1

2

Adsumus Sancte Spiritus

We stand before You, Holy Spirit,

as we gather together in Your name.

With You alone to guide us,

make Yourself at home in our hearts;

Teach us the way we must go

and how we are to pursue it.

We are weak and sinful;

do not let us promote disorder.

Do not let ignorance

lead us down the wrong path

nor partiality influence our actions.

Let us find in You our unity

so that we may journey together

to eternal life and not stray

from the way of truth and what is right.

All this we ask of You, who are at work in every place and time,

in the communion of the Father and the Son,

forever and ever. Amen.

3

4

Introduction

The Church is convoked in Synod, with the theme “For a Synodal Church. Communion,

Participation and Mission.”Pope Francis solemnly opened this synodal journey on October 9-10,

2021. Onefundamental event will be the celebration of the XVI Ordinary General Assembly of

the Synod of Bishops in October 2023, which will be followed by the implementation phase

involving the local churches.

This synodal process is celebrated on different levels.One important phase of the synod is the

listening phase in local churches, which aims at fostering a broad consultation process to gather

the wealth of experiences of lived synodality, focusing on maximum inclusion and participation.

It will involve the greatest number of people, and especially those on the peripheries who are

often excluded and forgotten.

The main question that guides this consultation is: How is this “journeying together” happening

today in our local churches, and what steps does the Spirit invite us to take in order to grow in

our “journeying together”?To help highlight the experience and contribute in a richer way to the

consultation, ten thematic nuclei with different groups of questions, articulating the different

facets of “lived synodality” to concretely inspire moments of prayer, formation, reflection, and

exchange.

To facilitate theconsultations in the parishes and other groups, the Archdiocese of Cebu has

published, the Handbook for Parish Consultation on the Synod on Synodality. The contents of

this booklet are taken from the English edition of the Preparatory Document for the synod and

theaccompanyingVademecumfor listening and discernment in local churches. This is being

translated into Cebuano, Tamdananalang sa Konsultasyon sa Parokya mahitungod sa Sinodo sa

Sinodalidad, constituting the second part of the handbook.

This publication consists of the key aspects in understanding the synod on synodality.A very

important consideration includes the approach on how to conduct the consultation in the parishes

by adapting the suggested Spiritual Conversation method. This method for group dialogue

promotes active participation, attentive listening, reflective speaking, and spiritual discernment it

resonates the principles of synodality.

We pray that this little handbook will contribute in our pursuit for pathways to which God calls

us – towards deeper communion, fuller participation, and greater openness to fulfilling our

mission.

Diocesan SynodalTeam

Archdiocese of Cebu

5

HANDBOOK FOR PARISH CONSULTATION

ON THE SYNOD ON SYNODALITY

(ENGLISH)

6

HANDBOOK FOR PARISH CONSULTATION

ON THE SYNOD ON SYNODALITY

Theme: For a Synodal Church: Communion, Participation, Mission

I. A SYNODAL CHURCH

a. What is Synodality

b. The Theme of the Synod

c. The Aim of the Synod

d. The Process of the Synod

e. The Phases of the Synodal Process

II. THE SYNODAL EXPERIENCE ON THE LOCAL LEVEL

a. The Diocesan Process

b. Road Map for the Diocesan Phase

c. The Main Question for Consultation

d. Ten Thematic Nuclei to be Explored

APPENDICES

1. Program for the Parish Consultation

2. Holy Hour Guide

a. Reflection: Jesus, the Crowd, the Apostles

b. Reflection: A Double Dynamic of Conversion: Peter and Cornelius

c. Examination of Conscience Guide

3. Attitudes for Participating the Synodal Process

4. Avoiding Pitfalls

5. Guide for Spiritual Conversation

7

For a Synodal Church: Communion, Participation, Mission

The Church of God is convoked in Synod. The path entitled “For a Synodal Church:

Communion, Participation, and Mission” solemnly opened on the 9th -10th of October 2021 in

Rome and on the following 17th of October in each particular Church. One fundamental stage

will be the celebration of the XVI Ordinary General Assembly of the Synod of Bishops, in

October 2023, which will be followed by the implementation phase.

A SYNODAL CHURCH.

What is synodality? With the convocation of this Synod, Pope Francis invites the entire Church

to reflect on a theme that is decisive for its life and mission: It is the path of synodality which

God expects of the Church of the third millennium. Following in the wake of the renewal of the

Church proposed by the Second Vatican Council, this common journey is both a gift and a task:

by journeying together and reflecting together in the journey that has been made so far, the

diverse members of the Church will be able to learn from one another’s experiences and

perspectives, guided by the Holy Spirit. Enlightened by the Word of God and united in prayer,

we will be able to discern the processes to seek God’s will and pursue the pathways to which

God calls us – towards deeper communion, fuller participation, and greater openness in fulfilling

our mission in the world. Our “journeying together” is, in fact, what most effectively enacts and

manifests the nature of the Church as the pilgrim and missionary People of God.

The International Theological Commission (ITC) describes synodality this way:

‘Synod’ is an ancient and venerable word in the Tradition of the Church, whose meaning

draws on the deepest themes of Revelation […] It indicates the path along which the

People of God walk together. Equally, it refers to Jesus Christ, who presents Himself as

‘the way, the truth and the life (Jn 14, 6), and the fact that Christians, His followers, were

originally called followers of the Way’ (cf. Acts 9, 2; 19, 9.23; 22,4; 24,14.22).

First and foremost, synodality denotes the particular style that qualifies the life and mission

of the Church, expressing her nature as the People of God journeying together and

gathering in assembly, summoned by the Lord Jesus in the power of the Holy Spirit to

proclaim the Gospel. Synodality ought to be expressed in the Church’s ordinary way of

living and working.

8

In this sense, synodality enables the entire People of God to walk forward together, listening to

the Holy Spirit, to participate in the mission of the Church in the communion that Christ

establishes between us.

The entire people of God share a common dignity and vocation through Baptism. All of us are

called in virtue of our Baptism to be active participants in the life of the Church. In parishes,

small Christian communities, lay movements, religious communities, and other forms of

communion, women and men, young people and elderly, we are all invited to listen to one

another in order to hear the promptings of the Holy Spirit, who comes to guide our human

efforts, breathing life and vitality into the Church and leading us into deeper communion for our

mission in the world. As the Church embarks on this synodal journey, we must strive to ground

ourselves in experiences of authentic listening and discernment on the path of becoming the

Church that God calls us to be.

Theme of the Synod. The theme of the Synod is “For a Synodal Church: Communion,

“Participation, and Mission.” The three dimensions of the theme are communion, participation

and mission. These three dimensions are profoundly interrelated. They are the vital pillars of a

synodal Church. There is no hierarchy between them. Rather, each one enriches and orients the

other two. There is a dynamic relationship between the three that must be articulated with all

three in mind.

• Communion: By his gracious will, God gathers us together as diverse peoples of one

faith, through the covenant that he offers to his people. The communion we share finds its

deepest roots in the love and unity of the Holy Trinity. It is Christ who reconciles us to

the Father and unites with each other in the Holy Spirit. Together we are inspired by

listening to the Word of God, through the living Tradition of the Church, and grounded

on the sensus fidei that we share. We all have a role to play in discerning and living out

God’s call for his people.

• Participation: A call for the involvement of all who belong to the People of God – laity,

consecrated, and ordained – to engage in the exercise of deep and respectful listening to

one another. This listening creates space for us to hear the Holy Spirit together, and

guides our aspirations for the Church of the Third Millennium. Participation is based on

the fact that all the faithful are qualified and are called to serve one another through the

gifts they have each received from the Holy Spirit. In a synodal Church the community,

in the free and rich diversity of its members, is called to pray, listen, analyze, dialogue,

discern and offer advice on making pastoral decisions which corresponds as closely as

possible to God’s will (ITC, Syn., 67-68). Genuine efforts must be made to ensure the

inclusion of those at the margins or who feel excluded.

• Mission: The Church exists to evangelize. We can never be centered on ourselves. Our

mission is to witness to the love of God in the midst of the whole human family. This

Synodal Process has a deeply missionary dimension to it. It is intended to enable the

Church better witness to the Gospel, especially with those who live on the spiritual,

9

social, economic, political, geographical, and existential peripheries of our world. In this

way, synodality is a path by which the Church can more fully fulfill her mission of

evangelization in the world, as a leaven at the service of the coming of God’s kingdom.

The Aim of this Synod – Objectives of the Synodal Process. The Church recognizes the

synodality is an integral part of her very nature. Being a synodal Church finds expression in

ecumenical councils, Synod of Bishops. Diocesan synods, and diocesan and parish councils.

There are many ways by which we experience “synodality” already all across the Church. Yet

being a synodal Church is not limited to these existing institutions. Indeed, it is not so much an

event or slogan as a style and a way of being by which the Church lives out her mission in the

world. The mission of the Church requires the entire People of God to be on a journey together,

with each member playing his or her crucial role, united with each other. A synodal Church

walks forward in communion to pursue a common mission through the participation of each and

every one of the members.

The aim of the synodal process is not to provide a temporary or one-time experience of

synodality, but rather to provide an opportunity for the entire People of God to discern together

how to move forward on the path towards being a more synodal Church in the long-term. While

the Synod of Bishops, one of the fruits of the Second Vatican Council, has taken up until now as

a gathering of bishops with and under the authority of the Pope, the Church increasingly realizes

that synodality is the path for the entire People of God. Hence the Synodal process is no longer

only an assembly of bishops but a journey for all the faithful, in which every local Church has an

integral part to play. The Second Vatican Council reinvigorated the sense that all the baptized,

both the hierarchy and the laity, are called to be active participants in the saving mission of the

Church (LG, 32-33).

While recent Synods have examined themes such as the new evangelization, the family, young

people, and the Amazon, the present Synod focuses on the topic of synodality itself. The current

Synodal process is guided by a fundamental question: How does this “journeying together,”

take place today on different levels (from the local to the universal one), allowing the Church

to proclaim the Gospel in accordance with mission entrusted to her; and what steps is the

Spirit inviting us to take in order to grow as a synodal Church? (PD, 2)

In this light the objective of the current Synod is to listen, as the entire People of God, to what

the Holy Spirit is saying to the Church. We do so by listening together the Word of God in

Scripture and the living Tradition of the Church, and then by listening to one another, and

especially to those at the margins, discerning the sign of the times. In fact, the whole Synodal

Process aims at fostering a lived experience of discernment, participation, and co-responsibility,

where a diversity of gifts is brought together for the Church’s mission in the world.

It is clear that the purpose of this Synod “… is not to produce documents, but to plant dreams,

draw forth prophecies and visions, allow hope to flourish, inspire trust, bind up wounds, weave

10

together relationships, awaken a dawn of hope, learn from one another and create a bright

resourcefulness that will enlighten minds, warm hearts, give strength to our hands…” (PD, 32)

Thus, this Synodal Process is not only a series of exercises that start and stop, but rather a

journey of growing authentically towards the communion and mission that God calls the Church

to live out in the third millennium.

This journey together will call on us to renew our mentalities and our ecclesial structures in order

to live out God’s call for the Church amid the present signs of the times. Listening the People of

God will help the Church to make pastoral decisions that correspond as closely as possible to

God’s will (ITC, Syn., 68). The ultimate perspective to orient this synodal path of the Church is

to serve the dialogue of God with humanity (DV, 2) and to journey together the kingdom of God

(cf. LG, 9; RM, 20). In the end, this Synodal Process seeks to move towards a Church that is

more fruitfully at the service of the coming of the kingdom of heaven.

The synodal journey unfolds within a historical context marked by epochal changes in society

and by a crucial transition in the life of the Church, which cannot be ignored: it is within the

folds of the complexity of this context, in its tensions and contradictions, that we are called to

“scrutinize the signs of the times and interpret them in the light of the Gospel’ (GS, 4).” (PD, 4):

• the global tragedy of the COVID-19 pandemic

• inequalities and injustices: massification, fragmentation, the conditions faced by

migrants, divisions across the family of humanity

• the cry of the poor and the cry of the earth

• the lack of faith and the corruption even within the Church – experience of suffering by

minors and vulnerable people

We are all in the same boat…We are one human family living in our common home.

The Process of the Synod. The Synodal Process follows this overall flow:

• The General Secretariat of the Synod of Bishops publishes the Preparatory Document

and the Vademecum as tools for the local Churches to carry out the diocesan phase of the

Synod.

• The fruits of the diocesan phase will be gathered into a synthesis for each local Church.

• Then a synthesis will be formulated by episcopal conferences and synods of Oriental

Churches, on the basis of the syntheses received from the local Churches. Other

ecclesiastical bodies will also take part in the consultation and can elaborate their own

synthesis.

• The General Secretariat will formulate the first edition of the Instrumentum Laboris

(working document) based on the syntheses received from episcopal conferences, synods

of oriental Churches, and the other ecclesial bodies mentioned by Episcopalis Communio.

11

• This first Instrumentum Laboris will then be discussed at the continental meetings.

• Based on the documents produced at the continental level, a second edition of the

Instrumentum Laboris will be elaborated for the use of the Assembly of the Synod of

Bishops in October 2023.

The Phases of the Synodal process

1. The Diocesan Phase

2. The Role of Episcopal Conferences and Synods of Oriental Churches

3. The Continental Phase – Seven Continental meetings: Africa (SECAM); Oceania

(FCBCO); Asia (FABC), Middle East (CPCO); Latin America (CELAM); Europe

(CCEE) and North America (USCCB and CCCB)

4. The Assembly of the Synod pf Bishops in Rome in October 2023

5. The Implementation Phase

The hope is that the experience of the Synodal Process will bring about a new springtime for

listening, discernment, dialogue, and decision -making, so that the whole People of God can

better journey together with one another and the entire human family, under the guidance of the

Holy Spirit

SYNODAL EXPERIENCE ON THE LOCAL LEVEL.

The Diocesan Phase. The first phase of the Synodal Process is a listening phase in local

Churches following an opening celebration in Rome. The diocesan phase of the synodal journey

will begin on Sunday, October 17, 2021.

As stated in the Preparatory Document (no. 31):

The purpose of the first phase of the synodal journey is to foster a broad consultation

process in order to gather the wealth of the experiences of lived synodality, in its different

articulations and facets, involving the Pastors and the Faithful of the [local] Churches at all

the different levels, through the most appropriate means according to the specific local

realities: the consultation, coordinated by the Bishop, is addressed “to the Priests, Deacons

and lay Faithful of their [local] Churches, both individually and in associations, without

overlooking the valuable contribution that consecrated men and women can offer (EC, 7).

The contribution of the participatory bodies of the [local] Churches is specifically

requested, especially that of the Presbyteral Council and the Pastoral Council, from which

a “synodal Church [can truly] begin to shape.” Equally valuable will be the contribution of

other ecclesial entities, as well as that of those who wish to send their own contribution

directly. Finally, it will be of fundamental importance that the voice of the poor and

12

excluded also find a place, not only that of those who have some role to play or

responsibility within the [local] Churches.

Each listening phase will be adapted to local circumstances. People in remote communities with

limited internet access are likely to have a different involvement than those in urban settings.

Communities currently in grips of the COVID-19 pandemic are likely to organize different

dialogue and listening opportunities than those with high rates of recovery. Whatever the local

circumstances, it is encouraged to focus on maximum inclusion and participation, reaching out

to involve the greatest number of people possible, and especially those on the periphery who are

often excluded and forgotten. Encouraging the widest participation possible will help to ensure

that the syntheses formulated at the levels of the dioceses, episcopal conferences, and the whole

Church capture the true realities.

The aim is not to overwhelm dioceses and parishes, but rather to integrate the Synodal process

into the life of the local Church in creative ways that promote deeper communion, fuller

participation, and fruitful mission.

The unfolding of the Synodal Process at the local level must also involve:

• Discernment through listening, to create space for the guidance of the Holy Spirit

• Accessibility, in order to ensure that as many people as possible can participate,

regardless of location, language, education, socio-economic status, ability/disability, and

material resources

• Cultural Awareness to celebrate and embrace the diversity within local communities

• Inclusion, making every effort to involve those who feel excluded or marginalized

• Partnership based on the model of a co-responsible Church

• Respect for the rights, dignity, and opinion of each participant

• Accurate syntheses that truly captures the range of critical and appreciative perspectives

of all the responses, including views that are expressed only by a minority of participants

• Transparency, ensuring that processes of invitation, involvement, inclusion, ang

aggregation of input are clear and well communicated

• Fairness, ensuring that participation in the listening process treats each person equally,

so that each voice can truly be heard

In this listening phase people are encouraged to gather, respond to stimulus

questions/images/scenarios together, listen to each other, and provide individual and group

feedback, ideas, reactions, and suggestions. However, if circumstances (such as pandemic

restrictions or physical distance) make face-to-face interaction difficult, then it is possible to use

moderated online discussion groups, self-guided online activities, chat groups, phone calls, and

various forms of social communication, as well as paper based and online questionnaires. Prayer

materials, biblical reflections, and sacred music, as well as works of art, poetry, and so on, can

also be used to stimulate reflection and dialogue.

13

This diocesan phase is an opportunity for parishes and dioceses to encounter, experience, and

live out the synodal journey together, thus discovering or developing synodal tools and pathways

that are best suited for their local context, which will ultimately become the new style of the

local Churches on the path of synodality.

It is strongly recommended that the consultation process in the diocese culminate in a Diocesan

Pre-Synodal Meeting that includes a liturgical celebration. A wide representation from across the

diocese should be invited to take part with the aim of coming together to pray, listen, reflect, and

discern the synodal path along which God’s Spirit is calling the whole diocese.

Thus, this Synod not only expects responses that can assist the Assembly of the Synod of

Bishops to be held in Rome in October 2023, but also desires to promote and develop the

practice and experience of being Synodal in the course of the process and in the future moving

forward.

The Road Map for the Diocesan Phase. The tasks involved in carrying out the listening and

dialogue phase are the following:

1. Appointing the Diocesan Contact Person (s)

2. Setting up a diocesan synodal team

3. Discerning the path for the diocese

4. Planning the participatory process

5. Preparing group coordinators for the synodal consultation meetings

6. Providing an orientation workshop for the diocesan team and local coordinators

7. Communicating to everyone

8. Implementing, Monitoring, and guiding the synodal consultation process

9. Diocesan Pre-Synodal Meeting

10. Preparing and Submitting the diocesan synthesis

Calendarium for the Archdiocese of Cebu

October 17, 2021 -Archdiocesan Launching

October 26 - EV & Consultors’ Meeting

November 16 - Clergy Recollection on Synodality

November 21 - Issuance of Circular Letter

Dec 16-24 - Homilies on Synodality (Misa de Gallo)

Jan 1-31, 2022 - Orientation / Facilitators’ Seminar

Feb 1- May 14 - Parish Synodal Consultations

May 15 -Submission of consolidated district responses

June 18 - Diocesan Synodal Assembly

July - National Synodal Assembly

August 15 - Submission of the National Synthesis

14

The Main Question for Consultation. As mentioned above, this Synod poses the following

fundamental question: A synodal Church, in announcing the Gospel, “journeys together.”

How is this” journeying together” happening today in your local Church? What steps does the

Spirit invite us to take in order to grow in our “journeying together”? (PD, 26)

In responding to this question, we are invited to:

• Recall our experiences: What experiences of our local Church does this question call to

mind?

• Re-read these experiences in greater depth: What joys did they bring? What difficulties

and obstacles have they encountered? What wounds did they reveal? What insight have

they elicited?

• Gather the fruits to share: Where in these experiences does the voice of the Holy Spirit

resound? What is the Spirit asking of us? What are the points to be confirmed, the

prospects for change, the steps to be taken? Where do we register a consensus? What

paths are opening up for our particular Church?

Addressing this question requires listening to the Holy Spirit, who like the wind “blows where it

wills; you can hear the sound it makes, but you do not know where it comes from or where it

goes” (Jn 3:8), remaining open to the surprises of the Spirit will certainly prepare for us along the

way. Thus, a dynamism is activated that allows us to begin to reap some of the fruits of synodal

conversion, which will progressively mature.

Ten Thematic Nuclei to be Explored. To help people explore this fundamental question more

fully, the following themes highlight significant aspects of “lived synodality” (PD, 30). There are

questions accompanying each of the following ten themes that can be used as a starting point or

helpful guideline. Conversation and dialogue do not need to be limited to them. In responding to

these questions, it is helpful to remember that “journeying together occurs in two deeply

interconnected ways. First, we journey together with one another as the People of God. Next, we

journey together as the People of God with the entire human family. These two perspectives

enrich one another and are helpful for our common discernment towards deeper communion and

more fruitful mission.

1. Companions on the Journey

In the Church and in society we are side by side on the same road. In our local Church,

who are those who “walk together”? Who are those who seem further apart? How are we

called to grow as companions? What groups or individuals are left in the margins?

2. Listening

Listening is the first step, but it requires an open mind and heart, without prejudice. How

is God speaking to us through voices we sometimes ignore? How are the laity listened to,

especially women and young people? What facilitates or inhibits our listening? How well

15

do we listen to those in the peripheries? How is the contribution of consecrated men and

women integrated? What are some limitations in our ability to listen, especially those

who have different views than our own? What space is there for the voice of the

minorities, especially people who experience poverty, marginalization, or social

exclusion?

3. Speaking Out

All are invited to speak with courage and parrhesia, that is freedom, truth, and charity.

What enables or hinders speaking up courageously, candidly, and responsibly in our local

Church and in society? When and how do we manage to say what is important to us?

How does the relationship with the local media work (not only Catholic media)? Who

speaks on behalf of the Christian community, and how they are chosen?

4. Celebration

“Walking together” is only possible if it is based on communal listening to the Word and

the celebration of the Eucharist. How do prayer and liturgical celebrations actually

inspire and guide our common life and mission in our community? How do they inspire

the most important decisions? How do we promote active participation of all the faithful

in the liturgy? What space is given to participating in ministries of lector and acolyte?

5. Sharing Responsibility for Our Common Mission

Synodality is at the service of the mission of the Church, in which all members are called

to participate. Since we are all missionary disciples, how is every baptized person called

to participate in the mission of the Church? What hinders the baptized from being active

in mission? What areas of mission are we neglecting? How does community support its

members who serve society in various ways (social and political involvement, scientific

research, education, promoting social justice, protecting human rights, caring for the

environment, etc.)? How does the Church help these members to live out of service to

society in missionary way? How is discernment about missionary choices made and by

whom?

6. Dialogue in Church and Society

Dialogue requires perseverance and patience, but it also enables mutual understanding.

To what extent do diverse peoples in our community come together for dialogue? What

are the places and means of dialogue within our local Church? How do we promote

collaboration with neighboring dioceses, religious communities in the area, lay

associations and movements, etc.? How are divergencies of vision, or conflicts and

difficulties addressed? What particular issues in the Church and society do we need to

pay more attention to? What experiences of dialogue and collaboration do we have with

believers of other religions and with those who have no religious affiliation? How does

the Church dialogue with and learn from other sectors of society: spheres of politics,

economics, culture, civil society, and people who live in poverty?

16

7. Ecumenism

The dialogue between Christians of different confessions, united by one baptism, has a

special place in the synodal journey. What relationships does our Church community

have with members of other Christian traditions and denominations? What do we share

and how do we journey together? What fruits have we drawn from walking together?

What are the difficulties? How can we take the next step in walking forward with each

other?

8. Authority and Participation

A synodal Church is a participatory and co-responsible Church. How does our Church

community identify the goals to be pursued, the way to reach them, and the steps to be

taken? How is authority or governance exercise within our local Church? How are

teamwork and co-responsibility put into practice? How are evaluations conducted and by

whom? How are lay ministries and the responsibility of lay people promoted? Have we

had fruitful experiences of synodality on a local level? How do synodal bodies function at

the level of the local Church (Pastoral Councils in parishes and dioceses, Presbyteral

Council, etc.)? how can we foster a more synodal approach in our participation and

leadership?

9. Discerning and Deciding

In a synodal style we make decisions through discernment of what the Holy Spirit is

saying through our whole community. What methods and processes do we use in decision

making? How can they be improved? How do we promote participation in decision-

making within hierarchical structures? Do our decision-making methods help us listen to

the whole People of God? What is the relationship between consultation and decision-

making, and how do we put these into practice? What tools and procedures do we use to

promote transparency and accountability? How can we grow in communal spiritual

discernment?

10. Forming Ourselves in Synodality

Synodality entails receptivity to change, formation, and on-going learning. How does our

community form people to be more capable of “walking together,” listening to one

another, participating in mission, and engaging in dialogue? What formation is offered to

foster discernment and the exercise of authority in synodal way?

Each diocese, parish, or ecclesial group should not aim to cover all the questions but should

discern and focus on those aspects of synodality most pertinent to its context. Participants are

encouraged to share with honesty and openness about their real-life experiences, and to reflect

together on what the Holy Spirit might be revealing through what they share with one another.

17

PROGRAM FOR PARISH CONSULTATIONS

Theme: For a Synodal Church: Communion, Participation, Mission

Morning

8:00 - Registration

8:30 - Holy Hour

9:30 - Talk 1: Synod on Synodality

10:00 - Break

10:30 - Talk 2: Ten Thematic Nuclei

11:00 - Workshop 1: Spiritual Conversations

Lunch Break

Afternoon

1:00 - Workshop 2: Synthesis of Responses

- Reporting

- Consolidation

3:00 Home Sweet Home

18

A PRAYER ENCOUNTER WITH THE LORD

1. Exposition of the Blessed Sacrament (5 minutes)

o Silent Adoration

2. Listening to the Scriptures (40 minutes)

o Reading of Jn 14:25-26; Jn 15:26-27; Jn 16: 12-15; or Jn 4:1-42

o Reflection: Jesus, the Crowd, and the Apostles

o Silence

o Reading of Acts 10

o Reflection: A Double Dynamic of Conversion: Peter and Cornelius

o Silence

3. Examination of Conscience - based on the 10 nucleic themes (15 minutes)

4. Benediction

5. Reposition of the Blessed Sacrament

19

REFLECTION: Jesus, the Crowd and the Apostles

Out of His great love for us Jesus, the Emmanuel came into our midst to be our companion

in the journey.

In the Gospel that we have heard, we see Jesus talking with the Samaritan woman by the

well. Let us remember that the Jews do not associate with the Samaritans and, in Jesus’

time, there is a kind of “social distancing” between the men and women.

As a Jew, Jesus knew very well this law, though unwritten, was being practiced by every

single righteous Jew. But Jesus did something... he stepped forward in order to reach out to

the woman. Maybe we could ask why? What must be His reason for doing so?

This particular action of Jesus show that our Lord came not only for a selected few, rather,

He came for all of us; not only for the Jews but also for the non-Jews. He came in a

particular way for those who are considered as worthless in society, those who are rejected

and abandoned, those who are referred to by our beloved Pope Francis as our brothers and

sisters in the peripheries.

The Gospels clearly illustrate how Jesus ministered to the sick: the lepers, the blind, the

mute, the lame, etc. He was in the company of sinners and he dined with them. Jesus

listened to them, gave them hope and He let them feel that that they are valuable especially

in the Kingdom of God.

There are also those believed and who followed Jesus because they heard his preaching.

These people had been waiting for the coming of the messiah and when they heard His

message, they believed that He is the one sent by God.

Furthermore, those who have witnessed the miracles that Jesus performed such as the

feeding of thousands of people also followed Him. The sick who experienced healing and

20

the sinners whose sins he had forgiven likewise followed Him because they have

experienced liberation from their suffering. They believed and followed our Lord as an

expression of gratitude while others did so because their thirsts were quenched and they

have found in Jesus the truth that they were seeking.

And, there were the apostles, the chosen ones whom Jesus sent to continue the mission of

salvation. These apostles were the mediators between Jesus and the crowd. They do not

block nor “put filters on His presence, but to make it easy to encounter him.” The apostles

are the close friends of Jesus whom he taught. They were the ones who witnessed His life,

His ministry, His passion, death and His glorious resurrection until He ascended back to His

Father in heaven. Through the apostles and their successors, the teachings of Jesus

continued to spread throughout the world.

But there is also the presence of the deceiver who wanted to destroy the relationship

between God and man. The deceiver’s minions are those who create division and twist the

truth in such a way that the teachings handed down by the apostles are not received by the

people in their entirety. There are erroneous ways that create confusion to the people and

this affects the enthusiasm and the smooth flow of the journey.

Amid all these things, the message of our Lord which is a message of salvation continues to

exhort us in our journey: not only for the rich, not only for those who are close to the

church and not only for the righteous. The message of salvation is also for the poor, for the

sinners, for those who do not go to church. It is also for those who do not have a voice in

society and for those of diverse cultures. Hence, the message of salvation is for everybody.

My dear brothers and sisters, we are all part of the Kingdom of God. As we continue our

journey in this world and as one Church, let us remember that your voice and my voice,

your experience and mine, is the experience of the Church... because you and I compose the

Church. We are the Church! Nobody is exempted, bishops, priests, nuns, lay people... each

one of us are precious in the heart of God.

Reflection: A Double Dynamic of Conversion: Peter and Cornelius

The Acts of the Apostles chapter 10 shows us the beautiful journey of Cornelius and Peter

towards conversion. On the one hand there is Cornelius, who is not baptized and is not even a

Jew, and there is Peter, the disciple of Jesus. Cornelius, a Roman soldier, sees a vision of an

angel inside his house. He is told by the angel to send his servants to Joppa to look for Peter and

to bring him back. And on the other, there is Peter, who sees a vision of God commanding him to

slaughter and to eat all the animals, reptiles, and birds of the sky. He does not understand the

vision, but he becomes open to the promptings of the Holy Spirit. Peter, who is stubbornly closed

21

before in accepting those who were not Jews, opens his doors to the servants of Cornelius and

even goes with them afterwards to meet Cornelius. And everything falls into place, not just the

conversion of Cornelius but also Peter’s conversion.

In Peter, we see that he moves from someone who is uncompromising to someone who is more

accepting in encountering and journeying Cornelius and his companions. This is made possible

through his openness to the workings of the Holy Spirit. God, in His wisdom and goodness,

slowly breaks into Peter’s biases and prejudices. And now, Peter sees clearly what the vision

meant; that God accepts and embraces everyone, including those who are not of the faith. He

understands that being chosen and set apart, as a Jew, does not mean to be distant from the

others, but that they are chosen and set apart to serve and to witness to God’s love and goodness.

The conversion of Peter and Cornelius shows to us an amazing journey of faith. In this journey,

they are accompanied by other people who are actually the instruments of their conversion. The

servants of Cornelius, whom Peter encounters, paves the way for his conversion. And Peter, who

travels with them to Joppa, sees now the significance of all the happenings. And when Peter

arrives at the house of Cornelius in Joppa, the real encounter begins as they listen to one another,

as they share their stories and experiences, and as they witness to God’s goodness in their own

lives.

How about us? Where are we in our journey as a lay person, as a religious, or as a priest?

Are we alone in our journey? Or do we have a companion?

Are we open in accepting those whom we encounter in our journey?

Are we open in listening to those whom we encounter in our journey?

Are we ready in sharing our own experiences to those whom we encounter?

And are we ready in receiving their own experiences also?

As co-journeyers, let us ask for the grace to be open to the workings of God’s Spirit, the

same Spirit who guides us in our journey.

22

SYNODALITY: HOLY HOUR - EXAMINATION OF CONSCIENCE

Intro:

Lord, we are here before you. We know that you are here with us today. You are our creator,

and we are your children. We are a Church that journeys together, shares and ministers to one

another.

We pray, that even in our time today, we can experience Your presence in our journey, through

the Holy Spirit that guide us.

Too often, we forget our responsibilities as a Church. We ask forgiveness for our weaknesses

and transgressions.

(1. THE JOURNEYING COMPANIONS.)

In our Church and in the community where we live, we are JOURNEYING side by side with

other people on the same road.

As a companion on that journey, at times my own desires were my priority. It was sometimes

difficultfor me to accept and acknowledge my companions in this journey. I sometimes tend to

chose who I wanted to be with in the ministry, in the community, at work;

For those times when I thought only of myself and did not care for others, especially those who

were poor and rejected, those who were powerless and weak;

For those times when I did not care about my surroundings and the people around me who are

left on the peripheries and do not know about you.

LORD, PLEASE FORGIVE ME.

(2. LISTENING.)

In journeying together with fellow Christians, we need to LISTEN to one another, for us to have

an open mind and heart to love one another.

Lord, I know that you also speak to me through listening each other’s ideas, feelings and

experience.

For the times when I found it difficult to listen to people who have hurt me, to people who I look

down upon, to people who disagreewith my beliefs, to people whom I have negatively judged, to

people who in my view have nothing to contribute;

For the times when I made decisions without even caring or listening to the opinions of others;

23

For the people who wanted to come to me, but ended up not saying a word because of my

prejudices against them.

LORD, PLEASE FORGIVE ME.

(3. SPEAKING OUT.)

Lord, Youinvited us to SPEAK OUT with courage to promote freedom, truth and love.

For the times when I hesitated to speak of the truth because of fear, pride and shame;

For the times when I chose to remain silent, so as not to get involved in the controversy;

For the times when I refuse to speak of the truth and facts, that could be the key to a peaceful

solution.

For the times when I failed to speak out and express my mind which would have benefited the

majority.

LORD, PLEASE FORGIVE ME.

(4. CELEBRATION.)

Our “Journeying together” with fellow Christians is only possible when we listen to Your Word

and CELEBRATE the Eucharist as a community.

For the times when I was cold and my mind wandered and not focused on listening to your Word

in attending the Holy Mass;

For the times when I took communion even when I was not in a state of grace;

For the times when I was always in a hurry and had no time to greet with others in the

community;

LORD, PLEASE FORGIVE ME.

(5. SHARING RESPONSIBILITY FOR OUR COMMON MISSION.)

As members of the Church journeying together,You invited us to SHARE and PARTICIPATE

in a COMMON MISSION.

For the times when I did not give my whole heart in serving the Church as a layman, religious,

priest or nun;

For the times when I have been a hindrance, instead of helping with the mission of the Church;

24

For the times when I have felt lazy and indifferent in my service to the Church.

LORD, PLEASE FORGIVE ME.

(6. DIALOGUE IN CHURCH AND SOCIETY.)

Lord, you have gifted us with patience and fortitude, to engage in DIALOGUEso we can endure

in our journey as one community.

For the times when I refused to attend meetings or consultationsthat will promote peace and

unity;

For the times when I would insist on my own opinions, not listen to others, and even cause

conflict;

For the times that I do not respect the opinions of others, especially in the field of politics,

medicine, economics, culture and others.

LORD, PLEASE FORGIVE ME.

(7. WITH OTHER CHRISTIAN DENOMINATIONS.)

You called us to journey WITH OTHER CHRISTIAN DENOMINATIONS , united with one

baptism.

For the times when I have treated others differently and refused to associate with brothers and

sisters from another denomination;

For the times when I did not participate in ecumenical activities or meetings;

For the times when I did not promote love and understanding among my brothers and sisters

from a different faith.

LORD, PLEASE FORGIVE ME.

(8. AUTHORITY AND PARTICIPATION.)

Lord, you want us to PARTICIPATE and be CO-RESPONSIBLE in our journey as a synodal

Church.

For the times when I did not care about the visionand pastoral thrust of the Church in the

Archdiocese;

For the times when I did not attend meetings, seminars or recollections, when called for;

25

For the times when I engaged myself in criticizing and ruining the image of priests and the

Church hierarchy.

For the times when I refused to follow and participate in the programs of our parish.

LORD, PLEASE FORGIVE ME.

(9. DISCERNING AND DECIDING.)

Lord, in our journey, we need your Holy Spirit in making DECISIONSandDISCERNMENT.

For the times when I have made a decision without proper discernment;

For the times when I did not consult with my colleagues and elders in making an important

decision for the good of the Church or the community;

For the times when I have taken steps that have done harm to others.

LORD, PLEASE FORGIVE ME.

(10. FORMING OURSELVES IN SYNODALITY.)

Lord, asa human person, as Christian, as families, and as a community, we need to form

ourselves according to your commandment of love.

For the times when I was reluctant to accept changes that would bring unity to all;

For the times when I believed that I was always right and would not accept new teaching, new

ideas, new perspectives.

For the times when I preferred to be alone and insisted on my own ways.

LORD, PLEASE FORGIVE ME.

CLOSING PRAYER:

Oh Lord, we want to unite with you, as Your children. In this day and age, we have gone through

a lot of hardships. But you never leave us.

You have called us to be Christ to others,from where we are now, to continue your Mission;

Open our minds and hearts so we can see and get to know the people around us— our journeying

companions.

26

We have many companions in this journey.

How wonderful it is for peace and love to prevail over us. How beautiful to hear each other’s

voices and desires as we walk side by side on the same road.

Deliver us Lord, from divisions that deprive us from journeying together as one Church. Take

away our pride, envy, jealousy, rivalry, greed, selfishness and hatred.

Let us be a synodal Church- journeying together in Communion, Participation, and Mission.

PRAISE YOU O LORD! NOW AND FOREVER. AMEN.

Attitudes for Participating in the Synodal Process

The following are particular attitudes that enable genuine listening and dialogue:

• Being synodal requires time for sharing: We are invited to speak with authentic

courage and honesty (parrhesia) in order to integrate freedom, truth, and charity.

Everyone can grow in understanding through dialogue;

• Humility in listening must correspond to the courage of speaking: Everyone has the

right to be heard, just as everyone has the right to speak. Synodal dialogue depends on

courage both in speaking and in listening. It is not about engaging in a debate to convince

others. Rather, it is welcoming what others say as a way by which the Holy Spirit can

speak for the good of all (1 Cor 12:7);

• Dialogue leads us to newness: We must be willing to change our opinions based on what

we have heard from others;

• Openness to conversion and change: We can often be resistant to what the Holy Spirit

is trying to inspire us to undertake. We are called to abandon attitudes of complacency

and comfort that lead us to make decisions purely on the basis of how things have been in

the past.

• Synods are an ecclesial exercise in discernment: Discernment is based on conviction

that God is at work in the world and we are called to listen to what the Spirit suggests to

us;

• We are signs of a Church that listens and journeys: By listening, the Church follows

the example of God himself, who listens to the cry of his people. The Synodal Process

provides us with opportunity to pen ourselves to listen in an authentic way, without

resorting to ready-made answers or pre-formulated judgments;

• Leave behind prejudices and stereotypes: We can be weighed down by our weaknesses

and sinfulness. The first step towards listening is freeing our minds and hearts from

prejudices and stereotypes that lead us to the wrong path, towards ignorance and division;

27

• Overcome the scourge of clericalism: The Church is the Body of Christ filled with

different charisms in which each member has a unique role to play. We are all

interdependent on one another and we all share an equal dignity amidst the holy People

of God. In the image of Christ, true power is service. Synodality calls upon pastors to

listen attentively to flock entrusted to their care, just as it calls the laity to freely and

honestly express views. Everyone listens to one other out of love, in a spirit of

communion and our common mission. Thus, the power of the Holy Spirit is manifested in

manifold ways in and through the entire the People of God.

• Cure the virus of self-sufficiency: we are all in the same boat. Together we form the

Body of Christ. Setting aside the mirage of self-sufficiency, we are able to learn from

each other journey together and be at the service of one another. We can build bridges

beyond the walls that sometimes threaten to separate us – age, gender, wealth, ability,

education, etc.;

• Overcoming ideologies: We must avoid the risk of giving greater importance ideas than

to the reality of the life of faith that people live in a concrete way;

• Give rise to hope: Doing what is right and true does not seek to attract attention or make

headlines, but rather aims at being faithful to God and serving His People. We are called

to be beacons of hope, not prophets of doom;

• Synods are a time to dream and “spend with the future”: We are encouraged to create

a local process that inspires people, with no one excluded to create a vision of the future

filled with the joy of the Gospel. The following dispositions will help participants (cf.

Christus Vivit):

o An innovative outlook: To develop new approaches, with creativity and a certain

audacity;

o Being inclusive: A participatory and co-responsible Church, capable of

appreciating its own rich variety, embraces all those we often forget or ignore.

o An open mind: Let us avoid ideological labels and make use of all methodologies

that have borne fruit.

o Listening to each and every one: By learning from one another, we can better

reflect the wonderful multi-faceted reality that Christ’s Church is meant to be.

o An understanding of “journeying together”: To walk the path that God calls the

Church to undertake for the third millennium.

o Understanding the concept of a co-responsible Church: To value and involve the

unique role and vocation of each member of the Body of Christ, for the renewal

and building up of the whole Church.

o Reaching out through ecumenical and interreligious dialogue: To dream together

and journey with one another throughout the entire human family.

28

AVOIDING PITFALLS

As on any journey, we need to be aware of possible pitfalls that could hamper our progress

during this time of synodality. The following are several pitfalls that must be avoided in order to

promote the vitality and fruitfulness of the Synodal Process.

1) The temptation of wanting to lead ourselves instead of being led by God. Synodality

is not a corporate strategic exercise. Rather it is a spiritual process that is led by the Holy

Spirit. We can be tempted to forget that we are pilgrims and servants on the path marked

out for us by God. Our humble efforts of organization and coordination are at the service

of God who guides us on our way. We are clay in the hands of the divine Potter (Isaiah

64:8).

2) The temptation to focus on ourselves and our immediate concerns. The Synodal

Process is an opportunity to open up, to look around us, to see things from other points of

view, and to move out in missionary outreach to the peripheries. This requires us to think

long-term. This also means broadening our perspectives to the dimensions of the entire

Church and asking questions, such as: What is God’s plan for the Church here and now?

How can we implement God’s dream for the Church on the local level?

3) The temptation to only see “problems”. The challenges, difficulties, and hardships

facing our world and our Church are many. Nevertheless, fixating on the problems will

only lead us to be overwhelmed, discouraged, and cynical. We can miss the light if we

focus only on the darkness. Instead of focusing only on what is not going well. Let us

appreciate where the Holy Spirit is generating life and see how we can let God work

more fully.

4) The temptation of focusing only on structures. The Synodal Process will naturally call

for a renewal of structures at various levels of the Church, in order to foster deeper

communion, fuller participation, and more fruitful mission. At he same time, the

experience of synodality should not focus first and foremost on structures, but on the

experience of journeying together to discerning the path forward, inspired by the Holy

Spirit. The conversion and renewal of structures will come about only through the on-

going conversion and renewal of all members of the Body of Christ.

5) The temptation not to look beyond the visible confines of the Church. In expressing

the Gospel in our lives, lay women and men act us a leaven in the world in which we live

and work. A Synodal Process is a time to dialogue with people from the worlds of

economics and science, politics and culture, arts and sport, the media and social

initiatives. It will be a time to reflect on ecology and peace, life issues and migration. We

must keep the bigger picture in view to fulfill our mission in the world. It is also an

opportunity to deepen the ecumenical journey with other Christian denominations and to

deepen our understanding with other faith traditions.

6) The temptation to lose focus of the objectives of the Synodal Process. As we proceed

along the journey of the Synod, we need to be careful that, while our discussions might

29

be wide-ranging, the Synodal Process maintains the goal of discerning how God calls us

to walk forward together going to resolve all our concerns and problems. Synodality is an

attitude and an approach of moving forward in a co-responsible way that is open to

welcoming God’s fruits together over time.

7) The temptation of conflict and division. “That they may all be done” (John 17:21). This

is the ardent prayer of Jesus to the Father, asking for unity among his disciples. The Holy

Spirit leads us deeper into communion with God and one another. The seeds of division

bear no fruit. It is vain to try to impose one’s ideas on the whole Body through pressure

or to discredit those who feel differently.

8) The temptation to treat the Synod as a kind of parliament. This confuses synodality

with a “political battle” in which in order to govern one side must defeat the other. It is

contrary to the spirit of synodality to antagonize others or to encourage divisive conflicts

that threaten the unity and communion of the Church.

9) The temptation to listen only to those who are already involved in Church activities.

This approach may be easier to manage, but it ultimately ignores a significant proportion

of the People of God.

SPIRITUAL CONVERSATION (A method for the local consultations)

Spiritual Conversation is a method for group dialogue which resonates with the principles of

synodality. It promotes active participation, attentive listening, reflective speaking, and spiritual

discernment. This method takes about at least an hour and comprises three rounds of sharing.

1. Participants form small groups of about 6-7 persons from diverse background

2. Usually, each small group will have a facilitator and note-taker

3. In the first round, everyone takes equal turns to share the fruit of his or her prayer, in

relation to the reflection questions circulated beforehand (see Appendix on

questionnaire). There is no discussion is this round and all the participants simply listen

deeply to each person and attend to how the Holy Spirit is moving within oneself, within

the speaking person, and in the group as a whole.

4. This is followed by a time of silence.

5. In the second round, participants share what struck them most in the first round and what

moved them in the time of silence. Some dialogue can occur, and the same spiritual

attentiveness is maintained.

6. Once again this is followed by a time of silence

7. Finally in the third round, participants reflect on what seems to be resonating in the

conversation and what moved them most deeply. New insights and even unresolved

questions are also noted.

8. Spontaneous prayer of gratitude can conclude the conversation.

9. Once the group conversation has taken place, participants should review and share about

their experience of the process within the small group. How was the experience? What

were the ups and downs? What new and refreshing insights might they have discovered?

30

What they learned about the synodal way of proceeding? How was God present and at

work during their time together?

10. Participants should then decide on the feedback they wish to communicate to the

organizing/facilitation team

11. All participants can then come together to conclude the gathering. One representative

from each group can briefly share about the experience of the group. The participants

should be informed about the next stage of the Synodal Process, so that they will know

how their input will contribute to the whole Church.

12. It is recommended that the gathering conclude in prayer or song of thanksgiving.

After the gathering, the organizing/facilitation team members can meet and review the whole

experience and to prepare the synthesis based on the feedback submitted by all the small groups.

They can then forward their synthesis to the[ vicariate/district] Diocesan Contact Person (s).

31

TAMDANAN

ALANG SA KONSULTASYON

SA PAROKYA

MAHITUNGOD SA SINODO

SA SINODALIDAD

[CEBUANO]

Theme: Alang sa Sinodanong Simbahan: Paghiusa, Pagsalmot, Pagmisyon

32

TABLE OF CONTENTS

I. USA KA SINODANONG SIMBAHAN

a. Unsa ang Sinodalidad

b. Ang Tema sa Sinodo

c. Ang Tumong sa Sinodo

d. Ang Proseso sa Sinodo

e. Mga Hugna sa Sinodanong Proseso

II. ANG SINODANONG KASINATIAN SA LOKAL NGA ANG-ANG

a. Ang Dyosesnong Proseso

b. Mapa sa Dalan alang sa Dyosesanong Hugna

c. Ang Ulohang Pangutana sa Konsultasyon

d. Napulo ka Dugokang mga Tema nga Mahimong Tukion

APPENDICES

1. Programa sa Konsultasyon sa Parokya

2. Giya sa Ora Santa

a. Pamalandong: Si Jesus, ang Katawhan, ang mga Apostoles

b. Pamalandong: Ang Duha nga Lihok sa Pagkakabig: Si Pedro ug

Cornelio

c. Giya sa Pagsuta sa Konsensiya

3. Mga Kinaiya alang sa Pagsalmot sa Sinodanong Proseso

4. Mga Kahiwian nga Likayan

5. Giya alang sa Espirituhanong Panag-istoryahanay

33

ALANG SA USA KA SINODANONG SIMBAHAN:

PAGHIUSA, PAGSALMOT, PAGMISYON

Ang Simbahan gitigom sa Dios diha sa Sinodo. Ang dalan nga gihinganlag “Alang sa usa

Sinodanong Simbahan: Paghiusa, Pagsalmut, Pagmisyon,” solemneng gibuksan sa ika 19-20 sa

Oktubre 2021 sa Roma ug sa sunod nga ika -17 sa Oktubre diha sa matag usa nga partikular nga

Simbahan. Usa sa mahinungdanon nga yugto mao ang kasaulogan sa XVI nga Ordinaryo nga

Kinatibuk-ang Asembliya sa Sinodo sa Kaobispohan (16th Ordinary General Assembly of the

Synod of Bishops), sa Oktubre 2023, nga pagasundan sa hugna sa pagpatuman.

USA KA SINODANONG SIMBAHAN

Unsa ang Sinodalidad? Sa pagpatigom niiining Sinodo, si Papa Francisco midapit sa kinatibuk-

ang Simbahan sa pagpamalandong sa tema nga makatabang alang sa iyang kinabuhi ug misyon:

kini ang dalan sa sinodalidad nga gipaabut sa Dios alang sa Simbahan sa Ika-tulong Milenyo

(Third Millennium). Subay sa nagsunod nga kabag-ohan sa Simbahan nga gisugyot sa Ikaduhang

Konsilyo Vaticano (2nd Vatican Council), kining hiniusang panaw parehas nga gasa ug tahas:

pinaagi sa kaubang pagpanaw ug sa hiniusang pagpamalandong sa panaw nga gihimo. Ang lain-

laing mga sakop sa Simbahan makakat-on gikan sa mga kasinatian ug panglantaw sa usag-usa,

giniyahan sa Espiritu Santo. Dinan-agan sa Pulong sa Dios ug naghiusa diha sa pag-ampo,

makasuta kita sa mga proseso sa pagpangita sa kabubut-on sa Dios ug sa pagsubay sa mga

agianan nga ang Dios nagtawag kanato – padulong sa mas lawom nga paghiusa, mas bug-os nga

pagsalmot, ug mas dakong pagkabukas sa pagtuman sa atong misyon diha sa kalibutan. Ang

atong “kaubang pagpanaw,” sa pagkatinuod, maoy pinaka-epektibong makapahimo ug

makapadayag sa kinaiya sa Simbahan isip magpapanaw ug misyonero nga Katawhan sa Dios.

Ang International Theological Commission (ITC) naghulagway sa sinodalidad niining paagiha:

Ang “Sinodo” usa ka karaan ug talahurong pulong diha sa Tradisyon sa Simbahan,

kansang kahulogan nagagikan sa labing lawom nga mga tema sa Pagpadayag […].

Nagpaila kini sa dalan nga ang Katawhan sa Dios kaubang magalakaw. Parehong

nagtumong usab kini ni Jesucristo, nga mipadayag sa iyang kaugalingon nga mao “ang

dalan, ang kamatuoran ug ang kinabuhi” (Jn 14, 6), ug sa kamatuoran nga ang mga

Kristohanon, Iyang mga sumusunod, orihinal nga gitawag nga ang mga sumusunod sa

Dalan (cf. Buhat 9,2; 19, 9,23; 22,4; 24,14-22).

Una sa tanan, ang sinodalidad magtumong sa usa ka partikular nga estilo nga mopasarang

sa kinabuhi ug misyon, nagpadayag sa kinaiya sa Katawhan sa Dios nga kaubang

nagpanaw ug nagkatipon diha sa asembliya, tinawag ni Ginoong Jesus diha sa gahom sa

Espiritu Santo sa pagsangyaw sa Maayong Balita. Ang sinodalidad gikinahanglan nga

mapadayon diha sa ordinaryong mga pamaagi sa pagkinabuhi ug paglihok sa Simbahan.

34

Sa niining diwa, ang sinodalidad makahimo sa kinatibuk-ang Katawhan sa Dios sa kuyog nga

paglakaw padulong sa unahan, pagpamati sa Espiritu Santo, pagsalmot sa misyon sa Simbahan

diha sa paghiusa nga gihimo ni Jesus sa taliwala kanato.

Ang kinatibuk-ang Katawhan sa Dios nag-ambit sa usa ka komon nga dignidad ug tawag pinaagi

sa Bunyag. Kitang tanan gitawag sa hiyas sa atong pagkabinunyagan nga mga aktibong

sumasalmot sa kinabuhi sa Simbahan. Diha sa mga Parokya, sa mga gagmayng Kristohanong

katilingban, sa mga kalihokan sa mga layko, sa mga katilingban sa mga relihiyosong lalaki ug

babaye, ug sa lain pang mga matang sa kahiusahan, kababayen-an ug kalalakinhan , kabatan-

onan ug edaran, kitang tanan gidapit sa pagpamati sa usag-usa aron makadungog sa mga aghat sa

Epiritu Santo, nga moanhi aron paggiya sa atong tawhanong paningkamot, naghatag og kinabuhi

ug kalagsik ngadto sa Simbahan ug nagdala kanato ngadto sa mas lawom nga kahiusahan alang

sa atong misyon diha sa kalibutan. Ingon nga ang Simbahan magsugod niining sinodanong

panaw, maningkamot kita sa pagpanukad sa atong kaugalingon diha sa mga kasinatian sa matuod

nga pagpamati ug pagsuta sa dalan sa pagkahimong Simbahan nga sa ingon ang Dios nagtawag

kanato.

Tema sa Sinodo. Ang tema sa Sinodo “Alang sa usa ka Sinodanong (kaubang nagpanaw nga)

Simbahan: Paghiusa, Pagsalmot, Pagmisyon.” Kini ang tulo ka bahin sa tema: Paghiusa,

Pagsalmot, ug Pagmisyon. Kining tulo adunay lawom nga kalambigitan sa usag-usa. Sila ang

mahinungdanon nga mga haligi sa usa ka sinodanong Simbahan. Walay labaw sa matag usa

kanila. Hinuon, matag usa nagpalambo ug nagpunting sa laing duha. Adunay dinamikong

relasyon tali kanilang tulo nga kinahanglang ipasabot nga managkauban sa kanunay.

• Paghiusa: Pinaagi sa iyang pagka-mapuangorong kabubut-on, ang Dios sa tingub

nagtigom kanato ingon nga lain-laing mga tawo sa usa ka pagtuo, pinaagi sa kasabutan

nga iyang gitanyag ngadto sa iyang katawhan. Ang panaghiusa nga atong gipanag-

ambitan labing lawom nga nanukad diha sa gugma ug kahiusa sa Santisima Trinidad. Si

Cristo ang nagpahiuli kanato ngadto sa Amahan ug naghiusa sa tagsa-tagsa diha sa

Espiritu Santo. Sa tingub madasig kita pinaagi sa pagpamati sa Pulong sa Dios, pinaagi sa

buhing Tradisyon sa Simbahan, ug nanukad sa “sensus fidei” (ang pagbati sa pagtuo) nga

atong gisaw-an. Kitang tanan adunay papel nga dulaon sa pagsuta ug pagpuyo sa tawag

sa Dios alang sa iyang katawhan.

• Pagsalmot: Ang tawag alang sa pag-apil sa tanang sakop sa Katawhan sa Dios – layko,

ang nakonsagrahan, ang naordenahan – sa pagsalmut diha sa pagbansay sa lawom ug

matinahurong pagpamati sa usag-usa. Kining maong pagpamati maggama og luna alang

kanato sa hiniusang pagpamati sa Espiritu Santo, ug maggiya sa atong mga pangandoy

alang sa Simbahan sa Ika-tulong Milenyo. Ang pagsalmut nanukad sa kamatuoran nga

ang tanang matuohon may katakus ug tinawag sa pag-alagaray sa usag-usa, pinaagi sa

mga gasa nga ilang tagsa-tagsang nadawat gikan sa Espiritu Santo. Diha sa sinodanong

Simbahan ang katilingban, diha sa iyang gawasnon ug nagkalainlaing mga sakop,

gitawag sa pag-ampo, pagpamati, pagtuki, pagdayalogo, pagsuta, ug pagtanyag og

tambag kabahin sa sa paggama og mga pastoral nga mga desisyon nga labing duol nga

motukma sa kabubut-on sa Dios (ITC, Syn., 67-68). Matuod nga mga kahago

35

gikinahanglan pagabuhaton aron masiguro ang pagpa-apil kanila nga anaa sa kadaplinan

o kanila nga mibati nga walay labut.

• Misyon: Ang Simbahan anaa aron sa pagsangyaw sa Ebanghelyo. Dili mahimo nga kita

naka sentro sa atong kaugalingon. Ang atong misyon mao ang pagsaksi sa gugma sa Dios

diha taliwala sa tibuok banay sa katawhan. Kining maong Sinodanong Proseso may

lawom nga kalambigitan sa misyon. Kini gitinguha aron sa paghimo sa Simbahan nga

mas maayong saksi sa Ebanghelyo, ilabina uban kanila nga nagpuyo sa espirituhanon,

sosyal, ekonomikanhon, politikanhon, heyograpikanhon ug eksistensyal nga mga

kadaplinan sa atong kalibutan. Niining paagiha, ang sinodalidad usa ka agianan nga ang

Simbahan mas bug-os nga makatuman sa iyang misyon sa pagsangyaw diha sa kalibutan

ingon nga patubo sa pag-alagad sa umaabot nga gingharian sa Dios.

Tinguha sa Sinodo – Mga Tumong sa Sinodanong Proseso. Ang Simbahan miila nga ang

sinodalidad mahinungdanon nga kabahin sa iyang kaugalingong kinaiya. Ang pagka sinodanong

Simbahan mapadayag diha sa mga konsilyo nga ekumenikano, sa Sinodo sa Kaobispohan, mga

sinodo nga Dyosesano, ug sa mga konsilyo dyosesano ug parokyano. Daghang mga pamaagi nga

pinaagi niini makasinati kita og sinodalidad nga anaa na latas sa Simbahan. Apan ang usa ka

sinodanong Simbahan dili lamang limitado niining anaa na nga mga institusyon. Sa pagkatinuod,

dili kaayo nga usa ka hitabo o islogan ingon nga usa ka estilo o usa ka paagi nga ang Simbahan

mabuhi sa iyang misyon diha sa kalibutan. Ang misyon sa Simbahan magkinahanglan nga ang

tibuok Katawhan sa Dios kaubang magpanaw, uban sa matag sakop nga modula sa iyang

mahinungdanong papel, nahiusa sa usag-usa. Ang sinodanong Simbahan maglakaw padulong sa

unahan diha sa pagkahiusa aron sa pagpadayon sa usa ka komon nga misyon pinaagi sa

pagsalmot sa matag usa sa mga ginsakpan.

Ang tinguha sa sinodanong proseso dili ang paghatag og temporaryo o usa ka higayong

kasinatian sa sinodalidad, apan sa paghatag hinuon og kahigayonan sa tibuok Katawhan sa Dios

sa tiningub nga pagsuta kon unsaon pagpadayon sa dalan padulong sa usa ka mas sinodanong

Simbahan sulod sa taas nga panahon. Samtang ang Sinodo sa Kaobispohan, usa sa mga bunga sa

Ika-duhang Konsilyo Vaticano, nga naghimo hangtud karon ingon nga usa ka panagtapok sa

kaobispohan uban sa awtoridad sa Santo Papa, ang Simbahan mas nakaamgo na nga ang

sinodalidad mao ang dalan sa tibuok katawhan sa Dios. Mao nga ang sinodanong proseso dili na

lamang kutob sa asembliya sa mga obispo apan panaw sa tanan nga matuohon, diin ang matag

lokal nga Simbahan adunay mahinungdanong bahin. Ang Ika-duhang Konsilyo Vaticano

naghatag og bag-ong kinabuhi sa ingon nga ang tanang Binunyagan, ang herarkiya ug layko,

gitawag nga mga aktibong magsasalmot sa makaluwas nga misyon sa Simbahan (LG, 32-33).

Samtang ang bag-ohay pa nga mga sinodo nagsusi sa mga tema sama sa bag-ong

ebanghilisasyon, ang pamilya, ang kabatan-onan, ug ang Amazon, ang kasamtangang Sinodo

maghisgot sa sinodalidad mismo. Kining sinodanong proseso giniyahan sa usa ka masukaranong

pangutana: Sa unsa nga paagi kining “kaubang pagpanaw” nahitabo karon sa lain-laing mga

hugna (gikan sa lokal ngadto sa kinatibuk-an), nagtugot sa Simbahan sa pagsangyaw sa

Ebanghelyo sumala sa misyon nga gitugyan kaniya; ug unsa ang mga lakang nga gidapit

kanato sa Espiritu nga atong pagahimuon aron motubo kita isip usa ka sinodanong

Simbahan? (PD, 2)

36

Sa ingon niini ang tumong sa kasamtangang Sinodo mao ang pagpamati, isip kinatibuk-ang

Katawhan sa Dios, kon unsa ang gisulti sa Espiritu Santo ngadto sa Simbahan. Buhaton nato kini

pinaagi sa hiniusang pagpamati sa Pulong sa Dios diha sa Balaang Kasulatan ug ang buhing

Tradisyon sa Simbahan, ug dayon sa pagpaminaw sa usag-usa ug ilabina kadtong naa sa

kadaplinan, pagsuta sa mga timaan sa panahon. Sa pagkatinuod, ang tibuok Sinodanong Proseso

nagtinguha sa pagpalambo og buhing kasinatian sa pagsuta, pagsalmot, pagpangako, diin ang

nagkalain-laing mga gasa hiniusang gitipon alang sa misyon sa Simbahan.

Tataw nga ang katuyoan niining maong Sinodo “… dili ang paghimo og mga dokumento, kondili

ang pagtanom ug mga damgo, pagdibuho og mga panagna ug panglantaw, pagtugot sa

kalamboan sa mga damgo, pagdasig og pagsalig, pag-alim sa mga samad, paggama og bag-ong

relasyon, pagmata sa usa ka banagbanag sa paglaum, pagkat-on gikan sa usag-usa ug pagmugna

og masanag nga kaantigohan nga modan-ag sa mga hunahuna, mohaling sa mga kasingkasing,

mohatag og kusog sa atong mga kamot…” (PD, 32). Mao nga kining maong Sinodano nga

Proseso dili lamang usa ka sunodsunod nga mga kalihukan nga mosugod ug mohunong, apan usa

ka panaw padulong sa paghiusa ug pagmisyon nga tawag sa Dios sa Simbahan nga pagapuy-an

sa ika-tulo nga milenyo.

Kining maong kaubang pagpanaw magtawag kanato sa pagbag-o sa atong mga mentalidad ug sa

atong mga simbahanong istraktura aron makapuyo sa tawag sa Dios alang sa Simbahan taliwala

sa mga timaan sa mga panahon karon. Ang pagpamati sa Katawhan sa Dios makatabang sa

Simbahan sa paghimo og mga desisyon nga pastoral nga posibleng labing duol nga motakdo sa

kabubut-on sa Dios (ITC, Syn., 68). Ang katapusang panglantaw nga gitinguha niining

sinodanong dalan sa Simbahan mao ang pag-alagad sa diyalogo sa Dios uban sa katawhan (DV,

2) ug sa kaubang pagpanaw sa Gingharian sa Dios (cf. LG, 8 RM, 20). Sa kaulahian, kining

sinodanong proseso nagtinguha nga molihok padulong sa usa ka Simbahan nga mas mabungahon

diha sa pagpangalagad sa pag-abot sa gingharian sa langit.

Ang sinodanong panaw masinati diha sa konteksto sa kasaysayan tiniman-an sa mga yugto-

anong mga kausaban sa katilingban ug sa usa ka mahinungdanong transisyon diha sa kinabuhi sa

Simbahan, nga dili gayud mahimo nga dili hatagan og pagtagad: diha sa nagpahipi nga

kakomplikado niining konteksto, sa iyang mga tensyon ug kontradiksyon, nga kita gitawag sa

pagsusi sa mga timaan sa mga panahon ug paghubad sa ilang kahulogan diha sa kahayag sa

Ebanghelyo. (GS, 4).” (PD, 4):

• ang kalibutanong trahedya sa COVID-19 nga pandemya

• walay kaangayan ug inhustisya: pagkadaghan, pagkabuak-buak, ang kahimtang nga

giatubang sa mga migrante, pagbahin-bahin latas sa banay sa katawhan

• ang hilak sa mga kabus ug agulo sa kinaiyahan

• kakulang sa pagtuo

• korapsyon bisan gani sulod sa Simbahan – ang kasinatian sa pag-antos sa mga menor de

edad ug mga mahuyang nga mga tawo

Kitang tanan luwan sa usa ka barko… Usa kita ka tawhanong banay nga nagpuyo sa atong

komon nga panimalay.

37

Ang Proseso sa Sinodo. Ang sinodanong proseso nagsunod niining kinatibuk-ang dagan:

• Ang General Secretariat sa Sinodo sa Kaobispohan momantala sa Dokumento sa

Pagpangandam ug sa Vademecum (Tamdanan) isip mga kahimanan alang sa lokal nga

Simbahan aron sa pagpahigayon sa dyosesanong hut-ong sa Sinodo.

• Ang mga bunga sa dyosesanong hut-ong tapukon ngadto sa usa ka kalangkuban sa matag

lokal nga Simbahan.

• Unya usa ka kalangkuban ang pagahimuon sa episcopal conferences ug sa mga Sinodo sa

Sidlakang Simbahan, binasi sa mga kalangkuban nga madawat gikan sa mga lokal nga

Simbahan. Ang ubang mga simbahanong pundok mosalmot sa konsultasyon ug

mopahayag sa ilang kaugalingong kalangkuban.

• Ang General Secretariat mo-gama sa unang edisyon sa Instrumentum Laboris

(dokumento nga gamiton) binasi sa mga kalangkuban nga madawat gikan sa episcopal

conferences, sa mga sinodo sa sidlakang Simbahan, ug sa lain pang mga simbahanong

pundok nga gihinganlan sa Episcopalis Communio.

• Kining unang Instrumentum Laboris pagahisgutan sa kontinental nga mga pagtigom.

• Binasi sa mga dokumento gikan sa kontinental nga pagtigum, ang ikaduhang edisyon sa

Instrumentum Laboris buhaton aron gamiton unya sa Asembliya sa Sinodo sa

Kaobispohan sa Oktubre 2023.

Mga Hut-ong (Phase) sa Sinodanong Proseso

1. Ang Dyosesanong Hut-ong

2. Ang Papel sa Episcopal Conferences ug mga Sinodo sa mga Simbahan sa Sidlakan

3. Ang Hut-ong Kontinental – Pito (7) ka mga pagtigom kontinental: Africa (SECAM);

Oceania (FCBCO); Asia (FABC); Middle East (CPCO); Latin America (CELAM);

Europe (CCEE) ug North America (USCCB ug CCCB)

4. Ang Asembliya sa Sinodo sa Kaobispohan didto sa Roma sa Oktubre 2023

5. Ang Hut-ong sa Pagpatuman

Gilauman nga ang kasinatian sa sinodanong proseso magdala og bag-ong tingpamulak sa

pagpamati, pagsusi, pagdiyalogo, ang paghimo og mga desisyon, aron ang tibuok nga Katawhan

sa Dios, mas maayong kaubang magpanaw sa usag-usa ug sa tibuok banay sa katawhan, ubos sa

pag-giya sa Espiritu Santo.

ANG SINODANONG KASINATIAN SA LOKAL NGA HUT-ONG

Ang Dyosesanong Hugna. Ang unang hugna sa Sinodanong Proseso mao ang bahin sa

pagpamati sa mga lokal nga Simbahan human sa kasaulogan sa pagbukas didto sa Roma. Ang

dyosesanong bahin sa sinodanong panaw magsugod sa Domingo, Oktubre 17, 2021.

Sumala sa Dokumento sa Pagpangandam (no. 31):

Ang katuyoan sa unang hugna sa sinodong panaw mao ang pagpalambo og halapad nga

proseso sa konsultasyon aron sa pagtapok sa bahandianong mga kasinatian sa sinodalidad

nga napuy-an, sa nagkalain-laing mga pagpadayag ug panagway, nga sinalmutan sa mga

Pari ug mga Matuohon sa mga Simbahan (lokal) sa tanang mga lainlaing hut-ong, pinaagi

38

sa labing maayong pamaagi sumala sa nagkalain-laing lokal nga mga kamatuoran: ang

konsultasyon, nga ipahigayon sa Obispo, ipadayag “ngadto sa mga Pari, Diyakono ug

Layko sa ilang lokal nga mga Simbahan, tinagsa o mga pundok, sa pagdawat sa bililhong

tampo nga ikadalit sa mga konsagrado nga lalaki ug babaye” (EC, 7). Ang kontribusyon

sa mga mosalmot nga pundok ngadto sa [mga lokal nga] Simbahan, gihangyo, ilabina ang

Presbyteral Council ug ang Parish Pastoral Council, diin ang sinodanong Simbahan [sa

tinud-anay] magsugod na pagkaporma.” Samang kamahinungdanon ang tampo sa laing

mga simbahanong pundok, ingon man usab sila nga nagtinguha sa pagpadala nga direkta

sa ilang mga tampo. Sa kaulahian, labing mahinungdanon ang tingog sa mga kabus ug

mga gibaliwala makakaplag usab og luna, dili lamang kanila nga adunay mga

katungdanan o reponsibilidad nga tumanon sulod sa [lokal] nga Simbahan.

Ang matag hugna sa pagpaminaw ipahi-angay sa lokal nga kahimtang. Ang mga tawo nga atua

sa hilit nga dapit nga limitado ang koneksyon sa internet malagmit lahi ang pag-apil kaysa nila

nga nanimuyo sa siyudad. Ang mga katilingban nga kasamtangang gihasi sa COVID-19

malagmit lahi ang paghimo sa dayalogo ug ang mga kahigayonan sa pagpamatiay kay sa dapit

nga daghan nang nanga-ayo. Bisan unsa ang kahimtang lokal, giawhag ang pagpunting sa

pagpaapil ug pagpasalmot sa labing dako nga gidaghanon, pagkab-ot sa labing daghang mga

tawo kutob sa mahimo, ug ilabina kadtong anaa sa kadaplinan nga sa kanunay dili

makasalmot ug daling makalimtan. Ang pag-agni kutob sa mahimo sa labing daghan nga

pagsalmot, makatabang sa pagseguro nga ang kalangkuban nga pagahimuon sa hut-ong sa mga

dyosesis, episcopal conferences, ug ang tibuok Simbahan makadakop sa matuod nga mga

panghitabo.

Dili tinguha nga ang mga dyosesis ug mga parokya mabug-atan, kondili ang pagpahiusa sa

sinodanong proseso ngadto sa kinabuhi sa lokal nga Simbahan sa mga mamugnaong mga

pamaagi nga makapalambo ug mas lawom nga kahiusa, mas tunhay nga pagsalmot, ug mas

mabungahon nga pagmisyon.

Ang kasinatian sa Sinodanong Proseso sa lokal nga hut-ong gikinahanglan nga maglakip:

• Pagsuta pinaagi sa pagpamati, paggama ug luna alang sa paggiya sa Espiritu Santo.

• Sayong paagi sa pagduol, aron pagseguro nga daghan ang mga tawo kutob sa mahimo

ang makasalmot, sa walay pagtagad sa gilay-on, sa pinulongan, sa edukasyon, socio-

economic nga kahimtang, abilidad/kakulangan, o materyal nga mga kapanguhaan.

• Kulturanhong kasayoran sa pagsaulog ug pagdawat sa pagkalainlain sulod sa lokal nga

mga katilingban.

• Pagpaapil sa tanan, paghimo sa matag paningkamot sa pagpaapil niadtong mibati nga

gibaliwala o gipadaplin.

• Pakig-alayon binase sa modelo sa usa ka Simbahan nga kaubang-manubag.

• Pagtahod sa katungod, dignidad, ug opinyon sa matag usa nga misalmot.

• Tukma nga kalangkuban nga matuod nga modakop sa kasangkaran sa mga kritikal ug

mapasalamaton nga mga panglantaw sa tanang mga tubag, lakip ang mga panglantaw nga

gipadayag lamang sa minorya sa mga misalmot.

• Pagkamadayagon, pagsiguro nga ang mag proseso sa pag-agni, pagpasalmot, pagpaapil,

ug paghiusa sa mga ikadugang tin-aw ug maayong pagpadayag.

39

• Pagkamaki-angayon, pagsiguro nga pagsalmot sa proseso sa pagpamati magtagad nga

maki-angayon sa matag tawo, aron ang matag tingog mapaminaw gayod.

Niining hugna sa pagpamati ang katawhan gi-awhag sa pag-uban, pagtubag sa mga makapa-ukay

nga mga pangutana/mga imahen/mga kahimtang, pagpamati sa usag-usa, ug paghatag og tinagsa

o tiningub nga mga tubag, ideya, reaksyon, ug mga sugyot. Apan kon ang mga sirkumstansiya

(sama sa mga gidili panahon sa pandemiya o ang gilay-on) maghimong malisud sa atubangay

nga interaksyon, posibling himuon ang giniyahan nga online nga panaghisgutay sa mga pundok,

ang kinaugalingong online nga mga kalihukan, chat groups, pagtawag sa telepono ug lain pang

pamaagi sa sosyal nga komunikasyon, ingon man ang sinulat o online nga pagtubag sa mga

pangutana, mga kahimanan sa pag-ampo, mga pamalandong nga nanukad sa Bibliya, balaang

musika, ingon man ang mga gama sa arte, mga balak, ug uban pa, mahimo nga gamiton aron

pagdasig sa pamalandong ug dayalogo.

Kining dyosesanong hugna usa ka kahigayonan sa mga parokya ug mga dyosesis sa pagtagbo,

pagsinati ug pagpuyo sa sinodanong panaw nga hiniusa, mao nga makakaplag o mapalambo ang

ubang sinodanong mga kahimanan ug pamaagi, nga labing haum sa lokal nga konteksto, nga sa

katapusan mamahimong bag-ong estilo sa mga lokal nga Simbahan nga anaa na sa dalan sa

sinodalidad.

Makusog nga girekomendar nga ang proseso sa pagkonsulta sa mga dyosesis pagatapuson sa usa

ka Diocesan Pre-Synodal Assembly, nga maglakip og liturhikanhon nga kasaulogan.

Gikinahanglan ang pagdapit sa pagsalmot gikan sa halapad nga representasyon latas sa tibuok

dyosesis nga magkahiusa aron sa pag-ampo, pagpaminaw, pagpamalandong, ug pagsuta sa

sinodanong dalan nga subay niini ang Espiritu sa Diyos nagtawag sa tibuok dyosesis.

Mao nga kining sinodo dili lang magpaabot og mga tubag nga makatabang sa Asembliya sa

Sinodo sa Kaobispohan nga pagahimuon sa Roma sa Oktubre 2023, apan nagtinguha usab sa

pagpasiugda ug pagpalambo sa lihok ug kasinatian isip Sinodanon sa dagan sa proseso ug sa

umaabot nga pagpadayon sa unahan.

Ang Mapa sa Dalan sa Dyosesanong Hut-ong. Ang mga buluhaton sa pagpahigayon sa hut-

ong sa pagpamati ug diyalogo ang mosunod:

1. Pagtudlo sa tawo (mga tawo) nga duolan ug pakisayran

2. Pag-gama sa diocesan synodal team

3. Pagsuta sa dalan nga subayon sa dyosesis

4. Pagplano sa usa ka mapasalmutong proseso

5. Pag-andam sa mga tigpahigayon (coordinators) alang sa mga sinodanong tigom sa

konsultasyon

6. Paghatag og orientation workshop alang sa diocesan team ug sa mga tigpahigayon

7. Pagpahayag sa tanan

8. Pagpatuman, pagmonitor, ug pag-giya sa sinodanong proseso sa konsultasyon

9. Diocesan Pre-Synodal Assembly.

10. Pag-andam ug pagsubmitir sa dyosesanong kalangkuban (synthesis)

40

Kalendaryo sa Alang sa Artsidyosesis sa Sugbo

Oktubre 12, 2021 - Pagtudlo sa Diocesan Synodal Team

Oktubre 17 - Artsidyosesanong Pagbukas sa Sinodo

Oktubre 26 - Tigom sa mga Episcopal Vicars ug Consultors

Nobyembre 16 - Rekoleksyon sa Kaparian mahitungod sa sinodo

Nobyembre 21 - Pag-isyu sa sulat pakaylap (circular letter)

Disyembre 16-24 - Mga homiliya kabahin sa sinodalidad (Misa de Gallo)

Enero 1-31, 2022 - Orientation worshops sa mga tigpasayon

Pebrero 1 – Mayo 14 - Mga sinodanong konsultasyon sa mga parokya

May 15 - Pagsumitir sa linangkob nga mga tubag gikan sa mga

distrito

Hunyo 18 - Diocesan Pre-Synodal Assembly

Hulyo - Nasudnong Sinodanong Asembliya

Agosto - Pagsumitir sa nasudnong kalangkuban (synthesis) sa

Roma

Ang Ulohang Pangutana sa Konsultasyon. Sa gihisgutan na sa ibabaw, kining maong sinodo

nagpasupot niining uluhang pangutana:

Ang sinodanong Simbahan, diha sa pagsangyaw sa Maayong Balita, “kaubang nagpanaw.”

Sa unsang paagi nga kini nahitabo karon sa imong lokal nga Simbahan? Unsa ang mga

lakang nga ang Espiritu magdapit kanato nga pagahimuon aron motubo kita sa atong

“kaubang pagpanaw?”

Sa pagtubag niining pangutana, gidapit kita sa:

• Pagsubli sa atong kasinatian. Unsa ang mga kasinatian sa atong lokal nga Simbahan nga

kining pangutana makapahinumdum?

• Pag-usab og pagbasa nga mas lawom niining mga kasinatian. Unsa ang mga kalipay nga

gidala nila? Unsa ang mga kalisud ug babag ang nasugatan? Unsa ang mga samad nga

ilang napadayag? Unsa ang panabot nga ilang napukaw?

• Pagtigom sa mga bunga nga ipaambit. Hain niining mga kasinatian nga ang tingog sa

Espiritu madungog? Unsa ang gipangayo kanato sa Espiritu Santo? Unsa ang mga punto

nga pamatud-an, ang gilauman nga kausaban, mga lakang nga pagahimuon? Unsa ang

mga agianan nga nabuksan alang sa atong partikular nga Simbahan?

Gikinahanglan sa pagtubag ang pagpaminaw sa Espiritu Santo nga sama sa hangin “mohuyop sa

asa nga iyang pagbuot; madungog nimo ang tingog nga iyang gihimo, apan dili nimo mahibaw-

an diin kini maggikan o asa padulong (Juan 3:8), ang pagpabiling bukas sa mga surprisa sa

Espiritu, seguradong mag-andam kanato subay sa dalan. Mao nga usa ka lihok ang masugdan

nga magtugot kanato sa pagsugod og pagpa-mùpò sa pipila ka mga bunga sa sinodanong

kausaban, nga mouswag paghingkod. Mao kini ang mga tinguha nga labing kamahinungdanon

alang sa kalidad sa simbahanong kinabuhi ug sa pagkab-ot sa misyon sa pagsangyaw sa

Maayong Balita, nga atong pagasalmutan tungod sa atong Bunyag ug Kumpirmasyon.

41

Napulo ka Dugokang Mga Tema nga Mahimong Tukion

Aron matabangan ang mga tawo sa pag-usisa sa sukaranang pangutana, kining mosunod nga mga

tema naghatag og gibug-aton sa mga mahinungdanong aspeto niining “gipuy-an nga

sinodalidad” (PD, 30). Anaay mga pangutana nga gi-uban sa matag-usa niining napulo ka mga

tema nga mahimong gamiton isip sinugdanan o giya nga makatabang. Ang panag-istoryahanay

ug dayalogo dili limitado lamang kanila. Sa pagtubag niining mga pangutana, makatabang kon

hinumduman nga “kaubang pagpanaw” mahitabo diha sa lawom nga panagdugtong sa duha ka

dalan. Una, nagpanaw kita kauban sa usag-usa isip Katawhan sa Dios. Sunod, nagpanaw kita isip

Katawhan sa Dios kauban sa tibuok banay sa katawhan. Kining duha ka perspektibo mopalambo

sa usag-usa ug makatabang sa atong hiniusang pagsuta padulong sa mas lawom nga paghiusa ug

mas mabungahon nga pagmisyon.

1. Kauban sa Panaw

Diha sa Simbahan ug sa katilingban managkauban kita sa samang dalan. Diha sa atong

lokal nga Simbahan, kinsa man ang “nagkuyog sa pagpanaw”? Kinsa man ang morag

layo nga naa sa gawas? Sa unsang paagi nga kita gitawag aron motubo isip

managkauban? Unsa man ang mga grupo o mga tawo nga nahabilin sa mga kadaplinan?

2. Pagpamati

Ang pagpamati mao ang unang ang-ang, apan magkinahanglan kini og bukas nga

hunahuna ug kasingkasing, nga walay pagpihik. Sa unsang paagi nga ang Dios magsulti

kanato pinaagi sa mga tingog nga usahay dili nato paminawon? Sa unsang paagi nga

gipamati ang mga layko, ilabina ang kababayen-an ug ang kabatan-onan. Unsay

makapasayon o makadumili sa atong pagpamati? Unsa ka maayo kita nga mamati

niadtong anaa sa kadaplinan? Sa unsang paagi nga mahiapil ang mga gikonsagrahan nga

mga lalaki ug babaye? Unsa man ang mga kakuwangan sa atong abilidad sa pagpamati,

ilabi na sa niadtong lahi og mga paglantaw kanato? Anaa bay luna ang tingog sa

minoriya, ilabi na sa mga tawo nga nakasinati sa kakabus, nga gipadaplin, o nga walay

labut sa katilingban.

3. Pagsulti

Ang tanan gidapit sa pagsulti uban sa kadasig ug pagkamatinud-anon diha sa

kagawasan, kamatuoran, ug gugma. Unsa man ang makadasig o makababag sa pagsulti

nga maisogon, prangka, ug responsable diha sa atong lokal nga Simbahan ug diha sa

katilingban?

Kanus-a ug giunsa nato pagdumala sa pag-ingon unsa ang mahinungdanon alang kanato?

Unsaon nga ang relasyon sa lokal nga media maugmad (dili lamang ang Katolikong

media)? Kinsa man ang mamulong sa ngalan sa Kristohanong katilingban ug giunsa man

sila pagpili?

4. Pagsaulog

“Ang hiniusang paglakaw” posible lamang kon kini nanukad sa katilingbanong

pagpamati sa Pulong ug sa pagsaulog sa Eukaristiya. Sa unsang paagi nga ang pag-ampo

42

ug liturhikanhong mga kasaulogan matuod gayod nga makadasig ug makagiya sa atong

nahiusang kinabuhi ug misyon diha sa atong katilingban? Unsaon nga sila makadasig sa

labing mahinungdanon nga mga desisyon? Unsa man ang gihatag nga luna alang sa

pagsalmot sa mga ministeryo sa pagka lector ug acolyte?

5. Panag-ambitay sa Katungdanan alang sa atong Komon nga Misyon

Ang sinodalidad nangalagad sa misyon sa Simbahan, diin ang tanang ginsakopan

gitawag sa pagsalmot. Sanglit kitang tanan mga misyonerong sumusunod, sa unsang

paagi nga ang matag binunyagan mosalmot sa misyon sa Simbahan? Unsa ang

makababag sa nabunyagan nga maaktibo diha sa misyon? Unsa ang mga kabahin sa

misyon nga atong nataligam-an? Unsaon sa katilingban pagbulig sa iyang ginsakopan nga

nangalagad sa katilingban sa lainlaing mga pamaagi (katilingbanon ug politikanhon nga

pagpanginlabut, sayentipikong pagtuon, edukasyon, pagpalambo sa katilingbanong

hustisya, pagpanalipod sa tawhanong katungod, pag-atiman sa palibot, ug uban pa)?

Unsaon sa Simbahan sa pagtabang niining mga sakop nga mopuyo diha sa pagpangalagad

sa katilingban sa misyonaryong pamaagi? Giunsa man pagsuta kabahin sa paghimo sa

mga misyonaryong desisyon ug si kinsa ang nagbuot niini?

6. Dayalogo diha sa Simbahan ug Katilingban

Ang dayalogo nagkinahanglan ug pagkamalahutayon ug pagkamapailubon, apan

makadala usab kini sa pagsinabtanay sa usa- usa. Sa unsa ka dak-on nga ang lain-laing

mga tawo diha sa atong katilingban magkatapok alang sa pagdayalogo? Unsa ang mga

dapit ug pamaagi sa dayalogo sulod sa atong lokal nga Simbahan? Unsaon nga kita

makapalambo sa pagtambayayongay uban sa atong mga kasilinganang dyosesis, mga

relihiyosong katilingban sa atong dapit, mga kapunongan ug kalihukan sa mga layko, ug

uban pa? Unsaon pagtubag sa nagkalainlaing mga panglantaw, o mga panagbangi ug

kalisdanan? Unsa ang partikular nga isyu diha sa Simbahan ug katilingban nga

gikinahanglan nga hatagan og dugang pagtagad? Unsa ang atong mga kasinatian sa

pagdayalogo ug pagtambayayong uban sa mga matuohon sa ubang relihiyon ug niadtong

walay relihiyon? Unsaon sa Simbahan sa pakigsabot ug pagkat-on gikan sa ubang pundok

sa katilingban: sa kalibutan sa politika, ekonomiya, kultural, sibil nga katilingban, ug sa

mga kabus?

7. Ekumenismo

Ang dayalogo tali sa mga Kristohanon sa lain-laing mga tinuohan, hiniusa sa usa ka

Bunyag, adunay espesyal nga luna diha sa sinodanong panaw. Unsa ang relasyon sa

atong Simbahanong katilingban uban sa mga sakop sa ubang Kristohanong tradisyon ug

denominasyon? Unsa may atong gipaambit ug unsaon nato sa pagpanaw nga

managkauban? Unsa ang mga bunga nga atong naani gikan sa paglakaw nga

managkauban? Unsa ang mga kalisud? Unsa ang sunod nga lakang nga atong

pagahimuon sa pagpadayon sa unahan kauban sa usag-usa?

8. Awtoridad ug Pagsalmot

Ang sinodanong Simbahan usa ka mapasalmuton ug matulubagon nga Simbahan. Giunsa

man sa atong Simbahanong katilingban pag-ila sa mga tumong nga atong gitinguha, ang

43

pamaagi unsaon pagkab-ot niini? Giunsa man pagbansay ang awtoridad o pagdumala sa

sulod sa atong lokal nga Simbahan? Giunsa man nga ang pagtinabangay ug

pagkamatulobagon sa usag-usa mabansay? Giunsa paghimo ang mga ebalwasyon, ug

kinsa ang naghimo niini? Giunsa pagpalambo ang mga ministeryo ug mga

responsibilidad sa mga layko? Aduna ba kitay mga mabungahong kasinatian sa

sinodalidaad diha sa lokal nga hut-ong? Giunsa sa mga sinodanong pundok paglihok diha

sa hut-ong sa lokal nga Simbahan (Pastoral Councils diha sa mga parokya ug mga

dyosesis, Presbyteral Council, ug uban pa)? Unsaon man nato pagpalambo og mas

sinodanong pamaagi diha sa atong pagsalmot ug pagpangulo?

9. Pagsuta ug Paghukom

Sa sinodanong estilo mohimo kita og mga desisyon pinaagi sa pagsuta kon unsa ang

gipamulong sa Balaang Espiritu pinaagi sa atong tibuok nga katilingban. Unsa ang mga

pamaagi ug mga proseso nga atong gihimo sa pagkab-ot og desisyon? Unsaon nga kini

mouswag pa? Unsaon man nato nga molambo pa ang pagpaapil diha sa paghimo og mga

desisyon sulod sa atong mga herarkiyanhong gambalay? Nakatabang ba ang atong mga

paagi sa pagkab-ot og mga desisiyon sa pagpamati sa tibuok katawhan sa Dios? Unsa ang

relasyon tali sa konsultasyon ug ang paghimo og desisyon, ug unsaon man pagpatuman

niini? Unsa man ang mga kahimanan ug mga pamaagi nga atong gigamit aron

mapalambo ang pagkamadayagon ug ang pagka may tulubagon? Unsaon man nato

pagtubo diha sa espirituhanong pagsusi nga katilingbanon?

10. Pag-umol sa Atong Kaugalingon diha sa Sinodalidad

Ang sinodalidad naglambigit sa pagdawat og kausaban, kaumolan, ug ang magpadayong

pagkat-on. Giunsa man sa atong katilingban pag-umol sa katawhan nga mas makahimo

sa “kaubang paglakaw,” pagpamati sa usag-usa, pagsalmot diha sa misyon, ug pag-apil sa

panagsabot? Unsang pag-umol ang gitanyag aron mapalambo ang pagsuta ug ang pag-

gamit sa awtoridad sa sinodanong paagi?

Matag dyosesis, parokya, o simbahanong pundok dili gayud magtinguha sa paghurot pagtubag sa

tanang pangutana apan magsusi ug magpunting sa mga aspeto sa sinodalidad nga labing

mahinungdanon sa iyang kahimtang. Ang mosalmot giawhag sa pagpaambit diha sa

pagkamatinud-anon ug pagkabukas mahitungod sa matuod nga mga kasinatian sa kinabuhi, ug

nga magkahiusang mamalandong kon unsa unya ang ipadayag sa Espiritu Santo pinaagi sa

pagpaambitay sa usag-usa.

44

APPENDICES

PROGRAMA ALANG SA KONSULTASYON DIHA SA

PAROKYA

Tema: Alang sa Usa ka Simbahan nga Kaubang Nagpanaw: Paghiusa, Pagsalmot Pagmisyon

Buntag

8:00 - Pagrehistro

8:30 - Ora Santa

9:30 - Pakigpulong 1: Sinodo sa Sinodalidad

10:00 - Break

10:30 - Pakigpulong 2: Napulo ka Ulohang mga Tema

11:00 - Kalihukan 1: Espirituhanong Pag-istoryahanay

Paniudto

Hapon

1:00 - Kalihukan 2: Paglangkob sa mga Tubag

- Reporting

45

- Pagtingub sa Nilangkob nga mga Tubag

3:00 Pamauli

MAAMPUONG PANAGTAGBO UBAN SA GINOO

1. Pagbukas sa Santisimo (5 minutos)

• Pagsimba nga mahilumon

2. Pagpamati sa Balaang Kasulatan (40 minutos)

• Pagbasa sa Jn 14:25-26; Jn 15:26-27; Jn 16: 12-15; o Jn 4:1-42

• Pamalandong: Si Jesus, ang mga Tawo, ang mga Apostoles

• Kahilum

• Pagbasa sa Buhat 10

• Reflection: Ang Duha ka Lihok sa Pagkakabig: Pedro ug Cornelio

• Kahilum

3. Pagsuta sa Konsensya – Binasi sa 10 ka dugokang mga tema (15 minutos)

4. Panalangin

5. Pagtak-op sa Santisimo

46

PAMALANDONG: Si Jesus, Ang Mga Tawo ug Ang Mga Apostoles

Si Jesus, ang Emmanuel, tungod sa Iyang dakong gugma alang kanatong tanan, mianhi sa

atong taliwala, kauban nato sa panaw.

Sa Ebanghelyo nga atong nadungog, Makita nato nga si Jesus nakigsulti sa babaye nga

taga-Samarya didto dapit sa atabay. Atong hinumduman nga ang mga Judeo dili

makiglambigit sa mga taga-Samarya, ug ikaduha, kadtong panahon ni Jesus, adunay

“social distancing” ang mga babaye ug ang mga lalaki.

Isip usa ka Judio, kabalo si Jesus niining mga balaod nga bisan wala masulat, gipuy-an

kini sa usa ka matarong nga Judio. Apan si Jesus, mihimo og lakang aron moduol sa

babaye. Makapangutana kita, ngano kaha?

Kini nga kinaiya ni Jesus nagpakita gayod kanato nga si Jesus mianhi dili lamang alang

sa pipila kondili alang sa tanan; dili lamang alang sa mga Judio kondili alang usab sa dili

Judio, ug mianhi siya ilabi na alang sa mga tawo nga giisip sa kadaghanan nga walay bili,

mga sinalikway ug mga biniyaaan, kanang gitawag ni Pope Francis nga gipadaplin sa

katilingban o kon anaa sa mga “peripheries”.

Tataw kayo kini nga kinaiya sa atong Ginoo diha sa Ebanghelyo sa iyang pakigsandurot

sa mga masakiton sama sa mga sanlahon, sa mga buta, sa mga amang, sa mga piang.

Nakig-uban Siya sa mga makasasala ug nakigsalo Siya sa ilang mga kombira.

Kining mga tawhana, gipaminaw ni Jesus, gihatagan sila’g paglaom, gipasinati kanila nga

aduna silay bili sa katilingban ug ilabi na sa gingharian sa Dios.

Makita pud nato diha sa Ebanghelyo ang mga tawo nga nanuo ug misunod-sunod ni Jesus

tungod kay nakadungog sila sa iyang gisulti. Kining mga tawhana dugay nang nagpaabot

sa Manluluwas sa kalibotan ug sa pagkadungog nila sa Iyang mensahe, mituo sila nga

Siya gayod ang ilang gipaabot.

Sa laing bahin sa Ebanghelyo, ang mga tawo nga nakakita sa mga milagro nga iyang

gibuhat sama sa pagpakaon sa nilibong mga tawo, misunod usab kaniya. Ang mga

masakiton nga giayo, ug mga makasasala nga gipasaylo, misunod usab kang Jesus kay

sila nakasinati sa pagkagawasnon. Mituo sila ug misunod Kaniya isip pasalamat sa ilang

nasinati ug ang uban tungod kay diha nila nakit-an Kaniya ang katagbawan sa ilang

kauhaw ug ang tubag sa ilang gipangita nga kamatuoran.

Anaa usab ang mga apostoles, ang mga pinili ug gipadala ni Jesus nga mopadayon sa

misyon sa kaluwasan sa kalibotan. Kining mga apostoles sila ang mga tigpataliwala diha

ni Jesus ug sa mga tawo. Dili sila ang mobabag kondili sila ang mopasayon sa pagduol sa

mga tawo ngadto sa Ginoo. Sila ang mga suod nga higala ni Jesus nga iyang gitudloan ug

sila ang mga saksi sa Iyang kinabuhi, sa Iyang kamatayon ug sa Iyang mahimayaong

pagkabanhaw hangtod sa Iyang pagsaka sa langit balik sa Iyang Amahan. Pinaagi sa mga

apostoles ug sa mga misunod kanila, ang mga pagtulon-an ni Jesus mipadayon sa

pagkaylap sa tibuok kalibotan.

Apan anaa usab ang manglilingla (the deceiver) nga buot gub-on ang relasyon taliwala sa

atong Ginoo ug sa mga tawo. Adunay mga butang nga mobahin ug moliko-liko sa

47

kamatuoran aron ang mga pagtulon-an nga gihatag kanato sa mga apostoles dili madawat

og sakto sa mga tawo. Adunay mga hiwi nga pamaagi nga makahatag og kalibog sa mga

tawo ug makaapekto sa kadasig ug hapsay nga pagpanaw.

Bisan pa man niining mga butanga, ang mensahe sa atong Ginoo, ang mensahe sa

kaluwasan nagpadayon sa pag-awhag kanatong tanan sa atong panaw dinhi sa kalibotan:

dili lamang alang sa mga tawo nga adunahan, dili lamang alang sa mga tawo nga duol sa

simbahan, dili lamang alang sa mga tawo nga matarong. Ang mensahe sa kaluwasan

alang usab sa mga kabos, alang usab sa mga makasasala, alang usab sa mga wala moduol

sa simbahan, alang usab sa mga walay tingog sa katilingban ug alang usab sa mga tawo

nga nagkalain-lain ang kultura. Kon sa ato pa, ang mensahe sa kaluwasan alang gayod

kanatong tanan.

Mga kaigsuonan, kitang tanan apil sa Gingharian sa Dios. Sa pagpadayon nato sa panaw

dinhi sa kalibotan ug isip usa ka simbahan, ang imong tingog ug akong tingog, ang imong

kasinatian ug ang akong kasinatian, mao ang kasinatian sa Simbahan, kay ikaw ug ako

man ang naglangkob sa Simbahan. Walay exempted, ikaw ug ako, pari, madre, layko, ang

matag usa kanato, bililhon sa kasingkasing sa Ginoo.

PAMALANDONG: Mga Buhat sa Apostoles 10

MGA PUNTO SA PAMALANDONG:

Ang mga Buhat sa Apostoles kapitulo 10 gapakita sa nindot kaayo nga kasinatian sa pagkakabig

ni Cornelio ug Pedro. Si Cornelio nga dili binunyagan ug si Pedro nga tinun-an ni Jesus. Si

Cornelio nga usa ka Romanhong sundalo, gipakitaan sa anghel sulod mismo sa iyang panimalay.

Siya giingnan sa pagpadala sa iyang mga sulogoon ngadto sa Jopa aron tawgon si Pedro. Ug ang

tanan napahigayon aron atong makita, dili lamang ang pagkakabig ni Cornelio kon dili ang

pagkakabig usab ni Pedro. Si Pedro gipakitaan sa makatulo nga higayon og panan-awon diin ang

Ginoo gasugo kaniya sa pag-ihaw ug pag-kaon sa tanang matang sa langgam nga ihalas ug mga

mananap nga molakat ug mokamang. Wala dayon niya masabti ang kahulugan niini apan

nagpabilin siya nga abli sa lihok sa Espiritu sa Diyos. Si Pedro nga sauna sirado sa pagdawat sa

dili mga Judio, nipadayon sa mga sulogoon ni Cornelio, nikuyog kanila ug unya nakighimamat

kang Cornelio ug sa iyang mga kaubanan. Ug pinaagi sa grasya sa Diyos, hinay-hinay nga

nakabig si Pedro gikan sa mga naandan niya sa iyang relihiyon padulong sa pagdawat,

paghimamat, ug pagpanaw uban kanila. Ang Diyos, sa Iyang kaalam ug kamaayo, gahinay-hinay

pagbuak sa pagkamapihigon ni Pedro. Nakita ni Pedro ang kahulugan sa panan-awon: nga ang

Diyos walay pinalabi ug Siya nagadawat sa tanan. Nasabtan usab ni Pedro nga ang pagkapinili

ug paglain sa mga Judio wala gapasabot nga mamahimo sila nga lahi sa uban, apan gipili ug

gilain aron mangalagad ug magsaksi sa gugma ug kaayo sa Diyos.

Ang pagkakabig ni Cornelio ug Pedro gapakita sa usa ka nindot nga panaw. Sila giubanan usab

og laing mga tawo nga nahimo nga instrumento sa ilang pagkakabig. Ang mga sulogoon ni

Cornelio nga nahimamat ni Pedro, nahimo sila nga kabahin sa iyang panaw sa pagkakabig. Si

Pedro nga miuban kanila padulong sa panimalay ni Cornelio nakakita sa kamahinungdanon sa

maong panghitabo. Ug sa paghiabot ni Pedro sa panimalay ni Cornelio nagsugod ang tinuoray

48

nga panaw diha sa pagpaminaw sa usa’g-usa, diha pagpaambit sa ilang tagsa-tagsa ka kasinatian,

ug diha sa pagpadayag sa kaayo sa Diyos diha sa ilang tagsa-tagsa ka kinabuhi.

Kita isip mga layko, isip mga relihiyoso, o isip mga pari, asa na kaha kita sa atong panaw?

Nag-inusara ba kita sa atong panaw?

Anaa ba kita’y pagdawat sa uban nga atong nahimamat diha sa atong panaw?

Anaa ba kita’y kaabli sa pagpaminaw sa atong mga nahimamat?

Anaa ba kita’y kaandam nga mopaambit kanila sa atong kasinatian?

Ug andam ba usab kita nga modawat sa pagpaambit sa ilang kasinatian?

Isip mga magpapanaw, atong pangayoon ang gasa sa padayon nga pagka-abli sa lihok sa Espiritu

sa Diyos diha sa Iyang pag-giya kanato niining atong panaw.

49

SYNODALITY: HOLY HOUR - EXAMINATION OF CONSCIENCE

Intro:

Ginoo ania kami sa imong atubangan. Nasayod kami nga ania ka naga-uban kanamo karon.

Gitawag mo kaming Imong mga binuhat, isip usa ka Simbahan. Simbahan nga kaubang

magpanaw, mag-inambitay ug mag-inalagaray sa usag-usa.

Nangandoy kami, nga bisan niining among panahon karon, masinati namo ang ikaw naga-uban

sa among pag-panaw. Makadungog kami sa imong tingog, pinaagi sa Balaang Espiritu nga mag-

giya kanamo.

Sa kadaghan higayon, nakalimot kami, kon unsa ang among kaakohan isip usa ka Simbahan.

Busa, mangayo kami’g pasaylo sa among mga kahuyangan ug kalapasan.

1. COMPANIONS ON THE JOURNEY. Isip kauban sa maong panaw, sa mga higayon nga

ang akong kaugalingong gusto maoy akong gipasulabi – maglisod usahay pagdawat sa

akong mga kauban, mamili kon kinsa ang akong ikauban - sa ministry, sa community, sa

trabaho…

Sa mga higayon nga ang akong kaugalingon lamang ang akong gihunahuna, ug wala

manumbaling sa uban, ilabi na niadtong mga kabus ug nahisalaag, niadtong mga walay

gahum ug huyang ang baruganan.

Sa mga higayon nga wala ako magpakabana sa akong palibot, wala maningkamot sa pag-

agni, niadtong mga tawo nga nahilayo Kanimo.

PASAYLOA AKO, GINOO.

2. LISTENING. Nasayod kami Ginoo, nga makigsulti ka kanamo pinaagi usab sa tingog nga

among madugog sa uban.

Sa mga panahon nga maglisod ako pagpaminaw sa mga tawo nga nakapasakit kanako, sa

mga tawo nga ubos ang akong pagtan-aw kanila, sa mga tawo nga lahi ug baruganan kay

kanako, sa mga tawo nga ako na nga gihusgaran daan, sa mga tawo nga sa akong tan-aw

walay matampo, sa akong pagpili ug mga tawo nga akong paminawon.

Sa mga higayon nga naghimo kog mga desisyon, nga wala gani manumbaling o maminaw sa

hunahuna sa uban…

Sa mga tawo nga buot moduol kanako, apan dili gani makalitok ug pulong…

PASAYLOA AKO, GINOO.

3. SPEAKING OUT. Gihatagan mo kami ug gasa sa kadasig, gasa sa pagpasabot sa paagi nga

mahigugmaon, gasa sa gawasnon nga pagpadayag ug pagpatigbabaw sa kamatuoran.

50

Sa mga higayon nga nadala ako sa kaikog, kahadlok, garbo ug kaulaw sa pagsulti sa

kamatuoran…

Sa mga higayon nga gipili ko ang pagpakahilum aron dili maapil sa kontrobersya.

Sa mga higayon nga gitagoan ko ang kamatuoran nga ako lamang ang nasayod.

Sa mga higayon nga gihikaw ko ang pagpadayag sa akong hunahuna nga makahatag unta

ug kaayohan sa kadaghanan.

PASAYLOA AKO, GINOO.

4. CELEBRATION. Ang Santos nga Misa ug ang Imong mga pulong, O Ginoo, maoy bugtong

paagi nga kami mahiusa diha Kanimo sa among panaw.

Sa mga higayon nga bugnaw, kulang sa kinabuhi, ang akong pagtambong sa Santos nga

Misa.

Sa mga higayon nga ang akong hunahuna naglatagaw ug wala diha sa akong gibasa o

nadungog, diha sa pagtambong sa Santos nga Misa.

Sa mga higayon nga mikalawat ako nga wala sa grasya, naghambin ug pagdumot ug adunay

bug-at nga sala.

Sa mga higayon nga kanunay ako nagdali ug walay panahon pagpakighimamat sa uban.

PASAYLOA AKO, GINOO.

5. SHARING RESPONSIBILITY FOR OUR COMMON MISSION. Isip binunyagan ug

misyonerong sumusunod ni Kristo, gidapit mo kami sa pag-apil sa misyon sa Simbahan.

Sa mga higayon nga wala ako mohatag sa tibuok kong kasing-kasing diha sa pagpangalagad

sa Simbahan isip layko, relihiyoso, pari o madre.

Sa mga higayon nga nahimo akong babag imbis makatabang sa misyon sa Simbahan.

Sa mga higayon nga bation ko ang katapol, kahakog ug pag-indigay diha sa pagpangalagad

sa Simbahan.

PASAYLOA AKO, GINOO.

6. DIALOGUE IN CHURCH AND SOCIETY. Gihatagan mo kami ug gasa sa Pailob aron

makalahutay sa among pagpanaw, makab-ot ang pagsinabtanay, isip usa ka Simbahan ug

isip usa ka Katilingban.

51

Sa mga higayon nga wala ako motambong sa mga dialogue o pagpakigsabot, aron

mapatigbabaw ang kalinaw ug kahiusahan.

Sa mga higayon nga ipatigbabaw ko ang akong kaugalingon nga hunahuna, dili maminaw sa

uban, ug nahimong hinungdan sa kagubot.

Sa matag higayon nga dili ko mo-respetar sa hunahuna sa uban, kanila nga lahi ug

baruganan, panglantaw ug kasinatian, ilabi na mahitungod sa natad sa politika, medisina,

ekonomiya, kultura ug uban pa.

PASAYLOA AKO, GINOO.

7. ECUMENISM. Bililhon Kanimo, O Ginoo, ang tanan mong mga binuhat. Gihiusa mo

kaming mga Kristyanos diha sa usa ka bunyag, bisan paman kon managlahi ang among

tinuhoan.

Sa mga higayon nga lahi ang akong pagtagad, dili makigsandurot sa mga kaigsonan ko diha

sa laing sekta.

Sa higayon nga dili ko moapil sa mga kalihukan o panaghugpong sa lain-laing relihiyon.

Sa higayon nga wala ko mopakita ug gugma ug pagsabot, ngadto sa akong mga kaigsoonan

nga adunay lahi ug relihiyon.

PASAYLOA AKO, GINOO

8. AUTHORITY AND PARTICIPATION. Ang Simbahan nga kaubang nagpanaw adunay

panag-ambitay ug kaakohan sa usag-usa.

Sa mga higayon nga wala ako magpakabana unsay panglantaw sa tibuok Simbahan.

Sa mga higayon nga dili ko moapil ug mga meeting, seminar o recollection.

Sa mga higayon nga miapil ako ug daut sa mga kaparian ug kadagkoan sa Simbahan.

Sa mga higayon nga nagdumili ako pagtuman sa mga programa sa Simbahan.

PASAYLOA AKO, GINOO.

9. DISCERNING AND DECIDING. Ang Simbahan nga kaubang nagpanaw mag-agad

kanunay ug giya sa Espiritu Santo diha sa paghimo ug importante nga mga desisyon alang

sa kaayohan sa tanan.

52

Sa mga higayon nga mihimo ako ug desisyon nga walay hustong pamalandong ug

pagpangayo ug giya sa Espiritu Santo.

Sa mga higayon nga wala ako mangunsulta sa akong mga kauban ug kadagkoan, diha sa

paghimo ug importante nga desisyon alang sa kaayohan sa Simbahan o katilingban.

Sa mga higayon nga mihimo ako ug mga lakang nga nakahimo ug kadaut sa uban.

PASAYLOA AKO, GINOO.

10. FORMING OURSELVES IN SYNODALITY. Ang Simbahan nga kaubang nagpanaw

andam modawat ug kausaban ug mga bag-ong pagtulun-an.

Sa mga higayon nga nagmakuli ako pagdawat sa mga kausaban aron mahiusa ang tanan.

Sa mga higayon nga kanunay akong husto, ug dili modawat ug bag-ong pagtulun-an, bag-

ong pamaagi, bag-ong panglantaw.

Sa mga higayon nga mas gipalabi ko nga ako mag-inusara ug maghimo ug linain nga paagi

ug dalan, sukwahi sa nauyonan sa uban.

PASAYLOA AKO, GINOO.

CLOSING PRAYER:

O GINOO, buot kami nga mahimong kabahin sa Imong panon. Niining panahon karon, daghan

ang mga kalisdanan nga among naagian. Apan wala ka mobiya kanamo. Sa kanunay ikaw

nagtawag kanamo aron mahimong Kristo ngadto sa uban, dinhi sa among nahimutangan. Ablihi

ang among hunahuna ug kasing-kasing aron makakita ug makaila kami sa mga tawo sa among

palibot – among mga kauban sa panaw.

Pagkadaku diay sa among panon. Pagkadaghan sa among kauban. Pagkaanindot kon

mopatigbabaw ang gugma ug panagdait kanamong Imong mga binuhat. Pagkanindot pamation

sa nagkadaiyang mga tingog ug pangandoy sa usag-usa.

Hawani ug tangtangi kami niining mga babag nga nag-iway kanamo. Wagtanga ang mga garbo,

kasina, pagdinautay, pag-indigay, pagka-hakug, pag-iyahay ug pagka-madinumtanon.

Himoa kaming usa ka Simbahan nga kaubang nagpanaw diha sa Pag-hiusa, Pag-salmot ug Pag-

Misyon.

DAYGON IKAW O DIYOS, HANGTUD SA KAHANGTURAN.

MGA KINAIYA SA SINODANO NGA PROSESO

53

Mga partikular nga mga kinaiya nga makahimo og matuod nga pagpamati ug pagdayalogo ang

mosunod:

• Pagkasinodano nagkinahanglan og panahon alang sa pag-inambitay: Gidapit

kita sa pagsulti uban sa matuod nga kaisog ug pagkamatinud-anon (parrhesia) aron

maapil ang kagawasan, kamatuoran, ug gugma. Matag usa makatubo sa pagsabot pinaagi

sa dayalogo;

• Kamapaubsanon sa pagapaminaw gikinahanglan nga motakdo sa kaisog sa

pagsulti: Ang matag usa adunay katungod nga pamation, sama ang matag usa adunay

katungod sa pagsulti.ang sinodanong dayalogo mag-agad sa kaisog sa pagsulti ug sa

pagpamati. Dili ni mahitungod sa pagpakingsangka diha sa panaglantugi aron pagdani sa

uban. Hinoon, pagdawat kini kon unsa ang gisulti sa uban isip agianan nga pinaagi niini

ang Espiritu Santo makasulti alang sa kaayohan sa tanan (1 Cor 12:7);

• Dayalogo magdala ngadto sa kabag-ohan: Gikinahanglan nga andam kita nga

mousab sa atong mga opinyon binase kon unsay atong nadungog gikan sa uban;

• Pagka-bukas ngadto sa pagkakabig ug pagkausab: Mahimo nga kita

masupakon kong unsa ang gitinguha sa Espitu Santo sa pagdasig kanato nga pagahimoon.

Gitawag kita sa pagbiya sa mga kinaiya nga mapasagaron ug haruhay nga magdala

kanato sa pag-gama og mga desisyon nga binase lang kong unsa ang mga naandan sa

nangagi;

• Mga sinodo usa ka simbahanong kalihokan sa pagsuta: Ang pagsuta binase sa

hugot nga pagtuo nga a Dios naglihok diha sa kalibutan ug kita gitawag sa pagpamati kon

ang gisugyot sa Espirtu kanato;

• Mag timaan kita sa usa ka Simbahan nga mamati ug magpanaw: Pinaagi sa

pagpamati, ang Simbahan magsunod sa panig-ingnan sa Dios mismo, nga namati sa hilak

sa iyang katawhan. Ang Sinodanong Proseso maghatag kanato og kahigayonan sa pag-

abli sa atong kaugalingon sa pagapamati sa matuod nga paagi, ug sa dili paggamit sa mga

human nang daan nga mga tubag o hinimo nang daan nga mga paghukom;

• Biyai ang mga pagpihig ug mga naandang sukdanan: Mahimong mabug-atan

kita sa atong kahuyangan ug pagkamakasal-anon. Ang unang lakang padulong sa

pagpamati mao ang paghimo nga gawasnon sa atong mga huna-huna ug kasingkasing

gikan sa mga pagpihig ug mga naandang sukdanan nga magdala kanato sa hiwi nga

agianan, padulong sa walay alamag ug pagkabahinbahin;

• Pagbuntog sa hampak sa Klerikalismo: Ang Simbahan mao ang Lawas ni Kristo

nga puno sa lainlaing mga gasa diin ang matag sakop adunay talagsaong papel sa

pagdula. Kitang tanan nagsaligay sa usag-usa ug nag-ambitay sa samang dignidad

taliwala sa balaang Katawhan sa Dios. Sa larawan ni Kristo, ang matuod nga gahum mao

ang pagpangalagad. Ang sinodalidad nagtawag sa mga pari sa pagka-matinagdanong

mamati sa panon nga gitugyan nga ilang amomahan, sama nga kini nagtawag sa mga

layko sa gawasnon ug matinud-anon nga mopadayag sa ilang panglantaw. Matag usa

mamati sa usag-usa tungod sa gugma, diha sa diwa sa paghiusa ug sa atong komon nga

54

pagmisyon. Sa ingon, ang gahom sa Espiritu Santo mapadayag sa daghang mga pamaagi

diha ug pinaagi sa tibuok Katawhan sa Dios;

• Tambali ang kagaw (virus) sa pagkinaugalingon: Kitang tanan sakay sa usa

lamang ka barko. Nahiusa kitang nagporma sa Lawas ni Kristo. Ang paghiklin sa

minamatamata nga hulagway sa pagkinaugalingon, makakat-on kita gikan sa panag-

ubang panaw ug nga mag-alagaray sa usag-usa. Makagama kita og mga tayatayan labang

sa mga paril nga usahay maghulga sa atong pagka-bahinbahin – panuigon, gender,

katigayonan, abilidad, edukasyon, ug uban pa;

• Pagbuntog sa mga idelohiya: Kinahangkan atong likayan ang risgo sa paghatag

og mas labaw nga importansya sa mga ideya kaysa sa kamatuoran sa kinabuhi sa pagtuo

nga gipuy-an sa mga tawo sa konkreto nga paagi;

• Paghatag pagsaka sa paglaum: Ang pagbuhat unsa ang matarong ug matuod dili

pagdani nga matagad o paghimo og ulohan sa mga balita, apan hinuon pagtinguha nga

magmakanunayon sa Dios ug mangalagad sa Iyang Katawhan. Gitawag kita nga mga

kahayag sa paglaom, dili mga propeta sa kalaglagan;

• Mga sinodo usa ka panahon sa pagdamgo ug “paggahin uban sa kaugmaon”:

Giaghat kita sa pagmugna og usa ka lokal nga proseso nga makapadasig sa mga tawo,

nga ang tanan malakip aron sa pagmugna og usa ka panglantaw sa umaabot nga puno sa

kalipay sa Ebanghelyo. Ang mosunod nga mga disposisyon makatabang sa mga

mosalmot (cf Christus Vivit):

o Usa ka innovative nga panglantaw: Pagpalambo ug mga bag-ong mga pamaagi,

uban sa pagkamamugnaon ug pagkamapangahason;

o Malangkobon: Usa ka Simbahan nga mapasalmuton ug kaubang-manubag,

mapasalamaton sa iyang kaugalingong kabuhong sa pagka-daiya, modawat

niadtong tanan nga kanunay natong makalimtan o dili matagad;

o Bukas sa hunahuna: likayan nato ang ideyolohikanhong paghingalan ug gamiton

ang mga pamaagi nga nagmabungahon na;

o Pagpamati matag usa ug sa tanan: pinaagi sa pagkakat-on gikan sa usag-usa, mas

makapamalandong kita sa kaanindot sa daghang-nawong nga reyalidad sa mao

gayud untang Simbahan ni Kristo;

o Usa ka pagsabut sa “kaubang pagpanaw”: Ang paglakaw sa dalan nga atong

pagasubayon, diin ang Dios nagatawag kanato, alang sa ika-tulong milenyo;

o Pagsabut sa konsepto sa usa ka simbahang kaubang-manubag: Aron sa paghatag og

bili ug pagpaapil sa talagsaong papel ug tawag sa matag sakop sa Lawas ni Kristo,

alang sa kabag-ohan ug katukoran sa tibuok Simbahan;

o Pagkab-ot pinaagi sa ekumenikanhon ug interreligious nga dayalogo: Hiniusang

pagdamgo ug pagpanaw uban sa usag-usa latas sa tibuok banay sa katawhan.

55

MGA KAHIWIAN NGA LIKAYAN

(Avoiding Pitfalls)

Ingon sa bisan unsang panaw, gikinahanglan nga kita makaamgo sa mga posibleng mga

kahiwian nga makalangan as atong kalamboan niining panahon sa sinodalidad. Ang mosunod

mao ang pipila ka mga libaong nga gikinahanglan nga likayan aron mapalambo ang kinabuhi ug

kamabungahon sa Sinodong Proseso.

1. Ang tentasyon sa kagustuhan sa pagpangulo nga kinaugalingon inay pangulohan sa

Dios. Ang sinodalidad dili lihok sa usa ka korporasyon sa paghimo og mga stratehiya.

Hinuon usa kini ka espirituhanon nga proseso nga gipangulohan sa Espiritu Santo.

Mahimo nga matental kita sa pagkalimot nga kita mga pumapanaw ug alagad sa dalan

nga linatid alang kanato sa Dios. Ang atong mga mapaubsanong mga lihok sa

pagpasiugda ug pagpahigayon pag-alagad sa Dios nga maoy nag-giya kanato sa atong

dalan. Mga yuta lamang kita nga kolonon sa mga kamot sa Diosnong Maghuhulma

(Isaias 64: 8).

2. Ang tentasyon sa pagpunting lamang sa kaugalingon ug sa labing duol nga mga

alatimanon. Ang Sinodanong Proseso maoy kahigayonan sa pagbukas, paglantaw sa

atong palibot, pagtan-aw sa mga butang sumala sa panan-aw sa uban, ug sa paglihok diha

sa misyonerong pagkab-ot sa kadaplinan. Kini nagkinahanglan kanato sa paghunahuna

kon unsa ang molahutay. Kini usab nagpasabot sa pagpalapad sa atong mga panan-aw sa

gilapdon sa tibuok Simbahan ug sa pangutana, sama sa: Unsa ang laraw sa Dios alang sa

Simbahan dinhi ug karon? Unsaon man nato pagpahamtang sa damgo sa Dios alang sa

Simbahan diha sa lokal nga hut-ong?

3. Ang tentasyon sa pagtan-aw lamang sa “mga problema.” Ang mga hagit, kalisud ug

kalisdanan nga giatubang sa atong kalibutan ug sa atong Simbahan daghan. Bisan pa

niana, ang pagtagad lamang sa mga suliran makapabug-at, makapawala sa gana, ug

makahimo kanato nga matahapon. Dili nato makit-an ang kahayag kon magpunting

lamang kita sa kangitngit. Inay magtagad lamang sa dili maayo atong tagaan og bili kon

asa ang Espirtu Santo maghatag og kinabuhi ug sa pagtan-aw kon unsaon nato nga ang

Dios mas bug-os pang makalihok.

4. Ang tentasyon sa pagtagad lamang sa mga struktura. Ang Sinodanong Proseso

natural nga magtawag og kabag-ohan sa nagkalain-laing hut-ong sa Simbahan, aron sa

pagpalambo sa mas lawom nga pagkahiusa, mas bug-os nga pagsalmot, ug mas

mabungahon nga pagmisyon. Sa samang higayon, ang kasinatian sa sinodalidad dili

lamang magtutok una ug labaw sa tanan sa mga struktura, apan sa kasinatian sa kaubang

pagpanaw, sa pag-aninaw sa dalan padulong sa unahan, dinasig sa Espiritu Santo. Ang

kausaban ug kabag-ohan sa mga struktura mahitabo lamang pinaagi sa nagpadayong

kausaban ug kabag-ohan sa tanang sakop sa Lawas ni Kristo.

5. Ang tentasyon sa dili pagtan-aw sa unahan sa mga makitang utlanan sa Simbahan.

Sa pagpadayag sa Ebanghelyo diha sa atong kinabuhi, ang kalalakin-an ug kababayen-an

nga layko molihok isip patubo dinhi sa kalibutan diin kita magpuyo ug magtabaho. Ang

Sinodanong Proseso usa ka panahon sa pagdayalogo uban sa mga tawo gikan sa mga

kalibutan sa ekonomiya, siyensiya, politika ug kultura, arte ug sports, media, ug mga

sosyal nga mga paningkamot. Mao kini ang panahon sa pagpamalandong kabahin sa

56

ekolohiya ug kalinaw, mga isyu sa kinabuhi ug paglangyaw. Maghambin kita og mas

lapad nga talan-awon sa pagtuman sa atong misyon sa kalibutan. Usa usab kini ka

kahigayonan sa pagpalawom sa atong ekumenikanhong panaw uban sa laing mga

Kristohanong denominasyon ug pagpalawom sa atong pagsabut sa laing mga tradisyon sa

pagtuo.

6. Ang tentasyon sa dili pagtutok sa mga tumong sa Sinodanong Proseso. Sa atong

pagpadayon sa atong panaw subay sa Sinodo, gikinahanglan nga kita mabinanatayon nga,

samtang halapad ang kasangkaran sa atong mga paghisgut, ang Sinodanong Proseso

magpabilin sa tinguha sa pagsuta kon giunsa sa Dios pagtawag kanato sa hiniusang

paglakaw sa unahan sa pagsulbad sa atong mga kabalaka ug suliran. Ang sinodalidad usa

ka kinaiya ug usa ka pamaagi sa pagpadayon sa unahan sa paaging magkaubang manubag

nga bukas sa hiniusang pagdawat paglabay sa panahon sa mga bunga sa Dios.

7. Ang tentasyon sa panagbangi ug pagbahinbahin. “Nga silang tanan mausa” (Juan 17:

21). Mao kini ang tim-os nga pag-ampo ni Jesus ngadto sa Amahan, nangayo alang sa

kahiusahan sa iyang mga tinun-an. Ang Espiritu Santo nagdala kanato ngadto sa mas

lawom nga pagkahiusa uban sa Dios ug sa usag-usa. Ang mga binhi sa pagkabahinbahin

dili makabunga. Walay kapuslanan ang pagsuway sa pagpahamtang sa kaugalingong

mga hunahuna sa tibuok Lawas pinaagi sa pagpit-os ug sa pagdaot niadtong managlahi

ang pagbati.

8. Ang tentasyon sa pagtratar sa Sinodo isip usa ka matang sa parliyamento. Kini ang

makapalibog sa sinodalidad uban sa usa ka “politika nga panagbangi” diin aron sa

pagdumala ang usa ka pundok kinahanglan nga molupig sa kaatbang. Sukwahi sa diwa sa

sinodalidad ang pagpakasuko sa uban o pag-awhag sa makabahinbahin nga mga

panagbangi nga mohulga sa panaghiusa ug pag-inambitay sa Simbahan.

9. Ang tentasyon sa pagpamati lamang niadtong nalambigit na sa Simbahan. Kini nga

pamaagi mas sayon idumala, apan sa kaulahian kini mobaliwala sa usa ka

mahinungdanong pundok sa Katawhan sa Dios.

ESPIRITUHANONG PANAG-ISTORYAHANAY (Usa ka pamaagi alang sa lokal nga konsultasyon)

Ang espirituhanong panag-istoryahay usa ka pamaagi alang sa pagdayalogo nga may mga

prinsipyo sa sinodalidad. Magpalambo kini sa aktibong pagsalmot, matinagdanong pagpamati,

mapalandungong pagsulti, ug espirtuhanong pagsusi. Kining pamaagiha molungtad sa labing

menos og usa ka oras nga naglangkob og tulo ka hugna.

1. Ang moapil magporma ug gamay nga pundok nga may 6-7 ka tawo gikan sa

nagkalainlaing gigikanan.

2. Matag gamay nga pundok adunay tigpasayon ug tagsulat.

3. Sa unang hugna, ang matag usa mohimo sa managsamang turno sa pag-paambit sa bunga

sa iyang pag-ampo nga may kalabutan sa gihatag nga mga pangutana nga

gipamalandongan nang daan (tan-awa sa Appendix ang mga pangutana). Wala unay

57

panaghisgot o diskusyon niining maong hugna ug ang tanang niapil mohimo lamang sa

lawom nga pagpaminaw sa usag-usa ug mag-aninaw kon giunsa sa Espiritu Santo

pagtandog ang sulod sa kaugalingong kinahiladman, ang tawo nga nagpaambit, ug ang

tibuok pundok.

4. Kini pagasundan og panahon sa kahilom.

5. Sa ikaduhang hugna, ang mga misalmot mopaambit kon unsa ang labing nakapaigò

kanila sa unang hugna ug unsa ang nakapatandog kanila sa panahon sa kahilom. Mahimo

nga magdayalogo sa makadali, ug magpabilin sa samang espirtuhanong pagtagad.

6. Sa maka usa pag-usab, pagasundan kini og panahon sa kahilom.

7. Sa katapusan diha sa ikatulong hugna ang mga miapil mamalandong kon unsa ang daw

milanog diha sa pag-istoryahanay ug unsa ang nakapatandog nila pag-ayo. Bag-ong mga

panabut ug bisan ang mga wala matubag nga mga pangutana hatagan usab og pagtagad.

8. Mahimo nga tapuson ang panag-istoryahay sa usa ka pag-ampo sa pasalamat.

9. Sa diha nga matapos na ang panag-istoryahay, ang mga niapil kinahanglang motan-aw

pag-usab ug mopaambit sa proseso nga ilang nasinati sulod sa gamay nila nga pundok.

Komusta man ang kasinatian? Unsa man ang mga ups and downs? Unsa man ang mga

bag-o ug lab-as nga mga panghunahuna nga nadiskubrihan? Unsa man ang ilang nakat-

onan kabahin sa sinodanong pamaagi? Sa unsang paagi nga ang Dios diha ug nagalihok

sa panahon nga sila nagkauban?

10. Ang mga niapil kinahanglan nga mopili kon unsa ang feedback nga buot nilang ipadangat

ngadto sa grupo nga nagpasiugda/nagapasayon.

11. Ang tanan nga misalmot magtapok unya aron pagtapos sa panagtigom. Usa ka

representante gikan sa matag pundok mubong mopaambit kabahin sa kasinatian sa

pundok. Kinahanglan nga ang mga niapil mapahibalo mahitungod sa sunod nga hugna sa

Sinodanong Proseso, aron masayud sila kon sa unsang paagi ang ilang mga paambit

makatampo sa tibuok Simbahan.

12. Girekomendar nga ang panagtigom tapuson sa usa ka pag-ampo o awit sa pasalamat.

Human sa panagtigom, ang mga sakop sa grupo nga nagpasiugda/nagpasayon magtigom ug

mobalik pagtan-aw sa tibuok kasinatian ug mag-andam sa kalangkuban (synthesis) binase sa

feedback nga gisumitir sa mga gagmay’ng pundok. Dayon iduso nila ang ilang kalangkuban

ngadto sa [bikaryato/ distrito] ug sa Diocesan contact person/s.

58

Adsumus Sancte Spiritus

(Pag-ampo alang sa Sinodo)

Nagabarog kami atubangan Kanimo, Balaang Espiritu

ingon nga kauban kaming nagkatigom sa Imong ngalan.

Uban kanimo lamang nga mogiya kanamo,

himoa ang Imong kaugalingon nga magpuyo sa among kasingkasing;

tudloi kami sa dalan nga gikinahanglan namong pagasubayon

ug unsaon pagsunod niini.

Huyang kami ug makasasala;

ayaw itugot nga kami mopasiugda og kagubot.

Ayaw itugot nga ang kakulang sa kahibalo

magdala kanamo sa sayop nga agianan

ni ang pagkamapihigon magmando sa among mga lihok.

Tugoti kami nga makakaplag sa among kahiusahan diha Kanimo

aron kauban kaming mopanaw

ngadto sa kinabuhing dayon ug dili motipas

gikan sa dalan sa kamatuoran ug katarung.

Kining tanan among gipangayo Kanimo nga naglihok sa tanang dapit ug panahon

diha sa kahiusahan sa Amahan ug Anak

hangtud sa kahangturan. Amen.

59