o Se/asa o Rabu Kamis 0 Jumat o Sabtu4 520 21

12 1327 28

6 722

8 9 10 1123 24 25 26

oMar OApr OMei OJun 0 Ju/ 0 Ags OSep OOId

Muludan dina Budaya SundaKu Asep Salahudin

Geus pada apal Muludan teh basa

....,.Arllb hartina dibabarkeun.Tangtu di dieu ma'nana dina

raraga mieling dibabai keunanaKanjeng Nabi. Di lernbur mah mapagMuludan teh .nasih keneh 'ram~' sokkomo di pasantren mah kendatdiayakeun sawatara perlombaansagala kayaning lomba pidato mahlomba talaran Jurumiah, Imriti atawaAlfiyyah mah, lomba cerdas cermatmah, lomba Juz Amma mah, lombatagoni mah.

Puncakna nya tanggal 12 RobiulAwwal tea. Pinunjulna diumurnkeundiajen ku hadiah. Acara Muludan dieu-sian ku tabligh dipungkas ku dahartumpeng. Aya oge di sawatara tempatutamana di pasisian mah memch acaraeta masarakatna aradus heula, kaasupngumbah pakarang anu dianggappusaka jiga Sekatenan di Yogyakarta.

Tangtu mataholang tina acaramieling dibabarkeunana Kanjeng Nabiieu taya lian, dina raraga mulangkeunpanineungan kana sajarah anubaheula ditaratas 1r.uKanjeng Rosulsareng para sohabatna. Tina leunjeu-ran sajarah ieu diharepkcun nrang bisangalap berkah ka mantenna, nul adsapuratina talajak anjeuna.

Ceuk beja, anu pangheulanangareuah-reuah dinten kalahiran Nabinyaeta taya lian Salahudin al-Ayyubi.Maksud al-Ayyubi taya lian suganjeung sugan ku ngalenyepan digubrag-keunana Nabi mental umat Islam anuharita keur kaboler bisa rancage ngu-niang deui sakumaha dituladankeunku Nabina. Malah mandar umat Islamanu harita martabatna keur tigejretdina kamunduran hojah.

Maulud Nabi jadi pamiangan tinanancebkeun spirit kaagamaan, ngahu-dangkeun roh kaumatan, nanjeurkeunkomara agama anu meh leplepan anujadi bibit buit harita umat Isalm estu-ning kieu salah kitu salah. PamianganMuludan ku Al-Ayyubi dijadikan silib

sangkan kahudang deui wawanenumat Islam sakumaha meureun urangJepang ngajadikan Restorasi Meijiminangka dadasar pamianganana.

NuladNabiMeh bisa dipastikeun apan anjeu-

na pisan anu janteu manusa pinilihMalah dina hiji hadis kudsi mall jelaspisan pidawuh-Na, "Mun lain lantaranrek ngagubragkeun anjeun Muham-mad cadu Kaula kudu nyieun sakumnamakhluk. Laulaka laulaka lamma kha-laqtul aflaka", Rarancang Pangeranseja ngadamel Muhammad, sajatinaanu ngabalukarkeun sakumna urangkumelendaug di alam dunya. Ceukkasarna sasat upami Gusti teu gaduhparnaksadan seja nurunkeun Nabipamohalan urang lahir.

Manusa pinilih lalaki langitlalanang jagat taya babandingananaieu mun ku urang dilenyepan tetelaanu janten alesanna taya lian jalaranahlak sieup anu dipimilikna. Ahlakjadikonci kasuksesan da'wahna. Gara-garaahlak ieu apan Gusti ku Anjeun mujisataker kebek, malihanjeunna diistre-

nan janten wisudawan pangonjoynasaalam dunya "Jeung saestuna anjeunteh aya dina ahlak am . luhung.' Wainnaka la'ala khuluqin adhim. "Tetelageus nyampak dina rliri Kanjeng Rosuluswatun hasanah keur aranjeun".

Ahlak ieu saestuna anu seja dipa-paykeun ngaliwatan upacara Muludaneta. Cindekna kumaha sangkan umatIslam kiwari bisa nulad nabi-na. Dageuning nyata pisan sakumahaditandeskeun Imam al-Ghozali dinaIhya-na ,':':ma "Intina kabagjaan tayalian nalika rnat Muhamr r.,".; bisaniron anjeunna. Konci kamajuan ponkitu pisan." Surahna Frithjof Schoundina Islam and The PerennialPhilosoph, "Muhamrnad bakal salilanakumelendang r..yusuk dina hatesakumna umat Islam anu teu welehnaratas jalan nyonto sagemlengnaahlak anjeuna."

Kiwari apan loba jalma anu aku-aku angga. Ngaku umat Nabi tapi tala-jak estuning tunggul dirarung catangdirumpak. Nabi mah apan sakitu ben-duna ka jalma anu ngalakukeunkorupsi disebutna oge rek nu nyogokatawa anu disc;;ok sarua bakal jadisuluh naraka, teu saeutikjustru umat-na anu ngajadikan korupsi minangkapacabakanana. Nabi kitu apan nan-jeurkeun kaadilan teh estuning henteu"pandang bulu" sakumaha dawuhna,"Mun seug Fatimah anak kaula pulangpaling kula sorangan anu bakalmotong leungeunna", apan umatnamah loba anu ngulinkeun hukum.Nabi minangka pribadi anu handapasor, di urang teu saeutik ngagelegersahadatna tapi kalakuan barangasan.

Eta geura dina carita FutuhMekkah sakitu ahengna, urang kapirMekah anu baheula maragatkeunbabarayaan, nyiduhan jeung seja nan-dasa Nabi malah seja nelasan sagala,eh malah ku Nabi sakumna urangMekah dihampura bari henteugeuneuk teu maleukmeuk estuning

uma. Onpad 2011

""i:~..

Haykal, saupami Nabi ngicepan para dugikeun ka anjeuna mangrupa cu-sahabatna pikeun ngarurug urang kang lantaran/Duh Gusti, hususkeunMekah, mangka dina waktu sakiceup ka anjeuna dina kautamaan).maranehna bakal perlaya ngababatang Dina Simthud Durar mah bubuka-ngajadi bugang. Tapi Nabi henteu kitu na teh ku syair: Ya Rabbi shalli 'alageuning, Nabi ngahampura. Muhammad

Ma laha fil ufuqi nuru kawkab(Duh Gusti, Salami cahya bentangmasih keneh kulap kelip di langit/anu-grahkeun rohmat ka NabiMunammad).

Pon kitu teu eleh endahna puisi~unda anu dina hal ieu .liwakilan kuChye Retty Isnendes nu judulna "Batu-Batu Mekprekan Iman" anu ditulisngahaja dina raraga mapag MauludNabi (Mangle, 2007) .

Nabi dina sajakUpama diwincik dihiji-hiji ngeu-

naan conto sieup ahIak Nabi, moalkawadahan. Pantes atuh mun lcbajalma anu kapengpeongan ku Nabi.Teu saeutik para panyajak anu nyeratkaagungan ahIak Nabi dina sawatarasajakna sakumaha 1.'U urang kaaos dinasajak-sajak anu cliserat ku Ka'ab ibn .Zuhair, Sa'labi, Sana'i, Baba Thahir, al-Bnsyairi, al-Barjanji, Attar, Rumi,Iqbal, Hamzah Fansuri.

Sawatara Qosidah niuseur pisankana Maulid Nabi. Kayaning MaulidBurdah yasana Imam Muhammad Al-Bushiri jeung Maulid Syaraful Anam.Aya oge dina wangun prosa link diad-umaniskeun jeung qosidah kayaningMaulid Ad-Diba'i beunang Al-ImarnAbdurrahman bin Ali Ad-Diba'i Asy-Syaibani Az-Zubaidi; Maulid Azabiyasana Syaikh Muhammad Al-Azabi:Maulid Al-Buthy, beunang SyaikhAbdurrauf Al-Buthy; Maulid SimthudDurar, yasa.ia Al-Habib Ali binMuhammad bin Husain Al-Habsyi;kitab panganyarna Maulid Adh- Dhiya-ul Lami', beunang Al-Habib Umar binHafidz "rang Hadhramaut.

Pen kitu Syaikh Ja'far bin Hasanbin Abdul Karim Al-Barzanji al-Madani nyusun Maulid Barzanji.Maulid karya khatib Masjid Nabawi(Madinah) anu ngantunke.m 1177H/1763 Manu disarungsum dina duamodel: natsar (prosa link) jumlahna 19bab 355 bait, jeung nazham (qashidahpuitis) eusina 16 bab 205 bait. Geuraurang kutip qosidah-qosidah pupujianka Kanjeng Nabi anu kacida pisan pop-uler jeung endahna dina al-Barjani:

Anta syarnsun anta bad run/ Antanurun fawqa nun (Anjeun teh mat-apoe, anjeun teh purnama/ Anjeun tehcahaya ani kacida moncorongna)

Ya Rabbi shalli 'ala Muhammad/Ya Rabbi shalli 'alaihi wa sallim/Ya

Mata batuCeuli batuUtah batuHate batu(sora-sora nu minuhan jabanitvj la-

ngitukur kapireng tingharieng)Langit ngeclakkeun

Jungjunan

Rasa batuManah batuSukma batuSanubari batu(kalam-kalam suci taya hartina deuinamper dina kimpelna dosa)Wengiieu jagad kasaput halimun,. Gusti

Dua belas Rabiul :4wu:Duh wengi ieu salira gumelarSakedahna hate abdi gumebyarNyandingkeun cahaya nu hibar

Abad-jarak-dunua misahkeun urangTresna abdi dicantelkeun dina sorban'alim-ialim latif .'alim-ialim alitgeuning kalah rangsak?

Abot pisan meruhkeun angkara kuasih

Sedeng nu Mahaasih maparin mang-rebu jalan .

piliheunSedeng rungruman asih salira ukur

hawar-hawar

Kumaha rek teu hebat, ngan dinamangsa ukur 23 taun, Nabi parantosnyulap wewengkon Arab anu tadinaditangkodan watek-watek jahiliah jadimasarakat anu luhung ku ajen. Dunyawanoja dijait, peperangan antara kobi-lah diganti ku pulitik silihpikahernan,ekonorni diropea kalayan adil pala-marta, sistim kapercayaan mikung(rnusyrik) anu jadi bibit buit tina lakulampah nirca dicokel diganti ku sistimanu museur kana tashid.

BudayaDina ernprona mah anu nga-

balukarkeun agama bisa hirup panggihjeung huripna alatan budaya, saba-biyahna lantaran karancagean manusadina raraga napsirkeun agama etasangkan sapuk jeung lelembutanana.Kujalma palin=r mah nu kieu teh sokdisarebut akulturasi tea. Canto akul-turasi anu masih hirup tepi ka kiwarinya Muludan tea.

Nya, sasat ngagagunakuen metodeakulturasi ieu agama (Islam) anudatang ka urang ditarima bari euweuhbancang pakewuh. Sok komo apanIslam anu datang ka urang lolobanadina wanda kabatinan, cocok pisanjeung tradisi masarakat urang anulolobana apan sakitu mupustina kanadapuran kabatinan, cocok oge jeungbudaya Sunda anu resep kana dang-dingo Islam batin, Mulud dina budayasyair nurug cupu jeung dunya batinurang Sunda. Dunya batin ieu digarn-barkeun ku Haji Hasan Mustapa"Sinom Pamake Nonoman": 1) rasanaku nu bogana/ /alam lahir alambatin/ / silih tanya silih papay / /ti manaurang ti mendi/ /balik moal sabali.i.z)jami'an dina rasana/ /jiga loba tapihiji/ /farkian dina basana bubuhantataning lahir; 3) Bedana dina rasanafanaan leungiteun sari/ /ilang warnailang rasa: 4) Wakcana karirasana/ /rep sirep.budi nu suni; 5). Al-hakku sirrulinsani/ /Beda rasa matakbeda paribasa, ***

Nu nulis: Dosen IAlLM/Pascasarjana STIELM Tasikmalaya,

kandidat doktor UNPAD, Bandunq.