NIKOLA TASIC:

PRAISTORISKO NASELJE KQD VALACA (ISKOPAVANJE 1955 GOD.*)

Arheologki lokalitet kod sela ValaEa, blizu Kosovske Mitrovice (sl. 1) pominje se prvi put U struEnoj literaturi tek LI novije vreme. U svojim belegkama i izvegtajima Zavoda za zagtitu spomenika kulture NR Srbije. Nedeljko Virjevi6,l arheolog-amater, u vige mahova ukazujena ovo naselje na kome je i sam vrgio manje radove. Prikupljeni materijal, poklonio je Mu- I

zeju Kosova i Metohije koji je U to vreme bio tek u formiranju. Deo nalaza pub- lokavao je M. Garaianin,? istiEuki njihov neolitski karakter. Nekoliko godifla kasnije U prvom broju Glasnilra Muzeja Kosova i Metohije, R. Galovif i E. CerBkov3 pominju neke nalaze sa ValaEa. U jednom Elanku koji tretira pro- blem grEke kolonizacije U nagoj eemlji, M. M. Vasib4 pominje naselje koa Va1ai.a kao jedan vaian beoEug U ispitivanju prerimskih civilizacija naBe ~emlje . Medutim, U svim ovim radovima, materijal iz ValaEa obraden je s

Cisto tipologkog stanovigta te su 1 zakljuEci, ukoliko se do njih doglo, Eesto nepotpuni ili netaEni.

Prvo arheologko iskopavanje na ovom lokalitetu vrgeno je tek 1955 g. Ono je imalo uglavnm zagtitni karakter, jer je kulturni sloj derludacijom i ohradom zemlje bio izloien stalnom unigtavanju. U toku radova otvorene su tri sonde, sa ukupnom povrginom od 100 m. kv. Sonde su obeleiene slovima ,4, B, C i bile su podeljene na manje kvadrate (2 X 2 m,). Kao sistem rada na lokalitetu prirnenjen je naEin skidanja horizontalnih otkopnih slojev~~, proseEne debljine od 0,20 m. Celokupna debljina kulturnog sloja iznosila je van jama oko 1 m., a U jamama ona je prelazila 1,80 m.

* Na iskopawanju su, pored potpisanag, uE.estvova~i Drag. Srejovif, Danica Nikoldf i Sulejman Murati direktor Muzeja u K. Mitrovici. Arhiv Zavoda za zaStitu i nauEno prouEavanje spomenika kulture NR. Sr'bije br. 520148 i 1565148. 'M. GaraSanin, Muzeji 3 4 , Beograd 1949, 57-65. Glasnik Muzeja Kosava i Metohije (GMKiM) PriStina 1956, 208 T. I11 d. 5 t 368 sl. 2. M. ~ a s i 6 SAN CCXIX, Beograd 1956, 86-87.