SEKOAH TINGGI MANAJEMENstorage.jak-stik.ac.id/students/paper/penulisan ilmiah...Pada metode ini,...
-
Upload
truongkiet -
Category
Documents
-
view
231 -
download
7
Transcript of SEKOAH TINGGI MANAJEMENstorage.jak-stik.ac.id/students/paper/penulisan ilmiah...Pada metode ini,...
SEKOLAH TINGGI MANAJEMENINFORMATIKA DAN KOMPUTER JAKARTA (STI&K)
PENULISAN PENELITIAN
MENCARI ANGKA INDEKS LASPEYRES PENJUALAN MOBIL PADA PT.ASTRA INTERNATIONAL
TBK-TOYOTA KEBUN JERUK DENGAN MENGGUNAKAN APLIKASI TURBO PASCAL VERSI 7.0
Nama : Jepri SinagaNPM/NIRM : 30400352/20003322716630233Jurusan : Manajemen InformatikaPembimbing : Aqwam Rosadi,SKom.,MM
Ditulis untuk melengkapi sebahagian syaratUntuk mencapai jenjang Diploma III
STMIK Jakarta (STI&K)
DAFTAR ISI
Halaman
Lembar Pengesahan
Abstraksi………………………...…………………………………………… iii
Kata Pengantar………………………………………...……………………... iv
Daftar Isi……………………………………………………………………... vi
Daftar Gambar……………………………………………………………….. viii
Daftar Tabel…………………………………………………………………. ix
BAB I PENDAHULUAN………………………………………………… 1
1.1.Latar Belakang Masalah……………………………………… 1
1.2.Tujuan Penulisan…………………………………………….. 2
1.3.Batasan Masalah…………………………………………….. 3
1.4.Metode Penelitian…………………………………………… 3
1.5.Sistematika Penulisan………………………………………… 4
BAB II LANDASAN TEORI……………………………………………. 6
2.1.Pengertian Statistika dan Statistik……….……………………. 6
2.2.Pembagian Statistika…………………….……………………. 7
2.3.Pengertian Angka Indeks……………………………………… 7
vi
2.4.Pengelompokan Angka ndeks………………………………… 8
2.5.Metode Perhitungan Angka Indeks Laspeyres…..…………… 8
2.6.Tinjauan Sekilas Tentang Pemrograman Pascal……………… 9
2.7.Teknik Pemrograman Terstruktur……………………………. 10
2.8.Struktur Program Pascal…………..……………………….… 15
2.9. Bagan Alir (Flowchart)…………………….….…………….. 17
BAB III ANALISA DAN PEMBAHASAN MASALAH...…………….. 19
3.1.Analisis Masalah dengan Metode Perumusan Laspeyres.… 19
3.2.Algoritma Perhitungan Angka Indeks Laspeyres…………… 22
3.3.Flowchart Perhitungan Angka Indeks Laspeyres…………… 24
3.4.Uji Coba Program…………………………….…………….. 27
BAB IV PENUTUP………………………………………………………. 30
4.1.Kesimpulan…………………………………………………. 30
4.2.Saran-saran………………………………………………….. 31
DAFTAR PUSTAKA
LAMPIRAN
vii
DAFTAR GAMBAR
Halaman
Gambar 2.1. Proses berurut……………………………………………... 10
Gambar 2.2. proses seleksi……………………………………………… 11
Gambar 2.3. Proses Perulangan………………………………………… 13
Gambar 2.4. Begin - End…………………………………….………… 16
Gambar 2.5. Struktur Program Pascal………………………………….. 17
Gambar 2.6. Simbol Mulai atau Akhir……………………….………… 17
Gambar 2.7. Simbol Masukan atau Keluaran………………………….. 17
Gambar 2.8. Simbol Proses……………………………………………. 18
Gambar 2.9. Simbol Keputusan………………………………………… 18
Gambar 2.10.Simbol Penghubung……………………………………… 18
Gambar 2.11.Simbol Arah Aliran…………………………….………… 18
Gambar 3.1. Flowchart Proses Hitung Angka Indeks Laspeyres……… 24
viii
BAB I
PENDAHULUAN
I . 1 . L a t a r B e l a k a n g M a s a l a h
D i d a l a m d u n i a b i s n i s d a n a k t i v i t a s e k o n o m i , p e r a n a n
d a t a s a n g a t l a h p e n t i n g b a g i p e r k e m b a n g a n d a n k e m a j u a n
s u a t u p e r u s a h a a n a t a u i n s t a n s i k a r e n a d e n g a n d a t a - d a t a
y a n g t e l a h d i k u m p u l k a n d a n d i o l a h m e n j a d i s u a t u
i n f o r m a s i s a n g a t l a h b e r h a r g a b a g i s u a t u p e n g a m b i l a n
k e p u t u s a n y a n g r a s i o n a l . U n t u k i t u , d u n i a b i s n i s d a n
a k t i v i t a s e k o n o m i b a n y a k s e k a l i b e r h u b u n g a n d e n g a n
s t a t i s t i k , y a n g b e r k e n a a n d e n g a n d a t a n u m e r i k a l y a n g
t e r s u s u n d a l a m s e b u a h d a f t a r a t a u t a b e l . T e t a p i s e k a r a n g
b u k a n h a n y a d u n i a b i s n i s d a n e k o n o m i s a j a y a n g
m e n g g u n a k a n s t a t i s t i k , k e d o k t e r a n , p e n d i d i k a n ,
p e m e r i n t a h a n , d a n l a i n - l a i n n y a j u g a m e n g g u n a k a n
s t a t i s t i k .
B i s n i s d a n e k o n o m i m e r u p a k a n k e g i a t a n y a n g p e n u h
m a s a l a h k e t i d a k p a s t i a n b a g i p e l a k u n y a , m a k a d a l a m
k e g i a t a n n y a d i b u t u h k a n l a h s t a t i s t i k d i m a n a
s t a t i s t i k d i s i n i m e r u p a k a n s e b a g a i a l a t b a n t u d a l a m
m e m p r e d i k s i , m e m i l i h , d a n m e n i l a i s u a t u k e g i a t a n y a n g
d i g u n a k a n s e b a g a i a c u a n u n t u k p e r i o d e
1
w a k t u b e r i k u t n y a y a n g b i a s a n y a d i s a j i k a n d a l a m b e n t u k
t a b e l a t a u p u n d a f t a r a n g k a .
D a l a m h a l i n i p e n u l i s m e n g a m b i l a k t i v i t a s e k o n o m i s e b a g a i
a r e a k e g i a t a n ya n g a k a n d i b a h a s . D a n s t a t i s t i k ya n g a k a n
d i b a h a s b e r u p a s t a t i s t i k d e s k r i p t i f ya n g b e r k e n a a n d e n g a n
k u m p u l a n d a t a , p e n ya j i a n d a t a ya n g t e r d i r i p e m b u a t a n t a b e l -
t a b e l , g r a f i k - g r a f i k d a n p e r h i t u n g a n - p e r h i t u n g a n u n t u k
m e n e n t u k a n s t a t i s t i k . D a t a - d a t a ya n g t e l a h t e r k u m p u l a k a n
d i t e l a a h , d i s u s u n , d a n d i s a j i k a n d a l a m b e n t u k ya n g b a i k d a n
b e n a r s e h i n g g a d a p a t d i m e n g e r t i o l e h p e l a k u a k t i v i t a s e k o n o m i .
D e n g a n a c u a n i n g i n m e l i h a t s u a t u h u b u n g a n d a n
p e r t i m b a n g a n d a l a m m e n g a m b i l k e p u t u s a n a n t a r a s a t u
t a h u n a k t i v i t a s d e n g a n t a h u n y a n g l a i n n y a m a k a , d a l a m
p e n u l i s a n i n i a k a n d i p e r k e n a l k a n t e n t a n g m e n c a r i a n g k a
i n d e k s l a s p e y r e s p e n j u a l a n m o b i l T o y o t a K i j a n g p a d a
P T . A s t r a I n t e r n a t i o n a l T b k - T o y o t a K e b u n J e r u k , d a l a m
k u r u n w a k t u y a n g d i t e n t u k a n s e b a g a i b a h a n p e r b a n d i n g a n
s a t u t a h u n d e n g a n t a h u n y a n g l a i n n y a y a n g a k a n
d i t e r a p k a n d a l a m b a h a s a p e m r o g r a m a n T u r b o P a s c a l 7 . 0 .
I . 2 . T u j u a n P e n u l i s a n
A d a p u n t u j u a n d a r i p a d a p e n u l i s a n i n i a n t a r a l a i n ,
s e b a g a i b e r i k u t :
1 . D a p a t m e n g e t a h u i p e r u b a h a n y a n g t e r j a d i d a l a m
b e b e r a p a p e r i o d e w a k t u k e g i a t a n t e r t e n t u d e n g a n
m e l i h a t h a s i l p e r h i t u n g a n a n g k a i n d e k s l a s p e y r e s
2
d e n g a n m e m b a n d i n g k a n v a r i a b e l - v a r i a b e l y a n g
t e r d a h u l u . D e n g a n m e n g e t a h u i a n g k a i n d e k s h a r g a d a n
k u a n t i t a s d i h a r a p k a n d a p a t m e m b a n t u p a r a p e n g a m b i l
k e p u t u s a n u n t u k l e b i h c e p a t d a l a m m e m p r e d i k s i ,
m e m p e r t i m b a n g k a n , m e n i l a i , d a n m e m i l i h , g u n a
m e n e n t u k a n l a n g k a h y a n g a k a n d i l a k u k a n s e r t a
m e m b u a t p e r k i r a a n y a n g a k u r a t u n t u k a k t i v i t a s d i m a s a
y a n g a k a n d a t a n g a t a u t a h u n b e r i k u t n y a .
2 . D e n g a n p e n e l i t i a n i n i d i h a r a p k a n d a p a t m e m b e r i k a n
i n f o r m a s i y a n g b e r m a n f a a t s e l a i n s e b a g a i b a h a n
m a s u k a n m a u p u n s e b a g a i b a h a n p e r b a n d i n g a n b a g i
s u a t u p e r u s a h a a n , y a i t u P T . A s t r a I n t e r n a t i o n a l
T b k - T o y o t a K e b u n J e r u k , d a l a m m e n e n t u k a n
l a n g k a h p e n g a m b i l a n k e p u t u s a n .
I . 3 . B a t a s a n M a s a l a h
D i k a r e n a k a n l u a s n y a b a h a s a n y a n g a d a p a d a s t a t i s t i k ,
m a k a p a d a p e n u l i s a n i n i p e n u l i s m e n g a n g k a t t e n t a n g m e t o d e
p e n c a r i a n a n g k a i n d e k s p e n j u a l a n M o b i l T o y o t a K i j a n g p a d a
p e r u s a h a a n P T . A s t r a I n t e r n a t i o n a l T b k - T o y o t a K e b u n J e r u k
d e n g a n m e n g g u n a k a n r u m u s m e n c a r i a n g k a i n d e k s d e n g a n
M e t o d e L a s p e y r e s , d e n g a n p e n g g u n a a n b a h a s a p e m r o g r a m a n
T u r b o P a s c a l V e r s i 7 . 0 .
I . 4 . M e t o d e P e n e l i t i a n
D a l a m p e n u l i s a n i n i , m e t o d e y a n g d i g u n a k a n u n t u k
m e n d a p a t k a n d a t a - d a t a y a n g b e r h u b u n g a n d e n g a n m e n c a r i
a n g k a i n d e k s d a l a m s t a t i s t i k a d a l a h :
3
1 . S t u d i P u s t a k a
P a d a m e t o d e i n i , s e m u a b a h a n d i a m b i l d a r i b u k u -
b u k u m a t e r i y a n g b e r k a i t a n d e n g a n a n g k a i n d e k s .
2 . S t u d i L a p a n g a n
P e n g a m a t a n L a n g s u n g a t a u S u r v e y
P e n u l i s m e n g a d a k a n p e n g a m a t a n l a n g s u n g k e l a p a n g a n
u n t u k m e m p e r o l e h d a t a - d a t a ya n g a k a n d i j a d i k a n
v a r i a b e l i n d i k a t o r d a l a m m e n c a r i a n g k a i n d e k s .
I . 5 . S i s t e m a t i k a P e n u l i s a n
S i s t e m a t i k a p e n u l i s a n d i s u s u n s e s u a i d e n g a n
p e m b a t a s a n m a t e r i p e n u l i s a n p a d a p e n c a r i a n a n g k a i n d e k s
l a s p e y r e s p e n j u a l a n M o b i l T o y o t a K i j a n g p a d a P T . A s t r a
I n t e r n a t i o n a l T b k – T o y o t a K e b u n J e r u k . U n t u k
m e m p e r m u d a h p e m a h a m a n i s i p e n u l i s a n i n i , p e n u l i s
m e n y u s u n s i s t e m a t i k a p e n u l i s a n s e b a g a i b e r i k u t :
B A B I P e n d a h u l u a n
B a b i n i m e n j e l a s k a n t e n t a n g L a t a r B e l a k a n g
M a s a l a h , T u j u a n P e n u l i s a n , B a t a s a n M a s a l a h ,
M e t o d e P e n e l i t i a n , s e r t a S i s t e m a t i k a P e n u l i s a n
y a n g d i l a k u k a n .
B A B I I L a n d a s a n T e o r i
D a l a m b a b i n i b e r i s i k a n m e n g e n a i p e n j e l a s a n
l a n d a s a n t e o r i ya n g m e n u n j a n g d a l a m p e n u l i s a n i n i ,
ya n g t e r d i r i d a r i p e n g e r t i a n S t a t i s t i k a d a n S t a t i s t i k ,
P e m b a g i a n S t a t i s t i k a , P e n g e r t i a n A n g k a I n d e k s ,
4
P e n g e l o m p o k a n A n g k a I n d e k s , M e t o d e P e r h i t u n g a n
A n g k a I n d e k s L a s p e y r e s , T i n j a u a n S e k i l a s T e n t a n g
B a h a s a P e m r o g r a m a n P a s c a l , T e k n i k P e m r o g r a m a n
T e r s t r u k t u r , S t r u k t u r P r o g r a m P a s c a l , B a g a n A l i r
( F l o w c h a r t ) .
B A B I I I A n a l i s a d a n P e m b a h a s a n M a s a l a h
B a b i n i p e n u l i s a k a n m e n d e s k r i p t i f k a n A n a l i s i s
M a s a l a h d e n g a n M e t o d e P e r u m u s a n L a s p e y r e s ,
I m p l e m e n t a s i R u m u s , P e m e c a h a n M a s a l a h , U j i
C o b a p r o g r a m .
B A B I V P e n u t u p
B a b i n i t e r d i r i d a r i K e s i m p u l a n s e c a r a
m e n y e l u r u h d a n S a r a n y a n g d a p a t b e r m a n f a a t b a g i
P T . A s t r a I n t e r n a t i o n a l T b k - T o y o t a K e b u n J e r u k .
5
BAB II
LANDASAN TEORI
K ata s t a t i s t i ka dan s t a t i s t i k s e r ingka l i d i a r t i kan pada
penge r t i an ya ng s ama . S ebena rn ya kedua ka t a t e r s ebu t me mi l i k i
penge r t i an ya ng be rbeda s eka l i , ya i t u s ta t i s t i c s ya ng
d i t e r j emahk an men j ad i s t a t i s t i ka dan s ta t i s t i c d i t e r j emahk an
men j ad i s t a t i s t i k .
II.1.Pengertian Statistika dan StatistikM enuru t D R . Sud j ana ,M A , MS c .S t a t i s t i ka ada l ah :
“ Penge tahuan yang ber hubungan dengan car a -car a pengum pu lan
bahan -bahan a tau ke t e r angan , pengo lahan s e r ta
pengana l i s i s annya , penar i kan ke s im pu lan s e r ta pem bua tan
ke s im pu lan yang ber a la s an be r das ar kan pengana l i s i s an yang
d i l akukan” . ( 1982 , H a l . 3 )
S t a i s t i ka menu ru t B ambang Kus t i t uan to , R udy B ad rud in ada l ah :
“ I lm u dan sen i – ada juga yang m enga takan s ebaga i t e kn i k -
t e kn i k pengum pu lan da ta , penya j ian da ta , ana l i s i s da ta dan
pengam b i lan ke s im pu lan da ta yang ber has i l d ih im pun t e r s ebu t” .
( 1994 , H a l . 1 )
S t a t i s t i k menu ru t D R . Sud j ana ,M A , MS c . A da l ah :
“ K a ta yang d ipaka i un tuk m enya takan ukur an s ebaga i w ak i l
s ekum pu lan angka - angka , m i s a lnya : ra ta - ra ta , p e r s en angka
per band ingan , angka indeks ” . ( 1981 , H a l . 2 )
S t a t i s t i k menu ru t B ambang K us t i t uan to ,R ud y B ad rud in ada l ah :
“ U k u r a n - u k u r a n t e r t e n t u y a n g d i g u n a k a n u n t u k
m e n g g a m b a r k a n s u a t u s a m p e l ” . , ( 1 9 9 4 , H a l . 5 )
6
II.2.Pembagian StatistikaA . S t a t i s t i k a D e s k r i p t i f
M e n u r u t B a m b a n g K u s t i t u a n t o , R u d y B a d r u d i n
S t a t i s t i k a D e s k r i p t i f a d a l a h :
“ S e r a n g k a i n t e k n i k y a n g m e l i p u t i t e k n i k
p e n g u m p u l a n , p e n y a j i a n , d a n p e r i n g k a s a n d a t a ” . ( 1 9 9 4 ,
H a l . 3 )
M e n u r u t D R . S u d j a n a , M A , M S c . S t a t i s t i k a d e s k r i p t i f
a d a l a h :
“ P e n g u m p u l a n d a t a , p e n y a j i a n d a t a , p e m b u a t a n t a b e l -
t a b e l g r a f i k - g r a f i k d a n m e l a k u k a n p e r h i t u n g a n - p e r h i t u n g a n
u n t u k m e n e n t u k a n s t a t i s t i k ” . ( 1 9 8 1 , H a l . 4 )
B . S t a t i s t i k a I n f e r e n s i a l
M e n u r u t B a m b a n g K u s t i t u a n t o , R u d y B a d r u d i n
S t a t i s t i k a I n f e r e n s i a l a d a l a h :
“ S e r a n g k a i a n t e k n i k y a n g d i g u n a k a n s e b a g i a n d a t a
( d a t a s a m p e l ) y a n g d i p i l i h s e c a r a a c a k d a r i s e l u r u h d a t a
y a n g m e n j a d i s u b y e k k a j i a n ( p o p u l a s i ) ” . ( 1 9 9 4 , H a l . 3 )
M e n u r u t D R . S u d j a n a M A , M S c . S t a t i s t i k a I n f e r e n s i a l
a d a l a h :
“ S t a t i s t i k a y a n g b e r h u b u n g a n d e n g a n p e m b u a t a n
k e s i m p u l a n m e n g e n a i p o p u l a s i ” . ( 1 9 8 1 , H a l . 4 )
I I . 3 . P e n g e r t i a n A n g k a I n d e k sA n g k a I n d e k s m e n u r u t B a m b a n g K u s t i t u a n t o , R u d y
B a d r u d i n a d a l a h :
“ N i l a i r e l a t i f d e n g a n a n g k a d a s a r 1 0 0 p e r s e n a t a u
p e r k a l i a n 1 0 0 p e r s e n ” . ( 1 9 9 4 , H a l . 1 1 5 )
7
A n g k a i n d e k s m e n u r u t D R . S u d j a n a M A , M S c . a d a l a h :
“Angka yang diharapkan dapat memberitahukan perubahan-perubahan
sebuah atau lebih karakteristik pada waktu dan tempat yang sama ataupun
berlainan”. (1981,Hal. 180)
I I . 4 . P e n g e l o m p o k a n A n g k a I n d e k sA ngka Indeks d ike lo mpokkan men j ad i 3 ke lo mpok ya i t u :
A . I n d e k s H a r g a
I n d e k s H a r g a a d a l a h a n g k a d i h a r a p k a n d a p a t d i p a k a i
u n t u k m e m p e r l i h a t k a n p e r u b a h a n m e n g e n a i h a r g a - h a r g a
b a r a n g , b a i k h a r g a u n t u k s e m a c a m m a u p u n b e r b a g a i m a c a m
b a r a n g d a l a m w a k t u d a n t e m p a t y a n g s a m a a t a u p u n
b e r l a i n a n .
B . I n d e k s K u a n t i t a s a t a u J u m l a h
I n d e k s K u a n t i t a s a d a l a h a n g k a y a n g d i h a r a p k a n
d a p a t m e m p e r l i h a t k a n p e r u b a h a n m e n g e n a i j u m l a h - j u m l a h
s e j e n i s a t a u s e k u m p u l a n b a r a n g y a n g d i h a s i l k a n a t a u
d i g u n a k a n .
C . I n d e k s N i l a i
I n d e k s N i l a i a d a l a h p e r u b a h a n n i l a i m e n g e n a i s e j e n i s
a t au s ekumpu lan ba r ang da l am j angka w ak tu yan g d ike t ahu i .
I I . 5 .Metod e p erh i tun gan A n gk a I n d eks L as p ey res
D a l a m p e r u m u s a n L a s p e y r e s y a n g m e n g g u n a k a n
k u a n t i t a s t a h u n d a s a r , d i m a n a p e n g g u n a a n b a n y a k
b a r a n g y a n g t e r d a p a t p a d a t a h u n d a s a r s e b a g a i b o b o t t e r h a d a p
h a r g a . M a k a , b a n ya k b a n ya k b a r a n g t e r s e b u t m e r u p a k a n
p e r k a l i a n u n t u k h a r g a - h a r g a b a r a n g ya n g i n d e k s n ya s e d a n g
8
d i c a r i . I n d e k s ya n g d i d a p a t d e n g a n c a r a i n i d a p a t d i g u n a k a n
u n t u k m e n g e t a h u i p e r u b a h a n h a r g a a p a b i l a d i a n g g a p b a n ya k
b a r a n g t i d a k b e r u b a h d a r i t a h u n k e t a h u n a t a u p e n g a r u h
p e r u b a h a n b a n ya k b a r a n g d i t i a d a k a n .
P e r u m u s a n L a s p e yr e s d a p a t d i r u m u s k a n s e b a g a i :
Dimana:
IL = Rumus Indeks Laspeyres Pn = Harga Tahun tertentu
Po = Harga Tahun Dasar
Qo = Kuantitas Tahun Dasar
II.6. Tinjauan Sekilas Tentang Bahasa Pemrograman Pascal
Bahasa Pemrograman Pascal merupakan salah satu bahasa
pemrograman tingkat tinggi, yang dirancang oleh professor Niklaus
Wirth pada tahun 1970. Nama Pascal sendiri diambil sebagai
penghargaan terhadap Blaise Pascal, ahli matematika dan philosofi
Perancis.
Untuk pertama kali pula Niklaus Wirth memperkenalkan
kompiler bahasa Pascal untuk komputer CDC 6000, yang
dipublikasikan pada tahun 1971.Dan dalam perkembangannya banyak
muncul bebrapa versi dari bahasa pascal seperti UCSD Pascal, MS-
100...QoPoQoPnIL
∑∑=
9
Pascal, Apple Pascal, Turbo Pascal dimana masing-masing versi
mempunyai kelebihan dan kekurangan.
II.7. Teknik Pemrograman TerstrukturPascal menggunakan teknik pemrograman terstruktur yang dalam
pemrograman terstrukturnya tedapat 3 macam proses eksekusi statement.
Ketiga macam proses tersebut adalah :
1. Proses Eksekusi Berurut (Sequintial)
Dalam proses berurut, perintah atau pernyataan dijalankan
dalam suatu urutan yang telah ditentukan. Dalam proses ini
adalah hanya ada satu cara yang memulainya, yaitu dari bagian
atas, dan hanya ada satu cara keluar adalah bagian bawah,
seperti pada ganbar 2.1.
G a m b a r 2 . 1 . P r o s e s B e r u r u t
C o n t o h :
Pernyataan 1
Pernyataan 2
Pernyataan 3
10
11
B e g i n
A : = 5 ;
B : = A + 1 ;
W r i t e ( B ) ;
E n d ;
2 . P r o s e s S e l e k s i
P r o s e s s e l e k s i d a l a m m e m b u a t i l u s t r a s i n ya
m e n g g u n a k a n s i m b o l - s i m b o l f l o w c h a r t , d i m a n a k e l u a r a n
d a r i s i m b o l t e r s e b u t d i b e r i l a b e l “ y a ” d a n “ t i d a k ” , j i k a
k o n d i s i n ya b e n a r , m a k a k e p u t u s a n n ya a d a l a h “ y a ” ,
s e b a l i k n ya j i k a k o n d i s i n ya s a l a h , m a k a k e p u t u s a n n ya
a d a l a h “ t i d a k ” , s e p e r t i p a d a g a m b a r 2 . 2 .
P a d a p r o s e s s e l e k s i d i k e n a l a d a d u a
p e n g e m b a n g a n n ya , ya i t u I F T H E N , I F - T H E N - E L S E d a n
C A S E O F .
( 1 ) ( 2 )
kon
disi
Pernyataan“ya”
Pernyataan“tidak”
Pernyataan2
kondisi
Pernyataan1
pernyataan
( 3 )
G a m b a r 2 . 2 . P r o s e s s e l e k s i : ( 1 ) i f - t h e n , ( 2 ) i f - t h e n - e l s e
( 3 ) c a s e - o f
C o n t o h i f - t h e n :
I f A n g k a < 0 t h e n
A n g k a : = - 1 * A n g k a ;
W r i t e l n A n g k a ;
E n d ;
C o n t o h i f - t h e n - e l s e :
I f K e d u a < = 0 t h e n
H a s i l : = - 1 * K e d u a
E l s e
H a s i l : = K e d u a – ( 2 * p e r t a m a - k e d u a ) /
( 1 - k e d u a )
W r i t e l n ( H a s i l )
E n d .
Ungkapan
Pernyataan 1 Pernyataan 2 Pernyataan 3 Pernyataan n
end
12
C o n t o h c a s e - o f :
C a s e I o f
1 . . 4 0 : N i l a i : = ‘ J e l e k ’ ;
4 1 . . 6 0 : N i l a i : = ‘ C u k u p ’ ;
6 1 . . 8 0 : N i l a i : = ‘ B a i k ’ ;
e n d ;3. P r o s e s P e r u l a n g a n ( R e p e t i t i o n )
P r o s e s p e r u l a n g a n d i p e r l u k a n u n t u k m e n yu s u n
p e r u l a n g a n ya n g h a r u s d i s u s u n s a m p a i p a d a s u a t u
k e a d a a n d i b e r i k a n t e r p e n u h i . J i k a k o n d i s i b e l u m
t e r p e n u h i m a k a p e r u l a n g a n a k a n t e r u s d i l a k u k a n , d a p a t
d i l i h a t p a d a g a m b a r 2 . 3 .
A d a t i g a s t r u k t u r p r o s e s p e r u l a n g a n ya n g
d i k e m b a n g k a n , ya i t u : F O R - T O - D O , D O - W H I L E d a n
R E P E A T - U N T I L .
T i d a k
Y a
( 1 ) ( 2 )
Pernyataan
Kondisi
Kondisi Pernyataan
13
( 3 )
G a m b a r 2 . 3 . ( 1 ) R e p e a t - U n t i l , ( 2 ) D o - W h i l e ,
( 3 ) F o r - t o - d o
C o n t o h f o r - t o - d o :
F o r y : = 1 t o n d o
B e g i n
A t a s : = A t a s + ( H [ x , y ] * J u m [ y] ) ;
E n d ;
C o n t o h R e p e a t - U n t i l :
I : = 0 ;
R e p e a t
I : = I + 1 ;
W r i t e l n ( I ) ;
U n t i l I : = 5 ;
C o n t o h D o - W h i l e :
I : = 1 ;
W h i l e I < = n d o
B e g i n
J u m l a h : = J u m l a h + 1 ;
I : = I + 1 ;
E n d ;
Pernyataan
pernyataankondisi
14
I I . 8 . S t r u k t u r P r o g r a m P a s c a l
S t r u k t u r d a r i s u a t u p r o g r a m p a s c a l t e r d i r i d a r i s e b u a h
j u d u l p r o g r a m ( p r o g r a m h e a d i n g ) d a n s u a t u b l o k p r o g r a m
( p r o g r a m b l o c k ) a t a u b a d a n p r o g r a m ( b o d y p r o g r a m ) . B l o k
p r o g r a m d i b a g i m e n j a d i d u a b a g i a n , ya i t u b a g i a n d e k l a r a s i
( d e c l a r a t i o n p a r t ) d a n b a g i a n p e r n ya t a a n ( s t a t e m a n t p a r t ) .
B a g i a n d e k l a r a s i d a p a t t e r d i r i d a r i d e k l a r a s i l a b e l ( l a b e l s
d e c l a r a t i o n ) , d e k l a r a s i k o n s t a n t a ( c o n s t a n s d e c l a r a t i o n ) ,
d e k l a r a s i t i p e ( t y p e d e c l a r a t i o n ) , d e k l a r a s i v a r i a b e l ( v a r i a b e l s
d e c l a r a t i o n ) , d e k l a r a s i p r o s e d u r ( p r o c e d u r e s d e c l a r a t i o n ) d a n
d e k l a r a s i f u n g s i ( f u n c t i o n d e c l a r a t i o n ) . L e b i h j e l a s n ya a d a l a h
s e b a g a i b e r i k u t :
1 . J u d u l P r o g r a mP a d a T u r b o P a s c a l j u d u l p r o g r a m s i f a t n ya a d a l a h o p s i o n a l
d a n t i d a k s i g n i f i k a n d i d a l a m p r o g r a m . J a d i j u d u l p r o g r a m
s i f a t n ya s e b a g a i d o k u m e n t a s i s a j a , t i d a k s i g n i f i k a n t e r h a d a p
p r o s e s p r o g r a m .
2 . B l o k P r o g r a m
a . B a g i a n D e k l a r a s i
B a g i a n d e k l a r a s i d i g u n a k a n b i l a d i d a l a m p r o g r a m
m e n g g u n a k a n p e n g e n a l ( i d e n t i f i e r ) ya n g b e r u p a :• Deklarasi Label
15
• Deklarasi Konstanta
• Deklarasi Tipe
• Deklaras Variabel
• Deklarasi Prosedur
• Deklarasi Fungsi
K a l a u s u a t u p r o g r a m m e n g g u n a k a n i d e n t i f i e r , p a c a l m e n u n t u t
s u p a ya i d e n t i f i e r t e r s e b u t d i k e n a l k a n t e r l e b i h d a h u l u s e b e l u m
d i g u n a k a n , ya i t u d i d e k l a r a s i k a n t e r l e b i h d a h u l u p a d a b a g i a n
i n i .
b . B a g i a n P e r n ya t a a n
P e r n ya t a a n a t a u s t a t e m e n t m e r u p a k a n k o m p o n e n d a s a r d a r i
s e b u a h p r o g r a m . U n t u k m e n u l i s k a n n ya d i d a l a m b a h a s a
p e m r o g r a m a n p a s c a l , d i a w a l i d e n g a n k a t a B E G I N d a n d i a k h i r i
d e n g a n k a t a E N D .
B e n t u k d a r i p e r n ya t a a n a t a u s t a t e m e n a d a l a h :
B E G I N S 1 ; S 2 ; … S n E N D
G a m b a r 2 . 4 . B e g i n - E n d
.
.
.
S1Sn
16
G a m b a r 2 . 5 . S t r u k t u r P r o g r a m P a s c a l
I I . 9 . B a g a n A l i r ( F l o w c h a r t )D i b a w a h i n i s i m b o l ya n g b a n ya k d i g u n a k a n u n t u k
m e n g g a m b a r k a n b a g a n a l i r p r o g r a m :
1 . S i m b o l ya n g m e n u n j u k k a n a w a l ( s t a r t ) , b e r h e n t i ( s t o p )
a t a u p u n s e l e s a i ( e n d ) d a r i s e b u a h b a g a n a l i r .
G a m b a r 2 . 6 . S i m b o l M u l a i d a n a t a u A k h i r
2 . S i m b o l m a s u k a n a t a u k e l u a r a n . ( b i s a d i g u n a k a n u n t u k
m e n ya t a k a n k e g i a t a n m a s u k a n a t a u k e l u a r a n s e c a r a u m u m ) .
G a m b a r 2 . 7 . S i m b o l M a s u k a n d a n a t a u K e l u a r a n
3 . S i m b o l u n t u k m e n u n j u k k a n s u a t u k e g i a t a n a t a u p r o s e s
t e r t e n t u , m i s a l n ya o p e r a s i a r i t m a t i k a .
Judul Program
Bagian Deklarasi
Bagian Pernyataan
17
18
G a m b a r 2 . 8 . S i m b o l P r o s e s
4 . S i m b o l u n t u k d e c i s i o n ( p e m i l i h a n p r o s e s ) a t a u k o t a k
k e p u t u s a n , u n t u k m e m u t u s k a n a r a h a t a u p e r c a b a n g a n ya n g
d i a m b i l d e n g a n k o n d i s i b e n a r a t a u s a l a h .
G a m b a r 2 . 9 . S i m b o l K e p u t u s a n
5 . S i m b o l P e n g h u b u n g , u n t u k p e n g h u b u n g b i l a d i a g r a m a l i r
t e r p u t u s , m i s a l n ya d i s e b a b k a n o l e h p e r g a n t i a n h a l a m a n .
G a m b a r 2 . 1 0 . S i m b o l P e n g h u b u n g
6 . S i m b o l ya n g m e n u n j u k k a n a r a h a l i r a n k e g i a t a n .
G a m b a r 2 . 1 1 . S i m b o l A r a h A l i r a n
BAB III
A N A L I S A D A N P E M B A H A S A N M A S A L A H
III .1 Analis is Masalah Dengan Metode Perumusan Laspeyres .D a l a m m e n e r a p k a n m e t o d e L a s p e yr e s ya n g d i r u m u s k a n s e b a g a i b e r i k u t :
Dimana:
IL = Rumus Indeks Laspeyres
Pn = Harga Tahun Tertentu
Po = Harga Tahun Dasar
Qo = Kuantitas Tahun Dasar
Penjabaran rumus dibawah ini disesuaikan dengan jumlah data
pada tabel 3.1. :
QoPo
QoPnIL
n
n
.
.5
1
5
1
∑−
=∑
=
ntutahuntertePaH
ntutahuntertePaHQPQPQPQPQPQPQPQPQPQPIL
)(arg
)(arg)0.5).(0.4()0.3()0.2()0.1()0.5).(0.4()0.3()0.2()0.1(
→++++++=
100...QoPoQoPnIL
∑∑=
19
20
D a l a m t a b e l 3 . 1 . p e n u l i s s a j i k a n p e n yu s u n a n i n d e k s
p e n j u a l a n s e c a r a t e r t i m b a n g d a r i 5 t yp e b a r a n g u n t u k t a h u n
1 9 9 7 , t a h u n 1 9 9 8 , d a n t a h u n 1 9 9 9 . d a l a m h a l i n i h a r g a
d i n ya t a k a n d a l a m r u p i a h d a n k u a n t i t a s d i n ya t a k a n d a l a m u n i t .
Tabel 3.1. Data Rata-rata penjualan Tahun 1997-1999 (Sumber Data:PT.Astra International Tbk-Toyota Kebun Jeruk)
TYPE
Harga (P) Kuantitas (Q)
1997 1998 1999 1997 1998 1999
LX 64.000.000 67.050.000 80.450.000 153 140 142
LX-D 87.500.000 91.000.000 106.500.000 129 135 136
LSX 98.000.000 101.250.000 118.950.000 200 138 132
LSX-D 60.120.000 68.150.000 82.380.000 110 130 139
LGX 79.900.000 83.150.000 97.650.000 134 146 142
Keterangan :
LX : Long Exclusive
LX-D : Long Exclusive Deluxe
LSX : Long Super Exclusive
LSX-D : Long Super Exclusive Deluxe
LGX : Long Grand Exclusive
Kesimpulan dari perhitungan Angka Indeks Penjualan 1997 – 1999 adalah :A n g k a i n d e k s L a s p e y r e s s e l a l u m e n i n g k a t d a r i t a h u n k e
t a h u n d i k a r e n a k a n p a d a h a r g a p e n j u a l a n d a r i t a h u n 1 9 9 7 -
1 9 9 9 s e l a l u m e n g a l a m i p e n i n g k a t a n , k a l a u p u n m i s a l n ya
22
a n g k a i n d e k s t e r s e b u t m e n u r u n b e r a r t i a d a p e n u r u n a n d a l a m
h a r g a p e n j u a l a n d a n d a p a t d i a m b i l k e s i m p u l a n b a h w a ya n g
b e r p e n g a r u h d a l a m n a i k t u r u n n ya a n g k a i n d e k s l a s p e y r e s i t u
t e r g a n t u n g p a d a h a r g a p e n j u a l a n n ya k a r e n a p a d a i n d e k s
l a s p e y r e s p e m b a n d i n g u n t u k p e r k a l i a n h a r g a a d a l a h k u a n t i t a s
t a h u n d a s a r d i m a n a t a h u n d a s a r d i s i n i t e t a p d a n t i d a k
b e r u b a h .
III.2. Algoritma Perhitungan Angka Indeks Laspeyres
A d a p u n a l g o r i t m a ya n g d i p a k a i d a l a m p e r h i t u n g a n
a n g k a i n d e k s a d a l a h s e b a g a i b e r i k u t :
( 1 ) M a s u k k a n j u m l a h d a t a t a h u n ya n g a k a n d i b a n d i n g k a n
( t h n ) d a n m a s u k k a n t a h u n d a s a r d a l a m m e n c a r i a n g k a
i n d e k s n ya ( d a s )
( 2 ) M a s u k k a n j u m l a h d a t a b a r a n g ya n g a k a n
d i b a n d i n g k a n ( n b )
( 3 ) F o r x : = 1 t o t h n
( 4 ) M a s u k k a n t a h u n T n ( x )
( 5 ) F o r y : = 1 t o n b
( 6 ) B a c a B ( x , y ) , H ( x , y ) , Q ( x , y )
( 7 ) B a c a T n ( x ) = t a h u n d a s a r ( d a s ) m a k a , H i t u n g B = B
+ H ( x , y ) * Q ( x , y ) d a n J u m ( y) = Q ( x , y ) . J i k a t i d a k m a k a
k e l a n g k a h 8 .
( 8 ) K e m b a l i k e l a n g k a h 5 s a m p a i d a t a b a r a n g ( n b ) t a h u n
t e r s e b u t s e l e s a i .
( 9 ) K e m b a l i k e l a n g k a h 3 k e d a t a t a h u n ( t h n )
b e r i k u t n ya .
( 1 0 ) F o r x = 1 t o t h n
( 1 1 ) C e t a k T n ( x )
23
( 1 2 ) F o r y = 1 t o n b
( 1 3 ) C e t a k B ( x , y ) , H ( x , y ) , Q ( x , y )
( 1 4 ) K e m b a l i k e l a n g k a h 1 2 s a m p a i d a t a b a r a n g h a b i s
d i c e t a k ( 1 5 ) . K e m b a l i k e l a n g k a h 1 0 s a m p a i d a t a t a h u n
h a b i s d i c e t a k
( 1 5 ) F o r x : = 1 t o t h n
( 1 6 ) F o r y : = 1 t o n b
( 1 7 ) H i t u n g A = A + H ( x , y ) * J u m ( x , y )
( 1 8 ) K e m b a l i k e l a n g k a h 1 7
( 1 9 ) H i t u n g I n d e k s L a s p e yr e s : = ( A / B ) * 1 0 0
( 2 0 ) C e t a k I n d e k s L a s p e y r e s
( 2 1 ) K e m b a l i k e l a n g k a h 1 6
( 2 2 ) B e r h e n t i .
I I I . 3 . F l o w c h a r t P e r h i t u n g a n A n g k a I n d e k s L a s p e y r e s( a ) F l o w c h a r t I n p u t d a t a :
24
Start
Input jml thn (thn)tahun dasar (das)
Input jml barang (nb)
For X = 1 to thn
Input tahun tn (x)=?
For Y = 1 to thn
Input B(x,y), H(x,y)Q(x,y)
Tn(x)=dasBawah:=Bawah +
(H)(x,y)*Q(x,y) Jum(y):=Q(x,y)
y selanjutnya
x selanjutnya
A
( b ) F l o w c h a r t c e t a k i n p u t :
25
A
For X:= 1 to thn
Tn [x]
For y:= 1 to thn
B[x,y]H[x,y]q[x,y]
y selanjutnya
x selanjutnya
B
(c)Flowchart proses perhitungan dan cetak Angka Indeks Laspreyes :
26
B
For X:= 1 to thn
For y:= 1 to thn
Indeks IL
Indeks IL:=(Atas/Bawah) *100
x selanjutnya
Atas :=Atas + (H[x,y]*Jum[y]
y selanjutnya
end
G a m b a r 3 . 1 . F l o w c h a r t P r o s e s H i t u n g A n g k a I n d e k s L a s p e yr e s
I I I . 4 . U j i C o b a P r o g r a m
27
1 . T a m p i l a n P e r t a m a
M e r u p a k a n p r o s e s i n p u t b e r a p a j u m l a h d a t a t a h u n
p e r b a n d i n g a n , t a h u n d a s a r n ya d a n j u m l a h p r o d u k n ya :B E R A P A T A H U N : 3T A H U N D A S A R N Y A : 1 9 9 7J U M L A H P R O D U K : 5
2 . T a p i l a n K e d u a
A d a l a h t a m p i l a n m e m a s u k k a n d a t a p e n j u a l a n d i m a n a
s e b e l u m n ya h a r u s m e n g i s i k a n t a h u n d a t a ya n g
d i m a s u k k a n :T A H U N : 1 9 9 7
M A S U K K A N D A T A P E N J U A L A N M O B I L K I J A N GP T . A S T R A I N T E R N A S I O N A L T b k - K e b u n J e r u kT A H U N 1 9 9 7------------------------------------------------------------------------ NAMA BARANG HARGA KUANTITAS---------------------------------------------------------------------------------------L X 6 4 0 0 0 0 0 0 1 5 3L X – D 8 7 5 0 0 0 0 0 1 2 9L S X 9 8 0 0 0 0 0 0 2 0 0L S X – D 6 0 1 2 0 0 0 0 1 1 0L G X 7 9 9 0 0 0 0 0 1 3 4- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
TAHUN : 1998
MASUKKAN DATA PENJUALAN MOBIL KIJANGPT. ASTRA INTERNASIONAL Tbk-Kebun JerukTAHUN 1998--------------------------------------------------------------------------------------- NAMA BARANG HARGA KUANTITAS---------------------------------------------------------------------------------------LX 67050000 140LX –D 91000000 135LSX 101250000 138LSX –D 68150000 130LGX 83150000 146---------------------------------------------------------------------------------------
TAHUN : 1999
28
MASUKKAN DATA PENJUALAN MOBIL KIJANGPT. ASTRA INTERNASIONAL Tbk-Kebun JerukTAHUN 1999------------------------------------------------------------------------------- NAMA BARANG HARGA KUANTITAS-------------------------------------------------------------------------------LX 80450000 142LX –D 106500000 136LSX 118950000 132LSX –D 82380000 139LGX 97650000 142-------------------------------------------------------------------------------
3 . T a m p i l a n K e t i g a
A d a l a h t a m p i l a n d a t a p e n j u a l a n ya n g t e l a h d i i n p u t .
------------------------------------------------------------------------------ NAMA BARANG HARGA(P) KUANTITAS(Q) ---------------------------------------------------------------------------------------------- 1997 LX 64000000 153 LX –D 87500000 129 LSX 98000000 200 LSX –D 60120000 110 LGX 79900000 134 1998 LX 67050000 140 LX –D 91000000 135 LSX 101250000 138 LSX –D 68150000 130 LGX 83150000 146 1999 LX 80450000 142 LX –D 106500000 136 LSX 118950000 132 LSX –D 82380000 139 LGX 97650000 142 --------------------------------------------------------------------------------- TEKAN ENTER UNTUK MELIHAT HASIL PERHITUNGAN INDEKS LASPEYRES!!!
4 . T a m p i l a n K e e m p a t
A d a l a h t a m p i l a n h a s i l p e r h i t u n g a n I n d e k s L a s p e y r e s :
29
HASIL PERHITUNGAN INDEKS LASPEYRES
INDEKS LASPEYRES 1997 = 100.00 INDEKS LASPEYRES 1998 = 104.98 INDEKS LASPEYRES 1999 = 124.11
B A B I V
P E N U T U P
I V . 1 . K e s i m p u l a n
D a r i h a s i l p e n e l i t i a n m e n c a r i A n g k a I n d e k s L a s p e y r e s
p a d a p e n j u a l a n P T . A s t r a I n t e r n a t i o n a l T b k - K e b u n J e r u k ,
d a p a t d i b e r i k a n k e s i m p u l a n s e b a g a i b e r i k u t :
1 . D e n g a n m e n c a r i a n g k a i n d e k s d a r i d a t a p e n j u a l a n
T o y o t a k i j a n g , m a k a d i d a p a t s u a t u i n f o r m a s i u n t u k
m e n g e t a h u i p e r u b a h a n y a n g t e r j a d i d a r i t a h u n k e
t a h u n , b a i k m e n g a l a m i k e n a i k a n a t a u p u n p e n u r u n a n .
2 . D e n g a n m e n c a r i a n g k a i n d e k s d e n g a n m e n g g u n a k a n
I n d e k s L a s p e y r e s d i m a n a t i m b a n g a n k u a n t i t a s t a h u n
d a s a r n y a t i d a k b e r u b a h d a r i t a h u n k e t a h u n d a n l e b i h
b a n y a k d i g u n a k a n d i b a n d i n g k a n h a r u s m e n g g u n a k a n
k u a n t i t a s t a h u n t e r t e n t u y a n g a c a p k a l i s u k a r
d i k u m p u l k a n d a n d i o l a h s e c a r a c e p a t t a n p a b i a y a
p e n g u m p u l a n d a n p e n g o l a h a n y a n g b e s a r .
3 . D e n g a n m e n g g u n a k a n f l o w c h a r t d a p a t m e m b a n t u k i t a
d a l a m m e n g e t a h u i s e c a r a g a r i s b e s a r a l u r l a n g k a h -
l a n g k a h p e m b u a t a n s e b u a h p r o g r a m .
4 . K e n d a l a - k e n d a l a d a l a m p e m b u a t a n p r o g r a m a d a l a h
m e r e a l i s a s i k a n r u m u s k e d a l a m b a h a s a p e m r o g r a m a n d a n
d a t a y a n g d a p a t d i i m p l e m e n t a s i k a n k e d a l a m b a h a s a
p e m r o g r a m a n s a n g a t t e r b a t a s .
I V . 2 . S a r a n - s a r a n 30
31
D a r i h a s i l p e n e l i t i a n , p e n u l i s m e m b e r i k a n s a r a n u n t u k
k e l a n c a r a n p e r h i t u n g a n i n d e k s p e n j u a l a n s e b a g a i b e r i k u t :
“ G u n a m e n g u k u r p e r u b a h a n a t a u m e l a k u k a n
p e r b a n d i n g a n d a t a p e n j u a l a n P T . A s t r a I n t e r n a t i o n a l T b k -
T o y o t a K e b u n J e r u k d a l a m b e b e r a p a t a h u n s e b a i k n y a d i b u a t
p r o g r a m u n t u k m e n g h i t u n g a n g k a I n d e k s L a s p e y r e s u n t u k
l e b i h m u d a h m e l i h a t p e r u b a h a n y a n g t e r j a d i .