Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarının Muhasebe Eğitimine Yansıması:

Ankara’daki İşletme Yüksek Lisans Öğrencilerinin Görüşleri

Yrd. Doç. Dr. Mehmet Ali AKTAŞ

Öğr. Gör. Dr. Ayşe Nilgün ERTUĞRUL

ÖZ

İşletme Anabilim dalının önemli bilim dallarından olan muhasebe çağa uygun olarak gelişme ve değişme

göstermektedir. Muhasebenin finansal belgelerin kaydedilmesinden daha fazla anlam taşıdığı son dönem çalışmalarda

çokça dile getirilmektedir. Bu anlamda, yönetime ve diğer paydaşlara son bilgi olarak ulaştırılan raporlama,

muhasebenin son çıktısı olarak önem arz etmektedir. Uluslararası Finansal Raporlama Standartları, muhasebenin tüm

aşamaları için kavramsal bir çerçeve ve uygulama yönergeleri oluşturmuştur. Bu gelişmenin, işletme uzmanlık

eğitimine de yansıması artık kaçınılmaz hale gelmiştir. Bu sebeple çalışmamızda, muhasebe eğitimi alan işletme yüksek

lisans öğrencilerinin finansal raporlama standartlarına bakışı ele alınmıştır. Bunun yanı sıra katılımcıların, yüksek lisans

derslerinde muhasebe alanındaki gelişmelerin derslerine ne kadar yansıdığı konusundaki görüşleri değerlendirilmiştir.

Çalışmamızda, veri toplama yöntemi olarak anket ve analiz yöntemi olarak frekans ve korelasyon analizleri

kullanılmıştır. Anketler, Ankara’daki dört büyük devlet üniversitesinin muhasebe dersi alan işletme yüksek lisans

öğrencilerine uygulanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Muhasebe, Finansal Raporlama Standartları, Eğitim

ABSTRACT

The Reflect Of International Financial Reporting Standards on Accounting Education:

The Viewpoint of Master’s Degree Students

Accounting, one of the most important fields of Business Administration, is changing and developing in accordance

with time. In recent studies it has been expressed that accounting means more than a recording of the financial

document. That why reporting, sent to the management and stakeholder as a last information, matters as being the last

output of Accounting. International Financial Reporting Standards have formed a framework and implementation

instructions for all stages of Accounting. It is inevitable to see an impact of this growth on the education of maste`s

degree in Business Administration. So, the main topic of our study is the viewpoint of students studying for their

master`s degree in Business Administration and took accounting education during this time to the financial reporting

standarts. Also, the opinions of participants about the degree of contribution of developments in Accounting to their

Accounting lessons were evaluated. In this study, we used questionnaire as a data collection method and frequency and

correlation to analyze the data. Questionnaires were applied to students studying for their master`s degree in Business

Administration department of four big state universities in Ankara and took an Accounting course during this program.

Key Words: Accounting, Financial Reporting Standards, Education

GİRİŞ

Muhasebenin, sosyal ve beşeri diğer alanlarla ilişkisi sebebiyle çok disiplinli bir bilim dalı

olmasının yanı sıra, işletmeleri ve hatta tüm toplumu ilgilendiren yönünü dikkate almak gereklidir.

Zira muhasebeyi iyi binle bir toplum, finansal açıdan hata yapmaktan ve kasti ya da kasti olmayan

şekillerde yanıltılmaktan uzaklaşmış olacaktır.

Lisansüstü eğitimin temel amacı, bir bilim dalında uzmanlık kazanmaktır. Bu anlamda, işletme

yüksek lisansı da işletmenin tüm alanlarında uzmanlaşmayı gerektirecektir. Diğer taraftan,

muhasebenin, bir işletmenin parasal nitelikteki işlemlerinin takibinden raporlanmasına tüm

aşamaları kapsaması sebebi ile bel kemiği olduğu tartışılmaz bir gerçektir. Nitekim, kâr amacı

gütsün ya da gütmesin, tüm kurum ve kuruluşlar hayatlarını sürdürebilmek adına paraya ve bununla

ilgili nitelikli bilgiye ihtiyaç duyarlar. Finansal açıdan bilgi, , muhasebenin bir ürünü olan finansal

tablo ve raporlardan elde edilir. Bu sebeple, bir kurumun tüm bilgi paydaşları, bu raporların ihtiyaca

uygun, yeterli, ilgili, zamanlı, karşılaştırılabilir olmasını beklerler. Uluslararası Finansal Raporlama

Standartları (UFRS), bu beklentilerin karşılanması amacıyla ortaya çıkmıştır. Öncelikle muhasebe

eğitimi ile ilgili ve çalışmamızı destekler nitelikteki literatür sunulacaktır. Daha sonra da

Ankara’daki dört eski devlet üniversitesinde (Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara Üniversitesi,

Gazi Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi), muhasebe alan dersi almakta olan işletme yüksek lisans

öğrencilerine uygulanmış anket çalışmamız ve sonuçları verilecektir. Anket çalışması, muhasebe

eğitiminin gelişimi ve bu gelişim içerisinde UFRS’nin yüksek lisans eğitimine yansıyışı

çerçevesinde düzenlemiştir.

1. Muhasebe Eğitimi İle İlgili Literatür

Muhasebe eğitimi, finansal nitelikli bilgilerin, kaydedilmesi, sınıflanması, özetlenip, raporlanması

ve bunların analiz edilerek işletme kararlarında kullanılması ile bu süreçlerin denetimi konularında,

öğrenci bilgisinin geliştirilmesidir. (Daştan, 2009, s.144) Başarılı muhasebe, nitelikli finansal bilgi

üretiminin önemli bir şartıdır. Bunun için gerek muhasebe elemanlarının gerekse meslek

mensuplarının buna yönelik iyi bir muhasebe eğitimi almış olmaları gereklidir.

Lisans ve yüksek lisans eğitimlerinin amacı, ara eleman yetiştirmek olmadığından, verilen bilgilerin

kavramsal bir çerçeve dahilinde ve uygulamadan ziyade teorik olmasına dikkat edilmesi kaçınılmaz

olmaktadır. Ancak, işletme alanından mezun olanların meslek grubu olarak muhasebecilik

mesleğini de tercih etmesi sebebiyle kimi zaman daha derinlemesine bir bilgiye ihtiyaç

duyulabilmektedir. Muhasebe eğitimine önem verilmesi ve alınan bu eğitimde yeniliklerin takip

edilmesi, gelişen ve değişen dünya koşullarına uygun olarak ortaya çıkan ihtiyaçların karşılanması

için zorunludur. (Fırat, 2009,s. 115).

Muhasebe Meslek mensuplarıyla ilgili ilk resmi karar, TBMM’de kabul edilen ve 13.6.1989 tarihli

resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest

Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu olmuştur. (Karcıoğlu, Bilgili ve

Yazarkan, 2010, s.2) Bununla birlikte, ülkemizde muhasebeci eğitimi ile ilgili başlangıcı, Türkiye

Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği (TÜRMOB)’un

1993’te Temel Eğitim Staj Merkezi (TESMER)’in faaliyete geçmesi oluşturmaktadır. (Özbirecikli,

2009, s.83) Muhasebe mesleğinin akademik bir meslek dalı haline gelmesi, ilgili meslek grubunun

mensuplarının en az lisans eğitimi görmüş olmalarını gerekli hale getirmiştir.

Muhasebe yalnızca meslek mensuplarının değil, kurumların parasal konularla uğraşan tüm

personelinin ve elbette son bilgiyi değerlendirecek olan yöneticilerin bilmesi gereken bir alandır. Bu

sebeple, işletme alanında çalışan ya da çalışmayan fakat işletmecilik bilgisine sahip olmak isteyen

kişilerin muhasebe eğitimi almamaları yetersiz kalmalarına sebep olacaktır.

Bugüne kadar muhasebe eğitimi ile ilgili pek çok çalışma yapılmıştır. Muhasebe öğretiminde

gelişmelerin anlatıldığı ülkemizde yapılan tezler, Muhasebe öğretim programının öğretim elemanı

ve öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi: Meslek yüksekokullarında bir uygulama (Tazegül,

2011), Türkiye’de muhasebe meslek mensuplarının mesleki yetkinlik sorunları ve bu sorunların

çözümünde sürekli eğitimin rolü (İskender, 2011), Meslek yüksekokullarında muhasebe eğitimi ve

iş dünyasının beklentilerine göre yapılandırılması (Başer, 2010), Üniversitelerde verilen muhasebe

eğitiminin Kırklareli Yöresi'nde faaliyet gösteren küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin

beklentilerini karşılama düzeyinin incelenmesi (Durak, 2009), Muhasebe eğitiminin işletme

beklentilerini karşılama düzeyinin ölçülmesi ve değerlendirilmesi (Altın, 2009), Muhasebe

eğitiminin işletme beklentilerini karşılama derecesinin ölçülmesi ve uluslararası muhasebe eğitimi

standartlarına uygunluğunun değerlendirilmesi (Aydın, 2007), Türkiye'de hazırlanan finansal

tabloların anlaşılırlığı sorunlar ve çözüm önerileri (Sarıoğlu, 2004), Meslek öncesi ve meslek içi

muhasebe eğitiminin yeniden yapılandırılması ve geliştirilmesi (Karausta, 2004), Muhasebe

eğitiminde karşılaşılan güçlükler ve muhasebecilik mesleğinin sorunları (Özdemir, 2003), Finansal

muhasebe eğitiminin yüksek öğretimde programlanması ve ders içeriklerinin oluşturulması (Güney,

2003).

Özellikle çalışmamızla bağlantılı olarak, finansal raporlama standartları hakkında algının ölçüldüğü

“Yükseköğretimde öğrenim gören öğrencilerin muhasebe ve finansal raporlama standartları

hakkındaki algıları: ampirik çalışma” (Yıldız ve Yanık, 2013) adlı çalışmada, lisans düzeyinde

öğrenim gören öğrencilerin, muhasebe mesleğine ilgi düzeyi, muhasebe mesleğini icra etme

durumu, staj/iş durumu, ticaret lisesi mezunu olma durumu, bölümü tercih sırası, son sınıfta okuma

durumları ile öğrencilerin standartlar hakkındaki algıları arasındaki ilişki analiz edilmiş ve

muhasebe mesleğine ilgi düzeyi yüksek olup olmamasıyla bağlantılı olarak öğrencilerin algıları

arasında anlamlı bir fark ortaya çıkmıştır. Konumuza ilişkin bir başka çalışma olan, (Banar ve

Aslan, 2009) İktisat Politikalarının, Yasal Düzenlemelerin ve Teknolojik Gelişmelerin Yüksek

Öğretimde Muhasebe Eğitimine Olan Etkisi: EİTİA ve Anadolu Üniversitesi İİBF Örneği – I de

özellikle ülkemizdeki iktisadi gelişme ve değişmeler ile yasal düzenlemelerdeki değişmelerin

dönemsel olarak muhasebe eğitimine yansımalarını ele almış ve Anadolu Üniversitesi’nde bu

gelişmelerin ders programlarına yansıması da çalışmanın II. Kısmında yer almıştır. Bu çalışmada,

yaşanan sözkonusu gelişmelerin muhasebe eğitimini etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.

Gençtürk (2006, s.78), “Alınan Eğitimin Meslek Yaşamındaki Yeterlilik Düzeyinin İşletmelerin

Muhasebe - Finans Bölümünde Çalışanlar Üzerinde Tespitine Yönelik Bir Alan Çalışması: Isparta,

Burdur, Denizli ve Antalya Organize Sanayi Bölgeleri Örneği” çalışmasında, 159 firma ile anket

çalışması düzenlemiştir. Buradan elde ettiği sonuçlardan biri de katılımcıların çalışma yaşamlarında

kendilerine en faydalı olan muhasebe derslerinin genel ve maliyet muhasebesi (%36,3) olduğu

tespit edilmiştir. Ayrıca, %16,8 ile finansal yönetim dersi, %16,02 ile mali tablolar ve analiz

dersinin faydaları tespit edilmiştir.

Avrupa Birliği’ne giriş sürecinin Türkiye’deki muhasebe eğitimine etkilerini araştırılan bir

çalışmada, 73 öğretim elemanından alınan anket yanıtlarına göre, yanıtlayıcıların %95.6’sının

Avrupa Birliği’ne giriş sürecinin muhasebe eğitimi üzerinde etkisi olacağını düşünmekte olduğunu

tespit edilmiştir. (Demir,2006, s.34) Yine aynı çalışmada, katılımcıların, %90.3’ü bu çerçevede

muhasebe derslerinde değişiklik yapılması gerektiğine dair yanıtlar vermişlerdir. (Demir,2006, s.36)

Ayrıca konumuzla alâkalı olarak, Türkiye Muhasebe Eğitimi Sempozyumlarında, Acar, Bayri,

Dalgar ve Özdemir’in (2009), "Meslek Mensuplarının TMS/TFRS Uygulamalarına Bakış Açıları ve

Farkındalık Düzeyleri: Bir Alan Araştırması", Karapınar’ın (2001) “Avrupa Topluluğu Ülkelerinde

Muhasebe Eğitimi ve Ülkemiz Muhasebe Eğitimi ile Karşılaştırılması” XX. Türkiye Muhasebe

Eğitimi Sempozyumu, Muhasebe Eğitiminde Yeni Ufuklar”, Kalmış ve Yılmaz (2004) “Lisans

Seviyesindeki Muhasebe Eğitiminin Mevcut Durumu ve Geliştirilmesi İçin Yapılması Gereken

Gelişmeler” , Beyazıtlı ve Çelik (2004), “Muhasebe Eğitiminin Kalitesinin Arttırılmasında İlk

Adım: Yükseköğretim Kurumlarında Muhasebe Etkinliğinin Analizi”, Çaldağ, Bayırlı ve Altay

(2004), “Muhasebe Doktora Programlarının Etkinliğinin Artırılması”, çalışmaları dikkat

çekmektedir.

2. Uluslararası Finansal Raporlama Standartları Eğitiminin Önemi

Bilindiği gibi finansal işlemlerle ilgili nitelikli bilgiye ulaşma yönünde son dönemde yapılan en

önemli çalışma Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarına uyum sürecinin başlatılması

olmuştur. Bununla ilgili olarak, uyum sürecinde etki eden iki önemli kurum, IASB ve Avrupa

Birliği olmuştur. Ülkemizde Uluslararası Finansal Raporlama Standartları, Türkiye Muhasebe

Standartları olarak çevrilmiş ve son dönemde uygulama zorunluluğu getirilmiştir. Ülkemiz de dahil

olmak üzere pek çok ülkede, standartları anlama ve uygulamada çeşitli sıkıntıların ortaya çıktığı

görülmektedir. Özellikle kanunlar ve geleneksel muhasebe ile karşılaştırıldığında büyük

farklılıklarla karşılaşılmıştır. Nitekim, ilgili standartlar konusunda bilgili ve tecrübeli kişilere

özellikle uygulama zorunluluğu getirilen kurumlarca ihtiyaç artmıştır. Ancak, bu türden bir eğitimin

mesleki eğitim veren lise ve ön lisans kurumlarınca üstlenilmesi doğru olmayacaktır. Zira,

muhasebe mesleğinin en güncel konularından biri olan Uluslararası Muhasebe Standartları ile

birlikte, muhasebe mesleği, defter tutma faaliyetinden müşavirlik yani işletme yönetimine geleceğe

yönelik de ek bilgiler verme faaliyetine taşınmıştır. (Özbirecikli ve Pastacıgil, 2009, 96) Diğer

taraftan, lisans eğitimi de her ne kadar kısmen de olsa ilgili standartlara yönelik eğitimi geliştirse

de, uzmanlık eğitimi olarak yüksek lisansta daha derinlemesine bir bakış açısı geliştirilmesi

mümkün olabilecektir.

3. Uygulama: Finansal Raporlama Standartlarının İşletme Yüksek Lisans Eğitimine

Yansıması

Bu uygulama yukarıdaki açıklamalara dayanılarak, işletme uzmanlık eğitimi alan öğrencilerin

finansala raporlama standartlarına bakışlarının irdelenmesine yönelik olarak hazırlanmıştır.

3.1. Araştırmanın Konusu

Çalışmamızda, muhasebe eğitimi alan işletme yüksek lisans öğrencilerinin finansal raporlama

standartlarına bakışı ile yüksek lisans derslerinde muhasebe alanındaki gelişmelerin derslerine ne

kadar yansıdığı konusundaki görüşleri değerlendirilmiştir.

3.2. Araştırma Yöntemi

Araştırma yöntemi olarak anket yöntemi seçilmiştir. Anket soru formları, yüzyüze olarak

Ankara’daki Devlet üniversitelerinde öğrenim gören, muhasebe dersi alan 60 işletme yüksek lisans

öğrencisine dağıtılmış, 50 öğrenciden geri dönüş sağlanmıştır. Anket soruları şu bölümlerden

oluşmaktadır: Amaca yönelik olarak beşli likert ölçeğinde muhasebe eğitiminde finansal raporlama

standartlarının yerine ilişkin sorular ve demografik (yaş, eğitim durumu, mesleki durum ve

pozisyon) sorulardır.

3.3. Araştırmanın Analizi

Bu araştırmanın analizi SPSS 15 ile yapılmıştır. Analizde öncelikle güvenilirlik testi yapılmıştır.

Croncbach Alfa ile ölçülen güvenilirlik düzeyi; =0,819 olarak bulunmuştur. Diğer bir ifadeyle

yapılan anket çalışmasının analiz edilmesi güvenilirdir. İkinci olarak, katılımcıların görüşlerini

ortaya koymak adına frekans (yüzde) analizi yapılmıştır.

3.3.1. Frekans Analizi

Bunun için verilerin normal dağılım gösterip göstermediklerine bakılmıştır. Skewness ve Kurtosis

değerlerinin gerekli aralıklarda kalması verilerin normal dağıldığını göstermektedir. Tablo 1.’de

katılımcıların sorulara verdikleri cevap sayıları ve yüzdeleri verilmektedir.

Tablo 1. Frekans dağılımları

Anket soruları Frekans Yüzde (%)

1 2 3 4 5 1 2 3 4 5

1. Muhasebe eğitimi çağa uygun olarak gelişmekte ve

değişmektedir. 1 1 12 25 11 2 2 24 50 22

2. Muhasebe eğitiminin değişmiş olması benim

eğitimimi olumlu olarak etkiler. 0 7 14 19 10 0 14 28 38 20

3. Yeni gelişmeler zamanında muhasebe ve finans

derslerimize yansımaktadır. 2 5 14 25 4 4 10 28 50 8

4. Finansal raporlama standartlarının ders olarak

okutulmasını istiyorum. 0 6 11 10 23 0 12 22 20 46

5. İşletme bölümünde/bilim dalında Ticaret Hukuku

ders olarak okutulmalıdır. 0 6 13 13 18 0 12 26 26 36

6. TMS/TFRS 1 konusunda teorik bilgi düzeyim yeterlidir.

4 22 13 9 2 8 44 26 18 4

7. Mezun olduğumda uluslararası bir firmanın

muhasebe departmanında ek eğitim almadan çalışabilirim.

11 16 9 9 5 22 32 18 18 10

8. Mezun olduğumda uluslararası bir firmanın finans

departmanında ek eğitim almadan çalışabilirim. 10 12 11 11 6 20 24 22 22 12

9. Yeterli veri olduğunda bir işletmenin finansal

tablolarını finansal raporlama standartlarına göre

hazırlayabilirim.

11 9 10 16 4 22 18 20 32 8

10. TMS/TFRS’lerin uygulanmasıyla; ülkemizde

muhasebe mesleğine verilen önem artacaktır. 5 2 8 26 9 10 4 16 52 18

11. İki ayrı finansal tablodan hangisinin standartlara

göre hazırlandığını ayırt edebilirim. 5 6 8 15 16 10 12 16 30 32

12. Bir finansal tablonun finansal raporlama standartlarına göre hazırlanması analiz sonuçlarını

değiştirir.

2 5 13 18 12 4 10 26 36 24

13. Bir finansal tablonun finansal raporlama

standartlarına göre hazırlanması analiz sonuçlarına güvenimi artırır.

0 4 8 19 19 0 8 16 38 38

14. Finansal raporlama standartları bağımsız

denetçilerin işini zorlaştırır. 8 14 9 17 2 16 28 18 34 4

1 TMS: Türkiye Muhasebe Standartları, TFRS: Türkiye Finansal Raporlama Standartları

15. Finansal raporlama standartlarına dayalı bir muhasebe/finans eğitimi öğrenme güçlüğü

meydana getirir.

5 12 17 14 2 10 24 34 28 4

16. Muhasebe derslerine gelen akademisyenlerin finansal raporlama standartlarına göre ders anlatma

yeterliliği vardır.

3 4 19 19 5 6 8 38 38 10

17. Finans derslerine gelen akademisyenlerin finansal

raporlama standartlarına göre ders anlatma yeterliliği vardır.

0 5 21 18 6 0 10 42 36 12

18. Bir işletmenin finansal tablolarının standartlara

göre hazırlanması o işletmeye güvenimi artırır. 0 5 9 20 16 0 10 18 40 32

19. Finansal Raporlama Standartlarının ilke ve

uygulamalarını zor, karmaşık ve uygulanması güç olarak tanımlarım.

1 14 15 16 4 2 28 30 32 8

20. Finansal raporlama standartlarının uluslararası

çalışan işletmelere uygulanması yeterlidir. 7 12 12 13 6 14 24 24 26 12

21. Finansal raporlama standartlarının KOBİ’lere

uygulanması gerekli değildir. 8 16 11 8 7 16 32 22 16 14

Frekans sonuçlarına göre,

Tablo 1’in ilk satırında görüldüğü gibi %50 katılıyorum ve %22 kesinlikle katılıyorum yanıtlarıyla

çoğunluğun muhasebe eğitiminin çağa uygun olarak gelişmekte ve değişmekte olduğu görüşünde

olduğu görülmektedir.

Katılımcıların çoğunluğu, %38 katılıyorum ve %20 kesinlikle katılıyorum yanıtlarıyla muhasebe

eğitiminin değişmiş olmasının eğitimlerini olumlu olarak etkileyeceği görüşündedirler. Katılımcılar

arasında bu görüşe kesinlikle katılmayanın olmadığı görülmektedir.

Katılımcıların çoğunluğu, %50 katılıyorum ve %8 kesinlikle katılıyorum yanıtlarıyla yeni

gelişmelerin zamanında muhasebe ve finans derslerine yansıdığını düşündüklerini göstermişlerdir.

Katılımcıların büyük çoğunluğu, %20 katılıyorum ve %46 kesinlikle katılıyorum yanıtlarıyla

finansal raporlama standartlarının ders olarak okutulmasını istediklerine dair görüş belirtmişlerdir.

Katılımcıların büyük çoğunluğu, %26 katılıyorum ve %36 kesinlikle katılıyorum yanıtlarıyla,

işletme bölümünde/bilim dalında Ticaret Hukuku ders olarak okutulmalıdır, görüşündedirler.

Katılımcılar, TMS/TFRS konusunda teorik bilgi düzeylerinin yeterli olup olmadığına dair soruda,

%8 kesinlikle katılmıyorum, %44 katılmıyorum; %26 kararsızım; %18 katılıyorum ve %4’ü de

kesinlikle katılıyorum ifadelerini işaretlemişlerdir. Diğer bir deyişle çoğunluk, TMS/TFRS

konusunda teorik bilgi düzeylerinin yeterli olmadığını ya da yeterli olduğuna kanaat getirmediğini

düşünmektedir.

Katılımcılar, mezun olduklarında uluslararası bir firmanın muhasebe departmanında ek eğitim

almadan çalışıp çalışmayacaklarına dair soruya, %22 kesinlikle katılmıyorum, %32 katılmıyorum;

%18 kararsızım, %18 katılıyorum ve %10 kesinlikle katılıyorum yanıtlarını vermişlerdir. Böylece

kümülatif çoğunluk, mezun olduklarında uluslararası bir firmanın muhasebe departmanında ek

eğitim almadan çalışabileceklerini düşünmemektedir.

Mezun olduğumda uluslararası bir firmanın finans departmanında ek eğitim almadan çalışabilirim

ifadesine %20 kesinlikle katılmıyorum, %24 katılmıyorum, %22 kararsızım, %22 katılıyorum ve

%12 kesinlikle katılıyorum yanıtlarını vermiştir.

Yeterli veri olduğunda bir işletmenin finansal tablolarını finansal raporlama standartlarına göre

hazırlayabilirim ifadesine, %22 kesinlikle katılmıyorum, %18 katılmıyorum, %20 kararsızım, %32

katılıyorum ve %8 kesinlikle katılıyorum yanıtlarını vermişlerdir. Katılımcıların çoğunluğu yeterli

veri olduğunda bir işletmenin finansal tablolarını finansal raporlama standartlarına göre

hazırlayabileceklerini düşünmektedirler.

Katılımcılar, TMS/TFRS’lerin uygulanmasıyla; ülkemizde muhasebe mesleğine verilen önem

artacaktır ifadesine yönelik olarak %16 kararsızım, %52 katılıyorum ve %18 kesinlikle katılıyorum

yanıtlarını vermişlerdir. TMS/TFRS’lerin uygulanmasıyla; ülkemizde muhasebe mesleğine verilen

önemin artacağı yönünde görüş belirtilmiştir.

Katılımcılar, iki ayrı finansal tablodan hangisinin standartlara göre hazırlandığını ayırt edebilirim

ifadesine %12 katılmıyorum, %16 kararsızım, %30 katılıyorum ve %32 kesinlikle katılıyorum

yanıtlarını vermişlerdir.

Katılımcılar, bir finansal tablonun finansal raporlama standartlarına göre hazırlanması analiz

sonuçlarını değiştirir düşüncesine ilişkin olarak; %10 katılmıyorum, %26 kararsızım, %36

katılıyorum, %24 kesinlikle katılıyorum ifadelerini işaretlemişlerdir.

Katılımcıların, bir finansal tablonun finansal raporlama standartlarına göre hazırlanması analiz

sonuçlarına güvenlerini artıracağı düşüncesine yönelik olarak; %8 katılmıyorum, %16 kararsızım,

%38 katılıyorum, %38 kesinlikle katılıyorum şeklinde yanıtlar verdikleri görülmektedir. Bu,

finansal raporlama standartlarının gösterdiği yol ile elde edilecek analiz sonuçlarına katılımcıların

çoğunluğunu güven duyduğunu göstermektedir.

Finansal raporlama standartlarının bağımsız denetçilerin işini zorlaştıracağına ilişkin olarak %16

kesinlikle katılmıyorum, %28 katılmıyorum, %18 kararsızım, %34katılıyorum, %4 kesinlikle

katılıyorum demiştir. Büyük bir çoğunluğun standartların, bağımsız denetçilerin işini

zorlaştırmayacağı yönünde görüş bildirdiği görülmektedir.

Finansal raporlama standartlarına dayalı bir muhasebe/finans eğitimi öğrenme güçlüğü meydana

getirir düşüncesine ilişkin olarak, %10 kesinlikle katılmıyorum, %24 katılmıyorum, %34

kararsızım, %28 katılıyorum ve %4 kesinlikle katılıyorum ifadelerini kullanmıştır. Finansal

raporlama standartlarına dayalı bir eğitimin öğrenme güçlüğü meydana getirip getirmeyeceği ile

ilgili net bir sonuç çıkmamıştır.

Muhasebe derslerine gelen akademisyenlerin finansal raporlama standartlarına göre ders anlatma

yeterliliği vardır. %6 kesinlikle katılmıyorum, %8 katılmıyorum, %38 kararsızım, %38 katılıyorum

ve %10 kesinlikle katılıyorum ifadelerini işaretlemiş, böylece çoğunluk akademisyenlerin finansal

raporlama standartlarına göre ders anlatma yeterliliklerinin olduğuna dair görüş belirtmiştir. Ancak

kararsızların yadsınamaz bir çoğunluğu olduğuna da dikkat etmek gerekir.

Finans derslerine gelen akademisyenlerin finansal raporlama standartlarına göre ders anlatma

yeterliliği olup olmadığına ilişkin olarak katılımcıların %10’u katılmıyorum , %42’si kararsızım,

%36’sı katılıyorum, %12’si kesinlikle katılıyorum yanıtlarını vermişlerdir. Yüksek oranda bir

kararsızlığın söz konusu olduğu ancak çoğunluğun olumlu yönde yanıt verdiği görülmektedir.

Bir işletmenin finansal tablolarının standartlara göre hazırlanmasının o işletmeye güvenlerini artırıp

artırmayacağına ilişkin olarak, katılımcılar, %10 katılmıyorum, %18 kararsızım, %40 katılıyorum,

%32 kesinlikle katılıyorum yanıtlarını vermişlerdir. Böylece çoğunluğun finansal tabloları

standartlara göre hazırlanmış işletmeye olan güveninin arttığı sonucu elde edilmiştir.

Finansal Raporlama Standartlarının ilke ve uygulamalarını zor, karmaşık ve uygulanmasını güç

olarak tanımlayıp tanımlamadıkları ile ilgili olarak, katılımcılar, %2 kesinlikle katılmıyorum, %28

katılmıyorum, %30 kararsızım, %32 katılıyorum, %8 kesinlikle katılıyorum yanıtlarını vermişlerdir.

Böylece çoğunluğun finansal raporlama standartlarını zor ve karmaşık bulduğu görülmüştür.

Finansal Raporlama Standartlarının uluslararası çalışan işletmelerde uygulanmasının yeterli olup

olmadığına dair sorudan elde edilen yanıtlar, %14 kesinlikle katılmıyorum, %24 katılmıyorum, %24

kararsızım, %26 katılıyorum, %12 kesinlikle katılıyorum olmuştur. Buna göre çoğunluk, Finansal

Raporlama Standartlarının sadece uluslararası işletmelerde kullanılmasını yetersiz bulmaktadır.

Finansal raporlama standartlarının KOBİ’lere uygulanması gerekli olup olmadığına ilişkin olarak,

katılımcıların, %16’sı kesinlikle katılmıyorum, %32’si katılmıyorum, %22’si kararsızım, %16’sı

katılıyorum, %14’ü kesinlikle katılıyorum demiştir. Çoğunluk, UFRS’ nin uygulanmasının

KOBİ’lere uygulanmasının gerekli olduğunu düşünmektedir.

3.3.2. Korelasyon Analiz Sonuçları

Aşağıdaki tabloda, katılımcılara yöneltilen 21 sorudan birbiri ile çift yönlü ilişkisi bulunanlar 0,01

anlamlılık düzeyinde gösterilmektedir.

Tablo 2. 0,01 anlamlılık düzeyinde aralarında korelasyon olan sonuçlar

İlişkili bulunan sorular 0,01 Anlamlılıkta

1-3 0,436

1-17 0,430

3-16 0,397

4-5 0,518

6-7 0,623

6-8 0,554

8-9 0,729

12-13 0,505

13-18 0,643

14-15 0,513

20-21 0,501

Bu sonuçlara göre,

Soru: Muhasebe eğitiminin çağa uygun olarak gelişip değişmesi ile yeni gelişmelerin muhasebe-

finans derslerine yansıması arasında anlamlı bir ilişki var mıdır?

Katılımcıların, muhasebe eğitimin çağa uygun olarak gelişmekte ve değişmekte olduğu düşüncesi

ile yeni gelişmelerin zamanında muhasebe/finans derlerine yansıdığı düşüncesi arasında 0,01

anlamlılık düzeyinde 0,436 oranında ilişki vardır.

Aynı zamanda frekans analizinde de görüldüğü gibi hem muhasebe eğitimi çağa uygun olarak

değişip gelişmekte hem de yeni gelişmelerin muhasebe-finans derslerine yansımaktadır.

Soru: Katılımcıların TMS/TFRS konusundaki bilgi düzeyleri ile yeni gelişmelerin zamanında

muhasebe-finans derslerine yansıması arasında anlamlı bir ilişki var mıdır?

Katılımcıların TMS/TFRS konusundaki bilgi düzeyleri ile yeni gelişmelerin zamanında muhasebe-

finans derslerine yansıması arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır.

Soru: Katılımcıların TMS/TFRS konusundaki bilgi düzeyleri ile muhasebe-finans derslerine gelen

akademisyenlerin finansal raporlama standartlarına göre ders anlatma yeterlilikleriyle bir ilişkisi var

mıdır?

Katılımcıların TMS/TFRS konusundaki bilgi düzeyleri ile muhasebe-finans derslerine gelen

akademisyenlerin finansal raporlama standartlarına göre ders anlatma yeterlilikleriyle bir ilişki

bulunamamıştır. Diğer bir deyişle katılımcıların TMS/TFRS bilgisi halihazırda gördükleri yüksek

lisans muhasebe/ finans dersleri ile ilişkili değildir.

Soru: Muhasebe eğitiminin çağa uygun olarak gelişip değişmesi ile finans derslerine gelen

akademisyenlerin finansal raporlama standartlarına göre ders anlatma yeterlilikleriyle bir ilişkisi var

mıdır?

Katılımcıların, muhasebe eğitimin çağa uygun olarak gelişmekte ve değişmekte olduğu düşüncesi

ile finans derslerine gelen akademisyenlerin finansal raporlama standartlarına göre ders anlatma

yeterliliği olduğuna dair düşüncesi 0,01 anlamlılık düzeyinde, 0,430 ilişkilidir.

Soru: Yeni gelişmelerin zamanında muhasebe finans-derslerine yansıdığı düşüncesi ile muhasebe

derslerindeki akademisyenlerin Finansal Raporlama Standartlarına göre ders anlatma yeterliliği

arasında anlamlı bir ilişki var mıdır?

Yeni gelişmelerin zamanında muhasebe finans-derslerine yansıdığı düşüncesi ile muhasebe

derslerindeki akademisyenlerin Finansal Raporlama Standartlarına göre ders anlatma yeterliliği

olduğuna dair düşünce arasında 0,01 anlamlılık düzeyinde, 0,397 oranında ilişki vardır. Frekans

analizinden aldığımız destekle birlikte, katılımcıların hem derslerine yeni gelişmeler yansımaktadır

hem de muhasebe akademisyenleri finansal raporlama standartlarına göre ders anlatma yeterliliğine

sahiptirler.

Soru: Finansal raporlama standartlarının ders olarak okutulmasının istenmesi ile Ticaret Hukukunun

ders olarak okutulmasının istenmesi arasında bir ilişki var mıdır?

Finansal raporlama standartlarının ders olarak okutulmasının istenmesi ile Ticaret Hukuku’nun ders

olarak okutulmasının istenmesi arasında 0,01 anlamlılık düzeyinde 0,518 oranında ilişki vardır.

Frekans analizinden de görüldüğü gibi katılımcılar, hem Finansal Raporlama Standartlarını hem de

Ticaret Hukuku’nu ders olarak alanlarında görmek istemektedirler.

Soru: Katılımcının uluslararası bir firmanın muhasebe departmanında ek eğitim almadan

çalışabileceği düşüncesi ile TMS/TFRS konusunda teorik bilgi düzeyinin yeterli olduğu düşüncesi

ilişkili midir?

TMS/TFRS konusunda teorik bilgi düzeyinin yeterli olup olmadığı düşüncesi ile mezun olduğunda

uluslar arası bir firmanın muhasebe departmanın ek eğitim almadan çalışıp çalışamayacağı

düşüncesi arasında 0,01 anlamlılık düzeyinde 0,623 oranında ilişki vardır.

Frekans analizinden de edinilen sonuca göre, katılımcılar TMS/TFRS konusunda teorik bilgi

düzeyinin yeterli olmadığını ve ek eğitim almadan bir firmanın muhasebe departmanında

çalışamayacaklarını belirtmektedirler.

Soru: Katılımcının uluslararası bir firmanın finans departmanın ek eğitim almadan çalışabileceği

düşüncesi ile TMS/TFRS konusunda teorik bilgi düzeyinin yeterli olup olmadığı düşüncesi ilişkili

midir?

TMS/TFRS konusunda teorik bilgi düzeyinin yeterli olup olmadığı düşüncesi ile mezun olduğunda

uluslar arası bir firmanın muhasebe departmanın ek eğitim almadan çalışabileceği düşüncesi

arasında 0,01 anlamlılık düzeyinde 0,554 oranında ilişki olduğu çıkmıştır.

Soru: Katılımcıların mezun olduklarında uluslararası bir firmanın finans departmanında ek eğitim

almadan çalışabilecekleri düşüncesi ile yeterli veri olduğunda bir işletmenin finansal tablolarını

finansal raporlama standartlarına göre hazırlayabileceklerine dair düşüncesi bir ilişki var mıdır?

Katılımcıların, mezun olduklarında uluslararası bir firmanın finans departmanında ek eğitim

almadan çalışabilirim düşüncesi ile yeterli veri olduğunda bir işletmenin finansal tablolarını finansal

raporlama standartlarına göre hazırlayabileceğine dair düşüncesi 0,01 anlamlılık düzeyinde 0,729

oranında ilişkili çıkmıştır. Frekans analizlerinin de incelenmesiyle ortaya çıkan sonucun

katılımcıların uluslararası bir firmanın finans departmanında ek eğitim almadan çalışabileceğine ve

aynı zamanda yeterli veri olduğunda bir işletmenin finansal tablolarını finansal raporlama

standartlarına göre hazırlayabileceğine inandıkları görülmektedir.

Soru: Bir finansal tablonun finansal raporlama standartlarına göre hazırlanması analiz sonuçlarını

değiştirir düşüncesi ile bir finansal tablonun finansal raporlama standartlarına göre hazırlanması

analiz sonuçlarına güvenimi artırır düşüncesi arasında ilişki var mıdır?

Bir finansal tablonun finansal raporlama standartlarına göre hazırlanması analiz sonuçlarını

değiştirir düşüncesi ile bir finansal tablonun finansal raporlama standartlarına göre hazırlanması

analiz sonuçlarına güvenimi artırır düşüncesi arasında 0,01 anlamlılık düzeyinde 0,505 oranında

ilişki vardır. Diğer bir deyişle katılımcılar, finansal raporlama standartlarının kullanılmasıyla analiz

sonuçlarının değişeceğini ve bu sayede de işletmenin raporlarının analizlerine olan güvenlerinin

artacağını belirtmişlerdir.

Soru: Bir finansal tablonun finansal raporlama standartlarına göre hazırlanmasının analiz

sonuçlarına güveni artırması ile bir işletmenin finansal tablolarının standartlara göre hazırlanması o

işletmeye güveni artırması arasında bir ilişki var mıdır?

Bir finansal tablonun finansal raporlama standartlarına göre hazırlanması analiz sonuçlarına

güvenimi artırır düşüncesi ile bir işletmenin finansal tablolarının standartlara göre hazırlanması o

işletmeye güvenimi artırır düşüncesi arasında 0,01 anlamlılık düzeyinde 0,643 oranında ilişki

vardır. Diğer bir deyişle, finansal raporlama standartlarının kullanılması işletmelere olan güvenin

yüksek olmasını sağlamaktadır.

Soru: Finansal Raporlama Standartları bağımsız denetçilerin işini zorlaştırıp zorlaştırmadığı

düşüncesi ile finansal raporlama standartlarına dayalı bir muhasebe/finans eğitimi öğrenme güçlüğü

meydana getirip getirmediği düşüncesi arasında bir ilişki var mıdır?

Finansal Raporlama Standartları bağımsız denetçilerin işini zorlaştırıp zorlaştırmadığı düşüncesi ile

finansal raporlama standartlarına dayalı bir muhasebe/finans eğitimi öğrenme güçlüğü meydana

getirip getirmediği düşüncesi arasında 0,01 anlamlılık düzeyinde 0,513 oranında ilişki vardır.

Frekans analizden de aldığımız sonuçlarla ilintili olarak katılımcıların çoğu, Finansal Raporlama

Standartlarının bağımsız denetçilerin işini zorlaştırmadığını ve aynı zamanda finansal raporlama

standartlarına dayalı bir muhasebe/finans eğitimi öğrenme güçlüğü meydana getirmediğini

düşünmektedirler.

Soru: Finansal raporlama standartlarının uluslararası çalışan işletmelere uygulanması yeterli olup

olmaması ile Finansal Raporlama Standartlarının KOBİ’lere uygulanması gerekli olup olmaması

arasında ilişki var mıdır?

Finansal Raporlama Standartlarının uluslararası çalışan işletmelere uygulanması yeterli olup

olmaması ile Finansal Raporlama Standartlarının KOBİ’lere uygulanması gerekli olup olmaması

arasında 0,01 anlamlılık düzeyinde 0,501 oranında ilişki vardır. Frekans sonuçlarıyla birlikte

değerlendirildiğinde ilgili standartların yalnızca uluslararası işletmelerde uygulanmasının yeterli

olmadığı, aynı zamanda KOBİ’lerde de uygulanmasının gerekli olduğu kanısına varılabilir.

SONUÇ

Kaliteli bir muhasebe eğitiminin çağa uygun olarak gelişip değişmesi gerektiği kaçınılmaz bir

gerçektir. Bu nedenle, var olan muhasebe programlarının kaliteli muhasebe eğitimine yönelik olup

olmadığı ile ilgili pek çok çalışmanın yapıldığına değindik. Diğer taraftan, eğitim ile ilgili

çalışmaların pek çoğunun meslek yüksek okulu ve lisans eğitimine yönelik yapıldığı görülmektedir.

Ancak, muhasebe meslek mensupluğunun kapsamının genişlemesi ile birlikte, mezun olduklarında

işletme uzmanı adı ile anılacak olan işletme yüksek lisans öğrencilerinin görüşlerinin de büyük

önem taşıdığı düşüncesi ile, biz araştırmamızı bu gruba yöneltmeyi tercih ettik.

Muhasebe eğitimine ve eğitim sonrası iş hayatına UFRS’lerin yansımasına ilişkin olarak aşağıdaki

sonuçlara ulaşılmıştır:

Daha önceki açıklamalarımızda yer aldığı gibi, frekans ve korelasyon analizlerine göre,

katılımcıların, muhasebe eğitiminin çağa uygun olarak geliştiği ve değiştiği görüşünde oldukları,

aynı zamanda bununla ilişkili olarak yeni gelişmelerin katılımcıların muhasebe ve finans derslerine

zamanında yansıdığı görülmektedir. Yine aynı ifadeleri destekler şekilde, katılımcılar, muhasebe

eğitiminin değişmesinin eğitimlerini olumlu etkilediği düşüncesindedirler. Muhasebe eğitiminin

çağa uygun olarak geliştiği ve değiştiği görüşüne bağlantılı olarak bir diğer ilişki ise finans

derslerine gelen akademisyenlerin finansal raporlama standartlarına göre ders anlatma

yeterlilikleriyle kurulmuştur. Muhasebe/finans derslerine gelen akademisyenlerin UFRS’ye göre

ders anlatma yeterlilikleri vardır ve bu muhasebe eğitimindeki değişme ve gelişme ile ilişkilidir.

Yine, katılımcıların çoğuna göre, hem muhasebe/finans derslerine yeni gelişmeler yansımaktadır

hem de muhasebe akademisyenlerinin finansal raporlama standartlarına göre ders anlatma yeterliliği

ile bunun ilişkisi vardır. Nitekim, küresel ortamdaki değişim ve gelişime ayak uydurmayan bir

muhasebe eğitimi, öğrencilere, özel ya da kamu, iş dünyasında herhangin bir katkı sağlamamış

olur. Diğer bir anlatımla, muhasebe eğitimi etkisiz eleman olarak kalır. Bu eğitimci ya da eğitilen

hiçbir tarafın isteyebileceği bir durum olamaz.

Katılımcıların finans derslerine gelen akademisyenlerin finansal raporlama standartlarına göre ders

anlatma yeterliliği ile katılımcıların yeterli veri olduğunda finansal raporlama hazırlama

yeterliliklerini ilişkilendirdikleri görülmektedir. Finansal raporlama hazırlama yetkinliği ile finans

derslerini ilişkilendirdikleri sonucuna ulaşabiliriz.

Katılımcıların çoğunluğu, TMS/TFRS bilgi düzeylerinin yeterli olmadığını düşünmektedirler.

Bununla beraber, katılımcıların, TMS/TFRS konusundaki bilgi düzeyleri ile yeni gelişmelerin

zamanında muhasebe-finans derslerine yansıması arasında anlamlı bir ilişki yoktur. Diğer bir

deyişle, TMS/TFRS konusundaki bilgi düzeyleri yeterli olmasa da, bunun muhasebe/ finans

dersleriyle ilişkisi yoktur. Aynı şekilde, muhasebe-finans derslerine gelen akademisyenlerin

finansal raporlama standartlarına göre ders anlatma yeterlilikleriyle de bir ilişki bulunamamıştır.

Katılımcılar, TMS/TFRS konusunda yetersiz ya da yeterli olmayı hiçbir şekilde derslere

bağlamamaktadırlar. Katılımcıların çoğunluğu, bir firmanın muhasebe departmanında ek eğitim

almadan çalışamayacaklarını belirtmişlerdir. TMS/TFRS konusunda yeterli olmamaları ile bir

firmanın muhasebe departmanında ek eğitim almadan çalışamayacakları ilişkili bulunmuştur.

Ancak, TMS/TFRS konusunda yeterli olmamaları ile bir firmanın finans departmanında ek eğitim

almadan çalışamayacakları arasında yine ilişki olduğu saptanmıştır.

Katılımcıların çoğu, Finansal Raporlama Standartlarının ve Ticaret Hukuku’nun ders olarak

okutulmasını istemektedirler. Aynı zamanda her iki dersin okutulmasını istemeleri arasında ilişki

tespit edilmiştir.

Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarının önemine ilişkin olarak aşağıdaki sonuçlar elde

edilmiştir:

Katılımcıların çoğunluğu, bir finansal tablonun finansal raporlama standartlarına göre

hazırlanmasının analiz sonuçlarını değiştireceğini ve aynı zamanda finansal tablonun finansal

raporlama standartlarına göre hazırlanmasının analiz sonuçlarına güvenlerini artıracağını

belirtmişlerdir. Analiz sonuçlarındaki değişimi ile analiz sonuçlarına olan güvenin artması arasında

anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Zira, standartlar, kayıt düzeninin büyük bir kısmını, tablo verilerini

ve rapor sonuçlarının büyük kısmını değiştirmektedir. Bunların finansal analiz sonuçlarını

değiştirmesi kaçınılmaz olacaktır. Ancak, burada önemli olan analizlerdeki değişimin katılımcıların

güvenine olan etkisidir. Standartların amacına yönelik olarak, katılımcıların çoğunluğu için bu

güvenin oluştuğu görülmektedir. Aynı şekilde katılımcıların çoğu için finansal tabloları UFRS’ye

göre hazırlanmış işletme daha güvenilir bulunmaktadır.

Katılımcıların çoğu, uluslararası olsun ya da olmasın tüm işletmelerde finansal raporlama

standartlarının uygulanması ile o şirketlere olan güvenlerinin artacağını belirtmişlerdir. Ayrıca,

KOBİ’lerin de Finansal Raporlama Standartlarını uygulamasının gerektiği ve böylece işletmeye

güvenlerinin artacağı sonucuna ulaşılmıştır. UFRS’lerin yalnızca uluslararası işletmelerde

uygulanmasının yeterli olmaması ile KOBİ’lerde de uygulanmasının gerekli olduğu arasında ilişki

olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Her ne kadar son dönemde KOBİ’ler için standartların uygulanma

zorunluluğu ertelenmiş de olsa, UFRS’ler dolayısıyla Türkiye Muhasebe Standartları tüm işletmeler

için zamanla uygulanabilir hale gelecektir.

Son olarak, katılımcıların çoğu, TMS/TFRS’ nin uygulanmasıyla ülkemizde muhasebe mesleğine

olan ilginin de artacağı görüşündedirler.

Bu çalışma, finansal raporlama standartlarındaki gelişmelerin muhasebe dersi alan işletme yüksek

lisans öğrencilerinin görüşlerine göre, yüksek lisans derslerine yansıma durumunu ortaya koymak

amacıyla yapılmıştır. İkincil amaç da yine aynı katılımcıların UFRS’lerin gerekliliğine ve

uygulanmasına ilişkin görüşlerinin ortaya konması olmuştur. Sonuç olarak, katılımcılar, ilgili

standartların ders olarak var olmasının muhasebe eğitimlerindeki gelişimlerine katkıda bulunacağını

işaret etmişlerdir. Aynı zamanda katılımcılar için UFRS’ler ya da TMS’ler gerekli ve işletmeye

karşı güven artırıcıdırlar.

KAYNAKÇA

Acar, D., O. Bayri, H. Dalgar ve O. Özdemir, (2009), "Meslek Mensuplarının TMS/TFRS

Uygulamalarına Bakış Açıları ve Farkındalık Düzeyleri: Bir Alan Araştırması", VIII. Türkiye

Muhasebe Eğitimi Sempozyumu, 20-24 Mayıs, s. 3-24, Çeşme.

Beyazıtlı, E. ve Çelik, O. (2004) “Muhasebe Eğitiminin Kalitesinin Arttırılmasında İlk Adım:

Yükseköğretim Kurumlarında Muhasebe Etkinliğinin Analizi” XXIII. Türkiye Muhasebe Eğitimi

Sempozyumu, Üniversitelerimizin Lisans ve Lisansüstü Programlarında Muhasebe Eğitiminin

Kalitesini Artırma Yollarının Araştırılması, 19-23 Mayıs, Antalya.

Çaldağ, Y., R. Bayırlı ve A. Altay (2004), “Muhasebe Doktora Programlarının Etkinliğinin

Artırılması”, XXIII. Türkiye Muhasebe Eğitimi Sempozyumu, İ.Ü. İşletme Fakültesi Muhasebe

Enstitüsü, 19-23 Mayıs 2004, Antalya, s.123-150.

Daştan, A., “Karadeniz Teknik Üniversitesi Iİ.İ.B.F. Ölçeğinde Akademik Görünüm ve Muhasebe

Eğitiminin Değerlendirilmesine Yönelik Bir Araştırma”, Muhasebe Finansman Dergisi, 2009,

(42), 144-156

http://uvt.ulakbim.gov.tr/uvt/index.php?cwid=9&vtadi=TSOS&c=ebsco&c=summon&c=ebsco

&ano=99351_5721a99ce230f6c42307e40663958f27

Demir, V. ve Ö. S. Öztek (2006), “Avrupa Birliğine Giriş Sürecinin Türkiye’de ki Muhasebe

Eğitimine Etkileri”, Muhasebe ve Denetime Bakış, (20), s.31-44

http://www.turmob.org.tr/web/ekutuphane/bakis/sayi20/index.htm

Fırat, E. (2009), “Muhasebe Eğitiminde Etik – Ekonomik Kriz Kaynaklı Etik Problemler”, III.

Türkiye Muhasebe Eğitimi Sempozyumu, Celal Bayar Üniversitesi, 20-24 Mayıs 2009, Alaçatı-

Çeşme, 111-124

Gençtürk, Mehmet (2006), “Alınan Eğitimin Meslek Yaşamındaki Yeterlilik Düzeyinin İşletmelerin

Muhasebe – Finans Bölümünde Çalışanlar Üzerinde Tespitine Yönelik Bir Alan Çalışması:

Isparta, Burdur, Denizli ve Antalya Organize Sanayi Bölgeleri Örneği”, Kocaeli Üniversitesi

Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 2 (12), s.55 – 82.

http://kosbed.kocaeli.edu.tr/sayi12/gencturk.pdf

Kalmış, H. ve Yılmaz, B. B. (2004) “Lisans Seviyesindeki Muhasebe Eğitiminin Mevcut Durumu

ve Geliştirilmesi İçin Yapılması Gereken Gelişmeler” XXIII. Türkiye Muhasebe Eğitimi

Sempozyumu, Üniversitelerimizin Lisans ve Lisansüstü Programlarında Muhasebe Eğitiminin

Kalitesini Artırma Yollarının Araştırılması, 19-23 Mayıs, Antalya.

Karapınar, A. (2001) “Avrupa Topluluğu Ülkelerinde Muhasebe Eğitimi ve Ülkemiz Muhasebe

Eğitimi ile Karşılaştırılması” XX. Türkiye Muhasebe Eğitimi Sempozyumu, Muhasebe

Eğitiminde Yeni Ufuklar, 23-27 Mayıs, Antalya.

Özbirecikli M. ve A. Pastacıgil (2009), “Türkiye'de Muhasebeci Eğitiminin Gelişim Süreci: IFAC

Standartları ile Mukayeseli Bir İnceleme”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (41), s.s. 82 – 96

http://uvt.ulakbim.gov.tr/uvt/index.php?cwid=9&vtadi=TSOS&c=ebsco&c=summon&c=ebsco

&ano=99327_f6168e2ffffbb85f77e8337089017600

Yıldız F. ve A. Yanık (2013), Yükseköğretimde Öğrenim Gören Öğrencilerin Muhasebe Ve

Finansal Raporlama Standartları Hakkındaki Algıları: Ampirik Çalışma, Süleyman Demirel

Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(17), 205-220

http://sbedergi.sdu.edu.tr/assets/uploads/sites/343/files/2013-12-26042013.pdf