IV PRAEFATIO.

plures et scholia eadem pertinenua ita accesserunt ut nunc fere duode

cim rerum luvenalianarum tastes babeamus , de quibus et Piuzgerus in

I. Chr . Iahn. N. Annal. 1835 T. XIV, p. 261sqq. et nos inPr ooem. lect.

Gott. 1843 amplius disputavimus comunque septem etiam O. lahnius

ad editionis suae calcem subiecit ; qui ubi inter se consentiunt utique

locupletes existimandi sunt sin dissentiunt nullum adeo prae ceter is

eminentem ofi'

erunt ut aut omnino aut in gravissima hac quaestione,

quae ad exilium poetae spectat illins potins fidem quam nostrum ludi

oium sequi debeamus . Qua in quaestione hoc quidem inter omnes con

stat , Iuvenalem ab imperatore cuius iram»velsuspicionem paucor um

versuum satira velepigmmmatemovisset sub specie honor is et obtentu

militiolae in extremos imper nfines ablegatum esse,neque de causa illins

irae contr oversia est, quin iidem ver sus fuer int quos nunc Sat . VII. 90

92 inser tos Par idem pantomimum in Domitiani aula potentissimum

acerbo carpere videmus , unde etiam Sidon . Apoll. IX. 266 ir ati Matri o

nis ea dem appellavit ; at et de loco exilii et de imper ator e ipsi gramma

tici adeo inter se discrepant, ut nisi internis argumentis adhibitis stabilemr ei imaginem concipere non liceat. Quamvis enim numero plur imi poe

tam in Aegyptum missum esse tradant, tamen ne hi quidem inter se con

sentiunt sed quum alii extremamAegypti par tem aut civitatem Hoas in

(Schol. I. l) velBoasa (Schol. IV. 38) nominent , Suidas cum Malala

chronographo deDomrtianoloquens, Son g, inquit,florealeòg égaigws m v

Iov fleva'

h ov €11 H evw rzoler. £1t ì m‘

a: Atflv'

m': tres deniqueScotici belli

pr acpoae am velpraefectur am militum eum accepisse nar r ant ; imper a

torem autem alius Claudium Nerouem , alius Traianum , plur imi tantum

Domitianummemorant ; neque adeo tempus exilii iisdem finibus circum

scr ibunt , quod quum unus ab extrema Domitiani aetate usque ad Anto

ninumPium extendat, alii exulem intra brevissimum tempus senio ac tae

dio vitaementisque aegritudine absumptum perhìbeant, est etiam quiRo

mam rever sum quam Mar tialem suum non vider el anno aetatis sua e

alter o et octwgeaimo ùù tr'

tia elangor e p amase nar rat. Et deaetatis anno,

quem poeta attiger it , reliqui quoque ita et inter se et cumBorghesu cal

culis congruu nt , ut octoginta amplius annos natum Iuvenalem obusse

pro explorato ponere liceat ; id ipsum tamen si amplectimur , sane mi

rum os t senem octogenar ium qui nullum antea militiae specimen edi

disset coborti in extr emis impern finibus tendenti sine horum finium

per icq praefici potuisse ; nec minus illud miramur , quod etsi Sat. XV.

sub Badriane scr iptam esseIuncus consulevincit, Hadr ianum exilii aucto

r em nemo testis prodidit, sed velqui ver siculos olim contraPar idem com

PBAEFATIO .

positos in novis demum scr iptis quibus eos poeta infersisset , ab impera

to re in sui tempor is notationem acceptos esse volunt de Traiano potius

cogitasse videatur , quem Pyladem saltatorem in deliciis habuisse Dio

C ass . LXVIII. 10nar rat. Verum enim vero neque is fuit Traianus, qui

histr ionis favor i pr aefecturas et tr ibunatus indulger et neque sub hoc

Iuvenalem obiisse cer tuni os t quod ubi semelab Hadr iaui imper io remo

ver i poetae cxilium necesse est m'

hilaut simplicius aut tutius videtur ,quam ut plur imos auctor es secuti ad Domitianum redeamus, quem et Pa

r idem ulcisci maxime consentaneum erat et illud ultionis genus quod

poeta exper tas est, multo magis quam Traianum decuit ; immo baud scioan ipse Traianus primo per er r orem in librar iorum manus vener it qui

tyr anni appellationem qua unus eorum usus est , a Domitiano ad Traiani

nomen detorquerent. Atqui Domitianus si Iuvenalem peregr e ablegavit,ultr o sequitur , ut mor i hic in exilic non potuer it ; quippe et posterior is

aetatis res tamquam oculatus testis refert et ipsas satiras quamm com

plures sccnamRomae habent post Domitiani demum mor tem scr ipsit ;

postremo plerosque quos Domitianus iniuste eie‘

cisset, occiso illo, quum

omnia quae statuer at in ir r itum ducemntur , de exilic rediisse Hieronymusad Euseb . Chron.01. 219 testatur ; q uibus etsi rmus scholiasta Iuvenalem

d iser te eximit, alius non minus clare eundemRomam revers umMar tialem

suum desiderasse nar r at qui postquam sub Ner vae pr imordia Bilbilim

patriam repetiit , inde Epigr . XII. 18 Iuvenalem tamquam dm n in

Subur a m urder» salutavit,monque intra pr imos Traiani annos ibidem in

Hispania decessit ; cf.lntpp .Pliu. Epist.111. 21 huius igitur testimonium,

quod Mar tialis auctor itas confirmat, amplexi ab altero illud modo accipiemus . in quo uterque consentit

,ante novas p r incipa ,

hoc estNervam

et Traianum poetam relegatum esse ; mor tis tempus quam redux obiit,

quum sub Traiano poni nequeat utrum ad Hadr iani an quod ille tr adit

ad Antonini Pii imperium per tineat in ambiguo relinquemus .

Quantum igitur in tantis tenebr is quasi per transennam aspicìenti

bus coniectura assequi licet Domitianus Iuvenalem sub hones ta militiae

specie esulare iussit sive vivo Par ide , quem tamen ipsum iam a. 82 p.

Cbr . adulter ii cr imine per iisse tradìt Dio Cass . LXVII, 3, sive mor tuo,

quia illins nomine se notar i Domitianus suspicaretur ; hoc autem positosi de loco exilii quaer imus , vix intelligimus quomodo tot homines docti

etiam nuncAegyptum Scotis velut ex istius aetatis usu r ectius dicitur

Caledoniae praefer re sust ineant quam iam in illo prooemio omnibus rationibus srrhductis multo plures pr obabilitatis numeros habere ostendi

mus. Nitto Toufi'

elium, qui in N.Annal. 1845 T. XL111, p. 109 pro Tra

VI PM EFATIO .

iano tantum contra Domitianum pugnans locum exilii definir i posse de

speravit ; mitto etiam Volckerum qui in libello inscr ipto Juvenal, ein Le

bens und Char akterbild aus der r dmischen Kaiser zeit Elber feld 1851.

8, p. 102 sqq. eundem Tr aianum cum Aegypto retinens nihilominus poe

tam nescio quando in urbem reversum reliquam vitam in Tibur tin is pr ae

diis degisse statuit nempe venia ab imperatore accepta reconciliataque

gr afia cuius rei ne vestigium quidem apud veter es auctor es exs tat ; sed

ne Her tzbergius quidem qui in Schneidewin i Philologo T. 11 p. 579

reliquam nostrum disputationem assensu suo probavit, Aegyptumabuoer e

ansus est , necBemhardyus Grundr iss der rom. Lit . p. 504 a vetere opi

nione discessit, in quo illud maxime mirar , quod qui nostram sententiam

histor ieis fundamentis carere nogat nullo auctor e Hadr ianum a Iuvenale

ofi'

ensum esse nar rare non dubitat. Et Her tzbergius q uidem Caledoniam

eadem argumento impugnat , quo iam Ditntzerus in Iabnii Ar chiv 1840

T. VI, p. 374 sqq. confugit, ubi quum omnino Iuvenalis exilium a gram

maticis ex locis poetae male intellectis fictum es se contendat Scoticae

quoque militiae famam ex Sat. 11. 159 161or iginem duxisse suspica

mr ; buio tamen quod de Aegypto libenter concedo , quam qui poetam

adiisse in satira sub ipsum vitae fiuem scr ipta legisset , ibidem eum exu

lasso facile collegit, id in lubernam et Orcadas cadere pr orsus nego, quas

neque easdem cum Scotia grammaticus haber e poterat neque ita poeta

memorat, ut comm sibi notas significet ; sive minimacBr itannomm nocte:

ipsum vidisse inde calligere licet , eodem certe iure quo Hertzbergius

Aegyptiacam paetae peregr inationem ad exilii eius significationem detor

sit , iter Br itannicum in Scoticae militiae testimonium adhibebimu3. Hi

stor icum autem huius fundamentum qui des ider at solidum ac paratum

inveniet in titulo Aquini in ipsa Iuvenalis patr ia reper to in quem iam

Pinzgerus in Ephem. liter . Ieucus. 1823 N. 13 eruditorum animos con

vertit, eodem tamen nemo usus est praeter Bauerum in libello qui inser i

bitur Kr itischeBemerkungen fiber einige Nachr ichten aus dem Leben

Juvenals Regensburg 1833. 8 p . 28 ; isque quum in universa poetae

vita descr ibenda tum in hoc lapide ita a vero aber r avit ut quem D ivi

Vespasiani fl aminem per scr ibi legimus , eum sub Vespasiano bis fl ami

nem fuisse nar raret coque facto Iuvenalem quem a. 84 p. Chr . sub Do

mitiano stationem inAegypto babuisse ex pr avaSat. XV.lectione somnìa

vit quia iam vivo huius patre cohorti Delmatarum praefuisset , velbis

militia functumstatuerecogeretur . Sed has hallucinationes verbo attigime

sufl iciat ipsius tituli quem post Orlandum aliosque accuratissimo nuper

VIII PRAEFATIO .

vis locupletissimus auctor satis cavit ut exilium poetae a mortis tempor e

sciungamus ; quem quod ille statim post acceptas codicillos animo consta natum ex aegr itudine obiisse iactat ne si Traianum quidem retiner eo

mus fer r i pomet , quia Iuvenalem ad Hadrianum usque vixisse consta,

ncdum si Domitianum qua mor tuo in patr iam reversum esse vellapis

ille arguit ; atqui ne hoc quidem omnes communiter tradunt sed ets i

mature apud gmmmaticos ea opinio invaluisse videtur , ut exilio non

diu superates fuisse crederetur unus tamen ipsum exilium a Domitiano

ad Antoninum usque continuat alter velpraematuram mor tem cum r e

ditu ab exilio iungit ; qua in confusione nihilnobis relinq uitur , nisi ut

mor te et axilia prorsus inter se disparatis de utroque id sequamur quod

aut argumenta ex sobr ia testium existimatione repetita aut tempor um

notae ipsis paetae satir is impressae commendent.Haec autem eo potius nos conducunt ut omnes quas habemus sa

ti ras post exilium demum r editumque exBr itannia scr iptas esse cer tum

sit. Nam ad m diwn fer e ad ala n consensu testium declamavit , hoc os t

exercitationibus et ostenta tionibus rhetor icis operam dedit , animi magi:

m a, quamquod echolae se aut for op r aepar cvet, satis nimir um commode

ut iidem grammatici testantur , a re familiar i constitutus , ut qui liber-tim

venisset ; quo tempor is spatio etiam cum Mar tiale familiar itatem illam

iunxit , cuius hic honor ificum et paene dixer im nimium monumentum

Epigr . VII. 24 reliquit ; neque amicis cer te eloquentiam eius displicuisse

faamdi appellatio apud eundem VII. 91declarat ; ex eadem autem con

suetudine baud scio an pr imum illum conatum poeticum r epeter e liceat,

quem quam vitae scr iptoros par-va n satùwn appellent equidem super ius

ad epigmmmaticum genus revocare malui. Aliquid utique.etiam epigram

mati cum satira commune est , nec quod Mar tialis X. 33 suis epigram

matis pr opositum esse lactat perm pa cem , dicer e de vitiis, satirarum

scr iptor a se alienam putabit ; ipso tamen genere aliud est epigramma,

quod ne vitia quidem aliter ac ludens tangit , aliud satira quae ubi vitia

insequitur ne personas quidem intactas relinquere potest ; quam ad nor

mam si ver siculos illos per se solos exigimus baud scia an lusus potius

quam censor iae gravitatis notam ger ant ; nec quod easdem maior i poste

r ius sati rae Iuvenalis inser uit epigrammaticam illorum indalem minuit ;

imma quantum equidem sentia in aliis quoque satirarum eius par tibuslusum et indignationem tam negre discernas ut interdum epigr amma

tum potius seriem laxa sententiarum continuitate iunctam legere videa

r is ; quod ubi ad veter cm iuventutis consuetudinem revoca hoc tantum

PRAEFATIO . IX

ago ut ne Iuvenalem quidem beatae venae adolescentem a communi

dactissimorum et severissimorum illius aetatis hominum velmore vel

exercitatione eximam quos ludicram poes in passim tr actasse et suo et

alior um exemplo Plinius Epist. IV. 14 ct VI] . 4 testatur . Idem tamen

ne quemadmodum Mar tialis in huius gener is levitate consenesceret,

sed post mediam cer te aetatem altiores spir itus capos seret praeter uni

ver sam tempor is atrocitatem quam communiter cum multis seusit, ipsa

illa peculiar is for tuna efi‘

ecit quae tantum abt‘

uit ut quod Domitianus

voluit mordacis ingenii aculeos hehetaret ut easdem a for tuito ludibr io

ad ser iam indignationem tr ansfer ret, quumque prohibere non posset, quo

minus ea, quae in urbe ger erentur , per liter as multorum et nuncios com

per iret, nihilominus ab illecebr is ac tumultu urbis r emoto otium praebuit,cuius beneficio in se descenderet adolos wntiaeque sub Nerone Galba

,

Ves pasiano actae exper imentis recoctis ad eam mor um iudiciiquc se

ver itatem perveniret , quam pr imae statim satirae cum splendore atque

acumine ingenii egregie couiuuctam ostenduut . Has enim r educem

demum ab exilio pr imis velNervae velTraiani annis scr ipsisse et Domi

liani mors, quam Sat. IV extr . memorat , et Pr isci Mar ii exilium , qui

Plinio accusator e a. 100p . Chr . condemnatus est, clarissimo probat ; ea

rundem tamen matar iam fer e matur am ab illo domum relatam esso

velinde colligas , quod ipse Sat. 1extr . se eor um patissimum exemplis

usumm esse profitetur , quorum cini: Flaminia et Latina tegatur scitis

simeque Madvigius Opusc. acad. alter . p . 185 ita plerumque Iuvenalem

in vitia invehi°

animadvertit , ut ea quibus ipse r ecitava—it tempor a ab

saper iofi bus , ea: quibus vitiomm evempla am a: , non diligenla distin

gua! ac saepe se in haec tr ana/er at sent endi figur a , quoniam unive: sa

foedilas in una a m p ia a ninens ad amuem illam aetatem per1ineal cf.

etiamPaldamus in Ephem. Antiqu. stud . 1843 , p . 1031; quae quum ita

sint dubitar i vix posse videtur quin pr imos tres satirarum libros pau

corum annaram spatio postquam patr iae redditus est,couscr ipser it,

novoque hoc recitationum genere aequalium animos demulser it. Neque

profecto alia aetas buie negotio aptior erat quamNer vae Tr aianique pr i

mordia, quibus diuturna silentia quasi obice sublato soluta esse velTaciti

Agricola docet paulatimque r edeuntibus animis ne acarbissima quidem

vitiorum reprehensio ofi'

ensioni erat quia in hac quoque r aram tempor is

felicitatcm agnoscer e sibi videbantur qua sentire quod velles q uodque

sentires dicere liceret ; hac igitur tempestate , quum alii exitus illustr ium

viraram (Plin. Epist . VIII. 12 . 4) liter is mandarent alii cum pr ior is ser

vitalis memor ia pr aesentium honorum testimonium componerent Iuve

X PBAEFA'I‘

IO .

ualis pr ivatae indignafionis vocem cum publica communis depr avationis

testificatione feliciter coniunxit summaque fremebundi or is liber tate cum

pr aes entium hominum reverentia prudenter mixta et sibi et papale ita

satis fecit , ut qui bene di:: ne modico quidem auditor-ia quidqawn cam it

tem aasus esset , mea: magna fr eqw ztia et sam sa andin tw. Neque

tamen ipse hoc in successu acq uievit neque, dum alienas mores car psi t,

suo tantum ingenio indulsit, sed postquam in pr ior ibus novem satir is phi

losophiae vix ullam aut natitiam aut respectum prodidit soli denique ut

ita dicam externae ver itati intentus verecundiam et pudorem internae

bonitatis signa pass im non Iaesit minus quam defendit a decima inde

plane mutatus non indignationem tantum repr ehendendique acerbitatem

sed sapientiam simulatque honestatis studium prec se t'

er t utque minus

sibi in verborum lusihus ir r isionisque aculeis placet ita castigationis r i

gorem persuasionis et doctr inae temper amento moderatur ; qua in studio

etsi hinc inde pr o pr istino poetici spir itus ardore velscholasticam Stoici

gravitatem ofi‘

ert ipsosque acer r imi ingenii seusus tamquam magistr i ali

cuius dictate per fer t, facile tamen ignoscimus seni strenua et amabili, q1u

licet aetatem quasi baculo levet caput tamen numquam demittit nequemagni or is sonitus compr imi patitur ,

sed vel octagenar ius in nefar ias

.uperstitiones pemgr inarumque r eligionum foeditatem eadem imcundia

invebitur qua olim popular ium q ur iam vanitatem,avaritiam notavit.

Namque extremas satires iam Badr iane imperante scr iptes es se, non Iun

cus tantum consul, quem super ius memoravimus sed Fontains quoque

arguit , cuius magistratum quam Sat. XIII. 17 sexaginta annor um spa

tio a sua aetate distinguat , sive a. 59 consulem intellexor is , ad a. 119.

s ive cumBorghes ia eum qui a. 67 cum C . Iulie Bufo consulatum ges

sit,ad ipsum lanci annum 127 p . Chr . defereris unde quintum cer te

libmm, qui satiras tertiamdecùnam et sequentes comprehendit, adHadria

ni tempor a per tiner e neces se est. De solo quar to libro sive satiris decima,undecima duodecima, quae peculiar i tempori s nota aarant , anceps iudi

cium est, nisi quad interna indole et ipsae quintampr opius quam tres pr ior es attingunt ; qua in causa ille maxime locus animadver tendus es t quem

decima satir a v. 365 cumXIV. 315 communem habet, si quis alius clar is

s ime Stoicum illum sapientiae cultum exhibens quam illi philosophi

amuis numinis instar existimabant praeque ea non fortunna tantumcasus ,sed etiam eos deos spemebant , qui quum vulgo rerum naturalium aucto

r es haberentur inventis aliis harum causis ne ipsi quidem ultra Iegitimas

cer imonias venerandi es se videbantur ; huius igitur pmderttiae , cuius in

superiorrbus satir is ne nomen quidem castet , si a quarto inde libro Iuve

PRAEFATIO . Xl

nalis cultor appar et , iam hnno a tr ibus pr ior ibus eo longiore intervallo

seiungemus , quo castiore insuper habitu a nonae satir ae impur itate

dis tinguitur .

Haec hactenus de universa luvenalis vita et paesi ; ne enim de pe

culiar ibus eius velvir tutibus velIenociniis poeticis plur ibus disputemus

ip samque satira rum velut officinam per scrutati aut elocutionem ad orata

r iam argenteae,

aetatis usum conformatam aut veterum poetar amVergilii ;H or atii, Ovidii, imma et Per sii imitationem enar remus, praefationis huius

r atio et modus vetat satisque habendum es t lectores ad ea remisisse, quae

et Koenigins olim in egregia commentatione de Satir a Romana Oldenb.

1796 . 8 p. 44 sqq. 59 sqq. 74 sqq. et Nisardus in Etudes de moeurs et

de cr itique sur les poétes latins de la décadence , Brux. 1834. 12 ,T. II.

p . 101 174 et novissimeBerningus de satir . paesi Q. Horatii Flacci

collata cum D . lun. luv. Reckliughusi 1843 deque eadem argumenta

V01cker us in Mus. magistr . Rhea . Guestphal. T. IV. p. 57 70 in hanc

rem contuler unt ; unum illud iam singularum satir arum argumenta per

quinque libros persecutur i manamas rhetor icam homin is disciplinam,

quam ne in vehementissimo quidem poetici ardor is impetu aut abiicit aut

dissimulat impr imis etiam hoc ar tificio censer i quod pleraeque satirae

in summa liber tatis specie ad car tee dispositionis formam par tesque nu

mero definitas descriptae sunt quamm accurata obser vatione etiam ubi

longissimeexspatiar i videtur , tamen semper velut spente sua in viam r edit

neque umquam tamIicenter excur r it, ut non omniaaequabili inter se tenore

iungantur . Intr a singulas modo par tes hoc sibi indulget ut semelrem

dixisse non contentas eundem var iis velexemplis velimaginibus illustret,

quumque iam omnia exhausisse videatur veter em sententiam novar um

argutiarum luminibus infl ammet imma velfor tuitae mentionis oppor tu

aitate ad longior is declamationis aculeas ahutatur quos interdnm ad

epigrammatis propius quam ad satirae indolem accedere dixi ; id tamen

tantum ehest ut lactarem conturhet et de propositi argumenti considera

tione avocet ut paulisper requies cere iussum velut integr is vir ibus ad

rapidum satir ae cursum persequendum r emittat ipsumque hnno cursum

ea rerum var ietate distinguat ut quamvis ar to spatio multo plura quam

pra séntentiar um numero legisse tibi videar is. Neque enim sententiae

tantum sed singnla quotquot sunt verba luvenalis lectorem veladver tunt

veladver tere debent ne inanam strepitum velabundantiam argnat, ubi

largissima acuminis et copia et elegantia latet ; utque a toto satirae ge

nere, quod mer ito Horatius sermoni p rop ius appellavit, nihilalienius est,

quamut fiosculos velampullas in dicendo captet , ita hand scio an in In

XII PBAEFA'

I‘

IO.

vanella poesia idem conveniat, quod Odofr . Muller as in Rist . liter . gmec.

T. I, p . 247 in Archilocbi dictione Homer icae sic opposuit, nt hanc ple

raque epitheta ad solum ornatum r efer re, illum omnia in rem praesentem

dir igere animadver teret ; hoc utique exemplo etiam luvenalis, licet ceter aquin Vergilirun multo magis quam quemcunque alium poetam sectetur ,

tamen hac re ab illius omnisque epicae poesis consuetudine longiss ime

r ecedit quod nullam facile orationis panem aticsum maner e patitur ,

sed suamcuiq uevocabq vim,suum acumen ita impa tit,ut quaeapud alias

scr iptores coniuncta demurn unam sententiamefficient,apud hunc commu

nenr omnibus sententiam tat imaginibus quot verba habeat multiplicent.

Sed haec singulatim expiscar i interpr etis officium est nec des unt qui in

commentarns suis docte et acute enucleaver int ; nobis etiam magis illud

cavendum es se videtur ne nimiam per subtilitatem plus poetae obtrude

tar , quam eum dicere voluisse ex universo loci argumenta cumque r eli«

quis nexu pr odeat ; hanc igitur ut lectores , pr iusquam singula aggredian

ta r,ex totius cuiusque satir ae pr oposito et dispositione intelligant, quae

pr ima acwdentibus scitu opus esse videa tur , paucis hic wmprchendimus.

Et primi quidem libr i satirap r ima , quam post a. 100scr iptam esse Mar r:

Pr isci mentia docet ipsum satirarum scr ibendar um consilium postquam

eadem cum reliquis poesis gener ibus iure uti lepide evicit (v. 1

duabus maxime causis defendit : pr imum quia in tanta vitiorum atr ocitate

indignatio aegre contineatur (v . 29 — 80) deinde quia nullum scr ibendi

genus nunc ampliarem meter iam inveniat (v. 81 postremo ve

lut inter pellante pr udentia callidae cautionis temperamentum pollicetur

(v. 151 Secunda satira non hypocr ites tantum, ut in veteribus

editionibus est , velphilosophas obscenos sed ah his modo pr incipio

ducto (v. 1 35) amuemmasculi gener is tnrpitudinem et mollitiem ita

insectatur , ut pr imumLar oniam moecham in marum voluptates omni mu

liebr i libidine foodiores non inficete declamantem inducat (v. 36

tumvero ne honestos quidem homines communi labe abstinere vestiumque

indecor is delicns velut viam ad maiara fiagitia aper ire arguat (v. 70

82) quor um deinceps singula exempla velex aelande muliebrium ceri

moniarum imitatione (v. 83 142) velex ludicr is maiorum gravitateindignis (v. 143 158) petite enar r at , for tissimar umque viror um po

steros ab ipsis quibus imperent, harbar is mor nm pr obita te superar i que

r itur (v. 159 Ta tiae satir ae plur ime pars in Umbr icii querellis

versatur , cuius sub, per sona, dum Rama relicta Cumas transmigrare parat

(v. 1 poeta urbanae vitae incommoda quadr iper tita oratione per

sequitur : pr imum quia honestis artibus nullus iam locus relictus sit (v.

PBAEFATIO . XIII

29 deinde quia Gr aecalorum alior umque barbarorum sola apud

po tentes atque opulentos homines auctor itas regnet (v. 58 tum

quia velinter cives omnia divitiarum et pecuniae mensura censeantur nec

panpar i usquam aut locus aut fides constet (v. 126 denique

quia ne vita quidem aut valetude innumer is per iculis vacet, quor um quam

p r inceps in ruiuis atque incendiis aedificiornm cernatar (v. 190

poeta hoc quoque in genere deter ior em pauperam conditionem (v. 203— 222) municipalisque frugalitatis praes tantiam iactat (v. 223

hinc ver o ad urbem reversas viarum strepitum angustiasque laborantis

turbae (v. 232 imma et vestiam et membr orum discr imina cum

hominum ac plaustr orum concursa coniuncta graphice des cr ibit (v. 254

267) nec minora noctis per icula vela vasorum casu (v. 268 277)velab ebr iorum petulantia (v. 278— 301) vela grassatarum impetu repetit (v. 302 omnes autem par tes tot singularum imaginam lumi

nibas facetiarumqae aculeis distinxit at haec satira facile palmam inter

reliquae auferat. Quar tae oeconomiam, quae pr ima aspectu inconcinnior

vider i possit scita defendit Nagelsbachius in Philo] . T. III, p . 469 sqqcuius quam pr ior pars (v. 1— 33) in Cr ispini iam Sat. 1. 27 notati, alterain ipsius Domitiani reprehensione versetur illam commode cum praefe

tionibus sive «qolalm i’

g compar aver is quibus r ecitantes vel decla

mautes auditor um animas ad ipsamm poematum orationumve argumenta

pr aeparare solebant ; nisi quod nunc poeta Musam post praefationem ad

dicendum assurgentem considera inhet, quia non fabula sed ros vera nar

rctnr (v. 34 Haec autem in Albana Domitiani aree agitur , cuius

naper reliquias feliciter repper isse traditur Rosa architectus Italas in Ger

hard. Eph. archaeol. 1852 . p. 241 et Bull. dell'

lnstit. arch. 1853, p. 3

sqq. ; ubi quam piscator Anconitanus rarae magnitudinis rhombum im

per ator i dono obtulisset (v. 37 hic r eipublicae proceres aulaeque

principes in consilium advocavit deliber aturos, quali patina piscam coqui

opor teret (v. 72 huiusque consilii specie Iuvenalis ipsos illos

homines nominatim depingendo velfutilissimum argamentum pr aeclar i

1ngenii vir tute in splendidissimam temporum imaginem conver ti posse

astendit. Q::intae satirae pr incipaliter hoc propositum es t , ut ancipiti

censura quali pler umq ue Iuvenalis utitur , opulentarum hominum sor des

et clientum vilitatem taxat, qui quam ab illis ad coenam adhibiti indignis

sima inaequalitate tractentur tamen et has iniurias et r eliqua clientelae

incommoda ipsius coenae quamvis rarae spe aequis animis ferant : eadem

verovelea re antiquitatis studiosum adver tit quia veter is coenae ordinem

Iegitimo decursa sequitur singularumque ferculorum velut actus paetae

X IV I’RAEFA

interpellationibm tamquam tr agici chor i caaticis distinguit. Summa igl

tur argumenti quasi pr ologo pracmissa (v. 1 11) pr imum ipsam coe

nae rar itatem cum quotidianor am officiorum moles tiis comparat (v . 12

tum autem ex illius aetatis more , quae vini potum cihos ante

ceder e voluit (Plin . N. Hist.XlV. 28) a vinie initio facto in har um pr i

mum gener ibus (v. 24 37) poculoramque usa (v. 38 max in

aqua q uoque (v. 49 52) ct pincerais (v. 53 — 66) iguominiosum illud

discr imen natat, quod dominum coenae a paupere convive separet ; idem

que deinceps in pane (v. 67 79) promulside (v. 80 piscibus

(v. 92 106) persequitur , donec ad caput cosnac apr am et altiles, de

latus clientem solo str uctor is aspectu pasci significat (v. 107 124)denique ne in propinando quidem divitem et pauper em amicum similiter

haber i ques tas v . 125 145 ) a secundar am mensar am heller ne in

quibus eadem iniquitas apparet (v. 146 ad ipsius clientis stupa

r em redit qui divitis patr oni malitiam cupiditate sua abati patiatur (v.

156

Sa ta n quoque satir am, quae mulier am pravitate insectanda totum

:emndwn libr am implet , non fortuita tr iginta amplias vitiorum enume

r atione, sed concinna et ar tificiosa par tiam dispositione continer i docte

Nagelsbachius c. p. 472 sqq. monuit insignissimamque harum velut

commissuram v . 286 ita designavit , ut ad illum usque locum famines

tamquam mar itas, poster ius mar itas tamquam famines adambrar i diceret ;

quocum de summa rei consentiens singula tantum quadr ipar tita des cr i

ptione commodins perspici arbitrar . Poeta enim Ursidium Postumum

matrimonium inituram pudicam uxorem sper are mirans (v. 1 59) hacipsa re pr imum ad impudicitiam huius sexus defer tur eamque spectacu

lor um maxime lenociniis ali questas (v. 60 81) summarum quar um

que damnum matronas indignissimas libidines scolar i Eppiae Veientonis

(v. 82 113) ipsiusque Mes salinae Claudii Caesar is uxor is exemple

docet (v. 114 ne tamen in his acquiescant sed velultr a natu

rae imper ium quibuslibet cupiditatibus atque ineptiis mdulgeant mar ito

r um culpa fier i arguit , qui solis aut dotis aut formae illecebr is duati (v.

133 148) maliehr ibus ar tibus impares sint hor umque levitati illarum

avar itiam (v. 149 160) fastum (v . 161 183) delicias (v. 184

199) imper iositatem (v . 200 223) litigia fr audes , adulter ia

aliaque probra ita opponit , at in omni genere feminea velcalliditas vel

immdentia super ior appareat (v. 224 285) or iginem autem tantomm

fl agitior um si quis requirat , universam temporum cor r uptelam et luxur iam accusat cui r esistere muliebr is intemper antia non possit (v. 286

PRAEFATIO . XV

300) eamque per'

noctumas comissationes (v. 301 313) claudestinar umque religionum spurcitiem ( v. 314 351 per immodicos

sumptus ( v. 352'

365 ) turpes amores (v. 366 ar r ogantiam

(v . 398 imcundiam (v. 413 — 418) stolidamque velgymnasticae

(v . 419 433) velgrammaticae eruditionis ostentationem (v. 434

456 ) ad domesticae faeditatis arcana persequitur (v . 457 unde

iam quar ta satirae pars profecta et quotidianam matr um familias cr udeli

totem (v. 474 507) et nefandas superstitiones aper it quibus summae

par iter atque infimae conditionis mulieres operam dent (v. 508

nis1q uod hae saltem liber is procreandis officio sexus constent, illae abor

tiba s suppositione caedibus veltragica exempla superent (v. 592

Quamquam paucis his lineis uber rima eloquentissimi carminis

imago non absolvitur ; id ipsum tamen quam naper eleganti interpr eta

tions illustr andum sibi propasuer it muliebrium secreta r am exper ientiss i

mas collega Eduardus de Siebold ad huius commentar ium Brunsvigae

1854 editum lector ibus r emissis ter tii libr i satiras ut ambita minores ita

ad cir camscr ibendum expeditiotes inveniemus . Nempe sep tima studio

rum et spem et r ationem amuem in solo imperatore positam agnoscit

quem Traianum habendum esse in Prooem. lect. Gott. 1843 cer tis a t

mihivideor , argumentis evici ; huius autem honorempraefata (v. 1— 21)apud reliquias aequales nulla liter is praemia aut praes idia parata esse que

r itur /miser amque er udito conditionem per quinque genera poetar am

(v. 22 97) histofioomm (v . 98 105) causidicorum (v . 106

149) rhetorum (v. 150 214) gr ammaticorum (v . 215 243) ita

des cr ibit ut cum opulentar am sordibas simul tamen ipsam istor um ho

minum vanitatem ad lucr i cupidinemcompositam r ideat coque facto fune

stam pecuniae vim in hoc quoque gener e ancipiti censura notei . Neque

odwae minus luculenta descr iptio es t ; cuius quam universum argaman

tum in stolida nobilitatis ar rogantia versetur unde Ponticum adolesceu

tem ad vir tutis avitae imitationem tr aducer e studet, pr imummaiorum lau

dem nisi poster orum mer itis aequetur , his ips is officer e magis quam

prodes se ostendit (v. 1 deinde nobili adolescenti qui maior ibus

dignas fier i cupiat , quam alia pr aecepta tum pr ovinciae recte et integre

administrandae legesdat (v. 71 141) hinc ad reliqua nobilium vitia

tr ansgr essa generosissimar um familiaram pr abra turpissimis Later ani,Damasippi, Gr acchi ipsiusqueNer onis exemplis pr oponit (v. 142 — 230)

postr emo ut vir tutem salam atque na icam nobilitatem esse piene demon

stret,compar ata nobilium ignobiliumque hominum memor ia tot har um

beneficia quot illorum fiagitia constar e docet (v. 231 quamquam

https://www.forgottenbooks.com/join

XV III PRAEFA'I‘IO .

disputatiaae emendandam est at v. 75 . in que tune uterqm vulgatam

tectionem eequebemur , iam cum Iebuia Mercer ii medelam emplea i Outli

tarum ot Tentyr itarum par tes permutemas quumque illos a ooedilum

caluisse , has perham1isee certum sit illorum potius diem fastum ab his,

non harum ab illis turbatnm aeque 0mhitas a Teatyri tis sed Tontyr itm

abOmbitis fagatas esse statuamus ; ita vero etiam probabilia r paetae narratio eaistet, qua postquam universamAegyptisr um religionum inamiam

notavit°

(m 1 26) cruentem rixam ex muta is earaadem odiis ar ian

dam exponit (v. 27 76) cuius hic exitus fuer it ut viata res unum ex

victis, quem vivam cepissent, manibus suis discerptum devor arent (v . 77— 92) aeque re fecinas adorent , cui fw ila vix ferarum gentiurn me

mor ia di1i ssimis terapor ibus nosset (v. 93 humanitatem vero

quod magis violen t invenir i nihil passat ( v. 116 174 Incer tior

cad de decima or igo«est , quam qui mpledenent Iuvenalisque ease nol

Ieat iam scholiasta novi t ; candela tamen s i iachoatam non absolutem a

poeta statuamus ne illius quidem ingenii vest’

g iis carere scita G. E.W e

i nN. Anael. 1841T. XXXII p . 150sqq. animadver ti t. Agit enim

de commedie vitae milita ris sed ita ut inter simulatas huius laudes prae

cipue iur is iniquitat0m descr ihat qua pagani cam militibus caraparati

pmmebantur ; quod a isiquis timnis mentianemv. 3 a senis poetae persona

ahhar r ene ceusuer it , neque in argumenta neque in singularum r erum

tractatione quidquam iuvmiet quod scr ibi ab hac potuisse rente neget.

Iuvenalis satires seqrm tibus quoque seculis placuisse insigni Am

miani Mr oellini testimonio oognoscimus qui XXVIII. 4 velqui alioquin

nec si has idem turpit udine potius argameuterum allici

significat (m ob… m i :d iciefi ed nastn) , alias m r iae1ùnae

1a eo desiderasse estendit Ratil. Namat . Itiner . I. 604 ; imma

ue taciti quidem nomi: auctor itatem cruditos fugisse Maerabius arguit,

qui sama . Seip. I. 8 deeimae satirae verba nesd at imsei, arp ia! nihiltam

quam vulgo nata m pat a tque gm amaticas mittam, etiammedio anvo

quam ab aliis scr iptar ilu s , Beda Veaerabili Liutpr ando Adamo Bre

measi passim laudatur , tum a loanneSarbbeneasi ita fere meman tur , ut

aimpliei «laici nomine vulgo natum fn°

nse intelligamus . Verum enim

vu o has omnes non usqucquaqaeeundemverborum tenaremlagissa, qua

lis ex poetaemanibus pr adi‘

nset , cur tis vestigiis eoastut ; quae dubitar i

non sinunt quia etiam praeter solitos libr ar iar um err ores , quor um iam

palimpses tam ant iquissimi codicis fragmerv‘am apud Ang. Mai Class.

PRAEFA'I‘

IO . XIX

auat . ex cad . Vatic. T. III p. x vrn insigmm mampla exhibet aim

ehr'

s fiano hemine atque ecalmiastico factam esse manifesto Sat. XIV. 2

argumenta cons ta t , ubi pr o m lavn haesm in pler isque libr is legitur

mae:dam et «gae: nimir um quod post Nic. Rigaltiam docte annotavit

E. G . W eberns Ammadv. ad Inven. Satin len . 1820. 8 , p . 37 ca ller

n ed 6w tda , quae S. Pauli verba ad Ephes. V. 27 ex latina eiusdem interpretatione memoriter ad Iuvenalem homo semidoatus transtnlit ; eiusdem

que maman per omnes hui11s libr os in disp. de codicibus Iuvemlis r este

existimaadis heat. Gott . nest. 1847 pm miasa tot lowrum iadiniin ecar

gu isse mihi videor at plurimas insigniai maoqne var i… quibus cadi:

ces nostr i inter se ri screpant , non ad for tuita verborum com p… , sed

ad deliberatam poetae interpolationem r efa re liceat . Ac due codictnn

simu p . cxxvr luoulento Sat. IX. 37 exemple distiaxit ; idem voro discr i

men per plurimas s ingularum estirar am leotiones investigatum quam in

illadiq1utationead eamquam dixi-interpolatioasm r evoeavi, tum in altera

de Schaliorurn ad Iuvenalemgenere deter ior a indicendis Lent. east. 1849

scr ipta eo usque persecutas sum , ut interp r etum quoque medii aevi in

eptias , quaram et Iahnius ibid . p . cxv r et Schopeains in Progr . Gymn.

Bounmsis 1847 specimina e bibliothecar nm latebr is p radam runt ad de

ter im m illam r eosnsioncm spectare demonstrara n ; omnibus denique

rationibus subduals velut duplicam Iuvenalem statu e liceb1t alt-eram

geauinum sed cuius forma et auctor itas ex una codino , quem ego Bu

densem lahuius .Pithoeaaum appellavit e t antiquiorc scholiorum genere

velPithoeano velSangallensi tuto cognosei possit , alterum multipliciveter is cen ector is Iicentia deformatum quem tamen medii aevi homines

adeo solum oogaover ant, ut quidquid codicum praeter unum illum habea

mus , ad huius exomplum da cr iptum et pr opagatum esse videatur . Qua

in sententia non hoc dico reliquas codices et ipsos unius tantum instaresse neque inter se r ursu5 multis magnisqae varietatihus did

‘

am ; imma

horam quoque et familiae bonitate valde diversae exstant et singali ia

signem librar ion m audaciam esper ti sunt cuius notabile documeatumVeesenmq er ns inProgr . Ulmeusi 1793 publicavit ; nec vicissim optimumoodicem comm uni omnibus cor ruptelamm veladditameatoram Iabe ea

m e at mea et aliorum emendandi c ammina liberep rofessa sunt ; ipsi

tamen emendaadi negotio quam haec tantum optio data =sit utrum ab ea

librorum genere proficiscatur , in qua um quam non inte:polator is occur

b

XX PRAEFATIO .

summatnat aa id fandamentum aligat cuius etiam corr uptelae meram

antiquitatam sapient, nec numero illorum nec blandae speciei concedi debet, ut siagular i huius praestantiae ct fidei praeferatur . Atqai r ara Iuve

nalis for tuna factum ast ut is codex quem solum hac integri tatis nata

excellere dixi exBadensi Matthias Cervini bibliotheee sublatas mature

in Petri Pithoai manus pervenir et qui eiusdem spa in editions Par isina

1585 poetae verba ita receasuit ut huius recensionis auctor itas perducentos amplias annos fere sola in Iuvenale regnaret cumque intemis

dotibus etiam vulgatae, quae dicitur velut praescriptianem coniungeret ;necminus gretam I. A. Cramer i inventam fuit

, qui sor andam scholior um

gena inae vetustatis commendatione pr aestantium quor um par tcm iam

Georgius Valla com entari o suo Vcast. 1486 inser uer at , plea iora autem

ex suo codice Pithoeus subieeerat integrum examplar ex bibl. Sangal

lensi a. 1823 edidit ; quod nisi intempes tiwr cr iticorum sollar tia sub idem

tempus novas turbas movisset iam tum r ecta ad Iuvenalem emeadate

legendum via patahat. At enim quod saepe r as bene constitutes evar tar a

exper imur ut mala hominum sedulitas dum etiam meliores facere cu

piens remedia circumspicit, ipsa har um vi obr aatur et caliget, in Iuvenale

quoque accidit cuius quam tot codices quot vix ullius alter ius scr iptor is

rn bibliothecis serventur harum lectionibus colligendis conferendisqua

Ruper tius Achaiatrias , Hainr ichius dum corruptis locismedelam par are

sibi videbantur , hand r ar o st ipsi sanes cor ruper uat et aliis auctores exsti

tarunt ut aut numer o tes tium aut suo qualicunque indicio frati pre in

tegr a poetae or ations eam venditar ent quam ex temerar ia medii aevi

intarpolatione deter ius libr or um genus occupasse vidimus ; quamquam ne

hoc quidem in gener e ita sibi constiter ant , ut quod aliquem cer te usum

pr aebuissat ex magna deter ior am lectionum copia eam patissimum ver

borum conformationam efficerant quae corruptelas caput et fons haber i

passat sed quo propias se illamm ope ad ipsa poetae verba accedere

sperabant, eo minorem verae corr uptelae suspicionem adhibebant. Fausto

igitur casu contigit, ut Ottoni Iaha ie, quem iam in Persii editions varamcodicum conditionem sane indicio existinrasss dixi, insperata ipsiusPithoe

ani ab integro comparaudi occasio offer retur ; quem quam etiam a. 1847

tamquam amissum deplorassem max felici Dabner i industria in bibl.

Hontepessulana indagatum doctisqua usibus r additum asse compar tam

est ; huiusqus subsidio iam ita emendatam Iuvenalem Iahaie debemus, ut

nullam umquam editienem poetae manum felicius expres sissa certum sit,

nec si quis in singulis longins procedi posse putst , aliter hoc aggredì

liceat , quam ut illum in ipsa Pithoeani lectione vel intarpretanda vel

PBAEFA'I‘IO . XXI

emendanda superet . In talibas enim nec sibi nec aliis ullus umquam editor

usquequaque satisfacict nes mihi lahnium institute suo semper consti

tisse vider i et in Vindiciis nuper Indici lect. nes t. 1854 praemissis signifi

cavi et hac editions declar avi, qua etsi nihilmagis efficere volui, q uam at

pr aeclar a illa opera a plur imis agnoscereta r , erant etiam quae mea aucto

r itate propagari nollem ; ea tamen ipsa si ah orthographia et interpuns tione disces seris, da qua amplior explicandi locus exspactm dus est vel

numer o velargumentis tam exigua sunt , ut ne angusta quidem huius

pr aefationis spatia sacciactam eorum rationem reddi vetent.

Lib . Sat.1. v. 126 qrdeseet Pith., quiescit lahn. cum plerisque ; cf.

Vind ic. p. 6.— V. 169 anime ante tubes Valla c.Pr isc.XVIII. 8. 10; ani

mantc tuba libr i ; at si tuba auditar , iam sera poenitenfia est ; nec quodlahn . c. Hainr ichio aliisque pr aetulit anima sensu praestaro dixi da Codic.

Inven . p. 18. Nempe eadem exemple, quo Plato Phaed. p. 94 ct RepubL

p. 441 apud Homer . Odyss . XX. 17 fier i docet , hic quoque r ò oir aloye

crip ev ov st eelr e:? flelr lovdg r ena i'

xsteov og sg'

i ailoylar mc M as ani

mp inm h jn e: z cf. etiam Cic. Tuscul. Il. 20; quod si ita sxtremam sa

tirae par tam distr ibuimus , ut v . 150— 157 at 160 169 ratio v. 158.

159. 170. 171 animus lequatur , hanc , cuius indignatio v. 79 ipsas sa

tir as facere dicta ast,v . 169 recto appellar i patet. Sat. 11. 31 ipsis

vulgo ; :psi lahn . c. Pith., quas i petior e Vener is conditions , cuius par

cum Mar te locus est ; nec quod verbo concedimns ut due subiacta sin

gular i numero antecedat, attr ibuto convenit. V. 49 Vedia ego ; Ted ia

lahn. c. plcr isqua Media Pith cf. Vindio. p . 6. V. 98 excidissa non

nulla lahnio non credo ; ci participium cum antecedentibus inagit utXIV.

219. V. 145. 146 quae cancellis circumscr ipsi propter nimietatemenumeraadi suspacta sunt ; qua in genere quoniam plura passim notavi

,

semelmense,ma da his non singulatim sed ita iudicar i valle ut univar

sis comparatis quamvis callidi interpolator is ar tificiam in Iuvenalis vesti

gns inepta amplifieatione imitandis noscetar . Singula etiam Iuvenalem

scriber s potaisse non nego ; at mir am feret hanc tales cumulationos ita

semper institaisse, ut integr a plerumque hemistichia aliaevs biaor umver

suum par ticulae sins seasus metr ive detr imento tolli passant. V. 150

alcentro:: vulgo ; easy… lahn. ex tenui Liutprandi auctor itate cui da

ctam loci Vergiliani Aaa . VI. 302 reminiscentiam cedere nolui ; pr essar

timquam Pithoaaai lacuna tum utramque admittat , aeque et facile

desiderar i videatur . Etiam v. 159 plerorumque lectioaem illuc her: mi

m i traducirw restituì ; non qua in 0ream traduci miseros intelligerem,

asd ut apud Pawaw est : emir ar inque dies ultr a miser bacino r erum

XX II PBAEFATIO .

verrim s . Madvigius Opuso. alt. p. 171 quem lahnius sena tus illio scr i

ps it et maiora inter punctione a sequentibus separavit, :r adrazimur Ind1b1i i

significato dictum statuit, quo tamen ansqnam pr estan e Iuvenalis utitur ,nec ester i aliter usa rpant , nisi at vulgi r isum spectant , qui a communi

omnium cor ruptela aliena: est ; imma si reliqnnrm Iuvenalis usumVII. 16.VIII. 17 XL31 respicio Imad scio en sequeas Romanorum victo r ia

rum mentis ad ipsas potius pompas tr iumphalee nos remittat quarum

ille exitus esse dicatur ut victorum mores velbarbar ie victis detar iores

fiant. Sat. III. v. 17 201a auto v. 12 16 transpenit ; quo

facto v.11oppido lengua ; setias igitur visura est cum W agm ro Opuse.

p. 212 intcrpungeudi modale uti nisi quod hic simul v. 12 hinc scr ipsit,

quod stai commodnm tamen nec ipsum necessar ium putavi . V. 94

nullo libr i palla lahn. e: C . Ber th a et M . Hauptii coniectur a centr a

quam pluribus disputavld io. p. 7 . V. 104 spur ium indicallahnius ,

poteratque salvo sensa ebenso ; indignam tamen Iavenale eo minus habea

r im quo aptius lester ex media axerrmlorum turba ad sammam santan

tiee remittitur . V. 168 negaln'

i c. Gr angaeo et Fer rar io scr ipsi pr o

nageait , quemadmodum XIV. 134 et libabit Pers. Il. 5 , de quo cf. Lect.

Pers. II, p. 23 st Madvig. c. p. 117 . lehuine c. Veles ia negabis t at sub

rectumes t is quem Romae fictilibus coenare padet qui car quasi corea:

appalletur , nella causa est. V. 218 luecAs ianemmPith. etScholiasta,

phaeeusiananm r eliqui longe plur imi , contr a quos vnlgatam defendi Spi

eil. annot . Marburg. 1839 p. 8 nec hic cum lahnie substitui opor tera

dixi Vindic. p . 7 . V. 227 difi'

unditur vulg. c. Serv. ad Georg. IV. 115

defundilw lahn . c.Pith. etScholiasta ; et ipsa huius interpretatio in fluentem aquae: pr avum intellectum pr ofitetur bravitatique putei unde ma

nibus aqua ad asus hor tenses haur itur distr ibuendi significatio conve

nientior est. V. 237 raetias for tasse concilio cum Scholiasta , quam

cum libr is convicia scr ibi evicit Fleckaisenius in Mus . Rhenan . VIII, p .

228 ; eundem autem quad v. 2401ahnius Libur na pro Libur na commea

dara ait,sane quam anceps testimonium est , quia nec quid grammaticus

apud postam legor it , com pte scholiorum verba intelligi patiuntrrr , nec

si Liburna legit, hoc ita explicat ut verum lectione nomen egnoscemus.

Nimirum ed navis Liburnas speciem factam iatallaxisse videtur quo

sensu vide ne etiam VI. 477 libur natam dixer it ; talem vera nec novimus

neque ingenti.: cognomen raciper at , quiaLiburna navigie minor e fuisse

constat ; longa igitur praestant gat ali Liburni q uos siag ular i numero

memor ari non magis offendet q uam p r incipis corpor e Ovid . Fast. III. 29

aut innumems miles Hamid. XVI. 366. V. 271 caduta Heinr ich. c

PRAEFA'I’IO . XX III

plurimis, cadmd labn. c.Pith. etRuper t., quasi de numerom um,non de

fr equentia agatur , quacqm saepe potius postulat ; neque vaaa aliud sunt

ac tos tae, qua si ad imbr ices refierro maluer is , lm cur nocte potissimum

cadant , aegre cxpi we ; tantum igitur abest ut cumItuper tio etbh nsonedo

ad vasorum casus referenda sint. Sat . IV. v. 9 9… libr i omnes ; nitid a

lahnins c. Scholiasta : minus acute ; cf.Vindio. p. 8. V. 97 in nobilitato

Bnp . et Acli . cum libr is pler isque ; am lannius c. Pitbueo et Hainr ichio.

non autem cumFithoeano,in quo lacuna potius duammliterar um est ; cu n

igitu r omni auctor itate can t. V. 120in lam mvulg.,

Iulm

at inPith. est lan» , quod adlacum r emittcre dixiVindio. p . 8. Sat .V. v.

51, qllemlannius c.Pinzgero etHainr ichio dam mi t, inter pungendusalvam

pr acsti tisse videor ; qui ut abesse possit omisso tamen membrorum cou

cinnitas debilitabitur , quae d iam q uam uno hemisticbio absolvi vix

sinit. Alia causa est v. 91, quem ipse Pithoennns ignor at ; at valv. 140

quamvis ciamban et ad Iannini speciem compositum si cum Iabnio ex

paler ia biulcam or ationem fecer is , nec minus loci communis ius er it

quamVII. 145 mm in b urri fm ndia pa m ; quod si maxime illum scr ibi

Iuvenale potuisse negaver is , alium potins q uam nullum ab eo scr iptum

es se concedam. Mox quoq ue v. 141Hygalcn Pithoeani pr o Hyrule idee

r etinai quia verum nomen ignoro quod baud scio an lam alin eodem

modo quom iramAeneon ex poeta aequalibus noto sumpser it ; cormmpi

tamen etiam optimum codicem in loco obscufissimo poulisse nemo mira

bitar ideoque r ursum v . 142 W pro m colet v. 146 ad meam pro ac

mm m quae ex illo lahnius ascivit ad super iorum exemplar revocare

non dubitavi quia hoc velsine rel‘

rqnorum codicum consensu ipsa sen

tentia pramtat. Seme! cer te pr o ita tantum locum habet ut eius

dem rei iteratio excludatur ut in exemplis apud Bent]. ad Her at . Serm.

Il. 8. 24 ; nostr a autem Mygale etiam post tr igeminos alios par tus eder a

poterai ; nec meusam ader ri demum par est ubi infans pur-

ar ia:: hoc est

ad coenam venit , ut mittammensae cum nucibus et asse pamm necassi

tudinis intercedere ; nunc igitur dance Pitboeani auctor itas com oda in

terpretatione firmetur deter iorem familiam ver um ser vasse arbitror .

Lib . II. Sat .VI. v. 28, cuius versus pr ior pars languida, poster ior pin

guiaet otiosa os t, suspectummihi esse non potui non significare ; fidentius

autemmex v. 36 mea coniectura pro illio scr ipsi killis i. e. intestinis quam

vocem ad ipsum paedicationem etiamLaberius retulit testeNonio p . 122

addc viscere apud nostrum [X. 43. Munuscula enim universe cur non

etiam puer exigat, segre dixer is ; nunc autem de coitu agitur , quem uxor

xx1v PRAEFATIO .

suo iure flagitat, puer non item ; hoc igitur munus peculiari additamento

eo cer tius significare ausas sum quo minor particulae illio vis appar et.

Nc tamen etiam v. 35 pus-ioni quem omnes fere libr i exhibent nec Pi

thoeani pu io excludit , pugionem hoc estpygioncm cum lahnio substi

tuerem in tanta significationis similitudine non latini tantum sed etiam

graeci sermonis silentium probibuit qui nec ipse n vywìm novit ; neque

ea: te potins quam a te scr ibendi causa in Pithoeani r asura exstabat quae

cisi una litera amplior sit hoc ipso spatio er ror is ves tigia ut ante conti

nere potes t. V. 65 a lbidum ego ; subitum plur imi, strbito lahnius cum

Pit hoeani manu pr iore non tamen epinor , quo sic scr ipsisse poetam

arbitraretur , sed ne in loco desperate a fundamento suo longins disecder et

quamquam viam emendandi iam monstr avit C . Bar thius et P. Burmannus

cuba! proponendo quod verbum libidinosaemulier is prur itum descr ibit ;

indeque facili negotio adiectivum fingitur quod etsi unum pr aeterea As

dituum apud Geil. XIX. 9 usurpasse car tum es t tamen et r ationi et sen

tentiae insigniter convenit neque hoc, ut spero ci nocebit quod

tempore , quo ego hoc alterum eius exemplum revocavi,Hertzius apud

Gellium nescio quo auctoresubitum edidit. Minus pugno v. 70pr o nomine

Anci quod idee tantum revocavi , quia am quod in Pith. est, ne ipse

quidem qui vestem tr agocdi explicavit scholiasta melius quam nos intel

lexisse videtur ; sed ut Iabnii cautionem lando, qui cor ruptum quam suspe

etum edere maluit, ita necme reprehensum ir i spero, qui hac in editione

non legi tantum sed etiam intellegi Iuvenalem voluerim. V. 117 . 118

cur trausposuor im inserto antema… mea ex coniectura et in Vindio.

p . 11plur ibus exposui, ibidemque caucellos v .147 157 . 271positos de

fendi ; quibus ut praeter v. 126 q uo et Pith. caret , iam etiam v 125 et

130 adderem , non str ucturae magis inconcinnitate quam imaginis lau

guor e motus sum. V. 125 cer te et asyndeto laborat , et antecedentium

atrocitati nihilnisi vulgar is meretricia speciem verbis par iter ac numer is

iner tem addit ; v . 130autem et ipse aer ee pr aegressi versiculi colores ex

plicando attenuat simulquc polysyndeto naturalem or ationis cursum prae

ter omnem necessitatem tardat ; q uibus de rebus quamquam suum cuiq ue

iudicium relinqui debet, cancelli tamen etiam suspicioni aliquid indulgeri

patiuntur . V. 151vetarem meamconiecturam quantuhan enim Iwo pro

in hoc in ordinem recepi , quia in us, quae antecedunt non sumptus fieri,

sed ipsus ros sibi tamquam exiguas denar i uxor vult ; nec v . 153 audacius

egisse videor qui a Pitboeana lectione quo ad veterem quam redier im,

q uia non totus mensis sed Satur nalium tempus circa brumam respìcitur,

deque ipsum qua a quam ita distal, ut consulto alterum pr o altero scribi

https://www.forgottenbooks.com/join

XXV I PBAEFA'I‘IO .

munditiarum illar um fruetus per veniat t:mtummre abes t ut harum montio pr iorem locum tlagitet , ut nisi autegressis sordibas quo lola a d i:

spectet , omnino non intelligas. V. 585 options data utm dabani

Pithoeani in dabit an inde in Inda: muttu'ens , cum plerisque editor ibus

poster iorem r ationem hancmaxime ob oena m prastali quia d wlogus

quoque aliquid epitheti postulat, quod ipsius cum divitilms necemitudinem

declaret. lahnius , apud quem H ar-

ya: mg : 4 ù:de legitur ,

natt a m numdiquepa i n pmmiscuum tantum quaestum r eliquit at mihi

hunc potius opulenta muller cer ta merede sibi adiungene videtur quum

Phrygis et Indi cunmltationen iam pmegr initas et remota patr ia pratic

siorem facial. V. 589 pr aeclaram Madvigii coniecturam pro

ram asciscere non dubitavi cui repugnans Teufielins in lahn. Annal.

T. XLIII, p. 123 non animadver tit etiam ud ii: sola Salmasii et luvencii

coniectur a niti ; ipse ver o mex v. 603 dew pta pro àccp ta per ielita tus

sum quo facto et iam facilius al… pro saepe retiner i poterat. Nam qui

accepta leg:it novem p ela rù'

notionem etiam adverhii itmationem fingi

tare putet ; at supponendis puer is vota non modo non decipiuntur , sed im

plentur et gaud ia qnmmvis ir r ita creantur ; substitfi igitur quo puer i ipsi

vola nt Pers. Il. 35 spe: m a vocentur . nec dubito quin supposit:icin

dwn p i ad ap t… Zaan eadem iure possint , quo supra v. 62 feminas er

por ticibus cuneisve ezca p i dicebantur .

Lib. lll. Sat. VII. v. 14 . 15 ad cam formam redegi, quam de Codic.

Iuven . p. 19 pr uposui ut Dilagai et Ar im i locus permutarent et anta

quamquam comma tolleretur quemadmodum VI. 198 simili in constr u

ctions fier i videmus ; hoc autem fact» ne v. 15 c.Pinegero et Hainr ichio

propter enumerationis nimiet3tem damnemus prohibebit XV. 125, ubi

non minor nationum numerus insigni cum vi cumulatur . V. 23 cm

ccas tabd lae velinvitisPithoeo et lahaie r evocavi, q uia m br aua ad

tabellam non haec ad illam per tiuet ipsique ablativi a urea tabella,

quos Pith. exhibet antiquae confusioni originem debora videa tur , cuius

Sahel. lectio macca tabella: vestigia prodit quamquam iam optimi

codicis secunda manus a *

occac conigendo in viam rediit. V. 39 tu mea

medela est qua melior sensui affer r i vix potuit ; de voce iam veteribus

non constitisse libr or um var ietatns ostendunt at , a d ,ae , quae quomodo

ex simplici Pithoeani et or ir i potasr int negre intullrgas ; a d et in vero

etiamVIII. 229 confusa esse videatur . Necv. 48 unirns literae rasura, quam

exPith. lahnius enotavit , id apud mc pondus habuit , ut tenuisque reclina'u cum r eliquia omnibus M uiquc logi credemm,

nedum v. 50ab com

omnibus M ilior i ad M ilione » tr ansire ausus sim quamqmm

PRAEFATIO . XX VII

Iabnu auspicio , qua sequentum versiculum spur ium indicavit, multo blan

d ion s t , quam v. 58 avirb cque pro ap tusque et v. 60«sana pro moesta,

quas I’ith. lectiones inVindic. p…12 abunde defendiss e mihi videor . Etiam

v . 89 cm W àyitu cm deter ioribus libris, quam digilos M m cum

Pith. lahniusmaluerit , non intellige, nec v. 114 lom ac pro appellativoscr iptumconnoquo ; lacemarum enimpatrimonia quis tuler it? Quod autemv . 132 M os cum G. E. W aber o m Mandas conver ti , quidquid audaciaehabere videatur , redimam tnendo v . 153 iada n pro Mutu, qua in conie

ctura si lahnius unum sibi rhetoris discipulum finxit, qui argtuneutum

modo orator ie tta ctatum iam etiam ver sibus expressum cantaverit, posti

cas exercitatioues ab hoc scholarum genere pr orsas alienas fuisse exi

stimo . Praeterca pafa ut , quemadmodum VI. 392 arguit ad magistri

dictate spectat quae discipuli postquam sedentari enar rantem illum au

diver unt mux stantes ipsi singnh tim pr onunciavemut caque mt ameba

r ep elita , non argumentum tantum vams modis tractahun,sed eadem

verba totidemversibus sive«£l a singulis recitata, quo etia u str ucture

ducit , quae totem classem seqnentibus verbis pro subiecto dat. V. 165

quod do cum pler isque idee potius r etinni nePithoeanum quid da tiro

num oculos ofl'

enderet, quam quo illud ver ius quam hoc creder em,

in quo

hand scio an ahior cormptela latest ; v. 185 autem coadit pro coud iol

iam in Vindio. p . 13 similibus indicativi exemplis IX. 146 et X1. 130

tuitns sum, neuv. 218 in aut v. 219 infr ange: optimi codicia

lectione: temere mc sorvamo arbitror . Acomanod us cer te graeco adie

ctivo eodcm iure paedagogus appellabitur , quo V. 45 solotypw larbas,

neque alienum illud Romanorum usa fuisse ipsius Cioer0nis exemplum

apud Geil. XII. 12 probat ; coniunctivus autem post indicati p r aa nor

da hic quoque diversem utr iusque hominis conditionem siguificat quo

rum alter , custos discipuli iam antea muner c palpandus fuer it ut hanc

patissimum scholam petr i commendaret alter dispensator , suspicionemtantum fr angendi moveat. Sat.VIII. v. 5 — 7 plur ibus tractavi in Mus .

Rhouna . T. VI p. 454, quibus hoc tantum addo, fm sos quibus par iter

acVII. 227 protomm significer i consentaneum est , ad tabulam gener is,

quae pietas imagines continebat , refer r i omnino non posso ; quod nisi famoso: cum deter ior ibus pr aetuler is nec damnando v. 7 bos sequi licebit.

V. 33 Cycmm nt nomen servi maiora initiali scr ipsi neque peellam

cum Burmanno pr… , quam cum lahnio par vam appellar i dubitavi,

quia staturae brevitae iam in nano notata erat , p rovam autem pr opr io

sensu eetor ta n esse scita Bentleius ad Cic. Tosoni . III. 1 docuit ;

imma etiam v. 49 ct 66 meo conato ven i: ci pr o m iei et tri to ci

XXV III PRAEFATIO .

pro tr ito scr ipsi, quorum alterum in loco gemino VI. 332 ipse Pithocanus

Iabnio obtulit àlterum velhic eiusdem fide ea cer te tenus nititur quod

in illo eltr ito legitur ; mon autem v. 67 nepotes pro neseio cuius Nepoti :

mola ax optimo codiceIuvenali reddendos essa semelmonitas lecto r nltr oagnoscet. V. 96. 97 Pithoeani rasur is nihil opinor causae iner at,

cur lahnius r elinqui! pr o r eliqui! aut nardon pro nwlam contra r eliqua

rum consensum substitueret,nec v. 110. 111. 124 tam cer ta interpola

tionis sodes est, ut integros circumscr iber e cum illo sustinuer im. V. 110

112 im in Mus . Rhenen. T. VI p. 457 ita potins mihi scr ibendos

vider i dixi

p r o srmunzìr . Belles Rhodi as M a rque Corinthon etc.

v . 124 autem si quid propter nimietatem suspectum sit,duo potins hami

stichia, quibus arma singulatim enumerantur, sustuler im, ut Iuvenali haec

tantum relinqnantur

atei atque argenti ; sp oliatis arma super rwrl

sento gladioque r elictis etiam iaculum demi Afr orummentia antegr es sa

vetat ; cf. Her at. Carm. I. 22. 2 . V. 152 m q :… Pith.,nusquam

Iahn. ; ego cnr tempor is notam praetnler im dixi Vindio. p. 14 ; nec de v.

159. 160 vetusto interpolamento liberandis haben quod addam disputationi de Codic. Inven. p . 19 ; codam autem exemplo v. 202. 203 inter

polator is ves tigia notavi simulque structurae fulcrum addidi ai post tr i

dentem , quod ut passim Iuvenalis in line versus posuit ita pr oclivi libr a

r iorum negligentia mature excidere potuit. V. 229Antigones aut ad

codicum ves tigia etiam propius accedere videtur quam quod Iahnius dedit

Antigonae sa : , in quo et1atina graeci nominis forma et insolentior parti

culae usus cifendit ; v . 241 autem mene medelae audaciam qua vix

Lancada scr ipsi, des per ate tantum loci conditione tueor , ubi necPithoea

num in nec vulgatum non ipsi lannic satisfecisse videtur . Via: cer te pa

tr is patr iae titulum nec nagat Octaviano nec simpliciter cum C icerone

aequiperat ; quod autem post alterum q1ranlum r epetendum es t cum non

commune habet , de quo docte dissem it Obbar ins inPhilol. T. VI, p. 152 .

V. 270Vulcania vulg. , Valaam°

lahn . c. Pith. manu pr iore ; at recte

huius cor r ector cavit,neAeacides malleum et forcipem capessisse videro

tur ; eidemqueSat. IX. v. 6 assensus sum r etinendo a olpr o er it, quod qui

substituît , pr aes entibus cir aunit et inverzit a pr aeter ito usurpando deter

ritus es se videtur , quamquam eadem licentiaBorat. Satir . I. 2 . 56 donal,

Pers . IV. 2 tollit , ipse Iuvenalis XI. 160 verrà, XIII. 197 muertilad resfactas retulernnt. V. 55 lassos ab Hauptii emendatione, quam senatus

PRAEFATIO . X XIX

lahnius lassa: scr ipsit , tuitus sum Vindio. p. 14 ; codam vero auctore v.

106 fom em1t pro iacem1t libenter res cr ipsi , nec v. 118 — 121 raetias

consuli arbitratus sam, quam nt servato optimi codicia ordine Iabnii con

iectaram tum velpro amc est Lachmanni cave sis pro m is r eciperem,

quamquam da reliquia ne hi quidem plane mihi satisfecer unt. Nec cer ta,

quod v . 121ex pr ior e Pith. manu retinuer unt iam huius cor rector iamsuo in mm matassa videtur quo demum facto insta cum sequentibus

iunctura per gr adationem struitur ; neque ut ad cave r efer-

r emagis dubito

quam Cicer o dubitavit Ottic. I. 39 aliique apud Paris . ad Sanct. p. 985,

quibus adde comicum apud Char is . p. 246 ; spur ios autem pr iusquams ingulos versus indicam totias loci tenorem in disceptationem vocem,

quem sicmaxime vellem apud probatum testem scriptum invenir i

V. 143 locata codices , loca ta… lahnius c. Hainr ichio blanda specie, sed

pr aeter necea eita tem quam lecticam etiam conduci solitam es se VI. 352

lagamas ; neque illud obstat quod Naevolas mex caelatorem et pictorem

domesticos haber e capit ; hi enim dominum alunt potins quam ab illo

aluntur , lechcar ii malto minore impensa conducantur quam domi pa

souat ar .

Lib . IV. Sat. X. v. 55 quod macra r e camlibr is, non cum Madvigio

etlaha ie inca uto scr ipsi, Vaidic. p . 16 plur ibus vindicatumest ; ibidemque

v. 240 sint pr o stmt et v. 365 obesi pro haber Pithoeani cer te auctor itatedefendi eundem tamen utv. 70 ind icibas aut v. 93 migra ta scr ibendo se

querer , neIabnii quidemexemplammovit, nec v. 217 in corpor e aut v. 326

rep rdr o huic conwdendumdaxi . Pro ind icibus iam secundamanus indici”

restituit, nec facile intelligas, quomodo delator alias pr aeterea indisse ad

hibeat, qui non mux testium nomine comprehendanta r , indicio autem

cum testibus iuncta duo illa probationum genera r efer ant , quae veteres

b zin ce at 61:15s m ar oioemg vocabulis descr ipser unt, multoque pro

clivior a q1dbns ad indicilm lapsus fait , quam librar ium ab india’

lzus ad

doctam illud indicionnn discr imen aber rasse consentaneum sit. V. 93

(Il… Capr a ram rapem qui scr ipserant ir onism captaver ant, quam

tamen acque in M or is vocabulo acque in grego Chaldaeo agnoscimns ;exigua igitur mutatione cumRuper tio, Hainr ichio,W abero a gosto prae

tuli quod etiam sine multor um codicum adiumento coniectura assequi

licebat ; eademque causa est v. 217, abi in post iam simili eius er ror i tr ibuo qui etiam v . 36 . 37 post pmeto r em et areblimem praepositiouem per

peram intrasit ; solum cer te ablativum in par i constructione bahamas VI.

PBAEFATIO .

369 etVII. 159, non iam in thesielisam placet . a ries v. 326 denique et

ipsum ab antique er rore r eputo, qui quam rep laced‘Stheneboeam r efer r i

non videret moles tam par ticipior um concursum quovis modo lenire vel

let ; absolutas tamen imm onaliam ablativus, qualem nunc Heimichim

quam owidim 1t r epultra significare statuit aut'

(ut m aialo compa-to,

u dito) praedicati Icann tenet aut si qua subiect i vis inest ad agendnm

potins quam ad patiandum spectat , ut Ter . Itcc. V. 1. 10 pwcrrtn pro su

a ura peecd wn wt , Cic. Fam . III. 4 desper ate pr o quam demer om , Tac.

Ann. XI. 26 a speatato pr o peutqua nom peam

'

t ; quod si nostro loco

Phaedra et Sthenebeea non repulerant, sed mpalsac sunt, mer ito iam Pi

thoeani corr ector repulro posait . Sat. XI. v. 38… vuig., a dina

lahn . c. libr is duobus utique vetustis , Pithoeani tamen ancipiti subsidio,

qui o . ina tantum in rasura exhibet ; ambigua igitur optime , quam

pro cmmeno etiam Horst . Epist. 11—

pngnot , sa tiqaum 1a tinara tatius dan i eademque contione v. 57 velservavi, ubilanniusPithoeani lacu

nao cam paucis nec substituit ; mex autem v. 58 ipsius fandaman ti aucto

r itatem in sed pro si h tdem vel contra Iabniam sustiuui ; cf. Vindio. p .

17 . V. 99 spuriumesse Heinr ichius lannic persuasit , mihi nonmagis

quam v. 109 , quem ipsius Pithoeani fide cum Achaintr io transpouendo

langaoris cer te cr imine liberasse mihi videor ; nec v. 165. 166 exturbandi

quam interpnngeudimedicinam adhibaremala i, quo facto magnarum do

maum lenocinia quibus ne unpins quidem’

frui pudent humilis for tanae

castitati tam concinna oppcnuntur , ut his demtis alta-ius scenes mentio

dimidia acuminis sui par te catitar a sit. Imma si quid in hac satira inter

polationis suspicionemmovct, duo illa hemistichia sunt, quae v.

cancellis notavi ; quorum otiosamdmi tiemnePithoeanus quidem in magno

scr ibendo valde lsnit praeterea semeltantumab hoc discessi v. 118, ubi

kos pro hoc non mihi magis quam plerisqae anta lahniumeditor ibus velsensas anice toleraravisus est. Sat. XII. v. 23 si qua ndo Pith. c. pler is

que, quomqnandc Iulm. c. Scharztleischio et Madvigio ; atmutano com

parandi rationi haec quoque inversio convenit at , abi varam tempesta

tem cum poetica compar ar i axspectes haec potius vicissim ad illius simi

litudiuem revocat ur . V. 32 . 33 ar bor is et confermi Pith. ,arbor i et

a un fer r et lahn . exLachmanni coniectura cum deter ior is familias lectione

coniuncta neutra vero opus esse modo arbor is ab inca toe r egi incer

toe ad papp is pertinere intelligamas , iam inM as. 'Rhenau. T. 11, p. 583

dccui ; adds Vindio. p. 15 . V. 71Lovino cadd., Lavinio lahn. eadem

synizesi quam Vergilii editores Aeneid. I. 2 probor ant ; at ibidemSer

vias Lovino pr aetulit, sive maxime ipse Vergilius Lavinia scr ipserat, iam

PRAEFATIO . XXX I

Iuvm alis aetate essa poterant , qui breviere ferma n eoaditaa er aditienis

speciali afi’actarent ; sine libr is igitur nihilapud hancmatom Ai a cause

est v. 87 ub i quod lahn. c. Pith. scr ipsit-ihi

,non librorummagis exem

ple quammeo sem i ebsceutas permlutivum uti ab unius navigii ferùrna

ad univm am tuti siuus imaginamm itagemmquevelut eenciliabule re

vocavi ; idem tamen mex v. 110et 116 etiam propius ille ept'

ani testisves tigia p ressi scr ibendo balliqne et ant pulchm ùna , ubi Pith . carta non

at lahnius ct plur imi M ti at sed belliqat necmagno et sad magna d exhi

bet. 011118 6 . Sahmidtius iam in detecta Bielefeldensi 1835 bellique edi

dit ; sed quam simul p re scr ibaret par temque belli egre

gia n «b ean'

mter pretantta r , hoc solum r ecto vidit por tavoballi

cohor tes veide Ianguide dici ; relique multo facilias s ic str uamas , ut que

ipsis coher tibus tamquam preteen belli almento :: in proelio

adiuuget .

Lib. V. Sat . XIII. v. 18 usa etiam post lahniam quiwars scr1pslt ,

cum Pith. et plur imis esserv i Vindic. p . 15 ; ditticilias autemhuius patro

cinium ast v . 28 ,ubi si Iuvenalis nunc scr ipsissat , quod ex Pith. nuper

launius edidit nono actes , quam eiusdem cor rector cum deterior ibus

pler isqua communem habet quomodo in mentem librariis venan'

t vix

explicas ; neque ipsamm eminentam locum, quem in pr incipio ver siculi

tenet tuer i passa videtur postquam eadem tempere iam in antecedenti

bus dintias tractate sant ; servavi igitur quo cablato verebar na argutis

sime apithato fr igidis3ime particula succederet. Etiam v . 82 idemmihi

quod VIII. 203 indulsi ut extreme et eddarem quod in line enumer a

tionum solemne ipsi quidqtdd Iuvenalis X. 174 atXl. 191pmamisit ; quod

vere v . 107 pr o non/im a! dedi confirmans, ex ipsa Pithoeani alior umque

plurimerum cor ruptela confirmant alieni ; aiusdemque velcar tiere enetotilata Sat. XIV. v . 33 submnt pre subeant mexqaa v. 48 nec pro ne re

posui , eccedente insuper sententiae commendationa , da qua cf. Vindio. p.

18. V. 83 a t non a Pithoeani is enim cor r upta levar et exhibet

sed ePithoei lahnuqua auctoritate digrassus pre lewr it plar imoram scr i

ptu1am levabit praefer ram,etPr iseiani vestigium, qui levavit logit et sa

perìor is loci VI. 660 comperatie mevit abi in simili eenstractiene ipsa

Pithoeanus p r acymrtabit tuster ; v. 152 autem hanc etiamfeede scr ibendonihilnisi genetivam fondue voluisse puto cuius car ta non impeditior

quamadverbu structure est modo hypallegen agnescas , qua [cedas bwcinafm pr e feede l

‘

ama dicitur , cuius velut bueeine in sermonibus illis

tadiatur ; nee v. 238 in eptim1codicis lacune anquir er e potins cumRa

W ieet laha ie quam cam votare cor ractora adquir er e invento, quod at 11.

X XX II PRAEFATIO .

125 et 223 poeta arget et nunc ita posuisse videtur , at non par i cam an

tecedentibus infinitivis loco haber i sed hanc sensam esse vellet : dum d ivitias adquiras nullo cr imine abstinere. V. 269 quin pro suspecte

notarem temperar e mihi non potai ; nimia cer te acerbitas videtur in descr rptione quae vanam potins et temerarium quam vilem et perditum

mercatorem proponit ipsamque orationis cursum inanis amplificationis

stmpitus tardat ; acr ias tamen taeor quod et huius satirae v. 315 et X.

365 pro haber cum Heinr ichio scr ipsi abes t, quod at super iore loco ipsius

Pithoeani fide nititur , ita antiquis imo Lactantii tes timonio lnstit. div. III.

29 ita firmatur , at nunc velcontra optimum codicem retineudam visam

sit ; ue enim ipsumpoetam var iasse censeamus , sententiae quoque couve

nientia vetat , cui solum abest constare in Vindic. p. 17 defendi . Sat.

XV. v. 86. 87 interpolator is nugas etiam Orellium deprehendisso lector

nec v. 124 eos soqui dubitavi qui pro Br ilouibus minus nota Bistomun

gente restitata numer is simulct sermoni consulaernnt qui apud Iuvena

lem Br itmm s tantum admittit ; eadem vero exemple Sat . XVI. 1t ar ins

Gallii nomen revocar i ipsiusPithoeani auctor itas iussit, quod quam libr amignomrent mature Galle pr o Galli scr ibendo editores quoque in huius

oblivionem addaxer ant. S ulp i ci a c satiram quamPithoei aliorum

que exemplo comitem Iavenali addidi fere totam ad Wernsdorfii exem

plar espressi quem seme] tantum miratus sum v. 55 proclivem emenda

tionem spes pr o ape: sprevisse ; in alter o loco abi ab illius lectione disco

dens v. 61 veli: cam Ba rmanno pro vd int scr ipsi ver am poetr iaema

num nce ipse pr aestare audeo.

Sa . Gottingae d . XXIV Sextil. a. MDCCCLW .

C. Fr . Hermann.

https://www.forgottenbooks.com/join

2 D . IUN. IUVENALIS

Patr icio s omnes ep iba s quam p r ovocet p nus ,

Que tenden te gr av is iuven i mihi ba r ba sonabat

Quam par s Niliacae pleb ia , qu°

am ver na Canep i

C r isp ina s , Ty r ias humer o r evocante lacer nas,

Ven tilet aestivum d igitis sudan tiba s aur am ,

Nec sull'

er r e queat maio r ia pender e gemmae

D ifficile est satir am non scr iber e . Nam quis iniquae

Tam patiens ur bis , tam ter r ena , ut tenent se,

C aa s idici nova quam ven iat lectica Methon isPlana ipso ; pos t hanc magni de lato r amici

Et cito r aptur us de nobilitate comesa

Quod super est, quem M assa timet, quem muner a pelpatCarus et a tr epide Thymele sammissa Latino ;Quam te sammoveant

, qui testamenta mer enturNoctiba s , in coelam quos evehit Optima sammi

Nunc via pr ocessas , vetulae ves ica beatae ?Unciolam Pr oculeius habe t , sed Gillo deuncem ,

Por tes quisque suas , ad mensur am inguinis her es .

Accip iat sane mer cedem s anguinis et s ic

Palleat , a t nad ie p r ess it qui’calciba s anguem ,

Aut Lugdunensem r heto r dicta r a s ad ar am !

Quid r efe r em , quanta s iccam ieca r ar deat ir a ,

Quam populum gr egibus comitam pr emit hic spoliato rPupil li p r o stantis , et hic damnatus inani

Iad ieio (quid en im salv is infamia nummis ?)Exa ] ab octavo M ar ius bib it et fr uita r disIr atis : at tu victr ix pr ovincia plo r as !Haec ego non cr edam Venusina digna lucer na ?Haec ego non agitem ? sed quid magis Her acleas ,Aut D iomedeas

,aut magîtum laby r iuthi

Et mar e per cussutn puer o fabr umque volan tem

Quam leno accipiat moechi bona , s i cap iendi

las nul lum uxo r i docta s spectar e lacunar ,D octa s et ed calicem v igilanti s ter ter e naso

Quam fas esse putet cur am sper ar e coho r tis

Qui bona donav it p r aesepibus et ca r et omniM a io r um censo

, dum per volat axe citatoFlamin iam poer Automedon ; nam lo r a tenebat

SATIRA I .

Ips e , lucer natae quam s e iactar et amicae !

No n n e libe t medio car es implo r a capacesQuad r iv io , quam iam sexta cer v ice fer atur ,H in c a tque inde patens ac na da paene cathedr aE t mu l tum r efe r ens de M aecenate supino

,

S ign a to r falso , qu i se lautum atque beatumExigu is tabulis et gemma fecer at a da ?

Occur r it matr ona pe tons , quae molle Calenam

Po r r e ctur a v ir o miscet s itiante r ubetam ,

Ins tituitque r udes me lio r Lacos ta p r ep inquasPe r famam et populum a igr es efl

'

er r e mar ita s .

Aude a liquid b r ev ibus Gyar is et car ce r e dignum ,

Si v is esse a liquid : pr obitas laudatur et alget,C i lm in ibus debout hor tos , pr ae tor ia , mensas ,Ar gen tum vetus et stan tem extr a pocula capr a ia .

Quem patita r do rmir e nur a s eo r r up to r avar ae ,

Quem sponsae ta r pee et pr aetextatus adulter ?Si na tur a nogat , facit indignatio ver sam

,

Qualemcunque po tes t , quales ego v el Clav ienus .

Ex quo Deucalion nimbis tollentibus aequo rNav igio men tem ascendit so r tesque poposcit ,Paulatimqae an ima caluer unt mo llia saxe ,

Et mar iba s nudas es tend it Py r r ha pa ellas,Qa idqa id agan t homines , vo tum ,

timer,ir a , vo luptas ,

Gand ia , discur sus , no s tr i far r ago libe lli est .Et quando uber io r vitio r um cep ia ? quandoMaier avar itiae patuit s inus ? alea quandoIles animes ? neque en im loculis comitantibus ita rAd casum tabulae ,

pos ita sed luditur ar ca .

Pr oelia quanta illic dispensato r e v idebis

Armiger o ! s implexne fur o r ses ter tia cen tumPer der e et ho r r enti tunicam non r edder e ser vo ?

Quis to tidem er exit v illas , quis fer onla septemSecr eto coeuavit avus ? nun c spo r tula pr imoLimine par ve sedot

,turbae r apienda togatae

Ille tamen faciem pr ius insp icit et tr epidat , ne

Suppositus v enias ac falso nomine poscas .

Agnitus eccipies ; inhe t a pr aecone voce r i

4 o . IUN . IUVENALIS

Ipsos Tr o iagenas (nam vexant limen et ips iNobiscam) : Da pr aeto r i , da de inde tr ibuno !Sed Iiber tinus pr ior est : Pr io r , inq uit , ego adsumCa r timeam dubitemve locum defender e , quamvisNatus ad Euphr aten , mo l les quod in na r e fenes tr aeAr guer in t , li ce t ipse negem ? sed quinque taber nae 105

Quad r ingenta par ent ; quid confer t pa r pnr a maio r

Optandum ,s i Laur en ti custod it in agr o

Conductas Co r vina s oves , ego poss ideo plusPa l lante et Licin is ? Exspecteut ergo tr ibun i ,V incent div itiae ,

sacr o ne cedat hono r i ,Nuper in hanc ur bem pedibus qui vener at a lbisQuandoquidem inter nos sanctiss ima divitiar um

M aies tas ; etsi funes ta pecun ia temploNeudam habitas , nullas nummo r um e r exima s ar es ,

Ut colita r Pax a tque Fides , V icto r ia , V ir tus ,Quaeqa e saluta to cr ep itat Conco r dia n ido .

Sed quam summns hono r finito compute t anno ,Spo r tula quid r efer at , quantum r ationibas addat :

Quid facien t com ites , quibus hinc toga , calceus hinc est

Et pan is fumnsque domi ? D ensiss ima ceutnm 120

Quadr an tes lectica pe tit , s eqa itur que mer itumLaugnida vel p r aeguas et cir camdacitnr uxo r .

H ic petit absenti,no ta iam cal lidus a r te ,

Ostendens vacuum et clansam p r o con iuge sel lam .

Galla mea est,inquit , oitiua d imitte mo r ar is ?

Pr ofer Ga lla caput ! no li v exar e , qa rescet.

Ipse dies pulchr o dis tinguitur o r dine r er um :

Spor tala , deinde fo r um inr isqa e per ita s Apo lloAtque tr iumpha les

,in ter quas aa sa s baber e

Nescio quis titules Aegyp tius atque Ar aba r cbes ,Cuius ad effigiem non tantum meie r e fas est.

Vestibalis abana t veter es lass iqae clien tesVetaqa e deponant , quamquam longissima coenae

Spes homini ; caulis miser is atque ign is emenda s .Optima silvar am inter ea pelagiqae vor abitRex bo r um

,v aca isqne to r is tantum ipse iacebit.

Nam de to t palchr is et latis o r biba s et tam

SATIRA I .

Antiqn is una comedaut petr imonia mensa .

Nallns . iam par asita s er it . Sed quis fer et istasLaxur iae so r des ? quanta e st ga la , quae s ibi to to sPonit apr e s

,an imal pr opter conv iv ia natum !

Poena tamen pr aesens , quam ta depon is amictus

Ta rgidns et°

cr a dam pav ouem in baluee po r tes .

Hino sub itee mo r tes atque intes tata senectas ;

Et nova nec tr is tis per cunctas fabula coeuas

Ducitar ir atis plaudendam fauns amicis .

Nil er it a lte r ius , quo d nostr is mo r iba s addetPoster itas ; eadem facien t capientqa e mino r es .

Omne in p r eecipiti v itium s ta tit ; a ter e ve lis ,Totos pende siuus ! D icas hic for s itan : UudeIngenium per mater iee ? ande ille p r io r nmScr ibeud i quodcumqne animo flagr an te libe r etSimplicitas , cuius non eadeo dicer e nomen ?

Quid r efer t dictis igno scet M a cine eu non ?Pene Tigelliuam : taeda laceb is in ille ,

Quàstantes ar dent , qui fixo pecto r e famautEt latum media salcam deduci5 °

ar eue.

Qui dedit e rgo tr iba s p atr uis acon ite , vehata rPensiliba s plainis atque illinc desp iciet nos ?Quam v euie t contr a , digito compesce labellumAccusato r e r it qui ver bum d ixer it : hic est .

Securns lice t Aenean Rutalamqae fe r ocemCommittas

,nulli gr avis est per cussus Achilles

Aut multum quaes itns Hy las ur namque scea tas ;Ense velut str icto quoties Lucilius ar denslufr emuit

,r abe t auditor , cui fr igida mens est

Cr imiuiba s,tacita sadaa t pr aeco r dia culpa .

Inde ir ae e t lacr imae . Tecum pr ius ergo vo la taHaec anime ante tubes ; galeatam ser o duelliPoenitet. Exper ia r , quid concedatur in illos ,Quorum Flamin ia tegitnr cinis atque Latina .

6 D . n m. IUVENALIS

S A T I R A II .

Ultr a Saur omates fuga r e hinc libe t et glacialemOccanum ,

quo ties aliquid de mo r ibas enden t ,Qui Ca r ios simulaut et Bacchanalia v ivuut.

Indecti pr imum ; quamquam plena omn ia gypseChr ys ippi iuveuias ; nam per fectiss ima s bo r um est ,

Si quis Ar isto teleu s imilem v elPittacou amit ,Et inhet ar chetypes pla team ser var e Cleauthas .

Fr outis nalla fides ; quis en im non v ica s abundat

Tr istibus obscen is ? cas tigas ta r pia , quam s is

In ter Socr atico s no tiss ima fossa cinaedos .

H ispide membr a quidem et dur ae per br achia setaePr emittunt atr ocem an imam ; sed podi0e leviCeedantur tamidao medico r idente mar iscae .

Bar as sermo illis et magna libido taceud i

Atque super cilio br ev ier come . Ver ias ergo

Et magis ingenue Per ibomius ; hanc ego fetisImputo , qui vulta me r hum incessuqae fateta r .

Ho r am s implicitas miser abilis , his fur o r ipseDat ven iam ; sed peio r es , qui talia v er bisHe r culis invadant et de v ir tute lo ca tiClunem agitan t . Ego te ceveutem , Sexte , ver ebo r "

Infamis Var illa s a it ; quo deter io r te ?

Lo r ipedem r ectns der ideet,Aethiopem a lbus :

Quis tnle r it C r eeches de sed iti0ue quer entes ?Quis coelum ter r is non misceat e t mar e coelo ,

Si far displiceat Ver r i , homicidai M iloni ,Clod ius acca set moecho s

,Catilina C ethegam ,

In tabalem Sullae s i dicant d iscipuli tr es ?

Qua lis e r at nuper tr agico pella tn s adulterConcubita , qui tano leges r evocabat amar as

Omn ibus atque ipsis Vener i M ar tiqae timendas ,

Quam tot abo r tiv is fecnndam Ia lia vulvam

Solve r et e t petr ao s imiles all‘

ander et elias .

Nonne igitur iur e ac mer ito v itia ultima fictos

Coutemnnnt Scaur os et cas tiga ta r emo r dent ?

SATIRA II.

No n tulit ex il lis to r v am La r ouia quend am

Clemen tem toties : abi nunc lex Ia lia ? do rmis ?Atque ita sabr ideus : Felicia tempor a , quae te

M o r ibus opponan t ! behcet iam Roma pudo r em ;

Te r tius e coalo cecidit C ato ! sed tamen andaHae c amis

,hir sa to sp ir an t opobalsama co llo

Qua e tibi ? ue pudeet dominum mons tr ar e taber nae .

Quo d s i vaxanta r leges , at iur e citar iAn te omnes debe t Scautin ia ; r espice pr imumEt s cr utar e v ir os : faciant hi plur a ,

sed il losD afand it namer us iuncteeqae ambone pha langes .

M agn a in ter mo llas conco r dia ; non er it a llamExemplam in nos tr o tam detestab i le sexn .

Vedia non lambit Clav iam nec Flo r a CatullamHispo sa bit invenes et mo r bo pallet utr oque .

Numqa id nos agima s causes , oiv ilia iur e

Nov ima s , aut alle s tr epita for a vostr a mov emas ?

La ctantur paucae , comedant colyphia peacae :

Vos lauam tr ahitis calathisqa e per acta r efer tis

Ve l ler a , vos tenui p r aagnatem s tamina fa samPenelope melius

,lev ins tor qa etis Ar achne ,

Hor r ida quale facit r es idens in codice pa llex.

Notam ast , ca r so lo tabulas implaver it Histe rLiber to , dede r it v ivas ca r ma lta paellae .

D ivas er it,magno quae do rmit ter tia lecto .

Tu nube atque tace : donant ar cane cy lindr es .

De nobis pos t haec tr istis seutentia fer tur ;

Dat veniam co r v is , vaxat censur a co lumbas .

Faga r ant Ir epidi ver a ac man ifesta cenantem

Stoicidaa ; quid enim fals i Lar onia ? sed quidNon facient alii

,quam ta malticie samas ,

C r etice , at hanc v estem populo mir ante pe r o r a sIn Pr ocnlas et Pollittas ? est mos che Fabulla :

Damnatur , s i v is,etiam Carlinia : talem

Non samet damnata togam . Sed [a lia s ar det ,Aestao .

— Nudus ages : minus est insania tur pis !Eu habitam , que te leges ac iur e fer eutem

Valner iba s cr adis populus modo v icto r at illud

8 D IUN. IUVENALIS

Montanum positis andir et va lga s eretr ia.

Quid non pr oclames , in co r po r e iudicis istaSi v idaes ? quaer e eu deceaut malticia tostem?Acer ot indomitus« libe r tati

‘

sqa e magister ,C r etica , p erlaces ! D edit hanc contagio labomEt debit in pla r es ; sica t -

gr ax to ta s in agr is

Un ius scebie cadit ot po r r igine po r ci ,Uvaqae conspacte livo r em dacit ab ava .

Food ia s hoc aliquid quandoqa e andabis amiataNemo r opento fa it tur piss ima s ; accipiout toPaulatim , qui longa domi r adimicale samant

Fr outiba s et to to posaer a mouilia co llo ,

Atque Bonam tener ee placent abd0mine po r oneEt magno cr ater e D oom ; sed mor e s in istr oExagitate p r oenlnon intr at l

‘

omino limon ;So lis ar a dese mar ibas pata t. Ite p r ofanae !Clemata r ; nullo gamit hic tibicina cor na .

Talia secr eta colaer ant o rgia taedaCecr opiem so liti Baptaa lessar e Co ty tto .

Ille super ciliam medida faligino tectumObliqaa pr oducit ecu p ingitqaa tr ementesAttolleus oculo s : v itr eo b ibit illa p r iapo ,

Roticalamqae comis aur atum ingentiba s implolCaer ulea induta s sca talete ant galbiua r asa ,

Et per lauouam domini ia r ante ministr o .

Illa tenet speculum , pathici gostamon Othouis

Acto r is Aur unci spo lium , que se illo v idebat

Armatura , quam iam to ll i v axille iuber et.Ros memor auda nov is annaliba s a tque r eceh tr

Histo r ia , speculum civ ilis sar cina be lli !Nimir um sammi ducis ost occider e GalbemEt cur ar e autem : sammi cons tantia civ is ,Bebr iaci campo spo lium affectar o Pelati

Et pr essam in feciom d igitis extender e panem :

Quod nec in Assy r io phar etr ata Semir amis er be,M easta nec Actiaca facit C leopatr a carme .

Hic nulla s v or bis pado r aut r ever entia mouss e ;H ic tur pis Cybe les et fr acto voce loquand i

https://www.forgottenbooks.com/join

10 D . u m. IUV'

ENALIS

Et oontum et Stygio r anas in gur gito"

uigr as ,Atque una tr om b a vedam tot milia cymba,Nec puer i cr edunt, nis i qui nondum aer o levantar .

Sad tu v o r o pato : Ca r ina quid sentit ot amboScipiadae , quid Fabr icius menosquo Camilli,Quid C r omer oo legio ot Caunis consampta iaventas ,Tot bollo r am an imoo , quo ties hinc ta l is ad i llo sUmbr o ven it ? caper cut lustr or i , s i qua dar enta r

Salfa r a cum taed is , et s i fo r e'

t hum ida laur us .

Illac,hen

,miser i tr aducirha r ! Arma quidem a ltra

Lito r o Inbor uoe p r omov ima s et modo captasOr codes ac minimo contentos nocte Br itanno s ;Sed quae nunc populi Haut v icto r is in ur be

,

Non facian t illi , quo s v icimas . Et tamen unus

Armen ia s Zeloce s'

cauctis uor r ata r aphob is

M ollio r ar den ti sese induls isse tr ibuno ,Aspico , quid faciaut comme r cia ! vener ot ohsas ;H ic ii ant homine s . Nam s i m’e r a longio r ur bemIndals it puer is , non umquam deer it omoto r ;

M ittenta r br accae , culte l li, fr ena , fl egellam

Sic pr oatextoto s r efo r unt Ar taxata mo r es .

S A T I R A III .

Quamv is digr essa vate r ie confusa s amici,Londo tamen ,

voca is quod sodom figo r e Camis

D estiuet atque unum civom donar e Sibyllae .

Ianne Boiar am est et gr etam litus amoau1

Secassus ; ego v el Pr ochytom p r eopouo Suba r ao .

Nam quid tom miser am ,tam solum v idimas , ut non

D ota r ia s cr edas ho r r e r e incendio , lapsusTecto r um assidues ac mille per iculo saevae

Ur bis et Augusto r ecitautos mouse pectus ?Sed dum tota domus r edo compouita r una

,

Substitit ad veter es ar cus madidomqa o Capouam .

Hic,ubi uocta r uao Numa constitaebot amicae,

l50

SATIRA m . 11

Nunc sacr i fon tis noma s ct delabr o locanta r

In decis , quo r um cephinus focnumqac supe llex ;(Omn is enim populo mer cedem pender e iussa est

A r bo r , ct a ioctis mendicat s ilva Camcuis ;)In vallom Egor iae da sccudimas ct speluucas

D i ss imilcs ver ie : quanto p r aesen tius essetNamen aquae , v ir idi s i margine clauder a t nudasH a r bo nec ingonuam v io ler on t mormor a tofam !H ic tune Umbr icins Quando ar tibus , inquit , honcstis

Na l la s in ur be locus , na lla cmelamanta labo r um,

Re s hodie mino r est , her e quam .fa it , atque eadem er os

D e tcr ct cxiga is aliquid : pr oponimas illucIr e ,

fatigates abi D aedalas cxa it aloe.

D am nova canities , dum pr ima ct r ecto sonactus,

D um super ost Laches i quod tor qucat , ct pedibus maPo r to ma is

, nullo daxtr am subounte bacillo ,Ced ama s patr ia : v ivont Ar tor ia s isticEt C ata lan ; moncaut , qui n igr am in candide v a r ta ni , 30

Qua is facile est eadem conda co r o, tiamina , po r tus ,

Sicca ndam elav iom , pe r tandam ad busta cadaver ,Et p r ocho r a caput domina venale sab hasta .

Quondam hi co r nicinas ct manicipolis er cuec

Per pe tui comites no taoqnc per oppido baccoo

Maner a nunc adaut , ct ver so po llice va lgasQuem inba t occiduut pepalar itcr : inde r cvcr s i

Ceuda cunt fo r icas ; a t our non omn ia ? quam s int,

a lcs ax hamili magna ad fastigio r er um

Extollit , quo ties vola it F0r tuna iecar i .

Quid Romae teciam ? mentir i nes cio ; libr am,

Si malas ost , acqueo laudar e ct pe scar e ; mo ta sAstr o r um igno r o ; faua s pr0mittcr e patr ie

Nec v o lo nec possam ; r oner am v iscer e numquamInspexi ; fer r o ed nuptam , quae mittit adaltcr ,Quae mandat , no r a nt alii ; ma nemo ministr oFar er it

, a tque idee nulli comes exeo ,tamquam

Manaus ct cxstinctae co r pus non utile dextr ae .

Quis nun c d iligita r , nisi conscias , ct cui fcr v ensAostaet o ooaltis animus sompcr quc tacendis ?

12 D . nm . IUVENALIS

Nil tibi se debor a putet , nil canfcr et umquam,

Par ticipem qui tc secr e ti fecit houcsti ;Car ne er it Ver r i , qui Vcr r cm tempor a quo vultAccusar c po tes t. Tanti tibi non s it opaciOmnis ar ena Tagi quodque in mar e volv itar eo r um,

Ut somuo car cas ponendaquc pr oemio samas

Tr istis et a magno semper timear is amico .

Quae nunc d iv itiba s gens accept1ssima nostr is,

Et quo s pr accipuc fugiam , pr aper aba inter i,Nec pa do r obotabit. Non pescara fer r o

, Quir ites ,Gr accam ur bem ; quamvis quo ta pa r tie faccie Achaeî?lam pr idcm Syr us in Tiber im defl uxit Or antes,Et lingnam ct mo r es ct cam tibicine cho r dos

Obliquas acc non gcntilia tympana secum

c it at ad cir cum iussas pr estar e paellas .

Itc , quibus gr ata ost p icte lupa bar bar a mitr a !Ba stione ille tuus samit tr achedipna , Quir ino ,

Et acr omatica for t nicctcr ia co lla !Hic a lta Sicyone , ast hic Amydonc r clicta,Hic And r a ,

ille Samo , hic Tr allibus aut Alabaudis , 70

Esquilias d ictumquc'

pctuut a v imine collcm,

V isccr e magnor um damnum dominique futur i.Ingen ium velox

, audacia per dite , scrmoPr ompta s ct Isaco to r r entio r . Edo , quid illumEsso pa tes ? quamv is hominem secam attalit ad nos : 75Gr ammaticus , r heto r , gcomctr cs , picto r , aliptes

,

Augur , schacnobatcs , medicus , magus : omnia novitGr accalus csa r icns ; in coelam , iusscr is , ibit.la summa , non M aur a s er a t neque Sarmato nec Thr axQui samps it p inuas , mediis sed natus Athonis .

Ha r um ego non fugiam conchy lia ? ma pr ior illeSignab it falta sqac to r o molier e r caamhot

,

Advcctus Romam quo pr una et co ttona vento ?Usque adco n ihil es t , quod no str a infantia coelamHaus it Aven tini

,bacca nutr ita Sabina ?

Quid quod adulaud i gens pr udontissiiue lauda:Scrmoncm indocti , faciem defo rmis amici

,

Et longuni inva lidi co llum cer v icibus aequat

SATIRA m . 13

Her culis Antacum pr acul o tella r c tcncutis,

Mir atur vocem eugustam , qua deter ias nee

Ille souot , qua mo r dctur gallina mer ito ?Haec

°

cadcm lice t ct nobis laudor c : sed il lisCr edita r . An me lior , quam Thaîda sustinct ea t quamUxo r em comoedus agit velD or ida nulloCaltam pallialo ? muller uempc ipsa v ide tur ,Non per sona loqui : vacua ct plana omnia dices

Infr a v entr iculum et tenui distantia r ima .

Nec tamen Antiochns nec“

er it mir ab ilis illicAut Str atoclcs aut cam molli D cmctr ius Haema

Natia comoeda ost. Rides : malo r e cachinno

Concutitur ; fl at , s i lacr imae couspcxit amici,Nec dolct ; ign ioulam br umac s i tempo r e poscas,Accip i t end r omidcm ; s i .d ixer is acstua , sudat.Non s amas ergo par ce : melio r , qui semper et omniNaoto dieque po test a liena sumer e vultnmA fac io

,iactar c manus , laudar e per atus,

Si ben e r uctavit,s i r ectam miuxit amicas ,

Si tr u l lo inve r so cr epitam dedit aur ea fundo .

Practe r co sanctum nihil est nec ab inguine ta tam

Non m atr ona lor is , non filia v irga , neque ipseSpons us lev is adha c , non fil ius anto pudica s ;Harum si nihil est , av iam r csupinat amici.Scirc v o lant secr eta domus a tque inde timc

'

r i.

Et quon iam ca ep it Gr aoca r um mentia ,tr ans i

Gymna s ia atque aud i facina s maio r is aballacStoîcus o ccidit Bar cem delato r , am icamDiscipulumqa c senex r ipa nutr itus in illa,Ad quam Ga r ganei delapse est pinn a cabelli !Non ost Romano cuiqa am lacus hic , ubi r cgnotPratogcucs aliquis velD iphîlus ant Ho rmor chu

’

s,

Qui gentis v itia numquam par titur amicum,

Salus habet ; nam quam facilcm stillav it in aa r cmE}îgaam da natur ae patr iacqa c veneno,lamine summovco r , per ier aut tempo r a laugiServitii ; nusqaam minor est iactu r o clientis .

Quod po r r o a fficium ,nc nobis bland iar

,aut quod

14 D . IUN. IUVENALIS

Poupcr is hic me r itum ,s i ca r ct nocte toguta s

Ca r r er e , quam , pr oota r licto r em impolla t ct ir e

Pr oecipitem iubeat,da dam v igilantibus o r bis ,

Nc pr io r Alb iuom ct M edium co l lego sa la toi ?D iv itis hic ser v i claudit lotus ingenuamm

Filius ; alte r en im ,quan tum in legione tr ibuni :

Accipiuut , dona t Colv inac vol Ca tiouuc,Ut seme l aut itcr um sa por illum palpitet : ut tu,

Quam tibi v estiti facie s sca r ti place t , hacr csEt dubitos a lta Chianca deducer e sella .

D a tos tem Romae tam sauctam ,quam fa it hospos

Numiuis Idaci , pr ocodat v olNuma v el qui

Scrv av it tr ep idom flogr outi cx aedc M ino r v om

Pr e tina s ad acusam ; d a ma r iba s u ltima fie ta estia : quo t poscit ser ve s ? quo t pa ss idct agr ilager a ? quam multa maguaquo par a psidc cacnet ?

Quan tum quisque suo nummo r um scr vat in ar ea,

Tan tum habet ct fidoi ; ia r os l icet et $amo thr oaum

Et uo str ò r um er os,cautemner c fulmina pauper

C r edita r a tque does, dis igno scentibus ip sis .

Quid quod motor ium p r ocho t causesqa e iaco r umOmn ibus hic idem ,

s i feede et scisso lucer na,Si toga so r d idalo a st ct r npta calcens alterPo llo pate t , v al s i causa ta vulucr o cr ossam

Atque r ccens linum estendit non una cicatr ix ?Nilhabet infolix pauper tos dur ius in se,

Quam quod r idicules homines facit. Exea t , inquit,Si pa do r ost

,ct dc pulv ino sa rgot equestr i,

Cuius r cs logi non sufficit , ct sedcout hic

Lenanum puer i quocumquc in fo r n ice notiH ic plaudot nitidi pr accan is filius inte rPiuuir ap i caltos invenes iuvcuosquc lan is taeSic libitum vano , qui nos d istinxit , Othoui .

Quis gener hic placuit causa mino r a tque pa olinoSar ciuulis impor ? q uis pauper scr ibitur hor as ?

Quando in consilio a st ood ìliba s ? egmiue factoD oba er ant o lim tcnucs migr asse Quir ites .

Hea d fucile emer gaut , quo r um v ir tutiba s abstot

SATIRA 111. 15

Rcs angusta domi ; sed Romae da r ier illisC o no tus : magna hospitium miser abile ,

magna

So r v er am ventr es , et fr ugi cocualo magna .

Fictiliba s coonor o pudct , quad tur pe negabit

Tr on slata s subito ad Mor aes mausomqa o Sabollam

C o n teutusquo illio veneto da r oqa o cuculla .

Pa r s magno Ita liae est , s i ver um odmittima s , in qua

Nemo togum samit , n is i mo r tuas . Ipse dier umFo sta r um her bo so

'

colita r s i quando theatr eM o icstas , tondcmquo r edit ad pulpito no tamExo dium , quam per sonae pallentis hiutumIn gr cmia ma tr is fo rmidat r us tica s infons :Aoqualcs hab itus il lio s imilcsqac v ideb is

Or ches tr am ct populum ; clor i v olamon hono r isSuffi ciant tuuicac summis acdilibas elbae .

H ic a ltr o v ir cs habitus n ito r ; hic a liquid plusQuam satis est intcr dum a liena samitur o r co .

C ommune id v itium ost ; hic v iv imus omb itiosa

Paa pcr tato omnes ; quid to me r o r ? omn ia Romae

Cam p r ctio . Quid das , ut Co ssum oliqueirdo solutcs ?

Ut to r cspiciat clauso Vo icuto labe llo ?Illo motit bor bam ,

cr inem hic doponit ama tiPlano domus libis vcnalibus ; occipc ot istadFcrmoutum tibi habe : pr acstor o tr ibuto clientesCogimur et cultis onga r o pocalia ser vis .

Quis timet aut timnit ge lida Pr aeneste r uiuam,

Aut po s itis uemo r aso inter iugo Vols iniis , out

Simpliciba s Gobiis , aut pr oui Tibur io a r co ?

Nos ur bem co lima s tenui tibioiue fa ltamM agna par te sui ; nam sic luboutibus abstot

Vilicus et,veter is r imae quam toxit hietam,

Soca r o s pendente inhet do rmir e r uina .

Vivcndum os t ill ia,ub i na lla incendio , nulli

Naoto mcta s . lam po scit aqaam ,iam fr ivo la tr ansfer t

Ucalogon , tabulato tibi iam tor tio fuman tTa ucscis ; nam si gr od ibus tr epidatur ab imis,Ultima s ar dobit , quam tcgulo solo tucta r

A pluv io , mo lles abi r oddaut ava colambae .

16 D . IUN. IUVENALIS

Lectus e r at C ed r o Pr oculo mino r , ur ccoli sox,

Or namentam aboci , nec non et par vulus infr aC anthar us ct r ccubous sab codam mormo r a Chir an ° 205

Iomqa e vetus gr accos ser vabat ciste libello s ,Et div ina apici r odobout carmina mur cs .

Nilhabuit Cedr us ; quis enim noga t ? et tamen il ludPer d id it infelix to tum nihil : altima s autemAer umnao ost cumulus , quod uudum ct fr usta r agantem 210

Nome cibo ,uomo hospitia tactoqa e invab it.

Si magna As tur ici cecidit domus , ha r r ida ma ter ,Palleti pr o cer es , differ t vodimou ia pr aeter ;Tuna gemimus casa s ur bis , tuna odimus igucm.

Ar de t adhac , ot iam occur r it qui‘

marm0r a douet,C onfer ot impensas : hic nuda et candido s igna ,H ic aliquid p r acclar nm Ea phr ono r is ct Polycliti,Haec As iana r am v ota r e o r namento deor um,

H ic lib r os debit ct for ula s modiamquo M iucr vam,

Hic medium argen ti ; ma lia r a ac plur a r eponit

Per sicus a r bo r am loatiss imus et mer ita iam

Suspectas , tamquam ipso suas incondcr it codes .

Si potes avelli cir cens ibus , aptima Ser ao

Aut Fob r atcr ioc domus aut Fr ns i110uc par otur ,

Quanti nunc toneb r os unam condacis in annum.

Ho r tula s hic putoa squc br ev is nec r es to movcndus

In tona o s plautos facili d iffund itur haa stu .

V iv e bidcutis amena ot culti v ilica s ho r ti,

Uudc cpulnm pa ss is centam dar e Pythogo r eis .

Es t aliquid , quocamqua lo ca , quocumquc r ecessa , 230

Un ius s osa.

dominum fccissc lace r tae .

Pla r ima s h ic eager mo r ita r v igilando ; sed ipsumLonguo r em pepor it cibus imper fectus ct huar ca s

Ar denti stamocho ; nam quae mer ito r ia somuam

Admittaut ? magn is epibas do rmita r in ur be .

Inda caput ma r bi ; r odar am tr ansitus ar toV ico r am inflexu ct stoutis conv icia mandr uc

Er ipiont somuam D r uso v itulisqa c mar iuis .

Si vocat offi a inm ,tur bo ceden te vchctur

D ivas a t ingenti ca r r a i super er a Libur n0,

https://www.forgottenbooks.com/join

18 D . IUN. IUVENALIS

Dot poenae , noctcrb patitur lagen tis°

amicum

Polidae , cubot in facicm , max deinde sap inus .

Ergo non aliter po to r it do rmir e ? Qa iba sdomSomnam r ixa facit : sed quamv is impr oba s annis

Atque mer o far vene cavct hanc , quam co caine loan oVita r i inhet ct comitam longis s imus a r de ,M altum pr a eter ea flommor um o t acneu lompas ;M c ,

quem lano so let deducer e vel br avo lumenC ondelac , cuius dispense ct temper a fi lam

,

Contomn it . M iscr ac coguoscc pr oocmia r ixae,Si r ixa es t , ubi ta pulsas

,ego vopalo tan tum.

Stat contr a star iquc iubet : par er e necesse est

Nam quid ages , quam to fa r ia sus cogot et idemFo r tior ? Undo v oa is ? axa]omot ; cuius ace to ,Cuius conche tames ? quis tccam sectile po r r umSuto r ot e lixi vor vecis lobr a comedit ?

Nilmihi r espondes ? aut dic out occipc ca lcem !Edo a bi consietos ; in que te

,quaer e pr oseucha ?D iocr c s i tomptes a liquid tacitusv o r eccdos,Tantamdcm os t : fer iunt pur itor , vodimouia deinde[r ati facia nt ; liber tas pauper is haec os t :

Pa leata s r ogat ot pagnis concisa s ader et,Ut liceat paucis cam d autiba s inde r ev er ti .Nec tamen haec tantum mo tuas ; nam qui spolict te

Non d eer it, clous is domibas pos tquam omn is ubique

Fixo catena tac s ila it compago taber nae .

Intcr dum ct fer r o subita s gr assato r agit r om

Armato quo ties ta too custode teueuturEt Pomptine pala s a t Gollinor ia pina s,Sic inde ha c omnes tamquam ad v ive r ia ca r r a nt.

Quo fo r nace gr oves , qua non inonda cotcuae ?

Maximus in v iuclis fe r r i modus , a t timous , uc

V ema r defi ciat , no mor r ao et cer ca la dosin t.Felices p r oavo r am atavos , folicio dices

Secula , quae quondam sab r cgibus atque tr ibunis

V ider aut una coutcntom car cer e Romam.

H is alias po ter am et pla r es subncctor e causes

Sed iumcnta va cant , et sol incliuot ; caudam est .

SATIRA IV . 9

Num mihi commo to iumdadam mulio virgaAnna it : ergo volo na s tr i momo r

,et quotics to

Rome tao r efici pr apcr autcm r edda t Aquino,Mc quoque ad H olv inem C o r cr cm v cstr amque BienamConver te a Camis : s atir a r um ego , a i pudet illos ,Adiuta r gelida s ven iam coligatue in agr ee.

S A T I R A IV .

Ecco ite r am Cr ispiano, ct es t m ihi saepe vo ceada s

Ad par te s , monstr um nalla v ir tute r cdcmp tam

A vitiis,acgr ue so laque libidine fo r tcs

Deliciae : v ida as tantum spor uotur adulte r .

Quid r efe r t igitu r , quantis iumcn ta fatigetPar ticibus , quan ta nemo r um v cctctur in umbr a

,

logor a quo t v icina fa r o , quas cmcr it aedes ?Nemo ma la s felix , m in ime co r r upto r e t idem

lacostue,cum quo nuper v ittota iocebat

Saaguinc adhuc v ivo tar r am subitur o sacer dos .

Sed anno da factis lev ia r ibus : ct tamen al terSi fccissct idem , cador et sub indico mar umNam quo d tur pe bonis , Title Seiaque , d é cebatCr ispiuum : quid ages , quam dir a ct focdior oma i

Cr imine per sona ast ? M ul lum sex miliba s amit,Acqaautcm sane par ibus sestcr tia libr is ,Ut per hibcut , qui da magnis ma io r a loquuatar .

Consilium lauda ar tificis , s i muner a tan toPreecipuam in tabulis eor um senis abstulit a r ia

Est r atio ulter io r,moguac si mis it omicee,

Quae v ohitur clea so latis spocula r ibus entr o .

Nil tale cxspectcs : amit sibi. M ulta v idemus,Quae misor ct fr ugi a aa fecit Apicius ! Hoc tu,Succinctus patr ie quondam ,

C r isp ino , papy r a ,Hoc p r o ti0 squamam ? Potuit fo r tasse mino r is

Piscato r quam p iscis emi ; pr ov incie tan tiVoudit agr ee , sed ma ior es Appalia v eudit .

20 D n av. m va1vam s

Qualos tuna epalos ipsum gluttiseo pa tama sIudupcr oto r cm , quam ta t ses ter tia , por tamExiguam ot medicee samptam da mar gine coenae

,

Pur pur eus magn i r a ctor it scur r a Pelati,lam pr inceps equitum ,

magna qui v oce sa lehatV ender e maa icipos fr acta da ma r co s ilur es ?Incipc , Calliope , licet ct cons ider o : non est

Cautoudam ,r es ver a egita r ; nar r ate , puellac

Pie r ides ; p r0s it mihi vos dixis se pa el las !Quam iam somiua imam lacor ar ot Flov ia s o r bem

Ultima s , et calvo ser v ir ct Rome Ner oni,Incidit Adr iaci spatium edmir ab ilo r hombiAn te doma in Vener is , quam D o r ica sustiuot Aucoa ,Implavitque s inus ; nec en im mino r haaser ot il lis ,Quae aper it lacies M aeotico r uptoque tandemSaliba s all

'

aa it to r r ontis ad o stia Pon ti,D esidia tar do s o t langa fr igh r c p ingues .

D estiaot hoc mons tr um cymbae liuique magis terPon tifici summa . Quis enim pr eponor c ta lemAn t omer o ando r ct , quam ploua ot lita r a multoD elota r e fo r out? disper s i pr e tina s olgaa

Inquis ita r ce ager cat cam r emigo nudo ,Non dubitotur i fugitivum dicer e p iscemD opostumqua din v iver ia Caesar is indeElopsum vetar em ad dominum debor a r ev er ti .Si quid Palfur io , si cr cdimus Armillato ,Qa idqa id couspicuum palchr amqa e ast ocqaor c to to ,Ros fisai ost , ubicumqac uotot : deuabita r ergo,Ne per eat . lora letifcr o cedente p r uia isAutumao

,iam quar tonem sper ontiba s ocgr is,

Str idebat defa rmie biamo p r aedamqa e r econtemSer vabat : tamen h ic pr opor ot , v elut a rgeat austcr .

t ue lacus suhcr ant , ub i quamquam d ir uta ser va t

Ignora Tr a ianum ot Ves tom ca lit Alba miao r cm,

Obstitit intr auti mir atr ix tur bo par umper ;Ut cess it

,facili pata cr uut car dine valvac

Exclusi spectant admisse obsaa ia potr es .

Ita r ad Atr idca ; tum Picone : Acoipc , dixit,

SATIRA rv . 21

Pr iv e tis maio r a facie ; geuiolis agota rlo to d ies ; pr epa r o s tomacham laxa r c soginac,Et tua s er votum consuma in seculo r hombum

Ip s e capi voluit. Quid oper tiae ? et tamen illiSu r gcbont cr is too ; n ihil est quod cr eder e da so

No n p oos it , quam loa datur , dis acqua po tes tas .

Se d d ecr ot pisci patinae measur e . Vocanta r

E r go in cons ilium pr ocer es,quo s ader et il le

In quo r um facie miser oe moguooqa e sedcbat

Pa l lo r amicitiec. Pr imus , clemente Liba r noC a r r itc , iam sodit ! r apta pr epar obot abo llaPega sus , attonitoe po situs modo v ilicus ur biAnno aliud tuna pr oefecti? quo r um optimus a tqueIn te r p r es lagum sanctiss imus omnia quamquamTempo r ibus dir ie tr actaada putobat inermiIn s titio . Vauit ct C r ispi iucuade senecta s ,

C u ius er ant mor es , qua lle focandia , mitoIngen ium ; mar ie ac tor r es popalo sque r egenti

Quis comes utilior , s i clade ct pes te sab il loSa ev itiom domua r o et hanostnm affer r o licer ot

C ons ilium ? sed quid v iolentia s eur o tyr anni,Cum qua da pluv iis out oestibus out n imbo soVer e loca ta r i fa tum pendebot amici ?

Il le igitur numquam d ir ex it br achia contr aTo r r ea tem

,a cc elv is er a t , qui liber o passat

Ver ba an imi pr ofor r c et vitam impender e va r o .

Sic multas biomes atque o ctogcs ima v iditSo lstitia , his ormis i lla quoque ta tus in aula .

Pr oxima s eiusdem p r epa r obot Aciliae aev i

Cam inv ano indigna ,quem mo r s tom soave moncr e t

Et domini glod iis tem fos tiuota ; sed olim

Pr odigio per est in nobilita to scucctus

Undo fit , ut melim fr uter culus esse Gigoa tis !

Pr ofa it ergo nihil miser o ,quod cominue a r eas

Figebot Numidos Albona nuda s a r ena

Venato r ; quis enim iam non intollegot or tes

Patr icies ? qu is p r iscum i llud mir otur ucumen,Brute , tuum ? facile est bar bato imponer e r egi .

22 D . nm . IUVENALIS

Nec me lio r va ltu, quamv is

‘

ignabilis , ibat

Kub r ina , ofl‘

cusoe veter is r ene atque tacendoe,Et tamen impr obio r satir am scr ibento cinocdo .

M ontani quoque vento r ades t abdomino ta r da s ,Et mota tia o sudano C r ispiano amoma ,

Quan tum v ix r edolont due faner a ; socv io r i lloPompeia s tenui iugulo s aper ir e sa sur r e ,

Et qui vultur iba s ser vabat v iscer e D ocis

Fusous , ma rmo r ea med itotus p r eclio ville ,Et cum mo r tifor a pr udens V eiea to Ca tullo ,Qui numquam v isoe flagr obot ome r o puellac,Gr onda o t consp icaum no s tr o quoque tempo r e mons tr um ;C aocus adulato r dir a sqae a ponte satellcs , 115

D ignus Ar icina s qui mend icor et ad axes

Blondoque dovexoe iactor et bas io r cdoe .

Nemo magis r hombum s tupa it : nom plur imo dixitIn loevam convo r s us ; ot il li dextr o iocabatBalluo . Sic pagane C ilicis loadobot et ictusEt pogrno et puer as inde ad valer io r optos .

Non cadit V eionta ,sad ut fauaticus ocs tr a

Per cussus , Be llano ,tuo div inot et , Ingens

Omen hobcs , inquit , magni clar iquc tr iumphi :

Rogem aliqa em copies , out d a temono Br itonno

Excidet Ar v ir aga s : pe r egr ino est bellua ; cer n ia

Er cctos in tergo sa dcs ? Hoc defa it unum

Fabr icio patr iam a t r hombi momo r ar et et annos .

Qa idnom igitur causes ? conoiditur ? Abs it ob illo 130

D edccus hoc , M antenne uit ; tes to alto pa r ctur ,

Quae tenui mur o spatiosum colligot o r bem .

D ebetur magnus patinae subitusque Pr ometheus ;

Argillam a tque r o tom citia s pr epa r a te ! s ed cx hoc

Tampe r e iam ,C aesar , figuli tuo castr o sequenta r . 135

V icit digna v ir o sentontio : novo r at i lleLuxur iom imper a vete r em noctesqa e Ner on is

lam medios oliomqa e fomem , quam palmo Fa ler noAr de r et . Nulli maio r fa it a sus cdcud i

Tcmpestotc meo : C ir ce is noto fo r cnt un

La cr inam ad soxnm Hntupinove edito fundo

SATIRA v . 23

Os tr co , collebat p r ima dopr oudo r o mo r sa

Et s eme l ospccti lita s dicebot echini .

Sa rgita r , e t missa pr ocer es axit e iubonturCons i lia ,

qua s Albonom dux magnus in or cem

Tr oxcr at attonitoe et festinar e coocto s ,

Tamquam da Chottis aliquid to r visqa e Sycambr isD icta r a s tamquam et diver s is par tibus o r bisAnxia p r occipiti veniesct ep isto le pinna .

Atque a tinam his potius angie to ta i llo dcd issetTempe r a sacv itioe , clor es quibus abs tulit ur biIllus tr csqae animes impunc ct v indice nu llo !Sed per iit , pos tquam cer dan iba s esse timendus

Cacpcr ot : hoc nocn it Lomio r um anodo madenti .

S A T I R A V .

Si to p r epos iti nondum pudet atque eadem cet mea s ,

Ut bono summa pa tes alieno v iver e quadr aSi potcs i lla pati , quae a cc Sa rmen ta s in iquaeCaesar is ad mensas

,nec v ilis Gobbo talisset

Quomvîs iur ato metuom tibi cr ede r e testi .Ventr e n ihi l nav i fr ago l ine ; ho c tamen ipsumDefacissc pa ta

,quod innui sufficit a lve z

Nullo cr cpido vucat , nusqaam pans et togctis par s

Dimidia b r ev ia r ? tantino in iur io co enae,

Tam ieiuno famcs quam pa ssit hancstia s i lliob t tr eme r e ct cer das for r is mo r der e can in i ?

Pr imo figa loco , quod ta d is cumb er c iuss asMcr codem solidom veter um cop ie offi cio r am .

Fr ucta s omicitioe moguae ciba s ; imputot hanc r ex

Et quamvis r ar am tamen impntot. Ergo dua s post 15

Si libuit monaco neglectum odhiber e clientem,

Tor tia ne vacuo cessa r ct calcito lecta :Uno sima s

,uit. Vo ta r am summa ! quid ultr a

Quaer is ? habet Tr eb ius , pr opte r quod r ampcr e somuam

Bobca t ct ligulas d imitta r e , sollicitus no 20

24 D . ma . IUVENALIS

To to salutotr ix iam tur bo pa r cger it o rbemSider ibas dabiis ea t i llo tempo r e , qua se

Fr igida cir cumogunt p igr i sor r oca Bootae .

Qualis cacao tamen ? vinum ,quod succido nolit

Leno pati da convive C or yboa te v idebis .

Inrgio p r oludant ; sed max ct pacnla tor quesSaacius et r ubr e dete r ges valaer a mappa,Inter vos quo ties liber to rumque cohor tem

Pugno Sogantino fer ve t commissa legano .

Ipse copillata diffusum causa le po tatColcotamque tonct be l lis socialibus uvam,

Car diaco numquam cyathum missa r as amico

Cr es bibo t Albonis a liquid da montibus aut da

Setia is cuius patr iam titalumque seaectus

D olev it ma lta vete r is fuligiae testoc,

Qua le co r ona ti Throsco Helv idia sque b ibebantBr a to rum et Cass i aatoliba s . Ipse capoces

Heliodam cr ustes et inocquales hervlla

V ir r a teact phielos : tibi non committitur aur um

Vel, si quando dutur , ca s tos affixa s ibidem,

Qui aamar et gemmae , ungucs obser vct ocutos .

D o vea iom : pr oeclor a illi laudotar iaspis .

Nam V ir r a ,ut multi , gemmae ad pocalu tr ans fer t

A digitis , quos in vaginae fr on to solebat

Panar o zolo typa iuven is pr aolotus IarboeTa Bca cvcntoa i sa to r is nomen hobcntem

Siccob is colicam nosor am quattuor ac iam

Quassatum ct r apta pa ecentcm sulfur a vitr o .

Si stamochus domini fer ve t v iuaquc ciboquo;Fr igidio r Geticis patita r decocta p r uiuisNon eadem vobis poni modo v ino quer cbar ?

Vos oliam potatis aquam . Tibi pocnla cur sor

Gactulus debit aut nigr i manus o sseo M aur i,Et cui per med ium nalis occur r cr e noctem,

Clivosac vehcr is dum per monumento LetinacFlo s As ieo anto ipsum , p r etio maior a par ota s,Quam fuit et Ta lli census pugaocis ct AnciEt , no te toucam

, Romanor um omnia r egum

https://www.forgottenbooks.com/join

26 D . IUN. IUVENALIS

Instr uit argo focam pr ovincia : sumitur illinc

Quad captato r amet Lacuna, Aur elio vendat .V ir r ani mar eena datur , quae maximo ven itGur gite da Siculo ; uom dum se coa tinet Aus ter ,D um s edet et s iccat madidos in car cer e pinnas,C outemnnnt medium teme r ar io lino Char ybdim :

V ea anguille monet longue cognata ca lab r eo ,Aut glucic aspcr s as maculis Tibo r inus et ipseV e r na le r ipar am , p inguis to r r en te elencoEt so l ita s medina cr yptom penetr are Sabar oe .

Ipsi pouco vclim,focilcm s i p r aebeot oa r em

Nemo petit , medicis quae mittcboa tur amicis

A Scacco , quae Piso bonus , quae C o tta salebat

Lurgir i ; nomqa e ct titulis et fasciba s o limM eie r hobebotar donandi glor ie : so lumPoscimua , at coenae civ iliter ; hoc foce et. esto

,

Esta,ut nun c multi , d ivas tibi , pauper amicis !

Anser is onto ipsum magn i ieca r , oascr ibus per

Altilia et liev i d ignus fer r o M elcogr i

Fumot oper ; poet hanc tr adca tur taber o , s i v er

Tuna er it ot faciaut o ptato ton itr ua coenae

M aio r ca. Tibi habe fr umentum, Allediua inquit,

O Libya ; d is iungo bov es , dum taber o mittas !Str a ctor em in ter ea , ne quo indignatio dacit,Seltuntem spectes et chir onamunto vo lantiCultcllo , donoc per agot d ictoto magistr i

Omn ia ; nec min imo sono dis cr imine r efer t,

Quo ges ta lepo r es ot quo gallina secetur .

D acer ia planta , v elut ictus ob Her cule Coena,Et penar e fa r ia , s i

'

quid temptaver is umquam

Hîscer o , tamquam habcos tr io nomina . Quando p r opinatV ir r a tibi sumitvc tuis contacto labellisFoca le ? quis v es tr um tomo r o r ius usque adeo

, quis

Per ditas , a t dicot r egi : b ibe ? Pla r imo sunt , quae 130.

Non endent homines per tuso dicer e leonaQuodr iagcuta tibi s i quis deus aut similia d is

Et melior fatis donar ct homuncio , quentuaEx nibile

, quantus fier es V ir r aa is omicus !

D o Tr obio ! pane ed Tr ebium ! v is fr ate r ab ipsis

SATIRA v . 27

libus ? O aummi,vobis hanc p r oes tot honor em,

’os ostia fr atr es ! dominus tamen ot domini r ex:i vis tu fior i , nullus tibi par vu lus aula

.aserît Aeneas a cc fi lio dulcio r i lloacundum ct eorum s ter ilis fecit uxo r omicum .

ied tuo nunc M ygale par iot licet ot pa cr a s tr esn gr emium pa tr ia fandet s imu l : ipsa loquociiaudebit nido ,

v ir idcm ther aca iubobit

tifar r i mia imosque nuoce ossomquc r egatam,

almeasom qua tics por ositus vca cr it infons .

7ilibas ancipites fuagî paa oa tur amicis ,loletas domino ; s ed quelea C laudine editinte illum uxo r i s

,po st quem nil amplia s edit .

’ir r o sibi et r eliquie V ir r oa iba s il lo iabobit’ome dar i

, quo r um solo pascar is odo r eluolio per petuus Phaoocum outamnus hohobot,3rodcr o quae poesia subr cpto so r a r iba s Afr is

l‘

a scobie fr a or is moli , quod in oggcr c r edit,lui tegitnr parma et galea mata oa squo fl agel liDiscit ob hir sa to iaculum to r quor c cape llo .

lor sitou impoa sec V ir r aa om per ce r c cr odos ?

loc agit , a t dolcas ; nem quae coma od io,mimus

luis melio r plo r ante gale ? ergo omn ia (laut,ii ucscis

, ut per lacr imae cil‘

aador o bilomJogar ia p r cs soqa e d iu str idor e mo lar i .l'

a tibi liber homo ot r egis convive v idcr isDaptura to n ido r e shoe pa tot il le culiaeclec mole con iectot ; quis en im tom nuda s , a t i llumBis far et

, Etr uscam pa or a s i contigit our am

Velnodus tantum ct s ignum da poupcr e lo r o ?Spes bene caca audi vos dccipit : cace debit iamSemesum lapa r cm atque a l iquid da clunibus ap r i,Ad nas iam van io t mino r altilia ; inde per ato[ntoctoqnc omnes ot str iato pane tecotis .

[llo sopit , qui to s ic utitur : amule fer r oSi potcs, ct dobes : pulseadum v o r tice r aso

Preebcbis quea doqne caput nec dur o timcbisFlagra pati , bis cpulis ct ta li dignus amico !

28 D . IUN. IUV ENALIS

Il. IIINII IUVENALIS

A T I R A R U

LIBER SECUNDUS.

S A T I R A VI.

Cr edo Pudicitiam Satur no r ego mo r atom

In ter r ia v isomqac d ia ,quam fr igido por vos

Pr ocber ot spa lanca dames ignemque lor cmqucEt paene et dominos commun i clauder at umbr o ;Silvestr om montano to r am quam sta r a ar ct uxo rFr oad ibus ct ca lmo v iciner amqae fcr or am

Pellibus , head s imilia tibi,Cynthia , a co tibi , cuius

Tur bov it n itidos oxs tiaotus passar ocello s,Sed po tendo fer enc infontibus aho r a magnis,Et saepe hor r idio r glondem r uotante mar ito .

Quippe aliter tano a r bo novo oooloquc r ecentiV ivebont homines

, qui r apta r ebo r a notiCompo s itive luto nul la s hobucr e par entcs .

M a lto pudioitioe veter is ves tigia fa r soaAut alique exstitcr ia t et sub love ; sed love nondumBar bato , nondum Gr aecia iur ar e par atiaPer caput alter ius , quam fa r om uomo timer ct

Caalibus et pomis et aper to v iver ct bo r to .

Ponlotim deinde ad saper os Astr aco r eocssit

Hoc comito , atque dune par iter fugar e sor or es .

Antiquum ot vetus eat a lienam ,Pos tumo , lectum

Coa cuter e atque sacr i goniam contcmner e fulcr i.Omna aliad cr imen mex fer r ea p r etalit actes :

V ider unt pr imos argenteo seculo moachos .

SATIRA V I . 29

louventum tamen et poetam ot sponsolio nos tr atempes ta to pur ea, iamquo o tenso r e magis tr a’ector is ct digito pigaus for tasse ded is ti :Cer ta senna er os ? uxo r em , Postumo , ducis ?]) ia

, quo Tis ipheno , quibus exogiter e ca labr ia ?fer r o po tos dominum salvia ta t r é s tiba s a llam,

)aam patcont oltoc caligantesque fanestr oe,

luum tib i v ioinum se pr aeboet Aomilias pena ?

tat si de multis nullus place t exitus , illudIanne pu tos me lius , quod tooum pus io dormît,Pusio

, qu i noctu non litigot , exigit a to

Valla iacons hil lis maausculo , n ec qucr itur , quodEt Inter i por one nec quantum iuss it oahclcs ?

Sed place t Ur s idio lex Iulia : taller o dulocmCogitot b or edom cor itur us ta r ta r e magno“alior umque iubis ct ooptato r c macel lo .

Quid fier i non posso putes , s i iungitur ulloUr sidio ? s i mocohor um notissima s o limStulto mar i tali iam por r igit er a oop is tr o ,

Quem to ties tcxit per itur i cis te Latini ?Quid quod o t ontiquis uxor de mo r ibas illiQuaer itur ? a medici , nimiam per tunditc venum !Delicias hominis ! Tar poium limoa odo r aPronus et eur atom Iunoni anodo iuvcnoom,

Si tibi centiger it capitis matr ona pudici.Penone odea Cer er ia vittos coa tiager c dignoo,Quorum n on timeot poter o scula . Naoto oor onam

Postibus et deasos per limine tende oo rymbos !Unus Hibe r inoc vir sufficit ? ooiue i lludExter qa eb is , a t haec oculo contenta sit una .

Magno tamen famo es t cuiusdom r a r e pater noVivontis ? v ivat Gobi is , ut v ixit in agr o ,Vivat Fidenis , ct uge l lo cedo pater no .

Quis tamen affirmat , nil actnm in montibus out,in

Spclaaois ? adeo sena or ant Iuppiter et M or s ?Pefl icibusuc tibi moustr otur femino vo to

Digna tuo ? cancia oa haben t spectacq to tisQuad seca rua ames , quodque inde exoer pcr o poesia?

30 D . ma . IUVENALIS

Chir onomon Lodam molli soltanto Bathyllo ,Tuccia vas i. non impcr ot ; Appu lo gaun it,Siout in omplcxu ,

sub idum o t miser abile ; longumAttendit Thymele ; Thyme le tano r us tica disoit .As t a llea , quotics aulooo r econdite cos sua t

,

Et vacuo oloasoquc sonoa t fa r e solo theatr e,

Atque o Plcbciis longe M egalos io , tr is tesPe r sonam thy r samque tca eut et subligar Acci .

Ur b icus cxo dio r isum movot Atellanae

Gcs tibus Autoaocs : hanc diligit Aclia peuper .

Solvita r his magno camo odi fibulo ; sunt quaeChry sogonum contar e v otent ; H ispullo tr agooda

Goudct : an cxspectos , ut Quintilioaus amctur ?

Accip is uxor em, da qua citha r oodus Echioa

Aut Glophy r us fiat pate r Amb r os ia squc chor oulco .

Longa per augus teo figomus pulpito vica s,

Or ncutur poetae et gr andi ioauo laur o ,Ut testudiuoo tibi , Lentulo , canape o

Nobilis Ea ryolum mirmilloacm cxpr imat infons .

Nupto senato r i comitato est Epp ie lndiumAd Phor on at Nilum famo saque moen ia Logi,Pr odigio et mo r es ur bis damnaa tc Canapa .

Immcma r i llo domus e t coniugio atque so r a r is

Nil patr iae induls it , plo r ontesquc impr oba notos ,t ue magis stapcos , ludos Par idcmquc r cliquit .

Sad quamquam in magn is apiha a plumoqao pater noEt segmentatis do rmissct por vq cun is

,

C ontempsit pcloga s ; famom contempse r ot o lim ,

Cuius apud mo llas minima ast iootur a oothcdr os .

Tyr r hene s igitur fluctue lot uc soa ontcm

Per tulit Ian iam constoa ti pector e , quamv is

M utandum to tics esse t mar c . la s to pa r ioliSi r atio est et bancata , timca t povidoqua geloa tur 95

Pecto r e , nec tr emo lio passant insister e plontis :Fo r tem animam p r ocstent r ebus , quos tur pitcr oudcut.

Si iubaot coniunx,da r um est conocaa do r c novem ;

Tano sentina gr av is , ta no summas ver titur oer

Quae meecham sequitur,stomacho valot ; illa mer itum 100

SATIRA VI . 31

Jo avamit : haec inter nantes ct p r ondot ct a r r et’cr puppam ot dur a s goudct tr actar c r udentcs .

lue tamen oxar s it fo rma , qua copta inventaEppia ? quid v idit

,p r opte r quod India dici

iustinuit ? nam So rgiolas iam r ade r e ga ttn rlocpo r ot et secto r equiem spe r ar e locor to ;’r octcr eo multo in facie defo rmio , s icut

\ttr ita o galee mcd iisquc in a nr ihua ingona

libbu s ct ocr a ma!nm semper s tillontis ocelli .ied gladiato r er at : facit ha c illos Hyecinthosloc pue r is patr iaeqao , hoc p r octulit illa so r o r i

\tque v ir o . Fo r r um os t , quod amaa t : hic Ser gius idem\ccepto r ude co ep is sct Volan te v idcr i .

Quid pr ivato domus , quid fcco r it Eppie , ca r es ?

Respice r ivalos divo r am ; C laudine audiQuae tulcr it. D ormir e v ir um quam senocr ot uxo r ,

Sama r a uo cta r uao mer etr ix Augus to cucullo s

Anso Palatino et tegelam p r ucfcr r c cabiliLinquabat comito anci lla non amplius una ,

Et nigr am flavo ar inem abacoa donto galer a

lntr ev it colidam vato r i contano lupanarEt co llum vacuum atque suam ; tano nudo popilliaProstitit aur atis

,titulam mentito Lycis coc,

Ostend itquo tuum , gener oso Br itann ico , ventr em ;[Excop it blando intr ontcs atque aer o peposoit,Et r osup iue ioccns multo r um absor buit ictus .]Ilex

, louona suos iam d imittca to pucllos ,Tr istis ab it ot , quod pa tuit , tamen ultimo co llumClousit

, odhuc ar dono r igidao teutigia c vulvoc,

[Et lessa ta v ir is nec dum sotieto r cccooit,]Obscar isquc genio tur pis famoquc la cer a noFaedo lupaua r io tulit ed pulv inar odo r em .

Rippomoncs carmea qac laqaar coctamquc v enenum

Pr iviguoqa e datum ? faciaut gr av io r a cooctac

Imper io sexus minimumquo libidine peccant.Optima s ed quer o C cnsennio teste mar ito ?Bis quingcn o dedit ; tenti vocat illo pudicum,

Nec phor ctr is V ener ia mncor est nut lampade fer vet

32 D . IUN. IUVENALIS

Indo faces ar dent , vcniunt a date sogittoo .

Liber tas emitur : co r um lice t inauat a tqueRescr ibot , v iduo est , [couples quae naps it ava r a .

Ca r desider io Bibulae Sa r to r ius or dct?

Si v erum oxoutias , facies , non uxor amatur .

Tr es r agno subcoa t , et s e on tis ar ida laxet,

Fiont obscur i don tes a culique mino r es

Colligc sar cinulas , dicot liber ta s , et exi

[lam gr av is es nobis ot saepe cmungor is ; cxi]Ooius ct p r oper o : s icca v en it a lter e nooo .

Inter en colct ct r ognat poscitqac mer itumPas to r es et evem Canusinam almosqa o Folo r nas

Quontulam enim hoc ? pa cr as omnes , ergas tule to to :Quodque domi non es t

, sed habet vicinas , amotur .

M ense quidem br amao , quam iam mer cato r Ieson

Cloa sus at ormatis obs tat cosa candido neutis ,Gr aadia tolluntur cry stolliao , maximo r a r sus

Mur r inn deinde edamas a otiss ima s et Ber onicasIn digito fectus [pr etios ior : hanc dedit o limBor bor us inces tao] , dedit hanc Agr ippa s o r ar i,Obser vaut ab i feste mer o pede oohbata r egos ,Et v etus indulget sca ibus clementio per cio.

Nallone da toa tis gr egibus tibi digna v ide tur ?Sit formasa , decano , d ivas , fecundo , vetusta sPa r ticibus disponet aves , intoctio r omni

C r inibus cffus is be l lum dir imen te Sabino ,Rar o av is in tor r is nigr oque s imillimn cycno

Quis fer et uxo r em , cui cons tant omnia ? maloM alo Venus ia om , quem to , Cor nelio motorGr accho r am ,

s i cura magnis v ir tutiba s all‘

er a

Gr onda super cilium et numer os in dote tr iumphes .

To l le tuum , p r oce r , Hoanîbalem victamquc Syp hnccm

In castr is , ot cum tota C ar thogino migr a !

Por co , pr aco r , Pecan , ot tu , dea , pane sagittasNil puer i faciant , ipsum configitc matr om !

Amphion clomot : sed Pecan contr ohit a r cum .

Extulit ergo gr cges nota r am ipsamque par entam,D am s ibi nabilia r Latonae gente v idetur

https://www.forgottenbooks.com/join

34 D . n av. IUVENALIS

lam senio r , cuius bur bam tua iuaua v idit.Testandi quam s it lenon ibus a tque lonistisLibe r tas et iur is idem cantiagot a r cano,Non unus tibi r ivolis diotnb itar hor as .

Pane cr acem ser vo . M er uit quo cr imine se r vu s

Suppliciam? quis tes tis adest ? quis dctulit ? nudi,

Nullo umquam da mo r te hominis cunetetie longo es t.

O demone , ita ser vus homo ost ? a i! fcccr it, esto

Hoc vale , s ia iuboa , s it p r o r atione volantos .

Impar ot er go v ir o ; sed moi haec r egno r elinquit

Permututque demos ot flammon canter it ; indeAvalat et spr eti r epe tit vestigia leoti.Or antes panic ante fo r ce , pendentia linqa itVelo domus et odhuc v ir ides in limine r emos .

Sic or escit nume r a s , s ic fiunt acta mar itiQuinqac per outamnos , titulo r es d igna sepalcr i .

Desper endn tibi salva conco rd ia sacr a .

Illa docet spo iiie nudi gua da r e mer itiIlla docet missis o cor r upta r c tabellis

Nil r ado nec simplex r escr iber e : dacip it illaC astades aut nor a damat : tano cor por e sano

Advocot Ar chigouen oner osoqae pallio iactat .

Abdita s inter ea letet ct socr etus adulter ,Impotiensque ma r ee s ile t ct p r oepatia dacit.Scilice t cxopectas , ut tr adal moto r hones to sAtque elios mo r es , quam qua s habet ? utile por r o 240

Filiolnm tur pi vetulae pr oducer e tur pem.

Nulla far e causa est,

’

in qua non fomino litemM over it. Acousat M aniliu , s i r ca non est .

Componant ipene per se fo rmantque libello s,Pr incipium atque lacca Celso d iotnr o par otac .

Endr omidos Ty r ios et famiaoam cor oma

Quis nescit? vel quis non v idit vulacr a poli ?Quem cavot as sid ri is sadiba s scatoquo locoss it

Atque omnes implet numer os d iga issima pro r sa sFlor oli matr ona tubo , a is i s i quid in illoPector e plus ogitat ver neque par atur ar cano .

Quem p r acstor o po tes t mulier galante pude r em,

SATIRA V I . 35

Quae fugit o sexa ? V ir cs amet ? haec tamen ipsaVir no l let fio r i num quentulo nostr a voluptea !

Quale dccuo r e r um,s i con iugio auctio fiat,

Beltous ct monicac et cr is tae cr ur isqa c s inis tr iDimid ium tegimcn ; v el al diver so movebitFr ae lla ,

tu fe lix , cor one venden te puella !Hoe sun t , quae tenui sudaut la cyclode , quor umDelicias ct ponuiculus bombycinus ur itAspice , qua fr emita moustr ot0s per fcr ot ictus,Et quan to goleoe cur vetur pandor o

,quanto

Paplitibus sedent quam denso fascia libr o ,Et r ide , pos itio soaphium quam sumitur am is .

c lte vo s nap ta s Lapid i coccive M eta l li,Gargitis aut Fobil quae Indio oumpscr it umquamlies habitus ; quando ad polum gamut uxor Asyli ?

Sempe r habet lites elto r aoqn a iurgla loctus ,la que nupto incet ; minimum do rmitur in illa .

Quam gr avis illo v ir o, tano e r ba tigr ide polar

[Quam s imulnt gomita s occulti conscio facti,]

Aut edit pa cr as , out lieta pel lice plo r ot,Uher ibus semper locr imls sompcr quc par atia

la statiano sua a tque cxspectantlbus illum,

Qua lubcnt maner a modo : tu cr adle amo r am,

Tu tibi ta no Ur ucu places flotumquc labellisExsorbco , quae scr ipta ct quo t lectur e tabellos ,Si tibi zolo typoc r etogaa ta r scr in ia moecbae !Sed iacct in s er v i complexiba s out cquitis ; dic,Dic aliqa em ,

s odes , b ic , Quinti liano , calo r om !

Haer cmus ; dic ipso ! Olim convoncr ot , luqa it,Ut incor s o tu

,quod ve lles

,nec non ego pooscm

lndalgcr e mihi : clamos licet ct ma r c caeloConfundos

, homo eum. Nihil es t audaciua il lisDepr ensis : ir am atque an imes e cr imine samant.

Undo haec mons tr a tamen vel quo da fon te , r equir is ?Praestobot costes humilis fo r tuna LatinosQuondam ,

nec v itils coa tingi par ve s iacboa tf acto labor samn iquc br ovco ct vo l ler o Ta scaVexatae da r acquc manus oc pr oxima s ur bi

3 *

36 D . m a . IUV ENALIS

Hann iba l ot s taa tes Co l lina tur r e ma r iti .

Nunc patimur longue pacis maia ; onevler om is

Luxur ia iacubuit v ictumquc ulclscltur o rbem .

Na llam cr imen abest focinusquc lib idiuis , cx quo

Pauper tes Ramona per it : hinc fl uxit ad lataeEt Sybor is ce l les , hinc et Rhodes ct M iletos

Atque co r onutum ct petulans madidumqa e Tar entum .

Pr ima per egr inae obs ccna pecun ia mo r esIa talit , ot tur p i fr eger ua t seculo iuxuD ivitlac mo iics . Quid enim Venus ohr io cur ot ?

Inguinis et capitis quae sin t discr imine ,nascit

,

Gr ondio quae modiis iam noctibus estr ae mai det

Quam per fuso mer a spumnnt unguen to Fa lerno ,Quam bibitur conche , quam iam ver tigine tectumAmbalot at geminis exsurgit mensa la cer nis .

I anno ct dubito, qua so r bent acr e sanno ,,

Tu llio , qu id dicot «actae co iluctco Mon r oe ,M aur a Padicitiuc v eter em quam pr eeter it ar am.

Noctibus hic peaua t lectione , mlctur iant hic

Effiglemqa e donc iongls s ipboa ibus implca t

[aqua v icas equitant oc lune tos to moveuta rInde demos obouut : tu colono la ce r ever se

Coniugls ur inam magno s v isa r a s amica s .

No to Bonne secr e ta Done , quam tibia iamba s

lucitet ct co r na par ite r v iuaquc fcr un ta r

Atton itae cr incmque r a toa t ululantque Pr iap iM oenudes ; o quentus tano il lis mentibus or derConcubitus

, quae vox soltanto libidine , quanta sIlie mer i veter is per cr a r e madentio to r r one !

Lenonum anellino posito Soafcla co r ona

Pr ovocot oc ta iiit pendontis pr oemio coxae,

Ipse M eduiiiaue fiactum cr isonntio ader et :

Palmam inter dominus v i r tus natoilbus aequat.

Nil ibi pe r [a dam simalobîtur ; omnia floa tAd v er um

,qu ibus incendi iam fr igidus uovo

Loomcdontiodcs et Nes to r ia her n ia posslt .Tano pr ur igo ma r ne impatious , tum feminn s implex,Aopar

iter to to r epetita s ciema r ob ontr o

SATIRA vr . 37

[am foa as t ; ndmittc v ir os ' lam dormit odaltcr,

lilo iubet sumpto iuvenom pr epa ra r e cacuilo

Si nihi l es t , ser v is inonr r itur ; nbs tuler ie spamSor ver am ,

venit ct caada ctus aquer ius ; hic si

a or itur et desunt homines , mo r a nulla per ipsum,

Quo minus impos ito ciunem summittat osol lo .

Atque utinom r itus vetor es et publica saltemHis intectn me lis oger cnta r sacro : sed omnes

Naver a a t M aur i atque Indi , quae peaitr ia panemMoior em ,

quem sun t due Caesar is Anticatones ,illuc

, testicuii s ibi coa scius unde fugit mas ,iatulcr it , abi v a lor i p ictur e iubetur ,Qanacumqne a lter ino sexus imitato figa roìn es t .

Et quis tano hominum contempto r numinis ? aut quis

Slmpavium r ider e Numac a igr umque catinam

Et Vaticano fr agi les da monto potollosAnaao er at ? s ad anno ad quos non G ladius ar es ? 345

Audio , quid v eter es o lim mancotis amici

Pane eor um ,p r ohibe ! Sed quio cus todiat ipsos

Cus todes ? cauto est ct ob il lis incipit uxo r .

Iamqae eadem sammis par iter minimisqa o libido ,Neo me lio r , s iliccm pedibus quae canter it atr um,

Quam quae langarum v ehitur cer v ice Sy r o r um .

Ut spccto t ludos , conducit Oga lala ves tem,

Conducit comites,soilam , cer v ice] , amicus ,

Nutr icem et fiavam , cui dat manda to , puellam .

Haec tamen argenti super ost quodcamque pa ter n i 355

Levihus othietis ct vaso nov iss ime donat.Muitis r cs angus to domi : sed nullo puder emPaaper totis habet , nec se ma titur ad illum,

Quem dedit haec pa sa itque modum. Tomen uti le quid s it,

Pr0spiciant aliquonda vir i,fr iga squc fumemqa e

Formica tandem quidem oxpaver e magis tr a :Pradigo non sentit por cuutom feminn censum

Ac velut oxhousto r edlv ivus pullulct ar caNumana at e pieno te linta r semper acervo,

Non umquam r epa tunt , quanti s ibi gaudio cons tant . 365

Sant quos eunuchi lmbailes uc maliio semper

I) . IUN IU VENALIS

Oscula deiectent et desper atia bor buc,Et quad abor tivo non est opus . Il lo vo luptasSumma tamen , quod iam coiida muta r e inventoInguine tr adunta r medicis , iam pectine nigr a .

Ergo cxspectoto s oc iussa s cr escer e p r imumTastlcuios , postquam coaper ua t asse blilbr os ,Tonso r is dama o tantum r opit Ho iiodor ue.

'

Cansp icuus longe cunctlsque no tabilis lntr ot

Bolnao , nec dubia cuotodem v itia et ho r ti

Pr ovoca t , e domina fnctus spada . D o r rbiet ille

Cum domino : sed tu iam dur um , Po s tumo , inmqucTendendurn annuche Br amiam committcr c no li.Si goudct conia ,

naliius fibuie da r otVoccm vendentis p r aete r ibas ; o rgano semperIn moniba s ; dens i r odient tes tud iae to toSar donycbcs ; cr ispo numer oa ta r pcctine chor doc ,Qua toner Hedymclos o pe r as dedit z hanc tenct , hoc

Se lata r gr atoqao indulget bnsia ploctr o .

Quaedam da numer o Lomlor um ac nominis Acli

Et far r o ct v ino [unam Vostomquo r egabat,An Cap itolinam dcbcr a t Pe llio quer cumSpar ar e et fidibus p r 0mittcr e . Quid faccr et pinsAcgr o tontc v ir o ? medicis quid tr istibus ergo

Filio ium ? s ta tit ente er am,nec tur pe putov it

Pr e cithar a ve lar e caput , d ictotoquc v er baPer tulit , ut mos est , et aper ta poila it agua .

D ic mihi nunc , quecoa , d ic , ontiquissimo divdm,

Respondes his,Inne pater ? magno o tiu ca eli

Non est,quod v ideo

,non es t quod ogotur apud vo s '

Haec da comood io to conealit ; i llo tr ogocdamCammcadnr a ve lo t : vor icosus fia t ha r uspex.

Sed cantct po tius , quem to tem per volot ur bemAndox at ca ctus po ss it quae fer r o v ir a r am

Cumquo poladotis duclbuo p r acs onte mar ito

Ipse loqal r ecto facio s iccisque momiiiis .

Haco eadem nov it, quid to to fiat in e rba

Quid Sar as , quid Thr nco s agent ; secr eta nover cac

Et puer i ; quis amet,quis dir ipintur adulter .

SATIRA VI . 39

Dicot , qu is v iduem pr ocgnotom fccer it ct que

Mense ; quibus ver bis ooncumbat quoequc , madia quo t .Instantem r egi Armenia Por thoque cometenPr ima v idet ; fomom r amo r ooquo illo r ecentesExcipit ad po r tes , quaedam facit ; isso NiphnteaIn populus mognoque illic caa cto or vo tener iDiluv io autor e a r bao , subs idcr a tor r es,Quocamqac in tr ivio , cuicumque est ebvio , nar r at.

Nec tamen id vitium magis intoler nbile , quam quaeViciaos humlies r oper o ct concidar c lo r is

Exor ato solet . Nom s i iatr otibus niti

Rampanta r somni , fus tes hac colas , luqa it,Aller ta , atque illis dominum iubet en te fcr ir i,Delade codam. Gr ov is

,occnr su , teter r irna vo l ta

Bolnco nocte subit ; cenchos ct cas tr o mover i

Naoto iubet ; magno goudct sudor e tama ita ,Quam les sato gr av i cecidcr ua t b r achia masso,Colildus et cr is tac digitoo imp r ess it a liptesAc summum damiano fema r cxciomnr e cocgit.

Convivae miser i la tar ce somnoquc fomequeUrgentur ; tandem il ia venit m blcundale , to tumOenapho r um s itlons , pieno quod tond itnr ur na

Adma tam pedibus , de qua sextar ius a lterDacitur anta cibum , r obidom footam s o r cxirn,Dam r edit et late ter r om fer it intes tino .

Marmor ibus r ivi p r 0pcr ant , na r uto Fa le r numPelvis e let ; nom s ic , tamquam alto in de lla lenguaDecidor it s arp ans , b ibit ot vemit. Ergo mar itasNaasoot atque oculis bilom substr iagit epcr tls .

i llo tamen gr ov ie r , quae , quam discumbcr e coepit,Laudot Ver gillum , per itarne igaos cit Elissoc,Committit votes et compar at ; inde M or onemAtque alla par te in tr utina sa spcndit Ramo r um.

Codant gr amma tici , v incuatur r heto r es , omnia

Turbo tocet ; nec cous idicuo , nec p r eocc lequatur ,Altero acc muller : ver bo r um ton ta cadit v is ;Tot por itcr

‘

pelvcs oc tintinaobaln d icesPalear i. lam nemo tubes , uomo ne r o fatiget

D . [UN IUVENALIS

Uno lobor anti potor it soccor r er e loano .

Imp0nit finora copiano ct r ebus hanastio ;

Nom quae docte nimis ca pit et feconde v iderl,C r nr e tenue medio tonicns suocingar c deba t,Cnedor c Silvano pe r cam , quadr ante lavor i.Non habent matr ona , tibi quae luneta r ecumbit,D icondi genus , out cur vam sermone r etate

To r qucat enthymama , nec histor ies solot omnes ;Sed quaedam ex libr is et non intollegot. Odi

Hanc ego , quae r epetlt volvitqae Pnloemoa is or tem,

Son ato semper lege et r atione laquendi,Igaotosqne mihi tanet antiquar ia ver sus,

Ncc cur ando v ir is a pione cas tigat omicoe

Ver bo : soloaciomom liceat fecisac mer ito .

Nil non permittit mulle r sib i , tur pe pa tat n il,

Quam vi r idcs gemmae co l le cir comdadit ct quamAurlba s cxtcnsls mogno s commis it alcachos .

Intoler obilius nihil es t, qo om feminn divas .

Inter en feede oopectu r id endoqae ma ltoPuno tumet facies not p ingulo Poppaeaaa

Sp ir ot , et hinc miser i v isconta r.

inbr a mar iti

Ad meecham loto voulant cute . Quando viderl

Volt fam oso domi ? macchie fo iietn par onto r

H is emitur , quidquid gr aciles hac mittitis Ind r.Tandem aper it vultum et tecto rlo pr ima r eponit

Incipit agnosci , atque illo iacte favota r ,Pr cpter quod occum comites eda cit osollns,Exul Hypor bar cum s i dimittatur ad exam.

Sad quae ma totis inda citur atque favaturTot medicominibus cectecqa e s iiiginis all’as

Accipit et madidua , facies dicetn r un alone ?Est p r etium ca r ne pea ita s cagnosccr c , to to

Quid faciant egitentquc d io . Si nocte mar itasAver sus iacuit , pe rlit libr ar ia , pauna tCasmctaa tanicns , tar de venisse LiburnoaD icitur et poenae a lieni pender e semniC ogita r : hic fr ougit fer ulas , r obo t ille flagello ,Hic scutico ; sunt quae to r tor ibus annua p r eestont.

https://www.forgottenbooks.com/join

D . IUN IUVENALIS

Et xe r ompclinoo v ete r es douove r it ips i,Ut

, quidquid subiti et magni discr iminis instnt,In tan icns eat et to tum s emo! explot annum.

Hiber nam fr acto glocie descendet in amuem,

Ter màtutino Tiber i mcrgetur et ipalaVe r ticiba s tlmidum caput ob iact ; inde Super b iTotam r egis ogr am nudo ao tr omobunda cr uentis

Er epct gcn iba s ; s i candida iuoserlt lo ,lbit ad Aegypti finem coiidoqac petitos

A M e r ce per tobit aquae , ut sporgot in uedemIs idis , antique quae p r ox imo surgit ov ili .C r edit enim ips ius damiano s e voce moner i

En animam ct mentem ,cum qua di aceto loquentur !

Ergo hic p r oecipaum summumquc mer ctur hono r em

Qui gr ego linigcr o cir cumdotus et gr ego ca lvoPlongentio pa pali cur r it de r ioo r Anubis .

Ilie petit v eniam , quo tico non obstinct uxorConcab itu secr is obsor vandisqa e diebus ,Mugnoqae debela r vio lato pa ene codnr co ,Et mov iese caput v isa ost ar gen teo se r pea s ;[illos lacr imae meditataqac mormo r a p r aes tant,Ut vcuiom cuipnc non abnuot , unser e magno

Scilicet ct tenui popone co r r uptas , Osir is .

Quam dedit ille locum : cophiao faenoque'

r elicto ,Ar coaam indaco tr emens mendient in aur om,

Intor p r cs lagum Selymur nm ct magno sacer dosAr bo r io uc s ommi fide inter nautiu caeli .Implct et illo manum ,

s ed por cino ; aer o mina toQuolincumqac vo ice Ia dnei somalo vendant .Spondet amator cm tone r um vel divitis or biTestamentum lugano , calidac po lmone columbuc

Tr acta te , Armen ia s vol Commogcnns hor aspcx

Pecto r u pullo r um r imabitur,exta cutelli,

luter dnm et puer i ; facict , quod defer at ipse .

Choldaeis sed maior er it fiducia : quidquidD ixcr it ootr eloguo , cr edunt o fonte r elatamHnmmouis

, quon iam D elphis o r acolo coesout

Et genus humanum damnat onligo futur i .

SATIRA v r . 43

Pr eecipnus tamen os t ha r um, qui saepius exul

,

[Cuius amicitia conducendoque tabellaMagnus elv is abit ct fo rmidatus Othoni .]ludo fides a r tis , sonuit s i dexta r a fer r o

Leevnque , s i longe cas tr a r am in car cer e mens it.Nemo mathematica s gon ium indcmuatus hoboblt :

Sed qui paene per it , cui v ix in Cyelada mittiContlgit c t par ve tandem cnr a issc Ser ipho,Consulit iotcr icoc lento dc foner a matr is ,Anta tamen da te Tua oquil tua , qunado sor o r em

Eifer ut ct patr o as , un s it v ieta r ne odalte r

Post ip sum ; quid en im moins dor o nomino passant ?Haec tamen igno r at , quid s idus tr iste mine ta r

Sota r n i, quo laeta Venus s e pr efe r at as tr o ,

Qui manolo damnis , quae dentar tempo r a lucr oillius o ccur sus etiam v itar a momen to ,la cuius moniba s con p inguin sa cciuo tr itosCorale ephcme r idus , quae nullum eonsallt ot iam

Consa iitu r,quae cas tr o v ir o patr iomqa c po tente

Non lbit pa r ite r,nume r is r evocato Thr osy ili .

Ad pr imum lapidem vcotor i quam placet , ho r aSamitur ex libr o ; s i pr ur it fr ieta s ocell iAnguias , inspectn genes i coliy r io po seit.

Aagrn licct‘

iaocot,cop iando nullo v idetur

Apilar ho r n elba,nis i quam deder it Peto s ir is .

Slmedio cr is er it, epotium lustr obit a tr imque

Maior um ct so r tos duca t fr ontomquc mauamqacPraebeb it veti cr abr am poppyemo r ogoa ti .

Divltlbue'

r esponea dubant Phr yx augur ct ludos ,Coaductus debit ostr o r um mund ique per itus,Atque a liquie s enio r

, qui publico fulgo r e conditPlebeiam in cir ca positum est et in agger e fatum.

Quae nad ie longum estend it co r v ieibus ermam,

Cenealit onto foina dolphiuor umquc columnne,An sugo vendenti nabat

,conponc r elieto .

Hue tamen ct pur tus subeunt d iscr imen et omnes

Nutr icio to ler ant fo r tuna urgen te labo r csSed iocet na r uto v ix alla puer pe r e lceto .

44 D . IUN. IUVENALIS

Tan tum ar teo huius tan tum medicamiau pa ssant,Quae s ter iles facit a tque homines in ven tr e nocundos

C ouducit. Gouda , infelix ,a tque ipse bibcadam

Po r r igc , qu idquid er it ; nom s i dis tender e v eilct

Et vcxur c a tcr um puer is salientlbus , esses

Acthiapis fo r tasse pote r ; mex deco lo r hor asImplcr ct tabulas , numquam tibi mono v idenduo.

Tr ansco suppo sitos et gaudio vo toquo saepeAd spa r oa s dccer pta lacus atque inde petitcsPea tifi ecs , sa lice , Seuar o r um nomine falsoCa r po r o lota r a s . Stat Fo r tune lmp r cbu aceto ,Ar r idono aud io infontibus ; hce favo t omnesInvolv itquc sino ; domiba s tane por r igit oltisScor etumqoc s ibi mimam par at ; hce amet , bia s e

Ingorlt a tque suos semper pr oducit a lumnos .

H ic mugicco all'

a r t can tus , b ic Thossolo vendi tPhiltr a quibus volant mentem vexa r a mar itiEt so lca pulsa r e notes ; quod dcslp is , ludo est

ludo animi collga ct magno obliv io r er um,

Quae modo gcss istl. Tomen hoc to ier ab ilc , s i non

Et f ur o r e incip ius , ut uvuuculus i lle Ner onis ,C a i to tem tr emuli fr outcm Cocacola polli

Infudit : quae non focict , quod pr incipio uxo r ?Ar deben t annota ot fr acto compage r uobout,Non a liter quam s i fccis sct lano mor itum

Inouaum . M ina s e rgo oceano er it Agr ipp inac

Bo letus : elquidem un ius pr aeco r dia p r cssltIl le scalo tr emalumque caput descendcr c iuss itIn coelam et longo manoutlo lubr o sa livaHaec pcsclt fer r ara atque igneo , hace pa tio te r qnot,Haec luccr ot mix tos equitum cam sanguina petr ao.

Tan ti par tus aquae , tenti una veuefica constet !Odor a nt notes da pe l lice ; uomo r cpagnet,

Nemo votct ; iam iam p r iv ignam occider e fas es t ;

V a s ego , pupilli , mance , quibus amplia r es t r os

Custod itc an imes ot nulli cr edito mensoeLividu mater no fer ven t od iputo vcncac .

[M or doat unte a liquie , quidquid po r r oxcrlt i lla,

su m a VI. 45

Quae paper it ; timidus pr aegus tet pocula pappaa. ]Fingimus haec a ltum satir a aumenta co thur num

Scilice t at finem egr essi legamque p r io r um

Gr anda SOpho clao carmen bacchamur biatu,

Montibus igno tum Rutulis coaloqua Latino ?No s u tinam vani ! s ad alama t Pon tia : Feci,Confiteo r

, puer isque ma is acouita par av i,Quae depr an sa patent : facinus : tamen ipsa par agi .Tune duos una , saev is s ima v iper a , co ana ?

Tune duos — Septem,s i sep

°

tem fo r te fuis sent !Cr edamus tr agicis , quidquid da Colchide to r va

Dicitur a t Pr eone : n il con tr a cono r ; et illae

Gr andin monstr a suis audabant tempo r ibus ; sedNon p r opter nummo s . M ino r admir atio summis

Debetur monstr is , quo ties facit ir a nocantem

Hunc s exum ; r abie iecur incandente fe r unturPraecip ites , nt saxa ingis abr upta , quibus monaSubtr ah itur clivoque latus penden te r eced it. 650

lllam ego non tula r im,quae computat et scalus ingans

Sana facit . Spectan t subauntam fata mar itiAlcastim a t

,s imilis s i pe rmutatio detur ,

Mo r ta v ir i cup iant animam ser var e catallae .

Occur r ent multaa tibi Belida s atque Er iphylaeMana ; Cly taemnestr am nullus non v icus habchit .Hoc tantum r efer t

,quo d Tyndar is illa bipannem

Insnlsam et fatuam dextr a la evaque tanabat°

At nunc r as agitur tenui pulmone r ubetae,

Sed tamen et fer r o,s i p r aegustabit Atr idae

Pontica ter vieti cantus med icamina r egis .

D . IUN. IUVENALÌS

ll. lUNllIUVENALIS

AQUINA'I‘IS

A T I R A R ULIBER TERTIUS.

S A T I R A V II .

Et spes et r a tio s tudio r um in Caesar e tantumSo lus en im tr is tas hac tempes tata Camenas

Raspexit , quum iam cclebr es no tique poetae

Balncolum Gabiis , Romae conducer e fur n0sTemptar ent , nec foadum a lii nec tur pe puta r ent

Pr aacones lia r i ; quum dese r tis AganippesVallibus asur iens migr a r et in atr ia C lio .

Nam s i Pier ia quadr ans tibi nul lus in umbr aOstendatur , ames nomen v ictumquc M achaa r ae

Et v andas potius , commissa quod auctio v enditStantibus , o anopho r um ,

tr ipodes , armar ia , cistas,

Alcithoan Pacci , Thabas a t Te r ea Fausti .Hoc satins , quam s i dicas sub ind ica , v idi

,

Quod non v id isti ; faciant equites Bithyn iQuamquam et Cappadoces faciant aquitesque As ian i,Alter a quos nudo tr aducit Ga llia talo .

Nemo tamen s tudna ind ignum far r a labor emCogetur po sthac , nectit quicumqua cano r ia

Eloquinm v oca le modia laur umque momo r dit.Hoc agita , o invenes ! cir cumsp icit at stimulat vo s

M atar iamqua s ibi ducia indulgentia quaer it .Si qua a liunde putas r erum exspectanda tua r amPr aes id ia atque ideo cr oceae memb r a

'

ìna tabellaeImpletur , ligno r um al iquid posca ocius e t quae

SATIRA V II . 47

Componis , dona Vena r ia , Talas ina , mar itoAut claude at posito s tinea per tunde liballos .

Fr ange m isa r ca lamos v igilataqua p r oelia da la,Qui facie in par va sublimia carmina cella,Ut digna s v anias hadar is at imagine macr a .

Spas nul la ulter ior ; d id icit iam divas av ar ua

Tantum admir ar i,tantum laudar a diser tos,

Ut puar i lunon is av am. Sed dafl uit aatas

Et pe lagi patiens at ca ss idis atque ligon is .

l‘

aad ia tuna subaunt animos , tune sequa suamque

l‘

erp s ich0r en odit facunda et nuda senectus .

Accip e nunc ar ta s , ne quid tibi confe r at iste,Quem co lis at Musar um et Apollinis aedc r alicta .

Ipse fa cit v er sus atque un i cadit HomemPr opter milla annos ; tu si dulcadina famaa

Snccan sus r ecites,maculo sas commodat aedes :

Haec longe fer r ata domus ser v ir e iubetur ,ln qua s o l licitas imitatur ianna po r tas .

Seit da r e liber tos extr ema in par te sedantas

Or dinis at magnas comitam disponer e Vocas ;

Nemo dahit r egum , quanti subsel lia constan t,Et quae conducto pendant anabathr a tigillo ,

Quaequa r epo r tand is po s ita ast o r chestr a cathedr is .

Nos tamen hoc agimus tannique in pulv ar a sulcosDucimus a t l itus s ter ili v a r samus a r atr o .

Nam s i discadas , laqueo tan a t ambitiosiC onsue tudo mali ; tana t insanab ile multosScr iband i cacoethes et aagr o in co r da senascit .

Sed va tam agr egium ,cui non s it publica v ana

,

Qui nihil expos itnm solaat deducet e , nec qui

C ommun i far iat carmen tr iv iale moneta,H anc

, qualem a cqueo monstr ar e et santio tantum,

Anxiatata ca r ena animus fa cit , omnis acer bii mpatiens , cupidus s ilva r um aptusque b ibend isFontibus Aon idum . Neque en im cantar e sub antr oPiar io thy r sumqua po test continga r e maes taPauper tas atque nar ia in0ps

, quo nocte diequeC orpus ege t : satur est

,qaum dicit Hor atius euhoe !

48 D . IUN. IUVENALIS

Qui locus ingen io ,nis i quam se carmina solo

Vexant at dominis C ir rhaa Nysaeque fa r unturPecto r a v astr a , duas non admittentia cur as ?

M agm a men tis opus nec da Iodice pa r andaAttonîtae , cur r us at equo s faciesque deo r umAsp icar a at qualis Rutulum confundat Er inys .

Nam s i V ergilio puar a t toler ab ile daassat

Hospitium ,cade r ant omnes a cr inibus hydr i ;

Sur da nihi l gamar at gr ave buccina ; poscimus , ut s it

Non mino r antiquo Rubr anus Lappa cothur no,

Cuius at alvaolo s at laanum p igne r at Atr eus ?Non habet infelix Numito r , quo d mittat amicoQuintillaa quod done t , habet : nec dafuit illi,Unde amar a t multa pascandum car ne laonam

lam domitum : cons tat lav io r i ballua sumptu

Nimir um ,at capiunt plus intestina poetae .

Contantus fama iacaat Lucanus in hor tisM armo r a is : at Ser r ano tannique Sala ioGlor ia quantalibat quid er it

,s i glor ia tantum es t ?

Cur r itur ad vocem iucundam a t carmen amicae

Thebaidos , laetam quum facit Statius ur bemPr omisitque diem : tan ta dulcad ine capto s

Affi cit ille animos , tantaque lib idine vulgiAud itur ; sed quum fr egit subsel lia var su,

Esur it,intactam Par idi n is i vendit Agaven .

Ille at militiae multis largitus honor emSamenstr i d igitos va tam cir cumligat aur o .

Quod non dan t pr o cer es , dahit his tr io : tu Cama r inos 90

Et Bar aam , tu nobilium magna a tr ia cur as ?

Pr aafactos Palapaa facit , Philomala tr ibunos .

Hand tamen inv idaas vati, quem pa lpita pascunt .

Quis tibi M aecenas , quis nunc e r it aut Pr oculeius

Aut Fabius ? quis Co tta iter um ,quis Len tulus alter ?

Tuna par ingenio pr etium ; tunc utile multisPa lla r e a t v inum to to nascir a D ecambr i .

V as ter po r r o labo r fecundior , his to r iar umScr ip to r as ? petit hic plus tempor is atque o lei plus ;Nullo quippe modo milles ima pagina surgit

https://www.forgottenbooks.com/join

50 D . n m. IUVENALIS

Fidimus e loquio ? C icer on i nemo ducento sNunc deder it nummos , n is i fulsar it annulns ingeus . 144

Rasp icit haec pr imum , qui litigat , an tibi ser v iC ato , decem comites , an pos t ta sella ,

togatiAnte padas . [deo conducta Paulus agebat

Sar donycha , atque ideo plur is quam Gallus agebat,

Quam Bas ilus . Ra r a in tenui facundia panno .

Quando licet Bas ilo fl entam pr oduca r a matr em ?

Quis bene d ican tem Bas ilum far at ? accipiat te

Gallia val po tius nutr icula causidico r um

Afr ica , s i placuit mer cedem ponar e linguae .

D aclamar a docce ? o fer r ea pecto r a Vetti,Quum per imit saavos class is numer o sa ty r annos !

Nam quaacumqua sedens modo lager a t , haec eadem s tariPer fer at atque eadem cantabit ve r s ibus isdam

Occidit misar os cr ambe r epa tita magistr o s .

Quis co lo r a t quod s it causae genus a tque ubi summa l

Quaestio , quae veniant d iv er saa fo r te sagittae,Nossa v alint omnes , mer cedem so lv er e nemo .

M a r cadam appallas ? quid enim scio ? Culpa docentiaScilicet arguitur , quod laeva par te mamillaeNil salit Ar cadico invan i , cuius mihi s extaQuaqua d ie misar um d ir us caput Hanniba l implet ;Quidquid id est

,de quo deliba r at , an pa tat ur bem

A Cannis, un post n imbos et fulmina cantus

C ir cumagat madidas a tempestata coho r tes .

Quantum vis s tipular e , at p r otinus accipa ,quod do , 16:

Ut to tics illum pater aud iat haec alii sexV al plur es uno conclamant o r e sophistae

Et v er as agitant lita s , r apto r a r alicto ;Fusa v anana s ilent

,malus ingr atusqua mar itus ,

Et quae iam v eter es sanant mor tar ia cacaos .

Ergo s ibi dahit ipsa r udam ,s i nos tr a movebunt

Consilia,et v itae divar sum iter ingr ed ia tur ,

Ad pugnam qui rlreto r ica dascandit ah umbr a,Summula na per ea t

, qua v ilis tesser a venitFr umenti ; quippe haec mar cas lautiss ima . Tempts , 173Chrysogonus quan ti do caut v alPo llio quan ti

SATIRA VII . 51

'

.auto r um puer o s : ar tem sciudas Theodor i .3alnaa s esaantis at plur is po r ticus , in quaì astetur dominus , quo ties pluit ; anne sa r euum

Exspactat spa rgatque luto iumcnta r ecenti ?lic po tius , uamqua hic mundaa n itet ungula mulaa .

.

’ar ta a lia longis Numidar um fulta columnis

3urgat at algentem r apia t co enatio so lam.

)uanticumque domus , ven iat qui fer onia docteBomp onat ; ven ia t qui pulmantar ia condit.los in ter sump tus s es ter tia Quintiliano ,It multum ,

duo sufficient : r a s nulla mino r isSons tabit petr i , quam M ina. - Undo igitur tot)uint ilianus habet saltus ? Exempla novo r um

Fato r um tr ans i : felix a t pulcher at acer ,

Felix a t sapiens a t nob ilis at gana r osus,\ppo s itam n igr ae lunam subtexit alutae ;Felix o r ato r quoque max imus at iaculaton

Et,s i per fr ix it , cantat bene . Bistat enim

, quae

Sider a te excip iaut modo pr imo s incip ientamEder a v agitus et adhuc a ma tr a r ubentam

Si Fo r tun a vo let , lies da r heto r e consulSi vo let haec eadem , lies da consule r hetor .

Ventid ius quid en im? quid Tul lius ? anna a liud quamSidus a t o cculti mir anda po tentia fati ?Serv is r egna dabunt , captiv is fata tr iumphum.

Felix il la tamen co r vo quoque r ar io r albo .

Poenitn it multos vanaa ste r ilisqua ca thedr ae,Siout Thr asymachi pr obat exitus atque SaoundiCar r ina tis : a t hnno in0pam v idistis , Athenae ,Nilpr aeter gelidas ausae confa r r a cicutas .

Di, maio r um umbr is teuuem et s ine poudar e tar r am ,

Spir an te sqn a cr ocos et in ur na per pe tuum ver ,

Qui p r aeceptor em sancti voluar a pa r en tisEsse loco ! M etuens v irgae iam gr andis AchillesCantabat patr iis in montibus et cui non tuna

Elicer et r isum cithar oedi cauda magistr iSed Rn fum atque alio s caedit sua quamqua iuv

‘

antus ,Bafum

, quem totics C icer onem Allob r oga dixit.4 !

52 D . nm . IUVENALIS

Quis gr emio Celad i doctiqua Palaamonis un'

ar t,

Quan tum gr ammaticus mer uit labo r ? et tamen ex hoc

Quodcumque est (minus a st autem quam r heto r is a cr a)D iscipuli cus tos p r aemo r det acocnonoetua ;Et qui dispensat , fr angat sibi . Cada , Pa laemon ,Et pater e inde aliquid decr escer e , non a lite r quamIns tito r hibar nae tega tis niva ique cadur ci ;D ummodo non per eat , mediae quo d noctis ab ho r a

Sed isti , qua nemo fabe r , qua nemo sedar a t ,Qui docet obl iquo lunam deducer e fer r o

D ummodo non per eat , to tidem olfaciase lucar nas ,

Quo t stabant puar i, quum totus deco lo r es setFlacons et haer a r at n igr o fuligo M ar oni .Har a tamen ma rcas , quae cog nitiona tr ibuniNon ageat. Sed vos suavas impunito leges,Ut p r aecepto r i ver bo r um r egula cons tat,Ut legat his to r ias , aucto r es nover it omnes

Tamquam ungnes d igito squa suos ; ut fo r te r ogatua,Dum petit aut the rmas aut Phoabi balnea , dicatNutr icem Anchisaa ,

nomen patr iamque novar ese

Auchemoli ; dicut , quo t Acestes v ixar it annis,

Quot Siculi Phr ygibus v in i do nava r it ur nas .

Exigitc , ut mo r es tener os eau po l lice ducat,

Ut s i quis car a vultum facit ; exigite , ut s it

Et pater ips ius coe tus , ne ta r pia ludant,Na faciant v icibus . Non ast leve tot pucr o r umObser var a manus oculo sqne in fine tr ementes .

Haec , inqu it , cur a : sad quum se va r ter it annus,

Acoipc , victor i popu lus quod po stulat , aur um.

S A T I R A VIII.

Stemmata quid faciunt ? quid p r odast , Pontiac , longoSanguine censer i p icto s ostcnda r a v ultus

M aio rum et stantas in cur r ibus Acmilianos

Et Cur ios iam dimidio s humer o squa mino r am

SATIRA VIII . 53

[Corvinum ct Galbam aur iculis us soque ca r entem ?

Quis fr uctus , gener is tabula iactar c capaci]Cor vinum , po sthac multa contingcr a v irga

a osos equitum cum dictato r e magistr o s ,Si cor um Lepidic mala viv itur ? effigics quo

fl‘

ot ballato r um ,s i luditur alca pcr nox

Ante Numantinos ? s i do rmir e incipis o r tuLucifer i , quo s igna ducas ct cas tr a movcbant ?Cnr Allobr ogicis et magna gaudeat ar a

Natus in Her culeo Fabius lar a , s i cup idus , s i

!auna a t Euganea quan tumv is mollio r agua ?

i teucr um attr itus Catineusi pumice lumbumtr aducit avos ampto r que vcnaui

nda miser am funestat imagine geutam ?

cet veter es axo r ncut undiquc ccr ae

nobilitas so la a st atque unica v ir tus .

v el Co ssus valD r usus mo r ibus es to ;ffìgics maio r um pone tuo r um ;

ipsus illi te consulc v irgas .

debcs animi bona ; sanctus haba r itenax factis dictisqua mcr er is

Aguo sco pr ocer em . Sa lva,Gaatulice , seu tu

Silanus : quocumquc a lio da sanguina r ar us

Civ is et egr egia s patr iae contingis ovanti,

Exclama r a liba t , populus quod clamat Os ir i

lnven to . Quis enim genar osum d ixer it hunc , qui

lndiguus gener a et pr aeclar o nomine tantumlnsign is ? nanum cuiusdam Atlanta vocamus

,

Aethiop em Cycnum , p r avam exto r tamqua puellam

Eur 0pen ; cauibus p igr is s cabicque vetustaLevibus et s iccae lambentibus o r a lucer nac

Nomen er it par dus , tigr is , leo ,si quid adhuc est

Quod fr emat in tcr r is v iolentius ? Er go caveb is

Et mah nes, na tu s ic C r eticus aut Camcr inus .

His ego quam monui ? tecum a st mihi sermo , Rubelli

Blande . Tumas alto D r uso r um stemmatc,tamquam 40

Facer is ip se a liquid,pr opter quod nobilis esses,

Ut te conciper et , quae sanguina fulga t Iul i,

54 D . IUN. IUVENALIS

Non quae ventoso conducta sub agga r e tcxit.

Vo s humiles , inquis , vulgi pa r s ultima nos tr i,

Quor um nemo quaat patr iam monstr ar e pa r entisAst ego C ecr 0pides ! V ivus a t o r iginis huius

Gand ia longa fcr as : tamen ima plebe Quir itcmFacuudum invenies so let hic dafcndcr e causas

Nobilis indocti ; ven it ct dc plebe togata,Qui iur is nodos c t lagum aen igmata solvat.

H ic petit Euphr atcn iuvenis domitique Batav i

Custodes aquilas , a rmis industr ius : at tu

Nil n isi Cccr 0p ides tr uncoqua s imillimus Hermae .

Nul lo quippe clio v incia discr imina , quam quod[lli marmo r eum caput a st , tua v iv it imago .

D ic mihi , Taucr o r um pr o les , anima lia mutaQuis gener osa putet , nis i fo r tia ? uempc volucr cm

Sic laudamus aquum , facili cui plur ima palmaFe r ve t e t cxsultat r auco v ictor ia cir co .

Nobilis hic, quocumquc venit da gr amine, cuius

C lar a fuga ante a lio s ct pr imus in acquo r c pulv is ;Sad vena le pacus Co r yphaei po s ter itas a t

H ir pini , si r ar a ingo v ictor ia s edit.Nil ibi ma ior um r cspcctus , gr a tia nullaUmbr ar um ; domino s p r ctiis mutar e iub enturExiguis tr ito a t ducunt epir adia co lloSegnipcdcs d ign ique mo lem v er sa r e nepotes .

Ergo , ut mir cmur te,non tua , p r ivum a liquid da,

Quod poss im titulis incider e pr aeter hono r es ,Quo s illis damus ac dedimus , quibus omn ia dcbas .

Haec sa tis ad iuvcncm ,quam nobis fama supe r bum

Tr adit et infl atum plcnumquc Ner one pr opinquo .

Ram s enim ferma s ansus commun is in illaFo r tuna ; sed te ccnse r i lauda tuo r um

,

Pontica , uoluer im s ic n t n ihil ipse futur aeLandis agas . M iscr um est a lio r um incumbcr e famae ,Ne collapsa r uant subductis tecta column is .

Str a tus humi palmas v iduas des ider at ulm03 .

Es to bonus miles,tuto r bonus

, a r biter idemIn teger : ambiguae s i quando citaba r a testis

SATIRA V III . 55

lncer taequa r a i , Phalar is licet imper a t ut s is

Fa lana et admo to d ictct pa r iur ia taur o ,Summum cr ede nefas an imam pr aefer r e pudo r iEt pr opter v itam v ivendi per der e causas .

D ignus mo r te per it , coenct lice t o str aa centumGaur ana at Cosmi toto ma rgatur aeno .

Exsp a cta ta d iu tandem p r ov incia quum te

Recto r am accipiat , pone ir ae fr ena modumquc,Pona at avar itiac , mise r er a i110pum socio r um

Ossa v ides r e r um vacuis cxsncta mcdullis .

Ilesp ice ,quid moncaut leges , quid cur ia mande t

Preemie quanta bonos maneant , quam fulmine iustoEt C ap ito et Numito r r uer int , damuante sanatu,

Pir atae C ilicum . Sad quid . damnatio confer t ?

Pracconcm ,Chaa r ippe ,

tuis cir cumsp ice pann is ,

Quum Pansa cr ipiat , quidquid tib i Natta r eliquit,lamque tace ; fur or a st po s t omn ia pe r der e nau lum.

Non idem gemitus o l im neque vulnus er at parDamno r um ,

sociis llo r entibus et modo v ictis .

Plana domus tunc omn is , et ingens s tabat ace r vusNummo r um , Spar tana chlamy s , conchy lia Coa,Et cum Par r hasii tabulis s ign isque My r oni

Phid iacum v ivebat abur , nce non Polycliti

Multus ubique labo r ; r a r ae s ine M ento r e mansac .

[nde D olaballae atque hinc Anton ius , indeSacr ilagus V er r es r afcr abant nav ibus altisOcculta spo lia a t plur es da pace tr iumphos .

Nunc sociis iuga panca boum , gr c: par vus aquar um

Et pate r armenti capto cr ip iatur aga llo ,lpsi deinde Lar es , si quod spectahile s ignum,

Si quis in aed icula deus unicus ; haec etan im suntPro sammis

, nam sunt haec maxima . D espicias tu

For sitan imballes Rhodios unctamquc Co r inthon

Despicias ma r ito ; quid r esinata iuventusCrur aqua to tia s faciaut tibi lev is gentis ?Hor r ida v itanda a st H ispania , Gallicus axislllyr icumque latus ; par ce ct ma sso r ibus illis,Qui satur ant ur bem cir co scenaeque v acantcm.

56 D . IDN. IUVENALIS

Quanta autem inde fcr cs tam dir ae pr aemia culpae,Quum tenues nuper M ar ius d iscinxcr it Afr os ?

Cur audum in pr imis , ne magna iniur ia fiat

Fo r tibus et miser is . To llas licet omne quod usquam est

Aur i atque a rgenti , scutum gladiumque r elinqucs

Et iaculum ct galaam : spoliatis a rma super sunt.

Quod modo p r 0po sui , non es t sentent ia ; ve r um est ; 125

Gr adita ma vobis fo lium r ecita r e Siby llae .

S i tibi sanata cobo r a comitum , s i nemo tr ibuna!V andit ace r s acomes , s i nullum in coniuga cr imen

,

Nec p er conventus at annata per oppida cur v is

Unguibus ir e par at nummos r ap tur a CelaenoTu licet a Pico uumer es genus , altaque si te

Nomina delcctant , omnem Titan ida pugnamInter maio r es ipsumque Pr omethea ponas :D e quocumquc vo las pr oavum tib i sumito libr o .

Quod si p r aacip item r ap it ambitio a tque libido ,Si fr angis v irgas socio r um in sanguina , s i te

Delectant habetes lasso licto r a secur a s

Incipit ipsor um contr a te star e par antumNobilitas clar amque facem p r aefer r c pudend is .

Omna animi v itium tanto conepactius in se

C r imen habet , quanto maio r qui peccat habetur .

Quo mihi te solitum falsas s iguar e tabe llaeIn templia , quae fecit avus , statuamque par cntis

An te tr iumpha lem? quo ,s i noctur na s adulter

Tempor a Santonico ve las adoper ta cucullo ?Pr aetar maio r um ciner ea atque ossa volucr i

Car pento r apitur pinguis Later anus , et ipse ,Ipse r o tam as tr ingit multo sufllamiue consul,Nocte quidem ; sed luna v idet

,sed s ide r a tas tes

Intandunt oculo s . Finitum tempus honor isQaum fuer it , clar a Later anus luca fl agellum

Sumet at occur sum numquam tr ap idahit amici

lam senis , ac virga p r ior annuat atque maniplo sSolv et ct infuudet iumcntis bo r dea las sis .

Inter aa , dum lnnatas r obumque iuvencum

M o r e Numac cacd it Iov is anta nltar ia . iur at

https://www.forgottenbooks.com/join

58 D . 1UN. IUVENALIS

Finge tamen glad ios inde a tque hinc pa lpita poni :Quid satius ? mor tem s ia quisquam axhor r uit , ut s it

Zalo typa s Thymales , s tupidi co l lega Co r inthi ?Res hand mir a tamen , cithar oedo pr incipe , mimusNobilis . Haec a ltr a quid er it nis i ladus ? ct illio'

Bedaoua ur bis habcs , nec mirmillon is in armis ,Nec clipeo Gr aceham pugnautem aut falce supinaD amuat enim tales hab itus, [et damnat et edit,Nec ga lea faciam abseond it z] movct acea tr identem

Postquam v ibr a ta paudcn tia r e tia dextr aNeqa iquam elfudit , nudam ad sp actacula vultum

Er igit et to ta fugit agnoscaudus a r ena .

C r edamus tuuicae , da faucibus aur ea quam se

Po r r igat at longo iactctur spir a ga le r o ?Ergo ignomin iam gr av ior am per talit omn i

V alncr a cam Gr accho insana pugna r e secuto r .

Liber a s i den ta r p0pulo sull‘

r agia , quis tam

Per dita s , a t dubitet Senecam pr aefer r e Ner oni,Cuius suppl icio non deba it una par a r iSimia nec ser pens unus nec calleas unus ?

Par Agamamuonidaa cr imen , sad causa facit r emDissimilem : quippe il la deis aucto r ibua alte r

Patr ia e r at caeai madia inter pocula ; sed nec

Electr aa iugulo se polla it aut Spa r taniSanguiua con iugii , nallis acouita p r opiuqa is

M iscuit,in scena numquam can tavit Or es tes ,

Tr o ica non scr ips it . Quid enim V erginia s a rmis

Beba it ulcisci magis , aut cum V indica Ga lbaQuod Ner o tam scava cr udaque tyr ann ida fecit ?Haec oper a atque hac sun t gener os i p r incipis a r tas

,

Gauden tis foado per egr ina ad pa lpita can tuPr ostitui Gr aiaequa apium ma r a iase co r onaa .

M aio r um effigies habeant ins ignia vocis :

Anta pedes D omiti longum tu pone ThyestaeSy rma v elAn tigones aut per sonam M analippes,Et da marmo r eo cithar am suspende co losso .

Quid , Ca tilina , tuis natalibus atque Gathagilnv en iat quisquam sublimius ? arma tamen vos

SATIRA V III.

Noctur na et fl ammas domiba s templisquc pa r atia,Ut b r accator am puer i Senonamqa e minor es,Ans i quod licaat tan ica pun ir e mo lesta .

.Sed v ig ila t consul v ex illaqa a vestr a coer ectHic novus Ar p inas , ignobilis et modo RomaeMun icipalis aquae , galea tam ponit ubiquePr aes idium a tton itia a t in omn i monte labo r at.

Tantum igitur mar ca in tr a toga contalit i lliNomin is ac tituli , quantum v ix Lancada , quan tumThessaliac campis Octavius abstulit ndo

Caadibus ass ida is gladio ; sed Roma par en tam,

Roma p atr em patr iae C icer onem liber a d ixit.Ar p in as alia s Volsco r am in monte ao lahatPoscer e mer cedes , a lieno lassus a r atr o ;Nodosum pos t haec fr augebat ver tice v itam

,

Si lantua p igr a manir a t cas tr a do labr aHic tamen ct C imbr os e t summa per icala r er um

Excip it , at so lus tr a p idantcm pr otegit ur bem ; 250

Atque ideo , postquam ad C imbr os atr agemque volabant,Qui numquam attiger ant maior a cadav er e

,cor v i

,

Nobilis o r natur laur o co llega secunda .

Plabe iaa D acior um unimae,plebeia fuer a nt

Nomina : p r o to tis legion ibaa hi tamen e t p r o

Omnibus aaxiliis atque omni pube LatinaSufficiun t dis infer nis tcr r aaqa e par enti ;Plur is enim D ccii , quam quae ser vantar ab illis .

Ancil la actus tr abeam a t diadema Qa ir iuiEt fascas mer uit r egum ultimus ille honor umPr odita laxabaut po r tar am claus tr a ty r ann isExulibus invenes ips ius consalis et quos

Magnum a liquid dubia p r o libe r tate dacer et,Quod mir a r ata r cam Coclite M acina a t quae

lmper ii lines Tibe r inum v irgo na tav it.

Occulta ad patr es p r oduxit cr im ina ser vus,

Matr on is laganda s ; at illo s ver ber a iustisAfficiuut poen is et lagum pr ima seca r is .

Malo pater tibi s it Ther s ites , dummodo tu s ia

Aeacidae similia V alcan iaque a rma capassas ,

60 D . n m. IUVENALIS

Quam tc Tha r sitaa s imilem pr oducat Achillea.

Et tamen , a t longa r epetes longaqae r evo lvasNomen

,ab infami geatam dada cis asylo

Maior um p r imus , quisquie fuit illa , tuor umAut pasto r fuit ea t illud quod dicer e no lo .

SA T I R A IX .

Scir e vclim ,quer a totice mihi , Naav ola , tr istis

Occur r as fr onte obducta , cea M ar eva v ictus .

Quid tibi cam vultu , qualem depr en sa s habebet

fi evo le , dum Rhodopes ade tar it inguine bar ba ?Nos colaphum incutima s lambenti cr uetala ser vo .

You er at hac facie miear abilio r C r aper aiae

Po llio , qui tr iplicam uea r am pr ecatar a par eta sC ir camit et fatuos non inven it. Undc r cpeuta

Tot r agec ? cer te modico contanta e ngebesV a r nam equitam , convive ioco mor dente faceta sEt ealibus vehamans intr a pomo ar ia natia .

Omnia nunc contr a : va ltas gr avi s , ho r r ida s iccae

Silva comae , nullas to ta n itor in cate , qualemBr a ttie p r aa stabet calidi tibi fascia visci

,

Sad fr uticente p ilo neglecta et squa lida cr a r e .

Quid mecias eegr i v eter is , quem tempo r a longoTor r ct quar te dice olimque domes tica fahr is ?D ap r endas animi tormen ta letautia in negr o

Co r por e , dapr andee at gaadia ; sami t utr umquaInde habitam facies . Igitur llaxiese v ide r ie

Pr opositum at v itae contr ar ia s ir a pr io r i .Nuper en im

,ut r apa to , fenum Isid ie at Ganymadam

Pacis et adv actee secr eta palatia M a tr isEt Cer er am (nem quo non pr os tet famiue temploNotior Aufidio moechue eccler ar e solebae,

Quodque tacca , ipsos e tiam inclinar e mar ito : .

,,Uti la at hoc multis v itae genus ; at mihi nullumInde oper ae pr etium . Pingues aliqueudo laca r nes ,

SATIRA IX .

Hun imenta togac , dur i cr ass iqne co lor is ,Et ma le per cussas texto r is pectina Ga lliAccip imus , tenue a rgentum veneeqae sacaudae .

Fata r egna t homines ; fa tum ast at par tibus i llis,Quae s inus ebecoudit. Nam ,

s i tib i s ider a ccesaut,Nil feciet longi mea sur e incogn ite ner v i,

Quamv is te nudam spumanti V ir r o labelloVider it et blandae ass idua deneaaque tabe llaeSollieitent ; aòzòg yèp €m£lxer au è

'

vdpa xlv a zdog.

Quod tamen a lter ius monstr um , quam mo llis aver ne?Haec tr ibui

,deinde illa dadi , mcx plur a talis ti :

Computet ac cavet . Ponata r ca lculas , ads int

Cum tabu la puer i : namer a ses ter tia quinqueOmnibus in r ebus , numer cnta r deinde lebo r es .

An facile a t p r on am a st ager e in tr a v iscer e panemLagitimam atque illic heater naa o ccar r cr e coenae ?Sarvus e r it minus il la miser , qui foder it agr am,

Quam dominum . Sed tu sane teucr um at pacr am te

Et palchr am et dignam cyatho coaloqua pa tabas ;Vos hami li aeseculae , vos indulgabitis umquamCulto r i

,iam nec mor bo donar e par eti ?

En cui tu v ir idcm umbellem , cui succina mittas

Grandie , nata lie quo ties r edit ant madidum ver

Incipit a t s tr ata positus longaqa e cathedr aManer a femine is tr a ctat secr eta kelaudis !Dic

, pa ssa r , cui tot moutee,tot pr aedia ser ves

Appula , to t milvos in tr a tua pescaa lassoe ?

Te Tr ifoliuas ager facundia v itiba s implet,Suspectamqa e iugam Camis ct Gaur as inanie

Narn quis plur a lia it v ictur o do lie musto ?Quantum er at exhausti lumbos donar e eliantis

luga r iba e paucis ! melia sne hic r ustica s infaus

Cum matr a et casalis et conla sor c cate lloCymbale pulsantie legatum fia t amici ?

lmpr obas es,quam poscia , ait. Sed pensio clamat

l’esca ; s ed appe l lat puer an ica s , ut PolyphcmiLate eciee , per quam eoller e evas it Ulixes .

Altar emendae er it,uamqua hic non sufficit , ambo

62 D . ma . IUVENALIS

Pesceudi . Quid agsm br ame spir ante ? quid,o r o

,

Quid dicam scapulie pa er o r am aquilone D ccamb r iEt pedibus ? dar ete a tque axepccteta cicedee ?

V er um,ut dissimules , a t mittes cetar a , quanto

M etir is pr atio ,quod , n i tibi deditas essem

D avo tueque aliena , uxo r tua v irgo maner et ?

Scie cer te , quibus ista modis , quam saepe r ogar is

Et quae pollicitue. Fugiautem saepe puellamAmplaxa r apa i ; tabulas quoque r uper et et iam

Siguebet ; tota vix hoc ego nocte r edami,l‘

e plo r ante fo r is : tes tis mihi lectnlus et tu,

Ad quam per vanit leeti sona s et dominac vox .

Ins tabile ac dir imi coeptum et iam paene eolutum

Con iugium in multis domiba s ser vev it adulter .

Quo te cir cumegae? quae pr ima aut ul tima ponce?Nullum ergo mer itum est , ingr ata ac per fide , nullum

,

Quod tib i filiolus vel fi lia nascitur ex ma ?

To ll ie enim et libr is acto r am sparger e gaa daeArgumenta v ir i . Fo r iba s suspende co r ouas ,

lam pater es : dedimus , quod femae opponer e posarela r e per entis haben , pr opter ma scr iber is hor as,Legatum omne capis , nec non et dulce caducam.

Commode p r aeter ea inngentnr multa cadueia,Si numer um ,

si tr es implever o .

“ [a sta do lo r is,Naav ola , causa tui ; contr a tamen ille quid all

'

ar t ?

,,Naglcgit atque alium b ipedem sibi quaer it asellnm .

Haec so li commisse tib i celar e memento ,Et tecitne nostr ae intr a te figc quer elleaNam r es mor tifcr a est inimicus pumice lev is .

Qui modo secr e tum commiser et , er det a t odit,Tamquam p r odider im , quidquid scio . Samar a fer r a ra ,Fuete aper ir e caput , candelam apponet e vulv ia

Non dubitat ; nec contamnas aut despicies , quo dHis opihua numquam car e est canone v euen i.

Er go occulta teges , ut cur ia M ar tis Athen ia.

“

0 Co r ydon , Con don ,secr etum d ivitis allam

Essa putae ? ser v i ut taceent , iumcnta loqa eutnr ,Et cen ie at poetae et mem ore . Claude fanestr ee,

SATIRA IX .

Vele tegan t r imas , iunga ostie , tollite lumen,E medio fece cant omnes , pr ope nemo r ecumbet

Quod tamen ed cantum ga lli fecit illa accendi,

Prox ima s ante diem caupo sciet ; endict a t quaeFinxcr nnt par iter lib r a r ies

,ar chimagir i,

Car pto r as . Quod enim dubitan t compoucr a cr imen 110

In domiuos , quo ties r umo r ibus ulciscuutur

Baltea ? nec decr it , qui te per compita quaer etNolantem et miser am v inosus inebr iet ea r am.

Illes e r go r ogee , quidquid paulo ante pa tchesA nob is ; taceant illi : sad pr oder a melantAr canam ,

quam sabr epti po ter e Fa ler n iPr o po pulo feciens quan tum Sanfa ia bibebet .

Vivendam r ecte est, quam p r opte r plur ima , tam vel

ldcir co a t poes ie l ingnam contemner a ser v i.

Pr aecip ue ceva sie , a t linguas mancipior um

Contcmnas ; nem l ingua ma li par s pess ima sem

Deter io r tamen hic , qui liber non er it illis,Quor um animes et far r a suo custodit et aer e .

,,Uti la cons ilium modo ,sad commune , ded is ti

Nunc m ihi quid suades poet damnum tempo r is et spes 125

Deceptaa ? fes tinat enim decur r er e'

v eloxFloscnlus augus tea miscr eeqa e br av iss ima v itaePor tio ; dum b ibimus , dum sa r ta , a nguenta , puellas

Poscima a , obr epit non intellecte sea ectus .

“

Ne tr ep ida : numquam pethicus tibi dcer it amicue,Stantibus et salv ia his collibus ; und iquc ed illae

Conven ieut et carpentie et nev ibus omnes ,

Qui digi to scalpa n t uno caput . Altar e maio r

Spes super est : tu tantum cr ucis impr ime dantam .

,,Haec exemple per e felicibus ; et mea C lo thoEt Lachas is gauden t , s i pescita r inguine v en tar .

0 panvi no str iqa e Lar es , quos ta r e minutoAut far r a et tenui solco exo r ar a cor one,

Quando ego ligam al iquid , quo s it mihi tuta seaectus

Ategate et beculo ? v iginti mil ia fanne

Pip er ibus positie , argenti vascula pur i,Sed quae Fabr icius caneo r uotet , et duo for tes

64 D . nm . IUVEN‘ALIS

D a gr ega M oesor um , qui ma cer vice locataSeca r um iubcant clamo so insis ter e cir co .

Sit mihi pr aeter ea ca r vus caeleto r et a lter ,Qui multas facies pingit cito : safficiant haec,Quando ego pauper er o ! Vo tum miser ab ile , nec

H is sa ltem ; nam quam p r o ma Fo r tune r ogatnr ,Aflixit car es ille da neve petites,Quae Siculos canta s all

'

ugit r amiga sardo .

“

Il. IUNI] IUVENALIS

mamm e

T I H A R U

LIBER QUARTUS.

SAT I R A X .

omn ibus in ter r is , quae sun t a Gad ibue usque

Aa r o r am et Gangen peaci dinoscar e posaun tVer a bone atque i llis multum diver sa ,

r emotaEr r a r ia nebula . Quid en im r atione timema s

Aut cupimua ? quid tam dextr o pede concip is , ut te

Conatue non poen iteat vo tiqua pa r acti ?Eva r ter e domos totas Optantibae ipsis

D i faciles ; nocitur a toga , a ceita r a petauta rM ili tia ; tor r ens d icendi copia multisEt sua mo r tifar e est facundia ; v ir ibus illeConfisa e per iit admir andieque lacer tis .

Sad plur as nimia congesta pecun ia cur a

Str angulat et annota cxsuper ens petr imonia census,

Quan to dalphinis bellaana Br itannica maio r .

https://www.forgottenbooks.com/join

66 D . IUN. IUVENALIS

Mander et laquean madiamqnc o eteude r e t unguem .

Ergo super vacua ant vel per n icio sa petauta r ,Pr opte r quae fas ast genna ince r ar e deo r um .

Quaedam pr aecipita t sub iecta po tentia magna eInv id iae ; ma rgit longa atque ins ignia hon o r umPagina . D ascandnnt s tatuae r eetemque se quun tu r ,[psae deinde r o tas b igar um impacte secur is

Caedit et immar itie fr angnnta r cr a r e caballis

lam st r iden t ignea , iam follibns a tque cam in is

Ar da t edo r atum p0palo caput et cr epa t ingan sSe ienne ; deinde ex facie to to e rbe secun daFiunt ur ceo li , pe lves , s ar tago , matcllae .

Pone domi laur ue , due in Capito lin magnumC r etatumqua bovcm : Seianus ducitur anco

Spectandus ; gauden t omnes : Quae labr a , quis ill iVultus er at ! numquam ,

s i quid mihi cr ed is , ama v i

Hanc hominem ! sed quo cecidit sub cr imin e ? qu i s nam

De letor ? quibus ind ieiis quo teste p r obav it ?Nil bo r um : ver bose et gr andis episto le v en itA Capr aia. Bene habet ; n ilplus in ter r ogo . S ed qTur be Remi ? Sequitur fo r tanam a t semper e t o d itDamnato s ; idem populus

,s i No r tia Tusco

Fav ieeat , s i oppr e ssa for et secur e sea ectus

Pr incipis , hac ipsa Sciannm d icer et ho r aAugus tam. lam p r idem , ex quo eal’l

‘

r agia nulliVendima s

, all‘

udit ca r es ; nam qui debut o l imImper ium ,

fasces, legiones , omnia ,

nunc s e

Continet a tque duas tan tum r cs anxiue optat,Pencm et cir censae. Par itnr oa audio ma l to s .

Nil dubium ,magna est fo r nacule ; pallidula e mi

Br utid iae meus ad M ar tis fuit obv ius a r am .

Quem timeo , v ictus ne poenae cxigàt AiexUt mele defenaue ! cur r ama a pr accipitee et,D am iacet in r ipe , celccmua Caesar is hos tem .

Sed v ideant ser vi, ne quis naga t et pav idum in ins

Cer vice ohstr icta dominum tr ahet. Hi germon e sTano de Seiano , secr eta haec mam m e vu lgi .V iene sa lutar i s icut .Se iena e? haber e

SATIRA x . 67

Tantamdcm a tque i lli summes donar e cur ules,illum exe r citibus p r eep0ne r e ? tutor habar iPr incip is angusta Capr eer um in r upe sedentis

Cum gr egc Chaldeco ? v is cer te p ila , coho r tes ,Egreg io s equites et castr a domes tica ? quidn iHaec ca pias ? et qui nolunt occider e quamquam,

Pos se v o lan t. Sed quae p r eeclar a et pr o sper a tanti,‘Ut r e bus lactis per s it mensur a malor um ?

Huius , qui tr ehitur , p r aetextem sumer e mav is,An Fidenar am Gabio r umqa a esse po testasEt d a mensur a ius dicer e , vase mino r e

Frangcr e pennosus vacuis acd ilie Ulubr ia ?

?Ergo qu id cp tandum fo r et , igno r as se fa ter is

Seian um ; nam qui n imio e op tabat hono r ee

Et n imias poacebet opes , numer osa per abat

Excels ae tur r ie tabaleta , a nde eltio r es set'

Casa s e t impulsea pr aeceps immane r uinae .

Quid C r aeeos , quid Pompa ioe ev a r tit , et i llum,

‘

Ad s ua qui domitos daduxit fl agr e Quir itas ?lSammus uempc locus nulla non ar te p atita s ,llagneqa a numin iba s vo te axaudita maliguia.

Ad gana r am C er er ia s ine ceada ac valner e pauciDesceuduut r egcs et s icca mor te ty r ann i .Eloqu inm ac famam D emoetheuis ea t C ice r on is

lncip it Optar e et to tie Quinquatr ibue optat,

Quisquis adhuc uno par cem colit essa M ina r vam,

Quem s equitur cus tos augus tea v er nala capsee .

Eloquio s ed a ta r que per it o r ato r ; a tr umqae

Largus at exaudeus leto dedit ingenii fous .

Ingenio manus eat et cer v ix caese ; nec umquamSanga in e caus idici madua r unt r os tr a pus il li .O for tanetam netam ma consulc Romam

!Anton i gledica po tuit contemner a , s i sic

Omnia dix isee t . Ridenda poemata malo ,Quam te conapicuae , divina Philipp ica , femae,Volvar is a pr ima quae pr oxima . Saavue et i llumlExitue ar ipuit , quem mir abenta r AtheueeTor r antem et plan i mode r antam fr ena theatr i .

5

68 D . IUN. IUVENALIS

D ie ille adver s is gen itus fetoque s inistr o ,

Quam pater ar dentia mes saa fuligiue l ippusA ca r bone et for cip ihue gladio sque par ente

lncude e t la teo Vu lcano ad r heto r a mis it.Bello r um exuv iae , tr ancis effixa tr opaeie

Lo r ica et fr acta da caseida ha ccala pandaneEt ca r tum temonc ingum v ictaeque tr ir amie

Aplus tr e et summo tr istis captiva s in ar ea

Human is maio r e bon is cr eduntur . Ad hoc se

Romanus Greiusque et har har us indupa r ato r

Er exit : causae discr iminis atque labo r isInda hahuit. Tento maio r femae sitia est , quam

V ir tutis . Quis enim v ir tutem amplectitur ipsam,

Pr eemie s i to lles ? patr iam tamen o br uit o limGlo r ie pauco r um et leadis titulique cupidoHaasa r i sax is cinemm cus tod iba e , ad quaeD isca tienda valaut ster ilis male r obo r e fici

,

Quandoquidem date sunt ipsis quoque feta sepulcr is .

Expenda Hann ibalem : quo t libr es in duca summa

lnveniee? hic est,quem non capit Afr ica M aur o

Pe r cusea Oceano Niloquc admo ta tapenti,Bur ana ed Ae thi0pum populo s eltosqaa alaphanto s . 156

Additur impe r iia H ispania , Py r enaeumTr ansilit ; oppo sa it natur a Alpemque n ivemqua

D iducit scopulo s e t montem r umpit aceto .

lam tana t Italiam : tamen ultr a pe rger a tanditActnm

,inquit , n ihil es t , n isi Poano milita po r tes 155

Fr angimue et medie v exillum pono Saha r a .

O qualia facies et queli digna tabella,Quam Geetula ducam po r ta r ct hellua luecum !

Exitus a rgo quis cat? 0 glo r ia ! v incitur idemNempe et in cxilium p r acccpe fugit atque ib i magnus 16(

M ir endasque cliene sedet ed pr aeto r ia r egis,D ance Bithyno liheat v igilar e ty r anno .

Finem an imac,quae r ee humanes mieca it o lim

,

Non gladii , non saxe debunt , nec te la , sed i lleCannar um v index et tanti senguinie ulto rAnnulus . I damens et seeves cur r a per Alpes ,

https://www.forgottenbooks.com/join

70 D . IUN. IUVENALIS

Conar is , iacct exigua s cam r amiee nervus

Et , quamv is tota palpetur nocte , iacehit.Anne aliquid sper ar e potest haec inguin is aegr i

Cenitias ? quid quod mer ito saep ecta libido eat,

Quae Vena r em all‘

ectat sine v ir ibus ? Aspice par tisNunc damnum alter ius ; nam quae cantante v o luptas ,Sit licet eximia s , cithar oedo , s itve Se leucus,Et quiha s aur a ta moe est fulger c lucer na ?

Quid r efe r t , magni sadaat qua par te theatr i,

Qui v ix co r n icinas exaadiet atque tuhar am

Concen tus ? clamo r e cpus est,ut sentiat aur is,

Quem dient v en isse puar , quo t nantia t ho r as .

Pr aeta r ee minimus gelido iam cor po r e sanguis

Febr e ca let sole : cir cumeilit egmine factoM or hor um omne genus : quor um si nomina quaer es ,Pr omptius expediam , quo t emaver it Oppia moacho s,Quo t Themison aegr o s autumno o ccidcr it uno

,

Quo t Baeilus s0cios,quo t cir cumscr ipser it H ir r us

Pap illos , quo t longa vir os exsor haat ano

M aur a d ie , quo t discipulos inclinet Hemilla ePer cur r am citia s , quo t v il las pos s idaat nunc,Quo tondente gr avis invani mihi bar ba acaabat .Ille humar o , hic lambis , h ic coxe deh ilis ; ambo sPer didit ille o culos a t la scia inv idct ; huiusPallida lah r e cibum accip iunt d igitis alieuis,Ipse ad conspactum coenae d ida cer e r ictum

Suctus hiat tantum ,cen pallas b ir undin is , ad quem

Or e vo let pleno mater ie iuna . Sed omni

M emb r o r um damao maior demen tia , quae nec

Nomine se r vo r am nec vultum agno scit amici,Cum quo p r acter ita coenav it nocte , nec illos ,Quo s gaua it , quos edaxit. Nam codice seevo

Her cdes v etat esse suos, bona to ta fer untur

Ad Phialen ; tantum er tilìcie v alet halitus o r is,

Quod stata r et multis in car cer e fo r n icis annie.

Ut v igeant aaneus an imi, ducande tamen aint

Fa na r a uato r um,r ogue aap iciendue amatae

Coniugie ct fr atr ie plenaeque so r or ihue ur uee.

SATIRA X . 7 I

Haco da te poena d iu v iventihns , ut r caovata

Semper clade domus multis in luctibue inqucPer pe tuo maer or e et n igr a v a sta senescant.

Rex Py lina , magno s i quidquam cr adle Romer o,Examplum v itae fa it a cor n ice eacundae .

Fe lix n imir um , qui tot per seca la mo r temD istulit a tque suos iam dextr a computet annos

,

Quique novum to tics mustum bibit. Or o , par umperAttendas , quantum da legibus ipse quar aturFato r am et n imio da stamina , quam v idet ecr isAntilo ch i har ham er daa tem ,

quam quaer it ah oma i

Quisqu is adcst so cius , cur haec in tempor a da r et,

Quod facina s dignam tam longo admiser it aevo ?

linee eadem Pelcua , r aptum quam luget Achillem,

Atque alias , cui fae Ithecum luga r e natantcm.

lacolum i Tr o ia Pr iamus v eniesct ad ambr ea

Assar a ci magnis sollemniha e,Rector a faune

Por tan te ac r el iquie fr atr um ce r vicihus interlliadum lacr imae , ut pr imos eder a . planctas

Cassandr a inciper et scissaque Po lyxena palle,Si fo r et exetia ct us diver so tempo r e , quo non

Coepe r at audacae Par is aedilicar e car ia ee.

Longa dice igitur quid contalit ? omn ia v iditEver se et fl ammis As iam far r oqua cadentem.

Tune miles tr emula s po sita tulit a rma tiar a

Et r uit ante ar am sammi Iovis , ut v etulae bo s,Qui domin i cultr ie tenue et mise r abile co llumPraehet , ah ingr ato iam fastid itus ar atr o .

Exitus illa utcumque hominis , sed to rva canino

Latr av it r iata, quae pos t hanc v ixar at , uxo r .

Festino ed a ostr oe et r egem tr ansco PontiEt Cr oceum , quem vox insti facunda SolonisReepice r c ad longue iuss it apatia ultima v itae.

Exilium et ca r eer M intur aar amque paludae

Et mend icatua v ieta Car thagina pan isHinc causes hahuer e . Quid il lo cive tulisset

Natur a in te r r ie,quid Rome heatius umquam,

Si cir cumdacto cep tivorum ugminc a t omni

7 2 D . IUN. IUVENALIS

Bellor um pompa animam exhelaeset opimam,

Quam da Teutonico v e llet deeceuder a cur r u ?

Pr ov ide Pompeio deder at Campan ia febr esOptandas , sed ma ltee ur hes et publica v o taV icer uut ; igitur fo r tuna ips ius et ur bisSer vatum v ieto caput abs tulit. Hoe cr uciatu

Len tulus , hac po ena cer uit cecid itque Ce thegusIn teger , ct iacuit Catil ina cadaver e to to .

Fo rmam cp tat modico pa er is , maio r e puellisM arma r a , quam V ener ia fanum vide t

, aaxia mater 290

Usque ad del icias v o to r um. Ca r tamen,inqu it,

Co r r ipias ? pulchr a gaude t Latoua D iana .

Sed v etat optar i faciem Lucr etia , qualem

Ipse habuit ; cuper et Rutilae V ergin ia gihhum

Acciper e atque suam Rutilae dar e . Filiue autemCo r po r is egr egii mis er os tr epidoaque pa r eutes

Semper habe t ; r ar a est adeo conco r dia fo rmaaAtque pudicitiee. Saucto s l ice t ho r r ida mo r esTr adider it domus ac veter es imitata Sabino s,Pr aeter ea ces tum ingea ium vultumque modestoSauguinc fer v entem tr ihuat natur a ben ignaLarga manu : (quid en im puer o confer r e po tes t plusCustode et cur a na tur a po ten tio r omn i

Non lice t esse v ir o ; nam p r od iga co r r upto r is

Imp r obitas ipso s anda t temptar e par cntes .

Tanta in maner ihus fiducia . Nullus ephehum

D afo rmam saev a caatr av it in ar ee ty r annus,Nec p r aetextatum r apuit Ner o lo r ipcdem nee

Str amoaum atque uter o pa r iter gibhoqa e tumcutam .

I a nno et iuv enis specie laetar e tui,quem

M a io r a cxspectant discr imina : fia t adulterPublica s et poenae ma tna t quas cumque mar itisIr etis debet , nec er it felicior as tr oM ar tis , a t in laqueos numquam incidat. Exigit autemlnter dam illa do lo r plus quam lex alla do lo r iConcessit ; necat hic fer r o ,

secat ille cr uentia

V ar har ihus , quoadam moacho s et mugilia intr at.Sed tuus Endymion d ilectae fiat adulter

https://www.forgottenbooks.com/join

74 D . IUN. IUVENALIS

Fo r tem poace an imam ,mo r tis ter r o r e car en tem

,

Qui spatium v itae extr emum inte r muner a ponetNatur ae , qui fa r r a quant quoecumque laho r es ,Ncs ciet ir asci cup iat n ihil et po tio r esHer calis aer amnas cr edat seevoeque laho r esEt V ener a a t coca is a t pluma Sa r dauapalli.M onetr o quod ipse tibi poes ie dar e ; semita ce r taTr anquillae per v ir tutem patet un ica v itae .

Nul lum uumen ehest , s i s it p r udentia ; no s teNoe facimus , Fo r tuna , daem coaloqua locemae.

S A T I R A XI .

Atticus eximia s i coenat , lautus habeturSi Rutilus , damens . Quid en im ma io r a cachinno

Excipitur vulgi , quem pauper Apicius ? omn is

Conv ictas , thermae , s tationes , omne theatr umDe Rutilo . Nam dum valida ec iuvenalie memb r aSa ffieiunt galeae , dumque ar dent sanguina , fer tur ,Non cogente quidem ,

sed nee p r ohihcnte tr ibuno ,Scr iptur ue leges et r egia ve r ba lauis tac.

M a lto s po r r o v ides , quo s saepe eluana ad ipsum

C r edito r intr oitam so let axepccter e mace lli,Et quibus in so lo v iv endi causa palato es t.

Egr egia s coanet meliusque miser r imus hor um

Et cito casur us iam pa rlucente r uina .

Inter en gnatue clemente per omn ia queer unt,Numqa em animo p r ctiis ohatantihus ; in ter ius s i

Attendas , magis il la invent , quae plur is amantur .

Ergo head difficile est per itur am ar ccssar e summum,

Lencihus oppo s itis v el matr is imagine fr acta,Et quad r iugeutis uummis condir e gulosamFictile : s ic vcniunt ad miscillanea ludi.

Hafer t er go , quis haec eadem par a t : in Rutilo nam

Luxur ia est,in Ventidio laudahile nomea

Samit et a causa famam tr ahit . Illum ego iur e

SATIRA X I. 75

Desp iciam , qui s eit , quanto sublimior AtlasOmn ibus in Libya s it montibus

,hic tamen idem

Igno r et , quantum fer r ata d istat eh ar ca

Succulue . E coa la descendit y voì ih Gsm 6v ,Figendum et memo r i tr actandum pector e ,

s ive

Con iugium quaer es v el sacr i in par te sena tusEsse v e lis ; neque enim lo r icam poscit AchillisTher s ite s , in que se tr adueehat Ulixes ;Aucip item seu tu magna discr imine causam

Pr o tege r a afi‘

ectae,te causa le , d ic tibi , qui s ia,

Or ato r vehemens , nn Cur tius et M atho buccec .

Nas conda est measur e sui spectandequa r ebusIn summis minimisque , etiam quam p iscia amatur ;Ne ma l lam capias , quam s it tibi gohio tantumla lo culis . Quis enim te deficien te cr umeua

Et cr e s cente ga la manet exitus , ner e pater noAc r ebus ma r sis in ventr em , fenor is atqueArgen ti gr av is et peca r am agr ommque capacem ?

Taliba s a dominis post cuncte nov iss imus'

exitAunalus , et digita mendient Po ll io nudo .

Non p r aematur i ciner es a ac fanne acer bamLuxur iae , sed mor te magis metuenda sea ectus .

lli pler umque g mda s : conducta pecunia RomaeEt eo r um dominis consumitur ; inde ubi paulumNescio quid super eet et pal let fana r ie auctor ,Qui v e r ter e so lum , Bains e t ed o s tr ea cur r nnt.

Ceder e nnmqn c fo r o iam non es t dete r ias quamEsquilias a fer v en ti migr ar e Saha r a .

Ille dolo r sa lus patr iam fugientihus , Illalleas titin est , cnr niese anno cir censihue una .

Sanguinis in facie non haer at ga tta ; mo r autur

fauci r idiculum ct fugieutam ex ur be pudo r em .

Exper ier e hodie , numquid pulcher r ime d ieta ,Per sica

,non pr aestem v ita velma r iba s et r e,

Sed laa dam s iliquas occultas gaueo ,pultes

Corum a liis dietam puer o , s ed in aur a placentas .

Nam quam s is conv ive mihi p r omissa s , hahahis

Evandr am,venice Tir ynthius ea t minor illo

76 D . IUN IUVENALIS

Ha spas , et ipsa tamen contingens sanguina coelam

Alter nquie , alter fl ammis ad sider a miesus .

Fer culn nunc audi nullis o rna ta maeellis .

D e Tibur tino v en iat p inguis simue agr o

Haedulus at toto gr ege mollio r , inscius her hee ,Needam nusa s v irgae hamilis mo r der e sa lieti,Qui plus lectis habe t quam senguinie , et montan i

Aspar agi , pos ito qua s legi t v ilice fuso ;Gr and in p r aeter ea to r toque calentia fa eno

Ova adaun t ips is cum metr ihue , et ser v a tne

Par te anni , quales fuer ant ia v itibas , avea,

Sign inum Sy r iumqaa pir am , da co r hibus isdem

Aemule Picenie et ado r ia male r ecentis ,Nec metuenda tib i , s iecatum fr igo r a postquam

Autumnam et cr udi poeaar e per icula succi.

Haec o lim nos tr i iam luxur ioea sena tusCoena fuit : Cur ina , par vo quae lager at ha r taIpse facie br ev ibus pancha t olueculn , quae nunc

Squalidus in magna fastidit campada fo sso r ,Qui mamin it , calidac sapiet quid vulva popinac .

Sicci tar ga suis,r ar a pendentia cr ete,

M or ia er at quondam fa s tie servar e diebusEt natalieium cog natis poner e lar dum ,

Accaden te nave,si quam dahat ho stia , car ne .

Coguato r am a l iquie titalo ter consulie atqueCastr ar am imper iia et d ictnto r is hono r e

Functus ed has epalns so lito matur iue iha t,Er ectum damito t afar aua a mon te ligoncm.

Quam tr emar cnt autem Fahios dur amqua GetanemEt Scaur os et Fahr icios , po s tr emo sever os

Ceneo r is mo r es e tiam co llega tima r a t,Nemo in ter ca r ne e t ser ia duxit habendum,

Qua lis in Oceano fl ucta tes tudo nntar et,

Clnr um Tr o iagenis factur a et nobile fulcr um ;Sed nudo later e ct par v ie fr ane aer ea lactisVila co r onati caput oatendehat ase lli,Ad quod lasciv i ladchant r ar is alumni.Tales ar go cibi

,qualia domus atque supe llex.

https://www.forgottenbooks.com/join

78 D . IUN. IUVENALIS

Sumina cura magno lepne atque aper a t pygargusEt Scythicae v alucr es et phoenic0pter us ingans

Et Gnetulus o r yx hehati len tiss ima fer r oCned itur et tota soant ulmen coena Saha r a .

Nec fr us tum cnp r cee sabducer e nce latae Afr na

Nov it av is no ster,tir unculus nc r udis omn i

Tempo r a et cxiguee fur tie imbuta s o fellae .

Plabeia a calices a t pancia ess ihus empta s

Po r r iget incultus pa er a tque a fr igo r a tutusNon Phr yx aut Lycine, [non a mangone petrtus

Quisqanm e r it : in magno] quam poscae , poece latina .

Idem hab itus cauctis , tons i r ectiqua capilliAtque hod ie tan tum pr opter conv iv ia paxi.Pas to r is dur i hic est filius , ille bubulei.Suepir at longo non v isam tempor e matr am,

Et cneulem et no to s tr is tis desider at hnedoe,Inganni va lta s puer iugeaa iqua pa da r ia,Qualas essa decet , quae ar dans pur pur a vestnt

Nec pa pillar es defer t in bnlnea r nucus

Teatiealoe , nec vellendns iam pr aebuit alae,C r essa nee appos ito pev idus tegit inguine ga tto .

H ic tibi v ine debit diffusa in montibus illis,A quibus ipse v en it , quo rum sub ver tice laeit ; 160

Namque una atque eadem es t v in i patr ia atque minis tr i .For eitnn exapactes , ut Gnditana cano r o

Ineip iant pr ur ir a cho r a plausuqua p r aba taa

Ad ter ram tr emula descendnn t clune puellae ?Spectant hoc uuptea iuxtn r ecuhente mar ito ,Quod pudent nar r ar e aliqa em pr aesentihus ips is ,Ir r itamaatum Vener ia lauguaa tis et aer ee

D iv itis a r tiena (ma ior tamen is ta vo luptasAlter ius sexus ; magis ille extenditur et max

An r ihua atque aca lia concepta ur ina movetur )Non capit has nugas hamilis domua

'

. Audint Il leTes tamm cr epita s cum ver bis

,nadum alida atene

Fo r n ice mancipium quibus ahetinet , ille fm atur

Vocihus ohecenis omniqua libidinis ar te,

Qui Lacedeemonium py tismate lubr icat o rbem

SATIRA X I .

Namque ibi fo r tunna veniam damus . Alea tur pis,

l‘

a r pa et adulter ium madiacr ibue ; haec eadem illiOmnia quam facian t , hilar es n itidiqa e vocautur

Nostr a dahunt alia s hodie conv iv ia ludosCond ita r Iliedoe cnntnbitur atque M ar on ieAltisan i dub iam fecientia carmine palmam .

Quid r e fer t , ta les ver sus qua voce lcgantur?

Sad nunc d ilatie aver te nego t in ca r ie

Et gr a tam r equiem dona tibi , quando licehitPer to tum ces sar e diem ; non fana r ie alla

Mantia nec,pr ima s i luca egr eeea r ever ti

Nocte so let , tacita bilem tibi con tr ebat uxo r ,Humidn suapectis r efer ens multicia r ugis

Vaxatnsque comes et vultum aur emque celentem .

Protinus an te meam quidquid do let exna limeu,Pane d amum et ser vos et quidquid fr angitur i llisAut pe r it ; ingr etas ente omn ia pane eodalee.

Inter en M egaleeiacae spectaeala mappae

ldaeum sollemue ca lan t,s imilisqua tr iumpho

Praedn eaballo r nm pr aetor sedet ac , mihi pacelmmensee n imiaeque licet s i dicer e plehie,Totem hodie Romam cir cus capit et fr ega r aa r am

Per cutit , aven tam v ir idis qua co lliga panni .Nam s i deficer et

,maes tam atton itamque v ider as

liane u r bem ,va luti Cannar um in pulvar a v ictis

Caneulibue. Spectant invenes,quos clama r et audax

Spans io ,quos cultae decet aesed isee puellae ;

Nostr a b ibnt v er nam con tr acts cuticala s alam

Efiugia tqa e tagnm. lam nane in balnea salveFronte lice t vadae , quamquam so lida ho r a saper ait 205

Ad eaxtam . Facer e ha c non poes ia quinque diebusContinuis , quia sunt talis quoque taedie v itaeMagna ; valnp tatee commendat r ar ia r a sus .

80 D . IDN. IUVENAI.IS

S A T I R A X II.

Nata li , Ca r v ia e , d ie mihi dulcio r haec lux,Qua fes tus pr amissa deie an imalie cespes

Exspactat. Nivaam r eginae ducimus agnnm,

Per vel lus deb ita r pugnauti Go r gone M aur aSed p r a cul extensum pa tulana quatit ba stia fua emTar paio ser vata lav i fr antamque co r a s ent,

Quippe fer ox v itulae , templia mata r us et ar ee

Spa rgendusque mer a , quem iam pa det uhcr a matr isDucer e , qui vexet nascenti r oba r a cor na .

Si r es ample domi similisqua affectiha s a sset,

Pinguia r Hispulla tr aha r etur taur a e et ipseM o le piger nec fiuitima nutr itus in bar ba,Leeta sed aetandens Clitamni pascun seuguis

Ir et a t a gr andi cer v ix fa r ianda min is tr a ,Oh r editum tr ep idantis adhue ha r r endaque passiNuper et incolumem sese mir entie amici .

Nam pr aeter pelagi casus et fn ]minis ictusEv aeit : densne co elam abseondcr e tenebr aeNube una subitusqua entemuas impulit ignis ,

Quam se quisque illa p er ca s sam cr ede r et et max

Attauitus nul lum confer r i posse puta r etNaa fr aginm vel is a r dentibus . Omn ia fia nt

Ialia , tam gr av iter , s i quando poetica surgit‘

l‘

ampes tae. Genua acea a liud d iscr iminis audiEt miser er a iter am ,

quamquam s int cater a so r tieEiusdem par e dir a quidem ,

s ed eognita multisEt quam vo tiv a teetantur fune tabe l lePlur ima ; picto r es quis naecit ab Is ide pesci ?Accidit et nas tr o s imilia fo r tune Ca tullo .

Quam plenue fiucta medina fa r e t alvaus et iam,

Alte r nam pupp ie lata e ever tentibus nadieAr bor ia incer tae , aullam pr udentia enn i

Recto r is confer r et a pem,decider e iactu

C acpit eum v entis , imitatus cas ta r a , qui seEunuchum ipse facit

,cap iens evader e damao

https://www.forgottenbooks.com/join

82 D . IUN. IUVENALIS

Et numquam v isia tr igih ta clar a mamillis .

Tandem intr et pos itns inclusa per acqua r e ma lasTyr rhennmque pher an por r eetnque br achia r ur aum

,

Quae pelaga occur r ua t medio longaqae r elinquaa t

Italiam ( non s ia igitur mir nhe r e pa r tus ,Quae natur e dedit ) ; sed tr ance pappe magisterInter io r e petit Beienee per via cymbae,Ta ti s tagna s inus , gaudent ubi ver tice r aso

Gar r ula saca r i nar r ar e per icaln nantea .

Itc igitur , puer i , linguis an imisque fnvantas ,Se r tnqua deluhr is et far r a impon ite cultr ie

Ac mo lles o r nate focaa gichnmque vir entcm !

lam sequar ct sacr o , quo d p r aestet , r ita per actaInde damura r epetem , gr acilee ahi par v e co r onee

Accip iuut fr agili eimaleer a nitantia cer a .

Hic nostr um placebo Iavem Ler ihusque pater n is

Tur a debo atque omnes v ialae iactabo co lo r es .

Cuncta niten t ; langas er axit ianua r emos

Et metatinis ape r atur feste la cer a is .

Nec suspecta tibi sint haec , Ca r v ine : Catul lus ,Pr o cuius r ed itu tot pono alter in, par vo e

Tr ee habet her edes . Libet cxspecta r e , quis aegr am 9!

Et claudentem oculo s gallinam impendat amico

Tem s ter ili ; ver um haec n im1a est impensa : co tur n ixNulla umquam pr o petr a anda t . Sentir e calo r cm

Si cocpit lacuplcs Gnllitta at Pecciue o r bi,

Lagitima fixis vestitur to ta libellisPor tica s , exs istan t qui pr 0mittant hacntomhen

Quetenus hic nan sunt nec venales elephaa ti,Nec Latio ea t usquam sub nas tr o sider a talia

Bal lan coaeip itur , sed fa rve gente petiteAr bo r ibus Rutulis ct Tur n i pescitar agr o,Caesar is armantam , nulli ser v ir e per atumPr ivato ; s iquidem Tyr ia par er e ealcbnn t

Hannihnli et nos tr is ducihas r egique M oloeea

Ha r um maio r es nc do r so fa r r a coho r tesPar tem aliqaem balliqua ct euntem in p r oelia tur r cm . lINulla igitur ma r e per Nov ium , mo r e nulla per H is tr um

SATIRA xm . 83

Pacuvium , quia illud cha r ducnta r ed a r ee

Et andat anta Lar es Gallittae ,v ictime so la

Tantis digna deie ct captata r ibus ha r um .

Alter enim ,s i concedae mactar e

,vovehit

De gr egc ser vo r am magna aut pulcher r ima queaqaeCorpo r e , v el puer is et fr on tihus ancillar um

Impane t v ittns , at s i qua es t nubilis illiIphigen ia domi , deb it han c altar ihae , atei

Non sper nt tr agicae fur tiva p ineale ccr vae .

Lauda meam civ em ,nec comper o tes tamen to

Mille r ates ; nam s i Lib itinam evescr it eager ,Deleb it tabulas , inelusa s car cer e nassae

,

Poet mer itum enne mir andam , atque omnia so lil‘

ar ena Pncuv io br ev iter debit , ille super baIncede t v ictis r ivalihue. Ergo v ides quemGrande o pe r ae pr etium faciet iugulata M ycen ie.

Viva t Paeuv ius , quaeso , v elNes to r e to tum ;Poseid cat

,quan tum r epaît Ner o ; montibus aur am

Exaeqa e t ; nec ame t quamquam , nee ama tur ab alla .

Il. IUNII IUVENALIS

AQUINA’I‘IS

A T I R A R ULIBER QUINTUS.

S A T I R A XIII.

Exempla quadcamque melo committitur , ips iDisplica t aa cta r i . Pr ime ast haec altio , quod se

ludica n emo nocens ahsalv ita r,impr aba quamvis

Gratia fa l laci pr aeto r ia v icer it ur na .

84 D . [UN . IUV ENALIS

Quid sentir e putae omnes , Calv ine ,r ecenti

D e scala r e et fide i v iolatae cr imine ? sed nec

Tam tennis census tibi contigit , a t medio cr isInetur ae te ma rgat anne , nee r a r a v idemus,

Quae pata r is : casus multis hic cognitus ac iam

Tr ita s et a media fo r tunna ductus acervo .

Panama s n imioe gamitas ; fl agr an tia r aequoNon dehe t dolo r es se v ir i

,n ee vulner e maio r .

Tu quamv is lav iam min imam exigunmqac malo r am

Par ticalam v ix fa r r a po tee , spumantibus a r densV iecer ibue , sacr um tibi quad no a r adda t amicusD epos itam . Stupct haec , qui iam po s t targa r eliqa it

Sexaginta anno s , Fauteia causa le natus

An n ihil in mel ius to t r er um p r ofieit us a ?

M agna quidem ,sacr ie quae dat p r aecep ta libellis ,

V ictr ix fo r tunna eap ientia ; ducimus autemHoe quoque felicee , qui fa r r a ineammoda v itaeNec iactar c ingum v ita d idicer a magis tr a .

Quae tam festa dias , ut ceeea t p r ode r e fa r em,

Per fidiam ,fr audcs , a tque omn i ex cr imine luer am

Quaeeitum et par tos gladio v el pyx ide nammae ?

Ra r i quippe bon i numer o v ix sa nt totidem quo t

Thehar um po r tae v eld iv i tis os tia Nili .Nona actes agitur peio r aqua secula fe r r iTempo r ibus , quo r um sca la r i non inv enit ipsaNamen et a nulla po suit natur a metal lo ;Noe hominum d ivumque fidem clamo r e ciema s ,

Quanto Fneeid ium laudnt v o calis egen tem

Spo r tula . D ic,sen io r balla d ign iseime ,

a cacia,

Quae habent v ener ee a liena pecunia ? a cacia,

Quem tua s implicitas r isum vulgo mov eat , quamExigis a quoquam ,

ne p e ier ct et putct ullisEsse nliquad namen templia ar eequa r uban ti ?Quondam hac indigenaa v ivehnnt mo r e , p r iusquam

Sume r et agr estem po s ita diademate falcemSatur nus fagiane , tune , quam v irgua cula luna

Et p r ivatae adhue Ideale Iupp ite r antr ie,

Nulla super nubee conviv ia eoalicolar um,

https://www.forgottenbooks.com/join

86 D . IUN. IUVENALIS

Par que tuum , peter Aegae i Neptune , tr identemAddit et Her culcoe ar ea s has tamqua M iner vae e t

Qa idqa id haben t talor um nrmamen tar ia caeli.Si ver a at pater est , comedem ,

luqa it , fl ebile na tiSinciput elixi Phnr ioquc madentis ace to .

Sant in fo r tunna qui cesihus omn ia ponnnt

Et nullo cr edent mundum r ccto r c maver i,Natur a v o lvente v icas et lucis ct ann i,Atque idea intr epidi quaceumqa e eltnr in tangua t .Est alia s metuens , ne cr imen poena sequatur ;

Hic putet esse deos a t peier ct , atque ita s acum :

D accr uet , quadcamque volat , da cor po r e nastr oIs is at ir ato fer iat men lamina s istr a ,Dummodo v el ceccus tanaam quos nhnego nammae.

Et phthis is ct vomicae putr es e t d imidium cr ue

Sant tanti , pauper lacupletem optar e podagr amNec duhitct Ladae , s i non egct Anticyr n nec

Ar ehigene ; quid enim v elocis glo r ia plantaePr aestat at esur iens Pieneac r ama s o liv ae ?Ut s it magna , tamen cer te lenta ir a deo r um a st

Si cur nnt igitur cuncto s punir e noeentes ,

Quando ad ma v enicnt ? Sed ct exo r ab ile naman

Fo r tnsse exper inr ; so let his igna ecer a ; multiCommittnnt eadem diver so cr imine fa toIl le cr ucam s ca lar ie pr etium tulit

, hic diadema .

S ic an imam dir ne tr ep idam fo rmidine calpee

C onfirmans tune ta sacr e ad dclubr e va cantem

Pr aecedit , tr aba r a imma ultr a ec vexnr e per atue.

Nam quam magna malac super eet audacia causae,

C r editar e multis fiducie. M imum agit ille,Ur ban i qualem fugitiv as scur r n Catulli :

Tu miea r exclames , ut Stento r e v incer e poesie,V el po tius quantum Gr ed ivus Homer icae : Andis,Iuppiter , haec , nee lahr n moves , quam mitter e vocem

D ehuer is velmarmo r eue v al aaneus ? aut ca r 115

In car bone tua char ta pie tur e so lutaPon imus et saetum v ita li ieca r albaque po r ciOmante ? a t v ideo

,nullum discr imen habendum as t

SATIRA X III. 87

Bffigie s inter v estr aa s tatuamque Vagelli.Accip e , quae contr a valcat so latin far r a

Et qu i nee Cynicas , a ac Stoica dogmata legitA Cynicis tanica d istan tie , non Ep icur um

Suep icit cxigui laetam plenta r iha s ho r ti.Cur an tu r dubii medicis ma io r iba s negr i,Ta v en um val d iscipalo committe Philippi .Si nu l lum in ter r is tam de tes tabile factumOsten d is , tacco ,

nec paga ia cacder e pectusTa v a ta nec plane faciem contunder e palmeQuando quidem accepta claudenda cet ianua damao

,

Et maio r a domus gcmita , malo r e tamaltu

Plaaga n tur nnmmi, quam fune r e. Nemo do lo r em

Fingit in ha c casu , vestem didacer e summem

Contea tue , v cxar c oculos hama r e conatoPlo r atu r lecr imis amisse pecun ia v e r ie.

Sed s i cancta v ides s imili fa r e plana quer elle,Si dec iee lactis diver sa pa r te taballisVaan s uper vaca i diana t chir ogr apha lign i,Arguit ipsor am quas litter a gammaque pr incepsSar donychum , loculis quae cus toditur cha r nie

Ten’

,o de licias ! extr a commua ia causes

Ponend um ,quia ta gallinaa filius albaa,

Noe v i les pul li , nati infaliciha e av is ?

Rem p ater is modicam at med iocr i b ile fer andnm,

Si fiectes oculos maio r a ad cr imine . Confa r

Coaductum letr anam ,incendia sulfa r e coepta

Atque dala , pr imos quam ianua colligit ignes ;

Confe r e t ha s,v eter is qui tollunt gr and ia templi

Pocula adar endaa r ob iginis at papalo r am

Donn velan tiqua pos itus a r age co r onee.

lince ibi s i non sunt , minor axs tat sacr ilague , qui

Rada t inaa r ati femur Her cul is et faciem ipsam

Naptun i , qui br acte01am da Casto r e ducat ;An duhitct

,salitue to tum confiar e Tonantam?

Canfar et ar tifices ma r cato r emque vcnaui

Et dedacendum ca r io hav ia in mar e , cum quo

Clauditur edva r s is innoxia simia fatis .

88 D . IUN. IUVENALIS

H aec quo ta par s scaler um , quae cus tos Ga llione u r bisUsque e lucifer o , dance lux occidat , audit ?H amani gener is mo r es tib i nossa vo lentiSafficit una domus ; paucos consuma dies

,et

D icer e te miser am , pos tquam illinc v ena r ia,na da .

Quis tamidum gutta r mir atur in Alpihue? aut quis

In M ar oc cr asso maio r am infan te mamillam ?

Caer ule quis stupa it Germani lamina , llavam

C aesar iem et medida ta r qa entem co r nua cin o ?

Nempe quod haec illis natur a est omn ibus una .

Ad suhitns Thr eeam va luar as nubemque eono r nm

Pygmaeus par vis car r il belleto r in a rmis,

M ox impar ba sti r ap tasque per aer e cur v is

Unguibus a sacva fer tur gr a e : s i v idens hocGentibus in nostr is , r is a quetier a ; sed illia,Quamquern eadem assidua epacten ta r p r o elia , r ide t

Nemo , ubi tota coho r s pede non est eltior una .

Nullnne per ia r i capitis fr aud isqa e nefaa dae

Poena er it? Abr aptam er ede hanc g r avio r a catena 175Pr o tinus et nastr o (quid plus velit ir a necer i

Ar bitr io ; mana t illa tamen iactur a , nec umquamD epa sitam tibi sospes er it , sed co r po r e tr uncoInv idiosa debit min imus solntia m agnis .

At v iadicta bonum v ita ia cua dias ipsa .

Nempe hoc inda cti , quo r um pr aeco r dia nullis

lnter dam aut lev ihus v idens llagr antia causis :

Quantalacumque adea est occas io ,sufficit ir ae .

Chrysippus non dicet idem n'

ac mita ThaletisIngen ium dulcique senex v icinus Hymatta ,

Qui par tem acceptae sacve inter v ia cla eicutae

Accusato r i no llet dar e . Plur ima fel ixPaulatim v itia atque er r a r es axa it omnes ,Pr ima docet r ectam sapientie ; quippe minutiSemper et infirmi es t an imi exigaique v o luptasUltia : continua s ic co l lige , quod v indictaNemo magis geadet , quam feminn. Car tamen has tu

Eva s iese pates , quos dir i conscia facti

M ens habet attonitoe et sa r da v er ber a cacd it

https://www.forgottenbooks.com/join

90 D . IUN. IUVENALIS

Balantem et Ler ibus cr is tam pr 0mittcr e ga ll iNon andan t ; quid en im sper a r e nacentiha s aegr is

Concessum ? val quae non dignio r ba s tia v ita ?M obilis et var ia ast ferma na tur a malo r am .

Quam scalus admittant , super eet conetantia ; quid faeAtque nefae , tandem incip iua t sentir e per nctieC r imin ihus . Temen ad mo r es natur a r ecur r it

D nmnato s , fixa at ma tur i a cacia . Nam quis

Paccandi finem posuit s ibi ? quando r ecapitEiectum semel ettr ita da fr onte r uba r em?

Quisnam hominum es t , quem tu con ten tam vider ie una

Flagitia ? debit in leqa eum ves tigia no s terPer fidue et nigr i patietur car cer is ancum

Aut mar is Acgnei r upem scapula squc fr aquentee

Exulibus magn is . Poene gaudahis amar a

Nominis inv is i , tandemque fataber e laetue,Nec sa r dum nec Tir es ien quamquam esse deor um .

S A T I R A X IV .

Plur imn sun t , Faccine , et fama digna s inis tr aEt a itid ia maculem haesur am figcntia r ebus,

Quae mans tr nnt ips i puer is t r aduntque pa r entes .

Si damnosa senem iuvat alan , lud it et ba r ca

Ba lletas per vaque eadem movet arma fr itillo .

Nec mel ius da se cuiquam sper ar e p r op inqa0Concedet ia ven is , qui r ader e tuber a ter r ne,

Ba lalam cond ir e et eadem iur e natantes

M erger c fieedulas d idicit , nebulana par enteEt cene mans tr anta gala : quam s eptimus annus

Tr ans ier it pa cr am ,nondum oma i dente r enata,

Berbato s l icet admovens mil le inde magistr as ,H ina to tidem , cap iet lauta coaaar e par ataSemper e t a magna non degener a r e on line .

M item animam et mo r es modicie er r o r ibus acquasPr aecipit atque animes s er vo r am at cor po r e nos tr a

SATIRA X IV . 91

M ater ia eaus ter e putat pa r ibusque elementia,An saev ir e do cet Ruti lus , qui gaudet acer boPlaga r um str ep ita et nollem Sir ena fiagellie

C ompar at , An tipha tes tr epidi [ar ie ne Po lyphemus,Tune fe lix ,

quo ties a liquie ta r ta r e v ocato

Ur itur a r denti dua p r opter lintca fa r r o ?Quid suadet inv an i laetus s tr ido r e cutanee,Quem mir e afficiant inscr ipta ergas tule , car eer ?

Ba s tione exepactas , ut non s it adulter a La rgacFilia , quae numquam mater nos d icer e moacho sTam cita nec tan ta pater it contexer e aur ea ,

Ut non ter deciee r esp ir et ? conscia metr i

Virgo fuit ; ca r ne nunc bac d ictante pus illas

Implet at ad moechum dat eisdem fa r r a cinnad is .

Sic natur a iubet : velacius a t oitiua na s

Co r r ampant v itio r um exemple , domes tica magnis

Quam subaunt an imos ancta r ihus . Una s et alterFo r eitnn haec spar nnnt invenes , quibus a r te benignaEt melio r c luto finxit p r aeco r dia TitanSad r e liquae fagiendn patr um v es tigia d acuntEt mons tr ate d ia v eter is tr ahit o r bita culpae .

Ahetineas igitur damnaudis ; huius en im v el

Una potette r a tio es t , ue cr imine no str a sequenta r

Ex nobis gen iti , quoniam daciles imitand is

Tur p ibus ac pr ev ia omnes sumus ; et Catilinam

Quocamqa c in papa lo v idens , quo cumquc sub axe ,

Sed nee Br utus er it, Br uti nec avunculus usquam .

Nil dieta fa edum v isaque haec l imine tanget,Intr a quae pater es t ; p r ocul, ah p r ocal inde puellaeLenonum et cantus per no ctan tis pa r aaiti !Maxima debetur puer a r ev er entia : s i quidl‘

a r pa par as , nec tu puer i cantemps a r ie annos,

Sed p eccatn r o obs te t tibi fi lius infans .

Nam s i quid dignam censo r is fccer it ir a

Quandoque et s imilem tib i se non co r por e tantumNec vultu deder it , mo r um quoque filius et qui

Omnia deta r ius tua per vestigia peccat,Cor r ipias n imir um et cas tigab is acer ba

92 D . IUN. IUVENALIS

Clamo r a ec pos t haec tabulas mutar e par ahis :Unde tibi fr oa tem liber tatemque pa r ca tie,

Quam facies peio r a s enex vacaamqua cer ebr olam pr idem caput hoc v en tose cucur bita queer nt ?Hospita ventur a , cassab it nemo tua r am .

Ver r a pav imentam ,n itidas o s tende columnne,

Ar ide cum to ta des cendet ar ance tela,

H ic lava a rgen tum ,vase asper a tergcat altar :

Vox domin i fa r it inetantis virgemquc tenentis .

Ergo miea r tr epidas , ne ste r cor a faedn canina

Atr ia diapliceant o culis vcn icntie amici,Ne per fusa luta s it po r ticus ; at tamen una

Samadio scobie haec emendnt sar vnlue unus :

Illud non ngitaa ,a t sanctam filius omni

Asp iciat s ine lnhe damam v itioqua car entem ?

G r etam est,quod patr iae civ am papuloquc ded is ti

,

Si facie ut patr iae s it idoneue , utilis agr is ,Utilis et bello r am ct pacis r ebus agandis .

Plur imam en im inte r er it , quibus ar tibus ct quibus hanc tuM a r iba s ins tituas . Ser pente cicon ia pallas

Nutr it a t inventa per dev ia r a r a lacer taIl li eadem sumptis quae r unt an imalie p inn ia.

Va ltur iumcnta et cauibus cr a cihusqua r alictia°

Ad fetus p r opa r nt pa r tamque eadever is all'

a r t :

H ic est erga cihus magn i quoque vultur ie e t s e

Pescantis,pr opr ia quam iam facit ar bo r e n ida s . 80

Sed lepo r em aut cap r eem famulae Iovis e t gener o sae

In sal ta venna tur aves,h inc pr aede cabili

Pon itur : inde autem quam se matur a levahitPr ogenies , s timulante fame festiaat ad illam,

Quam pr imum p r aedam r apta gustnver at ovo .

Aed ificato r er at C r etonius et mado cur vo

Lito r e Cnietne , summa nunc Tibur is ar ee,

Nunc Pr aenes tin is in mon tibus alte per abatCulmine v illar um Gr aecia longaqae petitieM a rmo r ibue ; v incens Fo r tunna atqu

’

e Ha r calis eadem, 90

Ut spada v iucchat Capita lia nos tr a Pa s idcD um s ic ergo habita t Cr etonius immina it r em,

https://www.forgottenbooks.com/join

94 D . ma . IUVENALIS

Alter ius coa chem acetivi cum par ta lacer tiSignatnm vel dimidio putr iqa e s ilur o ,Filaque acetiv i numer ata includer e por r iInv itatus ad haec aliquie da ponte negahit.

Sed quo d ivitiae haec per to rmenta canetas, 135

Quam fur o r baud duhias , quam s it manifes ta phr anesis,Ut locuples _

mor iar ie , cgentis v iver e feto ?Inter en pleno quam ta rget saecula s o r a,

C r es cit ama r nummi,quantum ipse pecunia cr evit,

Et minus hanc aptat qui non habet. Ergo par etur 140

Alta r e v il la tibi , quam r us non s afficit unam

Et p r ofer r e libet fines , maio r que v ideturEt melio r v icina seges : mer cer ie et hanc et

Ar bus ta et dense mon tem qui caa a t o liva .

Quo r um ai p r a tia dominus non v incitur alla ,Nocte hovas maor i laseoqa e famelica c allo

lamenta ad v ir ides huius mittan tn r a r iataa

Nec p r ius inde domum ,quam tota novalia saavos

In ven tr es abana t,ut cr edns falcihus actum.

D icer e v ix poesia , quam multi ta lia plo r ent,Et quo t v ennlas iniur ia fccer it agr ae.

Sed qui s ermones , quam facdae buccina famec !Quid naca t haec ? inquit ; tunicam mihi ma lo lupini,Quam s i ma to to landet v icinie pagaExigui r ur ia pauciss ima fa r r a secantem .

'

Scilicet e t ma r b ie ct debilita te cer chia,Et la etam et cur am ell

'

ugies , et tempor a v itaeLonga tibi paethac fato melio r c dahunta r ,Si tan tum culti salus posseder is agr i,

Quantum sub Tatio papula a Romanus ar abat.M ox etiam fr actis aetate ec Pun ica paseie

Pr oelie velPy r r hum immanem gladia sque M olo ssoe

Tandem p r o multis v ix iuge r a hina debenta r

Vulne r ihua : ma r cas haec senguinie atque labo r isNa l lie visa umquam ma r itis m ino r

,aut ingr atne

Ca r te fides patr iae . Satur abat glehnln talia

Petr em ipsum tur bamque cass e , qua feta ineabatUxor at infantes ludebant quattao r , unus

SATIRA XIV . 95

Ver nula , tr es domini ; s ed magnis fr atr ihus ha r um

A scr obe vel ca lco r edeuntibus a lter a ocean

Ampliar et gr andes fumabent paltibus a llea .

Nunc modus hic agr i nos tr o non sa fficit ha r ta .

Inde fer e scaler um causae ; nee plur a venena

Misca it eat fer r o gr assatur saepius allam

Humanae mentis v itium ,quam aaeve cup ido

Immodici census . Nam d ivas qui fier i vult,Et cito vult fier i ; sad quae r ever entia lagum,

Quis metus aut pado r eat umquam p r oper antis aver i ?

Viv itc con tenti casa lis at collibue is tia,O puer i lM ar ene dicebat et Her nicas o limVeetinusque senex : panem queer emfis ar atr o ,Qui satis cet mancia ; laudnnt hoc namina r ur is ,

Quo r um ope ct auxilia gr atea pas t manus ar is tne

Cantingant homin i veter is fas tidie quer cus .

Nil vetitum fccisse vo let , quem non pa det altoPer glaciem per one tegi , qui eammovet eur os

Palliha e inver s is ; per egr ina ignotaqa e nobisAd s cela a atque nefae , queecumque cet

,pur pur a daail.

Haec i lli veter es pr aecepta mino r ibus : et nuncPos t finem autuma i media da nocte supinumClamosus iuvenom pater excitnt : Accipe cer ea,

Scr iba , pua r , v igila , causes age , per lage r ubr asMaio rum leges aut v itam posce libello .

Sed caput intactam haxo ner esque p il0sas

Anacle t at gr andes mir ata r Laelius els e.

Dir a c M aur o r um nttegiea , cas tella Br igna tum,Ut locupletem aquilnm tibi saxages imas annus

All'

er et ; aut , langas cas tr a r am fa r r a labo r esSi p iga t et tr epidam salvunt tibi co r uun v entr emCam Iita is audite , par ce quod vender e poes iaPla r is dimidio ,

nec te fas tidia mar cia

Ullius sabanut ablagandee Tiber im ultr a,Neu cr edas ponendum aliquid discr imin is interUnguen ta et co r ium. Lucr i hanna est odor ex r e

Qaelihet : i lla tuo sentantia semper in or e

Ver setn r , dis atque ipso love digna poeta.

96 D . IUN . IUVENALIS

Unde habeas , qa na r it nemo , sad apor tet baha r e

Hoc manetr ant v etulae puer is r epentihus assae,

Hoc d isca nt omnes an te a lpha et beta pa ellae .

Ta liba s instantem monitis quemcamque par entem

Sic possem afi'

ar i : D ic , 0 van ieeime , quis te

Festina r e iubet ? malio r em p r aes ta magis tr a]) iecipulum . Secur ns ahi ; v incer is , ut Aiax

Pr aetcr iit Talamonem ,ut Pelea V ieil Achilles .

Par cendam est tane r is : nondum implev e r e medullas 215

M atur ae mala a equitiae ; as t quam pccter e har bam

C oeper it at longi mucr ouem ndmitter e cultr i,

Falena er it testis , v endet pa r ia r ia summa

Exigua et Cer er ia tangens nr emque pedamque .

Blatem iam cr ede nur am,s i limina vestr n

M o r tifer n cum do te suhit : quibus il la p r emeturPe r samnam d igitis ! nam quae te r r aque ma r iqueAdqa ir enda putas , br ev ia r v ia canfe r et ill i.Nulla s en im magn i scalar is labo r . Haec ego numquamM andav i dices o lim,nec tal ia suasi 225

M antis causa ma lae tamen es t et a r igo pance te.

Nam quisquis magn i census p r aecep it ama r em,

Et laevo mon ito pa cr a s p r oducit avar os ,

[Et qui per fr audes patr imon ia candaplicar e,lD at liber tatem et to tas efilxnd it habenas

Cur r icula ; quem si r ev oces , subsista r e n cecit

Et te contempta r apitur metisque r elietis .

Nemo satis cr edit tantum del inquer e , quan tumPe rmittee ; ndea indulgent s ibi la tina ips i .Quam d icie invan i s taltnm , qui done t amico,Qui peuper tatem leve t attallatqne pr opinqui,Et spolinr e docce et cir camscr iher e et omni

C r imine d iv itiae adqu ir er e , quar um amor in te

Quantus e r at patr iae D acio r um in pector e , quantumD ilexit Thebas , s i Gr aecia v er a

, M ena eceu s ;[a quo r um salcis legionea dautiba s anga is

Cum clipeis a ascua tur et ha r r ida ha lle cnpeesantC ontinua , tamquam et tab icen sur r exa r it una .

Ergo iguam , cuius ecia tillas ipse dedisti,

https://www.forgottenbooks.com/join

98 D . IUN. IUVENALIS

Oceani mons tr a et invenes v idisse mar inae.

Non unus mantes agitat fur or : i lle sor o r is

In meniha s vulta Eamcn idum ter r etar et igni,Hic bove per cusso mngir a Agamamnona cr editAut Ithacam ; par ent tun icia licet atque lacem is ,Cur ato r ia aget , qui navam mer cihus implet

Ad summum latae at tabula d is tinguitur a nda,Quam s it causa mali tanti et discr iminis ba insConcisum argentum in titulas faciesqua minutes .

Occur r ant nubee et falgnr e : Salvite fanem,

Fr umen ti dominus clamat p iper isve cocmpti,Nil co lor hic caeli , nil fascie n igr a minatur ;Aes tivum tanat . Infelix hac for s itan ipsaNocte cadit fr actis tr ahiha s , fiuctuque p r emetur

Obr ufi e et zonam leave mor euque teuchit.Sed cuius votis modo non sufi

'

ecer at nur am,

Quod Taga s et r utila v alvit Pacto lus ar ene,Fr igide sufficient velentes inguine panni

Exiguusqa e cihua , mar sa r ate naufr aga s eescm

D am r ogat ct picta se tempestata tuetur .

,Tantis par te melis cur a maior a metuque

Ser venta r . M iser e est magn i cus todia census !

D ispos itie pr eedives bemis v igilar e coha r tem

Ser v a r um noctu Licinua iubet , atton itus p r o

Electr o s ign isque sa is Pbrygiaqa e co lumnaAtque aho r a et lata tes tudine . D alia nudiNon ar dent Ova ici ; s i fr agar ia , a lter a fiat

C r es domus , atque eadem plamho commissa manchit. 310Sens it Alexander , tes ta quam v idit in illeM agnum hab iteta r am ,

quan to felicio r hic , quiNil cupa r et , quam qui totum s ibi po sccr et or bem,

Paseur us gestis aeqnande per icula r ebus .

Nullum numen ahast , s i s it pr udentia ; nos te,

Nos facima s, Fo r tuna , deam . M ea sur e tamen quae

Sufficiat census,s i quis ma causalnt , adam :

In quantum eitie atque famcs et fr igor a poeeunt,Quantum ,

Epicur e , tibi par vis sufi'

ecit in ho r tie,

Quan tum Socr a tici ceper unt en te panntes .

SATIRA xv . 99

Numqaem nlind natur a , a liud sapientie dicit.Acr iba s exemplis v ideor ta claa dcr e ? miecaErgo a liqu id no str is da mar iba s

, effice sammam,

Bis sep tem o r din ibus quam lex d igunta r Othon ia.

Haec quoque s i r ugnm tr ahit axtcnd itque labellum,

Same duo s equites , fac tar tia quadr ingenta .

Si nondum implev i gr emium , si pandita r ultr a,Nec C r oesi fo r tune umquam nec Per s ien r egnaSufficient anima nec div itiae Nar cissiIndalsit Caesar cui C laudine omnia , cuius

Paru it imper iia uxor em occider e iussa s .

S A T I R A XV .

ais na scit,Voluei Bithyn ice , qua lia damens

p ta s po r tante co lat ? cr ocod ilou ado r at

haec , ille pava t eata r em ser p entiha s ihiu .

a s sacr i n itet aur ea cer cap itheci,imid ia magione r esonan t ubi M emnone cho r daetqua v etus Thebe centum inact abr ate pa r tis .

lic acla r as , hic p iscam fl aminia , i llio

ppidn to ta canem v ener anta r , nemo Bienam.

at eeepc nefae v io lar e et fr anger e mo r sa

tes gentes , quibus haec nascantur in ho r tie

Lanatis animaliha s ahatinet omn is

nefae illio fatum ingular a capellae

bamania vesci licet . Atton ito quamsa per coenam facinue nar r a r et Ulixeso a ,

bilom aut r isum for tasse quibaedamr at , ut mendnx ar etalague : la mer a nemo

ahicit , saeva dignam ver aque Cher yhdi,immanes Laastr ygonas atque Cyc10pas ?

Nam oitiua Scyllem vel canca r r entia saxe

l(iyaneis plaaoe et tempestatihus utr es'

Or edider im aut tenni per cassam ver ber a C ir eneEt cam r emigihus gr annisse Elpena r a po r cis

Tam vacui capitis populum Phneaca putevit?

100 D . IUN. IUVENALIS

Sic a liquie mar ito nondum ebr ia s et minimum qui

D e C a r cy r naa temetum duxcr at urna

Sa lus enim haec lthaca s nulla sub tas ta canebat .

Noe mir anda quidem ,sed nuper causa le [anco

Ges ta super calidac r cfe r emue moenia Capti,Nas vulgi scelus et cauctis gr av io r a cothur a ia.

Nam scelue , a Py r r ha quamquam omn ia sy rmata v alves , 30

Nulla s apud tr agicae papula a facit ; accipa , nas tr oD ir e quod axemplam fe r itas pr oduxer it nava .

In te r finitima s vetus a tque antique eimaltas ,Immor tale a dium et numquam sanabile vulnusAr det adha c , Ombos et Ten ty r a . Summus a tr imque 35

Inde fur o r vulgo ,quod numina v icino r nm

Odit a tar que locus,quam solca cr edat habendos

Esse deca , quo s ipse ca lit. Sed tempo r e festaAlter ius popul i r epicada occas io cauctis

V isa in imico r um p r imo r iha s ac duciba a , ne

Lnetum hilar emqa e diem ,ne megane gaudia co enae

Sentir ent , po sitis ad temple et compita mansiePer v igilique ta r o , quem nocte ac luce incentemSeptima s inter dam sol invenit. Ho r r ida sane

Aegyptus , sed luxur ia , quantum ipse notav i,

Ba r bar a famoso non cadit tur ba C anapa .

Adda , quad et facilis v ictor ia d a medidia et

Blnes is a tque me r o titabantihus : inde v ir a r am

Saltata s nigr a tibioiue , queliacumque

Unguenta et fl o r es ma ]taeqne in fr onte co r onee

Hino icianum ad ium. Sed iurgie pr ima sanar e

Ineip iant an imis ar dentihus , haec tuba r ixae

D ain clamo r e par i cancur r itur , ct v ice te liSaev it nada manus ; paucec s ia e vulner e malne ,V ix cuiquam aut nulli ta to cer tamine nasas

Integer , eap icer ee iam annata per agmine va l ta sD imidias , a lias facies et bina tia r aptisOssa genie , plance aca lo r am sanguina pugnas .

Lude r e se cr edunt ipsi tamen et puer ilesExer cer a ncies

, quod nul la cadaver e calcentEt sane quo to t r ixentis milia tur hae,

https://www.forgottenbooks.com/join

102 D . IUN. IUVENALIS

c chat vacui ventr is fur o r , hostiha s ips isPalla r em nc maciem et tenace mis er antihus er tusM embr e aliena fame lucer ebuut esse par atiEt sua . Quisnnm hominum ven iam dar e quievc deo r umVentr ihue ubnuar et dir a atque immen ia paseisEt quibus illorum poter ant igaosccr c mance,

Quor um co r po r ibus v es cebentur ? M elina nas

Zenonie p r aecepta manen t ; nec en im omnia , quaedamPr o vi ta faciende pa tent : sed Cantaber andeSto iana , antiqui pr aeser tim ae ta te M eta lli ?Nunc to tus Gr aias na s tr asque habe t o r bis Athenas , 110

Gallia causidicos doeuit facunda Br itannos ,D e conducendo loquitur iam r heto r a Thy le .

Nobilis i lle tamen papula a , quem d iximus , e t per

V ir tute atque fide , sed maio r clade , Segua tus ,Tele quid excusa t : M neo tide saev io r er a

Aegyptus . Quippe illa n efandi Teur ica sacr i

lnven tr ix homines (ut iam ,quae carmina tr adant,

Digna fide cr edas) tantum immolat,a lter ius n il

Aut gr av ine ca ltr a timet bastia : qu is mado casus

Impulit has ? quae tenta famcs infestaqa e vallo

Arma ca eger unt tam detes tabile monstr umAuder e ? anne aliem , ter r a M amphitide s icca,Inv id iam facer ent n o len ti sa r gar e Nilo ?Qua nec ter r ibiles C imbr i nce Bis taa es umquamSaur ometaeque tr a cce aut immanes Agathyr si,Hue eaev it r abie imhellc et inutile va lga s ,Per vula fictilihus solitum dar e ve la phaeeliaEt b r evibus pietna r cmis incumher e tes tac .

Nec poenam sca lar i invenics , nec digna per ahiaSupplicia his papulis , in quo r um manta pa r ce sa n t 130

Et eimilcs i r e atque famcs . M o lliss ima co r de

Humana gener i dar a se natur a fetctur ,Quae lacr imae dedit ; haec na str i pa r s optima aaneus .

Plo r ar e ergo iubet cna eam dicentis amici

Squalo r emque r ei, pup illum ed iur e v a cantem

C ir cumscr ipta r em ,cuius manentia fietu

Or a puellar es faciant incer ta capilli .

SATIRA XV . 103

Natur ae imper ia gemimus ; quam fa nne adultaa

Virgin ia occur r it v el ter r a clanditur infans

Et mino r igne r cgi ; quis enim hanna at fece dignus 140Ar cana , qualem C er er ia vult asse sacer do s

,

Ulla aliene s ibi cr edit mala ? Separ at hoc noe

A gr egc ma ta r um ,a tque idea vener abile sa li

Sor titi ingen ium d iv ino r umque capaces\ tque excr candis cap iendisque a r tibus aptiSensum a caelesti demiesam tr nxima s ar ca,

Cuius agent pr one e t ter r am speetantin. MandiPr incipio induleit communis candito r i llisTantum animes , nobis animam quoque , mutuns ut noe

Afi‘

acta s peter e auxilium et pr ecatar a iuba r ct, 150

D isper sos tr abar a in populum ,migr ar e vetus to

D e a amo r e et pr oav ie hahitetas linqa er e s ilvaa,

Aedificar e damos , lar ihus coniunger a nostr is

Tectum a liud , tuto s v icino limine somnos

Ut ca l leta dar a t fiducia , p r o teger a armie

Lap sum aut ingenti autentenî vulner e civam,

Camm ani dar e s igna tuba,defend iar isdem

Tur r ibus atque una po r tar am clave tener i .Sed iam ser pentam maio r concor dia ; par citCogn atis maculis s imilia far e : quando leoniFo r tio r er ipuit v itam leo ? qua nemo r c umquamExsp ir av it aper maio r ia dautiba s apr i ?

Indica tigr is agit r abide cum tigr idc pacemPer p e tuam ,

saevis inter se coav enit u r ais

As t h omini fer r um leta le inonda nefandaPr o dmr isee par am cet , quam r as tr a ct sar cula tantumAs su eti coqua r e et mar r is uc vome r e lessiNe s c ier int pr imi gladios extender a fabr i.Asp icimus papulaa , quo r um non eufficit ir ae

Occid issa aliqaem ,sed pecto r e , br achia , vultum

Cr ad ider int genus esse cibi ; quid d icer et e rgoVel quo non fuger et , s i nunc haec monstr a v ider et,Pythago r as , cauctis an imaliha s abs tinuit qu i

Tamquam bomine et veutr i induls it non omne legumen ?

104 D . ma . IU'

VENALIS

S A T I R A XVI.

Quis numer a r e quant falicis pr eemie , Galli,M ilitiae ? nam si subauntur pr o sper a cas tr a,M e pevidum excipiat tir onem po r ta secuado

S ider a . Plus e tan im feti vele t hor a benign i,Quam si nos Vener ia commandet epis to le M ar tiEt Samia genetr ix quae delcctetur ar ena .

Commode tr a ctemus pr imum commun ia quo r umHea d minimum il lud er it , ne te pulsa r e togatusAndant , imma et

,s i pulsetur , d issimulet nec

Andant excussos pr aeto r i oatender c daa teaEt n igr am in facie tumid is livor ihus ofi

'

nm

Atque oculam medico n il pr omittente r alictum.

Ber daicae index datur haec punir e v a lenti,Ca lceus at gr andes magna ad subse llia aur ea,

Legiba s antiqa is castr a r am et mor e CamilliServato , miles ne vellum litiget extr aEt pr oco l e s iga is . Ius tiss ima centur ionum

Cogn itia est igitur d a milite ,nec mihi dcer it

Hltio ,s i iustae defer tur causa quer ellec

Ta ta coho r s tamen es t inimica , amneeqa e man ipli

Canseneu magno efficiunt , cur ehilis ut s it

Vindicta et gruv io r quam iniur ia . D ignam e r it ergoDeclametor is mulino cor de Vagelli,Quam dua cr a r e hnheae , o ffender e ta t caligas , to t

M ilia eleva r am. Quis tam p r ocul nheit ah ur be

Pr aeter ea , quis tem Py lades , ma lem agger is ultr aUt veniat ? lacr imae s iccen tur p r otinus , et se

Excusetur os non sollicitemue amico s .

D a tes tem ,index quam d ixe r it

, audcet illeNescio quis , pugna s qui v idit

,dicer e : V idi

È t cr edam d ignam ba r ba d igaumquc cepillisi amm. Oitiua fa lsum pr oducer e tes temltr e peganum poes ie

,quem ver a loquantem

tr a fa r tunam armati con tr aqua pudo r em.

https://www.forgottenbooks.com/join

S U L P I C I A E S A T I R A.

Masa ,quibus nama r ia her oes at arma fr equentes ,

Fahellam permitta mihi da texer e pancia.

Nam tibi eccess i , tecam penetr a le r etr uctuna

Cons ilium ; quar e nec carmina ca r r o Phalueco

Nec tr imetr o iemba nec qui pede fr uctus eademFo r titar ir asci d idicit duca Clazomenio .

C etar a quia e tiam , quot denique mil ia Ias iPr imaque Romanus docui contender e Gr eiisEt ealibus var iar e novis

,eonstanter omitto ,

Teque,quibus pr inceps et facundiss ima celles ,

Aggr edio r : pr ccihus descende clientie et nudi .D ic mihi , Celliapa , quidnam peter ille deo r um

Cogitnt ? un tar r as et patr ie secule ma tut,

Qnasque dedit quondam ,mo r ientiba s er ip it ar tes

No sque'

iubet tacita s et iam r nticnis egenas

Non aliter, p r ima quam quam sur r eximua nava ,

Glandiha s et pur ea r ur sus p r ocamber a lymphua ?

An r eliquas tar r as conser vat amicue a t urhee ,Sed genus Auson ium Remulique extur bat alumnos ?Quid ? r eputemus enim : duo sunt , quibus extulit ingansRoma caput : v ir tus be lli a t sapientin pacis .

Sed v ir tus,agita ta domi ct socialibus ermis ,

In fr ate Sican iae et Car thagin ie exiit ar easC a ta r aqna imper ia et to tum s imul abstulit o r bem ;

“

ale, velut stadio victo r qui salus Acheeo

ruet at immo te secum vir tute fetiscit ,

SULPIGIAE SATIRA. 107

Sic itidem Romana means , con tender e postquamDestitit et pacem longis fr enav it habenie ,Ipse domi leges et Gr aie inventa r ctr ectans

Omn ia bollo r am te r r a quaesite mar iqae

Pr eemie consilio a t mo lli r atione r egebet .

Staba t in h is ; neque enim po ter at cons tar a s ine ips is ,Aut fr ustr a axo r i mandu que D iespiter o limImp er ium s ine fina d ed i, d ixisse p r obatur .

Nunc igitur qui r ee Romanus imper at in terNon tr nba sed tergo p r o lapsus et ingluvie albus ,Et studia at sapiens hominum nomenque genusqae

Omn ia ebir c fa r ne atque ur be excede r a iussit.Quid fecimus ? Gr aiae hominamqua r eliqa imue ur hes ,Ut Romena fcr et magis bis instr ucta magis tr is ;Nane , Capito lino v a luti tur bante CamilloEns ibus et tr utina Gul li fugar e r alicte ,Sic nos tr i pelar e sauce d icantnr et ips iUt fer a le sua s anna exs tir par e libellos .

Ergo Nnmantina s Libycusque cr r av it in istoScipio qui Rhadio cr ev it fo rman te magis tr a ,C eta r a et illa manus ba lla facunda secando ,Quae inter p r isci sentantia d in CataniaScir e ndea magni fccissct , utr umne secundis

An magie edva r s is star et Romana p r apagc ?

Scilicet edva r sis : nam quam defendier armie

Suedet amo r patr iae et captive pauatibue uxo r ,C onvenit , ut vespia , quar am domus ar ca Manctae ,Tur he r igene str ictis per lutea cor po r e talia ;Ast ahi spes secur e r edit , ablitn favo r umPlebe meter q

'

ue unesomna ma r iantur obesa .

Romulider nm igitur longa et gr av is exitium pax .

Hoc fabel la modo pausum facit. Optima , paethac ,M usa , vclim moneas , s ine qua mihi nulla volaptaViver e

, a ti quondam Lydas , dum Smy r na par ibat ,Nunc itidem migr ar e ve lis ; v alden ique quidvisUt dea quaer c a l iud ; tan tum Romena CalanoMcca in incundoa per ita r qae nver ta Sahiuoe.

Haec ego tum paucis dea ma d ignar ier infit

108 SULPIC IAE SATIRA.

Pane me tus acquas , eultr ix mea : summa tyr ennoHaec ins tant odia et no s tr o per itur us hono r a es t .

Nam leur eta Numaa fanteeque habitemus easdemEt comito Eger ia r idemue inaniu coepta .

Vive , vale ; manat nunc purchr um sua fame do lo r emMusar um spandet chor us et Romanus Apollo .

https://www.forgottenbooks.com/join

O N O M A S T I C O N.

Can op us I. 26 ; VI. 84 ; XV . 46.

Ca n teb er XV . 108 .

Cen a ein us VI. 150.

Cap ena III. 11.

Cap ita V III. 93.

Ca p italia X . 65 ; XIV . 91.Cap italianl II. 145 ; V I. 307 .

Snlp . 41.

Cap pad oees VII. 15.

Cep r ano X . 72 . 93.

Cnr fia in III. 69.

Ca r p ath ian XIV . 278.

Ce r popb orus V I. 199 .

C an iana V II. 205 .

Ca r thago V I. 171; X . 277 .

Snlp . 23.

Ca r n e 1. 36.

Ca s s and r a X . 362 .

Ca s s ius V . 37 .

Cas to r X III. 152 ; XIV . 260.

Ca t i an a III. 133 .

Ca t ilina VIII. 231; X . 288 ;X IV . 41.

Cat i nens ie V III. 16 .

Cet o II. 40; XI. 90. Snlp . 48 .

Ca tullo II. 49 ; X . 322 .

Cntnllus IV . 113 ; VIII. 186 ; XII.29 ; XIII. lll.

Oetalus Il. 146 ; III. 30.

Cco r op idee V III. 46 .

Cec r op ie V I. 187 .

Cec r op ia s II. 92 .

Celn du s . Vll. 215 .

Cala an o V III. 130.

Celano VI. 245 .

Cen sonn ia VI. 136 .

Ce r es III. 320; V I. 50; IX . 24 ;X . 112 ; XIV . 219. 263 ; XV .

141.

Ceth egus II. 27 ; VIII. 231; X .

287 .

Cb ner ippus VIII. 95.

Chaldneus VI. 553 ; X . 94 .

Cha r yb dis V . 102 ; XV . 17 .

Ghett i IV . 147 .

Chian a III. 136 .

Chir ca III. 205.

111

Ch r ys ippus II. 5 ; XIII. 184.

Ch r ys ogonu s V I. 74 ; V II. 176 .

Cicer o V II. 139 . 214 : V III. 244X . 114.

Cili: IV . 121; VIII. 94 .

C imbr i VIII. 249 ; XV . 124.

Ci r ce XV . 21.

Cir aci IV . 140.

C i r r he V II. 64 ; XIII. 79 .

Claud ine V . 147 ; VI. 115 ; XIV .

330.

Clnzcmen ius Snlp . 6.

Clea n tbes II. 7 .

Cleop a tr a Il. 109 .

Clio VII. 7 .

Clitumnne XII. 13.

Glad ius Il. 27 ; V I. 345.

Clotho IX . 135.

Cla v ia Il. 49 .

CInvienus I. 80.

Clytnemnes tr a V I. 656 .

Coelce VIII. 264.

Cad r a s III. 203 .

Colch is V I. 643.

Collina V I. 291.

Commnganus V I. 550.

Concor d ia I. 116.

Ccp tus XV . 28.

Car onna XV I. 54.

Car bulo III. 251.

Cor cy r nea e XV . 25 .

Cor dns I. 2 .

Co r inthoe V III. 113.

Car intba s V III. 197 .

Cor nelia V I. 167 .

Cor s ica V . 92 .

Ca r v inus I. 108 ; V III. 5. 7

XII. 1. 93.

Cor ybae V . 25 .

Cor yaias XIV . 267 .

Cor ydan IX . 102.

Cor ypbeea s V III. 62.

Cosmus V III. 86 .

Cossus III. 184 ; V III. 21; X . 202.

Cotta V . 109 ; VII. 95.

Cotytto II. 92 .

Con V III. 101.

112 ONO H AS'I‘I C ON.

Cm sus X . 108.

Cr emer e II. 155.

C r ap er aiae IX . 6 .

C r essa X . 327 .

C r ete XIV . 270.

Cr eticus II. 67 . 78 ; VIII. 38.

Cr eton ius XIV .

°

86 . 92 .

Cr iap inus I. 27 ; IV . 1 etc .

C r ispus IV . 8l.

C r oesus X . 274 ; X IV . 328 .

Cameo III. 2 . 321; IX . 57 .

Ca r ine 11. VIII. 4 ; XI. 78.

Cu r tius XI. 34 .

Cyane VIII. 162 .

Cya neae XV . 20.

Cybele II. 111; XIV . 263.

Cycles VI. 563.

Cyclop s XV . 18 .

Cya ica s XIII. 121; XIV . 309 .

Cyn th ia VI. 7 .

Duci IV . 111.

Ducica s V I. 205 .

Deed alue III. 25 .

D ames ipp us VIII. 185.

December V II. 97 ; IX . 68 .

Decine V III. 254 ; XIV . 239 .

Delph i V I. 555 .

Dcmctr ius III. 99 .

D emocr i tn s X . 34 .

Demos thene s X . 114 .

Deucalion 81.

Diana III. 320; X . 292 ; XV . 8 .

D iesp iter Snlp . 33.

D iomedea 53 .

D iphîlus III. 120.

D olebella V III. 105 .

Damitius VIII. 228.

Do r iana IV . 40.

Do r is III. 94 .

D rusus III. 238 ; VIII. 21. 40.

Ech ioa V I. 76 .

Eger ia III. 17 . Snlp . 68 .

Electr a V III. 218 .

Elissa V I. 435 .

Elp eno r XV . 22 .

Endym ion X . 318 .

Ennas igaeus X . 182 .

Ep icu r a s XIII. 112 ; XIV. 319 .

Epona V III. I57 .

Epp ie V I. 82. 104 . 114 .

Er inys V II. 68.

Er iphyle VI. 655 .

Esqu ilino III. 71; V . 78 ; X I. 51.

Etr us oi V . 164 .

Evander XI. 61.

Eugenaus VIII. 15 .

Eumen ides X IV . 285 .

Euph r anor III. 217 .

Euph r a tes I. 104 ; V III. 57 .

Eu r op e V III. 34 .

En r yalus V I. 81.

Fab ius Il. 146 ; V I. 266 ; V II. 95 ;V III. 14 . 191; XI. 90.

Feb r utcr ie III. 224 .

Fabr icius Il. 154 ; IX . 142 ; XI. 91.

(V eica tc) IV . 129 .

Fabulln Il. 68.

Faes id in e III. 32 .

Feler aus IV . 138 ; V I. 150. 303.

430; IX . 116 ; XIII. 216 .

Fau etus V II. 12 .

Fid enac VI. 57 ; X . 100.

Flacon e V II. 227,

Flam in ia I. 61. 171.

Flav ius IV . 37 .

Flo r a Il. 49 ; XIV . 262 .

Fon ta ine XIII. 17 .

Fr an tc I. 12 .

Fm eina III. 224 .

Fa r ine XIII. 51.

Fuecinu s XIV . I .

Fa san a IV . 112 ; X11. 45 ; XV I. 46.Gabbo V . 4 .

Gab i i III. 192 ; VI. 56 ; V II. 4X . 100.

Gad ea X . I .

Gad itenus XI. 162 .

Gnetulicn s V III. 26 .

Guctulus V . 53 ; X . 158 ; XI. 1403XIV . 278 .

Galbo Il. 105 ; VIII. 5. 222.Galla I. 125 .

Galli XI. 113. Snlp . 42.

Gallie V II. 148 ; XV . 111.

https://www.forgottenbooks.com/join

114

Inno V I. 48. 619 ; V II. 32 ;XIII. 40.

Iupp iter V . 79 ; V I. 15. 59 ;V III. 156 ; X . 38. 188 . 268 ;X I. 116 ; XII. 6 . 89 ; XIII. 41.

114 ; XIV. 81. 206 . 271.

Lebyr inthus I. 53.

Laced nemon ii XI. 175 .

Lucer na V II. 114 .

Laob eeis III. 27 ; IX . 136 .

Ludus XIII. 97 .

Laelius XIV . 195 .

Leenus V . 98 .

Laestr yganas XV . 18 .

Legn a VI. 83.

Lum ia IV . 154 ; V I. 385 .

Laomed on tiodas V I. 326 .

Lopp a V II. 72 .

La r ge XIV . 25 .

La r an ia Il. 36. 65.

Luter ana s V III. 147 . 151. 167 ;X . 17 .

Latina 1. 171; V . 55 .

Latina V I. 188 ; XI. 148 .

Latin i VI. 287 . 637 ; V III. 256 .

La tia n o I. 36 ; V I. 44 .

Latium XII. 103 .

Latina XI. 115 .

La toua V I. 176 ; X. 292 .

Lov innm XII. 71.

Laur ana ager I. 107 .

Lour eolus V III. 187 .

Lada VI. 63.

Lentulus VI. 80; V II. 95 ; V III.187 ; X . 287 .

Lep id us V I. 265 ; VIII. 9 .

Leucos VIII. 241.

l itine X II. 122 .

Libur n n s III. 240; IV . 75 ; VI.477 .

Libyans Snlp . 45 .

Libya V . 119 ; XI. 25 .

Licinua I. 109 ; XIV . 306.

Lign etiens III. 257 .

Lipur oeus X III. 45 .

Longiano X . 16 .

La con i V III. 180.

O N O M A S T I C O N.

La cunn s V II. 79 .

Lucilius I. 165.

Lucr etia X . 293.

La or ina s IV . 141.

Lucns to I. 71.

Lagdunans is o r a I. 44.

Lup er aus Il. 142.

Lya isca VI. 123 .

Lycine XI. 147 .

Lyd o Il. 141.

Lyd a s Snlp . 60.

M ncheer a V II. 9.

M oacca ae I. 66 ; V II. 94 .

M ued i ? VII. 132.

M aeoticus IV . 42 .

M neotis XV . 115.

M uav ia I. 20.

M am er cus V III. 192 .

M on ilio VI. 243.

M nmallus II. 145 .

M ar ina 1. 49 ; V III. 120.

M er c VI. 436 ; V II. 227 ; XI. 180.

M ar s 1. 8 ; Il. 31; V I. 59 ; IX .

101; X . 83. 314 ; X III. 7 9 ;XIV . 261; XVI. 5 .

M or ana IH . 169 ; XIV . 180.

M a r eva IX . 2 .

M assa 1. 35.

M otor IX . 23.

M otha I. 32 ; V II. 129 ; XI. 34 .

M aur o V I. 307 ; X . 224 .

M nu r a s III. 79 ; V . 53 ; V I. 337V II. 120; X . 148 ; X I. 125XIV . 196 .

M edulline V I. 322 .

M odus X . 177 .

M egales io V I. 69 ; XI. 193 .

M eleoger V . 115 .

M emnon XV . 5 .

M emph itis XV . 122 .

M enolippe V IH . 229 .

M enoeceue XIV . 240.

M en tor V III. 114 .

M ar co VI. 528 ; XHI. 163.

M essalina X . 333.

M etallus V I. 265 ; XV . 109M iclp se V . 89.

O N O M A S T I C O N .

Milato s V I. 296 .

Milo II. 26 .

Min er v a III. 139 . 219 ; X . 116 ;XIII. 82 .

Mintu r n oe X . 276.

M i th r id ates XIV . 252 .

M adia III. 130.

Moesa s IX . 143.

M alos sns X II. 108 ; XIV . 162 .

M aneta Snlp . 53 .

M an tenne IV . 107 . 131.

M ouychus I. 11.

M os ca XIV . 102 .

M a cin a I.J

154 ; V III. 264.

M a so V II. 37 . Snlp . I . 59 . 70.

M ycea is X II. 127 .

M ygale V . 141.

M yr on VIII. 102 .

Neb o tnea s X I. 126 .

Nuev aln s IX . 1 etc .

No r ciasa s XIV . 329 .

Net to VIII. 96 .

Nep ta a a s XIII. 81. 152.

Ne r o IV . 137 ° VI. 615 ; VIII.

7 2 . 170. 193. 212 . 223 ; X .

15 . 308 ; X1L 129 .

calva s IV . 38 .

Nes to r V I. 326 ; XII. 128.

Niliucus I. 26 .

Nilus V I. 83 ; X . 149 ; XIII. 27 ;

X V . 123.

iph otee VI. 409.

No r tiu X . 74 .

No v iu s XII. 111.

Num a HI. 16 . 138 ; V I. 343 ;

V III. 156 . Snlp . 67 .

Nnm an tinas VIII. 11. Snlp . 45 .

Namì d o IV . 100; VII. 182 .

Num itor VII. 74 ; V III. 93.

Ny se V II. 64 .

Oceenus II. 2 ; X . 149 ; XI 94 .

113 ; XIV . 283.

Octav ius V III. 242 .

Ognln io V I. 352 .

Olyn thus XII. 47 .

Omb i XV . 35 . 75 .

Opp io X . 220. 322 .

115

Gr and es II. 161.

Or antes I. 6 ; V III. 220.

Or antes III. 62 .

Os ir is V I. 541; VIII. 29 .

Ostia V III. 171.

Otho III. 159 ; XIV . 324 .

Oth o (Caesa r ) II. 99 VI. 559 .

Pocoia s V II. 12 ; XII. 99 .

Pectolu s XIV 299 .

Pncn viue XII. 112 eta .

Pucca V I. 172 .

Puloemon V I. 452 ; V II. 215 .

Pelutinua V I. 116 .

Pnlntium II. 106 ; IV . 31.

Pnlfa r iua IV . 53 .

Pallas I. 109 .

Pan sa V III. 96 .

Per one XII. 64 .

Par is X . 264 .

pan tom ima s V I. 87 ; V II. 87.

Pon h aein e V III. 102 .

Pa r th en ius XII. 44 .

Pur tbus V I. 407 .

Pax I. 115 ; IX . 23.

Ped o V II. 129 .

Pega sus IV . 77 .

Palena X . 256 ; XIV . 214 .

Pelides III. 280.

Pellaeus X . 168.

Polap en V II. 92 .

Peuntas XIV . 320.

Pen elope II. 56 .

Per i bom iue II. 16 .

Per s ico r egn o X IV . 328 .

Per s iane III. 221; XL 57 .

Petos ir is V I. 581.

Phocnx V . 151; XV . 23.

Ph o1acw s Snlp . 4 .

Phala r is V III. 81.

Pha r iue XIII. 85 .

Phar os V I. 83.

Pb iele X . 238 .

Pb id iecns V III. 103.

Ph ilippa s XIII. 125 .

Ph ilom ela V II. 92 .

Phoebus V II. 233.

Pbalus XII. 45.

116 o n o m ns r r ca rr .

Phr ygia s II. 115 ; V I. 516 ; X IV . ha s XIV . 162 .P,"

XV . 173.

236 ; XI. Py thnga r eu s IH . 229 .

147 ; XII. 73. Pyth io XIII. 199 .

Pica s IV . 65 . Qn inqno tr us X . 115 .

Placuna XI. 74 .

Plans VIII . 131.

Piefi dea IX . 36 .

Pier ina V II. 8. 60.

Pis a V . 109 .

Pi ttacos H . 6 .

Pla ton XIII. 50.

Poenns X . 155 .

Pollio V I. 387 ; V II. 176 ; IX . 7

X1. 43 .

Polli“: II. 68.

Polyclita s IH . 217 ; V III. 103 .

Polyphemus IX . 64 ; XIV . 20.

Pamp aim IV . 110.

(M agnus ) X . 108 . 283Pomp tinu HI. 307 .

Pan tin VI. 638 .

Pontia: mad iaam inn VI. 661.

Pontin a V III. 1 etc .

ser p cn s XIV . 114 .

Pon tus IV . 43 ; X . 273 .

Papp ueenu V I. 462 .

Pos id as XIV . 91.

Postnmu VI. 21. 28 . 37 7 .

Pr im us X . 258.

Pr iapus II. 95 ; VI. 316 .

Pr oah yto III. 5 .

Pr oculo Il. 68 ; III. 203.

Pr ocaleius I. 40; V II. 94.

Pr eone V I. 644 .

Pr ome theus IV . 133 ; VIII. 133 ;XV . 85.

Pr otogenas III. 120.

Psecns V I. 491.

Punlcus XIV . 161.

Pygmaeus V I. 506 ; XIII. 168 .

Pylnd as XV I. 26 .

Pylina X . 246 .

Py r cnneus X . 151.

Py r rha I. 84 ; XV . 30.

280; VII.

186 . 189 .

Qa in tills V II. 75 .

Qui r inus II. 133 ; IH . 67 ; V III.

259 ; XL 105 .

Qnir itas IH . 60. 163 ; V III. 47

X . 45 . 109 .

Ru olo [X 4 .

Romulus Snlp . 19.

Rama s X . 73.

Rhudm ntha s XIII. 197 .

Bh an as V III. 170.

Rhodia s V III. 113 . Snlp . 46 .

Rhod op e IX . 4 .

Rhad os V I. 296 .

Roma II. 39 ; H I. 41. 83 . 137

165 . 183. 319 ; IV . 38 ; V .

90; V II. 4 . 138 ; VIII. 2 37 .

243 ; X . 122 . 279 ; XL 46 .

197 . Snlp . 21.

Romance Snlp . 8.

Romanus III. 119 ; V . 58 ; X .

138 ; XIV . 100. 160.

Romalidne Snlp . 57 .

Romaleus X1. 104.

Rub ellins VIII. 39 .

Rub r ena s VH . 72 .

Rab r ia s IV . 105 .

Rufus V II. 213 .

Rutilo X . 294 .

Ba talne I. 62 ; VI. 637 ; V II. 68 ;XH . 105 .

Rutup ina s IV . 141.

Sahallus IH . 169 .

Sabino V I. 164 .

Seh inus X . 299 . Snlp . 63.Snga ntinus V . 29 .

Snga ntns XV . 114 .

Snlam is X . 179.

Snle ius V II. 80.

Saline V I. 604 .

Sem ina XV I. 6 .

https://www.forgottenbooks.com/join