วารสารสวนปรุ ง Bulletin of SuanPrung

69
1 วารสารสวนปรุง Bulletin of SuanPrung คณะกรรมการที่ปรึกษา น.พ.สุวัฒน์ มหัตนิรันดร์กุล ประหยัด ประภาพรหม ธัญธร พัวพันธ์ บรรณาธิการ น.พ.จักริน ปิงคลาศัย ผู ้ช่วยบรรณาธิการ จารุณี รัศมีสุวิวัฒน์ กองบรรณาธิการ พรทิพย์ ธรรมวงค์ ภรภัทร สิมะวงค์ กรองจิตต์ วงศ์สุวรรณ ธิดารัตน์ ศรีสุโข มธุริน คาวงศ์ปิน กาญจนา หัตถสิน สกาวรัตน์ เทพประสงค์ รสสุคนธ์ ธนะแก้ว อรอุมา ภู ่โสภา กองบรรณาธิการเกียรติคุณ รศ. นพ. ไพรัตน์ พฤกษชาติคุณ ดร. หรรษา เศรษฐบุปผา ฝ่ายสมาชิก ทัศนีย์ ศรีบุญเรือง ณิศา ศรียานันทกูล

Transcript of วารสารสวนปรุ ง Bulletin of SuanPrung

1

วารสารสวนปรง

Bulletin of SuanPrung

คณะกรรมการทปรกษา น.พ.สวฒน มหตนรนดรกล

ประหยด ประภาพรหม ธญธร พวพนธ

บรรณาธการ น.พ.จกรน ปงคลาศย ผชวยบรรณาธการ จารณ รศมสววฒน กองบรรณาธการ พรทพย ธรรมวงค ภรภทร สมะวงค กรองจตต วงศสวรรณ ธดารตน ศรสโข

มธรน ค าวงศปน กาญจนา หตถสน

สกาวรตน เทพประสงค รสสคนธ ธนะแกว อรอมา ภโสภา กองบรรณาธการเกยรตคณ รศ. นพ. ไพรตน พฤกษชาตคณ ดร. หรรษา เศรษฐบปผา ฝายสมาชก ทศนย ศรบญเรอง ณศา ศรยานนทกล

2

เจาของ : โรงพยาบาลสวนปรง ก าหนดออกรายสเดอน (ปละ 3 ฉบบ) โทร. 0 5390 8500 ตอ 60333 โทรสาร. 0 5390 8595 *เนอหาในวารสารฉบบนเปนลขสทธของโรงพยาบาลสวนปรง หามพมพซ าหรอเผยแพรโดยมไดรบอนญาต

วตถประสงค

1. เผยแพรความรทางดานสขภาพจตและจตเวชใหแกบคลากรสาธารณสข และผทมความสนใจ 2. เปนสอกลางแลกเปลยนความร ความคดเหน ขอมลขาวสาร รวมทงเผยแพรผลงานวจย และรายงาน

การศกษาทางวชาการดานสขภาพจตและจตเวช 3. พฒนาบคลากรของโรงพยาบาลสวนปรง ใหมสมรรถนะในการเขยนบทความทางวชาการ และ

รายงานการวจย

การตดตอ

ผทประสงคจะตดตอสอบถามใหขอเสนอแนะหรอตองการสงบทความ เพอลงพมพในวารสารสวนปรง โปรดสงไปยง นายแพทยจกรน ปงคลาศย โรงพยาบาลสวนปรง

131 ถนนชางหลอ ต าบลหายยา อ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม 50100 โทร. 0 5390 8500 ตอ 60524 อเมลล [email protected]

3

วารสารสวนปรง BULLETIN OF SUANPRUNG

ปท 28 ฉบบท 1 เดอนมกราคม-เมษายน 2555 (Vol.28 No.1 January-April 2012) หนา

บรรณาธการแถลง คณภาพชวตของผปกครองเดกพฒนาการชา

กาญจนา คณรงษสมบรณ

4 5

ผลของโปรแกรมการบ าบดพฤตกรรมทางปญญาตอพฤตกรรมอยไมนง ของเดกทมความสามารถพเศษทมภาวะสมาธสน ยวนา ไขวพนธ, อษณย อนรทธวงศ

17

การเปลยนแปลงของครอบครวทมบตรออทสตกวยเดกตอนกลาง และครอบครวทมบตรออทสตกวยรน เมธศา พงษศกดศร

27

ปจจยการพยายามฆาตวตายและการฆาตวตายส าเรจของผรบบรการ โรงพยาบาลรองกวาง จงหวดแพร เอกชย ค าลอ การวเคราะหสถานการณการดแลผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตวตาย โรงพยาบาลสวนปรง จงหวดเชยงใหม ปภาดา โฆษคณวฒ

ประสบการณดงานจตเวชสงอายทออสเตรเลย ภมนทร ชลาชวะ

42 51 58

4

บรรณาธการแถลง

สวสดครบ ทานผอานทกทาน ฉบบนเปนฉบบท 1 ของป 2555 ครบ ขออภยทออกลาชาไปบาง

ครบ เนอหายงนาสนใจเหมอนเดมฉบบน เนอเรองเกยวกบจตเวชเดกถง 3 เรองดวยกนครบ

ประกอบดวยเรองคณภาพชวตผปกครองเดกพฒนาการลาชา โดย พญ.กาญจนา คณรงษสมบรณ, การ

เปลยนแปลงครอบครวทมบตรออทสตกโดยคณเมธศา พงษศกดศรและคณะ และการศกษาพฤตกรรม

อยไมนงของเดกสมาธสนดวย CBTโดย คณยวนา ไขวพนธและคณอษณย อนรทธวงศ นอกจากนน

เปนเรองการฆาตวตาย 2 เรอง คอ การวเคราะหการดแลผปวยโรคจตเภททฆาตวตายโดยคณ ปภาดา

โฆษคณวฒ และ ปจจยการฆาตวตายของผรบบรการรพ.รองกวาง จ.แพรโดย นพ.เอกชย ค าลอ และปด

ทายดวยปกณกะเรอง ประสบการณดงานจตเวชสงอายทออสเตรเลย โดยนพ.ภมนทร ชลาชวะ

ส าหรบทานทจะสงเรองลงตพมพขอใหท าตามค าแนะน าผนพนธและกรอกแบบฟอรมสง

บทความตพมพในวารสารสวนปรงทอยทายเลมวารสารฉบบนหรอจากwww.suanprung.go.th

มฉะนนกองบก.อาจไมรบพจารณาบทความของทานเพอปองกนปญหาทจะตามมา และสงมาทผจดการ

วารสารดวยครบ ทานทไดรบพจารณาเรองลงตพมพ จะไดรบ วารสารสวนปรงจ านวน 1 ฉบบและคา

นพนธตามเกณฑ หากทานตองการวารสารมากกวา 1 ฉบบ เพอการขอเลอนระดบหรอเพอการอน

กรณาท าหนงสอเปนลายลกษณอกษรมาทบรรณาธการวารสารสวนปรงดวยเพอทางกองบก.จะไดจดสง

ใหตามตองการครบ

หากทานตองการบอกรบวารสารขอใหสงใบบอกรบทแนบมากบวารสารนดวยครบ สดทายนกองบรรณาธการขอขอบคณส าหรบค าตชมและขอเสนอแนะจากทานผอานทกทาน ซงเปนก าลงใจใหมงมนในการพฒนาใหดยงๆขนไป แลวพบกนฉบบหนา ครบ

นพ.จกรน ปงคลาศย บรรณาธการ สงหาคม 2555

5

คณภาพชวตของผปกครองเดกพฒนาการชา กาญจนา คณรงษสมบรณ *

บทคดยอ

วตถประสงค เพอศกษาคณภาพชวตของผปกครองเดกพฒนาการชาและศกษาความแตกตางของระดบตวแปรดานตางๆกบคณภาพชวตของผปกครองเดกพฒนาการชา

วสดและวธการ ผปกครองเดกพฒนาการชาทมารบบรการทสถาบนพฒนาการเดกราชนครนทร จ านวน 159 คน เกบรวบรวมขอมลในเดอนพฤศจกายน – เดอนธนวาคม 2554 แบบสอบถามประกอบดวย 1) ขอมลทวไปของครอบครวเดกพฒนาการชา 2) ขอมลเกยวกบเดกพฒนาการชา และ 3) แบบชวดคณภาพชวตขององคการอนามยโลกชดยอ 26 ตวชวดฉบบภาษาไทย โดยใชวธวเคราะหขอมลดวยสถตรอยละ และคาเฉลย

ผลการศกษา พบวาการรบรระดบคณภาพชวตของผปกครองเดกพฒนาการชาสวนใหญครอบครวมระดบคณภาพชวตปานกลาง (รอยละ 62.9) รองลงมาคดวามคณภาพชวตทด (รอยละ35.8) คณภาพชวตของครอบครวเดกพฒนาการชาแยกตามองคประกอบทง 4 ดาน พบวากลมตวอยางมคณภาพชวตดานสขภาพกาย ดานจตใจ ดานสมพนธภาพทางสงคม และดานสงแวดลอมโดยสวนใหญอยในระดบปานกลาง รอยละ 59.7, 49.1, 62.3 และ 70.4 ตามล าดบ และมคณภาพชวตโดยรวมอยในระดบปานกลาง รอยละ 62.9 และพบวาตวแปรเหลานไดแกโรคประจ าตว, อาชพ, ความเพยงพอของรายไดของครอบครวและปญหาดานการชวยเหลอตวเองในชวตประจ าวนของผปวยสมพนธกบคณภาพชวตของผปกครองอยางมนยส าคญทางสถต

สรป คณภาพชวตของผปกครองเดกพฒนาการชาสวนใหญอยในระดบปานกลาง และมคณภาพชวตทดเปนสวนนอย ปจจยทมความสมพนธกบคณภาพชวตไดแก โรคประจ าตว, อาชพ, ความเพยงพอของรายไดของครอบครวและปญหาดานการชวยเหลอตวเองในชวตประจ าวนของผปวย ค าส าคญ : คณภาพชวต, เดกพฒนาการชา, ผปกครอง *นายแพทย สถาบนพฒนาการเดกราชนครนทร กรมสขภาพจต

6

Quality of Life of Parents of Children with Delayed Development

Abstract

Objective The purpose of this study was to describe the level of quality of life in delayed development’s parents and the relationship between related factors and the quality of life of the delayed development’s parents.

Materials and Methods Descriptive study in delayed development’s parents in out – patient department of Rajanagarindra institute of child development. The data were collected during November – December 2011 from the 159 delayed developments’ parents. The questionnaires consisted of 3 parts: general information of delayed development persons, families, general information of delayed development persons and the Thai-version of the Quality of Life Indicator which was translated and modified from the World Health Organization Quality of Life – BREF (WHOQOL-BREF). Data were analyzed by descriptive statistics including frequency, percentage, and mean. Results The results of the study revealed that most of delayed development parents had moderate quality of life (62.9%), while the perceptive of good quality of life was 35.8%.The Quality of life in delayed developments, parents in 4 domains, most of them had moderate level of quality of life in physical health, mental health, social relation and environment domain as 59.7%, 49.1%, 62.3% and 70.4% respectively. Quality of life in general was found to be at moderate level for 62.9%. There were different levels of quality of life, when the following factors were considered: having health problem/illness, occupation, adequate income, and self help in daily activity of the delayed developments. Conclusion Most of the delayed development parents had moderate quality of life. Factors that influence quality of life are having health problem/illness, occupation, adequate income, and self help in daily activity of the delayed developments. Keywords : quality of life, delayed development, parents

7

บทน า

พฒนาการ หมายถง การเปลยนแปลงในดานการท าหนาทและวฒภาวะของอวยวะตางๆรวมทงตวบคคล ท าใหสามารถท าหนาทไดอยางมประสทธภาพ ท าสงทยากสลบซบซอนมากขน โดยทวไป พฒนาการปกต แบงออกเปน 4 ดาน ไดแก 1) พฒนาการดานรางกาย(physical development) เปนความสามารถของรางกายในการทรงตวและการเคลอนไหว โดยการใชกลามเนอมดใหญ(gross motor) การใชมอและตาประสานกนในการท ากจกรรมตางๆ ( fine motor-adaptive) 2) พฒนาการดานสตปญญา(cognitive development) เปนความสามารถในการเรยนรความสมพนธระหวางสงตางๆกบตนเองการรคด รเหตผลและความสามารถในการแกปญหา พฒนาการดานภาษา(language) และการใชมอกบตา(fine motor) เกยวของกบพฒนาการดานสตปญญา 3) พฒนาการดานจตใจ- อารมณ (emotional development) เปนความสามารถของรางกายในการแสดงความรสกและควบคมการแสดงออกของอารมณ อยางเหมาะสม รวมถงการสรางความรสกทด นบถอตนเอง(self esteem) และ 4) พฒนาการดานสงคม(social development) เปนความสามารถในการสรางสมพนธภาพกบผอน สามารถชวยเหลอตนเองในชวตประจ าวน(personal-social) และพฒนาการดานจตวญญาณ(spiritual development) ซงหมายถงการรคณคาของชวต สงแวดลอม คณธรรม ความรผดชอบชวด และความสามารถในการเลอกด ารงชวตในทางสรางสรรคเปนประโยชนตอสงคมสวนรวม สวน พฒนาการลาชาจะ หมายถง ความลาชากวาเดกปกตในวยเดยวกนทสามารถท าสงหนงสงใดได เชน เดกอาย 20 เดอนแตยงเดนไมได ในขณะทเดกปกตเรมเรยนรทจะเดนและเดนไดในชวงอาย 9 – 15 เดอน เปนตน พฒนาการลาชาอาจพบเพยงดานใดดานหนง หลายดาน หรอทกดาน(global developmental delay) และพฒนาการลาชาในดานหนงอาจสงผลใหพฒนาการในดานอนลาชาดวยกได เดกทมพฒนาการลาชากวาปกต จงท าใหมความสามารถจ ากดในการชวยเหลอตนเอง การปรบตวตอสงแวดลอมและสงคม การด าเนนชวตจงเปนไปดวยความยากล าบาก ดงนนภาวะพฒนาการลาชาจงเปนภาวะทควรใหความส าคญ ทงดานการแพทย และทางสงคม จากสถานภาพของเดกทมพฒนาการชามกจะดอยกวาสภาพความบกพรองทแทจรง การคนหา การประเมน และการดแลเดกทมพฒนาการชาจงควรค านงถงความสลบซบซอนของปญหา รวมทงผลกระทบทางดานอารมณจตใจ และสงคมของเดกทมพฒนาการชาและครอบครว นอกเหนอไปจากทางดานการแพทยดวย เพราะปญหาของเดกทมพฒนาการชา มใชปญหาเฉพาะตวเทานน แตเปนปญหาทเกยวของและสงผลกระทบถงครอบครว เมอเกดภาวะพฒนาการชาขนกบสมาชกคนใดคนหนงในครอบครว ท าใหการด าเนนชวตของสมาชกในครอบครวเกดการเปลยนแปลงมากมาย และสงผลถงการเปลยนแปลงชวตในสงคมดวย เพราะการดแลเดกทมพฒนาการชานนตองใชเวลาอยางมาก ภาระในการดแลเดกทมพฒนาการชาของครอบครว จะแตกตางกนไป ตามลกษณะของเดกแตละคน ไดแกปญหาการดแลตนเองในกจวตรประจ าวน ปญหาอารมณ พฤตกรรม ปญหาดานสขภาพ เชน อาการชก โรคหวใจ เปนตน เดกทมพฒนาการชาบางกลมตองการดแลตลอดเวลาเกอบทกสถานการณ โดยเฉพาะเดกทชวยเหลอตนเองไดนอย มระดบเชาวนปญญาในระดบทต ามากหรอมปญหาทางอารมณ พฤตกรรมกาวราวรนแรง ท ารายตวเองหรอคนใกลชด1 เนองจากเดกทมพฒนาการชาจะไมสามารถจะแกไขปญหาเฉพาะหนาไดเองเมอตกอยในอนตราย ท าให

8

ผปกครองตองทมเทเวลาและแรงกายในการเลยงด ยงเดกมลกษณะตองพงพาผอนมากเทาไร กจะท าใหบดามารดา และผปกครองเปนทกขมากขนเทานน2 กอใหเกดความเครยดและผลกระทบตอครอบครวไดแกความสมพนธของครอบครวไมราบรน การเปลยนแปลงกจกรรมและเปาหมายของครอบครว ไดแก ลดการใชเวลาวางเพอการพกผอนหยอนใจ ลดโอกาสของบดา มารดาในการเอาใจใสอาชพประจ า มภาระเพมขน เชน การพาบตรทมพฒนาการชาไปรบการรกษาและตองใชเวลาในการดแลบตรเพมขน การแยกตวออกจากสงคม เพราะการมบตรทมพฒนาการชาท าใหเปนทอบอายของครอบครว เปนการเพมคาใชจายในครอบครว จะเหนไดวาการมสมาชกคนใดคนหนงเจบปวยยอมมผลกระทบตอครอบครว อาจน าไปสการเกดโรคหรอปจจยเสยงตอผดแลในครอบครวดวย3,4 การศกษานจงมวตถประสงคเพอ 1) ศกษาระดบคณภาพชวตผปกครองเดกพฒนาการชา 2) ศกษาความแตกตางระหวางระดบคณภาพชวตกบตวแปรตางๆ

วสดและวธการ

การวจยครงนเปนการวจยเชงพรรณนา กลมประชากร ศกษาในผปกครองเดกพฒนาการชา ทมารบบรการทสถาบนพฒนาการเดกราชนครนทร เดอนพฤศจกายน - ธนวาคม 2554 จ านวน 159 คน เครองมอทใชในการวจย ผวจยไดสรางแบบสอบถามขอมลทวไปของผปกครอง และเดกทมารบบรการทสถาบนพฒนาการเดกราชนครนทร และใชแบบชวดคณภาพชวตขององคการอนามยโลกชดยอ 26 ตวชวด (World Health Organization Quality of Life Assessment: WHOQOL-BREF-THAI) ฉบบภาษาไทยทพฒนาโดยสวฒน มหตนรนดรกล และคณะ5

เกบรวบรวมขอมลโดยผวจยและนกศกษาแพทยชนปท 6 คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลย เชยงใหม หลงจากแนะน าตว ชแจงวตถประสงค ขอความรวมมอ จากผปกครองแลวไดอธบายวธการตอบแบบสอบถามดวยตนเอง สดทายตรวจสอบความครบถวนของค าตอบ สถตทใชในการวเคราะหขอมล ใชคาความถ คารอยละและ คาเฉลย น าเสนอในรปแบบของการบรรยายเชงพรรณนา โดยใชคาp value(<.05) เพอดปจจยทมผลตอคณภาพชวตโดยรวมอยางมนยส าคญทางสถต ผล

สวนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

กลมตวอยางมจ านวนทงสน 159 คน สวนใหญเปนมารดา(รอยละ56) รองลงมาเปนบดา(รอยละ 26.4) เปนเพศหญงรอยละ 64.8 เพศชายรอยละ 35.2 โดยมอายระหวาง 31-45 ปมากทสดรอยละ 59.1 มโรคประจ าตวรอยละ 18.9 นบถอศาสนาพทธรอยละ 96.2 สถานภาพสมรสคอยดวยกนรอยละ 76.1 อาศยอยในจงหวดเชยงใหมรอยละ 69.8 ระดบการศกษาสวนใหญอยในระดบปรญญาตร รอยละ 26.4 ประกอบอาชพรบจางรอยละ 28.3 สวนใหญมรายไดของครอบครวตอเดอน 5,001-10,000 บาทเปนรอยละ 29.6 สวนใหญมรายไดพอใชแตไมมเงนสะสมรอยละ 52.8 มปญหาสขภาพรอยละ 18.9

9

สวนท 2 ขอมลเกยวกบเดกพฒนาการชา

ผลการศกษาพบวา สวนใหญเปนเพศชายรอยละ 74.8 เปนบตรล าดบท 1 รอยละ 63.5 ครอบครวมบตรคนเดยวรอยละ 44.7 มอายระหวาง 5-10 ป รอยละ 44 ป พกอาศยอยกบบดา มารดารอยละ 76.1 มสทธการรกษาเปนบตรประกนสขภาพถวนหนารอยละ 57.2

สวนใหญมความบกพรองดานสมาธ อารมณ พฤตกรรมรอยละ 40.9 ดานพฒนาการรอยละ 38.4 พบผปวยมปญหา ดานการชวยเหลอตนเองมากสดคอพบถงรอยละ 73 โดยมปญหา ดานการขบถายอจจาระ / ปสสาวะรอยละ 25.9 ดานการนอนรอยละ 6.9 ดานการพด / การสอสารรอยละ 65.5 ดานพฤตกรรมรอยละ 43.1 ดานอารมณรอยละ 42.2 ดานการชวยเหลองานบาน / งานอาชพรอยละ 26.7 ดาน ดานการเรยนรอยละ 51.7 สวนใหญไมมโรคประจ าตวอนๆ (รอยละ 81.1) และไมมยาทรบประทานประจ า (รอยละ 66) สวนท 3 ขอมลเกยวกบคณภาพชวตของผปกครอง ผลการศกษาพบวาผปกครองเดกทมารบบรการทสถาบนพฒนาการเดกราชนครนทรมคณภาพชวตแยกตามองคประกอบของคณภาพชวตทง 4 ดาน ในระดบปานกลาง และมคณภาพชวตโดยรวมอยในระดบปานกลาง (ตารางท 1) ตารางท 1 แสดงจ านวน และรอยละ จ าแนกตามระดบคณภาพชวตตามองคประกอบแตละดาน

องคประกอบ ระดบคณภาพชวต รวม(รอยละ) ไมด(รอยละ) กลาง ๆ (รอย

ละ) ด (รอยละ)

ดานสขภาพกาย 1(0.6) 95 (59.7) 63 (39.6) 159 (100.0)

ดานจตใจ 6 (3.8) 78(49.1) 75 (47.2) 159 (100.0)

ดานสมพนธภาพทางสงคม 17 (10.7) 99 (62.3) 43 (27.0) 159 (100.0)

ดานสงแวดลอม 5 (3.1) 112(70.4) 42 (26.4) 159 (100.0)

คณภาพชวตโดยรวม 2 (1.3) 100 (62.9) 57 (35.8) 159 (100.0)

และปจจยทมความสมพนธกบคณภาพชวตโดยรวมของครอบครวบคคลปญญาออน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก โรคประจ าตว, อาชพ, ความเพยงพอของรายไดของครอบครวและปญหาดานการชวยเหลอตวเองในชวตประจ าวนของผปวย (ตารางท 2)

10

ตารางท 2 แสดงความสมพนธระหวางตวแปรตางๆ กบคณภาพชวตโดยรวม

ปจจย คณภาพชวต P-value

ไมด กลางๆ ด

ความสมพนธกบผปวย

พอ

แม

ญาต

พเลยง อนๆ

0 (0%) 2 (2.2%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%)

23 (54.8%) 57 (64.0%) 13 (76.5%) 5 (83.3%) 2 (40.0%)

19 (45.2%) 30 (33.7%) 4 (23.5%) 1 (16.7%) 3 (60.0%)

0.280

เพศ

ชาย

หญง

0 (0%) 2 (2%)

32 (58.2%) 66 (64.7%)

23 (41.8%) 34 (33.3%)

0.333

อาย

นอยกวา 30 ป

31-45 ป 46-60 ป มากกวา 61 ป

1 (4.3%) 1 (1.1%) 0 (0%) 0 (0%)

15 (65.2%) 61 (64.2%) 19 (55.9%) 5 (71.4%)

7 (30.4%) 33 (34.7%) 15 (44.1%) 2 (28.6%)

0.657

โรคประจ าตว ไมม ม

1 (0.8%) 1 (3.3%)

75 (58.1%) 25 (83.3%)

53 (41.1%) 4 (13.3%)

<0.001*

ศาสนา พทธ ครสต อนๆ

1 (0.7%) 1 (25.0%) 0 (0%)

95 (62.1%) 3 (75.0%) 2 (100.0%)

57 (37.3%) 0 (0%) 0 (0%)

0.077

สถานภาพสมรส โสด ค อยดวยกน ค แยกกนอย หยา หมาย ไมระบ

0 (0%) 2 (1.7%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%)

8 (66.7%) 74 (61.2%) 5 (55.6%) 5 (62.5%) 3 (100.0%) 5 (83.3%)

4 (33.3%) 45 (37.2%) 4 (44.4%) 3 (37.5%) 0 (0%) 1 (16.7%)

0.766

ทอยปจจบน เชยงใหม อนๆ ไมระบ

1 (0.9%) 1 (2.2%) 0 (0%)

69 (62.2%) 28 (62.2%) 3 (100%)

41 (36.9%) 16 (35.6%) 0 (0%)

0.960

11

ปจจย คณภาพชวต P-value

ไมด กลางๆ ด

การศกษา ไมไดเรยน ประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย/ปวช. ปวส./อนปรญญา ปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอกหรอเทยบเทา

0 (0%) 0 (0%) 1 (7.7%) 0 (0%) 1 (6.7%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%)

1 (25.0%) 31 (77.5%) 7 (53.8%) 21 (72.4%) 9 (60.0%) 25 (59.5%) 6 (42.9%) 0 (0%)

3 (75.0%) 9 (22.5%) 5 (38.5%) 8 (27.6%) 5 (33.3%) 17 (40.5%) 8 (57.1%) 2 (100.0%)

0.076

อาชพ รบราชการ พนกงานรฐวสาหกจ รบจาง แมบาน ธรกจสวนตว อนๆ

0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 1 (3.6%) 0 (0%) 1 (4.3%)

6 (27.3%) 4 (80.0%) 33 (73.3%) 20 (71.4%) 20 (60.6%) 16 (69.6%)

16 (72.7%) 1 (20.0%) 12 (26.7%) 7 (25.0%) 13 (39.4%) 6 (26.1%)

0.003*

รายไดของครอบครวตอเดอน นอยกวา 5,000 บาท 5,000-10,000 บาท 10,000-25,000 บาท 25,000-50,000 บาท มากกวา 50,000 บาท ไมระบ

1 (5.0%) 0 (0%) 0 (0%) 1 (3.1%) 0 (0%) 0 (0%)

14 (70.0%) 33 (70.2%) 29 (69.0%) 17 (53.1%) 4 (28.6%) 3 (75.0%)

5 (25.0%) 14 (29.8%) 13 (31.0%) 14 (43.8%) 10 (71.4%) 1 (25.0%)

0.061

รายไดของครอบครวทาน พอใช มเงนสะสม พอใช แตไมมเงนสะสม ไมเพยงพอ ไมระบ

1 (1.7%) 1 (1.2%) 0 (0%) 0 (0%)

27 (45.8%) 60 (71.4%) 12 (80.0%) 1 (100.0%)

31 (52.5%) 23 (27.4%) 3 (20.0%) 0 (0%)

0.015*

*มความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต

12

ตารางท 3 แสดงความสมพนธระหวางตวแปรตางๆ (ผปวย) กบคณภาพชวตโดยรวมของผปกครอง

ปจจย คณภาพชวต P-value

ไมด กลางๆ ด

เพศ ชาย หญง

1 (0.8%) 1 (2.5%)

77 (64.7%) 23 (57.5%)

41 (34.5) 16 (40.0%)

0.195

อาย นอยกวา 1 ป 1-3 ป 3-5 ป 5-10 ป 10-15 ป มากกวา 15 ป ไมระบ

0 (0%) 0 (0%) 1 (3.6%) 1 (1.4%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%)

1 (50.0%) 15 (65.2%) 18 (64.3%) 46 (65.7%) 13 (44.8%) 5 (100.0%) 2 (100.0%)

1 (50.0%) 8 (34.%) 9 (32.1%) 23 (32.9%) 16 (55.2%) 0 (0%) 0 (0%)

0.170

เปนบตรคนท 1 2 3 หรอมากกวา ไมระบ ในจ านวนพนอง 1 2 3 หรอมากกวา ไมระบ

2 (2.0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 2 (2.8%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%)

63 (62.4%) 31 (66.0%) 4 (50.0%) 2 (66.7%) 43 (60.6%) 45 (65.2%) 10 (62.5%) 2 (66.7%)

36 (35.6%) 16 (34.0%) 4 (50.0%) 1 (33.3%) 26 (36.6%) 24 (34.8%) 6 (37.5%) 1 (33.3%)

0.854

0.957

พกอาศยอยกบ บดามารดา บดา มารดา อนๆ ไมระบ

1 (0.8%) 0 (0%) 0 (0%) 1 (5.3%) 0 (0%)

74 (61.2%) 1 (100.0%) 11 (73.3%) 12 (63.2%) 2 (66.7%)

46 (38.0%) 0 (0%) 4 (26.7%) 6 (31.6%) 1 (33.3%)

0.798

ผปวยมสทธการรกษา เบกได บตรประกนสขภาพถวนหนา บตรผพการ ช าระเงนเอง

0 (0%) 1 (1.1%) 0 (0%) 1 (16.7%)

23 (51.1%) 64 (70.3%) 10 (58.8%) 3 (50.0%)

22 (48.9%) 26 (28.6%) 7 (41.2%) 2 (33.3%)

0.088

13

ปจจย คณภาพชวต P-value

ไมด กลางๆ ด

ผปวยมความบกพรองดาน พฒนาการ รางกาย สตปญญา สมาธ อารมณ พฤตกรรม ไมระบ

1 (1.6%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 1 (50.0%)

42 (68.9%) 5 (71.4%) 14 (58.3%) 39 (60.0%) 0 (0%)

18 (29.5%) 2 (28.6%) 10 (41.7%) 26 (40.0%) 1 (50.0%)

0.504

ปจจบนผปวย ไมมปญหา ปญหาดานการชวยเหลอตวเองและ/หรอดานอน

ดานการขบถายอจจาระ/ปสสาวะ ดานการนอน ดานการพด/การสอสาร ดานพฤตกรรม ดานอารมณ ดานสมพนธภาพกบคนอน ดานการชวยเหลองานบาน/งานอาชพ ดานการเรยน

2 (4.7%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%)

23 (53.5%) 77 (66.4%) 23 (76.7%) 7 (87.5%) 52 (68.4%) 33 (66.0%) 36 (73.5%) 25 (67.6%) 21 (67.7%) 44 (73.3%)

18 (41.9%) 39 (33.6%) 7 (23.3%) 1 (12.5%) 24 (31.6%) 17 (34.0%) 13 (26.5%) 12 (32.4%) 10 (32.3%) 16 (26.7%)

0.013*

โรคประจ าตว ไมม ม

2 (1.6%) 0 (0%)

77 (62.1%) 23 (65.7%)

45 (36.3%) 12 (34.3%)

0.407

ยาประจ า ไมม ม

1 (1.0%) 1 (1.9%)

67 (63.8%) 33 (61.1%)

37 (35.2%) 20 (37.0%)

0.571

*มความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต วจารณ ผลการศกษาพบวา ประชากรทศกษามคณภาพชวตโดยรวมอยในระดบปานกลางรอยละ 62.9 เมอจ าแนกคณภาพชวตในแตละดาน พบวากลมตวอยางมคณภาพชวตในดานรางกาย ดานจตใจ ดานสมพนธภาพทางสงคม และดานสงแวดลอม สวนใหญอยในระดบปานกลาง โดยมระดบดมากกวาระดบไมด สอดคลองกบการศกษาคณภาพชวตของพอแมบคคลปญญาออน ทมารบบรการทสถาบนราชานกล พบวาสวนใหญครอบครวมระดบคณภาพชวตปานกลางรอยละ 52.8 และคณภาพชวตดานอนทง 4 ดาน สวนใหญมคณภาพชวตอยในระดบปานกลาง และมระดบดมากกวาระดบไมด6 เชนเดยวกบการศกษาคณภาพชวตของคนไทยในภาวะวกฤตทางเศรษฐกจทพบวาคณภาพชวตโดยรวมอยในระดบปานกลาง รอยละ 78.3 ระดบดรอยละ 20.5 และระดบไมดรอยละ 1.27

14

ผลการศกษาพบวาปจจยทมความสมพนธกบคณภาพชวต อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก โรคประจ าตว, อาชพ, ความเพยงพอของรายไดของครอบครว และการมปญหาดานการชวยเหลอตวเองในชวตประจ าวนของผปวย ซงสามารถวเคราะหไดดงน ในเรองโรคประจ าตวของผปกครองโดยเฉพาะโรคเรอรงทตองการการรกษาตอเนองมผลโดยตรงตอคณภาพชวตของผปวย 8,9,10,11,12 ท าใหเกดความเครยดทงเรองโรคของตนเองและพฒนาการทลาชาของเดกเพมขน13,14,15,16,17

ในเรองอาชพของผปกครอง กลมผปกครองทรบราชการมคณภาพชวตทดกวากลมอาชพอนทงนอาจอภปรายไดวาอาชพรบราชการมเกยรต มความมนคงสงและขาราชการจะมการศกษาระดบสงท าใหมความสามารถในการดแลตนเองและคณภาพชวตทดกวาและสามารถแสวงหาขอมลตลอดจนรจกแหลงประโยชนตางๆไดด 9,10,18

ในเรองความเพยงพอของรายไดของครอบครว กลมตวอยางทมรายไดสงจะมระดบคณภาพชวตดกวาผทมรายไดต ากวาทงนอาจอภปรายไดวา รายไดเปนปจจยทส าคญในการด ารงชวต เปนปจจยขนพนฐานของบคคลและเปนตวก าหนดความพงพอใจในชวต และรายไดยงเปนตวก าหนดสถานภาพทางเศรษฐกจและสงคม19 ผทมรายไดไมเพยงพอ อาจไมมโอกาสทจะไดรบการตอบสนองตามความจ าเปนขนพนฐาน ดงนนจงมความพงพอใจในชวตต า และพบวาผทมรายไดของครอบครวสงมคณภาพชวตทดกวาผทมรายไดครอบครวต า8,10,18 สถานภาพทางการเงนมผลตอคณภาพชวตของครอบครวเดกพฒนาการชา เนองจากภาวะพฒนาการชาของสมาชกในครอบครว ท าใหผปกครองตองเสยเวลาในการดแลเดกท าใหขาดรายได และตองมคาใชจายเพมขนโดยเฉพาะครอบครวทมสถานะการเงนทไมเพยงพออยเดมและไมมสวสดการทางสงคมใด ๆ รองรบ ท าใหมผลกระทบตอการด าเนนชวตได20,21

ส าหรบประเดนเรองปญหาดานการชวยเหลอตวเองในชวตประจ าวนของผปวยมผลกระทบตอระดบคณภาพชวตของผปกครอง ในภาวะของครอบครวทมเดกพฒนาการชายงเดกสามารถชวยเหลอตนเองไดนอย จะมสวนท าใหเกดการเปลยนแปลงในชวตครอบครวและสงคมดวย โดยเฉพาะผเปนแมจะมความตงเครยดตอบทบาทของการเปนแม เพราะการดแลเดก แมตองใชเวลาอยางมากท าใหเวลาทตองใหกบครอบครวลดลง ลดบทบาทอนทเคยท าได สมาชกอนๆ ของครอบครวจะตองมความรบผดชอบมากขน การมเดกพฒนาการชาท าใหเกดการเปลยนแปลงกจกรรมหรองานทเคยท าปกตเชน ออกจากงานมาดแลเดก15 และสงผลกระทบตอการด าเนนบทบาทในชวตประจ าวนทงดานครอบครว สวนตว อาชพ และสงคมซงมผลตอความผาสกของครอบครวโดยรวมทงสน16,18 สรป

จากการศกษาคณภาพชวตของผปกครองเดกพฒนาการชาพบวา คณภาพชวตสวนใหญอยในระดบปานกลาง และมคณภาพชวตทดเปนสวนนอย ปจจยทมความสมพนธกบคณภาพชวตไดแก โรคประจ าตว, อาชพ, ความเพยงพอของรายไดของครอบครวและปญหาดานการชวยเหลอตวเองในชวตประจ าวนของผปวย

ผลการศกษาครงนสามารถน าไปใชในการวางแผน ปองกน และแกไขชวยเหลอปญหาสขภาพจตของครอบครวเดกพฒนาการชาตอไป

15

เอกสารอางอง

1. นตยา คชภกด. พฒนาการของเดก. ใน: วนด วราวทย, ประพทธ ศรปณย, สรางค เจยมจรรยา, บรรณาธการ. ต ารากมารเวชศาสตร เลม 3. ฉบบเรยบเรยงใหม. กรงเทพฯ : โฮลสตก พบลชชง, 2541:1-6.

2. Breslau N, et al. Psychological distress in mothers of disabled children. American Journal of Disabled Child.1982;136:682-6.

3. อรสา พงษศกดศร. ปญหาของครอบครวเดกปญญาออนและการใหความชวยเหลอ. วารสารราชานกล. 2538;10:8-18.

4. Friedman J. Home health care : a complete guide for patiens and their families. New York: W.W. Noeton & C.C.; 1986.

5. สวฒน มหตนรนดรกล, วระวรรณ ตนตพวฒนสกล, วนดา พมไพศาลชย, กรองจตต วงศสวรรณ, ราณ พรมานะจรงกล. เปรยบเทยบแบบวดคณภาพชวตขององคการอนามยโลกชด 100 ตวชวดและ 26 ตวชวด. เชยงใหม: โรงพยาบาลสวนปรง; 2540.

6. มณรตน สรวงษสน. คณภาพชวตของพอแมบคคลปญญาออน. Journal of Mental Health of Thailand 2004;12(2):112-9.

7. สวฒน มหตนรนดรกล, ปรทรรศ ศลปกจ, วนดา พมไพศาลชย. คณภาพชวตของคนไทยในภาวะวกฤตทางเศรษฐกจ. เชยงใหม: โรงพยาบาลสวนปรง; 2541.

8. วรรณา กมารจนทร. คณภาพชวตของผสงอายในเขตภาคใตตอนบน [วทยานพนธ]. เชยงใหม: มหาวทยาลยเชยงใหม; 2543.

9. ชนตา มณวรรณ. รายงานการวจยปญหาและความตองการผปวยโรคเรอรงและผดแลทบาน. กรงเทพฯ: ภาควชาพยาบาลศาสตร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด :มหาวทยาลยมหดล; 2537.

10. สมจตต สพรรณทศน, นภา มนญปจ. ประชากรกบคณภาพชวต. กรงเทพฯ: ศรอนนต; 2525. 11. Arafa MA, Zaher SR, El-Dowaty AA, Moneeb DE. Quality of life among parents of children

with heart disease. Health and Quality of Life Outcomes 2008, 6:91 doi:10.1186/1477-7525-6-91.

12. Henucharurnkul S. Social support, self-care and quality of life in patients receiving radiotherapy in Thailand. Dissertation, PH.D. (Nursing). St.Paul: Graduate School, Wayne State University. Photocopied; 1998.

13. Cecilia Yuen Shan Leung, Cecilia Wai Ping Li-Tsang. Quality of life of parents who have children with disabilities. Hong Kong Journal of Occupational Therapy. 13(1);19-24.

14. ยศพล เหลองโสมนภา, สาคร พรอมเพราะ, สกญญา ขนวเศษ. คณภาพชวต ปญหา และความตองการของผพการในเขตพนทรบผดชอบขององคการบรหารสวนต าบลทาชาง จงหวดจนทบร. วารสารศนยการศกษาแพทยศาสตรคลนก โรงพยาบาลพระปกเกลา. 2554;28(2).

16

15. Wood FG. The meaning of caregiving, rehabilitation nursing. 1991;40(6):16. 16. Goldstein V, Regnery G, Wellin E. Caretaker role fatigue. Nursing outlook. 1981; 40(1):24-

30. 17. O’Donoghue PO. Nursing care of the child with mental retardation. Nursing Care of Children

and Families. 2nd ed. Mott SR, James SR, Sperha AM, California 1990;610-72. 18. อารดา ธระเกยรตก าจร. คณภาพชวตผสงอายในเขตเทศบาลต าบลสเทพ อ าเภอเมอง จงหวด

เชยงใหม. Veridian E-Journal, Silpakorn University. 2554;4(3). 19. อารรตน อลส. ปจจยทมความสมพนธกบความพงพอใจในชวตของสตรวยหมดประจ าเดอน

[วทยานพนธ]. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยมหดล; 2539. 20. ฉลวย จตกล. แนวคดการปฏรปการจดบรการและการปฏบตงานสงคมสงเคราะหจตเวชส าหรบ

บคคลปญญาออนในประเทศไทย. กรงเทพฯ: โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร; 2544. 21. Grant G, McGrath M. Need for respite-care services for caregivers of persons with mental

retardation. AJMR 1990;94:638-48.

17

ผลของโปรแกรมการบ าบดพฤตกรรมทางปญญาตอพฤตกรรมอยไมนง ของเดกทมความสามารถพเศษทมภาวะสมาธสน

ยวนา ไขวพนธ*

อษณย อนรทธวงศ* บทคดยอ

การวจยนมจดประสงคเพอศกษาผลของโปรแกรมการบ าบดพฤตกรรมทางปญญาตอพฤตกรรมอยไมนงของเดกทมความสามารถพเศษทมภาวะสมาธสน กลมตวอยางเปนนกเรยนทมความสามารถพเศษทมภาวะสมาธสน และก าลงศกษาอยชนประถมศกษาตอนปลาย ทโรงเรยนแหงหนงในกรงเทพมหานคร จ านวน 4 คน โดยมคณลกษณะตามเกณฑทก าหนด และสมครใจเขารวมการวจย ระเบยบวธวจยทใช คอ Single Subject Design ดวยวธสลบกลบแบบ ABAB เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย แบบบนทกพฤตกรรมอยไมนงของเดกทมความสามารถพเศษทมภาวะสมาธสน แบบส ารวจตวเสรมแรง และโปรแกรมการบ าบดพฤตกรรมทางปญญา การวเคราะหขอมลผปวยใชสถต Wilcoxon signed ranks test

ผลการวจยพบวา 1) ระยะทดลองใชโปรแกรมการบ าบดพฤตกรรมทางปญญา กลมตวอยางมแนวโนมเกดพฤตกรรมอยไมนงลดลงกวาในระยะเสนฐานและระยะถอดถอน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 2) ในระยะทดลองใชโปรแกรมการบ าบดพฤตกรรมทางปญญา กลมตวอยางมแนวโนมและระดบการเปลยนแปลงของคาเฉลยการเกดพฤตกรรมอยไมนงลงลงกวาในระยะเสนฐานและระยะถอดถอน และในระยะถอดถอนนกเรยนสวนใหญมแนวโนมคาเฉลยพฤตกรมอยไมนงนอยกวาในระยะเสนฐาน ดงนนการใชโปรแกรมการบ าบดพฤตกรรมทางปญญาน สามารถลดพฤตกรรมอยไมนงของเดกทม ความสามารถพเศษทมภาวะสมาธสนได แตไมพบความคงทนของพฤตกรรมเปาหมาย ค าส าคญ เดกทมความสามารถพเศษ, ภาวะสมาธสน, การบ าบดพฤตกรรมทางปญญา

* สถาบนราชานกล

18

Effective of Cognitive Behavior Therapy Program on Hyperactive Behavior of Gifted children with Attention Deficit Hyperactivity Disorder

Abstract

The purpose of this research was first to study the hyperactive behavior of gifted children with attention deficit hyperactivity disorder after practicing cognitive behavior therapy (CBT). Second, to compare the hyperactive behavior of gifted children with attention deficit hyperactivity disorder before and after the practicing therapy. Sample were 4 upper primary gifted students in Bangkok. All of them were qualify under setting condition and volunteer to participate. Single Subject Design ( ABAB design) was applied. The instruments used in this study were Behavior Record Form, Intervention Observation Form, and cognitive behavior therapy program. The date were analyzed by using Wilcoxon Signed Ranks Test. The findings were summarized as follows:

1. The hyperactive behavior of gifted children in experimental period was significant different at 0.05 level, the posttest was higher than the pretest.

2. In experimental period, the hyperactive behavior of gifted children for all subjects decrease from baseline and intervention phase2 (B2). As expected by the researcher, cognitive behavior therapy (CBT) can reduce the

hyperactive behavior of gifted children. However, these hyperactive behavior in intervention phase2 (B2) were not stable and last long. Keyword: Gifted Children, Attention Deficit Hyperactivity Disorder, Cognitive Behavior Therapy, บทน า

เดกทมความสามารถพเศษเปนเดกทมประสาทรบรไว อยากรอยากเหน มอสระทางความคด ชอบความสมบรณแบบและสงททาทายความสามารถ เปนเหตใหคนสวนมากมงเนนพฒนาหรอใหความส าคญเฉพาะดานความสามารถของเดก แตในความเปนจรงแลวมปจจยหลายประการซงสงผลท าใหเดกทมความสามารถพเศษไมสามารถใชความสามารถของตนเองไดเตมท ภาวะสมาธสน เปนปญหาส าคญประการหนงทพบไดบอย ซงอาจเนองมาจากเดกสามารถเรยนรไดเรวกวาเดกปกต หากความรทสอนในชนเรยนเปนสงทเดกรอยแลว อาจท าใหเดกเบอชนเรยน เรมอยไมนง ไมตงใจเรยนและกอกวนการเรยนการสอนในชนเรยนได แตอยางไรกตามจากการศกษาพบวาเดกทความสามารถพเศษสามารถมภาวะสมาธสนไดเชนเดยวกน9 Nadeau พบวาเดกทมความสามารถพเศษทมภาวะสมาธสนจะแสดงลกษณะของการมสมาธสนชดเจนขนเมออยช นประถมศกษาตอนปลาย โดยเดกมกจะลมของทตองใชใน

19

ชนเรยน และเดกบางคนอาจน าของทกอยางทสามารถใสกระเปาไดสะพายเขาไปในหองเรยนเนองจากกงวลวาตนจะลมสงทครสง และจากการศกษายงพบวา เดกทมภาวะสมาธสนจะกลายเปนเดกเกเร กาวราว ถาไมไดรบการรกษาและชวยเหลออยางทนทวงท3

โดยทวไปแลวการดแลรกษาประกอบดวย การใชยา การปรบพฤตกรรม การเสรมสรางศกยภาพครอบครว และการชวยเหลอดานการเรยนร3 วธการรกษาโดยการใชยาท าใหปญหาดานสมาธลดลงได แตอยางไรกตาม ยงพบวาเดกบางกลมมการตอบสนองไมดนกและบางรายยงคงมปญหาดานการปรบตวและดานสงคมอย ดงนนเดกจงควรไดรบการปรบพฤตกรรมรวมดวย เนองจากการปรบพฤตกรรมเปนวธการชวยเหลอใหเดกเรยนรการควบคมตนเอง เพอหลกเลยงผลเสยทอาจเกดขนจากพฤตกรรมทไมเหมาะสมของตน การปรบพฤตกรรมนนมหลายเทคนค และแตละเทคนคมความแตกตางกนไปตามพนฐานทฤษฎทไดน ามาประยกตใช การจะเลอกใชเทคนคใดนนขนอยกบความเหมาะสมกบสภาพปญหาทพบในขณะนน

จากการศกษา พบวา ลกษณะกระบวนการของวธการควบคมตนเองและการบ าบดแบบแกไขปญหา ซงมพนฐานมาจากการบ าบดพฤตกรรมทางปญญา (Cognitive Behavior Therapy) มความสอดคลองกบลกษณะของเดกทมความสามารถพเศษ อกทงยงมประสทธภาพในการน ามาใชปรบพฤตกรรมหนหนพลนแลน พฤตกรรมอยไมนง รวมถงพฤตกรรมกอกวนชนเรยน ดงนนผวจยจงสนใจศกษาการปรบพฤตกรรมอยไมนงในเดกทมความสามารถพเศษทมภาวะสมาธสน ดวยโปรแกรมการปรบพฤตกรรมอยไมนงโดยใชเทคนคการบ าบดพฤตกรรมทางปญญา เพอใหครและผทเกยวของกบการจดการศกษาพเศษ ไดใชเปนแนวทางในการแกไขปญหาพฤตกรรมทไมพงประสงค สงผลใหเดกใชความสามารถของตนไดเตมศกยภาพมากยงขน วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษาพฤตกรรมอยไมนงของเดกทมความสามารถพเศษทมภาวะสมาธสน หลงการใชโปรแกรมการบ าบดพฤตกรรมทางปญญา

2. เพอเปรยบเทยบพฤตกรรมอยไมนงของเดกทมความสามารถพเศษทมภาวะสมาธสนกอนและหลงการใชโปรแกรมการบ าบดพฤตกรรมทางปญญา วสดและวธการ 1. ประชากรและกลมตวอยาง : คอ เดกทมความสามารถพเศษซงก าลงศกษาอยชนประถมศกษาตอนปลาย ฝายเดกทมความสามารถพเศษ ณ โรงเรยนแหงหนง ในกรงเทพมหานคร กลมตวอยางทใชเปนการเลอกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) และไดรบการประเมนภาวะสมาธสนโดยแบบคดกรองเดกทมภาวะสมาธสน บกพรองทางการเรยนร และออทซม (KUS-SI Rating Scales) วามภาวะสมาธสน รวมทงไดรบการวนจฉยจากจตแพทยเดกและวยรนวามภาวะสมาธสน และสมครใจเขารวมวจย ไดกลมตวอยางทงหมดจ านวน 4 คน

20

2. เครองมอทใชในงานวจย 1) แบบบนทกพฤตกรรมอยไมนงของเดกทมความสามารถพเศษทมภาวะสมาธสน 2) แบบส ารวจตวเสรมแรง 3) โปรแกรมการบ าบดพฤตกรรมทางปญญา ส าหรบปรบพฤตกรรมอยไมนงในเดกทม

ความสามารถพเศษทมภาวะสมาธสน 3. การวเคราะหขอมล โดยหาคาสถตพนฐาน ไดแก คาความถ คาเฉลย และเปรยบเทยบ

คาเฉลยการเกดพฤตกรรมอยไมนง โดยใชสถต Wilcoxon signed ranks test ผลการวจย ตอนท 1 แสดงผลการวเคราะหภาพรวมของคาเฉลยการเกดพฤตกรรมอยไมนง ในระยะเสนฐาน ระยะทดลองใชโปรแกรมฯ (1) ระยะถอดถอน และระยะทดลองใชโปรแกรมฯ (2) เมอพจารณาคาเฉลยการเกดพฤตกรรมอยไมนงโดยรวม พบวา เดกทมความสามารถพเศษทม สมาธสน มคาเฉลยการเกดพฤตกรรมอยไมนงในระยะทดลองใชโปรแกรมฯ ลดลงกวาระยะเสนฐานและระยะถอดถอน โดยมคาเฉลยการเกดพฤตกรรมอยไมนง ในระยะเสนฐาน ระยะทดลองใชโปรแกรมฯ (1) ระยะถอดถอน และระยะทดลองใชโปรแกรมฯ (2) เทากบ 10.05, 4.96, 9.03 และ 4.78 ตามล าดบ ดงแสดงในภาพประกอบ 1 คาเฉลยการเกดพฤตกรรม (ครง)

12 10

8 6 4 2 0 ระยะ

ด าเนนการ ระยะเสนฐาน ระยะทดลอง 1 ระยะถอดถอน ระยะทดลอง 2

ภาพประกอบ 1 แสดงภาพรวมของคาเฉลยการเกดพฤตกรรมอยไมนง ในระยะเสนฐาน ระยะทดลองใชโปรแกรมฯ (1)

ระยะถอดถอน และระยะทดลองใชโปรแกรมฯ (2)

21

ตอนท 2 แสดงผลการเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยการเกดพฤตกรรมอยไมนง ในระยะเสนฐาน ระยะทดลองใชโปรแกรมฯ (1) ระยะถอดถอน และระยะทดลองใชโปรแกรมฯ (2) ตาราง 1 แสดงผลการเปรยบเทยบคาเฉลยการเกดพฤตกรรมอยไมนงของกลมตวอยาง ในระยะเสนฐาน ระยะทดลองใชโปรแกรมฯ (1)

ล าดบท กลมตวอยาง

คะแนนเฉลยการเกดพฤตกรรมอยไมนง ผลตาง

di = Bi - Ai อนดบทของความแตกตาง

อนดบตามเครองหมาย

ระยะเสนฐาน (A1)

ระยะทดลอง (B1)

บวก ลบ

1 2 3 4

8.40 4.40 13.20 14.20

3.43 2.86 5.71 7.86

- 4.97 - 1.54 - 7.49 - 6.34

2 1 4 3

2 1 4 3

N = 4 T = 0* * มนยส าคญทระดบ .05 จากตาราง 1 พบวา กลมตวอยางมแนวโนมคาเฉลยการเกดพฤตกรรมอยไมนง ในระยะทดลองลดลงกวาในระยะเสนฐาน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ตาราง 2 แสดงผลการเปรยบเทยบคาเฉลยการเกดพฤตกรรมอยไมนง ในระยะทดลองใชโปรแกรมฯ (1)

และระยะถอดถอน

ล าดบท กลมตวอยาง

คะแนนเฉลยการเกดพฤตกรรมอยไมนง ผลตาง

di = Ai - Bi อนดบทของความแตกตาง

อนดบตามเครองหมาย

ระยะทดลอง (B1)

ระยะถอดถอน (A2)

บวก ลบ

1 2 3 4

3.43 2.86 5.71 7.86

5.54 3.18 16.70 10.70

2.11 0.32 10.99 2.84

2 1 4 3

2 1 4 3

N = 4 T = 0* * มนยส าคญทระดบ .05 จากตาราง 2 พบวา กลมตวอยางมคาเฉลยการเกดพฤตกรรมอยไมนง ในระยะถอดถอนเพมขนกวาในระยะทดลอง อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

22

ตาราง 3 แสดงผลการเปรยบเทยบคาเฉลยการเกดพฤตกรรมอยไมนง ในระยะถอดถอน และระยะทดลองใชโปรแกรมฯ (2)

ล าดบท กลมตวอยาง

คะแนนเฉลยการเกดพฤตกรรมอยไมนง ผลตาง

di = Bi - Ai อนดบทของความแตกตาง

อนดบตามเครองหมาย

ระยะถอดถอน (A2)

ระยะทดลอง (B2)

บวก ลบ

1 2 3 4

5.54 3.18 16.70 10.70

2.81 1.30 5.56 9.46

- 2.73 - 1.88 - 11.14 - 1.24

3 1 4 2

2 1 4 3

N = 4 T = 0*

* มนยส าคญทระดบ .05 จากตาราง 3 พบวา กลมตวอยางมแนวโนมคาเฉลยการเกดพฤตกรรมอยไมนง ในระยะทดลองลดลงกวาในระยะถอดถอน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ตอนท 3 แสดงผลการวเคราะหพฤตกรรมอยไมนง ในระยะเสนฐาน ระยะทดลองใชโปรแกรมฯ (1) ระยะถอดถอน และระยะทดลองใชโปรแกรมฯ (2) เปนรายบคคล ดงภาพประกอบ 2 คาเฉลยการเกดพฤตกรรม (ครง)

16 14 12 10

8 6 4 2 0 ระยะ

ด าเนนการ ระยะเสนฐาน ระยะทดลอง 1 ระยะถอดถอน ระยะทดลอง 2

กลมตวอยางคนท 1 กลมตวอยางคนท 3 กลมตวอยางคนท 2 กลมตวอยางคนท 4

ภาพประกอบ 2 แสดงภาพรวมของคาเฉลยการเกดพฤตกรรมอยไมนง ในระยะเสนฐาน ระยะทดลองใชโปรแกรมฯ (1) ระยะถอดถอน และระยะทดลองใชโปรแกรมฯ (2) ของกลมตวอยาง 4 คน

23

จากกราฟพบวา ในระยะทดลอง กลมตวอยางมแนวโนมและระดบการเปลยนแปลงของคาเฉลยการเกดพฤตกรรมอยไมนงลงลงกวาในระยะเสนฐานและระยะถอดถอน และในระยะถอดถอนนกเรยนสวนใหญมแนวโนมคาเฉลยพฤตกรมอยไมนงนอยกวาในระยะเสนฐาน อภปรายผล ผลการวจย พบวา เดกทมความสามารถพเศษทมภาวะสมาธสนทไดรบการบ าบดพฤตกรรมทางปญญา ทง 4 ราย มพฤตกรรมอยไมนงลดลง โดย

1. การศกษาพฤตกรรมอยไมนงของเดกทมความสามารถพเศษทมภาวะสมาธสน หลงการใชโปรแกรมการบ าบดพฤตกรรมทางปญญา

ระยะเกบขอมลเสนฐาน (baseline: A1) ผลการวจยพบวาเดกทกคนมพฤตกรรมอยไมนงในชนเรยนหลายพฤตกรรม และเกดพฤตกรรมอยไมนงบอยครง แมจะไดรบการตกเตอนจากครแลวกตาม ทงนเปนเพราะในเดกทมอาการอยไมนงหรออยนงเฉยไมได เดกจะควบคมตนเองไดนอย มกเคลอนไหวอยเสมอ อาจลกจากทนง เลนรอบหองหรอเดนไปมา ขออนญาตครเพอออกนอกหองเรยนบอยมากหรอไมขออนญาตเลย บางคนอาจเคลอนไหวสวนตาง ๆ ของรางกายแมเวลานงอยกบท1

ระยะทดลองใชโปรแกรมฯ (intervention: B1) ผลการวจยพบวา พฤตกรรมอยไมนงลดลงเมอเทยบกบในระยะเสนฐาน ทงนเนองจากเดกตองด าเนนกระบวนการ 5 ขนตอนดวยตนเอง ตงแตการตงเปาหมาย, การก าหนดเงอนไขการเสรมแรงตนเอง, การสงเกตและบนทกพฤตกรรมตนเอง, การประเมนและวเคราะหพฤตกรรมเปาหมาย และการเสรมแรงตนเองตามเงอนไข ท าใหเดกมแนวทางในการลดพฤตกรรมอยไมนงไดตามเปาหมาย สงผลใหเดกเกดแรงจงใจทจะลดพฤตกรรมอยไมนงและพยายามใหบรรลตามเปาหมายทต งไวมากขน6

ระยะถอดถอน (withdrawal: A2) ผลการวจยพบวา พฤตกรรมอยไมนงของเดกเพมขนเมอเปรยบเทยบกบระยะทดลอง แตเมอเปรยบเทยบกบระยะเสนฐานจะพบวาในเดกสวนใหญมคาเฉลยการเกดพฤตกรรมอยไมนงในระยะนนอยกวา

ระยะทดลองใชโปรแกรมฯ อกครง (intervention: B2) พบวา พฤตกรรมอยไมนงของเดกทกคนลดลงเมอเปรยบเทยบกบระยะถอดถอน แตสวนใหญแลวไมสามารถลดลงไดตามเปาหมายทเดกไดตงไวดวยตนเอง รวมทงเดกมแนวโนมบนทกพฤตกรรมอยไมนงนอยกวาทเกดขนจรง ถงแมวาผวจยไดสอบถามถงปญหาและอปสรรคของเดกอกครงแลวกตาม ทงนอาจเนองมากจากเดกมแรงจงใจในการปรบพฤตกรรมไมเพยงพอ

ดงน นเมอพจารณาคาเฉลยการเกดพฤตกรรมอยไมนงโดยรวม พบวา ถงแมเดกทมความสามารถพเศษทมภาวะสมาธสนสวนใหญไมสามารถลดพฤตกรรมอยไมนงของตนเองไดตรงตามพฤตกรรมเปาหมายทตนก าหนดไว แมผวจยไดน าเทคนคการบ าบดแบบแกไขปญหา (Problem – Solving Therapy) ผนวกเขาเปนกระบวนการหนงในการควบคมตนเอง เพอเปนการเพมแรงจงใจใหนกเรยนด าเนนการควบคมตนเองไดจนสนสดโปรแกรมแลวกตาม ซงอาจเพราะเดกมแรงจงใจในการท ากจกรรมไมมากพอ เนองจากการควบคมตนเองไดดนนอ านาจภายในหรอพลงใจมอทธพลเปนอยางมาก

24

แตอยางไรกตามเดกมแนวโนมคาเฉลยการเกดพฤตกรรมอยไมนงในระยะทดลองใชโปรแกรมฯ ลดลงกวาระยะเสนฐานและระยะถอดถอนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และในเดกรายบคคล พบวา เดกทกคนมคาเฉลยการเกดพฤตกรรมอยไมนงในระยะทดลองใชโปรแกรมฯ ลดลงกวาระยะเสนฐานและระยะถอดถอนอยางเหนไดชด ซงเปนผลมาจากในงานวจยนเดกไดใชโปรแกรมการปรบพฤตกรรมอยไมนง มาท าใหตนเองเกดการปรบเปลยนพฤตกรรม โดยเปนผก าหนดเงอนไขและใหผลกรรมดวยตนเอง จงสรางใหเดกเกดความตระหนกทตองการเปลยนพฤตกรรมทเปนปญหาของตน ซงถอเปนจดทส าคญ ท าใหเดกด าเนนการควบคมและสงเกตตนเองได สงผลใหเกดการควบคมจากภายในบคคลเองในทสด และเปนการคอย ๆ ลดอทธพลจากสงเราภายนอกลง8 เดกสามารถตดตาม และควบคมพฤตกรรมตนไดตลอดเวลา โดยผานกระบวนการ 5 ขนตอน คอ การตงเปาหมาย, การก าหนดเงอนไขการเสรมแรงตนเอง, การสงเกตและบนทกพฤตกรรมตนเอง, การประเมนและวเคราะหพฤตกรรมเปาหมาย และการเสรมแรงตนเองตามเงอนไข

2. การเปรยบเทยบพฤตกรรมอยไมนงของเดกทมความสามารถพเศษทมภาวะสมาธสนกอนและหลงการใชโปรแกรมการปรบพฤตกรรม จากผลการวจย พบวา เดกทมความสามารถพเศษทมภาวะสมาธสน เมอไดร บการปรบพฤตกรรมแบบการบ าบดพฤตกรรมทางปญญา (CBT) มพฤตกรรมอยไมนงลดลงทง 4 ราย ซงสอดคลองกบสมมตฐานทต งไว ทงนเพราะการควบคมตนเองเปนวธการปรบพฤตกรรมดวยตนเองอยางเปนระบบ ทใชวธการใหเดกมสวนรวมในการก าหนดเปาหมายของพฤตกรรมและเงอนไขการเสรมแรง เดกไดสงเกตและบนทกพฤตกรรมดวยตนเอง ประเมนพฤตกรรมตนเอง พรอมทงไดรบการเสรมแรงทไดก าหนดไว ท าใหเดกเกดความพงพอใจ จงมแรงจงใจทจะลดพฤตกรรมอยไมนงในชนเรยนของตนเองได เนองจากลกษณะของกระบวนการบ าบดพฤตกรรมทางปญญา (CBT) นนมความสอดคลองกบลกษณะของเดกทมความสามารถพเศษซงมความอยากรอยากเหน มความเขาใจสงตาง ๆ มความพยายามท าใหส าเรจ และมอสระทางความคด รวมทงชอบสงททาทายความสามารถ ปจจยส าคญอกปจจยหนงทสงผลใหเดกสามารถลดพฤตกรรมอยไมนงของตนเองได กคอการไดรบสงเสรมแรงตามทตนเองไดก าหนดเงอนไขไว ตามแนวคดของสกนเนอรทวา พฤตกรรมทเกดขนของบคคลจะเปลยนไปเนองจากผลของการกระท าหรอผลกรรมทเกดในสภาพแวดลอมนน ผลกรรมใดทไดรบการเสรมแรงจะท าใหความถของพฤตกรรมเพมขน อนเปนผลเนองจากผลกรรมทตามหลงพฤตกรรมนน4 ดงนนเมอพจารณาพฤตกรรมอยไมนงของเดกทง 4 ราย จะเหนวาในระยะท 1 ซงเปนระยะเสนฐานนน เดกยงแสดงพฤตกรรมตามพยาธสภาพของเดกเอง เนองจากยงไมมการวางเงอนไข และการเรยนรวาพฤตกรรมใดเมอท าแลวจะไดรบรางวล แตในชวงระยะท 2 คอ ระยะการจดกระท า เมอนกเรยนไดรบการฝกโปรแกรมการควบคมตนเองและไดรบการวางเงอนไขการเสรมแรง จะเหนวาพฤตกรรมอยไมนงลดลง เนองจากเดกเรยนรวาตองแสดงพฤตกรรมใดจงจะไดรบสงทตองการ ดงนนเดกจงมพฤตกรรมอยไมนงเพมขน เมอเขาสระยะท 3 คอระยะถอดถอน กอนทจะลดลงในระยะท 4 ซงเดกไดรบการปรบพฤตกรรมอกครงหนง

25

ผลการวจยครงนสอดคลองกบงานวจยของพมพผกา อคคะพ2 ไดศกษาผลการฝกสมาธแบบอานาปานสตควบคกบการควบคมตนเองทมตอความมวนยในการใชหองสมดของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนสาธต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร (ฝายประถม) ทมวนยในการใชหองสมดตงแตเปอรเซนตไทลท 25 จ านวน 12 คนเปนกลมทดลอง โดยรบการฝกสมาธแบบอานาปานสตควบคกบการควบคมตนเอง กอนการทดลอง ระยะทดลอง และหลงการทดลอง มความมวนยในการใชหองสมดแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และสอดคลองกบงานวจยของออสตน7 ทไดท าการศกษาผลการใชเทคนคการจดการตนเอง (Self – Management) ในนกเรยนทไดรบการวนจฉยวามภาวะสมาธสน พบวา นกเรยนจ านวน 4 รายทไดรบการฝกเทคนคการจดการตนเอง (Self – Management) มพฤตกรรมทเปนปญหาในชนเรยนลดลง และการลดลงของพฤตกรรมยงคงลดลงอยางตอเนอง ในระยะตดตามผลเปนเวลา 1 เดอน ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช 1.1 จากผลการวจยพบวาการบ าบดพฤตกรรมทางปญญา (CBT) ชวยลดพฤตกรรมอยไม

นงของนกเรยนทมความสามารถพเศษทมภาวะสมาธสนระดบชนประถมศกษาตอนปลายได แตมขอควรระวง คอ ในสวนของแบบสงเกตและบนทกพฤตกรรมตนเอง อาจตองมการประยกตหรอปรบปรงใหเขากบพฤตกรรมเปาหมายทตองการสงเกต

1.2 การสงเสรมใหเดกใชการบ าบดพฤตกรรมทางปญญา (CBT) ควบคไปกบการรบประทานยาควบคมสมาธ จะชวยใหเดกสามารถควบคมตนเองไดดขน และยงเปนการเพมการเหนคณคาในตนเองของเดก เนองจากเปนการชวยใหเดกตระหนกวาหากมความตงใจจรงเดกจะสามารถควบคมตนเองไดโดยไมตองพงปจจยภายนอก คอ ยา เพยงอยางเดยว

1.3 ผปกครองและครเปนผทมความใกลชดและมอทธพลกบเดกมาก ดงนนทงสองฝายจงมบทบาทอยางมากในการชวยเหลอเดก โดยผปกครองควรสงเสรมและสนบสนนใหเดกมก าลงใจในการปฏบตตามโปรแกรมฯ และครมความส าคญในการจดการเรยนการสอนและสภาพแวดลอมใหเหมาะกบลกษณะการเรยนรของเดก จะชวยใหเดกสามารถควบคมตนเองไดดขน

2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 2.1 อาจขยายผลการใชโปรแกรมฯ โดยศกษาเพมเตมในเดกสมาธสนกลมอาการอน

นอกเหนอไปจากกลมอาการซน อยไมนง (Hyperactivity) 2.2 หากออกแบบการวจยใหมระยะตดตามผลส าหรบการประเมนโปรแกรมในระยะยาว

อาจท าใหสามารถประเมนประสทธภาพของโปรแกรมไดรอบดานมากขน เอกสารอางอง 1. ผดง อารยวญ. วธสอนเดกสมาธสน. กรงเทพฯ: บรษท ร าไทย เพรส จ ากด; 2544. 2. พมพผกา อคคะพ. ผลการฝกสมาธแบบอาณาปานสตควบคกบการควบคมตนเองทมตอความมวนย

ในการใชหองสมดของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศรนครนทรว

26

โรฒ ประสานมตร (ฝายประถม) [วทยานพนธ]. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ; 2543.

3. มาโนช อาภรณสวรรณ. โรคสมาธสน หลากหลายวธบ าบดเพอลกรก. กรงเทพฯ: พมพด; 2550. 4. สมโภชน เอยมสภาษต. ทฤษฎและเทคนคการปรบพฤตกรรม. พมพครงท 4. กรงเทพฯ:

จฬาลงกรณมหาวทยาลย; 2543. 5. ทฤษฎและเทคนคการปรบพฤตกรรม. พมพครงท 6. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย; 2550. 6. Bandura A. Social learning theory. Englewood Cliffs, NJ:Prentice-Hall; 1977. 7. Marie Austin HM. Use of self-management techniques for the treatment of students

diagnosed with ADHD : an empirical investigation of the self-regulation of behavior. [Ph.D. Thesis]. United States: Auburn University; 2003.

8. Kazdin AE. Psychotherapy for children and adolescents: directions for research and practice. New York: Oxford University Press; 2000.

9. Lin YH, et al. Challenging case: discovering gifted children in pediatric practice. Journal for Develop Behavior Pediatric. 2005;26:366-9.

27

การเปลยนแปลงของครอบครวทมบตรออทสตกวยเดกตอนกลาง และครอบครวทมบตรออทสตกวยรน

เมธศา พงษศกดศร * บทคดยอ

การศกษานจงมวตถประสงค เพอคนหาการเปลยนแปลงของครอบครวทมบตรออทสตกวยเดกตอนกลาง และครอบครวทมบตรออทสตกวยรนดานการด าเนนชวตประจ าวน ดานการท างาน ดานสงคม และดานจตใจ โดยเกบขอมลกบบดา หรอมารดาของบตร ออทสตกวยเดกตอนกลาง (อาย 6-12 ป) จ านวน 30 คน และบดา หรอมารดาของบตรออทสตกวยรน อาย 12 ปขนไป จ านวน 30 คน ซงพาบตรมารบบรการทคลนกกจกรรมบ าบด ศนยบรการเทคนคการแพทยคลนก คณะเทคนคการแพทย มหาวทยาลยเชยงใหม สถาบนพฒนาการเดกราชนครนทร โรงเรยนกาวละอนกล และศกษาอยทโรงเรยนวดชางเคยน จงหวดเชยงใหม โดยท าการคดเลอกอยางเฉพาะเจาะจง (Purposive sampling) แบบสอบถามทพฒนาขนโดยผวจยแบงเปน 2 ฉบบ คอ 1) ฉบบส าหรบบดาหรอมารดาของบตรออทสตกวยเดกตอนกลาง (อาย 6-12 ป) และ 2) ฉบบส าหรบบดาหรอมารดาของบตรออทสตกวยรน อาย 12 ปขนไป ซงผานการหาความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) และความเชอถอได ซงไดคาสมประสทธสหสมพนธของคอนบาคแอลฟาของฉบบท 1 เทากบ 0.86 และของฉบบท 2 เทากบ 0.78 แบบสอบถามทง 2 ฉบบนไดน ามาเกบขอมลกบบดาหรอมารดา แตละกลม ผลการศกษาพบวา ครอบครวทมบตรวยเดกตอนกลาง มการเปลยนแปลงในครอบครวอยในระดบปานกลางทกดาน แตครอบครวทมบตรวยรนมการเปลยนแปลงดานการด าเนนชวตประจ าวน และดานจตใจอยในระดบมาก และมการเปลยนแปลงดานการท างาน และดานสงคมอยในระดบปานกลาง ดงนนนกกจกรรมบ าบด ควรใหบรการครอบครววยรนออทสตกดานการด าเนนชวตประจ าวน และดานจตใจมากขน ค าส าคญ: ครอบครวออทสตก ,การเปลยนแปลง ,วยเดกตอนกลาง, วยรน *คณะเทคนคการแพทย มหาวทยาลยเชยงใหม

28

The changes of families with autistic children in middle ages and families with autistic adolescents

Abstract The purpose of this study was to explore the changes of families with middle age

children and those with adolescents in daily living, work, social activities and mental health. The 30 parents with autistic children in middles ages and 30 parents with autistic adolescents who have received occupational therapy services from the Clinical Service Center of Faculty of Associated Medical Sciences, Chiang Mai University, and from Kawila-anukul school, Rajanagarindra Insititute of Child Development; and have studied at Wat ChangKien School were selected by purposive sampling. The questionnaires developed by the researchers were divided into 2 versions: versions 1 for parents of autistic children in middles ages and version 2 for parents of autistic adolescents. The two versions questionnaires verified for content validity and reliability (Cronbach’s alpha Coeffient of version 1= 0.86, and that of version 2 = 0.78) were used to collect data from each group of parents. The results showed that the changes of parents with autistic children in middles ages in all areas were at the middle levels, however, the changes of parents with autistic adolescents in daily living and mental health were at the high levels, and the changes of those in work and social activities were at the middle levels. Therefore, occupational therapists should provide more services for parents with autistic adolescents in daily living and mental health. Key words: Families , autistic children, The changes, children in middle ages, adolescents บทน า ภาวะออทสตกจดเปนหนงในความผดปกตทางดานพฒนาการลาชาทเรยกวา พดด (Pervasive Developmental Disorder: PDD) พบในชวงตนของอายระหวาง 0-3 ป สาเหตทท าใหเกดภาวะออทสตกไมทราบแนชด แตนกวชาการตางยอมรบวาภาวะออทสตกเปนผลมาจากความผดปกตของสมอง ทงในสวนของโครงสราง และ การท างานของสมอง ท าใหเกดความผดปกตเดนชดใน 3 ดานหลก ดงตอไปนคอ1) ความผดปกตทางดานสงคมและการมปฎสมพนธกบบคคลอน 2) ความผดปกตทางดานภาษาและการสอความหมาย และ3) ความผดปกตทางดานพฤตกรรมและความสนใจ1

พฤตกรรมดงกลาวขางตนนน กอใหเกดผลกระทบตอผปกครองของเดกเปนอยางมาก โดยเฉพาะปญหาสขภาพจตจะเตมไปดวยความวตกกงวลและตงเครยดในการเลยงดและฝกเดก โดยเฉพาะปญหาอยไมนง กาวราว ความเครยดของผปกครองทมบตรเปนออทสตกสงผลตอครอบครว คอดานความสมพนธระหวางสามภรรยา ไดรบความกระทบกระเทอน บางครอบครวบดาทอดทงลก ผลกภาระการดแลชวยเหลอเดกไวกบมารดาเพยงล าพง มารดาดแลเดกเอง ท าใหไมสามารถออกไปประกอบอาชพได จนลงเอยดวยการหยารางในทสด เกดปญหาเศรษฐกจ การงาน และอาชพของบดามารดา เนองจากขาดคนทจะมาชวยดแลบตร เชน หาคนดแลไมได หรอหาไดแตไมสามารถทนเดกได

29

และเมอบดาหรอมารดาเกดความซมเศราเรอรง มความเสยงตอการฆาตวตาย ( Suicide Thought ) และเสยงปญหาโรคทางจตเวช 2 เชน ซมเศรา คดฆาตวตายแลวยงเปนเสมอนวงจรเลวราย ( vicious cycle ) เปนอปสรรคขดขวางกระบวนการชวยเหลอ ปรบพฤตกรรม และการกระตนพฒนาการเดก เพราะบดามารดาจะไมสามารถใหความรวมมอกบทมบคลากรทางการแพทยผชวยเหลอไดอยางเตมทและมประสทธภาพ3

จากการศกษาของ Gray,19944 ทศกษาการปรบตวของสมาชกในครอบครวตอภาวะออทสซม พบวาสมาชก ในครอบครวจะมความตงเครยด และ รสกวตกกงวลตอการบ าบดรกษา และคารกษาพยาบาลทคอนขางสง นอกจากนสมาชกในครอบครว จะเกดความเครยดในการทจะตองจดการกบวถชวตในครอบครวทตองเปลยนแปลงไป รวมทงภาระในการจดการภายในบานใหเหมาะสมกบเดก ออทสตก

จากการศกษาปญหาของผปกครองในการดแลเดกออทสตก พบวา รอยละ 93.3 ไมมความรเกยวกบการดแลเดกออทสตก โดยเฉพาะความรเรองการใชยาถงแมวาในจ านวนนรอยละ 44.1 ไดผานการอบรมมาแลว ผปกครองทมลกออทสตกบางคนอาจจะกลมใจไปถงอนาคตวาลกจะอยในสงคมไดอยางไรยามทพอแมจากไปแลว5 สอดคลองกบการศกษาของ รชน ฉลองเกอกล, 25456 พบวา เมอบคคลออทสตกเขาสวยรนและวยผใหญ สวนใหญยงคงมความเบยงเบนและบกพรองทางจตสงคม แตการสอภาษาและพฤตกรรมทางสงคมมการเปลยนแปลงดขน ประมาณ 2 ใน 3 ของบคคลออทสซมทตองพงพาผอนตลอดชวต มเพยงสวนนอยทสามารถด ารงชวตไดอยางอสระ

จากการศกษาการเปลยนแปลงภายในครอบครวออทสตก โดยใชการสนทนากลมกบครอบครวอาสาสมคร 8 ครอบครว พบประเดนหลกตอไปน 1) ครอบครวมเวลาสวนตวนอยลง เมอเปรยบเทยบกบเวลาทเคยมมากอน 2) คาใชจายในการครองชพสงขน 3) การเปลยนแปลงบคลกลกษณะของผปกครองออทสตก และบคคลในครอบครว ดงน ก) ใจเยนขน ข) รบฟงผอนมากขน ค) ยดหยนขน ง) มความสามารถในการประยกตมากขน จ) ใสใจบตรออทสตกมากขน และรวมมอกนในครอบครวมากขน ฉ) มความหวงใย และมความเครยดเรองสมาชกออทสตกมากขน 4) การจดการ และชวยเหลอสมาชก ออทสตกของครอบครว ดงน ก) ใหไดรบการฝก และการรกษา ข) ฝกทกษะในชวตประจ าวน ค) การใหผอน เชน ครพเศษ มาชวยเหลอดแล ง) การชวยเหลอดานสมาธ การสอสารสนทนากบผอน การชวยเหลอดานการเรยนและทกษะดานสงคม จ) การใหชวยงานบาน7

การศกษานเปนการศกษาในกลมเลกทประกอบดวยครอบครวของวยเดกตอนกลาง และครอบครวของวยรน ซงใน 2 ชวงวยนจะมความแตกตางของพฒนาการอยางเดนชด นนคอ พฒนาการทางกายในระยะวยเดกตอนกลางเปนไปอยางชา ๆ คอยเปนคอยไป แตชวงวยรนตอนตนเปนระยะทมการเปลยนแปลงทงทางกายและทางดานจตใจ เดกจะพนจากความเปนเดก มรางกายเปนผใหญ ชวงวยเดกตอนกลาง (6-12 ป) เปนชวงทเดกเรมเขาโรงเรยน เปนชวงทพฒนาทกษะตาง ๆ ในดานการเรยนวชาพนฐาน เชน การอาน เขยน ท าเลขงาย ๆ และรเร องทางสงคมทวไป8 ขณะทวยรนเปนวยทแสวงหาเอกลกษณของตนเอง เพอเปนรากฐานของความสนใจ และจดมงหมายในชวต และอทธพลของกลมเพอนมผลตอพฤตกรรมของวยรน นนคอ เดกใหความส าคญกบเพอนรวมวยมากกวาในระยะวยเดก

30

ตอนกลาง8 ส าหรบบคคลวยรนออทสตกกมความตองการเชนเดยวกบวยรนปกต 9โดยมความเครยด และสบสนกบชวตเชนกน16 วยรนออทสตกกตองการการยอมรบจากกลมเพอนเชนกน แตพฤตกรรมของวยรนออทสตกทเบยงเบนไปจากปกต จงยากแกกลมเพอนทจะยอมรบ หรอน าเขารวมกลม นอกจากนในชวงวยเดกตอนกลาง และในชวงวยรนของบคคลออทสตกกมล กษณะพฒนาการทแตกตางกนเชนเดยวกบพฒนาการของบคคลปกต10

จากการประชมเครอขายออทสตกเชยงใหม พบวา ครอบครวทมบตรออทสตกวยรนมความกงวลใจมากกวาครอบครวทมบตรวยเดกตอนกลาง เนองจากวา เดกตอนกลางยงคงศกษาอยในสถาบนศกษา แตเดกวยรนสวนใหญจบการศกษาภาคบงคบแลว หรอก าลงจะจบการศกษาภาคบงคบ และครอบครวไมทราบวา จะศกษาตอไดหรอไม หรอเมอออกจากโรงเรยนแลวจะไปท าอะไร11 นอกจากนยงเปนปญหาของทางโรงเรยนในการจดการศกษาระดบมธยมใหเหมาะสมกบความตองการทางสงคม อารมณ และความจ าเปนดานการศกษาทเหมาะสมกบวยรนออทสตก อกทงครระดบมธยมยงมความล าบากในการควบคมพฤตกรรมทเกเร และกลนแกลงผอนของเดกวยรน โดยเฉพาะวยรนออทสตกทขาดความเขาใจพฤตกรรมทางสงคมทเหมาะสมและขาดความสามารถในดานการเรยนร

จากการศกษาของ Howlin และคณะ( 2004) 12 พบวา 78 เปอรเซนตของบคคลออทสตกทอายเกน 16 ป ไมไดศกษาตอ และ 5 เปอรเซนตศกษาตอในระดบวทยาลย หรอมหาวทยาลย นอกจากน หลงจากออกจากโรงเรยนแลว สวนใหญไปอยทบานพกส าหรบบคคลออทสตก10

ดงนน จงนาสนใจศกษาวา ครอบครวทมบตรออทสตกวยเดกตอนกลาง และครอบครวทมบตรวยรน มการเปลยนแปลงดานดานการด าเนนชวตประจ าวน ดานการท างาน ดานสงคม และดานจตใจ เปนอยางไร เนองจากความแตกตางดานพฒนาการของสองชวงวย การจดระบบการศกษา และแนวทางการประกอบอาชพในอนาคต เพอเปนแนวทางในการใหบรการทางกจกรรมบ าบดทเหมาะสม ซงเนนดานการพฒนาศกยภาพในการท ากจกรรมการด าเนนชวต ไดแก การดแลตนเอง การเรยน หรอการท างาน การเลนหรอการพกผอนหยอนใจ และการมสวนรวมในสงคมของบคคลออทสตก โดยนกกจกรรมบ าบดตองท างานรวมกบผปกครอง หรอบดามารดา เพอใหการชวยเหลอและสงเสรมใหบคคลออทสตกด าเนนชวตไดเหมาะสมกบศกยภาพของแตละบคคลตอไป วตถประสงค เพอคนหาการเปลยนแปลงของครอบครวทมบตรออทสตกวยเดกตอนกลาง และครอบครวทมบตรออทสตกวยรนดานการด าเนนชวตประจ าวน ดานการท างาน ดานสงคม และดานจตใจ

ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากรในการศกษาครงนไดแก บดาหรอมารดาของบตรออทสตกทมารบบรการคลนกกจกรรมบ าบด ศนยบรการเทคนคการแพทยคลนก คณะเทคนคการแพทย มหาวทยาลยเชยงใหม

31

สถาบนพฒนาการเดกราชนครนทร โรงเรยนกาวละอนกล และศกษาอยทโรงเรยนวดชางเคยน จงหวดเชยงใหม

กลมตวอยางเลอกแบบเฉพาะเจาะจง (Purposive sampling) จากบดามารดาของบตรออทสตกทพาบตรมารบบรการจากสถานบรการดงกลาวขางตนชวงเดอนตลาคม 2553 ถง เดอนกมภาพนธ 2554 แบงเปนอาย 6-12 ป 30 คน และอาย 12 ปขนไป 30 คน โดยก าหนดคณสมบตดงน

1. เปนบดาหรอมารดาของเดกออทสตกทไดรบการวนจฉยวามภาวะออทสตก

2. เปนผใหการดแลเดกออทสตกมาเปนระยะเวลาอยางนอย 6 เดอนขนไป และใหการดแล

อยางนอยวนละ 6 ชวโมง

3. เปนบดา มารดาของเดกออทสตกทรวมมอตอบแบบสอบถาม โดยเซนตชอในหนงสอ

ยนยอม

เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการวจย ไดแก แบบสอบถามขอมลสวนตว และ แบบสอบถามทผวจยพฒนาขนใหครอบคลมกบการเปลยนแปลงทเกดขนในครอบครวทมบตรออทสตกโดยมขนตอนดงน

1.พฒนาแบบสอบถามจาก เอกสาร และงานวจยทเกยวของ1,4,6,7,13 ประกอบดวย 2 ตอน ดงน

สวนท 1 แบบสอบถามเกยวกบขอมลทวไปของบดา มารดาออทสตก ไดแก อายของบดา มารดา อายของบตรออทสตก ความสมพนธกบบตรออทสตก สถานภาพสมรส ระดบการศกษา อาชพ รายไดเฉลยของครอบครวตอเดอน การจายคารกษาพยาบาล จ านวนบตรในครอบครว ล าดบทของบตรออทสตก สถานภาพการศกษาของบตรออทสตกปจจบน

สวนท 2 แบบสอบถามเกยวกบผลการเปลยนแปลงของครอบครว แบงเปน 2 ชด คอ

1. แบบสอบถามเกยวกบผลการเปลยนแปลงของครอบครว ทมบตรออทสตกวยเดกตอนกลาง อาย 6 - 12 ป มทงหมด 4 ดาน ประกอบดวยขอค าถามทงหมด 48 ขอ ดงน

1. การเปลยนแปลงดานการด าเนนชวตประจ าวน 17 ขอ 2. การเปลยนแปลงดานการท างาน 14 ขอ

3. การเปลยนแปลงดานสงคม 8 ขอ 4. การเปลยนแปลงดานจตใจ 19 ขอ

2. แบบสอบถามเกยวกบผลการเปลยนแปลงของครอบครว ทมบตรออทสตกอาย12 ปขนไป ม ทงหมด 4 ดาน ประกอบดวยขอค าถามทงหมด 49 ขอ ดงน

1. การเปลยนแปลงดานการด าเนนชวตประจ าวน 17 ขอ 2. การเปลยนแปลงดานการท างาน 8 ขอ 3. การเปลยนแปลงดานสงคม 10 ขอ 4. การเปลยนแปลงดานจตใจ 14 ขอ

32

เกณฑการใหคะแนน แบบสอบถามแตละฉบบน มเกณฑการใหคะแนน ดงน

นอยทสด หมายถง ขอความนนไมตรงกบทานเลย ให 1 คะแนน นอย หมายถง ขอความนนตรงกบทานเลกนอย ให 2 คะแนน ปานกลาง หมายถง ขอความนนตรงกบทานครงหนง ให 3 คะแนน มาก หมายถง ขอความนนตรงกบทานเปนสวนมาก ให 4 คะแนน มากทสด หมายถง ขอความนนตรงกบทานมากทสด ให 5 คะแนน

การแปลความหมาย ใชการหาอนตรภาคชนในการแปลความหมายของการเปลยนแปลงครอบครวทมบตรออทสตกแตละดาน การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ ความเทยงตรง (Validity) หาความเทยงตรงทางเนอหาและทางโครงสราง โดยผานการตรวจสอบความคลอบคลมของเนอหา และภาษาทใชจากผเชยวชาญ 3 ทาน ความเชอมน (Reliability)

1. หาความเชอมนของแบบสอบถามเกยวกบการเปลยนแปลงของครอบครว ทมบตรออทสตก

วยเดกตอนกลาง อาย 6 - 12 ป ไดคาสมประสทธความเชอมน เทากบ 0.86

2. หาความเชอมนของแบบสอบถามเกยวกบการเปลยนแปลงของครอบครว ทมบตรออทสตกอาย 12 ปขนไป ไดคาสมประสทธความเชอมน เทากบ 0.78

การวเคราะหขอมล ใชสถตบรรยาย (Descriptive statistics) หาความถ รอยละ และคาเฉลย ผลการวเคราะหขอมล ตารางท 1 แสดงขอมลสวนบคคลของบดามารดา และบตรออทสตก

ลกษณะของกลมตวอยาง จ านวน ( N = 30 ) รอยละ 6-12 ป 12 ปขนไป 6-12 ป 12 ปขนไป

ความสมพนธกบบตรออทสตก บดา มารดา

5 25

6 24

16.7 83.3

20 80

สถานภาพสมรส สมรส หยา หมาย

17 10 3

25 1 4

56.7 33.3 10

83.3 3.3 13.3

33

ลกษณะของกลมตวอยาง จ านวน ( N = 30 ) รอยละ

6-12 ป 12 ปขนไป 6-12 ป 12 ปขนไป ระดบการศกษา ประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย อนปรญญา/ประกาศนยบตร ปรญญาตร สงกวาปรญญาตร

1 4 7 3 13 2

3.3 13.3 23.3 10

43.3 6.7

2 2 1 1 22 2

6.7 6.7 3.3 3.3 73.3 6.7

อาชพ แมบาน รบจาง คาขายธรกจ รบราชการ อนๆ ( อาชพอสระ รฐวสาหกจ )

5 4 9 11 1

16.7 13.3 30

36.7 3.3

6 6 4 12 2

20 20

13.3 40 6.7

รายไดเฉลยของครอบครวตอเดอน 2,501 – 5,000 บาท 5,001 - 7,500 บาท 7,501 - 10,000 บาท ตงแต 10,000 บาทขนไป

6 2 5 17

20 6.7 16.7 56.7

1 3 2 24

3.33 10

6.67 80

การจายคารกษาพยาบาล จายเองทงหมด เบกจายไดทงหมด เบกจายไดสวนหนง ใชสทธบตรตางๆ สงคมสงเคราะหชวยเหลอบางสวน

3 18 7 - 2

3 18 3 6

10 60

23.3 -

6.7

10 60 10 20

ล าดบทของบตรออทสตก 1 2 3 4

17 13

14 13 2 1

56.7 43.3

46.7 43.3 6.7 3.3

34

ลกษณะของกลมตวอยาง จ านวน ( N = 30 ) รอยละ 6-12 ป 12 ปขนไป 6-12 ป 12 ปขนไป

สถานภาพการศกษาของบตรออทสตกปจจบน 1. ไดรบการศกษา - อนบาล - ประถมศกษา - มธยมศกษาท 1 - มธยมศกษาท 2 - มธยมศกษาท 3 - มธยมศกษาตอนปลาย - ปวช. 2. ไมไดรบการศกษา

4 24 - - - - - - 2

8 5 3 5 2 1 3

13.3 80

6.7

29.6 18.5 11.1 18.5 7.4 3.7 11.1

ตารางท 2: แสดงรอยละของระดบของการเปลยนแปลงสงสดทเกดขนในครอบครวทมบตรออทสตกวยเดกตอนกลาง ( อาย 6 – 12 ป ) และครอบครวทมบตรออทสตกวยรน (12 ปขนไป) ในดานการด าเนนชวตประจ าวน การท างาน ดานสงคม และ ดานจตใจ

การเปลยนแปลงของครอบครว มาก

(รอยละ) ปานกลาง (รอยละ)

6 –12ป 12 ปขนไป 6-12 ป 12 ปขนไป 1. ดานการด าเนนชวตประจ าวน 56.7 30 2. ดานการท างาน 40 44.4 3. ดานสงคม 50 43.3 4. ดานจตใจ 56.7 43.3

ตารางท 3 แสดงจ านวน และรอยละการเปลยนแปลงของครอบครวทมบตรออทสตกวยเดกตอนกลาง ดานการด าเนนชวตประจ าวน เรยงล าดบการเปลยนแปลงทเกดขนมากทสด 3 อนดบ

การเปลยนแปลงของครอบครว ระดบการเปลยนแปลง จ านวนคน ( รอยละ )

อนดบ 1 ทานตระหนกถงความปลอดภยในการจดสงแวดลอม ใหกบบตรออทสตก

19 ( 63.3 )

อนดบ 2 ทานรบฟงและใสใจเกยวกบอารมณ ความรสกของบตร 16 ( 53.3 ) อนดบ 3 ทานตระหนกถงพฒนาการและความเปลยนแปลงเมอ บตรอายมากขน

12 ( 40 )

35

ตารางท 4 แสดงจ านวน และรอยละของการเปลยนแปลงของครอบครวทมบตรออทสตกวยรน ( อาย 12 ปขนไป) ดานการด าเนนชวตประจ าวน เรยงล าดบการเปลยนแปลงทเกดขนมากทสด 3 อนดบ

การเปลยนแปลงของครอบครว ระดบการเปลยนแปลง จ านวนคน ( รอยละ )

อนดบ 1 ทานไดตระหนกถงการพฒนาการและความ เปลยนแปลงเมอบตรอายมากขน

10 (33.3)

อนดบ 2 ทานไดเตรยมใหบตรใชชวตอยางผใหญทงใน และนอกบาน

9 (30)

อนดบ 3 ทานตระหนกถงความปลอดภยในการจดสงแวดลอม ใหกบบตรออทสตก

7 (23.3)

ตารางท 5 แสดงจ านวน และรอยละของการเปลยนแปลงของครอบครวทมบตรออทสตกวยเดกตอนกลาง ( อาย 6 – 12 ป) ดานการท างาน เรยงล าดบการเปลยนแปลงทเกดขนมากทสด 3 อนดบ

การเปลยนแปลงของครอบครว ระดบการเปลยนแปลง จ านวนคน ( รอยละ )

อนดบ 1 ทานใชเวลาพกผอนกบบตรออทสตกทกครง เชน การทองเทยวตางๆ

19 ( 63.3 )

อนดบ 2 ทานหาแนวทางในการชวยเหลอดานตางๆ และ ค าแนะน าใหบตรออทสตก เชน จากบดามารดาทม บตรออทสตกเหมอนกน จากบคลากรทางการแพทย เปนตน

16 ( 53.3 )

อนดบ 3 ทานตองสรางความเขาใจเกยวกบพฤตกรรมแปลกๆของบตร ออทสตกใหกบพ หรอนองทไมไดเปนออทสตก

15 ( 50 )

ตารางท 6 แสดงจ านวนและรอยละของการเปลยนแปลงของครอบครวทมบตรออทสตกวยรน ( อาย 12 ปขนไป) ดานการท างาน เรยงล าดบการเปลยนแปลงทเกดขนมากทสด 3 อนดบ

การเปลยนแปลงของครอบครว ระดบการเปลยนแปลง จ านวนคน ( รอยละ )

อนดบ 1 ทงหวหนางานและเพอนๆทท างานของทาน เขาใจ มความเหนอกเหนใจ และ สนใจ ถงพฒนาการทดข นของบตรออทสตก

5 (18.5)

อนดบ 2 ทานตองท างานหารายไดพเศษเพมมากขนทานเคยคดทจะลาออกจาก งานเพอมาดแลบตรออทสตกอยางเตมท

3 (12.5)

อนดบ 3 ทานเปลยนสถานทท างานบอย เพอใหมเวลาในการดแลบตรออทสตก 2 (8.3)

36

ตารางท 7 แสดงจ านวน และรอยละของการเปลยนแปลงของครอบครวทมบตรออทสตกวยเดกตอนกลาง (อาย 6 – 12 ป) ดานสงคม เรยงล าดบการเปลยนแปลงทเกดขนมากทสด 3 อนดบ

การเปลยนแปลงของครอบครว ระดบการเปลยนแปลง จ านวนคน ( รอยละ )

อนดบ 1 ทานสงเสรมใหบตรออทสตกเขาสงคม เพอเรยนรเกยวกบทกษะทาง สงคม และ สอนใหเดกรจกคบเพอน

16 ( 53.3 )

อนดบ 2 ทานตดตอเกยวกบศนย/สถานทฝกอาชพใหกบบตรออทสตก 8 ( 26.7 ) อนดบ 3 ทานมการตดตอพดคยกบเพอนทมบตรออทสตกในวยเดยวกน -ทานรสกวาบตรออทสตกเปนบคคลหนงทเสรมสรางความสมพนธภาพ ครอบครวในทางทดข น

7 ( 23.3 ) 7 ( 23.3 )

ตารางท 8 แสดงจ านวน และรอยละของการเปลยนแปลงของครอบครวทมบตรออทสตกวยรน ( อาย 12 ปขนไป) ดานสงคม เรยงล าดบการเปลยนแปลงทเกดขนมากทสด 3 อนดบ

การเปลยนแปลงของครอบครว ระดบการเปลยนแปลง จ านวนคน ( รอยละ )

อนดบ 1 ทานมความกงวลเกยวกบสวสดการทบตรออทสตกควรไดรบ ซง ปจจบนยงไมมสวสดการรองรบ

7 (23.3)

อนดบ 2 ทานไดตดตอเกยวกบศนย/สถานทฝกอาชพใหกบบตรออทสตก 6 (20) อนดบ 3 ทานรสกวาบตรออทสตกเปนบคคลหนงทเสรมสรางความสมพนธภาพ ครอบครวในทางทดข น

5 (16.7)

ตารางท 9 แสดงจ านวน และรอยละของการเปลยนแปลงของครอบครวทมบตรออทสตกวยเดกตอนกลาง ( อาย 6 – 12 ป ) ดานจตใจ เรยงล าดบการเปลยนแปลงทเกดขนมากทสด 3 อนดบ

การเปลยนแปลงของครอบครว ระดบการเปลยนแปลง จ านวนคน ( รอยละ )

ทานมความสขเมอไดอยใกลชด และดแลบตรออทสตก 17 ( 56.7 ) ทานใชการไหวพระ หรอสวดมนตขอพรจากพระใหบตรเพอใหรสกดขน 16 ( 53.3 ) ทานรสกวาตนเองมความอดทนมากขน 14 ( 46.7 )

37

ตารางท 10 แสดงจ านวน และรอยละของการเปลยนแปลงของครอบครวทมบตรออทสตกวยรน ( อาย 12 ปขนไป) ดานจตใจ เรยงล าดบการเปลยนแปลงทเกดขนมากทสด 3 อนดบ

การเปลยนแปลงของครอบครว ระดบการเปลยนแปลง จ านวนคน ( รอยละ )

ทานรสก วตกกงวล และ เครยด เรองการด าเนนชวตของบตรออทสตกในอนาคต เมอทานไมมชวตอยแลว

17 ( 56.7 )

ทานรสกวาตองเผชญกบความไมแนนอนในอนาคตของบตรออทสตก 15 (50) ทานรสกภมใจ และซาบซงมากเมอบตรออทสตกไดดแลเอาใจใสทานตอบแทน หรอ ชวยงานบานเลกๆนอยๆใหกบทานบาง

14 (46.7)

อภปรายผล การเปลยนแปลงทเกดขนในครอบครวทมบตรออทสตกวยรน มการเปลยนแปลงดานการด าเนนชวตประจ าวน และดานจตใจอยในระดบมาก ขณะทการเปลยนแปลงดานการท างานและสงคมอยในระดบปานกลาง สวนครอบครวทมบตรออทสตกวยเดกตอนกลางมการเปลยนแปลงทกดานอยในระดบปานกลางทงหมด (จากตารางท 2) เนองจากวยรนมการเปลยนแปลงทงรางกายและจตใจ แสวงหาเอกลกษณของตนเองและจดมงหมายในชวต จงกอใหเกดความเครยดและสบสนในชวต 11 จงอาจสงผลตอการด าเนนชวตประจ าวน และดานจตใจของครอบครวทมบตรออทสตกวยรน ใหมการเปลยนแปลงอยในระดบมาก

เมอพจารณาในหวขอยอย การเปลยนแปลงดานการด าเนนชวตประจ าวนของครอบครวทมบตรออทสตกวยรน พบวา ครอบครวตระหนกถงการพฒนาการและความเปลยนแปลงเมอบตรอายมากขน สนใจโปรแกรมการศกษาของบตร และรบฟงและใสใจเกยวกบอารมณ เปนอนดบแรก อาจเนองจากชวงวยรนเปนชวงทมการเปลยนแปลงหลายดาน รวมทงดานการศกษาตอดวย สอดคลองกบผลการประชมเครอขายออทสตกเชยงใหม ทกงวลเรองการศกษาตอของวยรนออทสตก 1 ใหความส าคญของการเตรยมความพรอมของบตรวยรนเพอใชชวตอยางผใหญ และตระหนกถงความปลอดภยในการจดสงแวดลอมใหกบบตรเปนอนดบรองลงมาตามล าดบ เนองจากพฒนาการและความตองการดานรางกาย จตใจและสงคมทเปลยนแปลงไปของวยรน ทพฒนาเขาสวยผใหญเชนเดยวกบวยรนปกต 9 สวนครอบครวทมบตรวยเดกตอนกลางใหความส าคญตอ ความปลอดภยในการจดสงแวดลอมใหกบบตรเปนอนดบแรก และใหความส าคญตอพฒนาการและความเปลยนแปลงเมอบตรอายมากขน เปนอนดบทสาม อาจเนองจากวา พฒนาการทางกายในระยะนเปนไปอยางชา ๆ คอยเปนคอยไป และพฒนาทกษะตาง ๆ ดานการเรยนวชาพนฐาน (ศรเรอน แกวกงวาล, 2545) นอกจากนอายเฉลยของบตรวยเดกตอนกลางเทากบ 8.23 ป และมชวยอายระหวาง 7.91 ถง 8.55 ป ซงเปนเปนชวงอายทใกลเคยงกนมาก คอเปนวยเดกตอนกลางในระยะกงกลาง จงไมมการเปลยนแปลงดานพฒนาการใหครอบครวกงวลใจมากนก แตกงวลใจเรองความปลอดภยในการจดสงแวดลอมมากกวา เพราะเดกออทสตกวยนมล กษณะตอบสนองตอสงแวดลอม และบคคลชา ทงการเคลอนไหว และการสอสาร หรอปนปาย อยไมนง รวมทง

38

ไมเขาใจกฎเกณฑกตกาของกลม14 นอกจากนยงพบวา ครอบครวทมบตรวยเดกตอนกลางและครอบครวทมบตรวยรน รบฟงและใสใจเกยวกบอารมณ และความรสกของบตร ในอนดบทสอง และหนงตามล าดบ เนองจากการแสดงออกทางอารมณของบคคลออทสตก มความบกพรอง หรอจ ากดยาวนานตลอดชวต15

ส าหรบการเปลยนแปลงดานการท างาน พบวาครอบครวทมบตรออทสตกวยเดกตอนกลาง และครอบครวทมบตรออทสตกวยรน มการเปลยนแปลงอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาในหวขอยอย พบวา ครอบครวทมบตรออทสตกวยเดกตอนกลางใชเวลาพกผอนกบบตร โดยถอวาเปนการท างานดวยความสมครใจ เปนอนดบแรก และ หาแนวทางในการชวยเหลอบตรดานตาง เปนอนดบทสอง สอดคลองการศกษาของเมธศา พงษศกดศรและคณะ7 ทพบวาครอบครวจดการและชวยเหลอสมาชกออทสตกของครอบครว อกทง เอาใจใสบตรออทสตกเปนพเศษ และสรางความเขาใจพฤตกรรมแปลก ๆของบตรออทสตกใหกบพ หรอนองทไมไดเปนออทสตกเปนอนดบสาม อาจเพราะเดกออทสตกในวยนทงหมด เรยนอยระดบอนบาล และประถมศกษา และตองเรยนรทกษะพนฐานตาง ๆจงท าใหบดามารดาตองเอาใจใสเปนพเศษ นอกจากนยงมพฤตกรรมแปลก ๆ เหนชดเจน เชน โยกตว หมนตว และ สะบดมอซ า ๆ14 อาจท าใหบดามารดาจงตองท าความเขาใจกบพนองคนอน แตเมอพจารณาในหวขอยอยของครอบครวทมบตรวยรน พบวา หวหนางานและเพอน ๆ ทท างานมความเขาใจ เหนอกเหนใจ เปนการเปลยนแปลงเปนอนดบแรก อาจเนองจาก วยรนออทสตกมการเจรญเตบโตขนตามวย และวยรนกลมนสวนใหญไดร บการฝกทคลนกกจกรรมบ าบด หรอไดรบการศกษาในโรงเรยน จงมพฒนาการทเปลยนแปลงไป ดงนนเมอเวลาผานไปนานขน จงท าใหหวหนางานและเพอน ๆทท างานมความเขาใจ เหนอกเหนใจ และสนใจถงพฒนาการทดข นของวยรนออทสตก นอกจากนบดาหรอมารดาตองท างานหารายไดพเศษมากขน คดจะลาออกจากงานเพอมาดแลบตร เปนอนดบทสอง และเปลยนสถานทท างานบอย เพอใหมเวลาในการดแลบตรเปนอนดบทสาม สอดคลองกบการศกษาของเมธศา พงษศกดศรและคณะ7 ทพบวา ครอบครวออทสตกมคาใชจายในการครองชพสงขน และจดการและชวยเหลอบตรออทสตก เชน ใหไดรบการฝกและการรกษา การใหผอน เชน ครพเศษมาชวยเหลอ รวมทงการชวยเหลอบตรดานสมาธ การสอสาร การเรยนและทกษะดานสงคม เหลานจ าเปนตองมคาใชจายเพมขน หรอ ตองการเวลาในการดแลบบตรมากขน อกทงสอดคลองกบการศกษาของ Gray,19944 ทพบวาครอบครวรสกวตกกงวลตอการบ าบดรกษา และคารกษาพยาบาลทคอนขางสง นอกจากนการมบตรออทสตกในครอบครวยงอาจกอใหเกดปญหาเศรษฐกจตามมาได2

การเปลยนแปลงของครอบครวดานสงคมทมบตรวยเดกตอนกลาง พบวา ครอบครวสงเสรมใหบตรเขาสงคม เพอเรยนรเกยวกบทกษะทางสงคม เปนอนดบแรก ครอบครวตดตอเกยวกบศนย/สถานทฝกอาชพใหกบบตร เปนอนดบสอง และ ตดตอพดคยกบเพอนทมบตรออทสตกในวยเดยวกน และรสกวาบตรออทสตกเปนบคคลหนงทเสรมสรางความสมพนธภาพในครอบครวในทางทดข น เปนอนดบทสาม ซงการเปลยนแปลงในอนดบทสอง และอนดบทสาม สอดคลองกบการการเปลยนแปลงของครอบครวดานสงคมทมบตรวยรน เนองจากบดามารดาของบตรออทสตกทงสองชวงวยอาจจ าเปนตองวางแผนส าหรบอนาคตใหกบบตร เพราะ 2 ใน 3 ของบคคลออทสตกตองพงพาผอนตลอดชวต ไม

39

สามารถด าเนนชวตไดอยางอสระ6 นอกจากนครอบครวทมบตรวยรนยงกงวลเกยวกบสวสดการทบตรออทสตกควรไดรบซงปจจบนยงไมมสวสดการรองรบ เปนอนดบแรก อาจเพราะบคคลออทสตกจะไดรบสวสดการเมอไดรบการจดทะเบยนเปนผพการแลว แตบดามารดาของบตรออทสตกยงตดสนใจไมได และสอดคลองกบการศกษาของสภาวด ชมจตต และคณะ5 ทพบวาบดามารดากงวลวาบตรจะอยในสงคมไดอยางไร เมอตนเองจากไปแลว บดามาดาของบตรทงสองชวงวยจงตองตดตอเกยวกบศนย/สถานทฝกอาชพใหกบบตร และยงรสกวาบตรออทสตกชวยเสรมสรางความสมพนธภาพในครอบครวในทางทดข น สอดคลองกบการศกษาของเมธศา พงษศกดศรและคณะ7 ทพบวา ผปกครอง และบคคลในครอบครว ใจเยนขน รบฟงผอนมากขน ใสใจบตรออทสตกมากขน และรวมมอกนในครอบครวมากขน เหลานอาจท าใหสมพนธภาพในครอบครวดขน นอกจากนครอบครวทมบตรวยเดกตอนกลางยงตดตอพดคยกบเพอนทมบตรออทสตกในวยเดยวกน อาจเพอแลกเปลยนขอมลขาวสารและสรางเครอขายทางสงคม เนองจากการสนบสนนทางสงคมจากเครอขายในระดบทเพยงพอ ท าใหความวตกกงวลของบดามารดาลดลง เกดความเขมแขง ปรบตวตอปญหาทเผชญอย2

ครอบครวทมบตรวยเดกตอนกลาง ใหความส าคญตอการสงเสรมการเขาสงคมใหกบบตร เนองจากความผดปกตทางดานสงคมเปนปญหาหลกของบคคลออทสตก1 และยงคงอยตลอดชวต10 สวนวยรนออทสตกมการสอภาษาและพฤตกรรมทางสงคมดขน6 และกลมตวอยางนสวนใหญอาจไดรบการฝกทางกจกรรมบ าบด และ/หรอไดรบการศกษาในโรงเรยนมาเปนเวลานานกวากลมวยเดกตอนกลาง จงเปนไปไดวามพฒนาการทางสงคมดขน ครอบครวทมบตรวยรนจงใหความส าคญตอสวสดการทบตรออทสตกควรไดรบ การสมครงานของบตร และกลวสถานประกอบการจะไมรบบตรเขาท างาน เนองจากการประชมของเครอขายออทสตกเชยงใหม พบวาเดกวยรนสวนใหญจบการศกษาภาคบงคบแลว ไมทราบวาจะไปท าอะไร 1 อกทงวยรนออทสตกยงขาดความเขาใจพฤตกรรมทางสงคมทเหมาะสม มขอจ ากดในการเรยนรและการสอสารและตองท างานทมลกษณะเฉพาะเจาะจงในแตละขนตอน หรอมรปแบบเฉพาะและมสงแวดลอมทเหมาะสมกบแตละบคคล 13จงอาจมความยากล าบากในการตดตอเพอขอรบสวสดการ หรอขอสมครเขาท างาน นอกจากนบดามารดาของวยรนออทสตกสวนใหญรอยละ 73.3 มการศกษาระดบปรญญาตรและสวนใหญรอยละ 40 ท างานรบราชการ ไมมธรกจส าหรบใหบตรตนเองชวยท างาน จงเปนไปไดวา ท าใหตองมการวางแผนส าหรบอนาคตใหกบบตร ดงนนจงท าใหครอบครวทมบตรวยรนกงวลใจเรองสวสดการ การสมครงานของบตร และกลววาสถานประกอบการไมยอมรบบตรเขาท างาน

สวนครอบครวทมบตรวยเดกตอนกลาง ใหความส าคญตอความสขเมอไดอยใกลชดบตรและดแลบตรเปนอนดบแรก และการไหวพระ หรอสวดมนตขอพรจากพระใหบตรเพอใหรสกดขนเปนอนดบสอง อาจเนองจากวยเดกตอนกลางยงคงศกษาอยในสถาบนศกษาได สอดคลองกบผลการประชมของเครอขายออทสตกเชยงใหม1 และการเนนพฒนาทกษะในการเรยนวชาพนฐาน จงท าใหครอบครวยงมความหวง มความวตกกงวลนอยตออนาคตของบตร ใหความส าคญกบการไดอยใกลชดดแลบตร และสวดมนตใหบตร นอกจากนยงพบวา ครอบครวมความอดทนมากขน โดยเลอกเปนอนดบทสาม

40

สอดคลองกบการศกษาของเมธศา พงษศกดศรและคณะ7 ทพบวาครอบครวมความอดทนมากขน ซงถอวาเปนการเปลยนแปลง หรอปรบตวในทางบวก

ส าหรบการเปลยนแปลงดานจตใจของครอบครวทมบตรออทสตกวยรนพบวาอยในระดบมาก เมอพจารณาในหวขอยอยพบวา ครอบครววตกกงวล และเครยดเรอง การด าเนนชวตของบตรออทสตกในอนาคต เมอตนเองไมมชวตอยแลว เรองความยากล าบากในการรบรและเรยนรทางวชาการ และการศกษาในระดบทสงขนของบตร เปนอนดบแรก และมความรสกวาตองเผชญกบความไมแนนอนในอนาคตของบตร เปนอนดบรองลงมา สอดคลองกบการศกษาของ สภาวด ชมจตตและคณะ 5 ทพบวา บดามารดากลมใจถงอนาคตวาบตรจะอยในสงคมไดอยางไรยามทพอแมจากไปแลว นอกจากนยงพบวา ประมาณ 2 ใน 3 ของบคคลออทสตกยงตองพงพาผอนตลอดชวต มเพยงสวนนอยทสามารถด ารงชวตไดอยางอสระ6 อกทงการจดการศกษาในระดบมธยมใหมความเหมาะสมกบวยรนออทสตกยงเปนปญหาของทางโรงเรยน 13จงท าใหครอบครวทมบตร ออทสตกวยรนความกงวลกบอนาคตของบตรออทสตก แตครอบครวกมความภมใจและซาบซง เมอบตรดแลเอาใจใส หรอชวยงานบานเลก ๆ นอย ๆ โดยเลอกเปนอนดบทสาม อาจเปนเพราะผปกครองมการฝกใหวยรนออทสตกชวยงานบาน เนองจากเตบโตเปนผใหญขนแลว ซงสอดคลองกบการศกษาของเมธศา พงษศกดศรและคณะ7 สรปและขอเสนอแนะ

การเปลยนแปลงของครอบครวทมบตรออทสตกวยเดกตอนกลาง และครอบครวทมบตรวยรนพบวา ครอบครวทมบตรออทสตกวยเดกตอนกลาง มการเปลยนแปลงของทกดานอยในระดบปานกลาง แตครอบครวทมบตรออทสตกวยรนมการเปลยนแปลงดานการด าเนนชวตประจ าวน และดานจตใจอยในระดบมาก สวนการเปลยนแปลงดานการท างานและดานสงคมมการเปลยนแปลงอยในระดบปานกลาง ดงนนนกกจกรรมบ าบด ควรใหบรการครอบครวทมบตรออทสตกวยเดกตอนกลางในทก ๆ ดานในระดบใกลเคยงกนแตควรพจารณาการใหบรการแกครอบครวทมบตรวยรนในดานการด าเนนชวตประจ าวนและดานจตใจมากขน กตตกรรมประกาศ

ผวจยขอขอบคณบดามารดาทกทานทเขารวมในงานวจย และนกกจกรรมบ าบดทใหความรวมมอและชวยเหลอในการเกบขอมล บรรณานกรม 1.ประภาศร ทงมผล. การสนบสนนทางสงคม ความพรอมในการดแล และความเครยดของมารดาเดก

ออทสตก. พยาบาลสาร 2550;34(1);มกราคม– มนาคม. 2.ศศธร แกวนพรตน. การสนบสนนทางสงคมจากเครอขายทางสงคมทมผลตอความเครยดของบดา

มารดาเดกออทสตกของศนยสขจตวทยาจต [วทยานพนธ]. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร; 2541 .

41

3.จราวรรณ พมศรอนทร. การศกษาระดบความเครยดและพฤตกรรมการปรบความเครยดของมารดาท มบตรออทสตก [ภาคนพนธ]. เชยงใหม: มหาวทยาลยเชยงใหม; 2545.

4.Gray DE. Coping with autism: stress and strategies. Journal of Medical Sociology. 1994;16:275-300.

5.สภาวด ชมจตต, รจราภรณ เชยวชาญ, อจฉรย สวรรณกล, สภาพร นาคนาวา, เสาวลกษณ ช านาญนาวา. ปญหาของพอแมในการดแลเดกออมสตกขณะอยบาน: การประชมวชาการสขภาพจต ป 2544; ความสขทพอเพยง. กรงเทพฯ: วงศกมลโปรดกชนจ ากด; 2544.

6.รชน ฉลองเกอกล. การด าเนนโรคของผปวยออทสตก: รายงานผปวย 1 ราย. วารสารสขภาพจตแหงประเทศไทย. 2545;10:123-30.

7.เมธศา พงษศกดศร, สรอยสดา วทยากร, ศศธร สงขอ, นนทณ เสถยรศกดพงศ. การเปลยนแปลงภายในครอบครวออทสตก. วารสารกจกรรมบ าบด. 2553;15:18-27.

8.ศรเรอน แกวกงวาล. จตวทยาพฒนาการทกชวงวย. กรงเทพฯ: ธรรมศาสตร; 2545. 9.Ozbayrak RK. Meeting the challenges of adolescence: a guide for parents. [cited 2011].

Available from http://www.aspergers.com/Adolesc.htme . 10.Howlin P. Autism and asperger syndrome: preparing for adulthood. British Library Cataloguing

in Publication Data Simultaneously published in the USA and Canada by Routledge, New York; 2004.

11.การประชมเครอขายออทสตกเชยงใหม: รายงานการประชมการเสวนาหาแนวทางออกดานทกษะชวตส าหรบออทสตก; ครงท 2; วนท 2 สงหาคม 2553; ณ ส านกบรการวชาการ มหาวทยาลยเชยงใหม; 2553.

12.Howlin P, Goode S, Hutton J, Rutter M. Adult outcome for children with autism. The Journal of Child Psychology and Psychiatry. 2004;45:212-29.

13.ภทราภรณ ทงปนค า, คนงนจ ชยลงการณ. ประสบการณการดแล ปญหา และความตองการการชวยเหลอในการดแลเดกออทสตก: รายงานการวจย. เชยงใหม: มหาวทยาลยเชยงใหม; 2546.

14.มยร เพชรอกษร, สรอยสดา วทยากร, นนทณ เสถยรศกดพงศ, เมธศา พงษศกดศร, ศศธร สงขอ, ไฉทยา ภระบรรณ. ปญหาทพบในเดกออทสตกแตละชวงวย. ใน: ไฉทยา ภระบรรณ, บรรณาธการ. ออทสตก: ปญหาทพบในแตละชวงวย วธการคดกรอง การประเมน และการบ าบดรกษาทางกจกรรมบ าบด. เชยงใหม: ชตมาพรนตง; 2550. หนา 14-2.

15.อมาพร ตรงคสมบต. (2545). ชวยลกออทสตก. กรงเทพฯ: ส านกพมพธรรมศาสตร. 16.Adolescent with autism spectrum disorder. [Cited 4 September, 2011] available from

http://www.autismsocialstories.com/autistic_teens.

42

การพยายามฆาตวตายและการฆาตวตายส าเรจของผรบบรการ โรงพยาบาลรองกวาง

เอกชย ค าลอ*

บทคดยอ วตถประสงค เพอศกษาการพยายามฆาตวตายและการฆาตวตายส าเรจในอ าเภอรองกวาง จงหวดแพร วสดและวธการ เปนการศกษาวจยเชงพรรณนา ในผรบบรการทพยายามฆาตวตายและผทฆาตวตายส าเรจ ในเขตพนทอ าเภอรองกวาง ระหวาง 1 ตลาคม 2551 – 29 กมภาพนธ 2555 โดยศกษาขอมลยอนหลงจากระบบรายงานสขภาพจต ไดแก แบบเฝาระวงภาวะซมเศราและท ารายตนเอง (รง. 506 DS) และขอมลสาเหตการตายในรายงานมรณะบตร (มบ.1) วเคราะหดวยสถตเชงพรรณนา ผลการศกษา ผรบบรการทพยายามฆาตวตายมจ านวน 75 ราย สวนใหญเปนผปวยเพศหญง (รอยละ 54.6) ชวงอายทพบมากทสดคอ 20 – 29 ป มสถานภาพโสด (รอยละ 52.0) ประกอบอาชพเกษตรกรรม (รอยละ 42.6) สาเหตชกน าใหเกดการพยายามฆาตวตายทพบมากทสดคอการขดแยงกบคนใกลชด โดยวธทใชมากทสดคอ การรบประทานยาเกนขนาด (รอยละ 41.3) ส าหรบการฆาตวตายส าเรจนนมจ านวน 29 ราย พบมากในเพศชาย (รอยละ 72.4) สวนใหญพบในชวงอาย 40 -49 ป สถานภาพค (รอยละ 48.2) อาชพเกษตรกรรม(รอยละ 58.6) สาเหตชกน าใหเกดการฆาตวตายส าเรจทพบมากทสดคอการขดแยงกบคนใกลชด โดยวธทใชมากทสดคอ การผกคอ (รอยละ 58.6) สรป การพยายามฆาตวตายและการฆาตวตายส าเรจเกดจากการขดแยงกบคนใกลชดมากทสด ค าส าคญ : การพยายามฆาตวตาย, การฆาตวตายส าเรจ

*นายแพทย โรงพยาบาลรองกวาง จงหวดแพร

43

suicide attempters and completed suicide in Rongkwang hospital

Abstract Objective: To evaluate incidence, characteristics and determine factors associated with suicidal attempts and fatal suicides in Rongkwang hospital. Methods: In a descriptive, retrospective study, enrolled people who try to commit suicide during October 1st 2007 to February 29th 2012. The data were assessed from depressive and suicidal ideation report forms and death certificates, and then analyzed by descriptive statistics. Results: A total number of 75 suicide attempters were studied. Among these, There were female 54.6%. The major age group is 20 - 29 year. Most of the suicidal attempters were single (52.0%) and the occupation was agriculture (42.6%). The most frequent precipitating events were emotional conflict with other family members and the most frequent method was eating overdosing drugs (41.3%). Thus, 29 suicide attempter successfully committed suicide, There were male 72.4%.Suidea attempts by male were more likely to result in death. The major age group was 40 - 49 year. Most of them were married (55.1%) and the occupation was agriculture (48.2%). The most frequent precipitating events were emotional conflict with other family members and the most frequent method was hanging (58.6%)

Conclusion: The most frequent precipitating events were emotional conflict with other family members.

Key words : suicide attempters, committed suicide บทน า

การฆาตวตายเปนดชนชวดคณภาพชวตและภาวะสขภาพจตของสงคม อตราการฆาตวตายส าเรจของประเทศไทยระหวาง ป พ.ศ.2551 ถง ป พ.ศ.2553 อยระหวาง 5.90 – 5.98 ตอแสนประชากร ซงมแนวโนมคอนขางคงท โดยเพศชายมแนวโนมการฆาตวตายเพมขน ในขณะทเพศหญงมอตราการฆาตวตายลดลง สดสวนการฆาตวตายเพศชายตอเพศหญง ประมาณ 3 ตอ1 ชวงอายทมการฆาตวตายสงสดอยระหวาง 30ป – 39ป วธการฆาตวตายทใชมากทสด ไดแกการแขวนคอ รดคอ ท าใหหายใจไมออก รองลงมาคอ กนยาก าจดสงรบกวน สารปราบศตรพช สารฆาแมลง สาเหตการฆาตวตายเชอวาเกยวของกบปจจยทางสงคม วฒนธรรม การเขาถงอปกรณหรอเครองมอส าหรบใชในการฆาตวตาย สาเหตทกระตนในการพยายามฆาตวตายสวนใหญคอ ปญหานอยใจคนใกลชดดดาวากลาว รอยละ 43 รองลงมาคอ ทะเลาะกบคนใกลชด รอยละ 36 การฆาตวตายมกเกดกบบคคลทมความเสยงตอการท ารายตนเองไดแกผทมภาวะซมเศรา ผทใชสารเสพตดและแอลกอฮอล ผทมความสมพนธกบคสมรสไมราบรน 2

44

อตราการฆาตวตายของพนทจงหวดแพร ปพ.ศ. 2553 เทากบ 11.05 ตอแสนประชากร สงเปนอนดบท 7 ของประเทศ 1,5 ส าหรบอ าเภอรองกวางอตราฆาตวตายมแนวโนมลดลงในป พ.ศ. 2551 เทากบ 21.82 ตอแสนประชากร ปพ.ศ. 2552 เทากบ 5.46 ตอแสนประชากร ปพ.ศ. 2553 เทากบ 11.66 ตอแสนประชากรและในปพ.ศ. 2554 เทากบ 9.44 ตอแสนประชากร 4 อ าเภอรองกวางพนทสวนใหญเปนเขตเกษตรกรรม ประชากรสวนใหญอยในวยท างาน ปญหาทพบคอผสงอาย ผปวยเรอรง ผมปญหาสขภาพจตมจ านวนเพมขน ซงประชากรกลมดงกลาวมความเสยงทจะเกดภาวะซมเศราไดงาย นอกจากนยงพบปญหาพฤตกรรมดมสราแบบเสยงในกลมคนวยท างาน ดงนนการศกษาขอมลเชงลกของสาเหตการฆาตวตายของประชาชนในพนทเพอน าขอมลทไดมาพฒนาระบบบรการสขภาพจตทมขอบเขตงานทครอบคลมการสงเสรมสขภาพจต การปองกน การรกษาและการฟนฟตดตามเพอใหประชาชนมความตระหนกและดแลสขภาพจตของตนเอง ครอบครว ชมชนและยงสามารถเขาถงบรการสขภาพจตได การวเคราะหสถานการณสาเหตของการฆาตวตายและระบบการใหบรการสขภาพจตในพนท ผลทไดนาจะเปนขอมลทสามารถน ามาใชประโยชนในการวางแผนพฒนางานสขภาพจตตอไป วสดและวธการ

รปแบบเปนการศกษายอนหลง (Retrospective Research) โดยศกษาเกยวกบการพยายามฆาตวตายและการฆาตวตายส าเรจในอ าเภอรองกวางจงหวดแพร ระหวาง 1 ตลาคม 2551 – 29 กมภาพนธ 2555 โดยศกษาจากระบบรายงานสขภาพจต ไดแกแบบเฝาระวงภาวะซมเศราและท ารายตนเอง (รง. 506 DS) และขอมลสาเหตการตายในรายงานมรณบตร (มบ.1) ประชากรทศกษา

ผรบบรการทพยายามฆาตวตายและฆาตวตายส าเรจ ระหวาง 1 ตลาคม 2551 – 29 กมภาพนธ 2555 จ านวน 104 ราย โดยเปนผพยายามฆาตวตายจ านวน 75 ราย และผฆาตวตายส าเรจจ านวน 29 ราย ขอมลทศกษาเปนแบบเฝาระวงภาวะซมเศราและท ารายตนเอง (รง. 506DS) และขอมลสาเหตการตายในรายงานมรณบตร (มบ.1) เครองมอทใชในการศกษา

แบบเฝาระวงภาวะซมเศราและท ารายตนเอง (รง. 506DS) และขอมลสาเหตการตายในรายงาน มรณบตร (มบ.1) การวเคราะหขอมล

วเคราะหขอมลโดย แจกแจง ความถ และรอยละ

45

ผลการศกษา 1.1 อตราการพยายามฆาตวตายของอ าเภอรองกวาง และฆาตวตายส าเรจมแนวโนมลดลง ในป

พ.ศ. 2554 มอตราการพยายามฆาตวตายลดลงเปน 20.13 และอตราฆาตวตายส าเรจเปน 9.44 ดงแสดงในตารางท 1 ตารางท 1 จ านวนและอตราตอแสนประชากรผพยายามฆาตวตายและฆาตวตายส าเรจ

ป พ.ศ. พยายามฆาตวตาย ฆาตวตายส าเรจ จ านวน (อตราตอแสน) รอยละ จ านวน (อตราตอแสน) รอยละ

2551 23 41.82 12 21.83 2552 15 27.68 3 5.46 2553 21 39.62 7 11.66 2554 11 20.13 5 9.44 2555* 5 9.15 2 3.66 รวม 75 29

*(1 ต.ค.54 – 29 ก.พ.55)

1.2 อตราการพยายามฆาตวตายพบวาเปนเพศหญงมากกวาเพศชายรอยละ 54.7 และ รอยละ45.3ตามล าดบ อายทพยายามฆาตวตายมากอยในชวง 20 – 29ป รองลงมาไดแก < 20ป ดงแสดงในตารางท 2

ตารางท 2 จ านวนและรอยละเพศ และอายของผพยายามฆาตวตาย แยกตามป พ.ศ.2551 – ป พ.ศ. 2555

ปจจย ป พ.ศ. 2551 ป พ.ศ. 2552 ป พ.ศ. 2553 ป พ.ศ. 2554 ป พ.ศ. 2555 รวม จ านวน (รอยละ)

จ านวน (รอยละ)

จ านวน (รอยละ)

จ านวน (รอยละ)

จ านวน (รอยละ)

จ านวน (รอยละ)

N = 23 N = 15 N = 21 N =11 N =5 N = 75 เพศ ชาย 11 (47.8) 8 (53.3) 8 (38.1) 5 (45.5) 2 (40.0) 34 (45.3) หญง 12 (52.2) 7 (46.7) 13 (61.9) 6 (54.5) 3 (60.0) 41 (54.7) อาย < 20ป 9 (39.1) 3 (20.0) 4 (19.1) 4 (36.4) 1 (20.0) 21 (28.0) 20 – 29 ป 7 (30.4) 3 (20.0) 10 (47.6) 3 (27.3) 3 (60.0) 26 (34.7) 30 – 39 ป 2 (8.7) 4 (26.7) 3 (14.3) 1 (9.1) 10 (13.3) 40 – 49 ป 5 (21.7) 4 (26.7) 2 (9.5) 2 (18.2) 13 (17.3) 50 – 59 ป 1 (6.7) 2 (9.5) 1 (9.1) 4 (5.3) 60 – 69 ป 70 – 79 ป 1 (20.0) 1 (1.3)

1.3 อตราการพยายามฆาตวตายพบวามสถานภาพโสดมากทสด รอยละ 52.0 รองลงมาไดแก

สถานภาพค รอยละ 42.7 อาชพเกษตรกรรมมากทสด รอยละ 42.7 รองลงมาไดแก นกเรยน นกศกษา

46

รอยละ 28.0 วธทใชกนยาเกนขนาดมากทสด รอยละ 41.3 รองลงมาไดแก กนสารก าจดวชพช รอยละ 26.7 และสาเหตทท าใหพยายามฆาตวตายมากทสดไดแก ขดแยงคนใกลชด รอยละ 57.3 (ตารางท 3) ตารางท 3 จ านวนและรอยละสถานภาพสมรส อาชพ วธทใช และสาเหต ของผพยายามฆาตวตาย

ปจจย ป พ.ศ. 2551 ป พ.ศ. 2552 ป พ.ศ. 2553 ป พ.ศ. 2554 ป พ.ศ. 2555 รวม จ านวน

(รอยละ) จ านวน (รอยละ)

จ านวน (รอยละ)

จ านวน (รอยละ)

จ านวน (รอยละ)

จ านวน (รอยละ)

N = 23 N = 15 N = 21 N =11 N =5 N = 75 สถานภาพสมรส โสด 13 (56.5) 8 (53.3) 10 (47.6) 5 (45.5) 3 (60.0) 39 (52.0) ค 10 (43.5) 7 (46.6) 9 (42.7) 4 (36.4) 2 (40.0) 32 (42.7) มาย/หยาราง 2 (9.5) 2 (18.2) 4 (5.3) อาชพ เกษตรกรรม 8 (34.8) 6 (40.0) 10 (47.6) 7 (63.6) 1 (20.0) 32 (42.7) รบจาง 7 (30.4) 1 (6.7) 7 (33.3) 2 (40.0) 17 (22.7) คาขาย 1 (9.1) 1 (1.3) ขาราชการ 1 (6.7) 1 (1.3) สมณเพศ 1 (4.8) 1 (1.3) ตกงาน 2 (13.3) 2 (2.7) นกเรยน/นกศกษา 8 (34.8) 5 (33.3) 3 (14.3) 3 (27.3) 2 (40.0) 21 (28.0) วธทใช ผกคอ 1 (6.7) 1 (4.8) 2 (2.7) กนสารก าจดแมลง 1 (4.3) 1 (6.7) 2 (9.5) 2 (18.2) 6 (8.0) กนสารก าจดวชพช 7 (30.4) 3 (20.0) 5 (23.8) 4 (36.4) 1 (20.0) 20 (26.7) กนสารเคมอนๆ 4 (17.4) 6 (28.6) 4 (36.4) 14 (18.7) กนยาเกนขนาด 10 (43.5) 10 (66.7) 7 (33.3) 1 (9.1) 3 (60.0) 31 (41.3) ใชของมคม 1 (4.3) 1 (20.0) 2 (2.7) สาเหต ขดแยงคนใกลชด 15 (65.2) 7 (46.6) 14 (66.7) 5 (45.5) 2 (40.0) 43 (57.3) ปญหาความรก หงหวง

5 (21.7) 4 (26.7) 4 (19.1) 4 (36.4) 2 (40.0) 19 (25.3)

โรคทางจตเวช 1 (4.3) 1 (6.7) 1 (4.8) 1 (20.0) 4 (5.3) โรคเรอรงทางกาย เศรษฐกจ 1 (6.7) 1 (4.8) 2 (2.7) สารเสพตด สรา 2 (13.3) 1 (4.8) 2 (18.2) 5 (6.7) สญเสยญาต 1 (4.3) 1 (1.3) อนๆ 1 (4.3) 1 (1.3)

1.4 อตราการฆาตวตายส าเรจพบวาเปนเพศชายมากทสดรอยละ 72.4 อายทพบมากทสด40 – 49 ป รอยละ 37.9 รองลงมา คอ 30 – 39 ป รอยละ17.2 สถานภาพสมรสคพบมากทสด รองลงมาคอโสด รอยละ 55.2 และรอยละ 41.4 ตามล าดบ อาชพเกษตรกรรมพบมากทสด รอยละ48.3 รองลงมาไดแก รบจาง รอยละ 37.9 วธทใชพบมากไดแกผกคอ รอยละ 58.6 รองลงมาไดแกกนสารก าจดวชพชและสารก าจด

47

แมลง รอยละ 13.8 สาเหตพบมากทสดไดแก ขดแยงคนใกลชด รอยละ 31.0 รองลงมาไดแก การใชสารเสพตด สรา รอยละ17.2 ตารางท 4 จ านวนและรอยละเพศ อาย สถานภาพสมรส อาชพ วธทใช และสาเหตการตาย ของผฆาตวตายส าเรจ แยกตามป พ.ศ.2551 – ป พ.ศ. 2555

ตวแปร ป พ.ศ. 2551 ป พ.ศ. 2552 ป พ.ศ. 2553 ป พ.ศ. 2554 ป พ.ศ. 2555 รวม จ านวน

(รอยละ) จ านวน (รอยละ)

จ านวน (รอยละ)

จ านวน (รอยละ)

จ านวน (รอยละ)

จ านวน (รอยละ)

N = 12 N = 3 N = 7 N =5 N =2 N = 29 เพศ ชาย 8 (66.7) 3 (100.0) 4 (57.1) 4 (80.0) 2 (100.0) 21 (72.4) หญง 4 (33.3) 3 (42.9) 1 (20.0) 8 (27.6) อาย < 20 ป 1 (8.3) 1 (3.5) 20 – 29 ป 1 (8.3) 1 (14.2) 1 (20.0) 3 (10.3) 30 – 39 ป 2 (16.7) 1 (20.0) 2 (100.0) 5 (17.2) 40 – 49 ป 5 (41.7) 1 (33.3) 4 (57.8) 1 (20.0) 11 (37.9) 50 – 59 ป 1 (8.3) 1 (33.3) 2 (40.0) 4 (13.8) 60 – 69 ป 1 (8.3) 1 (33.3) 2 (6.9) 70 – 79 ป 2 (28.5) 2 (6.9) > 79 ป 1 (8.3) 1 (3. 5) สถานภาพสมรส โสด 3 (25.0) 5 (71.4) 2 (40.0) 2 (100.0) 12 (41.4) ค 9 (75.0) 2 (66.7) 2 (28.5) 3 (60.0) 16 (55.2) มาย/หยาราง 1 (33.3) 1 (3.5) อาชพ เกษตรกรรม 6 (50.0) 2 (66.7) 2 (28.5) 4 (80.0) 14 (48.3) รบจาง 4 (33.2) 1 (33.3) 4 (57.1) 2 (100.0) 11 (37.9) คาขาย 1 (14.2) 1 (3.5) ขาราชการ 1 (8.3) 1 (3.5) สมณเพศ ไมไดท างาน 1 (8.3) 1 (20.0) 2 (6.9) วธทใช ผกคอ 7 (58.3) 3 (100.0) 3 (42.9) 3 (60.0) 1 (50.0) 17(58.6) กนสารก าจดแมลง 1 (8.3) 1 (14.2) 2 (40.0) 4(13.8) กนสารก าจดวชพช 2 (16.7) 2 (28.6) 4 (13.8) กนสารเคมอนๆ 2 (16.7) 2 (6.9) ใชปน 1 (14.2) 1 (50.0) 2 (6.9) สาเหตการตาย ขดแยงคนใกลชด 6 (50.0) 1 (14.2) 2 (40.0) 9 (31.0) ปญหาความรก /หงหวง 1 (8.3) 1 (14.2) 1 (20.0) 3 (10.3) โรคทางจตเวช 1 (8.3) 2 (66.7) 3 (10.3) โรคเรอรงทางกาย 1 (8.3) 1 (33.3) 2 (28.6) 4 (13.8) เศรษฐกจ 3 (25.0) 1 (14.2) 4 (13.8) สารเสพตด สรา 2 (28.6) 1 (20.0) 2 (100.0) 5 (17.3) ไมระบ 1 (20.0) 1 (3.5)

48

อภปรายผลการศกษา ผลการศกษาขอมลผพยายามฆาตวตาย

จากการศกษาอตราการพยายามฆาตวตายของอ าเภอรองกวาง พบวามแนวโนมลดลง กจกรรมโครงการ ทมสวนชวยลดอตราพยายามฆาตวตายลงไดแก กจกรรมใหอสม.คดกรองภาวะซมเศราและสราในชมชน และการคดกรองภาวะซมเศราในผปวยโรคเรอรง ผลการศกษาขอมลการฆาตวตายส าเรจ

จากการศกษาอตราการพยายามฆาตวตายส าเรจ พบวามแนวโนมลดลง จากขอมลของกรมสขภาพจต พบวาสาเหตของการฆาตวตายมกเกดกบบคคลทเสยงตอการท ารายตนเอง ไดแก ผมภาวะซมเศรา ผตดสรา และผมปญหาสมพนธภาพในครอบครว 2 การศกษาครงน แยกสาเหตรายขอของการฆาตวตายส าเรจทส าคญมดงน

1. เพศ พบวาเพศชายมการฆาตวตายส าเรจมากกวาเพศหญง รอยละ72.4 และ รอยละ27.6 ตามล าดบ โดยเพศชายมกมวธการทรนแรงมากกวาเพศหญง เชนผกคอ หรอใชอาวธปน ดงนนจงฆาตวตายส าเรจมากกวาเพศหญงทพยายามฆาตวตายโดยวธกนยาเกนขนาด นอกจากนผฆาตวตายส าเรจทเปนเพศชายยงมพฤตกรรมตดสรา รอยละ17.5 สอดคลองกบขอมลรายงานการฆาตวตายของกรมสขภาพจต 2553 พบวาเพศชายฆาตวตายส าเรจมากวาเพศหญงประมาณ 3:1

2. อาย พบวาชวงอาย 40 – 49 ป รอยละ 37.9 มสถตฆาตวตายส าเรจมากทสด รองลงมาไดแกชวงอาย 30 – 39 ปรอยละ17.2 สาเหตเกดจากการขดแยงคนใกลชดมากทสด รอยละ31.0 รองลงมาไดแกการเสพสารเสพตด สรา รอยละ17.2 การเสพตดสรามแนวโนมท าใหบคคลเกดภาวะซมเศรา นอกจากนท าใหเกดปญหาสมพนธภาพในครอบครว การทะเลาะเบาะแวง การถกดดา ต าหน มผลท าใหสมาชกในครอบครวเกดความเครยด สงผลใหบคคลเกดปญหาสขภาพจต มองไมเหนทางออก วกฤตทางดานความคดจงเปนสาเหตน าไปสการฆาตวตายได

3. วธการท ารายตนเอง ท าใหฆาตวตายส าเรจบอยทสดคอ ผกคอ รอยละ 58.6 รองลงมา ไดแก การกนสารฆาแมลงและสารก าจดวชพช รอยละ 13.8 เนองจากการแขวนคอและใชสารพษสามารถเขาถงไดงายในบาน และประชาชนสวนใหญท าการเกษตรซงมการใชสารพษในการประกอบอาชพ ขอเสนอแนะในการน าผลการศกษาไปใช

1. การปองกนปญหาฆาตวตายวธการสวนใหญทใชในการฆาตวตายส าเรจ คอวธแขวนคอ และกนสารพษยาฆาแมลง สารก าจดวชพช ซงเปนวสดอปกรณทหาไดงายในบานซงประกอบอาชพเกษตรกรรม ดงนนหากญาต หรอผใกลชดสงเกตอาการ พฤตกรรมทแสดงออกผดปกต ทางวาจา ค าพด สหนาทาทาง เชน พดวาอยากตาย รองไห เกบตว ซมเศรา เครยด อาการเหลานญาตควรใหความสนใจและรบหาทางปองกนการฆาตวตายโดยการ สอบถามพดคยใหความชวยเหลอ นอกจากนควรเกบอปกรณตางๆ ทจะน ามาฆาตวตายใหมดชด เชน มด ปน สารพษ ยาฆาแมลง เชอก เปนตน ดงนนการ

49

รณรงคใหความรกบประชาชนทวไปในพนทถงวธการชวยเหลอผมปญหาสขภาพจต เครยด ซมเศรา สญญาณการฆาตวตายและการเขาถงสถานบรการสาธรณสข กจะชวยใหสามารถลดปญหาการฆาตวตายได

2. การเสรมสรางความเขมแขงใหกบสถาบนครอบครว กรณศกษาการฆาตวตายส าเรจสวนใหญมาจากปญหาความขดแยง ทะเลาะเบาะแวงกบคนใกลชด ครอบครวทมปญหาบดามารดาหยาราง ขาดความรกความอบอน มปญหาชวตสมรส ปญหาความยากจน รายไดของครอบครวต า มกสงผลใหสมาชกในครอบครวมความเครยด เกดปญหาสขภาพจต การทปญหาไมไดรบการแกไขบางคนจงเลอกใชวธการรนแรงในการหาทางออก เชน การฆาตวตายหรอการท ารายตนเอง ดงนนการสงเสรมการสรางสถาบนครอบครวใหอบอนจงนาจะเรมตงแต การใหความรแกเดกวยเรยน เรองการมทกษะในการด ารงชวต เรองเพศศกษาการปองกนการตงครรภกอนวยอนควร ปญหาสารเสพตด การมคครองหรอแตงงานกนเมออายยงนอยจะท าใหปญหาหยารางตดตามมา ปญหาความยากจนรายไดของครอบครวต า ภาวะทบคคลขาดความเขมแขงทางใจเมอมสงกระตนเพยงนอยนดกอาจสงผลใหเกดความคดชววบ และลงมอฆาตวตายจนส าเรจได

3. การปองกนการฆาตวตายส าเรจในกลมโรคเรอรง เชนโรคเอดส มะเรง เบาหวาน ซงเปนโรคทรกษายาก รกษาไมหาย ผปวยเหลานมโอกาสเกดภาวะซมเศราสง ดงนนการใหความรความเขาใจกบผปวยและญาตถงการดแลรกษาสขภาพตนเอง การตดตามการรกษาอยางตอเนอง ทกษะการปฏเสธกระบวนการคดแกไขปญหา มทปรกษาทมความรความเขาใจในโรคทตนเองเปน และการเขาถงสถานบรการสาธารณสขไดงาย รวมถงการคดกรองภาวะซมเศราในกลมนเปนแนวทางทจะปองกน หรอลดการฆาตวตายได

4. ผรบผดชอบงานสขภาพจตเครอขายระดบต าบล ควรไดรบการพฒนาความรและทกษะการใหบรการสขภาพจต เพอใหเกดความมนใจ มเจตคตทดตอการท างาน ประชาชนสามารถเขาถงบรการสขภาพจตใกลบานใกลใจได

5. แผนงาน/โครงการสขภาพจตควรใหครอบคลมทง 4 ดาน ไดแกสงเสรม ปองกน รกษา ฟนฟ นอกจากนการสงเสรมใหชมชนเขามามสวนรวมในการแกไขปญหาการฆาตวตาย เชน กลมเพอนบาน อสม. แกนน าชมชนใหมความรความเขาใจเรอง การคดกรองภาวะซมเศรา การใหค าปรกษาพนฐาน กจะสามารถใหค าปรกษาไดในระดบหนง การไมซ าเตมผพยายามฆาตวตาย เปดโอกาสใหเขารวมกจกรรมในชมชน เพอใหผมปญหาเหลานนสามารถด ารงชวตอยในชมชนไดอยางปกต ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

1. ควรมการศกษาตดตามผพยายามฆาตวตายในชมชนหลงจากจ าหนายออกจากโรงพยาบาล สม าเสมออยางนอย เปนเวลา 1 ป เนองจากกลมดงกลามความเสยงตอการฆาตวตายซ าสง

2. ควรมการศกษา วเคราะหขอมลปจจยการฆาตวตายในพนทอยางตอเนอง เพอจะไดทราบแนวโนมและน าขอมลมาวางแผนเฝาระวงอบตการณ ปญหาการฆาตวตายในชมชนได

3. การศกษาการมสวนรวมของชมชนตอการแกไขปญหาสขภาพจตในพนท ขอมลทไดจะเปนประโยชนในการวางแผนการดแลและปองกน ปญหาการฆาตวตายในชมชนตอไป

50

4. การศกษาขอมลการฆาตวตายในกลมชาวเขา เนองจากมขอมลปญหาการฆาตวตายเพมขน ซงมความแตกตางทางวฒนธรรมทไมเหมอนคนไทยพนราบ เอกสารอางอง

1. กรมสขภาพจต. รายงานขอมลการฆาตวตายของประเทศไทย. เขาถงไดท http://www.thaisuicide.com. [ 15 March 2555]

2. กรมสขภาพจต. รายงานการประเมนผลโครงการปองกนการฆาตวตาย. ขอนแกน: โรงพมพพระธรรมขนต; 2547

3. โรงพยาบาลจตเวชขอนแกนราชนครนทร. เอกสารประกอบการบรรยายโครงการปองกนและชวยเหลอผมภาวะซมเศราและเสยงตอการฆาตวตาย. ขอนแกน: โรงพยาบาล; 2552.

4. โรงพยาบาลรองกวาง. สถตรายงานผปวยโรคเรอรงโรงพยาบาลรองกวาง. แพร: โรงพยาบาล; 2554.

5. ศนยสขภาพจตท 10. เอกสารประกอบค าบรรยายการประชมตวชวดงานสขภาพจต ปงบประมาณ 2555; 6-7 มนาคม 2555; ณ โรงแรมโลตสปางสวนแกว. เชยงใหม: ศนย; 2555.

51

การวเคราะหสถานการณการดแลผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตวตาย โรงพยาบาลสวนปรง จงหวดเชยงใหม

ปภาดา โฆษคณวฒ* บทคดยอ

การศกษาครงนมวตถประสงคเพอวเคราะหสถานการณการดแลผปวยโรคจตเภท ทพยายามฆาตวตาย โรงพยาบาลสวนปรง จงหวดเชยงใหม กลมตวอยางเลอกแบบเฉพาะเจาะจง 3 กลม ไดแก 1) ผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตวตาย จ านวน 7 ราย 2) สมาชกครอบครวผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตวตาย จ านวน 7 ราย และ 3) บคลากรทางสขภาพ จ านวน 7 ราย รวบรวมขอมลระหวางเดอนมกราคม ถงเดอนพฤษภาคม 2553 เครองมอทใชในการศกษาประกอบดวย 1) แบบสอบถามขอมลสวนบคคล 2) แบบประเมนอาการทางจต และ 3) แนวการสมภาษณรายบคคล วเคราะหขอมลทไดโดยใชสถตเชงพรรณนา และการวเคราะหเนอหา ผลการศกษาพบวา 1) ผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตวตายมการดแลตนเองไมถกตอง ไมมความรและความเขาใจเกยวกบโรคจตเภทและแบบแผนของการรกษาโดยเฉพาะเรองการใชยา ไมสามารถสงเกตอาการของตนเองกอนมอาการก าเรบซ า ไมมความรเกยวกบวธจดการกบอาการของโรคจตเภท ของตนเองและมองวาตนเองไมมความสามารถและไมมคณคา 2) สมาชกครอบครวผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตวตายขาดความรเรองโรคจตเภท แผนการรกษา การดแล และการสงเกตอาการเปลยนแปลง สมพนธภาพและพฤตกรรมการสอสารในครอบครวไมเหมาะสม ใหการชวยเหลอผปวยไมถกตอง มทศนคตไมดตอผปวยโรคจตเภทและไมสามารถดแลผปวย อยางตอเนองเพราะการรกษาใชเวลานาน 3) บคลากรทางสขภาพ มความรและทกษะในการดแล แตไมสามารถปฏบตตามขอก าหนดของแนวปฏบตการดแลผปวยทมพฤตกรรมการฆาตวตายไดอยางครบถวนและไมตดตามผปวยอยางตอเนองหลงจากจ าหนายออกจากโรงพยาบาล 4) แนวทางเพอใชในการพฒนาการดแลผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตวตายไดแก การสรางความตระหนกถงความส าคญของการใหการดแลเมอผปวยจ าหนายออกจากโรงพยาบาล โดยใหความรแกผปวยเกยวกบการดแลตนเองและใหความรแกสมาชกครอบครวเกยวกบการดแลผปวย สวนบคลากรทางสขภาพควรพฒนาระบบการสงตอ ตดตามและประสานงานในเครอขาย หรอหนวยงานทเกยวของ ค าส าคญ: การวเคราะหสถานการณ, โรคจตเภท, พยายามฆาตวตาย *พยาบาลวชาชพช านาญการ โรงพยาบาลสวนปรง

52

Situational Analysis of Caring for Patients with Schizophrenia who Attempted Suicide at Suanprung Psychiatric Hospital, Chiang Mai Province

Abstract

The purpose of this study was to analyze the situation of caring for schizophrenic patients who attempted suicide at Suanprung Psychiatric hospital, Chiang Mai.Purposive sampling method was used to recruit three groups of sample: 1) seven schizophrenic patients who attempted suicide, 2) seven family members of those patients, and 3) seven healthcare personnel. Data collection was undertaken during January to May, 2010. Research instruments included 1) The Demographic Data Form, 2) Psychiatric Assessment Form, and 3) Individual Interviewing Guidelines. Data were analyzed by descriptive statistics and content analysis. The study results revealed as follows; 1) The schizophrenic patients who attempted suicide had incorrect self care and lacked knowledge and understanding about schizophrenia and treatment regimen, particularly medication treatment. They also could not observe their symptoms prior to relapse and did not have knowledge on management of their schizophrenic symptoms. They had senses of incapability and worthlessness. 2) The family members of schizophrenic patients who attempted suicide lacked knowledge about schizophrenia and treatment regimen, patient care and how to observe the changing symptoms of the patients. The relationship and communication behaviors in the family were not appropriate. They helped the patients incorrectly and had poor attitude toward schizophrenic patients. They could not give continuing care to the patients because of long term treatment. 3) The healthcare personnel had knowledge and skills in patient care but could not completely practice following the practice guidelines for caring of patients with suicide behavior and lacked continuing follow up after discharging the patients from the hospital. 4) Guidelines for improving the care of schizophrenic patients who attempted suicide included raising awareness of the importance of patient care after discharging patients from the hospital by providing knowledge to patients regarding self care and providing knowledge to the family members on patient care. Healthcare personnel should develop a system for referral, follow up and coordination among the networks or related organizations. Key words: Situational Analysis, Schizophrenia, Attempted Suicide

53

บทน า โรคจตเภท เปนโรคเรอรงรกษาไมหายขาด และมจ านวนมากทสดในบรรดาโรคทางจตเวชทงหมด มลกษณะอาการทางคลนกทส าคญคอ มอาการประสาทหลอน หลงผด และอาจมอารมณแปรปรวนรวมดวยบางรายมการท ารายผอน หรอท ารายตนเองผปวยโรคจตเภท รอยละ 10 เสยชวตจากการท ารายตนเองหรอฆาตวตายซงสวนมากมกฆาตวตายส าเรจในชวง 2-3 ปแรกของการเจบปวยและรอยละ 50 ของผปวยโรคจตเภทเคยพยายามฆาตวตายมากอน ซง 2 ใน 3 สวนของการฆาตวตายในผปวยโรคจตเภทพบวาสาเหตเกดจากอาการประสาทหลอน โดยรอยละ 40 ของผปวยโรคจตเภททฆาตวตาย เกดจากไดยนหแววใหท ารายตนเองหวาดระแวง กลวคนมาท าราย หลงผด ความรสกนอยใจ รสกวาตนเองไรคา เกดความรสกทอแทสนหวง

จากการทบทวนวรรณกรรมทเกยวกบการพยายามฆาตวตายในผปวยโรคจตเภทนนพบวาเกดจากปจจยหลายประการไดแก ปจจยทางดานชวภาพทเกดจากความผดปกตของสารสอประสาทในผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตวตาย จะมระดบของ 5-HIAA (5-hydroxyindoleacetic acid) ทเปนสารสอประสาทอยในน าไขสนหลงจะมปรมาณต าท าใหผปวยมอารมณรนแรง มอาการประสาทหลอนทางห มอาการพดคนเดยว มหแวว หรอมอาการกลว กระตนใหเกดพฤตกรรมการฆาตวตายมากทสด หรอเกดจากการมความผดปกตของสมองสวนดานขางทเกยวของกบการไดยนอาจน าไปสอาการประสาทหลอนทางห ในผปวยโรคจตเภทการมหแวว หลงผด หวาดระแวง คดวาคนอนมาท ารายนนมความสมพนธกบความเสยงตอการฆาตวตายได ปจจยทางดานสงคม และครอบครว สมพนธภาพภายในครอบครวทไมดเปนปจจยหนงทมความส าคญตอการพยายามฆาตวตายของผปวยโรคจตเภทและปจจยทางดานการดแลตนเองของผปวยโรคจตเภททมความบกพรองในการดแลตนเอง การขาดยาไดรบยาไมตอเนองรวมทงไมใหความรวมมอในการรกษาของผปวยโรคจตเภทท าใหมอาการทางจตก าเรบเปนปจจยเสยงทส าคญตอการพยายามฆาตวตาย

โรงพยาบาลสวนปรง จงหวดเชยงใหม ไดใหความส าคญตอปญหาการพยายามฆาตวตายทเกดขนไดมการจดอบรมเพมพนความรแกบคลากรในดานการใชทกษะใหความชวยเหลอดานจตใจในภาวะวกฤต และการปองกนการฆาตวตายในผปวย นอกจากนยงใหบรการดานค าปรกษา เพอใหผปวยทเคยพยายามฆาตวตาย และครอบครว มความเขาใจในปญหา สามารถเผชญปญหา และพจารณาทางเลอกในการแกปญหาไดอยางเหมาะสม ไดจดทมสหวชาชพซงประกอบดวย แพทย พยาบาล เภสชกร นกจตวทยา นกสงคมสงเคราะห และนกอาชวบ าบด ในการดแลผปวยทพยายามฆาตวตาย ไดก าหนดแนวปฏบตการดแลผปวยจตเวชทมพฤตกรรมฆาตวตาย ใหสอดคลองกบบรบทและสภาพปญหาทเกดขน เพอใหผปวยจตเวชทมพฤตกรรมฆาตวตายไดรบการดแลอยางครอบคลม และน าแนวปฏบตการดแลนมาใชในการดแลผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตวตายดวย โดยมการประเมนความเสยงตอการฆาตวตายในการคดกรองผปวย และการเฝาระวงการฆาตวตาย แมวาโรงพยาบาลสวนปรงจะไดน าแนวปฏบตการดแลผปวยจตเวชทมพฤตกรรม ฆาตวตายดงกลาวมาใชและรวมถงการน าไปใชในผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตวตายแตจ านวนของผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตวตายทเขารบการรกษาในโรงพยาบาลสวนปรงยงคงอยในระดบสงเมอเปรยบเทยบกบตวชวดคณภาพบรการท

54

โรงพยาบาลสวนปรงไดก าหนดเปาหมายดชนชวดคณภาพบรการในเรองการดแลผปวยทเสยงตอการฆาตวตายเพอลดอตราการพยายามฆาตวตายไมเกนรอยละ 0.2 ซงจดเปนความเสยงทส าคญอนหนงของทางโรงพยาบาลสวนปรง สงผลกระทบตอมาตรฐานในดานการดแลรกษา และดานความปลอดภย สะทอนใหเหนวาแนวทางการดแลผปวยโรคจตเภท ทพยายามฆาตวตายนนยงไมครอบคลม เนองจากยงไมมแนวปฏบตในการดแลผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตวตายอยางเฉพาะเจาะจงผศกษามความสนใจทจะศกษาสถานการณการดแลผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตวตาย เพอคนหาปจจยทเกยวของกบการดแล โดยศกษาในผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตวตาย สมาชกครอบครวของผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตวตาย และบคลากรทางสขภาพทมสวนเกยวของกบการดแลผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตวตายเพอน าผลการศกษาทไดมาเปนขอมลพนฐานไปใชเปนแนวทางในการพฒนาระบบการดแลผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตวตายไดอยางครอบคลม และมประสทธภาพตอไป วสดและวธการ

การศกษาครงนเปนการศกษาเชงพรรณนาเพอวเคราะหสถานการณ การดแลผปวย โรคจตเภททพยายามฆาตวตายโรงพยาบาลสวนปรง จงหวดเชยงใหม ทเขารบการรกษาแบบผปวยในและมประวตเคยพยายามฆาตวตายกอนมาโรงพยาบาล ระหวางเดอน มกราคม ถงเดอน พฤษภาคม 2553

กลมตวอยางเลอกแบบเฉพาะเจาะจง 3 กลมใหเปนตวแทนของประชากรประกอบดวย 1) กลมผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตวตายจ านวน 7 ราย 2) กลมสมาชกครอบครวผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตวตาย จ านวน 7 ราย และ 3) กลมบคลากรทางสขภาพ จ านวน 7 ราย เครองมอทใชในการศกษา แบงออกเปน 2 สวนดงน 1 ) เครองมอทใชในการคดกรองผปวย ในการเขารวมการศกษา คอแบบประเมนอาการทางจต Brief Psychiatric Rating Scale (BPRS) 2) เครองมอทใชในการวบรวมขอมลในการศกษาครงนประกอบดวย 2.1 แบบสอบถามขอมลสวนบคคลส าหรบผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตวตาย สมาชกครอบครวผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตวตาย และบคลากรทางสขภาพ 2.2 เครองมอในการรวบรวมขอมลในการวเคราะหสถานการณไดแกแนวค าถามในแบบสมภาษณรายบคคล ซงเปนค าถามปลายเปด แบบกงโครงสรางทผศกษาพฒนาขนโดยครอบคลมวตถประสงคเพอวเคราะหสถานการณทเกยวของกบการดแลผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตวตาย โรงพยาบาลสวนปรง จงหวดเชยงใหม ดานตวผปวยโรคจตเภทเกยวกบการปฏบตตวและการดแลตนเอง ดานสมาชกครอบครวผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตวตายเกยวกบสมพนธภาพในครอบครว การสอสาร การดแลและการใหความชวยเหลอของญาตหรอครอบครว ดานบคลากรทางสขภาพ เกยวกบการดแล รกษา การใหความชวยเหลอการใหความรทกษะเกยวกบการดแลตนเองของผปวย และการสงตอผปวยหลงการจ าหนาย การวเคราะหขอมล

วเคราะหขอมลทไดโดยใชสถตเชงพรรณนา และการวเคราะหเนอหา

55

ผลการศกษา สถานการณการดแลผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตวตาย 1) ผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตวตาย มการดแลตนเองไมถกตองไมมความร และความเขาใจเกยวกบโรคจตเภทและแบบแผนของการรกษาโดยเฉพาะเรองการใชยา ไมสามารถสงเกตอาการของตนเองกอนมอาการก าเรบซ า ไมมความรเกยวกบวธจดการกบอาการของโรคจตเภท ของตนเอง มองวาตนเองไมมความสามารถ และไมมคณคา 2) สมาชกครอบครวผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตวตาย ขาดความรเรองโรคจตเภท แผนการรกษา การดแลและการสงเกตอาการเปลยนแปลง สมพนธภาพ และพฤตกรรมการสอสารในครอบครวไมเหมาะสม ใหการชวยเหลอผปวยไมถกตอง มทศนคตไมดตอผปวยโรคจตเภท และไมสามารถดแลผปวยอยางตอเนองเพราะการรกษาใชเวลานาน 3) บคลากรทางสขภาพ มความรและทกษะในการดแล แตไมสามารถปฏบตตามขอก าหนดของแนวปฏบตการดแลผปวยทมพฤตกรรมการฆาตวตายไดอยางครบถวน และไมตดตามผปวยอยางตอเนองหลงจากจ าหนายออกจากโรงพยาบาล 4) แนวทางเพอใชเปนการพฒนาการดแลผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตวตายไดแก การสรางความตระหนกถงความส าคญของการใหการดแลเมอผปวยจ าหนายออกจากโรงพยาบาล โดยใหความรแกผปวยเกยวกบการดแลตนเองและใหความรแกสมาชกครอบครวเกยวกบการดแลผปวย และในดานบคลากรทางสขภาพ ควรมการพฒนาระบบการสงตอ การตดตาม และ การประสานงานในเครอขายหรอหนวยงานทเกยวของ

ผลการศกษาครงนท าสามารถน าไปใชเปนขอมลพนฐานในการพฒนาการดแลผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตวตายตอไป

ขอเสนอแนะในการน าผลการศกษาไปใช ดานปฏบตการพยาบาล

1. ควรมการสรางความตระหนกถงความส าคญของการดแลผปวยโรคจตเภทท

พยายามฆาตวตาย วาเปนหนาทของบคลากรทางการพยาบาลทกคนทจะใหการชวยเหลอแกผปวยโรค

จตเภททพยายามฆาตวตายเพอใหไดรบการบ าบดรกษาทถกตอง และมความปลอดภย

2. สงเสรมใหบคลากรทางการพยาบาลทเกยวของกบการดแลผปวยโรคจตเภท ท

พยายามฆาตวตาย ไดมการทบทวนการด าเนนงานในการดแลผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตวตายใน

แตละเดอนเพอน ามาวเคราะห ปญหา อปสรรคในการท างานและด าเนนการแกไขรวมกนในทม

3. บคลากรทางการพยาบาลใหความรเกยวกบโรคจตเภท การรกษา การปฏบต

ตวและการดแลตนเองแกผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตวตายขณะอยโรงพยาบาลเพอใหผปวยโรคจต

เภททพยายามฆาตวตายมความเขาใจและสามารถปฏบตตามไดเมอจ าหนายออกจากโรงพยาบาล

56

4. บคลากรทางการพยาบาลใหความรเรองเกยวกบโรคจตเภท แผนการรกษาท

ผปวย ไดรบ และแนวทางในการดแลผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตวตายแกครอบครวหรอผดแลใหม

ความเขาใจและสามารถน าไปปฏบตใชกบผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตวตายได

5. ควรจดท าคมอแนวทางการดแลตนเองของผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตว

ตาย และคมอแนวทางการดแลผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตวตายโดยครอบครวหรอผดแล

ดานการบรหารการพยาบาล 1. น าผลการศกษาทไดไปพฒนาระบบคณภาพการดแลผปวยโรคจตเภทท

พยายามฆาตวตาย ใหมแนวปฏบตทเปนมาตรฐานในทางเดยวกน

2. ควรมการอบรมเพมทกษะการดแลผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตวตาย เพอ

พฒนาศกยภาพของบคลากรทางการพยาบาลใหมประสทธภาพ เพอปองกนการเกดปญหา การ

พยายามฆาตวตายของผปวยโรคจตเภท ขณะทเขารบการรกษาในโรงพยาบาล

3. การจดบคลากรเพมในการประสานงานกบเครอขายและการตดตามเยยมบาน

ขอเสนอแนะในการศกษาครงตอไป 1. ควรพฒนาแนวทางการปฏบตการดแลผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตวตาย เพอใชเปนแนวทางในการดแลผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตวตายไดอยางถกตองเหมาะสม และมประสทธภาพสงสด

2. ควรมการศกษาถงระบบการสงตอ และการตดตามหลงการจ าหนาย ของทมสหวชาชพในการดแลผปวยโรคจตเภททพยายามฆาตวตาย เพอใหมการดแลอยางตอเนอง เอกสารอางอง 1.เทพนทร บญกระจาง, เจรญศร โควนทร, ยพารตน คณรตน. การพยายามฆาตวตายของผปวยจตเวช

ทรบรกษาในโรงพยาบาลพระศรมหาโพธ: เอกสารประกอบการประชมวชาการกรมสขภาพจต; ครงท 1; 10-11 สงหาคม 2538; กรงเทพมหานคร.

2.ประเวช ตนตพวฒนสกล, สรสงห วศรตรตน. ฆาตวตาย: การสอบสวนหาสาเหตและการปองกน. นนทบร: กรมสขภาพจต; 2541.

3.มานต ศรสรภานนท, จ าลอง ดษยวนช. ต าราจตเวชศาสตร. เชยงใหม: แสงศลป; 2542. 4.มาโนช หลอตระกล. การฆาตวตายในโรคจตเภท. ใน: พเชฐ อดมรตน, สรยทธ

วาสกนานนท, บรรณาธการ. ต าราโรคจตเภท. สงขลา: สมาคมจตแพทยแหง ประเทศไทย; 2552: 357-76.

5.มาโนช หลอตระกล, ปราโมทย สคนชย. โรคจตเภท. กรงเทพฯ: เมทอนโพจด; 2542.

57

6.โรงพยาบาลสวนปรง. แผนยทธศาสตรโรงพยาบาลสวนปรง ประจ าปงบประมาณ 2546-2552. เชยงใหม: โรงพยาบาล; 2546.

7.โรงพยาบาลสวนปรง. แนวปฏบตการดแลผปวยจตเวช ทมพฤตกรรมฆาตวตาย. เชยงใหม: โรงพยาบาล; 2552.

8.Cooper J, Kapur N, Webb R, Lawlor M, Guthive E, Mackway JK, et al. (2005). Suicide after deliberate self-harm: a 4-year cohort study. Am J Psychiatr 2005;162: 267-303.

9.Howton K, Sutton L, Haw C, Sinclair J, Deeks JJ. Schizophrenia and suicide:systematic review of rick factor. Br J Psychiatry 2005;187: 9-20.

10.Kaplan HL, Sadock BJ. Kaplan and Sadock synopsis of psychiatric. 8thed. Baltimore: Willams & Wilkins; 1998.

11.Toro MG, Blanco C, Gonzalez A, Salva J. Psychopathology and the binding problem. Retrieved 17 June 2007. Available from:http://www.idealibraly.com.

58

ประสบการณดงานจตเวชสงอายทออสเตรเลย น.พ.ภมนทร ชลาชวะ*

สวสดครบ ผมและทมรวม 4 คน ไดมโอกาสไปดงานจตเวชสงอายทออสเตรเลย ตงแตวนท 23

กมภาพนธ ถง วนท 20 มนาคม ทผานมา เปนเวลาทงสนเกอบ 1 เดอน ทมของเราประกอบดวย ตวผมนายแพทยภมนทร ชลาชวะ โรงพยาบาลสวนปรง คณพชราภรณ ลละวฒน พยาบาลวชาชพ โรงพยาบาจตเวชสงขลาราชนครนทร ด.ร.สนธยา มณรตน พยาบาลวชาชพ โรงพยาบาสวนสราญรมย และคณสบน สมนอย พยาบาลวชาชพ โรงพยาบาจตเวชขอนแกนราชนครนทร โดยพวกเราออกเดนทางจากประเทศไทยในวนท 23 ก.พ.2555 ไปทเมองซดนย ประเทศออสเตรเลย เพอไปศกษาและดงานจตเวชสงอายตามโรงพยาบาลและศนยสขภาพตางๆในเมองซดนยครบ เนอหาการดงาน มดงนครบประเทศออสเตรเลยเปนประเทศพฒนาแลว มระบบดแลผสงอายทมระบบการดแลทด มเครอขาย การวางแผนตงแตการปองกนโรค (ในสวนของการดงานครงน เนนไปในดานการดเรอง dementia) การใหความรกบประชาชนเรอง โรคสมองเสอม (dementia) การสงเสรมสขภาพประชาชนทวไปเพอปองกนการเกด โรคสมองเสอม (dementia) การรกษา การใหสวสดการแกผปวย ญาตและผดแล การดแลตอทบานจนกวาจะถงวาระสดทายของชวต โดยรฐบาลไดประกาศใหภาวะโรคสมองเสอม (dementia) เปน national health priority จงจดท าโครงการ “Helping Australian with dementia and their carers” มนโยบาย 3 ดาน ไดแก 1) ดานพฒนาคณภาพชวต ผปวย และผดแล 2)การขยายงานการดแลผปวยในทกระดบ ทกทองท และ 3) การอบรมและจดสวสดการแกผดแลผปวย โดยผปวยทไมมผดแล รฐบาลจะตองจดหาผดแลให อาจเปนญาต เพอน หรอเพอนบาน โดยบงคบใชเปนกฎหมาย เรยกวา Guardianship Act. และรฐจะจดสรรเงนสวสดการใหกบผดแลดวย ผปวยกอนจะจ าหนายกลบบานจะมทมประเมนความพรอมดานตางๆกอนกลบบาน [ Aged care assessment team – ACAT ] โดยจะประเมนวาหากกลบบานจะสามารถดแลตนเองในเรองการใชชวตประจ าวนไดมากนอยเพยงใด [activity daily living: ADL] เชน สามารถอาบน า แปรงฟน ใสเสอผา เดน รบประทานอาหาร เคลอนยายตนเองจากรถเขน หรอถาดกวานนกจะประเมนตอไปวาสามารถท าอาหารรบประทานเองไดหรอไม สามารถออกไปท าธระใกลบาน เชน ไปจายตลาด ไปธนาคาร หรอไปท าธระอยางอนไดหรอไม หากไมไดจะประสานกบหนวยจดหางานเพอดแลทบานตามความบกพรองตอไป การจดการแบบนเรยกวา community aged care คอ อยทบานตนเอง และมการบรการในระดบ low level care จะมคนงานทผานการอบรมการดแลผสงอายไปชวยงานบานเทาทจ าเปน แบบนผปวยตองจายเงนใหรฐ 17.5 % ของบ านาญตอเนอง หากประเมนแลวไมสามารถอยทบานได อาจเพราะตองการการดแลมาก หรอไมมผดแล หรอสภาพบานไมเหมาะสม ทม ACAT อาจสงผปวยไปอยท 1) อยทบานพกคนชรา หรอ hostel [residential aged care] คอ กลมทตองการ low level care ซงมหลายระดบตามความหรหรา กลมนตองจายเงนแรกเขา (bond) ตามฐานะ ซงรฐบาลจะพจารณาเอง และเงนนจะคนใหผปวย *นายแพทย โรงพยาบาลสวนปรง

59

หรอญาตเกอบเตมจ านวน เมอยายออก ถงแกกรรม หรอครบ 5 ป และตองจายเงนใหรฐ 85 % ของบ านาญตอเนองจนกวาจะยายออก หรอถงแกกรรม แตถาตองการ high level care กจะมบรการใหคลายเปน nursing home โดยไมตองยายไปทอน เรยกการดแลแบบนวา aging in place 2)อยบานตนเอง แตตองการการดแลมากกวาแบบแรกสด เปน high level care ทเจาะจงส าหรบผปวยโดยตรง โดยจะมคนงานทผานการอบรมการดแลผสงอายไปชวยงานบาน มพยาบาล นกกจกรรมบ าบด นกสงคมสงเคราะห ผลดเปลยนไปดแลตามความจ าเปนของผปวย 15 ช.ม.ตอสปดาห จะตองจายเงนใหรฐ 17.5 % ของบ านาญตอเนอง และ 3) Nursing home คอ ตองการ high level care

หวใจส าคญของการดแลผปวยอยางครบวงจร ตอเนองและเปนระบบ คอ ทม special mental health service for older people [SMHSOP team] ประกอบดวยทมสหวชาชพประกอบดวย แพทย พยาบาล นกกจกรรมบ าบด นกโภชนาการและนกสงคมสงเคราะห บางแหงกจะมเภสชกรและนกกายภาพบ าบดดวย เปนหนวยงานส าคญมากในการวางแผนดแลผปวยสมองเสอมในระยะยาว โดย SMHSOP team จะดแลครอบคลมตงแต 1) การดแลผปวยในร.พ. [dementia care service] โดยมพยาบาลดแลผปวยเกอบจะ 1:1 มกายภาพบ าบด อาชวบ าบดกอนกลบบาน ดแลใหท า ADL เปน พอชวยเหลอตนเองได ถาดกวานนคอ เมอกลบบานแลว สามารถไปซอของนอกบานได ไปธนาคารได ฯลฯ 2) การรบปรกษาปญหาผปวยสงอายในดานการพยาบาล กายภาพบ าบดและอาชวบ าบด และ 3) Aged and chronic care triage service เปนผประสาน คอ nursing home และร.พ.ในเขตรบผดชอบ ท าหนาท ประสานงานกบแพทย GP เกยวกบการดแลผปวยในชมชน และกบร.พ.อนๆในเขตรบผดชอบ โดยมแพทยและพยาบาลใหค าปรกษาทางโทรศพท เยยมบานผปวยตามทไดรบการปรกษา และ จดการประสานงานการสงตอร.พ.อน 4) Home-based treatment [HBT] คอ การตดตามดแลผปวยทบานหลงจากจ าหนายผปวย โดยจะไปดแลอยางนอยรายละ 1 ครงในชวง 6 สปดาหหลงจ าหนาย [6 weeks packages หรอ community packages - ComPacks] โดยจะมทมนกสงคมสงเคราะห นกกจกรรมบ าบดหรอนกกายภาพบ าบดหรอนกโภชนาการไปดทบานวามปญหาอะไรทตองบ าบดหรอแกไขหรอไม การท ากายภาพบ าบดหรออาชวบ าบดไดผลเปนอยางไร ตองฝกตออกหรอไม ซงบางครงใชเวลาทงวนกบผปวยเพยงรายเดยว เนนการดแลผสงอายทไมมญาตหรอผดแล SMHSOP team บางแหงม dementia advisory service [DAS] มการท างานเชงรก คอ ออกไปในชมชน ตามบาน โรงเรยน รานกาแฟ เพอใหความรเรองโรคสมองเสอมแกประชาชนใหรวามอาการเรมตนอยางไร เพอสามารถคดกรองโรคไดกอนทจะเปนมาก มการสอนวาท าอยางไรจะไมสมองเสอม ซงเปนการลดภาระงานการดแลผปวยสมองเสอมในอนาคตได และบางแหงมการใหความรและรบปรกษาปญหาโรคสมองเสอมแกญาตและผดแลโดยมการจด dementia café ซงเปนสถานทพบปะผปวยสมองเสอมและผดแล โดยจะมาสนทนากนเดอนละ 1ครง เวลา 10.30 – 12.00 น. โดยญาตมกจะพาผปวยมาเอง หรอบางรายกจะมนกสงคมฯมารบ ลกษณะกลมเปนแบบคยกนสบายๆ จบชา กาแฟ ทส งจากทราน โดยผทมาชวยกนบรจาคคากาแฟ ม clinical nurse consultant 1 คนและนกสงคมฯอก 2 คนเปนผประสานงาน ในทองททมประชากรมาจากหลายประเทศ (เพราะออสเตรเลยเปนประเทศทมประชากรจากนานาประเทศมาอาศยและประกอบอาชพ) จะมการจดตง multicultural day care center รบผสงอายทวไป หรอสมอง

60

เสอมเลกนอย ทมาจากหลายเชอชาต มารวมกนท ากจกรรมตงแต 9.00-15.00 น. วนละราว 70 คน ไมซ ากนในแตละวน โดยจดกจกรรมตามเชอชาตทมาในแตละวน เชน มการรองเพลง เลนเกมส ออกก าลงกาย เตนประกอบจงหวะ ในครงนพวกเราเดนทางกลบมาวนท 20 มนาคม กอนกลบพวกเรากจดเลยงอาหาร(ทรานอาหารไทย)เปนการขอบคณแกทมงานของ Concord Hospital ทไดประสานงานและอ านวยความสะดวกแกพวกเราในการไปดงานตามทตางๆ

พอสรปวาการดงานครงน มประโยชนมากทไดเหนระบบทกอยางในการดแลผปวย dementia และไดวางแผนจะปรบปรงงานบรการผปวยจตเวชสงอายโดยจะรวมงานกบทม PCT dementia ของร.พ.สวนปรง พฒนางานในดานตางๆ ดงน

1. DAS [dementia advisory service] ไดแก dischsarge plan , carer support group , dementia temple (จดทวดแทน café) , home visit 2. มทมแบบ ComPacks ออกไปดแลผปวยบางรายทนาจะมปญหาหลงจ าหนายใหมากขน โดยเฉพาะผปวยโรคจตสงอายและผปวยโรคสมองเสอม

3. ไดความคดมาท าการจดยาผปวยกลบบานใหหยบทานยาไดสะดวกโดยบรรจยาใน package ทมการเขยนวนและมอทจะรบประทานยาอยางชดเจน

มหลายเรองทประเทศไทยควรเอาแบบอยาง แตบางเรอง รปแบบของเราดอยแลวและควรสงเสรมดวย เชน การดแลผปวยสงอายโดยครอบครวเปนหลกในการดแลผสงอายทบาน เปนรปแบบทลกหลานควรตอบแทนพระคณบดามารดาในยามบนปลายชวต เปนการแสดงความกตญกตเวท แตบางครอบครวอาจขาดความพรอมในสวนน หรอผสงอายทไมมลกหลานดแลกอาจจะตองมการสรางบานพกผสงอายหรอ nursing home รองรบบาง ซงการด าเนนการเชนนตองพฒนาระบบสาธารณสขของเราใหกาวหนาและครอบคลมกบประชาชนทกคน ทกวย ไปพรอมๆกน รวมทงตองเรงสรางระเบยบวนย คณธรรม กบคนในชาตควบคกนไป

เมอถามความรสกถงการดงานครงน ผมมความรสก 3 อยาง คอ อยางแรกผมรสกสงสารคนไทย ผปวยบานเรายงถกทอดทง ถกละเลย ถกจ ากดสทธ และขาดโอกาสในการไดรบการรกษาทดอกมาก สองผมวาตวเองโชคดทไดมาดงาน เปดโลกทศน สามผมจะกลบมาท างานใหคมกบงบประมาณของกรมฯทลงทนใหเราไปดงาน สดทายนเราในฐานะบคลากรทางสขภาพ ชวยกนพฒนางานของเรานะครบ เพอคณภาพชวตคนไทย

61

ค าแนะน าส าหรบผนพนธ ประเภทของบทความแบงเปน 6 ชนด 1. บทบรรณาธการ (Editorial) เปนบทความซงวเคราะหผลงานทางการแพทยหรอสขภาพจตหรออาจจะเปนขอคดเหนเพอความกาวหนาทางวชาการ มสวนประกอบทส าคญดงน

ชอเรอง (Title) ภาษาไทยและองกฤษ ชอผนพนธ และสงกด (Author & by-line) ตวยอวฒการศกษาสงสด ภาษาไทยและ

องกฤษ เนอเรอง (Text) ประกอบดวย :

- บทน า (Introduction) - ประเดนหลกและค าอธบาย ทผสมผสานกบขอวจารณ -ประเดนยอยหรอหวขอยอย และค าอธบายทผสมผสานกบขอวจารณหรอ ขอเสนอแนะทกอใหเกดแนวคดใหม

สรป (Conclusion) กตตกรรมประกาศ (Acknowledgements) เอกสารอางอง (References)

2. นพนธตนฉบบ (Original article) เปนบทความรายงานการวจยโดยยงไมเคยตพมพในวารสารฉบบใดๆมากอน บทความทเปนรายงานการวจยประกอบดวย 2.1 ชอเรอง (Title) ตองมทงภาษาไทยและองกฤษ ชอเรองควรเปนวลสนๆแตไดใจความสามารถสอใหผอานคาดเดาถงแนวทางและผลการวจยได 2.2 ชอผนพนธ และสงกด (Author & by-line) เขยนชอ นามสกล ตวยอวฒการศกษาสงสด ภาษาไทยและองกฤษ ในกรณทมผนพนธหลายคนใหเรยงชอตามล าดบความส าคญทแตละคนมสวนในงายวจยนน ชอหนวยงานของผเขยนทเปนปจจบนเพอสะดวกในการตดตอ 2.3 บทคดยอ (Abstract) ภาษาไทยและองกฤษ ใหเรยงล าดบตามหวขอดงน วตถประสงค (Objective) วสดและวธการ (Materials and methods) ผล (Results) สรป (Conclusion) จ านวนไมควรเกน 300 ค า ตามดวย ค าส าคญ ใหอยในหนาเดยวกน 2.4 ค าส าคญ (Key words) เขยนเปน ค า หรอวล ทงภาษาไทยและองกฤษ จ านวน 3-5 ค า 2.5 บทน า (Introduction) ใหขอมลขอสนเทศและประเดนส าคญทางวชาการ รวมทงวตถประสงคของการวจยนน 2.6 วสดและวธการ (Materials and methods) กลาวถงการออกแบบกลมตวอยาง เครองมอทใชรวบรวมขอมล และการวเคราะหทางสถตโดยเรยบเรยงตามขนตอน

62

2.7 ผล (Results) รายงานและอธบายผลทส าคญทเปนจรง อาจมตารางและภาพประกอบไมเกน 4 ตาราง หรอภาพ และไมซ าซอนกบค าบรรยาย 2.8 วจารณ (Discussion) น าประเดนส าคญทเปนจรงของผลการวจยมาศกษาอธบายเรยงตามล าดบทน าเสนอในผลวาเหมอนหรอตางจากผลการศกษาของผอนอยางไร โดยมหลกฐานอางองทนาเชอถอ การน าผลมาประยกตใช รวมทงขอเสนอแนะทางวชาการ 2.9 สรป (Conclusion) เขยนสรปเรยงล าดบตามวตถประสงคทก าหนดไว 2.10 กตตกรรมประกาศ (Acknowledgements) เขยนขอบคณบคคลทชวยเหลอเปนกรณ โดยเขยนใหสนเรยบงาย ชดเจน แสดงความมน าใจแตไมเกนจรงและกลาวถงแหลงสนบสนนดวย 2.11 เอกสารอางอง (References) การอางอง ใชระบบ Vancouver 2003 โดยทผเขยนตองรบผดชอบในความถกตองของเอกสารอางอง และการอางองในเนอหาใหใชเครองหมายเชงอรรถเปนหมายเลขโดยใชหมายเลข 1 ส าหรบเอกสารอางองอนดบแรก (ตวเลขยก ไมใสวงเลบ) และเรยงตอไปตามล าดบ ถาตองการอางองซ าใหใชหมายเลขเดม การอางองทายบทความ จะมตวอยางการเขยนตอจาก การสงตนฉบบ รวม 29 ตวอยาง การเตรยม ตาราง รปภาพ และแผนภม 1. ตารางใหเรยงตอจากค าอธบาย 2. รปภาพ ใหใชภาพถายขาวด าขนาดโปสการด (3x5 นว) ผวหนาเรยบ โดยดานหลง เขยนลกศรดวยดนสอสด าเปนแนวตงตามทผนพนธตองการใหปรากฏในวารสาร และเขยนหมายเลขก ากบไววา รปท 1 รปท 2 ฯลฯ 3. แผนภม ควรมฐานขอมลของแผนภม และควรระบโปรแกรมทใชดวยค าอธบายรปภาพและแผนภม ใหพมพแยกไวตางหากแทรกไวกอนรปนน 3. บทความฟนฟวชาการ (Review article) เปนบทความจากการรวบรวมวเคราะหสงเคราะหผลเรองใดเรองหนงเพอใหผอานมความรความเขาใจเกยวกบความกาวหนาของเรองนนในสถานการณปจจบน บทความฟนฟวชาการมสวนประกอบดงน

ชอเรอง (Title) ภาษาไทยและองกฤษ ชอผนพนธ และสงกด (Author & by-line) ตวยอวฒการศกษาสงสด ภาษาไทยและ

องกฤษ บทคดยอ (Abstract) ภาษาไทยและองกฤษ ค าส าคญ (Key words) ภาษาไทยและองกฤษ บทน า (Introduction) บทปรทศน ซงอาจแบงเปนสวนๆตามหวขอยอยโดยเรมจากการบอกวตถประสงคแลว

แจงขอมลรายละเอยดเกยวกบการทบทวนเอกสารและการรวบรวมขอมลตางๆ ท

63

เกยวของกบเรองปรทศนมาไวเปนหมวดหมผสมผสานกบขอคดเหนขอเสนอแนะทกอใหเกดแนวคดใหมๆ บางครง บทวจารณ (Discussion) อาจแยกไวเปนหวขอตางหาก

สรป (Conclusion) เอกสารอางอง (References)

4. รายงานเบองตน (Preliminary Report) หรอรายงานสงเขป (short communication) เปนการน าเสนอรายงานผลการศกษาวจยทยงไมเสรจสมบรณตองศกษาตอเพอเกบขอมลเพมเตมหรอศกษาเสรจแลวก าลงเตรยมตนฉบบซงมสวนประกอบทส าคญเชนเดยวกบนพนธตนฉบบ หรอบทความฟนฟวชาการ 5. รายงานผปวย (Case Report) เปนรายงานเกยวกบผปวยทสนใจ ไมเคยมรายงานมากอนหรอมรายงานนอยราย ชอเรอง ควรตอทายดวย : รายงานผปวย........ราย (case report) เพอใหผอานทราบวาเปนรายงานผปวย ถาแสดงรปภาพตองเฉพาะทจ าเปนจรงๆและไดรบการยนยอมจากผปวยหรอผรบผดชอบ รายงานผปวยมองคประกอบดงน

ชอเรอง (Title) ภาษาไทยและองกฤษ ชอผนพนธ และสงกด (Author & by-line) ตวยอวฒการศกษาสงสด ภาษาไทยและ

องกฤษ บทคดยอ (Abstract) ภาษาไทยและองกฤษ ตามดวยค าส าคญอยในหนาเดยวกน ค าส าคญ (Key words) ภาษาไทยและองกฤษ บทน า (Introduction) รายงานผปวย (Report of case [s]) ซงบอกลกษณะอาการของผปวย ผลการตรวจ

(Finding) การรกษาและผลจากการรกษาบ าบด วจารณ (Discussion) สรป (Conclusion) กตตกรรมประกาศ (Acknowledgements) เอกสารอางอง (References)

6. ปกณกะ (Miscellany) เปนบทความทไมสามารถจดเขาในประเภท 1 ถง 4 ได

ชอเรอง (Title) ภาษาไทยและองกฤษ ชอผนพนธ และสงกด (Author & by-line) ตวยอวฒการศกษาสงสด ภาษาไทยและ

องกฤษ เนอเรอง (Text) ประกอบดวย :

- บทน า - ประเดนหลกส าคญและค าอธบายทประกอบเปนเนอหา

64

- ประเดนยอยหรอหวขอยอยและค าอธบาย - ประเดนส าคญ - ประเดนยอย - สรป (Conclusion)

กตตกรรมประกาศ (Acknowledgements) เอกสารอางอง (References)

การเตรยมตนฉบบ 1. ภาษา ใหใช 2 ภาษา คอ ภาษาไทยและ/หรอภาษาองกฤษ ถาตนฉบบเปนภาษาไทย ควรใชศพทภาษาไทยใหมากทสด โดยใชพจนานกรมศพทวทยาศาสตร ฉบบราชบณฑตยสถานเปนบรรทดฐาน ส าหรบค าศพทแพทยภาษาองกฤษทไมมค าแปลในพจนานกรมฯอนโลมใหใชภาษาองกฤษได ค าศพทภาษาองกฤษทปนในเรองภาษาไทยใหใชตวพมพเลกทงหมด ยกเวนชอเฉพาะซงขนตนดวยตวพมพใหญ ไมขนตนประโยคดวยค าศพทภาษาองกฤษและหลกเลยงการใชศพทภาษาองกฤษเปนกรยา การเขยนคาสถตรอยละ ใหใชทศนยม 1 ต าแหนง 2. ตนฉบบ ใหใชกระดาษสขาวขนาด 8 ½ นว x 11 นว หรอ ISO A4 พมพดวยเครองคอมพวเตอรโปรแกรม Word Processor for Window ขนาดตวอกษร ภาษาไทยองสนา UPC ขนาด 16 และใหพมพขอความ 1 สดมภ (1 Column) ตอ 1 หนากระดาษ A4 ใหพมพหางจากขอบกระดาษทกดานไมนอยกวา 2.5 ซม. (1 นว) และตนฉบบแตละเรองไมควรเกน 10 หนากระดาษ A4 การสงตนฉบบ การสงตนฉบบ 1 ชดและส าเนา 1 ชด ในกรณทมรปภาพใหสงมา 2 ชด มาทกองบรรณาธการ สวน CD ใหสงมาพรอมกบบทความตนฉบบหรอสงทาง e-mail : [email protected] ในกรณทมผนพนธ 2 คนขนไป ใหแนบตนฉบบหนงสอแสดงความยนยอมของผรวมนพนธไปดวย ถาเปนการทดลองในมนษยใหแนบส าเนาหนงสอรบรองของคณะกรรมการจรยธรรมพจารณาการทดลองในมนษยดวย เอกสารอางอง ในค าแนะน าส าหรบผนพนธนไดรวบรวมรปแบบการอางองเอกสารระบบ Vancouver 2003 ไวทงหมด 6 ประเภท 29 ตวอยางดงน 1. เอกสารอางองทเปนวารสาร 1.1 การอางองจากวารสารทไดมาตรฐานทวไป รปแบบพนฐาน : ชอผนพนธ. ชอเรอง. ชอยอวารสาร ป; ปทวารสาร : หนา. ตวอยางท 1 Silpakit O, Amornpichetkoon M, Kaojaren S. Comparative study of bioavailability and clinical efficacy carbamazepine in epileptic patients. Ann Pharmacother1997;31:548-52. กรณทมผนพนธรวมมากกวา 6 คน ใหใสชอ 6 คนแรก แลวตาม et al. หรอ/และคณะดงน ตวอยางท 2 Meydani SN, Leka LS, Fine BC, Dallal GE, Keusch GT, Singh MF et al. Vitamin E and respiratory tract infections in elderly nursing home residents: a randomized controlled trial.

65

JAMA.2004; 292:828-36. ถาอางองเปนภาษาไทย ใหใสชอผนพนธกอนนามสกล โปรดสงเกต

ชอเฉพาะอกษรตวแรกใหใชตวพมพใหญ ชอวารสารทเปนชอยอ ตองเปนไปตามทก าหนดไวใน Index Medicus สามารถคนจาก

http://www.nlm.nih.gov ถาเปนวารสารภาษาไทยนยมใชชอเตมของวารสารเนองจากตวยออาจท าใหคนหาล าบาก ระหวางชอยอวารสารภาษาองกฤษกบปทพมพไมมเครองหมายวรรคตอนใดๆคนอย หลงเครองหมายวรรคตอน (;) (:) ทค นระหวางป ปท และหนาของวารสารใหเขยนตดกนไมม

เวนวรรค นอกจากนการใชเครองหมาย (;) (:) (,) ใหพมพชดตวอกษรแลวเวน 1 วรรค กอนพมพตอไป ยกเวนหลงเครองหมาย (.) ใหเวน 2 วรรค

การยอเดอนภาษาองกฤษใหใชตวอกษร 3 ตวแรก เชน Jan แทน January เลขหนาการอางองใชตวเตมส าหรบหนาแรกและตวยอส าหรบหนาสดทาย เชน 548-52 แทน

548-552 1.2 กรณหนวยงานเปนผนพนธใชรปแบบพนฐานเชนเดยวกนกบ 1.3 ดงน

รปแบบพนฐาน : ชอหนวยงาน. ชอเรอง. ชอยอวารสาร ป;ปทวารสาร:หนา. 1.3 กรณไมมชอผนพนธ ตวอยางท 3 Cancer in South Africa [editorial]. S Afr Med J 1994;84:15. 1.4 กรณทเปนฉบบเสรม (Supplement) ตวอยางท 4 Strauss SE. History of chronic fatique syndrome. Rev Inf Dis 1991;11 suppll : S2-7. 1.5 กรณเอกสารอางองเปนคอลมนเฉพาะอาจแสดงชนดของเอกสารไดตามความจ าเปนภายในเครองหมาย [ ] เชน ตวอยางท 5 อมพร เบญจพลพทกษ. สขภาพจต ครอบครว....สขภาพจตสงคม[บทบรรณาธการ]. วารสารสขภาพจตแหงประเทศไทย 2545;10:137-42. ตวอยางท 6 Cleare AJ, Wessly S. Fluoxetine and chronic fatique syndrome[letter]. Lancet 1996;347:1770. 2. เอกสารอางองทเปนหนงสอ 2.1 การอางองจากหนงสอทไดมาตรฐานทวไป รปแบบพนฐาน: ชอสกลผนพนธ อกษรยอชอผนพนธ. ชอหนงสอ. พมพครงท...(กรณพมพ มากกวา 1 ครง) ชอเมอง: ส านกพมพ; ปทพมพ. ตวอยางท 7 Eisen HN. Immunology: an introduction to molecular and cellular principles of the immune response. 5th ed. New York: Harper and Row; 1974.

66

ตวอยางท 8 สงน สวรรณเลศ. ผปอปผเขา ในทรรศนะทางจตเวชศาสตร. กรงเทพมหานคร: บพธการพมพ; 2529. - กรณทมผนพนธรวมมากกวา 6 คน ใหใสชอ 6 คนแรก แลวตามดวย และคณะ - ถาเอกสารเปนภาษาไทยใหใสชอผนพนธ กอนนามสกล 2.2 หนงสอทผเขยนเปนบรรณาธการหรอผรวบรวม ตวอยางท 9 ธน ชาตธนานนท, บรรณาธการ. คมอประกอบการใช ICD-10. เชยงใหม : โรงพยาบาลสวนปรง; 2536. ตวอยางท 10 Dausser J, Colombani J, editors. Histocompatibility testing 1972. Copenhagen: Munksgaard; 1973. 2.3 หนงสอทมผนพนธเปนหนวยงานและเปนผพมพ ตวอยางท 11 กรมสขภาพจต. คมอ ICD-10. นนทบร: กรมสขภาพจต; 2538. ตวอยางท 12 Institute of Medicine (US). Looking at the future of the Medicaid program. Washington:The Institute; 1992. 2.4 เอกสารอางองเปนบทหนงในหนงสอ ตวอยางท 13 Strang J, Gradley B, Stockwell T. Assessment of drug and alcohol use. In: Thompson C, editor. The instrument of psychiatric research. London: John Willey & son; 1989. p.211-32. ตวอยางท 14 มาโนช หลอตระกล. อาการของความผดปกตทางจตเวช. ใน : มาโนช หลอตระกล, ปราโมทย สคนชย, บรรณาธการ. จตเวชศาสตร รามาธบด. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร : บยอนดเอนเทอรไพรซ; 2548. หนา 55-62. 2.5 เอกสารอางองทเปนหนงสอประกอบการประชม (Conference process) ตวอยางท 15 ทรงเกยรต ปยะกะ. บรรณาธการ. ยมสภย. ยาเสพตด. เอกสารประกอบการประชมวชาการสขภาพจตนานาชาตประจ าป 2545 เรอง สขภาพจตกบยาเสพตด; 21-23 สงหาคม 2545; ณ โรงแรมปรนซพาเลซ. กรงเทพมหานคร : กรมสขภาพจต; 2545. ตวอยางท 16 Bengstsson S, Solheim BG. Enforcement of data protection, privacy and security in medical informatics. In: Lun KC, Degoulet P, Peimme TE, Rienhoff O, editors. MEDINFO92. Proceedings of the 7th world Congress on Medical Informatic; 1992 Sep 6-10; Geneva, Switzerland. Amsterdam: North-Holland; 1992. p. 1561-5. 3. เอกสารอางองทเปนวทยานพนธ รปแบบพนฐาน : ชอผนพนธ. ชอเรอง[วทยานพนธ]. ชอเมอง: ชอมหาวทยาลย; ป. ตวอยางท 17 Silpakit C. A study of common mental disorders in primary care in Thailand [Ph.D. thesis]. London: University of London; 1998. ตวอยางท 18 พนษฐา พานชาชวะกล. การพฒนาเครองมอวดคณภาพทเปนสหมตส าหรบผสงอายในชนบท [วทยานพนธดษฎบณฑต]. นครปฐม: บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยมหดล; 2537.

67

4. เอกสารอางองทเปนรายงานทางวชาการ 4.1 รายงานการวจย รปแบบพนฐาน : ชอผวจย (หรอสถาบน). ชอเรอง. ชอเมอง: ส านกพมพ; ป. ชอชด(ถาม) ตวอยางท 19 อรวรรณ ศลปกจ. รายงานการวจยเรองเครองมอวดคณภาพชวตผปวยลมชก. นนทบร: โรงพยาบาลศรธญญา; 2541. ตวอยางท 20 กรมสขภาพจต. การพฒนาแบบประเมนและวเคราะหความเครยดดวยตนเอง ส าหรบ ประชาชนไทยโดยคอมพวเตอร. นนทบร: กรมสขภาพจต; 2542. 4.2 รายงานทางวทยาศาสตร รปแบบพนฐาน : ชอผผลตรายงานหรอบรรณาธการ. ชอรายงาน. ชอเมอง: ส านกพมพ; ป. ชอ สญญา. ชอผสนบสนน. ตวอยางท 21 Smith P, Golladay K. Payment for durable medical equipment billed during skilled nursing facility stays. Final report. Dallas (TX): Dept. of Health and Human Services (US), office of Evaluation and Inspection; 1994 Oct. Report NO. HHSIGOE 169200860. 5. การอางองจากสออเลกทรอนกส 5.1 วารสารในรปแบบอเลกทรอนกส รปแบบพนฐาน : ชอผนพนธ. ชอเรอง. ชอวารสาร ป; ปทวารสาร: [ จ านวน. Screens หรอจ านวน ยอหนา]. [ประเภทของวสด]. ทมา: แหลงสารสนเทศ [วน เดอน ป ทคนเอกสาร]. ตวอยางท 22 Wallker J. The Columbia quide to online style Dec 1996. [online]. Available from://www.cas.usp.edu/English/walker/apa.Hml [1999 Feb 11]. 5.2 กรณไมปรากฎผนพนธ ตวอยางท 23 Post menopausal osteoporosis: optimum time to start therapy unclear. Drugs & Therapy1997; 10 (7): [18 screens]. [online]. Available from: http://www.medscape.com/adis/DTP/1997/v10.n07/dtp1007.03/dtp1007.03.html [1999 Feb 23]. 5.3 ไปรษณยอเลกทรอนกส รปแบบพนฐาน : Sender (Sender E-mail address). Subject of message. E-mail to recipient (Recipients E-mail address). [date of messages]. 5.4 บญชอภปราย (Discussing list messages) รปแบบพนฐาน : Author. Subject of message. Date. Online posting. Discussion list. Available from: E-mail: DISCUSSION LIST e-mail address [1996 Apr 29]. ตวอยางท 24 Jenson LR. Recommendation of student radio/tv in English. 1995 Dec 12. IASTAR [online]. Available from: LISTERV2FTP. NRG. DTU. DK [1996 Apr 29]. 5.5 วารสารจากซดรอม (CD-ROM) รปแบบพนฐาน : ชอผนพนธ. ชอเรอง. ชอยอวารสาร [serial on CD-ROM].ป; ปทวารสาร: หนา.

68

ตวอยางท 25 Gershon ES. Antisocial behavior. Arch Gen Psychiatry [serial on CD-ROM].1995;52:900-1. 6. เอกสารอางองในรปแบบอน 6.1 บทความหนงสอพมพ รปแบบพนฐาน : ชอผเขยน. ชอบทความ. ชอหนงสอพมพ. วน เดอน ป; section(ถาม): เลขหนา (คอลมน). ตวอยางท 26 Lee G. Hospitalizations tied to zone pollution: study estimates 50,000 admissions annually. The Washington Post 1996 Jun 21; Sect. A: 3 (col. 5). ตวอยางนหมายถงหนงสอพมพฉบบวนท 21 มถนายน ในสวน A (ซงเปนสวนหนาสดโดย อางองสวนทพมพในหนา 3 คอลมน 5). 6.2 เอกสารอางองเปนพจนานกรมตางๆ ตวอยางท 27 Stedmans medical dictionary. 26th ed. Baltimore: William&Wilkins 1995; Apraxia: p.119-20. 6.3 เอกสารอางองสอโสตทศน รปแบบพนฐาน : ผจดท า, หนาทรบผดชอบ. ชอเรอง [ชนดสอ]. ชอเมอง: แหลงผลตหรอผ เผยแพร; ปทผลต. ตวอยางท 28 พจน สารสน, ผพด. ความอยรอดของเศรษฐกจไทย [บทวทย]. กรงเทพมหานคร: สถาน วทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย; 13 เมษายน 2520. 6.4 เอกสารอางองทยงไมไดตพมพ รปแบบพนฐาน : ชอผนพนธ. ชอเรอง. ชอยอวารสาร In press ปทพมพ. 6.5 เอกสารอางองทเปนสอรวมทางการศกษา (Citing Multimedia Material) รปแบบพนฐาน : ชอเรอง. [วดทศน]. ชอเมอง: แหลงผลต; ปทผลต. ตวอยางท 29 Get the facts (and get them organised) [videocassette]. Williamstown, Vic.: Appleseed Productions; 1990.

69

แบบฟอรมสงบทความตพมพใน วารสารสวนปรง

วนท......เดอน.......พ.ศ...............

เรอง สงบทความและลายมอชอยนยอมของผนพนธ เรยน ผจดการวารสารสวนปรง สงทสงมาดวย (โปรดกาเครองหมาย ใน )

บทความ จ านวน...............หนา รวม................ชด

CD จ านวน...............แผน

ประเภทของบทความ บทบรรณาธการ (Editorial)

นพนธตนฉบบ (Original article)

บทความฟนฟวชาการ (Review article)

รายงานเบองตน (Preliminary report)

รายงานผปวย (Case report)

ปกณกะ (Miscellany)

ขาพเจาขอรบรองวา บทความนไมอยระหวางการพจารณาตพมพ หรอเคยเผยแพรตอสาธารณชนและบทความหลงผานการปรบแกจากกองบรรณาธการแลว เปนลขสทธของวารสารสวนปรง โรงพยาบาลสวนปรง กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข หามเผยแพรเพอประโยชนทางการคาโดยไมไดรบอนญาต แตอนญาตใหเผยแพรบทความดงกลาวเพอประโยชนทางการศกษาแกประชาชนทวไป ทงนกองบรรณาธการไมจ าเปนตองเหนดวยกบบทความหรอขอคดเหนใดๆ ทปรากฏในวารสารสวนปรง

รายชอผนพนธและผนพนธรวมเรยงตามล าดบ ตามสดสวนของงาน (ระบถาตองการ)

1. ............................................................. ลงชอ.....................................................

2. ............................................................. ลงชอ.....................................................

3. ............................................................. ลงชอ.....................................................

ลงชอ…………………………ผนพนธ

(....................................................)

โปรดสงแบบฟอรมนกลบท นางทศนย ศรบญเรอง งานหองสมด โรงพยาบาลสวนปรง 131 ถนนชางหลอต าบลหายยา อ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม 50100 โทรศพท 0 5359 0500 ตอ 60333 โทรสาร 0 5328 0247 Email: [email protected]