Euskarazko komunikabideen kontsumoa eta internet:

Lotuneak, migrazioak, trantsizioak eta etendurak

Koldo Diaz Bizkarguenaga, Gorka Salces Alcalde, Xabier Landabidea Urresti

Abiapuntua● Euskarazko komunikabideen kontsumo garaikidea.

● Interneten eragin sarkorra.● Errealitate konplexu eta aldakorra: berrikuntza eta osagarritasun metodologikoaren aldarrikapena.

● Kasu Azterketa eta hurbilkera etnografikoa.

Iker objektua Euskarazko hedabideen kontsumoak eta hauekin lotutako praktikak, bai linean (interneten) zein lineaz kanpo. Batez ere, uztarketa digitala eta lineako eta lineaz kanpoko baliabideek kontsumitzaile tipo ezberdinei eskaintzen diotena (eta hauek hauei eskatzen dietena) ulertu.

Oinarri metodologikoa● Teknika kualitatiboez.

● Oinarriak● Helburuak / anbizioak

● Kasuen aukeraketa● A priorizko tipologizazioa: (ez) harpidedunak, interneten erabilera maila, komunikabide tradizionalen erabilera maila, euskarazko/erdarazkoen kontsumo maila, bizitokia, generoa, adina, ikasketa maila.

● Bariazioa + saturazioa helburu.

Azterketa elementuak

#selfieIKT eta erreflexibotasuna

Protagonistak

Atariko emaitzak

● Lotuneak: gorde edo garatu diren lotura esanguratsuak.

● Etendurak: komunikabideekin harremanetan eman diren hausturak.

● Trantsizioak eta migrazioak: igarotze edo trantsiziozko izaera duten praktika eta signifikazioak.

LotuneakBa bueno, ba guk ez baditugu euskal hedabideak bultzatzen ba ez du inork egingo. Ta gainera daukagun testuinguruan eta…espainola edo frantsesa direla nagusi, ba euskal hedabideak, euskal kultura eta euskara edozein laguntza behar dutelakoan nago eta bultzadatxo bat. Eta gainera ere zerbitzuak kalitatezkoak iruditzen zaizkit. Hor dekot, Argian harpidetza, Berria laguna, Info7n harpidetza. (...) nola aldizkaria ailegatzen zaigun lehenengo eta gero igual eh Argian agertzen diren aldizkariak eh.. albisteak gero igotzen dituzte sarean ba diñozu: ah ba joe irakurtzen duzu eta hau argitaratu bueno sarean dagoenean webgunean dagoenean txiokatuko dut. (2)

Berria eta Gara eta Naiz, berez komunikabide bezala ez dira oso oso potenteak. Baina bueno bai agertzen dira berri asko edo iritzi artikulu asko eta abar ez dituzunak aurkitzen beste batzuetan, ez? Eta interes hori badauka. Baina batez ere nik uste dut badela horregatik, zeozer ideologikoki edo nolabait hurbilagoak direlako. (5)

(...) Berria erosten dut ze iruditzen jata neutruena dala comilla askoren artean, ze azkenean neutrua ez dago bat bez, baina bueno, iruditzen jata finena Berria dala eta gainera euskara maila eta ona, porque ez dakit, dakat gainera lagun asko kazetariak Berrian eta iruditzen jata bai saiatzen dirala… beti da puntu bat ezkertiarra, abertzalea eta hori dana baina iruditzen jata askoz finagoa eta askoz ez dakit landuagaoa dala euren diskursua... (...) askotan erosi izan dut eta ez irakurri bez. Esaten dot, gaur erosiko ez dakat denborarik eta azkenean igual hor dau hor dau eta hiru egunetara ya irakurtzea ze pasau zan lehengo astean ba gaur egun zaharra da. O sea, gaur egun orain dala… goizekoa ya zaharra da, iragana da. Ta nik uste dut gauzen komunikaziño erritmo honetan oin ez dana ya zaharra da(6)

Berria, Argia, gusto handiz gainera. Gainera pentsatzen dut izugarrizko lana egiten dutela, ez dakit zeren truke, baina horren atzean dagoen lana. Ze klaro! Ze badakit horren atzean zer dagoen, ez? Izugarrizkoa. Eta gainera nahiko lana, multimedia da, ez? Zelako, benetan! Meritua da hitza. Hor jartzen dituzten bideoak, ez dakit, denetarik daukazu, ez? Momentu honetan. Dana eskuragarri, dana dohainik (8)

(...) nik 30 urte bete nituen arte edo ba hizkuntzak bizi ziren ba leku batean, ezta? Lurralde batean bizi ziren. Gero hasi dira ba sortzen hasi dira ba horiek, sare horiek, ezta? Gizartean sareak. Eta nik euskeraz hitz egiten dut Txilen bizi den familia batekin, noizean behin eta pi pi pa pa, Skype daukat eta ez dakit norekin euskeraz egiten dut. Gero Renon badago komunidade bat euskeraz egiten duena, Hego Afrikan egon daiteke beste bat, ezta? Ez dakit zer badakit zer, ez? Ta hor sortzen dira territorio berriak esan dezagun, lurralde berriak... (9)

EtendurakTelebista zero. Ni en plan ez dakit, anekdota gisa edo, ni ailegatzen naiz, ni gurasoekaz bizi naz, orduan ni ailegatzen naiz eta ez dut telebistan pizten. Egiten dudana da tableta hartu. ta nire gurasoak ordea ailegatzen direzenean, eh egiten duten lehenengo gauza da telebista telebista piztea. Hori ez dakit, belaunaldi aldaketa edo… (2)

Ya nire errutina da pues nik nahi dudana. Orain ez dut nahi, pues ez dut nahi. Beste gauza baina beti ya Internetean.(...) Eta ya tablet batekin ohean ya da sumum. Erosoa zaude eta… telebista bat daukat egongelan baina beti beti itzalita dago. Eta ordenagilu bat dauka, ordenagailua torre batekin eta orain beti itzalita. Beti mugikorran edo Tablet. (7)

(...) goiza momentu bat lehen zana ba periodikua erosi eta irakurri ba gaur egun da Twitter erabiltzea. Ze nik uste dut alde horretatik gazteak daukagula eskura Teknologi berriak eta bestetikan ez daukagu dirurik erosteko periodikorik, ez? O sea, dakagun diru hori ez goiaz hor gastatzera ahal badugu digitalki irakurri.(6)

Irratia ez. Nik beti Radio 3. Es que ezin dut aldatzea, Radio 3 por… pixkat irratia. Ezin dut. Orduan entzuten, ikusten eta ezer. O sea, ez dut ikusi telebista inoiz. Beti nabil Interneten, baina beti telesailak edo filmak, euskera ezer. (7)

(...) ni ailegatzen naiz etxera gauez eta piztu pizten dut irratia baina konpainia egiteko, bai? Gehio musika eta gero egiten dudana da nahieran hainbat programa eta nire kabuz entzun, MP3an grabatu eta, adibidez, gustatzen zait “Abildua”, ez? Ekosfera, programa batzuk euskadi irratikoak, ez? Eta adibidez, Faktoriako sinadura, sinadura atala Maialen Lujanbio gustatzen zait, Maialen Lujanbio, Felipe Juaristi, ez dakit. Batzuk, ez? Baina hori egiten dut, eh. Grabatu egiten diet ze bestela ez daukat behar besteko astirik entzuteko edo. (8)

Gu bihurtu behar gara itzultzaile ikaragarriak, danok. Itzultzaileak bihurtu behar gara, hau da, ze klaro, egia da gu talde txiki bat izanik euskaldunok eh…klaro, inguruko hizkuntzak etengabe botako digute beraien edukinak botako dizkigute benga eta benga! Gu sortu ahal izango duguna baino askoz ere gehiago. Baina gaitasuna eduki behar dugu gure hizkuntza modu normalizatu baten erabili eta aldi berean, ba, inguruko kulturak inguruko kulturekin ba kontaktu hori egiten dugun kontaktu hori beste hizkuntza batean, gazteleraz edo frantsesez edo ingelesez edo dana dalakoan, ba bueno, itzuli egiteko.(9)

Trantsizioak / migrazioak

Bitxia iruditzen zait adibidez nola Twitterren gertatzen dena, sarri albiste bilakatzen den. Edo Twitterren egindako komentario bat edo hortik abiatuta ikusten duzu nola albiste bilakatu den edo artikulu batean sartu zaren edo ez dakit. Eta hori ere oso kuriosoa da, ze azkenean kazetari asko eta asko dauz sarean eta, joe, eta ere, niretzat hori positiboa da... (2)

(...) gosaltzen dugun bitartean Info7 entzuten, ere dala elebiduna. O sea, gauza batzuk euskeraz eta beste batzuk gazteleraz. Eta, bitartean, ba normalean egoten gara biok mobilarekin, hori, Twitterren, Facebooken sartzen eta hor, egia esan, denetarik. (...) Ba hori, batez be beti Gara eta Berria, baina normalean goizean goiz ez naiz zuzenean sartzen komunikabideetara, o sea, web orri zehatz batean edo bestean. Sartzen naiz sare socialetan eta hortik ikusten dudana hasten naiz irakurtzen. (...) Telesurren adibidez, ez noa Telesurren web gunera, baina sartzen naiz Twitterren, banoa Telesurren Twitterrera, klaro, dauzela hor Twitetan titulo, o sea, titular guztiak eta horren arabera sartzen naiz batzuetan (5)

Fikziñoa adibidez telebistan ez dut ikusten ze bueno egoten diren telesailak izaten dira beti gabian eta ez daukagu telebistarik pisuan eta egoten bada zeozer holan espainola, adibidez gabeko ordu horretan ez dakit, irakurtzen dut liburu bat edo beste zeozer edo telesailen bat baina ez naiz bez telesailak ikustekoa hola etxetik en plan pirata, nahixo dot zinera jutea pikustera pelikula bat ze iruditzen jata sektorekoa izanda pirateria ez dela sustatu behar. Badakit dagoela danon eskura eta jende batek ezin dabela permitidu zinera jutea, ulertu leike, baina ikusten dut Filmin moduko plataforma bat adibidez ondo dagoela. Loreak bat adibidez pagatzeko hiru euro eta hiru eurotan dakazu hiru egunetan eta horrekin ahal duzu inbitau jendia eta bueno da pixkat erdibideko zeozer. Zeozer dala danon eskura egon leiken zeozer baina pirateriara pasau barik.(6)

(...) nire aitak ez du aguantatzen, esaten dit: “ez dakizu ikusten telebista mobil gabe”. Eta nik esaten diot: “es que inportantea da jakitea jenderaen iritzia”.(6)

Zerbait interesgarri ikusten baldin badut lanera joan baino lehen, ordenagailua piztu eta hobeto ikusteko, ze klaro, hamen ez da, edo behintzat nik ez dut ondo… tabletara eta bertan edo iritzi artikuluren bat batez be. Hoiek gustatzen zaizkit, iritzi artikuluak. Eta nola ez? Bueno, hedabideen gaurkotasuna. Gero, zer gehiago? Hedabideekin lotuta bai, es que, ez dakit nolabait egun osoan nago horrekin konektatuta... (...) Twitterren zerrendak ditut eta bata hedabideak, Euskal Herriko hedabideak, eta bertan ditut hain zuzen be Argiako kazetariak. Eta batzuk oso gustoko ditut: Estitxu Eizagirre eta, zelan da, Bereziartua... (8)

“Euskahalduntzea”euskahaldundu edo Korrikaren eh zera oso oso egokia iruditu zaidala, baina euskahaldundu bereziki egin behar garela Herri moduan, ez? Ez hiztuna bakarrik, ez bakarrik hiztun bakoitza euskalahaldundu, baizik eta Herri moduan euskalahaldundu behar garela. Bestela, salto hori eman behar dugu, bestela, klaro salto hori emateak esan nahi du guzti horretan eragitea, ez? Guzti horretan urratsak ematea eta goruntza joatea. Eta hori benetan erronka erronka latza da, ezta? (9)

Kontzeptuen ainguratzea diskurtsoan

● Lotuneak: euskara, euskal herria, iritzia, kalitatea.

● Etendurak: euskarria, praktika, belaunaldia, teknologia

● Trantsizioak eta migrazioak: bateratze multimedia, interakzioa, hautua, konbinaketa, komunitatea.

Eskerrik asko!