๑๐๐ ประเด็น RDU ที่ควรสอน ˮ...
-
Upload
khangminh22 -
Category
Documents
-
view
6 -
download
0
Transcript of ๑๐๐ ประเด็น RDU ที่ควรสอน ˮ...
เอกสารประกอบการประชมเชงปฏบตการ
การพฒนาการเรยนการสอนของวชาชพดานสขภาพ
เพอการใชยาอยางสมเหตผล ประจ าป ๒๕๖๒
” How to teach RDU: ๑๐๐ ประเดน RDU ทควรสอน”
วนท ๒๐ มถนายน ๒๕๖๒
ณ โรงแรมรชมอนด อ.เมอง จ.นนทบร
ผศ.นพ.พสนธ จงตระกล
คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย
~ 1 ~
ประชมเชงปฏบตการการพฒนาการเรยนการสอน RDU ประจ าป 2562 วนท 20-21 ม.ย.62 ผศ.นพ.พสนธ จงตระกล
100 สงทควรท ำ เพอกำรใชยำอยำงสมเหตผล
S1 สงยาเมอมขอบงช ใชยาเมอจ าเปนเทานน เพอใหมรายการยานอยทสด หรอไมตองสงเลย 1. สงยาลดกรดยรกเมอมกรดยรกสงในเลอดและม gout attack ตงแต 2 ครงตอป หรอม tophus
หรอมนวในทางเดนปสสาวะจากกรดยรก 2. สง statin ใน primary prevention เมอประเมนแลวพบวามความเสยงสงตอการเกด CVD เชน
10-year risk อยางนอย 10% ขนไป 3. สงยาบรรเทาอาการ เชนยาลดน ามก ยาแกไอ ยาแกปวด เฉพาะเมอมอาการตามสมควร ถาม
อาการเลกนอยไมควรสงยา 4. สงยาปฏชวนะในโรคไซนสอกเสบเฉยบพลนเฉพาะเมอมขอมลสนบสนนการตดเชอแบคทเรย
ตาม guideline มาตรฐาน เชน IDSA guideline, American Academy of Otolaryngology - Head and Neck Surgery ราชวทยาลยและสมาคมวชาชพทเกยวของ เปนตน
5. สงยาปฏชวนะในโรคคอหอยอกเสบ/ตอมทอนซลอกเสบเฉพาะเมอมขอมลสนบสนนการตดเชอ Group A Streptococcus (โดยใช Centor criteria หรอ Modified Centor criteria) หรอแบคทเรยอนทสามารถระบชอไดเชน Corynebacterium diphtheria และ Neisseria gonorrhea เปนตน
6. สงยาปฏชวนะในบาดแผลทวไปรวมทงสตวกดเฉพาะบาดแผลทมความเสยงสงตอการตดเชอ เชน บาดแผลทไดรบการรกษาชา (เชนชากวา 6-9 ชวโมง) บาดแผลยาวเกน 5 ซม. บาดแผลทมต าเปนร (puncture wound) แผลฉกขาดรนแรง (avulsion wound) แผลบดอด (crush injury) เปนแผลในผมภมตานทานโรคต า เปนตน
7. สงยาปฏชวนะในการปองกนการตดเชอของแผลจากการคลอดในหญงคลอดปกตครบก าหนด ทมความเสยงสงตอการตดเชอ เชนเปนบาดแผลฉกขาดระดบ 3 และ 4 S2 สงยาทมประสทธผลและเปนประโยชนจรงตอผปวย และไดผลการรกษาตามเปาหมาย
8. สง uricosuric agents () เพอลดระดบกรดยรกในเลอดใหต ากวา 6 mg/dL ในกรณการรกษาโรคเกาต และต ากวา 5 mg/dL ในกรณการเปนโรคเกาตทม tophus
9. สง oral hypoglycemia agents () และ/หรอ insulin () เพอลดระดบกลโคสในเลอดจนไดคา HbA1c ต ากวา 7% ในผปวยเบาหวานโดยทวไป
10. สง antihypertensive agents () เพอลดระดบความดนเลอด systolic ใหต ากวา 140 mmHg ในผปวยทกราย หากผปวยทนยาไดดจงตงเปาหมายลดระดบความดนเลอด systolic ใหต ากวา 130 mmHg แตไมควรต ากวา 120 mmHg ในผปวยอายนอย และไมควรต ากวา 130 mmHg
~ 2 ~
ประชมเชงปฏบตการการพฒนาการเรยนการสอน RDU ประจ าป 2562 วนท 20-21 ม.ย.62 ผศ.นพ.พสนธ จงตระกล
ในผปวยอายตงแต 65 ปขนไป ตงเปาหมายการลดความดนเลอด diastolic ใหต ากวา 80 mmHg ในผปวยทกราย
11. สง ACEI () หรอ ARB () ในการลดความดนเลอดใหกบผปวยเบาหวานทกราย ยกเวนมขอหามใชหรอทนยาไมได
12. สง warfarin (ค) ในการปองกนการเกดลมเลอดในแตละโรคตามคา INR เชน target INR = 2.5 (2-3) ส าหรบ atrial fibrillation เปนตน
13. สง thiazide diuretics เชน hydrochlorothiazide (ก) รวมกบ loop diuretics เชน furosemide (ก) ไดหากภาวะการบวมน า (edema) ยงควบคมไมไดตามเปาหมาย
S3 สงยาอยางเปนขนตอน 14. สงใชยาเปนขนตอน โดยใชยาในบญชยาหลกแหงชาต บญช ก หรอ บญช ข เปนล าดบแรก เมอ
ใชแลวไมไดผลหรอใชไมไดเนองจากมขอหามใชหรอมผลขางเคยงจงพจารณายาในบญช. ค หรอบญช ง. เปนล าดบถดไป ยกเวนในบางกรณทการใชยาขามขนตอนมความสมเหตผล
15. สงยาทเปน drug of choice กอนยาทเปน alternative drug ยกเวนมความจ าเปนเชนแพยาทเปน drug of choice
16. ใช penicillin V (ก) เปนยาขนานแรกในการรกษาอาการเจบคอ (tonsillitis หรอ pharyngitis) ทมขอมลทางคลนกบงวาตดเชอแบคทเรย และใช macrolides เชน roxithromycin (ก) หรอ erythromycin (ก) เปนยาทางเลอก หากผปวยแพเพนนซลลน
17. สง metformin (ก) เปนยาขนานแรกในการรกษาเบาหวานชนดท 2 เสมอ ยกเวนเมอมขอหามใชหรอเมอใชแลวเกดผลขางเคยงทผปวยทนยาไมได
18. สง paracetamol (ก) เปนยาขนานแรกในการบรรเทาอาการของโรคขอเขาเสอม เพอหลกเลยงการสง NSAIDs ()
19. สง ACEI () หรอ ARB () เปนยาขนานแรกในการรกษาภาวะความดนเลอดสงในผปวยโรคเบาหวาน และผปวยโรคไตเรอรง (CKD) ทไมมอาการบวมรวมดวย ทงกลมทมภาวะ proteinuria และไมมภาวะ proteinuria
20. สง diuretics () เปนยาขนานแรกในการรกษาภาวะความดนเลอดสงในผปวยโรคไตเรอรง (CKD) ทมอาการบวมรวมดวย แตไมมภาวะ proteinuria
21. สง ACEI () หรอ ARB () และ amlodipine (ก) หรอ HCTZ (ก) เปนยา 2 ขนานแรกในการเรมตนรกษาภาวะความดนเลอดสง โดยใช atenolol (ก) เปนยาขนานถดไป ยกเวนมขอบงใชจ าเพาะทควรน า atenolol (ก) มาใชเปนล าดบตน ๆ
22. สง spironolactone (ก) เปนล าดบถดไปส าหรบ resistant hypertension ทยงควบคมความดนเลอดไมไดตามเปาหมาย
~ 3 ~
ประชมเชงปฏบตการการพฒนาการเรยนการสอน RDU ประจ าป 2562 วนท 20-21 ม.ย.62 ผศ.นพ.พสนธ จงตระกล
S4 สงยาทมความเสยงตอการใชยาต าเปนล าดบแรก 23. สง ibuprofen (ก) เปน NSAIDs ชนดแรก เนองจากมความเสยงตอผลขางเคยงททางเดนอาหาร
และหลอดเลอดหวใจและสมอง ต ากวา NSAIDs อน เมอใชยาในขนาดปกตคอไมเกน 1,200 มก./วน
24. สง naproxen (ก) เปน NSAIDs ชนดแรกเมอตองการฤทธตานการอกเสบทสงขน (เชนกรณ gout attack) เนองจากมความเสยงตอผลขางเคยงทหลอดเลอดหวใจและสมอง ต ากวา NSAIDs อน
S5 สงยาดวยขนาดยาหรอความแรงทถกตอง 25. สงยาในผสงอายดวยขนาดยาเรมตนทต า เชนครงหนงของขนาดยาในผใหญ และปรบขนาดยขน
ชา ๆ เพอปองกนผลขางเคยงจากยา 26. สงยาในเดกดวยการค านวณขนาดยาตามน าหนกตว หรอตามพนทผวของรางกายเสมอ เพอ
ปองกนผลขางเคยงจากยา และเพอใหไดยาดวยขนาดยาทเหมาะกบการออกฤทธ 27. สงยาดวยขนาดยาทเหมาะสมกบคาการท างานของไต ดวยการตรวจสอบคา eGFR เสมอกอนสง
ยาทควรปรบขนาดยาตามคาการท างานของไต หรองดเวนการใชหากมคา eGFR ต าหรอต ามาก ตวอยางเชน 27.1 ยาเบาหวาน เชน metformin (ก) sulfonylureas () 27.2 ยาลดไขมนในเลอด เชน statins () 27.3 ยาลดความดนเลอด เชน ACEIs () ARBs () atenolol (ก) 27.4 ยาขบปสสาวะ เชน spironolactone (ก) triamterene (น) 27.5 ยาแกปวด เชน NSAIDs () opioids () tramadol (ค) gabapentin (ง) pregabalin (น) 27.6 ยาโรคเกาต เชน allopurinol (ก) probenecid (ก) colchicine (ก) 27.7 ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เชน ranitidine (ก) cimetidine (น) famotidine (น) 27.8 ยาปฏชวนะ เชน amoxicillin (ก) cephalexin (ก) quinolones ()
trimethoprim+sulfamethoxazole (ก) 27.9 ยาตานไวรส เชน acyclovir (ก) 27.10 อน ๆ เชน metoclopramide (ก) amiloride (ข)
28. สง paracetamol (ก) ใหมความปลอดภยขนดวยการใชยาไมเกนครงละ 650 mg และไมเกน 3,250 mg ตอวนในผใหญ
29. สง paracetamol (ก) ในเดกไมเกน 60 มก./กก./วน คอไมเกน 4 ครงตอวน (องกฤษ) หรอ 75 มก./กก./วน คอไมเกน-5 ครงตอวน (สหรฐอเมรกา)
30. สง statin ทมความแรงในระดบ moderate potency ขนไป เชน simvastatin 20 mg (ก) หรอ 40 mg (ก) และ atorvastatin 20 หรอ 40 mg (ง) ในการรกษาภาวะไขมนสงในเลอด ทง
~ 4 ~
ประชมเชงปฏบตการการพฒนาการเรยนการสอน RDU ประจ าป 2562 วนท 20-21 ม.ย.62 ผศ.นพ.พสนธ จงตระกล
กรณ primary prevention และ secondary prevention 31. สง colchicine 0.6 mg (ก) ใน acute attack ของ gout ดวยขนาดยา 2 เมด stat และอก 1
เมดใน 1 ชวโมงถดไป แลวรออก 12-24 ชวโมงเพอใหยาแบบ maintenance dose ตอไป 32. สงธาตเหลกใหกบผปวยโลหตจางจากการขาดธาตเหลกทเปนผสงอาย (เชนอาย > 80 ป) ดวย
ขนาดยาในแตละวนทต า เชน 15-50 มก. ของ elemental iron และสงใหกนวน เวน วน หรอเฉพาะวนจนทร พธ ศกร ซงจะใหผลการรกษาทไมแตกตางจากการใหยาในขนาดสง แตจะชวยลดผลขางเคยงตอทางเดนอาหารไดบาง
33. สง topical steroid ดวยความแรงทเหมาะสมกบบรเวณของผวหนงในแตละต าแหนง เชนสงยาทมความแรงต า ตวอยางเชน hydrocortisone cream (ก) กบรอยโรคบรเวณใบหนา เปนตน
S6 สงยาดวยวธการใหยา (method of administration) ทเหมาะสม 34. สงยาใหกนขณะทองวาง (กอนอาหาร) เมออาหารรบกวนการดดซมยา เชน dicloxacillin (ก)
roxithromycin (ก) azithromycin capsule (ง) calcium citrate (น) หรอเพอใหยาออกฤทธไดดตามกลไกการออกฤทธของยา เชน omeprazole (ก) glipizide (ก)
35. สงยาใหกนพรอมอาหาร (หลงอาหาร) เมอยารบกวนทางเดนอาหารหากกนยาขณะทองวาง เชน NSAIDs () allopurinol (ก) metformin (ก) glibenclamide (ก) calcium carbonate (ก) erythromycin () หรอเพอใหยาออกฤทธไดดตามกลไกการออกฤทธของยา เชน ควรสง alpha-glucosidase inhibitors () ใหกนพรอมกบอาหารค าแรก
36. สงยาใหกนโดยไมระบวาตองกนกอนหรอหลงอาหาร เมออาหารไมรบกวนการดดซมยา และยาไมรบกวนทางเดนอาหารหากกนยาขณะทองวาง เชน amoxicillin (ก) ciprofloxacin (ง) enalapril (ก) losartan (ก) amlodipine (ก) gabapentin (ง)
37. สงยาใหกนตามเวลาของวน เชน เชา เยน กอนนอน ตามความเหมาะสมของการออกฤทธของยา และเพอปองกนผลขางเคยงของยา เชน simvastatin (ก) ควรสงใหกนเวลาเยนหรอกอนนอน สวน atorvastatin (ง) ใหกนเวลาใดกได สวน ยาขบปสสาวะ () prednisolone (ก) doxycycline (ก) และ alendronate (น) ควรสงใหกนเวลาเชา
38. สงยาลดความดนเลอด 1 ขนานกอนนอน เมอผปวยตองใชยาลดความดนเลอดหลายขนานรวมกน โดยยาทควรสงใหใชกอนนอนคอ ACEI (), ARB () หรอ long acting CCB เชน amlodipine (ก) lercanidipine (ข) หรอ manidipine (ข)
39. สงธาตเหลกใหกบผปวยโลหตจางจากการขาดธาตเหลกในผใหญใหดดซมไดดขนดวยการสงใหกนขณะทองวาง โดยระวงไมกนรวมกบอาหารและเครองดมทมแคลเซยมเปนสวนประกอบ เชน นม ยาเมดแคลเซยม ซเรยล ใยอาหาร ชา กาแฟ และไข หลกเลยงการใชยาทเพม pH ของกระเพาะอาหาร เชน antacid () H2 blockers () และ proton pump inhibitors () และเพมคาความเปนกรดดวยการใหกนธาตเหลกพรอมกบน าสมคนหรอยาเมดวตามนซ ()
~ 5 ~
ประชมเชงปฏบตการการพฒนาการเรยนการสอน RDU ประจ าป 2562 วนท 20-21 ม.ย.62 ผศ.นพ.พสนธ จงตระกล
S7 สงยาดวยความถในการใหยาทเหมาะสม 40. สงยาดวยความถทสอดคลองกบระยะเวลาการออกฤทธของยา ซงมกมความสมพนธกบระยะครง
ชวตของยา 41. สงยาดวยความถตอวนนอยครง เพอความสะดวกในการใชยาของผปวย เชนควรสงยาวนละ 1
ครงมากกวาการสงยาวนละ 2-4 ครงตอวน ยกเวนเมอขนาดยาเรมสงขนจนอาจเกดผลขางเคยงจากยาจงปรบเปนการใหยาทถขน หรอเมอการใหยาวนละ 1 ครงไมใหผลการรกษาทตองการ
42. สง allopurinol (ก) วนละ 1 ครง เมอสงยาในขนาดไมเกน 300 มก./วน และใหยาวนละ 2 ครงเมอตองใชยาในขนาดสงขน (ขนาดยาสงสดไมเกน 900 มก./วน)
43. สง glipizide (ก) วนละ 1 ครง เมอสงยาในขนาดไมเกน 15 มก./วน และใหยาวนละ 2 ครงเมอตองใชยาในขนาดสงขน (ขนาดยาสงสดไมเกน 20 มก./วน)
44. สง omeprazole (ก) วนละ 1 ครง แมสงยาในขนาด 20, 40 หรอ 80 มก./วน ยกเวนในบางกรณของการรกษาเพอขจดเชอ H.pylori การรกษาโรคกรดไหลยอน หรอ Zollinger-Ellison syndrome ทอาจใหยาวนละ 2 ครง
45. สงธาตเหลกใหกบผปวยโลหตจางจากการขาดธาตเหลกในผใหญดวยการสงใหกนวน เวน วน หรอเฉพาะวนจนทร พธ ศกร แทนทจะสงใหกนทกวน จะชวยเพมการดดซมธาตเหลก และอาจชวยลดผลขางเคยงตอทางเดนอาหารไดบาง S8 ปรบขนาดยา (dose titration) อยางเหมาะสมเพอลดผลขางเคยงหรออนตรายจากยา
46. สง warfarin ดวยการปรบขนาดยาอยางเหมาะสมตามคา INR ตาม protocol มาตรฐานของแตละสถานพยาบาล คนไทยควรใชขนาดยาเรมตนและขนาดยาแบบตอเนองทต ากวาขนาดยาทแนะน าในตางประเทศเนองจากคนเอเชยตอบสนองตอยามากกวาคนยโรปและอเมรกน เชนเรมยาในขนาด 2.5-3 มก.ในวนแรก ๆ แทนทจะเปน 5 มก. หรอ 10 มก. ตามค าแนะน าในตางประเทศ
47. สง insulin ดวยการปรบขนาดยาอยางเหมาะสมตามคา fasting plasma glucose, post prandial glucose และ HbA1c ตาม protocol มาตรฐานของแตละสถานพยาบาล
S9 สงยาดวยระยะเวลาของการรกษาทเหมาะสม 48. สงยาปฏชวนะครบ 10 วนในการรกษา Group A Streptococcus Pharyngitis/Tonsillitis 49. สงยาปฏชวนะแบบ prophylaxis ดวยระยะเวลาทสนทสด เชน ใหยาปฏชวนะแบบ i.v. เพยง 1
dose กอนการผาตด หรอการใหยาปฏชวนะเพยง 48 ชวโมงในการปองกนการตดเชอของบาดแผลทวไป
50. สงธาตเหลกใหกบผปวยโลหตจางจากการขาดธาตเหลกดวยระยะเวลาทนานพอ เชน 6-8 สปดาหเพอแกไขภาวะโลหตจาง และอาจนานถง 6-เดอนเพอสะสมธาตเหลกในรางกายใหเพยงพอ
~ 6 ~
ประชมเชงปฏบตการการพฒนาการเรยนการสอน RDU ประจ าป 2562 วนท 20-21 ม.ย.62 ผศ.นพ.พสนธ จงตระกล
S10 สงยาปฏชวนะอยางเจาะจงตอแบคทเรยกอโรค ใชยาปฏชวนะทออกฤทธแคบเสมอเมอท าได 51. สง penicillin V (ก) กบผปวยทไดรบการวนจฉยเปน Group A Streptococcus
Pharyngitis/Tonsillitis แทนการสงยาปฏชวนะทออกฤทธกวางเชน co-amoxiclav (ค) หรอ oral 3rd generation cephalosporin ()
52. สง dicloxacillin (ก) กบการตดเชอหรอการปองกนการตดเชอทผวหนง แทนการสงยาปฏชวนะทออกฤทธกวางเชน co-amoxiclav (ค)
S11 สงยาทมราคาเหมาะสม มความคมคา และเหมาะสมกบบรบททางเศรษฐกจของหนวยงานและของประเทศ
53. สงยาตามบญชยาหลกแหงชาต และหลกเลยงการใชยานอกบญชยาหลกแหงชาตซงมกเปนยาทมราคาแพงกวา โดยไมมหลกฐานแสดงความคมคาในการใช
54. สงยาพนสทธบตร (generic drug) เสมอเมอมยาทมคณภาพดใหสงใชในสถานพยาบาล 55. สงยานอยชนดทสดตามความจ าเปนทางคลนกของผปวย และหลกเลยงการสงยามากชนดเกน
จ าเปน (polypharmacy) S12 สงยาดวยความระมดระวงเปนพเศษในผปวยกลมพเศษ
56. สงยาดวยความระมดระวงเปนพเศษ ในผสงอาย เดก สตรมครรภ สตรใหนมบตร ผปวยโรคตบ ผปวยโรคไต และผปวยทมโรคประจ าตวตาง ๆ
57. สงยาดวยความระมดระวงเปนพเศษในผปวยกลมพเศษ ตามค าแนะน าทระบไวในคมอด าเนนงานโครงการโรงพยาบาลสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผล ในหวขอ S – Special population
S13 สงยาอยางเทาเทยมกน ไมเลอกปฏบต 58. สงยาใหกบผปวยในสทธการเบกจายทแตกตางกน เชนหลกประกนสขภาพแหงชาต ประกนสงคม
สวสดการรกษาพยาบาลขาราชการ ดวยยาชนดเดยวกน S14 ขอควรปฏบตอน ๆ
59. มความตงใจและมทกษะในการอธบายใหผปวยทราบวาเปนโรคอะไร โรคหรออาการทเปนมสาเหตจากอะไร ยาทใชมอะไรบาง มวธใชอยางไร มขอควรระวงอยางไร ควรปฏบตตวอยางไรนอกเหนอจากการใชยา แนะน าใหผปวยน ายาทเหลออยมาใหแพทยดทกครงทนด และหากมยาจากแหลงอนกใหน ามาดวย
60. ตรวจสอบปรมาณยาคงเหลอของผปวยอยางสม าเสมอ เพอไมใหมยาคงเหลอสะสมมากเกนไป และเพอชวยตรวจสอบ adherence ในการใชยาของผปวย
61. อธบายผลขางเคยงทพบบอยใหผปวยไดทราบเพอสงเกตอาการและปฏบตตวไดอยางเหมาะสมเมอเกดผลขางเคยง เชน การแจงใหผปวยเขาใจอาการ hypoglycemia เมอสงยาลดระดบน าตาลในเลอด การแจงใหผปวยทราบวาอาจมอาการไอจาก enalapril (ก) อาจบวมทเทาจาก amlodipine (ก) อาจมอาการทองรวงจาก colchicine (ก) อาจมผนขนจาก allopurinol (ก)
~ 7 ~
ประชมเชงปฏบตการการพฒนาการเรยนการสอน RDU ประจ าป 2562 วนท 20-21 ม.ย.62 ผศ.นพ.พสนธ จงตระกล
อาจมอาการเวยนศรษะจาก tramadol (ค) อาจมอาการแนนทอง ถายเหลว ผายลมบอย จาก alpha-glucosidase inhibitors () เปนตน
62. ตดตามผลขางเคยงและอนตรายของยาเปนระยะอยางตอเนอง โดยเฉพาะในชวง 6 เดอนแรกของการใชยา ทงการซกประวตอาการของผปวย การตรวจรางกาย และการสงตรวจทางหองปฏบตการ
เครองหมาย () หมายถงเปนชอกลมยา จงไมอาจระบวาเปนยาบญชใดตามบญชยาหลกแหงชาต
เครองหมาย (ก) (ข) (ค) (ง) หมายถงยาในบญชยาหลกแหงชาต
เครองหมาย (น) หมายถงยานอกบญชยาหลกแหงชาต
~ 8 ~
ประชมเชงปฏบตการการพฒนาการเรยนการสอน RDU ประจ าป 2562 วนท 20-21 ม.ย.62 ผศ.นพ.พสนธ จงตระกล
100 สงทไมควรท ำ เพอกำรใชยำอยำงสมเหตผล
D1 ไมสงยาเมอขอบงชยงไมชดเจน 1. ไมสง lipid lowering agent เชน simvastatin (ก) เพยงเพราะมระดบ LDL cholesterol สงในเลอด
เนองจากขอบงชในการใชคอเมอผปวยมความเสยงสงตอการเกดโรคหลอดเลอดหวใจและสมอง ซงประเมนไดจากโปรแกรมการค านวณเชน Thai CVD risk calculator
2. ไมสงยาลดไตรกลเซอรไรด เชน gemfibrozil (ก) หรอ fenofibrate (ค) เมอระดบไตรกลเซอรไรดต ากวา 500 mg/dL เนองจากขอบงชในการใชคอการปองกน acute pancreatitis ทมความเสยงสงขนเมอระดบไตรกลเซอรไรดสงกวา 500 mg/dL
3. ไมสง allopurinol (ก) เพยงเพราะมระดบกรดยรกสงในเลอด เนองจากขอบงชในการใชคอการมระดบกรดยรกสงในเลอดรวมกบ frequent gout attack หรอม tophus หรอมนวในทางเดนปสสาวะจากกรดยรก เปนตน
4. ไมสง proton pump inhibitors () อยางพร าเพรอ 5. ไมสงยาคลายกลามเนอทเปนยานอกบญชยาหลกแหงชาต เชน orphenadrine (น) tolperisone (น)
eperisone (น) อยางพร าเพรอ 6. ไมสงยาปฏชวนะในโรคตดเชอไวรสของทางเดนหายใจ เชนโรคหวด ไซนสอกเสบทไมไดเกดจาก
แบคทเรย คอหอยอกเสบ/ตอมทอนซลอกเสบทไมไดเกดจาก Group A Streptococcus และ หลอดลมอกเสบเฉยบพลน เปนตน
7. ไมสงยาปฏชวนะในโรคทองรวง อาหารเปนพษ (acute gastroenteritis, acute diarrhea, food poisoning) ยกเวนวนจฉยเปนโรคทเกดจากแบคทเรยและการใหยาปฏชวนะเปนประโยชนในการรกษาโรค เชน โรคบด (dysentery) อหวาหตกโรค (cholera) ทองรวงจากเชอ Clostridium difficile (Clostridium difficile associated diarrhea) ทองรวงจากเชอ Campylobacter jejuni (Campylobacter jejuni enteritis) และ Traveller’s diarrhea ในบางกรณ
8. ไมสงยาปฏชวนะในบาดแผลทวไป และบาดแผลสตวกดทมบาดแผลเพยงเลกนอย 9. ไมสงยาปฏชวนะในการปองกนการตดเชอของแผลทผนงชองคลอดในหญงคลอดปกตครบก าหนด ทม
ความเสยงต าตอการตดเชอ เชนเปนบาดแผลฉกขาดระดบ 1 และ 2 D2 ไมสงยาทขาดหลกฐานสนบสนนประสทธผลของยา หรอเปนยาทขาดประสทธผลในปจจบน
10. ไมสง serratiopeptidase (น) และ anti-inflammatory enzyme อน ๆ เชน lysozyme (น) และ proctase (น) เนองจากขาดหลกฐานสนบสนนประสทธผลของยา
~ 9 ~
ประชมเชงปฏบตการการพฒนาการเรยนการสอน RDU ประจ าป 2562 วนท 20-21 ม.ย.62 ผศ.นพ.พสนธ จงตระกล
11. ไมสง paracetamol i.m. injection (น) เนองจากไมมประสทธผลจรง 12. ไมสง vitamin C (ก) ใหกบผปวยดวยวตถประสงคเพอการปองกนโรคหวด เนองจากไมมประสทธผล
จรง 13. ไมสง alpha blocker เชน prazosin (ข) และ doxazosin (ค) เปนยาขนานแรกหรอเปนยาเดยวหรอ
ในการรกษาภาวะความดนเลอดสง เนองจากไมมประสทธผลในการลด morbidity ทเกดจากความดนเลอดสง
14. ไมสงยาลดไตรกลเซอรไรด เชน gemfibrozil (ก) หรอ fenofibrate (ค) เพมเตมใหกบผมไขมนสงในเลอดซงก าลงใช statin แมผปวยมไตรกลเซอรไรดสงกวาคาปกต เพราะไมชวยปองกนการเกดโรคหลอดเลอดหวใจและสมองไดเพมขนจากการใช statin เปนยาเดยว แตเพมความเสยงตอการเกดผลขางเคยงจาก statin
15. ไมสง omega-3 fish oil (น) ใหกบผปวยเพอปองกนการเกดโรคหลอดเลอดหวใจและสมอง เนองจากไมมประสทธผลจรง
16. ไมสง non-sedating antihistamine () ในโรคหวด ทงในเดกและผใหญเนองจากไมมประสทธผลในการลดน ามกหรอบรรเทาอาการจาม
17. ไมสง macrolide เชน clarithromycin (ง) azithromycin (ง) เปนยาขนานแรกในการรกษา bacterial rhinosinusitis เนองจากเชอ S.pneumoniae มอตราการดอสงตอยากลมน
18. ไมสง ciprofloxacin (ง) ในการรกษาโรค gonococcal urethritis เนองจากเชอดอตอยาในอตราสง D3 ไมสงยาปฏชวนะทออกฤทธกวางอยางพร าเพรอ โดยขาดความตระหนกถงปญหาเชอดอยา
19. ไมสง co-amoxiclav (ค) cephalosporins เชน cefixime (ง) cefdinir (น) levofloxacin (ง) moxifloxacin (จ1) ในการรกษาโรคหวด ไอ เจบคอ และทองรวง
20. ไมสงยาปฏชวนะทออกฤทธกวาง หากมยาปฏชวนะทออกฤทธแคบทมประสทธภาพดในการรกษาใหเลอกใช เชน ไมใช amoxicillin (ก) หรอ co-amoxiclav (ค) เมอสามารถใช penicillin V (ก) ในการรกษาโรคเจบคอทเกดจาก Group A Streptococcus D4 ไมสงยาทความเสยงสงตออนตรายเมอมทางเลอกอน หรอเปนยาทหามใชกบสภาวะของผปวย
21. ไมสง propylthiouracil (ก) เปนยาขนานแรกในการรกษาโรคไทรอยดเปนพษ (ยกเวนเปนผปวยทตงครรภในไตรมาสแรก) เนองจากเปนพษตอตบ และมยาทางเลอกอนทปลอดภยกวา เชน methimazole (ก)
22. ไมสง tolperisone (น) เนองจากมความเสยงตอการแพยาแบบ Type 1 hypersensitivity 23. ไมสง nicergoline (น) และ ergot derivative อน (น) ทสหภาพยโรปไดยบยงการจ าหนายในปค.ศ.
2013 เนองจากเสยงตอการเกด heart valve fibrosis และ ergotism 24. ไมสงยาอมผสมยาปฏชวนะ (น) เนองจากไมออกฤทธตอแบคทเรยเปาหมายทเปนสาเหตของการตด
เชอทคอหอยหรอตอมทอนซล และยงสงเสรมการดอยาของแบคทเรยในล าไสตอยาปฏชวนะทผสมไว
~ 10 ~
ประชมเชงปฏบตการการพฒนาการเรยนการสอน RDU ประจ าป 2562 วนท 20-21 ม.ย.62 ผศ.นพ.พสนธ จงตระกล
25. ไมสง oral ketoconazole (ก) ในการรกษาโรคเชอราทผวหนงหรอเลบ เนองจากมอนตรายตอตบและมยาอนทปลอดภยกวาใหเลอกใช
26. ไมสง diclofenac (ก) celecoxib (น) etoricoxib (น) และ parecoxib (น) ในผเปนโรคหลอดเลอดหวใจ หลอดเลอดสมอง หรอหลอดเลอดแดงสวนปลาย เนองจากเปนขอหามใชตามเอกสารก ากบยา
27. ไมสง etoricoxib (น) ในผมความดนเลอดสงทยงควบคมความดนเลอดไดไมด (BP >140/90 mgHg) 28. ไมสง simvastatin เกน 10 mg ตอวนเมอใชรวมกบ diltiazem (ก) หรอ verapamil (ก) 29. ไมสง simvastatin เกน 20 mg ตอวนเมอใชรวมกบ amlodipine (ก) หรอ amiodarone (ค) 30. ไมสง pioglitazone (ง) กบผทมประวตหรอก าลงมอาการของภาวะหวใจลมเหลว (NYHA stages I to
IV) 31. ไมสง domperidone (ก) ดวยขนาดยาเกนกวา 30 มก.ตอวน และไมใชตดตอกนนานกวา 7 วน เพอ
ลดความเสยงตอการเกด QT prolong, Torsade และ sudden cardiac death 32. ไมสง hydralazine (ก) ในการรกษาภาวะความดนเลอดสง เมอยงไมไดสงใชยาทเปน drug of choice
ตามล าดบขนจนครบถวนแลว ไดแก ACEI เชน enalapril (ก) หรอ ARB เชน losartan (ก) long acting CCB เชน amlodipine (ก) diuretic เชน hydrochlorothiazide (ก) หรอ furosemide (ก) beta-blocker () เชน atenolol (ก) และ aldosterone antagonist เชน spironolactone (ก)
33. ไมสงทา topical steroid ทมความแรง (potency) สงหรอสงมาก เชน clobetazol ในบรเวณของผวหนงทจะเกดผลเสยจากยาไดงาย เชนบรเวณใบหนา ขาหนบ รกแร ยกเวนใน rare condition ทควรสงใชโดยแพทยผเชยวชาญ D5 ไมสงยาทมขอหามใชในผปวยโรคไตเรอรงเนองจากอนตรายจากยาหรอจากการขาดประสทธผล
34. ไมสง NSAIDs () และ glibenclamide (ก) ในผม eGFR ต ากวา 60 มล./นาท/1.73 ตร.ม (CKD Stage 3 ขนไป) เนองจากเปนอนตรายตอผปวย
35. ไมสง metformin (ก) ในผม eGFR ต ากวา 30 มล./นาท/1.73 ตร.ม (CKD Stage 4 ขนไป) เนองจากเปนอนตรายตอผปวย
36. ไมสง indapamide (น) thiazide diuretics เชน hydrochlorothiazide (ก) และ chlothalidone (น) ในผม eGFR ต ากวา 30 มล./นาท/1.73 ตร.ม (CKD Stage 4 ขนไป) เนองจากไมมประสทธผล
37. หลกเลยงการสงยาทระบไวในคมอด าเนนงานโครงการโรงพยาบาลสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผล ในหวขอ S – Special population 6 ผปวยโรคไตเรอรง
D6 ไมสงยาทมขอหามใชในผปวยโรคตบ 38. ไมสง diacerein (น) ใหกบผปวยโรคตบหรอมประวตเปนโรคตบ ตามค าสงการจ ากดการใชยาของ
European Medicine Agency ในปค.ศ.2014 39. ไมสง duloxetine (น) ใหกบผปวยโรคตบ ตามค าสงการจ ากดการใชยาของ US FDA ในปค.ศ
2005
~ 11 ~
ประชมเชงปฏบตการการพฒนาการเรยนการสอน RDU ประจ าป 2562 วนท 20-21 ม.ย.62 ผศ.นพ.พสนธ จงตระกล
40. ไมสง griseofulvin (ก) ใหกบผปวยโรคตบขนรนแรง 41. หลกเลยงการสงยาทระบไวในคมอด าเนนงานโครงการโรงพยาบาลสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผล ใน
หวขอ S – Special population 5 ผปวยโรคตบ D7 ไมสงยาทมความเสยงตออนตรายสงเปนพเศษในผสงอายใหกบผมอายตงแต 65 ป
42. ไมสงยาทมความเสยงตออนตรายสงเปนพเศษในผสงอาย ตามรายการยาทไดแนะน าไวในแนวทางการใชยาอยางปลอดภยในผสงอายทไดรบการตพมพในวารสารทางการแพทยและไดรบการยอมรบ เชน American Geriatrics Society (AGS) Beers Criteria for Potentially Inappropriate Medication Use in Older Adults หรอ STOPP/START criteria for potentially inappropriate prescribing in older people เปนตน ตวอยางยาทไมควรสง 39.1 ยาทมฤทธ anticholinergic สง ซงอาจน าไปสภาวะ delirium dementia สบสน ทองผกเรอรง ปสสาวะไมออก การลม และการเสยชวต ตวอยางเชน 1st generation antihistamine เชน chlorpheniramine (ก) dimenhydrinate (ก) hydroxyzine (ก) skeletal muscle relaxants เชน orphenadrine (น) tolperisone (น) eperisone (น) smooth muscle relaxants เชน hyoscine (scopolamine) (ก) dicyclomine (ก) flavoxate (น) tolterodine (น) clidinium-chlordiazepoxide (น) antidepressants เชน nortriptyline (ก) amitriptyline (ก) imipramine (ก) paroxetine (น) antipsychotics เชน perphenazine (ก) clozapine (ค) antiemetics เชน olanzapine (ง) promethazine (น) antiparkinsonian agents เชน trihexyphenidyl (ก) 39.2 ยาทมความเสยงสงตอการเกด severe และ prolonged hypoglycemia ไดแกยาเบาหวานชนดกนในกลม sulfonylurea ทออกฤทธยาว คอ glibenclamide (ก) chlorpropamide (น) และ glimepiride (น) 39.3 ยาทมความเสยงสงตอการเกด orthostatic hypotension ไดแก dipyridamole (oral, short acting) (น) alpha blockers ไดแก prazosin (ข) doxazosin (ค) terazosin (น) central alpha agonist ไดแก methyldopa (ก) clonidine (ข) reserpine (น) antidepressants เชน nortriptyline (ก) amitriptyline (ก) imipramine (ก) antipsychotics เชน chlorpromazine (ก) thioridazine (ค) olanzapine (ง)
~ 12 ~
ประชมเชงปฏบตการการพฒนาการเรยนการสอน RDU ประจ าป 2562 วนท 20-21 ม.ย.62 ผศ.นพ.พสนธ จงตระกล
39.4 ยาทมความเสยงสงตอการเกด cognitive impairment, fall, fracture และอบตเหตทางถนน ไดแก benzodiazepine ทกชนด เชน lorazepam (ก) chlordiazepoxide (ก)clonazepam (ข) diazepam (ก) alprazolam (น) และ flurazepam (น) เปนตน ขอยกเวนการใชคอ seizure disorders, rapid eye movement sleep behavior disorder, benzodiazepine withdrawal, ethanol withdrawal, severe generalized anxiety disorder และ periprocedural anesthesia nonbenzodiazepine hypnotics เชน zolpidem (น) 39.5 ยาอน ๆ ทมความเสยงตออนตรายตาง ๆ ตอผสงอาย โดยเฉพาะเมอใชตดตอกนเปนเวลานาน เชน proton pump inhibitors () และ NSAIDs ()
43. ไมสง diacerein (น) ใหกบผสงอาย เนองจากมความเสยงตออาการทองรวงทรนแรง ตามค าสงการจ ากดการใชยาของ European Medicine Agency ในปค.ศ.2014 เพอลดความเสยงดงกลาวควรเรมยาดวยขนาดเพยงครงหนง และหยดยาทนทเมอมอาการทองรวง
44. หลกเลยงการสงยาทระบไวในคมอด าเนนงานโครงการโรงพยาบาลสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผล ในหวขอ S – Special population 1 ผสงอาย
D8 ไมสงยาทมความเสยงตออนตรายสงเปนพเศษ หรอขาดประสทธผลในเดก 45. ไมสง cough and cold medicines ไดแก all antihistamines () antitussives ()
expectorants () mucolytics () และ decongestants () ใหกบเดกอายต ากวา 6 ป เนองจากไมเปนประโยชนและอาจเกดอนตรายหลายประการ
46. หลกเลยงการสงยาทระบไวในคมอด าเนนงานโครงการโรงพยาบาลสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผล ในหวขอ S – Special population 4 ผปวยเดก
D9 ไมสงยาทมความเสยงตออนตรายสงเปนพเศษในสตรตงครรภ 47. ไมสงยาทหามใชในสตรตงครรภ เชน ergot () warfarin (ค) และ statins () เปนตน 48. หลกเลยงการสง methimazole (ก) ในสตรตงครรภในไตรมาสแรก 49. หลกเลยงการสงยาทระบไวในคมอด าเนนงานโครงการโรงพยาบาลสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผล ใน
หวขอ S – Special population 2 สตรตงครรภ D10 ไมสงยาทมความเสยงตออนตรายสงเปนพเศษในสตรใหนมบตร
50. ไมสงยาทหามใชในสตรใหนมบตร เชน amiodarone (ค) iodine () และ lithium (ก) เปนตน 51. หลกเลยงการสงยาทระบไวในคมอด าเนนงานโครงการโรงพยาบาลสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผล ใน
หวขอ S – Special population 3 สตรใหนมบตร
~ 13 ~
ประชมเชงปฏบตการการพฒนาการเรยนการสอน RDU ประจ าป 2562 วนท 20-21 ม.ย.62 ผศ.นพ.พสนธ จงตระกล
D11 ไมสงยานอกบญชยาหลกแหงชาต ยกเวนมค าอธบายทสมเหตผล 52. ไมสง glucosamine (น) เนองจากไมมประสทธผลจรงในการบรรเทาอาการขอเสอม และขาดความ
คมคาในการใช 53. ไมสง selective COX 2 inhibitors (น) เนองจากมประสทธผลไมแตกตางจาก non-selective
NSAIDs () ทเปนยาในบญชยาหลกแหงชาต แมมความเสยงตอผลขางเคยงททางเดนอาหารลดลงเมอใชชวงสน แตเมอพจารณารวมกบผลขางเคยงตอหลอดเลอดหวใจและสมองทเพมขน และพบวาใหคา Quality Adjusted Life Year (QALY) ทตดลบ ยากลมนจงไมมความคมคาในการใช
54. ไมสง nimesulide (น) เนองจากเปนพษตอตบ และเปนยาทถกยบยงการจ าหนายในหลายประเทศทวโลก
55. ไมสง cinnarizine (น) หรอ flunarizine (น) เนองจากมความเสยงสงตอการเกด parkinsonism และ depression
D12 ไมสงยาคทเปน major drug interaction หรอ contraindicated ในการใชรวมกน 56. ไมสง simvastatin (ก) รวมกบ gemfibrozil (ก) clarithromycin (ง) azole antifungal drugs ()
และ HIV protease inhibitors () เนองจากเปน contraindicated drug interaction 57. ไมสง clarithromycin (ง) รวมกบ amiodarone (ค) cisapride (น) ergots () domperidone (ก)
HIV protease inhibitors () lercanidipine (ก) nimodipine (ง) และ simvastatin (ก) เปนตน เนองจากเปน contraindicated drug interaction
58. ไมสง ibuprofen (ก) ในผทก าลงใช low dose aspirin (ก) เพอปองกนโรคหลอดเลอดหวใจและสมอง เนองจากเสยงตอการเกด myocardial infarction, stroke และ cardiovascular death
59. ไมสง HIV protease inhibitors () รวมกบ ergots () เชน ergotamine + caffeine (ค) dihydroergotamine mesylate (ง) co-dergocrine mesylat (น) nicergoline (น) เนองจากเสยงตอการเกด ergotism
60. หลกเลยงการสง omeprazole (ก) รวมกบยาบางชนดเนองจากอาจท าใหประสทธภาพของยาลดลง เชน clopidogrel (ง) cefditoren (น) และ cilostazol (น)
D13 ไมสงยาซ าซอน (duplication) และไมสงยามากชนดเกนความจ าเปน (polypharmacy) 61. ไมสง NSAIDs () ตงแต 2 ชนดรวมกน เนองจากประโยชนในการบรรเทาอาการปวดอาจเพมขน แต
เพมความเสยงตออนตรายของยาทอาจท าใหพการเชนไตวาย เสนเลอดหวใจและสมองตบหรออดตน หรอเปนอนตรายถงชวต โดยรวมท าใหคณภาพชวตต าลงเมอพจารณาจาก Physical Health Composite Scores (PCS-12 scores)
62. ไมสง RAS (renin angiotensin system) blockade ตงแต 2 ชนดรวมกน ในการรกษาภาวะความดนเลอดสง เชนไมสง ACEI () รวมกบ ARB () เนองจากไมใหประโยชนเพมขน แตเพมความเสยงตออนตรายของยาเชนทองรวง หมดสตชวคราว ระดบโพแทสเซยมสงในเลอด ไตวาย และอาจเสยชวตได
~ 14 ~
ประชมเชงปฏบตการการพฒนาการเรยนการสอน RDU ประจ าป 2562 วนท 20-21 ม.ย.62 ผศ.นพ.พสนธ จงตระกล
63. ไมสง cinnarizine (น) รวมกบ flunarizine (น) เนองจากสงเสรมการเกด Parkinsonism และ depression
64. ไมสงยาปฏชวนะในกลมเดยวกนรวมกน เชน ไมสง ciprofloxacin (ง) รวมกบ levofloxacin (ง) 65. ไมสง antihistamines () ตงแต 2 ชนดรวมกน เชน cetirizine (ก) รวมกบ levocetirizine (น) หรอ
loratadine (ก) รวมกบ desloratadine (น) 66. ไมสง antispasmodic ตงแต 2 ชนดรวมกน เชน ไมสง hyoscine butylbromide (ก) รวมกบ
pinaverium bromide (น) 67. ไมสงยาหลายชนดรวมกนในคราวเดยวกน ตงแตครงแรกทผปวยมาพบ ในการบรรเทาอาการเวยน
ศรษะ เชน ไมควรสงยามากถง 4 ชนดรวมกน ไดแก dimenhydrinate (ก) betahistine (ข) cinnarizine (น) และ flunarizine (น)
68. ไมสงยาหลายชนดรวมกนในคราวเดยวกน ตงแตครงแรกทผปวยมาพบ ในการรกษาโรคขอเขาเสอม เชน ไมควรสงยามากถง 6 ชนดรวมกน ไดแก celecoxib (น) paracetamol + orphenadrine (น) diacerein (น) diclofenac gel (น) และ pregabalin (น)
69. ไมสงยาหลายชนดรวมกนในคราวเดยวกน ตงแตครงแรกทพบผปวย ในการรกษาโรคหวด ไซนสอกเสบ เชน ไมควรสงยามากถง 8 ชนดรวมกน ไดแก clarithromycin MR (น) Kamillosan® (น) fexofenadine (น) acetylcysteine tablet (น) paracetamol (ก) pseudoephedrine (ก) dextromethorphan (ก) และ betahistine (ข)
D14 ไมสงยาผดขนาด ผดวธ ผดความถ หรอผดระยะเวลา (ใหยานานเกนไปหรอสนเกนไป) 70. ไมสง metformin 500 mg เกน 3,000 มก./วน (6 เมด/วน) และไมสง metformin 850 mg เกน
2550 มก./วน (3 เมด/วน) 71. ไมสง colchicine 1 เมดวนละ 3 ครง เพราะบรรเทาอาการไดชา และ ไมสง colchicine 1 เมดทก 1
ชวโมง เพราะเกดผลขางเคยงไดบอย 72. ไมสง paracetamol (ก) เกนกวา 15 มก./กก./ครง 73. หลกเลยงการสง paracetamol (ก) 2 เมดทก 4 ชวโมง เพอปองกนไมใหผปวยไดรบยาเกน 4 กรมตอ
วน 74. หลกเลยงการสง paracetamol (ก) 1-2 เมด ทก 4-6 ชวโมง เพอปองกนไมใหผปวยไดรบยาผดขนาด
ไดแกการไดรบยาในขนาดต าเกนไปในผมน าหนกตวมาก หรอสงเกนไปในผมน าหนกตวนอย 75. ไมสง low potency statin เชน simvastatin 10 mg (ก) ยกเวนมเหตจ าเปน เชนเมอตองใชรวมกบ
diltiazem (ก) หรอ verapamil (ก) หรอใชยาในขนาดสงขนแลวเกด ADR ทท าใหใชยาตอไมได 76. ไมสงยาทอาจระคายเคองหลอดอาหาร ใกลเวลาเขานอน (หลงอาหารเยน หรอกอนนอน) เชน
doxycycline (ก) alendronate (น) 77. ไมสงยาขบปสสาวะ () ใกลเวลาเขานอน
~ 15 ~
ประชมเชงปฏบตการการพฒนาการเรยนการสอน RDU ประจ าป 2562 วนท 20-21 ม.ย.62 ผศ.นพ.พสนธ จงตระกล
78. ไมสงยาบางชนดรวมกบนม โยเกรต หรอเนยแขง เชน tetracycline (ก) quinolones () propranolol (ก) NSAIDs () digitalis (ก) omeprazole (ก) spironolactone (ก)
79. ไมสงหรอหลกเลยงการสงยาบางชนดรวมกบยาลดการหลงกรดในกระเพาะอาหาร (H2 blockers, proton pump inhibitors) เนองจากรบกวนการดดซมยา เชน calcium carbonate (ก) griseofulvin (ก) cefutoxime axetil (ข) itraconazole (ค) และ iron salts ()
80. ไมสงยาทม half-life ยาว วนละ 2 ครง เชน amlodipine (ก) atenolol (ก) loratadine (ก) clarithromycin MR (น) piroxicam (ข) meloxicam (น) เชน ไมสง amlodipine 1 เมด วนละ 2 ครง
81. ไมสงใหวคซนดวยระยะเวลาระหวาง dose ทสนไปหรอยาวไป เชน ไมสงวคซนปองกนโรคอสกอใส (Varilrix®) เขมแรกและเขมทสองหางกนเพยง 4 สปดาห
82. ไมสงฉดยาปฏชวนะทออกฤทธสนวนละ 1 ครง เชนไมสงฉด lincomycin 600 มก. (2 cc) 1 เขม วนละครง ตดตอกน 3 วน เชนทนยมสงใหกบผปวยทมาดวยอาการเจบคอ
D15 ไมสงยาสตรผสมทไมพบการเสรมฤทธกนของยา มราคาแพง หรอเปนสตรยาทไมเหมาะสม 83. ไมสง vitamin B1-6-12 (น) เนองจากไมมฤทธเสรมกน และควรใชยาเดยวในแตละกรณของโรค 84. ไมสงยาผสม paracetamol (325 mg) + ibuprofen (400 mg) เนองจากปรบขนาดยาใหเหมาะสม
ไดยาก 85. ไมสงยาผสมในกลมยาเบาหวาน และยาลดความดนเลอด ทเปนยาตนแบบเนองจากมราคาแพงกวายา
เดยวทเปนยาพนสทธบตรมาก 86. ไมสงยาผสมหลายชนดในเมดเดยวกน เนองจากเปนสตรยาทไมเหมาะสม เชน ยาแกทองเสยสตร
diiodohydroxyquinoline + phthalylsulfathiazole + furazolidone + neomycin sulfate + light kaolin และยาน าบรรเทาอาการหวด ไอ สตรผสมส าหรบเดก ซงอาจมทง antihistamine, cough suppressant, decongestant และ expectorant ในขวดเดยวกน D16 ไมสงยาทมราคาสงเกนจ าเปน หรอเปนยาทขาดความคมคาตามหลกเศรษฐศาสตรสาธารณสข
87. ไมสงยานอกบญชยาหลกแหงชาต เมอมยาในบญชยาหลกแหงชาตทมราคาประหยดและมความคมคากวาใหเลอกใช
88. ไมสงยาทมหลกฐานบงถงความไมคมคาของยาจากคา incremental effectiveness ratio (ICER) ทสงเกนกวาเกณฑความคมคา (threshold) ของประเทศ เชน glucosamine (น) selective COX 2 inhibitors (น) เปนตน
~ 16 ~
ประชมเชงปฏบตการการพฒนาการเรยนการสอน RDU ประจ าป 2562 วนท 20-21 ม.ย.62 ผศ.นพ.พสนธ จงตระกล
D17 ไมสงยาดวยปรมาณทมากเกนความจ าเปน 89. ไมสงยาซ าใหกบผปวยดวยปรมาณยาเทาเดม กอนการตรวจสอบปรมาณยาทเหลออย เชนการสงให
ผปวยน ายาทเหลออยมาดวยและแจงปรมาณยาทเหลออยใหแพทยทราบทกครง 90. ไมสงยาในครงแรก ๆ ดวยปรมาณยาทมาก เนองจากหากเกดผลขางเคยงจากยาทท าใหใชยาตอไมได
จะมยาทตองสญเสยไปเปนจ านวนมาก D18 ไมสงยาดวยวธการทปฏบตไดยาก
91. ไมสงยาเมดเคลอบ ยาทไมมเสนแบง ยาทเมดยามความแขงมาก หรอยาทรปทรงไมสมมาตร ใหแบงกนครงละ ½ เมด หรอ ¼ เมด เชน ไมสงใหผปวยใช enalapril (20 mg) ซงมลกษณะเมดเปนรปหวใจ โดยใหใชครงละ ¼ เมด
92. ไมสงยาน าครงละ 1/3 ชช. หรอ ¾ ชช. D19 ไมปฏเสธยาทผปวยสมควรไดรบ
93. ไมปฏเสธยาทผปวยสมควรไดรบ เชน ควรสง inhaled corticosteroid ใหกบผปวยโรคหอบหด หรอ high potency statin ใหกบผปวย secondary prevention for CVD disease ทกรายทมขอบงชการใชยา
D20 ไมสงยาทผปวยรองขอ หากเปนการรองขอทไมสมเหตผล 94. ไมสงยา โดยเฉพาะยามความเสยงสงตออนตราย (เชน สเตยรอยด ยานอนหลบ) ยานอกบญชยาหลก
แหงชาต หรอยาราคาแพงใหกบผปวย ดวยเหตผลเพยงวาผปวยรองขอและเบกได D21 ไมสงยาอยางผดจรยธรรม
95. ไมสงยาภายใตอามส สนจาง หรอความคนเคยกบผแทนยาหรอบคลากรของบรษทยา
เครองหมาย () หมายถงเปนชอกลมยา จงไมอาจระบวาเปนยาบญชใดตามบญชยาหลกแหงชาต
เครองหมาย (ก) (ข) (ค) (ง) หมายถงยาในบญชยาหลกแหงชาต
เครองหมาย (น) หมายถงยานอกบญชยาหลกแหงชาต