Laporan Pratikum Pribadi Pembutan Kalsium Sulfat
-
Upload
sri-teguh-prihati -
Category
Documents
-
view
221 -
download
0
Transcript of Laporan Pratikum Pribadi Pembutan Kalsium Sulfat
7/26/2019 Laporan Pratikum Pribadi Pembutan Kalsium Sulfat
http://slidepdf.com/reader/full/laporan-pratikum-pribadi-pembutan-kalsium-sulfat 1/11
LAPORAN AKHIR KIMIA AN ORGANIK
PEMBUATAN KALSIUM SULFAT DARI CaCO3
OLEH :
SRI TEGUH PRIHATI
KELOMPOK 7
PRODI : KIMIA NK B
DOSEN : 1.Dra.Hj.BAYHARTI.M.sc
.MIFTAHUL KHAIR!S.S"!M.Sc
3.EKA YUSMAITA!S.P#!M.P#
ASISTEN : 1. RIAN SETIA$AN
. GUSFARIA APLENDRA
LABORATORIUM KIMIA AN ORGANIK
FAKULTAS MATEMATIKA DAN ILMU PENGETAHUAN ALAM
UNI%ERSITAS NEGERI PADANG
&1'
7/26/2019 Laporan Pratikum Pribadi Pembutan Kalsium Sulfat
http://slidepdf.com/reader/full/laporan-pratikum-pribadi-pembutan-kalsium-sulfat 2/11
PEMBUATAN KALSIUM SULFAT DARI CaCO3
A. TU(UAN
M)*+),ajar" cara +)*-a/a0 a,s"* s,2a/ #ar" -a/ a*+"0
B. $AKTU DAN TEMPAT
Har" 4 Ta0a, : (*5a/ 4 6 N8)*-)r &1'
$a/ : &9.'& 1.& $IB
T)*+a/ : La-ra/r"* K"*"a A0 Ora0" FMIPA UNP
C. DASAR TEORI
Ga*+"0 -a0;a /)r#a+a/ #" I0#0)s"a. Ga*+"0 *)*+0;a" r*s "*"aCaCO3
#)0a0 "*+r"/"s ** -)r+a s","a! -)s" #a0 *a0)s"*. Ba/ a*+"0#a+a/ /)r,ar/a0
,)< a"r <ja0 ,)-"< *#a< #"-a0#"0a0 #)0a0 -a/a0 ;a0,a"00;a. D" -a=a< +)0ar<
/)a0a0 ;a0 /"0"! -a/ a*+"0 /)r*)/a*r2saa0*)0ja#" -a/a0 *)/a*r2 *ar-,). Pa#a
0#"s" /)r/)0/! a,s"/ ;a0 /)r#a+a/ #"#a,a* -a/ a*+"0 /)ra,/)ras" *)0ja#" -a/a0
#,*"/).Sa,a< sa/ +)00aa0 -a/ a*+"0 a#a,a< 0/ +)*-a/a0 -a<a0
"*"a!#"a0/ara0;a a,s"* s,2a/. Ka,s"* s,2a/ **0;a -)r=ar0a +/"<!
/)ra0/0*"0)ra, +)0/r0;a #)0a0 #)raja# ))rasa0 1!> #a0 -)ra/ j)0"s !31
!3>.Ka,s"* s,2a/ /)r*as ara* a,s"* ;a0 *#a< *)0)0#a+ #)0a0 0",a"
Ks+!'.1&?>. Ka,s"* s,2a/ #a+a/ #"0aa0 s)-aa" sa,a< sa/ -a<a0 +)*-a/
+r/,a0#s)*)0! -a<a0 -a a+r /,"s! +)0a*-a< ))rasa0 0/ -a<a0 -a00a0! #,,.
Ba/ a*+"0 @CaCO3*)r+aa0 sa,a< sa/ *"0)ra, ;a0 -)r,"*+a< #" I0#0)s"a.
M"0)ra, /)rs)-/ #a+a/ #"+a0asa0 s)<"0a *)0<as",a0 a,s"* s"#a a/a -"asa #")0a,
s)-aa" a+r /<r.Ka+r /<r "0" s),a"0 -"asa #"0aa0s)-aa" -a<a0 -a00a0 ja
-)r*a02aa/ s)-aa" -a<a0 0/ +)*r0"a0 0"ra #a,a* "0#s/r" +)*-a/a0 ,a *)ra<.
Da,a* a+,"as" s)-aa" -a<a0 +)*r0" 0"ra #"+)r,a0 a+r /<r ;a0 -)-as "*+r"/"s
/)r/a*a s","a #a0 *a0)s"* s"#a.
Ba/a+r@-a<asaI0r"s:,"*)s/0)@CaCO3 a#a,a<s)-a< -a/a0 s)#"*)0 /)r#"r"
#ar" *"0)ra, ca,c"/)@a,s"* car-0a/). S*-)r /a*a #ar" ca,c"/) "0" a#a,a< ra0"s*) ,a/.
Ora0"s*) "0" *)0),ara0 s<),, ;a0 ),ar ) a"r #a0 /)r#)+s"/ #",a0/a" sa*#ra s)-aa"
+),a"c) @,"<a/ ,;sc,"0) 0/ "02r*as" /)0/a0 #"ss,s" ca,c"/).Ca,c"/) s)0#)r ja
7/26/2019 Laporan Pratikum Pribadi Pembutan Kalsium Sulfat
http://slidepdf.com/reader/full/laporan-pratikum-pribadi-pembutan-kalsium-sulfat 3/11
#a+a/ /)r#)+s"/ ,)< a"r *)/)r" /)rs+)rsa/ras"@a"r /a0a< ;a0 +r)s"+"/as" *a/)r"a, #" a.
I0" *)0c"+/aa0 s+),)/<)* s)+)r/" s/a,a*"/ #a0 s/a,a/"/. B)0/ ;a0 ,)-"< ja<
/)r-)0/#ar" O,"/) @-a/ a+r O,"/"c #a0 #a+a/ #")0a," #)0a0 +)0a*+",a00;a ;a0
ra0,ar. Ba/ a+r *)*-)0/ 1& #ar" s),r< 8,*) -a/a0 s)#"*)0.P)*-)0/a0
-a/ a*+"0 /)rja#" s)carara0"! *)a0" a/a s)cara "*"a.@Ac<*a#! &&1
Tja0 /a*a +)0a+ra0 a#a,a< *)0a"a0 +H /a0a< <"0a /"0a/ ;a0
#")<)0#a" #a0 *)0ra0" a/a *)0"a#aa0 )rac0a0 A,. D" sa*+"0 "/ ja
*)0"a#aa0 )rac0a0 F) #a0 M0 s)r/a <ara Ca. P)0ar< /a*a a+r /)r<a#a+ /a0a<
a#a,a< *)0a"a0 +H! *)0ra0" a0#0a0 #a0 )j)0<a0 A, s)r/a *)0"0a/a0 s)ra+a0
<ara #a0 +r#s" /a0a*a0 +a0a0 +a#a **0;a @+a#"! )#),a"! ja0! aca0a0 ,a"00;a!
/*a/! ca-a". P)0ar< a+r #a+a/ #"0"*a/" s),a*a -)-)ra+a a," +a0)0 @'?> a,"
Ka,s"* *)r+aa0 a/"0 ;a0 s)r"0 #"<-0a0 #)0a0 )*asa*a0 /a0a<!
ar)0a #a+a/ *)0ra0" )2) )*asa*a0. S)-aa" s*-)r /a*a a,s"* /a0a< a#a,a<
)ra -*" ;a0 #"#a,a*0;a /)ra0#0 3! Ca. M"0)ra, /a*a ;a0 -a0;a *)0a0#0
a,s"* a0/ara ,a"0 a,s"/ @CaCO3 #a0 #,*"/ CaM@CO3 ;a0 *)r+aa0 +)0;s0
-a/a0 s)#"*)0 ,"*)s/0) #a0 #,*"/
A#a0;a a0#0a0 a+r @CaCO3 -)-as! #" #a,a* /a0a< #a+a/ #")/a<" #)0a0*)0)/)sa0 asa* C<,r"#a 1& @HC, N. A#a0;a +)rc"a0 *)0a0#aa0 a#a0;a a+r
-)-as! *a"0 -a0;a +)rc"a00;a *a"0 -a0;a a0#0a0 a+r #a,a* /a0a<. R)as" ;a0
/)rja#"
CaCO3 CaC, HC, HO CO
Ba<a0 a+r +)r/a0"a0 a#a 3 *aca*! ;a"/ CaCO3 a/a CaM@CO3 a/a MO #a0
Ca@OH a/a M@OH. Ka+r ;a0 #"sara0a0 a#a,a< CaCO3 a/a CaM@CO3 ;a0
#"","0 #)0a0 )<a,sa0 1&& *),)=a/" sar"0a0 & *)s< #a0 >& *),)=a/" 6&?1&& *)s<
S)/),a< a+r #"-)r"a0 ) /a0a<! "a aa0 s))ra *)0-a< s"2a/ #a0 c"r" /a0a<!
+)r-a<a0 s"2a/ #a0 c"r" /a0a< /)rs)-/ aa0 *)*+)0ar<" s)ra+a0 <ara. S),a0j/0;a
*)*+)0ar<" +)r/*-<a0 #a0 +r#s" /a0a*a0. S"2a/ #a0 c"r" /a0a< ;a0 #*"0a0
#"+)0ar<" r)as" a+r a#a,a< )*asa*a0 /a0a<0;a ;a0 *),"+/" +H #a0 A,?## s)r/a
)j)0<a00;a. @K))0a0! 196'
7/26/2019 Laporan Pratikum Pribadi Pembutan Kalsium Sulfat
http://slidepdf.com/reader/full/laporan-pratikum-pribadi-pembutan-kalsium-sulfat 4/11
Ka+r /),a< ,a*a #")/a<" s)-aa" ;a0 )2)/"2 #a,a* *)0r0a0 )*asa*a0 /a0a<
;a"/ *)0"0a/a0 +H /a0a<! *)0r0a0 A, #a+a/ #"/ar @A,?## #a0 )j)0<a0 A,.
Na*0! +)r)raa0 8)r/"a, CaCO3 ;a0 #"a+,"as" +a#a +)r*aa0 sa0a/ ,a*-a/!
)*0"0a0 ar)0a a+r *),)+asa0 "0 OH ;a0 #)0a0 c)+a/ #"0)/ra,"sas" ,)<
))*asa0 /a0a<! ;a0 *)0"0a,a0 Ca /a -)r/)*a0. I0 Ca /)rs)-/ #a+a/ #"s)ra+ ,)<
/a+a +)r/ara0 +a#a +)r*aa0 /a0a<. D)0a0 #)*""a0 "0r+ras" +)r*aa0
CaCO3 a/a Ca@OH *)*+0;a" +)0ar< ;a0 )c", /)r<a#a+ A, s-s", #a0 A, a/a Ca.
O,)< ar)0a "/! 0/ *)*+)r-a"" s-s", *asa* +)r, "0r+ras" a+r sa*+a"
)#a,a*a0 "/ @deep liming . @Ra0a="ja;a! 196>
Ka,s"* a#a,a< ,a* ;a0 ,0a! /)/a+" s)#""/ ,)-"< )ras #ar" +a#a /"*a<!*#a<
#"/)*+a #a0 #"/)a0. O,)< ar)0a ,a* "0" #"#a+a/a0 #a,a* -)0/ +)rs)0;a=aa0 ;a0
*)0a0#0 0"/r)0! s)<"0a 0/ *)*+)r,)<0;a ,a*a,s"* *r0" sa0a/ s,"/.
B"asa0;a 0/ *)0#a+a/a0 ,a* a,s"* #)0a0 ja,a0),)/r,"sa /)r<a#a+ ,)-ra0
a,s"* ,r"#a *r0".La* a,s"* sa0a/ r)a/"8! -)r)as" #)0a0 <a,)0 #a0 <"#r)0
*as"0*as"0*)*-)0/ s)0;a=a <a,"#a0;a #a0 <"#r"#a0;a.
Ca C, CaC,
Ca H CaH
Pa#a /)*+)ra/r /"0"! a,s"* *)r)#s" s)-a"a0 -)sar ,a*! *aa
a,s"*-a0;a #"+aa" s)-aa" r)#/r #a,a* +)*-a/a0 ,a*?,a* C! F)! N" #a0
P-.Da0 ja #"+aa" 0/ *)*-a/ ,a* ca*+ra0.Ka,s"* ,r"#a -a0;a /)r#a+a/ +a#a
Tac<;#r"/). S)cara /)0"s a,"s* ,r"#a#"+)r,)< #ar" <as", sa*+"0 #ar" +)*-a/a0
Na/r"* -"ar-0a/ #)0a0 +rs)ss,8a;. Da+a/ ja #"+)r,)< #)0a0 ja,a0 *),ar/a0
@Ca@OH a/a CaCO3 #a,a*HC,.
Ka,s"* ,r"#a #a,a* -)0/ a0<"#rs -a0;a #"0aa0 s)-aa" -a<a0
+)0)r"0.S"2a/ a,s"* ,r"#a a#a,a< asa* s)<"0a a,s"* ,r"#a ja #a+a/
*)*+)rc)+a/ /)rja#"0;a +rs)s rs" +a#a -)s". @S8)<,a! 196>
7/26/2019 Laporan Pratikum Pribadi Pembutan Kalsium Sulfat
http://slidepdf.com/reader/full/laporan-pratikum-pribadi-pembutan-kalsium-sulfat 5/11
MANFAAT BATU KAPUR GAMPING
Ba/ a+r a/a a*+"0 *)r+aa0 -a/a0 2s2a/. Ba/a0 "0" s)0#"r" /)r-)0/ #ar"
*"0)ra, Ca,c"* Car-0a/) a/a CaC3. U**0;a! -a/ a+r a/a a*+"0 "0" #"0aa0
#a,a* "0#s/r" +)r/a0a0 #a0 )ra*". T)0/ saja! *a02aa/ -a/ a+r /"#a <a0;a s)-a/as
"/ saja. Da,a* "0#s/r" -a00a0 a/a +)r/a0a0 -a/ a+r s)r"0 #"0aa0 s)-aa"
-a<a0 +)*-a/a0 s)*)0 a- a/a -"asa #"0a*aa0 Pr/,a0#. S)*)0 s)0#"r" sa0a/ +)0/"0
#a0 s)r"0 #"car" ar)0a -a<a0 "0" *)r+aa0 -a<a0 +)r)a/ 0/ "0#s/r" -a00a0. Ta0+a
s)*)0 ;a0 /)r-a/ #ar" -a/ a+r a/a a*+"0 "0" *aa -a00a0?-a00a0 ;a0 "/a
,"<a/ s)ara0 "0" -),* /)0/ s)< #a0 s)a/ "/. B)-)ra+a )0aa0 ** -a/ a+r
a0/ara ,a"0 a#a,a< 0/ +0#as" r*a<! +)0)ras ja,a0! s)-aa" -a<a0 +)*/"<! +)*-as*"
<a*a! ,as"r! #a0 +)0j)r0"< a"r. S),a"0 #"0aa0 #a,a* "0#s/r" -a00a0! /)r0;a/a -a/a+r ja -"asa #"0aa0 #a,a* "0#s/r" s*)/" #a0 -a/?-a/a0. M),"<a/ *a02aa/0;a
;a0 -a0;a #a0 -)ra0)a raa*! -a0;a ;a0 *)0car" -a/ a+r "0".
Sa;a00;a! a#a -)-)ra+a #a)ra< ;a0 )s,"/a0 *)0)*a0 Ba/ Ka+r a/a
a*+"0. A0#a /"#a +)r, <a=a/"r ar)0a sa,a< sa/ s)0/ra -a/ a+r ;a0 -a0;a ja,
-a/a0 "0" a#a,a< Gr)s"! (a=a T"*r. Ba" A0#a ;a0 -)r)ra #a,a* -"s0"s )ra*" *aa
A0#a +)r, *)*as/"a0 -a<=a +asa0 -a/ a*+"0 a*a0 s)<"0a A0#a #a+a/ *)*)0<"
+)r*"0/aa0 +),a0a0 )ra*" A0#a. Fa/a0;a! /a0a< Ga*+"0 *)r+aa0 /a0a< /)r-a" ;a0 #"0aa0 #a,a* +)*-a/a0 )ra*". S)*a"0 /"0" /"0a/ )asa*a0 /a0a< /)rs)-/
7/26/2019 Laporan Pratikum Pribadi Pembutan Kalsium Sulfat
http://slidepdf.com/reader/full/laporan-pratikum-pribadi-pembutan-kalsium-sulfat 6/11
*aa s)*a"0 -a" +,a )ra*" ;a0 -"sa A0#a <as",a0. S),a"0 +r# #" a/as! A0#a ja
-"sa *)*-)," +r# ,a"0 s)+)r/" D,*"/) Baar. Ba" A0#a ;a0 -)r),/ #" "0#s/r"
+)r/a0"a0 *aa -a<a0 "0" sa0a/ +)0/"0 +)ra0a00;a. I0" ar)0a! #,*"/) #a+a/ #"0aa0
0/ *)0a"a0 +H /a0a<. D,*"/) ;a0 s#a< #"a,s"0as" ja -"sa #"*a02aa/a0 s)-aa"
ca*+ra0 s)*)0. Sa*a <a,0;a #)0a0 -a/ a*+"0! -a/a0 s)#"*)0 "0" ja -"sa #"0aa0
s)-aa" ca*+ra0 -a/?-a/a0 #a0 s*)/". S),a"0 +r# #,*"/) /)rs)-/! A0#a ;a0
-)r)c"*+0 #" "0#s/r" +)r/a0"a0 #a+a/ *)00aa0 sa,a< sa/ +r# -)r0a*a S+)r
D,*"/) s)0#"r" a#a,a< ++ *a0)s"* -)ra#ar /"0". P+ j)0"s "0" ,)-"< 0,
#"-a0#"0a0 ++ -"asa ar)0a ra0 -/"r0;a ;a0 s)raa*.
Da;a ,ar/0;a #a,a* a"r ja sa0a/ c)+a/ s)<"0a *#a< #"s)ra+ ,)< /a0a*a0. ("a
*as"< *)0"0"0a0 +r# ,a"0! A0#a ja -"sa *)*-)," sa,a< sa/ +r# +)r/a0"a0
-)r0a*a a+r +)r/a0"a0. Ba<a0 "0" #a+a/ *)0"0a/a0 +H /a0a< *)0ja#" 0)/ra, s)r/a
*)0"0a/a0 0sr <ara #a,a* /a0a<. S),a"0 "/! +r# "0" ja -"sa *),"0#0" /a0a<
+)r/a0"a0 A0#a ar)0a #)0a0 *)0ca*+ra0 a+r "0" *aa s)0;a=a?s)0;a=a -)rac0
aa0 <",a0. S)-aa" <as",0;a! /a0a*a0 aa0 *)*","" aar ;a0 a/ s)<"0a /a0a*a0 ,)-"<
<"ja #a0 s)ar. P0ca0;a! A0#a #a+a/ *)0"0a/a0 <as", +a0)0 #a0 +r#s" +)r/a0"a0
A0#a. A0#a -"sa *)0a+,"as"a0 -a<a0 "0" +a#a *#"/as +a#". A0#a c+ *)*-)r"a0
ca*+ra0 a+r +)r/a0"a0 1 a," #a,a* s)*"0 <ss0;a +a#a sr) <ar". Taara00;as)0#"r" s)"/ar '& <"0a >& +)r <a. @%), ! 196>
D. ALAT DAN BAHAN
ALAT
1 G),as "*"a >& *L
G),as r 1&& *L
3 Ta-0 r)as"
' S)0# s+a/,a> N)raca a0a,"/"
G),as ar,j"
7 Er,)0*);)r >& *L
6 B/, s)*+r/
9 Ka" /"a
1&S+r"/s
11 Cr0 aca
1 Kasa
13 K)r/as Sar"0
BAHAN
7/26/2019 Laporan Pratikum Pribadi Pembutan Kalsium Sulfat
http://slidepdf.com/reader/full/laporan-pratikum-pribadi-pembutan-kalsium-sulfat 7/11
1 CaCO3
Asa* s,2a/ +.a
3 Asa* ,r"#a
' AJa#)s
E. CARA KER(A
a. T"*-a0 !& -a/ a*+"0 ;a0 s#a< #"/*- <a,s @"ra?"ra 1&& *)s<!
-. R)0#a*,a< s)r- <as", +)0/a0ra0 #)0a0 >&*L aa#)s #a0 > *L HC,
1M@:1 848 s),a*a 1> *)0"/ sa*-", #"a#! )*#"a0 sar"0 #a0 a*-",
2",/ra/0;a
c. P)a/a0 ,ar/a0 #)0a0 cara *)0a+a0 ,ar/a0 /a+" ja0a0 sa*+a"
/)r-)0/)0#a+a0 @-",a /)r-)0/! <)0/"a0 +)*a0asa0 #a0 /a*-a< s)/)/)s
#)*" s)/)/)saa#)s sa*+a" ,ar/ ,a".
#. Ta*-a<a0 s)/)/)s #)*" s)/)/)s HSO' +.asa*-", #"a# <"0a /)r-)0/
+a#a/a0 +/"<. Ba0/ #)0a0 +)0#"0"0a0 -",a +)r,.
). Sar"0 )0#a+a0 ;a0 /)r-)0/ )*#"a0 )r"0a0. T"*-a0 +a#a/a0 ;a0
/)r-)0/.
F. TABEL PENGAMATAN
PENGAMATAN KETERANGAN ra* CaC3 #" ,ar/a0 #a,a* AJa#)s >&
*, > *, HCL s),a*a 1> *)0"/.
Lar/a0 -)r=ar0a +/"< #a0 /"#a <*)0.
D" sar"0 #)0a0 )r/as sar"0. T)r-)0/ )0#a+a0 +/"< #" )r/as sar"0 #a0
2",/ra/0;a -)r=ar0a +/"< a-/.
F",/ra/ #" +)a/a0 #)0a0 cara #" a+a0
+a#a s+r"/s.
F",/ra/ *)*-)0/ s)#""/ )0#a+a0
D"/a*-a<a0 -)-)ra+a /)/)s HSO' +.a aar
/)r-)0/ )0#a+a0.
E0#a+a0 /)r-)0/ -)r=ar0a +/"<
Lar/a0 #" sar"0. E0#a+a0 +/"< /)r/"0a, #" )r/as sar"0
K)r"0a0 )0#a+a0 #" )r/as sar"0 #a0
)r"0a0.
B)ra/ ;a0 #" #a+a/ s)-)sar 1!1 ra*.
7/26/2019 Laporan Pratikum Pribadi Pembutan Kalsium Sulfat
http://slidepdf.com/reader/full/laporan-pratikum-pribadi-pembutan-kalsium-sulfat 8/11
G. PEMBAHASAN
Pa#a +)rc-aa0 a," "0" #",aa0 +)*-a/a0 a,s"* s,2a/ #ar" CaCO3. M)/#)
;a0 #" 0aa0 #a,a* +)*-a/a0 a,s"* s,2a/ "0" a#a,a< Gra8"*)/r". B)r#asara0 +a#a
<as", r)as" +)0)0#a+a0.
R)as" ;a0 /)rja#" ;a"/ :
CaCO3(s) + H2SO4(s) CaSO4 (s) + H2CO3(l).
S)0;a=a a,s"* ar-0a/ @ CaCO3 *)r+aa0 s)0;a=a ;a0 sar ,ar/ #a,a* a"r!
/)/a+" *#a< ,ar/ #a,a* ,ar/a0 ;a0 -)rs"2a/ asa*. O,)< ar)0a "/ 0/ *),ar/a0
CaCO3 #" 0aa0 HC, >& *, #a0 > *, aJa#)s s)<"0a ,ar/a0 /)rs)-/ -)rs"2a/ asa*.
Ka,s"* Kar-0a/ "0" #",ar/a0 s),a*a 1> *)0"/! aar ,ar/a0 *)0ja#" <*)0.
R)as" ;a0 /)rja#" ;a"/ :
CaCO3 + HCl CaCl2 + HCO3
Lar/a0 /)rs)-/ #" sar"0 s)<"0a +a#a )r/as sar"0 /)r#a+a/ )0#a+a0 +/"< #ar"
CaC,. F",/ra/ #ar" ,ar/a0 CaCO3 /)rs)-/ #" +a0asa0 <"0a /)r-)0/ s)#""/ )0#a+a0.
Ka,s"* ar-0a/ /)r#"r" #ar" 0sr a,s"* #a0 1 0sr ar-0 #a0 3 0sr
s")0. S)/"a+ 0sr ar-0 /)r"a/ a/ #)0a0 3 s")0! #a0 "a/a0 "0" "a/a00;a ,)-"<
,0ar #ar" "a/a0 a0/ara ar-0 #)0a0 a,s"* +a#a sa/ s)0;a=a. Ka,s"* ar-0a/ -",a
#"+a0asa0 aa0 +)ca< #a0 *)0ja#" s)r- r)*a< ;a0 ,0a ;a0 #"0a*aa0 ca,s"*
s"#a @CaO. Ha, "0" /)rja#" ar)0a +a#a r)as" /)rs)-/ s)/"a+ *,), #ar" a,s"* aa0
-)ra-0 #)0a0 1 a/* s")0 #a0 *,), ,a"00;a aa0 -)r"a/a0 #)0a0 s")0
*)0<as",a0 CO ;a0 aa0 /)r,)+as ) #ara s)-aa" as ar-0 #"s"#a. #)0a0 r)as"
s)-aa" -)r"/:
CaCO3 CaO + CO2
S)/),a< ,ar/a0 /)rs)-/ #" +)a/a0 #)0a0 cara #" a+a0! 2",/ra/) ;a0 /)r/"0a, #"
#a,a* ),as "*"a ;a0 /)r/"0a, *)0a0#0 CaO ;a0 aa0 -)r)as" #)0a0 -)-)ra+a
/)/)s HSO' +.a *)*)-)0/ :
CaO (l) + H2SO4(l) CaSO4 + H2O
7/26/2019 Laporan Pratikum Pribadi Pembutan Kalsium Sulfat
http://slidepdf.com/reader/full/laporan-pratikum-pribadi-pembutan-kalsium-sulfat 9/11
Lar/a0 /)rs)-/ #" sar"0 s)<"0a +a#a/a0 CaSO' /)r/"0a, #" #a,a* )r/as sar"0!
#a0 2",/ra/ #" #a,a* ),as "*"a *)r+aa0 HO.
B)ra/ Kr"s/a, ;a0 #" #a+a/ ;a"/ s)-)sar 1!1 ra*.
Ka,s"* s,2a/ -)r-)0/ Kr"s/a, -)r=ar0a +/"<.
S)<"0a r)0#)*)0 #ar" Kr"s/a, /)rs)-/ a#a,a<
1. B)ra/ CaCO3 ra*
. %,*) HSO' 3 *,
3. B)ra/ CaSO' 1!1 ra*
'. Mr CaCO3 1&& 4*,
>. Mr HSO' 96 4*,. Mr CaSO' 13 4*,
M, CaCO3 r4Mr r 4 1&& r4*, &!& *,
CaCO3(s) + H2SO4(s) CaSO4 (s) + H2CO3(l).
M, CaCO3 M, CaSO'
S)<"0a *, CaSO' &!& *,
Massa M, Mr &!& *, 13 4*, !7 ra*
R)0#)*)00;a ;a"/ massaCaSO 4 percobaan
massaCaSO 4 teoritis 1&& 1,1 gram
2,72 gram 1&&
'&!' .
7/26/2019 Laporan Pratikum Pribadi Pembutan Kalsium Sulfat
http://slidepdf.com/reader/full/laporan-pratikum-pribadi-pembutan-kalsium-sulfat 10/11
H. KESIMPULAN
1. Ka,s"* s,2a/ *)r+aa0 Kr"s/a, +/"< ;a0 /"#a ,ar/ #a,a* a"r.
. Ka,s"* s,2a/ #" -a/ #ar" Ka,s"* Kar-0a/ *,a," r)as" +)0)0#a+a0 #)0a0
r)as"0;a ;a"/ :
CaCO3(s) + H2SO4(s) CaSO4 (s) + H2CO3(l).
3. B)ra/ Ka,s"* s,2a/ ;a0 #" #a+a/ s)/),a< +ra/"* ;a"/ s)-)sar 1!1 ra*
'. R)0#)*)0 #ar" Kr"s/a, /)rs)-/ ;a"/ : '&!'
7/26/2019 Laporan Pratikum Pribadi Pembutan Kalsium Sulfat
http://slidepdf.com/reader/full/laporan-pratikum-pribadi-pembutan-kalsium-sulfat 11/11
DAFTAR PUSTAKA
Ac<*a#! H. @&&1. Kimia Unsur dan Radiokimia. Ba0#0: PT. C"/ra A#"/;a B/".
K))0a0! K. @196'. Kimia Untuk Universitas. (aar/a: Er,a0a.
Ra0a="ja;a! (. @196>. ilmu kimia2. jaar/a: #)+#"-#.
S8)<,a! G. 8),. @196>. Analisis Anorganik Kualtatif Makro Dan Semimikro.
(aar/a: PT.Ka,*a0 M)#"a Ps/aa.
%), . @196>. analisis anorganik kualitatif . jaar/a: +/. a,*a0 *)#"a +s/aa.