Post on 27-Mar-2023
r
ETYMOLOGICUMSICULUM
A V C T’ o R E
JOSEPH VINCIPROCOPAPA GRAECORUM
In injigni Collcgiata Ecclejia SS. Deipara de Graphco j
en Parocho S. Luela dc Mufellis •> SS. Inqul[itionis
Confultore , & Qualificalore \'Bibliotheca
v publica ifobilis , Fidelifu , & Exemplaris
Urbis Mcffana PrafeBo jRegia Pe-
riclitantium Peioritinorum
MESSAN/C, MDCCLIX.Ex Regia Typographia Francifci Gaipa^
Superiorum permi/su , & Privilegio ad decennium .
Digitized by Google
ILL.“'SENATORIBUSJOANKT JOSEPHODE MONTAUBAN
Militum Subtribuno > Arcis SS. Salvato-’ ris Pnefe&Q„
FRANCISCO MARCHESE ex antiquis
Principibus. Scafettae*
JOANNI CARROZZA.JOSEPHO ARDOINO ex Principibus Al-
con tres Marchioni Roccasalumerise
.
ANDREAs. AVARNA Belvifus Duci »Francacvill*. Bifcomiti _
JOANNI STAGNO. '
• tb* •
Criptorcffyhas Tucuhratie-® nesJuno publicrfatturos r
Senatus llluJlriJJimeT idpo-
tijjimum difcruciat , Mce-cenatem fcilicet feligere y
cui opus injeribant y & tenelli partus
committant patrocinium * Felicijjimus
ego,qui molejliam hanc minimefum
* ex*
Digitized by Googte
, Civ) _ -
expertus ,Etymologicum enim hoc vix
a me abfolutum , ultro ac fponte fitas
ad Senatoriifolii umbram ,non temc-
rb ,fedfumma cum ratione convolavit
quandoquidem cum ipfum de Siculas
lingua totumJit , ad hanc profeSo Ur«lem Patriam nojlram Regni Princi-
pem referendum ejfe nemofance mentis
ibit injicias ; Aleffana Jiquidem ja-
nua, e qua in Siciliam propagati ha-
bitatores , illo vel Achilleo argumento,
*
quod jftofyalium primi nauticce artis
expertes ex Italia ad ultimum Brutio-
rum promontoriiiifltferrejlrifuerint iti-
7iere progreji, &"l^e^quafrcrrtfn Ala-
'
mertinum non amplius,quam tria mil-
itaria patet, in Infulam hanc SolisJivenatatu ,Jive trabibus injlruffi
3>fecundo <
ccjlu tranJierintfB Alejjanamfcn Zan-clen nojlram condiderint , e qua in in*
ternos , & mediterraneos reccffus va-
riis Coloniis tranjitumfecerint ;quam-tbrttn
Digitized by Goo;
s»»
ohrem Jicut Hijlorici partium Jludiis
'haud occupati , vel Mamertinis rebus
minimi addiSi , hanc laudem,quod
'Mejfana ante alias Sicilice Urbes fue-
rit inhabitata , non invident ,equidem
'non indignabunturfi etiam ex illa Sicu-
lumfermonem,qualis ille primigenius
fuerit , habuijfe dicamus Siciliam uni
-
verfam,nam de hodierno idiomate,quod
idem peno eji ac italicum,quodq; ipfa
Italiafe Sicilice debere,non e/i dedigna-
ta , ut cecinit Italus ipfe Alalafpina
Sicilia fii la madre
.De la lingua volgar cotanto in prezio
extra contentionis altam cji Mejfance• deberi ,
cum ipfum apud nos ortum ha-
luiffe, atque, ut ita dicam, in cunabulis
'pagiijfe, certuniJit, eique elimandofuis
fcriptis operam navajje Mejfanenfcs no-
Jiros Guidonem de Columnis , Jacobum
Leontini, Thomam Saxum ,Mazcum
Riccum,Stephanum, Ninam , aliofque
* $ *ui
<VI>
qui inter Italica lingua parentes enu-
merantur^neminem latet.Quare $quumfani erit, ut id ,
quod Urbis nojlrce pro-
prium eftySupremo in Urbe Magijlratui
conferetur? boc ergo opufculum clariffi*
mo vcjlro nomini nuncupari Patres tot
titulis infignes,fummaque veneratione
fufpiciendi patiamini? nec quod exile ac
levidenfeJit, vitio vertatur velim , cum13 Diis la£te ruftici,multceq; gentes fup-
plicant, & mola tantum lalla litant, qui
non habent thura . &*»• V'ft*P
Dominationes itaq; Vejlras lllujlrif-
Jimas D.O.AtReip.noJlra bonofojpitet,
atq ; ad majora wjhns virtutibusfanidebita omnigena auitasfelicitate eve-
hat , hoc ex animo , 13 quapar eji obfer-
yantia deprecatur. Aiejf.2 8.Aug. 175 9.
DfiumVy.Illullriflimarum.,
-•
1 •
^ • 1 • . . 1 •
Humillimus , Aldt&tflimus ,
. . ObfequentiJJimus
Erotopapa Griccorum jofcph Vittcius.
Digitized by Coogle
( VII t
LECTOTU bekevolo.
INnumera peni funt
,quas largiflima , ac plena manu D.O.M.ob
eximiam charitatem fuam humano generi contulit beneficia ,
infiniti erga nos fui amoris maxima , ac perpetua pignora , inter
qux meo judicio omnibus pratftat , & iupereminet rationis,St iin-
guffi nobile officium ; quandoquidem illi a brutis difcriminamur
,
ifla angelicis naturis ( veritis dixerim) Deo fimiles efficimur ; lo-
quitur fiquidem Deus Verbo fuo,quod ab aeternitate genuit , &
perenniter gignet in fecula , loquimur & nos gignentes in nobif-
ctetipfis mentis noftrae verbum noftrum,quod eft humante mentis
proprius foetus ratione noftra conceptus , ipfum verb,quod in*,
mentis utero fuerat conceptum linguas beneficio in audientium.»
mentibus mirabili ratione parturimus; quare femper mihi optimumFaftu vifum fu>t, bonas horas lingux Audio infumere , quo & pof-
fimus loquentium mentem «fTequi> & ad alios ipfi loquentes nof*
met prgftare ipfos pofiimus intclllgrbflefe , nam aqai periculi ple-
num eft , loquentes non aflequi , aut ita loqui > ut audientes,quid
r-
ipfi dicere velimus , non intelligant. Geminum tiuncce fcopuluni
vitare nos monent Lexica, feu DiFbonaria, quibus verborum vim,
feu fignificationem docemur , verhm cum ea , ut plurimum , ety-
mologica fiat ratione deAituta, & frequentiffima in omni lingiKL»
iint translata , feu metaphorae , fit inde, ut vera genuina, propria»
que vocis notio non elucefcat , indeptae obfcurus , ac improprius
erit loquentium fermo , didorta pariter , atque a vero )ong£ alie-
na erit vocum interpretatio:quod fi verba , feu voces ad etyma*
Jogix lances expenderimus , tanto plus in loquendo ceteris prae*
flabimus ,qaanto, qui oculis res fuis ipfi fpe&ant, ac contemplan-
tur , iis pjKcelluot,qui aliorum relatu eas cognofcunt, vel perlpi-
jpillis ob vislis imbecillitatem.uti coguntur ; etenim cum voces om-nes haud pro libitu , ac^ot dicunt , ad placitum, cXcudaotur, Ut im-
periti autumant, fcd maturo confiUo t & /aptentur inventa Jint VO*
cabula , ut ait Plato in CratyJo, minimi lufficiet node, quid qua**
vqcc dicatur , fed ulterius invcAigare opus eA, quo confilio * qua»
ve mente id illis nomen impedierint primi ilii vocum legislatores,
iviri profefto non viles, fedJubtimtum rerum periti , ut idem ibi
£)jt ,quo fiet , ut antiquorum feripta penitius percipere poffimns,
# nos cum altis loquentes loquamur appofit£ > & cum ratione, dif-
fimi-
( VIM 3fi miles profe&6 illis, qui no» intelligunt qua loquuntur, aeque dequibus affirment. Tim. 1.7. Quod fi quid domi noltr» geftum fueritnefeire , eflet hofpites cfie , ita linguam noftram minimi callere-r,peregrinos nos in patria noftra , vel barbaros eflTe convincet *
quare cum a pueritia vidifiem Siculas voces cum Latinis maximampartem ben£ congruere
, plures veri) nullam cum ipfis habere affi.
nitatem,atque a graco idiomate petendas,id mihi incitamento fuit
ut grasci* literis animum adjicerem , ea fretus fpe , ut ejus Jingu»prsfidio long& nofcerem plura
, quam qute latinos authores evol-vendo comparaveram, & fortaffe melius, quas ab ipfis difla fuerantintelligerem, fi ad fontem ipfum labra admo vitiem, quam fi e rivu-lo , vel vafe potafiem ; exinde captum hoc Etymologicum meodumtaxat commodo comparatum , veriim cum amicis familiaritercolloquendo , de noftris vocibus, earumque origine interrogatus ,quid mihi de ipfis perlpeftum erat patefacerem, de Etymologicoperficiendo urgere me,qu6d putarent Siculis noftris ben£ ceflurum,cum isspilfimd hoc opus fuerit expetitum ; veriim quis Sicularum.*vocum potuiflet unquam remtniici? quis illas alphabetica ferie, re-ftoque ordine difponere i hinc lapius captum, f®pitiim£ interraifi-
fum v ttedio hoc moleftifiimo » feriera toties iteratam iterum adarauflim revocare , Sc pen$ animum defponderam
, cum flufluantimihi naufeabundo , & pert^fo affuliit Di&ionarium Siculo-Italico-Latiixum tribus tomis editum a P. Michaele dei Bono e Soc. Jefajummo ftudio elaboratum, quod me fummo labore levavit, nam exeo , quafi e quodam uberrimo fonte noftras voces licuit haurireu j
quas in Etymologicum infertas noveris , una cum pluribus aliis>qua DoElifTimo Authori q«n vinern«a>Mrunentea>4pfo icitur pr*lu-cente STcaramiavocnin originem majori ex parte licebit invenire,'nam qu» omnes Icivit ooquam , vel (cire fe confidet? cum cuilibetRegni aoftri Urbi , Oppido ,
quin & famili* peculiares fint voces ,quas ipfi fciunt foii,penes quos familiari funt in ufu, & Lepori be-nevolo fatis imb abunde erit primariarum Urbium vocabula in^ctnfu habuifle difpofita ; aft quoniam nonnnulia minimi fugeremdecet Lcftorem charilfiraam , idcirco fciat velim .
•
b
. • Primb, me in hoc Etymologico, ut plurimum fecutum orthogra-phiam.que ideflanenfium pronuciationi refpondct.eo confilio;quodapud nos voces prg aliis Sicili? dialeftis cum Italico fermone maxi-mi conveniunt, fi terminationem excipias, prafertim in nominibus,& verborum infinitis,qug pura puta italica iunt,nam,qu? apud iploslitera 0 terminantur ,
apud nos in u definunt, ut libro Itbru
,ferra
f*r-
Digitized by Google
_ . , _ U*5 .
ferru', qua vtr6 in fine; Vel medin habch! e, litera / apud qqs effe-runtur,ut amare leggere effere,amari leggiri ejfiri,
-Secundb , in pluribus vocibus videbit, me nullum etymon apDo'
fuilTe, folummodo contentum, denota^ vocem Iat inamJipfi refpan
'.
dentem, ni u addito, fiquidem haud meum fuit fcrutar i laiina-
fVim vocum originem,quod viri fand dofiiflimi de latina hnguju
optimi meriti,& prxcipud Varro, Ifidorus,Voflius, quorum in pri-
mis authoritate fum ufus , fumma cum laude funtafficuti
.
Tertib,cft etiam de quo pramonendus eft Leftor, quod fi non_/
fecerim , mirabitur profe&d, & anceps harcbit , loquor de qua-rumdam gracarum Iitcrarum valore , & poteftate
,qua* videbit a
me mod6 aliter , mod6 aliter proferri , ex gr. a me redditur ali-
quando b, aliquando veri) v, pariter Utera n mod6 vertitur e, mo-d6/,litera i/, modbrelpondet#, mod6y ; hoc ideo faftum nofcat ,
ut quo plus potuerim , fono noftrarum vocum appropinquarem.» ,
nec id ahique ratione faftum , cum inter authores de carum pote-
(late non condet, ut qui latina lingua mediocriter funt imbuti,
norunt optimS
.
Quart6 , erunt-in hoc Etymologico aliqua voces ,qua
, cumu'
fuis radicibus five latinis , fivegracis ad uoguem non refpondeant,
quod, ctfi do&ioribus nullum faceffat negotium, cumipfi fuo,
quo pollent , mentis acumine etymo affenfum prabeant , infirmio-
ribus verb, & hifce rebus minimd afiiietis videbitur !ong£ petitam;
iis ergo fatis fuerit audire,quid de hac re Plato dixerit in Craty-
]o :qui de nominibus novit , vim ipjorttm confidetat , «on per-
turbatur t fi qua addita efi Utera , aut traujpofita , aut detrabia ,
aut etiam in a/iispenitus literis nominis vsr eft .
Qumt6 , nullus mirabitur Etymologicum hoc brevi mole conti*
neri ,nam cum fit de radicibus , fatis fuit radices ipfas demonftra-
rc , infuper habitis plurimis vocibus,qua ab ipfa radice , veiuti
quidam furculi » ac propagines emanant , nam fi unicuique voci
idipfu.n inculcaffem , leclori ad naufeam cramben reco&am attu-
Jiflfem ;quis enim dum fcit, vocem ex. gr. capu elfo a caput
, quodab hebr. f]£0 capbapb , marte fuo non deducet, idiplum dici de-
buifie de vocibus capitali , capitanu ,capiteddu ,
capitula, &c,
quare confultb omiflum fuit
.
Tandem , fi alicui aliquod etymon non probabitur , fuo ipfe uta-
tur jure ,nulli enim pericribimus, verius iplc, ac melius etymon.,
fuggerat, & (criptis nofiris fpongiam inducemus, ac monitorembenevolum cum primis habebimus chariftinvum
,
C X )
JUfsu tuo
jRer. Domine , fumma animi voluptate perlegi
ttymologicum Siculam Cduthore Protopapa Gracorum-»
D' ^ofepbo Ifiucio , omnigena fan£ eruditione confpicuo. In
eo deprehendi- ,quim facili
,quamque aperti Vir clariflimus
noftri idiomatis voces , tum qu» Latium , Graciamve pa-
rentem agr.ofcunt , tum qu® inde nihil habent commune , ad
Orientales , ac externas linguas ingeniosi reduxerit : Quod
quidem ita ante oculos ponit , ut aflenfum ,quem a comi r
faciiique Leftore impetrabit % etiam ab invito extorquere po-
tis fit . Public® ergo Siculorum utilitati opus, hoc diu expeti,
tum in lucem prodeat meritiflimam ; fiquidem qu6d Cenforis
«ft Ecclefiaftici ,Orthodox® Fidei, bonifque moribus maximft
confonat . Ita nimirum fentiebam Meffan® ex Paroecia S. Lau-
rentii dic 4. Pebruarii 175?.
• Ego*Joannet Canonicus Giorlando*
S. Laurentii Parocbus ,Exa*
minator Synodalis
.
Stante fnpradifht ApprobationeImprimatur.
;STAGNO V. G..
Pcfr
Digitized by Google
.C xi )
P Erlegi libram ; cuf Titulus : Etymologicum Siculum t/lu-
tbore Yrotopapo Gracorum D. Jofepbo Vincio, jamque ,
quod in votis habebant Sapientes plerique Viri , DoftiflimasAu£tor ad claufa lingua: Siculas penetralia elavem porrigit pfc.fenti Etymologico
, quod tamquam Phidias aliquod iignuqjL
proculdubio Eruditorum admirationem merebit, 8c vel eortim,
r
qui fatis perfunftorifc hanc eruditionis partem callent. , nili
mens omnino leva fuerit , oculos , animofque in fe convertet
,
Quanto autem ingenio opus fuerit ad indagandam veram, &genuinam cujufvis vocis originem , ut ut antiquiilimam , & adJovem adhuc imberbem referendam
,quim ferrea diligentia^ ,
qu&m asrumnabili labore penes «equum Judicem arbitrium eflo.
Linguam cert& noflram mirifici illuftrat, ac plena luce luffun-
dit Exercitatiflimus TlfCino7ra.7rxs Vincius, nullufque erit, quiinfignem Operis perutilis ulum in Siculorum Remp. redundan-tem non facild perfpiciet . Sin verb nihilominus quasdam cla-
riores difficillimarum vocum interpretationes indufirio Siculi
Idiomatis indagatori fn trieiMjgi .quas ficco forfao pe-de , vel ancipiti tranfierit Au&or , tl cfc^Wer-vellm , Eleufi-
nam femper fervare,quod oftendat revifentibus , bonoque ve»
natori haud vitio effe,
fi inter fpifTas opacorum nemorum um-bras nonnihil ferarum elabi paflus fit « Cumque in hoc Ope-re nil animadverterim Regiis Sannionibus adverfum , illud
propterea prelo digoifilmum cenfeo: Si ita &c. Datum Mefla-
nm die *$. Februarii Anni 1959*
Eetrus *Paulut 4e Stepbauo S. MejjaZ
ttcnfit Ecclejia Canonicus Panitcu-tiartus t Examinator Synodalis*
Stante fupradifta ApprobationeImprimatur.
PLACIDUS M.BELLASSAI pro ILL. PRjES. DEBUGUO.
ER;
Digilized by Google
e.
*.
1.
2.
Tag. Coi.
9. 1.
9 *
f»PS-ilio.
(1 10. 2.
1120 . 2 .
1121. 2.
122. I.
‘IMS 2.
[127 - 9 *
{lj6.
[16J.
i* 71 -
»176.
[199. i»
204. 2.
24$. 1.
26g. 2.
269. 1.
?74 i *!
ERRATALia.
38. ttin20 133i<. ferlbatur ergo
27.
11. minguii
12. minguii
. Ginocchlu
19. ver borutq
j$. tuentur
ai. convolait
4. convoluit
18. egnon
g. feles
1. cyprofui
32. acqa
14. olim dum P. Do-mitius
8. veris
16. foeo
16. ponderetur
15; hic
8* exfcrcfccntia
$2. qud
ctmCORRIGE .
*nninifcriberem ego
fidemminguii
minguii
Ginocchiuverborumtenentur
convolvit
convolvit
C(non
felis
cuprejfui
aequaolim P. Domitius •
veriis
foco
Eondcrentur
inc
excrefccntia
quod
'I
AI
Digitized by Google
*
AA l & fl . Jefus Chriflus Del
Patris Filius femet in Apo-
calypfi ter vocat tAlpba , &Otncga ,
nimirum cap. 1. 8.
cap. 2 1 .6. , & cap.a 2. i $ . Ipfe
ergo noftri laboris, quantulus
ille fit, principium efle digne.
- tur , & finis; ipfe, qui dedit in.
ciperc ,det ad finem perduce-
re,& tandem poft mortalis vi.
t® curfum fit bcats cternita*
tis principium,& fine fine ter»
minus . Arnen
.
Ababali Jn recenti Dittion. Sic.
'explicatur alia peggio , alia
cariotta ,idem repetitur pag.
448. ex authoritate Apoftoli
Zeni dicentis ,vocem hanc
Arabibus valere alia buontLj
di Dio . Sed falsi» , nam fonat
alia porta di Dio. Abela in_.
Melita illuftr. pag. 258. Ala-
baballd alia porta di Dio . Io:
Leone in deicript. Africse par.
8. ubi de Cairo, dicit Urbem-
hanc habere tres portas, qua.
rum una dicitur *Beb l\lan/ret
fecunda Bcb Zuaila , tertia- 1
verb Bcb futub. Panormi
etiam ex Pirro in not. Eccl.
Pan. pag. 221. habemus Coe-
nobium S.Caterin® V.M. con.
ditum fuiffe ad antiquam Vr«
bii portam, qua Bcbic&l dies -
batur . Alia. apud Arabes fi-
gnifteare Deum omnes norunt,
igitur Ababalla ,eft allapor-
ta di Dio :
Abactiilri vide abacu .
Abacu abaco, numerorum feteri-
tia ,nobis dicitur tAbacu e*
grcco Zflxt; <*bax , & patrio
cafu afiuMS abacos ,hac vo*
ce venit tabula , in qua Ma-
thematici numeros ,lineafvo.
(ignare folent , hinc abaebia-
fi abacbifta ,&c. t/ibaebia^
ri etiam dicimus de eo ,qui ,
cum aliquid nefeiat ,fignis, &
conjefturis id -onatur refeire,'
ex verbo afixftnCou abakif<*9
quod Hefychio eft ctyyoritfcu
ignoraretapud quem eft etiam
cifixKivroLv abakifan r\ytbr\*
cxv >nefeicrunt •
Abbadari v. badetta.
Abbagghiari, halucinari, ex ita.’
lico bagliore,fplendor . Iu vi-
ta S. Hieron. edita Meton®1475. Rifplcndea tanta cbia*
reza , cbefoi oebi abaliavano;
hinc conjicio vocem venire a
.nomine alius .
Abbagnari ex voce balneum,pcefynonyma effertur , madefcca
re , mador
.
Abbajari fifta vox e canum la-
tratu,qui bau bau fonant,£tf«-
bari Lucret. c(Te etiam pote-
rit ab hebr.naJ Nabab latra-
re , voce parfim abludente •
Abballari vide ballari
.
Abbampari v. bampa •
Abbandunari cx heb,-)^ Abad
A P«“-
Digitized by Google
periit,integram vocem habe*
mus in Apocal. 9.1 \.Angelusabyjft ,
cui nomen bebraicl
jfboddon,gruet autem Apol.
lyon,lati«t habens nomen Ex*terminans .
Abbarbicari, radices agere,namradices firnt indar barba .
(Abbarcari,ex Hi(pan.aca/-artor,minare ,lit «-is permutatis .
iAbbarunari v. ii jar unari.
Abbaflari, & sbaiciari v. bafeiu
.
'(Abbati , abbas ex hebr. 3^ Ab.pater , ad Rom. 8. 1 5. in quoclamamus %Abba pater «
Abbattiri v. battiri •
Abbelliri v. beddu
.
jAbbentari, nobis ed quiefeere a
iatino adventare, quies enim
adventui fuccedit
.
‘Abbjettari, abjicere «
Abiari, abire
.
'A bili, abilU, habilis,habilitas
;
ex verbo babeo, 8c etiam ab
hebr. pj »3 Betb domus
.
'Abbivirari, veriiis bivirari
, exJat. bibere
, vox ufitata in re
hortenfi, dicitur etiam de be-
(tiis, quas aquatum ducimus .
Abbordan v. bordu .
Abbramari v. brama
.
Abbrazzari v. brazzu
.
Abbreviari v. brevi.Abbrifciri
, albefeere ex Aurorgalbedine, ctfi aliud etymon in
Welychio inveniam in voce-j
abrix, quam exponit
iyfnyogus vigilanter , tunc
cnjm evigilandi tempus ed,Abbrufcari v.brulcari
,
AbbrUciari v. bruciari •
Abbuccari a voce bucca : dici-
mus vinu abbuccatu, cum pa-
lato Papie , de vafc cum deor-fum refpicit , & tunc ed a vo-ce plica, id liquet ex voce ri-
buccatu, ut cbiovu ribuccatu
lat. replicatus i. repercujjus.
Abbuddari, bullare,dicimus de
vafe quovis 5 reo,argenteo &c.cum i&u rotunditatem amittit,
atque i&us notam (ervat
.
Abbuffari, ex voce bufo , turge-
fcere, & bufonis indar indar/.
Abbunari,dicimus de vafe, quodaqua implemus, probaturi, an
rimulam habeat.qua humor ef-
fluat , hinc abbunari idem ed,
ac bonitatem explorare , ab~
bunatu,cd probata: bonitatis.
Abbundari ,abundare , etymon
ex voce unda petendum, namea copiofifliraa ed
.
Abbufcari v. bufeari
.
Abbuttari ex ital. voce botta Ia-
tind rubeta , Sc\ibufo , qui exira fumm& turget,& virus eja-
culatur , dicimus & nosfugnttabbuttatu ,
cbi crepu, ita luminflatus, ut crepem.difrumpar.
Abiflu ,abiflari &c. abyjfus , lo-
cus fine fundo,gr, a(Zufffos
abyjfos ,in MeflTancnfi portu lo-
cus mirx profunditatis dici-
tur 1'abijfatu .
Abitar i ,abitazioni , habitare
,
habitatio ab heb-nQ^/-' do-
mus,qu^babitaoctt locus ell.ex
hac radice omnes voces ejuf-
dem figmficationis emanant .
Abi-
Digitized by G<
'Abfta,'abief2
Abjurari,abjurazionl,ab ejura»
1
do v. giurari
.
Abizzfc» abecedarium,vox ex al-
phabeti primis literis a ,b,c,
conflata
.
'Abolfri, abolere exgr. awcMw-fjU opollymi deftruo , vafto .
'^Abominari,abominari,omen reji-
cere ;owe»ver6, ve \ ex ho-
mine, ut ait Cic. vel ex oret\xt
Varro lib.j. de 1.1.
'Abortu, abortus, aborior .
Abozzari
.
Abraari, abraamentu , rancefcc-
re, raucedo, dicimus de eo ,
J|ul continenti clamore raucc-
cit , rejid abraatu, remanfit
,
feu evafitraucus ; anud Hefy-
chium eft vox ua~
vrazon,quam exponit xgKfa-
7 005 crrwrovtos , ideft , qui
contentiosi , ac continenter
clamat, ex hac voce erit no*
ftrum abraari .
Accabari, ideft finire,hifpanici
acabar .
Accantu, idem nobis eft, ac pro-
pe,juxta.Erit e grteco xoLv-^Of
canthos angulus oculi,fcu hir-
quus , extremitas , hinc Jlari
accantu effe in extremitate •
Accappari,proprii eft aliquem
vefte , que cappa dicitur ,
< prehendere.
Accarizzari ex gr. %xg{(oM.eu 3
cbarizoma blandior, inde £<£•
fnes cbarites,carizzi .
Accarpari ,< arpere , a gr. Hxp-7tos carpos palm c pars
,quas
brachio jungitur, latini car'.
pus,nara carpo digitifque pre-hendimus .
Accattari eft aliquid pretio com-
Carare,a verbo capto, quod.abeb. tp Capb manus ,unde di-
verfa vocabula emanant , ut
capio , caput , &c.
Accendiri , accendere a candeo ;
Accennari , innuere , nutu quid,quam indicare, nutus ital.ee».
'
no, hinc accennari»
Accentus, accentus a cantu , eft
enim cantui feu foni regula in
vocum prolatu.
Accertari,quod etiam 'nzirtarij
a certitudine , certum efte .
Accc{£\on\,acceJ[io,&baccedendo,
Accetta , fccuris , vox diminutaab acie .
Accettari, acceptare ,1' ebbi ac-
cettu, acceptum habui, ab oc-
cipio, quod a capio , hoc sl-
*p Capb .
Acchctta,verius Occhiettu, eft
fiquidem quafi vcftis oculus t
qui globulo firmatur .
Acchianari.adfcendere, fcande-
re nimirum ad planum , quodut plurimum iu montium fa-
ftigiis eft
.
Acchiappari ex lat. capere ,e<ar-
piendi etymon vide accattari
.
Accia & acci,herba hortenfis,
quae fecundis menfis infertur ,
exitalica voce accia ideft//-
vujilatu , haec fiquidem her-
ba filamenta habet oblongainftar fili, qua: per acus fo-
ramen pofTent tranfire , vide
A a digug-'
Digitized by Google
Aguggbiatd 1
jfccciaccu , acciaccufa, acciacca-
tu . Vox arabfca Kiaki,quam
nos dicimus Ciaco
,
idem va-
let, ac filex, lapis , valet etiam
contufio, ca nimirum, que la-
pidibus fit, metaphorice infir-
mitas, debilitas 8cc.
'Acciaffari, ore,dentibufquefpre-
hendere, exitalica voce cefm
fo , qua canis, alteriufve be-
llis os venit
.
Acciari 4 . fyll. acciari In carni,
a lat. acies,caro enim cultri,
fecurifve acie conciditur, &minuitur
.
Accicciari, capillis aliouem cor-
ripere , capilli fiquidem nobis
aliquando dicuntur ,ciceiuii,
zippuii, zizzuti .
'Accidii,acedia, defidia.gr.
. dYtt akedimAccimatu v. cima.Accippari accippatu,idem eft,ac
firmum ede vcluti cippus , in-
de contraria vox Jetppari e
cippo dejicere.
Aec mncari v. ciuncu .
Acclamari,a clamore .
Accogghiri, a colligendo
.
Accollari , collo imponere,Accomandari, commendare .
Accommodar i,commodare.Accompagnari, comitari .
Accorari, corde dolere anxiari.
Accordari, concordem efie, a
corde .
Accorgiri, accortiaza , accortu,funt a cavendo, non m’era ac-
cortu
,
non caveram
.
Accollari, aecoftamentu, ex vo-ce eo/ta, res enim
, qua alteri
adh^ret.eft uti cojla ad cojlam.
Accudurari e ft a voc e cujtura ,
qua a lupino can/utum ver-
bi fuo .
Accntturari e fi a voce cuttunn
a verbo coqua.
Acerbu, acerbizza. Accrbutacerbitas
,ab acri fapore, fcu
a gr. d!hos acos acumen,quod
fuo fapore pungat
.
Aci Acis Sicilis civitas,ab a «osacos acumen , eft enim in pro-
montorio , ncc Xiphonix no-
men abludit , eft fiquidem a_»
xipbos enfis
.
Acidu,acidus, a fapore acet i
.
Acinu , acinus , eft ab cunis acis
acumen
.
Achvt»acetnm, ab cunis aClS acu-
men , eo quod pungat
.
Aequa aqua
;
miror Etymologosin hujus vocis etymo in diver-
fa abiilTe,cum ex Hefychio fe-
mel, 8 iterum facillimi dedu-ci potuifiet , is enim vocemA ei, exponit {nJtrmAia. JVft-ros.Ad a9uf colleQio,in voceAa ad vitandum hiatum ,
in-
fertum fuit q 1 itera ,qua duj-
cifisfonum promovet, & hi-
ulcam vocem devitat , hinc
cAqua
.
Aequa giuggiana,verius aequa,
gocciana ,qu6d guttatim ttil-^
let agoccia a goccia .
Acquiftari adquirere
.
Accuccari , a voee cuccu
.
Accucciari,accucciatu,accuccia-
men-
Digitized by Google
itenlti ,b* vem denotant in
orbem convolvi , oti canes
dormientes folent - canis no-
bis cucciu » canem fiquidem
vocamus Cucciu ,cucciu ; &
de nobismetipiis dicimus fla-
ti Hccucciati
,
quando ad fri-
gus arcendum f.
pannis invol-
• vimur , & velut in orbera glo-
meramur .
Accodiri hifp. acudir obfequi
,
anne a cauda, uti canum mosefk heris obiequi ?
Accuffari ,accuffulari, idemeft,
ac federe,cx voce coffa , & di-
cimus s'affittd. cornu una coffa,
Sc unico verbo , r’ accuffuld .
uti corbis adicdit -
Acculari.retrorfum cadere,& ca-
dendo ledere , cx lat. culus.
Accuminzari incuminciari, in -
cobare , & inchoare ^
Accumulari., a cumulo
.
Accumunari ,a vece communit .
Accurari,accurat izza, funt a vo-
ce curaAccurriri v. curriri -
Accurlaci ,decurtare , accur/ai
laffrata, viam decurtavi...
Accufa, accufari +accvfatio>ac.
cu/.re . funt acauja aftioue
judiciali
.
Acculsi ,Jic.
Accutuf-ri, mald mulftare , ety-
mon non etucec
.
Acutu , acutizza , acutus , acu.
mtn ab acuendo, quod & agr.
, culpis .
Ad prffip. fequente vocali , fi ve-
rb lequatur confona , d. tolli-
tur, lat. arf,heb. bbadi.
Adafciu, fenfim, placidS, vox ab
agendo enata , idem valet ac
ad agit .
Adattari , adattatu , aptare >
aptatus t
A ddattari, laf1are,hc fugere .
AddaKari,laqueo,qui nobis laz-
iu,conftringere.
Adde vari ab allevando , fcu /e-
vaudo , eo qubd infantes in
ulnis leventur, vel ab alendo,ut in fequenti voce .
Addevu, alumnus, ab alendo .
Addiccari lingere , a gr. Aa^<uliebo
,ab hebr. *jnV lacac
lingere .
Addichiari,/(//7/r/;rc v. dica .
Addiiri addictii,ftd)gcre,f?le6lus.
Addiogari^io !u vogghiu addtn-
gari, illum dignari nolo -
Additan .digito monftrarc
.
AJdobhari,adeptis inftrticr*.
Addorari, auro inducere
.
Addormentari, dormtjcere vide
dormiri ..
Addmzari,dirigere.
Addumari , accendere , exara-biso, nam ubi in vulgat- AfhAp. 2 j. 2 . legimus, aocenfa-
enim pyra , arabic& eft, va adv
maru naran, ideft , & accen-
derunt ignem,nobis effet, <5*
addumaru foete.
Addunari , inquirere.
Addunca,ab italico dunquevAdduttari, tu fiare, & lufiari i
A deflo, adefdum ,adej.o»
Adirarfi.irafei, ab ira.
Adoprari^arf opus ducere adope-
Digitized by Google
6operam adhibere l
Adunari , ad anum i feu anaconvenire
.
A durari, adorare, ideft manu ad
os admota, & remota aliquem
revereri, ut cum amicum e
longinquo hoc manus geftu
falutamus: idipfum faciunt ru-
ftici no(lri,dumSs.Euchari(lia
a Sacerdote in Mifla elevatur,
nam dexteram versiis Sacra-
mentum extendunt, dein ori
admovent,& ofculantur,quod
proprii eft adorare , fcilicet
. manum ad os applicare ho-noris ergo .
A ffacciari,/<»c/tfw proferre,c do-mo , feneftra .
Affannu, afaciendo , elucet ety-
mon in vocefandu, quam ali-
qui ufurpant dicentes, chi vaifandu ? pro cbi vaifacendu ?
a fandu fitfannu , ut nonnul-li pro fundu , mundu , dicunt
fannu, munvu, idipfum liquet
ex ipfa vocis fignificatione,
quz nil aliud denotat , nifi la-
borem , & vulgo dicitur , nonc ’ i d’ affannari , non eft , in
quo laboremus
.
Affari,afaciendo.
Affav%ar'fa:igare,affatim agere.Affattu, adfafium, re fatta, con-
fecia, exponitur omnino .
A ficdda, <>/<?//«, affiddari in ofel-
lae dividere
.
Afferrari,ferro tcncrc , idefb
fortiter •
Alfettu, offeftus ab affciendo.
Affmari,rem adf.nem perducere,
& poft curium dicimus •vinni
affinatu ,ideft quafi ad anhe-
litus finem perveni
.
Affini, affuit , quia cognationis
finet tangit
.
Affittari,agr. (pt/rlt/to pbytevoplanto , proprii erit de terra
inculta, que locatur ad arbo-
res implantandas, transfertur
ad omnes locationes
.
A affligere ab antiquo ver-
ho fligo,hoc verb a gr.jrAnynplege
,plaga
.
Affluenza , a fluendo .
Affrancari ,[-'rancorum jure frui,'
nam Huropf i in Oriente Fran-cbi vocantur.hincfrancbizza
Affrcttari, & apprettari, ex vo-cefretto , que a fupino pref-fum , folita convcrfione p. in
f, & gemini ff. in duo tt, quodin grzcopaflim.ut \uVtra lyf-
fa, oorcra. ojfa , Aurra, lytta,oTTa. otia,
Aftrivatu, dicimus illum
, qui
contentiosi aliquid agit , cft anomine febris
,
Affrivugghiari ,frigefcere , co-horrefccre.eft fafebrit initio,
quod eft cum frigore .
Atfruntari.fronte adfrontem lo-
qui,venire
, occurrere, nobis
eft improperare .
A fTuddari v. fudda
.
Affugari .fuffocare ,a faucibut
conftringendis .
A Humari,/»wo ficcare, condire.
Affundari,/»/7</o mergere
.
AfTurcari , c furca fufpendere
.
A flutari, & infutari ,furare ita-
licum
Digitized by Google
Jicqm verbum i denotat ali-
quid olfa&u deprehendere,uti
canes feram aflolent inquire*
rc.hinc noftrum affutari idem
ed,ac canes incitare,ut nos in-
veniant, ac proinde vel latra-
tu terreant, vel dentibus di-
lacerent -
Agata ,acbatet gr. a^arnt ab
eAchate Sicilia; fluvio , ubi
achates primiVn inventus
.
Agevuli, agibilis
,
ab agendo,
hincagcvulari, agibilem feu
facilem reddere -
Agghiaru, arum, voxeompofita
ex allium, & aram
,
quafi ag-
ghiu aru .
Agghiadru ,oleaJter, melius Og«ghiadru
.
Agghiata, alliatum , ab allio
.
Agghiazzari,a^/ac/e, nobisjaz -
ztt
,
gelafcere -
Agghimbari , gibbofum fieri a
voce imbu .
Agghiotta , ferculum allia con-ditum .
Agghiru ,& gghiru,glis*
Agghiu yulliunu Siculi Dores uti
Meflanenfes, Syracufii , &c.
allioru capita vocabant oLy\•3*65 aglitbes : apud Helyc.
ciyAtfia. (rHofofcc • Agli*
dia , allia -
Agghiula Sicularum monetarumnomen , quod etiamnum Nea-politani (ervant , ab Aquila ,
quod e(l Siciliae infigne , fuit
olim monet» Sicula Neapoli-
tanis etiam communis.Agghiuacari,;*»*/ indar fle&i»
Agghiurnari, ex voce jorou lu.
cefcere.
Agghiuttiri,^/«r/Ve , feu glutti.
re ,a fonitu glutglut
,
quemliquor edit, dum pergulamdefeendit, vel a gr. 7A.u£co
gluzo devoro .
Aggigghiari , a voce lilium
,
li.
lium fiquidem,& omnes plan-
ta ,quae caepas pro radicibus
habent, dum luo tempore-*
erumpunt, dicuntur aggig.
gbiari nomine fumpto a gig-
gbiu *
Aggirnri,ingyrum volvere,a gr;
yv§osgyros\at.gyrus *
Aggiu,ab agendo, dicimus, ejjiri
d' aggiu , a gallica voce aage
actas, ab agendo-, ea (cilicet
atas,qua quis per fc ipfum
agere poflit -
Aggiuccari v.giuccu
*
Aggiudicari, adjudicare*
Aggiugghiari, lolia, nobis^/cg-
g£f«»infe£tum e(fe.
Aggiudari, a vocQgiujlu *
Aggradari , & aggradirl, gret-
tum ede *
Aggranfarivcl ingranfari,ungui-
bus tenere - Avium rapaciumrodrum gr. fV/Cctpas rbatn-
pboi dicitur,hinc aggranfari%cd firmiter tenere uti aves ra-
paces (olent -
Aggrinzari v*grinza *
Agili agilis ab agendox qu6d fa-
cili agat*
Agneddu,agnellus ab aguus, gr;
oL/jevOi amnds *
Agmini,angulus gr. yoivCa. go*
via;
sti/a • hinc aguumarip, »n an-
gulo latere.
Agrefta,ab acri fapore, om-phacium,.
Agrb terra in Meflanenfi diftri-
£tu , in antiquis monumentisdicitur de Agrillit; vox agrb
ed agr. dyqos aZr'J* aRer *
rus, fuit olim ob foli feraci-
tatem, maximi vini , commu-
ni agri nomine vocatum
.
Agro, & airu, acer ab S.kos acos
acumen
.
Agrumi.auranttorum genera, abacredine difla
.
Aguanou, uguanno hoc anno.
Agugghia,acus
,gr. an*r aco
*
acumen . Agttgghia plicis,cu-
jus roftrum acutum indar «•
<u
r
, lat. acus, vel acicula.gr.
flzXbvn belone. Agugghiapy-rarrusi ob fimilicudinem cumacu , -nam fenfim gracilelcit
,
8i in acumen dcfink
.
Agugghiata fili quantitas, qua
acum indruimus, italicd accia
un accia di filo, ab ac<r. Agug-ghiata bubulci lignum oblon-
gum ferreo (limulo ad bovespungendos infiruflum
,lat.
aculeata ab aculeo .
Aguriu v. auguriu
.
Aguazino fiifp. Alguazii voxarabica
.
Aguzzari acuere ab acu , vel abacie .
Ai dolentis interjeftio.
Aina » & loa . Avena gr, aiwtaina,& oirimaend apud VoiT.
atfi in Henr. Steph. lexico hac
Voces non Inveniantur r •
A ira aer , gr. drig aer, quod ab
ae» ac fpiro, aerem enim fpi-
ramus*A ira ubi fruges terentur , lac.
area arb arendo,nam locus eft
fummS aridus.gr bahu,A*ri , bxcxmsfinoecbt airi
, nonqubd fint gudu acria , fed
agreftia gr. a>f«t agrsa addifferentiam lativorum , feu
horiendum
.
Aju ab adjuvando, adjutor,mc-
taph. cudos, nutritius .
A jula pifcis aquila difftus
.
A jutu adjutorium ab adjuvando
Ala a/a ab heb. pVy Hbalabafcendere
, nam ejus ope aves
afccndunt
.
Alabadru alabajhum gr. d.\i-
fixfTf°v alabajtron, qubd exeo vafa fine anfis, qua Aaj3/-
labide* dicuntur,ficrent
,
Alariu, heraldu
s
,hybrida vox
ex bero
,
& aldius minifter,fa-
mulus,hinc heraIdus idem cd•c heri famulus , de hac voceiatidim& Spclmannus .
Aladra , agna annicula , quali
aguajlra
.
Aladra, cytifus, alio nomine df*votyuiXov , eo qubd agni ejus
foliis gaudeant, ed adagiumOgni lignu cocipajla,ma nud.du com’aJaJlra.cjus enim ufus
. potiflimfe e*ft in furnis pro pa-
nificio
.
Alauda ,locujla marina e cancro-
rum geoere
.
Alba prima diei pars ab albediL
ve,
Digitized by Google
ht ,fufic enim aer atiefcit J •
Albagfa 4. fyll. vanitas cum fu-
perbia conjunfta , in vita Bea-
< ti Andre® de Galerannis n.a j.
JVavis io albag/a pofita ab
ofto galeispiratarum invadi
-
tut ;dicerem hic denotari na-
•vem velis omnibus ,quatf/4a
funt ,expanfis , a piratis in*
vafam. .
'
.
‘
Albaranu, brevis feriptura, olim
dicebatur vAlbari , nt legi in
quatuor albaranis antiquis s
qus funt penes me in charta.»
bombycina, unius quorum te*
' norem hic apponam: Nobili
StradigotoCiv. Meffaacc Ja-coboHus do Alifio . Supra lu
tinuri di la vojlra albara vi
rifpundufillti undi vui dicbi-
ti , cbi vuliti , cbi uuu bomu‘ venga per ebiafcuna opera di
.
li burgifi ,per vidiri li fervi-
di di li diHi burgifi , item di
zd eu sb multa contentu , cbi
vtgna unu horna per chafcu-
na opera > e di zd fidu a cui ,
itbi veriti. Scripta in forti- >
. iitio MUi 1. M. XV Ind.
*-in exteriori parte erat inferi-
• ptum AI. ba. ri. & dift® fthe-
• d*, foris habent, Al. ba. r&.
Alburi, prima diei pars, albor,'
Alcanzari, adipifei , hifp. al-
Acanzar, \
Alcova.camera interior lat.zeta,
feu diteta vox arabica ex heb.
fifjn chava , feu chovo ab-
lcondi , cum articulo al Ara*
• bibus familiari •
fAlfcrl, (ignifer; eS roce arabica
feras vexillum cura articulo al.
Alga, & alica, alga a gr. dXOidbalictijvel aAuxa balyca (ai*
fa tmarina .
Aliis,advetbium difcriminiacau*'
fa ab alias accufandi cafu no*,
tatur accentu in ultima , unde
imperiti Leftores illam legunt
cum paufa in a finali, putantes
accentum ibi politum Ioni cau*
fa,quod longC di itat a vero ,\
legi ergo debet cum accentu
in prima fyllaba ,ut
‘Domi-
nus , filius .
Alienari ,alienare ab alienus £
quod ab alius, hoc vero a gr,
jtMos alios alius . «*
Algebra ,atgebra virorum pre^
,dantium (cientia, ab heb.
Geber vir . .
*
Alicci, fardx (ale. Condit* t bal.
leces . -•
Afifu,dicimus<3*paneazymo.gr/.iXucos alyfos , non folutus ,’
• nam fermentum raafTam inter*,
-no motu diflblvit,pania ver6
, fine fermento,vft qaafi ligatus,
: nec digedioni aptus. .1 :• ..
Alitu ,halitus a verbo balo, cn*
compofitum exhalo . '•< \Allagari ,
inundare indar lacSs*
AHampari, fulgure, quod grxcfti
AifJMUt lampoe dicitur, cor*• -ripi <
.
Allandunafi,inter alias reorunU’ poenas elt, illos collari ferreo,
. quod nos landuni dicimus
,
vincire, & ad multas horas in-
; tuentium ludibriis exponere £.
B hinc
• t i
Digitized by Google
hinc esato voces, ellandm-
natu, allanduBamcntu,hi*de-
Dotamus diutinam moramCum aliquem fruffraexfpe&a-
vimus.tunc enim dicimus'//#!*
n'wi /arans allandunatu s
Allanzari v. lanza .
AUapar i, qf*«* more in aliquem
infilire ,
Allargari v. largu ;
Allafcarl , laxare «
Allafciari, funiculo ligare , funi-
culus Italis lajfa , nobis /q/cia
dicitur ,
Alia vancari v. valanca .
Allazaari, & addazzari , laqueo,
qui uobis lazzux quidquam li-
gare.
AU eanza , a ligando , hinc liga,
& alligantia vocea barbarx ,
lat. fccdus
.
Allegari uti Caufidici folcntraU k
legare .
'Allegoria gr. «jMirycfftl «l/rw;
gar/a. c*
AUegru, allegrizza, allcgramen-ti , alacer , alacritas, alacri-
ter , a gr. aKft* adacryt %
ideft fine iacrymis , nam Icti
funt fine iacrymis
.
/llcntari, leotefcere,a voccj
lentus.
AUcrta , hac voce vigilum prtt.
fcfti excubias, ne dormifcant,muneris fui admonent, ut are-
Sii fint , neque ad latus femetinclinent, unde all’erta,nil eft
aliud , quim ereSli ftent , ita-
licd rrfo ere&us
.
AUeftirijnob» eft expedire, non
convenit fignificatio cum lati-
na voce lepus, que elucet in
ejus compofito Juble\lus, ut
jubte/ta fidet , ideft infirma,debilis «
A llettari , allicere ,
Alletticarift.diu in letto jacere*
Alliffari . muicere , demulcere agr< «£A,n$c alipho mulcco
.
AlIignan,ptopri£ eft in lignuns
converti, lignefcere , arboresenim ab initio funt piante ,
temporis ver6 decurfu ligne-
Jeunt .
Alie vitari , levem fieri , dicimusde pane
,qui ex fermento fit
levit-
Alloggiari.hofpitio, quod Gallis
logis dicitur, Italis loggia, ait-,
quem excipere .
AUordari v. lurdu .
Allubita , ita efclamant pueriludentes, cum aliquem ex in-
fperato prehendunt , verd di-
cendum effet Uiffubita , & of.Jubilari , ideftJubilo,Jubila-nti comprehendere.
k
Allucchiri, dementare, infanire,
ex voce loccu , ideft intanus .
Allucinari, balueinari, /ac» f
perftringi , alii icribunt balla-
einari duplici //,& ipfis figni-fieat a fcopo errare , a vnm .
hallux,qua venit digitus ma-
jor pedis,& in hoc Icnlu effet,
digitum , feu pedem in offen-diculum impingere , translativerb errare .
AJlunatu
,
lunaticust qui morbocomitiali laborat, qui fit ia
Lu-
Digitized by Google
La/ta quadraturis
AUungari ,longum facere y.
longu
.
Alluntanari v. luntanu
.
Allura, ideft illa bord , allura Fi
rBccliifi,#//d hora fuit Eclipfis.
Alluftrari ,a lujtrando .
Almenu, ad mitius
.
Almiragghiu ,uidmiraliutr ab
arab. voce cAmlr , Dominus ,
Praefcflus. Dufrefnius in hac
voce dicit, Primi autem ita^»
Jfummos claffium juarum pra
•
fecios oppellajje videatur
Siculi.
Almutiu ,almucium , almucia ,
& armutium , Canonicorum-,
vellis, qua caput, humerof-
que tegebant, a voce armut
ideft humerus
.
Alofiu, illum vocamus, qui aliis
de certa re, quasque ad ipfum
pertineat, loquentibus.is tam.
quam ad fe minim5 fpeftet
,
nefcium femet fimulat , tunc
dicere Mcmxxs,guarda, cornu
fifd alofiu , vide ,ut fe fingat
extraneum, hcc vox eritagr.
• xMoipunV allopbyh , extra.
neus, aliunde genitus»
Aloi, aloe gr. dXor\ aloe.
Alofa, alofa pileis,aliter clupeae
Alpi» alpet a nivium albediae.
Altari, altare,quafi alea ara. .
Altea, aJtbats, gr. ti\§x(cL
tbaa a medica virtute, qua
pollet,gr. cLk$,x(v&v> abb*m
aio eft mederi. <
Alterari, alterare, ab alter.
Mtercarj,cum altere cStendere.
II
Alterigia ; alteru, 'altum fapere,
elatio, elatus.
Alternari, alternit agere.
Altiflimus, libclli.fupplices apudnos ita abfolvuntur , Et ita.*
Jupplicat ,ut AUifiimus &c.
hanc claufulam in antiquifli.
mo libello lupplici ita perlcri.
ptam legi: Et itafupplicat,ut
Altijfimus Majeftatem Ve.Jlram confervet per tempora
longiora , ^
Altrimenti , aliter , nota, quodomnia adverbia, qus delinunt
in menti, ut chiaramenti, dul.
cementi &c.omnia funt ex ad.
verbio latino, definentiam ve*
rb illam,menti,efc vocis pro-ductionem nobis ufitatam.
Altu, altizza, altus,altitudo ab
hebr. Vy bbal
,
a rad.
Hbaldb a1'cendi t.
Alvarettu, alveolus.
Alumi, alumen,a gr. aA bal»
me, fal fcdo.
A Izari, in altum tollere.
Amarantu,flwartf»r».t, gr. aVui-fxvTni arnaraatvs
, quia npamarcefcit
»
Aniari,imuri 8tc. amare, amor*« ex heb» Di* Atrr, feu Em,n»a.ter , tnatns enim verus cfl
amor.. »
Amarn,iMMrxr,ab heb. ^ mat\amarun lefle , vel a chaldt
vetarer > «»«r**-*fecit* . .
'
{/Amsredda, veribs moredda, bi-
gella ex foliorutb nigrore no-
mea habens , aliodomine /Cg*
^ » jLeu**
Digitized by Google
ii
. XcLv&iOV rnthatbio» , flo»,
niger
.
^marena, fractis ex genere cea-
1 raforum,eft ab amarore.. ^
Amazorti, amazenesgy. s/uaCo*
ytfib o, privativo i «i /UoKjO*• mazbs mamma , nam dextra
mamma carebant
.
Amburu ,cammarus, & gamma-
rus,znimal marinum e locufta.1 rutn genere , hinc ambariari,
eammari more retrorfumper.
' gere.
Ambafcia, refpirandi difficultas,
• a voce ambages .
Ambafciata, ambafeiaturi, le^a.
tio , legatus , de etymo non*•'> conflat.
Ambiguu , ambiguus , ab ambi-
gendo,quod a voce ambi,ideft
\ circum,& verbo age, ideft cir-
cumago,aliquid nimirum.,
quterens
.
Ambiri, ambizion i, ambire ,am-
bitus,z verbo am^^ideft am-bi eo, fcilicct circumeo, ambi.
• fiofi fiquidem in omnem fe
i partem vertunt, ut voto f*u*
antur.
Ambra fuccinum ex sthiopica
voce *>3jy Hbaubar balena,
quhd ejus femen crederetur.
'Ambretta,c>a»«/,flos ita di&us,’• qubd ambra odorem reddat. *
Ambrofia, ambrofia Deorum ci-
1 busjgr.A^ferfotjlw’*?»^^£%.H(lporos 3
quam nullus
• habet mortalium.
Amenta ,mentha gr./u-JV-S-n mite-
- tbe,inde & meutajtrum amcn :
taftra. .
Atnenu, amatnut, qubd locus fit
a me: .40us dftans, ideft,qubdturbanis curis fit vacuus .
AtucuOu. iimetby/lus
,
gr. d/jui-t,
' ^U<r7cs amctbyjtos, qubd
. ebrietatem (edet.
Amicu, amicizia, amicus, amici«tia,ab amore, qui amicorum Y
? verifli matertera
.
Amitu, amylum gr. aVuAej^aba privativo ,& /u.ii\r\ myle^>mola, eft enim farina.non mo-la, (cd maceratione parata.
Ammaccari v. maccu.Ammagghiari, nobis idem eft,ac
ftupere.ex gr. a/taMe amat*la manipulus ,N»tciculus, inde
a/U.dM/c>’ atnallion funis adligariUos manipulos, hinc pro.venit vox maggbia,qukte am-
tnaggbiari idem eft, ac liga*
tum erte.
Ammagghittari, ex voce mag-
gbitta .
Ammainari, vela demittere*»;
verbum dedu&um a portuAlain&iu Illyrico, cujus in*
greflus difficilis ob tres fcopu.
los , & arens cumulos, quareopus eft nautis ,uc vela demit* .
tant.
Ammaifari v. maifl
.
Ammaiftrari v. maiftru.
Ammalatu , infirmus , ab hebr.’
ni>Dxy *Amala,languidum ef.
je, tnue promanant voces ma-latia, malu
,
&c.
Ammandaliri, dicitur de eo, qui
ex inopino cafu obftupefeit ,
hanq vocem habes in Hcfyc.
a/aolv*
Digitized by Googk
* dWtofa. \V/ .quam exponit
a<p«w'<« > /3Aei*7a.'r tfj//, evanidum reddit, noce/.
Ammannari,a voce manus,
&
no-
.'tat aliquid promptum, & ad-
. manum habere
.
AmmanCari, manfuefaeere, vide
- manfuetu
.
Ammaraggiari v. maraggiata.
Amroargian v. margi.
Aramarinari,dicimus de pifcibus,
. quos aceto condimus, vox du-
: £ii a murtui*, qu* ia cadis
cum aceto fervantur ,hinc
vox effe debet, Ammurinarix
/ ammnriseatu .
Ammaffari, in majfam reducere.
Ammataffari, ex voce motaffu.
Amraazarari v. matara.Ammazzari,vel erit a voce maz-
, . ea,quam vide,vei’ a maUauid.Ammazzuoari v. mazauni.
Amraendttla . amygdala
t
arbor
gr. ot/au7^aA.n amygdale.
Ammettir» , admittere- a verbomitto.
Amminazaari, minitari, ab heb.
JJJO Manat
,
prohibuit,quodplerumque minis fit.
Amminnaliri,/ncw>«r#,uti v«-
• tulaxum mamma ibleot
.
Ammirari, admirari.
Ammittu , amittas prima Sacer-
• dotis rem divinam faturi ve*
r ilis , ab amiciende .•
Ammoddaci, mollire , ex voce_»
. moddu . ... >
Ammolari, eft de cultrorum-.
scie,quae ad lapidem molareib
!$cuiiur, ..."
Ammonirl ,admonere a monen-
do,quod a gr. fjLtfAvnfAi mem-»rOT#,rccordor,admonemus (i*
quidem , cum aliquem fuiof^
ficii memorem facimus,t
Ammorbari.ex v.morbu.
Ammortari , dicimus de igne i
cum extinguitur ,tunc enim-*
moritur.
AmmHeciari , ammucciatu, am*mucciuni ,
giucari a 1’ammue-
. ciata. Inter alia felis nominatItalis , Siculi fque eft vox mu-
cia,qua catam vocamus diccn,
tes mucia mueia, ab hac voco
promanant fuperiores voces ,
qu* nobis idem valent, ac la*i
tere , abfeondi , felium inftar,
qu§ in doraorum angulis deH—
tdeunt , hinc ammttcciarifi
idem eft, ac ingastarifi.
Ammugghiarift,mulierem , feu
uxorem ducere
.
Ammuinari.ftari ammuinatujva-
lent animo triftem effe,ex hifp.
voce mobtna, ieu mobipo,qu»valent bilis, faftidmm, nautea.
Ammuatunarr, caput humi incli-
nare, ut arietes, muntuni ptt*
gnaces folent.
Ammunaeddari.ex v. munzeddu.'
Ammurrari , tuum grex noftria
dicitur murra , mna murra di
,porci,hinc verbum amv.urra-
ri , fuum modo progredi.
Araijsurfat», de vino fuavi, muU''fum .
Ammufcatu, color mofebum rd• ferens » -
Ampiufciari ymmfcia*
A®:
Digitized by Google
Ammuflari vjnafTa.'
Ammutiri, mutire v. mata.'
Ammuturrari,nobi» eft lethargo
corripi , dormire . Hifpani di-
cunt amodorriar.
Amoddei funt arbores,qu* inci-
to liquorem exfudant,quem
nos manna dicimus,lat/raxi-
0«rr,e(l a gr. /uceXlx melia fra.
Jcinus, a voce taeha corruptieft amoddei.
Ampudduzza, parva ampulla a_,
gr. x6/jc<QoAuI; pompholyx
,
bulla
.
Ampulletta,horaria clepfydra, (i
aqua (it inftru£ta,fi tamen are.
. vA,clepfammium, grecg nimi.
rum voces xAevJ/U^f* > c/f-
pfydra
,
xAe4»flt/a/<wev j clf.
pfamrniou .
A mu, bamus
.
A muzzu ,dari la robba a muzzufine menrura,italici a muccbio
Anatomia, anatome, gr. aVars»/ten, anatomi feftio,
Anatra, anas, gr. wtyffa. nejfa ,
feu i/nTTa. netta, a verbo /te»
neo (undum pergo , avis cnuneft aquatica
»
Anaticchia , naticchia, anaticu -
la , mobile lignum, quo fene-
ftras claudimus, ita diftum_«,
qu6d mobile hinc inde fit , ut
anaticula, qu* dum incedit
,
hinc inde defleftit
.
Anca, coxendix, coxa
,
gr. R-y-X(i)V ancon »
Ancora cum accentu io antipen.auctora, gr. ei’yHV(A ankyrO,ah dynuAop aukylou curvum
'uncoraggin , veftigal pro Ja-
£lu aachoras
.
Ancora cum acc.in pen.bac boripro etiam.
Andari,«r*,vel a gr. tLttrtiot,au.
tiao, occurro, vel ab anus po-
ftibus, quas in lateribus ollio-
rum funt , vel ab eadem voceAntes, que denotat vinearumordinem,feu viam,unde andumtri priits fuit ire per vinearum.antas, feu ordines, poftea we«
rb vox ufurpata ad quamlibetitionem » >
|
Anditu , locus, quo itur. -a /
Aneddu,annulut,ab annus,ideft,
circulus.
Aneurifma, aneuryfma gr.aVeuA
fVtf/uu. aneuryfma , dilatatio
»rteri£. \A nfa,dicimus •vinni Un anfa cau-da,arabic£ tanfated inlpiratio
anhelitus, ex rad. nefefeanima.
AnRbiu, Umpbibium . gr. cL/jctyl*
(i/oy amphibion,quod in ter-
ra vivat ,& aqua ; ctju<pi am.pb)
,utrinque
, & fifos bios,
vita •
Anfrattu , onfratiut
,
a frangocum particula an
, quafi vi*fra& io.
Angamu, reticulum pifcatoriumferro inftru&um
,quo oftres
colliguntur.Hefyc ya.yydt*.r\
iv &ol tcAfUf crX/vd.yvno' t rei
CVTpeeC.gangomc Ui quo pl-
Icatorcs oftrea colligunt.
Angaria,gr. a77fitffot angaria,
perficum vocabulum ,nyyeo-
Digilized by Google
tiVtfM engareufan » Matth.
27. 2 1. hunc angariaverunt »
ut tolleret crucem ejus .
Angelu» Angelus, gr. <£ 776*05angelos idcd nuncius.Syrauu*
fiia Diana nlim difta angelus .
Hei. a77£*ot» fufxHovctottluj a'an/uv Xeyovtrtv^y ra.
cutii Dianam angeium vocant.
Anghidda ,anguilla, dimin. ab
anguis, gr. encbelis.
Angioja.farda lale condita, galt.
ancbovas.
Angonia,angoniarfl,aliter agnu.
ni,agnuniarifi; angulus ,in 00.
£«/»> latere , a gr. 7cov/'x £»•e/a angulus .
Ar.gulu, angulus a gr. a7«uA<75anculol curvus .
Angunagghia, ab inguine .
Anguftia,«0^0///a,ab angendo .
Anima»/ gr.avg/uos awemoiyrcn-tus,qubd fl-tus, fcu ventus ef-
fe crederetur
.
Anifu , anifum » gr. «»»•
^/c» , fimpliciter dicimus a»a-
feddi , anifusn faccharo con-
ditum -
Anitu , anethum , gr. animoranetbon x J' tf ro am $hv %qubd furiam cit6 crelcat,her-
ba eft fceniculo congener.Annacari v.naca.
Annafari v. nafu „ nafofvfpco~dit adunco.
Annali racari v.aftracu.
Annegart,y»^wer^rrff,apud He-fyc. legere eft, ivr\iov enieon,
hanc vocem ibi interpretatam
lego e^At/^/W/undum pe-
tebant inflar urinatorumihinc
liquet annegari e (Te fundum-,
petere, ac proinde lubmergi.
Annichilari , ad nihilum redi-
gere.
Annidari v. nidn.
Annigghiari, nebutt jnvolvere^
Anniricari, nigrum reddere.
Annifcari,e/ctf hamum inflruere.
Annittari» lavare a gr. yfzrrc*
nipto lavo, graecum adagium
A;af ra*"-
num lavat
.
Annivari, nive frigidare.
Anno}ari , naufeam creare.
Annorbari, orbum facere.
Annottari, noriefeero
.
Annu , annus , a gr. eyyoi eunoseadem fignificatione
.
Annullari.a voce nullus.
Annunziari,nunciare a nuntius*
quodagr. y£os neos novus»nuocius (iquidem novum ali-
quid refert» joleph Scaligcr
autem dicit vocem nuntiusefle Syracufanam » eo modo »
utab gy g’'0*5 cft QvyxCx un-cia » ita a yios »eos fit nun~cius .
4
Annuvulari, obnubilare.
Anfa» anfa auricula eft, qua vafa
prehendimus » ah hebr.
Ozen auricula * translati va-* ri aw/a,eft occafionem dare .
Anfari,anfiet&, anxium cffc t an^frictos, ab augendo.
Antemurali» propugnaculum-. *qubd ante civitatis muros fit.
Anti,fune vinearum ordines, di-
cimus\cbijta Vigna daWOrie-
ti
Digitized by Google
, ei bd 1 6. M/itiy da Meata for
•
au feri nd' bd 2 a. vinea h*cab Oriente habet 16. antae , a
M eridie ver6 ex. alio nominev ocantur Porta. v. andari.
Ant'chicX, ant>quitatt ab ante^
uam antiqua, jam antea fue-
rint.
'An f'cipari, anticipare,idefto*.
te capere.
'Anti cof.i , cordis paffio , eo qubdin praecordiis fit.
Antifona, antipbona, gr, £vrt«
<P cavos (tntipbonos
.
Pinx.\mon\\itantmonium, de ety-
mo nofl conftat«Georg.Agric.obferv. de metallis, Stibiin^.Officinis nefeio qua appella-tione Antimonium .
Antinna, antenna , ab oanidefi
circum , & tendo , qubd circa
ipfam tendatur velum .
Autura ,pauli ante, ideft antt*
boram.Anu, anus, ideft circulus
.
Abzalora, fru&us ex mefpilo-
rum genere , arab. alzarur in
hift. gener, piant. Abela f.88.
Rabd ta Szaardra terreno
delftAzzarolo .
Anzi,adverbium augendi,ab an.
'te,
e
a enim,qug antea fuerunt,
'procul dubio au&a funt, hoc'etymon magis elucet in fe-
quentibus vocibus
AOZianU, anzianiti , ab ante t ita
vocantur natu majores
.
AP»,opiJtqu6d primb fit fine pe*
dibus . Georg. 4 . Trunca pe-dumprimi
,mox & Jtridentia
pennii." -
A paffb apaflTu , lentifvrefaffttad pajfum , incedere .
A penapeni, vel a gr. i^nMvnsestapimis repente, vel a la» *
tino peni.
Apici, apex. v. VofT. in v. ApioApoflrofu, opojiropbut
tgr-dysl-
0*7
£
c<pes apojtrcpbos. *-
Apparaggiari,parem facere *
Apparentari, v. parenti
.
Apparenza, ab apparende; hinc
appariri .
Appareari,appartamento,appar-tu . Voces derivatas a nomine \
partijnata ita vocamus $dlumpartet
, vel jus alicui privati-
vi quoad alios conceflum
*
AppartinHri, pertinere ,
Appattari, pacifei ,a voc«_i
paulum.Appellari , appellazioni , appel-
lare, ad Judicem fuperiorem v.
provocare.Appellu,& appeddu,fonus lugu-
bris Campanarum,quo Cle«1
rus ad funus appellatur .
Appendici , appendix »penden-do, qubd alii rei appendatur.
Appennini , atpes penuinx , uti ,
atpes cottix, rbetix &c»Apjicftari,pejie inficere v.pefli.
Appetiri, appetitu, aliter pitittu,
appetere, appetitui.
Appettari t pcttorc ad pettutob-fiftere, hinc
Appettata,locus arduus,ad quemafeendendo pervenitur , eoqubd adpettus fit.
Appicari,idc(t de pertica,quf pi-
ca dicitur, fufpcndere
.
Ap-
Digitized by Google
Appiccican, a P,,e-.
Appigghiari.idem eft, ac radice*
agere ,dicimus etiam de pul-
mentis,cum oli® fundo adh{-
ferint ,ac fi radices egifle vi-
deantur , vox eft ab alia voce,
piggbiari .
Appilari ,oppilare idem eft, ac
claudere, obftruere a verbo
pilo, cogo ,denfo , fpifTo •
Appinnicari v. impinnicchiari
.
Appizzari v. pizzu ,appizrarili
pedi,pedes figere .
Applaudiri, applaufu, applaude*
re applaufus
,
a plaudendo .
‘Applicari ,applicare
, a plicii ;
nam plicx plicit adherent
,
plica vcr£> agr. 7i\in(a pleco
ideft nefto.adnefto.
Appoggiari, & appojari.ex vocepodium,deqna vetus Vocabu-
larium apud Martinium ita-,
habet Podium baculus fuperquem innitimur .... unde&podium dicitur , ubicunque.
^
innitimur .
Apportari, apportare.
Apporta, lufici apporta, appoftti
ideft con fulti» feci
.
Apprendiri, apprehendere.
Apprcffanu, inteftinum apexabo,
ouit .
Appreffari, appreflii , a fupino
preffum verbi premo, id enim,
quod alteri proximum eft , il.
lud veluti premit,
v
ide appret-
tari
.
Apprettari, a prejjut, duoj(f.
in.,
duo tt. uc plurimum conver-
tuntur, ut ^‘scAao'0'flt tba-
„ _ .»7 *
lajki *, $lKdLV*U thalotta”,
ocrea. offa » oria. otta.
Apprezzari, ex voce pretium .
Approfittari , proficere v. pro-’
fitttu
.
Appropriari,proprium facere,v7
propriu
.
Approflimari, a voce proximati
v. profiimu
.
Approdari , a prora
,
qua navis
ad litus appellit
.
Approntari,promtum facejej*
v.prontu.
Approvari,approbare,v.provari
Appuntari, a voce punitus : pro»
pri£ eft, cultris , enfibufque^
acumen educere : dicimus up
•
puntari lu tetnpu , cum deuj
pun£lo temporis condicimus.
Appuntiddari ,aliquid fulcire
lifi
gnis ,qu* vocamuspuntiddil
Appuntinu, appuntu, dicimus de
re ,qua: cum aliqua ufque ad
punitum congruat
,
Appuzzari, eft de eo , qui iaccJ
dendo deorfum vergit, quaft
in puteum refpiciat.
Aprili , ab aperiendo , tunceniiri
terra germinafeens aperitur
Apriri , aperire, a verboporioi
Aprocchi ,carduus ftellatus -
fc
'
qubd comefus fomnum fuget,*- & proinde oculos aperiat
.
A pulu , dicimus ovu apu/u, quode gallina decidit ,
antequam.»
tcfta obduruerit,e %r.a.7r\oot
aploot fimplex , translati
eo,qui inconfideratt loquitur,
dicimus jetta li paroli apuli
aputi , verba Gmpliciter pro*
fert. C AquU
\
Digitized by Google
Aquila, a fufco, fcu aqui-
lo colore, vel ab acutjffimo yi-
fu , ex gr. a«uAens akuleii
acut6 yidep*
Arabia ,arabia, cx nigro colore
heb. Hbereb vefpera-,corvus
.
^r*ngiu, cx aureo colore , au.
rantium .
'Arari t.qupre^ ex gr. eipoat aroot
pro eodem
.
Aratu , aratrum ,gr. d!porqcVi
arotron.
Arbafciu, pannus e lana groffio.
. ve ex heb.jQltf Arbaab qua.tuor , quia nimirum (it c Iqna
. quarti , fcu infimi ordinis , fi-
cuti pannorum funt plura ge-
nera,primi , fecundi ordi»
n is &c.Arbitrari, arbitriu, arbitror, ar-
bitrium .
Arburu , arbor , vel quod in ar-
vis fit , vel ab heb. 3** Abinferto r .
Arcanu, arcanum, de re fecrcta,
quali in arca fervanda .
Archibufciu , ital. archibugio,
arcus perforatus, fumitur pro
fiflula ignivoma .
Archimandrita, gr.A^^^xv-tPpirns Arcbimandrites Pro-
fui in Ordine Bafileenfi , ia-
|quo Monafteria mandra; vo-
cantur,& qui Mandra; pra:cd,
dicitur Archimandrita , hoctitulo in Sicilia,& magna Grg-
cia infignltur Abbas MagniMonafterii Ss. Salvatoris in
.. lingua Phari , feu ia idhmo
portus MeffanenGs , qui in Re-gni Comitiis primum pod Epi-fcopos locum occupat
, & jusdicit in ampla Dicccefi
, quasvocatur ArcbimandritatutMefiancufis
.
Arcnitettu , arcbiteclus, gr.
XrrfaTow qrcbitcfton fabro-rum prsies .
Architravu denotat illos lapi,
des , re£los indar trabis,
ui antis impofiti portam con.ituunt, ieu claudunt , ex ar-
cu, & trabe ,nam porta; com-
munes domorum ex parte fu.
periori habent arcum
,
qui aq.tis innititur
,aliquando ver6
arcus lopo trabem rettum ha-bent, uti funt Ecclefiarum-.
porta;, hinc enata vox r^xebi-travu
.
Archiviu, & arciu 3. fyll. locus
publicus ubi afta confervan-tur,e gr; oLfX.aor arcbion, vel
qubd magiitratuum fiteuria-»
vel quod antiqua monumentaconicrvct. ^,7
Arcimifa, ortemi/ia herba, a_.
Diana grscis A!'prt/LUS arte,mis nomen habens, alio nomi-ne matricaria
,qubd mulierum
matrici medeatur
.
Arcova, v. alcova
.
Arcu , arcus, tum Fornix , tumJba 11 i fla
,qua fagitte jaculan-
tur, cll etiam Iris, ab arcendo.
Ardica , urtica, ab urendo , ita
ardica,ab ardendo,ve\ ab & p-
(Pjs ardis, quod ab Hefychioexponitur clkis abis, aculeus,
ob
Digitized by Google
ob aculeos,quibas eft armata.
Ardiri,vcrbu.n ardere ab ardeo,
quod ab aridas, ea cnim.qu®
ardertt
,
fummd funt arida .
Ardiri, & arduri, ardor,pro au-
dacia dicitur per metapho-
ram.Arenga ,halec,cis & /,in r,abeun-
te, intcrjefto n, areng ,inde-»
aringut.
Argagou,vas ad excrementa gr.
oLvOLyxduov anankxon ,ideft
necctfarium.
Arganu , ergata x ,gr. g'f>ctTn
ergate machina tra&oria Ar-
chimedis inventum.
Argarift,gargarizatio,* gr.7xf-yxfi^a gargarizo .
Arg-lia dicimus de re,qu® fum-
mo eget labore ,gr. iqyxffia.
erga/ia .
Argentu, argentum a gr. olfydoargdn album
.
Argentu vivu dicitur ob fuam_*
mobilitatem,gr. u*J'
f
dpyuposbydrargyros , ideft argentumaqueum.
Argini, agger , eo quod Gt terra
• aggejta.
Argumentu,argumentum a ver-
bo arguo,quod a gr. cLfyoo
argit/ clarum , nam arguendoveritas Gt clarior*. . .
Aria , & aira, aer, gr. clnp aer ,
quod a verbo da ao,lpiro,nam
aerem fpiramus.
Aridu, aridus, ab arendo.
Arieti, aries, a gr. dpirluj orfen,
mas ,aries enim eft vir gregis .
Arietta,cantio dulciflimis modu-
lationibus concinnata, in hift.
Ind.Occid. Petri Martyris,ubi
fermo eft de Infula Spagnola^.
habemus , ejus Infui® Cacr-
quos doceri quxdam carmina
apud ipfos difta Areyti,allu-
dit noftra vox cArietta .
Armacia, maceria litcrarunL*
tranfpofitione , eflTe etiam po-
teft a gr. ermakes ,
quam vocem Helych. reddit
eu tiQoLAoi 7T6Tfou > ideft/>r*.
trx /n mari eminentes ,
Armari,arwe, ab armis, feu hu-
merispendeantjflrwa fiquidem
ab armis peadent, uti fcutum,
enfis,&c. qu® armorum nomi-
ne veniunt, hinc artnaria,ar-
maru,fkc.
Armentu, armentum, qazCi ara-
mentum ,de animalibus,quibu»
ad arandum utimur
.
Armonia, harmonia , gr. d§/xo-
v(x harmonia , ab d'%a baro.i
nefto jungo, eft enim concin-
nus notarum, ac modulorum^nexus.
Atomuaroma^r.dfa/UA arontal
Arpa, barpa, qubd carpo ,feu diw
gitis ejus chorda pullentur ;
vel qubd fummis anguibusquafi rapiantur, gr. dfn&Zavharpazin rapere.
Arp\z tbarpyia, gr. dprrtjcu bar.
pyia,»b afzratftr batpazitLa
rapere.
Arraccamari v. raccamu.Hic nota,verba naturi fui in-
cipientia a litera r , ex noftr®
lingua proprietate aliquoties
C 2 effer-
Digitized by Google
/
tS. .. .
efferri cani geminor pr»pofi«'
to a,v.g. arraggbiari,ex rag
.
gbiari, arrendiri,arrafeari
,
cx rendiri,rafcari
,
quare hae
voces.fi in hac ferie non repe*
• riuntur.erunt in litera R. -
[Arragghiari v.ragghiari.
Arraggiari, rabire, & rabere.
Arramari.arramatu.dicimus de_*
cibo ,qui fi coquatur in sneocacabo intus flamno minimSobduflo, aris amarorem con-trahit,& tunc dicimus.x^rra-
• tnd, «ruginem contraxit.
'Arrancari, dicitur de contentio*
ne, ac impetu,quo aliquid mo-limur , dicimus fici an arran-
sata, voga arrancata, arran-
tari lafpata : de etymo nou* conflat
.
{Arrappari, rapere ,faeci arrap•
pata, ob rugas,qux venufta-
t tem rapiunt.
JArrafari , radere , a gr. f*acT/0Srbadiosfacitis , nam ca
,qu®
. raduntur facilia, feu levia.,
fiunt
.
Arrafiari ; arrafln , remanere, abhifpanica voce atras tdefl re-
,tro, hinc ipfis atraffar , retro
manere, hinc etiam noflrum^arraffari.
Arrazzicunari v. razzicunar i
.
Arreri,& arreta,retro.
'Arre(lari,cKpas, a Ilia, pifces, in
reflem ligare.
Arreflari , idem ac reftari , a re-
flando.
,Arri» dicimus la parola ovi ceu-
. tu <7rr/,unumquoque verbum
centum habet facies , vox di-
minuta a regula idcil iinea;de
* pila lufaria,quando trocho lu-
dimus, dicitur lapadda i arre -
ri l‘arru,pila non efl adlmeamcu trocho,fed retro ipfum efl.
Arri.hac voce muliones incitant
jumenta, ut grandiori paflu
pergant,vox ipfifiima grasca
tff 6 errbe, idefl pereas, dici,
mus & nos adagii loco , arrimula zoppa
;hac formula ufus
Homerus 11. 6'Vf<e KttHri
yAluin Errbe bakegtene,pe -
reas mala puella.
Arrifriddari,/r»ge/cer#,a frigo*- re. v.friddu.
Arrimazzari ad hujus vocis, fen-
fum perc ipiendum.tran s Ic r iboverba Pranciofini in Oi6lion.
Hifp. ad vocem Remejon. Re*
mefoH 2 termine di cavalia
-
rtzzt , e vale la parata , cbe>fd il cavallo,quandofijafer
*
mare net maggior impeto , e.
furia dellafu a camera ; exhoc liquet ,
quod tunc equesob pricconceptum impetunu.humi fumma cum violentia^,
flernatur ; idem author in vo-ce Stramazzare hsec habet
,
gittare mpetuojamente a ter-
ra,in maniera
, cbe ilgittato
repi sbalordito , e quajt privodi fentimento, ex his ergo vo-cibus remefon,ve 1firamazza
-
re enatum verbum arrimaz-zari, cui nos lubjungere loie-
mus vocem terra,iArrimazzb
in terra humi impetuos£ lira-
tus fuit. Ar-
Digitized by Google
Arrlmbari.vox nautica,hac utu-
tur nautae ,quando cominus
pugnant, & navis navem ag.
greditur.eaque potitur,erit a_.
voce rombu rhombus , idcft
gyrus
.
Arrimurchiari v.rimurchiari.
Arrinari ,dicimus arrinari la j
mula , cum jumentum poft re.,
net capiftro trahimusjdtcimus
etiam de navi cum in arenofa
incidit loca
.
Arringari,ab italica voce arrin-
ga,idefl declamatio^ unde at-
tingari idem e it, ac concio»
nari.
Arrificart v. rificu
.
Arrifinari v. firmi*
.
Arritirari v. ritiru.
Arrivari , idem eft , ac ad ripam
pervenire
.
'Arriziari,idem eft, ac prae frigo,
re » vel timore fieri ficut Heri-
cius Rizzu ,qui prae timore in
orbem glomeratur , & fpinis
. horret , nobis etiam in timore
capilli, atque pili arriguntur ,
corpufque horret.
'Arrobbari v.robba.
Arroccari.eft alicubi immobilem
effe uti rupem rocca .
Arroddari.in rotulum defcribi,v.
roddu
.
Arrogari,acrogasza.arrsga rr^>.
arrogantia, plus jufto, aeni*
mium fibi tribuere .
Arrotari, ad rotam agere.
Arroddari>eft in orbem conVol-
vi cx voce rotulus , unde gal-
beum roultr% ideft gyrare.
si
Arruggtari, ex ruggia, rubigo.
Arruinari,eX ruina.
Arruncari, runcare, ex runca.
Arrunchiari ,in orbem contrahi
inftar runc* •
Arruodari, ex runda. v.arrun•
zari
.
Arruofari, ronebiffo. v. runfari.
Arrunzari; Galli ex voce rotun •
dus fecerunt rend, unde enata
vox ronda,(exx runda,hinc eft
rundari, 8c arrunder$,8c quia
^.plerumque in «.convertitur,
ut liquet in Hordeum erzo, Bl.
dinum, Vizini,medium mezo ,
ex voce rundori ,feu arrun-
dari eft runzari,arrunzari.Arrufciari,modici aqua roris ia-
ftar adfpergere, a rore.
Arruflicari,r*£er*,a voce ruberi
• pro qua nos rujju dicimus .
Arruftiri , torrere a verbo re-
torreo fit retoftus , & gemina-to r in principio ex Imguj no-ftr? genio fit arretojlni , hincarrojiu ,
Arruttar/ v. ruttarf.
Arruzau!ari,a gallica vacerouf.Itr , feu rouler in orbem du-cere,
Arfenali, navale, hrfpan. tataza.na; erit ab heb. Erez ce-drus,& addito hecm-ntico71&71 terez, num. mnltitud.
0«mn, terezim, chaldaick
f*r*a/*,e{>quodece-uro naves fierent.
Arfcnku, atfcnivmn »gr. xptffl-
ylH&v arjeuico-j w i u uau. ,
de veneno , qubd ejus maloft-
C*
\
Digitized by Googl
22ca «Ia mafcula fit , & efficax .
Arfira , beriferd .
Arteria,grec£ oiprV){la. arteria,
Artcticu, duturi artencu, dolor
arthtriticus, gr. ci^^ntiHosarthriticos, articulans.
Arti, ars,tis, a gr. afoo aro apto,
hinc futurum molitum ci’pcrtc
cr/o,pro Communi cifu aio,&o
qubd artis ope fiat aptapar-
tium coagmentatio.
Articulu,«rr/cje/iw dimin. ab ar-
tus, us.
Artigghi , avium rapacium »»•
gucs .
Artigghiaria,voce hac nobis ve-
niunt tormenta bellica , olimvcr6 ex Oufrernio citante-»
Guill. Guiart anno 1304. ve-
niebat currus inftru&ns mifli-
libus, lanceis, (cutis, aliilqne-»
armis, en Guillielmi verba:
Artillerie ejl ie cbarroi,
Quipar Duc, par Comte*ou par Roy
,
Cu par aucuo Seigneur deterre
Ejl cbargii de quarrlauttnguerre ,
D’ arbalejtes,de dari , de
lances
Et de targes d’ unes fetu,
blances,
Artigghiuni,/£*/<e cr»x,a-fimU
litudine unguis avium rapa-
cium , qui vocatur artiggbiu.
Aruca , eruca , herba cujus in-,
acetariis eft utus , ab urendo,
qubd linguam adurat .
Arzanu , arbor picea c genere-»
abietum > ab heb. Arezcedrus , & num. multitudinis
D>n*f *^razim ,& Chaldai-ci f>ntf Aratm, omnes ar.bores pice» dicuntur Arazin,unde Arzanu
.
Afaru, afarutn herba gr. ao**-for ajaron ,
Aica , afca di canna,a/ca di ciJ
pudda , aflui a , e , vel a gr.
Jcbidax afluia, 8c
prsepoiito a, afebida,hinc
afca .
Afcecicu , mfecticus , gr. aV«n-TiHOf ajketicos , exercitatio-
ni deditus
.
Afchiari 4. ly 11. in aflulas finde-
re. v. alea
.
Afcia difyll. afcia, a, gr. djfjvnaxine ,
Alciari trifyll. invenire , unde-»vox veniat , me latet
.
Afcidda , axilla vox diminutivaab ala , ut a mala maxilla.
Afciu difyll, latrina, ab agendo,
qubd ibi natura neceflaria-.
agantur > hic nota iiteram c ,
in hac voce afeiu leviflimo fo-nu, ac fer£ cum fibilo pronun-tiandam , nec fuppleri po(fe-j
per Iiteram x, cui ionus fortis
eft , & afper : Quare praemo-neo, voces, qua oiimfcribe-bantur per x , ut xiauru , xiu.mi, xiuri , in hoc Di&ionariorequirendas efle in litera S.
Afciucari, aiciuttu , a verbo ad.
Jugo pro exfago. Poliphilus
cap. 2. Avidtjjimo di glutirela vanafaliva , cbe in me era
ajfu.
Digitized by Google
ajfutia- & infra . Non per al,
tra via dunqtte,cbe femivi
-
vo ritrovantime,per ultimo
refrigerio prebemleva le bu-
mide foglie rorulente,fotto
la frondofa queriia riferva
-
te, & quelle porgere a/li pal-
lidi, <#• afpri labri cum in-
gurgitijfima aviditate d' in-
gluvie lamheudole afluccare,
& la ftticulcfa uvea refrige-
rare alquanto
,
Afciurtiri, 8c Sciurtiri , undt-i
fciurtimcntu . Sortiri , for-titio
,
Afcutari, aufcultare , ided au-
ribus occultare .
A fguazzu,pingiri a fguazzu ,
idem cd ac acquazzu , colo»
ribus nimirum aqua, non oleodilutis .
Afilu , ajylum , gr. ei<ruA.cv afy-loa, prada #l ac direptioni mi*nimi obnoxium.
Afinu , afmut , quafi xtrtvn s afi-
«ii , innocuus, animal mitifli-
mum laboris, & verberum^patiens
.
Arma.afmaticu, ajlhma , ajlbma.ticut
,graca voces a verbo
aa ao fpiro, unde «,
ajlbma ipirandi difficultas
.
Afpergiri , adfpergere afimpliciipargo
.
Afpettari, exfpeUare.Afpettu, afpetlus ab afpiciendo.Afpidu, afpis, dii, grac* dtrnitjfPh *
Aipirari, adfpirar* , a verbo
>>o.
a?
Afpm, «/>«•, a graco io-rrofos
afporoi , ided fationi minimiaptus, vel a fpe , quod fru.
fluura fpem non habeat, ficu-
tie contra profper ed afpeiprofctlti .
Afla, hac voce portifculus nau-
tas hortatur , lat. trfjfa AfsA
voce ,
Aflaccari,faecum plenum leva-
re , & concutere, ut majorem
capacitatem adquirat,hincrx-
faccari , cum idipfum bis * &pluries fit . v.faccu . Hinced,quod morituri , dum ultimos
conatus edunt, dicantur ifari
l'ultimi ajfaccati , nara fum-m&vi, 6c contentione animac corpore
, maximi in juveni-bus , feparatur
.
Aflaggiari, vox deducitur a falgacitate
, feu a verbo fugio ;
fagire etenim cd acuti pra-fentire , hoc fit , cum aliquid
delibamus, ejus bonitatem^praenoturi*
Affai,fatis .
Aflammarari , 8( SciambarariAbelalib. 2. not. 9. pag. 258,in fine dicit ede vocem arabi-
cam
,
in Sicilia reli&am a Sa-racenis
,qua denotat lavare
cum lixivio; conionatGonza-lez de Oviedo in fummar.Ind*Occid. cap. 8$. apud Ramu.fium „ L’ altra foggia di la.
. vorare la miniera in fiumc^ t
over torrente d'aequafiJd al-
trimenti, e , cbe gettanda
l’aquafuori deifuo corfoJa-
Digitized by Google
poicbe i fecco il letto deifiu «
me, & banno x amu rato, ebe
in litigaa deIli minerali vuoldire vetaro, percbl uatnura-
rc S proprio cavarfuoriftnoali'ultimo .
Aflaltari , affilire
,
affaltu, affui-
tut,a verbofaliot\de(kfalto.
Afladinari.afiaflinu; Nota Affaf. fiaorum Origo . vide Jac. dej
Vitriaco, & Vili. Tyrium.
Afiediari, obftdere .
AlTemblea, a voce inftmul , hinc
venit infembra
.
Aflentari , hifpanicfc affentar ,
ideft ponere, reponere
.
Aftenfu^ffenfut, ab njfeatiendo.
Aderiri, ajferere.
Afftffari,odfef[or, ab adftdendo,
quod alii Judici adfideat.
Afleftari, eft aliquid circino, vel
amulfi difponerc, «quare suvoce Sejtu .
A flettari ,adfidere .
Adi , axis , a gr. i^tav axon pro
eodem
.
Afliari li cani,cum admorden-
dum incitantur ,ita!ic£ aiffa.
re , vel adijfare ,a vocibus ad
ijfu ad iffu ,hoc eft
,
ipjuni-*
ipjum mordeas
.
Adiccari,exfecare. v. Siccu
.
Aflicundari,fecundd , idcfl ite-
ratb aliquid moliri,vox dedu-
6U a puerperiis , nam edito
infante debet puerpera fecun-dd eniti membranas, quibas
fcetus erat involutus,qugq:y<r-
cunda dicuntur :gr. oi '/jlviov
amnion , (k %d e ter chorion.
Aflicurari,Jecurum reddere T
Aflicntari , afequendo . v. fequi-
tari
.
Afliderari,/Werrtri, hincftdera-
tus, quaft fidere taflus
; valet
etiam ficcare tum ob nimiamcalorem,qui in canicul; exor-tu incidit , cum etiam ob ve-hemens frigus
,quod etiauu»
exficcat , & adurit.
AflVduu , ajfiduus
,
ab ajfidendo.
A dignari, ajfignare , afignando.
Adimiggbiari, adfimilare , v.
Gm ii
.
Aflincupari,/y«ccAe corripi.
Allinam, aliter erha janca , ab~
fintbium gr. d^ivfjiov abfiu-
tbion .
Afliftiri , adfifiere .
A (litatu yfitibundns, afitiAdoriar i, afiociare .
Adodari ,Jolidart, v. faldari.
Adoldari, arefolido conducerejv. foldu
.
Adblviri , abfolveve, afolvendo:Adorbiri ,abJorbere, adortu, ab -
Jorptus .
Adii,icu A fu primus alcarunu.
numerus. *As, afiis.
A dubitari ,fubitd deprehendere.A flue fari, adjuefcere .
Aflulicchiarifi, infulati, a Sole %apricari
.
Afliimiri , adfumere .*
Adummari, ab imo adfummumvenire , efl etiam numerorumJummam conficere
.
Affuppari, ex vocefuppa,Adurdu, abjurdusy
Aflutugghuri, afubtilitate.
Afta,
Digitized by Google
Afta ,bofla
.
Aftedda ,boflula
. m
' ‘
.
Aftemiu, abjiemiut
,
ideft abfque
vino ,quod temetam dicitur
ex gr. vinum .
Aftergiri, abjtergere,z tergendo,
quod ab AJolico refota /«/»
pro ra?<a <icco
.
Afterilcu, afierifeut , feu ftellu-
la gr. oiflttfoKOf afterifcos .
Aftinenza, ab abjltnendo..
Aftiu, aftiufu, latin h invidia, in-
vidui
,
ab oftu, ideft malitia.
Aftracu, aftracatu, pavimentum- eteftulis, qua gr, oVTfotXftjo/traca,ideft ojlracatu.
Aftratta, abjtra&us ,a trabendo.
AdruUi,abUrufut, a tradendo.
Aftutu, aftuzia, ajtutut ,ajtutia,
ab «(rTt/, alit»
,
ideft Civitas,
cives enim prte villicis inge-
nio magis pollent.
Aftutari ,nobis eft extinguere-j
ignem , vox antem nil aliud
denotat ,quim ojlu tutari ,
ideft ignem diligenter cufto-
dire , ne infperatb incendium• creet
.
Ateu, aibcas, gr. atheos
fine Deo .
A tinchi t£ , hic loquendi modusnil aliud denotat,qxxim,inebim
ti te, qu6d latind effet impleam• re, & ad fatietatem tene.
Atrigni, prunum filveftre, ab' atro colore.
Atriu , atrium, graci cu^ptovatbrion fubdiale.
Atroci, atrocitk,atrox,atrocitat,
.prima facie videtur efle ab
atro colore, quenf ut pluri,
mum, favi prafeferunt , fed
magis arridet e fle a trucu/en.
lia,ac truci vultu,quem efferi;
& minaces habent.
Attaccari, ligare , gallic& at 3
taccber .
Attappari v. tappu
.
Atuflari, taxo inficere,translati’
de frigore, quo artus rigent .
Attendiri,attenzioni,a/;t«</*r?aattentio
.
Attentari, tentarc.
Att*rrari,ad terram profternere
Atterriri, terrere.
Atteftari, de capis,atque alii»;
cum capite fiunt grolliore,
Atteftari, a te/tando
.
Atti, aSius, & aEia, ab agendoAttillari , attillatu ,
qubd latini
comere ,comtus : eft a verba
apto, at, & diminuti va voc«*s
aptiIlo ,at
, ut a caa/e fit castm
tillo,8t beni convenit diminu-
ta vox,nam munditia ftudiofi;
minima quaque , 8t capillo»
aptant., &curiofiffimS locant,
atque comunt . >
Attimpuni, atlus impunitatis xJJudice reo conceftus, ut fcele-
ris focios detegat
.
Attimu, in un attimu, de tempoJ• ris momento , a gr. ciro/Aor
i atomon
,
indi vifibile .
Attiaenzo,attittCHtia,ab attineo.
Attirantari, a participio tirauti,
quod a verbo trabo, it.
Attifari , a fupino/e»/«w ,verbi
tendo
.
Attitari ,afta facere,
D At-
Digitized by Google
•6Altitudini, aptitudo.
Attivu,azzioni, afiivut, a£U*,tbagendo
.
Attizzarf,proprii eft de igne,cumtitiones fricamus, at flamme-
fcant , traoslati verb eft, cuaaliquem irritamus.
'jlttonitit,artonirut, efl de eo,qui
tonitrui fragore obflupuit
.
Attornu, attorniari, voces dedu.
a» a tornut
,
torno (iquidem
res gyratur.
Attrairi, attrahere, a trahendo.
AttrafTari, attraflu, ab hifp.voce
atras,retro,hinc attrajfarie ft
r##rs manere
.
Attrave rfur\,tranfverfum agereAttribuiri, attribuere
.
Attrincari v. trincari.
Attrifturi,trijtari,tyijii animo
w effc -
Attrivimentu,attrivitu,ab attri»
buendo; ufurpantur hae voces
' de audaci , qui plus juflo fibi
• attribuit.
Attrizioni,<j//r/7/o,ab atterendo,
quod minus valet, ac contero.
Attruppicari v. truppicari .
Attn , corruptifari jottu a&us.
Facia jottu chi durmia , fimu-
labat ie dormire, ideft limula-
bataf?«w dormiendi. Poliphi-
kis I. i.c.18 .accortofi di me leu»
Sacrificatrice , atto feeame
,
che non mefpaveatajfe .
Attuffari v. tuffu.
Attuppari v.ftuppari.
Attuppateddi , dicuntur limaces
dormientes,qui tunc velo quo»dam funtobdufki
»
Atturniari, a torna..
Atturrari, torrere
.
A tu per tu, liquet,quid hac Io.
quendi formula velimus;urba-nis moribus politis loquimur.
Avantaggiu, avantaggiari, a vo-• ce antea,anteire.
A vantar i fi, anteire.
Avanti,ir»rrcum orxp.ad adau-. te, & dulciori fono ovanti.
Avanzaltar i , ante altare
,
pal*lium, frons altant.
A vanzari» avanau , anteire , au»tegredi.
A varizia, avaru , avaritia, avu-rus, ideft avidut auri
.
Averu,& da veru, a vero,& veri.
Augi , aux,git, ideft pun&um*circumferenti^ ecceotrici lon-
,gifbrad diftans a terra t quam-vis etiam poflit efle a gr. eiuynaugi fplendor.
Auguriu , augurium ,qubd avi.
gerium , avigarrium ,&avi-
guflium, auguria enim ab avi.
um gejlu, garritu , vel gujlu
petebantur .
Auguftali , moneta a Fridericolmper. cufa ; Chron. Ricardidc S.Germ. ann. 1221.,, Num-mi aurei
,qui Augujtales vo-
cantur,de mandato Imperato-
rii iu utraqua Sida Brute- 1
dijii , & Mejfaua cuduntur ;
eorum valorem,&formam do-cet nos idem Chronicon annotssa. his verbis : fluidam-»Tbomat da Paudo civit Sca-tejis,novam monetam auri,quq
Augujlalit dicitur ad S-Ger-ma-
Digitized by Google
r manum detulit dijlribaen-
dam per totam Abbatiam, &
S. Germanum . . . .juxta va
-
lorem ei ab Imperiali provi-
dentia conjtilutum ,ut quili
-
bet nummus aureus recipia-
tur ,& expendatur pro quar*
ta uncia fub pteua perfona-
rum .....figura xAugujlalit
erat ,habent ab uno latere-»
caput hominis cum mediafa-cie ,& ab alio Aquilam.
Avidic& ,avidu ,
aviditas ,avi-
dus, ab avendo-, aveo idem eft
ac dcfidero
,
aviditas ergo eft
immodica habendi cupiditas.
.
Aviri , habere , verbum latiflimi
ufus tum in latina, cum in vul-
garibus linguis
.
Aumentari , aumentu ,augmen-
iare , augmentum ,ab augen-
do ; augendi vox a gr. a!«£*-
i><a auxano, augeo.A vogghia ,
idiotifmus ,quo fi-
gnificamus, rem aliquam quo-
vis conatu minimd aflequen-
dam ,nam dicimus , avoggbia
di pregari, avoggbia di /pen-
diri ,avoggbia di curriri
non otterrai l'intentu ; latini
reddas Precaris ufque,expeu-
dat licet, currat licet non af-
fequeris. Literalis tamen idio-
tifmi fenfus eft, bai voggbia-»
di pregari ,di fpeudiri , di
curriri , hoc eft , ideo preca-
ris ,expendis , curris , quia-,
preces ,expenfam , curium-,
tantummodo intendis
.
Aeoliv,ebur, agall.yveirc, avo-
l«u.
Aura ,aura, gr. £ufet aura, ab
ti' ot <so fpiro
.
Aurata ,aurata
,pifcis ab auree
colore
.
Aufari, levare, ab ita!, atzare .
Aufcru,au/ierus, gr. xurlntot
aujlerit .
Autentica ,a gr. cLuJ/tvvnf a*‘
tbeatet .
Autoriti, au8oritat,ib augendo.
Autru , alter .
Autu v. altu
.
Autunnu, autumnus , ab augen-do, tunc enim augentur opes .
Auturi , auflor, ab augendo .
A va , avu , avia ,avut ; ab heb.'
3 ,5* Ab pater,qua voce , &
majores di&i
.
Avvalirfi, avvalarari. v. valuri.
A v velenari v. velenu
.
Avvenenti , avvcnenza , venu »’
Jtus,venujtas
,
qubd cum an-
nis veniat,& depereat
.
Av veniri , advenire, v. veniri
.
A v ventari ,adventare
,
dicimusin fcnfu quietis
,prascipud in_*
funeribus , lu tali avvcntb ,
qu6 debebat pervenire jam-*
adventavit .
A vventurari la forti, forti JeJ
committere , v. ventura .
Avvermarfi , v. vermu .
Avverfariu , adverfariut , abadvtrfaudo .
Avvertiri , advertere
,
quod eft
animum aliqub vertere .
Avvezzari, ojfuefcere.
Avviari, inviam,feu ad viam
dirigere
.
Avvicinari, r» vicinu •
Da AV.
Digitized by Google
XWmri.fivHi; *’
Avviluppari , v. viluppu •
Avvlniri,advenire .
Avvifari ,avvifu, viftt, feu ocu«
Jis, Sc nat» docere, ideft pat-rari tu l'occbi .
'Avviticcbiari , vitiatiit , ideft
capreolis ligare
.
Avvizzari , avvizzamentu , ad-* fuefcere , aliter invizzari , 8tc.
a vice, quod enim
,per vices
fit ,idipfum cft adfuclcere
.
'Avvocarl , advocare .
‘Azardu , gall. azard, fors , hincazardart
,forti committere.
'Azimu, azymus panis , ideft fine
fermento, a gr. £uVn zyme^>
fermentum,cum a. privativo
.
Azzaru, azzariari , a gall. voceacier quamquam & ipfa fit ab
’ aciet, eft enim durilfimum fer-*• rum, quocuftrorum>enfiumve
acres fiunt.
'Azziccari, verbum dednfhtm ex“ nomine Zicca s quse cft ani-
malculum canibus innafeens ,
• quibus teuactflknd adhaeret ,
nec iitdfe, nificum pelle evel-
Utar:lac. ricinus
.
'Azzinnarij azzinnamentu , voces
dedu&at a nomine Zanni,quo
fignificantttr dentes, his voci»bus utimur, cum fermo eft decultris , novaculis , cum co-
* rum acitfs aliqua fui parte.»rumpitur
, vel hebetatur, ibi
' enim fitquafi quidam denticu-lus , v. zartni , 8c zinntt
.
Azzizzari, azzizratu, Ic-itA , ve-nuftiquc comere, ornare, fiint
cx voce zizzn,qua» ab hebr.
Y>gziz flos
,qui enim plus
nimio comti, ornatique ince-
dunt , fune veluti flores vc-: nuftulr ^ *• ~ '
Azzb , dicimus Omst d*azzd, ad
hoc natus; ti pfeju , azzoccMfacifii , rogo te ad btc , utfacias
.
Azzoru , 8c azzurru , cceruletts
color , ab arabico Zorriek,
- Abela p*g. * 2 . in fine „Vyedt
e Zorriek , Vatlone donde^prefe ii nome ia terra vicinadetta Zorriek,cbe tantofigni-fica quante azsurro
,v ce-
ruito
,
Azzotta , azzottarf, hifpanis vrp.
g* vocantur apetas ,hinc az:-zotsari virgis exdere
.
B Abali v. AI ababati . dicendo : Veni l» babait , iar-
Babaluci v, Bavaluci • va venit
:
Babau, &baubau, vox expri- Babbanu , & babbu , balbus , ita
mens canum latratum . Sole- di&us , qubd fyllabam ba ma-nius hac voce infantes queyi- 1£ , ac (sepias replicet ba ba ,
los, & immorigeros terrere, hinc babbu > babbanu teolci-
- licet
Digitized by Googli
i jjcef modo ,quo ex inepta, ac
difficili pronuntiatione fylla.
- bas ta, fit voxtartaggbia; roxhaec cognita Hefychio , qui
habet/3 a./3aCav *o fit) cT/-
AeTas' j fdefl
Babazin , inarticulate loqui.
Babuinu ,cynocep/salus
,quaft
balbus , ideft non loquens .
Bacarozula , meretricula,ab
hebr. Bacar vacca,quo-
modo meretrices vocantur.
Baccanu ,bacehantium clamor
.
Bacchetta, virgula, ex hac voce
fit virgbetta , St folita muta-
tione literse u in b fit bir -
gbetta
,
unde bacchetta;galli-
c£ baguette de mufquet , vir.
ga felopeti
.
Baciari, baciu, 8tc. bajiari >ba-
Jiam ,vox nata c fonitu
,qai
bajiando fit; bajia enim fonant
ba, & quando infantes ab ba-
jia provocamus ,ipfis dicimus
ba ,ba .
Bacili ,pelvis ,
mafluvinm; voxfequioris feculi, etymon nonelucet, nifi fit ex voce Eacca,
ut apucHfid.pro vafe aquario.
Baculu ,baculus, gr. fixumflx
boEl-cria; idem.
Bada,& badetta , funt a viden-
do,tiniri li badetti fpecula-
tores tenere; Iat.fpecula .
Badagghiu , ofeitatio;vox fifta
a fono baa
,
qui ofeitando edi-
tur, gallic£ baailler
.
Badagghiu, camus, WaJiJcellctj,
qua beftiarum os- ligatur , nemordeant
, hifp, badal . .
29Badetta ,
ideft vedetta, a videu-
r da, fpecula»
Baffu, & buffu, a bufo/te,qni tur-
gidus cft,& inflatus .
Bafia ,cafale prope Caftrum re-
gale, a gr. jZxQei/s bapheui,tinftor , infe£tor, fuit forfan
ab initio habitatio tinfroris .
Bagagghiu, latin£ impedimenta
,
cx voce Bags, quae arcam_ ,
fcu corbem denotat, conti-
nens pro contento , hinc voxrBagtte, 8t bagage
;
Dufrcfn.
m v.Baga .
Baganu, malluvium , a latino
Tlacar vas vinarium , vel abhebr.
ftsjga» crater ,
&’
num. piur. cum affixo niJUllBaganotb in crateribus. fcxod.
24. 6 .
Bagaria, Maritimaprope Panor-mum ; vox eft arahica Se de-
notat maritimam. Abela Iib.2.,
not. 10. „ Vfcendt i Saracini'dal porto dclto Kalaa cioe
fortezza , deero fiu oggi talbabria
,cbe vuol dite del-
la maremma,e debmaritimo,
quin etiam cap. 27. St 28.A&.Apoft. arubicd editorum-apudeumdem-, in quibus deferibi-
tur naufragium Divi Pauliibidem quatuor vicibus oc-
;• currit vox Babbar, St fignifi.
cat na,ey apud io: Leoni in.
delcriptione A fries p. 5. ubi.
agit de Tuncto haec habes „ Eere/ciuto di poi an altra bor-go , cbe 3 fuori delta porta-*
appellata Babel babar , crac
la.
Di
?ota porta d$ll* Marina
.
Bagafcia,/cor//m,ex heb. &V3Baafc fceruit,& beni, nam luo
fcetore viciniam, & juventu-
tem inficit >
Bagattcila , etrga , quifquili* , a
bagattiao viliflima moneta.
Bagghiolu, ab italrca vocepajo-io, lebes.
Bagghiu, a. iy II. atrium,a gr.
/3aM«p ballim, projicere,
nam e6 domus purgamenta
faMovreu badknta jactan-
tur ; vel erit a voce frarfiov
bagbion , que ab Heiychiointerpretatur /itrya, ideft ma-
gnum , eft enim pars ampladomus
.
Bagghiu, $. fyll. Bajulus
,
alio
nomine Ballivut, MefTanf jus
dicit ia caufis,
quae fummamunciarum quinque non exce-
dunt.Baggianu , v. paggjo
.
Bagnari, v. bagnu.Bagnu
, balneum , grxei/3x-
XtLmov Balando» , hinc ba-
gnari .
Bagnu d’Brculi apud Hefychiumin voce Xot/Tf*habemus , Herculi a Siculis
nymphis paratum fu rfle bal-
neum .
Baja, fari da baja
,
vox eft exirrifione , quam alicui faci-
mus , cum dexteram manumori aperto ffpius admoventes,& removentes ba fyllabam*.
ingeminamus, hinc baja.
Baida , inindice locorum ia Si-
cilia non exiftentium apudP.Maflum habetur Baida, ibi-
que dicitur vocem hanc figni-
b carefurendum palmarum;
fed falsb , nam vox (ignificat
album. Abcl- pag. 20. „ Bla.ta el baydba, cbe Vuol dire.
Rocca blanca,pag. 2 \.Guar-
dia ta Rat il Baiadba di copobiaeco
.
pag.25 .Siekia il Bai-
dha , condocto bianco . Scientfani Panormitani , in quorumfinibus fuit cof*\e Baida , an_»
ibi rupes , montes , vel terraalba fint .
Bajoccu , moneta Romana duosafies valens, a voce italica pa-jo
,par paris , hinc folita mu-
tatione p. in £.fit bajoceu propajoccu .
Baju, color equorum, latinbfpa -
diceirt,a gr.fiajioy baion,quoddenotat palme fpatham
, qu®coloris eft punicei , & fpadixdicitur , undeJpadiceut ; hucreferri poteft vox Bajardftquafi Spadiceus ardens , ideft“Baju pardatu, & geminis vo-cibus in unam coeuntibus Ba-
jardu -
Bajunetta, idem ac vai»etta,\z"
ginula
.
Ealacu , Icucojum , a gr. ^gu-KGiov leucoio», alba viola; deetymo non liquet
.
Balata, idem ac lapida literarumpermutatione -
Balauftru, fios mali punici filve.
ftris, balaujlium, gr. {la.Xa.u-
c7H>v balaujlion
;
ita vocan-tur
Digitized by Googl
tttr cotumelfa ,quibat podia
;
& meniana fepiuntur , forfan
a fimilitudine , quam habeat
cum hoc flore
.
Balbuzienti , balbut , ex inepto
prolatu liter* b. vide Bab-banu .
Balcuni , vox augmentativa a_,
fimplici Baleti, qua denotat
feneftram; quia ver6 majoris
luminis ergo invente fuerunt
feneflra grandiores , que ad
folum pertingant , fuit inde-»
rox balcuni , idefl fenejiruni,
ne quis verb. inde decideret
,
addita repagula ferrea» Mefla-
nenfes has. grandiores fene-
ftras vocamus Balcuni , Pa-
normite ver6fenejiruni .
Baldacchinu, proprii fignificat
S
iannum in TJaldacb , feu Ba-yloue textum ; fcimus ex ur.
bibus ubi rea fiunt , & nomi»na enafei , ut Marroccbin
u
»
Corduana
,
pelles nimirum*Maroci, Corduba prsparate.
Baldanza »baldanzulu, &c. lati-
na alacritat , audacia , voxcompofjta ex duabus vocibus
idemfignificantibus, nempe-»
cx ballu, & dama,fepius oc-
currunt voces ita compotite,ut MongibcUu, Lingua grof-fa , Capuraii &c.
Balena , balana
,
a gr. (poAcuvctpbaUna folita rautatioue alpi-
rate <p in b .
Balenu , corufcatio ,fulgetrum
,
undeoam veniat, mihi igno-
tum .
Baleftra ,ballijla
,
a gr. £<*NUballo jacio , qubd ejus ope la-
pides jacula &c. jaciantur
.
Balia , bajula, qubd puerum ba-
julet ,alia a nutrice ,que Ia-
61c nutrit,& dicitur nurrizza.
Balici ,bulga , omnes pen6 con-
fone vocis bulga funt ia vocebalici
.
Balla, idemac palla, transfertur
ad mercium farcinas grandio*
res,que pilarum inflar gy-
rantur .
Ballafii , funt canum faltus , 8tgeniculationes , quibus heroadvenienti plaudunt, v. ballu.
Ballu , ballari ,eborea , eboreae
agere , vox eft hcb. ^3 ba~Idl confudit, nam, qui cho-reas agunt, mifcentur invi-
cem, & confunduntur, hinc cft
vox preccdcus.^o//^x; canis,
enim undique faltans antc,re-
tro , fus deque domino blao-ditur
.
Balordu , r. lorduuBalfamu , baifamum , gr. fiagr
ca.fj.ov balfamon,ub heb. ^3fO» babalfcemen
,
idefl 'Do-minus olei , nimirum ob odo-,rispraftantiam
.
Baluardu,propugnaculum a vo-
ce Warda , Stgarda , que fi»
goifkat cultodianvv efl enint-.
locus apprimi munitus in or-
bium caflrorum mecnibus-Balaanu , dicitur de equo qui
maculas habet di ver fi coloris,
in pede; noflri alio nomine-s
hujuhnodi equum vocant ce»
Digitized by Google
tolu ; apud Henetos hoc ada-.gium follemne eft. Balzan-*da quattro
, caval da matto
,
balzan da tre , caval da Re "
balzan da un , nongbe lo dara niun . Anne a vocebalios , quam Martinius dicit
*
idem valere, ac varias ?
Bambaci , & bombaci, lanugo
goflipii, alio nomine cuttuqi,
. \z\.bombax,bambax,\e\ etiambombyx inde charta bombyci •
ma,ex bombyce contufo parataBambinu , infans
,
vox orta exgr. (lx/xficuvto bambano, inar-
ticulati loquor, idcirco hocnomen convenit pulionibus
,
cum in voculas erumpunt ,
* qui /3x/x&ouvoxjiriv bambanu-jirt
,
ideft inarticulati loquun-tur , inde eft vox latina Tlfam-
ia/zo , qua ufus Cic. Philip.j.
cap. 6. „ Tua conjugis bam.balio quidam paterfumo nul-lo numero
,nihil illo contem-
ptius,qui propter bffitantiamlingua
,Jtuporcmque cordis
,
cognomen ex contumelia tra-
xerit .
Bampa , cx latina voce Flamma,cftc etiam poterit a Syracufia
• voce fixpifax bamba,quf He-fychio colorem etiam denotat,
. flamma Iiquidem viviflimi ert
coloris.Hef. ficLjxfix
/xx, £ /xvpou ri /xipos , £
r6 epA.fixixtxx <ru?otHoviot.Bamba ejt color , & unguentiquadam portio
,& iutinUus
,
Jeu condimentum Syracu/ii .
Banca , bancu lat.planca ,'qubdplana fit, hac voce Grsci re-
centiorcs utuntur fidynosbancos, pro eodem.
Banchcttu, banchettari, convi-
vium, convivari, nam in con-vivio ante invitatos menfa ap-ponitur ,ad ditferentiam fru-
galioris vtftus , cum fcilicet
panem , cafcumque , vel aliud
quidpiam pugno tenentes mi-ducamus, quod nos dicimusmangiaripaniinpugnu^deo-que nil opus meiila, ubi lan^
ces reponan(ur;hinc banebei-
tari eft manducare in menfa .
Bandu ,latus , a verbo pando ,
as
,
quod eft incurvare , latus
enim , & banda locus eft, ubicorpus incurvatur
.
Bandcra , vexillum, Salmafms
deducit a per fico vocabuloBand fafeia
,qu6d in modum
fafeis fic. Judaei uti Regis Cu-ris fervi tenebantur vexilla.*
facere,pro Caltris Sicilis .
Cap. 3$o. Regis Alphonfi . .
Bandelora , parvum vexillum.
Bandu, bandiari , Edittam, edi-
cere, qubd olim fiebat fub ha-fta
,cui velum erat appenfum.
Bandunera , marfupium , ab ita-
lica voce bondoliera, qubd adlatus fita fit j.
Baracchettu , Meflans vocamusnavium velum
, ab heb. rO*l£)paroebet velum .
Baraddi , ex fanguinis irritatio-
ne, quin etiam cx cimicum-morlu elevantur in cutequs-
dam
Digitized by Google
''dani eminentia» , has Mcflan*
dicimusfoedari
,
aliis/aw, 8c
coccia ,alibi in Sicilia audio
; dici baraddi,e II ab hebr. T13• Barad grandinare , a quo
« TH3 Barad grandinatum_.
‘-punttis notatum quafi gran-* dinis,efle etiam poterit ab alia
oce hebr. nYHD perudot ,
* ideft grana,ob limilitudinenu.
• cum granis , feu feminibus .
Baratru , barathrum , gr.
baratbron foffa proiun-
da , ab hebr. *V3 bar, vel
* T3 vel bor fovea , ciflcrna,
i inde liquet vocem ab initio
fuifTe bar , fyllabas verb fc-
quentes fuifie vocis produ-
Elionem
.
Barattaria, barattu , dc etymonon liquet.
Baraunda , rumor ex confufa—
hominum multitudine; hifpan.
barabunda Francios .
Barba , barba ,a, a gr. yairroj
pappot lanugo carduorum_# ,
mutato p in b , & inferto r
fit barba .
Barba , fiflo illo loquendi ge-
t nere,quod Gergu dicitur,vox• hxc barba d notatquatuor ta-
renos monete Sicule, profe-
£16 ex hebr. yym i/irbaab
quatuor
.
Barbabeccu,£ar£<3 hircina, her-
ba ita di&a a fimilitudine_i,
quam habet cum hirci barba,greci r(nyo7Ttnyov tragopo-
gon, eadem iigmficatione .
fiarbacani luut muri interiores f
iqai meenra mflinent , ex hebr*
fri3-*l-l Bar-bacban, Jiliut
munitionis, feu propugnaculi;
moenibus fiquidem adhxrcntquafi eorum filii . Alii vejrt»
moraliter dicunt » nomen hoceflc ex barbis canis,feu albis
,
eo quod Urbes tunc tute fint ,
& iuexpugnabiles, cum ad gu-bernii clavum barba cana ;
idefl Seniores,juvenibus ex-
clufis , aflident .
Barbajanni, avis no£lurna bubot
itadifla, qubd barbam can -
didam fub mento habeat, pro-prid barbajanca ,3 levi mu-tatione barbajauni.
Barbalacchiu, dicimus de homi-ne candido, qui nil mali rufpf-'
cauir , ab hebr. *pri--|3 Bar-barae , idefl /tlius ocnediCliol
nis
,
feu benedicius, eo pror-
fusmodo, quo de hujufraodidicimus , 9 un bonus vir .
Barbarottu,mentum, idefl barbirupta , eo quod inibi barba-d^bifariam dividi folet
.
Barbaru , barbarus, dc hac voc®confule Etymologos quamplu^ra comminifeentes
, & nihil
certi extundes .
Barbalapiu, cx barb. t/alvaJJbrj
hoc nomine illum compella-mus
,qui prae alus f-pientiaot
o(lentat ; ac fi efTet barba fa-pient .
Barbafcu, verbafcum, qnafi barabafcum , efl liquideni herbalanugmofa
, (eu barbata .
Barbcri.d barbis tondendis,hu-
^ ju*
Digitized by Google
fus officina ^tohflritid 2
Barca, cymba, ratis,quid,ea fit,
omnes norunt, de etymo non
confla*: crederem efle a gr.
fixpis baris voce J°nica,qna
venit navigium ,navis
;cfle
etiam poterit ab alia voce gre-
ca uf^n hurche , inflrumento
fcilicct, quo nautae onera por-
* tant, & fani grandiora navi-
' gia oneraria nos vocamus ur-
cbi
.
Petrus de Marea in ap-
pend. ad Maream Hrfpan.cap.
ult., ubi agit de etymo "Bar-
cinonis, dicit efTc vocem Afri-
canam, equidem apud Afros
cfl provincia Barca , undfc-»
Annibal Barcbiuits.
Barculiaritinfiar cymba fluitare.
Barda ,bardedda ,
e/ite/i*, rtx-- ertata ex Partio *, fardeddu ,
folita mtStatiotie/, in b. '
Bardaloru , afinus clitellarius
.
Bardana , berba ita di£la .
Bardafcia ,cinadus
,patbicus ,
VoX Hcfychio cognita,apud
UCm' Cfl
adis cinadus , cx Badis in-
ferto ad fonoritatem r . fit Bar>
dishitic bardafcia
.
Bardigghiu ,color referens/ar-
Hi colorem, hinc marmu bar-
*; diggbiu .
fearlumr, cfl tenue illud lumen ,' J
quod noflu vi<femu9 , hybrida
vox cx hebr. 13 bat filius, &* lat. lumen ,
hinc barlnmi va-*•’
Ict filias luminis ;crepu-
fculum-
•aroazu , nobis cfl hoftto (lupi--
»
* das \*\\bcrjlipes, truncat, t£
hebr. Barez ferrum^ ,
qubd fenfu careat, ac ferrum
.
Barra , vox linguis vulgaribus
familiaris, de cujus etymo vs-
* ria habes apud Uufrefnmnu »
mihi vero fit fimile,quod fic
ab hebr. voce 13 Bar filia»
. funt enim barra,quafi quidam
fabularum filii lat. veftis,per-
tica ;Grteci
,qui lurcarumJ
• metu campanis uti non pof-
- funt, earum loco ad fideles .
convocandos utuntur tabulis
ulnam longis , & quatu^r pol-
lices latis,has vocant
bareas nempe graves, ieu ve-
ritis barras
.
Barracani, cameloti fpecits ex
t hebr. ^3 Bar filius ,& Dpiracam acu piftus . Statut.C Iu-
niac. cap. 18. „ Statutum ejl
etiam,ut nullus fcarlatas ,
feu barracanos ,aut pretiofos
burcitos. . . . fivopiSlo quo*
libet modo /lamina babeat ,»
quin etiam cx Divo Bernardo
de vita, & moribus Rtlig. c.9.
„ Putafne cujufpiam ibi te-
fIuli opertorium ,cattinum ,
aut difeo/or barracanus ope»
• fiebat ?
'
Barracca ,taberna ,
qubd i tor-
ris conflet .’
‘Barranca,nobi9 efl claud»»- He-
fychius vocem /?*?’?
barraebin exponit ffXl£toVskirtan , idefl (altare ,
claudi
namque, cum pedibus mtnimti
e valeant, meodendo, quaG faJ-
tant
,
Digitized by Google
Bafriccddt» voh barbara; \ttapH
paritor in Capit. Caroii Calvi
vocatur 'Barrigildus .
Barriii ,a gr. fixfvs barys gra-
-
vis ,vel , ut placet Dufrefnio
cx Cambro-brittanico lermo-
e Barii cadus , dolium .
BaruI^ funt plic*,qu-s facimus
longioribus tibialibus fupr;L-
genua involutis; vox enata.,
e duabus vocibus gallicis , ni.
mirum bas , ideft tibiale , 8c• roule rotundum, involutum^.,
nobis ruddatu; hinc barule
idem e(l,ac caufetta ruddata.
Baruni, Baro , vox fequioris fe-
culi ,qua de lati(lim& Dufref-
nius .
Barzelletti./or/, cx hcb. nVym. cbabzelet rofa, vel lilium,no-
: men ver6 joas quadrat f funt
enim fermonis quali flofculi.
Bafa, in alearum ludo quelibet
viftoria dicitur bafa
,
a gracca
voce (idcns bafis
,
eo. quodi ad integram vifiloriam felix
aleas ja&us , bafis loco fit
.
Bafca , bafchiari , afiut ,*'fiua-
re , habent eamdem vocem_.
Hifpani , v. Franciofinurn in
voce bafca .
Bafi , bafit ,gr. fiions bafit .
Baftcb,quoddain San&tmooia-
. lium Monafierium MefTan®: vocatur Baficd ex gr$ca voce
fixtfiXtKos bafilicdt regius
,
nam luit Friderici Regis Ium.
tu fuadatum
.
BalVlica ,templum majut regio
-culta, ac magnificentia iofi*
ghe i a gr. fix&iXtxos bafili -
cos regius , fuit olim Meffansvia bafilica ,
qux poltmodumdifkafuit Oromu
.
Balilicb, herba fuavifiimi odo«*
ris ,lat. Ocimum t a gr. fix-
cnXtKov bafilichi , ac fi eflet
planta regia .
Bafilifcu , Tiafilifcus , regulas i
grxe* fix<r/XfcrKos bafilifcot.
Bafili , radix quxdam parva
,
dequa Joanncs Leoni part. 5. de-
Icript. Africe, ubi de Civitate
Capcs „ "Per tutto quel ter-
reno crefce fotto terra urt^
frutto di groffezza come u»radiccbio r ma piccio/o comefave , il qual Jucciano , <$* idoIce come rnandorle,®- fi ufain tutto il regno di Tunis ,
da gli Arabi i cbiamata.
Habbbaziz , latin£ dicaretur
cyperum edule, in hilloria ge-
nerali plantarum vocatur Tra*
fi , undenam nclcio.
Ballanti, ballanza, fufficiens ;
fujficientia ; quo ver6 ad ety-
mon , prsftat hic adducere.*
verba Oufrelnii in vocc 'Ba.
Jlare . „ Hafiare ,Italit bafia «.
re, effer a bajlanza,fufficere
f
quod vulgo dicitur bene fiai
re , vide origines halicas IT.
Cl. /£gidii Me» agi i ; idemDufrelnius in voce Bafiusfuf-ficient ,
charta HiJpanica ara1153. Tunc quidem dejetlo
ab Epifcopatu Diduco Prio-
re , cumque Adttlpbus Abbat
Janilus virt &• bouus videret
B 2 au-
/
Digitized by Google
augerifubfefertos Dei / <$•
in illo minimo habitaculo non* pojfe congregari ,
penitus di.
fuit ,& majus ,/atifque co».
” gruunt , & bajtum condere^
capit.'
Baftarda ,nothus
,
etymon nonliquet
.
Baftaft, bajulus , agfxco /3a-1 cTaf ft bajtazo porto , as
.
Baftafia' v. fequentem vocem .
Baft/a ,feptum ,
vallum, e qna.
: libet re,qua Urbes muniuntur,
dicitur etiam bajlajta agger,* quo fundus ab aquarum allu.
vie tutatur.
£adimentu , dicitur navis gran-
dior , ex voce Bafla ,qux fi.
* gnificat Cajirumtsurrcm t nam
" grandior navis ih mari proCidro , ac turri eft
.
Baftiuni tjpropugnaculum a voceBadia .
Baftu,clitelU , ex barbara vo-
ce bajlum fella, fuper qua far.
* 'tina locantur
.
Baftunaca , pajtinaca herba
.
Bafluni, baltuniari, baculut, ba~
culo mulUare, gr. [l&KTngla.
‘ baiieria , baculus .
JSatalaccu, homo rei fuc pro-* digus . >
Battagghia, pralium , ex barba.1 ra voce batalare arma crafta-
~Ve , v. Dufrefnium in voc«-i- Batalare .
Battagghiu, campante malleus,*
voce Battiri
.
Battagghiuni,phalanx
, a voce* 'Batalare anna tranare •
4
Battarfa ; tormentorum feriet*ab eodem
.
Battellu yfcapha , vox diminuti-va a batus menfura liquido*rum, ab hebr. j-gj batb batus.
Battiari , & batczz.rit baptiza-
re , a gr. (ZxTrItfca baptiza• mergo
, hinc battilimu, baf&
tifmus (ia.7rltcrju,oi bapti-Jn,6s
.
v
Battiri, batueret a verbo batut
optimx notie
.
Bau.voxfifta ad exprimendamcanis latratum
, baubatut , exverbo baubor optimx not*apud Lucretium .
Bava , bavulu , baviari &c. Ba-va nobis eft hominis
,vel ani-
malis, puta limacis
,aranei \
bombycis tenui(TimaiaIiva,exhebr. ^33 bava
,qua venit
oculi pupilla, eoquodioftarocularis pupillx luceat. :
Bavaiata,per contemptum dici-
tur homo ineptus,qui nec fa-
livamfibi uorit tergere, luntdux voces bava tata .
Bavaloru, linteolum, quod in»
fantium collo ligatur ad fali-
vam excipiendamj diceres
linteum/alitare .
Bavaluci, & babaluci, limax,ita
di£^us, quod ejus faliva luci-
da fit; Meflan* vocalibus per--mutatis dicitur Buvalaci, probavaluci
; babaluci etiam*,apud nos vocantur Confratrescujufcumque fodalitatis laccis
< induti facie cooperta longo•«apuUo duobus tantius fora-
Digitized by Google
- :<nioibiii inftrufto i prt qo*
videre poflint ,fimilitudine a
.* limacibus bavalnei du&a, qui
• tempore ,quo dormiunt , fa-
ciem ,ut ita dicam , luam ve*
,• |o quodam obducunt , & ita_»
'j claufi ,& undique tefli ufque
• ad primas Autumni pluvias
perdurant.,
Baullu ,arca rotanda corio te-
fta. Francios. Baul , o habui
i tamburo forte di cajfa da por-
tor per viaggio .
Bavufa ,pifeis a muco oomenJ
• habens,latinft myxon, gr. /uu -
myxon, mucus ,quia mu-
co ,fcu bava undique invol-
- vitur . «
Pe bc ,ovis belatus , a fonitu
- quem ovis belando edit » gr.
etiam [iri lin be be.
Beatu &c. beatus , a beando
.
Beccaccia ,fcolopax , Hifp. Pl-
caza , a longiori roftro,quod
• nobis beccu,nomen habens.
BeccaBcu tificedula , qubd ficus
i edendo perforet.
Beccamortu , vtfpillo, a mortuis
• efferendis.
Beccu ,roflrum avium, transfer-
t tur ad vaforum fiftulam ; hi-
-fpanicb pico de ove. <
Beccu, bircut
,
apud Hefychium
{&6Kkos beccdtexpoaitur aivb-
- "Uros anoetos, infipiens fatuus,
^ & fani hircus animal efl mini-
• md fagax
.
Beddu.biddiiza &c.bellut,a}um.
Beffa , irrifio , v. buffuni
.
Benda, beodari» .w/Wj %itt4
” redimiri', e it perfica vocciband fafeia , quamquam , &Germanis binden vincire fit
t
Benchl,quamquam , ex latino
benl
.
Benefiziu , beneficium
,
a bene-
facio .
Benemeritu , a benemerendo .>
Beneplacitu , a beneplacendo.
Benfattu,fatlum benl.
Beni nomen , & adverbium , bo-
num, beni.
Benignamenti , benigni i
Benignita , benignitas
.
Benivolenza , benevolentia ,k .
Bergamottu , limonium bergo
•
menfe\ notum omnibus , ali-
• quos fruftus nom ina fortitos• fu i fTe a locis
, unde ad nos ad-dufti fuerunt,granati,ex Gfa-
> nat* regno, perfiebi , ex
'Perfia.
Berbina , verbena , te,grscc&
fofoi (iorctrn bierd botant>herbaJacra , unde & nomen»,per contraftionem ,
BeriHu , beryttus ,i, gr. (irtpuA*
Aes beryllos .
Bernardu , adje&ivum nomea*’ex Berna Civitate apud Hei*vetios, ea nimirum form&, qoaex Lugduno Lion
,fit Leonar
•
*.8ut ’ *-
Bcrtula ,perula i vox diminuti-'
va opera, gr*c& 7rr\^x pera :
Bertum herba, blitum, i, grsei
$\(rov bliton.
Beftia, bcjtia, hujus vocis etymavaria funt apud authores**
quod$ih< prte aliif arridet
Digitized by Google
u_ a vejtibu * ,quas olim tx
•> betliarum corio, feu pelle-»
fiebant
.
Beftiam/, pfqprte dicitur dej
grandioribus animalibus lat.
pectatK dit, nam de minoribus,ceu ovibus,capris &c.. ut piu.rijnum additur vox minutu.
Bettonica, betonica, <c, eo quod
fit e blitorum genere , licet
pliis placeat efle a VettonibusLufitania populis ,
Biada.a gallica b(ed fignilicantecujul vis generis fegetes . He.fychio blada exponi.»tur
y (n/xtu, idelt intem •
pejhvu cruda, immaturav «
cquidepi hiada nobis efl leges
.viridis, & mi diciloleterpa
,
» M«„uu 'j* ri:>Bifn^u , bianchizza., biancacia_,
8tc. albus, albedo , alba lia.
tta ; vocem biaucu proximi
, dsdMCcrem sx blandus, albuscnira color prp alus coloribusblandus elt
, Qpnfoaat carmen. Blando puer nimium »9 ”
—,
•
»
.o.' t » • >&. -j. a
,jrocis;
. . _
g(i ex heb.r*^aV laban, aIbus,
Viftxlaban inverfis fy liabis fit
blan hinc blandus .
Bicchi ri, cyathus (Z,'ko{ , (ii-
.'xfrPtov-itfbunC'-» , bicos , hi-
„kidion
, bikl»n , vas , vafeu-
lum; annd Hefychium (llttof,
eft trlfa^os c?rat 6%cav, ideft
Bicos cjt %as anjulas habent .
Bjcocca , cajlrum rupibus immi-u*ns; ctymoaforlan erit a bs-
**/ oerva/quafi lotus tit cervis , & capreis aptus .
Biddicu, umbilicus , ipfum te
rbagr, dpiCpaXos omphalisBiddocculu, bellulus
.
,,
Bidellu, bidellus, vox barbara
ve) ,qu6d a pedibus miniltecfit , elt enim infimus Univerfi-tatum minilter , vel
, ut Spei»manno placet a Saxonica voace Bidelt prateo , n is .
Bideatj, bidens
, binos habensdentes. . ,
BifaFa ,/icus bifera , quod bis ior
anoo fruflus ferat , de rofisufus Virg. Georg. 4.
Biferique rofaria Pajli,Bifulcu
, bubulcus, confueUL*
mutatione alterius b m in/,
Biga^nia, bigamu , bigamia , ki.
garnust hybrida vox pro di.
gqmia , digamus a gr. tPtyx-fuftiUy y digamia-*,
l digamos., , ,
Bilanaa i, bilanx , a binis lanci»
VV.ljj
duflione vocis ad nominisformationem i- :r
• - v $Bilicti, dicimus de momento, feu
trutina, .cum* in alterutram..- partem (ion propendet , quod '
ti acinum addideris foluto
«quilibrio,decidit. Crederemvocis etymon efle a voce bid-dicu, nam umbilicus e(l. cor»poris centrum , iupra quodcorpus cruribus
, & brachiis
expanfis optimi fuftioetur»
»j
»
».
ilj
• nec cadere potefl , : .:Mvt
Biltri vocem nil fignificantem
apud Philofophos, Artemido-rus lib. 4. cap. 3. fcribit, /3?f“
rvft brityri.
Bimembri , bimeflri, bimembris,bimejtris,voces nota originis.
Binidica , dicimus de re pulcra,
cui ad fafcinum avertendum,
benediflionem a Deo appre-camur , dicentes , Dia ia be.
ncdica, & liepius , tacito Dei
nomine , dicimus binidica.,
Deus benedicat.
Binidiciri, benedicere
.
Birba, birbanti
, v.fnrfanti .
Birra , /icera, a , potio ex tritico
aliave fruge confcfla, ex vo-
ce bclgica bier, vel gallica-.
boir , idefl bibere .
Birriola,parvum capitis tegu.
mentum , a barbara voce bir~
rui , de qua vide Dufrefnium.Birritta , biretum , & birretum ,
voces iatino-barbarx ad capi-
tis tegumentum denotandum
,
etiam cfl a voce birrui . Grx.ci fequiorcs pro eodem di-
cunt imtf (>'i 7T~[a.eiov cpir.
rbiptarion, quod proximi ac-
cedit ad birritta .
Bilala , bisblu , imbifalari &c.later
tloterilius paries, lateri-
bui flcrnere , vox Grxcis no-ta . Tzetzcs Chii. 9. hili. 27 j.
OttJIw d'* 7tX(v^ov 7/Va-<r*e » rlu) (IrurxXov KxXi-yu.gv . T 0' (ia.(hj\uvos «rf-
ycep fi r~
cdU*.
• Coflftm autem laterem fcito
quem befalo» vocamussBa-
bylonis exdru&io enim fuit
ex befalo. hebr. befal
. coxit , efl enim argilla cofta .
Bifazza,bifaccus, nam cfl binus
faccus
.
Bisbeticu, nobis efl ille.qui coh-t
tinuo cfl in motu, & nunquamquiefeit
, ita dicitur , a fimili-
tudine avis motacillx,
qutt
femper mobilis efl,& caudamindefuienter quatit, unde &illi nomen, hanc Itali a caudee
motu vocantfquaffacoda , vet
cadatremola , nos verb Siculi
ab ejus vocula pis,pis, quam
femper ingeminat, vocamur
Pifpis, & Pifpicia ,hinc no-men bisbeticu pro pifpeticu .
Bisbigghiu, motus,
feu (Vidor
qualis cfl avis motacilla: ,que
femper pis pis infonat
.
Bifcari , Bifcaris terra Siciliae ;
vox hac ‘Bifcaris apud Hefy-chium redditur tfdos fiovar
y r,s herbafpecies ,quxnam-.
verb illa fit, incompertum .
Bifcia ,quodlibct reptile, quafi
pifeis , cum pedibus , ac bra-
chiis careat, non lecus , ac
pifeis
.
Bilcottu ,panis bifeottus ,
qui &nauticus , nota vocis origo .
Bifeflti , Bifextus , vel bifextusdi£tus dies 25. Februarii quar.
to quoto anno, eo quod eo die
Komano more bis dicatur fex*
to Kal. Martii
.
Bifintcriu ,morbus
,quo inte/li-
na
4»'na torminibus laborant.weft dWsvrsp/A j latini </y«
fetiteria .
Bislaccu , idem cft ac bisbetictt,
& erit ab eadem origine lite»
.ris mutatis , v. bisbeticu,
Bifognu, ignotum etymon .
Biflu, tela di bifTu, byjfut,ab heb.
^azbyiTus.
Biftentu , v. itentu .
Bitumi ,bitumen
, a gr. x/fTto-
yUfit pittomo ,quafi ptcatio
,
nempe a/>/ce,qu« 7r(rra.pit-
ta dicitur
.
Biveri , vivarium , lacus pifco-
fiflimus prope Leontinum , &vocatur /0 biviri di Lintini .
Biviraggiu , munufculum ,quod
datur illi, qui rem deperditam
nobis monftraverit,a biben-
do ,lat. indicina
,<e
, ab/»*dicando .
Biviri,bibere
, quod a grseco
7r/'<o Ptf> bibo , grxeum verd'
eft s»b hebr. pi Os. r/J;cum-
que triplex Iit oris ufus, loqui,
.. nimirum , edere , bibere ; t^ia
inde orata apud Graeco* ver-
bs phao toquor, (Qxyti
. pbugo edo
,
tt/co />/ e,que
incipiunt a lucra jy 5 vel <p ,
que confonant cum hebiau
; co rj
.
Biviruni , larga potio .
Biv ituri, bibdx,as %& bibo xnit.
Biviu , bivium ,a binis viis coe*
untibus
.
Bizarru, bizarria nobis eft fafto*
fus , & pavonis inBar de pul-
critudine, aliifque dotibus fu-
perbiens > hliofque contem-nens, eft ab hebr. ftta Bazdbfprevi», contempfir, r, ver6 ta
voce bizarru fpjritus eft adfupplendam literam guttura*
leiii jq
.
Bjzocca,focmina Den devota aj
grecavoce 7r7u%os ptoebdt
pauper . Ita ]. pitocco t hinc pi»tocca , & bizocca .
Blandura , eft a blanditiis , co-mitas .
Blattl,dicimus fangu blatti de
purpureis efflorefccntiis in_.
corpore, nomen eft a voce-»
'
blatta, qua venit vermiculus,
t aliter cbermes,a quo vox cnr-
mtjinu , hinc purpura di£ta eft
etiam blatta
.
Bleiu , bl*fus,i, a greco /3AflU*
Cos b/asdt
,
licet apud orte»!
cos hac voce notetur, qui
. cruribus eft diftortis , Latinis
ver6 bltelus cft,qui quafdani
litcrasoris, linguxquc vitio
prouunciare nefeit, atque fo*
num diftorquet.Bloccu , eft a voce bclgica b/oe {
tumulus altior.Uufrefn. in vo-ce Imblocatus.
Boccia pila luforia , ex voceJbotta
, eo prorfus modo,quti
ex aquaduBusfi t aquidoceiot
ita ex botta , fit boccia ; boc-
cinu vox dimrn.
Bc ffa ,vel imboffa , alapa , a
gallica vocr buffet .
Boi, bos, gr. (I3s but, doricS ve-
. r6 bos
.
Boja,rur«;/rx,ex voce gr.(ion*60
•
Digitized by Google
. boja bubulus ,taurinas j eo
quod carnifex taurinis corri-
giis, qu® latini boja di£Ue,
reos ligaret.
Bojaru , bubulcus .
Boira ,boreus
, quod a gr. (lo-
fias boreas .
Bombicu , vomitus % hincbom-bicari vomere, bombacaru
,
qui nos ad vomitum provocatfua jaft.ntia
.
Bonavogghia,qui fponte fua-
triremi ie mancipat , remexvoluntarius .
Bonazza , malacia , a maris bo-
- nitate .
Bonu, bonus , hinc funt plures
dicendi modi ; bona), e bonannu
, bon prudu ttfazza, bo-
na dies,bonus annus tibi eve-
niat , ben£ tibi profit
.
Bon perfu . Grandiora navigia^prjter tres malos tli6ia&,Alai-
Itru, Miniana, e Triucbettu
,
habent & quartum fupra pro-ram inclinatum, & quali ja-
centem, Gallis di&um , bois
prefje ,ideft trabs , feu ina.us
inclinatus , hinc bon perfu.
Bordeddu , lupanar ,bordellum
voce barbara , ex alia paritrr
barbara voce horda,*, ideffc
domus , tugurium: bordellumeft domuncula, qu6 fe prodi,
tutg mulieres recipiunt.
Bordeilinu, citbaricula
,
aliter
mtndula,anne erit a voce bor-
deddu fignihcante parvum-»gurgu/tium ?
Bordu, de navis latere, hinc ve-
41utri abordu navem confcen-
dere , de vcftis limbo , bordudi cappeddu pilei ora, vulta,ri lu bordu , iter inflexere-,
,
bordiari flexuofana vigatione
uti ; de etymo non liquet.
Bofcu,nemus , a gr. /3oo*«a bo-
fcopafco , eft enim locus , in_,
quo animalia pafcuntur .
Botanico ,botanicus , ad herbas
pertinens, gr. fiorzyr) botaeeberba , latin£ herbarius .
Botta, iUus alfcujus rei cum_ftrepitu , voce peronomato.pceam effi£tu,res enim cum exalto decidit , ita Tonat
,ut v i-
deatur audiri bot ; hinc dici-
mus jici una botta , en voxbotta e fonitu
; Scloptti etiamcxplofio dicitur botta
; pari
onomatopeea cum valva: pul-
fantur , dicimus tuppuliari afonitu tup,tup.
Botti , tonfillarum inflammatio ;
cumcx ftagnante humore tur-
gcfcunt, vox erit, vel ex itali-
ca vocc botte , dolium,
funt
enim tonfiilas dolii inftar tur-
gide , vel ex alia voce itafica
botta rubeta , feu bufo , quiIiimm6 turgidus eft .
Bottinu ,prada , manubia , decj
vocis etymo crederem, efle a
voce Botta fignificantc rube-tam , feu bufonem turgidum& feri diftentum
, & propriibottinu notat fpolia conglo-bata ,& Ipi (Tata
, quo facilifis
adfportcntur ; italicbfardel.Io, ficuli trufeia.
0 Bot-*
Digitized by Google
Bozza,& boezu,avium ingluvies;
ita etiam vocamus ftrumam.,,
&qui ftrumis laborat, nobis
eft buzzvfu > pariter phiala-,
vitrea qua vinum refrigera,
mus, etiam dicitur bozza; ety.
mon eft a voce botta bufo , ni-
mirum ob turgefeentiam.
Braca, braca, bracbat 8c braccu,
agrjco (ifx^vs bracbyt bre-
vis ;nam vellis eft pallio, ac
tunica brevior, braca nobis
dicitur nedum veftis , verum,etiam ligamen inguinale, qu5herniofi utuntur,ne inteftina_.
in ferotum decidant, hinc m-hracari , & contrarium sbra.
cari .
Braccu, cani braccu, Vertagus,
a grfco flpx%v's bracbyt bre-
vis, fiquidem canis eft brevis,
refpeflu ad corporis latitudi.
nem ; pari caufa arbores ex.panfis foliis ramofas , non ta.
men proceras vocamus Srac.cbi I at. patula,
JBrachilemi , is eft , qui bracatl'us deque ligatas habet, a Ia-
tino braca lenit .
Brama, bramari, abbramari;/*/.
ais ,a qua voce folita muta-
tione liter® /, in congenerem
b, ut nebula a nefele,
balana u ($a.\ouvx pbalana^t
additoque r ,tu b>ama .
Branca , braucbia, hinc bran-
chiari, brancicari; licet Italis,
Siculilque vox branca non fi.
gnificet idipfum,quod latina
yoxbraocbiat\^\% enim bran.
ca eft manus rapacium anima-lium angues aduncos haben-tium
, & latin£ eflet manatadunca .
Branduni, candela groffior, cX
gcrman ca voce Brand, &
branda incendium , titio, Ou-frefn. in Brand.
Bralcia,pruna
, gallici braiferincendere
, italicd bracia , agr. (Ifxfta brazo , vel fipacr*crfii) brajjij
tfcrveo ibullio\ hincbrafeeri vas, io quo prunas re-ponuntur .
Bravu,bravura,bravazzu,Often-tator
,ja&antia, Plauto miles
gloriofus, de origine non.,
liquet
.
Brazzu, brachium gr. (ipx%tioybrachio» pro eodem
.
Brazzu di S. Kaneri, extima cur-vatura portus MeflTanenfis, in-
colatu S.Rainerii Confeftoris,
qui accenfa face intempeftis
noflibus nautis prope Cha-rybdim periclitantibus opemferebat, valde celebris ; In.,San6li hujus memoriam ibi
conftrutta Ecclcfia,quas de^»
Protopapatus membris erat,Utexaflis Nicolai Camardaij. Apr.9. Ind. 1491. S. Rai-
neril icon dein fuit locata ia*Ecclcfia SS. Deiparae Gratia»
rum adifi ata a Joanne Man.tigJia ex permiflu Archiepl-
(copi Mcftancnlis literis Mef-fan® datis i8.Dccembr. 1577.quibus centum dies de Indul-
gentia conceduntur ,ut in li»
bro
Digitized by Google
* bro Ecclefiaft. ann. 1577* &l578.lpfa porr6 Ecclefia Dei-
parse Gratiarum fuit vjfitata_.
a Generali Vicario Mcflanen-
fis Archiepifcopi dic 26. Ja-
nuarii 1619.
Breccia, moenium rupturo, eft
abhcbr. parac runit.
Brevi , brevis, gr. bra.
ebys. Pontificis M^x.quasdamrclcripta vocantur brevia ad
differentiam Conftitutlonum ,
quas in forma ampliori dican-tur .
Breviariu, breviarium,
a bre.
vitate, hoc nomine venit Sa-
cerdotum liber, quo in Divi-ni Officii recitatu utuntur.
Brica , rus circa McfTanam ,ita_*
fortaffis di&um, quod in rupi-
bus,qux Brtcbe dicuntur, fi-
tura fit;in Hefychio vox (Iffg.
bria denotat rUJ &n ciyfoi*'K.toptijjj . Rus
,agris immi-
nens ; apud eundem eil etiam
(ieux brya, & exponitur £yunrax puiv gV/ rtr^Zv ;
Icilicet ea,qux JiuntJupra
petras ; cx Hefychii locis be-
n£ deduci poteft vox Brica .
Briccuni , nebulo , Hefych. /3 fv-
xei 7rovr\poi , ideft Briki ho-rumes nequam , hinc enatxvoces, Briccunaria , Briccu-
niari, impudenter agere .
Briga , trica , arum , a gr. rf/-%BS triebes trica , villi
,qui
pullorum pedes implicant ,
hinc intricari t/iricari
.
Brigantinu,myoparo. Grxci fc-
quiores triremem vocant «a-rgf70V catergon,h\i\c vox di-
minuta ergantinu, pro qua_,
dicimus brigantinu .
Brigghia , habena ,ga!lic£ Iri -
de,unde vox brigghia .
Brigghia, funt thyrfi quidam^,fabis, aliifque leguminibus in.
nafcentes,qui ea ftrangulant,
]atin£, voce tamen grxea oro -
banebe afc/3a>^n , ideft
ftrangulans legumina ; cxorobanebe mutatis literis fit
brigghia.
Brigghia, rotunda ligna inftar
ptftillorum, quibus ludunt
ucri, ita vocantur a fimilitu-
ine illius cauliculi, qui io*fegetibus nafeitur , ut in prae-
cedenti voce diftum
.
BrinJifi, fari brindifi, alicui pro-
pinare . ex gallico Brinde ea-
dem notione -
Brinzi, Meflan* dicitur teftaceus
canalis,qui alibi vocatur im-
brici lat. w.b ex
.
Brilca ,favus mellis, vox idem
valct,ac uber efca%ideft mam-ma edulis ; & fane favus ma-millam gmulatur
,nam pro ia-
fle mei (ufficit; ex uber efctt
fatta fuit vox berefca t hinc
brifea ; in veteri teftamentomei ferd femper cum Ia£le_j
conjungitur , terraJiuent la-
E7tf, <$• meile , & nos etiam-»
communi adagio dicimus,lat-
ti , e meli,tira cbi veni .
Briu , briufu , bilaris; ex lati-
no Ebrius, qui enim mero ca-
t 1 lcnt
Digitized by Google
lent, funt folfto hilariores . Ambrutti /pectet EchinorumBrocca ,
quid (it, liquet ex deri- marinorum , Arijtoteles au-vato imbroccari ; id nobis eft tem ipfot vocat Brunnut
, a_»rem aliquam extendere adje- voce brttnuus fit brogna .
ftis virgulis , ne concidat , & Bronti ,Urontet, Sicili® oppi-
plicetur, ut in recentibus ani- dum, a Bronte Vulcani mi-malium pellibus,hfdinis,agni. niftro .
nis,quas appofitis ligne»s ba- Brofcu ,
idem ac brocca . yidejcillis ficcamus , tunc enim di- brocca .
cimus ,in.brccca Jla peddi ; Bronzu .
pellem hanc ligniculis brofca Bruca, tamarix, infelix lignum,'
extende . e quo proditorem Judam di-Broccia, furcinula ,
qua in men- eunt fe fufpendtfTe .
fa utimur ,italicS forcbetta , Bruca , vat aquariam . AbelaJ
nomen habet ex radiis,qui- f. 66. „ Bruca t>afo t cbe coit-
bus condat,qui alio nomine tier.e aequa
,fl dite anco bru -
dentes , vocantur , Sc nobis ket cima , e conjerva d'aequaetiam dicuntur brofebi. dallaJomigliama dei lucro.
Brocculu,flocculus , iolita mu- Bruca ,
caftrum maritimumCa-tatione/, in b; & A in r. tanam inter
, 8c caput S. Cru.Brodu ,jus, ris, a verboprode/ cis , ita fortafie difhim vel a—
. fe> ex quonafeitur vox pru- ciderna , vel a tamarice, qu®du t hinc levi mutatione fit ibi forfan erant.
brodu,nam liquor eft , qui Brucatu
,fericum textile duobus
fummSprodcd. liciis contextum,quorum-.
Brogna . cochlea marina , qu&_. uno fit damen , altero verdpueri fonitum edunt obdrepe- ope «ne* virgo]® fit rotun-rum ; lat. baccina , gr. fiftf du»
» * eminens Cupra telam%etreL bruebdna
,quse vox ab canaliculus
,qui brtteatu di.
Heiych. exponitur citur, hic verb fi per mediumHa.ju,77VXn tuba intorta^ , fecetur
,fiet textile villoluro ,
quamvis, Sr apud Arlftutelem vil/utu. Brucatu vcr6 dicitur
fit fifujwos brunnot £<Pos ex aenea virgula, qua fericum
ifcivtov S-a.Xourfffav y 'ddt tenuit extenfam. v. brocca.
brunnot Jpecies hcinnorum^* Bruddu,dicimus, fi m/Ji in brud.
* marinorum , apud Hefych. in du, a bulliendo,gailic£ brottf•
v. A*/u,(lpurTOi b's verbis. ter ed bruciare .
h<Po$ iyCvuv Brundu,flat us, a latino blandus,
Sa-XcLTC-ioi v, A p/cr7oT£An5 Brunu , bcunettu, imbruniri &c.
eivTcus #6 fatvvovs «cUa. a voce gallica biev.
Bru-
Digitized by Google
Brutcs,pannus groj/ior,quo equi
a ftrigilatu poliuntur, ex lati-
na voce rufcut,qua venit her-
ba nobis difta Spina pulici,
pannus enim ille lua afpcritu-
dine pungit ut ru/cus; hinc
cera b’’ufca vultus acerbus
,
uinu brufcu ,quod palatum
vellicet
.
Brufcari , & brufciari , ardere,
ex gall. bromter pro eodem .
Brufciareddi ,primi fpicarum^.
manipuli,qui flammis torren-
tur, ut frumenti grana poflint
excuti , cx verbo brufciari
vox brufciareddi .
Brutu ,brutus, a, ttm; cx origi •
nc Chaldaica plVVD Birutb
Jlupiditas, /tulutiu, qu» bru-
tis convenit
.
Bruttu ,quali brutum , lat. de-
fo/mis ,bruttura deformitas .
Bua , & buhua ,quaelibet infan-
tium plaga ;Matres blandien-
tes dicunt ,lu f.gghiolu ba la
- bua. Gallis boui eft ulceris fa-
nies.vox bua erit a latino pus
quod a graeco^u^t») putbo, a
quo latinum putreo.
Bubunj,tumor in inguine , vel
fub alis,grasci 0oo(Ztot> bu-
• bb» tumor.Bucali
,& buccali ; efl a voce-»
bucca , grsed 0a.uxdiAtopbiucalion . Achinet m Oniro-
erit. cap. i<}8. ,. d dV /cTrj
crt /terce 0a.o xAlctc rnsx\sorciTpxs ttCpei otiov ;
idcft,iS< %>Jus fueru cum bau-caiia
, feu patera Cleopatra
•• » j ,
•vinum bibere, non uti malfc
interpres tranflulit cum fafei-
no Cleopatra , legit flquidempro 0xuxa.A‘'a.S baucalias ,
(ixdxxplx1 bafcanias .latinfc
batioebus, & batiolut
.
Bucata
.
Bucca , bucca , a , ex hebr. piabuc vacuum; organum enimeft vacuitate fonorum .
Bacceri , lanius, ex gallico bou.cber pro eodem ;
hinc Bucce
,
ria, laniena , macellum .
Bncchiari, anhelitum trahere-»
bucca nimirum aperta, ut mo-ribundi folent.
Bucciardu , equus, mulufvc co-loris nigri ulque ad buccam ,
inde forfan di6tus bucciarduquafi bucca arduta.
Bucciddata ,panit buccellotut,
in multa fegmehta incifus,
quorum quodlibet buccam im-plere poteft
,a lit. bucceu*
,
buccella
.
Buccula , buccula , a, vox latinaoptimse notas formas diminu-ta: , majore diminutione fit
vox buccella.
Buccuni,buccea, a
.
Buccuni, eft etiam genus quod-
dam oftrcorum, lat. buccina.
A Buccuni , dicimus cadiri <z_»
buccuni prono corpore cade-re : dicimus etiam rnuriri cala/acci a buccuni , facie adterram converfa mori, quodeft ultima: , ac fiimmce infeli-
citatis lignum, nam morituri
cceluna «tdJpiciunt.
Bu.
Digitized by Google
40 ,fiucu ,
foramen , ab hcbr.' piabuc
,vacuum .
Buda ,herba , cujus foliis fiunt
floreae difls budani, grac6
T(/(pn typbt lat. typha .
Budana.inferior dromatisfacics,
quae letti tabulas tangit , di-
citur budar.a, qubd olim im-
mediati fupra tabulas deme-batur dorea e typha: foliis ,
quae nobis ed buda , hinc bu
.
dana . De viro verfipclli dici-
mus «e» ba ne /acci, ni buda-
na, ided, nonba ni drittu,ni
riverfu .
Budanedda , aflerculus,qui fo-
larii tabulis fubdernitur, ne_*
ex ipfarum commifluris pul-
yis ,vel terra decidat , indaj
diflus, quod tabulis inferviat,
ipfumque ufum praedet, quemtyphee buda folia praedant cu-
parum tabulis, nam e« ty-
phis muniuntur , nc vinum ef-
fluat ; a buda budanedda .
Budeddu , botellus , a botulus.
Bufalu . bubalus, i.
Buda, bufo, nis, alio nomine ru-
beta , communiter vocatur
buffa fccagua nam paludris
vocatur rauoccbia,\ funilitu-
dinc bufonis, qui turgidus edfunt i< qutntcs voces buffu ,
abbtiffari,buffulctti &c-
EufTctta , meufa, in qua pocula^,
reponuntur, gallici boufet.
Buffum ,Jcurra,a, gallici bouf-
fon , hinc buffunoria , buffu.
mari, bejf , b*Jfari latini irri.
fio , irridere
,
Bugghia, turma, turba, ab ebul.liendo
, qubd homines ibi ve-lut ebulliant
.
Buggia » buggiacca, bulga, a.
Bugfa , trifyll. mendacium,bu-
giardu mendax; etymon mihinon elucet
.
Buina, bovumfimus gr. /J«A(li-
ror bolbiton.
Bui/u , bulianu,his vocibus uti-
mur, cum de mancipiis,prae-
fertim nigris dicimus, ci ac.
cbianau lu buliu,avi la bu.
liana;erunt a latina voce b
lis, biliofus .
Bulla, bulla, a, vefica, qux bul.
liendo excitatur .
Bullari, bullatura, bullctta, bul
.
16 munire , bulla nota, bullaparva : a rotunditate, quam fi-
• milem cum bulla habent. *
Bullicaml , dicimus dc vermibuse morticinis erumpentibus ,
qubd ibi quali ebulliant.
Buliu , bulluri , a bulliendo .
Butogna,nodri villici felopi igni,
vomi rotam pelle taxi invol-vunt, ne aqua; guttis rubigi-
nem contrahat, hanc pellem-,
vocant bulogna , fcd verius
deberent dicere melogna,namtaxus vocatur etiam meles ,
hinc pelles melina,quas Cala-bri refli vocant melogni
.
Bumba , vox per onomatopoeameffifla ex geminata fyllaba-.
bum,grgei etiam vox /16/U.fios
bombos, unde & latina bombuslunt a fomtu; hac voce figna-
mus ollam incendiariam, quae
Digitized by Go
fao tonitru, & Fragore edit fo-
num bom ,bom.
Bumba, etiam nobis eft vocula-,
puerorum bibere polcentium;
erit a grseco (Zts/uufllSi bumhus,
quo venit poculum quoddam;uti apud Pollucem lib.6. c.i 6.
de poculorum nominibus his
verbis /3# /u|35»' iv rr\ norn.
ideft Bumbum vas ejt ad bi-
bendum .
Bumbalu, vas fifttle angufti coi*
li , nomen habens vel a lupe*
riori voce “jBumba, ficuti vidi*
mus ex Polluce , vel a fonitu ,
uem liquor edit, dum inde_»
iflfi:ulter c\it, Hefych. (lojx -
(lv\tof 7rorr\pi'ou ytvoytx-. TOL /JUtKpoy 7I0T0V (rjciljxv-
to* s o^ev J^tx tov f\%ov 5
Sura «g«A.n3‘ 13'0u;’deft Bom-bulios vas genus parci tiquo-
remjlillans , unde exfonitu
ita di&um fuit lat. urceus
bstmbaleddn urceolus
.
Bumbarda, bombarda ,a fonitu ,
8c ardore , ideft Olla ardens
.
Burbaru ,confusi loquens , leu
potifcs murmurans, eo Icilicet
modo, quo inteftina niurmu-
rant, ex grxeo fcopfio ft/^co
borboryzo ftrepitum edo: hinc
imburbariri.
Burdunaru, agafo,nit, ita diftus,
qubd burdonem mulum fcili-
. cetagat.
Burduni , burdo , nis , mulus exequo , & afina procreatus, exhebr. n£j Purdd, & termi-
natione fcem. m*l£) Firdab
.4*
mula, hinc mutato p in fimila-
rem b ,fit burdo .
Burduni, baculus peregrinorum,qubd muli , feu burdonis loco
ipfis fit ; folemus & mos bacu-
lum,quo fulcimur vocare-*
,
muletta .
Burduni, trabes majores, quxdomus teflum fuftinent, & Ia-
tini cantherii vocantur, vocenimirum ad afinum, & equumalludente , itadiftx, qubd ce-
ftum (uftineant, Mertans vn.
cantur Bajlaji, a grarco /3x-
cTcL^co ba/lazo porto;quia-,
onus tecti portant
.
Burcheri,fentum , /, ex gall.
bovelier idem denotante .
Buridda,buriddufu , buriddiari
&c.hi(ce vocibus fignificamns
lintea menfalia mali olentia,
quae , fi fjpone tantum abfquclixivio laventur , dicimus fe.tinu di buridda , vox peten-
da ab hebr. n**13 'Boritb fa
-
pe,ex boritb ell buridda, hinc
fetiri di buridda eft faponemolere
.
Buridda, fimiliter vocamus pue-ram , eo quod muco puteat.
Burgifi, v. burgu .
Bitrgiu.apud Delbonum eft maf-
fa difeno , o dipagliafatta-»aguifa di cupota
, eft a gr«c»• Ttvfyospurgos turris.
Burgu , majorum urbium addita-
mentum , latiniJubutbium.hinc £«r£»^(uhurbanus civis.
Germanis Urbes vocantur
Burgthiac Feterburg,Pbilif-
burg
Digitized by Google
48bnrg, idefl Petri urbs.Philippf
d urbs &c.ipfa porr6 vox burg
eft a grcco 7Ttjf>y»s p*rgost
nam ab initio hse Urbes fue-
runt turres,feu parva caflella.
Burinu , viriculum, quo metalla
celamus ; a lat. veru fpicdo (it
vericutum parvum veru, eo
quod acutum fit veru indar; a
•veru fitbnriau .
Burlottu , navis incendiaria , tu• gall. brousler , &brouler in-
cendere.
Burnia , vafis genus, ab albo co-
lore ,quali alburnia.
Burra,ytrCtfX;eft etiam latinfc Bur-ra.qtia voce ulus Aulonius ad
Latin. Pacat. Burras, qaijqui-
Jias, ineptiafque.
%\xrrd\ai,bughijfum, gr$co (lo\j -
*yAwo'(vov bug/ojfon ,ideft/r-»
guu boVis,d foliorum alperita-
te ; alias borago pro corago
Matthinlus „ apud Apulejumin eo l b“llo, qui de heib irumtnediciiMin but ittfcnb>tur ,
invenio bugloffum Lucanis
Coragtnem nuncupari, priorit
tantum lite fmutaiionc.quod
cordis .ifteittbus maxitr.e opi-
tuletur .
Burrafca ,nimbus
,gr. (loffdii
b'/rrbi)t qu? vox H lychiotd
ave/Jios 4sU%(os 7rxyoi^ ns
ii meli vtuiutjrt .
&iduS,gtiicialtS.&Jiccus.
Burreddu, r>obis cd foram? qua-
dratum a fabris < x indudria_
per inter valla rcliftum in pa-
riete ,in quo fixis tignis, qu®
etiam burreddi vocamus,pon-tes parantur, edagr. 7ropospot os, lat. porus, hinc burted.du quali poreddu porulus,grg.ca ver6 vox 7rofs poros erit
ab heb.Yia borfuvea,e(i enimfovea locoforamen
; vox ve-r6 ipfa foramen ed ab eademorigine, ut patet.
Burza , crumena ,a gr. /3u'?o'cc
burfa corium,eo quod crume-n® ex corio
, pelleve fuerint
,
uti etiamnum rufticl nodriutuntur ; hinc burzottu .
Bufa,bu(ata, dercus bovis , alio
nomine buina Schobar.*®»^/-
ta di lu boi, etymon mihi non.
elucet
.
Bulca, menfura quxdam lignea ,
qua fabri utuntur ad lapidum,lignorum &c. proportionem.»
fi^nandam , ex gall. bois li.
gnum, vel ex alia nodra voce
bi ofcst
.
Butcari , a gallico bufquer ,hifp.
bufear
.
Buicica ,vcfica, agrsco (puerae*pbufao , inflo, cd enim cuticu-la io flata .
Bulciu, buxus
, grxc6 rrutjospuxos .
Bulciula ,pyxidula
,
quod anti-
quitiis e buxo fuerit.
Buli , Panormi dicuntur fafces
graminis ampelodefmi,quibus
acccnfis noflu utuntur;ety-
mon non elucet
.
Budu ,pars corporis infra col-
lum,qus coxendicibus fudi-
nctur ,lat. truncus ,
Bii-
Digitized by Google
Buftu ,tborax vertis fceminea ;
& diminuti bujlinu, quo pe.
flus conftringitur
.
Bufunagghia , thynnorum reli-
quias ,exgall .poijfoa pifcis ,
unde poifonalle , hinc bufu-
naggbia .
Bufunettu ,parvus cacabus are*
us , a gallica voce pofsbn ,qux
apud Duez exponitur certant
mijura di latte, e di altro ,
hinc liquet poffon efle vas,pof.
fonct valculum , pro quo nos
dicimus bufunettu .
Butaracu , gr. «oV Ti§tX.ov obn
tdriebon, idelt oiuv. jatjum ,
& ficcum .
Butfru ,butyrum
, gr. fiiTuforBittyron ; pro eodem .
Butrica, venter , hifp. barriga .
Buttaru , cuparum artifex .
Butti, cupa, dolium , hac voce-*
„ .*9utuntur omnes Feri nationes
,
grcec£ etiam /3*tt/$ buttis.fk
farrlov butrloa , doliolumcupella .
Buttuni,
flos adhuc fuo calycu-
lo involutus
.
Buttuni , globulus vertiarius
.
Buturu ,l/ultur
.
Buzarari , oblctcna vox ,1 at.pa.
dicari;ab Italica voce buco ,
qua quandoque effertur bufo,
unde verbum bucare, Sc bufi-
re pro eodem, a verbo bufi -
re ,idert perforare ad fignifi-
cationem augendam fit bufa-
rare , & sbufarare
,
ut ex vo-
ce fundu dicimus sfundari, Sc
sfunuurari .
Buzaruni ,pad;co , onit
.
Buzzetta, Meflante <uhurbium_.
latin& flumaria Logotbeta ,8.corrupti Buzzetta.
cC A, in Sicilia, Mertanti,quod
Iciam , excepta, ufurpatur
hxc vocula ca , pro qua nos
dicimus ,cbi i efl a lat quia :
non gridari ca fenti , ne cla-
ma, quia audit; non fer i viri
ca perdi Ia carta, nonferibat
,
:quta chartam perdit , hebr.
O cbi .
Cabala , cabala ; interpretatio
arcana S. Scriptura: tlebrxis
a patribus in filios ore , non_»fcripto derivata
,quod ipfis
eft rP3.i? cabalab > hincra-bala .
Cabanu , lacerna v. capanna.'
Cabubn , vertis pluvio temporiaccommoda, a lat. capio
, quiatotum hominem capit
,
Cacanidu, pullorum ultimus,quialiis avolantibus
, in nido re.
manet, quafi ad cum cacan-dum .
Cacari , cacare , agr. h&hhoLcocaccao pro eodem, hinc caca,redda , cacatu & c, Catuli.
annalet Voluji cacata char-to -
Caeca, vox puerorum, grcc£G x<£K-
Digitized by Google
5«
xaitxn cakke ftercus .
Caccanu ,cachinnas , gr. HcLy*
Z<L<r/u.os cancbafmbs, per
onomatopccam , ut patet exgeminato ca ca .
Caccia , venatio , feris in cajfet
irretitis; hinc cacciari in caf-
fcs irretire.
Caccialana , uncus ad extrahent
dam c felopo lanam.
Cacciari , trium fyll. expellere .
Cacciaventu ,milvus
,quia ejus
volatus magnum ventum-,
caufat.
Caccioffula, cinara ,hifp. alea-
cbofa .
Cadda , Abela fol. 258. dicit in
Sicilia remanfifTe plures voces
Arabicas, quas inter eft cad-
da, hanc dicit notare pulvinar
guancialc , hanc ego vocem-,
nunquam nufquam audivi
.
Caddozzu , eft cape (picata: fi-
ftula,eoquod ca/lofa fit.tranf.
lati dicitur, de homine longo,
& infulfo; dicimus etiam cad-
dozzu difoftzza ,botulus
,1.
Caddu , cattus ,& callum a cal-
cando, vel a pedis ctf/cr,qu6d
callofa fit , vel a gr. xa.\ov
calov lignum ,qu6d ligni du-
ritiem habeat
.
Cadiri,caduta &c. cadere,cafus,
a gr. xaru cato deorfum, qui
enim cadis deorfum abit
.
Cafi ,vox eft Indica
.
Cafifu , & cavifu; nobis eft li-
quidorum menfura , olim fuit
etiam aridorum . Conftit. Ca-
taJoni» m.ss. vendatur cafi;
eiumfrumenti . Chron. PetriIV. Regis Arag. lib. 5. nos do -
naren mil cafifos deforment;
eft ab hebr. cab lat. ca-bus
, & mutato btin/, factum
eafis .
Caforchfu v. cavorchiu.Cafuddari v.fudda.
Cagghiari , hifp. callar tacere ,hinc caggbiatu
,qui pra me-
tu tacet.
Cagnoli, MefTanenfibusfunt ful-
cra,qua podiis baicuni fub-
mittuntur, ita difla, qu6d ca.
«/x,vel alius animalis faciemhabeant, ea Panormitanis au-dio dici gattuni
,
qubd enti
faciem habeant , & fan£ Mef-fanenfibus , 8c Panormitanisbend convenit, ut canibus,& catis
.
Caiccu,fcapba : Dufrefn. in vo-ce cay;Cay bodie appellamusaream in lirtore onerddarum
;
atq\ exonerandarum naviumcauja e compatlis tabulis tra•
bibujque firmatam , ac defu-per seriam • torlan primb ita
dittae fuerunt ha: taberna ,
dein extenlum nomen ad fca-
pham ipTam,qua merces ve-
hebantur ; do&iores diju-
dicent -
Cajordu,pro calorda
,
dicimus
lordu e cajordu , h®c vox vi-
detur addere plus , quam fi-
gnificet lordu,a qua venit, de-
beret fan£ dici catalordu , ut
folemus in vocibus augmen,
tativis tambaru e catambaru,
pez-
Digitized by Google
petzu e catapezeu ; cajordu
latind reddas luridiflimus v.
. lordu
.
Cajola , capitis tegumentum , ia
reccati /Jiftion. Sic. vox hsc
. explicatur prima bava dei
verme difeta ;apud nos , ubi
ferici opificium eft familiare ,
prima bombycis fila vocantur
Jpep%bia\ vox cajola eft a gr.
xaAuvrfov calyntron lat. ca-
. licudrum capitis operimen-
r tum , vox ab initio fuit h£~
Xuov calyon a qua per literae
tranfpofitionem , iit cajola.
Cairi ,bajtimentu cu ti vili cai-
ri . Apud nautas duum gene-
rum funt vela ,unum formfi
quadrata;, gallici quarri, ita-
lici vero ex gallico fermone
vela quara, pro vela quadra,
hinc vila caira, aliud ver6 eft
formae oblongae, & dicitur vi-
la latina , v. latina »
Cala , v. calari .
Calafatu , naviumfaber, ex heb.
calapb ma leut,& nu»
mero plur. calopbot %
praecipuus enim in hac arte-»
mallei eft ufus» hinc calofa-
tari,na vis rimas tomentare-»,
quod malleo fit
.
Calamandra , tela penicillo ela-
borata » Tavernerius in fuo
itiner. p. 2. 1. c. i. calmen-
dar. Le cite,ofarto tele dipia-
te cbiamate calmeodar > Ciot
a dire lavorate coi pennello *
Calamaru, a calamit fer ptoriis.
fervandis; niXu/AOt caiamot
calamus, olim calamis feribe-
batur,dein fuccefferunt aviumpenn® , unde pennaloru ; ca .
lamaru pifeis loligo
,
ita di-
Cius ,qu6d calamum cartila-
gineum , & atramentum ha-beat .
Calambari , & incalambari ; Pi.
fcatores quoties hamus infun.
do haeret , & extrahi nequit
,
dicunt incalambd, eft a gr.
XoXuM-ficii/ cotymb&n , quodeft aquas lubire, urinari , hac
ergo voce nil aliud venit , nifi
hamus fub aqua remanfit
.
Calaminduni , Dutturi di cala,
minduni;pro Salmantica ir-
riforii dicimus calaminduni .
Calamita, magnes ab hebr.
cbalam occulcare namoccul.ta vi ferrum attrahit
.
Calamit^ , calamitat a calamit,quibus nulla vis , transfertur
ad infortunium
.
Calamona , in variis Sicilite lo-
cis aliqui limites dicuntur ca-lamona , ideft arundinetum._#
a gr* xaAitA calamotLj»
arundinetum .
Calamu , fericum carminatum j
• a voce calamut % nam fericum
Ee&inis carminatione fit de-ile , ac gracile ut calamus
.
Calandra .
Calari, defeendere
,
a gr.
Xito cbalao laxo , translati
i deIcendo , hinc cala finus ma*- ris , ubt naves defeendere-»
pollint
.
Calalciuni,muficum tnfiramen-
G x tum
Digitized by Google
tum tres chordas habens,heb.
pft/Vp KHlefcion tres habens
dentes , a rad. Sr?p Calafcb
Kimchius .
Calatabianu ,plura loca in Sici-
lia nomea habent compofitinn
ex voce calata, ut Calatafi-
tni ,Calutagiruni &c. arabi-
c£ Kalaa denotat locum na»
tura munitum, Abela in Melit.
illuilr. fol. f)6. Kalaa tal ba-
bria t fortezza , ofito forte.
^
natu, almente , dove fia Jlato
qualebe luogo abitato , e cid
Jignifica Kalaa indi
alcune Qttd , e Terre in Si.
cilia pojte inJimili luogbi ri-
levati diconfi con /’ iflejfo no -
me , Kalaa ta Ginun,quella
,
f&e ft cbiama Calatagirone
,
Kalaa ta Xibetta, Kalaa ta
Fimi , Kalaa ta Billotta.
Calca , & carca, turba a c^/-
cando .
Calcari, calcare a calcaneo, nameo calcamus .
Calcinari, in calcem redigere.»,eft a ea/*, c/x.
Caldu , & caudu calidus ,a lat.
caleo, vel ab hebr. da.
lac incendit,nam fi in versi le-
geris ,habebis calad
,
unde_»
& calidus .
Calend.uiu , calendarium a ca-
lendis primo menfis die, quoda gr. sta.Aefo t/oco, a».
Calendula, caliba ,
Siculis olim
VofT. de liter.
pennut.
Calla , caliari &c. Calia Mefla-
nenfibus eft cicer tollam injclibano, ex hebr. jfc>|>p c«-/xa.cxrad. nVp calab, tor-
refecit , a(favit
.
Calibru, calibra, vox recens, a
librandis tormentis illi no-men .
Caligini, caligo,
a
gr. ytauXov caJlon ligtjum
, cn jus fumocaliJgamus
,
vel a kxXios calidt
quod Hcfyehius reddit cnr-cer
,
ubi caligo ell , vel ab an-tiqua voce latina calisn
, proqua clam dicimus, namquein caligine 1'unt
,quali clam
nobis funt
.
Califpera, cafalc prope MeflTa-
• cahfpera, a
,
gr.
call befpera,\ilic{ibo.
no vefpera , ita femet Grseci
fub vefperam falutant.
Callibari, ex P. Delbono doceor .
efle ,romper la terra,primb
arare;anne efiet a librando,
eo quod aratro complanetur ?
mihi vox h§c nunquam audita
Callitricu , gr. haM.itca/titricbou
, alio nomin&j7ro\\jTQt%ov polytricbon^,
,
vulgbpoltitrmca ; nomen illi
cft a copiofis capillis, eft enimherba capillata ; lat. caudaeequina .
Calma, calmari , malacia
,
a gr.’
X&Acco cbalao remitto, oameft maris remiflio .
Caloma , elt funiculus annexus
filcince uncis armatae,qua xi-
phie in MefTanenfi freto cs-
piuntur, qui ex fifeinx i&u
fao-
Digitized by Google
faucii fugiunt , fed fecum de-ferunt funiculum diftum calo
-
ma,hunc pifcatores fenfim at-
trahunt , & pifce potiuntur;a
gr. ico cbalao remitto .
Galomi Ida , chamomilla, gr.
%a.lxciuiuLr\\ov cbamamelon_*»
ab odoro mati. _Calvariu
,Calvariut mons
,ubi
vita noftraJfcSUS CHRISTUSmortuus fuit, a defun&orumcalvariis
,qua ibi erant
.
Calvarufu,Calvarufut terra in
Meffanx diftrittu
.
Calunnia , calumnia ; hinc ca-lumnior ab antiquo verbocalvor deaipio : I. xii. tab. Sicalvitur ,pedemvcjtruit, ma-num endo jacito
.
Catura , calor v. caldu .
Calvu,calvus
,
ab hebr.
calal, terfus politus, vel a gr.
<P<xAa«f05 pbalacrdt literis
permutatis
.
Camalcomi, gr.
cbamaleon,idefl parvus leo,
hunc ingeniosi defcripfit Tcr-tull. lib. de pali. „ Capitalia bejliota verjiculum
, de^mediocribus oppidd
, fed no-
men grande , cbamaleontem ,
qui audieris ,haud ante gna-
rus ,jam timebis aliquid am-plius cum leone ,G^ cum offen-
derit apud vineamferme jubpampino totum
,ridebis illi-
co audaciam, & Graciam no-
minis,quippe nec fuccus e(l
corpori, qui minutionibus
mulib licctt cbamaleon pelli-
cula vivit, capitulum Jta/im
a dorfo , nam dejicit cervi se,
itaque durum refiecii,fed cir-
cumfpciiu emijjitii ocelli, imo
luminis punUa vertiginantt
bebesfejfus , vix [e a terreu»
fufpendit ,molliter incejfuws
Jlupens & promovet,gradum
magis demonjtrat,quam ex-
plicat,jejunus fciltcet [em.
per, & isdefetluj , ofeitan#
vefeitur, follicant ruminat ,
de vento cibus tamen, & cba-maleon mutare totus t necaliud valet
,nam cum illi co-
loris proprietas una fit,quod
accejftt, indefuffanditur : boc
foli cbamaleonti datum, quod
vulgd diUnm ejt,de coriofuo
ludere
.
Carnali , bajuli, qui in Iccmoco-
rnio vulg. lazaretto merces
evolvunt. Tavernerius in itin.
Ture. lib. 4. c. 1 8. fecero ve-
nirefedeci bamali ,cioi a di.
re faccbini , ab hebr.
bamal laboravit, ac fi dicere-
mus lavoranti
.
Camarda , familiae cognomen*. •
Dutrcln. In voce Camardum.
»» bft igitur camardum procamaratum ab eodem fontem
xa./JLa.^a.v , camard-n locairuat Graci recentiores ten-
torium,quod in modum ca-
mera yjfeufornicis arcuatum
fit unde nojtri Ca-mardas Hifpani tamorda.
vulgo vocant milites, quifubnodem tetto
,aut tentorio ,&
i» eadem camera degant
.
Camarru , afinus
,
hebr. Yioncbomor aftnus
,
ex rubro colo-
re , nam cbamar eft ru-
befcere , nam afini in Palsftina
rubri funt *
Camarruni, titbymalus, ab hcb.*•
*7on cbamar rubefcere, plan-
ta enim e(l uti corallium-
rubra
•
Camauru,pileolus , gr. Hx/un*
Axuxtoy camelaltkion
,
qu6d
fit e cameli pilis .
Cambalii ,Regia Tartarorum-
»
Magni Canis (ita Tartarorum
Princeps vocatur ) civitas ;
Tureis Byzantium efi <5 tam.
pul, ideft Conjlantini Civitas,
ita Carubul Canis Civitas .
Cambarari , nobis eft carne vc-
fci, forfan erit a camera,quodin ea tantum
, & non in com-muni refeftorio ca vefei lice-
rct aliquibus religiofis ordini-
bus ; vel erit a voce camba,
cujus meminit Dufrefnius di-
cens effe locum , ubi cerevifia
Coquitur ; & inde forfan voxufurpata fuit ad fignifican-
dam quamlibet coflionem, ita
ut vox cambarari propnd fit
de cibo ignis ope parato* namjejunii tempore ficcfs rebusvelici olim mos erat , qu6dGrscis cfi ^npo<(>xyav xero-
phagia, & ^n(o(f>xylx xero-
phagia ficcorum eius .
Cambiari ,cambire
.
Apul.Cambria
,familiae cognomen ex
hebr. non clamor rubrus.
Abela fol. a$. Guardia ta_*Ras il Hamria
, Guardia -
dei capo rojfeggiante .
Camera , camera , g r . Hx/x&§xcamara , hebr. bamarfovea, nnon bamarotbfo-vea: .
Cameu, camaus Dufrefn.
Camiari, Pilcatores
, ut pifeefalliciant
, utuntur maiTa qua-dam e farina
, Sc cafeo, quam
vocant camiu, hinc camiari%
ex hebr. noj? camab farina .
Camiari , Abela fol. 258- ait vo-cem hanc una cum aliis reli-
dam in Sicilia fuifTe a Sarace-nis, & valereJcaldar ilforno ;
mihi lan£ in hoc fentu nun-quam audita ; erit ab hebr.
OOn cbamam,ca/uit incaluit.Camiddu, camelus, gr. Hxfxr\-
Xos camelos, heb. ^Qi gama/.Cammu, caminus, gr . hx/jusos
caminos fornax , dein aJ fu*mi exitum inventi tubi in pa-rietibus
,hinc vox caminari.
Cammari , calale prope MefiTa--nam , ubi olim Regum Sicili®fuerunt delicis
, in loco diftoli cafazzi dei Re
* nomen ha-bet a cameris
, qus ibi erant.Cammifa
, Jubucula , D. Hiero-nymo camijia . Ifid. Camijtasvocamus
, quod in bis dormi.
mus in camis,tdejl in Jlratis
tsojtris
,
hinc cammifu ob fimi-litudmcm cum camifia .
Campa.err/cj herbas rodens gr.Hxju.7rr\ campe .
Campagi , campagus genus cal-
cea*
Digitized by Google
ceamentl ,qao alti, quim-
Priacipi uti non licebat, Ca-jae. lib. 21. obferv. cap. a8.
his ante O. Gregorii M. teta-
> tem Diaconi MdTanenfes ute-
bantur,& quia id Diaconi Ca-tinenfes attentarunt , Sanftus
Pontifex adjoannem Syracu-
fanum Epifcopum fcripfit , at
de fa&i veritate cum omnifubtiiitate perquireret , nec
tantae temeritatis aufus leviter
attenderetur. InOgne hoc Ca-nonicorum Mcflanenfium jus
adhuc perdurat , nullique in-Sicilia compagis uti licet
.
Campagna, v. campu.
Campana ,campana
, Balfamoni
gr. Ha.iu.7rd.va. campana , hinc
campumari camp-nas pulla-
re, apud Hi Cycb.£yKpx/U,7roL-
v&v enerampanin cit
boan clamare
.
Campari, vtvere, qubd olim ho-
mines in campu vixerim , &poft mortem e campo abierint
ad fcpulcra
.
Camperi ,camp
i
cuQos
.
Campiuni,qui in campo ,
ideft
in monom-chia decertat.
Campu ,campu
t
vox Sicula.He-
lych. niunos lnno& gopLOf
ViHiXoi 5 campos hippodro-
mus. Asculi, hinc campagna .
Camula, camuliari
.
Camurria .feminis fluxus, gr.
yovbf fota. gonorrbxa .
Camulciu ,atuta pellis rupica-
pr® a Sicula voce Hxfj.fj.xs
cammas daeia.Voflius in liter.
^ r fl .
perna: Dama a ki/u./Lixs ,$•*
culi HtLfa.fj.cLS dicebant, undeLatinorum damma , ($• damaSalmaflus .
Canagghia,plebecula nomine_j
per contemptum a canibus
dedufto .
Canali, canalis
,
qubd ia canntformam (it excavatus
.
Cancaru ,cardo, qui valvas re-
git,vox Sicula . Hefych. Hxy*Xx\os o ini rdss SugxtsCiHeXoii cancalos uncus ejt
infonbus. Siculi.
Cancrcna, gr. yoiyypouvxgan-
grana
,
idem
.
Cancru,cancer , gr. xxpK?v0S
carbinos cancer
.
Candidu,canduri, candidus ,
candor ; hebr. rnp cadahincendere; inferto » fit canda
;
inde candor
,
incenfa enim-
,
candentia
,
feu candida funt
.
Candiri , canditi ,faccbaro con-
dire, condita .
Canfora, caphura , & campboraab hebr. 153 copber bitu.
men .
Cani , canis , gr. huvos Kynospatrio caiu , hinc caniggbicut
canica , x , cb qubd canibusdetur ; caniggbio/a porrigo ,
feu furfur a fimilitudine
.
Caoiperru,aliquem increpando
dicimus caoiperru, du* funt
voces idem iignificantcs cani
& perru . Hifp. peno : videjfcrracan .
Canizii,canities cum capilli fc-
nio caaejcunt .
Can-
Digitized by Google
5*Canna ,
canha,\\eb. ^}p cauab.
Cannamcli ,canna mellita, ip-
fum nomen eloquitur
.
Cannamu ,cannabis
, & canna-bum . Hefyc. Hclvol/AiIs cana
-
v mi* ,a fimilitudine cannee.
Cannarini, pulmonis, 8c ventri,
culi canna; lat. jugulus
, &jugulum.
Cannarozzu, quavis canna e bi-
nis,qua in collo funt, ea qua
cibos trajicimus,guttur
,qua
refpiramus , afpcra arteria .
Cannata , urceus
;
in vita B.Ca-roli Com.Fland. 2. Martii apudBoli. c. 4. n. 28. Comes argen
-
- team cannam emerat,qua po-
tum .... quem continebat
furabatur , & inf. in notis llt.
P. Canna vox Belgis & Ger-manis notijjima
,idem quod
Latinis Gracis cantharusfoculum . Hefychio vox yctrAgana
te(\ dyytiov ffH\j$U 7Ta.-
; vufculum J'cy-
pbojtmile
.
Cannavu,v. cannamu, hinc can-na vazzu tela cannabina, can-
navufa cannabisJemen
.
Cannedda , cinnamomum cor-
tex involutus, & vacuus , ut
canna . Canneddl grandiora—o(Ta
, qus intus medullam ha-
bent;quin & calami texto-
rum, aliaque hujufmodi a fi-
militudine canna .
Cannici, calami graminis ampe-lodefmi , his accenlis noflt_i
utimur luminis ergo
.
Canuiftru f canijirum } qu&d cai
• tauuss fit, gr. xivnj 9 ha*.viov s Hxrutrlpor canes, ca-ueon , canijtron ,
Canmtu, cannetum, a cannis.Cannizza
, Helychio kcLvlctHlOUcanijkion
, a cannis .
Cannocchiali, quafi canna ocu-laris telefcopium
.
Cannoli, canna internodia,foa
-
Siumjijtula, qmn & capilli ca.lamt m morem involuti
,qui
ex eo dicuntur catamijtri.
Cannottigghiu, aurum , vel ar-gentum canna inftar invola-tum .
Cannuni , eft tormentum bel.licum , illi nomen a grandio-re canna .
Canoni , Canonicu , canonifta tScc. canon nis% gr. Hxvdv ca-non regula .
Canonici terzcri. Abela fol. $ $4.ita de Canonicis Melitenfibus.JVe/ tempo d' ejtade interven-gono a terzeria
, cioS a dire ,
cbe Juno ejentt per due Jetti-tnaue , e pojcia una d’ ob/ieoat cor0.
Canoru , canorus
,
a nomine ca-nor
, quod a verbo cano.Canlu , canfari
, cantatu . Canfuefl ille locus
, quem fedendooccupamus, nam dicimus io
Jtaju a lu mtu canfu , ego in-loco meo flo,quod ha:c fit vo-cis notio , liquet ex verbofcaufare , quod Crulcams clt
dijcoftare alquanto la cofn -
datfuo luogo, hinc caujarij!
bcu& ditium de eo
,
qui aly-
Digitized by Google '
Ium petit?nam fedeat necef-
fe e(t, qui in foro muniit obire
nequit.
Cantamplora ,vas ad refrige-
randum notum omnibus,qu6dpotum cum cantu , acploratu
miniftret
.
Cantara , flumen Onobala , exarab. voce cantar
, idcft pons.
Abeia f. 87. Jgorga da l fontedeila cantra
, cioi areo,cbe.
quivi era anticamente .
Cantari , canto, as , a canendo,
vel a voce canna,quod ck
primCim cantaretur,
vel abhebr. yjj nagan, quod efl c<7-
tiere
;
plui. 61. titulus habetbbal neghinoth
,
quod 8. Hicron. vertit orga-
num .
Cantandi, a gr. kxv^xpis ca»“tbaris parvus Icarabaus .
Cantaru, cantharus
, gr. k£v*&A$ot cantharos poculi ge-nus ^punc vas ad alvi munia.
Cant4ru, pondus centum rotu-
lorum, hifp. quintal,quafi ef-
fet quinta pars ponderis ma-joris, crederem pondus inte-
grum fuiflTe rotulorum 500;cujus quinta pars efl rot. 100.
qus dnFla fuit quintale , hinc
cantaru .
Cantiari v. cantu'.
Cantica Salomonis , Hebrieis
cantica canticorum .
Cantilena, cantilena , a, a ver-
bo canto .
Cantina, incantina , cella vini ,
oletye t qu6d io canthis t feu
angulis domus fle
Cantu ,canthus
,angulus oculi,'
aliter hirquus , hinc cantiari
ad angulum declinare .
Cantu , cantus , a cantando .
Cantuni lapides,qui in dom q.’
rum a.igu is, feu cantis locan-
tur ; cantuncra lat. verfura .
Canufciri,cognofeere
, a gr. 7/-rtoctHtaginofro pro eodem.
,
Canutizza,canities , canutu ca-
nus; de capillis , & barba^ ,
quse fenio candicant, Stea-
nefeunt
.
Canzuna , cantio ,a canendo .
Capaci, capacit& , capax , capa-citas
,a verbo capio
,
quod ab'
hebr. tp capb vola manfts,
qua res capimus ,
Capanna, tugurium, gr. ha\J-
($r\ calybe;vel a verbo c >pio %
vel * caja, &pannus, qtibd
flt cttfa panno tefta, qualis cft
Tartarorum ,quam afpero ci-
licio contegunt • in Hefychioe(l Xet7rmrn kuor! «
idelt capane petiit, feu galea
canina, H Tychii ver6 textu»*
ell corruptus , 8t ita rellitucn-
dus HxTidyn (TKlwri
capane tentorium ex cilicio;
hinc ell cabanu .
'
Caparbiu , cervicofus , a capite
qubd luo capiti, St arbitrio
indulgeat *
Caparra , arrha , <e,gr.
(itoir arrhabdn,hebr. pa*iy
harrabon pignus .
Caparruni, Guibcrt. cap.ja. c».'
cullum tquem caparoncm vo-
camus. Matth. Parii*. an. 12*7.
duas tunicasfine caputio ,
cingulum, <$* braccas , fr ca-
paronem ufque ad cingulam;
etymon eft a capite.
Capiddu ,capillus, quaG capitii
pilus x
Capidduvenniru,arf/a«/»w her-
ba capillata .
Capiftru ,capijtrum, quo jumen-
ti caput ligatur -
Capitali,a capite nomen habens.
Capitanu ,qui caput efl
, feu
primus
.
Capitari , ad rei caput venire.
Capiteddu,coIumn£ capitellum
,
& cujufvis rei eminentia , ut
mamillx,libri &c. a capite
.
Capitulu , capitulum, a capite.
Capizzali, capizzu cervical x
qubd capiti fuhmittatur.
Capizzuni ,capijlrum
, quo ju-menti capus ligatur..
Cappa » qubd caput prm aliis
tegat.
Cappeddu, pileus
,
qubd caputtegat
.
Cappclia , de varro hujus vocis,
fenfn conlulc Dufrcfniumjyoxbarbara
,uti & cappa .
CappcUanu» a cappclia t facel-
lanus .,
Cappottu, vox dimitua cappa.*
bardocucullus.
Cappucciu, cucullus» a capite^,
tegendo ..
Cappucciu ybra/Jiea:capitata-»^
qubd taput referat, vel a gall.
vocibus cap , & cbu quarunu»primi renit caput
taltera cau-
lis , 9c conjunEt* faciant cap»pueeiu .
Capricciu, infolens cupiditas»
nomen eft a capreolis , feu vi-
ticulis,quibus vie s afTurgit p
vel a capreis,qua; praerupta_,
loca fcandunt.
Caprrcornu
,
capricornut zodia-
ci Tignum -
Capu , caput , ab hebr. qrj^. ca -
pbaph curvare » qubd cur-vum fit.
Capudogghiu,pbyfeter cetus ,
e quo oleum conficitur; qut
mero fe ingurgitat,dicitur
capudoggbiu,nam fi ruftet, in-
gentem vini copiam, ut phy-
feter aqua: vomit
.
Capuli ari, aliquid minutimeon- 1
ciderc.a voce capulus gladius-
Capunata,aceCarium e variis re-[
bus minutim concifis .
Capuni, capo,& capus, a gr. ttai*.
capo voro, qu6d fit vor-x-Capurali
,militum caput .
Capuraifi » vox comp-ex lat.ca-
put»& arab. rait caput .
CapuciniuU, 1'uA verticillus, qu£in ejus capite locatur .
Capuzziari,caput prjc fomno de-mittere levare .
Carabozzu, vox hifp. Calabozai una carcere
,, 0 prigione in
forma di pozzo; gurgullium-Caracolu
,herba cujus ffo« ,, 8c
ramifuuit intorti ; hilpan. ca-racol.i
d
hujus fimilitudin<-m T
{calx cochlides; fasti a ca-
• tacolu .
Caramulciu» iul. caramogic cu-nicu-
i
Digitized by Google
'
niculus , ren lepufculus
Car«<ptj»na, potio glaciata , ab
hebr. ;t*lp cara, & OS pe-
ni , ided frigus intimum .
Caratteri, gr. ^xpAKTnp cba.
roBer .
Caratu, perfe&io,oru dii 4.
cavati, ided optimum , hebr.
ca/abperfeElio, & num.piur. cbi/otb perfeBio-
nts . micbilotb
zabao de optimo auro . 2. Pa-
ral. 4. 21.
Cara vazza,
hifp. talabaza tu.
turbita.
Caravella , navigii genus, a gr.
xd(xfres carabos, cancer ma-rinus ,
qu5d ejus formam-.
. referat.
Caravigghianu.qui card vendit.
Carbuncivix, carbunculus, qu5dcarbonis indar ardeat , vel
luceat
.
Carbun \, carbo, ab hebr. XWcbarab obfcnravit
.
Carcagnn , calcaneum , a cal-
cando .
Carcara , fornax calcaria , ab
hebr. *yin cbarar ardere,ge-
minata prima fyllaba ad fi-
gnificationem augendam .
Carcarazza, pica, gr. KA(d.'t(A*
£a, caracraxa , ided ciumanscra cra
.
Carcari , calcare a pedis calce
,
quo calcamus.
Carcanari , de eo,qui febri a-
duat , ac fi rn fornace calca-
ria efiTct;de gallina,quae ovumpofuit latinifiugultit ed a fo-
no era era, quem cum t*diorepetit
.
Carciari , 4. fyll. Oelbonus ex-ponitfcarifscare vox Meflan$inaudita .
Cardacia 4. fy II. gr. Jta/xJ'/**-
-yfg, cardialgia cord is dolor ,
cardaciari corde angi .
Cardari , carminare, v. cardn.
Cardedda,foncbut,gr voy%osfonebos ,
quia pappos emtcfic,
ut carduus .
Cardidda , herba, qua cardueles
vefcuntur ; lat. Jenecio , vel
atantbis .
Cardidda, carduelis, quod car-
dui femine vcfcatur
,
Cardini , cardo a gr. Hxpre5cartos robur , quid januam-,fubdentet
.
Cardu,/»e£?e« a fimilitudine her-
bae lpinolte,quam dicimu»
cordunazztt .
Cardunazzu ,herba Tpinora ixl*
fola Sicilia nafcens,tede Plin.
lib. 2. c. 16. Siculis grtecd lo-
quentibus haktov caBcn-» %
VoflT. in Ftyiuol. Siculi xd-xtov vocant,a catton fuit car-
du cardum &c.Cariddi , tbarybdix vortex pro-
pe McfTanam • Bocharto in_»
Phaleg.J. 1. c. 28. ed
'IIH cbor obdam
,
ided fora-men perditionis .
Carina,carina ignotum etymon,'Caridia , caritas
:
a carendo.Carizzi ,» gr. %ci(tr&s cbarites
blanditis
,
Carnala, macellam carnium., iH 2 quin
Digitized by Google
quin & uncus ferreus undfeJ
caro dependet ; Panormi fe-
pulcrum ita vocatur,ut gr«-
ch CA^KO^Ayo^fsrcophagos,.ideft lapis carnem abfumens.
Carnalivari ,carne.t levare , fcu
tollere,h\fy: carnes tollendas,
tempus eft a Sexagefi.ua ufq;
ad feriam cinerum excurrens,
qubd inde carnis efus olim_»
cefiarit , ut etiamnnm Grsrcis
mos eft, qui fanfla:, & magnae
Quadragcfima; ipfis ita difls
carnium abftinetiam per heb-
domadam , d.7rb’i\>ito apocreo
di&am, ideft de carne tollen-
da prsmittunt.
Carni , caro gr. Hgexs creas
literis tranfpufitis .
Carnifici ,carnifex .
Carogna ,caruncula
,ita per
contemptum dicitur meretri-
cula .
Carozza, hominis caput
,grxed
ka(a cara caput ;ita etiam-
divit.r quarta pars modii Si-
culi, qu6d tanta fit
,quanta-
in humano capite contineri
queat
.
Carpiari, velociter ire,Carpere
iter,Italis carpirt eft pigliar
con vioienza .
Carpinu , carpinus arbor .
Carrabba,carafTa : hebr. rpy
bbrapbjlillavit\ii\t\k guttus
e quo liquor guttatim /tillet
.
Carrata, carru, carrozza, carrta-
ri, carrreu Scc. funt a carrus,
feu currui: v. curriri .
Carrateddu,quarta pars cupa
,
* “
a gall. quarri, ideft quartas'.
Carrinu, Carolcnus moneta fubCarolo Andegavenfe cufa .
Carrubba,hebr. carub
carruhbara, gr. ceratonia a—
H6faT/oit ceration cornica-
Ium, t. u filiqua, quia ejusfru-
6tus eft corniculatus
.
Carrubina t v. cberubina .
Carrucciari , largiter biberetFrancios; carruz parolate
.
defea , e vale Jinir di bere^quello , cbe <? nel vafo .
Carrtiggiu,/0/cax a carri rotaitnprejjus ; liinc fcarruggiari
.
Garlara , carcer , a coercendo.
Cata, charta, gr cbar.te,cartuni cbartu grojjior.
Cartedda , cartallus , gr. ha§-rctM.os cartallos pro eodem.
Cartiiagmi,c0r//7d£6>quafi car-
nilago VoflT.
Cartocciu , chartaceum invo.lucrum
.
Caru, carus a carentia,charus
a cbaritate
.
Caruunj, vox turcica denotansh. minum agmina I ‘curitatis
caufa invicem junfta in iti-
nere.
Caruanu, caruanaria; res impo-
liti fn 6ta d.citur caruai.aM 1'—
lych. e^xfficco/i eo eftxefia-f/Ceo, KAflbAoco yoi f 6 paf-
• fixfaf CcarV'int<e>/ suem eit
ac barba, us fuit, c truanoru*tumque ejt barbarus .
Carupi.ina , Fabri tnurtrii in fo-
jariis fternunt tabulas,qu-s
clavis configunt , fin minus, fi
quis
Digitized by Google
quis fuper eas incauti gradia-
tur , tabula ex uno capite de*
orfum petit , ex altero furfnui
levatur, & tunc dicunt , la ta-
vula fici carupinna ; hic lo-
quendi modus, cft a nautica-,
dedu&us ; folent enim nautas
aliquando antennas, e quibus
vela pendent , locare in for-
mam quadratam,& dicunt ca
-
ra, leu vi/a caira a gall. qua-
ri quadratum , aliquando vc-
r6 i pias c quadrata forma mu-tant in pinnas ; ita pariter eft
de modo hoc loquendi,quo
(igndicatur,qu >d tabula in_.
quadrum (ita, convcrTa fuit in
pinnam , unde carupinna cft c
quadrato pinnam facere.
Cafuieddu , vas fictile turbina,
tum ,in quod e luperiori par.
te per rimulam nummi inji-
ciuntur , nec educi poflunt.
Germanis Krufelin cyatbus
Vafculum . Cal-rus Tib, 12 .
nvrac.c.21 portabat vas par-vum & fici i(e
,quod Vulgo
crufehnum . VofT. I. 2 . de vit.
f rm. I at. i n voce Crujelinum.
Carufu ,gr.;cyfoj euros puer , a
verbo > tipo» b<ro tondeo
,
namolim pueri attorifi erant
,hinc
caru/ati tondere
.
Cafa, ab h< br. H03 cafab te%e-
re, hinc calacca, tunica ma-nicata , cafali &c.
Cafanatizzu ,»» cafi nofira natus
lat. verna
.
Calcari, calcata, cadere, cafus.
Cafciatcapfa, a capiendo .
6tGafcumi , avellance ante maturi-
tatem decidua; , a cadendo .
Calentula , gr. yrJs si/rePor geieutero
n
, idelt ;ncejtinum ter-
ra lumbricus .
Cafica vaJdu, c tfeus equinus ,Sc
equicafeus , ut olim legi,gr,
\7T7ia.Kr\ bippace idem .
Caftari , cajfare Sidon. licet ad-
jeftivum c.iflus fit optima; la-
tinitatis,hinc caffatina litura,
ab hebr. y^p cajfas pracidit,
truncavit.
Caflaru .
Calha,aroma hebr cafia.
Caltagna, ca/hnea,gr. xdiriflt-
vOV cajtanou.Callagnctti, qua-rum ului in choreis
,qubd in-
Itar cajtanea lint
.
CalUddn, Cnfieilum vot clim. acajtrum
, ut a rafirum rai ehr/m.
Caftigari, ca/ltgo, a gr. )'x<rloi
cajtds, qua voce O- r i es Si-
culis, erat .orum,quo loates
puniebantur .
Callita , cajtitat.Caltoiu, cafior , ita & >
Caitrar i, ca‘ira> e, a cajlitate.
Calu, cafus, a cadendo .
Calupra, cajuputa
,& cafuleta
vox dimin. a cafa i Lm eninu*totum Sacerdotem tegebat.
Cat-eu nhit catacumhte
,a gr»
ku/A-flot cumbot cavus pro-
fundus
.
C-t-falcu, locu9 eminentior prodvfuo6li9 exponendis . Aca-dtmici Crufcani noru t vo-cem gracam koltolSolXxovcatapbalcon
,
hanc egu oullibi
inveni. Ca-
Digitized by Google
Cataletfa , a gr. XotTaXnVTc?catale&os ,
a verbo HaTxXi-•yu cotulego deftno, eo enim—hominum faflus exit
.
Catalogu, catalogus, gr. Hx
T
ol,-
Xoyo 5 catalogos idem .
Cat-luffu , vcn^scatafufTa, tela
ex lino , & eoflipio . Hcfych.
<pij 7r7TX£ ore/) nVas /3o.u-
. / buppax , quoa nos di.
cimus bombax ; h mc vox ea •
tapbnppas , feu catafuff'as ,
quod idem eft ac cataluffu.
Catamenu, quod menfc quolibetvcnit;hinc rnenftrui mulierumfluxus calamenta vocantur.
Catania , Urbs clariflima Cota-na Bocharto 1. i. c. 28. eft abhcbr. catna, ideft par-va, eo quod parvum oppidumFuerit, antequam Naxii auxif-
fent colonia eodedufcla Evar-
cho Duce
.
Catapanu,hcbr. 3713 catab
fcripfit , caiaban feri-
ptor, cfl titim Senatus feriba
.
Catapezzu, hominem ineptum-vocamus catapezzu- cfl « vo-
cepezzu cum prxp. Hara ta.
ta ut in aliis multis, fle a tam.baruf\tcatatambaru,& con-
trafld catambaru, latin^ di-
ceres truncus ,/tipes .
Cataplafma,gr. hxtanAtttr/llx
cataplafma emptajtrum .
Catarami, qno naves illinuntur,
hifp. alcbitran videtur vox(araccnica .
Catarratta , morbus ,quo vifus
tollitur
.
Catarratti,caFale prope Me(Ta-
nam , ex cataraBis unde adnos aqua ven>t.
Catarrattu , gr. Hxrxp p'xKTi\icatarrbaSles .
Catarru, humoris defcenfus, a—*r. Harxffoos c.uarrbcos %
& coiitr«tt£ naraff\$ c<t-
tarrbus.
Catalcia , eft puls ex aqua Fari-
na, St cera, in quam mulieres
flamen infundunt, ut fila den-
fentur, ne continuo pcftinis
illifu rumpantur; hebr. grpQcatafc contudrt
,
CrpDQ tna-
Slafc mortarium, quia farina—
ante molendinorum inven-
tum mortarii ope, & frumen-ti contujionc parabatur
.
Catafta,catajta vox Siculorum
propria . Voflius in Etymo!.
nec objlat,quod bac vox non
inveniatur apud Scriptores
Greecos,nam accepta a Sicu-
lis, qui multa aliter effere-
bant quam Graci .
Catiflrofi,
gr. *aTacr7 fc<pncatajiropbc enerJio .
Catatunfuli, terret tuber , hinctartufo, nobis catatunfulo.
Catechifmu, gr Ham^tr/aosinffrutho , fvnc catecumeauXxrn%G\j/ucevos caret bume-nos wjuuctus .
Catcddu , dicimus teniri una_»
perfuna a cateddu,gr. Ha-
•3-gTCS catbetcs cfl perpendi-
culum,quo fabri murari) utun-
tur ad lapides locandos , nuintus forilve declinent; hinc
ler-
fermo nofler idem vaTet, ac
aliquem in officio continere .
Catedra ,catbeura
, £ cl
cathedra,aJeden 10
Catina, catena qubd ejus annu*Ii us holS' ha. bis cati be
-
njyiutts pojt altum fquantur.Catoju
,gr. HcLTuiyeas catogeot
habitatio terranea.
Catolica, ita Meflana dicitur Ec-
clefia Protopapa (edes . Ca-tholica nomen idem lonat
, acCathedralis Ecclefia ; liquet
id ex tellamento S.GregoriiNazianzeni apud Baronium»tom. 4. ann. 389. in quo Gre-gonus ipfe lemet Epifcopumvcat Catholica: C. P» Eccle.
hs, & qui tellamento (ublcri.
plcrunt fex Epifcopi , & unusSacerdos >coi um EcclefidS Ca-tholicas vocarunt; cn teda-
menti verba : Gregarius Lpi
-
fcoput Catholica C. 1°. Eccle
-
fia vivens & prudens ....condidi tefiamentum . . . . .
meam omnemJubilantiam Ca-tholica Alaziomi Ecclefia
conjectavi . . . omnem Jub-Jlantiam .... Saucia Ca-tholica Nazianzi Ecclefia re-
Jfituat ..
Gregoriur Fpijcoput Ca-tholica C. P. Ecclefia
.... fubjcripfi manumea &c..
Cequuntur lubfcriptiones r
Amphilochius Epijccpus Ca-tholica Iconii Ecclefia in-
terfui &c.
6fOptimius Fpijcopus Caibod
ticf Ecclefif A/jtiocbenf.
Theodofius Epifioput Ca-tholica bcctefix Hyda.
Theodulus tp jcopus San-£la C‘tbohcx ApamedEcclefia .
Hilarius Fpijcopus Catho-lica Ecclefia IJiuria .
Themijlius Fpijcopus San
-
ttx Catholica Hadria -
nopolis Ecc efia -
Cledonius Presbyter Ca-tholica Iconii Ecclefia.
tefiamentum hoc habetur gr^*
ci iinprelTum in primo tomooperum S. Grcg. Naz. edit.
Colonia: anno 1690. Renau-dotius iu colleit. Byzantina»tom. 1 t. pag. 151. Cbrifiodu-lus perjuajus a Sacerdotibus
Ecclefia *B. Maria Muallacaditia
, in ea proclamari Jc.
>
jujfit .... nam Ecclefia
S. Sergii Catholica erat ,Jett
Cathedralis tpjcopi Cairen
-
fis : led mittamus externa t id
iptum doroe (licis exemplis pa-lam fiet ; in vita S. GregoriiEpilcopi Agrigentini
, quagrac£extar in cod. 7r^ . Bi.
bliotheca SS. Servatoris Mef-fana , San6lus Epifcopus vo-lens alibi fuam CathedralemEcclefiam adificare
, cujusaltare a Leucio fl bi infenfofuerat dirutum. Synodum cumSummo Pont, ita rogat 7ra.rl-
£65 0.7tOl CCITta U/XCLS H6\6U-zvtlaj fj.01 ol$oa re er/a'*®-
7TtiOS
Digitized by Google
6ttthqv, £ iv irefto rora eV rfy
tto\h suito xvotko^ojxn-
Cou » ofxoias ‘Iol^oXiaIu)iv Arurlxv e* vias Hxd-t-<f {U<rcu. i ntres AaaEii rogo•vos nceat mibi hpifcopatunu»in alio loco Civitatis aaifica-
re , ($• pariter Catbnlicanujtcclejiam noviter erigerel» ;
quin Rogerius Comes anno6604. ,n Diplomate EcclefiaTrainenfis ita loqui tur propo-
fui in Tracbina conjtrucrc^*
i pijccpatuw obtuli
jam diSIa Catholica Ecclejiacajalia ditia Qt- agros
:
Svice-rus in fuo Thefauro Ecclef. in
voce )ia.$oAt>t6s ,quam ho-
die matrem , & magijtram_/Ecclejiam dicimus
, principa-lem
,m ac p< acipuam Civitatisintelligentes
, eam Graci hx-SoAtkluJ iaxAr.trixv Catbo-l cum tcclejiam dicunt ; fit
inde Catholicam noAram».primam Urbis Cathedralemfu i fle
,
Catti vari, captivare , a capien-
do , hinc cattiva nobis eft vi-
du.i,quali in captivitate fit .
Cattivella, tela nigra , c Icrico
carminato, qua vidua utun-
tur .
Cattura , captura,a capiendo ,
hinc catturari.
Catu , cadus , hebr. 33 cad hy-dria , kci^os cados
, cadus .
Catugghia, muliercula, alat.
catulire, canum inflar Ia-
fcivire»
Caturu,>^/#/j, qua aqua deriva:tur , a gr. hcLJ^os cados, quodH Tychio dt htpx/u,iov cera-nto* •vasfi&ile
, hebr. 13 cadhydria
Cnva,cavea,i cavitate, ab heb.- *p capb cavita*
, h mc cava-ri
,cavateddi paftilli cavati.
Cavaddu,ca£fl//*ja Dorica, feuSicula voce Hx(IxM.hv ca
-
ballin onus injrcete .
Cavaddn marinu , bippocampe^t
gr. IrronoL/J-m hippocampe,
ab equi figura, quam in capi-te habet
, & cauda inflexa no-men habens
.
Cavagna ,/ijcella,quia cava .
Cavajolu, homo procerus , uti
fer^ lunt Cavenjes in Ncap.Regno
.
Cavalcari, cavaleri &c. a voce
cavaddu.Cavaru
, limus fiagnans, & cor-ruptus , & teterrimd olens, abhebr. 33?? cavar (rpulcrum ,
nam ut lepulcrum fcec't
,
Cauci , caucina , calx gcn. fam.a gr. xdAif; cbalix lapis ,e*quo fit.
Cauci, iftus pede iuflifhis , a_.
calx g. m. hinc CuUeiari cal-Citrare
,
Caucjfi, carcheftum
,gr. Kxp»
tov carcbejion,fuinmius
antennx, dicimus lu fici ve-
niri a lu cauciJi ad debitum»,munus compuli .
Caudana , a calore, v cauddu .
Cauddara, caldarium
,hebr.
mHp Kedira a rad. yjpKa
-
Digitized by Google
Kadar nigtefcera
,
qubdar#-
gra fit .1 •'
Caaddu ,calidus , a caleo
,
vel
ab hebr. pH dalac accendit,
nam Ii inversi legas erit ca
-
/ad, unde calidus.
Caudumi,interanea , a calore .
Caverna , caverna , hebr. *Pcapb cavitas
.
Cavi , vox puerorum trocho lu-
dentium, Ut. ave, feu ca.
veas,{c\Y\ctt tua ptla caveat,
ego enim tllam loco movebo
.
Caviali,garum: JotJuvmis de
Tarenti fortuna lib. 4 . Ovota
-
ricbis proximum ejt cavia-
rium,quod
finigrum e/l
, exovis Iturionis conficitur,firu-brum , ex ovis cyprini fa.
litis in Copba,qua ad Ta~
natm Civitas ell, undet*)» ca-
iphiartum .
Cavigghia, clavicula , clavus
minor
,
Cavillari , cavillor
,
a cavendo
,
nam qui nimis caves, hicca-
tditatur
.
.CavHu, v. c-fifu.
Cauliceddu ,cauliculus , lapfa-
na , feu bralfica fil vellris .
Caulu , caulis , a gr. HxuXtfcaulis brajjica .
CaVorchiu, cavum. Adagium;mus m fuo cavo
.
Caulu , caufa
,
& cauffa
.
Cauiari ,calceus
,caufaruni^ff-
rones , a calce extima pedis
parte
.
.'Gauli , v.eftis virilis , bracat8c
»-: bracca . .
Cautela , cautio, cautela,a cif.
vendo , hinc camu cautus .
Cauteriu, gr. nxurfyiov caute-
ri on, a verb.i kx(<» kao uro ,
quia ujlioae fit
.
Cazza, nauta; in oneribus levan-
dis dicunt cazza, a verbo cac-
ciare , pro quo Januenfes df-
eunt cazzare .
Cazzicatumbula , ita!, capitom
-
bolo , pueri enim cap te intra
coxendices immilTo corpusrotant
.
Cazzola , hac fabri calcem acci-
piunt , a verbo cacciare, e&
enim lapidet, qui in calce funC
• pellunt.
Cazzu , membrum virile , a ver-]
- bo cacciare , feu impellere .
Cea,adverbium loci,cui refpon-
det ddd : (i flatus in loco no-tatur ,ertc bic , illici fi motusde loco bac , illae
;fi motus
ad locum huc , illuc .
Cciappa,lapis planus,& quadra-tus; de etymo ml h*be->.
Ccippu, cippus, ab hebr. ijr)}
cappap curvare, ell enim vm-c culum incurvum
.
Cciuifu,capiilorum floccus Tur-earum proprius.ignotum ety-mon .
Ccddari.de muliere, qua: viro(uo fidem frangit , d eunus ci
fici ticeddari, a gr. *fM/£
. kithx bos habens cornu t di-
, Jlortui ceddari etum lunt biniilli radii alabro; najpa
, lunt;
.enim quafi cornua alabra .
Cediri, a cedendo
.
I ‘Ce-*
Digitized by GoogI
66Cedula , • gr. o*£ Jcbeitj »
hincfcbedula , & cedula.
CeFagghiuni , gr. xg$*AflU0Pcepbalaon palme cerebrum.
Cefalu,cepbalut
,
pifeis magnocapite
,gr. x«$*Ari cepbale
caput.Cefaib, Civitas Epifcopalis fub
Protometropolitatfo Meffane-
fi » cujus infigne cepbalut pi-
fcis
.
Celaprfa , Hieri picra potio
amara , & purgans , hifp. ca-* labriada.
Celata , a celando , nam caputcelat ,lat.galea.
Celebri,re/e£m,hiac celebra*
re , celebr iti &c.Celerita > celeritat a celer
,
gr.
xtAnJf^^x equus curfor
.
Celeftinu, color ceruleus, qubdCuli , feu aeris,colorem re*
ferat •
Celibatu , culibatus ignotum-.
etymon
.
Celidonia , chelidonia herba-,
hirundinum , hirundo gr.
Atf coV cbe/iditr.
Celu, cxlum , a celando
,
vel cce-
lum a xoiXov ctelon vacuum.
Cena , CUna, a gr. xoivof cmndt
communit, quia olim inlimut
vefcebantur
.
Ccunu , cinnut
.
Scallger ad Fe-
ftum cinnut ejl cilium < aut
palpebra
,
quibus innuimus.
Ceafu , cenfut
,
a cen/endo , feu
ecjlimando .
Centaurea, gr. xgprat/fa* cen-
taurea; aliter fel terre ** ' -
Centaurn i ceutaurat, a gr; Me i*
vS.? ni* TAupvs ceutin tuttaurus,* pung ndis tauris
.
Centona , pannus e variis parti.
; culis con fatus , cento, nit,
Centorbi, eenturipu olim Sicili;
Civitas.
Centru , centrum
,
gr. Murto*centron
,
Ideft pun&um .
Centu > centum , gr. exxravbecaton
,
hinc alia numeralia.
Centunervi ,plantago
,
gr. mv-riveupey pentaneurem, cujus
folium quiuquenervis condat.
Centupeddi , centipellio, nit.
Piant.
Centupedi , centipeda a centumpedibus .
Cera,animt adfe&us in vultu re-
lucens; a Dorico xZq car, cor
qubd in vultu reiplendeat
.
Ceramita, gr. Mefospiisberamis tegula cretacea.
Cerberu , cerberut quafi x^eo-
fib(0{ ereoborot, ideft carnemvorans .
Cereu , cereus a cera .
Cernat* , idem efl ac lucernati pvc\giornalitqubd per cum lu-men , leu dies intret
.
Cernia ,pifeis cerina
, ut legi in
vita S. Franc. de Paula apudBoiiand. a eoiore cere flave .
Cernigghiu, eerniaulum . videcernirf •
Cerniri , cernere , a gr. X(fyc$crino dividofeparo
.
Cerottu , cerotum , a cera .
Cerru , cerrut arbor corneamduritiem habens a gr. hefccfceras cornu. Ccr-
Digitized by Google
Cerm ,tlrrus .
Certa ,quercut .
Certa, tbitfios loco*
incultus
.
Certu, certus, a gr. xafvtfofcurterisfirmas , nam que Ar-
ida funt , eadem funt «r rerta.
Cerva ,cervas quafi xtpo.ds ct-
rais cornutas
.
Ceflari, eegare verbum freq. a_.
cedo.
Cetracca ,Jplersium herba infis-
Stolis nateens .
Ceufu , morus arbor .
Checcu , balbus
,
vox eft ex re-
plicata particula cbe cbe*.
,
qnamblsfi fspius iterant.
Chetu ,quietus a quiete .
Chi,qui
, f«/*, cbi cofa ii
quid caulic eft?
Chi pro,pircbl,ab hebr. cbi
,
non parrari , chi ti fenti ,«e>loquaris
,quia audit
.
Chiacchiara, ab ital.graccbia-
re , qubd eft a cornicis voce_«
cra cra,garrifus,chiacchiaru-
ni garrulus -
Chiaccu , ital. cappio laqueus
.
Chiaja, v.piaga.
Chiaita ,placitum
,
qua voce li-
gnabatur a&roforenfiS , fiilp.
pleyto ,%o\\.ptaid, ital.p-ato.
Ch>a mari, clamare , gr . xxXiocaleo voco.
Ch'anca, v. chianu .
ChunedJa ,pla»ul/a
,
quia pia.
na el\,crepida.
Chiangiri, plangere, proprii efl
peftus p rcutere,qu$>d non_»
fine lacrymis fit , ab antiquo
6iverbo plago , hoc a gracesrXfocupagopercutio.
Chianta ,plauta, pars plaua pe-
dis, vel manus; chianta etiana
dicitur herba , feu lurculus
terr* infigendus
.
Chiantu,plauSus, v.chiaogiri.
Chianu,piamus , * gr. ttXx£
plax ,ideft tabulaplaua, hinc
chiaacaplanca , eo quodpla-
ua fit.
Chiara d’ovu , albumen
,
quia*clarum eft
.
Chiappa, dicitur de variis re-
bus, fota di cbiappa , cbi appa
difica , nates etiam , feu clu-
nes dicuntur cbiappi ; etymoneft a gr. pacbyscrafi
fus denfus & lyilabg tranfpo»
fitione fit cbiappa .
Chiappari , capparis, tr.xa.7T*
7ra.pt s capparis •
Churu, clarus
,
gr. 'yXa.Vfofglaurbs fplendiduSjhinc chia-
rlzza claritas .
Chiattidda , lens , a latitudine
Chiattu,/<jf»/,tf,*0?,£r. 7rXa.r\Jspiatus latus, nobis lui mneetl pl,in cb mutare,ut a planuschianu , aplatea chiazza , aplaga chiaja .
Ch*avi , clavis , dorici xXxl'9clait .
Chiazza ,platea, gr. jrAfltTHX
piatia,ideft via lata .
Chiazza, Siciliae Civitas olim_»
Plotia nunc Platia.
Chica,plica , gr. nXonn ploce
nexus , a 7rXtH& piceo reflo.
Chidda , chidtlu ,ille, illa.
1 2 Chie.
Digitized by Google
•-»
68Chiefa
,g r. enn\i\VfeL ecelefia.
Chi!u,gr. %u\df chylos fuccus.
Chimera, gr. % 1/j.cupcL cbimaracapella nronitiuula
, hincchi-
mericu cbimaricus.
Chimica , cbymica ,gr. %uju.ho<.
cbymia,a cbeo fundo*
Chindici,quindecim.
Chinea , afiurco ,otiis .
Chinu,plenus
,
gr. 7r\iov pleon,chinizza plenitudo .
Chioviri, doric6 7i\\j(t>pluo.
Chiovu, claias a claudendo,
Chippu , a gr. 7ra^us pachyscraffus fyllahis inverfis .
Chiragra, gr. pa.ypa.chira.gra, qubd manum irretiat
.
Chirchiriddu, vertex ,
gr. ko-§u$n corypbe .
Chiribizzu v. fchiribizzu .
Chirica, a gr. tiro to«
-
deo%tonfura .
Chiropula , lini manipulus ,gr.
^a? cbir manus ; produttio
verb illa ^«/0 cft fignum grsc-
. cte diminutionis, ut Marcopu-lu.Bafilopulu idcmeftac Mar-tellus , Tlafitellus .
Chirubina,yr/op«r, qui flammas
emittit , ut Cberubitu
.
Chirurgia ,gr. £apxpyfa cbi.
» rurgia curatio inanuahs.
Chitarra , gr. HiScipx cithara.
Chitiari , titillare
.
Chis chis , ita catum abigimus.
.Chiflu , ipfe dorici\J,s' pfe .
Chiflu, ijte
.
Chiudiri,claudere
,qubd clave
fiat, chiulura claufura
.
Chiumazzu, ab avium plumis.
Chfumbu,/»/»wi4fw,hinc cbium.bari deorfum’ ferri ut plum-bum, cbiumbini funt serei fufi,
vel lignei paxilli,quibus re-
; ticula faciunt mulieres .
Chiuppu,populus
, a gr. neu-zrctMfifl pfpallo concutio
,
qubd ejus folia femper mo-veantur . Petiit a vento quisubinam habitaret, in populifoliis ait.
Chiurma, hifp. ciujma fa:x po-
puli, hinc ciurmaggbia idem.Chiufa, clnfa , Sc claufa. a clau-
dendo .
Chiutoflu,potius
.
Ciaca, filex , arab. Abcla f. 80.
ta ciaki Jafioletti breccie.
Ciacra , in Diclion. Siculo ScHo-baris vox Dureta exponiturla jagiera oifedii ; inde fit, utvox ciaera (it jaciera a ja-cendo , fella fiquidem eft , cuiquis jacendo poflit inniti
.
Cialoma, nautarum clamor ,
quando oneri levando, unusclamans praei;, alii verb carn-alem repetunt vocem, & fimulvires adhibent, & connitun-tur 4 graeca vox Kt\i\jV/JL<x.
celeufma juflio
.
Ciambella, placenta .
Cianciana, mobilis circulus effc
in apice turbinis luforii,qui
motufomtum efficit, a Ioni-
tu cin cin .
Ciancianedda.fpharula cft xreavacua , intus habens ferreampilulam,cujus motu fonitus fit,
vox eft a fonitu ciu cin ,ital.
fia«-
Digitized by Google
ctancie funt paerornm cre-
pundia.
Ciantru, ,Ca»for, Ecclefiaflica
dignitas,gall .cbanteur.
Ciaramedda ,hifp. ciaramillo
ex calamis quibus inftruitur .
Ciarda , ital .giarda . Dufrefn;
. vocem gar/ff ita explicat,gar-
pte vox italica, morbus equi,
mus i» jun&uris crurium cir-
ca pedes . .
Ciiredda,capreolus
;
gall.cittsrr-
, eau
;
pro eodem
.
CiarUri, inepti garrire ,ciarla
-
tatti circulatores ,qui plebe-
cu'« inanibus verbis, impo-
nunt.Ciarmu, carmen incantalorium,
L fer^ femper io malam partem.
fari lu ciarmu ,ciarmari
,
, aequa ciarmota,magica car-
. mina fufurrare ,aqua malis
carminibus incantata.
jCiafcunu, unnfqui/que,qqifque.
CUula , cornix ; gall .cajolleuff
, eft ciarliera cicalona ; nam_.
avis cfl clamofa
.
Ci?urrina, Mcffsnsc venit bella»
rium e folo meile ad ignem-»
dentato ,quod crebra adii»
gnum creffum allifione albe*
Icit, & in parvos calamos fur*
matur , vox mihi ignotp ori-
w ginis . «v ,.
Cibu , cibus
,
arab. |;jn cbebs
pavis .
Cicala ,cicada , a voce cic cic .
Cicatrici cicatrix, quia vulnus
obducit , & cacat .
Ciccia, gallina . Hefych, kIkko.
f9uXturafis cicca gallina .
*
Cicciuli , nobis funt cincinnitgr.
xlnivpti ciciunos idem .
Cicerca ,cicercula legumen ci-
ceri conftmile
.
Ciciredda, pileis dei icat iflimusargentei coloris , & fine fqua-
mis Meflanc frequens ,ctcen
-
* .deta
,
ideft noctiluca,nottu
enim lucet
.
Giciru , cicer .
Cicisbeu ,gall. cicbe parvulus ,
& beati pulcher ; idem valet
i acpulchellus juvenis .
Cicogna, ciconia .
Cicoria,gr. xifcoftop cichorio
n
cichorium
.
Cicuta , cicuta .
Cifu , morbus cum oculos leva*
re non poffumus , & pr« gra-
vedine terram lpcftamus, gr.
kekypba prset. perf.
verbi K\j7i~\<&cypiQ oculos de-
mitto .
Cifjfa , nota occulta ,gr. xeHfu*
. ;<f>a keirypha occultavi , sc.
verbo H§U7rroo crypto occulto.
Cignali, g 4 ll.javglier aper .
Cignu% cycnus, gr. HUHpofcycnos . ,
Ciltu , penult. br. cereus a cera,
Ciliu pen. prod, cremor ex fari-
na, in quem mulieres flamen-
.infundUn*
, ut fila fpifftfuur,a
.gr . HvA Ita <ylio volvo, in iplo
enim ltamen volvitur , & re-
volvitur.
Ciliziu , cilicium a Cilicia , ubi
primCimiu venti hi panni grof-
fiores
.
Ci.
Digitized by GoogI
Cima
«
cacumen
,
gr. xu/ua cy
•
ma cft cauliculus braflic* •
Cimafa,cymatium
, gr. HUfJux-
"tiov cymatio» lumina epifty-
Ili pars .
C/maci , flocculi caulium vulgbbroccuh,c\ uin & laplan^ vulg.
caulicelli in aliquibus Sicilite
locis dicuntur clmati.gr- xv*
fjLa.ro. cymata pro e>fdem .
Cimbalu, gr. xvfufix\ar eynt.
balan a xu/u.ftof tymbos ca-
vum .
Cimedda * arundo oblonga t e_*
qua pendet linea hamata pia
lcatorura, a gr. hu/ula cymtu*acumen , cimiddiari arundi-nis inftar vacillare.
Cimicia, cimex «a gr. xh \ucu «’•
mx cubo , eo qu6d ubi cuba-nui generetur . /
Ciminairu , cuminumJilveJtre^,gr. Hv/mikOy aygiov cyminonognon.
Ciminiay fpiraculum camini
.
Cimitriari* cimitriufu, lunt a_»
voce cima
,
idem fonant , acandaripri Ii cimi di Ii canni
.
Cimorria, capitii gravedo, hifp.
omodorriar .
Cimula , telae ora , a voce cima.
Cinapriu, gr. xtymfl&pi cinna-
bari.
Cincuyquinque
y gr. Trivrt pente.
Cincufogghiu, quinquefolium.
Cinga,cingiri
,a cingendo
.
Cmila, hifp. ceniza a cinere .
Cinniri , cinis ,gr. xovts conii .
Cintimulu,
pijtrinum,qu6d
mulum cinilum habeat ad
volvendam
.
Cio£ , idejt,c'\bh.
Ciotula, cotyla, gr. fccri/AnCOi.'tyle vas potorium
.
Ciprt-ffu , cupreffut ,gr. xvir&
ftveros cypariffot, hebr.
gopoer
.
Cipudda , cupa , eo qu6d Iit ca*pilata
.
Cira , cera , gr. xtifos cerit .
Cirafa , ccrafum
,
gr. xepafcfcerafot corneus , nani arborcft e corneorum gcnerc,cornu
ge.xifXS cerat •
Ciraulu ,gyrovagut .
Circa , circa prxpos ; a nominecircut v.circu.
Circarl, circumirent 1 circuiretnam qui quxrit omnes locos
Circuit .
Circedda ,inaurit , circhettu
circulat , circhitu circulctum
v.circu.
Circu,gr. xffxcs circos circui.
Circumvallari , circumvallo
.
Circumfercnza , a circumfero .
CircumflefTu , circumflexus .
Circuncidiri , circumcidere .
Circundari , circurnaatc
.
Circufcri viri, circumferibo .
Circulpettu, circum/peSlus
.
Cirenga, pifeis cerina a cera
flavic colore.
Cirimbulu , intcflinum fuillumlale conditum .
Cirimonia , caremonia arum-*9
u Caricibus I ulciffi populis .
Ciriveddu, cerebellum dimin. a
cerebrum
,
Girnccu»
Cir.
i
i
Digitized by Google
Cirnera ;centrum ubi quid ab
alio dividitur, a cernendo di-
videndo •
Ciieddu , ceelum , gall. cifelet i
hinccileddari ctelare .
Ciferi , avium ventriculus, a fl-
dendo
,
qubd intertino motu
vel lapillos cedat
.
Cifla ,giftra ,
cijta , gr. x/o*7fl
kijie.
Citi ,civitas a coeundo ,
hinc ci-
tatinu civit .
Citari , «Vare verbum frequent.
a cieo .
Citrolu, qubd difficili digeratur
ut malum citreum .
Citru , citrus arbor , citreum-*
malum
.
Citrunclla,
quia citrum olet
melijfa ,
Civa, pyrius ille pulvis , qui
felopeti fpiraculo admovetur,
quo incenfo fit explodo, erit
a cibo, eft enim ignis cibus ,
hinc civari cibare .
Ciuciuliari , in aures fufurrare ,
a Ion itu ciutiu.
Ciuncu ,qui moveri nequit, itat.
cioncare ert truncare , hinc
acciuncari .
Clandert inu, qubd ciam fiat.beb.
bbalam occultavit .
Clafli ,chjjit .
Clauftru,c/0iz//rj»«,a claudendo.
Clematidi, clematis ita & g raec£.
Clementi, clemens, gr. h\hM>oldema inclinamentum ,
cie.
mens enim facili fl ftitur.
Cleru , clerus ,gr. nAr^of cie
-
rosfori ;Oei.eoim luis ert .
Client! , cliens , a gr. HXtico clio
honoro ,nam cliens patronum.,colit, hinc clientela . Cic. adAtt. lib. 14. ep. 12./C/X, quamdiligam Siculos, <*r quam il-
lam clientelam bonejtam du-
cam .
Clima » gr. clima iudi
-
natio .
CHmatericu, climatericus, a gr.
climax /cala .
Cloaca, cloaca a cluendo, fcu
purgando, nam ejus ope do-
mus purgatur
.
Coadjuturi , ab adjuvando .
Coagulari , coagulare .
Cocchicri, ab ital. coccbio .
Cocciu ,coccus, i, gr. hoKHos $
femina rotunda vocantur coc-
cia .
Cocciula , cochlea, gr.
cocblos , ho%\(cl cocblta .
Cociri, coquere ,hmc cocu .
Cocula,pila luforia, a gr. xex-
xos coceos ob rotunditatem .
Coculedda , ervum legumecu
,
quod frumentum inficit ,fru-ruentu cb:nu di coculeddi jugr. HoHHes coecos .
Codda,gluten, gr. xcMflt colla.
Codda,<oddi, collis a colendolu Suli cuddan Sol abiit ultracolles , St alio modo tramun
-
tau abiit ultra montes .
Coddu, cotium , a gr. xZXov co-
lon membrum principale
.
Codici , codex , leu caudex .
Cocredi v. eredi.
Coerenti,quia cobaret .
Coetaneu, ejufdem «tatis .
Coffa
Digitized by Google
Coffa ,caniflrum junctum , feli
• fpartcum: ab hebr jffjn cuffa
feu a rad. f|S^ capbapb texit,
operuit,meo enim res tegi-
mus , hac ratione portus He-br*is dicitur rj^n copb , eft
enim navium proteflio.
Cofinu , cophinus ,gr. ab^toes
cophinos
,
ab eadem radice.*
hebr.
Cogghia,/pira trochlea
, gr.
ao^Ala. cocblia eft cochlea,leu limax , qua teftam habetfpiralcm .
Cogghia,/crotum, v. cugghiuni.Cogghiri , colligere
.
Cogitabundu , a cogitando
.
Congettura, conjeilura a con
-
jiciendo
.
Cognizioni , a ccgnofceado .
Conjugali , conjugari , conjuga-zioni &c. a jugando.
Conjuntura , a conjungendo .
Coincidiri, ab incidendo
.
Coiru , corium , hebr. cborcorium pellis .
Coitu , coitus a coeundo
.
Colica , dolor colicus, ab intcfli-
no hSXou colon .
Coliri , dicimus , chijiu mi coli ,
hoc mihi prodeft , a ctlenao,
leu prnando
.
Collega, colleggiu &c. a colli-
gendo .
Collira , bilis , gr . %oXZpx, cho-
lera , a ^oAn cboic bilis
.
Collina , t ollis a colendo.
Colliriu, gr. noMt/f/ov > colly.
rion coltynum
.
Colloqutu , a colloquendo .
Colocafia , coloca/a, JEgyptlW
culcas
.
Alp. de piant, segypt.
Colonia , colonia , ab incolendo •
Colonna, columna quaft colu-
men.
Colonneddu , legionis columen
.
Coloquintida,gr. HoXohvo^is
colocynthis
.
Coloflu, gr. HoXoctros colcfsbs
coloflus
.
Coloftru, coloflra , 8c coloflrunt
a coa/e/cendo, efl enim lac
coalefceni
.
Colpu,heb. calap malleus,
hinc colpu eflet iftus mallei ,
colpiri malleo percutere_j ,
translati dicitur de quovisi£tu .
Coluri , color a colendo, feu or-
nando, color enim eft rei or-
natus,. t
Coluri , circuli fphara ,gr. xe-Xxpoi coluri
,ita ditti, quia»
c-uda mutili videntur.Combattiri , v. battiri
.
Combia, qui apud nos telas byf-finas per urbem vendunt , ita
clamant, li/a c combia filu diA puti . Combia cft a grccoHoav/mfiof cojynbos
, ideft
gi(ifu>ui mdtijiarius;i cofym
-
bos extrita media lyllaba fit
Combos hinc combia, quart_*
combia ml lunt aliud, quam»globuli ^/7d0/r^r/*;bu(tuneddi
Combinari , a numero binario.
Combriccula, nebulonum co-
hors, v. briccum.
ComitU di galera,po> tt/culuS a
comitando, quia remiges jo.
ca-
Digitized by Google
gari liceat ) l» comita cula
circa; dum hcc fcribimus.tri-
ftit Drepano nuncius adve-
nit,duas Regis noftri triremes
ibi exiftentes a Tureis remi-
gibus,qui nimifl Ducam in-
dulgentia liberius habeban-
tur invafas, poft Chriftiano-
rum nil tale fufpicantium ftra-
' gem in Africam adfportatas.
Commemorazioni,a memorando.Commendari , a commendando
.
Commenfali, a communi menfa
.
Commentu , commentam
.
Commerciu.cowroerc/auw amer»cibat.
Commcftibili.a comedendo. ,
Commettiri , committere ,
Commodu , commodam
.
Commoviri , a commovendo i
Communi» communioni &c. acommunit , hoc autem eft amuniit gerendis
.
Commutari , commutare
.
Comparari , comparare unumJcum alio
.
Compariri ,compatere
.
Compaflu , a paflibut metiendis.
Compatiri ,compati
.
Compatriotu ejufdem patri*.
Compendiu ,compendium
.
Compenfari, compenfare, a ver-
bo penfo ,at.
Competiri , a competendo
.
Compiaciri, a complacendo »
Compieta ,qua Divinum offi-
cium completur
.
Compilari» compilare , ided inJmaflam cogere
»quod furum
proprium eft
.
Compiri, domplin » funt a comi
plendo ; compitu eft urbanis
moribus homo » ac fi efiet nu-
meris omnibus completae , ,
Complefiioni , complexio
.
Complicari , a complicande $Complici
»
complex
.
Componiri, a componendo .
Comportari, a comportando
1
Compoflibili , a pojjibilitate «
Comprari, pretio comparare.
Comprendiri, comprehendere ,
Comprimiri ,comprimere .
Comprobari , comprobare
Compromettiri, compromittere}Compungiri, compungere
.
Computari, a computando
,
quodeft rationes fubducere.
Comu ? quomodo ? hebr» *)D>
ebemo
.
Cona, a gr. tixcoy fit coaa^A
conetta icuncula*. v ' • i
Conea, concha , gr. xiy%r\ coeJ
cbe , ita vocantur cochle* pe-
lorides apud Pollucem iib. 61
cap. io.de probatis antiquo*
rum cibis
.
Concatinari , a catena 2
Concava ,a cavitate.
Concediri , concedere i
Concepiri, concipere.
Concernenti , a concernendo»
Concertari, certum efle % idedftatutum efll* ..
Conchigghia, conchylium, grj
xoy^uJitoy ceucbylhu .
Couchiudiri, a claudendo . -
Conciliu , a conciliando .
Conciftoriu , a confijlendo l
Concitari,s concitando,ideft VOj
caudo, g Con-
Digitized by Google
Cdnclav! ,conclave , a elavK
Concociri ,concoquere •
Concordari , a concordia .
Concretari, a concretione
.
Concubina, qubd initmul cubet.
Conculcari ,a calcando .
Concupiicenza.a coneupifcendo.
Concurriri, fimui currere .
Condannari , condemnare .
Condecenti , condocent .
Condenfari, condenfare .
Condcfcindiri , conaejcendere.
Condignu,condignus
,
Condiri , a condiendo i
Condifcipulu , ccndifcipulut.
Condizioni, conditio
.
Conduciri , conducere .
Condulirifi, condolere .
Conduttu , a conducendo .
Confaff. ri, a fimul fando .
Confaluni ,gonfano vox barb.Confarifi , iul. conforfi .
Confedcrarfi, ftcdus inire .
Confcrenza , a conferendo .
Confc flari , confiteri .
Confetti , confectura,
a confi-
ciendo .
Confidari , a confidendo .
ConBnari ,fines attingere, con-
finanii finitimus,
confiaatu
ad/'»« relegatus .
Confini , fonfiuiu.a .
Confirmari, confirmare .
Confilicari » in fifcum redigere *
Confirmari , a conformando .
Confortari, a confortando
.
Coofratia, confrati , &c. a/ru-
tribut .
Confruntari,/rca/aiB cumfrem•
/a conferre ,
Confundiri , • confundende i ?
Confutari , a confutando «. ,
Congc gnari , ingeniosi aliquid
. comminifci .
Congelari , congelafcere .
Conghiettura , a conjiciendo «
Congiungiri, a eonjungendotCongiura , conjuratio .
Conglobari , conglobare a £/0-
, hoc autem ah hebr. cVjgalam glomua , « , verb in £mutatur , ut a cucumis cu.cumbar
u
.
Congratulari fi , a congratu-/0»dO .
Congregari ^congregare , idefl
divitas oves in unum £rrgrmunire.
Congruenza ,congruentia , a».
£r«/£»J,qu? figuram aliquamvolantes repr* lentant
.
Connivenza,counivenlio .
Conquiftari ,conquirere .
Coni agrari ,a conjecrando.
Confanguincu , ejufdem /an-guinis .
Conlcicnxa ,confcientia .
Ccuiteguenza , confequentia .
Confertu Kfertum.Confer var i, ofcrvaitde.
Confeffu ,a confidendo.
Confidcrari , a confiderando .
Configghiari , a confilio .
Conlignari, 1 confignando ;
Confundi , confmilis .
Confiftiri ,confi//ere .
Confolari ,a fotando ,hoc ver6
ab hebr. V?0 fala / e!evuvitt• erexit, qui enim alium fola-
tur, eloquio erigit, & in fpemme.
Digitized by Google
* tnelldrem atTevat .'
Confonanti , cum alio fonant-
Confuetu ,confuetudini &c. a_,
k fiefccndo ,verbum /irro qoafi
ufi eo , 8c abjeflo u fueo •
Confultari fa confitende .
Confamari ,confimere
.
Contagiu ,qubd contadn vim-,
diffundat.
Gontaminari,quafi contemerare.
Contanti , nummus a compn-
tendo.Contendiri , contifa &c. conten.
dere,contentie, transfertur ad
rixam
.
Conteniri, continere .
Contentari , a contentandn
.
Conti, Co*re*,contea Comitatnt.
Contiguu,co«/rg»ar,a contodu.
Contingenti , a contingendo.
Continua ,continuus quafi con-
tiguus .
Contiftabili, Cometflabnli .
Contra, contrario &c* contra.l#
contrariut ; ut ab in fit intra
,
i ab ex extra ,ita a con contra.
Contrabandu ,qu6d fiat contra
ediftum vulgbbandn
.
Contrachiavi,c/a»fx adulterino
Contradiri.conXiV dicere.
Contrafari , contra facere .s
Contrafofla, foffafoffa oppofita.
Contrairi ,contra trahere, con-
trahere .
Contramina,cnniculut oppofitnt
Contrapifu, pondus ponderi op-
poftum
.
Contraponfri , contra ponere.
Contra puntu ,tonut tono oppo-
fitut .
75Cootra'f(farpa.
• •>
Contra fignu, a contrafignando.
Contraftari ,a contra Jlando,
hinc rixa dicitur contrafinyquia jurgantes invicem con-
tra/iant.'
>
Contrata . *
Contrattu, contraSus
,
a tra-
nando .
Contraveniri,a contraveniendo.
Contraztioni ,contradic .
Contributioni , a contribuendos
Contriftari ,cum alio trijlari . »
Contritu ,a conterendo .
Controverfia ,controverfia •
Contumaci, contumax , a tu-
mendo, nam qui majoris impe-
rio non cedit , tumentes alit
fpiritus •
Contumelia , s contemnendo •
Contorciri ,contorquere , 'i
Contufioni , a contundendo ,
Conu , gr. nSves f°"01 conus J
Con valefcensa, a convaleudon
Con validari, a validando.Conventu , a conveniendo .
Converfari , a converfando 1
Cunvertiri , a convertenda
Convitari., convivari , con viti}
convivium, a communi viQUj
Convivici, convivere
,
couvifct
turi convidor .
Convocari ,eonvocure •
Convogghiu , & combogghiu»a convolvendo .
Convulfioni , coovnlfe
.
Conzar i,concinnare, consu coit
•
v cinnatio
.
Conzaria, officina ad coria con-
cineende
.
• <
K a * Coa-
7«'
Conru , Pifcaloribus efl funicu-
lus centenis hamis concin-
natus .
Cooneftcri , bonejlare
,
ab bo •
nore
.
Copia , copia , ideft abundantia.
Copiari , ideo dicitur de feri-
ptura,qu« transfcribitur,quia
transfcribendo, ejufdem ma-jorem copiam , feu abundan-tiam facimus
.
Coppa , v. coppu .
Coppella,cupella
, Hefych. xu-jtsMov acToj Trornffy ct«r»jcupcllon eft/pectes calicis Ji.
neanfulis •
Coppiteddu,herba ati^s ambiti
.
eat Veneris
,
gr. xeToAndV*cotyledon
,
quia acetabuli for-
mam habet
.
.Coppu , ab hebr. rjsn capbapbtexit, operast, eo enim inyol.
, vimus , ac tegimus
.
Coppula , ab eodem themate.
Coraggiu , a cordis alacritate.
Corda,chorda, gr. chor-
de , hino cordiari , chordametiri .
Cordiaii ,cardialis , a corde
.
Cori, cor, dis, gr. xnf her idem.
Cornicchia , feminum vaginacorniculata
.
Cornici , coroea, a.
Corniola ,uva oblonga , & in-
torta indar corniculi
.
Corniola , lapillus a carnis co-
lore , veriCis corniola .
Cornu , cornu, hebr. pp Aerentorna, gr. Hifaf heras.
Cornucopia,coraucppia . *
Corollaria corollariam; a eoi
rona fit corolla , inde corot-
larium
.
Corpu , corpus , a corrumpendo iquia corruptibile efl
.
Corpettu , thorax , a corpore.
*
•feu peflore , quod peculiari-ter nob;s efl corpu .
Corredari, injtruere, parare
*
corredaturi fuot,qui pelles
praparant.Correggiri,corr/^ere a regendo.Corrifpundiri , a refpondendo
.
Corroborari, a robore , feu for-titudine ,
Corrodiri, a rodendo
.
Corrugari , a rugit
.
Corrumpi ri
,
corrumpere
,
vide. rumpirj
.
Corteccia, cortex, a gr. nigrettortos firmitas robur
, quia*,
firma efl
.
Cortina , cortinaggiu , cortina
.
Coru, gr. fcogosebordi, chorus,
Corott,corvus,gr.K6pcL^ corax.Cofa , cau/a
; chi cos’ e ? quidcaufte cjl 2
Colcu, coxa coxendix; gr. ne-
%ovr\ coebone .
CuiCici)Zdtcon/ctentia,afcieado
,
Colinografia, gr, xo<rju,oy§a.+
co/mogruphia mundi de-Iciiptio. >
Cofpicuu, confptcuus
,
a con/pi-tiendo
,
Coipirari, con/pirare, idcfl unafpirare
.
Colla, coJl*,arum, a gr. oorleore/leotj os ojjis,hinc cullani.qudd
tofiarum loco fint in tc£lo
.
•* Co-
Digitized by Googk
Coftanti ,conflans , conflantia l
Coftcllazioni , aJtellis.
Codernari , conflernere.
Coftipari ,conjlipare aflipando.
Coflituiri , conflituere
.
Codringiri , conjlringcre .
Codruiri , conflruere.
Coftumi, gall. coujlumejfam edac conllans met .
Cota , fari la cota , colle&anu*
injlruerc.
Cotta ,vellit cleri . Francifcus
Negri in fuo itin. feptent. in~*
quefta vaflijflmafelvafi vedo-
no alcune abitazioni , o pidtojto tugurj fatti di pertiche
foflefopra terra in giro , di.
flanti una dati’ altra duc , •
trepalmi , riguardano effice
nterfo a/ centro , quaficbe do
-
veflero terminare colle cime
kad unirfi in qttello ma it hi-
fogtto della tace ,ed efito al
fumofd ,cbe rejli nella fom
.
miti dei cotta ( cbe coti cbia-
tnatio quel tugurio in loro
lingua , cbe i propria deipae.
fe ) vi rejti,dico , mediante
un cercbio di legni fevrapo
-
flo % un opertura , o feneflra
rotanda . Vide hic cattam ro-
tundam cum foramine in fu-
periori parte, nec mirum ve-
llcm fumfiflfe nomen a tugu.
rio,cum & alia vedis cafnla
nomen habeat a caja .
Cottu, tirari lu cottu Cottu no-bis ed illud lucrum
,quod a_*
luforibus exigit.qui ludi com-modum prsbet
, uti alear ta-
itiIlot &c.quodque pro vifto-
riarum numero penditur;v.g.
pro fexta qualibet vi&oriaipfi debetur granum unum_,noftre monetee , hinc patet
ocem cottu idemeflTe ac quo-tum
,quota fcilicet viftori*
pars,quae ludimagidro debe-
tur , fexta nimirum , oftava&c. uti fuerit conventum
.
Coto cota , dicimus (i nd’ andbcotu cotu , idem ed ac cauticauti abiit .
Cozzari v. cozzu
.
Cozzu, hac voce venit pars po-derior colli, libri
, cultri,&c.Hifpani de cultro dicunt dejboz , y de coz
,
ideft tum exacie, tum ex oppofito,& apudnos ed adagium taggbiari culu taggbiu,efanari cu lu coz-
zu ; acie ferire, & ex oppofi»
ta cultri parte , blandis fcili-
cet verbis mederi : hinc edvox cozzari , occipite fcrirxauti arietes folent
.
Craniu,gr. Hfxvtor crattionJ
cranium
.
Crapa,capra , Hefychius hx-
rrfx cui; vvfflwoi capraeTyrrbenit capella , hinc cra-paru , crapettu &c.
Crapula ,gr. «fg^raAn crepale,
hinc crapulari, crapuluni
.
Cradu.a cafiitate,cxk&is enimtedibus libido extinguitur ,hinccadrari &c.
Craftuni , ita aliquibus dicun*tur limaces , putarem ita di-
6io$ ab eorum teda,quas fpi-
fi»
Digitized by GoogI
r is intorta,afietis cdVnd vide-
ttir.vcl, fi malueris, ita di.
cuntur a cornibus, quibus
viam praetentant
.
Credenza , a credendo, hinc er«.di Ui credituri 8te.
Crema ,liquamen ex amylo
, &latte t
cremor t hinc cremor i.
Crepacori , a cor de crepando,
qubd in fumma anguftia fit.
CrepalofTu, offfraga avis a fran-
gendis ofTibus di&a . o
Crepufculi ,crepufculum,ucre-perut
,
ideft dubius , eft enimdubia lux .
Crefia,gr. f««AhoVIk, ecclefia.
Criari,creare. Voflio eft ab heb.
tf-Q bara creavit
,
qui plura
refert exempla litertc £,muta-
tx in c , hinc criatu , crianza,
&c. verbum creo preter pri-
mariam fignificationcm ali-
quid ex nihilo educendi,ufur-
patur etiam in fenfu educan-
di , & inflrucndi , unde eft
len criatu,materiatu , bend,
. vel mali educatus
.
Cricca , rota eft uncinis inftru-
£ta, quibus obvia rapit , nec
. dimittit, a gr.xffxoj kircor
,
quod idem eft ac Hflxos cri-
cos annuliifi . Hefych xtfKOi j
XflXOl OLfTOL-nS X. XOlvTO.
ta iTuxoifxnn Hfpxot A i-
yorTcu .Kirki crikifuni res
adunca,& omnia inflexa vo-
cantur kirki
.
Cricchi, x crocchi,jucari di
cricchi , e crocchi , manibusuncinatis ludere -
Cridiri ,credert .‘ ' ' - * ”>
Criminali, a crimine i
Cripa,& crifpa
, crifpari ; ftinC' a crifpando .
Crifcenti , crefceut, ita dicitnp
fermentum, quod eo mafla
fuecrelcat
,
Crilcimogna ,crifciri &c. a ere•fceudo . ^
Cnlciolu, crueibulus , barba-
ra vox
.
Crifciuni, it ai. crefeioee , gaUl
• crejfoa, lat. uafturtium aqua-ticum .
Cri fi,gr. xqftftt cript . «•
Crifima,gr. ebrifota
unElio
,
Crilolitu, gr. XfHjfoXtbos
w cbryfolitbut gemma aurei co-loris .
Crifpeddi, boleti ex farina cum
oleo,ac meile frifti, ita difli,
qubd crifpifnt
.
Crifta,crijta .
Criftallu , cryfal/ut ,gr. «fu-
<r7a.Moj cry/ta/los
,
a xfuoicryot frigus , nam frigore.#
concrefcit
.
Cfifteri,gr. «AutrTnf clyfler ,
a «Au (fio clyio laxo, lac. la-
xativum .
Criflian.ti , Santta Religio no-ftra a Je(u Chrifto Deo, ac
Servatore uoftro nomen ha-
bens .
Crita ,critufu , creta, cretofut,
ab infula Creta, e qua optima
creta veniebat
.
Criticu,gr. HftTtKos criticis.
Crivu, cribrum
,
hebr. yyOSki-
Digitized by Google
kilarh cribmm
,
a rad.
.cabar cribrare , hiac cribel-
Ium criveddu
.
Cfoccu , uncus , gr. xtpHss kir-
cos annulus , v. cricca : croc-
. chcttu uncjvu/us,m*ni a croc.
cu,manus uncinata.
Croma ,gr. cbrowace-
tor . Boethio ed flexio , & mi.
nuritio vocis in cantu .
Cronica, chronica , orum , gr.
Xfovos ebronos tempus .
Cropanu ,carpinus arbor
.
Crozza, abbati di mitra , ecroz-za ; vox barbara crocea
,
hacvoce etiam venit caput ratam,feu calvum ,
v. carozza.
Cruci, crux ; hinc cruciari, cru-
ciata &c.Crudili , crudelis a eruere .
Crud'zza , eruditas , cruda cru-
dus a eruere .
Crupa , dimidiata amphora , eanimirum, qua poftquam col-
• lom,& antae fuerint confraA»,ne penitus abjiciamus, utimurad gallinas aquandas
,velpa.
(cendas, aliter mozzuui, efl abhebr. 3*tn cbarab vadatus
.
Crufca , v. Iciulca .
Cruda, erujia , a gr. Hfvof cruos
frigus ,qo6d frigore concre.
fcat , ut in la£>e,quo per no>
ftem aeri expoftto , cruda (it
- in foperfi Je ; 6 veri hcc exigne fiat , ut in pane , aliifque
co&is in furno , tunc erit a_>
gr. K&ualoi coujtis ujlus.
Cu ,prcpwlitio eum .
Cu ,& cui iaterrng. quis I cu fr?
quitfuit ? CU sa ? quit fcit ?
Cuba,cidcrna. S. Hieron. in_»
vita S. Pauli primi her. alteri» cijterna veteri
,quam gen-
tili Jermoue Syri euham ««•eant .
Cubeta , cupedi
a
, erum, vel cu-pedia , arum
; intritum examygdalis, 8t meile ; nomciued a cupiendo ,
Cubicu, cubicus, a, um; a tubus.Cubitu, cubitum, & cubitus, gr.
xiifitTOv cubitoa, vox Sicu.
lorum Dorien(ium,& per con-fequens MelTanenfium . Poli,
lib. z. de brachio, 6vo/jlo.{*-
ffl </V T*T0 £ HujioXoy, £xufitTor anon iv , di in-
xffJtfamf 9 fonS. Uva*i'uptKev roCvo/JLtt rur er fft-
xeXla. cTcjf/gcbv , o$er inl-Xj ro neuHT
frd
Ayftdrtj Hufitri^nr Xeytk»vocant boc cuooton , C£* cu-bito» dicerepeffes ,
ut Hippo-crates
, videtur autem nomenboc ejfe Uoricum,Dori*»jtumin Sicilia
, unde Epicharmusetiam , cubito putjare ,
tubi-tizin
, dicit .
Cubu, gr.xyfiof cubos •
Cubui» , vox derivata a cuba.
- »ded ciderna, cdcnimquaficidcroa in aere , ut e contra-,cifterna ed cubula infra ter»tam,trullas grjca tamen vox.
Cucca ,noBua, nomen ed a lyl-
laba cu quam noflu edit
.
Cuce hia , 2 . fy II. itaj. eoppia di-
citur de pane, qui bifariam.»
di-
Digitized by Google
dividi poteft, dicitur etiam dererum binario invicem jun&o
Cucchiara, cochlear
,
& cochlea
-
re, a fimilitudine cum coch/e
.
tcftis.
Cucchiari, 4. fyll. irridere eft
ab ave cucca, qu« omnibus
avibus ludibrio cil
.
Cucch/eri, j. fyll. auriga
, abital. coccbio
.
Cuccia , a. (y\\. cattis .
.Quantapalori perdi cu vaa caccia .
C« chtamari ia cani cuc-cia cuccia .
Cuccia, 3. fyll.frumentum eli .
1 a graco hokkos coccotgranum.
Cucciari, 4. fyll. aliter dicimus
Jpifliari
,
a gr. hokhos coccotgranum
, ulurpatur de olivis,
quando a maturitate incipiunedecidere , tunc dicimus ,csc-cianu l'olivi
,
transfertur adalia.
Cucciufu, j. fyll, granofut a gr.
UOHHOSCOCCOS .
Cuccufiu, feu cuccupiu, avisfe-
ralis, cujus triftc carmen eft
fyllabjjiu, feu piss
,
quam-»femper no£tu ingeminat , alio
nomine piula .
Cuccumu, cucuma
,
gr. xtfKtf*
fxtov cucumion
.
Cucenti,a coquendo .
Cucina , culina , hinc cucinari ,
cucineri,coquere , coquus
.
Cncuddn,c*c»//*r,hinc cuculla.
Cucumbaru , cucumis
,
a curvi
-
tate.V irg. 4.georg.
tortufque per berbatuCrefceret in ventrem cuicumis
.
Cucurucit , cucuritur
,
vox gal-linacei per onomatopceam .
Cucum,cucurbita a curvitate.Cuda , cauda , gr. t
herbida .
Cuda cavaddina , herba,quas
filamentis equi Caudam men-titur gr. hrrripis hippuris
.
Cudardu , homo meticulofus »
vox eft a cuda arduta
,
quodconvenit ei,qui poflquam ma-lo fuo eft edo&us
,omnia ti-
met , nc in idem malum inci-
dat,^ dicere folet baju la cu-da jarduta, hinc cudardu.
Cuddana , ital. collana a collo.:
Cuddanti ,lapis major
,quemJ
homo collo impolitum ferre-*
poteft : hic liceat afferre vo-ces 1
quas murifabri ufurpanfi
pro lapidum di ver fitate. Pez-zu accarruzzatu
, qui cnrru
vehitur : cuddanti , qui fu-
pra collum fertur : teUotta ,
qui hominis caput aquat :
mazzacani,quo canis poflit
occidi xpugnali, qui pugnumimpleat
:pugnaleddi minoris,
molis : rafaggbia , qua paries
aquatur .
Cuddari , ultra colles abire , di-
cimus de Sole cim occidit,id.
ipfum dicimus tramuntari ,
quia trans montes abit, tranl-
latfe vet 6 de floribus c&m de-
cidunt .
Cuddaru , collare a sollo %.
Cud-
Digitized by Googl
Cuddata onns collo impofitum."
Cuddura, gr. xoMl/fft coitura,
Cudera ,pojtilena
,qua cauda
frsnatur
.
Cudefpina, provehas astatis mu*lier
,gr. 6ixo&iV7roiva. ceco -
dejpina do», fis domina .
Cudiari , alicui aflentari canummore, qui cauda motu blan-
diuntur .
Cufi , de eo , qui lumbagine la-
borat, dicimus avi ii cuji, a-,
gr cupbot pronus ,nampronus incedit , neque erigi
valet
.
Cufaruna , a P. Delbono doceorefie teftudinem , anne erit avoce Buforona , quam legi
apud Guidoncm dc Columnisjudicem MefTanae anno 1287.qui de ferpente quodam ita^
ait , contrapojia diuanti ag/i
cccbi di ciafcuno animalejer~pente vclenofo , 0 difuo forni-
giiante , overo di quelto , it
quala volgarmtntc Buforonain Cicilia fi cbiama ; Bufo-rona
, credo fit rubeta nobis
buffafccagna . „
Cugghiandulu,gr. xoffxvfpo*
coriandro
u
, ab hominis pu-
pilla, quam fua rotunditate-*
refert *, que grec& dicitur
xopn eivffos coriandris.
Cuggniuni , virile membrum_,
,
vox Helychio nota
ou^oTov sicuilon Verenaum ,
ex acullon abjeflo a remanetcullon
, hinc cuglou, inde-i
eugiiuni .
,
: 8rCognatu i cognatus ,' a cogna-
tione .’ ! '
Cugnomu, cognomen .
Cugnu ,cuneus
,
eugnera cuneo-rum ordo , eugnari cuneo cu-dere .
Culari,per colum traducere .
Cularinu , culi procidentia , ca-lata cuti ittus.
.
Cullaeiont , jentaculum , ety-mon non liquet
, nifi forfan fic
a conferendo, qu6d olfm quiT-
que portione a Pe colluta ve-
fceretur,gr. (rujufieXri -fymi
bole .
Culmi ,culmina montium, quaii
columina .
Culpa, culpa , ab heb. tjVniap trattftre , nam legis tranf-
grefiio culpa e(l
.
Cultivari,co/rrr, cultura sco?
lendo
.
Culu , culus ,a gr. xSXop toloul
Culumbrina, colubrina:tormen-tis bellicis induntur nomina-»melum Lncuti entia , Serpenta-ra , Dragunara , Culumbrina,a ferpente , dracone, colubro ,
Cumandu , cumandari, &c. a_.
mandando, quod eft impone-
re,prxeipere.
Cumarca, a gr. c0’
marchos pagi prieKcdtu» , hincCumarca eft
,qu6 prasPofti ju-
rifdi&io extenditur
.
Cumbara,arbutus
, arbor eft,’
cujus fruftus arbutus, & uue-<*»»gr. xbf/.xtOs cemarot .
Cumbogghiu, a convolvendo,
&
quia convolvendo res tegitur ,
L hinc
Digitized by Google
II.
hinc 4ransfcrtur «4 opercu-
lum fignificandum .
.
Cumbriccula , v. combriccula.
Cumeddia , |r. ho/jm^Ccl cth
media %
Cumeta ,gr. no/ur\rr\s cometet
a ress0,eft enim Itella comata .,
Comia ,pagi duo prope Me(Ta-
nam gr* Hu/mn coma pagus
.
Comitiva , comitatu» a comi
•
taudo .
Cammari , tommattr quali ma-ter altera, tum quae Lucrne
. munia preftat , tum quae pue-rum e facro fonte levat
.
.Cumpagnia , a comitando.
Cumpanaggiu,quia cumpaut*
editur .
Cumpari, compattr .
Cunigghiu , cuniculus , a cuni-
culis in quibus latitat .
Cunnu,gr Kovvoiconnos cunnus.
Cunocchia,cotus;l,&n invicempermutantur , ut a PanormusPalermo, ultima iyllaba ccbia
eft vocis produ&io, ut a fo.ror firoccbia , ita a colus cu-uoccbia .
Cunfulu, conful a confulettdo.
Cunfulu, epulum cnortuale , co
enim amicosfolamur
.
Cuntu , cuatari ,ccmputus
, com-putare .
Cupriri, cooperire
.
Cura, cura, agr. nnp ter procorde , hinc funt curari cu-
ratu &c.Curaddu , corallium , gr. Ho-
ptiMiOr coraIlion
.
Curcari , a collocando ,quia qui
;< dormitum rt, in leSo fc tollo.
«0/;in reg. S. Bened.c. 43. tk.de hia
,qui ad opus Dei tardd
occurrunt, llatuitur, ut in .
Oratorio , nltimo tamen loce»,
. non ver6 foris maneant, namt
fiforis Oratorium remaneant,
eritforti talis,qui fe aut col-
locet ,<$* dormiat , aut certi
fedeatforis,velfabulis uacetCurciu , idem eft , ac curtus.
Curcurutu, v.curriri
.
Curdaru , chordarum artifex ,
eft etiam avis picus .
Curduni , cingulum e chorda.
Curduana, pellis Corduba pa-rata .
Curia ,curiali , curia ,
curialis
fcilicet a cura, que ibi reip.
geritur.
Curina , quod cujufque rei (it
cor, eurina di palma, di can-namu &c.
Curiuiu , curiofut , a cura , 8ccurioiusclt, qui iupervaca-
neam curam impendit
.
Curma,curmatura &c.a cumulo.Curria . corrigia
,
vel qu6d e_jcorio fit , vel quod ea corri-gamui,
Curriri , currere , ab hebr.
cararfalsavit, nam qui cur-
rit , non graditur , fed falut ,
hinc eft vox curcurutu , cur..
Jor, hinc quidam Siculus Poe-ta dixit
;
La bedda mula curcuruta#e nana ,
ideft mula cur fera.
Currui a , trochlea , a currendo-
quia
Digitized by Google
quia curfum promovetCurfaru,pirata,i Corfit nomen,
• hi enim olim pirata Fuerunt
,
nec id tunc probro fuit
.
Cursta , qudd ibi curfus fieri
poflit
.
Curti ,curtiggianu, abrtal.cer-
te,qua & Graci (equiores
ufi, gr. xoprt curti, lat. barb.
cnrtit,qua venit ocohort \xn.
dc curi cartit.Varr. L4.de 1.1.
Curtigghiu ,curtili impluvium ;
ab eodem fonte
.
Curtifi, curtifia, ab eodem fonte'*.
Curtu , curtiiza,gr. xufTes
'* currit curvut . • <v
Curvu , curvari , curvus , a gr.
xufros curris .
Curvata , collare lineum,qubd
circa collum-curvetur
.
Curuna , corona a cboro ,<qubd
ibi coronarentur ; contonat•> Hefychius in %opos cbordt ,
quam vocem exponit kvh\c$o**Te<P<tvoc circulus , corona.
Cu sa t quis fapit ? Fapiri eft a_.
Capiendo ,non afciendo .
.Culcinu , confobrinut , vox hac* legi debet dulci
,
fono
medio inter/t & cjvenit a gal-
lico coujin .
Cufciou, 1 iteria /t fortiter pro-
latis,pulviaaricervical;no-
1 men habdt a coxa, nam eft
plenum, & bonfertum plumis,
ut coxa conferta eft carne
.
Cutciri,confucrc
,afuendo .
Cufculi,parva tigna a mari »n_.
littus eje&a,quifquiliat
hinc* cu/tulil 1 ' 1 * «i ’
8 ?Cufcufu ,
fimilago, feu globufi e
fimila vox arabica . Jo. Leo-ni in defeript. Afric* p.2.f. ia.
de populis regionis Hece ita-,
fer ibit :fogliono mangiare^
cartie bollita, & injiemeci.
polle , 9-fave , 0 pure ac-
compagaauo con un attro ci-
bo detto da ejft cufcufu .
Cuftana,quia coft* vices gerit
vel pro eo,quod eft petimen,
f ulcus fcilicet beftiarum ia-i. dorfo, italis guidalefco
,
eo
Siod in coftis fit
.
ari yCOnjtaro ; • t <• ' f f'Cuftera , quia in montium co-
ftis fit
.
Cuftiart , quafi coflas circuire •
Cuftodia tCuJlcdia .v
Cuftura, cuftureri, 1 confuendo
eft confutui Hinc confutura ;pro quo dicimus cujluraV
Cutaneo, cutaneus a buta ."
Cuteddu , cultellus
.
Cuti , cueina , cutii , a gr. exu-res fcutos corium ;
"
Cuticuni , rujticus ,qui duriori
cUcu/O i »•' f ." ’ -i
Cutra ,Culcita, vel culcitra'tu,. calcando , feu ftipando
, namtomentis eft ftipata.
Cutruffu , vafculum atramentbiCutrueeu tfpina dorji.
Cuttuni , ex heur. jpp ketetuj.
tunica, afab. caiin , lat .gof-
'fipiurn .
Cuttura , coSlura a coquendoCutugnu, coiotievnt
t& cydoniuts
f
' *#Cydortia oppido Crct« ,un-L » dc
Digitized by Google
de primfttn allata fuerant cy.doaia ; cutugnata Cydonia-»
facebaro condita .
Culuiari, pro quo Meffan* d icir
mus fcutulari,quatere excu.
tere .
Cuva , cuvari , a cubande , ovucuvatizzu , cui gallina incu.buerit .
Cuverchiu , operculum , forfan
olira fuit cooperculum ,
Cuverta , a cooperiende l
Cuviu,dicimus lupu cuviu;idem,
e(l ac italicA eupo
;
dici mu*etiam de homine, cujus arca-na rimari non pofTumus
.
Cuzzari, v. cozzu .
Cuzzica, furunculus in capite^
enafeens, ab hebr, yip cute
fpina , (iquidetn pungit uti
jpina .
DD A, prspofitio ablativo ia*
ferviens a, vel ab .
Da , in fenfu hortandi, daferi-
*emuteja feribamus, impera-
tivum verbi do .
Dadu, talut , a gr. rx\cLu taldu
tolerare , nam tali corporis
pondus fufferunt
.
Daga yfica Anglis dagger , Gal-
Jis dagne. Dufrefnio hasc voxeft ab hebr. dacac acuere.
quod verbum, live hoc modoj. Jcribas ppT » five pm , Uvetandem -pn numquam ufur-
patumvidi in Icnlu acuendi,
led in hoc alio impellendi,
premendi , comminuendi .
Pagall, balteus,ita etiam Hi-
Ipani , erit eo quod daga en-ps ab eo dependeat.
Dagal) , P. Delbono efl terra al-
luvioni expohta , vox roihi
inaudita, & ignota
.
Dainu, a latino dama . ,
Pali, dali voces horuntisiqu*#-
,i> L -2
.. »'
', . . I
do duo invicem rixantur , Stad manus ventum efl , tuncaditantes folent inclamare-»dali dali, idefl da illi, da illi,
feu percute .
Dama, damigella, a barbara vo-ce domicella .
Damafchina, dicimus de fpatha,
eo quod fpaths Damafcensaciem omnium optimam ha-
berent, enfes fiquidem Dama-fci confecli , vel aquae vi, velab alio liquore, ita erant tem-perati
, ut ipforum acies vi»hebelceret
,
Dammaggiu, gall. demmage-*
damnum, hinc dammaggiari/damnum inferre . *
Damufu.a Iat. domus, gr. dbfAOtdomos modo ufurpatur profornice camerato
.
Dannu, damuum. Hefychio <T*-fLvov datando efl a^tiodtt di-noo horribile
.
Danti,coiru di Diatl,eeristm al-
c». Pan*
Digitized by Google
Dama ,~ danzari,
gall. danfeJ
ianfer .
Darba , in recenti Di&ion. Sic.
vox hac exponitor zappa <P
aequa : voce hanc femel peni
I
tuer audivi a quodam e Soc.
efu, qui dicebat Panormi e(Te
in ulu , ibique dici (olere unazappa.ed una darba d'aequa;
fi ita res eft , darba quid mi-
nus erit a zappa,quare dice-
rem zappam forfan dividi in«
quatuor partes, quarum qus-libct ex hebr.diceretur darba
arbiti
,
ideft quarta.,
pars; ita in adverfariis divi-
nando fcripferam, cumecce_»in manus meas venere memo-ris literaris Siculs Pan. edi-
ts a Clarifsimo D. DominicoSchiavo de Siculis antiquitati-
bus optimi merito» is ergo
pag. 258. tom.z.loquens de_»
aquarum menfura,qu* Sena-
tui Pan. eft in ufu meam con-
je&uram firmat bis verbis, la
utifura aduaque piu piecolafi
dijfe do' nojtri maggiari peu-
ma , ed l dei diametr
0
, * ro-
tendito fegaenteo ,quot.
tropenueformana un denare,
4. deuari uu darba , 4. darbi
uua zappa .
Dardu , 'wil.daria, gaH. dartl,
ang. dart eft telum , quod a
dat quercu» nam telum erat
e quercu.Dari , dato , a gr. dS da .
Data, dka eft, quocpilloU da-
fu fuit \ • dandaDattilu , da&yla» ,
gr. daXTU»Xos daBylos fruflus palme,
&
pes metricas ; ea vox Grtecia
fignificat digitum manfis , St
palme fruftum
.
Daveru , veri , & veri .
Daziu, veftigal, qu6d Princi-
pi detur.
Dd& » adverb. flatfis , & motfts
,
Jtatti ddd , fla illic ; viuni di
ddd , venit illae ; va ddd , va-
de illuc ;di ddd ddd va a ta~»
marina , e comprati li pifei ,
inde illae vade ad maritimam,
& compara tibi pifces
.
Dda.ddi.ddu,pronomina refpon-
dentia latinis vocibus illa,
illiyille, dda cala, illa eafa^t;
ddi libri, illi libri; ddu cani,
ille canis .
Ddanza, gall. danfet
Dichi, qui difco.vel pila ludunt,'
e longinquo pilam,vel difcuia
jaciunt, uticopum attingat,
vel ad ipfum propifis accedat,
id fi eveniat , dienut ddiebi ;
ita etiam dicunt Sartores,duRl
c panni reliquiis aliquid vo-
lunt conficcrc,tnnc illas varit
locant, ut intento congruant,
& voti compotes dicunt ddi.
cbi
;
greca vox dfan diki ju-
ftitia » hinc 1 quet utrobiquc^-» ari aliud ea vocc exprimi ,
quimju/ll juftl .
Ddiccari , lingere , a gr. An£«lieba , hebr. *p? latae .
Ddingari , addingari, dignari 4dignus
fquodagrsco «Tax»
ni*
Digitized by Google
86
VUU dicnyo, v. d ignita
Ddila,gramen ampelodefmofl-,
Plinii,quo olitores utuotur adherbarum fafciculos ligandos,
vox grsca dejit liga-
men,hinc ddija .
Ddocu, adverb. ftatds,& motus.
Jio ddocu , fta in loco \fi par-tiu di ddocu
, ex i flo loco di-
fce (fit *
Ddofa, & dofa, gr <Toc*/j dojts,
a verbo cf£ do , vox medico»cum propria, fignans juftam-,
medicamenti quantitatem in-
firmo dandam
,
P.cb-JUri , debellare a bellan-
do,hoc autema bellum
.
Debili , debilia ; Voflioeft quafi
debabilis, meo ver6 judicio
erit a labendo, debiles enim-,
facili labuntur.
Debitu ,debitum a debendo.
Decacordu , a decem cbordit.
Decadi, decas
,
gr. <Tgxei$ detis
vox ia latinam linguam in-
ve&a
.
Dccadiri, a cadendo,v. cadiri.
Decalogu, gr. ^indXoyos de-
•calogot decem legis pijcepta.
Decampari , campum tollere .
Decantari ,decantare a cantando
Dccanuri , eft etiam liquorem-,
in aliud vas transferre , ut
quod pelluc dum eft,fenfim-.
fluat, fs x ver6 in cantho,feu
angulo maneat , hinc decan-
tari
.
Decanu, Decanus Pcclefiaftica
Dignitas ,in Meffanenfi Pro-
tometrop. cfl prima poft Pon-
* •.
tifie. ad quam Optione per-venitur ,
Decapitari , a capite truncando .Decembru , December, decimu#me n fis a Martio, qui olimfuiCanni initium, poft quem Apri-lis, Majus, & Junius propriumnomen habuere,fequentes ve-ri) ufque ad Decembrem no-men habuerunt a numero, fci-
licet Quintilis, Sextilis, Se-ptember, Oftober, Novem-ber, December.
Decenniu, decennium, adeocm
annis
.
Decenti,decenra, decent,decen-tia
,
a decendo , a gr.«Tgadei oportet
,
litera ver6 c in-
dita fuit, ut a tnrioifpeos fa-
£lum fuitjpecus
.
Deci , decima , &c. decem,deci-
ma , a gr. dinx deca .
Dccidiri , decidere
.
Declamari , declamare, a cla-
mando .
Declinari , declinare, a gr. hX(*veo clina inclino .
Dccuil»ri,dcco/lare,ipfa vox lo-quitur.
Decorari , decorare a decus,ve |
decor, qua: veniunt a decem,
do, nam qu* funt dcccra
%ea-
dem funt decentia
.
Decottu,decollum a decoquendo.Decrepita ,decrepitus
,a vita r
crepera , ideft dubia, vel qu6J
crepitum ventris effietis viri-
bus , & mufculo conftriftorelaxato
, edere nequeat
.
Decretu , decretum, a deccr.
nendo * Dc-
Digitized by Google
Deculonna ,gr. dt£%oXor dia-
cbylon emplaflrum de faecis ,
qui grsci dicuntur yvXeitbyli .
Decumana , unda decumana._* ,
qu6d obfervatum fit decimamundam aliis efle majorem .
Decuria ,decuria a numero de*
cem .
Decurfi , a decurrende .
Deda, tada ,gr. da» da..*
fax ,Meflana dedera .
Dedicari , dedicare , a dicande.
Deditu , deditus a dWo, quod a
gr. dV<Ta>A« didomi .
Deduciri,deducere a duce.
Defricari, e numero aliquid de»
mere , ab ital. folia , idell
defetius
.
Dcfatto , ita dicitur Curis fen-
tentia, ex primis nempe voci-
bus, qus a Mag. Not. in fen>
tentis principio apponuntur
,
qus debent feorfim fer ibi Defafto , ita ut verus feneentislenius ifte fit . Defacio fcilicet
de otlione,vel caufa verte»,
te inter /S/. &• iV. provifum.
«fiper Cfc.
Deferiri , deferre a fero, grscietiam
<f>gf infere.
Pefeuu , deJeUus , a deficiende,
defettari , deficere .
Definiri , definire , a finis
.
Deflorari , quod efl virginem-corrumpere , virginitatis fla.
rem libando.
Deformi , deformis, ferus* de-
feflu
.
De fraudari, defraudare, a frott.
de.
®7Defbnto , defun&us \« efl
,qui
munus fuum perfecit,transfer-
tur ad mortuos
.
Degenerari, de genere excidere.
Degradari , de gradu movere .
DeitA ,‘Deitas
,v. Diu .
Del, olira fiiit de i/, idefl de ilto.
Poliphilus prope finem lib. i.
revelato it copereulo de it
fantto repofito.
Delaturi , delator , qui defert.
Delegatu , a delegando ,
Delfinu , delphin, delphinus , a
gr- delpbax porcel-
lus , nam pinguis efl ut por-
cus;Gcrmanis diftus merfuinidefl maris porcus.
Deliberari , deliberare .
Delineari , delineare , a linea,
nam delineatio lineis fit.
Delinquenti,a deliuqatndojdeftdeficiendo , nam muneri fuo
deefl
.
Dcliquiu , deliquium , animi de-fectus -
Deliria, delirium,lira eftfuf-
cus in agro reliftus adaquascoUigendas,& qui ab hoc ful-
co , feu lira aquas divertit,
delirare dicitur, translati fu-
mitur pro eo,qui a ratione-»
defle&it
.
Deliria , delicia, quia allicit
.
Deludiri , deludere
,
a ludo .
Demaniu, demanium, vox barb.pro dominium
.
Dementari, dementare, idefl ali-
quem de mente movere
.
Demeritari, mali mereri
,
idefl
de merito demere .*
/ De-
Digitized by Google
88Demini , vallis Demeante prima
e tribus Sicilia Vallibus, tu
Civitate Demenna,quas Val-
li nomen dedit, cujus mentioeft in diplom. Hugonis Ar-chiep. Meflan. anno 1
1 $ t. in
quo legitur monafterium San-&i Barbari de Demenna, hincm*!j Icribitur Vallis nemo,rum.
DcmaA\r\,demoliri ,a verbo »0-//or,idcft adifico, cujus oppo-fitum demoliri eft deftruere.
Demoniu,gr. tPcu/xuo damon .
Denigrari, infamare , ideft fa,
mani nigram,feti obfcuram-.
reddere
.
Denominari , a nomine :
Denotari,denotare a notando
.
Denfu, dcnfut , a gr. cT<t<rt/V da»
sus
,
interjcfto n fim aenfut.
Dentatu,pifcis dentex,quia pro-
far eft dentatus
.
Denti, dent ,a gr. c&ovtos oden
-
tot patrio cafu, hinc dent.
Denuncia, denunciatio
,
a nutt-
ciut voce Syracufia,tit ait Jo-
feph Seal, relatus a Voflio itu
v. nuncius .
Dependiri ,dependere ,
ab aliquo
nimirum pendere
.
Deplorabiii,deplorandut
,
ideft
ploratu dignus
.
Dcponiri , deponere ,2 ponendo.
Dcpofitari, a deponendo .
Depravari , depravare a pravus
,
quse vox eft ,a gr. axfxfiat)
paravao tranfgrcdior .
Deprimir/, a premendo.
Depurari, apuritate ,
purum.-»
verb ab heW.YO forar />xr-gavit.
Derelittu, dereli&us,a relinquo.
Deridiri , deridere , a ridendo .
Derivari , derivare ,ideft a ri-
t/o ducere
.
Derogari , derogare , olim lege*a populo rogabantur
, oppoft-tum eft derogare
.
Defcriviri, deferibere
,
v. feri-
viri
.
Defertari ,tum de pragnante-»,qua ante tempus foetum emit-tit,tum de terra,& arboribus,qua herbam , Sc fru&us in-
' tempeftive ferunt , eft a de.ferendo,\6cm dicitur detranf-
fugis, qui fuos deferunt.
Defertu , defertum a deferendo *
Deficcari , aficcando , /iccut, gr.
CXVHoo Joucdn
.
Defideriu, deftderium.
Dcfignari,defgnare, afignando.De(toema,definenlia, a dejine .
Deftillari, deSlillare,
ideft ftiU
latim fluere.
Dcftinu , a delimando deftinatio.
Deftitutu , dejlitutut
.
Dcftra , dextera,gr. t
dexid .
Deftruiri, defruere
,
uti (iruere
eft fabricari
,
ita defruere*eft demoliri
.
Detenturi , detentor a detineo .
Deteriorari, rem facere deterin»
rem: deter, idem rft ac vilis.
Determinari , a termino,fcu
fine
.
Decertari , ita & latin£ .
Detrairl , detraezioni ,detrabe-
re.
Digitized by Google
re ; detraWo » a trahendo
Defrimentu , a fupino detritum
fit detrimentum .
Detta,debitum , a debendo .
Devaftari , a vajlitate .
Devotu ,devozioni, devotus,
devotio , a devovendo
,
feu fa-
crando .
Di , de : vinni di lu locu , venit
de loco : di Gerufalcmmi non_.
fi ndi paria chifl, de Hierufa
-
lem attum ejt ; quando ver6
genitivum defignat, efl ex ufu
chaldaico . Dan. 2. 9. 3,-pdi dabab
,
ideft d’oru, & in-
fra v. 20 lu* .
Dia , vox decurtata ex integra.,
Diavu/u , hanc ufurpant bla-
fphemi dicentes fantu dio ,nec
totam vocem proferunt metupcenarum , v, diammani
.
Diaconu, gr. ftoinovos diaconos
tninijter .
Diadema, gr. diade-
ma, vitta qua Regutn frons li-
gabatur , a verbo <Tg« deo
ligo.
Diafanu , J^toCOxyOS diapbanos
translucidus
,
per quod lux
poflit permeare
,
Dialcttu, dialeclus, gr. cT/xAe-*
uros dialecios
,
cujufque lin-
guae proprietas, uti Panormi-tanis proprium eft b in u, & e
contra u in b mutare ,naoL.
pro barca dicunt varca
,
prol/icemu Bicentu.
Dialogu, gr. (T/aAo705 dialo-
gos dialogus .
Diamanti, adamas
,gr. *<Pec-
_ »9'fiat » hb ei privativo, et vcr>
fco ^ol/juCos damao domo
,
eoqu6d creditus fuerit indoma-bilis .
Diametru, diametros grteca ter.
minatione , licet ufurpetur
etiam diameter , a v. «P/a/ag-
« diametreo dimetior .T
Diammani ,diantani , diarrachrV
diafcacci; quamvis videantur,
voces nihili , & ad libitum in-,
ventas, funt tamen fignifrcati-
vas, quarum initium dia, idem
eft ac diabole
,
reliquum veri»
ita refolvitur,D/0ww«»<\idefl:
diabole mane , fermati, manefcilicet eft corre&io primas
vocis dia diabolum vocantisj
Diantani idem eft ,ac Diabo-
le tene ,ideft non veniri ovan-ti ; Diarrachi ionat Diabole.**
rumparis z pci%osrbacos, feu
a $7cro*0) rbijfo rumpo , Dia-
fcaci valet Diabole bine abe-
as ab italicofcacciari,hoc to«
tum fit per reticentiam, ut di-
ximus in vocc "Dia .
Diariu ,diarium a die
,quod x
Cretenfium lingua, ipfis enim
cP/a eft dies . Macrob.l- .Sat.
cap. 1$. Cretenftt tT/x rtu#
ri/u,6$xv vocant , ideft Cre•
tenjes dia diem vocant
.
Diarrca ,diarrbcea , gr.
f'oia. diarrhoea a fluendo .
Diaipru , jafpis , hebr. HB&fjafpab •
Diavulu ,diabolus
,
gr. «T/a
/
30-
Aos diabolos calamniator r
Dibattiri ,r. battiri
.
r-^
Digitized by Google
vica, dtca, <f, catira aftioforen-
fis,gr. (/Y*»i <//X’*,transfertur
admoJcdiam, txdium , hinc
addicbiari fadidirc, arab.dic,
& dica ed moledia a rad. piazuc ,
litera a prolingux ge-
nio in conversa.
Diceria , a dicendo, v. diri
.
Dichiarari , declarare a clarui .
Dieta,gr. dYcurct diata .
pifcndiri, defendere, quod edquid noxium prohibere
.
Difcttu , defeidus a deficiendo,
lu difettu i>eni di lu manca
•
mentu
.
Differenza , differentia
.
DilTerfri, differre.
Difficili , difficilis ex fimplicifa-cilis
, & particula dis , quxfignificationem corrumpit, vel
tollit , ut omnibus liquet
.
Diffidari, & disfidari, diffidere ,
a verbo fido cum particula»
dis .
Diffundiri, diffundere , a verbo
fundo cum eadem particula»
dis denotante divilionem.
Digeriri , digerere , ideil in di-
verfa loca gerere, transfertur
ad ftomach i cocionem .
Dignu, dignus a gr. ^tiHviica
dienyo monjlro,dignus enim
digito mondratur .
Pigreffioni , digreffio , ided ex-
tra viam gradi
.
Dijunu, jejunium ,
jejunare-»
vox ab EccleOa ulurpata
.
Dijunu, inteftinum jejunum .
Dilatari, dilatare ab adjeft. la-
tustqu6d a gr. pia*
tat
,
demptaque prinis litera
latus
.
Dilazioni , dilatio
,
a fupino di*latum verbi differo.
Dileguari , evanefeere , ital. di4leguare
,quod crederem efTe
a voce eguale,mm (i res ali-
qua fupra exteras emineat,'
ftatim difcernitur,fi ver6 fub-fidat , & ad aqualitatem re-
ducatur, quafi evanefeit , nec
amplius oltendi poted
.
Dilettu , dileilus a diligendo
dilettu delciiatio a deleclaudo
.
Dilicatu, delicatus a deliciis.
Diligenza , diligentia,a deli-
gendo, qui enim folers ed
,
quafcumque res deligit, &
probat an bonx fint,ideoque
diligens ed
.
Dilliggiari ,& sdilliggiari, con-
trarium ab eligendo, nam quicontemnit , nil eligit
.
Dilluviu, diluvium a diluo
quod etiam figniiicat inun-dare .
Dilungari , differre ,prolatare ja voce longus nt patet
.
Dimandar \, petere, Itali,& Gallieodem verbo utuntur
, erit a»lat. demandare
,
licet in 1'enfu
petendi apud authores non»inveniatur
.
Dimenfioni ,dimenfio a metiendo.Dimcnticarfi , oblivifci
,
ided demente
,
feu memoria decidere.
Diminuiri , diminuere , a minuo
;
gr. /uurtiS-to minutbo pco eo-dem .
DiraoniUjgr. fcujuccv dxmon~*gc-
Digitized by Goog^cJ
geniut ; 'nunc >n matam par-
tem intelligituf
.
Diniurari , demoror , quo ufus
Cicero ,iplum verb eft
mora .
DImuftrari, demoujlrare .
Dinaru ,denarius, gr. frwa.piov
denario» . Varr. lib. 4. de 1 . i.
denarii,quod denos aris va-
lebant,ve\ erit a tinnitu,quemreddit
.
Dindi, ndindi, pecunia a tinnita
quem edit, St fortaflis vox de-
narius erit etiam a tinnitu .
Dinnamari, Mcffana a Peloro adArgennum promontorium ca-lent montium cingitur, ho-rum fimfmus apex dicitur din-
namari . Samperius putat no-men illi efle bimaris
,qu6d ex
eo Jonium, Sc Tyrrhenum fpe-
ftetur ; mihi eit fufpicio fuif-
fe di&um Jvpoljuus x§tos dy.r.o nis Arios,idett robur Mar-tis , eo enim opus eft ad illamcelfltudinem afeendendam
.
Diocefi, gr. fiotKncrts dicetejis.
Dipingiri , depingere . Cic.
Diploma,
gr. dYrA&>,u.a diplo -
ma > a JVjrAoc» dip/do dupli-
co , erat enim inflrumentum ,
quod plicabatur .
Diportu ,/olatium.Dipla , 1'erpens
,qui rnorfu ma.
ximamfitim excitat,gr. cT/-
\JyXf dipsas
,
a dYvj,o, dipfeu»litis .
Diramari, a voce ramus i dici-
mus de fluvio, cum in ramos
fecatur, fi ver6 de arbort./
,
cOjus ramos prtecMfmus, di-
cimus sdirramari .
Dirigiri, direttu Scc. a dirigen-do, quod a rego, is.
Diri , dicere , a gr. f&Kvilto diu
enyo mon/lro , nam dicendomentem monjiramus .
Dirimpettu, qu6d contra peFius,
ideft ex oppofito fit.
Diroccari , de rupe,quam rcc-
ca dicimus projicere
.
Diruttu, diruptus, ex difrttmpo.
Diruzzari, erudire alibi diximus
d in z, Sc e contra mutari; a«*
lat. rudis eft Italis rozzo, a-.
ruditas rozzezza,hinc diruz-
zari , eft ruditatem tollere.
Dis ,particula
,qua: vocis (igni-
ficationcm ,in malam , feu io
oppofitam partem immutat ,
quod in latino,Sc grsco ufu-
venit
.
Difairu , difairari Hifp. defgayi
re, repulfa,e difprezzo. Fran-ciofinus
.
Difaltru , difaflrufu ,quafi con-
trario ojlro natus
.
Disbrigari , a tricis extricare
i
Dilcaru ,minimi cbarus
, adeo-*
que inamabilis .
Difccnfu,qu5d c capite de
-
fcendat
.
Difcerniri , a cernendo
,
hic par^ticula dis eft divifiva .
Difciplina , quia per ipfam diu
fcitur .
Dilcipulu,di/cipulus a difeendo,
Difcordia, ita Sc latind
.
Dilcoftari ,removere, quafi co-
Jlam ab aliis amovere .
‘ M 2 Dif-
Difcrcpar! ,difcrepare .
Difcrczioni, difcretio , a difcer
•
nendo,quod eflfeligere .
Difcu,gr. dVtfXcj di/cos difcut
patina
.
Difculu ,gr. &(<?ho\os difcolos
difficilis yfojtidicjus .
Difculpari ,culpam cxcufare_»
,
v. culpa
.
Difcurriri, difcurrereyV.curriru
Difcutiri ,difcutere a quatiendo,
translati efl difceptare
.
Difdiciri ,dedecere
.
Difdirifi , ditium negare
.
Difditta , fditta ; adverfa fortu-
na , c contra quando fortuna
favet ditta
,
Diferrimu , v. erramu .
Disfari ,fa&um evertere i
pisfida , a diffidendo, libellus
quo quis fidem revocat , &proinde ad duellum invitat.
Disfiziari , disfacere barb. vox.
Difiari,dejiderare .
Difimparari , dedifeere .
Difimpignu,v. impignu .
Difinvoltu , cujus animus fim-
plex , nec involutus .
Disleali , fine lege perfidus
.
Dislocari, cum os cfuo loco mo-vetur, luxare .
Difoffari , exojfare
.
Difpacciarl , v. fpacciart
Difparatu, difparatus. Cic,’
Difpariri, difpar fententia
.
Dtlpariti , difparilitas . Gei!.'
Di(parti, inpartem fccrctus ,
.Difpcndiu, difpertdium .
Dilpenfa, ubi cibaria fervantur
penus
,
a vctbodifpeufo, ideft
diftribdd • pro eo tameiC ;
quod efl aliquid permifTu
Principis facere.quod aliunde
non licebat , idem efl ac pen-
fum , feu imperatum tollere a'
hinc difpenlari
.
Difpenfatio ,quando rei crimen
inficiantur, manibus pofl ter-
ga revin&is tolluntur in aNtum, quod efl dari la cordae,
ut id fiat , Judex in eulogia
criminali apponit hoc decre-
tum fiat difpenfatio ; voce_i
bullo patto hoc denotante, ut
ex lexicis patet, feribatur er-
go fiat difpanfatio , idcd cor-
poris diflcnfio , a verbo dif-
pando ,idell extendo .
Difperfu ,difperditus .
Dilpettu , defpeUus, ut, a defpi
-
ciendo,quod in alicujus defpe-
tlum fiat.
Difpifarifi , idem efl ac difpen
•
farfty di cbijlu mi ndi difpifai-
hoc efl mi ndi difpenfai .
Difpoticu , defpoticus , a grateo
feffiroms dcfpotes Dominus.Difpoftirza , concinna partium-.
aifpojitio .
Difprezzu,a verbo difpernotqao
ulus Juvencus.
Difputa ,difputatio .
DifTapitUj injipidus qu^fi dijfa-
pidus .
DifTapuri , contrarium fapori ,
raetaph. offenfa .
DifTenfu ,a diffentiendo .
Diflenteria , gr. cf ucgj-TsfiAdyfenteria .
Diflertazioni, a differendo
.
Dif-
Digitized by Google
DiflVpari ,dijjipare ab antiquo
ftpofpargo ,hinc difftpari eft
difpergere .
Diffuria ,gr. «f ucrifffct dyfuria
urina difficultas .
Diftaccari;Stacca eft lancea hu-
mi infixa, e qua pendet bra-
vium dandum cursus viftori
,
hifpan. eflacba,hinc diftacca-
ri eft lanceam defigere.
Diftillu» humor a capite dejtil-
has.Diftinguiri , diflinguere ,
ab an-
tiquo ftingno difeerno .
Diftinu.gr. Svcrlwos dyjlenos
infelix; SufflnrCx dyflenio
infelicitas
.
Diftornari , tornari eft aliquid
torno perficere, hinc diflor
-
nari eft opus torno fa£tum_.
delere , transfertur ad quam-cumque deletionem
.
Diftrairi , diUrabere , mentemalib trabere .
Dttta, aviri la ditia ,ludere for-
tuna favente, ital. detta .
Dittami ,diCornen a diclando ,
feu imperando ;dittami di
' raggiuni , eft rationis impe.
rium
.
Ditteriu , diSiersum.Dittongu ,
gr. S«Q$oyyos di
-
pbtongos duplex (onus.
Diu , D. O. M. gr. $to's tbedt,
ideft omnia vident .
Divariu , diverfitas a vertendo .
Divertiri , divertere, translati
animi retaxatio .
Dividiri,dividere
,
ab antiquoiduo divido .
Divinari , divinare.
Diviniri ,devenire a veniendo ,
Divintari , a fupino deventum.
Divorziu, divortium a diverto .
Diureticu,gr«c£ Stougnnxds
diureticis urinam ciens.
Diurnu ,diurnus a um .
Dtvorari, devorare a voro as;
hoc autem a gr. fcogai vord
pafculum .
Divulgari ,divulgare v. vulgu .
Di volutu i devolutus, a devol-
vendo .
Dizzionariu , a dicionibus .
Doa , & doga : afferes,quibas
dolium conflat,vocantur doi ,
hac voce ufus Vopifcus . He-fychius vocem Sa!‘x dota ex-ponit e/uotoifimilis ,
quare-*
uidetur hos afferes diftos
fuiffe dogas a fimilitudine-/,
quam inter fe habent perfe-
tliffimam
.
Dogghia, a do/endo v. duluri
Dogi , dux .
Dolu , dolas, gr. Solos deles
olim vox in bonam par-tem fumta , pro fraude adde-batur vox malus : dolo malofacere .
Domafcu, damafeus nrbs Syria?,
e qua textile damafenum_> ,
tufis damafeenus .
Domari , domare , agr. Sa.jud.ta
damao domo
.
Domefticari, a domtflicus .
Domina, vox lat. hebr. pii*
adon dominus .
Domma, gr, Sby/ua. dogma .
Donui , domus, gr. Sb.ua. doma.
Uon
Digitized by CjOO^I
Don ,a deminui \ Ticbr.
adon dominus -
Donna , domina domna barb.
apud Hefychium eft tijtOwVSdionnys
,quas vox exponitur
yurouxfxs £ 7rfltfa-3>nAu£mulierojus
, & effeminatus ,
Donu, donum, gr. dZfov doron.
Donzella , barb. domicella .
Doricu, tonus Doricus
,
diale-
£tus Dorica, qua ufi MefTa-nenfes , Syrae. , aliique.
Doti , a voce Sicula tTo/nVnr/;;e . Varr. lib. 4. dc 1 . 1 . doserit pecunia
, Ji nuptiarumcau/a data,bac gracc efeorf-
vr\ ita enim boc Siculi .
Dottrina, doUrina a doceo,<\uodgr. d' 0He‘a doceo judico.
Duzana , duzinali, de numero
duodeno , translati fumitur derebus vilibus, qua ad nume-rum duodenum venduntur.
Draa , fcemina draconis
,
lat. di.
cas dracana .
Draunara, v. drauni
.
Drauni,draco
,
gr. dpxHowa^verbo tTg'fxo) derco ‘video ,qubd acutiffim^ videat, Drau-nara turbo cum maximo ven-to , qui obvia quaque rapit
,
cui nomen ex fpirali motu,quidraconis fpiras emulatur,qui-bus nil validius in mecha-nicis .
Dramma, gr. dracbmea dfal' drax pugillus
,quan-
tum contrafta vola contine-
tur; vel a dpoLy/mx dragmamanipulus, dramma etiam efl
aftio poetica; gr. fpoCfxa.
drama a dpxta drao ago.
Drappu,textile
, a gr. rpxTrZvtrapin calcare,nam olim pan-ni, e lana calcata fiebant
,nti
nunc funt pilei,qui e pilis
compaflis, non intextis fiunt.
Drizzari , dirigere flari alla^,
dritta ereUum ejje
.
Droga, drogheri voces exotica.’Dromu
, gr. dpo/uos dromoscxfryiix,Mefiang via difla dro-mu protenditur ad fex millia-ria
,incipiens ab Urbe verfus
meridiem, qua hinc inde pa-
latiis , & villis efl referta; in-
tra Urbem verb alia via dici-
tur dromu,olim di£ta /xzyx*
An /xxyiorl^x fvy& mega-li magijlra ruga
, ideft ma-gna , <5* magijlra “via
.
Drudu,drudaria, drudarufu ita
indigitamus res, qua fuo ni-tore nos alliciunt; ab hebr.
Tn dud dilettus, amabilis
,
atque indito ad fonoritatem-.
r fit drudu
,
qua voce venitama/ius
:
Duana, vox faraccnica, & figni-
ficat Palatium Sultani . Vine.Belluac. lib.ji. cap. 145.dovanam , idejt in domum._#
Soldani eum ducentes, etiam-num apud Tureas palatium-Principis Otomanici dicitur
divanu
.
Dubiu ,dubium a voce duo ; du-
bitare efl cum haremus , ejduobus quid eligamus
.
Dubrari, duplare dicimus de-i
rebus > quas plicamus .
Dubruni ,clavi mobiles fimul
juntti, quibus januas aperir
mus ,& claudimus
.
Duca ,ducatu &c. dux duea.
tus &c.Duci ,
ducizza , dulcis ,dulcedo
a deliciendo
.
Duellu ,duorum certamen .
Dui ,duo , gr. (TJc duo .
Duluri ,dolor
,
ab hebr. ^ptnbola dolor additor ad Ionum
promovendum
.
Dumani ,cras ,
idefl de mane ,'
Duminica ,dies Dominica.
Dunari, donare, a gr. tPZgor do-
ron donum .
Dunca, ital. dunque in vita San-
£li Hieron. edita Mcfianae an-
no 1475. adoneba
.
Dundi , unde
,
gr. o^iv otben.
- ' \ . 9
T
Dunnrarifi , morari 2 voce dou.
ni ,quas in agendo morofas
fcnt.ta. •
Duppia, dupla
,
duppiu duppiiza;
duplex yduplicitas.
Duraca ,uva duracina a du-
rando .
Durbu ,platanus , arab. dulb
Dodon
.
Durmiri, dotmire, a gr. <P|
derma pellis,quia in pellibus
olim cubabant, vel ab hebr,
DYl radam dormivit literis
inverfis
.
Duru , durus
,
ab hebr. *i*n dor
duratiofeculum , hinc tranf.
fertur ad duritiem, nam dura •
bilia, ut plurimum dura funt,
Duvi , ital. dove ex ubi .
Duviri ,debere .
E , Et ,gr. rg te pro eodem.
Ebanu, ebenus , & ebenum,gr. e/3ivos bebenos , hebr,
?an baban plur. 003VI ^e-
benhn
.
Ezech.27. 15.
Ecccdiri, excedere.
Ecccllcnti ,excellens ab antiquo
verbo cello,qu6d remanfit in
fuis compotitis excello pra-
cello .
Eccettu , boc excepto .
Eccettuari , a fupino exccptumJfit verbum eccettuari .
Eccidiu, excidium a cedo
tvela
fcindo
.
Eccitari ,in fenfu irritandi exci.
,to, as pen. br. a verbo cito, as,
dici etiam poteft excito pen,long. &erita verbo cio, feuexcio .
Ecclefiafiicu , ab Eccle/ia '.
Eccliffi , gr. eclipjit
ab inXeincn ec/ipu dejicio.
Eccu ,eccum ,ecce
; in Hefych.vox iHHoiHi) eccake interpre-tatur dJcfg hic .
Econotnia,gr. dtnoyojmlx oeco-
nomia domus gubernatiotransfertur ad alia .
Ecu, gr. ri^co ecbo fonitus , a^.
ver-
Digitized by Coogle
I
verbo itboforti ai
»
Hculcu ,equuleus cavaddittu
Ecumenicu,gr. oiHoujtiieiUHis
«cumcnicos umverjalis.
Edera, badera hedera, veJ qu6dhareot ,
vel qu6d edat , cui
innititur
.
Edificiu ,adiflcium
, ab tcdibus
faciendis
.
Edili , cui aedium cura eft .
Edittu,edittttm
,
ab edicendo .
Edizioni,editio , ab edendo ,
Educari, educare nutrire .
Efemeridi,gr. «tpn/csffj epbe-
meris diarium .
EfFcttu, efficaci &c. ab ejjiciendo.
Effigii , ab effingendo .
Eflluviu ,qu6d ab alio fluat .
EfTufioni, ab effundeudo .
Egrcgiu, egregius
,
quafi e gre.£<?elcfius
.
Eguali , aqualis ab aqua , qusc
ita aqua eft, ut ejus partes dif-
cerni non poftint.
£h ,interjettio , ehe
.
fija , eja .
Eli , oli , ehus , eho
Elallicu, elateria , a gr. i\a,u*
vto elauuo pello .
Elctanci , gr. eAeQxs elephas
hebr. t)? kv alapb bos . Elefan-
aia , morbus ,qui cutem uni-
verfam elephantis pelli fimi-
lem reddit
.
Eleganti, elegans quafi elettus,
eleganza,elegantia .
Elegia. gr. iAz-ycS elegos la-
mentatio.
Elegiri, eligere .
Elettricita, vis eleUrica .
Elettuariu , medicamen e rebusfileris .
Elevari, elsvare a levando
EJica , arbor, gr. spnHi\ ence;a frangendo , nam frangitur
potius quam plicatur • ex ca_.
fit carbo ferrariorum; una exinfulis soliis dicitur ericufa
corrupti aiicuri qu6d ericis
fit plena.
EJleboru ,gr. belle-
boros.
Elmu,galea ignotum etymon.
Elocuzioni, eloquenza, ab elo-
quendo ,
Emaciari , emaciare, macies
,
hebr. "jS mac
:
~pQ macaccontabuit .
Emancipari , dominium manucapiendo adquircbatur
, undemanceps mancipium ita e_»
contra emancipare dominiume manu abdicare .
Emblema e gr. ufiAr\/u.cL em-blema vox latiflimi ulus .
Embriuni, gr.g/c/Sfuov embryonfoetus utero concJulus .
Emendari ,emendare , mendas
tollere .
Emcrgcnza , ab emergendo exaqua
,transfertur ad quodii-
bet infortunium .
Emeticu, gr. e/xtrtKos emeticis
vomitorius
.
Emincnza ,ab eminendo ; ver-
bum emineo eft a minis, ideft
moeniorum pinnis,hincerni,
nere eft murorum minas
,
feu
pinnas fuperarc .
Emisferu,gr. fi/MtQxiptov he-
tni-
‘
Digitized by Google
mifpbarion iitnidium/pbfrf,
Bmiflariu, emiffioni , ab emit-
tendo .
Emolumentu , emolumentum abemolendo
, quod dicitur de^frugibus, queisvefci nequi»mus, aift molantur, undoj»emolumentum etl utilitas
.
Emorragia, gr. cuM.O?g*xyfa
bamorrbagia fanguims fluxus.
Emorroidi, gr. cu/AOf^ots ba.morrbois fanguinis fluxus ,
quin St ledis vena;
,
Empiaftru , gr. e/u.nXoLcrlsopemploflron
, emplaftrum
.
fimpireu, empyreum
, videturefle graecc originis , ejus ta-men in lexicis nec veftigium,
- nec vola * ..
«
Empirica , medendi irs (olis ex-perimentis innixa . Plin. I.29.
C. 1 . aliafattio ab experimen-tisfe cognominant empiricen,
capit in Sicilia , Aerone>Agrigentino Empedoclispby-Jici autboritate commendato;gr» i/A7TH?ld. empiria expe-rimentum .
Emponematibus dativus plur. agr. ii&7ibvi\n.a. emponema-»
,
ideft libor rei impenfus .
Emporiu ,^gr. ipunofiov , vel
£fA7T0$H0v 3 emporion forum .
Emuiu, * mulus , a gr.
amulia certamen
.
Bmullioni, ab emulgendo , ita-,
dicitur Ja&cus humor ex fe-
minibus expreflus .
Enclitica, enclitica vox , gr.
tyti^trtHn «nditice inclina-
' tu j quia fupra prrcedentemJquiefcit, atque accentu pro-prio amilTo , uni cum illi pro-nunci^tur* i
Encomiu ,encominm, gr. iyH<S-
fxiQv encomion laudatio.
Endecafillabu , ab undecim fyf»labii, ‘
Energia ,gr. ivifyHX energia
infita cuilibet agendi vis ^
Energumenu, pare. palf. verbi
ivepyio/uiou energeoma .=
Enfali,
gr. ipuCpxffts cmpbajix,
a<poCtopbaodtco
,
proprii em-' pbajis eft dicere cum maje-
ftate .
Empbyteufis , 4. fyll. a gr. <pt/-
Tiuct pbytevo planto, as, hinc
empbyteufis dicitur de terra-,
inculta,qua; conceditur ad
arbores plantandas, transfer-
tur ad alia, dc quibus arbo-
rum plantatio non verifleatur.
Eni, pro eft,tertia perf. v. ti/xlt
fum, es, efl
.
Enimma, gr. auvty/ML nuigma-Joratio obfcura
, & involuta .
Enormi, ideft extra normam ^ va-gans , enormis .
Enti, ent participium verbifitmiquod elucet in abjens pra-Jins &c. 1
Entragni , hifp. entrofies inte-
(lina'.7
Entrambi, ambo .
Entrari, intrare , entrata reddi-
tus ,qui quotannis intrat.
Entufiafmu , gr. iv&vorta.r/JLSi
CBtbufoJmbs ,quod eft Dee
repleriv >. ,i~
N Enu.
Digitized by Google
inula, i»ah herba, gr. «A t-
yiov belcnion .
Enumerazioni, a numerando .
Epatica ,hepatica herba , vel
vena ab hepate, qu6d gr*c£bepar .
Epatta , gr. grccxTcu njuutpcu
epacia bemera, dies aajunbli.
ad Epbeftos , dicimus lu dijft adEpbejios ; item sii par oli adEpbejios. Clcm. Alex. (lrom.$.
meminit notarum Ephedarumhis verbis : Androcydet Py.tbagoricus Iiteras ,
qua vo-
cantur tpbefia , vulgo autemvaldefunt celebres , dicit lo-
tum tenerefymbolorum : me-minit item Hefychius dicens
;
Epbefia nota fuerunt auti-
quitut,pojlea verd impojlores
addiderunt & alia .... bac
- argo facta funt , & occulta ;
« hinc liquet notas Ephefias
refpondere occulto illo lo-
quendi modo, quem vocamusgergn
, & ammafcatu , cum id
quod dicimus , aliter velimus
accipi , quAm verba fooent
;
quod nos (olemus etiam in-
anere dicentes parrn cu ticu*
focirOj/entimi tu nora .
Epfcediu , irrixd^tov epicedion
carmen funebre
.
Nota voces,
quas ab epi inci-
piunt omnes efle grtecas
.
Epicheja , imttxtl*. epiikia
iummi juris remidio
.
Epiciclu , entHunXos epicycloe
.
Epicu , i7nx.de epiebt .
Epidemi», i7itdr\p.(a. epide-
mia , morbus popularis
Epifania , instyduact. epiphaniai,
apparitio .
Epifonema,e>i<pwim/U.«, epipho-
nema ,acesa/natio .
Epigramma , ivlyfa.fXfM. epi-
gramma ,inferiptio
.
Epileffia, gV/Aev[/l<t epiJepfia .
Epilogu, inlXoyos epilogot ,
peroratio .
Epinicia , imvlmoe epinicioe
carmen pro triumpho
;
Epifodiu, irruor o<f tov epifodion.
Epiftola , i7rto‘loXr\ epi/totc>mifla , .
-
Epitafiu,g7r/Ta(p/oj' epitaphion,
Epitalamiu tirrt&cLXilutov epi-
thalamion , carmen nuptiale •
Epitetu, inl^irov epitheton.
adjunflum .
Epitlmu , in&ujjoov epithy
mon, qu6d fupra thymum.
*
nafcatur
.
Epitomi, tTTiXOfud epitom.0 pin-
cijio
.
Epoca, cardo quidam tempo-
rum , a quo. anpos numera-
mus, ut ab- Incarnatione Dui t
uae nobis eft celeberrima.. ,
cuti Tureis eft Hegira Ma-chomcti. Coptis eft tstnnur
tJMartyrum .
Fpuluni , epulo ab epulis .
liquaturi, ab aqua»do tquia ciim
Sol ad equatorem pervenit ,
dies nofli aquatur.Equeftri
,equejler ab equo .
Equiangulu, aquos habens an-
gulos
.
Equilibriu, ab aquanda libtd .
Equi-
Digitized by GoogI
Equinoziu, eoquM dies, ac noxaquatur
.
Equipaggiu , v. paggiu .
Equiietu , equifetum , ideft feta
equi herba, que fuis (ilis cau-
dam equi refert
.
Equiti ,aquitat ab aquando,
Equivalenti ,*quivoleas .
Equivocu ,aquivocum .
Era ,ara, a .
Erariu ,arariam ,
quia primi
nummi fuerunt ex are
.
Erba , berba
,
gr. <Qo(>$n pborbi
pafcutum nam herba brutis,
&
hominibus pafculum eft
.
Eredi , bares
,
a gr. cupita bareo
capio ,nam heres dcfunfti
bona capit
.
Erefia, gr. cugeit/s barefs ab eo-
dem verbo in ienfu eligendi
,
hinc ereticu is eft,qui diver-
fam opinionem ab ea quam-.
Ecclefiatenet , recipit
.
Erettu , ereilus ab erigendo .
Ergaftulu , ergajlu/um , gr. g j-
y&tflnfiov ergajterion locus
• erat, in quo fervi includeban-
tur ad laborandum , translati
fumitur procarcerc angufto.
Erm-frodttu,gr. ip/jccL^po^T-
•ros hermaphroditos , ideft
Mercurii ,qui & Hermes , &
Veneris, Aphrodite difta fi-
lius: nota fabula Hermaphro-diti , St Salmacis nymphacorpora in unum coaluine-»
,
utroque fexu retento
.
Ermeticu, ab blermete philo-
fopho
.
Ermocidiu ,re£te difciturcrme.
99dicia Odio deferta ] gr. gpn*
mos eremae deferat*, tbfhn
dicc a6tio . •
Ermu ,eremus ,
ideft/alicariusi.
Ermudattilu , ip/u,oJ'aKrv\«
s
bermodatiylos
,
ideft Mercu-rii digitus .
Ernia, erniufu, erniaria, hernia;berniofus , bemiaria , u "gr.
tqvos bernos ramus, lattaifci-
dem caust ramex .
Eroi ,gr. ripas heros vir illa-:
ftris.
Erramu , erramitati, errimia ab
errando , vel ab gfrbimaprojc&us fui .
Errari, erruri, errare, error, aji
gr ? errbo abire in malampartem . Hom. il. «$V zp‘p£
xa.Kn yXwnerrbe cakigte-
ne,pereas mala puella i
Erta,ftari alPerta, ab ereilus
ita clamant excubia , ut ere-
Hi ftent inec dormiant.
Eruditu, eruditus * qui incultus
eft dicitur rudis, e contra,quipolitus eft, & ingenium ftu-
diis habet fuhaRum,eruditus
.
Eruttari, eruilare, a gr. ipiC^taereugo pro eodem
.
Efaccrbari ,exacerbare .
Efaggerari, ab aggerando, Teu
cumulande .
Efagonu,gr. !£oi*yovoS bexago
»ex,qu6d fex angulos habeat.
Efalari, exhalare, & ptimfl li-
tera abjefta dicimus/dolari,
fcialu &c.
Efaltari ,exaltare in altum tol-
lere .
N z Efa-
IOOCfametru
;bcxumetrum
,
quodfex habet men furat
.
Ifami , examen . .
Efafperari , exajperare ,Liv. abajperando
.
Efattu, exaflut, ideft perfe&us.
Efaudirl , exaudire , ab auditu.
/Efcandefcenza , excaudefcentia.
Cic. a fimilitudine ferri can-dentis .
Ifclamari ,exclamare a clamare.
EfcJudiri , excludere a ciau.
deudo .
Efcogitari, excogitare a cogi-
tando .
Efcoriari, a corii detra&ione.
Efcreari, ex/creare a fonitu fer,qui exscreando fit
.
Efcremcntu, excrementum.Efcrefcenza
, excrefcentia.
Efecrandu , exfecrandut quali e
/acris excifus.
Ifeguirf, exfequi ab exfequor.
Exempli gratia , iatinfi .
Ifempiu , exemplum ,ab am-
pliando , exemplaris enim_.
imitatione, bonitas , qu® in
eo elucet ampliatur , ac dif-
funditur .
Efemplari , Meflfana ultra nobi-
bilitatis titulum, quo jam indea Romanorum imperio fulge-
bat,hoc etiam nomine infigni-
ta fuit a Philippo IV. Hilp, &Sic. Rege.
Efenti, ab eximendo; Meflanen-
fes Caroli Borbonii Inviflifli-
mi utriufq; Sic. Regit,quem
Deus ad plura fecula fervet
j^columem, iteratis decretis
- •* s
antiquiffimo exemtiohis jurd
fruimur in tota Sicilia .
Efequii , exfequia, quia poli fu-
nusfequuntur.Efercitu , &c. ab exercendo . ,
Efibiri ,exbibire vox latina ^
Efigiri , ab exigendo .
Efilm, exjilium, quia extra pro-'
priu xt\fotum
.
.,*
Efimiri , eximere .
Efimiu, eximius, quafi exemtut;& extra ordinem locatus .
Efilliri, exftjtere .
Efitari , bafitare abbtrendp; in
fenfu vendendi, eR ab exun-do , nam qu« venduntur
, ec*.
noRro dominio exeunt .
Efitiali , *b exitio , exitium ve-rb ab exitu .
Efitu , exitus ab exeundo .
EfoCagu, gr. etcrotyiyoi *fo-
phagot,qubd per iplum cibut
feratur in ventriculum
.
Eforbitanza, exorbitatio
, eoquod extra orbitam fit.
Eforcifmu , exorcifmut, a grscoexorcizo adjuro
.
Efordiu ,exordium ah ordiendo .
Efortari, ab bortando .
Elofu, exofut ab odio .
Efpedienti, quia expediat .
Elperienza , experientia .
Efpertu , ab experimento
.
Efpettativa,:.b cxfpeUandoiElplicari , ideR plicas dilatare .
Efplorari , expiorare .
Efponiri, exponere .
EfpreRioni, expreJJio ab exprtmmendo
.
Eipugnari , expugnare a pugna,pu.
Digitized by Googie
pugna vcrb eft a pugnis.
Efpurgari ,expurgare .
Efquifitu t cxquifetus t quafi e_»
.multis qua/ttus
.
EfTenzia , ejfentia . Senec.epifl»
58. Quid,inquis
, fibiijla-*
vult praparatio ? quofpeUatl
non celabo te , cupio, fit fieri
foteji ,propitiis auribus tuis
Edentiam dicere, fi» minus
dicam , iratis,Ciceronem
ausiorem hujus verbi habeo ,
puto locupletem, fi recentio-
rem qtixris, Fabianum di/er
•
tum, & elegantem .
Efliri ,ejje .
Efl4 , afias ab ajlu hebr. &{* e/e
ignis.
Eftafi,gr. lucrlxctf ecfiafis
.
Eftemporaneu,qu6d extemplo
fit , extemporalis
.
Eflenfioni , extenfio
.
Eflenuari , a voce tenuis .
fiileru , exterus ab extra , hincexterior , extimus
.
Eflerminari.exrra terminos,pel-lere , translati excidium ,
Eflernu , externus ab extra.
Eflimari , afiimare .
Eflinguiri, extinguere a tingo
mergo, extinguere veri efl
de iis,quae ardcnt,& in aquammerguntur
.
Eflirpari , exfiirpare ,Qirpitit*
evellere.
Eflorquirit eflorfioni, ab extor.
quendo .
Eflrairi » idefl extra trahere
.
Eftravaganti , vagant extra-*feriein
.
IQt
Eflremu ,extremus ab extra .
Eflrinfccu , extrinfecus .
Eflru.gr. o/o*7 fos cejtros tefirus.
Eflu marinu , afius maris ab
ajluando.
Efulcerari.exulcerare ab ulcere.
Efuli;quia extra folum .
E l'ul tari , idefl extrafaltarc
.
Etd , atas ,qu^fi avitas ,
Etcri ,.gr. cu&rip etber .
Eternici , atermtas %aternare .
H jyat.
Eteroclitu ,gr*ci inpoxXtrosbeteroclitos
,
idefl aliter in»
clinatus , vox graram.
EterodpfTu.gr.Irsfo^o^oj bete»
rodoxot t qui alum habet re-
ligionem .
Ecerogeneu,gr. irepoyevnf be»
terogenes, qui alio e(t e ge-
nere.
Etefii,
gr. irturlcu etefia , ab
trtf dos annus , venti funt »
qui flato anni tempore fpirftt.
Etica.gr. i$iKn ethice ab £$oscibos mos , ita dicitur licien-
tia morum
.
Etimotogia, gr. frvjuoXoy/Aetymologia , a voce im/uovetymon verum
% idefl vera ro*cum ratio
.
Etticia,febrit bc&ica , gr.gnr/-
xd$ beUicos habitualis.
Eo , gr. iy& ego.•
Evacuari, a vacuando
, hebr.
pp3 vacac evacuavit
.
Evangeliu,grseci iuxyyiXtoe
tvangelion bonttteuncius
.
Evaporari, evaporare a vapore.
&icariflia,gr. iu^xpiffrla.^-
eba-
Digitized by Google
10*f
cbariflia Sacramentum Cor* Evidenza , evidentia .
' poris O. N. J. C. Evitari ,evitare a vitando
.
Eventa ,eventus, ab eveniendo. Eunucu , ennucbus, gr. iuvx%os
Euforbiu, gr. sutQopfiioy eu- eunuchos .
phorbion
.
Eziandiu, etiam
.
Eufragia ,herba eufragia
.
FF Abrica , a fabro
:faber a».
faciendo .
Facchinu,£a/»/0f, afaciedo\fac-chinata pondus
,quantum ba*
julus Ferendo eft; translati degravi moleftia, ac fi ponduseflet, cui bajulas folCim FuF.
ficeret
.
Faeci ,facciata
,facies a facio ,
ut a fpecioJpecies, ita a Facio
facies . Facciari 4. fy 11. eft in
facies Formare
.
Faccifariafacie tenusquidquamfingere , gr. 7rf>o<f07r07roi\cLprofopopaa perfona fltlio .
Pacciprova , infaciem probare.Facenda, resfacienda .
Facetu , facezia vfacetus , face-tia ifaciendo.
Facili facitis a faciendo , quaFaflu lunt levia
,facilia funt.
Facinorufu,s facinore ,
Facinus
verb a faciendo
.
FacultJ, facultas , ab antiquo
adverbio facul pro facili :
transfertur ad divitias, quse
omnia reddun tfacilia .
Facundia, a fandi copia .
Fifajaiii , v. Fava .
Fagottu, Fangottu ; ital.fagotto.
Faidda , Araidda , , a gr.
<pda phao aolici <pai/« pha.vo tiiceo
.
Palanga , phalanga , & palanga;tabula craflTa, & longa
, grxei
tya.X&yyesphalanges Budatotefte lunt ligna
,quibas na ves
in navali Fulciuntur; ita etiam
dicitur longa tabula,qus ex
uno capite navi.cxaltero ter-
rx adhsrct,ut naut* exfcen-
derepoiTint,
hinc veftigal
Falangaggiu,hinc etiam Fa -
langana patina ampla , & ob-
longa .
Falangiu,phalangium aranea-
venenofa , gr. tya.\a.yytoypbalangion
.
Falbu , color equi flavus .
Falcuni, falco afalcatis ungui-
bus;hinc Falcunara caftrum
Sic.afalconibus ibi nidifican-
tibus .* *?£M4£
Faldiftoriu , Fella plicatilis , a- ~
voce faldao , ideft Fella bra-
chiis conclufa ; v. DuFrefn.
Fallaci, Fallu ,a fallendo , qubd
a gr. trcpaM* fpbollo fup-
planto v.
Fal6 , ignis noElu accenfus in_.
Istitis lignum, gnecd (Qa.\dspbaldsfplendidut
.
FalFcttu,quia voculaeftfalfa.
Falfia, falta &c. Funt a fallendo.
Fama,famat dorici <p i/mcLpba.
ma
.
Fa-
Digitized by Google
Fami ,fames .
Famici,fauces calcei
,qux in_*
corrigias definunt
.
Famigghia, famigghiu ,familia,
famulus ,efle poliunt afamu-lando ,
vel a gr. ofxi\ia. bo.
milia coetus,vc\ afamel Ofco-
rum voce,qua famulus di.
cebatur
.
Fanali ,gr. <Q&vos pbanbt lu-
cerna .
Fanaticu , qui & fantafticu, qui
phantafia, non ratione re-
gitur
.
Fandonia, novitas fine certo
authore in vulgus fparfa a_>
fando .
Fanfarricchia ; ex meile igne.»
fpiflato, ac crebra ifiuum al.
lifione in miram albedinem re-
da&o fiunt tortilia leviffima^
aequ£, ac fuaviflima; gr.rreju,-
<p6Xu$j pompholyx bullant
aqua innatans,hinc fanfar
.
ricchia •
Fanfulicchi, ita MclTans rurales
vocant leviflimos, ac tenuifli-
mos fericeos globulos ab in-
firmo bombyce textos ,&nilipfis magis tritum hacquaeri-
monia , lu uermu in loeu di
funniceddu fici fanfuliccbibombyx pro folliculis fecit
pomphoJygas.Ital./d0/a/«ra.
Fangu ,gall. fange incertunu,
etymon
.
Fantafia , gr. <pxrradix pban-tafia a pbantazoapparere tacio
.
Fami, fmtifca , Lotaria , regius
dicentur iafant-i infauCka•-*
etiam venit
Fanu, ignis noftu aqcenfus adaliquid nunciandum,a gr. <£)«.-
vos pbandsfax .
Faragghiuni , fcopuli praerupti
in mari prope Acim. gr. (fici -
pa.yy6S pbaranges fcopuli
praerupti .
Farautu , v. Flautu .
Farda,fardcllu farcina funt con-
globat®, germ.falden efl pli-
care , hinc farda farciua_»
plicata .
Fare tra ,gr. QeLferpa. pharetra
a <p6f«/ere,& r§60 troo vul-
nero, nam fert tela vulne-
rantia. •}
Farfalla,papilione. QxXcuvol
pbaUna .
Farfanti , ital. furfante a verboforfare ,
Idefl errarepeccare ,
hinc farfanti jlagitiofus,Jce-
lejtus .
Farfara, herbafarfarus, a fluvio
Farfaro, ubi copiosi gignitur.
Farf-reddu,puer
,qui nunquam
nufquam quiefeit, ab infinito
vulgarifari bis replicato,quia
nimirum quod faciat femptrhabet
.
Fari, infinitum verbi facioface,re ,
per fyncopen fari .
Farina,farina, hebr. -q bar eft
frumentum, inde latinumfar ,
hincfarina .
Farrana, furraina; forrpgofarre ut liquet.
Farru, far , hebr. 13 barfru-
men-
Digitized by Google
104mentum *, b in ftnn^r, —
Parra, comadia,ita etiam italieS.
Farfata , operimentum lefti sl,
farciendo .
Faru, pbarus, turris a Ptolomcoapud Alcxandriam conftru-
fta,cujus lumen nautas mone-bat, ne in fcopulos inciderent:
hinc turres, que nautis pree-
lucent,pbari dicuntur , uti
apud nos turris IPborus adPeiorum promontorium. -
Fafccdda ,fifcella vas junceum
.
Fafci, fafces virgarum fafcicull
cum fecuri, ob jus vitte,& ne-
cis. MefTance Senatus quatnor
fa[cibus utitur .
Fafcia, fafciu
,fafeiaturi &c. a_.
fafcia , vel afafeis
.
Pafcinu ,fafcinum ,gr. /3acrHeL-
rof bafcanos mutando b in/,
fafcinum.Fafci oia
, 3. fyll. pbafeolus, &
fafeolus legumen notifiimum
.
Faftidiu, faftidiri funt afajlufcujaftantia , quas fajiidium , &naufeam creant.
Faflu,fajtus a fando, ideil gran-
diloquentia .
Fafluchi,pi/lacia e nucum ge-
nere. Athcn. de pifc, qua nuncSyri dicant piftacia
,Nican-
der cum bafpirationc phiila-
cia , Pofdonius verti biilacia.
Fata ,fatu &c. fatum , idcit Dei
effatum, fcu decretum, Ethni-
ci divinam providentiam tol-
lentes fato omnia tribuerunt
.
Fata morgana , mira in acre re-
r . «r.-utia «i cnom coiumna-rum &c. qu* fit in freto Ma-mertino ex varia luminis mo-dificatione , ut vif a fuit die_*
15. Aug. 1643. relata a Kir-cherio , aliifquc: morgana di-
citur a germ. voce tnorgbert-*
dies, nam interdiu
, non no-ftu fit.'
Fatigari, faticare
,
ideft offa-tim , fcu fatis fuperque ageremac proinde laborare
.
Fatta , fattu , fattivu &c. a ver-bofacio .
Fattucchiaria, fattnra & c. a ver-
bo facio , a qno Hifpani fece-
runt voces fuas ecbizar,ecbi -
zero
,
qu« idem denotant
.
Fatuu ,fatuus afando , qui ine-
pti fatur; vel ab hebr. rplD
phetifatuus
,
nvns pbetautfatuitas.
Fau , fagus arbor ,gr. <pnyfc
pbegds
,
a verbo (Q&yta phagovefeor
,qu6d hominum primi
glandibus faginis vefceren-
tur . _Fau di meli ,favus, a gr. Ctyot
bupbos textile , eft enim opusContextum
, & reticui.tum .
Fava, faba . Hefychio tpaficc.
pbaba . Mcffancf-bs virides
di\c\xnt\xrfafajaui , ideft fababajarta
,
apud Bajas faba luntinfignis magnitudinis .
Favara, aqux fcaturigo cum im-petu ebulliens ,arab. Abela-f. 28. tavaraforgente , ebe^fcaturijce quajibollendo, per-citi detta favara fol. 73.
fava.
Digitized by Google
favara ,cioi holiore i
FauciJalx quafiugesfecantur;
hebr. nVo falae dijjecuit .
Fauci ,fauces ,
luperior gula
pars afando ,qubd per eas
voces fiant
.
Fauda , faudali , faudetta ; fant
ab ital. falda: genuan.fatdaneft plicare . .
Fauftu ,fauflus , gr. (pxverlospbdujtbt
,quod a <p<x&) pbao
dico : ufurpatur de eo,cui om-nes bene dicunt , 8c appre-
cantur .
Faufu ,pars corporis ubi coda
fpuria, ital. forzo Ramuf. 1. 1.
pjg.275. vanno ilforzo nudi,
Fauturi, fautor *favendo .
Favula, fabula a fando .
Favuri, fuvuriri afavendo.Fazzioni
, faUio a faciendo .
Fazzolcttu, quo faciem tergi-
mus.Fazzumi
,faciei lineamenta
.
Fccundu/fecundus, ideft faciens
abundg .
Fegu , & feu ,feudum a fide fer-
vando domino feudi : voxbarb.
Felba,pannus villofus , angi.
fe/t e(t lana .
Feli ,fel
,
gr. %o\n ebole idem .
Felici,felix, a gr nA/£ helix,
quod dicitur de florenti gtate.
Feltru a voce/Wf lana .
Fenici , fenicia pbanix, pbceni*
ce regio, v. Roohartum .
FcnomcnUjgr. (^xiuo/xerorpha-nowenon a (f)cuy6) pbano ap-
pareo ... ..
/ *
Fenu,fenum . Feffo* . Fenus ap-
pellatur terrafetus,fenum-*quoque pratorum ah hac cau-
fa ejt appellatum . 1
Fera ,forum, quia eo merces fe-\
rutitur .
Feraci 1 ferax ,feracitas a /<•-
rendo .1
Feria , feriatu, feriet aferiandot
'
idefl vacando.
Fermcntu , fermentum a fervo-re, quem excitat.
Feroci , ferocia , ferox , ferocia
. a feritate
.
Ferra,ferula a feriendo .
Ferracanu, io Kegni Capitulis
fub Frider.III. num.;. vetitumfuit , 0/ nemo unquam vocetaliquem injuriosi ferraca-
nurn; vera Jeftio cftperraca-
num , ut in meo exemplariMefiana; edito anno iy2<5.‘li-
cct in aliis cjuldcm editionis
legatur ferracatium, & con-
jicio, ab initio fuifle improflUaliqua folia cum voce ferra-canum, cognito poftea erro-
re,
fuit emendatus in perra -
canum Porracanus idem cft
ac Cani perru .
Ferru,ferrum..»feriendo , quod
omnia feriat, & domet
.
Fertili ,Jertt/is a ferendo dici-
tur dp terra pingui,qua; om-
ni a fert .
Ferventi, fervuri,fervens, fer-
vor a fervenao, ut patet
.
Fella, Jeltum , a gi aco gVTVav
bejtidn fejtum aget e .
Fetu,fetiri^fitulu Jotror fateoO & c.
Digitized by Google
1o4&c. funt a fata feu infantili
atate, quia recenti foeta nil
foleat efte inquinatius
.
Fezza , fax # qubd vada fundofitfitta.
Ffo ffu, fifivocula , qua fordida
abiguntur .
Fiaccu, flaccidus a verboflacco
hoe verb. a gr. (i\AH(a. bla.kia, qua Hefychiaell /ucx\x~-Hia, malacia mollitia
.
Fiaccula, facula gr. <£<£05pba*
osfax .
Fiamma, flamma a flatu , feu
vento,quem excitat, ut vide-
mus in officinis fufor iis quae
ea de caufa dicuntur confla .
toria .
Fiata , dicimus, una fiata, dui fia-
ti &c. venit a vocefiat ^ id li-
quet ex numerorum multipli-
catione , nam dicimus 2: fla
3 : fd 4. fla 5:fd ao. idelt
numerus zifiat tribus vicibus,
nafcentur 6: numerus 4: flat
quinque vicibus , nafcen-
tur 20.
Fiatu, flatui a flanda .
Fibia , fibula , quafi figibula .
VofHFibra , ita etiam latinif.
Fic*,fieat % hebr. jjjfl fagg ;gr-
tft/xri fyke .
Ficatu,jctur hanc vocem Tho-
maffinus deducit ab hebr- jnpbag.
Fica 2zana , vox augmen!, a fi
•
cazza -
Jiccari ,figere ,/iccaloru is efl pqui importuni (e rebusfnge-
ri(: figendi voxeftagracnnrryotpigo % \at.figo .
Fidi , fidili &c. fides fidelis afidenda .
Fiera?
fierizia , fera ferius aferitate .
Figchiu, filias , quod a gr.
\ospbilos amicus
,
quia patrinullus efl magis amicus,qui mproprius filius.
Figura,figura n fingendo .
Fila.filera &c. a /Vo,qu6d res ita
fmt locata, ut filum faciant.
Filari, nere: efl afilo , ut patet.
Filettu, lumbus, ita di£lus,qubdinflarfili fpina adhaereat-
Filiari, villici prope McffianatiL^
dicunt filiari lu granu ciimmenle Aprili e fegete noxiaaherbas evellunt , tunc enixu,frumentum de fila ad filumperpurgant
.
Filici 1filix herba notiffima .
Filici , filiciti, felix,felicitas.
l
Filicuri , una ex jEoliis infulis ,
gr. (pc/rixeiPns pboenicodes
a palmis,quibus abundat
.
Filolofia , grteca vox amor la.picotiae
.
Frltrari , tolart , dicitur de li-
quore,qui per pannum fel.
tru percolatur -
FHu,filum% qu6d hilum , feu mi.nknum fit , vel a pilum , utpater»
Filuca, pbafeluty quia fubtilis
efl inflar fili
.
Filundeoti j per quemvis den.tem ita diftum textorii pcbli-nis duo ad minus flaminis fij a
tranf.
Digitized by Google
«ranfcun^; cum verb unum
;
tunc tela inde confetta dici»
turfilundenti
,
ided unicumflaminis filum in quolibet
dente habens.
Filza, rerum feries perjff/jjrmL*
transjetta , uti funt medico-rum fchcdse ricetti , quaspharmacopcei per filum tra-
ducunt *
Fimmina ,foemina
Fina, finaita , fini,&c. orrmia
funt a finis .
Finocchiu,/a»/c«/«ro herba no-tiflima.
Fioccu, floccus . ided flos ,
Fiorettu ,floJ'culus . Fiorettu eded enfis lanifticus, alio nomi,nefmarra, co qu6d in acumi'-
ne habeat globulum indar
floris. Fiorettu de charta feri,
ptoria ,qui»floris habet inii-
gne.Fiorettu de farina,f?ccha-
ro &c. quod munda fint in-
dar floris . Fiorettu de obfe.
qulo erga SS.Deiparam, qu6dilli aftio nodra uti fiofculus
offeratur.
Fiorinu , monetaflore fignata .
Firiri, firita &c. lunt aferiendo
,
Firma , firmari ; funt afirmus .
Firriari, firrialoru &c. hac ver-
. ba denotant circuirc, qu6d
grxc^eft^-gf/ciyav periogin
hinc fuit penar:,indefirriari,Firrina ,
hifp. barrena terebra .
Firrizza, fellaferulacea .
Firruni , ital .frutlone .
Fifchia, ita Mcffana: vocatur la-
cuna manufafU, Panormi/);.
ToyU ] 'tlt a fer. <p(/V«n PhJ™uter , nara aquam continetquali «fer. >
Fifchiu , fifchiari, frifeu, frifea-
ri ,frifcalettu ; hce voces funt
«x aeris fibilo, qui cum ve-hementias perrumpitur, no-bis fonare videtur fis,vt\friUHomerus,ut referret fibilunu»
ferri candentis extinfti in,»
oculo Polyphemijcffinxit ver-bum fizin, quod quod-ammodofiz,fcu fibilum Tonat;
vel erunt a gr. (pt/cnxea pbyfaa
fufflo , qubd fujflaudo fibi-
lemus i
Fifcinsfiufciua lancea tricufpfs;
qua pifcatores htuntur ; erit afigendo,qubd pifces configat ,
vel ab heb. fien dens,quiadentata ed
.
Fifcu,^i:«x , hinc fifcella ,
Fifica.gr. <f>u0*/Kn' pbyfici a <pt
VI* Phfl* natura .
Fifonomia, gr. <puo*/07 V6)/M,dt
pbyftogmomia natur* cognitio
ex vultu
.
Fiffari yfigere , a gr. wyo pigo;a quo Latini quatuor verbafecere
,pango, figo ,fingo ,
pingo .
Fiffura .fixura
,
barb. afigendo,'Fitinzia ,
afoetendo .
Pittuccia,/j/c;o/a fericea, qubdejus fila fpiffa lint , & quafi fi,&a a figendo .
Fiuri, flos a fluendo
,
vel a fian,do qubd odorem efflet
; vel abhebr. niD ferae flos.
Flatu , flatus a flando .
O 2 Flau-
Digitized by Googte
1o8FJautu , & Fnraunt
, flaotifla Ac.
s a flatu , qubd flatu fonitum
edat •
Flebili ,flebilis a flendo.
Flemma ,gr. q>\zyM.a. phlegma.
Fleflibili , ftexuit « fleUendo,
qubd a gc.7r\tKtoplecufietl o.
Flofdu, flolcizza,fluxus fluxio
afluendo
,
metaph. de eo,qui
fua non curat
.
Flotta, frotta, fudda a Saxonicavoce folc populus . Dufrefn.in
voccfolkefmote
.
Fluidu,fluflioni
,fluidus ,flu-
xio a fluendo
.
Focali petra,petrafocaria .
Focu , focus , a gr. pbozoaduro
, torrefacio .
Fodara,fodaru &c.pro hujus vo-cis intelleflu adducam verbaDufrefn. ia voce foderatuspellitus . Vox porrd orta , ni
fallor,a fodero,feu fodro.y#/
enim adfodrum, Jive pabula-
tionem proficifcebantur ,inde
redibant rebus omnibus in
-
pru&i , ac onerati ,diceban-
turque ejfe bene Foderati.bien
fourrez, quod pojlea tradit
-
Sum ejl.ad pelles,quibus ve-
Jtes in/lruuntur .
Foddaru , excrcfcentia cutis a
cimicum morlu, feu fanguinis
effervelcentia exorta, alio no-minefavi,dicimus aju lu cor-
fu cbinu di foddari,ei\ a fel-
lera antiqua moneta; in char-
ta Archiep.McfTan.anni i 178.
fingulis fabbatbis unufquif-
que fingulas ad oleum por-
tabit folleretvFoddi , foddia , ital . folle,follia
gall.fol.
Fog>?h a, folium, gr. (puMcvphyllun :
Fog$ia , a facie : nova foggia,novofacies •
Foltu , foltizza, confertum .
Fomentu,'fomiti, fomentum,fo-
tues a fovendo idiplum autemefl a foco .
Fonti,fons a fundendo
,quia
aquam /W/V.V'arr.l.4 de I.I.
Fora, foras forit
,
a foribus ,
qux foras aperiuntur
.
Fora fla,forisJit, D -us avertat,
Foraggiu, a barb. voce fodrum
.
Forfici,forfex , ntra dui forfici,
inter tncudem, & malleum.Forficicchia
,forficula inleftum.
Aldrovand.Forgia,/a£r/ ferrarii officina
,
galL forgte
,
hifp./e>;'<7, ital.
forgia .
Forma, forma , grtecS /joopQn
morpbe.Formidabili
,a formidine .
Fornaci,fornax a furno .
Fornicari, afornix, & quia me-
retrices ip fornicibus profla-
bant, vox translata Fu it «d li-
gnandam viri cum meretriceconluctudincm .
F01T1 ,fo»Jan .
Forti , fortizza , fortis , a gr.
mos be/iios munitus Ipiri.
tus .<lpcr con verius fuit :r f.Fortuitu
,fortuitus . futruna
.
Foru ,foium,gr. tybicspboros
a fereudo,*tb enim ycnaiia fe-
runtur . For.
Digitized by Google
forza , forzari font a fortht
& fan& fortitudine eft opus ad
aliquid totis viribus molien-
dum .
Fosf.iru,gr. <pojftydqos pio/,
pboros nortans lumen •
FofTa tfojfa a fodiendo , cujus (u.
pinuiii fojjitm .
Fra, infra , vel intra .
Fraca, gr. oi$oC>ir\ apbake vicia.
FracafTu, fragor , & quia cx eo
ruina (equitur,translatum ad
ruinam denotandam
.
Fracidu, fraci:umi
,fracidus a
fraceo , feufracefco.Fragagghia
,pifciculi
,qui funt
in littnre, ubi mare frangitur'.pro frango antiqui, dicebant
frago.Fraganza
yfragrantia . Scrv. in
l./Eneid: quoties incendium
fignificatur,quod flatu ali.
tur per \ flagrat dicimus quo.
ties odor,qui fraUa fpecie.
>
major eft,per r. dicimus fra.
grat ; hinc liquet vocem efTe
a frangendo , nam fraWonc^*opus, xxxfragrantia cxhal t.
Fragari , dicimus ile mari cum_frangitur ad littus .
Fragata, parvum navigium, quopntTis ire etiam ubi mare fran-
fi 'tur
.
Fragdi .fragilis a frangendo.
Fraguri ,fragor a frangendo .
Fraidda,favilla
,a graco tpato
pbao luceo .
Framanti ,coli framanti, res no-
. t/
a
, & flammans , feu fplcn-
dens
.
Yc'9
Frammentu fragmentum a-.
. frango , quod ab hebr. p^t)
farac difrupit ;
Francu ,franchiaza, immunis
,
immunitas.Tarcx, nos omnesOccidentales vocant Francos
a Francis Galliae populis,qui
Cruce fignatorum expeditio-
nes in Orientem adornarunt
,
hinc franchizza jus franco*rum .
Franculinu, attagen avis, forfan
olim venit a Francia
.
Frangenti, afrangendo, fugnu in
frangenti di perdiri la vita,
fum in diferimine ut vita~»
frangatur.Frappari , frappuliari , originem
habent a verbo arrappari,
quod eft rugas, feu plicas in-
ducere , & ducitur a verborapio non folftm in primige.niofenfu rapiendi, fed etiamin fenlu colligendi, & compli.candi
, frappari autem nil eft
aliud, quam plicas, & rugasfecare .
Fr-le , gr. (p^ctV/s pbrafls a_,
(PtoC^ti parato dico .
Fraica, n alearia, frafehetta
;
frafchi lunt arborum ramicum foliis,frutices, herba: fic-
cac,qmfquilite, aliaquc hujuf.
modi,qua: io fafccs ligantur,
quibus in furnis utimur;qux
communi frafearum nomineveniunt; hiec transUtx vocesad ineptias
, pueriles ludos ,
aliaque id generis denotanda .
Fralcinu,fraxinus arbor .
Fra-
Digitized by Google
Tf«Fraflurnari , ideftforat tornare.
Frataftu . Atborum (tlveflnuoL.
nomina exeunt in ajter
,
ut pi
-
rofier, prunafter, oleajler &c.
ita faftum in cognatis,qui
cum (anguine non fint junfii
,
confanguineorum nomen ha*
bent diftortum , ut parraflru,
figgbiatlru, fratajlu &c.Prati, abaolico, gr. (pfamffrater •
Frati,pruna di Frati
,pruna Eu-
pbratefia a flum. Euphrate,
Fraticida , afratris cade
.
Fratta , frattina ; idem funt ac
frafchi
.
Frattaria , affrettari , appretta-ri , &c. funt a premendo , vda praflo cjfe .
Fraudi, fraut, a gr. efrd-zo dico
,qubd fraus in v$ r-
bisflt.
Frauli tfraga , a gr. fStytsrba-£#x,qua voce veniunt pulpul*digitorum, quas simulantur •
Frazzioni,fraUio a frangendo
.
Freccia , friccia , frizza , hifp.
jiecbo fagitta,crit a filo,qubd(it filum ligneum cum cufpide,
vel ab hebr. n!?S /tf/aedifle-
cuit; yn ipbaltab cbett
/ diiTeccc (agitta. Prov. 7. 2j.
Frcmiri
,
fremere , a gr. fige/tubremofremo , mutato b in/.
Frencfia, gr. tygefins pbreni*
tis mentis dcJirium .
Frenu , froenum , a fremendo,
quia equos Facitfremere , vel
a ferendo , quod cos qub ve-
limus feramus
.
Frequenti, freqacnzi,frequens;frequentia ,
Fretta , apremendo
.
Frevi,febris a fervore .
Frica , fricari a fricando arab.
'JIS farac fricavis
.
Friddu,gr. fiyos rbigosfrigus.'
Friiri * frigere, gr.QpOyu pbry
•
go idem
.
Fringuli , avi la velli Fringuli
minguii , a fimbriis diffutis
vide minguii
.
'^tlnza.fimbria hoc verb a fibra.
Frifari , frifatura , capillos co-
mere,v.frilciu .
Frifcari,frifcalettu, v. fifchiu «
Frifciu , ital. fregio ,\at.pbry-
gium a Phrygia populis ,qui
acu pingere docuerunt ,hinc
frifari tfrifciu pars archite-
dur» inter trabem rc6lum,&coronicem ,
zophorus ,qu6d
o)im ibi animalia pingerentur.
Frifcu , efl afrigore
.
Frifinga,/*c«/a, qute ad annumnon pervenit, vox germ.VolT.
de vit. ferm. lat., & Dufrefn.
in hac voce.Frifuni , cavaddu frifuni
, equus
frifius , a Erifia .
Frittu, frittata, frittuli funt a-frigendo
.
Frivaru ,Februarius, a Deo fe»
bruo diflus .
Frivulu , frivolus , ideft fria-
bilis .
Frizzanti,pungens ut faggitta '»
v freccia .
Frolli , fragilis ,ideft tener
mollis
.
Fron-
Digitized by Google
Fronti(pum ,ftonthftecletfr:u
afpeftus
.
Frofcia d‘ova , ova fluxa ; alvi
dejeftiones liquidae etiam vo*
cantur frofcia .
Frugali ,frugalis, afrugi, feu a
vefcendo frugibus
.
Frugareddu , v. iulfarolu
Frullari ,ab ital.frullo .
Frumentu ,frumentum ,
hebr.
13 bar »fru fur idem , mea -
tum eft vocis produftio
-
Frunda, frons,dis, frunduligghi
frondicui* quifquilias.
Fruntali, frunt \,frons, tis, a gr.
(ppovrf$ phrantis
,
cogitatio»
quae in fronte (it »
Frufciari, eft a fluxu
.
Frufciu , ludus 2lcarum, ciim-.
charta cjufdcm fortis Buunt.
Frufculi, dicimus malifrufculi.
Pontan. in ncen. Et circumt-»nigris •volitat mali fufculu
t
alit .
Frufta ,fruRari ,fufligatio * a-fulie .
Fruflinu ,ofufle ,fufliculus, ut
a teflit ytefliculur
.
Froftaneu, ab adv./r«/irtf»eflet
frujiraneus , ut ab rx/ra rx-
trancus, tutiCis verb erit/rx-
flratorius,fruflabiHs.
Fruflultft , Delbonus dicit e(Te-»
ludum puerilem , vox hacMeff-jn® 'uaudita , crederem
efle afufligando
.
Frutici frutex cir.
Fruttu ,fru&us a fruendo cujus
fupinnm fruitu r, 8: fruBvs,vel ab hebr. >10 feri fruSlas.
ntFu fu t ita fordida abominamur.
Fucili» a/oco,fucina u/trioa , fu-
cuni fpiraculum felopi a foco,
Fudda , v. flotta .
Fuddittu ,fpiritus ,
qut domos .
illufionibus infeftat , a gall.
folet .
Fudduni ,granciu fudduni , Ve<j
neti cancros porros dicuot
.
Puga , fuiri &c. fuga fugere a_*
gr. Qeuytopbeugo fugio
.
Fugghtettu,parvum folium,
Fulanu, ita aliquem innomina-
tum dicimus ; heb.>J?D/>A/o-
ni idem
.
Fuligini ,fuliioa , fuligo ; in He«
fychioeft ri\(yvusfl*Z”yt *
quod ipft eft ««,7rWi fumus;
A lermo eft de aranearum te-
lis » vox fulinia erit a filis ,
quibus condant,& rettius di-
ceretur fllinia , ut Meffan*
dicimus
.
Fulmini ,fulmen a verbofulgo ,
pro quo eft fulgeo ,cujus lu-
pinum eft fultunr. a fultum-*,
fulmen,ut a fupinis notum
,
flatum eft nomen,flamen .
Fumaria , fumaria , & fumusterra
, qubd lachry mas exci-
tet ut fumus
.
Fumentu ,fomentum a fovendo .
Fumiari , fumigare, grsecd
fj.ioLQ tbumiao ludio , odoresincendo , littera ^ ffiolici
verfafuitin /,hinc fumiao,hinc etiam fumus .
Fundacu, ital . fondico , quia.»
mercium fundus eft ,nobis
verb fundacu eft eavpona,\cu
ftabulum. Fun.
Digitized by Coogte
Fundana, fundiri' a fundendo
^h'S vocibus utimur
, cum fer-> mw c (l de metallis liquandis.Funebri
, funerali & c. fune-bris funeralis a funere^,
.
Funus verb erit a furvus,
ideb niger
,
nam in funere_iomnia funt ssigra
t vel a funa .
libus, qua in funere accen-
duntur, vel a ybvos fossos
cades.Fungia, fungus, agr. 0*7707705Jpongos
inam fungus eft Jpon -
giojus .
Funiccddu, MefTano: vocatur
globulus, quem bombyx te-
xuit, lat. folliculus, cft enim
vacuus, & inflatus inflar par-
vi follis .r
f°ns1 quia aquam-
Funzioni, fav&io a fungendo.
rur, quidain chartarum ludus ,
«aJi°
n°mine cangiu, quia-
chartas cum vicino permu-tare licet
, ab hebr. *V)£) pburJors
, quia i» hoc ludo nullusingenio Jocus, totum verb aforte dependet . * <*, w*1
'«#^|
Furini , furbaria &c- fia; vocesdenotant dolos
, ac verfutias,quibus nebulones utuntur •
erunt a furvus niger, obfcu-rus , nain horum difta, faQa-
.que obfcura funt
.
Furca , furclictta., funa , fur-
cilia .
Furcuni, longurio, hincfurcu-
niari, clt aliquid longa perti-
pa movere
.
Purcri ytmijforiat,qui cx tirbe-
foras emittitur ad hoftium-n*otus explorandos .
Fure fla .falsus , nemus , a feriscft illi nomen . Ockamus a-Dufrelhio allatus in voce fo-rejta . Porefla ejl tuta fera-rum mat/f0,non quarumlibet-fed flvejtriuru
, boc ejt fera-rumflatia
; hujus nominis cftterra m noftro Regno
, non aforibus
, ut ego credo, ( ham
dicunt FJorefta ) fed a feris,Furettu
, gal \. futes , lat. vi-verra ,
Furia, fuiiufii, fururi &c* furi-at
'
furor t furtojut .
Furfi, cum ac c. in pcn. dicun-tur 48. cafalia prope Mc (Ta-
nam,quia foris Urbem funt
.
Furifleri,qui aliunde idelt fori*
advenit
.
Furma, forma a formando , agraco /ULoptyt) morpbi literis
tranipolitis .
Furmaggiu, cafeits ita di£his ,
qubd m ligneis formis, feuli-
i cellis formetur.Furmica
, formica , gr. fjusi;rxyrmtx
}qoUc& (luf/uoii, uur-ViaX
3 & b in / couverk-/wr-max, hinc furmica.
Furn u, furnus , qua fi furvus
ta nigrore quem habet.
Furniri, furnimentu, voces bar-bar^,quarum etymon Dufref-nius ducit a furno
, quod mi-hi non probatur, potius erit
afuet leu perfcilione , quare
furniri proprii eritfncnu» t
Digitized by Google
feu fupremam manam impo.
nere
.
Purraina,/arr<Jgoa farre, quod.. hcbr. bar , feu far .
Furticchiu , veri&s verticcbiu
verticillus , cujus pondere fu-
t fus vertitur .
Furtu, furtum a furando .
Furunculu , furunculut , a lat.
porus, a quo porutus
,
inde_j
- porunculus,h\nc furunculut.
Fufcu, fufcut , a gr. <p«<r*aK
pboskin,quod Hippocrati efi
uflulare s qux enim urunturex albis fufca fiunt . VotT.
Fufioni , fujio a fundendo .
Fufia , navicula oblonga, qu6d
inftar/ir//// fit
.
Fufianu, cyclas ,
palla multe-
brit, ab hebr. pbijta
linum , ita ut fu/tanu proprid. fit veftis linea.
Fufiaria; rufiicfs efilocus, i iij
quo linum ferventifiimi Solisradiis torretur, ut ejus lignea
fibra mangano comminui pof-fit , & decuti ; hinc eifdem efi
verbum fujlariari , idefi li-
num ad Solem torrere,ab heb.’
nn^S pbijla linum
.
Fultu , adminiculum ligneum..;
circa quod fiupa obvolvitur ,
ut externae partes fufienten-
tur , alio nomine dicitur ani-
ma, efi a lat. fuftit.
Fufu , fufus a fundenda , nara
filum fundit.
Futtiri ,vox obfcena
, futuere ;ab hebr. nifl pbotb puden-dum muliebre .
Futuru , futurus , a, um, ab an?tiquo verbofuo , a quo vocetmutuatur verbum/#*
.
GG Abbari
,gabbu , decipere,
deceptio,
ignotum mihiundcnam fit
.
Gabella , veWgal tab heb.
gabal terminavit,leu terna*
uus, eo quhd vectigalia in di.
tionis finibus perfolvantur,
el a rad. kibal accepit,
recepit,qui u 4 minifiris publi.
cis recipiatur , ficuti cx eoqubd detur , vocatur datium.
Gabinettu , vox dimin. acapan-na ,
v. capanna
.
Gabiuni, vox augment. a gabia,latin£ cavea .
Gadda,galla ; Voflioeft ag?»
(Zcticcvos balanos glans.
Gadd.izu, licet cx forma videat
tur denotare gallum majo-rem ,
propriC tamen nobis ell
fcolopax , ital. beccaccia.
Gaddetta,Meflanc dicitur fitu-
la ex alterculis conflans,qua
aquam haurimus ; vox hccinvenitur in Dufrefnio in v.
goto , & denotat menluranu,quamdam vinariam , uti elu-
celcit ex exemplis ibi relatis
„ Galeta vini 2/\.pro arpen
-
/no vinea reddita
;
& attigui*
P Ictu
Digitized by Google
H4,
leta , aut calices fitientibus
porrigantur ;alia mitto.
GacMu,& jadilu, gallus, ejus no-
men eft a barbulis, feu paleis, .
qua; ei fub mento dependent
,
qu® gr®c£ dicuntur JraMea,ca//tftf, quare gallus idem lo-
nat , ac barbitus .
GafFa ,ferrei clavi genus
,quo
portas, fencftr®,aliaque hu-
jufmodi inrtruuntur , ut com-modi verfari, ac circumagi
queant , ex hebr. agapbala , qu6d motui promoven-do indar a/a fit
.
Gagati, & agata
,gagates lapis.
Gagghia,qui vendunt carnes in
macello , nummos injiciunt in
capfam ligneam, hanc vocantgaggbia , & qui nummos coi-
|igit,dicitur gagghieri, voces
deduflx a cavea:olim nummiin fifcclla fervati, unde fifcus.
Gagghiardu , anne erit a voce-»
valurufu ?
Gaggia ,coDca , hinc ingaggia-
ri,in caveam immittere,tranf-
fertur ad carcerem.Gaglioffu , idem cft ac galiotu
nebulo
.
Gaju, verlicolor.a gr. 7xfaga.jo glorior fuperbio
,hinc£<?y»
is e It,qui pr® corporis orna-
tu fuperbit.
Gala ,galanti & c. Franciofinus
in Di£tion.hifp./>a/jgd/a 2 unmodo di dire , cbe [ignifica-*
grande allegrezzo , egiubi-
lo ,ma 2 vocabolo ujato ne'
aontodifforhn hinc erunt h«
voces; vel ab hebr. edlal
perfecit^ unde 7^3 c°lafpon-
fa quia perfe6ta.& omasa eft.
GaJaifia.gr. yocXoL^loiS KUH\ofga/axsas cyclos lafleus cir»
culus;vulg. vialattea .
Galateu , liber urbanos moresedocens , ita di&us a nymphaGalatea .
Galati , rus prope Meffanam..»'
quin & terra in MefTanenffdi-
tione,nomen habet a la£te-r,
quod gr. ycL\<tgala
.
Galattiti , lapis galactites a Ja-
6teo colore
.
Galbanu,galbanum
,gr.
fidyi) chalbane
,
heb. ,-j J^!?ncbelbcne .
Galbu,v. garbu .
Galera, pro vocis etymo fint
verba Philippi Pegafctta rela-
ta a Dufrelnio in voce Galea.IIpefce fpada , dei quale bo
prejo conofcenza a Cojtanti -
nopoli ( Mertans fi fuiff-t lon-
g£ plura fcivirtet ) hd nel mu»
Jo unafpada pii d'un braccio
lunga,cbe /i confa eoi becco
delta Galeotta Vafcello , on-
de Eliano , cbe fu perfona mi-litare
,ponetiuoforje mente
a cid , avvernjt e nel 14.//-
bro degit animali cap. 2 3.cbe
queHafpada cos/ nel uafo po -
Jlagti.Jomiglia al bccio a’unatrireme , ufando m fjtn,anen-
te la triieme diferire ccn lo
fprene il nemico ,a gutja det
pefcefpada : !e pmuc ,c>'c il
pefce galeotis tiene nel ven-tre
Digitized by Google
/re di qua ,c di Id
, difegna-
, noli remidella galcotta ]/a*
fcello , e la coda parimentc^
di quel pcfce rapprefenta il
Simone ,& la popva, ufando
gli auticbi Greci di cbiamar
la poppa de' uavili coda .
GalelTi, currus eft parvus binis
rotis inftru&us , curfui aptif-
fimus ,alio nomine volanti ,
paffavolanti
:
eft a lat .celox ,
idcft navigium mirce velo-
citatis •
Galimbu ,fabri murarii lignum
,
vel tabulam , qux non funt
plana,fed in medio fubfidunt,
ut in oppofita parte gibbus
emineat, dicunt cfTe galimbu
,
eft a £r.Ko\u/u,fia.(i)Colymboo
aquasfubeo ,demergor , hinc
galimbu idem efl,ac lubfidcns
Galla, veniri a galla, ideftfu-
pernatare , hujus vocis origo
efl a voce ital. gallozza, qua
venit vcficula aqua innatans,
quas excitatur a pluvia vehe-menti .
Gallcr/a, longa porticus, in quavifends exhibentur pi&ura:
,
ftatux , aliaque raritate fusu,
vel artificio miranda, vox de-
fumta videtur a voce Galera,
quam longitudine aemulatur . .
Gallicarumjus, paflim occurrit
in aflis publicis . Ex antiquo
more fuit , ut alicujus negotii
fequefter, qui operam fiiam»
illi ad exitum perducendo lo-
cafTet, laboris jure par cal-
ceamentorum confequeretur,
unde satum illud adagium» ;
cui camina non/trudi/carpi,hoc ergo eft jus caligarunt.» ,ye\gatlicarum,utroznim mo-do 1'cripferis , optimi Icripfe-
ris ; nam calceamenta caliga
vocantur ;gallica etiam funt
calceamenta,quae pluvio tem-pore Gallis ului erant. Au!.’
Geli. 1 .1$. c. 20. Domino ergo
rem fuam ad emphyteufim»concedenti dabatur par gal.itearum
,
feu caligarum prolabore impenlo in conceflio-
ne facienda , ut fignanter legi
in conccfiione quadam in a£lis
Not. Thoms Andriolo Mef-fan. 15. Maji 1417. in qua»dominus utilis tenebatur fuodireflo folvere unciam auri
unam pro pari uno caliga -
rum .
Galluni , tenia ex auro, vel ar-
gento, qua veftes ornantura gr. aaMoj collos ornatus ;
Hifp. agailunes vocant glo-bulos argenteos vacuos, quos •
ornatus loco veftibus aflue-
re folent . Pranciofinus
.
Galoifaru, eft aroma caryopbit*
lum , eft etiam flos notiflimus
ab odore, quem caryophilloaromati fimilem efflat , ita di»
Cium; quin hoc nomine voca-tur prxalta turris in margineportus Meflaaenfis , in. qua»24. lampades accendunturquibus nautx admonentur,ncincidant in Charybdim, gr*
Ha.\iOa.pas ca/opboros, ideft
P zk . toh
Digltized by Google
rji6bonum lumen
, vox verb ipfa
galoffaru translata fuie addenotandum Charybdis vor-ticem .
Galoppu,cuTiri di ga]oppu,a_i
gr. xoCX7rr\ calpe cursfts ge-nere, cujus meminit ; Pauian.^Bliac. lib. t. xnguyjVLoL knot-i\<r&t>To /anrg «aATrns t?Xoivoui /urfrg aVfa/nf g<rg-
V$ou <Ppo'/u,ov' Edixerunt neimpojterum calpes ,neque mu.laris vehiculi futurum cur-
fum ; ex calpe fitgaloppu; in
Hefychio vox HcCXttis calpit
exponitur \tzrnos /3a^/e*Tn5equut curfor .
Gamba , & jamba, erat , a gr.
Xa.ju.7rri campi inflexio, qu6dibi fit inflexio tibie, partemfumendo pro toto, vel ab heb.
"10JJ gamadeolumna,e(l enimcorporis columna
; gambotturadius rotas a fimiJitudine-»
cum gamba .
Gambaut, cultellus recurvus ,
quo Chirurgi utuntur, nomeneft a flexione
, feu curvitate,
& gr. Xoi/u.7rloi compto curvo.Gana, hilp. gana pro eodem gr.
7oCvos gonotgaudium. Henr.Stcph.
Ganga, v. janga.Gancia
, vox ufitatiffima, ety-
mon ver6 minus obvium.' Da»frefn. Gangia occulta loca,(f•
fubterranea. Gangagia Gra
-
ei vocant, ita gloffa m. st.
iGanciu , ancus uncinus, a gr.
dyxfriy ancon flettttra curva
-
Ganfmedi , nomen proprium eSPoetarum fabulis, transferturad eos, qui formam oflentaut.
Gara , amulatio, eft a garrien-
do, qui enim invicem certantnon fitftij modb, fed & ver»bis contendunt, garriendi ve-r6 verbum eft a dorico yz*/>U'«s gasyo , quo uius nofterTheocritus, quin & apud He-fychium habemus yxf^tt)-/U.6&& garrbiometha
, quodexponitur \o/^o^/u.bSa ,conviciis projcindnnur .
Garamuni, forma eft cu/ufdamlatini charaflcrisjforfan jucS-dum erit leporibus fcire no.mina typorum
, quibus offici-
n* utuntur, en ilia . Canon-*grojfo ,
quo Canon Miflae im-primitur , Canomcino minoriforma , Teflo grojfo, Afcendo
-
mica, Parangone, Soprafll.
vio, Giubilate, Silvio , An-
tico commune, Pilofofia , Ga-ramont
, Garamoucino, Te-
flino , Non pariglia, qubd
pro iua exilitate, quafi ad
oculum non pareat, &typo-graphi uno tanthm menfe perannum illo utuntur.
Garantiri, garanzia &c. barba-
ra verba ex voztguarant,<\\iq
in lexico Cambro • brittarf-
nico redditur aflertor , vin-dex, hinc garanti ille eft, quialiquem tuetur.
Garbu, garbatu , a Iat.galbut
,
idell color viridis, feu glau-
tat; uade galbinas, & galbi•
neus,
Digitized by Google
detts\ ^uia veri» moliet , & eP-
fceminati,att Vofiias in voce_»
galbus, galbanis veftibus ute-
bantur ,inde galbana* mores
pro efFeeminatos dixit Martia,
lislib. i. Epift. 97.tu/cos eoiores , galbanos
babet mores
.
hinc vox garbu denotat ef.
fceminatorum inceffum » 8c
inores
.
Gargarizzari, ita&latinj, gr.
yem*S%*gargarizo'vide*
retur vox fiffca a rumore-»
gargar , quem gargarizando
edimus, nifi effet ab beb.
garar guttur , & geminata»,
initiali litera gargar,
ut eft iiiud /*-
gargarottca gutturi tuo *
Prov. 1.9.
Gargia, iulgorga , lat. gurgu-
lio, gr. yxpyxfetop g<trga-
red/t bebr. gargar .
Gargrota , pro carcere dicas
gaggiola ; di mi a. a gaggia-» ,
cavea.Gariddi, & jariddi funt pituitas
ad oculi canthos ex lippitu-
dine concreta , vox erit ab
hebr. -pp yarad defeendit ,
eo modo quo oculi morbum-,dicimus difetnfu\ vel a *YnOvsarud plantus ploratus a_.
rad. rud ploravit in Hi-fbil. nam eft lacry roa ibi ex-
ficcata .
Garrfu , garifeddu has voces' Delbonss ita explicat: Gari-
feddu filent d' exbetto tene-
ra } Garifu fili d'erbetta te-
nera , cbefpuntano dopo /c-<
prime aeque. In dramate cui
titulus : Le fortunate difav-
venture , feu Maji jiuto prin-
cipe . A&.4. Scena 14. Malus
ita loquitur : Si tratta ca li
putrazzi currinu a lu xiaa-
ru di lu galifu , cornu li gatti
a lu primuni . Pro vocis ety-
mo memini in Hcfychio legif-
le eL\i<$o(li\/s 77g>HTfltS>'dcft
tAliphobii idem ejl ac paupe-res
;ita ut Aliphobii illi ef.
fent ,qni alipbo , tbu galipbo
vivunt; equidem (cimus te-
nerrimam farragine, qu£ idemeft ac galipbui mulis prs-beri , ut eorum corpora, dilu-
to hoc, ac peng aqueo pabulolaxentur
, & purgentur , qua-
re vocem galifu deducerem-,ex verbo a’Aa<P& alipbo un-go illino, ac ii galipbus nil ef-
fet aliud, quam interna ani-
malis unftio, fcu laxatio.Garra ,garvettu
,garruni
,gall,
jarret, idem eft ac tibia . Du-frefn. Garrotusfpiculum ar-
cus balijlarii, hinc patet,gar.rettu idemeffe
, ac tibiam..
,
qubd indar fpiculi fic ; ex hacvocc funt verba fgarrori ,
fgarrettori , fgorrunori ,
quamquam etiam ab bebr. rc-
deduxeris a radice *njgarar fuccidit, nam fgarrari,& fgarrettar i, idem eft acp»piitesfuccidcre .
Garrifi , vox ufitata ia plana..
My-
Digitized by Googte
fllMylarum ; Dufrefnio garri
-
ci eft terra inculta , a greco
Xtpcrtv cherfon intuitus .
Garzu ,• amojius,garzuni puer ,
feu fervus , hinc ingarzatu
vox gallica .
Gaflima , idefl guajla flima, pa.
ri ratione, ut a Grsecis dicitor
{ZAa.cr(pr)/u,fct. blafpbemlo.
ccW tk rlw Qn-juUjJ e6 quod famam ladat.
Gallari,gaflu 8cc. V. guailari.
Gatta, animal notum , Ut. felis,
&catus:cati nomen afolertia,
casus enim idem ell ac pru-dens; vox veri» catus ell a ca-
venao, & quam ben£ cati no-
men feli conveniat , nemo e(l
qui nefciat.
Gattu gattu , dicimus Ji neP an-
dau gattu gattu , inde abiit
cautiffime .
Gattuni , funt fulcra fubmifTa-.
podiis ,quas in profpeftu ha-
bent faciem cati ; MelTan®
vocantur cagnoli
.
Gaudiu, gaudium,a doric07tt«
$eco galbeo ,gaudeo
.
Gavita , idem eft , ac'vacua*Ga vitari , a P» Delbono exponi-
tur vitare,vox mihi inaudita.
Gazana , & zana , ita nobis dici-
tur armarium , ex heb/. fCDcbafart tbejdurus contcnmmpro continente
.
Gazara , idem ell ac jubilum-»
plaujus
.
Abela pag.yi. in fi-
ne ,gebel , elgbzaro manta-
gnuola deigiubilo; gbzara-*
•vico ebiamato qucl grido de'
foldati vittorhfi nelle batta-glie per qualebe intorta ot-
tenuta . Matth. Vili, e \con.
^
grande fe/io , e gazarra que.
Jta utilepreda albifogno dei
•
la Citta, tnifono ia Mefftna.
Conflit. M. Ant. Columna;
:
JSJon portinvdentro di luogbihabitati g/i arcbibugi
, ni/cbiopette parate, eccetto tbeper occajionc di fargazara .
Gazzu , vox mihi inaudita, Del-
bonus explicat cbi i di vijta
corta , etymon non elucet.
Gebbia , lacus lacuna, heb.
gebba idem
.
Gelu ,ge/u , a gr.-yUas gelasfplendor , nam gelu aibum, &fplendidumefl
»
Gelluminu,jafminum
.
Gemelli , montes Sicili® propeCallcllum Bonum; penes me«11 m.s.quoddam Franc.Mau.Tolyci ab ipfo confcriptunu.,in cujus fine ita legitur;/» ar-te CaJUlli Boni fub r» aratie
monte ,gemellijque collibus ,menje Junio 1550.
Gemellu , & ghcmiddu, gemel-
lus, & geminus
.
Gemiri,gemitu
, gemere, gemi,tus
,
a gr. ci/LLoC di «emozo plo-ro , hinco’/
(ac7n temogt ge-
mitus .
Gemma,
a
gr. 7!^® ge-mo , idell plenusfumi proprift
ell de arborum gemmis cum-,turgefeunt.
Generari,generare
,
a gr. 76-ros genos
,
unde iat. genus ,
Sc-
Digitized by CoogI
V
genituri»gencraa ioni 8tc* ab
eodem
.
Genefi ,primus Moyfis liber gr.
-ygtrttfis gcncfls , in quo mun-di nativitas refertur .
Genitivu , cafai genitivus cpiafi
genitus a nominativo
.
Geniu ,genius
,
ab antiquo ver-
bo geno ,pro quo eft gigno
,
quia quodammodo cum ho-
mine gignitur.
Genti, gentili &c. gens,gentilis
2 gignendo .
Genu ,genus a gignendo .
Genufieffioni , a genuum fle-xione .
Genuinu,£e«»i«ffi a genere- eft
& nomen nummi a Rcp. Ge-nuenfi culi
.
Geografia, yitoy$a.ty(tL geogra-
phia terra delcr.ptio
.
Geometria, gr. yta/uar^ta geo.
meeria terra menturstio .
Georgica, georgica, orum, a gr.
-yefflfytxes georgitds ad terrf
. culturam pertinens.
Gerarchia,gr. /g enatet. >
ideft
facer principatus .
Gerbu .terrenu gerbu , acerbus
terra non lubafta , .
Gergu,gargia gorgia , a radi-
ce,hebr. ^X^igargarguttur
- gergu vocamus idioma fu-
fcum, fcu obfcurum,quod fit
litteris in gutture fonantibuS;
translati ver6 dicimus de oc-
culto loquendi geruirc, quodaliter :tur furbrjcu .
Gcrinanu, &j rmauu , frumen-
tum c Germania adveftum-.
,
.119lat. Jecale .....
Germogghiu , germogghiari .
germen ,germinare
.
Getoglificu, gr. h^oy\\j<JptKaibicroglypbica , ideityc#/pr«-
rafacra .
Gerundia ,gerundium , nec ipfi
Grammatici fciunt quare fic
•tiicatur .
Gefecc4 , tres voces in unam*coalefcentes , ideft Gesit fla-»ccd
,Jefus buc adftt .
Gefolfaut, vox muficorum ha-
bens notas ge fol fla ut - ,
Geftili tgejtus ugerendo, aftus
ille,quo fe Orator in dicen-
do gerit
.
Ghermitu, herbarumfafciculus,
ab ital.gbermire accipere .
Ghettu , locus claufus ubi Judsia Chriftianis feorfjm habitant;
ex chald.nj ££<?//& , fiveppJgbitgresr,quod ipfis mandra,St caule loco fit
.
Ghianda,ghiandu]a,glans,glan-dula . Voflio eft a dorico y£-XclvOS gatauos
,
unde glans.
Ghiara , glarea . Voflio eft a_XXa.toy cblardn lapilius
, &fan£ lapilli glarea lunt
.
Ghiditu , digitus fy liabis tranf-
pofitis;
Ghimbu , & imbu, gibbus gib-
ber . hebr. 3 } gab gibbus .
Ghimmifi , optimg dicitJDcibo-nus vocem hancfignificare de-bere medietatem, eft enim ex
> gr. r\/jciffu bemify,dimidium,qubd autem a Siculis ulurpe-tur pro ampliat ignoro , nam
hanc
Digitized by Google
'ilo'
hanc vocem numquara audivi.
Ggbiombaru, glomus , ab hebr,
galam, involvit .
Ghirianda,v. giurranda
.
Ghiuttiri,gluto a glustendo
.
Gi4 ,jam.GiaccuJorica vox barb.jakque
r. Dufrefnium.
Gialinu , luteus color . Voflius
deducit ex gr. vaKos bya/ds
Vitrum , attamen hoc mihinon arridet
,quid enim vi-
treus color ad luteum ? poti fis
erit a calamis ,feu cannis
,
quarum color diceretur ca/q-
mineus, hinc gialinu .
Gialumina, lapis calaminoris t
' cujus color fimilis eft colori
calami .
Giamberga , v. giamberluccu
.
Giamberluccu, veftis, quam-,aliis fuperimponimus . Taver-
ncr. in relat. palat- Otoman.cap. i.ait :il Chokodar portala vejle Regia detta Ciam,berluc ; hinc erit alia veftis
diEia giamberga
.
Gianncitu,quali btnnetttts ab
hinnus, grseci "ylvvos ginnos
equus parvus
.
Giardmu , eft a voccgarda, vel
Warda,Anglis cujlodia,hinc
verbum guardore ,aliaque_*,
giardinu eft iiortus cuftodi-
tus,
Giarra, ignotum etymon .
Giarretta ,Maurol. jfarretta-j
fluvius agri Catanenfis ,qui
& Teria » dicius,quia Jca-
pkd, quam vulgo jarrettatn
vocant , trajiciatur I
Gibillina, terra Siciliat, ex arab.
733 gibet mens; forfan erit
in monte fita
.
GibilrufTa.mons Sicilite ex arab.
^3 &ibel , & C’jjn ros
caput :
Giganti ,gigas,ita grsc£, quafi
yr\ytvi\i gtgenes a terraegenitus .
*
Gigghiu, lilium flos: faciei parsfupercilium, quod venit a gr.
/MoV bitlds oculus; gigghiu
eft etiam apex allii, & catpa-
rum cftm germinafeunt, grat-
or yeXyldts curSv <r*ofc-<Tcov xgCpaAcu'} ideft gctgidet
' funt alliorum capitaMdych.Gileccu, thorax.
Gilufia.gr. %r\\oru7?ia. zeloty-
pia,gilufia etiam eft fcneftra_,
clathris munita , venit a ze-
lotypia , ne fcemina? alienis
oculis pateant.
Ginocchlu ,geniculum a genu
ginucchiarifi genuafle&ere .
Ginuifi.pro homine parco , eft
a moribus *fanucnfium , quiparflmoniae ftudent
.
Giocaii , v. gioja
.
Giocutjocus a jocunditate .
Giogghm, loliumi quafi t^cA/ov
dolion, ideft adulterinum.quiac corrupta fegete nafcatur*
Gioja, zemma . Salmafius ad So-linum vocem hanc deducit exarab. jubar , ideft gemma-j ,
bine giocaii •
Gioppu , Pr. Capuccini pro glo-
bulis precariis habent feminali-
Digitized by Google
lithofpermi vulgo gioppo ;
quafi fuerint Jobs lacrymas.
Giovedi,Jovis dies
.
Gioventh,juventa
,juventas
,
a juvene ; ut patet.
Gioviali,jovialis a Jove pia-
neta
.
Girandula , rota igne verfatilts
a gyrando .
Girafufi , beliotroptum, qu5d
ad Solis gyrum moveatur.
Giravota, a gyrum vertendo.
Girialettu , qu6d leflum gyroambiat
.
Giru, girari , a gr.yQ(osgyros.Girbunifcu, parrari girbunifcu,
obfcurd loqui , ut infulani
Gerbenfes .
Giruni, aflumentum veftis gyroaflutum , ad gyrum amplian-
dum.Giruppa
, pfiafeius longior ,
barb.gryppus. _
Giftra , cijta, gr. xfotln •
Giubba , veftis exterior , cujusmeminit Achmet in Onirocr.cap. aa8. in v$v 7rt(crSr £
ifUyuirJfct» zrg/>i , idt' tt
de vejte Tr.upa en interpre-
tatione Verfarum , <5* j£gy.psiorum i
Ginbileu,jubilans , ab hebr.
jobel baccina
,
qua ca-
nebatur annoquinquagefimo& tunc fervis libertas , & lo-
ca vendita primo domino re-
ftituebantur
.
Giubilu ,jubilum
,
ab heb. fov• jobel buccina.
G iucar i, jocare a joce i .
GitfWtf, bbi gallinS j5e? no&enicubant,qft a jacendo,ibi enimjacent .
Giucundu,jocandas a joco :
Giudici,judex, quia jus dicit',
hinc giudicar!,giudiziu &c.Giufa , ita vocamus hominem.^
ineptum , vox eft decurtata»*ab integra Giuvanui
.
Giufali,
puerilis ludus ita cx2preflus : duo pueri nucibua;
avellanis fic jocantur,ut unus»
pugno claufo quot voluerisavellanas occultet , & focio
fuo dicat Giufali, cui hic re«
fpondeat, cbefporte ? tum ille
fubjungat,quanta lanzi i hia
verb divinando dicat fex, o-]
ffo&c. jocus ifte ex verbo-rum accentu videtur e(Te e_S
gallicis vocibus conflatas, uOGiufali fit Giu vallet , idefl
joca puer \cbefporti denotetl
quid portatis ? alter dicit
quantu lanzi 2 ideft quantaelanceas ? fcimus pueros , feui
fervientes armorum portafft*
dominorum lanceas.
Giuggiana,aequa giuggiana». J
idem eft ac,acqua gocciancu*^
guttatim ftilJans
.
Giuggiulena.Crufca in voce Si-famo.Sifamofeme di pianto ,
.« tbe a noi vienc di Sicilia,peraltro nome detto giuggiole
+
»«;voxeft arabica. Bochart»in hierozoico lib. 6. cap. iy.
num. ii. gilgiolam fefamlgenus.
Giugnettu , menfis Julius
,
g*ll.
jullet. Q Qiu,
Its _Giugnu ; mentis 7UusUt a ju-
venta •
Giuittu, lapis nigerrimus , qui
inter gemmas numeratur ,
gemm* nobis dicuntur gioji.
Giuliu , moneta a Pont. Julio
percufla ; ut alia a Paulo di*
€la Paulu .
Giulivu ,jovialis
,
gall. joli.
Giumbu , umbella .
Giummara, corda di giummara,feggia di giummara , voxMetianae inaudita,a P. Oelbo*
no exponitur corda di cerfa-
glionefiiculfc ciafaggbiuniisb
arab.gemmar. P. Matia in Si.
cilia in profpettiva loquens
de monte S.Calogeri ait:s'ap.
fella ancora mons gemma-riarum coo voce tolta dalla-j
diziotjc morefea gemmar , la
quale fgnifca palma filve-
Jtre .
Giunchigghi , verius concbig.
ores narci/i, quia in me-dio conchulam habent.
Giunta,giuntari , ab adjun
.
geado»Giurana , rana , in arabica pa-
raphrali Pentateuchi edita ab
Erpenio, rana conftanter vo-
Cantur giran
.
Giurari
,
jurare a jure
»
Gmntt,jurati patres ,qui Reip.
bono jurare tuentur.
Giurifdizzioni,/»r/yd/'ffr®
.
Giurlanda , ii non erit a gy-
rando, pro etymo nil aliud
occurrit, qu&m id, quod le-
gi in Dufreln.in vote grillie»
net pedicae,compedes, Hifpa*
nis grillos, citat author ob-
ferv. Aragonias tit. de contu-macia,^ incartatus captus
fuerit , cum catena in collo ,
«r/grillionibus labet flare.
juri', forfan agriIlione erit
grilianda , und e giurlanda»
Giulla , adverbium juxta .
Giuflacori,quia juxta cor lo-
catur .
Giuftra,monomachia.gall./o»//e
Giuliu,giullizia
,jujlus ,jujti
•
tia i jure .
Glallu,glajtum, gr. bya
-
lon vitrum, co intcfclorcs
utuntur, ut hyalinum , ideft
vitreum colorem inducant ,
glajt Germanis ell vitrum .
Globu, globus, ab hebr. q*iJl
garap convaluit ; li teram r
in / converti, liquet ex his
vocibus cajtetlum, rajtellum,
flagellum, quae veniunt cxcaltrum, rojtrum,flagrum •
Gloria,gloria , a grcco H\io
s
cleos
,
feu h\60P cieor , a quoxAeofte. ctcoria , inde glo *
tia. Voti".
Glutini,gluten
,
quali geluten
a gelu , nam vifcida , & craf.
fa dum gelajcunt in gluten.,
abeunt
.
Gnau , vox ell felis*
Gnanatu ,Metiana de hominej
timido dicimus cbijtu i gna-
natu ,ignavus
.
Gnignaria , res parvi momenti ,
hifp. ninetias fuut puerorum
crepundia
.
Gni-
Digitized by Google
Gntgnu i qui capulos liaret erf-
fpos.ab hilp. «ivo,ideft/>*er,
puerorum enim capilli crifpi
funt, & m anulos intorti, cumnondum fuerint pexi, & ca*
lamiftrati
.
Gnocculi : e palla fiunt plurima
edulia , /a^agni ,tagliarini
,
bompuggbi , vaccarruni 8tc.
funt Scgnocculi ;vox efl ab
Ital. nocca , qua venit crticu-
lus digiti,hinc guocoq/i, idem
valent, ac paflilli diditum-,
eequantcs, huic etymo fidem
facit aliud palles nomen gbi
•
ditali a digito .
Gnognu , nobis efl is,qui cum
rem probe fciat , fe nefcium_,
fingit; efl a lat.novat, namfe facit novum.
Gnuri , gnura,Meflancnfibus
pater , & mater ita vocantur,voces decurtat» a Signuri
,
iS ignura.
Gnuttica, gnutticari,^/«C0,p/i-care voces MelTanj inaudit^,
pofiunt efTe a gluten gluti-
nare , plica enim plic» adh*-rens , quafi glutine efl fir-
mata .
Goffu : vox coffa denotat cor-
bem vimineum amplum, par-
vam verb habentem altitudi-
nem,qus latitudini non re-
fpondeat ; ex voce coffa erit
goffu gojjtzza &c. quas ufur-
pamus aliquem Irridentes ,
quando fcilicet homo obelus
,
ac pinguis fe movere nequit
,
& quidquid agit, ineptd facit.
Gonfiarl, vox Etrufca; nobis eft
unfciari,ell ab inflando ficu-
ti a flore dicimusfciuri, ita abinflare dicimus ttnfciari ,
Gorgia , ab hebr. gargarguttur .
Gota , ital. gota_; illi nomen efl
a rotunditate , quam habet
fimilem vafculo, quod voca-
tur jjor/# ,
Gottu,£*r/»x vafis genus
.
Governu , governari &c. a grj
nulle (via cubernaoguberno,
Gozu, miula a Melita quinque-»
milliaribus dillans gaulos ,
ztzb.gaudefc, 8tgaudofc.ua-
de Gozu ;follemnt enim efl d
in z , & e contra permutari #
ut ex Danda, bordeum fafla
funt Zancla ,orzo
.
Gozza , avium ingluvies, in_#
quam primb cibus defcendit»
Melfan» dicitur bozza .
Gracili .gracilis ab antiquo gra-
ceo , ut a fleoflebilis , a taba
labilis.ita a graceo gracilis-
Grada, gradigghia, crates , cra-
ticula . efl a gr. xt&rico ora-
teo teneofortiter
,
nam ligna,
& ferrum.quibus conflant, fe
firmiter tenent .
Gradiri,gradimentu &c. funt a
gratus, a quo venit gratia
gratus vceb efl a gr.^afstetcbaritet grati» , feu lepores •
Gradu,graduari &c. funt a gra-
dus
.
hoc autem efl ah hebr.
JIT darog in eadem Ggnifi-
catione ,literis permutatis .
Graeni.P.Delbonus reddidit va--q * /«
Digitized by Google
ri*4 _fa culittariarfbk Meflang in-
audita , cujus etymon non-,
elucet
.
Gragnola , v. grandini ,
Gramagghia ,gra:c£
chlamys .
jGramlgna,gramen , ut a fla.
tncnftamigna.
jGrammatica, gr. 7f^t /a
/aa,r/«r),
grammatice, idcli litterariat
quia circa /itterat verfatur.
fjrammerci,& grammizzi idem;
. dicimus, falva gram.tnerci la honta di ‘Diu
, ho-
mo per Dei bonitatem falva-
- <ur ; Mertante in turri campa-naria literis gothicis fcul-
.ptum legitur Grammerci a
. JiAcJfwa , quod ibi appofitum
fuit poft Vefpcras Siculas ;
cum Meflana diuturnam Gal-
. Jorum obfidionem,Sicilia uni-
versi fpeflante , tolerans Si-
- culis faiutempeperit; de acri
illa obfldione, in qua a poten-
tifiimo Rege Carolo Andega-venfe , & a Meflanenfibus
- fumma virtute pugnatum efl,
qujcq; Italiam tenuit fufpen-
. lam,Jo: Villanus Iib.7. c. 67.fiasc habet : Per lo detto mo-
» ojtette lo Re confua bojlc^t
•jgtorno a AleJJina da due me.
v Jfy <$• dando la fua gente al-
. cuna battaglia dallapartc^%
ove non avea mura,i Mejft-
. neft buomini , & donne del/e
migliori della Cittd, &fan«.
eiulli pjccioli>&grandi,fu-
bitamente is tri di Jifecer»
il ietta muro , & ripararonofrancamente a lo ajfalto de*,
Francefcbi , a liora perquejta cagione Ji fece una-*canzonctta , cbe dice :
Deb come glil gran pie -
tate
Delie Donne di MeJJinaVcggcndolcfcapigliateFortare pietra
, e calcinaIddio dia briga
, e trq -
vagiiaA cbi MeJJina vuol gua-
Jtare &c.tunc temporis Ss.Deipara per-petua Urbis prote&rix, Sara,cenis, qui in Caroli Regi» ca-ftris ftipendia merebant
, fe«
met fpcflandam dedit,
ut
apud Barthol. de Neocaitrocap. 40. legitur „ Dicite no-bis (Saraceni a Meflanenfi-bus petunt ) quale continuoprodigium vidimus
, ap.paret nobis aperti
, quod qua.dam mulier albis amiBa ad-
Jlonsfupra muros vejiros bineinde difeurrit tenens tti ma-nibus velamina , ex quibustempore praliorum cooperit
muros vejtroty quam cum vi.,
demus , omnes dirigimus,<$*
fpiritus pugnandi a nobiseripitur , nec Jtare pofumusfacie ad faciem contra Vr-bem .
Grana, bacca
,
quibus cocci-
neus eoior fit, ipfis nomen efl
a voce granum : grana etiam
cjtt tempus, quo fegetes ad•
’
~ ma.
Digitized by Google
maturitatem deveniant, tem«
fu di grana, latinS dicas,tem.
fui grandiendi .
Granaru ,granarium a grano.
Granatu , arbor, & fruftus^rtf-
n atuni a granis, quibus con-
ftat
.
Granciu, cancer , gr. Ha.py.7roscarkinos
,granciari, granciu-
liari, cancri more incedere
.
Granciufudduni , ita), granei-
forro .
Grancu , mufeuiorum dolorifica
contrario, ac fi acubus pun-gerentur, nomen eft a velli-
catione, quam cancer ingere*
ret , fi per corpus reperet
.
Grandi,grandizza Scc. grandis
granditas,graudejcere,grau-
dire . Vofiius etymon ducit a
vocegranum, ait enim,£r,7».
dia prima fud Jignificatioue
dicuntur ea, qua habent gra-
na, binceji, quodfruges fro -
frii dicantur grandes , ut iaantiquo carmine ru/lico.quod
a Macrobio refertur l.$.c.io.
hiberno pulvere, verno luto,
grandia farra Camille metes;
& Virg. 8. /En. dixit : gran-
dia frumenta, & Ovid. Ve-grandes mefles. Voflio calcu-
lum addo , quia rem acu te-
‘ tigit.
Grandini ,grando a fimilitudine,
quam habet cum granis, hinc
gragnola.Granfa, volatilis, vel quadru-
pedis pes ungaibus armatus,
granfa di gattu,d'aquila <&c.
a 8r ’ $a/atyQfrbarnpbos ro•
/Irum;gr annari , ingranfari
ro/iro , vel unguibus corri-
fere
.
Granu,granum tritici, ab heb.'
,|13 goron, quod, & fi fcr£ abinterpretibus redditur area ,
denotat etiam frumentum...Deuter. iy. 14. ubi in hebr.
eft*p1301 umigraneca,quodlatinus interpres vertit <Sf de
area . LXX. verterunt errrov
frumentum . Granu etiam eft
de pondere monetarum , &cum dicimus tarenum argen-
ti valere gr.20. idem eft, ac fi
diceremus , tarenum argen.tcum ad lancem appenfunu.pendere gr. 20; & (arj£ quiufque adhuc fuperfunt argen.teitareni a Regibus Norman-nis cufi , ad lancem expenficxafti refpondent granis 20.
frumenti, & hic eft verus fen-
fus noftrtc locutionis, licet
vulgo per vocem granu ve-niat nummus aereus ex una_»parte habens Aquilam Regniinfigne , ex altera UT COM-MODIUS .
Granza, granzudda , hifp.graa-za de trigo , ait Franciofinus,vagiiatura la piu cattiva
,
cheJi cavi dal grano, nomen
illi eft a grano .
Grappu, rsppu, botrus, ab heb.
^13 garap fugnut ; a fimili-
tudine, quam habet cum pu-gno manus .
Grafc i»tv.grafiii
j
Graf*
Digitized by Googte
Graffu, graflizza, a erafutura/.
Jit i es, hoc e(t denfas,denfitas
,
hinc cft,quod qui corpor&j
denfo funt, & carnofo, hi no.
bis funt grafft\ crajfus eft a_*
gr. xpexf ^eas caro; hinc eft
grafcia, & pinguedo lafti fu.
pernatans gr. ypxusgraut.Grafludda , byofcyasnus
,
quia_*
foliis eftcrajjis, feu pingui.
buS .
Grafta , tejla, hebr.nfein erejl
gr. oirlpxKOV ojlrocots, idem:
hinc omnia fiftilia vocanturgrojli .
Grattcra,verius rattera , deci-
pula, a voce ra??»,qua venit
mus agreftis corpore gran-
dior ; hifp.rarow,gall. rat.
Grattunaria, herba lutea ety-
mon ignotum .
Gratu ,gratus
,a gr. ^a?/T£5
ebarites ,ideft gratia .
Gravi, gravidu & c. gravis gra-vidus. Vofiiogrtffcix efla^c-rendo, quafi^ravi
s
idem eflet
• ac geravis ; vcriiis dixiffet
£nrt>/reft a fixgvf iarys gra-vis,motato b i »
g
/Bolum mo-re, qui pro [iAe^xpxphara,dicunt y\z(pa.ZX gle-
pbarajoro (iciAx>os balanos
dicunt yaAxtos *, alanos .
Grazia , gr.ziulu &c. gratia.
graticfus, agr. Afctf/5 cha-
risgratia »
Greca , uva grava a regione^
,
uti & alias uvas dicimus, li.
parota ,avitau a , ciminvi-
ia &c. a Lipari, Aci &c.
Greggja , & greja;grex
, a gr;
a7af<a °giro congrego, vei a
nomine drtiAi age/egrex
.
Gregna, falcis ell legetis demef-fae quantam gremio comple-fti poflit, ital . grembiataivoxgremium eft a gerendo »qu6dgremio , ut plurimum res ge-rantur ,
Greviu ,gravis
, feu infulfus £
ita eum vocamus , cujus mo-res graves nobis funt & invifi.
Grezzu,/ita grezza etymoJL*
ignotum, ttijifit a Grxcia .
Gricali , ventus e Gratia fpi-
rans .
Griddi,locu/la
,
ital. cavallet-
ta a facie, quam habent equi >
gr. ttxfAf gj atrides griddi
.
Griddu,gryllut a vocula gri
gri , quam no&u edit
.
Griddu di fcupctta,/elopi rota,
qudd inftar locuftx faltitet.
Cridari ,Neapol . jirillari ; nos
gridu gridari , lat.flriderc*
vox clt a Tono , uti funt alias
vocesfragor,murmur, que afonitu effi6ta: funt
.
GriFu, grypbut, grccS 7ju4/
gryp'-,, . ...
Grigna,juba equtaa , crmet
,
a gr. crino difeerao ,
nampeilme difeerui (olent,
& nefti
»
Grinza,ruga , a grateo 7px*f
graus crujta latti innatans ,
qu$ pr^ Frigore in rugas deu-tatur, & a fimili dicitur anus,
cujus facies rUgofa
.
Grippiali>funis aneborarius
a grip-
Digitized by Googlg
a grippo ,feu girstppa .
Griiciu ,i o<or cinericius
, a gr.
£$u'cr£cs cbryfco* aureas, Ii-
cec quoad colorem non con-veniat , & color pro colorejponatur.
Grifopaziu.gr. Zpu<ro7r§ot.<ros
cbryfoprafos gumma,que por.
ri virorem habet aureis guttis
roicantetTUgr.^t/g-oj ebrysos
aurum 7r$civov prafon por-rum .
Groi,£r*r,gra;c6 ye§a.yos gc-ranos .
Graflu , crajfus , a graco *?!&$creas caro
, hinc graffu qu»licarnofus .
Grugiolu.crifciolu, crucibulum.Grugnu , rojirum fuiIlum
,gr.
fOyX.OS rbuncboSySi prapofi-iog. grunebes grugnu
;de_»
eo, qui pra moerore fuperius
labrum producit, dicimus avilu grugnu .
Grunda ,grunda, a , hinc fug .
grundia tefili prominentia^ ,
qua (lillicidia a parietibus ar-
centur , translatd dicitur de_»
eo, qui triftitiam labro pro.minente prsfefcrt ,
avi la._#
grunda. Voflio efl quafi gc.runda, quia te£lo aggeratur,
hinc grundari efl de aqua_,qux decidit e grunda :
Gruppa , efl convexa fornfc'S
prominentia ,gruppa di da.
mufu : dicitur de equi cluni-
bus ex ea parte, qus rotundaefl , ab hebr. ipj garap con-
voluit, quod quam ben^ for-
. .127
mei , & clunibus quadret ,omnes norunt.
Gruppu , nodus , hebr. rnj| g9.
rap convaluit, filum enim efl:
convolutum
.
Grutt.» , crypta, gr®c£ XfoVTncrypte a crypto oc
•
culto
.
Guadagnu, vox gallica Dufrefn.in v . gagnagium hac habet,porrd gain
, gaaing appel-labant nojlri
, quod latiui lu-erum
; ex gaaing indito d fit
gadaing, indeguadagnu .
Guaddara, inteflinorum prola-
pfus , efl a voce Vallagieu» ,
quam habes in Dufrefn. qua_.venit ligamen
,quod parti in.
firma fuflinends apponitur •
in vita S. Geraldi n. 4. a men-to denique ufque ad verticemnon ferri ,Jed , qua gravioreratjnfirmitatis ligatus val-lagia
, nufquam caput, niftcum totius corporis circum,ferre valebat machina : hincliquet vallagiam
, aqua efl
guaddara non denotare ru-pturam, fed ligamen,quo her-niofi utuntur
; valtagia efl avallando
, feu muniendo.Guaddemi, v. guidemi.Guadu
, vadum , & vadus locus,i i quo flumen pedibus tranf-iri potefl a vadendo
, vel a gr.
/la.rdy batdn tranfttut. Gua.du etiam efl balneum infello-rum
, quo caruleus color fit
.
GuJ , va : in guai elucet diph-thongus «u , ut io illis Virgilii
ptttait auioi. Guai-
Digitized by Google
I»sGuaina ,
vagina a Vacuitate, 8c
pr iiis fuit vacina , dcin va-
gina .
> Gualdrappa, idem e II, ac guar-da drappiftragulum,nc equi-
tis vellis , fudore equi con-
fpurcetur
.
Guardia ,guardari &c. voces
notilfim» fignificationis, funt
, a voce Si/arda , ^zW.garda ,
idelt cujlodia, ut diftum in v.
giardinu, translati fumuntur
proco, quod di oculis vi.
dcre
.
Guariri , valere , nos verbum-.• hoc ufurpamus pro fanitate-i
poli morbum indepta
.
Guarniri,guarnazioni &c. idem
valent , ac muttire munimen-tum , translati dicimus de-i
ornamento*Guadari , vajtare , etymon non
liquet
.
Guafiedda, panis ed mollior,
• qui e furno ante alios educi-
tur : etymon ed a pajla quali
paftedda\ mirum quantum-.allucinatU6 fuerit dodus qui-
dam apud Vodium , quin &Voflius ipfc 1. a. de vit. ferm,
qui Vajtellum pro fede , feu
umbraculo intellexerunt,Vof-
fium audiamus . Vafiellum^t
reperto apud Mattheum Pa
-
ttfium invita *Jo:XXlll. Ab-batit „ Eleflus , & fi fuerit
de ultimis Novitiis.in loco fu-
premo illico ftatuetur, folus
in refedorio prandebit ha-
i bens Vadellum , Priore pran-
dente ad magnam menfam_;obi quid Vajlellumfit queri-tur
,Vmbraculum putabat
vir egregiut ,fed de c.iufa^a
nominis fatetur non liquere;
quidfi Vajlellum fitfedes fo-lida
, acfixa , elegantias eia.
boratal utfic opponatur [edi.
bus vulgaribus nullius arti,
ficti
,
<$* qua de loco in locum
funt portati/es, quomodo Va-Jlellum V7roxop/<r7tKZs di-
citur a Germanis Vejt,Jive
Vajl,quod tAnglis Pejt , ac
notat firmus confiant immo -
bilis,fed de boc malim audi
-
re monacbalem vitam profef-
fot
,
Nuga:,nuga:. Vadellum
five Vadella , Guadelia , &c.
panis ed ufualis , mollior ta-
men , & fpongiofior,qui Ab-
bati recens elefto honoriscausa apponebatur, cum reli-
quis Monachis durior , acbuccellatus daretur ;
Vadella
a pane differt , ut ovum abovo , & nos de re, nomina-»tantum ab alia diverfa , dici-
mus Pani , e Vajtedda .
Guattaru,e Sguattaru, v.guaz-zettu
.
Guazzettu , Iin&us cd liquidus^
quo edulia condimus, vox
ed ab aqua , ut in fuo deriva-to fguazzari elucet , hincguattaru,& fguattaru,qui pa-tinas aqua eluit .
Gucciula, guttula : tt. Dorien-
fium more abierunt in cc. ut
in tore 3 77ore 3 <tMeWjW*
Digitized by GoogI
te i pote allote \ Siculi Dores
dicebant to«h> ttohx, ctM«-Xctjtoca,poca, alloca .
Gucciulari,guttulis /iillarc >
:
gutrx etymon Voflio eft a-»
^um c£#/*,quod a c£>tfo
fundo , ac fi gutta fuerit
*rn cbute
.
Guencia ,fencia , cfl malus afpe-
fhis ,dicimus avi mala fen-
cia , a gr. <pg77os pbengos
lumen ,quia malus animus in
oculis potiflimum, & in facie
elucet
.
Guerciu, jerciu,/^r<?io, qui ocu-los a nativitate habet dif-
tortos
.
Guerra , vox barb. Werra, for-
fan erit ab |p / $ erit lis .
Guida ,guidari
, ha voces funt
a via; g. appofitum linguae
noftrac genio, ut a vaflare,va-gina, fecimus, guajlari,guai
-
na , d vttb fuit infertum advocalium hiatum vitandum-»quare guidari eft viam dare .
Guideme, in cap. io i. Reg.Frid.
ne pulfentur circa funebriaguideme , vel timpana : hic
ego intelligo,guideme fuifle
modulum quemdam lugu-brem, nempe illum antiquis
di&um 'Jalemum ; hinc erit
vox Guaddemi,pro eo , qui
i animi eft remifli , & debilis .
Guiderdoni , donum pro viaducatu
.
Guifa, eft a via, in quefta guifa,
. bac via .
Guifina,Delbonus reddit angui
t
r*9bydrd,voji mihi inaudita,for-'
fan ab anguis,anguifma,dcingttijina , ,
Guia,gula , hcb. yi? lug, quamvocem fi noftro more legeris,
habebis gul ,hinc gulera,gu.itggbia .
Gulfu , finus maris, gr. xo\7tos
coipos .
Gumina , rudens , gr. xi/u.r\Xoscamilos , / in n abeunte
, uta_.
AuAtoSjAuV^’1 m'iltos, lym-pbe
, fuit minium , nympba.Gumma, gr. ho/ul/im commi,hincgummi
.
Gunnedda , vox dimln. a genua,
?
|uc fuit veftis pellicea . Du-refn.
Gurgari , eft a gurgite : pro'
erumpere , fit/gurgari , namgurgari , idem eft , ac ingur-
gari
,
feu in gurgite refidere.'
Gurgu,gurges
, vox eft a foni-
tu, quem aqua in gurgite edit;
aifi velis efle ab hebr. 7JHJgargar
,guttur
,gurges .
Gurna, urna . Varr. de 1 . 1 . lib.4.'
Vrna diSix,quod urinent,
in aqua haurienda•
Gufciu , tefla , ovi , nucum &c.'
ab hebr. y)n bufe, ideft forisextra , nam extra ejt .
Guftu,guftari yguflus ,guflare',
* Vt.ytuvlosgeuflds a ytvosgevo gujto .
Gutta, gutta , v. gucciula.
Guttana,gutiena
,/liIlicidiurni
nomen eft a guttis, feu aqu*
(liliis , alibi in Sicilia dicitor
Jtalatdta grtcco <rlxXoi(oi
R //«.
Digitized by Google
1J0Palazo Jiillo
>
Guttumi, guttufu, angor , an-xietas
,a gutta ,
ita i.gotta,
iat. arthritis : translati fumi*
tur pro molcftia ,quas in an i-
tno reddet
.
Guvitcddi , ita Panormi vocan-tur Pygmaei
,quia cubitalis
funt magnitudinis; MeflTan®
.dicuntur nani.
Guvitu , v. cub tu .
Guzza', canis venatica: voccgu-
»•*. . . 4
TA’
,jam adverbium affir-
mantis .
Jaci ; Acis Sicilis civitas , ab- Aci fluvio
.
Jacintu, Hyacinthus flos , &
gemma -• ’ - ;
.
Jacunu , Diaconus , gr. <P/tixo*
vos diaconos mmifter .
Jaddu, jaddina ,
gallus,galli-
na,v. gaddu
.
Jamba , crus, a gr. xct/Airnpeflexura , quia ibi fic flexio
tibiae, velabhebr. ‘toy ga.tnad columna , eft fiquidem—corporis colnmna
.
Jamucci, jamucci.dicimus deeo,qurfe quovis duci finit,-ideft
de homine limplic i eamuseamus
.
Janga , janghi : hac voce plcrit-
que Sicilis dicuntur dentes
molares;Meflanendbus vcr6
veniunt mal», Icu maxills .
Helychius meminit vocum-»
<fa,goza,guzia olim veniebatmachina bellica. Dufrefa.invoce Gufa, ita appellata f or-tean hsc machina
,qu6d ca-
nis formam referret , na m-Occitanis GouJJas canis fpe-cics efl
.
Guizzari,motus cft pifeis in aquaerit ab anguis, ita ut forti abinitio verbum fuerit anguifa-ri ,dein contr guijari , &guizzari .
yxyybxs 5 n yxyyxXbxsgangbiaSfVclgangaiias, quas
exponit >eAxcrtvov» fciljcct
dentem tncijoremi, qtM ,<qft
-uaus e quatuor anterioribus ,
- quia rilu,qui grscipeftirfye-
X<osgelos, vocamtur ytXatCi-voi gela/ini , ideil , njotes »nam in rifu nudantur, quare
utrique re£l& dicunt , illipro
dentibus molaribus ufurpam-do , (ubftituentes dentes- $>ro
dentibus, hi pro genis >-lcu
maxillis,quia ibi ledes iit
risus»
jardinu , y. giardinu .
Jaridda i nobis efl pituitofus hu-
mor in oculi, cantho concre-
. tus : eii ab bebr. jarud* defeendit
,
eo modo quo la.
chrymarum profluvium vo-
camus aijccnjft, vel erit a—
voce Yno m<trudpior, cius, a
rad. T)^ rud ploravit in con-
jug.A;^//. Ja-
Digitized by Google
j ii(lima ,idem eft , ac gaafta fli-
tua,v. gaftinva .
jattu ,dicimus facta jattu ,
cbi
durrata ,cbi mangiava &c.
ideft (imulabat fe dormire.'j* ,
manducare &c. vox hac jat
-
. tu nil aliud fonat,quam-.
' attum, a lat. aUus , ideft /o-
ciebat attum dormientis,
ducantis &c.Poliphilus lib. I.
cap. 18 . di ^e accortafe di
me la ficrificatricc ,altofe.
cerne, cbe non mefpaventaffe,Jattu ,
animal domeiticum , vi-
de gatta •
Jazzu ,g/acies,gracd %£.\a£a.
cbatazai
Jazzu ,locus ubi dormiurit Fera,
a jacendo , ibi enim jacent
,
hinc lavuri jazziatu dicimus
de Tegete ab animalibus , vel
vento variis in locis disjefla,
& inclinata, ibi enim videtur,
quod animalia jacuerint .
lbiddina , &gibiddina, vide-»
gibiliina
.
lbbifu, grased yu^osgypfosgy.pfum,efi & terra in Meflanenfi
ditfone, in quagv/^Ffodina.
Idda , iddu , i/ia, ille
,
ab hebr.
e/ab, ii/i ij/i
.
Idea ,gr, idea , 8c acTsct
eidea .;
Idi, idus uum, ab iduando, ideft
dividendo
,
quia idus menfembifariam dividebant
,
Idiotu , idiota, & idiotes, graecd
/(T/corns idiotes privatus ,
vitam ducens privatam.Iditu, digitus , a gr. fauria
Iftdienyo monjtro ] quid digito
monftramus ; hinc iditali di.
gitale ,-quia digitum vellit
.
Idolu ,gr. ijfrtoXov eidolon, iat,
idolum .
Idoneu, idoneus, achald.fq)j
biddan tempus ., quare tda-
ueus is eft > qui tempori con-gruit .
Idra , bydra , & bydrut, grxei
xjc
P
pa. bydra , & ofpos bydrfiS
1'erpenS aquaticus
.
Idropicu.gr. CffoTriHos bydro-
picos hydropuus '
,
qui «quiintercute laborat’.
Jelu ,gelu* agr.ua.A0f hyalos
vitrum , hinc jelatina >&ge.
latina , qubd vitrea Gt
.
Jencu, juvencus a juvando, quia
in arando maximfjuvet
.
Jenniru ,gener, quia ad generis
augmentum eft adfeitus
.
Jeri ,Aer/,antiquis verb beji, a_»
gr. %$tscbtbes idem
.
Jermiiu ,quantum quis manu ac-
cipere poteft , \iz\.gbermire
efl i/pigliare , cbe fannoglianimali colla branca . Crulic.
hinc gbermito
,
unde noftrumjermiiu .
Jefi jefi ,idem eft , ac quieti
quieti .
Ignominia, ignominia
,
ideft eo-v minis macula ,
Ignunzioni ,injun&io ab injun-
gendo , feu imperando
.
liari,bilarts,gr. IXol^os bilaros.
Ilici, ilex. Voflioelt ab hebr.
e/ab ulmus.
Ulibatu , illibatus: libandi ver*
K 2 bum
Digitized by Google
IJ*bum inter alia ftgnificat mi.
nuere , hinc illibatus, qui
nullo pafto diminutus eft .
JIJufioni , illufio ab illudendo.
Imagini , imago ab imitande .
Imbaciliri . imbecillem effe.
Imbaluccari , & imbalucchirl
idem , funt a voce loccu, ideft
dolidus
.
Imbarari, v. invarari
.
Imbarazzu , a voce impacciu
.
lmbarunari,ita meflores vocantfrumentum in area
,quando
illud in cumulum aflurgunc.
Imbatula, la t.frujlra ; ignotumetymon , nifi velis dicere effe
a lat.in vqcuum:\mbat\x\a tra-
vagghi, in vacuum tfeufru*
dra laboras
.
Imbecilli , imbecillis ,quafi qui
in bacillis corpus fuum lu-
ftentat.
Imbolari,Meffana dicitur de_j
vinea cum ejus malleoli admi-
niculis alligantur : clt ab ital.
pejure ,quia malleoli humi
repentes fi pofanu fupra li
pali lupra palos ponuntur .
Jmbrogghiu , idem cft ac im.
bogghiu, ab involvendo, qua.
i re cum res nimiis eft d'flicu!.
tatibus involuta , dicitur im.
broggbiata .
Imbu,gibbus
,hebr. 3J gab
gibbus .
Imbugghiari , involvere .
lmburdiri , & sburdiri verba-*
contraria fignificationis : im-
burdiri cft junco ligare. Abe-
la fol.86. bordiJigatJicogiun-
co marinoImburrari , eft tu praecipitium *
labere,ab heb. 113 borfovea.Imburru imburru
, & tnburrumburru, fari li coii mburrutnburru , idem eft ac prscipi.tanter aliquid agere ab hebr.
YQ borfovea pracipitiunu*hiatus .
lmbuttunari , globulis aliquid
ftringere .
Imeneu ,bymen .
Imitari ,imitor, quafi mimitort
a grgeo ixifxo\jfj,yj mimum*imitor
.
Immanitb,immanitas, prifei probono dicebant manus , hincejus oppofitum immanis.
Immenfu , immenfus , qui men -
furari nequit
.
Imminenti, imminens, qu6d im-mineat .
Immolatu , immolatus a mola .
Immuni , immunis,qui muniit
cft exemtus
.
Impacciari,gall.e«7/»<^c/teridem.
lmparar/ , imperata facere
,
imperatufaciendo difeere
.
Impedicar i., pedicis vincire .
Impediri, impedire,
empodizo idem
.
Impenitenti , impoenitens
,
qu6dculpa non patniteat .
Imperiu , Imperaturi, ab impe-
rando .
Impertinenti, qubd non per*
tineat
.
Impetrari, impetrare .
Impetu, impetus, ab impetendo .
lmpiegari*m/>//care
,
Im-
Digitized by Google
Impigna ,dicitur calcei par» fu-
perior , quia nucis piue* for*
mam refert . •
Impignari , v. pigna .
Impiguari , in pignus dare .
Impignu ,v. pigna
.
Impinguari , a pingui , impin-
guatus .
Irapinnicchiari , ed dormifcere
palpebris parumper conni*
ventibus
.
Implorari,implorare, ideti opemplorando petere
.
Imponiri , imponere, a ponendo
:
Importunu , importunus con.trarium opportuno.
lmpodura , calumnia alicui itn-
pofita . .
Jmpreflioni , imprefflo , a pre-
mendo .
Jmprimiri, imprimere
,
a pre.mendo
.
Imprifa , ab eodem .
Improperiu , ab exprobrando .
Impugnari , impugnare,quafi
pugnis contendere
.
Impulfu, impttlfus , ab impel-
lendo .
Impuni, impunis,idedflnepeena.Imputari , imputare
, quod edalicui addicere
.
In, prtep. /w,gr. en
.
Inalberari ,arboris indar in al-
tum extolli
.
Inafpriri, exafperare, ided afpc-
rum quid reddere
.
Inaverari : voxGuidoni nodrofamiliaris
,qua utitur in prx-
liis,ut liquet ex aliquibus ejus
exemplis\moitalmcnte feren-
do , e inaverando cbiunque.
>
incontrava , & gravementc-*offendendoli , e mortalmenteinwverandogli , & nelpoten-
te coipo delle forti lancic
gravemente tnaverandoflper-
cojfe Telamone ,flcbe grave-mente l' inaveroe ; catera_.
prxtermitto : hoc verbo cer-
tum ed denotari vulnus infli-
gere : erit a verufpiedo
,
ita_.
quod inaverare fit veruferi-rr,ficuti parum refert, an qui»
vulnus accipiat dallafpata
,
overu dallufpitu.
Jnca , inga , inchiodru &c. a gr.
irHcLUtrlov encauflon feri-
pturffi fpecies,qus per adu-
ftionem fiebat, transfertur advulgare atramentum feripto-
rium
.
Incalzari,proprii ed pedem itL*
calceum impellere ; transfer-
tur ad quamlibet vim
.
Incantari , incantare, ided cao-ju aliquid moliri . Virg.
cantando rumpitur anguit l
Incantifimu , incantamentum,
a cantu.
Incantu, tum aftio incantandi ;
tum forum , In quo merce»fub hada venduntur
, ad can-tum prsconis.
Incarnatu , color carneus
,
lnccndiu , incendium, ab incea .
.
do, hoc autem ed a candore,lummo nimirum ignis colore
.
Incenfu, tbus, co qubd incenda-tur .
Jpcettari , ab inceptando
,
ut abecce
.
Digitized by Google
acceptando ert accettari
.
1 ichiri implere . >
Lnchiti , impicare .
inchiortru ,v. inca .
•
Inciampu , ab ital, zampa ani.
maliura pede, hinc inciampu
-eft pedis offendiculum, hinc
v inciampari . .
iocidifi , incidere . >
Incinta , mulier pragnam
:
pri-
. ro a facie videtur ita dici,quafi
. incin&a, ideft minimi cinEia,
feu difcinBa ,nam prae uteri
laxitate, & amplitudine diflu-
ta , ac diJciuBa incedit:pro*
pri£ tamen eft a voce inciens,
qua ufus Fertus -.gravida, in-
quiens, ejt qua jam gravaturconceptu
,pragnavs ve/ut oc-
cupata ih generando quodconceperit
, inciens propin-qua partui
,quid incitatus
Jit partus ejus
.
Arnobius in..
7. bis dixit, incientem fero-
fam ; inciens autem ert a gr.
tyxxjov encyon uterum ge.
rens .
Incitari, incitare
;
verbum ci-
to ert a cieo commoveo ,hinc
incitari ert commovere
.
Inclinari,gr. tynAn eo encimo
;
Inclitu , inclytus, gr. tyh\\jTO$enclytos pro eodem .
Includiri, includere, idefl irt-
: tus claudere .
locontru , incontrari;quando
,duo fibi occurrunt
, dicitur
* incontru, ac fi unus contra-*
alium eat
.
Jocremcntu , incrementum
,
ab-
' - . 1
iuerefcendo *v • *
Incrifciri,, fajtidire , incrifci-
menta,faJtidium-Sunt a verboincrefco , ideft crejeo
,augeo
,
quando enim quis nos farti,
dit , ei dicimus non m' abbut-tari ; abbuttari enim quidaliud ert , quim crefcere l er-go incrifciri , ert increfcere
,
feu abbuttari .<•
Incubu , incubus.
Incuina , incus, dis ,qubd in caferrum malleo cudatur .
Inculcari , inculcare, a cal-
cando .
Incultu, incultui
,
ideft non.
cultus
.
Incumbenza , ab incumbendo.lndacu, color Indicus, ab India
adveftus
.
Indagari , indagare, hoc ert in-
de agere: proprii ert de feris,
quas inde, nimirum c fuis ca*
veis agimus;transfertur vox
ad omnem inquirendi modum.IndefcfTu
, iudefejlus non de*
fefjus .
Indcnni , indemnis fine damno.lndernu , indarnu ; in damnum
laboris, & pecunias,quorum
jatturam facimus
.
Indcirari.ert alicui verba dicen-
da luggerere , a dicendo; ert
etiam a debito,quod vulgb
dicitur detto , & tunc iudet-
tatu c(l de eo,qui ert obsra-
tus,qui nobis ert cbinu di
detta
.
Indicari , indici , indiziu ,indi- <
care, index, inditium .
Ia*
Digitized by Google
IndicibiU, quod dici «equit ,
lndigenza, indigentia, ab//»-
digeo . .
Individuu ,individuum
, quoddividi nequit
.
Indizzioni , indicito, ab indi-
cendo .
Indocili , indocilis
,
quod doce-
ri nequeat.
Indoli , indoles vis infita , ab in
& oleo crelco , quafi nobis
i inolita
,
Indrizzari , dirigere in .
Induciri ». inducere . i
Indulgonza , indulgentia , abindulgeo .
Indultu, Principis indulgentia.
ludullria t indu/tria , imiuftriu-
fu , indujirius , qui quidquidagit » intro liruit , ieu Jlu-
det. VofT»
Jneffabili, de quofari non licet,
lnerenti , inl/arens , ab inha.
, rendo . • ,•
Jneftra , genijla, idcfl geuicu*
«w lata l' . ;*
'
,
loettu i ineptus non aptus .
Infallibili,qui/di/e/e nequit
.
Infamia , infamia
.
Infangari , luto infigere
.
Infantaria , peditatusv ab ital.
i fante. nullj dubium , quia fit
ab infans in ea Ggnificatione,
qua vox puer denotatfervumInfanti , infans , qui nondum»,
fatur .
Infatuari , infatuare , ab hebr.
pbetbifatuus
taut fatuitas
.
Infecunda , infecundus ,facun •
dut
,
qu iafatur , infacundus ,
qui fari nequit . Varr. libi e,
dc. 1.1. . «
Inferiuri , inferior ,ab infra.
Infcrnu , infernus
,
ut ab intra-»
internus , ita ab infra in
-
,femus . -
.
Infeflu , infejtus contrarium/e-divoy . : ,
>•
Infezzioni inferio,ab inficiendo.
In fi na, infinem .
lnfirmu , minimefirmus
.
Infleflibili,quia fleWt nequit
.
Influenza , influentia , qubdinfluat,!.. w
Informari , informare ,formam
inducere
.
Informi, informis fineforma ,
Infrunita, infrunitus
,
a grateo
><P^lwfren mens .
Iqtundiri, infundere, intus fun-dere, i'
'.
Infurra, infurrari ; in libro
Scala di virtuti a P. JacoboMaza edito Meflana: an.1499.cap. 2. de la S. Oracioni ita»»
legitur.Ztac antiquo Re d’In-
dia nominato Porro, edifici
uno palazzo, le mura de lo
quali sit tuUi dintro , Cfr di
fora infortati di tavoli di oro
fino; hinc liquet infurrari,
idem e fle , ac fortificari'.
Ingannu , ingannari, &c. ingan-r.u eft ab ingenio, hinc ingan-nari
, cfl aliquem ingeniosi
circumvcilire, atque aftutfi
agere.
Ingarzarifi, pellicem habere»/,
gall. garce meretrix.
In..
#
Digitized by Google
Iogaftu, ingaftari; Will. BrfCo
,in vocab. m. s. lacajtraturo
,
incertatoro lignorum,per
quam ftbi mutuo copulantur
,
& dicitur caftratura,qudd
in ea quaft in cajlro uniunturligna ,& muniuntur .
Ingaddari , a galla tin&orom,
vel a gallis cum invicem-,
pugnant.Ingegnu, ingenium quali inge-
nitum nobis a natura inditum
Ingenuu ,ingenuus
,gr. iv~y(-
vris eugenis
.
iageriri,ingcrere,*b ingerendo.
Ingignari.S.Aug.tr.48 . in Joan.Encania fejtivitas erat Dedi-
catiouis templi,grfrtenim c§-
non dicitur novum,quando
.
cumq; novum aliquidfueritdedicatum, encania vocan-
tur ,jam & ufus babes boc
i verbum , Ji quis novd tunica
induatur encaeniare dicitur .
Ingiuria ,injuria , quia con-
tra jus .
Ingonia,gr. gV 'yovla. engonia-j
in angulo ,ingoniarijji in an-
gulis latere .
Ingordu , ingordigia , ab ita).
,gozzo, ided avium ingluvies,
quamnns dicimus bozza,hinc
italicum ingozzare
,
hinc eti4
- ingordu ingordigia,fspius
. diximus literam z, mutari in^
d, & e contra .
Ingramignsri, cd a voccgrami-gna: gramen in hortis, fi non_.
cit6 evellatur, totum fuis ge-
niculis comprehendit , ut vix
pollea evelli queat , hinc fh-
gramignari, ed fortiter tene-
regraminis indar .
Ingrancari , mufculorum pati
contra&ionem, quam nos di-
cimus grancu .
Ingravattari.vox Meflan» inau-
dita, in Sicilia ver6 frequens;
hoc verbo intelligunt puerumbaptizari ab obdetrice in par-
tu difficili ob metum, ne mo-
riatur : ingravattatu ed puer
baptizatus ab obdetrice in la-
boriofo partu : Verbum hocingravattari
,
credo veri fi-
gnificafle gravem,ided labo-
riofum, ac periculofum atfumpariendi , 8t ficuti a peragereebperattari
,
ita a graviteragere eSigravaitari,8c ingra-
vattari : hinc gravattatu
,
&ingravattatu veri ed infans
gravi,feu laboriofo pa-
riendi editus;quia verb in_.
hoc gravi a£tu pariendi foleC
obdetrix baptizare, fit indent
quod ingravattari fumaturpro baptizari ab obdetrice- 1
Ingrettu,ingrejftt s ,ab ingrediori
Inguanta , manus germ. vant ,
hinc chirotheca dicitur guan-ta, & inguanta,hiac verbuminguantari, hlrscinguantera
patina ad chirothecas
.
Inibiri, inhibere .
lnipzr\i,juniperus. Gafp.Bahui-nus, a junior, ($• pario
,qudd
juniores,<£• novellosfru8us
pariat antiquis maturejeen-• tibus .
Ini-
Digitized by Google
T|*Iniquu ,
iniquus non aquut Infultu , infultus ab iuftliendc.
Jniziu ,initium , hinc iniziari ,
Intaccari , v. tacca .
iniziatu , ab initio. lntamari , nobis efl: dolere exInfzza ,
junix ,aliquo i£lu , ut fi quis crus in
Innanti, & innanzi , antea. lapidem impegerit, dicit, m*
Innaru, Januarius a Jano : infamat, ideft doltti : erit abInoditu ,
inauditus . attamino verbo, quod ide efl,
Inquifizioni , inquifitio ab in- ac contamino,gall. cntamer
.
quirendo. ' Intantu , in tantum .
lniajari ,accingi ad opus
,quod lntaraddari ,
tremere , ab hebiC
nondum experti lumus , hifp. raad tremuit,c\xm n for-
enfayar . mativo futuri Pfal. 104. $2.
Infertari , & inzertari , hoc efl .qui refpicit terram facit
certd a (loqui . eam tremere in hebr. ijnntInfidi a , infidia ab inftdendo . utarad , & tremet .
Infiemi, infimul
.
Integru , integer , ideft inta&utInfigna , inftgne . a tango , integritA integritat.
Infignari , indice /ignare , v. g. Intellettu , intellettus ab intel-
cum dicimus : injtgvatimi la ligendo
.
cafa di D.FranciJcu, is a quo Intemeratu ,intemeratus
, ideft
petimus , eam nobis indice.> non temeri tattas , temerd
jfignat : transfertur inde vox autem efl: a gr. ro\ju.n§Ssad aflum docendi .
1 tolmerds audatler
.
Infinuari , infinuare, [fe&finuo- Intendiri , intendere , intentu
se , St per anfrafius , non pa- intentus, intenzioni intentio.
lam intrare . Intercalari
,
intercalare
.
Infipidu, injipidus
,
nonfapidus. Intercettari , intercipere .
In fi tari, inferere , hinc infitu lntercolunniu ,quia inter coi
injitus . lumnas
.
Infolenti , infolens quafi nonfo- Intercutaneu ,quia inter cu~
lens , translati dicitur de ar- tem eft .
rogante . Interdiciri , interdicere , inter-
Infpczzioni , infpeSlio ab injpi- dittu interdictum
,
ciendo..
Intereflari, ab iuterejl
.
Infpirari , infpirare afpirando . Interinariu , eo qubd interimat
Inflanti , inflans , hinc ijlanza . fiat
.
Inftigari,injligore , a gr. o*7 <*- Intcriuri , interior comparati
ya JUgo pungo , gW7/7« en- vum , ab adv. intus
.
Jtigo , hinc iujtigo . Interluniu , interlunium .
Inlullu, 'tnjulfus
,ideflfinefate. Iatermettiri ,
intermittere.
S In-
Digitized by Google
'ij8
lntcrmezzu ,intermediut
.
Jnternu , internari , intereat ,
interiora penetrare .
Interpetri , interpres , ab hebr.
ins petar interpretari .
Interpolari , interpolare
.
Cic.
Plin.atque alii; hoc verbo ufi.
lnterponiri , interponere
.
Interrari , in terra condere
.
Interrogari , interrogare
.
Intcrfiari, interfecare , opus tef-
fellatum facere
.
Jntcrvallu , intervallum
.
Intimari , intimare ab intimus .
Intingulu , ab intingendo in -
tiuiius .
lntivari, idem eft, ac intypbare,
ideft dolii afferes typhi vulg.
buda munire
.
Intonari , intonare a tono ; (lari
intonatu,quando quis eft ira.
tus, vel erit ab Italico intora*
re pro eodem, vel erit a tono,
iratus enim , voce loquitur
altiore, & detono nihil re*
mittit;
Intoppu, intoppari, ab italico
intoppo .
Intra , intra
.
Intrari ,intrare
.
Intrecciari ,intrizzari, v.trizza.
Intrepida, intrepidus, a gr.Tfg.
zrca trepo verto , intrepidus is
eft,qui pra: timore non ver*
titur,fcd conftans ftat.
Intricu,intricari , funt a tricis,
trica verb gr. r triebes
capilli, villi &c.
Intrinfecu , ab intrinfecus ad*
verb. loci
.
Intrita , ntrita, avellan* e puta*minibus extrafta
, & leviter
torrefa&a, atque intimo cor-tice mundate , nomen ipfis atritura
, nam attritu mun*dantur
.
Intrizzari, v.trizza
.
Introduciri , introducere .
Introitu,introitus,
Intrudiri, intrudere
.
Intrunzari, intrudere
,pluries
ditium d verti in z, ut mediusmezzo
, ita intrudere intrun-zari .
In varari , dicitur uva cum inci-
pit maturefeere, eft a varian-do .Cato de re ruft. 1« i. c.jj.
ubi uva varia Jieri cceperit'.
corrupti imbarari
.
Invafari , invadere
.
Inveirfi, invehere , hincinvet-tiva ab invehendo .
Inventari, ab inveniendo .
in veftigari,per vejligia inda-
gare.
Inveteratu, inveteratus
.
Inviari , inviare ;Solinus, ideft
in viam dirigere
.
Invidia,invidia ab invidendo .
lnviluppu, a villis, qui pullo-
rum pedibus adhaerent, fit vi-
luppu , hinc inviluppari .
Inviolatu , inviolatus, ideft pervim , fcu violentiam minimfc
corruptus
.
Inundari , inundari ab undis.
Invocari , invocare avocando'.
Invogghiari, a vocevoggbia .
Involucru, involucrum , opti
-
ma vox,pro ea tamen P. Del-bo-
Digitized by Google
bonus fubftituit confufo ,*
)o,ego ,hilp.><3| ybelRey.Jocu ,
jocus .
Jornu ,ab hebr. OV i°m di**, &
inferto r, fit jornu .
Ipocondriu, gr. \j7to%ov$$iovhypocbondrion .
Ippocritu, ippocrifia, a gr. uno*Kfhto bypocrino /imulo
, Ji-
mulatorjimulatio
.
Ippuni , a voce giubba .
Ira , ira, a gr. epts eris Iis
«
Iri , ire ab eundo .
Iridi , a gr. 7pts iris.
Ironia , gr. dpioyfx ironia dijfi.
mutatio .
Irrigari , irrigare
,
idcft a rivo
agere .
Irritari ,irritare ab irritus,quod
efl rato contrarius
.
Irrumpiri, irrumpere , vide_»
rumpiri
.
Ifca , efca
.
Ifci, ifci, hifp. dixes
.
Franciofi-
nus ; dixes ornamenti , cbt>pongono at coito a' bambini ,
come fono campanelic d ' ar-
, fonagti , coralii , t-»
fimili
.
IfiopUjheb. 31 },^ byjfoput
.
1 (terna , ciflerna .
\H\gnr\, in/ligare,* verbo <r7/«r*> jtizo />w»go, cujus aorilius
icltyoy fjiigou, inde injtigo.
Iftfnto , injlintfus l
Iftituiri , injtituerel
Iftmu ,i/lbmus non byftmus , ut
mendosi in Dift. Sic. grtcc&ijlbmds
.
Iftoria, gr. folo§ia.bi/loria .
Iftriuni , bijtrio a thufca voce-ibijter ludio. Liv. bijler tbu.
fco verbo ludio vocatur ,
Iftruiri ,in/lruere
.
lftrumentu , iaftrumentum
.
I fula , infula ,quia infato t idefb
mari fica eft
.
Itinerariu , itinerariam ab itl*
nere
.
Jttari,ja&arc a jaciendo .
Itterizia, morbus ittericut
,
abave itlero 0 qu« Bavi eft co-loris .
Iu ,*go ,gr. 87o»ego,Jucari
,jocare .
Judici , 'Judex , qui jus dicit 3Jugali
,jugalis ,fubditut jugo
Jugu yjugum, a gr. os *tygbs
jugum
.
Jumentu, jumentum a jtt2
vando .
Junchigghi , conchylia
.
Juncu ,juncus a jungendo , fett
ligando,quod juncis fit
.
Jungiri,jungere a jugando
.
Jufu , jufum , ut in glo(T. anti’
quis Latinis deorfum .
L A.artfcnlus prap. fcem.gen. Laberintu, labyrinthus grsecft
cujus mafcul. eft »/,vel lut Aafiv fird-oi labyrinthos ,
a lat, ille, i//a% quali in eo non lic Aa./?itv
S 2 £(/-
!
Digilized by Google
1I
14<>'
labin tbyran , ideft
januam invenire
.
Labru, labrum , labium
,
labiameft ab accipiendo , quod gra.c£ efl A ct/3tiV labin
, nam la.
'itis cibum accipimus, res
quoque alias, fi anfas non_,
habeant / labiis accipimus :
ita Vortius •
Labili, labilis , labidus, a la*
bando , labare autem eft a_.
labore .
Lacca, medicis lacca
.
Laccara , carni lacca rufa, Mcf-
fance lappara , lapparufa
,
y.
lappara.
Lacche, laccheu,gall. laquay.Laceiata, & alacciata
, eft a-JaUe
.
Lacerari, lacerare, gr.Aafcf-lakizo lacero .
Lacrima, lacryma , gr. fikpuovdacryon, 8z <Pa.>i f vjoox dacry
-
ma, quod in Henr. Steph. le-
gitur , nullo tamen exemplo
.
-Lsfii
,
blanditia, vox Mertans:
inaudita, ejus loco dicimusballofi, v. batlafii
.
Lagnulu , mollis , effeminatus ,
a gr. Aotyvnc lagnesfalax , aquo eft Aa7raa lagnicLj
,
falacitas
,
hinc metaphoricdmollis
, effeminatus .
Lagu, lacus, gr. XaHHos lacccs,hinc laguna lacuna
.
Lzt>uRa,lccufla pileis e cancro,rum genere .
•
Laicu,gr. Aalnos lateas laicus,
Laidu, laidtfza, ga|I. I aid, hi.
deur,
Lama ,lamina
,
dimin. lamellaa latitudine .
Lambicu, alcmbicum chymicis,gr. a.fxfcil' ambix eft oIIclj,
inde alcmbicum .
Lamiari di fami,fame emori, a
nomine pauperis gr. XxpuosLamios di&i . Hefych .
Lamentu, lamentum ajalemoscarmen lugubre , hinc lamen-tari &c.
Lampa,gr. Xx/myrois lampas
,
hebr. 1 rfy.lapid lampas.Lampidufa , veritis Lopailufa_ ,
infula Siciliam inter , & Afri-
cam,a lopadibus conchis ma-rinis ibi innafeentibus .
*
Lampreda, lampetra pifeis flu-
viatilis, a lambendis petrist
quibus adharet.Lana , lana a dorico Xavof la-
nas, comm. Anm lenos pro
eodem. Hcfychiu \r\voua. le-
naa funt ersa,
ideft
vellera .
Lancedda, vas parvum lancel-
la a lanx . Perottus ducit a-*
latitudine .
Landa , ital. latta, lamina fta-
mno illita, a latitudine, ita_.
Crufca in v. landa, qua: vox
exponiturpianura,campagnaprateria.
Landru ,oleander
.
Ifid. l. 17.7.rodandrum
,quod corrupti
vulgo lorandrum vocatur ;qudd ft foliis lauro fimili-
bus,fore ut roja r
Languri , languor,pro etymo
fint verba Hefychii ; XxyyoL-
Digitized by Googl
Ca oxva 3 c* \Ayytl ,
ideft langazi pigrefcit.
Lanterna , laterna ,quia ibi lu.
men latet .
Lanza , lancea ,gr. ion.
cbe,hinc lanzarifi , eft impe-
tuos6 irruere quafi lancea .
Laparda ,nifi fit ex phalarica ,
qus & alarlea , quaeque1’apia exponitur bajla vehe,
mens triangulumferrum ha -
bens, fateor me nefeire unde-nam fit
.
Lapazza , lapathum herba , a_.
gr. AaTrat fi* lapazo evacuo,
qu6u alvum vacuet.Lapida
,lapis
, gr. Xda.f laai,
Sc indito p ad vitandum»,hiatum lapis
.
Lappara , carni Japparufa, caro
flaccida,gr; A^Trctf n /«/'are
eft corporis pars,qute eft in-
ter collas nothas, & ilia_.
,
qu6d inanis fit, & flaccida .
Lappara pifeis eft in petris
degens , cujus caro tenuis ;
Lappara,fcu Imafara, fermo
eil ineptus , ac ratione caffus.
Lappufu , auflerus a lapathoherba vulgo acetofella , abacido fiapore .
Laqueari , laqueamentu , funt alaqueo , quod eft a lacio at-
traho.
Lardu , laridum ,lardum, ideft
aridum
.
Largu, largus , hinc largior
cum filis .
Larici, larix arbor .
Larruni, latro a latendo .
* , .
» 4 *
Larva ,larva a laribus ideft ma-lis geniis
,qui & fpeftra
.
Lafagni , laganum , gr. Acryot-
vov taganon . Ifid. laganum_*latus , & tenuis panis
,qui
primum in aqua,poJteain oleo
frigitur . Hefych. XiyxyxH^of ano'
ffifxiddXioa 4v e’A.cua> rn-"yavt^bfJCivov lagana placen •
t<s genus ex ftmila in oleo
cofta .
Lafcia,funiculus, quo canes Ii-
gamus , a laxando, dicimus
Itiffa curriri, lux:; currat
.
Lafcivia, lafcivu , tafeivia , la.
fciius-, in vet. Difrlion. lafci-
i lis quafi laxiius,quod Jit
laxusy
ideft folutus , Sc va-
nus .
Lallu , lafchizza ,laxus laxitas
a laxando, ideft remittendo
.
Ladana,gr. XAtA^xm lampfa.
K
e
lampfana, Meflanie di-
cuntur razzi.
L affar i, laffare , laflizza lajfitu-
do a lajfando,feu fatigando
.
Laft ima, laftimarfi, ita & hifpa-
nici .
Lafira,quafi latajlra Iapis la-
.tus, hfnc laftricari
.
Latina, dicimus vila latina, %e*
tum latum ad differentiam-.•veli quadrati.
Latinari, & allatinari
, dicimusde agro, cum ilium fationi ap-tum reddimus
, eft a voce /.r-
turr.eu,qua ufus Plinins, hinc
latinari, idem eft
, ac lata,
minare, fcu ftercorarc
.
La-
Digitized by Google
14*Latinu , dicimus jettc» latinu \
formaggiu latina, ideft pin-
£»/r,feU Utut. Virg.georg.I.
Quid faciat Utoi Jegetet ,
ideft pingues ; vox latina eft
a lacivus
,
ut ufeftivut fitfe •
/tinus , ita a lativut latinu .
Latitudini,latitudo a /arar
, <7
,
«w,quod a gr. 7tAxtuj pl*-
tus abjefto/»
.
Latomia , locus Syracufis , undelapides exfeindebantur , gr.
Xoltom>(a latomia
,
a AaatS/aax lapis
, 8c rifxvo temno
feco .
Latru ,latro a latendo .
Latti , ab antiquo laffe ,it
,gr.
yxXa.gala idem
.
Lattilepra , herba cbondrila,cu-
jus fuccus laffeut ejt.
Lattuca, laffuca a /a£?/r copia.
Lattumi,pifeium laffes .
Latu , latus, ris . lfidoro eft a_»
/arrwo^qubd /arear fub axil-
lis .
Lavanca , locus prasruptus , gr.
pbaranx ,hinc^a-
lanca,lcufaraneo, hinc etiam
faroggbiuni fcopuli prope
Acim.Lavari ,
lavare, grtec£ A*a> ftto
lavo
.
Laudanti, ladanum, arab. ptf?ladan unguentum .
Laudi ,laudari ,
laus, laudare *
Laudcmiu ,laiidemium a lau-
dando ,quia novus pofleflor
tenetur fundi Dominum lau-
dare ,feu vocare
.
l.avina ,lavinaru , locus qub
aquae confluunt , a lavando.
Lauru ,laurus a laude .
Laufu ,idem eft , ac laus .
Lautu, Iautizza, lautus, lautitia
a lavando ,qubd qui opiparb
viverent , crebrb ad delicias
lavarentur
.
Lavuru ,labor a labando , nam
labore, vires labafcunt •
Lazarettu, locus olim infe&is
morbo S. Lazari deftinatus ,
nunc verb pefte rnfe£torum_»,
vel fulpe&oruni hofpitalc
.
Lazu, lazi , differtaJ'commata ,
a gr. \cl(hv lazin injuriis ,
& differiis prolcindere
.
Lazzu , laqueus a verbo lacio
attraho,laqueo^nim & tra-
himus, & (triugimus .
Leali , lealta , v. legali •
Lebra , v. lepra
.
Lecca,dicimus cercari la lecca,e
lamecca ,incognitum mihi eft.
Leccu,gr. echo .
Leddira ,hedera
,qubd arbori-
bus bareat,vc 1 qubd eas edat
& viticulis luffocet.
Lcdiri ,ladere , a gr. Xo/sPofUo
Ixdord injurius fum.
Legali,legaliti ,
legalis,lega-
litas,funt a lege, ut patet.
L"gatu , legatus a legando , vel
legendo , vel ab hebr.
laac
,
vel malae /e-
gatus
.
Legioni,legio
,qubd legantur
militet in deleffu . Varr. lib.
4 . de 1 . 1 .
Legiri,legere , gr. A£7» leZ° *
ideft colligo', &dum e libro
fe-
Digitized by Google
legimus ,verba colligimus
,
Legitimu ,legitimus a lege .
Leggiu ,leggieru , leggerizza,
levis ,levitas, a gr. As[inpns
leveris , ided lerpcntis le-
nium ,feu exuviae, quale.
vijftma funt membranula •
Lembu , Hefychio A.e/u>(lo s lem •
bos navigiolum, quod ama.jori trahitur , translati quod,
cumque vas
.
Lena , gall. baleine,
idefl ha
.
litus
.
Leni , leniri,lenis , lenire ,
gr.
An^es lenos lana mollis, &lenis
.
Lenti , cryftallus lentiformis .
Lentifcu , fbntifcus ,quia flexi-
lis fit, nec rumpatur, adeoquelentcfcat .
Lentu,icntizza , lentus
,lenti,
tudo ,idefl flexilis,flexibili,
/as; translati dicitur de far.
do ,ac languido .
Lenza , linea pifcatoria, a lenti,
tudine , nam undique fle 61 i
poteft .
Lepra ,gr. As^fa. lepra % a gf.
A 677i's lepis Iquama , nam_morbo leprse cutis abit in.,
fqu amulas.
Lepru ,lepus . Varr. lib. 4. dej
1.1. lepus, quod e Siculis qui.
dam Graci dicunt Xkno^ivleporin .
Lepuri , lepidu , lepor , lepidus,
agr.A67tis lepis fquama , ut
ait Voflius adducens carmenLucillii Ii b* 7.
Scabor,fubvellor, defqua.
*4Jtnor , pumicor , ornor .
ita loquitur,qui fe vult or-
natum
.
Lefciandra , alexandria herba l
Hefych, cl\&i;d.vJ'g<ot ale.
xandrios ,
Lefina,fubula , ab hebr. p{77
lefcion lingua , nam acumi-
nata eft ihflar lingua;, & res
in acutu/n delinentes linguas
dicimus , maris, terra,ignis
ita & ferri
,
Lefioni ,a ladendo .
Leltu,promptus celer ,
eft a gr.
riAos telos finis fyllabis
tranfpofltis .
Letali , letbalis, Sc letalis, a gr.
An^n letbe oblivio
.
Lctargu.gr. An-3-a.fyos lethar-
gos ab eodem themate
.
Letizia , latitia, idcl\ pinguedo.
Lettu , ubi cubamus lettus, gr.
As”«r ?ov leEIron , etiam eflej
potefl; a verbo An>w lego fi-
nio, nam pod finem laboris
cubamus.Leva , veUis
, qua pondera le-
vamus, a levando.
Levari , levare, a levis, quod a
gr,Ae/3npri$ leveris,v.leggiu.
Levanlu , Phorbantia infula iiu.
noilro mari , a TborbanttaLevanfu .
Levi., levis, v. leggiu.
Lcvicu.qubd eo mafla levis fiat,
fermentum a fervore
.
Libanu , mons libanus , hebr.
lebanon a rad. ia.
ban albus, quia ejus jug;ofemper nive albefeunt
.
Li-
Digitized by Google
Lib&nu , cum accentu in penult.
chorda juncea, forfan erit a_.
Libya , ubi harum chorda*
rum frequens ulus
»
Libertinu JiberSinus a libertate
Liberu , liberti ,&c. liber
,/i-
bertat .
L\b\z, Libya, zr a\y. r\*y\7 !ubia.
Libici ,ventus libycus a Libya-
fpirans
.
Libidini, libido a libendo,quod
ab hebr. aV leb cor, nam quflibent cordi placent
.
Libra, libra vox Sicula . Pollux
lib. 4. cap. 24 tI«/ /U.eV 7<t?
Xfrpxv afnxao'/»' «T/xeAm
Hto/maPoi ,Utranicrb dixe-
runt ‘Comici Siculi .
Librari , librare a libra .
Libru , liber ,ideft interior ar*
boris cortex , in quo olim-
fcribcbatur,Voflio eft ab asoli-
co A6 ?ro§ lepor t quod corti,
ccm , feu librum fonat
.
Liccari, liccuni ,liccunaria, lic-
chettu &c. a gr. Aa^« liebo
litigo , quod ab hebr. “in/cac lingere .
Liccnza ,licentia a licendo .
Licuri ,liquor . aqua olim difia
fuit lix , W\nc liquit ,inde li-
quor . VolT.
Lidu , litus , a gr. Xtffctos Hfibs
Hfciu .
Lienteria, gr. Xdivrsplx lien-
teria inteftinorum levitas.
Liga , ligami ,a ligando gr. Au-
7 oto lygoo ligo .
Liggi ,lex , a legendo ,
ut a re-
gendo rex,aliis ver6 efb a li-
gando •
LignuJiguua a legendo,
i
cu col-
ligendo , vel a ligando .
Ligumi ,legumen . Varr. dc re-»
ruft. lib. 1 . cap. 3 2. legument
ut extera , velluntur e-/erra , nonJubfecantur y quaqttdd ita leguntur , leguminadiEIa
.
Ligudru ,Irgujlrum, a ligando,
cujus rami facillimi ligantur .
Lilibeu, lilybaum Sic. Promon-torium. Bochart. in Phaleg.lib. 4. cap. 34. Hoc Promon-torium Fbcenices cum vide,
rent in Libyam maxime ver-
gere , fua lingua vocaruntpromontorium 3'!^ lelub ,
idejl versus Libyam , vel
j&QlW lelube , idejl versus
Libyas .
Lima,lima
,gr. f'nrn rbine : r
in l abire notifiimum , praeci-
pui noltris RandatienGbus ,
qui unum pro altero uliir-
pant , & ipfis mulu eft murus
,
at tnuru elt mulus .
Limarra ,limus , gr. A \j/jocl ly~
ma fordes .
Limbu ,limbus .
Limitari ,limito
,as, a limite^*,
qui terminum fundi defignat
.
Limofina , grffici g AenMocuvneleemofyue , ab eAeos eleos
mifcricordia
.
Limpiu ,limpiari, limpidus, a-
.* gr. A<x,/U77 fes lamprbs fplen-
didus .
Linaria , herba lino congener.Lindina , lens, dis .
Linea flinea
,quod e lino fit ;
li;
Digitized by Google
linea vcr6 ,fjflst cafami du&u
jit ,ell a fimilitudinc
,quam.,
habet cum lino,quod eft lon-
gum, & non latum .
JJnfa, lympha , a gr®co vxjfxtyn
nymphe , n abiit in /,ut a voce
fanormus “Palermo
.
Lingua ,lingua , a lingendo ,
quod a gr. A licho pro
eodem ,hoc ver6 ab hebr.
lecac lingere
.
LinguagrofTa , oppidum MefTan.
dicecefis, a lat. lingua , & gr.
7Aw<rcrct g/ojfa,ideft lingua:
ratio nomini6 eft a fluento
igneo linguiforme ®tn®is in-
cendiis in ejus finibus cru-
£tato ,quod ab incolis turrL.
latini , tum grxei loquenti-
t>us,modo diftum fuit lingua ,
mod6 yXSffCa. » inde loco
nomen Linguaglojfa
.
Lindu, lindura, voces gothic®,
leu Wandalic® , ex indicem
apud Muratorium tom. 1.C0I-
lc£t. hift.Ital. ubi vox hsebis
invenitur in nomine Rode/in-
da, quod redditur quies tran-
quilla , & in Tbeodelinda-j ,
ideft populis mollis ,hinc li-
quet lindu fignifiearc tran
•
quitlum , mollem , effoemina-tum , & fan£ nobis lindu va-
let elegans , mundus , lindu.
ra elegantia, mundities
.
<Linticchia , lens,tis
,legumen ,
ejus nomen eft a lentitudine
virium , quam Iens comtlLinducit ; nam pigro, & inerti
^itfimns , e chi mangiajli lia-
ticchia ? anne lentem come*difti?
Linu , linum , gr. \{vov linon .
Linzolu , linteolum,
vel lin-
teum, quod e lino Jit
.
Lipari, infula maris Siculi ,a gr.
A i7tcLf0 i lipards pinguis,pro.
pter exquifitam fru&uum dul-
cedinem in faxofo illo folo .
Lippu, mujcus, feu pinguedo il-
la viridis petris, ac arboribusex humido innafecns, a gr.
X(7tos Hpospinguedo ; adagii
^oco dicimus petra ,chi non
fa lippu , de eo , *qui nullibi
diutias manet
.
Liquidu , a liquore .
Lira , monet® fpecies, eil aJ
libra .
Liricu ,lyricus
,a lyra -
Lifcia , $. fyll. lixivium , a vo»ce lite ,
qu® Varroni cineremdefignat . Pl in. lib. 56. c. ult.
ut M. l/arro auZlor ejl,
ipjis
enim verbis ejus utor : lix
cinis ejl, inquit,foci .
Lifciu , gr. AiVffos Hfsds /avis
glaber.
Lilta, ora, limbus . Dufrcfn. irL.
hac voce . Vocis etymon abenglojaxonico lifl , dr liflan ,
fufeia , limbus , margo ,...ab
hac voce momen lijla manetcttamnum non modo pro laci-
nia, vel tauia ,
aut vittae ,
Jed etiam pro catalogo , autelencho
,quod ejafwodi indi-
ces in pergamena , aut char-
ta laciniis longioribus per-
feribiJoleant
.
Digitized by Google
»4$Litania, grscum nomen fuppli
-
^ catio,preces .
litargiriu, gr. Xi^-ipyv^ov li-
thargyron , idelt lapis ar-
genti .
Liti , Ii* . Voflio eft ex t§ eri»
iis, ablato primo elemento
,
& mutato r ini, ut perfspefolet
.
Littera , cum acc. in pe», locus,
in quo /edos flernitur v.lettu.
Littira, Ultra , a fupino litum-*
veibi Uno,hinc Uturo^St
Utera ,^
Liturgia,
gr. Xurvfyfot litur-
gia minifterium publicum^tum facrum
, tum profanum %
peculiariter fumitur pro Sar.
Mills Sacrificio
.
Livanti,pars illa caeli, io qua-.
Sol levatur
,
Liveddu , libella vos dimin. a-.
libra , qua veniunt lancea ,
quibus pondera expendimus ,
hinc Uveddari, eft rem ad li-
bellam examinare.Lividu, lividura ,
livuri ,livi-
dus , Uvor , agr. rrtXt^rOipelidnds Uvidus.
Livira ,idem eft ,ac libra .
Liuni ,liunifTa ,
leo,leana
,gr.
Xecor leon, Aecum leana .
Livreri , canis lepororiu», lat.
vertagus
.
Livria , nunc ve/lisfervorum-*:
olim apud Gallos fuit veftis ,
qux a Rege certis anni tem-
poribus dabatur liberis , do-
mefticis , atque officialibus .
& dicebatur liberata , hinc
manavit gallica vox livrte
Dufrefn. in voce liberatio .
Liutu, inftrumeotum muficum.
Dufrefn. in voce Icttdus.Leu-
dus cautus , ex germaaicolied cantilena . Fortunatusin epi/l.ad Grtg, TuronJEpifc.
prafixa lib. i. Foemat: Apudquos nibil difpar erat , au
t
Jlridor anferis ,aut cantus
e/ori» , fota fape bombican
»
barbaros leudos barpa reli-
debas &c.& lib.*}.poemat.%.
Idos tibi verfculos , dent bar-
bara carmina leudos i a can-
tu translata vox ad ioftru-
mentum .
Lizzu,licium , 7k ligando
.
Loccu , hifp. loco ; etymon cre-
derem ciTe a loquendo ,itaut
loccu ille fit,qui inepti loqui,
tur, uti & latina rox fatuu*venit a fando .
iocu, locali, locus , localis 5hinc locaturi locationi , a lo-
cando , hinc etiam adduari,
ab elocando
.
Locuaioni , locutio a loquendo 2
Lodi , lodari , lodaturi Sic. funt
a laude: laudis etymon eft a_.
Actos lads populus , ut laus
proprii fit lermo populi de_*
virtute alicujusteftantis.Vofli
in laus.
Loeri , locarium . a loeando .
Loggia ,gall. logis . Me flans
loggia eft perampla porticus
marmoreis colunis inftru&a,
in quam mercatores conve-
niunt . Xyjlus non xijtus ,ut
7*
Digitized by Google
typorum mendo legitur inJ
. Di&. Sic. in voce luggettcu*,
a gr. £ucrTo's xy/ldt
.
Logica , logica , gr. XoyiHt\ lo-
gici , ideft rational/
1
.
Logorari ,logoratu, logoramen.
tu ,funt a lacerando
,
Longa, MefTan* dicuntur coftx
fuille ,italicd lonza\ in mira*
culis B. Simonis Tudertini
n. 3 7. dicitur longia . Dufrefn.
in lonza .
Longu, longhizza,&c. tongut,
longitudo &c. etymon forfan
crita^o^^n loncbe lanceat
eo quod oblonga iit
.
Loquaci, loquax a loquendo,
ipfum eft agr. Xdyvf logo*
fermo .
Lordu , lordia Scc. funt a voce
luridus , ut vox ipfafonat ,
hinc balordti valde luridus t
hinc sbalurdiri , sbalurdutu
,
uti iunt fatui,qui luridi funt,
Lofciandra , hydri fpecies,gr.
XtofcovJ' f>os leochondros.
Lotta , lutta, iuttari, adduttsri t
giucari a ]u lottu ,funt a lu *
Sia : luUandi verbum eft au.
gr. AstHT/^6) lallizo calcibus
peto.
Lubricu ,lubricus a tabendo ,
nam lubricus lapfuieft pro*
ximus.Luccari , de homine nummato
dicimus , avi li luccari , no-
men eft a voce lucar , ideft
pecunia , qua; dabatur pro
ludis theatralibus
.
Lucche^tu,peflulus
,quo ifltet*
UJ"nS valvas munimus ,
alio nevmine falifccndi
,quod faliat
,
& defeendat
,
eft a gr. \unoflucos lupus . Hefych. \ukoojjJ.v^aA.01 -^UsZu luki pef-
futi valvarum,a luku eft luc-
cbettu .
Lucerna ,lucerna a luce
,
hinc
lucernali, vel cernali, quo
lux in domos intrat
.
Lucerta , lacerta , & lacertus.
Luci, luciri, lucidu &c. lux, lu-
cere , lucidus, agr. Au «n Ite»
ce, que eft prima lux Solens
prseccdens
.
Lueri ,locarium a locatione .
Lucru , lucrari , 8cc.lucrum, lu-
crari ; lucrum eft a fupino
lutum verbi luo; ut a fupinis
lavatum, involutum,fultum^
fit lavacrum , involucrum•-* ,
fulcrum
,
ita a lutum eft lu-
crum .
Lugubri , lugubrit a lugendo .
Lumbi , lumbi , orum a lubidi
-
ne
,
que in lumbis eft .
Lumbricu , lumbricus vermis a
vel qu6d in lumbis nafcatur a
vel qu6d lubricus fit
.
Lumi ,lumera &c. a lumine,hoa
verb a luce
,
Lumia , lumiuni , mala limonia,
* gr. Xh.uSv Umon pratuntL»
irriguum,quia aquis gaudeneB& locis apprimi cultis
.
Luna , Luna
,
ex hebr. ruaVlevana arad. laban al-
busfuit ; lunecta lunula .
Lungarina,
veftis longior
longitudine eft illi nomen.T * Lu*
Digitized by Google
'
149'
Lunedl , dies luna l
Luntanu ,luntananza
J aflunta-
nari, funt a longe, ut patet.
S,upa,fccmina lupi,v. lupu,tranf-
lat£ dicitur de robigine, quaquafi lupa , momento fegctes
cnccat , lupa etiam dicitur
fames lupina .
lupa , McfTana dicitur immanebarathrum in Divi Prancifci
Aflifienfis,quo pro fovea_.
utebantur Pl\ Convcntualcsante luem anni 174J. Abela_>
in fua Melita fol. 100. lin.ij.
Alakluba , rivoltata quivi fi
wede uuagrau voraginefhmzvidetur arabicum maklubafignificare voraginem , exmakluba fit lupa pro bara-
thro .
Lupanaru, lupanar
,
a Lupa me-retrice omnibus notum
.
Lupar a, pila plumbea lupis fclo-
po necandis apta
.
Luppinu , lupinus , feu faba lu-
pina, qu6d lupis edulis fit.
Lupu ,lupas
, gr. \vKos I*co* ;
c mutrjtur in p t ut a crKtiXoyfuit/poliunt .
Lupummaru , gr. voce dicitur
lycautbropHt , qui Jupi more
Aoflu circa aquas verfator
;
vox lupuminaru hybrida eft,
compofita ex lupus, & ^tlu/n
mini luna,quod ad luna pha-
fes morbus recurrat , ali4s di.
citur lunaticu .
Lufcu , lufcus a luce.
Lufmga, blanditia,& blanditi*»’
itymon eli a voce lufus , lu-
fingari idem cft, ac luptare ,
feu blandiri, & nos de eo,quiblanditiis fuit circumventus
,
dicimus , lu piggbiaru a viadi giocareddi , uimirum lu/t-
bus
,
feu blanditiis.
Luffari , Iuffatura , luxare x lu-xatio
, a luxando, quod eft
loco movere
.
LufTu, luxus,
a
fupino verbi fu»,
idcfl folvo , lui lutum , & lu-xum, luxu enim folvitur ani-
mi robur.Lufluria , luxuria a luxu
, quicorporis , vires folvit
.
Luflru , a lucendo .
Lutta , luttari , v. lotta
.
Luttu, luttuufu , luBus a luJ
gendo .
Luvaru, avicula ligurinus
;pj.’
fcis verd dicitur rubtlfio arubro colore
.
MM A , «onjun&io adverfati-
va, qu* orationem reti-
net» idem tft,ac mane a mo-
vende , confonat latino fed ,
nimirum a/edendo -
Macaduru ; vox mihi inaudita ;in Di&.Sic. vertiturj'ordidus,pro hoc nos dicimus , duru ,
e maduru , hinc liquet vo-cem madum c fle compofuam
€*
Digitized by Google
ex hifpani mas, 8c dttru
Macari,adverbium optandi.vox
cognita Hefychio, qui voces
optandi adver-
bia reddit fxcLHtzgt tnaeari
,
ab hebr. "177 mahar fejlina •
vit, nam qua: dcfideramus ,
ea volumus, ut citi), & fefti-
nanter eveniant .
Maccagna, magagna ,funt a_,
macula .
Maccareu , lxno ,qui corpora.,
proftituit , cx hebr. ma-car vendidit
.
Maccarruni , v. maccu .
Macchia, macula .
Maecia ,mula .
Maccu,puls e fabis contnfis , &
decorticatis, ex hcb. *po mucdepauperari , nara fab* fuo
cortice nudat® , pauperes
quodammodo fiunt; hinc cre-
derem eflfe vocem maccarru-
ni , ut initium vocis macctLj,
fit ex hebr. *p©. muey feu macterminatio vcr6 rusi fit vo-cis produttio, hinc eft an>maccari
,ammaccamcntu
.
Maceddu , macellum , &ccllus .
Macerari , macerare
,
a mater
,
cra y erum, nam qux mace-
rantur macrefeunt.Machina , maebisa y gr.
Vn micbani.lAaciarikyCmaciariyib heb. 'pjj
macac contabuit .
Macignu yjilexy ex quo fiunt Ta-
pides ad molendum y ab itaU
vocc niacina , & infecto g.
»49macignu ,
Macinari , molere , ex verboemacio indito »,ffwca«Q,dein
macitto .
Macula ,macula . >
Madama, vox gall. madamcj J
kleft mea domina .
Madiglia, charta lnforia habens
numerum fcpteuarittm , hifp.
molilia
,
ab hebr.^0 ma/A
plenusfuity nam 7. eft nume-rus plenior in aleiSi
Madonna,idem ac mea Doninfr.
Maduni, later eft a maltbay qualateres fiunt ,
unde maduni y
idem eft, ac maltuniy pro quomattusi , & maduni , hebr,
13^0 melet argilla,
Maefti , majefla* ,a gr. jxeyt-
tr7og megijtotfummus , nammajejlas eft fummus honoriapex .
Magagna , v. maccagna .
Magaru, magus,gr. fjcoiyoi sntti.
gostvox perfica, ideftfapieat
}
modo verb iumitur in malampartem , ut & ejus derivat»
magaria &c.
Magazenu , gr. &vitor
mega xenion , idclt magnaeapotheca. Bochartus vcr6 de-
ducit , ab hebr. pn cbazan^fthe/aurus , hinc {>nD maeb-zan , & num. p!ur.
J jnD «£-ebazis pro eodem
.
Maighia^wcrzr/j.Hefye £^oi\.Aa. amatla manipulus,
A lOr atnalliott, funis quoli.
g-ntur manipuli , hinc ntag.
gbia ywagghitia *
Mag-
Digitized by Google
Magghiolu ,malleolus , dimin.
- a malleus
.
Magghiu ,malleus .
Magiftratu , magifiratus,grscS
paysirlxvtt megifianesjAeit
Suprem', Icu Optimates Keip»
Maggiuri , major, hinc maggiu-ranza , majuralcu ,
&c.
Magnu , magnus , a gr. pJiya*megas .
Mai , nunquam
.
Majali, majalis fus menfe majo
c-ftratus .
Maidda : gr. /ua.yts cTo? magismagidis
, lac. r/tuclra .
Maifi , novalis Majo fubaftus .
Majorca,frumenti genus ex Ma-jorica iniula delatum, lat.iSV-
ligo, ut patet ex Plinio Iib.i8-
Cap. 8. Siliginem proprii di-
tterim Sritici delicias , can-
dor efi, & fwe •virtute , &
fwepondere
.
Majorchinu, cafetw menfe Ma-jo faftus
.
Maiftru, magijler , a gr. fjoiyt-
clos megijtos
,
ideflfumtnus,eft enim in omni fcientia fum-mus. Maiflru dicitur malus ng-
vis.eo qu6d reliquis emineat.
Maju , Majus menfis, cujus dies
majores lunt .
Majurana,amaracum. Plin.1.5 t.
cap. 1
1
. kAmoracum Diocles
medicus, c?• Sicula gens ap-
pellavere,quod /£gyptus,&
Syriafampjucbum.Majufculu, majufculas a major.
Malafrii, lunt tenuia bombycis(lamina, e quibus fericum-
non fit ,a gr. i\x<ppo'f eia
-
phrds tenuis. Hefych. &-Tst /twi (ZxS-taX} hk<Px>
hoc clt , elapbta Ju,t l,qua
non habent firmitatem levia..
Malafrufcula . Pontanus in ne-niis .
fujcula nox, orcus quoque
fujculus , afpice ut alis
Per noBem volitet fu/cu-lus ille nigris.
Malancunia, gr. /u.i\xy%cKfamelancholia morbus atrabi-laris .
M-landrinu, hybrida vox exital. malo
, & gr. uLv&qos °u.drds vir , hinc nialandrina
eft malus homo
.
Malannu, vox ipfa loquitur
.
Malitia,malatu , 8cc. ab hebr.
amal infirmus fuit.
Mali , malu ,malignu
, &c. ma-lum ab hebr. mahalprae-varicatusfuit .
Malva, malva , gr. ^atAdftnmalache
.
Malvafia, vinum ex Malva(ita
civitate, quas & Epidaurus.
Malvavifca,vox hybrida ex
malva, & cfet&xcs ibifeos ,
ideft malvaibijcus
,
hinc maUvavifca ,
Mamma, Martial. Epigr. Mam-mas,atque tatas babet Afra.
Mammella , mamilla,dimin. •
mamma
.
Mammulinu,puer, qui mamil-
lis haeret
.
Manca,manus finiftra, qua prae
dextera infuma eft, & viri.
<M1S
Digitized by Google
bus manca ; hinc mancu ad-
verbium pro miniis .
Mancari , deficere, ex nomine>»mancus .
Mancinu, mancufu ,
qui fuiiftrii
dextera loco utitur.
Mandari,mandare. Cic. dimit-
tere, & mandare in ultimas
terras . proSyll. typos tibi
mando, ad Att. l>b. i.
Mandatu,mandatus jujfut.
Mandibula, v.andibula a man-
dendo .
Mandra, gr. /noiy^pA mandra .
Mandruni , ab eodem themate.Maner a
, gall. maniere feculis
barbaris, manertes , uti uius
Sanutus lib. 2. p. 4. cap. 24.diilet galeaJint tali modo, <£•
maneris.
Manetti , funt vincula ad manuivinciendas.
Manganu,gr. pialyyxye^ man-
gatton maebina ; mihi fit verofimile e fle ab alia grsca voco
meebane ars, artifi-
cium ,noftra vox , uti & lat.
barb.manganum valet machi-nam artificiofam
.
Wangiari, manducare , crede-rem vocem hanc ortum iuumdebere verbo macinari
, feumolere
,
manducando enim—cibum molimus .
Maniari,wa«* contrectare, ma-
niaca locus eft a fera contre-flatus , rr.aniata dicimus al»
cera equorum, quae fiunt tX
attritu ephippii
.
Manica,manica a mana .
Manifeftu , manifefius a manu,
Ikfcjtum , quod eft fupinujn-antiqui verbi/endo
, a quo eft
latinum offendo
,
quare mani-
feflum id efl,quod in manu»
offendit
,
adeoque clarum eft,
& dilucidum; verbi/e*^o re-
liquia eft adverbium confe-
fiim .
Manigghia , armilla: ,auauliadmanus .
Manifcalcu , marifcalcu , mare.fciallu&c.ex german. marchequus, & jcalcb dominus ,
prafscius ,
Manna, hebracorum cibus in de-
ferto : cum Deus illis pluit fi-
milaginem coriandro fimilem
illis numquam antea vifam-dixerunt manbu}manhu}quid
eft hoc} quid ejt boc } hinc fa-
ftum nomen manna .
Manna ,linum depexum . Mura-
torius in opufculo la Pelicitd
publica , quam nos dicimusmanna vocat manella , hinc
liquet efTe a manu .
Mannaja, imprecatio, ideft mafanna aja , malum annum ha-
beat.
Manuara , bipennis
,
ita!, man-naja . Mannifi , qui bipenni
utitur ad ligna dolanda.Manopolin, verius monopolia f
gr. M-o^and^tov monopoliots
cum quis ioius aliquid vendit-
Manfu, manfuetu ,mafuctudini,
&c. manfuctus , ideft manuiJuetut .
Manta, mantu , mantella ,
man.te -
Digitized by Google
fele,ii J vel waatelum , &
mantellum voces optima la-
tinitatis.
Mantiniri ,manu tenere .
Manticia , mantica , (aecus co-
riaceus .
Manu, manut
,
quia ex illa ema-nant digiti, hinc funt alia
voces,quas ad hunc fontem
facili reduxeris.
Manuedda , veElit
,
quia maniis
offleium prasftat
.
Mjr.umanu, ideft citb, confonat
hcbraice phrafi *j>*> ma-nus ad manum
.
Mappamundu; antequam Geo-
graphi mundum in fphxrjL,
ddcripfiHtnt, idipfum pras-
ftabane io planis quadratis ,
qua mappa dicebantur , ut
funt Ptolomsi, hinc mappamundi cft deferiptio orbis in
plano quadrato, modo veri»
abufionc vocis , cft fphicra
mundum reprafentans
.
f/Iarabutu, a turcicavoce mo -
rabitu locus Tureis facer,ubi
,*t Machomcto reddunt vota-
Maragpiata,prima fronte vide-
tur cfle a mari , attamen efl a
gr. xr/xiferyof fmaragot ma-ris agitatio
, hinc avimarag-
gioriji&c.
>laramma , ex gr. fAcCZ.*.yjix*
malagma , calx in aqua dil-
foluta .
Maravigghia,mirabilia , uta
//facitJiggbia , ita a mirabi-
lia maraviggbia
,
hinc piara-
yigghiarfi Scc.
Marea, mcrcu, marcari, merca-ri &c. a barb. voce marca^tpondus, (eu moneta ligno pu-blico fignata
,hinc translata
vox ad quodlibct fignum; &
quando quis Iapidis i£tu vul-
ncratur.dicitur mercatu, ideft
lignatus .
Marcia , a marcendo , marciufumarcidus
, marciri marce-
fcere .
Marcia, equitatus, marciari,’
equitare, a german. marcb
equus
;
Marelciallu,cx german. marcb
equus , & Jcalcb dominus f
hinc Marefciallu Eqaitunu*frccftUut .
Margarita, margarita, grsci
/ULaigycLfov tnargaron,ib heb.
TJTJ g<*rgar granum baccnquia margarita cft uti gra-num, fcu bacca.
Margarita, eft etiam mobilemepiltomium
,quo aquam ad
libitum educimus : ignotum-,mihi quare (ic dicatur, forfan
erit a parvulo , rotundoque__*
foramine ,per quod effluit
aqua, quod margarita: afU-milatur
.
Margini , margo
.
Margiu, locus paludoftis, a gall,
ruarais , ital. marazzo
.
Margunata, vocatur a villicis
palearum congeries a veato Bdum triticum ventilatur, in_.
ares marginem expuifa, idalb
marginata .
Margam,qui in aquis fe mergit
9 mergendo, AU*
I
Digitized by Google
Mari ,mare
, ab hebr. no mtx
rar amaram efTc,hinc pluri-
mx voces notijlimx .
Msriolu, ital. mativolo , male-
volus . Alb. cap. 1
1
. tuitiglimutti fono malivoli
,e ogni
malivolo ba denti nafcojti , emella malivola anima non en -
tra fapienza. Crufc. transla-
ti e ft nebulo .
Maritu, maritus a mas,ris; qua-vis & iyriaci mari fit "Domi-
nus ; ut liquet ex i. Petr. 3.6;5ara obediebat Abrahee do.
minum eum vocans
,
in ver-fione fyriaca pro dominum
,
eft >10 mari ; unde maritusidem e fl ac dominus tum uxo-ris
,cum familia;
.
Marmagghia, ital. marmaglia_#fax populi
,plebs
.
Mkrmznicu,ariesfuriofus,idc(tgr. fjLxviKos manicos furio-ius ; translati dicitur de irre-quieto .
Marmu, marmor
,
a gr. /*&(>*
jua.t'£(d marmaroJplendeo, obipiendorem
,qui a marmore
lavigato emittitur
.
Marra , marra inrtrumentum .
rufticum . Columel.Marramamau
, vox fi£l* ad fe-lis vocem exprimendam; in.,
quodam ludicro poematiomemini quondam legiife ver-fum hunc
:
Gatta nihil contra, fed
murmure marramamau.Marranchinu,ideft manu a ram.pinu
, manus uncinata
.
Marredda quantitas fili in ala-
bro circumvoluta; marredd*
ludus ,quia fuis lineis varias
fili circumvolutiones reprx-fentat
.
Marrubiu , marrubium herbaidefl rubia amara .
Marrucchinu, pellis in Civitate
Maroci concinnata, ut ea,quaCordub$ fit,dicitur corduana.
Marruggiu , manubrium .
Marruna , cajtanea ,gall. mari
ron, translati dicimus de er-
rore ,piggbiari marrunt .
Marfala , Civit. Sic. Marfala-*tarab. marza alld
, idefl por-tus Dei
, qui Civitati nomendedit , is verb Caroli V. Cxf.jufTu obrtruttus fuit
.
Marteddu , malleus .
Martedi , Martis dies .
Marticana, navigium unicum-,habens malum
, transfertur
vox ad defignandum illum-.
,
qui unicum habet oculum .
Martiri , gr. /uai$ru? martyrtellis , hinc omnes voces abhac emanantes, tejtimoniumdefignant
.
Martura, animal martes , tit ;marturina dicitur ejus pellis .
Marva , malva , gr. /m.\«£»1malache .
Mar vizza, turdus .
Marzapanu, venit a voce mar-fupium .
Marzu, menfis CMartius .
Mafcanzuni, ital. malcalzone\idefl male calceatus
, feu nu-dipes,translati dicitur neoulo
55
Digitized by Google
It4fiagitiofus .
Mafcara ,per/ona, ab hifp. maf-cara , facies hifp. cara
; matidem eft ac magis , hinc maf-cara, eft altera , feu majorfa
-
ciet; hinc mafcarari » mafca-rati &c.
Mafcidda
»
maxilla% a ma[a,ma-fciddata colaphus in maxillm
JMafcu , Dafcus , idcft flaccidus ,
hinc malchizza
.
Mafculu, tnafculus; mafculu di-
citur tormentum gneum.quodlongiori tubo inditur
, ope_*pyrii pulveris explodendum,ita didluin a funUlmodo
,quo
mafculus forminaminit
.
Mafla , maflii , mafa , gr. /u£(&maza ;
qu«libet rerum quan-titas uni commixta vocatur
ferri >auri, &c.barbaris ver6 feculis vox hee
(|^ferpata *it pro pradiisfl-mul junftis, qua alio nomine
,r difta maufut
;
in Meflancnfi.1 '2 ditione quatuor terr® dicun-
tor , Mafla S. Georgi i , MaflaS. Luci», Mafla & Joannis,MafTa S. Nicolai
.
Maflara , fcemioa in hifce majjis
habitans , & quia huiufccmo-di funt laboribus apt®, idcir-
co transfertur vox ad deno-tandam fceminam lahoriofam,
& folertem ; hinc funt ali»
voces maflaria, maflariggiu,
maflariamentu &c.|4aflima
,maxima , feu rerum-,
fumma, transfertur ad axio-
na, quod brevibus fcienti*
fummam continet.’
MalTizzu,quafi e mofftt decifus |
ac proinde folidus
.
Maflica , gr. '/ua.crlftn maflhcbe et .
Mafticari, majiicare , avoca-»
/u.dcrla.^ maflax mandibula
.
Mafticogna , Meflan® dicimusLatticogna a copia laflis ,
quam herba h*c , vel leni ta.
. aucmittit.gr. n^u/ooxXostilbymalot a papilla propterlaais copiam.
Maftinu , molojfut .
Maflru , v. maiftru
.
Maftruzzu , herba najlurtium yqu6d acri faporc najum tor-
queat .
Mataccinu.ludio mortuum refe-
rens mimis ciroumfaltantibus
hebr. mavet mors . Tho-maffinus in gloflar. voce moutdeducit hifpanicum mataroccidere,& fubdit mataebimygfll). matajfms militia arma-ta in tbeatro , ai fallort inter,
ludendum.Mataffu,pilum,feu fifluca,quibus
lapides in terra coaequamus ,
& pangimus , ignotum ety.
mon ; hinc ammataffari pilo pfeu fifluca compingere.
Matagrifuni.contra&S matraf-
funi» caflrum Meflan» Urbi
imminens in monte litum , id
Matthso Paris ad annum.»
1190. dicitur mategriWia ,
quod idem eft,ac mategrifumJatinS caflrum motagrypbo -
ait; nomen eft a voce motas yidcft
Digitized by Google
Jdeft cofiellumin mentefitum.
Dufrefn. Mota collis ,jeu tu.
mulus ,cui inetdificatum ca -
flellurn; hinc liquet loca, qu®vocantur morsa , ut in Sicilia
funt Motta Camaftra , Motta
di Fermu ,Motta di S. Ana-
ftafia ,fuifle caftra in mon-
te (ita
.
Matara , v. fciatara
.
Matarazzu , eft a latina voccj
matta florea , in qua dormie-
bant ,a matta matarazzu.
Mataroccu ,rufticorum embam-
ma , Icu linflus , quocum car-
nesxomedunt , ab hebr. pnDenatae dulce ejje , & inferto r
ad fonoritatem rnatroc
,
inde
mataroccu
.
MatalTa , fericum ,gr. fjoirx^a.
metaxa
.
Materia , materia , quia rerum-.
mater .
Matina,eft a matutinus per fyn-
copen dempta fecunda lyl-
laba .
Matri ,mater, gr. /unm? rue.
/er, ab hebr. CJ* em mater,
eo modo,quo a voce 3^ ab
fuit pater,ita ab em fuit ma-
ter , adeoque fyllaba ter cfk
vocis produftio
.
Mattana ,dari mattana
,
idtm_.
valent ac mors, ex hebr. n‘D
mut mors
.
Mattu , demens , etymon non_.
elucet
.
Mactula ,matula .
Mattula , dicimus una mattola^
di calamu ,di linu, ideft mof.
fula , feu manulla .
Mattumatu ,pavimentum e cal-
ce,& glarea, feu tefiulis fimii!
junflis.eft a gr. pa-
tumet calcor ,qu6d calcand
0
fiat, latinfc pavimentuvj,qtxod;
idem eft
.
Mattuni ,quia b maltba fit, heb,
melet argilla.
Maturu , maturari &c. maturui,maturare
.
Matutinu ,matutinus, a, um , a
matuta ,ideft aurora.
Maufoleu , maufoleum , a Mau-folo rege Caria; .
Mautu , & motu ,maltba
,
e qu»
fiunt ollas, lateres hebr.
melet argilla
.
Mazza, malleus grandior ad la-
pides frangendos , nomen eft
a maffa gemino jfiin z abeun-
te,ut a majfa, patrijfio
,maza,
patrizo:pro infigni Magiftra-
tuum dicitur a fimilitudine_»,
quam habet cum malleo, vul-
gariter mazza;maza villicis
eft gleba grandior, qua ab
aratro vomitur , idem eft ac
majfa.Mazzacani, v. coddanti 4
Mazzamurra,fragmina panis bif-
coCli ,hifp. mazzanorro .
Mazzara ,cum acc. in antipen.
lapis ,feu plumbum, quo ho-
rologium movetur; mazzaraab obftctricihus dicuntur pri-
ma alvi excrementa,qu® a_»
puero recens nato egeruntur,
quaque a Medicis dicuntur
meconium ; eft & nobis ada-
V i gium,
Digitized by Google
gium, cifazzu cacari la maz-
&ara, quod idem eft
,ac non
inultut abibit; nomen was.
2<?r#efl abhebr.*i |>5 mazar
extraneus, nam , quod horo-
Jpgium movet,nil habet cumrotis commune; ita & de pue-ri prima excretione
,qute ex-
traneum quid eft a conceptu
.
Wazzara, cum acc. in penult.
Civ. Siciliae nomen illi a flu-
vio Mazaro , cujus meminereantiqui Scriptores , & Bo-chartus
.
2da7zu , idem eft ac majfu : oin*
nia invicem ligata vocamusmazzu, un mazzu di ligna
, di
fogghi, &c. hinc ammazzari,
eft in fafcem ligare ; ammaz
-
zari ver6,
fi veniat a mazza,ideft clavi , idem eft , ac cla-
va occidere .
Mbabaniri , eft a babbanu .
JMbarazau ,idem eft , ac itnpac
-
ciut unde mbarazzari, & im-
pacciari\dem, cujus contra-
rium sbarazzari
,
v. impac-ciari
.
'Jdbarbughiu ; ital . garbugtio
,
ab hebr. t^ygarap involvit.
JAbarrari, barris , feu lignis val-
lare, v. barra
.
Jdbafta , in palla , feu cycladaj
muliebri adeft plica rotunda ,
qux eft in ipfius medio , ut fi
cx pedum attritu cycladis ora
laceraretur, eadem refici pof*
fit , decurtando pannum pli-
cae ; hujus vocis etymon eft
ab ital. bajlare , feu effer a-*
bajianza , hinc mbofliari eft
pannum fufficere; adagii locodicimus ci pozzu dari faba-
lia , ideft Jltfficiens Jum advim propulfandam .
Mbattiri, occurrere,ab ital. im-battere .
Mbatula , ideft in vacuum fru.
ftra,dicimus andai mbatula-*frufira ivi
.
Mbifca.mbifcari, ab ital.mifchiamifebiare , effiri ntra la mbi-fca, mixtum efle in re aliqua;mbifcari nobis eft etiam per-cutere, non mbifcari ne per.cutiat , mi mbifcb me per
-
cujjit.
Mboffa , colaphus in genam im-
pa&us ab ital. ingoffo pro eo-dem.
Mbracari , eft aliquid ligare , eomodo
,quo braca ligatur
,
Mbrattari, idem eft ac italicum
imbrattare .
Mbriacari, inebriare,ah ebrius.
Mbriachi, fruftus funt arbuti ,
nomen habent a rubro colo-re, ac fi ebriofis fimiles eflent.
Mbrogghiu , nodus eft, cujusexitus minimi patet, tranf-
fertur ad dolos, & technas,quibus irretimur , nomen eft
a barb. voce brolium nemusftlva
,
cui exitus non patet.
Mbruniri , mburniri, mbrunutu,mburnutu,nigre/cere,nigrumejje ,
a Voce ital. brunu,ni-
ger, argentu mbrunutu , ar-
gentum adeo lasvigatum , ut
nigrorem induerit
.
Mbuc»
Digitized by Google
MbuccamuFehi , avicula mufcisvinitans
.
Mbuccari , in buccam indere
.
Mbtirdiri, idem eft ac junco, quiarabic£ dicitur bordi
, ligare.Ahcla Fol.86. caja/ bordi ....bordi (ignifica giunco marino.
Mburmu , nobis eft quid involu-tum, & turgidum.hinc mbur-mari cfl locum occupare .
Mburracciari, ab hifp. borracho
ebrius,hinc mburracciari,eft
aliquid inebriare.
Mburrari , eft in foveam, feu
pracipitium cadere, ab hebr.
YI3 bor fovea, pracipitium.Mburru
, mburru , dicimus farili co/i mburru
, mburru , respraecipitanter agere, ab hebr.‘V13 bor pracipitium
.
Mbuicata.mbulcarifi, a voce_abofcu , hinc mbufcarifi
, eft infilva ad infidias latere
.
Mbufciddari, fn Dift. Sic. dici-
tur de mefTc exuberante. Mef.fana;, quando aliquid eft fu-perabundans, dicimus, sfa-fciddari , ideft ffcella adeoflena efl,ut difrumpatur,ver.bum ver6 mbufciddari a_,quonam veniat , ignoro
.
Mbuttari , in dolium, quod no-bis butc i,\ndere:mbuttari eftetiam collo imponere
.
Me, meu , meus, a, ut»
.
Meatu, meatui a meando.Meccanicu , mechanicus , a, um ;
a Sr• j mechanicismachinaiis .
Mcdefimu, idea
.
Mcdiazioni , aftus,quo quis fe-
met medium ponit
.
Medicina,medicu &e. medicina,
medicus
,
a medendo, gr. yun-
medejtbx curare, leaconlulere .
Mediocri, mediocriti , medio.
cris,mediocr itas a medius, ut
patet
.
Meditari, meditari, gr.
<nelctan%q\\o& idem valet.
Mediterraneu, mare mediterra.»«fOT,qu6d in medio terre fit.,
Mcdiu,inedicti
, medius, me-
dietas, gr. /x-etroj mejos idem.Megghiu, melior.melius
,
/ abirein££> liquet cxpalea pagghia.
Meli , mel % gr. /u,t\t meli .
Melia,
terra in dicccefi Meftan,a g r * /UeA/a meliafraxinus f
qu6d ibi olim magna fraxi-
nus Fuerit
.
Mclifla,herba apibus gratidima:
spisgf./tcgA/irtra meliffa.Melodia, ita graecd, &latioi,‘
modulatio harmonia
.
Mcmbru , membrum, gr. /4,t\oSme/os pro eodem
.
Memoria , memoria a memini .
Mendicu , mendicus amendantideft defeftu .
Menfa, menfa. Varr.lib.^de 1.1,& quod a nobis media, agree -
cis n,t<ra. menfa dici potejl .
Mcnlula , mutulus, quidquid fit
de voce latina, ideo dicitur
menfula, quia in medio lo-
catur .
Menta, mentha , greci
mintha •
Men-
Digitized by Google
*ylMenti ,
meat , a gr. pueros me.
nos animus, vd a rneminendo.
Mentiri , mentiri
.
Mcntri ,ital. mentrc
.
M .ntu ,meatum
.
Mcnu ,minor
, minus , a gr.ju,/-
minytho,minuo .
Mcnzioni, mentio a meminendo.
Menfu ,medius
t graec£ ju,e'<ros
roe/i-x
.
Menzujornu , vox ipfa loquitur,
meridies,ideft medidtes
,
Merca, mercu, mercari, omneshis fimiles voces (unt a vocemarca
,quam germanicam_
efle , ait Georg. agrie, lib. 4.
de reft. pond. p. 24^. apudVoflium
.
Mercatu , locus ubi merces ve-
nales habentur ; nempe a_.
mercibus : pro pretio vili , &abjc&o , eft etiam ab eodemthemate ; nam in foro, ut plu.
rimum, res infimo pretio ve-
neunt*
Mercedi, merces,dis, a mercan.
do , ideft tendendo,quod ab
hebr. 133 macar vendidit,
hinc etiam cfl fcquens .
Merci , mera ,cis
.
Mcrcordl ,Mercurii dies .
Mcrcuredda,herba mercurialis.
Mercuri» ,Mercurius plancta,
quin & argentum vivum .
Merenda , a merendo merenda,
ut a prabendoprabeeda .
Meretrici ,meretrix a merendo.
Mergu, mergus , quia in marele mergis
.
Merguli, ital. mer/i
.
Mcru, e miftu.imperium merum,ac mixtum .
Melli, meflis a metendo, cujus
lupinum mejfum
.
Mcfiia, n»0D mejjiab un&usjJcfus Chriflus Deus nofter.
Mcfiina, Alejfana, Regni Sic. ca*
put.olim Dancle, Icu Zancle,dein Mejjana difta a Me (Te-
niis ab eorum patria MeJJcacin Peloponnefo
.
Meftitia , mcejtitia a mttrore^
,
quodellab hcbr.vio marar,
efTe amarum
.
Mcftriiu,menjlruus
,
<j, um, jl.
menjit
.
Meta,wtffa,a Sicula voce /jLvrostnytos
,qusc Hefychio 1 11 |<j*-
^ourov efebaton ,ultimus .
Meti , miti ,mitati , dimidiam.Metallu ,
mitaddu,metallum ,
gr /AgraMov metallon .
Metiri , metere .
Metodu, gr. p,\§o&os metho-dos methodus
.
Metropoli,gra:c£ p,r\r(>d7ro\is
metropolis : iJelt V<bs mater.Metru
,grsecd pJkrpov metro
»
menfu ra
.
Mettiri , a mittendo . Luc.9. 7 2.
nemo mittens manum juam-jad aratrum
.
Meu, vox fd is a Tono, ut patet;Meu ,
meus, a, um.Meu Ia, vifeus ad faces hepatisj
arab. ;“tV2?D mizcla fimetum,inde miiza
, & rneufa .
Mi,antiquus calus dativus, dim-mi, dammi,fammi dic mi , dami,fac mi;pro quo mod6 dici*
mus mibi9 Mic-
Digitized by Google
Micciu,gr. /jou‘^09 myxot par*
lucernae,e qua profertur elly-
chnium myxus , Hinc miccia-
Inru,ajtutari li micci
,
proeo,quod effc vitam extinguere.
Micidiu , homicidium , micida-
ru ,homicida .
Microfcopiu, grxc£ juuKpotfKo~ritov micro/copion-
Midagfhia ,& miragghia, quafi
metallia, a metallo.
Middi , mille , ab hebr.
mala plenum eJJ'e,e(i enim nu-
merus plenijjtmus .
Midemmi, MelTanx ver6 viJem-mi , item -
Midudda, medulla y gr. /x.u£-
Ao's myelds , inferto d my ac-
idi , Hinc medulla .
Mieta, gall. miette,panis mica.
Migghiu , menfura continensmille pafliis ; eft etiam femenmilium »
Mignanu , menianum -
Miladeci, pomorum alia vocan-tur, appia , medica ,
panica ,perjica,citrea (fr-c. alia decia .
Milazzu , Civitas Mcflan. ditio-
nis Myla,aram , eft & ju\j-
Aaartros mylajfos.
Mili , duo calalia hujus nominisprope MefTanatn . Milts
,/'/.
Milingiana, mclengena, vel ma-lum infartum .
Milizia, militia a mitei
:
gr.^ug-1
Afx me/ia bajta , inde di&imilites
,quia bajlati .
Millantari , milfantaria funt
a voce initianta ;qoa aliquid
per auxefim numeri vocamus.
nam dicimus , di cbijlu nd'
aiemu militata, ideft hu-
jufcemod» habemus milliaLj,
hinc millantari ojlentarc.* ,
millantaria ojlentatio-
Milunt, melo, nis
.
Mina, minari, galf. mine . mi-
ner, lat. cuniculus ,/uffoffio .
Minari,pro ducere , lat. mina-
re : licet vox fit barbara.
Minari, minatu, atterere,attri-
tus,idem valent, ac mantari,
maniatu ; Wtnccoja minata ,
idem valet, ac manu tracta,
ta,confonat & nofter modus
dicendi toccata minata, ideft
res taclu atteritur , & novi-tatem amittit.
Minchra,pars
, qua viri fumus,a mingendo .
Mincra, gall. mir/iere metalli
fodina, hinc minerali &c.
Aiineftra, a minijlrando
,portio
ea eft, qux alicui dietim mi-nijlratur .
Mjngraua,gr. n/Jomfa.vCtL be
-
micrania, dolor medium cra-
nium occupans
.
MinguTi , dicimu9 avi lirobbttringuli minguli
, has voce»ufurpamus, cum veftcs adeofunt detritx , ut in lacinia*
abeant; funt a vocibus galli-
cis treneber, ideft fcindere ,
/ecare,8t mrtscer fubtiiizare ,
hinctringu/i minguli, idemvaTent, acdiffeftuni in lac f-
niolas .
Miniftru , Minijler . c minus,vel minor jfif minijler ,
fit
Digitized by Google
'!<5o
ut a magis, vel /LLtyicrlos
ejl magijler,fani ut Majo-
resfunt, quibusfervitur ,ita
ii ,qui famulantur minoris
funt couditiouis.Voflius.
Miniu ,minium
,
grseci /jU\tosmi/ros , hinc miniari , mimopingere
.
Mmna ,mamma, gemino m in
duo « «••bcunte ; hinc minnaliis eft
,qui flaccidus eft inllar
mamma:,
translati fumitur
pro ignavo »
Minoa vacchi.ia ,uva, qua; grg-
cd dicitur jSv/AacrToj huma.Jios , ideft mamma vaccina .
Minditta, idem eft, ac vinditta.
Minuettu , brevis fymphonia aminuritionibus
,que in can-
tu fiunt
.
Minula , mana pifeis,gr. /u-aurn
mane .
Minuri, minor , gr. fjisiay mioa.Minutu, minuzii, minuzzagghia,
&c. minutus , minutia
,
a mi.nuende .
Minzagnu,prxdiolum, quod eft
in medio fundi majoris .
Mineanu, ital. tnezzano, co qubdmedium fe ponat inter vendi-
torem , & emtorem , hinc
minzania
.
Minzina , rei dimidium .
M niL^na,mendacium eft a men-tione ,
qua vocc olim venie-
bat mendacium. Regul. Magi-
ftri cap.ij.i5/ mentionem_*
fuadet , frequenter legatur
ex dhverjis , ubi pracipit ve.
eitatem : vide, quod hic ve-
ritas opponatur mentioni \ideft mendacio
.
Miolu, modiolus, quia ad ejusformam fattus eft.
Mira,oculi direclio , ab anti-
quo verbo miro, pro quo efl
miror, hinc italicum mirarea
hinc noftra vox mira,arnmim
rari &c.Mirabili, miraculu , mirabile lmiraculum funt ab eodem*fonte
.
Mircanti, mercator, a mercibus;mercanzta merx , cis ; omnesvoces his fimiles funt ab heb.
macar vendidit
.
Mirceri , mercium venditor .
Mirmillata , Mertans dicimus
vcrmillata , qu6d Iit e coto-
neis ,pyris ,
aliifque rebus
vermiculi inftar ad radulamaffriatis .
Mirra, myrrha , groecfc ctfJU/fvr\
fmyrne, hebr. lio myr idem.
Mirrimimiu , & marramamau ,
idem v. marramamau .
Mirruzzu,pifeis forlan merula.
Mila,pretium
,quod a Principe
rebus venalibus mittiturv
ideft ponitur
.
Mifccllancu , mifcellanea a mi.fcendo .
Milehinu , hebr. poo mefebitt
pauper , rUDOE rnefcbmotpaupertas
,
quam nos dicimusmijcbinitd
.
Mifcu , mitcugghm,mixtus
mixtio,a gr. /xi<ryu> mifgo ,
unde latmum mijceo ,culuri
utifeu,qu6d aliis fit mixtus .
Mi-
Digitized by Google
Miferu,mifcria, mifefablli, mi.
fer , mifcria, miferabilis,a mLferondo , dignus , cui mife-
reatur .
Mifericordia , mifericordia, quaex corrfff miferemur
.
Mifi, mifata, menfis
,
gr. ycclct/
(WM.Mifla
,CT/^a facra noftrs catho-
lica religionis unicum Sacri-
ficium, eo quod ad Deunx*
tnijfa fit oblatio .
Miflaegiu. miffus nuncius , qui
aliqub mittitur .
MifTeri,gall. monftur , ideft mi
Domine
.
M iilioni, mijfto a mittendo.
Mifteri, mini/ferium
.
Mifteriu, gr. yu,uo'7n?/«' myfle.
rion a verbo myo occul-
to , nam myjicria occulta.,
fune.
Miftu, miftura 8cc. mixtus, mix -
tura tmifeeo, gr«cijuUdyti
mifgo .
Mifura , mifurari &c, menfura ,
menfurare &.C, hebr. jyHETQmejura idem
.
Miti , mitati , dimidium a me-dium
, grscc£ /xlvos mefotmedius
.
Mitateri, colonus,qui fru&uum
dimidium percipit .•
Mitigari,mitigare a mitit.
Mitra, mitra . a gr. /u,tr6(o mi-
too Hgo
,
nam mitra capiti al-
ligabatur
.
Mittu, andari amittu, iren/.
Eium a mingendo
.
Miu, meus ,a ,um
,
a gr.
i6tebidt
,
ideft meusMme ,
ovium balatus apud Di-ftion.Sicul. forfan earum,qu$in alienis partibus pafcuntur,
nam Meflanaita fonant be bc,
quod etiam ufurparunt ar^i-
quiflim* oves tum in Sicilia i
cum in Grsecia tefte Cratino ,
cujus verfus refertur apudiElium Dionyfium
:
6 riM&tos tocr7re(! 7rpo-
ficLTov /3n fin \iytav /3<t-
^Ca j
bo d' clitbios ofper probato
n
be be legon badizi , hoc eft :
Jt verofatuus quafi ovis be bedicens incedit .
'
Mmerda , merda . AnirnaliumJftercus , ut plurimum
, pro-prium habet nomen; Mufcer-da murium. Sucerda fuunx*,
bucerda bovum , ita fuit Ho
•
merda, nempe hominis, &dempta prima fyllabS merda,qua proprii de hominis ftcr-
core dicitur
.
M6, m6, mox, mox, modd.Mobili ,mobilis a movendo.Moda , modu ,
modus, ab hebr.’
madad metiri men fura-
re , nam modus , cujufque rei
cft menfura
.
Modaru , modulus.Modda, forceps mollis, a molli*
tie,qua cedit , moddetta/br-
cipula mollis .
Moddacchina,cytifus ,
non cy-
thifus , ut typorum menda,legitur in Di&ion. Sic. frutex
cft quidam, qui ligni duritiem
X nop
Digitized by Google
non habet j a voce middac-
cbiu ,ideft , fi dicere liceret ,
mollatler , inde moddacchina.
Moddari, mollcfcere t feu len-
tare
.
Moddu, moddizza, mollis,wo/.
lities , ab hebr.
Id languidum cfle, nam omniamollia funt languida*
Modellu , modulus
.
Moderari , ita & latinS a modus
,
ideft menfura
.
Modcrnu , de eo,qui modd fit.
Modeftu, modeftia, modejius
,
modejiia . etymon a modo .
Modu ,v. moda
.
Mola ,lapis molaris . Mola ca-
firum Tauromenio imminenta mole, eft enim lapidum mo-les ;
mola dens molaris, quo
cibos molimus a molendo
,
vel
a gr. /u,uAn myle\ mola etiamdicitur malfa , (eu moles car*
nea in utero genita.
Moleftu, molejtus ,
qui mole fuagravis eft,& importunus,hincmoleftia
, moleftari
.
Moli ,moles •
Molu, moles circa portum gran.dibus laxorum molibus ftru-
fta.
Momentu ,momentum
, eft a fij.
pino verbi mozco , motum , a
motum fit momen , hinc mo.mentum
, ut a fupino/ratiumfitfragmen,inde fragmentum.
Monacu^gr.yUtfvai^cV monachos
,
ideft foliurius . Monaceddifunt pifciculi quidam nigri;
quin & imperft&us ranarum
foetos priufquam caada in pe-des dividatur.latinfc gyrinus
.
Monarca, monarcba,gr. /joovdgt
,monarcbes , folus , lea
unicus Princeps
.
Monafteriu, gr. /uooyeLtrltiftOvmonojtcrion , ideft folitario-
rttm (latio
.
Moniaioni, monitio a monendo
,
quod a gr. fjurwtto meuyo in *
dico, feu certiorem facio .
Monopoliu, gr. fJL0v(*7r<d\iov
monopolio» , cum aliquis io*
Ius merces divendit
.
Monfignuri, gall.monfeigneurt
ideft,mi Domine .
Monumentu , monumentum, a
monendo, ut a doceo docu>
mentum
.
Morali , moralis , fpe&an* admores
.
Morbidu, morbidizza, hae vocesufurpantur pro molli, & deli-
cato : nulli dubium eft ipfas
efle a morbidus , licet fignifi.
catio parumper difcedat,nan»
morbidus latinfi eft morbofus,
nempe a morbo \ quia ergomorbojs , (eu morbidi viribus
funt caffi , inde fa£tum , utmorbidus fumatur pro molli ,
& delicato
.
Morbu, morbus .
Mordenti . Pi&ores, qui aureamaliquam imaginem volunt ef-
fingere , antequam aurum in-
ducant , camdem delineant
olio quodam tenaci, cui au*rea bratleola adhaeret,& prg-
cedens haes delineatio fphs
dl*
Digitized by Google
a dicitur mordeat!'
t ab hifpa-
nico tnolde,qua voce notatur'
exemplar , typus
.
Mordiri ,mordere a mordendo .
Morfa,forceps ferrariorum plan-
cte affixa »qua ferrum firmif.
tenent, ut elimetur, mor-
fu i a mordendo
.
Morfu, un morfu di pani, di car-
ni , &c. tantum panis, & car-
nis,quantum dentibus mor-
deri queat
.
Morti ,mors
,ab hebr. niO tnut
indito rad vocis lonorem_,hinc quamplures voces ema-nant nulli non not« .
Moru ,maurus , a Mauritania
.
Moru, arbor morus, coluri di
mora ,color mororum
,qui
quadantenus niger eft
.
Morufu , morofus a morando.
MofTa ,motio
,a movendo .
Modru tmouflram, a monjtrando.
Mota, a movendo , hinc motivumotivus, a, um.
Motu , motus , ab hebr.
mot motus
.
Motu ,argilla
,qua olite
, & la-
teres fiunt , ab hebr.
melet argilla.
Motta. Dufrefn. Mota collis,J
'eu
tumulus,cui iruedificatums
Cajtellurn
:
plura loca' in Si-
cilia,inde funt difta , Motta
Camadra , Motta Grifuni &c.
Moviri , movere, hebr. mot
motus
.
Mpacciu , ital. impaccio , hinc
'mpacciari &c.Mpajari, e duobus
,par unum fa-
cere ,
*
MpapocchiariMparari.ah imperando :Magider
imperat, difcipulus imperata
faciens difeit
.
Mpari, impedimentum,hifpao.'embargo
, fcqueftro
.
Mpaducchiari, pedes equorumpedica vincire , ab ital. pa
•
Jloja pedica , translati fumi-• tur, pro eo, qui aliquem falfii
de caulis circumvenit
.
Mpadurari,dicitur de cquis,curh
anteriores eorum pedes pc-dicd vincimus , ne liberibs
evagentur ab ital. pafloja .
Mpaffiiliri , indar uv* langue-fcere , & exficcari.
Mpaduravacchi , ferpens decempalmos longus
, qui vaccaepedes luis fpiris alligat, nemoveri poffit, & fic ad uberaore applicato , lac, cujus effc
avidiffimus,cxfugit.
Mpatiddiri ,dicimus de co
, quidiutius alicubi moratur, vocefumpta a patella
, qu* fco-pulotcnacilfimi adhaeret.
Mpemliri ,Jufpendere .
Mperrarifi,rabire uti canis,qui
dicitur perru .
Mpetrari, vel ab impetrando •
vel a petra petrefeere
.
Mpican, ital . appiccare .
Mpiccica,bedera planta
,quas
cum cx fe adurgere non pof.
fit , vitieuhs arbores lirandrt,
& muros ; Iu. nca hinc fimili-
tudine, impiccicari denotatmanuum,& pedum adminicu-lis afccndere
.
X 2 Mpic-
Digitized by Google
Mpicciu impicciari , ital. im-
paccio ,impacciare .
Jdpidicari ,pedicas neftere, im-
pedire .
JMpidugghiari , intricare .
Mpigna ,pars fuperior calcea-
menti, eo qubd fua figura nu-
cem pineam,pigna referat
.
Jvlpignari , 2 pignore, qubd cau-
tionis loco creditori datur
fi ver6 fermo fit de pluribus ,
qui ad aliquid obtinendum to-
tis viribus junguntur,verbum. cft defnmpcum a fimilitudine
nucis pinee pigna,quae con-
fiat ex pluribus flrubilis in_,
unum coeuntibus
.
Mpignu ,dicimus dc eo
,qui ad
aliquid obtinendum vires fuas
obfirmat infiar ftrobilorum-.
nucis pinee,qui adeo funt
connexi,ut vix,ac ne vix ma-nibus feparari queat, fed mal-
leo cft opus ad fejungendum.
Mpingiri , impingere .
Mpinguari ,pinguefccre .
Mprcftari,prajtarc ,
in fenfu
exhibendi, ac dandi , licet
; modb nos ufurpemuspro mu-tuare .
Mprinari,plenum facere , fcu
gravidare •
Mprintari »a promptande. Plaut.
Pfcud.2-2.33. Supremi prom-ptes tbefauros ^ovis
.
Mprifa , ital. imprevdere,quod
verbum nullus dubitat effe ab
imprebendo t licet verbi hujus
exempla non luppetant ; hinc
funt aliae voces wprijiari ,
ntprifufu , &c. •
Mprucchiari,
quidquid dica?Diftion. Sic. nil efi aliud ,
quim porcellos fub porceuberibus c(Te la&entes
, qui
,
quo tempore matris laffe pa-fcuntur, dicuntur impurcbia -
rijt , ciirn verb abla&antur,dicuntur /purcbiari/i , hinctranslati impurcbiariji dici-
tur de quacumque re , qua; amatre copiofum fugit alimen-tum .
Mpruntari , ab imprimendo
.
Mpudda , ampulla , vox ipfa_,
eloquitur, hinc mpullctta.
tnpudduzza.
Mpuntari , de beftiis,qua: /«_*
putjBo fidunt, nec ultra gra-
diuntur
.
Mpurriri,putrejeere , rapurru-
tu,putridus .
Mpurtanti , mpurtanza & c. havoces famuntur pro re maxi-mi momenti , adeoque feria ;
vera tamen fignificatio cft,
rem effe portatu difficilem,
leu importabilem, hac ergo
de caufa vocis proprietastranslata fuit ad rem magnimomenti denotandam
.
Mpuftari , verbum dedu&um afupino pojlum pro pofitum._# ;
vulgariter pojtu locus ubi responitur •
Mpoftura, impoflura , ab impo-
nendo, fcu calumniando
.
NfHiiziriCiJnputeum fubmergi.Muca
, mucor , hebr. p‘Q muctabclcere .
Mac-
Digitized by Google
Mucchiu ,cimulus acervas .
Muccu, muccofu, mucu*,mu -
tofus , heb. pio mu <> tabefee-
re ,gr. A w»xa .
Mucia , vox ,qua venit feles .
Muddacchiu ,quafi mollajter ,
mollit
.
Muddai-ru, locus in cranio, ubi
futura coronalis , & fagittalis
.junguntur, ita di&us, quia in
pueris eft mollis , & cartila-
gineus.
Muddari, muddiari &c. molle,
fiere.Muddica , eo qu&d fit mollis .
Muddifa , nuci muddifi) , mollu.
fea , quia mollis .
Muffa , mnffutu , mucor , muci
-
dut, ppo maeac tabefcerc.
Muffuletta , veribs buffulettcL*
panis turgidulus, & mollis,
. ita!* pan buftetto .
MufFuli,his manus ligantur,»»*
.nica y german- suojfel cbiro-
ibeca. . VofT. dc vit. ferm. l.a*
c. i 2 ,in voce muffula *
Mugani» carduus .
Muggbieri, mulier *
Muggiri y mugire t vox bovis a
fonitu mUyquem mugient edit*
Mugnuni^all, moignoa mancus*Mula, mula , mulus,. a gr /Uy&Xos
vtolot labor, nam aniraaieft
laboxiofiflimum.. VoflT.
Muletta, quia murtee vices gerit,
ac debiles- in- itinere adjuvat
.
Mufettu y mugil , quafi mugi,
letrus .
Mulinu , amaleudu, hinc mu-linaru.
Multiplicari ,eft a multiplex y 8c
ficut fimpiex, idem efi, a cjfine
plicis,duplex.ac duas habensplicas
,
ita multiplex, a mul-
tis plicis .
Multu ,multus, Oyum
,
ab hebr.
mala plenum efie , hinc
funtplures voces .
Mundari , mundare a mundus ,
hoc verb a munditie .
Mundalori, cafiagni mundatori,
qubd facili mundentur
,
nonqubd tofis Dut, ut habet Sic.
Di&ion.Mundeddu , modiolus vox di-
min. a modius, modius verbab hebr. no modad men -
furare.Mundiiza, immunditia , mtm.
dizzaru , qub jaciuntur im-munda .
Mundu , mundat a munditie* ,
feu ornatu . .*-•
Mundualdu,qui mulieris jura tu-
etur, dcfenfor,ex vocibus fa-
xonicis muud tutor,& aldias
lenior ; io nofiro Regno mu-lieres ad ailorum validitatem
aflumunt tnundualdum. , Mef.fanenfes verb mulieres, ut-
pote viriles, mnndualdo opusnon habent , ea namque obli-
gationes rata funt.
Mangana , vitedd», vitula mal-gens, quafi mulgana .
Vi\m%\be&<\\x y Mont gibet t ara,b ici mons gibel .
Mungiri , emungere .
MungiuvI , itah bcmoino , hincuolica vox.
Mu.
Digitized by Google
!66Muniri , mnnizioni &c. munire,
munitio ,a gr. a/auvo» amu-
no munio»Monita, moneta a monendo,qubd
nos moneat valoris *
Munieddu ,monticulus .
Munta , muntari , v. munti
.
Muntagna , montana a monte •
Muntata , a monte .
Muntera,pileolus thtfp.nautera.
Munti ,mons , a manendo
,
namTua foliditate femper manet ,
hinc verbum mantari,
idett
montem confcendere , hinc in
fenfu focminam fubigendi,
quia mas confeendit , hinc
munta t muntata , &c. aftus
confcendendi.
Muragghia , muralia , v. muru.Murari , v. muru .
Mureddu ,fruttus mori arboris,
mureddu cft eoior fruftui
moro fiimilis .
Murga , amurca , gr. x/Aopynamorge fax olei.
Murga rubrica,qua utuntur fa-
bri in linus ducendis,arab.
aimagra eoior rubrus . Cor-nei. in v. almagra , hifp. al.
tnagre cinabrejaforte di ter-
ra rojfa , nos abjefto artica.
Io al dicimus magra, hinc
murga
.
Murina ,gr. fx\jfouvx murecna.
Muriri, mori , ab hebr. jr^O tnut
mors*Murmuru, murmur , a ftrepitu,
quem vox ipfa edit, gr. /xo§-
fM/$U mormuro .
Murra, ludus,quo duodivina-
re contendunt de digitornrnTnumero , quem ambo erc&isex infperato dexterae digitisconficient ; itaj. mora , a gr.juopfa morio fatuitas
, ac deflet jocus fatuu* .
Murrito, bxmorrboidcs, graeci
jou/mof§oi'i barborrhois fan-gumis profluvium, undecum-que fluat , peculiariter eft devenis in fede
,quae faci ld in_.
fanguinem erumpunt, tranf-
lat£ eft puerorum petulantia»,
in ludendo
.
Murriuni , ital. morione galci^ignotae originis
.
Murlcddu,& murfiddujfruflrum
thunnrficcatum,itadi£lum,
quod quantitate morfum ,fcu
quantum ore mordere poflii-
mus,sequet.
JMurfia, murfiami, vafcula, que
ex Murfia Regno, icu Urbe
ad nos vehuntur, ficuti qu*
ex Majore Baleari veniunt,dicuntur majolica.
Murtaru, mortarium,quafi mo
•
retarium ; moretum fuit an-tiquorum falfaraenfum variis
* rebus conftans,qua probi
conterebantur; a moretum .
fuit moretiirium nempe vas ,
in quo moretum fiebat, inde
mortatium; ita acutiflimfi
Turncbus , hine murtareddumortariolum .
Murtidda, gr. /nvfros myrtosmyrtus .
Muru , murut , muragghia, mu-
raliatqute ad muros ijpt ftant,
hinc
Digitized by Google
hinc murari muros conflruef*.'
Mufa, gr. /j.ovffaL mufat ib heb.
TD 1Q mufar eruditio
.
Mulaicu, opus mujivum
.
Mufca, mujca,a graeco /ulffokn
mufee , hinc mufca ,
Mufcagghiuoi, mufca grandior.
Mufcaloru,flabrum mufeariumt
quo mulcas abigimus
.
Mulcareddu,pyrus mufeis gra-
tiflimus .
Mufcateddu, uva , vel vinunu*
thcfcum odore referens.
Mufehettu , felopus ignivomus .
a voce mufebet , qua venit
accipiter mas ,qui Germanis
dicitur Sprintz Dufrefn.
Mufeiu ,ital.mofeio mucidus,ab
hebr.p^a muc tabidus .
Mufeiumi, pars carnofior thyn*ni Picea fale condita, aliis mo-
feiume . H’fp. mox arui ,
Mufeu , mofcus
.
Mufcula, fu fi uncinulus, mufeu.
Ia , voce diminutiva a mufca.Muleulu
, mufeulus .
Mufica , gr. /ULWtKn mufee, ab
hcbr.*ioio mufar eruditio.
MufTu , labia, quibus usufiamus,hinc raufliari , muffiamentu, a
muffando
,
hoc autem verbumefl a vocula »70
,quae Jblis ia.
biis profertur.
Muftarda.linftus mufieusardens,
ut vox ipfa denotat
.
Muflata,bellarium e mufo .
Muftazzoli, placentae usufacea,quod e mullo olim fierent
.
»6tMuftazzu , aliquibus efl a voce
tnyfax ,cis, quam apud pro-
batos authores non legi
.
Muflra , a monfirotsdo
.
Muflrari , tnonfrare ,
Muflu , mufum . ,.
Mufluri ,mixtura , a mifccodo.
Mufuluccu , ficcffi qusdam Ja«
ftis reliqu te poli cafeum con-fectum f nomini» etymon-,
ignotum
.
Muluniari, manu aliquid attere,
re, & nitorem maculare , exy.
mon non liquet
.
Mutari , mutanda &c. a mutan-do, hebr. 12IQ mut movere .
Mutilu, gr. fiuriAos mutilos
idem
.
Muttettu , cantiuncula , a galf.
mot verbum, Gaillel. Durand,de modo concilii celebrandi,cantus inordinati motetorumnonfiant in Ecclefiis.Dafrcte.
Muttu, proverbium , gall. motf
hinc muttiari, muttiamentu »
Mutu, mutus , a fyllaba mu ,
quam folam muti proferuntlabiis compreflis.
Muzzari, idem efl ac minnereo.ab hifp. mofopuerfemus
.
Muzzicari , morficare , a morficofrequentativo verbi mordeo
,
hincmuzzicu, muzzicuni
.
Muzzuni, hydria rupta
, cui coj.Jum , & manica: defunt, a vo-ce muzzari , ideft minuere^,quia diminuta
,fcu trunca,
taeiu
N’
Digitized by Google
ut
NN * Cam apoftropho denotat
unus n’ accddu, una avis.
Na ,una , na doti, una dot .
Naca, idem ac cava tranfpofitis
literis, hujus loco c«na,rum,
hinc verbum annacari,c*»a/
motitare
«
Naccari ,globuli vitrei monilis
loco infantium collo alligati,
ab hebr. pjy bbanoc torques
addito r adfonitum
.
Nanfariari , naribus fari, ut ii
iolent,quibus columella de-
cidit, qui nanfaruft dicuntur.
Nanfia, aequa nanfia ; aqua_,
nympbalis
,
qubd nympha ad
delicias aqui odora uteretur.
Nanna,nannu ,
v. nonna .
Nanu , nanus , gr. volvos nanos,
ab hebr. pj ni» filius,puer ,
parvulus
.
Nappa , vas potorium inftar na.
vicula , hifp. naype: dicimus
bucca di nappa illum ,qui pa-
tulo efl ore
.
Narciflti, narcijjus herba , 8c
flos, gr. vxgKttfffos uarcijfos
a foporc, quem inducit
,qui
wtfxn narce dicitur , hinc
narcoticus loporativus
.
Nardu ,nardus, gr. vx^os nar"
dos , hebr. Y13 nered pro
eodem .
Narici , nares ,quafi gnares, a_,
gnarus doUus ,quia naribus
dc rerum qualitate edoce-
mur.
Narrari ( uarrare ; a gnarus j
nam narrando , auditorem-»
gnarum facimus
.
Nafca , idem cft , zenafufeae•
ciatu > utraque vox elucet.
Nafciri, nafeor , a gr. >gvxctkugenafeo pro eodem
.
Nalcondiri, abfeondere a condo.
Naiida ,in a&is publicis perfac-
pe legimus nafidam unam-» ,
naftdam vinea &c. vox hacidem valet,ac linguam terra ,
vinea 8lc. more Turearum.. ,
qui nafum vocant terram il-
lam protenfam, quam nos di-
cimus linguam , in utraqu&jvoce nafida , & lingua ferva-
tur fimilitudo, etenim nafus ,
leu naftda ,perinde ac lingua
protenditur .
Nafpa ,ital. afpo .
Nafla, tiaffa . Cic. ad Att.lib. i J.'
cap. 20. ex bac naffa exirem
conJlitui:e(i abheb. «*-
sd leduxit , ei enim pifces re-
ducimus .
Naftruzzu, naflurtium,e
o
qubdnafum torqueat lua acrimo-ti ii .
Nafu , nafus
,
a naribus .
Natali ,natalis
, a nafcendo .
Natari,natare
,
a verbo no, astquod a gr. y£J no pro eodem .
Natica ,natis, & nates, quafi
nites, ab innitendo
,
quia iliis
innitimur . Ifid.
Naticchia, pefiulus ligneus mo-bilis!
Digitized by_Goog!e
bilis I quo interni fcneftras
munimus ,anaticula, ab avis
anatis fimilitudine, qutc dum-incedit, hinc inde fe moveC.
Natura ,natura a nafcendo
.
Naufragiu, naufragium navis
fractio
.
Navi, navis, gr. vcl\j
s
uaus,hinc
navigaro , nauta tkc,
Naufea , naufea
,
graeci uxvvfnnautia ftomachi faflidium e
ravis motu
.
Nautica , ars nautica, naves re-
gendi peritia .
Ncagghiari,& 'ngagghrari: ver-
ba , qu« proprii dicuntur denavi ,
dum in vada arcnofa_»
incidit, a vocc hiip. quilia .*
Franciofinus in hac voce«*
.
Qtiilla la carina del navi
-
Ito , cici la parte curva , cbe
fentpre Jlafott * aequa, e da_»
quejtaji dijfc corrottaweute
eocallar, cbe fgnifica ittea
-
gliareil navilio , cioi dar in
fecco , dovendofi direpropria-
mente cnquillar da quilleu»\
• translati dicitur de aliis re-
bus, quando alicubi heferint.
Ncagna , ncagnarifi , voces a_.
canum ira deduft;. lcalis//ar
in cagnefco , guardar in ca
-
gnefco torvis nimirum oculis.
Ncaniarifi , canum more irafei.
Nchiarinarifi.ficlo illo loquendi
modo,quem dicimus^er/jfi ,
vox cbtaru denotat virium^,
hinc nebiarinarifi eft temu-lentum cfle .
Nciacari, ncueaiu, v. ciaca.
i6cjr
Ncimari.WenTance feimarix idemeft, ac fuere pannum in ex-trema ora
,qua: dicitur cima,
unde ncimari , eft 1'uerc in ^cima .
Nciminata, panis ciminatus.
Ncocciari,a vocc cocciu , idefl
granum , inde 'ncocciari eft
aliquid dilToIutum cogere in
grana, transfertur ad quamli-bet apprehenfionem
.
Ncuccarifi , eft a vocc cucca ,
qui interdiu fedet,& quiefeit,
no£tu tamen volat, & clamat.
Ncuina,incus, dis, quod in ea^
metallum cudatur .
Ncuttu , ftari 'ncuttu , idem eft,r
ac confutus, ita cum alio jua-£tus
,ut confutus videatur .
Ndagghiu: homoiimplex ac ftu-
pidus turpi nomine dicitur
cuggbiuni,honeftiori voca-
bulo, idem tamen figmficante
dicitur ndaggbiu , ideft ptn-daggbiu
, quod ex alieno oreac dittis pendeat
.
Ndi , vocula nobis ufitatiflima ,
eft a latino inde
:
cap. 4^6.Regis Aleh. Item JuppUca io
ditio Regno,ibe tu cat.ciel-
len, ei a/tro Gfptiuli ,
c/. c^j
tenga figtlio , tttupoeza i/.cci-
be/lan to fgil/o , attento cbede tale ir.cabellatione Ii v>tf-
Jalli , &fuliditi de la Maje-Jtaci a/ lo fignuri Re inde ftt
vexati . . .& f alcuna inca
-
bellatiuue ind; fu/]t Jtata fa-tiaJta nulla . Quare hos mo-dos loquendi ftt. di pjttiuiudi
Digitized by Google
c"/ciu nagran liti &c. latio &
reddes ,inde difceffit : inde
magna lis exorta .
Ndindi , ital. dindo vox efl
tinnitu ndi,ndi ,quem nummus
edit, dum eum iupra lapidem
tinnire facimus
.
Ndivinari ,ndivinagghia ,
divinando ,ndivinu diunttt.
Mc, adverbium negandi, ni cbi*
ftu ,ne chiddu ,
aec hoc ,ncc
illud
.
Nc ? adverbium quaerentis difli
confirmationem ab audiente
tur ? gr. yxi v<t .
Necelfita , neceffttat , illud eft
neceffarium , fine quo ,nec
effe pofliimus
.
Netandu, de quo, necfari licet»
Megari, negare . Vofiio efl quafi
nec agere ,veriiis tamen eft ,
ab hebr. 133 »ecar '6"0 '0"1
efie . .
Megghia, nebula ,gr*ci ntyot
nephot .
Megligcnti, a negligendo ,ut *
deligendo eft deligentia ,feu
diligentia,ita a neu eligendo
proquoefk negligo
,
fit negli-
ge»st ncgligtntia .
Negoz iu, ncgociun, qu6d ociumneget .
Nel.ideft in illo. Poliphilus l.a?
c. 1 1 . ejfendo in el confpeclo.
Nenia,nenia, & ne nia-, vox h$c
Voflio efl a gr. yr\yla.rof ne -
niatot, quam in thelauro Ste-
phani non tnveni; poti fis erit
d rr\y\jpi^ov7X nenyrizonta *
quam leges in Hefychio ej-
pofita» tbre.nunta lamentantem
, neniajenitn carmen eft lugubre .
Nenti^jlim meent*. Crufc. nitnite yCbegli antiebi differo an*cbe neente : bine liquet etyj®°n e fle a non ente
, quod»dem eft , ac nihil .
Nervu, nervus
, greci yweopneuron .
Nefciri, ital. efeire
,
hinc ne.Jctri .
Nefpulara, mefpilut arbor ,
mefpilum fruftus, g r./u,e<r7Tt-Xof mefpiloi
.
Neflunu, ideft nec unus ,
Ncttari ,ne(lar> rit
.
Neuari , annettari &c. a grsrcovl7T[(Anipto lavo ; ergo net-
tari eft lavare , seteu lotus ,mettizzo mundicia eft,qug Ia-vandofit.
Neu,navut, etymon non liquet.Neula , nebula , ob infignem le-
vitatem.
Ncutru, neuter, a , an».
Nfrinzari, infimbriis haerere»»,
translati dicimus de eo, qui
non vocatus.ultro fc intrudit.Nfurrari , v. infarrari
.
Nfutari ,v.affutari
.
Ngarganu, ngarganari , eft ab
ital. ganghero, gangberare ;
hujus oppofitum eft fcanca-
rari
.
Ngarzarifi, a gall.^srr# pellex,ngarzatu, qui pellicem habet.
Ngarziddari, eft equum colei,trare : jarret , ital.garrttto,hinc fgarrettari,&fgarruhari.
Nghir-
Digitized by Googl
Nghirri, eft ab ira, (lari ia gbir-
ri , e in guerra, nghirriamen-
tu, nghirriufu ; MelTanj nghi-
riamcntu, nghiriufu, nghiria-
tu,unico r, in his vocibus ma-gis elucet vox ira .
Ngravattari, v. ingravattari.
Ngriddari , dicimus *grsddari
difriddu ;phrafi dedufU a-.
gryllis,qui prs frigore mo-
riuntur.
Ngrifciari , dicimus de temulen-
tis , fumta fimilitudine aban-glis, nobis ssgriS, qui vino
epoto facili in ebrietatem in.
cidunt
.
Nguaggiu , nuptis , a gall. est.
gager , idefl obligari, nam in
nuptiis, vir mulieri, & e con-
tra obligatur
.
Nguanta , vox barbara Wantchirotheca, gi\L gant, ital.
guanto ,aflandrica voce ant
manus , hinc nguantera pati-
na ad chirothecas.
Ngufciari , ab animi avgujlia,
Nguttumari, angi «terere, ety-
mon ignotam.
Nicchiu.a gall. tsecre, idefl con-cha , feu teila oftreorum
.
Nichiari , vox ia Sicilia fre.
quens, Meflane non item, ir-
ritare , ab hebr. } nacabirritavit, vel ab alia voce-»
P&J nac clamavit.
Nidu,nidsit, gr. pterrof ocot.
tot pullus, hinc n.dus , con-
tenti nomen pro continente.
Nigghiat nebula, gr«c
ncpbot .
.... *
Nigghiu ,milvus
, & milviut
.
Nigru , nigrizza , niger,nigre-
do, a gr. viKfos necrds mor-
tuus, quia mortuorum ell
eoior .
Ninfa , nympha, grsci
nymphe Jponfa . Ninfa procandelabro plurium luminumita dicitur a pulcritudine-a
nymphs, feu Cponfx:Jychna.cbus non lychnucus ,ut men-do typorum in Diftion. Sic.
Ninna, ninnaredda, nania, na.niola. Pontanus in dulciilimis
(uis nentis
;
Et canit ad canat nxnia^»nxniolam
.
Nipitedda , nepeta a nepis
,
ideft
fcorpion ibus necandis •
Niputi y nepos, neptis - Voflioefta vinw nepas
, qui citat no-ftrum Theocritum, fed quia_,
locum non indicavit, non
,
licuit Theocritum evolvere.Nifciunu , v. tiefliinu .
Nitidu , nitidus a nitore .
Nitritu, hinnitus, vox equorum
a fonitu .
Nitru,ar*fr««,gr. yfrpvv nitrost,
hebr. ifij neter .
Nivi , n-x , nivicari ningere , agr.td\J/ nips
, cujus deriva-tum vsQons nipbots nivofus .
Nn i, v. nui ; in arrivari a ia ca.
fa , nni cacciau la criata ,de.
mum veniensyinde ancillam.
^
expulit .
Nqbili, nobilis, a fupino notum,
ut a motum mobilis .
Nociri, nocere a nece .
Y a No-
Digitized by Google
Nodu, nodus i hebf.^b bbanailigavit.
Noja , nojufu , funt a nocuus.Holu , naulum , grxc£ m(/Aov
navlon ,
“Norou , nomen , grxcd ovajj.es.
onoma .
Non > no , non, hebr. lo : / in
n abeunte,
tit a lymphasnympha
.
Normata, vox ipfa loquitur
.
Nonnu, gr. vovvot nonnos .
Nor2, nurus, gr. mos unos, in-
clito r ad fonurn promoven-dum
, nurus
.
Norma , norma . Voflioeftagr.
7vco J/Aca, gnorima cognitio,
ea enim line® reftitudinem..
nofeimus
.
Noflru, tsojier,o,um a prim. nos.
Nota , nota, a notando, feu a fu-
pino notum verbi nofco .
Notti , non , a gr. vu^uyx .
Novi ,novem
,
gr. ivvict ennea.
Novii ,novus
, gr. pgos Keo: •
Nnzzi , nnptia a nubendo,quod
fponfa dum ad fponfum duce-
retur,velo faciem nubebat,
Nozzuli , nuclei funt fru£tuum_.
perficorum , ccraforum &c.Nfajari , v. faja
.
jvjlainatu, color/aginatu: a /a-
gina .
Nialata, nomen habet a falt's ,
latin^ ab aceto acetaria
.
Nfirraggbiarit a voce firrag-
gbit*,quod eft a lat. fercta ,
nfirragghiari Ii denti,dentes
obferare .
Nfirtari, idem eft, ac accerjarji
Nfiru, nfiruni, voces mihi inau-dit*, in Di£t. Sic. exponua*tur va/t di creta da aequa-»;erunt ab heb. 7*0 Jir &fira olla
.
Nfita , nlitu ,/eta . Voflio efl tu/entis, ideft /pina, quia ®qu&pungit, ut/pina,
Nfitari, inferere
.
Nfolia, uv* fpecics a Sole,qualiin/olata ob aureum 'colorem,Mcflanx dicitur oru In n/olia.
Nfunfa, Meflanx dicitur fimza
,
axungia,ab axiusn ovll/cne;
ck enim axes rotarum un.guntur
,
Ntacca, ital. tacca fe&io .
Ntamari, gall. entamer intacca-rc, idefl fecare.
Ntapazzari, ex voce pezzu,ide(lpanni fruflris reficere-
Ntappari, v. tappu
.
Ntarcari , v. tarca .
Ntartagghiari, cx inepto, 8c dif-ficili prolatu ryllab? ra
;quarabl*fi iaspius repetunt, fit voxtartaggbia
, hinc 'ntartag-ghiari .
Ntaviddari , tabellis munire ,
Ntinna, antenna
.
Ntipari , v. intivari
Nntirizziri, intus rigere
.
Ntirlazzu , illaqueatio a laqueonobis lazzu
.
Ntontaru, hifp. tonto Ilolidus 2
Str», intra.
Ntramari ,trameare a trama,Ntrimujari : in molendino eft
penfile infundibulum, in quodfrumentum ia^itur, quod mo-
Uris
Digitized by Googli
laris lapidis t&u femper tre-
mit, & a tremere vocatur trt-
tnojtt, inde ntrimojari, idem-.
eft.ac frumentum in tremojam
indere .
Ntrunzari ,intrudere.
Ntrufciari , r. trufeia .
Ntunnari.m thynnariis obfcrv*-
tur,quod delphin thynnos in
retia inducit, hinc intunnari
eft aliquem in laqueos indu-
cere .
Nuara , terra in Diceccfi MefTun.
pjoharia , oltm Idutaria fer-
fan a nucinus .
Nubili , nubitis a nubendo .
Nucatlili : bellaria,quas nur.o
fiunt cx amygdaIis,oiim erant
c nucibus , hinc nucatuli .
Nuci quidquid alii dicant,
volentes di&am efle a nocen-
do , ell ab hebr. luz nUXl mutato in « ut a lympha.*
nympha; a lonou .
Nucidda, quali parva nux.
o
Nnciprefli»,cyprejfut, heb. 1SJ
gopber
.
Nuci vomica , nux •vomica, quia
come (a vomitum provocat
.
NudJu ,nullus
,quafi nec ullus .
Nudu,nudus ,
quafi ne dutus ,
ideft nca indutus , a gr. «f veo
duo vcftio . Voflius .
Nui ,nos,gr. y£i’#c» nos duo.
Nunciu, nunetus , gr. y^ysuofnuueios vox Syracufanorum.
Numeru ,numerus
,
a gr. yk,uos
nemo dijlribuo , eo quod per
numeros fiat diftributio.
Nunnu, Panormitanis cft pater,
nunna muter > ab hebr.
ni» Dominus , eo modo ,quo
Meffanenfibus parentes di-
cuntur gnurignura, ideft Si-
gnuri Signura .
Nurrizza,nutrix a nutriende.
Nutricari , a nutriendo .
Nuvula,»#£«, gr,
phele .
O Adverbium vocandi : o gr.
c? o , hebr. oi
.
O , aut
,
o chiflu, o chiddu , authoc, aut illud.
Obedienza, obedientia,ab obau-
dio , feu obedio .
Obclifcu, ebe/iJLas, grac6 dfce-
XCgkos obeli/cos, cfisXcr
obeids veru > hinc obclilcos
veruculum
.
Obje tt \i,obj e&us/,ab obj iciende .
Obitu, obitus, ab obeundo. Metfanenfium pagorum fcemln*
caput longo velo,quod vo-
cant obitu , obuubunt: illi no-
men ,quia obi tus tempore-»
gefiari foleat
.
Oblatu, qu*fi Deo oblatus .
Obligari ,obligare a ligando ,
bine obligaaioni obligatio »
Obliqua , obliquus ab antiqua-,
. voce liquit, qtu venit men-fura*
Digitized by Google
fu ratio oppofita normali,^;*- higetio , niti fit ab aviculalj'liger ad Fefhim . Omnium-* hinc ociddiari avicuJa morefummitatum metiundi obfer- huc illuc vagari
, transferturvationes fuut daa , enormis ad eum , qui petulcis oculis
C lege normalis ) dr liquit: mulieres aucupatur.normalis,qug in omnem alium Occidiri , occidere
.
reWt angulis continetur , di. Odiu, od tari, odium, odifle,a gr.quis
,qua minuendi laboris odyfjo irafenr .
cattfa, & falvd reftorum an- Odurt, edurari, ab odore, grac^gutorum ratione
,fecundum-» o(co ozo, leu odo odoro ,
ipfam CKtremitatsm fubten. Ofanu , vanus .
disur
.
. Gffendiri , offifa , offendere , ofi,Oea , anfer , fequiorrbus feculis fenfa ab antiquo verbo fen-
anca , hinc oca . do, ideft ad iram concito. t}ri.
Occafioni , occajio . 4cian. i niti.
Occafu , occa/ut, ab occidendo . Oflferiri, offert»; offerre cblotiaOcchiali
,quia oculos munit . notae originis
.
Gcchiata,pifeis raja oculata-». Officina,<^CMfo,q«aft opificina»
quia incute maculas, quafi Ofaz\\xjfficium t quafi opificium^oculos habet . Qff\s£z»t\,ofi'itfcare,* %r.q>durum
Occh*s,ocar/»r vox Dorienfitim pbofco ,quod Hippocrati eft
Siculorum * Plutarchus in Ly . uftularc , cumque uftulatacurgo.& in apophtheg<iacofU oigrefcant , hinc voxfufcuscQSxXnxs dx~lS2utof&»~ i«* fenfu rei oblcur«,inde funt
f>iHS Ha.Axmv : idell oculos obfufeo, infujco .
'Dores vocant optiltu , hinc Ofiucu, gr. opbiucbot.oculus , -jdgjP' ideft anguitenens : cave feri-
Occhiu dj bcafiupbtbalmus non bas cpbiutes .
bupbtalmus. Oggettu , objeilum ab objicio.
Occidenti ,accidens
\ ab acci- Ogghia , hilpan olla, 1utfatura,
dendo* %Ogffi \»\orn, guttus olearius ab
* Qocldiqj
,
occidere . oleo; pro parvulo tumore.*Occultu, occultus ,ab occulendo. palpebris innafeente d/cas cr>Occupari t occupare t ab ob
, 8c gialoru, quia hordei gra.
_ JjjT' *apio
,
oum refert, bordeolut ,eadem^ Oecurriri
, occurfu , occurrere, causa grtecis «f critbe.
>
' occurfus a carro . hordeum , feu bot deolum .
Occanu , oceauut, gr. ifikexvos Ogghiaftru , oleajter ,ideft olea
oceanos . agreffit .
Occddu, a barb. voce auca fuit O&gi, oi, hodie
, ideft boc die .
Ogni
Digitized by Google
Ogni, omnie'.
Oibb, aibb, interje&io refpuen-
tfs cum dolore,ut liquet ex
oi,& ai , ab initio fuerit oioi,
& ad vitandum hiatum qua*
tuor vocalium Inditum fuit£.
Oime, aimc, hoi mihi , hei mihi.
Gld, interjeflio qnxrentis
.
0\h ,plaufus viftorum .
Oliva ,olivara , oleatgr. iXaud
cicca .
Oltraggiari ,ultra
, qoim jus fit
agere , & per confequens iit.
juriosi agere.
Olcramari , color (operans co-
lorei» aqua marina vox ip&fonat ultra mare .
Oltramontanu,qui ultra men.
te» eft .
Oltrapafluri, ultro pajfus pro-
ferre .
Omaggiu , bomagium voxbarb.& bomitsium , lervitus ,
qua»,
cliens fundi domino tene-
batur .
Ombres ,ludus chartarum, ita-,
diftus hifpanis , quia viro-
rum,qui ipfis vocantur bom.
bres proprius fit : io eo maxi-mam partem habet ingenium,minimam verb-fortuoa, adeo-que viris, *on pueris,qui mi-
nus ingeBio valent,con venit*
Omkidiu > ab hominis cade
.
Omu ,bomo , quafi ab humo *
Onefta ,bonejta» ,
ab honore .
Onta y iul onta, gall. boutta*
injuria
.
Opacu ,c.poetes
.
Opera, opera» & epus .
....Opinioni, opinio, ab hebr. ,-j'jD
bina prudentia intclligentia
.
Opponiri ,opponere , ob pono.
Opportunu, opportunus a portu ;
importunus eft partu carens .
& metaphorice molejius , ita
opportunus dc eo, quiportumfeu commodum prsbet
.
Opprimiri , opprimere t a pre-
mendo,ut liquet .
Opprobbriu , opprobrium a pro-
bro,feu dedecore *
Ora,modd nunc : eft a \zt.tora.
Oraculu , oraculum » quod ore^#
profertur
.
Orata,eurata pi-fcis aureo colore
Oracioni , oratio,quae ore (it.
Orbu ,orbus r ab orbando k*
privando
.
Orcbefta ,grxc£ ep^n<rl?ei.or-ebejlra pars iesu*
,ubi cho-
rus falubat
.
Ordignu, machina itadiflaabordine
,quo prsdita eft .
Ordini , om/s , a gr. o&es or*tbds reftus *
Ordiri , & urdirr,non eft far t»
trama , ut in Diftion. Sic. fed
eft ordiri telam, ut idem fir-
met corrigens ait: Ordiri ita*
que eft ftaminis fila in lon-
gum, ad eam, quamquifquecopit , longitudinem
,profer-
re ,.quod fit per ftammis fa-
fciculos, qui mulieribus di-
cuntur mazziteddi,quorum
quilibet centum contiaet fila ,
& textoribus dicitur/or/ara,
coqubd in pcftine radiis la-
xioribus» ceuccua illa fila.,
txaa£.
Digitized by Google
tranfeant in interradio ,* qai
dicitur porta, & totum hoc
eft ordiri .
Ordituri, tum lignum, in quoflamen orditur , tum opifex ,
qui orditur .
Orfanu ,gr. optyoLvof orpbauds
orphanus id-m
.
Orgaau ,gr. opyoivor orgouon
nomen generale denotans
quamlibet artificiofam ma.chinam
.
Orgia , hordeum ,agr. &'palos
hornos tempeftivus , nam ci-
tiflimi provenit,& maturefeit
Oricchia, auricula,quafi au .
dicula,ab audiendo, oricchi-
ni inauret .
Orienti , oriens ,ab orior .
Orifici,aurifex .
Orificiu, orificium, quoder/x
faciem habeat
.
Origini , erigo,ab orior.
Orina, urina
,
grecci i(ov aro*;
orinali •vas urinale
.
Orizonti,
gr. horizon-*
finitor, Icu finient .
Orletta ,orretta , tela
,qua uti-
mur ad indufiorum arulas
faciendas
«
Orlu.orru, ora veftis extremi-
tas : dicimus pigghian i'acqa
pr» 1’orru, ideft non fo terne-
ri in profluentem immittere,
fed cauti,& per fluminis oras
ire
.
Ornari , ornare , a gr. wfcucs
hornos venuftus
.
,Oroleggiu ,
gr.otpoXo-yiovbo-
rologion ab horis dicendis.
OrpelJu ,quafi auripellium 7
Orpimentu , auripigmentum.
Orsu ,duas voces ora iu , ejeLi
furfum .
Orruri ,horror , hinc multas vo-
ces, grascb offoftto orrbo~
deo metuo
.
Oria, chorda veli nautici, a quavelum orditur
.
Orfoju ,quasvis tela ,
flamine-i
conftat , & trama,
illud dici-
tur orfoju ,ab ordiendo , nam
inde telam ordiri opuselt
.
Ortigia , inlula ,inquaSyracu-
fac:o*fru7/x ortygia, a cotur-
nicum copi-,quas gr. ofTU-
ortyges.
Ortu, bortus, a gr. tqHTOS ber -
iiosJeptus ,eft enim lepe eon-
clulus . Ortulanu olitor, aboleribus
.
Oru ,aurum ,
ab hebr ‘iljfc aor
lucere ob ejus fulgorem .
Orvicari , vox Mcflante inaudi-
ta ,fepelirt: ab hebr. 1*13 bor
fovea .
Olat* ,ultimus dies Bacchana-
lium ,ab ital. alzata levatio ,
nam tunc carnes levantur a_>
menfa
.
Olcenu , obfcanut ,quini fceena,
leu theatro, in quo omnia,ut
plurimum impudica lunt,con-
veniat .
Ofcuru, obfcurut , cujus etymonvalde cbjcurum, ab heb.inB?fcaebar mgreicere
.
Olpitali ,ab bojpitundo
.
Ofllquiu , otjcquium , ab obfe-
queudo
,
OfTcr-
Diq ili?fyl hv C^ongfr-*
Dfferfari ; 'obfervare'
Ofleflu , obfeffus , ab obfidenio.
Offu,gr. 0<r75»’ ojliin
,os, fis.
Oftaculu, objlaculum ab obflo,
Oftaggiufobjet dis i
Oftentari, ojtentare
Ofti , ofteri, ofteria. fune abbofpes, prifcis boflis , hinc re-latas voces
.
Oftia, bojtia ,
Ofliariu, ojiiarius ab oflio,
Oftili , bojlilis,bojtium more
.
Oftinazioni, objliaatio .
Oftraca, oltrea
,
gr. o<rl§£0t>ajtreon
, ideft ov^iov olleon-t
0tojjis .
Oftrufri'
t ab objtraendo
.
Ottenebrari , a tenebris .
Otteniri ,obtinere .
Ottimu , optimus ab optandeJ
ideft /eligendo ,nam qu*Je-
liguntur , optima funt
.
Ottobri , otiober, quia otlanus
menfis efta Martio.
Ottu,gr. cVTa otio .
Ottuni
.
Ottufu, ab obtundende .
Ovata , tomentum ovi albuminefpiftatum
.
Ovu ,gr. aVv odn ovum .'
Ovviari, obviare,obviam ire i
Oziu , otium .
PP A
, pueri itapanem vocant.Pabulu
, pabulum a pa.fcendo .
Pacatu,pacatus apace .
Pacchiali, pacificus fumitur proco, qui omnia credit plana, &proinde imprudens
.
Pacenzia, patientia a patiendo.
Paceri,pacator a pace .
Pachinu ,pacbynut/s
,
a gr. 7r<t-
£t»s pacbys crajjus , ob acris
denfitatem .
Paci,pax a pacifcendo , vel a_.
patiis .
Padda, \ia\. palla, lat.plla fphf-ra puerorum luforia
,quas pi-
lis , fcu lana impletur .
Padderi,fulcrum , cui pila im-
ponitur .
Padedda,patella , vas culina-
rium, qubd patulo (it ore: pa-dedda concha petris adhee-
rens patella,quia patula t ita
etiam dicitur os rotundum-.,ac latum in genibus
;patella.
Padigghiuni , v, pavigghiuni
.
Padiri, padutu, idem eft, ac pa-tiri
,patutu pannu padutu,
pannus ufu pajfus .
Paga ,pagar \,fo lutio ,folverei
Qui asre alieno prcfluseraC j
diftus fuit, are alieno objlri-
tlus, ac ii vinculo fuiffet li-
gatus,inde vox folutio pro
debiti cxtin&ione . In noftraverb lingua vocis paga a!i,i_.
eft ratio , nam creditor
,
& de-bitor fc habent ut duo hoftes,
qui fe mutub petunt, & ad
concordiam deveniunt lolu-
2 tio.
<
Digitized by Google
17*tione ,qua creditor pacatur ‘
hincpagaef\ pacatio, paga»ci cft pacare ; & quod hxc fit?
vera vocis notio». liquet e»- co
»quod fafta folutione dici»
mu9 erafemu paci : nuoc fu.
mus pacati » .
Paganu ,paganus a pagit
.
Pagella pagella paginula a_i.
pagina
Pagghia,palea:
,
quia pala ven-tilatur , vel a gr. 7taJk<a pal-
lo quatio, nam quovis flatu?
movxtur ..
Pagghiara , terra quadam in_-
dicione McfTan.pro qua dimi-
cant Sabuccnfes, & Ruris ve-
teri» incola i in a&is publicip-
dicitur palcocborion,qua vox
fi fuerit omnino grxea ficje_i
latina voci» mixtione erit
TraLXauoX^lor y •de fi caja /e
i netus, fi vero hybrida fue-
rit vox y cujus prima pars
. erit a latino palea tunc de-
potubit palearum cafolCL*\
q,uod idem efl, ac Paggbiara.
Pagghiaru r tugurium paleis
te 61 um -
Pagghiazzti.faccus palea plcnu»
Paggiu, pueros honorarios Grg-
. ci » communi nomine dicunt
• • JTsu^a.5 padat pueror , hinc
» vox paggiu mutato d in g
,
ut
ab bordeutn orgia ; hinc funt
. voces baggianu baggianaria.
Pagoocca panit -
Pagu .app^gatu, v. paga.
Paifi,gall.pait a pagut .
Pala, pala
,
qua palea purgan-
tur, gr. 77XlX&P*lI*yq**tiV,agito
;palata quantumpalaur
capit ..
Palacciunr , a palanga »
Paladinu,pn/pr/0xr
Palafangu, Meflan* paraf'attg
a
ofliolum quadrigx, qubd nosa fimo/<7*»g» tueatur
.
PaJafVenu ^ paraveredut voxhybiida ex gr. Ttxfdi pard ,
& lat» veredus ; veredus au-tem
,quia vehit rbedam .
Palamitu, gr. 7ir\kauxit,pelamirpifcis
,qui moratur in luto
gr. 7rr\kospcldt -Palandra
, navis , e qua olla 'in-
cendiaria exploduntur,qu6d'
palangit, feu planci
t
,tabulis,
nimirum craflioribus conflet.
Palandranu » veflis villicorum»,
etymon non elucet.
Palanga ,palanca -
Palafcarmu,palilchermu, cym-
bula, qua pro pernis palmulashabet » ideft parvulos remos.
nobis paledduPalatu
,palatus
,palatum fupe-
rior oris par» , a gr. rrioi paopafeo..
Palazzu, palatium domus impe-ratoria in monte Palatino ;
Palazzata Meflanae dicitur
viarum nobiliflima maritima ,
quee a regio palatio ufque adportfis ingrefltim per millia-
rium uniformi palatiorum Te-
rie conflat
,
fub fe decem &beto porus habens , e quibusin Urbem pateat iogrtllus .
Palcu , y. balcuni.
Pa-
Digitized by GoogI
fulta, I#i 6od. Gratiam qaxdarri
capita vocantur palea . Reli-
ctis aliorum nugis,qubd fint
Jeria quafi palea,tve\ qubd
fint a gr. zr*Ax<a />«/«*«,. idcll
antiqua , vel a fi&o quodamCard .Protopalaa: veri erunt
a lit. palea, idefl additio,ap-
pendix; galli gallinacei bar-
ba vocatur palea ;pellis, qux
•e bovum collo dependet pa
-
Icar . Jurifl® Neapoli vocau-
tur pogliette, quia pro colla-
ri duas habent veluti barbu-
Jas lineat
;
hoc etymon de-
beo amicUTimo O. jofeph Pi-
locamoU. ] D.& Reg.Acad.
Periclitantium MefTanx Pro-
. enotori.
Palermu, gr.Uctvof^uoj Panor-mos , idefl totusportus, qubd-duos olim habuerit portus, iis
srerb obflruftis, eorum loco
ingentis operis xnolemXV^/felicijjima jecit
.
Paliari,/>a/a ventilare
.
Paliu , prsmium ,qubd curfus
viflori datur,# \zt. pallium;etiamnum pannus argenteus ,
velfericus vi&ori flatuitur,
Paliuru , paliurus
,
gr.waV*-fct paliuros
.
Palla, v. padda.Palliari
,palliare , idefl pallio
tegere ; dicimus de pretextu,
quoquidtegimus
.
Pallidu,paliuri
,
pallidas,pal-
lor ; a colore paletc .
VaUiu,pallitim, vel qubdpalat»fit, vel ab hebr. H^Qpald cc-
»79cultavif, nam paUiotegWnur.
Palma ,palma arbor
, qubd ipfa
. palmam hominis brachiojuu-
Clam reprsfentet , nam trun-
cus efl brach um , rami verbi
manum cum digitis extentis
figurent ;hinc palmariu.ptff.
marium pro viCloria; parma-rifcu, clavus palmeris,palma-
;.ta , quia palma verberatur,
palmatoria,candela, qtixpal-
mi tenetur
.
Palora , v. parola - ,
Paloftracu, erainentior Civitati*
Ramettg pars diciturpalojlra-
c«,idefl TTCLXcuoKAtrlgovpts-'hcocajlron , idefl caprum-*vetus .
Palorgiu , ital.paleo .’
Palpari, palpare, palmi, Teu vo-la manus mulcere ; a gr.^ra-,Act/an patamc t palma
.
Palpebra , a palpitando,qui? ;
femper palpitat
,
& movetur.Palpiari, palpitari, palpitare ,
gr. noLYXtopallo moveo,Palu
,palus it pangendo
,idefl
figendo
.
Paludamentu , vellis Imperato.'
ris ad bellum euntis ,a palu-
da, quod ab hebr.g^rj palipallium.
Paludi,palus, dis; a dorico 7rxi*
Xo'f palos pro 7rf\Xof pelbslimus
,
nam palus. limora efl.
Palumba , columba a culmine^, quia in domus culmine mo-
; ratur
.
Palumbu , mas columia efl «5:
pilei* ab albedine» .nam ejus
2 2 ‘ ca-
Digitized by Google
i8ocaro eft alba , ut columba
Pampina,pampinus pampined-
da, Meflanoe pimpinella bi.
pennella, & pimpinella.
Panarici,gr. 7roL§ovu%Cct. paro,
nycbia ab fce (Tus in unguibus.
Panaru,a pane fervando.
Pandetti, gr. 7rir^6nl(U paa-
de&a jibri juris Romani , a
7roiv pan omne , & «Tg^O/Ueu
decbom
a
capio,quia omnia.*
continebant
.
Panegiricu, gt*. 7ra.prtyupif Pa'
nearis publicus conventus ;
fumitur pro oratione lauda-
toria ,
Pani ,a dorico mtvos pandi, ita
Jdeflanenfes dixerunt panem.
Athcn. lib.j.ubi pro^tg^a-• pioi meffauii legitur
/«,g<rc'a-
• TTtoi meffapii levi mutatio-
ne , nam cum vox 7tolvos pa-
ndi fit dorica , Meffapii ve-
rb ,qui erant in magna Grce-
cia, Jones fuerint, & jonica
non dorica diale&o, qua Mef-
fanenfesufi, loquebantur, fit
inde vocem 7Ta.vdipands luif-
fe Meffanenfiuin , non Merta-
piorum
.
Pania ,Mertante ficus folc ficca.
tas , & arundinaceo ftiloinfi-
xas dicirnas pania a pangen
•
4o ,ideft figendo .
Panicauddu, Mertans boncod•
du ,cryngium , ex ejus radi-
ce cum meile fit bellarium*.
fumme calidum, hinc illi no.
men .
-Panicu ,panicum frux ita ditta,
qu6d comam habeat, q uc lat.
panicula dicitur•pan tcu ti-
mor panicut, a Pane Deo
,
quem antiqui crediderint ina-
nes terrores caufare
.
Panipurcinu, cyclamtitut
,
qubdporcis panis loco fit
.
Panna , alba nubecula maturisfru&ibus, prunis, uva: &c.adhsrens, qu? levi taftu eva-
nefeit, ab hujus fimilitudine
albugo, qux ante pupHlam-oculi gignitur, dicitur panna
,
hinc appannari , impannaride cryltallis, aliifquc rebuspellucidis
,qux taftu, vel ha-
litu escantur . Panna eft ab
hcb. DOS panim facies afpe.
£ius, hinc meritb fruftuum-.
nubecula diciturpanna, quia
eft prima ipforum facies ,
Ihinc e(t
.
Pannedda,pinnedda braftea au-rea, vel argentea, qua aurum,vel argentum rebus inducitur,
id ei nomen a tenuitate, quamhabet , nam taftu , & flatu
fatifeit
.
Pantac/,dicimus cifmofft lu pan-taei
, pantex fluxus ventris .
Pantanu,quafi fontanus
.
Panteddaria, inlula in mari Si-
culo ; cofyra , non corfureut,
ut mendbs£ ia Di6k.Sic.Ovid.
j. Fa(t.
Pertilit ejl Melite ferili
vicina Cofyra .
hanc ego infulam credo illam
effe , cujus meminit Meno!.-
grscum ad diem $ Aug. rji
a.u-
Digitized by Google
1 3
1
«ot?5 njmepq. /ttonjUtt rx ayfts
icocLwv nyov/u.evx rns nx*reM.xf(xs . Eodem die me-moria S.Jo: Abbatis *Pasel-
lari* , nomen forfan haben9
a patellis,fcu conchis
,qu»
ibi magno numero gignuntur*
Panza ,corporis pars ita difta ,
co qu6d pan/a , fcu expaufa'
fit ,ut oculis patet
.
Papa , Papa Pontifex Max. ideft
Paterpatrum ; hunc titulum
ctiamnum ulurpant Patriar-
chx Alexandr. jam inde a
S.Cyrilli Patriarchas avo.Papalina ,
parvum biretum Sa-
cerdotum.a gr. 7rx7tx\r\^^xpapaletra
,ut vuic Macrius.
JPapara, anfer a fuo flridore, fea
vocc pa pa ,quam obftrepit.
Paparina,papai er a papa , fcu
pappa cibo infantium,quia
ejus folia papae inJuntur adfoinnum conciliandum .
Papiru,gr. ttxttu^ papyros ,
planta ^Egypti in cujus phily-
ris feribebatur , translati procharta noftrali : a papyroplanta regio Papyreti apudPanormum nomen habet ,
qubd ibi papyretum fuerit.
Pappa , cibus infantium papa , St
pappa , Varr. cum cibum , acpotionem buas , & papasvocens .
Pappagaddu,pjittacus
,quod
eum doceamus has fyllabas
dicere pa,pa, gal
,
Fippalu , homo fimplex, qui nil
mfi puppam norit , & buam.
Pappatula ,v. papa
.
Papula ,papula a papilla, qua
venit mamiUa apex, & cft fi-
gnificationis plus diminutas,
quim fit papilla , ut a puer fic
pupillus , 8c pupulus; ita a
papilla fit papula .
Papuzaa, crepidula Tureis ba-
buz .
Parahula ,gr. 7rxfx(lo\n para-boli comparatio
.
Paradifus, Varadifus , gracA
Uxpi^a^ot Farodifos,heb.
OTIS par des pomarium.
Paradoifu,gr. Pa-
radoxort proster cxlpc6tatio-
nem
.
Parafangu,quod reparet a luto
fangu ; Panormi palafaugu
.
Parafrafi, gr. TrxpoiQfxfSS pa*rapbrajis .
Paraggiu,parigghia, pariti &c.
a voce par,qua ab hcb. lari
cbabar conjunHusfuit
;
ieu-
fus enim vocis par eft compa-ri tivd.quo ad aiium, cui con-jungitur .
Paraguni , Iapis lydins , qualipar /co»,metalla enim,qua la-
pide hoc probantur , colorisparitate invicem difeernun-tur
.
Paralisia, gr, 7jxpx\utfti P**
ratyfis refolutio
.
Parallela, linea parallela, graciarafaMnAoj parallelos
.
P.rapatta, rdell paria patias ,
cum e duobus certantibus ,
neuter vincit
.
Parapettu,quiapettus reparat,
Pa.
Digitized by Google
18*.
Parapigghia , du« voces paraJ
,p:g°bia; his utimur ad expri-
nendum confufionem, cum_*
quid dicimus vix lutelligi-
nu;s .
Farafporu.quid hac vocc figne-
*ur, haufi ex quadam mem-brana regii Monafterii S. Ma-ri® de Scalis Me(Tan®,in con-ccflione cujufdam fundi , in_,
qua erat adje£lumpa6lum_*
,
-quod emphyteuta potuiflet
aquam haurire a quodam Fon-
te Monafterii , hac tamen-,adjefla lege
,quod non po-
tuiflet ire per medium terra-
rum Monafterii, ded per ter-
ras di&as deparafporu ; hincelucet vis vocis parafporu :
ideft terra: de parafporu funt
ili®, qu® veniunt .in extre-
«no , & in appendiciis fegetis,
nam opponuntur terris, qu®funt in medio : vox gr. na.*
ici(T7T0S0S parofporos propelatum.
Parari,paramentu &c. a verbo
paro , ideft pr®paro, adorno.
Parafuli,paracqua ,
paraventu,
paralurai &c. a verbo paro ,
iignificatione fumta a fuo
compofito reparo in fenfu de.
[cadendi# hinc parafuli,qubd
nos tegat afole &c.
Paratu ,lignum febo inun&um ,
fuper quo navicul® in mare
deducuntur; alias varatu.
Paraturi ,locus ubi parantur te-
la , & panni,paratorum.
vox barb.
Parcimina , membrana perga-mena,quu Fergami inventa.
Parcu,parcus ,
quia rebus fui*
parcit,parcamenti parci : Par-
cu etiam eft locus , in quofe-rx clauduntur.
Pardu,pardus . Voflto eft ais
hebr. -prj pared fegregatus
divifus, ob maculofam ejus
ellem,licet «ps pared he-
rxis mulum denotet
.
Pareliu, gr.7ra.pf\Xiof parel/oti
qubd Solem mentiatur
.
Parenti « parentela &c* pareas »parentela a patiendo , >ut li-
quet..
Parentifi , gr. rrufiv^ttfiS 1>a‘
rentbejis interpofuio
.
Pari di Franci» tPares Francia
,
ita difti,qubdpores dign ru-
te eflTent,eorumque cauf® «
paribus tantim dirimi po-tuiflent
.
Paricchia,par bovum jugato-
rum , barbari paricla , inde-i
paricchia .
Parietaria «herba, quia pariati-
bus innafeitur j aliis crba di
muru •
Pariri,parere pro videri
.
Parracia ,vel a patrari ,
vel a
gr. 7ra.ffr\ft(L parrbefia di-
cendi libertas
.
Parochettu, velum navium heb.
nrpQ paroebet velum divi-
dens [antium a fanUo /an»
Horum .
Parocu ,gr. parochos ,
,parrocchia, gr. zra.poiyjcLpa r
tacta .
Pa.
Digitized by Google
faroT*, efta parabofo. Paula*. de Mutina Notarius imperia-
lis anno i JSJ.fcripfit transla-
tiynem reliquiarum S, Viti delicentia
,parabola
, autbori .
tat*, CS“ mandata £)v/ Epijco.
/'? nos icaJic^ dixi (Ternus co»Jicema
,pero/a , edautori.
th , hifp. palabra-y idem e(Vt .
,ac parabolet -
Parmu,paimut a palma
, fei*
Parata,
gr. zrxftoTif paratis:
tumor circa aurea, qu® gr«-c£ a^Tat o/a —
Parpagghiuni, papilio:a farfal-io far}aituni , hinc parpag-gbiuni .
Par piari,palpitare-.
Parrari, fabulari, hifp. bablari-
Parrartru, v.fratajlu _Parricida
, parricida a patris-
Parrinu, agalF- parrain patri
•
,0«r ( quia baptizandi» fit />0-trinus ^
Parrocchia,gr. 7Txioik(x
rescia...
Piirfimonia , a parcendo
^
qui*-.
rebus parcimus
.
Parti ,parr, ab hebr. o^rj par.
_rar divifusfuit
,
hinc .nultif-
.. fima voces ..
Particuni.veriCis pcrdicuni glo-
buli plumbei ad perdices ne-candas,
Partu.parturiri partus,parturi,re
,
ab hebr. parab friu
6lum edidit.
Paru, par deduobas invicein-r
« 15$• junttis , hebr. *nn cbabar
juncius fuit.
Par zi ali, qui partium fiudio du-
citur •-
Fa»p«s , ita canes abigimus, v..
paflu .-
Palea ,hebr. H03 pafac tran -
• fitut,-
Pa fc i ri
•
,
pafcere
,
gr®c£ fibtTHco-
bofco ,hinc parturi,pafculu <kc.
Parti, paffaggiu.paflari &c. lunc
a poffu, idert tranfitu,v.partu
Partaru,/><#r avicula heb.TJSJt;
tjippor literir permutatis
.
Parti arr, a paJJIbut , ut liquet ..
Particci, binepaffum move
,
paf-
fidd4 ed pajfam move -, ita ca-nibus imperamus ~
Partioni, pajfto a patiendo
Partu, pajfus** verbo pando ape-
rio
,
cujus fiipinumpaJfunL^
hinc vela paffa ,crines pjjfi
bine puffus crurum aperitio
vox. translata fuit ad tranfi.
tunr,qui pedom- greflii fit
nam gradiendo crura panda-tur, & pajfafluat, prima au-
tem origo eft, ab hebr. n0&pafac tronfitus ..
Partu Ii, u^a paffa , botri pajft ^
quia ad folem pajft t feu ex-panfi fuerunt. .
Partuiidda, nomen ludi puerilis
Mertansufitatr, gr. $x<rt\(r~«Act ba/rli»da,hi
n
c pajfuliddaParta , Hefych. zrcirJx /3f2/ux
i* rvfx ci,6Li\t fjoirdi <rsju,i-
x,<r6<rxiuUv aneux*t bjxivou y ot d i trvos «.A-
<Ptrotf ju-tiUryfxtyoy , pfus
•au.
Digitized by Google
edulium e cafeo finefale cnHfimila , & fefamoy aliis ejl
legumen farina mixtum,hinc
funt multa voces nota .
Paftidda.nobis eft femen ftliquf.
Paftinaca ,paflinaca .
Paftocchia, idem ac pajicjapa-
/lura , pedica, qua jumento-
rum pedes ligamus
.
Parturi ypajior a pafcendo i
Patacca , moneta valens fex ta-
rinos , ab hebr. nn£> patac
fculpfit a fculptnra , lea ima-
gine , quam habet.
Patacia,4.fyll. ultima te&i pars,
gr. nKxriyiov platagiom a
latitudine , hinc
Patafciutu , a latitudine, hebr.
nnB potae apertus,expanfus.
Patedda, v. padedda
:
Patena,patina a patende i
Patenti ,patens ,
hebr.
tar aperitio .
Patera,patera a patendo .
Pateticu,gr. Trot^nrixof P*•
tbeticds ab aflettu,qui Trct-
$o ipatbos dicitur.
Patibulu^patibulum apatiendo.
Patiri, pati, gr. Tra-^arpathln.
Patri,gr.77a.Tnj puter, ab heb.
ab
,
& transjeftis literis
ba ,leu pa addita fyllaba ter
fit pater .
Patria ,patria
,
gr. nxTfif pa-
tris ,nomen eft a patre,termi-
natio tamen eft fccminina.quia
patria amanda fit, ut mater,
timenda verb ut pater .
Patriarca.gr. na.r$ii$%.i\S Pa-
triarcha ,ideft Patrum Prin-
eepl, Meffan/Arcfiiepifcdpot
Pr.Thomas Moncada Patriar-
chx titulo gaadet
.
Patrimonia ,patrimonium •
Patrinu ,patrinus
.
Patronu,patronus .
Patruni,patronus .
Pattu ,paUum pattiari pacifcii
Paulina , Bulla Pauli II. veta$9alienationes rerum Ecclefix ;
nunc verb Paulinx nomine-avenit difpenfctio mitigans
rigorem hujus bullx
PaunitpaVo,%r. rxooi tadt muta-
to / in p,ut a fiadiumfpatiune
Paura,pavor , hebr. ms pa-
cbad pavor , ut alaudas lau-
rus : paurufu pavidus .
Paura,pbagrus t gr«c£ q>xy?osphagros aliter dentex : pileis.
Paufa, gr. nxuffsspaufis paufa.
Pazieoza ,patientia a patiendo .
Pazzu, fatuus afando ,fatuus is,
qui inepti fatur
.
Peccari,peccatu &c. peccare
ideft pecudis more errare-*
.
Peculiuypeculium olim proven-
tus erat in pecudibus .
Pecunia , antiquiflima monetapecore fuit notata. Varr.lib.z.
de r. r. c. i.
Pecura,pecus ,ris ;
gr. nexospecos lana ovium : pccurari»
pecoris cuftos
.
reddi,pellis ,
hebr. pala
texit , hinc pellis pallium &c.
Pedi,pes , gr. 7rou s pttt » hinc
pedaggiu pedamentu , &c. a
pede .
Pediftallu , vox hybrida , cx lat.
pesk
Digitized by Google
pes , & gr.' o*7u*Atff fiylot ci:
lumna . •
Pedotu,quia pedes dirigit,tranf-
fertur ad proretam, quina*
vem gubernat.
Peggiu, peju ,
pejor, pejuti
Pcilcgrinu,peregrinus a
grando. Peregrinu mons tri.
hus milliaribus Panormo di-
lians , Sanctuario Divas Rofa-lite Virginis Panormitanas ce-
lebris , olim diftus ferinus
,
dein arab. gebelgrin : hinccorrupti fetlegrinus
.
PeJJicanu, pelecanus,
gr. 77$..
A iHoiv pelecda a 7riXeKVfpe-lekys lecuris, quia rodrum_,habet indar fecuris .
Pellicula,peddicchia, v. peddi.
Peloru, Peiorus Sic. promont.ab Italia trium fnil]iarium_»
fpatio fejun&um, gr, rriXa.
$os peiores,
pe-loron .
Pena,peena
, gr. nosvn peene^\hinc penitenti
,penitenza &c.
Pendenti,pendens
,
inauris ita
dicitur, quia ab auricula-.
pendet .
Pendiri,pendere a pendeo
, &pendo
.
Pendinu, pendulu &c. a pen-
dendo .
Penetrari,ided penitus intrare.
Penifula ,pene infula
,
nam pe-ne ex omni parte mari al-
luitur .
Pcniari, penferi, pcnfufu &c.funt a perfundo
,pro eo, quod<;ft />^re:transfertur ad men-
« 8*tfs aflurti J.
quo res pondera*mus , ac libramus i
Penfioni ypenfo ,qu* penditur.
Pentagonu ,gr*cd rr6yrxyoyos
peatagonos
,
quinque habens
angulos
.
Pentametru ,gr. 7T6yrcL/J,tr{OS
pentametros quinque metro-
rum. •
Pentateucu,gr. rrsyldtev^os
pentateuebos quiuque libri
Moyfis heb.picton cbamafa,
quinariumPentecodi , gr. Hzvrwiorlii
pentecojle quinquagcfima dies
a Pafcha
.
Penultimu,pene ultimus .
Penuria, gr. ntv(a. penia pau-pertas .
Per, pir, pri, a la t. per, a grgeopard
,qu* prxpos
; in com-pofitione , ut plurimum, vimhabet augendi, ut quifqu&jex fc videt
;
Percepiri
,
percipere .
Percia,pertica
.
Percotiri,percutere a cudo J
quod ab hcb. nro catas con-tudit .
Perdiri,perdere , a gr. 7tz&<*
pertbo vado , transfertur adamiflioncm .
Pcrdunu, perdunari, cfla per-
dono, as, licet exempla in_»
fcripturis non luppctant » cu-jus loco ed condono
.
Perfezzioni, perfeclio a perficio.
Per fi dia,per fi du,perfidia,perfi-
dus . Cic. quali perdita fidei.
Pergula,pergula
, qubdA a ca
Digitized by Google
ea pergi poflit.’
Pcriculu,periculum a pereundo.
Pcriferia ,gr. zrgf<<p«fax peri-
pheria circumferentia
.
Pcrifrafi ,gr. Trgfffpfcior/j
ripbrajis circumloquutio.
Periodu, gr. 7ri$Co$os ptrio.
dos circuitus .
^eriortiu ,gr. 77g?t<5<rTgoj pe -
riojleos membrana circum-offa .
Periri ,a pereundo.
Peritu, peritia, peritus, peritia,ab experiendo .
Pcrmanetua, permanfo a per»
maneo
.
Permettiri,permittere.
permuta,permutatio a mutando.
Perni , hebr.
margaritae
.
pernici ,grtec£ ?rffcP/£ perdix:
hinc pcrnicani per divis pulli.
pe rniciufu ,perniciofus a perni.
cie,hoc autem a »ero
,quod
ab hebr. neca percuflit.
occidit
.
Pernottari ,pernoSiare a noUt
.
Pcrnu.In bilancis medio eft que-
dam ( ut ita dicam porta) per
quam ligula hinc inde tran-
fit; in illa igitur globulus cfk
inflar ciceris,feu mavis.unio-
nis,qui nobis eft pernu a fi-
gura unionis vulg.ywr»<7,cum
ergo ligulx apex illi globulo
relpon det,ut nulla ex parte
di vergat , tunc bilanx dicitur
cfTc in pernu ,
JPcrb, veri» ;iddu pero vinnipri
poni lu dcnorUf ip fc pro hoc
veaie,ut habeat, 8c<£
Perorari
,
perorare .
Perpendiculu,perpendiculum •
quo quid perpendimus
.
Perpetuu ,perpetuus .
PerplefTu,perplexus ; Virg.iter
perplexum , a gr. 7tA.£k<o pic-
eo implico.
Perquifizioni , a perquirendo.Perru
,hifp. perro canis, v.Per-
racanus
.
Perfccuzioni, perfecutio
,per»
feguitari,perfequi.
Perfeverari ,perfcverare, afc -
•verus, a quo cft aJJevero,per -
facto ,&c.
Perfica, perficu, malum perp-
cum;quia a Perfia allatum.
Perfiilfri ,a pcrfijlcndo .
Pcrfuadiri, a perfuadendo.Perfuna ,perfona .
Pertica,pertica .
Perticu tumor in inguine ,a ,
mali perjici figura .
Pertinacia,pertinacia
,
a For?
titer tenendo .
Pertinenti,qubdpertineat i
Perturbari, valde turbare .
Pcrtulu, pirtufu, pertufus a unt,
Plaut. hinc pertufari pertun-dere .
Perverfu, perverfut ,
perverfi-t& perverfitat .
Pervinea * perlinea , & <vinctiJ
pervinco,qu6d vinciat obvia.Pefami, a&us condolendi a dua-
bus vocibus mi pefs .
Ve{fittia,ptffitn»s a pejfurn ,quod
Voffio elt a gr. fiucrrds byf-siis profundum
.
Pcf.
Qigitized by Google
•
Peflundari \ peffutdar* ; ided
ia fundam dare , & oppri-
mere.Pelli ypeJH* » vel a peffum , ve!
a perdendo, vel a gr.zru^apyrie putrefco
.
Petizioni,/>tf*«f<o apetendo,q\iod
a gr. vo-d**) potbo defidero
.
Petra ,gr. 7riT$0LpeCra •
Petrafendula ,filipendula her-
ba in petris nafcens , & iade
radicisfilo pendent .
Petrafendula , bellarium ex ra-
dice tryngit
,
& meile ad pe-
trx duritiem fpi{Tatum,a gall.
pietre fendre , ided lapis
fiflilis
.
Petroliu ,petroleum , oleum e
petris flillans
.
Pettabotta ,thorax
, qui peftus
ab iftihus boite tuetur
.
Pettini ,peSea apetiendo .
Pettfnu , cum acc. In pen. tho-
rax ,quia peftus vellit
.
Pettu, peSus, co quod coda pe-Sinis figuram forment
.
Petturali ,a peclore , ut liquet.
PetturrufTu , avicula , rubras
habens plumas in petlore.
Petulanza,petulantia, petulan-
tf, petulans .
Pczza, pezzu , ab hebr. yjQ be.
tzah fruftrum
.
Pezzcnti,pannofus laceri» ve.
dibus , ab hebr. yjQ betzab
frudrum
.
Piaciri , nomen , & verbum a_>
placendo .
Piaga , a dorico nXxyx plagdulcus percuflio ; hinc plagari*
'i S?Pianeli; &-7T\xvntns plane,
fet plancta', vellis Sacerdotis,
vel qu&d plana fit, vel quodper corpus oberret ; agrsco7t\0LvaJA planae erro
.
Pianta ,planta pedis ,
manus;
quiaplana
:
planta, qua pia»,tatur ed a Sicula voce
<r7<t bhfla. Hefyc. fiXxarlx!
•fiXx<rlf\jxxrx yrXxvxyi*vix rtKeXoi , blajta , blafie-
mata Siculis funt germina, &folia papaveris .
Pianu,planus, a gr, tt\x% phM*
tabula plana
.
Piadr a , tum lapis , cum monetaed a planitie
.
Piattaforma , ided plana formal,Piattu ,
gr. TrXxrus piatus la-
tus, a,um
.
Piatufu ,pius . Voflius,piut un-de fit nondum reperi anne_i
erit a pullorum voce piu piu,
quam , matre amiflTa,ingemi-
nant , & luo pipilatu nos adcomiierendum movent? hincpieti, &c.
Piazza,gr. 7rXxrtCx platcxj £
quiaplana
.
Pica , picanti ;avium rodrumi
ital. becco, hilp. pico : hinc
pica hada cufpidata, picanti
pungens,picari pungere .
Picaruni, idem cd , ac briccuni
literis permutatis
.
Picata, cerotumpiceum .
Picatigghiu, quafi rodro velli-
catum; minutal,is.
Picca,quantum avicula rodro
tollit,hilp.roltruin dicitur pico.
A a 2 Pic-
Digitized by Google
1 89Piccarf , r. peceiri •
Plcciottu,picciriddu , ab ital.
picco/o
.
Picciu, picciari 4.fyII. picciufu.
Diu ti guardi difiggbia pic-
tiufa ,e di •vicina invidiufa
;
vox picciu , eft a poliorum-.pipilatu .
Plcciulu,pauculus
,
Picciuni, pipio, nis a voce pipi.
Pichettu , miles uno in Jocodans
.
Pici ,pix . gr. TrfotfctpiJJa .
Picu , hifp.P/ce roftrum avium.Picum ,
malleus, qui acumen-.
,
feu roftrum habet s hinc pi-
cuniari
.
pidanti,gr. 7rcu^orpf[ir\f p*•
dotribes puerorum inftrufior.
Pidda, terra nigra fubtiliffima—
indar pollinis ,la t. pulla. Co-
' lum. in prxf. nigra terrae ,
quam pullam •vocant
,
vel a—gr. 7rr\\os p> Id * lutum .
V\ddi»r\, pellem vellere, leu ma-
li multare.
Piddizzuoi ,pediculut .
Pidina ,a pede ,
ut liquet
.
Piditu,peditus a pedendo , hoc
a gr. /3cPf(i) bdeo , & inverfis
* literis pedo ,ideft crepitum-
ventris edo •
Pidocchiu ,pediculus a nomine
pes,quo venit nedum pes
corporis pars ,fed etiam ver-
miculus .
Picti , v. piatu fu .
Pifara ,ital.piva,
Pigghiari ,accipere eft a verbo
pi/o as,
ideft irs unum condo,
P'fpo , hinc pilare eft piggbia '•
ri : quamquam & verbum—piazo valeat compre-
hendo . s. Cor. 11.32.ut mecomprehenderet textus gr*.cus pro comprehenderet ha-bet 7TtcLcrau piafa
, qu® voxnon abludit ab infinito pig.ghiari.
Pigmeu,gr*c£ vuyfxouot pyg*
wfor pygm^us ideft cubitalis.
Pigna,pinus
, nux pinea . eft agr. pitMS
;
hinc impi.gnari, in unuin coire, uti luntftrobili nucis pine*
,qui in—
unam pineam coalefcunt; de
feditiofis dicitur ,fi miftrupigna in unum coiere .
Pigiata, numquam mihi venif-
let in meatem undenam voxhsc cftet ,'nifi Neapoli vidif-
Jcm ollas figura a noftris di.• verfas , noftr® enim fundofunt patulo
,quo fupra tripo-
dem locato, igneque luhjcfto
ebulliunt, ili* verb non ita-;
funt enim inftur nucis pine* ,
fundo parvulo,qui fcnfim—
ampliatur , nullus eis tripus ,
nam in focolari locantur ,
igneque ad Jatus admotoebulliunt: a figura ergo mucis pine® Neapolitana ollae
dicuntur pignati
.
Pignu,pignus
,quod creditori
datur , hinc mpignari &c.Pignulata , bel larium in nucis
pinei
t
formam
.
P'gru,piger
, hebr. 1 jr piger .
Pila, urna inftar bafis ad aquamre-
Digitized by GoOgI
recipiendam > ital. pila •'
Piladru ,ital .pilaftro.
Pilatru ,gr. 770 Qi-fypov pyre.
tbron radix indar ignis adu-
rens .
Pilu ,pilus
,quafi filum , vel
hilum propter luam tenuita-
tem .
Pilucca , & pirucca,quia pilfs
,
feu capillis condat
.
Fimpinella,botanicis bipenuella
Pingiri, pitturi, &c. a pingendo'.
hinc pinzeddu &c.Pingui ,
piuguis, gr. na.^os
paebys.Pinna, pennat ab yEolico 7rTg»<-
yos ptenuds pro 7reraves vo-latilis , hinc funt pinnacchiu,
- pinnaculu,pinnata &c.
Pinnedda , MefTanx dicitur bra-bea auri, vel argenti, id ci
nomen a levitate, qua pennx,feu pluma: refpondet
; alibi
^
dicitur pannedda , & erit a_.
* uocepanna , v. panna «
Pinnedda , bellarium e faccha-
ro purificato in clayiculi , vel• in circelli fornum
, medicis
.ptnidium , inde pinnedda .
Pinnetti, Franciofinus . finitos
baxtr , andar quafi iu puntadi pedi , de equis dum Cuprapofleriores pedes eriguntur
,
- &fcfibremexcutiunt;diciinas
fari pinnetti, recole.quid di-
ximus in v. caropinna , equusqui quadratus dabat ie leva-
vit in pinnam.Pinnula
,pilula a pila .
Pinfari, v.penfari.
189Pioggia,p/«t»/j a pluendo a gr.
7t\ou> feu 7r\vytopluno lavo.
Pipa,fitlula ad tabaci fumum-.,
efl a lonitu, qui fummrs labiis
editur , dum fumus exfugitur,
vel cxfpuitur,qui ferSed pi,
pi, vel pu,pu
.
Pipi, aroma piper, gr. JTgVj/)#
peperi ; herba viro eapficubs,
quia adurit , ut piper .
Pipita . Hefych. nzrt/rct tpcovn-
T11J /U.6yoCXo(pMOf,idell btpyta ,clamoJus prxeomagna voce praditus . huicdicimus pipita .
Pipitari op pilare . Catuli.epig.
,
3. adfotum dominam uJqutL*pipilabat
; verbu n a Conopi ,pi y quem aviculcc edunt
.
Pipituni, veritis puputuni upu-
pa, qua n graphhd upupam_.
'deicripdt Poliphilus h:
s ver-bis: TereoJaxicola iu le piu.me le regiepompe feruante.
>
quaritabondo 775 77% pu punel cantofuoy & nel capo ge,rulo
tdr infignito delta crifia .
Pir, priver , a gr. Traipxpard .
Pira , pirum, & pyrum x sb hcb.
HB Pert f u5tus:pirara pirus,
Htpyrus.Pirainu ypirafter .
Piramrdi, gr. 770pxM.ls pyramis
*770f> pyr ignis, quia indar
flammg gracilelcit,# acuitur.Pircacci, hifp. percances . Fran-
cios . fercancet rigaglid^,
eioe tuito quello,cbefi cava
dalla cofa principale .
Pirchi tper quidi fi efl. caufalis,
pro
Digitized by Google
190pro quo, pri !t quali cofa
Pirciari, ab hcbr. p^Qparac ru-
pit, difrupit.
Pirdunari , liquet efle a perdonoat, cujus nulla mentio inau-thoribus , qui utuntur verbocondono as ; & fani vox per.donandi majorem emphafimhabet ,quim vox condonan-di , nam prspofitio per vim—adauget, ut a facio perficio ,
a
iego perlego, quare figmfica-
tio vocis perdonari denotatperfe&aro condonationem, ita
ut, ne quidem offenlx memo-ria remaneat
.
Pirrera , gall. pierriere , lapi-
cidina
.
Pirriaturi , lapicida a petris ;
Pirrimpimpiu: qui cibaria ven-dit feu ad pondus,feu ad men-furam , dato cmtori ( fi un-
J
juam datur) quod juflum e ll,
olet quandoque modicam-,aliam quantitatem adjicere^;
hanc MeiTanx dicimus pir-rimpimpiu
; lat. mantiffa.vox efl a tribus grxeis voci-
bus 7rXri$es ini nXtior pH-res epi ption
, ideft plenum.—fupra plenum , hoc eft ultra-
plenitudinem aliud adjicere
.
Pirtempu, tempori, ideft ma-turi.
Plrticuni , v, particuni
.
Pirtufu , v. pertufu .
Piruni, foramen, per quod vi-
num c dolio educitur , idem-valet, ac magnusporus.
Pifa,pifari &c. a peefando, ideft
ponderando!Pifari , de frugibus cum in area
teruntur, a gr. rrlijfffftoptyf-
fo tundo, decortico, nam fru-
ges tunc decorticantur : hincpifera areafrugum .
Pifci,pifds . Voffius acutiiTimf
ducit a gr. Trico pio bibo,a quofuerit 7710“ Hos pifco procodem,nam cum pifcis feinper irx-
aqua degat, quali femper bi-
bit : hinc pileari,pifeaturi ,
&c. a pifcibus .
Pifciacota , olim dum P. Domi-tius Preftifilippi Auguftincn-
fium ftudiorum MeflT. Regensanno 1 720 . dixit mihi Kacal-buti in fua patria tefludincmdic \pifciacota , vox erit bi-
fcia cota, eo quod fit anguis,feu bifeia co//etia,ve 1 cauta,
feu tuta olTco cortice
.
Pifciari ,cft ab ital. bifeia , an-
guis . Nutrices in Italia , dumpuerum matutinis horis ve-
ftlunt, cum ad mingendum-proritant dicentes , fa labi-
Jcia , ideft , urina tui angui-culum humi effinge , nara—cum pueri mingendo moti-tentur , nec urina eodem fem-per loco decidat
,fit inde, ut
ex urina anguis in terra deli-
neetur , hinc a bilcia eft bi.
fciari
,
inde pifciari .
Pilciuni, Jura pars carnofa ti-
bix, quia pifcem quodammo-do reprafentat
, bine pifciu-
nera olla, in qua lurx co-
quuntur •
Pi-
Digitized by Google
Pifeddu ,pifam
,
grstcS 7t(<?oppi/OM .
Pifoiu ,v. hifala .
Pifpicia, & pifpifa, avicula mo-
tacilla , a voce pispis, quam
fubinde cantillat .
Pifpinu, mobile epiftomium-,alias ociddttzzu
, quo verfo
aqua fluit , converfo fiftitur ,
eft ab ave pifpifa , qu« fcm-
per movetur , nec unquamquicfcit; quae ea de cauta di-
citur motacilla .
Piflidi ,gr. 7ru^ti py*i* » qui>d
e buxo fiat ; buxus, gr. jru*-
ijos p*xos .
Pinari , a pijtum lupino verbi
pinfo ,vel ab hebr. Cr»t33/>u-
tifc malleus
,
quo » ut pluri*
mCim , pinfimus.
Piftigni, de pueris immorigeris»qui pedes calcant, cum ali-
quid nolunt facere , dicimus
faunu pijligtti , quia terrampinfitant , feu pijtaatfi ita di-
ci liceret
.
Piftolu , gall. piUolet fclopus
brevior ,quipijtillum squat.
Pifluni , pijtillum , a fupinopijtum .
Pifu,pondus , v. pifari
.
Pifuli pifuli , aliquem toto pon-dere » vei pendulum in aera-levare
.
Pitanza , itai. piatanza , a vocepiattu
,
quia quid cofium cft,
8t in patina deFertur
.
Pitardu , ab ardendis portis .
Pitarru, t uflicus in petris natus
.
Pitazzu,pittacium
; Antiqui
191fcribebant in tabellis ceratis £
aliquando verb ha: non cera,
fcd pice erant illitae , harum-que ufus erat in rebus levis
momenti kdnotandis, qu® fa-
cili delebantur ; a pice ergo,
quae grtcch drlTTct pitta eft
7rnraCKtorpiltacioa ,pitta-
cium, in qao notamus ea,quae
fubinde delemus.
Piticchia ,petigo, nlt,
Pitinia ,impetigo, nis .
Pitittu ,appetitus ,
ab appeten-
do, hoc a peto
,
quod a graco770$-cS porlio defidero
.
Pitrufinu, gracd imp0tft\lv09petrofelinon
.
Pittata , v. appcttata
.
Pittedda , de eo,qui fuerit fail*
ciatus dicimus , lu ficiru pi-
“'tedda.cx hebr. niftfl pittot
frujtuli,jeg n;e>ita\ a rad.pnfl
pjtatfrepit
.
Pittiraa.gr. epitbema'tmedicamen
, quod parti affa-
ft» imponitur -
Pitturi ,a pingendo t
Pitturinata, i&us pcftori IllatusJ
Pituita,pituita , agr. nltTat,
pitta pix ;quia glutinoia e(l
uti pix .
Piu , v. piatufu .
Piu piu, vox avicularum pipiljmtus
, hinc piuiu pipilut
,
hincpiula avis feralis
.
Pizza,pizzu
,pizzutu
,pizzulia-
ri & c. abhifp. pico roftrumavium
, hinc pizzata placenta
acuminata, hinc pizzicuni &c,Pizzicutu , malleus pit acutus
,
qui
Digitized by Google
qoi ex utroqjlatere acutos eft.
Placari \ placare zplacendo.
Planctayplaneta, gr. 7rXxurimtplanetes, ideft errans a wAaC-
plane error .
Platanu ,gr. TrXoivxvof piata,
nos 317tXoltiji plarus latus ,
ramis cnitn , & foliis eft pa.- ... • r x i . .'x rtuhs .
Platea ,platea , gr. nXxrsix
p/atiOyi 7tXxX0 { platys latus.
Plattina', idcft/>/«fi#« •
PJattiarf , ideft palpare tangen-
do, $c molcendo manu plana,
Plsufii yplaufusa plaudendo.
Plazza , idem ac platea : pro fti-
pendio verb, eft a defcriptio.
ne ,quam quis habet in mili-
tum albo,fcu plauo tvc i platea
Pleb l, plebs, a gr. 7rXr\$-osple-
/£or multitudo ,vcrlum-.
fuit in b
,
ut ab v-3-o.f utbar
fuit uber . VoflT..
_
Pleggiu ,pleggiari
,pras dis a
prajlando .
Plcniluniu ,vox ipfa loquitur.
Plcuritldi,pleuritis a rAeo/wt
pleura latus,cofta: hir^c pleu -
ritis morbus in latere
.
Plurali ,vox grammaticorum.
Pocu ,paucus ,
titab aurum di-
cimus oru ,ita a paucus pocu.
Boefia ,poeJis ,gr. 7roir\<ns pof-
a verbo 7rx>ittopcceoiic\o.
poggiu, podium .
Poligala ,gr. 7T0XvyxXx poly
gala a lattis copia
.
Poligamia, gr. 7toX\jyx/x(a.p0‘
lygamia uxorum pluralitas •
Polipodiu, gr. 7:oXvnb$iovp°'
Jypodion a multis pediburiPolifa , gr. cL7ro^a^tS apodixis
demonftratio
.
Politica, a %r.noXli P°l,% civi,tas
,
politica proprii eft ratio
regenda urbis •
Pollici ,pollex , quia viribus
pollet .
Pollitrinca , gr. rcAurf/^cppotytricbou,c]\xbA capillata fit.
Polluzioni , a polluendo
,
feu in-
quinando .
Polu ,poluty gr. ttoXos polos
,a 7rcXsto poleo verto ,qirsu,
ccclum circa polos vertitur .
Pompa, %cl7TOfjL7rr\pompi idem.
Pondccunjouderat e a pendtn~
do , nam qua: ponderantur ,
pendeant opus eft.
Ponti ypons .,
Ponttcu , aflinziu ,abfinthiunu.
ponticum
.
Pontifici , IPontifex .
Populu,populus , a gr. ttoXvs
polus multus , duplicata pri-
ma fyllaba po.
Porcu,porcus . Varr. 4» de r* r.
Jib. 2. cap. 4. porcus gracutnejl nomen antiquum
, fed ob -
/curatum,quod nunc eum.
vocant y(jQ\$cvcb(cron : hincporcaria
,porccllana &c.
Porcufpinu.eo qubdfpinis hor-reat . .
Porfidu, a gr. voptyCpa.porphy.
ra purpura
.
Porgiri, porrigere
,
& contra-
porgere .
Porru , porrum
,
graci rr^idovprqfon .
Por-
Digitized by Google
Porta i eo quod per eam impoti
tore ,& exportare pofTumus;
vel ex eo qubd , in novae ur-
bis defignatione,quae aratri
fulco fiebat, ubi aditus futu-
rus erat , aratrum portaretur:
hinc porta .
Portentu,portentam, quia por-
tendit .
Porticu, porticus, quia pluribus
portis , feu arcubus conflat
.
Portu ,portus
,quia per eum-,
merces portantur : hinc por-tulanu .
Votu, porus , grac£ Tropos porottranfitus
,quia per cum fudor
tranfit
.
Porzioni ,portio a partiendo.
Pofa ,pofu
, paufa , gr. 7Toiu<nspaujis polari paufare .
Pofitivu ,pofuivus .
Pofpaflu , quia pojt paflum .
Pofponiri,pojtponere .
Poflediri,pojjtdcre
, idefl por.td federe , licii icet pcrpetubtenere .
Poflibdi , a pojfum , idefl potis
fum.Polla, ubi quidquam ponitur :
fari li polii : quia anhelitus
tunc quieicit
.
Poflergari , pojt terga locare
:
Pofleru,pojierus * pojt .
Pofliari, in loco pofttum ejjfc^»
ad infidias .
Poflribulu , ubi meretrices pro
•
Jiant
.
Poflu , locus , feu dignitas, quiaibi vir ponitur
;poffu dicu-
runa,quia ibi paufatur »
Poflumu, poflbumut \ vel pojia -
mus . VofT.
Potenza,potentia a pojjum
.
Poveru, poverti,pauper
,pau•
pertat.
Pradella , a pedibus quafi pe-delta .
Pranfu , a prandendo .
Prafli,gr. praxis : hin0
prattica,pratticari &c.
Prattu , verius piattu , a graco7r\xru's piatus latus, a, um.
Prazzamaru, vox mihi inaudita»
Delbonus vertit pecuarius ,
qui fuas cum Domini ovibutbabet admixtas ; vox erit
portionarius a portioneftvan*habet ovium .
Hic fequi deberent voces »
qua a latina prapofitione-s
pra funt compofita, qua cuna
nil habeant notatu dignum-.,
confultb pratermiteuntur; ii®
tantftm vocibus contenti,qua-rum fimplex
, nort efl ufitatu®
in lingua nollra, ut preamba-lu
,pt ecettu
,prectpiziu &c.'
nam fi prapofitionem abllu-
leris , nullibi invenies ambu-lu , cettu, cipiziu &c.
Preambulu, qu6d ambulet an**
te aliquod
.
Preccttu, praceptum a praei•piendo .
Prccipiziu, precipitari &c. preti
cipitium,p> fcipittm dare &c.
Preci fioni,pracijio , a praei-
dendo .
Precludiri,praeludere .
Precoci,praccx
,
quod mata-fib st
Digitized by Googl
IQ4rk coquitor
.
Preconizari , eft a praeconio.
Preda, predari, praeda,praedari*
Predicari ,praedicare .Cic.
Prscdiu ^praedium
.
Prefazion praefatio a praefando .
Pr;feriri,proferre t hinc pre*
fettu ,praefetius.
prefigiri,prafigere . Cic.
Plcggiu ,plcggieria ,
praes,dis
a proeliando
.
Prepgiu,Clima prctium,v.prezz\i
VtQUtM^Prciatus^i proferendo.
Prehminari,qu5d ante limetis
fit, transfertur ad omne id ,
quod pratccdit
.
Preliuhu ^proludium .
Premettiri,praemittere .
Premincnza,/>r<er0M’«tf»fifl.Tac.
Premiri,premura , a premendo.
Premitu,quod pondere fuo
anum premat
.
Prcmiu ,praemium , hinc pre*
miari &c.prendiri
,pVebcndcre .
Prcnu ,prenizza
,plenus , ple
-
nitndo,a graeco 7r\eo'spicds
plenus
.
Prcparari,praeparare
.
Prepofitu.^rrf/M^rftr a propono .
Prepuziu ,praeputium
,
quod a_,
Judaeis praeputaretur , ideft
- amputaretur.
Prerogativa,
prorogativa .
Prefagiu,profugiunt a prafa.
giendo :fugiendi verbum,quo
ufus Cicero ,idem valet
, ac
acuti fentire, hinc praefagire ,
c(l ante alios fagire, feu pra.
fentire ,
Presbiteru , gr. Ufef.{Zure?0(Presbyteros fenior , ita dici»
tur Sacerdos,qu6d letate, &
prudentia fenior e(Te debeat
.
Prefcia, prefcialoru , &c. n pre-
mendo -
Prefcrivirf ,prefcrizzioni > a_.
praefert bettdo .
Prefcnti , prefentari,pr*fent %
preefentare . Cic.
Prcfenza tprafentia *
Prefepia fpratfepe, 8eprafep!s ,
quia eft locus procfeplus,x<He(i
cinftus.
Prefervari ,prafervore »
Prefidenti , “Prtfe* , a preft-
dendo .'
Profor i,premere, a fap.prejfum.
Prefligiu,praejiigia , arum ; eo
qu5d ocul iprafiringantur
.
Preftizza ,preflu , a praejio effe
.
Prefumiri ,prefunzioni ypraeju-
mere,praefumtio
.
Preteflu,praetextus , vel prat-
textum .
Preti,gr. IIgearfiCrrns Presby-
ter fenex , contrafti Preti
.
Preturi , a praeeundo . Cic. $.
de leg.
Prevaricari ^praevaricare
.
Prezzu,pretium
, a gr. rrepeiaperao vendo
.
Pri yprae prapofitio
.
Prianddlu,qui femet in pretio
habet .
Friari,prigari a precando heb.
“13 barac e fl benedicere , &um precamur, ei, quem-,
precamur , benedicimus.Pricchiu , pricchiaria ,
parcus ,
parcitat . Pri-
Digitized by Google
Pricopa ,malum armeniacum
,
gr. (ii fiHoHKia. bericocchia.
Adimet. cap. 2.0 1.
Priggiuni,priggiuneri, &C.4U
prehendendo .
Primavera,primum ver
.
Primati,primera
,primeredda,
&c. omn ia funt a primus
.
Primintiu,prametivum , fcu
precmetium, qubd prius aliis
metatur
.
Prirnu
,
primus
.
Primum,pulmo, nis : hincpul-
monaria herba
.
/Principi , Princeps ,
cjuafi pri-
tnum caput
.
Prinzi , ele&uarium, gr. dVct-
7r\n$es diaplircs
.
Prifa , a prehendendo ,
Priftizza , a presjio ejje .
Pr jfumiri,prajumere
.
Prifuttu , ideft perna adfucia «~~
Privari, a privus, a ,um .
Privilegiu,privilegium
, ideft
priva ,fcu privata lex .
Priuri , ‘SPr/or
.
Pro , gr. 77^0 pro .
Probabili,^/ 00ahilis 3 probandoProbiti ,p>obitas a pn.bando .
Problema, gr. 7rp6(iAnju,x pro-blema
.
Probofcidi, gr. 7Tfo[iocrKi$pro.
bofeis
.
Proc-cciari , v. pircacci •
Procaci,procax «precando .
Procediri, procellu &c. a pro-cedo .
Procintu,efle in procinUu .
Proclamari,proclamate
.
Proclivi t proclivis a clivo
.
» 9 SProcraftinari
, procroflinari z
cras .
Procurari,procurare a cura .
Prodigiu,prodigium a pradi.
cendo ,
Vrodiga,prodigus a prodigendo.
Proditoria, proditio a prodendo.Producir i, producere.
Procmiu,gr, yr§oof/u.ior proce-
mion.
Profanu, profanus
,
no n facer,
quafi procul a fano .
Vroftttuprofe&us a proficiendo»
Trofandu,profundus
.
Profufioni ,profufio.Progettu , a projiciendo i
Progiioilicu,pronofticu , a gr.'
7T^oyivucrKU) proginofeo pr£-
noico
.
Progredu ,prcgre[fus a progreldiendo
, quod a gradior, hocver6 ab hebr. daraggradus .
Proibiri,prohibere
.
ProlifTu,prolixus , idefl porri
laxus
.
Prologu, grrcci 7r§o\oyos pro-
logos .
Prolungari, a longitudine .
Promettiri,promiia &c. a pro-
mitto .
Promowiri,promovere
,
Promn , dicimus unu promu :
quaitru promu 8tc. cum ali-
quid aequaliter dividimus ,
vox erit unu per omu,quut-
tru per omu ; idv (1 unum, vel
quutuor pro homine , JatinS
portio virilis
.
Promulgari,promulgare , ideft
B b 2 per •
Digilized by Google
1 9^
.pervulgare'.
Proniputi .pronepos .
Prcnomu .pronomen
.
quia flat
pro nomine .
Protitu .promtus a promendo.
Pronunciari , a pronuntiando .
Propendiri,
propenfioni » a>.
propendeo .
Propiziu,propitius , qui feren-
do auxilio/»™/** ejl .
Proponiri,propofitu , a propo-
nendo •
Proporzioni
,
proportio .
Propria,proprius.a, um z prope•.
qu:e enim prope funt, quaGp>opria funt
.
Propugnari
,
propugnare.Prorogari
,
prorogare .
Prorumpirf,prorumpere .
Profa rptofa . & prorfa .
Pro lapi a y pro/apia
.
Vrokguin.projequi.afequendo.
Profperutprolpcriti
,profper ,
profperitas,quiafpem adw-
plctrt
.
Profpettiva , a profpiciendo
.
Proflunu,proximus iuperlat. a
prope .
Vcodrotu.profirotus aprejlemo-.
Proteggiri,proteazioai , &c. a
protego.
Protervo,protervus a protere»,
do
.
quia cunila proterit , 8c
defpiclt
.
Protellari, idcll ante, feu Co-
- ram tejtari
.
Protocollu ,gr.
protocdlon .
Protomartiri , gr. TfortoiM.^TV§prctomartyr
.
Protomedicu ,medicus prima-
rius
.
Protomifeos , ita erronei feribi-
tur,ejus loco feribendum pro-
timifeos % a gr. 7r§oTi/u,r\<rtS
protimi/is t8i patrio calu jrptu.
Tt/uontreusproeimifeos , id.tk
pralatio .
Protonotaru.Protonotarius voxhybrida,e gr .Trpoiros protos,
& lat. Notarius .
Protopapa , cx Hierokxico Do.tnin ic *M acri. Protopapasij fq.’T07:a.7ToisyArch'ip esbyict
.
..
AicJJavtc adhuc extat ha c di.
gnitas in quadam tcciejta.
Catholica appellata, ac ita.
ditia, ex eo (v.Catolica) quiaquando Sicilia fub gracoImperio erat . bac Ecelejial>
cum Latinis permanfit unitain confeffione .
quod SpiritusSantius ex Patre, Filioqueprocedat , licet ufque in bo-.
diernurn diemgraco ritu ibi
officia celebrentur , in azymotamen confecrant ..... Hicitaque Alejfancnfis Protopa-pds prater jurifdi&ioncm-* yquam in muttis Eeclefiis ejuf-detn Civitatis exercet
.qua
olim ftbiJubjeEIa erant . nonparum a Clero Metropolita-na Ecelejia honoratur, in dieenim Fentecofles ad banc Ca-tholicam Fcclejiam procejpo-
naliter accedunt Cathedra,tij Canonici
, Frotopapdm^tfufcipienres . & ad Catbe.dralem Fcclejiam conducunt
,
Digitized by Google
obi gneco ritufollemnes vef-
ferat ille canit , ac tandemcifdern caremoniis ad pro.priam Ecclejiam reducitur ,
qua bonoris dcmonftratio ,
ideo Clericis ijlis g racis fit
in ea die ob memoriam unio-nis eorum cum Latinorumdogmatibus, pracipui in ma-teria unionis , at diximus ,
Spiritus San&i . Item in die
Ctrcumcifwnis inJolemni Ca-thedra lis M ffa % ibidem Epi-
Jtola , <$* Euangelium a Grtc.cis Subdlacono , & Diaconoleguntur ; in ProccJfionibusAlejfanenfis "Protopapds uti-
tur eburneo b iculo,ad infiar
Gracorum tsibbatum in for-ma Utera T. liceat hic Pro-topaparum MefTanenfium fe-
riem ponere , qualem ex pu-blicis documentis confeci
:
Pafchalius furulanus; an-no »ijo.
Joannes 1180.Joannes Nfanlb 1194.
f Cfymr, feu Clemens 1266
,
• Joannes de S. Pan.cratio 1272.
Theodorus 1 290.And reas de S, Eu-
ftachio- 133SJ.
Stephanus 1358.Joannes de BencdiRo tj§t.Gilius Zuynella 1400.Nicolaus de Benetfi-
Ro 141$-Pantaleon detJrfo 1440,Nicolau»Galletw 1457»
>SS?*1560.
iS8j.'
»S97.1628»
1
640.
'
1641.
164$.1644.*
»S7Matthsns Galletta 149 uJoannellus Galletta 1523»Aloyfottus de S. Mi-
chaele
Salvus Carrozza
)oj Dominicus Maz-zetta
Petrus Paraone
Joleph Paraone
hic anno 1640. fuit exau-Roratus
Jacobut Napoli
Joleph ParaonePrancifcus Enrrcus
Dominicus Moleti
hic anno 1646. fuit exau-Roratus
Leonardus Pat& 1646.Athanafius Rizzo 1658.Antonius Malaci 1665.Nicolaus Maria Scla-
vo 169?»Petrus Malaci, & Bu-
glio 1709.'
Joleph Vinci hujus
Etymologici auRor. 1 744.'
* memoria Protopapa Cle-
mentis, & Protopapa Joan-
vis de S. Pancratio debetur
CI. Viro D. Dominico Sclavo
Panormita viro Sicularum.»
Antiquitatum apprimi gnaro,8c mei amantiiTimo
.
Prototipu» gracd yrfccrorozrovprototypon, (eu prunum exem-plar, rea m Soc. jcfu vocaturCollegium MelTan; quod re-
liquorum in tota Soc. fuerit
exemplar. Aquilcra.
Prova,provari ,probatio,pro-
bare
Digitized by Google
t$8.
bare . Verbum probo eft a gr.
.- TTflTrovprepon decorum, namquse proba funt, funt & de-cora.
Proverbia,proverbium
.
Provettu,provcttut aproveho.Provid iri, providenza
,provi-
dere , providentia , provide-re eit porri , rdeft longe vi-dere .
Provincia,provincia . Fertus
;
provincia, appellantur, quod
populus Rom. tat provicit,
boc ejt ante vicit
.
IVovocari, provocare .
Provula.gr. 7rgofio\i) probolcprcjeEius
, a 7rfo/3aM<o pro-batio projicio
, idert priusemitto
, eo qu6d provula fit
cafeus e primo flore iaftisfpifTatus.
Prua , gr. rrpZgx prora
,
b rncpruifi funis ad proram alli-
gatus .
Prudenti,prudenza
, prudens ,
prudentia . Cic. i. de Icg. exprovidendo ejl appellatapru-dentia .
?rxxnoratprunus arbor. Theoph.
Trgirn prune
.
Pruncdda dill*occhiu; Brunellaa colore bruno . Schobar .
Prunefta , uva prunis fimilis;
alia a bumajto, qux dicitur
minna vacchinu %
Pruppa,pulpa
.
Pruppaina,propago
.
Pruppu, gr 7To\\i 7ro\iSpolypus.Pruritu . a pt u> tenao, leu peru-rendo , pruritus
,
Ptru te , ptru te ; Ita Jumentumfiftit agafo, ideft putru leni.
Puberi, puherti ,pubes,puber-
tat,
a
gr. r?/3n Aridem.Publicu
,publicus
, a,um,oUmpoplicus
,
a populo .
Pudagra, grxcd zre^xygx po-
dagra.Puddami, a pullis
,
puddaru.ublpulli , feu gallinie cubant ,
puddicinu t pullicenus .
Pudditrinca , gr. 7ro\UTpiXO)>po/ytriebon , idert capilj-ta.
Pudditru,pullus afini
,gr. 7rS-
\os polos .
Puddu.apum foetus in favis put-lities. ColnmeJ. lib.9. c- p. 1 r,
cum primo veri in eo vaje^nata ejl pullities
; hinc melidi puddu
, mei ,quod expri-
mitur, quando f*vi pullitie-*
funt pleni.
Pudia . Hcfyc. TrocTix ivn\r\fx-fxxrx 7to^Sv 3 r\your C^xa1-
K(xs »J de(t podia involucra
pedum , idert jajoiat.Pudicu
, pudicizia , apudore*Pudiri , idert fundus
,a pojjue7;
quia fundi ubertate pojjumus.Puer tz ia, pueritia
, a puer, qui
hebr. *q bar dicitur.Fugnali
,pugio a pugno .
Pugnu
,
pugnus, grxei mjy/jori
pygme
.
Puleu, pulegium
.
Pulicara, pulicaria herba a ne-
candis pulicibus .
Pulicitpulex , qu6d in pulvere
fit, vel a pullo colore .
Puhri,pulitu a poliendo.
Pul-
Digitized by Google
I
Pullulari i pullulare a pnllit
translatum, ad arbores, qua;
flolonrsemittunt
.
Pulpa, puJpetti, pulpa,pulpulx*Pulpitu, pulpitum -
Pulfazioni, pulfatio- a pulfu .
Vw\v\rr,pulvis .
Puma d’ amuri, verfis puma-td'umuri
,
quia ad faporem ci-
bis admifcentur ..
Pu.nata,quia ex pomis fit „
Pumici ,pumex , ideft/pumex reft enfm lapisfpumofus .
Pumu,pomum
, quali opimum.
Pungiri,pungere
,
a gr. TrnyOipigo figo , nam figendo pun *gimut .
Puncnti , ubi Sol occidit, a_*
ponendo .
Puniri,punire a poena *.
Punta ,puntaloru
,puntapedr,
pimtiari,
fuut a pungendo ,,
ut liquet.
Puntiddu , puntfgghiu , puntig.giufu , a punclo ..
Puntuali , puntura , a puncloPupa , pupu ,
pupiddu,pupilla,
puppatula, & pappatula, funt
voces diminuti vae a puer :
ucr verb ab hebr. 13 barlius : \at. puer, pupus, pupa,
pupulus,pupula , pupillus ,
pupilla
.
Puppa ,puppis .
Purata,pus, ris, gr. 7iuo$puosr
& 7T\J0y puon •
Purciddana,portulaca berba .
Purga, purgari, a purgando.Purpura
, gsxckyio^u^a. por-pbyra
s
190Purrazzi , herba , quia folia hai
bet porro fimilia
.
Purritti ,Pcrottm . Ver i aes iri
corporibus dicuntur Jupere
-
• minentes veluti globuli du-riores
,quos vulgo porros ap-
pellant -
Purrutu, mpurrutu , mpurriri
;
putridus, putrefeere, a gr..
7r\j$-cnputbo putreo .
Purtcdda , locus, anguftus,ut
porta
Purteri,quia adportam Hat
.
Puru , puritA .purus,puritas i
ab hebr.VQ barar purgavit
•q. bar purus ..
Puiari ,pufata , a paufando
,
gr.
7TX\J<ni paulis Jyriacfi erg-
pa/c quievit
.
Pufentu , a paufando •
Puferi ,pollex
,gaW.pouce .
PuTcri,adverbium temp. nudiut
tertius, ideft prius beri .
Pufillanimi ,pufillonimis .
Puftema, gr» oi.7rb<r'1(r\lAccapo-
JlemaPuftiira,/»o///V/<r, hinc puftiilari.
Puftizzu ..calcei alfumentum , a
ponendo. Patruni puftizzu,qui
navi m?rcibus onuft» praefi-
citur a Domino mercium , gr,
merltHoc pifliidt fidus, fide-
lis , & nus diceremus- lu fida-• tu, cujus fidei merces erc-
duntur
.
Pufu ,pulfus a pulfando , ibi
eni ra arteriae pulfus (entitur
.
Puta ,putari ,. a putando ,
ideft
amputando . >'»
Puciga,gr. ATrc^mn apotheca«
Putj,
Digitized by Google
*ooPutirl , a pojjum T
Putra , putru,
pullus afiof,gr.
7tZ\os polos idccti
.
PuticUmi, putredo a putrefco ,
Putruni,putrunaria &c. iunt a
voce pudditru,puddttruni
,
& quia hi quouique corporis
firmitatem habuerint , oneri
non fuccumbunt , iit inde , ut
vox translata iit ad lignan-
dum, inertem , & deGdem.
Putta,puttana
,ptrtta
; puttinu;
(unt a latino putus,putillus,
ideft parvus,parvulus,
&
funt
voces amafiorum : eflet 8c
aliud etymon . fed cadis au*
ribus parcendum
.
Puzza ,putor, ris a puteo .
Puzzu ,puteus
, gr# fiu^os bu-tbds fundus
.
Puzzulana, arena puteolaua,ad
nos Puteolis veniens
.
.1
i
Q Oadrageiima , & quarai-iima, Quadragefima .
(Quadranti,quadrans .
Qu-dratu, quadratus, a, um .
Quagghia ,hebr. i^Er fetau .
Quagghiaru.quagghiata, videquagghiu.
Quagghiu , coagulum a cogen.do
, vel ab herba yxX/ovga.Iton
,
qua lac deniatur .
Quulchi,ahqttis .
Quali, qualiti, qualis,qualitas
,
Qualifia,qualis, isfit .
Qualmenti,qualiter .
Qualfivogghia,quivis
.
Qua lunqui,quicumque .
Quandu, quando .
Quantu,quantus, a, um ,
Quaranta, quadraginta , hincquarantana &c.
Quarta, quartu, quartus , a,um.Quartana , febris quartana .
Qu-rtara, quia majoris men fu-
ro: quarta pars eflt.
Quaruruui, rotuli ficuli parsquarta.
Quarteri,pars urbis , quae ,
ut
plurimam,quarta elt
.
Quartettu,quod quatuor verfi«i
bus conltet
.
Quartiari , in quatuor dividere,
Quartu,quartus
, a, um .
Quali, quafi
.
Quaternu, quaternio vox barb.’
Quatrara,
ita Calabri vocant
puellam ,ac fi eflet quadran-taria , ficuti & apud nos ali-
quando honefta puella jocodicitur bagafciotta .
Qaatrari,quadrare
.
Quatru,quadratus ; de tabula
pi£U,quia
, ut plurimum , in
quadrum e(l 1'ecU
.
Quercia,quercus .
Querela,querela a queror i
Qu e litu, queltioni, qu .-ftua,que*
Ituan tkc. a quterendo .
Quieti , quietu, quietari, SLi
quies .
Quindici,quindena
,quinqua-
gelima &c.a quindecim .
Quin-
Digitizedhy Google
Qufntn quintus, a , um
i
Quitanza,a quiete
.
Qaintali , v. cantaru . Quota,pars quota
.
Quintemu ,quia numeri majo- Quotidianu
,quotidianus
,
idefl
ris quinta pars ert:.
quotidie veniens .
Quilquilia,quijquilia
,Quozienti
,quotiens a quotus .
RR Abba, in Regni pragmati-
cis lunt dug fan&iones prorabba frumenti
; vox erit abhebr. ,*“QT rabab multiplica-
vit , qu6d fit inft'tuta hsctabba pro peculio frumenta-rio pauperum, ut multiplice-tur , feu,ut vulgb dicimus, perfari colonna, vel ab alia rad.
pili trabac impinguavit , ac
fi diceremus 1 ’Officiu di Iclj
grafcia, ut Univerfitas abun-
det pane ; hinc rabbacotu ,
qui rabba praeeft .
Rabbatu,fuburbiutn, arab.
rabad pagus , vicus .
R abbia, rabies, arab. 3*1 rabeft commoveri. Pfal.a. 1 . mul-ti infurgunt adverfus mc^t
arabicd eft utrab .
Rabbinu , rabbmus,hebr. 3*1
rab magifter
.
Rahb lcu , ornatus arabicus .
RabbufTarfi ,idem eft , ac denuo
turgelcere inftar bufonis. Hic
nota particulam re, quam-feorfnn non dicimus
,led vo-
cibus praefigimus , ut pluri-
mum fignificarc aftionis re-
duplicationem , quare in vo-
cibus ex ea compofitis fatis
erit recurrere ad vocem fim-
plicem, ubi ejus etymon ha-J
bebitur.
R accamu , roccamu &c. ex heb*
Op-j racam acu pingere .
R accapizzari > ital. raccapezl
zare .
Raccapricciarifi , idem ell , ae
pr» horrore rigere ,atque-»
pilos arrigere , id alia voce-»
dicimus arrizzarifi , ital. ar->
riceiarji .
Raccogghiri , recolligere .
Raccumandari , denuo commen-dare , barb. recommendo
.
Raccuntu , raccuntari ,ital.rac*
conto , v. cuntu .
Racina, racemus , gall. raiftts ^
a gr. p*oL% rbax acinus
.
Radda , raddufu &c. ab hebr.
TU &arad lcalpere ,quia-,
icabiofi femper fcalpunt .
Radduppiari , a duplus duplare»ita barb. reduplare , feu rad-
duppiari •
Radenti , a radendo .
Radiari, radiare a radius
, hocverb a gr. fxfiJ os rbabdot
virga,quia (adii virgs funt.
Radica , radix
,
gr. />Y<Ta rbiza
isepius diflum z in d , &C c con.
Digitized by Google
contra converti.”
Radici ,rbapbanus ,
quia fru-
Sius in radice efl
.
Radiri, radere, a gr. pi^tovrbadion facile
,
quia radendo,
afpera facilia redduntur.
Radugnari, rafugnari , rifugna-
ri,a radendo.
Raffigurari ,a fgurando .
R-ffinari, adfinem ducere .
R-ffrenari,refrenare zfrano .
Ragalbutu, Rabalbutum Civi,
tas ditionis Archicp. Mcflan.
qui Rahalbuti Comes dicitur,
vox <kC3d3.rabal,\<iem valet,ac
Jlatio , feu cafale ;varia loca
in Sicilia nomen habent ex
arab. rabal , ut Rabolmutu
Rahahceuft &c.
Ragatu ,ftridula moribundi re-
Ipiratio.a gr. pi^aLi/Oi rbu-
tbagos ftrepitus : hinc raga-
tufu ,qui refpirando ltrepi-
tum edit
.
Ragazzu,puer
,heb.m ragaz
furor, motus ,convenit pueris,
qui inquieti lunt,qui hac de
caula erxcd dicuntur Aiafci
mori,iduil fatui
.
Rygghiu, ragghiari, ruditus clt
a rumore
.
Raggia, rabies ,gall. rage.
RagS lu ,radius.
Raggjuni ,ratio ;
mutito t in£,
ut a verto vergo
.
Ragou» araneus ,gr. tipi%vl\
arachne ,ab hebr. JlTie arag
texuit.
Ragfi, ferculum, gall. ragouft .
Ragunari ,raunari , ab adunan-
do, quo ufus Juftinus $r. 4 . 12.
& iy. 4. 22. hinc radunatio,
nempe divifa ad unum co.
gere
.
Raja, a radiis, pifeis raja ;
Raifi, capuraifi , heb. &$'•) rofc
caput ; arab. rasis prunus ,
caput
.
Rallcgrari, v. allegru.
Rallentari , v. lcntu .
Rama , ramu, j-amagghi &c. ra-
mus ,gr. opu/juvos oramnos
ramus
.
Ramaci , ramacet a ramis .
Rametta,Civ.Mcflan. diftriftus,-
ab hebr. ramutb exccl«
Ja , feu 1uta , quia in Cummovertice montis locata ; in di.
plom.Guillel. Regis Siciliae .
quo largitur Monafterio San.
fle Mari* de Scabis cafal t_«
rabalelmelum , ita defcribi-
tur,quod ejtfitttm inter Ra .
metb , & Alontem fortem.
•verfus mare .
Ramingu , a gr. %$r\fxos eremos
delertus
.
Rammaricu, amaror ; ramma-ricarfi amaro animo e (Te .
Rampa , rampari ,rampinu &c.
a gr. p*d/u.tyo9 rbampbos ro-
ftrum avium rapacium ,quin
& adunci avium , & qua.
drupedum ungues dicuntur
grampbi .
Rampicari ,unguibus ,
8c unci-
nis afeendere a gr.p dju.$os
rbampbos .
Rampinu ,v. rampa .
Ramu, ab astris lit aramen,\n-
dc ramu .
Digitized by Google
Ramurazza , armoracia ,offic.
Rana , rana ,
Rancidu , rancidas, rancidizza,
rancor , odor olei corrupti
,
gr* riyyos tangos.
Rancuri , rancor proprid e(l
odor olei corrupti,transfer-
tur ad animi averflonem .
Randazzu, Civitas Meflan. di-
tionis Kandatium
.
Rangu, g a ll* ran£ » feu reng , ab
alia voce ringo, qua venit li-
nea,hinc rangu eft linea, ran-
gu di nobili , linea nobilium .
Rannicchiarift , v. nicchia.
Ranocchia , rana ,a fororJiroc-
cbta , a rana ranocchia ,
Rantaria , carccr animalium-.
errantium
,
nc fundis dam-
no fint
.
Ranunculu , ranunculus herba ,
& flos a viridi ranarum co-
lore nomen habens.
Ranzudda, v- granza .
Rapa, rapa
,
gr. $c£.7i\j% rbapyx.
Athen. lib. 9.
Rapaci , rapidu & c. rapax ,ra-
pidus & c. a rapiendo,gratcS
et f 7ra.% harpax rapax .
Rapiita,»ox Meflan. gr. poiTrxj*
rbapyx . Athen. lib. y.
Raru ,rarita ,
rarus , raritas .
Rafa,rafaturi, lignum teres, quomodius raditur , ut cumulus
decidat , ell a radendo ; vide
radiri .
Ralca ,refea, rifca , idem : pro-
prii ell de ari/lis,ideft Ipmis
illis,quibus (pica frumenti
,
vel hordei horret , & dicitur
20$ab arendo, quia funt arida, a
fimili transfertur ad pifeium
pinnas, denique, ad eorumfquamas, hinc ra/cari rafca-
turi &c.Ralcu, flos laftis ,
gr. ypx\J$graus .
Raflculmu , Promontorium in-
ter Peiorum, & Mylas; gr$c£
<p&Adxptov pbalacrion ,i defit
cjtxum,q\u* ell pLniflimum,
& quafi novacula rafum , Sc
vox ipfa rafculmu idipfuiUL.
fonat , (cilicet culmen rajum%
vel erit ab hebr.
rofe carme , idefl caput vi-
nearum ,nam tota ejus plani-
ties vincis conflat
.
Rafolu,rafula, a radendo .
Rafpa ,rafpari, a/pera, a, afpe-
rare
,
RaflTerenari,aferenando .
Rafiignari, rejignare .
Raflbdari , aJolidando .
RafTumigghiari , afimilitudinc.Raflcddu
,raftel/um a rajtrum
,
quod a luprno rafum , ut a ro-
do 1 oftm ,inde rojlrum , ita-,
a raao, rafum , rajhum .
Rallru, pro velligio, hu indicio,
efl a lulculo illo, quem ra-/Irum (ws dentibus fign-t iruterra .
Ralu , fericum rafle, fcuntfam.Kalula , radula a radendo .
Kata ,rata a part. verbi *eor ,
hincr<;M efl pars quxiiam_rationi congrua .
Ratifieari , a ratum faciendo.Ratiu, lorex lilvcllns, hilp. ra
•
C c 2 ton
Digitized by Google
*o4ton ,
gall. rat ,hinc ratteram
decipula ad hos Jorices ca-
piendos .
Rattu , raptui a rapiendo ,
'
Kavioli, rabiola apud Matth.
Paris 1243. Cremonam tan-
dem pervenient rabiolas, &
ceratia comedens, vox barb.
Raucu , raucedini , raucui , rau-cedo : a voce ravis . Feftus
.
Ravim antiqui pro raucitate
dicebant . Plaut. expurgavibercie omnia ad raucam ra-
vim.Raunari , v. ragunari
Ravvidiri, revifere
.
Ravvivari, revivifcere
.
Razza dica valli &c. a barb. ha-
rac/a Belluac. lib.j r ,cap. 1
4
10.millia equorum,qui erantiu pafcuis ,
<$* haraciis. Mo-naft. Anglic. tom. 2. p. 967.decimam de haraciis equo,
rum, equarum : erit ab hara,
ideft ftabulum
.
Razza,panni di razza
;panni
Atrebatici
.
Razzi, herba iapf.ma
.
Razzicunari , razzicunatu dici-
mus de plantis,qu* non ere.
fcunt ,ied ,
uti plantata fue-
runt ,remanent : eft ab hebr,
zacbeua fene£tus,hinc
razzicunari ,eflJenefcere
.
Razzioni , razzionali & c. funt a
ratione
.
Re , Regina, &c. Rex, Regina,
&c. a regendo.
Recalcitrari ,a calcibus
,
Recenti , recens
,
Recidivu ,a recidendo '.
Recipienti , a recipiendo
.
Reciprocu , reciprocus .
Recitari , recitare. .
Reclamari , reclamare .
Rccluforiu , a claudendo 1
Recluta , iterata colletlio .
Reconditu , a recondendo
.
Recuperari , a recuperando .
Recurriri , rccurfu , v. curriri.-
Redenturi, Redemtor, a redimo
1
Redimiri , redimere
.
Referenda , a referendo -
Refezzioni , a reficiendo, refet-
toriu, ubi corpus reficitur.
Rcfociilari, proprife efl foco
vires recuperare, translati decibaria refeUione
.
Refrazzioni , rcfro&io afrango.Rcfrigeriu , refrigerium
.
Uefugiu , refugium locus , adquem fugiendo confugimus ,tutela
, afyium
.
Regenerari ,* regenerare .
Regia , regioni , & c. a regendo .Reggiri, regere
.
Regiftru, regejtum a regero .
Regnu , regnari Scc. regnum,re-gnore , Scc. a rege
.
Regula , a regendo regula .
Rciti, v. reu.Reiterari, iterare ,
Relaflu , relapfus .
Relativu, relazioni , relativus ,
relator, a refero
.
Relegari, relegare .
Religioni, Religio
.
Reliquia , a relinquendo .
Rcluiri, reluizioni, reluere a ,
luendot ideftfolvendo .
Re-
Digitized by Google
Reluttari ,relu&are \ v. lutta l
Rema ,grsec£ fidfjux rheuma-*
fluxus
.
Remediu , remediari &c. reme-
dium , remedio, as.
Reminifcenza,a reminifeor •
Remiflioni , remiffio
.
Remora , reoiora a remorando.
Remota,pulvifculus
,qui mo-
lendini rapido motu remo-
vetur .
Renwzionf, a removendo.Remunerari , remuneror
.
Renitcnti,qui renititur .
Rendiri , rendita &c. reddere*redditus ; renditura de la£le
cum copiosi fluit.
Renunza , renunzari ,renuncia-
, tio ,renunciar e a nuncius
.
Repentinu,repentinus
,a, um a
repente, quod efl a gr. f‘g7ra
rhepo inclino, pr<pendec,namqu6 quid propendet, e6 iubi-
to fertur, ut in lance videmus.
Repertoria , a reper iendo
.
Repitu , ntenia lugubris a repe-
tendo , nam praficar,qu6 ad
lacrymas incitarent,fu's lef-
fibus defun&i gefta repete-
bant .
Repletu, repletus a repleo .
Replica, replicari &c. a plicis,
nam cum plica fupra plicamiteratur , fit replicatio , tranf-
Jat£ fumitur pro quavis re_. ,
qu* iteratb fit , quin, & dereiponfione , cum loquenti
refpondemus .
Rcprimiri , iteratfr premere
.
Reprobu, reprobari, v. prova.
205RepuWica , res publica .
Repudiu , repudium -*pudore-*i
qu'a fponia ob res turpes, 8c
pudendas repudiatur, vel quiarepudium cum pudore fiat.
Repugnari , repugnanza,
repugno .
Requifitu , requifitus , a ,um .
Refca , v. rafca .
Refcindiri, a refeindo, quod e_i
gr. cr%(l<o febizo fcindo .
Rcfcriviri, v. Icrivjri
.
Refidenti, refidenza.a reftdendo
.
Ri. fiduu, refuluns,a, um . Cic.
Rt-fignari , a re/tgnando .
Reiifliri ,a rejijtendo .
Refpirari , a refpirando
.
Refla , reJUs. Voflio eft ab hebr.
nC'*l refeet rete
.
Rellituiri , rejlituere
.
Rcftringiri .rejiringere
.
Reflu ,id quod re/tat
.
Rcfufcitari , refu/citare a cieo
moveo, bine citare, incitare,
fufeitare & c.
Reticenza , a reticendo .
Reticu ,bareticus
,qui aliam.,
mentem habet, nec fe ex ea
avelli finit, & proinde con-tentioius.
Reticuiu , reticulus, & reticu-
lum a rete .
Retina, qua jumenta retinemusgr. ?
rVTr\ezs rbyteres
.
Retina , tumca oculi retiformif,‘
Retorfioni, jaculum contra nos
intortum,
in hoflem retor-quere .
Retrattari , retratiare
.
Rctribuzioni , retributio .
Re-
Digitized by Googie
eo6Retrocamera ,
quia retro came
-
ram efl
.
Retrocediri , retro cedere .
Retro^radu , retrogradas .
Rctroguardia , agmen retro .
Retrovindiri , retro •vendere,
Rettificari , rcttumfacere.Rcttitudini, a re&um
.
Rettorica, gr. pnroptHr) rbe-
torice
.
Rcttu,reElas, a, um, a regendo'.
retturi, reUor
.
Rcu, reus a re, feu aftionc.qua
apud Judices Iis eft,hinc rei>
t& reatus ,
Revelari,revelare
, idefl velumlevare
,transfertur ad fecre-
ti evulgationem .
Reuma ,gr. p^C^act rheuma flu-
xus , hinc rtumaticu ,reu-
matifmu
.
Riamari,reamare
.
Riatteri , a reagendo,nam quod
venditum erat , iteratb ven-dunt, & agunt.
Kiaviri , iteratd habere ,
Riba , v. ripa .
Ribandizari,qu6d promulgatumerat , iterum voce praeconia—
fubhaflare
.
Ribafciari ,idefl ribaffari , cla-
vi cufpidem,qus erat ere£la
deprimere
.
Ribattiri,iterato batuere .
Ribellari , rebellare a bellando.
Ribicchina, ab ital. jibeca .
Ribrezzu , ital. ribrezzo horror.
Ribuccari,replicare
,
Ributtari, idtm cll , ac ribatti-
ri ferreo clavo fabris diflo
ributto ,
Ricacciari,prtpulfare
Ricadiri,recidere
.
Ricalcitrari , recalcitro
.
Hor.iib. 2 . fat. i.
Ricapitulari ,per fumma capita
aliquid (Iringere
.
Ricattari , a captando ,
Rica vari, a cavando ,
Riccu , ricchizza , riccamu ,
riccamari , abhebr. ra-
cam acupingere,ab heb.EH3 *i
recusfubjlantia ,facultates .
Ricercari,querere circumeun-
do,nam qui requirit circumit,
Ricetta,a recipiendo
.
Ricettu,qub quis fe recipit .
Rtchiamari , reclamare
.
Richiantari , iteratb plantare.
Richiefla, richiediri,a requi-
rendo .
Ricintu ,a cingendo .'
Riciviri , recipere
.
Ricociri ,recoquere .
Ricogghiri ^recolligere . Cic.'
Ricompenfari , a compcnfando.
Kicomprari ,comprari eft pre-
tio comparare
.
Riconcediri, iterum concedere
.
Riconccntrari, m centrum col«
figi •
Riconciliari, reconciliare *
Riconulciri , riconufcenza , 3Jrecognofeo .
Ricota, ital. raccolta
t a recolli-
gendo .
Ricotta : ela£le ad primam co«
fturam educitur catius ,qui
eft pars craflior, quud refi-
duum eft, ad fecundam coftu-
ram denlatur in maffam tene.
rio-
Digitized by GoogI
riorera ,quam a recoquendo
dicimus ricotta .
Ricriari , ricriamentu ;funt a_*
recreando
,
transfertur ad vi-
rium refocillationem .
Ricumandari , a commendando .
Rjcuntari , iterum computare.
transfertur ad narrationem
.
Riconveniri , denu6 convenire .
Riconzari , reconcinnare . Cic.
lib. 2 .ep tribus locis eedifi.
co » reliqua reconcinno
.
Ricopiari, copia cft abundantia
,
& quia dutn transferibimus
,
or'ginalis majorem copiam_»facimus ; hinc copiari protransfcriberCy inde ricopiari.
Ricuprir i
,
ab operiendo .
Ricordu , ricordari , recordatio
,
recordari .
Ricurriri ,ricurfu
, recurrere^ »
. recurfut. Cic. Liv. Virg.Ricufari
,reov/ire
.
Ricufciri, a confitendo, gr. xa.<f-
CtUasJCaJpio confuo
.
Ridiculu , ridiculus
,
v. ridiri.
RidofTu,locus a ventis tutus ,
quafi rctrorfum
.
Ridiri, ridere, a gr. *»»-
</eo .
Ridiri , iterum dicere .
Riduciri, reducere.
Ridundari, redundare
.
Riduttu ,qui> multi reducuntur.
Rientrari , denuo intrare.
Rifabricari , denuofabricare .
Rifari , rejicere .
Rificari , in Dift. Sic. ert orla-
re:veflimenti oram circumjue-
re, vox mihi inaudita,forfan
*o7erit Orijicavi, ideft oramfa-cere.
R i fi lar i, idef\fila refccare .
Rifiriri > a referendo
.
R : fiutu , rifutu &c. a refutando '.
Riflettiri ,rifleflu , a referiendo
translati elt de animi confi-
deratione *
Riftuflu , mare fluit , & refluit
Riforma , v. forma
.
Rifricari , refricare , arab. *pa/urac frica vit .
Rifriddari , a frigefeo , quod iL»
gr. yito rbigeo .
Rifrinari, refranare a fr&no .
Rifrifcari,afrigore .
Rifundirr, refundere . Cic-
Rifufa, refufo . Macrob. rifufu
refufus, a, um\ Virg.
Riga , regula , a regendo,hinc
rigari,rigamentu .
Rigalu, rigalar i a regalis
,
e,quia
regium efl munera largiri »
hinc rigalu ,munus Reg£-+
dignum
.
Riganu , rianu ,Origanum, gr.
o%(ya.vov origanon ,quia cptt
ydLvuTou °r i Sany^ * idett
montojis gaudet
.
RigattCri , v. riatteri
.
Rigulu, rigidizza, rigidus, rigi-
ditas. Vitruv. a groeco fYysfi)
rbigeo rigeo horreo .
Riguardu.riguardari.v.guardia.
Rigulizzia, gr. yA.u>ajf'ji(oc.
glycyrrbiza,idelt radix dul-
cis .
Rigurgitari, a gurgite, v^.gurgu.
Riguri,riger
, g*. ^lyos+bigot.
Riiddu , avicula regulus .
Riit-
Digitized by Google
ao8Riittari ,
rejicere 1
Rijungiri,pro fyllabatim lege-
re, nos ver6 Mcflanx dicimus
congiutigiri , quia fy I labas
jungimus
.
Rilalciari ,rilaflari, rilaflatu, ri-
laflamcntu , relaxare , rela-
xatio voces optima, nulla ta-
men earum mentio in Difit.Sic.
Rilavari , denuo lavare .
Rilegiri ,relegere
.
Rilevari , relevare , idefl tollere
in altum , hinc rilevu .
Riluciri , relucere a luce.
Rima ,delinentia vocis compa-
rate cum alia,hinc voces,quae
eamdem habent deflnentiam
dicuntur rimare inter fe , eft
a pr. (fn/Jict. rbima cantus, vel
a piu/xcl rheuma fluxus ,
qu6d lyllabg £qualiter fluant.
Rimandari ,a verbo mando , as.
Rimarcu ,diximus marca , &
tncrcu,idem flgnificarc,nem-
pe fignum ,qu-re rimarcu
idem valet,ac duplex Jignum,
translati lumitur pro re ma-gni momenti, qua pluribus Ti-
gnis notatur
.
Rimalugghi » a rtmattendo.
Rimbari ,arrimbari , a verbo
rhombus
.
Rimbu zari , in crumenam , quxnobis burza aliquid reponere.
Rimett-iri , remittere .
Riminari , a ftmplici minari ,
quod eft manu contrectare
hinc /upius agitare.
Rimila,fari la rimila remifflo
.
Riraifca,a remifeendo . Hor.
Veris falfa remifeet
,
Rimitu, gr. cremiteieremi cultor .
Rimodernari, rem obfoletam in
novum modum formare.
Rimorchiu, rimnrchiari, remuUcum,i,remuh ar*,gr. fU/UtfA-Xt'u rhymutceo funibus
, aCloris traho.
Rimordiri , remordere , hinc r/-
morfu
.
Rimoviri, remozioni,removero
remotio .
Rimproveru , ab impnperondoRimu , remus
,
grac£ iper/uooseretmot ,
Rimuddari , rcmollere . CKid.a mollis
,quod ab htb. n^Dj^
amald languidum c fle, molliaenim languida iunt.
Rimundari , a mundando, tranf-
fertur ad arborum putatio-
nem ,qua arbores mundaam
tur , & ad puerperium, dum
fecundina emittuntur
.
Rimutari ,v. mutari
.
Rina ,arena
,quia arida eft ; ri«
naloru theca arenaria , non_»arenacea
.
Rinali ,v. orina .
Rinalciri, renafei .
Rmchiulu , fetu di rinchiufu iputor, qui eft in loco undiqueclaufo
,fitut .
Rincia, fari la rincfa , a gracop*U7^oj rbynebos
, roftrunu«rittus
.
Rincrilciri , v. incrifcirf
.
Kinculari , riculari, retrocedere
facie tamen ad hoftem con-
ver-
DigitizecJ by Google
verfa J a voce culus; qua aJT
gr. colos .
Rindina ,birundo
.
Rinedda , arenula
.
Rinefciri , ital. riufcire ;
Rinettari , v. nectari
.
Rinfacciari, in faciem expro-brare.
Rinforzu , afortitudine .
Ringiu viniri, a juventute .
Ringraziari,gratias reddere
.'
Ringu , ringa ,ital. rango
,
gall.
reng : idem eft, ac feries , or-
do cujuslibet rei ; una ringa_,
di fuldati, militum linea. unaringa di palazzi
,palatiorum
feriet
;
Meflang ringu dicitur
feries Palatiorum, qua a Mi-
nimorum Conventu , fere per
milliarium protenditur ad
Monafterium Bafilienfium
.
Rini, renes. a gr. £ rbeo fluo,
quia per renes urina fluit.
Rinovari
,
renovare
.
Rintuzzari , truzzari , nobis eft
de arietibus cum mutub fe cor-
nibus petunt , hinc rintuzzari
eft hoftis impetum frangere.
Rinviguriri , a vigore
.
Rinviniri ,revenire. Cic. i.de
Orat. cap. $ 8 .
Rinvirdirl , revirefeere .
Rinunza ;renunciatio
.
Rinufu , arenofus ab arena .
Ripa , ripa , a gr. f mn rbipt*
impetus ,quia ad ripam un-
darum impetus frangitur
.
Riparu, reparatio a rcparoiheb,
tf-Q bard creavit, fecit
.
Ripartin, a partiendo .
»09Ripaffari i iter paffibtlt denuo
conficere, translati irridere ,
Ripcntirfi , iterum poenitere.
*
;
Mcflan® eft gyngeeum Re-pentitarum .
Ripetiri , a repetendo i peto gr.
curia teteo .
Ripczzu , ripezzari , v. pezza .’ 1
Ripiccu , diximus vocem picari
cfle ab hifp. pico rojtrum
avium; hinc eft picari pun-gere ,
hinc ripiccu eft re*
plicata punttio
.
Ripiddu, rapiddu, glarea aquammir£ ficcans, agr. afret^avv<Pap harpazin bydor rapereaquam .
Ripidu, locus praruptus ; a gr.
p tvn rbipi impetut, vel tu,
p 67TC0 rbepo propendeo .
Ripiegu , a replicando, translati
dicimus de confilio ;
Ripienu ,repletus a repleo.
Ripigghiari ,v. pigghiari
.
Ripiniari , v. pinfari
,
Ripintagghiu,locus periculi ple^nus , ubi ftarenon poflumus
,
a voce repent , ideft praccps .
Ripifcari , iterum pifcari .
Ripiftari , v. piftari
.
Ripitatrici , v. repitu
.
Ripoftu , ripoftari, a reponendo'.
Ripofu , ripofari, a paufando .
Riprcndiri , reprehendere .
Riprifagghia.a prehendo fit pri-
faggbia , inde riprifaggbia.
Riprovari , reprobare . Cic.hincriprovazioni reprobatio .
Ripugnari , repugnare .
Ripuliri , iterum polire
,
D d Ri-
Digitized by Google
210Ripurtari ,
reportare .
Riputazioni ,a reputando
% no.
bis reputatio eft xftimatio
bona , vel maia > qua de no.
bis habetur
.
Rifa ,aflus deditionis a redden*
do:pro riflbut , v. ridiri
.
Rifaccari,faecum denuo con-
cutere .
Rifaltu , rifaltarr, rifotu, rifo-
tari , funt a reftlicndo ,
Rifalutari, refatutare .
Rifanari ,rejanefcere
.
Rifapiri ,a rejipieado , nos au.
tem fumimus pro refeire.
Rifarciri rcfarcirc : v. farciri .
Rifcaldari , a calore .
Rifcattari , v. accattari
.
Rifcediri ,ital. richiedere
.
Rifcodiri , ital. rifcuotere .
Rifcontrari, aliquid contra aliud
locare;& transfertur ad com.parationem
.
Rifcdiri, rifettu, rifettari ;re .
fidere .
Rilentiri, rifentimentu, &c. funt
a fentiendo , transfertur ad
iram denotandam .
Rilerva, rifervari,a refervando.
Rifia, barefit , & quia catholi-
cum hominem inhxrefim Ia.
bcre vix credi poteft;hinc
vox rijia fumitur pro re in*
credibili
.
Rificu, rificari , ital. rifcbio t
rifebiare , gall. rifque .
Rifima,ab hebr. BWl rofe ca.
put: artifices dicere folent#*
capu di robba , ita rifima eft
ttn capu di carta
,
Rifina , rifinari , rifinata , funt av. firinu , qua nobis venitpruina, qus herbas adurit,hincrifinatu is eft
, qui ad ju.ftam magnitudinem non per-venit .
Rifina , rejina , gr. (r\r(vr\ rbe.tine , a
pcgij rbeo fluo ,
quodex arboribusfluat
.
Rifipula, gr. ery .
flpelat .
Rifolviri , rifoluzioni, a rtfoltorefolutio
.
Rifparmiu, rifparmFarf, nobistbparfimoniamfervare ; erita palmo menfura, quare ri-
fparmiu eft, omnia palmo me-tiri, ne ultra quod poffumusexpendamus
.
Rifpettu , rifpettarf, refpeSJutrefpeclare, a rcjpetto, at.
Rifpiru , rifpirar» , Tefpiratio irefpirare
.
Rifpittari , rifpittufu, cpiirefpe.
tium , feu commiferationenu.meretur
.
Rifplendiri , afplendore
.
Rifpofta , rifpoftcri, refponfio a
refpondendo
.
Riftabilir/ ,aJtabiliendo ,
Riftagnari , reflagnare .
Rilampari , v. ftampa
.
Riftari, a rcHando .
Riftivu, dicimus de jumento ,quod non progreditur
, fed inloco rejlat
.
Riftoru , riftorari , 8cc. a reflau-rando
, gr. <r7atufoco flauroovallo
, cingo , transii fumi.turpro virium refeftione
.
Rifiuc-
Digitized by Google
-Riftuccia ,fllpnlae
,qu« io agro
fuperfunt poft meflem , a re-
Jtando , hinc rijlucciata ager
rejlibilis ,
Rifu, ridiri, rifata &c. rifus, ri-
dere , a graco /za^ca» tnideo
rideo
.
Rifu, frux ,
gr. o^u^a. oryza.
Rifvigghiari ,evtgOare>
Rifulta , rifaltu , rifulcarf &c. a
refiitendo .
Rifurgiri , a refurgendo
.
RilufciUri, refufcitare
.
Ovid,pofitamque refufcitat iram.
Ritagghiu ital. ritaglio .
Ritardu , ritardari , v. tardu
.
Ritegnu , retinaculum , a re-
tineo .
Ritefciri , retexere.
Riti, rete , oJim retis, heb.pKnrejcct idem
.
Ritiru,ritirari &c. a retrahendo.
Ritmu , gr- fv^/xoi rhythmosrbytbmtts
, omnes voces gr«.csaj incipientes debent ha-fpirari. ,•
Ritoccarj,v. toccari
.
Ritorciri retorquere , Cic. a.Ca-Cil. cap. i. retorquet oculos
.
Virg. ,2.
Currus Juturna retorjit.
Ritornu, riturnari ; a verbo tor-
no , as , idefl torno quidquamfacere , nos ver6 uiurpamustranslati pro reditu
.
Ritrairi , retrahere a trahendo :
ufurpatur translati pro eo
,
quod eft coloribus alicujus
faciem effingere
.
Ritrattari , a rctrattando .
auRitrattu , v. ritrairi.
Ritrovari , v. trovari
.
Ritruccu, ritruccar i, voc€6/r0«'
cbo ludentium
.
Ritrufu ,retrorfus, a
, am.Rittoriu ,ruptorium vox medie.'
a rumpendo , quia pellis rum-pitur .
Ritu ,ritus , hinc rituali
.
Ritundu , ritundari : funt a ro-tundus , hoc ver6 a rota .
Rivali, rivalis . Donatus; Riva,les dicuntur anuli de mutie.ribus
, fatia translatione no-minis aferis bejliis
,qua ji.
tlentes,cum ex eodem rivulo
haujium petunt, in praiium
contra [e invicem concitan-tur
-
Rivaiit*, rivalitas. Cic. 4 .Tufc.'
c.26. rivalitatifimilis ejl
.
Rivelari , rivelazioni , a reve-lando ,
Rivellinu.quia retro vallum efh*
Rivendicari, a vendicando .
Riverberu, riverberar
i , a re-verberando . Sencc.lib. 2. dcclem. cap. $.
Riverenza , river iri , a reve.rendo .
Riverfu, reverfus
;
riverfari provomere , quia cibus rever-titur .
Rivertica, coll2 re reverfum , a
revertendo
.
Rividiri, revidere . Plaut. v,
vidiri
.
Rivindiri, revendere . Ulp,
Rivintari, hifp. rebentar .
Riunioni , ab unione .
D d 2 R i.
Digitized by Google
«r*Rivocari, 2 revocando'.
Hivolu , rivoluzioni , a revol-
vendo .
Rivotu,rivotari
,a revolvendo;
Rizza , retia num. pl. heb. nSHrejcet , hinc rizzagghiu reti-
culum .
Rjzzu, animal terreftre, heri-
cius , hoc nomine venit echi-
nus marinus, quin & fpinofus
caftanearum cortex ; rizzu
etiam dicitur is, qui crifpis
cfl capillis
.
Rizzuta, herba , ex genere hy-perici
,qua (iur.t manipuli
ad fcricum e folliculis edu-cendum .
Robba ,hcb. 33*1 rabbab abun-dantia : gall. robbe , hifp. ro+
pas , hinc robbari
,
& arrub-bari
.
Robbavicchiaru , qui res detri-
tas vendit.
Fobuftu , robujtus a robore
.
Rocca , ita], rocca , hifp. roca ;
gall. roche .
Rocca, aliter conoccbia , hincruccbeddu .
Roccalumera , terra in ditionemAlcflan. quia ibi alumini* cfl
fodina.
Roccu ,in ludo latrunculorum »
quia rocca , feu arx eft
.
Roddu, ita]. rollo, rutulus.
Rogazioni ,rogatione* , Cic. a_j
rogare
.
Rogu,rogus.
Romanu, aequipondium flater»,
quia cx are eft quafi ramanu
.
Roraanzuv, liber lingua yulg.
feriptus ;quae gallis romattx
dicebatur
.
Rombu, gr- f'b/u.(los rhombos
rbombus.Rofa
,gr. fVd'ot' rbodon .
Rofamarina , rofmarittum .
Rofoll, fpiritus vini rojeo colore
imbutus; transfertur ad om-nis generis vini fpiritus, quo-vis fint liquore imbuti
,puta
aniforum, cinnamomi &c.
Rofpu ,rubeta anne a ferrugi-
neo ,feu rubro colore ?
Roftru ; rojtrum a fupino rofumrojlrum , ut a rafum rajit uma claujum claujtrum .
Rofula , fanguis in manibus fla-
gnans, a rojeo colore.
Rota , a rotunditate ,
Rotedda, parma a rotunditate \
non pelta, quae fuit vel qua-
drangula, vel lunaris .
Rotulu , Jo: Leon, in defeript.
Afr. ubi de Teiicut Civitate_<
Suf. Ia libra efft la cbiamanoretbel ^ cento rctbcl i un^*canldro
.
Rozzu , rudit , facpiCis di&um Jin z converti
.
Raa, via gall. rue.Rubbari, ropere, gr. a/>?r«t£«
barpazo rapio
.
Rubbiolu, pannus rubri coloris.Rubinu
,a rubro colore
.
Rubrica,quia rubra eft
.
Rubuni,a voce robba ideft veilis.
Ruccheddu,v. rocca.
Rucchcttu. Dufrefn. rocus , ro-cbut
, brocut vox germ.rocbJigniJicausJupremam vejem
,
hinc
Digitized by Google
liinc ruccbettu parvus rocus
Rudimenta ,rudimentum a ru.
ditate .
Rudiri ,a rodendo .
Ruffianu, quia rubra verte indu-
tus, ut ab honertis difcernere-
tur ; omnes infames perfonte
lignum in vefte,vel manu fer-
re debent, ut meretrices,quas
virgulam geftare debebant
,
htbrtei, qui flavo pileo uti
debent &c.
Rufuliari, feu rutuliari de ven-
to , feu turbine,qui cunfla-.
obvia in gyrum rapit , eft a_.
rotando .
Ruga , ruga ,gr. p'uris rbutis a
§U(a rbyo trabo, nam ruga_*
cutem attrahit
.
Ruggia , rubigo ,quia rubri eft
coloris
.
Ruggiada ,quali rofeida a rore,
qui <f fotres drojos, inde rot,
Rugiri , rugitu, rugiretrugitut
;
a lono
.
Rugna , ital. rogna , hifp. roffa ,
. gall. roigne.
Rugnuni , renes .
Ruina, ruinari, ruina, ruere i
Rumaneddu , funiculus Romaefaftus .
Rumbulu, rumbuliari, funt a_.
rutulus , feu rotulus, ideft
rotundus
,
Ruminari , ruminare ,
Rumitu , v. rimitu .
Rumpicoddu,vox ipfa eloquitur.
Rumpiri, rumpere.Rumuri , rumurata &c. rumor a
murmure .
215Runca , runca gladius incurvus,’
a gr. f*uy%os rbunebos ro-
ftrum avium, quod efl adun-
cum, & curvum
.
Runfu, runfari, arrunfari, rboni
cius rboncbiJfarCfZr.gbyKos}
& f oy%os rbcncos , & rbon-
chos.
Rungulu , eft a ringendo , feu
hirriendo , quod eft canumhirrientium (unitus
.
Runda , rundari , a gall. rond
rotundus , dicitur de juftitia ,
qux uo€ia urbem gyrat.
Runzari , idem eft ac rundari, a
gall. rond.Rufariu,a rojis
.
Rufcianu , v. ruflu .
Rufedda , vox ipfa loquitur.’
Ruf.cu, fuficari tunc a rodcndol
Rufignolu;quafi ruJJignolutnatn
clt coloris ferruginei, ac
feri rubri
.
Rufpi , nummi mod6 culi , idemfonant ac a/peri
;
ideft non_,
Isvigati .
Rufla, ruflaina, rurturi, rufii ari,
rufiignu omnia funt a rubrocolore
.
Rufla, vitium fegetum rubigo l
Kuflcddu,
quia rubras habetpennas, gr. <po/ynHO7r7e?0fphoenicopteros
.
Rulli a , optimum frumentunu.robus a rUjfo colore,flligo ve-r6 eft,quam dicimus majorca.
Rufticu , rujticus a rure , quodgr. arura .
Ruta , herba ruta .
Rutt a,ruttam i,rut tura a ru tnpe»do. " Rut-
"
Digitized by Google
2»4Ruttu .ruttari
,ruttut, ruttare,
gr. gpeOya ereugo ruUo,Rutuliari, inltar rota circumagi,
Rutundu, rotundus a rota .
Rutuni , rituni , rete, quo pale*vehuntur
.
Ruvettu , rubus
,
Ruvulu,robur a colore rubeo £
qui ia ejus fibris videtur ,
Fertus.
Ruzzulari , a rotando , feu rotu.'
lando , ideft iartar rota cir-
cumagi ,
SAbbatUi SabbatbSabatum
, a j-QC? fcabatquevie : dies quietis .
Sabina, herbafabiaa .
Sacca ,laccu f facchetta: funt afaccus ,
qui gr. ccL^kos fac-cos
,
hebr. pfijfac ; hinc avis
faccu ,qua in inferna rortri
partefaecum habet ; hinc fac-
chiari,faecum implere .
Saccofima , vox mihi inaudita^,
Ditt. Sic exponit corda , concui fi legano le bifacce : cre-
derem vocem efie faccofira_#
Ca.HHoffH^a.s/accofras, ideft
funiculusfaecisa <rafas firds
funiculus
.
S accufiari.Mertana dicimusfac -
cuddiari
,
quod efl faeculis
arenii plenis aliquem tundere.
Saccurafa ,acus ad ficcos con-
fuendos ,a gr. (riHHosfoccos,
& rhapbis acus fit
ffoLmopoLtyi Jaccorapbi acus
facci
.
Sacerdoti,Sacerdos .
Sacramentu, facru, facrariu &c.voces nulli non nota .
Sacalu i MelTana dicimus</io&/.
fu , Idem eft , acfia ocifa .
Safena , vena faphena , quafi
AO*a<Pn; afapbes non manife-fta, quu ad partem cucis inte-
riorem delcendit, & occul-
tatur . Cartell. in lex. med.Sagaci , fagaciti funt a fagien-
do , ideft acutifentiendo , &quia canes olf-ttu cnaximfc
lentiunt, dicunturfogaces .
Sagghia , ita nauta clamant
dum e navis fundo onera.»
furfum elevant , afaliendo.
Saggiu, faggizza >fagax ,faga -
citas : a nobis ver6 ufurpan-
tur pro quieto , ac quieteL* ,
uia,qui aliquid vult olfaflu
eprehendere,quod eft fagi»
re, fe non movet, fed quieti,
& fubodorando voti com-pos fit.
Sagnari, fagnia funt a/anguineihifp.fangrar .
Saja , textile laneum tenue , cu-jus fila funt quafi e ierico ,
quod gaW.foye .
Saja, rivus, quo aquam defluen-
tem alid ducimus , ne agris
noceat, forian erit cx germ.ba-
Digitized by Google
baja
,
qua voce venit fepei
vel vallum palis defixis, hinc
apud ipfo» Haganova , idell
vallum , leu fojfatum novumBaga Comitis &c,
Saica, navigium turcicum, undead nos venit alia navis Scia,
beccu y idell Saica ‘Seyci pfeu Suitani ,
Saimr yfagina , barb.fagimen.Sainatu, dicimus cavaddu nfai-
ttatu t idell equusfaginatus pqui pilum nitidum habet
.
Saitta, fagitta , a gr. cra>n /*•
gi generale nomen armorum,hincfaittfa phafelus longa utfagitta
;faittalori tulip* acu-
minat* ut fagitta &c.
Saittunr, animal, quod femet irt
homines ut fagittam eminusjaculatur
,lat. jaculus a ja-
culando,pari ratione gracis
ciK<n>Tfa.s acont(af . Lucan.lib. 9. v. 270*
Hf natrix violator aqua ,jacalique volucres
.
Sala , hifp.fata , ga \\.fallet lat,
aula, a gr. aoAn’ aule .
Salamandra ,Jatamandra ,
Salanitru ,falnitrum, vox offic;
Salari , falariu &c. funt afale,Saldarr , faldatura &c. funt afo-
lidando . Solidum ver6 undefit docet Feltus his verbis :
folium Ofci totum , & foli-dum fignificat y unde tela.»
quadam folliferrea , vocan-tur tota ferrea , & bomo bo-
narum artiumfollers,& quanulla parte laxat
q
,cavaque
funt folida nominantur .
Salerni , Civ. Sic. ab hebr.fcalompaXy
Salga , idem acfnja .
Sahfa /,gr aAs ait literis invera
fis , hinc lalar },/<?//>?, fala-
riu ,fatarium penfio, qu* profale dabatur.
Salici,pen. b. falix, cis, arbor
ita difla,quod ejus virgulti
citbfaliant ,
Salfci,pen. T. falicium cafale-s
Salicunr, genus falicis afperio-
ris, & minimd lavis
.
Saligni,puma faligni,
qufa man-di vix queunt , ac fi falita
forent
Salina ,falina a fale ,
Salifcindi , MelTana calafcindi
pefiulus ferreus afalieudo , &defeendendo ,
Salita,afaliendo ,transfertur ad
pratextum,quo quis e nego-
tio evadit
.
Saliva ,faliva, gr. <noL\osfiailis
; hinc fativari falivare ,
Salmaflm,a fale , ut patet
.
Salmu, pfalmus , gr. ^olX/xo^pfalmos , hinc falmegguri
,
falmilla SiCy
Salmura,falis muria , unde qui-
dam poeta cecinit
,
lovifumque caput muria-*graviore fricabo
.
Salprunell/,falpruncllum vox
med.Salfu ,falfus, a, um, a fale.
Salvaggiu yftlvaticus aJilva.
Salvagnardia, tutela ad fal*
vandum . Sal-
Digitized by Google
ai 6Sal vatella ] vena /alvatella Vojt
anatom ,
SaIvatuii,J. C. D. N.a/alvando.
Salvia,falvio planta .
Salvietta , afervando
,
quia pa-num , aliaque oblonia in ca_»
fervamus .
Saluni, vox augment. afala_j •
magna aula, vel acus, p«->n_,
achus,eil enim a gratco oihosacos domus
.
Saluti,/alus , a gr. tfdos
fulvus .hinc falutu, Ulutat i,
falvu 8cc.
Sandalu , Ifgnumfantalum .
Sandaraca * fandaraca, vox
med.Sangazzuca , fangifuca , hirudo
a/anguiuemJugendo .
Sangu , /anguis, olimfangucnt
ab hebr. jjtjr fccni purpu-reus , hinc mults voces omnibus notae.
Sanguinaria, herba /anguineocolore .
Saniti ,v, fanu .
Santu, iantiti 8cc.fanUus ,/an-ilitas afanciendo
,hinc plu-
rimae voces obvisc /antiuni ,
/antiari ,/antuariu .
Sanu ,fanita ,/anus ,/anitas
, a
gr. (Tuosfaoi, & inferto n/a-nos , unde/anus .
Sapiri, fapienza , fapatu &c. a_.
fapiendo,z gr. fettyosfapbds,
idert/aputu .
Sapuni ,/apo , nis, hinc fapuna-
ru ,(apunata , &c.
Sapuri,fapor ,
ris , a gr. 07t6$opos iuccus
,in quo efl fapor.
hinc fapuritu fapidut ;
Sara, & ofara voces arabic*,a/'C
Diflion. Sic. adducens haocformulam ofara mia ! me mi-
ferum: voces Meflana; inau-
ditae, anne erunt a latino , uti
Meflana: dicimusfarv ’ a tial
nam dicimusfammiJtupiacirifarv'atiat hoc mihi prafta
officium , ita te Oeus falveC «
prudentiores dijudicent,
Saracu,/arg«x pifeis e mugilumgenere
,gr. ffifjyosfargos .
Sarcina ,/arcina a farciendo.Sarda,fardedda, farda,/ordina 2
Sardigna , infula Sardinia, hinc(irdifcufardous
:
rllu lardo-nicu , ab herbafardoa , quavcfcentes risus flmilitudine-t
cum (palmo emoriuntur -
Sarga, fargetta ,falga,falgetta^
v. Caja
.
Sarma , menfura Sicula tum li-
quidorum , cum aridorum , &miror in Dittion.Sic. dici/ar-maforte di mijtura delle bia-
de , e di altre cofe ah de-, namapud nos , vinum ,
murtum-.,aqua menfura ntur ad (almas :
falma efl,a gr. crd.yfxa.fagm»onus jumenti .
Sarmentu, /armentum , quali
farpimentum, a verbo Jurpo
puto purgo . Feftus, hinc vi-
neaJarpta, idert putata , hinclarincntum , idert putamen-
tum .*
Sarmum,/almo pifeis, afalien
-
do ,ItuJaltando
; nam Ji in
tranjitu,ait Voilius
, Jepem ,
vel
Digitized by Google
vel aliud obfiaculum/entia
t
,
caudam ore prehendere.
,
corporeque in orbem jiexo
trauftlire .
Sarpa ,/a/pa, gr. cra.\7tr\/alpc.
Sartaina ,/artago
.
Sarvagina, farvaggiu &c. funt
aJilvaticus , v. filva .
Sarvari , far/amenta &c. funt a
fatvando .
Sarfiami, iunt i fartus a um; in-
teger completus;quare far-
Jiami funt omnia inftrumenta,
qux navis requirit, ut inte-
gra , & idonea fit ad navi-gandum .
Saffula , qua aquam marinam*nauta; e cymba educant for-
fan erit Jal/ula .
Satanaflu , Satanas , hominumhollis ab hebr. {1357fatan ad-
verfarius
.
Satira, fatyra , fatiricu
,/aty.
ricus &c.Satrapu
, fatrapa , gr. orcorpi-7rr\sfatrapes vox peri.
Saturari, latuiu&c. iunt a fa.tur
, quod a Jutis .
Saturninu, faturninus a Sa.
turno .
Savacciu, hifp. azavache. Fran-ciofinus Azavaebe
, una Jor -
te di pietra nera , e njpten-dente
, della quate net Regnodi Galizia /anno divet/c^imagini per It petlegrini: za-
vaccio .
Sa viu, faviizza a/apiens .
Sauru, pifcis.gr. trat/ ffxO-gosjoura Jdurvs lacertus .
Sauruj color equorum.
Saufizza, fofizza , a gr. JtftHOfijicos .
Sautu , & fotu , fautari, & fota-ri
,[altus/altare aJaliendo
hinc fautariari/altitare.
Savurra ,/aburra a/abutum.Saziari , iazieti &c. J'otiare/a-
tietas, a /atis
.
Sbadagghiari, & badagghiari
v. badagghiu.Sbadari
, eit pandere .
Sbagghiu, v. abbagghiari;Sbiguttiri
, ital. sbigottire .
Sbalirtrari, baltijtce i&um inJcaffunt ire
.
Sballari , sballamentu, voces
enat* a balla:sbalii: eft inops,qui iarcinas
, ieu ballas nnp, t
habet.
Sbalurdiri, eft a balordu fatuo ;
Sbapari, aflamma nobis bampam
Sbancari, ell a bancu
; & quiaibi nummi fervantur
, tranf-fertur ad fignandum merca-torem decotkum
, cui nummidefecere
.
Sbandiri, sbandutu , a barb.vo-
ce bannum; hinc sbandiri eft
edidtu iupponcre
.
Sbarjgghiu, sbarattu
, sbarag»ghiari
, sbarattari, voces lin.gu s vulgaribus communes
,etymon verd ignotum .
Sbar^zzarif v. mbarazzu .
bbarbdtu, imberbis ,
v barba.Sbarcar/, exicendere e navi :
sbarcaturi pons ad exicen-dendum
.
Sbardari, v. barda ,
t c Sba-
Digitized by Google
2 l Sft
Sbariari , & fvariari, funt a va»
ria/ido
,
v. variari,
Sbarra,Jepturn e palangis
;
v.
barra
.
Sbarrachiari. barracca eft focus
cin&us palangis , vulgb bar-
ri ;quibus amot :s eft verbum
sbarraccari , fcu sbarra-
chiari .
Sbarrarr, palangas tollere: vide
barra .
Sbarruarr , expavere .
Sbafciari.eft a voce bafciu,nem-pe a bafi t qu* fabrica: eft imapars .
Sbattiri , v.battiri -
Sbattuliarr, eft a battiri ,
Sbaurrari, expavere .
Sbauttiri , ita!, sbigottire.
Sbcrfa, & fverfa , ita in aliqui-
bus Siciliae locis dicitur colla-
re lineum clericorum, a vocereverfus
,quia fupra collare
revertitur , & hac de caafjL.
nobis dicitur rivertica ,
Sbiarifi , fviarifia deviando , &quia oblcflamenti caufa e via
divertimus, translata vox adnotandum oblcftamentirm -
Sbiafu , a gall. biais ,
Sbignari, 1'vignari proprii eft devinea vetere , & infru&uofa ,
transfertur vox ad eum , quiaufugit, ac quali per vinea::
antas iverit .
Sbirbirarifi , in Di£f. Sic. expo-nitur dimenticarfii vox mi-hi inaudita
Sbirru, ab ita!, birro .
Sbilazzarit bifaccum vacuare.'
Sbocciarf, ludere pila, qus vul-
gb boccia .
Sborniu ,a la t.Jirabo, onis .
Sborru , ab heb. yq borfovea,praecipitium
.
Sbracari ,bracas demittere.
Sbraccu, in Dift. Sic. eft paffo
llejo ,hinc sbraccari (tendere
it paffo voces mihi inaudita .
Sbranari , ab ita J* brano fru-
ftrum corporis animabunt*
,
erit a voce membrum; hinc
sbranari eft membra difeer-
pere.Sbravazzari , a voce bravazzu
ignotum etymon
.
Sbrazzari , brachia exerer e : ymbrazzu
.
Sbriacarifi , ab ebrius .
Sbriccu, sbriccuni, br/ccunia-ri &c. v. brrccuni.
Sbriga , sbrigari ; v. fvirga ;'
Sbrigari , a fr/r/i evolvere»Sbrigghiari, ludere piftillis Cor.no faflis hilp. birlos ; hincbrigghiu.
Sbrilciu, nobi9 eft pauper,gall- brije ruptus , mendicus,qui veftibus eft laceris ,
Sbrrzza , sbrizzari &c. ab ital.bricio/a briciolarc mica;hinctranslata vox ad luti maculasdenotandum
.
Sbruffari, eft , cum oS aqua im-
plemus , camque compreflislabiis cum fonito effundimusinftar minntiffimi roris, & itapannos irroramus; eft vox fa-£la e lonitu bruf ,
qui fcrS«luditur.
Sfariig-
Digitized by Google
Sbrugghiari : v. mbrogghtu .
Sbruttari: qui difco ludunt.emi-
nus difcum jaciunt, ut ad late,
rem cre&um propiiis acce-
dant , hic ita!, dicitur lecco
,
Meflanae verb maflru ,quiaL.
is eft ludi magifler, friUJouf,
idefl terminus ; a gallico bout
£ ft sbruttari , idcfl metam-.
,
vel difcum loco movere; &extrudere
.
Sbruzzari , ital. fpruzzare vox
fifta a fonitu, ut in voce-»
sbruffari.
Sbuccari t cfb a bucca : qui libe-
rihs loquitur, nobis eft sbuc-
catu .
Sbucciari , v. sbocciari
.
Sbudeddari a v* budeddu .
Sburabicari , ab evomendo
,
Sburdiri , sburdutu &c. diximus
juncum arab. dici bordi
,
unde
verbum mburdiri , ideft jun-
co ligare , ejus contrarium-.
sburdiri
.
Sburrari ,priecipitanter erum-
pere, ab hebr. *!* borpraei-
pitium.
Sburzari , e marfupio ,quod di-
cimus buiza , nummos pro-
ferre .
Sbuttari,qui ini tumet , dicitur
'mbuttatu , ab ital, voce bot.
ia rubeta , qus quando virus
ejaculatur dicitur sbuttari .
Sbuttunari, a globulis indufia-
riis,qui nobis dicuntur but-
tuni, ut mbuttunari ,& sbut-
tunari.
Scabia,/cabies afcabendo,quod
ar 9a gr, /cabofodio, na;p
fcabendo, cutis unguibps fo-
dicatur .
Scabrufu ,fcaber , ideft a/per .
Scacari,a v. caco as
.
Scaccanu , (caccaniari , cachin-
nus cachinnari
;
a gr. na.7-
Xxtf/u-os eancbafmos cba -
cbinnus .
Scacchi, ludus latrunculorum-,';
a perfica /ocefcacb, feufeiee
rex
,
que prima eft perfona.,
in hoc ludo, vel a germao.
fcacb latro , cui confonat la-
tinum nomen ludus latrun•
culoruvt \ hinc fcaccheri ta-bula teffellata hujus ludi,hinc
fcaccu tejfella ipfa .
Scacciari , ital-cacciare .
Scacciari,pro frangere nuces j
avellanas &c. eft ab hifp. ca-
fcara ,qua voce veniunt nu-
clei amygdalarum, prunorum&c. ; hinc defcacar nucleosfrangere .
Scadduzzari , idem eft , ac rum-pere callofes casparum fiftu-
las,quas vocantur caddozzi ;
transfertur vox ad quamli-
bet thyrlorum detruncatio-
nem .
Scadiri , excidere a cadendo .
Scafazzari , ital.fcavezzart, 8c
Jcapezzare .
Scaffa, eft a v.fcapba, hinc fcaF-
farrata .
Scafuliari, fcavuliari, ferafunia-
ri , ab excavando .
Scagghijjquama proprideft de
fragmento Jigni,quod cunu.
k c 2 dif-
Digitized by Google
220diffinditur,impeftiosS profilit.
gr. a‘X./^a.^ fcbidax affula ;
hinc Jcaggbiari ,eft aliquid
cum impetu projicere, eo mo-do
, quo afluite e lignis avo-
lant, & e Ferro candente-»
fquama: mallei iftibus refi-
liunt: moxfquama cfl a fca -
ber, nam fquamofa funt fca-
bra .
Scagghiu , frumentum illud te-
nuiffimum,quod aqua; defe-
6lu non grandivit: idem eft
ac/eccaggbiu.undefcaggbiu.Scagghiuni, dentis canini in ho-
mine , canibus , fu ibus &c.Scala
,Jcata afcandcndoy vel ab
heb. d^ofalam fcala .
Scalarnbru, grse£ atrxaAajlcs
afcalabos, lat. crabro
.
Scaliinbri, carduus edulis
, gr.
CKuXtfJiosfcolimos .
Scafinu yfcalmus,gr. crxcL\fJLOS
fcalmbs paxillus , ubi nautae
remos ftropho alligant.
Scalmaria, calmaria idem
.
Scalogna, cspa afcalonia ab
Afcalone Civ. Paleftinas
.
Scalora , ital.fcariola .
Scaltru , ital .fcaltro callidus.
Scalvaratu ,calvus
,hebr.
calal terfuspolitus .
Scaminari, a reclo itinere defle
•
tterei v.camtnu
.
Scambaratu , v. cambarari
.
Scampari, nobis idem efl.ac plu-
viam ceffare ,ital. fpiovere t
vox noitra cft afcampo , ideft
effugium; nam pluvias tem-
pore effugium quaerimus,ubi
hac defierit, in campumt\dcCi
in apertum prodimus, quare
a£tus iple exeundi in cam-pum, denotat plu viam ccffaf-
fe; hifp. efcampar .
Scampirru ,afinus , hebr. Y!£j"|
cbomor .
Scampu , ideft campum linque-
re , translati effugium
.
Scampulu, quali parvus campus.
Guido de Coi. Iib.7. in prine.
quellofcampoletto dei die pa-rea a lei ,
cbe fojje tratto di
due die .
Scamugghi,/y«aw4i/<7, a .
Scamuzzari , efl defquamarc^ipifces ;
pro arboribus, quas
decacuminamus, eft fcapez-zari .
Scanari, dicimus de maffa,quampugnis in maftra fubigimus ;
ab explanando , & fcanari
idem efl ac fpiauari ; hincfcanaturi
,
lignum teres, quomaffa complanatur , ut inde_»
fiant lagana.
Scancari , fgangari : v. ganga.Scancarari , e cardine
,qui no-
bis canearu, evellere
.
Scanccllari ,lineis cancellatis
delere
.
Scancu, fgangu parvus race-
mus .
Scandagghiu , efl a fcandendcfcu menfurando, dicimus tumde mari, cujus profunditatembolide metimur
; tum dc cal-
culis, quos ad rationem re-
vocamus .
Scandaiu,fcandalum , grascae
CXfitV-
Digitized by Google
<tH&vJta.\ov fcarldahh Xa
C-hxC0)Jcazo claudico
, namfcandalo claudicamus ipfi , 8c
alios claudicare Facimus
.
Scandiri ,fcaudere mcnfurare;
Scangiari , ital./cambiare .
Scannari^cannas gutturis fecare.
Scannai-uzzari , idem ac pra>-
cedens
.
Scanneddu,fcamnellum , par-
vum fcamnum . Prifc. lrb.
afcandendo .
Scanneddari, inftar canna, in-
cavare .
Scanfari, removere de loco, quidicitur canfu .
ScanFia, librorum Foruli , fcu
plutei , a fcandendo , quia_.
unus fupra alium funt locati
,
8c per ipfos fcaudert pof-
fumus .
Scantu , fcantari , fcantuFu &c.nobis valen tpavor
, pavefee.re,pavidus ; erunt a cantu :
& licut incantari cfl magicocantu aliquid moliri, ita [can-
tari e(l ab excantando, ideffc
incantationibus pcrdo,& quia
hujufmodt funt quafimente_»emoti, & vclut Fulgure tafii,
inde translata vox ad deno*tandum pavorem .
Scanufcenza , fcanufcentf » qui
non cogttofcit .
Scapiddafu ,.fcapigghiatu ; qur
nudo efll capite , & capiltis
dete&is
.
Scapiftrari ,capillrunt tollere;
fcapiftratu effranif r
Scapitu , fcapitari , a capite^,
2 21
cum qu’s Fortis principalis,
qux nobis eft capitali,jaftu-
ram Facit
.
Scappari,fcappata funt a cap-
pa : utimur in fenfu evadendi
e periculo, vel liberius agen-
di cum Frxnis folutis curri-
mus.Scapricciarif» ,
v, capriccru 1
Scapulari , religioforum capo*cium
,quod /capulat tegit.
Scapulari, verbum in Fenfu eva-
dendi, eft a voce capulus^u*venit cujufq; rei manubrium,'
hinc covaddu fcapulu , quicapiflrum non habet ,& fca.
pulari efi: evadere e frsnojfeu capulo
, quo quis rege-batur .
Scaramuccia , ita],fcoramuccieti
Scaranciulu, v. fchiribizzu
.
Scarcagnari ,a calcaneo .
Scarc;’rari,rcarfarari,a carctre'.
Scarcina , ab ital.fquarciorc^* ,
ideft in quatuor partes dif-
fringere .
Scarciuni, fcarciunaria, ab itaf.’
fquarciare, dicimus de homi-ne feroce
, Si injurias non to-
lerante .
Scarda , dicitur de variis rebus-,
’
defpicae ariflis, de piTcrnm-»pinnulis, de lini fibris, voxenata &b aridus; hinc fcar-dari
.
Scarfari, fcarfaturi, a gall. ef-
cbauffer , idefl calefacere .
Scarfidiri,de rebus hun>idis,qua;
fi una iuper aliam locentur *wcalefcunt, & ex fervorem
fce-
Digitized by Google
222fcetent a gall. efcbanffer in-
calefcere
,
Scarfii , noftri vijlici , cum ali-
quid , cui eveniat , (orti com-mittunt
, ficcis feftucis for-
tiuntur,quod dicunt, itta-
ri iifcarjii , a grgco uipQofcarpbps Ripula ficca
.
Scarfogghia, dicimus fcarfog-
ghia di cipudda,a gr. ftd§<Dofcarpbos Ripula ficca
.
Scariri , clarefcere, Iu vinu n’ kfchiarucu
fvinum non incla-
ruit ,
Scarmentari, hiTp. efcarmentar.Scarmu , lignum , cui rcmus al-
ligatur >fcalmus%gr. <rx<xA-
fjidffcatmds .
Scarnari , fcarnizzari, fcarnifi-
cari , funt a carne,ut pateti
Scarpa
.
Scarpeddu, fcalpellum
,
a ver-bofcalpo.
Scarpifar!,ctf/c£0,qui nobisfcar•
pa t aliquid proterere
.
Scarricari , eft a voce carricu,
qu» eft a carro ; fcarricar
i
proprift eft res e carro depo-nere , translati de cu/uslibct
oneris depolitione
.
Scarfu , fcarfizza , ital . fcarfo ,
fcarfezza , hifp. cfcajjo efcaf.
fezza .
Scartari , fcartatu : funt voces a
ludo alearum, cum chartas
meliores feligimus , alias re-
jicimus ,hinc res rejeRa, no-
bis eftfcartata
.
Scaru,locus , ubi minora navi-
gia e mari poliunt in terram
deduci, quin & locus ,ubi fa-
bri lignarii operas luas fa-
ciunt ,erit ab ital.y»a^ro,ideft
locus quadratus , atque operi
faciendo idoneus .
Scavalcari ,e caballo defeen-
dere.
jfcaravaggiu ,fcarabetus
,quia
iv rw fitoti in /ter«
corc iit/it.
Scafari ,de cafa exire .
Scafciari ,fcaflaci de capfa edu-
cere .
Scatafciari , v. catafcia .
Scataftari ,v. catafta
.
Scatinari , v. catina
.
Scattari ,a gall. efclatter , ideft
fcoppiari
.
Scattiari , a gall. efclatter idem.
Scatula, ital. fcato/a , agrateo
xoTuAn cotyle vas
.
Scaturiri ,Jcaturio a /calco.
Scavari ,excavare 4
Scauddari, fcoddari, fcauddatu,1
fcoddatu a calore
.
Scavigghiari , a claviculis refi-
gere , dicimus de brachiis , fk
tib'*is , cum clavfculte lu-
xantur .
Scaufari,difcalceare , transfer-
tur vox ad arbores ,cum ea-
rum pedes fodiuntur, ac fi ip-
fis calcei detrahantur
.
Scaufu ,excalceatus .
Schiavu , fchfavitu funt a Scia-
«'//populis , qui fervitio de-diti funt
.
Scavuni ,herba
.
Scebi, herba in littoribus na-fcens aliter Kali . ScObar in_*
voce cali. Sce-v • •
*
Digitized by Google
Sceca ,/itir
,
a gall. foif:
Sccccu, afraus ita Tureis dicitur^
Scegghiri , Jeligere ; fcelta /<•„
IcSlai
Sceleraggini 3 fcelus .
Scemu , fcctnari , cymam de-*
cutere
.
Scena ,/cena,gr. crunvn fccne
;
Sccttru , fceptrum , grascS <r«n-
Trlpovfceptroa .
Schelctru, agr. arneAos skelos
Medici fecerunt arneAeros/celetos , ideft aridus Jiccuseft enim humani corporis co-pages e folis oflibus conflans .
Scncrma , fchermirr, gall. eferi-
mir. hifp. efgrimir .
Schernu , fcherzu , fcherfciri,
fcherzari, a german feberz ,
ideft jocus. Martiniug in v.jocus.
Schettu, qui non eft matrimoniojunttus , ideftfelctlusfcelto .
Schiaflu , colaphus , gr; hoAol-(Qos colaphos
.
Schiamazzu , a clamore i.
Schiantari , explantare .
Schiariri , inctarefcere
.
Schiatta .
22 *
vefeitur, alienos naufeans
quod hoc ita fit , liquet exadagio porcu febifufu non in-gratfa mai , fus
,qui fuo tan-
tdm fcypho eft addimus;numquam pinguefeit; tranf-fertur vox ad foedum , & in-quinatam
, fumpta fimilitudi-
neafuc» qui in fcypho ve-fcens femet fordidat
.
Schina,a^?;'»a.
Schinanzia, gr. Htjriy^ri cy-
nanche .
Schinciu , tagghiatu a fchinciuj
feUus in quincuncem .
Schiribizzu, nobis eft implexus,’& confufus calami duftus ,vox proprid eft a (eorpiono,nobis diSto fchiri'fizzia,8t fa«
ni fcorpionem repraienta»mus hoc duflu
Schiavu , fchiavitii , fchiavina_»
a Sclavis populis;Schibecr, fchimbeci , hiip. ef.
cabeche .
Schifu ,fcyphusfcapba
,
graci
<raucosfcypbos ,
Schifuiu, hoc nomine propriinon venit fordidus, ac fccdus,
feu foetidus , fcd is,qui om-
nes cibos faftidic, & nauica-
bundus in fuo tant&m fcypho
qui fcorpionem iuis pedibus,& chelis,ac cauda munitum re-fert ; idem dicitur fcaranciu-
/#, nam cancro acqu£ benirefpondet
.
Schirifizziu, infeflum venena-
tum, lat. nepa
, Sc fcorpius ,gall. efcreviffe .
.
Schittu,pani i'chitta,panisficcus.Schiovari, clavos refigere
.
Schizza, fchizziari ,Jtsl-
/are. Schiz-
Digitized by Google
*t.
224Sch izzd , itilfcbizeo ,
galf\ef.
quijfe .
Sci Ici
,
v. ifci.
Sciabica , rete piTcatorium , abhebr. *]30 fabae implexum.*
ejfe,h inc,"{33D fabaca , vel
•73319 Jctabaca eadem figni-
ficatione
.
Sciabula , cnfis falcatus, ab heb.
330 [abab circuivit.
Sciacaiu, in Ditt. Sic. eft panis
lapidofus, ab arab. ciaki, v.
ciaca .
Sciacca , Civ, Sic. Xacca .
Sctacca,fciaccarf dfec. funt ab
hebr. "lyjy /agar pilus, feu
capillus , dicimus & nos de_»
fabrica cum fatilcit , fici pilu
rimam fecit
.
Sciacquari ,Iciacquamentu ab
aqua .
Sciagura tfcava auguria ,hinc
fetaguratu, Jcxvo augurio
natus
.
Sciaiacquari,in aquas , vel iit*
lacum prodigere
.
Scialu , fclalari ,ab exhalando .
Scialuppa,giluppa , grypbus
vox barb. pro phafclo .
Sciamu ,fciamari , examen , a_.
gr. icrfxof efmds , vel a <r,an-
t>0 $ jwenos examen.
Sciainprari , eft a voce zampa.
Scianca , fciancatu , ab ital. an-
ca coxendix ,quique eam ha*
bet luxatam, eftJciancatu.
Sciancu ,Jc dulciflime prolatis ,
ab ital. fianco .
Sciannacca , ab hebr.pjy hba-
nae montle .
Sctafa, materia concreta »tn*isincendiis eru&ata vox arab.Abela pag.90fciaaret el gbarfpazio tnculto dclla grotta;8zfciaard ta vyed el Kibir cam.po dei valtonc grande pro-prig incultus
.
Sciarra, fciarriari, rixa rixari
a P r* Sary° convicior.
Scialcu, ital. fiafco
,
lat. barb.
flofeo, nis
.
Sciatara, e matara ita alicubi ia
Sicilia rixantes imprecantur,crederem fignificare fi vegnatla pejti
, ab hebr. feu arab.
*7t3C9 fcatar judicavit, de-
crevit , in fenlu, ut apud me-dicos eft dies decretorius
, 8cNirQ batara anthrax pe-Jtijer ,
Sciatu , fciatari , flatus flare a-.
flando .
Sciaventrari , vox humillima,.ventrem exonerare
.
Sciauru, (ciaurari,lunt ab aurax
malu iciauru,mala aura .
Scicli ,Civ. Sic. Xiclis .
Scidda , axilla .
Sciddicari , fciddicata &c. funtab alhjciari
,
v. lilcia .
Scienza ^fcientia a fciendo .
Sciera, v. ciajera .
Scifu, fcypbus , gr. ffHvQoz
Jcypbos .
Scilmguatu,elinguis.
Sciloccu, v. iciroccu
.
Scitna, lcimari, ital. incima itrd
cimare , idefi in extrema oraluere
.
Scimitarra,acinaces.
Sci-
Digitized by Google
Scimunitu » a ftmta .
Scmdiri ,dejcendere
,
Scintilla ,/cintilIa,qualifetu,
dilla aJcindula , vel a grseco
ff?rlv^n^ fpintbir
.
Scintinu , difcinilut ,qui veftes
habet difcinElai .
Sciocca ,glociens . Columell.
lib. 9. cap. $. de fervandis, &fupponendis ovis : §%uatn re
-
centifflma Japponantur glc-
cientibus, fic enim ruJUci ap-
pellant avis illas,qua volunt
incubarez glociens veri» eft a
fonitu gloc ,gloc , quem gal-
lina cubaturiens edit
.
Scioccu, fciocchizza, '\u\./doc-
eofctoccbezza .
Sciocculu,fiofculus
.
Sciogghiri yfolvere .
Scipparf, ital,fciparet difflpare,
ab antiquo verbo ftpo , ideft
Jpargo
,
hinc dijftpo & quia_.
ad diffipandum , Robore opuseft , translata vox ad fignifi-
candam evulfioncm
.
Sciroccu, ital./cilocco, ab heb.
feirae fibilus, feuqui-libet ventus .
Sciroppu , vox eft medicorum .
Simon Januenf. in clave lima-tionis : firupus efl ab arab.
flrab ,quod ejt potio » ubi nos
flrupum habemus, Arabes ha-
bentJirab .
Scirpi : filva: nobis dicuntur/r-bi , hincfcirpi .
Scirru , fcirrbus , vel fcirus ,
gr. crx.iffosfcirrbos, & 0-«/-
foi/dros .
Scifa , morbus humoral/s cum_.a cerebro ad inferiora defceu-dit
, a delcendendo.Scilca , in qua lac mulgetur
,
gr. tylcrKospbifcos, vel <p tfg-.
xos pbyfcos .
Scilma ,gr. a fchifma a_.
%l^(a fcbitojciudo, follemnaeftaintf, & e contra con-verti .
Sci (Tura ,/cJJfura . Plin. a /elu-dendo .
Sciu, ufeitt vocula, qua gallinas• abigimus
, hebr. buts/oras .
Sciucari, v. afeiucari . «
Sciumi , iciumara , flumen fla-tuaria afluendo
.
Sciunda, funda .
Sciuri , f ciuriri tflos florere z*»fluendo , quiafluxilis eft, yclab hebr.mDfardflos.
Sciu l ea , ital. cru/ca a Jufflando%quia e cribro JuJflando abi-gitur.
Sciulceddu, jufcellum ajufcu-
Sciulciu, fciufciari, a/afflando .
Scivulari,/olifacilitate labi.
Scocca , aljter coccarda .
Scoccari , ab ital. cocca, qua
venit canalicus in fundo ia-gittae
, qui chorda impletur,& diftenlionc chordte im-
pellitur.
Scociri, ab excoquendo .
Scoddari, a colla, ideft glutine.*
Scoddu , in indulio eft foramencirca collum.
Scogghiu, fcopulus , gr. (rxo-n P w
'
Digitized by Google
s>6
7it\oifcopeloi /copulat.
Scola,Jcbola
,%o\r\ fcboli ,
hincJcularuJcbolarit
.
Scolopcndra.gr. c^oXoniv^^cLfcolopendra in(e£tuni habens
trKo\07:cL iv t^pa. fcolopal_j
en eara,
ui uleum tn cauda .
Scommodu,incommodum .
Scompigghiarj. compilare eft in
umiiTi cogere »cjus verbeon-tr.rium tlt fcompiggbiari ,
i d c It,
quic unica erant dif-
lociarc
.
Scomponiri,quod compofitum
erat turbare
.
Sconfu , fconfari : uti concinna
-
' re , idem eft , ac conjari
;
ita
fconfari eft,quod concinna-
tum erat evertere
.
Scoppiar i . Poiiph. lib. i . cap. 1 3,
versfis finem, & da teneritu-
dine difeopiare , & minuta.
mente Jcindere , e difccpula-
re,quare liquet fccppiari ,
idem efle , ac difcopulare i
Scoppu, Icoppari; a coppu eft
incoppari
,
hincfcoppari .
Scorari ,cordis robur frangere
.
Scorbutu .fcorbutum morbus .
Scorcia , cortex, quafi corium
tegens ,hinc fcorciari
.
Scordari , difeordem cfTe .
Scordiu,fcordium , gr. <r«of-
tf iov Jcordion
.
Scorfana,pifeis ipinis horridas
fcorpana, cujus mas feorpiuty
gr. tTKopTriosfcorpiost fKop*7toulvol Jcorpana
.
Scornabcccu, terebinthus,quia
corniculos arietinis iimiles
gignit , hinc illi nomen .
Scornu ;fi bovi cornu fregeris»'
animal eft deturpatum, hinc
fcornu pro dedecore
.
Scorporari , e corpore .
Scorrettu , contrarium correBei
Scorta,qui viam pratentat
,in
itinere Jolaph Barbari cap. 2 .
diciturfcolta, forlan ab au-
fcultando
.
Scofciari , coxendices luxare .
Scofla , excu/Jio.
Scoftu.cagnolu di fco/Tu.qul no-bilibus icemini» eft in deliciis,
a gzU.efcous finus pudor is.lo-
cus ab/conditus, nam hi ca-
telli fn matronarum finu , feti
gremio,qui oculis non pa?
tet , cubant
.
Scoftumatu » v.cofturai
Scotanu
.
Scotiri , excutere .
Scotta , gall. efeotte , hifpan.efcota .
Scottu , excoBus
.
Scottu y Jcoticus a Scotia .
Scotulu, purpurea efflorefeen-
tia in cute, ex fanguinis for-fan excujjione.
Scraccu , exfereatut , ab hebr.ppl racae exfereavit, gr*cavoce ptyfma non pytifma.
Scrima , diferimen, fcrinwli,
a diferiminanuo .
Scripintari, hifp. rebentar .
Scriviri,feribere
, pr. yfdQu
graphoy hinc multae voces
notiflima:
,
Scroccu , v, croccu
,
Scrufina
.
Scru.
Digitized by Googli
Scrufuli, ftrumse in collo enat*,
ita difts a porcis , teufcrofit,
nam hae ftrumofs funt , vel ,
qubd ftruma alias, Sc alias
fubinde pariat , & fit fcetofa,
utfcrofa .
Scrupulu,/cr»/>«/ifi , afcrapus.
Scrufciu, ital.fcrofcio vox e_*
rumore t ut liquet.
Swruftari t crujtam tollere
.
Scrutiniu , aferutando
.
Scu , ita fues , avefque pellimus,
hebr. y^n bufe foras.Scucchiari; cucchia cfl copula ,
hinc fcucchiari difcopulare.
Scufia , fcuffia fcufinu icuffinu ,
gr. nyttyia. cupbia capitis teg-
men , ab hebr. qsn capbapbtexitprotexit
.
Scugghiari , eft a cuggbiuni .
Scugghitti ,fquill<e
.
Scugnari , cunei adaftione dif-
findere .
Sculari ,a colando .
Scularu tfcbolaris a fcbola .
Sculpari , exculpare a culpa.Sculpiri ifculpcre afcalpcndo.Sculnnrr
, a colore .
Scuma ,Jpuma afpuendo,quod
a gr * n^yjmptuojpuo .
Scumigghia , lericum lubtilifli-
mum quafi fpuma, feu filum
aranei
.
Scuminica , communionis pri-
vatio .
Scummettiri , fcummifTa a com-mittendo
, ideft deponendo
.
Scumpaginari, folvere com-
pagem
.
Scumpagnari, a comitatu fejun.
gere
.
*27Scumpariri.rion amplius parere.Scumpiri.eft de charta,qu* glu-
tine caret,quod eft ultima^
chartte perfeftio, hinc carta
fcompita ,ideft non compita .
Sc\im$on\r\ tcompofitumfolvere
,
Scuncatinari , a catena
.
Scuncertari ,quod certum, ideft
firmum erat difTolvere.
Scunchiri , contrarium verbiinebiri .
Scunfidari , confidentiam per-dere .
Scungiurari , ab adjuraudo i
Scunfitta , a configendo .
Scunquafiari , a conquaffando.Scunlacrari
,quodfacram erat
exfecrare .
Scunfari, a concinnus.
Scunfigghiari , a confulendo .*
Scunfulari , a confolando
.
Scuntenti , a contentus, ideft
fatiatus
.
Scuntorciri , a dijtorquendo .
Scunocchiari , v. cunocchia •
Scun veniri , difcon%enire
.
Scunvolgiri , a convolvendo .
Scupa, fcopa , quiafolum fca-
bunt
:
hinc fcupagghiu &c.Scupctta Jc/opus
,
& Jtlopusturumore.
Scupriri, coopertum revelare*
Scurari , ab obfcurando .
Scurbia, fcobiua .
Scurciu ,* curtus.Scurmari
, v. fgummari
.
Scurmu• pifc isfcowbrus •
Scurpiuni ,fcorplus ,gr.
mos fcorpiot a verbo xrnoq*fiorpizo
.
P f 2 Scur-
Digitized by Google
228Scnrriata Ja corrigia
.
Scurriri ,excurrere .
Scurfuni ,hifp e/cuerzo*
Scuru ,ob/curus
.
Scufa ,excu/atio
.
Scu/cifu ,qui eon/cendi nequit
.
Sculciri , difjuere
.
Scutcdda ,Jcutella
.
Scutu ,fcutum
.
Scutulari , excutere .
Scuvari ,a cubanda
.
Scuzzulari
.
Scuzzunari
.
Sdegnu , indignatio 1
Sdiddattari,c feminibus laUeumhumorem exprimere
.
Sdillocari ,ioco movere.Sdirifi , ital. difdirfi .
Sdirri, dicimus viniflivu alifdirri , sitfatti l' Officiali. abhebr. *yio fedar ordo
,
ideft
veniftis cum omnia ordine_i
erant compofitaihinc fdirrera
Sdirrinari , renes confringere
.
Sdirrupari , de rupe ejicere
.
Sditta , ital. gifdetta
.
Sdi vacari, divagari nobis eft,
quod colleftum erat effundere.Sdo/Tu, ital. bi/doffo .
Sdrucciulu , lubricus .
Sccara, hilp. afelgas
.
Scculu /eculum a fecando .
Sccundu,fecundus
,quia pri-
mumJ'equitur .
Sedari ,aJedando .
Sedda ,fella a [edendo
Sedi Jedes , fediri,/edere , a_.
gr. gJ' os edos [edes
.
Sedizioni /editio , ideftfeorfim
itio cum cives in diverfa abe-
unt.
Scduciri, /educere , ideft/eorftmducere
,ve 1 /eettm ducere .
Scggia, feggetta a/edendo.
Scgnalari , inftgnetn effe .
Segregari , a grege lejungere
:
Segretu/ccretuw a
/
'eceruendo;nam quod celatum volumus,ab aliis/ecernimus.
Seguaci , leguitari a/equenda,Sei /ex
,gr. bex . •
Semi , femenza , feminari &c. a
jemes,quod eft a /ero
,
ut a
no/co nomen,afluoflumen , ita
a/ero /erime» , contra&i/c-men
.
Voflius
.
Sempri ,/cmper .
Sena , fenia , hifp. azefia
Senatu , a /enioribus
.
Senfu, fenfatu,/i?«/«x a /entie»r-
do,quod a ideft /pina,
qua; nos pungit
.
Sentenza,yr»rr/y//o a/entiendo,
Iu Judici cusi fentenziau, Ju-
dex ita/entiit .
Senturi , aJentiendo.Senza ,olim fencia /ne
.
Separari,/eparare , ideft /tor-
Jim parare
.
Scpclliri, Jepelire .
Sequela , aJequendo .
Sequeftru, a/equefler .
Serafinu , hebr. D'S“|E/rapbim
.
Serenu , fe reniti, /erenus. fere-
nitas,a gr. £r\pos xerbs ficcus,
Scriu, ferietk,ferius,a, «w; ideft
/ne ri/u, vel a /erus ,
ideft
tardus , nam feria tardi iis
eveniunt
,
Scrmuni /ermo
.
ScrJ
Digitized by Googl
Serpenti ,ferpf
,ferpens a gr.
i f 7T0»berpoferpo .
Serpillu ,ferpyllum, gr efnvX-
Xov berpyl/on.
Serra , a fecando , vel a flrido-
re ,quem ferra creat
.
Seruferum,%r.ogof orer ferum.Servu
,fervus aJervando
,quia
captivi , cum jure belli occi-
di potuiflfent,fervabantnr ,
hinc ferviri , 1'ervizzu &c.SeflTu,fexus afecus , qu6d unus
ab alio fecus fc habeat.Setta
,fecla a fellando .
Scveru, ieverici , feverus feve-ritas
,a gr. Ceftnpds feverds
augufius reverendus .
Sfacelu, gr. vtyxHeXos fpba -
cetos .
Sfardari , a falda .
Sfari yfaZium evertere
.
Sfafciari , a fafeiis , vel fafet-bus % quod idem eft
.
Sfarfli , sfarfufu ,ital. sfarzo , a
verbo disfare,quod cum ja-
ctantia evertitur
.
Sfcra, gr. orQjupa. fpbara .
Sferri, foleje fe> rea: detrita? .
Sferza , ital. sferza a ferula .
SGlari, sfilu
, ab ital. fiegold-*dcfidcrium .
Sfilazri, afilis
.
Sfilettari, delumbare a Tumbis,
qui nobis filent dicuntur .
Sfingia , a gr. o-7royyof fpongosefl enimglobu'us Jpongiofus.
Sfogghiu, placenta foliacea .
Sfoggiu , idem eft , ac afogu .
Sfogu yfoci exitus
.
Sforzu , a fortitudine.
2i 9Sfrahrtu
, color fubflavus .
Sfragari , sfragu sfragamentu l
ital.fprecarefpreeamento\c^tab explicando : ficuti compli.
cando parfimoniam feftamur»
ita explicando liberalitatcm ,
Sfrantumari,a fragmentis.
Sfrattari,ah ital . fratta dicimus!
de feris,quas c latibulis agi-
mus ,
Sfreggiu,ab ital. difpreggio .
Sfrenatu, a frano .
Sfrinzufu , a fimbriis
,
quse noblsfrinzi: diffutus.
Sfrundari, a frondibus .
Sfruntatu , effrons a fronte i
Sfucunari , de ignis fpiracuTo,
cum ultra quiin par eft am-pliatur .
Sfudirari, v. fodaru.
Sfugari , a foco .
Sfugghiari, a feliis,
Sfuiri, diffugere .
Sfuliniari, a fuligineiSfumari , a fumo .
Sfiimicari , ab itaX.fuffiimigiol
Sfuncidu yfpongtofus „
Sfuodari, -a fundo .
Sfundcriu ,idcffc line fundo l
Sfundurari , idem »
Sfurmari , a forma .
Sfurnari,afurno .
Sfurrari, v.infurrari
.
Sfurtuna , infortunium l
Sfurzari, a fortitudine „
SfufTari, a foffa
,
$ful u ; diffujus .
Sgaddari , a galla l
Sgagghiari, v. ngagghfarf.S^aggiari
, a cavea educere ,
Sgam*
Digitized by Google
ajoSgambatu.nudfs tibiis incedens.'
Sganghefa ,avi Iu cappeddu a-
fganghefa , habet pileum m_,quincuncem
.
Sgargiari.v.gargia.
Sgargiuni , ab wA.fquarciareSgarrari,<rrars:utimur hac vo-
ce,cum telam Forfice non prf
.
cidimus , fed didu&is violen-
ter brachiis diflecamus, hifp.
defgarrar .
Sgarrata, fgarratuni, voxbarb.
fiartatum , fiarietum.
Sgarrunari, v. garra
.
Sgaflari
.
Sghizzari , ab ital. guizzar^*'%quod dicitur de pilcium in-aquis incefiu, (ghizzari eft in-
ftar anguilla: elabi
.
Sgranatu , a grano, quod non-
dum grandivit .
Sgranfignari , v. granfa
.
Sgraneddari, agranulis i
Sgrafciari, v.graflTu.
Sgravari , a gravitate *
Sgridari,aJtridendo
.
Sgriddari , inftar gryllifudere.Sgrignari, a ringcudo.Sgroppu , v. gruppu .
Sgrugnuni , v. grugnu .
Sgruppari , v. gruppu .
Sgruflari ,a groffus .
Sguajatu , ital.Jguajato.Sguazzari , aqua eluere .
Sgummari, quod gummi glutine
jun&um erat fejungere
.
Sgurbia , Icalpellum incurvum,Sgurgari , e gurgite erumpere .
Si,/r, gr.fi eiJi .
Siari,mirum eft hoc verbum a
Crufca abefle, cum FrancioG-
nus,& ipfc Florentinus in vo-
ce hifpanica ciar eo utatur :
ciarfare remare alfindietro
termina de' marinari : vide
vucari •
Siatica , morbus ifebiadicut a
gr. ifyCov ifibion coxendix
.
SicariutJ/carius a fica .
Sicca,fyrtis, quiaJicca eft.
Sicche Jtc efi .
Sicchia , aficlit , qui hebr;
fekel .
Sicchiu, fitula , arab. AbelaJ
fol. 25. fiekia el baidba con-dottobianco
.
Siccia , gr. crr\7ritt fepia,Siccu , ficcari , afliccari &c. fic-
cus ficcare , ab heb. nnjtcac ficcum aridum . Hclych.
Colukov 4 n?oV ervgxHetrtet
faucbn aridum Sytacufii
.
Sicilia ,Sicilia , vel quia Jicili-
ta ,ideft Jecata fuit ab Italia,
vel a Siculis,qui eam inha-
bitarunt .
Sicuru , ficurizza , ficurft ,fccK-
rus fecuritas .
Siddu,fiddiari, a grtcco <rxt/M6>fkyllo vexo . Mare. 5. ^5. rtert (XkC\Aa$ tov fifd,-CH&Xov ;
quid ultra vexatAJagiJtrumi Luc. 8. 49. ynn
tfKuMe tovnoli vexare Magtftrum , nosdixiflemus ,
pircbi fiddii lu
Mafiru ? & non JiUdiari l»
Alafiru .
Siggetta , a fidendo
.
Sigillu ijigtllumufiguo fitfigil-
tumt
Digitized by Google
Ium , ut a tigno tigillum l
Signa tfimia .
Signa Ii , fignaliari &c» a figrto »
Signu /fignum .
Signuri , afinior .
Silenziu , filentsum a filendo .
Silipu , herba ,gr. or(X<()iou pl-
pbion •
Sillaba, gr. tri/TAx/Sn fyllabt^fyllaba comprt h nfio .
Sillogiimu, gr. cruM.oyKrfji.os
' fyllogijmdt ratiocinatio.
Silva ,filrua afilendo .
Simana » profettimana » quia_»
feptem diebus conflat
.
Simbolu, gr. v\tf*.RoXou fym
-
60/00.Simenza» v. femi.
Simetria,gr. cru/AfA.t"r$Cct.fy»r-
metria concinna partium-»men fura .
Simili» fimi/it , hebr.*)30 yjr.
melfimulaerum a fimili .
Siminarr » v. femi
.
Simpatfa gr. <ru/JjrA$>a(t fym-patbia contentus .
Simpicu» gr. cruyKonn fyneope.Simplici
» fimplcx , ideft /»<^plicis .
Simula, fimila , & fimilago » a
• gr. ctefj.CJ^xXiS, ftmidatis >
' quod a puntco fetuid .
Simulacru , hebr. femelfimulatrum .
Simulari, a fimulando .
Sinapa» gr. c(rr\7it finepi
.
Sinceru, fincerita ,finccrus,fi»-ceritas .
Sindacu , verifts findicu, gratcS
cruydtHos fyndicos defenfor.
a?»Syndici civitatis jura tu«ntur,alibi Senatores, alib* Jurati»
& alibi Syndici dicuntur.
Singti,fingari
, fignttmfignave i
Singnl.ri,fingularis , ab hebr.
figula peculium pecu .
/lurr, & H eundum R. O exi.
mium quid » ut aurum &c.Simfcalcu , vox barb. incertae
originis .
Siniflra, fiwijtra ,gr. Aptcle^A
arifierd .
Sinn6,y? non,fin .
Sinodu,gr. cuvo^oifynodosl
Sinfigghiu, afingulus.
Sintaffi, gr. cruvrx^ts fyntaxitlSintina .fonti»a .
Sintinedda, hifp. centinela a
fentiendo , cujus munus eft
fentire .
Sintomu, gr. crufJL7f\(AfJi<L fym>ptoma .
Sinu yfinus
.
Sipala, feps a fepiendo
,
hebr.Ofab circuivit 330 Jobabidem
.
Sira,feri » ah opot oros termi-
nus t nam d>ei terminus eft .
Siragufa, Syracufct Ci v. Sic.
Sirbi, Ctlva a fitentio .
Sirgenti, hitp. Sargento a fer
-
•ciendo Sirgintina jerlientitbacillus .
Siringa , firingari, gr. ffupty^
fyrinx, fyrtnge injicere .
Sirinu, aferenitate
,vel aferi.
Sirrari, afera olferare yfercu*
verhcftagr <rafa fird cate-na
, nam portas munimus fe-ris , quas dicimus catinazzi
Sir-
Digitized by Google
2£SSirretta, qua equi mentum pun-
gimus,quia denticulata efl:
utferra .
Si flem a,gr. GUff^n/JULfyficma,
Sita yfertcum
.
Siti, fitis .
Situa<Jirus . Cic. 6. Verr. nanL*
ip/a Mefana ,quafitu mani-
bus , portuque ornata fit .
Sivu,feburn , hinc fivata cate-
na nahtsfebo illita .
Smaccari,diximus maccueffe^»
cx heb. muc depaupera-
re,hinc ammaccari /maccari.
Smafara , vox contorta a me-taphora
.
Smagghiari , ffnagghiaturi , (li-
ius ad lorica maculat lejuu-
gendas
.
Smaltiri , Imaltimcntu
.
Smaitu, fmaltari.a maltha tranf.
fertur ad auri , argcntique-i
cx laturam.Smammari,e mamma fubducere.
Smania,gr. /a.xyla, mania furort
fmaniari jurere .
Smandari , amandare ,fimanda-
tu amandatus , & quia nebu-
lones amandantur , hac voce
venit
Smantellari ,mantellum tollere,
translati dicimus de domo,
cum ejus teftum diruimus
.
Smargiazzu , anne erit a loric*
maculis maggbi ? ita ut fit
verbofmaggbiari ,quatenus
fmargiazzu is fit, qui le adeo
viribus pollentem jaftet , ut
lorica maculas queat dif-
rumpere
.
Smarra l enfit lanificusj mar-
ra fofTorum inftrumentunx,,
hincjmarrari ruditer aliquidconficere ; ruflici poli jafiluni
in agro femen , bidente , velfarcalo terram commovent
,
& ita femen contegunt, id di-cuntfmarriari, fmarriatura-
Smarriri , amittere .
Smcraldu, fmaragdus , arab*
TV01 zrncrad .
Smcrciu , fmerciari , a mercibusdifirahendis
.
Smerdari , a merda .
Smicciari , e myxo fungum tol-
lere ,hinc fmiccialoru
, quomyxum purgamus
.
Smindari ,a mendis .
Sminuiri , minuere .
Sminuzzari, in minutias redi-gere
._
Smirigghiu, quo chalybs poli-
tur , gr. /myris .
Smorfia , gr. /jt,o^r\ morpbeJforma
.
Smuzzari, ita!, mozzare , ideffc
fummitatem decutere
.
Snellu , a germ. ifnel cervus .
Snervari , enervem reddere .
So »/*«*>*, um . .
Sobriu ,fobrius: vas vinarium^dicitur bria , hinc fobriusidem cft , ac fine bria .
Societi ,/c cietus afodando .
Sociru, locira,focer focrus , gri
ccyrbt .
Sodiskan,fatisfacere,
Sodu,folidut .
Sogghiu , folium.
Sola,folea
, quia folida , vel
quia
Digitized by Google
quia folum tangit 's
Soldari tJolidare .
Soldu ,folidum ftipendium , fol-
datu , folido ftipendio con*
dutlus
.
Solfa , a notis muficiafol fa .
Solitariu,quia folui .
Solitu ,/olitus afolendo.
Sollenni , follcnnita ,/olemnis f
folcmnitat afolendo .
Solftiziu >foJ/titium,folisJtatio.
Solu ifolum .
Sooettu, cantio italica afono.
Sonnu, fotnnus , hebr. nJtP
fenacb •
Sontuuiu , v. funtuuCu .
Sonu , fonata Conari afonus .
Sopuri ,fopor , gr. U7ta.$ byparvrftofomuum .
Sotb2yforbusfurbum t quia fru*
6tus/or£/7/x,e(l afurbendo.
Sorbetta , aforbendo : in Regia^»
Soldani ASgyp. pincerna, qui
poculis prcerat vocabaturSerbedar Jo:Leon.in defcrip.
Afr. p. 8. vi erano altri ujf-cii
tcome Serbedar,cbe have-
va la cura dei bere dei Sol-
dano , tenendo certe aeque.
gentili di zueebero ,& altre
; compofte .
Sordidu ,fordidus , fordldizza ,
fordei .
Sorti ,/orx a fortiendo .
Sortilcgiu,fortilegium .
Soru, foror
,
Sofizza, grsecd 7o*XH05 ifcot , &
'i<T(kiov ificion .
Sozzu,idefl fulidus , ut ab hor-
deum orzot a /'olidum fozzo;
efl etiam a Sordidat,
Spacca ,fpaccari
, a yjwc/c Ma-ciari .
Spacciu , fpacciari , fpaciuwtJ
fpaciari. Guid. dc Coi. lib. io»
tutte lefue mura , • fortezzc
con rovinefpacciarono .
Spadda tfcopu/a .
SpzggUizri tpoleat ventilare J
Spagnarifi , ab expavendo .
Spagu ,a gr. ctnxOD fpao trabo ,
alio nomine dicitur tirettu atrahendo ,
Spajari.ficut impajari efl e duo*bus par unum facere ,
hinc
fpajari fejungere .
Spalancari tpalancas tollere.
Spalari.^aVex tollere
.
Spandiri , ab expandende i
Spangu,fpitbamo, te.
Spanu.gr. crrroLvosfpanbs raras;
Sparaci,gr. d<T7ToL$a.yos aspa-
ragos i
Sparaggiu , a par paraggiu , JL,1
di/par fparaggiu
.
Sparagnu , fparagnari , a fepa
•
rando .
Sparari,contrarium vociparari
Spargiri, a fpargendo.
Sparicchiari ,proprii efl deJ
duobus , cum e jugo lubduci-
mus , transfertur ad alia
.
Spariri , difparere
.
Sparmari,proprii efl veterei
palme ramos ex(cindere,tr2f.
fertur ad alia ; & ad nav em,cum ex ejus fundo algam-.,
aliafque marinas herbas era-
dimus , & febo linimus .
Sparnuzzari , ital. fparnazzarcG g dif.
Digitized by Googl
difpergefre .
$parpagghiari,ital.fparpagitor6
proprii efl de paleit
,
cuin-
ventus ca$ diflipat
.
Sparrari ,obloqui.
Sparti ,/eparatim partiat
.
Spartirh partiri , v. parti
.
Spai u , dtfpar .
Spraveri , a germ.^arWer , hocefl expandens alat
.
VofT.
Spafa, txpatiftOa b expando .
Spafimu,gr. tracter/xos/pa/mdt
convuliio .
Spaflari , fpaflu ab expatiando .
Spaflurar i,pedicas fol vere .
Spata,fpatba ,
grxci
Jpatbe .
Spatula,fpatba lignea
,qua li-
nun excutitur.
Spaventu , a pavendo , heb.^rtdpahad expavit .
Spaziu ,/patiam,/pacium .
Specchiu,/peculum ,ab antiquo
fpccie
,
idefl video
.
Speciali ,fpeoialit aJpeeie
.
Specti,/pedet forma,* facio/a.
cies , a fpeciojpeeiet
.
Speculari,/peculor a /peculari
que efl locus, e qup profpici-1 mus ,
ideft eminus videmus •
Speddari , de pueris cum fylla-
batim legunt,
gall. epeller ,
belg./pollen .ang\./pell
.
Spcd diri, fpeddutu , expedirt.
*
expeditui.
Spedicari , e pedicis fo\vere
,
Speiimca ,gr. erntotyl; fpe.
/iux ,hincfpe!unca.
Spendiri . expendere. Sil-
Sperari ,fperanza ,/pexore/pet ,
hebr. fibler fperavrt :
fpes olim diftafperes
.
Sperciari , ab hebr. p->a paratrupit abrupit
.
.
Sperdiri, a perdendo ..
Spcrpjuru.perjurat s pejerando
Speriment.ri , «b experiendo .’
Sperma, gr. ffrrke/ux fpermaa
femen .
'
Spernari , a voccpemu .
Spcrtu, expertus ab experiendo,
Spettari ,Jpeciare a fpello, as .
Spcttorari, e pe&ote ej‘Cere.
^craacoddu,it»\.fcanezzacollo,Spezzari
, infruffr
a
comminue-rc,heb. yjQ betfatsfrujlrum.
Spczzi ,Jpecies, hac voce Merta-nas venit piper
, hinc fpezsia-li
,quifpeciet vendit .
’
Spii * fpjari, fpiuni ab in/pt
’-
ciendo.
.
Spiaggia,plaga a latitudine ,
Spianarit explanare
,
Spiantari, explantare
.
Spica , fpicu,/pica fpicut fpi-
cum , agr. tfrrrf co fpizo ex*
• tendo , nam in ‘acutum exten-*• ditHr : dicimus de aridis , ce-• pis
,alliis
, cumfpicum emit-tunt..
'
• • • •
Spiccari , idem efl , ac /picari. ; afpiea
.
Spicchiu, fpiculum , &/picat',
hinc fpicchiari in /picor di-
videre .
Spiccicari, v. mpiccica .
Spicu, v. fpi ca .
Spiducchiari, a pediculit
.
Spiegari, explicare a plicit'.
Spietatu, finepietate
,
-
Digitized by Google
Spignari, a pignore i.
Spilari,pilos vellere ;
Spilorciu ,api/is legendis
,hinc
: fordidus parciiTimus .
Spina , a gr. fpi*o exten.
Jo.quia in acutum extenditur.
Spinapulici , herba ,quas minu-
tos habet aculeos, quibus pu-
lex poflit configi
.
Spingarda,german. fprintt •
Spingiri , a pungendo ,
S pinguia ,[pinula .
Spinnarifpinnas vellere .
Spinnoccia,a fpina ferrea , fcu
terebra, qua dolium perfo-
ratur .
Spinnu, fpinnari, de pinnis cum
ab avibus decidunt.
Spinta , a pungende %
Spira , linea fpirafi , gr. C7TH f*. Jpira.Spirari
,a fpirando.
Spiriri, evanefeere, ut fpiritast
qui nefeitur unde veniat, aut
iqui» vadat*
Spiritu, fpiritus a fpirando .
Spiriungari yprolungare .
’
Spiruni, proprie eft navis pro-
- ra , translati dicimus de galli
gallinacei, & de equitis cal-
care. >
Spifa , expenft .
Spiflu , tpiflVari , alat fpiffus
Spitali, bofpitale ,*b hofpisando.
Spittaculu,fpettaculam a fpe-
Bando .
Spitu , a fpatba .
Spizzica , fpizzicari,
ital. fpiz-
. .zeca , v. pizza .
^plendtfri,fplendar *
Spoggh ia , [polium , a gr. ck u -
X o v fcylon fpolium ,
Spola ,radiut , feu navicula te-
xentium, a gr. (T77aftt fp,fo
.Jemino , nam (laminis, ut ita».
dicam , campum trama ferit
.
Sponfa ,fpongia, gr. ff7rtryy0S
fpongot
:
fi fermo fit de it fto ,
eft a {pondo : fponfa nobisetiam e(l umbella quarum-
•
s dam plantarem, ut feniculi -,
paflinaca &c. quin & afpfcr-
gillum,quo aquam lufiralem
fpargimus .
Sponfa liziu ,a fpon/is.
Spontancu, Jpontaneus .
Sporcu ,a porcus .
Sporgiri , a porrigendo .
Sporta,quia fpartea , v cl a gr.
c‘7r\j^i^(L Jpyrida .
Spremiri , exprimere .
Sprefciari , a premendo .
Spropofitu , extra propofttum .
Spulagrari . dicimus dc vineaJcum menfe Majo palmitesinutiles exftirpamus
, a grfco. Cnvftnfporo agrios,
ideft lurculus inutilis .
Spuntari , a punclo .
Spurchiari, porcellos c. feroph*; uberibus amovere, hinc [pur*
cbiatu is eft, qui jam adultus
j. matre non eget
.
Spurgari , expurgare .
Spwriu, /purius , agr. vmipmfpir.o Iero
,
Spurpari,pulpas erodere .
Spu(a, fpulu, fponfafponfus ,quia
„:jn vicem fpoudent . .
Sputu, fputazza fputari
,[putus
G g 3 fpu •
Digitized by Google
fputttm/putare , agr. 77"!u aptyofpuo
.
Sputrari, hinnum frasno , & cal-
caribus aflucfcere, nec am-plius Gnere, ut liberifts vage-tur ut pullus pudditru .
Squaggh»ari , contrarium verboquagghiari
.
Squarciafogghiu, ab itil./quar-tiore.
Squartari, in quatuor pariet
diflecare.
Squatra, iu\./quadra fabroruminflrumentum, ideftfcmiqaa-
dra , nam quadrum per dia-
gonalem lineam feftum facit
duo/emiquadra,hinc J'qua -
dra ; pro militum turma- eft a*' figura quadrata
,qu® prima-
ria e(l agminum figura.
Squatruni , agmen- in quadrumdifpofitum
.
Squinternari > 2«»»/ei'«/offrr dif-
• fuere.
Sfu ,ipjt, <t, um. >
Stabili ,/labiIit a lianda
.
Staccia, hifp. ajlacbat hinc ftac-
ciutu.jtadda,]tal>ulum aflando .
Stadduni , equu» admiflariu*,'.
quia in ftabulo manet, nec eil
; laboribus domitus*.
Stadiu yjladium gr. <r7«tV109
Jladion •
.
Statia ,Jlapiatubiflat per
.
Staf-
fcri ,quiJtapiam tenet
.
Staffiermu , quia firmiterflat
l
Staffetta ,ita & italicS .
Stagghiu. ftagghiari, ftagghia-
ta lunt a voce taglio -
Stz%nvL,flagrium vox ficula Sal-’
mafius relatus a Vofiio in li-
ter. permut. . Siculi <r7 «,y-
vov flagndu , hinc (lagnari
flagnare .
Stagnu , metallum , flamnunt ,
ftagnari jlamno ilUnire .
Stallu , aflando
.
Stamigna , aflamine ,
Staropa, Stampaturi &c.a gr$co
riiTToipiov typarivnJigi Ilum ,
Dipl. Will. Regia Sic. anno1177. bulla aurea noflroty-pario munita
Star.cari , hifp. eflancar Fran-ciof.fermare ,
e pofarfi utuu*eo/a , e non p affar piii innam.zi ;quad cum ia laflitudintai
fiat, transfertur vox ad ipfaii»
lailitudincm denotandam
.
Standardu, hafta vexillaria-aJ
flanda.Stanga
, ita\. flango.Stanti, flant iu, (lanza, (lari, funt
aJlando- y quod grtecti <rjd&j
fluo flo..
Stati, aflas, hebr. t/o igniti
Statua tflatua a flando ,
Stazzuni , ftazzunaru , ubi fifti-
lia fiunt; anne eritabitaL.y2r—
tacciOy quod eft cribrum, quocreta cernitur >
St endiri , extendere a tendo i
quod a gr. rap® iluo tendo
.
Stentu , diflentu t a diflendendo
cum quis, ut fruftus colligati
fefe ad fiimmum diilendit ,
quod non fine labore fit.
Stenuatu , extenuatus a tenuis
Stercu tflercui, gr, rlefyitvoshq-
Digitized by Google
xcirpo! .fletganosflercut.
Sterii » ,/teriiis, gr. <r7Sp<t fi»*
ra a <r7£fW> llfrco privo
.
Sterrari,extra patriam terravs
mittere
.
Sticca , fticchiari, fticcatu» ab
ital.flecco.
Sticcata , itn\.J/oceata aflocco*
Sticchiu , forfan erit rima ma-
gna mulierum , a gr. crltyotflicbos linea .
Stidda ,flella, gr. aV7nf jftir.
Stigghi ,.artis inftrumcnu, galL
e/'tcaviers .
Stigghioli » MefTan® dicunturvervecis inteflina Cupra orne-
tum involuta .
Stili , ftilettu, (lillettu funta^
flilus .
St i mari , eeflimart „ a gr. iyrt*
/a oi(ix entimao aflimo .
Stimmati,gr o-TCyputret fl
gmata a ar^C^ajuzo pungo.
Stimulu ,flimuius ab eodem.Stincu K itaL///»ro tibia .
Stindicchiu-, ftiml icc hiari, pars-
diculatiomb extendendo
.
Stipa, dolium ingens a flipanda,
quia ex pluribus a floribus in»
. vicem flipatit afTurgit
.
Stipaci ^Jtipaxe, a gr. cr7a/3aflibo calco .
Stipendia y-flipis penflo flipert»
dium
.
Stipiti ',fliper.
Stipu-, ubi q^iidqtwm fltpamab.Stipulari , aflipula, feu palea-,
qua data r in venditione do.mi nium.transferebatur
.
Stirari, ftiracchiari a diflra-
bendo.
Stirpi ,fl»rpt , Stflirpit ,
Stifa , extenfla .
StUTu, ipfe, a, um .
Stiticu, a gr. (rlurrltHos fly-plicis adflringent .
Stival» , aflivalia .
Stizza, ftizzari ,'tnfligatiOy io*
fligare
.
Stizzuniari , de titionibus cuttuinvicem fricantur
.
Stoffa, pannuspretiojus, v.flufa.
Stola,gr. «‘7oAn;/o/<? a <r7eA-*
Ao> fleIlo induo.Stoiiddy/talidui .
Stomacu,gr. <? 7<3A<t^ 0% floi
maebas.
.
Storciri , diftorqitere .
Storia , nrlofla. bifloria
Storta , vas dijtortum
Stracangiari , extra cangiari
Straccari, flraccamentu ,. ital»
flraccare .
Stracquari > extra- aquam pet-
iere .
Stracquatnra . Admirator de-bet habere omnes flraequatu-ras inventas in mari. Cap».
Rcg.Joann.Stradari
,Jtratam docertr .
Strafalciuni, *fallendo error*
Strafattu, plus jultofaUus % fett
maturus vietus „
Straggi,flraget oflernendo-
Straula ,traba a trahendo .
Stralunari , do oculo cum puwpilla diftorquetur
, &eiuslo»co album videtur.
Stramazzari ,.v. arrimazzarl.Strambu,//ra^0*»/i, transfertur
ad eum,qui res diftortas facit.
Straro*
Digitized by Google
«$8Strampalatu : imiilari dicitur
de vitibus, re£o ordine, &per antas ad palos ligatis, pa-
Jus ver6 fi extra feriem loca-
tur, diciturJtrampalata.
Stpangugghiu >afrangulando ,
grsecd tr7fxyya.\tX<» fran-gatizo .
Stranu,ftraneri , ab extraneat,
Stranutu , a demutando
.
Straordmariu, extra ordinem.Strapagari
,plus jufto folvere
v. pagari
.
Strapazzu, ft rapa zz ari 6cc. con-
temnere etymon non liquet.
Straprigari,plus jufto precari .
Strarriccu, plUlquam dives : vi-
de riccu
.
Strapuntinu , ital. trapontino,
quia punftrs confutui eft
.
Straiatta, (\4eflTan« dicimus
ia ntrafatta, vel a la ntraf.it.
tuta , de eo, quod evenit no-bis nil tale cogitantibus, idefl
‘ extra a&uoi,
v. g. extra_#otium(ludendi caput dolttit
.
Strafeinari . a trahendo.Strata, quia lapidibus /Irata eft,
Stratagerama, gr. c^forrn-yn-
At-x firategema non Jtrata.
gemma duplici mendo.Stravaganti ,
vagans extra .
Stravafari , extra vas .
Straventu , extra ventam
.
Straviari , extra viam ire .
Strazzari , Itrazzu, flracciu, ital.
flraccio jtrazio , a lat .ftrages.
Strepitu , ftrepitari, frepitus
frepere : vox eft a fonitu,feu
rumure.
Streva yflrebalStria ,//r/x ,gi*$ hinc ftriguni
ftrigunaria .
Stricari , ab extricando .
Strifizzaru , extifex ,ut a carat
carnifex , ita ab extis e*,
tifex
.
Strigghia , frigit Jlrigiiit , tu
flringendo -
Strillari, a (tridendo .
Strimiarifi, ad extremum locari.
Strina./JreiM
.
Stringa , aftringendo .
Stringiri,aftringendo .
Strippi , e lattari : oves ab opi-
lionibus dividuntur inftrippi ,
e lattari
,
has lunt,qu* lac
b abent,y?rippi lunt, qua; nonpepererunt , & proinde lafte
carent, a voce ficula <r7t?£
(Qn fteripbifterilis fit ftrippi
Stritciu ,ftrifeiari ,
ital. JtriJcio
ftrifeiare vox eft a lonitu,
quem edit res (i per lubricat
petras decidat , tunc enim au-
ditur fonitus Jtris .
Stroffa, fcropba ,gr. clpotyn
ftropbe
.
-
Strongul i ,ftrongy!e una ex Eo-liis, gr. o-JgeryyVAn ftron-
gyte a rotunditate,nam iniit,
la eft rotunda .
Stroppu ,funiculos , quo remtls
fcalmo alligatur,gr. clfotposftrophot
.
Strudiri,dejiruere .
Strumbula ,quia rotanda
, ro-
tunda enim gr. pJ§iryyuAa.ftrongula dicuntur.
Struraentat inf(ramentum .
-
• Strtt*
Digilized by Google
Strunari , » tenaud*. -;
Struncari , a truncando .
Stranzu quia rotundus, quod
gr. <r7f07>wA.tf«' ftvongylon .
Strnppian , a gt. <r7fe<£4> /tre-
-/>£o torqueo., & quia uufu t^r-
queinur dolomus , transfertur
.. vox ad lignandum dolorem.
Struppicari , belgis /trtipkeien
eft ad fruticem offendere-» .
Vo(T. de vit.ferm i. l.c.23,
Strufciari , v. trufeia
.
Strutturat/truFturo
.
Struzzari , • v»)cc tor/o,gr«c£
tbyr/os , ftruzzari
propr^ e ft cauliculo» rumpe-
,re , transfertur ad juguli fra-
ftionem . v -
StniziUyftrutbio. >
Stu , fta ,i/te i/ta .
Stuccari i iul./toctare».
Stucciu , theca qua: continet
calamos feriptorios, vel cul-
trum cum cochleari . & fur.
cinula , gr*c$ vox stor7H%afte/tuebot pharetra commensfagtttss > que gr#c£ dicuntur
attrlaS^ •;
Stuccu.lkucchiari.ab ital ,/tucco*
Studiu ,fludiari ,/cttdium ,/tu-
dere, a gr. errari Jpudi .
Stufa,
fluffari, a gall. e/rtffer
inflruere ,hinc carm J'tujft
.
ta^, quia variis aromatis im-
buta ; hinc/toffa pannus bcn&- inflrutlus
.
Stujari ,ftujabucca a voce /tu/,
fa ,qua venit hypocauftum-.,
quod humidum abfumit , &quia mantilia* quibus tergi-
4J9mur, humidum tollunt
,illis
inde fa£ium nomen .
Stupefattu r ftupefaZlut a /tu-
pore
.
Stupidu, a/luporc , & quia olicn
pro Jtupido feriptum Jiipi
.
dus t iUi nomen a/tipite,leu
trunco .
Stuppa ,/tupa,gr. c"]\j7Ti\
/
tu‘
pe , hinc/ruppaggbiu ,quia-,
e /tupa , hinc /tuppari ftup»
munire .
Sturaci,gr. <r7upA^fturax
.
Sturdiri ,obtunde/* .
Sturnari , a tornando.
Sturneddu, aJturni colore.Sturtigghiari , di/corquere .
Stuzzicari y in/tigate -
Su, pro Signuri
.
Suavi t/uaiit *
Subia ,/ul>uLa marmorariorum.Subitu , iubicaneu &c. fubitux
/tibitaneur a/ubeundo .
Subiu,quia lc.\^ra/ubil .
Sub l im i ,/ublimit -***•• ,v
‘j
:•
<
Subornari,fui ornare -
Sucari, & azaucari a figendo .
Succiru, tormentum , quo re»
manibus retro ligatis parum-per a terra kvancur , ut eamv;x» ac ne vix peilious tan-
gant, ab hebr. “UIO fuga*
catena compes .
Succediri, lucccHu &c.a Jutce-
detido
.
•>
Succhiaru ,Jubelaius .
Succmtu y/ubcinZlut .
Succubu, a [accumbendo .
Succumbiri ,Jfuccumbere
.
Succurriri, fuccurfu a fuccurrS.do . Sucu
«•
/
Digitized by Google
246Sucu,& zucu, faccas a fugendo.Sucuzzuni
,ital ,/orgozzone
.
Sucida, herba, quafi grafiudda,
tum quia Foliis cfl craUiufcu-
lis, tum quia animalia fiunt
pinguia hujus herba: H'u.
Suddiaconu , \j7T od' ioLkovos by.
podiaconos
.
Suduri , fudari 8cc. fudor/uda-re
,a gr. budor .
Sufficienti, liifficienza, a Suffi-ciendo ,
Suffitta , quia ejus tabula: ex in.
Perna parte funt trabibus J'uf.
fixu
.
Suffragiu , fnfiragium a fu/,/rogando
.
Suffriri ,fuffrittu , &c. leniter
frigere
.
Suffriiri, fufferre
.
Suffrizzu ,gall. e/crevifie .
Suffocare t fauces fufiocare
Suffumiggtu ,a /uffiendo .
Sufifficu, gr. <T0<p/<r7/Ko$*
Suggeriri , a /aggerendo , hinc
fuggcffioni /uggejlio .
Suggettu , Fuggettari , a fubji.
ciendo .
Sugghiata, dicimus na fuggbia-ta di bajtunati , eft a voce_j
figghia ,quam dicunt nautae,
dum onera levant , hinc /ug -
gbiata eFt quantum quis le-
vare poteft
.
Suggiaciri , a/ubjacendo .
Suggiugari , fub jugum agere.
Sugghiuzzu ,fingultus
,quia-.
/mgillatim fit
.
Svirga, olim maffa in magide.»
pugnis depfcbatur,fed quia
id laboriofum nimis i ejus lo-
co Fucceffit ligneus palus de-
cem palmos longus, di6tus
/'virga,quia magna virga eft
inFerna parte cuneatus,hic
ex uno capite eft magidi affi-
xus ait mobilis , fub eo mafTa
mollefcit, & explanatur; hinc
fvirgari , maflam fub lignea.»
virga depfere.
Sularifiila , fugere , & /oleat
offendere .
Sularu ,a /olo .
Sulcu /futcus , fhlcari, fuIcare.
Suldatu , mites sere /olido con-ductus .
SulFaru , furFaIora,furfaredduf
’
a/ulpbure.
Suli.iSo/.
Suliri, /olere
.
Suile vari , a/ablevando •
Sollicitu, folticitus .
Sulu ,/olut
.
Sumeri , a gr*co cr«.7/itotfagm(tonus, hinc fagmar*usl inde-»
/umeri .
Summa , afummus , a % um\ fum-
marifummam conficere
.
Summaccu , Rabbinisfumakt valet rubrum , hujus
Fruticis rami rubefeunt;con-
lonat , & vox rbus , ideft
rufius
.
Sunari ,v.fonu
.
Suntuuiu y/umtuo/us afumtu i
Sunza , axungia;qua axes ro-
tarum unguntur
.
Superari ,/upcrare a fuper .
Superbia , fupcrbu &c. a/uper .
Superficii ,fuperficict afacie
.
Su-
Digitized by Google
Superfluo, quia/aperfluit.Superiuri ,/uperior .
Superftizioni ,/uperfiitio .
Suppa , ab hebr. ao /aba inc-
briatus .
Suppappu, hifp,/opapo .
Suppeditari ,J'ub pedet .
Suppiddizza ,/uperpelliceum .
Supplica , a/applicando ,
Suppi iri, a/upptendo .
Suppooiri, a/apponendo
.
Supprimiri , aJupprimendo .
Suppriflata , ideft fali pri/a .
Supportari,/apportare .
Supra ,/upra .
Surdu,/ardus
.
Surgiri, a/urgendo
Surra . Jo:Juven. dcant. Tarenti
fortuna ; zyrra appellatur
imus tbinni •venter,
Surridiri ,/ubridere .
Surrogari ,/ubrogare
,
Surrufcu , coru/cus .
Surfu , a /orbendo .
Surtiri , a/orte .
Sufcitari ,/u/citare
Sufpendcri, /u/penderelSulpettu ,/u/peftut.
Sulpiru , fufpirari ,/u/piriumJ"t
/u/pirare.
241Sufleguenti, quod/ub/equiturl
Sufliftiri ,/ubfifierc .
Sufta ,fuftari , hifp.y«/7a
.
Suftanza ,/ubfiantia .
Suftcntari ,Jufientare .
SvS\.\n\t\,Ju/tinere
,
Suftituiri , /ub/tituerel
Sufu ,/u/um , &/ur/um ;
Sufurru ,/ufurrut a/onitu .'
Sutta ,/ubtus .
Sutterfugiu,quia/ubtus/agit •
Suttili ,/ubtilis .
Suttrair i,/ubtrabere
,
Suaru ,/uber .
Suaru; hanc vocem pueri MefTa»
nenfes ufurpant,quando ca-
nis C Iit honor auribus ) ven-trem exonerat, tunc pueri di-
cunt /uaru /uaru ; vox eft;
hebr. /ual , ideft vul.
pes ; hac ergo voce canciru.
excitant , uteitb fe expediat
ad vulpem infequendam;huic
etymo fidem faciat Siculum-,
proverbium : Aianti ,chi lu
cani cacafia vulpi fi ndi va ;
in ecs di&um ,qui morofl, ac
lenti funt in rebus agendis .
Suvattu.quafi coriumJubattum,
Suverchiu ,quia [upere/t ,
T Abaccu , hebr. p^j* abac Tabbl, vox turcica .‘
pulvis , additoque n hee- Tabiolu, hifp. tabique, ideft mu-mantico p^n tabac . rus lateritius .
Taball , idem ac tympanum . Tabutu ; hebr. nnn tabat arca.
Tabanu , mulca tabanus . Tacca , ital. tacaa, hifp. tacbat
Tabernaculu, tabernaculum tu hinc tacchiari &c.taberna .
’ H h Tac-
Digitized by Google
24 *
Taccia , tac clari
.
Tacculu, v. taccuni
.
Taccuni , heb. ppn tacun cor.
reftio , eft enim corre&io fo.
leae detritae, hinc tacculu .
Taciri , tacere .
Taddarita, vefpertilio , hebr.
bbatailapb,hinc tad.
aarita .
Taddema; gr. dia-
dema
.
Taddu, %r. $-cLm.os tbaflot ra-
mus virens, hinc taddarutu,
dicimus veccbiu taddarutu ,
eo modo,quo Virgilius dixit
An. 6.
Jamfenior,fcd cruda Deo,
viridijquefcneUus .
Tafanariu,proprii eft equorum,ac mulorum podex , eo quodibi confluant mufeae tabani ,
translati de hominis fede .
Taffiari, nobis e(l hclluari
.
Taffiti,hifp. tafetdn .
Tagali,balteus
,v. dagall
.
Tagghia, talea, te, hinc tagghiu
tagghiari &c.Tagghiuni , talio ,
onis aequalis
vindifta .
Taju, tutum , ab hebr. t3't3 tait
lutum .
Talari , veflis talaris ,vcftis ad
talosprotenfa.
Talcu , a voce talea,quia Iapis
eft fciflilis in plurimas taleas.
Talentu , talentum ,grxc£ r«,*-
\cLvtov talanton •
Tali, talis «olic£ rxA/Hos tali,
cos t 'ule&tahs .
Taliari , vox Meflauae inaudita.
Hifpaois atalayo efl fpccufa
,
ubi funt excubiae, hinc talia-
ri eflJpeculari
:
translati proflmplici videre : flari a li ta-
lai efl alicubi confidere adfpeculandum •
Talluni, folea
,qux fub talo
,
idefl calcaneo ponitur
.
Talmcnti , taliter
.
Talpa, talpa, quafi ru^A* #•
pbld
,
idefl exea .
Tamarifcu,*a»™Wx, cis, arbor.
Tamburu , ab hebr. tappaptympanum
.
Tana, cavea ignotum etymon .
Tanda , idefl danda , quod Regidetur
.
Tan6, color leonatus obfcurus,Reg. Clericorum Miniftr. inf.
ajfuetur pallio crux oblongaad palmi mcnfurom ex pannocajlanei coloris
,qui vulgi
tancus , & fan& dum puereram,caflanci coloris erat eo*
rum crux, modo ver6 efl pur-purea .
Tanfu ,arab. tanfas infpiratio
ex rad. nefefc anima .
Tangi lufu, id vll tangi gelofus ,
qui tangi renuit
.
Tantu, tantus,a
,um : hinc tau.
tiari mcnluram explorare .
Tantuni , verihs tentuni a len-tando, andari a tantuni teu.Sare iter.
Tapinu, dicimus de homine ine-pto , efl a gr. ro,7r tu*os rapi
-
tibt inutilis ahjtflus
.
Tappa, tappu , toppa , omnia_«
hxc ligoificant operculum-*
,
hinc
Digitized by Google
hinc verbum attappari operi.
re , & oppofitum/cappari ob-
turamentum demere .
Tappini , lunt crepid® , qu: hus
domi utimur a gr. Tot^fiK7jtapinos humilis vilis
.
Tappitu , tapetum ,a grseco ra-
7ins tapes .
Tara ,portio eft quaedam de-
trahenda in rerum venditio-
ne ,puta, pro chordis
, tabu-
lis &c. quarum pondus dici-
tur ,tara , ideft rata partici-
pium foem. verbi reor ; nani-,
cum mcrccs una cum ipfis
ponderetur , carum pondusrationabiliter eft demendum-,ad prudentis rationem
, hinc
rata , inde tara .
Taratldi, unde’
nlaraddari; nta-
raddari nobis eft frigore mo-ri, ab hcb. njn raad tremuit,
add ito n formati vo futuri, in
pfal. 104. $2. ubi in vulgata.,
eft , qui refpicit terram , cfr
facit eam tremere in hcb. r6tremere eft nyin'1 lotarad,
C7* Cremet .
Tarantula, araneus proprii e_»
Tarento in Apulia , ubi maxi-mi eft veneficus .
Taralculi, v. trifeari
.
Tarca , targa , arab . tarca , &darca ctypeus Bochart.
Tarchialora , villici dum ad Co-
lem hyberno tempore apri-
cantur , dicunt c(Tc a la tar-
chiatora , eft a gr. TxptfcOStarichos JiccusJiccare ; icmet
enim pluvia madidos ad fo-
*4Slem ftccant
.
Tardu ,tardari
, tardizza &c.tardus tardare tarditas , a_»
gr. /3fot bradis tardus .
Targia ,turris prope Syracu-
fas . Abela f. 70. Targia fca-
glione dove dali'alto Ji fcen-de at baffo ,
idem f. 71. Tar.gia dei Nafciaro
, & inferihs
Aayn targia fonte dcllo fca -
glione
.
Tarafculi , v. trifeari
.
Tari , moneta Sicula,quorum-,
triginta fub Normannis un-ciam pondere xquabant, abhcb. toar , vel ,-pln to-
ra , quod idem e ft , acforma,fcufgura t quam habent im-preflam , eadem ratione
, ut a
nWfl patuac fcuiptura fuit
moneta difla patacca.
Tariffa , taxa (labilis rerum.,
venalium, ab hebr. toar,
vel tora forma .
Tarlu , tarmes vermis lignum^.
erodens, a gr. raffii tiro tero
unde teredo inis
.
Tarocchi , figurs in chartis Ju-
foriis , ab hebr. mipl tori
figura .
Tarleni, forum vi&ualium Me£fanx a voce lArfenali , ibi
enim erat primum navaic .
Tartana, navigium inter magna;& minora medium
, olim di-
flum terida .
Tartaru, tartarum, & tartorus
,
Zr‘,Tttpra.pos tartaros a ra-pcLrro) taratto turbo,as, quiaturiiaum eft
.
H h 2 Tar.
Digitized by Google
244.
Tartarum, rete pifcatoriunL- J
quia fundum maris, gr. ra-
pa.rra taratti turbat
.
Tartuca , tefludo a tejla, qua te*
gitur , & munitur .
Tartuffu, idert terra tuber.
Tafca . VofT. de v it. ferm. lib. 2.
cap. t 8 . Tafca italis ejl mar
•
fupiumfive crumena,a geren.
taffche .
Tafcia,tafeiari a taxando, quod
a tango . Fertus taxat , & ta
-
jr ar/o a £0 /aago dicuntur.
Taffuddu , taxillus a talus .
Taflii , /'JXfff herba venenata-
,
quicquc in flumen injcffU pi-
lees enecat , taxus ,a gr. r6-
£ov toxon fagitta ,qus taxi
lafte venenabatur.
Tartu, tartari, taftiari, funt a ta-
f?«, feu tangcndo:pro gufian-do crt translatio feafus adfenfum, a ta£lu manus, ad ta.
£tum lingua:.
Tata, vox infantium patrem vo-
cantium. Martialis:
Mammat , atque tatas ba
-
bet Afra
.
• gr. «rra atta , hinc tata .
Tataranchiu ,tataranchiuni, ita
vocamus hominem inertem,
defidem ; Jacob fuos filios, ut
defeenderent in ^gyptum-ad viftaalia emunda incre-
pans ait, /«»•
rea tatareu ,quod nofter in-
terpres vertit quare negligi -
tit ? Gen. 42. 2. nos dicere-
mus :pircbi Jlati cornu tanti
tataranchiuni ?
Tattu\taZlut a tangendo
, hoc
vero ab hebr. yjj naga teti-
git, & in fut. lotin-
ga non tanget Levit. t2. 4.
Ta verna , taberna ,quia olim e
conflabat
.
Taurmina, Tauromenium Civ.’
Meffan. dicecefis,gr. rcu/go-
fjuiviov tauromenion .
Tauru ,taurus
,
chald. *i'n tor
• taurus. Dan.j. ia. p*pjq 03beni torin filii bovutn .
Tavufa , tabula nomen dimtn.ab obfbleto taba , quod a_»
Chald. dapa affer taba.Ia
,quod folura verum efl
,
ait Voflius .
Tazza ,hifp-tapa .
Te, idefl tene t ita pueris damusdicendo te
.
Teatru , gr. $-ea,r?oi> theatrontheatrum
,a verbo
tbeaoma fpeflo
.
Tcdiu,tadium a txdet .
Tegula , tegula a tegendo .
Tema ,gr. &kixn. thema pofitio t
a v. r/ 6nAw tithemipono .
Temerariu , temerarius , a gr.
voXfjenfdf tolmerds audax .
Tempera , temperari , tempera-mentu
, tempirinu &c. funt atemperando
, quod a tempore.Tempefta
, tempeflas a tempore .
Tempii ,tempora capitis pars, cfl
a gr. r ii/X7r&v0v tympanon.nempe a pulfando
, quia ibi
arteria: pulfus fentitur, & me-dici in infantibus tempora .
tangunt, ad fentiendam fe.
brim,pari de caufa, tempora.,grae-
Digitized by Google
gr#c3 dicuntur npbra.<$otCtotaphi a xgorg&j croteopul.
fo *, & a(pri apb) tatfus, quia
vfna: puiJdtio t ibi ta&ufcn,-
tftur
.
Tempiu , templum .
Tempu, tempus .
Jenaci, tenaciti, tenax tenaci-
tas a fcwro , quod a gr, Ta^«tino tendo
.
Tenchia, pileis tinca.
Tenda , quia extenditur .
Tcnebri , tenebra a tenendoVoflius , ut a •verto vertebra
,
a Julio Jalebra , a lateo late-
bra ,ita a teneo tenebra,quod
homines in tenebris tenean •
tur , nec fe moveant, «e de-
cidant -
Tencfmu ,gr. ravict/vods tinej.
tnds a rava tino tendo tenej-
mus morbus
.
Tenfioni , tenfio a tendendo.
Tenniru ,tennirizza ,tennirumi,
&c. funt a tener, quod grsecS
T&pnv teren, hinc intenerirfl
tenerafcere , vel tenerefcere
.
Jentari ,tentare a fupino te»,
tum v. teneo fit tento at, hinc
tcntarc efl diu , raultumque-»
tenere , ac cootre&are .
Tenui ,tenuis a gr. reirto tino
extendo ,nam res dura ex-
tenditur renuatur.
Tenuri , tenor a tenendo .
Teologia,gr. SeoXoyfot. theo-
logia fermo dc Deo .
Teorema,gr. Sttopnpoct theo.
rema contemplatio.
Teoria,gr.^>ga/>/’«, theoria idem.
... 245Tcpidu , tepidizza , tepuri, tepi.
dus tepidi tat tepor, a graco
$oC\7toi tbatpo foveo .
Tcrebintu ,gr. repell/r&os te-
rebinthos, abgfg*
cro.
bintbos cicer,nam ejus bac-
car ciccri finules lunt
.
Tergiverfari,vox ipfa eloquitur.
Teriaca ,gr. tberiace
a tberferpens ,quia eo-
rum morfui medetur
.
Termini, Civ. Sic. a thermis,
nempe balneis calidis, qua:
ibi lunt, gr. d-tfju.05 tbertnot
calidus .
Terminu , terminari, terminusterminare
,a gr. ripfxa. ter-
ma terminus
.
Termometru,gr. ^ip/xo/JOi-
rpov thermometrun caloris
meniura
.
Ternu,ternio, onis.
Terra ,quia pedibus teritur .
Terrapienu , quia terra ple-
nus eft
.
Terraqueu , ex terra, Sc aqua .
Terremotu , terramotus .
Terribili , terruri,
terribilis ,
terror a terrendo
.
Terfu , terJus a um a tergendo .
Teraeri , Canonici terzeri. Abe-la loquens dc Canonicis Me-iit- f.334 . nel tempo di eftadcintervengono a terzeria, cioe
a dire , cbe Jono efenti perduefettimanc, e pojcia una^t
d'obligo al Coro .
Tefciri ,texere
,a texo it
.
Tefi,gr. ^eV/s tbejispofttio.
Teforu,gr«c£ 1 be*
fau-
Digitized by Google
246Jauros tbcfaurut .
Telia, caput , efl a voce tefta.
Te flaceu, qui tejtd efl munitus .
Teflamentu, teftamentum .
Teftari , teftari a tcftor .
Tefljmoniu, teftis .
Teflu,textus
,gr, £<po$ bypbos
idem.Tefluni, moneta Pontificia a ca-
pite grandiori
.
Tetricu , tetricus a um, a teter
,
Tettu, tetfum a tegendo
.
Tianu , ital. tegame ; gr. vr\yx-vor teganonfartago .
Tigghiu,arbor tilia .
Tigna , tinea vermiculus vc-
ftes erodens ,translati de ul-
ceribus in capite
.
Tila , tela ,quafi tegula
, nam.,
ea tegimur.
Timinia, frumentum, quod Mar-tio menfe feritur , & trimeftri
(patio maturefeit, griec£ rff-
/U,lwOy trimenon ,idefi: tri
-
mejtrt,inde triminia timinia
Timogna,gr. ^n/UGoWa tbemo .
nia cumulus,accrvus frugum,
& aliorum
.
Timpa , mons efl a tympanum.propter rotunditatem, hac de
caufa etiam nates dicuntur
timpi.
Timpagnu, ita vocamus dolii
partem anticam , & pofticam,
quia rotundx funt , ut tym-panum .
Timpagnolu ,paries intergeri-
nus a tympano,qu6d duas
habet facies .
Timpanu, tympanum,gr. r\j/uo'
7tolvov tympanon a verbo ru‘-
Trja typto verbero as, qu6dpercufium refonet
.
Timpuluni , i£lus temporibus ,
non gente infliflus
.
Timu , thymum , & tbymus, gr.
$u‘/ulos tbymos abodore_»,nam thyo efl odoremexbato .
Timuni , temo nis ;a tenendo
,
qubd teneat navem, currum,
aratrum, vel a gr. rtiro tino
extendo , nam efl lignum ex -
tenfum
.
Timuri ,timiri &c. timor,time-
re, a grxeo cf et/Ua dima_#
timor .
Tina, tineddu, tinozzu, ab hebr.
iSJft te»e Jerem. 6. 9. licet
tradu£lor grtecus verterit
xafTctMoj' cartallon , idefi
cophinum .
Tinaci ,tinagghia
, tenax tena-
culum a tenendo .
Tingiri, tingere, grscg Tg*77«
idem .
Tiniri , tenere a .
Tinnitu ,tinnitus a fonitu //» tin
Tinuta , fundus 2 tenendo .
Tipu,gr. ti1770S typos typus.
Tirannu, gr. TU'$a.vvOi tyran*nos tyrannus .
Tirari , trahere , idefi tranfve.bere
.
Tirdinari,tres denarii .
Tiriaca , v. tcriaca .
Tirruni,Mcflanx turruni
, bel-
larium ex mcllc , & amygda-lis torrcfutlis
, qus quia tor-
rentur,inde vocatur turruni
.
Tiru •
Digitized by Google
T»ru, a trahendo *
Tiru, animal venenofum, gracS
Sngiov tberlon non tbyrion
,
creditur ede ferpens di&usfaittuni
,
qui femet in horni,
nes , utfagitta jaculatur ; vi-
de faittuoi
.
Tirzalora , efl a tertius
:
de velo
navis dicitur,quia tertia par-
te minor ed integro velo , de
fclopcto breviore , eadem decausa
.
Tirzana , febris tertiana .
Tirzaneddu, pannus fericus ter.
tia filorum parte minor jufto.
Tirzaria , a tertio, ut liquet
.
Tirzettu ,tribus verfibus condat.
Tirzignu, trimus a tribus annis.
Tirzuariu , tertiarius .
Tificu ,gr. (p$-i<nK6s phtbifi-
cos tabidus
.
Tidal i , a capite nobis tefta.
Tidardu, capito,nis, cervicofus.
Tidiari, caput minaciter quaf-
far e.
Tidotta, v. cuddanti
.
Tifu , tenfus
,
Titiddu,papilla, nempe mamil-
Ix apex, e quo lac exit, gr.
TiT&cs tittbos,hinc titiddu.
Titillari , titillare, a gr. rfM»
tillo vellico, reduplicata pri-
mi fyllaba .
Titimaiu, titbymalus,
gr. f/-
d-W^aAos titbymalos a t/t-
Jfyos tittbds papilla,nam her-
ba ed iafte abundans .
Titubari, titubare,ided lite-
ram t linguae vitio mali pro.
ferre, & replicare, translati
247ed de pedibns cum vacillant
.
TituIu.r/Va/ftjjgr. t/tA"* tities.
Tizzuni , titio, onis - a gr.
thyo fumigo, & reduplicata
prima fyllaba T/^t/w titbyo
fumigo .
To, tuus a um .
Toccu,toccari a tangendo , vel
erit a fono,qui ex tafhi fen-
titur, ut illud Plaut. Perf.aft.
a.fc.3 -tax tax tergo meo erit,
non curo
;
& nos idipfum di-
cimus tac tac,toc toc,tuc tuc,
tic tic; hinc tucculiari
.
Toffu di carni, Medansc dicimus
un toccu .
Toga , toga a tegendo ,
Tolerari , toleranza ,tolero to-
lerantia , a gr. TaAatt talao
fuffero .
Tomu,gr. ro'/JLOS tomos ternas
feclio , a verbo rg'/jLya> temno
feco .
Tonica ,tunica
,
ab heb.
ketonet tunica .
Tonfura, tonfura a tondende.
Tontaru ,ntontaru , vox Hefy»
chio nota in voce yoyfttOr,quam exponit ror-d-UfHn?to ras ifs cpan-iti/ , ided^o-gryzin Juum vocem edere.
>
grunnire .
Tontu , tontigghiu ,tontinu, cy-
clas muliebris variis circulis
indru&a matronali pallf fup-
pofita,quam amplam retinet,
& ( fi dici liceret)ampullo-
fam : ed a tttreo tino extendo,
nam pallam extendit
.
Tonu,gr, rovoi tonos tonus .
To-
Digitized by Google
Topaziu >gr.T057a.’£/0j' topazion,
Toppa , idem ac tappu
.
Torchiu , torcular a torquendo.
Torcia,quia ex funalibus in-
tortis .
Torciri , torquere 1
Tormentu,
tormentum a tor-
quendo;a tortum fit tormen ,
inde tormentum
.
Tornu, gr. ro’pi>os tornos tor-
nus , hinc tornari pro redire
a fimtlitudine torni,qui fem-
per eumdem gyrum efficit
.
Torpidu , torpidizza ,torpidus .
torpor, a gr. xipncnserpo de-
letio, deliciis enim animus
torpet .
Torrenti, torrens a torrendo ,
quia poft pluviam torret , feu
ficcatur
.
Torta, turta, turtigghiuni, fant
a torquendo ; nam torta eft
jus e gallina per torcular ex-$rcff\im,turtiggbiuni eft caro
minutim concifa, & in orbemintorta .
Tortu , tortus a torquendo : proinjuria alicui illata
,quia jus
diftorquetur : de vervecibus,
8c tauris, quorum teftes non
abfc induntur , fed contorftone
a ligamentis diflociantur
.
Tortura ,a torquendo .
Tofficu ,gr. ro^ihov toxicbn.
toxicum venenum, quo fagit-
tac grsecis 7 o'^a. toxa inficie-
bantur , hinc translatum ad
omnia venena
.
Toftu , to/tus a um , a torreo, 8c
quia res dum torretur dure-
fcit ,transfertur ad duritiem
ipiam fignificandam
.
Toftu , ital. tofto, gall. tcfl t sili-
co dtd
.
Totali , a totus
,
Tozzu , v. trozzu .
Tozzulu, tozzuliari : dicimus de
vellicatione, qua fentitura_.
ifcatore ,dum pifeis efcanuamo infixam vorat
;quin &
de pueris in fchola , qui fe in-
vicem cubito tangant , a tan-
gendo , unde fit toccu tocculu
toccultari , & tozzulu toz-
zuliari .
Tra , intra
.
Trabacca, Mertans tavarca, le-
ttus quatuor trabibus firmus,
hinc a trabibus trabacca .
Traballari , v. ballu .
Trabia, terra Sic. Trabia •
Trabuccu , trabuccari , trabuc-
chettu &c. funt a v. trabucco
machina,qua olim lapides
jaculabantur
.
Tracandali,qui gutturis cannas
adeo amplas habet ,ut & ele-
phantum glutiat,translati di-
citur de ftupido , & inepto .
Tracannari,gutturis cannas vo-rando ampliare , hinct/ornx,bibax .
Tracchiggiu, tracchiggiari funt
a tricis ,infidiosd agere eft
a tricando .
Traccia , eft lulculus ille,quem
res tratta in terra relinquit.
Trachea,
gr. xp&%ttcL tracbla
afpera arteria.
Tracina,pifeis dracana .
Tra-
Digitized by Google
Tracfna gr. a^put; anthraxcarbunculus adurens .
Tracoddu , tracoddari , dicitur
de Sole cum ultra colles abit
;
translati de eo,qui moritur
.
Tradirf, tradimentu &c. funt a_.
tradendo .
Trudizioni^traditio a tradendo.
Traduciri , traduzzioni, tranj1
ducere traducito Cic.
Traficu, traficari eft a faciendo.Trafiggiri
, tranffigere .
Trafila, lamina per quam tranf1
euntfila
.
Trafugari, transfugere
.
Cic.Tragedia, gr. rfxya^tx traga,
dia poema, cujus’ prccmium-.
erat hircus grscis r§£ycstragos .
Traina , Civ. dioecefis Meflan. a
gr. rpx^tvd tracbnid afpera
confragofa ,quia in prarupto
loco^dificata.Aret.in topogr.
Sic. in excelfo yEtna tumulo ,
ac undique prarupto monteYrabina urbs conjlituta ,
quare refta feriptio eft Tra-cbitsa i
Trainu, traineddu , traba a tra
-
bendo .
.
Trairi , fta traendu , anhelitumtrahere .
Tralignari, e linea aberrare.Traluciri, translucere . Lucr.Trama , trama a trameando ,
hinc tranari intramari &c.Tramazari
, idem eft , ac de unoin aliud ‘vas mutare ,
Trampa , anne erit a trama ijtu
feniu infidiaadi ?
Tramunfana ; rentus fepten-
trionalis ,qui eft tran s mon«
tes .
Tramuntari,#ra»x montes ire^i
de Sole dum occidit.
Tramurtiri ,quafi intra mor-
tuos e fle
.
Tramuta , tramutari dicimus deliquore, cum ex uno vafe itia
aliud mutatur .
Tranquilla ^tranquillus dicitur
de mari,quando poteft tra-
nari quieti .
Trantulu , trantuliari eft treme-
re ,ut accidit demorfis ab
araneo nobis tarantula , vel
a gr. iHTXv-d-a.fOto ectantha-
ryo,quod Helychio eft 7fe-
ytteo tremo .
Tranlazzioni, tranfigiip, tranfa-
liio a tranfigo .
Tranfltu,tranfitus a tranfeundo,
Tranfuntu , a tranfumendo .
Trapani, Civ. Sic Drcpanutru*l
gr. cT QtTroLvQv drepation falxeft enim falcato ficu; obferva.
tione dignam eft, ainiciffimas
Urbes Meflanam, & Drepa-
num falcatas cfle , & a falce_»
nomen habuifle , illa olim_«
&a.yKAn dancle ,feu (eiynAnZondefalx, hasc Drepanuma falce .
Trapanu ,gr. rpxj7TXvoy trypa-
non terebra , hinc trapanari
.
Trapaflii , trapaflari , ultra pro-ferre pajjus .
Trappi ,andari a li trappi
, cumquid perindicia inveftigamus,
Ucfychius oirpxnoi o^os re-* i r
Digitized by Google
tfi/mjuert) pun ix*.
rforas, aM’ gt/^ast. '‘Irru-
2>cx t*/a frira »e« habetis di*
verticula ,fed retta ;
Trappifu,pars uncis trigcfima
dicitur trappifu , ac fi dicas.
tari apptju tarenus appenfus ,
olim triginta tareni Siculi fitb
Normannis cufi ad lancem.,
appenfi unciam squabant ,
hinc trappifu ,idcfl tarenus
appenfus *
Tra npitu,trapetum » a gr. rf*.-
7r\<a.trapeo calco , nam pre-mendo , feu calcando liquor
exprimitur ^
Trappula, ital . trappola , gall..
• trampc,idem ac trampa , feu
trama infidis
Trapungiri,trapuntinu-, & flra-
puntinu ,a transpungendo .
Tralcriviri, transfcribere
*
Trafcurari , a trans
,
& curo .
Trafcurriri trafcurfu, tranf-
currere, tranfcurfus .
Trafccularr , (Irafeculari , extra
Jectilum ire, mctaph. ftupere.
Trasferiri, transferre .
Tr-sfigurari , transfigurore .
Ti asfundiri, trantfunderc.
Trasformari , transformare.
^
«
Vjrg-
Tralgredirr , tranfgredl
Tra It r i, tranfae *
Traslatari ,a transferendo
Tralparcnti , flraparcnti , extrapareo y quia, quod intus efl
extra pareat.
Trafpiantari, idcfl transplan-
tare .
Trafpirart ,idefl extra fpirart
transfertur ad fecreti divul-
gationem .
Trafportari, tranjportare
.
Traflnddu ,idcfl tejias ,
qus
grajii nobis dicuntur, tundo ,
hinc trajluddiari ;tellas tun-
dere Iulus puerilis ,
Tratantu ,interea %
Tratta, jus extrahendi *
Trattari , traHare > hinc trac-
tatu & e-
Trattiniri * ntratiniri y intra te-
nere*Trattu
,traSfus a trahendo *
Tra.vagghiu, hac voce Mulome-dici vocant machinam quam-
dam , e trabibus y ia quanu»
equos effrenes, conjiciunt ,ut
foteas ferreas aptent vel ul-
cera fr icent* quod cum equo-
rum molellia fit; inde transla-
ta vox ad notandum laborem.
Travata , a trabibus .
Traverfu , tranfverfus *
Traviart, extra viam ire .
Travidiri, aliud pro alio videret
Travirferi, tibia, qus tranpver-
se injiatur
.
Tra virs/a , tranfverfim agi
.
Traviflutu, aliena vetle indutus»
Travu,trabs, bis.
Trazsera * fulcus efl, quem res
trafls in terra relinquit
.
Tregua,ex germ.rreW fides pax.‘
Tremula ,quia fuper eam cunu»
tremore inceditur
.
Tremulu ,tremulus a tremendo.
Trcnta ,triginta ,gr, rfianov’
7a triacouta .
Tre-
Digitized by Google
Trenu ; comitatus cum tra&urhedarum .
Trcu ,trabs tranfvcrfa
,qua-
utuntur navigia minora tar-
tani, galeri &c. dum ventus
furit, nam antennas demit*
tunt,quarum loco trabem-
tranfverfum cum parvo velolocant , & (ic venti furiam vi-
tant; de infirmo , cujus vita-
anceps eft, dicimus curri culu treu .
Treu , herba fotu: urbana , me
-
lilotus .
Tri , tres, tria , gr. rptls *r:t.
Tribu ,tribus ,
quia oiim popu-
lus Rom. intres partes divi-
fus fuit . Varr. lib. 4. de 1 . 1 .
Tribulari, tribulationi &c. a-tribulis ,
qui funt fpinofi , &pedes lancinant.
Tribuna,quafi tribunal
, quia-
ibi Pontificis fedes locatur.
Tribunali , tribunal locus cx-
celfus ,ubi tribunus jus di-
cebat .
Tribunu ,tribunus a tribu
,cui
prateft .
Tributu ,tributum a tribuendo .
Tricazzi, Mertante tri/caci a tri-
cis , chi trifcaci ai i quid tri-
caris ?
Tricchi , ebarracchi
.
Tricchi tracchi , nitrati pulveris
cxplofio, qua tric trac fonat.
Trifogghiu ,trifolium .
Trigghia ,gr. trigfe .
Trillu ,trillari , agr.^^uMOS
ibryllosJufurrus
.
Trimari ,tremere , a graeco
251
rfj/xto tremo .
Trimmintina ,terebinthina .
Trimmifteri ,cafale Me(Tan«
tria monajleria
.
Trimuliziu ,a tremendo.
Trina,quafi retina tenia reti-'
culata
.
Trinca ,gall. trench lambut .
Trincari , largiter bibere ut!
Thcutoncs faciunt, a germ.
trinken bibere
.
Trincera ,vallum , quo exerci-
tus ab hoftibus fe tuetur,
gall.trnvf^er Jecare , eft enimfoffa diviforia.
Trinchettu . Navi infunt tres
mali, nempe maiflru, qui eft
major , miuzana, qui eft pro-
pe dimidius, & trinchettu ,
ideft troebettu,eo quod com-
paratus arbori majori, fit ali-
quantifpcr truncus.tixc feri-
pferam,poftea incidi in cap.
27. A 61 . Apofl. arabicum lit-
teris tamen latinis relatum abAbcla in fua Melita illuftr.fol.
228. in quo verficulus 4o;quiin latinoeft , & levato arte-
mone fecundum aura flatumtendebant ad littus
,ibi legi-
tur , iio alqufciraan jfagbir *
aani taranitit lel ribbtallati
tahab, ijo kanu iftru nabbst
olbar\\crfio vcr6 ibi ab Abe-la relata, ita habet, <$• appen-derunt velumparvum , ideft
trinebettum, vento
,qui cre-
Jcebat,& tendebant ad lit.
tus;quia ego arabiese lingue
Ium nefeius , ftatuere non-1 1 2 au-
Digitized by Google
2J2aufim , an vox tarankit
,
qute
rcfpondet noltro trinchetto
fit cx rad. arabica , an fit iru.
cam linguam invcfta ex itali-
ca,peritiorum efto judicium.
Trinchilans, duae voces german.trink lans, idcft bibefodalis ;
hinc trincari trinkcn .
Trinciari,
gall. trencber fcin.
dere .
Tringuli minguli, v. minguli
.
Trinitd , Trinitas SS.Tripi
,Tripis terra in dicccefi
McfTan. a Sterope uno e Vul-cani minfrtns Virg. JEn, SL
Broviefque , Steropefque ,
& durus membra Pyrac-mon
,
vel fi tantam antiquitatenu. •
non redoleat ; erit a tnna_»
partitione , nam Tripis no.
mine tres quarterii veniunt
ipfis difti Tripi di sii t Tripi
di ju , e Tripi di me .
Triplicari, triplicare .
Tripodu,gr. rplrous tripus .
Trippa, venter quadrupedum ,
arab. itrib omentunt^*,chaid. a-m trib . vel nnnterib adeps .
Trippalori di la mandra funt
capreoli, qui ibroper tri-
pudiant
.
Trippedi, tripes
.
Trippu ,trippiari, tripadiu/tt-j,
tripudiare
.
Cic.
Trirignu, quia tribus coronis
ornatur Pontificis Max.mitra.
Trifca, trifeari, a gr. nTxeuatbriskevOf ideft cultu Juper-
flitiofo Deum colo
,
modo fii-'
mitur in malam partem, hinc
tarafculi tarafculiari .
Trifpitu, a tribus pedibus .
Triftu , triftizza , tril/is, trifti-
va luinitur etiam pro nequamnequitia .
Tritari , tritare a terendo..
Triviali , trivialis c trivio .
Triumviratu , triumviratus .
Triunfu , triuofali , triunfari,
triumphus, triumphalis,triu-phare , a graco &§fxju,$ostbriatnbos , triumphus .
Triulu,a gr. TfifioAos tribolos
tribulus,quu tres habet cu-
fpides
.
Trizza , a capillis, qui gr*c3
r/>0t 65triches
.
Troccuia ,gr. xgdroLXov crota-
lon ,lat. crepitaculum a ru.
more .
Trofeu ,gr. rgo7rsuov tropaea ,
vel Tfo7rcuov trbpxon .
Troffa,gr. grl go(pn/trophe .
Troja , troja ferota,a Troja ur-
be » cujus nummi ferofa erantfign ati
.
Tronu.gr. $-pos>os thronos fodes.Tronn
t tomerus a tonando,
nempe a rumore
.
Troppu , ital. troppo,gall. tropi
eft a turba .
Taotta, truEla
, gr. rffe’x7n$trott.es a rpoSyot trogo voro,
propter infigncin voracita*tem
.
Trottu, quando equus fuccuf-
fat, fentitur hic rumor trot t
trot,
Troz-
Digitized by Googl
Trozzu, panis praeduri frudum;
quod rodi , non mandi queat,
dicimus ruditijiu trozzu hocfruftum rode , a gr. rfco^avtroxin rodere , hinc eft troz-
ziari panis frufta oftiatim-.
patere.
Truccu , trochus, gr. rpd%ostrochos .
Truccu mbuccu*per trochi buc-
cam intrare*
Truffa , truffari, a gr. cr7/>o<pn
Qropbc verfutia, commentum.Trugghiu ,
orbis, ligneus papi-
lionibus inditus ad amplitudi-nem comparandam., agrcca
tfh>kov trullon., ital. cupola,
hinc de homine torofo,& fuc.
ci pleno dicimus ejjiri trug-
gbiu .
Trmnba j.trumbitteri>, tuba tu-
bicen .
Truncu ,truncus. ,
hinc trun-
cari &c.Trunera, feneftra ad. tormenti
bellici tonitrua explodenda
.
Trunfu , trunfari , triumphus,
triumphare,
2
gr.
tbriambos .
Truniari ,tonare a tonando -
Trunzu , v. truflu .
Turba, turba , gr. rvffln turbe.
Truppicari ,ftruppicari ,
ab ital.
•ntoppo- , y el a bclg. Jlrupke.
len,quod eft adfjuticem of-
fendere ,fc, ut grejfus vadi-
tet, ait Vollius lib.de vit.ferm.
cap.zg.Trufcia , utuntur hac voce he-
briei dicentes
fclafc ,quam legere eft in Pa-
gnino in rad. galamiu-voluit , ibi enim author ait r&funt ,
qui exponunt involu-
cra pannorum,aut ueftium ,
-
qufvulgd dicuntur ^720*113trufclafc ,
haud dubium, quin
hinc fit vox trufeia .
TrufTu«, gra:c£ ^u§<rof tbyrfot
tbyrfus alibi dicitur trunzu.
Truttiari , v. trottu -
Truvari ,nobis efV idem , ac in-
«»e»/rr;Ncapoli verb idem va-
let , ac cercari , feu quareret
Truvari erga eft a gr. tr^Jge-
fyuftrepbo verfo verto
,
nam*qui quxrit fe in omnem par-
tem vertit, & quia poft circui-
tum res qucefita invenitur ^hinc eft, quod verbum trova.
ri , feu verti nobis fit inve-
tsire.
Truzzari ,.ftruzzari, nobis eft ia
aliquod offendiculum impin-
gere , dufta fimilitudinc ab
arietibus ,qui fe mutub cor-
nibus petunt , de quibus propri£ diciturftruzzari .
Tu ,tu , doricd rdtu , & tu-
yl tUtti .
T-uberculuj tuberculum a tuber^
hoc ver6 a tumeo .
Tubcrofu, hyacinthus tubercfutTubu , tubus .
Tuccari , v. toccu-.
Tucculiari , v. toccu .
l\\ftu,tofusttu]fu nobis eft etiam-
putor rei corrupt®
.
Tuffuni , & tunfuni maifa ,. feu
gleba terrte , eft a tofus ..
Tu.
Digitized by Google
Tuguriu ,tugurium a tegendo.
Tulipanu ,flos tulipa
,gr. tc-
inr\ tolype globus fili , Ii.
ni &e. ita dicitur, quia flos eft
rotundus , & inflatus e(l ut
glomus .
Tuma , lac coagulatum, quafi
laclumen
.
Tumazzu ,quafi lattumazzu.
Tumbarcddu , delphin,qui e_»
mari faltu emergit, & immer-gitur,ab ital. tombolare,quode(l capite deorfum ferri
.
Tumbari, capite deorfum ruere,
nobis eft etiam percutere .
Tumenti ,lanagroflior, ac flap4
vilior, hanc puellx primumnent , inde ftupam , tandem-linum depexum ; eft a tumet.r-
do: tumentibus funiculis na-
vium compages muniuntur
.
Tuminia /frumentum,quodei-
tihs aliis mature fcit , grxcS
*rf(uAu/Ov trimeno»,ide(t tri-
meftre , nam Martio feritur,
Junio verb metitur-
Tuminu, haud dubium, quin-menfura hac noftralis fit a—tumulo , ac fi efict frumenti ,
vel hordei tumului ; & quia
tumulus in area fieri potuif-
fet vel major , vel minor, fta-
tuta fuit menfura,cui tumulusrefponderc debuiflet
.
Tumuit» ,tumultus a multitudi-
ne populi tumentis;hinc tu-
multuari a tumendo .
Tumulu , tumulus ,quiaterr^
tumet ob cadaver ca conte.
£tum-
Tumurf ,tumor a tumendo -*
Tunica , v. tomea .
Tunicedda, tunicula. Plaut. Ec-
clefix verb authoritate tu -
nicella .
Tttndiri ,tondere
.
Tundu ,rotundus a rota.
Tunnu,thunnus
,hebr.
fia»
non, & num. multit.
f•jn ta’
ni» cetus draco,hinc tunna-
ra ,tunnina &c.
Tup tup, vox a fonitu dum Fores
pullamus,eft a gr. tuwTw tu*
pro , feu Tt/rru tupo pulfo ,
hinc tuppuliari
.
Tuppata d’ova,Meftanie dicimusftujfata , velj'tuppata d'ova ,
quiaJlupa albumine ovi im-buitur , & loco aftc&o im-ponitur .
Tuppu, gall. toupeauy\ob\s funt
capilli,qui iunt fupra fron-
tem; hinc tuppe vox recens in
noftram linguam inve&a .
Turba,gr. TU'g(ln turbe turba
,
hinc turbari &c.Turbanti
,
tegmen capitis tureis
ufitacum, a gr. rcAuVn to/y -
pe glomus involucrum , namconflat longrflima falcia in—orbem Involuta
,olim tuti-
ponti, dein turbanti .
Turbidu, turbidas a turba .
Turbini, turbo a turbando .
Turcaflu,pharetra.
Turchinu, color tureis familia-
ris , hinc turchinu
.
•Turcituri,paftomis
,qua muli
labra torquentur .
Turcu , turea a teueris ,vel a-
tbracibus. Turv
Digitized by Google
Turculeri, qui prelum torquet
a torquendo , vel a torculo
quod idem eft ..
Turdu.avis turdus.
,quafi /ar-
dus,de quo eft adagium
(Qdrepos «/'^Anr furdiorturdo ; hac de caufa
,qui ob-
tufo eft ingenio dicitur tur-
dutti ^
Turdunr,.v. turdu .
Turgidi*, turgidus . Cic. ab »r--
gendo. , nam qux turgent vi-
cina urgent . VoflV
Turmentu , turmmtari &c. vide'
tormenti* ..
Turnari , a torno: turnari nobis,
eft redire, replicare
,
quia tor-
nus eafdem fempcr lineas de--
fignat ; hinc turnu ..
Turpi,turpis;,.
Turri , turris,gr. ruidis tur
•
Jis
.
Hefychio exponitur
'yas pyrgotiturris ..
Turrenti,v. torrenti ».
Turruni , bellariumex amygda-lis. cum meile ,
ita diflum,.quod amygdala torreantur ..
TurCa, turtera &c. v. torta ..
Turtagna , vinculum Iigneum_,quo intorto fafceslrgaorunUiligantur a torquendo .
Turtura ,avis turtur, heb. *yin
tur , & geminata prima fylla-
ba turtur ~
Turturici , turturioium terra in
dicecefi Meflan. turturiciumfor fan erit a turturibus ibi
nidificantibus, ut funt alia lo-
ca in. Sicilia. Falcunara a-»;
falconibus * Palumbara a_«.
palumbibus \.
Tufari». a fupino tonfum verbi
tondeo ..
Tufli , tulfiari , tuffis, tujfire .
Tufuni , ical. tofine ,gall. toifoss-
ab extenjione efl enim monileextenfum ..
Tutela , tuturi &c. tutela tutor;
a tuendo
Tuttu, totus : tuttu lu mundu.1
]oan.. L2 . gy ecce mundus to-
tus poft eum abiit .
Tuvagghia , toallia tobalea toa
—
lia toacula- tuella tobaculcu».
voces barbi
Tuzzuliari ,,v. tozzulu *.
uU Beri
, uberti-, uber uber-tas a mamillc,.qua grac£
K$A?t*tbar uber ..
Ubitu,ubitaria,ac//'</»r aviditas.
Ucchiali , ucchialuni &c.vide_*.
occhiu-Udrenza ,
ab audiendo .
Uflfiziali>uffiziu , ab officium
.
UfTu, mangiari ad uffu^ital. ufo»
Ugna,gr. onyx unguis.
Uguali , Aqualis ab aqud , qu«-ver6 eft aqua
Ulcera .ulcerari , ulcus ulcero,
» gr.e XHos belcot ulcus.
UImu,ulmus arbor .
Ulteriuri ,.ultimu, ultimari , ul-
terior ultimus ias\t ab ultra ,
quod olim uls>, dein ultra, ut
a cis. citra
\J\ttU y ultra- UI-
Digitized by Google
«5tS
Ultraggiari , v. oltraggm ;
Ulcramontami, quia ultra mon-
res e(l
.
Umanu, umaniti , humantes hu-
manitas , ab bomine
,
Umbra ,umbra
.
Umbrella, umbella.
Umettari ,umidu , bumefdohu-
midusib humore
.
Unanimi ,unanimis.
Unciari , v.unfciari.
Uncinu , uncinus ,gr. oyKtvet
oncinos
.
Unda ,nndiari , unda undares,
a gr. u^cof udor indito d un-
dor ,hinc unda , undiatu un-
dulatus .
Undi , unde
,
gr. gy othen .
Undici ,gr. tyfBKA endeca un-
decim.Ungiri , unguentu funt ab un-
gendo .
Unfciari ,ab inflande ,
Untari.unturi funt ab Ungende,
Unu ,unus a um.
Unza , uncia , gr. fryxfx «uciot
qug vox clt Sicula Poilux <r/-
xtXtov cvdfj,Arx oiov ovyKtxv . Siculorum nomina-* ,
quale eft uncia .
Ura,hora ,
gr. wgx bora .
Urbanu turbanita, urbanus ur-
banitas ,ab urbe
.
Urdignu, v. ordignu .
Urgenti ,urgenza
,ab urgendo,
quod gr. eft Sfyxv orgdn tur-
gere ,nam qus turgent vici-
nas partes urgent .
Urgiata ,quia ex hordeo fit,
Uricchini,ab auribus
,
Urina ; urina ,gr. o\jt>ov uron 1
Urlu ,udari , ululatus ululare,
gr-oAcAuCtt olotyzo a fonitu»
Urna , urna , ab urinando ,
Urfa ,urfu , urfa , urfus .
Urtaggru , ab horto .
Urtimu, ultimus
.
Urtu ,urtari , ab urgendo
',
Urvicari % fepelire , ab heb.
bor fovea
.
Ufanza.ufu, ufura, ufari&c. funt
ab utendo
.
Ufcita ,ab ital. ufeire
,
UCci ,fcia, fcu , vocnlae ,
quibus
aves &c. foras abigimus ah
bebr. yin bufe foras
,
Ufciu ,fores ,ab hebr. yiQ bufe
forat , nam fores latinfc di&£»
quiaforit funt
.
Usfaru
.
Uftica , infula Vfsica .
Ufu, ulura, ufus ufara, ab utor',
Ufurpari , ulurpare ,ideft ufu
parertfjufurpazioni ufurpatio,
Utenfili , ab utendo -
Utera,uterhni, uterus uterinus;
uterus ita dicitur ab utre
.
Utili, utilitA, utilis ,utilitas ,
ab
utendo , utilmcnti utiliter -
Utri,urar rit
.
Uva , uva , quia humidaUvcu, uveus, quia bumidus .
Va , vaju,vaja
,vannu, vajanfli
voces verbi vado .
Vacanti , vacantaria ,vacanza:
a vacando, ab hebr. pp3 va-
cac vacuavit
.
Vacca, vacca t hebr. ipa ba-
car bos .
V acchetta . corium vaccinum,Va-
Digitized by Google
Vacillari ,vacillare , a bacillis,
quibus debiles innituntur
.
Vaddi ,vadduni , vallis , hebr.
babal vallis fecundfjmu.
R. Uavid , & Thargum. Jehof.
IL ij. ufquead-yy ^13 ba.
bal gad , ideft vallem Gad .
Vadduni gr$c£ cCvXSues QoL-
fa,77£5 tortos 7rXa.rSs m-fi Ta ofu AulonesJuntfcif-fura , & loca plana in mon
.
tibus. Hefych.
Vadili , locus ,in quo oves mul-
genturjtWfffw a vadendo,eft
enim ita ar£lus,ut c6 una ovis
vader
»
poflic *
Vagabundu , vagus
.
Vagghia, a valore
.
Vagiri , vagitu,vagire vagitus
ploratus infantium In fafeiis, a
fy \\.go,g <*,vel nga
, nga ,
Vagheggiari , eft oculis hinc in-
de vagari , transfertur adeum , qui petulcis oculis mu-lieres aucupatur
.
Vagnu ,vagnari , v. bagnu .
Vagu ,vaghizza , a vagando
oculis
.
Vaja ,vadat edo, fit*
Vainetta,vaginula
,
Valanca,gr. $«/>«, pbaranx
barathrum pr&cipisium .
Valata , v. balata
.
Valdrappa, ideft g/zarifa drappi.
Valeua , v. balena .
Valenti ;valens, Cic. Att. lib.7.
ep. y. tantas ei vires non de.
dijjet, quam nunc tam valen-
»/» reffleret. Verr.cap.54. fexlictores citcumffunV valen.
tiffmi
,
Valenziariu \ citreum valen.t ianum
,
VaJia ,a valore : non aju valiaJ
di lcrivivi,nonvote 0feribere.
Validu , validita , validus vali-
ditas, a valendo .
Valigia , v. bal ici , bulga .
Valiri,valere .
Vallata, vallis, heb. ^3 babal,
Valora ,annulus arreus, qui ba-
culo inditur, nc ex terrae at-
tritu minuatur, eft a valore ;
nam eo validus fit
.
Valori,variola. Celf llb.y.c.28.
genus morbi,quod vario/as ,
<$• rubeolas vocant; ital. va-
jeJo: «ft a varius, nam cutemihficit
, & varias, feu variamreddit . Conflant. Afric.lib.a,
pantech.cap. 14. Variolafunipuflula in toto corpore
, an-
tiqui vocant bas ignit carbo
-
nes , Siculifilias ignis .
Valvirdi, Vallis viridis
.
Mef-fan® eft Monafteriuin S. Ca«therinx Vallis viridis , cujusantiftita eft ProvinciaIifla_,
Monafteriorum fui ordinis in
Sicilia, & Magna Grxc*a , ad
quam caulx devolvuntur , &ante qu&m monialium claufu-
ra Concilii Trid. Decretis ar-flata fuiffet, Monafteria vifi-
tabatjde qua Alphonlus Cha-rybdius in prologo ad con«fuetud. Mcflan® hxc habet.Omitto aliud MonaJterium^j^quod dicitur S.Catberina deValle viridi
,in quo extat
Provincialijfa utriufqae Si-
K k cilia
Digitized by Google
cilia citra , & ultra pharunt
Ordinis S. Maria de MonteCarmelo , bac , cum accedit
ad vifitandum alia Monafte-
riaftii Ordinis , accedit cumCMazzeriis , & Cruce ante
fe ,cumfuo Ajjejfore, (£• Cu-
ria formata ,quod eft miran-
dum extat m. s. penes amicif-
fjmura U. 1 D. D. Jofcph FUlocamo.
yalurf, a valendo , hinc valu-
rufu &c.Valuta , a valendo
,quant’ 6 Ia
fua valutliquanti valetl hinc
valutari.
Valvula t vox medicis ufitata a
valva .
Vampa , v. bampa..Vampafciufcia, bampafciufcisL.
i
ex bampa, &fciu/ciari .
Vana gloria , ita & latinS
«
Vancu, v.bancu.Vanedda , v. vinedda .
Vanguardia, ideft avanti guar-
Vania,hebr. pj* menda-
cium ;hinc vaniari , vanilo-
quia vaniloquentia .
V -inita , vanitas inanitas, hcb.
' V» avan mendacium .
Vantaggiari, eft ante agerem,
hinc vantaggiu exceflus
.
Vantali,pannus
,qui mulierum
ventrem tegit ;ventrale. .
Plaut.
Vantu , vantari ,vantaloru &c.
ab ital.vanto vantare &c-om-
nia (unt ab ante y Jatind ja
-
flantia jaflarc tjactabundus
enim , fe ante alios ja&af •
Vanu ,vanus inanis , hebr. p,#.
avan mendacium .
Vappu , nobis eft oftentate r,qui
res luas nimis oftentat, & nos
ad naufram provocat, elt a_.
Vappa , ideft vinum infipidum.
Cathol. l/appa , a vapor, vi-
le vinum,quod ex ftxce ex-
primitur, eft fere nullius
fiperis : & vappa a > delio :
prodigusJupetfiut,qui infi-
pidl, & indijereti dtfpergit
res fuas , Cfr* nullius probi-tatis eft .
Vapuri , vapor, a gr.xcCroi ca-posfatus ,
Vara , ital. bara aferendo yVarari, navem in mare dedu-
cere , a ferendo .
Varatu,lignum feboinunttunu,'fuper quo carina navis elabi-
tur , & ita in mare fertur *
Varca, v. barca.Varcocu , v. pricopa .
Varda, v. barda.Variu
, variari, varieti, varius;
variare varietas, a gr. /3ct-
A tof Qaliit varius,
Varrili , v. barriii
.
Varva, v. barba .
V arvacani , v. barbacani .'
V ar vajanni, v. barbajanni
.
Varvalacchiu, v.barbalacchru.'
Varvarottu, v. barbarottu
.
Varveri , v. barberi
.
Vafa ,v. bafa.
Vafari , v. baciari
.
Vafaru,qui vafafacit figulus i
Valcedda t JiJcclia , in quarru
• ?5:
Digitized by Google
reco&a inditur
:
yafceddu ,navis erit a vas, qua
voce ad fignificandas naves
uft Scriptores infimas latini-
tatis
.
Vafccddu ,alveare a vas
,
quafi
vafcellum .
Vafciu ,Meffana bafciu bafciz-
za &c. a bafis ,quas infima-,
redificii pars eft
.
LValTallu, vaffaltus, & Vaffut vo-
ces barb. a germ. vajfen obli-
gare ,quia Principi ad fideli-
tatem fervandam tenetur
.
Vadari > v. baftanti
.
tVaftari ,
vajlare etymon incer-
tum.Vadafi, v. badafi .
Vaftiuni, v. baftiuni
.
Vadu ,vajlus J Vadu , v. badu
.
Vadunaca ,pajtiaaca herba
.
Vadunt, v. baduni.
Valii , vas,Jis .
Vattali , Meffanas battali fulcus,
feu porca
.
Vava,hebr. >ava pupillo\
ita vocamus tum oculi pupil-
lam , in qua imaguncula vi-
detur , tum pueros fafeiis in-
volutos ,qui latinS dicuntur
pupi, pupuli, pupilli » Dama-fcius apud Photium in biblio-
theca . Syri , & maximi, qui
ia Damajco habitant pueros
recens notos ]3afi/oi vavia-t
vocant .
Vavaluci , v. bavaluci
.
Vazzu , idem cd ac vacuus, car-
ti vazzichart£ nullius fru&us
hilp. vazio vacuus
,
. *S9Vecchiu,veechia. vecc hizz-j,vc-
tus ,vetujtas
, a vietus
,
idedmollis languidus, vel a graeco
buetes ,ided annofus .
Vecchuzi, dicimus a li vcccbiz
-
zi mei pani bugghiutu, quare
non a la viccbizza mia ? exhebraicac lingua genio, in_.
qua hominis aetas, & datus
numero plurali efferuntur;
t))^m betuiim virginita.
tes pro virginitas QHiyJnegurim pueritia pro pueri -
tia , ita 0'2pl zecunim/eae*Hutcs proJeneftus.
Vcgetu , vegetari , vegetus, ve-getare, a vigeo
, ided vi ago,
leu vi agito .
Veglia ,vigilia a vigilando , aJ
vi ago fit vig/7,ided vi agilis
,
Veiculu , vehiculum a vebendo .
\TzUr\,velare, ided velo tegere.
Vclenu , venenum , vel quia ve-
rnos petat, vel a gr. ($e\e/u,vot>
velcmnou telum .
Veloci , velocita, velox, veloci-
tas a volando
,
vel a velis .
Velu , velum , ab hebr. paila texit , abfeondit , nam velo
tegimus k
Venali, venalis ab adverb. ve-num, unde venumdo
,pro quo
vendo
,
ab eo etiam ed veneo,
ided venum eo .
Venerari * venerazioni, venera-ri veneratio a Vereor, ideft
revereor
,
Venerdi ,1/enOris dies ,
Veneri , Venut
.
Veniali ,veni olit venia dignus.
K k 2 Ve-
Digitized by Google
i66Veniri
,venire, a gr (iourto
no incedo .
Ventagghiu , a vento, quem-,creat
.
Ventilari, ventilare a ventulus,
hinc ventilo .
^Ventri,venter , quia ventofus
,
vel a gr. h>T6 §ot> enteron in-
teflinum , qu aintejtinorunu*
locus, fed prius magis placet.
Ventriculu, ventriculus , ut ab
> uter utriculus, a venter ven-
triculus .
xVentu , ventus a veniendo , vel
agr. oiivTOS aentosfpirantis,
quod ah eta> ao fpiro . Hom.
,Odyf. g. v. 478; & Odyf. r
.
v. 440. dvifxotv &ta.ft fjoiroi
, yyjoV oiirrur .
[lentorum perflat visbtt
-
tnida Jpirantum.tVentUFa , nobis eft fortuna bo-
na , vel mala ; vox ipfa eft a-.
•, .venturus, a , um: & vox ven-
tura num, plurali ufurpatur
pro bonis futuris, nam nos
cum prafentibus numquam—contenti fimus
,ventura ex-
r fpeflamus, qua credimus- fe-
liciora , & aufpicatiora .
Veraci ,verax a verus
, verita
verifar .
Veratru ,veratrum herba
.
Verbafcu, v. barbafcu
.
Verbigrazia , verbi gratia.
yerbu, verbum, hebro;n de-
bar verbum,
hinc verbufu
verbofus .
Verecundia, verecundia a ve-
rear
,
Vcrgogna ; a verecundia, ut a
Burgundia borgogna, a ve-
recundia vergogna .
Verificari ,verum facere
.
Verifimili,veripmilis
, flmilisvero. -
Vermi, vermis,gr. tApun bel-
tains b fsp£ vertitur in v , utab i<T7T6 f>tL befpera vcfpera.
Vermiceddi , vermiculi eft Sc
edulium e frmila inftar ver-miculorum .
Vernia , dicitur de aviculis dumvere novo vernant
, ideft ca-nere incipiunt . Ovid. trift-,
eleg. ta.
Indocilique loquax guttu-re vernat avis .
hinc vernia transfertur adloquacem
, quique argute eft
vocis , qua nobis aures ob-tundit . .
Vernici, gummi ,
quo extima_.'
, rerum facies illinitur, 8s, illu-
minatur ; vox exotica
.
Verrina,bifp. barrena terebra.*
Verru, fus non cxfe&us verres.
Vcrrucaria, herba ,
que verru
-
cis medetur
.
Verrutu , puer immorigerus , 8ceffrenis, nomen a verre , ucpatet
.
Verlatu , verftoni , ver&i ver/a.tus verfut &c. fune a ver-tendo .
Vertebra, vertebra a vertendo
Verticali , a vertice : vertex ve-ri»
,qui & vortex a vertendos
in homine vertex,ubi capilli
in gyrum vertuntur
;
ab ho-mine
Digitized by Google
nunc translata vox ad deno-
tandum montis apicem, qui
in anticam , & pofticam par-
tem vertitur .
Vertigini,vertigo a vertendo.
Vertula.bertala,quafiperula-»
a pera .
Veru
,
verttr ,a,um adverbia-
«, vere, verd .
Vefpa , vejpa , gr. fpbex
vefpa
.
Vefpiri , vefper vefpera ,grscfc
efrregx hefpera .
VefTari ,veffazioni y vexare ve-
xatio a vebtr .
Veflica , vefica ,<*,* gr. <pt/'<r*
pbyfo folli* a fimili,elt euirn
inflata ut follis
.
Vefficantf, medicamen ve/icat ia
cute attollens
.
Vefli, veftiri, vejtit veftire,a gr.
icr$fis bejtbis vejtit .
•Vedia, v. beftia .
Veteran» ,veteranus a vetus
.
Vezztt , ital. vezzo , hinc avvez-
zari , ed a vitium .
y\ vi, & ivi1 ivi , & bi bi , >2 bi
inCerje&io blandientis . Geit.
4J. 20. 0-\& >2 nOx^T lo-
cuti funt oramus Uomuie-.»,quod Hebraici eft bi adorno*
,
St Exod. 4. 10. >^1^* >2 bi
adona i objecro fjomme .
(Via ,via . Varr. de 1 - 1 . L4. qui5
agebant oBus,qua vehebant
viet diBa, quofruBus conve-
hebant vilia,qud ibant , ab
« itu iter appellarunt, qud an-
gujil Jcmita, ut /emi iter di.
Bum ,
2 <5 r
Via,idem ac vaja vadat It.
Viapgiu, viaggiari , viali, viati-
cu &c. funt a via .
V i«tu , a gall. vit cito f'olliciti ,
Vibrari, vibraaioni, vibrare vi*
bratio a vibrando .
Vicaria,Vicariu &c. a vicibus,
Vicchizza , v. vecchiu .
\Kcia,vicia, gr. vieion.
Gal. lib.i.dealim.cap.penult,
Vicenda , a viribus .
Vicerre,qui Regis vices gerit.
Vicinu , vic/nanza,vicinus vi-
cinia a vicus, hoc a gr. otHoseteos domus. *~
V iddanu, viHient a villa
,
qu*. Varroni difta fuit a vehendo ,qu6d e6 veherentur fruftusfundorum
, & a vehendo fuit
olim vella,dein villa,
c
adem—ratione, qua avehendo fuit
veho, iirde via : lib. l. de r. r.
cap. > 1, rujiiei etiam nuncquoque viam veham appel-
lant propter veBuras, d* vel-lam non villam
,qud vehunt.
\
<5* unde vehunt
.
Viddatwria, mos rudicus .
Viddicu , v. biddreu,- •
Vidiola, pifeis mirfc coloribusvariegatus jutis idit
.
Vidiri , videre, hoc » gr.
id» . Macrob. lib. L. Sat.c,1 5;
quod graci idht di-
eunt, nos v lucta additi vi-dere dicimus .
Vidua, viduitj, vidua viduitatiunde vidua fit docet Macrob.lib. l. Sat. cap-. 15. iduare.
^
etrufei lingua dividere ejtt
inde
Digitized by Google
i 6t
inde vidua, quafivalde idua;
boc cjt valde dfaifa ,aut vi-
dua , boc ejt a viro divi/a.
.V ‘git hia » vjgghiari &c. vigilia
vigilare ; vigilare eft quafi
vigere , vel vi agere
.
Vigghiaccu, Crulcanis eft igna-
vat vilis , vigliaccaria igna-
via dedecui probrum ; nobis
ver6 eftfurfantifurfantariahoc fenfu legitur in charta-.
Davidis Principis Norvalliteapud Matth. Par. anno 1244;in qua inter alia fpondetur
,
?uod de extero non recepta
-
itVHagot % vel Forisbanni
-
tot ‘Domini Regis Anglix ,
Vigilanza , vigilantia, vigilari,
vigilare .
Vigna, vinea a vinum hebr.
jain vinum .
Viguri , vigor a vigendo
,
vige-re autem eft vi agere
.
Vila, vilu, velum a velando ,
hebr. ***>£) P“ld texit y nam_velo, (eu pallio tegimus
.
Vili, vilti
,vilis^vilitas .
Vil/pendiri, vilipcndcrc
,
Villa , v. viddanu .
Villaggiu , a villa .
Villcggiari,in villa agere
, vil-
licari ,
Villutu,textile vitlofum a villis,
Vilu , v. vila .
Viluppu , a villis
,
Vina , vena .
Vinazzi , vinacea, 8tvinac el ,
quia lunt e vino, ve 1 quia funt
vini acini
,
Vinea pcrvinca , herba ,qua
obvia vincit
Vinciri , vincere , gr. yjXcLct ni-
cao vinco
.
Vincula, vinculum » vinciendo.
Vindicari , vinditta , vindicare
vindicia , Cic. 2. de invent.
Vindicatio ejl per quas vis ,
& injuria ,<$• omnino ,
quodvbfuturum ejl , defendendo ,
aut ulcifcendopropulfatur •
Vinedda , vanedda , yenuleuPalcand. per venulas , ut vul-
gd dicitur > in vias alias la-
teraliter ejfluebat:Winc liqueC
vias praetorias in Urbe fe ha-• bere, ut venas, minores verbdici venulas, pro quo nos di-
cimus vineddi
,
Vindigna, vindignari, vinde-mia vindemiare, hac, hiique
fimilia a vino efle quis nefciat?
Vindiri , vindita &c. vendere*venditio funt a vendo , hoc avenundo , ideft venum do .
V‘nti , viginti , a dorico £hol*iicatt, vel aeolico /3axar/ vi-
tati , ideft viginti
.
Vintiari , vintuliari &c. funt tuvento
,
Vintura, v. ventura .
Vintufa, a vento
, feu acre,qui
accensa ftupa rarefeit , & au-
Fugit.
Ventufita, ventus non Crepituf,’
qui exit cum ftrepitu; pro eo
flatum dicerem cum Sveton,inClaud. cap. 52. edi&unu»meditatui dicitur
,quo ve-
niam daret, flatus, crepituf-
que ventris etiam inter epu-
las
\
Digitized by GoogI
/at emittendi^ Fatidus hic fla-
tus latin£ dicitur vifio, & fla-
tum ventris flne flrepitu emit-
tere vifire . Martinius in v.vi.
fio inter alia hac habet: cate,
rum bine intelligitur,quare
Cicero epijlola ad Poecum di.
eat non honeflum verbum—diviflo? at ineft obfcanum- ,.
cui refpondct intercapedo »
nam in eo vifio ejt /3cT|a> boc
ejiflatum venerit emitto, fi.
cut in verbo intercapedo rapedo , non fine flagitia efl , efl
enim yri^o : nam perdo gr®_cuni idem eft ac latinum pedo .
,VTnu ,vinum
, hebr jain vi-
num-Vinucottu , vox ipfa loquitur.
Vinuta, a veniendo.
Viola , viola flos , violettu co-* lor violaceus.
Viola linftrumenturo mulleum—olimdiflum vitula vidula +viella flola , demum viola .
Dufrefn.in vitula voces barb.hinc violinu .violuni &c.
yiolenza » violentia a vi
,
hincviolenti violentari violari &c.omnia ab eodem •
Violu, viali &c. a via.
V ipara , vipera, vel qubd vi pariat, ut antiqui credebant,vel
quhd Jateat in vipre , feu<pe-
pre
,
vel qubd fit vivipara .
Virdi, virdura ,viridis viridi-
tas virory ab hebr paracfloruit
.
Virga , a virendo, quali virigat
inde virga virghctta virgula ,
2<Sj
Virgini , virgo, quafi virago.
Virili, virilit^ , virilis virilitas
a vir,hoc verba v* , feu ro-
bore, quo vir fcemtng prfftat.
Virina, ab ubere, quafi uberina.Veriti t veritas.
Virmiceddi, v. vcrmiceddi ;
Virnici , v. vernici
.
Virrina,/cre£r<r, hifp. barrefia
Verticchiu, verticillus, cujus
pondere fulus vertitur .
Vltlhyvirtus a viroi virtus gr®.
chaLufqCa, andria fortitudo
virilis,transfertur ad animi
probitatem , hic virtuufu &c.Vifazza , v. bilazza -
Vifccri , vi/cat,erit a vejeendo.Vifcottu , bifcoUttt.
Vifcu , vifeidu, vifcufu , vifcutvifeidus vifcoju
s
,agr. j£dsixds vi/cum.
Vitcuvu, gr. iv(ctxo7to^ Epifco-
pos bi/petlor tpijcopus
.
Viiera,quia vtfium , leu faciemtegit.
Viftoni , a videndo •
Vifita , vifitari , vifitatio a vifl-
tando
.
Vifitu, vifitufu: ita dicitur, quia
in lu€tu ab amicis vifitamur ;
inde vifitu locus ell vifita-
tionis , & nos dicimus uuditeni vifitu ? qua amicos vifi.
tautes excipit i translati vi-
fitu dicitur de velle lugubrij
Veflica , vefica .
V ifita, v'fJus a videndo .
Viftiri , v. velli.
Vifu , v’fus a videndo .
Vita, Vita a vivendo , gracS
/3 /0 -
Digitized by Google
2(54
(liOTt) biotl vita ;
Vftcddu,vitulus
%gr. irx\os
italos .
Viti , vitis a viat itudo, quia fie-
.xilis ed, & ligaminibus apta.
Viti t cochlea efl a fimilitudine,
qqam habet cum viticulis ,
idefl vitium capreolis, nam-,
.fpirali linea efl fulcata ,
Vjtriofu ,vitriolum
, quia vitri
inftar lucet
.
Vitru , vitrum a videndo , quia
J
»er vitrum ridere poflurnus
.
fid. lib. l6j cap. k.'Vitta, ital. vena efl fummitas
rerum puta montium arbo-rum turrium, atque efl a vi-
dctido, quali vedetta transla-
.tb fumitur de fcalarum (la-
tione.
Vitta, de muliercula dicimus l
una vitta , una catug^biau»vox agnita Hefychio (luror&x iurg\ns yurn vutada-*vilis fesmtna .
Vittima , vittima ,quia vittis
hoflibus caedebatur.
Vittoria , vittoria a vincendo .
Vittu, vittus quo vivimus .
V ‘ ttuvagghia, victualia i vittu.
Vitturinu ,videtor efle a veben-
do,quia nos vehit
; attamen
potifis erit a Syracufia voce
oIkthvos attinot,qua ipfis
t vcmebat via dottor. Hcfych.
cL-irttros o^rrydf <rv§xH%-
<r/ot. Attinot vus duttor Sy-racosi .
yituperiu, vituperari &c. vitu
•
fertum vituperare.
Vira,vivati
Vivaci , vivax a vivendo l
Viveri , bivcri ,vivarium, qui4aoimamia viva fervat.
VivirijO/certf.hinc vivu vivut.
Viviri , bibere a bibo, v.biviri.
Vitiu , vieiufu , vitium vitiofus
a vitando , eo qubd vitari
debeat
.
Vocabulu, vocali &c. vocabu-lum vocalis a voce ,boc verba gr- (laxa boa$ voco . ,
Vocari , nobis efl remis navemimpellere ;
omnino erit a vo-
ce , feu vacando , quod idem.efl, nam dum nautae remigant
unus s/ocepr®it, & omnes adhujus vocem remos pariter
impellunt ; notum efl nauti-
cum celeufma ,a gr. xsA.it/tt
kelevo jubeo ,quia voce fit
julTio, hinc a vocando , idefl
clamando , translata fuit voxad (ignificandum remorunu.impulfum. Hujus contrarium
eflfiari , feu remos cohibere,
quod efl a gr. mycLvJi&dn ta-
cere, nam cum vocando , feu
clamando fiat remigatio , ita
a contrario figando , feu ta-
cendo ,remigatio cohibetur. *
Vocalia ,dua voces contraria -
fitnttl junft» a gr. (lo^v voitt
vocare , & cttyx» fgdn tace,
re; hac voce utimur,cum.,
quis fedens una cum fede fe-
met librans, antrorfum , ac
rctrorfum fe ja6lat,& tunc di-
citur/ar/ vccafia du£U fimili-
tudine a nautis, qui vocando,
idefl
Digitized by Googli
ideft clamando remrgant, ta-
cendo ver6,quod efl (fiyclv
ftgan ,remos cohibent
.
Vogghia ,voluntas a •volo vis .
Voi , bos , gr. fcbs bos .
Volari , volu volata &c.funt a_.
•volando .
Voliri , volunti, vella voluntas
a volendo
,
a gr. fcbA.oiu.tu *>**•
lomx volo vis
.
Volumi , volumen a volvendo,
quia fupra cylindrum volve-
batur .
Voluttuufu , voluptuofus a vo-
luptate .
Volvulu ,volvulus a volvendo ,
qu6d inverfo inteltinorum-
inotu fiat
,
Vombara, vomer eris t quia ter-
ram vomit
.
Vomitu , vomitari , a vomendo,
a gr. sju.2 emo vomo %
Vopa, pileis, gr.
/
3 <wo\|/ boopt
opis, quia magnos haoet ocu-
los vcluti bovis .
Voraci ,vorax a vorando , gr.
t/erd bejtiarum .
Voragini , vorago a vorando ,
•Vortici, aor/rx,quia in gyrum
vortit .
Volsia , duae voces frojtra Si-gnuria .
Vofiru , vefler a um a vos
Vota ,votari funt a volvendo .
Votu , vutu ,votum a vovendo .
Vovi ». ,v. bozza .
Varca, v. barca .
Vranca ,v. branca
Vrazzu ,v. brazzu .
Vricu, in Di&. Sic. redditur ca-
2<5j
naletlo adunce de1 voji, vox
mihi inaudita
»
Vrigogna , v. vergogna •
Vrifca, v. brifea
.
Vrocculi , v. brocculi.
Vrodu , v. brodu .
Vrunnu, v. brundu»
Vrufcari, v. brufcarf
Vrufcia,brufcia pcnicillut e fea
tis,qua; pungunt.
Vucca . v. bucca .
Vuccagghiu ,buccagghiu
, quobefiiarum buccam ligamus.
Vuccata , quantum bucca ca*pitur
.
Vucciddata , v. bucciddata.Vucciria, v. bucceri.
Vuccuni , buccuni ,a bucca l
Vuci,vox a vocando , lieu a grj
fcooCca voao clamo
.
Vuda , buda herba , cujus foliil
fiunt (lorea: ulva ,a i
Vudeddu , v, budeddu.Vugghiri, bugghiri bullire zJ
bullis,quee bulliendo exci-
tantur .
Vulcanu , Vulcanus a TubaLcain
, quifuit malleator , ©*faber in cunfta opera aris,&>
ferri . Gcn. 4. 22.
Vulgu, vulgari , vulgatu , vulmgus vulgare . Virg. vulgusver?) eft volvendo
, quia ver-fatilis cft.
Vuliri, volo vis
,a volendo
, gr,
fcbXojuou vuloma.Vulvaria, herba, qu® mulierum
locis medetur
.
Vummicari , vommicu, vomere -
vomitus a vomendo,Ll Vur-
Digitized by Google
266Vurdeddu , r. burdedduVurdellinu, quafi cordcllinu
Vurnia,burnia quafi alburnia .
Vurraijia , v. burraina
.
Vurru , burru, a gr. fiirugo?butyro» butyrum .
Vurza, v. burza «.
Vufca iv.bufca;
Vufcari, v. bufcari
.
Vufciu , v. bufciu,
Vuflica yVe/ica .
Vutari , a vertendo ±V utti. ,
v. butti
.
Vuturu ,vultur ..
zZ Abara , Me (Tanae zamhara_«.
.herba aloe
, hifp. acebar»Zaccanu , carcer animalium mi-
norum, puta, ovium.caprarumab heb.pjjt tfanac vinculum.
Zacchia , Dift. Sic. exponit/o/-
/a,qua aqua e campis educi,
tur. vox mihi inaudita
Zaccurafa , v. faccurafa ..
Zaddacca L nobis eflea culminis,
domorumpars L qua imbricescalce, ac tcftuJis oblinimus,
&
quoad fieri maximfc- poterit,,
complanamus,ut aqua effluat,
& fupra parietes non rema-neat, cxbcbr.p-wtfadec ju.Jlitia propter fummam squa-litatem . Abcla fbl; 8?.. Valle-
Jotto la Cbieja di S. Alariae
detta la Zellieka ,percbe il
Jno pavimento efferido multo
laflricatopulito , e lifcio , ed
alquante petidii o,/adimen-
te vififdrucciola
ZaFJI ,villicus , hifp. zogalpa-
Jloje . Francios •
Zafara ,morbus
,quo caro prae,
fertim oculi croceo colore in-
ficiuntur , ab arab. psy ff<*-
frau crocus l.
Zafara, in ditione- Archimandri-
tatus Mcfian.. quidam. Prae fu-
lis fundi, vocantur zafari: , &Archimandnta, dicitur habe-
re 24 nemora , & 24 zafurast
a grfco v|/a<Pxf05 pfapbaros
,
ideft terta Jubulufi atqueu
adculturam minimi idonea
.
Zafarana , crocus. , arab. ptjj
tfafran.
Zafattiari, de eo, qui res alienas
curando dives evafit,dicimus
N. N. zafatti.au ben.i 1 . tftab
hebr. nS|.zepbet pix , nam-,qui-, tangit picem inquiuabi.
tur ab ea .
ZafTaria,cafalc prope MeiTanam,hifp. 2Ltffaria cajtelluccio
concado Francios .
Zaffiru , hebr. T£D fapbirfap.phirus
.
Zagagghia, \tz\^zagogHa .
Zagara , aurantiorum flns , CX
heb mit tfagar albus, pnnStfigard candida efi enim flos
nimio candore fpeftabilis
.
Zagaredda , v. zaredda .
Zagatu,jus, quo quis folus ven-
dere
Digitized by Google
t
derepoteft, ex hebraico]ureipfis aifko gazaga , quo He-braeus nequit ab apotheca,feu
domo expelli ipfo invito.
Zambatb, quidam Poeta Siculus
cecinit
:
’ aviffi ligna, pignated
•
da , tfocufarria lu zambatd
, favif-
fipani &c.ab hebr. H31 zabacfacrifica-
tetoccidere ad convivium
.
Zampa,quadrupedum ungula..,
qua terramfcalpunt,feu/cui-
punT .
Zancla,primum Mc/Tans Urbrs
nomen (a.yx\r\ zancle , do.
ricSverb, utZancltei loque-
bantur, <Ta7*An dancle , ut
vide re eft in noftr® Urbis
num mis, qui adhuc fuperfunt;
ibi enim , { ait Montfauconus
in Tua Palteogr. lih.2. cap.
AATKAH DANKLE legi,
tur pro ZAHCAH ,qui num-
mus diu ante rem Romanamex typi genere cufus aftima.
tur ; erat autem Zancle pri
•
fcum nomen Aleffana , caquc
voce[ignificabatur
,
filxiquia
Vrbs illa infalcis formam_«pofita erat ; Za7«An autemdorice <ra>KAn dicitur
; Do.res quippe Z iti A commuta-
bant
.
Zanni , zanniari zannata &c. no-
bis dicuntur de rebus ludicns,
& fcenicis erunt a gr. itdvT\
izane . Pollux !ib. 4. cap. iJL
de calceis , & veflibus corace-
267dortfm n cTg c'atri/p/xn' sV-
-$n’s 5 vifyii cu7u s Uo $iCdvLuJ i’td\o\JV .
Satyriaveri vejits peltis capriua^* t
quam &• izanen vocabant »
Zappa , zappuni ,zappari funta
fcalpcndo his enim fodiendo
terrafcalpitur .
Zara , ludus taxillorum periculi
plenus, & prohibitus ,
gall.
azard ,
Zarcu , color pallidus, bifp. zar
•
co Francios . Zarco glauce
color bianco , -cbe pende at
verdiccio ,ed al bigio% efuot
affar colar elegii occbi .
Zargaru , hifp. zarazas Fran-
cios . Zarazas compofizione
di pajta velenofa , netla qua
.
te fi mettono vetri, punie <P
ago , efimiti cofe ,e fi danno
‘communemente a’ cani per
fargli morire , hinc nza? ga.riari &c.
Zaredda, zagaredda > taniolal
Hefych. £a?n Mfvgx touvIadii<Pf)/u.x . Ztre v/tia tuntaligamen .
Zazzara , efl a cecfaries, Cetfar
Mofchis dicitur Zar, hinc a -
cujarie zazzara .
Zefiru, gr. <iq>vpof zepbyrot
sephyrus .
Zelu , zelanti, a gr. £nAoj zelot
zelus .
Zeru, cyphra numerica ex fej
nil fignans, numeris veib ad-
dita eorum progrcfliim mir£adauget
, hebr. zer coronaeft enim circulus
.
L 1 2 Zi-
Digitized by Googlef
2(58
Zibalduni , in quo res notamus ;
anne a zimbitsl eft enim qua fi
corbis , feu (porta juncea , in
quam res fine deleftu jaci-
mus .
Zibellinu, mus ponticus difhts
Jabelum ejus pellis fabclina ,
hinc zibellinu .
Zibettu,zibetum
; Martinio eft
ab hcbr. ^'1 zub fluxit eft
enim ludor fluens in inguine
catizibctiaci.
Zibibu , ur<a paffa , arab. n3'3lzibiba . Mart n :us »
Z'cca , animal ricinus , cx hcbr.
p'J zicJcintilla ,qu6 1 inftar
Icmtillac adurat , vel ex plj}
tzuc tenuciter adbarere ,name canibus cun cute evellitur
,
& nos dicimus ci voli un ca.
Wju d' oggbiu pri fcippati
una zicca .
Zicchmu ,a ficla , qus zicca di-
citur,quali felinus .
Ziddari, aodd.iri globulofuir-.
oviuiu , & caprarum ftercus;
ignotum etymon .
Z fittula, & zivittula dicitur mu-Liercula.ab ital. cfaetta, quali
*"*
'li&wrrrt** —Zimarra, toga manicis pendulis
ignotum.Z:fr.b ru, caprarum maritus».gr.
cbimarot , hinc
2 • O ce t II •
Z i bi dilu, avium, li cium igno-
tum .
Z nba,porcorum hara ignotum.
Zitnbsti, hiln. azernUa in Hclyc.
eft a£e,U£Ac« axe.
mela portare : in eo fiquidemolera portantur .
Zincfra , hifp. zctiefa frtgio , o
riccamo . Prancios
.
Zincddi, MefTana dicuntur ver-
vecis inteftina fuper omen-tum alligata
;v. zinenu
.
Zinenu , inteftinum duodenum-,forfan ettam & jejunum, namde co, qui rem aliquam puta_.
muficen nelcit, dicimus 4 zi.
ntnu di mufea , hujus fcien-
tioe jejunus eft .
Zingaru, nobis .‘ft Ferrarius in-
fi nse nota: ,qui claves ruptasreficit ; ignotum .
Z nzma y giugi<va .
Zmnu, zmr ar .de cultri acie, ubi
rupta eft , ab h.br. fcendens
, ruptura enim eft quafj
denticulus in acie
.
Zinziparu , zinziber offi j,
Z'pareddu , cypirus planta.
Zmzuli , arbor , & frufttis zizy-phus , er {(i otyct, zizypba-j,
& ei*<.ypba .
Zippa, ajjuta, qua fabri lapides,
vel tabulas sequant, thufeis
zipolo legnetto ; apud quoSeft adagium far d'una lanciaunzipolo: de re grandi mi-nimum quid facere .
Z'ppu, zippiatu, affui is ligneis
luffultus ; a v. zippa .
Zippulettu, ornamentum capitis,
qu >d raonialcs lupra frontemgerunt a voce zippula . Du-frcln . zippuia placenta , Ita-
Hs fugaccia.Vclagius libe 11. 4.
a. Jt. fectt de farinula len.
ticu .
Digitized by Google
pcvlaM , & zipptilas.\ ita dt-
Crtur hic monialium ornatus,
qu&d inftar placentul® fit .
Zirbinottu, juvenculus mundi-
ti® ftudiofus a Zerbino juve-
ne, quem Arioflus in fuo poe-
mate introduxit ..
Zirma exfcrefcentia carnis , alio
* nomine nata, forfan erit g.r®~
c£ c,\*?wfyrma *•
Zita ,litu., zitedda Scc. zeta- lo-
cus- unius lefti capax cum-*
fellis duabus hanc zetam Pli-
nius 1.2.cp.t7-amor{,s iuos-vo-
cat .Horti zeta amores mei,r*.
vera amores ipfn pofltti* &. in-
fra ,in hanc ergo zetam cum
mc recipio abejfle mihi etiam
a villa mea videor, magnam-
que ejus voluptatem capio ;
quidnrergo zita a zeta non-.
deduxeris^ & fi hoc non arri-
deat, e (Te poterit a citus a um
folbcitus fedulus , quod pro-
prium e(l amantium , ut alter
alterius obfcquio fit addi£tus.
Zittu ,zittiri eft a lyllaba ,
fcu
ftbil ojl ,quo filentium inda-
cimus .
Ziu, a gr. S-iios tbies patns>,
vel matris trater .
Z\ v ittuT* , . «'fittala .
Zizania, gr. i^iCcLvtoz zizaniorr;
Zizzu ,azzizzutu ,
abhebr. yjjztz flos , & plur. D'i'St zizm
flores, dicitur de Juvene com-
to ,-ac venulto ,quali flos .
Zocculu-, ijoccusfn flocculus y
2^9hinc zoctulu l
Zoddari.ftcrcus ovium ignotum»’
Zodiacu, circulus zodiacus ,gr;
(to&ixKOf zodiaeds .
Zona.gr. ^oivr\ zot/i cingulum,
Zorba ,ideft fldrba , v. forba.
Zoppu y. qui incedendo terram.,
alterutro pede fleabit y fea
flcalpit. ^
Z oticu,inurbanus malS moratus,’
annua voce ital.zo/la terra-T
zoticus ille ell, qui ruri, eft
educatus.
zotta ,zottiari ,,
hifp. a^ota*
a$otear.
Zuccaru , ital . zueebero , Hifp;
a$ucar ,gr®cd ccCH^xpflde-
char , & ctxHp^oC^ioo jaecba-
rion, unde JlaccDarum.
Zuccu ,. arboris truncus qpafi
arboris foccus .
Ziicu , zuculu ,fluctus, fluccoflus*
Zucuti zucuti , vox fifta ad ex-
primendum Aridulum lyr«
ibnitum -
Zuffa azzuffari ignotum etya
mon
.
Zuffiuni (clopus ignivomus
grandior a flujflaado ;
Zurru,.hac.voce utimur cum lo-
quimur de lerico purpureo
coccineo ,.quod.fl manu con-
tremetur ,non-cedit r fed re«
fidit,8tflrider, .ille ergo ftri-
dor nobis c(tzurru,vox fa£ta.
per onomatopccam ad dfcno*
tundam flridorem .
finis l av s ‘iy no\
Digitized by Google
270
ANTIQUATAE SICULORUM VOCES.
A Bncoankinoe . Hefychius :
JdfcxkoxyKivot tr/xeAcdyP-di^x ri§ hxAV/Ueyr) . Aba-coankinoe Su-uiorum qua.dam Parca ita difla
, voxpcdtfx pofTet etiam exponilegio manipulus &c.
A bolis . Hefych. 'A(lo\is rrs-
piJioAod \j7to <riH eAtay. Abo-lit vejdtut Siculorum
, hincforfan erit Latinorum Abolla.
Accrsila. Hefych. A’«ef<r/A*MUfcrlVa VtHzAot . isiccrjiia
myrtus Siculi .
A cedi . Hefych. A’xg<r7cu ot
c%oi 3 crtKtAtxx v^n/jcxrx.idcejta currus , Stculorumturrus ; & inferitis dicit no.men fumfifle ab Aceda Sicilia;
civitate.
Aftinos , vi* duflor , ita Syra-cufiis di&us , hinc crederem«natam vocem l/itturinu .
Hclych. A'Hrtlvos od^nyosCvpttHoucrtot. <siUinos viadutior Syracajii .
A€ti* , Syraculanis vocabaturtum via dufior , cum etranu#
navis . Hefychius A’xrr$ctkercu oyojucx 3 77«,f» tfg
cupxKoucrCon 3 o<dr\yos nvol\js. Acitt fervi nomeru*
,
apud Syracufauos autem viadulior
,
<$• .
Adrya. Hefyc. rtxeAoi xfpuxA670UO7 Tet/anA*. Siculipoma9 vs 1 ectr vocant Adrya
,
Aeria, difta fuit Sicilia . Hefyc.'
A't%(x ofiU%An 77xpoL <iira»
Aois 3 f/xtrov rg rlu/ imtrovi
5 CU'>U7770Vj 5 AifiulujiS
xfnTlcuj ^ «r/xgVav 3 ^ <u-
Stovlxv3 £ HVTTfOy OUTXOf
tkcCAouy . -Aeria nebula-*apud /Etolos
, Tbafum veriinfulam, JEgyptum , Libyam
,
Cretam , Siciliam, AEtbio
-
piam , & Cyprum ita voca-bant ; anne cx eo quia e lon-ginquo nigra
, fcu nebulof»videantur ?
Aglichcs, oiyAi&zs ita Dore*
Siculi vocabant alliorum ca-pita.
Aliafter . Hefych. aA/«xrn>yorros 3 ot a^pot^ovxajLot irtxeAoi Haiiafter e/i /e.cus , in quem conveniunt Si-culi .
A mios . Hefych. eijxtos KclhostfiKtAoi.Amios malus Siculi.
A morgites, ot/u,opyCrr\s placen-ta genus apud Siculos autho-—*• A*#ieu«®Hb.14.Ucct apudipfum legatur djxop(ifrlaamorbittn,qua vox ab Henr.Steph. emendatur x/u,opyC-Tns amorgites .
Amphafma. Hefych. A*/u.Qx-CM-ct v|/fluc'7a divcp 3 £ «Acuta
/lelZpeytceya, ey^vaixis <ru^pCLKOUCioi . Ar/jpbaJma pla-centa viuo , (tf oleo maaefa-iia itifacrificiis Syracu/ii .
a*«r-
Digitized by Google
Ampoechoetit . Hefych. A/u,-
7rii?!.oiTis gV crufxHoutfxis. eAmpoecboetitSyra.
cujis principa f« / -quamqu am<vox fufpe&a fit; in meo- fi«-
quidem. Hbfychio< vox.- h®cafterifco cfl contignata *.
Anagoge-, legimus; in. Athenso*apud. Erycinos, tempus quod,dam vocatum, fui/fe divx70)-yxs >. idcflfolut-onem^qubdi
e6. tunc credidiflent Deam,..Venerem. iaLiby.amabirej ..
Henr.. Steph.
Angelos. HiTych xyyeXov <ru-pfltxiucr/o/ rlo? flfpTg/tcrv At—you.tftv.' Syracujit Dianamang elum.iiocanv..
Antiphara, zelus amuIat'o,.vox:Syracufanorum
; apud Henr.Steph. xorl<px f*. in voce_*.
cLvTttpxpis,.
Antomos.. Hefych. xyrb/xoiis:
&ibXo7rx$. orixeXd .. Amo.mus palos yjeu cruces . Sicu.li ; cujus, etymon Stephanoe(V, eo quia HxtclTxxvUjrk/MOucrt;
»
quia, iurium. (e.
eant..
Arotrac . Syracufanfs erant fer-
vi. conduftjtii, qui aratro de-ftinabantur.
; aforpau.follux.Attalizomse . H lych. a,rrx\if-
^o/xou.7t\xv&/xxi <rtH.eXoi ..
tsiUulizoma m errorem tn •
eido Siculi .
Azctnn. Helych. ovcLxi*-
c7 criHiXoi./izeton.incte-dibile Siculi .
Bampa. Hefych. /3<£u/3«. toV
%P<oM.Xj XilM/fOU vi /xtfocrto/ tiA.\lxfXfxx. <ru
070* Bampj ejt color, <£• #«-
guenti quadamportio, ($• <»-
tinUuSy fex condimentum_#Syracujii
Batania . Hefych. fcxrxvix vxXottx&ix 5 n cfg c7«g-
XtXri; i Hatania. patellina ,
«iox e/i. Sicula ..
Batnos. Hefych. fixroos xuXos./uceorlwoti ‘Batnos tibia Mef-fanenjet1,.
Caballin-, KxfixWav onus inji-
cere , voxSicula dorica *.
Ca&os carduum, ita, vocaruntSiculi . VofT. Etymol. in voce:carduus . Siculi noboTov lo-cant ~
Calchc , 1'avend'ula Siculi: dixe—runt^fltA^m.Vbfir.
Calhkyriii h»c vox in thefauro.
Hfenr. Steph, refertur in voce
XXocpxrajt* qui; dic ifefu i fle-*
Syraculiorum. propriam » 8cfignifieafle
,feriosfmauoipia,.
Camma», vox;,.qua fignifica-
bant damam, leurupicapram..
Vo(T.. in iit. perm..£?0 Wtf eu».
xe/u.fAxi 3.Sicali Htx.jXfJ.Xs di.
cenant unde Latinorum Dam.
.
tua,& Dama.Salmas , cx hac:
voce elt itallcum camozza ,,
& camufciu ..
Campos,qui nunc dlciturca/z/-
pus oliindi&us fuit campos ,,
& denotabat locum-, ubi fie-
bant curlus equorum . Hefyc.-
X(CjX7T0S l777T0<Lpd/XOS <?tKi—A oi ; Campos, bsppodromut.
Siculi,. Can-
Digitized by Google
27 *
Cancalos ; cardo ;qui valvas
regit,antiquis diQus fuit cati,
•colos . Hefych. xeCyxxXos j
xtfxos o eni reus Stffous
CiHtXoi > ideft Cancalos un-
cus inforibus S iculi .
Caflbs , hac voce Kourlos ma-jores noftri dixerunt lorum ,
quo fontes puniebantur.VolT.
in cajligo .
Catanon , xu.ra.vov vas erat Si-
culorum , ubi afla ponebantCalep. Pacciolati in voce-»
catinus .
Catafta, hanc vocem Latium_»
Sicilis debet VofT. in Ftymol.
Idec objtat,quod ea vox ca -
Sajta non inveniatur apudScriptores Gracos ,
nam ac-
cepta a Siculis,qui multant
aliter efferebant ,quant-*
Grtcci .
Claragi,pro eo quod dicimus ,
leniter, ac fuaviter dormit
olim noftri dixere HXa.pa.ya.claragi
^
Hefych. *Aa?a7aiX&typ&s xa.r€vda viKtXoiidelt Claragi leniter dormitSiculi -
CTafTet»^—ro* Cyr«i.i»f«no<rum propria , & idem valet
,
ac dominatur . Hefyc. «Aa o*-
cirau.cCpXzrou <rupa.n\i<riot,
ideil Ciajjctataomtnutur Sy-
racufii .
Cores , ita diftum fuit Cereris
felium . Pol uc. lib. i. cap. i.
de fefliseoruinque nominibus
ifn/unTfos dnju.r\rpta. s £$wy.oq>o'ptA,£ iXutVivta.)
7TA$a. fftHtXttarcUS J
ideil Cereris fejia vocanturDemetria , Qx Tbefmupboua,dx tleujinia
, apud Siculos
Coret .
Cornos , Hvfvvs majoribus di.
£tus fuit aculeus . Hefychius
xo§vos xivlfov crtXiXoi »
Cornot centrum, feu acuieut
Siculi
.
Cothona, Ho'ffavo. apud Atheo.'
iib. 7. Sicuh ita vocab-nt pi-
fccm gobium,qui Mtflanas
dicitur mazzuui.Cottabos, ludus fuit a Siculis ad
Athcmenlcs tranlmiiiua . He-fych. xorrxfios r-audiA rra.-
foi.ct.TTnots and euxtXlat77afa.d'afca<roc,, ideil ; C01 1a.
* bos sudus apud Atticos a Si-cilia truastus ;
hinc Jan. Par-
rhaf. epill. 36. Cottaborum.
lujus invenito Sicula,quip-
pe quem Stculs excogitave-
runt, ipfa quoque Latagc>
Siculum nomen m luju cotta-
bi infummum caput elata, ac
inverfa manu ejiciebant
.
Cubiton, xifisrov 3 latini cu-
hanc fuifie Siculorum Dorica-fium , nempe MdTanenfium-
,
& aliorum, qui eadem diale-
€lo utebantur, habemus exPolluce lib. 2. ubi de brachio:
cvo/u.oCfyeri JVtSt0 , ^ xu‘-
(itoXov j X) Htifisrov tirro/s
<xv j (os i7inox.f>eirr\S 3 do iit
d ’ hvcu dtapihov rduvo/xa.
rSv tr ViHt\(cL dtapiitov 3
fetr
Digitized by Google
2$(y eTrtycit/AOf £ r
o
raJ xy Koivt hullirt^Hv
Atyst ;id< d . vocant hoc cu
-
botou , & cubito» dicere pof-
Jes , ut Hippocrates, videtur
autem nomen boc Doricum-*,
Donenfium in Sicilia , undeEpicharmus etiam cubitopel-
lere , cubitizm dixit .
Dande, proprium Mertante no.
men , idem ,quod Zancic ; ut
legere efl in veteri nojlro
nummo AleJJanenfi, ait Mont-fauconu» tn Paloeogr gr.lib.2.
cap. I- ibi enim AATKAHlegitur pro ZATKAH
,qui
nummus diu ante rem Roma-
nam ex typi genere cufus
ajtimatur . Erat autem Zan-cic prifeum nomen Alejfana
,
taqne voce fignificabatur
falx ,quia urbs illa infalcis
formam pofita erat •
£a*
autem dorice iPxy<\r\ dici-
tur t Dores quippe Z in A com-mutabant ;
qu.tre antiqui no-
flri utpote Dores danclett-a
vocab-nt eorum patriam , 8c
1'cmet dixere danclfos .
Daphnitcs ,fu t didus Apollo a
Syracufiia , n .iiirum a lauro ,
qus Gracds t^ctepj/n daphne,
jdt-fych. cTa^urns
7T0t.( 0L trupeowvlots , ideft
JJupbnites Apoilo fuit dtttus
apud Syracu/ios .
Detnaretion ,fuitnummus a Ge.
Ione cufus cx nomine Dema*retie ejus uxoris
,qu» f* .m
mundum muliebrem ir i de-
3 it; ut pecunia ejus nomin e_>
cuderetur. Hefych. ^r/xxp e-riov vo'/jo>cr/xx iv tflHtXlCL
V7rd yeAuvos Koniv 5 im*fitrns aurti cf n/xotfems*rns yuoou*o$ as oluto roaHotT/ucov . Demureiton num-mus tn Siciliafub Gelone cu-
Jus dato ipft a Demareta uxo-re mundo muliebri ad huncfnem .
Diedorca , Syracufiis di6la fuit
placenta .Hefych. tf /gcf cf-ta.
7Tc>7rxvoy 7txpx cvpx^crfotsm^tfx/uUoov ; Diedorca di-
btnm lurt a z»yracaliis placen-ta: genus contufum;
Dionyfiphori > magiftratus qui-
dam apud Syracufas. Hefych.cVtovuerityopot oipxri r/s g’p
VUpxhwxiS . Dionyfiphori
magillratus quidam apud Sy -
racufas .
Dotine,quee Iatinis efl dos Sicfl-
culis difta fuit (Potlyn dotine,
Varr. de 1. 1. lib. 4 . Dos erit
pecunia, fi nuptiarum caufct
data ybac gra.ee tfor/Vn >itu
enim SicuJi .
DraRia,noftrf m. jores vocaruntfolia. Hefych. cf gcLHjeo <pi/A«
Aa troaXol . Drak/dfolia-»Siculi luo. udi vocant
Draxc n . H fych. (T(d^oor tuxriHe\lct lepor ac o ot -ygeo?-
yoi i^XaLs errefxrov')
x, ^td^xvres tH-Xn&naxv.uraxon in Sicilia tlifctum tu iC
.facrum, in quo agricola: vota
reddebant, quare & Draxan-Mm tes
Digitized by Googl
tcs d\Sii fuere ; ego putarim-,
hoc fa£tum Fu i fle a mefiori.
, bus ,qui manipulos fpicarum
colligebant,drax enim graec6
eft manipulus.
ibafon, vox Syrae, idem vaJe-
bat ,ac relinque deftne . He-
fych. efiarov 3 ia.<Toy Cuga-
HXClOi .
Elcuthb ,vox Syrae, una erat
e Lucinis, qu* parturientibus
opem ferebat, difta fuit eleu-
t-bbyut vocata veniret auxi-
liatura . Hefych. ix
£
rZv uAtiSySy 3
pv/u,ey fn&nrpos 7rxpcC vol-
fcLvrCvots tfufoLHoutftots:
ideft Ueuttjojuit una ex Lu-
cinit , fuit etiam & Cererit
cognomen apud Tarentinos ,
0* Syracufanos .
^Ha,hac voce Mcflanenfes vo.
cabant Dianam, Hefyc. gAaat
L^pn/xis iv Mgorltyp tlia
Diana apud Mejfanenjes .
Eleufinia ,hoc nomine apud Si-
culos vocata Diana , Hefych.
iXevcrfvtx iv
—^LuItcu A*(Te/ULts .. blvu]inta-j
JJudce . Voflio antiquum prae-
verbium eft ab Syraculaoo
tvPoi) hve iyfal, qud idem
ac g>xas.Epasluon ; hanc vocem ufurpt-
runt majores ad fignifican-
dura infundibulum,quo liquor
in utrem inditur • Hefych.
graxx/ov n tfiXtXol,
Epaikto» itifuttdiouium Si-
culis *
Epiora, ita di&a fuit rioftris cer-
ta quasdam praedii portio, mi-
hi verofimile cft, cam fui£Te_»
prope fundi finem . HefycVi.
tTriopa. 3 %(optv M*t(;OS iv C‘t*
Xt\fcL. Epiorafunai pars it$
Sicilia.
Erraione t fic difta fuit Syracu-
fanis tum Ceres, cum fk puel-
la. Hefych. E'pjluom gn fr\*
/uonrn§ K.nHdgn iv tru/><x.Kfr-
crouS .Hermione Ceres , O*
puella Syracujis.
Efcletos, Syracufis dibtus fuit
nobilium virorum conventus.
Hefych. g$ n\r\ros > n r<$>*
oLvaLlfpotifiS iv cru-
faJt^crtuj
.
Eudosd, trium fyllab. ita apudSyracufanos di&a fuit Venus,
Hefych. ivftafoS nacpfo^u-
xn iv (ru?ctH5rcu$* tvdosd
Venus Syracujis .
Exis, quid hac voce fignifica-
rintSyracufii mihi non liquet,
nam Hefychius ,a quo hanc
vocem accepi , & qui penes
me eft ita habet i^ets a^09...
7T0Lpoi crup&Kwlati . Lxas
Galcoti , vates fuerunt in Sic i Waa Qaleote Apollinis filio, hosDionyfius tyrannus confulerefolebat , Cic. lib. 1 . de di vLn.
Huic interpretes portento-rum
,qui Galcots tum iu Si-
cilia nominabantur rcfpon-derunt . Hefych. yxXfet »
fuxvTus 3 ourot xoltcl rhjJ
ff i atXia.v . Gaiei divinato-
res 1
Digitized by Google
Gaph-ita.Ht-fyc. yxQaLrx vh ai- ftultus. Feftus . Momar Sicu -
t X*Z %v n^as 7 nj tvrt^ov li f/u/tum vocant
.
X&yoixtv, vufxHouVot.^ia- Myllos , fxnfXos dicebantur
fbata vermistquem nos ter. i<pn(lcu& yuvouHH
a
ex fefa.
r* intejlinum dicimus , Sy. 'no , & meile fatta , qu* Sy.
racufii * racufis Cereri,& Proferpime
Imeftos . Hefych. c/xtvlos /t* circumferebatur extremo fe-
xn triKtXoi . lmejtos jujtitia flo Thefmophoriorum . Mar^Siculi, •’* * r ' - tinius
.
lonicino* . Hefych, lvp(Ktvos Mytos , vox Sicula . Calep. inJ
otpos ol7to ivvtHoGrns CUHt* * vi meta, quam reddit termi.
X(cls ivit, cfg .»** extremitas in generc a-*
Jnnicmum linum ab Lnnico}
Siculo fxCrot •
quod e{l Sicilite urbecula . Nide* , v(<Pts a Siculis diceban-
JpnP. Hefych. TxvrT i<QlWfrTr~ udaiUimp. pMenda * feu
VlHtXot . Ipni ephippium_# tefticnli, authore SVitla apm»
Siculi .Henr, Steph. in hac voce
.
Jfami . Hefych. tvx/xtinfvlcL- Nummus .vx/xfxos • Pollux lib.'
/jcou VUfxKbvtOi. ljami Jcio 9,* ° vt/u^os #okh fuiv
Syracujii. tivou f (aju.cuov rouvo/jua. **Lafichnevufa , Hefych. Xa.vt» vOft.ivf^xroi ^tvlrfi eX*
X_v&vouVol 3 VtH.tX.oi . Lafi- XlwtHovTuvtv ItclXix-
chnevuja errabunda Siculi. fit oiv ~ Nummus vox hac vt*
Patax , Dicearchus Mileftus ait detur efle Homatta , & Jig**-
TlcJ AxTcrylcv efle vtneXt- fi,are »xmmum ejt autem-,
xdv ovojJott. 3ita etiam J-nus *°x graca Dorienftuta + qus
Parrhaiius epift. }6 . dicit efle haHam , <$• Siciliam ineo -
vocem Siculam ,porrh latax 1»»* l excaftigatione Henr ici
n\l a)iud ,t^U^m a umor | «anvin Dollunc plO <P Qtf
«Wi^Alpp iM.g , qui edebatur fitav mendosi legitur o£ftu\
ejiciendo in humum vini reG- Platagonia;,. germina arboi lim .
duum, quod e poculo pofl bi- Hefych. fiXxVlx, ftXxvlii*
bendum ex arte effundeba- Mata, , 7rXxrxyuv/x vixt*
tur.. Xoi ;g,ermttw propaginat St*
!Lop4s , fartago , feu patella-, ita culi vocant piatagonia .
~ Syracufii vocabant' vas 1 culi- Pcllceum , vinum Syracufanum.'
oarium ,,qubd grfiec$ rn7x-i Poli. lib. 6. cap. 2 . de vino;
voy tiganotf ,• nos tiduu . xotXcuov fioiv ts.lt in so-
Svidk gotHWM? xoXxs oLutov-
J7£0a -
Digitized by Google
1 x'
«
276 ,
TrpZrov ires*euiiS&» 5 a<$>f
v k rbrjfOMA i n avo supx-
fctfsfav lixuAicof 7ro\t^os}
cJj a?/s7 TiAns As7«. t'&/ -
/<£«m v/uum ejt t x Syracuftt
Polas primum confecit., a quo
<$* nomen , ve/ a Syracufo- Repe Polide
,ut dicit Ari-
- Jlateles .
Promcthytne . Pollux lib ;.c.
7r(>0M.Vt$lpllU fxiv ou juvct-
70L/iflu roV 'yxuov 3 s/*s-
A/curca tf g aura 5 «aA?s<• ^fO/an^urf^as . Promne-Jtrsa , qua nuptias conein-
' dtint ,Sic~u/t t'er^ ipfat di»
eunt prometbytrias
.
Rhog6s,horreum frumenti.Pol!.1
lih. 9 . ubi d<- theitro; j/t&-
(lo\/x raura^e’ poyovs$nii\iZTeu oiv6fxx^oyMur-
rea hsec biculi dixerunt rho»
&hS ',
-
Torg-is . H- fych . rof705 H&OS •
7U7T£K 0U'-taTOP p'o<f>X jls7 l-
<Tg' x, b 7Uv|y 7rx(oi $iHz\t+
• <*Txii .1 uigus lpuci«.s vultu-
ris ,qui ianguinem lorbct,
cfl; etiam vultur apud Siculos.
SUMMA PRIVILEGII.
1LL. Marchtonis Don Caroli Honuphrii
Buglio de Confilio S. R. M. Conjultoris
Suprema Juntta negotiorum hujus Sici-
lia Regni > Locumtenentis Mag : Juftitia-
riij
ac Vrajidis Trib : M. C. decreto
expedito Vanormi die 22. Martii 1
7
x7!UTMTn~rft—y- 77T
—
cpriy-per rfremnivem hoc
Etymologicum invito Authore in hoc Re^
gno imprimat , <*/#/ Regnumetiam mutato titulo imprejjum divendat
ifco 'Regio , aliifq;
benevijis .
mulfta unc. 100. I
poenis . diMpMlh Trajidi
r—]
1
L...'
Digitized by Google