BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

106

Transcript of BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

Page 1: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah
Page 2: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

3

BUKU PANDUAN FASILITATOR ILMU KEDOKTERAN GIGI DASAR

Edisi 2: Materi Dental Material

Ditulis oleh:

Abdillah Imron Nasution

Page 3: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

DAFTAR ISI

KATA PENGANTAR .............................................................................. 6

TOPIC TREE ............................................................................................ 7

AKTIVITAS BELAJAR .......................................................................... 7

MODUL ..................................................................................................... 11

SKENARIO 4 ............................................................................................ 13

Dental Material ........................................................................................... 14

Definisi................................................................................................... 14

Sifat ........................................................................................................ 14

Logam .................................................................................................... 14

Keramik ................................................................................................. 15

Polimer ................................................................................................... 15

Komposit ................................................................................................ 16

Macam-macam ....................................................................................... 20

Kelebihan dan kekurangan ..................................................................... 23

Imunobiokompabilitas ................................................................................ 25

Definisi................................................................................................... 25

Ruang lingkup ........................................................................................ 25

SKENARIO 5 ............................................................................................ 27

Dental Semen .............................................................................................. 27

Sifat ........................................................................................................ 32

Komposisi .............................................................................................. 33

Manipulasi ............................................................................................. 37

Material Cetak ............................................................................................ 41

Sifat ........................................................................................................ 42

Komposisi .............................................................................................. 44

Manipulasi ............................................................................................. 46

Kelebihan dan keurangan material cetak ............................................... 49

Elastis Hidrokoloid ................................................................................ 50

SKENARIO 6 ............................................................................................ 52

Material rehabilitatif ................................................................................... 53

Sifat ........................................................................................................ 54

Komposisi .............................................................................................. 59

Cara manipulasi ..................................................................................... 60

Kelebihan dan keurangan ....................................................................... 60

Dental Wax ................................................................................................. 66

Gipsum ........................................................................................................ 79

SKENARIO 7 ............................................................................................ 86

Restorasi Direct .......................................................................................... 87

GIC ............................................................................................................. 87

Dentin kondisioner ...................................................................................... 89

Resin Komposit .......................................................................................... 94

Amalgam .................................................................................................... 98

Restorasi Indirect ........................................................................................ 103

Page 4: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

6

KATA PENGANTAR

Ilmu kedokteran gigi dasar adalah ilmu yang tidak dapat berdiri sendiri

melainkan terintegrasi dengan ruang lingkup lainnya seperti, biologi, kimia,

fisika, dan ilmu-ilmu lainnya. Untuk memfasilitasi mahasiswa mencapai domain-

domain yang ada, pelaksanaan blok ini akan tetap mengikuti metode Problem-

Based Learning dengan penekanan pada kemampuan mahasiswa dalam

menganalisis masalah, merekostruksikan masalah ke dalam kerangka teori untuk

menentukan tujuan pembelajaran, kemampuan penulisan ilmiah berdasarkan

skenario, yang kali ini pelaksanaannya difasilitasi oleh sistim pembelajaran

secara online dalam e-learning. Walau belum sepenuhnya terfasilitasi secara on-

line, tapi beberapa materi seperti scenario, log book, ujian, dan laporan kasus

akan difasilitasi oleh sistim yang dapat diakses di www.elearning.unsyiah.ac.id.

Ilmu kedokteran gigi dasar, yang mempelajari sistem stomatognatik yaitu suatu

kesatuan fungsional jaringan yang terdiri atas tulang rahang, otot serta ligamen

kepala dan leher, sendi temporomandibula, gigi geligi dengan jaringan

penyangga gigi yang terdiri dari jaringan lunak mulut, pembuluh darah dan saraf.

Blok ini menghadirkan materi-materi terkait Ilmu Oral Biology yang terdapat

dalam Skenario 1 hingga sebagian Skenario 4 dan materi Dental Material dalam

sebagian scenario 4 hingga scenario 7. Untuk itu buku panduan fasilitator dibagi

ke dalam dua buah edisi, dimana edisi 2 ini berisikan materi-materi terkait

keilmuan dental material yang dibutuhkan tersebut dalam pengaplikasian

material kedokteran gigi kepada seorang pasien. Ruang lingkup ini semakin

penting, dimana dengan pemahaman keilmuan yang baik akan meningkatkan

skills dan profesionalisme di masa yang akan datang, baik sebagai dokter gigi

yang bergerak di bidang klinis maupun dalam ranah penelitian dan

pengembangan.

Page 5: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

7

Page 6: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

8

Page 7: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

9

Page 8: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

10

Page 9: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

11

Page 10: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

12

Page 11: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

13

Page 12: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

14

Page 13: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

15

Page 14: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

16

Page 15: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

17

Page 16: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

18

Page 17: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

19

Page 18: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

20

Page 19: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

21

Page 20: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

22

Page 21: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

23

Page 22: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

24

Page 23: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

25

Page 24: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

26

Page 25: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

27

Page 26: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

28

Page 27: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

29

Page 28: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

30

Page 29: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

31

Page 30: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

32

Page 31: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

33

Page 32: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

34

Page 33: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

35

Page 34: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

36

Page 35: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

37

Page 36: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

38

Page 37: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

39

Page 38: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

40

Page 39: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

41

Page 40: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

42

Page 41: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

43

Page 42: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

44

Page 43: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

45

Page 44: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

46

Page 45: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

47

Page 46: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

48

Page 47: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

49

Page 48: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

50

Page 49: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

51

Page 50: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

52

Page 51: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

53

Page 52: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

54

Page 53: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

55

Page 54: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

56

Page 55: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

57

Page 56: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

58

Page 57: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

59

Page 58: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

60

Page 59: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

61

Page 60: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

62

Page 61: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

63

Page 62: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

64

Page 63: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

65

Page 64: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

66

Page 65: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

67

Page 66: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

68

Page 67: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

69

Page 68: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

70

Page 69: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

71

Page 70: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

72

Page 71: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

73

Page 72: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

74

Page 73: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

75

Page 74: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

76

Page 75: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

77

Page 76: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

78

Page 77: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

79

Page 78: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

80

Page 79: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

81

Page 80: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

82

Page 81: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

83

Page 82: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

84

Page 83: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

85

Page 84: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

86

Page 85: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

87

Page 86: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

88

Page 87: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

89

Page 88: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

90

Page 89: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

91

Page 90: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

92

Page 91: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

93

Page 92: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

94

Page 93: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

95

Page 94: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

96

Page 95: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

97

Page 96: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

98

Page 97: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

99

Page 98: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

100

Page 99: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

101

Page 100: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

102

Page 101: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

103

Page 102: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

104

Page 103: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

105

Page 104: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

106

Page 105: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

107

Page 106: BUKU PANDUAN FASILITATOR DM - Unsyiah

110