శంశకఽతలసణి

యోధయ ఘనీభాళవెసా ళ దంఫయభధయగః, షవెసా య్ఱాయతం తతర మాళనృనైళ రళయాత.ే

భాళభు|| అకసఴ భధయభున అ యోధయభుఱ (మేఘభుఱ) ఫఱభు, ఄంటే అ దటటమ ైన మేఘభుఱు షశానక్షతరభు లృలైు ళయక,ే ఄఱాా గ ే(వా ఱీ)

యోధయభుఱ దాయడయభు షశాశపయశ రశర ంచ ళయక.ే..

కనక ఘనాఘనడె వీౄరసభుడ,ే ఇ యోధయభుఱో చంచఱభుఱ న అవీృతేఱన భధయఱోనే వీడుపో తేనాైయ. రసభుడె ఈపసధ ి

యయంతభుళ ండు, ఄనంతయభు తనతోన ేతీశకుపో తాడె. కనక నీళ మేఘళసయభునా మేఘభునా దేనాైఴయీవెసా ళ ...

శంశకఽతలసణ.ి.. 2

వెోా తేం కథం న కఱపపమ శంగం శభనవెసభషమ్,

భయౌనోహ గతో యేన భధశదనతాభాయౌ:..

భాళమ్|| భయౌనమ ైన తేమ మద కడా వప శంఫంధభుళఱా భధశదనభు (తేనృన షర ంచచనైద)ి, ఄటేా శజ్జన శషలసశం ళఱా నీచఱు కడా భధశదనతాాన్నై (వివేు వెసముజ్యయన్నై) ప ందతాయు. శభనశసంఘభున గుర ంచి నేన ఏభునన్న రశా తంచగఱన.

శంశకఽతలసణ.ి...3 శాదతాా దివ ిగుణం ణయం, యదతాా నపసఱనమ్,

యదతాా వేరేణ, శాదతాం న్నవపఱం బలేత్||

భాళం|| ఆతయుఱు చేవహన దానభున పసడెచేమక దాన్నన్న శంయక్ుంచినటాయత,ే

తాన శామంగస చేవహన దానభుకనైన రౄండె రౄటలా ఄధికంగస ణయభు పసర హాశా ంది. ఆతయుఱు చేవహన దానభున షర ంచట ళఱా

తాన చేవహన దానభుఱళఱా శంపసదించకునై ణయవిళేవం ఏద ననా ళ ంటే, ఄది న్నవఫఱమ ైపో తేంద.ి (జ్నకుడె చేవహన కనాయదానాన్నకూ ఘాత కఱుగ ంచి, రసళణుడె తన తశస ఄంతా నవటపో యనవృంచాడె) గభన్నక: రోకసయం చ మయండు. ఱోకం కోశం ఆతయుఱు చేవహన భంచిన్న

కసపసడడం కడా ఈకసయమ.ే..

శంశకఽతలసణ.ి...4

ఄభిలసదయేత్ ళఽధాంఴచ, దదాయచ నచలసశనం శాకమ్,

కఽతాంజ్యౌ యుపసవత, గచఛతః ఽవఠ తోన్నామాత్.

భాళం|| ళఽదు ఱకూ నభశకర చడం, నీ అశనభున లసర కూ ఆమయటం, ఄంజ్యౌ ఫదు డలృనముండు, లసయు లృలైున పడె లృనకన ేక ంత

దయభు వెసగనంపసయౌ.

విళయణ||

ఆద ిభన శనాతన ధయమం భనకు చహన ళేయీోభాయగం. ెదవఱకు నభశకర ంచడం ఄంటే, ఎళరౄైనా ండుతేఱు, ళఽదు ఱు భన ఆలుకు ళవతా నళ ా కయుచనై కురచచఱోంచి కడా ఱపళకుండా, అ... యండు, ఫాగునాైరస? కరోచండు ఄన్న నీరకకననై కురచచ చహంచడం కసద, లసయు ళచిచన లృంటన ేనళ ా ఱపచి లసర కూ నభశకర ంచాయౌ. ఄఱా చ పఱపద కదండ ీఄనకోడద, అ వివమం నీ అశనం లసర కూ శభర పంచాయౌ ఄన్న చ పటంఱో ళ ంది. నళ ా వినమంతో లసయు లృఱళు యయంతభూ లసర శభూంఱోన ేళ ండాయౌ. లసర భానాన లసర న్న ళదియౌ,

లసర కూ ఏ జ్ౄభునీ వర మఱోా ెటటట విడుచి ెటటకడద. లసర శభూంఱోన ేఈంటృ ఈపసవహంచాయౌ. ఄంటే భాగళదారసధన ఱో భనం చేవత వతళఱనీై లసర కూ ఄళశయమ ైనంత దగగయ ళ ండుచ మాయయౌ.

లసయు లృలు దఱచిన పడె, భూయు గఫ గఫ లృయుపో య తఱు తీవహ లృలుండు ఄన్న చెటటకోడద. ఆద ిభావే దోవం ప భమనై దాన్నతో శభానం. లసర లృనకన ేనడుచి కనీశం భూ ఆంటట శర షదవ ఱ

ళయకౄైనా వెసగనండం చ మాయయౌ. ఄద ీధ్ుత. ఆఱా చేవతా క డెకునకు తరతకయమ చేమళఱవహన ఄళశయం తండురకూ రసద. లృనధలసయన్నై

భృమయళఱవహన ఄళశయం ఆఱాా యౌకూ రసద.

సంసకృతవాణ.ి...5

ఏకౄైకస గౌ శామీ వహసంషః, ంచ లసయఘార ః రశతభి:,

ఄధరోమ నవట శంతానో, ధయమ శసంతాన ళయథనః.

భాళం|| గోళ కు ఒక కకకటట, వహంషభునకు భూడె, యౌకూ ఄయదనైహఱాఱు టలట టచ.ే ఄధయమభు ళంఴ నాఴనభునకు, ధయమభు ళంఴళఽదిుకూనీ

(కసయణభు)... ఱోకంఱో గోశంతతయే ఄభిళఽదిు చ ందతేనైద,ి వహంష లసయఘరభుఱ

శంతత క్ీణించచనైద.ి ఆది గభన్నంచి భన శంపసదన భర ము నడళడుక ధర మకమ ైనవిగస ఈండెనటలా చశక ంటృ నడువతా ... భన శంతానం కడా గోశంతతఱా ఄభిళఽదిు చ ందతేంది... ఱపదా గయభళోకసన్నై ఄనబవించాయౌసంద.ే..

సంసకృతవాణ.ి...6

ఄఽవోట 2హ శితం ఫఽమాత్, మశయ నేచేచత్ రసబళం, ఏవ ఏళ శతాం ధరోమ, విరచత భతొ2నయథా. భాళం|| ఎళర కూ రసబళభు జ్యగకడదన్న కోయుకుంటాలో, లసన్నకూ శితభున ఄడెగక పో యనన చ పసపయౌ . ఆదియ ేశతేపయువేఱ ధయమం. ఄడెగఱపద కదాన్న శితభున చ పక ఉయకుండున ఄది ఄధయమభు.

విళయణం: వీౄభదరా భామణం ఱో విభీవణుడె ఄనైగసరౄైన రసళణున్నకూ ఆద ేవిధంగస ధయమం చ పసపడె. లసడె భఽతేయళ నే అఴయీంచాడె. రసళణుడె భఽతేయళ నకు యెదయులృఱుా నైటటట లసడె, ఄటటట లసడె భఽతేయయౄ డ ేకసళ న లసడె విడుచిెటటదగ నలసడె. కసళ న

విభీవణుడె ఄభఽత శాయౄ డ నన రసభుణిు అఴయీంచాడె.

శంశకఽతలసణ.ి...7 కరసయ వినేవన దాయ విందం, భుఖాయవింద ేవిన్నలేఴమంతం, ళటశయ తరశయ టే ఴమానం, ఫాఱం భుకుందం భనవెసశమరసభు.

భాళమ్||

దమం ళంటట తన పసదాన్నై, దమం ళంటట చేతోా , దమం ళంటట నోటలా , చొహపశా భరఱిఅకు దొనృైఱో ఴమన్నంచిమునై ఫాఱభుకుందన్న

(ఫాఱ కఽవేట న్న) భనవెసయ శమర ంచచనాైన. శంశకఽతలసణ.ి...8

మవెసమచచ యేన చ మదా చ మథా చ మచచ మాళచచ మతర చ వుభావుబ భాతమకయమ, తవెసమచచ తేన చ తదా చ తథా చ తచచ, తాళచచ తతర చ కఽతాంతళళస దెనత. (భవేభాయతం)

భాళం|| ణయ పస కఽతయభుఱన ఎందళఱన, దేన్నచేత, ఎ పడె, ఎటలా , ఎంతళయకు, ఎచచట అచర శా నాైడో దాన్నకూ ఄనగుణంగసన ేఅ మా కయమఱ పఱాఱన ఄందళఱన, ఄ పడె, ఄటలా , ఄంతళయకు, ఄకకడ

విధిన్నరేవఴంగస ఄనబవిశా నే ఈంటలనాైడె. కనక భుతరే ఱారస భన శఖ దఃఖాఱకు భనం చేవహన భంచి

చ డెఱప కసయణం. దాన్నకూ (భన శఖ దఃఖాఱకు) బగళంతేణిు ఫాధయడుగస చ మయకండు.

సంసకృతవాణ.ి...9

శతరం వృఖాభయవివేమ దంభానైయఴచతేరసథ ఴభీభావృీతో2హ, విధామ వెసవేమయకభశయ కఽవు ః క్ురం శభాదరా ళగభం తనోత.

భాళం|| వృఖా మజ్ఞో వీతభుఱన విడెళకన ేభామా శనాైయవహ లేవభున ధర ంచిన ఄయుజ ననకు కఽవేు డె శబదరన ఆచాచడె. ఄఱాగునన ే

భనవేయన్న కట శనాైయవహ లేవధాయణభునక ేశఖభున కయౌగ ంచన. న్నజ్మ ైన శనాైయశభు ఄళఱంబంచిన చ తపదేభుంద.ి

ఆద ిఱోకసనబళంఱో ఈనైద ేకదా! ఆకకడ ెనకూ ఄయుజ ననకు కఽవేు డె శబదరన ఆచినటలా నైన, నీళ శఖాభిఱాఴహవి కనక

శంవెసయభునంద ఆచచకఱలసడళ కసళ న కసవసమభున వీడు

శబదరన (ఄయథభున) చేటలట భు, ఄన్న చ పచనాైడె. అవిధభుననే కసవసమ యదాఱ

భాటలననైఄయథకసభభిఱావేఱందయు, (కసవసమభున) అఴమీభాతరభుచ ేప ందఫడున ఄయథకసభభుఱుకఱలసరౄై ఆకనృననా కసవసమాన్నైళదియౌ ధయమభాయగభుఱో నడళభన్న చ పటం. కసవసమభు ఄయథకసభభుఱకు అళయౌది... లసటటన్న అతక్ుంఛి దీన్నై ఄవేశయం చ మయకండు.

సంసకృతవాణ.ి...10

రతయషం రతయలేక్ేత, నయ ఴచర త భాతమనః, కూంన మే వుభి శా ఱయం, కూంన శతేపయుఴెన ర ళ.

భాళం|| నేన వుళ ఱా రళర ాశా నాైనా? ఱపక శతేపయువేన్నఱా రళర ాశా నాైనా?

ఄన్న రతదినభు భనవేయడె ర వౄయౌంచకోలసయౌ.

శంశకఽతలసణ.ి...11

కశాటాక భుదాయనం, భండం చ రపస తథా జ్ఱదాన భనైదానం, ఄఴాతాథ రోణం తథా తరళేచత చ శంతానం, శాలేదవిదో వీదః.

భాళం||

నయ(well), చ యుళ (lake), ఈదాయనళనం(park), భండం(A

bower, pavilion), చయౌలృందరభు(munificence), అఴాతాథ రోణం, తరే డె _ ఇ ఏడె శాశంతానభుఱన్న లేదలేతాఱు చ ా నాైయు. తరే డె హతఽ కయమఱదాారస నయకం నండు ఈదుర ంచి శారసగ న్నై

కఱుగచేవెసా డన్న విళసాశం. లసడద ిశళయంగస చ మయకపో త.ే.. ఄంతే లసడున్న కన్న త చిచెటలట క నై నయకం ఏద నత ేళ ందో , ఄది భనకూ ఄకకడా తపనటేా . అమా రదేళసఱఱో భనతయు చియవెసథ యగస ఈండేటలా

చేశా ంద.ి భన తయు ఎంతకసఱం వినడుత ేఄంతకసఱం శాయగఱోక లసశం ఄన్న ధయమళసవెసా ా దఱు చ ా నాైయ. కనక

అతీమముఱారస! ఒకకట ననా చియవెసథ యగస ఈండ ేన్న చేదావ ం. శంశకఽతలసణ.ి...12

ఄవహథయం జీళనం ఱోకే ఄవహథయం ధనమౌళనం, ఄవహథయం దాయ తాా ీ ది ధయమః కీర ాయవిమం వహథయమ్॥

పసర ణభు, ధనభు, మౌళనభు, భారసయ తరా దఱు శయాభు ఄవహా యమ ైనల,ే ధయమభు, కీర ా ఇ రౄండ ేవహథయమ ైనవి.

ఆన్నై త యౌవహకడా! అఴచయయభుగస భానళ డె... ఱోకః ఽచఛత శదాారసా ం ఴరచర ేకుళసఱం తళ,

కుతః కుఴఱభవెసమక భామురసయత దినేదినే॥

- నీకు క్ేభభా! ఱోకం ఄడెగుచనైద ి(ఒకర నొకయు), కసన్న భనకు రోజురోజుకు అముళ తర గ పో ళ చండగస కుఴఱం ఎకకడుద?ి

విజోుఱు అఱోచించండు. ఒకటటకసద రౄండెకసద తొభుమద ియంధరా ఱునై

భటటటకుండ ఆద.ి ఆదేదో ఘనమ ైన కంచ పసతరనక న్న

బరభడెతేనాైం శవహథయమ ైన కీర ాన్న శంపసదించే న్నన్న ఇ రోజ్ే ఇ

క్షణమే చేవెమయండు. ఎందకంటే భయుక్షణం ఎళర దో ఎళర కూ ఎయుక?

శంశకఽత లసణి :13

ఈవఴశఴంశ గసయగ యశా ఴకునం తే ఫఽషశపతః భనోజ్ళంతే భాణడలోయ విరలసకయం జ్నాయథనః

- గసయుగ యడె పసర తః కసఱభు భంచిదన్న, ఫఽషశపత ఴకునం చఛి

లృలుళఱ నన్న, భనోలేగమ ేభంచిదన్న భాణడళ యడె, ఫరా షమణ లసకయమ ే

భంచిదన్న జ్నాయథనడె చ హపర . దీన్నన్నఫటటట భంచి న్న చ మయటాన్నకూ అఱోచన ళచిచనద ేతడళ గస చేవెమాయయౌ. భుషూరసా ఱతో న్నఱపద. ఎందకంటే భూషూయా

రకయణమ ేకసఱపన్నకమ ైన అషో రసతరే ఱన అధాయంచేశక న్న

న్నర మంఫడుంద.ి

భంచినఱ వివమంఱో యుఱ ఫుదిు ఎ పడె శంఴమాతమకమ,ే

"అతమఫుదిు శసఖం చ నళ గుయు ఫుదిుర ాళేవతః" ఄన్న చ పన ేచ పసపయు. కనక భూ ఫుదేవ భూకు శఖాన్నై ఆశా ందన్న ెదవఱు చ పసపయు,

భుషూరసా ఱకోశం ఎదయు చవెా ఄత ఱాఘళమ ైన పసర ణం ఏ

గసయౌలసటాన్నకూ ఎ పడె క టలట కు పో తేందో ఎళర కూ ఎయుక.

భన శంకఱపమ ేశభూషూయాం. షనభంతేడ ేఇ వివమంఱో అదయశం

శంశకఽత లసణి:14

ఈపసనషౌ చ లసశఴచ ధఽత భనృనయ యై ధాయయేత్,

ఈవీత భఱంకసయం శరజ్ం కయకమేళ చ.

- ఒకయు ధర ంచిన పసదయక్షఱు ధర ంచట, ఒకయు కటటటన ళశాభీున కటలట ట, ఒకర మజ్ఞో వీతభున ధర ంచట, ఒకయు ఈయోగ ంచిన

ఄఱంకసయభుఱన, ూఱభాఱఱన ధర ంచట. లేరొకర కభండఱుళ ఈయోగ ంచట. ఆవి ఎళాయున చేమరసద. ఇ విధమ ైన నఱు కోర దార దరయభున అవేాన్నంచటయ.ే

శంశకఽత లసణి: 15

శభుదర భనథనే ఱపభే షర యాక్ీమం షరో వివం

భాగయం పఱత శయాతర న విదాయ న చ పౌయువం.

శభుదరభున భథించిన పడె వివేు ళ ఱక్ుమన్న ప ందాడె, వృళ డె

వివసన్నై ప ందాడె. కసఫటటట ఎకకడ ననా ఄదఽవటమ ేపయౌవెోా ంది, విదయ కసన్న

పౌయువం కసన్న కసద. ఎ పడ ననా ఎకకడ ననా న్నలసలాకూ గంజినీఱళు (ఄభఽతం). న్నతో ఏభాతరం శంఫందం ఱపన్న లసఱళు శఖాఱనభావిశా ంటాయు. దయంగస న్నఱుచన్న చోదయం చవహన ఆందర డె గురాి ఱు ఏనగుఱు కఱపళఽక్షం, కసభధేనళ ఱాంటట రయోజ్నాఱన ప ందాడె. నీటట యు భూద నొహపత యౌమకుండా డెకునైభవే వివేు ళ శందన (ఱక్ుమన్న) టలట కు పో మాడె. ఎకకడో భుకుకభూశక న్న అవేయవివేరసఱు న్నగీశించి తశస చేశక నే లసణిు తీశక చిచ వివం ెటాట యు. ఆంత శందన శఽఴహటంచిన ఴభీజీళ ఱకు దకూకంది కేళఱం గంజి నీఱళు.

శంశకఽత లసణి:16

భారసయవియోగఴచ జ్నాలసదొ ఊణశయ ళేవః కుజ్నశయ వతలస,

దార దరయకసఱప హరమ దయశనం చ వినాగ ైనా ంచ దషనా్న కసమమ్॥

- భారసయ వియోగం, ఱోకన్నంద, ఊణ ళేవం, నీచఱ వతళ,

దార దరయభంద హరమదయశనం, ఆవి న్న పఱపకుండాన ేభనన్న

కసఱపచవెసా య.

శంశకఽత లసణి: 17

దర భక్ ేచానైదాతాయం శభిక్ ేచ శియణయదం

చతేరోషం నభవెసయభు యణే ధీయభఽణే వుచిమ్॥

-కయుళ రోజుఱోా ఄనైం ెటలట లసన్నకూ, శభఽదిుగస ఈనై రోజుఱోా

ధనభున ఆచచలసన్నకూ, ముదుభుఱో లృనై చన్నలసన్నకూ, ఄ ప

ఱపన్నలసన్నకూ., ఇ నఱుగుర కూ నభశకర ంచ దన. ఆద ివెసక్ాత్ వీౄ కఽవు

బగలసనన్న ళచనం.

-దానం విచక్షణా ూయుంగస ళ ండాయౌ. శభుదరతీరసఱోా ఈ ప ఆళాటం

నేన దానం చేవెసన ఄన్న చ పకోళటాన్నక ేన్నక శా ంది. రజ్ఱయొకక

ఄళశరసన్నై గీశించాయౌ. ఄది లసర కూ ఄళశయం ఄయళ ండు దయాబమ ైన

శందయభభుఱో దాన్నన్న ఆళాటం. ఄది నీదగగయ ఈనైద నముండాయౌ.

ఱపదా నీళ శంపసదిం గయౌగ నద న ముండాయౌ.

నీ వెసభరసథ యన్నై భుంచి చేమరసద. అ వివమం చ పఱపద కదా! ఄన్న

ఄనకోళదవ . ఄ పఱపన్నలసడుకూ నేన నభశకర వెసా న, ఄన్న

చ పటంఱోన ేఈంది.

ఄనీై న్నతాయళశరసఱు శభఽదిుగస దొయుకుతేనాైయ, ఄటలళంట పడె

ఄవి క నకోకఱపక దార దరా యన్నై ఄనబవిశా నై లసర క యకు నీ ధనాన్నై

దానంచ యయ.

ఄంతేకసన్న శంవెసయం (ముదుం) నండు ర పో కడద. ర వహథతేఱకు

బమడు శభాజ్భునండు పసర పో కడద.

శంశకఽత లసణి:18

వా ణీాం దిాగుణ అవేరో ఫుదిుళసచహ చతేయుగ ణా,

వెసషశం వడెగ ణం చ నళ కసమో2వట గుణ ఈచయతే॥

- యువేఱకంట ేవా ఱీకు అవేయం రౄండె రౄటలా , ఫుదిు నాఱుగు రౄటలా ,

వెసషశం అయు రౄటలా , కసభభు ఎన్నభుది రౄటలా ఄధికభు.

విళయణ: అ! అ ఆంటలా అడెతానంరస! ఄన్న ఱోకంఱో భనం చాఱా

శందరసభఱోా వింటలంటాం. విజోుఱ ననలసయు అఱోచించి చడండు...

అ గఽవేఱు ఎ పడె శందఱతో తేఱతగుత హఱాా పసఱతో

కలకలఱాడెత ళోభామభానంగస ఈంటలంద.ి ఄంటే ఄకకడ ెతానం

రధానం కసద, అ ఆంటట లసర కూ వా ఱీన గౌయవించటం త ఱుశన్న.

అవేయం ఎకుకళగస తీశకోకపో త ేఆంటటలుపసదికూ వతళ చేమయఱప దావిడ,

(ఆందిరమాఱు ఫషు ఫఱళసఱుఱు బయా ళయశనఱోఱుడ ననా) ఄంత

ఫుదిుభంతేరసఱప కసకప త ేదార దరయం ఄనే భాటన్న అభడ దయంఱో

ఎఱాళ ంచగఱద. బయా శంఴమగీశథ డ నన పడె అవిడ అఱోచనతో

కడున వెసషవెో తతమ ైన న్నయుమాఱు కుటలంఫ ళఽదిుకూ కసయణం

ఄళ తాయ. అవిడమంద కసభభు ఄధికంగస ఈంటేన ేశంవెసయం

ఈతాసషంగస ళ ంటలంది, యకయకసఱ యుచఱుకోశం భాగసడె వీధిన్న

డద (డకూంటలా యంబఱా ఈండాఱన ేకదా ఄనబళజోు ఱ నన ెదవఱు

చ హపంద,ి యంబంట ేఏమ ైనా దేళతా? లేళేయకదా.)

ఇ గుణాఱన ళంకయ దఽఴహటతో చడకపో త ేశరౄైన దఽఴహటతో ఄయథంచేశ

కుంట ేవెో భామభానమ ైన చకకన్న శంవెసరసఱన చడచచ.

శంశకఽత లసణి: 19

భాతా న్ననవత నాభిననవత హతా భరా తా న శంభావత ే

బఽతయః కుయత నానగచఛత శతః కసనాా sహ నాయౌంగతే।

ఄయథపసర యథన ఴంకమా న కుయుత ేశఱాా భాతరం శషఽ

తావెసమ దయథభుపసయజమ వీుణు శఖ ేషయరేథన శరేా ళళసః॥

భాళం - ఓ వతైశితేడా! విన, తయాౌ న్నందించన, తండుర

అనందించడె, వెో దయుడె భాటాా డడె, వతళకుడె కడా

కోగ ంచక నన. క డెకు ఄనగభుంచడె, భాయయ కౌగ యౌంద.

ధనభున ఄడెగునన ఄనభానంతో వతైశితేడె భాటాా డెట

కడా చేమడె. కసఫటటట ధనభు శంపసదిం భు దాన్నచేత ఄందయున

వెసాధీనఱ న ముండగఱయు.

శంశకఽత లసణి: 20

దానం భోగో నాఴ వహావెో ర గతయో బళనా్న వితాశయ

యో న దదాత న బుంకేా తశయ తఽతీమా గతయభళత॥

-ధనభునకు దానభు, భోగభు, నాఴనభు ఄన భూడే గతేఱు,

ఒకర కీమక, తాననభావింక కడఫెటటటన ధనభునకు నాఴనమ ే

కఱుగున.

ధనభు జీళనద ిన్నతయ రలసశిన్న. దాన్న రలసవేన్నై కీభఫదీుకర ంచాఱప

తప, ఄడెడ కటట లేమకోడద. భోగభు, దానభు భూకంటే కూీంది

వెసథ యవి, ఎందకంట ేఄవి భూచే ఄనబవింఫడెతేనాైయ. ఄంటే భూ

వతళఱో ళ నాైమన్న ఄయథం. నాఴనం భూకంట ేఎగుళ న ళ ంది.

ఈనైతేఱ నన భూ ళదవననై ధనం మేయకఱో ళ ందన్న ఄయథం. రలసషం

ఎ పడె ఱాభు లృనత కసళ న అ ధనాన్నకూ దానభు, భోగభు శరౄైన

భారసగ ఱు.

ఄకకడ భూయు ఄడెడ కటట లేవెా , రలసషం ఄడెడ కటట దాట ేరమతైం

చేశా ంద.ి అ రమతైంఱో ఄది ెనెనకూ ళచిచ ఎగుళననై నాఴనభున

చేయుతేంద.ి ఄంటే ఄందర దఽఴహటఱోకూ ళశా ంద.ి ళవతా income tax ఱు,

దోహడీఱు, దొంగతనాఱు, ఄగ ై రభాదాఱు ఈండన ేళ నాైయ...

ఏది ళేమీశకయమో భూరే అఱోచించండు.

శంశకఽతలసణ:ి21

శతయం భాతా హతా జ్యో నం ధరోమ భరా తా దమా శఖా। ళసంతః తీై క్షభా తా ీ వషడేతే భభ ఫానులసః॥

- నాకు తయాౌ శతయం, జ్యో నం తండుర, ధయమభు వోె దయుడె, దమ శఖడె, ళసంత భాయయ, శషనం క డెకు. ఇ అయు (నాకు) ఫంధళ ఱు. ఆది ధయమరసజు చ పసపడె. ఆందఱో ఒక గూఢమ ైన భాళనళ ంది. నాకు తయాౌభాతరమే న్నజ్ం, తండుర (జ్యో న యౄమ ైన) నభమకం, శషో దయతాం ధరసమన్నై ఄనశర ంచి ళచిచన్నవ . యభ దమాలైలృనన యభాతమయే శఖడె, భాతో ఇ వతైషం అమన దమయే తప భా రమతైంకసద. నాకు ళసంత భాయయ ఄంటే భారసయ యౄంగస నేన ప ందినది

ళసంతభున. శషనమే నాకు తరే డె: శషనభంటే ఎంతటట దఃఖభు నృననా ఄదిభుళ ంచి, తన శషజ్ వహథతనండు లృనకాఫాయన్నై ప ందకుండెట. భఽతేయవెసన్నైధాయన్నై ప ందిన తర యౄ ఱ నన ఈపసండళఱ ళఱా తన ప ందినది క్షభ. తరే ఱళఱా తరయౄంగస తనకు భుగ యౌనది అ ఓర మ,ే ఆదిగో ఇ అరే ననై ఫంధించి ఈంచాయ. ఇ శతయం త యౌవహనలసడె కనకనే భవేరవెసథ నాన్నకూ శంకయౌపంచాడె. దీన్నన్న ఫటటట రళఽతా భాయగభందనైలసర కూ తమయటట ఫంధతాయౄంగస ఏవి ఄతక్షణీమమో, న్నళఽతా భాయగభందనై లసర కూ ఄలే త రం కోళఱవహన ఫంధనభుఱు. ఆది ధయమజున్న భాటతీయు.

శంశకఽతలసణ:ి22

భఽతపండ ఏకో ఫషుభాండ యౄ శసళయు మేకం ఫషుబూవణాన్న,

గోక్ీయ మేకం ఫషు ధేనజ్యత మేకః రసతామ ఫషుదేషళరచా॥

-కుండఱకు చాఱాయౄపసఱు. దాన్నకూ భూఱరకఽత ఄయన భటటటభుదవ

ఒకకట,ే ఒకకటే ఄయన ఫంగసయమే నానావిధాఱ నన అబయణయౄపసఱోా

దర శంఫడేది. త ఱాా ళ , నఱాా ళ , కహఱగోళ ఆఱా ఎన్నైళ నాై

(ధమ తేయనాం ళతీస ఆత ధేనః) వీటట ఄభమతనాన్నకూ కసయణమ ైన

పసఱు ఒకకటటగసనే ళ నైయ. ఄదే విధంగస షర షయఫరశమమనావ ా దఱు,

భతసయ, కయమ, ళరసష, నాయవహంష, యవురసభ, వీౄరసభ, వీౄకఽవు ,

దతాా ది నానాయౄపసఱఱోా ళ నై దేళతఱ ద నళతాాన్నకూ భూఱమ ైన అ

యభాతమ ఒకకడే.

భటటట చాఱా యౄపసఱోా దయశనభుశా ంది. భటటట ఄంటే అ యౄపసఱుకసద.,

ఄఱాగే చాఱాయకసఱ అబయణాఱుగస ఫంగసయం కనఫడెతేంద,ి ఫంగసయం

ఄంటే అ అబయణం భాతరం కసద.

(ధమ తేయనాం ళతీస ఆత ధేనః, ధేట్ పసనే) ఄంటే ధేనఴఫావ న్నకూ అళ

యౄడీయే కసన్న, మౌగ కసయథం కసద. పసఱు తరా గే శంతత కయౌగ , పసయౌచేచ

వహథతఱో ఈనైదేద ననా ధేనలే. ఇ ధేనాతాాన్నకూ కసయణమ ైన క్ీయం, ఆది

ఏకయౄంగసనే ఈంటలంది.

బగళంతేడంటే! ఆ పడె ఆంక చ పకకరేాద కదా!

బగళంతేడె ఄంటే రసభుడో , కఽవేు డోకసద.,

బగళంతేడె ఄంటే వడెగ ణ నఴాయయ శంపనడన్న ఄయథం. ఇ

వడెగ ణ నఴాయయభుఱన కయౌగ నటలళంటట వు, పసవసణ, పసదభుఱు

(ళఽక్షభుఱు) కడా బగళంతేన్నగసనే క ఱళఫడెతంటాయ.

వీర న్న, వీటటన్న భనకు బగళంతేన్నగస ర చమం చేవహన అమా

యౄపసంతయగతమ ైన తతాిభుందే ఄది ఎ పడె ఏకయౄంగసనే ఈంది.

విజోుఱు శతయం త ఱుశకోండు బగళంతేడంటే యౄంకసడె...కసద

ఫో డుగుండె, యుదరా క్షఱు లేశకునై రతీలసడె భషరచష కసడె, కయౌఱో

బగలసనఱుకసయు. "బగళంతేడంటే టాటలపసఱు ఱపన్న పసఱకుడె."

శంశకఽత లసణి: 23

ఄరసథ నాభాయజనే దఃఖ భార జతానాం చ యక్షణ ే

అయే దఃఖం ళయయే దఃఖం ధి గయథం దఃఖభాజ్నమ్॥

- ధనభు శంపసదించన పడె దఃఖం. శంపసదనన

కసపసడెక నే పడె దఖం. శంపసదించినది ళఽదిు కసఱపదన్న దఃఖం.

ఈనై ధనం ఖయచయ పో తోందన్న దఃఖం. కసళ న దఃఖ కసయకమ ైన

ధనభు న్నందయభు.

Money is the solicited form of Sin ఄన్న వెసాభు విలేకసనంద

ఄనాైయు. డఫుబ చ డడది విదిచిెటటదగ నది ఄంటే ఄయథం దాన్నెన

రతేయకమ ైన ఴదీు ఄభిభానభు కయౌగ ళ ండదవన్న. డఫుబ నదీ

రలసషంఱాంటటది. నీళ అ రలసవేన్నకూ వెసక్ువి, నీ తయులసత లసర కీ

దాన్నన్న ఄందించే కేళఱ శంయక్షకుడువి(custodian).

శంశకఽత లసణ:ి 24

దాతా దర దరః కఽణల ధణాడయః పస చిరసము శసకఽతీ గతాముః రసజ్య2కుయ్న శసకుయ్ చ బఽతయః కఱౌముగే వడెగ ణభాఴమీంత॥

- దాత దర దర డె ఄగుట, ఱోభి ధనళంతేడె ఄగుట, పసపసతేమడె దీయఘకసఱభు జీవించిముండెట, భంచినఱు చేవతలసడె శాఱపకసఱ జీళనడౌట, కుఱభు ఱపన్నలసడె రసజ్గుట, భంచి కుఱభు కఱలసయు లసర వతళకుఱౌట, ఇ అయు గుణభుఱు కయౌన్న అఴయీంచి ముండెన. - దాత దర దర డె ఄగుట ఄంట,ే లసడె చేవహన కయమఱళఱా శంపసదిభపఫడడ కయమపఱం ఆపడె లసడె చేశా నై దానధరసమఱళఱా శంచిత అగసభు పసపసఱు క్ీణతన ప ంది, చిళర కూ ఎభూఱపన్నలసడెగస భుగుఱుతేనాైడె. ఱోభికూ పసర యఫుం క్షయభగుటఱపద కసళ న, లసడె ఫమటకూ శంనైడెగసనే కనఫడెచనాైడె. కయౌధయమం కసయణంగస ఇ విధమ ైన బరభన (దఽఴహట లృనకాఫాయన్నై) ప ందతేనాైం.

పసఱకుడె కుఱం ఱపన్నలసడె ఄళ తేనాైడె, ఄంటే తకుకళ కుఱభు ఎకుకళ కుఱభు ఄన్న కసద., వెసంకయయం చ ందిన జ్యత ఄన,ే (ఆందిరస గసంధి, రసజీవ్ గసంధి, రసషుల్ గసంధ,ి YSR... ఆఱాంటట లసయు). భంచి కుఱభు కఱలసయు, (తకుకళ కుఱం ఎకుకళ కుఱం ఄన్నకసద,

భాయుప చ ందన్నద,ి ఄది ఫరా షమణ, క్షతరమ, రౄడుడ , కభమ, కస , భాఱ,

భాదిగ ఆఱా ఏద ననా విళసాశూయుు ఱ నన లసయు. వీయందయౄ భంచి

కుఱభు కఱలసరే) యంరసగతమ ైన అచాయ శంరదామాఱు

కఱలసయు, ఇ కుఱశీనఱచేత పసయౌభపఫడెతేనాైయు. దీన్నన్న దోవంగస

ఎందకు చ పసపయు ఄంట,ే జ్యతకూ ఄందించాటాన్నకూ అ కుఱశీనఱు

యంయగస ళశా నై శంరదామఫదుమ ైన అచాయళయళవేరసఱు ఏభూ

ఱపన్నలసయు.

నామనా ఆది కయౌధయమం. కసళ న జ్యగీతా... బరభకు ఱోనకసకండు ఄన్న.

నారసమణ శమయణ ూయాకంగస...

శంశకఽతలసణి: భాతా న్ననవత నాభిననవత హతా భార తా న శంభావత ే

బఽతయః కుయత నానగచఛత శతః కసనాా sహ నాయౌంగతే। ఄయథపసర యథన ఴంకమా న కుయుతే శఱాా భాతరం శషఽ తావెసమ దయథభుపసయజమ వీుణు శఖే షయరేథన శరేా ళళసః॥

భాళం - ఓ వతైశితేడా! విన, తయాౌ న్నందించన, తండుర అనందించడె, వెో దయుడె భాటాా డడ ,ె వతళకుడె కడా కోగ ంచక నన. క డెకు ఄనగభుంచడ ,ె భాయయ కౌగ యౌంద. ధనభున ఄడెగునన ఄనభానంతో వతైశితేడె భాటాా డెట కడా చేమడె. కసఫటటట ధనభు శంపసదిం భు దాన్నచేత ఄందయున వెసాధీనఱ న ముండగఱయు.

వడెర చఱు చచడుఱో ఈనైటేా

ఄర వడారసగ ఱు జీవితంఱో...

ఎ పడె ఈనాైయ...

శథ ఱంగసనో శక్షమంగసనో .

వడెర చఱు ఱపకపో తే చచడు కసద

ఄర వడారసగ ఱు ఎదయు కసకపో తే జీవితం కసద...

ఄత యౄపసదుతా వతా2తగరసా దార ళణల షతః,

ఄతదానాదబయౌ యబదుళసచత శయాతర ళయజయేత్.

భాళం - అూయామ ైన వెౌదయయం ళఱా వత ఆకకటా పసఱ నంది. భుతభూర న గయాంళఱా రసళణుడె న్నషతేడ ననాడె. ర భుత

ఱపన్న దానంళఱా ఫయౌ చకీళర ా ఫంధింఫడాడ డె. కనక ఄత ఄన్నైలేలఱా విడుచిెటటళఱవహందే.

బయా.. నళ ా ఄందంగస ఈనాైళంటే... ఄతడె నీ ఄందాన్నకూ ళవుడ న పో మాడన్న, ఏద ననా ఄడగచచ, ఎఱాగౄైనా

భాటాా డచచ (ఱక్షమణ న్నంద) ఄనకో కడద. ఄనకుంటే వత వియోగ దఃఖాన్నై ఄనబవించినటలా గస ఄనేకమ ైన

కవసట ఱు ఄనబవించ ళఱవహ రసలసచ.

ఒకడె తాన "కౄైఱాశ యాతాన్నై తనబుజ్యఱెన మోవహనలసణిు నయలసనయుఱు ననై ఏభూ చ మయఱపయు" ఄనక నాైడె .

తనర ధిఱో ఱపన్నద,ి తాన ఆళాఱపన్నది ఏదీ ఱపదనకునాైడె ఆంక కడె.

ళలైు త యౌమన్నతనంతో రళర ాంచడం శయా ఄనరసథ ఱకూ భూఱం. కసఫటటట ఄతగస రళర ాంచకండు.

నారసమణ శమయణ ూయాకంగస...

ఴరచయశయ గుణానాం చ, దయ భతయంత భంతయం, ఴరచయం క్షణవిధాంవహ, కఱాపంత వెసథ యనో గుణాః - (శితోదేఴం)

భాళం_ ఴరచరసన్నకీ గుణాఱకూ భధయ ఎంతో ఄంతయం(దయం) ళ ంది. ఆ పడె టటట భయుక్షణంఱో నవృంచి పో యేది ఴరచయం. భర గుణభుఱో అ కఱాపంతభు ఈండెనవి.

గసంధయాం చ కవితాం చ వూయతాం దానవౄఱత ,ా

ఄభాయవతన నఱబయంతే చతాాయ శసషజ్య గుణాః. శంగచతభు కవితాభు వూయతాభు దానగుణభు ఆవి శషజ్ గుణభుఱు, ఄభాయశభు ళఱన ళచేచవి కసళ .

దమా శయాబూతేవే క్ాంతయనశమా ళౌచభనామావెో భాంగఱయ భకసయపణయ భశపఽవే చేతయవసట లసతమ గుణాశమఽత ా

శయాబూత దమ, ఓర భు, ఄనశమతాం, వుచితాం, ఄనామాశం, కఱయయణభు, ఱోబభు ఱపకుండెట, ఄశపఽష ఄనగస అఴఱపభు., ఄన ఎన్నభుది అతమగుణభుఱన్న గౌతభ భషర ష ళచనభు. ఄశఱు గుణఴఫవ లసచయమ ైనది ఏది ఄన్న అఱోచివతా (శకఱ గుణవభా వితయణం) ఄన్న బయాఽషర తాయగమే గుణభన్న చ పసపయు. వీటట ళఱననే భనం చర తర యువేఱం ఄళతాం. ఆవి కయౌగ న యఘుకుఱం ఇ నాటటకూ కీర ాంఫడెతోంది.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

కశాటాక భుదాయనం, భండం చ రపస తథ ా

జ్ఱదాన భనైదానం, ఄఴాతాథ రోణం తథ ా

తరళేచత చ శంతానం, శాలేదవిదో వీదః.

భాళం_నయ(well), చ యుళ (lake), ఈదాయనళనం(park), భండం(A bower, pavilion),

చయౌలృందరభు(munificence), అఴాతాథ రోణం, తేర డె _ ఇ ఏడె శాశంతానభుఱన్న లేదలేతాఱు చ ా నాైయు. తేర డె హతఽ కయమఱదాారస నయకం నండు ఈదుర ంచి శారసగ న్నై కఱుగచేవెసా డన్న విళసాశం. లసడది శళయంగస చ మయకపో తే... ఄంతే లసడున్న కన్న త చిచెటలట క నై నయకం ఏద నతే ళ ంద,ో ఄది భనకూ ఄకకడా తపనటేా . భుగ యౌన అయు అమా రదేళసఱఱో భనతయు చియవెసథ యగస ఈండేటలా చేవెసా య. భన తయు ఎంతకసఱం వినడుతే ఄంతకసఱం శాయగఱోక లసశం ఄన్న ధయమళసవెసా ా దఱు చ ా నాైయ. కనక... అతీమముఱారస! ఒకకట ననా చియవెసథ యగస ఈండే న్న చేదావ ం.

మవెసమచచ యేన చ మదా చ మథా చ మచచ మాళచచ మతర చ వుభావుబ భాతమకయమ, తవెసమచచ తేన చ తదా చ తథా చ తచచ, తాళచచ తతర చ కఽతాంతళళస దెనత. (భవేభాయతం)

భాళం... ణయ పస కఽతయభుఱన ఎందళఱన, దేన్నచేత, ఎ పడె, ఎటలా , ఎంతళయకు, ఎచచట అచర శా నాైడో దాన్నకూ ఄనగుణంగసనే అ మా కయమఱ పఱాఱన ఄందళఱన, ఄ పడె, ఄటలా , ఄంతళయకు, ఄకకడ విధిన్నరేవఴంగస ఄనబవిశా నే ఈంటలనాైడె. కనక భుతేర ఱారస భన శఖ దఃఖాఱకు భనం చేవహన భంచి చ డెఱప కసయణం. దాన్నకూ (భన శఖ దఃఖాఱకు) బగళంతేణిు ఫాధయడుగస చ మయకండు.

ఄఽవోట 2హ శితం ఫఽమాత్, మశయ నేచేచత్ రసబళం,

ఏవ ఏళ శతాం ధరోమ, విరచత భతొ2నయథా.

భాళం: ఎళర కూ రసబళభు జ్యగకడదన్న కోయుకుంటాల,ో లసన్నకూ శితభున ఄడెగక పో యనన చ పసపయౌ . ఆదియే

శతేపయువేఱ ధయమం. ఄడెగఱపద కదాన్న శితభున చ పక ఉయకుండున ఄది ఄధయమభు.

విళయణం: వీౄభదార భామణం ఱో విభీవణుడె ఄనైగసరౄైన రసళణున్నకూ ఆదే విధంగస ధయమం చ పసపడె. లసడె భఽతేయళ నే

అఴయీంచాడె. రసళణుడె భఽతేయళ నకు యెదయులృఱుా నైటటట లసడ ,ె ఄటటట లసడె భఽతేయయౄ డే కసళ న లసడె

విడుచిెటటదగ నలసడె. కసళ న విభీవణుడె ఄభఽత శాయౄ డ నన రసభుణిు అఴయీంచాడె.

బకూాయవరళయ న్నఫంధనాశయ జ్గతో ఫో ధ నకఱభాయ న

యుమకూాశాద్ దామవహదుయేతర ఴయణం కో నాభ ఱోకతరయ,ే

ఏళం లేద రసణ ళసశా ీన్నచమానాఱోడయ శంఴయతాం దఽఴహటం గచఛత రసభ ఏళ బగలసనాైనోయ ళదానయః కాచిత్.

భాళం - రంచంఱో బుకూా (ఄనైం) దరళయం (ధనం) భూద అధాయడు ఈండెన. భుకూా జ్యో నభు చేతనే ఱభించన. లేద రసణ ళసవెసా ా ఱన్నైంటటన్న చడగస... ఇ రౄండె వహదిు ంచటకు "రసభ" ఴఫవమే అధాయభు. లేరొకటట ఱపద.