— - fl. - Zobodat

28
V. fd^riftlic^en ©rnfwurbiäfeifen,*) mtQit^iiU »on Ö5. 2), Seutfc^. III. liimitatio ViilTersitatis Uoiuiii. Saxoiiuni. l. Ciuitas Cibiniensis cw m septem Judicibus et seclibus eorundem habet domos nu- merales vigimi septem , vnaquaeque vero domus nu- meralis continet in se portas 400- Dum infligilur censud aut taxa, contribuunt fl. 1000 ~ fl. U2k j. fl. 100 fl. k2, kO fl. 10 - fl. k, 24 fl. 1 —— fl. 0, 43 SJeröI. S3min3-5lr(^i9 S3. II. ®. 3 u. 305. 3a(^(JTia» gilfcniu«, autft 3Bci)roud^ unb Siteratu» öfncnnt Daoit) Segrauti» ®i6wePetfo{)n war »cn 1623 34 9Zotartu*, bann ®tu^I«ti(^tet tu (Sc^a^burg, fpäter ÄcniflJrii^icr in JRcp*, aU »eichet tt ben 14, 3fbr. 1642 jlarb. © Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at

Transcript of — - fl. - Zobodat

V.

fd^riftlic^en ©rnfwurbiäfeifen,*)

mtQit^iiU »on Ö5. 2), Seutfc^.

III.

liimitatio ViilTersitatis Uoiuiii.

Saxoiiuni.

l. Ciuitas Cibiniensis c w m septemJudicibus et seclibus eorundem habet domos nu-

merales vigimi septem , vnaquaeque vero domus nu-

meralis continet in se portas 400- Dum infligilur

censud aut taxa, contribuunt

:

fl. 1000 ~ — fl. U2k

j. fl. 100 — — fl. k2, kOfl. 10 — - fl. k, 24fl. 1 — — fl. 0, 43

SJeröI. S3min3-5lr(^i9 S3. II. ®. 3 u. 305. 3a(^(JTia»

gilfcniu«, autft 3Bci)roud^ unb Siteratu» öfncnnt — Daoit)

Segrauti» ®i6wePetfo{)n — war »cn 1623— 34 9Zotartu*,

bann ®tu^I«ti(^tet tu (Sc^a^burg, fpäter ÄcniflJrii^icr in

JRcp*, aU »eichet tt ben 14, 3fbr. 1642 jlarb.

© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at

' J4_Giuitas Brasso cum sua prouincia

habet domus numerales QS , vnaquaeque vero domusnumeralis continet in se porlas 32. Alioquin habent

summatim portas antiqiiitus 3800, contribuuntque

:

f. 1000 — — f. 190

Del'

^0^ - - ^- 19*

f. 10 — — f. 1, gof. 1 _ _ f. 0, 19

deputanturque eisdem annuatim pro conservatione

viae per silvam, vulgo Czaybc^ SBarbt f. 50.

Meggiess cum duabus sedibus habet

domos numerales — . Porlas antiquitus Nro. 4520.Conlribuuntque:

f. 1000 — ~ f. 226. j.^ f. 100 — - f. 22, 66^ f. 10 - - f. 2, 26i

f. 1 - — f. 0, 22i.Bystricium cumsuo districtu habet

domos numerales — . Portas antiquitus Nro. 3200-

Contribuuntque:

f. 1000 — -- f. 160

Def. 100 — — f. 16f. 10 — — f. 1, 60f. 1 — _ f. 0, 16.

G a u t e i a.

Limitaturus censum aliquem in sortem et ratio-

nem Vniversilatis Saxonum procede per regulamproporlionum , semper vulgarem, reguiam Delrj.

Exempli gratia , limitanda taxa f- 20000. Clbinium

cum Septem sedibus de f. 1000 danl ul pote f. k2k,quol dabunt de f. 20000. Exemplum. Ex f. 1000danl f. U2kf quot dabunt ex f. 20000 etc. Et sie

procede in reliquis.

f. 42420

f. 8480.

© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at

85

liinillatio Ceiisas ^aiietj IVIartlivi

perpetua

Cibinium cum seplem sedibus contribuit antiquitusf. 2550, recenter f. 2307, •)

Corona cum districtu Barcensi antiquitus f. 750,recen. f. 660.

Meggiess cum duabui sedibus antiquitus f. 2000,rec. f. 1760.

Bystricium cum suis pertinentiis antiquitus f. 2200,rec. f. 1936.

Summa antiqua f. 7500, recens summa f. 6663.

Nolandum. Annuatim ex hoc censu deputantur1. D. Magistro Civium et Judici Regio Cibiniensi

pro conseivatione rubrae turris f. 2OO2. Coronenses in Censum S. Martini ideo minus

justo numerant, quod ex propriis sumtibus ex-ploratores in Turciam, Moldaviam etValachiamannuatim alere tenentur, deputanturque rationeexemptionalium ex hoc censu eisdem f. 100.

3. Bystricienses in banc taxam plus pendenl quamvel Coronenses vel duae sedes, pro compen-satione ejus beneficii, quod Saxones eis sub-venerunt, cum ex Servitute nobilitari liberarcn-tur, et quod Saxonibus sunt incorporati.

Contribulio Census S. Martini specialis a seplemJudicibus perpetua.

Contribuunl:

Cibinium —

.

— f. 5l2Segesvar — — f. 332

) 1593 imtn bie VII ©tÜ^fr ouf We^nuna be« 9HarHn«i<nfe«3998 f. 75 d., »on totläjtt ©untme 2550 f. an beit giU-llen mti^iti mxUn, 3o&. SBaiba'« »{«(^nung auf bai 3.1593/ mitflft^eilt oon 21. Äurj int «Wagajitt L 294, 308.

© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at

86

Szasz Sebess — f. 152Nag-y Senk — — f. 307Szeredahely — — f. 2kkKeohallom — — f. 2kkVyeg^yhaz —

;

— f. 204Szaszvarass-^—ij.,^. •( -r f. 122 , brioi'

Facit summa f. 2307. Quae conjuncta contribulioni

tri^m civitstiitn Bras30, Meg-g^iess et Besztercze la-

cit nniversalitei" f. 6663.

Lirrtftatio Septem Sedium Saxonicalium et Civitatis

Cibinieüsis secundum domus niimerales etc.*)

CibinJensis Ciuitas cum sua sede babet domus

num- rales .-^»w'.- Je . . 7^.

o .'^eg'esv.tr OMi» f Afna^'^sfeite r.babet '' "i<^J

domijs nuhif't!»l''{! ''\. .'',• . 5 minfas -rV«

l!^h^ cudH.Jisiia 'Siede habet do-

mus Ttddierales ; , . ; . 4'.

Ku;ies (Mim sua sede habet ilo

mus numerales . . .3.Vyegyh.jz cum sua se«U habet

dorn, numerales . . . 2-j-

Sxeredahely cum sua sede ha-

bejt ^om. numeral, . . 3.

Szasz Sebess cum sua sede ha-

bet dorn, nnmer. . . . 1 a T* • •

Szaszvaras cum^sua sede hab,

dorn. num.,

^' ' • ,' H*Summa domorum npmeralium 28i tt«

Contribuunt autem de sfngulis f. 1000 «t pote

Cibinium . . . f. 1 12

De f. 100 f. Q, 10. De f. 10 den. Ql. Def. 1 den. Qj-V.

*} DUfelfie eint^eilunö in 3fl^'^äufer w>ic 1593. S)ra0«4(n I. 293. :

© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at

67

Segesvar . . . . f. 75De f. 100 f. 7, 50. De f. lO den. 75. De

f. 1 den. 7-L,

Szasz Sebess . . . . f. 26De f. 100 f. 2, 60. De f. lo den. 20* De

f. 1 den. 2^.Na^y Senk . . . . f. 72De f. 100 f. 7, 20. De f. 10 den. 72- De

f. 1 den. 7f.R"pes

.•

. , . f. /»8De f. 100 f. k, 80. De f. lO den. 48. De

f. 1 den. 4f.Vyegyhaz . . . . f. 40De f. 100 f. 4. De f. 10 den. 40. De f. l

den. 4»Szeredahely

. , , . f. 48De f. 100 f, 4, 80. De f. lo den 48. De

f. 1 den. 4-t.

Szaszvarass ., . • f. 24

De f. 10 f. 2, 40. De i\ 10 den. 24. Def. 1 den. 2i.

Summa f. (445).*)De singulis f. lOO contribuiint

:

Cibinium — f. q, ()5.**)

Seg-esvar — f. 7, 50.Szaszsebess — f. 2, 80.**)

*) 3n ben VII (Stühlen fatfcn btmiio^ eon le 10()0®ulb«n üufba« Ba^t^ous 16 ®., jufommcn alfo 445 ©. Da« bis jutSBcfljat)! »on 1000 no* ffirfcrberli(i;e troöeit bie jt»ei et.,Äronllabt iinb SiHriu bei. Do* gibt ^trmannPabt na* einerbolb fotflfnben SPemerfting be« Silfentus ni*t Me tjoHe 3ablfeinfr 3a()I()äuier in bie Slectnung, fonbern nur 27; ja na*ber anfong* beftnbli4)cn Slngabe ber „Liinitatio ," ba§ bie

VII @t. bei etfuern ton lüOO 424 0). beiirflgen, nur 26 Vi-Da« Uebrlge bi» ouf 28y,6 „devolvitur" tt>le Silf. fogt„in crumenam consulum Cibiniensium privalam cumdetrimenlo VII judicum nianifestissimo."

**) ÜÄtt Ut Slnflate eitn niijt iibrrfinjliinincnb.

© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at

88

Nag^y Senk — f. 7, 20.

Szeredahely — f. 4> 80.

Kupes — — i. U) 80.

Vypg'yhaz — f. U-

Szaszvarass — f. 2> kO'

Summa f.

N o t a n d u n».

In limilalione taxarum in sortem septem Judi-

ouni Saxonicalium cadenlium iste modus et ordo est

ol)servandus, ut de millenar. semper f. lö ad domumriuineralem iiiflig-antur. Exemplum in taxa hoc est:

f. 20000; f. 1000 danl f. l6, quot dabunt f. 20000 ?

multiplica f. l6 per 20- Productum ostendil, quol

ad domum numeralem sint imponendi , ut f. 320.

Isla summa per viginli septem (tot enim ? sedes

habent domus numerales) multiplicata, producit f. 86^0.

Possessiones septem Judicum inter No-bilitatem non dicatae.

®cep Thalmtf^, Elein Thalmifd(>, Porczesd,

Boytza, f(ein Sebess, ©i'og Sebess,

MichelpGccg, 9?eu^cn, ©cijben.

Possession es septem Judtcumj quaeintra Nobilitatem numerantur, et primo de iis, qui

in Comitalum de KueUelleo contribuunt: *)

(^cop '^rcßborf habet portas 104*

.

Äffin g^coporf habet portas 2U'

«Sepbcn habet portas 35'

Bolkacz habet portas 56.

Posses.siones septem Judicum, quaenumerantur et contribuunt in Comitatum Albensem.*)

Perlinent vero ad Abbatiam Kertz:

*) 33e!antttllc& fleänb^rt burc^ He Stccorbc , na^ Weld^er bie ®ie-

beurii^tertjutcr tfiit im ©a^fcn ileuern, ©. Szasz: Syl-

loge ®. 239.

© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at

89

Kertz habet portas l6.

Feoldvar habet portas li!|.

9!}?ff4)enborf habet portas ^0.

Creulz habet portas 57»

Stofiborf habet portas 28-

Tlpe^bocf habet portas 20.

Colon habet portas 13.

Hukur liabet portas 3Q.

Ravas habet portas Q.

Szilisty cum annexis pagis Zibiel, Kal«ova,

Dalyoss, Kryzbach, Bedenibach, Thiliska

et Valya habent in vniversum portas Nro200.

Varolya*) habet portam 1.

Feliele viz habet portam 1.

Rako?itza habet portas 2.

Ratio Gens US ordinarii a possessio»nibus Septem Judicum circa F. a. Georgii nume*rari soliti. **)

Antiquitus

© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at

90

Antiquitus

f. 6 — Ravas

f. 40 — Rukurf. 25 — ^\d)ei^betQt)

f. 140 — Szylist

f. l6 -— ®m Thalmifc^

f. 13 — ÄIcin Thalmifi

f. 14 — Boitza

f. 12 — Porczesd

f. 10 — Sie 2 Sebeas

f. 2 — Fekete viz

Census s. Michaelis a possessionibusSeptem Judicum colligi solitus.

9?euj5en — f. 76. Boytza — f. 22.

Rtlkar — f. l6. Porczesd — f. i6.

mdftUbevQ —f. 14. 2)ie2Sebess f. 10.

Szilyst cum perlin. — f, i50, Fekete viz — f. j.

®rotJ Thalmifc^ -- f. 25. Varolya — f. i,

Älcin Tbalmifc^ -— f. l6. Rakovilza — f. o.

Census ad Ecciesiam Cibinien. perti-nens, circa f. s. Martini praesentari solitus.*)

. .©iro^ g>ro^boi-f — f. 60.

Recen.

© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at

91

Rltin ^ifoßborf

© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at

92

Regio Judici Gibin. ab Vnivcrsit,

a Septem Judicibus

a Septem Judicibus denuo

Ex f. 724 eidem

Ex censu a. Martini

Summa f. 675*

Judici sedis Cibin, ab Vniversit.

a Septem Judicibus

a Septem Judicibus denuo

Ex f. 724 eidemSumma f. QO

Senatoribus Giuitatis Gibiniens.

Ab Vniversitate

A Septem Judicibus

A Septem Judicibus denuo

Ex f. k2k (? 72U ?) eisdem

A Giuitate Gibiniens.

Summa 320.

Notario Gibinien. ab Vniversitate

A Septem Judicibus

Pro annuen.

A Septem Judicibus pro Sallario

Ex f. 724 eidemA Giuitate

Summa f. 325.*)

Segesvar.Ab Vniversitate

Ab Vnivers., Holdvilagh ratione pontis

Ab Vnivers., Danoss ratione pontis

A Septem Judicibus

A Septem Judicibus Gonsuli

Ab eisdem Judici Hegio

© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at

93

Notario ab eisdcmHoldvilagh a 7 Judic. ralione pont.

Servitoribus 6 ab eisdemEx f. 724 ConsuliJudici RegioJudicl Sedis

Jur.Senatoribus, id estAerarii Praefeet. f.

Ex f. 400 ConsuliJudici Regio

Summa integralis f. 538. (? 508)Szaz Sebeas a Septem JudicibusNotario ab eisdemServitoribus tribus ab eisdemEx f. 724 Judici RegioJudici sedis

Jur. Senaloribus ex f. 400Ex f. 400 similiter Judici Regio

Summa f. 210.

Szeredahely a Septem JudicibusNotario a Septem Judicib.Ex f. 724 Judici RegioJudici sedis

Ex f. 400 Judici RegioSumma f. 178. (? 170)

Nagy Senk a Septem JudicibusVerd ralione pontis ab eisdemVni servilori ab eisdemNotario ab eisdemEx f. 724 Judici RegioJudici sedis

Juralis SenatoribusEx f. 400 Judici Regio

Summa f. i6l.

Keohallom a Septem JudicibusFelmer ab eisdem

© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at

94

.^iDuobus servitoribus ab eisdem f. li.

,..iNotario f. 10-

.Ex f. 72/» Judici Regio f, 25.

Consuli f. 8.

Judici sedis f» 6.

Juralis Senatoribus £, . 8.

Juratis sedis fj" 8'

,,Ex f. 400 Judici Regio . ,j,\ .tfjtMöo.

Summa f. 184' ' '

(2Ba^«:fc^eittli4> t>on bet:fe(beh ^anb, bo^ ou^ fpäterct 3«iO:

NB. Integrum ho-c deputatum quoltannis et

per triginta trium quibus praefuit annorum Spacium

soliis pro se recepit.

f.yyegyhaz a septem Judicibus ' ' f/'25.o Vni servitori ab eisdem f.

' 5-

ViHoltzmangien ab eisdem rat. pont, f. 6.

Ex f. 724 Judici Regio f. 25.

Judici sedis f. 5-

Jurat. Senatoribus f. 6.

Magarey ratione pontis f. 6.

Ex f. 400 Judici Regio f. 50.

Summa f. 128.

Szaszvarass a seplem Judicibus f. 100.

Notario ab eisdem f. 8-

Servitoribus 4 ab eisdem f. 20.

Septem Juratis ab eisdem f. 14.

Ex f. 724 Judici Regio f. 25«

Judici sedis f. 8.

Juralis Senatoribus f. 24«

Villico f. 8.

Ex f. 400 Judici Regio f. 50.

Summa f. 257.

Summa dep.ulalorum vniversalis f. 5456.*)

*) SRic^Jiget 3399.

© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at

95

N o t a n d II m.

Septem Judices in vniversum habent domus nu-

merales Nro. 28-|- tt» quamvis Consules Cibinienses

viginti Septem soliimmodo osiendant, et quotquot nu-

inerum vig^inti septem domorum excedunt ad 28-|- t*t

usque, ut pote unaintegra domus, dimidia et sedcci-

male, id toliiin in crumenaiu Consuium Cibiniensiiun

privatam devolvitiir Cum delrimenlo septem Judicura

manifestissimo. Ab antiquo tainen nos Seg-esvarien-

ses per viginti septem inlegras domus et dimidiam

rationem fecimus, nobis enim res haec innotuit, ila-

que et posleri noslri rationem hanc observent. Con-

numeramur enim, ut praemissum est, ad domusnumerales viginti Septem et dimidiam, et quanto mi-

nus his connumeramur , eo majus sumet crumena

Consulis Gibiniensis, sie enim plus cedit ad domumnumeralem. Et quod hactenus eo rerum perveneri-

mus,quod ad domus numerales 28-y tV "O" taxati

fuerimus, factum fuit aut ex ignoranlia nostra , aut

vero quod id pro infinitis laboribus Consuli Cibi-

niensi gratis concesserunl praedecessores nostri. Ila-

que dum infliguntur provinciales expensae , vulgo

Canbtjef)rung diclae, divide domus numerales viginti

Septem et dimidiam in duas partes per cifram 2, qui-

bus divisis constituuiit medias domus Nro. 55, quam-vis dimidiam domum ex bis reüquis ex septem Ju-

dicibus detrabant Cibinienses. Summam ergo babens

erogationis universalis integram, eandem divide per

55 dimidias domus et produetum deinde duplice per

banc cifram 2. Et boc produetum unius domus in-

tegrae summam ostendet. Nos vero Civilas Seges-

variens. habemus domus numerales Nro 5 , sedeci-

mali exoepto, ilaque qtiatuor domorun» summis inte-

gre permanentibus quititam solummodo domum nu-

meralem diuide per cifras has: l6 , et produetum

oslendet qnanture ex ista quinta domo integra sit

© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at

96

defalcandum. Hcliquis ergo quatuor domibus inle-

gris residiiitas quintae, sedecimali jam ex integra

domo excepto et defalcato , conjuncta, summa inte-

gralis contributionis nostrae producelur, Exemplumhoc esto:

Expensac provincialea hujus anni sunt f. k^8().

Q5> quos divide per 55 medias domus

i 2

o^ 5

Produetam jam duplica per cifram 2.

QO 71

2

181 42 Et liaeo est summa uniiis

domuä numeralis integrae. Jam ex quiitta domo,nempe f. 181. 42 sedecimale eximendum est, divide

ergo ialam domum per l6

i

^^ (pi (U 33. defalcabis jam f. 11, 33 ex

^ '^ quirtta integra domo nempe

f. 181 42

11 35

m

© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at

97

J)ai SBeitfre fe^U (eiber, ba bie (tvei fo(genben S3(ätter

au^geriffen (inb-

SEBir fügen einige Erläuterungen (jinju.

a5eEanntli4> war feit Äönig Äarl SKobert^ 5J?ü«iorbnun9

pon 1342 bie ^orte, b. (>. ein ^of, burc^ beffen S^or ein ^eu«

ober fru(^tbelabener SBagen fa()ren fonnte, bcr 9}?a§(tab, na4>

welkem im ungrifc^en JHei^ bie ®tcuer berechnet »uurbe. Sie

©röjje ber ouf eine ^orte faüenben TibQabe »oec^fette natürlich

mit ber 3tit unb flieg in Sfiebenbürgen j. SB. von 60 X^enaren,

wie 1546,*) hii auf 15 S^alcr, wie 1667,**) ja bii auf 20

S^aler, wie 1678.***) Sbenfo änberte fic^ oud^ ber Inbegriff

ber ^orte. SBenn fie urfprüngtic^ einen einzelnen ^of mit

orbent(i<(>em Zifcv bejei^nete, umfafjte fie nac^ bem Sanbtag^*

bef^fujj Don 1608 je lO .^au^oäter.t)

£)ie 0a(^fen aber ging biefe ^ortaleint(;ei(ung unb ^or^

talfleuer nic^ti an. Unter ben Königen ja^(ten fte bie in i^ren

Freibriefen «ertrag5nä^ig feflgefef^te Tlbgabe, n<4>t feUen auf

5er bebrattgten .^errf^^er $6ttten ouc^ oußerorbent(t(^e Steuern,

beibf na^f felbfleigenen i^eflimmutigen unter ii<if auft^eifenb unb

er^ebenb unb wtnn Uni^Uift &teuerf4>r((ber t^r (Gebiet betreten

woQten, verwahrten He ^6f, oon ben S^M^tn unterftu^t, oQen

(Ernfte« bagegen, „ba (le i^re Hb^&htn ni(^t in ber Seife bec

ttbrigen 6teueri>f{i4)ti0en entrichteten/^ ff) (Eben fo iur Seit

ber Surften. ,,Doinini Nobile« /' bef(^(e{l ber Sanbtog in

t^orenburg 1545, ,,r1e singiilis portis solvant denariof

65, qui coniputati faciurit fl. l6,000, .... dominivero Saxonea solvent tum ad rationem reginalia Ma-jeatatia , tum ad alia neceasaria regni >— auäf bi«

fr

Priesen. Die Dittifionnveife, beten {1($ 9il(enittl bebient« (e^ft

»M. Crnefti @trutt|er» nnweifung tut tvelfd^en )^racHe««'

iti^ii, 1707.

) «mob. IIL 2, i.

*•) Compil. V. 45.***} Gi\: Kz erdelyi diaeläk etc. L 77.

t) Approb. III. 2, 3.

ff) C»(r De initiia e. 203.

!Oeretn5'2(r(^ie IV. i. 1

© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at

98

(Steuer bei "Ubtli fofl ju ben Beiben .Swedfeit bienen —10,000 fl."*) 3)omit ii'mm iibercin ber ^exiä)t ber Äom«

miffärc i^fi^^inonbä I. »om 3- 1552: ,,Saxones in com-mune conferunt censum . . . Non est autem facta

connumeratio per porlas,quemaclmodum in bonis

Nobilium . . . Quaesitum est tarnen cliligenter, an

non usilatum antea fuissel aut utilius esstt, Saxones

eodem quo Colones Nobilium modo connumerari, aed

compertum est, eos illa übertäte perpetuo usos et

g-avisos esse et praestare, ul una ab universis summaexig-atur. Ipsos enim inter se non per capita aut

pro numero portarum, sed pro modo et valore bono-

rum immobilium contribuere et hoc plus solvere

quemlibet,quo plures agros, prata , vineas et alia

fiimilia soli bona (b. i. (Srunbflücfe; Tinm. Sberi) ha-

bet." **) Tfe^nlicf» bai ,,53erieic(>nif3 bec (Siebenbürget ^ro»

centen" unter 9?ubo(f 1603 : „Die Reg'nioolae unb ber libei

nd^ et{)eif^enber ?not()b«rft ton ben '5>orten contribuiren , an

welker Statt bie Sac^fen ein taxam erlegen, alfc, »Denn ber

Übel oon einer ^ortc 99 ^f. ccntribuirt , i^ahen bie Sadjfen

20,000 gegeben." ***) SBenn ba^er fpäter in ber 'JIcccrba be«

(Imtmt wirb : „in comitatibus censeantur lOOO portae

. U'^» -in Saxonica aütem nalione censeantur 1400piörlae," fo ^eipt ba$ ni4>t : ba6 fäc^fif^c 5Solf iäf){e in fei»

ner 5D?ittc 1400 Porten in bem obigen (Sinne bd SßorteS —benn Herten in bieffm (Sinne gab e^ auf bem ©a^fenboben

nie — fonbern einfach : oon ber auf Unger unb Sad)feiilanb

foUenben Steuer iai)\en bie ^omitate -^\ , bie Sad)fen ba=

9^9'" TT-

Der 9}?apfltab ober bie Dici^nungigri^pe, nac^ wd^tt biefe

bie ©teuer unter ft^) auft^eitten, luar ,,bai ^af^lijaüi /' bie

*) ©lebenb. Sanbtagäbef^Iiijye in ber ^anbf^tift ber iBatt^pait.

Sfic^etf. K. 5. II. 3.

**•) (Sngtl III. 12.***) Transsilvania III. 111.

© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at

99

,,domus numeralis.".®ie erfc^eint uc!unbli^ f^on im

14. 3<»^'^f)wn^^rt,

\o 1355: ,,Nos universi provinciales

sedis Cibiniensii ac aliarum VII sedium universi

provinciales ad eandem scdem Gibiniensem pertinen-

tes significamua . . . quod quidam anni sunt trans-

acli, quod consideravimus, numerationem domorumnunicralium villariim regalium ex parte censusregalifl et quing'entarum hastarum incon*

grue Stare ^t esse, unde ad inutandum hoc misimus

quosdam probos viros seniores nostros cum auctoritale

nostra, aliam numeratarum ipsarum domoriiin numera-

• tionem congruam et condignam faciendam . . . Dicti

reambulatores venerunt ad Mergental et viderunt,

ipsum vicinum fundum Widenlal , . ipsis . . adjacenlem

siniulque de jure perlinere, unde praefati reambula-

tores eundem fundum auctoritate nostra . . ipsis de

Merg^ental ad fiiios filiorum . . commisevunt ....Pro eodem dato fundo dictis populis de Mergental

media domus rtumeraiis est adjudicata et

data serviendi ad censum regalem." *) 3*" ^afy^t

1381 |'4)rei6c ^ubtvig ,,Senioribus, judicibus, juratis et

universis Saxonibus VII sedium nee non

sedium de Megyes et de Selk . . . . ^ . . Posses-

siones fidelis noslri Ladislai Filii Emerici de Ebes-

falva — nad) einrr in bec (Sammlung bei ^erm ©raren Se-

menp bifinbl\d)en Ucfunbe oon 1391 Spefc^botf, 3'^to"n«*borf,

Srgang, Jpa^nborf, Öogcfc^bocf (Gog-anfalva), Srijopnerf4>,

SÖelejd^borf — ... duximus . . . sedibus de Megyeset de SeiU adjungentlas . « . vobisque damus in man-datis, — quatenus . . . vos de VII sedibus quatuor

probos viros , vos de Megyes et de SelU totidem

*) 3lu« bem 9?ationa(art^io unter ber 3o^t 10. — Üüt bie frei»

fmnißfle Oejlottung bcr aSenüfung befftlfccn fei ti mir rer«

gönnt, au^ \}iix bou $errn <Sa4)fen9(of<:it ben ergebenflen

Bont iu faflcn.

7*

© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at

100

idoneos homines ad Facies düctarum possessionum

transmitlatis . . . ubi iidem octo probi homines ip-

sas possessienes ad d o in o s numerales inensurare

dicare et disjungendo locare secundum consuetudi-

nem ipsarum sedium Meg-yes et de Seil» et debe-

ant et teneantur," *)

2)a6 »Sa^t^aw^* «war ni4)t eine fefle, unoeränberli4»e

®ro§e, fonbern ju oetfc^iebenen Seiten unb an oerf4)iebenen

Orten cerf^jieben. X)ii qe^t fc^on aui bec mitget^eilten „limi-

talio" ^erpoc — na4> tvcft^er tai Sa^^^au^ im SSurjenlanb

fleinec war, b. ^. weniger ipöfe umfaßte, ali in ben 7 @tü^*

len — no4> me^r aui ben 9te4)nungen bei ^etmannflöbtec

{Bürgcrmeifler^ ^ihlaui Stewffe tom ^a^t i468. **) SJ^ac^

benfelben ja^Ue in ^dIqi einer oom ^anbtag bef4>Ioffenen

,,ContriLutio unius denarii novi de qualibet domovillarum sedis Cibiniensis pro custodia parciuni in-

fgi'iofuhi,'' ^(f^eöenberg 6i l^tMti, ^Mnf^ltiefri gl tttt.,

®iiB§\ifmm n ^»^ l^m^tu §§ ®.^ @i9f|ifllufg iss ID.

iß NüifdbH §ä|f(i |d|(ie itl ^^ta^g KXll llortnarufn

§nnf d@ Ciüäiib@l d@m§ nüineriU ()f§ @§niy rifie ft»

Sil §< l^ät^tlnP^ ^#iB^Rl«t| IS @§[lp{Nn, i(fiflf#iuitn

)J)§b§i i1§fri§§ num^Fäigg quitugr'* =» rsinlg« Sa^ii

f>äi?^ i4§r; |dH^ ^lef^^Hlu^l um g |ä|(|äufir. ***) »y$M ^im^^rm m^ M^U^ {ih^ IU lä^i^äyf^e dRgigeltn,

Nfl l|^ ^'m §1 #^«tl«H§efg tüuf Hd# ^m ^«{Metfag bt«

f^R H^ @f@if#«u«ffl g g^^ali läleHt ^«»iRä^ l^gtiff bU

f1§mii§ Humyfgli§ in m^^iimm^ %if >|lf^ in tUinf^tu»

Ff» §S|» in @^eif$9U?i?t! §0, iß ^urg^ti^g 40« iR^td|«nbutg

4s| ^^Ui ^4 ^^ii ^<^ ^iß^itßfß ^i^^n UffilUa 9»a b«»

5 F&j^f eai. äipl 11^, 1» 414.**) Sdt iftnliÖHätörtjiö «ftUf b, g. I?8* SSI. §# bffböfttl H«

© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at

101

naä) ben ^o^I^äufern auf bie (Btmtinbe faUenben Steuer nic^t

gleiche 5t>eile trugen ift Hav. X)ie ©emeinbe t^iiUe ben ©e>

fammtt^eit ,,j)ro modo et valore bonorum immobilium"unter bie Srürger auf.

Ü]a4) b^-m 93orI)ergefc^icften fonnen 1526 auf bie einjel»

nen 3a|>H>aufer, roie |le bi'r cerbienilocHe 2eiit»ert^ im ungr,

SOJaga^in II, 801 mitgetfjeilt (Äteinfdjeucrn 8, ®ref,fcf)euern

12, ©torjenburg 15 u.f.w ) unniöglid^ je 400 ^ijfe gerec^);

net roerben, wie ei ein 3*1?'^^""^*'^' fpäter na^ gilfeniuiJ 2In=

gäbe bei fo fe^r oerminberter 3a^l ter 3a^t()äufec in ben VII

gtü^fen ber gafl mar.

I)ofj auf bie Sa^I^äufer in ben rerfc^iebenen 3eit?n nac^

ber ^ij^e brr 5ot''«r""9 «>erftt>icbene (^tcuergrifpen gefallen,

getit aüi i^rer Si?ebeutung fowol ali — au4> aufier ber ,,limi-

talio" — aui üielen 3«ugniffen ^ercor. ^o famen nac^

inifolauj 9?en)ffe« 9\eci^nung im '^a^t 1468 im ^ermannfläbter

(2)tu(;I ouf bat 3a^Ii)au5 22 ©clfcgulben; von bem im grü^--

\a\}t 13 93 rcn ben Canbflänben aufgefc^tagenen 3in3 fielen auf

«in Sa^I^au« 650 ©uicen, oon ber «Steuer be^ i2pätjat)re5

625, roä(>renb rcn titm «Dtanin^iini bei ^il^vei 1593 basJ Sii}i^

f}aui 150 @. ja()rte. •)

Sßenn gilfeniuS angibt, jebei 3^1)I^auj (28-j-V) ber VII

Stüt)Ie Ijabe 40« ^T^crten, unter ben ^^ccten aber nur einzelne

Jpöfe oerftanben werben fönnen, **) fo gäbe ba* eine Sabl con

11425 -Oöfen, alfo beiläufig eine aSepöIferung oon mefjr ali

51,000 €in«v. I)ie je^ige beträgt me^r ali 216,000 barunter

etwa 80,000 ^a4)fen, im 3. 1766 roenig über 54,000.

X>ai Unoerbältnipmäliige b<i S^teuerauffcjjtogi na4» ber

„Limitatio'' i|l flar. 33iftri§ j. 33. ja^It bei auperorbentlictjen

Steuern ju ivenig, bie II Stütjte ju »iel. 97immt man bai

Sa^lf}aui im gongen ^ac^fenlanb in gleicher ©rijpe an (= 16

*) «DJflijajin I. 293.*•) Porten in ftnanstct ilaafSrec^tli^em Sinne battc J667 tit

Cter- unb Untcrftei^enb. ®cfpannic^aft nur 119, bie Äolel«

burger 218, bie ^un^abcr IPO. Ccmpil, V. 45.

© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at

102

®,) fo ja|)ftett ju öU^erci:tcntlid[)en «Steuern öuf je lOOO (^uU

ben bic VII ®tü^Ie bei einem 5'^4>f"'n^<^^*^ ^'^^ 92 ©eriert*

nieifen 26-|-, bie II (Stühle bei einem 5'<i4)^"'"^Ä't üon 12

S!)?ei(en I4f, Äronflabt bei einem g(äcf)enin^a(t eon 82 ^Weifen

ll-|-, SÖi|lri§ bei einem 5fä4)enin(jatt von 57 9)?eilen 10 3a^f=

Käufer. Sben fo «ngünftig i(l für bie II (Stufte unb ijiec

au^ für $Öijlti^ bai 93er^ä(tniü bei bem SOlartinSjin^, ju bem

fte über -^ me^r beitragen, üU bie VII i^tüfjle. 5Öefcnber5

(>od^ ijl ber SÖeitrag ber II (Stii()(e*) — 2Ba5 übrigenä wol

5ilfeniu3 mit ber J^emerfung meinen mag: bie 55i|lri§er ja^l.

ten beßwegen jum S!)?artinijtn5 me^r aii bie onbern, weit biefe

fte üüi bem obeligen ^oije Ratten befreien Reifen? 3" Servi-

tute nobililari finb bie S3i(^ri§er nie gemefen.

3)0^ bie unüer^ättniJ5mö^ige 2I«ft^ei(ung ber ©teuer bei

ben S5ebrüc!ten pielfa4> ^nflo0 gegeben ^abe, barüber finbet |I4>

au* bem Snbe be5 16. S'^^t^- «'« intereffantoJ 3««9n'§ »o«

ber ^anb bej ,,Joannes Veidner Dipsensis" in bem, im

97ationalarc^io bepnbtic^en ,,Prolocollum provinciale I57i

— 1687."

Sm ^at^arinotconflur 1596, erja()[t JTJotariui SSBeibner,

(>ätten rbie Ferren unb 2(bgeorbneten oon Äronflabt fiirges

brü4)t, wie baji fie a\\$ bem merElidEjen Untergang unb cffentli=

c^er 53er«)it(lung i(>re3 3itgel^ör (b. ^. 2)if!ricteä), wetdje ba()er

entflanben, ba^ um etwa brei ^cii)v über, be* Äriegiiucfen fyal--

ber in ber SOiolbau unb SGBa(a4)ci, mancherlei ÄriegSoolE fic^

otlba jwift^en i^nen gelagert unb [m f^ier geplünbert ^ätte . .

fonberlid^ ober, ba^ bur4> folc^en ÄriegS^anbel bie beiben bc

*) ©c^Ott 1464 flfläctt r«c ööf fettig 5)?atbiae: ,,qiianivis ipsi

ex antiqua eorum libertate taxarum, quae super ipsas

VII et II sedes imponebanlur, semper quartam partemjjolverint, tarnen vos (YII sedes) tertiam partem exi-

gere velletis", movauf 9}?aH)iaJ ben VII ©tütlen befieblt

:

„quatenus Saxones II sedium ad soivendam tertiam

partem taxarum, quae super vos et ipsos communiter

imponuntur, compellere nunquam praesummatis. 3tt

taümann« C^artcp^. 1,392.

© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at

103

n&^batten Cänbet ganj unb gar geplünbert wären, ba^)er benn

in friebfamer S«'t l>i< 3^r'9«" «'" e^clic^eä 2Iu5bmm«n unb

?(ufre4>l()a[tung (>ätten genoffen,' roeJ()alb |le »eine löbliche

Unioerfitöt ivie aud) f«rflli4)e X^urd^fauc^jt Reiften anfucfecn muf-

fen, bafi bie Limitation unb i^r ©ebüt>r um bie contributio-

nes i^nen etman geringere unb auf t^t 93ermögen unb ^afüU

tat acoomobirt würbe, welches, bicweil (ie nun fc^ier jwei gan*

jer 3at)t in 53erf)eip Ratten, begehrten ft«/ ba^ benn einmal ini

SBerE ju fe^cn."

r^ierauf ^idten üuc^ bie 2Ibgeorbneten t>on 9J?ebi»if^ fe(l

unb fteif an unb wenbeten für, wie ba^ , . . (aut voriger

Cimitatiott bet Unioerfität i(>nen oon 1000 fT. . . i^nen nik

me^r benn 200 wären, jugefaUen ju contribuiren, wefcfjeJ fle

au^ mit einem (Tommiffionolbrief tii wailanb Äijnig Cubwig bes

miefen* (nad^ beffen 3"^^^^ i""' subsidltim oon 12000 fl.,

bai bie Unioerfltät ber Königin 9}?aria »jur ?Iuiflatfirung i^--

Tti ^tautnimmet' auf fönigf. Wajeflät ^o^^jeit bewilligt,

Q)?ebwif4> mit feinen (Stühlen 200 oon lOOO fl. beitragen fcU.)

Da aber mittler 3eit anbre @tü^le in grope JHot^ g<rrat()en,

^ätte eine löbli^)« Unioeriltat ein billige* 93?itleiben gehabt unb

bamit fte nid^t ganj unb gar oerwüflen unb untergingen, bie«

fen (2)tü()fen bie (Kontribution geringert, unb it)nen, ben SWeb*

wif4)ern »|)r ©ebü^r oon iOOO fl. mit 26 augmcntirt. X>a fitt)

nun bie ©ac^en geänbert, »etli^e 0tü^l fe^entti4>er ^iii in

i^ren Facultatibiis jugenommen* bäten fie um 2lenberung unb

bie 5^' 26 über bie 200 ganj abjufc^affen , burc^ occultam

revisjonem bie aug^mentalion unb imminution ju befc

^en unb banac^ oon neuem an ju limitiren.

,2Bcl4)er beiber ^nfinnen,* fä(>rt SBeibner fort, »na(^)bera

eine 2. U. genugfam ju ®inn genommen, (^aben fi4> man(t)er>

It-i Weinungen erreget .... <2inb etlic^jer Stimmen gcwofen,

ti werbe groije 5[J?ü^e unb Uneiwigfeit, 3'i>iftra4>t imb ipaber

aus einer neuen Limitation ent|let>en. Unfere *Gorältern \)(kttn

t<xi Qui genugfamen Urfa4>en alfo georbnet. S^ ti^äre fein

©tubt über ben onbern ber Söefc^werni^ überhoben unb f)ätte

3gli(()ee mit eigener ^lag jU Diel. 2ibec omne pr >[niäsum

© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at

104

cadit indebitum. X)ie Limitation ifl fd^on oerl^ei^en; man

wartet nur ^ug unb ©elegen^eit^ ha« 9}er^ei§ene in^ Sert

(U fegen. Unb quod majiis est: {^ürflfic^e 'Jbuvd)\a\x6)t \)at

oftmatJ baoor 93efe()I flet^an, beroivegen rau^ bai necessario

gefd^el^en. Sie Unio bet Unioerfität läffet ou^ ba^ ju unb

gubernatio reipiiblicae befehlet, iit tolum corpus pro-

curetur, ne dum pars aliqua curatur. reliqua desera-

tur. <i6 ifl auc^ biUig unb vet^t, bdß man Einern ber in

IKot^ gesotten ifl mit c^ri|l((((jem 9J?itleiben ^ulf unb ^anb

juneige. Senn meil bie Unioerfität in einem ®(^iffifl, tantum

facit, ei ge^e prora ober piippis erflli^) unter; buf ganje

@4>'ff '«'bet 9?ot^ unb oerfinfet. Um Ceib eJ fei ein Öliebmaß in

©efa^r, entj^ie^en ficf» bie anbern ©lieber ber ^ülf, ber ganje 2"ei&

mufi U^tUä) unterge^n. <ii wav auiS) ein f^(ec^t unb una4>tfam

^auJoater, ber nit oft feine ipau^^attung bebenfete, ben Un-

rat^ obf4)offete unb oerraerfete, roie er feinem ^au5 fürfle^e.

Sero^alben weil mir ber tfutf4)en SHation oU^ier in ©iebenbürs

gen Admirtistratores |tnb, ifl billig unb bequem, baf, luirbenn

oud^ einmal auffegen, wie unfer 3"f'*bifrion abminijlrirt wirb,

wo ein genugfam ^luebmmen unb ^ermi^gen unb wo S^ot^lei^

bung, Untergang unb SJerwüflung entfiele, bamit wir clfo toti

corpori respublicae confuliren unb uno^rlegt amptlic^ bei

einanber bleiben. Unb alfo aui folc^en Urfa^jen (»at biefe Wei»

nung ermatten, ba^ bie Limitatio.i wirb muffen angefangen unb

üoUenbet werben. 3(^ ^^^ fl"' angefe()en, bafj nac^ gehaltenem

Canbtag baoon weiter folle conclubiret werben. Unb alfo fmö

bie ^erren con ber Unioerfität fegen SBeitJenburg oerreifet.*

„37jc^ rollenbetem Canbtag ^aben fi4> bie .^erren wiebes

rumb fämmtli4> in bie ^ermannflabt Uneben unb ber 13. Sag

be3 3!}?onac4 Secembri^ pon S^itvn 2uca Snpeter bie 9?e4)nung

genommen; ba nun bie Percepta gcwefen fT. 117250, bie

Extradata aber fi. 121150 i, 64, weld(>e Summas oon einanbet

abgezogen, 9ie|li^m bie Unioerfität fl. 3898 „21, 2Ba^ bie gewöhn«

li4)enDeputata anlangt, finb alle ge^jalbt^eilt worben, auigenom»

men roai gewiffe ^erfon Deputala flnb, oerocbnete alfo bie Unioer^

firär, tiffdbe ^u beja^len, eine gewiffe Kontribution unb ^t^itttr

© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at

105

trit ^rrrn Cucam SnptUr von ftinrr 2Ibminiflration mit 2>anf<

faßung."

»3n t)en Citniration^fac^en aber ivucbe (>rf<^(offen, ba§ auf

ben na(^|len i^ufünftigen (Sonntag na4> bem geft^wocnen 9)?on(

tag, b. i. b«n 19. %aq bti i^^cnattf S'*""^!^'' " ^"n '^^^^

3a^t jutünfugeJ aui iflUt^ec ^tabt unb @tu(>l 3 Stat^iperfo*

nen alliier rrfc^einen foUen, ive((^e barna4> auf 3 ^^(i( bie

ganje Unioerfuät reambulirtn unb oculiccn unb brmnac^ auf

geiwiffen terminum ivirberumb referiren fotlen, bainit alfo ti«

Limitation cerlis modis lunc concliiclendis möge '\ni SBert

gefegt werben.*

„Darnach ali bebac^ter Terminus \\df na^t, ifl Sinem

(£{>rfümen weifen 9?ai^ fltfatlig geiuefen, bie iperren oon ber

Unioerfität i^rem i^ef4)(u|i nadf iiMeberumb ju berufen.* (r^on

ber ©(^»ä^burg* fommen igeroatiuJ SEBiener unb 2ütai Site*

fc^>er, pon 9!)?ebiuif4> 3 ?tbgeorbneten, von ^lü\)lba^, Cef(^fir(^

unb iörooi je 1 u.f. «>.) »tiefe .^erren »on ber löbJ. Unio.

Q\i n^ ntan4)er(ei Seife, ben 2(nfang, ^ro^e^ unb Snbe unb

ivai baraui einlaufen möge, fleißig betrac^^tet , nämlic^ baraut

wenn man bie gan^ Äret* ber fä(^fifd[>en Su^'^bifticn reambu(t«

ren, octiliren unb viritim jä^^Ien foUte, \)at fic^ fo(^er füg«

üd) jura Propositc nit wollen fc^icfen. Denn um eon "Uhtt

^)er i(l uniweifelbaftig unb gewip, bag ber ?Ibel ber 0a4>fen

Sa^l ju wiffen auf ba« ^'6i}iie geflrebet ^>at, wel4?e< fte mit

mant^erlet Exaction »2(nf4>Iagunjj ad eapila unb fonfl ge#

wiffenen 3«i4>^n an 5ag geben. 2tfcer fol^jen, wie unfre 93or'

eitern eben au4> jegiger Seit, i(l flei^igli{<> fürjufommen unb auf

fol(^e infliction »iel me()r ein leibli(^>e Summa ju offeriren alj

ben TJnjabl ber ^act>fen an 5;ag geben. Derobalben bamit

auc^ b'cna^mal^ wie ^uoor immer bie ^i\)l ber ^ac^fen möge

in @e^eim bleiben unb bai legte nit ärger werbe al4 bai

erjle, ifl für biaig ernannt, baß man bie reambuiation ganj

unb gar ^inbanfegen foOe unb auf anbere SBei« au« 93ermcg--

li(^!eit iglic^er @täbte unb ^tu^l eermerfen unb abnehmen,

wem oufiule^en fei, ober obiune^jmen. 3« welc^jem bieweil

Äeiner aui ben 2Ibgefenbet*n oon feinen ^rinjipaten gar feine

© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at

106

auctoritatem unb plenipotentiam ober au^ instruction

ni^t l^atte, »uurbe fotd^e auf «inen anbern furjen termiiuim,

wenn bie ©elegen^eit erbulbete, weitet aufgefc^iebet.*

eDanat^ mittfet S£Bei( würbe ber 5- SG8. ^err Joannes

Waida jum SÖurgermeifler erwartet, wetd^er aud^ nac^ bem üo»

rigen JÖefc^fuß ber Unioerfttät ou3 QSerwiUigung eine« S^rfa-

men Stot^eS bie iperten »on ber Unioerf. ad doiniuicam

Oculi, ber ifl ber 9. Sag Mariii berufen liep. Srfc^ienen

bajumol lieben einen €(jrfamen 9tat^ (folgen bie 9^amen: oon

St^ä^burg, fronen, 9D?ebwif4), 97öfen je 4, oon OTüüenbac^ 3,

oon @4>enf, JWepep, 8efc(?fir4>, ^rcoJ je 2, oon EKeupraar! i

2(bflecirbneter). S" biefer 53erfamm(ung ifl oon ber Limitation

SWan^ertei ge^anbett. Stli4)er 9!}?einung i(l gewefen , bap

furjumb o^ne occulatam revisionem feine gleid^je Limitation

nit fisnne gef4)e^en. 2)enn foHe man ben ffagenben Parteien

mai abnehmen, muffe beftd^tigt unb erachtet werben, wem fol«

6)ei aufzulegen wäre, bamit ber ©oc^fen ®ebüt an 3'ni «in-

fame, benn 3^''*^'"*"" ffaget 83efc^wernip. ©olle aber bai

geft^e^en, wie ti benn mup fein, ^ätte bie occulala je^t feine

©efegenl^eit, ei müptc weitet üufgef4?iebet werben. X)ai meifle

S^eif ifi auf fold^er Weinung beruhet. €6 ifl au^) oon bew

gel^anbelt werben, wie ba§ bie brei @täbte Äronen, ÜWebwifc^,

9f]öfen eine fonberlit^e Limitation oon TiUevi ber Ratten aU bie

VII ©tü^I; benn bie ©tü^I wären auf gewiffe 3abf Käufer aui-

get^eilt, nac^ weI4>em fte contribuirten, bie ®täbte aber geben

Dom iOOO eine gewiffe Summa m. 2)a^er benn bie VII ©tu^I

eine fonberlic^e !He4)fnfc^aft oom ^errn R3ürgermeifler jä^r(it^

entftngen. 2)ei^atben ifl ju limitiren, fo limitiren ft^ genannte

brei iStäbt unter einanbec unb tragen bai ^Öefc^wernip, fo auf

fie fömmt nad) gfei^ier SOBeife. t)ie VII ®tü^( wenn fie fi(^

limitiren, fönnen fte ben ©täbten xvai jura S3e(len geben, foUen

fie baoon nit frembb fein. S^boc^ bamit bie Älag unb föitt

ber Äroner unb 5[)?ebwifdjer nit umbfonft abgelte, ifl gebifliget

werben, bap con ben folgenben ^ween gewöhnlichen 3inf«n, fo

©eorgi unb SWartini jä^rli^» fürfltic^et Durc^kjud^t bewilliget

werben, bie ©utnma fei gro^ ober flein, relarirt foUe werben

© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at

107

ben Äronern con \i)xtv ©uinma ff. 2000, btn Webwif^iern ff.

1200. SEBflc^e Summe ttmna^ 9lei4>n)o^l auf bie flanje Uni»

ret|ltät, fluc^ fie bie Äroner unb 9)?ebn)if4>er, na^ oetigec Li

mitation fcQe auf^ttl^tHt werben. ®el^e Üxtlaxation ^aben fie

jivac mit 4)an^fagung angenommen, boc^ gleic^tvo^I angejeiget,

wie bop n« immer ber 5!)?einun9 geroefen ^ ba^ bie UnioecHtat

ein corpus ivöre unb gat fein Unteffc^)teb jiüif4>en Stäbten

unb ©tupfen, roelc^ej benn aucft abjune^men rodre aui bec Li-

mitation im 1532 ^a\)v gef4>e^en, ta bie @täbte unb ®tü^I

citra discriinen aeqiialiter ig(i(^er Stu()( limitirt ifi gewe«

fen. I>ieiveil (1« aber feinet 53ei|lanb nit gewarten, müfft'n

fit i^tt @erec(jtigfeit anbec^ fut^en.* —2tu(^ ouf cem folgenben Cfonflux würbe bie @a4>e »er»

^anbelt: ,,Congregatio Universilatis dominorum Sa-

xoniim" f4)reibt SBeibner, ,,pro festo b. Galharinae vir-

ginis in hoc anno domini 1597 celebrata est 25 die

mensis Novembris ..... In hac etiam congr^iga-

gatione inst^bant domini Megiessienses, iit illos sex

et viginti llorenos, ipsis ultra ducentos in sortem

mille floneuorum contributionis cedectcs, universitas

relaxare velif. Sed quia subsidium duodecim milli-

um et diiceiitorum flor., ipsis in ])roxima congrega-

tione ad certum temporis spatium depulatum adhucvigebal, diflferlur illud negotium una cum difficulta-

tibus sedis Zazwaros^ qui etiam se aliquantum sub-

levatos cupiunt , in futura comitia discutiendum,"

So weit S^etariuS 2Beibner in bem genannten ^rotofoöc

®. 93— 106. X><i^ bie go'^^'runö t»er II Stühle au^ fpatec

nid>t bur^gegangen (ivcnigffenJ nit^t in ber crllen Jpälfte bei

folg 3at)rt)unbertJ) te^rt bei Sac^ar. Jilfeniui 2(ngabe, bo§

bie II (£tü(>le ocn 1000 f. 226 p. ja^^Ien.

© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at

108

IV.

im 3a^tc 1640/1.

T>a jum 9?a(^t^ei( brc Siffenf^aft ini (Sin)e(ne ge^enbe

fä(^jif(^( i^toöKcrung^angaben äu4 früher» 3«it fafl gättilt^

freien, fo i(l bie na^fofgfnbe Witt^cifung, obwohl fi< l«« J«»

^igen Sorbrrungtn flatiflifc^rc (Genauigkeit ivenig entfpri(^t, ben

greunben btv 93aterlanb»!unb< wieQei^t nic^t unwiDfommen. —:Die Ucfc^rift fü^rt bie €inivo(>ner aUe namentU^» an ; wie t^ei*

Ten bIo§ ba< Sa^reneraebni^ mir. SGBo feine JÖemerfung He%(tnb bie Slamen aüt beutfc^, b. ^. irenn au(^ etwa lateinif4>en

UtfprungJ unter 2>emf(^en 9ebräu4>li(^. 3«'»«'« S^amen ifl bei»

gefügt bie Angabe, wie »iele gjferbe ober O^jfen — bie SaMwec^feft iwjif4?en 2 unb 6, fetten f(einer ober grö§er — ber

Slröger befi^e. 90?it fe^ wenigen Tiüina^mtn (jaben bie

@a4>fen ^ferbe, Ungar unb SSBatac^jen Ot^fen. SKur in ©alt

tai ben Siatnen naif ^alb ungrifc^ ifl, bebienen ftc^ aüi) bie

0a(^fen ber Oc^fen.

Anno Domini l640 «lie 22. Oclobris. Deo pro-

pilio et conatus nostros promovente, primiim incho-

ata est visitatio g'eneraiis in sede Saxonicali Heohal

miensi per Prudente» sc Circumspectos Dominos DnZachariam Literatum, Regium Judicem , Dn Petnim

Roth Judicem sedis, Dn Georgium Pellionem Iura-

tum Civem, Quod bene vertat Deus,

Incolae (^aujoater). Vi<luae.

Szasz Sz. Peter alias Homo-rod — — — — 105 11

Katza — — — — — igo 19

© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at

109

Darotz — — ^ —Sombor — — —Mirliväüar (;^treitfort) —Ugra C®art) — — —Seovenser (St^roeifc^er) —Fejereg'yhaz — — —

Anno 1640 Hie 20,

habita est et coiitinuata

ledis Heohalom inchoataque in pago

Gyara'h (Stein) —- — 89Anno 1640, 38 die Decembr.

Syberk _ — — — 71

Anno l6/iO die 29. Decembr.Lebnek — — — 52

Anno 1640 die 50. Decembr.Kobor — — — —Felmer— — —. —

Anno 1640 51. Decembr.Sona — — —* —Halmagy ~. «• -^

Anno 1641« 1 Januar,

Szasz Ty?ko8 — —Olah Tyvkos — —

Anno 164I9 3. Januar.

KeohBlOm .^ ^mm mm. ^kl

Inc.

© Biodiversity Heritage Library, http://www.biodiversitylibrary.org/; www.zobodat.at

ZOBODAT - www.zobodat.atZoologisch-Botanische Datenbank/Zoological-BotanicalDatabase

Digitale Literatur/Digital Literature

Zeitschrift/Journal: Archiv des Vereins für SiebenbürgischeLandeskunde

Jahr/Year: 1851

Band/Volume: 04

Autor(en)/Author(s): Teutsch G.D.

Artikel/Article: Auszug des Zacharias Filkeniushandschriftlichen Denkwürdigkeiten 83-109