Makalah Koloid Kelompok 4

7/26/2019 Makalah Koloid Kelompok 4

http://slidepdf.com/reader/full/makalah-koloid-kelompok-4 1/16

APLIKASI KOLOID DALAM KEHIDUPAN

SEHARI-HARI

“Proses pengolahan karet ribbe s!oke sheet"

Makalah ini is#s#n #nt#k !e!en#hi t#gas !ata k#liah Ki!ia Koloi an Per!#kaan $ang

ibi!bing oleh Ib# Dr% Len$ Helia&ati' M%Si%

Dis#s#n oleh (

S$akina Okta)iani *+,../.+0

Ag#ng Septa!a A% *+,../.+/0

Ristiana 1#ntara *+,../.+20

Man 3arsing *+,../..0

Heni Hana$ani *+,../../0

Ningr#! Listiani *+,../..40

Ir&ani *+,../..50

Anre Sastra D% *+,../..60

PRO1RAM S7UDI KIMIA

8AKUL7AS MA7EMA7IKA DAN ILMU PEN1E7AHUAN ALAM

UNI9ERSI7AS PAKUAN

:O1OR

+.4

1



KATA PENGANTAR

P#;i s$#k#r kehairat 7#han <ang Maha Esa' karena atas rah!at an kar#nia- N$alah sehingga pen#lis apat !en$elesaikan !akalah!ata k#liah Ki!ia Koloi an

Per!#kaan' !engenaiaplikasi siste! koloi ala! kehi#pan sehari-hari$ang ber;##l

“Proses pengolahan Karet Ribbed Smokded Sheet” tepat paa &akt#n$a%

Dala! pen#lisan ini' pen#lis sangat ban$ak !enapat bant#an ari berbagai

pihak' #nt#k it#' ala! kese!patan ini pen#lis !eng#=apkan teri!a kasih $ang kepaa

pihak-pihak $ang telah !e!bant# keberhasilan ;alann$a !akalah ini

Makalah ini pen#lis ak#i !asih ban$ak kek#rangan karena pengala!an $ang

pen#lis !iliki sangat k#rang' oleh karena it# pen#lis harapkan kepaa para pe!ba=a

#nt#k !e!berikan !as#kan !as#kan $ang bersi>at !e!bang#n #nt#k kese!p#rnaan

!akalah ini%

Harapan pen#lis se!oga !akalah ini !e!bant# !ena!bah pengetah#an an

pengala!an bagi para pe!ba=a' sehingga pen#lis apat !e!perbaiki bent#k !a#p#n

isi !akalah ini sehingga keepann$a apat lebih baik%

:ogor' Dese!ber +.4

Pen#lis

2



DAFTAR ISI

Kata pengantar%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% i

Da>tar isi %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% ii

:ab I Penah#l#an

.%. Latar :elakang%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% .

.% 7#;#an%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% .

.%/ R#!#sanMasalah%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% .

:ab II Potensio!etri

%. Pengertian%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%

% Ske!a Alat%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% /

%/ Elektroa%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% 2

%2 Metoe Analisis Potensio!etri%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% ?

:ab III Aplikasi Potensio!etri

/%. Alat an :ahan%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% ./

/% Metoe Ker;a%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% ./

/%/ Hasil an Pe!bahasan%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% .2

/%2 Kesi!p#lan Per=obaan%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% .,

:ab I9 Pen#t#p

2%. Kesi!p#lan%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% .5

Da>tar P#staka%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% .6

BAB 1

3



PENDAHULUAN

1.1 Latar Belakang

Ko!oiti perkeb#nan teriri ari beberapa !a=a!' salah sat#n$a aalah tana!an karet%

Setiap bagian pohon karet ;ika il#kai akan !engel#arkan getah s#s# $ang iseb#t lateks%

Diantara tana!an tropis han$a tana!an karet *havea bracileansis) $ang telah ike!bangkan an

!en=apai tingkat perekono!ian $ang penting% 7ana!an karet !en##ki posisi =#k#p penting

sebagai s#!ber e)isa non !igas bagi Inonesia' sehingga !e!iliki prospek $ang =erah% Oleh

sebab it# #pa$a peningkatan pro#kti>itas #saha tani karet ter#s ilak#kan ter#ta!a ala! biang

teknologi b#ia$an$a%

Dala! perke!bangann$a getah karet ata# lateks tiak han$a ig#nakan ala! in#stri ban

sa;a% Se!akin la!a' ban$ak barang $ang ib#at engan berbahan asar lateks% M#lai ari sar#ng

tangan operasi hingga barang barang keb#t#han sehari @ hari% Lateks ;#ga apat iolah ala!

bent#k karet sheet' =repe' lateks pekat an karet re!ah *Crumb rubber 0%

Pengolahan lateks akan berpengar#h terhaap !#t# karet $ang ihasilkan% U!#!n$a karet

rak$at ber!#t# renah karena alat an =ara pengolahann$a !asih sangat seerhana% Na!#n

engan seirng engan berke!bangn$a a!an' teknologi pengolaha lateks ber!a=a!-!a=a!

ite!#kan sehingga !#t# karet $ang ihasilkan lebih bag#s ari $ang sebel#!n$a%

Dala! !akalah ini akan ipela;ari tahap-tahap pengolahan lateks !en;ai karet sheet an ;#ga

!e!pela;ari >aktor->aktor $ang !e!pengar#hi !#t# karet $ang ihasilkan%

1.2 Tujuan

Makalah ini ib#at engan t#;#an #nt#k !e!pela;ari aplikasi koloi ala! kehi#pan

sehari @ hari' ter#ta!a ala! proses pe!b#atan lateks Serta #nt#k !e!en#hi t#gas !ata

k#liah ki!ia koloi an per!#kaan%

1.3 Ruu!an "a!ala#

.% :agai!ana aplikasi koloi ala! kehi#pan sehari @ hari B

% :agai!ana siste! koloi paa proses pe!b#atan lateks B

/% Apa $ang i!aks# engan koag#lasi B

2% :agai!ana proses pe!b#atan lateks $ang !e!an>aatkan siste! koloi B

BAB II

ISI

4



2.1 Pengert$an karet RSS

Ribbe s!oke sheet aalah ;enis karet ber#pa le!baran sit aalah ;enis karet ber#pa

le!baran shit $ang !enapat proses pengasapan% RSS berasal ari lateks ata# getah tana!an

karet $ang iolah se=ara teknik !ekanis!e an ki!ia&i engan pengeringan r#ang asap%

8aktor $ang !e!pengar#hi RSS aalah pe!bek#an ata# koag#lasi lateks' pengasapan an

pengeringan%

2.2 S$!te K%l%$& 'ang Ter&a(at &$ Dala Peng%la#an Karet RSS

Pengolahan Karet Ribbe s!oke sheet se=ara lengkap iasarkan paa si>at koloi

$ait# koag#lasi%

2.2.1 Pengert$an K%agula!$

Koag#lasi aalah proses pengg#!palan partikel koloi karena pena!bahan bahan

ki!ia sehingga partikel-partikel terseb#t bersi>at netral an !e!bent#k enapan karena

aan$a ga$a gra)itasi%

2.3 Pr%!e! Peng%la#an Latek!

2.3.1 (engangkutan latek! &ar$ ke)un karet

Proses pengolahan karet i!#lai ari pengangk#tan lateks ari keb#n karet !en#;# ke

pabrik% Proses pengangk#tan ilak#kan engan !engg#nakan tr#k $ang ilengkapi engan

tangki berkapasitas 2+++ liter%

7PH !er#pakan te!pat pena!p#ngan se!entara lateks ari hasil pen$aapan%

Lateks-lateks hasil pen$aapan ita!p#g i ala! e!ber-e!ber pen$i!panan% Sebel#!

ipinahkan ke tangki tr#k an iba&a ke pabrik' lateks isaring engan !engg#nakan

saringan .4 !esh an ilak#kan pena!bahan a!oniak +C engan osis .-4 ==liter lateks%Pen=atatan pengg#naan a!oiak sangat penting #nt#kkelan;#tan proses pengolahan% Hal $ang

!e!pengar#hi ban$ak seikitn$a pengg#naan a!oniak aalah la!a &akt# t#ngg#

pengolahan leteks' ;arak pengangk#tan' !#si! h#;an an inter)al pen$aapan $ang la!a%

2.3.2 Pener$aan latek! &$ (a)r$k

5



Pengolahan lateks sit asap ata# Ribbed smoked sheet *RSS0 !engg#nakan leteks =air'

se!entara #nt#k lateks $ang !engala!i pe!bek#an ini ata# prokoag#lasi ber#pa l#!p

iolah !en;ai bro&n =reepe% :ahan bak# lateks !er#pakan asar ala! penent#an tingkat

keberhasilan ari kesel#r#han kegiatan pengolahan RSS% ika lateks telah !engala!i

prokoag#asi' !aka lateks terseb#t akan s#lit #nt#k iolah !en;ai le!baran karet% Oleh

karena it#lah' prakoag#lasi !er#pakan hal $ang har#s ihinari an perl# penanganan $ang

baik%

Pengg#!palan *prakoag#lasi0 apat ibagi $ait# (

.% Pengg#!palan spontan

Pengg#!palan spontan biasan$a isebabkan oleh pengar#h eni! an bakteri'

aro!an$a sangat berbea ari $ang segar an paa hari berik#tn$a akan ter=i#! ba#

$ang b#s#k%

% Pengg#!palan b#atan

Pengg#!palan b#atan biasan$a ilak#kan engan pena!bahan asa!% Prakoag#lasi

ter;ai karena ke!antapan bagian koloial $ang terkan#ng ala! lateks berk#rang%

:agian-bagian koloial ini ke!#ian !engg#!pal !en;ai sat# an !e!bent#k

ko!ponen $ang ber#k#ran lebih besar% Ko!ponen koloial $ang lebih ini akan

!e!bek#% Inilah $ang !en$ebabkan ter;ain$a prakoag#lasi%

1etah karet ata# lateks sebenarn$a !er#pakan s#spensi koloial ari air an bahan-

bahan ki!ia $ang terkan#ng iala!n$a% :agian-bagian $ang terkan#ng terseb#t tiak

lar#t se!p#rna' !elainkan terpen=ar se=ara ho!ogen ata# !erata i ala! air% Partikel-

partikel koloial ini see!ikian ke=il an hal#sn$a sehingga apat !ene!b#s saringan%

Pen'e)a) Terja&$n'a Prak%aguala!$

Pen$ebab ter;ain$a prakoag#alasi antara lain sebagai berik#t(

.% Pena!bahan asa!Pena!bahan asa! organik ata#p#n anorganik !engakibatkan t#r#nn$a pH lateks titik

isoelektrikn$a sehingga lateks keb#n !e!bek# *pH lateks keb#n ,'?0%

% Mikroorganis!e

Lateks segar !er#pakan !eia $ang baik bagi pert#!b#han !ikroorganis!e'

!ikroorganis!e ban$ak terapat il#ngk#ngan perkeb#nan karet *pepohonan' #ara'

tanah' air ata# paa alat-alat $ang ig#nakan0% Mikroorganis!e ini !enghasilkan asa!-

asa! $ang !en#r#nkan pH !en=apai titik isoelektrik sehingga Lateks !e!bek# serta

!eni!b#lkan rasa ba# karena terbent#kn$a asa!-asa! $ang !#ah !eng#ap *)olatile

6



>att$ a=i0% :ila ban$ak !ikroorganis!e !aka sen$a&a asa! $ang ihasilkan akan

ban$ak p#la%

/% Ikli!

Air h#;an akan !e!ba&a at pen$a!ak' kotoran an gara! $ang lar#t ari k#lit

batang% Fat-at ini akan !engkatalisis ter;aingan prakoag#alasi% Lateks $ang bar#

isaap ;#ga !#ah !engg#!pal ;ika terkena sinar !atahari $ang terik karena kestabilan

koloin$a r#sak oleh panas $ang ter;ai%

2% Pengangk#tan

Pengangk#tan $ang terla!bat ata#p#n ;arak $ang ;a#h !en$ebabkan lateks bar# tiba

ite!pat pengolahan paa siang hari an se!pat terkena !atahari sehingga !enggangg#

kestabilan lateks% alan $ang b#r#k ata# angk#tan $ang terg#n=ang-g#n=ang

!engakibatkan lateks $ang iangk#t terko=ok-ko=ok se=ara k#at sehingga !er#sak

kestabilan koloi%

4% Kotoran ata# bahan-bahan lain $ang ter=a!p#r

Lateks akan !engala!i prakoag#alasi bila i=a!p#r engan air kotor' ter#ta!a air

$ang !engan#ng loga! ata# elektrolit% Prakoag#alasi ;#ga sering ter;ai karena

ter=a!p#rn$a kotoran ata# bahan lain $ang !engan#ng kap#r ata# asa!%

Langkah $ang ilak#kan aalah pe!inahan lateks ari tangki tr#k ke b#lking tank%

Lateks $ang i!as#kkan ke ala! b#lking tank sebel#!n$a har#s !elal#i saringan%

Saringan ini berg#na #nt#k !en=egah terba&an$a lump ata# kotoran lain ke ala! bulking

tank % Aap#n bahan saringan $ang ig#nakan ialah Al#!ini#! engan #k#ran l#bang 2+

!esh% Se!entara bulking tank ber>#ngsi #nt#k !e!#ahkan peng#k#ran ;#!lah lateks ari

tiap tr#k $ang !engiri! lateks% Peng#k#ran i ala! bulking tank !engg#nakan penggaris

kh#s#s $ang telah ikalibrasi engan #k#ran bulking tank $ang sebenarn$a' sehingga tiak

perl# !elak#kan kon)ersi engan penggaris biasa%Sebel#! !as#k ke b#lking tank' lateks $ang telah !ele&ati saringan . ia!bil

sa!ple lateksn$a seban$ak .++ == #nt#k i=ek Kaar Karet Kering *K/0% Hal ini penting

#nt#k !e!perhit#ngkan keb#t#han air ala! proses pengen=eran lateks%

Proses penga!bilan sa!ple ilak#kan oleh pet#gas engan !engik#ti prose#r $ang

aa% Hal ini agar setiap bahan bak# lateks $ang iteri!a i pabrik !e!p#n$ai !#t# $ang

apat ipertangg#ng;a&abkan i ke!#ian hari% Alat $ang ig#nakan ber#pa !angk#k

Al#!ini#! an penga#k% Selain it#' terapat gilingan' kain !ori an ti!bangan igital%

7



Gara peng#k#ran K/ $ait#( sa!ple lateks .++ == i!as#kkan ke ala! !angk#k

Al#!ini#!% Ke!#ian ke ala! !angk#k ita!bahkan sekitar 2 @ 4 tetes asa! se!#t .C%

Setelah lateks !engeras' lal# sa!ple igiling% Penggilingan !engg#nakan !esin !oster%

Hasil gilingan ber#pa le!baran lateks $ang ke!#ian iperas airn$a engan !engg#nakan

kain !ori' lal# iti!bang #nt#k !enent#kan kaar karet basahn$a%

:erat $ang ter#k#r paa ti!bangan igital aalah berat Kaar Karet :asah *KK:0%

Melal#i proses ini' ig#nakan >aktor pengering ata# in#ngan >a=tor *I80 agar nilai KK:

apat ikon)ersi !en;ai kaar karet kering *KKK0 $ang akan !enent#kan ko!posisi air

pengen=er an ;#!lah asa! se!#t $ang akan ig#nakan paa bak pe!bek#%

Nilai I8 i#k#r tiap b#lan sekali #nt#k !engontrol ketepatan pengg#naan air an

taksasi kering karet% Peng#k#rann$a ilak#kan paa tanggal + @ /+ paa b#lan sebel#!n$a

sela!a / hari ber#pa =ontoh $ang ikeringkan paa r#ang pengasapan sela!a 4 hari%

Perbaningan antara berat sebel#! iasapi engan berat setelahn$a akan !enghasilkan >aktor

pengering%

Paa proses peneri!aan ilak#kan ;#ga peng#k#ran )ol#!e lateks $ang terapat paa

tangki% Melal#i proses pengaliran engan talang pengalir engan i!ensi /++ + 4 =!%

Lateks ialirkan paa saringa 2+ !esh $ang ilak#kan paa bagian bak an bagian b#lking

tank% 3akt# #nt#k !engalirkan se!#a lateks $ang aa tergant#ng paa ;#!lah )ol#!e

lateksn$a% U!#!n$a berlangs#ng sekitar 4 @ .4 !enit%

7iga b#ah b#lking tank $ang terapat i ala! pabrik ig#nakan #nt#k !eng#k#r

)ol#!e lateks% :#sa lateks tiak iperkenankan ik#t terhit#ng karena ;#!lah =airan lateks

$ang sebenarn$a k#rang ari it#% Alat #k#rn$a ber#pa saakan ata# alat $ang ber#pa tongkat

$ang telah iberi skala tertent#%

Kapasitas !aksi!al $ang apat ita!p#ng oleh b#lking tank aalah sebesar %2++

liter% Han$a b#lking tank $ang beraa i ke#a sisi $ang ig#nakan #nt#k te!pat peneri!aan

lateks segar ari keb#n' seangkan b#lking tank $ang tengah ig#nakan #nt#k !ena!p#ng

air $ang ber>#ngsi sebagai s#!ber air bilasan an #nt#k !en=#=i saringan $ang telah

ig#nakan%

Saat proses !en$aring' saringan tiak boleh igosok ata# itekan @ tekan' apabila

ter;ai pen$#!batan saringan' !aka har#s iganti engan saringan =aangan $ang bar#%

Se!#a !aterial $ang ig#nakan #nt#k pengolahan ini lebih ban$ak terb#at ari Al#!ini#!%

Hal ini agar !en=egah korosi an konta!inasi terhaap lateks%

Konisi lateks apat terlihat engan !elihat getah karet $ang !engalir ke ala!

b#lking tank% Lateks segar $ang baik !e!p#n$ai aro!a $ang khas an tiak !eni!b#lkan

8



ba# karena terlal# ban$ak pena!bahan a!oniak $ang berba# pekat% Paa =airan lateks tiak

terapat g#!palan ke=il akibat pe!bek#an ini $ang !en$ebabkan saringan ters#!bat%

Uk#ran saringan lateks ini $ait# ,+ 4+ / =!% :ahan pe!b#atann$a se=ara kesel#r#han

!engg#nakan Al#!ini#!% 1agang ka$# $ang ber>#ngsi sebagai pegangan ;#ga har#s ilapisi

oleh Al#!ini#!%

2.3.3.1 Pr%!e! Pengen*eran

Pengen=eran lateks i!aks#kan #nt#k !en#r#nkan kaar karet $ang terkan#ng ala!

lateks sa!pai iperoleh kaar karet bak# *kaar karet stanar0 ses#ai engan $ang iperl#kan

ala! pe!b#atan sit $ait# sebesat ./C' .4C' .,C ata# +C%

Penge=eran lateks $ang ilak#kan ala! bak @ bak pengen=er $ang sekalig#s ;#ga

apat i;aikan bak pe!bek#an% Gara pengen=eran $ang #!#! ilaksanakan i pabrik

sebagai berik#t(

a% :ak pe!bek#an iisi engan air bersih $ang ban$akn$a ses#ai engan

keperl#an sehingga ter=apai kaar karet bak# $ang telah itent#kan%

b% Lateks ialirkan ari bak pen=a!p#r ke ala! bak pengen=er !elal#i talang%

Sebel#! !as#k ke ala! bak' lateks ahr#s !elal#i saringan #nt#k !en=egah !as#kn$a

bek#an ata# kotoran lainn$a ke ala! bak pe!bek#an% Saringan har#s selal# bersih agar

lateks apat !engalir engan lan=ar%

=% Setelah lateks !as#k ke ala! bak pengen=er ata# pe!bek#an $ang telah

terisi air terseb#t' ke!#ian ia#k perlahan @ lahan engan alat penga#% :#ih @ b#ih

$ang ter;ai ia!bil an ite!patkan ala! &aah $ang terseia #nt#k iolah lebih

lan;#t%

#!lah air $ang iperl#kan ala! pengolahan lateks har#s ses#ai engan keperl#an

sehingga iperoleh kaar karet bak# #nt#k pe!b#atan sit% Pengen=eran $ang terlal# en=er

akan !engakibatkan bek#an $ang terlal# l#nak an ala! penggilingan !#ah robek% Akan

tetapi bila bek#an terlal# keras' akan !engakibatkan pe!akaian tenaga gilingan $ang lebih

besar an print ata# batikan $ait# ter;ain$a ke!bang paa per!#kaan le!baran sit k#rang

ala! an akibatn$a &akt# #nt#k pengeringan lebih la!a%

2.3.3.2 Pr%!e! Pe)ekuan

Pe!bek#an ata# koag#lasi bert#;#an #nt#k !e!persatr#kan b#tiran @ b#tiran karet

$ang terapat ala! =airan lateks s#pa$a !en;ai sat# g#!palan ata# koag#l#!% Unt#k

!e!b#at koag#l#! ini' lateks perl# ita!bahkan obat pe!bek# seperti asa! se!#t ata#

asa! =#ka% 7er;ain$a proses koag#lasi karena ter;ain$a pen#r#nan pH% Lateks segar $ang

iperoleh ari hasil saapan !e!p#n$ai pH ,'4% S#pa$a apat ter;ai pengg#!palan ata#

9



koag#lasi' pH $ang !enekati netral terseb#t har#s it#r#nkan sa!pai 2'5% Keasa!an paa

tingkat ini akan !en=apai titik isoelektris ata# kesei!bangan !#atan listrik paa per!#kaan

partikel @ partikel karet' sehingga partikel @ partikel ata# b#tir @ b#tir karet terseb#t apat

!engg#!pal !en;ai sat#% Pen#r#nan pH ini ter;ai karena pena!bahan asa! se!#t .C ata#

asa! =#ka C ke ala! lateks $ang akan ien=erkan%

Gara pe!bek#an paa tangki pe!bek#an $ait#(

a% 7angki $ang telah iisi lateks $ang telah ien=erkan ia#k beberapa kali%

Ke!#ian b#sa @ b#san$a $ang ti!b#l ib#ang engan alat pe!b#ang b#sa% Penga#kan

peta!a =#k#p 2 kali bolak @ balik%

b% Asa! se!#t ata# asa! =#ka ita!bahkan ke ala! lateks $ang telah

ien=erkan terseb#t ses#ai engan $ang iperl#kan% 7iap liter lateks' kaar karet bak#

.,C !e!erl#kan ,+ == asa! se!#t .C ata# asa! =#ka C% Lal# ia#k agar asa!

terseb#t !erata i ala! lar#tan lateks% Penga#kan ilak#kan , @ .+ kali bolak @ balik%

=% :#sa $ang ti!b#l ib#ang engan segera%

% Sekat @ sekat ipasang engan =epat tapi terat#r !#lai i bagian tengah

!en#;# pinggir see!ikian r#pa' sehingga tiap r#ang i antara sekat terisi lateks $ang

tinggi per!#kaann$a sa!a% Dengan e!ikian' le!baran @ le!baran koag#l#! $ang

ihasilkan #k#rann$a =#k#p seraga!%

e% Lateks ibiarkan !e!bek# sela!a @ / ;a!% :ila telah !e!bek#' air bersih

ita!bahkan ke ala! tangki sa!pai per!#kaan bek#an seikit terena!%

>% Setelah sekat @ sekat iangkat' akan iperoleh le!baran @ le!baran koag#l#!

$ang siap #nt#k igiling%

Gairan asa! #nt#k !en#r#nkan pH !engg#nakan asa! >or!at ?+C $ang ien=erkan

sa!pai konsentrasi C engan pena!bahan 22 liter air tiap . liter asa! >or!at%

2.3.+ Pr%!e! Pengg$l$ngan

Persiapan $ang perl# ilak#kan ala! proses penggilingan aalah !e!bersihkan rol

@ rol gilingan' penge=ekan air sira!an i atas !asing @ !asing rol gilingan' pe!bersihan

talang l#n=#r' an pen=ab#tan plat @ plat pen$ekat% Koag#l#! iangkat ari tangkibak

pe!bek#an an !elal#i talang @ talang $ang senga;a ipasang iorongkan !enekati !esin

giling% Mesin giling sit teriri ari sat# #nit $ang ipasang se=ara ber#tr#tan% 8#ngsi ari

gilingan ialah(

a% Menggiling le!baran @ le!baran koag#l#! !en;ai le!baran @ le!baran sit$ang !e!p#n$ai #k#ran pan;ang' lebar an tebal @ tebal tertent#%

10



b% Mengel#arkan ser#! $ang terapat ala! koag#l#!%

=% Me!b#ang b#sa $ang tertinggal

% Me!berikan ga!baran *print' batikan' ke!bang0 paa per!#kaan le!baran

sit%

2.3., Pr%!e! Penga!a(an

Le!baran sit $ang kel#ar ari !esin giling !engan#ng /+C air' $ait# air !elekat

paa per!#kaan le!baran an air $ang terapat i antara b#tir @ b#tir karet i ala!

le!baran% Unt#k !enapatkan le!baran $ang s#ngg#h @ s#ngg#h kering' air $ang terapat

paa le!baran har#s ikel#arkan% Disa!ping it#' le!baran perl# p#la ia&etkan agar tahan

terhaap ker#sakan karena gangg#an =ena&an $ang apat !engakibatkan pen#r#nan

k#alitas% Oleh karena it#' ala! pe!b#atan sit iperl#kan aan$a proses pengasapan an

pengeringan%

Proses pengasapan i!aks#kan ;#ga #nt#k !e!berikan &arna =oklat terang $ang

iinginkan% Karena proses pengasapan' le!baran @ le!baran teresin>eksi karena i ala!

asap terkan#ng ko!ponen >or!alehi' >enol' at &arna' an at asa! organik% Unt#k

!enapatkan esin>eksi $ang k#at' paa proses pengasapan' s#h# tiak boleh k#rang ari

2+JG%

Partikel @ partikel asap !er#pakan partikel paat terispersi i ala! =a!p#ran gas

$ang berasal ari pe!bakaran ka$#% Partikel - partikel asap ini !e!p#n$ai k#t#b polar'

sehingga engan le!baran @ le!baran sit $ang !asih basah akan ter;ai koag#lasi asap $ang

!en$ebabkan &arna =oklat paa per!#kaan le!baran% 7eknik pengasapan an pengeringan

har#s ises#aikan engan si>at @ si>at terseb#t' agar iperoleh sit kering $ang si>atn$a baik%

Sela!a proses pengasapan an pengeringan' s#h# an pert#karan #ara iat#r sebagai

berik#t(

a% Hari perta!a

S#h# ala! r#angan te!pat pengasapan ipertahankan paa s#h# 2+ @ 24JG% Paa

tingkat ini' air $ang terapat paa per!#kaan le!baran sit apat i#apkan% Pert#karan

#ara har#s berlangs#ng engan baik' i!ana )entilasi seikit terb#ka% Paa >ase ini

har#s i#sahakan o)en seban$ak !#ngkin !engel#arkan asap an s#h# =#k#p panas'

sehingga asap apat naik ke r#angan penggant#ngan sit% Paa tingkat pengasapan perta!a ini' i>#si air ari ala! le!baran tiak !er#pakan >aktor pe!batas' sehingga

11



bagian asap engan !#ah apat iserap oleh per!#kaan le!baran @ le!baran sit an

le!baran @ le!baran ini ke!#ian ber#bah &arna !en;ai =oklat%

b% Hari ke#a

Sela!a 2 ;a! $ang ke#a' s#h# i ala! pengasapan i anatara gant#ngan le!baran @

le!baran sit inaikkan sa!pai s#h# 4+ - 44JG% Air $ang !elekat paa per!#kaan !#lai

!eng#ap% Proses peng#apan berta!bah se!p#rna bila #ap !#ah ikel#arkan ari

r#angan% Keaaan e!ikian apat i=apai engan !e!b#ka )entilasi' sehingga #ap air

ari r#angan !#ah kel#ar%

=% Hari ketiga an seter#sn$a%

Sela!a !asa ini' s#h# i ala! ka!ar inaikkan sa!pai 44 @ ,+JG' tanpa !e!as#kkan

pengasapan ke ala!n$a% 7#;#an #nt#k !engel#arkan air $ang terapat i antara b#tiran

@ b#tiran karet i ala! le!baran% Karena proses pengel#arann$a han$a !#ngkin

engan ;alan i>#si' !aka proses pengeringann$a berlangs#ng perlahan @ lahan' engan

s#h# ipertahankan sekitar ,+JG% 9entilasi iat#r seikit terb#ka #nt#k !e!#ngkinkan

#ara berear%

Rata @ rata s#h# pengasapan $ang ter=atat sela!a 4 hari pro#ksi s#ah !as#k paa

inter)al s#h# $ang stanar' seangkan pengg#naan ka$# bakar proses pengasapan !en#r#t

ata sela!a ini =#k#p !eningkat% Apabila le!baran sit telah !en=apai stanar kekeringan'

ap#r i!atikan an ka!ar ibiarkan !en;ai ingin% Le!baran @ le!baran sit $ang telah

kering an ber&arna =oklat $ang iseb#t engan ribbe s!oke sheet ikel#arkan an

iangk#t ke r#angan sortasi%

8aktor @ >aktor $ang !enent#kan la!an$a pengeringan i ala! ka!ar asap ata#

pengeringan ipengar#hi oleh(

.% 7ebal tipisn$a le!baran sit

% :ent#k pola ata# print ari le!baran sit

/% Keras l#nakn$a le!baran sit

2% Gara an rapatn$a penggant#ngan

4% Pengat#ran )entilasi aliran #ara

,% Pengat#ran era;at panas ap#r api

5% Dining isolasi panas r#angan pengeringan

6% :ahan bakar $ang ig#nakan

?% Keaaan =#a=a%

2.3.- S%rta!$

12



Le!baran @ le!baran sit $ang telah selesai iasap' ke!#ian iti!bang i r#ang

sortasi #nt#k !engetah#i berat hasil akhir pengolahann$a% Pelaksanaan sortasi i!aks#kan

#nt#k !e!isahkan le!baran @ le!baran sit berasarkan tingkat k#alitasn$a% R#angan sortasi

terapat !e;a sortasi $ang ilengkapi engan ka=a ba#r $ang ipasang !iring 24JG engan

garis )ertikal% :agian ba&ah !e;a i!as#kkan sinar te!b#s $ang berasal ari sinar !atahari

*paa siang hari0 ata# ari la!p# neon .+ &att% Sianra $ang !ene!b#s per!#kaan !e;a

sortasi har#s ber#pa sinar i>>#se $ang apat !ene!b#s le!baran @ le!baran sit $ang akan

iperiksa%

Peralatan $ang ig#nakan aalah g#nting' sikat an !e;a sortasi% Masing @ !asing

peker;a sortasi !en;ai bagian RSS $ang har#s ipisahkan !en#r#t !#t#n$a $ait# RSS .'

RSS ' RSS /' RSS 2 an =#tting A an =#tting :% Setiap !#t# pro#k !e!p#n$ai

spesi>ikasi !asing @ !asing $ang telah itetapkan oleh pihak per#sahaan $ang !enga=# paa

perat#ran internasional ata# b#k# r#;#kan $ait# the greenbook% 7ebal sit biasan$a '4 sa!pai

/'4 !!% Apabila le!baran ini terla!pa# tebal' &akt# pengeringan !en;ai pan;ang an

!#ah !en$ebabkan kesalahan% Lebar sheet kira @ kira aalah 24 =!' seangkan &arna $ang

ikehenaki i pasaran aalah sa&o !atang% 3arna $ang terlal# hita! !er#pakan akibat ari

pengasapan $ang k#rang se!p#rna' sehingga han$a asap sa;a $ang !ene!pel ke sit%

2.3. Penge(akan

Pengepakan ata# pe!b#ngk#san !engg#nakan alat >or!ing bo' alat press an alat

ti!bang !an#al serta ti!bangan igital% Sebel#! ib#ngk#s' le!baran @ le!baran sit ilipat

#nt#k !e!#ahkan !engat#rn$a ala! peti &akt# pengepakan% Seln;#tn$a tahap

pengepresan' se;#!lah sit #nt#k tiap @ tiap benel iti!bang ses#ai engan berat $ang

ikehenaki%

7#;#an proses pengepresan $ait#(

a% Me!perke=il bent#k )ol#!e banela sehingga !e!per!#ah ala! proses pengiri!an

b% Melin#ngi konta!inasi kotoran ata# air an bena asing ari l#ar

=% Menga&etkan banela RSS *tiak !#ah ti!b#l ;a!#r ata# !ikroba0

% Me!per!#ah proses penanaan

e% Sebagai a$a tarik bagi kons#!en

Pengepakan ilaksanakan setelah le!baran RSS iseleksi' isortir an is#s#n berasarkan ;enis !#t#n$a% Pen$#s#nan !engg#nakan >or!ing bo berbent#k segie!pat

13



ber#k#ran 26 46 + =! an terb#at ari plat Al#!ini#!% ika !engg#nakan ka$# !aka

har#s ilapisi oleh plat Al#!ini#! setebal +'/ !!% :erat banela aalah ../ kg $ang teriri

ari( berat RSS $ang ib#ngk#s .+5 kg' berat b#ngk#s 4 kg' berat lab#r +'+, kg%

Setelah proses pengepresan !engg#nakan alat' banela ke!bali itekan engan

!engg#nakan alat press plank *alat tekan pasi> engan #a papan besi $ang itahan oleh

e!pat batang penahan0 sela!a . !ala! ata# .+ @ . ;a!% Hal ini #nt#k !e!b#at )ol#!e

banela lebih ke=il an apat !as#k paa pe!b#ngk#s% Alat $ang ig#nakan #nt#k

!erekatkan pe!b#ngk#s engan banela aalah pen#s#k $ang ta;a! engan gagang $ang

ilapisi le!baran karet%

:anela RSS engan berat ../ kg !e!p#n$ai #k#ran 4+ 4+ 4+ =! ata# 26 26

26 =!% Unt#k !elin#ngi ari ke!#ngkinan kotor ata# =ena&an !aka banela @ banela

terseb#t ilab#r engan lab#r banela% Dosis setiap banela aalah !in$ak tanah ,++ =='

pre!i#! ++ ==' talk po&er 4+ @ /++ an bahan perekat $ang teriri ari lateks K/

5C ,+ @ ?+ == an =#tting 4 @ /+ gra!%

:ahan #nt#k !arking biasan$a ib#at ari sisa pe!bakaran karet $ang ber;a!#r%

Se!#a pro#ksi RSS $ang s#ah selesai ib#ngk#s' iberi ientitas ses#ai engan tanggal

pro#ksi an iberi !arking $ang ses#ai engan ketent#an%

2.3./ Peng$r$an

Alat transportasi ber#pa tr#k $ang ipakai #nt#k !engiri! banela har#s ala!

konisi baik% Kebersihan tr#k !er#pakan hal $ang sangat penting% :ak tr#k ilapisi engan

terpal agar tiak !en$ebabkan konta!inasi paa banela @ banela%

Sat# kali pengiri!an biasan$a ,4 banela' tergant#ng ari per!intaan g#ang ata#

perseiaan banela% Selain it#' kapasitas tr#k ;#ga !en;ai perti!bangan% Proses pe!inahan

banela !en#;# tr#k ilak#kan se=ara !an#al an biasan$a ilak#kan paa pagi sa!pai siang

hari%

2.0 "anaat Ha!$l la#an Karet &an Latek!

Hasil Olahan karet an lateks !e!iliki ban$ak !an>aat iantaran$a(

1. :ahan !esin-!esin penggerak%

2. :an kenaraan *ari sepea' !otor' !obil' traktor' hingga

pesa&at terbang0' sepat# karet' sab#k penggerak !esin besaran !esin ke=il'

pipa karet' kabel' isolator' an bahan-bahan pe!b#ngk#s loga!%

14



3. :ahan bak# perlengkapan seperti sekat ata# tahanan alat-alat

pengh#b#ng an penahan getaran' !isaln$a sho=k absorbers%

4. :ahan tahanan ##kan !esin%

5. Pe!b#atan lapisan karet paa pint#' ka=a pint#' ka=a !obil'

an paa alat-alat lain !e!b#at pint# terpasang k#at an tahan getaran serta

tiak te!b#s air%

6. Pe!b#atan ;e!batan sebagai penahan getaran%

15



BAB III

PENUTUP

3.1 Ke!$(ulan

Salah sat# pe!an>aatan koloi ala! kehi#pan sehari - hari aalah ala! pengolahan lateks%

Lateks !er#pakan s#at# lar#tan koloi engan partikel karet an b#kan karet $ang ters#spensi i

ala! s#at# !eia $ang ban$ak !engan#ng ber!a=a! - !a=a! at% Dala! pengolahan lateks

!e!an>aatkan salah sat# si>at koloi' $ait# koag#lasi% Koag#lasi aalah proses pengg#!palan

partikel koloi karena pena!bahan bahan ki!ia sehingga partikel-partikel terseb#t bersi>at

netral an !e!bent#k enapan karena aan$a ga$a gra)itasi

16

Makalah Koloid Kelompok 4

Documents

Transcript of Makalah Koloid Kelompok 4