Sekedar Mengingat Kembali Dan Mengukur Capaian Revolusi Mental

download Sekedar Mengingat Kembali Dan Mengukur Capaian Revolusi Mental

of 6

Transcript of Sekedar Mengingat Kembali Dan Mengukur Capaian Revolusi Mental

  • 8/15/2019 Sekedar Mengingat Kembali Dan Mengukur Capaian Revolusi Mental

    1/6

    SEKEDAR MENGINGAT KEMBALI DAN MENGUKUR CAPAIAN REVOLUSI MENTAL

    Oleh : Edi Subroto

    Pada Peiliha! Pre"ide! #$%&' telah terlo!tar oleh (alo! Pre"ide! )a!* diu"u!* dari Partai

    Deo+ra"i I!do!e"ia Per,ua!*a! -PDI.P/ )a+!i 0o+o 1idodo -0o+o2i/ te!ta!* +o!"e3 re4olu"ie!tal5 6ara3a!!)a de!*a! +o!"e3 itu' arah u!tu+ e!(a3ai !e*ara I!do!e"ia )a!* ber"e!di+a!

    tri"a+ti da3at di2u,ud+a!5

    Dala "e,arah!)a' da3at di"ia+ bah2a 3ertaa +ali )a!* e!)a3ai+a! +o!"e3 re4olu"ie!tal adalah Soe+ar!o 3ada 3idato %7 A*u"tu" tahu! %89 di 0a+arta5 Pidato itu di"a3ai+a!

    oleh Soe+ar!o "ela+u +e3ala !e*ara )a!* *eli"ah +eti+a elihat 3er+eba!*a! "itua"i dala

    !e*eri da! 3er+eba!*a! "itua"i du!ia 3ada 2a+tu itu5

    0o+o2i' de!*a! +o!"e3 re4olu"i e!tal )a!* "aa de!*a! i"tilah re4olu"i e!tal )a!*

    di(etu"+a! oleh Soe+ar!o' ;u!*+i!< ber3i,a+ 3ada +e*eli"aha! )a!* "aa' +eti+a elihat

    "itua"i I!do!e"ia )a!* +ia! ter3uru+ "etelah di"ele!**ara+a!!)a 3ro"e" re=ora"i )a!* telah

     ber,ala! "elaa e!a bela" tahu! laa!)a' !au! tida+ eberi+a! ha"il )a!* eua"+a!5Ke*eli"aha! itu 2a,ar "a,a' +are!a ia tida+ bera!*+at dari rua!* )a!* +o"o!*5 A3ala*i 0o+o2i

    adalah "eora!* +a!didat 3re"ide! )a!* haru" eahai "elu+ belu+ 3er"oala! )a!* ter,adi diI!do!e"ia' da! ba*aia!a haru" ee(ah+a!!)a5 Setida+!)a "eora!* (alo! 3re"ide!' haru"

    telah a33i!* a"alah' eruu"+a!' da! a+hir!)a e!(oba u!tu+ ee(ah+a! a"alah.

    a"alah itu5

    Setelah e!*aati a3a.a3a "a,a )a!* "aat i!i e!,adi 3e!)a+it )a!* e!*a+ibat+a! I!do!e"ia

    e!*alai +eter3uru+a!' a+hir!)a 0o+o2i berha"il e!dia*!o"a' bah2a +eter3uru+a! !e*ara i!i

     3a"(a re=ora"i )a!* telah berha"il ela+u+a! 3erbai+a! di "e+tor leba*a !e*ara' ter!)atatida+ e>ui4ale! de!*a! +e"ia3a! e!tal a!u"ia!)a5 U!tu+ itulah la!ta" 0o+o2i' dala

    +a3a!)e 3oliti+!)a la!*"u!* e!a2ar+a! +o!"e3 re4olu"i e!tal' "eba*ai obat )a!*dihara3+a! da3at e!*ata"i +eter3uru+a! da! +e*alaua! a")ara+at I!do!e"ia "aat i!i5 U!tu+eahai a3a )a!* dia+"ud de!*a! re4olu"i e!tal' a+a "e+ira!)a 3erlu dala uraia!

    dilatar bela+a!* i!i di,ela"+a! terlebih dahulu' a3a "ebe!ar!)a )a!* dia+"ud de!*a! re4olu"i

    e!tal5

    Re4olu"i e!tal ter"u"u! dari dua +ata' )a+!i dari +ata ;re4olu"i< da! dari +ata ;e!tal

  • 8/15/2019 Sekedar Mengingat Kembali Dan Mengukur Capaian Revolusi Mental

    2/6

    )a!* baru )a!* ditibul+a! oleh re4olu"i ter"ebut haru"lah dila+u+a! "e(ara total da! radi+al5

    Seda!*+a! )a!* dia+"ud de!*a! e!tal' e!urut de=i!i"i )a!* di"a3ai+a! oleh 05P5 Cha3li!adalah "e"uatu )a!* e!)i!**u!* a"alah 3i+ira!' a+al' au3u! i!*ata!5 Dari "i!i da3at

    di"i3ul+a! bah2a' e!tal adalah "e"uatu )a!* ada di dala diri a!u"ia' !au! tida+ ber+ait

    de!*a! 3er"oala! =i"i+ atau ra*a a!u"ia5 Me!tal e!)e!tuh 3ada ra!ah ba*aia!a "e"eora!* ber=i+ir' e!**u!a+a! da)a !alar!)a' era"a+a! "e"uatu' e!*abil "ebuah 3ertiba!*a!' da!

    lai! "eba*ai!)a5

    Bera!*+at dari +edua de=i!i"i ter"ebut' a+a da3at dide=i!i"i+a! "e(ara teri!olo*i"' bah2a

    )a!* dia+"ud de!*a! re4olu"i e!tal adalah be!tu+ 3e!*ha!(ura! dari (ara ber=i+ir' era"a'

    e3ertiba!*+a! "e"utu )a!* dia!**a3 u!dur' "ta*!a! atau dia!**a3 (ara ber=i+ir laa'

    di*a!ti de!*a! (ara ber=i+ir )a!* lebih a,u atau (ara ber=i+ir )a!* baru5 Peroba+a! dari (ara ber=i+ir' era"a' da! "eba*ai!)a itu haru"lah dila+u+a! "e(ara total da! radi+al5

    Se3erti )a!* di"ebut+a! dia2al' bah2a teri!olo*i re4olu"i e!tal' "ebelu 0o+o2i' ter!)ata

    Soe+ar!o ,u*a 3er!ah e!*eluar+a! +o!"e3 itu5 Nau!' )a!* e!,adi 3erta!)aa!!)a adalah

    dala +o!te+" a3a+ah "a3ai re4olu"i e!tal itu bi"a dilahir+a! A3a 3erbedaa! a!tara re4olu"ie!tal )a!* di"a3ai+a! oleh Soe+ar!o de!*a! re4olu"i e!tal )a!* di"a3ai+a! oleh 0o+o2i

    La!ta"' "e,auh a!a+ah (a3aia! +eberha"ila! +eti+a re4olu"i e!tal itu dila+"a!a+a! oleh0o+o2i di I!do!e"ia

    Di=ere!"ia"i Re4olu"i Me!tal di Era Soe+ar!o da! 0o+o2i

    Pada ta!**al %7 A*u"tu" %89' dari "erabi I"ta!a Merde+a 0a+arta' Soe+ar!o ber3idato "ela+u

    +e3ala !e*ara I!do!e"ia 3ada 2a+tu itu5 I!ti dari 3idato ter"ebut adalah ere"3o! 3er"oala!.

     3er"oala! )a!* te!*ah ter,adi da! ei!ta a*ar 3er"oala!.3er"oala! ter"ebut le+a" di"ele"ai+a!5Salah "atu u3a)a )a!* dita2ar+a! oleh Soe+ar!o dala e!)ele"ai+a! 3er"oala!.3er"oala!

    ter"ebut adalah de!*a! ela+u+a! re4olu"i e!tal5

    Pada 2a+tu itu' tu,ua! dari re4olu"i e!tal adalah u!tu+ ereali"a"i+a! Pa!(a Dhara' )a+!i

    ebera!ta" 3e!*a(au.3e!*a(au )a!* da3at ero!*ro!* I!do!e"ia' +ebali +e3ada 3er"atua!'

    e3erhebat ,ala!!)a 3eba!*u!a!' 3er,ua!*a! 3erebuta! Iria! Barat da! a!ti terhada3 "e*alaa(a +olo!iali"e da! i3eriali"e +hu"u"!)a +olo!iali"e da! i3eriali"e di Iria! Barat'

    da! )a!* ter+ahir adalah 3e!)ele!**araa! 3eiliha! uu5 E3at )a!* di"ebut+a! 3ertaa

    a"ih dala 3ro"e" 3e!*er,aa! da! belu e!da3at+a! ha"il )a!* eua"+a!' "eda!*+a! "atu

    )a!* tera+hir' )a+!i 3e!)ele!**araa! 3eiliha! uu telah berha"il di+er,a+a!5

    Re4olu"i e!tal )a!* di*a*a" oleh Soe+ar!o adalah re4olu"i e!tal )a!* ber"uber da!

     bera+ar 3ada "ea!*at re4olu"i %8&95 Seba*aia!a Soe+ar!o e!)a3ai+a! +e3ada De2a!Per2a+ila! Ra+)at )a!* dila!ti+ "aat itu' bah2a I!do!e"ia telah "a3ai 3ada dua tara=

     3er,ua!*a!' )a+!i tara= )a!* dite3uh elalui re4olu"i ber"e!,ata' da! tara= e!*ata"i a+ibat.

    a+ibat )a!* ditibul+a! oleh 3er,ua!*a! ber"e!,ata' )a+!i tara= 3h)"i(al re4olutio! da! tara="ur4i4al5 Da! "ela!,ut!)a I!do!e"ia a+a! dihada3+a! 3ada "uatu tara= i!4e"te!t5 Tara=

    i!4e"te!t )a!* dia+"ud adalah i!4e"te!t o= hua! "+ill )a!* e!iti+ berat+a! 3ada

     3eu3u+a! odal )a!* beru3a +e,urua!' +etra3ila!' da! terutaa "e+ali adalah 3eu3u+a!

    +ader5 Sela!,ut!)a adalah aterial i!4e"te!t )a!* e!iti+ berat+a! 3ada 3eu3u+a! odal

  • 8/15/2019 Sekedar Mengingat Kembali Dan Mengukur Capaian Revolusi Mental

    3/6

    ateri' odal bara!*' odal baha!' odal alat.alat' odal ua!*' )a!* haru" bera"al dari odal

    !a"io!al )a!* di+u3ul+a! dari ua!* ba!*"a I!do!e"ia "e!diri5 Da! tera+hir adalah e!tal

    i!4e"te!t )a+!i 3eu3u+a! odal e!tal' odal (ara ber=i+ir' odal 3a!da!*a! hidu3' odalte+ad da! odal bati!5

    Di dala +ehidu3a! !a"io!al di a"a.a"a itu ,u*a a"ih ter,adi 3er"oala! )a!* 3eli+ )a!*haru" "e*era ei!ta u!tu+ di"ele"ai+a!' "ei"al hubu!*a! a!tara 3u"at da! daerah da!

     ba*aia!a daerah elihat 3u"at' da! hubu!*a! a!tara daerah "atu de!*a! daerah )a!* lai!5 Di

    "i!i tera"u+ ,u*a hubu!*a! )a!* a"ih belu ter,ali! de!*a! bai+ a!tar 3artai )a!* ada diI!do!e"ia5 Ma"alah lai! i"al!)a )a!* ter,adi adalah *a!**ua! +eaa!a! oleh +elo3o+.

    +elo3o+ ber"e!,ata' )a!* a"ih belu ditu!ta"+a!' Soe+ar!o e!)ebut!)a "eba*ai +elo3o+.

    +elo3o+ 3e!*a(au5 Tera"u+ ba*aia!a 3ro"e" 3e!,a,aha! +olo!iali" da! i3eriali" Bela!da

    )a!* a"ih e!a!a+a! +u+u!)a di Iria! Barat )a!* ,u*a ei!ta u!tu+ "e"e*era u!*+i!ditu!ta"+a!5 Keti*a +a"u" ter"ebut e!)a!*+ut de!*a! dhara 3er"atua!' dhara )a!* haru"

    (e3at direali"a"i+a! u!tu+ e!(a3ai dhara 3eba!*u!a!5

    Peri"ti2a lai! )a!* ber+eba!* 3ada 2a+tu itu adalah +eti+a 3eeri!tah bera!i ber"i+a3 u!tu+ebatal+a! ha"il +e3utu"a! K5M5B5 Peeri!tah berte+ad u!tu+ eber"ih+a! !e*ara dari

    a3a3u! )a!* da3at eru*i+a! ra+)at5 Salah "atu!)a adalah huta!*.huta!* K5M5B5 Se3ertidi+etahui bah2a de!*a! ada!)a +e3utu"a! K5M5B' a+a 3o"i"i I!do!e"ia be*itu diru*i+a!5

    A+hir!)a' de!*a! +e3utu"a! bera!i )a!* diabil oleh 3eeri!tah' ha"il dari K5M5B a+hir!)a

    dibatal+a!5 Dala +o!te+" 3oliti+ luar !e*eri' I!do!e"ia ,u*a baru "a,a e!)ele!**ara+a!+o!=ere!"i A"ia.A=ri+a di ba!du!* 3ada tahu! %899 "eba*ai re"3o! terhada3 3olari"a"i dua

    +e+uata! )a!* "eda!* ber"ite*a!* a!tara blo+ barat -)a!* di3i3i! dari 1a"hi!*to!/ da! blo+

    tiur -)a!* di3i3i! dari Mo"(o2/5

    Soe+ar!o elihat "itua"i 3arado+"al )a!* ter,adi di abad +e "eba*ai abad ato5 Ato

    e!urut Soe+ar!o a+a! eba2a +ea,ua! dari 3ada abad e"i! ua3 da! li"tri+5 Abad ato

    a+a! eberi+a! 3erubaha!.3erubaha! )a!* be*itu (e3at dala 3eba!*u!a! dei ter(i3ta!)a"ebuah (ita.(ita +e"e,ahteraa! u!tu+ uat a!u"ia5 Nau!' ha!)a ber3ato+a! "a,a de!*a!

    re4olu"i ato ta!3a dila!da"i de!*a! ada!)a re4olu"i e!tal da! re4olu"i oral' bi"a di3a"ti+a!

     bah2a re4olu"i ato itu a+a! eba2a +e3ada be!(a!a +ea!u"iaa! )a!* a+a! dihada3i oleh"eluruh du!ia5 Di "i!i I!do!e"ia i!*i! i+ut "erta dala e!(i3ta+a! 3erdaaia! du!ia' u!tu+

    itulah +e!a3a I!do!e"ia de!*a! *era+a! !o! blo+.!)a tida+ i!*i! a"u+ dala +ete*a!*a! )a!*

    ditibul+a! oleh dua +e+uata! be"ar' )a+!i blo+ barat da! blo+ tiur5

    Terlihat di "i!i' ba*aia!a "ebuah re4olu"i e!tal )a!* di*a*a" oleh Soe+ar!o tida+ ber,ala!

    "e!diri' !au! ber,ala! beriri!*a! de!*a! re4olu"i "o"ial di I!do!e"ia da! ,u*a re"3o! terhada3

    re4olu"i )a!* "eda!* berla!*"u!* di du!ia5 Ma"a.a"a itu adalah a"a.a"a dia!a a!(aa!a"ih be*itu +a"at ata da! "a!*at be*itu tera"a' bai+ )a!* u!(ul dari dala da! dari luar da!

    haru" diu3a)a+a! 3e!a!*a!!)a' "eda!*+a! "eluruh elee! ba!*"a 3ada 2a+tu itu "udah ulai

    +ehila!*a! arah dari tu,ua! a2al re4olu"i %8&95

    Ba*aia!a de!*a! re4olu"i e!tal )a!* di+o!"e3+a! oleh 0o+o2i 3ada 2a+tu Pil3re" #$%&

    Pada e"e!"i!)a' )a!* dia+"ud+a! oleh 0o+o2i ter+ait de!*a! re4olu"i e!tal adalah "aa

    de!*a! a3a )a!* dita2ar+a! oleh Soe+ar!o 3ada %7 A*u"tu" %89 e!)a!*+ut de!*a!

  • 8/15/2019 Sekedar Mengingat Kembali Dan Mengukur Capaian Revolusi Mental

    4/6

     3eba!*u!a! e!tal "eluruh elee! ba!*"a5 Se3erti hal!)a Soe+ar!o' 0o+o2i i!*i! a*ar

    e!talita" "eluruh elee! ba!*"a da3at dirubah' )a!* tadi!)a e!talita" itu lu!a+ da! tida+ "ia3

    de!*a! 3er+eba!*a! aa! a*ar +eudia! dibuat e!,adi +era" da! berubah (ara ber=i+ir!)a"ehi!**a lebih "ia3 dala e!*hada3i ta!ta!*a!.ta!ta!*a! aa!5

     Nau!' ada hal )a!* berbeda dari re4olu"i e!tal )a!* di(etu"+a! oleh Soe+ar!o da! 0o+o2i'

    )a+!i' 3ada titi+ 3i,a+ +e!a3a re4olu"i e!tal itu haru" dila+u+a!5 0i+a Soe+ar!o de!*a!re4olu"i e!tal!)a ber3i,a+ 3ada "ea!*at 3ro+laa"i %8&9 da! +ebali +e3ada aa!at

     3e!deritaa! ra+)at da! ,ala!!)a re4olu"i' 0o+o2i de!*a! re4olu"i e!tal!)a lebih e!iti+

     berat+a! +e3ada (a3aia! re=ora"i )a!* dia!**a3!)a telah berha"il eroba+ "tru+tur+eleba*aa! da! +o!"titu"i !e*ara5 0i+a diaa! Soe+ar!o' re4olu"i e!tal )a!* dite+a!+a!

    oleh Soe+ar!o berada 3ada "itua"i aa! 3er*era+a! re4olu"i )a!* di"eliuti de!*a! "ua"a!a

    te*a!* )a!* data!* dari dala da! luar !e*eri' 3ada 0o+o2i' "itua"i lebih (e!deru!* te!a!*

    ta!3a ada "ua"a!a 3er*era+a! )a!* +e!tal5

    Predi+"i Keberha"ila! Pe!era3a! Re4olu"i Me!tal Oleh 0o+o2i Dala Ti!,aua! Pierre Bourdieu

    Te!ta!* 6abitu"

    Re4olu"i e!tal Soe+ar!o bera!*+at dari 3eba!*+ita! eto" "ea!*at re4olu"i %8&9 +e3ada

    "eluruh elee! ba!*"a u!tu+ teta3 "edia ber,ua!* e3ertaha!+a! 3ro+laa"i da! +eti+a+ebli!*er dite!*ah ,ala! a*ar "e*era i!*at da! +ebali +e3ada aa!at 3e!deritaa! ra+)at

    -A3era/ )a!* berorie!ta"i+a! +e arah tu,ua! (ita.(ita didiri+a!!)a !e*ara I!do!e"ia5 Soe+ar!o

    2a+tu itu e!)adari' bah2a 3er"oala! )a!* dihada3i di dala !e*eri da! luar !e*eri )a!* da3ate!*a!(a +edaulata! !e*ara tida+ a+a! da3at diata"i ,i+a "eluruh elee! ba!*"a eili+i

    e!talita" )a!* tida+ "ia3 da! tida+ eili+i +ebulata! te+ad u!tu+ a,u5

    Eto" re4olu"i )a!* e2ar!ai "ua"a!a 3er*era+a! re4olu"i di a"a.a"a +e3ei3i!a!

    Soe+ar!o )a!* teru" e!eru" di+a3a!)e+a! da! teru" e!eru" di3ra+te++a!' "e3erti a!titerhada3 "tel"el +olo!iali"e' i+ut dala 3er,ua!*a! re4olu"i' da! u3a)a.u3a)a bela ba!*"a da!

    !e*ara )a!* dila+u+a! "e(ara teru" e!eru"' lalu e!,adi "ebuah habitu" ba*i "ub)e+ da!

    a+hir!)a e!*+ara+ter5 Di"i!i da3at dilihat *ari" 3e!*hubu!* a!tara 3ola deteri!a"i "ub)e+da! deteri!a"i "tru+tur "u3ra.i!di4idual -"tru+tur di luar diri atau "tru+tur ob)e+ti=/5 6abitu"

    da3at ebibi!* a+tor dala eahai' e!ilai' e!*a3re"ia"i ti!da+a! ere+a

     berda"ar+a! 3ada "ebuah "+ea )a!* di3a!(ar+a! oleh du!ia "o"ial5

    Re4olu"i e!tal )a!* di+eu+a+a! oleh Soe+ar!o ter"ebut tida+ dia!,ur+a! "e(ara tiba.tiba atau

    "era3a!*a!5 Dari 3e!de+ata! habitu"' Soe+ar!o "e!diri telah e!*i!ter!ali"a"i !ilai.!ila

     3er,ua!*a! dala diri!)a elalui rela"i terhada3 "itua"i ob)e+ti= diluar diri!)a )a!* telah (u+u3laa ia *auli' da! e!(oba eba!*u! i!ter.rela"i a!tar "ub)e+ )a!* ,u*a eili+i

     3e!*alaa! 3a!,a!* "e3erti )a!* Soe+ar!o alai5 De!*a! re4olu"i e!tal' Soe+ar!o

    e!*i!*at+a! +e3ada "eluruh elee! ba!*"a' elalui ha"il 3e!*ha)ata! ata" !ilai.!ilai 3er,ua!*a! )a!* "ebelu!)a telah tubuh da! dihidu3i' da! a*ar !ilai.!ilai itu "e*era

    dii!ter!ali"a"i ba*i "etia3 "ub)e+ di I!do!e"ia' u!tu+ ere"3o! +eadaa! diluar!)a' +eadaa!

    dia!a a!(aa!.a!(aa! terhada3 ,ala!!)a re4olu"i data!* "e(ara teru".e!eru"5 Dala"itua"i ter"ebut' +eu!*+i!a! re4olu"i e!tal da3at di2u,ud+a!5 Pro"e" 3e!*ha)ata! terhada3

    !ilai.!ilai e3iri" dala 3er,ua!*a! +eti+a hidu3 di aa! 3er,ua!*a! re4olu"i da3at a"u+ da!

    e!*e!da3 +e diri "ub)e+ da! a+hir!)a e2u,ud dala 3erila+u5 La!ta"' ba*aia!a de!*a!

    re4olu"i e!tal )a!* di+a3a!)e+a! oleh 0o+o2i )a!* !a!ti!)a a+a! e!,adi a*e!da +eti+a

  • 8/15/2019 Sekedar Mengingat Kembali Dan Mengukur Capaian Revolusi Mental

    5/6

    0o+o2i e!,abat "eba*ai Pre"ide!

    Se3erti )a!* di"a3ai+a! dia2al 3ebaha"a! a+alah i!i' bah2a titi+ 3i,a+ dari re4olu"i e!tal0o+o2i adalah re"3o! 0o+o2i terhada3 3er"oala! e!tal ba!*"a i!i )a!* dia!**a3!)a tida+

    "e,ala! de!*a! (a3aia!.(a3aia! )a!* diha"il+a! oleh re=ora"i5 Re=ora"i "eba*ai 3i,a+a! dari

    re4olu"i e!tal 0o+o2i' dia!**a3 ha!)a "ebata" erubah 3erbai+a! tata!a! +eleba*aa! da! 3erubaha! +o!"titu"io!al "a,a' da! tida+ dibare!*i de!*a! +e"ia3a! e!tal ba!*"a i!i u!tu+

    e!*i+uti!)a5 Bi"a di"a+"i+a!' bah2a "etelah ter,adi!)a re=ora"i' "eluruh elee! )a!* berada

    di ba!*"a i!i tida+ la*i di"ibu++a! oleh +ela!,uta! "ea!*at re=ora"i' bai+ dari elite 3oliti+!)aau3u! elee!.elee! )a!* lai!5 Bah+a!' "etelah re=ora"i' elite.elite 3oliti+ "e(ara +ua!titati= 

    "ea+i! ba!)a+ )a!* terta!*+a3 ela+u+a! KKN5 Aru" liberali"a"i e+o!oi )a!* "ea+i!

    tida+ terbe!du!*' 3ra+te+.3ra+te+ o!e) 3oliti( +eti+a 3eilu' 2a,ah edia a""a )a!*

    (e!deru!* e!*haba +e3ada 3a"ar' da! di"e+tor 3e!didi+a!' ,u*a tida+ lu3ut dari )a!*!aa!)a 3ra+te+ liberali"a"i 3e!didi+a!' "ehi!**a 3e!didi+a! e!,adi "ea+i! ahal' 3adahal

    "e(ara +ualita"' 3e!didi+a! "ea+i! e!*alai de+ade!"i utu5 E=e+!)a adalah' +eti+a Pe"erta

    didi+ lulu"' "i"2a atau aha"i"2a ha!)a di,adi+a! "ebata" re"our(e" 3e!(ari +er,a5 Da! a"ih

     ba!)a+ +a"u".+a"u" )a!* lai! )a!* diha"il+a! dari re=ora"i )a!* tida+ da3at di"ebut+a! "atu 3er"atu5 La!ta"' ba*aia!a ter2u,ud

    0i+a habitu" berbi(ara te!ta!* u3a)a 3e!*ha)ata! a!u"ia terhada3 !ilai.!ilai "o"ial' da!

    ter(i3ta dari 3ro"e" "o"iali"a"i terhada3 !ilai.!ilai )a!* berla!*"u!* laa' )a!* a+hir!)a ter,adi

     3e!*e!da3a! di dala diri a!u"ia )a!* e2u,ud e!,adi 2ata+ (ara ber=i+ir da! a+hir!)a berda3a+ 3ada 3ola 3erila+u =i"i+ a!u"ia' a+a re4olu"i e!tal )a!* di(a!a!*+a! oleh

    0o+o2i' de!*a! elihat a3a.a3a )a!* diha"il+a! oleh re=ora"i )a!* di"ebut+a! tadi' re4olu"i

    e!tal tida+ a+a! berha"il5

    Re4olu"i e!tal de!*a! ha!)a "ebata" e!e+a!+a! 3ada 3e!didi+a! "e+olah' de!*a! tida+

    erubah +eadaa! aterial )a!* lai!' tida+ a+a! e!*ha"il+a! a3a.a3a5 Itu bi"a di3a"ti+a!

    +are!a' e!urut habitu"' (ara ber=i+ir atau e!tal i!di4idu )a!* "udah ter+o!"tru+"i de!*a! 3e!*alaa! )a!* be*itu laa elalui 3e!*ha)ata!!)a terhada3 !ilai.!ilai ob)e+ di"e+itar!)a

    tida+ a+a! bi"a "e(e3at!)a dirubah' ,i+a ob)e+ 3er*aula! )a!* a+a! e!*ha"il+a! !ilai.!ilai

    )a!* !a!ti!)a a+a! di*auli de!*a! 3e!*alaa!!)a tida+ i+ut dirubah5 Re4olu"i e!tale!*a!dai+a! a*ar "eluruh tata!a! )a!* !a!ti!)a a+a! e!,adi habitu" ba*i "etia3 i!di4idu

    haru"lah ,u*a turut dirubah' da! tida+ ha!)a e!iti+ berat+a! 3ada "e+tor 3e!didi+a! =oral

    u!tu+ da3at e2u,ud+a! re4olu"i e!tal' +are!a ,i+a re4olu"i e!tal dila+u+a! ta!3a

    ela+u+a! re4olu"i du!ia aterial "e(ara total' re4olu"i e!tal ha!)a a+a! ada di dala i"i+e3ala "a,a' da! tida+ a+a! 3er!ah ber2u,ud e!,adi !)ata5

    De!*a! e!)ia+ "udut 3a!da!* habitu" te!ta!* re4olu"i e!tal' dia!a +o!"e3 habitu"elihat ada i!ter.rela"i a!tara "ub)e+ da! ob)e+' di a!a ob)e+ a+a! eberi+a! diri!)a "eba*ai

    !ilai.!ilai )a!* a+a! dita!*+a3 oleh "ub)e+ elalui 3ro"e" 3er*aula! )a!* teru" e!eru"' a+a

     3o"i"i ob)e+ "a!*atlah 3e!ti!* u!tu+ di3erhati+a! a*ar tar*et (a3aia! re4olu"i e!tal da3atter2u,ud5

    Me!*i!*at' i"tilah re4olu"i e!tal "eba*ai "ebuah a*e!da )a!* e!,adi tar*et 3eeri!tah )a!*

    i!*i! di (a3ai dei 3erbai+a! I!do!e"ia +e de3a!' a+a re4olu"i e!tal' ,i+a i!i )a!* e!urut

  • 8/15/2019 Sekedar Mengingat Kembali Dan Mengukur Capaian Revolusi Mental

    6/6

    0o+o2i "eba*ai titi+ 3er"oala! dari habata! +ea,ua! ba!*"a' "e*ala "e"uatu )a!* e!)a!*+ut

    "u+"e"!)a re4olu"i e!tal haru"lah di3erhati+a!' a*ar 2a(a!a te!ta!* re4olu"i e!tal terlihat

    "eriu"5 0i+a tida+ ada totalita" )a!* be*itu berarti dala 3e!**ara3a!!)a' a+a "udah bi"adi3a"ti+a! bah2a' tea re4olu"i e!tal )a!* di2a(a!a+a! "e2a+tu Pil3re" berla!*"u!*' ha!)a

    "ebata" baha"a.baha"a retori" u!tu+ e!ari+ +o!"titue! eilih!)a5 Da! ,i+a ea!* be!ar

    "e3erti itu )a!* ter,adi' a+a bi"a di3a"ti+a!' 3eeri!tah +ede3a! adalah 3eeri!tah )a!* a+a!e!da3at+a! re"3o! buru+ dari ra+)at!)a "e!diri5

    SEKIAN