Strategic Sport Tourism Development in Iran

17
ورزشی درردشگریبردی توسعه گی راهتژی ها استرا ایرانود جمطید جلیل1 * ود ، زضا جلیل2 1 * ،ذا، صابخج ا رشاـ پظب، ثبؿذااحذ صا ،٣ آصاد اػبـ، دا٣سصؿ ػ ٣ت ثذ٥ تشثت٤ش٤ذ بع اسؿذ وبسؿشا٤ ا- [email protected] بع: تبس ؿ09151919219 2 اػتببا ر سصؽ و اداس٣ب ٢بسصؿ ئت٥ ٣سصؿ ٢ششدؿ ت٥ وؼئ ،٣ذػ ٣بػ ؿ٥بع اسؿذ ص وبسؿچؼتب ث ؼتب٥ ػ[email protected] چکید٢ششدؿ ت بتىب اد ث و ثر ثب تشا٤ دس ا٣سصؿ أضؼت ٤ ا ؼت٥ سداس ثشخ٣ث خب٤ص اص رب ٣سصؿ بػت ؼبت٥ ػ،٣سصؿ ٢ششدؿ ـتش ث٥ ثر ت ػب ب ٤ اػتبد ػبختش٤ش ص٤ ػب ذاسد اػتب٣سصؿ ٢ب ٣ س دس ػشاػش وـص بى ػبخت٣ بسبػت وـ ٣٥ظ ال٤ ؿشا ثر ثب ت٣ ، ثبؿذذاسد سا ثب ٣سصؿ ٤ب اػتبد٤ ػب ث٢بص٥ ب و سصؽ اص٣ ثشخا تشاشدؿ سصؿى ؼبثمبت ٢ضاسك ثش٤ اص عش ب وشد٥ احص بتىب اسد آ فشاذزب وـب آ سا ث. ٣ ثشسػ ضؼغب ٤ دس اذ و د٣ ـب ذ٤تب اػت ؿذ پشداختشا٤ دس ا٣سصؿ ٢ششدؿ ػؼ ت ٢ب ٢شاتظ اػت، ث٣سصؿ ٢ششدؿ ؼت كذ ثبا ت٣ ٣ؼب ا ٣ؼ٥بت عجىب ا ب ٥ؼ پتب ثر ثب تشا٤س ا وـت ٢ش٥ ، اػتخذا٣ؼب ا٢ش٥ صؽ آبػب وبسؿ خلقذ ، وشد٥ تحل٤ ٤ شح٥ت كح٤ دسا ت، ب ٤ب، رزة ػش٢زاس ٤ب ػشؼبفشت ثذا ل ػ٢ة ثشاغ ٣غ٤ ؿشا٢ ػبصبد آ خبف آ٢بؼ دس٣سصؿ ؼ٤س ت ػب٢بؼ ثؼ٤س تؼت دس ك ٣ذ لغجا ت٣ ،٣ خبسر٢ب ب ر ب٥س خبغم دسشدد و ٣م تـتش٥ ثر ت ت٤ش٤ذ ضؼت ش ا٤ ا اػت.٢ششدؿ سصؽ صشثظ دس ح٤ رؼئ ياضاي كلیدي : ،شا٤، ا٢ششدؿ ،٣سصؿ ٢ششدؿ ٢شاتظ اػت مقدمىبسا ٣٥بػاػ( اػت٣بتلبد ر اص ال٣ ثخؾ اك٢ششدؿ 1:1389 ) . حذاس دس ػغ٤ پبػؼ ت٣ اكا اص ػ٢ش شدؿ٣٤ صا ثش اؿتغبؼت ػ ك٤غشح اػت. ا ب٥ؼت ثضسي د ك٥ ػا ػ ث اػت٣غ٥ح ؼت٤ ص ٣، فش٣بػ، ارت٢تلبد الششدؿ ش سد. حض ؿ٣ ب فش تجبد ت حشغ ػبد٤صؾ، ت آسا٥ اسص، تب٥ ثبػج تحل96 ذ و٣ زبد٤ ا٣ فشكت ؿغ و32 ٥ؼتم س ثغ٣ فشكت ؿغ 64 ٣بر( ذ و٣ زبد٤ ا٥ؼتمش٥ غ٣ فشكت ؿغ1:1390 .) ثؼت٥ ث لش و٣غ٤ دس ؿشا٥ دس صزؿت ٢بجشد سا اػت چشا وار ٢تؼذد ٢ب ؾ چب ؼبئ ب ثب اص اػتب٣ ثشخػؼص ت اػتذ٥ سػب٤ پب فمش،چ ٣ؼبئ ذ اؼتات دج ض٥ت آ٥فم ٣اح ػؼ ت٥ سا تبؼت٤ظ ص٥ح ٢ذاس٤ پب ٣٤ت غزا٥ذاؿت، ا، ث اؿتغب

Transcript of Strategic Sport Tourism Development in Iran

ایراناستراتژی های راهبردی توسعه گردشگری ورزشی در

2، زضا جلیلود*1جمطید جلیلود

وبسؿبع اسؿذ ذ٤ش٤ت تشث٥ت ثذ٣ ػ سصؿ٣، داـب آصاد اػال٣، احذ صاذا، ثبؿب پظـشا را خجب، صاذا، *1

09151919219ؿبس تبع: [email protected] -ا٤شا وبسؿبع اسؿذ ص٥ ؿبػ٣ ذػ٣، ؼئ و٥ت شدؿش٢ سصؿ٣ ٥ئت سصؿب٢ ب٣ اداس و سصؽ راب اػتب 2

ػ٥ؼتب ثچؼتب [email protected]

چکید

ػ٥ؼبت بػت سصؿ٣ ص اص رب٤ب خث٣ ثشخسداس ٥ؼت ا٤ ؼتض أسصؿ٣ دس ا٤شا ثب تر ث و ثد اىببت ت شدؿش٢

ػبخت بى الص دس ػشاػش وـس ٣ ب٢ سصؿ٣ اػتبذاسد ػب٤ش ص٤شػبخت اػتبد٤ ب ػب تر ث٥ـتش ث شدؿش٢ سصؿ٣،

تا ثشخ٣ اص سصؽ ب و ٥بص٢ ث ػب ٤ب اػتبد٤ سصؿ٣ ذاسد سا ثب ثبؿذ، ٣ ثب تر ث ؿشا٤ظ ال٣٥ بػت وـسب ٣

دس ا٤ غبؼ ض ثشسػ٣ .سا ث آزب وـبذفشا آسد اىببت الص اح٥ب وشد اص عش٤ك ثشضاس٢ ؼبثمبت سصؿى شدؿشا

كؼت شدؿش٢ سصؿ٣، ث اػتشاتظ٢ ب٢ تػؼ شدؿش٢ سصؿ٣ دس ا٤شا پشداخت ؿذ اػت تب٤ذ ـب ٣ دذ و

خلق وبسؿبػب آصؽ ٥ش٢ اؼب٣، اػتخذا ٥ش٢ توـس ا٤شا ثب تر ث پتبؼ٥ ب اىببت عج٥ؼ٣ اؼب٣ ٣ تاذ ثب

آبد ػبص٢ ؿشا٤غ٣ غة ثشا٢ ػالل ذا ث ؼبفشت ػشب٤ زاس٢، رزة ػشب٤ ب ، ت دسا٤ت كح٥حش٤٤تحل٥ وشد، ذ

دس غم خبس٥ب رب ب٢ خبسر٣، ٣ تاذ لغج٣ دس كؼت تس٤ؼ ث ؼب٢ ػب تس٤ؼ سصؿ٣ دس ؼب٢ خبف آ

ؼئال ر٤شثظ دس حص سصؽ شدؿش٢ اػت. ا٤ اش ؼتض ذ٤ش٤ت تر ث٥ـتش تم٣ شدد و

اػتشاتظ٢شدؿش٢ سصؿ٣، شدؿش٢، ا٤شا، : اي كلیدي ياض

مقدمشدؿش٢ اص ػا اك٣ تػؼ پب٤ذاس دس ػغح . (1:1389شدؿش٢ ثخؾ اك٣ اص التلبد رب٣ اػت )اػبػ٣٥ ىبسا

التلبد٢، ارتبػ٣، فش٣ ص٤ؼت ح٥غ٣ اػت ث ػا ػ٥ كؼت ثضسي د٥ب غشح اػت. ا٤ كؼت ػال ثش اؿتغب صا٣٤

فشكت ؿغ٣ ا٤زبد ٣ وذ 96ثبػج تحل٥ اسص، تب٥ آساؾ، تص٤غ ػبدال حشت تجبد فش ب ٣ ؿد. حضس ش شدؿش

دس ؿشا٤غ٣ و لش ث٥ؼت ث (. 1:1390 فشكت ؿغ٣ غ٥شؼتم٥ ا٤زبد ٣ وذ )رب٣ 64 فشكت ؿغ٣ ثغس ؼتم٥ 32و

پب٤ب سػ٥ذ اػت ص تػؼ ثشخ٣ اص اػتب ب ثب ؼبئ چبؾ ب٢ تؼذد٢ ار اػت چشا و ساجشدب٢ زؿت دس ص٥

اؿتغب، ثذاؿت، ا٥ت غزا٣٤ پب٤ذاس٢ ح٥ظ ص٤ؼت سا تب٥ تػؼ اح٣ فم٥ت آ٥ض جد تاؼت اذ ؼبئ٣ چ فمش،

وذ. ا٤ ساجشدب دس تص٤غ بفغ حبك اص سؿذ تػؼ ٥ض فك جد ػجت ا٤زبد ـىالت تؼذد٢ ثشا٢ ا٤ اح٣ شد٤ذ اذ

ب٢ ؼذ٣ دت ب سا ث تفىش ا داؿت اػت ثد ثؼ٥بس٢ اص بثغ بذ فت، بص وب٣ (. اص عشف د٤ش حذد36:1383)لبدس٢

و اص بثغ پب٤ذاستش٢ ظ٥ش ٥شاث عج٥ؼ٣ فش٣ خد ثش ثشداس٢ د ثب ااع ثشب س٤ض٢ ب، ا٤ ٥شاث رزاث٥ت ب٢ آ سا

)حشت٣ وضاص٢ ش٣ خد ثپشداصذتجذ٤ ث بثغ دسآذ التلبد٢ ب٤ذ. ػال ثش ا٤ ثب ا٤ سؽ ث حفبظت اص ٥شاث عج٥ؼ٣ ف

(. ثبثشا٤ ٤ى٣ اص ساجشب٣٤ ٣٤ و دس اغت وـسب٢ رب سد تر لشاس شفت اػت تػؼ تس٤ؼ دس اح٣ ؼتؼذ 3:1385

٤ شدؿش٢ ٣ ثبؿذ. ا٤ مؾ شدؿش٢ ثبػج ؿذ و اشص ا٤ كؼت ث ٤ى٣ اص ػش٤غ تش٤ ثخؾ ب٢ التلبد٢ تجذ

(. Weaver 2001:64شد٤ذ ا٤ سؿذ ػشػب آس دس آ٤ذ ٥ض ادا پ٥ذا وذ )

( ث ؼب٢ حشوت٣ دا٤ش اس اػت و Tour)( شفت اػت و ث ؼب٢ دا٤ش ٣ ثبؿذ. و Tornus( اص اط الت٥ )Tourاط تس )

( ثشا٢ Touristث ىب ا٥ خد ثش ٥شدد. و تس٤ؼت )دس ا فشد اص ٤ه مغ حشوت ٣ وذ ثؼذ اص ع٣ ؼبفت٣ دثبس

چبح شد٤ذ ث ؼب٢ وؼ٣ ثد و ثشا٢ تفش٤ح ٤ب آخت « دفش غت ا٥ؼ٣ آوؼفس»الد٢ دس ٥ 1800دس ػب خؼت٥ ثبس

(. Tribe 2009:31-44 ٤ب ثشا٢ سػ٥ذ ث اذاف ؿخل٣ خد اص چذ٤ ىب د٤ذ ٣ وذ )

د٤ذب ػ٥غ تش شدؿش وؼ٣ اػت ث للذ تفش٤ح، تزبست د٤ذاس خ٤ـب ث عس لت ث للذ البت دائ دس صب٣ وتش اص اص

. اط تس٤ؼ ٤ب شدؿش٢ (٤18:1386ه سص ث٥ؾ اص ٤ه ػب ث ىب٣ خبسد اص حص صذ٣ وبس٢ خد ػفش ٣ وذ )تال٣٤

غشح ؿذ. دس آ صب ا٤ غت ث ؼب٢ ؼبفشت ث ظس 1، دس ز ا٥ؼ٣ ث ب اػپست٥ ض1811٤خؼت٥ ثبس دس ػب

دسثبس تس٤ؼ تؼبس٤ف (. شچ اشص 3:1380تبؿب٢ آحبس تبس٤خ٣ ثبصد٤ذ اص بظش عج٥ؼ٣ ثشا٢ وؼت زت، ثىبس ٣ سفت )حالت٣

و اثؼت ث ػبصب اػت ث ػا ٤ه شرغ رب٣ دسثبس ؼبئ خظ تؼذد٢ رد داسد ٣ ػبصب رب٣ شدؿش٢

ـ٣ ب٢ تس٤ؼ ػ ٣ وذ، ػؼ٣ داسد اكغالحبت عجم ثذ٢ ب٢ شدؿش٢ سا دس ػشاػش رب اػتبذاسدػبص٢ وذ

(Frechtling 2001:3 دس ا٤ ساػتب ا٤ ػبصب دس ػب .)اص تس٤ؼ « آبس شدؿش٢ ؼبفشتوفشاغ ث٥ ا٣ »دس 1991

تؼش٤ف ص٤ش سا اسائ د:

ه ػب ٤اص شافشاد ث ىب ب٣٤ غ٥ش اص ىب ػبد٢ خد ثشا٢ ذت٣ و ت صتس٤ؼ ٤ب شدؿش٢ زػ فؼب٥ت ب٣٤ اػت و دس ا»

(.Goeldner & Ritchie 2006: 7« )تا٣، ث ظس زساذ البت فشاغت، تزبست د٤ش اذاف ؼبفشت ٣ وذ

٥٥بسد دالس افضا٤ؾ ٥٥56/1 ث 730اص 2020تب 2002ثب تر ث ثشآسدب٢ ث دػت آذ ٥ضا ػفشب٢ ث٥ ا٣ دس ػب

٥ب تحذ، كؼت شدؿش٢ سصؿ٣ ػب ا٤بالتتش٥٤ ثد اػت. دس 6ث٥ؾ اص 2005خاذ ٤بفت. تبح٥ش كؼت شدؿش٢ ػب

٥٥بسد سا ث خد اختلبف داد اػت حت٣ دس ثؼ٥بس٢ اص بعك ٥ض ث ػا ٤ى٣ اص فؼب٥ت ب٢ اػبػ٣ التلبد٢ 27ث٥ؾ اص

شدؿش٢ داسا٢ اؿىب ااع ختف٣ اػت و ثؼت ث ؿشا٤ظ ح٥غ٣ تفبت ٣ ثبؿذ (. Ritichie 2008:23ث ؿبس ٣ سد )

(Cater 2000:5 ،ربرث ب٢ فش٣، ربرث ب٢ زج٣ ،)(. اص ظش ربرث ب، شدؿش٢ ث پذ ش ربرث ب٢ عج٥ؼ٣ )اوتس٤ؼ

٤ى٣ اص حص ب٢ شدؿش٢ و ثب ث ؿشا٤ظ (. 65:1385ربرث ب٢ التلبد٢ ربرث ب٢ سصؿ٣ تمؼ٥ ٣ ؿذ )غخاس

٥ سد تر ٤ظ لشاس ٥شد، شدؿش٢ سصؿ٣ اػت.ختف ٣ تاذ ث ػا ٤ه جغ دسآذ ػظ

1 -sporting magazine

ؿش و٥ت سصؿ٣ داسذ و تش٤ ذف آب، رزة س٤ذادب٢ سصؿ٣ ث ؿش اػت و احش خجت٣ ثش 270دس آش٤ىب ث٥ؾ اص

، د٤ش خذبت ربج٣ تبػت اسائ ثؼت ب٢ شدؿش٢ ؿب س٤ذادب٢ سصؿ٣، البت دس تلبد ح٣ داسذ. آب ػؼ٣ داسذ، الت

(.Shonk 2007:5) ثب اتظبس ثبصد٤ذوذب، تزبسة اسصؿذ٢ ثشا٢ ثبصد٤ذوذب فشا ػبصذ

ب٢ ب٢ صؼتب٣، سصؽ ربرث ب٢ عج٥ؼ٣ سصؿ٣ رد دس ا٤شا ث فت دػت تپ سد٢، ؿىبس، ك٥ذ ب٥٥ش٢، سصؽ

ربرث ب٢ عج٥ؼ٣ سصؿ٣ رد دس 1ؿى دس ب٣، وسد٢ غبسسد٢ تمؼ٥ ؿذ اػت.ػبح٣ آث٣، ث٥بثبشد٢، عج٥ؼت دس

(.19:1378ا٤شا ب٤ؾ داد ؿذ اػت )وش٣

شدؿش٢ سصؿ٣ ؿبخ ا٢ اص شدؿش٢ ٣ ثبؿذ و اص د كؼت شدؿش٢ سصؽ ؿى ٣ ٥شد افشاد ثؼ٥بس٢ دس ػشتبػش

دسكذ دس ػب ثشآسد ٣ ؿد)كبح٣ چ٥چ ىبسا 10شخ سؿذ كؼت شدؿش٢ سصؿ٣ حذد رب دس آ اؿتغب داسذ.

1:1391.)

يزشضی ایسان –: جاذب اي طبیعی 1ضکل

شدؿش٢ سصؿ٣ ٤ى٣ اص ػش٤ؼتش٤ ثخؾ ب٢ سؿذ دس كؼت شدؿش٢ ؼجتب رذ٤ذ اػتت وت ثتش س٢ ثشبت س٤تض٢ ملتذ دس

سػتتب٣٤ ؿبػتب٣٤ ؿتذ اػتت ثت تػؼ ػب٣ دس ثبصػبص٢ التلبد٢ ارتبػ٣ ش د ثخؾ راغ ؿش٢وـسب٢ دس حب

ػا ٤ه ف اص تس٤ؼ اثؼت ث سصؽ دس ثؼ٥بس٢ اص وـسبػت و تر فضا٤ذ ا٢ دس ػب ب٢ اخ٥ش ث آ ث ػا ٤ه ثبصاس

(. 1:1390سؿذ داخ٣ ؿذ اػت )ش٢

دسكذ اص و دسآذ بؿ٣ اص شدؿش٢ سا ؿب ٣ ؿد ث د٥ مؾ ٣ و اص ٣25 اص وـسب سصؽ ث تب٣٤ ث٥ؾ اص دس ثؼض

و شدؿش٢ سصؿ٣ لبدس رت التلبد٢ ػ٥بػ٣ ا٤فب ٣ وذ، ث ٤ه ضع وبال اػتشاتظ٤ه ثشا٢ وـسب جز ؿذ اػت عس٢

)شدؿش سصؿ٣( ث ػت سلبثت ب س٤ذادب٢ سصؿ٣ اػت تاب٣٤ احشزاس٢ ػ٥مت٣ اص اثؼتبد ث رزة د ب ٥٥ فش تبؿبش

(.5:1382پبسػبئ٥ب اػشاث٣ ختف ارتبػ٣، التلبد٢، ػ٥بػ٣ فش٣ سا ثش آب داسد )

سضت٢ ىتبسا زب شفت اػتت. دس ص٥ شدؿش٢ سصؿ٣ احشات آ ثش تػؼ شدؿش٢ ؿشب تحم٥مبت غبؼبت ص٤بد٢ ا

(، دس ثشسػ٣ ربرث ب٢ عج٥ؼ٣ احش زاس ثش تػؼ شدـش٢ سصؿ٣ اػتب بصذسا، ث ا٤ ت٥ز سػت٥ذذ وت 1392) تب٢ ربرثت

سصؿ٣ شدؿش٢ تػؼ ثشا٢ ثبثشا٤ زاس اػت، احش سصؿ٣ شدؿش٢ تػؼ ثش عج٥ؼ٣ اػتت الص اػتتب ٥تش٢ آتصؽ ثتب وت

كؼت ا٤ تػؼ پ٥ـجشد دس بػت الذابت تل٥بت ثب كح٥ح، ذ٤ش٤ت وشد، تحل٥ ٥ش٢ تخلق اػتخذا اؼب٣،

دس سصؿ٣ شدؿش٢ كؼت تػؼ١ سد دس وبسؿبػب ذ٤شا د٤ذب ثشسػ٣(، دس 1391ثال٣ ىبسا ) ثشداؿت. ب٣ اػبػ٣

ثب تر ث ؿبخت تأح٥شات تػؼ١ كؼت شدؿش٢ رد اتغ حتذد٤ت تب٢ سض٢ ث ا٤ ت٥ز سػ٥ذذ و اػتب خشاػب

رد ا٤ پذ٤ذ٠ سصؿ٣ دس اػتب ا٥ت تػؼ١ شدؿش٢ سصؿ٣ ض ثش ذ٢ اص بفغ ختف رتزة شدؿتش سصؿت٣ دس

كتبح٣ ج٥ت٣ .ػظ ػ٥بػتزاسا ثشب س٤ضا اػتتب احؼتبع ت٣ ؿتد اػتب ض ثشب س٤ض٢ تػؼ١ شدؿش٢ سصؿ٣ ت

ثت ا٤ت ت٥زت تس٤ؼ سصؿت٣ ثش تبو٥ذ ذ٤ش٤ت ثشب س٤ض٢ تػؼ شدؿش٢ دساػتب چبسحب ثخت٥بس٢ ثب( دس ثشسػ٣ 1391)

وذ و ؿجى ث پ٥ػتت ا٢ اص ربرثت تب٢ دس كست٣ تس٤ؼ سصؿ٣ ٣ تاذ ص٥ سا ثشا٢ تػؼ غم ا٢ ا٤زبد سػ٥ذذ و

ػتبح٣ ا٤تشا –( دس ثشسػ٣ متؾ سصؽ تب٢ آثت٣ ٤1391ضدا٣ ربذ٤ذ ) شدؿش٢ اػتب سد ثشسػ٣ تم٤ت تؼش٤ف شدد.

ػتاح ب٣ ثشا٢ تػؼ شدؿش٢ دس چبثبس ث ا٤ ت٥ز سػ٥ذذ و ا٤ سصؽ ب ثشا٢ سؿذ شدؿش٢ تػتؼ ثتذس چبثتبس

سا وبسب٣٤ خاذ ثد و ا٤ غم سا اص ثت ثؼتت حش٥تت ختبسد ت٣ وتذ. رتب٣ ىشا ثؼ٥بس وبسػبص خاذ ثد ٤ى٣ اص

(، دس اسص٤بث٣ مؾ طئتس٤ؼ دس تػؼ پب٤ذاس اػتب ػ٥ؼتب ثچؼتب ث ا٤ ت٥ز سػ٥ذ و دس كست اػتتفبد غتة 1390)

ذاػتؼ ث٥ اص اص تؼتبد التلتبد٢ اد ب٢ طئتس٤ؼ٣ اوتس٤ؼت٣ ص٥ الص ثشا٢ سؿذ تػتؼ پب٤تذاس اػتتب دس ثشلتشاس٢ تت

دس ؿبػب٣٤ تاذ٢ ب٢ (1390ث ٤ظ دس بعك حش تػؼ ٥بفت سػتب٣٤ فشا ٣ آ٤ذ. ص٤ت٣ ىبسا ) بعك ختف

ث٥ ربرث ذ٢ ب٢ اػتب ؼتب ثب تػؼ شدؿش٢ سصؿ٣ ت٥ز سػ٥ذذ و ث٥ تادؿش٢ سصؿ٣ اػتب ؼتب ث ا٤ش

متؾ شدؿتش٢ »دس پظـ٣ ثتب ػتا (، 1390ش٢ ) ب٢ اػتب ؼتب ثب تػؼ شدؿش٢ سصؿ٣ ساثغ ؼبداس٢ رد داسد.

ث ا٤ ت٥ز سػ٥ذ وت كتؼت تس٤ؼت سصؿت٣ دس ا٤زتبد « سصؿ٣ دس اؿتغب دسآذصا٣٤ اص د٤ذب شدؿشا، ذ٤شا ر٢ فؼب

اؿتغب دسآذصا٣٤ غم ٥ضثب دس كست تػؼ كؼت تس٤ؼ سصؿ٣ ا٤زبد ص٤شػبخت ب٢ بػت تبح٥ش ثؼضا٣٤ داسد. خذائ٣

تػؼ شدؿش٢ ؿش٢ دس ا٤زتبد (، ثب غبؼ مؾ شدؿش٢ ؿش٢ دس تػؼ پب٤ذاس ؿشب ث ا٤ ت٥ز سػ٥ذذ و 1390خذائ٣ )

تب، تم٤تت ٤تت اىببت فش٣، شاوض تفش٤ح٣، سصؿ٣، افضا٤ؾ ساثظ ارتبػ٣، جبدالت فش٣، ا٤زبد آب٣ دس ص٥ت حشفت

ب٢ خذبت٣، تع التلتبد٢، رت٥ش٢ اص سوتد التلتبد٢ ٣، ا٤زبد فؼب٥تتػبختبس ػفش٣ ؿش، وبؾ ٥ضا برشت، اكالح

( دس ثشسػت٣ 1389ؿزبع اذ٤ ). ثبؿذ ػا ث ػ٣ ص٥ ػبص تػؼ پب٤ذاس ؿشب ٣ثغس٤ى ا٤ سا ا٤فب ٥ىذ ٣ؿش، مؾ

ػ٥ذ و ثشا٢ دػت ٤بث٣ ثت ثبصاستب٢ رذ٤تذ دس كتح سصؿت٣، مؾ سصؽ دس تػؼ تس٤ؼ )چبؾ ب ساىبسب( ث ا٤ ت٥ز س

حب٤ت ب٢ ػ٥بػ٣ لب٣ ا٤زبد ص٤شػبخت ب٢ بػت، تفؼ٥ش اكالح ثشخ٣ اص لا٥ ارشا٣٤ ؼشف٣ ت٣ اػبػ٣ ث ػتا

(، دس ثشسػت٣ تؼ٥ت٥ 1389ىتبسا ) احؼتب٣ ػ٥بػت زاس ب٣٤ ٥ض ٣ تاذ دس ا٤ ا٤ تػؼ حش ثد ث آ ؿتبة ثجخـذ.

»ث ا٤ ت٥ز سػ٥ذذ و ػا دس و٥ف٥ت ثؼت ب٢ شدؿش٢ سصؿ٣ دس وـس اػتتفبد اص فتبس٢ »، «رد تفش٤حبت ؿتجب

ب٣٤ آؿ»، «ضؼ٥ت ل٥ت ب»، «رد ىب ب٢ ثبػتب٣»، «داؿت ش، ػ٥م٣ ؼبس٢ غ٣»، «ب٢ رذ٤ذ دس ثشضاس٢ س٤ذادب

، «رد فشت پتز٤شؽ شدؿتش سصؿت٣ »، «تر ث ػ٥م ب٢ شدؿشا»، «بػت ثد عج٥ؼت»، «ثب فش آداة سػ

ضؼ٥ت ح م بػتت ثتد ؿت٥ سصس »، «وؼت اعالػبت شدؿش٢ اص عش٤ك تف شا»، «اعالع سػب٣ ث صثب ا٥ؼ٣»

و٥ف٥ت ثؼت ب٢ شدؿش٢ سصؿ٣ دس وـس ث ؿبس ٣ سذ وت ثتش اػتبع ػبكتش آ٥ختت ، ثشخ٣ اص ػا دس«ح البت

( دس ثشسػ٣ تش٤ ربرث ب٢ عج٥ؼ٣ سصؿ٣ حش ثش تػؼ شدؿتش٢ 1388ادث٣ ف٥شصرب ىبسا ) .ثبصاس٤بث٣ تؼ٥٥ ؿذ اذ

سػ٥ذذ و دس ا٤شا ربرث ب٣٤ وت وتتش تحتت تتبح٥ش پذ٤تذ سصؿ٣ وـس اص د٤ذب وبسؿبػب سصؿ٣ شدؿش٢ ث ا٤ ت٥ز

فل٣ ثد لشاس ٣ ٥شذ دس ت٥ز فل شدؿش٢ عال٣ تش٢ داسذ فؼب٥ت ب٢ تع تش٢ ٥ض دس آب ازب ٣ ٥شد، ا٥ت

، شدؿش٢ سصؿ٣ دس تػؼ ؿش٢مؾ دس تحم٥ك خد ثب ػا (، 1385ؼت٣ )ث٥ـتش٢ دس تػؼ شدؿش٢ سصؿ٣ وـس داسذ.

سصؽ ث ػا ٤ى٣ اص تش٤ ػا تبح٥شزاس ثش الـبس رؼ٥ت ؿش٢ مؾ ح٥بت٣ سا دس تػؼ ؿتشب ٥تاتذ ا٤فتب ت٥ز شفت

ظتش داسا٢ مـ٣ تبح٥شزاس دس تػؼ ؿشبػت زا پشداخت ث ؼئ شدؿش٢ سصؿ٣ مؾ آ دس ؿشب ضتشس٢ ثت ب٤ذ

(، دس ثشسػ٣ ػا حش ثش تػؼ شدؿش٢ بؿت٣ اص ثشتضاس٢ س٤تذادب٢ سصؿت٣ ثت٥ ات٣ دس وـتس اص 1384شس ). ٣ سػذ

د٤ذب ذ٤شا دػت اذسوبسا سصؿ٣ ذ٤شا شدؿش٢ ث ا٤ ت٥ز سػ٥ذ و دػتشػ٣ وـس ٥ضثب ث دس٤ب ػبح تذا

دس آ، رد بظش، چـ اذاصب ىب ب٢ د٤ذ٣ دس وـس ٥ضثب، ازتب ثبصاس٤تبث٣ ختذبت بػتت ثد سصؽ ب٢ پشعشفذاس

آطاغ ب٢ شدؿش٢، ىبس٢ ػؼبت سصؿ٣ آصاغ ب٢ شدؿش٢، رد تفش٤حبت رد دس ؿت دس وـس ٥ضثتب، ؿتبخت

٤ذاد اسائ خذبت اػتبذاسد ا٤زبد ػؼ ا٢ خبف ثتشا٢ ثبصاس٤تبث٣ ٥بصب٢ شؿشا اسضب٢ آ ب، ص٤جبػبص٢ ح ثشضسا٢ س

٥م٣ ث ا٤ت (، دس تحم2006د٤ش٢ رب )رت شدؿشا سصؿ٣ تش٤ ػا رت وذ شدؿشا سصؿ٣ ث ؿبس ٣ آ٤ذ.

٣ سػذ اص تاب٣٤ ثبم ا٢ ثتشا٢ افتضا٤ؾ آ ش٢ سصؿ٣، مؾ ٣ دس التلبد ٣ ح٣ داسد ث ظش ت٥ز سػ٥ذذ و شدؿ

(، 2001ػت ىبسا ) ثشخسداس اػت ث عس٤ى ػ شدؿش٢ سصؿ٣ دس اػتشا٥ب ػب٥ب حذد ػ ٥٥بسد دالس ثشآسد ٣ ؿد.

ؿت٣ اص فت دس تحم٥مبت خد ؿبخت لبث٥ت ب ظشف٥ت ب٢ شدؿش٢ سصؿ٣ سا ػب٣ دس تػؼ كتؼت شدؿتش٢ سص

ب٢ دس وؼت ٥ضثب٣ س٤ذادب٢ ث٥ ا٣ روش وشد اذ.

وـس ا٤شا ث د٥ داسا ثد ؿشا٤ظ خبف رغشاف٥ب٣٤، تبس٤خ٣ فش٣، كؼت٣، تزبس٢ چت٥ داؿتت اػتتؼذادب پتبؼت٥

تزا اػت و تا رزة شدؿشا ثؼت٥بس٢ سا داسد. ص ر غ٣ تش٤ وـسب٢ ربعج٥ؼ٣ ص٤شػبخت ب اىببت سصؿ٣ ا ب٢

ذف ا٤ تحم٥ك ثشسػ٣ ساىبسب ثشب ب٢ ضشس٢ دس تجذ٤ وـس ا٤شا ث لغت شدؿش٢ دس غم رب اػت.

زيش تحقیقكست وتبثخب ا٢ ثد اػت و اص بثؼ٣ بذ وتبة ب، سؽ رغ آس٢ اعالػبت ث تح٣٥ –اص ع تك٥ف٣ ا٤ پظؾ

اسائ پ٥ـبدات پشداخت ؿذ اػت. ٥ش٢ ت٥زثحج ث اػتفبد مبالت، ـش٤بت زالت فبسػ٣ الت٥

ضسيزت ي امیت گسدضگسي يزشضیػت افشاد ثؼ٥بس٢ دس ػشاػش رب دس آ شدؿش٢ سصؿ٣، كؼت٣ اػت و اص تشو٥ت د كؼت شدؿش٢ سصؽ پذ٤ذ آذ ا

٥ش٢ داسد دس وـس ب ٥ض ؼتشؽ آ ثشا٢ سؿذ كؼت اؿتغب داسذ. شدؿش٢ سصؿ٣ دس وـسب٢ ختف رب سؿذ چـ

دس كذ دس ػب ثشآسد ٣ ؿد. ؼبفشت ث دال٤ غ٥ش 10شدؿش٢ ارتبة بپز٤ش اػت. شخ سؿذ كؼت شدؿش٢ سصؿ٣ حذد

ب٢ سصؿ٣، ث ػا شدؿش٢ سصؿ٣ ؿبخت )تؼغ٥الت( ٤ب تزبس٢ )غ٥ش تؼغ٥الت، حشف( ثشا٢ ؿشوت ٤ب ـبذ فؼب٥ت تزبس٢

٣ ؿد.

4/31شدؿش٢ سصؿ٣ ث ػ دػت تمؼ٥ ٣ ؿد، دػت ا افشاد٢ و دس ػفشؿب ػاللذ ث ؿشوت دس ؼبثمبت غ٥شسػ٣ اذ )

بت دسكذ( ثب تر ث تحم٥م 6/28شذ )افشاد٢ و دس ؼبثمبت ت٣٥ ثبص٢ ٣ وذ دس حب٣ و دس حب ػفدسكذ(، دػت د

داـب٣ ا٤ افشاد ث٥ـتش ث ا٤ شا٤ؾ داسذ )و خبسد اص ع خد( دس فؼب٥ت ب٣٤ و حبت ف٥ض٤ى٣ داؿت، دس ثبصد٤ذ اص پبسن ب

اس ب تبؿب٢ ربرث ب، حت٣ دس رـاس ب٢ وذ٢ وح ؿشوت ب٤ذ. ب٤ـب ب، دس وؼشت ب٢ ػ٥م٣، رـ

دسكذ( ا٤ افشاد دس فؼب٥ت ب٢ 4/32ث٥ ا٣ ؿشوت ٣ وذ ) دػت ػ افشاد٢ و دس ػفشب٢ خد دس ؼبثمبت سصؿ٣ ٣

ش٢، دس فؼب٥ت ب٢ تبػت اذا ٥ض ؿشوت ٣ وذ. سصؿ٣، ث ػا تبؿبش ث ػا ؿشوت وذ دس ؿبىبسب٢

ثب تر ث تحم٥مبت ازب شفت، ـخق ؿذ و افشاد ث٥ـتش ث ظس تبؿب٢ سصؽ، ٤ب ؿشوت وشد دس آ، ث ػفشوشد ٣

٥ت ص٤بد٢ ثشخسداسذ اجت پشداصذ. اشص سصؽ شدؿش٢ دس ٥ب وـسب٢ پ٥ـشفت رب، اص حبػ فؼب٥ت ب٢ التلبد٢ اص ا

(.Team 2009:156آ سا رضء س٤ذادب٢ ث٣ ظ٥ش ث حؼبة ٣ آسذ )

تؼذاد 1ث٥بش تؼذاد شدؿش سد٢ دسآذ حبك اص آ اػت. رذ 1آبس ث دػت آذ اص پظـب شدؿش٢ دس رذ

.)162:1386آذ حبك سا ـب ٣ دذ )سضا٣ )٥٥ فش( دس 2007-2008شدؿشا سد٢ خبسر٣ دس ػب

)میلین وفس( ي دزآمد حاصل 2002-2002. تعداد گسدضگسان يزيدي )خازجی( دز سال 1جديل

ثد ا٤ اىببت عج٥ؼ٣ سصؿ٣، آة ا٢ ب٤ؾ داد ؿذ اػت ث٥بش ا٤ اػت و وـس ب ثب داسا 1آچ و دس رذ

٥الد٢ دس سد٤ف فذ د٥ب لشاس داسد )ثش جب٢ دسآذ ثب داسا 2008احش فش٣ دس فشػت ٥شاث رب٣ تب ػب 9حجت ؼبػذ

ربت اػت و اش٤ىب اص حبػ آحبس .احش فش٣ ٣ ثبؿذ و ا٤ ٥ؼت اص پظـىذ ػبصب شدؿش٢ وـس دس٤بفت شد٤ذ( 9ثد

اص ا٤شا ثد اب داسا٢ دسآذ٢ چذ٤ ثشاثش ا٤شا اػت. دس ا٤ ٥ب آچ و اص ا٥ت ثؼ٥بس ثبال٣٤ عج٥ؼ٣ ؿشا٤ظ آة ا٣٤ ثؼذ

شا اػت و ث ا٣ وبسؿبػب شدؿش٢ داخ٣ خبسر٣، وـس ب سا ٤ثشخسداس اػت، ربرث ب٢ شدؿش٢ ث٣ ؿبس وـس ا

ثشضاس٢ تست ب٢ سصؿ٣ سد ب٢ ثبال٢ رب٣ ٣ تاذ وبسوشد ثؼ٥بس حش٢ وـس پش ربرث د٥ب لشاس داد اػت 10دس سد٤ف

.)162:1386)سضا٣ دس ؿبخت ؿذ ش چ ث٥ـتش ا٤ ربرث ب٢ داؿت ثبؿذ

يزشضی گسدضگسيابعاد مم زفتازا ي

(:6:1326گسدضگسي يزشضی ب طز عمد س زفتاز زا دز بس می گیسد )حیدزشاد

ـبسوت دس فؼب٥ت ب٢ سصؿ٣ پشداخت ث ٤ه سصؽ دس ح٥ ؼبفشت تؼغ٥الت -1

تبؿب٢ ؼبثمبت سخذادب٢ سصؿ٣ -2

تـ٤ك لشبب سصؿ٣ -3

(:6:1326)حیدزشاد دز تقیت ي گستسش صىعت تزیسم يزشضی بس چاز بعد تاكید میگسدد

تى٥ه: ثشخسداس٢ تس٤ؼت اص بست ب٢ ارشا٢ سصؽ سد ػالل ثش ذ٢ ٢ اص اىببت تز٥ضات الص شا ثب -1

خذبت پز٤شا٣٤ تغز٤

ا٣٤: ثشخسداس٢ تس٤ؼت اص غزا٢ ػب خذبت پضؿى٣ اسطاؼ٣ -2

د٤ذح٥ظ: ا٣٤ ت٥ض پبن دس ؼبؿشت تبع ثب افشاد ز٥ت آصؽ -3

رزاث٥ت ب٢ فش٣، صثب٣ ػ٥بحت٣ دس وـس سد ظش -4

گسدضگسي يزشضی پسسدتسیه صىعتتزبست سصؽ شدؿش٢ كؼت٣ تشو٥ج٣ اػت آمذس ػدآس٢ داسد و تب وـسب، بعك، دفبتش ؼبفشت٣، ػبصب ب٢ ت٣

٥٥ دالس ػد 400ثبثت ش سص ثشضاس٢ سلبثت ب ب٣ حذد سصؽ خد سؿت ب٢ سصؿ٣ ٥ض آ ػد ٣ ثشذ، ث عس٢ و

(. ػال ثش ا٤، ثب تر ث ا٤ و شدؿش٢ سصؿ٣ ٤ه كؼت خذبت٣ اػت ػذتب ث 2:1384شس ) ػب٤ذ وـس ٥ضثب ٣ ؿد

٥ض ث ػا ٤ه ف و٥ذ٢ دس ػبصب اػغ و٥ف٥ت خذبت٣ و اسائ ٣ ؿذ، تحت تبح٥ش لشاس ٣ ٥شد و٥ف٥ت خذبت سػب٣

٥تا فت و ذ٤ش٤ت و٥ف٥ت ٤ى٣ اص (. Kouthoris & Konstantinos 2005:102) ب٢ شثط ث شدؿش٢ لذاد ٣ ؿد

ضػبت دس ػ٥بػت شدؿش٢ اػت و پشداخت ث آ ٣ تاذ رت تػؼ شدؿش٢ شدؿش٢ سصؿ٣ ثش ذ٢ اص

٤ذ التلبد٢ فق ازوش ؿد.فا

ربرث ب٢ شدؿش٢ ث ٥ضا رزاث٥ت خد ٣ تاذ شدؿشا سا ث ػ٢ خد رت ب٤ذ دس ا٤ ص٥ ػبختبس رزاة ا٤

(. دس الغ شدؿش٢ ٤ه ىب دس ثش٥شذ ػا٣ اػت Hetzer 1965:3پذ٤ذ ب دس ص٥ رت شدؿش داسا٢ ا٥ت ٣ ثبؿذ )

٣ تاذ ا٥ض ث٥ـتش٢ سا ثشا٢ تمبضب٢ شدؿش٢ آ ىب فشا آسد ػببذ٣ شدؿش٢ دس ٤ه ىب ثب ثشب س٤ض٢ ثشا٢ و

شدؿش٢ دس د٥ب٢ سلبثت٣ اشص ث ػا ٤ه ض٤ ػدذ (. Law 2002:13ؿبخت سفتبس شدؿشا دس آ ىب آغبص ٣ ؿد )

(. 3:1388 تاذ ثبػج اؿتغب تػؼ ربؼ ٥ضثب شدد )بسؽ ىبساالتلبد٢ تم٣ ٣ ؿد ٣

ایجاد ضغل ي ثسيت =گسدضگسي يزشضیب٢ اپ٥ه رب ب ٥٥ تبؿبش )شدؿش( سا ث ػت سلبثت تاذ د پت٥ه شدؿش٢ ٣شدؿش٢ سصؿ٣ دس چبسچة طئ

10ؿد دس ع ث٣٥ ٣ ث٥٥ دالس ض٤ وشد پ٥ؾ 7/1ػ٥ذ٣، 2000ػا خب اػتشا٥ب ثشا٢ اپ٥ه رب٣ رزة وذ. ث

تب ذت ؼتم٥ حضس شدؿشا سصؿ٣ دس وـس ٥ضثب پ حشت ث٥٥ دالس دسآذ اص ا٤ سا وؼت وذ فا٤ذ و 5/4ػب

ب٢ كؼت٣ التلبد٢ وـسب اػت و ا٤ اش ب٢ ؿغ٣ فا٤ذ ثذ ذت غ٥شؼتم٥ آ، سؿذ تػؼ ص٤شػبخت ا٤زبد فشكت

٣ تا شدؿش٢ سصؿ٣ سا ثشاػبع ٤ه اص عش٤ك حضس تبد٢ ؼتش شدؿشا دس بعك ختف حبك ٣ ؿد. ثش ا٤ جب

شؽ پؼب ػبختبس٢ سد سد ثشسػ٣ لشاس داد ث٥ب د و شدؿش٢ سصؿ٣ دس ػلش پؼبذس ٤ى٣ اص اش ب٢ طئپ٥ت٥ه

شدؿش٢ ثشا٢ وـسب دس رزة ػشب٤ دسآذ اػت.

پ، حشت ا٤زبد فشكت ب٢ ؿغ٣ اػت ػال ثش آ فا٤ذ فا٤ذ وتب ذت ؼتم٥ حضس شدؿشا سصؿ٣ دس وـس ٥ضثب

ثذ ذت غ٥شػتم٣٥ ٥ض لبث تلس اػت اص ا٤ لشاس و حضس آب سؿذ تػؼ ص٤شػبخت ب٢ كؼت٣ التلبد٢ وـسب سا

ش وشد البت فشاغت تبؿبشا دس تس٤ؼ سصؿ٣ ذف تبؿب٢ ؼبثمبت سصؿ٣ اػت اب ثشا٢ پ ى اػت ث دجب داؿت ثبؿذ.

شدؿشا، اىببت تبػ٥بػت د٤ش ؿش٢ ظ٥ش ػب ب٢ ثذـبص٢، اػتخش، ػب، ؿىبس، ر پ٥ب٣٤، ػ٥ب، تئبتش، ػ٥ش ػ٥بحت

ب دس ب، دس وؼتب تبؿب٢ دس ب و ب٢ پؿ٥ذ اص ثشف ا٤زبد ؿذ اػت. خال دس وـس وچه ػئ٥غ ثشا٢ تبؿب٢ و

ضاس فش سا ربثزب وذ. 270و٥تش دا٤ش دؿ اػت و ظشف ٤ه ػبػت ٣ تاذ 760سؿت ت وبث٥ ث ؼبفت رؼأ 400

تس٤ؼ سصؿ٣ دس ثشخ٣ ثش ب٢ صب٣ سك ثؼ٥بس٢ داسد ٣ دس صب ب٢ د٤ش ٥ض سا ػبد٢ خد سا ع٣ ٣ وذ. ث ػا

٣ اپ٥ه رب رب٣ فتجب و اص تش٤ س٤ذادب٢ سصؿ٣ ث ؿبس ٣ آ٤ذ ثلست صب ثذ٢ ـخق خب ؼبثمبت رب

ب٢ ختف سا ث ؿش ٤ب وـس ح ثشضاس٢ ؼبثمبت ػشاص٤ش ٣ وذ، حضس ا٤ تؼذاد سخ ٣ دذ ػ٥ ػظ٣٥ اص عشفذاسا ت٥

بثغ ػظ٥ ب٣ سا ػب٤ذ آب خاذ وشد، لذاق ا٤ اسد سا ٣ تا ث ثشضاس٢ تس٤ؼ سصؿ٣ دس ؿش ٤ب وـس ٥ضثب ؼبثمبت

ب٢ ص٤بد٢ اص چ٥ ٤ب اسد د٤ش ٤بد وشد و ش 2008آب ؼبثمبت اپ٥ه 2006فشاؼ 1998ؼبثمبت رب رب٣

سب٢ سصؿ٣ ػفش وشدذ. ٤ب ث ػا خب ٤ه فش و ث ٢ حب٤ت اص ت٥ ب٢ سصؿ٣ ا٤شا٣ ث آ وـسب دس لبت تاعب ثش

٥ت د٤ذ ؼبثمبت سصؿ٣ سد ػالل خد ػفش ٣ وذ ض٤ ب٣٤ سا ثب٤ذ تمج ؿد و اص ر ٣ تا ث ت٥ ث٥ظ سفت

٥ غزا ث٥ظ ؼبثمبت سصؿ٣ ػب٤ش ثشـت، سصس ح اػىب دس ت ٤ب ابو البت٣ د٤ش، ض٤ ب٢ تشاؼفش دس ملذ ، ض٤ ت

اس د٤ش اؿبس وشد و ا٤ ثبػج شدؽ ب٣ فشاا٣ ٣ ؿد ا٤ اػت و وـسب٢ ختف رب دس رت ثشضاس٢ ؼبثمبت

شضاس٢ ؼبثمبت ث ث٥ ا٣ سصؿ٣ ثب ٤ىذ٤ش ث سلبثت ٣ پشداصذ تب تا خد سا دس ا٤ سا حت٣ چذ٤ ػب لج اص ث

ثذذ ، ش چذ ثشضاس٢ آبد ػبص٢ ا٤ ؼبثمبت ثشا٢ آب ض٤ ب٢ ص٤بد٢ سا دس ثش داؿت ثبؿذ اب ثشـت دسآذ٢ وبس ٣

.آ ٥ض لبث تر خاذ ثد

تشت٥ت و ثب حضس شدؿشا دس ٤ى٣ د٤ش اص فا٤ذ تس٤ؼ سصؿ٣ سا ٣ تا ث ػا ؼشف٣ فش وـس ٥ضثب ثشؿشد، ثذ٤

آ وـس ػال ثش د٤ذ ؼبثمبت سصؿ٣، ثب فش، آداة ػ سػ، ربرث ب٢ تبس٤خ٣ عج٥ؼ٣ اىببت آ وـس آؿب

ظ٥ ت خاذ ؿذ ا٤ لت٣ اتفبق خاذ افتبد و ؼئ٥ ثشضاس٢ ؼبثمبت ثشا٢ شدؿشا ثشب س٤ض٢ ذ دل٥م٣ سا

ب٤ذ دس كست خؿب٤ذ ثد ػفش ثشا٢ آب ػف٥شا خث٣ ثشا٢ تج٥غ آ وـس ثشا٢ ٥ب خد خاذ ثد ا٤ ثبػج

.خاذ ؿذ و ػب٤ش افشاد آ غم ٥ض ث وـس ٥ضثب دس ذت صب د٤ش ػفش وذ

يزشش امسيشي، ماكت مدیسیت ي دزایتدسكذ اص و دسآذ بؿ٣ اص شدؿش٢ سا ؿب ٣ ؿد ث د٥ مؾ 25تب٣٤ ث٥ؾ اص پ٥ؾ اص دس ثؼض٣ اص وـسب سصؽ ث

افتخبس٢ ) ٣ و اص رت التلبد٢ ػ٥بػ٣ ا٤فب ٣ وذ، ث ٤ه ضع وبال اػتشاتظ٤ه ثشا٢ وـسب جز ؿذ اػت

ثغس٤ى شدؿش٢ سصؿ٣ لبدس ث رزة د ب ٥٥ فش تبؿبش )شدؿش سصؿ٣( ث ػت سلبثت ب س٤ذادب٢ .(20:1389

)احؼب٣ ىبسا سصؿ٣ اػت تاب٣٤ احشزاس٢ ػ٥م٣ اص اثؼبد ختف ارتبػ٣، التلبد٢، ػ٥بػ٣ فش٣ سا ثش آب داسد

٤ه ع فؼب٥ت دػت رؼ٣ تفش٤ح٣ ػشش٣ فشاتش سفت ف حص ػ٥غ سصؽ دس رب اشص٢ اص م .(2:1389

(. سصؽ اشص ٤ه الؼ ٥ؼت، بوت وچى٣ اص ذ٤ش٤ت، دسا٤ت، التلبد، 5:1386پ٥چ٥ذ ا٢ ث خد شفت اػت )ـ٥ش٢ ىبسا

س ؼشم لضبت لشاس ٣ ٥شد. سصؽ فمظ تؼذاد٢ فش ػ٥بػت اػت و دس ػلش رب٣ ؿذ، سص تػظ سػب ب د

سصؿىبس ؼئ ٥ؼت، ثى ر ثؼ٥بس٢ سا دس ػشك ب٢ ثشب س٤ض٢، سػب ا٢، تزبست، كبحجب ثب ب٢ التلبد٢ اص

دس ػغح ث٥ ب٢ ٣ بدب از ب تش شدؿشا سصؿ٣ غ٥شسصؿ٣ سا ث خد ؼغف وشد اػت. اشص حىت

ا٣ تر ٤ظ ا٢ سا ؼغف سصؽ د اص مؾ رب٤ب آ دس ساػتب٢ تػؼ ث خث٣ اػتفبد ٣ ب٤ذ. ث ش حب ا٥ت

سصؽ دس د٥ب٢ و٣ ثش وؼ٣ پؿ٥ذ ٥ؼت ساثغ ا٤ تغ٥٥ش ثب مالت٣ چ تػؼ پب٤ذاس، تػؼ التلبد٢، تػؼ ارتبػ٣، كح،

وت، ح٥ظ ص٤ؼت ... احشات طسف٣ سا ثش ضؼ٥ت راغ اص مغ ظش التلبد٢، ارتبػ٣ فش٣ ثشرب٢ بد اػت. )ش ـبس

(19:2002ضشثت ث٥ آطاغ ػبصب تحذ

كطزاي مفق دز گسدضگسي يزشضی

رزة تس٤ؼ سصؿ٣ حش ثبؿذ ث ػا خب فشا ثد ربرث ب٢ عج٥ؼ٣ خذاداد٢ دس ٤ه غم ٤ب ٤ه وـس ٥ض ٣ تاذ دس

داؿت وب٢ شتفغ ، دس٤بب٢ ث٥ىشا ، بعك ثشف٥ش، سدخب ب٢ خشؿب ػب٤ش ػا د٤ش دس رزة تس٤ؼ سصؿ٣ غ٥ش لبث

ثتاذ تس٤ؼ سصؿ٣ سا ث وـسب٣٤ ؼتذ و ا٤ ربرث ب٢ عج٥ؼ٣ دس آب ٥ب ٥ؼت ، اب آب ث خبعش ا٤ى .اىبس ؼتذ

خد رت وذ دػت ث فشا د ربرث ب٢ لػ٣ صد اذ ث ػا وـسب٣٤ دسرت ػبخت پ٥ؼت اػى٣ لػ٣

الذا د اذ ثشا٢ شدؿشا ربت اػت و دس ٤ه غم شؼ٥ش ، دس ٤ه فضب٢ بػت ػش پؿ٥ذ ثش س٢ ثشف لػ٣ و

ىط٢ رذ٤ذ ػبخت ؿذ اػت اػى٣ وذ. ػبخت اػتخشب٢ آة ثضسي اد لػ٣ اص د٤ش ا٤ الذابت ٣ ثبؿذ و ثب ت

ص د٤ش بى ساب٢ رزة تس٤ؼ سصؿ٣ ٣ تا ث ا .برشار٤ب لب٤ك ػاس٢ س٢ آثب٢ خشؿب سا ث خد رت وشد اػت

شد و ٤ى٣ اص وـسب٢ ؼب٤ ب ثب تر ث فشا آسد اىببت بػت ٥ضثب٣ آ سا ثش ؼبثمبت اتج٥شا٣ فش ٤ه اؿبس و

دس رب وـسب٢ اػپب٥ب، اػتشا٥ب آش٤ىب فشاؼ اص ر .ػذ شفت تب اص ا٤ سا ث دسآذ لبث ترى دػت پ٥ذا وذ

س آػ٥ب ٥ض وـسب٢ ابسات تحذ ػشث٣، ػشثؼتب، تشو٥ لغش اص وـسب٢ فك دس ص٥ شدؿش٢ سصؿ٣ ٣ ثبؿذ دس لب

ر وـسب٢ پب دس ص٥ ػشب٤ زاس٢ تػؼ شدؿش٢ سصؿ٣ ٣ ثبؿذ. ث تجغ ا٤ وـسب اص اػتبذاسدب تزشث٥بت

ذ اشص دس سوبة سلبثت ثب وـسب٢ فك وـسب٢ فك رب دس ساػتب٢ تػؼ شدؿش٢ سصؿ٣ اػتفبد وشد اذ تب تاؼت ا

لشاس ٥شذ.

ایساناستساتطي اي زابسدي تسع گسدضگسي يزشضی دز ػشص٥ ا٤شا ثب پتبؼ٥ ب٢ عج٥ؼ٣ ربرث ب٢ ػ٥بحت٣ فش٣ ثؼ٥بس داؿت آة ا٢ ث اكغالح چبسفل ث ػا

ثشا٢ ػالل ذا ث ؼبفشت ب٢ خبسر٣، ٣ تاذ لغج٣ دس كؼت تس٤ؼ ث وـس٢ تاذ دس آبد ػبص٢ ؿشا٤غ٣ غة

داؿت ػؼ رجب اجشص صاشع ل ب٢ دبذ ، اذ، دب ػجال ؼب٢ ػب تس٤ؼ سصؿ٣ دس ؼب٢ خبف آ تم٣ شدد.

.سدا داخ٣ خبسر٣ ثبؿذ و ثشا٢ فتح آب ث آزب ػفش ٣ وذ ػب٤ش ل ا٤شا ٥تاذ ٥ضثب ثؼ٥بس٢ اص وسدا غبس

چ٥ سدخب ب٢ خشؿب٣ و دس ػشاػش ا٤شا ربس٢ ؼتذ ٣ تاذ ٥ضثب خة ٥ز٣ ثشا٢ آ دػت اص سصؿىبسا رؼس

ب بذ چبس حب ثخت٥بس٢ ، ٥ال ، چذ٤ اػتب وـس سفت٥( ثبؿذ و دس حب حبضش دس) لب٤ك ػاس٢ ثش سدب٢ خشؿب

.شػتب ثشضاس ٣ ؿد ٣ ثب تر ث ػذ اعالع سػبى بػت وتشوؼ٣ اص آ آب٣ داسد

فشكت ب٢ شدؿش٢ سصؿ٣ دس ا٤شا ث د٥ ثش خسداس٢ اص ؿشا٤ظ ٤ظ رغشاف٥ب٣٤ ال٣٥، تاب٣٤ پز٤شا٣٤ اص خ٥ ػظ٣٥ اص

سدا ، دچشخ ػاسا ، ث٥بثب شدا ، لب٤ك ساب ػالل ذا ث سصؽ فشح اػى٣ چ٥ ؼبثمبت سا٣ سصؿىبسا )و

خلكب سا٣ دس و٤ش ( سا داسا اػت. سصؽ ب٣٤ چ چب، وـت٣ سصؽ ب٢ صس خب ا٢ ثبػتب٣ اص ر ب آؿبتش٤

سذ. ا٤ سصؽ ب ث حبػ رج ب٢ تبس٤خ٣ ، فش٣ ش٢ ا٥ت ٤ظ ا٢ دس سصؽ ب٢ ث٣ ػت٣ وـس ث ؿبس ٣

رزة شدؿشا ربشدا داخ٣ خبسر٣ داسذ.

بعك وؼتب٣ ثشف٥ش عج٥ؼ٣ فشاا٣ و دس ا٤شا ٣ ثبؿذ ) ثغس لػ٣( ٣ تاذ ح بػج٣ ثشا٢ سلبثت اػى٣ ثبصا

ب٢ ش دس آ بعك ثبؿذ و خ٥ ػظ٣٥ اص دػتذاسا د ػب چ٥ اػى٣ س٢ چ ٥ض دس فلس٢ ثشف دس فل ػش

خبف خد سا ث آ بعك ٣ وـبذ ، سصؿب٢ ػبح٣ بذ فتجب، ا٥جب، ت٥غ ػبح٣ ااع سصؿب٢ آث٣ ثب تر ثش شصب٢

.٥ض ٥تاذ دس تػؼ تس٤ؼ سصؿ٣ ؤحش ثبؿذ فشاا آث٣ ػبحب٢ ص٤جب٢ رة ؿب وـسب

ب٢ سا٣ و دس ث٥بثب تاذ دس تس٤ؼ سصؿ٣ احش زاس ثبؿذ ث ػا ؼبثمبت اتج٥ ث٥بثبب، ؿ صاسب و٤ش ا٤شا ٥ض ٣

ا٤شا دس غم ذ ثش٤ب ٣ تاذ ث تش٤ مغ رب دس و٤شب٢ ثشضاس ٣ ؿد سا دس ظش ث٥ش٤ذ، داؿت ش وـسب٢ د٤ش

ؼبثمبت دس ا٤شا ثبؿذ حت٣ ٣ ؿد ؼبثمبت سد ظش سا اثتذا دس ػغح ٣ ، ػپغ ثب ػا ٤ه ربرث دس وبس ثشضاس٢ ا٤

بػج وؼت دسآذ تج٥غبت بػت دس ػغح ث٥ ا ثشضاس وشد و دس ا٤ كست ثب سد شدؿشا سصؿىبسا ث آ بعك ث

دس ا٤ بعك سا ى تا ث ثشضاس٢ تسب٢ ػبفبس٢ اؿبس وشد و ػبو٥ آ غم خاذ ؿذ اص ساب٢ د٤ش رزة شدؿش

شػب جبغ ص٤بد٢ اص ػ٢ ا٤شا٥ب دس ث٥بثب بى وـسب٢ ؼب٤ ض٤ ٣ ؿد چ ثؼب دس ا٤ سا اص داؿت ب٢ عج٥ؼى

. ٣ ب٥وـسب غبف

ا٢ ث ػا دس وـس ا٤شا، ث رت رد ؿىبسب٢ حلش ث فشد ب٤بة، ٤ى٣ اص بعك ثشا٢ سد ؿىبسچ٥ب حشف

ا٣، ث٥ـتش٤ اسص سا ث ثشداس٢ سا اص پتبؼ٥ عج٥ؼ٣ د. ؿىبسچ٥ب ث٥ تا ث٥ـتش٤ ثش ثبؿذ و ثب ػبصبذ٣ ظ ٣ ٣

ب سا ثبال سفت كجح تب ؿت ب ثشا٢ ا٤ى و وذ. ؿىبسچ٣ ثشذ، دس حب٣ و وتش٤ تبع سا ثب شد ثشلشاس ٣ ٢ ملذ ٣وـسب

پشداصذ. ب٢ ػز٥ج٣ ٣ ػشق ثش٤ضذ تظش ؿىبس ثبذ، ض٤

ب٢ ربس٢ ػفش ثبؿذ. ػال ثش آ، ض٤ ٣ب دس عج٥ؼت، ػذ اوؾ ف٣ دس ربؼ ب٢ ثؼ٥بس سد حضس ؿىبسچ٣ اص ٤ظ٣

ب ػالل ص٤بد٢ ث خؿزسا٣ داؿت ػ٥ش ػفش٢ پش٥زب سا اتظبس ٤ه ؿىبسچ٣ ثؼ٥بس ث٥ـتش اص شدؿشا ؿش٢ اػت. ؿىبسچ٣

وذ. داسذ. اص ا٤ س ساحت دػت ث ر٥ت ؿذ پ خشد ٣

تس٤ؼ سصؿى دس وـس ث خدى خد ثبػج ا٤زبد فضبى ؿبد فشح دس وـس دػت آخش ا٤ى احذاث تبػ٥ؼبت ص٤ش ػبخت بى

بزبس٤بى بى حش دس پش وشد البت فشاغت الـبس ختف ربؼ ثبالخق راب خاذ ثد دس ساػتبى ر٥شى اص ثشخى

ثخؾ خلكى ثب ذى دس وبس ٤ىذ٤ش دس ا٤ سا ا٤ صبى اتفبق خاذ افتبد و ؼئ٥ دسارتبػى ب ثش ى دا

ثب ٤ه ب و٣ ث كؼت شدؿش٢ سصؿ٣ دس ٤ه صب ىب ـخق، ثب٤ؼت٣ ص٤شػبخت ب٢ ا٤ كؼت ثشسػ٣ .لذ ثشداسذ

ثب٤ؼت٣ ازب ؿذ ثشب ب اػتشاتظ٢ ب٣٤ و دس ا٤ ساػتب دس رت تػؼ شدؿش٢ وـس ا٤شا 2زا دس رذ شدد.

پ٥ـبد ٣ ؿد.

. استساتطي اي تسع گسدضگسي يزشضی دز ایسان2جديل

استساتطي اي

مدیسیت ي بسوام

زیصي

اػتفبد اص تزبسة وـسب٢ فؼب دس خلف ا٤ كؼت

دس رت تخلل٣ وشد سؿت ب٢ سصؿ٣ ث٣ ػبص٢ آب وـس تالؽ ؼئ٥ ثشب س٤ضا سصؿ٣ بعك ختف

ا٤زبد ػبختبس ذ٤ش٤ت٣ ب ٥ب آطاغ ب٢ شدؿش٢ ٥ض ىبس٢ ب٣ ٥ب ؤػؼبت سصؿ٣ آطاغ

ب٢ شدؿش٢

ـسب٢ زاستم٤ت ساب٢ استجبط ا٣٤، ص٣٥ چ٥ سا اذاص٢ خغط وـت٥شا٣ ؼبفشت٣ داخ٣ خبسر٣ ثب و

ثشضاس٢ رـاس ب٢ سصؿ٣ ٥ضثب٣ ؼبثمبت ػبح٣ تسب٢ سصؿ٣

ب٢ سصؿ٣ مب٤ؼ بعك ب٣٤ ثب ث٥ـتش٤ لؼ٥ت اػتشاتظ٢، رت ثشضاس٢ سلبثت ؿبػب٣٤ اسص٤بث٣ ح

شدؿش٢ ث ػجه لذ٤ ثب ع رذ٤ذ آ.

ب٢ چؼتش، ف٥ب فتجب ب٢ ثضسي، خ اپ٥ه ػ٥ذ٣، ثبص٢ سلبثتؿبػب٣٤ اسص٤بث٣ ؿشب٢ خبف ثشضاسوذ

ب٢ ت٥غ ب٢ ف تست اسپب، ثبص٢

ب٢ ذ٤ش٤ت٣ آ بست اػتفبد اص تخللب ث٥ش اص ا٤ كؼت، رت استمب٢ ٤بد٥ش٢

سصؿ٣ ب٣ب٢ ٥ش٢ فؼب٥ت س٤ض٢ ربغ ث شا ض اػتمبد ث ؿى ذ٤ش٤ت ل٢ ثشب

ؿبػب٣٤ دسن ا٥ض ب٢ شدؿشا ث ظس تب٥ ٥بص ب٢ آب

دس ا٤شاغم ا٢ ث٥ ا٣ سصؿ٣ دس ػغحپ٥٥ش٢ ثشب س٤ض٢ تذ٤ تست ب٢

استساتطي اي

داوص ي فىايزي

اسص٤بث٣ تـخ٥ق تبس٤خچ آ٤ذ كؼت شدؿش٢ سصؿ٣

شدؿش٢ سصؿ٣ ث آحبد شدؼشف٣ كؼت

ا٤زبد سؿت ذ٤ش٤ت شدؿش٢ سصؿ٣ دس داـب ب تشث٥ت ٥شب٢ تخلق

ثشضاس٢ دس ب٢ شث٥ش٢ شدؿش٢ سصؿ٣ ص٤ش ظش از شدؿش٢ سصؿ٣ فذساػ٥ سصؽ ب٢ ب٣

.ا٤زبد ٤ه ؿجى پـت٥جب٣ آ ثشا٢ داعجب ذ٤ش٤ت شدؿش٢ سصؿ٣ ح٣

شدؿش٢ سصؿ٣.اػتفبد اص ا٤تشت فا٤ذ آ ث ػا ٤ه اثضاس ف٥ذ دس

ا٤زبد ػب٤ت تخلل٣ ػ٣ دس خلف شدؿش٢ سصؿ٣ ذ٤ش٤ت آ

ب٢ ختف شدؿش٢ سصؿ٣ ب٢ تخلل٣ سؿت تبػ٥غ داـىذ

ت٥ تذ٤ پخؾ دفتشچ ب٢ ساب٢ شدؿش٢ سصؿ٣

استساتطي اي

ي اكتزیسمی

اطالع زساوی

ت٥ پػتش ب٢ ثضسي ص٤جب اص بعك تبس٤خ٣ ػ٥بحت٣ شدؿش٢ سصؿ٣ ش اػتب لت آ دس ربد ب٢ اك٣

... لت تبثب٢ تس٤ؼت٣ شدؿش٢ سصؿ٣ ؼشف٣ ربرث ب٢ شدؿش٢ سصؿ٣ دس اداسات ذاسع داـب ب

تبػ٥ؼبت ربشد٢ شدؿش٢ سصؿ٣ عجك اػتبذاسدب٢ ث٥ ا٣ دس اعشاف سدخب ب٢ احذاث ا٤زبد

خؽ آة ا چـ ب٢ آة ؼذ٣ اػتب ب آثـبسب غبسب و ب٢ وـس.

بذاسدب٢ ث٥ غبؼ ؿبػب٣٤ بعك وؼتب٣ ثشف ٥ش ثشا٢ ا٤زبد پ٥ؼت اػى٥ت سصؽ ب٢ صؼتب٣ عجك اػت

ا٣ رب٣ دػت اص ت٥ ب٢ سصؽ ب٢ صؼتب٣ رت ثشضاس٢ ؼبثمبت

غبؼ ثشسػ٣ بعك داسا٢ چـ ب٢ آة ش ؼذ٣ ثشا٢ ا٤زبد اػتخشب٢ ؿب شاوض آة دسب٣

ثشا٢ ثبصد٤ذوذب تػؼ ص٤شػبخت ب٢ ػاح ا٤شا چ٥ تػؼ ص٤شثبب٢ شدؿش٢ سصؿ٣ دس ا٤ بعك

استساتطي اي

فسىگی ي مربی

... ؼشف٣ كؼت شدؿش٢ سصؿ٣ ث شد ا٤شا اص عش٤ك سػب تج٥غبت

ثشضاس٢ تفش٤حبت ؿجب ثشا٢ شدؿشا سصؿ٣

ثشضاس٢ س٤ذادب٢ سصؿ٣ دس ىبب٢ د٤ذ٣ تبس٤خ٣ داسا٢ چـ اذاص

شدؿشا ؼبفشا سد٢ ث وـس ؿشب٢ ا٤شا ؼشف٣ ربرث ب٢ شدؿش٢ اسائ ثؼت ب٢ شدؿش٢ ث

سصؿ٣

استساتطي اي

–يزشش اي بمی

محلی -سىتی

ؿبػب٣٤ سصؽ ب٢ ث٣ ح٣ ش غم ثشضاس٢ ؼبثمبت وـس٢ ث٥ ا٣ ثبص٢ ب٢ ث٣ ح٣

متػؼ ص٤شػبخت ب٢ سصؽ ب٢ ث٣ ػت٣ ش غ

ثشضاس٢ رـاس ب ب٤ؾ ب ب٤ـب ب٢ ػت٣ ثب س٤ىشد سصؿ٣ دس ش غم

دا٤ش وشد تسب٢ شدؿش٢ سصؿ٣ ثشا٢ ثشسػ٣ ؿبخت ثبص٢ ب٢ ث٣ ح٣ ش غم

ح٣-ؼتشؽ تػؼ اػتفبد اص پتبؼ٥ ٣ سصؽ ب٢ ث٣

استساتطي اي

اقتصادي ي باشازیابی

اسص٤بث٣ مب٤ؼ ثبصاس ػفشب٢ سصؿ٣ ثب ثبصاس ػفش تفش٤ح٣

آب٥ض فا٤ذ التلبد٢ شدؿش٢ سصؿ٣ اسائ سا وبسب٢ ػ٥بت٣

اسص٤بث٣ ػؼت ثبصاس ا٤ كؼت دس د ثخؾ تبثؼتب٣ صؼتب٣

شدد ثب افضا٤ؾ ثبصاس ٣داسا سصؿ٣، ثخؾ اػظ ثبصاس شدؿش٢ سصؿ٣ ثد و ثبػج تػؼ سؿذ ا٤ ثبصاس ػب

ب٢ رذ٤ذ شتجظ ثب ا٤ كؼت ا٤ د ثبصاس ٥ض تػؼ خاذ ٤بفت رؼ٥ت ث دجب آ ا٤زبد سصؽ

داسا سصؿ٣ اتخبة ثبصاس ثشا٢ ػب

داسا سصؿ٣ اسص٤بث٣ فـبسب٢ اسد ثش ػب

و ث تػؼ التلبد٢ پب٤ذاس شدؿش٢ سصؿ٣ زش ثشسػ٣ چ٣ استجبط ث٥ حممب ػ سصؿ٣ كؼت شدؿش٢

ؿد

استساتطي اي

تسع شیس ساخت

ا

تػؼ ابو سصؿ٣ دس بعك ختف وـس ثب تر ث ٥بص ب٢ غم

تػؼ استمب ت ب ت ب سا ب٢ استجبع٣

ص٤شػبخت ب٢ شدؿش٢ سصؿ٣دػت اص ػشب٤ زاسا ثشا٢ ػشب٤ زاس٢ دس ابو سصؿ٣

دس بعك ثب لبث٥ت شدؿش٢ احذاث ا٤زبد تبػ٥ؼبت ربشد٢ شدؿش٢ سصؿ٣ عجك اػتبذاسدب٢ ث٥ ا٣

ؿبػب٣٤ بعك عج٥ؼ٣ ظ٥ش ؿ صاسب تپ ب٢ بػ ا٢ و ب٢ ثب بظش ص٤جب ؼشف٣ ث شدؿشا دس ا٤شا

رب

تفش٤ح٣ ثب س٤ىشد سصؿ٣ دس وـسا٤زبد پبسن ب٢

استساتطي اي

مطالعاتی ي

تحقیقاتی

ؿبػب٣٤ اسص٤بث٣ سصؽ ب٢ دس٥ش دس شدؿش٢ ث٤ظ شدؿش٢ سصؿ٣ بعك ؼتؼذ سؿذ ا٤ كؼت دس ا٤شا

ثشسػ٣ آبس شدؿش٢ سصؿ٣ ذس

ؿذ ؼبفشا ث شدؿشا سصؿ٣ تجذ٤ ٣تـخ٥ق ا٤ى سصؽ اثتذا ٤ه ىب٥ؼ ثشا٢ شدؿش٢ اػت ػپغ

ثشضاس٢ ػ٥بسب ب٤ؾ ب٢ ٣ ث٥ ا٣ ثب حس٤ت شدؿش٢ سصؿ٣

ب٢ دس٥ش دس شدؿش٢ بعك ؼتؼذ سؿذ ا٤ كؼت. ؿبػب٣٤ اسص٤بث٣ سصؽ

ب سد اػتفبد لشاس ب٢ سصؿ٣ ب٢ تفبت شدؿش٢ سصؿ٣ و ث ػ٥ عشاحب سلبثت تـخ٥ق اػتشاتظ٢

٥شذ. ٣

اسص٤بث٣ مؾ اػتشاتظ٢ شدؿش٢ دس تشل٣ سؿذ بعك دس٥ش ثب كؼت شدؿش٢ سصؿ٣ثشسػ٣

ب٢ دس٥ش دس شدؿش٢ سصؿ٣ ؿبػب٣٤ اسص٤بث٣ رض٥٤بت اعالػبت دس سد ىب

سؿبػب٣٤ ربرث ب دس م٥بع ب٢ ختف دس بعك ختف وـ

اسص٤بث٣ ٥ضا ٥بصذ٢ ث البت ب ب دس بعك ختف

ثشسػ٣ ظش ػز٣ ٥ذا٣ ثشضاس٢ ااع بػت تسب ثشا٢ ش ش دس بعك ختف وـس

اسص٤بث٣ ٥ضا ٥بصذ٢ ث ا٤زبد شاوض ثبصد٤ذ زبس ػب٤ت ػببذ٣ تسب

چ٥ ثب ثشضاس٢ ٥ضثب٣ ؼبثمبت تؼذد خبف سصؿ٣ سد ػالل شدؿشا خبسر٣ ؿب ف، سا٣، اػى٣، وسد٢،

سصؽ ب٣٤ چ چب ، وـت٣ تػؼ داد.دس وـس تا ثخؾ شدؿش٢ سصؿ٣ سا ػت٣ ٣ث٣ ب٢ ؿىبس، ت٥غ سصؽ

٣ اص ر ب آؿبتش٤ سصؽ ب٢ ث٣ ػت٣ وـس ث ؿبس ٣ سذ. ا٤ سصؽ ب ث حبػ سصؽ ب٢ صس خب ا٢ ثبػتب

.رج ب٢ تبس٤خ٣ ، فش٣ ش٢ ا٥ت ٤ظ ا٢ دس رزة شدؿشا ربشدا داخ٣ خبسر٣ داسذ

ب٢ تحم٥م٣ دس خلف ؿبػب٣٤ ػب٤ش ثبص٢ ع سصؽ ح٣ ػت٣، ا٤زبد ش پظـ٣ 800دس ٥ ساػتب اح٥ب پشداخت ث

ثبؿذ. ب خشحش ٣ ح٣ ػت٣ چ٥ ا٥ت داد ث ػالل شدؿشا داخ٣ خبسر٣ ثشا٢ تبؿب٢ ا٤ ثبص٢

ػبح٣، ص٥ ب ؿشب٢ ف دس ت اذاص٢ ٣٥ ثبؿذ حت٣ ثب سا ف اص ػا ثؼ٥بس حش دس رزة شدؿش افضا٤ؾ دسآذ ٣

ب ص٥ ف اػت و ا٤ ثبؿب 200تا افضا٤ؾ داد. ث ػا خب، اػپب٥ب داسا٢ رزة شدؿشا اسپب٣٤ ػب٤ش وـسب سا ٣

ب٢ سصؿ٣ دس ؼشم فشؽ ب٢ آصؿ٣، وبست ث٥ذ ض ػشض والع ب٢ سصؿ٣ خبك٣ ثشا٢ شدؿشا ت٥ ٣ ؼال پى٥ذ

وذ. ب٢ ف اػتفبد ٣ شاد ثب ت٥ آب دس ؿشب٢ ختف اص اىببت ص٥زاؿت اف

وـسب٣٤ ؼتذ و ا٤ ربرث ب٢ عج٥ؼ٣ دس آب ٥ب ٥ؼت ، اب آب ث خبعش ا٤ى ثتاذ تس٤ؼ سصؿ٣ سا ث خد رت

وـسب٣٤ دسرت ػبخت پ٥ؼت اػى٣ لػ٣ الذا د وذ دػت ث فشا د ربرث ب٢ لػ٣ صد اذ ث ػا

اذ ثشا٢ شدؿشا ربت اػت و دس ٤ه غم شؼ٥ش ، دس ٤ه فضب٢ بػت ػش پؿ٥ذ ثش س٢ ثشف لػ٣ و ثب تىط٢

بؿذ و برشار٤ب لب٤ك رذ٤ذ ػبخت ؿذ اػت اػى٣ وذ. ػبخت اػتخشب٢ آة ثضسي اد لػ٣ اص د٤ش ا٤ الذابت ٣ ث

ا٤شا ث د٥ ثش خسداس٢ اص ؿشا٤ظ ٤ظ رغشاف٥ب٣٤ ال٣٥ ، تاب٣٤ پز٤شا٣٤ .ػاس٢ س٢ آثب٢ خشؿب سا ث خد رت وشد اػت

ى٣ اص خ٥ ػظ٣٥ اص سصؿىبسا )وسدا ، دچشخ ػاسا ، ث٥بثب شدا ، لب٤ك ساب ػالل ذا ث سصؽ فشح اػ

چ٥ ؼبثمبت سا٣ خلكب سا٣ دس و٤ش ( سا داسا اػت.

زا ثب غبؼ ثشب س٤ض٢ ؿبػب٣٤ ذ٤ش٤ت اػتؼذاد ب پتبؼ٥ ب٢ ثبم شدؿش٢ سصؿ٣ دس بعك ختف وـس ٣

سػبذ ؿبذ تػؼ شدؿش٢ سصؿ٣ دس ا٤شا ث ا٤ بعك الذابت الص سا ث شح ارشا تا دس ساػتب٢ رت رزة شدؿشا

تجذ٤ ا٤شا ث ٤ى٣ اص لغت ب٢ شدؿش٢ سصؿ٣ غم رب ثد و دس پ٣ آ ؿبذ تػؼ التلبد٢ دس ا٤ ص٥ خا٥

ثد.

نتیجه گیری ااع ختف سصؽ شا اػت. سصؽ ٤ى٣ اص فؼب٥ت ب٢ شدؿشا دس ح٥ شدؿش٢ اػت شدؿش٢ ؼبفشت ٥ض اص

تش٥٤ دالس٢( دس ػغح د٥ب داسد عجك ثشآسد وبسؿبػب 5/4شدؿش٢ سصؿ٣، تزبست٣ چذ٥٥ دالس٢ اػت و سؿذ ص٤بد٢ )

٤ذ التلبد٢ سصؿ٣ دس آ٤ذ ا٢ چذا دس التلبد ثؼ٥بس٢ اص وـسب اص ٥ كؼت تأ٥ خاذ ؿذ ثغس٤ى پظؾ ب٢ رذ

ـب داد اذ و شدؿش٢ سصؿ٣ ٤ى٣ اص ثخؾ ب٣٤ اػت و دس تب د٥ب دس كؼت شدؿش٢ ث٥ـتش٤ سؿذ سا داسد.

سصؽ ٤ى٣ اص تش٤ سا ب٢ تػؼ به رب ػ لذاد ٣ شدد اش وـسب٢ دس حب تػؼ ثب تذ٤ اػتشاتظ٢ ب٢

ذ ت٥ذات الص سا دس ساػتب٢ ثشضاس٢ اپ٥ه ب ؼبثمبت سصؿ٣ دس وـسب٢ خد خبك٣ دس رت تس٤ؼ سصؿ٣ ب ثشداس

فشا ٣ ب٤ذ، ٣ تاذ ص٥ ب٢ سؿذ ؿىفب٣٤ سا دس وـس خد ث رد آسذ. ؿبػب٣٤ پذ٤ذ ب ػا حش ثش تس٤ؼ

ب٤ذ تب ثتش ثتاذ ثب تر ث اىببت، ٥بصب خاػت ب، ـىالت سصؿ٣ ٣ تاذ ثشب س٤ضا تس٤تغ سا دس ش وـس٢ ٤بس٢

اغ رد دس پ٥ـجشد سك آ فك وؿب ثبؿذ. فك تش٤ وـسب دس ا٤ ػشك وـسب٣٤ ثد اذ و پشرش ب٢ داب٣٤ سا

ث٣ ػ وشدذ. ث ػ٢ خد ثبصدذ. آب ثب ا٤ ػ سفتبس خد رب٣ اذ٤ـ٥ذذ

ثبثشا٤ ضشس٢ اػت تب ث رات ا٤ اش دس وـس تر ٤ظ داؿت اص تزشث٥بت وـسب٢ كبحت ب پ٥ـش دس ساػتب٢ تش٤ذ

تػؼ رزة رت سضب٤ت شدؿشا ث دس وـس اػتفبد وشد و ا٤ ؼئ ث ؿبخت وب دسن كح٥ح اص ػك ضع

٤شا ثب پ٤بؿذ ا٤ كؼت دس وـس اػتب، خ٣٥ اص وجدب پؿؾ، خ٣٥ اص ص٤شػبخت ب تػؼ ٣ ٤بثذ.داسد ص

مىابع

(، تؼ٥٥ ػا ؤحش ثش و٥ف٥ت شدؿش٢ 1389احؼب٣، حذ.، شس، افـبس.، افتخبس٢، سو اذ٤.، ش٢، حج٥ت رشد، ف٥ب.، ) (1

.4ذ٤ش٤ت سصؿ٣، ؿبس سصؿ٣ دس وـس، ـش٤

(، ثشسػ٣ تش٤ ربرث ب٢ عج٥ؼ٣ سصؿ٣ حش ثش تػؼ شدؿش٢ 1388ادث٣ ف٥شصرب، راد، وص چ٥ب، بؿ، احؼب٣، حذ،) (2

.67-81، كق 1سصؿ٣ وـس اص د٤ذب وبسؿبػب سصؿ٣ شدؿش٢، ـش٤ ذ٤ش٤ت سصؿ٣، ؿبس

اسص٤بث٣ ؿشا٤ظ ال٥ آػب٤ـ٣ ثذس چبثبس دس رت تػؼ شدؿش٢، »(، 1389اػبػ٣٥، سضب، كبثش حم٥مت، اوش جػ٣، ؿشاس، ) (3

ف. 10، ا٤شا، صاذا، «(ICIWG 2010داب رب اػال ) زػ مبالت چبس٥ وش ث٥ ا٣ رغشاف٣

٤ب ب وبسؿبػ٣ اسؿذ، داـب تشا.بختف ا٥ت دس شدؿش٢ سصؿ٣ ا٤شا، پ (، غبؼ اثؼبد1389افتخبس٢، اثشا٥، ) (4

دس وبسؿبػب ذ٤شا د٤ذب (، ثشسػ1391٣)اثامبػ ، ا٥شاحذ٢ حذسضب ،حبذ٢ ٥ب ،حذ سضب ،ؼ٥ فشد، ش٤ ،ثال٣ (5

.185-202، كق 13، ؿبس 4دس سض٢، ـش٤ ذ٤ش٤ت سصؿ٣، اػتب خشاػب دس سصؿ٣ شدؿش٢ كؼت تػؼ١ سد

ربغ، ٤شا٤ؾ د، تشا، دفتش پظؾ ب٢ فش٣.(، ربشد٢ دس چـ اذاص٢ 1382پبسػبئ٥ب، ػ٣ اػشاث٣ ػ٥ذ حذ، ) (6

(، شس٢ ثش كؼت شدؿش٢، اتـبسات داـب تشث٥ت ؼ تشا.1386تال٣٤، ػ٥٥، ) (7

(، طئتس٤ؼ فشكت ب٢ ثشب س٤ض٢ آ دس اػتب ذا، ز فضب٢ رغشاف٥ب٣٤، ؿبس 1385حشت٣، زذ سضب، وضاص٢، اب، ) (8

.1-37، كق 16

ب٤ؾ ٣ ث ب٢ ث٥بثب٣، ، «تػؼ پب٤ذاس اػتب ػ٥ؼتب ثچؼتب اسص٤بث٣ مؾ طئتس٤ؼ دس»(، 1390رب٣، ٥خ.، ) (9

ف. 10، 1390آرسب 24 23، داـب آصاد اػال٣ احذ زف آثبد، شدؿش٢ شب٢ ح٥غ٣

كفح. 11(، تس٤ؼ سصؿ٣، دفتش ثشسػ٣ ثبصاس وبال خذبت، خشداد ب، 1386ح٥ذسصاد، وبج٥ض، ) (10

زػ مبالت ب٤ؾ شدؿش٢ ، «مؾ شدؿش٢ ؿش٢ دس تػؼ پب٤ذاس ؿشب»(، 1390خذائ٣، حؼ٥ خذائ٣، حبذ.، ) (11

ف. 9ذا، ، داـب آصاد اػال٣ احذ ذا، تػؼ پب٤ذاس

(، رغشاف٥ب كؼت تس٤ؼ، تشا، داـب پ٥ب س، چبح فت.1386سضا٣، ػ٣ اكغش ) (12

(، ثشسػ٣ ربرث ب٢ عج٥ؼ٣ احشزاس ثش تػؼ شدؿ٣ سصؿ٣ اػتب 1392سض٢، حذ حؼ٥، حؼ٣٥، ػبد خار پس، اوش، ) (13

.15-30ػب ، ؿبس فذ، ثبس تبثؼتب، كق بصذسا، پظؾ ب ذ٤ش٤ت سصؿ٣ سفتبس حشوت٣،

(، ؿبػب٣٤ تاذ٢ ب٢ شدؿش٢ سصؿ٣ اػتب ؼتب، پظؾ 1390ص٤ت٣، ػجذاح٥ذ.، ش٢، حج٥ت فشاب٣، اثافض.، ) (14

ف.13، 1ب٢ ذ٤ش٤ت سصؿ٣ ػ حشوت٣، ػب ا، ؿبس

، زػ مبالت ب٤ؾ غم ا٢ «ؾ سصؽ دس تػؼ تس٤ؼ )چبؾ ب ساىبسب(م»(، 1389ؿزبع اذ٤، ػ٥ذكذساذ٤، ) (15

ف. 11، ٤بػد، اـب آصاد اػال٣ احذ ٤بػددتس٤ؼ تػؼ،

تػؼ تس٤ؼ سصؿ٣ دس اػتب چبسحب ثخت٥بس٢، زػ »(، 1391كبح٣ چ٥چ، ص٤ت، ػض٤ض٢، پشا ػضت٥ب، ٤ىتس٤ب، ) (16

ف. 17، ذا، داـب آصاد اػال٣ احذ ذا، «مبالت ا٥ ب٤ؾ ٣ شدؿش٢ عج٥ؼت شد٢ ا٤شا ص٥

تس٤ؼ ثش تبو٥ذ ذ٤ش٤ت ثشب س٤ض٢ تػؼ شدؿش٢ دساػتب چبسحب ثخت٥بس٢ ثب»(، 1391كبح٣، ص٤ت ج٣٥، ا٤ب، ) (17

كفح. 10، تشا، حم٥مبت ث٥ ا٣ ث٥بثب داـب تشاشوض ت، ا٥ ب٤ؾ ٣ ث٥بثب، «سصؽ

(، اك جب٣ ربشد٢، تشر ـش فشآبد، تشا.1382غخاس، اوجش.، ) (18

1، آؿب٣٤ ثب كؼت ربشد٢، بب وزب، ؿبس (1383)لبدس٢، اػبػ٥، (19

شدؿش٢، ؼبت تحم٥مبت آصؽ ثشب س٤ض٢، ش غبؼبت (، اوتس٤ؼ ا٤شا، ػبصب ٥شاث فش٣ 1378وش٣، بكش، ) (20

اوتس٤ؼ، ضاسؽ ضؼ٥ت، بسؽ خؼت.

(، سصؽ ثشا٢ تػؼ كح، ث ػ٢ دػت٥بث٣ ث اذاف تػؼ ضاس.2002ش ضشثت ث٥ آطاغ ػبصب تحذ، ) (21

داـب ؿ٥ذ ثـت٣.بسات (، دسآذ٢ ثش ربشد٢، اتـ1380)حالت٣، كالح اذ٤، (22

ثشسػ٣ اسص٤بث٣ مؾ تس٤ؼ سصؿ٣ دس تػؼ التلبد٢، »(، 1386ـ٥ش٢، ع ػ٥ذ سح٥.، سرج٣، آص٤تب سرب٣٤، حذ ػ٣.، ) (23

، زػ مبالت ب٤ؾ غم ا٢ ساىبسب٢ تػؼ اص د٤ذب رغشاف٥ب داـب آصاد اػال٣ احذ «ارتبػ٣، فش٣ وبجذ٢ ؿشب

ف. 24بسا، آػت

ف. 9، تشا، زػ مبالت ا٥ ب٤ؾ ٣ ؿش سصؽ، «مؾ شدؿش٢ سصؿ٣ دس تػؼ ؿش٢»(، 1385ؼت٣، پ٥ب.، ) (24

ػ٥ؼتب اػتب دس ب فـب طئتس٤ؼت٣ ب٢ (، ربرث1388سحب، ) صذ٢، ػبثذ، وش٣، ؿش٤بس، خبذ٢، حؼ٥، بسؽ، (25

.118-79كفح ،6 ؿبس آب٤ؾ رغشاف٥ب٣٤ فلب ثچؼتب،

(، ػا حش ثش تػؼ شدؿش٢ بؿ٣ اص ثشضاس٢ س٤ذادب٢ سصؿ٣ ث٥ ا٣ دس وـس اص د٤ذب ذ٤شا 1384شس، افـبس.، ) (26

دػت اذسوبسا سصؿ٣ ذ٤شا شدؿش٢، پب٤ب ب وبسؿبػ٣ اسؿذ، داـب تشث٥ت ؼ تشا.

(، مؾ شدؿش٢ سصؿ٣ دس اؿتغب دسآذصا٣٤ اص د٤ذب شدؿشا، ذ٤شا ر٢ فؼب، ـش٤ پظؾ ب٢ 1390ج٥ت.، )ش٢، ح (27

.95-103، كفحبت 1390، صؼتب 8ف٥ض٤ط٢ ذ٤ش٤ت دس سصؽ، ؿبس

، زػ «تػؼ شدؿش٢ دس چبثبس ػبح٣ ا٤شا ب٣ ثشا٢ –سصؽ ب٢ آث٣ »(، ٤1389ضدا٣، ؿشا ربذ٤ذ، ػجذاغفس.، ) (28

مبالت ا٥ ب٤ؾ ٣ تػؼ ػاح ىشا التذاس دس٤ب٣٤ رس٢ اػال٣ ا٤شا، داـب دس٤بسد٢ ػ دس٤ب٣٤ چبثبس،

ف. 6ث، 30غب٤ت 28وبسن، -غم ػ ٥ش٢ دس٤ب٣٤ ساجشد٢ استؾ رس٢ اػال٣ ا٤شا29) Cater E., (2000), Ecotourism in the world, proldems and prospect for sustainability, New York, NY: John wiley

and sons,.

30) Deery M & Jago L(2006), The Management of Sport Tourism, in Heather Gibson (ed), Sport Tourism:

Concepts and Theories, Routledge Taylor & Francis Group.

31) Frechtling D, (2001), Forecasting Tourism Demand: Methods and Strategies. Butterworth-Heinemann, Oxford.

32) Goeldner C & Ritchie J, (2006), Tourism: Principles, Practices, Philosophies. Published by John Wiley & Sons,

Inc., Hoboken, New Jersey.

33) Hetzer N D, (1965), Environment, tourism, culture ,links (july),.reprinted in Ecosphere (1970) 1(2):1-3.

34) Kouthoris C & Konstantinos A, (2005), Can service quality predict customer satisfaction and behavioral

intention in the sport tourism industry? , An application of the SERVQUAL model in an outdoors setting,

Journal of Sport Tourism 10 (2), 101-111.

35) Law C, (2002), Urban Tourism: The Visitor Economy and the Growth of Large Cities. London: Continuum.

Lew, A.A., 2002- Geotourism and what geographers do, Tourism Geographies, Vol. 4, No. 4, 347 p.

36) Ritichie B (2008), scale event tourism: the chaninging dynamics of the New Zeland Masters Games. 37) Shonk D, (2007), Perceptions of service quality, satisfaction and intent to return among tourists attending a

sporting event, 2007 North American Society for Sport Management Conference (NASSM 2007), Retrieved

April 5, 2009 , from http://www. Nassm. Com/files/conf_abstracts/ 2007_1527. pdf.

38) Team Spirit ( 2009), Kingston Sport Tourism, Playing the fields.

39) Tribe J, (2009), Philosophical Issues in Tourism. Channel View Publications, Great Britain.

40) Weaver D, (2001), The Encyclopedia of Ecotourism. Wallingford, Oxon.: CABI Publishing.

41) Westerbeek M, Turner P & Ingerson L, (2001), Key Success Factors in Bidding for Hallmark Sporting

Events. International Marketing Review, Vol. 19, No, 3, 303-322 pp.