressus

C AI’. v . H rv .] LECTIO SECUNDA .

:s Trip i p atiti vi chakrame Vishnuh gap &h adti bhyahutah dharmàni dhiirayan.

l9 Vishnoh ka rmcini p asya ta ya tah vratci ni p asp ase Ind rasya yzg'

yah sakhà .

ao Tat Vishnoh parama iii padur'

ii sadiz p asyanti siirayah divi- iva chakshuh ii- tatahi .

To t vip riisah vip anyavahjì gfi viziisah saiii indha te Vishnohya tp aramani p adarh . (7)XX I I I .

T ie h somàsah ii gahi hgih«vantah sutàh ime Vizyo tiin p ra—sthi tàn p iha .

a Ubhi: demi d ivi - sprisc'

i Indrav:iyiì havcimahe asya somasya p i taye.

3 [ ndraviiyii manahg'

uvì vip rìh havanta ii taye sahasra -akshixdhiyah p ati .

4 M i tram vayam havinnahe Varazzar'

ìi soma-

p i tayejajncimi pùta -dalcshasà .

est ; ter defixit pedem : ohruta fuit terra ejus pulverulento vestigia.

13Tres

gressns hinc fe c it Vishnus, sosp itator illa sus , sacra sustentans .19Vish

nuis fac inora vide te , per qua sacri/icons vota persolvit : Indra congruus

soc ius est. 33 Illum Vishnuis summum sedem continuo int‘

ucntur sapiente s,sub d io veluti oculus longe prospic iens .

3‘Illum vates lauduntes alucre s

carmine illustrant, qua Vishnuis summa sedes est .

XXIII .lCop iosa libum ina , precibus soc iata , parata sunt ista : veni , Vàyus !ea

exhibita bibe .

3 Ambo deos ca licolas Indram Vàyumque vocamus ad hnjus libam inis

potum .

3 Iadram Vàyumque , m entis instar ve loces, v iri sapientes vacantauxilia, m ille oculis pra ditos, p ii operis custode s.

Mitram nos vocamus et Vurunum ad libam inis po tum ,noscendos, puro

x

C AP . v. H. rv .] LECTIO SECUNDA.

WW…WtWWi ‘:Ww w

:jw crqà

°afi fi rqfi: ss : m =h fà=a=m fl u

afij a fiwnagamuw fi wì sà :m an

m : qvfta ì sra m aîà xm i ?a‘Tèî qìî q

‘h n

P icchii rqqanam iighrinih ap a-

giilhar'

ii gahi: hitaiii avinda t chitra-harhishanm

Uto sahmahyaiii indu- bhih shotyukti mana- sesidhat gobhih yava iii na

Ambayah yanti adhva—hhihjizmayah adhvari -

yatiiiii p pincha tih madhunii p ayah.

Amiih yììh ap a sììrye yizbhih vii sùryah saha tith nah hinvanta adhvarar'

ii .

Ap uh devih ap u hvaye yatra gi:vahp ibanti nah sindhu- bhyah kartvaiii havih .

Ap- sa antah amrita iii ap -su bheshajarì ap iah a ta p ra

-

sm taye devi:h bhavata vizjinah.

ao Ap-sa me Somah abravi t antah visvani bheshaja

Aguim cha vi,:va-sambhuvizm Apah cha vàva- bheshajih. ( II)Àp ahprin: ta bheshajam varii tham tanve mamajyok cha siiryahi dyi,se.

ca lo delapsas , _ ,gradiens !am issum valuti pecus qua rendo pastor recuperat .

Pùshan splend idus libationem absconditam , in inaccesso loco positumre perit, versicolore stragula decoram .

‘3 Atque is m ih i Iibam inibus pra

ditu sex anni tempora iterum iterumque reduc it : bobus triticum sutura.:

veluti agricola campos iterum iterumque arat .

13 Matres incedunt viis, propinqua sacrificantium , largientes dulcedine

prc2ditum lac .

‘7 Illa , qua prope so lem sunt, velquibuscum soluna est, e a

nastro Ia tantor sacrific io .

13Aquas deus invoco , unde vacca b ibunt nostra :

flum inibus fac iendum est sacrific ium .19 InAquis nectar, in Aquis m ed ica

m en : Aquarum e tiam ad laudem , sacerdotes !esta te impigri . 33 In Aquis

m ihi Samus d ixit intus esse omnia medicam ina, Aguimque omnia beantem ,

Aquusque omnia medentes.3‘Aqua efi

‘

undite medic inam morbos aracn

u s i m PRIMUS .

m aasa =fl%nai dì î î flfià i”W uz-

[ àa

e =anùsmaasaflì aì t àai nnnsfis:'

UHÈHÈÈWHFflÈFÌ RTÈQSI Gàmî nàwwfiî a%ùn laaWà cnaar smmqsr i

nest

CAP UT SEXTUM

HYMNUS Il XXIV.]

su Idov'

i Apuh p ra vahato ya t kiri: cha dah- itarì mayi

Yo t vi: ahaiii ahhi -dadroha ya t mi 9ep e a ta onri tafi .

9 3 Ap uh adya ana achìir ishafi rosetta sam ago.-M h i

P ayasviinAgne gahi taiii ma son: spja varcho sci .

94 Sari nui Agne varchouî srija sofi p rag'

ayà'

smi 6yushi:

Vidyah me anya devcih Indrah vidyiit soho Rishi -bhih. 12)XXIV .

Kosya mi nori: katamasya omri tiinii iii mancimahe chì ra devosya mi ma

Koh nah mahya i adi taye p anoh diit p i tarorì cha dpi,:eya iii miitara iii cha .

tem corpori m eo , c itoque , so lis ad conspec tum .33 Iatud , Aqua !auferte ,

quodcum qne scelestum in me est , quodve ego per vim fec i, quodve impreca tus sum , atque m endac ium .

33 Aquas hod ie culta prosequutus sum ; cum

e ssentia aqaoram congressi sumus : aqua pra d itus, Agnis !veni ; huncce m e

indue splendore .

34Me ,Agnisl!splendore pra ditum fac , pra d itnm prosap iu,

pra ditum Ionga vitute nascant m e i hujusce cerem onias di i, ct Indras noscatc um Rishibus.

XXIV .

lCujusnum profec to , cujusnam omnium immortalium enunc iemus illustrede i nom en ? Quisnam nos magna terra redd iderit, ut patremque rursus

C AP . v n. II. I.] LECTIO SECUNDA.

Agneh vayaiii p rathamasyo amritiinci iii mamimahe ch5ru devasya ni ma

Sah nah mahyo i adi taye p anah diitp itara iii cha driseyaii'

: miitaraiii cha .

Abhi tv:i deva Sovi tah i ,:i maiii và'

ryiznci zii sadii avon bhiigan‘

i i mahe.

Yah chi t hi te i tthi: bhagah so;amiznah p arti nidah adveshah hastayoh dadhe.

B hago—bhaktosya te vayamat o,sema tava avasii mi:rdhiinaiii ro

'

yah à rabhe. (13)6 Nahi te ksha traiii na sahoh na manyamvayah chana ami p atayontah iip ahN o imcih Zip ah ani-mishamcharantihna ye viitasya p ra -minanti abhvaiii.

7 Abadhno riijt'

i Varano]: vanasya i:rdhva iii sti:p a iii dado te p ùta -dakshahN ichinìih sthuh ap ari had/mah eshì iii asma antah aihi tiih ketavoh syuh.

v ideam ,m atrem que? 3 Agnis nos, prim i imm ortalium ,

enunc iemus illustrede i nomen : is nos magna terra reddiderit, ut patremque rorsas videam ,

m utremque .

3 Te , d ive Savitris !dom inum d ivitiarum , semper adjuvans !opes roga

m us : qua cunque nim irum expetenda , sia laudata , ante v ituperium non

e xosa , tuis manihus tenebuntur. The sauros possidentis tui cultores, nos

udip iscumur tuo auxilia divitiarum caput ad inc ip iendum .

3 Non sane tuum‘

robur, non fort itudinem , non iram ave s neque ha vo

lantes obtinuerunt, neque ha aqua semper ruentes : non qui venti cursus

sunt, excellunt celeritutem tuum .

7 Radice destituto in aere Varunas grati

luminis sape rne abundantiam tenet, puro v igore gaudens : inferi stunt, at su

I.

LIBER PRIMUS . [S :

S'

èfi t rzîra‘

suwaut'èxfim q rà am z i

grà à t tî lfi'

îîsî :WWWW'

I

3 Uraiii hi riji Varagtah shaki ra si ryi ya p anthi zî ana—eta va iAp ade p i di p ra ti

—dhi tave ahah a ta ap a- volt ti hridaya

—vidhoh chit .

9 S a tor'

ii te rijan bh ishajoh sohosm iii arvi gabhi ri sa—mutih te asta

B i dhasvo d i re N ih—g'i tizi p ari cha ih hri taiii chit enahp ra mamugdhi asma t .

Ami ye rikshi h a i- hi ti sah uchahi nokta ii'

: dadrisre haha chit di vi iyah

Adi bdhi ni Varanasya vra ti ni vi-chi kasa t chandrami h.m hta iii ati . ( 14)To t tvi yi mi brahmani vm :dami nah tat i si ste yajami nah ha vih-bhil:Ahelam i nah Varuna iha badhi arwga iisa m i nah i guhp ra moshih.

Ta t i t noktam to t d ivi mahyam i huh ta t ayam ketoh hridah i vi chushla

Sana hgep ah yom ahva t gyibhi tah sah osmi n riji Varanah mamo/ctu .

pe rne radix eo rum est nos inter collocati rad ii sint,3Magnum enim rex

Varunas fe c it so li v iam ad c ircume undum sane : in invio aere ad figendum

pedes viam fec it : atque castigator inim ic i e tiam esta.

3 Centum tibi, rex!

m ed icam ina, m ille sant , magna, alta gratia tua esto : constringe procnl

N irritim aversam , pe rpe tratumqua soclus remove a nobis .

1°Illi qui septemt : ione s collocati saperne noctu consp ic iebuntur, ulicub i interd iu ive rint :

illa sasunt Varuna opera Incens Innu noctu incedit . Illud long um (evum

te ragans udeo , pre se laudans : id exaptat sacra ahisaa sucrific i is suis hand

negligens, Vuruna !hic ah imadverte p rocom meam inclyte nostrum v itam

non auferas .

13 Id ipsum noctu, id interd iu m ihi dixerunt, id ba cca mens

C AP . vx. H. H .] LECTIO SECUNDA .

HYMNUS II. [xxv.]

Ufi fi'

à fi îhm fil'

àî m ìl'

ifrl fi aîafìrafà afirn

m =îtm gaà fì rsîmm f tt ì rz t “WWW—33 11:3 Sanahgepah hi ahva t gyibhi tah tr isha Àdityaiii dra-

p adasha baddhahN

Ava enum raja Varanah sosg‘

jyi t vidvi n adobdhah vi mamalcta p i gi a .

1 4 Ava te helah Varano namah- bhih ava yajnebhih imaha havih- bhih

Kshoyan asmabhyor'

ii Asara p ra- chetah rijan e ni iisi ,sisra thah kriti ni .

:5 Ut at- tamari Iforana p i ,sahi asma t ava adhama:i vi madhyama iii gra thaya

Atha vaya iii Adi tya vra ta tava oni gosoh ad i taye syi ma . ( 15)XXV .

Ya t chi t hi te vi,rahyathi p ra deva Varano vro tom minimasi dyovi-dyavi

M i nah vadhi ya ha tnavejihili nasya ri radhah mi hrini nasya munyove .

c ordis mei me mone t : Sunahsepas quem invocabat vinetas, ille nos rex

Varunas libe rato .

13 Sunahsapas enim invoaabat Aditis filium , vinc tus,

tri bus pyr:e sacrificalis postihus adstrictus : eum rex Varunas libe rave rit ;

guarus, invictus salvito vincula. Tuam iram, Varuna !prec ibus et sacri .

fic iis avertimus atque oblat ianihus : hic commorans, Asura, sapiens rex !

nobis pe ccata remove adm issu.15Amava summum , Vuruna !compedam a

nobis, rem ove infimam , d imave med ium : tuna nos, Aditis fili in sacrific io

tuo , peccati immunes, incaliunitatem nact: s:mus.

XXV.

Quodcumque sci lice t tibi nos, ut hom ines salent, deusVaruna !sacrific iumerrore turbamus quotidie , id tu curo ut recte Godot. 3 N e nos ca d i crudelis


Vi mrililci ya te manoh ro thih o;varii no sofi -d ito iii gih—i hih Varano simahi .

P ari hi me vi-manyavahp o tanti vm yah- ishtoye vayah na voca tih apo .

Kodi ksha tra norcia"i Varanafi kari mahe mrili ki ya uru- chakshasafii . ( 16)

N

To t it sami nam o,:ate venanti na p ra yachha tah dhrita - vrati ya d i sushe.

Veda yah vini ii'

: p arlavi antarikshena p o tati rii veda ni vah samudr iyah.

Veda mi sah dhrita - vro tah dvi daga p raji - vo tah veda yah up aji yataVeda vi tasya vartaniii

'

: aroh rishvasya briha toh veda ye adhi - i sa te.

N i sasi da dhrita-vra toh Varanoh p astyi sa i si iii- rijyi yo sa-lcra tuh. (17)

Ata]: vi;vi ni adbhati chihitvi n ahhi p c;ya ti kfi ti ni yi cha kurtai .

spretoris trudas, neque furentis iracundia .

3Felic itatis caussa tuum mentem .

auriga equum veluti fessum , cantibus, Vuruna ! conc iliamus. Etenim

m ea cogitationes evalant ad d itissima vita: impe tratianem , aves valuti adnidos .

3 Quando virium custodem ducem Vurunum huc vocabimus, fe lic itatis gratia, multa videntem 3Huncce communem oblationem ucc ip iunto

Var unas et M itras non e rrant, faventes vota persolventi cultori . 7 Qui

novit avium v iam per uerem volantium , nov it naves marine s ; 3 nov it

m enses, ille cui vo ta fideliter pe rsolvuntur, duode c im , sobolem ferente s ;

novit etiam mensem eum qui subnasc itur ;9 novit venti v iam magni, adm i

randi, patentis ; novit deos, qu i supra habitunt . Commoratur Varunas,

cui vota rite pe rsolvuntur, inter hom ines impera gratin, bonis sacrific iis

cultus. Ab illa om nia m irab ilia homo sapiens vide t facta jomp ridem,

m orra SECUNDA. 41

Sahnah visvi hi sa- Ìcro tuhÀdi tyah su-

p o thi kara t p ra nah i yi iishi ti risha t .

B ibhra t drip irh hiranyayaii'

: Varanoh vasta nih- nijari p ari sp agah ni sedire .

N a yum dip santi d ip savah na druhvi nahjani ni rii no devarii abhi-mi tayoh .

Uta yah mi nasheshu i ya,mh chakra asi mi i asmi kan'

i udaresha i . ( 18)P ari me yanti dhi tayah gi voh na gavyi tih ana ichhantih ara- chakshasorii .

Sarii na vachi vaha i p anah ya tah me :nadhu i - bhritaii'

: hoti - iva hshadase p riya

D or;aiii na vi,:va - darsa ta iii dorgaiii ro thorii adhi kehami eti hjusha tu me girah.

Ima:i me Varano grudhi hovaiii adya cha mrilaya tvi :ii avasyuh i choke .

Tvaiii vi,:vasya medhira d ivah cha gmah cha rijasi sah yi mani p ra ti ,srudhi .

e t qua in posterum fac ienda sunt . ‘3 Ille nos omnibus diebus, bonis sa

crific iis cultus, Ad itis filius, recta via incedente s reddat ; nostras vitaslongas

fac iat .

13 Ge stans loricam auream Varunas ve stit purum corp us suum

aarum tangente s rodii c ircum sidunt . Quem deum non ca dere afi'

ec tant

ca d is cupid i, non asares m ortalium ,non scele sti ;

13e t qui hom inibus

ubique c ibum paravit plenum , nostris ventribus.

1 3Tendunt m ea pre ces,vacca quasi bubilia versus, de side rante s, ad Varanam , a multis consp ic ien

dum .

1 7 Profecto colloquem ur iterum , siquidem m ihi dulce sacri/icium paratum est sacerdotis instar comed is grutum cibum .

1 3 Vidi certe Vurunum,

ab om nibus c onsp ic iendum ; v idi curt um in terra : Varunas hasce audit m eas

laude s.

19 Hanc meam , Vuruna !audi precem , hodieque exhilara nas te

opem desiderans imploro .

3°Tu universi, sapiens !ca lique terra que imM

C AP . vx. H. rv .] LECTIO SECUNDA .W& mi ì mù afirì’

î a : a q=h =r«n=rè n

m a… :afi :

fàvàfi rrusrfirîsfi aaafìrî aa z: ammz'érsiilas

‘f‘

uaan

a m a :qg: aam qgmrrm gh3 nWWW?!

3 HàW fì r‘l'

îx’irîmì îz ì Wfì fi î f‘lfm f fi

m a… à afi nmî aaià : srìrì àg cràìa zn

m =h sa q rfim î rà g xrwìm Fam ataì sr=am naan

8 Sa -agnoyah h: varyam devi soh dadhire cha nah swognayoh mani mahe .

9 Atha nah abhoyesham amri ta martyi ni n'

i mi thah santa p ra - ;ostoyah.

: o Vi5ve6hihAgne agni- bhih imorii yajnarî'

: idoli vochah chanah dhi h sahasahyoha .(2l)XXVII .

A,:vahi na tai vi ra- vanta in“

vandadhya i Agnifii namah-bhihsohi -rijontm'

i odhvari ni iii .

Sah gha nah si nah ,m vosi pri tha—p ragi mi sa-

sevah midhvi n asmi ka zi'

: babl: i y i t .

3 Sah nah d i ri t cha i si t cha a i mar tyi t agha-

yahp i hi soda iii it vi,:va- i yah.

4 Imari'

: su tva iii am i /camsanir'

ii gi ya traii'

: navyi i so iì'

: Agne devesha p ra vachah.

5 À nah bhaja p arameshu i vijesha madhyameshu siksha vasvah antama sya . (22)

nos .

3Fausto igne instruc ti enim sace rdo tes desiderabile socr:ficium tenent

nostrum fausto igne instructi te veneramur .

9 Tuna amborum , imm o rtalium

et nostri , m ortalium , invicem sunto laudes.

I°Cum omnibus, Agnis ignibus

hoc sacrific ium et hanc precem acc ipiens, c ibum largiaris, rabaris fili

XXVII .

Equum ve lati caudatum , te celebrutum venimus ceremonns, Aguim , do

m inum sacrific iarum .

3 Ille profec to nobis filius rabaris, longe lateque inc edens, favens esto opum largitor nobis sit .

3 Tu no s , tum e longinquo ,

tum ex propinquita te , ab hom ine inim ica se rva sem per, omnia permeans .

Hancc e nunc tu nostrum ceremoniam Iandatricem novum , Agnis ! d iis

denuntia .

3 Nos partic ipes fac summarum m ed iorumque alimentorum

Iargire ope s e proxima terra .

3 Thesouros dispertiturus e s, varie splendens !

LIBER PRIMUS . [Suc-r .

fi \raîrfs faaì rr=îrfàahuxirm m i amw è i rt fì rn

mà q*

gmfim rsràg zi zgram s w n=aaîfi a : n

afaîtw srs—zrtrìfaî am fi T-u maì =rfia mmm

m ì mmfi ngssmmm :… Ì flî zus : :

6 Vi—bhalcti asi chitra -bhi na sindhoh i rman up i ke i sodyah di ,sushe ksharas i .” Yah

“

: Agne p ri t- sa martyahi avi h vijeshu yaiiijani h sah yonti sasva tih ishah.

8 Nakih asya sahantya p ari- ati kayasya chi t vijah asti ,:ravayyah.

9 Sah vijam vigva - charshanih arva t- bhih asta tara ti vip rebhih osta soni ti .

:o J ari - bodha ta t vividdhi vise- vise yajniyi ya stoma iii radri ya dri ,sikafi . (23)Sah nah mahi n ani-mi noh dhi ma - ketahp uru- chandrah dhiye viji ya hinva ta .

Sah revi n- iva vi,:p a tih da ivyah ketah sfinata nah uktha ih Agnih bg‘ihat—bhi nah.

: 3 Namahmahat- bhyohnamaharbhalcebhyah namahyava - bhyoh namah i ginebhyoh

Yaji mo de vi a yad i saknavi ma mi jyi yasahsai sofi i vrilcshi devi h. (24)

fium inis aquam in vic ima veluti dispertiantar statim colenti pluviam lar

giris .

7 Quem , Agnis !in ce rtum inibus mortalem servus, quem in pra liis

e xc itas, is parubit sempiternos c ibos 3 nemo ejus cujuscunque v ic tor est,

po tentissim e !robur ei e st inclytum .9 Agnis i lle , ub omnibus hom inibus

c ultus, pugnam e quis confic ito : a sap ientibus prop itiatus, e sto largitor.

I°Laud ibus cognite !illud sacri/icium visita unicuique hom ini sacra obeunti

Iundem tibi horribili adm irandam ofi'

ert . Ille Agnis nobis magnus, im

m ensus , fum i vexilla insignis, valde coruscus, prec is et c ibi caussa fave to .

1 3 Ille , d ive s veluti rex, divinus nuntius aud ito nos, hymnis instractos, Agnis

splendore conspicuus .

13 Adoratio sit diis m agnis, adoratio a tata recen

t ibus, adoratio jnvenibus, adoratio granda vis : sacra fac im us d iis quando

aunque possumus nunquam optim i cajusque dei laudem interrumpum , dii !

CA:

. v -l m orra SECUNDA .

HYMNUS V. [ XXVIII .]

XXVII I .Ya tra gri vi p ri tha

- budhnah i rdhvah bhava ti sotave

Uli hhala ava i t Indro jolgulah.

Ya tra dvau- iva joghoni adhi-savanyi kriti ali:

Ya tra ni ri op a-chyavahi ap a

- chyavo iii cha sikshate ali:

Ya tra monthi zi vi- badhna te ragmin yami tovai iva ali

Ya t chi t hi tvor'

ì'

: griha griha Uli khalaka yujyase

Iha dyama t—tamar'

it vadajayati fi - iva dundubhih. (25)6 Uta sma te Vanaspa te vi tah vi vi ti agrafi i t

Atha Iudri ya p i tava suna samar'

i'

: Uli khala .

XXVIII .

Ubi lapis altum rad icam habens erectus est ad parandum Iibamen, ibi

libaminum m artario c onfec torum soporem nasce utique , Indra !e t b ibas .

3

Ubi d uorum instar fem orum patina sacrificales facta sunt, ibi, &C .

3 Ubi

mulier disce ssum intro itnmque disc it, ibi, Ubi Iignum religant, f ri

canda ignem e.rcitaturi, habenas veluti ad coercendum equum , ibi, &c .

3 C uivis sc ilicet operi tu in unaquaque domo , Mortarinm !udhiberis : hic

clarissimum sonum eda, v incentium veluti tympanum .

3 Atque tuum , Lig

num !aura vehementer sp irat c irca frontem : itaqua Indra ad bibendum

46 LIBER PRIMUS. [Bncr

À-

y:y : vija-si tami ti hi achchi vi-jarbhri toh hari - iva andhi iisi bap sa ti .

Ti nah adya Vanasp ati fishvaa ris/:vebhih satri—bhih Indri ya modhu-ma t satazì .

Ut chamvohbhara somofi p avitr e i srija ni dhahi gol: adhi tvachi . (26)XX IX .

Ya t chit hi satya soma-

p i h ani sasti h- iva m asi

A tu nah Indra ;ansaya gosha a;veshu ;ubhrishu sahosrcsha tuai—magha .

Sip rin vayanam p ate ;ochi- vah tava dai sani i ta nah

3 N i svi poya mitha«drigi sosti n'

i abudhyami ne i tu nahSusanta tyi h ari tayah bodhantu gi ra ri tayah i ta nah

pura Iibam en, Mortarium ! 7 h!ortori um et P istillum sucrific ium paragontia , c ibum largissime dantia , vas utique cIara sono iterum iterumque pul

sam ini, fulv i Indra equi ve lati pubulis ve scentes .

3 Vos nobis hod ie , Ligna

conspicua cum conspicuis Iibantihus, Indra dulce Iibamen parate .

9Relic tum in patinis aufer Ii bawan co lo infunde , injice vac ca in pe llam .

XXIX .

Etsi sc ilice t, varax libam inis potor!gloria expertes quasi simus , tamen

celeriter nos , Indra !gloriosos fac , vucc is et eq uis pulchris mi lle , dives !3Form osis maxilli-s pra dite , ciharum domine , potens !tua eflicacitas ubique

apparet celeriter nos, & c .

3 Sapeva juactim v isus Yama nuntias : dorm i

unto , non expergefacta : cele riter m s.…& a. Dmm iunto illi nulla donaferentes hostes vigilanto, beros !largientes amici celeriter nos, & c .

Cn . vx. H. LECTIO SECUNDA .

«Ww w fia v-

érmw raan‘

m q a°nWw w gzt arà s

’

fmfin an :—[ a

ru

83q Îàlflî ffÈ—î fnfln î rî lìî î’à'

î m a=r°nss :

HYMNUS VII. [ XXX.]

5 Sari: Indra gardabhan'

ì'

mt ina nuvonton'

i p ipayi amayi i tu nah

6 P a ti ti handyini chyi d i rmi ai tch vani t adhi i ta nah

Son cini p ari kro;afi jahi jambhaya krikad i wari i tu nahXXX .

À"

voh Indraiì'

:mar.go thi vija -

yantah S ata -krataii'

: mo i hishthafi sinche indu-bhih.

a Satarî'

: vi yah ;uchini zî'

: sahasramvi sofi i i t ninnarîi na riya te.

8

Agati te schi a tasi hap atah-i va garbha -dhin'

i vachah ta t chi t nah ohm s .

5 S tatran'

i ri dhi ni n'

i p a te girvi hah vira yueya te vibhi tih asta si nriti . (28)

3 Indra !asinum oc c ide , Inndantem te vitiasa ista voce celeriter nos, & c .

3 Cade t tortuosa tram ite proco l procella in si lvam : celeriter nos, & a .

7 Om

nem increpantem neon, acc idia crud elem hosten: celeriter nas , & c .

1 Ve strum Indram , foveam velati , c ibos. desiderantes , Sa takrutum maxi

mum , irrigamus Iibaminibus : 3 qui eentum purorum ,velm ille concoctorum

libaminum, in declivitatem valuti ruens aqua , ed it .

3 Q uad gaud io est Indra

robusto : per i llud enim ajus in ventre , mare quemadmodum ,ampli tudo

habetur. Hoc e tiam tibi paratum est Iibamen susc ipis illud , columbus

valuti grav idam columbom sermonem hanc quoque nostrum acc ip is.

3 Di

vitiarum tutor, cantu e vecte , horas !cujus tua laus tanta est, ejw dem po tentia e sto grata .

3 Erectus adsta nobis auxi lia in hoc certam ine, Satakrutus!

LIBER PRIMUS.

stàfiam a saà s fiw à irraaîaì '

tWFÙQEWÈ R7 aìfi aìfi a à a1à ssîwÈ1 m xm à n

m m n=rafî srarzssfauflfirafi fi rz i mà firgcr=îtg h

9 sig nata‘taîsì gà fjfàufi a

'

u a à qà fì aî gè n

Ùrdhvah tishtha nah i:taye osmin vìje Sata- b a to smi“

: anyeshu bravì vaha i .

Yogo—yoge tava/Maran: vaje—vaje havamahe sakhayah Indram it taye.

A gha gamut yadi ,srava t sahasrinibhih uti-hhih vìjebhih up a nah havam .

Ann p ra tnasya akasa]: have tuvi -p ra tim nara1'

ii yam te purvan: p i to have.

Ta iii tv?: voyafi visva - viira ;iismahe p nru- hii ta salche vasojarityùbhyah. (29)

- N

Asmakam sip r in'

inàm soma-

p ah soma -

p avnaii'

: sakhe vajrin sal: m anu.

Ta tha ta t asta soma -

p i h sakhe vajrin ta tho krzna ya tha te ishlaye.

Reva tih nah sadha -mc'

zde Indra santa tuvi-vijiìl!kshu- mantah yiibhil: modano .

À gha tvà- và'

n tmanà àp tah stolfi—bhyal: dhrishno iyiinah tipo!: ak3ha ii'

: na chakryoh.

in alus etiam rebus tu et ego colloquimur.7 In omni negotio potentissimum ,

in omni certam ine invocamus Indram auxilia , nos , qui am ic i ejus mmus .

Profe cto veniet , si modo aud iverit, cum mi lle auxiliis, cum c ibis , ad nos

tram precem .

9Antiqua: domus in conspectu invoco multos visitantem virum ,

te , quem olim pate r invocavit . 1° Illum te nos, pm omnibus dilecte !

im ploramus , m ultum com pellate , am ine , dom ic ilii largitor !ut laudantibus

foveas . Nobis , potum sacrum bibentibus, am ic is, largire vaccarum bonis

m axillis praeditarum cop iam, libam inis pote r, am ice , telige r! lta illude sto , libam inis po tor, am ine , teliger!ita fac , ut optamus, tui sacrific ii gratia .

13 Indra laatitia: soc io , lac te ab imdantes vacca nostra sunto magno v igore

insignes, pabulo instru0 tm, quibus gaudeamus. Profe c to tui sim ilis alias

deus, per te conc iliatus, horreude laudatoribus rogatus dona proponet, cla

On . vx. H. vu .l LECTIO SECUNDA.

srrzrgî :WWW\WWW:nso'

n

A yat davah Sata-Iwa ta (

'

i hannah":jari trîniih

": f inah ahahah

”

: na ;achîbhih. (30):6 $a;va t Indra]: p op rvthat-bhihjigaya nanada t-hhil: ;E;vaoa t-bhih dhanì ni

Salt nal: hiranya-rathan'

i daiisanà«viìn sah nal: sanità sanaye canal: cdii i .

Sm i na -

yojanah hi viin'

i rathal: dasran m ar tyah m udraAwinì igate.

I o!: te Ushah kadha -

p riyc bhnje mortal: amartye hai?: nale:hou vibhì -vari .

Vayan'

i hi te am u chi anti ! pafi iki t agve na chitre am hi .

Tva :îi tycbhih gahi vîjebhih duhitah d ivah am e nayin‘i ni dhìimya . (31)

vum ve lati rotis . O btinendas qua divitias sunt, Satakratus !eas libenter

laudatoribus offers, clavum voluti, conat ibus . Semper Indras equis fre

m entibus, h innientibus , anhelantibus expugnav it opes : ille nobis aureum ve

h iculum , sacrific iis cultus, ille largiens nobis ad fi nendum d ivitias dedi t.

Asvini equos procurante cum c ibo in no.: collato venite : vacc is abun

dans, e uro decora domus nostra esto, munific i Communiterjunctus scilice tvester currns immo rtalis aere invehi tnr, liberales Asvini! Non frangendi

monti.: in fastigio rotarnunam vehiculi collocnstis ; c irca cmlum alte ra inced it.2°Qumnam tibi, Aurora, lendum emana, immortalis !deleota tiorli est mor

talis quemnam v isitas, potentissim a Nos quidem tuum formam non

eognoscimue, sive e vic inia, sive e longinquo ,omnia. pern»ans, versic olor,

lucida ! Tu cum bisce veni cibis, filia caeli !Nob is d ivitias confer.

o

CAP . vu . H. LECTIO SECUNDA.

à à aà m à w fi m mWW:

WWHÈWW GTE’

É H: u

9 È *ÙWÙlùàlu m m ìfiì ì àaasa 3 DIfÌ '

: Ì

5 Tvafi'

: Agne vrishabhahp ushti -vardhanah udyata -sruche bhavasi sravì yyahYah E»hutirii p ari veda vashat-lq itifi eka -àyuhAgne vi,:ah à -vivì sasi . (32)

6 Tvaiii Agne vpjina -vartaniìh'

sahman p ip arshi vidathe vi charshane

Yah ,siì ra-sì tii p ari

- takmye dhane dabhrebhih chi t safi -

g’i tìì ha iisi bhììyasah.

7 Tom?: ta ii'

: Agne an:;i ta-tva tt t- tome mortavì dadhììsi gravose divo-d ive

Yah ta trishà'

nah ubhayiiyajanmane mayah krinoshi p rayah cha siiraye.

8 Tva:ì nahAgne sanaye dhaniiniì ii'

: yasasa ìì'

: lcìiruìii krinuhi stavììnah

Bidhyfima karma ap asaî novena deva ih Dyì viìprithivî p ra ava tafi nah.

9 Tuoh”

unahAgne p i troh upo-sthe ii devah dcveshu anavadyajàgrivih

tissimus faisti tritu quum a parentibus em itteris, te antrorsum c ircum

ducunt,xe trorsum de inde .

5Tu, Agnis !largitor, increment i auc tor, pateram

atto llenti cultori es celebrandus, qui invocationem penitus nov it atque prece ssacrificas : v ic tum supped itans, Agnis !hom ines tutaris. Tu, Agnis! in

scelere versautem virum ad ut ile dirigis opus, sapiens qui heroibus grata

obeunda pugna instante , cum pauc is etiam necas multos . Tu illum mor

talem , Agnis !in imm ortalitate sublim i servus, c ibi caussa , de die in diem

qui deside rans est utrum que animantium genus, illi felic ita tem tribuis c i

bumque , sapienti . 8Tu nobis, Agnis !ad impe tratianem divitiarum , glo

riosum sacrificantem redde , laudatus : augeb imus sacrmn opus ritu novo

cum aliis diis, Ccelum Terraque !tutam ini nos.

9 Tu nobis, Agnis !parentum in propinquitate versons, deus inter deos, hand spornende !vigilans,

°

LIBER PRIMUS. [Su r .

Tani—hn?bodhi p ra-mutih cha lciirave tva:ì kalyàna vm v:svam a :îp ishe.

Tvaiii Agne p ra-ma tih tvaiii p i ti: asi nah tvafi vayah-lqrit tava jiìmayah vayan:

San'

i tv?: riìyahsa tinah sa:'

ii schon-inch su-vi rafi yunti vrata-

p îui'

i adì bhya . (33)Tvìì iiì Agne pra thamaiii àyu1ì iiyave davah akgi gzvanNahushasya vi;p a tiiii

176171 alqinvan Manushasya si sanifi p ituh ya t p :: trahmamalcasyajàya te.

Tvafi'

: nahAgne tava deva p àyu-bhih maghonah raksha tanvah cha vandya

Tràtcî toltasya tanayo gaviìfi asi ani -mesha iii rakshamfinah tava vrata.

Toafi Agne yajyave p iiyuh antarah anishangà'

ya cha tuh—alcshnh idhyascYah rZì ta- havyah avg

‘ikàya dhiìyase kireh chi t mantrafi manasii vano'

shi taiii .

proli nostre corpora pro crcans , resp ice not , favensque sacrificanti si: tu.

fortuna te !opulentiam omnem confers.

1°Tu, Agnis !fautor, tu tutor es

nobis, tu vita sustentator ; tui cognati nos sumus : te d ivitie ceatcnm e t

m illenm adeunt , fortibus v iris stipatum , sacrorum custodem , illaese ! Te ,

Agnis !o lim bumann forma inclutum , dii hom ini Nabnahm fecerunt ducem

Ilam , Mannis filianz, fecerunt prmee ptricem , quum patrie me i filius nasce

re tur . Tu nos, Agnis, deus ! tuis an—xili is, divites serva, corporaque

jiliorwn nostrorum,ce lebrande !Fi li i mei filio protector vaccarum es : is enim

semper intenta—xs est tuo sacrific io .

13 Tu, Agnis !sacrificanti indefesso

tutor propinquus , quattuor coulis pre ditas, flagras : qui butyrum'

ofi'

e rcns

est tibi, neminen laedent i, protegenti, g'

usmodi landatorìs certe hymnum

54 LIBER PRIMUS . [Su r .

m… …a : g gm m m mun

umavvs H. u n …

Uta p ra neshi abhi vasyah asmàn sari nah sry a -matyà'

vc'

jwvatyì . (35)XXX I I .

Indrasya n:: viryani p ra vochaiii yàni chaleà'

ra p ra thamì ni vajri

Ahor: Ahzm an:: ap ah ta tarda p ra vakshanì h abhina t p arva tîinam .

a Ahan Ah:m p arva te si;r iyànaà Tvashtiì asma i vajrafi svaryain'

ta talcsha

Và sriìh- iva dhenavah syandamànc'

zh anjah samudraiii avajagmuh &p ah.

3 Krishwyamàpah avrinîta sommii tri -kadrulceshu ap iba t sutasya

À sì yalca ii'

: Magha- vii ada tta vajraiii c han cna iii ahinam .

- N

4 Ya t Indra ahan p ra thama-jîzfii ah:nam at m&yiniìfi aminììh p ra nta m&y5h

quem tibi fec imus pro Viribus, e t pro sc ientia nostris : atque due ad

uberiorem opulentiam nos ; no s pre d itos fac fausta cognitione , c ibum se

cum babente .

XXXII .1 Indra nunc victorias oenam , quas roportnvit pristinas telige r : fernt

Ab im ; tum aquas efi'

udit ; fluvios divisit montium . Feriit Ab im monti vi

e inum Tvasbtris e i telum laude d ignum paravit ad vitulos quasi vacc as, ita

flucntcs properante t ad mare ourrebant aquae.3 Tauri instar irruens Indras

appetebat libamen ; in tergemino sacrific io bibebat de parato liquore tam

sagittam pt ebendit Maghavan, telum suum ; feriit illum primum genitam

nub ium . Quum , Indra !feriisses .primum gcnitam nubium, statim prae

CAP . vn . H. H .] LECTIO SECUNDA . 55

Àt sùryam ] anayan dyiiiii ashasa iìi tì dîtnà ,:atrniii na kilo vivitsc.

5Ahan Vri tra iì'

: vyitra- tarazìi vi-a ìisafii Indrah vcy'

rena maha tà vadhena

Skandhàiisi - iva Ind igena vi- vrilcpà Ahih saya te up a-pg'il: pri thivyàh. (36)

6 Ayod:lhiì- iva duh-madah hi juhvc m hà vi raî: tuvi -65dhafi pjishaî :

Na a taîrît asya sari -ri tiri”

: vadhiìnàzî sar?: ng'

ànàh p ip ishe Indrm truh.

7 Ap àt ahastah apri tanya t Indrafi iì asya vajra:î adhi siina ujaghiìnaVri shnah vadhr ih p ra ti-mànan

'

i bubhì 8han p au c-trà Vritrah a;aya t vi -astah.

8Nodari na bhinnafi amuyìi sayiinaii'

: manah r::hàniih ati yonti iip ahY

‘

ah chi t Vg*itrah mahinii p ari-a tishtha t tàs&wii Ahihp atsntah-sih babhàva .

stigiatorumfregisti pra stigias ; de inde so lem manife stans , ca lumque , ct au

roram , tum bostem non sane reperisti . 5 Feriit Indras Vritram caliginosum , fractos bumeros babentem , te lo suo, vebementi ictu : arbo res quasi

scauri ca sa , Abis conc id it ,

contiguus terra .

5Nem inem a mulum habe ns

valuti , scelesta la titia elatns scilice t provocabnt robustum , multas necantemv ictorem non efl’

ugit i llins ca dium nume rum : fluvios concussit Indra bostis .

Pedes manusque truncatus ad pugnam lacassebat Iadram is telum cervic i

ajas incussit : v iri sim ili tudinem afi'

ectans quasi spada , Vritras jacebat m ul

tifariam laceratus. Flam inia nlveum valuti m ptum ,bic jacentem c or

exhilarantes supermeant aqua : qunscunque aquas Vritras magnitudine am

plexus erat, earum ad pedes prostratus erat Abis. 9 Procumbens erat

56 LIBER PRIMUS .

9 N i chi - vayàh abhavat Vyitra-

p a ta?Indrah ast ava vadhahjabhiirn

Ut—tarii sich adharahp atrah iis'

i t D i nah says saha- va tsà na dhanah.

- N

Atishthantînmn an:-vesunanam hì shthanam madhya a i-hita:ìi sarîrarii

Vyi trasya ninyaii‘

: v i charanti &p ah d i rghan'

i tamah ii asaqa t Indra -sa trah. (37)B iisa -

p utuih ahi -gop àh a tishthan ni»raddhàh iip ah P anini - iva giìvah.

Ap c'

m'

i bila iii ap i-hi taiii ya t Zis

'

i t Vri travii jaghanviìn apu ta t vavàra .

Asaqah viirah abhavah ta t Indra srilce ya t tviì p ra ti-c han devah shah

Ajayah giìh ajayah somam ava asg‘ijah sartovo cap ta sindhim .

Na asmai vi-dyat na tanyatah sisedha na yc'

irìi mihon'

i akira t hriìdanifii cha

Vritra mater ; Indras e i subtus talum inflixit : superior genitrix, inferior

filius e rat : Dànus obdorm ivit, cum v itula valuti vacca .

1° Instabilium ,

non c essantium aquarum in m edio positum corpus Vritra nom inis expatsobruunt unda : d iuturnas tenebras pardorm iebat Indra bostis. A Vritra

co erc ita , ab basta custod ita , stabant cohibita aqua , a Panine cohibita: valutivacca : aquarum cavernam , qua obturata erat , eam Indras, postquam Vri

tram occ iderat, reseravit . Equina quasi cauda e ras tune , Indra !telo

q uum te appe tere t deus unus : patiebaris vacc is, patiebaris, beros ! libam ine ; em ittebas ad d imanandum septem fluvios.

13Non illi immissum ful

gnr, non tonitru Indram arcuit, non quam pluviam adversarius fec it ful

m enque , qaum pugnarent Indrasquc Ahisquc : atque aliis etiam p ra stigiis

vn. n. LECTIO SECUNDA. 57

Indrah cha yat yuyadhîzte A hih cha ata ap ar'

ibhyahMaghwvìì vi j zgye.

1 4 Aheh yc'

i tìiraìii ka:îi ap asyah Indra hrid i yat tejaghnashah bhîh agachha t

Nava cha yat navatifi cha n avant'

ih syenah na bhi tah atarah rajàiis i .15 Indrah yììtah ava-si tasya ràjii samasya cha sringinah vajra - bahah

Sah i t riìjà kshoya ti charshanmam aran na nemih p ari tà babhiiva . (38)

tcntatus Magbavan vic it. Ab is occ isarem quemnam alium consp ic iehas,

si cor tuum , postquam eum occ ideras, form ido intrabat nam novem e t no

naginta fluentes, acc ipiter valuti , timens transiisti aquas . Indras fluxi

firm ique re x, dam itique pecoris cornigeri, telum manu tenens, is profecto

hab itat rex hom inum : radios rota valuti orb is, ita Indras illa omnia am

plectitur.

58 LIBER PRIMUS . [Su r .

LECTIO TERTIA .

HYMNUS III. [ xxxnm

XXX I I I .À i ta ayà

'

ma ap a gavyantah Indraiii asmììkar'

ì'

: sa p ra»ma tifi vavridhà'

ti

Anfimrinah kavi t lit asya ra'

yah gavàiii ketafii p aram a»vavya te nah.

Up a i t ahaiiî dhana-dfa

'

it ap ra ti- i tamjashtìiiii na syenoh vasa i ifi p o tami

Indraiii namasyan ap a-mebhih arka ih yah stotg

‘i- bhyah havyah asti yàman.

3 N i sa :°va -senah isha-dhin asalcta savi”

: arqah gi h aja ti yasya vashtiChoshkùyamànah Indra bhùri viimaiii màp anih bhùh asma t adhi p ra

- vriddha .

4 Vadhih hi da syafi dhan:nam ghanena chah charan ap a-sàkebhih Indra

XXXIII .

Venite , adeam us vacoas qua rentes Indram ; nostrum suavi te r gaudium

auge t , a nem ine la sus : abunde tune illius copia vac carum notitiam pra

claram im pertitur nob is .

2 Ad illum ego apam largitorem inv ictum , ad

solitum vo luti acc ipiter nidam , vo lo , Indram celebrans congruis hymnis,

qui laudatoribus invocandus e st in pugna .

3 Integra agm ine instruc tus

pharetras sibi acc ingit : dom inus vaccas agit c ujus ad domiciliam vult : lar

giens, Indra !magnam opulentiam , non m ercator sis nobis, adulte ! Fe

riisti enim latronem divitem telo , salus eum adoriens , quam prope adstarwzt

60 LIBER PRIMUS.

° vfî zrfì =aùraî s ìt svsfîf fifi ì s î fàwm fi l

a ì f‘

za :WwWWm

9 P ari ya!Ind ro rodasi abhc ababhojih mohinii visvo tah si

Amanyomiìnàn obhi manyamà'

na ih nih brohmo—bhih odhomoh dasyarii Indra .

Na ye d ivahpri thivyàh anto iii ap uh no mi yàbhih dhana-dàfi p ari- abhùvan

Yajar'

ii vojra iii vrishobhah chakre Indrah nihjyotishiì tamasah gi h adhaksha t.

Ana svodhàìi'

: okshom n &p ah asya avardha to madhya nàvyànà r'

ii

Sodhrîchînena mauau”

: tari Indrah ojishthena hamnanà ahan obhi dyùn.

N i avidhya t ili bisasya drilhî: vi sfinginorîi obhina t sashnon'

i IndrahYiiva t to rchMagho

- van yiìva t qjah vajrena sa trar'

i'

: ovadhîh pg‘itanyurîi .

Abhi sidt ajigà'

t asya so tnì n vi tigmeno vrishabhena p aroh abhet

raque ambobus fruaris, magnitudine tua omnino istud universum amplectens,

carm inibus respicientibus eos, qui hymnorum tuorum smsum velnon parapininut, d ifilavisti latronem , Indra ' 1°Qua aqua de ca lo ad telluris superfic iem non pe rveniebant, nec varusf ractuum form is opes pra bentem terra»:

c ingebant—idoneum telum pluvius fec it Indras ; fulmine coruscante e nubis

caligine aquas manautes m alsit . Ad c ibum sacrificalem illi Indra com

parondum cade bant aqua ; at Vritras incre scebat in med io navigabilium um

darum com itantis odhuc m entis compotem illum Indras fortissimo ic tu ecc idit

post aliquot d ies .13 Efl

'

regit aquas, a Vritra in caverna jacente cobibitas

cornigerum d ilaceravit siccatorem Indras quanta ve loc ita tua est, Mngha

van!quantus vigor, iis utens te lo necasti pugnacem Vritram ,13 Eflicnx

telum adiit illius Indra: hostes acuto egregio jaculo urbe s Vritra fragit :

vn. H. rv .] LECTIO TEB'I‘IA.

61

Savi”

: vajregta as_ry a t V( i trarì Iadrah p ra svi

'

ifi mo tivi": atirat siisadànoh.

1 4 A-

vahKatsar'

ii Indrayasminchì kanp ra ì vahyadhyantaiìivrishabha iiiD asadyum

$ ap ho-chyatoh renah naksho ta dyiir

'

f: ut .Sva i treyah nfi sahyàya tasthaa .

15 Àvoh sommi”

: vrishabhar'

ii tagryiisa kshetrajeshe Maglia- van .Soi tryaiii g(îiii

Jyok chi t o tra tasthi-vc

'

iiisoh akron sa trwya tiin'

i odhorii vedonii okar . (3)XXX IV.

Trih chi t nah adya bhava taiii navedas ii vi -bhah vi ri": yì mah ato riitihAsvinii

Yazioh hi yontraiii himyà - iva vàsasah obhi -iìyaiisenyà bhava ton'

i manishi- bhih.

Trayah p ovayah madha—và'

hane rathe Somasya venum ana v:sve it viduh

te lo attigit Vritram Indras suam m entem ad gaudium e rexit occ isor.

Se rvasti Kutsam vatem ,cujus hymnum de siderans es servasti pugnantem

egregium Dasadyum equi tui ex ungula cadens pulvis adibat ca lum , quam

Svitra filius ad pugnam, a viris sustinendam , surgere t . Servasti tuifi duciafretum egregium Svitra filium , Maghavan !aquis subm ersum , in certam ine

da terra diu adhbc ibi staa tes bastilla agebant inim icorum contumeliosos

do lores fac ias .

XXXIV .

Ter quoque nob is hodie adeste , sagaces !Celebris est vester currus at

que donum , Asvini !Vester quidem nexus est, cum nocte veluti d ic i con

junctio retinend i e state a sap ientibus . Tre s”

d isc ifortne s rota sunt dul

c ed inem vehente sub Asvinorum curru, in itinere ad Soma dilectam conjugemR

63 LIBER PRIMUS.

fi t:WW…WH’ÎÈW RWWW…È :WWGW:IWWWWÈ‘ITGN

'ÎWWM Î!

rient rò…sba6hitiisah5-m bhs trih noktai i yi thch trih Asvinîi divi .

Son im chan trih anadyu—gohanì trih adya yajnafi mat minilshatafii

fl i h vj a -vatih ishahA;vina yavafi doshah am abhyavì :aht cha p inva tom .

5 Trih nah rayi iii vaha tam Asvino yavam trih deva - tiì to trih a ta ava tan: dhiyah

M saabhuga—tvafi trih ata sravaiisi nah tri—sthazîi vì fiisì re dahit ì ii raha t rathafi .

6 Trih nahM ii d ivyì ni bheshajiì trihp i fi hivì ni trih dottori a t-bhyah

O màna1'

ii sofi—yahmom kì yo s:?nav: tri-dhi ta som a vahatam”sabhohpa ti . (4)

omnes da id nornnt : tria in co adm inicula fixa sant ad innitendum : ter

noctu veni tis , torque interd iu, Asvini !3 Uno ead emque d ie ter nostra

in sacris obeundis negligentia ve niam dantes, ter hodie sacrific ium mella

com pergite : ter m bar conferentia al imenta , Asvini !vos noctu nobis ma.

neque e il'

und ite . Ter domum nostram visita te, ter deditum vobis virum ,

te r auxilia vestra d ignum ; ter utique ritus sacros no s docc te : ter jucundam

p ioram op eram mercedem adveb ite , Asvini !vos : ter c ibum nobis, aq uarum

instar, efi'

und ite . Ter nobis d ivitias adveb ite , Asvini !vo s : ter ad sacrifi

cium d iis 'visitatnm adestc ter e tiam juvate mentes nostras : ter felicita

tcm , torque c ibos nob is date tribus rotis innitentem vestrum So lis filia con

sm nd it cu1‘rum . Ter nobis, Asvini!ca l®tia med icam ina , te r terrestria ,

ter e tiam largim ini e x aquis oriundo fortnu m Samyuis me o filio , et triam

a . LECTIO TERTIA. 63

7 M nah Asvinrî yrjatì diood ive pari ù i d hì ta pfithi vîi": ayì ya toù

'

Tisrahpri thivih ap ari p rova"

: d ivah nì ka iii rakshethe dya»bhih aktu- bhih hitarî .

9 Kva tri chakriì tri -vri to h rathasya kva tragah vand hurah ye n d li h

Kada'

yogoh viijinoh riisabhasya yeaa yajnafi'

ni sa tyiì ap o-

y….

:o À ni sa tyà gachhatoà'

hiiyat e havihmadhoah p iba tov'

i madhu -

pebhih i sa-hhihYavoh I.: Savitii…m a: ratha i‘i fitì y3 chownghgi tao aa tafi‘

: ishyati .

corporis hum orum m itatem co nferte, honorum medicovfinm custodes !

Ter nob is, Asvini, sacris celebrand i quotid ie c ircum sacnfi cale solumtriplic i in stragulo consid ite : tres am s, veraces, curru ve c ti !ex longinquitate , vitalis valuti spiritus co rpora, nd i to te . Ter, Asvini !aquis , e se ptem

fi uminibus, tanquam eorum matribus, exort is, libamina adsp ergite tres patera

p rresto sunt triplic i modo butyrum sacrificale paratum est super tre s mun

dos ingressi , ca li solem custodi tis, d iebus et noc tibus stab ilitum .9Ubinam

sant tres rota ternis gyris fulti veh iculi ubinam tras poste s, qui tentoriumsustinentes sant quandone , verace s fit jugatio robusti asini, quo

-

aceti sa?

crif:c ium visitatis 1°Verace s ! scand ita : sac rificatnr vobis butyrum ; da

mella bib ite , m ellambentibus oribns : vestrum enim , ante auroram, curt um

pulchrum , butyra stillantem ,Savitris ceremoniam versus dirigit. Verace s!

64 LIBER PRIMUS. (Saar .

=fl t qîfîî ‘îafiWÌ E'ÙNHÈWn

…m à shgsîfi fl a î luaà mamfi m

HYMNUS V. [XXXVJ

m q sàî t a sî a'

rîtnà fi àw qîî trài sn

Fermàî afàm t àm ì àîmfi rga-

«nfì f sm n

afi î a : nsmm mfi…q sfi fà nfi x

P ra iìyah tàrishtori”

: nih rap iiìisi mrilcsha tar'

ii sedha tm'

ii dveshah bhavataiii sacho'

v

À nahAsvinà tri»vri tiì ro thena arvcîncho iii rayi :ì vaho taiii sa- viram bhava'

.

$rinvontii viiiii avoesjohavimi bridhe cho nah bhova tafi vijwsì taa . (5)XXXV.

Hvayà'

mi Agnir'

ìi p rathamafi svastaye hvayà'

mi M i tràvaranaa iha avase

Hvayiimi Ròtrirì jaga tah ni»vesani iii hvayiimi devaiii Savi tàraiiia À krishneno rajosà vartomiinoh a i -vesayon omritarii martyafi cho

H iranyayena Savi tii ro theau ii devah yoti bhavanì ni p osyan.

3 Y& ti devahp ro—vo ti yiiti at-vatii yii ti sabhràbhyiìi:i yajatoh hari -bhyam

cum ter undenis buo dns venite , ad dulc is libam inis potum , Asvini !Vitam

langam redd ite , sce lera rem ove te , cobibete usore s ; e ste ta prope versautes .

Nobis, Asvini !tre s mundos percurrente veh iculo , prop inquam opulentiam

adveb ite , forti prosapia illustrem : audientes vos ad auxilium voco ; incre

mentoque nobis estate in certam ine .

XXXV .

l Invoco Agu im primum , salutis causso ; voco Mitram e t Varunam buo

auxilia ; invoco N oc tem , mundi sop itricem ; voco d ivum Savitrim auxilia .

Ad apacum ca lum revertens, ad suum quemque locum vacans imm ortalem

m ortalemque , aureo Savitris vehic ula de us venit, re s create s intuens.

3 Ingred itur deus de sc endente via ,ingreditur ascendente ; ingreditur can

d idis equis vectus, sacris colendus, lucentihus : nitens venit Savitris e lon

a . v.] LECTIO mm…. 65

1 dcvah sm a parà-vatch op a vi;vii dah- ità bddhomìinah.

4 Abhi -vritoiii kp'

sana ih visva-ricp ah‘

i hiranya-samyaiii yajatah bg

‘ihantaiii

À'

asthiit ratham” Savi tri chitrwbhì nah krishg:à rojàìisi tavish'

irii dodhiinah.

6 Vijoni ìn syiivì h si ti-p i rlo]: akhyan ratha iii hiranyap ra’agam vahantah

$asvat visoh Savitah daivyasyo ap a-sthe visvii bhavanc

'

m i tasthah.

6 Tisroh dycîvah Savituh dvaa apa-sthii ehi Yamasya bhavone viriìshì tÀniiii na ra thyafi amri ti

'

i adhi tasthah iha bravi ta yah ta t chiketat. (6)7 Vi sa»p arnah antorikshrîni alchya t gobhirw ep àh asarah swn

'

i thoh

Kva id ì ni iii koh chiketa ka tomàiii dy i fi ro,:m ih asyo tati na .

ginquo caelo, omnia sce lera removens. Prope versautem , aura varie de

c oratum , aureo stimulo instruc tum , magnum currum conscendit Savitris,

sacris colendus, varie splendens, nigras tenebraefugantem vigorem possidens.

Hominibus equi fulvi , albipede s lueam ferunt, currum aureo jago pra di tumvehentes : sem per hom ine s Savitri divino comm , et omnes res crea ta , stunt.

Tres suntmund i : duo Savitris in vicinia ; unusYama in dom ic i lio , hom inesvita defunctos rec ipiens : ut clava vehiculari currus , ita immortalia que que

Soli innituntur : be ic dicito quisquis id noverit. 7 Bene alatus solis radius

mundos collustravit invisibili motu, m e rcator, egregius : ubinnm nun'

c est

Sol quis novit super quamnam plagam radius ajas se porrexit O cto

collustrat plagas terra , tres mundos, qui incola: congregant, septem fluvios :

s

66 LIBER PRIMUS.

e Ashton vi alchyat kakabhohpri:hivyiih tri dhonva yry'

mu'

: sap ta sindh:î n

H ironyo-alcshah Savi tri devah iì og&t dodha t ratnii dà;ashe vdrycîni .

9 H iranyap iìnih Savi tri vi -chorshonih abl:c dyàviip yi thiv'

i antah iya te

Ap a amîvii:ii bddho te veti abhi l:fi shnena rojasî: dyò‘

ii yinoti .

H iranya»hostah asarah sa-nîthoh eu-mg'ililcah soa -vi n yiîta orviiri

Apa- sedhan Rokshosah yi tu-dhì nìin asthì t devahp ro ti -doshofii grinànah.

Ye te p anthìih Savi tar p icrvyàsah orenavah saplcg'itàh antarilcshe

Tebhih nah adya p a thi- bhih sa-

gebhih rahsha cha nah adhi cha briihi devo . (7)

aureo oculo insignis Savitris deus venit, largiens opes cultori egregios .

9 Aurimanus Savitris, omnia videns, ambo ca luìn tem m que inter inced it

dolorem repellit : adit so lem : nigra caligine ca lum oparit. 1°Aurimanus,

recreans, egregias, exhilarator, d ive s, venita ad nos arcens Rakshases et

genios bastiles, adest de us, quavis nocte laudatus. Qua tibi sunt via ,

Savitris !antiqua , pulveris immunes, bene munita ,in aere , i is nos hodie

v i is m eatu facilibus adiens, serva, nosque alloquere , deus !

[S : cr .

5 Mandrah hotiì grihap atihAgne v:sam as:

Toe visad sari -

gatdni vratiì dhravcî yiini devàh akfinva ta . (8)6 Toe i t Agne su

- bhoge yavishthya visvoii'

: havihS ah tvoiìi nah adya sa

-maniih ata ap oroiii yakshi devi a sa- v'

iryì .

N

7 Torìi gha imi tthd namosvinoh ap o soa -raj on: osa te

Hotrdbhih Agniiii mannshoh saiìi indha te titim iìiisoh ati sridhah.

8 Ghnontah Vritrarii ataran rodasî ap ah ara kshayì yo chaler ire

Bhavat Kanve vrishî: dyamn'

i ii-hutah h anda t asvah go- ishtisha .

9 So ir”

: sidasvo mahiin osi sochasvo deva- vi tamahVi dhi:maiii Agne arashan

'

i miyedhyo srija p ra-

sosta dorsatarì .

nuntius hominum es : te nituntur omnia congregata apera firma, qua dn

condiderunt .

5Tibi sane , Agnis !locuple ti, juvenis !quodcunque offertur

sacrificium i lle tu nobis hodie favens, e t in posterum , immo la d iis potentibus . Illum profec to , illum ,

proprio splendore lucentem ,sic venerabundi

colunt : ablationibusAguim hom ine s accendunt, devicturi inim icos. D ii

necantes Vritram superabant ca lum tem mque et aerem spatiosa dom ic i

lium fecerunt : Agnis esto Kanva largitor, dive s, invocatus ; b iuniens velati

equus in certaminibus vaccas appe tentibus.

9 Conside : magnus es : luce ,

deorum amantissimus : fumum ,Agnis !volucrem , saoria ce lebrande em itte,

H. 1 .] LECTIO TERTIA. 69

Yaii‘

: tviì devi soh Manave dodhah iha ycyzshthar'

ii hovya-viihana

Yarì Agnifii modhya-atithih Kanvoh idhe ri tiì t adhi

Tasya p ro ishah d i d iyah toh‘

i imàh richah ta:ii Agni7'

ii vardhayc'

ìmasi .

Ràyah svadhà -voh asti hi te Agne devesha à'

pyorii

Tvofi vàjasya sra tyasyo riijosi sah nah mrila mahiìn asi .

Ùrdhvah su nah ii toyo tishtha devah na Sovi td

Ùrdhvah vàjasyo sani tà yat onji -bhih vdgha t—bhih vi -hvayà

'

mahe.

Ùrdhvah nah p i hi a'

iihasah ni lcetand visvafi sofi atrina iìi daha

inclyte mirabilem . Conside, tu, quem dn, Manni gratificaturi, hic in terrade tinuerunt, colendissimum , sacrific iorum portator !tu, quem Kauvas, a ve

nerandis hospitibus v isitatus, opibus beantem detinuit quem pluvius Indras,quem alias quoque laudator detinuit. Quem Iguam a colendis hosp itibus

v isitatus Kauvas accendit, so le comm , ejus radii magnopere fulgent ; e umha c carm ina celebrant illum Iguam amplificamus . O pes largire , c ibo

pra dite est enim t ibi , Agnis cum diis consortium : tu alimenti c e lebrand idom inus e s : tu nos exhilara magnus e s.

13 Erectus etiam bene ad nostrum

auxilium adsta , deus valuti Savitris : erectus, cibi largitor cris, qaum per

sacerdote: , butyrum afferentes ct laudantes, te invocamus. Erectus, nos

serva flagitio per cognitionem : omnem deletorem combure : fac nos

T

70 LIBER PRIMUS .

WTÈ È J ÌW:WÈ SÈTUWHwfî tîsrrsa aî fì fsisà qsm

'

eîî zxfirsn î ou

Kg‘idhi nah charathàyo j i vose vidhh devesha nah davah.

P &hi nah Agne Rahshosah p i hi dhiirteh ordvnoh

P àhi risha toh ata vàjighdii: a tah bg‘ihat- bhrîno yovishthya . (IO)

Ghanà- iva vishvok vi jahi ardvnah tap ah-jambho yah asma -dhral:

Yah martyah sisi te a ti aktu -bhih mà nah sah rip ah isa ta .

Agnih vavne sa Agnih Kanvdya soabhogofi

Agnih p ra doo t mitrà ata medhya-a ti thirh Agnih siitoa ap a—stataiii .

Agnim'

ì Tarvosar'

ìi Yadafa”

p ari:- vatah Ugra—devamhaviimahe

Agnih nayo t Nava-vhs tvarì B fiha t- ra thar

'

ii Tarvi tifii dosyave sohoh.

ere c tos ad agendum ,ad vivendum : perfe r dns nostra sacrificio . Serva

nos, Agnis !a Rakshase serva nos ab occisore nulla dona erogante ; se rva

nos bolina c rude li, atque ab hasta, nostra: nec i intento,luc ide , juvenis !

C um c lava velut i , ubique vince inimicos nulla dona largientes, ferv id israd iis pra d ite !Qui nob is infestus est, et qui mortalis in nos acuit te la , nein no s ille hostis dom ine tur . Agnis rogabatur opulentiam , v ires confe

rantem ; Agnis Kanva felic itatem dedit Agnis servavit am icos nostras ,

e t votem quem calendi hosp ites adierant ; Agnis doni oaussa ulium quoque

laudatorem tutatus e st . Cum Agni una commoratos Turvasam , Yadum et

Ugradcvam e longinquitate hac vocamus : Agnis adduca t Navavéstvam ,

Bribadratbam et Turvitim , latronis devictor.

‘9 Te , Agnis !Manus con

vm . 11 . LECTIO TERN A . 7 1

HYMNUS II . [ XXXVIL]

N i tvdii'

: Agne Manuh dadhejyotihjandya sosva teidetha Konve rita -jii tah ulcshi tah yaiii namasyanti krishtayoh.

Tveshiisah Agach oma- vantah arclmyoh bhîmàsah na p ra ti -i tayo

Rakshasvinah sadaiii i t ydta-màvo tah visvarii sari”

a trinofi daha .

XXXVII .Krilan

'

i vah sordhah Mdrataiii anarva'

naii'

: ro the-subha ii'

: Kanvà'

h abhi p ra gàyo ta .

Ve prishatibhih rishti- bhih sàlcor'

ii viis'

ibhih anji- hhih ajdyanta sva-blaînavah.

Iha- iva srinve eshàn'

i kasàh hastesha ya t vadàn ni yiiman chi trarì rinja te .

P ro vah sardhàya ghrishvaye tvesha -dyamnàya sashmine dw attam brahma giiya to .

stituit lumen humano generi multiplic i : luxisti Kanva , sac rific ii gratia

natus, butyro conspersus, tu, quem venerantur hom ine s .

2°C orusca Agnis

forte s fiamma , m etuenda , non approp inquatu faciles sunt robustos sempe rsane geni os malignos, ct quemque hostem , combure .

XXXVII .

Velocem vobis potentiam Marutum ,hostium imm unem , in curru splen

dentem , Kanvida !ce lebrate , qui maculosis cervis vecti, cum arm is , cla

m oribus, ornamentis, nati sunt, proprio lum ine splende ntes .

3 Hic e tiam

aud io so num , quem e orum scutica ,manibus vibrata , edunt : is sona: in

certam ine amnigenam fortitudinem decorat . Ve stra opitulatori , hostium

dele tori , illustri gloria pra d ito , robusto , a dus conce ssum saorifio ium lau

date . Lauda inter vacoas cmnmorantem, qua inviolabilis et velox est,

72 LIBER PRIMUS .

P ra saiisagosha oghnyori”

: hr'

ila rh ya t sardhahMi ra tarhjambhe rasasya

Kohvah varshishthah narah divah cha gmahcho dhi:tayahyat si ii: antafi na dhùna

N i vahyiimiìya mi nashohdodhre agriiyo manyavejih'

i ta p arvatahgirih. [tha .

Yeshiiiii ojmesha pyithiv'

ijzg'

arviin- iva vispo tih bhiyii yiìma ha rg'

ate .

S thiror'

i'

: hijiinan'

i eshc'

uì vayoh m&tah nih- etave ya t s'

imona dvitii sa vah.

Ut tye sì navah girah lriishthìih ojmesha ataa ta và'

sriih abhijna yì tave . ( 13)Tyaiii chit gha d i rghoiw

‘

i prithaiii mihohnap ì toiii omridhroiìip ra chyavayanti yiima

Maratah ya t ha vah balaiiijanc'

m achachyavi tana gi rin achachyav'

i tana . [bhih.

Ya t ha yiìnti Mora tah so iii ha bravate adhvan srinoti hah chit eshì fi .

potentiam Marutum : in utero lactis vires augentur. Quis vestrum natu

maximus est v iri !ca li terra que commotores siquidem hanc terram, ca

cum en valuti, agitatis. Ve stri impe tus caussa homo muniv it doman: hor

renda v iolentia vostra caussa ce sse rit mans et cacumen vobis, quorum in

proste rnentibus incursionibus terra , granda v i instar duc is, timore contrem it .

9 Firmus sane est locus natalis eorum : aves in aere, Marutum matra , evolare

passant : nam c irca i llum utrimque firm itas est . 1°Atque illi M aratos sant

parente s voc is : aquas m eatibus difi'

uderunt : vaccas usque ad genna aquam

intrare jusserunt. Illum e tiam longam latamque aqua servatricam nabem

inv iolabilem commovent m eatibus. Marntes quandoquidem vob is robur

est, hom ines exc itate , nubes exc itate .

13 Quocunque inceduntMarnte s, stre

punt c irca viam : quisquis audit e orum sonitum. Venite celeriter veloc ihus

CAI‘. vm . H. LECTIO TERTIA. 73

uma ù g1m aàì g fl'

rî auì'

a

afi nfèw mma :wfi rm nfi fi :fi fiWnexn

HYMNUS III. [ XXXVIIL]

P ra yiì ta si bhoiii Esa-bhih santi Kanvesha vah davah tatro sa mi dat va i .

Asti hi una madì ya vah m asi sma vayaiii eshiirì vi,svavî chit ì yahj ivm . ( 14)

XXXVI I I.Ka t ha kadhap riyoh p iti: p atraii

'

: no hostoyoh dodhidhve vtilcta - barhishah.

Kva niman'

i ka t vah orthaiii ganta divah no prithivycîh leva vah gi vohna rapyanti .

Kva vah samnà'

navy iiiisi Mara tah kva cavità Iwo visvìini saubhagii.

Ya t yiìyarì P risni-miito rah martinah syà

'

tano stotà vah amritoh syiit.

Mr"

: vah mrigah na yavasejarità bhiit ajoshyahpathii Yamosya gi t ap o . (15)Mo sa nah p arà -

p oni N ih-g‘it ih dah»hanii vadh

'

i t podîshto trùhnoyì soho.

vehiculis institute sunt apud Kanv idas vob is ceremonia : ibi sane la tam ini .

Est enim profec to hoc sacrificium gaudio vob is : sumus revera no s cultores

vostri summam e tiam ad a tatem ut pe rv ivam us concedite.

XXXVIII .

Quando sane , laudum amantes !pater filium ve lati, manibus nos tenetis?pura stragula habente s! Ubinam nunc estis?quando erit ve ste r adven

tus? ve nite de ca lo , non da terra : ub inam vos, vacca valuti , inclamant ?3Ub inam sunt vobis d ivitia rec ente s, Marnte s? ubinam obtinenda ubinam

omnes fe l ic i ta tes Lice t vos, Prisnis filii !mo rtale s fueritis, tamen laudatorveste r immo rtalis esse poterit . Nunquam ve ste r laudator, cervi instar in

prato , sit negligendus , neque viam Yama calce t . Nunquam sane nos

alta Nirritis insuperab ilis occ idat cad ito , una cum siti . Certe , Splendid i ,U

74 LIBER PRIMUS.

Sa tyorii tveshiih ama-vantah dhanvan chi t Radriyàsah mihaml:;rinvonti oviitîaii .Vhsrr

'

i- iva vi -dynt mimì ti vo tso :îi na n:t sisalcti ya t eshà'

h‘

i vrishtih asa:ji .D ivi: chit tomoh lcg

‘igtvanti p o :janyeno ada -viiheno ya t pgi thiv'

i iii vi andanti .

Adho svanàt Mara thi : vi,:vorì ii sadma p à'

rthivmh arginato p ro mi nashàh. ( 16)Mara tah vilap ìipi

- bhih chitràh rodhasvo tih ona yà'

ta i rii akhidroyiìmo- bhih.

S thiràh vah santa nomayah ra thàh osvàsah eshiiii'

: eu—safislcritiìh obhisavah.

Achha vada toni: giròjaràyo i B rohmanahpa tin”

: Agniri'

: M i tra iii na darso to iii.

Mimi /ei slohaii'

: Esye p azjanyah- iva ta tanah giiya giiya trahi akthyaiii .

Vandasva M iira tan: gahan”

: tveshafi p anosyaiii arkinaiii asma vg‘iddhàh asan iha .(l7)

robusti M aratos, Rudra gube rnati, in arido e tiam solo undique pluviam

fac iunt sine vento .

9 Mugientis instar vacca fulmen sonat : vitulum veluti

m ater, itafulmen .Marutes sequitur ; nam illorum pluvio em ittitur .

9 Interdiu

e tiam cal iginem efiìc ìunt M aratos nube aquas vehente , quum terram irrigant .

Protinus post fragorem Mat utum , omnis undique domus terrestris atque”

hom ine s contremunt. Mnrute s , firm is manibus pra d iti , pulcbros et pla

c idos juxta omnes venite buo, indefe ssis profectionibus . Firm i vobis suntorotarum orbes, currus, et equi vestri bene parati sunto d igiti . Corum

nobis nuncupa , amplificante voce , laud is caussa , Brahmanaspatim , Aguim ,

Mitram que m irandum .

‘4Efi'

unde carm en ore pluvia instar extende illudcane cuntilenam m odulab ilem . C elebra Ma tutum catervam , luc idum.

laude d ignam , venerabilem nastro in sacrificio aucti sint hic .

76 LIBER PRIMUS .

5 P ro vep ayanti p arva ti n vi vinchanti vana pat'

a :

P ro i m to Maratah darmad i h- ivo devi soh sarvayi visi . (18)6 Up o ra thesha p fisho tîh ayagdhvarî

'

: p rashtih vaha ti rohitohÀ vah yi mi yo pri th iv

'

i chi t o;rot obibhoyanto mi nashi h.

7 À vah maltshn tani ya lcofi Radri h oooh vrig:imohe

Ganta ni noiì'

: nah ovasi ya thi p ari itthi Kanvi ya bibhyashe.

8 Yashmi - ishi tohMara tah martya - ishitah i yah nah obhvoh ishate

Vi to:îi yayota ;avasi vi qiasi vi yoshmi lri bhih i ti -«hhih.

g Asi mi hi p ra-

yajyavah Kanvar'

ì‘: dodo p ra

—chetosohAsi mi- bhihMaratah i nah i ti- bhih gonta vrishtiiii na vi-dya tah.

m ontes , e vertunt arbores : quoquoversus incedite , du , Marntes !ebriorum

instar, omni cum prosapia .

6 Veh iculis maculatus corvas junxistis ; vectorius curram trah it ruber vestrum acc essum aer quo que cusc ultat extimes

cunt hom ines . Vestram c eleriter, progenie i gratia , Rndra filii !opem

imploram os venite c eleriter nobis auxilia , sicut jam pridem , ita nuncKanva

filio paventi . 3 A vo bis inc itntus, Marntes !vel mortalibus inc itatus qui

nos hostis ado ritur, eum private c ibo , private vigore , privata vostris auxi

liis .

9 Prorsus sc ilice t sac ris cale ndi !Kanvam sustentnstis, sapientes !Ideoqac integris,Marntes nos quoque auxiliis adi tote , pluviam valuti fulgura .

CAI‘. vm . H. v .] LECTIO TERTIA. 77

amfàìà î fì nm gt fi f t xarfiruavms nWW:WÈ HWÈ É M ÉII

HYMNUS V. [XL.]

fi s…W1

Asi mi giah bibhg'i tha sa -di ni vah asi mi dhi tayoh savah

XL.

Ut tishtha B rahmonohp ate deva -

yontah toi imohe

Up a p ra yanta Maratah sa -di novah Indra p ri si h bhava cachi .

Tvi iii i t hi sohasoh p atra martyah ap o-bri te rihane hi te

Sa-viryarî Maratoh i cu-asvyaii'

: dadhi to yah vah i -cholce.

3 P ro eta B rahmanah p o tih p ra D evi eta si nri ti

Achha virar'

ii naryoii‘: p anlcti

-ri dhaso iìi devi h yajnaiii noyontnnah.

4 Yah vi gho te dad i ti si naraiii vasa sah dho tte alcshi ti sravah

1° Integrum robur possidetis, liberales !integram po tentiam , commotores !

Vatam osori iracundo , Marntes sagitta insta r imm ittite hostem .

XL.

Surge , Brabmanaspatis!Doc s desiderantes, te imploramus adeunto Ma

rntes, dona conferentes : tu, Indra !libaminis consum tor, simul ados . Te

quidem sane , rabaris fili !mortalis laudat propter d ivitias propositusillustri pro le consp icuam , pulchris equis deco ram opulentiam obtinuerit

qui vos laudat, Marntes ! 3 Adito Brabmanaspatis, adito Devi dulc iloqua

buo, hostem repellentes, ad sacrific ium hom inibus gratum , ab omni parte perx

LIBER PRIMUS. lSncr .

- N

Tosma i Ili fii…n on: a yaji mohe cu-

p rati rtii i anehasarîi

5 P ro ni noiii B rahmanahp otih montraiii vadati ahthyafi

Yasmin Ind rah VarnachM i trahAryami devi h oki i si chohr ire. (20)6 Ta iii i t vochema vida thesha sofri—bhavafi mantra iii devi h anehasafi

Imi iìi cha vi chafi p ra ti- harya tho norah visvi i t vi mi vah asno va t .

7 Koh deva—yantarîi asnavotjonaiii hah vg‘ilcta -barhishafi

P ra-

p ra di svi a p as tyi bhih asthito antahdvi va t kshayohi dadhe .

8 Up a lcsho trafi princhîta hanti rija—bhih bhayo chi t sa—lcshitiiii dodheN a asya varti na tarati mahi -dhane no arbhe osti vajrinah. (21 )

factum , du ducunto nos . Qui sacerdoti , diorum laudes rec itanti, largitursecum ducendas d ivitias, is posside t sempiternum opulentiam ; ajos gratiaIlam , fartibus viris insignem , colimus, bene fe rientem , inviolabilem .

5Ce rte

Brabmanaspatis precem enunc iat°

m odulabilem , in qua Indras, Varunas,Mitras, Aryaman, d ii, dom ic ilio sibi condiderunt . 5Eundem rec itemus in

sacrific i is faustum pre c em , d ii v itia immunem banc que orationem si desi

de ratis, v iri !omnis hic serm o ad vos perveniat . Quis deos invocantem ad it

hom inem quis puro stragula instructum ? Sacrificans cum sacerdo tibus

aggressus e st ad locum sacrificio destinatam intus divitem domum posside t .

Brahmanaspatis vigorem sibi v indicet ; necat hostes, regibus aj utas in

pugno: terrore etiam firm iter locum suum obtine t illins teligeri non fugutor,non spretor e st, neque in multas divitas procurante , neque in parva pugno .

CAP . V…. Il. Vl.] LECTIO TERTIA: 79

l1 t US VI . [ XLI.]

XLI .Yo iii rakshanti p ra

-chetasah Varanah M itroh Aryami na chit sah dahhyotejanoh.

Ym'

ii bi hati - iva p ip ra ti p i nti mar tyaii‘

: rishah arishtah saroah edho te.

Vi dah-

gi vi dvishahp aroh ghnanti ri ii nahoshimnoyanti dahiti tirah.

Sa-

gah p anthi h anrikshorohÀd ityi :oh ritmi yate na o tro ava-khi dah asti vah.

Yah”

: yajnam nayo tha norah Àdityi hmjani p o thi p ra vah sah dhi toys nasat. (22)Sah ra tnan

'

i martyah vasa visvm'

ii tokmii a ta tmoni achha gochhati astritah.

Ka thi ri dhi ma solchi yoh stommîi Mitrosya Aryamnoh mohi psarah Varanosya .

M i vah ghnantmii mi sopantm'

ii p ra ti voche deva-

yanton‘

i samno ih it vah i vivi se.

XLI.Quam pra tegunt sapientes da , Varunas, Mitras. Aryaman, celerite r sane

is v ir v inc it hostes. Quem hom inem dii , brach ia va luti, favant, at custodiuntab hasta, is illa sus omnis crasc it . Difiicultates et inim icos avertunt reges

eorum h is sacrgficantibus rem ovent sce lera .

Comm oda est via, hastihus immunis, A'

ditya sacrific ium visitanti caztui

vostro non b ic vana ceremonia instituta est vobis.

5Quodcunque sacrific iumvos, viri, A

'ditya ruota via duc itis, ad ve stram id parceptionem vaniot .

Ille , cui vos favetis, m ortalis divitias, opulentiam omnem , prolem que sibi

me tipsi sim ilem be ic nanc isc itur, illa sus.

Quam odo e fiic iamus,am ic i !laudemMitra , Aryamanis, et Vuruna ,

quorum tam magna est forma Non insidiantem , non diras deorum cultori

80 LIBER PRIMUS.

arfi a zau'

f-ì a'

q gm m gvu'

rî tg i ‘1Wfà î'î i fiîî9 Cho turah chit dadomi ni t bibh

'

iyi t i ni-dhi toh na dah»akti ya sprihayet . (23)

XLI I .Sai P i chon adhvt tiro vi ni hah vi-machah nap i t sokshva devo p ra nahp aroh.

Yah nah P i chon aghah vrilroh dah—:cool: i -d idesati apo smo toi : pa thahjohi .

3 Apa tymîi p ari-

p onthinan'

i mashivi ::mì harah-chi huî di rmi adhi srateh aja.

Toon: tasya dvoyi vinah agha-sansasya kasyo chit p odi abhi tishtho tap ashim .

A tat te dasra manta-mahP i shan oooh vrin'

imohe yeno p itfi n ochodoyah. (24)Adho nah visvo - saabhoga hiranyavi sinrot

- tama dhani ni sa-sani lcridhi .

Ati nah sascha toh nayo sa-

gi nah cu-

pa thi krina P i shan iha hratmn”aidah.

im precantem , ind ico vob is : thesauris po tius , quos oficro, vos conc ilio .

9 Quattuar aleas manu tenentem adversariam valuti timuerit collasor usque ad

juc tum , ita reformidons non ad convic ia pronus sit .

XLII.Pùshan tram ite due nos ad j acm abdua scelestum hostem, nub is fili

C onsoc ia te nobiscum, deus!ante nos . Pfishan!si quis nobis insidiato r,

pra da , im pius, viam ostendere cap it, eum da via rapolla .

3 Illum latronem

pra datorem , scelesta meditantem , longissima da via abduc . Tu illius

gem ina p ra da divitis latronis, quisquis sit, pede conc ulca tepidum corp us.

5 Illud tuum , m iranda , sapiens Pùsban !auxi lium dasidaramus, qua patresnostros conc itasti . De inde nobis, omnigena fe lic itate gaudens ! aurais

arm is nitidissime ! d ivitias piis largitionibus conspicuas fac .

7 Nostros

CAP. V I I I . H. VI I I.] LECTIO TERTIA. 81

s Abhi cu-

yavasam noya na novojvi rah adhvane P i shon iha lerotafi viduh.

9 .Sogdhi p i rdhi p ro°

ym'

isi cha sisihi p ri si adarafi P i chon iha kratafi vidah.

1 0 N o P i shanafi‘

: methi masi cu-alcto ih abhi gyin'

imosi vosi ni dasmofi imohe. (26)XLI I I .

Ka t B adri ya pra-chetose mill:ah- tomi yo tavyose vochema sofi - tom i : hg

‘ide.

Ya thi nah ad itih hara t p osve nri bhyah yathi gave ya thi toki ya Rudriymi'

.

Ya thi nah M i troh Varanah yathi Hadrah chikota ti yathi visve sog'

oshasdh.

4 Gi tha -

p o tin'

i med/:op atifii Radrom ja ii sho - bheshcjan'

i ta t $afi -

yoh samnm'

ii imohe .

6 Yah salcroh- ivo si ryoh hironyaiii- iva rocha te sreshthah devi ni ii

‘

: vosah (26)

insid iatore s amava : fuc ili nos via incedere sino : Pùshan!h ic sacrificium

animadverte . Bono gram ine insignem ad locum°

dua nos : non novus do lorin itinere nos invadat Pfishan !hic sacrific ium animadverte .

9 Pra vala,

locuple ta , e t largire , corrobora , pasce ventrem : Pfishan!hic sacrific ium

hnimadve rte .

1°Non Pùsbani convic iamur hymnis laudumus eum divitias

ab illo m irab ili expetimus .

XLIII .

Quandone Rudra sapienti, largientissimo, granda vo , rec itemus cantile

nom jucundissimam , cordibus nostris dilecto, ut nobis terra produ0 at pecoriet v iris, a qua ac vacca , e t proli nostra , medicomen Rudris concessum ;

ut nos Mitras, Varunas, e t Rudras animadvertat , atque omnes dii junctim

c onc iliati Cantuum tutorem, sacrificiorum custodem Budrum , aquis

82 LIBER PRIMUS.

CAPUT NONUM’

.

HYMNUS I. [ XLIV.]

Sari nah koroti orvote sa-

gwi meshi yo meshye nribhyah ni ri—bhyah gave .

Acme Soma sriym'

ii adhi ni dhehi satosya nrini iii mahi sravah tuoi-nrimnofi .

Mi nah Soma -

p aribi dhah mi ari toyahjaharanta i nah Indo vije bhajo .

9 Y'

ah te p raji h amyitasya p arosmin dhi man ri tasyo

M i rdhi ni bhi Soma venah i—bhi shant'ih Soma vedoh. (27)XLIV .

Agne vivasva t Ushasah chitrmii ri dhah amortya

A di sasheji ta- vedoh vaha tom'

ii adya devi o ashah-hadhah.

tanquam m ed icam ine utantem , ut illum Samyuis salutem nobis impertiatur ,

rogamus :5Rudrom, qui splendidus valuti soleuri instar nite t, optimus

de orum , dom ic ilii largitor. Salatam impe trabilem nostro tribuat equo ,

ovi , arie ti, v iris, mulieribus, vacca .

7 Nobis, Soma !felic itatem impartire , centum viris sufi cientem, abundan

tem c ibum , magnum robur conferentem . Non nos Soma vexutore s, non

hoste s la dant : semper nos , Indu !in certum ine serva .

9Qua c unque tibi

propagines sunt, immortali, sublim e dom ic ilium nuoto , eas tu, Soma !princ eps, in firma a de sacrificali d ilige : te decorante s, Soma !animadverte .

XLIV .

Agnis, immortalis !dom ic ilium procurantem Aurora multiformem opu

lentiam cultori , sapiens! advehe : tu hod ie deos advehe, m ana vigile s .

84 LIBER PRIMUS.

P roskanvasya p ro- tiron i yahj ivase namasyo da ivyon

'

ijonmîi .7 Hoti rm

'

ii visva- vedosmî'

: smi hi toi vi,:oh indha te

Sah i vaha p uru- hi ta p ro-chetamhAgne devi a iha dravo t .

8 Saviti rmi'

: Ushosm‘

ii Asvini B hogmi Agniii'

: vi -ashtisha kshap oh

Kanvi sah tvi sata-somi sah indhate havyo-vi hon'

i cu- odhvoro .

g P a tih hi adhvarani fi Agne d i tah viyi :ii asi

Ushah-hadhah i vaha somo -

p îtaye devi a adya svah- dpi,vah.

Agne p i rvi h ana ashasoh vibhi -vaso d idetho vi,:va -darsotah

Asi gromesha avi ti p arah»hi tah asi yajnesha mi nashah. (29)N i tai yajnasya si dhanmi Agne hoti rmi fi tvyain

”

a tatem ad v ivendum , co le d ivinam sobolem .

7 Sacerdotem omnisc ium sc i

l ice t te hom ines illustrant tu udvehe , m ultum compellate Agnis!sapiente sdeos hac celeriter, Suvitrim , Auroram , Asvinos, Bhagam , Aguim , d iluculis et noctibus Kanva filii te paratie libam inibus illustrant, sacra

fe rentem , faustis oblationibus pra d ite !9 Custos enim sacrific iorum , Agnis !

et nuntius hom inum e s m ane e xperge factos advehe ad libam inis potum

deos hodie , so lem conspic ientes. Luc ida Agnis priora per dilucula

illuxisti, ab omnibus visende ! Tu e s in pagis prote ctor ; sacerdos e s in

sacrific iis, hom inibus favens. Te , ceremonia consummatorem , Agnis !

LECTIO TERN A. 85

HYMNUS II. [ XLV.]

3î‘

l

Monashva t devo dhimahi p ro- chetasofiijîrm

'

ii d i tam omartymii .

Ya t devi ni fi mi tra-mahahp arah- hitoh antarah yi si d i tyofi

S indhoh- iva p ro- svani ti sah i rmayah Agach bhrijonte archayah.

.Sradhi sra t—lcomm vohni - bhih devo ih Agne suqi ao- bhih

JI s'

idantu barhishi M itrohAryami p ri toh-

yi vi nah odhvo raiii .

Srinvanta stammi": Mara tah su- d i navah Agni-jihvi h rito - vridhah

P iòa ta somom Varano]: dhrita- vratohAsvi-bhyi iii Ushasi sa -ji h. (30)XLV.

Tvmi Agne Vasi a iha B udri o Àdityi n ata

sacerdotem , sacrificam . hom inis instar hic collocamus, de us ! sapientem ,

inimicos sonia deb ilitantem , nuntium immortalem . Am icorum cultor !

quam deorum nuntii m anus aggrede ris, in anteriori aree sacrifica: parte c on

stitutus, v ic inus, tune, maris valuti stridente s anda , Agnis efi'

ulgant fiamma .

1 3 Aud i me, auscultantibus auribus pra dite Agnis !cum vehentibns aliis d iis,

te com itant ibus : considunto in stragulo Mitras, Aryaman, et alii dii mane

profecti, prope sacrific ium . Audiunto hymnum Marnte s, fausta largiente s,

Agni tanquam lingua utentes, sacrorum amplificatores : b ibita Iibamen

Varanas, c ui vota fideliter persolvuntur, Asvinis etAurora stipatus.

XLV .

lTu, Agnis !Vasaes hic, Rudras, atque Aditis filios sacris cole , nec nonZ

86 LIBER PRIMUS . [S t ar . 1 .

m m st aà ssî rrà aasà n

Yaja sao-adhvaromj onmn Manaji tmi ghg‘itap rushafi .

o $rashtimi noh hi di sushe devi hAgne vi-chetasohTi n rohi t-osva girvonah trayoh- trii sa tm

'

ii i vaha .

3 P riyamedho«va t Atri-va t i ta- vedah Viri p a -vo t

Angirasva t mahi-vrata P raskanvosya srudhi houmi .

Mohi -lceravoh i taye p riyo—:nedhi h ahi shataR ijantofi adhvori ni fi Agni:i salcrena sochishi .

5 Ghri ta—i haouna sontya imi h a sa sradhi girahYi bhih Kanvasyo si navah hovonte ovase toi . (31)

6 Tvi iii chi trosrovoh- tamo havants viksha jantavah

sobolem Manna genitam , fausta sacrific io peragentem , aquas sporgentam .

2 Pra m ium confe rentes sc ilicet cultori sunt dii, Agnis sapientes i llos treset triginta adduc , rubicund is e quis vecte , cantu ce lebrate ! 3 Sapiensm agna apera perfic iens ut Priyam edba , ut Atris, ut Virùpa , ut Angirasis

p reces audivisti , ita nunc Proskanva aud i invocationem . Magna opero p iasuscipientes, grata sacrific io perogentes sacerdotes auxilia vocarant lucentem inter sacrific io Aguim puro splendore .

5 O blato butyra culto , pra m ii

largitor has quoque bene audi preces, quibus Kanva filii te vacant auxilia .

Te multifariam gloriasissime!invocant sacro obeuntes, inter homines noti,

Cn . tx. H. H .] LECTIO TERTIA. 87

Sochih»lcesafi p ara-

p riya Agne havyi ya volhovo.

7 N i toi hoti rafi ritvijafi dadhire vm avi t

S rat-lcarnafi sop rathoh- tomofi vip rih Agne d ivishtisha .

8 1 toi vip ri h ochachyavah sa ta-sami h abhi p rayohByiha t bhi h bibhra tah havihAgne morti ya d i gashe .

9 P ri toh—yi vnah sahah- krito soma-

p eyi ya santya

Iha adya da ivyaiiijanmi barhih i si doya vaso.

Arvi ncha iii da ivyaiiijanmi Agne yokshva sahi ti- bhih

Ayaii'

: somahcu-d i novah taiii p i to tirah- ohnymi . (32)

te, fulgidis com is pra ditum , multis d ilecte Agnis !ut socrific ium ad deos

perfaras .

7 To, vocotorem , sacerdotem d itissimum , oudientibus ouribus

pra d itum , glariosissimum , viri sapientes collocarunt in sacrific iis , Agnis

Te viri sapientes, parotis libam inibus instructi, accedere jabaut ad c ibum

socrificolem , te, magnum , splendidam , ofl'

erentes tibi butyrum , Agnis !vice

mortalis cultoris .

9 Mone oggressos deos ad libam inis potum h ic hod ie ,

perinde ut aliam quoque divinam sobolem , in stragulo conside ro jube , robore

genite , pra m io conferens, dom ic ilii largitor! 1°Hua venientem d ivinam

sobolem , Agnis co le , una cum aliis dils eadem proce invoco tis hoc Iibamen

paratum est vobis, fausta largientes illud bibite , basterna lante confectum .

88 LIBER PRIMUS . [Sa c:

amrs III. [ IILVI.]

XLVI .Echo Uchi h op i rvyi vi achha ti p r iyi divah stashe vi ri Asvini briho t .

Yi dasri cindha -mi tari manotori ray'

ini rii dhiy i devi m sn- vid i .

Vachyante vi ri": kakahi cahji rni yi 1

'

ii adhi vishtap i ya t vi ri”

: rathah vibhihpati t.

Huaichi ji rah ap i fi p ip arti p ap arih nari p i ti katasya charshanih.

À-d i rah vi ri ma tini r'

ìi ni sa tyi ma ta- vachaci p i tamcomasya dhfishnuyi . (33)

Yi nahp ip aro t Asvini jyotishma ti tamoh tirah ti fi acme ri si thi iii ishafii .

À nah ni vi mati ni fi yi tan": p i ri yo gantove yanji thi ii

'

: Asvini ro thofi .

- N

Aritrmii vi ri d ivahp fi tha tirthe cindhanam rathah dhiyi yuyvg'

re indavah.

XLVI .

Illa jam Aurora. anton non v iso , dilecto , removet caliginem de ca lolauda vos, Asvini !m agnopere , qui consp ic iend i, maris filii, solo vo

lunta ta servotore s d ivitiarum estis, sacrific io conciliati dii , domic ilium lar

giente s . Roc itantur vob is hymni, celebrotum super ca lum quam currus

vester, olitibus vectos, volat . Socrificali c ibo de le tor aquarum nutrit deos

nutritor, v iri !castos, ceremoniam intuens. Vom eos, cogitota nobis

laude ornati!bibite da libam iao valido , quod est stimulus vestrarum mentiam .

5 Qui nos satie t, Asvini !et qui gloriosus sit, tenebras transeuntes tolem nobis

dota cibum .

7 Nos nave udite , ut hymnorum ad finem parveniamus : jungitacurrum , Asvini ! Navis vostra, ca lo amplior, in littore morium est, currus

Cn . :x. H. LECTIO TERTIA. 89

D ivoh Konvi soh indavah vacu sindhi ni ii'

: p ode svm'

ì'

: vavri iìi haha dhi tsathoh.

Abhi t bhi h aisova hiranym'

ii p rati si ryah vi dkhyotjihi myi asi toh. (34)Abhi t p i rmîi etève p onthi hri tacyo ci dhen-yi odarci vi cratih divah.

To t- to t i t Agminoh ooohjuri ti p ra ti bhi sha ti mode somolsya p ip ro toh.

Vavasi ni vivasva ti somosyo p i tyi giri Manushvo t ;afi - bhi i gatmi .

Yavoh achi h ona sfi ymi p ori -jmonoh ap a -i chora t riti vano thah okta- bhih.

Ubhi p ibatm'

ii Asvini abhi nah sarmo yachho tmî ovidriyi bhih i ti- bhih. (35)

in terra in sacrific io conjuncti fuerunt liquores libaminum. 9 InterrogataAsvinos, Kanva filii C a litus lucas oriuntur , diluculam pluviarum in sede

apparet vestrom fo rmam ub inam collocastis, Asvini? 1°Adest Vero jamlum en radio mata tina aura similia est 80 1 ; id prad it lingua sua Obscuratus

ignis . Est ad transeundum via so lis bona ; conspic itur ince ssus g'

us trans

ca lum . Illud et illud Asvinorum auxilium laudator exornat , ad gaudium

ipsorum,libam ina ve scentium .

13 Apud socrificantem degentes, libam inis

propter patùm et hymni gratia, apud Mannara voluti, felicita tem largientesvenite . Aurora post lucem vastronà, circumeuntium, aggred itur : sacrific io

o%òîpîte noctibus. Ambo b ibite, Asvini ombo nobis felicitate‘

m tribuite ,

cèlfebratis auxiliis .

90 LIBER PRIMUS.

LECTIO QUARTA .

HYM VUS IV. XLVII .]

m i ni…: ga :WW:

av fîa'

aî fixs'

à fi ifmsfru'

à tafi î rnì ru

XLVII .Aymi vi n

": mad/:ama t- tamah satah somah rita - aridhi

Tori Asvini p ibo ta ii'

: tirah- ohnya iìi dha ttafi ratni ni di ,:ashe .

o Tri -vondharona tri- vriti cu

-

p osasi ra thena i yi tmi Asvini

Konvi sah vi iii brahma krinvonti adhvare teshi n": sa crinatmîi havmii .

3 Asvini modhama t- tomaiii p i tm

'

ii sommi rita- vridhi

Atha adya dosri vasa bibhrati ra the di svi iismîi ap o gachho tmi .

4 Tri-sodhasthe barhishi visva- vedosi madhai yajnmi mimikshotah'

:

XLVII.Hoc vob is dulc issimum paratum est Iibamen, sacrifica amplificatores !

Illud, Asv ini b ib ite , bari confectum : concedite thesauros cultori . Tribas

postibus pra dito , tergem inum mundum percurrente , pulchro carru venite ,

Asvini !Kanva filii vobis precem rec itont in sacrific io : e orum sedula aus

cultota invocationem . Asvini ! dulc issimum b ibite Iibamen, sacrific ii

amplificatores Tune hodie , m irandi ! d ivitias farautes curru, cultorem

udite . In triplici stragulo, omniscii !dulcedine socrific ium odspergita :

92 LIBER PRIMUS .

a=r…QÎNJÈ erg ÎM f: HW” Wi fi

sa ì fîrt i r’rî à gm .aàîwWÈ

:IWIHÌ s'

<firmi fà éfi WWHM NUS V. [XLVIIL]

Wi R‘Iì î =I :€éì sap aj

a à m qam svfz ù fi wfilà ì n

Yeno sosvot i ha thah d i sashe vasa madhvah somosya p i taye.

Ukthebhih arvi k avose p ara- vasi arkaih cha ni hvoyi mahe

So,:vo t Kanvi ni iii cadaci p r iyo hi hoiii somofi p op a thuh Aquini . (2)

XLVII I .Soho vi meno nah Ushoh vi achho duhitoh d ivah

Soho dyamnono brihati vibhi -vari ri yi devi d i sva ti .

o A,:va-va tih go

-mo tîh visva -suvidoh bhi ri chyavanta vostave

Ut i raya p ra ti mi si ngi ti h Uchah chodo ri dhoh moghonmn.

Uvà'

co Uchi h achhi t cha na devi j i ri rathi non:

Cum illo , veraces !venite curru, so l is instar splend ido , quo sem per od

veh itis cultori opulentiam , ad dulc is libam inis potum . Cantilenis hac

ad auxilium d ivitas vos, hymnisqae vocamus : semper Konvidarum in ca ta

grato sane libaman bibistis, Asvini !

XLVIII .

Cum the soura nob is, Aurora!illucesce , filio ca li !cum c ibo abundantc ,

splend ido ! cum divitiis, dea, socri‘

fib iis culto ! Equis prad ita , vacc is

pra d ita , omnigenos opes conferente'

s °hora °matutina ubundanter'

contig‘

erunt

kominibus ad dom icilium par&ndum excîto ° mibi v’

e‘

ros gta’t‘osqua ser

monas, Aurora !l’

orgire mihi opulentiam divitum. Adfilit‘

nobisjàmpriden:

Aurora, il!ucascitqne nun‘

c , dea, c0ncitutrix curt‘

uatn, qui illia'

s odve‘

ntiba5

LECTIO QUARTA. 93

Ye asyi h i - charaneshu dodhr ire comadre no ;ravasyavoh.

4 Ushah ye te p ra yi mesha yanjo te manah di ni ya si rayah

Atm aha tat Kanvah eshi iìi kanva- tmnah ni ma grini ti nrini ri .

5 À gha yoshi - iva si nar'

i Ushi h yi ti p ra -hhanjo tî

J aroyanti vr:jonmii p o t-va t iyo te a t p i tayo ti p alcshinah. (3)6 Vi yi snjati somanm

'

ii vi arthinahp adm'

ii na veti odo t'

i

Vayo nakih te p ap ti - vi iisah i sate vi- ushtoa vijinî- va ti .7 Echi ayalcto p ari

-vatah si ryasya a t-ayani t adhi

$ a tmii ro thebhih sa»bhogi Ushi h iymii vi yi ti abhi mi nushi n.

8 Vi;vmîi osyi h noni mo chokshasejago tjyotih lcrinoti si nori

perantur, m eri valuti nautw, divitias qua rentas, novas suas paratas habent.

Aurora !Qui tuis in oditionibas acc ingunt mantem ad largiendum vote s,

illorum sap ientissimus, Kanvas, nunc pra sertim illud nomen enunc iat, ob

hom inibus tibi datum . Hue sono, moterfam ilias ve lati provide , Aurorevenit tatans : ad senectutem odducens omnia onimantia pedibus instracta ,

incedit : evolare fac it elites . Qua exc it oiram praham , exc itat indigos,

comm orotionem non ametAurora : aves vo lante s non sono tuum rcquiescunt

ed lucem , c ibo pra dita !7 Illa junxit aquas, inde longinquo so lis orta

centum thesauras vehentibns cum vehiculis fe lix Aurora ha c incedit ed ho

2 B

94 LIBER PRIMUS.

m m rîftram'

sgasagsîî sîà ga‘îi u

Ap a doeshahMaghoni dahiti d ivah Ushi h achha t ap o cridhah.

9 Uchah i bhi hi bhi nani chandrena dahi tah d ivah

À—vahantî bhi r i acmobhymi saubhogm'

ii vi- achhanti d ivichticha.

Visvosya hi p r i nono iiijîvanmii tve vi ya t achhasi si nari

S i nah ra thena bril:a ti vibhi—vari ;radhi chi tra -moghe havafi . (4)Ushoh vijmi hi va i sva yah chi trah mi nacho jane

Tena i vaha cu-lcritah adhvari n ap o ye toi grinanti vahnayah.

Vicoi n devi a i vaha coma -

p i toye antorikshi t Ushah tom'

ii

S i asmi sa dhi h go-mat osva- vo t ulcthyori Ushoh vcyam cu- v

'

iryam .

m ines. O mnis illius ad conspec tum veneratione percellitur mandus : lucem

elfic it provide : inim icos divas filia ca li Aurora repellit, re pellit exsic

autores .

9Aurora ! fulge splendore grato , filio ca li ! advehens multumnobis opulentiam , illuce scens omnibus d iebus .

1°Universi enim generis

animontium spiritus et v ita in te est, siquidem illuce sc is, provide ! Tunostrum , curru m agno achens, luc ide !audi procom , varias divitias possidens Aurore !c ibum utique appete , qui varias bumenògene ri contigitideoque odvehe viros probo s ad ceremonias, qui to leadout sacra obeunte s .

O mnes deos advehe ad libam inis po tum ex aere , Aurora !tu : tu nob is

largie ris Vocais at equis abundantem , celebrandum c ibum , Aurore !egregio

vigore conspicuum .

1°Cujus lucentes rad ii fausti consp ic iantur, ille nob is

C AP . :x. H. VI .] LECTIO QUARTA. 95

HYMNUS VI . [ XLIX.]

Yasyi h rasantah orchayoh p ro ti bhodri h adriksho to

S i nah rayiiì‘

: visvo -vi rmi su-

p esasmii Ushi h dadi ta sagmyafi .

Ye chi t hi tvi iì'

: rishoyah p i rve i tayejuhi re avace mahi

S i nah stomi a abhi grini hi ri dhasi Ushah salcreno sochishi .

Ushah ya t adya bhi nani vi dvi raa rinovah d ivahP ra nah yochhati t avrilcm

‘ii p fi tha chhord ih p ra devi go-mutih ishah.

Sori nah r i yi briha ti vi,:va -

p esosi mimilcshva smi ili bhih i

Sofi dyamnena visva - tari Ushah mahi smi”

: vijaih vijini - va ti . (5)XLIX .

Ushah bhadrebhih i gahi divah chi t rochoni t adhi

d ivitias ab omnibus expe titas, pulchras, Aurora dato , fac ile ob tinendos .

Quicuuque nim irum to vote s pristini, auxilium velc ibum rogantes, invo

cerunt , m agno—Tu nostras preces com praba , Aurora ! divitiis paris,

splend id is . Aurora !siquidem hodie lum ino tuo porte s operaisti ca li ,

nob is lorgire ab basta securam , amplum domum ,largire , dea !ve cc is pra

d itos c ibos .

1°Nos opulentia magna , omnigena partic ipes fac , e t vacca

rum , gloria que omnia vincentis, Aurora magna !et c iborum , c ibo pra d ita .

XLIX .

Aurore !sanctis vas accede , et de ca li splendore saperne : vahanta ru

96 LIBER PRIMUS. [sm .

HYMNUS VII . [ L.]

Vahanta orano -

p savah apo toi saminah grihofi .

o Su-

p esasmi cu-lchm'

ii ra thm'

ii yan'

i adhi-acthi h Ushah tvmîi

Tena cu-srovasah‘

ijanan'

i p ro ava adya dahitah d ivoh.

3 Voyoh chit te p o totrinoh dvi»p ot cho tahp at mjuni

Ushah pra i ran t iti n onu d ivah antebhyah p ori .

4 Vi-achhanti hi rasmi- bhih vi,:vm'

ii i -bhi si rochanam

Taiii tvi ii'

: Ushah vaswyavah gih- bhihKanvih ahi sha ta . (6)L.

Ut tyaiiiji ta- vedasm'

ii devm‘

i‘: vahd ati hetavah drise visvi ya S i ryafi .

Ap o tye ti yavahyo thi nokshatr i yonti aktwbhih S i ri ya visva-cholcshose .

bicunda vacca te ed libentis domum . Formosum , felicem currum , quem

conscend isti , Aurora !tu, illo virum faastes prec es rec itantem odi hod ie ,

filio ca li ! 3 Aves quoque volentes, atque bipes e t quadrupes, prodeunt,

splend ida Aurora !tuos post edventus da ca li finibus undecunqae . To

nobras dispellens enim rad iis unive rsum mundum collustras clara : illum to ,

Aurore !opulentiam desiderantes Konvida contilenis leuderunt .

L .

Sursum jam illum omnisc ium divinam vehunt rada Salem , omnium ad

conspec tum . Illa ste lla , fures valuti, discedunt cum noctibus pra Sole

LECTIO QUARTA . 97

W”IWÎWM

fi m m firfi i fi ’

fi

ma?mai firn:uuzgì fumm 1 Wiz‘à ‘

èai àns ‘

u

àm qwaî am gt uzr=à anì aî i fà a

W flîfi €fi fl

q gm gît aî t ìt aafìa ì î qfi'

lWWII

…qg ga gazqfrtnorw n arfìn‘îrfrn

'

s'

gfàfum

scit a=rswfî Ezr'

ìfì tsqm c-

vr ìsat‘

t

Ì‘

ci ì î î î qà‘tmw a fifàsafi n

Adrisram ocya ketavah vi rasmayohjani n ana bhrijantoh agnayoh yo thi .

Toronih vi,svo-dorso tah jyatih-lcri t asi S i rya visoafi i bhi si rochanm

'

ii .

P ra tyari devi ni ri Visahp ro tyah a t echi mi nachi n p ra tymî visoafi svah drive . (7)Yena p i valca chakshasi bharanyantmi jani n onu tvam varano p asyaci .

Vi dyi fi echi rojah p fi thu ahi mimi nah aktu- bhihp asqanjanmi ni S i rya .

Sap ta toi hari toh ra the vohanti deva S i rya sochih-lcesmii vi- chalcshana .

Ayakta cap ta gandhyavoh S i rah ra thocyo nop tyah ti bhih yi ti cvayalcti—bhih.

:o Ut vayam tamasoh p or ijyotih pasyontah a t- taram

D evoti deva- tri S i ryan'

i aganmajyotih a t- tamm'

ri .

omnia revelonte . Intaentur illius collustrantes rada creature s, fulgidi, ignium instar. Transiens, omnibus consp ic iendus, lucem e fiic iens e s, Sol!

0 mnem illustros aerem .

5C orum deorum Visibus, e orum hom inibus ex

surgis, e orum universo ca lo , ut consp ic ioris . Quo lum ino , lustrons !ter

ram hom ine s sustententem intueris, protec tor ! 7eadem ca lum permoos , et

aerem m agnum , d ie s offic ians cum no ctibus, c onsp ic iens creoturas, Sol!

Septem te fulva equa curru vehunt, luc ide Sol! te, rad iontibus com is

d ecaram , collustre tor ! 9 Junxit septem purificontes equas Sol, currum

trahentes : ab illis vectus currus inced it, proprio vinculo carra i sabjunc tis .

1°Nos post coliginem lum en consp ic iente s pra stontius, lucidum inter deos

Salem edimus, lumen pra stontissim am . Sargons hod ie , benefico lam ine

2 c

98 LIBER PRIMUS .

CAP UT DECIMUM

HYMNUS L [ LL]

afiraì ìrsîgcqaî fisnfìl= izffifiififi n î aî ardà ì

w maî a fàî t fiam sî gà rîfssxrfìrfi crtràa n

Ut-yan adya mi tra—mahah i - rohan a t- tori rîi divari

Hri t- ragm'

ìi mamo S i rya har imi nmi cha ni coya .

Sulcacha me harimi nm'

ii rop oni lci sn dadhmaci

A tha hi ridroveshu me horimi nmi ni dodhmosi .

1 3 Ut agi t oym'

ii Àd i tyah visvena sohasi soho

D vichantm'

ii mohym'

ii randhoyon ma ahah”

: dvisho te rodhm'

ii . (8)LI.

Abhi tyafi mechm'

iip ara- hi tam g

‘igm iyafi Indraiii gib-bhih mada ta vasvaharnavmî

'

:

Yasya dyi vah na vi -choranti mi nachi bhaje ma i hishthmi abhi vip rafi archa tu .

pra d ite !odscendens In subl im e ca lum , cordis m orbum me am , Sol!pallorem

que de le . Psittac is m eam pallorem , aut tard is, injic imus e tiam bàridre v is

m eam pallorem injic imus . O rtac e st ille Solomni cum v igore , infestam

m ihi oiram necans : non egom e tipse infosto morbo finem imposuarim .

LI .

Illum arie tem , a multis invoce tum , hymnic celebre tum Indram contilenis

e xhilarate , divitiarum oceanum , cujus,rodiorum instar, se difi

'

undunt opera

hom inibus favantia : ut cibo fruam ini, maximum sap ientem co lite . Illum

c olebent fausta aggredientam op itulatores, omplificetores Ribhues, illum, qui

LIBER PRIMUS . [Ss cr .

Mahi ntan'

ì'

chit A: badmîi ni kramihp od i soni t eva dasya - ha tyi yajajnishe.

7 T ae visni tavishi sadhryolc hi ti tava r i dhah commp i thi ya harsha te

Tavo vajroh chiki te bi hvoh hitah vgi scha sa trah ovo vi,:vi ni vrishtyi .

8 Viji nihi i rp i n ye cha dasyavoh barhishmate randhoya si ca t avra ti n

$ i lci bhava yojami nasya chod i ti visvi i t ti te sadha -mi desha chi kana .

9 Ana- vra ti ya randhayan ap a- vro ti n i -bhi bhih Indrah sna thayon ani bhuvah

Vfiddhosya chi t vardha tah dyi iii inahcha tah stavi nah Vamrahvijaghi no smi -d i

Talcsha t yo t te Usani cahasi sabah vi rodasi majmani bi dha te savah [hah.

À toi vi tosya nri-manahmonah-

yajoh i p i ryami nm'

ii avohan abhi sm ooh. (IO)

rem m egnum que Arbudom adortus e s pode diuturno sono e.r tempore

hostium ca d i intentas fuisti . 7 In te omnis fort itudo ex odverso c ollocataest tua m ens libam inis pata gaude t : telam consp ic itur tu is in m onibas

positum : frange inim ic i cunc tos v ire s . Dignosce p ic s, e t qui hoste s illorum

sunt cultoris gratia , stragula sacrificali instruc ti , dale re prim ens rituum tur

botores po tens sis sacrificnntis instigator om nia ha c in sacrificiis, tibi ge ud iam ferentibus, exopto .

9 Pi i hominis caussa necens impios, laudantium

gratia delens Indras e os qui non laudant : adulti quoque et edole scantis Ia

drce , ca lum nocti , le udans Vamros dira it acervos .

1° Si exocuit Usanos sua

vi vim tuum ,ca lum terramque im pata fugat v igor tuus : to, hom inibus fe vens!

aura equi, mente jugati, robore repletum vehunto ad c ibum sacrificalem .

LECTIO QUARTA. 101

Fà m fìrgsa'

ì fìrì à qzàgaîn’rîgi rn qv :

a vavgfiaq tvqivgfio-

zm zr: ozrfà uw n

H ondishta ya t usano ki ayo cachi Indrah ad ult i vanha- tari adhi tishthati

Ugroh gayiri nih ap ah crotasi osrijo t vi sashnasya d f iiihiti h o iraya t p urah.

À sma rathofi v_1i sha -

p i nesha tishthasi $ i ryi tasya p ra - bhri ti h yesha mandase

Indra ya thi sutwsoma ha chi k t anarvanon: slokafi i rohose d ivi .

Adad i h arbhi :i moha te vachasyave Kakshîvo te Krichoyi r'

ri Indra canao te

M eni abhovoh Vrishonosvasya su- kro to visvi i t ti te cavanesha p ravi chyi .

Indrah acri yi cu—dhyah nireke P ajresha stomah daryah na yi p ah

Agna-

yah gavyah rotho -

yah vom -

y ah Ind rah i t ri yah kshayo ti p ra yonti .

Quam leudare tur Indras ipsum desiderante carm ine , tune carrai se vol

venti equos , tortuoso tramite se valventes, subjun.rit, ipsumque odscendit

horrendus Indras e m ob ili nube aquas, torrentis in m odum , elicuit siccatoris

firmas concussit urbes . Currum liquorum b ibendorum caussa consc en

disti : e Sàryàta pare te sunt libumina , quibus gaude s : ea grato habe, Indra !sicut alia sacrificio , paratialibam inibus soc ie ta , grata hobe s : immutab ilem

hymnum nenc iscaris in ca lo . Dadisti mulierem juvenem Vricbayum

gronda vo Kakshivanti , loudcs tuos ce lebranti , libanti, Indro ! T Mena

fuisti , Vrishenosva filia , cloro fuc inare peragens !O mnia ha c opera tua in

sacrific iis celebrando sunt . Indras colebatur ut juvaret homines pios in

poupertate : inter Pajt as hymnus stat immotus, porta ve lati postis : oquos,

vaccas, currus, d ivitias optons Indras ille edest, apam largitor .

15Hic

2 D

102 LIBER PRIMUS .

s an-“

a

HYMNUS II. [ LIL]

î =à aaî m mfi m vifîst rfà a fî vfìrt éw m

Idmi nomoh vrishobhi ya cva-r ijo sa tya -wshmi yo tavasa avi chi

Asmin Indro vr:jone sorvo -viri h smo t ci ri - bhih tava carmen syi ma . (ll)LI I .

Tymi su meshm'

i'

: mahapa cvah vido iii so toiii yosya cu- bhvoh si kmi i ro te

Atym'

i'

: na vijmi havana-syadoiii ro thmi i Indrmi vavg‘i tyi ii

'

: e vase w vyilcti-bhih.

Sah parva toh na dharaneshu achya toh sahasram- i tih tavishishu vavyidhe

Indrah ya t Vri trm'

i'

: ovodhît nad i - vri toiii abjon orni iisi jarhrishi nah andhosi .

3 Sohhi dvarahdvarisha vavrahi dhoni chondro—budhnohmoda - vriddhahmanichi—bhihIndrmi tari ohne cu-op asyayi dhiyi mm

'

ihishtho-r i tiri sah hi p ap rillandhasah.

hymnus Indra: pluvio , sua luce splendido , vera v i pra d ito , magno , rec ita tus

est : Indra !in hoc pugno nos, cunc tis m il itibus instruc ti , una cum guaris

nostrisfiliis oliisque asseclis, tua in tute la simus.

LI]Illum ariotem sedula co le . ca li gnom m , cujus cantan: laudatores simul

hymnum exc itant Indram , incedentem vo luti aquam , carrara ad ceremonios

p roperontem conscendere rogo , auxilii caussa , pre c ibus .

7 Ille , montis instar

inte r aquas non vac illantis, m ille auxilia habens, viribus crevit Indras, quamVritram necarot, equorum coe rc itorem , efi

'

undens aquas, exsultens c ibo

sacrificali. Is enim coerc itor coercitorum , dafixus in medida nube, la titiaauctor est hominibus cordatis, libam iao crescano : Indram illum voco , piu ma

d itanto animo , large dona conferentem ; is sc ilice t est largitor c ibi . Quem

104 LIBER PRIMUS .

Ayachho thi h bi hvoh vajroh”

: i yosm'

ìi adhi royah d ivi i si ryai dri;e .

9 Briha t cvo- chandrmîi omo—va t yo t akthym

'

i'

: akrinva ta bhiyasi rohanm'

ii d ivah

Ya t mi nacho -

p rodhani h Indran": i tayoh cvoh nri -si chahMara tah amadon ona .

Dyaah chi t asya ama—vi n Aheh svani t ayoyov'

i t bhiyasi vajroh Indra teVri trasyo ya t bodbadhi nasya rodas

'

i mode ca tasyo gravosi obhina t girah. (13)Ya t i t na Indro prithivi do ,:a

—bhujih ohi ni vi,:vi tatananta krich_

tayah

Atm aha te Magha- van vi -gratm

'

ii sahah dyi r'

ii ana cavasi bo rhani bhava t .

Tomi": asya p i re rajacoh vi-amanah cvabhi ti-oji h avose dhrisha t-manah

Cha /crishe bhi miri p rati-mi naiii ajurah op oh svahp ari- bhi h echi i d ivom .

habens fulvis equis hom inem adire desiderans : aquas eflunde prahondisti

monibas te lam fe rre um : c olloce sti in ca lo salam a t conspiceretur.

9 Can

t ilenom proprio lam ine claram , fortem , modulabilem quam rec ite rent sacer

dotes, Vritra m e ta territi, odscensum ca li procurentem ; at quam Mara tos,

pro hom inibus d im ice nte s, tutores ca li , m ortolibus faventes, Indram exhila

rerent ; tune Indras Vritram occidit .

1°Ca lum quoque firmum illius Ab is

clam ore contremuit m e ta , quam telum tuum , Indro Vritra , ca de m inent is

ca lum terrom que , gaud io libam inis, vehem e ntio findere t caput . Si , Indro !te rre denie s mejor esset, et diebus omnibus augerentur hom ines, tum q uoque

tuo , Maghavan!inclyto fortitudo , et robore tuo patrata Vritra ca des, ca liinstar longe lateque illustris fore t.

‘2 Tu dagens in term ino hnjus spotii

aere i, proprio vigore pra d itus, vic tricem m antem gerens !utilitetis nostra

C nr . x . H. I I I .] LECTIO QUARTA. 105

’3 Tami bhavohp rati-mi nori: prithivyi h rishva»vi rasyo bfihatah p o tih bhi hVicvan

": i op ri h antarikshm

'

i'

: mahi - toi sa tyafi addhi nakih anyah toi -vi n.

: 4 No yasya dyi viprithivi ana vyochah na sindhavah rojo:ah antah”

: i na;ahNa ata sva- vrishtiiii made asyo yudhyo tah ekah anya t choleg

‘ishe v:svom anashak.

15 Àrchan o tra Mara tah cosmin i joa vi,:ve devi soh omodan ona toi

Vri tracyo ya t bhrishti—ma ti vadhena ni tvm'

ii Indra p ra ti i nm'

iijoghontho . (14)L II I .

N i a sa vi chaiìi p ra mahe bhari mahe girah Indri ya codone vivasva tah

Na chi t hi ra tnm'

ii sasa ti hi - ivo avida t na dah4 ta tih dravinah-desha casyo te .

caussa fec isti terrom , imaginem tui rabaris a the ro , aerem , ca lum tu

circumdons bohes . Tu e s imago terra : c laris hero ibus c onsp icui , magnicali tutor e s amuem im plas aerem magnitud ine : profec to , sono , nemo

alias est tui sim ilis . Cujus non ca lum terraque capaces sant, nec tor

rentes ae ris ad finem perveniunt, ejusdem Indra , pluvia coerc itorem Vri

tram gaud io adorti,he ad quisquam fortitudinem possidet salus annota alia

cond idisti omnino , qua p ra ter te er sistunt . Te venerebontur tune Maratos

in illo ce rtam ine , omnes dii oxhilarabant to, quam tu, Indra !prosternentete lo , adversus Vritra fac iem d im icares .

LIII .

lEgregiom laadam profe rimus magno Indra , hymnosque, in dom ic ilio

se crificontis : num celeriter profecto thesaurum invenit, sicut dorm ientiam

Z.É

106 LIBER PRIMUS.

D arah asvasya durch Indra goh osi darah yovasya vasanoh inahp otih

Sikshi -no rohp rod ivah oki mo—ko rsonoh sakhi solchi- bhyah tmii idm'

ii grinimos i .

3 Sochi -vah Indra p ara -kri t dyamot- tamd tava it idmi abhi tah chekite vasa

Atah sari—gribhyo abhi- bhi ta i bhara mi tvi -

ya tahjori tah ki mm'

ii i nayih.

Ebhih dya- bhih sa -mani h ebhih inda - bhih ui- randhi nah amo tiri gobhih o,w ini

Indrena dasyuiìi daroyantah indu-bhih yata -dveshasoh cm'

ii ishi rabhemahi .

5 Sari”

: Indra ri yi smi ishi rabhemahi cmii vijebhihp ara- chandra ih abhidya - bhih

So iii devyi p ra-matyi vim -

sashmayi go-ogroyi asva

-va tyi rabhemohi . ( 15)6 Te toi madi h amadan ti ni vrishnyi te somi sah Vri tra

- hotyesha sa t-p a te

divitias fur reperit : non indecoro laus inter liberales homines commendatur.

Dator equi, de tor, Indro !vacca es ; dutor frum enti , opulentia dom inus

et custos : donationis dux antiquas, desiderio non frustrons, um icus am ic is

es tali tibi hanc contilenam re c item us. Sapiens Indro !multe peragens !splendidissim e tao ha c ubique conspic itar opulentia : ideoque divitias col

l igando , v ic tor!afi‘

e r eas nobis non te desiderantis laudatoris votam irritam

facie s . Hisca splend idis socrgficiis conc iliotus sis , et his liquoribus, ove r

tens paapertotem vacc is et opulentia e quis obandonte ; op itulante Indra , li

quoribus conciliata, hostem devincente s, libe rati osoribus, c ibo compo tesfiomus . Indra !divitiis et c ibo compote s fiom us, nec no nviribus, multasexhilarantibus, splend id is ; illu stri sopientia , adve rsus inim icos robore m a

nita, vocais imprim is c lara, equis abundante , compotes fiomus. Illi to

108 LIBER PRIMUS . (Suor .

Ye a t-richi Indro deva-

gap i h cokhi yoh te siva- tomi h osi mo

Tvi iii stoshi ma tvayi cu- v

'

i ri h dri gh'

iyah i yahpm - taraiii dadhi ni h. (16)LIV.

M i nah osmin Magho-van prit

-cu ai hasi nohi te ontoh savasohp ari nase

Akrandayah nodyah rorava t vani ka thi na kshonih bhiyasi sani i ra ta .

Archa Sakri ya ci kine cachi—va te srinvontm

'

i'

: Indran'

i mahoyan abhi stahi

Yah dhrishnani cavosi rodasî abhc vr ishi vrisho»tvi vrishohhoh a i-g‘injate .

3 Archa d ive briha te si shym'

ii vochohsvo - kcha tramqasqa dhrisha tah dhrishat manahBriha t-srovi hasarah barhani p urah hori

- bhyi iii vyishobhah rathah hi sah.

Tùrvoyànam : tu Kutsam , Atitb igvam , et A'

yum buie magno regi juveni ind itionem redegisti . Nas, qui, instante sacrificio, Indra ! d iis custoditi ,

am ic i tui beatissim i fuimos, iidem nos consammata etiam sacrificio to laudem as , per te illustrem progeniem nae ti , longiorom vitam amplias possidentes.

LIV .

N e nos doseras, Maghavan!in hoc e cortom inibus c.rorto scelere : non

enim finis est tui rabaris, ita u t v inc i passis fac io ut resonant fiuv ii , vehe

m entor strepens, atque anda : quijit ut tres m andi terrore non contrament

Fac preces Sakra potenti, sapienti : audientem Indram extollens lauda ,

qui vietric i patentia ambo , ca lum terromque , pluvius deus, imbrifero vi,

desideriorum explotar, orne t. 3 Fee illustri, magno Indra exhilarontem

procom , ex semetipse vigens cujus vietoris victrix mens est magna gloria

n. LECTIO QUARTA. 109

4 zà fî à qaa : maaîmfit x a enm q a îmWM WWWWfl

fi agcrfì r‘a

‘

m atîfingsurw fà'

ì fi î à f fgffîm l

umîàfl wam aèwranî aa'

aî fi'

cà—"Wî zw qî fi nwn

a mfi waìî aéfi aî à qaîfi azzî naaîî î l

eà t vrìrflflî îà uà a‘

g'

òaafà î arî ra'

ern

v amm m fi :Wm :nfi a:mm mf fl rfi qmfi rmmaarm m fù=afi fî ar:nWw w a=fim u ùw wcq àìn

4 Tvafi d ivah briha ta ,h sì nu kop aya ,

h ava tmanà'

dhrishatìi $ambaraiii bhinat

Yat miiyinah w andinal: mandinà'

dhg‘isha t si tàfi gabhastiv

'

ii asaniiìi pri tanyasi .

6 N i ya t vyigzakshi ,evasanasya mi nd/zani sushgzasya chit m and ino]: roruva t vani

P rà'

ch'

inena manasà'

barhaguî- va tìì ya t adya chit lcrigtavahkali t i p ari . (17)

6 Tvaiii àvitha N awam Turvasaiìi Yaduiii tvaiii M i tir'

ii Vayyaiii $ a ta- kratoTvaiìi ra tha ti eta;aiii kritvye dhane tvafi p aralz navatirî dambhayah nava .

7 Sal: gha rt'

jà sa t-p o tih fi suva tjanah rà ta- havyah p rati yah ,vc

'

îsafii invati

Ukthiì vii yah abhi-grizzà'

ti rì dhasà'

dànullasma i up arc'

zp im mte dioub.

8 Asaman'

î ksha travîi asamii manîshì p ra soma -

p i h apasà santa neme

excellens, victor, debellator, honoratus, desideriorum exple tor, equis pro

pernus enim ille . Tu cceli m agni excelsa concussisti mente vic tric i

Sambaram necasti, quum in pm st igiosos congregatos Asuras, alacri et ex

sultante animo, acutum radians telum vibrares.

5 S iquidem aquas cohibes

spirantem supra ventam ,e t sup ra solem exsiccantem , f ruges maturantem ,

altitonans ! eonfirmato animo , victoria pra d ito , siquidem hodie quoque

agis, quisnam te superior est? 5Tu servasti Naryam , Turvasam , Yadum ,

tu Turvitim et Vayyam , Satakratus !Tu curt um et equum in ineunda

pugna servasti tu urbe s destruxisti nonaginta novem .

7 Ille sane illustris

proborum tutor seme tipsum auge t vir, qui , butyrum ofi‘

erens, Indra: gratia

laudem parat, velqui hymnos commendat ; dona largiens huic sacrificanti,Indras nube s pluviam efl

'

undere jubet de caelo . Unicum est Indra: robur,

2 F

1 10 LIBER PRIMUS. [Sam .

à fl Fî@ î fis ì î xfîî fià wfi î î wzîa u

5% agwW IW :

m afiaî eru'

rtrîrm m n‘

îîî î sì lmf'

qîa n

HYMNUS V. [ LV.]

fìafi m afi m fi uua fi =rm qfimî m nfi 1

Ye te Indra dadusha,h vardhayanti mahi ksha traiii sthaviraiii vrishgzyaiii cha .

9 Tubhya it ete bahulaîh adri - dugdhììh chamio-sadali chamasiih Indro -

p c"

:tVi-asnuhi tarp aya kàmafi eshàiìi atha mana]: vasu- deyàya krishva .

Ap c'

n'

ii a tishtha t dharugza -hvarafi tama]: antah Vri trasyajathareshu p orcata?!

Abhi'

i iii Indralt nadyah vacriguî hi tàh visvàh anu- sthòhp ravapeshujighna te .

Sal: ,se-vridhazì adhi dhàh dyumnam acme mahi ksha traiiijam'

ìshàt Indra tavyav'

ii

Raksha cha nah maghonah p i hi sùrîn riìye cha nal: eu-ap a tyai ishe ( ihi h. (18)LV .

D iva!: chit asya varimà vi p ap rathe Indravîi na mahnà prithivi chana p rati

unica sapientia : sacrati liquoris potore s p io O pere amplificantor isti, qui

t ib i, Indra !sacra fac iente s, augent magnum robur validum que masculum

vigorem . Tibi ha c p arata sunt ampla , lap idibus expressa, in pateris servata libam ina , ab Indra bibenda : fruere iis, exple iis deside rium tuum

de inde consilium divitias nobis largiendi fac .

1°Aquarum cursum repri

m ens caligo stabat , c ircum Vritra ilia nube s bos torrente s, ab occultatorecoe rc itos , omne s ex ordine collocatos, Indras in profunda dejic it . Tu

salutis auctricem largiaris gloriam nobis, et magnum robur, viros hostiles

dev incens, Indra !am plum ; servaque nos d ivites salvos habe sapientes,opulentimque nos, bonis liberis consp icuze , et c ibo dedas.

LV.

Caalo quoque illins amplitudo major est : Indra ne terra quidem magni

1 12 LIBER PRIMUS. Is….

HYMNU’SW. [LVL]

a nafi t î a wa'

fì rish x

‘

a‘

ì a î rsngzàta gàfim

I à fl'

à maa'

à fè'

t uzrzî t at rfi îm ef‘

tzîvrrqxerà u

6 Sah hi sravosyul: sadoniini kri trima'

kshmayà vg‘idhà

'

nah ojosà'

vi-nàsayan

Jyotî z'

ishi krizwan avyikàgzi yajyave ava eu- kra tol: sartova i opoh syijat .7 D ànàyo mano!: somo -

p à'

von ostu te am ànchc'

: harî condono -gm t kridhi

Yamishthà'

sah siiro thayoh ye Indra te na te ii ketì h iì doblm uvonti bhi rnoyah.

8 Ap ra- h hi toiì

'

: vosu bibharshi hastayoh oshiilho iii sahol: tanvi ,sruta ,h dadhe

À-vyità'

sol: avo tà'

sah no kartri- bhil: tonììshu te kro tovah Indra bhùrayah. (20)LVL

Eshal: p ra pùrv'

ih ava tosyo chomr ishol: a tyol: na yoshcîhi ut ayaìîsta bhurvonih

D oinhafi mahe p àyaya te hiranyoyofi rathavì ii—vyitya horùyogafi

amans, sedes cond itas Asurarum destruens, terra instar cre scens v igore ,

lum ino. faciens a nem ine occultata , sacrificantis gratia , fausta agens, ad

manandum fiuvios efi'

ud it. Ad largiendum mens tua, libam inis potor !

p rono e sto : buc tendentes fulvos eguas tuos, lundum auscultator !d irigeequorum regendorum peritissìm i sunt aurigze qui tibi serviunt, Indra !nonte callidi hostes lmdunt, armo gerentes . Hand imm inutas divitias afi

'

ers

manibus invic tum robur in corpore suo inclytus Indras posside t illa Indra

corpora c ircumdatn sunt, puteorum instar, claris fac inoribus : in corporibus

tuis insunt ac tiones, Indra !multa. .

LVL1 Ille Indras abundantia hujusce sacrjîcantis libamina, in pateria servata ,

adm issarius voluti equam , tollit edax se, adultum , magni operis suscipiendi

e…x . n. n .] LECTIO QUARTA . 1 13

a Tavì giìrtayol: nemon—ishal: p ar'

inosah samudrafi na som”

- charane sanishyavahP a ti1îi dakshosyo vida thosya nu saha

,h giriin

“

na venàh adhi m ha tg'

asà .

3 Sol: turvoni .h mahàn arezzo paufi: ye gireh bhg‘ishtih no bhràjo te tzg

'

ii sooo]:

Yeno sushna ìii miiyina in“

iìyosol: made dadhrah àbhùshu ramoya t ni démoni .

4 D evi yod i tavishi tviì»vridhii î:taye Indro iii sim kti ushosafi no sî:ryah

Yo dhrishnunà savasà bàdha te toma]: iyarti renufi briho t arhori - svanih.

5 Vi go t tirah dharunar'

ìi achyutofi rcy'

ah o tisthiyoh d ivah Zità'

su barhanii

Svah-milhe ya t made Indra harshyii ahan Kritrafi'

: ap àfi aubjoh arnavanî .

caussa bibere jube t, aureum currum sistendo , fulv is equis junc tum , latesplendentem . Illum laudatores venerabundi adeuntes, c ircumdante s cele

bront occanum veluti, profic iscendi caussa , mercatores d ivitiarum cupid iadeunt tutorem magni sacrific ii , fortem Indram, celeriter adorire hymno ,

m ontem velati m uliere s , fi orum colligendorum caussa , conscendzm t . 3 Illevelox et magnus est hand spernenda in prcelio , ut montis cacumen, eluce t

necans fortitudo , qua exsiccatorem praasfigiosum , ferro tectus, gaudio plenos,

hostium coerc itor, in carce ribus commorari jussit, com pede vinctunz. ll

lustris quam vigor abs te amplificatum Iadram auxilii caussa adit, auroram

quasi sol; Indram, qui v ictric i potentia fugat ca liginem ; tune propulsat

inimicos in cladem magnam , inim icorum c lamores exc itans . Quam opertam , nutrientem ,

indelebilem pluviam bue illuc d istribueres de caelo , omnes

plagas versus, occ isor ; et quum in certamine, obtentu fac ile s opes praebente ,

gaudio c.rsultans, Indra !alacri robore necares Vritram ; tune aquarum efi

2 o

1 14 LIBER PRIMUS . (s….

HYMNUS VII. [ LVII. ]

: u nfîmzrqaà‘

qî aìraîzrgs rm aa'à srfiruì i

a-

qàà a nrrtfia afiaw zrerru'

: mfì rm fà'

tuzra :'

n

srà >flm =ftrm m at sm sgumm u=fiaà i

m an=rwaà aràfa zi s zîtfi xarfi î fi à m à n

6 Tvo iii d ivah dhorunofi dhishe ojasc'

i prithivyiih Indra sodaneshu miihina,h

Tvarì sutosya mode orinàh op oh vi Vri trosya samoyà p àshyii arujoh. (21)LVII .

P ra mahhishihiiya briho te briho t- roye sa tyo

-

sushmiîyo tovose mo tirii bhore

Ap àm-w o p rovano yosyo duh-dhora iii ràdhal: visco—àyu govase ap o

- vri tmì .

o Adho te vi,svo ìii onu ha oso t ishtoye i p o]: nimnà - ivo sovaniì havishmo tah

Yo t p orca te no sofi -asîto horya tah Indrosyo vajroh sna thi tiì hiranyoyah .

3 Am o i bhîmcîya nomosiì soiii odhvore Ushah no subhre Zi bhara p anîyose

Yosya dhiìmo ,sm vose mima indriyafi jyotih akàri haritoh na ayose.

fud isti copiam .

5Tu de ccelo sustentantem pluviam largiris potentia , Indra !te rne regionibus, magnus : tu libam inis gaud io e nube elicuisti aquas : Vri

tram prehenso lapide confregisti .

LVII .

Liberalissimo , magno ,abundantes divitias possidenti , vero vigore prae

d ito , adulto Indra: laudem ofi'

e ro , cujus potestas, aquarum veluti impetus in

de clivitate , sustentu d ifiic ilis est, et a quo opes, omnibus obtinenda , roboris

tribuendi causso patefactm sunt. Tunc tum unive rsus sane mundos ded itus

e rat ce remonia: aquarum in prmce ps ruentium instar erant libam ina sacri

ficantis, quum coram Vritra, m ontis spec iem gerente , non languescere t

caedem m inantis Indra: telum,necons, aureum .

3 Huic horrendo Indra ,

summa laude d igno ,'

sacrificalem c ibum in immolatione para , Aurora !

1 16 LIBER PRIMUS . [Su r .

iii sàdhishthebhi ,h p a thi.bhih rajah mame deva- toto havisha

'

viv5sa ti .

a A svam odmo yuvamànol: ojaral: tgi shu avishyon ataseshu tishtho ti

A iyah no prishthom p rushi tasyo rocha te diva]: no siinu stanoyan achikrado t.

Krànà Rudrebhih Voso - bhil: p uroh- hitol: ni sa ttol: royishiìt omartya ,h

Ro thah no vikshu rinjasiinah &yushu vi ànushalc viìryii devo]: rinva ti .

4 Vi vii tog'

ùtah o tosesho tishtha tc vyi thiìjuhùbhih sfinyiì tuvi—svonihTrishu yo t Agne voninah vrisho -

ym e krishno iii te emo rusa t-urme ojaro .

5 Tap uhjambhal: vane ii vàto»chod i tah yi: the no sahvàn ovo voti va?:sagoh

Abhi- vrojon akshi tom p àjasc'

: raja ,h sth5tul: charathafi bhoyate p oto trinoh. (23)

nunc ius e st sacrificantis : rectissim is vus coelum extend it : apud ce remoniam

deos cum butyro ad it . Suum pabulumfi ommis m iscens, senii expe rs, cele

riter comedens, ad ligna ascend it : equus quasi, dorsum fiamma: huc illuc

vagantis appare t, caeli ve lut altitudo tonaus insonat .

3 Sacrorum consum

m ator, a Endris et Vasuibus inte r prim ores collocatus, arcessitor, considens,

the sauris potitus, immortalis, vehiculi instar inter hom ines sacra obeunte s

c elebratus, continuo egregia dona lucens confert . Vento susc itatus inter

ligna versatur fac ile , p ro ditus flamm is et mobili robore , altisonans Agnis !

quum subito sylvestres in arbores tauri instar irruis, tune nigra est via tua ,

rubicundis flamm is prsedite !seni i immunis ! Flamm is arm atus, in sylvavento concitatus prmvale t, ut in armento potens taurus, adiens v igore non

C AP . xx. H. I .] LECTIO QUARTA. 7

zw anàì m àaî t fz'

ra aîs'

g'

sà aàu m

èmw à a fi fiz’

raì uà fìrà =f àà fî aîzra î frà n

€Tart ag af,rînrf=

sri à maa"t qmà m aì

'

g i

3e Fervàa1 =rt fr—'

raaaì E'

Uî'

f ì fWETmfir ‘n

a ffi n a=îmasîwît aîa aîaxî tfi ranaznfiaî a i

‘

n

9Wm aura nx'

r‘

1

m à à sù =zw=à mafiafim e:gfinm1am sn

6 D adhul: tvc'

ì Bhrigovol: mànusheshu ray iiìi na chai rmh su- hovarhjonebhyahH otàra iii Agne o tithzm varenya ii

'

: m itro iii no sevom d ivyàyo janmane.

7 Hotfira iìi sop to juhval: yaj ishtha iii ya iii vàgha tah vrina te odhva reshu

Aguim vz,sveshàiìi aro timvasùniì iii sap ary ìimi p royasii yàmi ra tna:ii .

8 Achhidriì si mo sahosoh na!: adya stoty i—bhyoh m i tra - mobo]: sanno yachha

Agne grinontama iihosah urushya :'

21jal: nap ot p ùh- bhih à'

yasîbhih.

9 B hava varùthom grzna te vibhà - voh bhava magho - von maghova t- bhyah sarmo

Urushyo Agne o iihasoh grinantafii p rotal: mokshu dhiyiì - vosul:jagamyà'

t . (24)

dele tum hum orem : omne stab ile velm ob ile t im e t volantem Aguim . C o

luerunt te Bhrigues inte r hom ine s , the saurum quasi pulchrum , te, hom inibus

vocatu fac ilem , arce ssitorem , Agnis ! hosp item egregium , am icum veluti

grata fac ie ntem , d ivinorum natalium ob tinendorum caussa . Arce ssitorem

sacra d iligentissim e obe untem , quem septem sacerdo te s laudante s colunt

in sacrific iis,Aguim ,omnium opum largitorem , veneror obloto c ibo sacrj

‘icali ,

atque ade o opulentia: caussa .

3 Invulne rab ilis fili roboris !nobis hod ie ,

laudatoribus tuis, bene fico lum ine pra d ite !felic itatem largire , Agnis!vi

rum, te celebrantem , a peccato libe ra , alim enti fili !auxìlìis ferri instar prze

valid is .

9 To e sto propugnaculum laudanti, varie lucens !tu, dive s !e sto

d iv itibus tutam en : libe ra , Agnis ! pe c cato eum qui te laudat : mane cele

rite r Agnis, pre ce obtinendas d ivitias ofi'

e rens, veniat .

2 11

1 18 LIBER PRIMUS .

HYMN US II . [ LIX .]

W@WWÎÈÈIÌ ÈWHTWI

%WWHTFRTfÈFaaî =fî sqàèrzs'

raî m îm n

LIX .

Voyà]: it Agne agnaya]: te anye tve visve omri tcîlt màdoyonte

Vo isvcînoro nàbhi]: asi kshi tinà iìi sthùnc'

ì - ivo janàn op a-mit yayantho .

a Mi nd/16 d ivo]: nàbhi]: Agni]: p ri thivy iì]: a tho o bhava t o ra ti]: rodosyo]:

Toh”

: tv?: deviisa]: ajanayanto devaiii Va isvànoro jyoti]: i t àry6ya .

3 À sorye no rasmoya]: dhruvàso]: Va isvànare dodhire Agnî: vosî mi

Yà p orvo teshu oshodh'

i shu ap- su yii mànusheshu osi tasyo ràjà .

4 B riho tî- ivo sunovo radosi giro ]: hotiì monushyo]: na daksha]:Svoh- va te sa tya

-

sushmcîyo porvi]: Va iwànaràyo nri- tamàya yahvîh.

LIXRam i profe cto tui , Agnis !igne s alii sunt te coruscante, omnes immor

tale s gaudent : Va isvànara !umbilicus e s hom inum : postis veluti in v ic inia

e rec tus, hom ine s sustentas . Caput caeli, umbilicus terra: estAgnis : de indefuit rec tor caeli terraaque talem te d ii genuerunt deum , Va isvànara lucem

sane hom ini p io .

3 U t in sole rad ii fixi , ita in Va isvànara Agni sita sunt

ope s : qua in m ontibus, herb is, aquis, qua: in hom inibus divitioe sunt, earum

omnium tu e s rex. Extensa quasi evaserunt, filii sui gratia , ccelum e t terra :

cantilenas sacrificator, sicut m ortalis, solers , m ultas et amplas recitot

Vaisvànarze , fausto incessu insigni, e fficac i vigore pra d ito , maxim o duc i .

120 LIBER PRIMUS .

m m… : nafi sfi wsa zfi rà à a afim

Asya siisu]: ubhayasa]: sochante havishmonto]: usy a]: ye cha mar ti ]:

D iva]: chi t p iirva]: ui- asiìd i hotiì 5-

prichhyo]: visp a ti]: vikshu vedl:àl: .

3 Tori navyasî brida]: iijcîyamàna in”

asma t su i rti]: madhujihvar'

ìi asyii]:

Yaw'

ii ri tvijo]: vg‘

ijone mànushàso]: p rayosvonto]:4 Usi/cp iivako]: vaso]: m iinusheshu varenyah hotiì adhày i vi/cshu

D am iani ]: griha-

p a ti]: dome ii Agni]: bhuvo t royi -p a ti]: rayînc'

ìfi .

Tobi voyom p o tifii Agne rayzno :n p ra so i'

isàma]: mo ti - bi d]: Gotomfiso]:

Asahi na vc'

ijowì —bhara iii mariog/onta]: p roto ]: mokshu dhiyii—vasu]:jagomyà t .

llunc dom inantemAguim ambo colunt, sacra obe unte s sapiente s, e t qui m or

tale s sunt sole quoque prior in sacello collocatus fu itAgnis, sacrifex, vene ra

bilis hom inum dom inus, hom inibus dona largiens .

3Ad illum Agnim,pec toris

nostri sp irito susc itatum , dulc ilinguem , re centior no stra laus p erveniat co ram

fac ie ipsius : quem prcelio instante sacerdo tes m ortale s,c ibo sacrificali in

structi, hom ines accendunt . Amans, lustrator, dom ic ilii largito r, egre

gius , arcessito r c onstitutus e st inte r m ortale s hom ines : ho st ium dom itor,

:ed ium tutor Agnis in sacello sit gaza: custo s d iv itiarum .

5 Illum te no s ,

Go tam idae, custodem d iv itiarum , Agnis !c elobramus hymnis, e quum velut

te c iborum vec torem o rnantes : mane celerite r Agnis, c ogitatione d iv it ias

nac tus, veniat .

H. LECTIO QUARTA.121

LX I .Asma i i t p ro tovose turàyo p rog/o]: no harmi stomafi màhincîyo

E ichîshamàyo odhri-gave ohor'

f: Indràyo brahmà'

ni ri ta - tomi .

Asma i i t p royoh- iva p ro ya i‘

:si bhoràmi àngi:sho iii biidhe su- vrikti

Indràyo hridii manos iì monîshà p ro tnàyo p o tye dhiya]: ma :joyanta .

3 Asma i i t tyor'

ii op a-mori

'

: svoh- sàr'

ii bhariimi àngùsham osyena

Mo îi hishthofi'

: achhokti- bhi]: ma tinà'

fi suvg'ikti—bhi]: si

'

:riiìi vami dho-d hyo i .

4 Asma i i t stomoiii sari binomi ro tha iii no tosh!ii iva ta t- sm aya

Girah cha girviihose su- vrilcti Indràya vi,svofii- inva iii medhiréya .

LXI .Illi utique adulto , c ele ri , c ibum veluti, ofi

'

ero hymnum sublimem , magno

Indrze , qui indole suo laud i nostra: congruus e st, cujus ince ssum nih il im

ped it ; nec non sacrific ia abundantissim e parata of ero. Illi ut ique c ibum

quasi porrigo ; ofl'

ero invocationem , inimicos v incend i gratia , bene pro tegentem : Indra: co rde , m ente m ed itatione , antique dom inatori laude s exornant .

3 Illi ut ique hanc imagim bus plenum , divitias obtentu fac iles praehentem ,

o ffe ro laudem coram fac ie summ am , sociatum d istinc tis rec itat ionibus pre

cum bene tutantibus , sap ientem Indram ut am plificem . Illi utique bymnum paro , curt um velut fabe r parat auriges , qui eo vic tum quaerit : prec e s

que facio Indra , prec ibus e lato , ita ut m ihi bonum tutam enjiant sacrifi cium

2 I

122 LIBER PRIMUS .

m ag aîgfi ra î agraàà i

fi nn?afiw sà gfi fi srsrà

Wi g ìw aaszàm arî ta'ìî t trnzn

w fixfàî ìr=rmi a… am È àtn: 11

a à gmg za‘

q'àtatraîrn

-

qrz fì-

rj qfi ai afi a n

qfi arî rqfaa'

î a u :sa°f =nurà trfèmà qfw : 11

Wàì î crf=cît à =fsfà F<Wr: cru‘ì=afi 8fi

5 Asma i i t sap tir'

ii—iva srovmyiì Indriiyo orko iii juhviì sofi onjeV i raiii d iino—okaso iii vondadhya i p uréfi gi:rto -

,sravasam darmànom . (27)

6 Asma i i t o Tvashtà tohsho t vajrohi svop ah- tomofii svo ryan: rog:oyo

Vy itrasyo chi t vido t yena marma tujan Lui no]: tuja tà kiyedhàh.

7 Asya i t mui to]: sovaneshu sodyo]: moha]: p ituiii p ap i - vain chàru annàMushàya t vishnu]: p ocha to iii soh

'

iyiìn vidhya t voràhaw'

i'

: tira]: ad rirî: osti .

8 Asma i i t gnè]: chit devo -

p a tnî]: Indriìyo arkarh ahi - ho tye iino]:

P or i dyiìvciprithivîjobhre urvî no o

osyo te mohimà'

na iii p ori

9 Asya it eva p ro r iriche mahi - tvar'

ii divo]: p ri thivyà]: p or i antarikshà t

omnia perm eans sapienti Indra . Illi utique Indra ,equum quasi, c ibi

de siderio , hymnum lingua jungo , ut barc em donis abundantem extollam,

urb ium dele torem ,c elebri c ibo pra ditum .

6 Illi utique Tvashtris exacuit

telum , claris fac inoribus illustrissimum , jactu fac ile , pugnaa gratia , quo

Vritra: e tiam fe riit corpus vuluificum dom inus robustus, vulnifico telo.

7 Il

lius utique creatoris magni in sacrific iis statim potum b ib it, et gra tos c ibos

comedit auferens pe rmeator mundi m aturam Asurarum op ulentiam , pra validus confod it nubem , prope accedens, saxum jac iens . Illi ut ique m u

liere s e tiam , de orum uxore s, Indra: hymnum propte r Ab is ea dem texue runt

Indras cmlum terram que am ple c titur m agna non illius,tui, magnitud inem

superant.9 Illius utique excedit m agnitudo coelum , terram ,

aerem : pe r

124 LIBER. PRIMUS . [Su r . I .

nî fi uzraî liàì a’

aaî a aîzr: II

1 4 Asya i t bhiyii giroya]: cho drilhà]: dyiivà cho bhuma janusho]: tujeteUp a venasyo joguviino]: onir

'

ìi sadya]: bhova t vi ryàya N odhàh.

Asma i i t tyo t onu dàyi eshiì iii eko]: yo t vavre bhure]: isàno]:

P ro E tosoiii Surya p aspg‘idhànarì Sauvasvye susvzm iiva t Indrah.

1 6 Eva te hà'

r i -yojana su- vrikti Indro brahmiini Gotamàsa]: okran

A eshu viw a -

p esasa iii dhiyor'

ii cibi ]: p rà to]: mokshu dhiyìi—vaso ]ljagomyàt . (29)

Illins utique apparent is m e tu m onte sque firm i coelum que et te rra con

trem unt : d ilecti Indro: iterum iterumque laudans le vam e n, statim sit v igo ri

redditus N odhas . Illi ut ique istud compositum e st horum socri/îcantiun:

carmen, quod ille elegit , unus m ulta opulentim dom inus : Etasam ,c um

Surya , Suasvze filio , dim icantem , libam ina parantem , adjuvit Indras . Sane

tibi , fulvis e quis vecte Indra !e ffic ienter tutante s prece s Go tam idaa fec e

runt : i is omnigenam opulentiam largire : mane celerite r Indras, p ia med i

tatione d ives, veniat .

LECTIO QUINTA . 125

LECTIO QUINTA .

a m os V. [ LXIL]

HWÈWWWÉWHÈRW1

LXI IP ro manmahe savasà

'

nàya &ngùshar'

ii girvonose Angirosvo t

Sovrikti - bhi]: stava te rigmiycîya orchàmo orkarh nare vi srutéya .

3 P ro vo]: mahe mahi numa]: bhoradhvozì &ngiìshyarì sacosiinàyo si'

imo

Yena no]: porvo p itora]: o rchonto]: Angirasa]: gì ]: ovinda n.

3 Indrasya Angirasàii'

: cho ishtan vido t Saramà tanoyiiya dhàsiiii

Brihasp a ti]: bhino t adriii'

: vido t gti ]: so ir”

: usriyiibhi]: vàva,santa norah.

4 Sa]: su-stubhì sa]: stubhà'

sop to vip ro i]: svoreg:o odri ii'

: svorya]: nova -

gva i]:

LXII .

Meditamur Indra: fortiter incedenti jucundam laudem , cantilenis ce lebrando , Angirasis filii veluti ; Indra , qui conc iliandhus hymnis a cultore

prec e invocandus est : canimus cantam viro inclyto . Vos magno Indra

magnum venerationem offerte , modulabilem fort iter incedenti precem quo

op itulonte nostri antiqui patres, pedum vestigia noscentes, laudantes An

girasis filii , vaccas reperierunt .

3 In instituta ab Ind ra Angirasidisque

vaccarum investigatione , invenit Sarama catulo suo nutrimentum : Vrihas

patis necavit edacem Asaram, et reperit vaccas : vacc is recuperatis exsulta

2 K

LIBER PRIMUS. (Baer .

WEÎWWWWW : R

fim e s WWN

Wh i ì à flî fi… fiîflh flWzà vfi w fî vùsfli a sanî à fià à z x

Soranyu- bhi]: p holi-go iii Indra sokro volan: ravena daroyo]: daso—gva ih.

6 Grinàno]: Angiroh- bhi]: dasma vi va]: ushasiì gobhi]: ondho]:

Vi bhùmyii]: op ra thaya]: Indra sono divo]: roja]: up aro iii astabhriyoh. (I)6 To t p rayaksha

- tomoiìi osyo karma dosmosya chiiru- tamarì os ti da iiso]:

Up a hvore yo t up orii]: ap inva t modhu- arnaso]: nodya]: cha tosroh.

7 D oita'

vi vavre sonog'

ii so-nile oyì syo]: stavomiinebhi]: arka i]:B hago]: na mene p arame vi- omon odhiiraya t rados

'

i su-do iisàh.

8 Sanii t divari”

: p ori bhùmo vi -rùp e p anah- bhq yuvatî svebhi]: w ai]:

Kfi shnebhi]: okta"

: ushà]: rusa t- bhi]: vop uh—bhih charata]: anyà anyà .

runt viri . Tu egregio , tu hymno a septem vutibus enunc iato laudandus,

intro novem menses sacra absolventibus, bene procedentibus, imbriferam ,

Indra po tens !unhem cum fragore terruisti ; laudandus itidem us, qui intra

decem menses sacra ahsolverunt . 5 Laudatus ab Angirasis filiis, vic tor !

fugasti aurora, so le , radiis, caliginem : telluris pate fec isti, Indra !altitu

d inem : cmlestis spati i fundam entum stravisti . Illud utique summ 0 pere

m irandum illius fac inus v ic toria pulcherrimum est opus, quod hum i prostratos replevit dulc i aqua pra ditos fluvios quatuor .

7 Bifariam d ivisit

ca:lom terramque sempe r exsistentia , in eodem dom ic ilio hab itantia , Indrasinvictus, a laudantibus viris bym ais celebrandus solveluti in venerab ili

summo aere , sustinuit caelum terramque , fac inoribus c larus . Jamdudum

caelum et torram c ircumeuntes, d iversiformes, iterum iterumque nascentes,

128 LIBER PRIMUS.

HYMNUS VL [ LXIII.]

Soni—yo te Gotama]: Indro novyar'

ii a toksho t brahma hori-yojoni yo

Su-n'

i thi ya no]: savosi na Nodhi ]: p ri ta]: makshu dhiyi -vasu]:jogomyi t. (3)LX II I .

Tuo i": mohi n Indro yo]: ha ,mshma i]: dyi vi jnjni na]: prithivi ome dhi ]:

Ya t ho te visvi giraya]: chit abhvi bhiyi drilhi sa ,h kirani ]: no ojan.

a Ayo t hari Indra vi vra ti ve]: i te vajrofi jari ti bi hua]: dhi tYeno aviharya to

- kro to am i tri n p uro]: ishgzi si p uru- hi ta p i rvîh.

3 Tvori sa tya]: Indra dhrishnn]: eti n tvoii'

: B ibhukshi ]: naryo]: tvoiu”

shi t

Tva :i Sushnum vrzjone prikshe i nou yi ne Kutsi yo dyna-mo te sochi ahora.

did it cantileuam , fulvos equos corro i subjungenti, fido duc i nostro , robuste

Mone celeriter Indras, prece obtinendas d ivitias ofi‘

erens, veniat .

LXIII .

Tu m agnus es, Indra qui sane adurentibus cum viribus natus, coalum et

te rram , form idine perculsa, sustentas : cujus sane tui tim ore omnes monte s

quoque m agni e t firm i, solares rad ii ve lut, contremunt . Q uando fulvos equos,

Indra varia opera peragente s, corro ijungis, tunc tuis telum laudator in manihus collocat : quo tu , desideratos re s fac iens hostes, oppido Asurarum de

structuras, adoriris, m ultum compellate multa .

3 Tu verax, Indra v ic tor

adversus illos hostes , tu Ribhuibus imperans, viris foveas, tu inimicorun:

dom itor, tu Sushnum in letifera , manus conserenta pugno, juveni Kutam

CAP. xx. H. Vl.] LECTIO QUINTA. 129

Toaiii ho tyo t Ind ra chod î]: mkhi Vritramyot vajrin orisha - Ìcormon ubhni ]:

Yo t ho si ro m ha-mona]: p ari cho i]: vi daoy i n yonau ah!-ita]: vrithi shi ].

6 Tvmi": ha tyat Ini ro arishanyan drill:osya chi t marti ni ii

'

: ajushtauVi asma t i hi shthi ]: arvate va]: ghani - iva vajrin snathihi amitri n. (4)

6 Tai ti ho tyo t Ind ro orna -si to :: svo]bmîlhe naro]: i ii havanta

7 Tvon'

î ho tyo t Indra cop ta yodhyonpuro]: nafri a P uru—kntsi yo dardarB orhi]: no yo t Su-d i se vrithi var]:Aiìho]: riy

'

on sarina]: p i rovo koh.

8

splendido prope versons, necasti . Tu sane illow opulentiam, Indra !obtio

uuisti soc ius, Vritram quum , teliger !pluvie largitor!necare s quum sane ,

hero s !liberali mente pm di te !re tro agens inim icos in pugno lacerares.

fac ile vincens Tu utique illud , Indra non lmsurus firmum quodvis, mon

talium in od io ergo nos directo, nostro und ique plagas equo operi : clava

voluti , teliger!v ince inim icos . Te enim talem , Indra !v iros procurante ,adeptu facile s ope s pm bente in pugno hom ines invocant : tuum , c ibo praed ite !istud coram nobis in certamine auxi lium , in pre liis obtinendum sit

7 Tu sane illos, Indra !se ptem d im icans urbes , telige r !Purukutsm grotom

facturus, diruisti : stragulum velut , Sudàsm regi sine nego tio dedisti , quae

Anhuis Asure eront, divitias rex !opulentiam Sud tisct . sacri/ions te implenti ,contuliati . 3 Tu illum nos, Indra !splend ide !varium c ibum , aquas voluti .

2 L

130 LIBER PRIMUS.

amarWà fi m =fi a fàwWu

»WFIWÙFIW WWI

gùnnm vm a : crmfiafirmemà m ranùn

u n :s vu . [LXIV.]

qaì nfiw gmam àvà à m gqfàî cm'

tmm n

armamfî vam gsa ì t fîrt : ati-

à

ÈÈ ÎWWWW‘TZ'

ÎTWQUWÎWH

Yayi ,vi ra p ra ti osmobhyahi yaiis i tmanon

'

i i 1jor‘i'

: na visvod ha ksharodhyoi .

9 Ahi r i te Indra Gotomebhi]: brahmi ni i -uhti namosi hari -bhyi ii'

:

Su vijam i bhara na]: p ri ta]: make/:o dhiyi -vosu]:jagomyi t. (5)LX IV.

Vrishne sordhi ya su-mahhi ya vedhaseNodho]: cu- vriktiià

'

p ra bhara Morut-bhya]:

Ap o]: no dhîro]: monos i suhostyo]: gira]: sori o:y°

e vidatheshu i—bhuvoh.

Tejajnire diva]: rishvi sa]: ukshona]: Rudrosya moryi ]: osori ]: orep oso]:

P i voki so]: suchayo]: si ryi h- ivo so tvi no]: na drop sino]: ghoro- varp osah.

3 Yuvi na]:Rudri ]: ojari ]: obhoh-hana ]: vovakshu]: odhri -gi va]: parva ti h- iva

com edero sinis, undique c ircum terram : quo cibo, he ros !nobis largiris vi

tam , que , aqua ve lut, quoquoversus circumfluat .

9 Fac ti sunt t ibi, Indra!a Gotam is hymni, te coram rec itati cum reverentia, tibi, fulvis e quis vehentisuavem c ibum offer nobis : mane celeriter Indras, meditatione divitias nac

tus, veniat .

LXIV .

1 Liberali Marutum catervm, re ligiose culto:,fi orum f rugumque procreatric i, N odhas !lantum carmen offe r.

”Aquos ve lut, firmus

,m ente , pie com

plicatis m onibas, cantilenas fundo , in sacrific iis, ad amussim compositas.

Illi geniti sunt aere , conspic iend i , juvenes, Rudra: filii, hostium dom itores ,sceleris immunes , purgatore s, nitid i, so le s vo luti , geniorum turba: veluti ,

pluvio: guttis madidi, horrenda forma .

3 Juvene s Rudra: filii, senii im

132 LIBER PRIMUS.

“

8 S ii hi h—iva ni nado ti p ra—chetoso]: p isi ]»ivo .eu-

p iso]: visvo - vedosa]:

Kshap o]:jinvanta]:prisha tîbhi]: fishti- bhi]: saiii i t so - bi dha]: sovos i ahi-manyovoh.

9 Rados?i vodata gana-

sriya]: nriwi cho]: gi ri ]: savasi ohi -manyovoù

A vandhureshu ama ti]: no darso ti vi - dynt no tosthau N aruto]: ro theshu

Visou- vedasa]: ruyi - bhi]: sofi—okam ]: sari tovishibhi]: vi

Asti rah ishuiii dodhire gabhostyo]: ananta -

gushmi ]: orisha - khi doyo]: norah. (7)H iranyayebhi]: p avi- bhi]: p ayah- vridho]: utjighnante i -

p a thya]: no p arvati n

Mohhi ]: ayi sa]: sva—syi to]: dhruva - chyuto]: dudhrwkritahMoruto]: bhrijo t-rishtayah.

montes ve lut, per seme tipsos robusti, c ele riter incedentes, ferì sicut elephanti

c onsum itis sylvas : nam in rubicundis equabus vires collocastis.

3 Leonum

instar strepunt M arntes provid i , capreolorum instar, pulchriform e s, cm

nisc ii : hostium dele tores, cultori grata fac iente s, maculosis cervobus et arm is

adeunt sane op itulaturi viros p ios, ab hostibus vexatos, c um v igore , credi ia

tentis mentibus.

9 Coelum te rramque c ircumsonate , catervot im incedentes,

v irum vis itantes , heroes, cum v igore , cred i intentis mentibus prenditi sed ili

pra d itis in curribus, form a instar conspic iendm, fulmen quasi , ste tit, Mao

rutes !ve ste r splendor .

1°O mnisc i i, cum thesauris una commorantes, pre v

d it i v iribus, m agni jaculatores sagittam tenent manibus, infinitum robur

possidentes, libam iao bibente s, viri . 1 1 Aure is rotis pluviam augente s ,

sursum propellunt, currus via incedentes veluti , nubes : sacrific iis culti, ceremoniam vis itantes, ipsi adeuntes hostem, firmos montes commoventes, semet

ipsos alii-s sustentu d iffic iles roddentes, Marntes, rutilantibus te lis instructi .

LECTIO QUINTA. 133

qa‘

rqwà arfì r£rf“

ararfifuîm o tiv-

jess] qufi=rf‘

a I

“

( ERFjÌ nasi mrs-"r EN

°

: firà 11

nas tri :m a ni

Ghrishur'

ii p i vokafi vaninan'

i vi Rudrosyo si nufi havasi grin'

imasi

Rajaà- turaiii tovosam M i rutoz'

i'

: gonofi rijîshiz:ahi vrishagzo iii soscha ta sriye.

P ra nn sa]: morto]: sovasi joni n a ti tasthou vah i ti Man to]: yorii i va to

Arvat- bhi]: vijoii'

: bharo te dhoni nribhi]: i prichhyaiii kro turi i ksheti p ushya ti .

Cha rkri tya ii'

:Maruto]:pri t—su dustoroz'

i‘

: dyu-montmi sushmaiii maghovo t

- su dha ttona

D hano -spri taiii ukthyohi visva- charshag:izi toko ìi

'

: p ushyemo tam yor'

ii so tain"himi h.

N sthiro ii'

: Moruto]: vira- vaniamri ti-sahar'

ii royirîi osmi su dhatto

Sohasrznam so tino ii'

: si:;u p ri ta]: makshu dhiyi - vosuhjagamyi t . (8)

13 Contritorem lustrantem , pluviali aqua obundantem , sap ientem Rudrzn

sobolem invocatione celebramus : pulveris exc itatorem , adultum Marutum

cm’

tum , hostes v incentem , liberalem , exc ipite , nanciscendw opulentia: causso .

13 Statim is vir vigore hom ines antecellit, quem vostro auxilio , Marnte s !

servostis : e quis c ibum acquirit et div itias, nec non viris ; c elebrandum sa

crificium obtine t, atque auge tur . Eflicacem , Marntes !in prmliis a:gre

v incendum ,

’

illustrem , robustum filium sacrificantibus date , thesauris abun

dantem , celebrandum , omnisc ium : talem filium nutriamus, atque nepotem .

per centum hiem e s.

15Cito stab ilem , Marntes fortibus filiis insignem , op

pugnantium hostium propulsatricem opulentiam nob is da te , m illenariam ,

centenariam , cresc entem mane celeriter M arutum ca tus, prece obtinendas

divitias ofi'

erens, veniat .

134 LIBER PRIMUS .

CAP UT D UODECIMUM .

HYMN US I. [ v .]

n m =rarj gî: aa=ei at iì qa rà at iì aaa

rì i

LXV .

P asvi no ti yuii'

: guhi cha tantaii'

: nanza]: yuji nori'

: uomo]: vahanta iii

Sojoshi ]: dhîri ]: p oda i]: onu gman op a tvi sîdan visve yajo tri h.

a R i tosya devi ]: onu vra ti gu]: bhova t p or ishti]: dyau]: no bhi ma_ N

Vordhanti zm op a]: p anvi eu-

si;vi:i ri tosya yoni gorbhe sug'

i tarii .

3 P ushti]: na ronvi kshi ti]: na p rithvi gir i]: na bhujmo kshoda]: na sari - bho

Atya]: no ajmon sorga-

p ra tokta]: sindhu]: na kshodo ]: ha]: ihi vari te .

- N

4 J i mi]: sindhunam bhri ti - ivo svasri m ibhyi n no riji vani ni a tti

Yo t vi tojuto]: vani vi as thi t Agni]: ho d i ti roma p ri thivyi h.

LXV.

1 Te, cum pecore commorantem ve lut furem , in caverna degentem , sacri

fic io tibi v ind icantem , sacrific io vehentem , di: junc tim placati, sapiente s,pedum vestigì is sequebantur ; te ad ibaut omne s dii, sacris cele brand i .

2La…

tentis d ii fac inora se quebantur : e rat und ique queesitio : cmli'

instar erat

te rra qua3rentibus fovent e um aquarum d ii , laude am plificatum ,c ibi p ro

creatrice in aqua , tanquam in grem io , luata genitum .

3 Frugum maturitas

velut grata , terra velut ampla , m ons ve lut nutriens, aqua velut salutaris ,e quus velut in pugno liberatione inc itatus, rucas ve lut aqua Agnis est

quisnam eum arcere possit? Affinis flum inum , frater sicut sororum ,

136 LIBER PRIMUS .

a mrs 1 1 1 . {LXVII.]

a :gfi‘

fà°

g fi'

à’î qfifrà {fa t ràa1zjî

'i i

à=fi mg:mai … in:m a

Chi tra]: yo t abhri t sveta]: no vikshuo

ra tha]: na rukmi tve3ha]: samo t- su.

4 Seni »ivo srishti i mari dadhi ti os tu]: na d idyut tvesha-p ratîkiS.

Yama]: hoji ta]: yamahjani - tvafi ji ra]: Ironman: p a ti]:janîni m .

5 Tomvà]: chari thi voyaii'

: vasatyi aston": na gi va]: nokshante iddhon

'

i

S indhu]: na kshodo]: p ra ni chil: a inot novanta gi va]: soa]: dri;îke. (IO)-LXVII .

Vaneshuji yu]: marteshu mi tra]: vrin'

ite srushtir'

ii riji iva ayuryam

Kshemo]: na si dhu]: kro tu]: na bhadro]: bhova t su hoti hooyo- vi t.

Haste dodhi na]: nrimni visvi ni ame devi a dh'

i t gahi ni s idan

splende t, candens voluti soi, inter hom ines, currus quasi luc idus nitens in

pra liis. Exerc itus ve lut,in hostem imm issus, metnm incutit, Jaculatoris

sicut sagitta , corusconte mut:rone acum inata sc oiata utique Agni sunt

omnes res nata ,soc iata illi sunt res nasc itura : Agnis est pronubus puellarum ,

maritus uxorùm .

3 Illum sa pe cum pecore nos, et cum frum ento , stabulum

ve lut vacca , ad imus flagrantem : m anans sicut aqua , properante sfi amma.:

exc itat perveniunt rad ii ipsius ad lum en quod per ca lum difl'

usum est .

LXVII .

1 Inter ligna natus, hom inibus am icus, d iligit sacrificatorem , rex sicut

integrum robore virum diligit protector veluti bonus, sacrorum perac tor

velnti venerab ilis, sit nobis fausta cogitans, deorum vocator, sacrorum por

titor.

3 Mann tenens d ivitias omnes, timori deos trodidit, in specu latens

LECTIO QUINTA. 137

3 aà a aì î rwrt qf ìl’èfîamnrai aî firzaîìrn

m fi q aî fi vrîì' fsraîgt ìrlgarqs

'

mzn

a f fààia uaî aa=am vzm um îm î

fà à qaaqm aq =a xnfî î qfi î uamanì n

HYMN US I V. [ LXVIIL]

Vidanti'

i ii‘

: a tro norah dhiyam—dhi h hrid i yo t tashti n mantri n asa i san.

3 Aja]: na kshi ii'

: di dhi ra pfi thivîwi tos tambha dyi ii'

: montrebhi]: sa tya ihP riyi p adi ni p asvoh ni p i hi visou- i yuh Agne gahi guhor

'

ii gi h.

Yah'

i iii chi/ceto gahi bhavantaii'

: i yah sasi do dhi ri in“

ri tasyo

Vi ye chri tanti ri ti sop anta]: i t i t vasi ni p ro vavi cha asma i .

5 Vi yah oiro t-su rodha t mahi - toi o to p ra-ji ]: nta p ra - si shu ontor

Chi tti]: op um dome vi,:vo- i yah sodmo - ivo dhiri h som—mi ya chakruh. (ll)LXVII I .

Srînan op a sthi t divari bhoranyuh sthi tuh chara thar'

i'

: akti n vi i rnot

nornnt e um tune duce s, cogitationem possidentes , quum hymnos mente

c om positos re c itarent .

3 Solve lut, terram sustentat et ae rem ; fulc ivit

ca lum carm inibus eflicac ibus : grata pecoris posono serva ; omnigeno ali

m ento instructus, Agnis !de specu in specnm procedas . Qui eum nov it

in speen versautem , qui colit sosp itatorem ve ritatis, qui Agnim hymnis

conunt, sacra obeunte s, statim thesauros annunc iat e i . Qua in he rbis

sunt m anifestat virtutes, pe rinde ac soboles qua: in matrihns intus sunt

sapiens aquarum in dom ic ilio commoratur , omnigeno c ibo abundans : eum

sapiente s dom ic ilium quasi vene rando , sacra fecerunt.

LXVIII .

Libamiao m iscens ad it ca lum sacri/iciorum portitor : quodvis firm nm et

m ob ile atque ace tes lamine re velat : siquidem illorum unus om nium excellit

2 N

138 L]BER PRIMUS . [Snc r .

P ari yo t eshi r'

i‘

: ahah vi,:veshi fi bhovat devoh devi nam mahi tvi .

o At i t to visve hro tuiiîjushanto sushki t yo t devajîva]: janishthi ]:B hajanta visve deva- tvo ii

'

: ni ma ri tafi sap anta]: amritofi evo ih.

E i tasya p reshi ri tosyo dhîtih vi,:vo - i yu]: visve ap i i si chakruhYah tubhyoiì

'

: di gi t yah vi te sikshi t tosma i chikitvi n rayifi doyasva .

4 Hoti ni- sa ttahMano]: ap a tye sah chi t nu i si r'

i'

: p o tih rayîni rîi

Ichhanto retah mithoh tani shu sori ji na ta svo ih daksha i]: omi ri h.

5 P i tuh na putri h kra tuiiijushanta sroshan ye osya si smi": turi sah

Vi ri yah aurnot durohp urwkshuhp ip esa ni kon": stri- bhih dami ni h. (12)

deus deorum magnitudine . Statim sono ad tuum omnes sacrificatores c e

remoniam unimos intendunt, quum ex arido ligna, luc ide !vivus nosce r:s

adip iscuntur omne s d ivinum honorem utique verum , adennte s te imm o rta

lem procedentibus hymnzs .

3 Aggresso tibi desiderata recitantur laudes ; ag

gre sso paratur ob latio ; omnigeno al im ento pra ditus es ; omne s sacrificantesc e remonias perfic iunt : qui t ibi sacrifica t, quive tibi vota persolvere cupit,illi anim um udve rtcns o pulentiam largire . Tanquam deorum arce ssi tor

comm o rans apud Muunis prolom , tu quoque jam harum divitiarum dom inus

es e xop tant sem en genitale inf usum in corpora sua omnia cognoscunt , suis

sp iritibus vitalibus non turbati . Pa tri obsequentes ve lut fil ii, ceremoniam

Agni persolvendam sedulo curant omnes, qui audiunt i llins pra ceptum , pro

perunte s : d ivitiarum aperit portas Agnis c ibo abundans : decoravit ca lumstellis, dom ic ilium diligens .

140 LIBER PRIMUS. [S t ar .

W… :

w asfi :gù w fi è m îrhà nî àn

Wfà faî'

aì zxm fatrîfà ì afi i rsw aî iìrfìm î n

5 Ushah naji rah vibhi - vi usm ]: sanjni tori p a]: chiketa t asma i

Tmani vahantah durah vi rinvon novanta vi,:ve svah dyis'

i ko. 13)LXX .

Vanemo p i rv'

i]: arya]: manîshi Agnih su-

sokah vi,:vi ni a,:yi hÀ da ivyi ni vra ti chiki tvi n i mi nushasyajanosyajanma .

a Gorbha]: yah ap i ri garbho]: vani ni fi garbhoh cha sthi ti ii'

: garbhah chora thi m

Adrau chi t asma i anto]: durano v:sam na visooh amri ta]: su—i dhîh.

3 Sah hi kshap i - vi n Agnih rayîni mm d i sa t ya]: asma i aram su-ukta i]:

E ti chiki tvah bhuma ni p i hi devi ni n:jonma marti n cha vidvi n.

tibi sim ilibus viris adjutus fugus inim icos .

5Aurora velut exstinc tor sol,

coruscuns, luc idus, notab ili spec ie gaudens, Agnis animum udve rtat huic

cultori sponte sacrificio e vehente s radii valvas sacelli perrum punt ; ade unt

omnes ca lmo c onspicuum .

LXX .

1 Exop tam us abundante s cibos adeundu3 prece Agnis pnlchre nitens

omnibus sacri/iciis fruitur, diis pra stitos honore s penitus noscens, noscens

quoque humani gene ris originem :3qui est fous aquarum , funs silvurum ,

fonsque stabilium , fous fluxarum rerum in monte quoque illi, et intus

in dom ic ilio sacra fi unt, qui est hom inum velati tutor, immortalis, fausta

cogitans .

3 Ille enim nocte soc iatus Agnis thesuuros largitur ei qui ipsilaudem canit hymnis : hasce tu, sapiens !creaturas tuere , deorum prolem

C AP . xn . H. v u .] LECTIO QUINTA . 14 1

Vardhi n yah": p i rv

'

i ]: hshop ah viri p i ]: sthi tu]: cha ra than"i ritwp ravi tarì

Arid hi hoti scoh ni - sa ttahlcrinvan vi,:vi ni ap i iisi sa tyi .

5 Goshu p ra vaneshu dhishe bharanta vi,:ve baliiì'

: svoh nahVi toi naro]: p uru- tri sap oryan p i tuh najivreh vi codah bharanta .

6 S i dhu]: na gridhnuh osti -iva si ro]: yi ti - iva bh'

imah tvesho]: sama t4 u . (14)LXX I .

Up a p ra J :nvan usati ]: usanta:i p otihì no ni tyan'

i janayah so—nili h—N

Svosi ro]: syav:m arush'

irî ajushran chitrar‘

i'

: uchhontî ii'

: ushasoiii na gi voh.

'

Vilu chi t drilhi p itarah na uktha ih odri7'

i'

: rajon Angiraso ravena

m ortalesque , noseans. Quem amplificant m ulta noctes diversicolore s,

stabileque et mobile , sucrific iis c ircumdatum Agnim , is conc iliatus est, deo

rum vocutor, ad itu fac ili ceremonia udsidens, perugens omnia ope ra sincera .

Gloriam in vacc is optab ilibus largiris ; adip iscuntor omnes sacrificantesopulentiam obtentu fac ilem nob is : te hom ines ubique colunt, u patre ve lutsenescente d ivitias acc ip iunt . O cc isor ve lut rupax, tela jac iens velut

heros, e versor ve lut horrendus, coruscans in cortom inibus

LXXI .1 Gratificantur amantes amanti Agni, marito veluti semper uxore s, una

hab itante s d igiti perinde ut Auroram p rimum obscurum , deinde sublustrem ,

tum versicolorem et illuce scentem , solis rudii venerantur .

3 Fortem uc robus

tum hostem patres nostri, Angirasida , hymnis confragcrunt, et cantuum sono

2 o

142 LIBER PRIMUS . [Sac :

Chakra]: divah briha tah gi turî'

: osme ahar svoh vivido]: ketuii'

: usri h.

O N

3 D adhan ri tmi“

: dhanoyan osya dh: t:m o t i t aryoh d idhishva]: vi- bhri tri h

Atrishyontî]: ap asah yonti achha devi njanma p rayasi vardhayonti'

h.

Mo th'

i t yo t vi - bhri toh mi torisvi grihe grihe syetahjenyah bhi t

Àt ihi r ijne na so hiyase cachi sa :: i d i tyar'

i'

: bhrigovino]: c ivi ya .

Mahe yot p i tre i iii rasafi d ive ha]: ava tsara t prisanyah chikitvi n

Srija t asti dhg‘isho ti didyuii

'

: asma i svi yi fi davoh duhi tari tvishifi dhi t . (15)Sve i yah tubhyo iii dame i vi -bhi ti namah vi d i si t usa tah onu dyì

'

m

Vardho Agne vayo]: osya dvi - barhi h yi sa t ri yi sara tha ii'

: yum yunas: .

paruverunt ca li magni uditum nobis : diem ob tentu fuc ilem nocti sunt,

jubar solis, et voceas .

3 Sacrificio sustentarunt Agnim, ad sacros ritus aggres

sum ; pro thesuuro habuerunt ipsius ceremoniam f de inde m atrona , Agnim

sustentatura , sacra obeuntes, aliena cupid itate vacua , operi intenta veniunt

hac , de o s et progeniem homonom c ibo alente s . Quum susc ituvit eum

d iv isus flutus oris,in quovis dom ic ilio luc idus v ic tor factus e st : illico eum ,

cum rege velut potentiori una ve rsons princep s, nunc ii munus susc ipere

rogavit sacrificator , Bhriguem im itons . Quum Agni, magno tutori u i

t ido , hnno liquorem parat sacrificator , tum uufugit pugnax hostis, id pe rc i

p iens : imm ittit jaculator terribili arco coruscontem sagittam in e um : sua

f'

ulgidus Agnis filia , Aurora:, lucem impertit.3Qui te in tuo sace llo rite

accendit,c ibuinve offert de sideranti tibi quotidie , auge , Agnis !alimentum

1 44 LIBER PRIMUS .

HYMNUS VIII. LXXII.]

LXX I I .N i ki vyi vedhasah so,:va tah koh haste dadhi no]: aoryi p omini

Agnih bhova t f ayi-

p o tih roy'

ini ii'

: sutri chakri na]: amg‘iti ni visvi .

Acme va tsa iii p ari santori no vindan ichhantah vi,rve amri ti h ami ri h

$ roma -

yuvahp ado vyo]: dhiyaiii- dhi h tasthu]: p ode p arame chi n : Agach.

3 Tisra]: yo t Agne sorado]: tvi r‘

i'

: i t suchiii‘

: ghritena ;uchayah sap aryi n

N i mi ni chi t dadhire yojniyi ni asi dayonto tanvah suji ti h.

À radosi briha tî vevidi ni h p ro rudriyi jabhrire yajniyi sa]:

Vido t morto]: nemo -dhi ti chiki tvi n Aga in": p ode p arame tosthi

-vi i safii

LXXII .

'Cantilenus, c reatoris a te ra i laudem celebrantes, Agnis perc ip it, manu

tenens opes hom inibus conveniente s amplas : Agnis est custos divitiarum ,

statim largiens aureo omnia .

3Agnim, nostrum quasi vitulum , prope nos

versautem , non inveniebont d:: qua rente s omnes, imm ortales, non pe rtur

buti : comm uni negotio soc iuti, pedibus euntes, p io operi intenti , stubont

tandem in loco summo i llustri Agnis.

3 Quio per tres anno s te utique ,

Agnis !lucentem butyro , M arntes lustrantes coluerunt, nom inuque ge sse

runt sacrificalia, prop tereu ad ca lum evexerunt corpora sua ,felic ite r nati .

Ca lum terraq e omplu perquirentes, Rudra idoneos cantus pro tulernnt

dii sacrific iis colendi : reperit mortolis Marutum cohors, dim idium mundi

n n .] LECTIO QUINTA . 145

5 Sahig'

i ni ni ]: op a sidon obhijnu p atni -vanta]: namasyorii namasyon

.Ririkvi iisah tancah krinvo ta svi h solchi sakhyu]: ni-mishi rokshamini h. (17)6 Tri]: cap ta yo t guhyi ni tve i t p odi avidon ni -hi ti yojniyi sahTebhih rakshonte amri ta iii so-joshi ]: pasi n cho sthi tr

'

in charathaiii cha p i hi .- N

7 Vidvi n Agne vayuni ni kshit:nam vi i nushak surudhahj ivase dhi ]:

Antah- vidvi n odhvonoh deva-

yi ni n a tandra]: di ta]: abhovoh havih-vi t.

8 Su- i dhya]: divo]: i sop ta yahv'

i]: ri yah durah vi ritag'

ni h oji nan

Vido t gavyaii'

: Som mi drilhofi i rvor'

i'

: yena nn ha i mi aoshi bhojate vi t.

9 Aye vi,:vi sn- op atyi ni tosthuh krinvi ni sah amrita-tvi ya gi tun

'

ì'

tenente cum Indra, cognoscens Agnim loco summo insistentem .

3 Cer

nentes te subsiderunt in genna dii, uxores secum babenten; adorandum te

adoroverunt : jejunio mace rantes corpora sacrificabunt sua ; consortes con

sortis nutu servati sunt. Ter septenu quia arcana nom ina in te sito re

pererunt sacerdotes, sacris perfic iend is idone i, i isdem nominibus te colunt

immortalem : tu, illis foveas, pecoruque , et segetes, loco suo fixas, m obileque

quodvis se rva .

7 Sc iens, Agnis !omnia qua sc ienda sunt, hom inum semperdolorem lenientio alimenta ad vivendnm largire penitus cognoscens v ias

d iis calcatus, indefessus nunc ius es, sacrific ii portitor .

3 Pio operi inserv ientes de ca lo defluunt septem fluvii : divitiarum aditus sacrorum peritinornnt : reperit vaccarum claustrum Somm i: firmum et amplum , quo jamhumano fruitur progenies. Qui cune tas luce destitutas per noctes stunt,

2 r

146 LIBER PRIMUS .

IIYMNUS IX . [ LXX IIL]WÙ=WEÎTW: gflflfifàffl'

fàfi flìî

@W nîmàì s‘

îàs sa fàurh fìrarùî n

s ì àì a az qfi rsî fi wmaî xsì îfà fîafirà a w i

Mohni moho t- bhih pri thiv'

i vi tos the mi ti p utro ih Adi tih dhi yase veh.

Adhi ,sriyahi ni dadhuh chi ruri'

osmin d ivah yo t akshî amriti ]: akrinvan

Adho ksha ronti sindhava]: no srishti h p ra nîchîh Agne arush'

ih aji nan. ( 18)LXX I I I .

Rayih na yah p ini - vi tto]: vayoh- dhi ]: su-

p ranîtih chi/ci tushah na si su]:

Syona-sih a ti thih na p rîni noh hoti - iva sodmo v idha tah vi ti ri t .

a D evah no yah sovi ti sa tywmanmi kra tvi ni -p i ti vrijani ni vi,:vi

P uru-

prasastah oma tih na so tya]: i tmi - iva seva]: d idhishi yyah bhi t .

3 D eva]: na yahp fi thivi iii vi,:vo -dhi yi h up o - ksheti hito -mi trah na riji

puruntes ad immortalitutem aditam , magnis filu s cineto sta t magnitudine terra ,

m ate r, Aditis, ad sustentandum mundum protegus nos .

1° Ceremoniarum

felic ita tem sacrj‘icantes stabiliverunt faustum huic Agni de ca lo , quum r i

tuum spec tutores fac iunt, imm ortale s dii veniunt tune inc ituntur, flum iao

velut e ffuso , sem per m obiles, Agnis!fulgida tua fi amme id nornnt dn .

LXXIII .

1 Agnis , qui , pe culium sicut a potra acquisitum , opulentia largitor est, et

obse rvondus , pe riti hominis ve lut pra ce ptum ,apud jucunda sacrificio com

m orons, hospes velut d iligendus, sacerdos quasi, domum sucrificantis am plifica t. 3

Qui, lucentis instar so lis, ve ro sc iens, e fficac ia sua m ode ratur

pugnas omnes, m ultum laudatus, spec ie s ve lut a te rnu, m ens quasi bene fica ,

colendus e st . 3 Qui terrom , lucidus ve lut solomnia sustentons , inhabitat,

148 LIBER PRIMUS .

CAP UT DECIMUM TERTIUM .

HYMNUS I. [ LXXIV.]

m aa=à a fl fià =hàawà x

8 Yi n ri ye marti n susi doh Agne te syi ma magha- vi nah vayam cho

Chhi yi- iva bhovonam sisakshi i p ap ri

-vi n radosi antarikshain“

9 Arvat- hhih Agne arva tah nri—bhi]: nrîn d ira i]: vi ri n vanuyi mo toi - i ti ]:

Î;i ni soh p itri - vi ttosya ri yah vi si rayo]: sa to - himi ]: no]: a,:yuh.

: o E ti te Agne ucha thi ni vedbo]:jushti ni santo monase hride cho

S akema ri ya]: su-dhurah yomam te adhi sravo]: deva»bhalctaiii dadhi ni h. (20)LXX IV .

Up ap rayantah adhvaram mantraiii vochema Aguayo i re asme cha srinvo te

versicolores ; nigrumque colorem noctis, rntilumque dilucoli cond iderunt.

Quos morta les ad opes acquirendas alacres foc is, Agnis tales nos quoqueaimus, divite s : umbra ve lut , universum mundum tueris, implens ca lum te r

ramque et aerem .

9Nostris equis, Agnis hostium equos, nostris viris eorum

v iros, nostrisque filns eorum filios vinoamus, te odjuti : possidentes peculiumo patribns acquisitum , sapientes, centum per annos vita fruentes, nostrates

filii gaudeant . 1°Ha tibi, sapiens Agnis !cantilena accepta sunto , menti

cordique : utinam voleumus ad opulentia tua , egestatem probe repellentis ,

acquisit ionem , c ibum , quo dii fruantur, tibi ofl'

erentes.

LXXIV .

1 O benntes socrific ium , precem recitamus Agni , eminus quoque nos ou

CAP . xm . H. LECTIO QUINTA. 149

Yah snîhitîshu p i rvyoh sah‘

ijagmi ni su krishtishu araksho t di ,:ushe gayam .

Uta bruvantujantava]: ut Agni]: Vyitra - hi ajani dhana iii;jayah rane-rane .

Yasya d i tah osi kshaye veshi havyi ni vi tuyo dasmat hrinoshi odhvarari

Tori i t su- havyofi Angiroh su-devori sahosah yoho jani h i huh su- barhishom

A cha vahi si ti n iha devi a op a p ra-sastoye havyi su

- chandro vi taya.

Na yah up abdi]: osvyah ,:rigwe ra thasya ka t chana yo t Agne yi si di tyaiii .

Tvi - i toh c ij i ahroya]: abhi p i rvasmi t ap arohp ra di ,:vi n Agne asthi t .

Uta dyu-ma t su brihat Agne vivi sasi devebhyoh deva d i ,:ushe . (22)

dienti ;3qui, ve tustus, ubi ca dis c upidi congrediuntnr hom ine s , se rvat

cultori opes .

3 Itaque nuncupanto illum hom ine s ; Agnis Vritra occ isor

factus est, d ivitiarum expugnator in quovis pugno . Cujus tu nunc ius e s

dom i, et cujus defers sacrific io diis ad fruendum . et cujus consp icuam foc is

ce remoniam ,

3 illum sono fe lic i sacrific io pra ditum , Augiras !et prop itiis

d iis gaudentem , roboris fili !hom ine s appe llant, bono stragulo sacrificaliinstruc tum . Advehas huc e tiam deos , ad laudem nostram, ad sacrific io ,

pnlchre splendens !nt i is fruantur.

7 Non procedentis sonitus e quorum

auditur currus tui unquam , Agnis!quando profic isceris ad nunc ii munus sus

cip iendum .

3 Te udjutns, c ibo abundans et ignom inia expers nunc am ine t,

p ridem superiori subjec tus , tibi sacrificons, Agnis ! 9 Atque nitentem , forti

sobo le insignem , magnum opulentiam largiris, luc ide Agnis viro qui dns so

crificat.

150 LIBER PRIMUS .

HYMNUS Il. [ LXXV.]

WWW]:

a mrs III. [ LXXVL]

LXXV .

Jushasva sop ra thoh- tama:i vochoh de v

ap sarah- tamozi havyi juhvi nah i sani .

Atha te Angiroh- tama Agne vedha]:—tomo p riyari vochema brahma si nosi .

Koh teji mihjoni ni ri Agne koh di su- adhvarah koh ha kasmin asi

,sri tah.

Tvamji mihjani ni ri Agne mitroh asi p riyah sakhi sokhi - bhyah idgah.

Yaja nahM itri varuni yajo devi a ritmi byiha t Agne yakshi sva:i damafi . (23)LXXV I.

K i te upw i tih manosah car i yo bhova t Agne sofi- tomi hi monîshi

Koh vi yajna ihp ari daksha :i te i p o kena vi te manasi di remo .

LXXV .

1 Audi umplissimum cunt ilenum , deos maxime conc iliantem , sucrificules

c ibos in ore tuo ofl'

erens. Tune tibi, Angirasidarum princeps Agnis !su

pientissime !grotom enunc iemus precem , qua frnuris .

3 Quis ti bi affinis

est hom inum Agnis ! quis rite oblatis sucrific iis instruc tus quisnam

igitur tu es? in quem uam locum e s profectus? Tu aflinis es hom inum ,

Agnis um ic us e s dilec tus, soc ius soc iis laudandus .

3 Co le nobis Mitram e t

Vurunum ; co le deos sacrific io magno Agnis!odi tuum domum .

LXXVIQuisnam tibi accessus mentis nostra: gratus sit, Agnis jucnndissim a

qua uam laus quisvc sucrificiis tuis robur obtinuit quave tibi mente sa

152 LIBER PRIMUS.

HYMNUS I V. [ LXXVIL]

LXXVII .Ka thi di remo Agnaye Ici asma i devag

'

ushti uchya te bhi mine gi]:

Yah martyeshu amri tah rito -vi hoti yajishthah i t krino'

ti devi a .

Yah adhvareshu sari - toma]: rita - vi hoti tari namah- bhih i krinudhvari

Agnih yo t vah marti go devi n sah cha bodhi ti monasi yoji ti .3 Sah hi kro tuh sah maryah sah si dhuh mi trah na bhi t adbhutasya ra thi]:

Tori medheshu p ra thamari deva-

yonti ]: visoh op a brava te dosmari i r'

ih.

Sah nah nyini vi nri- tomah risi di h Agnih girah ovosi veto dhîtiti

Tani cho ye mogha-vi nah ,

sovish_

thi h vija -

p rosi ti h ishoyanta manma .

LXXVII.1 Quom odo sacrificemus Agni qua num illi luc ido rec itubitur diis ju

cuuda cantilena qui, inter m o rtales commorans imm ortalis, sincerus, deorum

convocator, sacerdos d iligentissimus, hanc ceremoniam perogit diis .

3 Qui

in ceremonns felic issimus , socrific iis gaudens, deorum vocator est, e um uti

que pre c ibus huc trah ite : qunm Agnis profic isc itnr, mortali grati/icatum s,

ad de os, tune ille e tiam nosc it m ente , et sacris colit .

3 Ille enim efiicax,

i lle neca tor, ille com ple tor ; um icus ve lut , e st adm irand i thesauri largitor

illum in c eremoniis primum deos venerantea hom ines nuncupant, m irandum

Aguim adeuntes. Ille nobis inter sacrorum duce s dux optimus, hostium

de le tor : Agnis cantilenas et oblutione instructum occ ipito ceremoniam : e t

viri , qui thesuuro di v ite s et robustissim i

_

sunt, sucrificalem c ibum paratum

Cn . m u . 11 . v .] LECTIO QUINTA. 153

5 Eva Agnih Gotomebhih rita - vi vip rebhih astoshtaji ta- vedi hSah eshu dyumnari p ip ayo t sah vija:i sahp ushtiri yi ti joshom chiki tvi n

LXXVIII .Abhi tvi Gotomi h giri ji ta-vedoh vi- charshane dyumna ih abhi pra nonumah.

Tam tvi Gotamah giri ri yah- hi mah duvosyo ti dyumnaihTam tvi vija -s i toma 1i Angirasva t hovi mahe dyumna ihTam tvi vri trahan- tammi yah dasyun ava -dhunushe dyumna

Avochi mo Rahi gani h Agnoye modhu-mo t vochoh dyumnaih

habente s, exoptant laudem o sacerdotibus Agni recitandom .

3 Utique Agnis,

suc rificiis gaudens, o Gotam id is sapientibus laudabatur, omnisc ius : ille iis

clarnm somom b ibendum dedit, ille c ibum largitus est ille ad incrementum

pergit, odoro tionem nostrum animadvertens .

LXXVIII .

1 Te nos, Go tom ida , cantu, provide !sapiens !et cloris hymnis ite rum

iterumque celebram us .

3 Illum utique te Gotamus, d ivitiarum appe tens,

cantu venerotur : te claris hymnis i te rum iterumque celebramus .

3 Illum

utique te , c iborum liberalissimum dutorem , Angirasida velut, invocamus :

te claris & c . Illum utique te , hostium necatorem maximum , qui inim icos

re pellis, te c laris & c .

3 Re c itavimus nos, Ruhùgonida , Agni dulcem canti

lenum : te c loris & c .

154 LIBER PRIMUS .

HYMN US VI . [ LXXIX .]…“

î t aù fì rsùWWW:

LXX IX .

H iranya -lceso]: rajasoh vi—si re ahih dhuni]: vi tah ivo dhrajimi nSuchi - bhrc

'

y'

i h Ushosah noved i h yosasva tîh op asyuvah na satyi h.

a A te so -

p arni h ominanto evaih krishnah nani vo vrishobha]: yod i idari

$ ivi bhih no smayomi ni bhih i agi t p a tanti mihoh stanayanti abhri .

3 Yo t i ii ri tosyo p ayasi p iyi nah nayon fi tosyo p a thi- bhih rajishtha ihAryomi M i trah Varunahp arijmi tvachari p rinchonti up arasya yonou .

Agne vijasyo go-mo toh isi nah sohosoh yoho

Asma dhehiji to - codah mahi sravoh.

LXXIX .

1 Aure is crinibus decorum f ulmen micot, pluvio cadente , nubium percusso ret conc itator, ventus sicut velox, clare rutilans : Aurora ejus ne sc ia sunt,

bo abundante s, operi intenta velut sincera molieres .

3 Tua bene alata

lucas feriunt nabom cum properontibus ventis nigra intonuit pluens nubes :

quando hoc fi t, tune cum gratis quasi et ridentibus aquis f ulmen venit ;

cadunt gutta , re sonant nubes.

3 Qnum fulmen,hanc terram pluvia latice

recreans, ipsom duc it pluv ia vus rectissim is, tune Aryaman, Mitras , et Va

runus, c ircumennte s, cutem tangunt alta nobis in grem io .

Agnis!c ibi cum vacc is consoc ioti dom ine !vigoris fili!Nobis concede ,

156 LIBER PRIMUS . [Sac-r.

Sohosra—alcshoh vi - charshogtihAgnih Rakshi i'

isi sedha ti hoti grini te ulcthyoh. (28LXXX .

I tthi hi some it made brahmi cha /ci ro vordhonari

Savishtha vajr in ojosi pri thivyih nih sasi h Ahiri orchan onu sva - rijyari .

Sa]: tvi omodo t vrishi madoh somoh syena sota]:

Yeno Vri tra:i nih a t—bhyahjaghontha vajrin qiasi

3 P ro ihi abhi ihi dhrishnuhi no te vajroh ni ya i sa te

Indra nrimna:i hi te savah hano]: Vri tro :i jayi h op oh

4 N ih Indro bhi myi h adhi Vritrari joghontha nih d ivah

c onsule .

13 Mille flamm is pra d itus, prov idus Agnis Rakshases orce t deo

rum convocator laudat deos, cantu celebrandus .

LXXX .

1 Sic profec to , apud Iibamen hoc exhilarans , sacerdos fecit amplificantem

hymnum forti| sim e !teliger ! cum v igore e terra ahlegusti Ab im , mani

fe stons tuum dom inium .

3 Ille te exhilaravit stillons, la tificans liquor, ab

acc ipitre delatus, confec tus : quo corroboratas , Vritram e x aere feriisti, te

lige r !c um v igore , manifestons & c .

3 Prod i, aggrede re , v ince : non tuum

talum propulsatur : Indro !v iros necans e nim tuum robur occ ide Vritram ,

expugna aquas, manifestons & c . Indro ! in terra Vritram o cc id isti , e

ca lo telum jaciens ; cfi'

unde Marutibus soc ie tas, v iventibus jacundas illos

C s r . xm . H. vu .l LECTIO QUINTA. 157

Srija Maro tva tih ava j :vo- dhonyi h imi h op oh5 Indrah Vg

'i trasya dorlhatah si nuri vajreno hîlitahAbhi- k mmyo avajighna te op oh sarmi ya chodoyon (29)

6 Adhi si nau nijighno te vajrena so ta-

p oroani

Mandi no]: Indrah andhasoh sakhi-bhya]: gi turi ichhati7 Indro tubhyori i t adri

-voh anuttari vajrin vîrya:i

Ya t ha tya:i mi yino :i mrigori tari toari mi yayi avadhih8 Vi te vajri sah osthiron nava ti:i ni vyi h onu

Moha t te Indro vîrya:i bi hvoh te bolom hi tari

9 Sohasrori si ka:i orcha ta p ori stobha to vi i ,m tih

aquas, manifestons & c .

3 IndrasVritra contrem iscentis ce'

rvicem telo irutus,

aggre ssns, percut it, aquas ad manondum dim ittens, manifestons & c .

3 In

cervice Vritram percutit te lo , centum cuspidibus acum inato ; la tns Indrassoc iis suis c ib i aditnm optut, manifestons suum dom inium .

7 Indro !t ibi

profe cto , nube vehens !teliger!hand spre tum est robur ; qunm istnm pra

stigiotorem , capreo li forma indutum illum quoque tn pra stigiis necaveris,

m anife stans tuum dom inium .

3 Hic illic tua te la jocebunt, nonaginto nu

v igabiles propefi uvi03 magna est tua , Indra !potentia ; bruchiis tuis roburinsitnm est, m anifestons & c .

9 Mille homines simul Iadram venerantur ;

2 s

LIBER PRIMUS . (Suor .

.$a ti enam onu ononovuh Indri ya brahma ut-yo tam

Indrah Vri trasya tavishîwi nih ahan sahasi sahah

Maha t ta t osya p oui syori Vritrori jaghonvi n osryo t

Ime chi t tava manyave vep ete bhiyosi mahi

Ya t Indra vajr in qiasi Vritrari Marutvi n avadhih

Na vep asi no tanyo ti Indroh“

: Vritrah vi bi bhoyot

Abhi onori vajroh i yosah sahasro -bhrishtih i yo ta

Yo t Vri trari tava cho a;anifi vojreno sofi ayodhayoh

Ahizi Indrajighi iisatoh divi te bodhodhe savoh

laudant eum v iginti ; centum e um iterum iterumque ce lebrant ; Indra sa

crific ium paratum est, manife stons ipsius dom inium .

1° Indras Vritra po

tentiam fregit, te lo suo Vritra: telum vincens magnum est illud ejus robur ;

Vritram qunm ne casse t , aquas dim isit, manife stons & c . Ha c quoque

terra ccelumque magna tuum ad iram contremebant form id ine , qunm , Indra ,

telige r! vigore Vritram occ ideres, Marutibus stipatus, manife stons tuum

dom inium .

13N on trem ore , non strepitu Indram Vritras te rrnit, quam enn:

sagitta fe rrea , m ille cuspidibus acum inato, peteret, manife stons ipsius dom inium .

13 Qnum Vritram , tibique injectam m issile gjus, te lo tuo re pel

leres, tunc tuum , Indra !Ahim occ isuri, in ca lo versubotnr robur, mani

160 LIBER PRIMUS .

LECTIO SEXTA .

HYLHVUS VIII . [ LXXXI.]

LXXXI .Indrah madi ya vavridhe savase Vyi trahi nribhi]:

Tori i t moho t- su ijishu o to i ti arbhe hovi mahe sah vijeshu p ro nah avisha t .

a Asi hi vira senyah asi bhi ri p ari -dadihAsi dabhrosyo chit vridhoh yajami ni ya sikshosi sanvo te bhi ri te vaso .

3 Ya t ut-îro te ijoyoh dhg‘ishnave dh

'

iyo te dhoni [dadhah.

Yukshva mada—chynti har?Icomhanah ka :i vasou dodhah osmi n Indra vasau

4 Kratvi mohi n onu-svot bhîmoh i vavridhe sarah

LXXXI .

1 Indras, Vritra occ isor, gondii et vigoris obtinendi caussa laudatus e st

v iris : illum sane in magnis cortom inibus, atque eundem in parva dimicotioneinvocamus : i lle in pra liis nos protegito .

3 T enim ,heros !e s agm inis

instar ; e s magna opulentia debe llator : es porvi quoque viri amplificator ;

sacrificanti largiris, et l ibanti ; amplo tibi est opulentia .

3 Qnum fiunt

pra liu, tune v ictori acquiruntur opes : junge corroi equos, hostium superb iam

frungente s, fulvos : quamnum occ isurus es? quamnum opulentia dahis?

nos, Indra !opulentia dare ve lis. O pere magnus, post libaminis potum ,

CAP . X I I I . H. V I I I .] LECTIO SEXTA . 161

fi v aam mà fi mmeft ai î ùsm ì i smmin5

Sriye rishvoh up i kayoh ni sip ri harivi n dodhe hostayoh vajrafi i yosafi .

5 Ap ap rau p i rthivam rajah bad badhe rachani d ivi

N a tvi - vi n Indro hah chana na ji tah na janishyate a ti visvofi vovalcshi tha . (l)6 Yah aryah mar ta - bhojanafi p ari

-dadi ti d i sushe

Indrah osmabhyafi ,si/:sho tu v i bhoja bhi ri te vaso bhalcshiyo tava ri dhosah.

7 Made mode hi nah dad ih yi thi gavi fi nju-lcro tuh

Sofi gg‘ibhi yo puru sati ubhayi hostyi vaso sisihi ri yah i bhara .

8 M i doyasva sute sachi govase si ro ri dhase

Vidma hi tvi p uru-vosnfi op a ki mi n sosg

‘

ijmohe atha nah avi ti bhava .

horrendus Indras auxit robur nostrum ad salutem nostram, conspicuus,pnlchro naso pra d itus, fulvis equis vectus, in prop inquis collocav it manibus

telum fe rreum .

3 Im plevit terrestrem ae rem splendore’

suo ; fixit lum ino

in ca lo : non tui sim ilis, Indra !quisquam , ne que natus, neque nasc iturus

e st universum mundum sustentas.

3Qui dom inus m o rtali idone um c ibum

largitur sacrificanti , Indras nobis cibum dato : d ispertire multas tuus div itias, ut fruar tua opulentia .

7 In quovis enim gaud io ; quo ob libamiao ipsi

parata aflicitur , nob is dator est arm enti vaccarum , rec to fiac iens : prebendemultas centuplice s utroque manu divitias nobis largiendos ulacre s redde nos ;

opes offer nobis .

3 Guude parato libamine, coram adstans, rohoris nostri et

opulentia caussa , heros !norimus enim te multas ope s possidentem ; ad te

2 T

162 LIBER PRIMUS .

HYMNUS IX . [ Lxxxu .]

9 E tc te Indro jantovoh visvofi p ushyanti vi ryafi

Antah hi khyohjoni ni fi aryah vedah ad i sushi fi teshi fi nah vedah i bhara

LXXX I I .Up o su srinuhi girah Mogho

- van mi o ta thi h- ivo

Yud i nah si nri ti—va tah karah i t arthayi se i t yojo nu Indra te harî .

a Ahshan am'

imodonta hi ava p riyi h adhi sha to

Astosho to sva - bhi navah vip ri h novishthayi ma ti

3 Su-sandri,sofi tvi vayafi Maghaman vondish'

imahi

P ro ni nam p urna- vandhuroh stutah yi hi vasi n onu

de siderio nostro applicumus ; itaqne nob is prote c tor sis .

9 Hi tui fi111 ,

Indra !omnem ungent desiderab ilem oblationem : tu quidem dom inus nost i

opulentiam quae apud hom ines non sacrificantes e.vstat illorum nobis d i

v itias offe r.

LXXXII .Attentns utique aud i cantilenas,Maghavan! hand scous atque antehac

quando nos sinc e ro sermone pra ditos foc is, statim de sideras illum laudem

nostrum ; junge celeriter, Indra !equos tuos fulvos .

3 Laudatores tui cibo

fruiti sunt et exsulturunt ; cura corpora suo inclinorunt ; celebrarunt te luc id i

votes landantissimu proce ; junge & c .

3 Omnia bene consp ic ientem te nos,

Maghavan !loudemus : certe , op ibus plenum currum tecum habens, cele

LIBER PRIMUS. [Sncr .

W HWIIWCIU=rt :

q à'

tq î iî q q trzq q taa an : qqi aflm àq ma fi l

a Ap uh na devih op a yonti hotriyofi avahp a,:yonti vita tafi yo thi rajah

P ri cha ih devi sohp ra nayanti deva-

yufi brahma»p riyafi joshoyante vari h- iva .

3 Adhi dvayoh adodhi h ulcthyafi nachah yo to-sruchi mithuni yi sap orya tah

Asafi -

ya ttah vra te te kel:eti p ushyo ti bhadri soldi]: yajomi ni ya sanvo te .

4 At Angiri h p ro thamafi dodhire vayoh iddho - agnayoh samyi ye su-lcg‘ityayi

Sorvafi P ane]: sofi avindanto bhq;anam a,:va-vontafi go

-montafi i p a,:ufi norah.

5 Yajna i]: Atharvi p ra thomah p o thah ta te to tah si ryahm a ta-

p i h venah i ajani

Agi h ija t Usoni Ki oyah sochi yomasya ji tafi omritom yaji mahe.

tiore , oceanum nuda ve lut unde cunque , sap ientiam conferentes .

3 S icut

aqua pelluc ida de scendunt in suorifica toris pateram , ita dii de orsum prosp i

c iunt , d iffusum velut solis lum en : orientem versus d ii ducunt pateram deos

de siderontem libam ine re ple tam illum appe tunt, proc i velut .

3Duobus sa

optasti contabilem precem , parata vaso habentibus, gem inis, qua te

vene rantur : sacrificator, a nem ine lacessitus , in ce remonia tua comm oro tnr

et c re sc it : exim iam robur conceditur sacra obe unti. libanti . Statim An

girasida prim um purubant sacrificalem c ibum , qui accenso igne instruc ti

erant propter ceremoniam be ne pe rfic iendam : omnem Panis nonc isce bantur

penum cum equis et vacc is, atque oliud pecus, v iri .3 Sacrific iis Atharvan

primus vins vaccarum paruve rot de inde sol, sacrorum protector ornatus,

ortus e st : Atharvan vaccas obtinuit ;Usanos, Kavis filius, coram op itulaturus

aderat ; Asurarum cohibend i caussa natum Indram immortalem veneramur.

LECTIO SEXTA.165

a i :a°

r=î q à xrà nm afivfiq qgî î n

6 B arhih vi yo t su- ap atyi ya vmyote orkah vi slo/curi i -

goshute divi

Gri c i yo tra vadati ki roh ulcthyah tasyo it Indrah abhi-p i tveshu ranyat: .

LXXX IV .

Asi vi somah Indro te ;ovishiha dhrishno i gahi

À toi prinaktu indr iyafi rajah si ryah na ro,:mi - bhih.

a Iudran'

i i t har?vaha toh op ratidhrishia—sovosam- N

B ish:g:am cha stutih op a yojnafi cha mi nushi ni m .

3 A tishtho Vyi trahan ra thofi yuhti te brahmani har'

i

Arvi ch'

inofi su te manoh gri ci krinotu vognuni .

Sive qaum stragulum , ceremonia egregium prolem conferentis caussa , pu

rificatur, sive quam sacerdos carm en rec itat lucente in sacrificio, lap is qunmre souat

'

, laudator velut hymnos conens, hnjus sane Indras in oble ctutionihus

goude t .

LXXXIV1 Paratum e st Iibamen, Indro !tibi ; fortissime v ictor!veni : im ple to te

v igor , aerem solve lut rad iis .

3 Iadram illum fulv i equi vehunt, inv ic to ro

bore gaudentem , e t ad vo tum laude s, e t ad sucrific ium ub hom inibus p a

ratum .

3 C onscende , Vritra occ isor!currum juncti tibi sunt prece fulviequi huc conversam bene tuum m entem fac ito lap is c elebrando sonitu .

2 U

166 LIBER PRIMUS.

4 Imofi Indra sutofi p iba jyeshthofi omartyofi madafi

.Sukrasyu tvi abhi aksharon dhi ri h ri tosya sodane .

5 Indr i yo nunam archa tu ukthi ni cha brovîtano

Suli h ama tsuh indavahjyeshihafi nomosyo ta sahah. (6)6 N akih tvo t ra thi - tara]: har?yo t Indra yachhoseN akih tvi onu mojmani nakih su- osva]: i na3e .

7 Yah ekoh i t vi - daya te vaso marti ya d i ,:usheÎgi nah ap ra ti-slcutah Indrah onga .

8 Kod i mortafi ori dhasafi p od i kshump afi- iva sp hura t

Kod i nah susruva t girah Indrah ango .

Hunc , Indra !paratum liquorem bibe , egregium , immortalem , exhilaran

tem : puri libaminis ad te pervene runt gutta , socrific ii in dom ic ilio .

3 In

dra c ele rite r honorem p ra stute , pre ce sque rec ita te : parati exhilarent eun:

liquore s ; egregium vene ram ini vigorem .

3 Nem o est te po tior auriga ,

Indra !quam fulvo s equos corroi jungis : nemo tui sim ilis est fortitud inenemo , bonis licet e quis instructus, te ussequutus e st .

7Qui so lus dispertitnr the saurum m ortali ipsum colenti , dom inus, cu i

nemo c ontrod ic it, Indras est ; che ! 3 Quando mortalem nullo sacrific io

perfic ientem , pede fruticem ve lut, contere t quando nostras auscultab it

168 LIBER PRIMUS .

q ì èît : q ì îàaq fìrà i WWII

WWqànvm16 aì ara gà gfi m î flîzî fîfì î

'

îì rà ìnfìlà î évflqî l

q: îsà î s qà à fì mq aìì fmà q =q fîr=à à slfà iWa…t :ì fq m a =à ai ama n

qîî a fî flî ì sfi'

w qàî am qa m nafi xjàfi‘

l

fi ì ì m a : q sw aà s qi txîq à qî fi à a gì q zn

I chhon o ,:vasya yo t sirahp arva teshu op a-

;ri tofi ta t vido t Saryani - vuti .

Atro aha goh amunvo ta ni ma tvashiuh op îchyafi i tthi chandromaso]: grihe . (7):6 Koh adya yunlcte dhuri gi h ritusya simi - va tah bhi minoh duh- hrini yi n

Àson- ishi n hritsu-aso]: mayoh—bhi n yah eshi fi bhri tyi fi g‘inadha t sahj ivi t .

:7 Koh îshute tujya te huh bibhi ya koh ma i sa te santafi Indrofi koh anti

Koh toki ya ka]: ibhi yo nta ri ye adhi brava t tonve koh jani ya .

1 3 Koh Agnifi îtie havishi ghri tm a srochi yaji to i rito - bhih dhruvebhihKasu mi devi h i vahi n i ,:u homo koh mai so te vi ti - hotra]: su-devoh.

occ id it nonagies novem . Qua rens equi quod fuerot caput, in montibus

sepositum , illud reperiebat in Soryunévontejluvio.

13 Ibi sane radii solares

inveniebant lucem so lis, noctis caligine ope rtam , ita colon: percurrentis luna

in dom ic il io .

1 °Quisnom hod ie jungit temoni Indra: profic iscentis equos pr0 perunte s ,

robustos, splendidos, invic to furore pra ditos, in fronte sugittis urmatos.

hostium cordo ferientes, la ti tia auc tore s sacrificator qui illorum vectionem

laudat, is vivat .

17 Quis fugit?quis la ditur quis tim e t?quis nov i t Iadramprope ve rsautem quis pro filio , quis pro elephanto aut pro the suuro Indram

invocot? pro suo ipsius c orpore quis, aut pro fam ilia suo ? 13 Quisnom ,

Indram conciliaturus, Aguim laudat obloto sacrific io et butyro patero sacri

fi ca is supplice t anni temporibus certis : cninam d ii udvehunt celeriter opolentiam cele brandum quisnam novit Iadram, sacrificiis instructus, foventibus

LECTIO SEXTA. 169

w a q $ qfifoà ì q z q îq s q ffi ì

q azr qì q q q =q fîa affià=azqq îfirà q q z 11

m à tmìfq m q sq zî'

q î s‘v'

mw mm 1

Fa m a q m fi nî fem q fi a£fi m m nbu

CAPUT DECIMUM Q UARTUM .

HYMN US L [ LXXXV. ]

HàWà î fî fiî î qgàì mîrgm qq q : gî aq zWÈWÈTÎÈ'

ÙWZÈFIWÈ ZWUSZIWa fi m î afîwwwaa fzfì xmî fl a îaî nazn

aà= h qrà a aq =a î fiî q sfì rfi î tqfì rì qfàînq t zn

l9 Tvafi anga p ra ,saiisishah davah savishtha martyam

N o tva t anyah M agha- van osti mord iti Indra bravimi te vochoh.

M i te r i dhi iisi mi te i toyah vaso asman kadi chono dobhan

Visc i cho nah up o-m imihi mi nusho vasi ni charshoni- bhyah i . (8)

LXXXV .

P ra ye sumbhantejanayoh na sap tayah yi man Rudrasya si navoh su- da iisusa’:

Rados?hi Marutah chakrire vridhe modanti vi ri ]: vida theshu ghrishvayah.

Te ukshiti so]: mahimi nafi i yo ta d ivi Rudr i soh adhi chokri re sadoh

Archantoh orkafi janayantoh indr iyafi adhi sriyah dodhire P _

risai -mi tarah.

dns gaudens?19 Tu , he us collauda mortalem , luc idus, robustissim e !non

pra ter te alius, Maghavan !e st la titia dator ; Indra !enunc io tibi precem .

3°N on tua divitia , non tuo auxilia, dom ic ilii largitor !nos unqnam pe riresinaut omnesque nobis sapientibus largire opes, hom inibus favens

LXXXV.

1 Q ui nitent m uliere s ve lut in incessu suo, M arntes m eante s, Rudra fili i ,

claris fac inoribus illustre s, (ca lum enim e t terrom Marnte s fecerunt ompliora ,

goudentque heroe s socrific iis, eversore‘

s,)3 i idem , e lce ti, m agnitudinem

nuoti sunt; in ca lo Rudra filii sibi pororunt sedem : ce lebrantes celebrandum2 x

1 70 LIBER PRIMUS. [Sam .

3 Go-m i torah yo t subhayonte anji - bhih toni shu subhri h dodhire viruhma ta]:

B i dhante vi,:vofi obhi -mi tinafi ap o vartmi ni eshi fi unu rîya te ghg'itufi .

4 Vi ye bhrijante su-makhi sah rishti- bhihp ro»chyavoyontah achyuti chit q'

asi

Monahjuvoh yo t Murata]: ra theshu i vrisha- vri ti sah p risha t

'

ih ayugdhvofi .

P ro yo t ra theshu p risha tih ayugdhvufi vije adrifi Marutah rui hoyonta]:

Uta arushosyo vi syanti dhi ri h charma - iva udw bhih vi ndanti bhi ma .

6 A vah vahanta sop toyah roghu-5yudah raghu—p o tvi nu]: p rajigi ta bi hu- bhih

S i do tu i barhih ura vahsudoh kri tafi mi doyadhvofi Moruta]: madhvohondhosah,

7 Te avardhonta sva - tavasohmahi - tvani i ni kafi tosthuh ura chahrira sudoh [(Q)

Indram, procurontes robur insigne , dom inio nacti sunt Prisnis 11111 .

3 Terra

fil ii qunm sese decorant ornamentis, in corporibus suis nitid i gestant splend idos ornatus : repellunt quemv is inim icum ; in tram ite eorum post ipsos manat aqua . Qui splendent, bonis sucrific i is culti, ensibus suis prosternente sres non caducos quoque , vigore ; qunm vehiculis maculatus cervos junxistis,Marnte s !m entis instar ve loces !pluviam efi

'

undere odsue ti! 3Qnum veh i

culis maculatus cervos junxistis, Marntes !c ib i caussa unhem conc itunte s,

tune luc ido sole coram stillunt guttas, cutem velut aquis hum e ctant terram .

3 Vo s advehunto veloce s cervo , celeriter incedente s c ito vo lante s accedite ,

dona ferentes manibus : considite in stragulo ; amplo vobis sede s facto est ;

satiam ini, Marntes !dulc i c ibo .

7 Illi invulnerunt, sua fortitudini confi

dentes, magnitud ine ; ca lum udierunt, ibique am plum sibi fecerunt sedem

1 72 LIBER PRIMUS .

Yi vah ,sorma ;osami ni ya santi tri -dhi ti ni d i sushe yachho to adhi

Asmabhyofi ti ni Morutoh vi yonta royifi nah dha tto vrishanoh su- vîrofi . (IO)LXXXVI .

Marutahyosyo hihshaye p i tho divah vi-mahosah sah eu-

gop i tamahjonah.

Yajna ih vi yojna—vi hasah vip rasya vi ma tîni fi Marutahsfinoto havofi .

3 Uto vi yosyo vijinah onu vip rafi a taksha to sahganti goma ti vraje .

4 Asya vi rasya barhishi sutah somah divishiishu ulcthofi madoh cha gasyo te.

5 Asya sroshantu i bhovah visvi hyah charshanîh abhi si rofi chi t sasrushîh ishoh.(l1)6 P i rvîbhi]: hi dadi ,:imo ,

:aro t—bhih Morutah vuyofi ovoh-bhih chorshanîni fi .

Qua vobis gaudio sunt, laudanti concedendo, triplic i fundamento nixa, ca in

cultorem conferte : nob is eu, Marnte s !largim ini ; opulentiam nobis dute ,

votorum eXpletores forti progenie claram .

LXXXVI .Marnte s !cujus sc ilice t in dom ic ilio b ibitis, de ca lo venientes, splendidi!

:s c laris tutoribus guudet hom o .

3 Et in°

sucrificiis, sacra aufercntes estate

Marnte s e t vatis pre cum aud ite invocationem .

3 Atque cujus sacrificantis

sacerdotes, c ibo gandentes, prov idam M arutum cohortem a ttentam fecerunt,

is perge t ad vacc is plenum stabulum . Hujusce fortis viri in stragulo

paratur Iibam en diebus socrific is ; prece s la tificansque potus lauduntur .

3 Eundem auscultanto Marntes huc conve rsi, cunc tos qui hom ines inimicos

antecellit, e t ad laudatorem perveniant cibi .3 Multis quippe vos coluimus

CAP . xIv . H. II I .] LECTIO SEXTA. 1 73

HWfiWÈWWÎH WWE…“

W fl î ( zràqw sî qnqq n fi a mmw àaa : n

9 qà aîq ìq qq q m îq sqîi q fàa m 1WWW: :

axfi fi :q àa q fi vh s qîfass=irqqtq fìrnî sn

HYMNUS III. [ LXXXVIL]

Su-bhago]: so p royajyova]: Morutoh ostu mar tyah yosyo p royi iisi p orsho tho .

Sasami nasya vi norah svedasya sa tya-

;uvasah vida ki masya vena tah.

Yi yafi ta t so tyo-gavosoh i vih kurta mahi - tvani vidhya ta vi-dyuti Rukshoh.

Gi ha ta gohyafi tamah vi yi to vi,:vofi o trinofi jyoti]: kur ta yo t u,:masi . ( 12)LXXXVI I .

P ro - tvokshosah p ra - tavasah vi- rapsinoh oni no ti h avithuri h r:j'

ishinahJ oshia- tami sah nri - tami soh unji - bhih vi i nojre ke chit usr i h-iva stri- bhih.

a Up a- hvareshu yo t achidhvafi yayifi vayoh- iva Marutah keno chi t p a thi

Schotonti op a vah ra theshu i ghritofi ukshota madhu-v arnam archo te .

unnis, Mat ute s !no s, odjuti ouxiliis vestris, qui omniscu e stis .

7 Fe lix isesto m ortulis, sacrific iis dignissim i Marnte s !cujus c ibos vobis oblatos acc i

pitis.

3 Viri cloro robore pra diti !hominis laudantis et sacro in opere su

dontis conced ite votum , desiderantis .

9 Vos illud . c loro robore pra d iti !

m anifestate ; po testate vestra elucente occ id ite Rakshasem .

1° O cc ulta te

occultandam caliginem ; repellite quemvis inim icum ; lucem e ffic ite quam

exoptam us .

LXXXVII .

1 Eversore s hostium , robusti , varie c lamantes, non fracti, non separat i,lance sacrifico culti, summ o honore habiti, duce s m axim i

,o rnam entis d i

gnoscnntur, rari lucis rodii ve lut, qui stellis efiunduntur .

3 Perviis in locis

qunm collegistis m eantem nubem, av 1nm Instar, Marntes !quolibet tram ite

2 Y

1 74 LIBER PRIMUS .

à afiaà qq î :mm q : a q q fàî q qaq ra qaq z u

HÈWWWJ TÈWWÙTTÉHMm qwfi î ìì xm firq zq rîq q rm qa urzn

fi g: qaw amm qq rqfq ths i q fèreî q favrrfà î nsn

fi aà à mgfi: :àfi rfi faì à d ì afi m oqfi nm n

àWrfiq cfimfi@îqì fi ammxawu:ymaun

3 P ro eshi fi ajmeshu vi thuri - iva rg'

o te bh i mih yi meshu yo t ha yonja te subhe

Te k filayah dhunayah bhr ijut-rishtuyah svayafi mahi - tvofi p onuyanta dhi toyuh.

4 Sah hi sva - sri t prishat-osvo]: yaoi gunah uyi

"igi nah tavishi - bhih i

Asi sa tyoh rina-

yi vi anedyah usyi h dhiya]: p ro -aviti a tha vrishi ganah.

5 P ituh pro tnasyujanmani vadi masi somasyajihvi p ro jigi ti chakshas i

Ya t ifi Indrufi sami rikvi nah i yo ta i t i t ni mi ni yajniyi ni dodhire .

5 S r iyase kafi bhi nu- bhih sofi mimikshire te rasmi - bhih te p'

kva - bhih sukhi dayahTe vi si -mantah ishmino]: abhîravah vidre p riyasya M i rutosya dhi mnah. ( 13)

incedentes, pluviam em ittunt aquarum the sauri vestris curribus ; aquam e f

fund ite m elli sim ilem homini vos colenti . 3 Illorum comm oventibus nubium

c oacervotionibus trem it terra , sejunc to ve lut o marito mulier , qunm nubes

colligunt, lim pida pluc ice gratia : illi joconte s, concussore s , corusco orma

habente s, ipsi potentiam suam de c larant quassotore s . Tu enim , sponteincedens, maculatis cervis vectus, juvenis ]l/[ orutum ca tus, hnjus terra do

m inus, viribus c inctus, e s verax, o deb itis nos liberons , non v ituperondus,

hnjus ce rem onia pro tec tor, atque pluviam dans ca tus .

3 Pa tris nostri

antiqui ob o riginem ha c loquim ur ; lingua proced i t, libam inis laude : qunm

illum Iadram in opere ipsius laudante s adorirentur, sta tim nom ina soc ri

ficalio nacti sunt .

3 Ut conspicere tur, aquam cum luc entibus efi‘

nnde re cn

piehant illi Marntes radiis iidem loudantibus sacerdotibus culti , egregio

sacrificio fruentes sunt i idem ,cantu ce lebrati, meante s, t imoris expertes ,

potiti sunt grati , Marutibus sacri dom ic ilii .

1 76 LIBER PRIMUS . [Su r . I .

m m à q srîì : gvai q îq vî xrfì rmqà q fn… n oi…m n n

HYMNUS V. [ LXXX IX.]

5 E to t tya t na yq anam ocheti sosva]: ha yo t Marutah Gotumah vah

P a,:yan hironya- chakri a ayah-daiishtri n vi - dhi vata]: vori hi n.

6 Eshi syi vahMara tah onu- bho rtrî p ra ti stobha ti vi gha tah nu vi ni

Astobhoya t vrithi usum onu svadhi fi gobhastyoh. (14)LXXX IX .

Anah bhadrih kro tavah yonta vi;va tah odabdhi sah ap ari—i ti suh ut—bhidah

D evi ]: nah ya thi sadafi i t vridhe asan ap ra- i yuvah rakshiti rah d ive-d ive .

Devi ni fi bhadri su«ma tih riju-

yafi ifi devi ni fi ri ti]: abhi nah ni vorta ti m

D e vanam sakhyam op a sed ima voyafi devi h nah i yuhp ra tirantuyzvase .

sursum levorunt pnteum ad bibendum .

3 Hicce , ille veluti, hymnus pe rc i

pitur, quem rec itav it Gotumas vobis,Marntes !c ernens vos oure is vehicu

lorum rotis instructos, ferreos enses habentes , ultro c itroque cursante s,

e xim iorum hostium necatores .

3 Ha c isto laus, Marnte s ! vobis d igno ,

celebrat vos, laudant is velut cantileno : celebrav it vos fac ile b isce versibus,

post c ibum in m anibus nostr is o vobis collocatum .

LXXXIX .

1 Ad nos felice s c eremonia perveninuto , undecunque non turbata , non

inte rrupta ,hostem frungente s, ut dii nob is semper saluti sint, non d isco

dentes, pro tegentes nos de d ie in diem .

3 De orum faustus favor, re c titn

dinem omantium deorum donum apud nos commore tur : deorum auxilium

LECTIO SEXTA . 1 77

3 Ti n p i rvayi ni-vidi hi mohe voyofi B hagafi M itrafi Ad itifi D akshafi Asridhofi

Aryamonafi Varunofi Somofi A,:vini Sarasvati nah su- bhagi maya]: karo t.

4 To t nah Vi tah mayoh- bhu vi to bheshajufi tat mi ti P rithivi ta t p i ti DyouhTo t gri vi na]: soma—so ta]: mayoh-bhuvo]: to t Asvini syinutofi dhishnyi yovafi .

5 Tafi iri nafi joga to]: tosthushi h p o tifi dhiyofi jinvafi avose hi mahe voyafi

P i chi na]: ya thi vedusi fi osa t vridhe rakshiti p i yuh adabdhah svo3toye . (15)6 Svasti nah Indrah vriddha

-

yrovi ]: scosti nah P i shi visvo -vedi hSvosti nah Ti rkshya]: arishia- nemih svasti nah B yihasp a tih dodhi tu .

7 P risha t- ogvi h Morotoh P rirni-mi torah ,:ubhafi -

yi vi nah vida theshujagmayah

obtineomus nos ; du nostrum a totem producont ad v ivendum .

3 Illos an

tiqua prece invocomus nos, Bhagam , Mitram , Ad itim , Dakshum , Asridham ,

Aryamanom , Vurunum , Somam , Asvinos : Sarasvati nobis fortunato gau

dium parato . Illud nobis Vàyns salutiferum adfluto medicamen, illud

ma ter Te rra , illud poter C a lus, illud lapides, libam ini parando inservientes,gaudium pra stontes ; i llud , Asvini aud ite , med itatione colendi !vos .

3 Il

lum regem , fluxarum et stab ilium rerum dom inum , ceremoniis conc iliandum ,

auxilio vocamus nos : Pùshon,sicut nobis d ivitiarum incremento consulem

est, servator et tutor sit, illa sus, sa lutis nostra: gratia .

3 Salutem nobis

Indras magna gloria gaudens, salutem nobis Pùshan omniscius, salutem

nobis Triksha filius, integris rotarum orbibus pra ditus, sulutem nobis

Vrihaspotis tribuito .

7 Maculatis cervis tanquam equis vec ti Mar ntes

2 2

178 LIBER PRIMUS. [S….

HYMNUS VI. [ xc ]

I nzjaîaî à ì at 0h filà awq fàafi ì 3PÎ‘TTÌ'

33HTSÌ EITWAgnijihviìh manavah siira - chakshasah vi;ve nah devi h avasii iì gaman iha .

8 B hadra1'

ii karnebhih grinuyc'

ima devi h bhadraiii p agyema akshwbhih yajatr iihS thira ih angaih tustu-vàiisah tanùbhih vi a;ema dw a- hitaiìi ya t &yuh.

9 .Sata iii i t nu saradah anti devi h ya tra nah chakra jarasaiìi tanùniìmP utràsah ya tra p i tarah bhavanti mii nah madhyiì ririsha ta à

'

yuh gantoh.

Adi tih dyauhAditih antarikshan'

i Ad i tih m i tà sahp i tti sah p atrahVigve devi hAditihp ancha jani h Ad i tihjiitazì Ad i tihjani - tvaiii . ( 16)

XC .

Ryu-ni ti nah VaranahM i trah nayatu vidvàn Aryamà deva ih sajosìzàh.

Prisnis film, pulchre incedentes, sacrific ia adeuntes, Agni tanquam linguautentes, sapiente s , so l is instar luc idi , omne s nobis d ii auxil io veniant huc .

3 Rem felicem auribus audiam us, d ii !felicem videamus coulis, sacris co

lendi Validis m embris ct co rporibus gandentes, vos laudante s, perfrixam ur

v itaa spatio , quod a d iis conce ssum est . 9 Centum sane anni c oram nobis

dati sunt, d ii !Quando fe c istis senium corporum nostrorum , filii qunm nobis

sustenta tore 3 adsunt, ne no stram in m ed io prwc idatis v itam , priusquam

c lapsa fue rit . Ad itis est ccnlum , Adi tis est aer, Ad itis est m ate r, eadem

est pater, eadem filius ; omnes dii sunt Ad itis, et qu inque tribus Ad itis est

natum , Ad itis est nasc iturum .

XC .

lRecta duc tione nos Varunas et Mitras duc ito sapiens, et Aryaman

180 LIBER PRIMUS.

a rus m . [xcr ]

XC] .Tvafi Soma p ra chiki tah manishc

'

ì tva1'

ii ra;zshthafii ann nes/ci p ant

Tava p ra-ni ti p itarah nah indo daveshu ra tnaiù

'

abhajanta dhiri h.

Tvai:i Soma Icra tu—bhih cu- Ìcra tnh bluîh tvar'

ii da kd ta ih cu-dakshah vigna-nedahTva in

“

vriahà vrà ha- tvebhih mahi- tvi dyumnebhih dyuntni abhavah nri-chakd ziih.

.Ha'

jnah nn te Varunasya vra tc'

ini briha t gabhira1î tava Soma dhàma

$ uchih tvan'

î asi p riyah na M itrah dakshàyyah Aryamà- iva asi Soma .

4 Yii te diuîmì ni divi yi pfi thivyìì iii yi p arvateshu oshadhîshu ap-cu

Tebhih nah vigwa ih eu-maniih abelan riijan Soma p ra ti havyii gribhiiya .

XGI.

Tu, Soma !cognitus cs mente nostra, tu rectissimam nos ducia viam ;

tuo ductu patres nostri, liquide !inter deos thesaurum obtinuerunt cordati .

2 Tu, Soma !sacris fe lic iter operans eras, tu roboribus tuis robustus, om

nisc ius, tu votorum expletor inter vo ta explenda, magnitudine gauda zs,

inter sacrific ia sacro c ibo abundans eras, viris divitias indicans .

3 Regis

ve lut Varunae tua sunt facinora magnum et sublime tuum , Soma !est robur ;

purificator tu e s, dilec tus ve lut Mitras amplificator, Aryaman ve lut, e s,

Soma ! Qnm tibi vires sunt in coalo , qua: in terra, qua in montibus, plantis, aquis, us omnibus utens, favous nobis, non iratus, rex Soma !sacrific io

n. LECTIO SEXTA. 181

Toan'

i Soma asi sa t-p a tih tva 1'

ii rajii nta Vyi tra -hà tvar'

ii bhadrah asi kratuh. (19)Tvafi cha Soma nah vasahjivà tufii na maràmahe p riya - stotrah vanasp a tih.

Tvarì Soma mahe bhagazì tvaiii yiì ne ri ta-

yate dakslza iii dadhiiszy vaw .

Tvaiìi nah Soma visva tah raksha ràjan agha-

ya tah na rishyet tvà- vatah sakhà .

Soma yiih te mayah- bhuvah ùtayah santi dà;ushe tiibhih nah avitiì bhava .

Imafii yajnav'

ìi ida 1'

n'

vachahjujushànah up a-àgahi Soma tvan

'

ì'

nah vridhe bhava .(20)Soma gih- bhih tvi vayafi vardhayà

'

mah vachahmidah eu-mg‘ilîkah nah visa .

Gaya—sp hà

'

nah amiva - Ìzà nasa- vi t p ushti—vardhanah su-mi trah Soma nah bhava .

Soma rarandlzi nah hrid i giivah na yavaseshu maryah- iva sue okye.

acc ipe .

5 Tu, Soma !e s p iorum dom inus, tu rex a tque Vritra: occ isor, tu

felix cs ce rem onia . Tu quoque ,Soma nobis es vitae fous ; si velle s, non

m oreremur, amans laudum , plantarum dom inus. Tu, Soma !seni , tu

juveni sacris intento amplum o pulentiam largiris ad v ivendum .

3 Tu nos,

Soma ! quovis se rva pe rnic ioso , luc ide Non perierit soc ius dei tib i sim i

lis .

9 Soma !quae tibi laatificantia auxilia sunt , cultori concedenda , iis nobis

protector sis . Hoc sacrific ium , hanc precem grata habens, veni Soma !

tu nobis increm ento consulem sis. Soma !prec ibus te nos amplificamus,

precum guarì ; favens nos v isita . O pum am plificator, morborum averrun

cus, thesauros cognoscens, prosperitatem augens, bonus am icus, Soma nobis

sis . Soma !gaude nostro in corde, vaccas ve lut inter gram ino , mortales3 A

182 LIBER PRIMUS.

14 Yah Soma sakhye tava rarana t deva mar iyah tan”

: dakshah sacha te kavih.

15 Urushya nah abhi- ;asteh Soma ni p àhi a ìihasah sakhii su—sevah edhi nah. (21)1 6 À pyàyasva sar

'

ii eta te visva tah Soma vrishnya iìi bhava vijasyo sa iìi-go the .

1 7 À pyàyasva mad ia- tama Soma visvebhih an,m- bhihB hava nah su;ravah»taniah calchi vridhe .

1 8 Sab”

: te p ayà iisi sa1'

n“

n yantu viìjiih saiìi vrishnyàni abhimiìti- sahah

À-

pyà'

yamiìnah amg‘i tiìya Soma d ivi sravìiîisi tt t

- tanni ni dhishva .

I9 YZ: te dhàmàni havishà'

yajanti tà te vi;vìi p ari- blnîh asta yajnarìGaya

-sp hiìnahp ra- taranah su-vi rah avira—hà p ra chara Soma duryì n.

ve lut sum dom i . Luc ide Soma !qui consortio tuo gaude t mortulis, e i tu

faves, deus fortis et sapiens. Serva nos ab imprecatione , Soma !pro tegenos a sce le ro soc ius salutifer sis nobis. Cresce , convenito tuum unde

cunque robur. Soma !sis nobis ad c ibi impetratianem .odjutor . Cresce ,

laatissim e Soma !omnibus geniculis ; sis nobis optimo c ibo instruc tus so

e ius, incremento nostro consukns . Te lacte : adeunto , te c ibi , te vires,

hostium dev ictor !crescens, nostre immortalitatis caussa , Soma !in ote loc ibos egregios largire nobis.

‘9 Quos tuos splendores oblatione colunt, i i

splendores tui omnes c ircumdanto sacrific ium : opulentia amplificator, ser

vator, fortibus viris pra ditus, inim icorum occisor, veni, Soma !ad nostra

LIBER PRIMUS. [Su r . I.

HYMNUS vm . [ X CII. ]

XCII.

E trîh u tyàh Ushasah ketuiii akra ta p ùrve ard/ze rajasah bhanum anya te

IVih-kr inviiniih àyudhàni- iva dbrishnrzvah p ra ti gàvah arushih yunti mà'

tarah.

Ut ap ap tan aruniih bhànavah vy itluî su- iìyujah arush'

ih giih ayuksha ta

Akran Ushasah vayunc'

ini p ùrva- thii rusantaiii bhà

'

nur'

ii arushih asisrayuh.

3 Archanti nà'

rih ap asah na vishti- bhih samànena yojanena p arà- va tch

Isha iii vahantih eu- kyi te su-dànave visvà i t aha yajamì nàyo sunva te .

4 Adhi p esàfis i vap a te nritììh- iva ap a ùrnute vakshah asrd- iva bavjahafi

Jyotih visvasma i bhuvaniiya krinva t'

i gì vah na vraja iii vi Ushiih Evar tamah.

XCII .

lHa ista Aurora lucem fecerunt : orientali in parte ca li lumen mani

fe stant , ornante s omnia, sicut arm a ornant strenui pugnatores, luces splendentes prodeunt, genitrices mundi . Sursum tendunt rutili rad ii sponte ;fac ile jungendas rutilas vacoas junxe runt currui fecerunt Aurora m ente s

c onsc ias, pridem velut ; coruscans lum en solis rutila Aurora: vene rantur .

3 Aerem colunt Aurora dom inatrice s perm eant ibus luminibus suis, pugnace svelut milites, uno e odem que actu usque ad longinquam regionem ; c ibum

vehentes viro pio , be ne sacrificant i, cibum omnigenum sane viro sacra

obe unti , l ibanti . Tenebras d issipat Aurora, saltatri x veluti ; revelat pe c

tus, fulva sicut vacca uber : lucem universo mundo largiens, vacca ve lut

CAP . x i v . H. n n .] LECTIO SEXTA.

M m 31î fìlfà'

fif‘s'à armà qssurtnà x

a t a ì xì fàî àaà fì fà fî à îrîmw ì î M H

fi'

ì ss-

ò a m xà fi vna‘î gnaîaîra

’mî m mîvrzn

v mwaî ààî qaî raì fì s ztaà zgîsaî rhaì fìrz'

t

m aî qwà m à sfitt ì s qmfi m nWWWW1

gî am m m fi vfi mam gufi î î fi în

5 P ra ti archih ru;at asyi h ada rsi vi tishtha te bi dha te krishna iii abhvav'

ii

Snarum na p esah vida tha hu anjan chi trarìì'

d ivah duhiti bhi nur'

ii i gf et . (24)6 Ati rishma tami sahp i rar

‘

ii asya Ushi h uchhantî vayuni krinoti

$riye chhandah na smayate vi-bhi t

'

i su-

p ra tiki saumanasaya a gar .

7 B hi sva tî netrî si ng'i ti ni iii divah stava dahiti Gotamebhih

Fraji -va tah nri -va tah asva»budhyi n Ushah go-agri n up a mi si viji n.

a Ushah ta 1'

ii asyi rîi ya ,sasaiii su-v

'

i rafi di sa -

p ravargam rayzm asva- budhyam

S u- daìisasi sravasi yi va'

- bhi si vija-

p rasi ti eu- bhage byihantafii .

9 Visvi ni devi bhuvani abhi -chakshya p ra tichi chakshuh urviyi vi bhi ti

ad stabulam currentcs, Aurora rem ove t cal iginem . Lux coruscans ipsiusconsp ic itur ; hic illic commoratur, ingat caliginem magnum formam suam

ornat, sicut pilam sacrificam in ceremoniis ornant ; pulchrum ca li filia

so lem coluit. Trajec imus ad caliginis hujus ripam ; Aurora illuce scens

mente s consc ias fac it salutem largitura incanta to r ve lut subridet, lucens ;fulgidis m embris pra dita , fe licitati nostra: consulem , tenebras absorpsit .

Luc ida dom inatrix sincerorum sermonum , ca li filia laudatur a Go tam idis

pro le conspicuos, se rv is abundantes , e quos procurantes, vacc is insigne s

largiris c ibos, Aurora ! Aurora !illam obt inuerim gloriosam , fo rti sobo leconsp icuam , servorum multitud ine insignem o pulentiam ,

e quos procurantem , am plam , quam manifestas, p iis cum cerem oniis re c itato hymno pla

cata , c ibum largiens, fortunata !9 Luc ida Aurora , omnes creaturas co llu3 3

186 LIBER PRIMUS.

Vi;vafi j i vari charasa bodhayanti visvasya vi cham avida t mani yah.

P unah-

p unahji yami ni p uri ni sami nar'

ii varna r'

ri abhi ,sumbhami ni

»Svaghni - iva hri tnuh vijah i—mini ni martasyi devi jarayanti i yah. (25)Vi - i rnva t

'

i d ivah anti n abodhi ap u svasi rar'

ii sanntah yuyoti

P ra-«mina ti manushyi yugi ni yoshi ji rasya chakshas i vi bhi ti .

P agi n na chitri eu- bhagi p ra thi ni sindhuh na kshodah urviyi vi a;va i t

Amina ti da ivyi ni vra ti ni si ryasya cheti rasmi- bhih drisi ni .

1 3 Ushah ta t chitraiii i bhara asmabhyaiii vijini - va tiYena tokar

'

ii cha tam yarîi cha dhi mahe.

strando , huc conversa ,

splendore magna fulge t , omnia animantia ad ince

dendum susc itans, cujusv is animantis m ente pra diti vocem aud it. 1° Iterumiterumque nascens, antiqua, eodem co lore fulgens, venatric is instar ca dentis,qua ave s m utilat, hominis m ortalis senio confic iens v itam , luc ida . Pa

te fac iens ca li fines consp ic itur : sponte discedentem noctem ad d isparendum re pellit : confic iens humanas a tates, uxor solis senium adducentis,

luce splende t . Pecora ve lut in pascuo, Aurora pulchra et fe l ix rad ios

dispergit, m anans sicut a quor, magna permeat mundum non turbans d i

v inas ceremonias, solaribus cogno sc itur rad iis apparens .

‘3 Aurora !illam

variam opulentiam afi‘

e r nob is, c ibo abundans, qua filium que nepotemque

su5tentcmus. Aurora !hodie hic , vacc is abundans !equis pra dita!lu

188 LIBER PRIMUS . [8: cr . 1,

a mrs 1x. [ xcm .]

XCIII.

1 Agnishomau unam su me ;finutafii otishani havam

P ra ti su- ukti ni harya tafi bhava tarii di sushe mayah.

«1 Agnishomi yah adya vi iii ida iii vachah sap arya ti

Tasma i dhattaiìi eu- vîrya iìi gavi iii p osha iii su-asvyar

'

ii .

3 Agni shomi yah i -hutiiii yah vi iii d i gi t havih-loritifi

Sahp rajay i sum'

i ryar'

ii visva iìi iy ah vi a;nava t .

4 Agnishomi cheti ta t vi rya irî vimyat amushn'

i tar'

ii avasarîi P anzm gi hAva a tira taiii Brisayasya geshah avinda tafi jyotih ekaiii bahu- bhyah.

5 Yuvafi eti ni divi rochani ni Agnih cha Soma sa-lcra ti adha tta iii

XCIII.Agnis e t Som a !huncce m eam bene audite , votorum lnrgito res !voca

t ionem : preces gratas babe te : .estote cultori sa.lntem conferentes . Agnis

e t Soma !qui hodie vobis hanc pre cem venerabundus rec itat, e i conced ite

ro bore soc ia tum vaccarum increm entum , bonis equis insigne .

3 Agnis e t

Soma ! qui invocationem r eeitat, qui vobis consecrat oblationem , is prole

gaudens, robore insigni to ta vita porfruatur. Agnis e t Som !innotuit

illa potentia vestra , qua eripuistis alimentum Pani , nempe vaccas ; necasti.

Brisaya filium ; m oti estis lumen unum , mult is creaturis zd ilc. Vos hm

n. .x .] LECTIO SEXTA.

1189

m và m w ù m rn

sm°

rsîm sfas : q fiaaw aîà efià î srvngàaî i

gnfim a am fèw m ufi aa sm a irà’tm

e

Yuvaiìi sindhi n abhi -gasteh avadyi t Agnishomau amuncha tari gribhi ti n.

6 A anyari d ivahM i tarisvi jabhi ra ama thni t anyam p ari ,syenah adreh

Agnishomi brahmani vavridhi ni ururi yajni ya chakra thuh u lokar'

ii. (28)7 Agnishomi havishah p ra - sthitasya vi tar

'

ii haryatar'

ii vrishani jwrhethi iii

Su-sarmi ni cu-avasi hi bhi taiìi atha dha ttari yajami ni ya smi yah.

8 Yah Agni shomi havishi sap aryi t devadri chi manasi yah ghri tena

Tasya vrataiii rakshatarîi p i taiii a i hasah visejani ya mahi sarma yachha tafi .

Agnishomi si-vedasi sa- hii tî vana tar

'

ii girah saiii deva -tri babhi vathuh.

Agnishomau anena vanz yah vi ri ghritena d i ;ati tasma i d idayatarì briha t .

in ca lo lum ina , Agnis e t Soma !junctim operantes collocastis : vos,Agnis

e t Som a !fluvios ab im precatione dira liberastis, malo correptos . Alte

rum e vobis de ca lo veniensMàtarisvan prebend it arripuit alterum acc ipite rde m onte : Agnis e t Soma !proce crescente s, amplum fe c istis sacrific i i

caussa mundum .

7 Agnis e t Soma !de c ibo vobis oblato ed ite , nosque d i

ligite , largitore s !et gratos habe te : fe lic itate pra diti , boni o pitulatores e stissc ilice t ; itaque concedite sacrificanti salutem et malaram immunita tem .

aQui sacrifico c ibo velqui butyra Aguim et Somam veneratur, deos cole nte

cum m ente , illins cerem oniam sa lvam hahe to , ipsumque custodite a scelere ;

hom ini m orta li magnam felic itatem tribuite .

9 Agnis e t Soma !i isdem d i

vitiis gaudente s !eadem pre ce vocati !acc ip ite hymnos nostras inter deos

ewimii e stis .

loAgnis e t Soma !hoc butyra qui vobis sacrificat eultor vester,

3 c

190 LIBER PRIMUS . [sm .

CAP UT DECIMUH Q UIN TUM

HYMNUS I. [ XC IV.]

fi aîm a sfraàza t zrfì î s trànî traî eran

Agnîshomau imi ni nah yuvar'

ii havyi jzg'

osha taiii i yi tan'

i upa nah cachi .

Agnishomi p ipri tafi arva tah nah i pyi yanti fi usriyi h havyw i dahAsme bali ni maghava t-su dha ttar

'

ii krinutari nah adhvarar'

ii srushti-mantam

XCIV.

1 Imari stammi arha teji ta- vedase ra tha iìì—iva sammahema manishayi

B hadri hi nahp ra -mu tih osya sari -sad i Agne salchye mi rishi ma vayam tava .

Yasma i tvari i -

yajase sah si dha ti anarvi kshcti dadhate cu- viryarì

Sah ti ti va na ena iii a.,moti aiiha tih Agne

3 Sakema tvi sa - idhafi si dhaya dhiyah tvs devi h havih adanti i - hutam

e i illustrem reddito magnam opulentiam . Agnis e t Soma !ba cco nostra

sacrific ia vos grata habe te : ad ite ad nos simul. Agnis e t Soma !tuta

m ini equos nostras ; crescunto fulva vacca: lac pra bentes : nobis divitibus

v ires date : redd ite nostram ceremoniam op ibus conspicuum .

XCIV.

Huncce hymnum Agni venerab ili, sapienti , currum ve lut faber , param us m ente : fe lix enim nobis sapientia est i llins in cultu : Agnis!tua in

soc ie tate non la d imur nos.

7 Cui tu sacra perfic is, is consilia exsequitur ;

hostibus immunis habitat, possidet clarum robur ; is cresc it, non eum com

edit do lor : Agnis !& c .

3 Possimus te accendere : exple ceremonias ; in

1 92 L IBER PRIMUS.

W"IFI gw sà ”3° Il

9 î ì ’

g'

fzîlîl'

lm @a à à mà fi m à à afi m:

WWWWW°R

srrîa=afì raîaà qnàîaî rà° naau

q ua =nzga fàmq : uafi nîtm aà m là azfìut m1331 aà «farà ?-fi t è>5îî x îr°

'

IIWWWWH'

È JWWÈÈWH

‘IW@W—fi à a î f'î î à ì’fmfi aw ì ì

To t i ji ni ta nta p ushyata vachah Agne

9 Vadha ih duh—saiisi n ap a duh-dhyahjahi di re vi ye anti vi ke chit a trihahAtha yajni ya grinfi e sta-gan

": kridhi

Ya t ayukthi h am hi rohiti ra the vi ta vrishabhasya- iva te ravah

Àt invasi vaninah dhi ma -lcetuni Agne (31)Adha svani t nta bibhyuh p a ta trinah drapsi h yo t te yavasa—adah vi asthiran

Su-

gan'

i ta t te ti vakebhyah rathebhyah Agne

Ayam M itrasya Varnnasya dhi yase ava-

yo tam Maruti vi helah adbhutahMrila su nah bhi ta eshi rii manahp anahAgne

B euah dw i ni r'

ii asi mitrah adbhutah vasuh vcmîni iii as i chi ruh adhvare

3 Primus ante alios omnes, dn !esto viri libantis currus : nostra improoatio

cad ito in…inim icos hnno intelligite e t auge te serm onem meam Agnis & c .

9 Arm is inglorios et infestos profiiga , quicunque sive pro culsive in vic inia

sunt hoste s : de inde sacrificatori te laudanti felicem ince ssum para ; Agnis !& c .

3° Quum jungeres fulvos rubicundos equos currui , v enti instar ve lo ce s,tunc tauri ve lut erat tuus sonus : statim obvelas silvestre s arbore s fum i

v exillo : Agnis !& c . Tunc sonitum tuum quoque t iment aves ; fiamma

qunm tua , gram inis consum trices, h ic illio adaunt , ad itu fac ilis tunc tib i et

tuis vehiculis est silva Agnis !& c . Hic sacrificator Mitra et Varuna sa

crific io intentas est discedite Marutum ira s tupenda est exhilara bene

LECTIO SEXTA. 193

nfiw =raa w m ì xà° n

a% ai aa fi s : à à ùsaaî a î ìrqnwat r n

Gufi t î=i î fàîfra m à fi ft°‘

t\

uà à n î®m xh xmrrrtìw fî à aàaîm 1

ai uì wn'

q'

m à s îru-

sffi mWà saî=rn

Sarman syi ma tava sap ra thah- tame Agne

Ta t te bhadrafi ya t safi- iddhah sve dame soma - i hutahjarase mrilaya t- tamah

Dadhi si ratnar'

ii dravinari cha di sushe Agne

Yasmai tvahi cu-dravinah dadi sah ani gi h- tuon'

i ad ite sarva - ti ti

Yar'

ii bhadrena si vasi chodayi si p raji wati ri dhasi te syi ma .

Sah tvar'

ii Agne saubhaga- tud eya vidvi n asmi kar

'

ii i yuhp ra tira iha deva

Ta t nahM itrah Varnnah mamahanti iii Ad itih S indhuh Pri thivi uta Dyauh. (32)

nos ; e sto illorum m ens iterum placata Agnis ! & c .

‘3 Splendidus inter

deos es, um icus m irandus, largitor d ivitiarum e s, la tus in sacrific io : in tute lasimus tua am plissima : Agnis !& c . Id tibi juc undum est, quod accensus

tuo in dom ic ilio , libam ine conc iliatus, laudaris exhilarantissimus : confe rs

the saurum opesque cultori : Agnis !& o Felix ille est , cui tu, egregi is

d ivitiis gaudens !concedis immunitatem a sce lero , non la dende Agnis om

nibus in cerem oniis, et quem clara robore conc itas : nos filiis ornata opulen

tiafruentes per te simus .

“7Tu, Agnis !felic itatis gnarus, nostram v itam

produc h ic , deus !eundem nobis Mitras Varunasque p rotegunto , et Aditis,

Sindhus, Te rra atque Ca lus.

194 LIBER PRIMUS .

LECTIO SEPTIMA.

HYMN US n . [ 11 cv .]

XCV .

1 D ve vi-ri p e charatah swar the anyi anyi va tsarîi up a dhip ayete

E urih anyasyi ri bhavati svadhi-vi n sukrah anyasyi fi dadrise ste

-varchi?!

D asa imaiii tvashtuhjanayanta garbhama tandri sah yuvatayah vi-bhritrai i

Tigma-anilccfi sva -

yasasan‘

ijaneshu vi-rochami narî p ari simnayanti .

3 Triniji ni p ari bhi shanti asya samudra ekazi divi ekafi ap-su

P i rvi r'

ii unu p ra d igan'

i p i rthivi ni iii ri ti np ra—;i sa t vi dadhau anushthu.

Koh imaiii vah ninyam a chiketa va tsah mi tr'

ihjanaya ta svadhi bhih

XCV.

Dna tempestates d iversicolores incedunt celeros ; qua que filium suum

nutriunt : humores arripiens Solin altera est sacrific io cultus ; fulgidusAgnisin alte ra consp ic itur coruscans. D igiti decem inde fessi , juvenes, illumAguim procreant, fulm inatoris parentem , multifariam d istributum , acuto ore

pra d itum , propria gloria fruentem , hom inibus lucentem : ub ique illum ad

hibent . 3 Tre s origines pra dicant illins ; in oceano una , in ca lo una. et in

aere : orientalem sicut plagam , terrestrium creaturaram anni tempora ind icans manifestavit statim . Quisnam e vobis hnno delitescentem Agnim

LÌBER PRIMUS. (Suor . I .

9 3Eà aazcrà°

fi ggFa'

Ùa'

srfi trfssw smr 1

fi à fi tà a fl îì firfi ì t : fi ìtfiî =q fsfì =m îl

HW: QTQJÈWÉWIÈW È IWw fi m ì guà fi a'vîaîg a t fa crqg u

m a srà sfì rm qmà ì'

q'

ae a-

cn aì faxnfe 1

a= fi fi à at flfimflsw î fì fi s zqfùaî xa à g

HYMNUS III. [xcv 1 ]

9 Un : tcjrayah p ari eti bud/mari vi -rochami narîi mahishasya dhi ma

Visccbhih Agne svayasah-bhih iddhah adabdhahhih p i yu-bhihp i hi m i n.

D hanvan srotah kg'ihute gi tuiii i m iri ;ukraih i rmùbhih abhi noh ha ti hshi iii

Vi;vi sani nijadhareshu dha tte antah navi su charati p ro-ai sha .

E va nah Agne saiì—id hi vridhi nah rova t p i voka gravose vi bhi hi

To t nah M itrah Varugmh mamahanti rì Aditih S indhuh P rithivi nta Dyauh.(2)XCVI.

1 Sahp ra tna- thi sahasi ji yami nah sadyah ki vyi ni bat adha tta visvi

Àpah cha n itra it dhishani cha si dhan devi h Agu imdhi rayan dravinah-di sii .

tune providus Agnis imam omnium rerum stabilimen penitus pcmgitat sus

tentator ; illa a luc ido Agni fac ta splendorum aggregatio fuit . Am pia tua

et vic trix c ircumdat rerum stabilim en corusco. magni lux : omnibus, Agnis !

tuis splendoribus fulgens. integris , nos protegentibus serva nos .

1° In aere

fluentem eflic it m ob ilem undam lim pidis undis operit terram : omnes c ibos

sinu tene t intus in recentibus adest herbis. Sic nostro , Agnis !lignocrescens, amplum c ibum ut nobis confirm s, luce , purificator Illum cibum nobis

Mitras Varm sque servanto , ct Aditis , Sindhus, Terra atque Ca lus .

XCVI .Agnis ille , adulti in modum , vigore natus, statim sap ientias sane acqui

sivit omnes : et aqua ct vox am icum cum fecerunt dii Aguim habent opum

CAP . xv . H. m .] LECTIO SEPTIMA. 197

a Sahp i rvayi niavidi kavya ti Àyoh imi h p raji h ajanaya t Mani nam

Vivasva ti chakshasi dyi rîi ap ah cha devih3 Tamila ta p rathamar

'

ii yajna«si dhafi visah i rih i - hatam nn;asanam

Ùvjahp utrar'

ii bhara taiii sriprwd i nuri devi h4 Sah mi tari,svi p uruvi ra -

p ushtih vido t gi tufi tanayi ya svah- vi t

Visi ti gap i hjani ti rodasyoh devi h5 Naktoshasi varnafii i -memyi ne dhip ayete sisur

'

ii ekar'

ii sahi- ichi

Dyi vi kshi mi rukmah antah vi bhi ti devi h (3)6 Ri yah budhnah sam -

gamanah vasi ni fi yajnasya ketuh manma-si dhanah

datorem .

2 Is, pristino carm ine laudatorio A'

yuis cek bratus, has genera

t ione s genuitManuidarum : omnia ope rienti lum ine ca lum aeremque implet

d ii & c .

3 Burn laudato primum , sacrificii expletorem , hom ines !adennte s

eum , invocatum , hymnis conciliatum , v igoris filium ,sustentatorem , continuo

dona dantem : d ii & c . Is in aere degens, multos egregios c ibos possidens, concedito viam felicem filio meo, ca li largitor, hom inum custos, ge

nitor ca li e t te rra : dii & c . Nox e t d iluculum , colorem suum iterum

iterumque mutuo exstinguentes, potu nutriant Agnim, infantem suum uni

cum , prope versaute s : inter ca lum terram que luc idus splende t : d ii & c .

5 O pulentia fous, largitor d ivitiarum , sacrific ii indicator, desideria explens

viri ip sum adeuntis, imm ortalitatem tuentes di i hnno Aguim habent

3 E

198 LIBER PRIMUS . (Suor . 1 .

sàfàWsmsw rsaî a w mì ì W’f=° fl

Amrita- tw i nrakshami ni sah enari devi h

7 Nu cha p uri cha sadanav'

ii ray'

ini r'

iiji tasya chaji yami nasya cha kshi n'

î

Sa tah cha gop i n‘

i bava tah cha bhi reh devi h

D ravinah—d i h dravina sah turasya dravinah-d i h sana rasya p ra yaîisa tD ravinah- d i h vira- va ti r

'

ii ishar‘

ii nah dravinah- di h ri sa te d i rghafi i yuh.

9 Eva nah Agne (4)XCVII.

1 Ap a nah sosucha t agha iii Agne susugdhi a rayvn ap a nah sosucha t aghar'

n"

.

a Su—kshetriyi sugi tu-

yi vasu-

yi cha yaji mahe ap o

P ra ya t bhand ishthah eshi iii p ra asmi ki sah cha si rayah ap a

opum datorem .

7 Et nunc e t olim sedem divitiarum , natique nascentis

que domum , existentisque custodem fientisque cujusvis, dii Agu im habent

o pum datorem . O pum dator aliquam partem opulentia fluxa , opum

dator opulentia: qua fruamur partem concedat nobis opum dator v iris con

sp icnum c ibum nob is, opum dator largiatur longam vitam . Sic nostro ,

Agnis !& c .

XCVII .

Nostrum exp ietur scelus : Agnis !collustra und ique opulentiam nos

tram nostrum cxpietur scelus. Boni agri, via felicis, e t d ivitiarum desi

200 LIBER PRIMUS.

3W:HQHTTÎIÈÎZI: Hà f( fiî fl fi î : flfi î à fiWaa m m m aù anmm samh

a=à fi aì sv0fimtrsm =rfì fi zfìw zqfi aî sa shmgn

m nvs VI. [ xcrx .]

HH:WWWÈWTWFWÙÌHIEEÙWWHYMNUS VII . [ c .]

Vai,w i narah sahasi prishtah Agnih sah nah d ivi sah rishahp i tu naktafi .

3 Va i;vi m ra tava ta t sa tyumactu asmi n ri yah magha- vi nah sachanti r'

ii

Ta t nahM itrah Varnnah mamahanti fi Aditih S indhuh P ri thivi nta D yauhXCIX .

J i ta-vedasa sunavi ma somah”

: ari ti»yatah ni dahi ti vedah

Sah nahp archa t a ti duh»gi m vzsva nava-ma a ndhuiii dah- i ti a ti Agnih. (7)C .

1 Sah yah vg°ishi vrishnyebhih safi -oki h mahah divahpri thivyi h cha sam - rat

Sa ti na—sa tvi havyah bhareshu Marutvi n nah bhava tu Indrah i ti

guns omne s plantas intm vit : Va isvànaras, robore f ricantium contiguus,

Agnis ille nos interd iu, ille ab hoste protegito noctu .

3 Va isvànara !tibi

dicatum hoc sacrific ium profecto esto ; divit ia nos opulentos sequuntor : id

nobis Mitras Varnnasque salvum pra stanto , et Ad itis, Sindhus, Terra atque

C a lus .

XCIX .

Agni sapienti parare debemns Iibamen inimici, nos adorientis, combura t

opes : ille nos adjuve t, ut superemus d ifiic ilia omnia ; nav i ve lut fluvium ,

sic aspera que que transp cere nos sinat Agnis .

Ille , qui vota largiens, cum v iribus habitans, magni ca li te rra que rex

est, aqua efi'

usor, vocandus in ce rtam inibns, Marutibus soc iatus nobis esto

CAP. xv . H. n r.] LECT IO SEPTIMA. 201

s Yasya ani p tah si rymrya»iva yi mah bhara-bhara Vri tra -hi sushmah asti

Vrishan- tamah sakhi- bhih svebhih eva ihMarutvi n

3 D ivah na yasya retasah dughi ni hp anthi sah ganti ;avasi ap ari- i ti h

Tarat- dveshi h sasahihp aufisyebh:°

h Marutvi n

4 Sah angi rah-bhih angirah- tamah bhi t vrishi vrisha -bhih salchi-bhih salchi

R igmi- bhih g

°igmi gi ta- bhih jyeshthahMarutvi n

5 Sah si nu- bhih na Rudrebhih ribhvi n.ri- sahye sasahvi n ami tri n

S i -nilehhih sravasyi ni ti rvan Marutvi n (8)6 Sah manyu-mih sa -madanasya karti asmi lcebhih ng

'i - bhih si ryar'

ii sana t

Indras auxilio .

2 Cujus cursum , veluti solis cursam, nemo assequitur, in

quovis certam ine Vritra occisor hostium combustor est, largientissimus erga

am ico s suos ipsum com itantes ; Marutibus soc iatus & c .

3 Indras , cujus,luc idi solis velut, pluviam elic iente s m eatus incedunt cum vehem entia et in

dom iti, superans inim icos, v incens viribus suis,Marutibus soc iatus & c . Illeinter incedente s incedentissimus fuit, largiens inter largientes, inter am icos

um icus qunm esse t , inter celebrandos c elebrandus, inter laudandos optim us

Marutibus soc iatus & c .

3 Ille , filiis quasi, Rudris circumdatus , m agnus, in

pugna domans inim icos, una comm orantibus cum Marutibus aquas c ibum

largituras dem ittens, Maruti bus soc iatus & c .

3 Ille , hostes necans, pugna

peractor, nostratibns viris so lem concedat hoc die , proborum tutor, a multis3 F

202 LIBER PRIMUS. Is….

7 HWW FÎÈWW:WEYH

s fi w m…zà m w

WWE—aàg î f t î t rrcîè à umzn

Asmin ahan sat-p atih p uru-hi tah .Marutvi n

7 Taiii i tayah ranayan si m-si tua tar

'

ii kshemasya kshitayah kyinvata tri rîi

Sah visvasya karunasya ise chah Marutvi n

8 Taiii ap santa savasah ut- saveshu na rah naramavase tar'

n"dhani ya

Sah andhe chit tamasi jyotih vida t Maru tvi n

9 Sah savyena yama ti vri dha tah chi t sah dahshine sari -

gribhi ti kriti ni

Sah ki rini chit ci niti dhani ni Marutvi n

Sah gri mebhih saniti sah ra thebhih vide vi;vi bhih krishti bhih nu adya

Sah p auiisyebhih abhi»bhi h asastih Marutvi n (9)

Sahji mi -bhih ya t sarti-aji ti milhe aji mi - bhih vi p uru- hi tah eva ih

vocatus ; Marutibus soc iatus & c .

7 Illum incedente s .Marutes ad d im ican

dum inc itant in certam ine ; illum thesauri sosp itatorem hom ines fac iunt ;

ille cujusvis sacrific i i potitur solus ; Marutibus soc iatus & c .

3 Illum nan

c ise i cup iunt , v igoris in dim icationibus, v iri virum auxilii caussa , illum opu

lentia caussa ; ille in ca ca quoque cal igine lucem impertitur ; Marutibus

soc iatus & c .

9 Ille la va manu coh ibe t inim icos quoque ; i lle dextra prehendit ob lata sacrificia i lle , a laudatore quoque laudatus, dabit divitiasMarutibus & c . Ille , una cum Marutum catervis, dator e st ille vehiculiscognoscitur ab omnibus hom inibus statim hodie ; ille , viribus devincens in

LIBER PRIMUS. (Bae r . 1 .

Rohi t syi vi suma t-a iisuh lali mih dyulcshi ri pe B yra

-asvasya

Vrishan- vantafi bibhra ti dhi h- su ra thar'

ìi mandri chiketa ni hushishu vikshu .

E ta t tya t te Indra vrishne ukthaiii Vi rshi giri h abhi grinauti ri dhah

B ijra -agvahp r i shli - bhihAmbarishah Saha -denuh B hayami nah Su- r i dhi h.

D asyi n simp i n cha p uru-hi tah eva ih ha tvi pri thivyi fi sarvi ni barhi t

Sana t kshetra iii salchi - bhih svitnyebhih sana t si ryar'

ii sana t ap uh su-v ajrah.

Visvi hi Indrah adhi - vakti nah asta ap ari- hvri ti h sanuyi ma vija ih

Ta t nahM i trah Varunah mamahanti hi Adi tih S indhuh P rithivi nta Dyauh

tales, ne que aqua pote statis finem asse quuntur, ille superans v igore terram

ca lum que , Marutibus soc iatus & c . Jugum equorum rub icundum et ni

grum , magnum , orna tum , in ca lo commorans, opulentiam Rijràsva con

ferens, curt um ab Indra pluvio conscensum vehens temonibus, la tifioum

c ernitur inter humanas gente s . Huncce tib i , Indra !pluvio cantilenam

Vrishàgiris filii rec itant conc iliantem , Rgràsvas cum aliis vutibus adstan

t ibus, atque Ambarîshas, Sahadevas, Bhayam ànas et Suràdhés .

13 Inim icos

hoste sque Indras m ultum invocatus. incedentihns M arutibus adjutus, fe

riendo hum i telo prostravit : expugnavit terram soc iis suis nitentibus, ex

pugnavit solem , expug navit aquas, bo no te lo utens . Quotidie Indras

patronus nob is e sto non afilic ti fruamur c ibo : id nob is Mitras Varunasque

tutum reddnnto , et Aditis, Sindhus, Terra atque Ca lus .

C AP . x v . H. n n .] LECTIO SEPTIMA… 205

M US VIII . [ CI.]

CI.

1 P ra mandine p i tu-mat archa ta vachah yahKrishiaa—garbhi h nih-ahan Ry

'

inani

Avasyavah vrishanafii vajra-dakshina iî Marutvantaiii sakhyi ya havi mahe.

Yah vi- aiisazîijahrishi nena manyuni yah $ambaramyah ahan P ipruiii avratan'

i

Indrah yah Sushnar‘

ii asusha iii ni avrinak Marutvantaiii

3 Yasya dyi vipri thivi p auii:yari maha t yasya vrata Varunah yasya S i ryah

Yasya Indrasya sindhavah sa;chati vratafi Marutvantan'

i

4 Yah asvi ni iii yah gavi rî go-

p atih va;i yah i ri tah hum ani hum ani sthirah

Viloh chi t Indrah yah asunvatah vadhah Marutvantaiii

Laude digno Indra: sacrificns soc iatum ce lebrate hymnum , qui mulieres

a Krishna Asura gm vidas necavit , Rijisvane adjutus opis ind igentes, deumliberalem , telum dextra gerentem , Marutibus soc iatum , in auxilium vo

camus .

2Qui Vritram humeros fractùm necavit exardescente ira , qui Sam

baram , qui Piprum sacra non curantem necavi t, Indras, qui Snshnam

madidum exstirpavit, eum Marutibus soc iatum & c. 3 Cujus magna pote stasca lum terramque implet, cujus in

'

ditione Varunas est e t Sfiryas, cujus Indra sub imperium flum ina veniunt, eum Marutibus soc iatum & c . Qui

equorum , qui vaccarum pastor pra potens est, quem nul la laus assequitur,

in quovis opere firmus, Indras, qui robusti quoque non libantis occ isor est ,

3 G

206 LIBER PRIMUS.

WWfl à aî ara'

m sfàwsm s'

canvm

m ì =z €ffrggm uî fl a îm sfàw aî am : :

5 Yah vigvasya jagatahp ri na tah p a tih yah brahmane prathamah gi h avinda t

Iudrah yah dasyi n adhari n ava-a tirat Marutvah tarîi

6 Yah ,si rebhih havyahyah cha bhiru- bhihyah dhi va t- bhih hi ya te yah chajigyu- bhihIndrar

'

ii yafii visc i bhuvani abhi saiii-dadhuhMarutvantafi ( 12)- n

7 Rudranam eti p ra-d isi vi -chakshanah Rudrebhih yoshi tanute ppithu jrayah

Indraiii manishi abhi archa ti srutari Marutvantaiìi

8 Yat vi Marutvahp aranza sadha -sthe ya t vi avame vryane mi dayi se

Atah i yi hi adhvararîi nah achha tvi -

yi havih chakrima satywr i dhah.

9 Toi -

yi Indra somam susuma su-dalcsha tvi -

yi havih chakrima brahma—vi hah

eum Marutibus soc iatum & c . Qui universi m undi vita pra d iti dom inus

est, qui Brahm ani primus vacoas tribuit , Indras, qui pernic iososAsuras prostratos necavit, eum Marut ibus soc iatum & c .

3 Qui a fortibus invocandus

est e t qui a t im id is, qui a fugientibus invocatur e t qui a vincentibus, In

dram , quem omne s cre atura primo loco ponunt, Marutibus soc iatum & c .

7 Rudra filiorum c um m onstratione incedit luc idus ; propter Rudra filios

laus ejus obtine t magnum v igorem ; Indram hymnus veneratur celebratum

Marutibus soc iatum & c .

3 Marutibus soc iate !sive summo in dom ic ilio ,

sive in infima habitatione la teris, illinc ad i sacrific ium nostrum , buo con

versus ; tui de siderio obla tionem parav imus, ve ras divitias possidens !9 Tui

desiderio , Indra Iibamen efi'

udimus, robuste !tui deside rio oblationem pa

208 LIBER PRIMUS.

Asma si ryi chandramasi abhi- chakshe sraddhe ka i Indra chara tah vi- tarturarìi .

3 Tori sma rathan'

i Maglia- van p ra ava si tayeja itran

'

i yafi te ann-mad i ma sam—gameÀji nah Indra manasi p uru

-stuta tvi ya t- bhyah Magha

-van sarma yachha nah.

4 Vayaiìijayema tvayi yuji vritafi asmi karîi ai sm'

ii ut ava bhare—bhareAsmabhyar

'

ìi Indra varivah su-

gan'

i kridhi p ra sa tr i ni ri Magha- van vrishrtyi ruja .

5 N i ni hi tvi havami ni hjani h ime dhani ni n'

i dhartah avasi vip anyavah

Asmi lcar'

ii sma rathmîi i tishtha si tayejaitra iii hi Indra ui -bhrita iii manah tava . 14)6 Go-ji ti hi hi amita-lcratuh simah karman-karman sa tan

'

i - i tih khajarîi—harahAlcalp ah Iudrahp rati»mi narii cyasi a thajani h vi hvayante sisi savah.

solot luna , ut videro possimus et fidom habeam us sensibus , Indra!inceduntaltem atim .

3 Illum utique ourrnm , Maghavan!dirige ut d ivitias nobis la r

giaris, victorom qunm to exhilaram us in pugna Indra!in certam ine nostra

m ente multum laudatus, nobis to amantibus, Maghavan !felic itatem tribue .

N o s devincamus, to soc io,bostem ; nostram portionem serva in omni

pra lio : nob is, Indra !opulentiam ad itu fac ilem redde : hostium , Magha

van vire s profliga . Varii enim to ad auxilium vocante s hom ine s hi , opum

posse ssor laudatores adsunt nobis sane ut divitias largiaris, curt um oon

scendo ; v ictrix enim Indra et constans est m ens tua . Vaocas pugnandoacquirentia sunt brachia tua immensa potestate pra ditus , optimus, in omni

sacrific io centum ouxiliis adjutus, pra lia perfic iens, nullius imperio sub

jec tus Indras par est omnibus robore : itaque hom ines eum multifariam in

n. LECTIO SEPTIMA. 209

7 Ut te guti t Magha van ut cha bhi yasah ut sahasri t ririche hrishtishu sravahAmi trari tvi dhishani titvishe mahi adha vri tri nijighnase p armi -dara .

s Trivishti-dhi tu p rati mi nan"i ojasah tisrah bhi mih uri -p a te trini rachani

Ati idar'

ìi vi;varh'

bhuvanar'

ii vavakshi tha asa truh Indrajanushi sani t asi .

9 Tvi r'

ìi deveshu p ra thamari havi mahe tvar'

ìi babhi tha p rimiti va sasahih

Sah ima iii nah ki rur'

ii up a-manyuiii ut

- bhidar'

ii Indrahkrinatnpra - save rathan'

i p urah.

Tvaiiij igetha na dhani rurodhi tha arbheshu iji Magha-van maha t—su cha

Tvam ugram avase sam sisimasi a tha nah Indra havancshu chodaya .

Vi;vi hi Indrah Ta t nah M itrah (15)

vooant, d ivitias exoptante s .

7 Ultra quam centum,Maghavan!ot pluri

bus, ultra quam m ille hom inibus suflic it c ibus tuus : imm ensum to hymnus

ornavit magnus : itaqne hoste s necas, urb ium deletor.

3 Triplex velut funis

robustus, par es vigori omnium tres terras, hom inum custos !et tria lum ina ,

atque hnno universum mundum sustentare paratus es : liber ab hostibus,

Indra !inde a natalibus jamdin e s .

9 To inter de os primumvocamus : tn

e s in certam inibns v ic tor : ille Indras hnno c arrum nobis efiicacem , furen

tem, hostes ferientem redd ito , in pngna alias antocellentem .

1°Tu v inc is,

the sauros non colas, parvis in certam inibus,Maghavan magnisque : to hor

rendnm ad opem nobis ferendam exoitamus ; itaque nos, Indra !in pra liis

alacres redde . Quotidie Indras & c . ; id nobis Mitras & c .

3 11

210 LIBER PRIMUS .

HYWUS X. [ CHL]

CHI.

1 Ta t te indriyan'

ì'

p aramar'

i'

: p ari cha ih adhi rayanta kavayah p uri idam

Echi n i ida1'ìi anyat divi anya t asya m iii in

°

i prichyate camuni- iva ketuh.

Sah dhi raya t prithivi iii p ap ratha t cha vajrena hatvi nih up ah sasarja

Ahan Ahiiii abhina t Rauhinafi vi ahan vi -a iisarì Magha- vi =

cachi -i hih.

Sahji tu-bham i ;ra t-dadhi nah ajah p urah vi -bhindan acharat vi di sih

Vid vi n vajrin dasyave hetiri osya i ryafi sahah vardhaya dyumnarîi Indra .

4 To t i chusho mi nashi inni yugi ni ki rtenyar'

ii Magha-vi ni ma bihhra t

Upa-

p rayan dasya-ha tyi ya vajri yot ha si nuh gravano ni ma dadhe .

CI] I.Hoc tuo robore summa , contra ip sarum inim icos directa, fruiti sunt sa

pieutes o lim illo in terra idem a liud,in ca lo aliud illins Indra:lumen aptu

tur, in ce rtam ine ve lut vexillum .

2 Ille sustinuit torram expanditque : te loVritram necans, aquas efi

'

udit : necav it Ahim ; fregit Rauhinam ; necavit

hostem humeros fractum Maghavan ictibus.

3 Ille m ortalium nutritor, fidem

habens robori suo, oppida servilia destruens ince ssit telige r !callidus ho stiinjice sagittam hujusoe laudatoris tui ; proborum robur auge gloriamquc In

dra ! Viro ipsum laudanti, illud humanas hasce per a tate s celebrandum

nomen Maghavan confort, properans ad inim icorum ea dem teliger, quod

quidem ipse hostium fugator gloria canasa nomen posside t .

3 Ipsum illud

2 12 LIBER PRIMUS .

HYJINUS X I. CW.]

C IV.

1 Yonih te Indra ni- sade aki ri tar'ii i ni si da w i nah na arvi

Vi-muchya vayah ava -si ya osvi n doshi vastah vahiyasahp ra -

p i ve .

a 0 tye narah Indrar'

ii ntaye gi h nu chi t ti n sa i yah adhvanah jagarnyi t

D evi sah m°

anyuin'

d i sasya schamnan te nah i vakshan suvi ti ya varnam .

a Ava tmani bhara te kata - vedi ]: ava tmani bhara te p henar'

h'

udan- N

Kshi rena sni tah Kuyavasya yashe ha te te syatam p rovano $ ip hi yi h.

4 Yuyop a ni bhih up arasya Àyohp ra p i rvi bhih tira te ri shti si rah

Anjasi Kulisi Vi ra -

p a tni p ayah hinvi ni h udabhih bharante.

C IV.

Grem ium tibi , Indra !cui insideas paratum e st : illi inside , frem ens ve

lut caba llus, laxans bubonas, inc itans e quos, noc tu interdiuque ve loc issim e

te vehente s, sacrific ii tempore .

2 Jam h i viri sacra abeuntes Indram auxilii

caussa adoriuntur c ito ,e t ille eos statim suis quenzque v iis incedere jube t

d ii iracund iam hostis frangant : i idem ad nostram advehant cerem oniam

deum averruncum .

3 Secum salus divitias anfert Kuyavas, indagator opum

secum salus aufert spumam in aqua commorans ; aqua lavantur Kuyavauxores dua ; occ isa ea dem sint in profundo Sipha fi uvii . Dolituit ha

bitatio in aquis comm orantis A'

yuis im plentibus eum aquis, c re sc it et

splendet heros : Anjasi, Kulisi, et Virapatnl, aqua exhilarante s, undis sus

CAP . x v . H. X I .] LECTIO SEPTIMA. 213

ufa m =flawfiîmîlffiì mm szfi smaîm 1

w m à snara%flrîm à wì s fi ssmî trt îrtnm tn

6 F iera

5 P ra ti yat syi ni thi adar;i dasyoh ahah na achha sadanarî ji nati gi tAdha sma nahMagha

-van charhriti t i t mi nah maghi—iva nishshap i p ari di h.( 18)6 Sah tvar

'

ii nah Indra si rye sah ap -su ani gi h- tve i bhojaj im -gai n

7 Adho manye srat te asma i adhi yi vrishi chadasva mahate dhani ya

M i nah ahrite p uru-hi ta yonau Indra hshudhyat

-bhyah vayoh i -sutir'

ii di h.

a M i nah vadhih Indra mi p ari d i h mi nahp riyi bhojani ni p ra mashihAndi mi nah Magha van $ahra nih bhet mi nahp i tri bhet sahag

'

i nushi ni .

9 Arvi h i ihi soma - hi maiii tvi i huh ayafi sutah tasya p iba mad i ya

tentant e um .

3Qnum illa via consp ic itur a nobis, quae ad inim ic i dom ici

lium tondit, stabulum petons voluti vacca ; tnnc utique serva nos, Magha

van ! a repetito illo impetu hostis ne nos prod ideris, d ivitias quasi vir

libidinosus p rodigit .

5Tu nos, Indra !so li, tu aquis, et insontia deditos

fac , ab hom inibus laudata : ne nasc ituram pro lom perdas nostram ; fide s

habita est tua magna potentia .

7 Tunc te cogito ; fides tuo buio vigori

habi ta est : tu, largitor, duc nos ad m agnum opulentiam : m ultum vocate !

ne no s habitarc sinas in vacua domo : Indra !esurientibns c ibum et potnm

da .

3 Ne nos la das, Indra !ne prodas ; ne nobis jucnndas voluptates de

mas : .fa tus ne nostros, Maghavan !Sakra ! amigas ; ne nostros infante s

afiligas, genibus repontes .

3 Hue conve rsus veni ; libam inis amantem to

3 I

2 14 LIBER PRIMUS.

m 313 1: SII-

Tera fîràa wfàW=THÉR

HYMNUS x u. [ cv .]

WWW=ÈWW ° 11

4WWHFI;FPIWFH

Uru-vvyachi hja thare i vrishasva p i ti- iva nah sfinuhi hi yami nah. ( 19)CV

1 Chandrami h ap—su antah i su-

p arnah dhi va te d ivi

N a vah hiranya—nemayah p adan'

i'

vindanti vi -dyutah vittam me asya Bodas?

a Ar than'

i i t va i u ar thinah i ji yi yuva te p a tiri

Tunji to vrishnyavìi p ayah p ari- di ya rasamduhe vittar'

à'

3 Ma su devi h adah svah ava p i di d ivah p ari

M i somyasya sam- bhuvah si ne bhi ma hadi - chana vittarii

4 Yajnafi p richhi mi avamaiii sah ta t di tah vi vocha ti

perh ibont ; hoc Iibame nparatum est ; de e o bibe , ut delecteris magna forma

pra d itus, ventri infunde patum pater velut nos audi , vocatus.

CV.

Luna aquas inter aereas bene alata pe rcurrit ca lum non vestram v iam ,

aurea vestigia trahe nte s rad ii !conspic iunt oculi mei : animadvertite m eum

hujusce dolorem , Ca lum ot Te rra ! 2 O pulent iam profec to assequuntur do

side rantes m ulier obtine t m aritum exc itant geni ta le sem en c onc ip iendo

virilem humorem u…rar extrah it : animadvertite & c .

3Nunquam , d ii popanum ca leste dec idat de ca lo : ne filii, libam ini efi

'

undendo idone i , gaud i

um conferentis, de sidera tione contristati sim us unquam : animadvertite & c .

Sacris colendum alloquor princ ipem , Aguim is illud nunc ius reliquis diis

216 LIBER PRIMUS . [sm .

Ami ye cap ta raymayah ta tra me ni bhih i - ta ti

Tri tah ta t veda ip tyah sahji mi - tvi ya rebhati vittam

Ami ye p ancha uhshanah madhye tasthuh mahah d ivah

D eva - tri nu p ra—vi chya sadhri chini h ni vavri tuh vittum (2 1)

Sup arni h ete i sa te madhye i-rodhane divah

Te sedhanti p a thah vrihaiii tarantar'

n“

yahvatih ap ah vi ttarii

Navyan'

ì'

ta t uhthyafi hitaiii devi soh su-

pravi chanafi

R i tar'

ii arshanti sindhavah satyar'

ii ta ti na si ryah vittaizi

Agne tava tya t uhthyaiii deveshu asti ipyafi

Sah nah sattah Manushvat i devi n yakshi viduh- tarah vi ttari

meum dom ic ilium collocatum est Tritas id nov it,aqua filius is, ut ofi

‘

ugiat ,

illos laudibus veneratur : animadvertite & c .

1° Illi , qui quinque largitoresin medio oomm orantur magni ca li , ad cantilenam meam diis celerite r rec i

tandam aggressi , redeunt in ca*lum anim advertite & c . Radii aligeri illi

versantur in m ed io omnia am plec tente ca li : illi arcont a via lupum , trans

e untem magnos aquas : animadvertite & c .

‘2 Nova ha c cantilena d icata

est vobis, d ii bene reoitanda : undam conc itant fiuvii claram lucem efi'

undit

sol: animadvertite & c .

‘3 Agnis !tibi illa celebrabilis cum diis e st so

o ietas : tu nobis considens, Manuis apud ceremonias ve lut, rite deo s co lo ,

c» . H. LECTIO SEPTIMA. 21 7

sà èarssaa ì s ì a î rfi î'î t n

Wfilim îîî î fi î ì à ì à‘ì ì‘fì tfî fà‘

àm

w î oì f'

è'

t a'

svfimgfèrà a=fi=rà1eqaìffà@Wfi flà amarqà fèlà

°11=m 1

Sa ttah hoti Manushva t devi n achho viduh- torch

Agnih havyi susi da ti devah deveshu medhirah vi ttm”

B rahma hrinoti varunah gi ta-o ii ch”

i taiii imahe

Vi i rnoti hridi ma tit'

ii navyahji yati fi ri tar'

ii vittar'

ii

Asau yah p anthi h i dityah d ivi p ra-v i chyarii hritah

N a sah devi h ati -lem me tari marti sah na p a ,:yatha vittmii

Tritah hi p e ava - hi tah devi n hava te i tayo

Ta t ,su,sri va Brihasp atih hrinvan a ìihi rani t ura vi ttum

Arunah mi sahg‘i t vrihah p a thi yantar

'

ii dudurga hi

Utjihi te ni- chi yya tashti - iva prishti -i mayi vittaiii

sapientissim us : animadvertite & c . Considens deorum arcessitor, Mannis

ap ud ceremonias ve lut, sapientissimus Agnis rite deos buo ad sacrific ia in

vite t, deus inter deos providus : animadvertite & c .

‘3 O pus salutare per

fic it avorruncus Agnis via ductorem eum exoptamus : laudator enunc iat

cordo cogitatam precem : laude d ignus Agnis nasc itor sincerus : animadve r

tite & c . Ille sol, qui viator in ca lo egregio creatus est, non ille , d ii !

negligi debe t : illum , hom ine s !talem non cognoscitis : animadvertite & c .

Tritas in pnteum lapsus deos vocat auxilio : id aud ivit Vrihaspotis, e f

fic ions vati ab a rumna liberato magnam lacem animadvertite & c .

13Ful

3 x

2 18 LIBER PRIMUS.

Eni i ngi shena vayamIudra- vantah abhi eyi ma argano sarva-viri hTa t nahM itrah Varanahmamahanti iìi Aditih S indhuh P rithivi nta Dyauh. (23)

CVI.

1 Indraiìi M itraiii Varnnaiii Agnir'

ii i tayo M i rutmîi mrdhah Ad itiià'

hovi mahe

Ra than'

i na duh-

gi t vasavah cu-di navah vigvasmi t nah ai ha sah nih p ip artana .

Te Àd ityi h i go ta sarva -ti taye bhi ta devi h vyi tra - ti rycshu ;afi bhuvah ra tham

Avi ntu nah p i tarah sup ravi chani h nta devi deva -

p utre rita-vyidhi rathafi

Nari ,saiisarii vi jinaiii vijayan iha hshaya t-viraiiip i 3hanam sumna ih imuho ra tham

vus m e sem e ] lupus v ia inoedentem v id it : surrexit,me tuitus, faber ve lut

tergum dolens : animadvertite & c . Pe r hnno hymnum nos, Indra adjuti ,v incamns in certam ine , omnibus viris fortibus sc o iati : id nob is Mitras Va

runasque concedunto , et Ad itis, Sindhus, Te rra atque Ca lus .

CVI .

1 Indram , Mitram ,Varunam

,Aguim , Marutum robur, atque Ad itim auxilio

vocamus : currum ve lut a pra rupto loca, ita vas , dom ic ilii largitore s !liberalos ab omni nos scelere pro tegito .

2Vos, Aditis filii acced ite adp ralium,

in quo omne s d im icant : e stote , divi in certam inibus op itulatore s : currum

v elut & c .

3 Pro tegunto nos Patre s, summ a laude digui , atque duo num ina ,

quorum filn dii sunt , sacrorum m ercedem angentia : currum velut & c . Ab

hom inibus celebratum , c ibo abundantem ,c ibi caussa im plorantes hic , rofu

gium pra bentem viris, nutrientem , hymnis laudamus currum ve lut & c .

220 LIBER PRIMUS .

fi … fimazafi maî tmq mà m w

HYMNUS 1 1 1 . [ ow n .]

Ta t nahIndrah ta t Varunah ta tAgnih ta tAryami tat Savi ti chanah dài : ta t nah

cv…. (25)1 Yah Indri gni chi tra- tamah ra thah vimabhi vi,svi ni bhuvani ni chashte

_ N

Tena i yi ta:i saa a tha iii tasthivam a a tha samasya p iba tar'

ii suta3ya .

Yi va t idar'

ii bhuvanafi vi;vafi asti uru- vyachi varima ti gabhirm'

ii

Ti vi n ayaw'

ii p i tovo samah asta arar‘

ii Indri gni manase yuva-bhyi oiî .

3 Chahri the hi sadhryah ni ma bhadrar'

ii sadhrichini Vri tra- hanon nta sthah

Tau Indri gni sadhryanchi ni-sadya vrishnah samasya vrishani i vg

‘ishethi r'

ii

4 Sar'

ìi- iddheshu agnishu i naji ni ya ta-sruchi barhih u tistiri ni

Aditis felicita tem tribuat. 3 Huno nob is Indras , hnno Varunas, hnno Agnis,hnno Aryaman, hnno Savitris c ibum concedat : id nobis & c .

CVIII .

Indra e t Agnis !qui pulcherrimus currus vester omne s creaturas con

sp ic it, illo venite , eodem vehiculo insidente s : de inde do libam ine b ibite

parato .

2 Qualis hic mundus universus est, late expansus, magnitud ine

altus, ta le ho c ad b ibendum Iibam en esto , sufiic iens, Indra ot Agnis !cord i

vostro .

3 Fec istis enim consoc iatum nom en vestrum illustre : oonjunct i,Vritra occ isore s !e tiam estis : vos Indra e t Agnis !simulvenientes , consi

dendo , libatoris potum , liberales!de libato . Accensis ignibus,fi ammam

huty ra perfundentes, porrectis pateria parati, stragulum quoque parantes.

LECTIO SEPTIMA. 22 1

T i vra ih sama ihp ari -sihtebhih arvi k i Indri gni saumanasi ya yi tofi .

5 Yi ni Indri gni chakrathuh vi ryini yi ni ri p i gti nta vri,shnyi ni

Yi vi ri p ra tni ni sahhyi sivi ni tebhih somasya p iba tar'

ii sutasya . (26)6 Ya t abravaiii p ra thamafi vi ni vyini nah ayamsomah asuraih nah vi- havyahTi ri sa tyi iiî ;raddhi 7i abhi i hi yi tarîi a tha somasya p iba taiii sutasya .

7 Ya t Indri gni mada thah sve durano ya t brahmani rijani vi yaja triAtah p ari vrishanau i hi yi tofi a tha somasya p ibataiii sutasya .

Ya t Indri gni yadushu turvaseshu ya t druhyushu anuska p i rushu sthah utahYa t Indri gni avamasyi fii p ri thivyi ri madhyamasyam p aramasyi fi nta sthah a tah

validis libam inibus efi‘

usis, buo conversi, Indra e t Agnis !benevolentia nobis

p rmstandm caussa , venite .

5Qualis , Indra e t Agnis !peregistis fac inora ,

quales creatarum rerum spec ie sfarmastis, e t qualia dona tribuistis, qua vob is

pristina consortia pra clara , cum i isdem venientes, do libam ine b ibite parato .

5 Quod d ixi prim um vos adorans, hoc libam en a sacerdotibns nostris esse

ofi'

orendnm , ad illam sinceram prom issionem huc utique accedite de inde de

libam ine bibite parato .

7 Si , Indra e t Agnis la tam ini vostra dom i , sive pene ssace rdotem , sive pene s m ilitem , sacris colendi !illinc , libe rales !huc utique

acco-dite : de inde de libam ine bib ite parato .

3 Indra e t Agnis si inte r pa

c ificos, aut inte r atroce s, si inter m initante s, aut inter hom ines op ibus ou

mulatos commoram ini, illinc & c . Indra e t Agnis !si in infim o spatio , in3 L

222 LIBER PRIMUS. [S….

HYMNUS IV. [ C IX .]

Yat Indri gni p aramasyi r'

ii pri thivyi r'

ii madhyamasyi fi avamasy i iii nta sthahutah

Yat Indri gni divi sthah yat pn'

thivyi iii ya t p arvateshu oshadhishu ap su a tah

Ya t Indri gni ut- i ti si ryasya madhye d ivah svadhayi mi dayethe utah

- N

Eva Indri gni p ap ivansa sutasya visvi asmabhyafi sar'

ìijaya tar'

ii dhani ni ta t nah

C IX .

1 Vi hi ahhyar'

ii manasi vasyah ichhan Indri gni jni sah nta vi sa-ji ti n

N a anyi yuva t p ra-ma tih as ti mahyar

'

n"sah vi iii dhiyar

'

ii vija -

yantifi a tahsha iii .

a Agravaiii hi bhi ri di va t- tari vi ri vj i mi tuh nta vi gha syi li t

Atha samasya pra-

ya ti yuva- bhyi r

'

ii Indri gni stamam yanayi mz navyam .

m edio,aut in summo versam ini , illinc & c . Indra e t Agnis !si in summa

spatio , in medio , aut in infimo versam ini, illinc & c . Indra e t Agnis'

s i in ca lo estis, si in te rra , si in montibus, in plantis, in aquis, illinc & c .

‘2 Ind ra ot Agnis !si orti so lis, in medio ca li , splendore gaude tis, illinc& c .

13 Ita , Indra e t Agnis , bibente s de parato libamine, cune tas nobis da te

o pe s : id nob is Mitras & c .

CIX .

lCognovi vas m ente , d ivitiarum appotens , Indra o t Agnis !tanquam af

fines velcognatos : non alia pra ter ve etram sapientia est m ihi : idem ego

vobis hymnum c ibos flagitantem composui .2 Aud ivi enim libe raliores

vos esse proco atque sponsa fratre : itaque libam inis cum oblatione vobis,

224 LIBER PRIMUS . [S : or . 1 .

a mrs 7 . [ ex.]

aà ì m amà gvrz arfi m stîfi xamzm taà 1

anim i s fi °s ì s zW WWW=

Ime nu te ra,:mayah si ryasya yebhih si -

p i tvar'

ii p i tarah nah i ran.

a Farmi - dari sikshataiii vajra -hasti asmi nIndri gni ava ta iii bhareshu ta t nah (29)CX .

1 Tatari me ap uh ta t u ti ya te p unar svi dishthi dhi tih ucha thi ya ,sasya te

Ayafi samudrah iha visva- devyah svi hi - hgi tasya sar'

ii u tripnuta B ibhavah.

À- bhogayar‘

ri p ra yo t ichhantah a itana ap i hi hp ri nchah mama he chi t ip ayahSaudhanvani sah chari tasya bhi mani agachha ta savi tuh di ;ushah grihafi .

3 Ta t S avi ti vah amrita - tvafi i asuva t agohya iii ya t ,sravayantah a i tana

Tyan'

i chi t chamasam asurasya bhahshanafi ehar'

h'

santa 1'

ii ahrinuta chu tah- cayafi .

auxilus vestris, Indra e t Agnis !Isti profe cto ndem sunt radn solis, quibus

finem pa tre s nostri asse quuti sunt. 3 Urbium eversores !date divitias nobis ,

teligeri !Indra e t Agnis!nos servato in pra li is : id nobis Mitras & c .

CX.

Olim pe rfec tum a m e opus istud jam pe rfioitur denuo : dulc issim um car

m en Ribhuibus in laudem rec itatur : iste liquor be ic est omnibus d iis sufiì

c iens : rite ofi'

usi libaminis pata nunc satiam ini , Ribhues !2Qnum c ibum

qua rente s profic iscerentur sapientes pristini m e i quidam cognat i , tune, Su

dhanvanis filii !castim onia magnitudine moti, adiistis libatoris saorificantis

domum .

3Tunc Savitris vobis immortalitatem c oncessit, qunm illum hand

occultandum de libamine parato certiorom fac ientes ad iisse tis : illamque pate

CAP . x vx. H. v . ] LECTIO SEPTIMA. 225

Fafl orm î mwffim s mìmsan # n

4 Vishtvi ganzi tarani -tvena vi gha tah marti sah santah amri ta- tvaiii i naguhSaudhanvanih E ibhavah si ra- chahshasah safii-va tsare sam apr1chyanta dhi ti -bhih.

5 Kshetrafi - iva vi mamuh tejanena eha:ii p i trari Eibhavah jehami nan‘

i

Up a- stutih up a

-mar'

n"ni dhami ni h amartyoshu ;ravah ichhami ni h. (30)

6 À mani shi fi antarihshasya nri-bhyah sruchi - iva ghri tar

'

iijuhavi ma vidmani

Tarani- tvi ye p ituh asya sa;chire E ibhavah vijar'

ii arahan d ivah rajah.

7 R ibhuh nah indrah ,cavasi naviyi n B ibhuh vijebhih vasu- bhih vasuh dad ih

Yushmi hmi de vi h avasi ahani p riyo abhi tishthema pri tsutih asunva ti rh

a Nih charmanah R ibhavah gi ri: ap iii;ata va tsena asrija ta mi tarari p unar

ram Asura c ibarium , qunm una e sse t, fe c istis quadruplicem . Perfic ionte s

opera cele riter, a saoe rdo tibus culti , m ortale s qunm e ssent, immortalitatem

obtinue runt Sudhanvanis filii, Ribhuos, solis instar splendid i ; per anni t em

pora instructi fuerunt sacrific iis .

5Gam pum velut, m e titi sunt acuto instru

mento unam pateram porrigendam Ribhues laudati, sufiioiontem sibi liquorem

optantes, inter immortale s c ibum deside rante s.

3 Landom recitamus ae ris

regibus, cochleari quasi butyrum ofi'

erimus soienter : qui veloc itatos tui

toris hujusoe , solis, o btine runt, Ribhue s c ibum nac ti sunt ca le stis mund i .

7 Ribhus noster prince ps est v igore recentior ; Ribhus, qui, concessis nobis

c ib is et thesauris, dom ic ilii largitor est, dator esto vostro , dn !auxilio , d iela to ado riamur agm ina inimicorum non libantium .

3 Ribhue s !cute vaccam

induistis ; cum vitulo c onjunxistis matrem iterum : Sudhanvanis filii !p ii3 M

226 LIBER PRIMUS.

Saudhanvani sah m p asyayi narah_;1 vri yuvi ni p itari ahrigtotana .

9 Vijebhih nah vija si tau aviddhi ribhu-mi n Indra chi trani i darshi ri dhah ta t nahGXI.

1 Tahshan ra thar'

ii su-vritar'

ii vidmani -ap asah takshon hari Iudra -vi hi arishar:- vasi

Takshon p i tri -bhyi r'

ii E ibhavahyava t vayoh tuhshan va tsi ya mi taraiii sachi bhuvar'

ii

a Z nah yajni ya tahsha ta ribhu-ma t vayah hra tve dahshi ya su-

p raji vati iii ishaiiiYa thi hshayi ma sarva-virayi visi tat nah gardhi ya dhi sa tha su indriyan

'

i

3 A tahsha ta si ti1'

ii asmabhyarii Rfibhavah si tiiìi ra thi ya si tiri arva te narahSi tifi nahja i trir

'

ii sarii maheta vi,svahi ji miiii aji mirîi pritani su sahshaniiii .

operis ob favorem , viri !granda vos parente s nostras juvene s denuo redd i

distis.

9 Cum e quis in certam ine veni ad nos, Ribhuibus soc iatus, Indra !varia

'

m nobis paratum habe opulentiam : id nobis & c .

CXIlFecerunt ourrum bonis rotis instruc tum Ribhues sap ienter agentes ; fece

runt e quos Indram vehentes, m asculo robore pollentos ; fecerunt parentibns

juvenilem a tatem ; fecerunt vi tulo matrem una commorantem .

2 Nobis

sacrific ii caussa fac ite late splendentem c ibum , atque, ce remonia et v igoris

gratia, egregia pro le conspicuum a limentum , ut habitemns, omnibus ho

ro ibus insigni c um fam ilia : ta lem nob is, robur_

adducturam , largim ini benigniter opulentiam .

3 Parate opulentiam nobis, Ribhue s!opulentiam ourrui,

opulentiam equo , viri !O pulentiam nostrum , victorias conferentom , quisquis

228 LIBER PRIMUS . [S….

arfirù°

îgwsà fì ra zfi =rt rmfirzx° n

arfir: awà afì sm=amî à ìnfîrs °naàuWWÈ 3WEFÉ ETWWWmfir: axà j azà a

'

fis'

1a maîfinr n

W: QÎWÙWWW°R

Yi bhih dhenuiii asvafi p invathah nari ti bhih u

4 Yi bhihp ari-imi tanayasya majmani dvi -mi ti ti rshu taranih vi-bhi shati

Yi bhih tri—mantah abhava t vi—chahshanah ti bhih u

5 Yi bhih Rebhawi ni- vritar'

ii sitar'

ii a t- bhyah ut Vandanan'

i a irayatahi svoh dm,soYi bhih Kanvafi pra sisi mntaiii i vatar

'

ìi ti bhih (33)Yi bhih Antahariija3ami nafi i -arane B hujyufi yi bhih avya thi

-bhihjijinva thuhYi bhih Karhandhuri Vayyar

'

ri chajinva thah ti bhih7 Yi bhih $ uchantiiii dhana -si iii sw ai sadahi tap tari gharmaiii omyi

- vantaiii Atraye

Yi bhih P rimi -guri Puru- hutsa iii i vatofi ti bhih u

quibus anxilns homines pios protegitis in ceremonia , sacrificn caussa , 1 1sdom

& c .

3 Vos illorum hom inum gubernationi paros estis, ca le stis libam inis

v igore : quibus ouxiliis vaccam sterilem lacte im plevistis, v iri !iisdem & c .

Quibus ouxiliis ventus, omnia c iroumdans , filii sui robore p ra ditus, gem inamm atrem habens, inter ourrentes ve lox om ine t quibusque Kahshivan triplic isc ientia instructus fuit sapiens, iisdem & c .

5Qu ibus Rebham inclusum,

v inc tum , ex aquis, Vandanamque liberavistis, ut ca lum consp icerent ; quibus

Kanvam ,luc is conspe ctnm exoptantem , servostis, iisdem auxili is & c . Quibus

auxiliis Antakam vulneratum , in voraginejacentem, quibus Bhujyum navibus

inde fessis reoreastis, quibus Karkandhum Vayyamque refec istis, i isdem & c .

7Quibus Sucbantim , op ibus fruentem , fe lic i domo pra ditum quibus ferv idum ,

candontem , fe lic itato gaudentemAguimAtri ; quibusPrisnigum et Purukutsam

11 . LECTIO SEPTIMA. 229

W:WÙM WWWWWWW: 1arfirèifi

“

faîì trfserrtrgî à a îlx°11

ZIT61 : gra gni afiafi'

à arfînx 11

8 Yi bhih gae/ti bhih vyishani P ari - vmar'

ii p ra andhar'

ii .Sranam chala hass otave hri thah

Yi bhih vartihi iii grasi ti fi amunchatahi ti bhih

9 Yi bhih sindhuiii madhu-m ntamasaschatari Vasishtha iii yi bhih ajarau a] 1nvatarîi

Yi bhih Vi;p ali fi dhana-si r'

ii a tharvyar'

ii sahasra-milho ijau aymvataiii

Yi bhih Vasari": A,:vya iii p reniiii i va tarii ti bhih (34)

Yi bhih su-di ni Ausiji ya vanje Dirghwn m o madhu kosah ahsharat

Kahshivantam stati ram yi bhih i vatam”

ti bhih

Yi bhih rasi fi hshodasi adnah p ip invathuh anasvam yi bhih ra thafii i vata1i jishe

protegistis, 1 1sdem anxilus & c .

3 Quibus fac inoribus, largitores !Paràvrgam

claudum, Rijri svamque ca cum , et Sronam , distorta genua habentem , v idero et

incede re fec istis ; quibus…passerem fem ellam , jamjam devoratam , liberastis,

iisdem & c .

2 Quibus fluvium dulc i aqua pra ditum moore fec istis, quibus Va

sishtham exhilarastis, senii immune s !quibus Kutsam , Srutaryam , et Nar

yam se rvastis, iisdem auxilns & c .

1° Quibus Vispalém ,op ibus fruentem ,

e undi im peritam , m ille the sauros conferente in pugna ad cundum conoitastis,

quibus Vasam , Asva filium , lauda torem , servastis, i isdem ouxiliis & c .

Egregia dona conferentes !quibus auxilus vestris Usijis filio , Dirghasra

vasi, mercatori, dulcem pluviam nubes efi'

udit, quibus Kakshîvantem laudatorem servastis, iisdem & c .

‘2 Quibus auxiliis fluvium ripas subruente

3 11

230… LIBER PRIMUS. [S….

WW3FWWW°II

mfîrz qìî trfimzrzm'

q'

fi sî—vm

‘

tàî uîàs ra-

ri 1

mfi 1f%cì cr…af m m

Yi bhih Tri- sohah usriyi h ut- ija ta ti bhihYi bhih si rya iii p ari -yi thahp ari - va ti Mandhi ti rarîi hsha i tra-

p a tyeshu i va tarîi

Yi bhih vip :-

am p ra B harat- vija ih i va tarii ti bhih

Yi bhih mahi in”

a ti thi-gvari ha,sahjuvaiii D ivah-d i safii Sambara- ha tye i va taiii

Yi bhih p i h—bhidye Trasadasymii i va tar'

ìi ti bhih

Yi bhih Vamrahi vi -p ip i nari up a- stutar

'

ii Kalifi yi bhih vittaganzm duvasya thah

Yi bhih vi as-

varii nta P ri thimi va taiii ti bhih (35)Yi bhih nari $ ayave yi bhih Atraye yi bhih p uri Manave gi tan

'

i isha thuh

Yi bhih si rih ija taiii Sy i ma - rasmaye ti bhih

aqua im plevistis, quibusque curt um equis de stitutum adjuvistis ut vincere t,

et quibus Trisokas rub icundas vacoas absconditas prod ire fec it, iisdem & c .

'3 Quibus solem c ircum ivistis in longinquo loco , et Mandhàtrim in rebus

rnstic is adjuvistis ; quibus sap ientem Bharadvéjam servastis, iisdem auxiliis

& c . Quibus m agnum Divodàsam , ab hospitibus visitandum , aquas in

trautem , qunm Sam baras necem m initare tur, servastis ; quibus Trasadasyum

urbe s de struente in p ugno protegistis, iisdem auxiliis & c . Quibus Vam

ram b ibentem , celebratum , quibus Kal im duota uxore adjuvistis ; quibus

e quo privatum quoque Prithim servastis, i isdem ouxiliis & c .

‘5Viri !

quibus auxiliis Sayni, quibus Atri , qu ibus olim Manni efi'

ugium procurastis ,

quibus sagittas jaculastis S yùmarasm i , iisdem & c .

‘7 Q uibus auxiliis Pa

LIBER PRIMUS. [Su r . 1 .

:sq à x

'

q'

à fàgà ai qùa à us àWIH’I

‘II

gfi rtaîfzrzqf t u1at rwmfî èfìrt fì aî î sîxrì firz1aàì °nson

11 î fà M WÈ M UZI: 11

Madhu p riyaiii bhara thah yo t sara t- bhyah ti bhihYi bhih naram goshu

-

yudhan'

i nri -sahye hshetrasya si ti tanayasya J 1nvathah

Yi bhih rathi n ava thah yi bhih arva tah ti bhih

Yi bhih Kutsaiii Àrjuneyar'

ii sa takra ti p ra Tarvi tiv'

ii p ra cha D abhi tirî i va tam

Yi bhih t asantifi P uru-santini i va tafii ti bhih

Ap nasva tiiii A;vini vi chafi asma hritari nah dasri vrishani manishi iìi

Adyi tye avaso ni hvaye vini vridhe cha nah bhava tar'

ii vijasi tan.

Dyu- bhih ahtu- bhihp ari p i taiii asmi n arishtebhihAsvini saubhagebhih ta t nah

quod largiti e stis ap ibus, 1 1sdem & c .

22 Quibus auxilns v irum . vaccarum

causse dim icantem , in pngna conc itastis, ut terra potiretur div itiisque ; qui

bus vehicula servastis et equos, iisdem & c .

23 Quibus auxiliis Kutsam Ar

junidam , Turvitim , e tDabhîtim servastis, m ulta agente s quibus t asantim

Purushant imqne servastis, i isdem & c .

2‘Sacro opere soc ia tum redd ito ser

m onom no strum , Asvini !nostramque c ogitationem , l iberale s !largitores !d iluco lo ad auxilium voco vos incrom ontoque nostro consulentes estate ,

dum c ibos nob is largim ini .25Die bus et noc tibus protegito nos, Asvini hand

comm inutis in felic itatibus : id nobis Mitras & c .

LECTIO OCTAVA. 233

LECTIO OCTAVA.

HYMNUS VIII . CX III. ]

CXIII.

1 Idarîi ,sreshtha iii jyotishi r'

ri jyotih i agi t chi trahp ra- hotoh ajanishta vi -bhvi

Ya thi p ra -si ti savi tuh savi ya eva ri tri Ushase yanim ara ih.

Rugat- va tsi rasa ti ;vetyi i agi t am ile u hrishni sadani ni asyi h

Sami na- bandhi amrita ani chi dyi vi varnamchara tah i -mimi ne .

3 Sami nah adhvi svasroh anantah tamanyi-anyi chara tah deva -

sishte

N a methete na tastha tuh su-mehe N ahtoshasi si -manas i vi -ri p e .

4 B hi svati notr'

i si nriti ni rìi acheti chi tri vi durah nah i var

CXIII .

Illud optimum lum inum lum en venit ; varins splendor ortus e st d ifi'

usus

ut filia solis ipsa est, ita , ut solnasoèretur, nox utique Aurora grem ium

paravit .

2 Coruscante filio conspicua , coruscans, luc ida Aurora venit pa

ravit autem nigra now loca ojus eundem solem oognatum habente s, imm or

tales, una alteram sequentes, ca lum percurrnnt,colorom suum mutua dolente s .

3Una est via sororum infinita : eam singula peronrrunt, a luc ido sole edoc tanon se la dunt, non subsistunt, grato rore stillantes, Nox e t Aurora , eadem

m ente scoiata , d iversicolore s. Luc ida duotrix sincerorum sermonum

3 o

234 LIBER PRIMUS . (Suor . 1 .

P ra-arya jaga t vi u nah ri yah ahhya t Ushi h :y'

igah bhuvani ni visvi .

5 J ihma -

yye chari tave maghani i- bhogaye ishtaye ri ye u taam

"

…Dabhrari p agya t—bhyah urviyi vi - chahshe Ushi h (I)

Ksha tri ya tvmii sravase tvarîi mahiya i ishtaye tvari arthafi - iva tvari itya i

Vi sadrisi j ivi ti abhi -p rachahshe Ushi h

7 Eshi d ivah dahi ti p ra ti adargi vi- uchhanti yuva tih suhra-vi si h

Vigvasya isi ni p i rthivasya vasvah Ushah adya iha subhage vi uchha .

- N

a P ari -

ya tinam unu eti p i thah i -

ya tini fi p ra thami sagva tznam

Vi uchhanti jivafii ut- irayanti Ushi h mritar'

ii haiii chana bodhayanti .

conspecto est, pulchra , porta s luminis nobis aperiens : radus imbuens mun

dum , nobis the saurum indicavit ; Aurora expergefeoit animantia omnia .

3 Decumbonti dormitator i ad incedendum incitatri.r est dives Aurora ad

fruendum , ad perficienda sacra , ad ope s acquirendas quoque tu homines incitas noctu paullulum v identibus magna Aurora subvenit, ut c iroumsp ice re

possint : Aurora & c .

3 O pulent ia , c ibi, magnitud inis, sacrific i i caussa , ct

ad me tam quasi itionis gratia tu illucescis, d ive rsas creaturas ut collustre s

Aurora & c .

7 Illa ca li filia visa est illuce scens, auxiliatrix, luc ido am ic tu

ve lata , oujusvis terrestris thesauri regina : Aurora !hodie hic , fortunata !illucesce .

3 Pra teritarum Auroraram sequitur v iam , venientium Aurararum

a tornarum prima, illucescens, v iventia omnia susoitans , Aurora , m ortuum

236 LIBER PRIMUS .WW%W IHÉ WAWq =scrì fi fuià î awn… t % flî i tfi gga îWWWFGI#àsq qà àfàm =n 1

Atha vi uchhi t ut- tari n anu dyi n ajari amriti chara ti svadhi bhih.

Vi anji -bhih d ivah i ti su adyaut apu hrishni ri'

z nih- nyah‘

i devi i var

P ra - bodhayanti arunebhih asva ih i Ushi h yi ti su-

yuji ra thena .

À vahanti p oshyi vi ryi ni chi trarii hctur'

ìì krinate chehi ti ni- N —N —N

Îyushznam ap o-mi sasva tm am vi- bha tznam p ra thami Ushi h vi asva i t .

Ut i rdhvaiiijivah asuh nah a agi t ap u p ra agi t tamah a jyotzh eti

Ara ih p anthi rìi yi tave si ryi ya aganma ya tra p ra- tirante i yuh.

Syi mani vi chah ut iyarti vahnih stavi nah robhah Ushasah vi - bhi tih

Adya ta t uchha grina te maghani asme i yuh ni did i hi p raji - va t.

dum pridem Aurora illuxit splendida : itaque hodie hnno mundum patefeoit

opulenta , itaqne splendebit futuros per dies : sonio immunis, immortalis

venit cum splendoribus . Lum inibus ca li plagas collustrat : nigram spe

c iem luc ida re pulit : expergefac iens fulv is equ is Aurora acced it, bene juncto

ourru .

‘3 Advehens nutrientes divitias, pulchram lucem efiìc it, creaturas

exporge fac iens : pra teritarum sim ilis a ternarum Auroraram, in pastoram

illuce scentium prima Aurora hodie apparuit.13 Exsurgite : v italis spiritus

noster v enit : d isce ssit cal igo , lux aggre ssa est : parat v iam , ut eam pe r

currat, so li : eo pergimus, ubi augout alim entum .

‘7 Vincta verba e ffort

lundum oblator, celebrans laudator Auroras illuce scentos : hodie illam cali

ginem remove mihi, telaudanti, opulenta Aurora nob is alimentum collustra

CAP . xv 1 . H. LECTIO OCTAVA. 237

Yi h go-mutih Ushasah sarva -viri h vi -uchhanti di sushe martyi ya

Vi yoh iva si nriti nam ut-arhe tih ana -d i h a,mavat soma - sutri .

M i ti devi ni iii adi teh aniharii yajnasya hetuh brihati vi bhi hiP rosasti -kri t brahmane nah vi uchha i nahjanejanaya vi va -vi re.

Yat chi trairi ap nah Ushasah vi hanti iji ni ya ;agami ni ya bhadrar'

ii ta t nahCXIV.

1 Imi h Rudri ya tavase hap ard ine hshaya t- vi ri ya p ra bhari mahe mutih

Yathi sam asa t dvi p ade chatuh-

pad e visvaiii p ushtamgri me asmin ani turaiii .

a Mrila ni h Rudra nta nah mayah hridhi hshayat- viri ya namasi vidhema te

prole instructum .

‘3 Aurora , qua vacc is abundantes sunt, et omnibus viris

fortibus insignes, illucescunt cultori mortali : venti instar celcrum, since rarum

laudum in rec itatione , illas Auroras equos largituras ob tineat libam inis e f

fusor.

‘2Mater deorum , terra oculus, saorific ii index, magna , luce : comprobans ceremonia nostra lucem afl

‘

unde nos in tribu nostra ins ignes redd e ,

ab omnibus d ilec ta .

2°Quam pulchram opulentiam Aurora conforunt , ea

sacrificatori ipsus ce lebranti salutaris est id nobis Mitras & c .

CXIV .

Has Rudra magno , crinem decoro , viros neonati , ofi'

erimus pre ces, u t

salus sit b ipedi et quadrupedi, et ut quidquid crescens in hoc vico illa sum

sit. 2 La tifica nos, Rudra !e t nobis gaudium para : viros necantem to

3 P

238 LIBER PRIMUS. (s….

Ya t ;a 1'

ii cha yah cha Manuh i yq'

e p iti ta t asyi ma tava R udra p rani tishu.

3 Agyi ma te su-ma tifii deva-

yajyayi hshaya t- vi rasya tava Rudra midhvahSumna -

yan i t v isah asmi harîi i chara arishta- vi ri hjuhavi ma te havih.

4 Tvesharh vayaiii Rudrafi yajna-si dhari vanhuiri havih": avase ni hvayi mahe

Àre asma t da ivyarîi helah asya tu su-ma tifi i t vaya iìi asya i vrinimahe.

5 D ivah vari ha iii arushar'

ii hap ardinar'

ìi tvesha iii ri p ari namasi ni hvayi mahe

Hasta bibhra t bheshaji vi ryi ni ;arma varma chhard ih asmabhym'

ii ya ì'

isa t . (5)6 Idaiii p itra Maruti ri uchya te vachah sai dah suud iyah Rudri ya vardhanarh

'

R i na cha nah amri ta marta- bhqjanar'

ii tmane tohi ya tanayi ya mrila .

honore colimus quam felic itatem salutem que Manus largitus e st pate r, ea

fruam ur, tuis sub duotibus, Rudra !3 Fruamur tuo favore

, p rmstita d iis ce

rem onia obtinenda, favore tuo , inquam , v iros ne cantis, Rudra pluvio !feli

c itatem largiturus, libe ros nostros v isita : illa sis v iris gaudente s ofi‘

e ra

m us tibi butyrum . Luc idum nos Rudram , saorifioiorum consummatorem ,

to rtuose incedentem ,sap ientem , auxilio vocamus : longo a nob is d ivinam

iram averta t : favorem utique nos illins exoptam us .

3 Ca li aprum luc en

tem , crine s decorum , fulgidum jubar, proce invocam us : m anu tenens m e

d ioam ina egregia , vale tud inem , loricam , et dom ic ilium nobis dato .

3 Hic

patri Marutum Rudra rec itatur hymnus dulc i dulc ior, ipsum amplificans

immortalis largire quoque nobis c ibum mortalibus idoneum : m ihi , et filio ,

et nepoti fave .

7 Ne nobis granda vum , atque ne nob is juvenem , ne no bis

240 LIBER PRIMUS .

HYMNUS X . [ CXV.]

CXV.

Chi trah": devanan ut agì !anîkafi cha/u huhM itrasya Varunasya Agne]:

À ap rììh dyà'

viìpfi thivî antarikchniii Sùryah iì tmàjagatah tm thushah cha .

a Sùryah devîiii Ushasam rochmnîmam maryah na yoshiizîi abhi ati p a;chàt

Ya tra narah deva -

yantah yngà'

ni vi - tanva te p rati bhadrìiya bhadrarîc

3 B hadràh a;vàh haritah Sà ryasyc chitrcîh eta-

gvàh anu-miìdyàsahN amasyantah d ivah prùh!haiii as thuhp ari dyi vìiprithivî yanti sadyah.

4 Ta t Sùryasya deva- tvain

”

tat mahi - tvafi madhyà kartoh vita taiii sani jabìzàraYadà i t ayukta haritah sadhasthàt iì t rà trî vàsah tanute simasma i .

CXV.

Pulchrum radiorum prodnt agmen, oculus Mitra , Varuna=. et Agnis

implevit coalum e t terram atque aerem Sol, anima c:g'

usvis m ob ilis imm o

b ilisque . Solfulgidam Auroram lucentem , vir ve lut m ulierem , pone se

quitur, ub i hom ine s p ii tempora pe7j‘ìcìendis sacri.: destinata observant : lmti

operis caussa lmtum Salem laudamus.

3 Fe lices equi celeres So lis, pulchri ,v iam percurrente s, laudandi. a nobis culti, in ca li altitudinem adscende runt ;

coelum terram que c ircumeunt statim . Illa So lis d ivinitas, illa magnitudod im id ia parte negoti i nostri absoluta , expansum lumen suam coh ibe t : qunm

solvit equos ve lo ce s de curru, statim nox caliginem obduc it universo mundo.

CAP . x vn . H. l.] LECTIO OCTAVA. 241

CAP UT DECIMUM SEP TIMUM

HYMNUS I. [ CXVL]

…m m w crfi fama n

s af tag'

sq nfìaà zìrìrt fì i a aîfì

‘mq aî arerrarz i

5 Tat M i trasya Varunasya abhi -chakshe Sàryah r iìpmii krinate dyoh up asthe

Anantaw'

ii anya t rusa t asya p àjah Ic’

yishnafi anya t haritah sa iii bharanti .6 Adya deviih udi tàh S iìrywya nih aîihasah p ipg

‘i ta nih avadyc'

zt ta t nah (7)CXVI

N ì sa tyàbhyiiià barhih iva p ra vrinja stomììn iyarmi abhriyà- iva và iah

Yan arbhagàya Vi-madaya jàyc

'

ìiii senàjuvì ni -ùha tuh ra thena .

Vilnp a tma-bhih 5;uhcma - bhih và devàniìiii vii jfiti -bhih sà;adìiniì

Ta t riisabhah ni sa tyiì sahasram aia Yamasya p ra- dhanejigiìya .

3 Tugrah ha t g'

yun'

ì'

Asvin'

a'

uda -meghe rayirîi na hah chi t mamy i- van ava ahah

Tune ,Mitran et Varune in conspectu, Solform am suam manife stat in m ed io

caelo : modo infinitum splendidum illins robur, modo caliginem nigram equi

rapidi advehunt . Hodie , dii !ad ortum So lis, a scelere nos l iberate turpiid nobis Mitras & c .

CXVI .Verac ibus Asvinis stragulum quasi paro ; hymnum olic io , pluv ia le s s i

cut aquas ventus elicit ; Asvinis, qui juveni Vimadve uxorem curru , hostium

agm ina prope llente , apportarunt .

2 Cito volantibus, celeriter e untibusque

equis, e t propter sollic ita tiones a dus p rolatas, hac properantium vester asi

nus, Asvini veraces m ille inimicos in proelio Yamam ditanti vic it. 3 Tu

3 e

242 LIBER PRIMUS. (Suor .

Ta iii ùha thuh naubhih àtman-va tîbhih antarikshap rut-bhih ap a- udakì bhih.

4 Tisrah kshapah trih aha a tivraja t- bhih niisa tyiì Bhujyuiìi ùha thuhp a tanga ihSamudrasya dhanvan àrdrasya pare tri

- bhih ra tha ih ;a tapa t- bhih sha t—q va ih.

5 Anàrambhane ta t avi rayethàiii anfisthàne agrabhane samudra

Ya t A;vinau ùha thuh B hujyuiìi asta iii ;a ta -ari tràzì nàvaz'

ii Etasthi—viì iîsafii . (8)6 Yaiii Asvini dada thuh ;vetafi asvafi adya a;vàya sasvat i t svasti

Ta t vàiìi dà traiii mahi kirtenyaiii bhiì t P a idvah viìj i sadaiii it havyah aryah.

7 Yuvafi narii stava te P ajriyîiya Kaksh'

i va te arada tan'

i p urandhir'

ii

K&rotaràt sap hàt asvasya vrishnah sa tafii knmbhì n asincha tav'

ii surà'

yiìh.

gras quidem Bhujyum , Asvini !in mare , thesaurum ve lut quisquam moritu

rus, d im iserat ; eum sustulistis navibus vestris , aerem pen mlantibus, aquam

non transm ittentibus. Tres noctes et tres dies, Asvini veraces !Bhujyum

vehistis transeuntibus, aligeris, tribus curribus, centipedibus, sex equis junct is, e mari in terram , ex hum ido in ripam . In fluxo , instabili , non prehendendo m ari illud potentiaa spec im en ded istis, Asvini !quod sustulistis

Bhujyum ad patris dom ic ilium , centirem i navi insistentem . Asvini !quem

dedistis album e quum hod ie P edui, equis c laro , sem per is illi sa luti fuitillud vestrum donum magnum c elebrandum e st Peduis e quus sem per invocandus est, contra inimicos concitandus.

7 Vos, v iri !Kakshivanti , Pajrmfilio , vos laudanti, dedistis variam sc ientiam : e colo velut, ex ungula equi

LIBER PRIMUS.

… m fi ù srw m grfi n

WWW FWWW1

m w fì aa mvî m … a u

D adhyari ha yat madhu Àtharvanah vc'

ìiii asvasya ;îrshnii p ra yat îfi uviìcha .

Ajohavît nésatyìì karà'

vàiii mahe yi man p um-bhq p uran

-dhih»_

Srutavì ta t sàsuh- iva vadhri-matyàh H iranya—Ìzastaiii A;vinau ada ttam .

Àsnah vrikasya vartikiìrîi abhi /ce yuvawì nari nàsa tyà amumuktaiii

Uto kavi iìi p uru- bbq yuvaiii ha krip amiìnan

‘

i akyi nutaiii vi- cha ìcshe .

N - 0

Chari tram hi veh- iva aeb/ced i p arnam a_7a Khelasya p ari

- takmyàyàm- N

Sadyahjangham ayasifi Vispalaya i dhane hi te sartave p ra ti adha ttam . (lO)Sa tan: meshan vrikye chakshadanam Ejra -asvam tam p ito andham chakaraTasma i akshi nàsa tyiì vi chakshe adha ttafi dasrà bhishajau ana rvan.

viam , quod Dadhyach scilice t, Atharvanis filius,dulcem scientiam vobis equino

capite protulit. 13Vocavit vos, veraces !eflicaces !magnis manibus praediti !grandi hymno mulier cordata : audivistis illam vocem mulieris, de

b ilem m aritum nuota , sicut magistri vocem discipulus auscultat Hiranya

hastamjilium e i dedistis, Asvini ! Ex ore lupi passerem in discrim ine vos,v iri ve races !liberastis ; atque vatem vos laudantem , magnis manibus pra:

d iti ! vos adjuvistis ut sap ientiam nancisceretur . Pes quidem Vispalce ,Khelaa uxoris, avis veluti ala , frangebatur in prmlio noctu : statim crus fer

reum Vispalaa, the sauro proposito , ad incedendum dedistis . Rijràsvam ,

centum arie tes, lupa!of erendas, dissecantem ,pater exsecratione cceoum red

diderat : e i oculos ad videndum dedistis, Asvini veraces!liberales !medic i !

CAP . x vn . H. x.] LECTIO OCTAVA.

m ai m grgm qfia…am m

W6WWWWWì RÈHHÀ vàiii ratha1

'

ìi duhitiì S ii ryasya kc'

irshma - iva a tishtha t arva tà jayantiVisve devà

'

h ann amanyanta byi t- bhih saìii u sr iyii nàsa tyà sachethe .

Ya t ayii ta iìì D ivah- diisc'

iya vartih bharat- vijiiya A,minii hayantà

Heva t uviiha sachanah ra thah vini vrishabhah cha siìîsumiirah cha yukta.

Rayifi su- kxha trafi su- apa tyanì'

i yuh su- v'

i ryam nàsa tyiì vahanta- N

À J ahnavnn sa -manasa up a va'

ja ih tr ih ahnah bhagavîi dadha t'

im ayatam .

P ari - vishtan'

i JEhnsham visva tah sim su-

gebhih naktaiìi ùha thuh rajah- bhihVi - bhindunà nîna tyiì ra thena vi p arva tiin ajarayzì ayàtafi . (ll)Elcasyàh vastah àva ta7

'

rî ranàya Vasaiii Asvinii sanaye sahasrà

immotos. Vestrum currum filia So lis m e tam quasi asse quitur equo , vic

trix : omnes d ii id animadvertebant cord ibus cum fe lic itate , veraces !

c ongrediam ini . Quum visitaretis Divodàsze dom ic ilium sacra parantis,

Asv ini vocati !tunc cibum d ivitiis soc iatum advexit stillans currus ve ste r ;

bos e t squalus juncti erant .'9 Ve race s !opulentiam robore insignem , et

c ibum prole conspicuum , fo rtibus filiis clarnm advehente s, concordes, Jahnu is

fam iliam cum alim entis adi istis , te r quotid iani sacrificii partem vobis of

te rentem .

2°Jàbusham , ab hostibus und ique c ircumventum , veloc ibus noc tu

abduxistis splendent ibus viis verace s !permeante vehiculo montes adiistis,

sen ii immunes ! 21 SerVastis Vasum , Asvini !ut singulis d iebus grata s d i

v itias m illenarias nancisceretur Indra soc iati !libera le s !necastis maligno s3 a

246 LIBER PRIMUS. [g.

N ih aha tavîi duchhunàh Imira - vanti P ri thu—sravasah vri.vhanau aràt'

ih.

$arasya chi t Àrcha t- kosya ava tàt ni chàt uchchà chakra thuhp i tave vi r

Sayave chit ni sa tyà sachi bhihjasuraye staryarîi p ipya thuh gàiii .

Avasya te stuva te Kfishniyc'

zya rja-

ya te niisa tyìi sachibhih

P a ,m iii na nas/ctafi - im darsanàya Vishgtì p vafi dada thuh Visvakàya .

D aga rà tr'

ih asivena nava dyùn ava - naddhari'

i sna thi taiii ap—su anta r

Vi-p rutawîi Rebhavîi udani p ravriktafi ut ninya thuh somaiìi- iva sruvena .

P ra vì v'

ii daiisàiìsi Asvinau avochaiii a83/a p a tih syam su-

gavah su-vzrah

Uta p asyan a,muvan d i rghaiii i yah astafii- iva itJan manamJagamyàiù‘

. ( 12)

Prithusravasis hoste s .

22 Sam quoque Richatkidaa ex puteo profundo sur

sum levastis b ibondi caussa aquam : e t Sayui defesso , verace s ! e fficac ia

vestra sterilem vaccam lacte implev istis .

23 Auxilium roganti laudatori Vis

vakae, Krishna filio . rectitudinem amanti, veraces !fac inoribus vestris, pe

cus velut perditum , consp ic iendum Vishnépvamfiliam restituistis .

2“De cem

noc tes et novem d ies tristi vinculo ligatum , vulneratum , undas inter dejec tum

Rebham , in aqua do lore vexatum , sustulistis libam en velut pate ra . Vostra

fac inora , Asvini ! rec itavi : hujusce pre dii dom inus sim , vacc is et v iris

c larus atque videns, fruens longa vita , dom ic ilium quasi senec tutem ad ie

nm .

248 LIBER PRIMUS. [s..

ua1à asvvnq=à ai zr=aîéî m srîì t awvà n

gx afi ìwfi afl î m aî f‘

a òa'

a gî vm‘grr

rà i

5 S usup viì iisafi na nih-

{i teh up a-sthe sì ryaiii na dasrà tamasi kshiyantam

Subhe rukmmì na darsa taiii ni - khà tmì ut ùp a thuhAsvini: Vandaniiya . (13)6 Ta t vàfi narc

'

i graiisya iii P ajr iyena Kakshiva tà'

nàsa tyii p ar i-jman

$ ap ha'

t asvasya vij inahjanà'

ya sa tafii kumbhc'

ìn asincha ta iii madhunam .

7 Yuvafi nari stava te Kyishniyàya Vi shnc'

z—ap va iii dada thuh Visva icàyaGhoshàya i chit p i tzi

- sade durone p a tiiiìjiì ryantya i Asvinau ada tta iii .

8 Yuvaiìi,syàvò

'

ya ruga tîiiì adattav'

i mahah kshonasya Asvinà Kanvàya

P ra - viichyafii ta t vrishanà kg‘itarh vàiii ya t N à rsad iìya ;ravah adhi-adhattafi .

9 P uru varp àì si Asvini dadhiinà'

ni P edace iìha thuh figurii a;vaiii

quasi tem e in grem io , so lem quasi in ca ligine degentem , splendendi caussa

creatum jubar quasi m irabile de fossum , sursum levastis Vandanam , consp i

c iend i Asvini ! 5 Illud vestrum , v iri verace s !facinas celebrandum est a

Pajrida Kakshîvante , ut voti com pos fiat : e x ungula equi veloc is hom ini

c entum vasa efi‘

ud istis dulc ium liquorm n.7 Vos, viri !Visvas Krishnidaa,

vos laudanti , Vishnàpvamfilium perditum rcstituistis Ghoshaeque , pa terno indom ic ilio sene scenti , maritum ded istis, Asv ini ! Vos fusc o vati cand idam

u.rorem ded istis, et lucem cmco Kanvaa, Asvini Celebrandum est illud fac i

nus vestrum , liberales !quod N rishadae filio auditum largiti e stis .

9 Multas

spec ies e ffingente s, Asvini !Pedui attulistis celerem equum , m ille thesauros

c onfe rentem , velocem , invic tum , hoste s ferientem , celebrandum , sosp itan

C AP . XV II . H. H .] LECTIO OCTAVA. 249

Sahasra - sc'

im va;unam ap ra ti- i tavîi ahi- hanaiìi ;ravasyav

‘

n'

tarutrain“

.

E tàni viìbi gravasyc'

i su-d iìnîi brahma &ngùshafi sadana iii rodasyohYa t và1

'

ii P ajràsah A,sviniì havante y5taiii ishà cha vidushe cha viijafii . ( 14)

N

Sùnoh mànena Asvinii gyznana ua;am vip rìiya bharanà radantiì

Agastye brahmani vavridhàniì saiìi Vi;p alàiii nàsa tyiì arinîtavh .

Kuha yiintà su»stutifi Kàvyasya d ivah nap ii tà v.rishanii $ ayu

- trà

H iranyasya- iva kalasarii ni -khà tafi ut ùp a thuh dasame Asvini: ahan.

Yuvaiii Chyaviinaiii Asvini jarantaiii p anah yuviinafi chakra thuh sachi bhih

Yavoh ra thafi duhi tii Sùryasya saha sr iyà nàsa tyii avrin'

i ta .

Yuva in”

Tugrèìya p iirvyebhih evaih p unah-manyau abhava taiii yuviinà

tem .

1°Haec vestra f acinora c e lebranda sunt, bona dantes !hymnus mo

dulabilis, vos conc ilians, recitatur vobis in terra caeloque versantibus quum

vos Pajrida vocant, Asvini ! venite cum c ibo , sap ientique alimentumdate. Filii prece laudati , Asvini !c ibum Bharadvaje sapienti dante s,sustentatores !Agastyaa laude amplificati, Vispalàm restituistis, veraces !

12 Ubinam , accedentes ad laudem a Kavida recitatam, cmli filii libe rales !Sayum servantes !auri plenum ve lut vas defossum , sursum levastis Rebham

dec imo d ie , Asvini Vos, Asvini !Chyavànam votem sene scentem rursus

juvenem fec istis operibus vestris vestrum curtum filia So lis cum splendore3 s

290 LIBER PRIMUS . [SECT . I .

Yuvaiii B hujyufi arnasah nih samudràt vi—bhih ùha thuh [ y i -ebhih asva ih.

Ajohavît Asvini Taugryah vàrh p ra ùlhah samudravîi avya thihjaganvàn

N ih taiii iì ha thuh su-

yujà ra thena manahjavasii vrishanii svasti . ( 15)Ajohavît Asvini: var tikà viìiii &snah yo t sîiii amuncha tavì vrikasya

Vi jayushà yaya thuh siinu adreh &ta 1ì vishvà'

chah c ha tamvishena .

$ a taiii meshàn vrikye mamahànafi tamah p ra - nîtafi asivena p itrii

À akshî E jra -osve A;vina u adha tta iiijyotih andhiìya chakra thuh vi -chakshe .

$unarii andhàya bhara iii ahvaya t sà vrikih Asvinà vrishanà nari i ti

J & rah kanînah- iva chakshadcînah Ejra- agvah sa tan'

i ekafi cha meshiìn.

c ircumded it , veraces ! VosTugraa, t g°

yuis patri, antiquis hymnis denuo

laudand i fuistis, juvene s !vos Bhujyum maris ex aequore volantibus evexistis

veloc ibus equis. Vocavit, Asvini !Tugraa filius vos, evectus, oceanum

incolum is transiens : eum tulistis bene juncto curru, m entis instar veloc i,

liberale s!fe lic ite r Vocav it , Asvini !passer femella vo s, quum eam li

be rare tis ex ore lupi : v incenti c arru ad iistis altitudinem m ontis ; filium

Asum aomnia pervadentis necastis veneno . Centum arie te s lupa: sacri

ficantem , in caliginem duc tum ab immani patre ,— oc ulos Rijràsvaa re stitu

istis,‘

Asvini !v isum ce co fec istis, ad c ircumsp ic iendum . Salutem cm co

Rjrtisvce, visum scilicet, quo vitam sustentare t, adp ì ecatura , vos invocav it

illa lupa, Asvini !liberale s !v iri !”

sic loquens amator juvenis velut ,

252 LIBER PRIMUS .

Acme rayirîi niisa tyì b_n'

hantazîi ap a tymsàcharii ;rutya iii rarì thàrii .

H iranya- hastarîi A;viniì rarc'

m ii p utran'

i nari vadhri -ma tyàh ada ttafi

Tr idhii ha .Syàva iii Asvini vi»kastafii ut j îvase a iraya tarîi cu-d iiniì .

E tàni vì r'

ii Asvini: viryàni p ra pùrvycîni àyavah avochan

B rahma krinvantah vpishanà yuva - bhyàn'

ì'

su-v'

irà'

sah vida thavii vadema

CXVIII.À vàiìi ra thah Asvini ;yenwp atvà su-mrilikah cvc -vi myàtu arviì ri

Yah martyasya manosahjavîyîin triuuandhurah vyi shanîi vii ta -ra ìihàh.

a M vandhurena tri -vrita rathena tri-chakrcna su«vrità yàtasîi arvàh

gnam , veraces!pro le soc iatum , celebrabilem largim ini . Hiranyahastam

nomine filium , Asvini ! largitores !viri !mulieri debilem meritum nactze

dedistis : Syàvam , ter laceratum , ut reviviscere t exc itastis, Asvini libe

rales ! c vestra fac inora pristina, Asvini !mejores mei pm d icarunthymnum fac ientes vobis, libera les fortibus viris gaudentes, sacrific ium pre

d icemus.

CXVIII .Vester currus, Asvini !accipitris instar vo lans, laeta fe lic itate pra d itus,

d ives, venito huc , qui hom inis m ente oc ior est, tribus postibus instructus ,

venti insta r ve lox, liberales ! Tribus postibus instruc to , tergem inum mun

dum percurrente vehiculo , tribus rotis innitente , celeri ter vecto , accedite

C AP . x vn . H. t u . ] LECTIO OCTAVA. 253

FWWEI:WWW ÎI

P inva tar'

ìi gàhj invatarîi arva tah nah vardhayatarh Asvini virar'

ìi acme .

3 P rava t-yàmanà'

su-vrità ra thana dasrau imamgrinutarh slokar'

ìi adrehK irii anga vàiii p rati avartirh

'

gamishthà àhuh vip ràsah Asvini: p uré-jàh.

4 À vàiìi syenàsah Asvinà vahanta ra the yuktc'

wah àsavahp a tangiihYe ap

- turah d ivyiisah na gridhrà'

h abhi p rapah niisa tyà vahanti .

5 À vc'

ir'

ii ra thafi yuva tih tishtha t atra jushtv'

i nariì duhità Sàryasya

P ar i vini ast vap ushahp a tangiih vayah vahantu arushiìh abh'

ike . (18)6 Ut Vandanafi airatar

'

ii daiisanàbhih ut Rebhaiii dasrà vrishanà ,sachîbhih

Nih Taugryam p àrayathah samudràn p unar Chyavà'

nafi chakra thuh yuvànaiii .

huc : lacte plenas fac ite vacoas, exsatiate equos nostros auge te , Asvini"

!

strenuam prolem nobis .

3 C eleriter eunte , bene currente curru hac ag

gressi, l iberale s !hanc audite precem laudatoris : quid ? o Asvini !vos ad

inop iam arcendam paratissimos perh ibuerunt sapientes pristini . Vos, As

v ini !acc ipitre s vehunto currui junc ti, veloces, alati , qui, vulturum instar,

aqua sicùt rap idorum , in ca lo degentium , ad sacrific ium vos vehunt,

veraces ! 5 Vestrum currum virgo conscend it tune , dilec ta filia So lis, v iri !

vo s equi pulchri, alati, celeres , c ircumvehunto coruscantes ad vic iniam nos

tram . Sursum tulistis Vandanam auxiliis vestris, sursum tulistis Rebham ,

largitore s liberales !fac inoribus : Tugra filium juvastis ut trajiceret maria ;3 1°

254 LIBER PRIMUS . [Sam .

7 Yuvaiii Atraye ava—nîtàya tap tazì z

'

ujar'

ii omànarî Asvinau adha ttam

Yuvafi Kanviiya ap ia ip tàya chakshuhp rati adhattaiù'

su-stutifiijujushànà .

8 Yuvafi dhenur'

ii $ ayava nàdhitàya ap inva taiii Asviniì p iarvyàya

Amuncha tar'

ii vartikàiwi aiihasah nihpra ti janghàiii Vi;p alàyàh adha ttam .

9 Yuvarh sveta1'

ii P edave Indrag'

ùtaiìi ahi- hanaiii Asvini: ada ttaiii asvam

J ohùtraiii argah abhi- bhi tir'

ìi ugrar'

ìi sahasra- sàrh vrishana iii vilu—angarh"

Tc?vàwii nari su avase sujàtà havà'

mahe Asvinà'

niidhamànàh

À nah up a vasu-ma tà ra thena girahjushànà suvi tiiya yàtafi .

À syenasya javasiì nùtanena asme yiì tafi nì satyà sag'

oshì h

rursus Chyavànam fec istis juvenem .

7 Vos Atri in carcere»: deduc to ,

vidum ignem e.rstinguentes, c ibum salutarem dedistis, Asvini !vos Kanva

ca eo v isum restituistis, bona landis amantes . Vos vaccam Sayni pre

canti , seni, implevistis lacte, Asvini libèrastis passerem femellam ex a rum

na ; crus Vispala restituistis . Vos album Pedui equum , ab Indra vobis

conce ssum , inim ico s fe rientem , dedistis, Asvini !altisonum , hostis de vic

torem , terribilem , m ille thesauros conferentem , adm issarium ; robustum .

1°Eosdem vos, viri !bene nati !Asvini!rite auxilio vocam us, opes de si

derantes : ad nos divite cum curru, hymnos nostras comprobante s, gaud iicausse venite . Acc ipitris ve lo c itate alacri ad nos accedite , veraces !e o

256 LIBER PRIMUS.

Yi sishtaiii vartih vrishani vi-jenya iii .Divah-di si ya mahi cheti vam avah.

5 Yavoh Asvini vap ushe yuc i—yujar

'

ìi ra thoh“

: vi ni yema tuh asya sardhyafi

À vi iii p a ti- tw in

”

sakhyi yajagmushî yoshi avrin'

i tajenyi yuvi iii p a ti .

6 Yuvafi Rebhaiii p ari-si teh urushya thah himena gha rmaiii p ari

- top tar'

ìi Atraye

Yuvaw'

ii $ ayoh avasar'

ii p ipya thuh gavi p ra d îrghena Vandanah ti r i i yushi .

7 Yuva iii Vandanafii nih-fi tafizjaranyayi ra tha iii na dasr i karani sa iìi inva thah

Kshetri t i viprafi jana thah vip anyayi p ra vi iii a tm vidhate dai sani bhuva t .

Agachha tafi krip ami gtorîi p ari-vati p i tuh svasya tyajasi ni—bi dhi tafi

Svah—vatih i tah i tîh yuvoh aha chi tri h abhîhe abhavan abhish{ayah.

tum aligeris equis, perd itum , ve stris jumentis portantes ad parente s ejus ,ad iistis domum longe remotam , largitores Divodàsa magna inno tuit ve stra

o pitulatio . Asvini splendoris caussa a vobis paratum curt um laude d iguiequi vestri tulerunt ad ipsius m e tam vestrum princ ipatum m ulier, ad con

sortium vestrum profecta , e legit ; v ie ta vos elegit maritos.

5 Vos Rebham e

certam ine servastis ; frigore temperastis calorem fervidum Atri vos lac,

Sayuis subsidium , auxistis vacca ; longa Vandanas ditatus e st v ita .

7 Vos

Vandanam , confec tum senio , currum ve lut, consp ic iendi !eflicaces !a tti

gistis : ex utero vatem generatis, land is caussa : ve stra hic sacrificanti op i

tulatio adsit . Adiistis Bhujyum, vos laudantem longinquo in loco, patrissui de relic tione contristatum : prom pta igitur auxilia vestra utique varia

CAP . XV I I . H. v .] LECTIO OCTAVA. 257

9 3HWTH'

ÌMWWÌWWÈ gaa rfi'

l

gà' fut : orfî-

Ia

'

rrrxaì a'

î ît n

9 Uta syi vi iìi madhu-ma t makshiki arap a t made somasya Anggah huvanya ti

Yuvafi D adhîchah manah i vivi sa thah a tha sirah p rati vi iii asvyaiii vada t .

Yuvaiìi P edave p uruvi raiii Asvini sp ridhi rî svetar

'

ii taruti raiii duvasya thah

Sarya ih abhi- dyun'

i pyitani su dustarafi charkg‘i tyafii Indram- iva charshagt i

- sahafii

cxx .

I X i ri dha t hotri Asvini vam hah vi rii joshe ubhayoh ka thi vidhi ti ap ra—cheti h.

Vidvi'

hsau i t durah p richhet avidvi n i tthi ap arah acheti h nu chi t nu marte akrau .

3 Ti vidvansa hovi mahe vi m ti nah vidvansa manma vochetar'

ii adya

P ra i rcha t dayami nah yuvi kuh .

in d iscrim ine sunt exoptanda .

9 Etiam illa vos m ellifica apis laudavi t ; propter gaudium libam inis Usijis filius vos invocat : vos Dadhyachis m enti obse

quuti e stis ; de inde caput vos equinum alloquutum e st.

1°Vos Pedui equum

a multis expe titum , pugnacem , a lbum , sosp itatorem ded istis, Asv ini u i

tidum , a pugnatoribus in pra liis a gre vincendum , cuivis operi idoneum ,

Indram v elut m ortalium debellatorem .

CXX .

Qua nam invo ca tio , Asvini placabit vo s quisnam par est vestra conc i

liationi am borum quonammodo vos coluerit homo parum intelligens‘? O m

nisc ios vos utique v ias interroge t vir nesc ius ita : quisquis a lius ignarus estceleriter sane , c elerite r m ortali Asvini inv ict ì donum conferunt.

3 Illos sa

3 U

258 LIBER PRIMUS . Is….

gà

mvà =rà t =gà an zrfiat î ràvà i

m =h aq gvfim wfi vfi î tawm 1ù n

Rwaîà mm f‘îrrsrì tà mg-a î à rgàxì tùaa'

ì sg n

4 Vi p richhi mi p i kyi na devi n vas/cat- kri tasya adbhutasya dasri

P i tar'

i cha sahyasah yuvar'

n"cha rabhyasah nah.

P ra yi Ghoshe B hrigavi ne na sobhe yayi vi chi yaja ti P ajriyah vi ri”

:

P ra isha -

yuh na vidvi n. (22)6 Srutafi gi ya trafi takavi nasya aharîi chi t hi rirebha Aguini vi r

'

ii

À akshi subhah p a ti dan.

7 Yuvar'

ii hi i stav'

i mahah ran yuvam va ya t nih- a ta ta iisa ta iii

Ti nah vasi su-

gop i syi taiii p i tar'

ìi nah vriki t agha-

yoh.

8 M i kasma i dhi taiii abhi ami trine nah mi akntra nah grihebhyah dhenavah

pieutes vocamus vos vos nobis omnisc ii laudem dica tis hodie : vos vene ror,

sacra fac iens, ve stri amans . O ro baud immaturos sap ientia de os, oblatiegregii libaminis consum tore s ; vos servate forte s robustosque nos . O ro

vos hymno , qu i Ghosha filio Bhriguique placuit, quo vene ratur Pajriyas

vos , a que ac c ibum desiderans sapiens . Audite carm en hominis , ca*co

gressa huc illuc lati : sicut ego sc ilice t vos laudavi , Asv ini !oculos rec u

perans, la ti operis tutatore s ! 7 Vo s quidem e stis magna opulentia da

to res, vosque eundem aufertis vos nobis, dom ic ilii largito re s !boni cu

stodes sitis protegite nos a latrone infe sto .

8N e cuiquam tradatis inim ico

nos : ne ullibi nostris e dom ic iliis vacca d iscedant, uberibus nos alente s,

260 LIBER PRIMUS .

a nfis à s um g…afà rfi qù fi n

S tambhît ha dyi iii sah dharunaiii prushi ya t E ibhuh viji ya dravinaiii narah gohAnn svagam mahishah chaksha ta vr i iii menimasvasya p ari mi tara iii goh.

3 Naksha t havar'

ii aranîh p i rvyafi ri t turah visi iii Angirasi iii ann dyi n

Taksha t vajraiii ni«yuta iii tastambha t dyi iii cha tuh-

p ade naryi ya dvi-

p ri de .

4 Asya made svaryaiii d i h riti ya ap i- vri ta 1

'

ii usriyi ni fi an'

ikafi

Ya t ha p ra-sarge tri- kakup ni-var ta t opa druhah mi nnshasya durah var .

- N

T’ubhyam p ayah ya t p i taran anztam r i dhah su- retah turane bharenyi

S uchi ya t te reknah a ayajanta sabah-dughi yi hp ayah usriyi yi h. (24)6 Adha p ra jajne taranih mama ttu p ra rochi asyi h ushasah na si rah

m ultam fortitudinem comm onstra t, in sacrific io colendus .

2 Sustenta t sane

ca lum ille ; nutrientem aquam efl'

und it manautem c ibi caussa Ribhus, duc

tor gregis vaccarum : ex se natam magnus Indras re sp ic it ad noctem

femellam equi pra ter naturam fecit matrem vacca .

3 Adea t c e rem oniam

pristinam , illuce scente s auroras collustrans, opes largiens hom inibus Angi

re sidis quotidie : paravit sagittam in scopum direc tam ; fulc iv it ca lum in gra

tiam generis quadruped is, hom inibus comm od i , e t bipedis . Hujus libaminis

gaud io f ruens , c ele brandum Angirasidis ded isti sacrific ii caussa abd itum vac

carum gregem : quandocum que in pra lio triceps Indras ve rsatur, inim ic i

hominis portas aperit, perinde ut qaum tibi ve loc i,°

Indra parentes, uni

versi mund i sustenta tores, calum et terra, lac nutriens et genitale ofi’

erunt ;

CAP . X VI I I . H. I . ] LECTIO OCTAVA. 261

air,-

à : q àvrfata=a t unfirerr=rII

w m f s î azi aaqaî feià q fì a

'à g-

trzrn

WWÙFWWÙ ÉÎÙ î É ÉEITFIT'Q'TÈRÎNTFTS ÉÉ I"

s'

fil'

Età afz =î…è: ffit >rawfî fìrà aî tà II

9 esa mi nfàafià =ìffrîaîW a I

grr… anîàa trfàzarzpîîasrîàfàm I

I ndah yebhih i shta sva - iduhavya ih sruvena sinchanjarani abhi dhi ma .

7 S u- idhmi ya t vana-dhi t ih ap asyi t si rah adhvare p ari radhani goh

Ya t ha p rabhi si kri tvyi n ann dyiìn anarvige p asu

- ishe turi ya .

8 Ashti mahah d ivah i dah hari iha dyumna- saham

"abhi yodhi nah utsmii

Hariw'

ìi ya t te mandinaiii dhukshan vridhe go- rabhasarì adri - bhih vi ti pyam .

9 Tvafii i yasaiii p ra ti vartayah goh divah agmi naiii up a-ni tar

'

ii R ibhvi

Kutsi ya ya tra p uru- hi ta vanvan Sushnam

“

ananta ihp ari -yasz vadhaih.

P uri ya t si rah tamasah ap i- i tch i i iii adri - vahp halùgarh hetin

'

i asya

purum quum tibi the saurum ofi'

erunt, lactantis lac rubicunda vacca .

5N uno

Indras natus e st : hostium de v ic tor ille e xh ilarato nos splendet , hujusce au

rora velut sol: Indus exhilarato nos, quibus nutritus fuit, larga sacrific ia

o ffere ntibus , laude d ignus, patera c onspergens locum sacrjicio destinatum .

7 Micans qunm securis opus perfec tum e st, tune sacerdos in sac rific io in

tentus est religanda vacca : si tu, Indra !luces , ope ri idoneos per d ie s,tune bene omnia procedunt homini carru vec to , pecora custod ienti , alacri .

9 C onsum tor libaminis magni et exh ilarantis , bibere sine rapidos equos h ic

d i vitias abrip ientem dev ince pugnax bostem , quando exhilarantem tibi

potum la tificum elic iunt lap idibus, tui inc rementi gratia , corroborantem ,

tibi, venti instar veloci, obtinendum .

9 Tu ferreum telum d irige bas in Asu

ram properantem , quod ca litus allatum erat a Ribhue , quum Kutsa gra

tumfacturus , Indra multum vocate !fe riens Sushnam infinitis c ircumdare s

3 x

262 LIBER PRIMUS .

Sm hnasya chi t p ari- hi tarii ya t oji h d inah p ar i su—gra thi tar

'

ri ta t i adar . (25)Ann tvi mahi p ijasi achakre dyi vi kshi mi mada ti ih Indra karmanTvarîi Vri tra iii i

—sayi nawì siri su mahah vajrena sisvap ah vari hm

'

ii .

Tvaiii Indra naryah yi n anah nfin tishtha vi tasya su-

yujah vahishthi n

Ya iii te K i vyah Ugani mand ina iii di t Vyi tra - hanar'

ìi p i ryan'

i tataksha vaj ram .

Tvarì si rah hari tah ramayah njin bhara t chakrarii E tasah na ayarii Indra

P ra -asya p i raiii nava tiri ni vyi ni iii ap i kartairi avar tayah“

ayajyiìn.

Tvaiii nah asyi h Indra duh- hani yi hp i hi vajri- vah dvh- iti t abhi /ce

P ra nah viji n ra thyah asva-budhyi n ishe yandhi sravase si nri ti ya i .

ca d ibus. Telige r !pridem qaum sol. tenebrarum d isce ssu, illam nubem

ipsum vexantem , Sushna que robur, quod c ircum fusum erat, fulgentem c irca

solem firm iter ligatum , frangere t, tune te magna et robusta non vac il

lantia ca lum e t terra exhilarabant, Indra ! in ope re : tu Vritram , ubique

delite scentem , in m obiles aquas potenti telo prostravisti , egregia qua que

consum entem . Tu, Indra ! viris favens, quos se rvas equos, eo s con

scende , venti instar rap idos, bene junctos, vectore s optim os : quam t ibi

U sanas, Kavis filius, la tificam sagittam dedit, eam Vritra letalem atque

v ic trìcem fec isti . ‘3 Tu, sol, fulvos siste e quo s provehit ro tam Etasas

quoque hic , Indra !Rejic iens Asuras sacris de stitutos in ripam ultra no

naginta fluvios nave trajic iendos, opus suum perse qui eos jussisti . Tu

iv ADNO TATIO NES. [Hn m. x.

avasthi tam. Prima inte rpretatio solitum vocabuli sensum servat ; alteram etymologie

commendat : hanc pra tulit Co u ss aoo xm s (Miscellaneous Essays, i . 142, illam

in versione mea sequutus sum .

ri tvijam, i . e . titan vasanti d ike yashti ram, ut habet schol. ad h . 44, 1 1 . Sensum voeis

illustrat MAN . 2, 143. P urohi ta et ri tvij quomodo inter se difi'

emnt, disci potest ex

M iti ksh. lib . 1 . fol. 49 r .

hoti ram . Docot nos YÀSKAS (N ir . 7, jam olim gramm aticos cel-tasse

, utrum

ha c vox a r. nn originem ducat, et sacrificatorem ,Surà

'

ga , significet , an ad r. HVB (vid .

schol. P . 3, 2, 135) referenda s it, et [devi ni m] i hvi ti ram, [deorum ad sacros ritus

visitandos] arcessitorem sive vocatorem ,

’

quasi di ri ga: denotat. Scholiastes modo hanc,

modo illam interpretationem pra fert : cujus auctoritatem ego plerumque, utpote in re

nondum ad liquidam perducta, sequi satius duxi . Voces hot1‘i, ri tvj et p urohi ta ratione

sim ili, atque hoc loco , conjunguntur h . 44, 1 1 .

ra tnadhi tamam i . e . yi go-

p hala-r ip ini m ra tni ni m a tisaym dhi rayi ti ram p osha

yiti ram vi , schol. Est superlativus , ab adjectivo ra tnadhi h (h . 15, 3) eadem ratione

formatus, qua somap i tamah (h . 8, 7) a somap i h. Vide qua infra, ad V. 8, de his adjectivis in i exeuntibus adnotata sunt.

2. [M . 7, pùrvebhih, vid . P . 7, davi n

'

i . Ita codices omnes, quotcunque

textum scriptione continua, verbis secundum euphonia‘

legem junctis, exhibent . Sancitur

ha c scriptura d iserto grammatici pra cepto,

o

P .

.

8, 3, 3, quo scriba ,

Vedarum carmina

examntes, in fine vocum in i n exeuntium , loco littera n signum anuni sika dictum

ponere jubentur; si proxima vox vela vocali aut diphthongo, velab una litterarum y, r ,

v, h incip iat . Quod pra ceptum utrum ex mero veterum librariorum arbitrio , et trad ita

scribendi consuetudine fiuxerit, an vero ed quandam enunciationis peculiaritntem anti

quissimo sermoni propriam , scriptura imitandam et firmandam ab artis magistris excogita

tum sit, nondum d ijudicare ausim .

vahsha ti ,‘advecturus est, i . e . advehito futur. r. van pro vahshya ti, ut videtur,

littera y post duarum consonarum juncturam om issa . Conf. h . 14, 9, et up avahsha

tah h . 16, 2. Dubitat scholiastes, annon vaksha ti pro vakshat .dictum sit, et pro .

specie optativi, antiqua d ialecto proprii (let), haberi debeat. Ceterum cum verbo

vaksha ti conjungenda est pra positio i de quo adverb iali pra pm itionis uso tmeseos

nom ine parum feliciter nobis designari solito, vid . P . 1 , 4,8: exemplum , quo

S iddh . Karan. foi . 2 19 v. , PAfi IN IS regulam illustrat, ex Vijas. Sanh. 20, 53 sumtum est.

3 . agnava t, obtinuerit, impetraverit,’secundum scholiasten optativus, let, inserto a

inter vocalem octava conjugationi propriam , et litteram t, tertia persona indicem . Vid .

P . 3, 4, 94. Equidem agnava t (pro a,mot) pra teriti imperfecti speciem dicere malim,

qua rejecto augmento optativi sensu posita sit. Monet scholiastes, subintelligendum

esse yajami nah, i. e . is qui sacra institui curat.’

d ive, d ive, quovis die . Conf. dyavi dyavi , h .4, l; vise vise, cuivis hom ini, h . 27, 1 0 ; ahar

aharji ya te mi si mi si, quovis d ie nasc itur, quovis mense .

’V I I I I, 13. Vid . P . 8, l 4.

ADNO TAT IO NES .

pasham= p ushyami na tayi vardhami nam, na tu kad i chit ap i kshiyaminam. P asha

tanquam substantivum occurrit h . 93, 2, quad ad recentioris lingua usum propina accedit :

vid . P . 3, 4, 40 . B hattilc. 6, 26.

yasasam . Animadverte peculiarem substantivi neutrius generis usum, mescalina term i

netione induti, et adjectivi vices gerentis. Conf. h . 31 , 8. 60, 1 . 92, 8. Sim ilia

qua dem in recentiare sermone exemple adjectivorum,e substantivis derivatarum , vide apud

P . 5, 2, 127 . S iddh. K . foi . 97 v.

4 . adhvaram, incolumem,i. e . e Rakshasibus non turbatum .

-

p aribhùh, vide adnat. ad

h . 32, 15.

5. kavilcratuh. Hand satis intelligo schaliasta de hac voce sententiam : havi -sabda’tra kri nta- vachana, na tu medhi vini ma ; kratu p rajni nasya karmano vi ni ma ta tah

kri nta -

p rajnoh kri ntwlcarmi vi .

chi trasravastamah gravas, gloria, a r. se u ut n io; a n i a ; vox recentiori lingua hoc

sensu ignota ; sed abundat sermo antiquus hujnamad i substantivis verbalibus in as, qua

postea obsoleverunt.

i gama t scholiastes vult esse immrativum, salita illius farma i gachhatu inauditum in

modum sic transmutate . Idem in gama t (h . 5, 3) aptativum (let) agnoacit, quod vero

similius est. Sed pra stet, et i gama t et gama t pro aaristo habere , quem , augmenta suo

rejacta, sa pe veloptativi velimperativi sensu adhiberi scimus. Conf. h . 30, 8 et i ganta ,

h . 3, 8, i gaman, h . 89, 7 . Vid . P . 6, 4, 75. In recentiare lingua nihilfrequentius hac

pra teriti augmenta destituti uan, si mi pra cedat : interdum tamen in cjnamad i construc

tionibus augmentum retinetur, Ri mi y . 2, 18. MAN . 3, 259.

6. anga est particule vacandi, i bhimukh'

i - karani rtha nip atah ; angi’

gne, he Agne,

schol. YÀ8KAS dicit esse kship rani ma,M r. 5, 17 . Conf. Hann on. 6, 174 2, 7, 19,

ct exemple apud P . 8, 1 , 33.

di ,:ushe . Thema di ;vas, nom . di svi n. P . 6, l, 12. BOP P . Gr. 5604.

Angirah, Agnis cognomen quod cum angi ra oognatum esse volant.

7 . [Si mav. J rah. 2, 4. Vij . Sanh . 3, 22. Ai t. Br . 1 , SO.] doshi vastar, adver

bium ad analogiam vocum compositarum , dvandva dictarum formatam . D oshi , noctu,’

est adverbiam , recentiari quoquelingua usitatum vid . Hann on. 2, 7, 48. Vactor, mene,

interdiu,’ejusdem ariginis ease videtur cum substantivis ushas, aurora diluculum,

’et usra ,

radius solis. Quae vacca omnes ad radicem use retulerim cujua antiquior forme fuissevidetur VAS : comparari paternnt redicea VAC II, V AP, V A II , VAs, et YAJ , quas sa pe

videmus contrahi in non, U P, un u s, et IJ . Ab obsoleta igitur illa radice VAs et adver

bium nostrum castor, et substantive vastu, lux d iurna,’

(vide genit. vastah, h . 79, 6. 1 16,

2 1 ) et vi sura , d ies,’derivata crediderim . In adverbia vastar candem habere videmur

terminatianem —tar, qua apparet in p ri tar mene ,’et sanntar secreta,

’et ni fallar in

Gra co vburag. Separatas vacca doshi et vastah edhibuit poeta antiquus apud YASKAM .

3 z

ÀDNO TATIO NES . [a mfn

N ir . 3, 15: huhasvid doshi haha vactor Asvini huhi’bhip itvafi hara tah haha

’sha tuh,

ubinam noctu (vespere) ubinam interd iu (mene) Asvini, ubinam diversarium faciunt,

ubinam pernoctant In lingua Zand ian reperinntur adjectiva daosha tara occidentalis,”

et ushastara orientelis,’

qua quem prope ad Senskritas vanes doshi et uchar accedant,

vix est quod maneamna. Vid . Buano ur . Comm . sur le Ya;na , t . i. ednat. peg.

seqq .

Trensnt totus hic versus in librum Archi/ci inscriptum , qui Samaveda pars est : ubi

eum illustrana scholiestes noster prorsus diversem profert vocabuli doshi vastar inter

pretetionem : vult enim , vas tar ease voce tivnm nom inis agentia, nastri, a rad ice V A S ,vestire, velare, occultare,

’deducti et voce riashi vastar invoceri pntet Aguim , tanquam

tenebrerum occultatorem et nocturna celiginis fugetorem . In similem explicationem

incideram , qaum ante has septem annos versam iatum in Rigveda Spec . p . 17, interpre

tat i periclitarer, scholiorum ope ad totum hnno Rigveda librum illo tempore desfitutns .

Adscribam ipse scholiesta ed Àrch . I, 2, 4 verba, doshi iti ri trer ni ma, vasti i chhi da

yiti ; ri trau yah svena jyotishi tami iisi i chhi daya ti , sa dashi casti ; tasya samba

dhanarîi , he doshi vastar, ri tra e svena jyotishi tama - i chi dayitar , iti arthah. Non

desant elia vocabule , in quibus explicend is perum sibi constat scholieates noster. Qua

exemple nos, et quem d iu apud ludos interiorit accurate harum carm inum interpretatio,

et quante cum cautiane scholiastarum institutione ntendum sit, commonefacinnt, et quam

ardue ec difiicilis, at vero etiam quem necessarie res futura sit, variare et certiora ex

d iligenti ipaarum antiquaram valnm inum tractetione conquirem .

m asi , i . e . i imasi . Vid . P . 7 . 1 . 46.

8. Accusativi pendant e pra cedente m asi . In interpretatiane mea scholiu ten seqnutus

sum : r ijantarîi d ipyarni nam, adhvari ni iii R i hshasa - hrita - hii à wahitanam yaqnanam,

gap i iii rahshaham, ri tasya avasyam- bhi vinah hanna-

p halasya , d i divim p annah-p unycna

bh,risam vi dyatakarn i hnti- i dhi ram Agnirii drishtvi ;i stra-

p rasidrlhar‘

ii harma -

p hala rì

m aryate sve dame svahîya-

griha yajna -si li yi rì havirbhir vardhami nam . Malim

nunc rijantam adhvari ni m e aequentibus aejungere, tum versus ca sura, tum loco sim ili

h . 45, 4, ita suadentibm , et Aguim abletianibus splendentem , (quidni : iis imperantem ,

sacrorum regem?) reti sacrificiarum pram ii custodem ,

’aignificntum credere . Animadverte

tres syllabaa postremas vocia adhvarini m dipod ia iembica munua sustinentes, penultima

syllaba pra ter iambi prioria arsin thesin quoque sequentis ped is ferente . Satis fi eqnentia

sunt, in hac pra sertim dipodia iembica sede, exemple syllaba nature langa ite in tres

mores producta . De qua re nihilquidem mamarstum invenio apud P INGALAM eliosque,

qui de arte metrica scripserunt sed numeroa ite , ut moda dictum est, computandas esse ,

taciti agnascere videatur, qaum versus una syllebe mancus non eos ofi‘

endet. a dem

tamen fecit interpretibus eadem rea in una eademque versa id quod rerius fieri solet, ter

recurrens, singularnm quippe trium qua metrum gi ya tri dictum conatitunat, membrorum

clausulis longam trium morarum syllabam pennltimam habentibus : iatinsmad i versum ter

septenis syllabis absolvi docent, quem metri apeciem propria appellatiane p i da niryit

gi yatri designent. Viti . ednat. ed h . 30, Il.

viii ADNO TAT IO NES . [Hvu u . I I .

quitus eam vehiculi panem dauctaase dicitur, cui jugum (temo alligatur : (rathasyamukhan ishayor agrari?yuga—bandhana -sthi narn p r i ugarn iti vchyate . Schal. ad h. 35,

Vocabnla ;as tra ceremoniam qnaudam fi tumve aacrum deuotari ex acholiasta ad h . 1.

verbis certnm a t : dicit enim ille ;astra posse veldevati -smarana - riip a-sanshi ra -ham a

esse , velp radhi na- harma que distinctiane posita, satis prolixe sequitur in atran que

sententiam disquisitio , (cod . Chambers . fal. 49 v.

—52 r .) lidem , quos hic bahamas,

dii designatione p ri ngm-

,rastrasya deva ti h sa pius comprehenduntur : nunc unum solum

moda, qui in mentem venit, Rigveda locum indicaba, Aitar . B r . 3, l.

l.

[N ir . 10, Vi yan- i yi hi : da insolite vocativi, in o exeuntis, cum proximo

vocabulo, si id ab a , i , i , vel incip iet, junctura, vid . P . 1,l,17 Conf. Si mac . Àrch .

2, 3, 2 yas te ni na iii $a tahra tcv-Indra dyumnitamo mariah, tana ni nam mademadoh.

d i ryata i . q . darganîya . De vocea farmationa vid . S iddh. K. fal. 198v ., 199 r .

Bandera terminetianem bahamas in Komarica tifIdtt‘ttcrog.

aranhg'iti h i. q . alanhriti h.

ta hi m p i hi . Melim genitivum e verba vesceudi rectum credere , ut apud Hamatum

(wim : civm , M oio payzì'

v) quem ed prapositam a scholiesta ellipsin (teshi m ti n, yadvi

ta hi m ehadc;am i ti adhyi hi rah) coniugare . Conf. h. 32, 3. 104, 9. 108, l. 13 .

109, 5.

;rudhi, m‘

9:. Vid . P . 6, 4, 102. Conf. Ba r r . Gr. p . 151 at 33 1 . Dicitnr ;rudhi

pro g ina velninudhi, ut vridhi pro vrinu aut vrinudhi , h . 7, 6, et hridhi pro hnn :

ant hrinu, hrinudhi . Exemplum radicis, qua in racentiora lingua antiquum imperativi

terminetianem - dhi aarve vit, est un, imper. juhudhi . B ha ttih . 20, 1 1 . P . 6, 4, 101 .

De producte vocali in p udhi vid . P . 6, 3, 137 .

jarante = stavanti ; jari ti rah: stati rah fi tvig-

yajami ni h vacca recentiori lingua

ignota , sed hand dubia ejusdem cum r . a g i , (grini ti), at Gra co n etis": prosapia . Apud

YAsxn rjara te occurrit inter archati-hanni nnh, N igh . 3, 14.

achhi : tvi m abhilahshya . Conf. DBVARAJAYAJVAN, comm . in N igh. 4, 3 uchhi

nip i tah abhar artha i bhimuhhyi rthe cha var ta te ip tum,i ti asya arthah, i ti SARA

PÙfiH} . (Landat grammaticum , qui a YAS II A sa pina commemoretur : N ir . 5, 28; 7,

28 s, 2 . 10 ; Ultima vocalis particularum disyllabarum in antique lingue

sa pe praducitnr : vid . P . 6, 3, 136.

ahar- viduh, dierum periti i. e . sacrorum singulia diebus peragendarum guarì . De

formatiane vocis vid . P . 8, 2, 69. Conf. ushar- b ndhah, sabar-dughi .

3 . prapfinchati . Schal. praharshcna soma -samparharî hnrva ti , soma-

gunam verna

yanti , i ti arihah.

dhani e YÀSKA inter vi ri-ni mi ni receusetur, N igh. 1 , Il. Seba] ha yajami na,tvayi da ttarîi samam p apyi mi,

’i ti cvam Vi yur bri te, iti arthah.

Hu m. I I.] ADNO TATIO NES . ix

J igi ti = gachha ti, r. GA. De vocali i in syllebe redupliceta, vid . P . 7, 4, 78. YÀSKA8

vacem jigi ti inter ga ti- karmi nah retulit, N igh . 2, 14, in cujus loci illustrafione DEVARAJAYAJVAN, hac nostro versa citata, variam lectiouem jagi ti afi

'

ert : jagi ti , i ti

p i thi ntaram, iti Shandhasvi mi- bhi shyam .

uri ch'

i . Schal. bahi n yajami ni n gachhant'

i ye ye soma-

yijinas, ti n sarvi n vam a

y i nt'

i , i ti arthah. Est nisi fallar forme feminina edjectivi, eb aru, multas,magnus,’eadem

anfiixa - anch (radicam vacant grammatici, S iddh . K. fa]. 24 v. , 25 r . C O LBBR . Gr.

p . 97, deducti, qua e pra pasitiane p ra ti derivetur adjectivam p ra tyanch, nomin.

sing. m . pra tyah, f. p ra tichi , n. p ra tyah . Rectins fortassis interpretaris, m ulta (loca)adians,

’

i . e . longa leteque incedens, quaquoversum divageus. Sed conf. I I I, I I, 57

arvi chi asma i ghri tavad bharant'

i madhu- svi dma duduhe jenyi gauh, magnam cere

moniam ediens, (aru p rabhiì tam agnihotri di- harma anchati , havih pradi tam prip noti,

i ti unì chi , schol.) illi sacrificatori pinguem ferens dulcem cibum , mulgatur vacca victo

ribus appetenda.

’

2.

l. [Vijus. Sanh . 7, 8 ct 33, Indravi yi , vid . P . 6, 3, 26. 27 .

p rayobhih= anna ir asmabhyaiii di tavya ih.

i ga tam, antique imperativi farma pro seriore i gachhatam, nt i ga ta pra i gachhata,

h . 3,7 .

indavah sami h. Apud YÀS II AIII ind e tam inter yajna-ni mi ni , quam inter miaha

ni mi ni occurrit, N igh . 12, at 3, 17 .

2. Vi yo Indra; cha , vocetivum sequitur nominetivns pro vocativo positus . Sic apud

Hamernm Z u?wi n g,‘Hi7ui; 9

‘—11. 7 , 277 .

chetathah= ji ni thah, euimedvertitis .

’

m i ni m, genitivus post verbum sentiendi. Sic I I, I I , 516 : bodha me asya vachasah.

vijini—vasi . Schal. : vija annam ; tad yasyi fi havih-santatau asti , si vijinî ; tasyi mvasatah, i ti vijini - vasi .

dravat, cita e r. BRU, quesi dqouddmn N igh. 2, 15.

3. sunva tah, libamen pra perantis .

’Schal. somi bhishavam hurva to yajami nasya .

nishhritan'

i acces . nominis nishkrit . Mallem nunc in interpretetione mea saholiasta

seutentiem sequutus assem qui nishlqritam : : saîisharti ram explicet, et samam subiutel

ligeudum asse censet : unde pradit seusua, aacad ite ad p atum, exornetarem libeutis,’

i . e . ad patum , qui quesi oruet virum libeutem .

n ahshu, celariter,’Latinum max. Nigh. 2, 15. Snparlativna mahshì tama lagitur V I I,

I, 512.

i tthi , adverbiam , e themata pronom inali i t eadem anfi xa - thi farmatum , qua in lingue

recentiore yathi et ta thi , et in vatera dialecto ha thi , P . 5, 3, 26, at p ra tna thi , p i r

va thi , visvathi , ima thi . Superest nisi fallor hnjus edverbii vestigium in Homerica voce

:’

Swymir,‘ite , i . a . a qualiter uetns,

’

petri nobilite te hand inferior. Desiderat Bor rw s

(Vergleich . Gram . p . exemple vocum Gm carum , in quibus 9 respondeat Sanskrito

4 A

ADNO TAT IO NES . [HV IIN . I I .

th . Equidem eusim im j i$zog cum ratha , carrus,’cognetum dicere , et, quod facilina

m ihi concessum iri credo, tsrminationem accenda persona pra teriti perfecti Senakriti,- tha

,

egnosoara in {”Su (i n'

tha , fu isti at oic9a (vettha , nosti, scia quad pro 9394

d ictum est, ut irpu‘m9nv pro hpfl

‘39nr.

3 .

1 . [Vijas . Sanh . 33, have pro hvaye, neglecta, quod sa pe apud antiquas poetas

fieri videmus, conjugatianis prim a characters, st rad ice u n a per samp rasi ranam in hu

contrasta . Vid . P . 2, 4, 76.

p i tadahsham z p avi tra- balam, suddha - balam . Animadvertit DEVARÀJAV AJ VAN , ad

N igh . 2, 9, olim et daksha s t dakshas dictum esse . Conf. p i tadahshasi , h . 23, 4.

r isi dasam . Schal. r isanti hiîwanti , i ti r isi h sa travah ti n a tti, i ti risi d i h, tam .

dhiyamghyiti chîfi si dhanti . Schal. : ghri tam ada/cam ancha ti bhz'

ìmim p rip aya ti

yi dhi r varchand - harma , ti ri ghg‘i ti chîiii dhiyam si dhanti , si dhayantau, hurvantau .

Occurrit ghgiti chi apud YÀS II AM inter Noctis epithete , N igh . 1 7, ibiqne e DEVA

RAJAYAJ VAN E sim ili ratione , atque h ic e scholiaste nostra, illustretnr. Alina cerm inis,

quo Mitras st Varunas conjuncti invocantur, mantio fit Ai tar . B r . 4, 10, ub i observatur,

Mitram esse Diem ,stVerunem Noctem : ahar va i M i tra, ri trir Varvnah .

2 . Schal. : he M itri varunau, yuvi rîi kra tum p ravar tami nam unam somayi gam i si the

i nasi the vyip tavantau kana nimittena'

!gi tana , ava;yam- bhi vi tayi sa tyena p halanc ,

asmahhyam p halan'

i d i tum,i ti arthah. hidrz

‘

sau yuvi m ri ti- vridhau, yi tam i ti

ndaka-ni ma , sa tyam vi yajnam vi’i ti Yi shah ; udahi d i ni m anya tamasya vardhayi

ti rau a ta eva ri ta- sp ri,si udahi d'

in sp risantau .

M i tri varunau . De producto. vocali vid . P . 1 4 1 6, 3, 26. Siddh. K. fol. 57 r .

Bo r e . Gr. 5657 . In hymno in Indram s t Verunem , qui I I I,V I I, 515—16 exstat

,

utrumque dei nomen, stai separetim positum ,eliquotiss products ultime vocali scriptum

est : terminetionam dualis esse putat scholiastes, quem p arasp arip ehshayi , i . e . mutua

,

qua inter utrumque nomen intsrcsdit, relations excusat . En tibi examplnm : Indri ho

vi m Varani sumnam ip a stamo havishmi n Indra st Varuue !quisnam vestrum com

prabatianem nactus est hymnus, cum sacrificio sociatus Nascio annon Indri st Varani

pro vacativis singnleris numeri habers liceat, euctis in fine , ut sa pe fieri solst, vocalibus

pra sertim qunm in illo hymno sedem nom ine ssjnncte occmrent et aliis singuleris numeri

cesuum tsrm inetionibns indute ; V . c . imi Indram Varnnam me manîshi agman ha

Indram Verunemque mea preces edeent .’

i si thc fruiti estis,’

pro i nasi the, ut h . 25, 6 i ,:i te pro i nasi te . Scholiastes pla te

ritum tempus loco pra sentis positum essa dicit, idqus vetusta lingua licentia, e PÀÉ I IIIE

(3, 4, 6) notata, excuseri. Non agamna, opinar, iste aut eccuse tione aut excusetiaue .

tuviji tau = bahiìni m up ahi raha tayi samutp annau .

uruhshayi = bahu- nivi sau, nsmpe uri ni m bahi ni iii hshayau, urvhshayau . Ita schol.

Sed malim istud hshaya e radica xsn I, dom inat i,’derivetum credere, ut urvkshaya

denatst eum, qui magna dominio geudet .’Hoc sensu uruhshaya tem potestate sua.

xii ADNO TATIO NES.

canatan pra vanutam,r. VAn,

neglecta characters octava eaujngafianis . Conf. h .

93, 9.

3 . [Vijas . Sanh . 33, dan i . Schal. : ga trùni m up ahshayiti rau, yi dai deva

va idyatvena ragi ni m up ahshayi ti rau Asvina u va i devi ni rn bhishaiau,’

iti m h.

yuvi kavah, it i abhishuti ni rì somi ni m vi,:eshanan: ite scholiaates, qui sensum vocabuli

non explicet . Est a r. Y II (yaut i) m iscere,’st mixtum liquorem designare videtur.

ni sa tyau . Schal. : asatyam anri ta-bhi shanarii , tad-rahitau a tra Yi shah, sa tyan

eva ni sa tyau,’i ti Aurnavi bhah sa tyasya p raneti rau,

’i ti Àgri yanah.

vriktabarhishah. barhis est lectus e gmm ins sacrificali (hum,Poe cyuosnroîde) factus,

in qua oblationes collocautur, st ipsi dii considers rogeutur. Schal. : vrihti ni m i la ir

i iti ni barhi i shi i starana -ri p i ni ya hi ri cami ni rii , te vrihta-barhishah. Dicuntur

igitur libam ine vyihtw barhishah, utpotc im posite stragula, quad ex gu m ine pura et

radicibus aliisquc sordibus libero paratum est . Apud YASKAM N igh . 3, 18, vg‘ihtabar

hishah inter ri tvirî-ni mi ni legitur, ubi nisi fallor secerdatcs, paris cjusmod i straguha

instructos, designat.

n dravartan'

i . Schal. : m lra-gabdasya radanam pravyit ti—nim i ttau . yad arad

'

i t, tad

n drasya rudra tvam,

’i ti Ta ittiriyi h tad yad radayant i , tasmi d rvd ri h,

’i ti Vi

jasaneyinah. rudri ni iii ;a trua odana - hi rigzi r'

ii si ra - bhati ni m var tanir mi rgo dhi tî

rì po yayoh, tav m dra»vartanî ya thi ,n'

ì ri h dhi tî-cnuhhcna ;a trì n radayanti , tadva t

etau, i ti .

2.

l. [Vijas . Sanh . 20, tvi yavah, vox a pronomine secunda persona eadem suflìxo

—yn derivata, qua sumnayuh a can na (h . 79, vadhi ych e vadhi (Rigveda Spec .

p . 12, asmayvh nostri emens,’a pronomias asma t (Vijas . Sanh . Vide

P . 3, 2, 170 .

anvîbhih: ritviji m anguiibhih. Apud YASKAM anvyah occurrit inter angeli-ni n i ni ,

N igh . 2, 5, quem locum illustrens DEVARAJAVAJVAN afi'

ert antiqui carminis fragmen

tam z tam im anv'

ih samarya i . Digiti anvyah vaeari videntur propter teuuitatem .

tani = nityam . Conf. Gr. «in nig, et Le t . tenus, p ratinus , continua .

2. [Vijas . Sanh . 20, ishi tah, proprie‘eccessus.

’Schal. p rip tah, asmad -bhahtyi

p ra itah, i ti ar thah.

vip raii tah. Partic ipinm ji ta a pliceturus scholiastcs ad fictem radicam confugit

1 6, i ti sautro dhi tur gati-arthah. Ness io au sjusmodi artificio opus sit. Ds signi

ficatiaus vocabuli cognata vacca java ccleri tas,’et ji ti exhartetio, concitetio,

’vix

quidqnem dubitationis ralinqnnnt.

suti vi n parata (libamine) instructus pra sutavi n, vocali med ie sx vateria lingua

arbitrio products. .

vi ghatah apud YAsRAII inter madhi vi -ni mi ni et fi tvirî-a i mi ni occurrit, N igh. 3,

15. 18. D EVAR . a r. V A II derivat : nchanti havîi'

ishi , nirvahant i vi yajna-bhuram

[bhuvam ct alia loca : nirvahanti g mnthi rthi n.

HYMN. H I .] ADNO TAT IO NES .

3. [Vijas. Sanh. 20, ti tzg°

i nahz tvarami nah. Red icis forma intensiva

usurpata , exemplum occurrit I I, I, 512 : chadah havi t tutzg°

yi t si taye dhiyah, instigator

(Agnis) multum acceleret, fruitianis caussa, csrsmouiss,’ubi schol. : tutujyi t, tvarayatv,

tvi rayatu i ti arthah. Sa pius de Indra dicitur ti tuji na, quod est partic ipium pra teriti

vid . h . 61 , 12. Conf. I I, I, 516 : si smi ham anavadya ti tuji na vedhasi m imam vi cham

na vedhasi m,

‘tu, vituperii immunis !properans !nostram sepisutium istam ceremoniam,

landsm valuti sapientium , accip e.

’Dc products vocali syllaba reduplicata , vid . P . 6, l, 7 .

harivah. Snflìxo - vat sermo antiquus camplura formavit edjectiva, qua apud seriores

in - ma t sxcnnt : vid . P . 8, Nom ine autem hoc suffixa - va t formate, in vocativo

term inetionem - vah habent : vid . P . 8, 3, 1 . Conf. adrivah, h. 10, 7, etc ., sachivah,

h . 29, 2. Ad vacativum harivah pertinet nom inativus harivi n, h . 81 , 4. harî, duelis,

est epitheton equorum Indra proprium (vid . N igh. I, da cujus significatione varia

sunt sententia : alii enim ed r. II RI rsfcrunt, et aquas rapidos’designare…crcdunt ; alii

idem quad hari tah valere putsnt, nsmpe virides’aut fulvas.

’

dadhishva i . q . serius dha tsva .

3 .

1 . [N ir . 12, ami sah= rahshahi h avanti, i ti omi sa devi h. Dubitat YAS IIAS

activemne sn passivam vim habeet : aviti ro vi , avan'

iyi vi . N ir . 12, 40. De radice

A V iu U contracts , vid . P . 6, 4, 20.

i ga ta est nisi fellar eadem elisious littera ueselis pro iganta (i gamata) dictum , qua

in partie . pra t. pass . go ta pro ganta (gomi ta).d i svi ì sah, di ,m shah, vid . P . 6, l, 12. Ba r r . Gr. $604.

2 . ap turah: vrishti Formatnm volant ex ap aqua,’et tar, contracts forme

radicis TVAR, properere , eccelsre re .

’Agniiii yanturam ap turam legim us I I I , I , 530,

qua verbs scholisstss sic illustrst : yanturafi sarvasya niyanti ram, yadvi hship ra-

gan

ti ram ; ap tvram ap i m p reraham . Nom inis abstracti ap ti ryam exemplum occurri t in

hymno iu Indram et Agnim, I I I, I, 512 : yuvor ap ti ryar

'

ii hitam,vectra aquarum

ler—gitio bona est .’

i ganta , ganta pro gamenta, earistus, rejecto augmenta aptetivi val imperativi vice

fungana. Vid . ad h . 1,5.

ti rnayah. ti rni = hship ra , N igh . 2, 15. r. TVA R .

usri h= ragmayah, N igh . 1 5. r. V AS . Vid . ad . h . 1 , 7 .

svasari ni apud YAsKAM inter ahar- ni mi ni occurrit, N igh . l, 9. Primarie vocis

aignificatia fuisse videtur spontc suntcs,’i . e . fugaces, instabiles.

3. asridhah= hshaya—rahiti h, adruhah: draha—rahiti h. Suut edjcctivs , e radicibus

SR IDH st nau II substantivorum abstractarnm munera fungsntibus, derivata . Vici . ed

h . 23, 21 .

ehimi yi sah, nom ia . plur. pro ehimi yi h, intentam providsntiam habentes,’sarva ta

vyip tap rajni h, schol. Ex scholissta sententie vox ent composite est sx chi (e r. i n,

4 B

xiv ADNO TAT IO NES. [Hm m . I v .

adniti, vires inte ndere,’

pra fixa a i samanti t ihate, i ti ehih) et mi yi sapientia,

providentia aut finxit cx verbis chi mi yi sih, veni, ne discades!’

quibus sliquando Dii

(Vigne-D evih) Aguim in aquis letitsutsm ellaqnuti esse feruntur : yadvi , Sauchiham

Agnim ap su p ravishtam chi mi yi si r’iti yad avachan, tad -anuharana - hetuka ’

ywi

Vi,sveshi iii D evi ni m vyap adesa , Ehimi yi sa , i ti . Ad fabulsm istam da Sauchîha -Agni

in eques canfugicute, atque da Vigne-dav is reditum sjus flegitentibus, reapic iunt carmine

tria, vm I, 510 - 14, ed qua scholisstes hunc Ta ittirîya

- bri hmana: locum afi'

ert : Agnes

trayo bhri tara jyi yi ì sa i san ; te devebhya havyam vahantah p ri miyanta so’

gnir

abibhcd , i ttham vi va i r tir mi rishya ti ,’i ti sa niliya ta sa

’

p ah pri visa t tam”

devi h

p ra isham a ichhan, i tyi d i . Agnis tres fm trsa netu m ejores hehebat : hi, diis sacre defe

rentes, interfscti sunt : Sauchîkes Agnis timchet sibi eadem moda m a quoque fatum

attigerit sic reputans eveuuit et in aquas confugit dn eum redire desiderebent, etc .

’

jushanta , vid . ad h .

vahnayah= vatlhi rah dhani ni m p ri payiti rah.

4 .

[Vijas . Sanh . 20, 84. M .. vajas , cibum .

’N igh . 2, 7 .

vijin'

iva t'

i . Schal. annavat- hriyi va t'

i vija annum i sa, i ti vijinyahhriyi h; ti h hri

yi h yasyi fi santi , si Sarasva ti vijinîva t'

i .

dhiyi vasnh. Schal. : harma-

p ripya-cihana -nimi tta- bhii ti ; dhiyi ha :

-mani vase yasyi hsahi si d bhava ti , si dhiyi vasvh.

2 . [Vijas. Sanh . 20, si nri ti ni m : :p riyi ni rì sa tya

- vi hyi ni m.

chetant'

i - buddhi -yuhti ni n'

i anushthi tyiui fi chetanti tad iyam

anm htheyarì jni p ayant'

i .

3. [Vijas . Sanh . 20, 86. N ir . Schal. : dvividhi hi Sarasva t

'

i , vig mhavad

deva ti , nad i -r i p i cha . tatra pùm i bhyi m rigbhyi m vigrahava ti pra tip i d iti ; anayi

tu nad i -r i p i p ratip adya te. ti drisi Sarm a ti hetuni harmoni p ravi hwri p ena maho

arnah p rabhi tam vdaham p rachetayati p raharshena jnip aya ti hihi cha svah'

iyena

deva ti r i p ena visvi dhiyah sarvi ni anushthi tri -prajni ni ni virija ti viseshena d ip aya ti ,

anushthi na vishayi buddh'

ih sarvad i utp i daya ti, i ti arthah.

IV.

Hymnus in INDRAM . Anctor MADHUC HHANDÀ£L Metrum gi yatri .

1 . sudughi m, vid . P . 3, 2, 70 .

gad uhe, uomin. gad/mh . P . 3, 2, 61 .

juhi masi , prajuhùmah, idque pra hi mah, hvayi mah. Radix a v a contrehitur in u n,

P . 6,1 , 33. 34

, cujus vocalis producitur, P . 6, 4, 2.

dyavi dyavi , quotidie,’vid . P . 8, l, 41. Suhast thema gunstum , dya, unde uomin.

dyaus st scans. dyi m conf. go, nom . gans, ecc. gi m,loc . gavi . C O LEBR . Gr. p . 67.

dyavi tem da die, quam da ca lo d icitur : h . 39, 4.

xvi ADNO TAT IO NES . [Hva r IV .

charyi m dadhi ni h hurvi ni h. Q uidni, ca sura respecta habita , sic interpretari licea'

t

Tuna dicunto inim ici nostri E t hinc et alinnds discedits , duccntes Indra hanc

pampam inim ici scilice t, felicitatis piorum invidi spectetores, ceremonias, qua Indra

favorem iis conciliant, intarrumpers student. STEV ENSON Let allours again join

in praising Indra . Avaunt ye profane scofl'

ers, remove from banca, and from every other

place , wh ile wa perform the ritss of Iudrs .

’

i ra ta secundum scholis sten est imperfectum l'

. nl, conj. 3. pro a iyri ta .

nidah, stirpe ipse verbi m a , vi nom inis asarpeta . Conf. V I I , I, 523, rahshi sam

osya no nidah serva nos eb illo osore .

’

6. arih scholissta est singularis, loco pluralis num eri positas . Possitns pluralis esse,

contrasta term inetionc, pro arayah? Vide qua P ini n—u s habet da femininoram nom i

num term inationibus ite contractis, 6, 1 , 106. 107 .

vocheyvhz uchyi suh, schol. Est patsntielis, ex eadem radicis farma factus, qua

pra terito avacham inest. Conf. voche ma , h . 40, 6. vachetam,h . 120, 3 .

dasma z ga tri ni m up ahshayi tar ; r. DAS, delers .

’

hyishtayah, hom ines .

’]Vigh. 2, 3 .

sarmani sub tutela garman ct sarcham occurrunt apud YASKAM inter gf ihmni mi ni,

N igh . 3, 4 .

7 . im fere semper cum nom ine mescalina conjungitar. Vocalam longam , qua aliquid

ofi‘

cnaiania habet in voce generis m escalini, contractioni ex imam deberi cred iderim . Sic

Gothicum IMM A transiit in Gcrmanicum i hm . Yad im, quod legitar IV, I , 51 (Rig-

veda

Spec . p . ex yad (pro yadi , at sa pe) et im coortnm est : unde mutate vslim , qua

ex illo loco conclud it BO PP IUS,Kr it . Gramm . p . 13 1 . Notabilia est vocabuli im eam

antiqua Romanorum pronom ias im ( : evm) convenientie : vid . C IC . da Legg. 2,24.

Cyprios scimus sim ili dictions usos fuisse : iv a z’

rriv abri r K&wgm , He ave n . Zendica

vacca im aI sim videatur esse nom inetivns ct eccuse tivas pronom inis generis fem inini,

Sanskritis iyam et sim respondentss . Vendid . farg . 2, p . 14 . ed . O LS II i a t hé

'im zi a

bwa t p erené p aswanmcha staorananmcha mashyi nanmcha si nanmcha vayanmcha i th

ranmcha suhhranmcha saachentanm ; n6it him gi twb vindenti p agwascha staori aha mash

yi chu, deinde ille (hi im = Senskr. seyam,h . e . si iyam

?) regio fuit plana pecudum ,

jnmentorumque, hom innmqae , canumque, sviamqae , igniumque purorum , falgentium ; non,

illam adenndo , (him gi tw6= Seuskr. simga tvi p ridem invsniuut (inveniebant) pesades

jumeutzmna hom inesqne .

’Vere natura st potestas Vedica dictionis im fagisse videtur

scholis sten nostrum, qui plerumque cem tanquam perticnlem expletivam trectat, et

d imittere solct verbis m iti hsha reshu anarthahi h K AM i n: I I) U i ti.

i save mandaya t- sakham. Schal. i save hritsna -somayi ga

—vyip ti ya Indri ya im

i bhara imamsomam i bhara . hidri;arii samam i guiii savana - trayo- vyip tam (conf. ed

11 . 5, yajna- sriyari yajnasya samp ad- r i p am, ny i -mi danam nrini m ritvig

-

yajami ni ni fii

harsha- hetum, p atayat p atayantam hom i ni p rip nuvantam,mandaya ts ahhaiîi, ya Indro

mandaya ti yajami ni n harshaya ti, tasmin Indra sahhibhi to’

yarii samah tat—p ri ti- hd u

Hu m. v ADNO TATIONES. xvii

tvai t. Quidni ita vertere liceat, Huncce cito-

paratum celeri Indras offer liquorem cere

monias exornantem viros delectantem ; buo properare faciat Indram, socios exhila

rantem.

’De formationc vocis mandayat

-cakha vid . ad h . 6, 6.

gham h= hantii . vid . P .3,3, 77. vn'

trîìgzàm Vrih wnà'

makw-Asura-

p ramukhànì m.

vàjinam = sangràmavantam.

9. vijayiimah: : annavantaiii kurmah. dhanì nci rì sàtayC= mmbhcy'

anri rtham. siì ti,h

a r. ann i velsan, Vid . P . 6, 4, 45 et 174.

10. avanih= rakshakah animi và . sup érah: sushthu harmanab p iimyi tii .

truma"

: pro tacma i , propter sequentem vocalem vid . P . 8, 3, 18seqq . Com an. Gramm .

p . 20. Bon . Kr. Gr. 541 . Sic sujihviì pro snjihvau, h . 13, 8.

V.

Hymnus in INDRAM . Auctor Mannucnmuvnlls. Metrum gì yatr i .

1 . tu, kship rì rthiyo nip iì ta ,h . stomw àhasah, conf. yajna-oiihm à, h . 15, 1 1 86, 2

nri -viìhascî , h . 6, 2.

2 . puni tamam. Schol. puni n ;atri m tiimayat i glàpayati, iti p urutamah. De pro

ducts vocali vid . P . 6. 3, 137 .

sachà, simul, statim : conf. h .

3. gha . Schol. gha-

,sabdo’vadhiìram

'

ìrtho nip ì tah scroc ia tat- ;abda ihsambadhya te ;sa gha, sa eva . Vides, quam bene haec conveniant cum Homerico usu partìculae vi , pro

nom ini subjunctaa.

yoga= p ti rvam ap riìp tasya p urushcirthasya sambandhe . Sim ili sensu vocem yoga

accipiunt juris intrepretes in vocabulo composito yoga—h hema vid . M itci ksh . lib .

fo]. 15 r . lib . 2. fo]. 49 v. Jimfrrm D &yabh . p . 103, 199, ed . Calc . 1829 ; MANU

7, 127 8, 230 .

hhuvat = bhava tu, gamut : gamatu aoristi sunt, rejecto augmento imperativorum vice

fungentes.

p urandhyàm . Anceps haaret scholisstes inter duas explicafiones : sa eva p urandhyam

ywhiti ci bhuva t, yadvà'

bahtmidhiiycim buddhan àbhuvat. Si ad etymologiam respicias,

p urandhi denotare poterit quidquid sapientia plenum est : conflatum enim videtur ex

quodam derivato radicis r a i implere,’et substantivo dhi sapientia.

’ Hue redeunt

varia significationes, quas vari is loc is scholiastes voci p wandhi tribuit, ut cordata

mulier,’h . 1 16, 13,

‘hymnus,

’h . 1 1 7, 13. Dualis purandhi inter nomina caelum ter

ramque’significantia legitur apud YÀSKAM ,

N igh . 3, 30 . Adjectivum purandhih occurritapud eundem , N gh . 4, 3, ub i s . haec notavit : p um

-

gat haha-mima , dhi r i ti karmanà

'

ma prajmi -nàma mi ; haha- harm": baha -

p rcy'

no vii, purudhi ,h san, p urandhih. Addit

deinde aliam etymologiam, ex quap urandhih idem foret quod p urandarah .

4 c

xviii ADNO TATIO NES . [a u . v .

4. saiisthe . Schol. samyah tist ati, i ti saii: tho ratha,/l.

na vrigzva te = na sam6hajante ratham a;vau cha drish!vii p aliiyante, i ti ar ihah.

samatsu hac locativi forma a YÀsxa inter voces pugnam significantes, M gh. 2,

17, receptum est. Descendit nisi fallor a r. AT ire,’

pm fixo sam conf. mmiti , san

grama .

5. sutap àm z abhishutasya somasya p i na-kartre. p rim est dativus thematis p ri van,

nom in. p ri vò, r. PA, sufi'

.- van. Vid . P . 3, 2, 74. Conf. nom in. sing. abhigasti -p àvii,

h . 76, 3 ; vocat. sing. soma—p ri vare, h . 55, 7 ; dat . sing. dri vane, h . et sudàvne,

h . 76, 3 genit. plur. vàja -dòvniim,h . 17 4 ; soma -

p àvnà'

m, h . 30, 1 1 .

vi taye = bhakshazui rtham , ut iis fruatur r. vi .

comi ca,/z. De antiqua pluralis forma vid . P . 7, l, 50 . Bon . Kr . Gr . 5142, adnot.

da dhyàgirah. Schol. : avaniyamiìnarii dadhi à,: i r dosha-

ghri taka iìi ycshiìfi somànîm'

i,

te dadhyrigirah, i . e . libam ina coagulato lacte purificata.

’Eodem sensu usurpatur

gavri girah, Il, 2, 51 , ubi schol. gobhih kshirair à;iro mi,:ri tiih sanjà'

tà'

h i . e . (libum ina)lacte coagulato m ixta .

’Vide quoque usum dictionis samàyifa, h . 30, 2. Vocem ri ,:i ,

ad r. sa i refert schol. apud P . 6, l36.

yanti pro yà'

nti conf. atiyanti , h . 32, 8.

7 . ii,—rava]!= savana—traye p rakg'i ti -oikg'i ty0r và vyà'

p timantah.

girvagmh. Soho]. gi rbhir vanya te savyata, i ti girvazu'

ih r. v an, sufi x . De

dentali radicis in n linguale mutato, vid . P . 8, 4, 3 seqq. Lassmv, Indische B ibliothek,iii . p . 57 .

p rachetase : p rakrishtajnri nò'

ya .

8. avivfidhan= vardhitavantah. Apud poetas antiquos, vocalem radicum conso

nante term inatarum in reduplicata ista aoristi spec ie semper immutatam sarvari, neque

unquam in ir , ar, velti r produci, docet P . 7, 4, 8. Amat omnino lingua vetusta,

syllaham reduplicatam hornm aoristorum producere , vocalem vero radicis aut corripere,

aut, si brevis est, brevem tueri ; ub i vocalis radicis est a,Zi , fi velri , ei in syllaba redu

plicata substitui solet i : aj igar, h . 92, 6 et 9 p ip ara t, h . 46, 6 p ip aya t, h . 77,

5; j ijananta , h . 60, 3. Confer formas tii tujànah, miimahci nah, de quibus vid . P . 6, 1 7 ;

ajùgup a tam, P . 50 .

stomiihz u'

ìma -

gàniim statràp i . ukthiì pro ulcthîini (P . gas

i rc'

ini

vardhantu = vardhayantu.

9. akshitoti,h= ahiiisi ta-rakshagah kadci chid ap i rakshàm na vimuncha ti, i ti arthah.

sanet= sambhajeia .

-

p auiisyci = p unstvàni balcini .

10. Mallem post drahan interpunxissem, hoc sensu, Utinam ne inimici nos l& dant !

Indra, cantu laudato!validus averte ce dem .

’

xx ADNO TATIO NES. [Hn m. vu.

Imperfectum Activi, dual. akrigmtam plur. akrigzuta sive akripotana ,akripvan. Imperfectum Atman. plur. akrigwata , velrejecto augmenta kripva ta .

Radicem m u in lingua Zendica sim ilem in modum flecti, observatum est a Bo r n o

(Vergleich. Gramm . p . qui haec afl'

ert exempla : pm sem , km ma6iti facit im

perativ. , kercnù'

idhi , fac imperfectum , kerena6t fecit adda aliam pra teriti formam,

fri keren6it procreavit,’

qua: legitur Farg. 22 init. p. 553 edit. Bomb . Ex his intelli

gimus, in hodierna lingua Persien tempari pm senti cum infinitivo eundem interh

cedere rationem , atque antique Indarum voci krigwmi cum infinitivo kartum.

p aga!: i . q . r i p a . N igh . 3, 7 . Conf. sup egas, vi ,:vap qvar ; ;uchi p q asaiii dhiymn—,ra

bhana- ri p opeti m prajni m, schol.) I I, I I, 513. Cogmùum est Zendicum p iyo . Verba

carmiuis antiqui, a Buano urxo , Comm . sur le Yama , t. i. adnot. p . lxvi. descripta,

y i p aoum 6 zaranyé-

p isi cri f i a bareshnava gerevani i ti , sic redd iderim : qui primus,auream farmem habens ( = hiraaya-

p q i h), pulchra cacumina occupat.’

maryi h, mortales . N igh. 2, 3. Insolitam vocia formam notavit P . 3, l 123.

4 . Schal. : i t, i ti ayam i nantaryi rtho nip i tah aha, iti avadhi ragti rthah. Fortassis

i t est vetus ablativus ejusdem thematis pronaminalis a, cujus genitivus est osya , adverbiimunera fungens, et sim ili sensu usurpatus ac tata

,/c, utah. Fem inini thematis i memo

rabile exemplum ex secundo Rigvedm libra adscribam : suchip ratikmî tam uyi dhiyi

gyigze paris m embris praeditum illum hac prece lauda ,’

( I I, I I , 5 ubi vides uyi

dictum esse pro seriare anayi . Ejusdem proculdubia originis et structuraacum Indico i t

est adverb iurn Zendicum i a t tuna, deinde .

’

svad hi m ana postquam cihua sacrificus vobis oblatas est.

yajniyam = yajni rham . Vid . P . 7 1 . Conf. h . 72, 3 ;

5. Fabulam , quam poeta respicit, sic explicat scholiastes ad b . I. : asti hinchid ap i

khyi nam P azzibhir devi li ki d gi vo’

p ahg‘i ti andhaki re p mkship ti h, ti c cha Indro

Marudbhih saha ajayat. cta t cha anuìcramagrilci yi fi si chitam,‘P agzibhir Aw ra ir

nigi dhi gi anverhturîi Sarami deva,mni Indregm p rahiti ; tim ayugbhih P apaya mitri

yantah p rochuh.

’Traditur, vaccas esse aliquanda a Panibus ex deorum caelo raptus,

et in caligine (loco abscuro) caelatas, Indram autem cum Marutibus eas recuperasse .

Hoc in indice declaratur : Saramà , deorum conia femina, ab Indra missa fuit, ut vaccas

a Panibus Asuris occultatas investigaret eamque sibi conciliaturi Panca imparibus versibas

allaquuti sunt.’

Postrema verba desumta sunt ex Anukramaniki , sive antiqua Rigvedm

ind ice, ad carmen (V I I I, V I 55 in qua Panca et Saramà alternis vernibus collaquuntur.

Cujus carminis interpretationi scholiastes hanc pm mitfi t narrationem : (cod . C anaan.

2353) Indra-

p urohitasya Brihasp a ter gosha Bala-ni nma

’m asya bha!aihP azzi

- ni makair

Asura ir ap ahg‘i rya guhi yi ri nihiti su tishu [sa tirica Bfihaspnti-p reritena Indregza

gavi m anveshazzi ya Sarami ni ma deva - pm i p reshiti , si cha nahanti [vahantim nadim

uttiryi , B a ia -

p aram p ripya, gup ta- cthi ne niti : [nihi ti s ti gi dadani ; a tha tasmin

antare P apaya idam vritti ntam avagachhantd l, eni m mih i -kartarì samvi dam akum an.

Hu m. V I .] ADNO TAT IO NES. ,xxi

Brihaspatis, Indra sacerdotis, vacca: qunm ab Asuris, Panca d ictis, Balae Acura m ili

tibus, raptw et in caverna absconditaaessent, Brihaspatis rogatu Indras vaccarum repe

riendarum caussa, Saramàm , deorum canem , ablegavit : qua: [rapido fluminc trajecto,

qunm ad Balm urbem pervenisset, occulto in loco caalatas illas vaccas conspexit : qua

M pestate Panca rem intelligente : , eunam sibi conciliare solliciti, in sermonem cum ea

se dederunt.’Paullo aliter rem narrat scholiaste s ad I I I, I I , $5 (cod . Calebr. 2351 )

p ari kila Angirasi rìi gi vah P anini maka ir Asum ir ap ahg‘i tya nigi dhe kasmingchi t

p arva te sthip i ti h, tc cha Angirasas ti ty rip ti -artham Indrar'

ii tush!uvuh ta ta; cha sa

Indro gavi nveshagzi ya deva -;unim p r i higrot si cha gavi higaveshazza-

p ari [gavi nvechana -

p ar i sa ti , ta t-cvi nam ala bhajanayi [leg.

_

alabha t tayi ] vjni p i ta Indrahti yi [leg. ti gi ] i niya Angirobhyah p ri d i t i ti a i tihi siki kathi . O hm aliqunnda

Anghasidarum vacca ab Asuris, Panca d ictis, abrcpta: in abd ita quodam monte collocata

fuerunt : Angirasidaa, eas recuperare cupientcs, Indram precibus ad ierunt, isque deorum

canem feminam ad vaccas invcstigandas ablegavit : quae vaccarum indagationi intenta,

mugitum carum percepit : cujus rei ab ea certiar factus Indras, vaccas illas eduxit, et

Angirasidis cas restituit. Ita fert veterum poetarum narratio .

’ Conf. adnot . ad h . 1 1 , 5.

Etsi non is sum, qui speciosa fabularum , quae apud d iversos et longe dissitos populos

circumfcruntur, sim ilitudine facile adducar, ut sacrorum commercium inter eos obtinuisse

credam,non possum tamen quin hoc loca ad miram , que isti vctcrum Indarum de vacca

rum raptu narrationi cum notissima Romanorum fabula dc Caco et Evandro interced it,

convenientiam lectorum animas advertam . Q uae fabulas aliquo cognationis vinculo inter

se contineri , et ex una codcmque fonte, quantumvis remoto , derivataa esse, persuasum

quidem est m ihi at qumnam iis intercedat ratio, quidve sit illud propinquitatis vinculum

et commune quo nituntur fundamentum id tum demum speculari licebit, si primum

vetustissimarum , qua apud ludos aliasque gentes exstitcrunt, fabularum ambitum atque

indolcm penitius cognoverim us : interea, quid cuique proprium populo sit, et quonam

peculiari modo insitas omnium m entibus pm sagitiones excoluerint et conformaverint

cinguli, integm s et ab opinionibus temere conceptis liberos notare praestabit, quam sim i

litudinum vana specie ductos et conjectandi libid ini cedentes, aliena alienia, contraria

contram a m iscerc , et nondum exploratis superstruerc, qua max ruitura praevideamus .

vilu = dridhaiii durgama -sthi nam, schol. Vox denotare videtur quidquid firmnm aut

robustum est . Apud YÀ5KAM inter bala- a i mi ni occurrit, N igh . 2, 9.

i rzg'

atnabhihz bhanjadbhilr r. RUJ , cum sufiixo unadico - a tnu (ka tnuch) .

gahi pro guhi yi m, ut h . 23,14 . 65

,1 . 67, 2, 4 .

vahnibhih vodhg'ibhilz.

usriyi h= gi h. Conf. N igh . 2, 1 1 .

6. devayantah= M arut- sanjnaki n devi a ichhantah vid . P . 3, l 8.

ma tim : manti ram, nomen abstrac tum pro concreto .

vida dvasum : vedayadbhih sva -mahima -

p rakhyip aka ir vasubhir dhana ir yuktam .

vidm :li aud i ryi tisayava ttayi jni p ayanti vasi mi dhani ni yafi , sa vidadvasnll. Sic

a plicantem scholiu ten in interpretatione mea sequutus sum . Sed malim nunc aid i d

4 n

xxii ADNO TATIO NES. [v v. V I.

vasum ex participio vido t et substantivo vasu conflatum credere , ct ita quidem , ut hoc

ab illa pendeat ; ind igenarum mare grammaficarum sensum sic explicuerim : vatti vasi ni ,

i ti vidadvasuh. Qua: sententia si tibi probetur, vidadvasu eadem red ire vides, quo

vasuvi t, quod vocabulum eadem compasitianis elemento. solito seriaria lingua: ord ine

juncta exhibet. Conf. fragmentum carm inis antiqui apud YÀsKAM , N ir . c idad

vasur dayami no vi ;a tri m, thesaurorum gnarus, delena inimicos.

’O bsolevit apud

recentiores ludos licentia ista, qua veteres usas esse videmus, composites vacca ita fin

gend i, ut verbi activi participium pre figatur nom ini, quod , si compaginis vincola salvas,

a verba illo rectum reperias . Ex antiqua sermone ha:c adsoriham exemple vocum sic

conjunctarum : bharad - vija , sacra ferena,’h . mandayat

-sakha , am icos ezhi

larans,’h . 4, 7 kshayad

- vira , viros necana,’h . 1 14, 10 ; tarad

- dvesha , inim icos supe

raus,’h . 100, 3 quibuscum comparari poterunt dictiones specie sim iles

,licet grammatica

partium inter se relatione diverse:, krandad-a,wa , hinnienti equa pm ditns,’h . 36, 8,

bhrijad -

ri3htayah, coruscantia arma habentes,’ Marutum epitheton, h . 31 , 1 64, 1 1 , ct

J ugad- ra tha, victrici vehicula gaudena,

’

qua vox tanquam nomen proprium in seriare

lingua servata est. Abundant ejusdem nisi fallar structure: vocabula apud poetas Gre cos,

sub facie tam en aliquantulum immutata . Nam primum quidem littera dentalis, pro

pria nudi participii term inatio (bhara t, kshayat, conf. w arr en amant pro primitivis

rum or ama t ex notissima euphonia: Graacm lege transiit in sibilantem ,ita ut pcgio

- Bcog,

’un a - :imap, Aaai a- wrwo; dicatur pro Qrgir- Bm , Narn—viva?, Ad ai r- zwar“. Deinde loquela

Greece , oblita ut videtur originis et verse harum vocabulorum naturae, genuinem eorum

farmem numeri sanive gratioris caussa multis madia variavit. In comm issura membrorum

solet inserì si m embrum posterius a consonante inc ipit, ut in rap t or- :î-xgwg, 7 aM a - i- pgar,

Em ea - î- qm n wg, ca rr i- asgo‘rog ; vocalis tcrm inatiancm participii praacedens interdum pro.

ducitur ut in dvno—i- xoyo; (conf.'

Avrv - cf-M OC), sa pius eliditur, ut in c avo pro wave:

dvep og, sgua- dgp a n ; pro iguw

- a'

gp a r og, Qui—aim e pro www

- i m g, fiiò- aom ; pro p'

wria—aaarcg;hand raro denique ct una et altera mutatio in una eodemquc exemplo locum habet, ut

in Ta ,ya pro raww - i- arrrgx, 9930- i—p8goro; pro @Srea- i- pBgorog, 9:A£

- i- yfigorog pro

9rA7 eo - i- pego‘rog,

*rrg+- i- rm; pro r egn a- ia no; B ebent omnino distingui ista, quae partici

pialia d ixerim composita, ab us, in quibus m era verbi radix substantivo pm figitur, ut

pig- ac…, Nar- i - ra yg, iM - c- xr

‘rvv, Qw - a

'v9gwm g : quod compositorum genus promus igna

tum fuisse videtur India.

mahi m : mahi ntam, rca -ki ra—taki rayor Zop a; chhi ndasah ita scholiastes, cujussententia verear ut multis melius plac itura sit, quam quod infra V. 10 ad mahah d icit

mahah maha tah, i ti asya a - ki ri - ta -ki rayor Zop a; chhi ndasah. Videtur mahi m pro

accusativo ejusdem thematis mah habendum esse, a quo derivator genitivus mahah,fem in. uomin. ma hi etc .

, de quibus vid . adnot . ad h . 3, 12. Sed nescia, quam ob caussam

vocalis term inationis producta sit.

ani sha ta , aorist. Atman. r. NU, laudare . Conf. ahi sha ta , h . 14,2 .

7. [N i r . drikshase scholiastes dicit esse optativum, le}, qui potentialis dfi;yethi s, vice fungatur (P . 3, 4, Equidem malim pro futuro passivi (drikahyase vel

xxiv ADNO TATIO NES. [Hn m. vu .

Indras ille fulvis equi: suis omnia contingens, can a suo, cui, simulatque jubet, equi

junguntur,’etc .

3 . d irghi ya chakshase, ut longe leteque proapiccre possimus conf. h . 1 12, 8.

vi gobhir adrim a iraya t . Duplicam offert scholiastes harum verborum explicationem

1 . sa si rya gobhi ,h svakiya- rasmibhir adrim p arva ti

-

p ramukhaiii sarvari jaga t vi-a iraya tvi,:esheaa dargani r tham p refi tavi n, i ti arthah 2. a tha vi

, Indra eva gobhir jala irnimittwbhii ta ir adrim megham vi -a iraya t vigeshepa p rer i tavi n i. e . vel radiis mundum

excita t,’

vel aquia unhem comm avet aquas e nube excutit Priorem interpreta

tionem prmtuli, quam et contextua commendat, et frequentissimus vocis gi va ,h usus :

vid . N igh.

4 . sahasra -

p radhaneshu . Scholiastes a dhana opes’derivat, abundantissimas d ivi

tias conferentem’

(pugnam ) intelligens. Rectius fortasse sahasm -

pm dhana et mahi

dhana (v . 7 ; h . 40,8; ad candem obsoletam radicem D EAN retuleris, quae

servata est in nidhana et in Graecia Brim , Sim , 9dva r oc, Secundum hanc derivationem

saharra-

p radhana farct pngna, qum m ille hom inibus exitium parat et mahi - dhana

magnum cladem vertere possemus .

5. [Si mav . Àrch. 2, 4, yujam = sahaki rigza ii sami hitam vi ; est stirps ipsa

verb i YUJ .

vri troshu : ga trushu dham-li bha-virodhishu p rip teshu .

6. vrishan = vrishtiprada .

charam = megham ; conf. N igh . l, 10 .

sa tri -d i van, statim , simullargiens.

’ Schal. sa tri -sabdah sahi rthe abhima tah (conf.h . phi la -ji tafi sakala iii saha dad i ti , i ti sani -d i vi . Vid . ad h . 5, 5.

vridhi pra vrigzu velvrigmdhi, ut ,vrudhi pro sfiga velsfipudhi .

ap ra tishkutah, i . e . secundum scholiasten kenachi t ap ra ti,sabdi tah, a r. x a , praefixo

p rati, et inserta littera sibilante, de qua vid . P . 6, 1 , 135 seqq . Aliter DEVAR . ad N igh .

3, 3 qui ap ra tishkutah ad r. sx o (ip ravane i . e . i gamane) refert, et anyena ap ra tiga ta

velap ra tiskhalita interpretatur.

amum . Ubi pronom ina idam et adas conjunguntur, illud rem loquenti propiorem

hoc remotiorem designare solet. Ai t . B r . 2, 23 sa vi asmi iigcha lake’mushmi iigcha

p rajayi cha p a,:ubhi; cha griheshn vasa ti, ya ovam veda .

7 . [N ir . 6, tunje . Vocabulum tanja donum’interpretantur scholiastes ad b . I.,

YÀSKAS, N ir . 6, 18, ct D an a . ad N igh . qui hnno versam laudat : referunt ad r.

TU .] (tunja te), quae dare, largit i’valeat. Eadem vox occurrit apud YÀSKAM inter vajra

ni mi ni , N igh . 2, 20 . Videsis, cuinam interpretatioui faveat antiquus asus verbi TU .!

h .

vindhe pro vinde da -ki rasya vyatyayena dha-ki rah, schol.

li n…. VI I I .] ADNOTATIO NES. XXV

m htatim. Canfer vacca similiter formatas sukirti, h . 60, 3, sukshiti, h . 40, 8, dash

tuti , h . 53, l.

8. vrishi is qui fmcundat,’conf. h . 16, l 32, 8. Schal. ki mi ni m varchiti . Est

Indra epitheton, ex AMABASINHA notum . Sed passis etiam‘taurum

’vertere , et cum

vai‘

wagah conjungerc, ut sensus sit, taurus sicut admissarius gregcm ad iens.

’

iyarti = p ri p noti ; r. Rl.

i ,:i nah ap ratishlm verte : dominus, cui nemo contradicit.’Eadem verba recur

runt, h . 84 , 7 .

9. De peculiari ratione metrica hujus versus, cui, si solito more numeros computes, tres

syllaba ad justam measuram desunt, nihilobservatum rcperio, neque apud scholiasten

neque in Rigveda indice . Quid m ihi de hujusmod i versibus statuendum esse videatur,

in adnot. ad h . 1 8eXplicui.

irajya ti = ishte occurrit in scholiis ad P . 3, 1 , 27 inter verba denaminativa, haydn

i dayahdieta.

p ancha kshitini m. Schal. : N ishi dmp anchami ni iii hrhitini m nivi si rhi gzi m varati

ni m . Sunt igitur p ancha hshitayah cx scholissta: sententia quinque tribus, Brachmanes,

Kshatriyaa, Vaisyaa, Sfidrm, et Nishi da . Simili ratione scholiastes ad h . 1 17, 3 explicat

vocem p i nchajanyah, adjectivam a p anchajani h derivetum , qua loquutia apud YÀSKAM

inter manushya—ai mi ni exstat

, N igh. Idem vera YÀsxaa alia loco nas docet, de

prapria hujus dictionis potestate jamdudum varias fuisse doctarum sententias dicit enim ,

N ir . 3, 8, verba carm inis antiqui, p ancha jani mama hotrar'

ii 1 ushadhvam,illustmturus

Gandharvi h P i tura D evi Acari Rakshi iisi , i ti ehe ; cha tvi ro vanni N ishi dah p an

chama, i ti Aup amanyavah. Transiit vox p ancha jani h in seriaria theologiae loquendi

usum , et ibi quoque hand parvum interpretibus difi cultatem attulit : vid . ÉANKAa . ad

Ved i nta S i tr . seqq . pag. 1 10 seqq . edit. Calcutt. Apud HEMAC HANDRAM

( 1 , 3, l) singularis p anchajanah inter vocabula hominem’significantia occurrit ; AMARA

suvru s (pag. 128, ed . C au -zan.) pluralem posuit.

10. Scholiastes p ari cum janebhyah conjungit : sarvebhyo janebhyah p ari ap ari

avasthi tam . Sed possitne praepositioni p ari cum dativo conjunctm eadem vis incssc, qua

nonnunquam apud Homerum a sglcum dativo Briciva : m g!rm) sociari videmus?

Hoc si m ihi concedatur, census erit : invocamus Iadram propter homines nostras.

’

kavala,h. Recta schol. asi dharapall, i tarebhyo

’

p i adhilcam anngraham asmi 3u

VIII.

Hymnus in INDRAM . Auctar MADHUCHHANDÀS . Metrum gi yatri .

l. [Si mav. Àrch. 2, 4, si nasirîi,‘qua frui possimus,

’a r. su .…velSAN . Vijas .

Sanh. 12, 1 10 : dadhi si si m siiii rayim .

saji tvi nam : sami na -

,ratru-jaya -

gilam .

sadi saham sarvadi ,ratri ai m ahhibhava-hatam.

4 a

xxvi ADNO TATIO NES. [HYMN . V I I I .

2 . vri tri pro vri tri gzi , conf. h . 84, 13. Vocabulum vyi tra in antiqua lingua neutrius

est generis, perinde ut mi tra apud recentiores .

runadhi vahai , imperativus r. auna secundum septimae conjugationis normam for

mutua.

tvoti sah, ex tai , pro tvat, themate pranom inis secundm persona:, et i ta , participio

pra teriti passivi radicis v a tueri, defendere,’cujus derivetum i ti , tutela, protectia,

auxilium ,

’

frequentissimc occurrit. Conf. h . 73, 9.

3. ghani tanquam accusativum adjectivi scholiastes interpretatur : ghani ,ghanam sa tra

praharagzi ya a tyanta- dridham (vajram .) Sed qunm h . 36, 16 ct 63,5ghani manifesto

sit instrumentalis thematis ghan, a r. HAN liceatne hoc etiam loco sic acc ipere Quodsi fiat, sensus erit : prebendim us (i dad imahi) telum cum clava,

’h . e . telum atque

elevam .

ap ridhah= sp ardhami ni n patri a .

4 . tvayi yaji = tvayi sahi yabhi teaa .

p ritanya tah, acc . plur. participii verbi a substantiva pri tani , acies,’derivati .

5. p rathini i . q . p ra thimni , a thematap ra thiman, amplituda.

’

6 . samohe hac ipsa locativi farma, apud YÀSKAM inter nomina pugnam’significantia

occurrit, N ir . 2,1 7

i ga ta , pro i ,:nava ta , ad litteram , fruiti sunt’Indrà .

dhiyi yavalt, sapientiae studiosi a substantivo dhi , dhiyi , sufl'

.-

ya . Vid . ad b .

3, 2, l.

7 . kukshih= Indrasya udaraw ade,rah. Derivatum volunt a r. xusn, cum suflixa

unadico kai , P . 7, 2, 9 schol. Male, opinar. Cognata sunt Gr. xo

'

m £, mxoivv, Lat. coxa ,

(coxim, cassim,) coxend ix .

p inva te = vardha te .

ip ah na kakudah. Schal. : t vi - sambandham i 3yodakmi ya thi kad i chid ap i na

sushyati, ta thi Indrasya kukshih soma -

p i ri to aa ,:ushyati, iti arthah.

8. evi . De producto. vocali vid . P . 6, 3, 136.

si ng‘i ti : p riya

- sa tya-Hip i vi k.

virap gi , varie sonans,’vividha - rap azzop eta

-vi kya-yukti , schol. Conf. h . 87, 1 .

mahi , fem ininum cjusdem adjectivi mah, cujus genit. maso. mahah supra habuimus,h . 6

,10 . Conf. mahim h . 102

, 1 mahya i h . 24, 1 . 2.

p akvi _si khi . Schal. yathi bahubhihp akvaihp halair up eti p anam

-vg‘ikshi di-gi khi

p ri ti- hetus, tadva t .

9. Verte : vires tum auxilium sunt cultori tali, qualia ega,’mi vate. Sic I I, I I, è 1 1

xxviii ADNO TATIO NES . [Hn m. xx .

agvi s, tadva t asfigram syyyante eccusetivas kcharantah p arvati vridhah, pro nam i

nativis habuit, in erro rem ductus ancipiti forma vocum a tyi sah kri tvyi h, appositionis

modo illis subjunctamm , qua m ihi accusativi feminini generis esse videntur et ad nom i

nativos verbum asrigram audaci interpretntionc aptarc conatur) .ud-ahi sa ta = udga tya p rip nuvan aorist. r. HÀ, pra f. ut .

vg‘ishabham ki mi ni m varshi ti ram.

pa tim = somasya p i ti r i m, yajami ni ni m p i layi ti ram vi p i ti vi , p i layiti vi ,’i ti

Yi skcna uktatvi t.

ajoshi h, imperfect. r. JUSII , pro ajushathi h.

5. asa t scholiastes asti redd it, dicitque esse farmem let appellatam ,laudans P . 3, 4, 94,

de inserto a inter radicem et litteram t, tertia persona mdicem . Possitne aaristus esse ,

augmenta destitutus

vibhu p rabhu . Schal. bhogi ya yi vat p amip tari , ti vad vi6hu—pabdena uchya te ; ta to’bhyadhikam p rabhu

-

sabdena .

varenyam quattuor syllabis efi'

crendum est : vid . ad h . 1 9. Originariam vocabuli

farmem puto fuisse varaaiya , ex quo varmiya coortnm videtur, vocali i anteceda a

quadam sui particula inficicnte, ita ut quod buie pandaria accresceret, eadem dim inue

retur ipsa Eadem ratione vacca dadyi ksheg:yn et p ri vri

shegzya ex dadrikshagz'

iya et p ri v;ishagziya mutates esse d ixerim licet PÀI‘ÎIN IB cas

proprio suffixo - enya farmatas esse doceat (P . 3, 4, 14 4, 3, Latissimc pra valct

ha c vocalium i et a in antecedentcs syllabas via in lingua Zendica : vid . Baa no u r .

Comm . sur le Yapaa, t . i . Alp hab. Z . p . cxxxxu . Ex hac observatione intelligimus,

quomodo apud Gra cas inter se coha reant masculina i on ie, Ssgéwav, Ai m : et fem inina

i drufa , Ssgdvrawa , Ai zawa , inserto. scilicet ante ultimam stirpis litteram vocali feminini

generis nota, quam prim itus stupì subjunctam fuisse credendum est, i eri;- a a , c a uraîv—c- a,

Aaai v—r- a . Vid . Ba r r . Vergleich . Gramm. p .

6. asmi n- ta u . Peculiaris est lingua vetusta , velpatina vetusto scribendi nani, inter

positio ista littera t inter duas vacca, quaram prior exit in n, et altera sibi1ante incipit :

vid . P . 8, 3, 30.

rabhasvatoh : udyogavatah. tuvidyumna : : p rabhzi ta d hana , a tuvi , multus,’ Nigh.

3, 1 ct dyumna,

‘divitia , opes,

’N igh . 2, 10.

8. asme, forma obsoleta pranom inis prima persona , hic dativi pluralis potestatem

habens,ut h. 43, 7 ; 44, 2 46, 6. Conf. P . S iddh . K. foi .

222 v . Notabilia est de vario hnjus vocabuli nau YÀsxa. locus, N ir . 6, 7 :‘m e te

bandhuh,’vayam i ti arthah acme yi tam ni satyi sajoshi h,

’asmi n i ti

arthah [scena.] asma sami nebhir vyishabha p auii: yebhilt,’asmi bhir i ti arthah

arme p rayandhi Maghavan riiishan,’asmabhyam i ti arthah

acme i ri t chid dveshah sana tar yuyotu,’aamad i ti arthah i rva iva

p ap rathe Ri mo asme,’asmi k i ti arthah asme dhatta Vasavo vasi ni ,

’

Hu m. x .] ADNO TATIO NE8. xxix

asmi su, i ti arthah Animadverte , caauum inflectiones eadem , quo apud seniores,

modo hic cnumcrari : unde calligcre licet, artem grammaticam ad ord inem qucndam

certam jam rcdaatam fuisse co tempore, quo YAsru s scribebat.

sahw a—si tamam, superlativus adjectivi sahasra -si h, a r. sax velsamy formati : vid .

P . 6, 4, 4 1 . 42. Conf. Ai t. B r . 4, 20 : saha ra -sil: rata -si asya rai hih. ra thinih pro

rathinyah, vid . P . , 106.

9. rigmiyam = riohi m mi ti ram.

vaso]: vamp atim, conf. vidmi hi tvi gop a tifi ;i ra gavi m, ct virijawi gop a tifii gavi m,

a ntiquaram carm inum fragmenta apud BII A‘H‘

. S iddh .K fol. 223 r . Vid . quoque h . 15, 7 .

homa cx scholissta sententie idem valet, quod rccentius hvayi mah. Mihi quidem pra

babilius est, esse aoristum .

10. ni-okasez niyatam oko yasma i .

ed arih = sarvo’

p i yajami nah ad litteram , credo, ubicunquc ille sacrificus .

’Vocula

i t est m era stirps pranom inis, nullo generis, casus, aut num eri signo d iscriminate , et

cuivis substantivo pra figi idonea, sine categoria grammatica rcspectu . Vocem ari ad

r. II I refert scholiastes cognata omnino videtur cum arya , i rga (vid . P .

i griav, i gscrrog, den ti. ;i sham i. q . balam . N igh. 2, 9.

X .

Hymnus in INDRAH . Auctar MAD IIUC II IIANDÀS . Metrum anushtubh .

1 . [N ir . 5, 5. S i mav. Àrch . 4, 6, l.] vaiigam iva . Duplicem harum verborum

eXplicatianem off‘

ert scholiastes 1 . ya thi va i si gre nrityantahsilp inahp raudham vai sam

unna taiii kurvanti 2. ya thi vi san-mi rga-vartinah svakiyarì kulam unna tarîi kurvanti,

$ a takra ta ut pra $ a ti kra to ut, conf. supra h . 2, Vi ya ukthebhih pro Vago

vkthebhih. Vid . P . VO PAD . M agdhab. p . 9.

2. asp ashta = sprishtavi n up akr i ntavi n, iti arthah.

kartvam,id quad peragendum est, opus, negotium , karma , N igh. vox suf

fixa - tva formata, (vid . P . 3, in recentiare Indarum lingua obsoleto, sed cujusasus apud Gra cas diutius viguit, ut in 7ga vrrr

‘og. Innuit scholiastes, hartvam de sacri

ficatons labore intelligendum e sse, qui in montibus plantas, somavalli dictas, ad paranda

libum ina, et ligna sacrificio inservitura qua rat.

yi the na = Marud-

gagzena . j ati = kamp a te, svasthi ni d yajna- bhiimim i gantum ud

yuktah. vrishzzih: ki mi ni m vah hi ti .

3 . [Vijas . Sanh. 8, yukshva pro yunkshva ,mamo lop a,r chhi ndasi h, schol.

vg‘ishagzi z sechana -samarthau yuvi nau.

kakshyap ri pro kahshyaprau. Schal. : a,:vasya udara- bandhana -rag uh kalcshyah,

tasya p i rakau, p ushti ngau, i ti arthah. Conf. MAHÎDII . ad Viji a. Sanh. 8, 34

4 F

xxx ADNO TATIO NES . [Hrm v. x .

kakahe- bhavah kakshyah [vid . P . 53 . a;va4 anni ha - rawah kakshyam madhya»

bandhanam p ri tahp i raya tah, tau kakshyap rau, sthi li vayavau, i ti arthah. Vocabulum

hahaha , unde kakshya derivetum est, occurrit I I I, VI I, 14 : a ta aya vij i kship aniiii

turanya ti gri vi yi m baddha ap i kaksha i sani , atque ille equus cito [quasi jactu,kshipagzim = kshep anam ana , schol.] currit, frenis ligatus in colla in m edio corpore et

in are .

’

(Recurrit hic versus Vijes. Sanh. 9,14, iisdem verbis, nisi quod a ta mutah 1m est

in caha .) In illustranda formationc vocis kakshyap ri , scholiaste s laudat regulam P . 3,

2, 3, secundum quam vocalis radicis r a i , in fine compositi collocata , corripi debuissct

tuetur autem sermo antiquus vocalem longam tam in hoc vocabulo, quam in aliis ab

eadem rad ice deductis, ut antariksha -

p ri h, aerem mplens,’h . 51 , 2 ; rodaci-p ri h,

ca lum terramque implens,’ Nir . 7, 28; ip ri dyi vi

-

prithivi antariksham implens

ca lum terramque ct acrem ,

’fragm . ap . schol. P . 2, 4, 80 ; ra thap ri h, carrum implens,

’

Vijas. Sanh . 33, 55; kra tu-

p ri h,‘cercmonias implens,

’i . c . absolvens, I I I, VI I , 12.

Brcvcm vacalem exhibct adverbiam lingua rcccntiorisgoshp ada-

pram, de quo vid . P . 3, 4,

32. B hattik. Conf. adnot. ad h . 1 , 8.

up a-

,wutim chara . Videsis, annon up a cumverbo chara conjungi possit, hac sensu veni

ad auscultationem ,

’i. e . ut andina. Schal. : samipe ;ravanam adda tat-p rada”gachha .

4 . stomi ri . Dc scriptum vid . adnot. ad b . brahma ,‘cihua,

’N igh. 2, 7.

vaso = he nivi sa -karana- bhi ta . rava pro m hi, r. nn.

5. [S i mav. Àrch. 4, 8, purm ihshidhe= bahi ni rii =satriigzi m nishedha -ki rine.

nah. De littera dentalis n in linguale transita propter sh in pra cedcnte voce, vid .

P . 8, 4, 27.

ri rana t, secundum scholiasten est opta tivus, let, forma intensiva r. RAN'

.

salchyeshu = sakhi tveshu, schol. sed idem postea sakhyuh karmi ni sakhyi ni .

6. suvirye : gobhanwsi marthya- nimi ttam, schol. Melim fartium viraram caussa,

’

quasi

:òav3gs‘a; xaigar. gakat = gahto

’bhi t, schol. Rectius fortasse vim optativi voci tribueris,

hoc sensu validus ille nob is quoque validum sese pra stat.’dayami nah: p rayachhan,

r. DAY, dare .

’

7. ya;ah et andhas i . q . anna , N igh . 2, 7 . su-nir-ajamz sukhena nih,resham p ri p tur‘

ii

;akyam. tvi -di tam = tvayi ;odhitam,r. DA I, purificare .

’ Videtur tvi -d i ta pro tvad

di ta dictum esse, littera dentali in fine thematis pronom inalia abjecta, et vocali products ,ne syllaba quantitas imm inueretur : sic tvi -vridhi pra tvad - vridhi , h . 56, 4, et in recen

tiore lingua am i driga gashmi - dri;a , ti - va t, ki -

p urusha et similia pro aamad- drisa

yushmad-driga, tad

- va t, ki t-p urusha . Vid . J ournalof Education, O ctob. 1834, t. V I I I ,

p . 348. kyigzushva, vid . ad h . 6, 3. adrivah, vid . ad h . 3, 2, 3.

8. righi yaminam, Mgopovoò'

n a, ,:a tru

- badhmii kurvi gzam, schol. Est participium verbi

yighi ya te, a substantivo righi }: derivati, quad secundum scholiasten virorum necatorem

xxxii ADNO TATIO NES . [fi rma . xx.

sufl‘

.- as. ra thi tamari rathini m, pra ra thitama iìi ra thini m. satp a tim = san

—mi rgavartini m p i lakam.

2 . bhema, aoristus r. a ni , radicis vocali gunate , ut in jeshah, h . 10, 8. abhi-p ra

nonamah, conf. S i mav . Àrch. 2, 5, 2 imi a tvi p ari vaso abhip ranonavar girali , gi vo

vatsam na dhenavah, ha jam te , dives invocant preces, vacca vitulum velut.’

3 . ri tayah, dona,’

a r. RAI , dare cujus verbi quam in hymnis nostris nullum

exemplum inveniatur, ex Ait . B r . 7,1 7 hoc adscribam : devi vi imam mahyam ari sa ta ,

d ii profecto hnnc m ihi largiti sunt.’

stat;ibhyo mai ha te. Schal. : yitvigbhyo dakshini -ri p ena dadi ti : sed dubito, an

vates de sacerdotum stipendio cogitaverit .

4. [S i mav . Àrch. 4, 7, pari m = Asara -

p ari gti m, genitivus thematis p ar, ut h .

p aram da rtar‘urbium deletor!

’compellatur Indras, I I

, I, 519. Conf. accus .

sing. p aram, et instr. p ari , h . 53, 7 accus . plur. p ura ,/z, h . 33, 13 ; 51 , 5 etc .

bhindah, a r. na ro , sufiî unad .- a , inserto sono nasali pra ter seriaria lingua consuetu

d inam (S iddh. K. fa]. 190 r .) servato .

5. Schal. : B ala -ni makah ha;chi t Asaro deva -samband hinir gi h ap ahritya kasming

chit bile gop i tavi n ; tad i nim Indras tad bilarî sva—sa inyena sami vritya tasmi d bili d

gi nihsi rayi mi sa ; tad idam ap i khyi nam Indro B alasya hilum ap aarzzot’i tyi di

bri hmanesha mantri ntaresha cha p rasiddham.

‘Asuras quidem , Balas nom ine, deorum

vaccas aufcrcns, in quadam caverna calavit ; tune Indras cavernam illam agm ina suo

ciroumdans, vaccas cx ea eduxit. Ha c fabula narratur in illo, Indras Bela cavernam

effregit etc ., aliisque et brahmanaram et hymnorum locis .

’Vid . ad h . 6

, 5.

ap i var, i . e . ap a-avar

,r. v a r ; secundum scholiasten insolita imperfecti forma, pra

avrinot, om isso scilice t peculiari ve:borum quinta alessia additamento, - na, ct ipsa

rad icis vocali ri per guuam in ar products , post quam, ut in radicibus consonante term i

natis classium I I, I I I, ct V II, (Ba r r . Gr .5320) charactcres pers . 2 et 3 sing. abjiciuntur.Conf. ahar, h . 24, 8; aj igar , h . 92, 6 ; var, vivar , i var, potestate secunda persona ,

h . 62, 5 15; ct var sensu tertia persona , h . 121 , 5. Sim ilia qua dam

habet schol. ap . P . 2, 4, 80 : mi hvar m itra tvam, nc aduncus fias,am ica !tu mi no

dhak, ne nos urea p ari varg bhi ra-bhg‘id ya thi , cede de via

,velut homo anna

geste as.

’ Quas formas omnes rcctius aoristaa, forma quidem insolentioris, quam pra te

rita imperfecta d ixeris.

tajyami ni sah= B alena hmsyami ni h. i vishah: p ri p tavantah, aorist . r. A V .

6. sindham= syandami nahi somam . ki ravah= karti rah, ritvig—yajami ni h.

vidashte pro vidas te, lege cuphonica, cujus vis alioquin unius ejusdemque vocabuli

limites non excedit, ad diversas vacca copulandas traducta. In interpretatione harum

verborum scholiasten sequutus sum, qui viduch te targa per ellipsin pra tadri,rasya tava

Hu m. Xll.] ADNO TAT IO NES. xxxiii

dhana-di narîi ji nanti dictum esse putat . Sed ncscio, annon genitivi a verbo scnficndi

pendere passint, hoc sensu, aarant tc talem sacerdotes.

’ Conf. h. 2, 2, 2 ; 19, 3

23, 24.

ap i tishthanta prapc te steterunt,’venerabundi scilicet et observantiam suam common

atratari. Animadvcrtunt PhfilNlfl, 1 , ct VO PADEVAS, Magdhab. p . 201 , radicam

sr nÀ, pra fixo ap a, si mantrwkarane, sensu obed icndi, jussu exacquendi,’asurpetur,

farmem m edii inducre : quam tamen regulam sa pe neglexerant poeta epici. Ri mi y .

2, 8, 10 apasthi syasi Kaaralyi iri di siva tvafi kri ti njalim, ct l, 29, 23, abi scholiastes

ap atat thah idem valere dicit, quod nishevire. Incst eadem obedicntia et cultus natio

nominibus derivatis, ap asthi nam (at in salemni ei ryasya ap asthi nam, M i ti ksh . lib . 1 .

fai . 3 v. conf. MAN . 2, ct ap asthi tg‘i , m inister, servus.

’ Adders liceat, me olim

hanc rcvcrcntia et obscquentia colorem verbo ap asthi in quibasdam episodi da Nala

locis 15, tribuisse (Rad ice: Sanscritcc, pag. sed Ba r n us

in libri mei censura, (Wiener J ahrbii cher, 1828. vol. 42. pag. 264) propositum a me

illorum locaram cxplicatiouem non comprobavit.

7. avi tirah= hiiieitavi n asi r. r a i , de cujus transita in tir vid . P . 7, 1 , 100 . De- N

Indra, S ushnam (i . e . da manem exsiccatorem , bhi tanam ;oshana-hetam etan mi ma

ham Asaram, schol.) accanto, vid . h . YAsxAs, N ir .

.$ashna nom ine solem intelligendum esse innuit. medhiri h. De hnjus vocis derivafioncvid . P . 5, schol.

s. bhi yasih pro bhi yaeynh, vid . P .

X II.

Hymnus in AGN IM . Auctar MED IIAT I‘I‘II Is, KANVE filius. Metram gi yatri .

l. [S i mav. Àveh. Ai t. B r . Conf. 11 . di tam . Hanc vocem

illustrans scholiastes afi'

ert cx Ta i ttiriya- bri hmanis locum : Agnir D evi ni fi d i ta i si t,

U,:anah K i vyo Asari ni m. vi,:vavedasam conf. ji ta-vedas h . 44, l.

—aeya yzy

'

nasya

sak mtam iisdem verb is concludit versus Si mav. Àrch. 2, 2, 6 : yajishthaii'

tvi vavri

mahe devafi deva tri , hoti ram amartyam, asya yajnasya sakra tam,sacrificio dignis

simum te deum inter deos eligimus, vacatorem immortalem , hnjus ceremonia bonum

consammatorem .

’

2 . havimabhih pro homabhih, r. IIV II . Vid . homa , h . havanta , secundum

scholiasten imperfectam r. uv a . havirvi ham vid . adnot . ad v . 6.

3. jcy'

ni nahz aranyor a tp annah partie . pra ter. redupl. passivi r. JAN . Conf. P . 3, 2,

106. Forma rarior, qua an apud reccntiorcs unquam occarrat, dubitat Ba n ana, Gr .5602.

5. d i d ivah pro d i d ivan (vid . P . 8, 3, l), vocativus adjectivi, ad instarparticipa pra teritireduplicati, a r. DIV sufiixo - vas formati : vid . P . shma . Dc sibilo dentali

4 o

xxxiv ADNO TATIC NES. [HYMN . X I I I .

in lingualem mutata propter vocalem d ictionis pra ccdentis, vid . P . 8, 4, 27 . m inha:

vino,/l. De suffixo —vin vid . P . daha . Conf. S i mav. Àrch .

Agne rakshi no a i hasa,h p ra ti sma deva risha tah tap ishtha ir ajara daha , Agnis !

serva nos a peccato ; deus, senii expare !inim icos nostras tepidissim is flammis ure.

’Et

ibid . 4, 5: tap i no deva rakshasah, deus arc nostras inimicos .

’

6. havyavi t pro havyavi h secundum legem cuphonicam , qua litteram h in fine dic

tionis in mutam lingualem transire jubet : Bo r P . Gr . 581 . Ante vacalcm istad t in

Rigveda matutar in I (vid . ad h . sic I I I, V II I, 518: havyavi lAgnir ajarah p i tinah, oblationes partans Agnis, senii immunis, parcns noster.

’De formatione vocia,

vid . P . 3, Conf. havia -vi t, h . 72, 7 ; pri tani-shi t, agmina devincens,

’I I I, I

,

533 ayam Agnihpritani - shi t savi ro yena devi so asahanta dasyiì n, hic Agnis, agm ina

vincens, viris adjutus, per quem dii superamnt inim icos tari shi t, celeriter vincens,’

Vijas . Sanh. 20, 46 : vrishi yami no vrishabhas tari 3hi t, tauri instar incedens, largitor,

celeriter vincans,’ubi schol. : ti rna iri sahate sa tri a abhibhavati , i ti ct jali shi t, apud

schol. P . 3,2, 63.

jahvi eya ,h :: jahi r iip cna makhena yaktah, jahi r i syari yacya . Vox qamquc syllabis

efi‘

crenda ; vid . ad h. 1 , 9 .

7 . amiva-chi tanam z amzvanam hiîisaki ni fi ,ratriini 1'

n"rogi gti m vi ghi takam. Conf.

amiva -ha , h. 18, 2, et simplex amiva (amivi h . 35, 9.

8. saparya ti = p ar ichara ti , schol. Ita quoque YÀSII AS, N igh . 3, 5. Inter verborum

stirpes Irandiì - i di designatas, S A PAR occurrit, vid . schol. P . 27 . S iddh .K. fol. 162 v .

9. i vivi sa ti = i gamay itam ichhati ; forma desiderativa r. VÀ. Apud YÀSKAM vivi sa ti

inter p aricharana- karmi ni legitur, N igh . 3, 5.

Il. stavi nah= eti yami nah ; cidcm dictioni activa vis tribaitur h . 51, 9 ;

Merito h . 1. et h . 3 1 8 in stavi nah m ireris sensum passivum in vocabulo term inationem

activi habente . gi yatregza = gi ya tri- chhandaekena anena ei ktena .

X III.

MED IIA'I'IT II I8, KANVAI filii, hymnus, metro gi yatri , in Rigveda indice ip ri

-szi ktam

dictus, duadccim scilice t d ivinitatibus, qua communi nom ine ip ri , plur. ip r iyah, com

prehenduntur, dicatus. Singulia versibus invocantur, l. Idhmas, dictus quoque Samidh ,

Samiddhas velSasamiddhas . 2 . Tani nap i t. 3. Nari saia'

sas . 4. Îli tas. 5. B arh is .

6. D evi r dvi rah. 7. Ushasi -nakti . 8. D aivyaa hoti raa . 9. Ili , Sarasva ti , ct B hi

rati . 10. Tvashtris. Il. Vanasp a tis. 12. Svi hi . Ea dcm divinitates eadem ordine cele

brantar in carm inibus, qua I I, I I, 5 I I, V I I I, et I I I, V I I I, 5

exstant, atque in hymno, cujus singulos versus illustrat YÀSKAS, N ir . 8, 5- 21 . Sant nisi

fallor ha c carm ina iis divinitatibas secreta, qua in ultima uniascujusque versa nunca

xxxvi ADNO TATIO NES . [fi rm e . xm .

Primus est I I I I 510 : vi;rayanti m ri ti vridhah praya i devebhyo mahib p i vaki sa ,h

paru priho dvi ro devir asa;cha ta ,h,

aperiuntar, ad introitum deorum , sacra augentes,

magna , pura ,multis desiderata porta nitida , non clausa .

’

(Schal. : vi;rayanti m = viì

vidhaiii ;rayanta, vivritti [leg.vivriti ] bhavanta ; asa;cha tah= asajyami ni h, p arasp or i

vip rakrishti h p rayai , vid . P . 3, Secundas, I I I, V I I I, 520 devi r dvi ro vi;ra»

yadhvam sap ri yani na i taye,‘nitida porta aperta estate , et ad itu faciles, nostra salutis

caussa.

’

(Schal. : vi;rayadhvam = viyakti bhava ta .) Tartine locus legitur N ir . 8, 9

vyachaevatir arviyi vi;rayanti m,p a tibhyo najanaya ,h

,rabhami nah [leg. gambhami ni h],devir dvi ro briha ti r vigvam- iavi ; devebhyo bhava ta sap ri yani h, spatioaa , ampla

apcriuntor porta , (mulierum instar, qua m aritas cxccptura se ornant) nitida , magna ,

omnia capientes ; diis estate aditu faciles.

’ST EVEN SO NUS versam nostrum ita vertit

Keep close the doors of the sacrificialhall those rcsplendcnt doors which cause proa

perity, and were never entered by any common man ; for this is the day of our sacrificc .

’

ym htave, dativus gcrund ii . Vid . P . 3, 4, 9 - 1 7 . S iddh . K. fol. 2 18. LASSEN , In

dische B ibl. iii, p . 100 . Bo r P . Kri t . Gr . p . 287 . Conf. p ratidhi tave, b . 24, 8; satave,

h . p i tave, h . 28, 6 sartave, h .

7 . sap e;asi , vid . ad h . 6, 3 . barhir i sade . Accusativum a substantiva verbali i sade

pendere vides, ut v . 9 ab ipso verbo sidanta . De mera radice , sensa nom inis abstracti

posita, vid . adnot . ad h . 23, 2 1 .

8. say :hvi pro say:hvaa propter sequentem vocalem : vid . P . 8,

Conf. adnot .ad h . yakshatam scholissta est optativas, let, inscrta littera sibilantc formatas

(P . m ihi aoristus, ut V I I I, I , 513 : ca no yaksha t deva ti ti yajiyi n, ille

nobis sacrificct in ceremonia dlis d 1cata,saoria dignissimaa.

’

(Schal. deva ti ti = deva

ti tan yajne . De yajiyi n vid . P . 6, et conf. yajishtha, h .

9. [Recarrit hic versus iisdem verb is in hymno sim ilia argumenti, I I I, V I I I ,mayobhavah: eakhotp i d iki h. aeridhah= soshezra kshayena vi rahiti h, conf. h . 3,

Ut hic Ili , Sarm a ti et Mahi , sic Ili sive Idi , Sarm a ti , et B hi rati conjnuota inva

cantur in daohua Yajurveda versibus, Vijas . Sanh . 29, 8 Àdityair no B hi rati vashta

yajnav'

i ; Sarm a ti saha Radra ir na i vi t Idop ahi ti Vasabhih sajoshi yajnam no

devir amri tesha dha tta , cum Adityis Bhi ratî nostrum appetito sacrificiam ; Sarasvati

cum Rudris noa protegat ; Id i invocata est cum Vasaibus sociate ; sacrificiam nostrum ,

dea inter immortales accipitc .

’Vijas . Sanh. 29, 33 À no yajnam B hi rati tiiyam eta,

Idi manaehvad iha chetayanti , tiara devir barhir edar'

ìi syonav'

i , Sarm ati , svap asa ,h

sadanta, ad nostrum sacrificium Bhàrati celeriter (ti yam z kship ram, N igh. 2, 17)venita, et Idi , hominis instar hic p er

-

agenda: ceremonias ind icans, atque Sarasvati ; tres

dea stragulo baie amplo inaidunta, egregia opera perficicntes.

’

10. Tvashti ram= 7bash!rini makam Aguim. agriyam : p eshtham . kevalah, vid .

ad h .

li r a—m . xm ] ADNO TAT IO NES. xxxvii

ll. Vanaep ate = etan-ni malm Agne. p radi tah= ycy'

ami naeya . chetanam=:para

loha-vishayam viini nam.

12. Schal. : svi ha-

gabdo havih»p radi na-vi chi can, etan-ni makam Agni-viresharì lak

shaya ti tad-Agni- samp i d i tafi yajnam, etc . krinotana , vid . ad h . 6, 3. De term ina

tionc - tana vid . P . 7, 1 , 45. Conf. p ani tana , h . bravi tana , h . dha ttana ,

h . 103, 5; nishp ip artanu, h . ai tana , h .

XIV.

Hymnus in Vi,wedevas . AuctorMEDIIÀT IT II I S, KAIGVIII filius . Matru n gi yatri .

2 . ahi sha ta , aorist. r. nvn. grinauti te dhiyah, schol. : tvad iyi ni karmi ni ka tha

yenti ; cquidcm malim dhiyab sensa adsactiore accipere, te canunt hymni tui,’i . e .

hymni tibi d icati .

3. [Vijar. Sanh. 33, Ex scholissta sententie accusativi pendent a verbo yakshi,

V. 1 .

4 . ma tsari h: j ip ti - kari h ; r. M AD. drap si h vinda-r i p i h. madhvoh, suaves,’

pro madhavah, vid . schol. ad P . 7, 3, 109.

chami shadah= chami eha chamasi d i p i tresha avasthi ti h. Conf. V I I, I, 530 : isham

i rjar'

ii cha p invasa Indri ya ma tearintamah chami sha i niehidaei , cibum vigoremqae

infimdis pinvase = rakehaei, Indra la tificantissimus, in pateria (chamiishachamm esha, schol.) commorafi s.

’Propria chami est pars apparatus, qui cxprimcndo

plantaram sacca inservit. Sic Vijus. Sanh. 8, 39 : attishthan g'

ari saha p i tvi pipre

avep ayah somam Indra chamri -eatam surgeus cum vigore, maxillas commovebas Indra,

postqaam hiberna libawan in patina paratum ,

’ubi MAHIDIIAIIAS aha ni -salam reddit

chamvi m adhishavazza- charmagzi sa tam pelle, qua percolando libam ini inscrvit, purifi

catam conf. h . 28, 9. In Rigveda loco , V I I, I, 52 : ete comi ca indavah p rayasvanta;chami sati h Indram vardhanti ham ahhih ha c libam ina stillantia, nutrientia, in

patinis parata , Indram augcnt sacrificiis, scholiaste s chami -sati h cxplieet chamvor

adhishavanap halakayoh abhiahati h, i . e . daubas torcularis trabibus expressa .

’ Com

plura exemple. radicis sAD eadem mado, at in chamiishad, aaarpata , obviam sunt in

versa , I I I, V II , 514 : haiisah ,m chishad vasar antarikshasad hoti vediehad a tithir

d arogtasa t, aria/rad varasad vyomasad abji gqji ri taji adrj i t itani , Sol, anser in

sereno calo degens, habitator in aere commorans, sacrificator in ara insidens, haspas

in domicilio veIsans, apud hom ines habitans, in egregio solis orbe commorans, in ca lo

degens, cx aquis, cx radiis, ex veritate, ex monte natus, ip se est vcritas.

’

5. arankri tah,‘cxarnantes .

’ Conf. I I , I I, 55 : vastreneva vi sayi manmani ;achir'

ù'

jyotira thar'

ii,rahravarnarî tamohanam, vcatim cnto velut exam s carm ine Aguim param,

splendido curra a tentem nitido calare gaudcutem tenebras rcpellentem .

’

xxxviii ADNO TAT IO NES. (II….

6. ghg‘itapg

‘ishthi h: :p ashti ngatvena d ip tapfiehthi h. manoyajah= manahp sankalp ami trena rathe yajyami ni h munari yary

'

a ta i ti manoyajal: vides passIvam V1m Incase

rad ici . devi n- t-somap i taye, dc inserto t vid . ad 11 . 9, 6. Postrema verba fortassis in

hanc modum verti debent : equi, qui te vakant, iidem deos hac advehent ad libaminis

potam .

’

7 . riti vridhah= sa tyasya yajnasya vi vardhahi n. Conf. h . 2, 3, 2. madhvohmadharaeya somaeya, pro madhoh. Dc genitivo post verbum Ph, vid . ad h . 2, 1 l.

8. madhoh pro madhanah, vid . P . 85. vasha thyi ti = vashatlci rwki le, vashal

ki ra -

ynlcte yi ge vi .

9. i him vaksha ti = i vahata, schol. Voccm i him non memini mc alibi in hymnis

nostris legare . Occurrit cum aliis particulis apud YÀsKAM, N igh . 3, 12, et in reccnau

vocum indcclinab ilium apud BnAH OI . Siddh. K. fal. 29 r . , sed ita ut non apparent,

quem sensum dictioni tribacrint. Omisit voculam Canaan. Gr . p . 121 . Dawsn. in

suis ad Nighantum adnotatianibus hoc ipso loco nostro tanquam exemplo atitar, sed

nullum add it cxplieationcm . asharbadhah pro m ha—bat conf. sabar-daghi , ahar

vidalt, 11 . 2 .

10. [Vijes . Sanh. et dhi mabhih= tgiobhih.

12. arachih= ga timatih, secundum scholiasten a r. ru, aranti gachhanti , i ti ararhyo

vadaviln hari tah= hartarii rathi ri dhar'

ii p arasham neturii samarthi h. rohital!: ro

hit-ya5d i bhidheyi h vadavi h conf. N igh. ubi rohitah,‘cqui rubentes,

’vehiculum

Agni proprium esse dicuntur.

XV.

Hymnus in R itaes, cum quibus alia conaocim tur divinitates, INDnAs nim irum , Ma

ratea, Tv u nr nrs, MIT IIA8 et VAnafiAs, Dn11 v 1fionh s, ASV IN I et As m a. Auctor

MEDHÀT ITH IS, KAIi VE filius. Mctram gi ya tri .

1 . tad okasah, in ipso, i. e . in te commorantes.

’Schal. tannivi si h, sarvatra tead

ndara- sthi yinah, i ti arthah.

2. potri t : p otri -eambandhip i tri t . Saccrdotis potri dicti mem init Ca naan. M iscell.

Eu . i. p . Sidi b .K. fal. 196 r . p ani tana, vid . ad h .

3. [Vijas . Sanh. gni vah, vocativus, pro gni van, vid . P . 8, adjecti

vum a subatantiva gni , mulier, uxor’derivetum ; conf. M gh . 3, 29 .

YhsxAs, N ir . gni a r. GAM deducit, quingachhanti eni h,‘cas ineunt.

’ Melim

ad r. JAN referre, ut Gra cum vani ad PEN, ya'

vap a 1,yinbaw . na h{ar, vid . Canaan. ct

Xl ADNO TATIDNES . [Hvu a . x v .

vimus, mutatiancm litterarum 4 et dh, inter duas vocales collocatarum , in liquidum l,

peculiarem esse Rigveda non est igitur quod m ircmur, d i dabha , non dillabha, scribi iniato Yajurveda versa , Vijas. Sanh . 3, 36 : p ari te d i dabho ratho

’smi n a,m i tu vi;va ta ,

h,

yena rakehaei d i ;ashah, abi scholiastes d i dabha , ed r. DAB II refert : dabhnotir aai ha

karmi , dahkena dabhya te, dardabhah, kenip i sahasi hiiisi tam agalcyah. Eedem fere

exemple quibus observationem meam dc littera dentalis in lingualem transita hic et alibi

(J oarn. of Edac . t . V I I I . p . 343) illustravi, naper demum reperi jamdudum congeste esse

in scholns ad P . 6, ita tamen ut non apparent, quam sibi de i s rationem reddiderint

Indarum grammatici

7 . [N ir . 8, dravinod i a= bala -dhanayor di trimas. Ita YÀSKAS, N ir . Sed

aud i eundem, N ir . dravinod i h kasmi t dhanamdravinam achyate [N igh . 2, IO],

yad m ad abhid ravanti balam vi dravinam [N igh. 2, yad enena abhidravanti

targa d i ti dravinodi h. De longa vocali term inetionis vid . ed h . 1 8. Scholiastes

dupliccm ofi'

ert vocis dravinodi s interpretationem : primum enim dravinodih per accusa

tivam dhanap rad am redd it, et ad devam trahit ; deinde eddit : yadvi dham p rad o’

gnihso

’

p i nana iti ;eshah. Secunde cxplicetio pra fcrcnde esse videtur. Verte : Largitor

opulentia est ; ideoque hom ines, lapidea (vid . ad h . 28, 1 ) m ena tenentes, in sacrificio,

in ceremoniis deum celebrant .’

dravinasah scholiastes dhani rthinah, opulentiam desi

derantcs,’interpretatur : m ihi videtur esse genitivus thematis dravinas, composita voci

dravinodi h sim ili ratione subjnactus, qua supra h . 9, 9 vasali vasap a tih. Conf. h. 96, 8.

Apud YÀ8KAM quidem inter bala- ai mi ni et dhana- ai mi ni, N igh. et 10, non dra

vinah legitur sed dravinam sed farmem dravinah olim cxstitisse, vacativas sudravinahh . et derivetum dravinasyah apud P . 7, 4, 36, ct ipsum dravino

-di h arguant.

ila te = yi chanti , stavanti , vardhayanti , p ijayanti , i ti vi . YÀSKAS, N ir . 8, 2.

8. ;rinvire, iuditi sunt,’i . e . incleruerant . Insolite forme r. san, peculiari quinta

verborum classis add itamento, - na, in conjugationc passiva servato, et terminationc - ire,

qua reduplicati pra teriti proprie case solet, ad imperfectum translate . Conf. ;rinveh . 37, 3 ; 74, 7 . vani mahe = sambhaji mah.

9. [Vijas. Sanh . 26, p ip ishati pro scriore p ip i sate chhi ndara iki rah, schol.

neshtri t : neshtri-sambandhi-p i tri t ; vid . C anaan. M irca“. E86 . 1. p .

ishya ta = homa-atbi ne gachha ta .

10. dadih a r. DÀ, ut p ap i ,h e r. rh . Vid. P . 3,

Il. d i dyagni : tlidir Agnir yayas tau. Scholiastes d i di ed r. DIV refert ; sed videtur

olim exatitiasc verbum Di Di , recentiori ni nni respondens : vid . imperat. d id ihi, h . 79,5.

yajna-vi hasaa = yajnam vaha tah.

1 2. gi rhapatyena : gfihapa ti—samhandhini ri pena yuktali san. yajnanih=*i

li n…. X V II .] ADNO TATIO NES .

naya ti , i ti yajnanih; conf. seai nih, P . 3, 2, 61 . devaya te. Schal. devi a i tmann ichha t i,

i ti devayan; tasma i . In lingua scriore farct deviya te. Vid . P . 7, 4, 35.

XVI.

Hymnus in INDRA N . Auctar MED IIÀT IT II IS, KANVJE filius . Metrum gi ya tri .

l. [Ai t . B r . 6, vriehapam z ki mi ni m varshiti ram . Thema vrishan, nom ia .

vg‘ishi , genit. vrishnah, h . 32, 8. Conf. I I I, I

, 530 : vriahanam tvi vayam vy*ishan

vrishanah samidhimahi , done cfi‘

undcntem tc, donoram efl'

asor!nos, libamine efi'

an

dentes, accendimus ubi scholiastes observet, vrishanah in nom ia . plar. dictum esse pro

vrishi grah. si rachakshasah: si rya-sami na -

p raki ga-

yakti ,h .

2 . Verte :‘ad ha c grana hutyra stillantia ita schol. hari imi yi gi rtham vedyi m

i si di ta tvena p arovartini r dhi ni h bhrishta-

yava- tandali n add isya , sakha tame ra the

Indram avasthi pya, aemia karmani ap avaksha tah, vedi -samip e vahetari . kidri,vi r dhi

ni h? ghri taenavah, ghri tafi snavanti , i ti ghri tasnavah. Videatur grana iste in sacri

ficio sim ili ratione edhibite fuisse, at 46:10t apud Gra cos, et mola salsa apud Ro

manos .

3 . p rayati adhvare, procedente sacrificio .

’ Conf. I I I , I , 534 : yad adya tvi p raya ti

yajne asmin hota; chikitvo avrinimahiha , quia hodie tc, procedente sacrificio isto ,

sacerdos sapiens !clegimus hic .

’Ex scholiasta m ente STEVENSO NUS versam ite red

d id it : We invite Ind ra to our morning sacrifica, also to our m id-day sacrifica, and lastly

to our evening moonplant banquet.’

5. samam pro sa imam,vid . P . 6 1 134. gaurah: gaaramrigah.

6 . adhi locativo pra figi am et : adhi tvachi , h . adhi kehami , adhi

si naa , adhi dyavi , 39, 4 ; adhi vishtap i , adhi bhi myi m, N ir .

Abletivo frequentias pastponitar : vani d adhi, h . 29, 6 ; dhanor adhi , 33, 4 ; ri ti d adhi,

9. iprina = sarvatahp i raya . Conf. Vijas. Sanh. 1 7, 72 bhi si antariksham iprina .

Derivant a r. Pn IN ,ut mfipa, h . 29, 5, a r. MR IN .

° Utriqae verbo radicem vocali term i

natem ani , M ai subessc credo, qua litteram N ex additamento nona conjagationis

adscivcrint. svi dhyi h m etrum arguit scriptum esse pro svi dhiyah, nom . plar. adjectivi

svi dhi , (eu—i dhi , r. D II VAI, vid . P . 3, Scholiastes svi dhyah pro genuine voca

bali specie habere videtur, quam vocalis i in sam ivocalem y transitam illustraturus,

PÀÉIN IS observationem 82 laudaverit.

XVII.

Hymnus in IND IIAM ct VAB IJNAM . Auctor Mannhn r nrs . Metrum gi ya tfi .

1 . mrili tah, secundum scholiasten optativas, let vocali qua term inationem pra 0edit

4 I

xlii ADNO TATIO NES . [HYIIN. X V I".

producta, at in illo ya t p ati ti vidyat apud P . 3, 4, 7 at 94. idrige pro id ut

yi drik, ti dy‘ik pro yad

- dfik, tad-drik, P . 3, 2, 60 . Vid . adnot. ad h . 10

, 7 .

3. tamayethi m ri ya ,h . Dc hoc genitivi usa vid . ad h . Conf. Homcricum

view:d a : i ia i ì g.

4. Schal. : hi yasmi t ki rani t asmad'

iya- karmani m sambandhi soma -r

yavi ha vasa t'

i varyekfl hani tmakair adaka ih p ayah- saktu- i di-d ravyi ntara i,r cha misri

tain“

ta thi sama tini m ,sobhana -buddhi -yakti ni m ritvj i m etotra- ri pmn vachanam ap i

yavi ka ni ni vidha i,h statya

-

gana ir vimi,rritam . tam i t hi rani t he Indri - varapau tathi

vidhafi havih svikarva toh yavayolt p rasi di t vayam vija -d i vni m [vid . ed h . 5,5] anna

p radi ni m parashi ni m madhya mahhyi bhi yi ma bhavema . STEVENSON Thera

forc accept of our secrificialmoonplant juice, m ixed with water, and flour, Snc . and

rendered sacred by the word of the leam ed sacrificare, and other illustrioas qualities

and grant that we be the chief among the bencvolcnt suppliers to the necessity of

others.

’

5. saha ra -di vni m, vid . ed h. 5,5. kra tah, conf. Homcricum nga rrig. Scholiastes

dhana -d i nasya karti reddit. akthyah= statyah, hymno (aktha) digna s da aufiixo

-

ya, hoc usa Vadis proprio, vid . P . 4,

6. dhimahi pro dadhimahi, schol. : p rip te dhane gi va t ap ekshi taiii tiva t bhahtvi ,ta to

’vagishtar

'

ii dhanamkvachi t nidhi- riip eni ethip ayi ma; cha . p rarechanam, acho]

bhakti t nihiti t cha p rakarshena adhikari dhanafi syi t .

8. siahi : anti sha dhisha , locativi absolati, quam mentes nostra vos adorare cupient

forma desid . r. sAN velann i , vid . P . 6, Conf. I I, I I, 515 : kavaya ,

h sishi

santah, vates caltai divina addicti.’

9. a;nota = vyip nota . ridhi the, r. runa , pro ridhnavi the, om isso - na quinta con

jugetionis . : adha - sta tim pro w ha—statim adde hac cxcmplam daohua lingua antiqua

vocabulia, a Phrim a (6, 3, 96) oommamoratis, in quibus saha transiit in sadha .

XVIII.Hymnus in B IIA II IIAÉASPAT IIII , v . 1 - 5, cui associantur INDRAB ct So nu s, v . 4, cam

DAII 9 1I INÀ v. 5; in SADASAS PAT IM V . 6 - 8,et in NABÀÉANSAM aut SADASASPA’

I‘IM

V. 9. Auctar Mctrum gi ya tri .

1 . [Vijas . Sanh. 3, somi nam = soti ram, r. su, suffixo - man, P . 75.

svaranam :: p rakhyi tam, r. svnI .

DaKakshi ventc ha c reperio apud schol. ad II, I, 510 (cod . Calabr. 2351) a t mi tihi

sam i chakeha te D a irgha tamasahKakshi vi n ni ma richi]: brahmacharyar'

ii charishyan,

vedi bhyi si ya gara- kala chira -hi lam a.:hitvi , vedi n samyag adhi tya , vra ti ni cha cha

Xii? ADNO TAT IO NES . [Hrnx . X V I I I,

ancillam cssc intclligcns, lustrali aqua injecta , vati filinm com ccn vit ; deinde cum ca

coivit, ct Kakshi vantem vatem genuit.’

2. aw ai t, schol. : casi ni vindati , iti vm - vit . eishahta = seva ti m, IV

°

pa rig;i hya anagr ihni tu i ti arthah, schol. Conf. h . 38, 8. Syllaha reduplicnta vocali i

cfi‘

crtur, at in vivash!i, vivaldi, apud schol. P . 2, 4, 76.

manu hymya . aram hah videtur esse gcni trm s thematis arm , vad a ad modum pu ti

c ipii pra teri ti perfecti a r. III formata ; conf. arare ,‘hostis,

’

quad ad eundem radicem

mfemnt , S iddh . K. fa]. 20 1 v. p razlak, secundum scholiasten i. q . p riu k, pra t.

imperf. r. va rc a ; secundum P . 2, (conf. 63) aorist. r. IgA—f», pra o p ra ,

quod pm fcro . Varta : Ne nos vituperium inimic i hominis feriens perdat.’Vid . ad

h . dh i r i ih: hi iisoknh. Sr a v axso x . z May the distrae which proceeds from

enemies and murdcrcrs never reach ua.

’

4. fi shya ti = vina;yat i . hi : ot i = p ri p noti vardhaya ti vi . Ita scholiastes. Sed

est patina‘incitat, dirigit, ducit .

’

Ha r: vis inest verbo II.

5. p i t: aî hasah, r. PA, e . ablativo, ut h . 4 1, 2 .

6. sanim z dhana -d i ti ram, r. SAN . Ad medhi . scholias tes labdham subintelligit

inva ti , r. l\ , vyip noti , schol. Fortaasc‘

pra bet,’

quem sensum bahat h .

chana est particule analitica, qua in negativis nentenfiis pastponiù r voci, cui

pondus addcrc volant : sic h . sine Sadasnspatis auxilia conanmmnri nequit sna ificium

vip asehita s chana ,‘gnnri quoquc,

’i . a . ne gnari quidem hom inis. Ita h . 24, 6 : non sane

tuum iram vaya; chana , aves quoquc ,’

i. e . ne aves quidem obtinuerunt ; h . 55, 1 Indra

magnitud ine oam pnrari nequit mahi chana ,‘tem quoque ,

’i. a. nc ipsa quidem tana ;

S i mav . Àrah . 8: na ta:ya mi yayi chana rip ar isi ta ma t ryck,‘non illi pra stigiis

quoque (i . e . ne pra stigiis quidem ) inimicus homo impernvcrit.’Notias imus est in seriale

lingua hnjus partia la asus eum pronom ina interrogativo, cui indefinitam significntiouem

tribuit, ut chi t et ap i : h . ka t chana idem Valet, quod serius hincha a, kinchil,

velkia ap i . Impeditus a t locus b . ubi invitis codicibus chana in duo vocabuln

8. havi: hhn°

t in : haîiln aup adana

-

yuktaì yajaa i nam . p ri ncham , conf. I I, u n ,

513 : p ri 1 chaî yq'

m chahria a , ubi schol. . pm karshena gachhantam aki n hma .

9. ”p rat… . p rathas i. q . p rathi ,‘gloria ;

’r. P RA

'

I'

B ,

‘celehrnm . urdu

nakhasam = p ri p b tgiaskam fi da t i, [r. SAD] iti m da a -

p rîq>trm m ha: tg'

a

Hu m . xm ] ADNO TATIO NES .

yasya, iti bahavrihaa, ha-ki rasya vyatyayena kha

-ki rah. m dhrishtamamz anyi dhi

kyena dhi rshtya-

yaktarì gobhanarii dhrishnoti, i ti sad hg‘it ante terminationem saperle

tivi - tama redit ipsum sh radicis nnnrsn.

XIX .

Hymnus in AGN IM et MAnur ns . Auctar Mannhr rrnrs. Mctrum gi yatr'

i .

l. [S i mav. Zrch. 1 2, 6. M r . 10, gop i thi ya : soma -

p i ni ya . i gahi ad

eundem, nisi fallar, decurtatam radicam GA (pro GAvalGAM) reduci debct, cx qua i gatamh . 2, et i gata, h . 3, 3, 2. Sed audi scholiasten : i gahi , gamer lotah ser hi!: [P . 3,

4, ;ap a , i ti annarittaa, bahalari chhandasi [P . 2, 4, i ti sap o luk. ishaga

miyami rì chha [P . 7, 3, i ti chha tvam na bhava ti . na lama ti’ngasya [ P .

i ti p ratichedhi t. anadi ttop adesetyi d ini [P . 6, 4, 37] anani sikwlopah. tasya acid

dhavad-a tri bhi t [P . 6, 4, i ti asiddhatvi d a to her [P . 6, 4, i ti her lag na

bhavati .

3 . maho rajasah= mahattvam adakasya varshana -

p raki ram. Ita scholiastes. Sed

dubito, unmahah eccusetivas nom inis abstracti generis neutri us essa possit. Melim maho

rajasa ,h ganitivos credere, qui a verbo sentiendi viduh pendcent. Vid . h . 2, 2, 2 ; Il, 6

23, 24. Tune sensus farct : qui magnum a quor aarant.’Do adjactiva mah vid . adnot.

ad h . 6, 6.

4 . arkam i nrichah= adakam archi tavantah, varshanena samp i ditavantah. Ite acho

liestcs qui poetea ha c addit : arka-sabdasya adahwvi chi tvam Vijasaneyina i mananti ,

ipo vi arka ,’i ti . tan-nirvachanar

'

ii cha eva i mananti so [scil. H iranyagarbhah,jagat syi shtvi ]

’rchan acharat, tasya archa ta ip o jayanta archa to vai me kam

abhi d,”iti tad eva arkasya arkatvam iti . Solitum vocabuloram sensum pm tularim

‘qai hymnum cenunt.

’i nrichah pro i narchah, r. arc a . Vid . P . , 36, abi schol.

hanc locum nostrum afi‘

ert. LAssaN ., Ind. B ibl. t . I I I, p . 92, 93.

6. ni kasya adhi = dahkhw ahitmya si ryasyà ap ari . Melim verba sic construerc,’ye

i sata divi, adhi rochane ni kasya , qui oommorantur in calo, supra splendorem solis.

’

7 . Schal. : ye Marata,h parvati n meghi n inkhayanti chi layanti, ta thi arpavam

adaka-

yaktarì samadrar'

ii tiras- harvanti, i ti seshah ; ni,:chalasya jalasya tarangi di- at

p attaya chi lanan'

i tirmki rah. Hanc scholissta intarprctationam retinui abi nunc ab ae

reccdendum essa puto, ct deaerai ubi retinere dabcbem . Vox p arva ta dubium non est,

quin olim nubam’significaverit : Yhsru s cem inter megha

- ni mi ni retulit, N igh .

et elio loco, N i r. 1 1 37, p arvati ni m= meghi ni m reddidit. Non temere igitur scho

hastas hanc sensum nostro loco voci tribaissa videtur. Vaculem autem tiras hic at in

proximo versa trens’vertendem esse credo . Sie I I I, I, 530 : ilenyo, namasyas, tiras

tamaiisi darsatah, sam Agnir idhyate afishi , laudebilis, venerandus, trans tenebres

conspiciendus, Agnis accanditur liberalis.

’V II, I , 524 : tirah p avi tram,

trans (per)4 n

xlvi ADNO TATIO NES . xx .

cribrum .

’ Vide igitur annon verano noster ita explicandus sit : Qui propellant nubes trans

mare undosum et proximus : Qui sese extendt radiis suis trans mere undosum .

’

Sim ilia locus est, 1 1, I, 526 : brihad -aksha Man to vi;va -oeda sah p ravep ayanti p arva ti n

XX .

Hymnus in Ru me na. Auctar Mannirrrrnrs . Mctrum gi yatri .

anmane, ad litteram divina nativiteti,’

(d ivino generi i . e . Ribhuibus

divinos natales m etis, in deorum numarum rclatis. Sr av aNsO N in honour of the

Ribhu who (from Brahmans) era about to become un order of goda.

’Schal. B ibhavo

hi manashyilt canta: , tapm i deva tvam p rip ti h te cha atra si kta devati h ta t- sangho

ji yami m i chini janmaq abdena eka vachani ntena a tra nirdisya te janmaneJi yami ni yaE ibha -eaagham ip i ya devi ya, ta tp ri ti

-artham . Conf. schol. ad I I I, V I I, 51 ta tra

Bibhi ni m p ri m m manashyi ni m eva sati ri tapasi dem tou-

p rip tir ,‘Àrbhavam suiisa ti ,

R ibhavo vai devebhya ,’i ti a tra br i hmane spa:htam i ntui ti kachana R ibhavo ni ma

surya-rasmaya , i ti i chaksha te, Ribhues olim homines fiIissc , deinde vero cnstimonià

divinitatcm nactos case, diserta declaretur illo brahmanarum loco Ribhuibus sacratum

carmen recitat : Ribhucs utique inter deos,”

etc . Nonnulli volant, Ribhues esse rad ioa

2. ;amibhih : graha -chamasi d im ishp i danaa rip aih kam bhih, schol. Claris, qua cd i

dcrunt, facinoribus sacrificia at d ivinos honores nenti sunt. Indra aquas creasse d icuntur

Ribhues, h. 1 1 1 , l. Conf. I I I, IV, 57 : yi bhih ;achibhi; chamasi ri ap i ii,rata , yayi dhiyi

gi m c rini ta charmanah, yena hari manasi nirataksha ta , tana devatvam B ibhavah sami

na,ra, quibus facinoribus paterna divisistis, qua scientia vaccam eduxistis e pelle, que

voluntate rapidos Indra equos procrcastis eadem divinitatam obtinuistia Ribhucs .

’

3. m bar -daghi m sahara]: kshirasya dogdhrim ; conf. h . 121 , 5, et I I,

tubhyafi dhenah sabar-daghi vi;vi vasi ni daha te.

4. sa tya-mantri h efficaci preca utantas,

’avitathannantraa i marthya ap eti h.

akrata, pro akarvata , ut h . akran pra akarvan, neglecta additamento octava oon

jugationis proprio . Vid . P . 85. vishti scholiasten pro nom inativo pluralis habet :

cxplicat enim vishtayo vyip ti-

yakti h, sarvesha ki ryesha etad iyasya mantra -si mm»

thyasya ap ratighi to vyip tir achya te. Raetias, opinar, instrumentalam singaleris dixeria,

pro vishtyi , at dhi t i , ma ti , sashtati apud schol. P . 39, pro dhi tyi , ma tyi , sashta tyi .

In vocia aignifieationc quoque a scholiaste d iascntiendam erit : vishti enim idem‘esse

credo, se vishtvi , quod apud YÀS II AM , N igh. 2 1 inter vacca opus, facinas significantes

cxstet. Versam igitur nostrum sic intelligo : Ribhucs sinceri efficaci preca instructi,

parentes suos facinora (efi cecie , potestate sua) rursus javanee reddidarant.’ Conf. I I I,

V I I, 51 yadi aram akran Bibhavah p i tribhyi m parivishti vashani dai sani bhih, i d iddevi ni m apa sakhyam i yan, quam decus (javenilis a tetia param t Ribhaas paren

l iii ADNO TATIO NES. [HYII II. I I I!.

6. Schol. : satyena ava;ya -

p halmdi ni d avitathrna tana m i 5ìoir anu bjhi tena kar

mani , p rachetunc p rakarslzegza p haIa-bhogajnip ake pade warga-lahi d i-ethi ne, adhi

jigf itam i dhilryena si vadhi nau bhava tar'

ù'

; tato’m ablryau

'

i ram a yachhatam rakhazîr'

gti/tam vi dattan . Nescio annon verba tena satyena raetias eodem sensu accipi debcant,

quo apud seriones in obtestationibus usurpantur ; vid . Na! seqq. Pm positionem

adhi non cum ji gritam, sed cum locativis p rachetune p ade conjm gendam esse credo

vid . ad h . 1 6, 6 Verba praehetune p ade sensu proprio accipio, m eiosi :

-

rp blxa'oggn.

Sr s vnnson O Indra and Agni, induced by our solemnities, which procure certa in

reward, do ye stand allon the alert to come hither, with ready steps, and bestow on us

a pleasant place of abode.’

XXII.Hymnus in Aévm os, vv. 1 - 4, SAVIT I}I I

'

I , vv. 5- 8, Ac m ar, vv . InnnAfi im,

VARUfiANÎM et AGNÀYÎM, vv. Coelum Terramque, vv. 13. 14, Terra n, v. 15,

et Vrsnrîum, vv. 16- 21 . Auctor Mnnnlvrrrm s. Metrum gi yatrî .

l. Scholiastes interpretationi pm m ittit verba : atm hoti adhvan/um uddi;ya bri te,

sacrificii institutor sacerdotem alloquitur.’

2 . divi-spyiyi . Frequentes sunt hujusmodi dictiones, ex stirpe verbi, velnomine ver

bali prim itivo, cum locativo casu substantivi composita . Vid . P . 6, 3, 14. Adjectivamd ivi—apri; sa pe de diis usurpatur : Indras Vì yusqne vocantur divòspg

‘iri , h . 23, 2 Agnis

divi-april: dicitur, Ait. Br .

3. [Vija . Sanh. ka;i = q vati dani . madbumatî . Scholiastea YÀBIIAM

laudat, qui .Nigli . mad/m inter udaka—ni mam'

retulit ; deinde addit a,:vasya ,rîghra

garyi yat svedodakarîi cravati, iena iyarîi Ita;i Minni , i ti arthaù. sì nfi ti vat'

i h ic ut

alibi a scholiaste explicatur p riya-catya

-vig-

yulrti . mimiksha tnm = :yajnrm armadîyan'

î

roma-si rw asena sektum ichhatanî ka;ayi a;vafii dridharîi ti dayitvi [im a] m ha sami

gatya, bhoand-o ishayi rîi :omw m i ltutim nishp i dayitum'

udyuktau Maca tan , i ti art/tab.

4. na ’ti . Enclitica In In codicibus, qui ceteroquin omnes voces singulatim exhibcnt,

voculae na scriptum adjungi solet vid . h . 54, 1 . In inte rpretatione Latina scriba

domus’

pro domam ord o enim verborum hic est : ggilcafi , yatra ra thena gachha thalt,na vi m asti d i rake .

5. Vijus. Sanh. 22, hiragiya-

p i pim,

‘aurimanum ,

’i. e . aureis radns, mannum

instar, pra d itam . Conf. hiragzya -hastaà, h . hiragtya-kegaò, h . Notissima

est Homeri fio3oì éxrvM; v’

n‘x. EU8TATH. ad O d . B; 1 rin il Me rv»: sarà iWo

pim a i roi fin‘ou i xri

'

m Aliter scholiastes : hiranyay>inim= ycy'

ami ni ya di tufi haste

suvama -dhi rinafii . yadvi , deva- kartrike yige Savi ti svayam g‘itm

'

g bhùtvi brahma tvena

avasthita,h tadi nîfi kasyi fi chid ishtan adhvaryaval: tam ai Savi tre bra/umane p r i gi

tra -ni malcam p arodi ;w6higaiîi da ttavantalt ; tat cha p ri yitraa'

i haste Savitri gfi hîtmii

Hu m. x xm ] ADNO TATIO NES . xlix

sat, tad'

îyarì hastar'

ii chichlzeda . a ta]: p ri gitrasya di ti ra’dhvaryaval: suvargra -mayam

p im'

m nirmi ya .prakship tavantalz. so’

yam artica]!Kauahîtaki - bri hmane sami mni taàSavitre p ra tjahrus , ta t tasya p i zzi p rachichheda tasma i hiranmayau p ra tidadulr,tasmi d hiranyap i zzir,

’i ti . H iragzya»

p i gzis, i. e . qui aurum sacrificanti dandum m anu

tenet. Velfortassis nom inis origo ha:c fuit . Aliquando in sacrificio a diis instituto ipse

Savitris, sacerdos factus, pontificali munera fungebatur : tune in ceremonia quadam sa

crorum m inistri h uic Savitri, pontifici, oblationis partem , p ri ;itra dictam , detulerunt,

que ab eo prebensa manum ejus abscidit. Deinde sacrorum m inistri, qui p r i yi tram ei

obtulerunt, aureum fecerunt m anum , cumque ei adaptarunt. Memoratur iste sensus in

Kaush'

ì takî- bri lzmagza , Savitri p r i gi tram obtulerunt : id ejus m anus fregit : e i aureasmanus dederunt : propterea aurimanus d icitur.

salt p adam sa , etan-mantra -

p ra tip i dyi «leva ti , p adaiìi yajami nena p ripym'

ìi

sthi nain“

, chetti jnip ayiti bhava ti .

6. ap i m nap i tam. In harum verborum interpretatione scholiasten sequutus sum ,

qui ea sic reddit jalasya na p i la/mà , santip ena gosha/cam, iti art/cala Malim nunc

aquarum filium’vertere, i. e . Solem , qui mquoris se tollit ab undis .

’Solcwm ves

pe’

re in oceano se submergeas, indeque mane oriens, frequens est, ut apud alios, ita apud

ludos poetas loquutio . Vid . K iri ti wjun. l, 46 ibiqne MALLIN . Voccm nap i t‘filium

’

significare, docet YÀSKAS, N igh . et satis multa, quas in hymnis nostris occurrunt,

exemple id demonstmnt : vimucho nap i t,‘anbis filius,

’i. e . 80 1 e nubibus emergens,

h . i 1jo nap i t, roboris fili,

’i . e . Agnis, h . eodem sensu, quo ibidem suno

sahasalr, velh . 96, 3 ùwja ,h p utra , et h . 26, 10 sahaso yoho ; d ivo nap i ti ,

‘coeli filii

,

’

i. e . Asvini,h . nap i tah gavasah,

‘filii roboris,

’i. e . Ribhues, I I I

,V I I, 54.

(Hino etiam explicandum erit antiquum illud Agnis cognomen Tani nap i t, h . 13, 2, quod

nisi fallot corporis filium’sonnt, i . e . eum , qui ex ligna aliave materia infiammabili quasi

nascitur : male scholiastes ad I I I, I, 535, corporum-non-deletorem ,

’sp rash!fi gti fi tani

,sarîri zuî na p i taya ti , na rialza ti, i ti u tp a ttell, significatum putat : propias ad verita

tem accedunt, quae YÀS I( AS N ir . profert : Tani nap i d ijyam bizava ti , nap i d i ti

anantari yilt p raji yil: ni mad/reyam nirna ta tami bhava ti ; gaur a tm tam'

ir uchya te,

ta ti asyi m bhogi s tasyi ,h p ayoji ya te, p ayasa ajyam Jug/a te. Agnir, i ti $ i kap i gzir

i po’

tra tanva uchyante, ta ti antarikshe ti bhya ashadhi- vanmp a tayoji yanta , oshadhivanasp a tibhya esha ji ya te .) Ipse scholiastes noster incertas fuisse videtur de propria vi

vocabulorum ap i m nap i t verba enim p ra vo nap i tam ap i zi‘

i krizzudhvam, I l I, 5 ita

illustrat : he ri tvzjah, vo y i yaz'

ìi , p ra ticami r the dvitîyi , ap i m udaki ni m nap i tam na

p i tayi ti ram [conf. derivationem na p i ti, nap i t, apud schol. P . ti si m nap

ti ram vi Aguim ; adb/eyalt oshadhivanasp a tayalt, ti bhyo’

gm'

r, iti ap i m

-nap tyitvam

Agne]: tarii devam p rakrigzudhvam p rakarshena stud/tvam, iti arthah. Eodem

sensu , quo ap i m—nap tri, ad quod hic alludit scholiastes, dictum esse videtur ap o

-nap tg‘i ,

unde descendit vox ap o-nap trîyam , quae sacrificii cujusdam designatio est, Ai t . B r .

Cum nap i t cognata sunt Latinum nep os, et Gra cum ve'

vang, viaroà‘z; conf. Anglo

saxonicum m'

fa ,‘fratrie filius,

’Gcrmanicum Nej

‘

e, etc .

4 L

ADNO TAT IO NES . [li n u x. II I….

7 . [Vijus . Sanh . vaso]: m vi sa- Ìtetoà. ri dàasaà : dlzanasyzz. nfi»cha

ksìzasam = manurhyi p i m p ra/ci ga—Ìci ri2mm .

8. stomyah= stuti-yogyalr, vox a substantivo stema sufiixo -

ya deducta, de quo vid .

P . 4, 4, 1 10 .

9. [Vijus. Sanh . 26, p am: vid . P . 4,

10 . gni ]: vid . ad h . 15, 3. Hotri iii = homa -nishp i daka—Agni-p a tni

'

m. B hi ra tîm

B harata - ni makasya Àd ityasya p a tnîm . D b ishagti m = vi g—devim . vari tr

'

îm, verte

eligendam , egregiam ,

’i . q . varazù

'

yi m . Vid . P . 7, 2, 34.

1 1 . nri-

p a tnîlt = manuslryi p i m p i layitryalt . Ita scholiastes . At si vera sunt, qua:

PAIGIN IS de genuino sensu voeis p a tn'

i notavit, 33, rectius interpreteris virorum

(deorum) uxores .

’achhinna-

p a tri b : aclzhinna -

pakshi à, na Ici p akslzi- riìp i nam deva

p a tn'

ini m p a irs/:il: kenachz'

t chhidyante. abhi sevanti m.

12. [N ir . 9, Indr i gzî, Varup i nî, vid . P . Agni yî, vid . P . 4 l 37.

13 . [Vijus . San/c. Ai t . B r . mimiksìza ti m : svakîya

si ra- bìzi tena rasena sektum ichha ti m . bharîmabhill: : Maragza ià p oshagta ià. De

voe is formatione Vid . S iddh. K foi . 203 r .

14. Gandharvasya dhruva p ade,‘in firmo tram ite Gandharvaa

’

(sive Solis : vid .

Com ma . M iscell. E ss. t. 1. pag. 21 2) i . e . sub dio Conf. Vijas . Sanh . et

d ivya Gand /earvalz ketap i lt ketam na!: p uni ta,‘caalestis Gandharvas (Sol),

mentiam lustrator, m entem nostram lustrato .

’

ghritavat p ayaà, Sim; e’

s'

gmw rihanti

i. q . libanti , ut arankyz'

ta i . q . alankyi ta .

15. [Vijas . San/z. N ir . 9,

syana apud YÀS I{AM inter sah/za

a i mi ni occurrit . Scholiastes modo vistîrgra , modo suklza - kara reddit. I I I, V I I I, 519

yasmai tvar'

ìi sukri teji taveda a lokam Agne’kn

'

gzaval: syonam, cui benefico tu , sapiens

Agnis mundum fecisti jucnndnm ( : sukha - Icaram,

Vijas . San/1 . 29, 33 barb i]:

ryanam veljucnndnm vel amplum stragulum significare poterit. Cognatum videtur

Gcrmanicum schi n.

anyikshari = kantaka - rahi ti , spinarum eXpers .

’Scholiaste s fikshara, spina,

’deducit

a r. m sn,

‘ire,

’

gachha ti cantar, i ti fik3ha rall kantakaà. Litteram sh rad icis cum

suffix1 - sara coaluisse putat in les/1 , ut in futuris nonnullis fieri solet ; vid . R S, 2, 4 .

Malim anfikshara compositum credere ex a negativo et adjectivo uri- kshara viros per

dens,’

quod tam significatu quam etymologia respondet Graaco àv3gocàégos: a -nrikshara

vides fere i vavigop90'

goc Conf. h . 41 4 .

yachhi nal! ;arma saprathalt, conf. h . sap rathalt sarva tallpfi thu, a sub

Iii ADNO TATIO NES . . x xn I .

vra ti ni agnihotri d îni p asp age [r. sP As bi dhana sarvo yajami na]: bpfi8htavi n Visbg:or anugrahi d anutisl:jzati , i ti arthah.

20 . [Vijas . Sanh . 6, fi tvj - i dayah. d ivîva i ki se ya thii ta tam sarva ta]: p rasg

‘i taiii chuksha]: nirod/za -a blzi vena vi;adam p a;eya ti , tadva t. STE

VENSON as da the eyes of allthe heavenly inhabitants .

’

2 1 . [Vijas . vipanyavah: vigeshegta stati m ]: r. P AN ,

‘laudare

,

’

(pra s . p ani ya ti, vid . schol. P . 28) sufiìx. uni d .-

yu . samindhate samyal: d ì

p ayanti . ji grivi iisafi, expergefacti, vigiles animadverte exitum participii pra teriti

perfecti,—vas, subjun

'

ctum radici, quae nusquam nisi cum reduplicatione occurrit . Conf.

jakslu'

van apud P . 3, 2, 107 .

XXIII.

Hymnus in VÀYUM , V. 1 , in IN DRAM et VÀYUM , vv . 2 . 3, in MITRA M et VARUÉAM ,

VV . 4—6, in MAB UT E S, VV. 7 - 9, in Vi5vedevas, vv . 10 - 12, in PÙSHAÉEM ,VV. 13 - 15, et

in Aquas, VV. 16 - 24. Auctor MEDHÀT IT B IS at VV. 20 - 23 recurrunt in carm ine, quod

S INDHUDVÎPE , AM BARÎSHIE regis filio , tribuitur, V I I, V I , 55. Metrum , VV . l- 18et

2 1 gi ya trî (vid . adnot . ad V. 21 ) V. 19 pura asimi/c; VV. 20 et 22 - 24 anuslztubl: .

tîvri ]: valentes, robusti,’ i . e . inebriantes echo] : p rabhi ta tvi t tarp ayitufi samur

Conf. V I I , 1 1 , 53 : yasya te marlyafi r i saii'

: tîvraiii duhanti sa p avasva

abhimi tihi , tu, cujus jucnndnm succum valentem ( : kship ram madalri rigzam) ex

primunt lapidibus, lustra nos, hostium defi ctor.

’ Dubito an hanc vocem

bene intellexerim . Scholiastes i siravanta]: redd it . Fortasse idem significat, quod dad/:i

h . 5, 5, nempe som a: succos lacte aliove add itam ento m ixtos. Verbum sai , ad

quod vocem i si ]: referunt (P . de libam ine ita m iscendo usurpatur, V I I , I, 53

gobb i]: ,srîzz

'

i ta ma tsaram, lacte m iscete exh ilarantem liquorem .

’

(Schal. ma tsaram

somam goal/ci m i]: ;:rîgù'

ta saî'

wkuruta .)

4. jajni ni , natos karma-

p radesa p ri rlur- blzavantau ; partie . perf. pass . r. JAN .

5. Schal. yau M itri - varazzaa gi tana sa tya- vaclzanena yajami na -anugraha

—ki ripi ,ri ti - vfidhau, ri tam a vasyam

- bhi vi tayi sa tyawi [conf. 11 . 2, 3, 2] tasya va rdbakau, ritasya

sa tyasya p rasastasya jyotislza]: p raki gasya p a tì p i la/can. ,sruti—antw e M i tri - vam payor

Adi ti—p utra tvena ,sruta tvi t dai dasa -Àd i tyeshu antarbhi ta tvena jyotià-

p i laka tvar'

ìi yuk

tam . srutyantare cha , i shtan p utri so Adi ter’i ti up akramya,

‘M itras cha Varanas

cha’i tyi d ikam i mni tam . ti M itri - varani , ta thi vidhauM i tri - varvnau, have i hvayi mi .

6. [Vijas . 33, bhivat, scholiastm aptativus, let, m ihi aoristus ; kara ti m,

illi imperativus, m ihi iterum aoristus,ut akaram,

h . 1 14,9, et kara t, h .

7 . saji ]: cum instrumentali casu, ut h . et 14 ; conf. Vijas . saji r

Hu m. XX I I I.] ADNO TATIO NE8. Iiii

devena Savi tri saji R i tryi Indrava tyi . trimp a tuz tfip to bhava tu conf. Ai t . B r .

8, 20 abb i tvi vrishabl:i sale satarîi spji mi p i taye, tg‘imp i vyagmuln

'

madam .

8. P i sha4 i tayob: P i shi lcl:yo devo ri tir di ti yesl:i m Indra -Maruti fi ,te Fi s/ia

ri tayalt .

9. Indram sahasi yuji , verte : Indra fortiter (eum fortitudine) vos adjuvante .

’

Prmstat enim voce yuj apitulatorem, adjutorem’signifieatum credere (ut h . 7, 5; 8,

quam cum seholiaste idoneum’

(y uji : yogycna) interpretari : neque est quod nos eogat,

ut sahasi , quod seholiastes = bala va ti reddit, alia quam solito sensu aecipiamua.

mi na iga ta . Iisdem verbis claud itur versus Viji a. 33, 69. Sim iles

loquendi formula baud infrequentes occurrunt. Vijas . Sauli . 3, 32 : na îge rip ar

agha;a ìisa]: non pre valeat (isa, conf. h . 7 1 , 9 hostis infamie et ibid . 29, 47

mi kir no aghaga ìisa igata , ne quis (vid . ad h . 27,8) nobis infamie imperet.’Videtur

iyata esse imperfectum r. îs rejecto augmenta, et vocali a , ut sa pe fit, (vid . P 2,

inter ultimam radicis litteram et terminationem tcrtia: personas pm ter regulam inserta .

10. P ri;ni qui Prisnim matrem habent,’Prisais filu. Occurri t prisni]:

apud YASKAN , N igh . 1 , 4, inter nom ina, qua: secundum Nir . tam ccelum ,dyaulr,

quam solem , i d i tyal:, significant. DEVARÀJ . in scholiis ad N ighazztum (cod . Calebr.

731 . fol. 105v.) duos afi'

ert vetaram carminum lacca, unum in qua emlum’significare

dicit, P rime]: p utra up ami so Vasishthi ]: et alium , ubi salem’designare putat, ayam

vena,: chodaya t P risnùgarbhaà . Non desant exemple nominis P p'

sni]: mescalina genere

usurpati. Ita in hymno brevi, V I I I , V I I I , 547, quem integrum adseribam

i yaiìi gan]: P risnir akram'

id , i sadan mi taram p ura]: p itarafi cha p rayant

anta; charati rochani’sya , pri g:i d ap i na tî vyakhyan mahisl:o divam.

trii'

isad dhi mi virija ti , vi l: p a tangi ya dhiya te p rati-vas tar alia

Hue ille gradiens Prisnis (sol) venit, adieus matrem (tem m ) primum , petrem deinde

aggred iens emlum . Introgreditur lux ejus, cum respiratione exhalationem aeris conce

dens, grandis, lum ino implens aerem . Triginta temp oris apatia collustrat : hymnus aliti

illi reeitatur quovis mane utique , singulis diebus .

’

(Schal. gan]: gamana-filafi,

prim i]: : p rip ta - vamab,p rip ta -teji b) . Adde verba carminis antiqui, qua Ait . B r . 1 , 2 1

leguntur, ari rucl:ad ashasa]: P fi,m ir‘eollustrabat aurorasPrisais (sol) egregias .

’

1 1 . dhrishzzayi i . q . dbrishnuni ; vid . schol. P . et 25. yi tl:ani pro

yi thana , idque pro yi t/1a, vid . P . 45.

12. baski ri t, ad litteram ex ridente’

aere . Schal. : d'

ip tiki ri t .

13. dharanam = yi gasya dhi rakain”

somam. Praepositionem i scholiastes idem valere

dicit, quod i hara , i . e . aecipe,’et aji , pro aja, tanquam vocativum interpretatur, : ga

mana -

sila . Quid vero, si aja pro imperativo r. A J habeamus, totumque versam sie intel

4 M

liv ADNO TATIO NES. [HYMN . X X I I I .

ligamus : Splendide Pfishan !bue ad libationem , pulchra stragulo decaram , de caelo

veniens accede, quasi pasto r ad am issum peeus.

’

15. an::seshidha t et charkyisha t, aoristi forma ite rativae radd . su m et mu ra . yava ,

Zendicum yawa, Persicum Gra cum ( rai, (ai . Vid . qum de hac voce notata sunt a

scholiasts ad GOTAM .

v

_1/i 3/i 2, 56.

16. amhayah, schol. mi tri-sthi nîyi ]: i p ah, quam interpretationem adducta ex Kaa

shîtakùbr i hmagzis loco confirmat. ji mi ya]: hita -ki rinya bandhavah. p rinchatî ,

pro pri nchatyah, P . gavi dishu yqjayantyah. Quidni‘lac dulcedine per

meantes,’lacti dulced inem inferentes ?

1 7 . [Vijas. Sanh. 6, hinvanta : p r îgmyantu, schol. Malim‘sacrificium no

strum d irigunto, acceleranto .

’

Vid . ad h . 18, 4.

19. devi ]: ri tmj- i di ya bri hmani h, ete va i devi ]: pra tyakshar'

i'

: ya t bri hmagti h,’i ti

,sruti-antari t . vijinah= vegavanto bhava ta , sig/:raiìi sta tiiii kuruta . Et sensu et

verbis buie et sequenti versui sim illimnm est carmen, quod in inaugurando Indra rage dii

adhibuisse dicuntur. Ait . B r . 8, 7 . Constat hic versus logamdico, eni pre figitur basis

quadrisyllaba in fine dimetri iambiei duo : quod metri genus nom ine p ura-ushzzih vacant.

Vid . Canaan. Miscell. Ess . t. ii . pag. 152.

20. visvwsam- bhuvam. Conf. Ai t . B r . te hi dyi vi-

pri thivi visva-sam- bhavi .

S im ili sensu usurpantur voces mayo—hht?et m khi - bhi , N ir . 9 27. De Agni in aquis deli

tescente , vid . ad h . 3, 3, 3 . Schal. : ta thi cha Ta ittirîyi ]: Agnes trayo jyi yi fisa ,’i ti

anuvi lce, so’

p a]: p ri visad ,’i ti Agner ap su p raveyam i mananti . lati -

gulma—vg‘ilcsha

li d îni m aushadhi ni m vyishtijanya tvena jala -vartitvam p rasiddham .

21 . Enjua versus mensnram auctor indicis in Rigvedam nomine p ratishthi designat,

quippe qui in prima parte acta, in secunda septem , et in tcrtia parte sex syllabas habent

(vid . Cana an. M iscell. Ess. t . ii . p . sed nihildeest juste: ter oetonarum sylla

barnm measure,modo memineris eorum , quae ipsi Indi da sem ivocalihns interdum voca

lium more proferend is nos docent (vid . ad h .

'

l et tanve, jyolr, si ryan ita protuleris,

ac si tanuve,jiyolc, si riyam scriptum esset .

prig:îta : p i raya ta , implete corpus meum medicina .

’

jyok cha si rya iii driss, et ut diu (non statim’

) solem conspicere possimus .

’ Conf.Vijc:s . Sanh . 3, 54 : i na eta mana]: p una]: kra tae dakshi ya jw ase, jyolr cha si ryar

'

ù'

dyise, redes t ad nos eogitatio rursus, operis, raharis et vita: gratia, atque ut din solis

conspectu fruamur.

’V I I , IV , 51 : ,ram na]: kshetram, un : jyotîîishi , Soma , jy0 1i nali

suryam drisaye rirîhi, jucnndnm nobis eampum , et magna astra, Soma et diu (jyok,chira -ni ma eta t, chiralci lam, schol.) nobis solem ad conspiciendum da.

’I I, I , 526 :

jyolcj îvanta]: p rajayi sachemahi, din viventes prole gaudeamus .

’

Ivi ADNO TAT IO NES. [B YIIN . n n“

3. [Ai t.B r . l, Secundum schol., Agni jubente, Suvitrim sllaqniturSunahéepas.

4. dhi na -viseshah. i tthi sasami na]: : amma p raki repa sasya

sti yami nah. Verba p ari a ida]: adveshah secundum scholiasten significant

divitias a nulla haste abreptas, ideoque nulli vituperio abnoxias : nam: svakîye dhane

vair ibhir ap ahg’i te, va iri -

gyi hîtm'

ii dhanafi sarvo laico ninda ti (Iveshti cha a to dhane

statir na m'

ya ti i ti i ganki yi m i ha aida]: p ari adveshah,’nindi yi ]: p i rvar

'

ii, svaki

yatvena sthite sa ti , tad i nîiii dvesha-rahi ta]: tasmi t svahiya tvi bhip ri yegza sti yami

natvwn aktam,i ti arthah. Vacala p ar i eum ablativo a ida]: constm cta eadem vis

inesse videtur, atque h . 7 1 10 ct Totnm versum nunc sic verterim qua ennqne

scilicet opes, laudatus, a vituperio libera ,non exosa , ita m anibus tuis tenentnr.

De stirpe verbi, sensu nominis abstracti nsnrpata, vid . ad h . 23, 21 .

6. Savitris jussu , ad Verunem jam se convertit Sunahéepas . chana . Scholiaste s

legit cha na , quod in interpretations m ea expressi . Sed non est quod codicum scrip

turam immntemus : vid . ad h . 18,7 . Postrema verba sic illustrat scholiaste s : vi tasya

vi yor ye ga ti- vigeshi s tvadîyam abhvam vegan: aa p raminanti , na hi iisanti , a tikramarîi

kartam na te’

p i a tm na p rip ar, i ti p i rva tra Vide annon verba hnnc

sensum ferent z tuum impetum non obtinuerunt ii, qui venti celeritutem superant.’

7 . abadhne = na vidya te badhno mi laiii yasya, in aere, qui firmo solo caret conf. ap ada,v . 8. vam ya : vananiyasya sti p am : sangham . dada tc = dhi rayati .

8. p anthi m pro p anthi nam, nt h . 28,4 manthi m pro maa thi nam . anvetava i et

p ratidhi tave, dativi gerund ii conf. yami tava i, h . 28, 4 sar tava i , h . et sotave,

h . p i ti ac, h . sartave, h . Vid . P . 3, 4, 9. 14. altar vid . adnot .

ad h . 1 1, 5.

9. N irritim = p ip a- deva ti m. mamagdhi, imperativns r. MUCH, secundum tertia

conjugationis regulam formatas . Conf. mamokta, v . 12 .

1 0. rikshi h, schol. : sap ta rishayah, yadvi sarve’

p i naksha tra - viseshi h, rikshi

stgi bhir nakshatri gti m,

’

i ti Yi skena aktatvi t . YASKE locus exstat N ir . 3,20, ubi

hoc versu nostro tanquam exemple ntitur. Conf. N igh . 3, 29. Pra fero primam scho

liesta interpretationem , secundum quam rikshi ]: idem estrum designat atque eognatnm

Gra cornm i garas. achchi , conf. h . 1 1 6, 22. dadrisre pro dadrisire, nt dadrikshe

pro dadz‘isishe, Rigveda Spec . pag. 6 ; vivitse pro vivid ishe, h . 32, 4 ; dadhre pro

dadhire, apud schol. P . 6, 4, 76. Conf. I I I, 1 1 1 , 524 : dadg'i 5ra eshi m avanzi sad i îisi ,

visa sunt eorum infima sedes .

’haha chi t i . q . ka trachi t vid . P . 5,

1 1 . [Viji a. Sanh. ahelami nab, r. 11 s n. bodhi pro boddhi, r. nana ;

dhi tor antya-lap a; chhi ndasah, schol.

H u mo u r ADNOTATIO NES. lvii

12. ahvat, aorist . r. a v s vid . P . 53. gribhîta pro grihi ta . In sermone antiqua

littera rad icis GBA II sa pe transiit in an ; v . e . in ind icativo pra ecntis : madhor gribh

ai mi, schol. P . 8, 2, 32 ct 35; gg‘ibhgti mi te saabhagatvi ya harti m, verba

solemnia in matrimonio ineundo usitata, D hatta ha -n iar. p . 50, ex AÉWALAV. $ raata

si tr . 1,8; in imperat. pam maip . idan

‘

i ri dha]: pra tigribhnihiAagirah,Ai t . B r . 6, 35

imperat. i tmanep . : Agne, brahma ggi bhgtishva, Vijas . Sanh. imperfect. : p ra tyao

gribhgzaa , Ai t . B r . 6, 35; (i dagyi hhi yat, schol. P . perfect . pm meip . :

jagribhmi te dakshiz:am Indra hastam,V I I I, vid. schol. P . 64 ; i tmanep

jagg‘ibhire, I I, I I, 517 ; aorist. agrabhît, I I, I I, 514.

13. dm p adesha ki shtasya yiiparya p radeya -vi;esherha . sarmyi t, potentialis secundum tertia eonjngationis regulam formatus, ut bat yi t, h. 27 2.

14. ava i ri:ahe= avanayi mah, schol. Malim : proculaba te aptsmas. sirratha]l,aorist. r. sa A

'rn . De vocali i in syllaba reduplicationis, vid . P . 7, 4, 78.

15. [Vijus. Sanh. ;rathi ya pro ;ra thaya z yithiIi-kara . Producta panul

tima metro deberi videtnr. ad i taye syi rna incolum itati simus,’i . e . incolumitatem

nanciscamur ; adituya: khandana -ri hi tyi ya .

XXV.

Hymnus in VARUfiAM . Auctar SUNAIIéEPA. (vid . pag. Metrum gi ya tr'

i .

l. yat chit hi = yad eva kinohit ; conf. h . 26, 6 ; 48, 14. visa]: vox fem inini generis,

vid . h . 77, 3 conf. I I I, V I I I , 526 mi nashir Videtur hic versus eum sequente

conjnngendus esse, hoc modo omnes quidem ceremonias tuus qunm homines simus

imperfectas peragimus : at tu ca di crudeli nos tradere noli.’

2 . ha taave = p ip a-hananwfilasya tava sambandhine tvat- kartriki ya hadhi ya . j thi

li nasya = ani daraiii kgi tava tah, r. nnn. rîradhah, r. BAI…vid . ad h .

hrigzi nasya = hfiniyami aasya kraddhmya . Et jihili nasya et hrig:i nasya ad ipsum

Vurunum refert scholiastes, quem sequitur STEVENBO N . : Do not expose us to be

murdered by thee, the de stroyer of disrespeetfulsinners, nor to the wrath of thee, resent

fulof injuries.

’

3 . mrilîki ya : asma t-sukhi ya . ra th'

i]: = ra tha-avi m'

i matvar th'

iya iki rah. Conf.S i mav. Àrch . 4, 7 asya ri yas tvam Agne ra thîr asi . Cognatum est ra thim (vid .

P . 5, sehoL) . sandi tarîi = samyak khaagli tafi , di ra -

gamanena sri ntarîi . Quidni,

solito vocabuli sensu, equum cnrrni adligatum , jnnctum ,

’intelligere liceat rimahi

badhnimah, r. sr velsa r vocali products..

4. vimanyavah= ìcrodha- rahi ti h baddhayah. vasya- ishtaye scholiastes compositum

esse dicit ex vasiyas, themate gradus comparativi adjectivi vasama t (vid . P . 5, 3, 65.

4 N

lViii ADNO TATIO NES. [HVIIN . xx v .

BURNO UP ., Nouveau J ournalAsiat. 1834. t . xm . p . 56) ct ishti : interpretatur enim

vas'

iyaso ati;ayena vasama toj ivanasya p r ip taye.

5. hsha tra»;v iyam = bala -sevinam kshatri ni ,:rayati , i ti ksha tra-

grih. Conf. ogni-griMaratah, I I I, I 526, quod scholiastes vidyatam Agmm sriyanta]: eXplicat. Vid . P . 3

,

karimahe. Rariora sunt exemple radicis xxx secundum prima conjugationisnormam infiexa : conf. kara ti, h . 43, 6. ara-ohakshasam hic bahanam drashti m m

reddit scholiastes, max v. 16, bahabhir drashtavyam.

6. venanti = ki mayami naa . Conf. N igh . 2, 6, ubi venati inter hi nti karmi na]: oc

currit. na p rayachhi tah= kafi chid ap i p rami dam na kara tah. Conf. I I, I I 512 :ap rayachhan ap rayachhadbhir Agne =

rivebhir na]: p i yabhi]: p i hi ;agma ih, non- errans,

Agnis !non errantibns, felicibns tutelis tuare nos, patentibns .

’

(ap rayuchhanz ap ra

mi dyan, avichhinna-

pravri tti]: schol.)

8. ya ap aji ya te= yas trayodago’dhikami sa ap aji yate, samva tsara -samip e svayam eva

a tp adya te. De anno veternm Indarum et de mense intercalari, vid . C om ma . M iscell.

En . t . i . pag. Annns trecentomm et sexaginta dierum , in duodecim menses

distributorum,m emoratnr Ait. B r . N i r . 4, 27, et in multis Upanishadum locis.

9. Vox incerta derivationis. DEVAB . ad N igh . 3, 3 cam

rishi, vatea,

’

qui a videnda (rishir da rgani t) ita vocatus sit, coha rere, putat. Afi‘

ert

exemplum hoeoe fis/wi ta Ind ra sthavirasya vi ki . Vid . h . 28, 8.

10. [Vijus . Sanh. 20, 2. Ai t. B r . p astyi sa, schol. : d_aivîsha

p raji sa MAHÎDH . ad Vijas. Sanh . viksha p raji sa . Conf. Si mav. Arch. I,

7, 1 sap arya ti yajatam p astyi sn. Apud YÀSKAM pastyam legitur intergriha- ai mi ni ,

N igh. 3, 4.

1 1 . karat et ti risha t scholissta sunt optativi, le_t ; ti risha t occurrit inter exemple

hnjus forma , qua in scholiis ad P . 34 ct 3, 4, 94 . 97 congesta sunt : cquidcm

utramquc vocem aoristnm dicere malim,Conf. Vijas . Sanh. 34, 8 kra tve dakshi ya no

hina p ra na [sic] i yaiishi ti rishah, ubi vides farmem ti risha]: eadem mnnere gramma

tico fungi, atque imperativnm hina . S i mav. Àrch . 4, 7, 7 : sarabhi no ma i:/zi kara tpra na [sic] ayaushi ti risha t : sapa thi , secundum scholiasten instrumentalis, ,rabhana

mi rgena , ad quod subintelligit sahi ti n. Eodem modo SANKAIIAS vocem illustrat, Î;i v.

v. 18.

13. dri p imz kavacham, conf. 11 . hiranyayam pro hiranyamayam, P . 6, 4,175. vasta i chhi dayati . nirnjam = p ashtarii svasar

'

iram conf. ghri ta-nirnik,

butyri pnrificator,’Agnis epitheton, I I I, I 528; et varsha - nirnyah, pluviam purifi

cantes quod de Marutibus dicitur, I, 526. sp a;ah= hiranya-sp argino rosma

lx ADNO TATIO NES. [Hu m xxvu .

kati ran: pravrinemiycdhe,‘Aguim vacatorem eligo in hoc sacrificio. unam

vid . N igh. 2, 7.

2 . ni mabhi]: : jnip aka is tg'

obhir yukta, i ti geshah, schol. Sed qunm manna: ex e

malogin proprie id significet quod cogitatnr,’et interdum ab ipm sehoiiuste hoc sensu

explicetnr (vid. h . 77, 4 ; 120, pra stat hic quoque ita accipere, et cnm verbis d ivi

tmati vacha]: ( = dîp timati vachasi , schol.) ad varenyam traham : desiderandus precibus

nostris et clara hymno .

’

3. Secundum scholiasten vertendem esset : tanquam pater mihi , filio tuo, concede id

quod a te expeto ; perinde nt um icus am ico dona dat,’etc . hi sma, i ti nip i twdvayaa:

sarvathi i ti aman: artham i chashte, schol. ip ih= bandhah.

4 manasha]: scholiastes pro genitivo nominis propru Manas habet, et reddit P ra

jip a teh.

6. tve pro tai yi , conf. h . Verte‘qnodcunqne enim libamen in a tomo magno

sacrificio cuilibet num ini ofi'

erimus, id tibi ofi'

ertur.

8. cha nah. Scribendnm puto chanah, hoc sensu egregium sacerdotes obtinent

cibum .

’ Conf. a 3 ;

10. sahara yaho, rabaris fili,’ i. e . 1ignornm vehementi attritu genite. Conf. h . 74,5

79, 4. yahah, filius,’vid. N igh.

XXVII.Hymnus in AGN IM , vv. 1 - 12, et in Vi;vedevas, V. 13. Auctor SUNAIIÉBPAS (vid .

pag. Mctrum trishtabh.

l. [S i mav. Àrch . 1 , 2, 6. N ir. I, vi ravantam = vi la -

yalttam . a;vo yarhi

vi la ir bi dhaki n ma;aka -malcshiki d in p arihara ti , tathi tvam api jvi li bhir armad

virodhina]: p ariharasi , i ti arthah. samrijantam = camri t4 vari p am . vandadhyai

ad celebrandum ut celebremus scholiastes va::d itam reddit, et subintelligit p ravyi tti h.

Est obsoleta infinitivi forma, da qua vid . P . 3, 4, 9. LA93I:N ., Ind . B ibl. t. I II, p . 102.

Conf. p ibadhyai , b . 88, 4 ; Irsharadhyai , h . 63, 8; ishayadhya i , Bigv. Spec. p . 8; V ,I 52 : sayadhyai pari vyathir di sasho martyasya ad darmiendnm anda t inimicus

cultoris mortalis.

’ Interdnm genitivnm regit, nt Ait . B : . 2, 18 pa;i ni zn avaradhyai .

2. ;avasi pro savena]: schol. sap i r'

ii sap o bhavanti , i ti riasash ti degah. p fitha

pragi mi = prithwp ragamana . Vox p ragi man a r. GAeadem sufi xo - man formata esse

videtur, quo di man a r. nA. babhi yi t, patent. tertia conjugationis, r. s ub .

3. i si t = i sanna-desi t. Conf. N igh. sudan: i. q . radi conf. i ttham et

HYMN . X X VI I .] ADNO TATIO NES .

i tthi , katham et hathi , P . 5, 3, 26. vi;vi yah= vyip ta-

gamànah ; vi,:vam ayanav'

ii

gamanam asya, iti bahavrihih. Quidni omnigena cibo abnndans,’ut h . 9, 7 ; 67, 3.

5 68, 3.

4. [S i mav. Àrch . sanim = havir-d i nam.

5. Schal. : p aramesha a thg‘ishtesha dya

-loka -vartùha vijesha annesha no’smi n i bhaja

sarvata]: p r ip aya madhyamesha antarilcsha -loka - vartisha vijesha i bhaja antamasya

antihatamasya bhi-lokasya sambandhîni vasvo casi ni siksha dehi . Voccm vasvah pro

genitivo habeo, (nt h 7 1 , 9 ; 1 13, qui cum antamasya a verbo ,: iksha

pendant, hoc sensu redde nos participes proximarnm d ivitiarum .

’

6. sindhar i rman ap i ke i , schol. i—kàra ap ami rtha]: [hnnc sensum YASKAS quoque

particnla i tribuit, Nir . ya thi sindhar nai yi ap i ke si m'

ip e im m a a rmzm ta

ranga- ap alakshitar

'

ii kalyi d i-

p ravi ham vibhajanti, tadva t. ksharasi = karma—p hala - bhi

tam vrishtiri karoshi .

7 . [Vija . Sanh . 6, avi h, secundum scholiasten, velimperfectum , pro i vah, vel

optativus, let, vocali products , ut sa pe ; vid . P . 3, 4, 94. jani h: p rerayasi ; secundum

scholiasten, imperfectum r. .16 (saa tro dhi tah), abjecto augmenta .

8. pronomen ex negativa particula na et obsoleto nominativo pranom inis inter

rogativi compositum prorsas ut Gra ce p in g, 0171 15, Letiuum neqais . Pronom inis simplicia

exemplum hoc habe, V I II , 1 , 512 : ayafi yo hoti kir a sa ?yamasya ham ap i i he ya t

samanjanti devi ]: iste , qui saerificator, quis sane ille?quamne sacerdotis obla tionem

aufert, qua fruantnr d ii Cum naki]: ennmerari sblet vox sim ilis structura mii/t ih, cujus

apud DEVA a . in N igh. hoc exem plum invenio : mi kir ne,:an mi kîfi r isha t, qua

verba si mutare licet in mi kir na,:an mi ki risha t, sensus hic erit, ne quis intereat, ne

quis la det .’

sahantya : satriìni m abhibhavana-

gîla . p ari- d i , circumventor,

’i kra

miti , schol. kayasya chit, i . q . kasyachi t. sravi yyah= sravanîyah.

10. [S i mav. Àrch . l 2, jari -bodha z jarayi statyi bodhyami na . Liceatne

jari -abodha senecta immunis’interpretari vividdhi a r. V i s secundum tertia classis

regulam formatnm esse vides . drij kam : clar;aniyarîi sami chinaiii stomam .

1 1 . animi na]: nimi na -rahi tah. p araschandra . O bservat PAIGIN I S ,

solare antiquam lingnam vocabulo chandra sibilantem litteram pra figere, si illud in fine

composita voeis occarrat, et vocalis brevis proxime pra cedat . Ita saschandra pro sueltan

dra , apud scholiasten P . 1. e . visvaschandra pro vigvachandra , omnes exhilarans ,’1 1 1

,

I I, 58 et Harischandra , nomen proprium . Voccm nostram p aragchandra]: scholiastes

h . 1. haha - d ip ti]: vertit ; idem vero I I I , V I I I, 526 p aru ,schandram haha - dhanam

a ti;ayena i hli dakam vi , et V I I, bahanam harshalcam explicat . dhiye viji ya

4 o

ADNO TAT IO NES . [HVI IN . xx vm .

hinvata = karmane anni ya cha prinaya ta . Verte ad pium opus et ad cibum procu

randum (ad certamen alacres nos reddito .

’hinva tu pro hinota.

13. [N ir . 3, i ;ini h= vayasi vyip ti h, vfiddhi h. mi vfikshi : vùhhinnam

mi ki rsham aorist . r. VRAÉC II .

XXVIII.Hymnus, quo primum IN DRAS, vv . 1—4, deinde mortarium , vv. 5. 6, cum pistillo,

vv . 7 . 8, denique v. 9, pellis in libam ine parando adhibits , velipsum libamen,velm ms e

sacerdotibns, veldeus HARIéC IIANDBAS d ictus, invocantur. Auctor SUNAIIÉBPA3 (vid .

pag. Mctrum ,vv. 1 - 6 anashtabh, vv. 7—9 gi yatr

'

i .

l. gri vi pri tha- badhna]: : p i shi na]: sthi la -qni lah. Recte Sr s v s uso rw s, the stone

with its large base .

’ Lapis pesando libam ini inserviens sa pe iisdem verbis compellatur.

Vijas . Sanh . adrir asi vi nasp atyo gri vi asi pri tha—badhnyah. Conf. I I,

a ti Vi yo sasa to yi hi sca vato, yatra gri c i va i a ti ta tra gachhatam, griham Indras cha

gachhatam,

‘Veyne !veni, pratereu

ndo d0 1m 1entes multas °

ub i lapis resonat, (schol.

yasmin dese abhishavi rtha]: p i shi ni - clhvani]: sri ya te) illuc venite , illam domnm ta et

Indras venite . I I, I I, 51 : ti m vi i”

: dhenam na vi sarîm aîi,ram duhanti adribhih,illam vobis, vaccam velut lactantem , soma plantam mulgent lapidibus .

’Ipse libam inis

liquor dicitur adri -sata veladri -dagdha lapid ibns expressns,’h . 54, 9. avet = svakî

ya tvena avaga tya , schol. Malim pra positionem ava cum jalgala]: conjungere, et genitivnm ali khala - sa ti ni m ab hoc verbo rectum credere : de libam inibus bisce, mortario

paratie, bibe .

’

jalgali ]: scholiastes d icit esse optativum let, radicis GAL ; m ihi videtur

esse pra teritnm forma intensiva r. o a i , pro ajargarah. Voccm sim ilis structura legimus

I I I I , 56 : varmeva yatsa p arijarbhar i na]:‘lorica velut, in certam inibns inimicos repel

lens,’a r. na a 1 pro ngn. Radicee in fi , nt vocalem suam in form is gunam non requi

rentibus sa piesim e in i r veli r protrahnnt ante terminationes a consonante im ipientes, ita

eundem hand raro in ir velar h ansmutant, si snfi xum a vocali incipiens sequitur : sie

r. xnî, kirna , kirati ; r. c ai , girna , gira ti, jagarilt, P . schol. P Igî, p i nna ,

p aparih, h . 46, 4 et P . 1. e . r ai , tî rna , tirah, ta tarih, P. 1. e . et 3, eum quibus

comparari poterunt bharanyah, h . bharami na , h . et bhi rnayah, h. 55,

7, a r. s u a : jaharanta , h . 43, 8a r. a ru shanmi tara, dva imi tara , et mi tala (pro

rui tura) a mi tri . Mntationis hnjusce litterarum ( i et fi ,ante vocales in ir et ar didue

tarum , rationem eundem esse dixerim , propte r quam monosyllaba stirpes, vocalibus i, i ,

a, term inata , eas in iy et av d istendant, si sufiìxum a vocali incipiens subjungitur, ne

scilicet integra syllaba intereat contraetione : ir autem et ar ante suflixa a consonante

ineipientia protrahnntnr in ir et i r, prorsns nt in gi rbhih, dhi rsha , a gir et dhar (r. c e i ,na ar), eadem nisi fallar lege phonetica, qua in participas kri nta , si nta , et his simili

bus a breve radicis producitur in i ; complexu scilicet duarum consonarum , qnarum

prima liquida est, ad ennnciationis d ifii cultatem m innendam longas vocales fiagitante .

Radieis c ui in gar et galmutata vestigia in aliis quoque lingnis deprehenduntnr

Persicum enim et Latinum gala , gla- t- ire cum ea cognata esse , nullus dubito

vid . Po r r . E tymol. Forschungen, t. i . pag. 227. Aliud ex vetuste lingua exemplum

lxiv ADNO TATIO NES . [fi r m e . xxur.

p i tave, sacerdos lapid ibns paratum libamen colo infi mde purifica illud Indra ad biben

dum .

’Ibid . 4 : asarji ra thyo yutki p avi tre chamvoh in colum dim issus est,

liquor in patinis paratus, currnm trabens velut eqaas.

’Cninam nani inserviat pellis

vaccina, hand satis intelligo credidcrim tamen, eam quoque in pereolando libam ine adhi

bitam esse . Conf. VI I, I I, 55 : p avate harya to harir grini no J amadagnini , hinvi no

gar adhi tvachi , purificatns est d iis destinatns limpidus liquor, commendatus a Jama

dagni, injectus vacca pelli .’

(Schal. harya ta]: devi a ki mayami no har ir hari ta - ai rach,kiri cha gas tvachi i nadahe charmani hinvi na]: p reryami nn]: sa soma]: J am dagnini

mantra - drashtri rishini grini na]: stayami na]: san, p ava te da ,:i -

p avi trena p i to bhava ti

yadvi p i tri ni abhigachha ti .) VI I, I I , 512 : esha samo adhi toachi gavi ii'

: krila ti adri

Indram madi ya johava t, istad libamen in pelle vaccarum ludit cum lapidibns ;

Indram ad gandia vocat .’

(Schal. : esha aiuta -ri p a]: soma]: [liquor nondum expressns,

adhnc in plantis latens gavi r'

ii tvachi i nadaha- charmani , adhi—,sabda ap ari

-ar tha

dyotakah, charmani ap ari , adribhir gri vabhi]: saha krîda ti abhishavi ya sankr îda te;

etena ta tki le Indra -vishayam sta timkurvanti, i ti avagamyate .)

XXIX .

Hymnus in INDRAH . Auctor SUNAIIQEP A3 (vid . pag. Mctrum p ankti .

2 . gip rin : sobhana- hani -

yukta ,vip re ham"

: ni sike vi ,’i ti Yi shah. sachivah= sak

timan. Vid . ad harivah, h . 3,2, 3. Ad tava dai sani , quod karma- vigesho

’nugraha

r i p a]: explicat, scholiastes subintelligit verba sarvadi vartate.

3. mithi drisi = p arasp ara- sanga tatvena driqyami ne Yama

-di tyaa . Hanc scholiasta

explicationem in interpretatione mea sequutus sum . Sed postea scholiastes activam vim

voci tribuit, mi thana tayi yaga-ri p ena p asyata , i ti mi thi drisi , kvip cha (P . 3

, i ti

drise]: kartari kvip . Unde STE VEN SON Let Yama’s two female m essengers, who

look in each other’

s faces,lulled in eternalslumbers, sleep on without awakening.

’

sasti m = nidri m‘

jn i pnati m,r. SA S dormire conf. 1 1 I I

, 512 sindhavah asasanta

(invii, soporis et senii expertes .

’

5. mrina = mi raya, r. me ns, Gra cum p i pvaaa z. Conf. S i mav. Àrch . 1 , sani d

Agne mrinasi yi tadhi ni n na tni rakshi i s i pfi tani sajigyah. Vid . ad h . 1 6,9. Totnm

versum nostrum sic illustrat scholiastes : amayi anoyi’smi bhi]: ,

vri yami nayi p ip ayi

nind i - ri p ayi vi chi , navantaii'

: stavantam apalcîrtim p rakatayantam, i ti arthah; ti

dyisafi gardabhar'

ii gardabha- sami na - va irinam sammrina samyag mi raya . ya thi gar

dabha]: gratam asakyam parashah”

: sabdaiì'

: karoti, ta thi =ca trar ap i .

6. p a ti ti p a ta ta optativas, let. Vid . ad h . Parnm sib i constat scholiastes

in hac verbi forma interpretanda . I I I, V I II , 59 : kshetrasya p a tini [vid . P .

vayafii hi teneva yaji masi , gi m a;vam p oshay i tnyi , sa no mrili ti îdrise, campi dom ino

favente, nos sacrificamns, vaccam et equum nutriente : is nob is propitius sit ad hanc ceo

remoniam perficiendam schol. : no’smi n, idri,re akta -lakshane dhane di tavye sa ti,

Hu m . xxx .] ADNO TAT IO NES. lxv

mrili ti sakhayati . kag:drini chyi = kvtila—gatyi . STEVENSO N . :‘The propitious wind

com ing from the foreste, by its winding path, spreads itself abro ad on every side .

’

7 . p arikro;am = asmad -vishaye sarvata i kroswkarti ram. jambhaya z mi raya . Conf.Vija3 . Sanh . jambhayanto hi vrikarîi Rakshi nsi sanemi (:s-mad yavayan amivi h,di i enim ,

‘

necantes lnpum et Rakshases, omnino a nob is removento morbos .

’krika

d i svam : asmad- vishaya hiiis i p radar'

ìi ;atram, compositum ex krika et r. nAs ; ad litte

ram , jugulum percutientem .

’

XXX .

Hymnus in INDRAM , vv. 1—16, in Aévm o s, VV . 1 7- 19, et in AURORAM, vv. 20 - 22 .

Auctar SUNAIIÉEP A3 (vid . pag. Mctrum , VV. 1 - 15 et 17- 22 gi ya tri (vid . ad

V. v. 16 trishlabh.

l. sinche : rinchi mahe, tarp ayi mah ; vya tyaym a ehavachanah. krivi]: i . q .

N igh. 3, 23 . Est Latinum scrobs sive scrobis . STEV ENSON . as (the clouds pour the irwaters) into the wella and cisterns.

’

2. sami ;iri mzz sami chinena i ,:iri khyena ,:rap anwdravyena apeti ni fi somi ni m. Vid .

ad h . 5, 5et i rîya te = igachha ti , r. a i , fiuere,’Gra cum p

'

iw.

3 . eni pro ena , veleeriore anena , instrumentalis pronom iais a . Vid . ad h . 6, 4.

4. sama tas i = samyak si ta tyena p rip noshi ; r. AT , si ta tya-

gamane. garbhadhim

garbha kap ot'

im ; vox similiter formata ntjaladhi, adadhi , ishadhi, etc . (P . 3,

2, quarum analogia consentaneum farct, vocabulo garbhadhi non animalsed locum

designatum credere . Fortassis nidnm’significat. Avis nidnm petentis imagine hand raro

ntuntnr veteres Indarum poeta vid . h . 33, 2 .

5. girvi hah= gi rbhir ahyami na , ex gir et r. VA II . si nri ti = p riya-sa tya

- rip i .

7 . [Vijus . Sanh . tavastaram = atigayena balinam. Conf. tavastami , h . 109,

5. Terminationes comparativi et superlativi mero substantivo tava: (i . q . bala , Nigh . 2,

9) subjnaetae vides, nullo interveniente snflìxo, quo ex enbstantivo fieret adjectivum .

Conf. P . 5, 3, 65.

8. ;ravat, secundum scholiasten aptativus ; gama t veloptativns velaoristus .

9. p ra tnasya okasah, verte : ex antiqua dom icilio,’i . e . de caelo. tavip ra tim scho

liastes compositum esse putat ex tavi , multus,’et pra positione p ra ti , vice nom inis

p ra tigantg‘i posita : vertit enim , tavznam bahi ni m p ra tiganti ram. have in fine versus

projahave d ictum est scholiastes laudat observati0nem P . 7, 4, 78, ubi de reduplicatione

verborum tertia classis, a postis antiquis interdum neglecta , senno est.

4 P

lxvi ADNO TAT IO NES . [HYMN . x xx .

Il. Mctrum hujus versus et scholiastes et auctor indicis in Rigvedam volant esse pada

nivrit gi ya tri , quod ter septenis syllabis absolvitnr, singulis tribus, qua metrum gi ya tri

dictum constituunt, partibus una syllaba d im inutis. Vid . Cana an. M isèell. Ese . t . I I .

pag. 152 . HALÀY IJD IIAS in P INGALAM de metris lib . 3 : NYÙNADHIK ENA EKENA

N IV I}ID- B IIU II IJ AU , cha tarviiiyati-aksha ri gi ya tr

'

i , ekena aksharena nyiì nena si nivrirl,

i ti viseshwsanjni fi labha te, etc . (Cod . Calebr. 273, fol. 20 v .) Qua ratione m ihi hujusmod i versuum numeri computandi esse videentur, monui ad h . 1 8. Conf. h . 7, 9 .

soma-

p i vni m, vid . ad h . 5, 5. sip rinîni m = d îrghi bhyi fii hanù'

bhyi m ni siki bhyi m

vi yakti ni rìi gavi fi sami has tvat-p rasi d i d asta, i ti geshah. Vide, annon genitivi cum

verbis asta et Irpina in proximo versa conjungi possint, hoc modo : Libam inis potor, am ice;

teliger nobis, la to ore pra ditis potum sacrum bibentibus, am icis tuis, ite illud esto,

et ita fac, ut optamus, tui seerificii eenssa.

’

13. reva ti]: pro rena tyah, P . vacca‘opulenta i . e . lacte abnndaates, et

tuvi- viji h, robusta’sunto nob is, quibus nos, kshamantah, cibo instructi,

’

gaudeamus,

Indram la titia participem habentes . Schol. : saha mi daya ti , i ti sadha -mi dah, conf.

P . 6, 3, 96. Ut saha et sadha , ita apud Gra cos sib i respondent i p a et Say ui, i »; et

SéAa aaa . kshamantah, a substantim ksha, quod apud YAS II AM inter anna—a i mi nioccurrit, N igh . DEVAR . duo afi

'

ert exemple , tvam vijasya kshama to ri ya i ,rishe, et

i ti na Indra kshamantam.

14. tvi vi n, vid . ad h . 8, 9. tmani pro i tmani , vid . P . 6, et JAIM IN IS

apud Canaa n. M iscell. Ess. t . 1. pag. 316. dhyishna v iyi nalt , vid . ed h .

iyi nah= m i bhir yi chyami nah, partie . pra ter. pass. r. i ; conf. jajni nah, h .

i -

rinoh, scholiastes im perfectum r. 8 1 esse putat, augmenta rejecto, et term inationc

secunda persona sensu tertia usurpata : vertit enim ,stotrîni m anagrahi ya tad - abhish

tam artham i niya p rakship a ta . Tum pergit, verba ahsham na chakryo]: illustrare

ra thasya chakrayor ya thi aksham p rah hip anti , tadvat . Scholiasta mentem recte ,

opinar, eXpressit STEVENSO NUS : O conrageons Indra, when we ourselves have ob

tained the favour of a god like thee, we entreat next for the chanters of thy praises,

that thou wouldst cause blessings to come round to them , w ith the same certainty that

the wheelrevolves round the axle .

’Sed vide , annon lingua indoli et solito vocum scusai

m elius eonsnlatur si sia interpretemur : deus tells, qualia tn, conciliatus me est ; hor

rende laudatus, cultoribns vota prom overe velis, eurrum velut daubas rotis .

’ Conf. V I I,

v, 55 kratvi sabhrebhir akshabhir f inar ap a vrajar

'

i'

: d ivah, efficacià tai et fnlgidis

vehiculis removere velis caliginem de ca lo .

’

(Schal. : akshabhih: fl cshaih ap a-

rigwh=

ap agamaya ; vrajam = andhaki ra -sami ham .) chakryo]: scholiastes monet esse e

chakr iyo]: contractnm , quod archaismo pro chakrayo]: positum sit : suspicor, contrac

tionem illam die scenasta velscriba debsri, qunm versus measure ostendat, vocem tribus

syllabis e poeta eauaciatam esse .

15. Schal. : yad davo dhanafi ki miti rtha-r ip am i stotg°ibhir ip tavyam asti, taiìi

ADNOTATIO NES . [HYHN . xx x r.

2. Angirastamahà atigayena Angiri bhi tai . ka tidhi chit z katibhi]: praki ri i]:

sarva tra. i yave= manashyi rtham, conf. N igh . 2, 3.

3 . mi tarisvane. YAS ICA 3, N ir . mi tarigvi vi yar ; mi tari antarikrhe svasi ti ,

mi tari i gvaniti , iti vi . Priorem derivationem scholiastes pra tnlit : nirmi nana-hetatvi t

mi ti antari ìrsha ih ; ta tra ,rvasiti, p ri ni ti , i ti mi tarisvi Diverse est sANRABEsententie in schol. ad Îsi vi s. v. 4 mi tari antarikshe svayayati vardha te, gachha ti i ti

vi vi yah, etc . sakri ti yi scholiastes pro sukrati yayi , instrumentali nom inis abstracti

desiderativi sakrati yi , d ictum putare vide tur, qunm ;abhanakarmechhayi vertat. Tn

vide,annon pro w kra tuni positum sit (nt h . dhzi shnayi pro dhrishnani , conf.

P . unde , si dativi m i tarisvane et vivasvate eum i virbhava conjungantnr, hancsensum nancisceremnr : Tn, Agnis !primus acri, te colenti, m anifestns esto cum efficaci

v igore .

’Similis locus est 1 1 , I I , 512 : sa ji yami na]: p arame vyomani i vir Agnir

abhavan mi tarisvane ; osya kra tai samidhi nasya majmani p ra dyi vi giochi]: prithivia rochaya t . arejeti m, contrem iscebant schol. : bhyasa te reja te, i ti bhaya- vep a

nayar, i ti hotyimi rye = hotri varana-

yvkte harmoni, schol. ; idem poetea

hotri vriyate, i ti hotri—ni fya yajnah. De vocali

ori in d idncta, vid . P . 102 ; conf.

adnot . ad h . asaghno]: scholiastes putat esse imperfectum r. SAG II velsru o a ,

cui ferieadi, oceidead i sensum tribunat 1exicographi . mahah= p ijyi n devi a, accus .

plur. adjectivi mah. Eadem forma ponitur tanquam nom ine tivns pluralis, h . 36, 3, e t

sa pissime tanquam genitivus sing h . 19, 2 . 3 ; 55, 3 etc .

4 . avi sayahz sabd itavi n asi, p anya

—karmabhi]: si dhyo dya-loka,’ i ti p raka!itavi nasi . p i tra]: ;vi trena = arvgryoh Irshipra

-ma thanena . Versus measure ostendit, p itra]:

esse e poeta tribus syllabis (p i tarah) enunciatum , ut infra v . 9, et h . svasroh

(svasaroh) conf. Homerica ara r ipo; , war r'

p: pro na rpig, l a?pi. ;vi tram apud YASKANinter dhana -ai mi ni occurrit, N igh . DEVAR . ad N igh . 4

,2 kship ra

-ni ma esse

dicit, hoc afferens exemplum svi tram Agnir arinot [akg‘igtot ji taved i h: i tvi

p unar , schol. : tadi nir'

ì'

: tvi aranyor a tp annafi tvi m, p i rvam vede]: p i n a-degan: i nayan,

i havanì'

ya tvena sthi p i tavanta]: p ana]: p a,:chi t ap aram p aschima- desam i nayan gi rha

p a tya-ri p epa dhi ri tavantah, i ti ar thah,

5. ehi yah: malchyi nnah. i vivi sasi = sarvatah praki ,rayasi sed ia aliis locis‘co

lend i’sensus inest voc i vid . h . 12, 9 84, 9.

G. sakman, pro sakmani , i.e . sachan'

ije samavetarîi yagye. vida the = lrarmani p ip ar

shi = p i layasi p i rayasi vi , sa t- karma -antzshthi na—yaktari karoshi , i ti arthah. si ra4 i ti ,

pro si ra-si taa , i . e . si m i]: sambhajaniye yaddhc vid . N igh . 2, 17 . p ari talcmye = parito

gantavyc, secundum scholiasten a r. T Ax . samri ti scholiastes pro mutila locativi forma

habet, ut si rwsi ti samg‘iti , samyag yoddham p ri p te: sa ti , tad

- anagrahi fi ham bhi yasa]:

p raadhi np ra tip akshina]: ,ra tri a haiisi mi rayasi . In interpretatione mea, dhana pngnam’

vertere ansus sum ,nim ium fortasse confidens iis, qua supra ad h . 7, 4 notata sunt .

CO RR IGENDA.

Pag. 1 vers. 2, lege

3, prosapiam

3, multas ad it

2, animadvertite

nostrum

7, exom antem

6, hanc nubem

2, tua facinora

9, celebremns

di bni m

1 , P ri toh

20, Agnimqne omnia Agnimque esse omnia.

24, R ishi R ichi .

13,

1.

ll, nosque alloqncre

3, audio sonam

5, cervi

2, hostium

6, vi si

3 dilucalis ceremonias

6, Vayo

1 , hishthar'

ii hishtha'

m”

.

6, N aryam

1 , umbilicus

3, sochi]:

13, sato

3, Sarm a ti

2, viris d ivi tias indicans . hom inum observator.

2, contiguas contiguusfactus .

Il vajafi argom .

17 servastis servatis.

13 Sasva t

fi s e4.

4, inim ici hominis portes aperit inim icos ab hominis ip sum colentis

parte erect.

ADNO TAT IO NES .

ix lin. 18, h . 3, 7. h . 3. 3, I.

progeniem

multas visitans.

animadvertitie.

nostrum .

visitantem .

illam nubem .

tua fucinare .

celebrare debemns.W'

di vni iìi

nostram caussam age .

auditar sonas.

capreoli.

hostium .

vi si .

diluculis sacrorum ceremonias.

Liber Primus - Forgotten Books

Documents

Transcript of Liber Primus - Forgotten Books