Post on 20-Jan-2023
ٴهر ٴوه
نهرټساب
شناسی نظریسبک
33 ثٻ تاڊ و ( 1
65 اوتی ( ثٻ2
91 نای ثٻ ( وان3
99 تانی و اوتی های وان و نای ( ثٻ4
125 نای ثٻ ( ويٽوهای5
ووچټساب
عملی شناسیسبک 209 ثٻ زكڅیڃ و خايه ( ڈائڃ6
237 ای اليه نای ( ثٻ7
243 ثٻ آوايی ی اليه( 8
249 ثٻ واڀانی ی ( اليه9
267 ثٻ نكوی ی ( اليه10
303 ثٻ تالی ی اليه( 11
345 ثٻ ايىئوڄويٻ ی ( اليه12
377 ٤ن نای ( ثٻ13
395 نانه ( ثٻ14
427 نډايه
445 ناڈه ټساب
ٴهر ڀسوه
21 .......................................................................................................................... لشب ید
ټساب نهر
ضاسيظریسبك
33 ......................................................................................................... سبک و زبان (1
33 ............................................................................................................ جي یؼب( 1 -1
35 ................................................................................... جي ى يبىیث ل٢ ( 2 -1
35 ............................................................................... تاڊ ا هسهیانځ ڀين: ثٻ( 1 -1-2
39 ................................................................. (ڈ٭یا تاڊ ا وظن) یٴاهنػا: ثٻ( 1-2-2
48 ......................................................................... ڈهه يٻ زىاوچ و زٽا: ثٻ( 1-2-3
50 .................................................................................. تاڊ یټاتو ی ڀونه: ثٻ( 1-2-4
57 .............................................................................. ریڈوٸ٭ تا ڈسناة هن: ثٻ (1-2-5
62 ................................................................................................ ٴوير نډوو: ثٻ( 1-2-6
64 ............................................................................................................................... ناله
65 ............................................................................................................ یادب سبک( 2
66 ............................................................................................................ زیاىث ل٢( 2-1
69 ............................................................................................. ياىث و ی١ب يي( 2-2
70 ................................................................................................ تاڊ یاوت یها نٹ( 2-2-1
71 ................................................................................................... والڄر یځيؾنىال( 2-2-2
72 .......................................................................................................... اتهاچ څریٴ١( 2-2-3
73 ............................................................................................ یيناخ ټب و ىٶ( 2-2-4
74 ......................................................................................................... یا تغسه( 2-2-5
74 ................................................................................................. تاڊ یا یه( 2-2-6
79 .................................................................................. ياىث يػ و ى زيكى( 2-3
82 .................................................................................. ڀوهی ثٻ و یٴو ثٻ( 2-3-1
86 ............................................................................................... نر زٹڅیى، ر،يٴو( 2-3-2
89 ............................................................................................................................... ناله
91 ................................................................................................ شناسی سبک دانش( 3
91 .............................................................................................. بي جي ثب ييبآ( 3-1
93 .....................................................................................٬ډڅی و ن٩ی نای ثٻ( 3-1-1
93 ................................................................................................ ینا ثٻ ا( 3-1-2
94 .................................................................................................. یاوت ینا ثٻ( 3-1-3
95 ........................................................................................... یاوت ینا ثٻ یټاټوها( 3-1-3-1
97 ............................................................................................................................... ناله
99 .................................................................. یزبان و یادب یها دانش و شناسی سبک( 4
99 .............................................................................................. ثالؿز بي جي( 4-1
105 ..................................................................................... ي ب ثب بي جي( 4-2
108 ....................................................................................... اىثي ااع بي جي( 4-3
113 ................................................................................ ي اىثي وي بي جي( 4-4
116 ...................................................................................... اىثي سبين بي جي( 4-5
121 ............................................................................. یاش٠بی ىا ،يبجي( 4-6
122 ............................................................................................................................. ناله
125 ..................................................................................... یشناس سبک یکردهایرو (5
126 ..................................................................................... يش یسأط یى١بي( 5-1
126 ................................................................................................یډ ینا ثٻ( 5-1-1
129 ............................................................................................. ی٬ا٤ٵ ینا ثٻ( 5-1-2
130 ................................................................................................ یانیت ینا ثٻ( 5-1-3
133 ............................................................................................ زٽوينی ینا ثٻ( 5-1-4
135 ............................................................................................ ییزٵ ینا ثٻ( 5-1-5
136 ............................................................................................. یا ینا ثٻ( 5-1-6
136 .......................................................................................... یآڈو ینا ثٻ( 5-1-7
140 ........................................................................................ بب٠ثب یى١بي( 5-2
141 ............................................................................................ یهيزا یناثٻ( 5-2-1
144 ....................................................................................... ڀا وذ ینا ثٻ( 5-2-2
146 ..........................................................................................یانسا ینا ثٻ( 5-2-3
147 ........................................................................................... ڀا نٹ ینا ثٻ( 5-2-4
152 ........................................................................................... یڀٵسډان ینا ثٻ( 5-2-5
156 .......................................................................................... یټاتو نای ثٻ( 5-2-6
159 ............................................................................................ ینانس ینا ثٻ( 5-2-7
167 ................................................................................................. یآب یى١بي( 5-3
167 ............................................................................................. آڈای نای ثٻ( 5-3-1
172 ........................................................................................... یاٽهیخ ینا ثٻ( 5-3-2
173 ......................................................................................................... ینػ ثٻ( 5-3-3
184 ............................................................................. ياػشبػ يك١ یى١بي( 5-4
184 .......................................................................................... یاغسډا٬ یناثٻ (5-4-1
185 .......................................................................................... ٴډینیسی نای ثٻ( 5-4-2
186 ............................................................................................ یانسٹاو یناثٻ( 5-4-3
190 ............................................................................................ اوڀایتن ینا ثٻ( 5-4-4
192 ............................................................................................ نوانىڊ ینا ثٻ( 5-4-5
194 ..................................................................................... یا ؾنىانه ینا ثٻ( 5-4-6
195 ........................................................................ يب جي ی١ب ىي یثي ػغ( 5-5
195 .............................................................................................اویتن ڈسن یٽوهايو( 5-5-1
196 ........................................................................................... اویتن تاٴر یهاٽويو( 5-5-2
198 ........................................................................ يب جي ييا ييا ١ ا( 5-6
200 .............................................................................................. يب جي ىب( 5-7
204 ...................................................................................... يب جي یثا یا ٠یبیث( 5-8
206 ............................................................................................................................. ناله
شبة ى
ضاسيػوليسبك
209 .................................................................................. سبک لیتحل در هیپا مسائل( 6
209 ........................................................................................ يبهش الكظبر( 6-1
210 ............................................................................................... یڈسن یٽهیخ نییز٭( 6-1-1
210 ..................................................................................... ا ثٻ ٬نا يیانا( 6-1-2
211 ............................................................ هاهيالټالڊ یو ته نو یهيال ا اټساٲ( 6-1-3
212 ......................................................................................... اثٻ ٬نا یزٵ( 6-1-4
213 ....................................................................................... یثٽ یهازٹاتڃ نػ( 6-1-5
214 ............................................................................. ثٻ یڀاناچ و ینا ڀونه( 6-1-6
218 ............................................................................... ثٻ زكڅیڃ و اڈكسو ځاهيغا( 6-1-7
219 ................................................................................................ جي ييياید ػا( 6-2
220 ................................................................................ (ٴوی) ٻیناواڊ ٬واڈڃ ( 6-2-1
223 ............................................................................................ نایٻ غاڈ٭ه ٬اڈڃ( 6-2-2
227 ............................................................................................. جي ييىى ي( 6-3
228 ...................................................................................... هی ثٻ یيوڀو( 6-3-1
232 ................................................................................ ٬ډوڈی یها ثٻ یيوڀو( 6-3-2
235 ............................................................................................................................. ناله
237 ............................................................................................. یاهیال یشناس سبک( 7
241 ............................................................................................................................. ناله
243 .............................................................................................. سبک آوایی یهیال (8
248 ............................................................................................................................. ناله
249 ........................................................................................... سبک واشگانی یهیال (9
249 .............................................................................................................. يي ا( 9-1
251 ........................................................................................ یانسا٬ اي یق واڀاڊ( 9-1-1
252 ......................................................................................واه و نو و ٬ډوچ( 9-1-2
253 ............................................................................. واڀاڊ یڈنى ٽوه و یانځی٬اڈ( 9-1-3
254 ....................................................................................... ای هوا و يیڀا ټهن( 9-1-4
260 ............................................................................................ ا يييئيا یسأط( 9-2
260 ........................................................................ یىئوڄويا ته اغا٪ و ڈسن ڈڀاڊ( 9-2-1
262 ............................................................ ٸىذ ی ات٥ه و ڈ٭ناوا ی٬ن: ڀ ااه(9-2-2
262 .................................................................................................. ها واه وای ناڊ( 9-2-3
266 ............................................................................................................................. ناله
267 ........................................................................................... سبک ینحو یهیال (10
268 .............................................................................................. ايي٠ ل يید( 10-1
269 .................................................................................... ٠ػ ى يیؿ ا زیلی( 10-2
270 .................................................................... (ڈ٭یا نكو) غډڅه و ٤ثی٭ی ىڈاڊیؾ( 10-2-1
274 ................................................................................................. وا ناڊ ىڈاڊیؾ( 10-2-2
275 ..................................................................................... ١ب ػ٠ بهشب جي( 10-3
275 ...................................................................................................... ها غډڅه ٤وڂ( 10-3-1
275 ..................................................................................................... ها غډڅه ونىیخ( 10-3-2
279 ................................................................ (ینكو انػاچ) ها غډڅه تالی خیوسا( 10-3-3
282 ............................................................................. ثٻ زنو٪ و ینكو یها یڈسٱ( 10-3-4
284 ............................................................................ ل ى يي يبيى بسبةث( 10-4
284 ................................................................................................ (سهیڈىاڄ) ریوغه( 10-4-1
286 ..................................................................................................... غډڅه ٴ٭ڃ و ریوغه( 10-4-1-1
289 ............................................................................................................... ٸیى و ریوغه( 10-4-1-2
290 .................................................................................. ڀاا یها ٵر و ریوغه( 10-4-1-3
291 .................................................................................................................. ڈاڊ( 10-4-2
295 ..................................................................................... ثٻ و یوسو یىا( 10-4-3
302 ............................................................................................................................. ناله
303 ............................................................................................ سبک بالغی یهیال (11
304 ............................................................................. ثب ی ى٠ ث٠ ى جي( 11-1
306 .................................................................... يج ی١ب سلبر ييؼب بػبر( 11-2
306 .................................................................................................... یهیزث ثٻ( 11-2-1
308 ......................................................................................................یڅیزډط ثٻ( 11-2-2
309 .................................................................................................... نډاوڀا ثٻ( 11-2-3
310 ................................................................................................. ٻیونيآ ثٻ( 11-2-4
314 .................................................................................................... جي اشؼب( 11-3
314 ............................................................................................. ڀا وذ نځڀاه( 11-3-1
320 ...................................................................................... یڈػا ثٻ اي یاس٭ا ثٻ( 11-3-1-1
322 .................................................................................................. ینانس نځڀاه( 11-3-2
322 ................................................................................................. یا اس٭اه ینىهايٴا( 11-3-2-1
324 ................................................................................................ بهز اشؼب( 11-4
325 ................................................................................ یڈٵهوڈ ی اس٭اه یها اه( 11-4-1
329 ....................................................................... ثٻ ت یاس٭ا نځار ی څ٥ه( 11-4-2
330 .............................................................................. يبهش یاشؼب یب و٠( 11-5
331 ..................................................................................... یٸاواو اي نو ی اس٭اه( 11-5-1
332 ............................................................................ یټو اي یغو ی اس٭اه( 11-5-2
334 ....................................................................... ٻيىئوڄويا اي یه ی اس٭اه( 11-5-3
334 ........................................................................... ڀسه اي یا نوه یها اس٭اه( 11-5-4
336 ................................................................................. ینانس ی اس٭اه و هيڈا تن( 11-5-5
338 .................................................................................................. اشؼب ی١ب و( 11-6
339 .................................................................................................. اٸنا٪ و انځی( 11-6-1
339 ........................................................................................ ڀوئیخویىه و ټسډاڊ( 11-6-2
339 .......................................................................................... ٻینا يیثاي نٹ( 11-6-3
340 ..................................................................................................... یڀ نيآٴ( 11-6-4
341 .................................................................................................... یزٵ و زأويڃ( 11-6-5
341 ...................................................................................... یته ڈ٭ٴر و نرنا( 11-6-6
342 ..................................................................................................... تاڊ ڀس( 11-6-7
343 ............................................................................................. تاڊ یا یه( 11-6-8
343 ................................................................................. اس٭اه ڃیزكڅ و يیها خ( 11-7
344 ............................................................................................................................. ناله
345 .................................................................................. سبک ایدئولوشیک ی هیال (12
345 .................................................................................... یيئيا لشب، جي،( 12-1
350 ................................................................................................ ش ى یيئيا( 12-2
354 .............................................................................. ثب ١بیبهز اييئی( 12-3
355 ............................................................................. یواڀان ی هيال و ايىئوڄوی( 12-3-1
358 ................................................................................ ینكو ی هيال و ايىئوڄوی( 12-3-2
360 ............................................................................... تالی نا٬اذ و ايىئوڄوی( 12-3-3
363 ....................................................................................................... یىئوڄويا و اس٭اه( 12-3-3-1
365 .................................................................................... ٻيىئوڄويا ی اس٭اه یها نٹ( 12-3-3-2
367 ................................................................................... ١ی كىيز اييئی( 12-4
370 ................................................................................ هی ثٻ و ايىئوڄوی( 12-4-1
372 ..................................................................................... اييئی ثب اىثیز سوبث( 12-5
374 ................................................................................. ش يييئيا ی١بسبه٠( 12-6
375 ............................................................................................................................. ناله
377 ............................................................................................... طنس یشناسسبک (13
377 ........................................................................................................... ٥ زیب١( 13-1
379 ...............................................................................................يب١ب١ ی ٠يظ( 13-2
381 ............................................................................................... آوايی ینااڀا( 13-2-1
383 ........................................................................................... یواڀان ینااڀا( 13-2-2
386 ........................................................................................... یڀٵسډان ینااڀا( 13-2-3
390 .............................................................................................. يیڈ٭نا ینااڀا( 13-2-4
391 ............................................................................................ یسیڈوٸ٭ ینااڀا( 13-2-5
392 .................................................................................................................. اوب ڈا٬اذ( 13-2-5-1
393 .......................................................................... ٤ن ثٻ ڃیزكڅ یتا يیها خ( 13-3
394 ............................................................................................................................. ناله
395 ........................................................................................................ زنانه سبک( 14
395 .................................................................................................. ب٠ جي يجب( 14-1
396 ................................................................................................... ریغن و تاڊ( 14-1-1
402 ........................................................................................... ر؟یؾ یينو نانه( 14-1-2
404 .............................................................................................. ب٠ جي ی١ب ٠يال( 14-2
404 ...................................................................................................... يیآوا ی هيال( 14-2-1
404 .................................................................................................... واڀاڊ ی هيال( 14-2-2
406 ...................................................................................................... ینكو ی هيال( 14-2-3
408 ...................................................................................................... یتال ی هيال( 14-2-4
410 ................................................................................................. یټاتو ی هيال( 14-2-5
413 ............................................................................ ب٠ یدىا ىاشب ی١بيي( 14-3
413 ....................................................................................................... ٴچ ی ڈأڄه( 14-3-1
414 .....................................................................................................................یينو اوه( 14-3-1-1
414 ..................................................................................................................... ینځغئی(14-3-1-2
416 ................................................................................................................ ڀايی وذ( 14-3-1-3
416 .................................................................................................. واساڊ ڈكىوو یٴ١اها( 14-3-1-4
417 ..................................................................................................................... یؤيانځا( 14-3-1-5
418 ........................................................................................... ناڊ نوسا یڈكسوا( 14-3-2
418 ................................................................................ ڊ یىڀٴاڈو ا زايهی تٱ( 14-3-2-1
418 ...................................................................................................................... ییڈوس( 14-3-2-2
419 ..................................................................................................... یاتيونوو يینووغو( 14-3-2-3
419 .................................................................................................................... یينوزن ا( 14-3-2-4
420 ............................................................................................................. ري ی وىه( 14-3-2-5
420 ....................................................................................................... یڈان ٬ٷ ی هڅث( 14-3-2-6
421 ...................................................... يكب بریاىث ى يشییك یيئيا ثبسبة( 14-4
422 ....................................................................... یهيزا تٱ یٴٽن توڊ یقڅهڈ( 14-4-1
423 .................................................................................... سنينو یاتيتا ی ڈقڅه( 14-4-2
423 ................................................................................................ اسٹالڂ ی ڈقڅه( 14-4-3
426 ............................................................................................................................. ناله
427 ....................................................................................................................... هینما
445 ................................................................................................................. نامهکتاب
٢ س ؿ ز ث ي ثب بييثبيي
تز يهب آا شت ٠ ى ی
ثتتى آیتتيي ا ثتتب تتي ،دتتا
تي س لز ی ىال ث٠ ىيي هی
ى للتتت تتتؼ ثاليتتتي یتتتبكشی
اتي ا١ تو ؿيتت ػ٢تب كویوتز
كيتتت ظتت ى ا تتن ١تتشی ثیتتي
ػی ؼبيي بكز ػز ثتب
وتا تیجبيي ا لز ثتب
ثتب يبيي لشبع یز ی٠ ث٠
ؿؿتبيي س لجز ب ػب ثتب
ثبيي يز ثت ؿت س٢تبيي ثتب
دیتتبيي ثتتب تتب هبكیتت٠ كیتتر ثیي ى١ی
ای ذب
زتیر ڈ٭څـڇ زهـاڊ و ٴووـی ڈـهى ـهڇ های نای و وانځاههای ثٻوانػوياڊ ټال
تهاڊ های نیوایټه ا خانوه اڂ خی نځاهها آڊ وانى؛ای و زٽوين اين ټساب ويه -ټـال
اچ ټونى. آڊ اهی ها هڇها و ويىڀاهويٽايٻ نای غاڊ تهیى و و تاآڈايی های ثٻ
ی هـا وڄـی هـڇ اانی ویاتیاذ ڈوڄ اين ر؛ا های تیاهای نوا ا ت ڀوڊ اين ټساب قٷؾڇ
: تاونیواڊ آڊ نو ويٯ تی
ــاٴ یا ــرٸ یڃــ ــاهیاڈــ ــٷ ڀــ ٬ــ
واونــڇ ینڅ٭ــر ټــه نــواه اوڄــین
يـــىـــى ٴ یهـــااڊ تـــا ا ـــى
ــډ آڊ ــو و ی٭یـ ــٱائڊ آ زـ ــو یـ زـ
ـر وڈـن ټـه آڊ ڈ٭څـوچ ز هـای ٸڅة
نـواه ٬ـٷ وڂ ی٬ـٷ و ا زو ٬ٷ ای
ــو ــه نهــ ڀ ــواهڇ ټ ــڇ ین ــ ون ت
یآو ــڇ خ ــو هوـ ــو زـ ــىڀـ يـ
زـــو یاٴـــا غـــاڊ یهـــا آڊ زثـــڇ و
ــ ــ ت ــى ٴسیيخ ــو ؾــوڊ نٹ ــر ز و
آتاو و اڈین آٸاياڊ هاڇ اوٸی ڈكننیا و چ ا هډٽا اغډنىچ وټس ڈيڇ اڄكیڀانی دا
ای ا يـاوآو خر وانػوياڊ وټسی وانځاه ٴووی ټه ڈسن ا نوانىنى و وٸـايٷ انـىه قٷ
ـځاه ٴووـی و ويـاي و ټانا اى تـاڊ و اوتیـاذ ٴاـی وان ،ىنى. نانڇ اا ټو
هډیـه ٸـىواڊ غنـاب آٸـای ؾوڊ هڇ ا هیؽ ټوی ويٯ نٽو. ها نوسههای االـ آٵسځی
های ڈسډاڊ نثوو اين ها و زیة٬څی اٱ ٬څډی ڈىي ڈكسچ ن هن هسڇ ټه اڀ قډاير
چ.. اوڈانی و نڈی هډځی ا آو واياٴر نػاچ نډیا وڀانوسا و اين
ڈكډوو ٴسوقی 1390ڈاه ڈهى، وی
گفتارپیص
اين ټساب، اقیای نٹ ـثٻ هىٲ اڅی ا زأڄیٳ هـای ناـی تـه ڈطاتـه ڈیـانػی وانـ
ڈنى ار. ٵڅر ا اڈٽاناذ اين وان، ڈ٥اڄ٭ـاذ ی اڅی نٹى وتانی و اوتی و خسوانه
های اوتی څسانى. ن٩يهیهای هی و ڈڀاه زٵیهای يوٸی و ٸ١اوذاوتی ا و ڄٱ
ڈايـه های اوتی ٴای ا وـر ی انی، ڈسنو وو وهه هـا و زٵـیهای نـوي ی نـوان
هـا و تاآڈـايی ڈثـانی آڊ ای ار تای تازوڄیى ايـىه ها ڈسن تهانهانى. و اين نوانټوه
ـوو و نـه سه ڈـی ها نه ر ڈسن و زثا آڊ تاـنان ڀونه نوان ها. ڈسأٵانه و اينن٩يه
و تاٴر اغسډا٬ی آڊ. زايم و نر خیونى تا
هـای يوٸـی و زٵـیهای آاوانـه و زـأويالذ هـی ـايى نٹى اوتی ٴای و نـوان
ټاڈیاب تووه، وڄی و ايٵای نٹـ تنیـاوين نـوي ټـه ـنانر اتـىا٪، اـاڄر ـثٻ و
ياتی. اين ناټـاڈی ا ٴوير هنی ڈإڄٳ ار هر ناټاچ ڈانىه ؾه ى ته ٸ١اوذ و ا
ياتى آڊتی ا هډه ڈول اوتی وڈی هـا قٽـڇ ٸاتـڃ ا٬سډـاوی ڀاه ټه و انثـوه نٹـى و ن٩ـ
هـای ڈإڄـٳ، زثاناـی ڈـسن، زـأضی و زأضهـا و واتـ٣ ی ٴوير نالٶ و نوآویوتاه
تـ وهـى زـا ای تـه وـر نډـی ها و نٹىهای ڈوغوو، ڈ٭یا و ٸا٬ىهياتى. خوهتیناڈسنی نډی
های اوتی های ڈسن، انوا٪ اوتی و ووههای هی و ٬ډوڈی، ، ڀونهی آڊ تسواڊ ثٻخايه
ا نانر.
د١ي ى ثب كبي ايا جي ؿ
ناـی ڈكډـىزٹی ی تاڊ ٴای زا ڈاڊ انسـا ټسـاب ـثٻ ور ار ټه و ڀسه
زـواڊ ياٴـر؛ نای نډی ثٻی ای وتاهياٴسههای ڈنػڇ و اڈاڊ ( تكص 1330تها )
انـى. ی ـثٻ ـهن نىاـسه اڈا اين تىاڊ ڈ٭نی نیر ټه ڀسځاڊ ڈـا هـیؽ ن٩ـی وتـاه
ای و تینانـه های ڈسنو٪ و ڀاه تايـٻ وهى ټه نځڀاهڈوی ت زايم تاڊ ٴای ناڊ ڈی
ی آڈـو ها و االذ ڀـسځاڊ وغـوو واو. ا وڀـا تاـساڊ ڈـأڄه الی ټسابالته
22 بي جي
ؾنین ـا٬اڊ و نـالڂ ا٭اـاڊ ا ثٻ و ڈیاڊ وتیاڊ و ڈنیاڊ ڈ٥ـ تووه ار؛ هڇ
-ويـه و ـىه نوياڊ ٴای تـه انى. زټهثٻ نوي و ٤ ويځاڊ تیا هن ڀٵسه
ڀـاه های وهڇ زا یوهڇ هػی و تاب ٤های هـی و ٬ډـوڈی آاج غـاڄثی وانـى.
ناـی انسـا ياٴسـه ا اڄه ٬ینا تـه ڈو٠ـو٪ ـثٻ های ټوزاهی ا يٻ ټساب يته
( و 8یٳ غاچ هوی )ٸڊ غاڈ٫ اڄناي٫ و االواڊهای ار؛ ڈطڃ ټساب غـواه االـا
ٶ(. 860آيی ٤وی )و.
اـر و ڈیـاڊ تیـاڊ يـٻ نويـنىه يـا ـا٬ یـیوه هڀـاه ـهن ا ی اين ڈنات٫ هډه و
ها ته ټا ٴسه ار. و ڈاننى آڊ ، واٶ، اڅوب٤، ٤يٹه، یوه، نډ٣، یا٥القاذ
های خاټنىه و تاب ثٻ و ه وسه ا ڈنات٫ اوتی ټهن ڈا نوو خوهی ڈـسٹڃ ويىڀاه
های هـی و ها و ثٻها تای تانای اووا و غياڊ٤څثى. اين ويىڀاهوا ڈیو واڈنه
های وٺ و ـنانر ها خايه ويىڀاه٬ډوڈی تیا قائ اهډیر ار. ؾه تا تیای ا آڊ
نای و زايم اوتیاذ ٴای ا ٽڃ واوه ار. اڈوی ڈا ا انوا٪ اوتی، ثٻ
او نای ا ته ٬نواڊ وان ڈسٹڃ تنیـاو نهـاو. ی ی ډی، ڈكډىزٹی تها ثٻو وهه
ی وټسـی وانـځاه زهـاڊ زـأڄیٳ ا تای زىي و ووه نایثٻټساب ه غڅىی
یڀاخايهته نٹ نوو و ڈاڊ، ن٥اب ته وي ٴهنٿآڈی ی ڀاليهي ٸیىه وټو. او
ااه ټوه اـر )تهـا، (ینا ثٻ) ز٥و نطټساب زأڄیٳ نای و اياڊ و ٴن ثٻ
:(688 1: ظ1344 بتي تي جتى آتب تجي ػ
»يي تي آطتب ت ىث «س٦ت ظت
ث٠ ی٠ ت تي ك٢الي از
اي ػ ت ت٢ ى ػ٢تب اىة ي
یبكز ؿی ت١ی تب اىة ٠
ستي ت تشب اىة ١ز ستب ٠
23 لشب دی
ټنـى. ی ڈو٤ه تی ڈیهای نط ٴای ا ا آا زا ووهاين ټساب زايم ز٥و ثٻ
اڄڅٱه ـٽڃ واوه اـر. و ٴٹهنای زايهی نای اساو تها ا تاڊويٽو اڅی ثٻ
ای ا ڈسـوڊ نطـ اوتـی و زـايهی زكڅیڅی اـر. ڈػډو٬ـه -و او و اين ټساب زویٵی
انـى. تهـا تـ اـا ايـن ٴای و ٥ف واڀانی و نكـوی و ڀـاه تالـی زوـیٳ ـىه
تنىی ا ز٥و نط ٴای زا وڀا نوو اائه ټوه ټه زا اڈـو اـا زویٳ يٻ ووه
تهـا تـی ناـی ثٻو نای نط ٴای تووه ار. ها و ڈ٥اڄ٭اذ ثٻتنىیهوو
و یاـی اغسډـا٬ی ڈـائڃ تـا های تاڊ اوڄوير واو و خیونـى ـثٻ تـا انىيـه و وذ
آيـى ټـه ڈڅـٻ اڄـ٭ا ڀیی نىه ار؛ ه ؾنى ا تیای ڈوا٫٠ ټساب تڈـی ؾنىاڊ خی
ناـی تهـا نـٻ. )تـای ايـاتی ـثٻ وانـى ڈـی انىيه زٱیی ینسیػهتاڊ ا وڀڀونی
(.1364ډیا،
نایٻ نـوو های ثٻٸاڄة ٭ ويىڀاه ڈاننى اټط ا٬اڊ تپ و تهاڈڅٻ اڄ٭ا
ا تكـص و ـثٻ ٴـوی و وی ويـواڊ و ناـانه ڈثاقص ثٻ اينا ٤ـ ټوه ار.
ڀیـو. تهـا ٴـر زـىوين ا و ت ڈـی ثٻ ووه زا ا٨ها ن٩ و زٽوين ثٻ و یه
ناـی ـ٭ واو ـثٻ . اڀ ؾنین ٴـسی تـای او وـر ڈـی نای ٭ ا نیاٴر ثٻ
نای نط تنووا توو. ؾوڊ ثٻ ٴای اڈو ا ڈیاضی نی هڇ
ناـی وانـځاه اڀو تها و غانین وی و ټی ـثٻ (1380 -1295قین ن٥یثی )
ای ؾـه ډی ي٭نی ؾهاوه اڂ خ ا وڀـر اـساو، ټسـاب 1344زهاڊ، و اڂ
ته انسااذ وانځاه زايم ز٥و نط ٴای: ٸوڊ ڇ و هٵسڇ هػیای تا ناچ ٵكه 172
( ا ڈنسـ ټـو. 1366) ٴن نط و اوب خاـی زهاڊ دو. تیر و وو اڂ ت٭ى ټساب
ڇ س ٵ ه ڊ ٸ اڊ اي خ ا ز ا آ ا ی اـ خ ط ن اذ س ه ته نهر اين ټساب ا ته زايم ز٥و و ڈ
هػی انسا واوه و و ته ووچ ته نٹى نطـ و اٸـاچ آڊ و ٤ـی ؾهـا ٸـڊ نهـر
ای اـر ا نـو٪ تنىی نط ٴای ټه ن٥یثی خینهاو ټـو، آڈیـه خوانسه ار. ڈثانی ٤ثٹه
24 بي جي
هـا(، ـٵاذ نوـسا )نطـ نٹڅـی و ٪ آڊاوتی نط )ن٥اته، ڈٹاڈـه، ڈٽازیـة، زـالذ و انـوا
وٵی(، تاٴر ټاتوی )نط ڈكاوه( و ثٻ نوسا )نط ڈڃ و ٴنی(. ن٥یثی ڈهساذ
های نط ٴنی ٴای ا و وو ٥ف ڄٵ٩ی و ڈ٭نايی نٹى و تی ټـوه اـر. ثٽی ټساب
و ٴهنځـی ی ـثٻ تـا ڈـائڃ اغسډـا٬ی و اين ټساب نی خیونى وذ و ڈكسـوا و ات٥ـه
ڀیی نىه ار.ؾنىاڊ خی
ـای نای ٭ ٴای زأڄیٳ ى. و وانی خنػاه ډی ؾنى ټساب و ثٻو وهه
ی ـ ت ( ته1350) ی ا ٴ ٭ و ی ان ا ن ٻ ث وب و ټساب ػ ك ڈ ٵ ٭ ىغ ډ ك ٬اڄی ڈ
واڊ ی خوانــر. خ ػ ه نػڇ خ ڊ ٸ ڊا اي خ ا ز و ٨ــه ا آ ا ی اــ ٴ ٭ ــ ی ٽ ث ــ اذ ــ س ه ڈ
ی و هډاڊ ڈاڊ ٭ ی ػ ا نوـر و یناـان و اووا ڈهسڅـٳ ـثٻ یاـ خـثٻ ٭
( ا و ڈهى ڈنس ټو. 1350)ه اي اغ ٸ ٬ و ٭ ٻ ث ا ټه ت ػ ذ ز ن
اوتیـاذ ٴاـی، ی ی وی سهنای ن٩ڇ و نط و تناڈهخ ا انٹالب وو و ثٻ
های وـی ا خىيـى آوو. ـیو ډیـا اـساو وانـځاه ٬الڈـه ٠وذ زأڄیٳ ټساب
٤ثا٤ثايی زهاڊ تا زأڄیٳ ه ټساب، و ىو تـآووڊ نیـا وـی وانـػوياڊ و اـساواڊ
هـای ډی تا زـأڄیٳ ټسـاب 1371نای ا و اڂ نای تآڈى. او ټا و ثٻثٻ
ی وانځاه خیاچ نو زهاڊ آـا ټـو. ا ٴ اذ ی اوت و اڊ ت یه س وياڊ آڈوی تای وانػ
اذ ی څ ټوی زڅهی ټساب ه غڅىی تها تای ڈٹاـى آڈوـی تـوو. و نای نطثٻ
های ن٩ی آڊ نای ا ڈ٥ـ ټو ټه ته( ڈائڃ ن٩ی ثٻ 1372) ی ا ن ٻ ث
ـثٻ اـی زـاڀی واـر. ډیـا و تای وانػوياڊ و ڈىاڊ اوتیاذ ٴ ناـی ـ٭
های ٬ډوڈی و های ٭ ٴای واو ټه ويڀی( ويٽوی زايم اوتی ته ثٻ 1374)
ټنى. ڀاه ٴوی ثٻ ا٬اڊ ا و يٻ ن٩ڇ ن٥ی زايهی تیاڊ ڈی
انـى ويٽـوی ن٩ـی نای نوسهی ثٻ های ی اوتیاذ ٴای ټه وتاهاساواڊ سه
ـوو. ا غډڅـه ڈكډـوو ٬ثاويـاڊ، اـساو های ٴاـی هډـاه ڈـی ټه تا واهى و نډونه وانى
25 لشب دی
وانځاه ٬الڈه ٤ثا٤ثايی ټه و خاپ و هاڈثوپ آڄډاڊ وټسای ٴڅٵه نوانىه توو ټسـاتی
هـای اوخـايی يه٩ ناه تا ( نور و هڇ1368)تیاذ و اوی ا ن ٻ ث ت یى وآڈ تا ناچ
آتـهو و و ڈثـانی . آڈو و ياوڀیی ـثٻ آوو ی تایا ا اوب ٴهايی ن ي ډ ز
تـاڊ اـساو نای آڄډانی ار. ڈكډى زٹی یـاضی، نځ ٬ثاوياڊ ڈنات٫ ثٻ ٴانـه و
یا س ان ـ ـی ا ن ـ ٻ ث ـ ت یى وآڈ ا و ټسـاب نای ـانسای ثٻ وانځاه زهاڊٴاـی ڈ٭ٴـی ټـو. آتـهو ويٽـو و ڈثـانی های ـ٭ی ( تا واهى و نډونه1368)
نای انسای و ٴانه ار.نځ یاضی نی ؾها ټساب ا ثٻ
ی ووټ ا ی اـ خ ٭ ی ا ن ٻ ث ی، اساو وانځاه هیى تهسی ټساب اي ٠ الڈ ى ډ ك ڈ
زی و تاب اذ تیډیا تا غئی ثٻ نای ٭( ا ته هډاڊ یاٶ 1377) و څ اڈ ا ز
يـاب و (. ڈكډىنا ه1378نىڀی و ثٻ ا٬اڊ نور )تای نٹى آڊ نٻ. ٴسوقی،
نای ايانی و اٴٱـانی ( ا تا زٽیه ت ڈنات٫ ثٻ1381) نای ثٻ و ثٻاٴٱانساڊ،
( ا نی ته یاٸی نويٻ تـه 1388) نای نطهای وٴیانهثٻنوسه ار.. الڈ٠ايی،
ين ټوه ار. ويم اوتیاذ نط ٬ٴانی تا ااازی ته ثٻ آضا ڈنطو ٬ٴانی زىزا
ی ز٭څـٷ وهنـىه ی ټساب و ڈٹاڄه تی ا نط نوسه ىه ټه نـاڊ ثٻ ٭ ٴا ی نهیڈو
-ټساب٬نايسی زايهی ڈا ته نطنويی ار. تنی ا نا٤ ڈا ايانیاڊ ته ٭ و اسډا ټڇ
( 1350) یو ـ٭ ٴاـ یـثٻ ناـان :ا نىا ٬ثاذ یٴا٭ یناثٻی ها
ٳیزـأڄ یناـان و اووا ڈهسڅٳ ـثٻ یاخثٻ ٭ڈكډى غ٭ٵ ڈكػوب، ٳیزأڄ
اه: ٤ ز ؛ټا نذ زػته ٳیزأڄ (1350) يهٸاغا٬ ثٻ ٭ و ،ی٭یخواڊ ػ آالو خ ن ق( زأڄیٳ 1384)ی ى ن ٻ ه ث ڂ ی ا ن ٻ ث هـا ـسی و تـیای خـوه
ی ثٻ هی ا٬اڊ ٴای. وتاه
وهى ټه ڈ٥اڄ٭اذ ثٻ و ٴاـی نای ٴای ناڊ ڈیی ثٻی ر اڄهزايهؿه
انى ا:ها ٬ثاذ نانسی ار ټه تنی ا آڊ هايی ن٩ی و ووؾا ټاسی
26 بي جي
-هـا و ڀونـه ـثٻ تنـىی : اسیاٶ تـه ووه بيی ١یز سبين اىثي ث جي ؿج٠( 1
نای ثٻ ت اا اووا یای )ثٻ اڈانی، نوی، زیډوی، ٸاغـای، ڈـو٤ه(
ی زـايم اوتیـاذ تیـوڊ نیاڈـىه نای ٴاـی ا يـ ـی٥ه وهى ټه هنو ثٻناڊ ڈی
-ويه وٸسی ټه اڄځوی نوو ا ا زـايم اوتیـاذ ٴاـی ڈـی ار. نځاه اووای ته ثٻ ته
های ثٽی ىه ار. تـه هډـین وڄیـڃ نای و خوهن٫ تڀی ت اه ڀونهڀیو ڈا
زـ ټډـ تـسه و ـهر های هـی ټـڇ نای ٴای ته ناايی ثٻار ټه ثٻ
-ای و ٬ډوڈی ار. قـاڂ آڊ های ووهی زوغیه انساب ثٻ يٻ ا٬ ته ثٻتسه وڂ
ای، تا نوان وٸیٷ يٽايـٻ ووههای ٬ډوڈی ثٻ و نانر ثٻ ټه ناايی ويڀی
هـای ڈسنـی و وو. تـ اـا ياٴسـه های هی آا ڈیها و ناايی ٴوانیر ثٻڈسن
هـای ـثٽی ڈیـاڊ نای ثٽی و ناايی ن٩اچتنىی و ڀونهزواڊ ته وسهی ت٭ى ڈیڈقڅه
های هډځوڊ خوانر.ڈسن
های : ڈكٹٹاڊ اوتی و وانځاهشيبي٠ ػا ثؿلز ا دیي جي ثب ى( 2
هـای ٴڈاڄیـسی تسځی تیا ته و وانى. وڂ های اوتی زٽیهاياڊ تی ا قى ت وذ
نایٻ و تهسين ـوذ، ـٴا ا ڀـوآوی ٬ناـ های ثٻثة ىه زا خوه
ـوو. ها ٴاز نوو و ته ټاهـای ڈٽـانیٽی نـٻ تـىڂ ایتانی و ٴهسی ا تغسه
ـوو و ـای واڀـانی و نكـوی ڈكـىوو ڈـی ی ؾنـى نډونـه تغـسه زكڅیڃ ثٻ ته اائه
ايـسى. قسـی تـاڈىهای ڈ٭نـاوا های تالی و ٥ف ياٴسن نا٬اذ تالی ٴو ڈـی زكڅیڃ
ڈسنـی تـا ـثٻ زوانى ڈیاڊ ڈكسوا و ٬واڈڃ تـوڊ ټننى. ؾنین وی نډیثٻ ا زكڅیڃ نډی
-٬ناير ته ر ڈـسن و ـاه آڊ و نٹىهای ڈثسنی ت ن٩يه نی تی خیونىی تٸا ټنى. ا
انى. ی ز٭ثیها و زٵیهای نوو ڈیڈايههای وی آڊ، ڈكسوا ا ور
ناـی ٴاـی ڈ٭٥ـوٲ تـه ها زډاچ هډر ثٻ: و اين اڂ١بی ظیكويا دشا٠( 3
اوتیـاذ ڈهوـا ـ٭ یهای ٬ډڅی و ټاتوی تووه ار ټـه ٬ډوڈـا و قـوه خوه
27 لشب دی
-ٴای وذ ڀٴسه ار. ڀؾه نواننىڀاڊ ٴای تـاڊ، ڈـساٶ ڈثـانی ن٩ـی ـثٻ
ناـی و ايـاڊ ؾنـىاڊ تـه تكـص ڀٴسـه های ـثٻ ها و ونای هسنى؛ وڄی ن٩يه
های ـسوڊ ڈنى ت خوههای ن٩ی ڈنػ ته ٴٹىاڊ نٹىهای ووو. ٴٹىاڊ خسوانهنډی
هـا نا ا تا ويځ سهی ازثا٢ ثٻنای ن٩ی ڈینهه ار. ثٻنای ىثٻ
وهى. ڈنىی ته او ڈیټنى و اڄځوهای ن٩اچتٸا ڈی
نای نوين ويه ويٽوهای اين وان ټه تآڈىه ا تاڊنای و تهټنڇ ثٻڀډاڊ ڈی
-ی ڀٵسـه تسههر وڂها ا غثاڊ ټنى. ڈن ار، تايى خای و ڈیىاڊ ڀاو و اين ټاسی
ـڇ یاڄياڈد»تـانی ا نای ثٻی ڈول تپ زايم نٹى، نه وڄٻ هسڇ ټه ويٽو
نای زأټیـى واو ټـه نوانىه ار. ثٻ (Wellek, 1986: 143)« نای ڈىڊ ثٻ
اسوا ڀوو؛ ته ٬ثاذ ٸـىڈايی « نوان وٸیٷ ٬ین ڈسن»ی ه زٵی و ٸ١اوزی تايى ت خايه
ڇ تاڄډسوڊ ال تاڄكوای.٬څیٽ
اي شبة
-نای هن ڈی نانسی واو. خیوسه ا ڈثانی تاڊی تاڊنای و اين ټساب خايهثٻ
ناـی وای، نكو، ڈ٭نـی ی تاڊ )آوانای، انرا ا و خنع اليه وو و ڈثانی ثٻ
های تاڊ نهاوه ـىه يهټاوو. تنیاو ته ٬ډڅی اين ټساب ت هډین الو ټاتونای( واڈی
اچ، نـاڀي و نای اوتـی زـأڄیٳ ټـوه غا ټه ټساب ا تای ڈٹاى ثٻ ار اڈا ا آڊ
هـای ناـی و ټـاتوی، اليـه ی ڈ٭نی های ياوهڇ و وواوهڇ ته غای وو اليه ٬نواڊ ٴڃ
اچ. تالی و ايىئوڄويٻ ا خینهاو ټوه
ناـیٻ تـاڊ اوتـی اـر، اڈـا ڈ٭ـانی زهییڅـی ا ٭نیتالی و واٸ٫ نو٬ی زكڅیڃ ڈ ی اليه
ناـی ؾنـىاڊ های ڈ٭نايی تآڈىه ا و نیاڂ تا ڈ٭یاهـای ڈ٭نـی ټنى. انر زكڅیڃ ڈی
ی های ڈػای و اـس٭ای تـاڊ ا تهـ ڈـثهڇ و زیـه نااڊ وذ ڈ٥اتٹر نىاو. تاڊ
ـنا وهنـى؛ وڄـی ـثٻ نډی های اوتی ناڊ واننى و ؾنىاڊ وی نوی ته ڀاه تاڊ ڈی
28 بي جي
اوتی اڀ ڈ٭انی زهیڅی و و اس٭ای ا ته ټنا نهى اوتیر ڈسن ا ناويىه ڀٴسـه و ؾیـی
هـای ناـی اوتـی و ـوذ ی تالـی نـا٨ تـ يثـايی تای زكڅیڃ و ور نىاو. اليـه
ڈـسن نای اوتی تىوڊ واټاوی ٬نا تالی و تاڊ ڈػـای ا ڈػای تاڊ ار و ثٻ
هـا ا و وـر آيى. تی ٥ف تالی ڈسن هڇ ټڅیى نانر يثـايی ور تیوڊ ڈیزهی
ڀايى.های زٵی و زأويڃ ا ته وی ڈا ڈیڀاو و هڇ ويؿهڈا ڈی
ی ټاتونای ټـوچ؛ ؾـا ټـه ڀين اليه ی ايىئوڄويٻ ا و ٴڃ وواوهڇ غای اليه
ڀهـای ڈٽـاڊ، ڈـاڊ و ـوو. اـاه سه تازٵـی ڈـی ڈسن اوتی ڈها٤ثاڊ تیا واو و خیوـ
ټنـى. ڈإڄـٳ، ڈـن ٴـوی و تاوهـای نـوو ا خیوـسه و ڈها٤ة و ه نوانی ٴٶ ڈـی
ټنى؛ تناتاين تاای ڈوٸ٭یـر ازثـا٤ی )ڈٽـاڊ های تانی و نا٬اذ اوتی خنهاڊ ڈی تای
ځـويیڇ ڈكـاڂ، وـر ټـڇ، ڈنى ڈٽاڄډه تین ڀوينىه و نونىه( تـای ڈـسن اوتـی اڀـ ن ڈاڊ
ی ټاتوـنانسی ا ناـی اوتـی، تكـص ا اليـه ووا ار. ا اين و ته اٸس١ای ـثٻ
اچ. ڈ٭٥وٲ ته تی زأضیاذ ايىئوڄويٻ و تاڊ نوينىه ټوه
ی آوايــی، واڀــانی، نكــوی، تالــی و ايــن و ا ا آڊ و ټــه ــثٻ ا و خــنع اليــه
ای و آڊ اچ. ڈيـر و اليـه ناڈیـىه « ایيـه ال نای ثٻ»ټنى ايىئوڄويٻ تی ڈی
او، وانځهی هڇ ه خي ڈیهای ڈسنو٪ ا و ه اليه اڈٽاڊڀیی ا وار ټه تهه
اچ و و اـ ټسـاب ټوـیىه ټنـى. ای ڈسن غىاڀانه ڈـه ڈـی اليه ا و تغسه
وا ـوذ و ڈكسـوا وٴـاوا تډـانڇ. ىاچتكص ا زډاچ ڈائڃ ثٻ ته خیونـى اڀانیـٻ و انـ
يٽـی ا ناـاڊ تـ ـثٻ زأټیى نای ا نای،ها و ز٭يٳ ثٻ و ثٻن٩انسالٲ
كـىوو هـای ـٽڃ ڈ ثٻ نـه تـه ويڀـی . ڈڅڇ ار ټه ار ذڈكسوا يا ووو ٬ن
ـٽڃ و خیوـسځی تآينـىی اـر ا وهـڇ تڅٽـه ر؛ا ڈكسواتآڈىه وو و نه ٴا ڈی
زټیة آڊ قاڃ ټیٵیرڈكسوا و نـايڃ زـايهی و -اغسډـا٬ی ـاي٣ وو ټـه ڈسـأض ا
29 لشب دی
قاـڃ ـٽڃ و ڈكسـوا ټیٵیسی ار و هن ټه ا ازكـاو . ثٻ ڈإڄٳ نی هروونی
ټانى.اهه ڈی نانر ثٻ ا ته تی ټا آڊ وو، غىاایو وو. ا اين ڈی
هـای تیـوڊ نثر ه اليه ا تا ڈكسوا و تاٴـر ټوى ټساب ت ڈثنای آڊ خیونى اڀانیٻ ڈی
اين نځاه اڀانیـٻ ته های ٴچ و ڈ٭نی ا تاناى. ته ووچ ټسابڈسن تٽاوو و خیونىڀاه
زنیىڀی وذ و ڈكسوا ا خـی ؾـڇ واو. تـه ايـن تنىز ار و خیوسه غانة وهڇخای
يه اڄځوهايی خیـنهاو ـىه ڀا تٽاهى. و ه النای وذهای ثٻاڈیى ټه ا ټاسی
ها ٬نا ثٻ ڀ ت اا آڊار زا زكڅیڃ هـايی ا آڊ اليه ا ناـايی ټنـى. خـ
نا ا ته غانة ټٳ تاڈىهای ڈ٭ناوا و ها ٤ـ ىه زا ثٻنی و خاياڊ تنی ٴڃ
٬نا ڈڅ٣ وٶ وهى و ڈوا٫٠ خیونى وذ و ڈكسوا ا تٽاوو.
بهشب اي شبة
ناـی ـثٻ وه ٴڃ ټساب و وو ته ټالڊ اڈاڊ ياٴسه اـر: ؾها -ی و ـثٻ ن٩ـ
، ڈاهیـر ـثٻ های ن٩ی خیاڈوڊ تاڊ و ؾیسیته تكص نهرنای ٬ډڅی. خنع ٴڃ
ی اوتـ هایوان تا ناینای، نثر ثٻثٻی و ڈائڃ آڊ، ڈاهیر واناوت ثٻ
سـه اـر. نـه ٴـڃ تهـ ووچ، تـا ايـن نای، انسا ياٴثٻ و تانی و ويٽوهای
ی ڈ٭ٴـی ی تی ٬ډڅی و زكڅیڃ ٬ینی ثٻ ا و خنع اليـه هىٲ ٤اقی ىه ټه یوه
ای وو. و خیـانی هـ ٴـڃ اـاه ز ڈی ها ټاتویىه ناڊ وهى. ا ٴڃ هسڇ تكص
هـا تكـص یايڇ و و خاياڊ هـ ٴـڃ نیـ ٴـوه ټوزاه ته ٸى ووو نواننىه ته تكص آوه
ـثٻ »تاڀو ىه ار. و خاياڊ ټساب وو ٴـڃ و واٸـ٫ « ـثٻ نانـه »و « ناـی ٤نـ
ای و وو ٸڅډو تاٴـر و ايـىئوڄوی. ٤نـ تـ تاٴـر ٤قی ار تای ټاتر و اليه
ی ايىئوڄويٻ. ڈسٽی ار و ثٻ نانه ت اليه