Vigdis e Kristin: amore, vendetta e perdono in Sigrid Undset

50
UNIVERSITA’ DEGLI STUDI DI MILANO Facoltà di Studi Umanistici Corso di Laurea Triennale in Lingue e Letterature Straniere Classe 11 - Lauree in Lingue e Culture Moderne VIGDIS E KRISTIN: AMORE, VENDETTA E PERDONO IN SIGRID UNDSET Relatore : Prof. Andrea MEREGALLI Elaborato finale di: Astrid ALBERTI Matr. 792259 Anno Accademico 2013 – 2014 1

Transcript of Vigdis e Kristin: amore, vendetta e perdono in Sigrid Undset

UNIVERSITA’ DEGLI STUDI DI MILANO������������� ������

�����������������������������������������������������

�������������������������������������������

���������� ����!"�#�$ �%���!����#���

&� �$!$��!���� ��� !����

��������"�&��'(�#������� ��#���

���)������'�����"

#����#�*� ��

����(�+,--.,

#����#��������-/�0�1�-/�2

Indice

Abstract �3��(�0

Introduzione 3��(�2

1. Sincretismo e condizione femminile 3��(�4

1.1 Trame e titoli 3��(�4

1.2 Perché il medioevo? 3��(�5

1.3 Il sincretismo 3��(���

1.4 La donna tra paganesimo e cristianesimo 3��(��+

1.5 Maternità 3��(�-0

1.6 Etica del sangue ed etica d'elezione 3��(�-+

2. Amore e sangue 3��(�0/

2.1 La figura paterna 3��(�0/

2.2 Amore e interpretazione kierkegaardiana 3��(�0�

2.3 L'onore infranto 3��(�02

2.4 Violenza e peccato 3��(�0+

2.5 Vendetta e perdono 3��(�2/

2.6 Sacrificio e pentimento 3��(�22

Conclusioni 3��(�2+

Bibliografia 3��(�2,

-

Abstract

6�7��33��7���8����� ��� �9:;���8��% �8�7����� ���7����� ����� ������ ��������

Fortellingen om Viga-Ljot og Vigdis �� Kristin Lavransdatter(�����8��������� ������

)��9�7������7�97�����������������9:;���8���'��8��%�����'�����%������������������

'���<9�3= ����7���������( ����� '<���� ����� ���8����� ��� � �8�����9� �)�9�������� �

��������( ��;��� �����������7��% � ����<�� � '��������� ��������8����9� � ����

9�������% �97������������������'������� � �7��9�������9����3�9�� � �������>��3=�

���������(���������������8������������9�������7�7��9��:���������9�������

����� �3= � �7��� �7� � �� ���� '����������� ��7 �;���% � �>���% ��� �7�� � � '��8�� ����

9:;���8����% � )=� � �9���9�3��� ��� ��������9���9�3���( � � � ���� � �>���% � )��9�7�� � ���

9:;���8����������>�����'<������7�7����9�%��<7���8����7�8�7���������9'����������

�>� � 9����� � )�8�7�� � �7 � ���7����% � ��� ��� � ����� � 9�����9� � 3���3�9�7 � �� � 8������

���9�����7�������������������(�

$33��7��������������������8�7�3��������%�������������(�������'���9:������3=�

�������=���%���8������������3���3�9�7�������7���������������7����?�������8���

���=��>�����'�����(�*�����������7����'���������9:;���8�����'����������?�����9���

99������8��%������������9���99�������������7(����'����=��)������������������>99���

9���)� ��33�=��:�������7�% � '�� ��������( ����8��� ���� � ��� '���9:������7�����=�����

�:���� � = � '��8��� � ��� ��� �9:;���8��" ���� � 8�� � 9:��3�� ���� � �� � �� �<��9�� � '���

8�7���%������������8���3�<7�=������������<9������������7����(

��������������<������������������=����"���9���7��9���'�������'������������

'������������<��9�������� ����� ��7�98��( ������7�98������� ��� �����7��� ��� ������

������9��(

0

Introduzione

�@��������A���������)������B������CC������3����������'�������������3���������

���� �Fortellingen om Viga-Ljot og Vigdis � �Kristin Lavransdatter%���''����������

�������3����������������������8���������%�������3���3���7��'������%��������3����

�����������������������������������33���������7���������3�������8�����������������

7������������(

�@�3��� � B � ����������� � � � �� � 3���" � �� � 3���% � �������� � ��������� � � � ���C����

'������%��''�������3��������������������@�����������A��������8���������������

3�������%������������������������� ����%� ���������3���������������������

�3�������������3������7���������3����������% �����8D�����33��'�������������

���C�����7�������������������������������������������7�������%����E������

������������� � ������� �� � �����C( �� ������ ��3����� � �� � ������ ����� � ������ ����

����7��������'����������3��������������������������������������������3���

�7���� � �� � ��� � ������������� ������� ��� ��������� �7������ ��33���( ������

�������������������������������������������������������������7���%������7�����

3������ � ����� �� � �����C% � ����% � ��7��% � �� ������C��� ��8��� ��7�7�� �������%�

��3��������% � �@���� � � '������� ��8� � ���� � �����7� �7�������? � � ��33��'������

A������8����������������������(���'�����3��3���������������������@��������

������%��77������������3�%�����@�����@���C���%��8��3�7������������C���@�����(

����������3����% � �������� �#������ ���������� � ���������� � ����C������ ��,00��

Fortellingen om Viga-Ljot og Vigdis ���3������������&�����%��3����������'������

��������������������"���3�������������7����3�������������'�����3������%������������

������) � � �����C% � 3��������� � ��� � �� � 3��3��C��� � � ��@����3����C����

9��9�������� � � � 3��������� � �Kristin Lavransdatter% � �� � �33���)�� � ���8� � ��

Fortellingen om Viga-Ljot og Vigdis, ����'�������'����������������@������������7�����

������C��������������?���A����3�����33�������������������������7������33�%�

�8���'���������7�����3���3���7��������������"����''������A���������������

�����% ������������������% ����������������7����C�������3������% ����������

2

������ � ����� � 7���� � � ���� � ����� � ���3�� � ������33���� � ���� � ���C��� � � � ������

3���)�������3�����?�3�������8��7��������������C��3��3������������������7��

�����7������(������������'������������'����������������'�������3��������������

�8�7��������C���������7���������������������C���(

������3���A��������7����B����������� ���3��� � �������������3�������� � ������

7��������������������������������������������3������7����'�������������

����������7���������7���� ��������������� ����% �����8D�� �����������8��

�@���������3��3����������������������������������(

.

I – Sincretismo e condizione femminile

1.1 Trame e titoli

Fortellingen om Viga-Ljot og Vigdis1 B ��� � �����C�� ���� � ���� ��� ��,/,( ����

7������������������@���7����!��7������:�����������%������7�������������8��

3�����3� � � � ��� � �3�C��� � 7�8���? � 7��� � ��3���� � � ���� � �� � ���� � 3��3�������

��������������(�F�������������'�����������%����(������:������������������

��������� �� �3�� �A����8� � ���3���������� ����������( ����� ������ � ���� ����� ��

����3������% ��:�� �� � ����������� ��� �������C���������������)��������7����

'�����(�����������������������������3�������������������%��:���7��������������CC�(����

��������������3������3����������'���"��������3���7����������'���3�����������

������� �� ��))����� � � �)��)��( ��:�� � ����� � � ��77����� �� ����% � �� �A���� � ���

������������������(�F����:����3�����3����@������(�������������7����������

�7�����8����)��)���B��������77�������������3����������D(��������7����'�������

����� ��������������B ���� ������� �� �7�������% � '�������3� ����� � '������ � ��

'���������)��)��%����A���������������� �7��(�����B�A������7����������������

� �77������ � � � ������ � �8� � � � ��������� � ��� � � � ����3��� � ���� � � � � � �3������

���@������'������(�!���'������3���:��%���������%�7�������7�������3����������)�����

��7���%���9�>%��������A������7������'��?����������G���������������������

������������(���)��)�����������������������������������8����9�>(�F���

�:��������3������3��������3�C����7�8���(�������������E� �7��%��������������%�

��A�������������8�����B�����3���(�������������������3��'�������C�%��� �7������

�7�� ������( �6�����E � �������@����������������� ��:��������( ��������%��8��8��

7��������7�����@���3����:��%�3��������8����'����3����������������7��������8����

3�����������7�7��3�������(� �7��%������������%�B�3���������))����%����B��:����������

�8����������������3��3����3������''��������7����������7��������(� �7��������������

���������3������3�����3������3��( ��� ������C��� ����������������)��7�������������

7���8��������������������������������(�

Kristin Lavransdatter2 B�����������% ���7������7���� �Kransen H�,-/I% Husfrue �����A�����7�������'����������@�3����������������VV.-����A�����7�������'����������@�3����������������KL.

4

H�,-�I � � Korset H�,--I( � ����� � B � �� � '��� � � ��7���� � *:<����'��<�% � )����������

3��3����������������J<����=�( �#��@�����A��� �����7����3�����������3������

����������%������7�����33����������������'�������������������������������(�F������

'��C�����������������������33����������������C��������������#���%��������CC��

������7C�����7����(�&���������������%�#����7�������7�����������������������"�

������������G%��������8������3������������������3�������'�������������

���7�������$���(�F����������7����)�����'������7�����������������������7����

���������������8�%�3��G�B�3��3�����A��������)������8��������8�����������������

������!9������<�%������7����� � ����3����)�� ������ �3���������)���( � � ������

����������������3���������������C����������(����������������'��C�����������

����������%�B����7�����������������������$��������%�3�����������������������

��'���������%����3�������''��������������������������)���C�������3��������

���7����������CC�������@�����%����A��������3�����������)�����'���(�F������������

3����3����(����Husfrue�7���������������7�����������������������������6���)>%�

�7��������������������)��������'������C�����3���������3���������3���������3����

3���������7���K(�����������'������3��B����7������������'���������7�����3��������

3��� � ���� � � ��� �)��" � �� � '����� �B �A�� ���������� �� � ����'���� �� � J<����=�% ��8��

������8�������������3���(����Korset ���''���������@�������������������3���������

����3��'���������8�������������@���������������������������������������(������%�

�3���7���7��������7��7��A����8���������J<����=�%����8��������7����%��7����

������)������%����'����������������������������������&�����!���(

������ �����������C��7�������������C����3���3�������������������������������(�

Viga-Ljot og Vigdis 3��� � � �� � 3��������� � ����� � ������ � 3���% � ������������

���@��������C���������(�!������������������C����3������������3��%�����3�����

3�������������������7����������)(�������������7�����������3������C�����:��"���

3�G�3��CC�����8���������������3���8D�B�A������3���������������3�����@�7���C����

3K����'���7��������������%������'��������7����%��@������3���������������8��

�����������������7�����3K���������%�����������������������������3�����(�

L�A��������7���������%������3���������A�����������7������%����7����3K�������(�

Kristin Lavransdatter 3���%��7���%���3��C����������������3����������%�����������

3��3���B�����8�����'�������������'������������C��������������������C�(��������

+

�������33������@������7�����������C���%�������������������)������������'�����

���3����1������������8%�����������%��8���@�������3�������������������������

���3������������3������"������������'���A������������������3�����������

��3��������������%���������'�������7����%���B��'��������33�����3����'������

����������������������3���3������������C���?�KL�����B��������������C��@���������

���8��������������@�7���C�������������C����'����������������3��������8��������

��������% ���������8����������3��3��������% �������8������3������������A���������

3���(�

1.2 Perché il medioevo?

M����������9���� �8:����� � '������� ������� � ���� � � ���� �����N0� HM��� ����� �����

��������������������������������3�NI(����E�����������Kong Artur og ridderne

av det runde bord H ��#��K������7������������7����������I%�����,�.%������������

���� ���������������������(�F������'��������������@����������������@����������

���'���������������C����������(����3�����������������%������������C��������������

���������3����������������3������3�����)��%������7�������������� �����B�

�����������7����������%����3��������������������������3��������%��A���%�3���

��������������7���������7���������������������A���������%�77���%������%�

������%�������������������������������������3���(���B��A�����O����O��8��

���������� ����%�������C������3�������8������7����3�����������������"�����

3�������@�����%����3����3������7�������'���%����������%����3����%�����3����C�%�� �

����������7�C�����3��������3�����������������''���������@�����������������

3��������������������������������������������(

���� ��������77�����������������'��'����)��)������C�������������3���%�

���7��� ����%�'���������8������%��������7��������3���3������������������������@����

���'�����������3�(����3�����������E��������������3��3�����������������77��G������

����������������8���������(������������������3���������7��B�A����7���8�����%���

�� � B � ���'���� � � � '���� � �8� � � � ��� �3��� ����������� ��� � �,/.% � �Aage Nielssøn til

Ulvholm% � �'����� � ���� � ���� � ����� � �>�����% � '���� � �33���� � ��)������ � ��

A����@�3��� � ������( � ��� �VV �� � �������� � ����� � � � ����3��� � ���@�3��� ����7���%�0����� ����% �Samlade romaner og fortellinger. Viga-Ljot og Vigdis. Kong Artur og ridderne av det Runde Bord%��$���%�#��8��8���%��,,4%�3(�00,(

5

��)����������7��������3���3������������P�(���������������������KL��3����������

�������������3���8����3������������������3�������������������P��(�#��8������3����

3�))�������������,-.������,-+%�Olav Audunssøn i Hestviken���Olav Audunssøn og hans

barn%��������)����������@��������A����@����3���������7���������������KL(

���������������3�������@�3��������������������7����������3��3���B������������

����C������������������������7�����@������"����!��7�������������@�3����C�������

�7�C�������,/.��%���A������'������������C�������������C�����%����������������

����3�7������������3�������?���������������%��������'��������������������������

��� � ����% � �� �A���� �� � ���7���E ��''�������� ��� ���������������� ��,-2( � �����

�����G����������'��������������������33���������������8��������������7���%�����

7���� � �8� � ������� � � � ����3����� � � 7���� � ���� � ��������% � ���� � 3��� � � � �����

�������������@�3�����8��3���7�����3���3K��7��������'������3����C�(2

&���7��������A����������������������������%����3��3�������C������%����*�����

����7�% � 3���������� � ���� � ������CC�C��� � � � &��� � ������7 � ���� � ����������

���� �&����( ����� �A�� � �� �7������ � � ��33��������� ������3������ ����� � ����� ������

!��7�����������C������������%���������������8��3��3���A���������������������

�������������'����3K��������%��3���������������������Q7���8��!��7���R(�!���

������� ������������3�����������@�77����������&�����!���%�7��������������7�����

���������������7������3��8D�����G�����������������3���������������3�����������

����C���������(

#������ � '���� �8� ������ ��3������� �7����� ��' �8�� ��S� ��>% � �8� � �������� ��' � �8��

����#����)�����������������8������3����(� �����'�����8��%�Q�����������������

'<��������99���3=����:���'�����(�����������������������'���������������9�����)����1�

���'���'����������������9��%�����7���'����7�9��������'�������'��(RHA�(���� �)���

��8���.I(.

#�����������������������������7���������������3���%�������������������7��

'���7���� ���������(� ���� �3����7�"�M���������� ����3������� � �3��������7�( �L�

�8������7�����A����@�������3�����������)���1����'�������������������������E����3���

2������T�:��;���%�Menneskenes hjerter. Sigrid Undset – en livshistorie%�$���%�#��8��8���%��,,0(

.�������J����*�������%�Challenging authority: saga, gossip, ballad and legend as narrative voices in Sigrid Undset's Kristin Lavransdatter%�U��8�����%� �7����>��'�U��8�����%�-//0%�3(�0�(

,

�8���@�7���3�G�������������7��33�����)��������(N4

�����3����A���7�������������������������������'������C������������������3�������

���7�������8��'��������������������������3�������8��8�����3������7�����7�����

'���������(

���� ������������������7���������@����3�����@�������A���3�D��D��������������������������

!��7B����DD7�����@����3����������(��@���������������3�D������������������������V��(�

���������D7�����������7���������A���'�� ����������������� ��������������)������ ���

!��7B������3���������������3���K����D���������8���A��������8�D�����1�������W���A�@>�

:��������'�����1�A���3����'����8����������������D�D������������D��3����@����>����%��� �

��������� � �� � �@D3��3����� � �� � ��� �������� � @�7����D� � ������� � �� � '�����8������

D��X�����1������������3�����������'���������������7��������7������A��������A����������

������7������)��8��������@���������������7���������3�����A������&��7����������������� �

������������D�D�8�����(�YZ[�Y ����[�����8���8��3�����D�������������8B��%��������� �

7���������D'���H���������������������������������7D����A�������\��'���������@��������

]������������7����������8��A��������!��7B����DD7���I(���������������%������3����

�����%��@�3���������3��:�������������3������������DD7��^��������������������8����A���

����3�D����3���������@8�����������(+

���� �����������������7���������@�����3����@�������3������������8����������������C����

�����!��7�������7��������B��������(��@�������������3�������������������������C���(�

!�� ����� � � � ����� � � �G � �8� � '� � � ����� ���������� � � ��������� �� � �� �!��7��� � ��

3���������������3���������������������������������1�������������8���7�7����������1 �

�������3������3��������������������������������������������C�%��8�����)����������

�3���������������������7���������'�����������������1�����3���������3�� �

������ � �� � ���� ������� � � � ����� � �� � 7��K � �8� � �� �������� � � � � � ����7��� � �� � '������

���A���������3������8�����&��77��C�����8������������������������������������(�YZ[�

Y ����[����������������������������%����7������������H����3��������������������������

���7����� � �8� ��� �)�� �3�������� ��8��� ������ � � ����� ��7��� � �������� ������ �!��7����

���7���I(�����������E%����7����%��@�3���������3����������������3������������7���

��������������������������3������3�C������@�����������(

��������%��'���%�������C��3�������������%��������H��33��������������������3���4��������C����B�����7������7�����������3��'����(+�����������7��% �D'Ibsen à Sigrid Undset: le féminisme et l'amour dans la littérature norvégienne %�&���%���������������������%��,45%�33(�-4+%�-4,(

�/

�7���� ����� � ���C��� �������� ����� � ���8�I �� � �������� ������ ��7��33��������C��� ���

3��������������3����������(��������3�������6���7��� �)�����8�"

67� � 7�� �egentlig� 8����� � '��8�� � �� � 8������_ � �� � 8����� � �;���� � '��)����� ��������

8=���3���%���'�������9����9�3�����9�3��������:������'�9��9�7���������=�':�����_�

������������M��N���������8����������YZ[_5

F��������esattamente ��������33�����������������_���������3�����������������������)��%����

��������C�����)������@���C���������7��B����3��������7��������3����������E��������_�$�B�

��Q���R�����7���8����3��3���_

F�������@B%��������3��������� ����%��������7����������������A�������7����B�

����������CC����3�������������@������������������������@������_�

�� �����7��������� ������ � ���� �� ��3���� ����@����C�����3�����7�� �Q����

)��R � � � 7��� � 3��� � ��� � ����� � ����� � � � �������% � ���8 � � �'�����������? � �

3����������8�������7������A�������������������������3�7��3��'������������ �

�����3�����������8���7��7�%��8���7���3���������������������������%��������������

��������33���������%��''���7��%����������%��3�����(

1.3 Il sincretismo

���3���3���'�����8��3��������3���'������@�����������������������7��������

�����������8�(��������������8�����������C����������3��������������@���������������

�7��C���%�����B����3����8����A�������������3���8��������������������������A����������

��)���������A�������7�����))�����'������@������������������������������3���������

������� � ���� � ���� � �������( � &������ � 3��G � �''������ � �8� � �� � ���7������ � ���

��������������3����������7��������������������������������������7���C�����%�

����8�%������������%�������7��'����))�����������������������A������3�����������

�8���������������%�������������3���)��%������������3������8D���������(�F������

�����������3���B���������������CC���������3�����������������������%�7���������

��������������7��33��C��������������3���������������(

5 6���7��� �)�����8�%�Kirke og klosterliv?��,40%����������(J(�*�������%�Challenging authority%��3(���(%�3(�0(

��

�� � �3������� � �C������� � 3���7 � Y�� � ������7 � �� � P � ������[ � �7�7��� � ��������

���@������)����7��C�����A�������������������������3������7�%���B�����������3K �

'��A�������������%��7�8��8(���3���G%�A�����������������������3�����3�������

3��������������%�3�����7�C�%���!��7��������������?�A������'�������Q������

*����R��7�7�����''����������������������CC�������3�����������������������#��������� �

������7���������?�A������7�7����������������3�������8�������������������������3K�

�������7��� � � � ���� � �$8�� � � ��8`��% � �� � ������C� � ��� � ������7 � 7����G( � �� � �����

3�������� � ��� � � ������ � ����������% � ��� � �3���7� � ���� � � � '������ � ����C���( �L�

�3�����������������������8��������7����������!��������))����������������"�������CCG�

���C���''�������������%����C��7����C�%�3������������������%��������������)���althing

���,,,��8����)��G����������CC�C�������@������(�YZ[�!�����������������������7����

�� � ���7� � ������� � �@��� ������ � '�������( � YZ[ �!�� � ����� � �� � A������ � ������8� � ��

����'��8���8�����7�7����3������3��%����A�������3����8���������H������������������

�3�������� � ���� � )����CC� � ���� � ������� � � � ��3�������� � � � ����I � � � � '����� � �����

3���8���(�YZ[���������Q'����������7R������������8����3���7�������C���)������������

���� � ���@�7���C��� � ���C� � �3������� � �D � ��������� � � � �'��C���� � � ������7� � �% � ���

3���)��%���������)���'�����������7������C���(����������������������8������������8��

����������������7�����A��������@������$������"��33��7������))������������'����(,

���������'����C����B�3�������%�A�����������%�������'���������7������VV. !�����

3����3����������''������8������3����H������������������3�%�3���G����8�����������I�

���� � ���� ������ �3��3�� � '��C�? �A��% ��3� ��7�� � ��������� ��:�� �3������ ��� �3��3���

)�������%�����������8��A������Q������*����R�����3�G��������3��������3����������

���������8��8�����������8������������������������(

MY((([����'��������)����3=�����������9�������>�9�%�������'��'���8���8�����������������

���%�8���:���8<��(N

M��������=�����:��%N������:���������(�M��������������:�����)����9�����<3��������(N

M��������������������%N��7��������(�M6���9���7���99��7;������������8:��3%�67��9���% �

'���:���8���8<��%�8���9�����99��'���������7%�����)�����3���7������7�������*�=���(N�/

MY((([ ����3��������������������3��3���'��C��������3��3���3��������8�������������8��� �

����7��������8����3��������3�����������������������������(N

M#��8��3�� ����B ����E%N ���� ��:�� � ����% �M���8�������������������������)����CC����

,� D���*�>��%�La vita quotidiana dei vichinghi (800 - 1050)%������%�* %��,,2%�33(�-+,�-5/(�/��(� ����%�Viga-Ljot og Vigdis%��3(���(%�3(�-(

�-

�������(N

ML� �����������'��%N ���3�������( �MF������������*����������7��3�������������E�

����������%�7�����8��8�������������8������B������������8����3��������7�������������%�� �

�8��B������������������������������������#CC����(N��

!�����3���������7�����7�8����������7����������7����3���'��%�)���E�A�������8��

��������������3K�'�����������(�������7������%������������������@������%�3���7��

�7��� � �3���� ��� �7����� �3��7����������� �3����� � � � � ���7����C�( �!� � �))��� ����

����3��A������������3���������������'�7����������'�������)����CC���(

J���8�����������9���=�9�����'���9������1�����=�8���:���8<������8���3��9�������>��������������

������7���������������������������9�����(�����8:������)>��������������������8���� �

8����'����7�����������)������7������8�7��(�YZ[����������:������%���8���7��������=�

�������8������:���7����9:<����%����9�����99���������8<7����%�8���:����������)<����� �

��"�������3�����'<�����������8:���������%���������������:���)����;������<3��������( �

���������:���7���1����'�����������������������������>�9�%������������:���G���������1�����

:����9:<�����������������������)����(�-

6�������'�������7�����������������?���'����@������8�������������8��3�����������7� �

'������8��B�������)����3�����������'�������8���'��)����CC�����������%������������ �

�������������������������������������������������'��������3������(�YZ3��������� �

��"[���������8�%������������)���7����C���8��8��������������������'����%����������

�8��'�������������������������B�3��%�8�������������3���8�������7������"���������8��

���3�����������������%��8����������������)����CC�����������'��(����3����8�����3�� �

'������''����������������������'��C����������3�����3����7�����8@������������������1����

��������3�����8���������'���B����������(�0

����3�����'����������������7���������������7�8��8������������(�#�������

��3K�'��������33�����������������3������#�%�7���������������7����'������

�8������������������7�������'��C����'���������'������������@�����������7������

��������������%����dísir"

������� ����%�La saga di Vigdis%������%��3��)����%��,,-%����(��(������8�����&�����%�3(�-�(�����Q������#CC����R%���������Q������*��R%���'���7���'����������3���������)������7�7�������3���������� �H��������������������7������Q)��R���Q����RI?�A�"����&�������(�-��(� ����%�Viga-Ljot og Vigdis%��3(���(%�33(�40�42%�44(�0��(� ����%�La saga di Vigdis%��3(���(%�33(�,-%�,4(

�0

F������7�������'��7����������������������'�����������3��������������������������� �

Heiginn máttr ok meginI( �������������������������'��C��������3����������'��������8��

�33��7�����������3����)��"�Q������������'��7�������%�����7����������������eiginn

máttr ok megin”. !�����������7����������'����C��������������%����������3�����

����C�����3�����YZ[(�����������������7��%�Y��7�8���[��7�7����3�����8����%��8��

�����7���7�%���8�������������3������'������@����8�������������&����C���7�7����7������

�8� � '����( � YZ[ � 7���� � ��������% � �3���C���% � ��������� � ���@������ � �����

assolutamente� ������� � � � A����� � ��7���� �������� � �7� � B � ������3)�� � �)������ � �����

�����������(�YZ[���������������@�7�������7��Y����@�''���[�3���7���������

��3���C�����8�%���A��������7����%���33�������7�����7��������������(��2

�����@�������8��3������������3�������C���%�������������''�7�������3��3���

'��C�������������C�������������3K����������������� �söguligr H����������

����I��8�������3���3����7�(������������������������������������%�������������

��������������������(�.

������3���������������������������������������������VV���3�G����7�������������

���������C�����8�������7��������:��"

�����=�'=����7������<�1������7�����������������1�������������8���������7(�$����

���=�������)����<������������<�'������<>��(�4

����������������3�����������������1����8�����3�����77���������������'�����1���������� �

A����������7���)���(����8�����3�����7���������������'��������������3K�������������� �

�������8(�+

!������������������7�������������:���B������7�������������������������������

��3����C��%��8��������3��G�'��������������@�������������������(������A��������

����C�������77���%����������������C������������7��������������3����������(�

�������������������������C�������%�3�������3�%������������9�>���������8���

'�������3�����������������������)��3��8D������������)����CC��"���A�������3����B�

�7�����������������������������������H)�������I�����3����������������������C���2� (�*�>��%�La vita quotidiana dei vichinghi%��3(���(%�33(��+0��+2(�.��������8���������%�I miti nordici%������%����������a��(%��,,+%�3(�0/.(�4��(� ����%�Viga-Ljot og Vigdis%��3(���(%�3(�2/(�+��(� ����%�La saga di Vigdis%��3(���(%�3(�.,(

�2

3������H �draugar�5I( � �� � '���� ���������)����CC��% ���A��� ��33���������� ����������

��7������������%�������������3�����������3����C������3��������������3�����%���

A�����3��G��������������������(

!���@�3����� ��� �B ���)������ �KL% � �7���% � � ������������B����� �3���� ����� �7���

A��������������������C�(� ��������3��G�����������C��%��������3�����������������

�8��'����������������������3����C���% ������� ��7��������@�3��������� �����

������'"�������8��������������7�����������3�����)����%����������������3��������

��7���� ������7��? � � � '�))��� � ��� � �8����� � � '�� � � � � � �����7� � � � ��� � �3���8��

@��A��%����������������������3��3����������C������3���(�#�A������3��������������

���������������7��33������@�����"�

�����������)���8���7b��������9����������<7���1�����������'�������7��%����87������9�%�

)������%��������8=��1��������%��>����=�<>�����������3���%�)��9�<������)������������

�����7�����(�6���7���9��������)���9���<7��<��%��������������97������9:�����8������33�

�����)����)�>����%�����7���'������������3���������)���9��9:���(

�������������3=��>����1����<'����'��������8=�����7����8��������9������7�����)�������?�

8���7�9��������( �YZ[ �MJ�%������8�����9 �7;�����7��<���1�8���8���7�������99�������

7�9���)����������)�����%�9�������7����N

M�������%N�)<���7�����)���9(�M���9�����99�����99�������9������7��:����8�����9�����1�

���7���99��87��������������������������8<����87������(N�,

����3��77��������������%��������������%����7������������'����"���������������������

7���)��������������3������������)�������������(((�����������8������8������� �

���A������������������8���7��������������������7��(�����7�������7���'�����������%�

�����������������������7����'�������������8%�����8��'))��������������������(

������'���7���@�33��C���(((�#����������������CG��������������������G�������������'�� �

@�����������A��������'������������������(�YZ[�M��7@�������3��3������������'����Y����

��'[-/%��8��8�������������������A������)�����)��)�����������������%�������������(N

Mc���dN������G�)�������������7����(�M!�����33������������@B�A�����������������3�����

�8��������������������3�����(N-�

�5��(��8���������%�I miti nordici%��3(���(%�3(�04-(

�,����� ����%�Kristin Lavransdatter%�$���%�#��8��8���%�-//,%�3(�4(-/ !���������B��3�������O�����O(-������ ����%�Kristin figlia di Lavrans%������%�* �*)�������������3�����������%�-/�/%����(��(���7�����*����%�3(��0��2��.(

�.

��7����% �7�)��������3�7������% ������� �3������������ �'��� ���������3���8������

'����������������������������(����������B�������������)����%���3������������������

������C���������@�3������������%����7������6��������@��������'�����������'�����

�7�%�� �A���������8��������������������������������8���(�&������3����7�����

��������������������������������3�%�����������������(��@�33��C��������� ���������

��'�3��'���������������������������(--

&=��7��'�����������������������������������������33������7�������(�����7���������%�����

�� � �� � 9:;���8���)�����% � 8������% � �<��� � 9����% � 7����<��� � ��>99�� � �� � 7�9����

����9����%������������������3=��������7������9���7�9����97���%����������������>3��� �

�>�)��99( � ��� � ���99�� � �� � �������:���� � �� � ����99% � ��9�����'�% � 9>�98��% � :������

'�������� ������ ����7�3������ '��'������8�� ���� :���)�7���8��( ���� '����������9��� ����

��3����������7��'����%���������)���'����9�>����������������������'�������������

��%�7������%������8�������>�)��%����7��9�����%���'����������������������9�(-0

�� ���3��'�� � A����� � B � ��� � ����� � �8� ������ � � � �33��C��� � '�� � � � ��3����C���( ����

�@�������%��8��B����'����������������@�����%������������%�����8�����������)��)��%����

��������������'��������������������8�������8��7����������%��������8���������7����

�������'��������������������% �� � ���������������������)������3K�3��'���(��������

������C��������@������%��@��������������% � ���������% ���� �����C���������������7���� �

������'����C��������������3�7���CC����D( ����3����C�����7'�8���������33������������ �

3���% ��8� �3K� ��� � ���� � ������������ ��������� ���� � �@�� � ������ � ���% �� �����% �

��)�����3���CC�%�������������%���)���������7�CC������''����C�(

�@�''�����������8������3�G�������������������@�����������������C������������

���@����������3��'����C�������@�������C�����������%�����'����'��������@���������

������%�������'�������)������������������������������7��������������%����C��

����%��������CC�(�F����������������8������'������������������C���������%���

��)�������� ��8�����������������33�����'�����3���������������% ������� � ���

�����������'�B�������33���������������������(

����8��������������D3�A������3��������3���A���������^�3�X����'�����������������e���

--�!���������8��3�% �Sigrid Undset, ou la morale de la passion%������D��%�&����������@ �7����D��������D��%��,44%�3(�4.(-0�����7������%�Kristin Lavransdatter – en estetisk studie%�$���%�#��8��8���%��,,4%�3(��+2(

�4

���3��A������������������(�]������������D����%�����������������������������3��7����

�8�D����% � �� ���� ��3������ ����� �� �������% ���3�D'D���������� ���� '��e�� ��� ������� ����^�

�8�)�D�( � YZ[ ��B� � A�@���� � ������ � �@f�� � � � �����% ������ � ��� � D����D� � 3�� � ��� � 7����

3�D�������(���������������D��3�������D����3��������%����D����������^%����D����

'D����A��7�����������7���������'�������YZ[(�������e������3��\���33�����������3������

�@���������!����������3���8����������������������^%��'����������3������������(-2

���������A����@�3��������3����7�����8�������3�����'�������������������������

�������( � �� � �����C�� � � � ���� � �������7��� � � � �������� � � 3�7�� � ������% �

�''����7�������������%�3��'��)����������'����������������)����(�YZ[� ���������@���������

������%�������B����������������7�����3���������( �L������������ �����������

3��������%�������������C���%����������'��������8��7������7�������������������

YZ[(�������������������������������33���������������3��������!�������8�������� �

�3���8��@��A��%����'����������3��������������(

&K��7�������������g�8�������������������������� �����������'"�A�����������

�������������@����������3�����������%���� �g�8�����������3�����3���'�����������������

3�����������������������)��)����������3���%�������!9������<�(� ���'��������8�%�

���������A����8������%�7����������%�������������3��������������7�CC�����@������

�����(

1.4 La donna tra paganesimo e cristianesimo

����������7������������������ �KL �������� �Husfrue,� �77����O3�����������O(�

����� � ������� � � ����� � ������% ����� � � � ���3����)�� � ���@�������� ��������(�

!������������7�8�������húsfreyja ���3�7������������3��������������������(����7��

��� � ��3���� �� ���� � �)���� ������� �� ����'����� ����� �������� � ����� ����@����3��

���7���( ���� �� � ���� ��� ��''��� � O�@��������� �����O% ������� ����� � ���C��% ������

���������������3�%����3����)������@����C������'��������@���������������������

�����'�����������������% ��� �������3������C��������)���������������8�7����3���

�33���������������������7����%�����������������@������������@�)��C��������������3��

����������(����������C���������������������3�����������(�$����7���%�������3�%�

��KL������������������7�����3���'����������������������6���)>"

-2��(����7��%�D'Ibsen à Sigrid Undset%��3(���(%�3(-+-(

�+

������9��'��9����������9%�8=���8=�%��99�3������������������%�������8��������=���%����

����������)����(

�= �)�� � �� � �:������9��� �8����� ��<9��� � '���� �� ������( �6�� �8�9��� ��� � ����� �9�33� �3=�

�������)�����1����8����=���%���8�����:������%�����8���8�����7����9>�����8���������� �

�����(���������)��9������8<>��8���%������������>����������1����������������'����� �

����������99�8�������"�M6�������;����=�����%�8��'���dN-.

���������3����'���7���������������7���������%�)���������������%���'�������%���������%����

��7���(

F������� �'��C����'����������% �����'��������3������ �����������8�7 � �����( �������

�33��� � � ���CC� � 3������ � ���� � ������ � ������ � � � �G � '����� � �7�7� � �@��� � � 7�������

�))�������(�#�����7�������������������������������������������������������8�@���(�

���������3���G������)�������)�77����������������(

M��������'�������������A����������%������������dN-4

�@�3������������������������������������C������������%��������������������

'����� �� �� � ���7( ��@��� � '����� � ���� ��������� ������������� � ����7��C�% ���

���������@���7��������������'�����%�����'������3���7��������������������������

'����8����������7�����@���������(�����'�������������������������%������ �3K�

�3����� ���� �������C�� �������'������ �8�������������@�����% �������)����������

����������3�7���(�&�����������3���7�����@�����������3�����������������������

����8�����@�����������������?���3���������������������3������A�������������������

� � 3���3��� �3���� � � �7���� ������ �7�� � ���� �����( � �� � ���3 �3���� � ��� � ��������

��8���� � �@�3���� � ���� � �3���% � � � ������7� � ������������ � � �� � ������ � ��� � � ���

��3'����� � ���7���? � ����� � ���8� � � � ���� � �3���� � ����3 � � ���� � �8� � 7�������

����������%��������������A�������'����������������3������%���A������3���3�����

7�����3��3��������������@����C��������������(�#��8�����3����������������������

�'��7� � �3���� � �� � 3���% ��� � ��)������� � ���� � ''����C�" � ����C����� � ��� � � � 3�G�

���������� � ��� � ���� � � � �3����� � A������ � ���� � ���� � 7������ � �����% � � � 7�����

�����������3�����������������@��������'��C���������3�����C�������'���% ����

A������7����3������� �3��3��������������������E�����������������C�( � �����

-.��(� ����%�Kristin Lavransdatter%��3(���(%�3(�-4(-4��(� ����%�Kristin figlia di Lavrans%��3(���(%�3(��25(

�5

��3���� � 3���� � � � ���������� � �@����� � A�������( � ���� � �� �P��� � ������ � � �!��7����

7�����������������8����������������������������������%���3�����C����������(-+�

����B�������7�������@����C���%���������������������������������������8�%���

�������A����@������������)�����B�'�����������C�(��������B��3����������������

�����������3��3����3���%��������������������������������3���(

���7����'��8���7��8����������<����9����97������'���8���������'����:��(�����8�������� �

���99������9��������(�6���7��7������)�9������������������9�������������'D�1�����9�����

8<>;��������( �6�������� ��=�'������ ���� �8����� �)���� � ��% �)=���=���% � '��������

'����������(�6����=����=��79�������33��7��8������;������������;������7���'<���(-5

�������C����3�����������7���)�������������������C��3�������8��3����:��(�&��������

���������������7��7�����(�����������3���������������7�����'���1�������������)������( �

�� � �7��� ��7�� ��))������� � ����� ��G �� ��� �B � ������% � �� � '������% � � �3��� �� � �� ����� �

����7�(���7������8�������������3����8������3������3��������7����������3�(

���%����������3���%������������3��3���'��C�%������7����C���'��������:����A�7����

����)�����������C��������8����O����O�����������"�����3�G�������������������

����������%����������������������C���������������������������������7������3K�

�����������������7�����������(�!���7������7����3����%�����������C���������3���(

����� � �� � �� � �� � '���9:��� � � ���� � �>� � 3= � 97����( � �:�� � �� � )���� � �� � �� � ����:�������

97����>���"�����������)����97����%����8������8������9�����������8������)���(������� �

����'<����7���99��������33�<�������������97����>������������%�3=������97������7����(�

����3=������7����������������33�<���(�6���7��99������������������������������(�

6���7�����7��7�:<��������7����7;����9�7���(�&=���������=��������������3��������� �

�:���������������������'��������7���(-,

&���G�7 �B�����''����C������� � �����7��������������(��:�� �B� �����������������C����

'����������C�����"��@��������A����������������������33�������������������G��8��

��� � ���A����( ����% � ���� ����� � � � 3������C�% � ��� � B � ��� � �)���� � ��3���� � � � A������

-+ J���>�J��8���%"Med Jákvæđi Hennar Sjálfrar": Consent as Signifier in the Old Norse World% � ��#����9 ��( �����% �Consent and coertion to sex and marriage in ancient and medieval societies%�U��8�������(�(����)������$�9�%�6��7��� �7����>%��,,0(�33(�-+��-5,(

-5� �������U��<''�#������% �Viga-Ljot og Vigdis: en analyse av verket og dets forhold til kilder og mønstre i middelalderens litteratur,�$���%� �7��������$���%��,+5%�3(�-+(-,�Ivi%�3(�-.(

�,

�����C��������������%����������������������(����B������)��������������(�!���7�����

���������)��������D����������������(����������������������7�����7������A���������

����(�������A��������3���������B��@����C�������:������������������������������77���(

����� � 3����� � ���� � �����C�� � �� � �� � $��7 � ��>�7���<�% � ������������� � ��� � ���

��8����������������"�M��<�����������8���8����=���'�����%��������������3=%�������

�:<������������������'���N0/�HM���������������8����''�����3������3������������

A�������8��3��7������������������������N0�I(����E�'������������������������������

'�������7��������������������B��)����������'�������������%������3�����������(�

���������������C�����@���B�����������(�

����3����3����������'��A���������3�����C��������)��%���))����A�����������7�������

�����������3������������������'�������3��������������������@�����%��������3���

��3����� � 7����� � �� � 3���0-? � ��� � �@�77���� � �� � ���������� � A����@��3���� � ���)��

����������(�!�������C��8������������))�������7��������3�������)��"�

h���������(���������7����%���))�����������%������������������������������������

�����77������(�h��%����������7������%�B���������3���������CC�������8����%�

��������3����������%�7��������(�����%�3��G%��������3�������������7�������3���������

������ �� ��� �7���� � �@������( ������� �� ��� ��3������ ���3����� ����� ������ �3���

�3����� �h��% ���� �� � �'���( � ���������� �� ������ � ������� ���������� ������� �h���

���������3������������7�%��7���%���'����3�������'�����7������������"�3���A������

�����������3��%����h��������������7������'�����3����������3������������������

��C��3����������3������@��������7���%��8�������������������������(���3��8D�

h����������������������������'�������������%���'����������������(�������7��3���

���������'������3�������@������8������B��8��8���7�������'�������7���%�����))����

���8��A����@�������@�))��3�������������������7������% �h��������������8�����7�����

3�������7�����������)��)��(

�����77���������C����������7����(������C������B��3������������������������

��C����A������������������(��������C����������������������3���������%�7��

���@�����CC���������������������( ��@��������B����3����������7������8����7���

�����)������������3���C�����������)(������%�������3�%�'�������������������

0/��(� ����%�Viga-Ljot og Vigdis%��3(���(%�3(�44(0���(� ����%�La saga di Vigdis%��3(���(%�3(�,.(0-� (�*�>��%�La vita quotidiana dei vichinghi%��3(���(%��,,2(

-/

��3���������������%��8�����7��������Q������3������������������������R" �M����

99������8����������8���������������������������=���97����N00(� ����%���A������

����%���''���)������������������������C���%����3����������������������������7���

�������������3�������������33����7������7��7�%���))��������������3K�������

�''�������������������(�#))����������������C���������3��3�������3�������������

�����3�����B���@�����������������@�����������%���������������3���C��������������

�������(

�� �KL � ��7��� �A����� � �� � ��3���C���% � �3��� � '������% ������ ��3�����3�������

3��������CC�%������7����3����(����������3����������������C��3K������7����"�3����

�����������8���))����������C���������@�����@�'��C��#���%�3��7�������3��������

�����������������33������������*�����%����7����������������������C��'������������

���3�����3������A����@�����%������� �B�����������7���������������������#���(����

������ �� �����8� ����� ����3� � � ����������� ����� ����C��� �������������))�������

'��C���������������������������������@�����������������������''���?����'���

3�������������������7��'���������@��������'���������7��������3������'����

���� �7%��������3������A�����������3�������7�������������7���'�������@�����������

�����(���������������A�����A������7��������'������������%������3��������CC�������

����������������C����3��������������������������%��������8�����������������%�

���������������'��������'����������%���������������7�����B�����3����)�����

A����� � ������������� ������7�� ��'����� ����� ����������������7���� � �3��3���)����

����(

�����8����8�����^��3������7�����8�������9�)���7�����'�����3������):���7�%�������������

��)7���7�( �#������� �������� � �8����8��������% �����3� � ��8�S���� �8����7�� � ���)�����

�^��������>�3�S��'�� �7������ �S���% � ���������������7����������8�� ���S���������� �

��)� � �)��� � �8� � ��� ����� � �� � ��3������ � �' ������ � � � 3��������( ������ � �� � ��^��� �

)�8�7������8��'������'��8��7�����8����������8�����8���>��'��8�������������7��S�8����

��������7������>��'������(��8�����8��'������S����%��8��������S����%��8��������7��>�

3�7�����S������'��8���������������>(02

������ � A���� � ����3 � �7����� � �� � ����7��� � 7��� � �� � 3��������CC� � ���� � �������7�% �

00��(� ����%�Kristin Lavransdatter%��3(���(%�3(�5+(�02 �(J(�*�������%�Challenging authority, �3(���(%�3(��22(

-�

��������������77���7�(����������������������������7�������������%���3��������CC������

�����C� � � � ������ � ������ � ���8� ���� �7��� � ������������ � 3������% � ������� ���� � '�����

�����7���8�������������))��������������������)����������������3���C�����������

� � 3���������( � �� � B � �� � ���� � �����% � �� � ���� � ����7�% � �� � ���� � ������������� �

3�7��������������������������(

�� � ���� � '������ � B � �������� � � � ����� � �@�3��� � � ����( � � � 3��� � ������7% � �� � ���

3���3� ��� � ������ �PP% ������ ����@�7������� �3�� �A����� � ������ � �@�����3�C����

'������(�#��@���������������������@������'��������3��3��������@��������33����

���C������������'�������(�������������3�������� �������A�������������B�������

3K � 7������� � � � ���3�����( � ����))� � �� � ����������� � ������ � ������� ��������

��@��������8��3�����������������������������3������������������������'���������%������

�����3���������%����8����������������������������������������8�%������������

����A����@�����(� �����������������������'���������8���3����������������

���������8�����8��������������������������������(���������������3�������B����

�7����8���������������3������������CC�C����������C���%����������������������

�8� ������������ �3K ��� ������ ���)������ � ��3���� ����@����% ��� ��8� ����������7��

�������� � ���� � 7�� � ������� � � � '������ � 3�� � �������� � ���� � �����3�C���( � ����%�

3��3����������������������C���������3������������������������������������

���7���%���������������3��������8������������3�����%�����������������������

�� � ������ �������% � ������� � �� ���� � ������� � @����� � ����% � ��� � ��������C����

3��'������7����%���������'����C�������8��3��������%��������8��������%������3�����

��� � ������ � )����� � ����@����� � � � ����� � �����)���C��� � ��� � � �� � ����% � ��3�������� �����

��������?�B����3������@����3��������%��������������)���3K���)�����%�3��������

��������������)������������������"���B�3��3������������C�����������'���

3���3������������������(

1.5 Maternità

&������������������7��������7��C�������������C������������%�����������7���

��������������������������������������������3���( �������7����������8���������

���������8����7��������'���������������7��%����8�������3������������'�������������

�7������? � ��))��� � �� � ���7��C� � ��� � ��������� � 3��������� � ��������% � � � 3���� � � � ���

--

�������H���E���������3��3���C�����������3������I�����������������������A�������

����������7�7�����������������% ���C� �����������7���� �3�����������@��������

��7���(0.

�����7�����3���)���%�3�����3���%��������������������'���"

��'��� � ���)�� � �8� � 7��� � �����% � ����C����� � �������8�% � �����CC������ � �� � 3������

���@útburdhr ����������A�������3����3���7���'��������)��)����33���������'��������

��3����������'�������)���8( �L� A������������7���3�������������������8�����������

���������8�(�����7������3�������7���������������)��)��%��7�7�����������C������

�������%�3�������3���������8�������7����7������3��3�������������������������������� �

������'��7����@������3��������%����������������E��@������C�(�04

�������������� � � ������8 �A����� �3�������7� �3������% �3�����))�������� ��

'�������)���8���3�%�����7������3������������D%����'���������������%� �7��%������

��������������������������������������3��3��������H��A������)��������'�����I%�

�������)���C���������������3�����'��������������������������7������A����(

����� ���� �A����� ������ �8������������� ���)7����� ��� ����'���� ��� � H3���I�

'���(������B�'�����������7����C�������3������(

&���A����������������%��������������'����B�����������������7�������"�� �����

3����������B����3������%����3������8���))�����������������������������������7��

�@8��3�������(�#��������3������)��)���7��������������������7�������������'�������

3������ � � � �������� � 3�� � A����8� � ���3�( � &�� � �������� � �����% � ��� � '���� � ��

�����������@������C�"�����B�3������������������8��������3�������������D%�����

7��������3������8��77��������%���������3�����������������������7������������(��������

������C������)���A�������'�����������C����B��������������C��������8��9�����7��

����������������3��(��������)�����������������'�����������CC��3���������������

����7������"

Q����7������)�����8�7�%R��7��������%�Q����:�����<���)����:����)���(�������9�����8�����33��

'��������99���:���'<����33����8������8���%����8���'99������������:��������3�(R0+

0.� ��8���C��������%�Sexuality in medieval Europe. Doing unto others%�!�S�i��9%� �������%�-//.(04� (�*�>��%�La vita quotidiana dei vichinghi%��3(���(%�33��.2��..(0+��(� ����%�Viga-Ljot og Vigdis%��3(���(%�3(�22(

-0

M����))�����������������7������%N���3�������% �M�����'������:���'�����7����������

����C������:��(�����7��))��3�������'���������)��������8���7�����������������

)�����'��8D������7������''����������������������������:��(N05

&����3������3��'�����������)������3���������������''�����������'��������

)��)��(������ �7��������� �������� ��:�� ��� ���3��7���������������( ������ �3���

����������������������������3�����)��( �L�������������������������������%������@8��

������(��@������������������7�����������������@����������������"������������������

��� �)������'��� �� ��3����� ����� ����7�� �� �����'��C��� � �� ��������D�3�� ��7���

7���������3���(����A�������������C�����7����������)��)������������''�������

Hgutt, liten, sønn minI � � � �� � ��������� � �8� � ������ � ���� ����� � ���� � �������"�

�����7�����������������'���������'��������3��������E"�M!��)���������)����'�����

�� �h��% �� �'�������� �1��� �7�� �3= ���% �����% � �= �� � 99� �������� ���(N0,% � HM����K�

)������� ��� �������� �h��% � �� � ��� ����� �����7�" ������ �)���% � '��� ���% �� �����

������������NI2/(

�� �VV� ���������������������B�����������%���������7���%����8�������7���� �h�����

��9�>(�h��%������7����3�������7����3����'���%�����������3�������������3���3�����

�8�����7������������������8��� ��������)��)��%��7����������7���7���( ���������

���3�����3���8D �h����� ��3���� �������'�������3���� �� � '����� �3�� ������� ����

)��)����7���������������8����(

������"

M ���������7�����:���8���8<��%��>�������������)���8�������������8�����������7���1�:���

8���)�������������7����8�������9��������8�������������(N

h����7����"

M����7��������;���'����������=��������9����;�������8����������8����������=���(���� �

�����7�������%����:���8����7�����)����1�:���7����99�%����9�������������������'�������

�<�������(N

M��������������������������:��%�'��������N��;�������(2�

�������"

05��(� ����%�La saga di Vigdis%��3(���(%�3(�40(0,��(� ����%�Viga-Ljot og Vigdis%��3(���(%�3(�.4(2/��(� ����%�La saga di Vigdis%��3(���(%�3(�5-(2���(� ����%�Viga-Ljot og Vigdis%��3(���(%�3(�2+(

-2

M��������A�������8����8���������������������3K�������������)����8������))��������

������������A��������8�7���������8����������������'��C��1����7����8�������������� �

'���������������������������������7�������7���(N�

h�����3���"

M��7��3K����������������3���������������������������)���'�������8������������

�����'������(���������7��3K��3�������������8���7�7���7�������)��)������7����1�������

7���7���8����3����������7����@������7��������'���(N

M6���������������7����������N��������(2-

h��������%���''����C������%���������'�8����������'���"���)��)����7������

������ ���� � '����� ��� � ������������ �h�� ��7�7�� �3����� ��������� �����( � �� �������

3��7����3������3������A����)��)���B��������������������������)��%���h�������B�

�3���������33��������������"��������������������%�����7�������7�������%�����3�G�

���������''�����?�����B�������������������������)��)���1�����������������������

������������'��������(

&��������������C����B�7����"�����B��������'�����@�C������������'����'������

��� ������ � �����( � �� � ������ ����� ����3�� �8� ���������� � �� � ��� � '������ � ������ ���

���������@����������������������'���)����������(�#����'��������7����%���������

� � ��� � ���������� �3���3���7�� �3������3�� ����3�������'���% � ���������''��8D�

������:��(����h���8����������3��3���������3����������������%������������8�����

3������������������ �7��(��3�CC�����E��'��7��������@������������@�������8��B�

��������������������7��"���))���� �7������������3���������������3���%�����

�������������))�����������%����A���������8����3����3����������������������

�:���3�����������(�

��9�>%������E��������KL,�����������D��@�����������7������'��%�����������3�������

�8��3��������%�������7��C��B����7�����������������(���9�>�����8���:�������������

��������������%�����3�����8����� ���33�% ������� ����% ��3��������������� ��

A����� � ���3���� � � ����� � � � ��� � '��( � ���� � 3��� � 7� � 7� � �@������ � �8� � �@�7�7��

������������������3������7��CC��3���7��������3���3K���������������%����

���8�� '�����" �����'������ ��7�������@������CC� �� ����� �3����� �3�������:��% � ����

3��������������3����7���������7�(������'���A������������������%���3�����8��

�:����7��������@������3����3��3��'������8��������(����A������)��)���������2-��(� ����%�La saga di Vigdis%��3(���(%�3(�4,(

-.

�����������������3����C��3�����9�>�� ��'�����"������@B�3K��������8���������:���

�����������%�����������7����������(�����7�����������C��'�����������B�3�����9�>��� �

������C�����8����'�������B��77����%��8����������������:�������3�G��7����'�����%�B�

���������3�7���������������7��(����������B��������3����������������)����)��7��

���3�(���������%������8�%����3��3��'��%����������C������@������������%���A����%�

'�� � �@�����% � �� �8��������� ��3������ ������33����'�����7������7��7�% �3��3��������

����������3����)��)��(

��'��%�3������������3�������7��C��B�7����������3��'�����������(������������8��� �

)��)�� � 3��8 � '��������� � 3�� � � 3����� � ������� � ���� � ����? � � � ��3���� � B�

���A��������������������Syndens frukt%�Q���'���������3������R(�&������������3��������

������� � � � ����% � ���3���� � � ������% � � ������ � �����% � �33��� � �� � �8� � �� � �������

3�������� � �� � '��� � ������ � �7���� � � � �8��A�� � � � '���� � �8� � � � �����3����� � ���

�77������3���������������% ������8���������������������1���B�� �3��������

���������7������8����������������������(�&�����3�������%�3����3���C�������7��

�����������%��7�������������'"

Mg%�:���8����3���������������=������3=�:�����������'<��:���)��������(�$������7������7���� �

����:���7����(�g%���:���'=��<���������)����������)���'<��1�99���<��:������87��������:���

8���'��������N

M���'���������%�������1���7���99��87�������d������<��9�����)����������9���<��'<��

����<3���N

MJ�%�����������)=���������8:���������%�����=�:�7�����������9�7��d�����9���99��)�������(�

g%�8���:�����99�������99��������)<�����1����9�����9���9:��)����������'��������� �

7�8����>���%����������:����(����7������������)������)�����7�����(N20

M6��3�������������77������A�����������'����3�����8��7��������������(�$�� �

7������������� ��8� � �� � ������ �B �3������� �A����������������( �&����� �������� �����

����������������A���������'���"�����8�������������7�������'������������7�����(((N

M����))��������������%������%��������A�����8���d�����������A����8������'����

�������3������������%����C��)�������_N

M$8%��Ed�3��8D��������������������������������������33�����������7���(�!����@B �

����3��3�����(�&���8D�����8���������������)�7��������8��������@�3���7���)���_�

����))������� � �@��3�C��� � � ���� � ������ �3�����% ��� �� � ������d �� � � �)��)�������

20��(� ����%�Kristin Lavransdatter%��3(���(%�3(��2+(

-4

����))����������������3��dN22

������ � ���� � ���� �!=997�% ������ � ����7� � � ��3��� � � 3��3� � 3����� � ���3��� ����

3����������� � � � !���� � ����� � �� � �������( � ���� � ����� � ���8� � 3�� � ����

H�����7������ � � �)�������� ������ �@�7���� ��3�� �@����� � ����I% �B ��� �7�����

���������'�����8��3����������������3��������������������������3��3����������

����(�

1.6 Etica del sangue ed etica d'elezione

�������7��������������������3�G������������'�����������''����C����������

���'����������'�������3��7����C�����A������@���C���(���3�G�3��CC�����8����

����������% ����������� � ��������� � �������� �����������������A����� � � �)����

��)���% � �))� ��3������ � �� �3������C� ����� � '����� �@����� �� �A����� � �8� �7��� ���

'������ � ��� � ��������" � � � ������ � B � �7��� � �E � ����� � � � ��3����% � �� � �� � 3����

���3����)��� � ��� ����� ��% � � ������� � ������% � � ��� ����� �B � �� � ���'���� ����

�������������'��( �!���!���3�������7����B� ������3�% �átt% �� �������3�������������

������ � � � � � ��� � 7����" � B � �� �átt �8� � ��)��� � � � ������ � � �� � � ��� ����)� � ��

����8���% � B � � � 3���3��� � ����8� � �������% � �@�7�� � � � �������� � �� � 3��3��

���������������������������������(�

&�� � ����3� ������ ������ � 8� � )�� � ������� � ���� � ������ � A����� � ''����C� � ����

���'�������������7�������������������������j�k����A����������������������C����

��!)�����8"

������ ����7�������@B � �����7������3��'����''����C�( �!���� �Canzone dei Nibelunghi

����8��7����7��������@���������������A���'��������������'�����������������3����

'��8D��������������%������3���@�����(�!���@Edda� �7������8���%��8��3����8��������

����������������8������''�����3���������������%���������7�������������������������#���� �

������'������%���C�8D����������������%����������������3�����������?��������������� �

����7����������'��������8�����8���������������3���%�)���E����#���������������8��8�����

�������������'������(

!���� �Canzone dei Nibelunghi 3��7���� �@�����%� � � ����������������'������������ �)����

���C���% � �@�����C��� ��� � ����� � � � �� � '����� � ������ ���)����������? �����@Edda� �����

22��(� ����%�Kristin figlia di Lavrans%��3(���(%�33(��40��42(

-+

�@��8�����������3�%����'������'�����������7���������������8��������3�G���������%�3���8D�

�����������������������3���������������������������������������������(��@������3�G�

7�������3������%��������������3�G���������?��������'�������B���������'����%��3���� �

������7��������������������������������3���(

��@B��3���������������������%�������������������������������������7����7����%������� �

'�������������3��7���%�������A�������B�'������'�������%������'�������8����'���%������ �

A�������B�����������������(�L�����������8������@Edda�3��7��������3���"�A��������������

'�����8�����3���������������������������������)����(�!�����������@Edda�����������������

������ ����7��� �������)�% ��������������8����7���������������������)����������������

'��������@����C�������7%���7��������������7������%��@������������������)��)���?�B���

�����������������)����������E����������%��8���������''������*�����%�������������� �

��C��B��''����������3��%���������@����������'���%�����������������'���3������ �

������8�������3���������������'����B����������(2.

���VV�B��7������8���������������������������@��������������"�����������)�� �

���3������:���B�3�����������������������'��������@�����������átt, ����A�����������

����3�G��������3������� ��������������� �������� �� ���������( ����� �����8�� ���

'������ � �scegliere, B ���� �3��� ��� ������% � �� � ���3�� �B ��� �������� � ��3�� ��8��

��'����������)��������������������7��%��3���)����������������������(�

!�����:����������'�����������������'���9������)������7����?�99��9������9�����)��� �

'������'��99�������'���%����99��9��������������������)����������(����9���:���3=����

����'<��8���7;��%�������:���9���������������(�6��9���:���3=������:����99�8���9=�����

�����<�%��>����:���)���%����7���'������������9������9:��������(24

$�������������������������8����)������������������������3�CC���(�!���3�G�3K�������������

���7��B�������������3�G�7�����3K�����������������8��8��7������(�������������������

��3������%���7�������������������3�������(�����3�����������3����������������7����

�������E������������3��������%����������)�������@�������8������3��������3���8D����������

'�������E(2+

������3�����@������C�������7������33����7�������������������3������3��

����)�����@�����������������?����������� �7�����A������'������:��������������

2. �����������%�Danubio%������%����C���%��,54%�33(��-.��-4(24��(� ����%�Viga-Ljot og Vigdis%��3(���(%�3(�02(2+��(� ����%�La saga di Vigdis%��3(���(%�3(�./(

-5

������� � � � �� � � � )��)�� � ���7��� � �� � )���C��� � � �������% � 7������ � A���

���)����''���7�������átt.

���7�����������%������������%��������3��3���������������'���������A���������

���8�% � ��� � � ��7��� � �������� � �� � ���3� �� �A����� � � ������ � �� �3��3�� � �����C����

�������%�3���%�������3��������������������������3�%����'��������CC�������

�������������'��(��� �átt ��������������������������A������������"�� ������������

��8���������������������3����)�����7����% ��� �enten-eller� 9��9�����������

�������������B�������������@������C�(25�

25 �'�(�-(-

-,

II – Amore e sangue

2.1 La figura paterna

����� ���� � A����� ������ � �������� � � � 3��� � � � ����� � ���@����� � 3�� � �� � ����(�

��������7��))����������������������������'�������:������8���������'������77����������

���������������%�������������8�������7��))���))������������3��������� ���

������������:��%�3������'�����������3��3���������3��8B��:����7�7���������@��3������

�������� ��������� ���������( ��� � '���� ��������������B�3��������������

����������������7�������(

M�����>���3=�8���87����������'���8���(N

�����7���������%����;����������"

M��� ��>�����:����� �7��� �����% � :���8���)������ �����)���������������<����( �����:���

�>����%�:���7�������9:;���8���)��������������8��8���1�:������9��%�:����9�����������

�������8�����'<��:���<�(��������7���)����:���7���)����<�%��������������9���9������

'��������:����9�������<�������7�9����33����������8���3=��=��������������(N

�����7����"

M����������%�'��%�������7���)���%��������������8��(N2,

M*��������������3�����3����8�B�����3���(N

����������������������������������"

M��B���3��������3���������7������@�����'�����������8���������8�(������7����

���)�����7�������3��������������������������������������������������������" �

����7���8�%�3����������%����7���7����'���������3������(�����))���������������7����

�8��'��������������C��'���3���������8��������3�����������������@��������A����������

7������������������'������������)���������������7���8��(N

������3���"

M6��������%�3���%�����))���������������8������'�����������(N./

��������3����3����� �KL� ���7�������'�����3���������������������������������

��������������3������7�������������3���������������������(�$�����������8��������

2,��(� ����%�Viga-Ljot og Vigdis%��3(���(%�3(�2,(./��(� ����%�La saga di Vigdis%��3(���(%�3(�+-(

0/

���������������'��������3����B����3�������������������7��7����(�#�����������B�

�� � �''���� � 7���� � �� � �� � ���8� � � � ��3�������� � 7���� � � � 3���? � 3������ � � � ��������

����3������ � � � ��� � 3������ � '���� � ������ � ��� � ���8 � ������ � �A�7��� � � � �������

���������@����� �� ���� � ���������� ��8����7���� � �� �8�� ���������( ����)��)��%�

���������������������������3���%������3����������"���7�����B���)�����)����%�

A�������'���������7@�������������?�B�Q�������������������������C�R�����

3�����8�����������D��������G��8��B�)����%��������������7���%��������������������

����3���3������������������%��������������)������)������(�����������8����7�����

����� ������ �3���'������ ���� � �'���� ������ ����� � '������� ���� ���'% ��8�� ���

3��������������)����'�������������%�B�����)�����A�����������3����C�(

2.2 Amore e interpretazione kierkegaardiana

���������� �KL� ��������������9��9�����������@������C�.�" �Kransen, �8��3����

�@������� � �� ��� ����������8� � �'����� � �� � ������% � ����� �3������ ����������� � � �8����

����3����������������������������%������3��������������������������������

���9�����?�Husfrue ��������3�����������������������%��7���@��������������������8�

�����������7��������������������33��7���������������%�������������%�������������

'�������������������3���������3����3������������������7���K(���'�� �Korset ��

�'���8��������������������������%��7���@�33���������7����'�����8����@�))������

����������'��7�������7�������������'������(������������A����������%��@�3�������7����

���3��������������C������A����8�������������������3���3��������������������

�@�3��� � ���� � ���� � ��� � ��' � �8� � �''�� � ��� � �8����� � ���� � 3����������% � ������

����3����)�� � ���� � �� � ������ � �� � 3������ � ������� � �8� � ������� � �� � 7�� � ������%�

�33���%�����������3��)�)���%����8��������@�������C�������������������������

������(

�����8����9�9���������B�������7�������VV����3������������3��������������C����

��:��( ��������'��� ������� �3����������7�����3����������� ����� �����3��������

�����7�%��������������'���������%�3��3�������������������J�8�����%�������3��������

����������'�������������%����'������������������������������������'�C����

������(����������������������������������������%��:������3�����������������%�

.���(����7��%�D'Ibsen à Sigrid Undset%��3(���(%�3(�-+/(

0�

��33������33�����%���3������3���������������������������'������������9�>(�

F�� �� ����������� ��:�� �B����������7������������ ����3�����77��������������

��������������(������������9������������%����'�����������B������@������������%�

���������������3���������3��������������O����������)��O������'����:����7��7����

������ � '�� ��� ��������% ��8��3������������8��������3�����������A���� ����������

������C�( �������� � ������� � ��:�� � � � ����CC� ����� � � ��� �����l����'��( �����

�'���%���33����������7������������%�8��'������������7������������%���%�7�����

'����������3���)�����3���������������C�����������%����A��������������������

�))����� � �� �7���� �3����� ��� �����% � B � ��������� � � � ����� ��� ���������� ������

7������" � � � �3��� � 3���������� � �������% � ��� � 3��'����� � ������� � ���� � 7�����

3���������8������������3��3����������'���'������%�������3K��8���������))���3�������

���7��� �� ����3����� �'���( �������������'����:����������� �����'�����'��7��3���

���%��8��8���E�����������������7������%�����������8�����������������%�����������

�����3�7���CC�����7�������������������7����3��������@��%���A�����%�������������

)�������% � �� � ����� � �@�''���� � � �7��% � ��������� � �����)������ � ����( ��� ��'�����

������������B�A������8������'����������������7���������8���7����������

�3�C�����������7��������C�%�������7������������������������C�(

#����7�����������������9��9�������������3�������������C�������@�����%���3������

���� ����%��8������C������B����''�����������3������7��������7��%���A�����

������������8�������'���3������7���������%��������33��������(����������������%�����

���������������%��@�������3��3�����8���������3���A����@�����%���))�����@�33����

�����7�������������'�������3���������������A����%��77�������������������3��������

����������3�7���CC���8������������������7��3������������7������@���������7�����

�����3������������CC����(����C��3�����������3�G���A��������������C���%��@������

��������������������������������8��7���)��7�%�������������3���������8������''�����

������7���������8����B����7�����������������'�������������(������������������

7���'��������7���������������������������@������������'�����3K�������%�

��������%����3����)������������(�����@������3���������B������������������'������

�7�����������%�����''������������3��'�����'�����%��@���������������B��7����

�������������A�������%�B���������������������'�����������3����������%����

3K���������������(

0-

��������������������%��@�������@����3��������3��������������@���8���A���������)���

O'���� ��� �f���O( ������ ���� � '�7���% � ������% � � � � �D:� � ���7���D �3������� � �7������� � ���

��������K�����������������(��������������8��A���A������3�%�'�������A���������D�������

3������������������'����(�������7�������B����������3������3�����D�����D3����������

D3���������������3���D7D�������D��������3�����)��������������������3���7���������D��D�

�����3�������(��� ���������������)������3����������D����8����D���������3����������

�7���( �F������������% ��������@��7D���)�������'����D�%������'�� �3���7����8������%�

@�)�������%�@D������38>�A�����������������������������7������������'���D'������������

������%��������������������������A���D3���������3���B��������������7��������������

�D�D�������3����(�$��3�������@������A�@������3���������������'�����������3������

�����������������(��� �3��������%�3��A�@�����3�D�3����������3D�8D%������:����������� �

�D7����%�����������������������������%�������@����3�������D������3������'����8������������

3B����� �������B�������������'�����������������������������B��%�� ��e�����3���\����

�7�������������������7�����������3�����������������������3��:�����3��3D����������(�������

�e������3�%�������������7�%������@������A�@��������3������@�^����%���������@������e��%����

�����%��@�����8��������3�D����3���������A���������'������%�������������)������������(�

��f����������%����������3�����������������7�%�������33���������D7����(.-�

�������������������@����������B�������3���������������@�������������������O'������

���������O(�������B�'�7���%������%�8������7����7������77�������3���������������

�����( � �� � ����� � ������� � 3�� � A����8� � ���3�% � ���3� � 3�� � �� � A���� � ��� � ����� � ��

������������������'���(����������������������3����������������������3����� �

�3�������������3����7����C������������3����7�����7�����������������������������������

3�������( �!�� � � � ����� � �))������ �� �������� � ����'��� ��D � ���������� �� � �����@�''���(�

F�������������%��������@8��7���������������%������3��7��������%�@�����C���%��

�������'������������������������A������A���������7���������������������������� �

����8������8����3��������3�������������������������������������C���(���3�G��� �

��������8���������3����������������������3��C������'������������(������������

�����% �3��8D ����3���3�������3������%�����������������7����%�����������������������

�������������B�3K����������C����3�������'�������������������3����������������D��

���'����������C��������������������������������������3���������C�����������8����

������������3��������C������������3���������������������(�#��������������3�%����������

���7�%�3��8D��@�������8��������3��������������%����'������������������������%����'����������%�

��������������������3������3�C�������8������'����%�����������)�����������(����C����

���������������3������������������7��%��3����������'����(

.-��(����7��%�D'Ibsen à Sigrid Undset%��3(���(%�33(-55�-,5(

00

2.3 L'onore infranto

���%���������������7����C����)������:��%�B����3����)�����3������3�������������

���3��3��������(������B���������������������3�7������7�����3����������77������%�

����������������)�����������(�&�������������������������������7����������������

�����?��@������'���7�����������������������3�G����������������������7�����������

A�����������%�����������������:����8������7��))�����������������������%�A�������

������������������C������������������A��������''���������3����8�������3���C���

������ � � � 7��� � ���7�� � �8� � �� � �7�7� � ������( � �8� � �� � ��� � '���� � ��� � 7����

������������ � � � 3������� � �� � ������ � � �������% ���� � 3��� � � � ���� � � �������

��������������7�������B�������3����)������@�������������3�( ��� �3��������������

3�����������A������������������3����'��������C��������(�

�:��������� ��=�����7�����7���;���)����3��(�h����7������8<>�����8������������8��%�

�������'99�'����������9�3�����;������7���������'���=�8�7������������9�����3���:��(�

h����7��������������'���������;���%�����������������;���7��� ����7���7�����=�(��=�����)�� �

������9����������;��%����'�>9����;���<�8����%������<������9�������9�������������(��79�

����7�98���'<�������;���<�8��%���'���7����������'�����������9%�����������������3=�=�'���7����

����������87���;���9���9����(����9������:�������3��'���=�����������'���������=�������%�

�=�8=��=���=�������7;���'���=�)�7�������;����3������(.0

�� ������ � ���@���� � � 7�� � ������� � ��� � � � �������� � @�����( � �@����� � ��� � �� � ����� � ��

�@��������3K�����%��8����������7��3������3��3���'��������������3���������������''�������

��3��3���3�����������3��3���3��C���(��@������������'����������������3���C���%�������

)�������3���C��������������3�������7���������(�F�������������3��7�������@��������

����7������������%����3�������7���������������3�����������������3�(���������������

����)���CC��3����7�������������%�3���G�������'������'���%�����'���7����3���)���3���

'����� � � �A������ � �''���( �� �3���7� � '�������� ������� �3�� � ��������� � � �A����8��

������%�3���G����7�7���������)����������)��3���3�����7����������������3��3��������(

&����������@������'����B��7�������������C����������C�����������7�����%����������

����B������)����% ���C � � � ������������3�������� � ������ ����3��� �3����������8��

���������3������������7��( ������������3����������������8�������%��������������

.0��(U(�#������%�Viga-Ljot og Vigdis: en analyse av verket%��3(���(%�3(��/(

02

�@�33���������������3�������������"���������������'��C���������������%����7�����

������������������������������3���)���?��@�������C�������������C����������������

��������������@�����������������'��?�������������������������)��������������� �

������������������7����?��@�7��������3������'����3������������������))������

3�����7��������������������������?��7�����������������������������%��������3��

���8��������7��C�?��7���������������������7������������������(� �����������

3��G�����3�����������C����)���7����C��������'������������7�������������������

Q3�������@�����R(

���� ������@����3����������������>��^�D��7����Q)���3�������R�A�����������������

��^�:���������7�(���������'�����������������������������3D�8D�������8��(�#��������

������%������D���D��38>�A�������@����������7����3�� �e��������D�D����������������

�D�������% ���A�������^�7�������3���3�����( �������8�����D�D�����������������8������ �

&��������������%��3���A�����������������������'D��@��������@8�������������'����% �

�@����������)D��3������%��@������8������@����A�@�����'�����''�)�����@������7�(�.2

���� ���������B������A����������������Q)��3������R��8��7�����������3��������� �

���������7��(�������'���������������������C��7�������3�����������������(����������� �

�������� � �� � ������ � '��8� � ���@����� � ��� � �7��� � ������ � ��������� � ���� � �� ������

���������%����A�����B�����������3������(�������������B����������������������������� �

&���������������%��3���8���������������8������'������@���������@�����������������

�@������B�)������������%��@����������������B��8������)�����'���������@������7��(

�@������3���������B������CC����%����3������8��������B��3�������)��������������������

�G��8��8���3K������(���������� ���'���������3���������3����������������������(

6�������99��en����9����������8������9���������������1����8���:��������1�8���9�����7���

�������������8���8���8���9:;���������;����1��������7��d..

���������3�����������������������@������3���A����@�����1��@8��7����1����������3����))��

�����������7�����3K���������@������1��������7��d

#7��������3����������������������������������������)�����������%�����)����������

.2��(����7��%�D'Ibsen à Sigrid Undset%��3(���(%�3(�-+.(

..��(� ����%�Kristin Lavransdatter%��3(���(%�3(�55(

0.

����� � � �����������B �����������( � �� � �����������B ��������� ���� �7����% � ���3������

�������HM���9�7����9�3����������7��(�����)�>��������.4N?�M�@�������������������(����

�'�����������NI?����������������������������������������3K���33��������������������

���)���������@�����"�����������������������3K����������������������������������

3������%����@����������8�������3����C���'������B����������������(�

������)������9�����8���)��9��)�����7�'���������������(��=���99���8���<>����%��7�����

����>9%��99������������������9����7;�����3�<7��=�8�����������=�);������7��������

8���������=��������������8���)����9>����������������������'���)�������1�����������

����87���8�������>�����8���8���8:����(.+

����������������7��3��������������3�����������������(�F��������7��������8%�

�����������������%���������8�7��������������3������������3��������3��7�7����'��� �

'��C��3�����33����������������8������7������))��'���������A�����'�����������3�����������

���)�������������3������3���1��@��������������������������7��������(

#��8�����7��������������������������������������A�������������������������B�

������(�������������������%����������������������3K���C���%�����7����������

�C�����������������C����������������������3������A����������������?�A����������

��������������3��������������'��%��������������3�������A�������'�����7�������

7��7�?�����3���������������������77��C����������7����3��G���3������������%�

M���������8���7���7��������=��������=������������'��<�����8��7���(N.5%�M��3��

@������ � �))��� � 7����� � �����% � �� � ���� � �3� � �@�����% � ���� � �� � ���������

����@�'����(N.,% ��� ������ � � ����� � A���� �A����@����� �7��� � � � ��������� � �8� � ���

����������� �3�������( �&�������% �������� �����������% ���� ��3����C������� �����

���������������������������3�����7�����������8��������������3���C���������7�����

'���������������Q)�����R( ����������B�����������������@�����%�������8�������

��������������B�'�����HB��'������������������������I(�����B������������������� �

��3�������������% ��������� ������ � � ����� �3��� �����% ����7����3�����������������

�77������� � �����% � ������7� � �8� � �� � � � ������ � ������% � � � � � 3������ � ������ � ����

.4����� ����%�Etapper%�$���%�#��8��8���%��,-,(

.+��(� ����%�Kristin Lavransdatter%��3(���(%�3(�42(

.5�Ivi%�3(�,0(

.,��(� ����%�Kristin figlia di Lavrans%��3(���(%�3(��/5(

04

��������C�������������(

2.4 Violenza e peccato

���7����C����:���8�������7����3���3��"��@��������'����%��77��������������7�����

������������������'���% �����'������3���� � ����% ��8�% �������� ����3���������

�������:���1����'��������=��%���������������������������%��7�����������

�8�����8����������������3������%����)�������������3�����������������������?������

��� � �������C��� � ���� � ���� � ���� �)���� � � � ���A������( ���3� � �� � ���3��% ��:���

���)��������������7����������7�������������������������������8���������(

�@�)������)���8������������������C��������3�����"�������������7�����'����H���

���7��C�I �������8��� ���3����������� �7�����3��������( ����������7�������� ������

3�������3�������%����7�������8�����������������(���������������������CC��

�3�����'�����''�������������3��3���'��C�%�B�����'���%��3�����������������?�����

��� � �3����C� � 3�� � � � '����� � B � ������� � 1 � 3�� � ����3� � A����� � � 3���� � ��������� � ���

��������������7���?���))��������������3�����h����C����������33�����@�������%�

��� � �� � � �7�� � 3���� � �@����� � � � ��� � ����� � 77��� � ����� � ���C����( �L� '�����

����@�����������������������D?����3K������������������������������%�3��8D������7��

������ � �� �B ������ � �'�����3��3��������� ��8�����7�% �� ����E �3������� � '��� �����

3������"�����8��9�H'���%����������������7�I�B���������'������3������3���A�������

�����������������������������������(��@�C����������������'�����������3���3����

��3������������))�%������������������%��7������(��@�����%������'��C��77'������

���������������3����C�%�B�����'�����������������������(

#��8�������� ���8���������3�����3����� �*�����(����7����� �#����� �*������B�

����3��������������33������������@�����% �������) ��� ��3�����'����������3�����

H#�������������CC�%�*����������������I(�F������3�����33��������������������3�������

����������3����������3������3����7��������8��������C�������3������%��������������

�����������''����������3��3���������C�( �#�������������������#������7�����

�����������������3���7�������������������������'������*�����%��������7�������

3����C��� ����� �����C� �7�� �� � � � �����3����� ���@����� ��� � '����% �����������

��7��)������(������������� ������������������'����������C������''����������

3�����C� � ���� � &��77��C� � 7�� � �����7���� � �� � ��33�������C��� � � ������ � ��

0+

�77������ � 3��������? � 3�� � ���� � � �������� � B � � ��� � ������ � 3K � 3��'���% � ��

���������������3���)����������������7��������������C���%�����������������C��

3�3����(

�M������'������%�8:��3����%��������������dN

6��������������������8=�����8��������7�������;��������>��3=��9)=���(

�����=�����������'������������������7�9�������1�������9:�����������<>������������� �

����������>9����8�������������7�����������������(�������9���8��������������7�����������

�8=�'�����%�����������9��������9�9�'����8���)�9�7���3=����7��(4/

M���������7�����%��������%�������A������B����C����(((N

&��������������������������'�����������'������� ������3K�7���(����'��������)�G�

3���������������"�����������E�������8���������3�����D"����3��7���8���������������

���3�(���)��������3��7G����������������������3��������������������������������C�����

�����7���������3�7�����(4�

�����7������33������@�'������3�����������G��8�������(����������%��@������'��������

������B�����������������)%����������������3��B�������8�����8����������C�����

�7���'��C�����������CC�(

M�����%�������1����9�����:���8�����99������8��������������9�����'���:���7�������

�����������������7�����%N��3�����8��������'���(

6������<9��7���8����8=������=�99��3=�8��"

M����7������7���99��1���8���7�������������=�����:���9��%�8���:���)�������%N��� �

8�����9��(

MJ���7���99�%N��7�����8�������:��������9�����8������'���(4-

M�����% ������ �1 �3��� ��8���� � ��))��������� �A� ����������� �)�����3���8D�7������

3��������������'��C�_N��8�����3�����3�@(

������������CCG����3�������C����������"

M!����@8��������'������������'��C��1����7��������������������������@�7�����8������%N���� �

����������(

M!��������%N���3����������������7���������������)�(

4/��(� ����%�Kristin Lavransdatter%��3(���(%�3(�2�(4���(� ����%�Kristin figlia di Lavrans%��3(���(%�33(�.0�.2(4-��(� ����%�Kristin Lavransdatter%��3(���(%�3(�4-(

05

&K���������������������������%����������������������������C��7��%�3��8D���

����������@�������8�������������)����A�7��������������3���������C�����"

M�� � �9�� � 99� ��<���� '�� � �>���%N ��� � 8�� � �� � ���� � ���( � M��� � �� � 99� � ����� � �>���(�

�����7������99����9�����������7����������(�������7%����)���%�8�����������'����'���

������������1�����������>99����=�8�����8����'����7��8������������������������ �

����������%���������'��'���������9���99��)�>���������������������������>�(�J���9���

����������3=�������=��:���9����������8���1�:���8�����7��������N40

M!����7����������3������%N�������������������7����(�M!���B����3����������������7�(����

����������B�7��������������������������A�������(�������7%����'�������%���8���3������

����7������8����������3�������������������'�����@����@������3������3�����3����������

�����%��������������3���������C������������3��������'�����������3�����������C��

�����������������7��3������(�&�����������'��������������������7�������������%��� �

��3�7���N

����������B���������������@������3�������A�����������?�8������'�������������B�

���8� � 3�������� � � � 3��'�������� � ���7��� � �8� � �� � ������� � ��� � �))� � �������

@��������������'�����������3������(�

���������@������������������������7����������7��3�������3��������%����A�����B�

��������������������������������@�������7���������3�%�����������������"������������

�3�����������7���% ���3���������3�����������%� � ��������������'�����������7����

������������������������@�3���(����7�������������������������������������������%�

����� � 3��� �A����� ��3� � � ���������? � �� � 7������ � 3��3���� � ��� � ��C � ���3��)��%�

3���8D������7����������)���������7���������C���������������������������������

����%�������������8���@������'�������������3)�������������3���3�����7�(42����

�����������������������3���%��������8�� ����%��7���7����������������3����

�����������������C���%�����7����A������������������������3��������������3�����

����" � ���� � �8� � � � 3������ � � � �7��� � � �KL� ���� � ���� � 7� � 3�� � ���3������ � ����

3��'����������������7��%���������3�������8�������B��@���������3�����3���

�@�����(

40��(� ����%�Kristin Lavransdatter%��3(���(%�3(�40(42� (���C��������%�Sexuality in medieval Europe%��3(���(�(

0,

2.5 Vendetta e perdono

��� ���� ����� ���� �8� ��� �7����� �3������� ��:��% ��� ���� �8� �������� ��7��� � ���

3���)�����'����(�!��������������������������������������3�����'������������

����� � � �������)���( ����� �B � ������ � ���� � 7������% � ��� ������ 3�� � ��� � ������

3��������"�������������3�G����������������������������3��������@�����%�������������

����������3�����( �!���B����3�����������3��)�����������%����B������3�7�������

'������8��������3������'�������������������������������(�

M!�%����%�9�����:����������������1��������7��:���99���:<���������7�:�(�����)� �

�������1�������7���������:<�����%��9���:����:<�����������:��(N

�����7������8���������"

M��7����'=��������99���7���7�����(N�YZ[

M67��7����%��:��%�87�����������8�����7���1��������%��<�����%�87���������:���8�����=�

������8�7��������8���:������3���������������)�����������7����7����97���(��99��8�����

'��������%��7��9���=�9:�����)������7�9�����������������:���8������=�������������7��� �

8�����(��99��7��������������99������������������7��������7�����7����������%���:���99� �

7���� � ����� � �= � �� � = � '� ����� �7 � ��9 � �����8��( � �>��� �� � ��% � 8�� � �9>��� ��� � ���� �

9:;���8��%���������������:���'<�����������3=��������8�������9�����1���������7���99��en

8������%�����9���������������9:��7��������8�������3��(��������������������������

�����������������?����8:��3����������%�����)����������)�������'����������)����=�����

8=�����'�������9�������7����9:��8����������7�:�(�������8:��3�8���7����=��7���

9:;���8��%�������������:��%�����������)�������33��������'�����%����:����<�������

8���3=��9��7��������9����%������7����:������������'���<���'��9��)�(

����>����7��%����7���'������)��������9����������7����=�����������)<%�:���9�����'=�)� �

���������������1��������:���99����99�����%��=���9�������������<%�����7����9���9����

7�99�����9������%����3�������7����7�8�����1������:��������8������99��9������7�������'�� �

�=��8�������������%����99��)���������������3��������'����%�'���:�����9������������������

��8����:�������(�������<��������������8������9������1������������7��������������

7�����������������%��:��(N4.

M���%�����3�����'���������3�������7�%����A������7���������7������������������������

7������(�������������������������������8��7�����'�����������)��G�����)���(N

���%���������'����������)�����%���3���"

4.��(� ����%�Viga-Ljot og Vigdis%��3(���(%�33(�2/%��-4��-+(

2/

M�7��������3���������������������(N�YZ[

M�8�������%��:��%������������������������1�����%�'������%����'�������������8� �

�����������7������_�!�������������8����������������������7�������������������(�

!�����������7������������������������3��������������D���'������8��7�����7������

7������A��������������7�����)CC����(���������������������������������������������� �

'��������������@�7����%�A����������������7������������3����)����������������

7�������(������8�����))���77�������������������A����)��)����8��8��3������������

����������)�������3������������%����C�������������������8��3��������������������@��A���

�������������������''�7���3K_����7������7�������7�������������''�7���������� �

3�����?���B�������3��3���������������A�������3����������������������������������

��'������������%�����������������3����@����������8����������������'������������� ��� �

7�����(�L�������������������3�����������'�����������������������������������'���� �

��������)���������77�����3���%�����'��������������'�������������3����)���8%�'��8D��

��3����3����������������'����3��������)���(

��������3�������7������''���������������3���C����A��������7���������8�����1 �

)���� � ��� � 1 � � 7���� � ��� � �� � � � ������( � � � ��� � �7��� � � � ��������� � ��� � �� � �7��� �

���������C�%������3�������@������������8��'�������''������������������)�����3�����%����� �

8����7��������7��(�������'������3�������������7��A�����C��3�������3�������D������

3����A�����������3�7�%��D������'����A��������8��7�������3���%�3���8D�����8��

����7�������'��C����7������A�������8�����7�7�'����(����E��3��8�A������8����8�����

�����%��:��"�����77������3K������������3K��������������������(N44

��������A�� ������3�����������7������������������8�%���������������7���������

3��3���������%�����C���8���7��7������������)��'����3���������������������

��� � �@�77���� � �� � ����������( � �� �VV� ��� � B � ���� � �7�� � � � �������� � � � ����� � �

hevnersønn67, ��%�����������3�%����8���:������������������(��:���7������ �3����

���@��� � � ���� � ���% � ���������� � � � ��3������� �Viga, Q� � ���)�������R( �����

����������������7���������������������8�������������8��'�������8������B�

�@������8��3��������3����������3��(����������������3�������)���7����C�����3���"

!��8�����7��������������:�7���������97����1���9�7������:���������������7���������

��(�$��99�������);����:���7����������'��������������99���7�8��������(�����:���

<��9���������)����%������)��������(45

44��(� ����%�La saga di Vigdis%��3(���(%�33(�.5%��+5��+,(4+��(U(�#������%�Viga-Ljot og Vigdis: en analyse av verket%��3(���(%��,+5(45��(� ����%�Viga-Ljot og Vigdis%��3(���(%�3(�.2(

2�

$���������������������������������7���������������%�A�����������3������3����7��

�8� � �� � 7������( � !�� � ���� � 3K � � � ������� � ��� � �� � 3�� � ������ � ������� � ������ � ��

A����@�������(�������������������������������'���(4,

���7���������3������ �7��%��7���%�B���������C����3K����3�����(

�<����'��� �7���)���8�7����<������������3��)������9(�&����9����8���������8����=���3�����

'���'���=�8�7���������(�!=����:�����'��������������8����9���;������'���7�������'��(����'�� �

������������=� �7���9��'���'<����������8���'=��8<���������8�7��������(�M �7���)���)���%�� �

�����������8��"��mn#�����������3�������%�����<�����8����;)�����'��(op �N�H�(��0.I(� �7����

9��'�9��'������9���7�����8�������9���������=����9�����'���8��������3�9�����=���3�( �

67��8����9�� �'���)>������8�7������3=������8��%��=�'��)�>����8������������<������

���3�9� � �� � 7��� � '�� � '����% � �� � 8�� � �:<� � 7�� ���� � ��� � ���� � '<�������7( � � � �7��� � �7 � �� �

8�7����<������3��)��������3=��3����%���9����� �����<��9�����(+/

�� ������� �hevnersønn 7�����3��)��������3��� �7��( � �� �3��������A� �B��8���� ��7��

�����������3����3���7���������������(�$��%�B����������������������8������������

'��������3���(�&���G� �7���������������'��C�����3����7������8��������3��������������

�������7��������(�M �7����3���E"�mn !�����B���������������8�����'�����))��������

��3��3���3���(op �N�H3(��.+I(�������'������ �7��������3�����A�����3K�����������7����

������A����3�����8��8�������3����������(�������3������7��������''�����%�7��������

��3����������3����C�����8�����'�����7�����3���%���'����7����C��������3��3����������( �

!�����7���� �7�����3��)��������@hevnersønn B�3�����������������%�3��3������������

����������7�(+�

������3���������7���������������������@������8���@8��7������B�����������VV���

��������������"���������������h���������������������������7���������(

#�''����C���A����@�����%�h�������8�����3��7���������������)7������3���������

7����������%�������������A����@�����������������������''��������������)���C������

����3���������3��3��������"

���8���������������7�������%��99�:�����87���#�������=�<�3=��99��?�:�������������

4,��(� ����%�La saga di Vigdis%��3(���(%�3(�+,(+/��(U(�#������%�Viga-Ljot og Vigdis: en analyse av verket%��3(���(%�3(�-�(+���������C����B���%��������3���������C��������������(� ����%�La saga di Vigdis%��3(���(�(

2-

3=�9�������7����������8=���)���������������7�8��%�����:������������#������3����= �

9�>��������8=�����8������������������(�#����9���:���)����=����������(+-

F��������)��G�����������)��%���������3������7������7�������7�����#�����%���

������8������������������C�33��������3����������������8��������7�����������'����%�

���������8��#�����������������77����������������������������������������(����3��7��

�������3������������7���(+0

������������������������������7��A�����������@��������������3���(����

A����@�C�����������������������������8���3���������������C�����������7������%�

'������������������3��3�������(�!��������8��������������������������������A����

���3���A��������3��������@����������7������(������������������C����������������

3����B� �� �������8��3�G��������� � ��������3��% �� � ���3������ � ������( � �3������ � ���

���7��C����3K��7���%����������'������7�����������������(������������:��%�

3��G%�������������������������'�C���(��@���������8���@8�������3�������3������������

7����7����������������������8������������7�����������3�������������������

7�����( � �� ������ � 7�������� � � �:�� � B% � �� � ���'���� � ����% � �� � ������� � ������

@�����%��@�����3���)���3���������������'�������������(�Q������8���:����������������

������8����9�����������8������'���(R+2�HQ6�����������������3�������3���������������

� � ����)�%RI+.� ��� � �� � ����� � ��CC��� � � �:�� � � � ����)�% � ��� � B � ���� � �)����

���@����������@����8���@8���3��������'�����A�����������%�����7�%����33�����%�

���������CC���8���7�7��3��7����3���A����@����%�3��3���3���8D���������������������8��

��3�������� �����7�����% ���B��'��7������������3�7�������� �3��3�������'���( ����

7������%����3����������������%���B��7������������������3������3�������(

�� � ��))� �������� ����������� � ����� � ������� ������ � �7������% � �� ���''����C��

3��7����3�G����������7��������������?������7���������������������'�������@����������

�����������3���������3��3����������%��@��������������3�������D?��������7��������B�

����������@�����%����B�������3����)��������������''����C�����������������3���8�����

������(�������8���@������3����������@������������@���������%����������3������

��������3�����8�������������'���7��3��������������7������������������C�(������

+-��(� ����%�Viga-Ljot og Vigdis%��3(���(%�3(�24(+0��(� ����%�La saga di Vigdis%��3(���(%�3(�4+(+2��(� ����%�Viga-Ljot og Vigdis%��3(���(%�3(��0/(+.��(� ����%�La saga di Vigdis%��3(���(%�3(��50(

20

��� � �� � ����� � 3�� � �7���� � ������� � � � 3������% � ��C � ��� � ������ � �� � � �������

�����������% ����� ��������3�7��CC�" � � ������ ������@B ������������� �7������%�

������ � �7��� � � � 3����� � 7�� � 3�� � �D( � �� � �������C��� � � � � � 3����� � ��������

���3��� ������ �������� � � �VV ����� �� ��������8������������ ���3���� ������� ���

������C������KL.

���� ����

3�����������3D�������������������������������A�����'B������@��������@8������������ �

'����� �� � ���)��D ��� ������ � ��� � �� ��D���� � ��� �)D�D����� �7��� ��� ��� ���������� �� �

3D������ � A� � 3�D���7� � � � D���3�� � �� �������� � ��� � 3D�8���� � �� � ��� � � � �@]����% � ����

3��'������������7����A�@����������)��������������'����������D��(���f�����^����������

A�@�� �3���������������'���8�D�����%�����8D����� �Kristin Lavransdatter� ��������������

:�����������������������3������D�����(+4

3���� �� ������� � 3���������� �� � ���������� � �� ��������� � �8� � ���'����� � ���@������

���@���� � � � ���� � ���� � �� � ���)��� � � � ����� � ����� � ����C��� � �� � )���C�� � 7�� � � � ���

�������������������'��������8��3�����7��������3���C���������������3���������������

���� ��8���% � � �3��'�� ����A���7���� �����))����)������� �������'������ � ������(�

���C������������CC���8���������������������'����������%���������Kristin Lavransdatter

������'��������3������������������������3���C���(

2.6 Sacrificio e pentimento

������))����7���%��@�7���C����9��9�����������:�������������3����������3K�

���3��������������C����B�3�������������������7����������8������ �����7�����

7������������������������������(�

�:�����������3����������������3��������3���������(�#��������������3���������

������C��3��������'��������C�����3���)�������������C���"����Q����C���R��

�������3�����������������3����������''����1�������������7����'��������7�������

��9�>�'������( ������C���A�����������3�7���CC���@�����7���������3����:���B����

�����(�����������������B%�3��G%�����������3���C���%�������������������'���

��)�����HB��7���������8�����������'���������I�������A���������������������3��

��3��3���������%����8@������������������3�����������������������'����%����8��

+4��(����7��%�D'Ibsen à Sigrid Undset%��3(���(%�3(�-45(

22

���@����� �8� ���� � '��C��� ��������7� ����@������ � � � �� � '�������� ����@���� ������

7��������������������3�G�������7�������������(��������'�����:�����A����@������

�������A���������3������������"������������3��3���7���3������3�������������

7C�������@��(�����������B������3����������������������������������%��8�������

���������������3K�'����"�B��'���������)����������3��3���'��C�%���������������������

���������������(�������������:����8����������������������CC������������)�������

��)������������7��7����3��'����@�����7�������������(

&�������������������!=997�%������%�����������3��������������������3�%����'�����

������3�������8������������������������'%���'��������������"

M����:����=�7���7;�����������3����9������<>��%�:��N���������(�6�������������9���� �

3=�3�����������%�����8���8������9������(�M��9�����:�����%�����������7��>�����N

M�<�������%N����3���������9������������8=���7���8������8����(�M�=��>�����������7�� �

99�%��������)���%������8��������%��=�7�����������9������������������9���9:<���'�� �

�9��=%��=�9���8������������:���'����>�����N

Mg%�:���7���99�%N�8��9���8��%��:����������8�������(�MJ���7���99��1�:����������99��8�����% �

������'(� �����:��%����������(� ��7���:�����:�������'���9�9�<����������������

3�������7��������������1����7���:�����:����99�������)�������������8���1����

����9�����3=�����������8=�%�'���:��������99�����������9������������'��%�������������

�>�����������1�:��%�:��������99���9�'��������'�����������3����(����������:����99�8����

7���������=�:���)�����>������'���87�������������1��=�7���:�������������'���������7�� �

99����9�������������'<����:������9���3=����������8���9�����������)����������3��9���

���97������N�YZ[

M�����%N����3��������������(�M�<����8�7���������9��������������7����=��>����=������% �

�=�������9�������99����<����(N++

M����N ��������G�������M�7���33����������������))������7�����������8����(N�

#33���G�����������������3����������������%������33�����������������������'��C�(�M�����

��������������3������%��dN

M����������N����������'�����7����)����%�3���������������������������''���������� �

M�����������3������������3����%�����8������������A��������)��)��%�������������8��

���3�G�3��'������������))�����������������3��������8���@����(N

M!������3K������%��������3K������N�����7���������77��8������������)�����(�M!���

��(((�������3�����3K������%������'(��������������3�������������������G(((�������������8��

++��(� ����%�Kristin Lavransdatter%��3(���(%�3(��25(

2.

3��7���7�������3�������������8���%����������(((���A��������������������E(((���A�����

�������������� ���������C��� ��� � ��7�7���� ���3��� ������ � �� �������((( �3���8D�����

�7�7� � ����� � ���'������ � � ��� � 3��� � �� ��� � 7������� � � � ��� � 3�����d � �E% � ���8� � ���

���'�������8��������d���A�����3�����������7��A��3����������������������@�7����%���

����������7��7��������)����CC���7����%�������7���8�������������7������������3K�

������������3���(((�3����7��������������3������7��7�������7�����������������C������

�9��(N�YZ[

M�����N����������7�����7�7����@�����C������7����M��������������8��������������������

���3��3�������3������������������7��_N+5

���3��������������������������7���3���������'����������������������3�������

����(����A����������������8�����������''�������������3��3�����������'��C�������

����������������������3���(�F��������7�����������������@������"�����3����A���

���@������������������������������%����������������������3�������������8������8��

��3��� � '��� � ��� � ����� � ���� � ��� � ����� � ������C�( � �33��� � �@����� � 3������ � �8� � ���

�����7���� � �� ������ � B � � � ����� � � �������� � 3�� � 3���� ������ � 3��� � �8� � � � ������

��������������������@�����������3��(�����������7����%��@����������������@������

�3������%�������)������3��������(

+5��(� ����%�Kristin figlia di Lavrans%��3(���(%�33(��4.��44(

24

Conclusione

��� � � ������ � ���� � �� � 3�������� � �������" � �������� � �� � 7��� � �� ������

�33����%���3���7�������3���������������?����������������������������7����������

�77�����% � �� � 3��� � ���� � ���� � � � �� � ������% � �� � ������ � B � ���@������ � ������ � �����

)���7����C��7��?�����B����3�����3�������%��������3�������. �33���%������

��������������'������8���@������3�����������8�������)���������������������7�����

��������7��%����8�������������������������������%�������7��������������''���?�A������

����� � �� �8� �3������ ����@���� ����� ��3���C��� ��% � � ������ � ����C�% �8� ����'���� ����

���'���������������������C�(������7��������)��������������������������������������

��������� ����� ����� � '�� ����� �3��3�� �7������ �������� � � �������% � '���������

�����3�7����8������������%������������������������B�������3�����������������������

3�������(

�@����� � �8� � �� � �� �3���������� � 8���� � � � �� � ���3� � ������ � �������� � � � ���3��� � 8��

�'�����������������%����8��3������������3��'���(�6�����3��G�����3��������������

''������3�������C������������������"������@8�����)���������8������������)������

�� ���������������7����� �� �7������% ������ �8��7��������������������'�����% ����

���8�����C������%������������3�����(�

����������3�����������A����������������)��'�����������������������%����7��

�33�����3�������������������%�3����������������������������%�'����%����8�������@�����(�

�:�� � � ������% � 3�� � ����� � ���� � �������C� � � � �������CC�% � ����� � ����������� � �� � ���

3����������� '������@������������? �������)�3��G���33���������������������3��� ��

�������'������% ��������� ��3������������3���� ����� ������� ��������� ����� �3��3���

�3���"��:��������3��''�C���% ���������3������( �!�����������������3������%������E�

3���3�����������������������@�'�����%��������������������������������7��������

����7����8�����7�7����������������7����%���9�>�������%��8��������������������%�

�����������������������������'�����������(

�@������3���������������B����8����������%������������A������������B�������%���

A������B�'�����������7����C������������3�(�

�����������������������������@��7��)��%������@�3���)��������)������3�������

2+

� � �@���3���� � � ���������% � � � � �������� � ��� � �� � 3��3�� � ������% � ������ � �����

3�����%������C�������������8������������������������ ����(�

�����%�3��G%��G��8�� ������77����7���������������B��8�����))�%��@���������������

������������������3�������������3��7�����������������������3�������%���������7����

�����C�������'���77�%���������������������%�����77������3��������������%�

3������� �� ��8� � ���� � � ������ ���������� ����������� �����% � '����% � �3��'���%�

�������(

25

Bibliografia primaria

��� � ����% �Samlade romaner og fortellinger. Viga-Ljot og Vigdis. Kong

Artur og ridderne av det Runde Bord%�$���%�#��8��8���%��,,4(

���� ����%�La saga di Vigdis%������%��3��)����%��,,-%����(��(������8�����

&�����(

���� ����%�Kristin Lavransdatter%�$���%�#��8��8���%�-//,(

���� ����% �Kristin figlia di Lavrans%������%�* �*)�������������3����

�������%�-/�/%����(��(���7�����*����(

Bibliografia secondaria

������J����*�������%�Challenging authority: saga, gossip, ballad and legend

as narrative voices in Sigrid Undset's Kristin Lavransdatter% �U��8�����%�

�7����>��'�U��8�����%�-//0(

�7���*�>��%�Norges litteraturhistorie%�$���%���33����%��,,5

D���*�>��%�La vita quotidiana dei vichinghi (800 - 1050)%������%�* %��,,2%�

���(��(����������C�������(

�������8���������%�I miti nordici%������%���������%��,,+(

!���������8��3�%�Sigrid Undset, ou la morale de la passion%������D��%�&�������

���@ �7����D��������D��%��,44(

������ ����7��% �D'Ibsen à Sigrid Undset: le féminisme et l'amour dans la

littérature norvégienne%�&���%���������������������%��,45(

J���>�J��8���%"Med Jákvæđi Hennar Sjálfrar": Consent as Signifier in the Old

Norse World%���#����9��(�����%�Consent and coertion to sex and marriage in

ancient and medieval societies% �U��8����� ��(�( ����)����� �$�9�% �6��7���

�7����>%��,,0%�33(�-+��-5,(

2,

�<��� ����9�����% �Enten Eller. Tomo I, �����% �#��38% � �,+4% � � � ���� � �

#����������������(

�<�������9�����% �Timore e tremore: lirica dialettica di Johannes de Silentio,

�����%��C�����������%��,25%������(��������������(

�����������%�Danubio%������%����C�����,54(

��8���C��������%�Sexuality in medieval Europe. Doing unto others%�!�S�i��9%�

�������%�-//.(

����7 ������% �Kristin Lavransdatter – en estetisk studie% �$���% �#��8��8���%�

�,,4(

�������U��<'' �#������% �Viga-Ljot og Vigdis: en analyse av verket og dets

forhold til kilder og mønstre i middelalderens litteratur%�$���%� �7��������$���%�

�,+5(

���� �T�:��;���% �Menneskenes hjerter. Sigrid Undset – en livshistorie% �$���%�

#��8��8���%��,,0(

./