Ivsti Lipsi Po L It I C O Kvm S IV E Civilis Doctrinae - Forgotten ...
224
-
Upload
khangminh22 -
Category
Documents
-
view
0 -
download
0
Transcript of Ivsti Lipsi Po L It I C O Kvm S IV E Civilis Doctrinae - Forgotten ...
I V S T I L I P S I
P O L IT I C O KV Ms I V E
C IV IL I S D OCTR INAE
L'
I B R‘
I S E X.
njad?rizgc:?at3m 7,zz\4xigzzè#efimzt,
Addìtz Non ; ag È’nîpres , tung&î D a VNA
R EL 1 G 1 0NE liber.”
A‘
N T V E k P I AÉ :
EX O F F I C IN A P L A N T I N I A NA,
Apud Ioannem Moretum.
1 5 0. x.
CumP riuìlq'
kGaz/area(7°duammReg um.
8
D E C O N S I L I O
E T F 0'
R M A
N O S T R I O P E R I S
V 1 sQY xs e: Lad'
r'
ar,paulià m in
mambar ,nec ambitioxè dda'/zm
munari mea pompa» :
efimidex,inquibw boom»s croix;
fih'
z m ,; vtqzmzmdmaa%m inCan/ìam‘ia
”
cineffiwmaxima»! adpa ! ieìzdumèypqrmdm ; imhice
'
o:'
quin dfi6ifl
'
è am; emealia:m'
[yi/4512 550;@eécimìèficiflh z'
nprimi: il!ak*vetereu in
. terqua.:P latopmcallà'
t@*Arifloteles xfià llaic’
hzdg ù,(h i p minofefì,quifquismaximus
*
cfl hominum .
mlmdammilai/itmpfì,P R 1NCIPATVM.Quadip/zmzet interwaterexfiwu ifizmw/ìripta mmXmap/yon
fecit :t4mmpammprofid ò,fì*vemmama ,difl inéî è
am“
plenè.€5’
addo,quo'
d inpnfiù autbarbari; illù ritibw,haudwfqueqzmque conuenim ter adhocm um.
N amquiwper aut[verà idtentamnt,nanmetmmfaut terr
'
è'
t . inqua:,fìver à loqumdz?c/l,Cleobulìilludw tm conqeniat:A
’
yw îi 737rA£oyMz}ng,7:éfìavre7r7xì9og zInfc itia inplerifque,& fermonum multituclo .N z/ì
g abd*uniw MmmM ac/aiauelli ing enium noncon
temm ,
fit1lem aliquam fà 1 tentiam exflendam.
’
Nam tunc’
,cumnihil ab aliis dire&è
—fie di&um pra: manu qu idnilcuireraliqu idnec indecorè torquerem Licuit (cmper inHoc g enere, licebit.Nam illud omnino nonexcufo,quòdAu&orumverbanonrig idefemper,&Vtab iis
'
pofira,repono
fed inCainaut‘
f empore,pto orationis mie; conformano.
ne,pauxillfiinfle£ìo. Confiarealiternonpotuit hic iextus .
At tettiaCalumnia in ipfam -Rem erit idquecum boe lili hoc alteridifpheebitz
'
quonia'
m Solonis veri£
fimo verboE
”
pyk g zznveo,ueya'Mt; 7î a
'
i'
moaial\
w xa 7.xerwciv
Omni/om,inmag nà
Hu ic adhuc incertaquid opponagn?preces . Tria haec no Nofinbicrog a t:o
g o,qurcumqueme leg er.
V rnemo temerè_
me arbitreturaut iudicet,nififermo
nis Latijbenè peritus .
’
Namqbi leuiter tamum ; iam antè
denuncie)potiliimamnon capiet lcripti hùius’
partem .
l I . ,V t nemo nifiquareturn Ctlfl l’
l] Pg Ìltpg . NQÙ,
Î l-lqli,
qu is è plebe : nontu etiam liberaliormea iuuent us .\Nam unn i:
edi èaperehaec potefiis,nonporcfl is (iudicare.
1 1 ° V t etiam u 11 6pcmus ,,
cunétanter tamen 7“‘f'qu am pro.pronuncret lente .
'dliìdb flbpdi t.> fufl:mepaulir_
ec'è
per nig rum calculum, &.adNò%a—
s ineas dinette.Nam NW
eas duplic i hoc fine ad‘fine
‘u
‘
ì …a'
dièc i : vt ambig uaqu àmm '
dam definirem obfcufiora illul’craréiri Clu_òd fi ne ibi
quidem tibi (atis ihcitu tt;‘
tame hwt?in ludopilx,alierius efipremntnr.commodemu tere,alteriu efiianì,fiquiderratum efi
,qu zìgnbell1li imè excipere arte c
'
ojrijèere :fic (equ i Leél:oris putabis,fie&erequ zedam inbèi1 ig niorenìpartem .
lamquarta & vltimaCalumnia,noninRem dirig itur,Sfl/î ivfoni;
fed in0pinioncm imd el labOpinione cùni hom inesfcjlicetmalè acu ti callidi,fq@ffe aut fc ripfifiem e vòlè
'
t,
q1iè'
pe’
r'
ifomniumnonfenli nonferipfi . Periculofum,ita
B 3 me
me deus amet,g enus fed nimis per haec diflidia c imlia‘
c rebru'
in. Referuntpleraque omniaadvnum hoc x‘
uum:
qua nos comm uniter diximus fic volunt accipiqu aliinT itium aut Scium di&al [mòvates etiam
°
ag unt non
leéìores nec (umunt à nobis [enium,fed adferunt
,& men
dm ° tem aliqua1fi à dfing untexfufimente. 0 ang ues,òviperae !fim …
Fug io vos'
,fù g io : tamenvix efi ug io .
‘namqu id hic re
m edij?ni(i Fortè vocis quaeab imope&ore concipio .Ab
ite 5meO‘
phiog enes,abite Pfylli nati venena tantukm eX
fug eie libroru in. V os contraadeilem ites candidi qu iparatinonimpellere lapfa ntem fed benig nîìpotiùs aqu îìinterpretatione leuare.Nam eg ome labi errare,nonpof
(e folùm fateor,feddebere.Nonne homo Îum ?nònne x g er
(um vt nihilm irum fi in tam dintino illo lang uore (per
eum haec fcripfimus memoria etiam indicium lan
g ueaùt'
alibi au'
t v,acillent. Sed.valebit hoc mihi,_
fpero,ad
veniam,imò ad g ratiam .quoniamV eflÎ:
’Phoebz dala … lumen/Elet
fam iam cadentzè :
fic hol’ttadebentabeuntium {cripta.
O RDO
L — I°
B"
R 0 R V M°
.S I -N G Ì L L A— T _ I M E T
C A P I T V M
L I B ER P R I M V S
Du c E N D A prèpomt . D u ga duo:fine dire5fores dat ad'
V itam
cinilem V i rtntem rum Prudentid. V trinfquenaturam, qu aadnexa explzcat : é vnineyj k operifnbfi
‘ernit fundamenta.
SeriemCapzinm loano bibet
I . S e 0 P v s matèr1es merfct 1ptl. V ita ciunlis definita. m i s communite: laùdara. i I Pietas V 1rtuu s pumapars. definita ea diu
\
rfa In Sen
[um ac Cu ltum .Hic de Senindx&um . I I‘: D
‘e alter0
,Pietatxs Membro,
Cu ita . ls definirù s,& duplex fa€tas . Plu tia ad Rehg uonen'
: monita. y .Fa
tu rn.appendi xPictatis .Q£ id i llud, quo fit? quam wm babear,& quemv(um v . Eu am Confcxentia. Pietatis lacuna. Defimo eam ,d1u 1do . tor
menmrriflems,[i mala ,’
olìendo :qunerem ; (i pura. V I . Alterum V i rtutism embrum Probi tas . Qu id eam hic appellem ?Breu ia vniuerfalxa —adhanc pra:cepta. V : I Ad Prudenu am u anfitum,qm Re&orum alter. Nec cfii
_
cas eius oficnfa.… Defimn
'
o poli ta expofita. Partes cms“
,vuhta3.
I xx. Qu id g ig nat Prudem iam Vfum eflè Memoriam . qd ea vtra
que V us firmnudo Illins ma lata : (ed tantas & d 1fhcu ltas nem o lienfi.
xx . Memoria rerum fine infiom e,Fru&u s . Facilem hanc ad Prudent 1am ,v1am :e tuam ad Probxtarem . x . Appendix de Do&rinî ,qua vtriquctc&on vu lxs . Qu is leg itimu s vfus eius,finis,modus .
LI B E R S E C V N D’
V S
D I s T ! N C T E ad rem wenzt . Imperiapartitur’
, Principatum
Prafert, definzt . Vzrtu te: ei ddtri6uit,è fionfimpra cipuaponti . Se/zem Capienmbanc habet .
I : D lmperqo ,v
_muers è dr&um . e ius neqefli :as inSoc ietate oftenfa
&us . fù . Dunlio lmpenj. Pnnc1patu s prinìdl
8eoptima eius pai s i IdVatù s arg umenm
”
olienfumi 1 I Ph ncxpatu s‘défini tm . perpartes dot la
e asio. & primum,vrrru'
s fexu s Illèfit ?‘1 v . @o
’
modo cap:endus Princ i
patu s duo s le iumos modos eife,Ele&ionem Succeiiionem . de vrr:i
que aliquid d l l erfum .,v.
_
InitiaPrincipatuum plerumque laudabiha : fedid,non fatis .P
eifeuetandum‘
è ll'
e . vi .Qùrs finis,quòa&iones,omnes P_
rinc eps d mg at ?Bonun
i '
pt1blfc'
u ih id Efie,& feponc'
ndzl p°
riuata. v 1 Dcwa te&à quam Ptihcep3 ing red latu t primum
'
de\V 1 ttu tc . olienfum
c 1,fuà caufs zi,necefl"
at iam'
. I 1 x. Subdnorum etiam caufsì Princ ipivnunem inducndam, i
'
s inflillandam. linequ à probu s aut dmturnbsnullus
1 6
nùllus,c<r rns .
Ai x . Subdirosprobos fierimaxîmè Principi/s excmplo.ew
ins incred1brlxs vxs in ritram.u is panem . x,Di ll:inìîtiùs de ,
Viàrtu tgbtl s Princ ipis d1&u(n, primum dc Iu lh rià ,qu à m eanecefi
‘
à ju: etiam in ipfo Pu nc ipe . I . Iu lh
_
nam admim lìrandam Subdiris elle. xquab:hrerz temperantet fine cumu lo leg um. remoto etiam lirium (ladro. xxI Clementiadefinire . Prina pi commendata.qua: amabdem eum,que firmuni,quae illufimm facit. t r Clementuavbenùs commendata,(ed cumtemperie .
Abire cam 5. lu llmzì lenirer. n’
ec ramen foluere vim Imperii,fed vinc ite lento nodo. x xv . De fide à dtun&um,quaz Iulì iriaìorig o aut fuboles . Ea com
menda:a,‘
vt columenhuman: g eneris . Glorrofam hanc Principi effe . vri
lem . Spretiab Errurtîg do&ores nou i. x v . De Modeli i îtprg fcriprum,qua:Clemenriaz aflidet.d nfltllata Princ ipi, in
'
5 enfu inA&ione . xv: Ex
occalione,de Maieiìare adneira lacinia . qu id ea,&qui, quatenu sparamda xvI i .Mmores amnotv
'
i it ti1 tes politae quia: Principcm deceant : fedfparlim,& breuiter.
L I RER\T E R T I V S
Ds Prudentia ag it .Alienamprimà Principi commendat:
&adminijlrosj ènbformatS eriem caflitìi hanc habet.
P R 17 D aN'
t I A M Principipernecell'
ariam . vim opes inatio
lia. mifceìfdaell‘e . (ed primam diam in g u bernatione przepollere. Sed
duplicem Prudenuam e il"
e Afe ab aliis . illam optà ru han”
c conting ere.
Rarum,imòa’
d ovefl‘e,vt Princeps i (e vuo fatis &piar. t I :i raque ad
ìu tores eicapiendum idque iud1c10. Eos duplxces eflie,Conlilia’
rios Miniflros . Qu i qu à m vrrles
,xlli rv. Definiti d ifh fl &tù$Confiliatij.
prima eorum munera expltc à ta,Probitas Feriria rerum . denrque ofienfi
illi ,indrce fami . v .Eitpli catum rernum munùs,vt falubrrrer confulant.
id inclufum qu inquem'
onito rum quali limeis . v I Qua: vitandaConfilra»
t iis primum quae Impedimenta ve lu t vada bona:Mentis?Eaquatruornorara. V I I Qua tu rbarixenta,& velu t Scopu li boha:Menti3?Tres oflen
ii . x .Ip(e Prmcepsq'
u î fe g erarinaudrendis confiltis . Dog mata hu ic rei.
rx . Spernenda oc culta Conlilta, ab au la fe ru s . x . D1&um de Adm i
niftns . nora rriplex ad quam nl eos oporreat. xx. Adm inifiti3 ipli s
prxcepta tradire eorum tute la:,a um Mxnonbué,indeMaiortbu s . An
cup1 tem omntmporcuriam elle inAu lì .
L n ù R o y A R T v s
PRV DENT! A‘
MPropr ia» : ing erit,dinidig:é de duplici 7fog at à'
els]è rit ,qua circa re: D ininae v er/k tm é an!e a rcaHumanae .
P leraqueomniaquafirmandoant infirmandoReg no/ù nt,noua,nec adhnc «vjitatdmethod::proponit .SeriemCapitan: biic habet .
P R o i! R [ A M Prudenriam,id cli camquam incfl°
e Principi volumuq,
ptxcepris difficileallig at i. Larè fufam elle,Inflabxlem,& Obte€tam . Ira
que aliquid de c à ,nonplenè , nobis pt:: c ipi. n .
«Duni-
a Pqudentxa Pror_
ra inTo aram,& Militarem . Illa ru rfus ,inHumanlnn Diumam . Dc
bacoftenltgim,curam Principi elle. Vnam relxg ioncni rérinendam ei,&dcn
o
'O rdinar ios Subficliarios . atquevrrîquc feorhm deferipri. xx V crèc um Dde&u vrriqu e cap
'
xendr nonequ rnque ordinepofitat . g erman:e in
… due V ittll ttS . I De Difexplmì verà feu erà dnitum Ea laudata:
partes eiu s idque docend_t c au ls_ à ') quartu—
or fa€tie . Srng ulx expltcatat.
x 1 v . Tranii tum ad Duces . Eos neceflarios,non folùm vu lc s . Duphces ef
fe . Sem et unns Peritiam mag is qu ìm V itturem fpe&ari . vnum m vuo
bello e e debere . v . Bom Du cis 7 enun'puz GueNota:. qu inque eas vtderi:quas ordine exphcamus . xv Confi lxanecellar1a bello elle . Eorum fpe
a men line g u llu s item'
quemonica qu:e viu:Ante pug nam In pu g nci .
xv I I . De callrdis Confilu s fine Srrareg ematrs Anvu ns nu s &_
fas ?Noiir3.
fententiì ,nonvtilra ea folùm ,(ed g lortofa. x I Qu id po li Pug nam fac iendum videatu r inV 1&onà ,(ine Clado quomodo Pr1nceps falubriter decorè fe g erar. x I x . Ad Pacem exammo adhort3tio . Ac primum
illuc inclmamu s eos,qui V 1&i fed adTuram Bonam . x . V i é‘tores ad
Pacem prouocari,arg umento triplici qu ia id Decòrurn,V u le,Turum . at
que adeòad pacem untem : (ed cum exclufione fraudrs . Pro ed au&or ipfe
Pacismuocarus .
L I B E R S EX T V S «
C I v I L E bellum tang it dete/latur . can/fm eim,é » inem remedia facie difin: è explicai . P inin idfandet faouet . Serzem
hanchabet .
1 . A1) Cinile bellum ventum . eius m iferiae bteuitet oculis fubie&aa.
I . Dc canilis Cmrlrum bellorum . Eze fa&aaduphces Long inqu aa Pro
pmqux. Pnùs de Prior1bus dictum . I De cau lii s Propmqms belluCiu rbs . Ea: tres . Pa&to puma ell: : éms perntcies inomm (tatu . lintuodilfi
d 1a vmquam v(u t 1 v Cau li‘a altera è Propmqù ts Sedu to . CILIS Ong o,
P rog rellus,Remcd1a,d 1fim&è ex
plicara. v. De Tyrannlde . qu id ea li t,&
e1 u s mg eniu fn? malaTubre&a ocn us qu cc lirumque,tollendaea antoleran
da? v q ih uncu la penoccafionemm ietta,Anm 1fceat fe b€ llls C1u ih
b us|
vir bonus?vrrimque ea ag itata cum d 1fcrnmne aliquoperfonarumdefinita. v I De Fm:endoC1uilrbello. Operismeifinis .
A'
V CTQ
V CT 0 R E 8‘una labet,
‘ìvide, È ènorumfiri
più boeOpulr. ]nter eo: emiriei‘C0 R N. T A
.
C} T y’
s
extraordmemdu eiidn.r:quiapiu: ‘vnîî r idenooit contulit,quìm
ceceriomnes . [ing/iz infP rude_
ntidvìi iefi (9°qu ia creberrzmu:fintentnà :atque etiam,quiafîzmilzarzi noi :.i, ofk rebatfinon
vocati “. Ceceri m duplici… % ornmdam fueronfiequtizi: bbcntiier Vim ar
“
W ifiint ifî i
E L A T I N I S E
'
G R AE C I s
C. Salluflzius
T . Liuius
Annìcu s Seneca Fl. V eg etiu s‘
,fod inM. Cicero materi emilitari : Xenoplyon.
r. L A T I N I È
A&aApofiolorum CatoCenforius ° LampridiusAdag ia Claudi anus
E myhus Probus [
Columella Lu creuusAframus Corn.Nepos Mamhus
Ag ellrixs Marnalis
Ambrolius s Qng e nesAmm ianusMarcel Ecd eiiafhcaHdi:oriaOu 1d1us
l inus Eg efippus Pac uurus
Apuleius Feiìu s 13ompeius D . Paulus
Armus Flor'
us Perliu s
Aug u i’cinus F rontmus Petronius
Au lòmus D . Greg orrus Plautu sGud . Neubng enfis Pliniu s fenior
Boetms Horatius Pòrcius LatroCaecxlius ierem 1as PropertiusCehu s ad Ciceronem Iiidorus Prouerbxa Salomoaef
'
ar Iulhnus ms
q enalis Publiu sMimusCafiiodorris
Seneca
I . L I P S I‘
0 L I T I CEO
'
R
S I V E
C I V I‘
L I S -D O C T R
L I B R I P R I M I
C A P V T
communiier [andata.
lr a raCiu ilis iterqui‘rc&è ineas,reéi èper
’
ag as praec iperé rn1hi efi animus : nec id .
meis ,fed vererum monrtrs rmo ver
bis . Tu mihidux mag ni: Deus ma
num hanc mentemcjùe dirig e vr (alu ta
ria'
videam,dirudicem
,promam . V iram
Ciu rlerr'
: defimo, QV AM I'
N HOM INVM°
SOC IETATEM I X T I D E C I M v s,A D M VT V ANCÒMMODA s rvr.
vsvM . Hu ic duos Re&ores tribuo“
Prudentiarh V ir
turem . illam explu rium mente : fed hanc exmeîi.qu ia Pm dmm
einem verè bonu innu llum arbitror,mii virum . Sine
Vm“ '
V irtu te Calhdrtas ea fit m alitia, quidlrbet poriùsuììm Prudenria.cu iu s clanu s erli proprieV itam Ciuilelndu ig it non ramenfine viu aui ulio Illinsmagnetis . Ig i
v
tu t de V i1rute iu reprxm irtam,qu_ze
’
'P ropriumloominzà nonum.
tuohom e
Il u .Cetera humanapereunt d1u1t:arum55’
fi rma g loria,a»fluxaatquefiag zlu efl U zrtua
_
clara a ternaquehabetur.Hot
_
1 mumcont mg zt immortalemortali.
lta'
que _
iu}
re qua \bomines arant nau
'
g ant ad1ficant Vir cum°
s m
tutt_
ommapatent.
\
c xv : xl x s p o
s
c i a .
Nam eaomniainf: haà et,omni4 dj'
t bona,—
quempene: e]?
F amilia"? Nec?aliena nobis vltròfe ing erit inammumammo:
lumen/imm immittit. etmmquinà nfequuntur eam; mdent .
3xPofi“ ° Obu1a eadem & facilis nemmemdedzg nà
Confug iamus ig ituradhanc V t inafylum .qu ia(ola caqu ieta,tu ta, mjuipote/ìate efi. omma,
'
pneter eam,fi:b:eéîafòrtnme dominanti .
Mduerf'
w virtu te”: au tem loacp dammz,(9
4 imurix quod aduerfwfilem
C A P v T
virtut NC ind uos velu t ramos diu ido,Pietatem & P ro
tatem . Illa efi, n r vs D E D 15 0 s 5
_
N s v s,
R E c T v s (N DEVM CV L Î V.S . Duobusm im his Pietas
conPcat,fine altero,mù tilaa u tmanca. Nolie ante omnia
fummum illudnumen(quatcnus hom ini datum )oportet:Cultm .
cog mtum pie pu reque venerati . t _que rei vera luxfac tis litteris (ed inpro quafdam fcmtillasvideo :quas collig am . De ilias .
Illum necellatium :qu ia deDeaoptimì exiflzmà re,pietatue]?exordmm.
Dm vm Confiet ig itur tibi,Vmm: reg natorem omniumdeum.
E ternas. Ita appello Swwwww illud xternum,nequemuiaòzle,neque intentumm.
Qu eminpartedeferipferim (infinitum enim illudquisdefimet?)MENTEM fòlutamquama
'am
,594 ltbemm [ég ìeg aQ
tam abomni concretione mortali, omniafintimtem mmm
tem,zPfiméuepmdzt4mmotwfimpitemaî
Cog mfit .
adHem:.
Seneca
Epifl .cxxn
L 1 B E R‘
I .
Necpiuraaddî zqu iaa': da: eti£î veradicereperìeulyfim jt
’: am u
Effc&us tameneius ai?c£ìus (fi\
ita aPpcllarc fas) licet Patina"ing etam,
amori tuo adm1 rauoni. Ille maxinius efi:
finemquepotefitiamltNonlméet,ef qwqwia’
fi4perzW lué'
re,perafium j l.
Ille iufiiflimu s . S à ; é à‘a,wî co
'
coî6m Iufl itid .
ol lxy lézwrocn
zDem mefqeiam numquam iniurim,fidquantumPotefl mf?zj ùizttt .
Ow ! i 5ùiunt ocubà fieperi mw_
talia
Illearbiter iufpeé’toroperum,
confiliorum,mentium A rbùn
'
ù‘,
Nil» ! deo claufiem e/Z intere/2 anima}noflris cog itationiémfÉJ,ÎZZÌ
Eflprofi£ìòdem,quiqmem: g erimm,auditque vida .
% em qu ia ref}ieit omnia‘U trumpoflù a
’ttereSolem.
Nec infpegî'
torfolùr'
n,_
fediudex idem vindex.Nemquemzlnprovero ton/let amwammortaliumvitam dminonumme
inmfi,\
neque bonumneque _
malumfà cimt.r m iu/quampront/7ilaba£eri,fia
'ex natura
”
dmerjà premiabotto.:maloequejeqm'
.
Hicqu i g ubernat omnia,,Qui terr4minertem,quimareYentofiem,(ye
‘W be5 ,reg naque tr:fl za.
Nec enimficumquie.t i”um,fimilzà éuefipori,de Am .
Detmet :
Sed ille efi,qui f»ig et quifintit quimémim
'
t qw reg it (9°
Haec talianonfas folùm,fedneccffe tibi fcire:qu i3reuÈià 'tmmmî4
t us xvhorù
'
,mufcazgflemortahbm 48n
c u t‘i n s no é r g .
ed fc1r'
c tem'
pcranter.quoniam hocverum,San£ììm Tacit. ìn
45 reuerentme efi, deorumc
G A P Y T n x.
‘DeizlteroP ietati:membro
,Cultu.I: definitm,dy duple.tfè llwr
‘P luriana
'Rehg ionemmowtu.
tu infequor. qu i non aliud,qu à m COGN IT II N I S
*
'
V ENER AT I_O C E R T I s L ECIBV S
CER IMON I I S% E D EV INCTA . Coli enim pofiulat ,hu ic finihomonat1îs idque cu ltu du '
plici Interno Ex
terno. Ille ell ,qui in animo (9 4 ex animo Deo everopreces
g rata . Ille,qu i luce eadem,pér ritw Cf/g eflqu ,expromit#Totu in illud,nec malè
,Relig ionem vu lgoap
pellamus dequì [anaquaedam ì nòn fanis hzec habc
Magnum eius inanimos imperium . Relég zone enim vm: Plim-lib.v.Nat.
Hifi.
0m ìbm Omna: relig ionemouentqr eleos’
patrzox‘
quox ma:oribw.
Cîc
‘gr9
accepemnt,colerzdaxfià i d1lzg enter retînemlos 4ré:tmntma
Itaquequalifcumque eahau lla,xg rè educ itu r.quoniam Ph
fimcaiqueoptìm4 videtur,wqua:nonratione,'
feelafièo'
lu eltmelz
cetut* fing ulie.
Haec publicè priuatim habenda. Omma en1mprofiem l iu. hb
eueniunt coleotzlw deo: aduerfifiernentibw .
m » omni quc vtr:îque fortunîi. videndum,neritmjà cromm I
acì
tx
nn
mter aduerjà mltt,perprof}era obl:terentur.
Sed habenda cum modo :nc fiat illud,Gemfi:ptrfiitioni xdcm‘. v.
obnaxia,relg ion’
iéw 4duerfà .
ut ; vmonospronî: trahunt etiam 1),qm {
l
'
in hb
raptifioper/htioned i?
Nec impcdiuntpotentes .quoniam,vriudicant,nulle re: fim
°
multituelmemef umè : reg tt,quìm/ìeper/ìttzo.
L I B E R
Necliprzediciturqu idem.Namqua:fatomanent,quam N ecw a.
uùfig nificatanon'
vitantur. i:ldîf"
e cus ille re6té e,‘n aa,guag ea«aS eg ,ai,wi
xatvòva I 9 I I I
m 54… ao9pw7rqo. ad?35 mya Aegpua: 595À61
71 2 135 03g’
003‘3 4:0
hoffcj ,quoddmmztuu contmg ere debet,homo a[ènudaarte cz3} ellet. acnenerifìnziliaquidem dicentibwfidembabebit.
Non limonf_
ìrà eummoncau t autprodig iaHeu vanimanitue,fl uflraéuemorantia l
’arca:
P rodig ia.
’ beufitùfioperi cert@j è minores ’
Inuié'
z’
a enim leg es pe5ìue'
ett'
amal amentid re
motum,prodig ia iufia'
afl imationeperpendereno
Mente?"
fcilicet ti'
1 c hominibus aditnitfupera illaMens
m,, quecuiufiù'
quefòrtunammutareconflituit,confilia corrumpit.
V iderh u3 1pfi cott1die,manum
fen/iu hominum cf obtundi.€“ e
.V°11u us xx Itaeflz
°
a tur,quod e]?nnfirrzmum,‘vtquod acadzt,etzumme W
ea
5 aeadgfivideatur (Ij cafua inculp àf:ig i iu.
‘
Àdne&o amplius . Fug ìendoinmediafèpèfataruitur.J ltultì adfiztum‘
U ene'
refieum,dumfata timene.
Lucana :
Venturi timar iffemali.
aid erg o?inquies . nihil ag am permittam omnia
aeqmba‘,fatis?Stulte. imòviam inibis
”
qu e; adFataducitz& hocquo Zeoqu e cxFato . Felicia illa vis?allabora.Nonenim W ta?neque au …
.
fitpplicizà‘muliebribue
i
aul ia—deorumparantur. vig ilando,ag en ; :3f
s cluk
\
do,prof,?5erèomnia cedunt.
Nec cxpe€ta nibilag en
florian: au tEortunam j e.Geo) 'ni‘; d
froîcrarc'
wo'c7rwÀouofl =dij bona‘
laborìbua‘itendunt.Ethac mente verum,
'Deoafòrtionbaaiadefl
"
Simile intrillibus .Djp“
rolzibelungaac,inquzes jèdndquamì.iù.vx.2 . propter
propter tedecielodefiendent tibi dentmonteia oportet'vtpro-g
kibena.
Nec luta de g randi hdcprofundo quod tcntandum{cmperhomini,numquam explorandum . Tibiqu is hicfru&us ii’te,vcverà pins fis fata fequare,id cPt deum .
…Quid enim efiniri boni?pmbereji:fato. Senec .DeP iouid.
®Épav'n xp
i
1m'
'n d‘eu yc'
wtoc aitayxctimt,‘ m
'n Yeni 7Î2l
’
mÀey ieev
Épc4'wc Ferrequa:diuinittu immittuntur necefli riòoportet:qua kg;:
al lao/libu: viriltter.
Optimum efipatiquodemendarenonpofliì : deum,quoau Sul
a
,—ica
fiore cunfiaeueniunt finemurniure com:tari «Ma/uemileaefi, ciii x°
x.
quzfmperatoremfiaumg emensfiquitur.
C A P V T v.
Etiam[onfiientia Pietatzli lacinia.
‘Definioeam efiuido. tor
mentum ein: flmala,o/lendo quietem fe'
pura .
entia,vtdixi Pietatis foboles e li f&
'
orig o
ice Cu ltus . V bi enim ille Hoter& vig et :
Vbi arefcit lang uet : etiam illa . Quin V bi
lig io au t diu inus m etus . ; exig uum in animo hu ius
g ermen,& .ìm
'
alî terrà velut opprelfum . Eli au temConz
fcientia ,REL I CL\LA IN HOMINE R E C'
T AE RAT IONI S
SC INT IL LA,BONORVM MALOR VMQV E FAC INORVM
I V D EX ET I NDEX . Ig itur bipartita ca,Approbado (c i
lice_
t, Opprobratio illa inbenè,haec infecùè fa&is. Sed
illins vis (vt’
vita vitiafunt )creberrima,ideociue ferèobtinuit vrhaec pars veniat in g eneris fui nomen. Nam
A lmaae . Confcienitiam vu lgoappellamus\, V IOLAT I NVM INI S
AvT P ER PERÀM c vL T I TR I STEM COG ITAT IONEM
ET MOR8VM . Quifenfus infixus homini Vinit—
quamdiu ille ,nonvi exting uendus,nonfraude.
[ bnfiientiam è dità immortalia aeoepimm,quadinelli12no _
Cicc r.
613nonpoteflc i…
V tiliter autem ea data vt eorreò'
z'
or aaj’è52uum anima Orig e
padag og ua.
L I BO
EJ
R l o — 1 9
Flag rumpoli peccatum :quiape7filiodanumfcelere,ma
g nitudoeine inteligitur :
Seneca Frenumi
antepeccatum :…quia infixanobù ein: rei auerjlztioefiquamnaturadamnauit.Etmag na in
‘W ram
‘
quepartem ;‘v
‘tneque t
'
C5”
meant ijquiniln'
ladmifirunt, pwnamfimper anteoculo:
fii‘ipatentquipeccauenunt.Itaque bona illa,fempermetu VamaefiImoing audio (93minumquam triflérej e ben?
‘viue. “num
J Mala au tem etiam injolitudineanxza@» jblieita efl.
Potefl enim nocenti conting erecv; lattut latendifides.non
pote/l.
El:qui celes ?No£Zediequetuumg eflae inpel?oreteflem.
% inonfallit,nonfallitur. ex Dracula hoc efi SW; Teflie ea
a nqueanimal , ex c_
onfcientijfiempra à et.
tormenttî .
Sallufi.ad
0teeng/imm [icontemnù hunt tj?emlo o
Imo Tortorem . Vnt enim czed1t lanc1nat còg ra Carm’
fen
t uus,quiafinemorte.Graecorurfi Adag 1um verum
dua lcir‘slvxùx
i
7à tirr€4 confiientia animum'
terlaerat .
Etqu idem affiduo illo fu rdoverbete.Namqueanima:tmpq dm homtm&ua
'
ue infè/Zw nequevig ilia}.nequequietibue/Edmpotefi. Ita con czentiamentem excitamnaflat.
Sic tamenhodieviuitur,Vtmultifamam,confiientiam‘
pam %?tezn
W reantur.
mi :Mmm
Cicerone! Alitc‘rv1rbonus . cu ifixum inomnivitdtranfuerjumrvn Nfleum
“em É?virbenna.
g a re a confizenttanondzfiea’ere.
Etiam tibi qu ihoc imbibe Tranquilé'
tateconfiientia ui
C A I’ V’
I'
C I V I L I S D O C T R .
C A P V T
‘3reuia
‘Vniuerfizlza ad eampra repta.
V irtu tism ihi alterfuperel‘r,Probi tas :quem‘
leu idolabrì expolio,quia inhoc ciu ili zedific ioproprienoncilocus . Admoralepertinet.nec Probita
%5Pro tem aliudhic intclleg o,quìm
‘
R EQTAM IN MORIBV S ET
, ACT IONE OMN I V ITAM EX HONEST I NORMA .Mihitamennonomittenda,V tnecefiit_atemvideas qu iaPietatiadnexa ea,autveriùs innexa.SinemoribusPietas
,qu ids i … a: quidvultù,vòce,caloreprc; Feras,vana efi,imònu lla.V tpo
ma,inIudg îì,nonpoma nafcfitur,qu g conta&a infumumabeunt vaporèm : talis verbofa illaPietas,finè vitalihoc
cpcrum fuc co. Iure erg o mores ama,qu ifquis amas illarnfa&is mag is,quainfpecie ferio,nec adpompam .
Effequ2ìmnideri,probu4mala}. Î:a
a
liiliiin
Et cum laudato illoCatone,numquamre5?èfècerir,1otfe Xgllcm3. ! X.
Con/Zientiavirtutijizta'
r amplumtheatrumeyi. Cicero.
Nontumihi inter clara.:mag a ,quam interÉonos .Tacir.xv.
Non inter eos ,quos'
ambitio‘imltumquam ing eniumbonumba ere.
Opesquid cùras Fortunam velut tunicam mag i: contin
nampioba,qua‘m lang am.
Qu id cu ltum au t corpus ?Houg/lumeivileefi cuicarpue, Epifto
n
Tu te laudem’
tibi‘
fuine; interna'
ìveraquevirtute,non iÉÎÌÈ.fiecie inanium‘
Wllldfl l .XV.
Eliomihi cultumadiona farmenefltciléf.
Oreproéo animo ’
vem undo.
L I B E R
AmmmVnius animi cultor:quidux atq,imperator ‘Vita mortalii
'
i.film eo
1 d‘Reéîor human: g eneru ag :t atquehabet eunfia neque tpfi
baletur. zm :
‘P ruelara enimfacies,mag na: diuitia adhoc ccm corparu ,alzabuia]inodz omnia bremdilabuntur:
e/1t zng enqpraclarafacinora,ficutianima,immortaliafunù
C A P v
°
T v t r.
d dPrudentiam tranfz'
tum,quiRefierumalter. Neee
g/lenja.
IAE tua:Ducem vnum habes ,V irtutcm adiung o ‘U Î
nunc alteruf
m qu em Prudent1am dun. Is,nontuus
,fedfiinfpicis,V irtutis i
glius re&or. certè d1re&or.
rudentifienimquae pote effe virtus?
Meno Plato VCIÈ air,B'
Qpc'
nnalt,u o'vovtig/57m: 79 5p90l; @pî
ff’
ti ti
à ntiaj5 laprait@’ ducit adre5i'Èficiendum.
EtSophu s alter ix315v'
1'
5 534551! napieog,oî
'
vo’5 cpepw
i
n au; fig ..rinonpote/1
'
vtquifquamW rèprobuafine'P rudentia
‘audzat.
Ganifahaèc .quòd'
V irtus omnis inEle&ione Modo’
efi:nonhae'
c fine Prudentia'
ìferg o nec V irtus . Atque VtArchitééì is opu s nu llum re&èprocefferit,fine libellì lincà :
no nitem nobis,finenorm3hac dire€triec .Quam definio,INÎ EL LECTVM BT, D I L ECTVM R ERVM,Q AE P VB L I
E:E PR IV ATIMQV E F VGI ENDAE AV? APPETENDAE.
Aria. Intelleéì um dix1 .qu 1a haec efi:qu a:videtomniazideocj,nima,tu rc d iéìa:
T.. Dile&um addidi.qu ia eadem —
,u fe marmo; .“
cio,bone/iaabdete'
rioribue W illa 45 noxiit
Priuatim etiam &Publicè,inferui.quonizim fpcc1es eiusg g
velutduplcx,d cfl ica Ciu ilis :\quarum illa (ibi,haec … fom
fa aliisproddh«bm u…
,au ap oa,.g Tamar.u - aes ar..
g al
_ C I V I L I S D O C TK.
S py/
wt; «?q vDS wpét"v
‘P rudentes cen/imm qui ea qua]i6i,quaquebomznzéue conducunt,pgfliant d# icere.Qegyu ov amag afwu EU
’
MÉOUÀO!’ )9 Ì UT€J 15 'N? ph… Alae: P rudentemdu emm fil i reipuoliea confulerepotentem
“b“"
Itaque vfus ei us multiplex. re&è ille,quidixit cArtem Cicero
viuendi efi?“Pru W letudimè . “mb
Haec enim eil,quaeprajèntiaordinat,fieturaprouida,pra Au&orb
terna recordatur.
Haecquaefà llerènon'
nu/t,@fà flinonpot42.Cuiomnia fubieétaA"7rm u J‘ÈÀoemi
'
e yéi'
vmas-d?) Me… .
Famula'
tur. omne,quidquidefl,P riulentia.
Eti am‘
ipfa Fortuna . nec vanè diéturn,Sap1en1poltp/èflng itfòrtunam]ibi.
Ig itur iure Trag icus,[ In n
‘<pe9 veî
'
v olià‘aumvlotc
Hpai@v lf7î at’
pxfi .
Long èprudentiafilieitatàP rima: tenet .
At contrzì,lmprudent1amfelix.quaepleraqu
'
e, [è,pra Salina.
aprtat.
C A P v T v i I I .
.Qiiidg ignatT rudentiam‘Ufiameflè (9°Memoriam. ,Qe_ u
’
dea
ntraque?Vu (9°firmztudo illitupralata:fidraritae dfficulteu itemoflenjiz.
m parentes duo,V [us Memoria
Poetavetus inSapierttiafnfcripfit,
telleg o,Non'
irm iu
HVMANAR VM RERVM_
EX v1 sv ver. TR ACTATV .
Memoriam , NOT IT IAM _\
S IM IL EM EX AV D ITV V EL
L ECT v. Vfus handpaullofirmior ideòiurepater.Per
34 C I V I I. I / S D O C T R .
P acifim . niahaec Facilis.z diiî ufa latiùs , qua plura adPrudcno
tiam in pla tes confert Inquofuis enim ea uou is
tempore,cadit:cumqugiite; illudperpropriapericu?a,lonCa brim g um,
nec fine periculis fi t : hazc via tu tior ideoque tritior;& haud pau llo
‘F lures ’
a iarumeuenti.rdocentur.
Id eil ,Hillori3.quxnon aliud ‘,quam anima W a
M emoria .
Exempla enim emmamcerent in tenelarai,ntfilitterarumlumenaccederei .
—Hzr c ell illa@Mà un«5 7ÎJ'
a’
£xo?xclgawatp’
en'
it,riap7vg'igqî
'ìl'
<pa u'
Acai sx
na rrar,c’Ùep
r: nem o ’r a v9painwv
'
yw85: ouflos illuflrium’
oirorum
virtutii,tefltamaiorumfieleru
,benef
'
ca inomnehumanug enna.
c lux veritatu,mag iflravitae.
.
V eremamlha Inhac enim tibi fas,Ò'w fipèr
’
se67’
7
'
jou noai Plum
:è aitppj mat @eg g 7u ;"rawoi79 .cavcipew
i
g ei-Eiov tamquam inffieculo,
ornare componere"vitam tuum adaliena.: virtutet .
leaoprac1puefilubreaefiug zfl rum,amme teexeplidoLiu
cumenta zn illu/iripofienentueri : W znde tté i tuaqut: re1p.quodimitere,capia1 ,indefiedum tnp tu,feedumenieu
,quod 1ntes .Publieam Eadein adCinilem hancpanem vnl Î ma nec tem exe
Polyb 1us,aiÀnSzvoi'ie‘mi'q‘
uav19Upwa o
‘iav m g 7roÀnmaig wpa» Lib.
€644 c’
u :soea'
au .u% zrowdixi t w ere] mam exer
citationèméue ad rex‘
Czu1le.yHzfloriam cj ?
Et ad confilia.
tra ; nv7ifirm3t oviaéa?we: m Tali)m Arìflon .
Rh32fra
‘; @pa g eat; yeg z@onm ig optcit :
‘Vttlc’5 ad Mi d lt delzleranoner,
rerumg ejìarum lyifloria.
(l uo afpe&u ImperatorAlexander,cofilns tog x miém
litizc btterato: a'
a’lnà elai, riamnoiani.
$$ i Et rex alia s , optimoir conflliario: j lfortuo: aiebat,intellim ,Men. g ens hos ipfosHi lìoriaè libros .
C A P V’
I‘
flc v w. T R.
8’
x
Q:}fiu5ì’uojfz,nor; ql
_
t l a&ant .hb. 1 . In.:
fin.
Tann—in
Ag ne.
'
Quo veriloquio udo config nòhuh e
I . L I P S T
P .R
'
V M5 1
'
V"‘
E"
L 1 B .R I S E C V N'
D I '
C … A P V T ;
o o o 5
‘De zmperzoW mer.teì zfinm. nmneceflìtaxmSoc:etateofièfifà ,
hu iu s Re&ores oflch
munfier oficndimn
_
ET P AREND
115 6@nn@fukc tiìm fit remmh umam rum. ;
4.
Ì
m em . Sine impenecwmnecdoma: vEu,mc a ùam ,mc ge
m
am:
3 —r
1
3 1 1 a 7 1 1…
Ar…… Etquodm
fcqu itu 1'
,mag na eius vtilitas . Tè 73"apxw xgoraì
'
p W ilim .
1
31“ca?
xecà g’
y6vovr”
aivz‘ynafwu,d 39 ?a?W WW… " ammcaqua:mcg”aria,]èd wilm.
rerum.
Deniu hx c Ci1cxa illav
quem 1tcfcunt qua: eferoabmmotu oéedzentex/Èzc1t .
Axcontra ,ru g nt omnia, hoc@rmamemg m îZÎZZÉ5 .
diffiu unp Vb1 nonhoc coag nim13provate 1 le m Confa
fimmm»
Yates 7 5m.
$ophocles. A’
Vdp a ; 33M€?ZOV
1
Haec terg a*wertzt ritèfed :z
'
rmtium"
"&exfimat at
‘
qwe“
vitam0 èd1mtia.
h
tri lex : P tus tu a Tres lmpaP PR OR nryforme.
511151 ? .
fèggpsqr),
‘W
38 c x v 1 L x s'
-D o c —T R .
Mifccntut inter (e,fateor,& tcmittu 11tur aut intenduntui :
fedfic,vcpro@endeat prgepondercrfemperaliquapars,-ì
quì iure ei nomen.
Sedqua:—
ex his optima?diu hoc in lite.quam foluit
non‘
folui: idein‘
îlle nofier.t lefid,inqu it,ex [uè Cg ’
con/fit»t4 reipu à fòrmafici1fzà x[dud4riquìmmenin :aut/îa?:gtuma gJè potcfl .Eg o 6non verjus,cla_
riùs remape_gip,
Ì>ixferopal…ìm Priucipatum . Moncurme ilia:
Qg òd ille vetufl ifl îmus M in19 3a om'
mfifid a… Pri $;i
h
fl
t
ot.in
Et certf1 efiamm.:antiquza g ente.: reg ìémprimùmpa ni efl e u
quc m term nomen:mperqprmgum/ìat.
V tverifiî inèprxfatus fit ille,’P rimipiarernmg entiumìz4: l ufiiu .
tìonuméue impermmpene: reg a erat.
Addo,quòd ad natu ram aptifl îmu s .Docent animantes
ccterze,inqu ibus i e ho…
m inum . orhem perag ra ;paua iu/ìo: Sa"ufiEpi l‘t.
a'ommax‘
Volmzt. fed habent. M d…
Idem fecundùm fationem maximè. m enim impery Zad t
if°
una
carpza ,°pmza ammorcg endnmmd::mr:fieuu ab VDO g uberna
tore,vnauau is.
Plures,qu idm ihi adfers ?turbas: nonaliter,quìm ei 95. St rinne…
Aem J‘u'
o iiAm 32u5a3g,vJ
‘uvoz,7ra
'v‘m guy cpÀe;@Évpz Jj g@8gzpù5qzfidua
S015 5 “
Ve/int cfl ,periculwnne incendioomniaperdagztur.
Tac it . V.
1111u parà inicrcfl,omnèmg zatdîatem ad rvnum conferii. z .i mor.
Legim u s,1mòipfividimus
aliud remedmmfufiè,qmìmjì ab
- r°
,—s c \
P rog no Nec&1Îfent1unt à mepru\elefnteà ilié elzx_m:it‘:o
$ ebg_JEdv6pw'7rw Rex
,deu2r
‘
èqiì; ùmbumanud t/Î.s g t?orztxu .
.) u Lv‘l
0&1 u.
L XB E,J_
L ; ! L 39
Et tcrdus inculcat BaadAîiac lout educa
Qg inetiam nonnein°
o FRcg numrà : inter deo: homineifulcberrìma.
V t iure c5 11 clud31n optem cumHomem
6Îc; m ig ro; gsm
U nica: P ring epn
Na
'
m plu1 ; s rationes fcio; 11 ec affero,inhdc ang ufio cir
conlienorum verborum,cuime inclufi.
C A P V T - I I I .
P rincz}atus definitio.perparte: declamtio. primùm,’
ntrm:
[Èq illejît?
EC/
ramen Principatum omn”
éin‘
confug sè m ollò,fed verum leg itimum . qu e1
'
n definio v i»: I v s % t'
dPrìnz
I M P E R I V M ,MORXBV S AV T L E c uav s DELA
'
I‘VM ,
sfv s c s vr v,
m c a s r vmqv a P A R E N T I V M BQ?
NO . inquì formu lî,nififallot ,nonvim folùni omne1n
boÎ1 i Princ ipatus indlufi (ed ad illum viam. Diducam,
& explicabo . Rofu iprimò, V—
N IV S I M P E R I V M . virine ,an
'
_
fsemiuse ?V triufque. fed illius mà ximè :quia ia :jn mm
betfic namra
T57 '5 33 aì'
ppu , 19 319 1604 riga/_
49vmd'
zîeg v Namqmdquid
Etiam ratip . Nam palìm efiquòd ille condito: nofh iî°2,uì im
deu s fxm iu isqu idempe£î u.rinfimxit
Sedvimng auit.
ec c011Rafitimn dedié gwmafimzfes .
zu nont
; ?f’qiîam _qu 1dem piene, plerumquemulxebrc%fipzém .
e r'
v i n s‘
no c r n.
—Atqu i_hséc ‘imperiivera initrumenta. S\
edadele vma.
qu ia non zmbecillzè tantà m tf/ impar laborièw bicfixw fed[ì 1 1 1 .An:
lt; ènti4adflt,fè um,m éztiofm .
m"
mfifaepè lubricus qu à m inlubrico tune refp Nec enimfimiuqamiflipud1citii ,alia abnuerit. xv. An
_
B enique indecorum feruum n1m 1s hoc feru itium .
Do&or incusdebarbatfiquapiam c ente.Fgmim dominatm‘. Dc
DG enn:
m tay ìumnonmodo 4 lzbertate,fidafirmtntedeg en
Atq; his cauflî s videat1irfeem inis ]zìficereoéfiqq loria. m… ;paneg .
1 » fili era
:” Eccetamen telanon imbelliapro imbellifexu . Pro
:“W ÌÌ
…a. ns hxc rano .quòdNulltpreda/21 efiW rtm . omne; admzttzt . Îf‘1ffP
Necfimjùm necfixwmelxg zt. Idcmof
Et teuerî,nénne eximig aliquo t reg inarum le&xnobis,
auditae,vife?quae curis
,fà mina nm.
mmviti4 exnenmt.I
o
A 'e fl Pronfdem,eonfenfu ahquot g entes . Bri tanni 1111 vete;res non re
gno folùm prxfecère ,fed bello. Salxtmnqu ippe InAg r
Britdvmzk,fwmimmmdu£?u bel are.
Germaniviris ipfis ante— tuleru
liquidacprouia'umput4mm
‘.
ltaq; nec confilza caffidf]>ernaéantùr,neeraj on/Z:neg l'
g ebdnt. lbìdèm.
Imòjz’
lemfilaemmm(rides an da xv.H1fi.
g efcm; efi1pmgflxtionr,aréitraéémtur dea r.
Capaces ig itu rfceptri:vt hiqu idem cenfent.atqueeti‘
ani
eg o,nifilex autmospatrius aliterinbent.
C A P V Î
°@gomaa'otapiefidw ’P?incipatm ì
déc ante omniafe1‘uo‘î ideòaddo
,M 6 R
'
! B v sLEGIBV S DELATVM non*temerè initium
“
c r v‘
e s D O C T R .
Sed vrta harum re&ior,non re&x vix ali:e necque/Ìquam imperiumflag itioquafitumbomég artzbua exercuit.Imoneediu exercuit. qu ia mafia g ua/itafeelerepoteutìa e… :
XV .
C A P V T v.
Initî a’
Priucip4tuumplerumquelaudabilia fidia’uorzfiztrà per
fiuerandum ojje.’
SCEPT VM GESTVM <u_
rs. nec g e
,qu ia funrqu ifufcipiant reétè,nong eau tem palm am hanc inm età non in
carceribns —fig o . Fitm alo vitio,anfato humani g eneris,vcc
Im'
tiamag zfi’ratuumaut Principumfer?meliorafiat,jedfi
mlt inelinet.
Po‘
e'
ta nonnefciu it
h b vx"Iì eg norum,fleà reg onouo.
Tacit 1
Imo nee 1pfum vulg us . qu racczpzunt reg em la tante: «'U t An… :
fermeadnoua imperia.
Spei (uxquam faepè falfi!Nam picrique reg nantium, AA XÌ Î o nn
fuo'
rze anfiruztuurg enza dum adzpzfiuntur dommatzone: multa
caritatefurzt‘
; maioreodio,jm]?quamadepei.
Fit ideò,qu iaplu rimùm (imu iateeee virtu tes :cùm fciantomnes,Nou»?imperiumincboautxbua,W ìlî ej è Clementiafame
’
z’
.
1 J -hfi.
Au t certe nonalte 1nfitce. 1deoquepeccarepau llat1mdulg
‘entiifirtum ,ffl prauzérmag iflreì,dzfiuut auderztéue.
Sine etiam Reg niipiiusnaturahoc fert,'
vrdiuturuitate in
fieperbiammutent .
xxr.Arm.
Atmaiè .j'mperzumenim izà artibmficillimè retinetur,g …
[uu ifiitioyartumefi. lbidem.
QuodG(emutant:videanr,ne Fortuaaquoqu e cummoribm immuteteuz
CAr vr
’
L I B E R.
“
C A P V T”
finir quoa52‘ionexomne:"Priucep: dirigat .
‘Boìiumpuéali
cumia’_
tfli,
EN 1 QV E 111 extremopoini PAR ENTI VM_BONO
is verbis Finem 1pfum veri Pri11 eipatus compie
xas,& candidam iiiam m etam,adquam cu rratReg ius hic
athleta. qua:non aliud,quìm fubditorum commodum,
fecu ritas fains .
Nanimoderatori reipub. 6eata czu1um “
Wtapropoftaeji .B eati…
V : caopzbutfirma'
, copia: iooirpler g loriaampia,virtutebo77
TCfpe&as el'
l'
35 79 330@aozÀéu g wpm ,èx wa Éowm )(9M(JC
g
E“dea"l “
% u iNrrou aiM"iva ;(gìf01 e ,u%umJq‘785 11 63 7:pa 7 7w01 : 774772 rex eli-
g n
g iteir,nou’
otfiefl:mofliter curet,fied W per ip]ùm,uqu:eleg eruut,beneÉeatequeag aut.Har:vnfì inremaxime abit ille aTyranno.quòd<> ,uìu
en og rra enum?ovupr'
g g vmeam? oa'?Baooz7\evg ; ro 7Îfolpxo,e&ttor:Ty ra7
mufioiomipfiua commoa’umj efiatc u
a rit,at rexfioèdztorupo.
Qui ve1e efiHomeric us ille maqum:Aum:pa/Zorpopulorum. Vr paflon'
eum g rep:
Scias 1g iturquiiqu is hoc nomme ,ciuiumnonfèruitutem‘ffl
tibi tradztam,]Zd tutelam.
Nec rempublzea°
mtuairze”é,fèd te reipu à l'
ica .
V arem audi
Tu ciuempatremo'
lueg eraa,tu confà /e cunNon tibi:nee tua temoueant
,/Îeolpublicadamna.
au tem,j ua.
OHC I.
Maius ille,qu i exmag na
"Fortuita lzcem‘iamtantumvflrrpat: N onneèle
Qul ma ad curae intenta: jèdfluprtè ('f/ adulterìir ’
P riti [aiutò
Ar. verus bonusquenofier intendit,vig ila1: (cit,ma 0… m im
la o
x[772 01772108770maxzmamouram lìiin
C1…Ommum
‘
_
C I V J L -i s D .O.C T R .
Omnmmfomno: tl! im mig ilaiz ; ia defindzt omniumetiam il Senefm
lm: laéor anmizàmdel:cia illua induft’
ria omniumrv4cattarzem
illiw occupatto.
__Ideòremiflà maliquau2 3î nimum lmà eéit,nquà
’
fiilutum. Ibidem.
Hoc fubdiròrum bonofiet,hoc eius .qu ia illiw demum lbid
d4taéue quemomne: tamquìmprofifgiunt.
C A i> v T v 1 1 .
'De '
via”
re£ì'£quamfP rinccp: mg rediatw tt] primùm dg U irtute. ofì
'enfwm hanc ti,/im
"641gfl4
'
,necefiìzriam.
R v M eccePrincipem defin1ui:formabo tibinunceumdem quiperueniat adfalu tarem illam
'
me
velutm zmuducam . Inclu ia fanè haec via inip(o boni
publicifine,?ateor:(nemo enim fic g eret,qu inon ipfe bonus nec id folùm,_
fed pi udens z)verum inclufaoccu lté.eg o educam,aperiam,
& totum hoc imperaudi iter tenuio
re\quodam ,vtfic dicam,
fabulofiernam falubrium ptxce
A d ptorum . Duo funt‘
quse icg iti1nu 1ù numetis fu is zlb
Ì°
ZZ"ZÌZlutum Principem faciunt Prudentia V irtus . ilia vr inAiîì ionibu s eius elu ceat hx c inV itfi. DeV irtu te prxm 1t
m m… . mm qumprprfus Reg i aflumenda per eum hisqu 1Pritr reg uantu r. Reg i :qu ia ita decorum efi,vtprobifate emi
near,qu i*dig nitate . Cyrum lubeu s audio qu i
“ ”o: 015%@'em 7reg aétmvun3evi apxng, if;
-n; yi:Be?nîwv3°
aipxolt g%u’
wv nonXeno
cenfebat conuemrexuzqz mmimperium,qùinoìzmelior c_fl?t u.iquibw imperaret.
V ulg òita indicamus ; & vbi fuErag iorum res,plerum
que 634 0171613; m 9w fi)’
3
2>’ 7i164c vica9’
Jme9xlw‘asaipia
g ° ii
7 pd'
£ewv $; r649 cipe
frîîc rex tanfl:tuitar ex id weù aptùéue06m inentiam?irttttif,aut aé
'
t'
iarzum gwe tìvirtute. 1
Meo fane poetze
£?èfaciet,nonqtgig'o Auf
1 . 1 B E R
'
1 1 .
Std fama eius hoc poflulat :quz parumpu ta,fi nVita:Omnia enimfizfi
'4 di£Zaéue P riimpaì rumor
l’
udidcm. Necmag ù ei,quìmSoli latereconting it.
cumquemeruerit,.Eò.mag is quòd iuuifi4mfemelP ri:icipaizfmbmìfcumalè
"Etiam regni finnitas fic pofcit.qu ia
Adexitium nataevoces,
fim£Zitat,piett ,ficles,‘P riuataÉomtfimt. quà iuuat rqe: cant.
Et vru dif-
CCS. o
C A‘
P
-
V T v i 1 1 .
Suba'itommttmmmafia
"P rincipivirtuteminduemz
'am
,(9° zpfis
finequi'
probw aut dmtttmta mtllm c
AM Principi curaaltera,vt cum i fe bonus fubditietiam tales . V bi virtus abefi ,qux ocietas nondicarn
fedfirma?QuoddeopidoPoeta de fiatu oin “firmwn z ma
d1xet1s fini£Îm .
te:Pim —P“ :
St mco imeworm,/ini t puù/ar?mwmtum 4rù tror.
Sin aliter :profe&ò
Aud1 Prudentiaealumh um Ille rezpwb.jtatw aptat u (y c …
firmw efl,ngquo(yepriuatimjimi?è innoxieéuewiuitur (9 °1mf,}Zf—
Ò
ac d ementia
Audi sapientiae 1 {A… t; vu‘; wa… wpa
'
gapspa; ; .5F Ach
‘t,
PlatoAl
I
i" Seneca
Thycfi.
'
I. 1 . B 11 R 1 1 .
’
Rexvelitbonefia nemonoùeaa’em:nolet.
c … … 1 . Solutos malos?tefolue .Nam Vitianonfili?nito… L°g‘b‘ cipe: conctpinnt,ficietiam incimtateminfimdunt plq eexem
11 abix.fam'
,fea’ettamquatenna
ficiopafcuntnr,pojjint[ine'Ma
'
partica/a’
Infittza: ’
Vinere.‘
w… ,
pio quampeccatonocent.Et be11 è nofìei Vnina inuia
'iZ acido eg o,(9° culpj) ; à om
nibnapeccatur.
C A P V T
‘Dif'
fin£ì'
ii udeViriutiéw "P rincie dté?nm. (9 0przmamdefu
fl itiei'
quìmea necefiria:etiam in ip]ò P rincipe.
R G 0 V irtu s Principidecora V tilis . omnifne ita
cenfeo?fiÈ tameny t fpecies eiusquafdam m ag isne
ias fatear,queeminem propriereg numfibipofiuî
lant inReg no . Hx mihiduorum g enerum funt uae
damiz tm inutafidera,quetiamV tmag na. Interm ag na lti
m'
in:itiahabeo , Iufl itiam Clementiam . èqu ibu s illam Maiora ,
"
velnti Solem facio qu inifi Im?eriorum omne corpus“
ii M inore
luceat,ténebrse iniis tenipel’tas,ni1nbi.
Tantaenim [mina 17t efi vtnec quidemquifceiereacmale Iufl rtìai” 2 18? 2728.
(Lu,am inhac mefire definio ,‘
v 1 R T v "F E M 1 v s ET
AE(LV_,VM 1 N s ia,
.1 NQv1a A 1. 1 i5 F IRM ITER s s liy ANTEM. Infe,d1xi qu ia Pri1î cipe 1n ipfi1 1fl hu ic allig o:quem Prin
leg ibusplacetfnbiici etli (ciuorumdam fenfu)fe
Nam oi'vomtianè M9Vdpxia,
i
xa ì\e7rì, d înù'
mEunomiimiqiilex Principatwmolefiw,5 cui liandfizczlèfiebfls.
—Turpe illud Licet [iMet.
Hocpulchriu sJ Mmimumdecet lià ére,cuiniminm licet.
Et meminerit Ptinc Quantumfibi commif
Poeti;
c r v 1 1. 1 s D o c-L R .
Poetze illudfalfum &”
improbumScept_ rorumcva
'
c totaperit,[ipendereiufîa
m fir. 0iaroris hoc verius
Item illuddiu ini vinnifimag na latrocinia
ma con A barbaro iPrudbarbarum
quod vali chi“ .
Contrà,zi reg e illud reg 1um Cumomnia Theoria
creu'imu4 licere naba?laudanu
'a.
me!:ore:
Poeta etiam fapienter:
0 1) 'mi
; m uoufim cp@‘i Éy
i
1 agem'y
Nonfiapotente.:poj]è fieriquodnefue.
Malizia]? B en1que nec Euphemi illins fermo’
e'
ocpnmc. 1
item d0g‘: A I
lu }I »I c’ I
6d
matr.WM“ “PX ne mo,8 “À039 V0 EUM©E€9V Vi roaut
"er xprtn.
ccp:nz/ozhnzu/iumquodfiuééwjiom.
IApag e. ab ore aureo aurum 1lludpur1us : Efa «hae:k vom Xe
Cm94 n lè aì’
pxw'n,uge
'7W ovibm fi,qg é à
“
eÀapcwg'
n g oooipe
cm? ig}J‘vt9zww
'
nc.Eg o*verbnulla.: ope: viro,aiprafi rtim P rincipi,Î lb
pulcbriores bone/izore:éue cenfio,quamVirtutem
G loria Et fru&um Reg iqu id ing erunt? g loriam p0tiùs . Fun gi
go e
Z:? fe damentum au tem perpetua commendatzonu (9°fama fu/21tzaejiefi
'
nequa"nilyilpotefl e”? laudabile.
Przeclarè Principumprinceps :’P ietate@fuflitii,‘P rin
cipe: djfiunt.
C A P V T‘
Iujiitiamadminijiranu'am Subdtttifefli. aquabiliter tempera):
ter : finecumulo leg um. remotoetiam litiumfi‘ua’to
I
AM ig itu rinfe Princeps feruet nec id folùni'
,fed
,vr
add1d1, A L I 1 s . qu 1aD1uam hanc afferere,vn&cum reg nimunere ei munus . Orig inem fceptri fi rep
etis,
Frum
j’ua aquitaa,vinculaciuitatum.
.R emoti }uflitii,quidfimt reg na, gug ufi.x‘
C Cl lì lt.
fnfimmifi rtciriì idarquiux,Tacit.xv.Anual.
- c 1 v 1 1 1 s_
pmv c ì n.
%iiiii’
fi.Et curd1ll1mulem
{peflis Europ; caninumhocnau…
-(mzbiqu i quodhand temerèqu i piam Concefliam latrociniumdixit.dem)eor
Caroms pr1fc 1 vora m eum adfonet Forum'murzcibzu Pinard i .
(ierni.
Ermedeaturnofl er Princeps videatque ne leg iéu:fundataciuitne leg zeuaeucrtatur.
Sinecauflidiczifitzàfilicexolimfioir6,fioturaéuefiontW bes .
C A P V T X I L
Clemeîotia definita.
‘P rincipi commendata. qua amaéilem eum,
qu£firmum qua iqîremfidt.
R AE F ER nunc Principilumenalterum,Cleme11
nam : 1d efi,vt eg o appello,lmperiorum Lunam .Mitis &m ollis eaDiuazqu cg lenit,quaetemperat,noxios eripit,lapfos eng 1t ; feruatum it eolipfosquifeperdiit.Nec de
fcripferin'
1 eam aliter,quxìmn 1 RTVTEM AN 1M I A P OE
NA AVT V I ND ICTA A D L EN ITAT EM CVM 1 vm c m
I NGL I NANT I s . Haze homini omnium virtu tum conne'
nientifiima,qu ia humaniflima . fed
Nul/um tamen ex omnilzuamag a?,quìmKeg em aut“Prin
cipemdecet
Quiaplua biz5etapud illo.cquodfernet acmaiore inmaterna”
apparet.
Qu a etiam omnia conc1liat qu’
aefceptro dig na. Amo
rem 111 pr1m13:
amari lan,g uida
A
reg netmanu.
Tm … Securitatem‘
qua: ex amore.
Noneni'1nfic excubue,nec circum/iantia tela,
% u‘m tutatur amor.
Et cetera vi au ti raudeperrumpas Ionearx bg ; m… …
inexpug nabdemunirzeentumefi,munzmentononeg em.
Panez
… Eriam firm itatem .Namflrm:finumidimperium,quoobe Liu
V I 1
drentee g audent.Contra
L B E RContrà autem,
Inui/Zcnemoimperia retinuit dzu.
Euentibus omnis aeui erede . quibenzg nztateac clementid N ec erua.
a
l? dda u tmnni
zmpcr1umtemperauere u can a €g’ ta emmafutj b . etiam
lea/Ze: aquwre.rquìm alm ccue1 .
Adde;quòd zetema g loria ab hac y iz'
ì necvila”
repropià ;S ed é » g g..fnî pam tf
bomines'
ad deumaccedunt qufmfizluteboniinibuadandd.
dxu zmm ix
Poe ta,verfibus aureis"P ulcbrum eminereeji
'
inter illu/ire: viro:Confulerepatriu,parcere afiic
'
?eì ferri
[ k deab/iinère, atque ir.edare,Orbiquietem,fleculopa cemfico.
Hac]iemmam irtue,petitur bac calumm'
a".
-f V larpet ig it1irmeus Princeps imoremapudpopularec,metum apudbofie:quarat.
1 1 .Ann.
' Necdominationem,@firuoc,fidreéî orem,(9° cine: cog itet:Clementiaméue iujiitiam capeJigt.
ItaHomeri 1l lud coni1enjetHouri1pd\f ai; ii7nog giu . Itempater:niitu
°
reratpatriatnfiat‘.
ItaBiantis illud e'
ueniét créeo‘mii à aiooéeî osg y i: aitifr
‘ov,
V: .e.
Jn‘epim ."tinierefiobdztocnanidum,jidprotUo.
m w"
C A P V T‘
Clemen'
tiavberiu: commendata fed cumtemperie. e/1birecame?
Iujiitia'
leniter .nec tamenjbluereeamwim V inci
nontemerè3mepofi tum)cv1v1 I V D IC 1 o .
f
illo,molht1es haec lentnudo fi t,& Hag i
virtus . Seceditpaullùm ,fateor,ab acri illomm.
Iu liitieSolebee Lunazfedfecedit,nond ilcedit,diueffapotiùsqu .ìm aduerfa . Iuli itia ipfanihil indig neru r,hand vf
l
quequaque adhze rere(ibiP rinèipem noli run‘
npedepreflo: sede…“
quonili linepe lie per1‘1 icie idnonporeli g enerishumani .
F la
C I . V I L ZI s'
D O .G I R .
'
Flag itia enim£g’
fitcinorafinemodofimt
n oì'
num c,aifille,tèîdiqctè J‘n,uooiocdag pm
'
veti,ng.}_
ov’
u
is“ ! v5/49 6B'
s iratiom'
nerpeccare labiflcnt ,quìpriuatim,quà publifè,neq
'
ue let: efiquafizttà '“
valide?
W ittaut ca
piat modum.
ffi ltanè celfarium e latpè diflimu leg &m’
a/itwideri inuemu lun
antony… ” i 6 50725 5qudntfi uin
(9°emma,Perdendo An ri g ide femperpumar
?non expubl1co id yf1ì} qu 1ajiuerittzc amittit afiduitéztfe aufioritatim” 11 20
‘U !
Érnefc ioqu o ,obnitendi v.itio ‘
vtdebu'
ea]iepecommitti,quaeflepè ’
Wndicantur.
Sednec ex iplius priuato. quoniam “
bt arbore:quadam Ibidem.
ita reg ia c'
rudelztnt aug et inimicorumnumerum
Temperatuxenimrimor i/i cbbibet afliduuèr (9-1 acer in Ibidem ; ,'
vindifiamexcitat .
Veriflimè dixerim Squ itiaplus timori:quìmpotè’
tia addit. .$a“ufìol ug urth.
J ldetut autem (9 ° terror a'
i nncula cantutu .qua “
tibi Tac 1t.A Ì
remoueru ,qui {tm g m
Erreperti.} au zît’
oribw,todent ancmoc .
Et tamenfac proficere.quae hic g loria?“P rincipinonm
'
i 32;mi.[tarpiamultafitppbcia,quammedzcofieneraMeliorerg o via altera. veri benigniéueP rincipi} eft
’
,ad Calliod.cv
Clemeutza c tranfiltremtcrdum termznoo£ qurtatu ,quando[ola cordza cuiomne; rvzrtutes cederebonora»
balgternonrecufitnt.
Clementis Iufiitiaeexenìplu r'
n finepraecep1u1n hoc ha Tacit.
beat. Omniafcire,nonomnia refiqui,paru'
zérpeccati.:veniam,ma
g nu/Eucritatem commodare :necpcen'
dfimper ,fèd/èpià f lfiatfii_
; entza"conientu4eje.
ig iwfcerepuldorunt_Iammi/iero.peengéueg enus,vtdgfliprecantem.
- i 1 à x n“ni
î 5 ;v
Cleonqu idmihiobg à nnit?‘
Tna effe ru; eepe
ZMPCYLXÌH
xv; owrov,19 nei‘ovnvAm v
,; g @m uem ,norentfiimuImperio,Mî/ÈM oemg mraa.
tfeeem,B!de4elaqfnflfg% wI r
Mcnt1tur. nam Clemennx fmneru 1,&
perag it tranquillapoteyî aeQoolviolentane
'
quzt :mandataéuefirtiès ‘Wg
‘
et
Malè fané terrore W nèratioi
walentior
amor aeloétinen4umquod vele},Cxifpi g emmahx c
‘
config no‘
. E;qucrudelmg,mag ioacerbaquìmoimtw‘
na
quam multi: metuenelmn efi? qui1;i adreeia
'at. Earnoiram,bellum aternum ancep.r£erere.quoniam
nequeaduerfua; nequeab terg oaut la! èriéua tutwfix,[émper inmeta autpericqag ita .
C W P V T s X 1 W
DeF ideadiuné'
t'
um,qunJ uflitinorigoauffiiooles . Ea comment.
data ,‘vt columemhumanig enereér._ Glorzofam loano
efi?'
nti/em.-°
Spreti abEtrurii .eiofiorexnoui.«
ABES dùo Lum ina. dequorum fulg ore'
&
percuffu,eccc tibi duo altera acc; e nfa,Fidem Mo
efi,V t alteram abNam
Et haec inanimo nonTubfidct ,nifî i nquo illius honosamor. Eam deferibere brqu itferpoffum E F F E c T vM
(LV/ OD INNom s . s u"
, D I CT Ì A VT‘P ROM I S SL. V ir
tu s,qu ze iu re omnino carafitPrinc ipi guifu&au tpublica.
res cara> Nam here
S à n£ìifimumbumanipeé'
iorérbonumefi.
Commen
«AnteIouemg emrata,deere: diuùonéu ebominumqu6,% a
’
finenon/
tellu:pacem,nonaaquoranoruni :]uflztue confirx, taa tuméueinpefiorenumm.
Lxxxxx.
$l lì ll $ ad
dw
"_
c 1 vxu s D O C T R .
Quam nec immeritòin[l:pitolzovietnamIouu opiummax imi Romani efi?
‘Volueruut
V t enim ille tu torhumani g eneris ,fi cì 1fla ; nec‘Ma re:
7 ebementiuxremp. continet,quamÒ
F ieies . Qific.
Itaqueeam mag nopere cen[ meu conjè ruandam
Famafua_
det quoniamKaÀÉWfn &"e 7rig vg r upi?
re5pulclora, leng ua cui]iet F ld65 .
Home: in
1‘ F r[1&u‘5 fu g det Rou cindpobvy gao,u%uwo 7Îfm $nu 5v; civma
'
R
A‘h
lfi°‘betol' aa
“M"À8Gîtefld 7aiifdv9p
‘
az’
7rwv infirmatu“
vio/atuquepafiîu ,Tbcodinflztur inter homines c
'
ommerciorumofm .
“ P
Plane Ig i… perfiez'zofiem fd nr:/ierium efi,fielemfiang ere,C
icero pm
qua: continetvitam.
EtVbi iPci do&ores nou i?
Oìowèn Baume,”s u W in ; è
’
9'
5'
Pnag'
lu9ne:
0%ei'
: neeara,necfia'ea,nee firmapa£?io96.
(l ugau 1°
cs Principum venenant, (uadent,Veomniareo Cia
ge m
C C.
674 boneflaneg leg ant,dummodapotentiamconfiquantur.
Qt} 1ntermortuum illud recoquunc,iua reg nana
'eg
‘
ratia
lanu’umeji .aliu reonapu tatemcolin.
Heu vani,falli .
tNam Fide: nulla neceflrtate adfillendum Senecaca nu lla
"
w .
cog itur,nullocorrumpiturpramio. ÎÈÎÎÌÈ
Fu g entibu roflro l 1us hb.
Haecpatior
Fraudes captiunculasmifceu t ?(cio. perfido: num 1. 111 .11b .xx
quameau/]adeficiet,curpaéî ononfientSemporque alzquamfiauelzjj>eczem iur13imponent.
Ibidem.
Sedaudiant g enerofurnBrafdaA
’
or_
a’«rn58@fe7réî vvîc1
_
‘hncydiib.xv.
c’
af
oîî iea
'
u afr i nfiiqi
’
su <pavéî :}lJqui indigntt_atefunt,turpiw,fl audebonefia eircumuenireaut ledere,quam
‘W aperta.
Nam
“
L 1 B E_R .
’
1
Namquod nonnulli fibifimu_
nt naflam
infla’elzdatafit
Briant quarun’
t laiebrampermno.
Nam Fide: etiamperfidùpra/ianela efiEtiam interarma.
’
W iliti.e ,cuipo/t’remumqiprimumque tum
bellafielem.
Apà g itc 1g itu 1 iiìos,omei reg es
neu
HOC cog itate. wiv'i'e'wîèj ifz Geciivfl ,uwpiaxg
P
::iu
ZiîmiAlexand. 197
'rvîé a
’
v9pwovtc au%wflw znonpeierare,temente: (9° a
'iuz -
fià,,mfu _
namvltionem,Cf] bumanam infamia
Naimprofeé’cò
etfiqui:primoperiuria cela:Sera tameniaciti:poma
“
venitpedzbu: .
C A P V T x v.
‘DeModefliiprnfiriptum,quu Clementin47% .}n/iiflataPm:eipi, inSenfla (9 °m cAéî ione.
quidem Iu li icix,vrfi c dicam,vrapnNacefi:dc
tiaaau tem lum ini,Modciìie lumenrefulg er.
iliivaldè, lenismitifquc animiailidua3
co
mes . Dèfinio,RAT IONE TEMPERATVM ,
NEC ACT 10«fl“?d
NE EXSV L-TANTEM , D E s E sv1 s% 5 S EN8VM . (E ;fi”
virtus cum aii1s inculcandzi (quid enim homines fumus?
au tqu _
amdiu fumus?)tum Principi 1_naximèzqucmfnalto onaltafizpere,dificileefi,
uu lu ,éuidamm leue ef inane inanimoefifecunela je aura ap
‘
ua
,g not.
Hineplerumque mag nis ille eontemptor 4nimua,@»jiaperiua communenobilita
C I V I L I S — D O C T R .
Sed rioficrtefnperet,fciat<jueModefliafà mamneA
mamortalmmaffiernandam (y dua afizmarz.
Cnrau tem infolefcat?Nonmimirbominemfi'
,quìmnomi Ii}m Pnibu1 praeflè cog itet.
neg ’
Sceptrum,autopes,faciuntah imos?Mifcr vane .[ unî TacimA52amortalmm zncerta :quantoqueplua adeptwflr,tantotemag reinlubrico ccnfeas.
Im m . Caducaba c &g’
fiag zlza,p_
uer1lgéurque vm a?
qua nire: atqueoper bumane '
oocantur.
eAni normma na.: arbores diu cre cere a'
loo a"x ir ari?Curtiusg f ’W 7
‘P lib. vu
V idicruentor carcere includiduce},
Seneca
Etimpotentir terg aplebeidmanuScindi Ty ranni.
Scilicetni/oiltamfirmum efi cuipericulumnonfit etiamaéqua i…inualzdo.
“ V
f,“
Leo iìife aliquandominimarum aaiumpa£ulumfit (; rfèrrua…
rum rubigoconfumit .Etiam in Senfum erg om odificetu r tempera : imò ACT IO f
l°
externu lp.vxu
M oda/lm ÉTEM . Per/ona enim“P rincipi}nonjòlèmanimi: fidetiam 0;
culirfiruiredebet
Serinoei g ranis .Namquemadmodumfipienti ”
viro incefliu Scncc
mode/fior c’
òn'
uenit :itaoratiopred/'
a,nonaudax .
NM fmi Etiampaucu5.Apage li1_1 g uaces iPtos :qu ibus pictumque 1ta cu enit)loquentiumultum,fiptentrazparum.
Quorumomni: ’
virvirtuaqueinling udjita efi.S‘anèvetus illudnondum me fefellit Canem timidumla,
[
c .,
trarenehementiuf,quzìmiiiorderà . altzflimaqu.equeflumznaminimofirnolal7i.At in Cuitu ,ne exuberet. V irum mag num ad reg em
Mag n'
um aùdiatì7rvìuixa'
7W ov Ba ozÀmw'n y r
,viu i«.it/Xin
v mwaîm f,ii't ii
_
o_
eÉn'%'
x°
awîccoe'rvc5pé”
voiiew aèm zt :multòpulc/mur
weg ifi
58_
0 1 V I L I S'
D O C T R .
0 o
rvenerabzlu cummag nztudmem (5°
g rauztatemfiemmafbretinerei,inuzdiam arrog antiamqf
'
ug erat.
Faciunt quaedam ì naturz'
ì.vtfiqu is corporeing em,'
ver
bu mag mficua.
Au t ab arte vrreceflus feiunéì:io qu ia viles pique,qu inim iùm ciu iles .Et effatum Liuianum verum efi
[òntinuuaa{fieèî ua mimi: nerendo.fmg nor homines ip.:dfittie
Etmaiefiatimaior ex lominquoreuerentiaHominibusq
'
ue omneignotum femperpromag nificoefiSed InAmodus inhis taiibus efio qui(al
'
& animav1 riùtu rn.
G A P Y T X V I I ..
M inore.: aliquot virtute: pofita qua:“
T rincipemdeceant
fiarjim,Cg’ à reuiter.
EN1 nunc adm inora,quae dixi,lumina id efi,vir
tutes hand :equè illufl res au t necefiarias reg ibu s,tamenv1iles .quas velurfielias,fpà rg am defig am (fas ita
loqui)in fuprem iCa'
pitis hu iu s Ca lo . Audi Princeps .BENEFI c v 3 d ic
'
L16eralztateenim nibzlefinatura immi
nis accommodatiur :
EtRegum inprim is .quos qu à nimunifi'
cmtid '
19in
ci,minu5flag itiojiim efi.
Sedcum iudicio elio. Subita enim larg itiomîccome:,povniteutia.
Etiam cum modo.nefiarariumambizioneexhaufirzi per
fielerafupplendumfit.
N imis hau riendo Ponternipfum exhauris . neemalèwr
fa11&us z Liberal1tateliberali taeperu .
Falluntur au temqui5ua luxuriadonarenefczunt
CASTV S
L 1 B E R I I . 59
Anna! . C A s T v 3 d ic . eAnimoenimper lièidmem corruptonisIn com
‘m
g em“moro
xr.Ann. .Coniu g i deditus nec tamencum ClaudianoilloRipi
te,coniug um imperia?obnoxiua.
Turpeviro,imòipii imperio. Kau'm *riazaoépe:yewozî xau à
’
p
q3‘g @"
qm J 7; B7Îf 7 uy aexeiiv Quid interefi,w tr
’
à mfè minag uéernent,anquig ubernant,g ubernenturaj amimi?
IRAM fu g e. c'
aque aut nulla tibi,au t apertaefio.Princ1
piviro bonefizu :putaoj èndere,qu.ìmodg/è.
Mali ilii‘
oÉ/èuri eoque irreuocabiler.
Quireponuntodia,quodque]Îeua cog itationà indiciumefi,
ficretofiofiztia‘
ntur.- ii
CONV IC 1A fperne.Magnamfir
cet, talium contemptor.
” l g “;
Cuius ePcproprium,placidum tranquidumque, inin
reue atqueofiè rifionesfupernè dei} icere.
Vniuersè au tem verum ei’t:Conuicia,fiirafiare,ag mta
«*w
dentar fircta exolefiunt.
‘bid°m FAMAM tamenne contemne: cog itaCeterà mortaliummcura .
eneofiareconfilza,quzdfibz conducerearbrtrentur:Prmczpumdiuerfizmefli:firtem,quebuapr.etipua rerumadfamamdu igenda.
Lau s tibi po iieritas inoculi cenfeasqu e cetera “P rin
c:prbuafiatimade e“
onum infittiabzliterparandum ,prof}eramfinmemoriam.Namcontemtufizma,
“
virtutexf‘
nDOCTR 1NAM nonnihil ad hunc em promoue qu ze Doflrînm
5Annal lang uet.quoniam]iibl4tiffiudtorfipretiit,etia’
fiudiaperenni .amet,
Ea@iritum gffimg uinemficbte rec:pzant.Ita temporiéeu tui: du endi: nondeeruntdeco
”
ramg ema:
I . L I P S I
P O L I T I C O
s I V
'
E
C I V I L I S B O G T
LI B R I T E R T I
C A P V T
P rudentiam P rincipiper-heccflizriamfine ca
”
vim ef ope: imutz'
:
lia.mifiena'aqj ?.fedpnmamilla»: ing ubemati mepmpoflere.
ER T Ex‘
vI reg iam hanc V irìutum ve.
Rem : Prudentiae telam ordior. quam vt
felicipe&ine percurram percutiam ,te
veraMineruanofira infioco,òaeternipa
tris zetema proles . Prudentize ad omnes
res humanas vins fed adimperium ma
mme.quodfine efi. nonfolùm infirmum fi t,fed aufim di
cerenu llum C@is nauim mihi dirig at,fine ferroquodaffricu
_
it Siderites?fic nemo rempu b finementequam affla
u it illaDiua.V im folam cog ites?fru iirà in lis po
‘
e’
tatum
illeCyclòps,amifio oculo : talis Princeps,cu iabeiiiumen
hoc frontis.
Nec$ _
diuturnapoflèflo,inquamg lacfioinilucimur.At contrà ,
'
ZJ imtemperata»:dz”
quoqueprouehunt
Temperatam dico ,prudentue hac mixturî’
. P‘w'
… ,q31
cpe9vria anm ellitu s orator,wq>éAna-w. a
’
ivab JS
m um; mdc» vvc4v/
o A
f; éfl d € eCAa«iezNamVuprudmtmadmnéi'
amjioi gfl finem,aèztinnaxam.
Nec
c i v x’
L x s
Nec malépo'
e'
ta
uonfòlù viriém equumjìepèm iyatiwprudentia dextri .
Et certè in g ubetnationepalimpotiot:qu ia(ola Iene ii b
frm y fv
lud fraenum efi,quovoluncarij rcdig untu t inobedientix ii3:if°
g ymm.& ce,ric animaliaqu idem ceteradomueris fine tra
&ationequadam atte : tu fperes hom inem?quo nullum
animalmorofit«efl nuÉmmaioria mtra£?andum.
Natu tfinos feroces,indomiti,mqu i impatientes,nedum m a '
ré refmfem icu tis . 51 399395 7 0: iw
’
éJYvag mMoyaw»is ,ii
K7ì‘i ”
86&ary’
.
d‘v aì
’
pxw & :s èmxeie9u é'
m c bominc: inm da: m::g zè
infirg unt,quìmineo:quo.: imperium’infiaq
'
fcéìarejìntifiunt.
Et rem Vidit quifct‘ipfit eva
'
mbv7î fal'v Cw
'wvfigì
'
av ìia
’
v‘
Opw'
7ru'
vaipxtf îv omnibza animdbà wfizciliw,qu2mbomizziéwim
pentare.
Ill_am ig ituradhibe,&hoc ” 409£ÎÎ…Î,LZ
czpé‘l'li u6rn:
"Pm clèntia
,imperantà propria
‘ywka
‘Virtw .
Sanè omnium temporum eucu tus docebit docuit,
Plum infiamms òrtami”
auiîfiiciù‘
@î confiliù,quìmteli: (9 ma
Oraculum non infolcns effatus efiille vates
2 0v 9% fiov'
Adiomz ni
cM ei ;
ficpmwm.
Mem 17mfapiem,plurium‘vmczt mama .
addo Multa,que mtuni'
impeditafimt,confiliaaxpe
C A 1L V T I I .
Sedduplicempmdmtiam eflé :Ajiz, Ab alm .illamopt4ri,imncimoa à
\
tw'
wroveflè w? rincèp: ife'ma
Principi nofiro incife volo multòM ; …
m Sapientum duplgxg enuspoetaveInpu t“
H s
c xv x xj r s n o o r n.
Owa; W‘nw oleeqog,à g aiurzig
E’
à hhcà'
Éu n’
qtmîvog,à c ev°‘
ei7rév'n«wx/
870.
Landatiflirimì efi,ipfneq'
ui cnnfiovidebit:
Sedlendanoz'm ef e,quzpn
'
ret re£Zamanenti.
EtnofitaiSuada: Sapienti/]imnm efidicunt eum cmquod Cilccro p
'
!
_
ea fig,zpfi”
treninoinmentem proximeeccedere illum qui 41C
ferienbeneznuentzérobtemperet.o o
Cumquens,vel ab i is potins,h1floncoruni vbemmus
Sepeandini enmg rimzom ejevirnm,quizpjè eonfiolotquod inreml îu
fit ]èeunoiiom enm,qnz à enèmanen'
tiobea'mt
lere,necalteripere”
refiit,enn:extremi ing enj
Et_quà mquam interprimos Ptincipem effe voue
_
am zta
m eu ad fecundos mag is admoueam . Prix‘
nùm,qu ia nefcio
quomodo(verè hoc,(ed verecundè dicam'
)fine eetate,fiue
infiitudone,finenaturîìetiam his ab aulîìprima illoanimiInd
…
ldcm
ing eniiqneneg ato/or.: efi.
nn… ig i DeindeV t eam habeant,tamencum amm: ram (9 infiir c … . i .
Ofiic.
… no,, tu tzo'
Wte,admmentnhammamdefideret:
Tum haec Gubetnatorizi m axim è . inqu ì c ertam efi,
P rincipemfinifcientii nonpo_flè‘
ma compleéî i.
Nec '
vninomentem efletante moltocapocem.
Itaque eliomihiEocp
\
og ?Li
eptwo;*raÎvoocpciivozwaoiqz
P rincepi fizpieny,jizpientioom commercio.
Tacit
Etndfiomntmpartemournrnmabos, AW L
V clleniCertusmag noneg ot
inmag maadmtombno eg ere m: 1 L
Grani/]i‘
moséneP rincipi: labore: qui‘oorbem terra: enpe”it,{
ac li
}
:
eg Ére admmienlzà .
]E-uum omne videat,rorò“
eminente: viro: non‘
mngnzè nolvene…
infamemndg névernnndnm
’
fòrtnnamfnnm*
vfimreperiet.
O’
Az’
ga 33m ai:: ià‘el,
£G,j x8'
aî lé"Panm enimalique vma
‘Vi ìî
°
?f’lì
dent,”mm audmt.
At
L I B E_
R G;.
AtCirc debentMMO}Bagoxh ia>g-Mpeg ), mMo
ì
m :mull i
Thales m ihi,fi volet,rex ef’to. tamen[idefiniW ine/èn
tentin”
emma g ere! fi4perbii [mne inolmxbomag i:qnìmfizpien; é
G A P Y T 1 1 r.
Itaquee fintorei ezmpoenq'nm:idéueindicio. Eo: afnplices jfe
‘
,
@nflimrio: (9 Mmifiros .@i,@oqmìmW elee
1 B v—
s enim certè opu s : hoc reg ia: pru
adfumercprudentes .V eteAt
ficus orato.rmaman,
P re cipunm P rincipi,?opne ej e ammo:parare.
Nnllnm enim mama bom zmperqzn/t’rumentnm qnìmbo …
62 m ,w teorum the:
72 : 4977161. fourm:
Reg ibus texhoc crede.llliAii icanozNonexercitm nequethe/emi,prie/idle reg nifion; ,veriomarma . .
Hu icMedo 06 TM 73&g vaè'
ìrom77i739u70vn,BowrÀeià v% cìiiZ5o
Zig-iv,oZM
’
5: 7mN\oirpiAo:mcfiri7eg vBomÀezî'
oiva’
Àn9ég ain o oio<pa 7 éccu ovfu l"…
Nonwreum ifizoq’
fieptrnmeflquod reg num cnfîodzt,figd
amicornm edieg ià mfieptmm%eriflimnm tutiflz‘
mumq'ue.Sedqui parabis?ludièg hic res efi .
m'
ì‘nzì turéi vel
°
ah viu,Malu ono“
publico nà tum !Tameneg o dirig am,& adminiculabor in
parte…
Adiu tòresmihiduom g enemm,Confiliar11 admini Fem ifìa‘
fl ti.illi,qu ili11 g u îì mente inpnnu s_
1uuan'
tzHi,quimann
fa&is .Dig niflim i mag no Philofopho fcriptg m:C°”fiîg i
'
TBBg Aé/
eoì g,7ÎJ 7Îìi'
oi?$ pco’rrwr Swérwo
'v Gonfllmrià eò
em…
rnmqme interhomines dininj imnmqi.V eteriverbo viurpatum
l°
eep\
v aiÀn9a'
ic’
eg'
or-
ti ov,u €g ‘ia
Iidemmaximè neceifatxj.N6nne confi iio fiant l‘e gnzr;
vrbcs domusÈ'E£.
0ita Plîmà z'
dE»
64‘
c x v e s‘
n o c r n.
'
eqneebprol}erumimperiumhabzoifli ,dum apudeo: vere confilin'
ealuerùnt.
’v6ienmqueg ratin, timor,voliop_
tno,ea corrnpére,pò/lpnuflòimminnt…e oper,deindeademptnmimperium,pojirem5femitne impo/itaqi.Itaque de his iureprimodicam.
C A P V T
PPBL\
Ì.O Confiliarios , e‘
F ID I R ERVM HO
M INVMQVE PER IT I SAL VTAR'
IA‘
SV GGERVNT,
PACE S I VE BEL LO .
Dixi FIDOS id efiprobos .Optimnmenimquemquefi'
a’e Plinius
Paneg .
Addidi RERVM HOM INVMQVE P E R I T 0 s id eli
prudentes . 79 33 (pa ri/490 ,ua'
Àmx 9oÙ'r’
Épg,ov€95 tpx/423,73o€ Boz].Mb
'
eoSg :prudente?enimboepropriummaximìmama arbitrizmur,
re62 2*con/iolere.Tales cenfeo,—morum animorumqueprouincing nnrox.
Non enim exteros temeré , non aduenas . qui veriloqu ium hoc imbibi vidconfilinmderep. a
'nna
'nm caput ej e,g
i
nq”? rempub/imm.
g m ,“Item Senes .quibnocorpore annà infirmnm,ing eniumfipiem Sa
Adolefcentu r‘
nqu idem animiplerumqueparumpronidi iiquemo”ef (y*e tniefluxi,a'olzà banddgfi
‘
culter capinntnr.
Nec errat VerbumvetumConfilinfirmm,baflnoinneniieflè .
Terriò,fortunì vari3exerciros .Reuerîì enim nocum en
ta,documentaz& appofitè de feMithridates .
mooltix robnoereptio,rvjzì mdedi:6enèfioau
’enoz
'i.
Quartò,quod fatis fit,acu toslNamqui-nimis,fug iof&arcanum illuddog ma ing ero:O
fear/Aimee!’r"é v9fsw
’
nwvfae} ; c e‘;1 b1
Dmique,
o x i s ' D o C T R .
”
9 o g
Tertro,C0fiiant ram .Nam 1llaudatr,qu i ex aluna‘libidi
nebue illueflqfiuantert g rtm tur interdum alia,deindealia
‘
deeCi c
eernunt.fepp eorumque dominant_ur îflmultru atque arrog antiafm,zza boniommali
/
{mireprie’7lfa im ex:/ilmant.
Arno conflantérputemfintentiam,Cicerotam am nau: mm e rez . tem 6 at::modèrizri.
Balb°‘ee e e MNam iidens fapienx,non[emper it vnog radu,fid Seneca
Neefe in*
aiiquieuam & vrverbo di Idem.
cam,non cu rfum eumdem tener
Qnartò,Modefiiam . placent illi,qu ifiecieobfequqg um
-
,adomniaq,qua: ag endafunt,qnietd eum indufirin” ad[unt . “ 'H‘
Arte enim flexuquodam opu s faepè obliqu€ì V laeuhdum,qrrònonlicet reéì î . Tails Cornelianu s P 1fo:nuf vx.A
Irmfé ruz/à fèntentimfl>onteauéî or,Ìfl queries neceflitaa ing eneret prudentermoderane.
…Talis Lepidus :qu ip!eraque a5fieui: adulationiéiu d ierum g ,,
inmel:m deflex it . nee tamen temperamenti eg ebat aimuquaédiau iì
'
qrzfutr: ex g ratia apudP rmapem'mg uerut:
% lî tò Silentium .qu iaTaciturnitau optimumatquè'
tu Valet
tij]imum—
rerum au%inifìi*
andarum vin… /um
Nei; re; mì‘zg n
'
ièfio/ìineripqfliint a6‘
eo,m i taeereg raue efl ; c …
Arcarii erg o ipfi,,nec‘ram enareanorum . falubriter mo
neo)'
fcrtiratores .qu iaabditofPrznetpzà fien/ùu, [iqu idoc.cuitiuaparat,exquzrere illzcitum,ancepo,nec ideòaflèquare.
C?A P‘ v T
Qo; w itandaf onfi/iarizà (9 primumqua: impedimentoffi’
velut “
Vadafiona: J 'J entuì?Eaquattuor notata.
1Ec loca illaplana perqua: turòe; rplk entur confilSed vada etiam (unt fcopu li quos
rifiprofe<ftòventis deb‘et,quifquisxnon
cauet…
Tam .
caucr. Intervada m ihi Contumac ia efi}
: adquam nonfe Contam
melobhaefit fuaforialifia'
iatis‘
.Namquidamn’
aturéìitapu
g naces,vt
Tarifoìinflntentzu aliorum eontradieant.
C&i,conjiz’
qquamuzà eg regq,quodnonzpji aferunt,rmmmEt aduerfioàpecioooperuieacee.
-Bis finiti. fiuequod omnesfaperevolutiìexjiooSinequòd fiq-u
fl ioniéua defiruunt.
Difcordianem 1h_t‘er co
'
hf11afores .
‘
S timulat enimnonrafi‘jim
j_é .
ròpriuati:odjpertinaaa inpu à lzèum(
eoatzum…
Tertiò,AÉcéìus . ziquibus fanè,òinnuquiderebu: dubzu
une
co vacuo: efideeet.
Inprim is vi n‘Ira. eumqua
’
mln! re£Ze,ii i/i iieonfideragèfie
repote/î .
narrò,Au aritia,fine rei inaefiudium .Ez;xadytoPm…
D… …4 lu crz uu 1no nsec fors dara ‘
P rzuatazmeofèmper ofice_re g?iozenfque
Q3 1d m itum?Pefi'
imum =;veriafirfi'ux india ; Wenenumî Qu ad … .
figa burque’
etzhtzu'
. m mpzt om
eAuaritia eft’
qux'
omnia vgnalia babere edocet
Q&x F idem P roà ztatem euertit duo boniconfilijinfiru rr
'
1enta.
Cìuipleriquehorininfiobnoxu: fedMercuri]prolesma mmmme,nec denihilo lexThebanis,qax vetuit é ìwa’ì
'
rte ;u àYM 0°
a 7ze%n/Àuov a gg /oa ; u i; ptEfréxetvapxiit;
— C A P V T
C a r v r
…Qua turbamenta,ffl velut Scopulibonu W entzlt Tre: o/ienfi.
T inter Sc qu ibus illidi frang i haec nanis
Fiduciaoccri rrir
profe&ò cumfizpientia‘noncommzfietur.
c
;a peu… Phoebxa_ vox ciè : (on/dia calida audacia prima
'
fi[nta]ù nt ; traéh tu dura,eueniu trifi:a.
“ “i t.
nox» .
Nec tefalletlNam plerumqueferocu li ifl i,un’
Mo‘d‘oìa
'
ég e t ,uji J ia ; dr 7qf ipyopE?Wei7xv cumfitpindfiolu€id
fintentiamdu roni,inreipsa”
trepidante: deficiunt .
At eg o caniumMimum audio
eAnimuaW reriquifiit,fott tutòag g redi
Etmihi cum Greco fcriptore,aîmpè'vwcaì
‘veì
’
na”
easnc,ei 8Mw'
ÎÌY°d°
1 0 N
Ì
oppcod‘è'
ote ma 7reaoeo9; aenya‘cndi Te…?€p} tpgeg e…
ev‘ee
’
t'
o m ir ed ratione et optzmw,fiindeiibemndoquidem cun
£Zetur pra tirneatqu:dquzdpote conting ere zm ag endoautem
Scopu las pìo‘y%iAa£gg g u rawp9è
‘v Thuc.v
A“enAeiîeu Nam
'
cup;dztatepaura re52è :onflunt,a r
eumfi'méìioir
'
epìiurima.
Cu i adiun&aCeler1tas,infam is naufi ag ns inhoc mari.
Namqu i cupit,Fefiinatzqu t feliinat,euertrt . OmnianonproUnius
peranti clara eertao
'
zuefim: fèflinatio improuzdaefi55
)rara.
’
Iraque vered_
i&umNihilmag ni dtfiriminif (anfibio tamE;?
tmmtcum,quamCoìentao
Itemu Ario,u%u Ca W l à ì/
W'I î c@€a7xiqt,w
'
xocmi fà 5975:Duo Ii
i—
t
im .
:
aduerfeflima re52a:W entz,Celentau ff] Ira.
Le1itos eg o amo,lentos :&qu i cum noiiroComico
Quidquide]?mco£ium,nonexpmmunt,btnè cofiu
'
duunt. Plat! !
m rèn Namquodnonnulli inconfultandotemerari] mexfiquennd
I loI . I
iiife de‘mrrfimt:
Suerte
‘L Î B E R r I I I .
Cnrmou car?fcio ì cafu effe,cu i nonfido:mag is ratiom,huic di&0 Celeres ifios celer*empunitentiam fi:deamdttfl
ji ramatque inu.
tilemfiqui.V idimus
,videmu 5,videbimus . fempètcjueverum,Sce
u,bona confiliamora
'
vale/fere.iis
'
propria fient Celeri tas A&ion
BaÀofie:fi$ècp’
riavxia g,7mtéiodi*mi d
‘6£av@Ag,” m dfic
amm
demoportet lente,fconjulta exfiquifèfì
'inanter.
vt . Addo ì g raniiii Upoz'
w ewrafip‘diî auxv
‘1u‘
BaAd 5 évm Baad’
eà ìg ci? Celeriter deliberataperag enda
fiont,del:òerandumautemtardi.
C—
A P V T v r r x.
L IAR I O S
= Clib —vo Marufè dehberet. Time? atqueeumdeficereomnia “
videntur,qui inipfoneg otiocon/ilmmcapere eog itur.
Gladiatorum hoc efinonPrincipum,fnarendeonfilium.
momentafinit teinporum:(y«multum intereflanpòfl decernatur fufiipiatur,ag atur.
Peccaturhic inPiu tiumHatu . Vbi illud ei:Mertatemitium,quodnonjimul,neeiufliconueniunt.Sed alter tertiuadre: cii£ìationecà euntiurit aàjiomitur.
CancarPrinceps .etiam illdeliberando confumat.
Neve die: rerum,verbi?! terat.
Audiat
c r"
v u i r s D O C T R .
’
Audiat cum indicio . Tu rpis Claudianus ille fru tex,cui… .
nonamor,nonodium,nifiindfla iifflit.
Qui ì fuis‘Ducitur
,n‘
:norm: alieni:mobilelignum.
Tamenfine Pertinaciîì.qu ia illudMarciPrincipis dini
num /Equzu: e/Z'
vt eg otot talzum’
éue amu o‘
rum
quar,quamtot tale:éue‘
amieimeam 'vniué voluntatem.
S ententiam fii am celere ex hoc prxcepto . P ieriquiddebeat,eumm
ulti: trafila quidfizfiuru:fi: ,cumpauci]fi% éf m el
pott'
u: tpfè tecum.
Sané anima confilij,fecretum z nufiafiont meliora confl .
lia,quìmqua: ignorauerit aduerjariua antequìmfierent.
L ibertarem admittat,nec ametAula: :Verba illabyj ina.
‘Kg g umope:fèpizì: aflintatio qu2mbofltifeuertit.
Atmihi falus illins defperata efi,ruina aure: itafirmata:
fiont,1ttaffieraqua:vtdia, tti/Jilni[i zucundum (9 4 la:fiorumac
J lffifir eflfmperator,apudquem fuera reticentur.
Sine difc rimine audiat. nec bonaqu idem confilia'
praem iis afh ciat(arcanum dog ma qu is pe adipifcendizi vero defle€iar, @@gawîalw n è xet
'
e,waégpi ;l
"
f'
b
hu
prater animimentonealiquid, (ye adg ratzamloquatur.Nonpanflo
‘ Sed nec m ala fuppqnaDcfutumemmfiontquj ioaaeant, rin
it
i?
Etfan?:nonme’liomitfidei loaÉendi,quiprudentià :fà afirint.
31d efi ,Felicià s .Nam profe&òfiepèprauamag ri:quam boÎ Salluflz.naeon/ilmprofÌ erè eueniunt.quiapleta/que reoFortunaex ltbi
Cd ;
,dtnefini'
ag itat,
Imo
[ entumdafià mhominumcon/iliafila Ionedeuincitdea. ÈÈZE;Cum
I, 1 B E R 1 r. 7 1
Cumqu à (extrem um idmoneo)nepu g ner… arduailffefidm
fi l ”08.
laatque 1mpl‘
exaeonfilra,quréua impar di,fitoparmrttat.
C A P V T
SP
DD o breuem,fed‘
mag nx reinotam vri ipernarg e Auh'
a'
g:nus illud Domefi ici eonfilij,quodperprauam pru prolzi.
m nonnemo fibi furnit.Id ferè couf’tat exAu la:qu i'
bufda-m mancipiis :
% bu s omnia T rincipum,bonei7a atqueinboneflit,lizuafire g wplautu [og nuntu ’ .
ci i.,Qgi inaure: eorumfl£ìè effimulatè quafluafincauÌ/Îd in—
,
Rem {am
1 ‘
jiofiorrant.g uarunta
Ab eaue, eau e. quifqu 1s°
priuatimtibi feru us,n'
role iù
rebuaqua adofieium imperii tui atque adaliquampartemreip.
pertinent,nequzdatting at .(@antumuis ille idon
‘
eu s,tamenfind e: ipfig iatio/iEber 533533tiaui = erui dig nitatem baéerenu llumpotefl.
Mirir‘rÌi,fr
’
u&um . clamartibi ipfaV eritas:Hi f'
untcu (5.9 5
biculares illi confiliari riquibus éonua,oautuo,optimuo'
Vm
aituri Imperator
C A F V T
Dri?umdi Admini/ìrit .@»nota triplix,adquamlèg ieo: oport’
eatz
AMQV E plenè abfoluide Confiliariis :tranfeo adgenusalterum Adiurorum,Adm iniliros . Eos dico,e w A dmire
nu c e A V T P R IVAT IM P R I n=o I P I,EXH IBENT IN
F V NCT IONE A L IQV A svi V 8VM . Pu‘blicè Vrfim t Free publico
:
feé‘ti,Praefides,Quaefìores,Iudices, yno verbo ijomnes
qu i tang unr im errj,au t reip Priuarirrì vt funt ii aun:
ferè ,qu i adAu ae faltem vfum aut fpiendorem adhiben
(fur:quos fuoproprioque verbo dic imus,P à latiams . De his
efi. illos qu i in ublico verfantur,elig'
r fuadearri:
eum eurì inprimis a’
tripliciha
Blig t z‘
c r y n . x s n‘
o c r a .
V rg enus in iis honefium . Bcnè enim
columen EM;fie Miae fra“; c’
ac €eAn6van: ‘Par efito:qui ex nie/torrone .
Et fané vilis ille qu i viles tanrùm fibi admouet pruri
puumqueindtciumnonmag ni P rincipzit,mag ni liberti.Excipro ,fi exim ia in talium aliquo virtus . Tune enim
libe us fatcat,Optimumquemque,ej enoEt in cuiufiumqueammo
buendum.
Nam notam ihialtera,V ita efi:quam fuperomnia fpcfl
Gio . Leg 1 emm . e lzorem}
efle remp. ef prope tutwrem,mquaP rmcep: malwfit,ea,:nqua mal: P rznapu mr.mflrr.Moribixs erg o probifint :valeatq
'
ue illud,
emiturfola’
virtutepotefiae.
Malis famofisq'
uenibzlcredzderit,nullamexifiimationùfim
Imonec ambig u is . Nonnemelius apena adminifira
tionibuit nonpeccaturo:praflcere,quà mdamnare cà mpec'
carint?
Eg o cenfeo . nam inPrincipem
culpa eunfiorum redit.
% inonvetatpeccare cà mpoflit,iuéet.
Illi incumbitinbac cuflod1a”
imperii,vt nonfl:“enummodà ,
omne: mm:
Atnotatettia Ing enium efi.quodqu iavarium innoI e
blS,rau o 7JDÀW OW,o allewep; @
'OÀW 66Qoég g gp; ; fle ada
uilta hicadbellica natura"apt:or:
Primum illud efi: vrpoflit% eovÉztaig u&g ei
qt «m‘5uoeîov,
promd de]iad,admouert .
c enas enim aptèquaedam obiucrit,quenonAg rippa.
c x v r r. r s D,O C T R .
(&od ag itis fine ia£iantiîì ag ite. placent illi qu i a5?uven
(Qualis illePifo quonemoautmalidiio: otiumdilexit aut Eod.hI
fizeel:u:fufiè crt neg otzo:mag uquequa:ag endafunt eg tt finevl./aofientatione ag ende.
Inu idia fi c vitabitur. cu i amolien'
da: nonnemo dela
pfus efi ad”
ritiorumetiam imitamenta
c enares illihoc fpeéi arunt,
que”
: men: circumflua luxuNouerat inta£iumvitioferuare
"vigorem.
Et callidus Crifpi nepos . quidiuerfu: veterum infiituto,per cuitum mundizia: luxupropior. Suberat—tamen “
vig or aniA
mi ing entibm nggotizà‘
par, eòacrior qu à foinnum(17 inertiam
mag ri: ofientafiat.
nnal.
fapis,capis . etiam ifiud vt nihiltibi adfcribas,nec
adfirmam tuamg efizà‘exfidte: fied adauéîarem ducem rvt Tncit. i
minifier,fortunam referee.
Luna inqu am elio g loriae tirae'
omne lumenrefunde
illi Soli. Haec eficonditio reg um,vt eafu: tantumaduerfo: homimbuotrifiuant,ficundo:fortunafine.
Sibi labore: BenèAg rippa. Auci: nuprivta é'
rdey ri ow8uaéuxiior,ag ,uXu‘J U%£ D io li
;fîZ’
jff °
peida aiue 7
“ÎJ’
ainu ÀÀei7 7 9xv,ir‘didi na96p8wawaq>o3vc
’
xnein u .
von; (pvÀoe'
a7 9tr Duorum admoneà atwirum inAulîijì luum/iotu{rum:U nito:,vt dzfieultatem rerum ipfl: amoleretur
g loriam impoji tafumma manu: ida?relmqueret.
Patienl e: Invniuerfum au tem,inAu lîìperennare vultis?duo bee
adfumite. Patie ntiani : veterani‘
illius\
exemplo.qu i interrog atus
i
rarifl‘
rmam reminaula“
con/èeutuae”?nefiutem?fmuriao inqu irferendo, ratiaeag endo
By r-em? Item Cautelam .qu iam ulti vobis laquei,o
F ramfioélmnreg nat inaula.
c‘
xv
°
n . r s D O C T R . L‘
I B. I V . 7 7
homines adfpicit prominimîì eorummutatione ipfafe
mutat,adeocj; nonvbique vna,V tnec invnfìre vua. Scien
tix autem alia natura efi :
Ha'hvg u
'
mÀahéc:ionXu, ÙJ gX—îoag i
’
n’
€m Om.
né: cenfimw,quodfcimw,mmmnoncj]?Variare.
Sané incertum aliqu id ,nemo redeg erit incertahxc
ih ié’capraeceptorum vincia:Denique obfcu t3 eadem .quia Tenebrofares eucntusq
’
ué omneshumaniin'
altì no&e.
f,,
Nam occultat‘eìmmflmìrza dew plerumquebonoram
maloraméae cauflè jù b dzaerxa’
fiecielatent.
C&is in rebus etiam obu iis non fufpicatufpotiùs de
caufl is quam cog nofcit?Sine caufiis au tem Scientianon
efl,nec traditio vila firma.Addo,qu‘
òd inpiiblidì Ciu ili A u t homi«
80°
hac g ubem atione etfi in terrenis rebu s ,pletxqu e tamenfcmdmo
cauîfae ab alto funt,nec reper1endaem hac terrà .
Vfg ; aa’eò vt ille exclamat)rexbamana:
‘vz?f abditaquad2z
’
Obterit,c; ìpakbroafàffa fk aaxéaeficare:
‘P rpmkareac ludzà riofibz babere
‘via
'etar.
Itaque(v_
erum fateafnur)eg o& alij hic calig amus nee
efiquif namqu i adplenum praecepta Prudentire nondicam tradiderit,fed tentfirit.Q1 id erg o
?
ordo verant & faciamp0tiùs quod inSyrtium ali uo
aequore deptehcnfus . quoniam claufum direé’tumqueiter tenere non pofîum ,confu seviam aliquam fig nabo,velut afiris . 0 tu me adiuua,qu i fuper afira.
C A P v T I i .
DimfzP rudentia P ropria inTog atam, Mi!itareìn. lflamrfzar,inHammam
‘D iainam.
‘Debac òflmfi4m,mram
“P rincipi:
#1 5 .V7_
2 4m‘ILelzg ionem retinena
'am ei
, (9 dqfèna'ena
’am.
A omnis,quam in Principequxro,duTog ata
*
& Militaris .
“Illamintelleg o,Qy AE Tag ataPmIN COTT I D IANA Ha c Gv B E R N A T I ONE, TRAN-
d mm b
QV I L L I SCLV/E R EB V S‘
,INTER V EN I'
L JPC81h , QV AEK ; I N
c x v x,
n x s D O C T R .
'
/Î
Militarisî IN BEL LO , R EBV SCQ’_
E T V RBAT IS . Illius matenes i te
rùm duplex; ResDiuinae,Res Hmnanae
. in rebu s Diu'
ini sverf
_
ari eîim di co,Q\ÉAE SACRA R EL IG IONEMQVE TANG I T ET D I R IG IT
, QVATEN V S T AMEN PRINCÌ P I S
EA CV RA .IuRÈ cmiu eriientet fi c limito .qu ia h onPrinc ipi liberum infaci a ins iabfit. fed infpe€tioquaedam,id
que tuendimag isquìm cog nofcendica
Sanè inomni repù blic'
îiHpcî m ,fi Seia ; Z?n,u£Aa g z
“P ri
mum efi,caratz'
orerumdzama mm.
Adquem au tem eabotiùs quìm ad Princ ipem betti"
net ?AE4N
)3T5’
dÉIIS
‘OV U
°
7r?J “mfd,o
’
iî w 'Ti/gwîc ,79 ft?) aiy wvowî u'
wò‘?oe
'
.
Decet enimquae! optimumefl,a5 optimocoli,@’qaoa'
imperai ab imperante.
Nec decet —folùm (ed expedit .
’
Tutelaetuae primum
qu ia veriflimè Cyrus ÈÀoyîZerv, co‘; 64
,
7fou'rrée5:w vcîvec Seoa'eééì
'
g
cî ev ÎfÉv 43aeu
’fr ou
‘c; ÉS ÉÀW «ta
‘è e
'fr e a
’
ÀN'
1À0t; oeì5mc'
wvr: 7me'
îv @‘è ì
éauwò’
v: ratiocinaéatar,fiomnexFamiliare; (imo Subditi)dei
metaem‘e: eflimt,minà : eo: ant interfi:a
'liqaia’z
'
lltcimmpatrata
ro.r,antmzpflom.
” “g mmfì Ad augmentum etiam Imperi}. Séito enimfr oi/
‘c à sou
‘c63
vovg f'
g 9u: eita_
n froîcMe'
z‘may a o
’
w‘f; dea.:proniore: eflèmear
,
quìmaximè illo; colunt.Aufiìs g loriariTu llius Romands,n
‘onca di; ate
‘
aat ro
bore,fèdpìetateac relig ioneomnexg ente: natione:éuefisperaùzî .
Iam.veròpublice,qui falui [imus nifi illz
'
ìfalu îì?Relég z'
o,
'
ca 0311? o ima ime°
e oe
'
tzmo<dezfilm efl,qm fl I? m m rff zetatem
Tolle hoc vincqm:mitabomìzmmflaltitii,fìelere,immh
nitate complebztarf
Idemque‘
fi confundis . Nec enim audiendiE g ypt];illi reg es,qu iwariam
‘mifiellamrel:g ioniem indaxemnt,fla
bz!imdo,vtputatunt,fieptroz Kai g 7 wg ynd
‘é7ro'reò,èg woî au,J uaa
'wv
«au 5: nwr’
A’
t’
7wìîgg: {5
’ ne vmquam conf} irare interfi£ g y,otijomne:poflènti
0 fa
Au ftat.
vxl .
cap.v
IXenopb.P z d . lib.V i t t .
Arifiot .
Rhea ad
Xl
,Eod.oap.vx
Diodo:
L 1 B E R 1 v; 7 9
O fatu i V nionis au&or illa vna : ì èonfusîì efi,fem Vnn,opti” 15 .
per turbe.Mufarum illepaterquanto m eliu s ! cu iu s hocad
Au g ufiu inmonitum exiiat. TB,u%u‘99709 m
’
… 7t a'
v'
ra t; dvfro'
coe
ai€ou vu‘noi?:a ’è mai; o2
'
M oz,g wyéìv'
oivoe’
ya ne :‘Diui72 um illud
nnmen,omnimotlo,omni tempore,iffe coleinxta leg erpatria4:(9°
*
a W colant efiiee.
Addii: Ta-Ìg J?
Ewiiovm'
grr: rm%z‘av
’
wi
tè ,u iodlè x6ì afe,gaà y 5vov7Îif PuniezxifìzrS'
eteÎv'
e'vexa fivM@(teywiam ; a
’
J’
ai’
M8 ci'
ii *tweenepetwi
ocaco a’
Ni.’
37 :
… difriva J …,a6m m oÙm aiym ot(iée9wrtg 7:02w7x8
‘; aita7re
i
g s ow a’
Mo
?; ovoiwi'
v xoixfra
/
Gv,s aunwma iaq,iè avg ct
'
afi gj m tgj at:w. yignavo,oì'
mlo“
à’xzsu avy <pipe4 Eo: verbqui indininzà aliquid innonant,odiobabi: merce. non deorumfilà m canfié
'
qno.r tamenquieontemnit neealma'fiznÈq
’
nia'
qmimmag nifè cerzt fia'
quia nonaquaedamnominabi tale: inteodiocenter,muitos impellant admzatationemrerum. Vnde coniùrationer,fidttioncflt conizliaéula exi
fl‘
nnt,re:profé e
‘?òminime>
cona'ixzéder ’
P rincipatnil
O verba ab ina—
pio ad impium ; nim ispia !‘Haec vera
prudentia : Principiqu i fapit relig io (ye m eneratio
,nnflù.
alia,nyi
“
»niza'
rDei tenendae/Z
Ertenenda ex ritu .veteri.m aioruminflituta tam firm
Kou‘ni 7m
'
Èia’
e’
8n aì'Jix6vìg v: Patria;
d, ritw mig rareautviolare‘véiqneg entiumnefizrium babetm‘
.
Puni ig itur fiqu is turbat. lare ille diitproximiu babe i“ :
tw,perquemdeorummate/la; i nndzcatur.
"
Serio.,ferio
'
,hoc imbibe :Nihil ej i: inreona ’7 2 W 4nù—feli o… m
“ 2 -xx—g lofi?Prxfîantim,came}ueflomma
”
vi opwtereo’g‘endi.
G A P Y T L I L
firmiterha c nofi‘rafententiaefi,Vnam relig iof
invno reg no feruari.Quqri tamenduopunrer
_
xdiquidiiientiunc,& Anomnes
80
revtdiiferarn,nonCu riofi tas me impellit,[edpublict i
g:î:r
îì
îìm litas,& praefen
s hic Europeefiatus,qu em neg o me fine la
a,flzafo cr1mrsmtuerx. Om eliormundipars,quas diffidiorum faces relig io tibi
'
accendit ! Colliduntu r ru ter ieChriiiianee
reipub.capita,& m illeni aliquot hom ines perierunt acper311'7
}i4
2 eunt per fpeciem Pietatis . QJ/ÌS hic filebit non eg o .
m i"? quamu is_
cum Platonefc iam’
65 c%iéoìxoenim az7m «r à ; InEu
W ’“calnmnizà Imc obnoxia in“
vitigni :
Necquidquam tamprobè au tprou idè hic dici,qnoa'non
w ellicaremahg nitaapoflit
TamenTnhibo hoc difcrimen pro virili aquam infundam inSacrum hiic ig nem .Hoc excufatiùs,quòd confilia
,ncî decreta adfero ; nec affero aliqu id,fedpono . Tuqu i
leg is fc ito ì pifipu raque mente haec effe fi ipiaaliter,fubiici .ìm e iisquorum propriè cog nitio haec cenfura.
V rrem intelleg as duo g enera eorum facioqu i inRelig ionepeccant qu i Publicè,&
i
qu i Priuatim . Pub licèpec
care d1co ,Q_
v_t ET IP S I MAL E DE D EO RECEPT I SQVE
S A C R I S—
SENT I V NT F. T
l
am o s AD SENT I ENDVM
TV RBÀ S IMPEL L VNT . Priuatim , QI } PAR ITERMALE S ENT ÌV N ’
I'
,SED s 1 3 1 . Deprim is p
“
rimoquaerimm… , tur,antalibu s elle debeat impune?neg o .
‘Paniantur te
,ne î ilpi>femperpu
nimh . tuproilli£tpaniarzà .
Maximèfiturbant.Melinaenimefi,‘Wpereatnnw,quam A
w tpereat vnitaa.
V iolatà rum relig ionmnaliui iatquealinbidinerjizpeena‘Vbiqnealiqaa.
Ciementiae nonhic locus . U re,feca,'
vt membrommpo
tiiif aliquoa'
quamtotum corpm intereat.
Namquod in relig ione”: dminam‘
committitur inomniumȣfertur iniariam.
Atque hoc firmum certumque ei’to,quamdiu turbatores co
'
e'
rceripo_
ffuntfinemaiore turbfi. % dau tem fi ali
ter >
az . c r v i Lf. t s ; s b'
o c'
r n.
niendus3Dequictis tempodbuè,nond ifputoìdc turbrdrsambig o. iii terdum illa
’
valeant,
Mu tui .mznor
Nemo rexperindeanima?imperarepotefi ac [ing uè .C°ft
W entium rex Dem efi.
Sanè nim ioau t intempefiiuo terrorequ id efiicitur?vrqui maxzmèfiruit aflén
'
fiantur Cun."
Corde m ini_m Quit enim impanai
'mihinecefiitufemw elC
L
:&a
l
mÎ I V.
credendzquodnolzm nelquodW umnon credendt?8ìmu ’ato
'
Fiéi ione5 geares indu cir. fortaiie P urpura: tua: cultore:aliquot efiaer,
‘
nonDei.
V idene,in flîatu iim'
ili,tumorVraalteradocendiac du
cendi. F tu'erjuaa
'enda efi,
non imperana'a.
Ìng enia nofîra‘vt nobile.: g enerofiequi,mehà :fè cilifia:
noreg untur.
Et errantemper ag ree ignorantia‘ma meliuì efl ad rei?um Idf
-mx.
iter admouere,‘
quamexpe7! ein .
Itaprofeétòeli . Tolluriturhx c taliaqua: feniibus infien ocen om? i: uam iu en 0 money: o uèniminan o.ci t
,o'
e! 3 q 6 d , d q d
Iii fidib'
u s fiqu id difcrepat non abrumpis fl atini ,fed
paulatxm redn'
ers ad concentum : inFide cu t non idem fit?
pec_cataficeompèfcir,‘W
‘/intquo.:peceaflè peenzteat ?
Atque hi tales"
(epè meliores .Multofirmwr eji _
F io'erquam
reg omtpunitentta.
a etiam fxpè repofu it. lente?tepia'uq,animi:
quod colgo_rtatioquietanonfioaflt,Sedqu idTempora,qu id e
'
tiam‘l’ ietas pòfcat Princeps
videro idque depiorum fententiì Tu benigno & m ife
ratorDeus namvoto fufprrio locum hune dando )di
niia
I. 1 B E I; 1 v.
uil'
ahac irmg e ; cfiic'
e ,vrmultitudinù a edemmmfit cor
C a r v r m
ad ’P rudentiam inHumanù .buic a'uoflnter reclujz
'
,
prioredzéî um:(y per indi.
A inHumanis rebus me{locat idequ à lilibentiùs dicam .Hanc intelleg o,PERI
T IAM IN EXTÈRNI S TRANQg Ì L E,
ÉT F I RM ITER
GVBERNAND I ÌDuos illifontesg tribuo,Natu ram opuli
Naturam reg ni. Sanè cum omniadifpexeris,nih'
iîreperiese
'
rirè ad g ubernandirm olim :iurnunc mònituin,cu inon berm f… .
hinc fcaturig o. Itaque anteomniaad cos te ducam : tum
denique riuulos aliquot ex iis deducam vriliuni monito
rum . Quifquis callidusperitusque r'eg endieffe visNofcenda tibinaturavuj i e]? quzbue modà tempèran puù: ,m
ter babeatur.
V ulg i,meo m'
.
1
qg rdenim inag istneceifariuquìm y t eum noris curprxes?f,;e » ofif
Ta u ;
Finitimi. iure qu ia res tibi fa:pè cum co fendera. V a VÈ ’W =
r1ant au tem ing enia [unt tamciuitatumqua‘mfing ulorum
hominummore: g entetquealia iracuna'x,alia:audace: quadamrimut
'a :mvtnum
,zn
‘Z'
/enerempromana:
Vniu,erfi etiam .quoniam motus —qu idam affe&us<j1ie
funr,quos communiter repetias iii omnihominumg ente.Qi
j
os’
niii noiii,qui ad eos te comporias?Script_um olimÒo
’
u“
é,—u £ aî}aZezv f‘r‘,uhdp;@évm zNonefivt refiè imperet cuinon
4 Sine,vrvenitnoiierSophuè Nemoben?impera ,mfìquiant?paruerzt imperio.
Re&è. nonqu1aomnes reg es voluermt effe è,fubd1trs(mrnrmè . multi mpurpurî nati fucceilione ferè reg na)fedhocmdmates,
’
rng firrria inclinationes fubditorum’
L
(: r i i r t. r s
afe&uum,
A notìtìfi imperantinofcenda fic tamquamipfe intereos . Audi…fe£
7 e6?um im… nem illum Principem U tiliflimua i emae lafeuiflz'
muareiumPfl
‘tfl î ì h bonarum malarumquedeleéîue,; og itarerquidfieb aliaT rincipe
aut noluertà auiW lueh li.
Audireg ium fuaforer'
n : Ai
e m a iì'
pî avm'
oa nvieî'
v
iSi?uiopc,"ra i/@a u
’
nig oe’
m wa’
ylìÀwqg @pq'
ogyug,sin 1 : ailqg tp
'r ii
aîwg naivÉ Î,ÈÌ,Îi(9zwp9afadg uuuw
'
w ij îià‘isja dund
‘uy wî z zm Biep Siom
niaqu ;
alzum'
quemuu'
f inte imperaiite1izflzeère ,°
ea:ipfitua
”
fl>of1te
feceru necpeccabi:quidptam, omnia rità dirig a ,(9° vitamex eoiucunehflima
’
mflmul tutijimmn‘i iuer.
» ; Tu ig itu'
r haec di-fee.vnde ziPercunéì ationc,ab V in :
_
ì
Libris. ai Me etiam nonnihil qu ìpr:eci nos popu lariumAfic&uurn deping am hic tibi vt in tabe V u lg us omne
-INSTAB ILE.
’
Uqnibilineerti
Arrec .r vs ponit,au t fum it. Vee/imofrvu{go,mutaéili
fiiétt13,Cf] iamprano inm:fèricom'zam
'
quà m immodzew jà m
tu rba
tia”
fuerat .“
Necquia'
quamfl czfiur,quam 172quembbet afifiummutare
IV D ICH EXPER SJ P leÉrinon iua’icium nonmerita! .
qua"olam etiam temer1tate.
NoneficonfilzummW ig o nonratio,nondi/Érinun,nonaiÈg entia.
Ex opinionemu/ta,ex meritatepauca zuaira‘t.
l
l
ico c .
Vuégue“
vacuum'curu @finefdfiW n1qued1firumnefollina-
T,…
5 a’ulatm
'
ner edo‘éî um.
A D ri i: v R a s inc lirrat . m unitua’oaguè z; mara
‘
mag
quèm iudicio,p_
òfluliuaaliumqwflprudentWem/fquuntur .
P ecorum rim,antecèdèntimng rg em.Sen
‘*
IJATv
E R. v.
NA T v R ‘
A‘
I Nv 1 D v M. 1 5n oculi?! afieà amfelecztatemmtuetur.
Svsrrc ax .
C R E D V L V M. Fairluwzuztae ad credena'a aeezp:enddzîue Omm vre-f
Pra/i rtim ciam trifii4fimt.‘
% oquomodoimditiipro‘
cempertù bui ene.
Res a vs rar . Cà néîa,‘
W moe/Zama,:n'maiue eredita.
Sicquifq'
ue-
pauendo‘D at
'
19irerfltmie znufloque uué'iore
traduntquemetti; necpofiitur au£Zor .
e/Idfirug'
t auditif,ilocilzà *per inania rerum
‘?
è
fceye rumaremvulg ipauor.
Vag uaprimùm,@incerta: rumotiti»,interfm]fiféqui;/am
COMEK IM I NÈ SC IT .
“Proloii itiper ciuitatemfirmoner
,
eoquepluref ac ficegvet,veranarra'
tuei,quia W tabmtur,atro
uom vulg auemnt
anime.
Vag e?perW lemmi5tilua,x
quifèrmonetpopulicoercerent. ielpracipuumalimentumfiama erat.
”
Publicaexffefiatiomag nificretzwmatiem mulècoercitamfiunamjupprimente: aulgebant .
TvnmDVM P’q cieiufque
ing eniomobili,/i ci: cupielurtz 72004rum. rerum,quiet:
"C I V I L I S D O C T R .
Pra:fertrm s r D VX s u‘. Vt mare,quail/iuinatura
"tran
quiflumefl,ventorumviag itatur:ficpopulurfiuîflzonteplaeatua,
hominum _]i elztiofirumvocibua,cu tviolentiflimi: tempe/ia
atto/11tur.
Nam vulguajine refiore,’
pracepr,pauiclu:,jécarr. Tacit.
V ereq; di&um Nihilau]?aramplelemprincipibua amati} . Ann
Cd a " FAV ET ÉERV ID I S . Plebe indice vi: ofi@epv79 aivoe'vd‘pwTh
“°o
i I 9b"
mejxny_g s 15 tv a'
7mv{wmv,b%'7ratvcepyov.
'r?) J k ey7?oi
um g oEo‘,
aivà eìcmipqt #eciemhabet
quodcu cumtj$eéî um prouia’umj ig mtia .quielquielautemal
ruptum (y pracepx,ulvero/òrte virile cen/itur
Ideovincit in ea”
plerumq; par: maioe animiquìmconfilq. Liu
Et g ratiflqlia'i,acwecora
'ifizcuniz
'1iz‘.
H1 or.
M puettu NEGI.EG IT R EM P VBL IC‘
ANL Mag nitudinemmia‘,com L H
exp; rrpopulua.
'P riuata cuzque/iimulatio e‘; viledecuepuilicum.
ting ane.
V ERB 1 $ FEROX.
‘P rocaciajlebxè ing enia.
Sednihilvim:verba au]ierum.
Impig razling ua:,ignauz animi .
Mar v av"r sma N IM I VM . Hac efinatura multitua'inu .
[aut/èruit bumiliter,autfl4perbè daminatur.Lzbertatem,quameda: efi,nec@erneremodicè,neehalerejiiunt .
Nibi! invulgomoeùcumj errére,nipaueantzviig ertimuermt,impuni
'contemni.
V ulg us audacia”
turi ielum,nifivimmetuat.I
Plura(unt,qua: tu niteaddes.
C ÀP V'
I'
L i ana
CA P VT'
Font alter reclufua,Ing eniumreg um reg ni.Duolufc cinfieleratd
,quafiommun1ter conueniunt, qua ÎDg/hnéi’
e.
j
AltGO
”
adNatu ram reg ni pr0pero èquapanca. t t1(” Z
u
g ”
bi delibo . Communiteream nofce,
Difiin&è. In‘
f;qj;Communinotitifì hx c (unt.
Reg num omneHuéì uans I N 5 T A B 1 I. E. eArtluum
enim cffi461efiuinFortuna cun£ìa reg eneli omar.
_
zunt ing a,obiacerit .
Nihil inaufà meflf ortuna : da'uezfua Imperia ia
'einhabet iu fi!"
Itaquefxpè oc cu lris caufii sterant i eflti
,qua extermét reg na
Et tornm ferelabitu r,cùm ccepit. V eré ille fcripfi t,‘Re;
um a
g ummaxeflatem a'
qfictlzu: fummofà fizg zoad medium elena/71,9…
quamèmed:ir ad imzfpraetptt‘
ari.’
Nonenimbiy g raailw,quiluaaelfiemmaperuentum efl,retròlefi… …
a ut m in»itur ;fapè zmerfirtunammaximam vltimamnihilinterefl. efi,\
Imperium c'
upientiéui (au t habentià ua) ni/ulmea'xum inter
pra czpztza autfiamma.
Nec Fortnumfolà m obie€tum etiam Onu
'
Odium atqueR eg num.
C à nliafxpè in Impotentiiì"
reg um ,,Nam
l ile”? reg nimax imumnnu ; putant,S iquidquidalta}nonl uet,folzr
35 mm0f0: .
mperuicaci corum; Superbn'
ì:
c r v‘r t r s D QC T R .
dura.; (9 veri infolen:d dreé
'
t'
aflefii reg uu nonvult tumor.
Ple£iiizònmimi: exifliinant“
turpe,quìmvinci.Sed
“
cauifa etiam altera inNarurì nofirfì.qu ia nemoaiteri imperiumvolen: concedit ef qui:muzà bonne atquèdemen.t adCz
uipluapotefl tamenquiamaloeflé lu et,firmzeiatur.
Ideo<jue reg nu in obnoxrum IN S ID I I S.
Multi_
iniqumtque infidi/e.: reg no,paucijimt lam.
“Nec immeritòreg es (cmper inT IMORE.fng enia reg ums
prona,adfirniidxnein.
Soepenimis
duiviaprocerta?]òlentTimere reg es .
Iidem ABMv.L I jitiptenaturipotentia anxq.“
Nec reg na]Bciumferre,nee tudafeiunt.n
up:, Adeò,vrd# ll f€d îlt reg nantzi su etiam czuzlzafilwru mg ema.
Etfuffieii'urfimper inui/iaeéuedominant:iua,-quxfiuùpro H
nimua ele matur.
Haec taliaéu‘
e Communiterfcies‘. iam illudDifiingî
‘rè,
Quantum tu u in reg n_
um fi t, quale. Potentia,inquam,
tua,feriòtibi nofcenda efi.
J idetirifl mreg nadecet,vireaquefizteri.J lffulti olumfitammag nor,quam audiunt
,credunt,attraxire
ficperuacua (mm d1firirnenrerum gmntumperuentura 6efla.
fif;f,i’
jjf Etiam reg niQualitas . cu iufmodi illud lit,V etus,No.
“ ferme . num ;Heredrrate,anSuffrag io traditum tradendum ; Le
g ibus,anV iqi1aefirum . qu idqu idrale . Pro his enim va
riè attemperandum fc eptrum, laxandaeauradducendze
it'
nperij illae habenze.
9 0 c x xg xn r s _ n o è r nnènwfìom e,c
‘
eynw'fra;
‘Duo(”È,qui: ‘ÌPrimif4
parent firuent,4ug eant «Milites Pecuninm.
Atque aliusab efìdem mente etripaullòimprobiufi)adfuos
’
liberos O°
mvoe?n,wicS'èymw
'
m c'F À8’TIZETE,vwè'v 7rae
'
vw Senerus
we pvà'
w : Inter va: confintite,milite: ditate reliqua: omne:fiernite.
îAt_
munimentapofii s vfurpare duplicia,A rces au tCo
xxx: lonias . Illas vulg us hodiernusmos tibi ing erit:eg o tfias,us ; mos Vetus . Sanè A R c E 3 nontam firma: compedes,
qa zim cenfentu rg‘
ad exig uummotum valida:,frag iles (ipfividimus)ad… communem mag num . Infinibus tamen&
contraholi em,hand valdeeas fpernam inmedite
‘
rreis
contra c iues valde. Populo alieu i diffidis_
?premere eum
vis?COLON I AS tibifug g ero,verèfide5fè ruitutzà .
Cg lvma:
Hoc folidum,hoc firmum munimentum efi z inquo
non locus folùm talis,fedhomines ipfifin
'
t.Colonix enim
fegè conflant externis (quibus,cum indig enis hand faciliss ee/amm confpiratio z)nec vfurg andae temerénifiinexternos .Naminexteros.
non:gflieetnfinnuféruztutu tum:dng entzunz infl4toequecermcei'
,
re diunt.
Sine etiam inferoces tecèns fubie&os . (l u idquidenim dicunt qua.: viceri: eaueamico.: nei eficredete.
Flor.
cap.
C A P V T'
V I I I .
‘De Z 'irtute duplici firuatriceReg norum.
‘Beniuolentiapopuli
.eonemendata (ye ofl enfiz tri/i lex ad earnvm.
I s erg o opportunè etiam ab optnno Principeadhi
benda,ex (cito veteri
.Quua'amvi tra£?andu,qu à ceterisquiesfz
'
t
Sedmag is V irtu s . inqu à m ihiqu idem preeipuum Princ ipatus robur el
’: pondus . Earn
,paullòaliterquìm vu l
g u s hîc’
appello L AV DABI L EM V T I LEMQ/
E,IMPER I O
A FF ECTVM D E È EGE v E L 1 N R &C EM. Studiose
fic diferimiuo.Nam cum duplex eiufmodiV irtus fit Be
muo
L I B E& x v.
niiiolentia Au&oritas nafciquidem vtraque ai reg eper reg em debet,fed
fedem tamen(nam domicilium inanimis Pop_
uli'
habee atque illà ,inreg emAfFe€tu'
s efi,hxd
Opinio de reg e. Ex definitionibus facilerem mentemrjue*
m eam c à pies . Nam BENIV OLENT 1 A,quam hîcquaerofuadco efi SVBD ITOR VM IN REGEM EIV SQV E STA ' m.
TVM PROMPTA INCL INAT IO ET AMOR .
-Qgge nim is V tilis,imòneceflaria,adres g erendas . Plato ZZ”
xv. verà dixit Ami 79 alpéanm'mi; riv9pw
’
nmc,izg îf167rpa'rrrr tevig i «Abea
'tonem :
bquodp/aeeue homini ue,afizonune gjîeaezudl.
Pata ig iturzidcjueviîì triplici,Lenitatis,Beneficèntxx,Indulg cntiee. LENITAT EMpromes inTeipfoprimum,ver L enita te
i“ bis fa&is<jue benig nus,comitate(9 0 u_
lloquiétoficinprouoeuns . Î,î
(k idni in:mm ciuibue tuù,jmfiparens eumlibertà ,ninne?
Cum ill3tamenexceptione vcincorruptoduca?lunare.
Temperieopus efi: nec aut reuerentianz terrore aut ame."
renebumzlitate capta,bù .
Rara hoc (edmag net:landis,cùin virtute: j eeiea'iffiure:
prudentia”
°
iung untur.
Sedpromes etiam inImperiozvt trafiquillùm idac Iene Lanital: infit,nee ulineiusflzeies ,quènzjèrenice liaemtentu.
Hoc ex ing enio hominum efi qu inet totamfiruitutempatipofient,nec totem libertatem:
T omitirvtpareant noi w tfèruià nt.
Hoc ex vfu ipfî _
us imperi]:qu 1a teucra rem; nebà xparà tur.
Sed fideliùspatètur. Nufleu {error,aitL1 u 1us,eiem om HìeeF ìd m
ma bellaarderent,fide]5 eios denzauit '
vid'elicetqui:: iuflomeet/e.
ratoéue reg ebantur imperia :ÎÒ° f atis eflatum CR H
°
éfiw ia yeÈ ia'
au a'
at W W’
É W‘xm9im
znpeî“P etentmmea
'
ioeriter exenitn,oinniaqunfitneenferuut.M Con
N
Contrà ,O'
olvaid‘lw »; e u
‘wÀaec'n‘?J
‘owalm4 ramaguf;&mè,lbidcm.
è’ft è ofi
'
voueva’
Àn93è’ft
’
aio<pa'
À€4avdue; .Éti 6lîpiomDv@i impuolenterpajim inomniéuepotentiu
”
abutitur tifneque”
rerumbenìuolen
tiamnequefirmamjè curitatemmuenze.
lam BENEF ICENT I AM adiu tig es .Nam lzà emlitntequi gie
?'
tC 1nl'
Wuntur,'
Bemuolentzamfià z conczlmnt quod upnfimumj ladquiet?’
viuendum(fine reg enolurn,)ear:tatem.
Qe efem V isTcirequantaeius V IS?W elzùs beneficm imperiumeufio Seneca t
B .velttur quà m urmu .
te u u
o o
Sane vulg o,exvetenverbo Omniumdulcz/jimumefiag ere.
Dohabis ig itu r velAug ufti exemplo qu1Militemdoo Tacit.‘
nà,populumnnnono
‘,eunfios dulceeà neatijpellexit.
A…
q’
ue effufiùs'
innono imperio . Sic—enim tibiErmabis,
nom.?ex"
rel7uouufiì’
i tuta(9°pre/Enti:: quìmW toru (7 °pe Ibidem.
rieulofiz m'
olent.
J em.
confg _Sed eum lud1c1o necplaceantmihi llll
‘Keg e:,qu 1mul Dc Ben:
me,m'
de: toopertu oeulu donunt cap.xxx
Tu larg iere bellorumficus,per:culorum eon]5 rtibut I
l:liniusaneg .
Sme etiam ele temanefòrt1ter ,]?u'in tog é
’
,meriti: ibn.
“
Au ru s deniquequimereripb llunt. illtétfcilieetP7‘£ 772 14 md.
[9 13 exemple .
Sed cumModo etiam .Nam[implicita acliberalitue ni/iTacitfl iHifi0t
madre: no’/it tnexu zum '
Vertuntur.
Siomnibus,fipafiim :qu is finis ?,
Sing ulinumquamei u
tiubuntur ret} uél; eu,deficiet.
Itaque alzenu bonu manus afirre cog em
Quod exitiabile . nec vmquam tentajiudia afliquéris eo; l brumqu16uedederix,qunntu admeorumquibue ua
'emem .
Cane ig itur. atque:adeòni/nl larg iatut‘’
Princeyo:,elumnihil PIneg yr
fL I B E R - XW
TertiòIfiDV i GENT IAM fi1afî vtquatenu sfine corrupteléìmorum p0teli popu lum ,
L’
axé habeasIucunde. Laxè
,V t inV ié‘tu :neplebe; nerinnnona
‘
fa
Nam '
Vulgovm: ex republica"nunome cura.
dune tantumre: nnxiut aptot,
Omne: au temqui remp. g uà ernont confidgredel ent,“
et en“
rumrerumeopiaflt,qunfient necj fir; in.
Iucundeetiam :pu ta in lndis eiufmodi teceptis voluInW a rk .
ptatibus .Nam'
vulg o,iicu tpuerzà o'
mnelueltcrum inprono eft’
Idemq; cupien: W lupiatum, fitru/Mt eoP rineepr,lntum.
Itaque vides neemaiore.r :il/oorruj efieéîaeulorumoblefin —“2J Mfini?
“ tanu /fam” 287 315 . prebent.
‘Vqenim aliqu is in ififìre cum ita feroc 1orespopuli,
coque bel/ofi ciles,quieti otio_per
"Voluptates j ueji unt.
que apudfmperito: Humuizitue’
W eatur cèmparsfiruz
tutùfit .
Verifiimum d i,Voluptatibm Romuno:plux aduerfuefi:éie5ì
'
olr unum4rmzà ’ W luiflè.A g ene1
'ofisNec
fl
td/
nefcturt lll€ h1fino,qu 1 increpanlt_1Au g u lioquod
pylades eius caufsa inplebe client tumu ltus Z vuoepe: om KozÌ ou p,tucee‘
qu it , finaî'
cf‘ì Expeeùt tioi,6
'
[nfizr po'
pulumezraz no: dtfi’ineri.
Acu tè.Nam profe&òm zrtueacfiroezofi5ditorum,ing rd—tu imperantibw .
Sedmodum tene : vide vthaec'
le titixg otià y ,quìmlafiume dentur .
Fac ileenim ifia —irrumpet. neepudicitiu autmodefiia nee
ququìmprobimorir vlmì refiruiz6itur.
ItaTui Tuperibitis .Qtiidenim lalui,amillismoribus?
'
C A P V ?‘
c x iru . t s D O C T R .
C A P v ‘r
Aufioritue eommenu'atà '
oaldè. Trio oflenfiz,qunnel aim dutant.in cipuu
“
o_
ue/ì,accurate enucleatè
de
V CÌ 'O R ITA S interq antes virtus alteraefi.quaml1bauizfed hoc tantùm.nuncvberiùs,cenda efi. Definio iterum :Au€tori
tas c it — IMPR Es SA sv3m r rs,S IVE ET EXTER I S , oi n
N IO REVERE… DE REGE E tvc r_
E s t u v.Cg mfià tcx
Adm ifatione & Metu zcu ius vtriufqu e temperiestio facit hanc V irtu tem . Qy m parmi apudquafdam na
tiones proniùs aio :
E/t'enim in enitu uià u dum entihu er 4 re e: uo: rue. Curtius
.
mm io.
g e f g e e f
Apud alias aeg riùs [ed tamenapud omnes triplicihoc,quem dicam,modo Gue viì . Formfì imperii,Potentiîi im
perij,Moribus imperantis .,Perfing u lzi te ducam,& fig à m
in iis pedem non difl inétè folùm fed lentè imprefsè.
quis carpet?egofulcru'
m hoc reg norum (cio
W .:iefi’utem imperufilutzà
’
e”? tutela re.
c illavelu t edita atxefi ,quà P_
rinc 5’leV indicat
rebellioue -
contemptu . Scande oc‘
a deo aufpice,me duce . Prima viarum efi:
FORMA IMPER I I'
. inqu ì ma adAu&oritatènnequ ig … ro vrSeuerafit V tConFrans vtAdliriéta. SEV ERA pri
j; f; ; ff mùm,qu iaperpes illa ailiduaLenites Contemptum_
in
u cit,id eli Principatus ipfampeflem l nhac colluuiemo
rum hominum baéendu: mem: autfaeiena’ue efi. ÎÎÌÈÎ
R'
LC.
Ampliùs,quia induc1tmaximum illecebrampiee4na'i im lg‘j'
gm prc
punitutzèfiem. Md.
C&is eummetuat apudqutmconditum,imoconfirifium Èîî;,jgi°
L 1 B E R 1 v. 9 5uiper feg ni tiem potiùs
‘
quìm ' clementiam putiutur
ebe/Zere’
uciemfimauò'
i'oritatzà ?
NEfeceris noiceVulg usfpo'
m cpu'
ug zawuìJ oîm IS—ap'. Numwel .
xm,eìM oìQo'
€qwoziÀ'
oe’
7réxea3; 7ÎÈl'
<pau'
ÀtorWM?) a ixeg‘o,aimai Jfgi —f,îîî èé
m‘: t tuweiae :Nonenim itanutum efl,vt tur
,]èdw tMetui nee W aÉ/ìineut èpruuis ob tu obfiep
'
Adhibe haec igitur intempore. Salutami:Seuctiteu W ta :
inunemj eaemClementin.
Corys rexThracum,increpantiféueritatein eius aten
ti,Maria 351 , it; 8,
BamÀeix bellè refpondit,‘A
’
M’
ri Ept?) g oria
7 8'
e
‘
a'
pppu5lJou aw'
oeevd cnmeî Furor bic efl,nonRe num. eAtmeus
bicFurorfiobelztosjizno: redu’zt .
Ita,ita.Mdbiéena’u efireig . euufiiSeueritux,[ineque
"admi
niflruri eiuitu: nuUuPotefl.
Seimu: di itg _
umprueza': apartere fi aoeumremg ung nenu nonm id… “
[it adbrac/mm“
ventura.
Tamentempefiiùè,& cum interm iflione.Nam ciuitatui
moresmag ri eorrig itpurcztas animuduerfionum.
Illudlaudabile,qnorics potes,cificere vt'
pcenu udpuucos,meta: nelomnes g erueniut:
Et‘1miue improéifiep,0liciomultorum impiaéitatemcoereere.
% dli c rebra tamennnms aut peruic à cia vitia tum
fané illudvaleat, rmîun fue .
neuer“.
x
[ ruoldemmedzeum intemperans ng erfizczt.
F lee tuneNe corporeequidemmorbos W tere.r (9 ° duenullo.: nz[iper
dum affiera coereeeu'
.Corruptuufim_
ul(9 ° eorruptor,ag er (9 efi.
,haudleuzorzbzte remedzis refling uendou efi,quìm
Secundò'
,C (5 N s T A N'
? EM volu i imperi] Formam Can/lamiaA ::Hom e:‘
quod interpretòt , vuo v’
eteri tenore fl ucntem . Qaida f… :
m ihi
9 6 ,
c i v i n x s D O C T R”
.
m ihimutas Alcibiadem audi verà c enfentem :Tc3‘vaìvépw
f. Ap
'
ua'
r
a . al N N I dohb.
mava otpazÀig u m fr s'
w g ouem ,o:oavm g m eg umvn8wxfèvom:g,lw ’èxeo' y
69° ilmen 7mNm
’
ouot Ear hominumttittflimeag ere,quipra]ent:buemariona leg zbuaqug etmmfideterzorexfint,mmzmumm ariantes,re
‘
mpule. admimflrant.
Ipfum Au g ufiurh qu ific olim ad Senatum TQ; ita/uè Apud !I I nem l .]
vor; 90,4.n I%UPOiGCPUÀ% TTETE 19 ,u nà‘eva amule ,u eZ
-
5CaAn'rt .m 3%orm u
74J’
pae'
rov7u ,waji
rXeieg o a) gv,uq>opeo'
neg z 7ÎU'
d
’
ei
g ivowmv,uîlufeov,xqì
‘v
c iu e’
j Écurî'
,ég iv:
“P ofitatfertttl leg es con/ianter/èr
m te,nec
“Wlan:
carum immutate. Namqua: infuoflatu eademquemanent etfideteriora[int tamen vtzliorafient reig . lot£tqua:per innou
‘
atio
nem W !melm a inelueuntur.
Etmopmati dog matis cau lla duplex. Qiòdnec leg es
ipfx vim vitam fatis habeant,vertendae Pratim ant ener
tendae .Nonenim eonualeflitplanta,quafiepiì u tranxfirtur.
Etquod Princeps vilefcit,qu i fi c vacillat fmdaque mconiianriîi
,qua mj]èrat,netat ;quaevetuerat,iuèet .Sperne erg o circa te nouatores qui
“
vt aliquidfitivideanfurafiè rre etiam rella commutant.
Effcito,fieper omnibu: negotizà'melqatque re52 iè : 0l1772 P7”0
aifam qua: conuertuntur,indeteriu: mu taii.Ideòinminimi:quoque re6ua,omnia antiquaz ebnfieetuolinzét 1Yb
=‘. I
momentaferuana'a.
Sed numquam ,inqu ies,murena numquam nifiau t
fumma V tilitas expreflerit,au t fummaNecefli tas . Nam,
fateor,noeet interdum g rifone rig or C# nimiafeutr‘itat,cui iam
pare: nonfumua.
Sed tuncquoque fiat leniter: vtquamminimofinitu orl [ChicI I
514 1116 in rep. conuertatur. cp…
Itemque Lentè:vtper g radus,nec om‘
niafimu l.Au g uftr
exemp_lo qui lub initia imperij a
’
na'v
'
é e re’
9è'
iìa,Dio’
é@77a 29 Mi
i ug !)metri;?71 oi9@'
tog ; aezu fîfÉUQ/aiou ;'n o
‘; aìvS'pw
'
7meg
iStÀfiou 9' ez’
Moe‘m
‘,u5lu
‘Mweréaptno
'
e,m‘dèÒ
'
s'
te9vznonam
ma
c r v r- fl r s D O C
‘
T R .
Caulia .qudniam aipà rp67 tpau ;è nuAupcg owco'ft eeg u a
'
p'
xaa?aw'
pa‘Di°
oi7t a g noN. g‘t,
è; ttu rtt@nmlatuÈEee'
7 s ox Long wru ff] a iutarmora
imperza,multos attoIlunt, aol res nouana'aa impellunt .
‘V I AM primantvides alteraîn tibi POTENT IAE ing re
dior,qux e li 1lla ipfadire&a reg ia ad folidam au&ortta '
’
,t em via. Cetera omnia ad(int hx c abfit qu id iuuabunt >Scitoparimrtutam maiefiatemfinevirioni (fe.
Potentiam au tem hic intelleg o,ad Sua conféruanela îl
l u
eAliena ammenda,idonearum rerumficultatem.
Quam qu inqu e haec in[immenta tibi’
dabunt Opes,Arma,Coniiha,Foedera,Fortuna :fitamenappofitè vdì
x.?emma . ns,& V tprx c ipiam .Attenide
,attende .Primo locoOpes po
no . de viatque viu'
carumqu is ambig it Ae?J‘à g pnna
V-iziv
,
agì951166 ”t
‘
aizzevziJ$
vég i )20Éo95mlt 32 5vm va0pm/imt0,0e5,(flfine zz;nil51lfietquodopua.
Experiens callidusque vir clamabatolim : Neò‘ea$ iîwao
vela:; m'
xpwiuam 323 Nerq imperi}peeuniamej e.
Nam foc ios au tm ilites’
habete vis?Illadahit . Haim c5’wa
7rAa'-rou Omnia rv,etzalzanummzà
’
.
Ho lies au t vrbes perdere?hxc facier.Nilox! tammunitum,
quod nonexpug narzpecunta'
poflit.
Omnia caRellah:ec machinadoucier,inqua“
modòafillusufl ttt aurapojieafcenu
’ere.
Ad fummam,
diuinabumanaéuepulemDiuitnsparent.
Noncredis ?faltem oracu loI I I
Apyupeou ; Àg yxouot Maxx, w ave : rmnoq’
e.
Hafiz: tug na arg entati : atqueomniag
‘a dme om
. Ini’crumenrum fecundum Arma. Nam illud certuni0 na adpo
.
,fmm .
Non zg nama mag na imperia contmm {edvtrorum armorumquefic:enelum certamen.
Publius.
L t B E R . t V .
59 9
Improbè di&um videatu r fed intempore vtiliter; S uaReg ef inua.
‘
retinere,priuataedamna dealiena?certare,reg iam laudem (j i .
Fateciroptabilius mag nitudinemfiramiufiitia"tueri
Sedoptabilius.qui enim femperpoilis Inter impolit/ap?debent au t
67'
Pd lttl'05fitlo‘0quio/caamòi manu ag ztur,modefi:a ffl probuae .pfim aa .
‘
nominafloperiorisfient.
Necq uam deerunt, a’
bac humani g eneris ex a nima..
Addo,fi nonhoc fit,quòdnuUamagni ciuitat eliuquiefie a fin..reg ate/i.fiforu hofiemnonbaà et,a
'omt tnuenzet.
Arce,atee internam illam peli em : aliosp0tiùs turba,c api ta…
quam vt teperda3. .Ag endoauele’neloéueres bumanaereuzt,non
lnàfig nzéu: eonfilus,qua: timidi cautavotant.
n iquam Confilia profe6tò eg o mifceo : nec vlla … .Confl.
fi.
Illm vjm ad
a u s,potent1a me t is . Mrma, 1nqu1t 1 _ e,confl zotempt p ieni.…
randafient.
Quod tibi itaprxèo. Arma inferte V IS?Primùm,
vide vcm aa'
u .
maré belP[ Oîl idè. [amma
cAnimuavereriquifiit,fcit tutoag g redi.o
Odi 1 lios properos qu i dummfèrreper1cula volunt non
cauent.
Et(cio cautzìrquamacrioribut_cb
’
filuà Potè’
tiamtutieìs baleri.
V ide'
etiam vc cumModo. …nedum ad culmenvenirecon; Nec nimitdm ba lzan
tendà ,vniì cum i,o[i.rramét,quos comfrelotna'
fl i,decielizin a… .
€ademumpotentia tuta efi,quazw iribuafiulrmodum imponit.Pyrrhusmihies
? noua”
fitiadali_a aliaéueproperaa?N0ll . Facilq efiquae/amvincere,quam tenere. EtFortunam titq reperita quam retineae.
Tu firma antè-parta. Difiejliux efiprouinciaa altinere,ft iner t
i
) tts a u t re
quamfacere. viri'
buaparantur ture ret:nentur. q… .
fiendum
Et
aoo
Etqindfefimes?Nondurat,nec adwltimuni exit,nifilentafèlzczta a
Reg ibus eg o 1ta(uacleo:at reg ùlis,ifia:Qu ies vobis tut ior
,nec deO btinendo laborato
,(edTenendo . Scit0te,te
fiua’tnem vi i col/efia inflaum teg menefi,tutamadomne: i£itt.f
ej e: cvbi exjèritparte: alzquat,quodcuniquenudauit,obnoxiumatqu
'
e infirmumba6ere
Sic vos,apudvos,tu tos erre . fimulaziia
’itateplura comple Ibidem.
fienelz lame excea’1tu,nuelavoà ià omniaqua extrìfiont, expo
.
Stulttqu i con:upzfiunt quodnoncap1unt. '
C
l
u
’
r
fms
V obis melius,eonfilui (’z7 afiu re.: externae niolir1
,armapro
Tae-l
culbaà ere’
Itemque via haec Foederum :qua: ipfa,V t dixi,ad Potentiam valent . Socios leg ifuadeam qui nonmediocri valeantpotent1a
‘,
inprox imoba6itent.
Id efi qnt V tibiles effe Viribus & loc iopportumtatepofi1nt.Nam infirm is autmi[erisqu id te iung as .
>
quarunt,Cum g ente tadant.
Tu,fi fapis,
' I l ] ,
fittili a'
ccea'edeu gne,
Et colefehces .
Incadutumparieti:mne“
inclina.
Suìiquifquefirtuniì'
inconfilzobabeat,cà melealiena'
del:berat.
Nifitamenqu ifp1a talis,cuius ruina tequoquetrafiurafit .
Tum enim faneaut iung o te,au t iuua:fedqu id fl occu l
tè?V etus illa calliditas,fiicietatema!teriuopalìm induere,aclal
terumper occulta (sefia
’a mag i: inclznare.
Mag nus nodus cum diifent1untmtel‘fe viciniduo po
tentes zquinecvincere,necvinci,f
finepericqtuopofiient.
c x v r x. t s t3 o c .
fl oMoiuilxpc3vDJM ; cppeo‘) JV e
’
e8Aqf_
Oiè wi
i(9tttbil J ouiovyi'
v aqei ; oi94 967 .M ulti:mens laua efi,ji a
'ezfdemnuminadextra.
.Queis maléquoelcceptum efi,verttt to“ inmelma.
Sicu t contri aliis defiinatafizluiriter omni ratzonepoten
tior Fortuna difeuj it.
Gaudeant erg oqu i illam hab ent. Nam velab hac (oli
Au&oriras î
vtqui/è uefirtuni r‘U titur,
35m ! “
Itapraceflet,atque ex indejapereeum omnes clzcimtat.
Sed g audeantmoderatè,qnia mera nuda felicitas fra
g ilis necquidquampote/iefid:uturnum,cuinonfitéfit ratio. Cum
Nam iEafe Ì .icet pu llis illis (ms aa'fjiirareFortuna videatur
'
,tamenad [bid.
rvitrmum temer:tannonfiejictt.
.Etquos diuproficuta efi,repenti velutfattg ata ele ituit.
…Deliitu it?imòabiicit .foletquequo: plurimis Éenefieiis or €tl\nauzt,adclunoremcajim: refiruare.
T u cane,cane, poetx monito
Fortunam reuerenter babe:
TERT IA viafe nunci
pandit MOR VM .quos duplices1nimperantehic confidero,lnteinos Externos . Illos
,qu iinanimo : vtvirtures . ilios
,qu i in corpore vrcè ttos habi
rus,ant g eiius . Quod adV —i ttu tes omnes ex conciliandx
Au&or1tati (unt imò fieciex virtutumfim:le.r fed duse Tacit
em inem Pictas Prou ide ntia. Nam illa fau è vulg o veneiabilis fac itque P rincipe.: infiar deorum
J
Et inouet opinionem,vt nihilfine a'mina
‘ope ag g rea
'i evi
eantur
3
g mirefi; oieì_am u3aiCvideri curarefimò anteomne: .
Stao l rites ideòmounir Aci?(t‘or aì
'
xovw ) frei ‘I'8‘CS tazi;
Addit
e l v i r r s n o c r n3
IC A P Ò T
eAa'
ea iran/immque'
U ertendoreg nofl g iuizt inquiémprima,‘U i: efi: Enduplex o
_flenjà :fnjia'zn (9
’P rodztio.
'
U traquequomodoc4uen
'
da autpionienda,ojìenfiem.
reg num,dixi'
: adNoxia
endum efi. Inqu ibusprimaV is r_
nihioccurrit,vrfit M 0 L
‘
I T 1 o"OCC V LTA V N I V S
'
P L V
N REG EM A V T R EGNVM .
‘
Occulram dixi,
quianonde or'
nniV i‘
propofìrum hicm ihiElicere(eiì‘
enim
Apertaquedam ,vt iure diffe'
to, refero'
ad Prudent iarhMilitarem : )fed faltem de illìClanculafiî ,qùx propriè oppofitaV i noi’rrxq anti.Hì c
duplicem fi
fa3cio Infid1as,& Proditionem . qu ibus ille; fei
licetCufiodibu s aduer'
fx funt; if’c unimenris .Nam eg o
ita difcrim inoj ni infidias propriè incapu t reg iseffevelim :
Proditiohein in[oca eius,cdpias,arces .V trumquepef’rilens
m'
etuendum malum :(ed [neruendum mag is,qu à m ca
laret nec Prodit (e; nifi cùm perdit.
tapn/amW i e: fiom dolw occulta,&
l
Hoflemaduerfiom,ait ille,hominiflrenuoopprimerebaud a
'z Z
ell}:
2
fia le eji omeliaperzcnla neqnèfacere,neque "U ltd î‘6 ,Éonz: in
Nam de ÎN S IDI I S vtprimodicarn : fc imus patérevel Cu…
'
?nim infidzis reg em nihilnefixeffeMnaritùe.
Scimusflnxammilitnmfi‘
a'em
,{9’
perieulunz exfing nlis .
Tac if°
eobarte_oelnéne,fl
‘Vnog oitér
‘pe,pmjèntifè
r o
"
mm. et nt?oreporog ifgnex dml g enn; p
(l
Profetîìo reg em e:; nmfz‘repnta
‘
uerzmw,plures n/imquam
Ivo/Mia interemptà i i*eperiemm
r? ui m'
:'intam nomcontem zi tundo
j i ade]}eSe
Clcm.
luuenal.S ary: l v.
tejlne aliorumcontumeiiuì egeperitur.
il : I 1315 Il . li \Î .
inhoc federe,cuitu patriadenina1 qu 1dfacies?Pt&òpanem,[i tutopoteri; ,donnhù :flnmmi u,tempera\hir.
Audièmulierenonm'
uliebre confilium . Linia (11o Au
g uPro ® eprehonfm efi. iamnoceretibi nonpotjì pfod13flefizm.e tutepotefl .
Famx tantùm 1 1nè —falur1. Incred1bfle efi,quantuml f
infig nira _
hec aliqu a_
clerrientia,alios arceat à fim ili conaru_
,
velpoenitenrifi,vel_pudore.Oraculum pu ta : d ementianon
tantumhanc/fiore: ,fed ti more:pre/fat : ornamentumqur: impe'
1
’ o . ,v
_
mmm eflflmul, (y eer1 j imufilme.
Nam profeéìòÎparente. liherié,eorum ui inteifl fiifunt,*Hoc valct
[ ll
propmquz amm,m locumfing ulorum ueceo
’unt . h
l
ii smu
axiîmè
Atqu r_ 1tafit 1 11 [id1anrmm nexus cathena.qu î i …)
ea11'
1'
rumpes Ciemenrifì iPrz'
ì vr maximè Lè itio
nofiro Auxilio,lnnocentifì. idefi,ne erebréìaliorum lxfio
ne caufi‘
am ipfeprxbeas tui lxdendi. J Mujè rvimfiume o. Cuuj îu'
nPfidx
'
es t01-i
._
t .
Et_
d 1fìt experxmenta,fiele zmumipfi1u Innocentium.
lamquartum t1b1 fcutum fu g g ero Fà tum .M1fer,qu 1d Reifen»torqu es Si illudvoler,
‘? ìuhenu’n éflg ludmpulehru hne €9 1
‘euna
'idu ceruix .
:«aaa… . Cùm necpercu] à re*m tuum toller,necfitC‘
l
vetus allufum .
Afim . cap.
XVI I .Si 11 oiet es aluus . Deus, deus,c
’
.vc,; Zw”
u%u, nquî'
ue8u,
W wî = .
in.ow
"ettfvuuf.
mawemeft‘.WM W
. 1
Ille ent inlatere tuo,
eufe’oh'i
'
etpedemtuumnè
A1i'
xe9viww1132 1519 1 .°i
u
fl.;
v s
AÌÀ‘OÎOUBecoming .
joui eum (jlvenerandi
A. 4 A
CÎ
A P V T
rDevitioduplici,mer/Brereg norum.
‘f/imumdeOdio. euiut pe°
flu jiehieéia oculu .Fum’
endaqua eodueunt °
imo €g’ imag o eo
rum.qualu efl inSuppheiu Trihut_zs,[ ènfitru : Inhufing uhit
quomodoj è g erat’Princeps ,difium.
ER N I c 1 EM ig itur°
.ì V ipraefentem,11 ecmfrequen
tem,vides :
°
,quaîU t aztpoeta illenofier,fiemmaefiang it enfirmatéueopes .
Sedfrequenriorem eam feito,etfi tà rdîorem, V IN O
W e defi quod definio PR AV VM NOXI VMo\E IMPÉR IO A FFE
CTVM , ne m c r V EL IN REG EM . Tale duplex Oppo
tum fc ilicet totidem q anribu s virtu tibus ,Odium
Conremprus°
1llud 111 reg em affe&us,hic Opinio de reg e .
gde
'
defini NamOdium efi SVBDITO RVM IN R E G E M E IV SQ\LESTATVMMALEVO L ENT IA P E R T I N A X E T OFFENs A .Non enim h le intelleg o commune cinile illud odium,
quoomnes improbes odimeu : SedAffe&um acriorem,eu i ex
Meru o rig o,c uni cupidine vlc 1fcendi. Nammetuuntpoob
o'
1niurias au t damna fub exemplo inf_erenda x"do
leur & vlcifci mpiu 11 t ,ob filata Ita e m ixtione peiÎ ma
proles peflimanataOdium :quod fem el mftum animis ho
minum (9° inuf'
t'
um,
Incredibile ellquantum‘19a
Nam ziMetualiqu idquihtfirmum?malua illea'iuturni
tatis c/i mag z/z'er.
Nudavis imperut antaefl,quuprementemetupofit ej e'
diu
Iuena.
Cauifa apudpoet-am veterem
,,QJ
emmetuunt,oderunt :quem auzfqueedit,perifle ex
petit
Sc ilicetper g radusqùofdam,exfècrantur infidùntur,
‘
ofi
przmunt.
Qu1dnt
I. 1 13 5 R .
Quidni_faciant?multa ille?manus jimt,tiht tuna ceruìx
[Èzptatior oeeajio Cf] qui non tantum opihuomalent nefeionam tamenfirtunamac tempus exf}eéiant.
Denique im iu/iem idudodium omne repentè appdret.
Ah nefc isquanta rahie‘
s oriatu'
r, ?,hifi1pmmodumodia ereuerunt.
te Itipa,mum femmes multorum-odia?nuli’ns opes
Tammulti?! enimperu uhlt pete'
rk
'
e quammulti} uofiperzcu Aflùl
lu iipe- rtf“ x .
paj numî
Nec idaflpfas manno,quihut
Fu g e hoc etg o,aucRegnumre fu g it} 1 1noV ita . Quo…
; îî ji;modo au tem ? fie
'
a fug 1es qu ibus Idparatur.Pr1mùm V 1
tia_
: deinde V itiorum op1n1onem . V itiaqu idem tria,
aduerfaprioribu s illis ad Beniuol‘
entiam infitum entis :$gu itiam ,
Au à titiam,Rig orem . Namh zecmala ac nokia eiie
imperio,qu is tam imprudeusqu i nefciat tam 1 1npudens
qu imeg et? Itaque fu g iendalifec 111011 eo,11 011 do ceo mag is} … opi
in_
fillam inOpinione,à qu31neu us tiBi difcrim en. Srimus iiiiiiw m
'
enim homines Wmetuunt aut oderint' nonuma—1”
opinione 55’
fami ,quìm certa'
ahqua”
rationemoueii. Opinio au tem vitic
rum hb illis,qu :e ag nara aflita iam dx&is Vitiis,vi
t
-
i(unt
Supplic ia,Tributa Cenfura.q pet Ie laudabilia, imo,
neccfiariaomni regno fpeciem tame1i vul tum illauda
b1lem fumunt,nili perite call1dè adm inil’rres .Ecce Sup
plic iaquantu lum ì S:eu itiîì abeunt?fang u is enim vbertimeFfun
‘
d1tu r; Tr1bu ra ahAuarit_
ilì pecu nia au idè m ug en-mm …
tur. Cenfiita ì Rig ore fix rium‘
modu s inu itis i rriponi Cenfaeal
tu t . Et profeélòea ipia [int,nififinis dife—r inet— z‘
quipalà m ad(alu
—
tem . In his ig iturvr cau tè & ,ptou idè a1hbules,valdè nbi prou idendum Pri1înùm inSV PP L IC 1 1 s . vi\
d:neife'
cu'
rè —Iufl1rize illam fecu rim d1 ilring as (edfit apu d‘”
mazda:
I T&Idè\
"2.Tor/tin» . I . Tardè 1nquam ad eavenire.w pè enim diW hhtnter
damnet,qui citò.
Decretum hoc‘
tibi 1naheat:Melius jiznaie‘V itiofaepartes,Cic.
quà m exfieare.
ì om‘Pubìi ° 1 r. Etiam numquam
'
ven1cs mii quoties idfierij uhliilitasfuadehit.
Te au t tua‘
cog itesépeccasfl mnis enim
non“
adeiuoquipunital:quem,fizdadreipuh.
Au t [i inte'
r‘
du‘
m tua res ag itur(inPrincipatu id e
nit :)diffimula vulrum eum indue tamquam inuitue Cg ’
mag nocumtornk ntoad eafiigandum‘17eniat
‘
.
‘
Nee tam fvt ipfipereant unumvt aliospermndodeterreant.£xclu/x
'
me I 1 I . Ad exemplum fcilicet omnia referenda,non ad/ 1 74.
vlaonem Itaquefmmax:meprohzhenda efiznpumendo.
Numquzirenimmemhraj'
uaodit,tune aimahfcindn?
Addo,quòd iratut adpoenam
"
quiaccedit,numquammedio dC;
eritatem idamteuchit;qua: efiinterNzmiumC#"P arum.
rv. Sed Gaudio abliinendum velmag is,omniq; eiusnori . Ferina ifia rabies efifieng nineac ?u!nerihuog a
Ei:acu tepo'
e'
ta
°6à iJ ifi
î1uiturpaend fi rmeefi:leg uméuevidetur.
’U :nd1£iamprèfiarefihi:
Itaque hoc alfequèris,vtquamquainaduerfiu jòntes 55—‘eu
trema exemplameritos, J l/Iifiratio tamenoriatur; tamquamnon
‘Vtilitatepublica”
[idinSuuitiamvniiit ahfiemantur…
v. V idendunî vx:pmnae fint è moribus recept0q'
ue'
ritu .
Ac»?7aìg u ?a'
odtm@ncà ”tnozeir Oportetfi1ppiiaamorepatriofitmi.
Lzedit qu idqu id in his nou um au t nimiùm : crude
ief<iue meritò g ni—
puniendi g iu/finn habent modum nonha Sen
hont.
V J . Etiam
vanda
1 14_
'
C I Ù I L… I S D O C T R .
V EN ! o ad T R I B V T_
A lcnienda :quonom ine cenfeo omne g enus e
'
xaÈì iorî um .Afpera invu lg iau ribus vox,{es inanimis :
_
nec alia cr'
ebriorodiorum leg es … Nullum
mm mmmtetrq Muaritia’
; pra]è rtiminP rincipibu: 617 rei,o.g ubernatoriéuo:
o
(l u/ am tu rpxs illeHomem
Awpééepc; Boem7xo{Îg?‘P oplzuoru4P rineepo?
Popu loqu idem indice cuipecuniam eripcre idem
quod vitam.
°
5%wwwe «lux?! 19697074“
"P ecunia
,anima@fing ua?efimortalzéua
Airnonfalfus vates . videmus audimuscjue cortidie,quam multi Principum Pecunia?aeerèé conquifendeir,p/u1 in Tacit .
uzdia’
fiéiqua‘mWriumadola
'
nt.
Itaque intenté cu iu cu rfihancquoquepanem habeinfitum illi Odium quì potefi deterg e aut molli.
% od feliciter fa&urum te‘
fpondeoqu inque his fom en
ti'
s . Primùm illo Neceffitatis . Id plag x huic animorum ,
fiatim applica daoperam'
vt omnes mtelleg ant zfaluì efi Cîce
'
Velmt,Nece[fifatiej eparena'um.
Q1_ge enim tèfpublica au t reg nu mfine Tribu tis ?Nec
g uierg entiumfz'
nearmzè,necarmafineflo)endieà ,neeflipendzafi.ne tributzà‘làaberiqueunt.
Haec ornamentapaczà jimt,fzj fué/ìa’iabelli.
Dì alutionem iraque zmperìjdoee,fifìué?uoquibuo reffu Tacx
cafiofiinetur,deminuantur.
Imònifi interdum Aug eantur. Semper enimvidendum
.
W rateoquqfluum,@neeeflìtmrerog ateonum mterfecon lbidc
g ruant.
Nonvidet hoc vulg us,feio m‘; ,u%u
‘@èyoéà ag(
rzè Jpx0vrvé') Dio
” W,
/4 659 J ifp6bvw'
lx5luov,m‘ol\foèvuÀd,oy m s
’
u’
aà’
ò,qpieog &; eà oyClpgucv
redetua
L I B E_
R … XV ._
u y
reditzuquidem prouentu: Principe?ambua oeulu zntuenx,
conniuem aderog ationextflfiempteu .
’
Sed tu ing ere vrilirerinterdumkakulum“
cum ImperioZedpo£
uludoem un
'
pane.
Quid ambig is numquamhic Infiiniola dj leeritfioacontea.
Semp_
erque inPrincipe,cupidoauri immenfiz,obìentumloaèebit,quafijìebfidiumreg nopqretur.
Si tu h:; res jecccqu irran%ferant, tecontra (e iuuent.Mitor rideo : P rincipe.:fim
“
fionteauidi (5 ’rapaeeo, qui
mag ifî rzlrnoneg erent plura tamenfimper eìnobeà‘contrano: di
dee
Numquamu.:deflaerunt quìfionteg raui (yofiepereiliotri
W ditatibua … Fifci contumà eiter adj ent.
Quodfipopu lus tamen renuct,tum eg o adThemifio Suadîder.‘
clem te'
m itto cuius faé‘tum vide. Is adAndriosfup_
er Pe
cunifileg atus à‘v'o ÈÀ9é
”
v $w‘e uoy
l
fwv nei6eo‘
fiîav:duobu:
dii: comitatumvenirefèdexie Suada”
59’ ‘U iolentid.
V ide,imo im itare. ag priorem illam Diuam femper v; m gm:
adhibe.nònne impetraremelius,qixà _
m imperare?alteram,
cum opus Erli nando opus Suafiaab eoqui iu6erepo nfl,‘pimneeeflz
‘tati: aÉert.
Sedvide(Fornentum ho°
c fecundum)vtModeratiofer Modefl ì
uetur neGrandis. nimis eafine,fedmodzea,procopiîrfcili ÈÌÎZZÎZcetautang u/ìia
‘perum
Apag e ilios,qui remaufèrunt eumpuluj5ulo.N e m eu
Q13bus aerariumefi Spoliarium eiuium eruentaruméuepradarum receptaculum…
Tu cumTiberio,tonderepeeuomalisquamdeg lubere.
Alexanderolim’
rc&è Èaì
m we9‘v,inquir,moo» abec3upi
i
C°” 703_Àm
l
xavoz. Hortulanumode,quì ab radeceolera ex
fiinde‘
t.
P
Nonnhi
1 18 C I V I L I S D O C ‘T R .%
[am Crudelitatequoque ì V i cauendu 1n ne totper .Tac n'
a; maefinequerela"t
'
alerata nani: acer'
bitatzbua ad inuzdiamverAa…
Modeitè iube exig i,& vrverà"Tributa id elì
,per par
tes . V aldehoc(tenu iores prxfertim)fubleuat,cùmpoflunt5Aigpy c
’
»*:u Èeazv fiom 5@eiÀgpaweia<pipewPaul/ati” ; (3
4
Per"
partea,quaeumqueexpra/i riptomodadebeni,infèrre.Abfint,quantum potefi,illaextrema nebauer ipfi1
,°
,ag rox,paflremòcarparafiruitioautpa:nag tradant.
Inprim is vr vuo certocîueTributo defung antur : & iiireliquum [it liberanecfilicita reijine cuiquecu]ìodxa.
Nonprxdo nonmiles diuexct.Quamu is enim g rau ia,tamen iniun£ia imperi]munera impig re obibunt,fìVi: Inin Tacim
’
rin
Huaag ri tolerant.
Hinoira que/ina. (yup‘
ofi’
quamnonfiobu€nitur(interdumfanè euenit)remediumex bello.
Atquartum Fomentum,Difpenfatio. Earn refirié
'
tam
vtilem <jur:effe fu à deo,&qualis infamiliî bonipatrisg uam in publicum impenfamqu is g tauabitut ,aì
‘v 5p630i0! Di
on
m@eo'
q W % rrwîuiluov,ig ,u adîv(av civaAiauarm ?/i videant tecon
tinenterjòbrieque cu iuentem ac nihilvaneefundentem?
Sc ient enim veré inpublicum tribu i_
tetjue effe dumitaxg1t cpu
/
Amg ;@m y iaev,di g nomi a,oiM ai pci: ca'
; idicav Cufi’odem
"Di@enfiztorem, ca t communiuinbonarum,
nonvetuorum.
]_Iadebes . nonpriuatimlarg iri,quodauidqde rep.fiemaa
Etexpletehianter inma3na'
fbrtuna”
amicarum cupiditatea.
Nonper delic ias autfurnptus,peeunue illudere
V rquae honefiè habere V ti licet ,per turpitudinemkbuti
properea.
Abfit. AlexanderRomanus tibiprzeeat :quiaurum (9°
I. I B E Rarg tntuinrarocuiquamnD ifpenjatorpubltcua tn
ret,tdquod’
Prouinaales dtdj ènt .
O virum,òPrinc ipem ! imitare.Non illos tyram1 iones zTuftes fvîe
qui diuitiarum Cf] pecunia non a humfiubî umputant quinti-
"Mz
'Pr*ofiefionent .
% os Cratcs reéì è oli maflî rr'
1 ilau it Z îc'
b’
9n‘o%
°
npnwa)"vou
xaî g,aîcp
’
cî y a v939ono; t‘ìv A? in:-în; itrficubu ;
qua: inalti.:praruptiabuenafcuntur,Èquibuahomofiu£ìumnare
accipit, [ bruitantum M11ui'
.
Id efi E’frà
'
ìeouig}K6Àane: :Scorta d du/marea..
His talibùs rioneomnia raptant (9 °rapta retineant”
vejini Ste tina}.
r exhaupt.
hdrapuj]bnt,nihil retenuzfint,omnza defint.
At noi’rer ille Princepsqu ifineperuniaparcua publica
d tiel î‘l“
Q1 ieam non abiicitm fcu rras,mimos, id g enusami ; ;f
zfe étlw
citiarumdehaneflamenta
Semper abundar. tanta: nire: habet F rug alituzt,w t tat Etfimper
impendeia,toeerog ationibua,‘belfalafiafieù t.
nAoò‘1pc33a
’
netéîvc aiebat olim mag nus am idwadAug uRum é
'
m g e’
ne tn?d Àa,u €oivcav ai; in71?pt?: om?\7\oi
diaAimcav
ai9eefî 63:W ag naoper,nontammulta capietido, mimh;mdmultaperdendo,quaeruntur:
Quinturt1 vlrimumqueFo'
menrum,/EqualitasÌhoc efi,;fj îf;vt 1ufia vmformis contributio fit nec per bonam ma ponendo.
0
lamve g ratiam hunc (ubleues,xllumpremas. .
‘Z) t SalQg
’ die.: omnibue incommunenafiitur
Sic debet Princy
eps . & ;incomm'
oda aut rammoda ciuiumnondzuedere
,atque omnes eddem aquitate continere.
V ix c reda3,Vbi inaequalitas,quantum ang antur. infitî
*0diafao
hu lî lanomg emo 1nu tdtfi vrpart dolorealiena rammoda,ae
float :murs metzantur.
am exem
puo.
I terundeo:
n o C I V J L I S'
D O C T R .
Huic au temEqualitati ratio vmca,Cenfut :reafizluberri 1mamag nafutotrqimperia.
ri au tneg leg ihodie,nonmirer iure. cum
tamproinptiobu ii'
ue exemplifit,(namquaemediocrjterbona refpub. olim line illo? )& fimu l tam manifeiiivfusl
Plato verè;n amiio95pdlul ii
izio/aco,
°
e'
reueem v&g ecav:Quem:
queopei/iiaa in confirmdefirre,admultaW ile.
Sané admulta.Nam hac vn3refit,W omniapatrimanq
dzg ni‘
tate'
r atattlf,artium oficiaruméue d1firimina in tabula:
refirantur.
Atque itaquantumvrbes g entesquefingqnumeromili
tum,quantumpecunia
”’
Valeant,monumenta eiefient.
Deniqu eadnoftram hanc rem,Vt :cquiter ex cenfltquotanmaTributa confl rantur.
Itaque,lì lapis intuam publicamq'
; le8ri
&nfòrea,papulcauitatea,fubolea,fitm1liaa,pecuniaaque eenfinta.
C@jbuspoteflaaomniaafiimatiomificmmaéuefh ciendaper;mittatur.
Sed quo le&i?fime audis ,V todium fufpicionefcjuemumeri detrahanturperfe afpero defig net ipflepopulu:
“
W
cuimaximumfidemrerumfioarumbabet,maximd cura’
delig at.
Q5ìm multi leg efl di?Suntobiniaiet terni tnfing ultè tiuitatibur.
Genius iplequoties jnfl ituendus?V ariant. .gaaimAto: rr t,u céieD:(9tft
’
c’
mac0wiv,éoJim i; paciéoot à Zgi m vn smpi
J ag : inquibufdam ciuitatibua «v ertente anno cenjèntur inalici:maioribut nonnifitertioautquintoquoque hnno.Eg om annos,tutius meliuf<jue cenieam ob m ig rano
nes,mortes,opum au g mentaaut 1mmmut10nes .
S E D aGenfuadCEN S VRAM tranfeo,vicino flexu . Ea
enimteniaodiorum mareries .dequ à tamenm itig adî fru
firì dificmm,nifiprius de viurpandà .Nam(beu xu1 dede
cusi)
Flor.
vx,’
Li
"4 X.
Ibidc
Sed tu ipeme‘
.
odia”
quinimià mtimet,
z w ar£ Odia dicohxc plebeia leuia.nawr )>%à‘iiuqa a?:m xbnfiv: tè
(prÀairm’
ive c ei; noÀin oo,e&
'
zté Omni enimpopuloinefi7754
lig numquiddam 593queriolum,znimperantes .
Etverilfimè a‘reg eMagno di&um
‘Reg iamej e audr?e
mali,ciemfizcing benì.
Solaberis ig itur te illo"
Aug ufiero Satt?efi,fihochabemuenequt?naba?male?ficcerepoflz
‘
t.
Et m elioribus item (anioribuscîue iudicns .quoniamtcaliquamdofiria carmina,honorquenternue Antìahum nonhacbreuis plebeiapradzcatiocolet.
S uumcuiquedccuepafieritae rependet.
G A P Y T X XL
i nitue vituperatue ntem Offenjiqua illumg i.g nunt
ONTEMPTV S (equ itu'
r,quem V itium alterum fe
_
ci
mus euertendo reg no . ls efiad noltram rem 1 M
PRESS A sv3m r rs si va E 1°
EXTER I S V 1 1. 1 s ABXE
c u rry /
a O PI N I O D E REGE EW SQV E STAT V . Peflif'
e
ji'm i '
raomnino res Reg nis quorum anim a vita ipfa efiAu
&oritas,& exim iaquaedam Opinio de imperante.Qua: e
fljgf “°7o°mim vis aliaeli,quaeelficit,vttat marta/tummil/ibm
nonnumquamfènaa tnualtdc?
Sola illa. omniacjuevidemus,hac qua/i mentequa
’
dam,
reg iatque adminifì'
rari
i'.
n.8"
C I V i,L I S D O C T R .
lis folùm,fed audeas tentes .ltaqùe certaab eopernicies .
Nec: la… » ni1mqu id cfebra baud cenfeo. Neque_enifiz al:w lloPericqP
ÎZÎ,Î ÎQfortuim
"
(P rincipi; {ong ià xabefiqmim abHamihtate.
Re e::g
«Àncontemnatur,qui im‘
erium,quifàfiexhaéet?nifiqui[mi Ide
milza(9 °fim'idm
, ]!prià : ipfe rantempfìì?EP…“
lNori in'
quam crebra ab eo folqz(namOdiomifceri iamdixi prefe_r_tim fiqu is verus leg itimufque fit Princeps .Ta
meuqu ia eu enit qu i vit_es,docebo . fed breu iter. Cu t d1f
fundam 116npe in Au&oritate formand3. fatis_
m uniui
halìc ipfainviam?Satis :fi verum hoc fcitum "I lw‘a
’
w luî
î% s-ti
fxlw{é : Eamdem contrariammfciéntzam efi. u x.
Fit ig itur contemptu s in Principem ab his tribus maxi
inè Formîì imperij,Fortunî ,Moribus . FORMA imperijfi iuflo ea lenior remifliox’ . Quodpe
'
ccatum peccant ij Ciccqu i nimiéì[miratedulm ,
Efiusè dani:fepopulari aurx omneminflmxfleézammorem afl è éìant .
ÉÉ’Î ÎÌλ? Bis uo>gij,iu fe inrempublicam.% plebi teueren_
noxmmper nam omnem excu t1unt hcentmm preebent peccandl .
H<
33J î aqfa'
55@paim w3, 71 ca
’"È6e
'
Ap«nc,J u u
'
aj tpuÀa/wm v76 Ènaf.
V
A
_
aiv9pw'
w v@a8o Facaltaqfà riendiquodm ilibet'
V ifimz,non cip.
potefi,comprimereing enitwhfing ulixhominibwpmuitatem.
Acu teolim Fronto,inNeruam feuem
_
& iam encruem
Kan‘6v,ec
‘é?j aiuÈ ipa
'
n g ; Exexv,’
scp’
zÎ /a kviynfiv’
éfaè-vm 1é
'
v,xeî
'
e'
9vJÈ
_
Dΰ
ÈQ)’
ov 7r a_
î a twa'vm Malumqmdem €fl2’,
‘P rimìpem ]MÉBI
‘6/Îibquo
vai/n! vl/z ltCfl4t fP€illifvaròmm,/labquoqmniavmmbw .
Nec ieiîis foiùm Forma ad Contemptum facit \Efi Le Leu is .qu e; decretis leg ibusque variar, de
‘
que'
ìdici pofiit,m xmpeno.
Vent campw .
A‘“ Maximè,fi ipfc Princeps infig nimobilitatamg e7zq
qmfiiéitù ofl im/Î1 velintet efîiuzi bland uizè murubi : x.
(M:; merito contemnm tmetmmtjue.
1 30“
,c I V I L
'
I s D ,LO_
C T R .
Inpati caulsîì,qu i Luxai@*fig imemamzpafl ,emptxqac.e
.71/Im'mdiet temulmfl .
Nou iV itelli Bue vituli qu i ‘vr ig mma ammaÌia,ffcz
'@mfitg g er
'
aa, iaqent to
‘
rpentéde: pra terita,mfià ntia flaturafparioblniionedzmittnnt.
Duxnoliérad Prudent1am benè . A’
mÀavg mai; Zc'
ò'
vfrseà Axi)
fio
xa@:pg gîm@t yivov?) ;èmM zicm ey)
! o® 3136a01 7n
So!atè r5ìueme: def} icabzlexfiunt (7 multM'
opportunztate;
prabent infiajautzbm.
05 1 9 3366674357 09“ 5 yr
i
$wv,0570
55 gae9Jwv
‘ lb‘dcm
na8w'
Jbv Necmimfitcilù ag g rcjfi4aut contem
7mfibrizìî ,fia'ebriofm ì nec v ig ilam (g
u
Itein,inqu ibus t'aralzhu t@em] flapor,deà zlitazaling ua
Au t aliam ag is leuicuia, V t Facies parùm decora,E tas
au ior V aletudo imbecillior :quae fxpè mm:/ìa
“
U t efima: W {g o,firtmta au t externa allw lpam tra/venti
Et Imperatorexfl rmé'
ac decò'
re torparù comparanti. Hifi.
“
Plura talia,ipfe manu fac ili edu ces& k auries è riuulis,
quosadAucîìoritateni reelufi .‘C
'
A P V T X I I I .
,nèfitum an'
Pm a’mtiamixta locum apud Prmcipem babeat?îd
efi,eamqaa
”
fiaudex. Dzfium, haben .
IDEOR liberalità fatis plenfì,quòd dic itu r,manu,
tibi prompfifle,è g em ino Prudentiae fonte : qu idem probum ac m etum . Féfue efi V t leu itetmifceamiung am aliqu id è fraudium ix ce?eg opu to . qu idqu inouesqu idammihi abnuant,quibus illudad laadem
,
cumewrtutedm £ìum iter,probatur.
Ì. I B E R i I W‘
Qi ifas nonputanfRati'
oneméonocon/ilm dtt:Ma.:datam,infiaudcmmalitiaméne conncrti.
QLOSalibi fané iibens audio‘
: hicquipoi?um ?]Euuni m … …
homines ig norare mihi vidéntu î dicere tamquam inconmì no
P latonis 7roìwrîgt,nontamquami'
nr
Komccz’z'
flecefizntentiamz. z… .
Interquos enim viuimus?nempe arg u tos,inaloscxfiande,fallacitlr,incndacns gonfiare tati
IpfiPrincipes cum'
quibusnobis tes plerique ln-hacdalle : qu idquid léonem przeferant,
ef i/iuta” ; Wpia'oferuantfité
Et hic mihi einmal:qu ifpiam ncqnid infiaÎocè,neqaia'ft'
.
malate,nèquidfà fladter.'
Tecum velim ;q11i p0tei}. Perfl aua’em dolnm reg nacueftuntur,nomt Philofophu s
Tu Temari per eadem nefas effe iris necpoffe Prina
pem interdum
A'
Awmxiîjew 7rèè; m eyer aîÀw'
mm ?
[ am"Valpe innéînm,pariter
”
onlpinarier?
Prxferti111 fi publicu s V _
qSalufcjue fuadeat:quefein ?qîem fl4
o o
A
C
per cum Princ 1p1s viu ac falu te con1un&a?Profeé’tòerras . é —
‘ZJZÎÎZ…
Communi: ‘W iiitati: derelifizo contra naturam efi non folùm
rationem .
Stare omne: debemna,tamquam inerbealiquoreipnà liae.quicam tamnerfitw
,eamdehg erepartemdcéemne,adquamnos :L
ltn: fvttlttnejalm c'
lneconnerterit.
Turpe aliqu id ineo m ixtum videbitur ftuPcrì . lioc_ e
B… fim ;
quedà'
t4nim afpe&u,qnédp/ernmqne turpe bééerifl let,tnrpènon
‘
erit. u.. bona.
S emper oficioflcng itnrfi tilztatihomini?confident @’
jòcièItaq,ne tanto epere,qurefo,mirentur au t indig nentu r,li, Prina
'
pm
nobis arb1tns,nonfimperfitperet nera iL/a (g fdtreéîa ratio ÎZ£Î,Î}p
nondebere .
Yelimu scjue'
Ptincipem altoquidem fpièndidoiiue ing enio : (ed tamenerudnnmntiba bone/Zi: mi
'
/Zero.'
R z.
C I V —I B I S”
D O CJT IL
fufpenfusrjue ambuler,& paenè dixerim vtnihilmjìquodinoculo: mcurretmanifi:fldméue erit,credat.
Erli enim Credalitalrefior c/lmag ix,qufìmculpa, quidemtnopum: cuiufqicementcmflccidimè trreptt:Tamen
”
a Princ ipe remouenda ea lOng ifiimè. apud
quem'
plurtmummah credulztacfacit .
Nonnepro Omnibus ille ezrcubat?Turpe ig itur, om
nibu s noxium illum Lahi,errare,decipì.
lam faciles iiii incantiquìm opportuni iniuria .’
V ndiquepatent. paiiim apud eos,minoremotu,ef ma
torepramzo,peccatur.
Imò ineospeccatur.
eAdttumnocen_
dcperfidopra/iatfide…r.
Reducat erg o fe Princ eps tu tum hoc fento reddat'
»
Nihilcredendo,atqueomnia cauendo. .
Amic i fidividentu r?c ircum
0’
mtafà dax,ahdctocfènfu: g oria!
N imismultirjîmulationum inuolucri; teg itur, g uafivelit
quihufdamohtendztur mnrufcuiufquenatura . From,ocult
,pul
tut,per/apementtuntur,oratzoveròfèptfimè
% od ille ciani abatolim a’
J eìg oîAoc 0amici,ne…
v ma ainzcua
—
P ; “fertim Tu iu re potes .qu 1aprofe&ò in daino'P rincipum nomen P
tantumMm:cztzaeanane irritumt'
l ue remanet
Res ipfa exu lat.
L icet omnemdi w{èua inaula”
,
[Entumpariter hniinaCum totpopulziflipatua cui ,Intotpopuh:
‘vin
'
vnafidexl
Itaque—
meritò‘P rag matici hominex,omnihua
ccptzi,’
oerfihnrdenique,Eanoreiuhent W tant credere.
Ille
i ; s’
n o c r n.
V tadafin… confihorumficòrumweniant multafimulent Loportct inuzti, dzj]ìm
'
ulent cumdolore.
ec id folùm adue riii s Exteros au t Holies . mim ib i
receptam dog ma efi V tmalumfichling ua"noninling ua
"ha
heu: qu ia,P rofiflì perdunt odia nina
'iéh locum
Sed etiam apud t Os . Aperti iii i fimplice_
s finefu
i
Etqu i annnum,quoddic1tur,mfiontepromptumg eruntz E
r
Numquam apu hu ic theatre . inquo ,me rud1ce,pri
m umlocum«Afianj Stmulan: habet
Sic tamenvt aptè eam Fabulam ag as decoré ._
Oi ; b‘,ue
&gw'
uguot «r g?cieg oveîqz’ ; g‘ "
cui (ai Àîà vè,u 7rod t3'
mèpanpai gièg ovaié cap.vx
,u%u xapîéi î iac Namquimodu è dt[fimulatcone cvtuntur,in :
'
fqua haudplanèperfpzc antepede: pcu!oxéuejunt,
Cori tr.ì,qùi nnmodicè ineptè , reuerîi Fatuelli. Cu ienim bono
_
teg rnen,fitraniiuces ?Q1 infemelhOC inomni
g enere fraudium cape
"Dalinonfiint
‘Doli ni/î a/Zu caino.
HABES de Leu ibus'
fratidibus . ad MED IA S verno : In
qu ibus Conciliatio prima fine vt liberius dicam Corr
£ibi?iîiieptio . Ea efi,f
cùmcalhdè inclinas allic is ad te eorum animos operafque,qu 1 alieni iuris .O artem nim is hodie Pt…
c ip1bu s receptam iquai vua ferè in Aulisplerafque re: vr Saliu
illedc Fortunfì air) c,x lthtdcnefudag t'
tat.
Quam valdè etiam attollitTullius .
'
P roprium hoc(”Egr
:animo.:hominum ad “'U/W i
fico: admng ere.
Quod duplic i viî fit Sualiorirs Doni. I}arenter iii%i
È ZZÉZ‘hac
‘
alterz'
ì creberrime vchodie corrupti deprauattejuemore:
fim: adm:ratzoned mztzarum.
C I V I L I s pn o C T R .
Ep:quepqrquo:filierealzum cog ztant,Padunt .
Etqu id diducam vuo verbo,cum Lylahdro pleriquefentiunt,fi 3?Mi ao; npé im vÉÉ, J‘ii ft iî
'
ag eiqz d£iotv
ag ì: WWW5ezÎ éo93 Verumfalfoeflemelius [id’
ntriu/que cig nitatem
‘
@’
pra/iantiamV udificrm.
Atquehec,hu inanaìn Prudentiam fi confideras,proba.
Qu idni?ad Bonum enimpublicum referuntu r :quod iri'
fi tum in_
ris malirix virus facilè exing it abforber.V rm e
dicamentis venena laudabiliterm ifcemus falu tari illo fi
ri e :fi c V idCli tll i' <ir ipapm'
m u cid“
exni
m a î é g ior/{g : ib £1
îtqv.
pharmaei haec talia‘otclza
'
efli .
Adde receptiiii mosmores, quòdhaec conjuetudine iam Sallufl .
pro nihilo hahentur.
Imònecefl itatem et1a_
m .qriòd contratot infidiante5,vixefi vtfe fuos<j; aliter tueaturbonus Princeps .% bu s cau lfis eg oquoqu e praedixi tolerari Medias
|
has fraudes me,
Z ; z}zî*non rolli.Qi
_
id tamen,re&am illam diu 1namcjue leg ernconfidero haereo valî
’
dè l udo . Ahua cre -dizi nobis Videtu t :
'ì fi xnplicrliimo ac pu rifiimo deo hxc ei?atamana
rùnt Mhomìnatio‘Domini efiomne?illufoiu
Item Ne ‘W iki’ cvtimendaciocvllo. numquam enimprode/i
’EC…
ficquentatio illtnt .
Et vt claudi omne eccepalim de Principibu s
Nondecentflulm’ ‘verha a
,necP rzncipè
’
lahiummentitnr . PronXXV I
O\u,
id obtendis tu Politice? Publicfibonii?Sed enimvir
fanc’
ìus occurrrt:(9 ° Mentiri,inqu it,n5 licetnecproD èilaude.
T u pro humanîì aliqu îìi eculîì au t g loriîi vis ?t e,«v ide Dem
vr inuertam tibi d1&um vetus)nedum terramdefindzlt,caz
lum amzttua.
N
mii iii"
- Sanè x g rè vos,autme,hic exped10 .miiquod idem ille
Aurifies (ug g erir,Ej fig eneraquada'
mmendaczorum,inq
‘
mhua Auqnt/t‘ learn A
{if; }ter nonfitmag na culpa,fid tamennonfintfine culpa .
moBono.
r r n e n i vu «U 9
Corruptiuncu las -Deceptiunculas cenfea gaufìoz
‘n
mus ; idq'
ue tùnc faltem ,cum ai bono leg itimoq
'
ue reg e
contramalos viurpantu r,Boni communis eau(sz'
ì. Si aliter;faepè non tantùm peccatum fed g rande peccarum funt,
qùidqu idîne rideant vetei atores abAulì . .,t'
'
amhulatfim
pliciter,ambulai confldenter.
SequunturMAGNAE Fraudes ,_quas ad hina capi ta re… F ram ma :
duxi,Perfidiam lniuliitiam .Easpalam verbis ampleéi i‘m '
au t tueripaucos video,nim is mu ltos faéi is .Naiu de Perfid13jqu
'
0tiesper cau iflos&arg u tiolas,foedera ciufa vidimu s
autpa&a?Inanimo enim itafentiùnt 7raî à‘a g dig 'egz -l
7 a'
Ao:g J eî vjî anm î v,c è c; d“eaiie actBienate:
”
Fecero:quidem tet/ti circumueniriapartere,at
”
niros iurament1à ‘.
Itaque iis (atis,fi'
quarncumq; rimam efiu g io reperxant.M m te
'
?
cu lummue[iamm [theratorjeefli euremrandommrpretantur.
Sc1mus‘òmnes,
quopai?ofi)lcant perplexai
rier
Paiiumnonpafiii efl,nonpafiépafium
'
e/ij à m ida?lubet.
0 vani:Cerré enim Franedjiring it nondi]]oluitpcrturzu .
Etquidexpe&ent,nifiifator omne; deo: quorumeludzturnumen
Nam eg o illudfci'
t1im pro firmo habeo . .,Quacumqieé izrte
*
verhorumqui: turet,rDent tamenqui con/Z zentia tefintji,{ic
illudaccipit,ficut ille cui turatur inte/leg it.
Iam alteraFrans Iniu liitia eli cum fc ili‘
cet contra iu ra Inìuflm‘c
leg es,fe (ua improbeporiùsquìm'
callidè ang eht. Abhoc fonte iiii a&ionum riuuli .
Em inentes illu liresdueviros, tg}% CDSW'
pMVÀa’
ég z ;g oavqaaig,Oè/funte:;9 Qoga d
‘o’liav,c
l
oii'frtf‘r é'
xvou tè 3cip’
e,u 7mi iofig perdere
ma…
‘velpalìm fine inex/ilzummittere,tamquamamulos €9
"dominat ioniquafdanfohiicec.
Hu ic reiflruerecaufl‘aa
'
,W l[}onteohlatetà‘arripere.
S 2 .
C I V I L I S‘D O C T R
Nam illudnim is mire dilutum purant @ecieleg azianu
’
,au t honoris feponere.
Tolluntpotiùs .quoniam exfcit0Aulee veteris Oil
n9vn
:c6fr eg a’
J‘cc
’
moum W ortuinonmordent.
Er laudatu s ille Caefaretiam 5'aocc mo’… a
’
2 163<f40%yxÀiuu Dio : !
7 1 yerrel $ éividu o
'wm c
’
nÈÉ7 r tpd ii
TW! ai<pavé”
:fntìrlp64 ; _quofcumqu8digno(9 °
prohahtlt crimine defi rrenonpoterai occulta”
qua‘dam
‘Wa
’
tollehat.‘N
ImònonnullosJ : eavfilfil a‘<pi frieg or, % Afic, wh ole
”
; [bid
va?; unlc M MM); inv/et : ìfim’ qui eiufdemparttà ’, crane,
per znfidnu inipca”
acre tollt c'
urauit.
Ab eodem capite manat aliena appetere infidiari
temporibu s . veluri inmorte aliqu ì Pr1ncipis . Opportuni eTu it
nim mag ni} conatzhu: tranjitua rerum.
”
Sine indifcidiis finitimorum tu rbis .qtaenim Ari
fiophanem ang uille?tune captura
Et iliimag ni inpartemacciti,aduerfu: omne:
Leg es aliqu is inclamet? audiet illud: Oà‘
wu zlanc8i rip.îvu‘7re pl… “
I PomEten,vo,q9 u: a vawwanov7 éc5Non«j i ht nohu g ladzoac
ctni?tét leg erpradzcare?
Et l'i0Caltetu in negnî l'
,Be'
An gu @îèìqfig Idempophr
cpu » éZg zÀeg,efraqzQuifia (g ladio pruualet u optzme definzlnudtfputat .
Hx voces,& inanimo illadecreta °Qujdquidnaldi”
utile iifit,idfieri hone/lum, etiam[i anteanonvideretur.
Item : Suaretrnere,priuatndonner,de alrem£rcertare rg iam
Si Principes iu/litiamféquivelint ac[imm cuiquercflituere grec
i.
quod 19i (ye ammooteupauermt,adeafne eg e/latem reuerfiero.r.
Habes inparte iliOrum Scholà m .nà m vni’
uerfam vrex
cu tiam,u u lia resme inducet.Quidautem opus?Exoracu
lo fcriptum,
'
_c u … x s
'
D O C T R . L I B .
'
xv.
@‘v,a
’
79_
x
’
à xum’
aunè9î1’
:moriluu tulem eflî ,W autflanè éouusfit,uutfimi éonu! ,negmulu4 omnino,fledfemi mulm .
Etmag nus vetusc'
lue item Pbilofopbu s dig itzodalwîa ,un Pu:
m
Xaviv,mfved a”
ugeSm; 0lw wi ènaiJ‘mée wvrà ; aì
'
pxovr
é g, 7t ate'
v
ai; a &o)%caavv: Pierinoupate/Z,quia etiam optimi’
1?rinqipex,wt‘
_
num: rerumflutu: e]? iuiq'
uè aliqu id ag ant.NM "I" Nos
'
an mcnema r?h audmultum . Illud(altem dedeuum,mfiimm…
-
riin,Princibem inrebus Valdè affli&is aduerfis,non@efcioflz difiu,fiilvfii nece]]izriufiquz.Ti-1nc
,inqug m,abire leuiter ab kumanis leg ibus
-fednonnififu i fernandi caufs
_
îì.,aug endinuqu j m . eu enim
mag n_
ii imbecil/imtzà bumiìmepu ng it.
Et,vtpo‘
e’
ta air,Huuu
'e]?nocem,queeumqu€nonflameefiuorem .
Apud Hoc ipfum timidè .Deu s,deu s,nénnepali reclamat?qu imme: tu
menpmùî , iòmeo illo fpiritu omnes ilias humanas arg utiolas diffiat
,,nzfiventu:folm,autpemculumteéi‘orzum.
Ille edicit Domio auerfl’
ztur omnem iuiuflitium.
Illeminatur: Reg num ì g entein
fg entem tmmfèrtur,propter Ecc
lefl"i“ ,
pum walt. mzufl-zimm,ft] :murzeu ,cf eontumem:,ft] dwerflndolo.r.
Îuuflj(fi Et profe&òlibero o re effab
°
or,Cà_
uòdEuropa t0tmod2 587? “m
homìm)tu r bu s ag itata r,quod reg es reg na ar ent fed…onu flammfì
ÉÎJÎÉÉZL bellorum ; veram fortalTe iu iiamtj; cau llam effe,Admi5"W
3”3' nillrationma apudplerofquepaiùm vetam au t iu(iam.
pblzg ua .
auoNai
g xe,lm azGimm e,
,E’
u J î à\iulwEÀa
'
awa-r,8wiv’
o'
7nvèn oiÀigpvwc.
depmukmtpublica ium,Il
j'ufiztzumquefiggunt,deuumml
‘veréuwere»:
ideodue m eritòquem deferunt,deferitTè
/vsu
’
d'
; JAgu’ '
e’
JbueviunééÀog ,iid"'Éft i deo
/
ati.
[izufii /yorumpaeuuxmifi;‘D eaJ
,efquoquemum .
I. L IP S I
I . L I P S I
P O L I T I C O R V MS I V E
I V I L Î S D O C T R I N ! E
L I B R I QV L N T L
C A P V T
Trèu]itioaa'J /Iilitdrem ? rudentium,cumexcu/à tiuneulî aliqué
ED iam tibi x terna’
Sapientia;L etzu ,lubem lauderug o g rate: g ratiafique haben
quòd te duce euafi ex illis falebris, loca
deneu iperqu aefac iliormihi cu î fus. Diume tenu it Pacata illa tog li
”
fufì …verè in
uolu ta P1:udentia : tamen m e expli
c\
u i ad Militarein 53322diam vem .
,qua:homda,fedm imme ardua fag u in fun M i litari} :
prompt è offert .Eg o accipio ; fermonem y u zi veil‘
em tjuotans prxeepta iam moliortei bellicze vniu erfx.
Tunehxc audebis homovmbraticus ?‘
inqu 1unt.qu i feriònumquamlan/i
’m ; ,numquum caflra vidérzìf,numquamdeni
quepartem rol/iu; beflieimunere?4t ; ig erù?
Eg o veròaudebo .necmei'
tame’
ning enij°au t viriur
‘
nfi
dùci3,fedcorni*n ibu s iamdiu mu tuo ; fumo . C&id
enim hic meum?orîdaliquis . contextus fortaffe zatverba
fenfusq; m ihipraeeunt illi,qu65 inhac:ipsfì re (fidenter di ;cam)Annibalaliqu is
‘au clire nihilabnu at
,au t ipfé € xfar.
Namquidfapientes inclu tosque illo s viros fug it?cu rnonhicquoque teél:um eorum pu rum iudiciùm ?qu i partim interfi1erunt,imò prxfuerunt,bellis :,partim inSe
nam
1 44 e r v i u s D O QT R .
natu populo illoverfatifunt,vbiaflidrî amateries ag iratio harum rerum . V iderunt ig itur,audierunt quodcapu t eli cum iudicio obferuarunt cauffas ipfas_orig inèscj;rerum nec 7re9oa
'
oì'
folùm eu entuum'
fed ad u a ipfa. Ale
Xander ille,in requ idem bellicaverèMagnus,Homerum
fibim ilitix mag ilirum affumerc & afferere nihilGerebaHifiorìvi tur nonmeliori iu re eg o m ihi illos Nam vates ille exim4g rfly ad
m am a/o; . mms fane fuprahommem vates,fed tamen vates:)qu idniiivnum bellum & idipfum fabellis afperfum decanta
u it.
> Nofiri ili i(Hl(ioricos m e intelleg erepalìm efi)ab
nipegnèxao bella,continuataferie , intemeratîìfide feri—pferunt.Nec id tantum . fed fegpè in ipsîi narratione,au t ex
traeam in concionibus,velurdatz'
ioper3. falùberrima mo
nita confiliam ifcuerunt adomné rem M ilitarem .Qua:eiusp
'
ars fiue ars eli,qu am non ijc
'
um exemplis fubiic ianr,tum verbis etiam del:bent vt a
’o6xem tu
…u’é [Zzflra
'
t,
‘
de Cie. :
Ag miniétu‘,a'e Signorum collatiombu: a
’eOpidorum oppug na
Q‘“
ttonièua,a'o(bmmeatu de Injidzu ,aamaaatque rvttatza
’tlf de
reliquia(ebuaqugfimtpropria ÉeL/t admimjlrana’i.
Inqu ibus cum iam totannos verfer,& cu riofo if’t0men
'
tis o ;:u lo cortidie vag erper latos l_x tos illos Hifioriarum
c à mpos :cu rnonm ihi etiam fas intelleg ere indicare ali
Sapere a ir quid in ifiis Nonenim vidilii,inqu iunt. Cerré . ideoque:nec vfum au t
,tra&ationem armorum
\
m ihi vindico fen
tentiam indicium tantùm caque ipfa af’criéì afenremixvu lg ata aliena ; Ecce in circuiti; ommbuo atque etiam [i duà plaret in
” di…
eonuiuizét ,]i_ mtqui exercitumducunt ;"
ftgbi tafira locandafiat
fciunt ; qua locapra/ia’ttè occupanda
'
;quando mm [7036mama:mda,quandoquie/i eudumflt
Et hos nemo carpit . eg o canicu la impudens fi ver.
bum his de rebus fac iamexveterum m ente ?J phicrates o
lim interrog atus Ti; aiv(a
'
7a (pepveî c; rwé
repw Îawzu‘; i
ifroîo
'mt; , ii
m Aw g iog ,ii 7nC6c; Oddeig’
Épn Tae/
m v; aZM’
'
5 71 t fté r on: Z'
7ii; a'
,ufi,uog
Z%am'
nîxv
°Quu‘tu esqu1 taatoy&im
‘w tibzflimir?vtrtìm equa ,
an ag tttarizu ,att velox
,an leg ionaria
"
: Nihilloorum,,zizquzt fed
qui loi: ammetta aoui imperare,E mu
1 46 ]
c i‘v e s D O C T R .
\
Qua: enim res vitam au t tranqu illum vfum habeat {iv
ne ifi:î Patria,libertas,c i ues,atque adeòipfi .
_
reg es latent in lb
Zum belle
tute/a‘aeprafidtobellica virtutti .
Itaque vides,quìm feriohate ample&endafit meri
toanimum atque aures dare te debere ad hanc difciplinam .
‘
quae talis .
C A P V T"
1 1 1 .
W aterito, ora'odicendorum. Bellum externumdefinitum,m
remotaabeofiefe‘
ipienu'ofniuflitm.
I L I T A R 1 s omnis Prudentia circa Bellum efiBellum autem duplex,Externum Internuni . Il
nio V IM ET ARMA IN P ÌU NC IPEM AV T PO
P V LVM A L IEN_
VM . Dequoprimodicam ,& vniuerfaqueeòfaciuntprx cepta ad tria hzrc capita redig am :Sufcipiein
di,Gerendi,Finiendi.Horum aliqu id fi neg leg is,au tperper.im adm inifiras,vix efivtBonoEuentu1vm‘quam lites .InSufcipiendo bello duo hxc feriomoneo , V t Iniu liitia
omnis Tem eritas ab eo abfint. illa priormaximè nec
vmquam'
arma vllamoueas nifiquae mos ratio adm it
tunt. Sunt emimi
belli,[z'
cutpacit,iura: iuft’
eque eanonmi 1nà : quìmfirtiter debe: g erere.
Atqu e adeò in omni republiea"maxime?eonfiruana
'a iura Cic
fient belli.
Nam temer?in aciever/Eri, (9°manu eumimmanequia
'dam belluarumfimile eji.
Quo'
dfiadm ittitrius,quielaliudquìmomniummterjèg en Tacît.
tium bella exiflent?
Et èarbarontu,eademcade,fit7fing uinemfing uine, expia Ì,Ìimus .
Abfi t. nec vmquam animum tuum penetrent illa: vo«
ces Inarma?iuaferre. omniafortwm“
W arumeye Lini
.Quarititr belli exitue
Et illud fubtilifiimaemalit1a;bac acie: vi£iumf_à fiuranocentem
Non,non,mihomo et_
°
ras.nec Acies efiqux innocentiam approbat,{ed cau lfa.
,etfi plerumque,fareor,6u
'
entuf
befli,'
Velut aquae index,'
vna'e tuaflabat,ei ;i néîoriamdedit.
am cau lfa,velufCapu t Bone: (pei eli (liceathu c à lludere)quod te du cat; adTriumphales illas terras .
Caufli:iun‘etfuperox
'
meliarj e
Et occultiqu îìdam internaq'
uevi
Frang it,(9° attoflit,
‘vire.f in
Imoaufus efi Graecrispoeta fcrib'
ere
Qòd‘éi ; g y mdflau gqid
‘mat
,aei g î À8ev
'
wa'Àm
Îniquabellanibefla fielo handrea'zt.
Nim is rig idè . (c imufq'
ueinterdum aliter effe,arcano “a bel
nobis ig now fine .Suntai1teni iniquaillaomnia bella,qu ièbusAmbitioautAuar
‘
itia cauffegîQi à m inultaèa“fù nt i
,
fi verum fareti audc‘
mus,plerifqu e rcg ibuse… eaivetua
eau/]a belland1e/Z profimda cupidoImperij Diuitiarum.
Libia'memdamenandz
,cauflambel t
‘
baoent,fzfl maxzmartzg lo Amenic.
mm inmaximo imperioputant.
Atque itiinm‘
ag nzk animtlt ing enitaq'
ueplerumquetonttng tt.°
Quibus pulchrum videtur ex omni occajionequarere
Bol’arum exuuue,
Lorica,(y
vfiiarfî a”
Humanu mazara
Itaque hi tales arma inomneri
baoent,acerrtmatamenineos, B ganarì
“fl .
Aldipgtefi
lema armo£
Nonfiflp
148‘
è t v m . t s nî o'
c'
r n.
Nec vl'
quam au tvmquam hoc falfum Illis maximum
dl crimen,pene:qua.:aurum(ye oper,pracipuanellarumcauflie:
Bene lg 1tll l'
poeta
Kupérefwa'na imp
Aptumrî ; ,quod de lrîifubiung itziqueipfa interi11 iufiasbelli canflas . Namma au t odio
‘
impu lfi armafxpèmo,
uentnonmoum da.Damnà rhanc aliasque illaspiùsu‘\i'itioRes Nocenelz cupiditeu ,vlcifcendt crudelitau,implacateiav im
placabzlzlt animua feritae reÙe/landc,libidodomina
fintfimilia lancfiontqua .inbella?iureculpan
C’
A P V T r v.
Ordine partztèpofita,qua acl iuflum 5e1lumrequiruntur:imequibna iu
'cauflis capiena
'um
G 1E
‘
s ig itur_
ifia Princeps necvmquam bello te imièabisnifi Iulio . Q1
/od
,inquies,—
illud efi?diliin&è
acc ipe.quod tria hzec habet iufia Au&orem,Cau ifam
,Fi
nemzAuéìoriufius efi,ipfe Princeps .Nec emm cu ilibetfa
nè fas aperireBelli iiias portas fed orcianaturale?mortalium Aug ufi
paci accommodatua,hocpofiit W ]itfiipiendi ocfliaufiaritaaatq,confilzumpene:fP rincipexfit.
Au t certè eos,qu i inqu ìqu’
e rep. loco Princ ipumi IdeoPlato leg e fà nxit s E
i
d/’
oig‘
iJîlqm e?) 7 966«’
Noi ; eiptivlw iirà 76Ae/aoi:
ai'
vo'b 79 notv£
,gati/ol':
'
e/
S‘coCatria : S iqunPi’ifittt
to,Pacembellumvefecerit,capital eflo.
At (_
Îauffa iufiaduplex,Defenfio Inuafio. lnDefeu
fionequ is ambig et?Mud efi nonmadò mj?um,fédetiamnecfyî
firium cumvima?illata dceficna’ctur.
Hoc ratio61052 13,Ct] neceflitaabarbara},s ma.:g entibw,
lb
ft/fè rn'
tnatura ipfitprafèripfit,w t amnemfimpervim,quacumqueopepofint
,à corpore,acapito,avita
"
fica”
prapulfizrentf
Defenfionem autemdicoduplicem,Tuain&Alienam.
Tuam,
C I V I L I S D'
O C T R .
illudpropi*iumfit bominér,alterumaol/narum:con
adpa]?erina,[iW inonlicet@periore.
quotiesch‘
im iudiciò.qu ifpiam_
fe fi li it arma
tg ai i‘ditta ; vÉii:,qpr ai; é7r
’
aidmè'
aà iii/tu :,Vi:Archi
g rauiflimaeg entis rex cenfuit :fneumqui iureag ere -’
jiz
fltcereparatu: efl,nefae écllumjimere,tamquam ininiurium.
i«iAt li abriùit res retii1 et :quiclefiquo—
a'contra
"
pini/inixxx.
I-Ìîc illud'
valeatzî u/iumbellumquibuaneceflicrium,(9°pia Liu .
arma quebec: nullaqtnarm1a
relmquzturfies .
lam inuafioquaedam leìitirriavidetu r
,etiarfifine in
iuriîi:vrinBarbaros mori u s au t relig ione prorfum'
‘d.è ampio:,fed
‘wolen nobis abhorrcntes maximèfipotentes ij,& aliena ipfi in
‘u aferunt au t inùadunt.Caufla enim hic efi,Coè rétio,& in
“
malo reprefiiq. Au g ufìinus eleg anter:Cuibcentia iniquzzfatcé: Epift.crepitur,
'
vtzltter rvcncztur.
Idem tîue iterùm @Apua'verax dei cultoref, etiam illa bel/a€;
bro
peccata nonfitnt,qua noncupiditateaut crudelztat€,fé elpaczà jl…a'zog eruntur,
’
tztmalecoè'
iceantur, bonifi; lvleuentur .
m a Spermo cau [Tas alias de Fine adiung o :qu1 etiam innà caufsîì poreli ellemalu s zQuidfi enimV ltio tibi pro
pofita?qu id fi Gloria,aut Imperium?
peccas . nec diri
da alioarma funt li; puraea clic vis )quìm adTranq%gfi tatem T u te
'
lam :fta [rel./umfitfctpzaturfl tmln! alma'
quamCit e
“P axqunfitavideatur .
Sapientes Paris caufia'
bellumg erunt,617 laboremfl>eotufiaftf72 ! 422 !
C A—
P V \’
I“
v:
Temeritaoremotaaaeflorum tnitità' : fiammatim,qua infiofieph one amm cog etandafint
A T'
I s (quod inm equ idemeli )ab Itiiùliitifì te arcui,nùnc etiam
'
ì Temeritate. Nec enim Pratim vel cum
iu lta Caulia oblata éfì,dèfcendere te velim inMartiumhunc
L i B E. R y I V .—
,x; x
hune campum. Mag na'
tes efi : deliberationempoliulat,eamque lentaunNam (cito omneÉeUumfiemifacile, ceterum
v k"
tu ndauaag emmpdefinere,nec tnecufa
'
empate£ate tfmtmm (9 finemefi.
Yti in u teum facilete demifetis,baudfacileeduxeris : E g rè exita in bel u in .
_quod inc:perecum velint.
Itaquefi fapis,n?7:0Àémvfrom>%jW ,ò’aw @ i c
’
a d u’
n,Jc
ag itd
gguéeg ,wepazslgowaz quidquidpra ter apinionem euenire inbella
potefl,przufquam ing rea'tare
,confidera.
cum tunefpirea tumnimfortuna',Marteniqueéellicommu n
nempropone animo.
‘U trimquefè rrum corporabumana erune. Nujquammi Nam Man
mix,quam inbella euentuarefpona
'ent.
'Licet amne_
tequmGracia:rob)
urtrahaeLicet arma long e ac late. explicet,Fartunaeaufemper ancipiti inlocoefi.
Q] ; per omniabumana maicimè inre: bellica:patena.
Itaquequantumui: apià us tui: confidae,nondebe: certapra
Nonexpea'it concutere/èlicémflatum.
Quid iuuat te aureabancopifiari
S imulparta,acfl>eratadecora, runinabora flirtuna euertere7 p
potefi.
’ Adde hUCmala,qu ze heceffal'
iòinomnibc llo. cu iu snonClades
aduentuojòlzìm,]i’cl etiammetu
’
eafirt calamitatem.
non:vb'm aratro
Dignuabono:,fqual’ont abdufii: a‘
rua colonie.
Tum[colera,fire. nullum
“Etquod capu t efi,qua; fang u inis efqo quaec:édes?Cede»Stat cruor intemplir,multaéue rubentca cade.
Pecunia
finm w 'vi
tulu belli .
C I V I L I S D O C T R .
Ig iturptou ido Principi antequam incolaetur bellum,dacapie?expenfi.réuefilicituade6et efi? trafiatua .
Maxiniè de Pecunifi. quae adeòneceflaria vrquemadmodum medmneg antfineneruzi hammer ambularepofii :
Itanec bellumquani prog redifine ili î .Haecm e tumhaec animam i lli dat oracu lum eli Tu
‘nzi i maximo
,Th°°
7'òJ/
Hî1 ft9?t&n’
7wv@%covafqt xe; 'reî o9 g z T lcrafqiee tu a re: configConfilzo(9 viT ecuniarum.
Nam profe&ò li confideias E’
s-iv fiorite/«toc cv
’
x59:v'ro idem
WÀÉOV,aZM aÈ
dan dvng,df lui ne‘5’7r7t9t aicpsÀsî .B tdtttfi 72 0” inarma?
maxim? jed in expen/ir (t”
j fiemptiéna per'
quo.:e/jicacia arma(9° cvttltafiunt.
Etplu rade Pecunix vi"uprì dixi. Nec minùs necefi
‘
a
ria etiam Annona:finequi nondicam vincerenonefi,fed
nec v1uere. Namquzfiumentumnecej irzumque commeatum V ege
Ad pofeà'
m ilitarem
Ad vfum
cquomm .
nonpraparat
Et reliquie cafibuipotefiin temporefiabueniri paoulatioannona innecefiitate non laaéent remedium,nifiant?condita.
Faranda ig itur ea qu idem invfumd uplicem Militum,& Prefidiorum .llli
,dum in ag
‘
m ine caliris funt,ne a
eg eantziiia; nt aduer/w marne al7fidwmirannui; copiùfirmè’
tur.
'
ì'
gîpu
Mirari libethac in re Romaham difpofitionem .qu g advtrum
‘
qu e hunc vfum inplerifq,Opid13,tatim anni,in"‘ace
tofiumento,larida,atque bora/eoff] pale1à ,condita bai elat.
Culparc contrà hodiernam incuriam . cuiu fer?mendici
tu: adomnemdefferatianemm eat armato; .
T tfitplinamnonpatefifiruare ieiunuc extreitua .
Et,vrImperator ille dicebat,mile: non timet,niji itefiitna,armatiu ,calceatueg@e jittur,c
'
a laaÉen…raliquid in g ame/a‘.
TERT I O loco Armapofui. intelleg o,vtArmamentàrium aliquodPrinceps habeat,inquo_
ad certuni numerum
peditum equ itumque tela arina.itcmque tormema,ma
chinx,
china,pulu is,&qua talia 1uuandrs Viribus haec ant priorxtas inuènit . Addo naues, initrumemum omnenau ti
'
e Nau iagnrerum*
cum fireg io eius mantrma porruofa: Nam fubrto 1f’ta ”M u,…
:eg rèparantur : fem
'
elparatanonfolùm in bellum va
leur, edne fi t bellum . Nemoprouocare. audetautfacere inin £! etutdum
a: Prince
riamei reg n'
oautpo ulo quemintelleg it expedztumatqueproniptumadwind1can um.
Etquidefideratpacem,praparatbellum.pacati .
C A P V‘I‘
v u .
J l/lilittt terre/h iquidembel a necej]izrqduplica :… Equitet,P edunque:quafitumbreuiter m trarummatarT V iros hic intelleg o ARMÀTAM MV LT I
’
I‘V D I
{%î ij ’
N EM ,APTAM IMPVGNAR E V E 1 . R EPV GNA R E. dtmfi0.
inMilites Duces . Milites iterùin dupli
ces,Pedires Equ ites . Nam vrrifqu e fan?Opu s efi . eiqu ibus omne bellic
_
is confilizirrobur,ff/finequ16uequamuzà eg reg ia inualtddfim.
Sed vrris m ag is dubires . Polybius peritus hercules in
omnire bellicîì ciu ili fcriptor)Equ ites atrollere videtur,“
i eamim .
vim prxc ipuam afieribere ad vincendum .e îfrro
’
v232 1 ,in
quit @efic'rov‘rrwnvÀi,ucov inzio
-xie
’
e
'
xeai mZoo
‘e,iW q7lèg z'r eîil
di mi; 3Àou; Mo'
e'
Motl,il 7roe'
r@n'
a'
e,tau mi ; nvÀeuiou;
J ldclzus efiadbellepufua,
‘dimidzampartempedztumbalera,gy
praualere numeroequitum quìmomnia—
parta laofizbu: nac'
ium
inaciemdefcende’
re.
Nec de Pug nì,nrrpis neg ernzneg o de Bello vniuérfo ; infed dm '
“JCR ! m
quo Pedirempraepono . Nam ad 0p1dapropug nanda antpug tia'
expu g nanda ,qu is equ itum m i g nùs vfus ?qui s etiam in
montann locis,au t impeditis?Exquaintel/ig iturmag zà necef
jitrto: rezp.pedztex quipo]]im t "nacqueScriptormeu s hoc vidit vig ilanti leé
’tori ing efii t,de
Cattrs Omm,inquir,inpedrte robur.
Addittjue :_Altot adprcelmmire î7‘
ideae,(atto.:adnel/um.
en vr t_
, t s n o c r n.
Efundunt[è inluxum epulae,aye no5i
'
urno: cortile.
l
Ibi circumfirrimerumlarg iiu iu6em,debellaturijiepnmen
J dALEXÀND R VM .
Sua: '
oire‘
} extollere hofiiumpaucztatem coh temnere.
Sed,6 dedecu s ! ad ipfos cum ventum eli,nequeanimo,
nequeaurzbnr,nequeleng ua'
competere.
Et fit illudHoineriwm,
m*
:iiawJ‘ì© 3é} inoc i no
i
7zweae 90y 64.
inquepedec cuni?zitmens decidzt imax.F reir e“ V erèg aleizti lepores,l enti aa
% ibna “
vt adpopulanda:finitimoriiag roe,tel?aé,W enda,€5
’
pre dnaig
°
nau i la capzendapecora,al1quami [it :ita inacieacfig nu collateirnulla efi.
prmlm .
D ecori: fe, Nam ita collecîì is,itahabiris nec in ’
vifiariddeeua efi,
tnfug afiag ttzuttt\.
Ad fummam Militia hx c noli ta efi . Exercitua ling ua",
quìmmanupromptiar,pradatar finii: ipfiprada laofi:um.
C A P V T
'
‘DeDile£iu c
\
ceptumdici.]?dprimòquafitum,ExttrianDome
fi1cipreferende?nor ifio: cen]?muo,cum
V A Eomniafmda,turpia,& perdé'
dx m ihtrzeparux
ue effequ is 116vid_et?TrbiemendandaPrinceps zcu
alute rei nana exeo itare anti ua re ttuere. V e et .rof e fe’
e i
ìîjjg ;°
é .
Reliiru e erg o illaduo qux iam preefig nau i Dileétumpatatina. Difc iplinam [olaprobae g ermanocrjueMilitievel fu
damenta,velfirmam enta. D ile&um appello E0 R v M(LV ) A RM I S I DON EI SVNT C VM I V D IC IO EL EC I ; I O
NBM. I DQV E E TV I S .
_
Difertè addo,èTu is . NamM ilim veleem tiam hanc Pereg rinamqu i approbem?au tqu is (erio Dile
étu i inedlocus?_
Mos inuexit,fateor fednonRatio .
,qu am’
; ffg “
eg o audio, Dom eli icumm ilitem long?femperpraefe
ramExterno. Caullx‘
ili3 .
Infidi
v.… x59
‘
NInfidl fxpe exten mazore ex denen/3mercede,zwfl uqnefi£i î€XMMÌ7È eas .
Tritum illud,iniispropriè obtin'
eg,
Vnnale.rézeemanw . ib’
zfne,ninmamme merce: .
Idem Refrzîéìanj . amant<iuenonìnà eri,nonreg r, enne'
ìm
jue ex hbia'ineag ere
Id<jue faepèpropinqnofnrnnne rei a?firienin
Cùm tumu lti1ari eos videbis‘
fidmwè ag ere
Au t ipsîì etiampug na finepudorefing i fine enim”
n’uj.
“fPW °
cum,aézre
,fng ere.
Quidm imm ?nonfide,nonafi{ìntenentur,
V r feriòvelitit—9.u t—debeant dominationi aliennfizng ninenecommodare.
Itaqueplèrumqueplm ibiminnrnnz,quamperim'
fi.
Adde,quòd g raues incolis . fol1u emma t4mqnanì ei ternnani W bc: boflzmn,vrere,vq/ìdre,rapere
PW M /t'
P opulntore.rterra:,qnnrnèpopulatiaiziém vindicnre efeéeénnf.
Imò\
tapfu_
m diiipere. ver:e birna’inem fnrj GW ,…
Etquorum operfìmaxime,HodieOfi
“
vide: reg em: maemîr
At inDomEl/
lico_ Rropriomilite meliorm ieior"cju e M4g ùfià
'
ì
tes efi.qwnonfirt1 teedtnernmng _
w,qeeìrnfiderneo/tt.
Cu i oàfiquinmff] panentze znzperqlong ?prnflanfîor,.qnìm oeed:zxex.
exterzà .
Ille idemacerm ac1e:tnprz°
rnifiqnteqoncnrrenx,(fl aeleier A cre:
fl:‘W inerzbnepeé?araferene,neImperatorzèfigifig …
”
vertenze” ;pag a… .
E/ì cwm natu te'
ì plerifquepopnlréemr5:éneéne,eonjènfne M a … ;I
M6 v elamor:g reg um.
|Quodnomen,g ente.r'
qmefnà reg ìéwje‘
ent,proDea eolnnt
wo t xv a s D O CTR .
Demque 1llémodefiior reuererurac fufpicit lacaj2 Tacìc.
de…rénepatriae.
H’fi°‘
V r eg oomninoptxferendos cenfe'
amg enita: tibimilita , cm.
nonafeita.r.
-Nec illos tamenplané fper'
néndos. vrique fi maiorvis
au tneceflrtas ing ruat perquam mirrifuadeam ad finitimos,qu i auxiliamercede/izczant.
’Sedpant ioo Sed auxilia. vr v1res mquam robm: exerèitu s è tu is
fim,nec corpus exterifac iant,(edmembrum . Nam id ea…Liu
nenez'nntfimperprou idis dncibna,exemplae
’
ltie veterapro’
deen
mentis babenela,neita externe?credant“
vt nonplia fniroà orùfnarnménepropri.?Writtenineafirét Imbeant .
Alioqu i,videne feriò,fedferòplores fiat illudvetus,E°
Enqeaa'
maev ti.xa'
g g z2 7 1w‘&… o
‘Decepit … ipfi“
Vineanzpalwfleam.
G A P Y T
Obiefia (ye -reng a ea,qua contraDome/linen:militem elicnntnr.
Hanc reg em; elfi,tflnm\Ty rannariint.
T eh im inqu iet aliqu is Gem g entempra cer à t in bel Veg :calinontanteimadroénr eorpormn,fl:detiam
Erg o melius,fpretisDomef’ricis,Mercenarxos
'
conducr
S ecunda, è pu gqac i aliqu îì g ente. Item zReg i zifubdiris periculumz.e
Heos armat: non tnfia’e,nontnofiiczotnanebnnt.
Atque adeòaliquid foftaile aa'aerfne_ fiemmi imperamaie
fiaternandebnnt.
Haec iaé‘tarivulgo inferi auribus Princ ipum (cio:(ed
Rejîbozz]iomalig neprofe€tòau t:falsoNamquodadpruniî,verè rllud
di… .d1c 1 nonneg o zfedhocquoque vere . exquau 13Europa: noflrepartez(ill1 (cr1bimus)fimodà exercita7 i pradentei viri
Dt!eéìniprnponantnà celentermane?éellià aftarnpqfleag g reg ari.V iros
i 6z ,c x v x x. t s h
’
o o 7 n.
Sed treceiiarij baudmulti. nonfolùmqu ia Sumptus vinto(immenfienim faciendi (int in affidu um illum frequentemkjue inilitem fedqu ia turbas . Namprofe&òVbi illi
multi,facileproniadres nonat :
Tum ing enio (uo,tum vbivire: rti}exére,fi cnritate.
Atque eueniet V t contra morem obfiqmqcontrafat difti
plina: 1nterdutnwmmea'ztentnr .
Qu ibus rebus rina cau tio finec multi nimis (int nec
(cmpervnî .Hoc volo,V t extra bellain,centuria; tantiemfieae x.
turmaeéae nouerint.
ng ii@atizît difireti ex'
ercitne,qnaa’jîzluéerrinmm e/Zadeontinenez
'ammilitarernfia
'em nec vinti nee "virta miji entnr.
£ iii'
iio Sedquo nu meroOrdina… ifti ig itu r?Aì g rè certum ali
quem definiam pendet faepè à temporibus res,tum ì ma:
g nitudine cuiufqu e reg ni tamen comm uniter tg‘m xvaef_cfe
fi c prrefcnb0. Inm ediocri aliquo reg no,vnamÎ
Leg ionem
fc : miiii’
a. fatis effe ,cum tribus equitum‘Ahs inmag no ,alteru
Plcnis tà ntfi.Nam Equ itum numerumpaullog rand10rem,quìmpro modo Feditam, bic effevolo .qu ia è Sublidiariis, Pel-dites facilè expleas bonos repetias : at inEqu ite aliter
inquo tra&u morì opus vt exercent dacena'nm
inim “ cure: equo armiséne.‘u 70.
Subfdin Ordinari} ifli (unto. At SV BS I DXAR I I S etiam Opu s vt
Z:; ÎZÉÎ'
tefirm es :quoniam palìm ei’t,exig uam illam manum non
effe ad omné vim hofiilem .Hos nonaliud effe volo,quìm
para—
ras femperAuxiliares aliquas c0pias,fine duPilci: fiueV tprioribus illis in acie iung as fi ue vrinprxfidia diflri
buas opidoru rn.Qu ihoc abOrdinariis difi”
erunt,qùòd illi
qu idem toto g enere vitem ilites [int,@» tantiem invjiimpree Tac
bornmfipafiti,W leet tela atque arma,bellerefertientur?Illi,dfitaxat inueninijieeta moremilitia exercita.
g l i extrabelli tempus,inarte.:vitaeq,“
varia.; di}}arati,
Res fu à s ag unt per bellum euocantur, eiidem au t fi
milem
L i n a a _v:
milemoperam tibi,qu îiMermnari; ,prgfiatxt. Sed hoc me'
d 0<ore:quodnonfolumreuerentm: aqualm: duezparebnnt,j un
'
;fxq
Sed etii minùs impendiofi tibi crunt. quoniam omnino Dnmnojìnonfune.‘
Pilltì: confiatarmi.: erudirefigos,qmìmalieno: mercerie caducerg ,
Quod exteri illi iniru reditu confumunt,hoc
'
fi inar Parati…
mandis illis impendis exercendis : eg reg iam habes,& ad
m a\
nuni tibi femper
d
m ilitaì
remmanpm .Nam illi long in…
que accerfendt, cu. difpendio fatpe exfpeà a‘
nd1 funt : hi
int u ì fede; ,vuo edi&o euocantur adfunt. Vnde eos paB i ag etti
rabis? è pag is . NS. opidahic fug io caufsfìduplic i.primum,
qu ia omnino meliorad arma tallicaplebs,vr‘moxdicam :
*c ap.rcq.
deinde ,qu ia fecurirati etiam Principis corifulo qu ieti.Nam ab armis Ferociorem mag is exiu ltantém populpum prom in
fieri,nonell neg andum .quacfiopidanis pafiim adrribu is,mama
vereorne locis & moenibus freti rebellionemfortaffe ceieptè’
tlucam en,
V t foleurhorni11 es,0elirtprafintiii, pupia'gnemutattonu li'—fu erte
Atque ita —
patefierioccajioetiamaduerfim te
S long é ai Pag anis . tumquianatu rîimitiores ; Nonitemtumqu iavanè parli didu&i,nontem eré confentiant
'fl"
co'
e'
à nt invnum . Nec enim aliainSubfidiariis\
meamens ;
quam vtperpag os vico'
sciue fing u los,qu inigdeni,viceni(vcfrequentia au t infrequentia incolarfierit)deferipri
”
i
%fif
&ique babeantur i1demq'uve in centurias colmort nas
tune denique conueniant cum ent bellum . Clu/ os g randi eorum,no
alîquonumero ellequ idni fuadeam èNam tenerlihoc illud ero ina..
efi, pag refimal(f/ zerarioparcere.
Si trig inta au tqu adrag intam illenarias cohortes (ita diu idam,non in legiones)ex illis leg as,aaile cenfeam imo(i
plu rés, fed Pediram tantum . Nam Alas tufhc is nonattnbuo : melius
, vt inNobiliratem indi te: lmeà panperi’ ditifvîi
.
Éta onera mclzne.rilm "
Plura, tenuiorc lilo,de vriliflimì re inNotis .
C A P V T
fv.x
‘
xi x‘
s D o c r a.
… C A P V T x r u
Veri tuinDilelîîuW rique caprenq'u Notiequznque‘erelinepo«
lita: g ermizna: inmilite“
virtutéf.
dixi :pars altera Indienfuperei’t Quo
enim pall1mprofe&òaut temerè oblati
liraquoque quet iwl/aéoretà à periculum Seac
leg unt.
m irum ,2
“
Dire: reg ni‘Komanin?minix ait ille)V eg c
fitnelamentum,znprzma”
fD:lefiorum examinatione confiflu; zt.caP'"
Quomag is hrg e pars tibi cum curîi habenda. eeiincan Gap
fiet,inomniém loca, ignauofr@flrenuoe nafti‘
Illiferìîì inqù ifi tione reu ciendi,hi cap1endi[unt ; .fifo’
r
s i mmm'
temqu idem militiam vis & felicem . Boniau tem robu l’ricerta mi lf.
mm m … que m i liu s certa md1c 1zt velutNotre(unt,adquas nonfallaciter eum leg as .
’
% as facioqu inque Partiam E ta
tem,Corpus,Annu um,V i tam .
Nom ine PATR IAE int'
elleg ipalìmefi locum,vbiqu is
natus au t educatus . quem hand tem erè inDileéìu c oùfi
deres quoniam profeé’còloeorumafì eritatt hominumquoque Cuniu
ig enia a'ltrat.
F0ìfî iorvnile: È eonfiag ojà venig fig ni0r efi'
W ban‘
ua (9° verna. s…
Itaque in vtrafuis m ilitifihunc fperno .Namvernacula iiP racti ces, lamultitua
'o,lafiiuiufueta, intolerant
Mallet . Mercurio addiéta,qu i eH£'
rruifiat. fempercjue hom ines,quantopectenia
”
elites woluptatiéua opulenti tantomag ieini
Ex ag rz£r erg o noflzro indicio fipplendum rabierpraeipuè ce
fWieletur exercitem.
“ P' !
Catonis oraculum audio :Ex ag rzeolz£t (9°d iri/òrt i,
ff] milite:jìrenuzflìmig ignuntur .
Labori0fi» Et vfu confiaraptieremarmi: ruflieantplebem,quafiebdiuoxl'—rg;
dye inlaborzà ue enutritur.
Anima ,
A udace:
1 65V t reg iPyrrho .qu i Dilt é?ori[uofertur a
'txifli,Tug
elig e eg oeo:forte.r reilelam.
Nec temeré ziviri_s mag nis abcd ramen,‘me indice,non
tam[laturaz ratwnembaotre conuenzt,quamvirtunt.
Vtiliuacjue«efi/irte: milite] efli,quamg randa .
Placcatm ihi illamediamilitaruflatura.
/Sic tam en w ex multu ex aculei ex om
‘
nfconfirmaz‘ione
membrwung eo.rel:g ae.
Nempequ ibus (untdura cor,òora,firifiiartw,minaxvul
tus maioranimivig or.
S tri£?a inquam corpora. necprobeni facilè cralfulos
jitptrflua"carneolzfì
'
entor .
F elocitnt enim ell,quaperceptoexercitiaflrenuumiqfidt l ellatorent:
Aqu à n1mrrtint mag na illa&fluxa corpora aliena.
oraquarta AN IM.
I . Nam hoc e/Z,inquotati/u reip.jizluaW rtttur(aitm ilitaris-fcripror) W tirone: non tanteim
but,fiel etiam animzà pràflant1flimi
Mnimue acer pra/in:,(9° acuta.: identatque '
Verfietue,inui5ì
'
oe viro: ej‘iczt.
Sint .1g iru relig endi Audaces,bah antéueconfidentmmmelitarem.
Qui nefizelor,puluit, alia talia,epulti iucundiora[int.
Quo: i”e timorumJMaxzmuxbaud
“
nrg et let/oimetux. inde ruenoli
}nférrummeneprona“
pirla animaque capace:W ortir.
.Glarìmui ' Ad fummaìn,qu1 nibilmetuant niji’
turpemfiimam.
V erte/cedi.’
Nafiì hanci anè volo timeant. V erè fcriptorGraécu‘
s : Oi
à‘aÀ5@rol rr g
‘évoyag,dufipa ìteeo@rw@eìgw
i
e716Àé; aiag eiai‘tè
L B E R v.
- 6é'
vî’wueu
AJ iqou,5:uu'
Àta: epo€téoélomuo‘uat
eixè'
a.
w.t tldg um
metuent:flimz,ua'em inbofle: audac;flinn pateqaidunmun
mi “
terentur,quimali auelzremaxime?W
Homfiai enimidoneuii:militemreddit : 7 erecuneli:i,elumprobi6etfi4g ere,fizcit efe
“
Villorem.
V ltimaNota V ITAE. Ìd efi,quo g enerequaefìus aut artis fefe fuPtentent. Nam admol itiem au t durit1em,1g na Molino»u 1am au t ferocram hand leu 1terhoc fac 1t. Eg opefcatoree,aucuper,dulciario:,lxnteoner,omne:q,quial:quia'tra£lafli‘vtelebantur aclg yneeaapertinenx,long ì arlntror r
S d.a ettexm opificumvug ua ftj jè l/ularq,minimemtbtta iu
'o
neumg enue .
Sednec fetui olim admifli aut damnati iudicns quiee,A f
que g enere au t v1 ta infames aliterquam nunc,cu mtaleefi1 mat..
ciantur qua/exdominiloa6erefafîidmnt.
Et cai’cra adeònon'
caf’ta,vtquiaquiaquam corrumpié
’
y‘
corrumpere—queat in ilhà ‘
vifizeur.
Habes omnia deD11e&u rnifiquòdduo haec D eleft'
um
neo.Prius,vtnonleueboeojî ciumpnte:,azitpalfimquibufeum« admoue”
di.
quemandandum
Sed mag nu'
Wru,mag na
”
drogataidoneo.: elzg i
Alterum vt idemtidemr epetas.Qu ia enim mo
°
rbo,fu
g ì,m 1flipne,nìxmerus imm inu itu r; nifiannà fing ulz.r,imàfln
panimenfi6ua,indeceilentium locum tuniorumturliaflecc8eopiofua exhaurietur exercitua.
C A P V T . x ì r x.
‘De‘Di/iijiliiti vera
”
effimeri elié'
t’
um. Ea laua'ata.parta
(ielque tlacendreau/fa’
quattuorfl fia . S ing ula e:éplzcata .
‘Venionunc adpracipuum decua@flabilimentum zm
MI L ITAR I S D I SCIPL INAE tenag ij imum rvin
culumn
1 68 c r v'
r x. r s n o c r a .
Ex eunarjinu omne: triumphzmana'
runt
Dequ à ve'
riflimè Imperator ille admilites‘Dijiiplina
maiorum ” Wp: temat.qua/i dilaéatur,ff] nomenRomanum rildo
imperiumamitt‘
entue .
Nam fine qu id Dile&us ille faltemqu ipollint ellebonimilites,inuenit (ed haec,fac it tales & feruat.
‘P aucor
virotfortet naturaprocreat lona‘infiitutionepluree reddit in
Nimìm eg: At ea tamen hodie non dicam lang uet apudnos,fedobiit,nequemala
,fed nulla efi ; V t omnino
,fi reducere
in(innate eam volumu s ele lnfiorizlt nellibri},nobe
'
t antiquaconfieetuolorepetendafit
Et maximeRomanorum . % s enim populus meliusau tfirm iùs eam colu it Imo‘
D ifciplina cajirorum antiquiorfuitparentiéue Romanzi quam caritae liberorum.
Mag noqu idemcum ea
olaacriter retentaP rincipatumterrariiRomanoimperiopeperit .
R
Qu ì ipsîì de caufs à ,tu animofe Princeps,omniéut impe
rijneruu'
raclreuocancla’
prqfiina a'
fiiplinamnzilztia alone.: conmtz
Me,pro viribus,adiuuanî e prxeunte.Appello au tem
gefè rip
tio Difc iplinam,fs rv i i CONFORMAT I ONEM M I L IT I S
AD ROBV R ar V I RT V’
I‘EM .
Piattes eius fine munia(V tqumvarié fpat‘fa funt indo
&nnxquemdam g yrum redig am)facioquattuor:Exerc itium Ordinem
,Coè
'
rétionem Exempla. Priores dux ad
RÒBV R pe&antmaximè ; teniaad vrRT VTEM ; quarta adBxefeiiwo vtrumqu e . Per EXER C I
‘I‘I VM,intelleg o,vt ele&fimilitem
affiduè adArma condoeefac ias adOpus . Ipfum nomen
ita fuadet. nam 6uercituedi citur,quotlmeliorfit exercitanu'o.
og g i .: in _
' Ipfa res tario. Cù'
m\ enim ad omnes arte_s perficien
Ì’
ÎzÎi das vfu aliquo exerc irio opu s fit : cu r id in iliî m ilitarieum un,neg leg à tnuS,fiîìflqua
’
ali,,arte; j ienonpofimt?
Callins
Ic,l
cap
Ibrd.
Veg a .:
inI’
r. 1 B E R v. 1 7 :
Sed vtile.qu ia/arie} difiinb?ior (9° eeeplurtbuepartibw
confianr,fadliepartientiquacumque opu4 jie facile?ingEademque faefliorad imperia cùrh
°
mile:fcilicet centurioni,centuria tribunoobjèquitur.
Atque itaordine imperium.
Duci:fingulomnee copiafineiut,
feudum
Certuni enim elarume ll nori omnia omnibus im
peranda,led itafitducum aubìoritaqî c rig or‘Difciplina/yabet,
W multa [ inturwnerTribunotque tanteimiuberz expedeat .Iam idquoque
'
videndumjnItinerenelinActe,vt.omner Ad
mibte: incedenu'
z0rdznemfiruent.
“
U t aquah_
ltg itimoéuefiatiomile: elx/let milite
Necvlmìquamexpedit aut eong lobent agmeii a‘
utj4xent.
Grande inhis rebus momentum Cnpè integ ri exer B eniquecitus periere talialiqi13confu lione . E
’
è' lvdl
’
u’
fivé’m g é
’r
’
2231332;; g neov,è
’n t(gt
’?òpaiu9pu
’
umg,m'
:nc'
ìtc=Efiever?»nilox! tam (muleaut
co‘rum
'
bominibut,quìmi
ordo.
J em in callris etiam inibiferua. vt illah abeant aprì ai .
dimenfione vias fuas,portas,fb ra fintvelu t ad fortriam
m inu ta: vrbi_
s .,lbipiog radu,lig ionibua,auxilizi,equitibut fif/
ped dibue,loca inquibuspapilionei fendant deputentun i“
I
Sic vt Fac ile c'
u iqu e‘
fit locum (num commilitones Diam…
Comu ber°reperire.Nec enim folùm perGentu rias velim eos tendere
,
fed hze in'
contubernia dmi/iefint :”
vt decemmilztzbu:fitb r'vno
papilzozie deg ents’
unuepra/itDecanue,qui capiticontubernjinontmetur.
Et plura talia,quaealieno ilio ,
& pcenè arenarum funi1 e
culo :egre neé’to. tu
'
promqpta ea habes apunolybrum
max1mè,‘
aé fcr1ptdres Roman'
os.
d r aft .P ars tertia COERCTIO quae mores‘fcthcetmilitumY … i . CDél
'
puudu.
fl f€fi Î fl fl .
V itandue
duplex
luum
Jll odefiùfernanda.
I a&ubun.
di, od:ofi
F ueit,nm
1 7 7.‘
c r v e s‘
b '
o c r nl
co'
e'
rcet ae franat.Nam etfi,nefczo‘
quopalio,afiduèdimuantibete dificileefimorum cufiodzremenfuram
T amen cu llodiendi aliquatenus au t
/
folu itur m ilitia
tua,imopetit.Tria(unt finequ ibus non robu rinexercitu,nonordo Continentia,Modeflia
,Abilinentia
‘
. Serna
bis haec ig itu r.Continentiam primò,inCibo V enere . ido o o o
ell: ne m ilites tu 1 effuso (int conuruzu W utrxdedite
turpzflima parti corporei .
V rraque res encru‘
ar a'
qentratarobert acvirtutemile:itflite
‘tudme uptatum.
Siquidardore} acferocia:babmt popmu* comefliztionibuideteritur.
Hand vaneolim di&um F naMnnibà lem hibernafoluerunt, indomitum
'
idumniuibtu atque/
d bribue,eneruaueruntEP‘P"
fbnienta €umpania. mi
ma r2/icit evitiurvtgîtuaefi.
Qaj
ae tu caue. aree feueri_
tet ai cali ris tu is luxuriq[òr ap.n ei.
parateu conuiuiorum fd inflrumenta libidinum:
Î MODEST‘
IAM Tecundo'
exig es . eamque tripliciter rn
V erbis,V efiibus,Faéì is . lnV erbis ne
'
fintvani,bu g éîì tut …
g idi,&quod diCitur,Atti‘cim ilites .qu i in
i
conuiuiu
[lil’ ceim,de l70filbvlf<î me
'
ntia inciefit,‘vixmanibua temperant :
Sed iidem vixr
vultum eorum fu ilzinent,Namid eue’
ntu
(cmperfirmum zî gnauzflimuaquifqut‘
,Co’ inpericulominimum
aujieruo W rbu lmg uaferocee.
V 1deb15que rznro.rnatormzlztue, abîu
’
ling uaque cirtamina rude: eflèlÈ g reg iènoller Fortiflimue
antedtfcrimenmodefizflimur
Itemque Philofophus : oî à‘èaìyà peîoi,eoeyr dii
'; 20‘
l lOl inopereacneJ,47,2 t
icer animorum iraquetacita”
?plenum,nemfero
‘
ciamtndeferimen'
ipjinncertaminzi dj i re.Com
1 74° C I V I L I S D O C T R .
Odi curiofos aut refraé‘tarios zquique iufiì datum inter
pretari malunt qu à m exfiqui.‘
Tria ez‘m
‘
Benè E tfiilids Pa i:llus:W ilitem bac tria m rare debere.
Carpue“
vtqudm‘balidzfli
‘
mum perniceflìmumapta v: d mmumparatum ad]iebtta imperia;
Enimuerò inter dute: mibt'
efà eiemunia
impemm i Idi:?arma an:musfint ifiu'
t confilium virtutti'fitcerez'
ufio rei m
am d,: g imenrelmquant.
P arendopatiier,quamimperiaducumféi citandore.:militare.?continet
'
ur.
Mihi Bralidqmonitumpro ad(nos,T
2379 t(gt7xolg nvÀe,ueîv,7 5 ì9€Àew,tè tr_
Bou’
xcw'
eaî g,tè ai_
'
pxoucnm i
S:£g’
&nfèt‘
e bacefi:bona îfì lll_tlo€,Velle,U treri,_Obedzrei
Tert iòAB ST I NENT IAM ing efli . quì Vi
olom ilites avr
rapinifcjueabelTe,& haberem anuspuras .Nonpe_rmzttetmiCa
lite.: ej epqflifiorgbux tnfilenteq,‘U iuant cu
_
mprouincialrb,ur iure ciuili nec infole/iat animis:
quifi]èntit armatum.quia clypeue ideexercitu: tut,quietenidebetprafiarepag anti .
.Nemo_pudum,
a lienum rapiat,ouem_nemo contuzg at wuam
nudu_r auftrat,]d gqm_
nemodeterat oleum ]iel bg numnemoex1g at,annona
”
fi£mi1
contentu .r
Den1que rta tranfeant cu t nonmodà manus fid nenefli
g iumquidem cujqìeampacatonocuzfli decatur.
Anrideor? vtnuncmores_
fu,
nt,credo .:At —apudvet_
eres
tam fl rié’cè hzr c in vfu vtmemoria tradzdertt S caurue pormfi ramarborem,quam inpede cafirorumflrerat complexametano,pofierodieabeunt
_
ee._yercitu, inta£ìzàfiubî zbut rebl?am.
' i
Pars vltimaDifciplinae È XEMPLA quoinomi
mia intelleg o pcenaè.Namprofeé’còadròbrir& virtu
_te
m i 1
L I B E R «v. 1 7 5itandamvrraque haec valdè Praemia.
quidem,fibenèi
inerit'
is ea tribues Prom_otiorig s,,Hd = Ziiii.
w
mores Opes m iles (perabit ab infig ni aliquo faé‘to…Nec
°
efò
fum el’: ac tins ille dimicet,quemadope?dc dignitate: ordoini,euebere.
emolume'
ntum
Et Nibil'
n'
ificuiuefatta:antiprouidérit.
I taque Romanihic mir'ifig ià qui non—lolum altiores ornes . aflig nabant ì, virtu te :Ted etiam publicè laud
’
es cu
mulabant honores . donabantcìue.pro coneione,halias,phaleras, coronas .
lam Pcenisquoque omnino opu s,& Seueritas vel”
eliicaî= pa ia:ue
ciflima ad m ilitian‘
:firm andam .Qlearchi voxfu it:a lmilitibtufmperatore
'
mpotii‘ie,qiuimbofiem metuidebere.
Indu l en.reddunt _prafiutem
exercitua amarem paudatim tamen (y: occulti militaremdi]?t mfa.
plinamfiueritatemque'
minuuntr
eremi A rmate
fieri hicu
ura”
ture: tlfl îfid"
con/laut qua: ”
rbt tì…bentlt'
.
Gaudeteoipfem iles.—4 tamdirifwu
”erà ibîìr
"Parta'
quié.r,»pcendque reditplacatar
\Drfcnmen-ta 1nena hquod
“
nbi m ili t‘ansdoétor 1ng ent.
Miltté’f,inqu it,poma ft/ timar iiifidibit.f corr@unt,inexpedi: Temp0rmnen tu
ttonpbtu ,fi>ee pramzajîa_ctuntmelierte. efid…
DixideDifciphna vrpocu i alienis verbis,xlifiiucîîrè A dKaryai
3 05 3΀ 7 1HÌ1
apettè . Sed iterum inculeo . fi'
plenarn'
leg itimari ique eamYiS,Dlfifivlmeimm{làfdfffii
f
Égg ulifimmidebu tnquifere,qui ex “"W eb
C I- V Ì‘
L I S D O‘C T R .
reg ionibtt?@*munz'
IdtiuepollDeum,hac vnîìdu de.
"
C A P V T\
X I W
TranfitumadDucet . Eos neaj lzrm ,non/blunt“otilet. “Duplice:
ej i . Semper in it.?“P eritiam
'
mag ri:quìm,Virtufemfie5‘
t’
arz.
(y e“
enumin“
unobelloefi?debere
m ilitibus perduxiquovolu i alteri nunc V iris'
lam m anum,ineam pol’tu lant id efi; Duces .
uos Vtilesbello eiTè‘
qu id dici imonecell‘
ariost,anirriam
riempe exerc 1tus,& vitam i adeòvrverè fcriptumfit,m ilitaremfineduce turbam, carpuefine[piritu :
Et rot remig e.r.fineg ubernatore itamilite:finèfmperaìore,mln! ”
valere
v: z‘fli Tanti
‘
u]? exercitum,quanti Imperatorem,alibi leg es.Benè peritè iflze dirig it?ille bonus . m alé?malus . Ita
que tu (quod rari/]imum nec ni]?ratione‘D
,plue in‘D ucereponer quam inexercztu .
Illum anteomniaquxres,talem,qualem de‘
fcribani .Duo
enim g eneraDucum ; Primarij,5ecundarij. Illi,% r SVM
.M AE R E I IMPÉR ANT , A V S'
P I C II S ET D Vo
Secundufy. C î îV'
R fîM G ER VZNT . Ifit, IMP ER ANT I S A L T E
R I V S e v s xvr. rvs sv IMP ERANT ,E T s v o s a r.
T EM DVCT_
V R EM C_
E R V N T. In primfì claffe ,qu inisRex au t Princeps in(uo {olo in g ltetî ijqu i ab his confiituuntu r Adm inill ri bellorum & Leòat i. De
-
prioribusB acer an, . I
3 \
praelm tn« illi$ cum bellum ell eo: pug na an]Îepontmelmafod
5Z£ ret dub:taubre.
P ro affir Nec 1n'
iuri’
à . Adelfe enim ipfi rebus debere‘
viden'
tur.
quoniamVbifirmmue tor non adefiadexercitum,PA
%d”?
c xv xx. x s D O C T R .
C A P ,V’
Ì‘
“
Bani'
Dum m itrfe; afitteNatx .quin; ueem“
nie/eri q ordinè
explwamw .
m hocmag is tibi referem, clariùs liquentcapièndi eg o tibiveros g erm anosq
'
; Du ces
eorum partes,pau cis nec vanis colombus dèping am .Tu
da 1nihi‘
1nétein quod infac tisolim acclamati folitum,
Hoc ag e. Ego in leg 1tnno Du cequ inqu e lwec requ 1 ro__
D … ,Sc 1entmm,
V 1 rtutem,Prou 1denuam,
Au&or1tatem,Portu
nam .Sc i I; ; NÌI IAM znempe vt artis (uc; g uarus fit,&quim ilitiam long ovfu combiberit nona
"
uditione folùm au t le:
i mpenna
plm e.r,mquam perproumtmxfl lpendld explé uerzt:
T“
Et nullumg enm Éeilijit,inqua illumnonexercueritfortum .
Qui morir,quit òm’oag mmw,gwemm exploranez
’i,qmmtw
‘W g ena
'o trabena’o
'
W Éefiomoe/m .
4miz'
g wammtj ; rerumfeiem,wé; inferriate.A
Nam ill i allidu.è in
°
tebus prolixis\ letis,difplicetfimec
temerèadaerfiz cafimm reputa ,quemfoi t»ma numquam decep1t.V IRT VTEM fecundoadiung o : intelleg o Corporis.
ing enixcju e vig oiém quemdam fimu lAnim iprobi’
ta
tem,V ig orem in his talibus . .vi exereeet leg ione: etiamfine Ta
fit. bello ; (14742,prom/it,perina’eag 4t,4c
‘
fl190fl i3ing rmtt.
'
Virtue .
Ig fem
_
etplemmqwem opere inag mirze g reg ariomilitimixtw,
mcormptadum bonera.
Qu i aufic
QWt adeòdo‘fe poliit cÉati F4524,nonefifi'amett,
'
vo.t
milites fiqutvolo necdifiiP[ifid îfimadò“
,fed exemplum e‘
tzam 2
mepetere.
manufim'
pilag erme,preeedit 4nlyef: c…
L x I} E R v.
W ilitt'
t ompede: . monfìrat toler4re laéoret,Non iuà et.
0 o 0 o
l
Dem u c breu 1ter ; cm adfit Labormnegano,For;h tndotn
periculo, na'nflrininag enda [ è leiitae ineanflcienelo.
-ArAnimivii :ures adbibendae etiamquxdam funt.Non Interna:
enim[olà mbel/and: virem infigmmoatqueperfè :î ofmperatore'
qne rendaefl,fidrnultnfimtparta ex1mne,lymus admm:fim co
mite5éuem trÌ utù .
eQnmtn’
jtnnoc
'
entitz"deÈeni# }mperntare: ?qnanta
"omniéne
inrebne Temptmntzn’
quanta”
F ide quanti Faczhtate?quanta”
Hnmnnttatc’?
Qaze ni(i aut omnia,—au tpleraque habeat,nonegomfmperatorem in alig nanumeropntare.
—…
Àt tertioPRO V IDENT IAM lando : id efl,cautos cune
?romdm
nteflîue ducc s,nu lla loco,nfiqunntnmnqe[fitne eog at,com m .
Cantu;mj i; m.rjì Fortune .
e]?o
Sperno equ idem illosfierpc:°
ter omnia4cprnpraperè ag ente;
Et qnìmazuena'zétbo]h éia melioiee .
Etfig ratifr oevu lg o .quoniam fiolidis au t barbaris wn Btfiw fidvs
ma ne wd.£?atiofem ildr; /t 1m exfèquz,reg inmvidetur. g m.
fanè [i mll1td î‘liffitfii
‘dg tj re:/it bauddub:ÈW inutium
al1quem Fabiopr.efemnt dncem…
Nontu fic defipics. mag is ciue cuni Au g u [lo,Nihilmi Sed femm'
.
nà : tnperfi£ìotinte quìmfijltnatzonem temerztateméneeonne…
nire,arbztraéere.
Et eum SCHOYÌ0,0
'
W J‘é iè‘g a m be,ngn$7py yi Mov,il @g g
'I
;mte tfle
e 9 .
amnui €Aénw :% òa'oporteatduce refineremag tt ,quamprofitcerez
'P reéfzornm enimdelié?4 emendationemnonree:fiunt.
Et vt ille aiebat,0u’
x'
Éswc’
.v7mÀi,u go ai,ta> freî y :'
Non licet in6e 655 17
180 C I V Y L I Si
D O C T_R .
Atqu ipeccat pìenè neccffariò qu i fellinat: Temeritax,praterquamquòu
'
flulta efi etiam
N6n_
ne eXpofita ad omnes laqueos ? Polybius pulchrèHeg 7riweam
'
y ;alw‘
lè 90M\
05 ai’Àogpg,
’
in J‘ì ;bzvoé
‘oìimè mi …
dixeiep@y%u‘tr a/Î; È;@epîg K% a®aÀém à fè ’nig 6 383433 7r î au tt
a’
7ra'
vla : 37 6*m g 'm; Celerit/ZJ
, (7° «AMÌM Ì4
Impetuapra ter rationem, Vanitau ac typbna,lyo/Zzbeuquidemopportuna
‘
noxia ”
verbmax ime>
amicis. Nam adomnes mfidiae fiaua
'es atqueaflna obnaxiua bic tal/e.
Quod{i tamennonlabitur ìqu id efficit?param . Te Curt.
merita.: mbiprimum impetum efl"udzt ficutquae/am animalia
,
am
Erg o omnino exEuripidxo (cito,A
’
g îpaÀìg ig"ainsi
/
vw ,ii g egn;nÀaémg
«MelzerefiDux circtem@eéî ua,quèmprozefièaudaculne.
S ine timia’um procauto,
—
tardum,proconfiderata imbellem Liu
proPerito belli matent
SineLeti[int in fvu{g u.rmilites,ferocia
‘duet} .
tefizpiens laof?zétmetuat,quamflulti ciue.r [audent .
e: ,quafid1tmmontzà w,fiB1e1tata,procella"ahq,uan ma
do imà rem dame.
Nonenim eg oW tti/9 11ag atur,manea fea'
W ag entein ter’
atzo
ducat,nonfortuna.
@amquam V tinam& if’ta :1t !Nam quarto loco inDùce defidcro FEL IC I TATEM . Eafanè comes ferè conii ;
lij rationis ell (ed tamenpau llòbenig niùs qu 1btifdattt
ig}. ate -
‘
adtributa Deo'
. Ille vnus eius au €tor eaméuepraflare Cicc
0 e
6 205 J?3aîey'v
-wofiwxé iî:Beyerg'
g
Fe/icitae efimunuaafitmmo"Deo.
Etfi ig iturPgouidentiapotesvaldè adfdcceffumrtamcn
eg o
18; . c m v r x. r s n o c r n.
Atque ade?» Prxfertilnfitemperetu rinterclum aliqu3m 1nitat€ .Nam In
amatur,t
intempore fiuorenzmilitum
'
vt [arg itzorge@ambitumalè acquima,ita teperbonne arte: baudj ernena
'ua.
V ti funt,Exercitatio corporie inter tpjòs,culttu babituaqueCurtpaulum èprtuatodiflerem .
Item,wquit inops autfiueiue
,ve/ìein(7 '
ffifl î î fl td deiarg iri
Aliiqe ve! ing enqdetienevelanimi arttbna cutpariterC
caru: acW nerandua/ie,efieere
C A P V T x v i .
[ bn/ilianeceflzria Zelloej e. Eorum[perimenfiueg uflw,iteméueMonita
,qua: rv/ut v intepug nam (5 4fupug na”
.
vniuersè iam abfolui.Confiliafupetant,d necellà rium BClll 1nlirumétum.% d
fine i is apparatus omnes Gnr?fumu s .qu id V lfi ?fumus .
Nec verbis o llendiOpu s :*P erzcu/oatque neg otizà eompertum
e]? ing eniumm belloplurimumpo e.
V idebisé; mag nos Ducesplura confilio,quìmvipeifèeifle.
IdeoCa:fardefiniit,Nmimznus
penare,qua‘mg laa
’w.
Et Carthag 1menfes'Duces beÙa prana eonfi!iog erente:,
etiam[iprofj5erafòrtunafieéfieuta,cruci tamenfijîg ebant .
quod oenèg eflerant,deorum immortaleum adzutorio ; quodmalecammj itrarzt,1pfirum culpa: imputantee.
Z,
uenfm Necfanè immeritò. Nam etfimultum tum inamniota re» Cz
plerumqueue,tumtnremi narepotty?fortuna,
Etquidquid efr’
proffierèg eflum ia'
panè omnedutitfù um
Tamemprofe€toConfilijquoque mag um& validehîc
partes(unt ab eoque bono illa ferè bona.% o adipe€tu
dixitAttius,F abrumeye/ita:quemque/Brtuna .
Et Fabius“
BonoImperatoribaudmag nimomentifirtunam
q]è :mentem rationeméuedammari.
I. I B E R V .
C6nfilia ig ituradhibendà . (edque,au t'
quomocio .
> zeg rèTam
;m
ta re
dixenm .Nam bommrbue,quamhome
duum:
IIS te aptate debes prxfertim in bello . H"Ju su 73wo
’Ae… g
b’
ni ;iuroig xmpsî'
,ati
-nic a
'? ci ;p’
aiufi "mi 7fOÀMÈnxve'
Z'rau
fr u7Xelvov =7WmimèomniumenimÉeflumex decreta?pìoeeeà t,fia'
ipfumexjemulta inuenit (9 ° W re.rfiar_zt na
Sednec decorè (atis dixerim .An eg o iamnunc [oeatua inmm… .
qua tibi armatog erendafint?
Ridear,nec immeritòl
aliquisme dixerit deliram illum
Phorm ionem . Itaq; numquam hoc m ihifinnam,y t ta1n
n.im è fublim i Sag aris a'
u t Palu ciati5 inTog îtm eîìprze
ceptadem :(ed faltem exmag noConfiliorum acernop,au Steri…
ca pu g nope eram in exemplum .n dtameh vt
‘
partitè meth0do aliqu îìfiat,dil’cing uoConfi
lia ,inKeita Obhqua. Illa appello , PL ANÀM
ET M IL ITAREM vra ie INEVNT Hiec,Qt a 5 o c c vr …
TAM[
ET F R AV Ì) I VM A I QYJ E,
A STV S s EM I T A c aÀsS ANTV IL Prioris g eneris hzec ,
fu nt.
OCCA S IOi
in b€ llis Obfè l'tl à l'ldél . Keg î eî à\ie?9 n
‘7ra
'
vnov O t tujiom'
;
pu mam73,
’
2faiu9@ovreiwv w p3c,pié À/9 u J?fif noÀe.wxaîv Valet veroino'
ml
nfbut humani: rebu: (27 poflet oceaflo fifdmaximeinbelli ca} .
r Octafi0 in6e /Blet ampbeì: iuuarequam '
Zz’
irtus .
Itaque armata.: intenturéuefz'
r vtnequetua:oeeafionidefiì,ma arri
naquefuamhofì'tdee.
Ia’e/tviri dueà,non Jeefi Fortunapra !reiztifè,(zj oÉiata
cafiofle£ìeread tonfi/tum.
FAMAE feru ienciuni .Nam Fam.! Éella conflant y fi; è pm .
etiamquodflzlròcreaétum e/Z,m erimeem obtmutt. “"W
Fama Éefium tònflcit air ali—us, (9 4parmmomenta inete2inW impellunt animata
— Pr:efertim fubinitia.& Famamnouu eeeptu’ ‘na/ia’zflimae]?
184P rimuque euentihue,metere autfiducia g tg nttur.
Seiro ig itu r‘
injlandumfama ; e;”
prout‘prima ejfirint,fine I,,
‘?niuerfiz.
Sed FAMAEe tiam NON feru ic;n‘
clum rn ipsî ,'
inquam,
ratione g erend1 belli. ln‘
ez'
ì enim aduerfiufamamrumoreré;hominumfirmutflahir.
Etqmeprohandafl mt,nonqua:W iqueprohahu'
ntur,fèquéreà .
Nec vmquam tonfilmrDutzit
,ittdtti0exercitus,fed exercitux,T rouidentzd® ueù reg endu: e/Z.
J Walè ihrpera'
tur,cumreg it 1 mlg
'
ur Durex.
Seiromzhtihur cupidinempug nandz tonuenire; Duce: pronidendo
,confialtando,euné?atronefiepirìsquam temeritateproehflè .
SECV R ITA S fug ienda. Nemo celerià r opprimitur ,quèm Y
quemhz! timet.Etfiequentiflimum initium calamitatzà
,Securitae.
'
Sape contemptur ho/Zu erueiztumcertamen'
edtdit,fl?
’
elytzpopuli reg eséueperleuimomentovi£î tfimt.
Nihil tutòin hojìe del} ieitur .quem@reueria valentioremCn tee
Itaque eg o Wnihil timendi,fienihilcontemnendiau£Zorl/imiSarpi inhello,paruzs momenti},mag ni eafios intercedunt.
Et nihil tam leue eji'
quodnonmag na interdum retmomen
tumfiìciat.
.,Quomag i:pre ceptum illudinomnium animir effe dehet.Nio
hi!m helloop.ortere contemni… neofineeaufia
”
diti,Matrem timidi
fierenonfilere.
Incredibile eil Nimiafiduciaquanta: calamitatifiileat ej e.x l“.
?
l0m w IN (QT/ I R
‘
ENDVMIn omnia. Tuum,(9
°hofliumexercztum,J
locorumjitum,naturam reg eonu‘nofie.
More‘ifipì
qéproé tempo
n bua.
P u ta,fi dìg
[u lfit'
t‘u e
‘nonpol :s :
186 c r v i r. r s nf
o c f'
r R
PaullusE milius‘
dixit ‘P errarònimét honumfìnperatoîertare,nififiommaneceflitudo,autfiem
ma et
GatiarAu g uRus dixit :Praliumauthellumnumquam[itfti
piendum nifi tummaior emolumentij e: quam damni metuaoffenderetur.
AW Aa 3%m‘JJ noÀt
'
pator, ag 5ÎV'
39"m‘'
mma,gaì tt 597 5; ai ?
“
finimpr'
zoxig 7mM olutg a“?wi
’
€Àaw ov ror7\88‘og M io; a
’
a'
nwov
tit/u v'am frati ; 77À£orout file
?—
‘no‘ng m ?è9vowîau g d@@exdi
i
otg g ilt
Încerta: enim rexhellzca ,“
(y multa expa_
ruo, ag g rejfiont:fèrè
per impetumfiunt.Sap?autemvelminormultitudomazarempro
pul]izui t aevicit cummettotnt edent,quoniam hg t oh contemptumimparatzor efi.
Ineertiexitnaptg narum ff] J Mar: communn quifiepèfioCicer
liantem iam exfultantem euertitWperculet ahahieo'
îo.
Erg o bic lentè . prasfertim aduerfue hailem,quemT empi/a Liu .
deterrerem indie; lornaalzenmfà cient:
Cl u
/em nulla ‘
vrhet aeeipiunt,nullamania
Hum: tal'
em duhitatquinfidendo]hperaturutfir?
.‘7lffultaheda -impetu valida,per tadza ac
monte euanuei
re.
Nec depug nì tamenfemper abnuo.Namfiultitiafit,/Edendo
—
ae'
vott3dehellari crederepofl'
Kai
c’
a mi noM :t'
utg moi; aì'
pxaowtg} 73@Aî t,‘@@aud nî g éA
7\o:oii =r ai
“H Et in tardando papà“P utit 6t14797 opttitti °APP"
ratorepar: aliquaperit :
Sed confilio& iudic io,remmittj ina ifirimen iuheo.
Nempe li in ar&o tux res noncommeatum nonfipple—mentum nonpecunzamhaheaa
.
Cum bonis diis educ inaciem,eopiaméziepugnandìficito.
L I B E R
Et,ivtpoetaquoque_
monet,
(aprenderrehua inmala?praeepr‘tmefi.
Aut,fi tuapars palaim porror.dequo tamenfenò,& m J a t];
biltibi blandiens,cog nofce.
‘Dux
‘
prg ilan5 ,]5hrina,prudens,tamquamde ttutlt mtcrparte: mdeeaturus,adht toconfilio defin.? aduerjizrij capirà iùdieet. Et ji multi! rehaafie e,
nadj"erat confliflum.
Aliter,neutiquammihiplaeeat,quandonulla eog at ret,eam d irà :,noxm fin:e
mittere Fortuna . pugnal
Sané ifti,quimag i: animi; quam '
eirihuefìeti,ad certamendeflendunt,
F e/linatum temer?praliumparifi rmidine deji runt.
Ql jd iì inB ininamodicè inqurrag ?modicè dico,e fuperfintione.Haud fpernendaomnino videmu r
'
calo;r
2a.gx
ra
terraqueprodrg ia,@»fulmmummamtua,(9°fieturorum“
prafig ia lata,trifiza,ambig
'
ua nianifi/la.
Imonec fornnia.Nain inflantihua cum ag itantfèpè er
fòmnum [petiet imminentiumrerum jiue ida: ag ritudo,fiu'
e di
uinatioanimiprefig ientit accer/it.
Sommorfi.
Sanè egote nolim eoiztemptorem talium,
‘ntfòrtuitarum.
mm.… Nam amat Benignitaan fiuquà dmeren'
turhomine:,
ji uquòdtang itur eorumafe&wne,hitquoque rationihuaprode«requa impendentx.
V idendum % 0Mob o@ùgnes . Captandà primoTé Paqu inpe ra. vt impà raty ,ahnm capientzhua,inttmere.laflit,equorfuoxpafieiztihu5,a
‘
enihtlta @ùantihw‘
fuperueni’
ae
‘Bom emn
i "Duca
,nonapertoMarte
,znquoefi communepe
riculum,fied ex occultofimper attentant.bidun. Quo cafu tuiaudent,illi,trepidant. cautnalumé,nea
'uhi
a q. tantem
1 9 0 … c r v r'
r r s n o c r n…
Caul°
sfì duplici. primù
quodtihivtile iudicaa,eum
Deinde,quòd ('
9’ttttifa
nuit .quiafòrtiore: videntur,quiprouocarenondubitant.
P lua animi efiinfirentiperieulum,quìmpropu'
lfizntii
Quovaldè idem pertinet fi ante&xinpug nîìDuxala
cer,ardoremanimi “
t ulenoculzitéueprafl renr .
(l a idenim audeant,ii te videantfèg nem, velut animi
capt’
am hue idue clamm hua circumag i
P roFe&ònecefli efl adfug umparati[int,quirDucemfig…
“
fintiunt‘
delperare.
Excita doceQuì timore.?
Efiitg eremortem,qui/quit contempfirit,timia'ifl
'
unuinquem—,e
que eam eon/équi.
Semper inpraliohzltmaximumpericulum tj]i,quimaxim?ti Îment. Audaeiampromurohaheri.
quidemjihifatadtfponere,fidvnieumturnamvitam exifizmantéf,fiepè aeerha
"morteoeeupari.
c taliaque pauca pone in exemplunì opportunè
dilleres quamq wirtutieonfiu'ao tamenexhortatione:
prete; mij i ehtà’
.
lam pu g nas . Tu i inclinant?ne didide.Emntui omnium
(ant cer-tè ,plurium)praliorum inter initia contra ido: mag i:
fuit,quihu:'
Wi Zoriadehèhatur.
Hic animo opus,‘et nullum intali trepidationt,ecinflanttlt
“Duce?autfòrtiflimimilita?ofieium omittau’
.
Ot turfitpauentihut,retineeee/enter ; nhiplurimue lahor,‘tmde
aliquaj er,eonfilio,manu,‘troce
,infzg mà hofli,eonfli ieuur tui: .
Audipoetam de Caeiare
L I B E‘R V .
Ipfèmanufi:hicitg ladia.r,ae telaminiflrat,"P roniouet ipfiarie: impil1it terg afloorum,U erhere eonuerfie egfiznte: exeitat hetfla .
At contri ,Tu i vinèunt? colmibe,necnnms difiunde. Prouìdè u
Frequenter iamfiojaacie.r,dif} erflu’
acpaj imfiquente5,reparamvirthua interemzt.
éAliquandoetiam '
vihìtlt iravirtuaque.Prg fertim finim ium inflas .(Zla te/it ex deffierationeertfiit NonPm iI i
audacza; (ye eum[petmhil efi,fiuntt armafòrmtdo.
Keprehenflexfiig dpu,gnaheint quiafiog erenonpj unt.Ideò
Et® »rrhut inter ceterapraceptafmptratoria,memoria tradtdtt
,NonZj epertiiza'
eiter inflandum ho/bfiog ienti.nonfalà m,nefbrtzh: ex neeejitaterefifleret.fidvtpofieèquoquefag iltut ariecederet.
fl:reri1 um,callidum eg o feio,& aptum inm ili
Arredi
tifi tot —3. B enique ì praedîì etiam arcendus m iles .Nimis fe [m .,
plan?weapé ohflitztwin
'
ctntiheu'
pù uuminter ip]5 5 eertamerz,orirj i hojt’
e,
C°
À P Ù‘
T
‘
x v x r.
Strateg ématzit eAn W i iti iua
Strateg e
mumqmd,ltum zquo“
ohi canon,
Ea; Graecaniciìv…oce,Strateg ematadicimus credo,qu i.a c .… fi
nomina .
au tmanat inueniunturcj,ziDuce,velqu ia bono illo maxx…mè dig na. Inque
'
tamencohtrouerfia:aliquidnobis,cum
5 9 7. c r e - t e n o c r
°
n.
fimplicib'
us illis éandidifq'
,naturis .quedamnant; & aiunt
effe verim ilitis ,im .òviri nonfiaude neque occulttit,fidpahim armatum ho/t
'etfino: mici ci.
Starepro us poe tavidetu r
Ou’
J lsig airiqoeri'
«luxog a’
Eroî Àa'
9e;
Kr e'
ivau ri È;@phii'
U irneniamenta?alta elanculirm “
telit
Uccidere hof'
t’
em.
m onti\
Arq-ue etiam populiqu ida… nou i veteres . vt ab illì
È,ÌZÎÈ,… ips$fallace e ciì,Achg izqu i,Bolybio narrate la_
udare,5 057 01! ainnîvto?tciivro nauounx
aveiv,di; é dè 1 vti ; 7roÀe; r_ioeg riegwî'
gvJ?Lib
e27raiincmìéìv iii tantumahhorrehant maehinatiomhue i/lu (9°
fl ruendi: .doli—r,W nee httflt t]q vellentperfiaudemvincere.
Cau llam idemaddit . T°
7roÀauéoirovu g,inqu it,:2’n Aapneju,
aid?plu iBé€cu ovÉIÒ 7Î l’
m 8wy oinwr,ia‘rw
i'n ; c
’
mwep;Mroifg FL9‘Xé
.pd,uocionio»; 7 aÎ g “luk “7‘î '{èc [infintes ,nequefilendidamnequefirmanonilam vifioriam
,nifiqu itpahìm ffl ex eon
di£iodepug nam,animo; quoquedezecxflètaduerfizrtorum.
Sciliaetnuda e]?
‘U ih?oriamaior,
quqonfifi: ammoquoquefiohiug at ho/îet .
Nam reueréì u i dolo uecubucrunt facilè iteruminqfurg unt.non
“
virtute fiedoccafione {17 arteB uti.rvifiwfa rati.
Denique fcripfitRomanusqu ifpiam Bam evirfitnt?ut Fl]apientfctet
’
eeram tflivifioriam quafilua"
fide integ ra”
dignitateparahttur .
Atqurnonnevrraque,inqmu nr,hîcpericlir'
antur?&qidolus a_
c fupplantatio,vixfides ellepoteil,cerìè no ndig nyN“
gf; à rasfai t—1ail- lake
“
(untqu ze ab rnr: ego contri'
di llero,repono Primum ; hoilem elle,tnqu em ea viu rpamu s .id
,e i’t quempetdere ino s fasu fit qu id te
r
fertq‘
uo
do ?Tritum illud po'
e'
tae innotu it,Dolm :anvirtua,quir inhtifie reqeiirat 'Vitg
19 4 c r v r r. r s n o‘
c r n.
teres,anidi aliz'
ìs tenaces reg ize ku ius vix quemdamho:num.Dolumdieehant,59
3
proflflertia”
hocnomenacetpiehant:maximèfiaa
’uerfua hoflem latroném
‘Vequi.:maehizzaretur.
uid verbis opus ell?Ipiè factotum Antilles definiuit,
cum tufl um hellumfiefeipitur,w t aperti—
pug n'
etquit\aut ex infidit.
°
t nihilad iui iztiam interefi.
Ad Florum NamquodRomanus ille fcriptordamnare videtur,illeverònondamni at. Sala am tantr
‘im iniis
'
vu l‘tEidem di
g nitatèm .Nam co ntrafeederaautpa&aFraudemqu isprobet?qu is item vilèin aliquam & abieéìamh nfiquisholiemveneno tollat,au t clìm im inillò erh ptoduepercuffore .Hec
talia fperne, cum Ag efilao cenfe : A’
noaveaoa’
téluovuXu‘_
alo“i
:etog,aiméie' trà ; J3èn oìlepeiag® Àoi t£3, nheor È iueuov7è è
'
à idofg'
oy,
iz’
79ta‘;g izà
‘u‘, xapà aAéov: Fmderatum intufièfidere impium; at
hig/ier,nonfiliemiuflum,fid etiamfiraue@7fiuii'uqfiome/i.
Hoetales cum Homem,
Kee:'
vnt iii d‘6Àtp i
i
ail/.Qazd‘ovSfe
'
i‘
xaìtxqi
l audatioî 0’Ì‘zm g a
'
dio ért7rortigxqi,oirwcims‘KejzrdÈnittfl fi
hilvtiliue inhellodalai.
% orum fpeeimen'
quidtlme bic exfpeéìes :Frontinum
Polyzenum è veteribu s hà bes :& nonnemoetiam hodie .
percoluit illum .campum.
C A P vT X N I I L
mfmiendumvideatur: inVihiorid,fiueChi
ineep.rfaluhriter (pr deeorèfig erat.
D Pug nam Confi liis meis fatis te infl ruxi aliqu idìetiam de iisqua:poli Pu g nam vi ni(unt,.dici
, boc_
te ad candidam illam meram zid efi,Pa
cem .Poll Pùg nam,autV iéìoria efi,autCladès :lnilliìtria.prae c ipio vt Cau tè eam habeas ,.V t Leniter vrModelfè.
Cautè ideòquà dfèrmifit W re:ficundaneg leg entiamcreent :1
x.3 . n'
g v. 1 9 5Atque itaaliquod?ulnueper nzmiamfiduciamaccipiatur.
Crehra autem,etjimodicadamna firmamparta:viii
'
oria h:
ocrant.
Leniteretiam quiafuaptenatura?eacruda. Lehitew‘
R eg ifianù nequitEt ira, (9 4 ardent ho/izà ,
enim infi £Zifimel
Reg enda tamen; autvaldè ha:res intuo curfit.Nam V bi Neclfpe2 f8
extremaomnia inocùlis,dcfierationeinaudaciamaocing iitur . b,_
quoque Neeeflitut acuit ]Îepè dei}eratiofly° fl i '
,
Grauijimijimtmar/iu irritataNeceji'
tatà .
Erg o hoc caue ; adfpe'
rnfemper aliqu id relinque:ln aapacm:dcmt1dem
fia,terre (ed :vhijiztir terrueri: partendorurfua irritamentaprom ena
paa it allenta.
Hof:mollit fiang it a@eéiupxg norum,fpeé
'
tu Opum :quas ipfas ne planeperde. Archida Ae; înt
z r
een
mus PI'
UdCII ICI‘ Mii
}È cì’
Mo71 vouionn,lnqu 1t,trlw yura urafv(eìf'troî te,u ieem)
e
ii8'unepvléxmo. u_gtì 2ix :
‘Îwov
,god) ai
'
,newov éliè t
'
pgz eu r ii; (Pfi
J‘ta9; ag ì to; K
r31 nìta g or,tè tòt i; $m'
rou u nam e-heaven; civerou
‘; aiAnrfl
’
o
Nec enimaliud terramhoflium eènfete quamvelutoh]idem idquee?:mag ri,quà illacultior.Huicpareendum
“
vt
rtmume/l,necho/iee inamentiam(ye detîherationemreda
Et alioqu ifpeciofa inhocfiducia quòdparcas,vt tuis .
:
I Cf Modelle eam habe.Nanonfolùm Felmtae inma Superhiu \
o Ilourg enzaana:ttzam,juperhtam,eeteraq; occultamalapatq‘i uzt: fig ”g “"M
1 98 c xv.x
°
1. ms n o c r a . i(h g.1nu 1smag 11 a,quamu is diutuma bella,Paqcfinieni
da .fu 11 t : c u 1us nomena'ulcoefl rexvi rò ipjir.a im iacuna
'aj
% a"non
'
moa'ò ij uiiuanaturajinfi4mdedit,j id etiamtefia; mncuht
atque ag ri latari vi entur.optima rorm
;a i homini namj i datum gfl.
rPao: ‘
Vna"imp/n?1nnamerzipotior.
Erg ox
pariscr à'
dhanc itc,tam g aibw Sala: qaìmquibw
'
V i_&i <iig:o Vi&orcs,adhanc itc ; Illa ex aquaW ilii :
Et
Bed tu me prioraudi,qui V 1 CTV'
S . Paullòantè ad ar
m ate excitau i ; hunc excu tiò. qu 1a haec è ire&aad Page via. Sipacefi
‘ui volumi“ iaqu it Tullius ,h flumg erm
dum e/Z jibellumomittemw,pacenumquamfiamm a
E’
xwoÀi/aou‘; 4‘ev33 fie€woziw ; :E6e mimpax 7714
% pmodo?nempc nc 1g n&u um & vile aliquod animalvidcarc : fciat cj]i tibi aa
'bucviri : [i delibera: ambigua ,
fidef}mirix.
Ideòoreò'
iamè9*fidentm animi offendo.
Etdic ìlludHomcricwmTai à
\S
’
ej î cz
ig aia i ; 8y@d hivéatac,Kcu
‘u6pu8
‘i g,ig ® :Jpniaeg l à gtyweo
‘vga i6wyn c.
Et mibifimt tarate: Iwa/ia,clypeiéue roTamg alea,tam thoracesfilma
'ore
V etus verbu1n non te falle: Sab c!y eomeliz?xfi:ccea'ereG
aci: ne otinm. 11
b
1 9 9‘
Confiderabis autem inomnipace hier:duo,v1Honefì“
a Dmcefpeé
'
t'
o.
em, vrS1mplexfit.Honeflam 1ntelleg o:,cum alzqua tolemollicondztionofinies bellum.
V i vérè yax ea[it,aonP“£Zioji rmtata …
Namquamu ispax “
oe! ininfla,w tiliorfii iafl ifli‘ixoFela;
Tamenprofeà òviroP rincipi incolerabilis,quaà labem e… aper .
eiufmodi au t ig nom iniam adfert. ff1nflrm
'
tutem cadere di . reg no g ran/&efl .
V idéaturcîùe am?dignitatepotiè: cadendum,qmìm aum Mors vimo
g nom:mifirmendum Po wr
Deinde Simplicem caq ìùi :id'
efìì
,puram niueam Pax
verè‘
l’ ac em .NamH&am,fucata1ù illam,&paci: nomia:f” “
CIO V .
Sze}iè ai patentmmmtcmdmalu diiatamag à pralia qzuìm‘
Fòain ia .
[um non
datampacem ag } …
Eg o amem cenfeo fPacefaffèé% tutiw à seUié
m.z
Haec dùo (fm iqux .fèmperc ohfidere s,pec pl1mpetres h ififorrèìnitio belli. Nam opti1num prbpe'
W ww tempu: ij?di pace ag eno’f dumfibi
"W erqaoconfla
':t Ca
’
Pare: amib …
‘Vidmtzm
Airebu s inclinatis,mag is efivt te inclines quam; m Interdoim"
amperemali.r,q_mim”
PiriéW cumW lan:ioreg ,…
Guiemator,vi inaufiag iam timet,iafiura
'
,quia'
jaidfina
€’
xperti inaiéem ifî ixm ac Fortuna
Còntra teReti::qu idprorog a.: rvltivìrziinam?Seiro afiudvi% iplwfiriqaorimoniamm,Et gii î jaamatrocitir log aantar,mie c:[eapudw:mimam..
lmque
z oo_
C t V I'
L I —
‘
É D O C T R .
Itaque morde frenum , quòd inre fimiiiqu ifpiamd ixit)Neeejjitatipare quam
‘
nedijquidemjùpi rant.
Ecce Pacimetiamg utvincerepoflunt,voluait:qì ia'ti oportet?
Qin omifla’
Ira”
aiSpefi l/aci6ue auéîoriim,teipfiem tuaéue
omnia cog ni tapermittefidei.
Saepèhc_3c profuic,&fi5pplieè1 ,nibil
'
ainuena'o °oeniamom»
mumaecepere.
Narnvi&oresiQu i altoquidem funtammo)ficunda re:
inmifl3rationemex ira”
mertunt.
Pà x 6ineè‘v
tt decora.
.C A P V T
Vi£t°orei aa
'’Paeemprouocati,arg amentotripliei; quia m’Dea?
rum,Vale,,Tutum. atqueaa’i i ad? acemmiteinfizdcum ex
ilufionefiaudzi . T ra ea”
au£ì’
or tj?f8Paci?innocatue.
Ham . Namadestu V Iumeantfecundo veni
Procellz'
ì inuohiipotes, euerti.
t Pacem emeordiamVi£i‘ià' «v ti
Ncerede . iliaverònonPulchra 113folùria,fed V tilispierumque Tu ta.
-Palìmqu idem pulchra : inbonu?tui:
r,eà w,bofliumdubai,tii iamplaacfi> eeiijiì dantipax j i.
Quìm decorum Principi aimwifioriampropi in’
maniî .
bue hai eae,pacemnonainuere.
’ '
otji iant omnex,te ,Yufiipere,iujî i bella e; F inire.
Sipratermitti: boe tempai ,quoa'aremag aquamamperepo Lib.
te.:pacem,wereornehai la tinaluxuriet tii t aervanaeuaa
'at.
Et fiat illud : Gloriaéue ff/priea’a: nonnibilpartum [i aut
g loriamcummodo,autpradam cumcura‘babuifli t.
'
Sanè virfanéins inclamatzPacem contemnentex,efg loriamln
appetentex,paoempera'unt g loriam.
I . L I P $ I
P O L I T I C O
S I V ,E
C I V I L I S D CHT T
L I B R I S E X T
C A P V T
eAd Cinilebellummentum. €5’eimmiji ria breuiter ocadzéijiab
ieiia .
Î N E M Externo bello impoiu i : V tinamC 1u 1lnbus malis qux nofiraper tot anno.:
"vidit atua.
Nam hu c Ò rdo me trai1 it ; definio
Ciu ile bellum ARMA S V BD ITO R VM
IN PR INC IPEM M OTA A v '
1'
INT ERs E s E. Quo nihilm iferius minifeedius quodmeritòm are
— ipfum dixerim calam itatum.
Homerus verà fg ripiit,A
’
Qpém p,oi95'
y i à oc,oirs'
g tbg°
631ocacewoc,
nvÀiu a Éeg i)% J‘maize5upvber@g
Ille neflzriua@fineg enie tribuque[nale cupitferum exji crabdebellum.
Cu iu s1nentem explicu it diiiuditmag is Tu lliue ec
priuato.rfator,necpubliera leg e: nec bbertatù iura cara babere
quemdzfcordzaz,quem cade: ciuium,quem bellum cinilede
Imiqu ibo leiî at . cumque ex numerohominummciandum,mfimbm blemana natu ra exterminandumputo.
Et reipsfìqu idfceierum ab eo abefi?qua‘oebumanajbpa
rant aut dmina impollutafunt? P‘
z o
'
6 C‘
1‘
v e s n o c r n.
Facile.: occupantibua'
melioru înincurioji.
Ad ummam,Omniajimi inbedzi ciuilibiaamijira jidnihil
miferiu:qu.ìm‘ipfitvidiaria.
Que etiamfi ad meliore.rvenit,tamen,eoa ipji :fi rm are: zm
potentcoreoéu‘
ereddit evt etjinatcira"tale.:nonjia t neeefiitate
lefii cog antur.‘Duce: enimaccendendociui7ibelloacreo,temperanda viiioria
“
B edorumque ezuiliumbijimper exitua, W noneafilà mfia'
nt
qua: eve[zt ‘niéior ‘
W rumetiamvt ihi’ ma: g trendw jit qu:buaadiutorzbeu parta efivi5i
’
oria.
Pla ta funt indeteiiatibu“
em hu 1uspeiìis :qu gnimisnotanobis,omino.
C A P V'
I‘
1 1 .
‘Decaufli: ciuilicim bedorum. 6a/izéi'a duplice: Long inqua‘P ropinquaz.
’P rzii: deprioribeu dt£Zum.
trà nfeo vr de Cau iii s eius difii11&è differà m,
e.Qu id enim opu s deModo g ere ndi?,par ille auti inExterno . Et alioqu i nontam de Gerendo eo
Princ ipi,quìm .c au endo .Hoc …capu t,
pes rei. initia profe€tò ac fem ina Ciu ilium mo
mrefiing uenda(unt: au t Vbiaccenfa,m flla Prudentia
te habchit indemnem . Neceiiariòau t interitu s con(equetur
,au t mu tatio refum . Ig iturdeCaufiis W eAaiq inten
tè diiÎeram inherbì,fipoi'
fum,opprimampeih lentenahanc fr.ug em.
Cauiioe Ciu ilis belli duplièes Remotx,& Pr0p1a ee.
Dico illa$ …QvAE PR IMA E v 5 11 AE E A v s s AES VNT , SED M INV S ADHA ERENT EF FECT V I, A VT A P
Cauflm o-TARENT. Ilias QVAE « O R T AÉ A B 1 1. 1. 1'
s EVENT V I
CÒN I VNGVNTNR ,‘ET 'PA L AM e ra 0 8TENDVNT Prio
orde rerum res,Sapientes 1ntuentur V u lg ioculiverfiad ilias .Sunt in
te rRemotas dux,Fatum Luxus . Fatu1n 1nprnms qu iaab
L E"
R v 1 07
ab euenribus omnis geni certum,Deum velutfollemruter
m ag na imperiaperdereper hanc viam .
Inji mag na ruunt. La to?buncnumina rebaa
Licetde omnirepublicfìpreefag ias,quodCrifpus defufi:Eg ojie ex:fizmogquenzamorta omnia
‘intefe
unt qua”
tempefiatexx“
fvrbi ‘K9manafiztum exa dj aduenta'
rtt,nuca—cum czmbuama
nna confirturoc . itadeflfi: exfing ue: reg iautnationiprada
futuro; . eAiiter,nonorbit terrarum,neque cunéia g ente.: cang le
bata,moueri aut contunderequeant boe imperium.
At Luxus etiam cau ifa altera.& a enimalia re: ciuili:fii l a:;wpmî
rere: peperit,quìmnimiafebcitae è.
W ag nifiim= apparatua conuiuiorum
ninneabopulentidpariturdmax Eg ejiatem?
nonag ri aut Ab ifloam
'
m a: alie
Hitales,mzfierecuni?a €5’
priuata'
'
oubzerajreipublicama: ; îîwfp :
ppe itiji re: habet. vt'
publica'
ruina”
quijà rutmaiit,quìmjita
”
proteri idempaj]icrue,mimi: conj ici.
Sunt ig ituriiii g radu
u .m.’ Nonauramii i/nemodua,menfaequepriore:
d j ernatafizmex.
Hine efi… cvorax, auidumqueEt concufii fides fg
’ multzà ’ '
vtzie
Atque baz du x Remotze iilae’
caufi"
; fu ntfquod incasi
re
mediu\
m ?in alteram nullum . Frfiiir‘
ì cum Fatopu g nes,id
iiiéi. efidiu 1nodecreto.ftaq
fatoplacuitnui/ui: rei eodwnjimper iocofiarefirtunmn.
c 1 v 1 1. r s D O C T R .
Nibilmutationà peniculo exceptum:noiz terra,noncalum
,non
tatu: bic rerumomnium contextm .Quamué:Deoag enteducatur,nonjimper tenebit banoordinem fid illumex bot curficdie: aliquu
'
rdeiiciet.
Ci rie'
: cant cunéì’
a tem}iiribua.najiidebent,crefcere,exting ui.
At inLuxam ii tempore prouides )firmum à uxiliurithabes a noiizrì Ceninrà .
C A P \t T 1 1 1 .
‘Decaufii: .Propinquci belliCiuilcà . Ea:tre: .Fai?ioprima efipernccie: inomnifiatu . @fintnedcfiid1avmquamv_fla?
IEC 1g 1tur (unt,vtpoe ta air,
publica belli
S emina,quapopulo: jimpermer,ré
'
repatente: .
venig ad Propinquas cau iià s quae tre'
s oc cu rrunt,Fa&io,Seditio,Tyrannis .Faéì ionem nomino
,PAVCO R VM A VT
P L V R I VM INTER s s CO I T IONEM ,E T CVM A L 1 1 s
DJ S SEN S VM. Cu iorig …o faepè zipriuatis,au tpublicis fam i
liarumOdiis : faepiùs abAmbitione ,dumqu ifque pret ireVult,aliumcjue detrahere : & hu ic fini confpirant. Nemo Sc
enim eorumqui inrep.werfizntur quo: "rincat,fid aquibua“
vincatur,agi icit.
Habet boevitiumomni: ::Ambitio,Nonreiîi idt.
Truduu t ig iturfe,V t iiu&us fiu&um . atque inde contcntio,od1a bellum . p
‘
lurzbuapojoulzi Lmag i} exmo
,quambella externa,quìmfizme: morbi‘ee,quaque
alza inDciem trae,
'
velut ‘oltimqpub/icorummaiorum,
'
Vertunt.
Na'
mquodqu idam hodie malé callidieas e tiam appro
bant neg ant Principiquidquamaduerfmficbdcto:”
ottima,
qu.imfiincommunenonconfidant
Heuqu .im errant'Cùm enim duplex,vt indefinitione Î
oiiendi,» Faétio fit, Pauéorii au t Plurium perniciofavrra
que.& hecqu idempalìm,qux Viribus fretafiatim adma
nus
E:fimina.
n o,
'
C XV I L Ì SW
D O C T R .
Atq; haec talia femine comprimenda. Km a’
pM’wvJ‘e4
7ÎJ'
m am eo’ÙÀacééi
'
09gpg % Aucar*mi ; crowriga/aaron i9"d‘cwocpblum € daî lg
fncipientia ifia cauendafimt €9’ dfipanda mag gfiratuumaut
potentium contentione: .
“Parua enimfiepiji intilla neg le5i
'amag numexc; tauzt moen c
Et femperabhocg enereji:mmumpericulumefi[i coetm,do*
concilia,cffecreta: conjicltatione:,ej]i
C A P V T x v.
Cau/ji altera e'Propmquu ,Seditto.eiiu Origo,Prog refiiu ,Reme
dta,difiinfii exphcata.
A M Seditio etiam cauiia Ciu ilis belli.qu am definxo,MV LT IT V D IN I S I N PR INC I PEM A V T MAG I STR A
TV S,SV B ITVM ET V IOL ENTVM MOT VM .De cu iusOrig i
ne,Prog reihi ,Rem ed1is vt1liter ord1ne dicam . Orig o ci
è cau iiis variis . Szepè ab oppreiiione au t metu . chm immi
nenh umpericuloru‘
mremedcum,ipfipericma arbitrati,
Confiernantur ad arma. Ariii0teles cauliam hanc diC
crete (CtIg lt Aloi
J la‘<po€ov,mqu it ,s
*
a oioc' d
iaowerre ridu m6ereg,dìe V P
,un J oia : dixlw ,a,o:pce70wvfret Ba7\b,u%um (pdocaau 7rp:v
ca2 °
dà‘mn9ma4:Oh metum]idctione: mouent,tamhiqu:fi teromiu
riam,metuenti:pwnamquamq'
qui infe ex@efiant,praueni«revolente:pria/quam ea infi ratur.
*Ah Indulg entia etiam, rebu s laxis .quomodoAppiusapudLiuium dixit,nonmifiriu ,ji a'licencia,tantumconcitum Liu.
turbaram lafciuiremag a:plebemquamfieuire.Sc; pè etiam ab Inopia, rebus artis. Semper enim inciui
tatequibu: ope: nullaji:nt bom: inuident,'W tera odere,nouaixpetunt,od:ojiaarumrerummutariomniajiudent.B enique fxpiflimè a Duc ibus ,cumTribuniqu idam
exag itant g nrfer1 turbarum.Nammultitua'oomnia,:icut 1
mare,per eji immobili:efi.
o-
t v. t t r s‘
n o C T R ;
Mox quod‘
injiditionibiu'accidit,’
ondepluri : erant imiee:eri .
Atque%îbregnum obti’
nènt feruidimaxime-È
&’
procai
ces quique inclementer inT rincipem inuehifizliti,nihilfinifibiinter aduerfi: reliquerunt.
Eoéueplebig ratmre:,culpa‘velg loriaji cq.
Adfummam,quantoquì :audacidpromptdi ,h ntomugufidm,rebcuquemoti:potior habetur.
di
J‘cxo; uolp(g…)7rat
'
7 tigmag’
e'
ypiopermiigi
.}nturba?etiamprauciafirtitur honorem.
Prog reifu‘
5 efi ii’te: fedqueReniedia? iam dabo.Suadco
vcin tempore occurias . Nam fapemodici: remediuprimi
motu: confidire‘.
omnemalumnafien:faeili opprunttur mneteratum'
fitplerumquerobufiiua.
V ide ig itui‘ fi incipien: Cd nondumadultafiditiomeliari
Mittequ imoneant,fuadeant prxfertim eos—
,qu ibusfizcundia adjit,mulcendiqueV ulg umarte: aufioritae.
Non etiam tu ipfe eas?haud temeré. in—alovt integ ra
aui?oritat tuamaioribuaremea’niji ruetw.
Tamen interdum baud abnuam prajidiwnteabaudacea
”
mutuari.
Fecitmag nù sCzefà r,
fii’tii’
enterrait.
n 4 c x v x x. x s n o d r n.
è'
y4r J?! y afAlyu : Lupu»: aimzt auriÉw nòn teneri:d! populum-ciuitatemauriéuamax im?oport:t du are.
Offerbianda,imòambig uè promà ttc.qu idirritafaciex,quaperfidatwnem exprej
°
evint.
Eg obonu… hanc dolam t0to of’cio adm ittoì Faliè,falle
Sedpodùs,quìm ca de .Quòdfiquidhic macu lae elui idve
baben lim clementiîì lenitate. Ad tc redicmm ìne fxu i.Omnium
'
: em pu
Imòfì'
)mw altérW ,maximìpramptì,fiabuertaeztur.
.Qgidquidmultixpeccatw inultum efi‘Z/mz
'e orta culpa efi iéìpama confifiat
Et id ro admd titua'inem,cafî
‘
g atìanemfiti: efl3.
Sednec in confcios inquirc .Bonîìfide fecu riomnes
l erij cxcmplo,g uamg xammultifieÌ74ua
'
quare.r.
C A P v‘r
‘DeTy rannide.quideafit ejea ing enium?malafubieé?a om .
là :quazjîtumézee,tafl mda ea 472 toleranda?
ilis belli Qu/ idVM VN IV S IMPER I VM,PR AETER
M 0 R E s ET L E G E s . Aio violentum .qu ia in commu
u i omnium odio,neceffariòTyrannus decum c ad hoc
£à goa’cìuibm tenerete inuitzèfiiaa,
Praeteralia,hoc interReg anTyrannum ciue difcrinìeuCPC:qu à a
'alter armahabet
,quibwmmemimmtumpack?'
t ty r; S cucc
t
îc ;Dc
L l B E R v n n ;
Aioetiam,Pretèrmores au t leg es .Nam apudTyrannos
s inefex+
j'uaefiinarmzà ,opprimit leg e: timar.
.Aufl rre,trucia
’are
,rapere,fa!/ì: nominibwfmpermm,atque
'
951folitudznemfecerint“Pacemappellant.
Specie tamenaliqu z’
ìleg um eu ertunt leg es habent n; :
huic r‘ei Delatores .quodg enus hominumpublico exitioreper
tum,neopaznzlrvmquamfitzacoè'
rcitum perpramia eliciunt.
Atque W queledifiriéî iorarcufà tor apud eo}nelùtfizcrofam A… !
£?w efi leaes,ignobrla ,poem?adficiun_
tur.
Itaque(ub iis g namqui/°
q,peflz'
mèfè cit,tî maximètama efiTyrannis enim boiziquam
alienavirtuafirmidolcg/c‘
z efi.
Indefini/hd erg aeminente; interpretano necmina: peri?u
fam ex mag na/[ama
,quìmzexmala”
. b ene:,a ut’
iflufires.
Noà zbtae ; apex,om:flî g efî iéuebonor% ,procrimine (2 ° 06
m inate: certi.7ìmum exetmm.
Imòe tiam obDoé’erinam .NampeUnnt Sapientiaprofe/Îfires, omne: Èonaaarte: inexfilzum
‘
ag una
Quid ita?neqm'
dvfè uambone/Zioculzè occarrat.
Ipii enim vitiofiflìm 1 znzmxae‘mtw arte:,nonodiomag a},quamreaerentxd
‘releg ane.
ofieros infà mioe faèu iùnt in ipfaseri… …
@afcrtpt4Scnpta .&aecome aw famn
tio"W ant.
Atnonenarn,il/òg neabolent vocempopuli,@eonfiierztzam abel» .
g wem humani.
.Mihificordian'
z eorum =ìnizfere libet‘
,quiprajèntijrotentiàfietz,eredunt exfimg mpqfl
'
e etiamfig uenti.ramimemoriam.
Nam contra‘
,punìtis ing eniixg ltfiit aufioritm,nequea/iua'
ferner eg ee,autqueegia'emfleaitza
"rvflfimt,ni]?dedecw/Îéi
que t”lxg lortamg eperére.
,
c xv x L x s D O C— T R .
Haec:fa&aTyrannorumzqui mminomnium odio: malo: Principe.:detefiantur,etiamquima P
lorfà ciunt.
Omnew i InafiiduoMeta : adomnesfiefjfiicione:pauiu'i.
W M Ideò adimuntper inqui/îtiane: loquendi audiena’ique commera um.
ommbul .
Nec ling uas folùm fed omniummanna objéruant eo
quoqu'
etemporequonon captantur peti]è indicant, nulluqmomentum immune metu habent.
Ùnuenit : inuideant clarz£rfortexqueW unitig ladnitm iuant,jèptijue
'
venemà ',d ncipite: babeant arcex,trepiu
’iqueminentur.
Adde cruciatus tormenta interna. NamfiTyran'
no
rummente: recluelantur ; tua i£'
flm.quando “
ot corporaverberi6ua, eonfleltu ani
muadzlaceretur.
Et
% ìmvel eni“numquamfieptri:fidjìfléfioperéix
f
tiuoruatqueflag itia[ira ipfi:quoque infiopplieiumertunt.
B eniquequ is exiuu ?deie&io,aut c°
:edes .Nam reg e: eon'
jènefiunt ,liberixque acnepoti6ua tradunt reg na TyrannoMm
ac 6reuiepotefiae efi.
Thales interrog atus,Ti à‘u
’
anv r è’
» n Sea/aìo'oe rég yrrae,
«ru'
eowov@da'rficzlevidwl et?Tyrannum,mquzt,fenem.
Nec po'
e‘
tanoiìervanus
line cade mulnere,pauc:
rD efoenafunt
'
reg e.r,zy ficea”
morte ty ranm.
B eReme‘ Immanem belluam hanc vides . fedquod ineam reme
diii?duplexzAuferre,au t Ferre. Illud,ere&ioris fpiritu3 efi ;
”
cuivideturmoriendie'
potn‘u ,quamW ltut aiîì icienduatyranni.
Nec
Toflere_
qu idi volant.
F”.
L I E È R V I 2 19
peiores etiamfacimùs. Ita 1ng enium vulg o. audentpà ifim
g audentneueno
m ceruicevolenti
Ferre duces .
“
Atque,V t ille ait,T‘o uup
‘ooale:@apu‘ unne
£
ote:'Prafino zm
pereumfl bolztufimperg raue
Q1 idfialiud?idem .Nam“bitia crunt,alonecbominee :fè tl F erà‘t
nec ba c continua,(94 interuerit iemeliorumpen/e
‘
znfur.
fim“ feemel; orum.
Concludo 1g itur, Feeenda regem regg enza ,neque '
e]iei crebrae mutatioizeu
>C A‘P v T
.QJ
aflzunculaper occa[onemmfrta «Anmifieatfi:belli: t iuilibut vir bonne ?V trimque eaag itata : cum difirimzne ali…
quoperfinarumu’efimta.
ha:C au liae funt bellliCi .u ilis Modusfed iuiìè neg aui de co me di Vir bo
elru
lubetqu a rere,Qd
1 g e1at [e in
quiefcat,ai1 abeat 111 partes . Qu ietem Ratio Exempla iuadere vide111ur. Ratio :qu ia arma Nondebne
ciuilianequeparare neque baberipofiine,per bonu: d fn,,W arm
Qlui a tp» …
Atque etiar_'
n 5 11 15 111 iis plerumque 1 111p10b 11 s :& duces fem m ie
bonumpublicumfmulante.r profi…quijquepoterti rtaiot. ÉZLH'
» fim80 ”35
Hii ciuilzbua armi:, ait Salluiiius ,dtii‘a alia fici certatum
‘Vtrzmquede dominationeefi.
quieto,,bono,;ciuimag i: canott
atinexa his bel .Qm'
4 cm
l t
nus C icero hoc
puto,
rumetzam tn
c r i r s zo o c r k ,
G A P Y T v r :
Finieiea'o(fittili bello. (9 1 Operi.rmeifinte ;
ED‘
feno 1am exfu'
lto . & vtnanne
quandoex altopraculconificiunt,
ex animo lx tanturefic eg o,,qu i tetram nonafpicio,fed tan.
'
g o.Breue faltem fpat ium intere ii,deCidilibello Fimcndo
3“
Éiîfiiiiquod .v.u3. nec mu tat3—xrelificatione dec urram .
‘
Finitu rC i
em e/ee mo u rlis difcordia dupliciter,Pa&ione au t V i&orifi.i llam eli
g o . omninomelius Sapiientia‘iu
’
po; ieìr\
exting ui qiuìmar
mz: @»fè rrorem in dtfirimen'
adducere.
Mibiomneirpax cum ciuibua bel/oCiuili ”
etilior videtur.
D ìef é °Tî Etiam temporaria parumfirma.N6nne diuulfiani
; fiifjiiimi intereì coalefcu 11 t?Errant,qu iexa&a hic omnia voluntadliquidum perdu&a.Acu tè iimu l verà Cu rtius zNec
fallebat d ni ipatrum a’
s ntiré abanime.?g ratulantiumwultue
fielbellumfinire cupienti opiee erat a’ecipi.
Rexprudens_faepèmorammag i?quèmbefiummetuet .
Tamenplerifq1ie‘
placere video Finiendimodum alte
rum‘
qu i verumvolunt'V£&orqi e Quae fplendidai g piùs,qu à m falararié:miii mag nà quì
.dampru denf1îìmoderaris .Nan1 eeerifioria'
cummultamala,
tum certè ty rannei exfifiit [
Tu cane,, callidumMu cianum hic audi :}nitia bel a
rum [ i ui!zgunFortunapèrmittenrla,Viiìoriam confilui; Cf] ratim
736
1
i lla adhibè, inpr1 inis feni ii1 a inot1iùin‘
tolle. Capitafpec ie
‘
houons au t?muneris a'
bleg a,vrnouk cupientibuaanferatar elux aue
'
ior.
ipfoèìn ilites remove quos[barg iper prouznc1m,
’
@*Ex
ternobellozl!eg ari,parx confiljpac/equefit .
I . 1 13 11 11 v I .
Seepè bedum externumfiimam concorebampeperit.
Sed ante omnia Clementize vefl ig iiè tu ad‘hsere. neque - z muer ci?
audics impqtfunzfima g enera bo“
minum qu i totmi[èroruriz ci ZZ;f,'g em
uzumfi:ng uznefiitzarznequzuerunt.
,e tead crudele: pcenag ,aut acerba indiciamuorant. £?5
'
audim
a fung a»
Scilicet vt ipii trabant ,rapiant , (9° tamquam
“
urbe capta"
,
libidine ac licentzdfua”
pro leg :beu W antur.
non Bru tu s tibido&orm elior.
“
cu ius faluberri Sa le
;are:
mum efiatum Mcriies pro/nbenda ej°
e bella (j u dia quam infloperatooiracundzamexercendam. .
fudica plerifqueignorationepotiier @fà ljb .atqjinanimeatu,quìm cupiditateau t crudelitate eiuzle
'
bellum ejfi/irfcèptum. …
Ita res tuas au g ebis, itafam am efiî cies W -nec mtmtcer
quidemqueriqeudquam audeant,ntfidemag nitudine tua'
.
Nulluni ornamentum’P rineiprà fìfiigiodignity pulcbriuoéue D ecuxre
efiquim illa corona OB C IV ES SERVA-TO s . iîî ;j,“
ED ego ha<ftenu s Princ’
eps que mibiW ilj îma[2:57u Conc r e“
uifiz unt,quaque tibi vfi:ifbre crededr,quìm'
pauczfîmzèpo
Etjbcior,ciue.i,ac
‘D eum ipfiemprecor. bunc
,
‘iri tibi adfiriem E tprovii»
‘que“bitaz,quietam INTEL Ì. EG ENTEM HVMAN I D 1
v 1m cu _
rz LVR 1 S'
MENT EM“
a'u1tg idqr , '
12 tquandocurnqueCVM L AV D E ET BON I S R ECOR DAT IONLr
atquefumamnomini: tu iprofiquant
ANNVE"
o REX. R EGMMt
