PENGARUH PEMBELAJARAN VIRTUAL

BERBASIS WHATSAPP GROUP TERHADAP HASIL BELAJAR SKI

SISWA KELAS XDI MA MUHAMMADIYAH 1 JEMBER

SKRIPSI

UNIVERSITAS MUHAMMADIYAH JEMBER

FAKULTAS AGAMA ISLAM

PROGRAM STUDI PENDIDIKAN AGAMA ISLAM

2021

Oleh

Kharis Luqman

NIM. 1710911025

i

PENGARUH PEMBELAJARAN VIRTUAL

BERBASIS WHATSAPP GROUP TERHADAP HASIL BELAJAR SKI

SISWA KELAS X DI MA MUHAMMADIYAH 01 JEMBER

SKRIPSI

Diajukan kepada Universitas Muhammadiyah Jember

untuk memenuhi salah satu persyaratan dalam

menyelesaikan Program Sarjana Pendidikan Agama Islam

Oleh:

Kharis Luqman

NIM:1710911025

UNIVERSITAS MUHAMMADIYAH JEMBER

FAKULTAS AGAMA ISLAM

PROGRAM STUDI PENDIDIKAN AGAMA ISLAM

2021

ii

iii

MOTTO

“ Bondo Bahu Pikir, Lek Perlu Sak Nyawane Pisan”

iii

iv

v

vi

KATA PENGANTAR

Alhamdulilah segala puja dan puji syukur atas kehadiran Allah SWT yang

telah memberikan nikmat kesehatan dan islam kepada saya di masa akhir studi

dalam rangka menyelasaikan skripsi yang menjadi syarat kelulusan sarjana saya.

Semoga segala hal yang telah diupayakan dengan sungguh-sungguh bermanfaat

baik bagi penulis maupun pembaca.

Skripsi ini berjudul Pengaruh Pembelajaran Virtusl Berbasis WhatsApp

Group Terhadap Hasil Belajar Siswa kelas X MA Muhammadiyah 1 Jember

dengan memuat bab I sampai bab VI. Bab I beisikan pendahuluan skripsi , bab II

berisikan kajian pustaka dan hipotesis skripsi , bab III berisikan metode penelitian,

bab IV berisi hasil penelitian, bab V pembahasan, dan bab VI berisikan kesimpulan.

Dengan penuh kesadaran penulis menyampaikan ucapan permohonan maaf

atas segala kekurangan yang masih ada pada penulisan skripsi ini, semoga bisa

menjadi koreksi bersama untuk perbaikan di kemudian hari.

Jember, 12 juli 2021

Kharis Luqman

vi

vii

UNGKAPAN TERIMA KASIH

Skripsi ini merupakan bukti dari masa akhir studi penulis di kampus tercinta

setelah terselesaikannya materi-materi mata kuliah yang telah ditempuh dan

dilewati pada jenjang S1 Pendidikan Agama Islam (PAI) Universitas

Muhammadiyah Jember. Atas segala upaya, bimbingan, dan arahan dari semua

pihak, penulis mengucapkan terima kasih yang sebesar-besarnya kepada :

1. Bapak Dr. Hanafi M.Pd., selaku Rektor Universitas Muhammadiyah Jember.

2. Bapak Dr. Sofyan Rofi, M.Pd.I. selaku Dekan Fakultas Agama Islam

Universitas Muhammadiyah Jember.

3. Bapak Hairul Huda, M.Pd. I selaku Ketua Program Studi Pendidikan Agama

Islam (PAI) Universitas Muhammadiyah Jember.

4. Bapak Dr. Bahar Agus Setiawan, MM.Pd. selaku dosen pembimbing I yang

telah memberikan arahan dan masukan dalam penyelesaian skripsi ini.

5. Bapak Abdul Hamid Bakir, M.Pd selaku dosen pembimbing II yang telah

memberikan arahan dan masukan dalam penyelesaian skripsi ini.

6. Ibu Siti Khuzaimah, S.Pd selaku kepala sekolah MA Muhammadiyah 1 Jember

yang telah memberikan izin kepada penulis untuk melakukan penelitian.

7. Semua dosen Prodi Pendidikan Agama Islam (PAI) dan Staf Pengajaran FAI

Universitas Muhammadiyah Jember.

Dan juga kepada semua pihak yang tidak bisa disebutkan satu persatu.

Disampaikan terima kasih atas semua bantuan dan bimbingannya.

Jember, 12 Juli 2021

vii

viii

PERSEMBAHAN

Dengan memanjatkan rasa syukur kepada Allah SWT, sebuah karya ini

kupersembahkan kepada :

1. Ayahanda Suhartono, dan Ibunda Sutik tercinta yang dalam segala

kemapuannya telah memberikan pendidikan dan kasih sayang serta materi

dengan penuh semangat tiada henti kepada penulis, hingga tak cukup rasa-

nya bila hanya sekedar ucapan terima kasih.

2. Kepada saudara-saudariku Muthia Latifa Hanum yang tiada henti

memberikan semangat kepada penulis untuk menyelesaikan skripsi ini.

3. Sahabat-sahabatku yang selalu memberi motivasi demi terselesainya skrip-

si ini dan yang lainnya yang tak mampu penulis sebutkan satu persatu, te-

rimakasih atas motivasi dan bantuan kalian selama tugas akhir hingga

selesai.

4. Saudara-saudaraku seperjuangan di kampus UNMUH Jember yang selama

ini telah berjuang bersama-sama untuk menyelesaikan pendidikan di ting-

kat Strata satu (S1).

5. Tak lupa ku ucapkan terima kasih kepada Agamaku, Bangsaku, dan Al-

mamaterku tercinta

viii

ix

DAFTAR ISI

HALAMAN SKRIPSI ....................................................................................... i

HALAMAN JUDUL .......................................................................................... ii

HALAMAN LOGO ........................................................................................... iii

HALAMAN PERSETUJUAN .......................................................................... iv

HALAMAN PENGESAHAN ............................................................................ v

KATA PENGANTAR ........................................................................................ vi

UNGKAPAN TERIMAKASIH ........................................................................ vii

HALAMAN PERSEMBAHAN ........................................................................ viii

DAFTAR ISI ....................................................................................................... ix

DAFTAR TABEL .............................................................................................. xi

DAFTAR GAMBAR .......................................................................................... xii

DAFTAR LAMPIRAN ...................................................................................... xiv

ABSTRAK .......................................................................................................... xv

BAB I PENDAHULUAN

1.1 Latar Belakang ................................................................................ 1

1.2 Masalah Penelitian .......................................................................... 5

1.3 Tujuan Penelitian ............................................................................ 5

1.4 Definisi Operasional ....................................................................... 6

1.5 Manfaat Penelitian .......................................................................... 6

1.6 Ruang Lingkup Penelitian .............................................................. 7

BAB II KAJIAN PUSTAKA DAN HIPOTESIS

2.1 Tinjauan Pustaka .............................................................................. 8

2.1.1 Pembelajaran Virtual berbasis WhatsApp Group ............................ 8

2.1.1.1 Pengertian Pembelajaran Virtual .................................................... 8

2.1.1.2 Ciri-ciri Pembelajaran Virtual ........................................................ 12

2.1.1.3 Keunggulan dan Kelemahan Pembelajaran Virtual ........................ 14

2.1.1.3.1 Keunggulan Pembelajaran Virtual .................................................. 14

2.1.1.3.2Kekurangan Pembelajaran Virtual .................................................. 16

2.1.2 WhatsApp Group ............................................................................ 18

2.1.2.1 Pengertian WhatsApp Group ........................................................... 18

x

2.1.2.2 Fitur-Fitur WhatsApp Grpup .......................................................... 20

2.1.3 Hasil Belajar ................................................................................... 21

2.1.3.1 Pengertian Hasil Belajar ................................................................. 21

2.1.3.2 Faktor Pendukung Hasil Belajar ..................................................... 22

2.1.4 Keterkaitan antara Pembelajarn Virtual berbasis WhatsApp Group

Terhadap Hasil belajar SKI ............................................................ 24

2.1.5 Hipotesis .......................................................................................... 25

BAB III METODE PENELITIAN

3.1 Jenis Penelitian ............................................................................... 27

3.2 Desain Penelitian ............................................................................ 28

3.3 Prosedur Penelitian ......................................................................... 28

3.4 Populasi .......................................................................................... 29

3.5 Lokasi Penelitian ............................................................................ 30

3.6 Tekhnik Pengumpulan Data ........................................................... 30

3.7 Instrument Pengumpulan Data ....................................................... 31

3.7.1 Skoring Data ................................................................................... 32

3.7.2 Pengujian Data Penelitian ............................................................... 34

3.7.2.1 Uji Validitas Data ........................................................................... 34

3.7.2.2 Uji Realiabilitas Data ...................................................................... 35

3.7.2.3 Uji Linieritas ................................................................................... 36

3.7.2.4 Uji Normalitas ................................................................................ 36

3.7.2.5 Uji Hipotesis .................................................................................... 36

3.8 Tekhnik Analisis Data .................................................................... 36

BAB IV HASIL PENELITIAN

4.1 Deskripsi Data ................................................................................ 38

4.1.1 Paparan Data Umum ....................................................................... 38

4.1.1.1 Letak MA Muhammadiyah 1 Jember ............................................. 39

4.1.1.2 Visi & Misi MA Muhammadiyah 1 Jember ................................... 39

4.1.1.3 Pelaksanaan Penelitian ................................................................... 39

4.1.2 Paparan Data Khusus ...................................................................... 40

4.1.2.1 Pengujian Validitas dan Reabilitas Data ........................................ 40

4.1.2.2 Pengujian Linieritas dan Normalitas Data ...................................... 43

xi

4.1.2.3 Pengujian Hipotesis ......................................................................... 44

BAB V PEMBAHASAN

5.1 Pengaruh Pembelajaran Virtual berbasis WhatsApp group

Terhadap Hasil belajar .................................................................... 49

BAB VI PENUTUP DAN SARAN

6.1 Kesimpulan ..................................................................................... 55

6.2 Saran ............................................................................................... 55

DAFTAR RUJUKAN ........................................................................................ 56

LAMPIRAN – LAMPIRAN .............................................................................. 57

xii

xii

DAFTAR GAMBAR

1. Konsep Regresi Linier ...................................................................................... 28

2. Langkah- langkah Penelitian ............................................................................. 29

3. Rumus Regresi Linier ...................................................................................... 36

4. Modal Summary ............................................................................................... 46

xiii

xiii

DAFTAR TABEL

1. Kisi - Kisi Instrument Variabel X ..................................................... 31

2. Kisi – Kisi Instrument Variabel Y ..................................................... 32

3. Tingkat Reabilitas ............................................................................. 32

4. Hasil Perhitungan Validitas Variabel X ............................................. 40

5. Hasil Perhitungan Validitas ke-dua Variabel X ................................ 41

6. Hasil Perhitungan Validitas Y ............................................................ 41

7. Reliability Statistics Variabel X ......................................................... 42

8. Reliability Statistics Variabel Y ........................................................ 42

9. Anova Table ...................................................................................... 43

10. Kolmogrov Smirnov .......................................................................... 43

11. Coefficients ....................................................................................... 44

12. Correlations ....................................................................................... 45

13. Nilai Hubungan ................................................................................. 46

14. Model Summary ................................................................................ 46

15. Interpretasi Koefesien Korelasi ......................................................... 47

xiv

xiv

DAFTAR LAMPIRAN

1. Matrix Penelitian ............................................................................... 59

2. Petunjuk Pengisian Angket ............................................................... 60

3. Angket Variabel X ............................................................................ 61

4. Angket Variabel Y ............................................................................ 62

5. Hasil Angket Variabel X ................................................................... 63

6. Hasil Angket Variabel Y ................................................................... 64

7. Hasil Rekap Variabel X ..................................................................... 65

8. Hasil Rekap Variabel Y ..................................................................... 66

9 Hasil Perhitungan Uji Reliability Variabel X ................................... 67

10. Hasil Perhitungan Uji Reliability Variabel Y ................................... 68

11. Uji Linieritas ..................................................................................... 69

12. Uji Normalitas ................................................................................... 69

13. Uji Regresi Linier .............................................................................. 70

14. Absen Siswa kelas X IPS 1 ............................................................... 71

14 Absen Siswa kelas X IPS 2 ............................................................... 72

15. Absen Siswa kelas X MIPA .............................................................. 73

16. Nilai Mapel SKI Kelas X MIPA ....................................................... 74

17. Nilai Mapel SKI Kelas X IPS 1 ........................................................ 75

18. Nilai Mapel SKI kelas X IPS 2 ......................................................... 76

16. Pernyataan Keaslian Tulisan ............................................................ 77

17. Riawayat Hidup ................................................................................. 78

xv