Specimenni a t e r i a e ni e d i c a e b r a s i 1 i e n s i s,

c X h i b e 11 s

plantas medicinalcs in iiinere annis iS^/ — 1320

j u s s u et au s p i c i i s

M a X i m i 1 i a n i J o s e p h i I.

Bavariae Regis augustissimi

per Brasilia in

suscepto observatas.

A u c t r

D r. C. F. P. de M a r t i u s,

Ordints Rcgü Coronae Bavaricae Eqiieä, Regiac Acadcmiae Scicntianira Monaccnsis SociuSj Regii Horti Botanici Mona-censis Coiidiicclor et Con?ervator sccundus.

11

S p e . c i m e n

materiae inedicae brasiliensis.

D i s s e r t a t i o prima.

An itiiiere jussu anspicilsqiie Regis nostii Cli.'mcnliÄmi Maximiliani Josephi per Bra-

siliain suscepto, pericnlis laboribustjue pleno, uou pariiin solatii hausiinus e spe, fore, ut

inter tot tanlaqiie iialiuae inirahilia iiliifjue iiobis obvia, noiuiulla iuveiiiremus, quae generi

liuiiiaiio coiurannem qiiaimlam ulilitatciii allcrre possenl. linnio, licet omnia, quamquamuLililalis cummeudatioiie caiereul, cara acceplaque l'ueriiit, qiiae aiigerent scieuliaru, qua iiil

iiobiliiis iiil (ligiiius liabcmiis, ea taiueu siiigulari amore ainplexi suimis, quibus eximium iiliid

veroqne regiimi inaiidatuin explereimis Rcgis nostri ainatissimi, qiii „sibi probe satis-

faclii 111 fore, duniniodo (j ui d huiiiauo geuer i u tile ex longinqua peregr ina-

tioiie re por la veriiuus," cum nos diiuilterel, alliiiua^ it. Quis cuim tarn duro est aiiimo,

quill prae aliis ea iiialil acii persequi studio aluiac luituiae doiia, quibus conimodi quid at-

ferre possit vel vitae privatae, vcl arlificum operibus vel artium liberalium conatibus, qui-

busve aegiotautium niiseram conditioiieiu sublevare valeat. Ita eniiii, aliis consuleudo pro-

que oiiuulnis ageiido desudaudoquc iiou ea soluminodo scieiiliae dulccdine eaque sapieuLiae

beatiludiiie, quam quisque sibi propriis sludiis propriain comparet, fniimur, sed alia et, ut

ila dicaui, divina quasi potius quam humana obleclatione demulcemur.

Haue ob causam quantum per leiiiporis angnstias licuit, ubique in ea Corpora uatura-

lia, quae coimuunem quamdam ulililatem jirae so ferreul, scdulo iuvcsligavimus, eorumusum, incolarum opinioaes experimentaque cum illis iiistituta diligenter literis mandavimus,

plurimaque, ut, iteratis in nostra patria observationibus, perfcctius inuotcscereut, reduces

nobiscum atlulimus. Mesüis vero iiberrima fuit quoad corpora iiiediciuaüa, quorum e nu-

mero quae, regno vegilabili propria, iiostrae proviuciae acceduiil, eo lubentius describere

suscepimus, quod eorum iionnuUa jara medicis nostratibus iu usum iiosocomiorum tradita

se efficacissima probaveruut et speiu sane laeiaiu nobis aluut, plura adliuc alia aostiis quali-

buscuiique studiis in humani geiiei-is solamen auxiliumque allala esse.

Brasilia vero, Omnibus fere naturae dotibus superbiens, plantarum aeque mcdicinalium

est feracissima, quae, si forte omnes rite cognitae fueiint, niedicin.ie supellectileni iucredibi-

lis lumieri virtutisque exliiberent. Quum euim latissimo tractu a gradii australi trigcsimo

quinlo ad aequalorem usque paleat, montium jugis excclsis, campis ac sylvis, paludibus,

siccis, lacubus lluminibusque mirabililer variala, plantas gigiiit diversissiiuae iudolis, ita ut

11*

— 80 —nullius in orbe terraruin regni matcria metlica iiuligi iia Iiaiic antecellal. Et alma inaler ibi-

dem piaeserliin collocasse viiletur eorum vcgctabiliuni innneium eximiuni, quae luorbos sub

JUis plagis frequentiores i'elici marle debellarenl. Sudorificorura, emeücoium, puiganlium,

diluentium, stipticoium, resolventimn amplissiinus adL'.'>t luunerus, et noinniUoium laiitn vis,

ul, nisi summa cum cautela adiniiiJilreiiliir, modo delcteiio in corpns saeviant. Hoium ve-

getabiiiuni illorumve parlinm quotqnot nobis innoliieiuiit hie euunieraie atque rite descii-

beie in aninio est, additis iis, quae de iisu, dosi, eiiicaciae sjmplomatibus vel e propria ob-

seivalioue vel a Brasiliensibus tiadita in promtu habemus. Oidinem vero, quo plantae of-

ficinales sese excipiant, ila constituimus, ut parcs ellectu in familias nonnullas juugeicmus,

iion characterum botanicorum ralione habita;

qunni aufem ipsarum familiaiuiu seiieui cei-

taiu observaii non interesset, Emetica piiuio loco tradeiemiis.

•

Emetica.§. I.

Emeticorum agmen omni jure ducit radix illa Ipecacuanha, antea xcct e^^X^" bra-

siliensis dicta, quae e patria Bi-asilia per orbeni terrarura divulgata, nuuL- inter praxeos

medicae preciosissima numeratur adminicula. Dubia, quae de ejus planta matre diutius

exstiterunt, feliciter primus Bernardinus Antonius Gomeü, medicus lusitanus, in li-

bello anno 1801 edito, sed parum cogaito, et huuc sequutus Felix Avelar Brolero, l)o-

tanicus Ulisipouensis, in Transact. societ. Linneanae Londinensis Vol. VI. removeruut. Nos

vero nihilominus illius descriptionem atque iconam e speciminibus a nobis in loco natali

coUectis depromptam addere ratura censemus, taia ob medicamenti dignitatera inter brasili-

ensia faclle primara, quam ut facilius inde pateat nonnulkrum Ipecacuanhae specierum difl'e-

renlia vel in commercio vel in regno brasiliensi usilatarura.

Pertinet planta uostra ad Cephaelidis geuus, cujus characterem sequentibus defi-

ninius.

Cephaelis Swartz.

S war tz Flor. Tnd. occ. I. p. 435. Juss. in Mem. Mns. 1320. p. 402. Callie oc e a Schieb. Gcij, p. ißö.

Feutandria Monogynia L. Syst. sex. Familia; Rtlbiaceac Jliss.

Involucium bipartitum, flores plures colligens bracteatos. Caly.t proprius miniraus, quiiiquedentatus.

Coiolla iufundibuliformis, quinijiiefida. Antherae quinque, subsessilef, inclusae. Bacca

OTata, bilocularis, foeta senviiiibus duobus hinc planis inde convexis.

I. Cephaelis Ipecacuanha.

C. radice annulata, caule stibsarmentoso adscendente, foliis ob!ongo- ohofatis supra scabris sub-

tus pubescentibus, stipuUs selaceo- fissis, vapiiuUs axMaribus termiaalibusque, peduncuUs

soliiariis rej*ractis,

Ipecacuanha, Piso Bras. edit. 1643. p- 101. edit. 1658. p. 251- c. ic. Marcgr., Bras. ed. 1643. p. 17.

Callicocca Ipecacuanha, Brotero, Transact. Liii. soc. T. VI. p. 157. t. tl. B. A. G mez, lUeiuoria gobxe

a Ipecacuanha fusca do Biasil, ou 9^F^ das aossas boticas. Lisb. isoi, c. ic.

— 81 —Cepliaili' ri-ecj ciuii ha, nich.ird fil., liuUci. ile la racnlu- <ic Med. I8i8- '^'- 1>. gO- ei Hut. des ililTtvini«

fsl>ece» d'Iiiccaruanha An commi-vcc. Par, igzo. 4to.

Mcr.1t, iaUict. de« scicuccs niOd. XXVI. c. ic. Viicy, in Joiirn. complrmciit. du Dict. des sciciices med. VI.

p. i535. Humb. Oen. III. p. 37S. Rom. Sc Kult. Sysi. vcg. V. p. 210. Hayiic Ar/.iiiigcn.'»cli.-c Vlll. t. 20.

Kliiigs m.iii 11, de Kmeiiiio. Di«, ücrol. 1825. — Tab. nostra 1. et T.ib. 3. f. 1. a. j.

RaJix perennis, siiiiplex- vol in rainrs paiicns divDrgeiUe« divis.i, oblique torram iiitrans, fli-viins.?^

torta, 4— 6 piUices longa, raro loiigior, pcnniim anseriiiam tircitcr crassai versus basiii et apicein plcriim-

qtie paiiUu attcnttata, anniilata, annulis ut pinrimiim ultra diniidiam raHiris crasiiiiem Ulis inaeqiialibus;

passiiu fibras agens tcnues, flextiosasi siinpliccs vel partim divisas in filirillas patentes epidermidc laevi-

gala, glabra, in planta viva tlilttte fiisca, in *ccn timbrina et tanilem umbrino- nigricante vel griseo-fusca

obdiiita; cortice sen pareni liymate» ejiiod ninnilos exhibet, aetfiialiili, priinum mollinsciilo, snbamylacco albot

tandem siccescente pallide rubeute vel tostaceo - rosco, resinoso-syleiidonte, iVciliiis a ßlo centrali liguoso te-

teti diltite flavido sccedente, idqne passiin in coiispectura dante.

Caulis stiffriiticosns, 2— 3 pedes longiis, adsceiidcns> interdum decliiiatiis inquc terra latitansi pas-

siin nodcsiis et e nodis radices agens reliquis similes, ut pluriinum siinplices, tercs, crassitie pennae auseri-

nae vel cygncae, vel siniplicissimus, vel oduUior ramos paucos s-irinentoso - emiltens; epidermide cras-

•itiscula laevigata vel longitudinalitcr vimis aperta, in parte subterranea fiisca, in parte exlraterrauea infe-

Tiore foliis destituta cinereo-alba glabra, in superiore riridi pubescente,

Folia in apicc caulis-ramorumque 4 — 6j raro plura, opposita, subliorizont.iliter patentia, petiolata,

oblonge -obovata, acuta, versus basin alternatfl» margiiie integerrima vel obiter subrepanda, 3— 4 poUices

longa, 1— 2 lata, uti pars suprema caulis et rainoruiii pilis brevibus adpressis scabriu^cula, obscure viridiat

lubtus pallida, nervo medio venisque lateralibuB ibidem prominentibus percursa.

Petioli semiunguiculares, semiteretes, supra paulo caualiculali, pubescentes.

Stipulac petiolos connectentes, erectae, adpressae, basi inembranaceae superne utrinque in lacinias

setosas 4— 6 fissae» marcesceutcs et cum foliis deciduae.

Pedunculi solitarii, axillares, teretes, pubescentes» floriferi erectiusculi, fructifcri refracli, unciam et

ultra longi.

Flores in capitulum involucratum semiglobosum collecti, 8"'-i raro plures, in qucvis iuvolucroi

singuli bracteati.

Involucrum commune monopliyllum, patens, profunde 4 - rariiis 5-6- partitum in lacinias obo-

vatas brevi actimine terminatas ciliatas.

Bracteae (s. involucrum partialc) pro singulo flore singulae ovato- oblongae, acutae, pubescentes.

Calyx ovario adiiatus, minuttis, ohovatus, albidus, extus pubescens, superne sectus in dentes 5 breves

obtusiusculos erectos.

CoroHa alba, infiindibuliformis. tuho cylindrico vix sursum dilatato extus et in fauce tenuissimo

pubestens, limbo quam tubus duplo brtviore, in lacinias 5 ovatas acutiusculas patenti - rcflexas diviso.

St am» ua 5. Filamen t a filiformia, alba, glabra, in tubi parte superiore adnata. Antherae li-

neares, quam filamcnta paulo Icngi'oresi nontiihil exscrtae.

Ovarium calyce inclusum, obovatum, in vertice disco carnoso medio umbilicato albldo notatum.

Stylus filiformis, longitudine tubi ccroUini, albus. Stigmata 2, linearia, obtusa, patentia.

Bacca ovata, obtusa, magiiitudine vix seinen PliaseoH multiflori aequans, primum purpureai

dein violaceo- atra, carnosa, raollis, calyce parvo non ampliato coronata, bilocularis, dissepimento longi-

tudinali carnosot disperma.

Nuculae », liinc convexae inde planae ibidcmque sulco tenui exaratae, pallide testaceae, glabrae.

Nuclcus albus, albumiuc corueo, embryone erecto subclavato.

— 82 —Haec absque ullo dubio genuinae ladicis Ipecacnanliae mater in Brasiliae sylvis iDii-

maevis loca iimbrosa suflocata udiuscula incolit, fieqiieiUius inier lalitudiiiis australis giadus

octavum et vigesimum, rarius vcro ab utroque hoc liinite versus autarclicum polum akiue

lineam aequatox'ialem obvia. Insigni quideiu copia provenit in vallibus raonlium granilico-

rum per proviucias a flumine Januarii et a Spiritu sancto dictas, porro per JBaliiensem, con-

tinuo tractu, dislantia ab Oceauo vel remotiore vel propiore decuiTenlium ; acque in px'o-

vinciae Pernambucanae parte australi passim invenitur. Quae e portu Sebastiauopolllano

evehilur radLx in sjlvis juxtaCabo frio et super lupntium Serra do mar dictorum juga

vallesque coUigitur; quae e bahiensi praesertim regionem lusulanorum CComarca dos

Ilheos) patriam agnoscit et sylvas fluminibus das Contas et Peruagua^ü conterminas;

quae denique e Peruambucano, praecipue in districtu das Alagoas dicLo, pulclierriniis or-

nato sallibus, provenit. Parca copia e portu Sanctorum CSaulos) proviiiciae s. Pauli et

e Maragnaniensi vel e Paraensi ad nos deducitur. In Brasilia flpret mensibus Jauua-

rio et Febiiiario ; fructus maturat mense Maio. Clarissiini Peregrinatores Humboldt et

Bonpland eamdem in Novae Granadae nionlibus Sau Lucar invenerunt.

Coloni Brasilienses, in vicinis liuic radici locis liabitantes, egregium illius commercium

faciunt. Tantum enim abest, nt ea acque ac pluiimae mcrces in emporiis marilimis prelii

vicissitudiue laboret, utpolius in diem adipiscatur altius*), enm praesertim ob causam, quod

liulla adhuc lege cautum est, quominus, taiUa diligentia quaesita, temporis decursu exstin-

suatur. Indi vero sylvestres, quum ab Europaeis varias res sibi preciosissima» mutuo com-

mercio pro radice accipiant, tanto ardore in ea colligenda desudant, ut inlerdum duoruni

mensium spatio pagos suos reliiiquant alque, tuguriis in locis radice abuudautibus positis,

futuro lucro vacent. Evulsis fruticulis radices cultro a caulibus separant casque, vel Iotas,

vel adhaerente gleba adhucdum conspurcatas, in fasciculos variae formae magnitudinisque

ligant, solis ope exsiccandos. Collectio omni fere fit anno, sed mensibus Januario, Februa-

rio, Martio frequentius, quod, quum Aprili et Maio fructus maturescere incipiant, j^ropaga-

tioni plantulae valde est noxiura. Indi, qui a Lusitanis Coroados i. e. Coronati, ob crines

sin<Tulari modo tonsos, appellanlur, ad fluviura Xipolo in provincia Minarum liabitantes,

iisque proxiraa natio Puri dicta, maximam quotannis copiam evellunt. Coronati radicem,

Uli ipsam plautam, Wosaenda, Puri vero Muschiua nuncupant; Lusitaui Ipecacuanha

vel corrupte Picalionha, in JVIinarum et S. Pauli provinciis vero Po aaya s.Poaya preta

i. e. nigram, salutant.

Hujus remedii usum medicum Indi ipsorum atavis indigitasse feitint canem sylvestrem,

Guara dictum, qui, si aquae subsalsae lacunarum maritimarum immuudaeve fluviorum ni-

Wiinm biberit, maxiraa caulium radicuraque Ipecacuanhae copia mastucata et aqua evomila,

sanitatem recuperare solitus esset. Omnes, qui terras Brasiliae incolunt, Ipecacuanliam pro

Panacea habent, ita ut vix aliud raedicamentum pari tiducia in molestüs diversissiraae indo-

lis adhibeant, iramo tantae iis videtur dignilatis, ut uos per interiores proviucias proficiscen-

') Dum nos in Brasilia comtnorsrennii in port. SebJStianopoUtano, Bilücmi et Pernambucano prctiiun cr.it 1300—1600

IVealium pro libia.

— 8^ —tcs, jain de hoc illove nogro actum esse, qiium radicis ope in saiiilalem rcsülui nequiret,

iionnunqnam dici audii'cmus. Haue vero ob causam ea saepius, vel mala indicalione in

nioibis illins efllcaciac liaud obiioxiis, vel tot vicihus inirn pauci teraporis spatiuin, ulutilur-.

Hl corpus coutiuuis vouiilibus quam pessime exerceaiit. IIa oquidcm incmiiii, e liomiiie

subrastico in ripa fluvii S. Fraucisci degeiile audivisse, se quid de morbo uxoris cogilaiidum

Sit plane iicscire, quum quadraginta Ipecacuanliae dosibus non obsccunriasseti Caeteiuui

imllum est dubium, quiu Emelica in tcnis zonae fervidae subjeclis efTcctus prodant nniUo

magis salntares, quam in regionibus frigid ioribus, cujus vei causam praecipuam in frequeu-

tia et indi2;estionuni vel ex exigua corporis sudanlis refrigevalione perniciosarum et abnor-

mium sj'slcnialis nervosi aclionum po.sltam esse existiiuem. Ea enini mulliplici modo in

organismum agunt vomilandi nisu irritando, turgescentia evacuando, viscerura tonum inde

reslituendo, suetas secreliones redncendo, iniquos nervorum efFectus reconciliando, spasnios

initigando, culem apericndo, diversarum partium sibi opposilas actiones abstersione infrin-

gendo atque ad naturalem tenorem revocando, quas qnidem egregias virtutes oranes iu Ipe-

cuanhae i-adicc positas esse videmus. Haud parum vero dignitatis huic remedio addilur eo,

quod dosi sat laiga propinalum vorailus tutissime ciet, alvi contra secretiones rarius inci-

tat, quo plurima alia emetica e. g. Tartarum stibiatura antecellere compertum est. Illius

enira vi agendi per anlagonismum fit, ut, dum tubi intestinalis pars superior ad secretiones

moveatur, inferior sileat. Ncc id impedit, quominus doses ejus minores repelitae simul ex-

cretiones alvi proraoveant. Inde patct, Ipecacuanham egregie agere in ventris fluxibus atque

in dysenteriis, qnae sub fervido Brasiliae sole sunt valde pertinaces et lunc perniciosissi-

mae, propterea quod sysleraa culaueum, quotidiano solis incilamento adsuelnin, dum gravi

quodam casu depressum, in pristinura vigovem emergere impotens, rigeat et lorpescat, ap-

paralus sibi quasi polaris intestinorum abdominalium actiones enormes producit et nimiani

copiam niuci, bilis chymique educendo miiversalem labeni paucarum hebdomadum spalio af-

fert. Talis enim est praesertim diarrlioearum in Brasilia conditio, ut, nisi medicus priuci-

piis obstet per niagnam potus siibaciduli mucilaginosi copiam, perspirationem cutaneam re-

ducenlem, saepissirae in pessimum ruani cxiluni. In Jiis igilur tum traclus intestinorum

morbosas excretiones imminuendo, quum cutis clausae vias iterum aperiendo, mirabiliter

jjroiicil et remedio alii inquiliuo, incolis valde usitato, Guaranti diclo, de quo in poslernm

nobis traclandum erit, facile palmam praeripit, quippe quod haud sine suspicioue obslruendi

visccra, dum sistat defluxus, adhibetur. Eidem in membranas mucosas glandulasque abdo-

minales eflectui, quem in diarrliöeis quam maxirae salularem observamus, deberi videlur,

quod in febribus intcrinittenlibus,. praesertim locis depressis humidis, ut ad fluvios S. Fran-cisci, Paraibam septen trionalem et lignorura s. Madeira etc., grassantibus usus

sit praeclarissimi. Haruni regionum incolae non solum in morbo illo jam declarato, qui

forte rectius jjro inflammatione hcpalis chronica cum organi mole enormiter aucla haberi

possit, sed etiam in aflectibus levioris momenli et in diatheseos febrilis prolusionibus, eme-ticum e i-adice paratum tamquam prophj'laclicum adhibcnt. Febribus biliosis et gaslricis

denique eodem remedio in principio adversantur. In viscerum abdominalium lardilate, suc-

corum spissitudiue et visciditate, mercurio dulci nuptam, egregia praestitisse medici nonnulli

— 84 —brasiliciises asscrunt, praeseitim in iiKlivicIiiis cliolericis, maciis, fibrae iuilabilis et usu

Tnrtaii ernetici noninuiquam iiiniie aiTectis. Quod eiiini Tai taruin illuin atliiiet, licet in leyris

aequinoclialibus omniimi meclicamentorum in oiganismuni elficacia levior sit quam in Europanostra, enm tarnen, taraquara vitae valde adversaiiura, passim vilari, vel sub graviore solum-

niodo moibi condilione in auxilium vocaii debere ab exjieitis medicis ibi nobis traditum est.

Inter niolestias (andern ope radicis debcllandas accirima illa ex luorsu seipenlum ve-

nenatoiura oita nobis numei'anda est. Jam Piso I.e. magnas ei virtutes tiibuit autidotales,

qnas nos quidem ipsi nunquam experti sumus, scd diversoium dictis coinpiobatas babe-

mus, qui laesos illius cum aqua tritae dosi maxiiua (ad uncias duas usque) nno liaustu suinta,

copia muci faecumque inciedibili uliaque via emitfeudo, moili ereptos esse pracdicaveiunt.

Porro, licet ejus virtutes anlispasmodicae et expectorantes minus apud Biasilienses siuL ce-

lebratae, quam apud nos, a nonnullis tarnen medicis mullolies in pectoris spasniis, tusse con-

vulsiva aliisque niovbis circa syslema nervosum sub iisdem indicationibus, quas nos in Eu-ropa observaiMus, Ipecacuanliani praeclaro efl'eclu adhibitam fuisse audivimus.

Dosis radicis ibidem propiiiata ea est major, quae in regiouibus uostiis dari solel. ßra-

silienses ejus pulveratae grana viginti ad sexaginta, unciis quatuor ad sex aquae immissa,

per noclem infundere et Iiora inatutina in doses duas divisa bibere, postea vero jusculi e

gallina parali tenuis niagnam copiam sumereconsuetuni liabent. Medici, aegrum, dum eme-

tico utatur, solum, in cubiculo obscuro ab omni ventorum adilu secluso, lectulo vel reli in-

cumbere jubent et summa industria praecavent, ne vel corporis uimio motu vel mentis agi-

tatione vel alia quadam causa turbetur. Crebra enlm experientia edocuit, organismum sub

aucta virium vitalium actione vel minimo irritamento iu erethismum universalem saepe per-

liiciosum rapi. Immo sunt, qui dicant, aegrotos subinde incaula sub vomitando perturbatione

trismum aliosve spasmos diversae iudolis, accessus maniacos, hydropem denique, praeser-

tim anasarcara, contraxisse.

Haec sunt, quae de Ipecacuanhae in Bi'asilia usu medico sileutio praeterire nolui, quuminde rliaracter morborum ibidem obviorum plus minus pateat. Nunc vero ad diversas ra-

dicis species me converto praeter genuinam vel in regno illo usitatos, vel commercio cum

illa mixtas et passim commutatas. Id uuum antea monendum est, nonnullas verae Ipecacu-

anhae formas cxistere, jam cl. viris Richard etMerat ducibus ad eamdem plantam revo-

catas et non nisi aetate modove siccationis inter se diversas. Altera, quam cl. Richard et Me-rat nomine annulatae griseo-rubeutis (gris - rouge) distinxerunt atque cl. Pelletier,

I. griseae (gris) nomine, cliemico examini subjecit radicem sislit juniorem epidermide te-

nniore adhucdum fuscescente et subpellucida obductam, interdum minus nodosam atque com-

page corticis moUiore subfarinaceo minusque resinoso splendente insignem. Altera forma, om-

nium in pliarmacopoliis frequentissima atque nomine Ipecacuanhae fuscae nigraeve a

cl. Richard et aMerat annulatae bruneae descripta, a cl. Pelletier nomine brun-

neae (I. brun) examinata, conslat radicibus adultioribus panlo crassioribus, subinde evidentius

nodulosis aniinlatisque, epidermide spissiore umbrino-iusca vel (andern nigricanle tectis, cortice

duriore et partibus resinosis magis abundaute. Non raro in hac varietate bases raulium inveni-

untur subterrancae peunam circiter columbinam crassae, verruculosae, sed uou aunulato-mo-

nili-

— 85 —iiiliformes, sloloiinm instar saepc in plui iiiioiiiiii jwilutn lüugitiKlinein poneclae, ipsa lailicc te-

iiiuores et pi-iieseilim eo digiioscciidae, rjiiod rilüiii jjtr iiicdiiiiii coiliceni deciiritiis lii.<- ip^d sit

i'ere diiplo crassiu.s <'il(|ue^ailicc in siilcos iiiulto uiiiiores sctedeute vcstiatiir. Terliaiii varic-

tuleiii, t|tiam cl. Hi cli ard cinercain et t-l. Moral i^riseo-al baiii diciiiil, miuus aiiiirln,-

liiiu, raris-sime apud iios pincccdciilihiis irnniixlain vix iiisi siccalioiie luagis subltatica cL mloco luiuiido peracta a praeccdeiilibiis diversaiu esse pulaiiius.

Ipccaciiaiili ae b\-\iiineae et griscu-riibeii t is cxeinplaria iioiinunquani in eocKju

fasciculü inveiiiuiitur, iil iude palcat, colorem iiou a.divejsa palrla oriri, ([uaiu sfiilciUi.im

cl. Moral allulit, qui prioreiii Jiraailiae altcraiu l'eriu lao iiidij^ciiain piilavit. C"ae(eniin

radix e Brasilia in Europain vecia rarissime aliis iiniiiixlis depravatur, n)ilii eiiim (uiidfin

plurimos et vaslos ejus fasciculos e sj-lvis ad poiiiiin Seba-slianopolitaiiiim et i3aliieiiscm niis-

sos iliidein scrupiilose pcrhislranli ne iiiiicuni sjietinieii spsc oblulil, ([nod ad aliam plaiilain

pertiiiei-et, id quod nullus mirabitur, <jui scial, (jiiaula sagacitate seusiiuui(|iie acumiiie J^uli

in distii)giicndis rebus naluralibus pollcaiit. <^)(iüd si vero iiiteiduiii l'iiislula aliariiiii radi-

cum iiiter Ipecacuauham brasiiiciiseni oicin raiit a 11 icliardson i a scabja, Jonidii I' -licumque variis spcciebus oriuiida videiitiu', de quibus postea iiobis li-actauduui crit.

Quod vero ad reliquas radices enielicas alüuet in ßja.sillae vaslissimo regno usl(;i(aä

id primo nobis nionendum est, Biasilieu-ses earum pluriiuas easque diiersi^siiuae indolis eo-

deiu Ipecacuanhae, Poayae vel Cip» nomine cotnplecli, quarum quam niaxima pars,

foeminis solummodo tractandorum nunborniu gnaris (Uuradeiras vocant) noia, nee vir-

tule, nee fama verara Ipecacuanbani acqual. Imuio quaecunque radis vi quadam emelica,

licet cum alia quadam conjuucta, gandeat ab incolis Jioc celebrato nomine ilesignalur. Ila

liaud miriim diversissimae clticaciae radices nomine emelicarum a ßrasillensibus recewseri,

quarum aliae potius sudorificae, aliae diurelicae, aliac cardiacae diel possinl, neque i<ko nos

quidem medicaminum supelleclileni tolidem aucturos cmelicis poUicemur, quol jilanlas vir-

tute emelica polleiites ibidem iiasci coguovimus. *)

§•5.

Egregiae laudis est apud Brasllienses Poay a f. Ipecacuanba l)raiica s. do campo,i.e. alba s. campestris, quam ex parte de lli c hardüün iae, ex parle de Jonidii ge-

») CLLcmairc-Lisancourt (Bull, de Ic Sociccc iiliUoni. i03-. p. 127.) cum divcrsii, quas cl. A ug. de S. Hi 1 a i ree Bvasilia amilcrat sti.iii.igima quiiuiue plaiita- cmcticis Inic usquc nolas px Aristolothianim, Kycijgiiicaniiu,

Acamluccariun, Coiivolviil.icrariiin, Apocj-nciniin, Eu]'horbiaccarmn, Paiuvcraccariim, I\osacearum, icjumiiiosa-nim, Passiflorariim, Cucurbhaccanini, Uriicac<aniiB, Flosciilosaium, Violaceariim, Po!ygalcarum et Kiilnacfanimfamiliiä rccciKcri iioisc aiiclor c.n. Kos qiüdcni, quas vinute qiiadam tJaciica poliere compernim halMintis sc-

qneiiles eimracraiidas duximus : L y CO p o di ac eac : I,ycoiodUim clavaimn, Sclago. ::M e la 11 1 h » cea e; Colchi-cum amumuale; Vcratriiin all.iim, nignim, viridc, I-t.bjlümini. A sp h o d e 1 i: Scilla maritima. Irideae: Iri?

Boremiiia, P.-cudo- Acorus, girniaiiica. Smilaccae: Pari, qiialdfolia. (Anne Medcola virgyiica rirluic rme-tica gaudct ?) Ari s l o 1 o cli i a e : Asamm curopaciiro, caiia.lciiie. Tliymcleae: Daplme AIcycrci:m : UircaI-ahi iris. Polygoiieae: Polygomira avicul.irej (Coccololia— ?). Ny c 1 a s in ta e: Boerliaavia liir-iiia; Pisoiiia

frajrans. Hhinanlhcac: Vcroiiica Tirgiiiica. S er o plml a r i nie : Gratiola officillaIi^, rfn"'"."!.! ; (ialcro-

l»ria pinnaia. Acin tli aceac: llueUi» tuberös». Capti/uU«; Tiiontua perfoliMiUD, aiigu.iifolium. Vitei:

I 12

- 80 -nernm speciebus desnnii compertum liabemiis. Cl. Bernai'diniis Antonius Gomez,niedicn.s lusilanus ob entclitionis amplitudinem insigiiis, in libello supra citato primus Ri-

chardiae fgeneris, cui nunc Ricliardsoni ae nomen est) speciem, quam brasillensem

nuncupavit, Poayam albatn praebere tradidit, quam plantam a nobis in Brasilia colleclam

speciem esse jara antea descriptara existimanms, cujus cliaracterem una cum alius nondurn

descriptae nobis pro insigni emetico venditatae, hie exhibendum putamus.

Richards onia Runth.

HmnTj. K. Gen. ni. p. 273.— liichardia L. Gen. ed. Schrei», p. 230. Juss. in Mem. Mu?. ißao. p. 372.

Hexandria MonogjTiia L. Syst. Sex. Familia: Riibiaceae Jiiss.

Calyx sex - octofidus, laciniis aei^alibus. Coro IIa infundibuliformis, sex-octofida. Stamina sex

ad octo. Stigmata tria. Capsula limbo calycis coroiiata, tricocca, coccis monospermis evalvibtis.

i. Richardsonia scabra.

/i, caitle prostrato vel adscendente hrachlalo pi/oso ~ hirlo ; fotiis ovatls vel ohlongo - ovali-'

bus obtusiusculis basi attenuatisj puhescenti - hirtulis ; capituUs multlßoris, quam fo-^

lia ßoralia subquaterna triplo quadruplove brevioribus ; laciniis caljcinis triangularibits

ciiiatis ; corollis caljces duplo supi^ranlibus (^albis),

Fl ichardia f ca bra, L. sp. ed. ^Yilld. II. p. 2:2.

HcderaHelix; Sambucns nigra, Ebulus. Rnbiace.ie: Ccpliaeli« Ipecacnanha, imiscosa, aethmatici, punicca, hcr-

bacea ; Kichardsonia scabra, emetica ; Ppychotria cmetica, cordifolia, crocea; Chiococca anguifuga, deiisifolia; Ma-

iiettii cordifolia; Exostemma floribiindxim, caribaciim. Apocyncac: Potalia amara ; Strycluios luix vomica

;

Echiies suberecta; Apocyiiiim androsaemifoliiun ; RauTVolfia vomitoria CAfz.). Asclepiadeae: CyuancliHra

lacvigatiun, vomitorium Lara. CIpPcaciianlia, Rctz.) tomeutosuin, maiiritiannm Comm. » Vincetoxicuni; Secamone

emetica; Asclcpias asthmatica; Periploca ciüata. Lobeliaceae: Lobelia Tiipa, inflata, s>-pliiliiica, longiAorA.

Meliaceae: Guarca trichiUoides. IVhamueae: Zlex vomitoria ; Rhamims Frangula. Criicifcrae: Rapha-

nus sati\iis. Gcraiiiae : Iinpatiens uoli längere. Jonidia: Jouidiiun Ipecactianha, polygalaefolium, brcvicaule,

urticaefoliuni ; Viola odorata, iricolor. Polygaleae: Polygala Poaya, glandulosa, Senega. Giittifexae: Gar-

cinia Cambogia. Cucurbitae e ae: Bryonia dioica. P assif 1 o rea e : Passiflora qxiadrangiüaris. Eitphorbia-

ceae: Enphovbia Ipcc.icuauha, coroiiata, officLuanun, cyparissias, Gei'ardiana, sylvatica, LaihyrL*, Tirucalli ; Ja-

tropha Cnrca? ; Ricinus communis, viridis; Hiira crcpitans; Crotoii Tiglium. Sempervivae: Scdum acre. P a-

paveraccac: Sangninaria canadensis ; Podophyllnm peltatiim. R a nun culac ea e : Actea spicata. Liueae:Linnm catharticiim. R o s aceae: Gilleni a trifoliata, (Spivaea L.)» stipulacea.

Caeternm lionim emcticonim, uiimenun facile duplo aiigere possemus, si ea adduceremns, quae certa sub dia-

thefi vomitus excitant, sauo vero storaacho, licet larga copia ingcsta, coutractiones spa?modicas nou adferimr.

Saepc 4uidcra aromatica vcl stomachica, vel cujusvis aÜus ordiuis medicamiua vomitus inducere experimur, sed pro

emeticis uihilominus rite noii definimus, quippe quae non specifico modo in storaachum agant, sed, vim natnrae

medicaii-icem adjiivantia, ad emittenda txibi intestinalis nociva couteiita auxiliiun ferunt. Ita Dorsten iac bra-

liliensis radix, priucipio aromatico - acri polleus, ita herba Vandclliae diffnsae, semina Cucumis Co-

locynthidis et Tricho s aii this amarae, substantiis amaris et taiinico valeutia, iiiterdum vomitus cicre

posfiiut. Porro alia, eaque pl\irima sunt, quae, tubum intestinalem in gcncre ad auctum motum et excreiiones

tarn sursiim quam deorsura impeileniia, deorsiun tanto tutius et cltius aguiit, ut iuter emetica specifica 'n\ censum,

venire jicqueant, quonim exemplo sint Eupliorbi.iccac pluvimae, uti J a tr o p ha G ut c a s, E ui> h r b i a cotini-

foli-a etc. Gheraiae praecipue restat ultcrioribus di^qui»itionibus eruendum, aune materiei illius, quam Eraeti-

nae vcl Principii cmctici nomine distingimnt, pracsentia absentiavc certa possit cmeticorum notio stabi-

lixi, quodsi enira prinuipiunx illud, ubicunquc ad>it, vel minima dosi cito tutoque vomitus, absque aliis pliac«

nomenis aequalis digiticatis, proiaovere obscrvaremus, tu eo verum cmeiiconim characterem po;>itiua esse aibi*

craremur.

— 87 —Richardia braslliciis ie, B. A. Gomcz, Memoria 5obrc a Ipccacuauha. Li&b. igoi. c. ic.

Hicliar d so lila br a s 11 1 eii&i8t Vircy in Jouni. compU-ja. du Dict. des eclenc. med. VI. r- Sf-I. c. icone.

Idem in Jourii. de Tharm. igsu. i'. s67. c. ic. Hayiie Abb. der Ariiieigew. VIII, p. si. i. 21. Kluigsmasnde Emetlno. Dlss. Dcrul. 18»3. 1>. 47. *) —

Icou. radlcts Tab. uostra 9, f. 13. CadtiUioris, magis ciiicrcae) et f. 14. (junior!.^, m.igis fiisccsceiltis).

Obs. Badicem brasillen^em huic quam maxlmc simllem, cujus mauern iguoramus, forte alliis l\lchardruiilac *pc-

dem, T.ib. nostrae 3. f. 4- rei)r.icicntÄt.

Descriptio. Radix quMtiior ad octo pollices longa, simplex vel rare ramosa subperpendicularis,

teres, versus apicem atteiiuata, superue ditas tresve lineas crassa, sulcis transversalibus anniilata vel scmi-

aimtilata, iiiterstitiis modo nonnuUas lineas longis, modo vix qtiaui siilci latioribiis« in adulticiibiis >peci-

miuibiis inaequalibus ci'assioribus atque radicnm Ipecacuanhae verae magis refcrentibiis, in juiiioribus magis

aeijualibiis et subcjlindricis ;passim strüs paruin conspicuis sccuudiiiu longitudincm iiotata et fibriilis tenui-

biis patentibus obsessa. Epidermis in planta recenti albida, in sicca albo- cinerascens vel pallide fusca, liievi-

gata. Cortex albus, molHs, farinosus, friabilis, odoi* et sapore sub masticatione acriusculo, tiinc subnaiiSeoEo.

Filum centrale fibrosuni, tenax, pallide flavescens, ijuam corlex teuuius, inodoiuni, insipidum,

Gaules ex uiia radice plevumque pltires, pedales et longiores, prostr.'iti vel adscendeiites, juxta radi-

cem pleriiniqiie tenuiores, pennani colunibinani crassi, sursuui crassiores, basi fuscescentes, stirsum virides»

ubique» frequeiitius vero ad summitates, pilis albis li.ieam longis recto- patentibus, e basi crassiore ovtia bir*

tiusculi) jam prope basin brachiato -rainosi, passim Ebrillas teuues e nodis vel ex internodiis ageiitcs. lt.tcr-

uodia iuferiora pollicem et qiicd excedit, superiora duos pollices longa.

Folia opposita, poUicaria, alia longioraj alia breviora, obovata, obtusitiscula vel hinc inde apice

brevi acutiusculo instructa, in petiolum unam duasve lineas longiim attenuata« in utraque faciei pracstrtim

vero siibtuS) ad nervum et venas subparallelas pilis adpreesis albis instructa, pallide vel subflavcscenti - vi-

ridia.

Vagina e interpetiolares membranaceae) pallidae, pilis longis albis lürtae, in raargine setas utrinque

tres vel quatuor exserentes.

Flor es viginti et plurcs, conferti in capitulum Iiemispbaericura, quod foliis tribus quatuorve flora-

libus, ftliquis similibusi sed brevius petiolatis et latioribus obvallatur.

Calyx constans laciniis sex triangularibus subaequalibus, vel altemis paulo minoribuS) laete viridis»

iu margine membrauaceo - albus atque pilis longis albis ciliatus, caetcrum ^labriusculus.

Cor oll a quam calyx diiplo longior, tubulosa, medio parum veutricosa, limbi laciuiis acutis brevi>

bU3, alba, glabra« praeter lacinia« teuuissime pilosiusculas.

Stamina iuclusa, alba, filamentis subulatis, ontberis subglobosis. Ovarium tiirbinatumi tenuissi-

me pilosum. Stylus etStigmata alba» inclusa. Cocci obovati, conipressiusculi, apice et basi emarginati,

dorso, praesertim medio pilis albis crassis hispiduli, castaueo -fusci, intus linea longitudiuali cristata percursi,

pallide plumbei. Albumen crassum. Embryo tenuis, cylindricus, axilis, rectus.

Crescit iu Proviucüs Rio de Janeü'o, Minas Gerae^ et alibi.

2. Richardsonia emetica.

jR, caule prostrato ramoso Jdisuto -hispidiilo ; foliis oialu- laiiceolalis basi cuneati.i mucronalo-

acttHs, praesertim margine pilusis ; capitulis siihpaucißoris ; laciuiis caljci.i lineariim his-

pididis ; corollis venlricusis valjces Iriplu superaiitibus (^roscis).

•JBichardia pilosa Pav. Ruiz. Flor. Per. IU. p. 5«. ßick»r dsoaia pUos» UuBb. Kunth. Gen pl. III.

p. !73. t. 179. au a iiostra divcisa!

12 *

Dcscriplio. Radi J tab. iiostrae g. f. ig rlrpi'cta, pci-eiiin's, perpendiciilavis, sev pollicos lonpa) fibrns

tenues iibitjue eniitteii5, epideniiide albidn laudeju cincrascejiti- fusca, iaevigatai cortice alljido iiioIU aegve

a parenchyinate albo fibroso secedente; sapovis vix ullius.

Gaules ex radice uiia plures» hiimii'usif rai-o adscendontes, spitliamam longi, simpliccs vel brachinto-

diviii, teretes, pilis albis sparsis patentibus liispiduli,

Folia opposita, breviter petiolata, ovato- laiiccolatai versus basiu cinieata) acuuiiiie hTn\i acute ter-

miiiata, parce püosa, pilis adpressis ad inargiiieia ciebiioribus, pollicem longa. Iiitenicdia uiiuiu ad duos

pollices metienlia,

Vaginne iuterpetiolares membranaceae, laxiusculae, albidae, ciliis setosis nonnuUis longiuscuHs su])U-

lalis insti'uctac atque quam in praecedente pilosiores.

Flor es in capitula Iiemispbaerica tcrmlnalla cougesti attjue foliis plerumcjue quatuor o\ato- acuiiii-

jiatis l)a.-i cordata sessilibus suffulti, quam in precedent^paui ioves.

Calyx superus, sgxpartitus, laciniis liucaribus acutis piloso-ciliatis, cacterum bispidulis.

Corolla calycem triplo superansi ventricoso - infundibuliformisj rosea, striis obscurioribus in fauce

liiabo diviso in lacinias sex ovato trianguläres acutas patentes apice pubescejites.

Stamina sex, pp.ulo exserta. Filamenta filiformia» albaj tubo adnota. Antlierae oblougac» al-

bae; biloculares.

Ovarium globosura, virens, pilis papillosis obsilum. Stylus filiformisj albus, apice trifidus. Stig-

mata 5) paj)illosa, globosa,

Capsula tricocca, turbinata, cinereo- fuscaj pilis brevissimis albis scabra» calyce demimi decidcnto co-

ronata, dilabeiis in cccculos 3 dorso convexos, intus concavos atque sutura longitudiiiali noLatoS)' ibidem

plumbeos, ima basi emargir.atos.

Planta in areiiosn's siccis per Proviiicias s. Pauli, Sebastianopolitanam et MInavum in

HiaMlia freqtiens aU|iie toto ferc anno florida railicein emeticam pfaebet ab incolis valde nsi-

tatani alque ob elHcaciae suavitaleni a niullis (juacsitam, cujus vires in iiosocouiiis Riy de Ja-

neiro experienlia cgi'egie coraprobatas esse iiobis auclor fuit cl. Ildefoiisus Gouiez, me-

dicus brasiliensis, singulari iiuhistria ^lantaruni patriae medicinaliiini Studium persequens.

Dosis jiiijus radicis iniius vol duarnm est drachniaruni; praeparatio eadem ac verae Ipe-

cacuaiiliae. Leniori et sublili modo in desobslrueuda vasa agere, hcpatis atque visceruui

abdominalium in genere pituitani solvere, l)ilis crassae excretionem promovere perhibetiJr.

§.4.

Terlinm ratione dignitatis inter radices emeticas locum occupat Poaya quaeclam nobis

in campis Provinciae S. Pauli obvia, Polj'galae speciei perlinens, quam liic loci lusius ex-

ponimus.

Pol5'gala Lin.

Liii. gen. cd Sclivcli. p. 4R2. Jn??. In Mein. Mus. ißij, p. 333.

Diadclpliia Oct.iiiiivia L. Syst. Sex. FamiU'.T.- Polygalcae Jus?.

Calyx quinquepartitus, laciniis duabus lateralibus longa majoribus alarum instar, sacpe coloratis.

Corolla moüopetala, convoluta in tubiim supra omniuo fissum, limbo bilabiatum, labio superiore ad Gssu-

ram bipartito, inferiore concavo, subtus barbato aut imberbi, intus obtegente stamina octo, filamentis ae-

- so -tnialiter di'atlclpliis; antliovne iinilociilai'es. Capsula coiiiprcssa, obcordataj bilccijarls, (lisperma; seminuit»

villosoniin liiliis canincula iiiaeqiialiter trifida iiistriictus. JiisS.

Polygala Poaj^a.

P- ißoiihun ciixfalis') cau/e ereclo basi ramoito vel simplivi tiiigttUilo, J'oUix allernis ornlu - vl)-

longis aviilis glaiicis glabris, raremis laxiiiscuh's cylindricis teriniitalihtis, Oiacleis miiiulis

siibiilads, raJice perenni.

Ic: T.tb. 11 OS tr.-i 2. et' tal). ^. f. 6. S^i x und i\Tar tili': r.ci=c in Br.ii-iliin I. p. 2ßJ.

Descriptio. Radix pcremiis, perpcndiciilavis vel panim obliqua, tri- cpiincjuepolHcaris, tcres, superne

calaiui scriptorii i-ra^sitie) deorsuiii attemiata atque versus basiu in rajnus uoniiullos patentes divisa, vermi-

culuri - toi'ta, et passini jugiilata cicatricibusque iiotata, epidermide pallidc ocliracea intevduni transverfe

suljstriata, cortice pallidiore spciigiosoj saporis dulcesceiilisi taiidein paulo amari, filo cejitrali ligneo albo,

quam covtex crassiore.

Gaules plerunitlu'* pliircs ex eadem radicc, vel siiiiplices vel iiiia basi divisi in rainos erectos ve! acl-

sceudeiitcs, spitliainaci aut paulo altiorcs, augulati, angulis e foliis decurreutibus, glabrij virides.

Folia alterna, erecto-pateulia, subsessiliai obloiigo- lauceclata, acumiiie brcvi acuto praedita, nervo

mcdio et venis duabus latcralibus subtus prae i-cliquis promiucutibus pcrcursa, reticulato - venosaj glauces-

ceuti- vividia, versus margiuem nonuibil purpurasccntia» glabra.

Flores in raclii pro singulo denticulata dispüsiti^ racemtun cylindvicuni sursiun paulo attenuatum

Coiistituentes, inferiores laxiusculi, supcriores contigui.

Pedicelli ininutii filiformes» alliidi.

Bractfeae pro singulis setaceae, rcncaviusculae» albidae.

Calycis rosoi tandem virescentisj glabri foliola lateralia multo reliquis majora ovata acuta striata»

reliqua minima ovato-lanceolata.

Gorollae alae ovatae, basi attcuuatae, cariuae adbaerentes, roseae, glabrae. Carina cylindrica.

virescenS) apice in penicilliim urceolatum fimbriis lineariljus subulatis abicnsj ad cujus lalera dentes duo

ovati'obtusi'concavi observantur, purpiueo - rosea.

Stamina octo diadelpba» quatuor in quovis fasciculo complanato. Filamenta a medio lilif^ra,

erecta, subiilata» glabra, Anlherae ovatae, flavao.

Ovarium ovatnni» slabruiu, calyce persistente tcctmu. Stylus basi ercctus, tcres» dein incurvu?»

utrinquc linea concava longitudiiiali» in stignia capitato - incrassatum» subbifidum, flavescens excurrcns.

Capsula compresso - subqiiadvata» subemaroinata. Seniina alba, villosa.

Hab i tat in campis luontosis Pioviiiciae S. Pauli et Miiianini passiiu. Florigera lecta

mense Januaiio et Fehruario.

Dosis: diaclimae cluas teitias ad integrain usque. Usus: praeseitim in fcbribus biliosis.

§. 5.

Jonidiorum raniilia nouuuUas uobis plantas enieticas largita est, quas omnes ad Joni-dii geiuis refeiiimis. Ilujiis autciii cbaracler sequitur:

J o n i d i u m Vent.

Veut. M»Im. p. !7- Humb. K. Gen. V. p. 59i. de Cand. Prodr. I. p. 307. — Solea Spreng, piig. pLint. rar. I. p.sj —ronilnlia Vaud. Script. Ins. cd. nom. p. 31. t. 3. et de Cand. Prodr. I. p. 306.

Fciltaudria Moiuigyiiia I,. 8y>t. Sex. Violcac Ins?.

Calyx pentaphyllus» foliolis subinaequalilius. Corolla pentapetala, petalis summis minimis, 111-

fimo maximo cariiiatD unguiculato vel sessili, laniina patente, ecalcaxato. Stamina quiiiquc, duo in&raa

— QO ^glandula basilari instructa. Capsula subgloboso - trigona, unilocularii) oligo - vel polysperma, triralvisi

valvis media placentiferis. S e m i n a cum caruncula.

1. Jonidium Ipecacuanha.

/, villosum; caitle ereclo herhaceo ; folüs alleriiis lanceolalis t'el ot'ato - lanceolatis acutis serralis

brctiter petiolatis ; peduncuUs hibracteaiis axillaiibus solitariis ; calyce glanditloso- dentato,

Ipecacuanha branca, Pi 5. Braä. p. 231.

Viola Ipccacxianha et V. Calceolaria, L. sp. pl. ed. Wnid. I. p. 1172. V. grandiflora Barr. Fr. E^n. p. 1)3.

Viola Itubii, Aubl. giiyan. p. 808- «• 3i8-

lonidiiim Ipecacuanha Vent. Malm. p. 23. Rom. et Schult. S. Veg. V. p. 593. Aug. St. Hil. Mein. Mus. Cinq.

Ann. p. 329. Bot. Mag. t. 2455.

Jonidium Calceolalia, Vent. 1. c. p. 27. Rom. et Schult. 1. c. p. 394.

Jonidium Itubu, Humb. K. Gen. V. p. 296. t. 496. f. 2.

Fombalia Ipecacuanha, Vand. in Script, lus. min. ed. Rom. p. 5». t. 3.

Pombalia Itubu, dcCand. Prodr. I. p. 307.

IVadicis icon Tab. nostra 3. f. 13. et i6.

Varietas y?? I. indecorum Aug. S. Hil. 1. c. corolla glabra, calyce duplo bre\^OTe, Elamentis tribus stcrilibus.

Descriptio. Radix perennis lignescens, perpendicularis, quatuor ad sex pollices longa, vetusta fere

fligitum minimum crassitie aequans, junior pennain anserinam vel columbinam, paulo flexuosa et praeser-

tim in parte infericre ramos plures fibrosos pollicares et bipollicares eniittens, superficie in adulta longitudi-

naliter sulcata et nodulosa, in juniore lacviuscula, passiin transverse sulcis profundis circularibus liiaiisj

epidermide tcnui, primum albo-testacea dein pallide {uscaj cortice coloris paris ainylaceo tritu molli, cir-

citer dimidiam liueam crasso, medulla lignea flavido - alba, superficiem, cortice derasoj longitudinaliter sul-

catani suicis linearibus refereute. Coitex odore iuamoeuo acriusculo subnarcotico, sapore»nauseoso-ama-

rescente.

Gaules ex eadera radice plures, pedales et sesquipedalos, simplices vel ramos nonnullos paten-

tes eraittentes) teretes, recti vel paulo curvati, crassitie pennae anserinae, virides vel basi e purpurascenti

et viridi varii, uti omnes plantae partes villo denso pilorum tenuium alborura obsiti.

Bolia alterna, circiter poUicem longa vel longiora, petiolis brevioribus affixa, lanceolata» utrinque

acuta, serrata, serraturis acutis adpressis, villosa, nervo raedio subtus protuberante.

Stipulae ad foliorura liasin gemiiiae, minutae, villosae, erecto - patentes.

Pedunculi ex alis foliorum, iis pleruraque duplo breviores et in sumraitatibus interdum fere nulli.

Bracteae duae lanceolato-subulatae, oppositae in medio peduuculorum.

Calyx pentapbyllus, villosus, foliolis lanceolatis acumiuatis, intus albis, margine deutibus gracilibus

cylindricis apice glandulosis iostructis.

Corollae petala duo suprema minima, lineari-quadrata, obtusa, medio Costa paulo elevata notata,

sub calycis foliolo supremo latentia; duo lateralia illis duplo longiora, lanccolata acuta, calycis foliolis duo-

bus interraediis opposita; infimum maximurn ungue longo basi concavoi lamina oblique quadrata antice

sinu obiter excisa, extus medio pilosa alljaque, solummodo ubi in unguem abit raacula pallide flava uotata.

Stamina quinque bypogyna, unum siiperius, quatuor lateralia, quam petalum supremura paulo bre-

viora. Filamenta sordide alba. Antherae pallide flavae, oblongae, biloculares, superne crista rotun-

dato - quadrata auctae.

Ovarium ovatum, pilosum. Stylus brevis, cyliudricus, paulo curvatus, longitudine staminum.

"Stigma concavum versus larainam petali infimi spectans. C.ipsula globoso-subtrigoua, pallida, pubescens,

trivalvis, unilocularis. Semina globosa, magnitudine semiuum Milii, nigra, umbilicali funiculo albo.

Hanc speciem in arenosis ac petrosis ad fluvium S. Fi-ancisci prope Salgatlo, Malliada

et Joazeiio, in deseito ad Serra do Gram Mogol et iu vicinia Contendas, Julio — Seplembri

florentem alque fructiferam observavimus. Poslea ejus permagiios fasciculos exsiccalos iufra

- 01 -tecta suspensos atqiie pro usu metlico asservato3 in interioribus Provinciarum Pernambuca-

nae et Piauliicnsis variis locis tlepreliendimus. Incolae hanc radicem Ipecacuaiiha braii-

ca, i. e. radicem vomiloriam alham, iiuiicupant, atque eadem sab iiKlicalioiie ac ipsam Ipc-

cacuanham veram adhihere soient. Corticis e radicc dcrasi ciiiti aqua duodeciin hoianiui

spalio iiil'u.si dosis est draclima diniidia ad unaiti. Qiiod ad ejus eüicaciam attinel, cclerius

et suavius in liomiiies disposilioiiis pituitosae, lympliatico sysleinale debill iiicjue obslruclio-

nes proiio dotatos, leucopblegmaticos agere, quam in inacros, fibra valde irrilabili instructos

comperimus ; quam ob causam non omnibus aeque ac veram Ipecacuanliam indicatuin me-dicaiiieutum existiinamus. Piso ejus vires contra venena laudal; Aublelius radicem al)

Indis Giilibis Itubu appcllalam pro emetico usurpari assei'it, eamque leviore dosi pui'gare,

fortiore vomitus eiere auctor est.

2. Jonidiu m br evicaule.

/. caule lierhaceo ahhreviato simplici adsccndeiite ; fuliif, ierminali - congeslis obovato - cunealis

acutis crenatU subpilosis ; pedunculis ebraciealis axillaribua solitarüa ; calyce glabro ciliato-

serrato.

Icon : T ab. n o s t r a 3. et radix; T a b. 8- ^ig. 7.

Descriptio. Radix percnnis, siiljobliqua, torta et flexuosa, nti radix Cepliaelidis Ipecacuan-hae, tres vel quatuor polliees longa} teresi in inferiore parte ramos nonnullos fibrillosos emittens, epider-

mide ocliraceo-albida, cortice albo übroso^spongioso, saporis naiiseosi, Ipecacuauham aenmlautis, ceutro lig-

noso albido duriusculo.

Caiilis herbaceus, vel iina basi suffruticosus, adscendens, vix unquam ultra spithamam longus«

Simplex,

Folia versus superiorem caulis partem congesta, sparsa, sex vel rare plura, horizontaliter patentia,

petiolis brcvibus instructa, obovato-cimeata, sesquipollicein circiter longa et dimidium vel ultra lata, acuta

aciiminc brevi, crenis subaequalibus notata, versus basin integerrima, pilis paucis sparsis adpressis instructa»

vel tandcm denudata, obscure viridia, subtus pallidiora. Stipulac lanceolato - trigonae, erectae, albo-

membranaceae, dorso nervo viridi percursae.

Peduncnli axillares, solitarii, filiionnes, circiter imguem longi, puhescentes, absqiie bracteis, erecti

vel tandem nutantes.

Flores parvuli. Galyx foliolis lincari-lanceolatis obtnsiusrulisj margine dentibns longiiisculis rilia-

tis fimbriato. Petala duo suprema minima, intra calycis foliolum recondita, lanceolata, acuta aut iuter-

dum acute -emarginata, concava, carinata, carina ciliata, margine apice reflexa, alba, p;iitern petalorum la-

teralium tegentia; haec longiludinc foliorum calycis, lajiceolata, plana, nervo mcdio percursa, apice ciliata,

a basi ad medium usqiie alba, recta et iiicumbentia, parle superiore pallide coerulca patentia. Petaliiminfimum ungue tenui albo, lamina subcrbiculari plana, pallide coerulea, cum macula autice bifida violacea

ad unguis apicem.

Stamina brevia, ijiter petala qnatuor minora latcntia; duo snperiora, tria inferiora, Filamentsbrevissima, alba. Antherae ovatae, biloculares, apice membrana suborbiculari crocca cristatae.

Ovarium ovatum, declinatum. Stylus brevis, paulo tortiis. Stigma turbinatum. CapsulaOTato - subtrigcna, stylo brevi persistente coronata, trivalvis, unilocularis, valvulis in media sutura longitu-

dinali seriem duplicem seniinum ferentibus. Semina sex ad duodecim, ovato - globosa, nigra, fnniculo um-bilicali albo, integumento duplici, exteriore cliartaceo laevigato, interiore teuuissimo, vix iiisi oculo arma-

to visibili, albumiui arcte adbaerente. Albumen carnosum, crassum, oblongum. Embryo centralis

erectus, albumine multo minor. Cotyledones sibi piano - incumbentes, orbiculares. Radic ula cotyledoni-

bus parum longior, recta, cylindrica.

- Q2 -Crescil iu sylvis primaevis uligiiiosis umbrosissiinis Piovinciae Minas Geiaes. Lecta

aU Fiaesidium S. Joauiiis üaplislae, iibi meiise Aprili üoves IVuctusque liabebat.

Hujus sjjeciei aeque ac insequenlis radix eadeiii sab iiulicatioiie ac I. Ipecacuan liae

adliibelnr. Dosis est iliachina vel diadima cum diniidia. Pulvis corlicis radicis cum sac-

chaio et lade Uitus inedicainen piaebet suavilate se comuieiidaiis.

5. Jonidium u r tica efo lium.

/. caii/e herhacöo ramono fiscoso iereti mibpiihescenle ; foliis vppositis siibsessiiibiis suhcordato~

o^'alis (lentis Serratia glabris ; pedunciilis uni- vel paiicißoris axUlaribus ; ccilvce g/abro in~

tegerrimo ; petali infimi lamina quadrata,

Icon : T.\li. iiostra 4. et radix scor<im in Tab. 9. f. 17. ig.

Descriptio. Radix peremiis, perpendicularis, xecla vel paulo flexuosn, tres ad qiiiuqae polliccs

longa, vix calainiim scriptorium crassa, snnpliciiiscula vel parce vamosa, epiderniide testaceo - frisca, panimaiigcilosa, ccnice temii subspongioso, masticata lenta, saporis ingrati nauseosi, centro lianoFo alho.

Gaulis erectus, annuus, pedalis et sesquipedalis, plerumque jam in ipsa basi divisiis et supeme la-

mos iioiinullos cppositcs ex axillis foliormn agens, leres, viridis, viscosu;. vix ac ne vix (juidem tejjuissi-

inis pilis pubescens.

Folia opposita, brevitcr petiolata, ovata vel ex ov.ito laaceolata. ba.si subccrdata iijacqiialitcr et ob-

tiise duplicato - serrata, praeter apicem acutiuii integrum glabra, laeto viridia, vcnosa, venis pnrallelis ner-

visque siibtus prominentibiis. Petioli liiicam lungi, siiperiie ranaliculati. Stipulae minutae, lineari-

lanceolalae, acutiiiscidae, vividesi niargine albo membranaccae, patentes, pctiolos riiiplo siipernntes.

P e d u n c u 1 i filiformes, patentes, solitarü, vel ex axillis foliorian, vel versus summitatcs caiilis ra-

morunive dispositi, uuiflori aut pedicellos diios tres quatnorve colligeiites, qiiorum ad basin bractea subu-

lata observatur, praeterea articulati atque in articulo miuuta bractcola instriicti, teniiissime pubescentes,

quam folia breviores.

Calyx glaber, foliolis subaequalibiis lanceolatis aciimiiiatis, tribiis siiperioribiis npproximatis, duobüs

jnferioribus basi distaiitibus, apice convergeiitibiis, raedio nervo perciirsis, margine integerriniis nierabra-

naccis,

CoroHa omnino structura congeuerimi, primuin allia vel albo- carnea, dein rosco - cocrnlescei^s.

Petala quatuor superioi'a parva, lineari - oblonga, quoriim duo snprema longitudine calycis infra ejus

foliola tria superiora resident, acuta, acumine adscendente et pallida, duo lateralia adscendenti- re-

voluta, antice rosea, basi flava. Petalum iuferius bnsi supeme callo gibbuni, migue canaliculato flavoj

lamina plana» rotnudato quadrata, patente, sub siccationc involuta, rosea.

Stamina intra petala superiora, parva. Filamenta filiformia, minima, alba. Antherae sagitta-

tae, margine lato membranaceo flavo einctae antice quasi cristatae.

Ovaria m ovatum, glabrum. Stylus cyliiidi-iciis. Stigma turbinatum. C a p s u 1 a subgloboso-

trigona, glabra.

Habitat iu graminosis ad iluvium S. Fiaucisci iu Pi'ovincia Baliieusi, e. g. j)rope Jo-

azeiro, ulii uieuse Aprili legimus.

* Species valde allinis I. circaeoidi Hmub. K. uov. gen. V. p. 296 : dilTerentias tanieu

speclfi<.as e peduuciilis saepe paucifloris, caiile viscoso et lauiina petali iufiuii quadrata

quaesivimus, duui, auue illi adjuiigeuda sit nee nc, iuuulueiit.

Veuiuuis nunc ad aliud plautanitti genus, duas sjjecies complecteus, quae licet scopo

soliunmodu ciuelico a ßrasilieusibus uou_adlübeautur, ob egte^ium lauaeu, quem in serpen-

tum

- 93 -tum iclu sauciatos produnt efiectum, praesertim vuinilus excitando, hoo loco rite describi

poteruiiU

Cliiococca Lin.o

I/. Gen. ed. Schrtb. p. n6. Iiisl. in Mein. Mus. iflSo. p. 37a.

Fcutandria Mouogynia L. Sy;c. Sex. Familia: Blibiaccac Ju99.

Calyx parvus, quiiiqucdentatiis. Coro IIa iiifuiiilibuliformis) tubo ventricoso) faucc barliata, limbo

quin<piei>artito reflcxo. Stamina quinqiiej inrlusa. Stigma indivisum. Bacca parva, subrotunda, com-pressa, coronata, siccatione substriula, bilocularis, dispcrina, seminibus subrotuudis compressis.

1. Cliiococca anguifuga.

C^folüs ovatis acuminatis g!abi-is i racemis paniciilalis axillaribus foliosis,

I c o n; Tab. iiostra 5. et Tadix Tab. 9. Fig. 20. 2t.

Descriptio. Radix peipeiidicitlaris vel obliqita, digiti pollicis crassitie, teres, ramosa, ramis ere-

bris divcrgentibits siinplicitms vel iteruiu rainnlosis, tecta epidermide crassiiiscula pallide lusca, laevi

vcl tuberciili« nigisque parvis sparsim obtccta, cortice viridi tenaci> ligiio iilljü duro tenaci ; odoris, praeser-

tim dum recetis, valdo iiigrati, «pecifici, atris et foetidi, vel in diutiiis siccata adliucdum persistente, snpo-

ris primum aliquid fabae Coffeae aemulaiitis, dein actis pungentis jiauseosi, salivaiii intiltam diiccutis.

Gaules plitres ex eadeiii radice, suffruticosi, erecti, virgati» laxi, altitudiiie sex ad decem pudum, te-

retes, glabri, basi epidermide cinerea, superne viridi, ramos passiui recto - pateutes promittentes, intus me-dulla levi alba farcti.

Folia opposita, petiolata, petiolo brevi semitereti superne canaliculato, ovata, basi lato-cuncata

Tel Totundata, antice longius et acute acumiiiata integerrimai utrinque glabra, viridia, pollices trcs ad qua-

tuor longn, unum cum dimidio ad ditos lata.

Stipulae intcrpetiolares coiuiatae, crassiusculac, breves, truncatae, medio mucrone subulato in-

fitructae, adpressac, glabrac.

Pedunculi commune: axillares, subhoriiontaliter patentes, longitudinc foliorum, basi teretes, an-

tice tubangulati, glaliti vel ad angulcs pubescentes, ramosi. Rami oppositi, patentes, basi foliis duobusfloralibus lanceolatis caeterttm reliqiiis conforitiibus sjiffulti, subangnlati, tenuiler pubescentes. Pedicelli(ingulorum florum glabri, subsecundo-raccinosi, sub antitesi patentes, dein nutajites.

B*acteac ad singtilos pcdicejlüs subulatae, patentes. Calyx Uti in congeneribus, parvulus, lat:iijüs

quinquc lanceolatis acutis, post defloresceutiam pateiitibus, dein in bacca connirentibus, glabris, Coioll-lam et genitalia non vidi.

Bacca subrotunda, comprcssa, glabra, diametro diiorum ad trium linearum.

Crescit in sylvis primaevis ad Praesidium S. loanriis ßapListae et alibi in parte oiientali

Provinciae Minas Geraes. Post authesin legimus mense Apiili.

2. Chiococca densi folia.

C foliis subcordatis ovatis acutis glabris, racemis simplicibus axillaribus, fiUunentis dense bar-

batia,

Ic. Tab. ito s tTa 6.

f C. panicitLata HofTmannsegg. Rom. et Seh. Syst. Veg. Talde aiünis est, sed de diagitosi uimium brevi nil certi

erui potest.

Descriptio. Radix lignosa, perennis, omnino praecedentis speciei siiiulis.

Truncus arboreus, ramosus, octo ad decem pedes altiis. Rami horizoutalitef patentes, Ramulipatentei, recti, oppositi, decustati; cortice laevi viiidi-fusco tecti,

1 13

char

— 54 —Jia oppositti decussala, petlolata, e basi subcordata vel rotundata ovataj acuta, polliccm et set^i-

Crescil, longa, ad summuin pollicem lata, integerrima, crassiiiscula, utrmyxe glabra, supra laete viridia ni-

ad Praesid'subtus paUidiora veiiisijue percursa.

TT, Stip^ilae interpetiolares breves, truncatae cum mucrone, glabrae, adpressae.

.. •, Raccnii florum oppositi, axillares, Simplkes, secundi, sub anthesi adscendentes. Peduncalus com-

raanis subangulatus» pubescens. Pedicelli calycem a^-juantes vel eo breviotes, glabri.

Bracteae brevissimae, lineari- lanccolatae, acutac, singulos pedicellos muiiientes.

Calyx glaber, quinc^uefiduEf laciniis lineari -lauceolatis acutis erectis, fruct\iin deni<iue cotonantibus.

Corolla inflato- infundibuliformis, glabra, ocliroleiicn, interdum in fauce etriis nonnullis purpura»

leentibus, limbo quiiiijuedentato, dentibus ovatis acutis iiiflexo - iiatentibus.

Stamina quinque. Filaracnta fundo corollae inserta, inclusa, recta, teretia, ad antberara usqiic pili»

flavidis crispis dense barbata. Antherae filamentis parum longiores, lineares, acutae, erectae, bilociilares»

poIUne miiiuto globoso fiavo farctae. Ovarium calyce tecttira et cum illo connatum, ovatum, glabrum.

Stylus corollam parum superans, erectus, glaber, cylindricus. Stigma obsolete capitatum, glv

brum. Fructum non vidi.

Habitat in sylvis primaevis ad Almada et Ferradas nee non alibi in saltu illo ra-

süssimo, moutium maritiraorum tractum in Provincia Bahiensi laeta et aeterna fronde

tegente.

Ülriusque hujus Cliiococcae radice iucolae aiitochthones contra morsns serpenturti tam-

quam reniedio tutissimo frequenter uti solent. Corticem radicis recentis dcrasum iiifuso

pauxillo aquae terant et quatiunt, donec faeculam omnera partesque in aqua solubiles dimi-

serit; aquam vero inde obteutam turbnlentam et saporis valde ingrati magna copia ingeiunt,

subito eiFectus violentissiraos prodituram- Aegiotus scilicet, e veneno languidus, sopoiosus,

vix sui compos, ex quo inediciuam suniseiit, primum eructalionibus crebeirimis et lantis mo-tibus convulsivis excrucialur, ut, licet exsaiiguis et quasi cum facie hippocraüca, sub summaVirium labe, iu lectulum coiTuisset, ne uuicum quidem temporis momentum quietus inanere

possit. Taudem, poct plurimos et visu terribiles spasmos universales coi-poiisque voluta-

tiones, in enormes rapitur vomitus, quibus salivam, bilem, chymum, immo faeces larga co-

pia edit. Tuuc acceduut sul)itaneae alvi excretiones üiecum quasi succo viscido invointarum,

quae, si continua per aliquot temporis serie sese excipiant', cum visibili aegroti levamine,

boni exitus pro indiciis habeiitur. Postea, dum hae secretiones cessant, sudores largissimi

insequuntur, niox blandum somnum inducentes. Omni sub tempore, quod aeger vomitando

et alvum evacuando cousumit, familiäres ejus ipsi vulneri externe eamdem radicem contu-

sani, saepe removendam et cum altera recentiore mulandani, vel solam applicant, vel aliia

nonnuUis lierbis radicibusque mixtam, quales sunt Plumbaginis scandentis, epispastici

sat efticacis, ßidentium*) nonnullarnm, Spilanthia brasiliensis aliarumque, praeser-

tlm vero radicis cujusdam Piriguaya dictae, de qua in posterum nobis dicendum erit

Dosis radicis nostrae recentis tritae pro usu interno est duarum ad quatoor drachmarura, si

morbus non cedat, primo die bis vel ter ileranda; caelerum Jiaud raro accidit, ut j.am prima

dosi frangatur et post paucos dies in sanitatem abeat. Debilitas vero summa, tremor arluum,

livor et digestionis qviam maxime labefactae phaenomena plerumque diutius persistentia,

*) Inrer alias species adhibent B i den t ein gr a ve o 1 eil t cm, <jium ita dcGnimus : B. graveolens, foliis decussatis

öblongo- Uiiceolatis creuato serratis, basi cuneata integcrrimis, rcticulllo • renosis, iloribas longe pediuiculatis

•ubpaniculatis. Spix ec IVIaitius Aeis« Z. p. *Sß.

- 95 -immo ulcera in parte vulnerata maligna, quanta violenlia in organismura acbim sit, demoti'

straiit. Inlerdum ex niiiiia hujus reniedii initatioiie leucoplileginasia oritur, qiiiele et

diaeta nutrientc niox toüenda. Ex allatis palet, radiceia Chiococxiarum iusigni effcctu in

tubuni intestinalem agere et licet pro emelico iis sub conditionibus, «iiiae alvi excrelionea

non iudicauf, tuto vix adhiberi possit, in omni niorbo, qui crebrao et fortcs siinul intestino-

rum abdüininaiium evacuationes jxjstulat, e. g. in sunilo veiieno, commeiidaliüne est dignis-

siuiuni. Porro anne in i-abie canina, mclancliolia iuque uiorbis a torpore intestinorum orlis

felici cum successu in auxiliiim vocaii debeat, nostratium medicoruni, quibus lias radices

tradidimus, experiinentis eruendum exspectamus.

§ 7-

Aliam radicem praecedentium specicrnm similem et habilu et efficaeia e Manetlia qua-daoi dcpromi auclores nobis fueruut niedici quidam lirasilienses, quam ob causam plantatn

liic describere iiou abs re esse putavimus, praemisso cliaractere generico.

Manettia Mut. L.

li. Gen. «i. Sclircb. p.75. Natihttt AtibL Jiws- Mein; Mcm. 1320. i>. 504.

Fentaudria Monogynia. Ij. Syst. Sex. Fan». Rubiaceae Juss.

Calyx quadri • octofidus. Corolla tubulosa, faucc coarctata, limbo quadripartito intus hirto. Sta-

mina medio tnbo affixa, iuclusa. Cap.siila coronata, ovata, compressa» bivalvis, valvis navicularibus mi.r-

giiie introflexis bilocularis, polysperraa, scminibus orbiculatis jnargine membrauaceis coluiuellae intra lüigu-

lam valram centrali aiuiexis. Juss. 1. c.

Manettia cordifolia.

ST. foliis cnrdala - ovatis acutis ; pedunculis a.vlilaribua tiyjj}n>!i! ; rmila foluhili herboceo,

1 c o n : Tab. noftra 7.

Descriptio. Radix Ugnosa. perennis, epidermide obscure brunnea.

Caulis lierbaceus, volubilis, tenuis, teretiusculus, pilis brevibus albidis patentibus passim adspenur,

ramosus, ramis filiformibns flaccidis Tohibilibus.

Fol ja opposita, e basi rotundata Tel (praesertiru in superioribus) covdata ovata, acuta, inte^errima,

inferiofa polliceni et sesquipolliceni lor.ga seniipollicem lata, sumnio breviora rotundata fere sessilia, acuta

tarnen, supra laete viridia subtus pallidiora, obsolete veuosa, utrinque subtiliter pubesceutia.

Petioli brevissimi, unam ad duas lineas longi, planiusculi, pubescentcs.

Stipulae ad basin petiolorum iisque adnalae, ovatae, aciitae, pubescentes, caulem cingentes.

Pedtincnli terminales latcraicscjue, ex axillis foliorum, uni- bi-triflori, crecti, teretes, pubesen*

tesi foliis multo longiores, nudi, apiccin versus subincrassati.

Calyx ovario adnatus cum laciniis superis quatuor erecto -patentibus, ovato - lanceolatis acutis, pube-

(centibus, pcrsistentibtis capsulamqne coronantibus.

Cor oll a calyce multo longior, pollicaris et sesquipollicarisj tubulosa, sursura ampliata et secta in

lirabum quadrifidum patentem, laciniis ovatis acutis integerrimis glabris, coccinea, extus glabra, intus prae-

scrtim in fundo villcsa.

Staraina quatuor, inclusa, tubum aequantia, Filamenta cum laciniis corollae alternantia, tubi pa-

xieti interno adnata et apice solummodo libera, crecta, iiliformia, glabra. Antherae ovatae, obtusae, Versa-

illes, lacinias corollae aequantes» bilocularcs, intus deliiscentes, flavae.

O V a r i u m superum, calyce adnato cinctum, glabruni> subglobosura.

Stylus longissimus, {iliformis, glabcr, adscendensj coroUam aequans Tel parum superaiit.

Stigma iucrassatuiU) cyliodraceo • capitatum, pubescens.

— QÖ —Capsula ovate« compressa. ealyce coronata, bivalvis, valviilis undique dausis capsulamqiie biloclu-

larem reddcntibus (septicidis), intus deliisceiitibus.

Scraina placentit seraicyliiidricis valvulariiin suturis iascrtis iinposita, plana, orbiciilatai margiue

memhranaceo cincta,

Habitat in sepibus et inier virgulla nee non in sylvarum marginibus prope ViUamRicatn et alibi in Provincia Minarum, cujus incolae summa laude ejus virtutes radici

insitas, in hj'drope et in dj'senteria celebrant. Dosis pulveris coilicis radicis est diachma

dimidia ad unam cum dimidia.

Praeter hie euumeratas multae a]iae adhuc plantae emeticae in Brasilia forte latitant.

Asclepiadeni curassavicam radices praebere in insulis Indiae occidenlalis pro

emetico usitatam, auctor est cl. De Caudolle, quae quuni in ßrasiliae regno sit vul-

galissima, si viribus sat conspicuis gaudeat, inter officiiiales plantas recipienda erit.

Nos quidem, quod dolemus, de ejus virlute nil praedicare possumus, nam ßrasilienses

eara inter nota medicaraina noliis nou recensebant, atque plaulae apud nos in ollis

cultae radices firmas substantiisque propriis poUenles uon formant, sed fasciculos fibriüaiuin

aquosavum omni virtute destilutarum exbibent. Aeque quid de viribus P sycho tria e b er-

baceae, quam cl. Andrada, ipse in Bi-asilia natus et rerum patriae naturalium peritissi-

mus, emeticara esse, prae se fei-t, dicendum sit nesciraus, nam nee propria experientia eam

tentaviraus, nee aliorum, quid valeat, compertum habemus. Psychotriam emeticam,a perill. Hunibold tio in regno Novagranatensi juxta fluvium S. Magdalenae observatam nos

quidem in Brasilia haud deleximus, attamen ejus radicem, cujus quoudara magna copia no-

mine Ipecacuanhae peruvianae Hamburgo per Germaniam divulgata est, hic loci, ut

facilioicm reddamus diagnosin, pingendam curavfmiis (Tali. 0. Fig. S. 9. 10.) Est vero iiaec

i'adix virtute enielica mediocri, nee vel in ipsa patria fiequeuter a medicis adiiibetur. Jo-

uidii parviflori (Tab. 8. f. 5.) i-adix in Brasilia nullibi nobis occurrit sed filicis cujus-

dam ignotae (Tab. 8. fig. ii> i3.) frustula inter fasciculos Ipecacuanhae verae Bahiae ob-

servavimus.

Icones explicatae.

Tab. t. Cephaelis Ip ecacn anba. — i. Flos (magnimdine iiatiirali.) 2. Idem (a\ictU9.) 3. CoroUa aperla. 4. Pistil-

lum. 5. Bacca. 6. Eadcm traiisversc dissecta (m. n.)

Tab. s. PolygalaPoaya. — l. Flos. 2. Calyx. 3. Carina ciim gcnitalibus Cm. a.)

Tab. 3. Jonidiiim brevicaule. — 1. Fios aperuis. 2. Foliolitm calycis. 3, 4. Pet.ila minora. 5. Stamina ab lltTOque

laterc vi'^a. 6. PistilUim (omnia m. a.) 7. Capsula in ealyce (m n.) Q. Capsula ealyce deiuidata. 9. Eadem apena

cum scmiuibiis (omnia m. a.) 10. Semen cum fiiiiiculo (ra. n. et a.) 11. Semen iransverse dissectiim. 12. Idem

horizontaliter aptrtnm cnm erabryone in albiuiüne. 13. Embryo separat\ts. (omnia m. a.)

Tab. 4. Jonidium ut t i eae folium. 1. Fios ax>ertiis. 2. 5. Fetala minora. 4. Stamiua ab ntroque latere. 5. FiätiUlua

(m. a.) 6. C;»p.-ula (m. n.) 7. EadcDi (paulö ancta.)

Tab. 5. Cbiococca angnifnga.

Tab. 6, Cbiococca densifolia. 1. Flos. 2. Oorolla aperta. g. Stamen. 4. Pistillnm in ealyce C™- a-)

Tab. 7. Mauettia cordifolia. x. Corolla e ealyce protvacta et aperta (m. a.) 2. Fructus cnm ealyce. g. Idem mcdio dissecins (m. n )

Tab. 8- Fig- '• ^- I^adix Ipecacnanha rera annnlata brnnnea. 4. Radix Ipecacnanba Vera annulata grisco - rnbens, 4. Ba-

dix forte de lUcUav.isonia qnadam. 5. Badix Jonidii parviflori. 6. Radix Polygalae Poayae. 7. Radix Jonidii brcvi-

caulis. 8- 9- 10. Piadix Psychotriae emeticae. 11. 12. Prustala radicis filicis cujusdam ignolae.

Tab. 9. F. »3- 14. Radix I\ich.irdsoniae scabrae. 15. 16. Radix Jonidii Ipccacnaiih.ie. 17. 18- Radix Jonidii unicae'

folii. 19. Hadix Bichardsoniae emeticae. 20. 21, Radix Cbiococcae angnifiigae (ra. u.)

X

^K̂

U-1

-4

1:

#•-

4^

^^

^^^'<^'

^

^^^

\»̂ (

Ni

\$

^^^

1

J

\^

^

I

fl

i

l

\N

^?

^KNT

V»

^

V^

^

l-^

N

^ii

^KVV

^

3'

3

432.

I

^

v^^

~1

^^

8

V

I

0ßi^:

^^

VV

I

i

^^

=3

N^

I

^

St

1

ZOBODAT - www.zobodat.atZoologisch-Botanische Datenbank/Zoological-Botanical Database

Digitale Literatur/Digital Literature

Zeitschrift/Journal: Denkschriften der Akademie der Wissenschaften München

Jahr/Year: 1824

Band/Volume: 09

Autor(en)/Author(s): Martius Carl Friedrich Philipp von

Artikel/Article: Specimen materiae medicae brasiliensis, exhibens plantas medicinales inictinere annis 1817-1820 jussu et auspiciis Maximiliania Josephi I. Bavariae Regis augustissimiper Brasiliam 77-96