JFM_Nodes_of_Corruption_MM.pdf - Amazon AWS

အကငပကျခစားမႈ ဆကထးမား၊အကငပကျခစားမႈ ဆကထးမား၊အလြသးစားျပမႈ လမးေၾကာငးမား။အလြသးစားျပမႈ လမးေၾကာငးမား။MytelMytel ၊ ၊ ViettelViettel ႏင စးပြားေရးလပငနးမား၏ ကမာၻအႏ႔ ႏင စးပြားေရးလပငနးမား၏ ကမာၻအႏ႔ ကြနရကတစရပမ ျမနမာစစတပ၏ ႏငငတကာ ကြနရကတစရပမ ျမနမာစစတပ၏ ႏငငတကာ ရာဇဝတမႈမား ကးလြနမႈက အားေပးကညေနပ။ရာဇဝတမႈမား ကးလြနမႈက အားေပးကညေနပ။

2

Justice For Myanmar သည မြနြာမြညသြ ာျားအတက တရာျားြျတြနင တာဝနခြရရစေစရျား

အတက ေညျားရျားလစ ာစနသည အြညြစ ာလစသာ တကကကလြရာျားသ တေေမ ေပြ ျား

ကဒရယဒ ြကစရေ နင စရရညတညတ ခငပြြစသာ ပငြျားခ ြျားစရျားက စရ ရလ က ေေတြ

ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားအာျားလျား ရြ ငျားရန စတာငျား လ ကရသည။

justiceformyanmar.org

2020 | COPYLEFT | MYANMAR

https://www.responsiblebusiness.no/nyheter/kontaktpunktet-har-tatt-en-ny-klage-til-behandling-csja-vs-telenor/

မာတကာ

အဓက အချကအလကမျာျား ၅

နဒါနျား ၉

အသ ျားပ ြနညျားနာ ၁၃

ဝ ါဟာရ အဓ ပာယဖငဆ ချက ၁၅

အခနျား ၁။ ဝနာကခ အဝပခအဝန ၂၄

၁ (၁) နငငတကာ ဥြစဒနင ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျား တာဝနရြ ၂၅

၁ (၂) မြနြာနငင၏ အာဏာရင နစသာ အသငကျားစမြာငျားြ ၂၉

၁ (၃) ေေတြ၏ အခ ကမြ ကသယစရျား ၃၁

၁ (၄) မြနြာမြည လ အခင အစရျား စနာကခအစမခအစန ၃၄

၁ (၅) မြနြာေေတြ ေ ျားြာျားစရျား၏ အလြသျားောျားြနင အက င ြ က မခောျားြြ ာျား ၃၈

၁ (၆) Viettel - နျား ငျားြကဒြ ာျားနင ဒျားက ညြ ာျား ၄၅

အခနျား ၂။ ဝ ကျားနနျားဆကသယျားဝရ “ပ ြပ ငဝပ ာငျားလမ” - စစ စ ၄၉

၂ (၁) Mytel: “အြ ာျားြငနင ြဂဂလက ကေြ” ေေတြခရန ၅၈

၂ (၂) မြနြာအြ ျားသာျား ကသယစရျားဥ ျားြင ၆၀

၂ (၃) Mytel ၏ ြထြ ျား စခေါ ြ ၆၄

၂ (၄) စ ာစမ စရျားက သတမ တြက မ ေစေသည ၆၅

၂ (၅) ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားေ၏ ဝနစ ာငြြ ာျား ၆၉

၂ (၆) ငျားြကဒ ြတြတငမခငျား ၇၀

အခနျား ၃။ MYTEL မာ “အရ ဘကဆ တာ” ဘာမမရဘ ျား ၇၂

၃ (၁) မြနြာနငငရ Viettel ၇၄

၃ (၂) Mytel ၏ ေေဘက ငရာ အစမခခအစ ာကအအ ၇၆

၃ (၃) မြနြာမြညရ Viettel ၏ လကစအာကခကြပဏ ြ ာျား ၈၁

၃ (၄) ြဟာြတမြ ထာျားစသာ ဗ ယကနြ ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျား ၉၀

အခနျား ၄။ စစတ နင MYTEL ဆကသယဝရျားဂ ြလတ ၉၂

၄ (၁) AsiaSat (စဟာငစကာင) ၉၄

၄ (၂) Hughes Network Systems (USA) ၉၈

၄ (၃) ဗ ယကနြ ောတကနင စ ကျားနနျား ကသယစရျား (VNPT) ၁၀၀

4

၄ (၄) Gilat ပဂ လတ ကနရကြ ာျား (အေစစရျား) ၁၀၂

၄ (၅) Intelsat (လဇငဘတ/အစြရကန) ၁၀၄

၄ (၆) JAXA, Hokkaido and Tohoku တကက သလြ ာျား (ဂ ြန) ၁၀၇

အခနျား ၅။ စစတ အဝပခစ ကစခနျားမျာျားရ MYTEL ၁၁၀

၅ (၁) တငျားရငျားသာျား မြညသလထအသငျားအဝငျားြ ာျားအစြေါ ေေတြ၏ေေ ငစရျားြ ာျားက Mytel ြ

စထာကကစြျားသည။

၁၁၄

၅ (၂) Mytel နင ကာကယစရျားြေစညျားြ ာျား ညန ကာျားစရျားြျားရျား ၁၂၀

အခနျား ၆။ MYTEL နင ပမနမာစစတ သ ကမဘာလ ျားဆ ငရာ နညျား ညာနင တာ၀ါတ င ဝ ာက ဝ ျားသငျားသ မျာျား ၁၂၃

၆ (၁) ထြ င လင ေကနင ြကကရစဝ ကရယာြ ာျား ၁၂၅

၆ (၂) စရဒ ယ ကရယာြ ာျား ၁၂၆

၆ (၃) အခ န သတြတမခငျား နညျားြညာ (Timing technology) ၁၂၆

၆ (၄) ဓါတအာျားစြျားသငျားသြ ာျား (Power suppliers) ၁၂၇

၆ (၅) Nokia ( ငလန) နင Ericsson ( ဒင) ၁၂၈

၆ (၆) Mytel ၊ မြနြာေေတြတ နင ေ ျားြာျားစရျားလြစနစသာ ကသယစရျားတာဝါတင ကြပဏ ြ ာျား ၁၂၉

အခနျား ၇။ ဝငဝနာကက လ က ကညပခငျား ၁၃၃

၇ (၁) Mytel နင Viettel တ ြ တ င မြနြာေေတြက အက ျားအမြတ မ ေထနျားစနစေသည

နငငတကာဘဏြ ာျား

၁၃၆

၇ (၂) ဗ ယကနြဘဏြ ာျားသည Mytel နင Viettel တ ြတ င မြနြာေေတြအာျား

အက ျားမ ေထနျားစနစေသည။

၁၄၁

၇ (၃) မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျား ၏ ရငျားန ျားြတညစငက ရနကနေစတာ ရယယာ

စရာငျားဝယစရျားလြငနျားြတ င တျားြာျားစအာင လြစ ာငမခငျား

၁၄၅

၇ (၄) ဘဏဍာစရျား ငရာ ဝနစ ာငြြ ာျား ၁၄၈

၇ (၅) ထနျားခ ြြက ရယြါ။ ၁၅၆

ဝတေ ရချကမျာျား ၁၅၇

အကကြပ ြချကမျ ျား ၁၆၂

ဝနာကဆကတ ၁။ ၁၇၅

ဝနာကဆကတ ၂။ ၁၈၅

ဝနာကဆကတ ၃။ ၁၉၀

ဝနာကဆကတ ၄။ ၁၉၇

ဝနာကဆကတ ၅။ ၁၉၉

အဆြျားသတမတစ ၂၀၅

5 အဓက အခ ကအလကြ ာျား

အဓက အချကအလကမျာျား

Mytel သည မြနြာြဘငျားလကနရကမ ေပြ ျား မြနြာေေတြ၊ ဗ ယကနြနငင၏ အြ ျားသာျား

ကာကယစရျားဝနကက ျားဌာနနင မြနြာရငျားန ျားမြ ြနသြ ာျား၏ ကနရကတေခတ က ြင ငသည။ ၎ငျားက

ေတငလကခ န ဇနလ ၂၀၁၈ ြေ၍ အသျားမြ ခင စလျာကထာျားသအစမခခအရ လျင သျားေြသ ၁၀

သနျားစက ာမ င စေ ျားကကတငး ၀ငရ ောကမ ရ ောကကျရ ောလညး ရ းကကယဉပ ြငမမမင မေား၍

အက ျားအမြတကက ျားြာျားစသာ လြငနျားတေခမ ေသည။

Mytel ၊ ၎ငျား၏ ြငရငြ ာျားမ ေစသာ Viettel ၊ မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျား (Myanmar Economic

Cooperation) နင Myanmar National Telecom Holding Public Ltd (MNTH) တ နင ၎ငျား၏

ြေစညျားတငသငျားသြ ာျားသည မြနြာေေတြက နညျားြညာလြစမြာငျားစြျားြ၊ အစမခခအစ ာကအအ

စ ေါစ ာငတညစ ာကြ၊ ဘဏဍာစထာကြ ြ၊ ဝနစ ာငြြ ာျား မြ လြစြျားြနင စဒတာြ ာျားက

လကလြျားြ စေြြတ င တကရကစသာ၎ငျား၊ သယဝက၍စသာ၎ငျား ြ ြျားစြျားစနသည။

ဤေ ျားြာျားစရျားအခ ကအလကြ ာျားသည နငငတကာ ဥြစဒစအာကတင တာဝနယတာဝနခြအတက

သကစရာကြြ ာျားရပြ ျား ဤအေ ရငခောြ ထတာဝနယတာဝနခြ အစ ကာငျားအရာြ ာျားအစြေါ

ခြမခြျားေတမ ာ သျားသြစတ ရခ ကြ ာျားက အဓက တငမြထာျားသည။


Mytel နင Viettel တ သည ပမနမာစစတ အတက နညျား ညာ၊ အဝပခခ အဝဆာကအအ နင

ဝဒတာမျာျား ရရဝအာင ဝ ာက ဝ ျားသည။

Viettel သည အဓက ေေတြေ ျားြာျားစရျားလြငနျားေကက ျားတေခမ ေပြ ျား ၎ငျား၏ ြလြေရငြာ

လကနကြ ာျားက သစတသနမြ ရန၊ ထတလြရနနင စရာငျားခ ရနမ ေသည။ ေေလကနကြ ာျားနင

ြေနေြ ျား အသျားမြ နငစသာ နညျားြညာြ ာျားက ထတလြစနစသာ Viettel ၏ ေ ျားြာျားစရျား

အေြအြငျားြ ာျားသည မြနြာေေတြနင က ြြ ာျားရမခငျား နင /သ ြဟတ မြနြာနငငတင

လညြတလြစ ာငမခငျားရစနသည။

Mytel နင Viettel သည လကနကနင ြေနေြ ျား အသျားမြ နငစသာ နညျားြညာြ ာျား လြစမြာငျား

စြျားအြမခငျား၊ ေေတြ၏ အစမခခအစ ာကအအအာျား သငတနျားစြျားမခငျားနင အ င မြြင စြျားမခငျား

ြတ င မြနြာေေတြ၏ စခတြ ပ ျားတျားတကစရျားက တကရက ကည ြ ြျားစနသည။ မြနြာ

ေေတြ၏ ကသယစရျား ညန ကာျားစရျားြျားရ ျားြ ြင ငစသာ ငဘာစအာ ြတေစကဘယကနရက

အြါအဝင Mytel ၏ စအာကစမခ ယနတရာျားအစ ာကအအက မြနြာေေတြအာျား ြျစဝစြျားထာျား

ခြ သည။

Viettel ၏ လကစအာကခ ကြပဏ တေခသည ေေတြအစမခေကေခနျားြ ာျားရ ေေတြ၏

ကသယစရျားက ြ ြျားစြျားစနသည Mytel ၏ ကသယစရျားတာဝါတင အနညျား ျား ၃၈ ခ

တညစ ာကစနြအာျား ဥ ျားစ ာငစနသည။ ၎ငျားတ အထြတင စဒသ ငရာနင ဗ ဟာ ငရာ

ကြကြစရျားဌာနြ ာျား၊ စမခလ ငတြရငျားြ ာျားနင ေေအငဂ ငန ယာတြရငျားတေခတ ြါဝငသည။

ထအစမခေကေခနျားြ ာျား၏ အြ ာျားေသည တငျားရငျားသာျားစဒသြ ာျားတင ရစနပြ ျား ကက ျားြာျားစသာ

လ အခင အစရျားခ ျားစ ာကြြ ာျားက တကရက ခ ျားစ ာကက ျားလနစနသည တြရငျားတြ ြြ ာျားက

လကခထာျားရသည။ မြနြာေေတြ၏ လကနကထတလြစနသည ကာကယစရျား ေကြလြငနျားြ ာျား

ညန ကာျားစရျားြျားရ ျားတင ကသယစရျားတာဝါတင ၄ ခ တညရစနသည။

အြ ျားသာျားကာကယစရျားဝနကက ျားဌာနစအာကရ Viettel သည ဗ ယကနြတင ခြမခြျားေြမ ာ

သျားသြြမြ လြရနအတက အခ ကအလက အသျားမြ သြ ာျား၏ ြဂဂ လစရျား စဒတာြ ာျားက

စမခရာခလ ကရသည။ (mining user data) မြနြာေေတြအစနမ င ဤအခ ကအလကြ ာျားက

ရယခင ရရစနပြ ျား ေေစရျားရညရယခ ကြ ာျားအတက အသျားမြ စနနငြါသည။


Viettel နင Mytel တ တင ပမနမာစစတ ၏ လ အခငအဝရျားချြျားဝဖာကမမျာျားနင ချတဆကဝနဝသာ

တငသငျားဝရာငျားချသ န ငင တကာ ကနရကတစခ က ရရဝနသည။

နငငတကာေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားသည Mytel နင Viettel တ က နညျားြညာနင

ဝနစ ာငြြ ာျား စြျားစဝလ ကရပြ ျား မြနြာေေတြ၏ ျားရာျားလသည

လ အခင အစရျားခ ျားစ ာကြြ ာျားက တကရကစသာ၎ငျား သ ြဟတ သယဝက၍စသာ၎ငျား

၎ငျားတ ြ ြ ြျားစနသည အနတရာယသ က စရာကစနစေသည။

Intelsat (လဇငဘတ /အရမ က ) ၊ AsiaSat (ရ ောငရကောင)၊ ArianeGroup (မ င စ) နင

Gilat Satellite Networks (အစစရ း)ြ ာျားနင က စရျားြတ င မြနြာေေတြသည

Lockheed Martin နင Maxar Technologies ြထတလြစသာ

ကသယစရျားပဂ လတြ ာျားက အသျားမြ ခင ရလ ကရသည။ အ ြါ

ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားသည မြနြာေေတြ၏ နငငတကာ ငရာ ရာဇဝတြြ ာျားက တကရက

ြ ြျားစနဘယရာ ရသည။

ဂ ြနနငင၏ အာကာသ စအဂ ငေ တခမ ေသည JAXA အမြင ၎ငျားတ နင

ြဟာြတမြ ထာျားသည ဂ ြနတကက သလြ ာျားသည မြနြာေေတြက အက ျားမ ေစေစသာ

မြနြာနငင၏ အာကာသ ငရာ အေ အေဥက ြ ြျားစြျားစနသည။

အဓကက စသာ နငငတကာေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားသည Mytel အာျား စထာကြ စနကာ

မြနြာေေတြအာျား ကနသယြအရ ြ ြျားစနပြ ျား ေေစရျားရညရယခ ကြ ာျားအတကသာ

အသျားမြ ရစသာ နညျားြညာက အသျားမြ ခင ရစေရန ြ ြျားစြျားလ ကရစနသည။ ၎ငျားတ ထြတင

NEC (ဂျ )၊ ngena (ဂျောမ )၊ CommScope (USA)၊ Huawei (တရတ)၊ ZTE (တရတ)၊ မမ မော

(ဂျ ) နင Adva (ဂျောမ ) တ ြါဝငသည။ Viettel ြတ င မြနြာေေတြ၏ လ အခင အစရျား

ခ ျားစ ာကြြ ာျားနင ခ တ ကစသာ အမခာျား ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျား ရနငြါစသျားသည။

၎ငျားတ ထြတင Qualcomm မ (ယအကစ)၊ Microsoft (ယအကစရအ)၊ Fujitsu (ဂျ )၊ Nokia

(ဖငလ ) နင Ericsson (ဆဒင)တ ြါဝငသည။


ပမနမာစစတ အဝနပဖင Mytel နင ၎ငျား၏ မဟာမတကနရကမျာျား၏ အမျာျားသပဖစဝသာ၊

န ငင တကာ ဝငဝ ကျား ျားမမ အကျြျားအပမတရဝနသည။

Mytelက အြ ာျားမြညသနင ြဂဂလက ကေြြင ငြအမ ေ စ ာစ ာငထာျားခြ ပြ ျား ေေတြက

“အေျားရရယယာြငရင” မ ေသည။ ေေတြသည Mytel ြတ င အြ ာျားမြညသြင ရြစငြ ာျားနင

ြင ငြြ ာျားက အလြသျားောျားမြ လ ကရစနပြ ျား တရာျားြဝငကေစြ ာျားအတက အသျားမြ စသာ

ြြနဘတဂ ကတင ထည သငျားြထာျားစသာ လ ဝကရြစငက မ ည ညျားစြျားစနကာ အြ ာျားမြညသြင

ြေစညျားြ ာျားအာျား တလြအသျားမြ လ ကရသည။

ကြာ ဘဏြ ြ ြျားစြျားထာျားစသာ ကသယစရျား မြ မြငစမြာငျားလြစရျားအေ အေဥြ Mytel အာျား

စ ေါစ ာငြက မ ေစေနငခြ မခငျား မ ေသည။

အဓကက စသာ နငငတကာဘဏြ ာျားအစနမ င Viettel Global Investment JSC အာျား စခ ျားစငြ ာျား

စြျားအြလ ကရစနပြ ျား မြနြာေေတြက အက ျားအမြတ မ ေစေကာ ရာဇဝတြြ ာျား ကလက

လြစ ာငနငစေရန ထြ င ြ ြျားစြျားလ ကရသည။ ထရြစငြ ာျားက လကနကြ ာျားနင နေြ ျားသျား

ြေစညျားြ ာျားအာျား မြနြာမြညအတက ဝယယသျားေြစရျားနင လြစမြာငျားစရျားအတက အသျားမြ နင ယ

ရသည။ HSBC (ယရက)၊ Standard Chartered (ယရက)၊ Mitsubishi UFJ Financial Group

(MUFG) (ဂျ )၊ Taipei Fubon (ထ ငဝမ) နင Maybank (မရလးရေား) အေရစသာဘဏြ ာျား

ြါဝငသည။

မြနြာေေတြအာျား တကရက အက ျားစက ျားဇျားမ ေစေသည စခ ျားစငြ ာျားနင ဝနစ ာငြြ ာျားက

ဗ ယကနြဘဏြ ာျားက ြ ြျားစြျားစနသည။ ထအထြတင နငငတကာ စငစ ကျားစကာြစရျားရငျားြ

ရယယာြင ငစနစသာ ဘဏြ ာျား၊ နငငတကာ စငစ ကျားစကာြစရျားရငျားနင အာရ ပ ျားစရျားဘဏတ ၏

ကျားသနျားစရာငျားဝယြ စငစ ကျား ငရာ အေ အေဥြ ာျားတင ြါဝငစနစသာဘဏြ ာျား ြါဝငြါသည။

၎ငျားတ ထြတင TPBank ၊ AB Bank ၊ VIB Bank ၊ BIDV နင VietinBank တ ြါဝငသည။

မြနြာေေတြက အက ျားအမြတမ ေစေစသာ Mytel ၏ ဘဏဍာစရျား ငရာ လညြတစနြြ ာျားက

Boku Boku (ယအကစရအ)၊ Digital Virgo (မ င စ)၊ Oracle (ယအကစရအ) နင FPT (ဗယက မ)

တ ြ စထာကြ ြြ ာျား စြျားစနြါသည။

“ဆကသြယေရးသည မားယြငးသည လကထေရာကလင ႀကးမားေသာ အႏရာယက ျဖစေစႏငသည။ ျပညသလထ အေနျဖင အြနလငး အသးျပမႈ ပမားလာသညႏငအမ ျမနမာျပညသညလညး လငျမနေသာ ေျပာငးလမႈႏင အတ ဒဂစတယ ေတာလနေရးတစရပက လပေဆာငလကရေနသည။ ျမနမာျပည၏ ဒဂစတယ ကးေျပာငးမႈက မညသက ထနးခပပါသနညး။ မညသညရည႐ြယခကျဖင လပေဆာငေနပါသနညး။”

နဒါနးနဒါနး

10 နဒါနျား

နဒါနျား

သတငျားနင ကသယစရျားနညျားြညာသည စကာငျားက ျားမ ေစေရနအတက အငအာျားတေရြ မ ေနငြါသည။

၎ငျားြ လြအသငျားအဝနျားြ ာျားက ကသယစြျားနငသည၊ ဗဟသတက လကလြျားြ စေနငသည၊

သကစြျားဝြျားစ ကာငျားြက စထာကကနငသည၊ လြအစမြာငျားအလြအတက ကရယာတေရြအစနမ င

အသျားမြ နငြါသည။ ြာျားယငျားသြ ာျားလကထြသ စရာကရသာျားလျငြ အခ ကမြ ကသယစရျားြ ာျားသည

ကက ျားြာျားစသာ အနတရာယက မ ေစြေါစေနငသည။ ၂၀၁၈ ခနေ ဇနလတင မြနြာနင ဗ ယကနြေေတြတ သည

မြနြာခရန ရငျားန ျားမြ ြနသြ ာျား၏1 အဝနျားအဝငျားြ ာျား ြါဝငလ က မြနြာနငင၏ ေတတထ စမြာကနင စနာက ျား

ြဘငျားကနရက စအာြစရတာမ ေသည ြငတြလ (Mytel) က တညစထာငခြ ကြါသည။ ၂ နေအတငျားြာြင

သျားေြသ အစမခခအရစမြာလျင အသျားမြ သ ၁၀ သနျားစက ာမ င ရစျးကကတငး ၀ငရ ောကမ ရ ောကကျ

ရ ောလညး ရ းကကယဉပ ြငမမမင မေားရ ော လ င းတစခမဖစ ည။2

Mytel အာျား တညစ ာကြနင လညြတြတင မြနြာ လကနကကငတြ ြြ ာျား၏ စ ကျားနနျား ကသယစရျား

အစမခခအစ ာကအဥ ျားအာျား အ င မြြင တငမခငျားနင ခ ြထငမခငျားတ လညျား ြါဝငစနခြ ြါသည။ နငငတကာြ

စရာငျားခ သြ ာျား၏ က ယမြန လစသာ ကနရကတေရြက ေေတြြ အသျားမြ ခင ရသာျားစအာင Mytel ြ

ြ ကနာောအမ ေ ကာကယစြျားထာျားသည။ အလာျားတြင Mytel အစနမ င အမြတအေနျား အလနရသည

ဘဏဍာအရငျားအမြေကြါ ထတလြစနရာ ၎ငျားက တရာျားြဝငသည ရညရယခ ကြ ာျားအတက ေေတြ၏

သ ျားသန လျ ဝကရြစင အမ ေ အသျားမြ စနနငသည။ လြ ျားတျားသတမ တြ၊ ေေရာဇဝတြြ ာျားနင

လသာျားမ ေြက န က ငသည ရာဇဝတြြ ာျားက တာဝနရစနသည မြနြာေေတြသည ဗ ယကနြနင

ြဟာဗ ဟာက စသာ ြဟာြတမြ ြြ တ င နငငစတာ၊ အစမခခအစ ာကအအနင မြနြာနငငသာျားြ ာျား

အစြေါ ၎ငျား၏ ထနျားခ ြြက ြြခ ြထငလာစနခြ သည။ ဤမ ေေဥထြြာြင ေေတြသည နငငစတာ ရြစငနင

အရငျားအမြေြ ာျားက အလြသျားောျားမြ စနခြ ပြ ျား ၎ငျား၏ အာဏာက ြြ ခငြာေြပြြစေပြ ျား ထြတနျားဗလခ ြြ ာျားက

ြြခ ြျားသာစေခြ သည။


မြနြာေေတြြ က ျားလနသည နငငတကာ ရာဇဝတြြ ာျားတင ေေစရျား ငရာ ကသယစရျား ကရယာြ ာျားနင

ဒ ဂ ေတယ နညျားြညာ အသျားမြ ြတ ြါဝငြါသည။ ေေတြစခါငျားစ ာငြ ာျားြ ရငျားလငျားစရျားေေ ငစရျားြ ာျား၊

အရြသာျားြ ာျားအစြေါ စမြမြငတကခကြြ ာျားနင ရာြ ာျားအာျား လကလတေြယ စလစ ကာငျားတကခကြြ ာျား

အတက အြန ြ ာျားထတမြနရာတင ကသယစရျားေနေြ ာျားြတ င လြစ ာငခြ သည။ ကသယစရျား

အစမခခအစ ာကအအြ ာျားြတ င ေေတြ၏ မြညသ က စရျားနင ေတဓာတေေ ငစရျား

ညန ကာျားစရျားြျားရ ျားအစနမ င3 အြနျားေကာျားက မ န စဝမခငျား၊ တငျားရငျားသာျားနင ဘာသာစရျားလနညျားေအြေြ ာျား

အစြေါ အ ကြျား ကြမ ေစေရန လစ ာမခငျားတ က မြ လြနငခြ သည။ ကသယစရျားနင ဒ ဂ ေတယ

နညျားြညာတ ြတ င ေေတြအစနမ င စောင ကည ြြ ာျားက မြ လြစနနငပြ ျား တရာျားြဝင ထနျားသြျားမခငျားနင

ညြငျားြနျားနြေကမခငျားတ အတက အရြသာျားြ ာျားက ြေြတထာျားစနနငခြ သည။ ထ အမြင တရာျားေ ရငစရျားအစြေါ

၎ငျား၏ အာျားကက ျားလစသာ ခ ြကငြြတ င သတငျားစထာကြ ာျားနင တကကကလြရာျားသြ ာျားက နြကြမခငျား၊

စဝ နစသာ ဝကဘ ဒြ ာျားက ြတ မခငျားနင အတကအခမြ စသာ အသြ ာျား တတ တသာျားစေရန

ရညရယသည တရာျားစ ကာငျားအရ အစရျားယြြ ာျား အေမြ လြစ ာငမခငျားတ က မြ ြစနြါသည။

ေေတြြ 5G ကနရက၊ အလအစလ ာကသငယစသာ ဥာဏရညတြ (Artificial Intelligence)၊ ကသယစရျား

ြေစညျားြ ာျားအ ကာျား ကသယြကနရက၊ ကက ျားြာျားသည စဒတာအခ ကအလကြ ာျားနင စဒတာအခ က

အလကြ ာျား စမခရာခမခငျား (data mining) တ က လကလြျားြ လာသညနင အြျ မြနြာအရြသာျားမြညသြ ာျား

အတက အနတရာယ ြြကက ျားြာျားရနသာရသည။

သတငျားနင ကသယစရျား၊ စ ကျားနနျား ကသယစရျားကဏဍအစြေါ ေေတြ၏ ခ ြကငြသည ၎ငျားတ က

မြနြာ နငငစရျားနင ေ ျားြာျားစရျား အသငစမြာငျားမခငျားက ထနျားခ ြ၍ ကက ျားကငခ ယလယမခငျားြတ င

မ ေစြေါလာခြ မခငျားမ ေသည။ ကသယစရျား မြ မြငစမြာငျားလြြက ကြာ ဘဏ (World Bank) ြ

ြ ြျားစနခြ ြါသည။ ကြာ ဘဏအစနမ င ေေတြနင ၎ငျားတ ခရန ြ ာျား၏ အခနျားကဏဍက အြတတြြ

သတြထာျားြဘြ တရာျားဝငစေခြ သလ ေေတြ၏ ကသယစရျား ငရာ ေြျားစ ာငရညကလညျား

အာျားစကာငျားစေခြ ြါသည။ နငငတကာ စငစ ကျားြျားစြါငျားစ ာငရကစရျားအ ြ (International Financial

Cooperation) နင အာရ ပ ျားစရျားဘဏ (Asian Development Bank) တ ြ စထာကြ ခြ စသာဘဏြ ာျား

အြါအဝင နငငတကာနင ဗ ယကနြဘဏြ ာျားက Mytel ၏ ကနရကက စငစ ကျားြ ြျားစြျားခြ ြါသည။

မြနြာနငငအတက ကဒရယဒ ြကစရေ နင စရရညတညတ ခငပြြစသာ ဒ ြကစရေ ရရနအတက လျင

မြနြာေေတြက အရြသာျားထနျားခ ြြစအာကတင ထာျားရြညမ ေပြ ျား နငငတကာ ရာဇဝတြြ ာျားအတက

တာဝနခြက ရစေရြညမ ေသည။ သတငျားနင စ ကျားနနျား ကသယစရျား၏ အခနျားကဏဍသညလညျား


ပငြျားခ ြျားစရျားနင ဒ ြကစရေ အတက မ ေရြညမ ေပြ ျား ေေတြ၏ လ အခင အစရျား ခ ျားစ ာကြြ ာျားနင

အက င ြ ကမခောျားြြ ာျားအတက လကနကသ ယ ြမ ေစေရြါ။

ဤအေ ရငခောသည စ ကျားနနျား ကသယစရျားနင ဒ ဂ ေတယ အတတြညာတ တင မြနြာေေတြ၏

ြဟာဗ ဟာ အက ျားေ ျားြာျားနင ေ ျားြာျားစရျား အက ျားေ ျားြာျားြ ာျား၏ ြတသက ကနယစနြြ ာျားက အစသျားေြ

စ ာထတရငျားမြထာျားသည။ ဤအေ ရငခောြ မြနြာေေတြ၏ ေေရာဇဝတြြ ာျား၊ လသာျားမ ေြအစြေါ

က ျားလနစသာ ရာဇဝတြြ ာျားနင အမခာျားလ အခင အစရျားခ ျားစ ာကြြ ာျားက Mytel နင ၎ငျား၏ ေ ျားြာျားစရျား

ြတ ကြ ာျားက ကည စထာကြ စြျားစနြြ ာျားက အစလျားထာျား စ ေါ မြထာျားသည။ မြနြာေေတြနင ၎ငျားတ

ြတ ကြ ာျား၏ ကက ျားြာျားစသာ အက င ြ ကမခောျားြက ဤအေ ရငခောက စ ေါထတထာျားပြ ျား ဤသညြာလညျား

မြ ြစနစသာစရခြစတာင၏ မြငရစသာထြြငျားြျသာ ရြါစသျားသည။

မြနြာေေတြ၏ ြင လငျားမြငသာမခငျား လျားဝကငျားြြ ြစ ကာင ဤသ အေ ရငခောြ ျားအစနမ င ြညသည အခါြျ

လျားဝမြည ေလြ ြညြဟတြါ။ မြနြာေေတြနင ၎ငျားတ ြတ ကြ ာျား၏ အလြသျားောျားမြ ြနင အက င ြ က

မခောျားြတ က ထြြေေြျားရန လအြြါြည။ က ျားလနသြ ာျားကလညျား တာဝနခခငျားရြါြည။

မြညသလထြ အနလငျားတင ြြစရာကရလာပြ ျား ကသယြမြ လာသည လ ငမြနစသာ စမြာငျားလြြြ ာျား

နင အတ မြနြာနငငသညလညျား ဒ ဂ ေတယ စတာလနစရျားတခက စ ာစ ာငစနပြ မ ေသည။ မြနြာနငင၏

ဒ ဂ ေတယ အသငကျားစမြာငျားြက ြညသက ထနျားခ ြစနြါသနညျား။ ြညသည ရညရယခ ကအတကနညျား။

13 အသျားမြ နညျားနာ

အသ ျားပ ြနညျားနာ

ဤအေ ရငခောက လတလြောရရနငစသာ အရငျားအမြေြ ာျားနင ၂၀၁၇-၂၀၂၀ အတငျားက မြနြာနငငရ Viettel

ေ ြကနျားလြငနျားြ ာျားနင ြတသကသည အ ြတငျား ငရာ ငတြြ ာျားက Viettel Construction Myanmar

(VCM) က အြတတြြ ထတမြနြရာြ စဒတာြ ာျား က ျားစြါကြ က စတ ရရြတခက အစမခခထာျားမခငျား

မ ေသည။ ဤြတတြျားြ ာျားတင ထတလင လကခနငစသာ အစမခေကေခနျားြ ာျား၏ အစသျားေြအေ အေဥြ ာျား၊

အစကာငအထညစ ေါစရျား ငရာ ညန ကာျားခ ကြ ာျား၊ အစသျားေတောရငျားြ ာျား၊ လကခမ တြငျားြ ာျား၊

ဓါတြြ ာျားနင အ ြတငျား ြဝါဒြ ာျားတ ြါဝငြါသည။ VCM စဒတာက ျားစြါကြြ ရရစသာ ြတတြျားတခက

ရညညနျားြြါက Justice For Myanmar ၏ ဝကဘ ဒတင ြရငျားက ရရနငြညမ ေပြ ျား ရာစ နငြည

လင ခကလညျား စြျားထာျားြါသည။ အြ ာျား ကည ရနငစသာ ြတတြျားြ ာျားတင ြါဝငစနသည Viettel

ဝနထြျားြ ာျား၏ ြဂဂ လစရျားလမခ ြက ထနျားသြျားရန စ ာငရကခ ကြ ာျားကလညျား Justice For Myanmar ြ

မြ လြထာျားြါသည။

လတလြောရနငစသာ ြတတြျားြ ာျားသည စအာကြါ ြလရငျားမြေြ ာျားြ မ ေြါသည။

• မြနြာနင ဗ ယကနြနငငတ ၏ နငငြငြ ဒ ယာြ ာျား၊ ဗ ယကနြနင မြနြာေေတြတ ၏

တရာျားဝငြ ဒ ယာြ ာျားက ြြဥ ျားောျားစြျားြါသည။

• မြနြာ၊ ဗ ယကနြနင နငငတကာ ဥြစဒြ ာျားနင ညန ကာျားခ ကြ ာျား

• ကြပဏ ဝကဘ ဒြ ာျားနင ရနကနေစတာ အြေခ နျား ဝကဘ ဒတင ထတမြနခြ သည

ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားေ၏ င ဟခ ကြ ာျား

• အေျားရနင ကြပဏ ဝကဘ ဒြ ာျားတင ထတမြနထာျားသည သတငျားအခ ကအလကြ ာျား

• Google Earth ြ ရရစသာ ပဂ လတရြြလာြ ာျား

• LinkedIn ကြပဏ နင Facebook အစကာင ြ ာျား

• ြတြတငထာျားစသာ ြြငခင ြ ာျားနင ထတမြနထာျားစသာ သြပနညျားက သစတသနမြ ခ က

14 အသျားမြ နညျားနာ

စအာကြါ တ င ခ ရရသည အရငျားအမြေြ ာျားကလညျား အလာျားတ အသျားမြ ထာျားြါသည။

• ကလသြဂဂ၏ မြနြာနငင ငရာ နငငတကာ သ ျားမခာျားလတလြသည အခ ကအလက

ရာစ စရျားစကာြရင၊ ကလသြဂဂ၏ အထျားေေြျားစရျားအရာရ၊ နငငတကာနင မြနြာမြညအစမခေက

လ အခင အစရျား အ ြအေညျားြ ာျား အြါအဝင ဂဏသကခာရစသာ အရငျားအမြေြ ာျားြ ရရသည

လ အခင အစရျားြတတြျားြ ာျား

• ြဂဂလကြင ြ ဒ ယာြ ာျားြ အေ ရငခောြ ာျား

• ေ ျားြာျားစရျား စဒတာအခ ကအလကြ ာျား

အမ ေအြ ကအြ ာျားေတင အဂဂလြဘာသာေကာျားမ င ြဟတစသာ ဘာသာေကာျားတေခြ အရငျားအမြေက

ရညညနျားြါက တရာျားဝင ဘာသာမြန ခ ကက ရညညနျားစသာ လင ခက စြျားအြြါြည။ ဘာသာမြန ခ ကက

ရာြစတစသာ အစမခအစနြ ာျားတင Google ဘာသာမြနြက စက ျားဇျားမြ ၍ အသျားမြ ြါ။

15 စဝါဟာရ အဓြပာယ င ခ က

ဝ ါဟာရ အဓ ပာယဖငဆ ချက

ABBank An Binh Commercial Joint Stock Bank

An Binh အေရယယာြင ကျားသနျားစရာငျားဝယစရျားဘဏ

ADB Asian Development Bank

အာရ ပ ျားစရျားဘဏ

Aerial Survey စလစ ကာငျားြ တငျားထာမခငျား

Algorithm ခငျားစေထာျားစသာ တကခ ကြ အေ အေဥ

ASEAN Association of Southeast Asian Nations အစရစတာငအာရနငငြ ာျားအသငျား

Backhaul Support ြငြကနရကနင စဒသတငျားကနရကအ ကာျား ခ တ ကသည ဝနစ ာငြ

BIDV Joint Stock Commercial Bank for Investment and Development of Vietnam

ရငျားန ျားမြ ြနစရျားနင ပ ျားစရျား ငရာ အေရယယာြင ဗ ယကနြ

ကျားသနျားစရာငျားဝယစရျားဘဏ

BIO Belgian Investment Company for Developing countries

ပ ျား ြနငငြ ာျားအတက ဘယလဂ ယ ရငျားန ျားမြ ြနြ ကြပဏ

BTS Base transceiver station

ထတလင လကခနငစသာ အစမခေကေခနျား

BUC Block upconverter

ပဂ လတအခ ကမြသတငျားြ ာျားက လင တငရာတင လငျားနြ ြ လငျားမြင သ

ကျားစမြာငျားစြျားသည ကရယာ

CDMA Code-division multiple access

သတငျားအခ ကအလကြ ာျားောက ကသယစရျားလြျားစ ကာငျားတခထြသ

ြ လင နငစသာအရာ

Cesium clock Atomic clock used for highly accurate timekeeping in high-speed

communications, global positioning and other functions

အရနမြင လနျားသည ကသယြြ ာျား၊ စမြြစနရာမြြြ ာျားနင


အမခာျားလြငနျားစ ာငတာြ ာျားတင လနောတက သည အခ နမြသြအတက

အသျားမြ သည အဏမြ နာရ

CFO Chief financial officer

ဘဏဏ ာစရျားအရာရခ ြ

Cloud Computing အငတာနကက အသျားမြ ၍ အစဝျားထနျား ာဗာြ ာျားတင စဒတာြ ာျားက

ေ ြခန ခြသည ေနေ

CMEC China-Myanmar Economic Corridor

တရတ-မြနြာ ေ ျားြာျားစရျားေကကဂန

Communication Node ကသယစရျားလြျားစ ကာငျားြ ာျားအာျား တ င ထြြမ န မ ျား သ ြဟတ

အ ျားသတသည စနရာ

DAC Viettel Big Data Analytics Center

Viettel စဒတာအခ ကအလကကက ျားြ ာျား ခြမခြျားေြမ ာသျားသြသည ေငတာ

Dark fibre Unused optical cable

အသျားြမြ ရစသျားသည စအာ ြတေ ငဘာကက ျား

DEG Deutsche Investitions- und Entwicklungsgesellschaft

German Investment Cooperation

ဂ ာြန ရငျားန ျားမြ ြနြ စကာြစရျားရငျား

DFC Development Finance Corporation

ပ ျားစရျား စငစ ကျားစကာြစရျားရငျား

DICA Directorate of Investment and Company Administration

ရငျားန ျားမြ ြနြနင ကြပဏ ြ ာျား ညန ကာျားြ ဥ ျားေ ျားဌာန

DOS Directorate of Signals

အခ ကမြ ကသယစရျား ညန ကာျားစရျားြျားရ ျား

EBRD European Bank for Reconstruction and Development

မြနလညတညစ ာကစရျားနင ပ ျားစရျား ငရာ ဥစရာြဘဏ

EDFI European Development Financial Institutions

ဥစရာြ ပ ျားြ ငရာ ဘဏဍာစရျား အစ ာကအအြ ာျား

EW Electronic warfare

အ လကထစရာနေ ေေြြ

Eximbank Vietnam Export Import Commercial Joint Stock Bank

ဗ ယကနြ သငျားကနထတကန ငရာ အေရယယာြင ကျားသနျားစရာငျားဝယစရျားဘဏ


Express of Intent ေတဝငောျားစ ကာငျား စ ေါ မြခ က

FMO Financierings-Maatschappij voor Ontwikkelingslanden

(Dutch Entrepreneurial Development Bank)

နယသာလန အစမခေက ရငျားန ျားမြ ြနြ ပ ျားစရျားဘဏ

GPRS General packet radio service

2G, 3G ြဘငျားကနရကြ ာျား၏ စဒတာေ ြြမ င ဝနစ ာငြ

GSM Global system for mobiles

ြဘငျားလြ ာျားအတက ကြာလျား ငရာေနေ

Guided Missiles ြြ ထနျားဒျားက ညြ ာျား

HDBank Ho Chi Minh City Development Joint Stock Commercial Bank

ဟခ ြငျားပြ စတာ ပ ျားြ ငရာ အေရယယာြင ကျားသနျားစရာငျားဝယစရျားဘဏ

ICC International Criminal Court

နငငတကာ ရာဇဝတြြ ာျား ငရာ တရာျားရ ျား

ICT Information and communication technology

သတငျားအခ ကအလကနင ကသယစရျား နညျားြညာ

IFC International Finance Corporation

နငငတကာ စငစ ကျား ြျားစြါငျားစ ာငရကစရျားအ ြ

IGT Irrawaddy Green Towers

IRU Indefeasible Use of Rights

ကနထရက ခ ြ သနေဥ ျားအ ကာျား မြနလည က မခငျား ြမြ နငသည

သစဘာတည ခ က

Internet of Things စန ေဥသျားြေစညျားြ ာျားတင မြ ြနထာျားစသာ ကနမြ တာ အေတအြငြ ာျားအ ကာျား

အငတာနကြတ င အမြနအလန ကနယစနြ

IP Internet protocol

အငတာနကစြေါ အခ ကအလကြ ာျားတငြ ရာတင လကနာရြည ေညျားြ ဥျားြ ာျား

ITAH Irrawaddy Towers Asset Holdings

ITAR International Traffic and Arms Regulations

နငငတကာ ကနကျားသနျားြနင လကနကြ ာျား ငရာ ေညျားြ ဥျားြ ာျား

JAXA Japan Aerospace Exploration Agency

ဂ ြန အာကာသ စအဂ ငေ


JSC Joint Stock Company

အေရယယာြင ကြပဏ

KIA Kachin Independence Army

ကခ ငလတစမြာကစရျားတြြစတာ

Killer Robots အလအစလ ာက ြေခတသည လကနကတြ ငထာျားစသာေက

Ku-band A range of the electromagnetic spectrum covering frequencies from 12-

18 GHz.

12-18 GHz အတငျား လငျားလင ြြ ာျားက လြျားမခ စေစသာ လျြေေသလကေကကငျား

အတငျားအတာ

Landing Station ြငလယ သ ြဟတ အမခာျားနငငတေခြ ြြနငင၏ ကနျားတငျားသ စကဘယကက ျားြ ာျား

ေတငစရာကရလာသည စနရာ

LID Light Infantry Division

စမခမြနတြြ

LienVietPostBank Lien Viet Post Commercial Joint Stock Bank

အေရယယာြင Lien Viet Post ကျားသနျားစရာငျားဝယစရျားဘဏ

MAEU Myanmar Aerospace Engineering University

မြနြာနငင စလစ ကာငျားနင အာကာသအတတြညာ တကကသလ

MAPCO Myanmar Agribusiness Public Corporation

မြနြာနငင လယယာေ ျားြာျားစရျား အြ ာျားြငကြပဏ လ ြတက

Market Capitalization Figure ေစတာ စေ ျားကကတန ျား

MAS Military Affairs Security

ေေဘကစရျားရာ လမခ စရျားအ ြ

MB Military Commercial Joint Stock Bank

အေရယယာြင တြြစတာ ကျားသနျားစရာငျားဝယစရျားဘဏ

MEC Myanmar Economic Corporation

မြနြာေ ျားြာျားစရျား စကာြစရျားရငျား

MECTel Myanmar Economic Corporation’s mobile network

မြနြာေ ျားြာျားစရျား စကာြစရျားရငျား၏ ြဘငျားလကနရက

MEHL Myanma Economic Holdings Company Limited

မြနြာ ေ ျားြာျားစရျား ဥ ျားြငကြပဏ လ ြတက\

MOA Memorandum of Association သငျား ြ ြတတြျား


Metadata အမခာျားစဒတာြ ာျား၏ သတငျားအခ ကအလကက ရငျားမြြျစဝစြျားစသာ

စဒတာအခ ကအလကအေ

MFOCN Myanmar Fiber Optic Communication Network Co. Ltd.

မြနြာ ငဘာကက ျားြျင ကသယစရျားကနရက ကြပဏ လ ြတက

MIL Myanmar Investments International Ltd.

မြနြာရငျားန ျားမြ ြနြ နငငတကာ လ ြတက

MMK Myanmar kyat, the currency of Myanmar

မြနြာက ြ၊ မြနြာစငစ ကျား

MNO Mobile network operators

ြဘငျားလကနရက စအာြစရတာြ ာျား

MNTH Myanmar National Telecom Holdings

မြနြာအြ ျားသာျား ကသယစရျား ဥ ျားြင

MNTI Myanmar National Telecom Infra Co. Ltd.

MNTS Myanmar National Telecom Services Co. Ltd.

မြနြာအြ ျားသာျား ကသယစရျား ဝနစ ာငြ ကြပဏ လ ြတက

MOTC Ministry of Transport and Communications

ြ စ ာငစရျားနင ကသယစရျား ဝနကက ျားဌာန

Motion Sensor လြရာျားြ စမခရာခြေစညျား

MoU Memorandum of understanding

နာျားလညြ ောချနလာ

MPSS Myanmar Payment Solution Services

မြနြာစငစြျားစခ ြေနေ ဝနစ ာငြြ ာျား

MPT Myanma Posts and Telecommunications

မြနြာ ကသယစရျားလြငနျား

MPU Myanmar Payment Union

MTI Myanmar Technologies and Investment Corporation

မြနြာ နညျားြညာနင ရငျားန ျားမြ ြနြ စကာြစရျားရငျား

Multicopters ြြ ာသာ ြ သနျားနငစသာ အငဂ င ၂ လျားအထက အသျားမြ သည ရဟတယာဥငယြ ာျား

MVNO Mobile virtual network operator

စအာကစမခ အစ ာကအအြရဘြ လငျားကက ျားြြ ကသယစရျားဝနစ ာငကနရက

စအာြစရတာ


MWD Myawaddy, Myanmar military media

မြဝတ ၊ မြနြာေေတြြ ဒ ယာ

Mytel Telecom International Myanmar Co. Ltd.

တယလက းအငတောရ ရင ယမမ မောကမပဏလမ တက

Nasdaq A US-based stock exchange

အစြရကန အစမခေက အေရယယာစရာငျားဝယစရျားဌာန

NLD National League for Democracy

အြ ျားသာျားဒ ြကစရေ အ ြခ ြ

Norinco China North Industries Corporation

တရတမြညစမြာကြငျား ေကြလြငနျားြ ာျား စကာြစရျားရငျား

NRC National Registration Card

နငငသာျားေ ေေစရျားကဒ

NTD National Tower Development Co.Ltd.

အြ ျားသာျား တာဝါတင ထတလြြ ကြပဏ လ ြတက

ODU Outdoor unit

မြငြတင လြရာျားရစသာ ယနေ

OECD Organisation for Economic Co-operation and Development

ေ ျားြာျားစရျားြျားစြါငျားစ ာငရကြနင ပ ျားစရျား အ ြ

OeEB Development Bank of Austria

သေကတ ျားယာျား ပ ျားစရျားဘဏ

OCR Technology Optical character recognition technology

ြရြြ ာျားက ေကမ င ကျားစမြာငျား တသည နညျားြညာ

Payload ြက စြျားစခ ထာျားရစသာ ကနေညဝနထြ

PPIAF Public-Private Infrastructure Advisory Facility

အြ ာျားြင-ြဂဂလကြင အစမခခအစ ာကအအ ငရာ အ ကစြျားအ ြ

S & K Sabae Taung and Kyay Sin Taung

ေြယစတာငနင စ ကျားေငစတာင

Saffron Revolution မြနြာမြညတင ဒ ြကစရေ အသငကျားစမြာငျားစရျားအတက သဃာြ ာျား ဥ ျားစ ာငသည

၂၀၀၇ ခနေ လထလြရာျားြ

Sat Trooper Man Packs လနင အတသယစ ာငနငစသာ ေေစမြမြငသျား ကသယစရျားကရယာ


SCB Sai Gon Commercial Joint Stock Bank

ငဂ အေရယယာြင ကျားသနျားစရာငျားဝယစရျားဘဏ

SD-WAN Software-defined wide area network

စ ာ ဝြယာျားြ မြဌာနျားစသာ က ယမြန သည ဧရယာ ကနရက

SeABank Southeast Asia Commercial Joint Stock Bank

အစရစတာငအာရ အေရယယာြင ကျားသနျားစရာငျားဝယစရျားဘဏ

SIGINT Signals intelligence

အခ ကမြ ကသယစရျား စထာကလြျားြ

Simulator သရြတလြေက

Social listening လြကနရကြ ာျားြ သတငျားအခ ကအလက ရယမခငျား

Spacecraft bus ြေစညျားသယ အာကာသ ကနတနနာ

SSU Synchronization Supply Units

ထြတမြ ြ စထာကကြေစညျားြ ာျား

Tatmadaw Myanmar military

တြြစတာ၊ မြနြာေေတြ

TECHCOMBANK Vietnam Technological and Commercial Joint Stock Bank

ဗ ယကနြ အေရယယာြင အတတြညာနင ကျားသနျားစရာငျားဝယြဘဏ

TP Bank Tien Phong Commercial Joint Stock Bank

Tien Phong အေရယယာြင ကျားသနျားစရာငျားဝယစရျားဘဏ

Transponders စရဒ ယ အခ ကမြြက လကခပြ ျား အမခာျားအခ ကမြြက အလအစလ ာက

လင ထတစြျားသည ေက

TSRP Telecommunications Sector Reform Project

စ ကျားနနျား ကသယစရျားကဏဍ မြ မြငစမြာငျားလြစရျား ေ ြခ က

UAV Unmanned aerial vehicle

စြာငျားသြြ စလစ ကာငျားယာဥ

UHF Ultra high frequency

အမြင လန လငျားနနျား

UN United Nations

ကြာ ကလသြဂဂ

UN IIFFMM United Nations Independent International Fact-Finding Mission on

Myanmar


ကလသြဂဂ၏ မြနြာနငင ငရာ လတလြစသာ နငငတကာ

အခ ကအလကရာစ စရျားြေရင

UPR Universal Periodic Review

လ အခင အစရျားအစမခမြ အလည က သျားသြ အေ ရငခော

UAV Unmanned aerial vehicle

စြာငျားသြြ စလစ ကာငျားသျားယာဥြ ာျား

USAT Very Small Aperture Terminal

ပဂ လတြ စဒတာြ ာျားက လကခ ထတလင နငစသာ နေလြျားသာျား စမြမြငေခနျား

USDP Union Solidarity and Development Party

မြညစထာငေ က ခငစရျားနင ပ ျားစရျားြါတ

VCM Viettel Construction Myanmar

Viettel မြနြာစ ာကလြစရျား

VHF Very high frequency

အလနမြင လငျားနနျား

VHT Viettel High Technology Industry Corp

Viettel အ င မြင နညျားြညာ ေကြလြငနျား

VIB Vietnam International Commercial Joint Stock Bank

ဗ ယကနြအေရယယာြင နငငတကာ ကျားသနျားစရာငျားဝယစရျားဘဏ

VIB Vietnam International Bank

ဗ ယကနြ နငငတကာဘဏ

VTS Video tracking system

ဗ ဒ ယ စမခရာစကာကေနေ

Vietcombank Joint Stock Commercial Bank for Foreign Trade of Vietnam

ဗ ယကနြ နငငမခာျား ကနသယြ ငရာ အေရယယာြင ကျားသနျားစရာငျားဝယစရျားဘဏ

Viettel Military Industry and Telecoms Group

ေေတြ ေကြနင ကသယစရျားအြေ

Viettelimex Viettel Import and Export

Viettel သငျားကနနင ထတကန

Virtualization ကနမြ တာအစမခမြ ြတမြ မခငျား

VNPT Vietnam Posts and Telecommunications

ဗ ယကနြ ောတကနင စ ကျားနနျား ကသယစရျား


VOIP Voice over internet protocol

အငတာနကအသျားမြ ၍ ေကာျားစမြာ ြ

VRLA Valve regulated lead-acid

အ ရငမခာျားသည ေနေမ င လညြတသည ခြနင အက ေ

VSAT Very small aperture terminal

ပဂ လတြ ာျားြ အခ ကမြြြ ာျားက လကခ၊လင ထတနငသည စမြမြငေခနျား

VTCC Viettel Cyberspace Center

Viettel ငဘာေစြ ေ ေငတာ

VTTEK Vietnam Network Technologies Center

ဗ ယကနြ ကနရက ငရာ နညျားြညာ ေငတာ

YSX Yangon Stock Exchange

ရနကန အေရယယာ စရာငျားဝယစရျားဌာန

အခန

း ၁

• ျမနမာျပညတြင (ယခင ဗမာ) အကးစးပြားရေသာ စးပြားေရးလပငနးမနသမ ႏငငတကာ လ႔အခြငအေရး တာဝနရမႈမားအတြက တက႐ကျဖစေစ၊ သြယဝက၍ျဖစေစ အေရးယခရႏငသည။

• ျမနမာစစတပသည ၎၏ အာဏာ၊ အခြငထးခမႈႏင အျပစေပးခရျခငးမ ကငးလြတခြငတ႔က ထနးသမးထားရန တငးျပည၏ ဒမကေရစ အသြငကး ေျပာငးေရးက ထနးခပထားသည။

• ဆကသြယေရးသည ၁၉၈၈ ခႏစကတညးက ေခတမဖြ႕ၿဖးတးတကေရးက လပေဆာငေနခသည စစတပ၏ အဓကကေသာ နယပယတစရပျဖစသည။

• ျမနမာစစတပအေနျဖင ကယျပန႔သည စးပြားေရးလပငနးမား ကြနရက တစခ ပငဆငထားၿပး ဤသညက ၎၏ ႏငငတကာ ရာဇဝတမႈမားျဖစ ေသာ လမးတနး သတျဖတမႈ၊ စစရာဇဝတမႈႏင လသားျဖစမႈအေပၚ ဆန႔ကငေသာ ရာဇဝတမႈမားက ပပးေပးသည။

• ဗယကနမ အမးသား ကာကြယေရး ဝနႀကးဌာနမ ပငဆငေသာ Viettel သည လကနကမား ထတလပေရးႏင ေရာငးခေရးအား အဓကထားသည။ လ႔အခြငအေရး ခးေဖာကမႈမားတြင Viettel မ အကးဝင ပတသက ေနေသာ တရားဥပေဒႏင မညသည လပေဆာငမႈမားႏငပတသက၍ မတတမးတစခရေနသည။

ေနာကခအေျခအေန ေနာကခအေျခအေန

25 နငငတကာ ဥြစဒနင ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျား တာဝနရြ

အခနျား ၁။

၁ (၁) န ငင တကာ ဥ ဝဒနင စ ျား ာျားဝရျားလ ငနျားမျာျား တာ နရမ

မြနြာနငငတင အက ျားေ ျားြာျားရစနသာ ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားသည နငငတကာ လ အခင အစရျား တာဝနရြြ ာျား

အတက တကရကစသာ၎ငျား၊ သယဝက၍စသာ၎ငျား တာဝနခ၊ ဝာာဝနယရနင ယရသည။ နငငတကာ

လ အခင အစရျား ငရာ ဥြစဒြ ာျားစအာကတင နငငြ ာျားက တာဝနယခငျားသညက ၎ငျားတ အစနမ င

ခရ ယရာရသည။ ၎ငျားတ အာျား နငငတကာ ရာဇဝတြ ဥြစဒအရ နငငတကာနင မြညတငျား တရာျားရ ျားြ ာျားတင

ရာဇဝတစ ကာငျားအရ တာဝနခခငျားနင ယရာရသည။ ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားအစြေါ အထျားသမ င

သကစရာကစသာ ကလသြဂဂ၏ လ အခင အစရျား အစမခခြြ ာျားနင ေ ျားြာျားစရျား ြျားစြါငျားစ ာငရကြနင

ပ ျားြစရျားအ ြ (OECD)၏ လြျားညနြြ ာျားစအာကတင ၎ငျားတ အစနမ င တာဝနြ ာျားရစနြါသည။

နငငတကာ လ အခင အစရျားဥြစဒစအာကတင နငငြ ာျားအစနမ င လ အခင အစရျားက စလျားောျား၊ ကာကယ၍

မ ည ညျားစြျားရြညမ ေသည။ နငငသာျားနင နငငစရျား အခင အစရျား ငရာ နငငတကာ သစဘာတောခ ြ၊

၁ (၁) နငငတကာ ဥြစဒနင ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျား တာဝနရြ

၁ (၂) မြနြာနငင၏ အာဏာရင နစသာ အသငကျားစမြာငျားြ

၁ (၃) ေေတြ၏ အခ ကမြ ကသယစရျား

၁ (၄) မြနြာမြည လ အခင အစရျား စနာကခအစမခအစန

၁ (၅) မြနြာေေတြ ေ ျားြာျားစရျား၏ အလြသျားောျားြနင အက င ြ က မခောျားြြ ာျား

၁ (၆) Viettel - နျား ငျားြကဒြ ာျားနင ဒျားက ညြ ာျား


ေ ျားြာျားစရျား၊ လြစရျားနင ယဥစက ျားြ အခင အစရျား ငရာ နငငတကာ သစဘာတောခ ြ၊ ညြငျားြနျားနြေကြနင

အမခာျား ရကေကပြ ျား လြ နသည သ ြဟတ သကခာက ငျားစေသည မြ ြ က ြ သ ြဟတ အမြေစြျားြ

ငရာ နငငတကာ သစဘာတောခ ြတ အြါအဝင ေညျားစနာငြရသည နငငတကာောခ ြြ ာျားတင

ြါဝငထာျားစသာ အ ြဝငနငငြ ာျားအစနမ င ၎ငျားတ နယစမြတင လာစရာကအစမခေကစသာ သ ြဟတ

လြငနျားလညြတစသာ သ ြဟတ ၎ငျားတ ထနျားခ ြြစအာကတငရစသာ အရြသာျားနငငသာျားြ ာျားနင ေ ျားြာျားစရျား

လြငနျားြ ာျား အြါအဝင အမခာျားသြ ာျားြ ထောခ ြြ ာျားက လကနာစေစရျား စသခ ာစေရန တာဝနရသည။

ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားတင စ ာငရကစနသြ ာျားြါ အြါအဝင နငငတကာ လ အခင အစရျား ဥြစဒက ကက ျားြာျားော

ခ ျားစ ာကြြ ာျားသည နငငတကာ ရာဇဝတြြ ာျား ငရာ တရာျားရ ျား (ICC) ၏ ေ ရငြစအာကတင က စရာက

ြါသည။ စရာြသစဘာတောခ ြစအာကတင လြ ျားတျားသတမ တြ၊ ေေရာဇဝတြ၊ လသာျားမ ေြက

န က ငစသာ ရာဇဝတြ နင အမခာျားတငျားမြညအာျား ရနလက ျားစက ာြ အေရသညတ ကက ျားလနသြ ာျားသည

ရာဇဝတြြ ာျား ငရာ တရာျားရ ျားစရ စြာကတင တာဝနခြ ရစေနငြညမ ေသည။ ဥြစဒြဒြ ၂၅ (ဂ)

စအာကတင “ထကြ သ စသာ ရာဇဝတြြ ျားတေခခက စေခငျားခ ကက အက ျားစ ာငရန ရညရယခ ကမ င

၎ငျားစေခငျားခ ကအတက လအြစသာ နညျားလြျားြ ာျားက စထာကြ မခငျား အြါအဝင ၎ငျားစေခငျားခ က သ ြဟတ

စေခငျားရန ကက ျားြြျားခ ကတ တင ကည မခငျား၊ အာျားစြျားမခငျား သ ြဟတ အမခာျားနညျားအာျားမ င ြ ြျားမခငျား” က

ြဂဂ လတေဥ ျားက စ ာငရကသည တခ နတညျားြာြင ရာဇဝတစ ကာငျားအရ တာဝနရြသညလညျား အလာျားတ

မ ေလာြါသည။4 အရြသာျားလဥ ျားစရ တေခအစြေါ ေနေတက တကခကြ တေခအတငျား လသတြ၊

အ ျားသတ အမြေမ တစေြ၊ စက ျားကျနမြ ြ၊ စြာငျားထတြ သ ြဟတ လထက လြစမြာငျားစြျားြ၊ နငငတကာ

ဥြစဒက ခ ျားစ ာကသည အက ဥျားခ ြ၊ ညြငျားြနျားနြေကြ၊ ြဒနျားြနင အမခာျားစသာ လငြငျား ငရာ

အ ကြျား ကြြေြ ာျား၊ တငျားရငျားသာျားလြ ျားနင ဘာသာစရျား ငရာ နြကြညြငျားြနျားြ၊ အာဏာခင မြ ခ ကသျား၍

စြ ာက ျားစေြ နင အသာျားအစရာင ခြမခာျား က ြ အေရသညတ အနကြ တေခခက က ျားလနမခငျားက

လသာျားြ ျားနယအစြေါ န က ငစသာ ရာဇဝတြြ ာျားဟ စရာြ သစဘာတောခ ြတင အဓြပာယ င

ထာျားြါသည။5 ေေရာဇဝတြ သညက “ဂ န ဗာ သစဘာတည ခ ကအစြေါ ကက ျားြာျား ျားရာျားော ခ ျားစ ာကြြ ာျား”

နင “နငငတကာ လကနကကြဋြကခတင အက ျားဝငစသာ ဥြစဒြ ာျားနင ဓစလ ထျားတြျားြ ာျားအစြေါ အမခာျား

မြငျားထနသည ခ ျားစ ာကြြ ာျား” ဟ အဓြပာယ င ထာျားသည။6 နငငတကာ ဥြစဒအရ “ကည မခငျား၊

အာျားစြျားမခငျား သ ြဟတ အမခာျားနညျားအာျားမ င ြ ြျားမခငျား” ဟစသာ ောသာျား၌ ဤရာဇဝတြြ ာျား စေခငျားခ ကတင

ဘဏဍာစရျား၊ အစမခခအစ ာကအအ သ ြဟတ ြ စ ာငစထာကြစရျား ြ ြျားြြ ာျားက သလ ကနင

စြျားစ ာငမခငျားြ ာျား ြါဝငသည။

ကလသြဂဂ၏ ေ ျားြာျားစရျားနင လ အခင အစရျား ငရာ လြျားညန အစမခခြြ ာျားတင ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျား

အစြေါတင နငငတကာ လ အခင အစရျား ေညနျားြ ာျား ြညသ သကစရာကြရစနသညက စ ေါ မြထာျားပြ ျား ၎ငျားတ


နယစမြ သ ြဟတ ၎ငျားတ ထနျားခ ြြစအာကတင အစမခေကစသာ သ ြဟတ လြငနျားလညြတစသာ

ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားအစြေါ နငငြ ာျား၏ တာဝနရြကလညျား ထြြစမြာ ထာျားြါသည။7 ကလသြဂဂ၏

ေ ျားြာျားစရျားနင လ အခင အစရျား ငရာ လြျားညန အစမခခြြ ာျားအရ ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားအစနမ င ၎ငျားတ ၏

ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျား လညြတြ၏ ရလဒစ ကာင တကရကသကစရာကစသာ၊ ၎ငျားတ ၏ ေ ျားြာျားစရျား

က ြြ ာျားြ သယဝကသကစရာကစသာ အနတလကခဏာစ ာငသည လ အခင အစရျားသကစရာကြ

ြညသညကြ တာျား ျား၍ လြငနျားလညြတရန တာဝနရစနြါသည။8 ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားအစနမ င

လ အခင အစရျား အစမခအစနြ ာျား ြြန နျားေေမခငျား၊ လ အခင အစရျား ြဝါဒတေရြက အစကာငအထည

စ ေါ မခငျား၊ ြင လငျားမြငသာစသာ ကသယြ၊ အခင အစရျားခ ျားစ ာကြြ ာျား မ ေလာခ နတင သကစရာကြက

စလ ာ နညျားစေမခငျားနင မြနလညကောျားသည နညျားလြျားြ ာျား စထာကြစြျားမခငျားတ အြါအဝင စသခ ာသည

လ အခင အစရျား ငရာ တငကက ေေြျား ေေစ ျားြြ ာျား (Due Diligence) က လြစ ာငရြည။9

ေ ျားြာျားစရျား ြျားစြါငျားစ ာငရကြနင ပ ျားြ ငရာအ ြ (OECD)၏ နငငေ ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားေြ ာျားအတက

လြျားညနခ ကြ ာျားအရ အ ြဝငနငငနင စလ လာသည အ င ၌ ြါဝငသနငငြ ာျားတင အစမခေကစသာ သ ြဟတ

လြငနျားလညြတစသာ ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျား အစနမ င လ အခင အစရျား ငရာ နငငတကာေညနျားြ ာျားက

ကငစ ာငရနနင ၎ငျားတ ၏ မ န မ ျားစရျားလြျားစ ကာငျားြ ာျားတစလျာက လ အခင အစရျားခ ျားစ ာကြြ ာျားက

မ ေစေြည ၊ ြ ြျားစေြည သ ြဟတ တကရက ကေြစေြည အစမခအစနြ ာျား 10 နင အက င ြ ကမခောျားသည

လြစ ာငြြ ာျားက တာျား ျားရနအတက တကကကသည ကက တငအေ အေဥြ ာျား မြ လြရန လအြြါသည။11

ေ ျားြာျားစရျား ြျားစြါငျားစ ာငရကြနင ပ ျားြ ငရာအ ြ (OECD) အစနမ င နငငတကာ ောခ ြြ ာျားအစြေါ

တာဝနရြြ ာျားနင အည လကစလ ာည ော စ ာငရကနငြည ေညနျားြ ာျားက ထြြ စ ေါ မြမခငျားမ ေသည။

ေ ျားြာျားစရျား ြျားစြါငျားစ ာငရကြနင ပ ျားြ ငရာအ ြ (OECD) အစနမ င လ အခင အစရျား ငရာ ကက တင

ေေြျားေေစ ျားြြ ာျားနင အက င ြ ကမခောျားြ တက ကစရျား လအြခ ကြ ာျားက အစကာငအထညစ ေါရန

အတက ကဏဍအလက အထျားမြ လြျားညနခ ကြ ာျားက ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားစခ ျားစငြ ာျား ထတစြျားရြည

ဘဏြ ာျား အြါအဝင ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားအတက ထတမြနစြျားခြ ြါစသျားသည။12

ဥြစဒအရ အတညမြ မြဌာနျားထာျားသည စနရာြ ာျားတင ြမ ေြစန မြ လြရြည လ အခင အစရျား ငရာ တငကက

ေေြျားေေစ ျားြြ ာျားသည ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားြ လ အခင အစရျားခ ျားစ ာကြြ ာျားက တာျား ျားနငရနအတက

ကာကယစြျားြေနေ အာျားစကာငျားစေရန စထာကကစြျားသည။ ၂၀၁၇ ခနေ မြငသေေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျား

နျား ကာျားတကကကြတာဝန ငရာ ဥြစဒသည ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျား၏ ခ ျားစ ာကြက ကာကယရနနင

က ျားလနသြ ာျားက တာဝနခနငစေရန ဥြစဒေနေတခ နတ ျားစရျားသ စရ ရစသာ အမြ သစဘာစ ာငသည

စမခလြျားတရြမ ေသည။13


လ အခင အစရျားအတက အစထစထ တာဝနရြြ ာျားအမြင အထျားသမ င လကနကြ ာျားနင နေြ ျား သျားနငစသာ

ြေစညျားြ ာျား ကျားသနျားစရာငျားဝယြနင ြတသက၍ နငငြ ာျားအစနနင လကနာရြည လအြခ ကြ ာျားရသည။

နငငြ ာျားအစနမ င ထတကနစြျားြ ြြ ာျားက နငငတကာ လကနကြ ာျား ကျားသနျားစရာငျားဝယြောခ ြ၊

စဒသတငျားနင နငငတကာ ြစဘာငြ ာျားနင အည ထနျားခ ြလြစ ာငရန တာဝနရသည။ “နေြ ျား သျားနငစသာ”

သညြာ က ယမြန စသာ သတြတခ ကတေရြမ ေပြ ျား ေေစရျားအတကနင ေေစရျားအတက ြဟတစသာ

ရညရယခ က နေခေလျားအတက အသျားမြ နငသည ကရယာြ ာျားနင စ ာ ဝြယာျားြ ာျားက လြျားမခ သညမ ေ၍

ထတကနထနျားခ ြစရျားထြတင ြါဝငစြသည။ ဝါေေနျားနာျား သစဘာတည ခ က (Wassenaar Arrangement)

သည နေြ ျားသျားြေစညျားြ ာျားအစြေါ ထနျားခ ြရနအတက ြြ နဒအစလ ာက လြနငစသာနညျားလြျားက

စထာကြ စြျားြါသည။

၎ငျားတင အစြရကန၊ ကစနဒါ၊ သေစတျားလ ၊ အနဒယ၊ ဂ ြန၊ စတာငကျားရ ျားယာျားနင ဥစရာြသြဂဂအ ြဝင

နငငြ ာျား အြါအဝင ၄၂ နငင အ ြဝငအမ ေ ြါရသည။14 ဥစရာြသြဂဂ၏ လကနကြ ာျားနင ေေကရယာ

ြေစညျားြ ာျား ထနျားခ ြစရျား ဘရြတညခ ကအတငျား သတမ တြ၊ ညြငျားြနျားနြေကြ၊ စြ ာက ျားြ၊

လကလတေြယ ထနျားသြျားမခငျားနင အမခာျား အဓကက စသာ လ အခင အစရျားခ ျားစ ာကြြ ာျား အေရသည

နငငတကာ နြကြြြ ာျားအတက နညျားြညာက အသျားမြ နင ယရာ အနတရာယရသည နငငြ ာျားအာျား

လကနကစရာငျားဝယကျားသနျားြ ြတ မခငျားနင ထတကနလငေငြ ာျား မငငျားြယမခငျားတ က စ ာငရကရန

တာဝနတေရြ ရြါသည။15 ဤဘရြတညခ ကအရ လကခအသျားမြ သသည ေေတြ သ ြဟတ လမခ စရျား

အ ြအေညျားတေရြမ ေြညဟ အက ျားအစ ကာငျား လစလာကစသာ အစမခအစနတေရြ ရစနြါက ြေစညျား

ကရယာြ ာျားနင နညျားြညာြ ာျားက “နေြ ျားသျား” ြေစညျားြ ာျားအမ ေ သတြတသည။ မြနြာနငငအာျား

ကန သတြြ ာျားသည ဥစရာြသြဂဂစကာငေ ၏ မြနြာနငငအစြေါ ျားမ တခ ကြတ င ဤြက

အသျားမြ ခြ မခငျား မ ေသည။16 ဤသ ထနျားခ ြြြ ာျားသည အရြဘကနင ေေဘက ရညရယခ ကြ ာျားအတက

အသျားမြ နငစသာ စ ကျားနနျား ကသယစရျားနယြယရ နညျားြညာအစြေါ သကစရာကသည။

ဤအေ ရငခောြ စတ ရခ ကြ ာျားသည နငငတကာလ အခင အစရျားဥြစဒနင နငငတကာ ရာဇဝတြ ဥြစဒ၊

တာဝနသစသာ ေ ျားြာျားစရျား လြစ ာငြြ ာျားအစြေါ လြျားညနခ ကြ ာျား အြါအဝင နငငတကာ လ အခင အစရျား

ေညနျားြ ာျားနင လကနကြ ာျား၊ နေြ ျားသျား ကနြေစညျားြ ာျားအာျား ကနသယြအစြေါ ထနျားခ ြြြ ာျားနင ြတသက၍

ခြမခြျားေြမ ာ သျားသြထာျားမခငျားမ ေသည

29 မြနြာနငင၏ အာဏာရင နစသာ အသငကျားစမြာငျားြ

၁ (၂) ပမနမာန ငင ၏ အာဏာရငဆနဝသာ အသငက ျားဝပ ာငျားမ

မြနြာနငင၏ ဒ ြကစရေ အသငကျားစမြာငျားြထြသ ယေနေတခ စရာကစနသည တင မြနြာေေတြအစနနင

နငငစတာက ကလက လြျားြျားစနပြ ျား မြေဒါဏစြျားခရမခငျားြ ကငျားလတစနြနင အတ လညြတစန ြ

မ ေသည။ ေေတြကယတငက ၎ငျားတ ၏ ေ ျားြာျားစရျားနင နငငစရျား အက ျားေ ျားြာျားက ကာကယရနအတက

နတ ျားထာျားသည အာဏာရင ြေညျားြအစမခခေနေတခစ ကာင ဤသ လြစ ာငနငခြ မခငျားမ ေသည။17

“ေညျားကြျားရစသာ” ဒ ြကစရေ သ အသငကျားစမြာငျားစရျား သညြာ ေေတြြ ြ ကြျားစရျား ြစသာ ြေညျားြ

အစမခခဥြစဒက ၂၀၀၈ ခနေတင မြဌာနျားပြ ျား ၂၀၁၀ ခနေတင စရျားစကာကြြ မြ လြကာ မ ေစြေါလာစသာ

ေေတြ၏ လကစဝခြါတ မ ေစသာ မြညစထာငေ က ခငစရျားနင ပ ျားစရျားြါတ ဥ ျားစ ာငစသာ အေျားရ၏

သကတြျားတခတင ေတငလာခြ မခငျားမ ေသည။

မြနြာနငင ြေညျားြအစမခခဥြစဒစအာကတင မြညစထာငေ၏ ဥ ျားတညခ ကတေရြြာ “နငငစတာ၏

အြ ျားသာျားနငငစရျား ဥ ျားစ ာငြ အခနျားကဏဍတင တြြစတာက ြါဝငထြျားစ ာငနငစရျားတ က အေဥတေက

ဥ ျားတညသည”18 ဟြါရပြ ျား ဒ ြကစရေ အစကာငအထည စ ာစ ာငမခငျားက ကန သတ၍ နငငစတာ၏

အေြအြငျားြ ာျားအစြေါ ေေတြ၏ ထနျားခ ြြက ကာကယစြျားထာျားကာ အရြသာျား အေျားရ၊ လတစတာ၊

အရြဘကဝနစ ာငြနင တရာျားေ ရငစရျားတ ကြါ အာျားစလ ာ စြျားြနစေသည အစမခခြတရြ မ ေစနြါ

သည။19 ေေတြအစနမ င လတစတာအတငျား ၂၅% ခြတြျားစနရာက ြင ငထာျားမခငျားြတ င အရြသာျား

အေျားရအစြေါ ၎ငျား၏ထနျားခ ြြက ရထာျားသမ င ြေညျားြအစမခခဥြစဒ မြ မြငစမြာငျားလြစရျားတငလညျား

ဗ တအာဏာက ရရထာျားသည။ ထ အမြင ေေတြအစနမ င ဒ-သြမတ တေဥ ျား၊ ကာကယစရျား၊ မြညထြစရျားနင

နယေြစရျားရာဝနကက ျားြ ာျားက ခန အြနငစသာ အာဏာကလညျား ရရထာျားသည။ မြညထြစရျားဝနကက ျားဌာနသည

မြညသ ရြ၊ မြညတငျား စထာကလြျားစရျားနင အက ဥျားစထာငကေစရြြ ာျားအစြေါ တာဝနရပြ ျား ထ အတကစ ကာင

ေေတြအာျား အငအာျားသျားေြြအစြေါတင တေဥ ျားတညျား ထနျားခ ြခင က စြျားထာျားသည။

မြနြာနငင၏ တရာျားေ ရငစရျားကလညျား မြနြာနငင ဒ ြကစရေ အသငကျားစမြာငျားြ ြေခင ေေအာဏာရငေနေ

ကာလအတငျားကတညျားက ခန အြထာျားစသာ တရာျားသကက ျားြ ာျား လြျားြျားစနခြ သည အာျားနညျားစသာ ြေညျားြ

အစမခခဥြစဒ ငရာခရ ျားနင တရာျားရ ျားြ ာျားမ င မြ လြခထာျားရသည။ ဥြစဒြ ာျားကလညျား ေေတြက ထြြ

ကာကယစြျားစနသည။ ဥြြာအာျားမ င မြညစထာငေ ေေစ ျားစရျား အရာရခ ြသည ကာကယစရျားဝနကက ျား

30 မြနြာနငင၏ အာဏာရင နစသာ အသငကျားစမြာငျားြ

ဌာနက ေေစ ျားနငခင ြရစခ ။ စြာကနျားတက ဥြစဒကလညျား ေေတြက အြ ာျားမြညသသစေရန

ထတမြနမခငျား လြစ ာငရန တာဝနရြြ ကငျားလတခင မြ ထာျားရသည။

ေေတြသည ေေတြအရာရစဟာငျားြ ာျားက အရြဘက ဝနထြျားဌာနြ ာျားသ ေနေတက လြစမြာငျားြ စ ာင

ထာျားမခငျားြတ င အေျားရ၏ အရြဘက အေြအြငျားြ ာျားအစြေါ ထနျားခ ြြတေရြက တရာျားဝင နညျားလြျားမ င

ြဟတဘြ ြကငထာျားသည။ ဤနညျားသည ေေတြ၏ဥ ျားစ ာငြက က ယမြန စသာ သဇာကနရက

တေရြမ င စထာကြ စြျားထာျားပြ ျား ေေတြေ ျားြာျားစရျားြ ာျားြ ရရစသာ လဒြ ာျားအာျား ြျစဝစြျားမခငျားမ င တနညျား

တ ထနျားသြျားထာျားသည။20 ဥြြာအာျားမ င ယခင ဗလြျားခ ြစဟာငျားတေဥ ျားမ ေသည မြနြာအစကာကခနဌာန

အကက ျားအကြ ဥ ျားစက ာထငက အြ ျားသာျားဒ ြကစရေ အ ြခ ြ ဥ ျားစ ာငသည အေျားရ တာဝနြယခင ကာျားမ တ

ကာလ ြတငခင ၂၀၁၆ ြတလကြ ၎ငျား၏ ရာထျားတာဝန စနရာသ ကာကယစရျားဝနကက ျားဌာနြ စရစမြာငျား

စြျားခြ သည။ သငျားကနနင ထကကနကေစရြြ ာျားအစြေါ ေေတြက လြြငခင အာဏာစြျားနငြည ၊ အရြသာျား

ထနျားခ ြြစအာကတင တရာျားဝငရသည မြနြာ ြကြျားအာဏာြငအာျားလညျား21 ေေတြကခန အြသတေဥ ျားြ

ဥ ျားစ ာငလာသည။22

အြ ျားသာျားဒ ြကစရေ အ ြခ ြ ဥ ျားစ ာငစသာ သကတြျားတေခ ရခြ လင ကောျား ေေတြအစနမ င ၎ငျား၏

နငငစရျားေနေအစြေါ ထနျားခ ြြက စအာငမြငော အမြေတယစေနငခြ ပြ ျား အြ ျားသာျားဒ ြကစရေ အ ြခ ြ

အစနနင လညျား ေေတြ၏ သဇာအာဏာက စလျာ ခ နငြည အဓြပါယမြည ဝစသာ မြ မြငစမြာငျားလြြြြ ာျား

မြ လြရန သ ြဟတ နငငတကာ ဥြစဒြ ာျားအာျား ေေတြက ခ ျားစ ာကြြ ာျားကြင စဝ နရန နဒြရစနခြ ြါ။

သ မ ေ၍ ေေတြ၏ မြ ြစ ာငရကြအစြေါ ဒ ြကစရေ နညျားက ကက ျား ကြြ သ ြဟတ လတလြော

ကန သတြြ ာျား လျားဝြရသည အမြင စ ကျားနနျား ကသယစရျားနင ေ ျားြာျားစရျားေ ြခန ခြြ အေရသည အရြဘက

ထနျားခ ြြစအာကတင တရာျားဝငရစသာ နယြယြ ာျားအတငျား စရာကရစနသညကြင ြထနျားခ ြနငြါ။

31 ေေတြ၏ အခ ကမြ ကသယစရျား

၁ (၃) စစတ ၏ အချကပ ဆကသယဝရျား

မြနြာေေတြအစနမ င ဒ ြကစရေ လလာျားသည အကကြက အ ကြျား ကနြနငျားပြ ျား ၁၉၈၈ ခနေတင အာဏာ

ရရလာကတညျားက ကာကယစရျားကဏဍ စခတြ စအာင မြ မြငရန ကက ျားြာျားသည အေ အေဥတေရြက ေတင

ခြ ြါသည။ တငျားမြညက နငငစတာ ပငြဝြြမြာျားစရျားနင တရာျားဥြစဒေျားြျားစရျား စကာငေ အစနမ င အြခ ြခြ ပြ ျား

စနာကြငျားတင နငငစတာ ပငြျားခ ြျားစရျားနင ပ ျားစရျား စကာငေ အမ ေ အသငစမြာငျားခြ ြါသည။ ၁၉၈၈

ခနေြေ၍ နငငစရျားအသငကျားစမြာငျားစရျားလြသည ၂၀၁၁ ခနေအထ အေလက အမြ လက ြျား ျားမခငျား၊

ညြငျားြနျားနြေကမခငျား နင တငျားရငျားသာျားလထြ ာျား ရသည နယစမြြ ာျားတင ရကေက ကြျား က တစသာ

ေေ ငစရျားြ ာျား မြ လြမခငျားတ ြ တ င အကကငျားြြ အာဏာရငေနေ တရြက လြစ ာင၍ လထအစြေါ

ထနျားခ ြခြ ြါသည။ အခ ကမြ ကသယစရျားေနေ ေြျားစ ာငနငြ တျားတက ပ ျားမခငျားက ေေအြခ ြြနင

ရာဇဝတြက ျားလနမခငျားြ ာျားက မ ေနငစေခြ ြါသည။

ေေတြ၏ ကသယစရျားနင ကသယြ ကာျားမ တစထာကလြျားစရျားလြငနျားြ ာျား အာျားလျားသည မြနြာ

ေေတြ၏ ကသယစရျား ညန ကာျားစရျားြျားရ ျားစအာကတငရပြ ျား မြနြာ တြြစတာ ေေဥ ျားေ ျားအရာရခ ြရ ျား၏

အေြအြငျားမ ေကာ ၁၉၈၈ စနာကြငျား ေေတြ စခတြ ပ ျားတျားတကစရျား၏ အဓက ဥ ျားောျားစြျားရာ

တေခလညျား မ ေခြ သည။ ြဟာဗ ဟာစလ လာစရျားြညာရင ဒကေြန စဘာလ (Desmond Ball) အ အရ၊

၁၉၈၈-၈၉ ြေ၍ မြနြာမြည၏ ကသယြ ကာျားမ တစထာကလြျားစရျား ေြျားရညသည တဟနထျား

မြင ြာျားလာခြ သည။ ကသယစရျား စထာကလြျားြ ြေစညျားကရယာြ ာျားက က ယက ယမြန မြန

ေစ ာငျားခြ ရာ အြ ာျားေြာ တရတနငငကမ ေပြ ျား ေကဂာြနင အေစစရျားလကလညျား အလာျားတ

ရယခြ ြါသည။ ေြျားစ ာငနငရည အသေြ ာျားထြတင သြဒဒရာ စောင ကည စရျား အြါအဝငမ ေစသာ

နငငမခာျား ကသယစရျား စထာကလြျားြသတငျားြ ာျား ေစ ာငျားရနအတက စမြမြငေခနျားြ ာျား၊

စရစမြာငျားနငစသာ ကသယစရျား စထာကလြျားြ အစ ာကအအြ ာျား၊ ေေ ငစရျားြ ာျားအတက

နညျားဗ ဟာအ င ကသယစရျား စထာကလြျားြေနေြ ာျား၊ အ လကထစရာနေ ေေြြြ ာျား ငရာ

ေနေြ ာျား၊ ရနကနရ ြကကရစဝ စ ကျားနနျား ကသယြြ ာျား (တယလ နျားနင ကေေ ြငျား

ကသယြ လြျားစ ကာြ ာျား) က စောင ကည သည ေြျားစ ာငနငရညြ ာျား၊ လငျားနျားမြင စရဒ ယလငျား

အသလင ထတလင ြြ ာျားက ြတ စခ ကနငသည ြြစကာငျားြနသည ေြျားစ ာငနငရညြ ာျား

ေသညတ ြါဝငြါသည။23


ဒကေြနစဘာလြ ရနကန၊ ရြျားပဗြ၊ ဟငျားကက ျား၊ ဇဒတကက ျားကျနျားနင ကကျားကျနျားတ တင ရစသာ “ ကသယစရျား

စထာကလြျားြနင ကြျားစမခစောင ကည စရျား ေခနျားြ ာျား” အမြင စဒသေေ ငစရျား အြန စြျားကြကြြဌာနတငျားရ

ကသယစရျားစထာကလြျားြ ေခနျားြ ာျားက တရတြညာရငြ ာျားြ24 စ ာကလြစြျားခြ စ ကာငျား ြတတြျားတင

ထာျားခြ ြါသည။ တရတနင မြနြာနငငတ သည ြျားစြါငျားစ ာငရကစရျား သစဘာတည ခ က တေရြက ၁၉၉၇

ခနေတင ခ ြ ခြ ပြ ျား စထာကလြျားစရျားသတငျား ြျစဝမခငျားနင မြနြာစရတြနင စလတြတ အတက

ကသယစရျား စထာကလြျားြသငတနျားစြျားမခငျားတ ြါဝငခြ သည။ “တရတလြဂဂ လြ ာျားက (ကြျားစမခစောင

ကည စရျား) ထစနရာြ ာျားတင သသာော အစမခေကစနခြ ကပြ ျား နညျားြညာ စထာကကစရျားနင စထာကလြျားစရျား

က စရျားကဏဍြ ာျားအတက မ ေနငဘယရာ ြရြါသည။” ဟ ဒကေြနစဘာလြ စရျားသာျားသည။25

မြနြာနငငရ ကသယြ စထာကလြျားစရျားအစြေါ က ယမြန စသာ သစတသနမြ ခ ကက ဒကေြနစဘာလက

ထတစဝပြ ျားသည ၁၉၉၈ ခနေ ြေ၍ ေေတြက အကကြစြါငျားြ ာျားော မြနလည ြေညျားစနခြ ြါသည။

အခ ကမြ ကသယစရျား ပ ျားတျားတကြသည ေေတြ၏ အြန စြျားြနင ထနျားခ ြြေနေအတက ြမ ေြစန

အစရျားြါခြ ပြ ျား ဗလခ ြြ ာျားအာျား တြ ြြ ာျားအာျား ညန ကာျားမခငျားနင တငျားရငျားသာျားအ ြြ ာျား၏ လကနကကင

တြြ ာျားအစြေါ ေေ ငစရျားြ ာျား မြ လြမခငျားတ က စ ာငရကစေနငခြ ြါသည။ ကသယြ စထာကလြျားစရျား

ေြျားစ ာငျားနငြက တငျားရငျားသာျား လကနကကငအ ြြ ာျား၏ ကသယစရျားေနေက စောင ကည ရနအတက

က ယမြန ော အသျားမြ ခြ ြါသည။ ပြ မြစဒသြ ာျားတငြ ေေတြ၏ ကသယြ ေြျားစ ာငနငရညက

အတကအခ နငငစရျားသြာျားြ ာျားနင သတငျားသြာျားြ ာျား အစြေါ စောင ကည ရနနင ေေအြေက စဝ နသည

အသလင ြြ ာျားက ြတ တာျား ျားရန အသျားမြ ခြ သည။ ကသယစရျား စထာကလြျားြလြငနျားြ ာျားက

ေေဘကစရျားရာ လမခ စရျားအ ြ (ေရ ) (ယခင တြြစတာကာကယစရျား ကနမြ တာ ညန ကာျားစရျားြျားရ ျား) က

လြစ ာငြါသည။ ေေစထာကလြျားစရျားဌာန၏ အခနျားကဏဍသည “ကနရကအဓကမြ ေေြြြ ာျား၊

ငဘာ ငရာ ေြျားစ ာငနငြနင အ လကထစရာနေ ေေြြြ ာျား” နင သက ငြါသည။26 ကသယစရျား

ညန ကာျားစရျားြျားရ ျားနညျားတ ေေစထာကလြျားစရျားဌာနသညလညျား မြနြာေေတြ၏ ေေဥ ျားေ ျားအရာရခ ြစအာက

တင တညရြါသည။

၁၉၈၈ ခနေစနာကြငျား ေေအာဏာရငသည ေေအြခ ြစရျား အာျားစကာငျားစေရနနင ၎ငျား၏ အခ ကမြ ကသယ

စရျား ေြျားစ ာငရည မြင ြာျားစေရန “အရြဘက ငရာ” စ ကျားနနျား ကသယစရျား ပ ျားတျားတကစရျားက

နညျားလြျားတေရြအစနမ င ထြြစတ မြငခြ ြါသည။ နငငတကာေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျား၏ ြါဝငြတသကြ

မ င မြ မြငစမြာငျားလြစရျားြ ာျားက စ ာငရကခြ သည။ ၁၉၈၈ ခနေစနာကြငျား ေေအာဏာရင အေျားရအစနမ င

Sumitomo Cooperation (ဂ ြန) (နငငြင ြဘငျား နျား စအာြစရတာ လြစ ာငသ MPT နင လကရ

ြျားတြလြစ ာငစနသ) Ericsson ( ဒင)၊ Siemens (ဂ ာြဏ ) တ က အဓက လြငနျားကနထရကြ ာျား

ခ စြျားခြ သည။ ေေဘကစရျားရာ သျားသြသ Andrew Selth က “ဤသ စသာ တျားတကစကာငျားြနြြ ာျားအစြေါ


တြြစတာ (မြနြာေေတြ)ြ မြနြာမြည၏ အရြဘကေနေအတက အခင အစရျား အမြည အဝြယခြ ဘျားဟ

လျင အ ြခနျားဘယရာ မ ေစနစြလြ ြည။” ဟ ြါသည။ 27

ဒ ြကစရေ သ အသငကျားစမြာငျားစသာ ၂၀၁၁ ခနေတင စဒသေေ ငစရျား ကြကြြဌာနတငျား၌ သသာ

ထငရာျားစသာ ကသယစရျား ေြျားစ ာငနငြြ ာျား ရစနခြ ြါသည။ ဥြြာအာျားမ င စနမြညစတာတငျား

ေေဌာနခ ြတင အ င မြင ကသယစရျား ေေ ငစရျားတြ ြ၊ စလစ ကာငျားကာကယစရျား ကသယစရျား

တြရငျား အြတ ၈ နင အ င မြင ကသယစရျားတြရငျား အြတ ၂ တ ြါရြါသည။ အာရကနမြညနယ

အတက တာဝနရစသာ အစနာက က ကြကြစရျားဌာန (ေေအာဏာရငလကထကတင ရခငဟ အြညစမြာငျား

ခြ သည။) တင အ င မြင ကသယစရျားတြရငျား ၃ ရငျား၊ အခ ကမြ ကသယစရျား တြရငျား ၂ ရငျား၊

ကသယစရျား လမခ စရျားတြ ြ တေ ြ၊ စလစ ကာငျားရနကာကယစရျား ကသယစရျားတြရငျား တေရငျား၊

ကသယစရျား ေခနျား ၃ ခ၊ ကသယစရျား အခ ကအလကြ ာျား သြျား ညျားစရျား တြ ြ တေခတ ြါဝငြါသည။

စရတြ၏ အဓက ကသယစရျားတြ ြြ ာျားအာျား ကြျားရ ျားတနျားကြကြြနင အစနာကစတာင ကြကြြဌာနတ

စအာကတင ထာျားရသည။ စဒသ ငရာ ေေ ငစရျားကြကြြဌာန ေေ ငစရျားြ ာျားက ကက ျား ကြစသာ အ င မြင

အ ြ မ ေသည အထျားေေ ငစရျား မဗ ရြ ာျားတငလညျား အထျားရညရယ ြထာျားသည ကသယစရျားအ ြြ ာျား

ရသည။

မြနြာေေတြအစနမ င အရာရြ ာျားနင စအာကစမခအ င ြ ာျားအတက သငတနျားြ ာျား မြ လြစြျားစနစသာ

ကာကယစရျားတြ ြြ ာျား ကသယစရျားနင အ လကထစရာနေစက ာငျားကလညျား လညြတလြစ ာငစန

ြါသည။

စမခလ ငတြရငျားအရာရြ ာျားအစနမ င တကြြအ င ကသယစရျား လြစ ာငြြ ာျားအစြေါ

အစမခခအ င ဗဟသတ ရရစရျားအတက စမခလ ငတြရငျား ကသယစရျားအရာရသငတနျားက

တကစရာကရသည။ ကသယစရျားတြ ြ ရ အရာရြ ာျားက ကသယစရျားတြေ၊

ကသယစရျားတြခြြ ာျားအတက ရညရယထာျားသည သငတနျားြ ာျားနင ကသယစရျား

(အ လကထစရာနေ) အငဂ ငန ယာ အတတြညာက သင ကာျားရသည။ ထသငရ ျားြ ာျားတင စရဒ ယ

လြစ ာငြ၊ ကသယစရျား စထာကလြျားြ၊ ကာျားမ တနာျားစထာငြ၊ ေကာျားဝကသငျားမခငျားနင

ေကာျားဝကမ ညမခငျား၊ အ လကထစရာနေ ေေ ငစရျားတ အမြင အမခာျားအရာြ ာျား ြါဝငသည။28

34 မြနြာမြည လ အခင အစရျား စနာကခအစမခအစန

မြနြာေေတြအစနမ င ကသယစရျားနင ကသယြစထာကလြျားစရျား ပ ျားတျားတကြက ဥ ျားောျားစြျား

မြ မြငခြ ကာ ၎ငျားတ က လြ ျားတျားသတမ တြ၊ ေေရာဇဝတြြ ာျားနင လသာျားြ ျားနယက န က ငစသာ

ရာဇဝတြ ာျား က ျားလနရာတင အသျားမြ ထာျားသည။ မြနြာေေတြအစနမ င “အရြဘက” စ ကျားနနျား

ကသယစရျား ပ ျားတျားတကြြ အက ျားအမြတက ၁၉၈၈ ခနေ စနာကြငျားကာလကြ သ ကလက

ခောျားစနရပြ ျား လ အခင အစရျားခ ျားစ ာကြြ ာျားတင အသျားမြ စနသညြာ သသာထငရာျားစနစြသည။

၁ (၄) ပမနမာပ ည လ အခငအဝရျား ဝနာကခ အဝပခအဝန

မြနြာေေတြအစနမ င ကက ျားြာျားစသာ လ အခင အစရျား ခ ျားစ ာကြြ ာျားက မြေဒါဏစြျားခရမခငျားြ ကငျားလတပြ ျား

က ျားလနစနသညြာ ယေနေြ ာျားော ရခြ ပြ မ ေသည။ မြနြာေေတြြ လသာျားြ ျားနယအစြေါ န က ငသည

ရာဇဝတြြ ာျား၊ ေေရာဇဝတြြ ာျားနင လြ ျားတျား သတမ တြြ ာျား က ျားလနခြ စ ကာငျား အခငအြာ ြတတြျားတင

ထာျားပြ ျား မ ေသည။29

၂၀၁၇ ခနေ သဂတလ ၂၅ ရကစန တင မြနြာေေတြြ ရဟငဂ ာြ ာျားအစြေါ လြ ျားတျား သတမ တစရျား

လြရာျားြတေခက မြ လြခြ ရာ သတမ တမခငျားြ ာျား၊ လငြငျား ငရာ အ ကြျား ကမခငျား၊ ညြငျားြနျားနြေကမခငျားနင

ြင ငြြ ာျား က ျားမခငျားအြါအဝင ရကေက ကြျား က တသည လြရြြ ာျားက က ျားလနခြ ပြ ျား ရဟငဂ ာ

၇၄၀,၀၀၀ က ဘဂဂလာျားစဒ ရနငငသ စြာငျားထတခြ သည။

ကလသြဂဂ၏ လတလြစသာ မြနြာနငင ငရာ နငငတကာ အခ ကအလကရာစ စရျား ြေရင (UN IIFFMM)

က လြ ျားတျားသတမ တြအထ မ ေထနျားလာြက “၂၀၁၆ စအာကတဘာြေပြ ျား အစမခအစန ြ ျားလာသည

နင အြျ ကလသြဂဂ လသာျားခ ငျားောနာြ ငရာ အ ြအေညျားြ ာျား ကည စထာကြ ြစြျားစဝစနမခငျားြ တာျား ျားခ

စနရြသည အြ ာျားမြညသသရသည ြတတြျားဝင အစ ကာငျားအရာတေရြမ ေလာခြ သည။ မြနြာ လမခ စရျား

တြ ြြ ာျားသညလညျား “စမြလနသည ” ြဝါဒ တေရြက အစကာငအထညစ ေါစနစ ကာငျား ေြေြခခြ ရသည။” ဟ

ရငျားမြခြ သည။30

စြာငစတာပြ နယရ တငါသည အသငျားအဝနျားမ ေသည အလယသစက ာတင ေေသာျားြ ာျားက အရြဘက

ကသယစရျားတာဝါတငြ ာျားက လကစမ ာင စသနတမ င ြေခတသည စနရာြ ာျားအမ ေ အသျားမြ ခြ စ ကာငျား

ဘဂဂလာျားစဒ ရ အစမခေက လတလြသည ရဟငဂ ာြ ဒ ယာ အ ြအေညျားတခမ ေစသာ ကလာဒနသတငျားဌာနြ

ထတမြနစသာ အေ ရငခော တေခအရ သရရသည။


မြနြာေေတြ လကစမ ာင စသနတသြာျားြ ာျားက ရာြတဝနျားက ငအစြေါ က ယမြန စသာ မြငကငျားက

ရရရနအတက မြနြာ ကသယစရျားနင တယလ စနာ၏ ကသယစရျားတာဝါတငြ ာျားတင

စနရာယခြ ကသည။ ၎ငျားတ ၏ စနအြြ ာျားြ ထကစမြျားရန သ ြဟတ ြနျားစအာငျားရန

ကက ျားောျားခြ ကစသာ ရာသာျားြ ာျား ရာဂဏနျားစက ာ သတမ တခခြ ရသည။ အစလာငျားစမြာကမြာျားောက

တြ ြြ ာျားက ြယသာျားခြ ပြ ျား စရတငျားြ ာျားထြတင ြေခ ခြ သလ တယလ စနာ တာဝါတငစအာကတင

ေန ြေမခငျား၊ ကြျားစမခအနာျားရ အငငယတေခတင ေန ြေမခငျားြ ာျား လြခြ သည။31

ရဟငဂ ာ စမြာကမြာျားောသညလညျား မြနြာနငင၏ ခြမခာျား က ြရသည နငငသာျားဥြစဒစအာကတင

နငငြြ ြ ာျားအစနမ င ကလကရစန ြမ ေသည။ အြ ာျားအမြာျားစသာ ရဟငဂ ာြ ာျားအာျား ရခငမြညနယရ

ေခနျားြ ာျားတင လမခ စရျားတြ ြြ ာျားက ြတစလာငထာျားပြ ျား အစမခခ လ အခင အစရျားြ ာျားလညျား မငငျားြယခ

စနရသည။

၂၀၁၈ ခနေ ေကတငဘာလတင ကလသြဂဂ လ အခင အစရျားစကာငေ ြ “မြနြာနငငတင က ျားလနခြ စသာ

အလနအြငျား စလျားနကသည နငငတကာ ရာဇဝတြြ ာျားနင နငငတကာ ဥြစဒခ ျားစ ာကြြ ာျား၏

အစထာကအထာျားက စကာကယ၊ ေေညျား၊ ထနျားသြျား၊ သျားသြရနနင နငငတကာ ဥြစဒေနျားြ ာျားနင အည ြျတ၍

လတလြစသာ ရာဇဝတြ ငရာ တရာျားစရျားမ ေေဥြ ာျားက အက ျားစ ာင၍ အလ ငအမြန မ ေစေရနအတက

ငြ ာျားက မြင ငရန” လတလြစသာ မြနြာနငင ငရာ အခ ကအလက ေေြျားေေစ ျားစရျား ယနတရာျားက

ထစထာငခြ ြါသည။32၂၀၁၉ ခနေ နဝငဘာလတင အငေ ေ ြ “ေြေြခထာျားရသည ရဟငဂ ာနင အမခာျားသြ ာျား

အစြေါ က ျားလနသည စြာငျားထတမခငျား၊ နြကြည ြငျားြနျားမခငျား ရာဇဝတြြ ာျားနင အငေ ေ ၏ တရာျားေ ရငြ

စအာကတင သကစရာကစသာ အမခာျားရာဇဝတြြ ာျား၊ မြနြာနငင ရခငမြညနယတင မ ေြာျားခြ စသာ

အ ကြျား ကြနင ထအမ ေအြ ကြ ာျားနင လစလာကော ကေြြရစသာ အငေ ေ ၏ တရာျားေ ရငြစအာက

တင သကစရာကသည အမခာျားရာဇဝတြြ ာျား” တ အစြေါ ေေြျားေေစ ျားြတေရြအာျား လြြငခင မြ ခြ ြါသည။33

၂၀၁၉ ခနေ ဒ ဇငဘာလတင လြ ျားတျား သတမ တြ ရာဇဝတြအတက မြနြာနငငအစြေါ နငငတကာ

တရာျားရ ျား၌ အြတေရြ င ခြ ြါသည။ ရဟငဂ ာြ ာျား၏ လ အခင အစရျားြ ာျားအာျား ကာကယရနနင သကစသ

အစထာကအထာျားြ ာျား က ျားမခငျားြ တာျား ျားရနအတက ကာျားမ တအေ အေဥြ ာျားအမ ေ ကနဥ ျား ျားမ တခ က

တေရြက ခ ြတခြ ရာ မြနြာနငငအစနမ င လကနာရန တရာျားစ ကာငျားအရ တာဝနရစြသည။ တရာျားရ ျား၏

ေညျားစနာငြရစသာ အြန တေရြ ခ ြတထာျားလင ကောျား အေအမြ လက စရစမြာငျားြက မ ေစေသည


“ရငျားလငျားစရျား ေေ ငစရျား” အသေတေရြက ရခငမြညနယတင ေတငလကစ ကာငျား ၂၀၂၀ ခနေ ဇနလတင

မြနြာြ စ ကညာခြ ြါသည။34 ထလြာြင ရခငမြညနယနင ခ ငျားမြညနယြ ာျားတင အရြသာျား ၇၇,၂၀၀

စရစမြာငျားခြ ရစ ကာငျား ကလသြဂဂြ အေ ရငခခြ သည။35

မြနြာေေတြအစနမ င ရခင၊ ခ ငျား၊ ရြျားနင ကခ ငမြညနယြ ာျားအြါအဝင တငျားရငျားသာျားလြ ျားေစနရာြ ာျားတင

ေေရာဇဝတြြ ာျားနင လသာျားြ ျားနယြ ာျားအစြေါ န က ငသည ရာဇဝတြြ ာျားက ကလကက ျားလနစန ြ

မ ေသည။ အမြေြြ မြညသြ ာျားက စသစေသည ၊ တငျားရငျားသာျားရာြ ာျားက ြ ျားစတာကစလာကစေသည ၊ ထြြ

စရစမြာငျားြြ ာျားက မ ေစေသည လကလတေြယ စလစ ကာငျားတကခကြြ ာျားက ရခငနင ခ ငျားမြညနယ

စတာငြငျားတ တင မြ လြခြ သည အစထာကအထာျားြ ာျားက ၂၀၂၀ ခနေ ဇလငလ ၈ရကစန တင နငငတကာ

လတပငြျားခ ြျားသာခင အ ြ ကက ျားက ထတမြနခြ ြါသည။

စြါကကြသြ ာျား ကာျားရပြ ျားစနာက (ရာသာျားတေဥ ျားသည) သ ခငအြသ စမြျားသာျား ကည ရာ ၎ငျား၏

အကမ ေသြာ ဗကတင စသစလာကစသာ ဒါဏရာနင မြငရသည အမြင ၎ငျားအက၏ ၁၆ နေအရယရ

သငယခ ငျားတေဥ ျား၏ အစလာငျားကလညျား စတ ခြ ရသည။ ထအခ နတင အမခာျားအြတေအြ၌

ရစနစသာ ၎ငျား၏ ဥ ျားစလျားြာလညျား ဤစလစ ကာငျားတကခကြြာြင စသ ျားခြ စ ကာငျား

စမြာမြခြ ြါသည။ ထရာအြေတငရသည အမခာျားြသာျားေတေခြ လနေဥ ျားကလညျား ၇ နေသာျား

ကစလျားငယတေဥ ျား အြါအဝင ၎ငျားတ အသငျားအဝနျားြ လ ၉ ဥ ျား ထစလစ ကာငျားတကခကြတင

စသ ျားခြ စ ကာငျား နငငတကာ လတပငြျားခ ြျားသာခင အ ြက စမြာမြခြ သည။ “ငါတ ြသာျားေက

က ျားခလကရပြ ။” ဟ ထကစလျားငယ၏ ခငက ခြ သည။36

မြနြာနငင၏ လ အခင အစရျားအစမခအစနနင ြတသက၍ ကလသြဂဂအထျားေေြျားစရျားအရာရက “၂၀၁၉

သဂတလနင ၂၀၂၀ ဇနနဝါရ လအတငျား ရြျားနင ကခ ငမြညနယြ ာျားတင အရြသာျား ၇၅ ဥ ျား ဒါဏရာရခြ သည၊

အရြသာျား ၈၈ ဥ ျားက တြြစတာ သ ြဟတ မြညသ ေေြ ာျားက ြျား ျားထနျားသြျားခြ သည။ အရြသာျား ၆ ဥ ျား

ညြငျားြနျားနြေကခခြ ရသည။” ဟ အေ ရငခခြ ြါသည။37 နငငတကာ လတပငြျားခ ြျားသာခင အ ြက ၂၀၁၉ ခနေ

ရြျားမြညနယစမြာကြငျား၌ အရြသာျားြ ာျားအစြေါ လ အခင အစရျားခ ျားစ ာကြြ ာျားက ြတတြျားတငခြ ပြ ျား

အရြသာျားြ ာျားအစြေါ တရာျားဥြစဒနင ြည သည တကခကြြ ာျား၊ လကလတေြယ ြျား ျားြ၊ ညြငျားြနျား

နြေကြနင ြင ငြြေစညျားြ ာျားက သြျား ညျားမခငျား ငရာ အစထာကအထာျားက စတ ရခြ သည။ ၂၀၁၉ ခနေ

ြတလက အမ ေအြ ကတခတင စမခမြနတြြ ၉၉ ြ ေေသာျားြ ာျားက ကတခငပြ နယြ ရာသာျားြ ာျားက

ထနျားသြျားခြ ြါသည။ အြ ျားသာျားတေဥ ျားက ြညသ ြညြမ ေခြ သညက ရငျားမြခြ သည။


သတ က က စနာတ ဘယသာျားြလ လြ၊ ဘာလြစနတာလြလ စြျားတယ။ ပြ ျားစတာ က စနာတ

ဘာလြ ျားလြ စြျားတယ။ [က စနာတ က ကခ ငလ စမြာတြ အခါ] အမခာျားတြ ြဝငစတ ဘယြာလြလ

သတ က စြျားတယ....တေစယာကက က စနာ က “ြငျားက စကအငစအလာျား [ကခ ငလတစမြာကစရျား

တြြစတာ]” လ စြျားတယ။ က စနာက “ြဟတဘျား” လ စမြာစတာ က စနာ အထျားခရတယ။

“ြငျားတ စကအငစအ တြြျားစတ ဘယြာလြ” [သတ က စြျားတယ]။ က စနာက “က စနာြသဘျား၊

က စနာက စကအငစအ ြဟတဘျား။” လ စမြာစတာ ထြအထျားခရမြနတယ......က စနာ ြါျားေြက

စသျားစတထကလာခြ တယ။

သတ က က စနာ က ရာစထာင တစနရာက စခေါသာျားတယ။ [ေေသာျားတေစယာကက ထြစြျားတယ]

“ြငျားက စကအငစအလာျား” က စနာက “ြဟတဘျား” လ စမြာတယ၊ အြဒ စနာက က စနာ က ေပြ ျား

ထျားတယ၊ ကနစ ကာကတယ။ က စနာ အကက စတက အတငျားချတခငျားတယ၊ [ပြ ျားစတာ ] က စနာ

လညြငျားက ဒါျားနြ စတ ထာျားတယ.......ပြ ျားစတာ က စနာ လကစခ ာငျားစတက ဒျားစြေါြာထာျားပြ ျား

စ ာင စ ကာင ထငခငျားတယ...က စနာလြရင က စနာ လကစခ ာငျားစတက မ တြေြယလ သတ က

စမြာတယ...က စနာ ြါျားေြထြက လကြေဗျားတေလျားထည တယ...က စနာလြလကရင အြဒါ

စြါကကြသာျားြလာျားလ က စနာစ ကာကစနခြ ြတယ။38

ကဗေ ၁၉ ကျားေကြကာလအတငျား မြနြာအာဏာြငြ ာျားက သတငျားသြာျားြ ာျားနင အရြဘကအ ြအေညျား

တကကကလြရာျားသြ ာျားအာျား ပ ခြခြ သည။ ၂၀၂၀ ဇနနဝါရ အထ နငငစရျားအက ဥျားသာျား ၆၄၇ ဥ ျား၊ ေေတြအ ြဝင

ြ ာျားြ ေြ ခြ စသာ အသစရ ကြ ၉၆ ခရခြ သညဟ မြနြာနငင လ အခင အစရျားအစမခအစန ငရာ ကလသြဂဂ

အထျားေေြျားစရျားအရာရက အေ ရငခခြ သည။39 ေေတြြင စက ာကြ ျားစသျားစလာငောသျား ဘလြစမြေကရြ

လြစရျားနင သဘာဝြါတဝနျားက င ငရာ က ျားြြ ာျားရစနစ ကာငျား အာရေျားေကြ ရလာစေရန ကက ျားြြျားခြ

သည ကရငသဘာဝြါတဝနျားက ငသြာျားတေဥ ျားမ ေသ စောသာြျားအာျား ြျား ျားဝရြျားက ြတလတင

ထတမြနခြ သမ င ၎ငျားြာ ြနျားစအာငျားစနခြ ရသည။40 ထလြာြင တငျားရငျားသာျားလကနကကင အ ြအေညျား

မ ေစသာ ရကခ င တြစတာက အေနျားစရာက အ ကြျား ကအ ြအမ ေ သတြတခြ ပြ ျား ဤသတြတခ ကက

သ ျားမခာျားလတလြစသာ ြ ဒ ယာြ ာျားအာျား တကခကရာတင ယျားြယ ြေရာ တေခကြ သ အသျားမြ ခြ သည။ Voice

of Myanmar ၏ အယဒ တာခ ြမ ေသ ဥ ျားစနြ ျားလငျားက ရကခ င တြစတာ၏ စမြာစရျား ခင ရသနင

စတ စြျားမြနျားခြ သညအတက ြျား ျားခြ သလ စခတသေြ ဒ ယာ၏ အယဒ တာခ ြ ဥ ျားလငျားဇငစဝကလညျား

ထစတ စြျားမြနျားြက ထြြထတလင ြမ င ြျားဝရြျားထတစသာစ ကာင တြျားစရာငစနခြ ရသည။41

38 မြနြာေေတြ ေ ျားြာျားစရျား၏ အလြသျားောျားြနင အက င ြ က မခောျားြြ ာျား

၂၀၂၀ ခနေ ဇနလတင မြနြာမြညအစနာက က၌ အငတာနကြ ာျား ြတြငြအတက ကြြနျားလြရာျားြ

မြ လြ သမ င ကဗ ာ ရာ စြာငစ ာငျားခ အြါအဝင လတလြော ထတစ ေါစမြာ ခင တကကကလြရာျားသ

၆ ဥ ျား အစြေါ တရာျားေြ ြြ ာျား မြ လြခြ သည။42 ေကတငဘာလတင ေေ န က ငစရျား နဒမြစက ာငျားသာျား ၁၄

ဥ ျားက ြျား ျားပြ ျား စထာငသငျားအက ဥျားခ ခြ သည။43

၁ (၅) ပမနမာစစတ စ ျား ာျားဝရျား၏ အလသ ျားစာျားမနင အကျင ျက ပခစာျားမမျာျား

မြနြာေေတြသည မြနြာ ေ ျားြာျားစရျားအစြေါ က ယမြန စသာ ခ ြကငြက ရရထာျားပြ ျား ဤအခ ကက အရြသာျား

ကက ျား ကြြြ လတကငျားစသာ ေေတြ၏ ကယြငအြခ ြစရျားက ြ ြျားစြျားကာ အဓြပာယရစသာ ဒ ြကစရေ

မြ မြငစမြာငျားလြြက ြတ ရန ေေတြအတက ခငြာစသာ ဘဏဍာစရျားြကလျားတေရြက စထာကက

စြျားစနသည။ ေေတြ၏ ေ ျားြာျားစရျားအက ျားေ ျားြာျားြ ာျားက လကခြလြငနျားြ ာျား၊ ြျားတြလြငနျားြ ာျား၊ ေ ျားြာျားစရျား

ြတ ကြ ာျားြါဝငသည တကြာလျားမ န က ကစသာ ကယြငကနရကြ ာျား ြင ငသည ေ ျားြာျားစရျားအြေကက ျား ၂

ခ မ ေသည မြနြာ ေ ျားြာျားစရျား ဥ ျားြငကြပဏ လ ြတကနင မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျားတ က လြျားြျားခ ြကင

ထာျားသည။ ထေ ျားြာျားစရျားအြေကက ျား ၂ ခ ေလျားက နငငစတာြင အရငျားအမြေြ ာျားအာျား ေနေတက လြစမြာငျား

ရယမခငျားနင မြနြာမြည ေေအာဏာရငေနေ၏ အတငျားကကတ လကောျားြ ြာျားစနစသာ အက င ြ ကမခောျားြ

တ ြတ င တညစ ာကထာျားမခငျားမ ေသည။

၁၉၈၈ ခနေ ဒ ြကစရေ စရျား လထအကကြစနာကြငျား ေေအာဏာရငကာလအတငျားက မြန နလနျားလသည

ြဂဂလကြင မြ လြစရျားအေ အေဥတင မြနြာမြညသြ ာျားအတက ကက ျားြာျားလစသာ ကကယဝြ စြ ာက ျားခ က

တေရြမ ေစသာ နငငစတာအရငျားအမြေြ ာျားက ေေတြ ေ ျားြာျားစရျားအြေကက ျားြ ာျားနင ခရန ြ ာျားအာျား လြစမြာငျား

စြျားမခငျားနင ေေတြအာဏာက ကလကထနျားသြျားရန ယနတရာျား တေရြတ ြါဝငခြ သည။ မြနြာ တြြစတာ၏

ေ ျားြာျားစရျားမြ မြငစမြာငျားလြြြ ာျားအစြေါ သစတသနမြ ခ ကက “သသသာသာ မ ေစြေါစနစသာ နငငစတာ

တရာျားဝငမ ေြ အ ကြအတညျားတေရြက စမ ရငျားရန လကစတက က ြဟာဗ ဟာ တေရြလညျားမ ေ

(ယယငျားစနစသာ ေ ျားြာျားစရျားက မြနလညတညစ ာကရန ြဝါဒြ ာျား)၊ သစကဂတ နြတြစ ာငစသာ

ကက ျားြြျားခ ကတေရြ (တခါျားြတ အာဏာ အစ ာကအအြ ာျားနင အတ ေ ျားြာျားစရျား “အသငစမြာငျားြ) လညျား

မ ေသည အစနမ င စေ ျားကကေနေက အာဏာရငေနေ မြနလည ြေညျားရနနင မြနလညသတသငျားရန ကက ျားြြျားြ

တေရြ၏ အေတအြငျားအစနနင သတသငျားလာမခငျားမ ေသည” ဟ စတ ရခြ သည။ ထ စနာက “ြဂဂလကြင

မြ လြမခငျား၏ စေ ျားကက အစထာကအကမြ မ ေေဥသည အာဏာကက ျားစသာ အြခ ြစရျားနင ေ ျားြာျားစရျား

စရစြေါ ြ ာျားက အက ျားအမြတ အြ ာျား ျား အရငျားအမြေြ ာျားနင ေ ျားြာျားစရျားကဏဍ အြ ာျားအမြာျားက

စသျားေြနငရန အခင အလြျား စြျားရြျြက တငျားမြည၏ နငငစရျားစဘာဂစဗဒကြါ အစမခခက စသာ


အသငစမြာငျားြက မ ေစေခြ သည။” ဟ နဂျားခ ြခြ ြါသည။44

မြနြာေ ျားြာျားစရျား စကာြစရျားရငျားက မြနြာေေတြြ ြင ငပြ ျား မြနြာေေတြ၏ ေေဥ ျားေ ျားအရာရဌာန၏

ေေစထာကခ ြရ ျားစအာကတင ကက ျားြာျားစသာ လ ဝကြမ င လညြတစနသညဟ သရရသည။45

ေေစထာကခ ြသည မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျားက အနတြ တာဝနရြ ရထာျားသည တြြစတာ

ကာကယစရျားဥ ျားေ ျားခ ြ၏ ကြကြြစအာကတင ရြါသည။ ကလသြဂဂ အခ ကအလကရာစ စရျားြေရငက

လကရ ကာကယစရျားဥ ျားေ ျားခ ြမ ေသည ဗလခ ြြျားကက ျား ြငျားစအာငလငက ရခငမြညနယရ နငငတကာ

ရာဇဝတြြ ာျား က ျားလနသအမ ေ တရာျားေြ ရန အ ကမြ ထာျားြါသည။46 မြနြာ ေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျားသည

စ ကျားနနျား ကသယစရျား၊ ဘဏလြငနျား၊ အာြခလြငနျား၊ သတတ တငျားတျားစ ာစရျား၊ ကနသယြ၊ လယယာ

ေကြ ျားစရျား၊ အြမခစမြလြငနျား၊ ကနြေစညျားထတလြမခငျား၊ သယယြ စ ာငစရျားနင ြ စ ာငစထာကြ စရျား

လြငနျားြ ာျား ြါဝငစသာ ေ ျားြာျားစရျား၏ အဓကက စသာ ကဏဍအန အမြာျားတင ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားနင ြျားတြ

လြငနျားြ ာျား ြ ျားေက ြင ငထာျားြါသည။47

မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျားသည နငငစတာြငမ ေပြ ျား ၎ငျားအစနမ င တန ျားရစသာ နငငစတာ၏ အရငျား

အမြေြ ာျားက ထနျားခ ြထာျားစသာလညျား စငစ ကျားအရငျားအမြေြ ာျား ေ ျား ငျားြအစြေါတင ြင လငျားမြငသာြ

ရြစနြါ။ မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျားအာျား ဥြစဒစ ကာငျားအရ ရညညနျားရြည အြညစခါငျားေဥအစြေါတင

လညျား ရငျားလငျားြ ြရြါ။ မြနြာ ေ ျားြာျားစရျား စကာြစရျားရငျား ကြပဏ လ ြတက (MEC Co. Ltd) က ြဂဂလက

ကြပဏ အစနမ င ြတြတငထာျားပြ ျား အေရယယာြ ာျားက ြတြတငနြါတ ၂၃/၂၀၁၀ မ င ရစနသည

အ ြအေညျား တေရြမ ေသည မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျား (MEC) က ြင ငြါသည။ ြညသ ြင

စေကာြ အ ြအေညျား နြါတ ၂၃/၂၀၁၀ သည မြနြာနငင၏ ကြပဏ ြတြတငောရငျားတင ရြစနြါ။

ထ အတကစ ကာင အ ြအေညျားနြါတ ၂၃/၂၀၁၀ ၏ တရာျားဝငမ ေြ၊ ြေညျားြနင လညြတြြ ာျားက ဘာြ

သြစနရြါ။

၂၀၂၀ ခနေ ဇနလ ၂၂ ရကစန က မြ လြစသာ သတငျားောရငျားလငျားြြ၌ ကာကယစရျားဝနကက ျားဌာန စမြာစရျား ခင

ရသတေဥ ျားက မြနြာေ ျားြာျားစရျား စကာြစရျားရငျားက ြဂဂလကြင မြ လြပြ ျားမ ေ၍ “ေေတြတခတညျားနင သာ

သက ငြါစ ကာငျား” စမြာ သာျားခြ သည။48 မြနြာ ေ ျားြာျားစရျား စကာြစရျားရငျားက ြဂဂလကြင လြခြ သည

သကစသအစထာကအထာျား လျားဝြရသည အမြင ၎ငျား၏ နငငစတာ အရငျားအမြေြ ာျားကလညျား ဒ ြကစရေ

နညျားက စရာငျားခ မခငျားြ ျားကလညျား ြစတရြါ။ မြညစထာငေ ဘဏဍာစငြ စထာကြ စနစသာ နငငစတာ၏

အစ ာကအအမ ေသည ေေတြကြ သ စသာ အ ြအေညျားြ ျားက “ြဂဂလကြင” ေ ျားြာျားစရျားတေခက ြင င

သညဟ စမြာ မခငျားြာလညျား ထျား နျား ယ မ ေစနြါသည။ ထ မ ေ၍ ေေတြြင ေ ျားြာျားစရျားတေခသည


အဓြပာယ င ခ ကအရ နငငစတာြငလြငနျားသာ မ ေရစြြည။ လကစတက စသာ ရညရယခ ကြ ာျား

အာျားလျားအတက ဤကစန အေစကာကရြည ြါက ြါက မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျားသည

နငငစတာြငလြငနျားအမ ေ ြတယနငသည။

စ ကျားနနျား ကသယစရျားကဏဍအတငျား မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျားအစနမ င Mytel၊ MECTel နင ဒ ဂ တယ

ဘဏဍာစရျား ဝနစ ာငြြ ာျားအမြင ေ ျားြာျားစရျားလြငနျား အြ ာျားအမြာျားကြါ လြစ ာငစနြါသည။

(ဤအေ ရငခော စနာကြငျားတင ကလကစ ျားစနျားြါြည။) စ ကျားနနျား ကသယစရျားကဏဍအတငျား အစဝျားြ

အာရခသည စမြမြငေခနျားတခနင စကဘယလ ေကရတေခကလညျား ထနျားခ ြထာျားြါသည။ အစဝျားြ

အာရခသည စမြမြငေခနျားနင ြတသက၍ အစသျားေြအခ ကအလကြ ာျား ရာျားြါျားြါသည။ မြနြာေ ျားြာျားစရျား

စကာြစရျားရငျား၏ ဝကဘ ဒအရ ၎ငျားက “အ လကထစရာနေနင ကနမြ တာဌာန” အမ ေ ၁၉၉၇ ခနေတင

တညစထာငခြ စ ကာငျား စတ ရရပြ ျား ၎ငျားြာ ေေစထာကလြျားစရျား အေတအြငျားတေရြ မ ေနငခြ သည။

ဤအစ ာကအအသည လညျားကျားရ “အငျားတင ေေနယစမြ” တင တညရြါသည။49 မြနြာေ ျားြာျားစရျား

စကာြစရျားရငျားလကစအာကရ ဤတေခအမြင အမခာျား အစဝျားထနျားအာရခ စမြမြငေခနျားြ ာျားက မြနြာေေတြြ

လြစ ာငစနမခငျား ရြရက ြသရရြါ။ မြနြာေေတြအတက မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျားြ ထတမြန

စြျားနငစသာ အစဝျားထနျား အာရခ သတငျားအခ ကအလကြ ာျားသည “ြဟာဗ ဟာ ေ ြခ ကမြ လြမခငျား၊

အငအာျားြ ာျားစနရာခ မခငျား၊ စောင ကည မခငျား၊ ြေြတမြ လြမခငျားနင ပခြျားစမခာကြ တက မခငျားတ အတက

အစရျားြါသည။ ၎ငျားတ ၏ ြဟာဗ ဟာစမြာက၊ နညျားဗ ဟာစမြာက တနဘျားရြက စလျာ ြတကသင ြါ။”50

မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျား၏ အစဝျားထနျား အာရခ စမြမြငေခနျားသည ကသယစရျားနင ကသယြ

စထာကလြျားစရျားညန ကာျားစရျားြျားရ ျားက စထာကကစြျားစန ယရာ ရြါသည။ မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျား၏

အစဝျားထနျား အာရခ စမြမြငေခနျားသည ေေတြေေ ငစရျားြ ာျားတင တကရက အခနျားကဏဍအမ ေ ြါဝငစနပြ ျား

အစဝျားထနျား အာရခ စမြမြငေခနျားြ မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျားက စထာကြ စြျားစနစသာ အခ ကအလက

ြ ာျားသည ြ ျားနယတျား သတမ တြ၊ ေေရာဇဝတြြ ာျားနင လသာျားမ ေြအစြေါ န က ငသည ရာဇဝတြြ ာျားက

ြ ြျားအာျားစြျားရာစရာကသညဟ Justice for Myanmar က ရ မြငြါသည။

မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျား၏ လငသာယာ၊ ရနကနရ Sigma ဝါယာနင စကဘယလ ေကရက ၂၀၀၁

ခနေတင တညစထာငခြ ြါသည။ မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျား၏ ဝကဘ ဒအရ ဝါယာ၊ စ ကျားန စခါငျားနင

တယလ နျားစကဘယလ အေရသည ြေစညျား ၅၆ ြ ျားက ထတလြသည။ မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျား၏

စကဘယလကက ျား ထတလြြ ေြျားစ ာငရညက ြသရရြါ။51 မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျား အစနမ င

ကသယစရျား ညန ကာျားစရျားြျားရ ျားအတက အခ စသာ ြေစညျားြ ာျားအမြင ေေတြ၏ အမခာျားအေတအြငျားြ ာျား

အာျား စထာကြ ရနအတကလညျား ထတလြစန ယရာ ရသည။


၂၀၁၉ ခနေတင ကလသြဂဂ၏ အခ ကအလကရာစ စရျားြေရငက မြနြာေေတြ၏ ေ ျားြာျားစရျားအက ျားေ ျားြာျားနင

ြတသကသည က ယမြန စသာ အေ ရငခောတေရြက ထတမြနခြ သည။52 ထအေ ရငခောြ ေေတြြင

ေ ျားြာျားစရျားြ ာျားသည မြနြာေေတြ၏ မြ ြြြ ာျားက စ ာငရကနငစေခြ ပြ ျား၊

တြြစတာ၏ ေ ျားြာျားစရျား လြငနျားအြေကက ျား ၂ ခမ ေစသာ မြနြာ ေ ျားြာျားစရျား ဦျားြင လ ြတက (MEHL)

နင မြနြာေ ျားြာျားစရျား စကာြစရျားရငျား (MEC) တ က နငငတကာ လ အခင အစရျား ဥြစဒ နင နငငတကာ

လသာျားခ ငျားောနာြ ငရာ ဥြစဒ တ အာျား ျားဝါျား ကြျားတြျားော ခ ျားစ ာကခြ စသာ တြြစတာ

ကာကယစရျား ဦျားေ ျားခ ြ ဗလခ ြြျားကက ျား ြငျားစအာငလင နင ဒတယ ကာကယစရျား ဦျားေ ျားခ ြ ဒတယ

ဗလခ ြြျားကက ျား ေျားဝငျားတ အြါအဝင တြြစတာ ထြတနျား စခါငျားစ ာငြ ာျားက ြင င ခ ြကင

ထာျားြါသည....... ထ ေေတြေ ျားြာျားစရျား လြငနျားြ ာျားြ ရရစသာ ဘဏဍာစငက တြြစတာ၏

ကယြငအြခ ြစနြက စရျားခ ယခ အရြသာျားြ ာျား၏ ကက ျား ကြြြ ကငျားလတစနစေကာ နငငတကာ

လ အခင အစရျား နင လသာျားခ ငျား ောနာြ ငရာ ဥြစဒ ခ ျားစ ာကစနသည တြြစတာ၏

ေေ ငစရျားြ ာျားအာျား ဘဏဍာစရျား ငရာ စထာကြ ြက မ ေစေြါသည။ 53ဟ စ ေါ မြခြ သည။

မြနြာေေတြအစနမ င လကနကြ ာျားနင နေြ ျားသျားြေစညျားြ ာျား ြါဝငသည ေေြေစညျားြ ာျားက ဝယယရန

အရငျားအမြေဘဏဍာြ ာျားအမြင ေ ျားြာျားစရျား က ြြ ာျားက အသျားမြ သည။ မြနြာေေတြြာ နေြ ျားသျား

ြေစညျားြ ာျားက ဝယယခြ သည သ ြဟတ ဝယယရန ကက ျားောျားခြ သည ြဂဂလကြင ကြပဏ ၇ ခက ကလသြဂဂ

အခ ကအလက ရာစ စရျား ြေရငက စနာက ကတြ ောရငျား စ ေါထတခြ သည။ ထကြပဏ ၇ ခအနကြ ၆ ခက

ကသယစရျားနင ကေြစသာ နညျားြညာတ က စထာကြ ခြ ပြ ျား ၎ငျားတ ထြတင ြလလလာ စဒတာ ေဥ က

ေ ျား ငျားေနေက Dejero (ကစနဒါ) ြ၎ငျား၊ VHF လငျားနျားမြင လင ထတလကခေကြ ာျားက Icom Inc (ဂ ြန)

ြ၎ငျား၊ အစဝျားထနျား စရဒ ယ ထနျားခ ြေကြ ာျားက Jotron (စနာစဝျား) ြ၎ငျား၊ လငျားနျားမြင (VHF) နင လငျားနျားလန

(UHF) လင ထတလကခေကြ ာျားက Reutech Communications (စတာငအာ ရက) ြ၎ငျား၊ လြျားစ ကာငျားမြ

နင တညစနရာမြေနေက Hexagon ( ဒင) ၏ လကခြမ ေသည Veripos (အဂဂလန) ြ၎ငျား ရရြြ ာျား ြါဝင

ြါသည။ ဤဝယယရရြ ောရငျားြတတြျားသည နေြ ျားသျားြေစညျား ရရြ၏ အလနစသျားငယစသာ နြနာြျသာ

မ ေပြ ျား မြနြာေေတြ၏ စခတြ တျားတကစရျားကက ျားြြျားြတင ယသယစရျားကေစ၏ ထငရာျားစြေါလငသည

အြငျားက မြသစနသည။ ထ အမြင ြေစညျားရယြ မ န က ကမခငျားထာျားမခငျားမ င ေေဘက ငရာ ကသယစရျား

ကရယာြ ာျားအတက တရတအစြေါ ြ ခစနရြက စလျာ ခ စနသည ကလညျား မြသစနသည။

ကလသြဂဂ အခ ကအလကရာစ စရျားြေရငက စခ ျားစငစထာကြ သြ ာျားနင ရငျားန ျားမြ ြနသြ ာျား အြါအဝင

အာျားလျားစသာအ ြအေညျားြ ာျားအစနမ င မြနြာေေတြြ ထနျားခ ြသည ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျား၊ ၎ငျား၏


“ေ ျားြာျားစရျား လကခြြ ာျားနင ေ ျားြာျားစရျား က ြြ ာျား” အာျားလျားက အ ကမ တရန အ ကမြ ထာျားပြ ျား Mytel နင

၎ငျား၏ အကက ျားြာျား ျား လြငနျားအေရယယာရငမ ေသည Viettel ကြါ တကရကအြညတြလ က

မ ေနင ယရာရသည ရာဇဝတစ ကာငျားအရ အမြေထကြက သတစြျားထာျားခြ သည။

ထကြ သ စသာ ကေြလြငနျားြ ာျားနင ကနသယြ က ြြ ာျားြ တ င တြြစတာနင ၎ငျား၏

ေ ျားြာျားစရျား လြငနျားေကက ျားြ ာျား မ ေစသာ MEHL နင MEC တ နင ြတသကစသာ ြညသည မြညြ

ေ ျားြာျားစရျား လြငနျားြ နငငတကာ လ အခင အစရျား ဥြစဒနင နငငတကာ လသာျားခ ငျား ောနာြ ငရာ

ဥြစဒြ ာျား ခ ျားစ ာကြြ ာျားအစြေါ ြ ြျားစြျားသည သ ြဟတ ကေြြတသကခရနငသည

မြင ြာျားစသာ အနတရာယ တေခ ရသညဟ ြေရငက စတ ရြါသည။ အနညျား ျားအစနမ င ထမြညြ

ကြပဏ ြ ာျားသည တြြစတာ၏ ဘဏဍာစရျား ငရာ ေြျားစ ာငရညက အစထာကအက မြ ြါသည။ 54

အခ ကအလက ရာစ စရျား ြေရငက ကလသြဂဂအ ြဝင နငငြ ာျားက

တြြစတာနင ၎ငျား၏ လြငနျားြ ာျား၊ အလာျားတ ၎ငျားတ ၏ ြသာျားေအ ြဝငြ ာျား၊ ထ အမြင ြတ ြက

စရာငရာျားရနအတက အငာျား ေ ျားြာျားစရျား လြငနျားရင အမ ေ သ ြဟတ စ ေါထတခပြ ျားထာျားစသာ

သြ ာျား၏ ကယောျားလယ အမ ေ စ ာငရကနငသည ၎ငျားတ ၏ လြစ ေါကင ကြ ာျားထြ

ေ ျားြာျားစရျားအရ အက ျားအမြတခောျားစနသ သ ြဟတ ေ ျားြာျားစရျားအရ စထာကြ ကည ြ မ ေစနစေသ

တရာျားဝင ြဂဂ လြ ာျား၊ အ ြြ ာျား၊ အ ြအေညျားြ ာျား အစြေါတင ြေြတထာျားြတ အစရျားယြြ ာျားက

လြစ ာငရနနင လ အခင အစရျားအာျား စလျားောျားလကနာရန။55 စတာငျား ခြ သည။

ေေတြေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျား၊ ၎ငျားတ ၏ ြငရငြ ာျားနင ြတ ကြ ာျားအစြေါ ြတ ြြ ာျား မြ လြရန

ကလသြဂဂ အခ ကအလကရာစ စရျားြေရငြ အ ကမြ ခ ကြ ာျား ရလင ကောျား စလာစလာ ယအထ

ြညသည နငငြ ြတ ြြ ာျားက အစကာငအထည စ ေါ ခြ မခငျားြရစသျားြါ။ ကစနဒါနငင အစနမ င ေေတြ၏

လကရေ ျားြာျားစရျားကနရကက ထငဟြသည ြေြတောရငျားက စနာက ျားအစမခအစနထ မြင ငစမြာငျားလြ

ထာျားမခငျား ြရစသျားစသာလညျား ၎ငျားသညသာလျင မြနြာေေတြ ေ ျားြာျားစရျားြ ာျားအစြေါ ြတ ြအတက

ေ ရငြမြ စနသည တခတညျားစသာ နငငမ ေစနသည။56ကစနဒါနငငသညလညျား အမခာျား ကလသြဂဂအ ြဝင

နငငြ ာျားနညျားတ ြေရငြ အ ကမြ ထာျားသည ြေြတထာျား ြတ အစရျားယြက အစကာငအထညစ ေါရန

ယခအခ နအထ ြ ကကကစန ြမ ေသည။

43 Viettel - နျား ငျားြကဒြ ာျားနင ဒျားက ညြ ာျား

၁ (၆) Viettel - ဖ နျားဆငျားမကဒမျာျားနင ဒ ျားကျညမျာျား

ေေတြ ေကြလြငနျားနင စ ကျားနနျား ကသယစရျားအြေ (Viettel) သည Mytel တင အကက ျား ျား အေရယယာ

ြင ငသမ ေပြ ျား မြနြာေေတြ၏ အဓကက စသာ ေ ျားြာျားစရျားနင နညျားြညာ ြတ က တေဥ ျားမ ေြါသည။

Viettel သည ဗ ယကနြနငင၏ ဝနကက ျားခ ြြ ထစထာငထာျားစသာ ကက ျားြာျားသည နငငြင ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားေ

ကက ျားမ ေပြ ျား ကာကယစရျားဝနကက ျားြ ေ ြခန ခြြါသည။ Viettel သည Brand Finance Global 500 ောရငျားတင

ြါဝငနငစသာ ဗ ယကနြ၏ တခတညျားစသာ အြတတ ြမ ေြါသည။57

Viettel သည ဗ ယကနြ မြညသ တြြစတာ၏ လကရ ျားတေရြမ ေပြ ျား ဗဟေေစကာြရင၏ ဥ ျားစ ာငြ

စအာကတင ရြါသည။58 ၎ငျားက ဥြစဒစ ကာငျားအရ ဗ ယကနြမြညသ တြြစတာတင တာဝနထြျားစ ာင

စန ြ အရာရတေဥ ျားမ ေရန လအြသည သြမတြ ဥ ျားစ ာငြါသည။59 Viettel ရ အမခာျားအဓကက စသာ

စခါငျားစ ာငြစနရာြ ာျားက တာဝနထြျားစ ာင ြမ ေစသာ ေေအရာရြ ာျားက ရယထာျားြါသည။60 ဤအြေ

တင လကစအာကခ လြငနျား ၂၀ ထကြက ရြါသည။ (စနာက ကတြ ဇယာျား ၆ တင ကည ြါ။)61

၂၀၁၈ ခနေတင ဗ ယကနြအေျားရက အြန ညန ကာျားလာအြတ 05/2018/ND-CP ကထတမြနခြ ပြ ျား Viettel

က အ င မြင နညျားြညာသျား လကနကထတလြသတေခ အစနမ င မ ေရန လြျားစ ကာငျား မြနတညခြ သည။

၂၀၁၈ ခနေ ဇနနဝါရ လ ၅ ရကစန အထ စနာက ျားောရငျားအရ ၎ငျား၏ြဋညာဥောခ ြြါ ြတညစငြာ

အစြရကန စဒေါလာ ၅.၃၅ ဘ လ ယရပြ ျား ၂၀၂၀ ခနေတင အစြရကနစဒေါလာ ၁၃.၂ ဘ လ ယအထ တျားမြြင သာျားရန

ေ ေဥထာျားရသည။62 အြန ဒ ဂရ ြ ာျားနင အတ ထတမြနထာစသာ Viettel ြဋညာဥောခ ြတင ဤအြေက

ဗ ယကနြ နငငစတာအ င လတစတာ

ဥကက ဌြ Viettel အရာရြ ာျားက

ကြပဏ ဌာနခ ြ၌ ၂၀၂၀ ဇလငလက ြန ခနျား

စမြာစနေဥ။ သြ၏ ြန ခနျားတင Viettel

အစနမ င “ကာကယစရျား ငရာ အ င မြင

နညျားြညာ ေကြလြငနျားေ၏ ဗဟခ ကြ

မ ေလာရန” လအြခ ကက

ထတစ ေါစမြာ ခြ သည။

အရငျားအပမစ - Phnom Penh Post နင

မြညသ တြြစတာ သတငျားော


“နငငစတာအ င ကာကယစရျားနင လမခ စရျား လြငနျားေ” ဟ ရငျားလငျားစ ေါ မြထာျားသည။63ဤအထြတင

ေေစရျားအသျားမြ ရနနင လအြသည “သတငျားအခ ကအလက ြေရငြ ာျား” အတက စ ကျားနနျား ကသယစရျား

အစမခခအစ ာကအအက တညစ ာကရန၊ လညြတရနနင အရသ ျားသန ထာျားရရနတ ြါရသည။64

Viettel ၏ ၂၀၁၈ ြဋညာဥောခ ြ ဥြစဒြဒြ ၁ အရ “နငငစတာနင နငငစတာကာကယစရျားဝနကက ျားဌာနြ

ဥြစဒနင အည ထတမြနပြ ျား တာဝနစြျားစသာ အထျား နငငစရျား၊ ေေစရျားနင ကာကယစရျားတာဝနြ ာျား” က Viettel

ြ လြစ ာငရြည။ Viettel အြေ၏ နငငစတာ ကာကယစရျားနင လမခ စရျား ေေ ငစရျား ဥ ျားတညခ ကြ ာျား

(၅.၁) ြာ

– နငငစတာအ င ကာကယစရျား ငရာ ေကြလြငနျားက နငငစတာ ေကြလြငနျားြ ာျားအတငျား

သတသငျားလ က ကာကယစရျား ငရာ အ င မြင နညျားြညာ ေကြလြငနျားေက တညစထာငရန၊

နငငစတာကာကယစရျားနင ငစသာ ထတကနြ ာျား၊ ေေစရျား ငရာ အြာထညြ ာျား၊ ကရယာြ ာျားနင

စထာကြ စရျားြေစညျားြ ာျားက နတ ျားစြျားရန။

– တငျားမြညအစနမ င အစမခအစနြ ာျား က စတရသည အခ နအခါြ ာျား၊ အလည အစမြာငျား

လြရာျားြြ ာျားနင ပငြျားခ ြျားစသာအခ နတင အရအကအည မ ေစေစရျား တ အတက ေေဘကစရျားရာ

သတငျားကနရက၏ အစမခခအစ ာကအအက စသခ ာြရစေရန။

Viettel ၏ အဓက ေ ျားြာျားစရျား လြျားစ ကာငျားြ ာျားြာ (ဥြစဒြဒြ ၅.၂ (က)) တင

– နငငစတာကာကယစရျားနင လမခ စရျား လြငနျားြ ာျားအတက ထတကနြေစညျားြ ာျား၊ ေေဘကနညျားြညာ

ငရာ ကရယာြ ာျား၊ အထျားမြ ကျြျားက ငြ ငရာ နညျားနာြ ာျားနင နညျားလြျားြ ာျား၊ လကနကြ ာျား၊

ေေစရျား အြာထည၊ ခြယြျားြ ျားစက ာက၊ ဓါတထတကနြ ာျား၊ အထျားမြ ဓါတ စထာကြ စရျားြေစညျားြ ာျား၊

စြါကကြစေတတစသာ ြေစညျားြ ာျားနင စ ါကခြစရျား ငရာ ြေစညျားြ ာျား (စြါကကြစေသည စြါငဒါ၊

ြေလတလကနကြ ာျား၊ ြေခတြအေမြ သည ခလတြ ာျား၊ ေနကတြ ာျား) တကြြဝငယာဥြ ာျား၊

တကြြဝင အစထာကအကမြ ကရယာြ ာျား၊ စလယာဥ၊၊ အာကာသယာဥ နင ကေြစသာ ေကြ ာျား၊

တငျားတာစသာ၊ ေြျားသြစသာ၊ လြျားစ ကာငျားမြ ထနျားခ ြကရယာနင အစထာကအကမြ ကရယာ

ြေစညျားြ ာျား အေရသညတ က သစတသနမြ ရန၊ စ ေါထတ၊ တညစ ာက၊ ထတလြရန၊ မြင ငရန၊

ြြတျားတကလာစေရန၊ ထနျားသြျားရန၊ နညျားြညာလြစမြာငျားြမြ ရန၊ တငြ သငျားယမခငျားြ ာျားလြရန။


– သစတသနမြ ၊ စ ေါထတ၊ တညစ ာက၊ ထတလြ၊ မြင ငရန။ ထတကနြ ာျားနင ဝနစ ာငြြ ာျား

ကနသယမခငျားက စ ာငရကရန - နေြ ျားသျား ြေစညျားြ ာျားအာျား ငာျားရြျားမခငျား၊ တငြ မခငျား၊ တငသငျားမခငျား

(လြေ ျားြာျားစရျား ငရာ ေတညရာလညျားမ ေပြ ျား နငငစတာကာကယစရျားအတကြါ အသျားမြ နငစသာ

နညျားြညာ ကရယာြ ာျား၊ ဝနစ ာငြြ ာျား၊ စထာကြ ြေစညျားြ ာျားနင သျားကနြေစညျားြ ာျားလညျား ြါဝင

ြါသည။)

Viettel ေ ျားြာျားစရျားအြေ၏ ြလြဏာြ ရညရယခ ကသည ေေစရျားအတက မ ေစ ကာငျား ရငျားလငျားော

လြထာျားပြ ျား “အရြဘက” ကသယစရျားလြငနျားြ ာျားသည ကာကယစရျားနင နငငစရျား ငရာ ဥ ျားတညခ ကြ ာျား

အတက ကရယာတခသာ မ ေသည။

အထျားေျားရြ ယရာကေစရြြာ Viettel အစနမ င ြြ ထနျားဒျားက ညြ ာျား (guided missiles) ၊ စရဒါြ ာျားနင

စြာငျားသြြ စလစ ကာငျားသျားယာဥြ ာျား (unmanned aerial vehicles) အြါအဝင ေေဘကနင နေြ ျားသျား

နညျားြညာြ ာျား သစတသနမြ ြနင စ ေါစ ာငြတင သသာထငရာျားသည အရငျားအမြေြ ာျားက ရငျားန ျားမြ ြန

စနမခငျားမ ေသည။ Viettel အစနမ င စောင ကည ြ ေြျားစ ာငရညြါရသည စြာငျားသြြ စလစ ကာငျားသျား

ယာဥက ေတငထတလြလ ကရစနပြ ျား ဒျားက ညြ ာျားြါ တြ ငရန ေ ေဥလ ကရစနသည။ 65 စြာငျားသြြ

စလစ ကာငျားသျားယာဥနင စြာငျားသြြ စလစ ကာငျားသျားယာဥ ငရာ လကနကြ ာျား စ ေါထတြက Viettel

Aerospace Institute (VTX) အစနမ င လြစ ာင ယရာရသည။66

လကတစလာ ထတစဝစသာ Viettel သြပောစောငြ ာျားက ေေစရျားအတက မ ေစသာ ဥာဏရညတ အသျားမြြ

ြါဝငသည ကြပဏ ၏ သစတသနနင စ ေါထတြ ရညြနျားခ ကြ ာျားအစြေါ ထျားထငျားသမြငနငြက စြျားြါသည။

သစတသနေ ြကနျားြ ာျားတင “ေြတက စသာ” ြြ ထနျားေနေသျား ခြယြျားြ ာျားအာျား (“smart” guided munitions)

ထနျားခ ြြေနေတေရြအာျား ြေတစလ က င ြ၊67 အထျားသမ င အ လကထစရာနေေေ ငြြ ာျားအတက “raster

ေနေမ င ကနမြ တာ နသာျားမြငစြေါက နတ ျားစမြမြငစြေါတင မြငကငျားတကခ ကြ ညန ကာျားြအေ အေဉ

တေရြ (algorithm for viewshed computation on raster terrain)”68၊ ြေြတစရာကစအာင ြ သနျားနင

သည စြာငျားသြြ ဒျားက ညြ ာျားအတက အသထနျားခ ြေနေတေခ (a damping controller for autopilot

homing missiles)69၊ ကြျားရ ျားတနျားစောင ကည စရျား စရဒါြ ာျားအတက ြြနြဟတစသာ စရျားလ ာျားြေြတ

ရာစ စရျားေနေတ 70 ြါဝငသည။

ေေလကနကထတလြြကဏဍတငရစသာ Viettel ၏ ကြာလျား ငရာရညြနျားခ ကြ ာျားက ၎ငျားတ ၏ြြငခင

တငသငျားြ စ ာငရကခ ကြ ာျားြာလညျား စနာကထြစတ နငြါစသျားသည။ ၂၀၁၉-၂၀၂၀ ခနေ အစြရကန


မြညစထာငေြြငခင တငသငျားြြ ာျားြ စရျားခ ယြတေခတင ဒျားြ ြ ာျားနင စြာငျားသြြ စလယာဉြ ာျား၌

အသျားမြ နငသည စတာငြတြ ငအသျားမြ ြေနေတေရြ၊71 စရမြငြေြတ စောင ကည စထာကလြျားစရျားေနေ

တေရြ၊72 စြာငျားသြြ စလယာဉ စထာကလြျားစရျားအတက ြခ ြ နငေြျားမြင ြာျားသည စတာကစလျာက အန ျားေြ

ြနဘ လျားေနေ၊73 optical focusing ေနေတေခ၊74 အာရခေနေြါ စရဒါြတ င ြေြတစမခရာခနညျားေနေ၊75

ြ သနျားြေြတ ရာစ သတြတစြျားသည နညျားလြျားတေခ၊ 76 ေေသျားစရဒါြ ာျားနင ကသယစရျားေနေြ ာျားတင

အသျားမြ နငသည မြငစတြလယစသာ အမြင နြ အငတာနာတေခ၊77ေငပြ ငရစနစသာ ရစဘာ ေနေြ ာျားက

တေခတညျားအစြေါတင ထာျားရနငြည ေြရနသျား စထာကကမြ ေနေတေခ၊78နင စလ ာအသကသငျားြအတက

အသထနျားနညျားေနေတေခ79 တ ြါဝငြါသည။

Viettel ၏ ေညျားြ ဥျားြ ာျားစအာကတင မြနြာကြ သ စသာ နငငမခာျားစေ ျားကကြ ာျား အြါအဝင စ ကျားနနျား

ကသယစရျား အရငျားအမြေြ ာျားက ကာကယစရျားနင လမခ စရျားအတက အသျားမြ နငရန လြြငခင

စြျားထာျားြါသည။ ဥြစဒ ြဒြ ၁၆ တင Viettel အစနမ င ကာကယစရျားနင လမခ စရျား ရညရယခ ကြ ာျားအတက

စ ကျားနနျား ကသယစရျားနင ရြမြငသ ကာျားက သျားရန တာဝနရသည။ ထအြငျားက Viettel အာျား ဗ ယကနြ

မြညသ တြြစတာ အေတအြငျားြ ာျား၏ အရငျားအမြေြ ာျားအာျား အသျားမြ ၍ ေ ျားြာျားစရျား လြငနျားေြ ာျားနင

ကေြစနသည ကာကယစရျားနင လမခ စရျားတ က စ ာငရကရနနင နငငမခာျား အ ြအေညျားြ ာျားအတက

ေေလကနက ကရယာြ ာျား ထတလြ စထာကြ ရနတ အတက ခင မြ ထာျားပြ ျား ဤခင မြ ခ ကအတငျားြင Viettel

က မြနြာနငငတင သာျားစရာကလြစ ာငစနမခငျားြာ အထငအရာျားြငမ ေသည။ ဥြစဒြဒြ ၂၁ တင

“နငငစတာ ကာကယစရျားနင လမခ စရျား ငရာ ထတကနြ ာျားနင ဝနစ ာငြြ ာျားက ထတလြ ြ ြျားရန

သ ြဟတ နငငစတာ ကာကယစရျားနင လမခ စရျားတာဝနြ ာျားက ထြျားစ ာငရနအတက” နင ေေတြြင

အရငျားအမြေြ ာျားက အသျားမြ ရန အြါအဝင Viettel၏ နငငစတာ ကာကယစရျား တာဝနရြြ ာျားက စ ေါ မြ

ထာျားြါသည။ ဤသညက Viettel အာျား မြနြာနငငတင ေေဘကစရျားရာ အခနျားကဏဍတေရြက လြြငခင

စြျားစနသည။

Viettel အစနမ င တရာျားြဝငလြစ ာငြြ ာျားနင လ အခင အစရျားက အစလျားြထာျားစ ကာငျား စနာကစ ကာငျား

ြတတြျား ရပြ ျားမ ေသည။ ၂၀၁၇ ခနေတင အစြရကန၌ လြစ ာငစနသည Viettel ၏ အလြအြစ ာင

တေဥ ျားမ ေသ Huy Quang Bui သည အစဝျားြေဒျားက ည အေြအြငျားြ ာျားက တငျားမြညအမြင ချားထတရန

ကေညြမ င စထာငဒါဏ ၁၂ လနင ၁ ရက အခ ခရသည။ Viettel အစနမ င အစြရကနတင ရာဇဝတြ

ငရာ လြရာျားြြ ာျား လြစ ာငသညဟ ေြ ခ ကြ ာျားြ စရာငထကနငရနအတက80 နငငတကာ

နျားစခေါကဒြ ာျား စရာငျားသည VTA Telecom အစနမ င ြတြတငကာ အရြဘက ကသယစရျား

လကစအာကခ ကြပဏ အသင ခယထာျားြါသည။ Viettel အစနမ င ၎ငျား၏ တရာျားဝငနာြညမ ေစသာ “ေေတြ

စ ကျားနနျား ကသယစရျား ေကြလြငနျားအြေ” စအာကတင ကဒရယ ကသယစရျား စကာြရငထတင


၎ငျား၏ ေ ျားြာျားစရျားက ြတြတငရန ြ ကကကမခငျားမ င ၎ငျား၏ ရညရယခ ကက ျားကယခြ ပြ ျား ဤကြပဏ က

ဗ ယကနြနငင၏ နငငစတာ ကာကယစရျားဝနကက ျားဌာနက အမြည အဝ ြင ငပြ ျား လညြတသညက င ဟ

ြမြခြ ြါ။ OneZero အြက ေေြျားခြ စသာ Mark Harris သ နညျားြညာ ဂ ာနယလေတေဥ ျားက-

သ အစနနြ [Bui] နျားစခေါကဒစတအစြေါြာဘြ အာရထာျားဘ ရညရယထာျားစြြယ ဗ ယကနြြာရတြ

သ အထကလကက ျားစတက Viettel အတက ြေစညျားအြ ျားြ ျား ေစ ာငျားရယစြျားဘ ြ ကာခဏ သလ

အခငျားခရတယ။ အြဒ စနရာသ စောစောြငျားက ခရ ျားသာျားစလယာဥြ စတနြ ပဂ လတစတြာလြသျား၊

ဗျားစတ၊ ဒျားက ညစတနြ စတာြ ဒစတြာလြသျားတြ ရြစထျားနကနြတြ လြရာျားြ စမခရာခြေစညျားတခက ရ

ေပြ ျား ည ြနငျားြစတ လြခြ တယ။ ၂၀၁၅ ခနေ ဇနလြာ စလာရ ဒါကြပဏ တေခက ဗ ဒ ယစမခရာစကာက

ေနေ ၁၀ ခက ဝယယ ခ ဥျားကြခြ တယ။ အြဒ အခ နြာ သတ ဘာကရညရယသျားေြဘ အတက တာ

စထမြာျားြ ြရစတာ ဘျား။ အြဒ စမခရာစကာကေကစတဟာ အစြရကန နငငတကာ ကနကျားြနင

လကနကြ ာျား ငရာ ေညျားြ ဥျားြ ာျား (U.S. International Traffic and Arms Regulations)

စအာကြာ “သသာထငရာျားသည ေေဘက ငရာ ကရယာ” အမ ေ သတြတထာျားတာ မ ေပြ ျား

တငြ မခငျားက တငျားတငျား ကြ ကြ ထာျားရတာမ ေြါတယ။ သဂတလြာဘြ တတယကြပဏ

တေခကစန ဒျားက ညတေခရြ ေကြြငျား ငရာ အေတအြငျားစတက ဝယယဘ Bui က ထြြကက ျားောျား

မြနြါတယ။ စရာငျားခ သက သ က ဒ ြေစညျားဟာ ITAR ြ ထနျားခ ြကန သတထာျားတြ ဟာ မ ေတယလ

စမြာတြ အခါ Bui က သ ြာ ြ ကနလငေငတေခ ရစအာငလြ အခ နြရစတာ ဘျား၊ ောခ ြနြ

ြတသကတြ ောရကောတြျားအာျားလျားြာ သနြ VTA ရြ နာြညစတ မ တစြျားဘ စတာငျား ြါတယ။ Bui

ဟာ တယလ နျားကဒစတ စရာငျားတာကစန Harpoon လ စခေါတြ အစြရကန ေေတြရြ သစဘဂာခငျား

ဒျားက ညစတအတက လြထာျားတြ အငဂ ငစတက ဝယတြ အ င က တကလြျားခြ တာ မ ေြါတယ။ 81

၂၀၁၈ ခနေ ဇနလတင “ကန သတထာျားမခငျားြရဘြ စရဒါ ကရယာနင အမခာျား ကာကယစရျား သ ြဟတ နေြ ျားသျား

နညျားြညာြ ာျား အြါအဝင အစြရကန သ ြဟတ အစြရကနလငေင မြ လြထာျားသည နညျားြညာက VTA ြ

ရရစအာင ကည စရျားတင ြါဝငရန” ဥြစဒအ ြ မ ေစသာ McDermott Will & Emery က ငာျားရြျားခြ သည။82

ကစြာဒ ျားယာျားနငငတင Viettel ၏ လကစအာကခမ ေစသာ Metfone သည အငအာျားကက ျား ြဘငျား နျား

လြစ ာငသမ ေသည။ Metfone ၏ ဘတအ ြတင ကစြာဒ ယာျားနငင၏ အာဏာကက ျားသ ဝနကက ျားခ ြ

ဟန န၏ သြ ျားမ ေသ Hun Mana ြါဝငပြ ျား Viettel သည လ အခင အစရျားနင တရာျားဥြစဒေျားြျားစရျားက

ခ ျားစ ာကသြ ာျားမ ေသည ေေတြနင ရြတြ ြက တကကကော စထာကြ သည။83 ၂၀၀၉ ခနေတင အစြရကန

စဒေါလာ ၈ စဒေါလာဘျား အလကာျားစခေါယခင ရပြ ျား လေဥ ၂ စဒေါလာဘျား အလအစလ ာက မ ည သငျားစြျားသည


နျား ငျားြကဒြ ာျားက လကနကကငတြ ြြ ာျား၏ အ ြဝငြ ာျားအာျားလျားသ အလကာျားစြျားသည မြြင တငစရျား

တေခက စ ကညာခြ သည။84 ၂၀၁၀ ခနေတင Metfone သည Reamစရတြအစမခေကေခနျားနင ကစြာဒ ျားယာျား

ဘရင စလတြ ြ အြတ ၃၁ ၏ “က ကျစ တ စထာကြ သ” မ ေလာခြ ပြ ျား85 ၂၀၁၀ နင ၂၀၁၄ အ ကာျားတင

အစမခေကေခနျားအတက ၄၆၁,၀၀၀ အစြရကန စဒေါလာက လဒါနျားခြ သည။ 86

၂၀၂၀ ြတလတင တနဇနန ျားယာျား Viettel လကစအာကခကြပဏ ၏ အြစ ာငအရာရခ ြနင ဥ ျားစ ာငအရာရ

၅ ဥ ျားအာျား ေ ြလြရာျားသည ရာဇဝတြ၊ စငစ ကျားခဝါခ ြ၊ ကသယစရျားကရယာြေစညျားြ ာျားက တရာျားြဝင

အသျားမြ ြမ င တရာျားေြ ခရပြ ျား တနဇနန ျားယာျား တရာျားရျားသ တကစရာကခြ ရြါသည။87 Viettel အစနမ င

ကငြရနျား၊ ဘရနဒ ၊ ြ ရျား၊ စဟတ ၊ လာအနင တ စြာလကေတ တ တင ြဘငျား နျားကနရကြ ာျား အလာျားတ

လြစ ာငစနြါသည။ Viettel သည ဘယလာရေတငလညျား ရငျားန ျားမြ ြနြက နညျားလြျားရာစ လ က

ရသည။88

ဗ ယကနြတင Viettel ေညျားြ ဥျားြ ာျားြ စ ေါ မြထာျားသညအရ စ ကျားနနျား ကသယစရျား လြစ ာငသ

တေခအမ ေ Viettel ၏ စေ ျားကကလြျားြျားြသည ကာကယစရျားနင လမခ စရျား ရညရယခ ကြ ာျားအတကသာ

သ ျားသန အသျားမြ ခြ ပြ ျား “အလနအြငျား မြငျားထနြ” ဟ89 Freedom House ြ စခေါစဝေါ ခြ သည ဗ ယကနြ

င ာေနေ၏အေတအြငျားတေရြမ ေသည။ Viettel ၏ မြညတငျား ြဘငျားကနရကသည စေ ျားကကြင ငြ

၅၀.၆% ရပြ ျား လတလြော စမြာ ခင နင ြဂဂ လစရျားဘဝ လမခ ခင တ အစြေါ အေျားရ၏ ေနေတက ခ ျားစ ာကြ

ြ ာျား၏ အေတအြငျားမ ေသည။90 လတလြော ထတစ ေါစမြာ ခင အာျား ဗ ယကနြ၏ ခ ျားစ ာကြသည

နငငတကာ ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားကလညျား ၎ငျား၏ ၂၀၁၉ ငဘာလမခ စရျားဥြစဒစအာကတင သကစရာက

ြြ ာျား မ ေစေပြ ျား ယငျားဥြစဒအရ နငငမခာျား ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားသည နငငအတငျား ရ ျားတေခ င ရန၊ စဒတာ

အခ ကအလကြ ာျားက မြညတငျား၌သာ သြျား ညျားရနနင သျားေြသ အခ ကအလကက ဥြစဒစအာကတင

အေျားရြ စတာငျား လာလျင စြျားအြရန လအြသည။91 ထငရာျားစသာမ ေရြတခတင Dong Tam စဒသ၌

စဒသခရာသာျားြ ာျားထြာ စမြ ၅၀ ဟကတာက Viettel ြ သြျားယခြ သည စမြရယြကေစနင ကေြ၍

က ယမြန လာသည ြစက နြြြ ာျားနင သက ငစသာ ြါဝငသည အစ ကာငျားအရာြ ာျားက အေျားရ၏

စတာငျား ြက လကနာ၍ Google နင Facebook ြ င ာလြစြျားခြ သည။92 “Facebook နင Google

တ သည ဗ ယကနြတင အနလငျားစြေါ၌ လတလြော ထတစ ေါစမြာ ခင က ဗ ယကနြအေျားရ၏ ေနေတက

နြြတင ြျားစြါငျား ကေညသည အခနျားကဏဍတင ြြထငရာျားော ြါဝငလာခြ ပြ ျား” နငငစတာအာျား စဝ နသည

အစ ကာငျားအရာြ ာျားက င ာလြ၍ အစကာင ြ ာျားက ြယ ကစနသညဟ နငငတကာ လတပငြျားခ ြျားသာခင

အ ြ ြ စတ ရခြ သည။93

• Mytel အား ကမာၻ႔ဘဏမ ပပးသည ဆကသြယေရးက႑ အသြငကးေျပာငးမႈ ဆကစပအေျခအေနတြင ဖနတးထားျခငးျဖစသည။

• ဤက႑က အသြငကးေျပာငးမႈလပရာ၌ ျမနမာစစတပမ အေရးပါသည အေျခခအေဆာကအအက ထနးခပေစႏငမည၊ လထအား ေစာငၾကညမႈက ေဆာင႐ြကႏငမည၊ နညးပညာက ရရႏငမည၊ ေငြေၾကးအကးအျမတ ျဖစထြနးေစမည ပစတစချဖင ေဆာင႐ြကသကသ႔ ျဖစခသည။

• Mytel ျမနမာအစးရက ေဖာေဆာငေသာ အမားပငႏင ပဂၢလက ဖကစပတစချဖစၿပး စစတပပင Star High က အမားျပညသပင အစရယယာပင အျဖစ ခန႔အပခသည။ Mytel တြင ျမနမာျပညသမား၏ အကးစးပြား ရသညဆေသာျငား ဤစးပြားေရးလပငနးက ပြငလငးျမငသာမႈမရစြာျဖင လညပတလပေဆာငခသည။ အကးအျမတမားကလညး အလြသးစား ျပခသည။

• Mytel ၏ ျပညတြငး ပဂၢလက ရယယာပငရငျဖစေသာ Myanmar National Telecom Holdings သည ခ႐န ရငးႏးျမပႏသမား၏ အကးတ ယာယ ပးေပါငးအဖြ႕တစချဖစၿပး တခ႕မာ ျမနမာစစတပ၏ မသားစမား၊ စစတပ ႏင ကနသြယမႈ အခတအဆက ရေနသမား ျဖစသည။

• Mytel သည စးပြားၿပငဖကမားက အားေလာခန႔ျခငး၊ လႀကကမားသည အေၾကာငးအရာမားက စစဥေပးျခငးအားျဖင ၎၏ စာရငးသြငးအသးျပသမား အေျခခက ႀကးထြားလာေစခသည။ အ

ခနး

၂ေၾကးနနးဆကသြယေရး ေၾကးနနးဆကသြယေရး “ျပျပငေျပာငးလမႈ” - စစပစ “ျပျပငေျပာငးလမႈ” - စစပစ

50 စ ကျားနနျား ကသယျားစရ “မြ မြငစမြာငျားလြြ” - ေေြေ

အခနျား ၂။

မြနြာမြညတင စ ကျားနနျား ကသယစရျားသည ြ စ ာငစရျားနင ကသယစရျားဝနကက ျားဌာန၏ လြြငခင

အာဏာစအာကတင ရြါသည (၂၀၁၆ ခနေ မြနလည ြေညျားခ နြတငခငအထ ယခငက ကသယစရျားနင

သတငျားအခ ကအလက နညျားြညာ ဝနကက ျားဌာန)။ ၂၀၁၂ ခနေအထ နငငလျား ငရာ စ ကျားနနျား ကသယစရျား

အစြေါ တေဥ ျားတညျားြြငြက ြ စ ာငစရျားနင ကသယစရျားဝနကက ျားဌာနစအာကရ နငငစတာြင ေ ျားြာျားစရျား

လြငနျားေမ ေသည မြနြာ ကသယစရျားလြငနျား (MPT) က ြင ငြါသည။ မြနြာနငင၏ ေေအာဏာရင

ေနေစအာကတင နငငစတာ စ ကျားနနျား ကသယစရျား တေဥ ျားတညျားြြငြသည ေေတြအာျား ကသယစရျား

ြ ကနာောအာျားလျား၌ အလျားေထနျားခ ြြက စြျားခြ ပြ ျား ြဂဂ လစရျားဘဝလမခ ြ သ ြဟတ လတလြော ထတစ ေါ

စမြာ ခင တ အတက ြညသည ကာကယစောင စရာကစြျားြြျ ြရခြ ြါ။ စ ကျားနနျား ကသယစရျား၏ အစမခခ

အစ ာကအအြာလညျား ည ငျားလကာ ဧရယာလြျားမခ နငြြာလညျား အကန အသတမ ေပြ ျား ကနက ြြာလညျား

၂ (၁) Mytel: “အြ ာျားြငနင ြဂဂလက ကေြ” ေေတြခရန

၂ (၂) မြနြာအြ ျားသာျား ကသယစရျားဥ ျားြင

၂ (၃) Mytel ၏ ြထြ ျား စခေါ ြ

၂ (၄) စ ာစမ စရျားက သတမ တြက မ ေစေသည

၂ (၅) ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားေ၏ ဝနစ ာငြြ ာျား

၂ (၆) ငျားြကဒ ြတြတငမခငျား


ကက ျားြာျားလနျားလြါသည။ ေေအာဏာရငေနေစအာကတင ြဘငျားလ ကသယစရျားေနေက ေတင ြတ က

ေဥက ငျားြကဒတေခအတက ကနက ောျားရတြာ အစြရကနစဒေါလာ ၇၀၀၀ အထ မြင ြာျားခြ သည။94

၂၀၁၁ ခနေ၌ မြညစထာငေ က ခငစရျားနင ပ ျားစရျားြါတ ဥ ျားစ ာငစသာ အေျားရက ြေညျားပြ ျားစနာက စေ ျားကက

အတငျားသ မြညြဝငစရာကြနင လ ငမြနစသာ ကသယစရျား ပ ျားတျားတကြက င စြျားခြ သည ြေြ ျားမ င

ဤကဏဍက မြ မြငစမြာငျားလြခြ သည အခ နြာြင မြနြာေေတြက အစရျားြါစသာ အစမခခအစ ာကအအအာျား

ထနျားခ ြမခငျား၊ မြညသလထအာျား စောင ကည ြက စ ာငရကမခငျား၊ နညျားြညာက အသျားမြ ခင ရစေမခငျား နင

စငစ ကျားအရ အမြတရစေမခငျားတ က စ ာငရကနငစေြါသည။ မြနြာ ကသယစရျား ဥြစဒ95 က ၂၀၁၃

ခနေတင မြဌာနျားခြ ပြ ျား ၂၀၁၄ ခနေတင လငေငမြ လြမခငျား ေညျားြ ဥျားြ ာျား (Licensing Rules) နင ယဥပြ ငမခငျား၊

နြါတြ ာျား သတြတမခငျားနင စရဒ ယလငျားြ ာျား ခြစဝသတြတအသျားမြ မခငျား ေညျားြ ဥျားြ ာျား (Competition,

Numbering and Spectrum Rules) တ က ၂၀၁၅ ခနေတင ခ ြတခြ ြါသည။96

ဤမြ မြငစမြာငျားလြြြ ာျားက ကြာ ဘဏ၏ ြရဂ က ၂ ခြ တ င စထာကြ စြျားခြ သည။ အစြရကနစဒေါလာ

၅၄၀,၀၀၀ တန ျားရစသာ နညျားြညာ အကအည ြ ြျားြမ င Public-Private Infrastructure Advisory Facility

(PPIAF) ြရဂ က97 နင အစြရကန စဒေါလာ ၂၂.၅ ြ လ ယ ရစသာ နငငတကာ ပ ျားတျားတကြ အကအည

အေ အေဥမ င ကသယစရျားကဏဍ မြ မြငစမြာငျားလြစရျားြရဂ က (TSRP) တ မ ေြါသည။98 မြညခငပ ျား

ဥ ျားစ ာငစသာ အေျားရက ဤမြ မြငစမြာငျားလြစရျား အေ အေဥက ခ ခြ မခငျားမ ေပြ ျား ဤအေ အေဥက နငငတကာ

ရာဇဝတြြ ာျားက အက ျားစ ာငခြ သည လြထျားလြနညျားြ ာျားအတက အစမခအစနက နတ စြျားထာျားသည။

၎ငျားက ဤအေ ရငခောတင စ ျားစနျားသာျားြညမ ေသည။

ကြာ ဘဏြ (PPIAF) ြရဂ က၏ အခနျားကဏဍက အစသျားေြ စ ေါ မြရာ၌ -

၂၀၁၃ ခနေတင ေညျားြ ဥျားလြထျားြ ာျားနင ြတသက၍ အဓက တာဝနခ ောတကနင စ ကျားနနျား

ကသယစရျားဌာနက (PPIAF) က နညျားြညာအကအည စထာကြ ြက စြျားခြ သည။ ဤနညျားြညာ

စထာကြ ြ အကအည က လြစ ာငလညြတြကဏဍ လြျားမြစမြြတေခ စြေါစြါကစရျား၊ ေညျားြ ဥျား

ြစဘာငတေခက ြေ ြစရျားနင အစကာငအထညစ ေါစရျားတ က စထာကြ ခြ ပြ ျား ကသယစရျားကဏဍ

လတလြြစ ာစ ာငစရျားနင ြတသကသည အစ ကာငျားကေစရြြ ာျားက စ ာငရကရြည စ ကျားနနျား

ကသယစရျားဌာနအတငျားရ နညျားြညာနင အြခ ြြ အရညအစသျား ပ ျားစရျားအတက ကည ခြ သည။

ကသယစရျား ေညျားြ ဥျားြ ာျား ငရာ နငငတကာ၏ အစကာငျား ျားက င သျားြြ ာျား အေ ရငခောက

ဝနကက ျားဌာနသ စြျားအြခြ ပြ ျား မြနြာ အစမခအစနနင ကကည ြည ကသယစရျားေညျားြ ဥျားြ ာျား

ြေ ြစရျားမ ေေဥအတက အ ကမြ ခ ကြ ာျားလညျား စြျားခြ သည။ ထြတ င လငေငမြ လြမခငျား၊


ယဥပြ ငမခငျား၊ အသျားမြ ခင ရြနင အမြနအလန ကသယခ တ ကြ၊ စရဒ ယလငျားနျားြ ာျား သတြတ

သျားေြမခငျားနင နြါတြ ာျား သတြတမခငျားတ အစြေါ အဓကက စသာ ေညျားြ ဥျားတေေက တ င ပြ ျားတ င

ြ ကြျားစရျား ြခြ ပြ ျား အပြ ျားသတနငစရျားအတက အြ ာျားမြညသနင အ ကဥာဏ ရယမခငျားတ က

စ ာကရကစနသည။ 99

မြနြာေေတြအတက တနညျားတ အာျားမ င ကက ျားြာျားသည အက ျားအမြတမ ေစေစသာ စေ ျားကက လတလြြ

မြ စရျားသည ကြာ ဘဏ၏ ကသယစရျားကဏဍ မြ မြငစမြာငျားလြစရျား အေ အေဥစအာကတင ကလက

မြ လြစနသည။ ကသယစရျားကဏဍ မြ မြငစမြာငျားလြစရျား အေ အေဥရ အေတအြငျား ၄ ခအနက တေခြာ

“ကဏဍအလက အသငကျားစမြာငျားြ အေ အေဥ၏ အက ျားအမြတြ ာျားက အမြင ြာျား ျားမ ေစေရန၊ ြဝါဒနင

ေညျားြ ဥျားြငျား ြတ ြက စမ ရငျားရနအတက နညျားြညာ အကအည အစြေါ အာရထာျား၍ ေြျားစ ာငနငစသာ

ဝနျားက ငတရြက နတ ျားရန” မ ေသည။ ဤသညြာ ကသယစရျားကဏဍအတငျားသ ြဂဂလကကဏဍြ

ဝငစရာကလာနငစရျားက အက ျားစ ာငရန ရညရယလမခငျားမ ေသည။ ေြျားစ ာငနငြက စ ာမြသည

အဓကညနျားကနျားြ ာျားထြြ တေခြာ လငေငယထာျားစသာ ကသယစရျား လြစ ာငသြ ာျား၏ အစရအတက

မ ေသည။ လငေငယထာျားစသာ လြစ ာငသြ ာျားတင မြနြာ ေ ျားြာျားစရျား စကာြစရျားရငျား၊ Mytel နင ေေတြ

ခရန ြ ာျား ြါဝငလာသညနင အြျ ကြာ ဘဏ၏ ေ ြခ ကြေသည ေေတြနင ခရန တ လငေငရရသြ ာျားအမ ေ

ဝငစရာကလာမခငျားက စအာငမြငြ လကခဏာအမ ေ စရတကသကြ သ မ ေစနသည။100

မြနြာနငင၏ ၂၀၁၃ ခနေ ကသယစရျားဥြစဒက “လမခ စရျား” ရညရယခ ကြ ာျားအတက ကသယစရျားက

အသျားမြ ရနနင စောင ကည ြအာျား လြစ ာငရနအတက ေေတြြ လြြငခင က စြျားအြခြ ပြ ျား ဒ ြကစရေ

နညျားက အစမခခေနနျားြ ာျားက မြည ြ ရန ြ ကကကခြ သည။ ဥြစဒ၏ အဓက ဥ ျားတညခ ကြ ာျားထြြ

တခမ ေစသာ ၄ (င) က “နငငစတာ၏ တညပငြြနင လမခ ြက စသခ ာစေရန ရညရယခ ကအတက

ကသယစရျား ဝနစ ာငြြ ာျား၊ ကနရက အစ ာကအအြ ာျား နင ကသယစရျား ကရယာြ ာျားက

ကက ျား ကြရန”101 ဟ စ ေါ မြပြ ျား လမခ စရျားတင တေဥ ျားတညျား ခ ြကငထာျားစသာ ေေတြအာျား ဗဟခ ကက စသာ

အခနျားကဏဍက စြျားအြလကသည။ ဥြစဒြဒြ ၇၇ စအာကတင လငေငရသြ ာျားက ရြ ငျားမခငျား၊

ကာျားမ တနာျားစထာငမခငျား သ ြဟတ ကသယစရျားြ ာျားက လြစမြာငျားသြျားယမခငျားြ ာျားအာျား စ ာငရကနငသည

အစရျားစြေါ အာဏာက ေေတြအာျား စြျားအြထာျားသည။ ဥြစဒြဒြ ၈၂ စအာကတင ေေတြအစနမ င

အေျားရ၏ ကက တငခင မြ ခ ကြလဘြ စ ကနနျား ကသယစရျား လြငနျားြ ာျားအာျား စ ာငရကနငသည။

ထလြြငခင အာဏာြ ာျားက မြနြာမြညသြ ာျားအတက လစလာကသည ြညသည ကာကယြြ စြျားြထာျားဘြ

ဥြစဒအာျား ေေတြြ ြညသ က င သျားသည၊ ြညသ အလြသျားောျားမြ သည သညတ အစြေါ ြင လငျားမြငသာြ

ဘာြြရြါ။


မြနြာမြည အစနာက ကတင တေနေစက ာ ကာစနပြ မ ေစသာ အငတာနက မ တစတာကြက အသကဝင

စေရနအတက ဥြစဒြဒြ ၇၇ က အသျားမြ ခြ ပြ ျား 102 စနာကြငျားတင “စခတြရစတာ စသာ” 2G ကနရကက

မြနလညအသျားမြ ခင ရသညြာလညျား “လကစတအစမခအစနတင ထစဒသြ ာျား၌ အငတာနက လကလြျားြ ြက

ထစရာကော မငငျားြယခစနရ ြဟ အဓြပာယရြါသည။”103 အလာျားတ အေျားရြလညျား တငျားရငျားသာျားြ ဒ ယာ

ဒြ ာျားနင ဤအေ ရငခော စရျားသာျားသ Justice For Myanmar ၏ ဝကဘ ဒက ြတြငရန အြန ထတမြန

ခြ သည။104 ဤလြစ ာငခ ကြ ာျားသည နငငငတကာ လ အခင အစရျားဥြစဒအာျား ခ ျားစ ာကြ တေရြ

မ ေသည။ Human Rights Watch ၏ အ အရ သတငျားအခ ကအလက အသျားမြ ခင ရြက ြတ မခငျားသည

မ ည ြ ာျားအာျား ကဗေ-၁၉ အနတရာယြြ မ ေစေပြ ျား မြနြာေေတြြ ထစဒသြ ာျားတင က ျားလနစနစသာ

ျားရာျားသည လ အခင အစရျားခ ျားစ ာကြြ ာျား အေ ရငခမခငျားက တာျား ျားစနမခငျားမ ေသည။105

ကသယစရျားဥြစဒက တကကကလြရာျားသြ ာျားအစြေါ ြြန အသျားခ စနပြ ျား လတလြော ထတစ ေါစမြာ

ြအတက စသခ ာသည ပခြျားစမခာကြတေခမ ေသည။ ြဒြ ၆၆ (ဃ) က “ ကသယစရျားကနယကကသျားပြ ျား

လတေစယာကကစမခာကလန မခငျား၊ အနငအထကမြ မခငျား၊ ြတရာျားတာျား ျားကန ကကမခငျား၊ အသစရ ကမခငျား၊

စနာကယကမခငျား၊ ြစလျာ သဇာသျားမခငျား၊ ပခြျားစမခာကမခငျား” အတက စထာငဒါဏ ၃ နေအထ သတြတထာျား

သည။ “Say No to ၆၆ (ဃ)” ကြြနျားြ ရာဇဝတစ ကာငျားမ င တင ကာျားြ ၂၁၀ ြ က ြတတြျားတငခြ ပြ ျား

ယသယစရျားဥြစဒမ င တရာျားစရျား ငရာ ထြါျားစနာကယကြသည “အြ ျားသာျားဒ ြကစရေ အ ြခ ြစအာက

တင သသာထငရာျားော တျားမြြင လာခြ စ ကာငျား” စတ ရထာျားသည။106

ကသယစရျား မြ မြငစမြာငျားလြြ အေတအြငျားအမ ေ ကသယစရျား ဥြစဒ အခနျား ၈၆ တင စ ေါ မြထာျားခ က

အရ လတလြသည ကသယစရျားစကာြရငက အေျားရြ ြေညျားတညစထာင စြျားရြညမ ေသည။

လတလြစသာ ကသယစရျားစကာြရငတေခသည မြနြာ ကသယစရျား အသျားမြ သြ ာျားက ကာကယစြျား

နငရြညမ ေသည။ သ စသာလညျား ဤစကာြရင ြမ ေစြေါစသျားသလ ဥြစဒ၏ လမခ စရျား ငရာ

မြဌာနျားခ ကြ ာျားနင မြနြာနငင၏ အာဏာရင ြေညျားြအစမခခဥြစဒ ြစဘာငတ စအာကတင စကာြရငတေခ

အစနမ င မြနြာေေတြအစြေါ စက ာလန၍ အြန အာဏာ က င သျားနငြည ြဟတြါ။

၂၀၁၄ ခနေတင အ မြ ထာျားသည စကာြရငအောျား စရ စမြျားမ ေနငြည အြ ျားသာျား ကသယစရျား အ ကစြျား

စကာြတ တေရြက အေျားရြ ထစထာငခြ ြါသည။ ကသယစရျားနင သတငျားအခ ကအလက နညျားြညာ

ဝနကက ျားဌာန အသစြျားော အြတ ၁၉/၂၀၁၄ စအာကတင မြနြာေေတြ၏ ကသယစရျား ညန ကာျားစရျားြျားရ ျား

ညန ကာျားစရျားြျား ဗလြျားခ ြ စသာလငအာျား စကာြတ တင အေျားရြ ခန အြလကခြ မခငျားအာျားမ င ေေတြ၏

အက ျားေ ျားြာျားြ ာျားက ကာကယစြျားပြ ျား ေေတြက အရြဘက ငရာ ကသယြအစြေါ တကရကအာဏာက


ြါ စြျားအြခြ သည။ ဗလြျားခ ြစသာလငသည ကသယစရျားနင ကေြစသာ အမခာျားေ ျားြာျားစရျားြ ာျားအမြင

လညြတစနသည ၎ငျားတ ကယြင အစမခခအစ ာကအအြြ ြဘငျားလကနရကက လညြတစနသည မြနြာ

ေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျား၏ ညန ကာျားစရျားြျား မ ေစနမခငျားက အက ျားေ ျားြာျား ြဋြကခတေရြ မ ေစနြါသည။

Justice For Myanmar အစနမ င ထစကာြတ လညြတစန ြ မ ေြမ ေက အတညြမြ နငြါ။

ြညသည လတလြစသာ စကာြရငြ ာျား ြေညျားသညမ ေစေ လကရ သ ြဟတ အပငြျားောျား ေေဘက ငရာ

ခန အြြြ ာျား ရစနနငသညမ ေ၍ ေေတြ၏ အက ျားေ ျားြာျားြ ာျားက ကာကယစနအျားြညမ ေသည။ ဤသညက

၂၀၁၅ ရြမြငသ ကာျားနင အသထတလင မခငျား ငရာ ဥြစဒစအာကတင တညစထာငခြ စသာ အြ ျားသာျား

ရြမြငသ ကာျားနင အသထတလင မခငျားလြငနျားြ ာျား ပ ျားတျားတကစရျားအ ြ (National Broadcasting

Development Authority) ကေစတင စတ မြငရခြ သည။ ဤအာဏာြငအ ြတင မြညသ က စရျားနင

ေတဓာတေေ ငစရျား ညန ကာျားစရျားြျားရ ျား၏ ညန ကာျားစရျားြျားက အ ြဝင တေဥ ျားအစနမ င ြါဝငခြ သည။107

ကသယစရျားဥြစဒ အတညမြ ပြ ျားစနာက မြနြာနငငြ ြဂဂလက နငငမခာျား သ ြဟတ ြဂဂလက မြညတငျား

ကြပဏ တခြ အမြည အဝြင ငြည ကသယစရျားလငေင ၂ ခက တငဒါစခေါယသည အေ အေဥအာျား

လြစ ာငခြ သည။ တယလ စနာ (စနာစဝျား)ြ ၁၅ နေသကတြျား လငေငအတက အစြရကနစဒေါလာ သနျား ၅၀၀

စြျားသငျားပြ ျား မြနြာအေျားရနင သစဘာတည ခ ကတေရြ လကြတစရျားထျားစ ကာငျား ဇနနဝါရ လ ၃၀ ရကစန

၂၀၁၄ ခနေတင စ ကညာခြ သည။108 စအာရ ဒျား (ကာတာ) ကလညျား တယလ စနာနင တရကတညျားတင

လငေငက ခ ျားမြြင ခြ သည။109

ကသယစရျားဥြစဒ အတညြမြ ခင မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျားက MECTel ဟစခေါ သည အစမခခ

အစ ာကအအြြ လညြတသည ကနရကက ကသယစရျားဝနကက ျားဌာန၏ ြ ြျားြမ င ေတငလြစ ာငခြ

သည။ MECTel ၏ ဝကဘ ဒအရ အြ ာျားမြညသသျား စ ကျားနနျား ကသယစရျားကနရကတေခအတက ၈၀၀

ြ ဂါဟကဇသျား သတငျားအခ ကအလကြ ာျားောက ကသယစရျားလြျားစ ကာငျားတခထြသ ြ လင နငစသာ

လကလြျားြ ြ (CDMA) ေ ြခ ကတေခက ၂၀၁၂ တင ခင မြ ခ ကရခြ ပြ ျား သျားေြသ ၆ သနျားရစ ကာငျား

မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျားက စမြာ ခြ သည။110 ၂၀၁၄-၁၅ အတက ဧရာဝတ စဒသက လြျားမခ သည

အသျားမြ သ ၄၃၈,၀၀၀ရ ကြာလျား ငရာ ြဘငျားေနေ (GSM) သတြတခ ထာျားစြျားြက စ ကညာခြ သည။111

၂၀၁၅ ခနေ ြတလ ၂၃ ရကစန အထ မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျားအစနမ င ကသယစရျားလငေငက

ရရခြ မခငျား ြရဘြ အစမခခအစ ာကအအြြ လညြတသည ကနရကလြစ ာငသ အစနမ င လငေငက

ရရခြ သည တခတညျားစသာ ကြပဏ မ ေသည။ နငငတကာ ကသယစရျားသြဂဂအ အရ “Mobile Virtual

Network Operators MVNOs) ြ ာျား သညြာ ကက ျားြြ ကနရက အစမခခအစ ာကအအြရဘြ သျားေြသြ ာျားက


ဝနစ ာငြြ ာျား စြျားနငရနအတက ရနင ပြ ျားသာျား MNOs [ြဘငျားကနရက လညြတသြ ာျား] ၏ ကနရက

ေြျားရညက ဝယယအောျားထျားပြ ျား ကက ျားြြ ဝနစ ာငြစြျားသြ ာျား” က လသည။112 MECTel သည မြနြာ

ကသယစရျားကနရက ြတ င ဤြေမ င လညြတစနမခငျားမ ေသည။113မြနြာ စရဒ ယလငျားေဥ ခြမခြျား

သတြတြ လြျားမြစမြြတင MECTel အာျား “မြနြာ ကသယစရျားကနရကြ စထာကြ စသာ စရဒ ယလငျားေဥ

သတြတထာျားြက အသျားမြ သည။” ဟ ရငျားမြထာျားသည။114

MEC အစနမ င အြ ာျားမြညသ ငရာကနရက အသျားမြ ြအတက MPT က စငစ ကျား စြျားစ ာငစနမခငျား

ြရသလ MECTel ၏ အက ျားအမြတြ ာျား ြညသည စနရာသ ေ ျား ငျားစနသညကလညျား ြသရြါ။

မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျား၏ အက ျားအမြတြ ာျားသည လတစတာတင ထတစ ေါတငမြမခငျားြရဘြ

“ဘတဂ ကမြငြ” တင ကရစနသည။115 MECTel ြ အသျားမြ စနသာ အြ ာျားြငရြစင၊ ြင ငြြ ာျားနင

MECTel ၏ ဘဏဍာစရျားအာျား အမြည အဝ ောရငျားေေြ အြါအဝင MECTel နင MPT၊ ြ စ ာငစရျားနင

ကသယစရျားဝနကက ျားဌာနတ အ ကာျား က စရျားက လတလြစသာ မြည ေသည ေေြျားေေစ ျားြတေရြအာျား

လအြသည။

နငငတကာ လ အခင အစရျားေနနျားြ ာျားနင အည နငငသာျားြ ာျား၏ ြဂဂ လစရျား လတလြြက ကာကယစြျားရန

ြ ကကကသည န ငင သာျားမျာျား၏ ြလဝရျား လတလ မနင လ ပခ ြဝရျားက ကာကယသည ဥ ဝဒအာျား ၂၀၁၇

ခနေတင မြနြာနငငြ အတညမြ ခြ သည။116 အေျားရခင မြ ခ ကမ င ကသယြြ ာျားက ကာျားမ တ

နာျားစထာငခင က ဥြစဒက ေျားရြ ယရာြင ခင မြ စြျားထာျားပြ ျား စဒတာအခ ကအလကြ ာျား ေစ ာငျားမခငျားနင

သြျား ညျားမခငျား သ ြဟတ တရာျားေ ရငစရျား ငရာ မြနလညသျားသြမခငျားတ တင အကာကယစြျားရန ြ ကကက

စနသည။117 ဥြစဒအစနမ င မ ည ြ ာျား၏ အခင အစရျားက ကာကယစြျားရြည အောျား လတလြော ထတစ ေါ

စမြာ ခင အစြေါ ခ ျားစ ာကရန အသျားမြ ခစနရပြ ျား “မြနြာနငင၏ စလျားခစမြာက အသစရ ကြ ရာဇဝတြ

ဥြစဒ” အမ ေ အသကဝငစနသည။118 ထ အတကစ ကာင နငငတကာ လ အခင အစရျားေနနျားြ ာျားကကကြ သည

အာျားစကာငျားစသာ ြဂဂ လစရျားလတလြြ ကာကယမခငျားြ ာျားက အစရျားတကက ျား လအြစနြါသည။

မြနြာအေျားရြ နညျားြညာအသေ ရရလာသကြ သ မြညသြ ာျား ရင ငစနရစသာ စောင ကည ခရြ အနတရာယ

ြာလညျား ြြ ျားဝါျားလာသည။ Open Technology Fund ြ ၂၀၂၀ ခနေ နဝငဘာလတင ထတခြ စသာ

အေ ရငခောတေခက မြနြာနငငတင လ အခင အစရျားက ကာကယစြျားြည ကာျားမ တနာျားစထာငြ ငရာ

တရာျားဝင ဥြစဒြစဘာင ြရြါဘြ ြ စ ာငစရျားနင ကသယစရျားဝနကက ျားဌာနက ၎ငျား၏ ၂၀၁၉-၂၀၂၀

ဘဏဍာစရျားနေဘတဂ ကတင “တရာျားဝင ကာျားမ တနာျားစထာငြ ေနေ” အတက အစြရကနစဒေါလာ ၄

သနျားန ျားြါျားက လ ာထာျားခြ သညဟ ထတစ ေါ ခြ သည။119 ဤေနေ၏ ေြျားစ ာငရညြ ာျားထြတင ြဘငျားကနရက


စအာြစရတာြ ာျားက အက ျားဝငစေသည သတငျားေကာျားတြ ာျား ြ စ ာငမခငျား (SMS), စခေါ ြြ ာျားနင

အမခာျားစဒတာအစ ကာငျား ရငျားမြစြျားစဝသည စဒတာအေ (metadata) တ က အကခရာေဥအလက အညနျား

မြ လြမခငျား (indexing) နင ရာစ မခငျား၊ ကနရကြ ာျားအာျား ခြမခြျားေတမ ာ သျားသြမခငျား၊ တညစနရာ

စဒတာြ ာျားက ေစ ာငျားမခငျားတ ြါဝငသည။ Open Technology Fund က “မြညသြ ာျား၏ အခင အစရျားြ ာျားက

ကာကယစြျားရန ဥြစဒြစဘာငြရသည တငျားမြညတေခတင အေျားရြ စောင ကည စရျားေနေတေခက

အစကာငအထညစ ေါစနမခငျားြာ လနောေျားရြြြနေရာကေစ မ ေသည။” ဟ စကာကခ ကခ ခြ ြါသည။120

“အစ း ည မဖစ တစခခ ငျားအလက ခင မြ ခ ကစတာငျား ည စမျ ြး မ တဘ ရအော ရ တော

တစဥးချငးနင အငတော က ဝ ရဆောငမရ း ည စ စမျေား (internet service providers) တ ကရ က

လကလမးမ ရ န င ည ယ ည။” တယလရ ောမမ မောက အတညမ ြ ည။121 တယလရ ောက

၎ငးတ အရ မဖင လ အခင အရ းက လ က ော ည စညးမျဥးဆ င ော မရဘောငတစခအတက တ ကတ းနျားစ ာ

ရ ည ထတရဖေါရမ ောကကေားချ မော င အစ း က ထတမ ရ ော ထ အမ က ၎ငးတ က မည ငမဖစရစ

လ က ောစန ည။ မ ဘ ငး ရအော ရ တောမျေားနင အငတော က ဝ ရဆောငြစြျား ည စ စမျေားအရ ေါ “တ ေားဝင

ကကေားမဖတ ေားရထောငမ စ စ” မ ြလ မခငး ည မမ မောစစတ ၏ ရစောင ကကည မ စမးရဆောင ညက း ည

အနတ ောယ ကကးမေားစောရ စန ည။ ဤစ စ ည မမ မောမ ည လထ၏ ဂဂလ က လမခြခင က အကကးအကျယ

ချ ြးရဖောကမတစ မဖစပ း လထ၏ အ ငးအဝ ငး ယ ယနင မဒယောလတလ မအတက အဓ က

ပခ မးရမခောကမ တစ လညးမဖစ ည။ ဤ ညက Justice For Myanmar အ ါအဝင လတလ ရ ော

တငးမဒယောမျေားနင အ ဘက လ အဖအစညး ဝကဘဆ ဒမျေားအရ ေါ ဆငဆော တခ မခငးက ရရ ရခ ည

လ က ရဆောင ကခ ရ ော အစ း ဆ ရယမဒယော ရစောင ကကည ရ းအဖ မ အ းမ ြ ည ညး ညောအမ င

ထ တ းလောမခငးမဖစ ည။122

ကသယစရျားကဏဍ မြ မြငစမြာငျားလြစရျားအေ အေဥတင အာရ ပ ျားစရျားဘဏ၏ ြျားစြါငျား ကေြညြနငျားြ

နင အတ ြ စ ာင ကသယစရျားဝနကက ျားဌာနစအာကရ သတငျားအခ ကအလက ငရာ အတတြညာနင

ငဘာလမခ စရျားဌာန၏ အစကာငအထညစ ေါြစအာကတင အ လကထစရာနေ အေျားရ (e-government)

စ ေါစ ာငမခငျားအတက ြ ြျားရန ြါရသည။123 ၂၀၁၅ ခနေတင ဒ ဂ ေတယ အ ကစြျား ဝနစ ာငြအ ြ Infosys

က မြ လြစြျားခြ စသာ အ လကထစရာနေ အေျားရ ြာေတာ အေ အေဥ ဒ ဇငျားက ADB ြ စ ာစ ာငခြ ြါသည။

ေျားရြ ယရာြင တငဒါြ ာျား ေ ြခန ခြြအတက အနလငျား ဝငထကစြါက/ေနေ (portal system) တေခနင

“ ကသယစရျား ေ ြခန ခြြ စြါငျားေညျား ြလကစ ာငျား” (integrated communication management

platform) တေခ ဟ စခေါ သည ကာကယစရျားဝနကက ျားဌာနအတက အ လကထစရာနေ အေျားရ အေ အေဥ

တေရြလညျား ေေတြ၏ ေတဓာတေေ ငစရျား အေ အေဥအတက ြေစညျားေစ ာငျားဝယယစရျားနင

စထာကြစရျား မြဌာနခ ကြ ာျားနင အတ ထြတတြျားထြတင ြါဝငြါသည။124 တငဒါေနေက လကနကြ ာျား

အြါအဝင ေေဘက ငရာ ဝယယေစ ာငျားြြ ာျားက အက ျားစ ာငရနအတက ြေ ြထာျားမခငျားမ ေသည။


ကသယစရျား စြါငျားေညျား ြလကစ ာငျားသည မြနြာေေတြ၏ မြညသ က စရျားနင ေတဓာတေေ ငစရျား

ညန ကာျားစရျားြျားရ ျားနင ကနယစနပြ ျား “ဘကေလြျားမခ သည ြရြက စ ေါက ျားနငရန” ညန ကာျားစရျားြျားရ ျား၏

ြ ဒ ယာအေ အေဥအတက “ေေညျားစသာ ြဟာဗ ဟာ” တေရြက စ ေါထတမခငျားြါ ြါဝငသည။ စြျာလင စသာ

အက ျားအမြတြာ “ကာကယစရျားတြ ြြ ာျားလြစ ာငစသာ အစထာကအကမြ သည /အမြ သစဘာစ ာင

သည အလြက နငငသာျားြ ာျားြ သရစရျားအတက လြစ ာငရန” မ ေသည။125 ကသယစရျားကဏဍ မြ မြင

စမြာငျားလြြ အေ အေဥထြတင အာရ ပ ျားစရျားဘဏ၏ အေ အေဥက ြညြျ အစကာငအထည စ ေါ ခြ ပြ ျား

သညကြ ြသရြါ။ ကသယစရျားကဏဍ မြ မြငစမြာငျားလြစရျားအေ အေဥတင “ြင လငျားမြငသာြနင တာဝနယ

တာဝနခြက တျားတကစကာငျားြနစေြည အြခ ြစရျား မြ မြငစမြာငျားလြြတင အေျားရ၏ လြစ ာငြက

ြ ြျားရန အ လကထစရာနေ အေျားရ၏ အစမခခြ ာျားက မ ေထနျားစေရန။ သြမတြ ၎ငျား၏မြညသြ ာျားအာျား

ကတမြ ထာျားသကြ သ အေျားရ သတငျားအခ ကအလကြ ာျားနင ဝနစ ာငြြ ာျားက ၎ငျား၏ ြြ နဒရငြ ာျားအတက

စထာကြ စြျားရာတင ြြအစလျားထာျားြတေရြ ထာျားရစေသည။” သည ကဏဍတေရြ ြါရသည။126

အသစြျားထတမြနခ က ၁၄/၂၀၁၈ တင အေျားရက နငငစတာ၏ အတငြငခ စဒေါစအာင နျားေ ကည၏

ကက ျားြျားြစအာကတင ေေတြြ ထနျားခ ြြရစနသည အ လကထစရာနေ အေျားရအတက ြြ ကငစကာြ တရြက

ထစထာငခြ သည။ ၂၀၀၇ “စရဝါစရာင” စတာလနစရျားအာျား ရကေက ကြျား က တော ပ ခြခြ ရာတင ဥ ျားစ ာင

ခြ သည ေေတြြ ခန အြသမ ေစသာ ဒ-သြတ မြင စ ြာ စကာြတ တင ဥကက ဌ မ ေသည။127 ထစကာြတ

တင မြညထြစရျား၊ နယေြစရျားရာနင ကာကယစရျားဝနကက ျားဌာနြ ာျား၏ ဝနကက ျားြ ာျား ြါဝငြါသည။ နဝငဘာလတင

ြ စ ာငစရျားနင ကသယစရျားဝနကက ျားဌာနြ ၂၀၂၁-၂၀၂၅ ခနေအတက ဒတယ အ လကထစရာနေ အေျားရ

ြာေတာ အေ အေဥက ြ ကြျားမြ ေစနသညဟ စ ကညာခြ ပြ ျား ထအထြတင ငဘာ ရာဇဝတြနင ြခငျား ငရာ

စမခရာခလကမခငျားေနေြ ာျား ြါဝငသည။128

ကြာ ဘဏြ ြ ြျားစြျားသည ကသယစရျား မြ မြငစမြာငျားလြြသည မြနြာ ကသယစရျားကဏဍအတငျား

ေေတြြ လြျားြျားသည စနရာတေရြက ရရသာျားစေရနအတက လြျား င စြျားသညဟ Justice For Myanmar ြ

စကာကခ ကခ ြါသည။ ကသယစရျားကဏဍအတငျား ေေတြြ စမခကြယမခငျားက ြတာျား ျားမခငျားစ ကာင

ကြာ ဘဏအစနမ င ၎ငျား၏ လ အခင အစရျား ငရာ တငကက ေေြျား ေေစ ျားြြ ာျားက ြ ကကကခြ သည။

ဤအနတရာယြ ာျားက ကက တင စ ေါထတခြ သင သည။ MECTel အစနမ င ၎ငျား၏ လညြတလြစ ာငြြ ာျားက

Public-Private Infrastructure Advisory Facility (PPIAF) အေ အေဥ ြေခငကတညျားက ေတငခြ ပြ ျား

ကြာ ဘဏြာ စထာကြ စနသည ထဝနကက ျားဌာနအတငျားြာြင စ ာငရကစနမခငျားမ ေသည။ ကြာ ဘဏ အစန

မ င ၎ငျား၏ ကသယစရျားကဏဍ စထာကကြ ြျားြက ေေြျားေေစ ျားရနနင ၎ငျား၏ မြနြာနငင အေ အေဥြ ာျား

ေေတြနင ၎ငျား၏ ေ ျားြာျားစရျားအက ျားေ ျားြာျားြ ာျားက တကရကစသာ၎ငျား သ ြဟတ သယဝက၍စသာ၎ငျား

ြ ြျားစြျားစနမခငျားြ ာျားက တာျား ျားနငြည တငျား ကြသည စ ာငရကခ ကြ ာျား ထာျားရရနတ က မြ လြရြည

58 Mytel: “အြ ာျားြငနင ြဂဂလက ကေြ” ေေတြခရန

၂ (၁) Mytel: “အမျာျား ငနင လက ဖကစ ” စစတ ခရ န

၂၀၁၅ ခနေတင “ြဂဂလကြင အခနျားကဏဍနင မြညစထာငေ အေျားရအ ကာျား စအာငမြငစသာ ြျားစြါငျား

စ ာငရကြတေရြ [sic]” ဟ ရညရယသည မြနြာနငငအတက စလျားခစမြာကနင စနာက ျားမ ေစသာ

ကသယစရျားလငေငအတက အက ျားတ ယာယ ြျားစြါငျားအ ြအေညျားက စ ေါစ ာငရန ကေြ ြေညျားမခငျားနင

တငဒါစရျားခ ယစရျား အလြစကာြတ တေရြက မြနြာအေျားရက ြေညျားခြ သည။129 ထယာယ ြျားစြါငျားအ ြတင

နငငတကာကြပဏ တေခ၊ “စဒသခ လြငနျားြ ာျား သ ြဟတ ရငျားန ျားမြ ြနသြ ာျား”၏ အထျားရညရယခ က

ထာျားရသည မြညတငျား ယနတရာျားတေခ နင မြနြာအေျားရ အေရယယာရငတေ ြ ဟ၍ ၃ ြငျား ြါဝငသည။

စရျားခ ယြမ ေေဥအပြ ျားတင ကာကယစရျားဝနကက ျားဌာန၏ “ကက ျား ကြြစအာက” တငရစသာ နငငစတာြင

ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားေ Star High Co. Ltd က မြနြာအေျားရ ရယယာြငရငအမ ေ ြင ငြ ၂၈% စြျားလ က

စရျားခ ယခရသည။ Viettel ၏ နငငတကာ စ ကျားနနျား ကသယစရျား ရငျားန ျားမြ ြနြ လကစအာကခြကြပဏ

မ ေစသာ Viettel Global Investment JSC က Mytel ၏ ၄၉% က ထနျားခ ြပြ ျား မြနြာကြပဏ ြ ာျားအတက

အထျားေ ြခ ကယနတရာျားအမ ေ အသျားမြ ြည Myanmar National Telecom Holdings (MNTH) က ၂၃%

ြင ငသည။130 Star High နင MNTH တ ၏ ရယယာတန ျားစြါငျားြတ င ကြပဏ ၏ ၅၁% က မြနြာြင

အမ ေ အေျားရြ စသခ ာစေခြ မခငျားမ ေသည။ Mytel က Telecom International Myanmar Co. Ltd. (ယခငက

Myanmar National Tele & Communications Co. Ltd.) နာြညစအာကတင ြဂဂလက ကြပဏ အမ ေ

ြတြတငထာျားခြ သည။

59 Mytel: “အြ ာျားြငနင ြဂဂလက ကေြ” ေေတြခရန

Mytel အပမတမျ ျား ဘယမ လ?

Mytel တင မမ မောစစတ ၏

အကျ ြးအမမတမျေား ည က ယစေားလယ

ရယယောရငမျေား (proxy shareholders)

အရ မဖင လညးရကောငး၊ စစတ အတက မ

စ ေားရ းလ င းမျေားမဖင လညးရကောငး

ဖးကယထေား ည။ Star High က

ကောကယရ း၀ ကကးဌော ၏

ကကးကက မရအောကတင မမ မောဆက ယရ း

၀ ကကးဌော က အစ း ၏အစရယယောရငအမဖစ

ခ အ ခ ည။ ဤတင ဘဏဍောရ းစးဆငးမနင

တ က၍ င လငးမမင ောမရ မရ ါ

60 မြနြာအြ ျားသာျား ကသယစရျားဥ ျားြင

အေျားရြတတြျားြ ာျားနင Mytel ၏ ဝကဘ ဒြ ာျားတင Star High က အြ ာျားြင ကြပဏ အမ ေ စ ေါ မြ

ထာျားလင ကောျား ၎ငျားသည ြဂဂလက ကြပဏ အမ ေသာ ြတြတငထာျားခြ သည။ မြနြာေ ျားြာျားစရျား

စကာြစရျားရငျား၏ အမခာျားလကစအာကခကြပဏ ြ ာျားနင ြတည ဘြ Star High ၏ ရယယာြ ာျားက

မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျား၏ ေ ြခန ခြြ ဒါရကတာ ဥ ျားသန စ အြါအဝင ေေတြစခါငျားစ ာငြ ာျားက

ြင ငစနစ ကာငျား မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျားနင ၎ငျားလကစအာကခကြပဏ ြ ာျား၏ ကြပဏ

အခ ကအလကြ ာျား ခြမခြျားေတမ ာ သျားသြြတေရြအစြေါ အစမခခ၍ သရသည။ Star High အာျား

“ကာကယစရျားဝနကက ျားဌာန” ြ ကက ျား ကြစနစသာစ ကာင 131 မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျားအစနမ င

ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားတင အေျားရ၏ အေရယယာြ ာျားက ထနျားသြျားကငတယထာျားစသာလညျား အရြသာျား

အေျားရအစနမ င Mytel ၏ ဘဏဍာစရျားြ ာျား သ ြဟတ လြငနျားလညြတြြ ာျားက ေ ေေရန လြြငခင

အာဏာြရြါစခ ။

၂ (၂) ပမနမာအမျြျားသာျား ဆကသယဝရျားဥ ျား င

မြနြာအြ ျားသာျား ကသယစရျား ဥ ျားြင (Myanmar National Telecom Holdings - MNTH) သည

Mytelတင မြညတငျားြဂဂလကြင ေ ျားြာျားစရျားရငျားန ျားမြ ြနြြ ာျားက အက ျားစ ာငစြျားရနအတက အေျားရြ

နတ ျားစြျားထာျားသည မြနြာ အြ ာျားြငကြပဏ ၁၁ ခ၏ ဥ ျားြငကြပဏ တေခမ ေသည။ မြနြာနငင ကြပဏ

ြတြတငဌာန၏ အခ ကအလကြ ာျားအရ လျင MNTH က စြျားသငျားထာျားစသာ ေေစြါငျား အရငျားြြာဏြာ

အစြရကနစဒေါလာ သနျား ၄၀ န ျားြါျား ြြာဏနင ည ြျသည မြနြာစင ၅၅ ဘ လ ယ ရသည။132 ဤနညျားြါျားစသာ

ေစတာ စေ ျားကကတန ျား ြြာဏသည MNTH တင ြါဝငရနအတက အနညျား ျား အစြရကနစဒေါလာ ၃

သနျားသာ ရငျားန ျားမြ ြနြ ကတကဝတ လအြသညဟ စသာ ေတဝငောျားစ ကာငျားစ ေါ မြခ က စတာငျားခသည

အေျားရြတတြျားနင ကကည လ ကရသည။133 Mytel တင Viettel ၏ ၄၉% ြါဝငြအတက ၎ငျား၏

ရငျားန ျားမြ ြနြ ကတကဝတြာ အစြရကနစဒေါလာ ၈၅၉.၉၅ ြ လ ယ ရရာ MNTH ရငျားန ျားမြ ြနသြ ာျားအစနမ င

ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားထြြ အမြတအေနျားြ ာျားလစသာ ရယယာြ ာျားအတက Mytel ၏ အြနတကယ စေ ျားကက

တန ျား၏ တေြတြငျား [စဒေါလာ သနျား ၄၀ ကသာ] ြျကသာ စြျားရသညမ ေ၍ ကည ရသညြာ အေျားရ၏

အလနကက ျားြာျားသည ေကထည စြျားစငက ခ ျားမြြင ခရသကြ သ မ ေစနသည။


MNTH အစ ရယယာ ငရငမျာျား (ရယယာ ရာခ ငန ျား မသရ ါ။)

န ါတ အမည

၁ Golden Land East Asia Development Ltd.

၂ International Power Generation Public Company Ltd.

၃ Mahar Yoma Public Company Ltd.

၄ Myanmar Agribusiness Public Corporation Ltd.

၅ Myanmar Agriculture and General Development Public Ltd.

၆ Myanmar Edible Oil Industrial Public Corporation Ltd.

၇ Myanmar ICT Development Corporation Ltd.

၈ Myanmar Industries Alliance Public Ltd.

၉ Myanmar Technologies and Investment Corporation Ltd.

၁၀ Royal Yatanarpon Telecom Public Company Ltd.

၁၁ Shwe Pyi Tagon Telecommunication Public Company Ltd.

သတငျားရငျားပမစ။ ။ ဖကစ ဖေစညျားပခငျားနင တငဒါဝရျားချယဝရျား အလ ဝကာမတ

MNTH သညစသာ၎ငျား၊ Mytel သညစသာ၎ငျား ဘဏဍာစရျား အေ ရငခောျားြ ာျား ြထတမြန ကြါ။ သ စသာလညျား

Justice For Myanmar အစနမ င MNTH အေရယယာြငရငအခ ၏ ထတစ ာခ ကြ ာျားြ အကန အသတ

ရစသာ သတငျားအခ ကအလကြ ာျား စတ ရထာျားသည။ မြနြာနညျားြညာြ ာျားနင ရငျားန ျားမြ ြနြကြပဏ လ ြတက

(MTI) အတက လြစသာ ောရငျားေေ အေ ရငခောတေခက စ ေါ မြသညြာ ၎ငျား၏ MNTH အေရယယာ

ဝယယြြ ာျားက “စောင ကည နငသည စေ ျားကကအခ ကအလကြ အစထာကအကမြ သည တန ျားမ တြ

နညျားေနေြ ာျားမ င ြျတစသာတန ျားက ခန ြနျားြရနငစသာစ ကာင ထခကနေနာြနညျားသည ကနက ေရတ

အစနမ င ” လြစ ာငမခငျားမ ေသည။134 MTI ၏ MNTH တင ြါဝငြြာ ၂၀၁၇ ခနေတင ရယယာတေခလျင

၁၀,၀၀၀ က ြနနျားမ င ကနဥ ျားဝယယခြ သည အေရယယာ ၄၃၅,၅၂၀ ြမ ေသည ၁၁.၁၆% မ ေပြ ျား ၂၀၁၉ ခနေ

တင ရယယာ ၁၂၀,၀၀ ထြြဝယယခြ သည။ Mytel၏ “အာျားစကာငျားစသာ ကက ျားထာျားြ” နင Viettel ၏

က ယမြန စသာ အတငျားအတာရသည ရငျားန ျားမြ ြနြ ရစနစသာလညျား ၂၀၁၉ ဝယယခြ ြ၌ ရယယာတန ျားြ ာျားက

တေခလျင ၁၀,၀၀၀ က ြနျားမ င ကလက တန ျားမ တထာျားခြ မခငျားမ ေရာ ရယယာတန ျားြာ တြငနြ ခ

မြထာျားသည ကနျားဂဏနျား တခသာ မ ေသည။135


Mytel တင MNTH ၏ ြင ငြ ြါဝငမခငျားနင ြတသက၍ စရ စနာကြည ြြ ာျား ထြြရစနြါသည။ Mytel ၏

ဝကဘ ဒအရ MNTH သည Mytel ၏ ၂၃% က ထနျားခ ြထာျားသည။136 သ စေကာြ MTI ၏ ၂၀၁၈-၁၉

အေ ရငခောက Mytel၏ ၁၂% ကသာ ြင ငထာျားသညဟ စ ေါ မြထာျားသည။137 Justice For Myanmar

အစနမ င ဤစရစနာကြည ြြ ာျားက ရငျားြမြနငြါ။

MNTH တင အဓက ခရန ကြပဏ ြ ာျားနင ထြတနျား ေေတြြသာျားေြ ာျားြ ရငျားန ျားမြ ြနသြ ာျား ြါဝငသည။

ဥြြာအာျားမ င မြနြာအတတြညာနင ရငျားန ျားမြ ြနြ ကြပဏ လ ြတက၏ တညစထာငသတေဥ ျားမ ေသည

ဥ စအာငေျားသာသည မြနြာေေအာဏာရငစအာက အြ ျားသာျားေ ြကနျားနင ေ ျားြာျားစရျား ပ ျားစရျား ဝနကက ျားစဟာငျား၊

ကသယစရျားဝနကက ျားစဟာငျား ဥ ျားေျားသာ၏ သာျားမ ေသည။ ထ အမြင ဥ ျားစအာငေျားသာသည ရဟငဂ ာြ ာျားအစြေါ

မြ လြသည “နယစမြရငျားလငျားစရျား ေေ ငစရျား” အေ အေဥက စထာကခသည အစနမ င မြနြာေေတြက

ရြစင စြျားအြစ ကာငျား ကလသြဂဂ၏ လတလြစသာ နငငတကာ အခ ကအလကရာစ စရျားြေရငြ

အြညစ ေါ မြခရသည ComBiz ကြပဏ အြေ၏ ဥကက ဌလညျား မ ေသည။ ဥ ျားစအာငေျားသာနင ၎ငျား၏ ခငသည

EU နင သေစ တျားလ နငငတ ၏ ြတ မြေဒါဏခတြက တရာျားဝငခခြ ရသြ ာျားမ ေသည။138 MTI အစနမ င

မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျားက ြင ငစသာ အငျားဝဘဏြ ရြစငြ ာျားလညျား စခ ျားယခြ စသျားသည။139

MNTH ၏ အေရယယာြငရငမ ေသည International Power Generation Public Company Ltd., သည

ေေတြ၏ လကစဝခြါတ မ ေသည မြညစထာငေ က ခငစရျားနင ပ ျားစရျားြါတ ၏ စခါငျားစ ာငတေဥ ျား

မ ေခြ ပြ ျား ေေအာဏာရငစအာကတင ေကြဝနကက ျားဌာန ၁ ၏ ယခငဝနကက ျား ဥ ျားစအာငစသာငျား၏ သာျားမ ေသ

ဥ ျားစနစအာင ြင ငသည အဓက ခရန ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားအြေကက ျားတေခ မ ေသည။140 ဥ ျားစအာငစသာငျားသည

မြနြာ မြ မြငစမြာငျားလြစရျားမ ေေဥက ြ ကမြာျားစေမခငျားနင “အ ကြျား ကြ၊ နြြ နင အက င ြ ကမခောျားြ

တ က ကာရည ကတက မ ေစေမခငျား” တ စ ကာင အစြရကန ြ ၂၀၁၄ ခနေတင ြတ မြေဒါဏစြျားမခငျားက

ခခြ ရသမ ေသည။141 ဥ ျားစအာငစသာငျားသည ၂၀၁၅ ခနေ ဇလငလတင ကယလနခြ သည။

MNTH ၏ ရယယာဝငမ ေသည Myanmar Agribusiness Public Corporation (MAPCO)က မြနြာနငင၏

ပြ စတာသေမ ေသည စနမြညစတာအာျား အက င ြ ကမခောျားြြ ာျားနင လ ဝကော တညစ ာကမခငျား အြါအဝင

အဓကက စသာ အေျားရကနထရကြ ာျား ရရခြ ပြ ျား ေေအာဏာရငစခတတင ကက ျားြာျားသည ကကယဝခ ြျားသာြက

ေစ ာငျားရရခြ သည နာြည ျားမ င စက ာ ကာျားသ ဥ ျားခ ေခငြ ဥ ျားစ ာငသည။ ဥ ျားခ ေခငသညလညျား

အစြရကန၏ ြတ ဒါဏခတြက ယခငက တရာျားဝင ရရခြ သမ ေသည။142 MAPCO ၏ ၂၀၁၇ ခနေ

နေြတလညအေ ရငခောအရ MNTH တင MAPCO ၏ ြါဝငြ ၃.၃၄% ရသည။143


၂၀၁၅ ခနေတင အစြရကန ြတ ဒါဏခတောရငျားြ ြယ ကမခငျားခခြ ရသည အဓက ခရန တေဥ ျားမ ေသည

ဒဂန ဥ ျားဝငျားစအာငသည ၎ငျား၏ ကြပဏ မ ေသည Golden Land East Asia Development ြ MNTH တင

ရငျားန ျားမြ ြနခြ ပြ ျား ၎ငျားတင အေရယယာ ၇၂,၄၈၀ ြင ငထာျားသည။144

MNTH တင ၎ငျားြ အမြည အဝြင ငထာျားသည လကစအာကခ ကြပဏ ခြ ၂ ခ ရပြ ျား Mytel က ဝနစ ာငရန

နင အက ျားအမြတ ရယရနအတက တညစထာငထာျားသညဟ ယ ရသည။ ၎ငျားတ ြာ Myanmar National

Telecom Infra Co. Ltd. (MNTI) နင Myanmar National Telecom Services Co. Ltd. (MNTS) တ

မ ေသည။ ၎ငျား MNTH ၏ ကြပဏ ခြြ ာျားအစ ကာငျား အြ ာျားမြညသ သရနငြြာ အနညျားငယြျသာရသည။

MNTH က အေျားရြ ေညျားြ ဥျားခ ြတ ြေညျားထာျားစသာမငာျားလညျား လ ဝကော လညြတစနသည။ မြနြာ

ကြပဏ လြျားညနတင MNTH ၏ ရယယာ အရငျားအန ျား ြေညျားြနင ဒါရကတာအ ြဝင စမြာငျားလြြြ ာျားက

မြငစတစနရာ ကြပဏ အစနမ င ရယယာ စရာငျားဝယစ ာကကာျားြက လြစ ာငစနစ ကာငျား စ ေါ မြစနမခငျား

မ ေသည။ ြညသ ြင စေ ရယယာဝယယြြ ာျားက အြ ာျားမြညသအတက င စြျားမခငျားြ ျားြရဘြ မြနြာအေျားရ

အစနမ င လညျား MNTH ၏ ရယယာြင ငြ အစသျားေတက ြထတမြနြါ။ မြညခငပ ျား အေျားရက နတ ျား

ခြ သည MNTH ၏ ရငျားန ျားမြ ြနသ ြေညျားြသည သေစာရစသာ ခရန ြ ာျားနင ေေတြထြြငျားဗလခ ြကက ျားြ ာျား၏

သာျားသြ ျားြ ာျားက လာဘစြျားရနအတကလ မ ေစနပြ ျား Mytel ၏ အက ျားအမြတြ ာျားက လကခရရစေရန

လြျားစ ကာငျားထင ထည သငျားထာျားမခငျားသာမ ေသည။ ြညသည အက င ြ ကမခောျားြ လြရြြ ာျားအတကြ

တရာျားေြ ြနင အတ MNTH နင ၎ငျား၏ အေရယယာြငရငြ ာျားအာျား လတလြစသာ အမြည အဝ ေေြျား

ေေစ ျားြတေရြ မြ လြရြည။

MNTH သည ရငျားန ျားမြ ြနသ တေဥ ျားအစနမ င ၎ငျား၊ Telecom International Myanmar ဒါရကတာဘတအ ြ

တင ကယောျားမြ ြါဝငသည အ ြအေညျား တေရြအစနမ င ၎ငျား Mytel တင အဓကက စသာ အခနျားကဏဍတေခ

အစနမ င ြါဝငစနသည။ Mytel ြတ င MNTH သည မြနြာေေတြက လြငနျားလညြတစ ာငရကြအရ

ြ ြျားစြျားစနပြ ျား ေေတြအတက လတလြစသာ ဘဏဍာအရငျားအမြေ ေ ျား ငျားြတေရြက နတ ျားစြျားမခငျား

ြတ င မြနြာေေတြ၏ နငငတကာ ရာဇဝတြြ ာျား က ျားလနမခငျားက MNTH က မ ေစေခြ သည။ MNTH

အစနမ င ေေရာဇဝတြြ ာျားနင လသာျားမ ေြက န က ငသည ရာဇဝတြ ာျားက လြစ ာငရာတင ြ ြျား

အာျားစြျားစနသညက Justice For Myanmar က စတ ရရသည။ MNTH၏ အေရယယာဝငြ ာျားသညလညျား

အ ြါ ရာဇဝတြြ ာျား စ ာငရကြက ြ ြျားအာျားစြျားစနနငြါသည။

64 Mytel ၏ ြထြ ျား စခေါ ြ

၂ (၃) Mytel ၏ မဆ ျား ဝခေါဆ မ

Mytel ၏ “ြထြ ျား စခေါ ြ” သည ေေဗလခ ြကက ျားြ ာျားမ င မြည နကစနစသာ စဝစဝ ာ ာ ရလသည

အခြျားအနာျား တေခမ င ၂၀၁၈ ခနေ စ စ ေါဝါရ လ ၁၁ ရကစန တင မ ေြာျားခြ ြါသည။ ဗလခ ြြျားကက ျား

ြငျားစအာငလငက ဗ ယကနြ အြ ျားသာျားကာကယစရျားဝနကက ျား ဗလခ ြကက ျား Ngo Xuan Lich က

ြထြ ျားစသာ ဗ ဒ ယစခေါ ြက မြ လြပြ ျားစနာက စမြာကြငျားတငျား တငျားြျား ဗလြျားခ ြ ည ည စ နင

ကတဂတငျား တငျားြျား ဗလြျားခ ြ စအာငစဇာစအျားတ အာျား ဗ ဒ ယစခေါ ြြ ာျား ကလကမြ လြခြ သည။

စမြာကြငျားတငျား နင ကတဂတငျား တငျားြျားြ ာျားသည ကခ ငမြညနယနင ရြျားမြညနယ အစရ ြငျားတင

တငျားရငျားသာျား လြ ျားေြ ာျားအစြေါ က ျားလနသည ျားရာျားစသာ လ အခင အစရျား ခ ျားစ ာကြြ ာျားအတက

တာဝနရသြ ာျား မ ေသည။ တကစရာကသြ ာျားတင လကနကကငတြ ြြ ာျား၏ ဒ-ကာကယစရျား

ဥ ျားေ ျားခ ြလညျားမ ေ၊ ကညျားတြဥ ျားေ ျားခ ြလညျားမ ေစသာ ဒ-ဗလခ ြြျားကက ျား ေျားဝငျားလညျား ြါရြါသည။

Mytel ၏ ြထြ ျား စခေါ ြတင မြနြာနငင၏ ကာကယစရျားဥ ျားေ ျားခ ြက ကနရကအာျား ေေစရျားအရ

အသျားမြ ြက သရြမြခြ သည။ အခြျားအနာျားပြ ျားသည အခါ ကက တငြစရာငျားခ ြ အြ ာျားသစအာင ြတ က

အသျားမြ စေမခငျားက ေေတြအတငျားတင မြ လြခြ သည။ တယလ စနာ အြစ ာငတေဥ ျားက “က စနာ အစနနြ

အြဒ အသျားအနျားက ရြရြသျားပြ ျား စမြာရြယ ရင Mytel က ေေတြအတငျားြငျားြာ ေထတစဝလကတာဘြ။

အြဒ စတာ ဒါက အကန အသတနြ ေလတလကတြ ဟာလ ဘြ မြငြါတယ။”145စမြာခြ သည။ အေကတညျားကြင

Mytel သည မြနြာေေတြက ရငျားရငျားလငျားလငျား အလြအစကျျားမြ စနခြ သည။

Mytel အစနမ င အြ ာျားမြညသအတက ေတငစ ာငရကြက ဗဒဓဘာသာ အေနျားစရာကြ ျားခ ေြ ာျားအာျား

အခ ကမြသစြျားသည သစကဂတစန မ ေစသာ ဇနလ ၉ ရကစန , ၂၀၁၈ ခနေတင မြ လြခြ ြါသည။146

ဗလခ ြြျားကက ျား ြငျားစအာငလငက အ င ြန ခနျားစမြာ ကာျားခြ ပြ ျား သတငျားအခ ကအလကနင ကသယစရျား

နညျားြညာက “နငငစတာ တညစ ာကစရျားအတက အစမခခြ ာျားမ ေသည ယဥစက ျားြ၊ ြ ျားခ ေေတ၊

အြ ျားသာျားစရျားေတ နင အြ ျားသာျား ကနအငလကခဏာြ ာျားက မြ ြင တငရနအတက အသျားမြ နငသည” ဟ

စမြာ ကာျားခြ သည။147 ထအခြျားအနာျားသည ရဟငဂ ာြ ာျားအစြေါ ဗလခ ြြျားကက ျား ြငျားစအာငျားလငြ

“ရငျားလငျားစရျား ေေ ငစရျားြ ာျား” လြစ ာငခြ ပြ ျား တေနေြ ကာစသျားစသာအခ နတင မြ လြခြ မခငျားမ ေသည။

ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားတေခအစနနင Mytel သည မြနြာမြည၏ မြညတငျားဥြစဒက အစလျားထာျားမခငျားြရဘြ

လညြတလြစ ာငစနသည။ ဗ ယကနြ မြညသ တြြစတာသတငျားောအရ “က သင စငနနျားထာျားြ ာျားကေစ

ြါက၊ ြထြအ င ကာလတင, Mytel အစနမ င နျားစခေါခြ ာျားနင SMS ြ ခြ ာျားက မြနြာမြညလကရ

65 စ ာစမ စရျားက သတမ တြက မ ေစေသည

နျားထာျားြ ာျား၏ ထကဝကနျား၊ စဒတာသျားေြြနျားြ ာျားက ၃၇% သကသာသည နျားြ ာျားမ င ကြျားလြျားထာျားသည”။

စနာစဝျားဘဏ DNB က Mytel ၏ အာျားသာခ ကြာ “စဂ ာငြတ၍ ေေတကစနသကြ သ ” မ ေသညဟ ရငျားမြ

ြါသည။148 ဤသညြာ “လတလြော ပြ င ငြ သစဘာသဘာဝက ြ ကမြာျားစေသည လြစ ာငြ” အာျား

တာျား ျားထာျားသည ကသယစရျားဥြစဒြ မြဌာနျားခ ကြ ာျား ရလ ကနင ဤသ လြစ ာငမခငျားမ ေသည (အခနျား

၉)။ ၂၀၁၉ ခနေတင ြ စ ာငစရျားနင ကသယစရျားဝနကက ျားဌာနြ Mytel က လငေငလြငနျားရငြ ာျား

လကနာရြည ေညျားြ ဥျားြ ာျားက ြ ကကကြမ င တင ကာျားြ ၃ ကကြ ထတမြနခြ သည။149 ၎ငျား၏ လတလြော

ပြ င ငြ သစဘာသဘာဝက ြ ကမြာျားစေသည လြစ ာငြြ ာျား ရလင ကောျား ငျားြကဒြ ာျားက အလကာျား

စြျားစဝမခငျားမ င တန ျားသတြတမခငျားနင အခန ေညျားြ ဥျား ငရာ ြစဘာငက ခ ျားစ ာကြအတက ၂၀၁၉ ခနေ

ဇလငလတင ြစမြာြစလာကစသာ ဒါဏစင အစြရကန စဒေါလာ ၂၀၀,၀၀၀ ကသာ ခ ြတခခြ ရသည။150

၂၀၂၀ ခနေ စ စ ာဝါရ လက “ခ တ ကလြစ ာငသည ြေေြနစသာ အမြ အြြ ာျား (inauthentic

behaviour)” အတက Mytel နင ကနယသည အစကာင ၁၃ ခနင ောြ ကနာ ၁၀ ခက ယရာျားလက

စ ကာငျား Facebook ြ စ ကညာခြ သည။ Mytel အစနမ င ၎ငျား၏ ေ ျားြာျားစရျားက မြြင တငရနနင ပြ င ကြ ာျားက

တကခကရန အြ ျားသာျားစရျား သတငျားေကာျားြ ာျားက အသျားမြ မခငျားြတ င အြါအဝင အစကာင တြ ာျားက

အသျားမြ ခြ သည။ Mytel နင Viettel သည Facebook ြ ြ ယရာျားခငအထ အစကာင တြ ာျား အသျားမြ ၍

စ ကာမငာမခငျားြ ာျားအစြေါ အစြရကန စဒေါလာ ၁,၁၁၅,၀၀၀ စဒေါလာန ျားြါျား သျားခြ သည။151

၂ (၄) ဝဖျာဝပဖဝရျားက သတပဖတမက ပဖစဝစသည

မြနြာမြညရ Mytel ၏ ကက ျားထာျားြ ြဟာဗ ဟာတင မြနြာသျားေြသြ ာျားက ြစ ာငရန ၎ငျားတ အကက က

အစ ကာငျားအရာ အေ အေဥြ ာျား ထည သငျားမခငျား၊ စက ာ ကာျားသြ ာျား၏ စထာကခြနင အနလငျားြ ကည နငစသာ

ကောျားနညျားြ ာျား ြါဝငစေမခငျားတ ြါဝငသည။

Mytel နင ေေတြတ ၏ အဓက ြတ ကြာ စရသလငြ ြင ငစသာ ေကငျားနက (SkyNet) မ ေသည။

ေကငျားနက သညြာ “ရငျားလငျားစရျား ေေ ငစရျားြ ာျား”က စထာကြ သည အစနမ င ေေတြက အလစငြ ာျား

ထည ဝငြစ ကာင ကလသြဂဂ အခ ကအလက ရာစ စရျားြေရငြ အြညအတြခရသည ခရန ေ ျားြာျားစရျား

လြငနျားအြေကက ျားတေခ မ ေသည။152 စရသလင၏ ြငရငမ ေသ ဥ ျားစက ာဝငျားသည ယခငက ဥစရာြသြဂဂနင

သေစတျားလ နငငတ ြာ တရာျားဝင ြတ ဒါဏခတြက ခခြ ရသမ ေသည။153


Mytel နင စရသလငအ ကာျားတင ဗ ဒ ယ ထြ င ထတလင မခငျား သစဘာတည ခ ကရသည။154 Mytel ေတင

လြစ ာငပြ ျားစနာက စရသလငြ English Premier League စဘာလျားြြက Mytel ၏ MyTV app ြ

အလကာျား ကည ရနငရန ေ ေဥစြျားခြ သည။ ဤသ ြကလျားအစြျားခရြစ ကာင Mytel အသျားမြ သြြ ာျားလာမခငျား

က ေေတြ၏ အက ျားအမြတက ြြမ ည ညျားစြျားစနသည။ စရသလငနင English Premier League အ ကာျား

လငေငသစဘာတည ခ က အစသျားေြကြ ြသရြါ။

၂၀၁၄ ခနေတင Viettel က “ဒ ဂ ေတယ ြလကစ ာငျားြ ာျားအာျားလျား” စြေါတင ြါဝငစသာအရာြ ာျားအတက

ဂ ာြဏ ရြရင မ န မ ျားသတေဥ ျား မ ေသည စအ (A) ကြပဏ နင လငေငသစဘာတည ြ တေခက လကြတ

စရျားထျားခြ သည။ စအ ကြပဏ ၏ လငေငရထာျားစသာ ဇာတကာျားြ ာျား MyTV app တင ကည ရရနင ြရနင

ြသစသာလညျား စအ ကြပဏ အစနမ င ြညသ ြငမ ေစေ Viettel နင ေ ျားြာျားြတ ကမြ မခငျားြတ င

မြနြာေေတြနင ေ ျားြာျားစရျား လြစ ာငမခငျား၊ မြနြာေေတြအာျား အက ျားအမြတရစေမခငျားက မ ေစေနငြည

အနတရာယတေရြ ရစနသည။155

Mytel ၏ ြါျားနြလြမာစသာ အစရာငျားမြြင တငစရျားက မြနြာ အကယဒြ စရေငရြထြ ာျားောက ရရထာျားသ၊

မြနြာနငင၏ အစအာငမြင ျား ြငျားသာျားြ ာျားထြြ တေဥ ျားမ ေသ စနတျားက အသျားမြ ထာျားသည။ Mytel က

မြနြာရြရငြ ာျားက ၎ငျား၏ ဒ ဂ ေတယ အစ ကာငျားအရာြ ာျား စြါငျားေြထည သငျားထာျားသည မြနြာရြရင

မ န မ ျားစြျားစသာ ြဟာ အြါအဝင ၎ငျား၏ apps ြတ င မြြင တငစြျားသည။ ြဟာက ခရန ေ ျားြာျားစရျားလြငနျား

တေခမ ေစသာ ABC-MIB အြေြ ြင ငသည။


Mytel ြ သျားေြသြ ာျားအာျား ကောျားနညျား ြလကစ ာငျားြ ာျားကလညျား ေ ေဥစြျားသည။ Mytel ၏ MyID app တင

ဗ ယကနြ အစမခေက နတ ျားထတလြသတေခမ ေသည Elofun တင ြါဝငစသာအရာြ ာျားက ထည စြျားထာျား

သည။ Mytel ၏ ကောျားနညျား ြာယသျားေြသည စနရာမ ေသည MySotkasar တင Blue Planet ြ ကောျား

နညျားြ ာျား၊ Contents Hub နင PlayBox တင ြါဝငစသာအရာြ ာျား ြါဝငသည။156 Contents Hub နင PlayBox

သည မြနြာေေတြ ေ ျားြာျားစရျားြ ာျားနင ဒ ဂ ေတယ ဘဏဍာစရျားဝနစ ာငြြ ာျားက အလာျားတ စ ာငရက

စြျားစနသည ေ ျားြာျားစရျားအြေကက ျားမ ေသည Myantel ဥ ျားြင၏ 157လကစအာကခကြပဏ ြ ာျားမ ေသည (အခနျား

၇ တင ကည ြါ)။ Mytel တင ြါဝငသည အရာြ ာျားအတက အမခာျားစသာြတ ကြ ာျားတင Mytel အသျားမြ

သြ ာျားက အသျားမြ ခင စလျာကထာျားရယသည ေနေ အစမခခမ င က ယမြန လစသာ ကောျားနညျားြ ာျားက

လကလြျားြ နငြက စထာကြ စြျားနငစသာ အငဒန ျားရာျား အစမခေက ကောျားရာ ြလကစ ာငျားမ ေသည UniPin

လညျား ြါဝငသည။158

Mytel အစနမ င အ လကထစရာနေ အာျားကောျားကဏဍတင အကက ျားအက ယ မြ ြနသလ Mytel Community

Cup၊ Mytel Myanmar Championship နင ခနေနငင Mytel International Championship အြါအဝင

အဓက အေ အေဥြ ာျားတငလညျား အကက ျားအက ယ ရငျားန ျားမြ ြနစနသည။159 ကောျားြြ ဗ ဒ ယြ ာျားကလညျား Mytel

My TV app တင အဂဂလ

မးယေားလ ဂ

ရဘောလး မျေားက

အလကေားကကည န င ည

လင ထတမတစ က

ကမးလမးရ ည Mytel ၏

ရစျးကကမမြင တငရ းတစခ

အရငျားအပမစ - Mytel


၏ Myanmar Game Hub နင MyID app တ ြတ င ထတလင စြျားရာ Mytel ၏ ကနရက ကက ျားထာျားြက

ြ ြျားစြျားခြ သည။ Mytel ၏ အ လကထစရာနေ အာျားကောျားြငျား အဓကြတ ကတေခြာ အနဒယနငငတင

ြဂဂလက လတလြခင ငရာ ေျားရြရြစ ကာင ြတြငခြ သည Mobile Legends: Bang Bang ကောျားနညျားက

ထတလြခြ သည တရတမြည အစမခေက Moonton မ ေြါသည။160

Mytel ၏ ဒ ဂ ေတယြေမ င ထည သငထာျားစသာအရာတ သည အသျားမြ သြ ာျားအတက ြဂဂလက လမခ ြ

အစြေါ ကက ျားြာျားစသာ အနတရာယတေခ ရသည။ Google Play store ြ အကကြ ၁ သနျားစက ာ ြခ ယထာျားစသာ

၎ငျား၏ MyID ဒ ဂ ေတယ အခ ကအခ ာစနရာ (Digital Hub) အတက အသ ြျားယခင ၊ အသျားမြ စနစသာ

ကရယာြ ာျားတင အစကာင ြ ာျား ရာစ နငခင ၊ စနရာအတအက အသစြျားခင ၊ ဓါတြနင ဗ ဒ ယြ ာျား ထနျားခ ြခင ၊

အ ကအသယ အခ ကအလကြ ာျား တရနငခင ၊ USB တင သြျား ညျားထာျားစသာ ြါဝငသည အရာြ ာျားက

တရခင ၊ စခေါ ြြ ာျား မြ လြ လကခခင နင ကနရကလကလြျားြ ြက အမြည အဝရခင အေရသညတ

အြါအဝင ြ ာျားမြာျားသည ခင မြ ခ ကြ ာျား လအြသည။161 The MytelPay app သည အသျားမြ သက

အသစြျားအစ ကာငျား ကာျားရန ြလအြဘြ ငြ ာျား ြခ ခင ရစနသည။162 MyID app ၏ လြစ ာငြြ ာျား

ထြတင အငတာနကစြေါြ အသမ င အခြြ စခေါ မခငျားနင ြကစ ဂ ြ မခငျားတ ြါဝငရာ ဤစဒတာ

အခ ကအလကြ ာျားက ဗ ယကနြေေတြက စမခရာခ လက ကည စနနငသည။ ထ apps ြ ာျားြ

သတငျားအခ ကအလကြ ာျားက မြနြာေေတြက အသျားမြ ခင ရစနသညြာ အစသအခ ာမ ေရာ ၎ငျားက

စထာကလြျားစရျား ရညရယခ ကြ ာျားအတက အသျားမြ နငပြ ျား Mytel အသျားမြ သြ ာျားအတက ကက ျားြာျားစသာ

အနတရာယြ ာျားက နတ ျားစနြါသည။

ဒ ဂ ေတယ အစ ကာငျားအရာြ ာျားက မ ည ညျားစြျားသြ ာျားသည Mytel နင ကနသယြ က စရျားက

ထာျားရစနမခငျားနင ေေတြ၏ တရာျားြဝငကေစြ ာျားအတက အသျားမြ စနစသာ လ ဝကရြစငက မ ည ညျား

စြျားစနမခငျားတ စ ကာင အနြ ျားအာျားမ င မြနြာေေတြ၏ နငငတကာ ရာဇဝတြြ ာျားနင ကနယစနသည။

၎ငျားတ အစနမ င မြနြာေေတြနင ၎ငျား၏ ြတ ကြ ာျားမ င က ြြ ာျားက မ တစတာကရြည။

69 ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားေ၏ ဝနစ ာငြြ ာျား

၂ (၅) စ ျား ာျားဝရျားလ ငနျားစ ၏ နဝဆာငမမျာျား

Mytel ြ လကတစလာတင ၎ငျားေ ျားြာျားစရျားလြငနျားေ၏ သျားေြသြ ာျားက ဝနစ ာငြြ ာျားော ြ ြျားစြျားစနသည။

ဤသညတ က မြနြာေေတြအာျား ဘဏဍာအရငျားအမြေ ေ ျားစ ကာငျားတေခက စြျားအြစနကာ ထြတနျား

ဗလခ ြြ ာျားက ြြခ ြျားသာစေပြ ျား လ အခင အစရျား ခ ျားစ ာကြြ ာျားအာျားလညျား ြ ြျားစြျားစနသည။ မြနြာေေတြ

အစနမ င Mytel ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားေ၏ ဝနစ ာငြြ ာျားကလညျား အသျားမြ ခင ရစနပြ ျား ေေစရျားရညရယခ က

ြ ာျားအတကလညျား ၎ငျားတ က အသျားမြ စနနငြါသည။

ရဟငဂ ာလြ ျားတျားသတမ တြ နေြတလညအခ န ြတဝနျားက င ၂၀၁၈ ခနေ သဂတလဝနျားက ငတင

ဂ ာြဏ အစမခေက Next Generation Enterprise Network Alliance (ngena) က စ ာ ဝြယာျား မြဌာနျားြ

ကနရကေနေ အစမခခ ဝနစ ာငြြ ာျား (SD-WAN) က မြနြာမြညတင လြစ ာငရန Viettel နင လကတြ

ြတ ကမြ ြက ထတမြန စ ကညာခြ သည။163 ngena ၏ ဝနစ ာငြြ ာျားတင “အ ြခနျား ယရာ cloud

နင ကနမြ တာအစမခမြ ြတမြ မခငျား (virtualization) နညျားြညာြ ာျား”အတက Cisco ြ နညျားြညာ ြါဝငသည။

ngena နင Cisco တ သည Mytel အာျား ၎ငျားတ ၏ ဝနစ ာငြြ ာျား စြျားစဝစနမခငျားြ တ င မြနြာမြညတင

ေေရာဇဝတြနင လသာျားမ ေြအစြေါ န က ငစသာ ရာဇဝတြြ ာျားက ြ ြျားစနသည ကက ျားြာျားစသာ

အနတရာယတေရြ ရစနသည။ အနညျား ျားအာျားမ င ေေတြ၏ရာဇဝတြမ ေစသာ ေ ျားြာျားစရျားလြစ ာငြြ ာျားက

အာျားစြျားလ ကရသည။ ngena အစနမ င Viettel အာျား ြါဝငခင မြ မခငျားမ င လ အခင အစရျားကေစအာျား

တာဝနသော ကက တင ေေြျားေေစ ျားရြည ၎ငျား၏တာဝနရြက ြ ကကကခြ သည။ သ မ ေ၍ မြနြာနငငြ

၎ငျား၏ ကနသယြက ရြသည အခ နအထ ngena ြ Viettel က ထတြယြေရြည။

Mytel ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားေ၏ ဝနစ ာငြ ကြျားလြျားြြ ာျားတင “My Meeting” ဟ စခေါသည ဗ ဒ ယမ င

အေညျားအစဝျားမြ လြသည နညျားလြျားတေရြ ြါဝငသည။164 Justice For Myanmar အစနမ င Mytel ၏

ဗ ဒ ယ အေညျားအစဝျားလြသည နညျားြညာက ဗ ယကနြ အြ ျားသာျားကာကယစရျား ဝနကက ျားဌာန၏

လကစအာကခတေခမ ေသည Viettel IDC က စထာကြ စြျားသညဟ အကက ျားအက ယ သသယရသည။ Viettel

IDC ၏ ေနေက Cisco ြ တညစ ာကစြျားမခငျားမ ေပြ ျား Cisco နညျားြညာက မြနြာေေတြြ အသျားမြ ၊

စရာငျားခ နင ယ အနတရာယတေရြ ရြါသည။165

70 ငျားြကဒ ြတြတငမခငျား

Mytel ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားေ၏ အမခာျားစသာ ဝနစ ာငြြ ာျားထြတင “ကက ျားြာျားစသာ ြ စ ာင မ န မ ျားစရျား

ယာဥအြေြ ာျား”က ဥာဏရညတမ င စမခရာခရနအတက “My Tracking” လညျား ြါဝငသည။166 ၎ငျားသည

ြ စ ာငမ န မ ျားစရျား ေ ြခန ခြြ ေနေတေခ၊ cloud ကနမြ တာေနေမ င ဝနစ ာငြြ ာျား၊ စဒတာေငတာ

ဝနစ ာငြြ ာျား၊ အငတာနက ေညျားြ ဥျားြ ာျား လကနာအသျားမြ သည အကျားအစမြာငျား ဝနစ ာငြြ ာျားနင

အစ ာကအအြြ ြတမြ ၊ မြညတငျား နင နငငတကာ ြဂဂလက ကနရကြ ာျားလညျား ြါဝငသည။167 ၂၀၁၉

ခနေတင Blue Ocean Business Services Co. Ltd. က အဏောျား၊ အစသျားောျား နင အလတောျားအရယ

ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားအတက ထတကနြ ာျားနင ဝနစ ာငြြ ာျား စြျားသငျားရနအတက သစဘာတည ခ က

တေရြက Mytel နင လကြတစရျားထျားခြ သည။168 Blue Ocean Business Services က ြါဝငြည အရာြ ာျား

မ ည ညျားစြျားသည Blue Planet အာျားလညျား ြင ငသည ဥ ျားထနျားထနျားနငက ြင ငသည။

ဥ ျားထနျားထနျားနငသည မြနြာစြျားစခ ြ နညျားလြျားြ ာျား ဝနစ ာငြ (Myanmar Payment Solutions Service)

ြတ င ေေတြ၏ ဒ ဂ ေတယ ဘဏဍာစရျားဝနစ ာငြြ ာျားနင ြတသက ကနယစနသည။ (အခနျား ၇ တင

စ ျားစနျားထာျားသည။)

Mytel သည ကြာလျား ငရာ ထတလြမ န စဝစရျားလြျားစ ကာငျားြ ာျားြတ င တညစ ာကထာျားစသာ

ြါဝငသည အရာ၊ ထတကနြ ာျားနင ဝနစ ာငြြ ာျား၏ စဂဟေနေတေခ (ecosystem) က စ ေါထတခြ သည။

အနညျား ျားအာျားမ င ဤ မ န မ ျားစရျားလြျားစ ကာငျားြ ာျားအတငျားရ ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားသည မြနြာေေတြ၏

ရာဇဝတြြ ာျားက စငစ ကျားစထာကြ ရန ထြစ ာငျားဝငစငတခမ ေသည။ Mytel နင တကရကမ ေစေ

သ ြဟတ Viettel ြ သယဝက၍မ ေစေ ြတသက ကနယစနသည ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားအာျားလျားအစနမ င

၎ငျားတ ၏ နငငတကာ လ အခင အစရျား ငရာ တာဝနရြြ ာျားနင အည တာဝနသော လ အခင အစရျား နျားေေ

စောင ကည က င သျားြက လြစ ာငရြည။

၂ (၆) ဆငျားမကဒ မတ တငပခငျား

၂၀၂၀ ခနေ ဇနလ ၃၀ ရကစန တင ငျားြကဒြ ာျားက ြမ ေြစန ြတြတငရန အေျားရ၏ စနာက ျားအခ န

သတြတခ က ကန ျားသာျားပြ ျား ကဗေစရာဂါကျားေကြကာလအတငျား ငျားြကဒ ၃၄ သနျား အ ကအသယ

မြတစတာကသာျားမခငျားက မ ေသာျားစေခြ သည။169 ဤ ငျားြကဒြတြတငမခငျားက လြစ ာငရာတင

မြနြာနငင၏ “လြ ျား” အစမခခ နငငသာျားမ ေြ ဥြစဒအတငျား နငငြြ မ ေစနရစသာ ရဟငဂ ာြ ာျားနင အမခာျား

လနညျားေြ ာျားအစြေါ ခြမခာျား က စသာ အြ ျားသာျားြတြတငကဒေနေြတ င စ ာငရကရန လအြသည။

Privacy International ၏ အ အရ ၎ငျားသည “စဒတာြ ာျား ကာကယစြျားမခငျား သ ြဟတ စောင ကည မခငျား

ငရာ ဥြစဒြ ာျား ကငျားြြ စနသည ၊ လနညျားေြ ာျားက ေနေတက နြကြည ြငျားြနျားသည နငငတေခရ ြဂဂလက

71 ငျားြကဒ ြတြတငမခငျား

လတလြြက စလျားနကစသာ ပခြျားစမခာကြတခလညျား” မ ေသည။170 မြနြာမြည လ အခင အစရျားအစမခအစန

ငရာ အထျားအရာရ အ အရ -

ြမ ေြစန ြတြတငရမခငျားသည လအြသည အတငျားအတာနင ၊ လအြစသာ ြနကနစ ကာငျား

အကြမ တြ ြရဘြ ြတြတငထာျားသြ ာျားက စမခရာခ၍ ရာစ နငစသာ ေြျားစ ာငနငြတေရြက

နတ ျားစြျားသည။ ထ အမြင ၎ငျားက စောင ကည ြ၊ င ာမြ လြြ၊ နငငစရျားအတကအခြ ာျားအာျား

ြေြတထာျားြ နင လတလြော ထတစ ေါစမြာ ခင က ခ ျားစ ာကထြါျားြတ အတက အသျားမြ ရန

အလာျားအလာလညျားရသည။ ၎ငျားသည လမခ ြ၊ ေတခ ြ၊ ြဂဂလက လမခ ခင နင အမခာျားအခင အစရျားြ ာျား

အစြေါ စလျားနကသည အနတရာယြ ာျား သကစရာကစေသည။171

ြမ ေြစန ြတြတငမခငျားတင စဝျားလစခါငသ စသာ အသငျားအဝနျားြ ာျားအတက ကသယစရျား ရရြက

ြ ြျားရနအတက ရညရယလရငျားမ ေစသာ Universal Service Fund ြတ င စြျားသငျားရြည “စဒတာအခ က

အလကြ ာျား ေနေတက ေေညျားထာျားသည ဘစနရာ (common database)” တေခ ြါဝငြါသည။ Privacy

International က ငျားြကဒြ ာျား ြမ ေြစန ြတြတငရမခငျားနင စဒတာအခ ကအလကြ ာျား ေနေတက

ေေညျားထာျားသည ဘစနရာ ကေစတ နင ြတသက၍ လ အခင အစရျားနင ြဂဂလက လတလြခင ြ ာျားအစြေါ

ေျားရြြြနြြ ာျားအစ ကာငျား ြ စ ာငစရျားနင ကသယစရျားဝနကက ျားဌာနနင စအာြစရတာ ၄ ြေလျားထ စရျားသာျား

တငမြခြ သည။ Mytel နင MPT တ ြ အစ ကာငျားြမြနခြ ြါ။172

မြနြာအေျားရ၏ ငျားြကဒ ြတြတငရမခငျားြက ၎ငျားြ လကနာစ ာငရကရြနင ြတသက၍ ၂၀၂၀ ခနေ

ဇလငလ ၁ ရကစန က အတ င စြျားောတေစောငတင Telenor ြ “ရ ျားသာျားော ဝြျားနညျားြ” က စ ေါ မြခြ ကာ

“ြြတ ၏ သျားေြသ အစမြာကအမြာျားက ဝနစ ာငြ ရြ ငျားလကရသညြာ နာက င ယ မ ေသည။” ဟ

စရျားသာျားစ ေါ မြခြ သည။173 Mytel ြ ြညသည လသရင ကာျား ေျားရြြြနြကြျ ထတစ ေါြမြခြ ြါ။ Mytel ၏

ငျားြကဒ ြတြတငမခငျားက မြနြာနင ဘဂဂလာျားစဒ ရတ တင ရ ျားခနျားြ ာျား င လေထာျားစသာ ေကဂာြကြပဏ

တေခမ ေသည Misfit Technologies နင ြတ ကမြ ၍ စ ာငရကခြ ြါသည။ Mytel အာျား ၎ငျား၏ အြ ျားသာျား

ြတြတငြ ာျား ေ ေေစသာမ ေေဥတင ြရြြ ာျားက ေကမ င ကျားစမြာငျား တစြျားသည နညျားြညာ (optical

character recognition technology) မ င Misfit က ေ ေဥစြျားသည။174 Misfit Technologies ၏ Mytel နင

ေ ျားြာျားစရျား က စရျားသည ကလသြဂဂ၏ လြျားညနြြ ာျားစအာကတငရစသာ လ အခငအစရျားတာဝနရြြ ာျားက

ခ ျားစ ာကရာစရာကသည။ ငျားြကဒြတြတငမခငျား ေ ြခ ကတင ၎ငျား၏ြါဝငြနင Mytel နင ၎ငျား၏

ကနသယြ အ ကအေြသည မြနြာေေတြ၏ လ အခင အစရျားခ ျားစ ာကြြ ာျားက ြ ြျားစြျားစနသည။

• Viettel ၏ Mytel တြင ရငးႏးျမပႏမႈသည နညးပညာလႊေျပာငးေရးႏင သငတနးပ ႔ခေရးမားပါဝငသည ဗယကနမႏင ျမနမာ ႏစႏငငၾကား ပမကယ ျပန႔ေသာ ကာကြယေရးဆငရာ ကးလးဆကဆမႈ၏ အစတအပငးတစရပ ျဖစသည။

• Mytel အား စတငေၾကညာလပေဆာငမႈတြင ဖငဘာေအာပတစ ေကဘယမားႏငအတ စစတပပင အေျခခအေဆာကအအမား အဆငျမႇငတငျခငး ပါဝငသည။

• ျမနမာေစးကြကတြင ဝငေရာကလပေဆာငေနေသာ Viettel လကေအာကခ ကမၸဏတခ႕သည Mytel၊ ျမနမာစစတပတ႔ႏင ကနသြယေရး ဆကဆမႈမား ရၿပး ျမနမာစစတပ၏ ေခတမဖြ႕ၿဖးတးတကေရးက ေထာကပေပးေနကာ ထမတဆင စစတပ၏ ႏငငတကာ ရာဇဝတမႈမားက ပပးေနလကရသည။

• Viettel ၏ လကေအာကခ ကမၸဏ တစချဖစေသာ M1 သည ျမနမာ ေလေၾကာငးရန ကာကြယေရး စစဆငေရး ကြပကမႈဌာနခပဌာနႏင နညးပညာ လႊေျပာငးေရးႏင သငတနးမားအတြက ဆကဆေရးတစရပရသည။

• Mytel မ သးစြသ ပဂၢလေရး အခကအလကမားက ေကာကယၿပး ဗယကနမ၌ရေသာ Viettel ၏ လကေအာကခ ကမၸဏတစခက ခြျခမးစတျဖာသးသပျခငးျဖစရာ ျမနမာစစတပမ ၎က ေထာကလမးေရး ရည႐ြယခကမားအတြက အသးျပေကာငးျပႏငသည။ ဤသညက Mytel သးစြသမားႏင ၎တ႔၏ ကြနရကမားအတြငးမ သမားအတြက ေလးနကေသာ ပဂၢလက လၿခမႈ အႏရာယတစရပက ဖနတးေနသည။ အ

ခနး

၃MYTEL မာ MYTEL မာ “အရပဘကဆတာ” “အရပဘကဆတာ” ဘာမမရ ဘာမမရ

73 Mytel ြာ “အရြဘက တာ” ဘာြြရဘျား

အခနျား ၃။

Viettel ၏ မြနြာမြညသ ဝငစရာကြနင Mytel အာျား နတ ျားြသည မြနြာ-ဗ ယကနြ ေေဘက က စရျား

ြ ာျား၏ ြြက ယမြန စသာ ကေြအစမခအစန၏ အေတအြငျားတေခမ ေပြ ျား ေေတြနေခေလျား၏ ြဟာဗ ဟာ

ရညရယခ ကြ ာျားက ၎ငျားတ ြ အလြအစကျျားမြ စနသည။ Viettel ၏ ြဋညာဥောခ ြနင နေနငငကာကယစရျား

က ြအတငျား နငငစရျားသက ငြြ ာျားနင ၎ငျားတ ၏ အာဏာရငေနေြ ာျား ရငသနရြတညစရျားသည ြဓာန

က သည။ မြနြာနငငအတက ဗ ယကနြနင န ျားကြသည ေေဘက ငရာ က ြသည တရတအစြေါ ြ ခ

စနြက စလ ာ ခ နငပြ ျား မြနြာေေတြအစြေါ တရတ၏ ထနျားခ ြြကလညျား နညျားြါျားစေသည။ ဗ ယကနြထြ

ေေစရျားအြာထညြ ာျားက ရယြသည မြနြာေေတြအတက လကနကြ ာျားနင နညျားြညာြ ာျား ရယသည

စနရာြ ာျားအာျား အန မ န က ကထာျားနငမခငျားမ င ေေတြက ြြအာျားစကာငျားစေနငသည။ ဗ ယကနြအတကလညျား

မြနြာနငငက အစရစတာငအာရနငငြ ာျားအသငျား (အာ ယ)တင အဓကက စသာ ြဟာြတတေခမ ေပြ ျား

စတာငတရတြငလယအစြေါ ၎ငျား၏ ရြတညခ ကက စထာကခရန Mytel နင ြတသကစသာ စ ျားစနျားြြ ာျား

တင ထည သငျား၍ မြနြာနငငအာျား စတာငျား ထာျားသည။175

၃ (၁) မြနြာနငငရ Viettel

၃ (၂) Mytel ၏ ေေဘက ငရာ အစမခခအစ ာကအအ

၃ (၃) မြနြာမြညရ Viettel ၏ လကစအာကခကြပဏ ြ ာျား

၃ (၄) ြဟာြတမြ ထာျားစသာ ဗ ယကနြ ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျား

74 မြနြာနငငရ Viettel

၃ (၁) ပမနမာန ငင ရ Viettel

မြနြာနငငအစနမ င Viettel ၏ ရငျားန ျားမြ ြနြက တငျားမြညအတငျား လကခရန ထြတနျားအ င ြ ာျားတင

တကတနျားေညျားရ ျားပြ ျားသည စနာကြငျား ၎ငျားတ ၏ ြထြ ျား ကယောျားလယရ ျားက ေေအာဏာရငစခတ ၂၀၁၀

တင ေတင င လေခြ သည။176 ၂၀၁၀ ခနေ အစောြငျားတင မြနြာေေအာဏာရငအေျားရက ဗ ယကနြ

ဝနကက ျားခ ြ Nguyen Tan Dung က လကခကက ခြ သည။ ကသယစရျားကေစ ြါဝငစသာ ြျားစြါငျား

စ ာငရကစရျား ြျားတြစ ကညာခ ကက လကြတစရျားထျားခြ ပြ ျား ၎ငျားထြတင “မြနြာနငငတင ဗ ယကနြ

ောတကနင စ ကျားနနျား ကသယစရျား [Vietnam Posts and Telecommunications] အာျား ၎ငျား၏ ေ ျားြာျားစရျား

ြျားစြါငျားစ ာငရကြက မြ ြင တငရနအတက အက ျားစ ာငစနေဥြာြင Viettel ြ တငမြြည အမခာျား ရငျားန ျား

မြ ြနြ ေ ြခ ကြ ာျားကလညျား ထြြ၍ ေဥျားောျားသာျားရန မြနြာက သစဘာတခြ သည” ဟ စ ေါ မြထာျားသည။177

မြညခငပ ျား ဥ ျားစ ာငစသာ အေျားရ အာဏာရရလာခ နတင ကာကယစရျားဥ ျားေ ျားခ ြြ ာျား တရတမြညသ

ြထြဥ ျား ျား သာျားစရာက ကသည အေဥအလာက ခ ျားစ ာကပြ ျား ဗလခ ြြျားကက ျား ြငျားစအာငလင၏

ြထြဥ ျား ျားသာျားစသာ မြညြခရ ျားေဥြာ ဗ ယကနြနငငသ မ ေြါသည။ စဝ နသျားသြသတခ က ြြာြခန မြ ြ

တေရြအမ ေ ရ မြငခြ ကသည။178 မြနြာနင ဗ ယကနြအ ကာျား က ယမြန သည ေေဘက ငရာ ြျားစြါငျား

စ ာငရကြ သစဘာတည ခ ကတေရြက ၂၀၁၁ ခနေတင လကြတထျားခြ ကပြ ျား မြနြာနငငတင Viettel ၏

ရငျားန ျားမြ ြနြ နင ေေဘက ကသယစရျား စထာကကြ ြျားြ အြါအဝင စနာကြငျား ြျားစြါငျားစ ာငရကြ

အတက လြျား င စြျားခြ သည။179 ၂၀၁၁ အေညျားအစဝျားြတငြ အ င မြင နငငစတာခရ ျားေဥ အစတာြ ာျားြ ာျား

ရခြ ပြ ျား က ယမြန စသာ နငငစရျားနင ေေစရျား က ြ၏ ကေြအစမခအစနအတငျားြ Mytel အစြေါ

ညြနငျားြြ ာျား ြါဝငခြ သည။ နေ က အေညျားအစဝျားတခ တင Mytel အာျား နေနငင ေေဘက က စရျား၏

“ြ ျားစြာငျားထျားေရာ” တေခအမ ေ အသာျားစြျားြစ ေါ ခြ ကသည။180 Mytel အတက ဗ ယကနြသ သာျားစရာက

ခြ ကစသာ မြနြာ ေေဘကနင ေ ျားြာျားစရျား ငရာ ကယောျားလယခရ ျားေဥြ ာျားအစနမ င မြညသ ောျားရတက

အသျားမြ ခြ သညြာ စသခ ာလန ျားြါျားမ ေပြ ျား နငငစတာဘတဂ ကြ ကနက မခငျားမ ေသည။

Viettel သည မြနြာေေတြ၏ စခတြ တျားတကစရျားက နညျားြညာနင သငတနျားြ ာျားက လြစမြာငျားစြျားမခငျား

ြတ င ေေတြ၏ နညျားြညာြငျား ငရာ ေြျားစ ာငရညက မြြင တငစြျားစနသည ေတအစနာကအယက

မ ေေရာ အစထာကအထာျားက Justice For Myanmar ြ စတ ရရသည။ ဤသ မြ လြမခငျားမ င Viettel နင

ဗ ယကနြ အြ ျားသာျားကာကယစရျားဝနကက ျားဌာနသည မြနြာမြည တငျားရငျားသာျားစဒသြ ာျားတင မြ လြစသာ

ေေ ငစရျားြ ာျားက ြ ြျားစြျားစနပြ ျား ေေရာဇဝတြနင လသာျားမ ေြက န က ငသည ရာဇဝတြြ ာျားက

စထာကြ အာျားစြျားကည စနစြသည။

75 မြနြာနငငရ Viettel

မြနြာ ေေတြ ကသယစရျား ညန ကာျားစရျားြျားရ ျား၏ ညန ကာျားစရျားြျား ဗလြျားခ ြ စသာလငသည Mytel ၏

ဒါရကတာ တေဥ ျားမ ေသည။ ဤသညက ကသယစရျား ညန ကာျားစရျားြျားရ ျားအာျား Mytel ကနရကနင ၎ငျား၏

ြေစညျားကရယာြ ာျားအစြေါ တကရကကက ျား ကြခင က စြျားလကမခငျားမ ေသည။181 Viettel ကလညျား ေေဘက

ကသယစရျား ြတ ကမ ေြြတ င ညန ကာျားစရျားြျားရ ျားက တကရကြ ြျားသည။ ဤသညထြတင ဗလြျားခ ြ

စသာလင ဥ ျားစ ာငသည ကသယစရျား ညန ကာျားစရျားြျားရ ျား ကယောျားလယအ ြ ဗ ယကနြသ ၂၀၁၇ ခနေတင

သာျားစရာကခြ သည ခရ ျားေဥလညျား ြါဝငသည။ 182 Mytel တင ြေညျားြ အစ ာကအအသစဘာအရ

ြါဝငစနစသာ တြြစတာ ကသယစရျား ညန ကာျားစရျားြျားရ ျား၏ အခနျားကဏဍသည အစလျားအနက ေျားရြေရာ

ကေစတေခမ ေပြ ျား အရြဘကြဘငျားလကနရက စအာြစရတာ မ ေရြည Mytel က ေေတြ၏ နညျားဗ ဟာ

ကသယစရျား အစ ာကအအထြတင ထာျားရလကမခငျား မ ေစနသည။ ေေတြနင ၎ငျား၏ ြတ ကြ ာျားသည

မြညသြင ေေတြ၏ အစမခခအစ ာကအအြ အက ျားအမြတ ခောျားစနမခငျားသညလညျား ျားရာျားစသာ

အက ျားေ ျားြာျား ြဋြကခ တေရြြငမ ေသည။ ဗလြျားခ ြ စသာလငသည မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျား၏

ယခင ဒါရကတာ တေဥ ျား မ ေသည။183

ဗလြျားခ ြ စသာလငြ

၂၀၁၇ခနေ မြနြာေေတြ

ကသယစရျား

ညန ကာျားစရျားြျားရျား၏ ခရ ျားေဥ

တေခအတငျား ဗ ယကနြ

မြညသ တြြစတာ၏ ဒတယ

ကာကယစရျားဥ ျားေ ျားအရာရခ ြ

နင စတ စနေဥ။

အရငျားအပမစ - Voice of

Vietnam184

ဗ ယကနြ-မြနြာ ေေဘက ကသယစရျား က ြတင “တရာျားြဝင စရစမြာငျားြ ထနျားခ ြစရျား”185 အတက

ြ ြျားရနလညျား ြါဝငပြ ျား ၎ငျားသည နငငတကာတရာျားရ ျားစရ တင ကာျားနာစနပြ ျားမ ေသည နငငစတာ လြ ျားတျား

သတမ တမခငျား ရာဇဝတြ၏ အေတအြငျားတေရြ အစနနင ရဟငဂ ာြ ာျား မြနြာနငငသ မြနလာမခငျားက

ြတ ရန နငငစတာြ ကက ျားြြျားြြ ာျားတင ဗ ယကနြေေတြနင Viettel တ ၏ ြါဝငြက လမခငျားဟ

မ ေနငသည။ ဤအထြတင Viettel စောင ကည စရျား ဒရနျားြ ာျားက အနာဂတတင အသျားမြ ြည အနတရာယ

တေခလညျား ရစနပြ ျား ကြပဏ အစနမ င ၎ငျားဒရနျားြ ာျားက ဒျားက ညြ ာျားမ င တြ ငစနပြ မ ေသည။ နေဥ ျားနေ က

76 Mytel ၏ ေေဘက ငရာ အစမခခအစ ာကအအ

ြျားစြါငျားစ ာငရကြက “ကာကယစရျား ေကြလြငနျား” ကဏဍအတငျား နကနကရ ငျားရ ငျား ရစနခြ ြသည မြနြာ

ေေတြ၏ လကနကြ ာျား ထတလြစရျား အေ အေဥအတက ဗ ယကနြ၏ စထာကြ ြက စ ေါ မြစနသည။186

၃ (၂) Mytel ၏ စစဘကဆ ငရာ အဝပခခ အဝဆာကအအ

Mytel သည ေေတြ၏ ငဘာ စအာ ြတေ စကဘယကက ျားကနရကအြါအဝင ကသယစရျား ညန ကာျားစရျားြျား

ရ ျား၏ အစမခခအစ ာကအအက အသျားမြ စနပြ ျား ေေတြ၏ ငဘာ စအာ ြတေ စကဘယကက ျားကနရက အြါ

အဝင အ င မြြင စြျားစနစ ကာငျား Justice For Myanmar ြ အစထာကအထာျားအသေက စတ ရထာျားသည။

ဤအစမခခအစ ာကအအသည ကသယစရျားညန ကာျားစရျားြျားရ ျား၏ ညန ကာျားစရျားြျား နင Mytel ၏

ဒါရကတာတေဥ ျားလညျားမ ေစသာ ဗလြျားခ ြ စသာလင၏ တာဝနယြစအာကတင ရသည။

“အရြဘက” ကနရကသည “ပငြျားခ ြျားစသာကာလတင ေေတြ ကသယစရျား ကနရကအတက အရတေခ

အမ ေ ြ ြျားစြျားပြ ျား ေေမ ေစနခ နတင လအြသည ေေစရျားြသဏဍနသ စမြာငျားလကရန အ ငသင

မ ေစနသည ” နေြ ျားသျား ကနရကက တညစ ာကမခငျားနင ထနျားသြျားမခငျားသည Viettel ၏ မြညတငျားြေရင

အေတအြငျားတေရြမ ေပြ ျား မြနြာေေတြကလညျား ြျစဝလကခထာျားသည ြဟာဗ ဟာတေရြမ ေသည။187

Mytel ကနရကက မြညသ ရြစငမ င တညစ ာကထာျားသည ြလရပြ ျားသာျား မြနြာေေတြ၏ အစမခခ

အစ ာကအအစြေါတင ထြ င ၊ ထည သငျား မြ လြထာျားမခငျားမ ေပြ ျား ကသယစရျား ညန ကာျားစရျားြျားရ ျားက

လအြခ ကရသည အတငျား အလြအစကျျားမြ ကာ ေေတြအတက အက ျားအမြတြ ာျားက စသခ ာစနစေခြ သည။

ေတငလြစ ာငေဥက Mytel သည “နငငတဝြျားလျားက လြျားမခ သည ငဘာစအာ ြတေ စကဘယ

က လြ တာ ၃ စသာငျားစက ာ” ရစ ကာငျား Viettel ြ စ ကညာခြ သည။188 Mytel ၏ ေတငလြစ ာငြ င ြြက

သတငျားတငမြစသာ ြ ဒ ယာြ ာျားကလညျား “ ငဘာ စကဘယ က လြ တာ ၃ စသာငျား က ထည သငျားမြ ြန

ပြ ျားစ ကာငျား၊ နငင၏ ငဘာစအာ ြတေ အစ ာကအအ ၅၀%က ြ ြျားစြျားစနစ ကာငျား” အလာျားတ အေ ရင

ခခြ သည။189 ဗ ယကနြ မြညသ တြြစတာ သတငျားောက “Mytel…စအာ ြတေ စကဘယကက ျား က လြ တာ ၃

စသာငျားစက ာက မြနြာနငငတဝြျား မြ ြနထည သငျားခြ ” ဟ စရျားသာျားခြ သည။190 Mytel ၏ ြေညျားြေသည

အခ န ၂၀၁၆ ခနေက မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျားြ ငဘာစအာ ြတေ စကဘယကက ျား ၁၃,၀၀၀

က လြ တာက ထနျားခ ြထာျားစ ကာငျား သရပြ ျား ၎ငျားသညြငလျင မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျားအာျား

နငငစတာအေရယယာြငရငအမ ေ အေျားရ၏ စရျားခ ယြအတက အစ ကာငျားမြခ ကအမ ေ မ ေခြ သည။191

အကယ၍ Mytel နင မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျားတ ၏ ကနျားဂဏနျားြြာဏြ ာျားက အတစြါငျား ကည ြါက


Mytel သည ငဘာစအာ ြတေ စကဘယကက ျား ၄၃,၀၀၀ က လြ တာက ထနျားခ ြထာျားသည အစနအထာျားတင

ရစနသည။

ြညသ ြင စေကာြ ြ စ ာငစရျားနင ကသယစရျားဝနကက ျားဌာန၏ ခင မြ ထာျားခြ စသာ ငဘာလြျားစ ကာငျား

ြ ာျားြတတြျားအရ Mytel သည လြျားစ ကာငျား ၄၈ ခတစလျာက ၁၄,၁၂၅ က လြ တာသာ ထနျားခ ြထာျားပြ ျား

ရရြည သည က လြ တာ ၃ စသာငျား၏ ထကဝကထကြင နညျားစနစ ကာငျား မြသစနသည။ ၁၄,၁၂၅ က လ

ထြြြင ၂၀၁၉ ခနေ ေကတငဘာအထ ၈,၈၉၂ က လသာ ပြ ျားေ ျားခြ သည။ ဝနကက ျားဌာနအစနမ င မြနြာေ ျားြာျားစရျား

စကာြစရျားရငျား၏ ၁၃,၀၀၀ က လြ တာက ောရငျားမြြထာျားသမ င ၎ငျားသည အရြသာျား ထနျားခ ြသ၏ တာဝန

ရြစအာကတင ြဟတစနစ ကာငျား ညနမြစနသည။ MECTel အစနမ င အစမခခအစ ာကအအြြ ြဘငျားလ

ကနရက စအာြစရတာအစနမ င လငေငခထာျားပြ ျား လညြတစနမခငျားမ ေရာ မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျားြ

ြညကြ သ ြညသည အတက ငဘာစအာ ြတေစကဘယ က လ ၁၃,၀၀၀ က ြင ငလညြတစန သညြာ

ြရငျားလငျားလြါ။ ဤကနျားဂဏနျားက MECTel လညြတစနစသာ မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျားက MPT နင

တနျားတမ ေစေသည။ နငျားယဥခ ကအရ ၂၀၁၉ ခနေအထ တယလ စနာမြနြာြ ငဘာစအာ ြတေစကဘယ

၃,၅၀၁ က လြ တာသာ စ ာကလြခြ ပြ ျား ၇၆ က လြ တာြာ စ ာကလြ ြမ ေကာ စအာရ ဒျားအစနမ င ၃,၇၂၂

က လြ တာ ရထာျားပြ ျား ၁.၅ က လြ တာြာ စ ာကလြ ြမ ေသည။

Mytel အစနမ င အမခာျားသြ ာျားထြ ငဘာစအာ ြတေစကဘယြ ာျားက အသျားမြ သည။ အကက ျား ျား ြျစဝ

သျားသည ငဘာကနရကက လညြတသြာ တရတြင Myanmar Fiber Optic Communication Network

Co. Ltd., (MFOCN) မ ေပြ ျား ၂၀၁၉ ခနေ ေကတငဘာလတင ၂၄,၁၀၆ က လြ တာက တညစ ာကပြ ျားေ ျား

ထာျားသည။ MFOCN နင Mytel တ ၂၀၁၈ ခနေတင ကနထရကတေခ လကြတစရျားထျားခြ သည။192 Mytel ြ

မြနြာကြပဏ တေခမ ေစသာ GlobalNet နင အသျားြမြ ရစသျားစသာ စအာ ြတေ ငဘာ (dark fibre) အတက

လကြတစရျားထျားထာျားသည။193 အမခာျားစသာ တတယအြေ ကနထရကတာြ ာျားက Mytel နင ေေတြကနရက

တ ၏ ေြျားစ ာငရည တျားမြြင စေနငစသာလညျား Mytel ၏ က လြ တာ ၃ စသာငျားနင မြနြာေ ျားြာျားစရျား

စကာြစရျားရငျား၏ ၁၃,၀၀၀ က လြ တာနင အက ျားြဝင ြသက ငြါ။

၂၀၂၀ ခနေ ဧပြ လက Viettel Construction Myanmar ၏ စဒတာ က ျားစြါကြတင စတရစသာ ေေကငျားနင

ြနတစလျား စဒသြ ာျားအတက Mytel ထတလင ြ အခ ကအလက ရြတင Mytel စကဘယလြျားစ ကာငျား

ြ ာျား၏ ြင ငသြ ာျားအမ ေ Mytel၊ MFOCN နင DOS ဟစသာ ၃ ြက ောရငျားစ ေါ မြထာျားသည။194 DOS

သညြာ မြနြာေေတြ၏ ကသယစရျား ညန ကာျားစရျားြျားရ ျား၏ အသျားြ ာျားသည အတစကာကတေရြ

မ ေြါသည။ Viettel Construction Myanmar ၏ စဒတာ က ျားစြါကြထြတင စတ ရရစသာ မ ေြ ကြ


အနေခ ြြတတြျား၌ “DOS” နင သက ငစသာ စကဘယြာျားယငျားြ စ ေါ မြခ ကတင ေေတြဗလကက ျားြ ာျား

နင DOS အ ြစခါငျားစ ာငြ ာျားနင ြတသကစသာ ရညညနျားခ က အစရအတကတခ ၊ “တ မရတော

ရဆးတကက လ (DSMA)” ဝငျားအတငျား စကဘယတေခက မြင ငစနစသာ DOS အ ြအစ ကာငျား

စ ေါ မြခ ကနင DOS ‘ေခနျားြ ာျား” အစြေါ ကကြ နြ ာျားောစသာ ရညညနျားခ ကြ ာျား ြါဝငသည။195

Mytel ငဘာစအာ ြတေစကဘယြ ာျား၏ သသာထငရာျားစသာ အေတအြငျားတင မြနြာေေတြြ

ထနျားခ ြထာျားစသာ အစမခခအစ ာကအအ ြါဝငစနပြ ျား ေေဘက ငရာ ဥ ျားတညခ က တေရြက

အလြအစကျျားမြ စနသညဟ ရရစသာ အစထာကအထာျားြ ာျားအစြေါ အစမခခ၍ Justice For Myanmar

အစနမ င စကာကခ ကခ ြါသည။ ေေတြ ကသယစရျား အစမခခအစ ာကအအက ြ စ ာငစရျားနင

ကသယစရျား ဝနကက ျားဌာနြ တာဝနယလညြတစနသည ြဟတစသာစ ကာင ဤအေ ရငခောတင ထည သငျား

ြစ ေါ မြစတာ ြါ။ Mytel အစနမ င မြနြာေေတြြ ကနရကက ငာျားရြျားရန စငစြျားစခ ြါလြ ြည သ ြဟတ

ေေတြနေခနင ၎ငျားတ ၏ ကနသယြ လြငနျားေြ ာျား အ ကာျားက လ ဝကသစဘာတည ခ က၏

အေတအြငျားအရ လကလြျားြ ရရြက အမခာျား “ြေ တေြ ျားြ ျားမ င ” စြျားစခ နငသည။

Mytel က တငမြထာျားသည အခ စသာ ငဘာစအာ ြတေ စကဘယြ ာျားြာ Viettel နင နညျားြညာ

လြစမြာငျားစရျား ြတ ကတေခ ရရထာျားသည မြနြာ စလစ ကာငျားရန ကာကယစရျား ေေ ငစရျား ကြကြြ

ဌာနခ ြဌာနစအာကြ ရရလာမခငျား မ ေနငြါသည။ (ဤအခနျား၏ “M3” စခါငျားေဥစအာကတင စ ျားစနျား

ထာျားြါသည။) Mytel ေတငလြစ ာငြ ြမြ ခငကတညျားကြင မြနြာ စလတြအစနမ င နငငအ င

ငဘာစအာ ြတေစကဘယ ကနရကက စ ာကလြစနသညဟ သထာျားသည။

၂၀၁၀ ခနေတင မြနြာ စလစ ကာငျားရန ကာကယစရျား ေေ ငြ ကြကြစရျား ဌာနခ ြအစနမ င

နငငတဝြျားတင ငဘာစအာ ြတေ ကသယစရျားကနရက တညစ ာကြက မြ လြပြ ျားေ ျားခြ သည။

ထကနရကြ ာျားအာျား စလစ ကာငျားကာကယစရျား ေေ ငစရျားြ ာျားအတက စနမြညစတာရ ဗဟကြကြ

ဌာနခ ြနင တခ စသာ စလတြအစမခေက ေခနျားြ ာျား၊ ကက တင သတစြျားစရဒါေခနျားြ ာျား၊ စရစမြာငျား

နငစသာ စလယာဥြေ ဒျားက ညနင အစမြာကယနေြ ာျားအ ကာျားတင အသျားမြ ရနမ ေသည။ ကာျားမ တ

ေေ ငစရျားေငတာ [Intercept Operations Centre] တေခခ ငျားေ က စမြမြငြ စဝဟငမြေ ဒျားြ ြ ာျား

သ ြဟတ ဝငစရာကလာစသာ ရနသစလယာဥြ ာျား သ ြဟတ ဒျားက ညြ ာျားအာျား ြေခတြည

တကခကစရျား/ ကာျားမ တ စလယာဥြ ာျားက ညန ကာျားနငရန အ င မြ ြင ထာျားသည။ ကာျားမ တ

ေေ ငစရျားေငတာ တေခခ ငျားေ က ေေတြြင စမြစအာက ငဘာစအာ ြတေ စကဘယကနရက


ြတ င စောင ကည ပြ ျား ကက တငသတစြျားခ က စြျားြ ရြည စဒသြ ာျားအတက အေ ရငခသည

ေခနျားြ ာျားနင ခ တ ကထာျားသည။ [sic]196

ေတင ြတ ကစ ာကရကေဥက မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျားတင တာဝါတင ၁,၀၀၀ စက ာြျ

ြင ငခြ သည။197 MECTel သည အစမခခအစ ာကအအြြ ြဘငျားလကနရက စအာြစရတာကြ သ MPT က

တ င လညြတခြ ရသမ င MECTel အစနမ င ထတာဝါတငြ ာျားက ၎ငျား၏ ကယြငကနရကအတက

လအြစနြါလြ ြည။ ေေတြ ကသယစရျား အစမခခအစ ာကအအ၏ အေတအြငျားမ ေစသာ တာဝါတင

ြ ာျားက ေေတြြ အမြတအေနျားရြည ကနြေစညျားအမ ေလြကာ Mytel ြတ င အ င မြြင လကမခငျား

မ ေနငြါသည။ စနာစဝျားဘဏ DNB သျားသြခ ကက မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျား တာဝါတငြ ာျားသည

“တာဝနယ ထနျားခ ြနငြ နညျားြါျားစသာ ေေတြစမြ” တင တညရစနသညဟ ရငျားမြခြ သည။198 Justice For

Myanmar ြ ေေတြအစ ာကအအြ ာျားနင အစမခေကေခနျားြ ာျားတင အစရအတက ြသစသာ တာဝါတငြ ာျား

ရစနသညက စတ ရထာျားသည။ (အခနျား ၅ တင ကည ြါ။) တာဝါတငြ ာျားက ရနကန ြဂဂလာစတာငညန

နယစမြရ ၎ငျား၏ “အဓက သစလာငရာစနရာ”199 နင သ ကာျားေကခငျားြ ာျားလြရနအတက ေေတြြ ၎ငျားတ ၏

စမြြ ာျားက သြျား ညျားလကမခငျားစ ကာင စဒသခလယသြာျားြ ာျားနင လတတစလာ မ ေစနသည ြဋြကခ၏

ဗဟ ခ ကမ ေစနစသာ ကန ဘလရ ၎ငျား၏ သ ကာျားသန ေငစရျား အစ ာကအအ အြါအဝင မြနြာေ ျားြာျားစရျား

စကာြစရျားရငျားေ ျားြာျားစရျား၏ စနရာြ ာျားတင အလာျားတ တညစ ာကထာျားသည။200 ကသယစရျား

ဝနကက ျားဌာန၏ ၂၀၂၀ ခနေ စြလြတတြျားအရ လျင မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျားသည ကသယစရျား

တာဝါတင ၁,၀၅၂ တင၊ Mytel က ၃,၄၃၆ တင ထနျားခ ြထာျားသည။ ဤစြါငျားေြလကသည ကနျားြြာဏက

Mytel နင မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျားက တာဝါတင ၄,၄၈၈ တင ထနျားခ ြနငြမ င MPT အြါအဝင

အမခာျားစသာ စအာြစရတာ ြညသြ ထက သာသာျားစေသည။ ၂၀၂၀ စြလအထ ောရငျားအရ Mytel အစနမ င

လကခလင ထတ အစမခေကေခနျား ၁၄,၁၂၉ က ထနျားခ ြထာျားသညဟ ကသယစရျားဝနကက ျားဌာနြ အေ ရင

ခထာျားသည။

ဗလခ ြြျားကက ျား ြငျားစအာငလင၏ အ အရ Mytel က တညစထာငရာတင MECTel ၏ အစမခခအစ ာက

အအအာျား “ေနေတက အ င မြ ြင မခငျား” လညျားြါဝငသည။201 MECTel က မြနြာေေတြက အမြည အဝ

ြင ငပြ ျား ၎ငျားက မြနြာေေတြထြတင ထည သငျားစြါငျားေြလကပြ ျား ေေတြအစနမ င MECTel ၏

အစမခခအစ ာကအအက လအြလျင အရကနရက အမ ေ အသျားမြ ယရာ ရနငသည။ သ မ ေ၍ Mytel

ြတ င မြနြာေေတြသည ၎ငျား၏ ကယြင အစမခခအစ ာကအအက အ င မြြင ပြ ျား ၎ငျား၏ ေေတြ

ကသယစရျားကနရကက ခ ြထငကာ တငျားမြညအစြေါ ၎ငျားတ ြ ြြတငျား ကြော ခ ြကငလ ကရသည။


ေေတြ အစမခခအစ ာကအအြ ာျားအာျား Mytel ြ အသျားမြ စနြအစြေါ လတလြစသာ ေေြျားေေစ ျားြ

တေရြ ရရြညမ ေပြ ျား Mytel ၏ ကနရကတညစ ာကြနင လညြတြြ ာျားတင မြည သ ဘဏဍာစင

အသျားမြ စနြြ ာျားအာျားလျား င ခ မြသရသည။

မ ငတယ(လ)နင ပမနမ စစဘက

က ကယရရျား ျားရ ေါငျားမ

Viettel ည စစတ နင

စစဘက-အ ဘက နစမျ ြး း

(dual-use) ညး ညောမျေားက

မမ မောန ငင လရမ ောငးမခငးတင

ါ၀ငရ ည။ Mytel

ညလညး ဗယက မ-မမ မော

ကောကယရ းမ တဖက

းတလ ရဆောငမမျေားတင

အဓ က ါ၀င တ တ

မဖစ ည။

81 မြနြာမြညရ Viettel ၏ လကစအာကခကြပဏ ြ ာျား

၃ (၃) ပမနမာပ ညရ Viettel ၏ လကဝအာကခ က မပဏ မျာျား

Mytel ြတ င ြ ာျားောစသာ Viettel လကစအာကခကြပဏ ြ ာျား အစနမ င မြနြာစေ ျားကကထြတင Mytel ၌

ရငျားန ျားမြ ြနရနနင ေ ြခန ခြရန၊ ၎ငျားနင မြနြာေေတြက နညျားြညာနင ဝနစ ာငြြ ာျား စထာကြ ရနအတက

ဝငစရာကလြစ ာငစနသည။ Viettel ၏ လကစအာကခ ကြပဏ အာျားလျားသည ဗ ယကနြ၏

အြ ျားသာျားကာကယစရျားအတကမ ေစသာ ေေဘကစရျားရာ အက ျားေ ျားြာျား တေရြက

အလြအစကျျားမြ စနမခငျားမ ေသည။ အြ ာျားေြာ လကနကြေစညျားြ ာျားနင နေြ ျားသျားကနြ ာျားက

ထတလြရာတင ြါဝငစနသလ ဗ ယကနြေေတြ၏ ငဘာ ေြျားစ ာငရညအတက

ဝနစ ာငြြ ာျားကလညျား စ ာငရကစနသည။ Viettel အစနမ င မြနေေတြက လကနကတြ ငစနပြ ျား

၎ငျား၏ ငဘာ ေြျားစ ာငရညကလညျား ြ ြျား ယရာ ြ ာျားော မ ေနငစမခြ ာျားောရသည။ Viettel သည

မြနြာေေတြအာျား နေြ ျားသျားြေစညျားြ ာျား ြ ြျားစြျားစနပြ ျား နငငတကာ ရာဇဝတြ ာျားက ြ ြျား

အာျားစြျားကည စနသည ကက ျားြာျားစသာ အနတရာယရသည။

၃ (၃.၁) Viettel Global Investment JSC

Viettel ၏ ကြာလျား ငရာ ကသယစရျား လကစအာကခ ကြပဏ မ ေစသာ Viettel Global

Investment JSC သည Mytel (Telecom International Myanmar) တင ြင ငြ ၄၉%

ရပြ ျား အရငျားအန ျား ြြာဏ မြြင တငစရျားနင ေ ြခန ခြစရျားတင အဓကက စသာ အခနျားကဏဍ

တေရြြ ြါဝငသည။ (အစသျားေြက အခနျား ၇ တင ကည ြါ။) Viettel Global Investment

JSC အစနမ င Telecom International Myanmar ၏ ဘတအ ြတင စနရာ ၄ စနရာ

ရရထာျားပြ ျား Viettel Global Investment JSC ၏ အ ြဝငတေဥ ျားြ အြစ ာင အရာရခ ြ

စနရာက ရယထာျားသည။ (အစသျားေြက စနာက ကတြ ၄ တင ကည ြါ။)

၃ (၃.၂) Viettel High Technology Industry Corp (VHT)

VHT က “အ င မြင နညျားြညာ အစမခခစသာ ကာကယစရျား ေကြလြငနျားေ၏ အမြ စတ

မ ေရန” ရညရယစသာ အမြငမ င တညစထာငခြ မခငျားမ ေသည။202 VHT ြ စရဒါေနေြ ာျား၊

အ လကထစရာနေ လကနကြ ာျား၊ လျြေေနင အလငျားတန မြနလကနကြ ာျား (electro-optical

weapons)၊ ေေဘက ငရာ အြန စြျား ေနေြ ာျားနင ေေဘက ငရာ ကသယစရျား ကရယာ

ြ ာျားက ထတလြသည။203 ဗ ယကနြ မြညသ တြြစတာ သတငျားော စမြာမြခ ကအရ

အတအက စ ေါ မြနငေြျားြရစသာ VHT ထတကန ၁၁ ြ ျားက မြနြာနငငြါ ြါဝငသညဟ

ယ နငစသာ Viettel ၏ “မြညြ စေ ျားကက ၁၁ စနရာတင” အသျားမြ စနသညဟ သည။204


၂၀၁၇ ခနေ ြတလက ဗလခ ြြျားကက ြငျားစအာငလငြ ေေတြကယောျားလယအ ြက

ဥ ျားစ ာင၍ သာျားစရာကလညြတခြ စသာ Viettel Research and Development Institute

ြာ ၂၀၁၉ ခနေတင VHT ထြသ စြါငျားေညျားထည သငျားခခြ ရသည။205 ၂၀၁၈ ခနေတငလညျား

အငဒ ကာကယစရျား လကနကမြြြ၌ VHT သ မြနြာေေတြအရာရြ ာျားက သာျားစရာက

လညြတခြ သည။206 Justice For Myanmar အစနမ င မြနြာေေတြနင VHT တ အ ကာျား

အြ ာျားမြညသ သနငသည ြတတြျားတင ြရစနစသာ က ယမြန စသာ အတငျားအတာရသည

ကသယြြ ာျား ရစနလြ ြညဟ ထငမြငယ ရသည။

Viettel အစနမ င စမြာကကရ ယာျား အေျားရနင လြျားစ ကာငျားြ ာျားက ြ ျားစထာငလ ကရသည။

စမြာကကရ ျားယာျား ကယောျားလယအ ြတေခြ ၂၀၁၉ ခနေတင သစတသနနင တျားတက ပ ျားြ

အစ ာကအအတေခသ သာျားစရာကခြ ရာ VHT မ ေနငသည။207 Viettel ြလညျား

စမြာကကရ ျားယာျားတင ရငျားန ျားမြ ြနလသည နဒရစ ကာငျား အြ ာျားသ စ ကညာထာျားခြ သည။208

အစြရကတင အစမခေက၍ Nasdaq ေစတာ ရယယာအြေတင ောရငျားသငျားထာျားသည

ပဂ လတေ ျားြာျားစရျားလြငနျားမ ေစသာ Iridium သည ေနေနေြ ျား (hybrid)ြါ GPRS ေနေ

(general packet radio service)/ ပဂ လတသျား Iridium စမခရာခေနေက စရာငျားခ ရနအတက

Viettel နင ကနသယြ ြတ ကတေရြရသည။209 Iridium ြ VHT အာျား နညျားြညာြ ာျား

ထြစ ာငျား စြျားြစြျားကြ ြသရြါ။ Viettel ြတ င Iridium နညျားြညာက မြနြာေေတြြ

လကလြျားြ နငပြ ျား လ အခင အစရျား ခ ျားစ ာကြြ ာျားက ြ ြျားစြျားနင ယရာရသည။ Iridium

သည ၁၉၉၈ ခနေတင မြနြာ ေေအာဏာရငအေျားရနင ကက ျားြြ ကသယစရျား

သစဘာတည ြက လကြတထျားထာျားသည ယခင ခ တ ကြြ ာျားရစနသည။210

အငဒကာကယစရျား မြြြ

ကာလအတငျား VHT မြခနျား၌

စတရစသာ မြနြာေေတြ

အရာရကက ျားြ ာျား။

အရငျားအပမစ - VHT


၃ (၃.၃) Viettel ဆ ငဘာ လ ပခ ြဝရျား

Viettel ငဘာ လမခ စရျားသည ဗ ယကနြနငင အြ ျားသာျားကာကယစရျားဝနကက ျားဌာန

အတကြါ အြါအဝင ကနရကြ ာျား စောင ကည ြ၊ ေကြ ာျား၏ အလအစလ ာက နာျားလည

သငယနငမခငျား (Machine Learning)၊ နင စဒတာ စမခရာခ စောင ကည စရျား (data mining)

တ တင ြါဝငလြစ ာငသည။211 ၂၀၁၉ ခနေ ထတမြနစ ကညာခ ကတေရြက Viettel

Cyber Security အစနမ င Mytel ြါ ြါဝငနငဘယရစသာ Viettel ၏ “နငငမခာျားစေ ျားကက

၁၀ ခရ ရငျားန ျားမြ ြနထာျားစသာ ကသယစရျားကနရကြ ာျားတင” ဒ ဂ ေတယ လမခ စရျား

ဝနစ ာငြြ ာျားက စြျားစဝစေသည ဟ အတညမြ ခြ သည။ ဤသညက မြနြာေေတြနင

လမခ စရျားတြ ြြ ာျားြ စောင ကည ြနင မြညတငျားြငျား နြြြ ာျား အတက အြါအဝင Viettel

Cyber Security က အသျားမြ နငစသာ အနတရာယက နတ ျားထာျားသည။ 212 မြနြာမြညတင

Viettel Cyber Security ရစနြက မြနြာ Mytel အသျားမြ သြ ာျားအတက ကက ျားြာျားစသာ

ြဂဂလကလမခ စရျား အနတရာယတေရြက နတ ျားထာျားနငပြ ျား ကသယစရျား ညန ကာျားစရျားြျားရ ျား

နင ေေတြစထာကလြျားစရျားတငလညျား ဤနညျားြညာက အသျားမြ စနနငြါသည။

၃ (၃.၄) M1 ဆကသယဝရျား

M1 သည လကနကြ ာျားနင နေြ ျားသျား နညျားြညာြ ာျားက ထတလြစသာ Viettel ၏

လကစအာကခ ကြပဏ တေခမ ေပြ ျား မြနြာေေတြနင ကနသယြ က စရျားတေရြ

ရသည။ M1 အစနမ င ေေဘကနင ကသယစရျား ငရာ ြေစညျားြ ာျားနင ေေတြ လကရ ျား

တြ ြြ ာျားအတကမ ေစသာ ထတလြစရျားေကရြ ာျား အြါအဝင ထတလြစရျားလြျားစ ကာငျား

၅ ခက လညြတလ ကရသည။213 M1 က ၁၉၄၅ ခနေတင ကာကယစရျား ငရာ

ကသယစရျား စအဂ ငေ စအာကတင တညစထာငခြ ပြ ျား ၂၀၀၉ ခနေတင Viettel အြေနင

စြါငျားေညျားခြ သည။214

၂၀၁၈ ခနေ ြတလတင Qualcomm (USA) က M1 နင ြတ ကမြ ြက လကြတစရျားထျား

ခြ ပြ ျား M1 အာျား သစတသန၊ ဒ ဇငျား၊ ထတလြြနင ကသယစရျား ကရယာြ ာျား ကြာအန

စရာငျားခ ြတ အတက ၎ငျား၏ ြြငခင အာျား လကလြျားြ ရရခင က စြျားအြခြ သည။215

ဤသစဘာတည ခ ကသည Viettel ၏ မြနြာမြညတင ဝငစရာကြပြ ျားစနာက ရဟငဂ ာ

လြ ျားတျားသတမ တြ အပြ ျားတငြ မြ လြခြ မခငျားမ ေသည။ မြနြာေေတြက စရာငျားခ ခြ သည

လကနကြ ာျား သ ြဟတ နေြ ျားသျား ြေစညျားြ ာျား ထတလြရာတင Qualcomm နညျားြညာက

အသျားမြ နငစမခ အနတရာယြ ာျားောရစနသည။ M1 အာျား Qualcomm ၏ ြြငခင ြ ာျားက

စြျားမခငျားအာျားမ င Qualcomm သည ၎ငျား၏ နငငတကာ လ အခင အစရျား ငရာ လကနာရြည


တာဝနရြြ ာျားက လကနာရန ြ ကကကကာ မြနြာနငငရ လ အခင အစရျား ခ ျားစ ာကြြ ာျားက

ြ ြျားစြျား ယရာ မ ေနငစမခ ြ ာျားောရသညဟ Justice For Myanmar က ရ မြငသည။

၂၀၁၈ ခနေ ဧပြ လတင မြနြာ စလစ ကာငျားကာကယစရျားကြကြြ ကယောျားလယ အ ြ

တေရြြ M1 နင နညျားြညာ၊ သငတနျားနင အမခာျား ြ ြျားြြ ာျား လြစမြာငျားစြျားစရျားနင

ြတသကစသာ ညြနငျားြြ ာျားက မြ လြခြ သည။ M1 ၏ ဝကဘ ဒတင “Viettel နင M1

အ ကာျား အနာဂတတင စရရည ြျားစြါငျားစ ာငရကြအတက စရာငျားခ ြနင ြတသကသည

ကေစြ ာျားတငသာြကဘြ နညျားြညာ လြစမြာငျားစရျား၊ စလ က ငသင ကာျားစရျားနင Viettel M1

ကြ သ စခတြ လငျားြ ာျား ထည သငျားတြ ငစရျားအတက သစဘာတည ြြ ာျားက ြ ာျားြ ကာြ

ရရြညဟ ဒ-ဗလခ ြကက ျား တငစြာငဝငျားြ စြျာလင ထာျားစ ကာငျား” တငမြထာျားသည။ 216

“စခတြ လငျားြ ာျား ထည သငျားတြ ငစရျား” သည အစြေါရညညနျားခ ကသည

မြနြာေေတြအာျား အ င မြင နညျားြညာ အစမခမြ ထတလြစရျားက တညစထာငရန Viettel

ြ စထာကကစြျားစနသညဟ လစနသည။

၂၀၁၈ ခနေက

မြနြာစလစ ကာငျားရန

ကာကယစရျား ေေ ငြ

ကြကြြဌာနခ ြဌာနြ M1 သ

လာစရာကလညြတမခငျား

အရငျားအပမစ - M1

၃ (၃.၅) M3

M3 သည Viettel ၏ လကစအာကခမ ေပြ ျား နေြ ျားသျားနငသည စအာ ြတေ ကနြေစညျားြ ာျား၊

ေကြ ာျားနင အငတငနာြ ာျားက ထတလြြါသည။ ထတကနြ ာျားထြတင ေေဘက ကသယ

စရျားအတက နညျားဗ ဟာ စအာ ြတေ စကဘယြ ာျား217၊ စြာငျားသြြ စဝဟငသျားယာဥြ ာျားနင

ဒျားက ညြ ာျားက218 ရညညနျားစေနငြည “ြ သနျားစနသည ြေြတြ ာျား” (flying targets)

အေရသညတ တင အသျားမြ ရနအတက တာဘဂ က အငဂ ငအစသျားောျားြ ာျား ြါဝငသည။


၂၀၁၈ ခနေတင M3 က မြနြာမြညရ သ၏ ကနထရကြ ာျားက စ ကညာြါသည။

၎ငျားကနထရကြ ာျားသည Mytel၊ မြနြာေေတြ နင တကရက သ ြဟတ တတယ ကာျားခ

တေခနင ဟတြဟတက ြသရရြါ။219 Viettel Global က ြညသည စေ ျားကကဟ

အတအက ရငျားမြထာျားမခငျားြရဘြ M3 သ စြျားစခ ရြြ ာျားက ောရငျားစ ေါ မြထာျားသည။220

Mytel နင မြနြာေေတြတ အသျားမြ ရနအတက M3 ထတကနြ ာျားက ဝယယေစ ာငျား

စနမခငျား မ ေနငစမခ အလနြ ာျားသည။

၃ (၃.၆) Viettel ကနရကစငတာ (Viettel IDC)

IDC သည Viettel ၏ cloud အစမခမြ ကနမြ တာေနေ ဝနစ ာငစြျားသည လကစအာကခ

ကြပဏ မ ေပြ ျား အငတာနကအသျားမြ ၍ အစဝျားထနျား ာဗာြ ာျားတင စဒတာြ ာျား ေ ြခန ခြမခငျား

(cloud computing)၊ လမခ စရျားနင စဒတာေငတာ ဝနစ ာငြ အေရသညတ က စထာကြ

စြျားသည။ အြ ာျားမြညသလမခ ြက စောင ကည ေနေအြါအဝင “ေြတက သည ပြ မြ”

(smart city) နညျားြညာကလညျား တြ ငစြျားထာျားသည။221 ၂၀၁၈ ခနေတင Viettel IDC ၏

ဒါရကတာက ၎ငျားတ ၏ cloud computing ဝနစ ာငြက မြနြာနငငြေတင၍ ြ ကနအမ ေ

စရာငျားခ ြည အေ အေဥြ ာျားက စ ကညာခြ သည။222 Justice For Myanmar အစနမ င

မြနြာေေတြြ Viettel IDC ၏ နညျားြညာ အသျားမြ စနမခငျား ရြရ အတညြမြ နငြါ။

ြညသ ြင စေ မြနြာေေတြအစနမ င ဥာဏရညတ၊ ကက ျားြာျားစသာစဒတာနင ကသယ

စရျားြေစညျားြ ာျားအ ကာျား အငတာနကမ င အလအစလ ာက အမြနအလန ကသယစနြ

(internet of things) အေရသညတ တင ေေဘက ငရာ applications အသျားမြ ြြ ာျားက

ြ ြျားစြျားနငစသာ မြင ြာျားသည ေြျားစ ာငရညက Viettel IDC ြတ င ရရနငသည

ကက ျားြာျားစသာ အနတရာယရသည။ Mytel အစနမ င လြငနျားေ သျားေြသြ ာျားက cloud အစမခခ

ကနမြ တာေနေ ဝနစ ာငြက စြျားအြထာျားပြ ျားမ ေရာ ၎ငျားနညျားြညာက IDC ြ ြ ြျားစြျားထာျား

မခငျား မ ေနငသည။223 IDC နညျားြညာအစနမ င မြနြာေေတြအာျား အက ျားအမြတြ ာျား

စြျားစနပြ ျား မြနြာေေတြ၏ စခတြ တျားတကစရျားက ြ ြျားစနသည ကက ျားြာျားသည အနတရာယ

တေရြရသည။

Viettel IDC သည ာဗာေကြ ာျား ငရာ အစမခခအစ ာကအအအတက Fujitsu224၊ Azure

cloud နင အမခာျားapplicationြ ာျား ရရရနအတက Microsoft225 တ နင ြတ ကမြ ထာျားသည။

Azure cloud က အစြရကနစဒေါလာ ၁၀ ဘ လ ယ ရသညဟ ခန ြနျားထာျားသည “JEDI” cloud

ကနမြ တာေနေ ကနထရကမ င အစြရကန ကာကယစရျားဝနကက ျားဌာနက အလာျားတ အသျားမြ


စနခြ ပြ ျားမ ေသည။226 IDC နင ြတ ကစ ာငရကြြ ာျားြတ င Fujitsu နင Microsoft

သညလညျား မြနြာေေတြ၏ နငငတကာရာဇဝတြြ ာျားနင ကနယခရနငသည။

၃ (၃.၇) Viettel ၏ ဝဒတာအချကအလကကက ျားမျာျား ခပခများစ ပဖာ သ ျားသ ဝရျားစငတာ (Big

Data Analytics Center - DAC)

ဟန ငျားပြ ြ လညြတစနသည DAC သည Viettel လကစအာကခ ကြပဏ ြ ာျားထြ

အသျားမြ သြ ာျား၏ ြဂဂ လစရျား စဒတာြ ာျားက ေစ ာငျားပြ ျား သျားသြရနအတက စဒတာကန

တေခထြသ ထည သည။ DAC ၏ စဒတာ စမခရာခေနေက မြနြာနငငတင အစကာငအထည

စ ေါစနခြ ပြ ျား မ ေသည။227 Mytel အသျားမြ သြ ာျား၏ စဒတာြ ာျားက သျားသြရနအတကသာ

သ ျားသန ထာျားရသည အခ နမြည စဒတာသျားသြသ အနညျား ျား တေဥ ျားက DAC ြ ငာျားရြျားခြ

စ ကာငျား Justice For Myanmar ြ အစထာကအထာျား စတ ရထာျားသည။228 ြညသည

စဒတာြ ာျားအာျား စကာကယခြ သညကြ Justice For Myanmar ြ အတညြမြ နငြါ။ Mytel

၏ လမခ စရျား လတလြြ ြဝါဒက ြညသည ြဂဂ လစရျား စဒတာအခ ကအလကြ ာျား

စကာကယ၍ အသျားမြ သ အခ ကအလကြ ာျားက မြနြာေေတြအြါအဝင Mytel ရယယာ

ြင ငသြ ာျားနင ြညသ ြျစဝြက မ ေစေသည၊ မြနြာမြည၏ ေ ရငြငခင မြငြတင

စဒတာ သြျား ညျားမခငျားက ြညသညက ခင မြ စြျားသည အေရသညတ က တတက က

ရငျားမြြထာျားြါ။

Mytel သည ြြ၏ ကြပဏ အတငျား၌၎ငျား၊ Mytel ၏ အေရယယာရငကြပဏ ြ ာျားနင

မြငြြတ က ြါတနာြ ာျားအြါအဝင လကက ျားြငျား၏အခ ကအလကြ ာျားက ဤြဝါဒ

နင အည လမခ ေတခ ောမ င ြျစဝမခငျားက လကက ျားြငျားက ခင မြ ြါသည။ ဤြဝါဒတင

စ ာမြထာျားစသာ ရညရယခ ကြ ာျားအလ ငာ လကက ျားြငျား၏ အခ ကအလကြ ာျားက

မြနြာနငငတငလညျားစကာငျား၊ လကက ျားြငျားစနထငရာနငငြအြ အမခာျားတငမြည

တေခခတငလညျားစကာငျား လြစမြာငျားမခငျား၊ လြြ မခငျား သ ြဟတ သြျား ညျားမခငျားနင

ကငတယစ ာငရကမခငျားတ မြ နငြါသည။ ဤကြ သ အခ ကအလကြ ာျား

လြစမြာငျားမခငျားြာ လကက ျားြငျားထသ ြြစကာငျားြနစသာ ဝနစ ာငြနင ထတကနြ ာျား

ြ ြျားစြျားရာတင လအြစသာစ ကာင မ ေသည။229

သ မ ေ၍ DAC ြ သြျား ညျားေစ ာငျားထာျားြည Mytel အသျားမြ သြ ာျားထြ ြဂဂ လစရျား

စဒတာအခ ကအလကြ ာျားက မြနြာေေတြြ လကလြျားြ စနြညြာ မ ေနငစမခြ ာျားောရပြ ျား


DAC ေနေြ ာျားကလညျား ေေတြစထာကလြျားစရျား၏ ေြျားစ ာငရညက အာျားစကာငျားစေ

နငသည။ Mytel အသျားမြ သြ ာျားနင ၎ငျားတ ကနရကြ ာျား၏ ြဂဂ လစရျား အခ ကအလကြ ာျားက

၎ငျားတ ကယတင၏ သရြထာျားစသာ၊ ၎ငျားတ ၏ ခင မြ ခ ကြြါစသာ ရညရယခ ကြ ာျား

အတက ဒ ြကစရေ နညျားက ကာကယထာျားြ ကငျားြြ ောမ င အသျားမြ စနသည DAC ၏

လြကငစ ာငရကြြ ာျားက Mytel အသျားမြ သြ ာျားအတက ြဂဂလက လမခ ြအစြေါ

ကက ျားြာျားစသာ ေျားရြြက မြင ြာျားစေသည။ ထြြ၍ ေျားရြရသညြာ စဒတာြ ာျားက မြနြာမြည

ေ ရငြငခင ၏ မြငြမ ေစသာ ဗ ယကနြတင သြျား ညျား အသျားမြ စန ယရာ မ ေနငစမခ

ြ ာျားလနျားသည ကေစမ ေသည။

၃ (၃.၈) Viettel Cyberspace Center (VTCC)

VTCC က လြကနရကြ ာျားြ သတငျားအခ ကအလက ရယမခငျား (social listening)၊

ဥာဏရညတ မြ လြမခငျား၊ စဒတာ စမခရာခမခငျားနင ကက ျားြာျားစသာ စဒတာြ ာျား သြျား ညျားမခငျား

အေရသည ဝနစ ာငြြ ာျားက ြ ြျားစြျားသည။ Mytel ကနရကအတက မ ေနင ယရသည

မြနြာမြည၌ အသျားမြ ရန ြာယစသာ နျားစခေါ ြြ ာျားတင ြလခ ငသညြ ာျားက

ေ ေေြယ ကစြျားသည ေနေ (anti-spam) က VTCC ြ ထတလြစြျားခြ သည။230 ထေနေက

ြဂဂ လစရျား စဒတာ အစမြာကအမြာျားက ေစ ာငျားရသညမ ေရာ ၎ငျားတ က မြနြာေေတြ

အစနမ င ရရနငပြ ျား စထာကလြျားစရျား ရညရယခ ကြ ာျားအတက အသျားမြ စနနငသည။ VTCC

က မြနြာသျားေြသြ ာျားအတက ြဂဂလက လမခ ခင နင ြတသကစသာ ကက ျားြာျားသည

ေျားရြရြက မ ေစေရာ ကလကေေြျားေေစ ျားရန လအြြါသည။

၃ (၃.၉) ဗ ယကနမ ကနရကနညျား ညာ စငတာ (VTTEK)

VTTEK က 5G နညျားေနေ၊ တညရာရာစ သည ေနေြ ာျားနင ြငြကနရကအတက အသျားမြ

applicationြ ာျား အြါအဝင ကသယစရျားနညျားြညာြ ာျားနင ေနေြ ာျားတင သစတသန

မြ မခငျားနင စ ေါထတမခငျားတ က လြစ ာငသည။231 VTTEK နညျားြညာက Viettel ၏

မြညြစေ ျားကကြ ာျားတင မ န က ကထာျားပြ ျား VTTEK နညျားြညာအာျား မြနြာမြညတင

သျားစနမခငျားက အတညမြ နငမခငျားြရစသျားစသာလညျား မ ေနငစမခြ ာျားြါသည။ 5G

နညျားြညာ၏ ေေဘက ငရာ ထတလြသတေဥ ျားအစနမ င VTTEK ြ မြနြာေေတြ၏

ကသယစရျားညန ကာျားစရျားြျားရ ျားက ြ ြျားနငသည အနတရာယတေရြရပြ ျား မြနြာေေတြ

ကသယစရျား စခတြ တျားတကစရျားကလညျား စထာကကစြျားနငစမခရသည။


VTTEK ၏ 5G ထတလြြတင Canadian Securities Exchange ၌ ောရငျားသငျား

စ ေါ မြထာျားသည ကစနဒါ အစမခေကကြပဏ တေခမ ေစသာ NuRAN Wireless Inc. နင

ြျားတြြတ ကြတေရြလညျား ြါဝငြါသည။232 Mytel ြ 5G ကနရကက ေတင ထတလင

လကသညနင NuRAN ၏ VTTEK နင ြတ ကမြ ြသည နညျားြညာ လြစမြာငျားြြတ င ၊

ဘဏဍာဝငစငြတ င မြနြာေေတြ၏ ေေရာဇဝတြနင လသာျားမ ေြက န က ငစသာ

ရာဇဝတြြ ာျားက ြ ြျားစြျားရာစရာကသည အနတရာယကက ျားြာျားောရသည။

ထ အမြင VTTEK က 4G ငရာ အစမခေကေခနျားြ ာျားအတက Nokia နညျားြညာက

လကခစမြာငျားလြသျားစနစ ကာငျား သကစသအစထာကအထာျားက ညနမြစနသည။233

ဤအစမခအစနနင Nokia နင ကသယထာျားစသာ ကရယာြ ာျား Mytel ကနရကထြတင

မ န ခ ထာျားမခငျား ရြရကလညျား ထြြ ေေြျားေေစ ျားရနလသည။

၃ (၃.၁၀) Viettel စ ျား ာျားဝရျား ဝပဖရငျားမနညျားလများမျာျား ဝကာ ဝရျားရငျား

Viettel ေ ျားြာျားစရျား စမ ရငျားြနညျားလြျားြ ာျား စကာြစရျားရငျားသည ေြတက သည ပြ မြ

နညျားြညာ နင ကသယစရျားြေစညျားြ ာျားအ ကာျား အငတာနကြတ င အလအစလ ာက

အမြနအလန ကသယြ (Internet of things) အြါအဝင ဒ ဂ ေတယ ဝနစ ာငြြ ာျားက

ြ ြျားစြျားသည။ Viettel ေ ျားြာျားစရျားစမ ရငျားြနညျားလြျားြ ာျား၏ ထတကနြ ာျားထြတင ဗ ဒ ယမ င

စောင ကည သည နညျားြညာ234၊ “ပြ လြရာျားြက ထနျားခ ြလညြတစသာေငတော

(intelligent operation center)”235 နင ရယြ ဒ ယာ စောင ကည မခငျား236 တ ြါဝငသည။

၎ငျား၏ ပြ လြရာျားြက ထနျားခ ြလညြတစသာ ေငတာက အြ ာျားမြညသ လမခ ြ

ကက ျား ကြမခငျားနင စောင ကည မခငျားတ အတက “ခြမခာျားစရျားထတနငရန ခငျားစေထာျားစသာ

တကခ ကြ အေ အေဥ (identification algorithm) မ င ထကမြကစသာ ြရြစ ေါထတြ

ေနေ” က အသျားမြ ထာျားသည။237 Viettel ေ ျားြာျားစရျားစမ ရငျားြနညျားလြျားြ ာျားက Nokia ၏

Integrated Operations Centre နင ကေြပြ ျား Nokia နင ြတ ကမြ ကာ ေြတက သည

ပြ မြ နညျားြညာက စ ေါထတစနခြ ြါသည။238


Viettel ေ ျားြာျားစရျားစမ ရငျားြနညျားလြျားြ ာျားက မြနြာနငငက ၎ငျား၏ ကနရကအေတအြငျား

အမ ေ ောရငျားစ ေါ မြထာျားပြ ျား239 Viettel ေ ျားြာျားစရျားစမ ရငျားြနညျားလြျားြ ာျား၏ ဝနစ ာငြနင

သျားေြသ ဝနစ ာငစရျား ကနရကတငရစသာ နငငမခာျားစေ ျားကက ၁၀ ခ အနကြ မြနြာနငငက

၁ ခ မ ေစနြရသည။240 Justice For Myanmar အစနမ င ဤလြငနျားက မြနြာမြညသ

ြ ြျားစြျားစနသည ဝနစ ာငြ အစသျားေြက ြရာစ နငခြ ြါ။ ၎ငျားနညျားြညာက မြနြာေေတြ

သ ြဟတ ရြြ ာျားက အသျားမြ ပြ ျား မြနြာမ ည ြ ာျားအစြေါ လ အခင အစရျားခ ျားစ ာကြြ ာျား

က ျားလနရာတင အသျားမြ နငသည အနတရာယ ကက ျားောရသည။

၃ (၃.၁၁) Viettel ဝဆာကလ ဝရျား

Viettel စ ာကလြစရျားက ကသယစရျား အစမခခအစ ာကအအြ ာျား တညစ ာကမခငျား၊

လညြတလြစ ာငမခငျားနင ထနျားသြျားမခငျားတ က အထျားမြ ပြ ျား မြနြာနငငတင ြတြတင

ထာျားစသာ ရ ျားတေခရသည။ Viettel စ ာကလြစရျား၏ မြနြာမြည လကစအာကခကြပဏ က

အနလငျားတင အြတတြြ ထတမြနထာျားစသာ အထကတငတငမြခြ သည အတငျားြတတြျား

ြ ာျားအရ Viettel စ ာကလြစရျား မြနြာ (VCM) သည Mytel နင အဓက ကနထရကြ ာျား

ရထာျားသည။ ကြပဏ ၏ ြတတြျားြ ာျားအရ ၎ငျားတ ထြတင ေေတြအစမခေကေခနျားြ ာျား၌

ကသယစရျား အစမခခအစ ာကအအြ ာျား စ ာကလြစရျားနင ထနျားသြျားစရျားြ ာျား

ြါဝငသည။ (အစသျားေြက အခနျား ၅ တင ကည ြါ။) VCM ကယတငက ၎ငျားတ ာသာ၎ငျားတ

“ZTE နင Mytel တ ၏ ြဟာဗ ဟာစမြာက ြတ က”အမ ေ ရငျားမြစနသည။241

၃ (၃.၁၂) Viettel သငျားက နနင တက န တင မလ ငနျား (Viettelimex)

Viettel သငျားကနနင ထတကန တငြ ြလြငနျားသည Viettel ၏ ြ စ ာငစထာကြ စရျား

လြငနျားမ ေပြ မ န ခ စရျားနင ထတကနတငြ စရျားေငတာက လညြတစနကာ မြနြာနငငြါ

ြါဝငနငစသာ Viettel ၏ ကြာလျား ငရာကနရကအတက ြေစညျားြ ာျား

ဝယယေစ ာငျားရာတင ြါဝငစနြစြေါသည။242

90 ြဟာြတမြ ထာျားစသာ ဗ ယကနြ ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျား

၃.၄ မဟာမတပ ြ ာျားဝသာ ဗ ယကနမ စ ျား ာျားဝရျားလ ငနျားမျာျား

စအာကြါ ဗ ယကနြ ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားသည မြနြာနငငတင လညြတလ ကရပြ ျား ဗ ယကနြေေတြနင

ကနသယြ ငရာ ခ တ ကြြ ာျား ရသည။

၃ (၄.၁) Comit

Comit အစနမ င ဥာဏရညတလြငနျား၊ ကက ျားြာျားစသာ စဒတာြ ာျား၊ ကနရကစောင ကည မခငျား၊

ကသယြ ေြျားသြမခငျားနင တငျားတာမခငျား ေကကရယာြ ာျား၊ နင ေစြါငျားထာျားသည

ဝနစ ာငြြ ာျားတင လြစ ာငစနသည။ Comit သည Viettel ၏ ြတ ကတခမ ေပြ ျား M1

နင M3 အြါအဝင Viettel ၏ လကစအာကခ ကြပဏ တခ နင အလြလြသည။243

ဤလြငနျားသည ဗ ယကနြ ကာကယစရျားဝနကက ျားဌာနနင ရြတြ ြတ ၏ ကနထရကတာ

တေဥ ျားလညျား မ ေသည။244 Comit သည Comit Telecommyanmar Co. Ltd. သည

လကစအာကခ ကြပဏ တေခက မြနြာနငငတင ၂၀၁၄ ခနေ၌ င လေခြ ပြ ျား မြနြာအေျားရ၊

MPT၊ Nokia၊ Ericssonနင Mytel အေရသြ ာျား အြါအဝငမ ေစသာ စ ာကသညြ ာျားနင

အလြလြစနသည။ Mytel ကနရကအတက လျင Comit သည Mytel နင

မြနြာ ေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျား တာဝါတင စတာစတာြ ာျားြ ာျားအတက “ြတ က”

တေခမ ေသည။245 Comit သည Nasdaq တင ောရငျားသငျားထာျားသည VIAVI Solutions

(USA) ကြပဏ နင ြတ ကမြ ထာျားသည။ မြနြာနငငနင အမခာျား အစရစတာငအာရစေ ျားကက

ြ ာျားတင Comit သည VIAVI Solutions ၏ “Premium Elite Partner” မ ေပြ ျား

ကသယစရျားေနေြ ာျား ေြျားသြမခငျား၊ စောင ကည မခငျားနင အ င မြြင တငစြျားမခငျားြ ာျားက

ေ ေဥစြျားသည။246 Comit ၏ Mytel အာျား ဝနစ ာငြြ ာျား စြျားသည အခနျားကဏဍက

ကည ရသညြာ က ယက ယမြန မြန ရလပြ ျား ေေဘက ငရာ စနရာြ ာျားတင ဝနစ ာငြ

စြျားမခငျားြ ာျား ြါဝငစနနငသည။ Comit အစနမ င ေေရာဇဝတြြ ာျားနင လသာျားမ ေြက

န က ငစသာ ရာဇဝတြြ ာျားက လြစ ာငြအာျား စထာကြ အာျားစြျားကည စနနငသညဟ

Justice For Myanmar ြ စကာကခ ကခ သည။

Comit ြ နယသာလန အစမခေက Flytxt နင ြတ ကမြ ြ အေတအြငျားတေရြအစနမ င

Viettel အာျား ဥာဏရညတ အစမခမြ စေ ျားကကမြြင တငစရျား စထာကြ စြျားြက ေ ေဥစြျားပြ ျား

Viettel စရာငျားခ ြြ ာျား တျားမြင စေရနအတက ြဂဂ လစရျား အခ ကအလကြ ာျားက ဗ ယကနြ

တင သျားသြစြျားသည။ Comit အစနမ င Mytel သျားေြသစဒတာြ ာျားက သျားသြရနအတက

91 ြဟာြတမြ ထာျားစသာ ဗ ယကနြ ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျား

Flytxt ေနေက အလာျားတ သျားြသျားနင မြနြာေေတြြ Comit ၏ ဥာဏရညတ နညျားြညာက

ရရြ ရြရက ြသရြါ။

၃ (၄.၂) FPT

FPT သည ဗ ယကနြအစမခေက အဓကက စသာ စ ကျားနနျား ကသယစရျားနင နညျားြညာ

ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားတခမ ေပြ ျား လမခ စရျားနင ကာကယစရျားအြါအဝင ကဏဍြ ာျား၌

လြစ ာငစနကာ Viettel ၏ ြတ ကတရြလညျား မ ေသည။247 ၂၀၁၃ ခနေတင FPT ြ

မြနြာမြညတင ရ ျားခနျားတေခ င လေခြ ပြ ျား မြနြာမြည၏ နငငလျား ငရာအ င

ဝငထကစြါက (national portal)၊ ဘဏဍာစရျားဝနကက ျားဌာန၏ စဒတာေငတာ ၆ ခ၊ Myanmar

Payment Union (MPU) အတက မြနြာ၏ နငငလျား ငရာ စငစ ကျားစမြာငျားလြမခငျားေနေအာျား

လညြတစြျားြ အြါအဝင မြနြာအေျားရနင အဓကက စသာ ကနထရကြ ာျား ရရထာျားသည။

FPT အစနမ င မြနြာမြညတင Mytel အတက စဒတာေငတာကလညျား အလာျားတ

စ ာကလြစြျားစနြါသည။248

၃ (၄.၃) Taicom JSC

Taicom သည ဗ ယကနြ ေ ျားြာျားစရျား လြငနျားတေခမ ေပြ ျား Mytel နင ေေတြအစမခေက

ေခနျားြ ာျားအတငျား အြါအဝင Mytel အတက ကသယစရျား အစမခခအစ ာကအအြ ာျား

စ ာကလြစရျားတင ြါဝငြတသကစနသည။ (အခနျား ၅ တင ကည ြါ။) Justice For

Myanmar အစနမ င Taicom ၏ မြနြာမြညတငရစသာ တရာျားဝင လကစအာကခကြပဏ

တေခခ၏ အစထာကအထာျားက ြရာစ နငခြ ြါ။

• ျမနမာစစတပအတြက ၿဂလတနညးပညာ ရရေရးသည မျဖစမေန အေရးႀကးသည။ ေစးကြကလြတလပမႈျပျခငး အကးေၾကာင ျမနမာအေနျဖင ၿဂလတဆကသြယေရးက ပမကယျပန႔ေသာ လကလမးမမႈက ရရလာသည။

• ၿဂလတဆကသြယေရးမား၏ စကမႈလပငနးတြင အဓက ကေသာ ႏငငတကာ စးပြားေရးလပငနးမားအေနျဖင Mytel ႏင တက႐က ျဖစေစ၊ Mytel မတဆငျဖစေစ ပါဝငပတသကေနေသာ ေၾကာင ျမနမာစစတပ၏ ႏငငတကာ ရာဇဝတမႈမားက တက႐က ပပးကည ေနရာ ေရာကပါလမမည။

• ဂပန အာကာသ ေအဂငစျဖစသည JAXA ႏင ၎ျဖင မဟာမတျပထားေသာ ဂပနတကသလမားအားလးသည ျမနမာစစတပက အကးျဖစထြနးေစသည ျမနမာအာကာသ အစအစဥက ေထာကပ ေနၾကသည။ အ

ခနး

၄

စစတပႏင MYTEL စစတပႏင MYTEL ဆကသြယေရးၿဂလတ ဆကသြယေရးၿဂလတ

93 ေေတြနင Mytel ကသယစရျားပဂ လတ

အခနျား ၄။

ပဂ လတ ကသယစရျား (Satcom) သည ေေတြ၏ ကြကြြနင ထနျားခ ြြေနေအတက တငသာြကဘြ

အ လကထစရာနေ ေေြြ၊ ဒျားက ညေနေြ ာျား၊ စရတြနင စလတြ ေေ ငစရျားြ ာျား၊ အလအစလ ာကြေခတ

သည ေကရြြ ာျား (killer robots)၊ အခ ကမြ ကသယြ ကာျားမ တ ြျားယမခငျား နင မြညသလထအာျား

စောင ကည မခငျား တ အတကြါ အစရျားြါသည။ ပဂ လတြ ာျားသ လကလြျားြ ြသည မြနြာေေတြြ လြ ျားတနျား

သတမ တြြ ာျား၊ ေေရာဇဝတြြ ာျားနင လသာျားမ ေြက န က ငစသာ ရာဇဝတြြ ာျား အေရသည နငငတကာ

ရာဇဝတြြ ာျား က ျားလနမခငျားက စထာကခြ ြျား အာျားစြျားကည စနသည။

ပဂ လတြ ာျားသည စဝျားလစသာစဒသြ ာျားရ မြညသြ ာျားအာျား ြဘငျား ကသယစရျားက ရရစေနငမခငျားနင ြငြ

ကနရကနင စဒသတငျား ကနရကငယအ ကာျား ခ တ ကြ ြျားြ (backhaul support) က မြ လြစြျားမခငျား

အာျားမ င အရြဘက ကသယစရျားတင အခနျားကဏဍတေရြအမ ေ စ ာငရကစြျားစနြါသည။ “ေညျားကြျား

၄ (၁) AsiaSat (စဟာငစကာင)

၄ (၂) Hughes Network Systems (USA)

၄ (၃) ဗ ယကနြ ောတကနင စ ကျားနနျား ကသယစရျား (VNPT)

၄ (၄) Gilat ပဂ လတ ကနရကြ ာျား (အေစစရျား)

၄ (၅) Intelsat (လဇငဘတ/အစြရကန)

၄ (၆) JAXA, Hokkaido and Tohoku တကက သလြ ာျား (ဂ ြန)

94 AsiaSat (စဟာငစကာင)

ရစသာ” ဒ ြကစရေ ေနေသ အသငကျားစမြာငျားစရျားြတ င မြနြာေေတြ၏ ပဂ လတြ ာျားသ လကလြျားြ ြ

မြင ြာျားလာခြ ပြ ျား ေေတြ၏ ေြျားစ ာငရညကလညျား အာျားမြြင စန ယရာရသည။ အြ ျားသာျား ဒ ြကစရေ အ ြခ ြ

ဥ ျားစ ာငသည အေျားရ၏ အတညမြ ခ ကနင အတ ကြာ ဘဏြ စထာကြ သည ကသယစရျား

မြ မြငစမြာငျားလြြြ ာျား၏ ရလဒတေရြအစနမ င စြေါထကလာခြ သည မြညတငျား ကသယစရျားပဂ လတ

ေကြလြငနျားက ဤသညက ြ ြျားစြျားသည။

၄ (၁) AsiaSat (ဝဟာငဝကာင)

AsiaSat သညြာ မြနြာေေတြနင တကရက ခ တ ကြရသည စဟာငစကာင အစမခေက ပဂ လတ

ေ ျားြာျားစရျားလြငနျား မ ေသည။ AsiaSat က CITIC နင Carlyle အြေြ ြင ငသည။ CITIC သည

စဟာငစကာငတင ောရငျားသငျားထာျားစသာ တရတမြည ဘဏဍာစရျားဝနကက ျားဌာနြ အြ ာျားေြင ငထာျားသည

ေ ျားြာျားစရျား လြငနျားအြေကက ျား မ ေသည။ CITIC သည တရတ-မြနြာ ေ ျားြာျားစရျားေကကဂန (CMEC) ၏

အေတအြငျားအမ ေ ရခငမြညနယ စက ာကမ ရ အမငငျားြာျား ယမ ေသည အထျားေ ျားြာျားစရျားဇနင စရနက

ြကြျားက စ ာစ ာငရန ယာယ အက ျားတေ ျားြာျားအ ြက ဥ ျားစ ာငစနသည။249 Carlyle အြေသည Nasdaq

တင ောရငျားတငထာျားသည အစြရကန အစမခေက ရယယာအြေမ ေသည။ ၂၀၁၉ ခနေတင Wall Street

ဂ ာနယ၏ ေေြျားေေစ ျားြက အစြရကန ပဂ လတနညျားြညာက AsiaSat ြတ င တရတအေျားရက ရယြနင

စတာငတရတြငလယနင Xinjiang တ အြါအဝင “ရြနင ေေတြ အာဏာ အာျားစကာငျားလာစေရန” AsiaSat

က အသျားမြ ခြ ြက စ ေါထတခြ သည။250 ရလဒအစနမ င AsiaSat အာျား ေေြျားေေစ ျားြတေရြလြရန

အစြရကန စအာကလတစတာြ ၂၀၁၉ ခနေ ဒ ဇငဘာတင အြန ထတမြနခြ သည။251

မြငြ ကသယစရျားအတက မြနြာမြညတင AsiaSat ကနရကက တရတြ တြ ငစြျားခြ သည ၁၉၈၉ ခနေ

အခ နကေ၍၊ AsiaSat ြ မြနြာေေတြက ပဂ လတ ကသယစရျား အစထာကအြ အာျား စြျားခြ သည။252 ၁၉၉၄

ခနေတင AsiaSat 1 ပဂ လတရ စရဒ ယအခ ကမြြက အမခာျားအခ ကမြြသ အလအစလ ာက ကျားစမြာငျား

စြျားသည ေက (Transponder)၏ စလျားြတြက ေေတြြ ငာျားရြျားမခငျားမ င ၎ငျား၏ ပဂ လတ ေြျားစ ာင

နငရညက ခ ြထငခြ သည။253 မြနြာေေတြ၏ မြညသ က စရျားနင ေတဓာတေေ ငစရျား ညန ကာျားစရျားြျားရ ျား

သည AsiaSat နင ကာမြင လစသာ က စရျားတေရြ ရစနခြ ပြ ျား AsiaSat 2 ြ ေေတြဝါဒမ န ခ ြက

ထတလင စြျားရန ကနထရကတေရြက ၁၉၉၇ ခနေတင လကြတစရျားထျားခြ သည။254 AsiaSat 2 က

Lockheed Martin (USA) ြ ကခခြ စသာ General Electric Astro Space က တညစ ာကစြျားခြ သည။255

မြညသ က စရျားနင ေတဓာတေေ ငစရျား ညန ကာျားစရျားြျားရ ျားသည လြ ျားတနျားသတမ တြ၏ အေတအြငျား

တေရြအမ ေ ရဟငဂ ာြ ာျားအစြေါ အြနျားေကာျား မ န ခ ပြ ျား လထအသငျားအဝနျားအတငျား အ ကြျား ကြက


နျား ရာတင ေေတြြ အသျားမြ စနသည ြ ဒ ယာတေခမ ေစသာ မြဝတ ရြမြငသ ကာျား (MWD) အေ အေဥ ၇

ခက လင ရန AsiaSat 9 က အသျားမြ စနသည။256 အြနျားေကာျားသည “အထျားသမ င ရခငမြညနယတင

အ ကြျား ကြြ ာျား မ ေြာျားမခငျားနင အတတက တြြါလာခြ သည။” က ကလသြဂဂ၏ မြနြာနငငအစြေါ

လတလြသည နငငတကာ အခ ကအလက ရာစ စရျားြေရငက စတ ရခြ ပြ ျား ၎ငျားအြနျားေကာျားြ ာျားသည

“ရဟငဂ ာြ ာျားနင စယဘယ အာျားမ င ြတေလငြ ာျားအစြေါ လ ဂဏသကခာက ကငျားြြ စေသည ၊

အသစရ ကသည အသျားအနျား” ြ ာျားမ ေစ ကာငျား ရငျားမြခြ သည။257 AsiaSat 9 က အစြရက အစမခေက Maxar

Technologies ြစ ာကလြစြျားခြ မခငျားမ ေပြ ျား Maxar ြ AsiaSat သ စရာငျားခ ခြ သည ပဂ လတ ၅ လျားအနကြ

၁ ခမ ေသည။258

၂၀၁၇ ခနေ ရဟငဂ ာ လြ ျားတနျား

သတမ တြကာလအတငျား Maxar

ြ စ ာကလြစြျားသည AsiaSat

9 ြ ထတလင ခြ သည

မြနြာေေတြ၏ ထတလင ြြ

လင ကကအာျား ြတတြျား

ယထာျားခ ကတေရြ။

အရငျားအပမစ - YouTube ဝ ေါမ

ပမ တ

AsiaSat အစနမ င Viettel နင ကနသယ က ြြ ာျားရသည မြနြာေေတြ ကနထရကတာတေခမ ေသည

King Royal Technologies Co. Ltd. အြါအဝင မြနြာ ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားတခ တ နင အ ကအသယြ ာျား

ရစနြါသည။ King Royal Technologies အာျား “ကာကယစရျားဝနကက ျားဌာနအတက လမခ သည ပဂ လတ

ကသယစရျားြ ာျား [sic]” စထာကြ ေ ေဥစြျားရနအတက ၂၀၁၃ ခနေတင တညစထာငခြ သည။259 King Royal

Technologies က ကနရက အစ ာကအအြ ာျား လငေငတေခက ၂၀၁၅ ခနေတင ရရခြ ပြ ျား ကြာ ဘဏ

စထာကြ စသာ ကဏဍလက မြ မြငစမြာငျားလြစရျား အေ အေဥြ ာျားြ အက ျားရရ ခောျားရမခငျားမ ေသည။

ထလငေငစအာကတင ြါဝငစသာ ဝနစ ာငြြ ာျားြာ စမြမြငအစမခေက လငျားစသ ထတလင ြ အစ ာက

အအြ ာျား၊ ပဂ လတ ငရာ ကြာစမြမြင ေခနျားအစ ာကအအြ ာျား၊ အငတာနက၊ ြကလငျား၊ တျားစမြာငျား၊


ဓါတတင၊ အသျားြမြ ရစသျားစသာ ငဘာြ ာျား အေရသညတ က ေ ေဥြ ြျားစြျားမခငျား၊ ကသယစရျားကနရကြ ာျား

စနရာခ မခငျားနင ထနျားသြျားမခငျားတ ြါဝငသည။260

မြနြာ ၂၀၁၄ CommuniCast

မြြြ၌ King Royal

Technologies ၏ ထတကန

တညခငျားမြသြ တရြတင

မြသထာျားစသာ ေေဘက ငရာ

ကသယစရျားကရယာြ ာျား။

အရငျားအပမစ - King Royal

Technologies

၂၀၁၈ ခနေအတငျားက မြနြာ စလစ ကာငျားရန ကာကယစရျား ေေ ငစရျား ကြကြြဌာနခ ြြ Viettel ၏

လကစအာကခကြပဏ M1 က သာျားစရာကလညြတေဥက (အခနျား ၃ တင ကည ြါ) ကယောျားလယအ ြတင

King Royal Technologies Co. Ltd. ြ အ ြဝင ၂ ဥ ျား လကြါခြ သည။261 M1 ၏ ဝကဘ ဒတင စ ေါ မြြအရ

King Royal Technologies သည ေေဘကစရျားရာ သစတသနမြ ြနင ေေလကနကြေစညျားြ ာျား ထတလြြ

တင ကေြြတသကစနသည။ ဤသညက ေေတြ၏ ကသယစရျား အလြေခနျားြ ာျား ြါဝငစနစသာ

အြ ာျားြငနင ြဂဂလက ကေြြ တေရြ သ ြဟတ မြနြာေေတြက စရာငျားခ ရနအတက ေေဘကသျား

ကသယစရျားကရယာြ ာျား မြညတငျား၌ ထတလြြတင ရငျားန ျားမြ ြနြတ မ ေနငစ ကာငျားက စထာကမြ

စနသည။ ထနေတငြာြင Justice For Myanmar ြ ထတမြနစသာ စြါက ကာျားလာသည ြတတြျားတေခအရ

Airbus A319 တေေ ျားအာျား သျားေြသ စ ေါထတစရျားနင ြတသက၍ မြနြာေေတြ၏ ြေစညျားဝယယြ

ညန ကာျားစရျားြျားရ ျားနင အေညျားအစဝျားတေရြ မြလြရန King Royal Technologies ြ အ မြ ခြ သည။262

မြနြာ၏ ကသယစရျား စေ ျားကက ကက ျားထာျားလာသညနင အြျ King Royal Technologies အစနမ င

အရြဘက ကသယစရျားထြတင စမခတလကတ မ န က ကလာပြ ျား ဤကဏဍတင ေေတြနင အက ျားေ ျားြာျား

စရာစထျားယကတငရြက ထြ င စ ေါ မြစနသည။


၂၀၁၅ ခနေတင ြစလျားရာျား အစမခေက ကသယစရျား အြေ OCK နင King Royal Technologies တ က

တာဝါတင ၉၂၀ အတက တယလ စနာနင လြျားမခ စရျား ြထာျားသည အငာျား သစဘာတည ခ က (master lease

agreement) က လကြတစရျားထျားခြ ြသည King Royal Technologies ၏ မြငသာစသာ ေေဘက ငရာ

ဝယယေစ ာငျားြြ ာျားက သလ ကနင လ အခင အစရျား ငရာ တငကက ေေြျား ေေစ ျားြြ ာျား ြလြခြ မခငျားြာ

တယလ စနာ၏ ေျားရြေရာစကာငျားစသာ ြ ကကကြတေရြ မ ေခြ သည။263 King Royal ၏ ြတ ကမ ေစသာ

OCK က တာဝါတငြ ာျားက Mytel သ ငာျားရြျားခြ သည။264 King Royal Technologies ြ မြနြာနငငြင

ကသယစရျား လြငနျားေ MPT က ဝနစ ာငြြ ာျား စြျားခြ ရာ King Royal သည Mytel ၏ ကနထရကတာ

လညျား မ ေနငစမခြ ာျားသည။265

King Royal Technologies သည မြနြာနငငအာျား AsiaSat ြတ င ပဂ လတ ငရာ ဝနစ ာငြြ ာျားက

စရာငျားခ ပြ ျား ကြပဏ အစနမ င ၎ငျား၏ ပဂ လတဝနစ ာငြြ ာျားက မြနြာေေတြသ စြျားစ ာငြတင AsiaSat

က အသျားခ သည အနတရာယတေခ ရသည။ AsiaSat ၏ ဝကဘ ဒ အ အရ King Royal Technologies

အစနမ င AsiaSat 7’s Ku-band frequency spectrum က အသျားမြ စနသည။266 King Royal သည

လကတစလာတင ေ ျားြာျားြ က စ ကညာလကသည ေကဂာြကြပဏ တေခမ ေစသာ Speedcast International

နင လညျား ပဂ လတ ကနထရကတေခ ရြါသည။267

Myanmar AsiaSat ၏ အမခာျား ကနထရကတာြ ာျားထြတင KBZ Gateway နင Seanet တ ြါဝငသည။ KBZ က

အစြရကန စလစ ကာငျားအာကာသဘ လျားကက ျား မ ေသည Boeing ြ တညစ ာကစြျားစသာ AsiaSat 4

အြါအဝင ပဂ လတ အြ ာျားအမြာျားက အသျားမြ သည။268 KBZ Gateway နင Seanet အစနမ င မြနြာေေတြ

နင Mytel က ပဂ လတ ငရာ ဝနစ ာငြြ ာျား စြျားစနြညလာျား သညက အနတရာယတေရြ ရစနစသာလညျား

ြသရြါ။ ြစလျားရာျားတင အစမခေကသည Seanet သည နငငကျားလကြတြ ာျားနင အ လကထစရာနေ

မြညဝငခင ဗ ဇာြ ာျား အြါအဝင မြနြာအေျားရနင ကနထရကြ ာျား ရထာျားပြ ျား MPT က ပဂ လတ ငရာ

ဝနစ ာငြြ ာျား စြျားစနရာ မြနြာေေတြြင အစမခခအစ ာကအအြြ ြဘငျားကနရက MECTel ြ

အသျားမြ စနနငြါသည။269 KBZ Gateway သည မြနြာေေတြနင န ျားကြစသာ က ြရသည အဓက ခရန

လြငနျားအြေကက ျား မ ေစသာ ရနကနအစမခေက ကစြာဇ ကြပဏ အြေ၏ အေတအြငျားမ ေသည။

ရခငမြညနယတင မြ လြစသာ ေေ ငစရျားြ ာျားနင နယေြမခေညျားရ ျားတေခ တညစ ာကြတ အာျား

စထာကခသည အစနမ င မြနြာေေတြက ၂၀၁၇ ခနေတင ၎ငျား၏ လဒါနျားြြ ာျား မြ ခြ သည ရလဒတေရြ

အစနမ င ကလသြဂဂ အခ ကအလကရာစ စရျား ြေရငက ကစြာဇအာျား “လသာျားမ ေြက န က ငစသာ

ရာဇဝတြြ ာျား လြစ ာငြက သသာထငရာျားသည တကရက ြ ြျားြ မြ လြမခငျားအတက ရာဇဝတစ ကာငျား

အရ ေေြျားေေစ ျားသင ပြ ျား သင စတာြါက တရာျားေြ ရန” ၂၀၁၉ ခနေတင အ ကမြ ခြ သည။270

98 Hughes Network Systems (USA)

AsiaSat ၏ မြနြာေေတြနင ခ တ ကြြ ာျားသည ခငခငြာြာ ရသည။ AsiaSat နင King Royal

Technologies တ ၏ မြနြာေေတြက စြျားစနသည ပဂ လတ ငရာ ဝနစ ာငြြ ာျားသည ရခင၊ ခ ငျား၊ ကခ င

နင ရြျားမြညနယြ ာျားတင မ ေြာျားခြ စသာ ေေရာဇဝတြြ ာျားနင လသာျားမ ေြက န က ငစသာ ရာဇဝတြြ ာျား

အာျား ြ ြျား အာျားစြျားကည စသာ ရာဇဝတြက မ ေစေသညဟ Justice For Myanmar ြ စကာကခ ကခ သည။

၄ (၂) Hughes Network Systems (USA)

Hughes သည Nasdaq တင ောရငျားသငျားထာျားသည အစြရကန အစမခေက ပဂ လတ နညျားြညာနင

ဝနစ ာငြ ကြပဏ မ ေသည။ Hughes သည Hughes JUPITER ေနေက အသျားမြ ရနအတက Seanet နင

KBZ Gateway တ နင ကနထရကရထာျားသည။ ၂၀၁၆ ခနေ သတငျားထတမြနခ ကအရ Seanet အစနမ င

ကသယစရျား ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားနင Mytel၊ မြနြာေေတြတ ြါ ြါဝငနငစသာ အြညြစ ေါထာျားသည

အေျားရ စအဂ ငေ ြ ာျားအာျား အလြအစကျျားမြ ရနအတက Hughes ပဂ လတ ကနရကက အသျားမြ လြ ြည

ဟ သည။271 Seanet သည နငငစတာ၏ ဇ ဝအခ ကအလက အသျားမြ လြဂဂ လ အစထာကအထာျား

(biometric identity) မြ လြမခငျားနင လဝငြကက ျား ကြစရျား ငရာ ကနထရကြ ာျားအတက Hughes က

အသျားမြ နင ယ ရသညမ ေရာ မြနြာနငငသာျားမ ေြ ြစဘာငအတငျား ျားရာျားမြငျားထနော ခြမခာျားခထာျားရစသာ

ရဟငဂ ာတ ၏ အခင အစရျားက ထြြထြါျားနငစြသည။272 ၂၀၁၉ ခနေတင KBZ Gateway ြ အြညြစ ေါ

သည “မြနြာမြညရ ဥ ျားစ ာင ြဘငျား ကနရက စအာြစရတာနင နငငတကာအတက” ကနရကခ ြထငမခငျား

လြရန ၎ငျား၏ ပဂ လတက အသျားမြ စနသညဟ Hughes ြ စ ကညာခြ ရာ ယငျားစအာြစရတာြာ Mytel

မ ေနငသည။273

ကလသြဂဂ၏ ေ ျားြာျားစရျားနင လ အခင အစရျား ငရာ လြျားညနြစအာကတင Hughes အစနမ င ၎ငျား၏

ေ ျားြာျားစရျားနင က ြြ ာျားအတငျား လ အခင အစရျားခ ျားစ ာကြြ ာျားက တာျား ျားရြည။ လကစလ ာည စထော

Hughes အစနမ င လ အခင အစရျား တငကက ေေြျား ေေစ ျားြက အာျားကက ျားြာနတက လြစ ာငရနနင ၎ငျား၏

ပဂ လတနညျားြညာက မြနြာေေတြက တကရက သ ြဟတ သယဝကပြ ျား အက ျားြမ ေစေစရျား စသခ ာစအာင

ြလြစ ာငနငြါက မြနြာမြညြ ရငျားန ျားမြ ြနြက တခာရြည။

99 Hughes Network Systems (USA)

100 ဗ ယကနြ ောတကနင စ ကျားနနျား ကသယစရျား (VNPT)

၄ (၃) ဗ ယကနမ စာတ ကနင ဝ ကျားနနျားဆကသယဝရျား (VNPT)

VNPT သည သတငျားအခ ကအလကနင ကသယစရျားဝနကက ျားဌာနြ ၂၀၁၉ ခနေတင လြစမြာငျားခခြ ရပြ ျားစနာက

ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားေြ ာျား၌ နငငစတာ၏ စငြငစငရငျားအာျား ေ ြခန ခြသည စကာြတ စအာကရ ဗ ယကနြ၏

နငငစတာြင ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားေ မ ေသည။ VNPT အစနမ င လကရတင ပဂ လြတလြျားစ ကာငျားစြေါ၌

ပဂ လတ ၂ လျားရသည။ ၂၀၀၈ ခနေတင လင တငခြ စသာ Vinasat-1 နင ၂၀၁၁ ခနေ တင လင တငထာျားစသာ

Vinasat-2 တ မ ေသည။ ထပဂ လတ ၂ ခေလျားက Lockheed Martin က စ ာကလြ၊ လင တငစြျားခြ မခငျား

မ ေသည။274 VNPT ၏ မြနြာမြညအတငျားသ ဝငစရာကြသည ယခင ေေအာဏာရငအေျားရက ၂၀၁၀ ခနေ

တင လကြတစရျားထျားခြ သည နေဥ ျားနေဘက သစဘာတည ခ က၏ အေတအြငျားမ ေပြ ျား Viettel အတက

မြဌာနျားခ ကြ ာျားလညျား အလာျားတ ြါဝငခြ သည။275

မြနြာနငင ကာကယစရျားဝနကက ျားဌာနက ြ ြျားစြျားထာျားပြ ျားသာျား ဝနစ ာငြြ ာျား၏ နယစမြဧရယာ လြျားမခ ြက

ခ ြထငရနအတကသာ သ ျားသန မ ေသည Vinasat က အသျားမြ စရျား လကလြျားြ ရန မြနြာမြည အစမခေက

ြဂဂလကြင ကြပဏ Terabit Wave က VNPT နင နာျားလညြ ောချနလာက ၂၀၁၄ ခနေတငသစဘာတ

လကြတစရျားထျားခြ သည။276 ထနေအတငျားြာြင Vinasat ကလကလြျားြ စေရနအတက VNPT က

မြနြာကြပဏ ြ ာျားမ ေသည Elite Telecom အြ ာျားြငကြပဏ ၊ Fortune International တ နင သစဘာတ

လကြတစရျားထျားခြ သည။ Fortune International ၏ ေ ြခန ခြြ ဒါရကတာ ဥးမြဟနသည Mytel ၏

ရငျားန ျားမြ ြနသ တေဥ ျားလညျားမ ေ၊ ဘတအ ြဝငတေဥ ျားလညျား မ ေစနသည။

Terabit Wave သည ြငျားတျားစ ေါ မခငျား၊ စ ာကလြစရျား၊ ခရ ျားသာျားလြငနျားနင ဘဏဍာစရျားလြငနျားြ ာျား

အြါအဝင ကဏဍြ ာျားတင လညြတလြစ ာငစနသည ခရန ေ ျားြာျားစရျား လြငနျားအြေကက ျား တေခမ ေစသာ A1

ကြပဏ ြ ာျားအြေ၏ လကစအာကခ ကြပဏ တေခမ ေသည။ Terabit Wave က ၂၀၁၂ ခနေတင ြတြတင

ထာျားခြ ပြ ျား ကြာ ဘဏြ စထာကြ ခြ သည ကသယစရျားကဏဍ စေ ျားကကလတလြြမြ စရျား အေ အေဥြ

အက ျားအမြတြ ာျား ရယမ ေထနျားခြ သည။ Terabit Wave သည “ပဂ လတ ငရာ စမြမြငေခနျားအစ ာက

အအြ ာျား၊ ဝါယာလငျားမ င ကသယြ ဝနစ ာငြြ ာျား မြနစရာငျားခ ခင ၊ ဝါယာလငျားြြ စမြမြငအစမခေက

ကသယြ ဝနစ ာငြြ ာျား မြနစရာငျားခ ခင ၊ နငငတကာနင မြညတငျား ကနရကသယယြ စ ာငစရျားနင

လြလယမခငျား ဝနစ ာငြြ ာျား၊ နငငတကာ ဝငထကစြါက ဝနစ ာငြြ ာျား (gateway services)၊ ရကတငြ ာျား၊

ြကြ ာျား၊ တျားစမြာငျားြ ာျား၊ ဓါတတငြ ာျား၊ အသျားြမြ ရစသျားစသာ ငဘာြ ာျား၊ ကသယြြ ာျားက ထတလင

လကခ ကလကြ စ ာငရန တညစ ာကထာျားပြ ျားစသာ စရဒ ယကရယာြ ာျား” တ ြါဝငသည ဝနစ ာငြြ ာျား

အတက ကနရကအစ ာကအအ ကသယစရျား လငေငတေခက ၂၀၁၅ ခနေတင ရရခြ သည။ Terabit Wave

101 ဗ ယကနြ ောတကနင စ ကျားနနျား ကသယစရျား (VNPT)

သည ကသယစရျားလငေင ြရရြ ကတညျားက မြနြာေေတြက ကသယစရျား ဝနစ ာငြြ ာျား

စြျားစနခြ သည။

Terabit Wave နင ဗ ယကနြ အစမခေက နညျားြညာအ ြ မ ေသည OSB JSC တ က Mytel အတက

ြငြကနရကနင စဒသတငျားကနရကငယအ ကာျား ခ တ ကစြျားနငစသာ ပဂ လတ အစမခမြ ကနရက

ဝနစ ာငြ (satellite mobile backhaul network services) က ြ ြျားစြျားရန ြျားစြါငျားလြငနျားက Com &

Com က ၂၀၁၄ ခနေတင ြေညျားခြ သည။ ၂၀၁၈ ခနေတင ဘယလဂ ယ အစမခေက Newtec က Mytel

ကနရကအတက ၎ငျား၏ Mx-DMA ေနေက ြ ြျားစြျားနငရန Com & Com နင လကြတစရျားထျားခြ သည။277

ကလသြဂဂ အခ ကအလကရာစ စရျားြေရင၏ ၂၀၁၉ ခနေ အေ ရငခော ထကပြ ျားစနာက နာြညစ ေါ မြ

ခခြ ရစသာ Newtec သည Com & Com နင ၎ငျား၏ က စရျားက မ တစတာကခြ သည။278

Com & Com သည Vinasat အာျား မြနြာနငငတင စေ ျားကကတငမခငျားက မြ လြရနအတက ONET သည

ကနတ ြနာြညစအာကတင ကနထရကတေရြက ၂၀၁၆ ခနေတင လကြတစရျားထျားခြ သည။ ONET သည

Mytel ၏ ကနထရကတာမ ေပြ ျား ပဂ လတဝနစ ာငြြ ာျား ေ ေဥစြျားသည။ Com & Com ဝကဘ ဒက

အစရျားစြေါနင အလ ငအမြနတန မြနြ၊ ြငလယစရစ ကာငျား ပဂ လတ ကသယစရျား၊ စလစ ကာငျားနင

ြတသကစသာ ပဂ လတ ကသယစရျားနင ေေစရျားရညရယခ ကြ ာျားအတက အသျားမြ စနနငစသာ “စရလ ာျား

စနေဥ ကသယစရျား”အေရသညတ အတက ONET အာျား အသျားမြ ြြ ာျားက ောရငျားစ ေါ မြထာျားသည။279

Terabit Wave ၏ ေ ျားြာျားစရျား လြစ ာငြြ ာျားသည မြနြာေေတြ၏ ကနသယြ ငရာနင ေေဘကစရျားရာ

ကသယစရျားလြစ ာငြ ၂ ြ ျားေလျားြ အက ျားအမြတ ရရစနသည စထာကြ တငသငျားသတေဥ ျား၏ ဥြြာ

တေရြမ ေသည။

OSB JSC က ေေတြက နညျားြညာြ ာျား စြျားအြစနစ ကာငျား Justice For Myanmar အစနမ င အတည

ြမြ နငသည တခ နတညျားြာြင Mytel ၏ အစထာကအထာျားြ ာျားက ကည မခငျားအာျားမ င ၎ငျားက ေေဘက

ရညရယခ ကအတက အသျားမြ စနမခငျားြ ာျား မ ေနင ယရာရသည။ အနညျား ျားအစနမ င OSB JSC သည

ေေတြြ စငစ ကျားအရ အက ျားအမြတ မ ေထနျားစနစသာ Mytel နင ကနသယြ က စရျား ရစနြြ ာျား

ြတ င ေေတြ၏ နငငတကာ ရာဇဝတြြ ာျားနင တကရက ကနယစနသည။

VNPT နင Terabit Wave ြ မြနြာေေတြ၏ ကသယစရျား ညန ကာျားစရျားြျားရ ျားသ ြ ြျားစြျားစနစသာ

နညျားြညာနင ဝနစ ာငြြ ာျားြာ သသာထငရာျားလပြ ျား ရခင၊ ခ ငျား၊ ကခ ငနင ရြျားမြညနယြ ာျားတင

102 Gilat ပဂ လတ ကနရကြ ာျား (အေစစရျား)

ေေရာဇဝတြြ ာျားနင လသာျားမ ေြက န က ငစသာ ရာဇဝတြြ ာျားက မြ လြမခငျားတင ြ ြျားကည သည

ရာဇဝတြနင ည ြျသညဟ ရရထာျားစသာ အစထာကအထာျားက အစမခခ၍ Justice For Myanmar က

နဂျားခ ြြါသည။ ထ အမြင OSB JSC သည ြျားတြလြငနျား Com & Com ြတ င Mytel အာျား ပဂ လတ

ြညာက ြ ြျားစြျားမခငျားမ င ေေရာဇဝတြြ ာျားနင လသာျားမ ေြက န က ငစသာ ရာဇဝတြြ ာျား က ျားလနမခငျားက

စထာကခြ ြျား အာျားစြျားကည စနနငသည။

၄ (၄) Gilat ဂ ြလတ ကနရကမျာျား (အစစဝရျား)

Mytel ေတငလြစ ာငြက ဥ ျားတညစနသည အခ န၊ ၂၀၁၆ ခနေ ဇနလက မြနြာြဘငျားစအာြစရတာ ၄

ခအနကြ တေခအတက ြငြကနရကနင စဒသတငျားကနရကငယအ ကာျား ခ တ ကစြျားနငစသာ ပဂလတ

အစမခမြ ြလလလာ ကနရကတေခ (Satellite based backhaul network) က “အမြန ျား စနရာခ ြ”

အတက Gilat နင သစဘာတည ြတေရြ မြ လြခြ စ ကာငျား စရသလငအြေ၏ အေတအြငျားတေခမ ေသည

SkyNet က စ ကညာခြ ရာ ၎ငျားစအာြစရတာြာ Mytel အတက မ ေနင ယရသည။280 Gilat ပဂ လတကနရက

ြ ာျားသည အရြဘကနင ေေဘက ငရာ Satcom နညျားြညာနင ဝနစ ာငြြ ာျားက စရာငျားခ စသာ Tel Aviv

ေစတာ စေ ျားကကတင ောရငျားသငျားထာျားသည အေစစရျား စကာြစရျားရငျားတေခမ ေသည။ Gilat ၏ အစရာငျား

မြြင တငစရျားအ အရ ၎ငျား၏ လြငနျားသည “ကြာတဝြျားရ ေေဘကြ ဝယယသျားေြသြ ာျားအတက ၎ငျားတ ၏

အဓက အာျားသာခ ကမ ေစသာ စမြမြင၊ စဝဟငနင စရစ ကာငျား ငရာ အ င မြင ပဂ လတ ကသယစရျား

အစမ နညျားလြျားြ ာျားက ြ ြျားစနသည။” 281 ဟ သည။ Gilat က အစြရကနေေတြ၏ တကစလယာဥ

သတငျားအခ ကအလက ကနရက - နညျားဗ ဟာ ြရဂရြ (Warfighter Information Network-Tactical

(WIN-T) programme) က စရာငျားခ စြျားသည။282 Gilat က အြညြစ ေါ မြလစသာ ြဘငျားစအာြစရတာ၏

လကစအာကခကြပဏ နင က စရျားတေရြ ရစနခြ ပြ ျား မ ေပြ ျား မြနြာမြညတင ေ ြခ က ြ ာျားောရသညဟ

ထတစ ေါစမြာ ခြ သည။

မြနြာေေတြ၏ မြညသ က စရျားနင ေတဓာတေေ ငစရျား ညန ကာျားစရျားြျားရျား၏ SkyNet ြ

ထတလင စနြြ ာျားသည မြနြာေေတြ၏ အြနျားေကာျား မ န ခ ြတင Gilat ပဂ လတကနရကြ ာျား၏

အက ျားဝငြတသကြ မ ေစေသည။

Gilat နညျားြညာသည မြနြာေေတြက ြ ြျားစနခြ သည။ ၂၀၁၄ ခနေတင “မြနြာအေျားရ စအဂ ငေ ”

တေခအတက “နညျားဗ ဟာက စသာ ပဂ လတ ကသယစရျား ယနေြ ာျား” ြါ ြါဝငသည ပဂ လတ

103 Gilat ပဂ လတ ကနရကြ ာျား (အေစစရျား)

ကသယစရျား ဝယယြ သစဘာတည ခ ကတေရြက Gilat က ထတမြနစ ကညာခြ သည။

၎ငျားသစဘာတည ခ ကထြတင လနင အတ သယစ ာငနငစသာ ေေစမြမြငသျား ပဂ လတ

ကသယစရျား ကရယာ (SatTrooper Manpacks) နင အတ SkyEdge II hub နင terminals၊

Raysat စရလ ာျားစနေဥသျား ပဂ လတ ကသယစရျား အငတငနာြ ာျား၊ WaveStream BUCs [ ပဂ လတ

အသလင ြြ ာျားတင သျားသည block upconverters] နင ြျားတြြါ modems ြ ာျား”တ ြါဝငသည။283

Terabit Wave က “လနင အတ သယစ ာငသည ကရယာ (Manpacks) နင စရလ ာျားစနေဥသျား

ပဂ လတ ကသယစရျား (Satcom-on-the-Move)”က လကခြည သြာ မြနြာေေတြ၏

ကသယစရျား ညန ကာျားစရျားြျားရ ျားမ ေစ ကာင ၎ငျားတ ၏ ဝကဘ ဒတင အတညမြ ခြ သည။284

မြနြာေေတြက စနာကထြ ကရယာြ ာျား ထြြစြျားမခငျား ရြရနင မြနြာေေတြအတက ပဂ လတြ

စဒတာြ ာျားက လကခထတလင နငစသာ နေလြျားသာျား စမြမြငေခနျားြ ာျား (VSAT) အတက ကလက

စထာကြ စြျားြစြျားတ က ြသရြါ။ Gilat ပဂ လတ ကနရကြ ာျား၏ ထတမြနခ ကအရ “Terabit

Wave သည စရတနျားတငရစသာ ကြာလျား ငရာ နင စဒသခ စမ ရငျားနညျားနာ ြ ြျားသြ ာျား ြါဝငသည

စလလမ ေေဥတေခအတငျားြ အနငရသည။” ဟ စသာစ ကာင မြနြာမြညရ ြြက ယမြန စသာ

ေေဘက ငရာ ကသယစရျားြေစညျားြ ာျား ဝယယေစ ာငျားစရျား လြငနျားတေခက စထာကမြစန

သည။285 ကာကယစရျားဝနကက ျားဌာန၏ ဝကဘ ဒတငြ ကသယစရျား ညန ကာျားစရျားြျားရျားအတက

“စလလမ ေေဥ” အစ ကာငျား အစထာကအထာျားြရြါ။ အကယ၍ စလလမ ေေဥရခြ ြည လျငလညျား

ဒ ြကစရေ နညျားက စသာ ကက ျား ကြြ ြရဘြ အက င ြ ကမခောျားြ ကက ျားြာျားနငသည အနတရာယနင အတ

လ ဝကော က ငျားြမခငျားသာ မ ေနငြါသည။

Terabit Wave ြ

ြ ြျားစြျားထာျားစသာ Gilat

ကရယာြ ာျားက

ကသယစရျားညန ကာျားစရျားြျားရျား

ြ တြ ြဝငြ ာျားက

သရြမြသစနေဥ၊

အရငျားအပမစ - Terabit Wave

104 Intelsat (လဇငဘတ/အစြရကန)

ရရထာျားစသာ အစထာကအထာျားက အစမခခ၍ မြနြာေေတြ ကသယစရျား ညန ကာျားစရျားြျားရ ျားသ Terabit

Wave/A1 Group နင Gilat Satellite Networks တ ြ ြ ြျားစြျားစနစသာ နညျားြညာနင ဝနစ ာငြြ ာျားသည

သသာထငရာျားလပြ ျား ရခင၊ ခ ငျား၊ ကခ ငနင ရြျားမြညနယြ ာျားတင ေေရာဇဝတြြ ာျားနင လသာျားမ ေြက

န က ငစသာ ရာဇဝတြြ ာျားက က ျားလနရာတင စထာကခြ ြျား အာျားစြျားကည သည ရာဇဝတြနင ည ြျသည

ဟ Justice For Myanmar က နဂျားခ ြြါသည။

၄ (၅) Intelsat (လ ဇငဘတ/အဝမရကန)

Intelsat သည နယျားစယာကေစတာ စေ ျားကကတင ောရငျားသငျားထာျားစသာ လဇငဘတအစမခေက ပဂ လတ

စကာြစရျားရငျား မ ေသည။ ၂၀၁၆ ခနေတင “မြနြာအေျားရ၏ ကနရက” နင ြဘငျားစအာြစရတာြ ာျားအတက

Intelsat ပဂ လတ ၂ လျားအာျား လကလြျားြ ရရစေြက မြနြာအေျားရအာျား စြျားအြရနအတက ြ စ ာငစရျားနင

ကသယစရျားဝနကက ျားဌာန (MOTC) နင ငာျားရြျားြောခ ြတေရြက Intelsat ြ လကြတစရျားထျားခြ သည။286

သစဘာတည ခ က၏ အေတအြငျားတေရြအစနမ င မြနြာေေတြသည Intelsat ပဂ လတြ ာျားက အသျားမြ ခင

ရခြ သညြာ မ ေနငစမခြ ာျားပြ ျား Intelsat ဝနစ ာငြြ ာျားအစနမ င ရဟငဂ ာြ ာျားအစြေါ က ျားလနသည ၂၀၁၇

ခနေ လြ ျားတျားသတမ တြက တကရက ြ ြျားရာ စရာကခြ နငသည။

၂၀၁၇ ခနေ ဇနနဝါရ တင အြ ျားသာျားဒ ြကစရေ အ ြခ ြ ဥ ျားစ ာငသည အေျားရ၏ သြမတသည အသစြျား

အစ ကာငျား ကာျားခ က အြတ ၁၇/၂၀၁၇ မ င မြနြာနငငြင ပဂ လတေနေ တညစထာငစရျား ဥ ျားစ ာင

စကာြတ က ြေညျားခြ သည။ 287 ေျားရြ ယရာြင သြမတြ စကာြတ ၏ ထနျားခ ြြအာျား မြနြာေေတြသ

စြျားအြခြ သည။ စကာြတ က ဒ သြမတ ဒ-ဗလခ ြကက ျား မြင စ ြ ဥကက ဌ အမ ေ စ ာငရကသည။ စကာြတ

အ ြဝငြ ာျားထြတင တြြစတာ ကာကယစရျားဥ ျားေ ျားခ ြ၏ အြန စြျားြစအာကရ ေေတြြ အလာျားတ ခန အြ

ထာျားသြ ာျားမ ေစသာ ကာကယစရျားနင မြညထြစရျား ဝနကက ျားတ ြါဝငသည။ စကာြတ က ြဝါဒ၊ ဘဏဍာစရျားနင

အေ အေဥ ကက ျား ကြြတ အတက တာဝနစြျားထာျားသည။ အသစြျားအစ ကာငျား ကာျားခ က ၁၇/၂၀၁၇ အရ

ကသယစရျား ညန ကာျားစရျားြျားရ ျားသည စကာြတ ၏ တရာျားဝင အ ြဝငြမ ေစသာလညျား ြထြဥ ျား ျားအကကြ

ညြနငျားအေညျားအစဝျား၏ ဓါတြက ေေတြ၏ ကသယစရျား ညန ကာျားစရျားြျားရ ျား၏ တ ြတြ ငထာျားစသာ

ယန စ ာငျားဝတ အရာရတေဥ ျား၏ ြါဝငြက မြသစနသည။288


အေျားရအစနမ င အသစြျားအစ ကာငျား ကာျားခ က အြတ ၁၈/၂၀၁၇ မ င ပဂ လတေနေ အလြစကာြတ က

မြနြာနငငြင ပဂ လတေနေ တညစ ာကစရျား ဥ ျားစ ာငစကာြတ ၏ ကက ျား ကြြစအာကတင အလာျားတ

ြေညျားခြ သည။ အလြစကာြတ က ြ စ ာငစရျားနင ကသယစရျားဝနကက ျား (MOTC) ြ ဥကက ဌ အမ ေ

စ ာငရကကာ ကာကယစရျားနင မြညထြစရျား ဒဝနကက ျားြ ာျား ြါဝငပြ ျား ြ စ ာငစရျားနင ကသယစရျား

ဝနကက ျားဌာနစအာကရ သတငျားအခ ကအလကအတတြညာနင ငဘာလမခ စရျားဌာန၏ ညန ကာျားစရျားြျားခ ြက

အတငျားစရျားြျားအမ ေ စ ာငရကသည။289

သတငျားအခ ကအလက အတတြညာနင ငဘာလမခ စရျားဌာနသည ြ စ ာငစရျားနင ကသယစရျား

ဝနကက ျားဌာနရ ပဂ လတ အေ အေဥြ ာျား လညြတလြစ ာငြတင ၎ငျား၏ ပဂ လတကဏဍြတ င တာဝနရသ

မ ေပြ ျား အငဂ ငန ယာခ ြ ဥ ျားဝငျားစအာငြ ဥ ျားစ ာငြါသည။ ဥ ျားဝငျားစအာငသည ေေတြြ ခန အြခခြ ရသမ ေပြ ျား

၁၉၉၀ ခနေြ ၂၀၁၅ ခနေအထ MPT ၏ စဝျားရြစမြမခာျား ကသယစရျားဌာနတင ဒ-အငဂ ငန ယာခ ြအမ ေ

တာဝနထြျားစ ာငခြ ရသမ ေကာ အြ ျားသာျားဒ ြကစရေ အ ြခ ြသ အာဏာြလြခငကြ ပဂ လတဌာနသ

စရစမြာငျားခခြ ရမခငျားမ ေသည။290 ေေအြခ ြစရျားကာလအတငျား၌ နငငတကာ စ ကျားနနျား ကသယြအာျားလျားြာ

စောင ကည ခခြ ရပြ ျား “ဤသညြာ ဝငစြါငထကစြါက ခလတြ ာျားက ပဂ လတ ကသယစရျား စမြမြငေခနျားြ ာျား

နင ခ တ ကထာျားခြ သည အတက မ ေနငြါသည။ နျားစမြာ ြြ ာျားနင စ ကျားနနျား သတငျားေကာျားြ ာျားက

ြျားယထာျားသည၊ င ာမြ မခငျားနင ြြသတထာျား ကည သည အစထစထ လမခ စရျား အစမခခအစြေါတင

ကသယြြ ာျားက မ တစတာကသည။”291 သ မ ေ၍ ဥ ျားဝငျားစအာငသည လထအစြေါ ေေတြစောင ကည

ြတင တကရက ြါဝငြတသကစနသည။ Intelsat Global Sales & Marketing Ltd. နင အခ ကအလကြ ာျား

အသျားမြ ြက မြန ကမခငျားြမြ နငသည သစဘာတည ခ က (payload indefeasible rights of use (IRU)

agreement) က ၂၀၁၈ ခနေတင လကြတထျားခြ သြာလညျား သတငျားအခ ကအလက အတတြညာနင

ငဘာလမခ စရျားဌာန၏ ယာယ ဥ ျားစ ာငညန ကာျားစရျားြျားခ ြမ ေသည။292

၂၀၁၈ ခနေတင Intelsat 39 စြေါ၌ “နေြ ာျားော၊ စရဒ ယအခ ကမြြက လကခပြ ျား အလအစလ ာက

အမခာျားအခ ကမြြက ထတလင စြျားသည ေကြ ာျားော ြါဝငသည သစဘာတည ခ က.....C- နင Ku band

လငျားနေခေလျား (အတက) ပဂ လတ ဝနစ ာငြြ ာျားအတက” Myanmarsat-2 ပဂ လတက လကခစြျားြည

သစဘာတည ခ ကတေရြက MOTC က Intelsat နင လကြတထျားခြ ြါသည။293 Myanmarsat-2 က

အဂဂလန တင အစမခေကစသာ Intelsat Global Sales & Marketing Ltd. က ြျားတြြင ငပြ ျား မြနြာအေျားရက

နငငစတာဘတဂ ကြ ေေစြါငျား အစြရကနစဒေါလာ ၁၅၅.၇ သနျားက စြျားစမခခြ ရသည။294 မြနြာနငငြင

ပဂ လတေနေတညစ ာကစရျားဥ ျားစ ာငစကာြတ အေညျားအစဝျားတေရြသ စမြာ ကာျားစသာ ြန ခနျားတေရြတင

ဒတယ သြမတ ဒ-ဗလခ ြကက ျား မြင စ က ပဂ လတက “ြညာစရျား၊ က နျားြာစရျား၊ လသာျားအရငျားအမြေ

တျားတက ပ ျားစရျားနင နငငြ လအြစသာ အမခာျားကဏဍြ ာျားတင ထစရာက အက ျားရော” သျားေြသာျားလြ ြညဟ


စ ကညာခြ သည။295မြနြာနငငြင ပဂ လတေနေ တညစ ာကစရျား ဥ ျားစ ာငစကာြတ ြတ င “သက ငရာ

ဝနကက ျားဌာနြ ာျားြ ငာျားရြျားထာျားစသာ ပဂ လတလငျားြ ာျားက အသျားမြ ရနအတက ေနေက စသာ အေ အေဥြ ာျားက

စရျား ြသာျားရန မ ေသည။”296

Intelsat 39 အာျား Airbus နင Safran SA တ ြျားတြ လြစ ာငသည မြငသေ ေ ျားြာျားစရျားအ ြ ArianeGroup ၏

လကရအောကခကမပဏမဖစရ ော ArianeSpace က ၂၀၁၉ ခနေ သဂတလတင လင တငခြ သည။

Myanmarsat-2 ၏ ကနေညဝနထြြါဝငစသာ ဤပဂ လတက Maxar Technologies က ထတလြ

တညစ ာကစြျားမခငျားမ ေသည။297 ြဘငျားစအာြစရတာြ ာျားအတက Myanmarsat-2 အာျား အသျားမြ ြြါ

ြါဝငသညဟ နငသည Myanmarsat-2 နင MOTC ၏ သစဘာတည ခ ကက လကခစ ာငရကြြ ာျားအာျား

Intelsat ၏ စ ကညာခ ကတင အစသျားေတ စ ေါ မြထာျားသည။ သ မ ေ၍ Mytel ၏ ခ ြထငြက ဤသညက

စထာကကမြ ပြ ျား မြနြာေေတြ၏ တရာျားြဝင လ ဝကရြစငအာျား မ ည ေကစြျားစနသည။ ပဂ လတ

ထနျားစ ကာငျားစရျားစကာြတ က မြနြာေေတြြ ထနျားခ ြထာျားမခငျားအာျား Intelsat ြ င ဟထတစ ေါစမြာရန

ြ ကကကစနမခငျားြာ ေျားရြေရာ မ ေစနသည။

Intelsat 39 စြေါတင

Myanmarsat-2က

လင တငနငစ ကာငျား

မြနြာအေျားရ၏

စ ကညာခ ကတေရြ။

အရငျားအပမစ -

ပ န ကာျားဝရျား နကက ျားဌာန

ကည ရသညြာ မြနြာေေတြအစနမ င Myanmarsat-2 က ေေဘက ငရာ ရညရယခ ကြ ာျားအတက

အသျားမြ လြ ြညြာ မ ေနင ယရာရသည။ သ မ ေ၍ ေေရာဇဝတြြ ာျားနင လသာျားမ ေြက န က ငစသာ

ရာဇဝတြြ ာျားက က ျားလနမခငျားတင Intelsat အစနမ င စထာကခြ ြျား အာျားစြျားကည စနသညဟ Justice For

107 JAXA, Hokkaido နင Tohoku တကက သလြ ာျား (ဂ ြန)

Myanmar က သျားသြြါသည။ Maxar Technologies အစနမ င ၎ငျားတ ြ ြညသညက ြညသည အခ နက

သရထာျားသညနင ၎ငျားတ ၏ Intelsat နင မြနြာအေျားရတ အ ကာျား ေ ျားြာျားစရျား သစဘာသဘာဝအရ ကနထရက

သစဘာတည ခ ကအစြေါ ြတည၍ ထရာဇဝတြြ ာျားက ြ ြျားကည မခငျားြ ာျား မ ေစနနငြါသည။ Myanmarsat-

2 ကလင တငစြျားမခငျားအာျားမ င ArianeSpace သည မြငသေနငင၏ ၂၀၁၇ ခနေ Corporate Duty of

Vigilance Law နင ကလသြဂဂ လြျားညနြြ ာျားစအာကရ ၎ငျား၏ လ အခင အစရျား ငရာ တငကက ေေြျား

ေေစ ျားြြ ာျားက ြ ကကကခြ ြါသည။

၄ (၆) JAXA, Hokkaido နင Tohoku တကကသ လမျာျား ( ျ န)

ဂ ြနအေျားရ၊ Hokkaido နင Tohoku တကက သလြ ာျားသည မြနြာနငငက မြညတငျား အာကာသ အေ အေဥ

တေခအတက နညျားြညာနင စထာကြ ြြ ာျားက စြျားစန ကသည။ ဤအေ အေဥတင အနြ ြ အစသျားောျား

ပဂ လတနေခ လင တငမခငျား၊ သငတနျားနင စမြမြငေခနျားတေခ တညစ ာကမခငျားတ ြါဝငပြ ျား မြနြာနငင

စလစ ကာငျားနင အာကာသအတတြညာ တကက သလ (Myanmar Aerospace Engineering University -

MAEU)မ င တြ က၍ စ ာစ ာငမခငျားမ ေသည။298 ဂ ြန အာကာသ စအဂ ငေ (Japan Aerospace

Exploration Agency - JAXA) သည ပဂလတက လင တငရနအတက အ ငသင မ ေစနသည။299

ဤအေ အေဥသည ေေတြြ ထနျားခ ြထာျားစသာ မြနြာနငငြင ပဂ လတေနေ တညစ ာငစရျား ဥ ျားစ ာင

စကာြတ စအာကတင က စရာကစနပြ ျား အစသျားောျားပဂ လတက ေေစရျားရညရယခ ကြ ာျားအတက

အသျားမြ ယရာရသည။ ဤေ ြခ ကက “ြေစညျားသယအာကာသကနတနနာယာဥတေခ (spacecraft bus)၊

ကနေညဝနထြနင အာရ ခကရယာြ ာျား၊ စမြမြငထနျားခ ြြေခနျားတ တညစ ာကရနနင အာကာသ

နညျားြညာက အသျားခ ရန” တ က မြနြာနငငြ စ ာငရကနငစေရန ရညရယခ ကမ င မြနြာ၏ ပဂ လတ

သစတသနနင ဒ ဇငျားြေ ြမခငျား ေြျားစ ာငရညတ က တျားမြြင လာစေရန ရညရယပြ ျား ြေ ြထာျားမခငျား

မ ေသည။300 ဤထြတင နေြ ျားသျား နညျားြညာလညျားြါဝငရာ မြနြာေေတြ၏ ကသယစရျား ေြျားစ ာငရည

ကလညျား မြြင တငစြျားနငလကြည။

MAEU ၏ ြါဝငြသည ကက ျားြာျားစသာ စနာကထြေျားရြြြ ာျားက မ ေစေသည။ ထတကက သလက မြနြာနငင၏

ယခင ေေအာဏာရငမ ေစသာ ဗလခ ြြျားကက ျား သနျားစရက သြပနင နညျားြညာဝနကက ျားဌာနစအာကတင ၂၀၀၂

ခနေ၌ ထစထာငခြ မခငျားမ ေသည။301 MAEU က မြနြာေေတြအတက သငတနျားနင နညျားြညာက စြျားစ ာင

စနပြ ျား လကနကြ ာျားနင နေြ ျားသျား ကနြေစညျားြ ာျားအာျား သစတသနနင ထတလြြက စ ာငရကစနသည။

MAEU ၏ စြာငျားသြြ ယာဥ သစတသနဌာနသည စလစ ကာငျားသျား စြာငျားသြြ ယာဥြေ၊ ကယတငြ သနျား

နငစသာ အငဂ င ၂ လျားအထကသျား ရဟတယာဥငယြ ာျား (multi-copters)၊ ကယတင ျားမ တ


စ ာငရကနငသည ေြျားစ ာငရညြ ာျား၊ စလစ ကာငျားြ တငျားထာမခငျား (aerial surveying)၊ စမြြ

မြ လြမခငျားနင စဝဟငြစောင ကည မခငျား အေရသညတ က အထျားသမ င ေေစရျား ငရာ အသျားမြ မခငျား

ြ ာျားအတက မြငသေနင အစြရကန သစတသ ြ ာျား၏ အကအည မ င မြ လြစနသည။302 ဤဌာနသည

ေေတြ၏ စမြြထတလြစရျား အငဂ ငန ယာယနေနင စလစ ကာငျားရန ကာကယစရျား ေေ ငြ ကြကြစရျား

ဌာနခ ြ အြတ (၈) နင (၂၀၃၂) တ က ြ ြျားြနင သငတနျားြ ာျား စြျားပြ ျား ၎ငျားတင စလစ ကာငျားသျား

စြာငျားသြြ ယာဥ အစရအတကတခ ၊ ကနယစသာ နညျားြညာနင က လြ တာ ၁၀၀ က လြျားမခ စသာ

စမြမြငထနျားခ ြစရျား ေခနျားတေခတ က ြင ငသည။ စလစ ကာငျားရန ကာကယစရျား ေေ ငြ

ကြကြစရျားဌာနခ ြအတက MAEU ၏ စလစ ကာငျားသျား စြာငျားသြြ ယာဥ အေ အေဥက “စောင ကည စရျား

ြေရငအတက အေေအြန အန ျားကြ ကည ရ မခငျား (real monitoring)”၊ ဗျားထခကြ ကေ ျားြ ခန ြနျား

တကခ ကမခငျား၊ စလယာဥစြာငျားနငမခငျားနင စမြမြငြ ထနျားခ ြသည စလစ ကာငျားရန ကာကယစရျား

အရာရြ ာျားအတက သငတနျားနင စလစ ကာငျားရန ကာကယစရျားေနေြ ာျားအတက ြေြတဒရနျားြ ာျား

အသျားမြ မခငျား သငတနျားတ က ြ ြျားစြျားသည။303 အမခာျားေျားရြ ယရာမ ေစသာ အေ အေဥြ ာျားထြတင ြေ ငျား

ဒျားက ညြ ာျားအာျား အထျားမြ စလ လာကာ မြ လြထာျားသည စရာ ကကဒျားက ညြ ာျား၏ စ ာကလြြနင

လြစ ာငြတ အစြေါ သစတသနမြ ြနင သငတနျားြ ာျားက စ ာငရကစနစသာ MAEU ၏ စလာငောနင

တနျားကနြေစညျား အငဂ ငန ယာဌာန (Fuel and Propellant Engineering Department)304 လညျားြါဝငသည။

MAEU ၏ အာကာသေနေ အငဂ ငန ယာဌာန (Department of Space Systems Engineering) သည ပဂ လတ

အငဂ ငန ယာ၊ အစဝျားြ အာရခမခငျား (remote sensing) နင ပဂ လတ ကသယစရျားတ အတက သင ကာျားြြ ာျား

ြ ခ စြျားသည။305

MAEU ၏ စလစ ကာငျားသျား

စြာငျားသြြ ယာဥဌာနြ ေေတြ၏

စမြြထတလြစရျား

အငဂ ငန ယာယနေသ

စမြြထတလြစရျားနင

သငတနျားြ ြျားကည ြ။

အရငျားအပမစ - MAEU


မြနြာ၏ အနြ ြ အစသျားောျားပဂ လတက စ စ ေါဝါရ လ ၂၀၂၁ ခနေတင လင တငရန ေ ေဥထာျားပြ ျား ၂၀၂၀ ခနေ

စအာကတဘာလတင ပဂ လတ စ ာကလြစရျားြာ ပြ ျားေ ျားသာျားပြ ျား JAXA သ လြစမြာငျားခြ သည။306 မြနြာြ

၎ငျား၏ အာကာသအေ အေဥအတက မြညြ ပ ျားစရျား အကအည က ရယရန ကက ျားောျားလ ကရသည။307 MAEU

၏ ြါစြာကခခ ြက အနြ ြ အနြ ြ အစသျားောျားပဂ လတသည “ဝနကက ျားဌာနြ ာျားအတက ြရြြ ာျားက”

လင ထတစြျားနငသညဟ င ဟစမြာ ထာျားသည။308 အနြ ြ အစသျားောျားပဂ လတက တငျားရငျားသာျားနယစမြ

ြ ာျားရ ေေ ငစရျားြ ာျားတင ရနသကငျားစထာကမခငျားနင အြန စြျားကြကြြ ေြျားစ ာငရညြ ာျားအတက

အသျားမြ နင ယရာရသည။

ဤအေ အေဥြတ င မြနြာအေျားရသည ELM နညျားြညာြ အငတငနာြ ာျား၊ ပဂ လတ စမခရာခမခငျားေနေ

တေရြနင Addnics Corp ြ ထတလင ေကနင လကခ ြျားယေက တေခ အြါအဝင ဂ ြနကြပဏ ြ ာျားြ

နညျားြညာြ ာျားက ေစ ာငျားရယလ ကရသည။ အနြ ြ အစသျားောျားပဂ လတအတက စထာကြ စနစသာ

ဤသြ ာျားနင အမခာျားြ ြျားသြ ာျားသည ေေရာဇဝတြြ ာျားနင လသာျားမ ေြက န က ငစသာ ရာဇဝတြြ ာျားက

မြ လြမခငျားတင စထာကခြ ြျား အာျားစြျားကည စနနငသည။309

ဤအေ ရငခော၏ စတ ရခ ကြ ာျားနင မြနြာေေတြ၏ မြ ြြအစြေါ က ယက ယမြန မြန ြတတြျား

တငထာျားစသာ အစထာကအထာျားတ အစြေါ အစမခခမခငျားအာျားမ င အကယ၍ အနြ ြ အစသျားောျားပဂ လတ

အေ အေဥက အစကာငအထညစ ေါ ကြါက ဂ ြနအေျားရဌာနြ ာျား၊ တကက သလြ ာျားနင ေ ျားြာျားစရျားလြငနျား

ြ ာျားသည နငငတကာ လ အခင အစရျားနင နငငတကာ ရာဇဝတြ ငရာ ဥြစဒြ ာျားက ခ ျားစ ာကစနစသာ

မြနြာေေတြ၏ ေေ ငစရျားြ ာျားက စထာကြ မခငျားြငမ ေစြလြ ြည။ သ မ ေ၍ ဂ ြန၏ အြ ာျားမြညသြငနင

ြဂဂလကြင အ ြအေညျားြ ာျားသည ေေရာဇဝတြြ ာျားနင လသာျားမ ေြက န က ငစသာ ရာဇဝတြြ ာျားက

က ျားလနမခငျားတင စထာကခြ ြျား အာျားစြျားကည စနနငသည။

ဂ ြနအေျားရ၊ ဂ ြနတကက သလြ ာျား၊ ELM Technology၊ Addnics Corp နင ကေြသက ငစနစသာ

ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားအစနမ င မြနြာနငင၏ အနြ ြ အနြ ြ အစသျားောျားပဂ လတနင အာကာသအေ အေဥ

အစြေါ ၎ငျားတ ၏ စထာကြ စနြက ခ ကခ ငျား ရြတန ရမည။

မြနြာေေတြအစနမ င အရြဘက ထနျားခ ြြ အမြငဘကတင ရစနသြျ၊ မြနြာေေတြနင ၎ငျား၏

ေေ ငစရျားြ ာျားက တကရကစသာ၎ငျား သ ြဟတ သယဝက၍စသာ၎ငျား အက ျားခောျားြစနရစ ကာငျား

လတလြော အတညြမြ နငစသျားသ၍ မြနြာမြညသ ပဂ လတ အတတြညာ လြစမြာငျားမခငျားနင စြျားအြမခငျား

တ က ငျားင ထာျားရြါြည။

• Viettel Construction Myanmar သည စစတပ အေျခစကစခနးမားတြင Mytel တာဝါတင အနညးဆး ၃၈ ခ တညေဆာကမႈက ဦးေဆာငေနၿပး ယငးတာဝါတင အမားအျပားမာ ပဋပကၡျဖစေနေသာ တငးရငးသားေဒသမားတြင တာဝါတင အမားအျပားရသည။

• စစတပအေျခစကစခနးမားရ Mytel ၏ အေျခခအေဆာကအအက စစဖက ဆကသြယေရးမားအား ပပးရနအတြက အသးျပခထား ရသညမာ ျဖစႏငဖြယရာရသည။

• Mytel တာဝါတငမား ရေသာ အေျခစကစခနးမားတြင ဆး႐ြားသည လ႔အခြငအေရး ခးေဖာကမႈမားက တက႐က ကးလြနေနေသာ ေဒသႏင ဗဟာ စစဆငေရးကြပကမႈမား၊ ေျခလငတပရငးမားႏင အငဂငနယာတပရငး တစရငးတ႔ ပါဝငသည။

• တာဝါတင ၄ ခသည ျမနမာစစတပ၏ လကနကထတလပသျဖစ သည ကာကြယေရးပစၥညးမား ၫႊနၾကားေရးမႈး႐း အေဆာကအအမားတြင တညရသည။ အ

ခနး

၅

စစတပအေျခစကစခနးမားရ စစတပအေျခစကစခနးမားရ MYTEL MYTEL

111 ေေတြအစမခေကေခနျားြ ာျားရ Mytel

အခနျား ၅။

Viettel ၏ လ ဝကြတတြျား ငြ ာျားက ေေစ ျားြတေရြြ ေေတြအစမခေကေခနျားြ ာျားနင လ ဝက

ေေဘကအစ ာကအအြ ာျားတင Mytel အစမခေက လင ြျားေက ေခနျား ၃၇ ခ၏ တညစနရာဒ ဇငျားြ ာျားက

စ ေါ မြထာျားသည။ ြတတြျားြ ာျားထြတင ဗ ယကနြ မြညသ တြြစတာြ ခန အြထာျားစသာ ဗ ယကနြ

ဝနထြျားြ ာျား အြါအဝင Viettel Construction Myanmar ြ ဝနထြျားြ ာျားနင ၎ငျားတ ၏ ထြ င ငာျားထာျားစသာ

ကနထရကတာြ ာျား (အြညအာျားမ င Taicom JSC) က မြနြာေေတြ အစမခေကေခနျားြ ာျားအတငျား လြရာျား

စနပြ ျား အကကအကငျား တငျားတာမခငျားြ ာျား၊ တာဝါတင စ ာကမခငျားြ ာျား၊ မြင ငမခငျားနင ထနျားသြျားမခငျားြ ာျား

မြ လြစနသညက စ ေါ မြစနသည။ Justice For Myanmar အစနမ င ၎ငျားအစမခေကေခနျားြ ာျားအာျားလျား

စ ာကပြ ျားြပြ ျားက အတညြမြ နငစသာလညျား Mytel ၏ အလ ငအမြန ထကစြေါလာြက ကည မခငျားအာျားမ င

စ ာကလြစရျားြ ာျား ပြ ျားေ ျားသာျားမခငျားြာ မ ေနငြါသည။ Justice For Myanmar တင Mytel နင MECTel

အစမခေကေခနျား တညစနရာြ ာျား၏ အမြည အေောရငျား ြရြါ။ သ မ ေ၍ ေေတြ အစမခေကေခနျားြ ာျားနင အမခာျား

၅ (၁) တငျားရငျားသာျား မြညသလထအသငျားအဝငျားြ ာျားအစြေါ

ေေတြ၏ေေ ငစရျားြ ာျားက Mytel ြ စထာကကစြျားသည။

၅ (၂) Mytel နင ကာကယစရျားြေစညျားြ ာျား ညန ကာျားစရျားြျားရ ျား


ေေတြအစ ာကအြ ာျားတငရစသာ ၎ငျားတ တညစနရာြ ာျား၏ အြနတကယ အစရအတကြာ ြ၍ြ ာျားမြာျား

ြညဟ ခန ြနျားသည။

Mytel အစမခခအစ ာကအအက မြနြာေေတြက တကရက စထာကကစြျားစနသညြာ ြ ာျားောမ ေနငစမခ

တေရြရပြ ျား ၎ငျားက အရ သ ြဟတ အမ ည ခ ကသယစရျားေနေတေခအမ ေ ထာျားရသညဟ စေကာြ

ေေစရျားရညရယခ ကြ ာျားအတင အသျားမြ စနခြ သည။Mytel ၏ 4G LTE ကနရကက ေေဘက ကသယစရျား၊

စောင ကည ေနေြ ာျား၊ အြန စြျားြနင ထနျားခ ြြ၊ အစမခေကေခနျား လမခ စရျားနင အစမခေကေခနျားြ ာျားအတက

Wi-fi အြါအဝင အြ ျားြ ျားစသာ ရညရယခ ကြ ာျားအတက အသျားမြ စနနငသည။ Mytel ကနရကတင 5G

ထကစြေါလာသညနင အြျ Mytel ၏ အစမခခအစ ာကအအအာျား နညျားဗ ဟာအရ အသျားမြ ြည အနတရာယ

ြြ ာျားလာ ယသာရသည။ 5G က အာရ ခကရယာြ ာျားတင၎ငျား၊ ယာဥြ ာျားအ ကာျား စရလ ာျားေဥ ကသယစရျား

တင၎ငျား၊ ကယြင ျားမ တလြစ ာငနငစသာ စမြမြငနင စဝဟငယာဥြ ာျား၏ စ ာငရကြြ ာျားတင၎ငျား၊

စနာကယကြတ ြြ ာျားက တက ကစသာ applications ြ ာျားတင၎ငျား၊ အငအာျားကက ျားစသာ ေေဘက ငရာ

cloud အစမခမြ ကနမြ တာမြ မခငျား (Cloud based computing) အတငျားတင၎ငျား အသျားမြ နငသည။310

ေေတြအစမခေကေခနျားြ ာျားတင လင ြျားအစမခေကေခနျားြ ာျားက ထာျားရရာတင Mytel အစနမ င ထတညစနရာ

ြ ာျား၏ ေညျားြ ဥျားြ ာျားက ထစရာကော စက ာလာျားနငသည။ ေေတြအစမခေကေခနျားြ ာျားအတငျား Mytel ၏

ကသယစရျား အစမခခအစ ာကအအြ ာျား၏ တရာျားြဝင အသျားမြ စနြက ေေစ ျားြည လတလြစသာ

ကက ျား ကြသည အ ြ ြရြါ။ မြနြာ၏ ကသယစရျားဥြစဒ အြဒ ၃၉ (ခ) တင ောတကနင ကသယစရျား

ညန ကာျားြဦျားေ ျားဌာန (MPT) အစနမ င “လငေငရယထာျားစသာ ကသယစရျား ဝနစ ာငြလြငနျားြ ာျားက

လညျားစကာငျား၊ ကနရက အစထာကအကမြ ြေစညျား ငရာလြငနျားြ ာျားကလညျားစကာငျား၊ ကသယစရျားြေစညျား

ငရာလြငနျားြ ာျားကလညျားစကာငျား ေေစ ျားမခငျားနင ကက ျား ကြကြကြမခငျားတ က စ ာငရကရြည။” နင အြဒ

၄၀ (ခ) (၂) စအာကတင “ ကသယစရျားဝနစ ာငြလြငနျား စ ာငရကသည အစ ာကအအနင စနရာြ ာျား၊

ေကြေစညျားြ ာျားက ဝငစရာက ကည ရေေစ ျားမခငျား မြ နငသည။” ဟ ြါရသည။311 ြညသ ြငမ ေစေ

အရြသာျားြ ာျားအစနမ င ေေတြအစမခေကေခနျားြ ာျားက ဝငစရာကနငစသာ အခင အာဏာြရသမ င Mytel

အစမခေကေခနျားြ ာျားြာ ဥြစဒြ ကငျားလတခင ရစနစြသည။

ေေတြအစမခေကေခနျားြ ာျားအတငျားရ Viettel ၏ လြငနျားတညရြက Viettel ၏ ြဋညာဥ အြဒ ၂၁

စအာကတင သတြတမြဌာနျားထာျားပြ ျား312 ၎ငျားက Viettel က ဗ ယကနြေေတြ၏ ြင ငြြ ာျားက

အသျားမြ လ က “နငငစတာ ကာကယစရျားနင လမခ စရျားလြငနျားြ ာျားက ထြျားစ ာငရန” နင မြညြအ ြ

အေညျားြ ာျား အြါအဝင “လအြသည ြညသည စနရာြ တငရသည အမခာျားအစ ာကအအြ ာျား၌ နငငစတာ


ကာကယစရျားနင လမခ စရျားလြငနျားြ ာျားက ထြျားစ ာငရန” လအြသည။ Viettel ၏ အစမခေကေခနျားြ ာျားရ

လြငနျားြ ာျားသည မြနြာေေတြနင ၎ငျား၏ ကသယစရျားေနေြ ာျားအာျား တကရက နညျားြညာြ ြျားြ

ြေတေရြက မ ေစြေါစေသည။

ကသယစရျားြ ာျား စထာကြ စြျားမခငျားြတ င မြနြာေေတြြ လြစ ာငနငရန ြ ြျားစြျား ယရမခငျားစ ကာင

Mytel နင Viettel သည ေေရာဇဝတြြ ာျားနင လသာျားမ ေြအစြေါ န က ငစသာ ရာဇဝတြြ ာျား ြါဝငသည

ေေတြ၏ ရာဇဝတြြ ာျားက စထာကြ အာျားစြျားကည စနသည။

လကနကကငြဋြကခရစသာ နယစမြြ ာျားအတငျား Mytel ြတ င ေေတြအစမခေကေခနျားြ ာျားက

ေ ျားြာျားစရျား န န မြ လြမခငျားတင ေေအငအာျားခ ြထငမခငျားနင ငစသာ ေ ျားြာျားစရျားနင စမြသြျားြြ ာျား

ြါဝငြတသကလာစေသည။ တာဝါတငြ ာျားအာျား အစမခေကေခနျားြ ာျားတင ထာျားရမခငျားမ င Mytel အာျား

မြနြာေေတြြတ င လမခ စရျားက စထာကြ စြျားစနပြ ျား၊ လကနကကငြဋြကခ မ ေြာျားစန ြမ ေစသာ၊

၎ငအာျား ေေတြြင ငြစ ကာင ရနလြမ င ရ မြငခရနငစသာ နယစမြြ ာျားတင သသာထငရာျားသည။ Mytel

အစနမ င ၎ငျား၏ အစမခခအစ ာကအအြ ာျားအတက ေေတြအာျား စငစ ကျားစြျားစနရသည လျငလညျား

ဤသညက ြသရရြါ။

ြတတြျားစတာစတာြ ာျားြ ာျားတင အစမခေကေခနျားြ ာျားအာျား “ငာျားရြျားြ” က စ ေါ မြထာျားမခငျားြာ

မြနြာေေတြအတက စနာကထြ ြြနဘတဂ ကတင ထည သငျားြထာျားစသာ ဘဏဍာစင အရငျားအမြေတေခ၏

သကစသအစထာကအထာျားြငမ ေသည။ နငင၏ ောရငျားေေခ ြြ ကာကယစရျားဝနကက ျားဌာနက

ကည ရေေစ ျားရန လြြငခင အာဏာ ြရသည အစလ ာက မြညသ ြင ငြတေခ မ ေသည ေေတြ၏

အစ ာကအအြ ာျားအာျား သျားေြစနြအတက Mytel ြ မြနြာေေတြသ စငစြျားစခ ြြ ာျားအစြေါ အရြဘက

ကက ျား ကြြ လျားဝရြစနြါ။ ြညသည ေ ျားြာျားစရျား ဘဏဍာအရငျားအမြေြ ေြတြ၏ နငငတကာ

ရာဇဝတြြ ာျားက ထြြစထာကြ ပြ ျား ၎ငျား၏ မြနြာနငငအစြေါ ခ ြကငြက အာျားစကာငျားစေြါလြ ြည။

114 တငျားရငျားသာျား မြညသလထအသငျားအဝငျားြ ာျားအစြေါ ေေတြ၏ေေ ငစရျားြ ာျားက Mytel ြ စထာကကစြျားသည။

၅ (၁) တ ငျားရငျားသာျား ပ ညသ လ အသ ငျားအ ငျားမျာျားအဝ ေါ

စစတ ၏စစဆငဝရျားမျာျားက Mytel မ ဝ ာကက ဝ ျားသည။

ေေရာဇဝတြြ ာျားနင လသာျားမ ေြက န က ငစသာ ရာဇဝတြြ ာျားက က ျားလနစနသည ေေတြယနေြ ာျား

အတငျား လင ြျား အစမခေကေခနျားြ ာျား လညြတမခငျားမ င Mytel သည ထရာဇဝတြြ ာျားက စထာကြ အာျားစြျား

ကည စနသည။ Mytel ြ ၎ငျား၏အစမခေကေခနျားတေခက ရခငမြညနယ အနျားပြ နယရ အငဂ ငန ယာတြရငျား

အြတ ၉၁၉၏ ေခနျားအတငျား ထာျားရလြစ ာငစနသည။313 အနျားပြ သည ၂၀၁၇ ခနေ “ရငျားလငျားစရျား

ေေ ငစရျားြ ာျား” နင ရဟငဂ ာြ ာျားအစြေါ လငြငျား ငရာ အ ကြျား ကြတင “တကကကော ြါဝငခြ သည

မြနြာနငင၏ အစနာကတငျား ေေဌာနခ ြ အစမခေကရာမ ေသည။”314

၂၀၂၀ ခနေ ဇနလတင မြနြာေေတြြ မြနြာမြည အစနာက ကတင “ရငျားလငျားစရျား ေေ ငစရျားြ ာျား”

ထြြ ငန ြခြ ပြ ျား အနျားပြ ရ အရြသာျား ၁၂,၀၀၀ စက ာြာ ၎ငျားတ ရာြ ာျားြ စရစမြာငျားခရမခငျားနင အတ

ထကစမြျားေရာ လြျားစ ကာငတေခကြျ ြရရဘြ ထနျားခ ြခရြစအာကတင စရာကစနပြ ျား ောျားနြရကခာ

အစထာကအြ ြ ာျား မြတစတာကြနင ေျားရြ ယရာ က စနရသည ဟစသာ အေ ရငခောြ ာျား ရစနသည။

ေေတြက မြနြာ ငဘာြ ကနာောြ ြတြငမခငျားက ခခြ ရသည ဌာစနြ ဒ ယာအြေ တေခမ ေသည ပ ျားစရျား

ြ ဒ ယာအ ြ၏ အ အရ “ နမြတလြသာျားပြ ျား ရာသာျားြ ာျားြာ ငကစြ ာသ ျား၊ ြနနြသ ျား၊ သရကသ ျားနင

ဟငျားသ ျားဟငျားရကြ ာျားမ င ရငသနစနရသည။” ဟ သည။315 အနျားပြ နင ရခငမြညနယ၏ အမခာျားစနရာြ ာျား၌

အရြသာျားြ ာျားအစြေါ နငငတကာ ရာဇဝတြြ ာျားက က ျားလနြြ ာျားတင Mytel အစမခခအစ ာကအအြ ာျားက

လကခစနစသာ ထအလာျားတ ေေတြအ ြြ ာျားြင ြါဝငြတသကစနသညမ ေရာ Mytel က ထရာဇဝတြြ ာျား

နင တကရက ကနယစေသည။

တခ အစမခအစနြ ာျားတင Mytel အစမခေကေခနျားြ ာျားြာ ကငျားစောင ေခနျားြ ာျားနင ဂတြ ာျားစဘျားတင

တညရမခငျားက Mytel အစနမ င ၎ငျား၏ အစမခခအစ ာကအအြ ာျားအာျား ကာကယရနအတက ေေတြက

အသျားမြ စနသညက စထာကမြစနသည။ ရြျားမြညနယ စမြာကြငျား၊ ကျားကန စဒသရ စလာကကငပြ နယတင

Mytel အစမခေကေခနျားတေခသည ကငျားစောင ေခနျားတေခ၏ စဘျားနာျားတင တညရသည။316 ကျားကန တင

စသစသခ ာခ ာ ြတတြျားတငထာျားစသာ ေေရာဇဝတြြ ာျားနင လသာျားမ ေြက န က ငစသာ ရာဇဝတြ

မ ေရြြ ာျားရသည။ ၂၀၁၇ ခနေတင ကျားကန စဒသ၌ ေေ ငစရျားြ ာျား၏ ရလဒစ ကာင အရြသာျား ၂ စသာငျားခန

စရစမြာငျားခခြ ရပြ ျား317 ဥြစဒမြငြြ သတမ တမခငျားြ ာျား၊ ညြငျားြနျားနြေကမခငျားြ ာျားနင အဓြမစြ ာက ျား

စေမခငျားြ ာျား မ ေခြ စ ကာငျား အေ ရငခောြ ာျား ရသည။318


ကျားကန စဒသ၊ စလာကကင

ပြ နယတင အတအက

ြစ ေါ မြနငသည စနရာတခရ

ေေတြအစမခေကေခနျားြ Mytel

BTS SHN1527။ ေေတြ

ကငျားစောင ေခနျားတခက

တာဝါတင၏ စဘျားနာျားတင

တညရသည။ ေေတြြ

က ျားလနသည

ေေရာဇဝတြြ ာျားနင

လသာျားမ ေြက န က ငသည

ရာဇဝတြြ ာျား ဤပြ နယတင

မ ေြာျားခြ သည။

အရငျားအမြေ - Viettel Construction Myanmar (VCM) ၏ စဒတာ က ျားစြါကြ

ရြျားမြညနယ အစရဘက က ငျားတပြ တင ကတဂတငျားေေဌာနခ ြတငရစသာ တေခ319 နင က ငျားတစလ ြ၏

အစနာက ကရ အစမခေကေခနျားတေခရ ဒတယတေခ320 အြါအဝင Mytel ၏ အစမခေကေခနျား ၂ ခတ

ပြ အဝနျားအဝငျားအတငျားရ ေေတြ အစမခေကေခနျားြ ာျားတင တညရစနသည။ ကတဂတငျားေေဌာနခ ြသည

ေေဘက ငရာ ကသယစရျားနင အခ ကမြ ကသယြ စထာကလြျားစရျား (SIGINT) လြငနျားြ ာျား၏

ကဏဍြ ာျား ြါဝငသည အခ ကမြ ကသယစရျားနင စထာကလြျားစရျားယနေြ ာျားက လကခထာျားရသည။

မြနြာေေတြြ တကရကထနျားခ ြစသာ က ငျားတပြ ၌ အစမခေကေခနျားြ ာျား တညရြသည အစမခခ

အစ ာကအအြ ာျားက ေေဘက ကသယစရျားြ ာျားအတက အသျားမြ ခခြ ရနငသည သည အနတရာယအမြင

ပြ ခြ ာျားအတက စောင ကည ခရသည အနတရာယ တေခကြါ နတ ျားထာျားသည။


အရငျားအမြေ - VCM စဒတာက ျားစြါကြြ တ င ရရသည စမြြညနျားြ ာျားအာျား အစမခခ၍

Google Earth ြတ င စတရြ။

ရြျားမြညစမြာကြငျား လာျားရ ျားပြ အငဂ ငန ယာတြရငျား ၉၁၂ တင တညရစသာ Mytel အစမခေကေခနျားသည

လညျား စဒသခလထအစြေါ စောင ကည ခရြနင က ျားလနခ ျားစ ာကြ အနတရာယ အလာျားတ က စရာကစေ

ခြ သည။321 အစမခခအစ ာကအအအာျား ေ ြခန ခြြအတကြါ တာဝနရစသာ ေေအငဂ ငန ယာြ ာျားြ

ထနျားခ ြသည တာဝါတငြ ာျားက ရြျားမြညနယအတငျား မ ေြာျား ြ ြဋြကခြ ာျားတင ြါဝငထစတစနသည ၊

လ အခင အစရျားခ ျားစ ာကြြ ာျားက မြေဒါဏစြျားခရမခငျားြ ကငျားလတော က ျားလနစနသည ေေတြက

အသျားမြ စနခြ ြည အနတရာယကက ျားောရြါသည။

အရငျားအမြေ - VCM စဒတာက ျားစြါကြြ တ င ရရသည စမြြညနျားြ ာျားအာျား အစမခခ၍


က ငျားတပြ အဝနျား

အဝငျားအတငျား Mytel

အစမခေကေခနျား ၂ ခ

တညရစနပြ ျား

မြညသလထအစြေါ

စောင ကည ခရြည

ကက ျားြာျားစသာ အနတရာယ

က စရာကစေသည။

ေေဘက ကသယစရျား

ြ ာျားနင စောင ကည ြြ ာျား

အတက Mytel ၏ အစမခခ

အစ ာကအအက ေေတြြ

အသျားမြ နငြည အနတရာယက

နတ ျားစနသည လာျားရ ျားပြ

အဝနျားအဝငျားရ Mytel BTS

SHN1038။


Mytel အစမခေကေခနျားြ ာျားသည စဝျားလစခါငသ သည တငျားရငျားသာျားစဒသြ ာျားြ မ ေြာျား ြ လကနကကင

ြဋြကခြ ာျား ရစနသည စနရာြ ာျားတင တညရစနသည။ ၎ငျား၏ အစမခေကေခနျားတေခသည လကနကကင

ြဋြကခြ ာျား ရစနသည က ငျားတပြ နယ ငျားစထာကရ ေေတြအစမခေကေခနျားတေခတင တညရစနသည။322

ေေတြအစမခေကေခနျားအတငျား Viettel Construction Myanmar ြ အစမခခအစ ာကအအက

တညစ ာကစနကာ MEC တာဝါတငတေခလညျား ရသည။ အစမခေကေခနျားသည ဟယလ စကာြတာ

ငျားသည ကငျားစနရာစဘျားတင တညရပြ ျား ၎ငျားြ ေေဘက ငရာ ကသယြြ ာျားက စထာကကသည

အနတရာယ တေရြရကာ ဤသညက ကတဂတငျားဌာနခ ြစအာကရ တြ ြြ ာျားြ က ျားလနစသာ လ အခင အစရျား

ခ ျားစ ာကြြ ာျားအာျား တကရကြ ြျားစနသည။

ရြျားမြညနယ အစရ ြငျား ြနျားမ တတင ရာဇဝတြြ ာျားက မြေဒါဏစြျားခြ ရမခငျားြ ကငျားလတော က ျားလနသည

ေေတြအစမခေကေခနျားြ ာျားအနကြ တေခမ ေစသာ အထျားေေ ငစရျားကြကြြ အြတ (၁၈) ြ Mytel

အစမခေက ေခနျားတေခက323 လကခထာျားသည။ ၁၉၉၀ ခနေက တညစထာငခြ သည တငျားရငျားသာျား အရြ က

အ ြအေညျား တေခမ ေသည ရြျားလ အခင အစရျား စ ာငစဒျားရငျား (Shan Human Rights Foundation - SHRF)

က ၇၃ နေအရယ အြ ျားသြ ျားတေဥ ျားအာျား ြဒနျားမြ က င ပြ ျား သြ၏ နာျားကြြ ာျားက ချားယရနအတက စခါငျားနင

နာျားရကြ ာျားက မ တခြ သည အြမ ေရြတေခက ြတတြျားတငထာျားခြ သည။324

MEC တာဝါတင ြါရစသာ

က ငျားတပြ နယ ငျားစထာက

ေေတြအစမခေကေခနျားရ

Mytel BTS SHN1349။

အရငျားအမြေ -

VCM ၏ စဒတာ

က ျားစြါကြြတ င ။


အရြသာျား ၆,၀၀၀ ခန ရစသာ ြနျားမ တပြ ြတဝနျားက ငတင မြနြာေေသာျား ၁,၀၀၀ ခန

အစမခေကလ ကရသည။ လငြငျား ငရာ အ ကြျား ကြြ ာျားအတက အမြေစြျားခရမခငျားြ

ကငျားလတခင ကလကရရစနြစ ကာင ဤကြ သ ကက ျားြာျားလသည ေေဘက-အရြဘက တညရြ

အခ ျားြြာဏသည စဒသခြ ာျား အထျားသမ င အြ ျားသြ ျားြ ာျားအတက အစ ကာကတရာျားအမ ေ

အပြြတြျား တညရစနစသာ အစ ကာငျားအရငျားအမြေတေခ မ ေစနခြ သည။ ၂၀၁၅ ခနေတင

တာခ လတအန ျားရ အြ ျားသြ ျားတေဥ ျားအာျား ြနျားမ တြ ေေသာျားတေဥ ျားက ြဒနျားက င ြအာျား

ရြျားလ အခင အစရျားစ ာငစဒျားရငျားြ ြတတြျားတငခြ သည။ ထေေသာျားက ြနျားမ တရ ၎ငျား၏

အစမခေကေခနျားသ မြနလည စရစမြာငျားခြ ပြ ျားစနာက ထြြအမြေစြျားြက သတငျား

ြ ကာျားရစတာ ြါ။

ြနျားမ တစဒသရ ေေ ငစရျားကြကြြအြတ (၁၈) တင Mytel ၏ အစမခေကေခနျားြါ ရလာမခငျားသည ြြ

စက ာခ ြျားေရာတ မ ေလာသည။ ြနျားမ တနင အမခာျားစဒသြ ာျားတင ေေတြ၏ ရာဇဝတြ ငရာ က ျားလနြ

သကစသအစထာကအထာျားြ ာျားအရ ြနျားမ တ အစမခေကေခနျားသည ေေဘကလြရာျားြြ ာျားက

စထာကကစနပြ ျား ျားရာျားစသာ လ အခင အစရျား ခ ျားစ ာကြြ ာျားက ြ ြျားစနသည အနတရာယတေခရသည။

ကရငန မြညနယ (ပဗတသျထြ လတလြစရျားရပြ ျားစနာက ဗြာလြ ျား လြျားြျားစသာ အေျားရြ ကယာျားမြညနယ

အမ ေ နာြညစမြာငျားခြ သည။) စမခမြနတြရငျား ၃၃၇ သည စဘာလခြစဒသတင Mytel အစမခေကေခနျား

တေခက လကခထာျားရသည။325 ဤတြရငျားသည ကရငန စဒသအတငျား အစမခေကေခနျားသေြ ာျား

တညစထာငြတင တကရကြါဝငစနပြ ျား အရြသာျားြ ာျားအ ကာျားတင စ ကာကရ ြြ ာျား မ ေစေကာ

ဤတငျားြာြက ြဋြကခက ြ ျားထျားစြျားနငသည။326 Mytel အစမခေကေခနျား စနာကထြတေခ (KHY0089) က

ရျား ျားရ ေေတြ သငတနျား အစ ာကအအတေခ၌ လကခထာျားရသည။

ကရငန မြညနယ ရျား ျားရ ေေတြ

သငတနျားအစ ာကအအ တခရ

Mytel BTS KHY0089။

အရငျားအမြေ -

VCM စဒတာက ျားစြါကြြ

တ င ရရသည စမြြညနျားြ ာျားအာျား

အစမခခ၍ Google Earth

ြတ င စတရြ။


ကရငမြညနယတင (ယခငေေအာဏာရငအေျားရက အဂဂလြဘာသာတင Karen ဟစရျားသာျားရာြ Kayin ဟ

နာြညမြငခြ သည။) စမခမြနတြြ ၂၂ စအာက၌ Mytel ၏ အစမခေကေခနျား ၂ ခရသည။ တေခြာ တြြ၏

ဌာနခ ြ ဘာျားအတင327 မ ေပြ ျား စနာကတေခြာ စမြြစြေါ အစမခခ ခန ြနျားခ ကအရ စတာငကစလျားရ

စမခမြနတြရငျား ၂၀၂ ဟ မ ေနင ယရာရစသာ တတက က ြသရသည

ေေတြအစမခေကေခနျားမ ေြါသည။328ကရငလ အခင အစရျားအ ြ (Karen Human Rights Group) ြ

ထေေတြ ၂ ြေလျားြ တြ ြဝငြ ာျားြါဝငသည စမြသြျားမခငျားြ ာျားက ြတတြျားတငထာျားခြ သည။329 Mytel ၏

စအာကစမခအစ ာကအက ေေစရျားရညရယခ ကြ ာျားအတက ထစနရာတင အသျားမြ စနခြ သည

အနတရာယတေခ ရစနပြ ျား စဒသခလထအစြေါ စနာကထြ လ အခင အစရျားခ ျားစ ာကြ က ျားလနမခငျားအတက

အနတရာယရစနြါသည။

ေေတြအစမခေကေခနျားြ ာျားအတက စမြသြျားြြ ာျားြာ ေေအာဏာရငစအာကနင ၊ ၎ငျားအာဏာရငြ

အသငကျားစမြာငျားြစနာကြငျား ကာလ ၂ ခေလျားတငြါ နေစြါငျားြ ာျားော တငမြမခငျား ခစနခြ ရသည။330

အရငျားအမြေ- VCM စဒတာက ျားစြါကြြတ င ရရသည စမြြညနျားြ ာျားအာျား အစမခခ၍


အစမခခအစ ာကအအြ ာျား စ ာကလြရာတင ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားအစနမ င လတလြစသာ ကက တင

သတငျားအခ ကအလကရရပြ ျား သစဘာထာျားစြျားြ ငရာ ြြ ာျားက လကနာရြည။ ဤကေစသည အထျားသမ င

ေေစရျားမ ေထနျားြ သြငျားရည ကာစသာ မြနြာမြည တငျားရငျားသာျား စဒသစနရာြ ာျားတင အစရျားကက ျားသည။

အစရစတာငအာရရ တယလ စနာ၏ ေ ျားြာျားစရျားအစြေါ စနာစဝျားဘဏ DNB ၏ အေ ရငခောက ထာျားသကြ သ

ြင Mytel သည “လြကကစနရာ ရရရနအတက ေေတြစမြြ ာျားက အထျားလကလြျားြ ခင ” ရရစနသည။331

အလာျားတြင တာဝါကြပဏ တခမ ေသည Appollo Tower ၏ အေရယယာဝငတေဥ ျားက တာဝါတငြ ာျား

အတက ေေတြစမြြ ာျားအာျား ၎ငျားတ ြ ငာျားရြျားရန ကက ျားြြျားြြ ာျားက ကာကယစရျားဝနကက ျားဌာနက မငငျားြယ

ေေတြစမြသြျားြြ ာျား

မ ေြာျားစနခြ စသာ တနသဂာရ

စရမ ပြ နယ စရတြ

အစမခေက ေခနျားရ Mytel

BTS TNI10220

120 Mytel နင ကာကယစရျားြေစညျားြ ာျား ညန ကာျားစရျားြျားရျား

ခြ သညဟ ၂၀၁၅ ခနေတင ထတစ ေါစမြာခြ သည။332 Mytel ၏ ေေတြ ကသယစရျားေနေြ ာျားနင ခ တ က

စနြက စမြ သ ြဟတ သစဘာတည ြရရန ညြနငျားေရာ၊ စဒသခ လထအသငျားအဝနျား၏ အခင အစရျားက

အစလျားထာျားေရာ ြလဘြ တငျားရငျားသာျားနယစမြြ ာျားသ ဝငစရာကရာလြျားစ ကာငျားက ၎ငျားအစနမ င တနျားတနျား

တကတက လြနငစေသည။ Justice For Myanmar ြ ရရထာျားစသာ အခ ကအလကြ ာျားအရ ေေတြ

အစမခေကေခနျားြ ာျားရ Mytel ၏ တာဝါတင အြ ာျားေသည တငျားရငျားသာျားစဒသြ ာျားတင တညရစနသည။

၅ (၂) Mytel နင ကာကယဝရျား စစညျားမျာျား ညန ကာျားဝရျားများရ ျား

ကာကယစရျားြေစညျားြ ာျား ညန ကာျားစရျားြျားရ ျားသည မြနြာေေတြ၏ လကနကထတလြသမ ေပြ ျား လြ ျားတနျား

သတမ တြြ ာျား၊ ေေရာဇဝတြြ ာျားနင လသာျားမ ေြက န က ငသည ရာဇဝတြြ ာျားက က ျားလနရာတင

ေေတြြ အသျားမြ သည လကနကြ ာျားက ထတလြစနသည။ Mytel သည ြစကျားတငျားစဒသကက ျားရ

ကာကယစရျားြေစညျားြ ာျား ညန ကာျားစရျားြျားရ ျား၏ စနရာ အနညျား ျား ၄ ခတင အစမခခအစ ာကအအက

လညြတလ ကရသည။333 ဤသညြာ Mytel နင ကာကယစရျားြေစညျားြ ာျား ညန ကာျားစရျားြျားရ ျားတ အ ကာျား

တကရက ေ ျားြာျားစရျား ကနယြတေခ ရစနသည အစထာကအထာျားမ ေသည။ တာဝါတင ၄ ခြာ ြစကျား၏

ြတစသာစနရာြ ာျားတင ရစနသည စသာမငာျားလညျား ြျားလင အစမခေကေခနျားြ ာျား၏ သတြတမြဌာနျား

နြါတြ ာျား (BTS identification numbers) အေဥလကမ ေစနမခငျားက Mytel အစနမ င ကာကယစရျား

ြေစညျားြ ာျား ညန ကာျားစရျားြျားရ ျား၌ ကသယစရျား အစမခခအစ ာကအအက တညစ ာကရန ေနေတက

ေ ြခ ကတေခရထာျားစ ကာငျား စထာကမြစနသည။

၂၀၁၈ ခနေတင ကလသြဂဂ ကျြျားက ငသအ ြက ကာကယစရျားြေစညျားြ ာျား ညန ကာျားစရျားြျားရ ျားအစနမ င

စမြာကကရ ျားယာျားနင ခ တ ကထာျားစသာ ြေ ငျားဒျားက ညအေ အေဥတခ အြါအဝင “ရတစထျားနကနြစသာ

တကြာလျား မ န က ကထာျားသည လကနကြေစညျား ေစ ာငျားြ ကနရကတေခက ထနျားသြျားထာျားသည” ဟ

အေ ရငခခြ ပြ ျား334 ညန ကာျားစရျားြျားရ ျားက “သြာရျားက လကနကအြ ျားြ ျားအမြင ဒျားက ည အတြလကြေ

လတေငြ ာျားနင စမြမြငြ စဝဟငြေ ြေ ငျားဒျားက ညြ ာျား အြါအဝင ြြ ထနျားေနေမ င ြေလတပြ ျားစနာက

အလတြ သနျား က စရာကစသာ ဒျားေနေြ ာျားက (ballistic missile systems)က ကရ ျားယာျား မြညသ

ဒ ြကရကတေ သြတနငင ြ ရရခြ သည။”335 ဟ သည။


အရငျားအမြေ- VCM စဒတာက ျားစြါကြြ တ င ရရသည စမြြညနျားြ ာျားအာျား အစမခခ၍


အရငျားအမြေ- VCM စဒတာက ျားစြါကြြ တ င

ကာကယစရျားြေစညျားြ ာျား

ညန ကာျားစရျားြျားရျား၏

ကက ျားြာျားစသာ

အစ ာကအအတေခအ

တငျားရ Mytel BTS

MGY0746။


ညန ကာျားစရျားြျားရျား

ထတလြစရျားစနရာ

အတငျားရ Mytel BTS

MGY0747 အတက

စနရာ အေ အေဥ။

တညစနရာက

တာဝါတင၏ ြလ

ရညရယခ ကသည

ညန ကာျားစရျားြျားရ၏

ဝနစ ာငြအတက

မ ေသညက

စထာကမြစနသည။


အရငျားအမြေ- VCM စဒတာက ျားစြါကြြ တ င ရရသည စမြြညနျားြ ာျားအာျား အစမခခ၍


Mytel ၏ ကသယစရျား ညန ကာျားစရျားြျားရ ျားနင လြငနျားစ ာငရကြ တကရက ကသယခ ကရမခငျားက

အစမခခအစ ာကအအနင ကသယစရျား နညျားြညာ ြ ြျားြြတ င မြနြာေေတြ၏ ေေရာဇဝတြြ ာျားနင

လသာျားမ ေြအစြေါ န က ငသည ရာဇဝတြြ ာျားက ြ ြျား အာျားစြျားကည စနသည Mytel နင Viettel တ

အခနျားကဏဍ၏ စနာကထြ အစထာကအထာျား မ ေသည။ Viettel ၏ တကြာလျား မ န က ကထာျားသည

အ င င မ န ခ စရျားလြျားစ ကာငျားြတ င Mytel နင Viettel သည ကာကယစရျားြေစညျားြ ာျား

ညန ကာျားစရျားြျားရ ျားနင ေေတြ၏ အမခာျားအေတအြငျားြ ာျားက အစထာကအကမြ သည လကနကြေစညျား

ေစ ာငျားသည လြစ ာငြြ ာျားတင ြါဝငစနသည ကက ျားြာျားစသာ အနတရာယ ရသည။

လာြည အခနျားတင စ ေါ မြထာျားသကြ သ Mytel ၏ အစမခေကေခနျားြ ာျားက Mytel ြ တကရက သ ြဟတ

Viettel ၏ ြေစညျားေစ ာငျားသည ကနရကြ ာျားြတ င နငငတကာ ြေစညျားမ န ခ စြျားသငျားသြ ာျားထြ ရရစသာ

ြေစညျားကရယာြ ာျားမ င တညစ ာကထာျားမခငျားမ ေသည။ လင ြျားအစမခေကေခနျား တခခ ငျားေ တင

ထတလင မခငျား၊ စရဒ ယနင ြကခရစဝ ငရာ ကရယာြ ာျား၊ စအာ ြတေကယ စကဘယနင စကဘယ ငရာ

အြစ ာငျားြေစညျားြ ာျား၊ ေြျားအာျား စြျားနညျားြညာတ အမြင တာဝါ အစ ာကအအ၊ အတမြေ နင စသျားငယသည

အစ ာကအအတ ြါဝငသည။

ေေတြအစ ာကအအြ ာျားအတငျား တာဝါတငြ ာျား စ ာကလြမခငျားအာျားမ င နငငတကာ မ န ခ စြျားသငျား

သြ ာျားထြ နညျားြညာအာျား လကလြျားြ ြက Mytel နင Viettel ြ မြနြာေေတြအာျား အမြည အဝစြျားအြစန

သညမ ေပြ ျား ၎ငျားနညျားြညာက ေေတြြ ေေဘက ရညရယခ ကြ ာျားအတက အသျားမြ စနနငသည

အနတရာယတေခ ရစနသည။


ညန ကာျားစရျားြျားရျား

ထတလြစရျားဧရယာ

အတငျားရ Mytel BTS

MGY0747။

• ႏငငတကာ စးပြားေရးလပငနးမားသည Mytel ႏင Viettel တ႔အား နညးပညာႏင ဝနေဆာငမႈမား ေထာကပေပးေနၿပး ျမနမာစစတပ၏ ေၾကာက႐ြ႕ထတလန႔ဖြယရာ လ႔အခြငအေရး ခးေဖာကမႈမားက တက႐ကျဖစေစ သ႔မဟတ သြယဝက၍ျဖစေစ ပပးကညေနသည အႏရာယအတြငးသ႔ ကေရာကေစသည။

• ဂပန၊ ဂာမဏ၊ အေမရကနႏင တ႐တတ႔တြင အေျခစကသည ကမၸဏမား အပါအဝင အဓကႏငငတကာ စးပြားေရးလပငနးမားသည Mytel အား ေထာကပေပးသြငးကာ ကနသြယမႈအရ ျမနမာစစတပက ကနသြယမႈအရ ပပးေနၿပး စစေရးရည႐ြယခကမားအတြက အသးျပေနမည နညးပညာမားက ေပးေဆာငေနသည။

• ႏငငတကာ တာဝါတင ကမၸဏမားသည ႏငငတကာ ေငြေၾကးအဖြ႕အစညးမားမ ဘ႑ာပပးမႈျဖင Mytel အား ဝနေဆာငမႈမား ေပးအပေနၿပး အကးအျမတ ျဖစထြနးေနသည။

အခန

း ၆

MYTEL ႏင ျမနမာစစတပသ႔ MYTEL ႏင ျမနမာစစတပသ႔ ကမာၻလးဆငရာနညးပညာ ကမာၻလးဆငရာနညးပညာ ႏင တာဝါတင ေထာကပ ႏင တာဝါတင ေထာကပ ေပးသြငးသမား ေပးသြငးသမား

124 MYTEL နင မြနြာေေတြသ ကြာလျား ငရာ နညျားြညာနင တာ၀ါတင စထာကြ စြျားသငျားသြ ာျား

အခနျား ၆။

Viettel ၏ ကြာအန ထေြနငြြတ င က ယမြန စသာ အစရအတက ရသည နငငတကာ ေ ျားြာျားစရျား

လြငနျားြ ာျားသည Mytel ကနရကက နညျားြညာနင ဝနစ ာငြြ ာျားအာျား စြျားစ ာငလ ကရသည။ Mytel အာျား

လြငနျားလညြတြ သစဘာအရ၊ ဘဏဍာစရျား သစဘာအရြါ မြနြာေေတြထြသ ထည သငျားစြါငျားေြ

ထာျားသည မ ေစသာစ ကာင ဤေ ျားြာျားစရျား လြငနျားြ ာျားသည ေေရာဇဝတြနင လသာျားမ ေြက န က ငစသာ

ရာဇဝတြြ ာျားက စထာကြ အာျားစြျားကည ရာ စရာကနငသည။ Mytel ြ ဝယယေစ ာငျားသည ြညသည

ကရယာကြ မြနြာေေတြြ သ၏ရညရယခ ကြ ာျားအတက အသျားမြ နငသည။ သ မ ေ၍ Mytel အာျား

စထာကြ စြျားသငျားသြ ာျားျားအာျားလအစနမ င က ြြ ာျားက ခ ကခ ငျား မ တစတာကရြည။ နငငတကာ

လ အခင အစရျား ဥြစဒက ခ ျားစ ာကသည ြညသည ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားကြ တာဝနယတာဝနခြ ရစေရြည။

Viettel အာျား ြေစညျားစြျားသငျားသြ ာျားအာျားလျားသည မြနြာေေတြနင ခ တ ကြြ ာျားြတ င ကလသြဂဂ၏

ေ ျားြာျားစရျားနင လ အခင အစရျား ငရာ လြျားညနြြ ာျား၊ ေ ျားြာျားစရျားြျားစြါငျားစ ာငရကြနင ပ ျားစရျားအ ြ

၆ (၁) ထြ င လင ေကနင ြကကရစဝ ကရယာြ ာျား

၆ (၂) စရဒ ယ ကရယာြ ာျား

၆ (၃) အခ န သတြတမခငျား နညျားြညာ (Timing technology)

၆ (၄) ဓါတအာျားစြျားသငျားသြ ာျား (Power suppliers)

၆ (၅) Nokia ( ငလန) နင Ericsson ( ဒင)

၆ (၆) Mytel ၊ မြနြာေေတြတ နင ေ ျားြာျားစရျားလြစနစသာ

ကသယစရျားတာဝါတင ကြပဏ ြ ာျား

125 ထြ င လင ေကနင ြကကရစဝ ကရယာြ ာျား

(OECD) ၏ နငငေ ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားေကက ျားြ ာျားအတက လြျားညနခ ကြ ာျားစအာကတင ၎ငျားတ ၏ လကနာရန

တာဝနရြြ ာျားက တကရက သ ြဟတ သယဝကပြ ျား န က ငစ ာက ကစနြ ရနငသည။ ၎ငျားတ အစနမ င

လ အခင အစရျား ငရာ တငကက ေေြျား ေေစ ျားြြ ာျားက ခ ကခ ငျားခ ြတလြစ ာငရြါြည။ မြနြာေေတြက

Vittel နင ၎ငျားတ ၏ ေ ျားြာျားစရျား က ြြ တကရက သ ြဟတ သယဝကပြ ျား အက ျားမ ေထနျားစနမခငျား ရြရ

ြစသခ ာလျင ၎ငျားတ ၏ တခတညျားစသာနညျားလြျားြာ အ ကအသယြ ာျား မ တရနသာမ ေသည။

Huawei (တရတ) နင ZTE (တရတ) တ က အသျားမြ သ၏ ြဂဂ လစရျားလမခ ြအစြေါ ပခြျားစမခာကြြ ာျား

ရသညဟ ယ ခ ကြ ာျားစ ကာင အေျားရ စတာစတာြ ာျားြ ာျား၏ စဝ နြြ ာျားက က ယမြန ော ခစနခြ ရပြ ျားမ ေရာ

မြနြာမြညရ အသျားမြ သြ ာျားအတကလညျား ထသ စသာ ေျားရြေရာြ ာျားက ချငျားခ ကမ ေြစနြါ။336 ငဘာ

လမခ စရျား ေျားရြရြြ ာျားစ ကာင Viettel အစနမ င ၎ငျား၏ မြညတငျားကနရကတင Huawei က ြတြငခြ ပြ ျား

မြနြာမြညတငြ Huawei နင ZTE တ ၏ နညျားြညာအာျား တငတငက ယက ယ သျားစနသညြာ သတထာျားေရာ

မ ေသည။337 ZTE အစနမ င Mytel ေ ျားြာျားစရျား ေတငတညစထာငေဥကတညျားကြင န ျားေြစသာ က စရျား

ရစနခြ သည။ Mytel ရငျားန ျားမြ ြနသြ ာျား၏ ြထြဥ ျား ျား နငငတကာ ခရ ျားေဥသည တရတမြညသ မ ေပြ ျား ZTE

နင စတရနမ ေသည။338

၆ (၁) ဆငလငစကနင မ ကကရ ဝ ဖ ကရယာမျာျား

Huawei နင ZTE သည Mytel အာျား ထြ င လင ကရယာြ ာျားက အဓက စြျားသငျားသြ ာျားမ ေသည။ Huawei

သည Huawei တ ြတြ တာဝါတငြ ာျား လညြတစရျားအတက Mytel နင လညျား တကရကြတ က

မြ ထာျားြါစသျားသည။ Huawei နင ZTE နညျားြညာက Mytel ၏ ကနရကတင က ယမြန ော အသျားမြ စနြ၏

ရလဒစ ကာင Huawei နင ZTE တ သည ေေရာဇဝတြြ ာျားနင လသာျားမ ေြက န က ငစသာ ရာဇဝတြြ ာျား

စ ာငရကြက စထာကြ အာျားစြျားကည စနနငသညဟ Justice For Myanmar ြ စကာကခ ကခ သည။

NEC (ဂ ြန) သည Mytel အစမခေကေခနျားြ ာျားအတက ြကကရစဝ ကရယာြ ာျားက အဓက စြျားသငျားသ

တေဥ ျားမ ေသည။ Viettel ြတတြျားြ ာျားအရ NEC အစနမ င ကနရကစနရာအန အတက ြကကရစဝ

ကရယာြ ာျားက ထနင ထညနင စထာကြ သည။339 ကရယာြ ာျား၏ ြလြာ NEC ၏ iPasolink ြသာျားေ

ကြပဏ ြ မ ေပြ ျား ေေဘက ငရာကဏဍတင က ယမြန ော အသျားမြ စနခြ သညဟ NEC ြ စ ကာမငာထာျားသည။340

Mytel ြ သျားစနစသာ NEC ြကကရစဝ ကရယာြ ာျားတင မြငြသျား ြကကရစဝ ယနေြ ာျား (Outdoor

Units -ODU) ၏ ြေညျားြ အြ ျားြ ျားနင iPasolink VR2 တ ြါဝငသည။341 ေေတြအစမခေကေခနျားြ ာျားအတငျား

အြါအဝင Mytel ကနရကတင NEC ကရယာြ ာျားက က ယမြန ော အသျားမြ ြ၏ ရလဒစ ကာင NEC သည

126 အခ န သတြတမခငျား နညျားြညာ (Timing technology)

ေေရာဇဝတြြ ာျားနင လသာျားမ ေြက န က ငစသာ ရာဇဝတြြ ာျား စ ာငရကြက စထာကြ အာျားစြျားကည

စနနငသညဟ Justice For Myanmar ြ စကာကခ ကခ သည။

Huawei ၏ RTN 905၊ XMC ODU နင ြကကရစဝ အငတငနာြ ာျား အြါအဝင ြကကရစဝ

ကရယာြ ာျားက Hwawei ြ စြျားသငျားသည။342

၆ (၂) ဝရဒ ယ ကရယာမျာျား

CommScope (USA) သည Nasdaq တင ောရငျားသငျားထာျားသည ကြပဏ တေခမ ေပြ ျား အစမခေက

အငတငနာြ ာျား အြါအဝင အတငျားအတာ က ယမြန စသာ ကသယစရျား နညျားြညာ အြ ျားြ ျားက

ထတလြသည။ CommScope ြ Mytel နင မြနြာေေတြအတက အနညျား ျား အငတငနာ အြ ျားအောျား ၃

ခက စထာကြ စနပြ ျား ယငျားတ က မြနြာေေတြ အစ ာကအအြ ာျားတင အသျားမြ စနခြ ကာ ၎ငျား၏ အခ ကမြ

ကသယစရျား ေြျားစ ာငရညက စထာကကမြ စနသည။343 ေေတြ အစမခေကေခနျားြ ာျားအတငျားြါ

မ ေနငစမခအြါအဝင Mytel ကနရကြ ာျားတင CommScope ကရယာြ ာျားက က ယမြန ော အသျားမြ စနသည

ရလဒစ ကာင ၎ငျားက ေေတြအစမခေကေခနျားြ ာျားတငလညျား အသျားမြ စနနငသည အနတရာယတေခ ကက ျားြာျားော

ရစနသည။ သ မ ေ၍ CommScope သည ေေရာဇဝတြြ ာျားနင လသာျားမ ေြက န က ငစသာ ရာဇဝတြြ ာျား

က ျားလနစ ာငရကြက စထာကြ အာျားစြျားကည စနနငသညဟ Justice For Myanmar ြ စကာကခ က

ခ သည။

ZTE သည အစမခတညလငျား ယနေြ ာျား (baseband units) နင အစဝျားထနျား စရဒ ယ ယနေြ ာျား အြါအဝင

စရဒ ယ ကရယာြ ာျားက Mytel သ တငသငျားသည အဓက စြျားသငျားသတေဥ ျားလညျား မ ေသည။ အစဝျားထနျား

စရဒ ယယနေြ ာျားနင အမခာျား စရဒ ယ အေတအြငျားြ ာျားက Huawei ြလညျား အလာျားတ တငသငျားသည။344

၆ (၃) အချန သတမတပခငျား နညျား ညာ (Timing technology)

Adva (ဂ ာြဏ ) သည ၎ငျား၏ လကစအာကခမ ေစသာ Oscilloquartz ( ေဇာလန) ြတ င အ င မြင

အခ နသတြတမခငျား နညျားြညာက စထာကြ သည။ Frankfurt Stock Exchange တင ောရငျားသငျားထာျားစသာ

Adva က ၂၀၂၀ ခနေ ြတလတင 4G ဝနစ ာငြြ ာျားနင 5G အတက မြင ငြက အစထာကအကမြ ြည

အခ နသတြတမခငျား စမ ရငျားြနညျားလြျားက Mytel ကနရက တစလျာက မ န ခ သျားေြရနအတက Viettel နင

127 ဓါတအာျားစြျားသငျားသြ ာျား (Power suppliers)

သစဘာတည ခ ကတေရြက စ ကညာခြ သည။345 ဤနညျားြညာက ထြတမြ ြ စထာကကယနေြ ာျား

(synchronisation supply units) ြါသည Adva ၏ ြလရညညနျား Cesium နာရ စြေါတင တညစ ာက

ထာျားမခငျားမ ေသည။ Oscilloquartz ၏ ကယြင စေ ျားကကမြြင တငစရျား စ ကာမငာအရ ဤကရယာသည

“စရဒ ယ အသျားမြ သည ကနရကြ ာျား.....နင ေေဘက ကနရကြ ာျား အေရသည ြေရငအတက အဓကက သည

အစမခခအစ ာကအအအတက အစကာငျား ျား အခ နသတြတြ အရငျားအမြေ” မ ေသည။346 Cesium

နာရ ြ ာျားက ြြ ထနျားဒျားက ည ေနေြ ာျားတငလညျား အသျားမြ နငသည။ Adva ၏ စ ကညာခ ကအရ NEC ြ

တြ ငမခငျားနင ထနျားသြျားမခငျားက တာဝနယရသည။ မ န ခ သျားေြြြာ ကနရကတခလျားမ ေသည အစလ ာက

ယခင အခနျားတင အစသျားေြ ရငျားမြထာျားသကြ သ ကန သတထာျားစသာ ေေတြစနရာြ ာျားတင တြ ငမခငျား

ြ ာျားြါ ြါဝငြညမ ေရာ မြနြာေေတြအစနမ င Adva ၏ နညျားြညာက ေေဘက ငရာရညရယခ ကြ ာျား

အတက အကန အသတြြ လကလြျားြ ြက ရရသာျားြညမ ေသည။ ေေတြအစမခေကေခနျားြ ာျား အတငျားြါ

ြါဝငစသာ Mytel ကနရကတင Oscilloquartz/Adva ကရယာြ ာျားက နငငတဝြျား အသျားမြ ြ၏ ရလဒစ ကာင

Oscilloquartz/Adva သည ေေရာဇဝတြြ ာျားနင လသာျားမ ေြက န က ငစသာ ရာဇဝတြြ ာျား က ျားလန

စ ာငရကြက စထာကြ အာျားစြျားကည စနနငသညဟ Justice For Myanmar ြ စကာကခ ကခ သည။

၆ (၄) ဓါတအာျားဝ ျားသငျားသ မျာျား (Power suppliers)

Mytel တင အစမခေကေခနျားြ ာျား၌ သျားသည လ သ ယ နင အခင (valve) အသျားမြ ခြထာျားသည ခြ-အက ေ

ဘကထရ ြ ာျားအတက စြျားသငျားသ အြ ျားြ ျားရသည။ ဘကထရ ြ ာျားြာ ကသယစရျားကနရကြ ာျားအာျား

ဓါတအာျားစြျားရနအတက အထျားရညရယ၍ ဒ ဇငျားြေထတထာျားမခငျားမ ေပြ ျား အခ အစမခအစနြ ာျားတင

ေေဘက ကသယစရျားအတက သ ျားသန ဟ စြျားသငျားသြ ာျားက ရငျားရငျားလငျားလငျား ောရငျားသငျားစ ေါ မြ

ကသည။347 ထ အမြင Mytel အစနမ င ၎ငျား၏ ကနရကတေခလျားရ အစမခေကေခနျားြ ာျားက ဓါတအာျားစြျားရန

အတက ဂ ြနြ နညျားြညာက အသျားမြ သည ြ ျားအာျားစြျားေကြ ာျားက သျားေြသည။ အခ စသာ Mytel

တာဝါတငြ ာျားကြ မြနလညတညစ ာကစရျားနင ပ ျားစရျား ငရာ ဥစရာြဘဏ (European Bank for

Reconstruction and Development - EBRD)နင မြငသေ ပ ျားစရျားဘဏ Porparco ြ ရငျားန ျားမြ ြနြက

ရယသည Mulliez ြသာျားေြင မြငသေေ ျားြာျားစရျားလြငနျားတေခမ ေစသာ Voltalia က ြ ြျားသည စနစရာငမခည

ေြျားအငသျား လာဓါတအာျားမ င လညြတသည။348 ထစထာကြ သြ ာျားသည ကလသြဂဂ၏လြျားညနြြ ာျားက

လကနာရန ၎ငျားတ ၏တာဝနရြြ ာျားက ခ ျားစ ာကသညဟ Justice For Myanmar က စကာကခ ကခ သည။

၎ငျားတ အစနမ င လ အခင အစရျား ငရာ တငကက ေေြျား ေေစ ျားြြ ာျားက မြ လြရြညမ ေပြ ျား ၎ငျားတ ၏

ေ ျားြာျားစရျား က ြြ ာျားသည မြနြာေေတြအာျား တကရကစသာ၎ငျား သ ြဟတ သယဝက၍စသာ၎ငျား

အက ျားြမ ေထနျားစေရန စသခ ာစအာင လြရြည။

128 Nokia ( ငလန) နင Ericsson ( ဒင)

စြျားသငျားသြ ာျားထြတင

• Leoch International Technology (ဝဟာငဝကာင) – Mytel အစမခေကေခနျားြ ာျားက

ဓါတအာျားစြျားရနအတက VRLA ဘကထရ ြ ာျားက စြျားသငျားသည။349

• Shandong Sacred Sun Power Sources Co. Ltd. (တရ တ) – Mytel အစမခေကေခနျားြ ာျားက

ဓါတအာျားစြျားရနအတက VRLA ဘကထရ ြ ာျားက စြျားသငျားသည။350

• ZTT (တရ တ) – Mytel အစမခေကေခနျားြ ာျားက ဓါတအာျားစြျားရနအတက လ သ ယ ဘကထရ ြ ာျားက

စြျားသငျားသည။ 351

• Coslight (အနဒယ) – Mytel အစမခေကေခနျားြ ာျားက ဓါတအာျားစြျားရနအတက လ သ ယ

ဘကထရ ြ ာျားက စြျားသငျားသည။ 352

• Yanmar ( ျ န) – Mytel အစမခေကေခနျားြ ာျားက ဓါတအာျားစြျားရနအတက ြ ျားအာျားစြျားေကြ ာျားက

စြျားသငျားသည။ 353

• Voltalia (ပ ငသစ) – MNTH ၏ လကစအာကခကြပဏ မ ေစသာ Myanmar National Telecom

Infra Company Limited (MNTI)နင ခ ြ ထာျားစသာ ကနထရကတေခြတ င ၁၇၁

ခထကြစသာ Mytel တာဝါတငြ ာျားအတက အမခာျားအစြေါ ြ ခြကငျားသည ၂ က လဝြအာျားရ

ေဥ ကြမြတ စနစရာငမခညသျားေြျားအာျားက စထာကြ သည။354

၆ (၅) Nokia (ဖငလန) နင Ericsson (ဆ ဒင)

Nokia နင Ericsson သည Viettel ၏ မြညတငျားကနရကအတက355 အြာထညြ ာျားက အဓက စြျားသငျားစနသ

ြ ာျားမ ေပြ ျား Ericsson က Viettel ၏ 5G ေြျားသြြြ ာျားက စထာကကစြျားစနသည။356 Viettel Global

Investment JSC ၏ ဘဏဍာစရျားအေ ရငခောြ ာျားတင Nokia Networks (ယခငက Nokia Solutions and

Networks) သ စြျားစခ ရန တာဝနရသညြ ာျား ြါဝငစနသည။ Justice For Myanmar အစနမ င Nokia နင

Ericsson နညျားြညာအာျား Mytel ကနရကအတငျား အသျားမြ စနသည သည သကစသအစထာကအထာျား

ြစတစသျားစသာမငာျားလညျား ဗ ယကနြရ Viettel ြတ င ၎ငျားနညျားြညာက အသျားမြ စနနငသည

အနတရာယတေခ ကက ျားြာျားော ရြါသည။

129 Mytel ၊ မြနြာေေတြတ နင ေ ျားြာျားစရျားလြစနစသာ ကသယစရျားတာဝါတင ကြပဏ ြ ာျား

၆ (၆) Mytel ၊ ပမနမာစစတ တ နင စ ျား ာျားဝရျားလ ဝနဝသာ

ဆကသယဝရျားတာ ါတ င က မပဏ မျာျား

မြနြာ ကသယစရျား မြ မြငစမြာငျားလြြသည ြဘငျားစအာြစရတာြ ာျားအာျား ကသယစရျား တာဝါတငြ ာျား

စ ာကလြငာျားရြျားသည မြညတငျားမြညြ ကြပဏ ြ ာျား ရညညနျားရြည တငျားမြညအတငျား တာဝါတင

ေကြလြငနျား ကက ျားထာျားလာြတေရြက ဥ ျားတညစေခြ သည။ Mytel သည ကနရက တ င ခလင ြြ ာျားအတက

တတယ ကာျားခအြေြ တာဝါတငြ ာျားက ငာျားရြျားစြျားမခငျားမ င စေ ျားကက လတလြြလြမခငျားြ အက ျားအမြတ

က ရရစနသည။ ြဂဂလက စအာြစရတာြ ာျားြ ငာျားရြျားထာျားစသာ တာဝါတငြ ာျားက ေေစရျားရညြနျားခ ကြ ာျား

အတက မြနြာေေတြ၏ ကသယစရျားကနရကအတငျား အသျားမြ စနနငြါသည။ အနညျား ျားအာျားမ င

တာဝါတငကြပဏ ြ ာျားသည Mytel ြ တ င မြနြာေေတြနင ကနသယြ က စရျားြ ာျား ရစနြါသည။

ြဂဂလက လမခ ြ ရစထာင ဘကက ကည လျင တယလ စနာ (စနာစဝျား)နင စအာရ ဒျား (ကာတာ) အြါအဝင

အမခာျား ြဘငျားစအာြစရတာြ ာျားြါ အသျားမြ စနစသာ အာျားလျား ေမြ စြါငျားေညျား ထာျားသည စနရာြ ာျားက Mytelြ

ြဂဂ လြ ာျားက လကလြျားြ စနသညြာ ေျားရြေရာမ ေသည။ ဤသ ြျစဝအသျားမြ စသာ တာဝါစနရာြ ာျားက

စောင ကည မခငျား အြါအဝင အစနာကအယကမြ အသျားခ ခရနငသည အနတရာယလညျား ရစနသည။

ြဂဂလက တာဝါတငလြငနျား စ ာငရကသြ ာျားထြြ အကက ျားြာျား ျားတေခမ ေသည Irrawaddy Green Towers

(IGT) (လဇငဘတ)သည Mytel နင တာဝါတငစနရာ ၆၇၇ ခအတက ၂၀၁၇ ခနေ ဇလငလတင ကက ျားြာျားသည

ငာျားရြျားြ သစဘာတည ခ ကက လကြတစရျားထျားခြ သည။357 သ မ ေ၍ IGT သည မြနြာေေတြ၏

ေ ျားြာျားစရျားက စထာကကစနပြ ျား ၎ငျား၏ နငငတကာ ရာဇဝတြြ ာျားနင ကနယသာျားသည။ မြနြာေေတြနင

ဤကနသယစရျား က ြစ ကာင IGT သည ကလသြဂဂ အခ ကအလက ရာစ စရျား ြေရင၏

အြညတြခခြ ရမခငျားမ ေသည။

၂၀၁၇ ခနေ ဇလငလ ရဟငဂ ာ လြ ျားတနျား သတမ တြက ဥ ျားတညစနသည အခ နတင IGT က ေေတြ

စလယာဥတေေ ျား ြ ကက ြြ နေနာခောျားခြ ရသြ ာျားအတက စနမြညစတာ တငျားစဒသ ေေဌာနခ ြ၏ တငျားြျား

ဗလခ ြကက ျား မြင စြာထ က ြ ၅ သနျား (အစြရကနစဒေါလ ၃,၆၄၄) က လဒါနျားြတေရြ မြ လြခြ သည။358

ထလဒါနျားြသည IGT အစနမ င မြနြာေေတြနင န ျားေြစသာ က ြရသည အခ ကမြြ တေရြမ ေသည။

စနမြညစတာ တငျားစဒသ ေေဌာနခ ြ၏ တငျားြျား အစနမ င ဗလခ ြကက ျား မြင စြာသည Mytel ကနရကထြတင

ြါဝငြတသကစနပြ ျား ၎ငျား၏ ကြကြြ ဌာနခ ြ၌ ကာျားမ င စရလ ာျားတာဝါတငက ေ ေဥစနသည။359


စနမြညစတာတငျားစဒသ

ေေဌာနခ ြသ IGT ြ

စငလဒါနျားြ ဓါတြ။

အရငျားပမစ -

Tower Times.

IGT က ေကဂာြတင ြတြတငထာျားသည shell ကြပဏ တေခမ ေသည Irrawaddy Towers Asset Holding

(ITAH) က ယခငက ြင ငခြ သည။ ITAH အာျား အဓက ြင ငသြ ာျားြ ဒဘငျား အစမခေက ြဂဂလက

ရယယာကြပဏ တေခမ ေသည Alcazar Capital Limited နင M1 Group Limited တ မ ေသည။360 ၂၀၂၀၊

ဒဇငဘော ၁၁ ကတင အဆ ါလ င းအေား CVC Capital Partners (လဇငဘတ) ရ ောငးချခ ည။361

နငငတကာစငစ ကျား စကာြစရျားရငျား (IFC) နင အာရ ပ ျားစရျားဘဏ (ADB) တ က IGT အာျား ြျားတြစခ ျားစင

တေရြက စြျားထာျားသည။ IGT အစနမ င အမခာျားစငစ ကျားစထာကြ ြက ဒတ ခ ပ ျားစရျားဘဏတေခမ ေစသာ

Financierings-Maatschappij voor Ontwikkelingslanden (FMO) က ဥ ျားစ ာငသည European

Development Financial Institutions (EDFI) က ထြြရရသည။ IGT အာျား စငလျားစငရငျားစခ ျားငာျားြတင

ြါဝင ကသည EDFI အ ြြ ာျားြာ Deutsche Investitions- und Entwicklungsgesellschaft (DEG) (ဂ ာြဏ )၊

Proparco (မြငသေ)၊ CDC Group (ဂရတပဗတန)၊ Belgian Investment Company for Developing

countries (BIO) (ဘယလဂ ယ) နင Development Bank of Austria (OeEB) ( သေတ ျားယာျား)

တ မ ေ ကသည။ CDC Group သည IGT အတက ဥစရာြထြြ အကက ျား ျားပြ ရင မ ေသည။362

IGT ၏ အဓက ပြ င ကြာ အစြရကန ရယယာကြပဏ မ ေသည TPG Capital ြ အြ ာျားေ ြင ငစသာ

တာဝါတင ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားတခမ ေသည Apollo Towers မ ေသည။ Apollo Towers အစနမ င

အစြရကန၏ နငငတကာ ပ ျားစရျားဘဏမ ေသည Development Finance Corporation ြ

အစြရကနစဒေါလာ သနျား ၂၅၀ ဘဏဍာစရျားစထာကြ ြက ရရထာျားသည။363 ၂၀၁၈ ခနေတင Apollo Towers က


စနာကထြ တာဝါကြပဏ မ ေသည Pan Asia Majestic Eagle နင စြါငျားေြခြ ပြ ျား AP Towers က ြေညျား

ခြ သည။364 ဤသ စြါငျားေြခြ သည အခ နက အနညျားေ ရယယာြငရငမ ေသည Myanmar Investments

International Ltd (MIL) က “Apollo Myanmar အစနမ င Telecom International Myanmar Company

Limited [Mytel] ထြ လကရ ရစနပြ ျားမ ေစသာ ၎ငျား၏ တာဝါတငြ ာျားအမြင ထြြအငာျားခ ထာျားြြ ာျားအတက

ကက ျားြာျားစသာ ကတကဝတမြ ြြ ာျားက ြ ကာစသျားြ က ရရခြ သည.....MIL ၏ ဒါရကတာြ ာျား အစနမ င

ဤသညက Apollo Towers ၏ အမြတအေနျားရနငြအစြေါ အစြါငျားလကခဏာစ ာငသည သကစရာကြြ ာျား

ရလာနငြညဟ ယ ကညြါသည။” ဟ စ ကညာခြ သည။365 Viettel ၏ စဒတာြ ာျားအအရ Pan Asia ြ Mytel

ထ တာဝါတငြ ာျားက အလာျားတ ငာျားရြျားထာျားရာ366 မြနြာေေတြနင ၎ငျား၏ ရာဇဝတြြ ာျားက ြ ြျားစြျားရာ

စရာကသည။

National Tower Development Co.Ltd. (NTD) (ေကဂာြ) သည “နငငအတငျား ၄ ခစမြာက စအာြစရတာ

အသေမ ေသည Mytel ကနရကြ ာျား ထကစြေါလာြက အခင စကာငျားယရနအတက” တညစထာငထာျားသည

တာဝါတင ကြပဏ မ ေသည။367 NTD ၏ ယခင အလြအြစ ာငအရာရခ ြမ ေသ Kieran J Rabbitt ြ

ထတမြနစသာ တငမြခ ကတေခအရ Mytel နင “လက ကရန တညစ ာကြါ” သည သစဘာတည ခ က

တေရြက ၂၀၁၇ ခနေ ဇလငလတင လကြတစရျားထျားခြ ပြ ျား ြနတစလျားတငျားစဒသကက ျားနင ကခ ငမြညနယတ က

ဥ ျားောျားစြျားထာျားလ က စနရာ ၁၂၀ ခက ၂၀၁၈ ဒ ဇငဘာတင တညစ ာကစြျားခြ သည။368 NTD ၏ ဒါရကတာ

ထြြ တေဥ ျားမ ေသည ြကထရေစအာငသည မြနြာေေတြအတက လကနကြ ာျား ဝယယေစ ာငျားြတင

ြါဝငြတသကစနသည။369 Mytel သ ငာျားရြျားစနစသာ အမခာျား တာဝါတင ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားတင

ြစလျားရာျားနငင အစမခေကစသာ edotco နင OCK တ ြါဝငသည။370 OCK အြေသည ေေလကနကြေစညျား

ကနထရကတာ မ ေစသာ King Royal Tachnologies နင ြတ ကတေဥ ျားမ ေသည။ (အခနျား ၄ တင ကည ြါ။)

Mytel ြတ င မြနြာေေတြနင ကနသယစရျား ခ တ ကြြ ာျား ရစနသည အမြင Apollo Towers အစနမ င

ေေတြစမြက ငာျားရြျားရန ကက ျားောျားခြ ြါသည။ Tillman Global Holdings ြ အစြရကနအေျားရထ ထတစ ေါ

စမြာ ကာျားခ ကအရ “စအာြစရတာြ ာျားြ တာဝါြ ာျားက စနရာခ လသည (နငငတဝြျား ယ ကညေတခ ရစသာ

ြလ နျားလြျားမခ ြ ရရနငစေြည ) တခ စသာ စမြစနရာြ ာျားအာျား ေေတြြ ြင ငထာျားသည။ အမခာျား

တာဝါကြပဏ ြ ာျားနင အတ Apollo ြ ငာျားရြျားြြ ာျား ေ ေဥရန ေေတြအရာရြ ာျားနင သ ျားသန စတ ခြ သည။”371 ဟ

သည။ ၂၀၁၄ ခနေ အစောြငျား အေ ရငခောတင Tillman Global Holdings က မြနြာေေတြထြ

စမြငာျားရြျားရန ကက ျားြြျားစနသည ကသယစရျား ြ ြျားစနသြ ာျားထြတင တယလ စနာသည တေခမ ေသညဟ

စမြာ ခြ သည။372 Justice For Myanmar အစနမ င ဤညြနငျားအစမ ရာြြ ာျား စအာငမြငမခငျား ရြရက

အတညြမြ နငြါ။ ၂၀၁၅ ခနေတင Tillman Global Holdings က”ေေတြြင စမြစနရာြ ာျားက Apollo

Towers ြ ငာျားရြျားရန စလျာက ထာျားြြ ာျားအာျားလျားက ကာကယစရျားဝနကက ျားဌာနြ မငငျားြယခြ သည။” ဟ


အေ ရငခခြ သည။373 ြညသ ြငမ ေစေ Apollo Towers အစနမ င မြနြာေေတြြ ထနျားခ ြထာျားစသာ

မြညထြစရျားဝနကက ျားဌာနထြ စမြြ ာျားက စအာငမြငော ငာျားရြျားရရခြ သည။374 Justice For Myanmar အစနမ င

မြညထြစရျားဝနကက ျားဌာနနင Apollo Towers ၏ ကနသယြ က စရျားအစြေါ ေျားရြစ ကာင ကြ ရသည။

မြညထြစရျား ဝနကက ျားဌာနစအာကတငရစသာ ရြတြ ြ နင မြညတငျား စထာကလြျားစရျားတ ြ က ျားလနစသာ

လ အခင အစရျားခ ျားစ ာကြြ ာျားက ထရြစငြ ာျားြ ြ ြျားစြျားနငသည။ Apollo Towers အာျား အစြရကန၏

အြ ာျားမြညသြင ရြစငြ စငစ ကျားစထာကကစနသည အတက အစြရကနအေျားရအစနမ င လညျား တန မြနရန

တာဝနတေရြ ရသည။

တာဝါတငကြပဏ ြ ာျားအာျားလျားသည ကလသြဂဂ၏ လြျားညနြြ ာျားအစြေါ ၎ငျားတ ၏ တာဝနရြြ ာျားက

လကနာပြ ျား Mytel နင က ြြ ာျားက မ တစတာကရန မြညထြစရျားဝနကက ျားဌာန အြါအဝင မြနြာေေတြြ

ထနျားခ ြထာျားစသာ အစ ာကအအြ ာျားနင ြညသည ငာျားရြျားြြ ာျားကြ ရြ ငျားရနမ ေသည။

• Mytel အား အမားပငႏငပဂၢလက ဖကစပအျဖစ ဖနတးထားရာ စစတပမ “အစးရ၏ ရယယာပငရင” ျဖစသည။ စစတပသည ျပညသပင ရပေငြမားႏင ပငဆငမႈမားက Mytel မ တဆင အလြသးစားျပေနၿပး တရားဝငအလပမားအတြက ပမနဘတဂကတြင ထညသြငးမထားေသာ လ႕ဝကရပေငြက ျဖညဆညးေပးလကရသည။

• အဓက ႏငငတကာဘဏမားသည Viettel Global Investment JSC အား ေခးေငြမား ေထာကပေနၿပး ျမနမာစစတပက အကးျဖစထြနး ေစကာ ၎၏ ရာဇဝတမႈ ျပလပမႈမားက ထပမျဖစေစသည။ ဤရပ ေငြမားက ျမနမာျပညအတြက လကနကမားႏင ႏစမးသးပစၥညးမားက ဝယယစေဆာငးျခငးႏင လႊေျပာငးေပးျခငးတ႔အတြက သးေနႏငသည။

• ဗယကနမဘဏမားသည Mytel အား ေခးေငြမားႏင ဝနေဆာငမႈမားက ပပးေနၿပး ျမနမာစစတပက တက႐က အကးျဖစထြနးေစသည။ ထအထတြင ႏငငတကာ ေငြေၾကး ေကာပေရးရငးမားမ ရယယာပငဆငထားသည ဘဏမားႏင ႏငငတကာ ေငြေၾကး ေကာပေရးရငးမားႏင အာရဖြ႕ၿဖးေရးဘဏ၏ ကးသနးေရာငးဝယမႈ ေငြေၾကးပပးေရး အစအစဥမားတြင ရေသာ ဘဏမား ပါဝငၾကသည။

• MEC အေနျဖင Yangon Stock Exchange မ တဆင ဘ႑ာေငြရာ ေဖြျခငးျဖင ေငြေၾကးရရျခငး အကးျဖစထြနးေနသည။

• ျမနမာျပညမ ဘ႑ာေရးဆငရာ ဒဂစတယ ဝနေဆာငမႈမား လပ ေဆာငေနသာ ကြနရကတစခသည စစတပပငႏင မဟာမတျပ ထားေသာ အဖြ႕မားက ထညသြငးထားၿပး ႏငငေတာအတြကပါ အပါ အဝင စစတပ၏ ေငြလႊေျပာငးမႈမားက အကးေဆာငေပးေနသည။

အခန

း ၇ ေငြေနာကက လကၾကညျခငး ေငြေနာကက လကၾကညျခငး

134 စငစနာကက လက ကည မခငျား

အခနျား ၇။

Mytel အစနမ င မြနြာေေတြအတက ေ ျားြာျားစရျားအက ျားေ ျားြာျားတေရြက အလြအစကျျားမြ စနသည။

အမြတအေနျား အလနကက ျားြာျားစသာ ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားတေရြအစနမ င Mytel ြ မမ မောစစတ အတက

ဘတဂျကမ င ရငအ ငးအမမစတေရြက မ ည ညျားစြျားစနပြ ျား ေေတြ၏ နငငတကာ ရာဇဝတြြ ာျားက

ြ ြျားစြျားစနကာ ထငရာျားစသာ ေေစခါငျားစ ာငြ ာျားကလညျား ခ ြျားသာစနစေနငြါသည။ Viettel ၏

လကစအာကခ ကြပဏ တေခမ ေစသာ Viettel Global Investment JSC ြတ င ကနရက၏ ထကရလာြက

စငစ ကျားစထာကြ စြျားခြ စသာ စခ ျားစငြ ာျားနင နငငတကာ စငစ ကျားဝနစ ာငြ ေ ျားြာျားစရျားြ ာျားြ Mytel က

ေေတြြ ြင ငသြ ာျားက အက ျားမ ေထနျားလာခြ သည။ မြနြာနငငစတာ၏ ြါဝငြတသကြမ ေ ၎ငျား၏

ကယြင ဒ ဂ ေတယ အစမခခအစ ာကအအက ေေတြြ အလာျားတ နတ ျားပြ ျား အမြတအေနျားြ ာျား

တျားြာျားစေကာ ၎ငျား၏ ရာဇဝတြ မြ လြြက ကလက စ ာငရကစေနငခြ သည။ ေေတြအစနမ င

ကြာ ဘဏ ပ ျားြ အစထာကအြ ြြင အက ျားမ ေထနျားြ ရနငခြ ပြ ျား ေေဘက ငရာ ြေစညျားစြျားသငျားသြ ာျား

နင ြဟာဗ ဟာက စသာ အခ တအ ကြ ာျား ခ ျားမြြင ခစနခြ ရသည။

၇ (၁) Mytel နင Viettel တ ြ တ င မြနြာေေတြက အက ျားအမြတ မ ေထနျားစနစေသည

နငငတကာဘဏြ ာျား

၇ (၂) ဗ ယကနြဘဏြ ာျားသည Mytel နင Viettel တ ြတ င မြနြာေေတြအာျား

အက ျားမ ေထနျားစနစေသည။

၇ (၃) မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျား ၏ ရငျားန ျားြတညစငက ရနကနေစတာ ရယယာ

စရာငျားဝယစရျားလြငနျားြတ င တျားြာျားစအာင လြစ ာငမခငျား

၇ (၄) ဘဏဍာစရျား ငရာ ဝနစ ာငြြ ာျား

၇ (၅) ထနျားခ ြြက ရယြါ။

135 စငစနာကက လက ကည မခငျား

Mytel သည ယခအခါတင လငျားသျားေြသ ၁၀ သနျားစက ာမ င ရစျးကကတငး ၀ငရ ောကမ ရ ောကကျရ ောလညး

ယဉပ ြငမမမင မေားရ ော မ ဘ ငးက ယကတစခအမဖစရ ရ ည။375 မြညသ တြြစတာ သတငျားောအ အရ

Mytel ၏ ၂၀၂၀ ခနေ ြထြ ၃ လြတ အမြတစငသည အစြရကန စဒေါလာ ၂၅ သနျား ရခြ ပြ ျား376 MEC နင

မြနြာေေတြသ စငြငစငရငျား ေ ျား ငျားသာျားြ အစြေါတင၎ငျား၊ ေေတြစမြနင စအာကစမခအစ ာကအ

အေရသည မြညသြငြေစညျားြ ာျားအာျား Mytel ၏ အသျားမြ ြအတက စြျားစခ ြက၎ငျား ြင လငျားမြငသာြ

လျားဝြရြါ။ အမြတစငြ ာျား မြ လြနငစသာလညျား Mytel သည မြနြာအေျားရထြ အခနကငျားလတခင က

ရရထာျားသည။377 ဤကငျားလတြက မြနြာနငင၏ ၂၀၁၆ ခနေ ရငျားန ျားမြ ြနြစအာကြာ စြျားအြခြ မခငျား

မ ေနငပြ ျား ထဥြစဒတင အခနကငျားလတခင က ၃နေ၊ ၅ နေ သ ြဟတ ၇ နေစြျားထာျားမခငျားြ ာျား အြါအဝင

အခနသကသာခင နင ကငျားလတခင ြေြ ျားေအတက ဥြစဒ အြဒြ ာျား ြါဝငသည။

မြနြာေေတြအစနမ င Mytel ၏ ဘဏဍာစရျားအစြေါတင တကရကလြျားြျားြ ရသည။ Telecom International

Myanmar (ယခင Myanmar National Tele & Communications Company Limited) ၏ သငျား ြ

ြတတြျားတင ဘဏဍာစရျားအရာရခ ြ (CFO) က Star High သ ြဟတ မမ မောအမျ ြး ေား ဆက ယရ း ဥး င

(MNTH) ြ အြညောရငျား တငသငျားရြညဟ ြါရသည။378 Telecom International Myanmar ၏ ြထြ

အကကြ ဒါရကတာဘတအ ြတင မြနြာေ ျားြာျားစရျား စကာြစရျားရငျား၏ ေ ြခန ခြြ ဒါရကတာမ ေစသာ အပငြျားောျား

ဗလြျားခ ြ သနျားစအာငက CFO အမ ေ တာဝနထြျားစ ာငခြ သည။ ၎ငျားအာျား ၂၀၁၉ ခနေ ေကတငဘာ ၂၃

ရကစန တင Mytel ဒါရကတာအ ြ ြ ထတြယခြ သည။379 အပငြျားောျား ဗလြျားခ ြ သနျားစအာငနင အမခာျား

ေေတြြ ခန အြသြ ာျားအစနမ င ခယက ျားနစနရသြျ/အြန နာခစနရသြျ ဗလခ ြြျားကက ျား ြငျားစအာငလငက

ေေတြ၏ အြန စြျားေနေြတ င Mytel ၏ ဘဏဍာစရျားြ ာျား အစြေါ လြျားြျားနငြ အစမခအစနက ဤသညက

စြျားစနစလသည။

136 Mytel နင Viettel တ ြ တ င မြနြာေေတြက အက ျားအမြတ မ ေထနျားစနစေသည နငငတကာဘဏြ ာျား

၇ (၁) Mytel နင Viettel တ မ တဆင ပမနမာစစတ က အကျြျားအပမတ

ပဖစ နျားဝနဝစသည န ငင တကာဘဏမျာျား

Mytel နင ကနယစနစသာ လ အခင အစရျားခ ျားစ ာကြြ ာျားနင အက င ြ ကမခောျားမခငျားြ ာျားသည Viettel

Global Investment JSC ြတ င နငငတကာဘဏြ ာျားထြ အစမခခက စသာ စငစ ကျားေ ျား ငျားြက

မ ေစေသည။ Viettel Global သ အစကကျားစြျားစသာ နငငတကာဘဏြ ာျားတင HSBC (အဂဂလန)၊ Standard

Chartered (အဂဂလန)၊ MUFG (ဂ ြန)၊ Maybank (ြစလျားရာျား) နင Taipei Fubon Bank (ထငဝြ) တ


Viettel Global ြ Mytel သ ကတကဝတမြ ထာျားစသာ ရငျားန ျားမြ ြနြ ြြာဏြာ အစြရကန စဒေါလာ ၈၅၉.၉၅

ြ လ ယရပြ ျား ၎ငျားြာ ေ ြခ က၏ ရငျားန ျားြတညစင လအြခ က အစြရကန စဒေါလာ ၁.၇၅၅ ဘ လ ယ၏ ၄၉%

ခန နင ည ြျသည။ Viettel Global ၏ ရငျားန ျားြတညြ ခြစဝမခငျား ောရငျားရငျားတြျားတင အစြရကနစဒေါလာ

၆၉၀.၉ သနျားသည မြညတငျားနင မြညြစငစ ကျားအ ြအေညျားြ ာျားထြ အေရယယာစခ ျားစငြ ာျားနင

အစကကျားယမခငျား ြေြ ာျားမ င မ ေသည။380 ၂၀၂၀ ခနေ ြတ ၃၁ ရကစန တင Viettel Global သည အစြရကန

စဒေါလာ ၅၅၀.၅ သနျားြျ ရငျားန ျားမြ ြနခြ ပြ ျား အြ ာျားေြာ မြညတငျား၊ မြညြ ဘဏစခ ျားစငြ ာျားမ ေသည။381 Viettel

Global ထြ ၂၀၁၉ ခနေ ဘဏဍာစရျား ထတမြနခ ကအရ စရရညစခ ျားစငြ ာျားြ Mytel တင ရငျားန ျားမြ ြနြြာ

ဗ ယကနြစဒါင ၈,၂၂၁,၁၅၈,၃၂၅,၃၂၇ မ ေပြ ျား အစြရကနစဒေါလာ ၃၅၄.၅၆ သနျားနင ည ြျသည။

382နေတစခ ျားစငြ ာျားြ ရငျားန ျားမြ ြနြြာ ဗ ယကနြစဒါင ၃၈၂,၉၅၄,၁၅၁,၂၉၀ မ ေပြ ျား အစြရကနစဒေါလာ ၁၆.၅၁

သနျားနင ည ြျသည။383 ၂၀၁၉ ဘဏဍာစရျားနေအတက Mytel တင ရငျားန ျားမြ ြနြ ြတညစငြာ

အစြရကနစဒေါလာ ၁၆၃ သနျားနင ည ြျစသာ ဗ ယကနြစဒါင ၃,၇၅၀,၆၈၆,၄၇၅,၁၀၁ မ ေသညဟ Viettel

Global က အေ ရငခခြ သည။384

Viettel Global ၏ စခ ျားစင စဒတာြ ာျားက ေေစ ျား ကည ရာ အစထစထစခ ျားစငြ ာျားအာျား ထည ထာျားသညက

စတရပြ ျား ကည ရသညြာ မြနြာမြညတင Viettel Global ၏ ရငျားန ျားမြ ြနြက ၎ငျားတ ြ စထာကခ ကစသာ

စ ကာင မ ေနငစမခြ ာျားော ရသည။ Mytel သည Viettel Global ၏ အခနဘဏဍာအတက အကက ျားြာျား ျား

ရငျားမြေမ ေပြ ျား လကစအာကခြ ာျားနင ြျားတြလြငနျားြ ာျားအ ကာျား ရငျားန ျားြတညစင အသျားောရငျားအတက

အြ ာျား ျား လကခရရသလညျားမ ေသည။ ၂၀၁၉ ခနေတင Mytel သည Viettel Global ၏ အသာျားတင

အမြတစရာငျားရြနင ဝနစ ာငြ အခနဘဏဍာ၏ ၄၄.၆၁% က ရရစေခြ သည။385 ထနေြာြင Viettel Global

၏ လကစအာကခြ ာျားနင ြျားတြလြငနျားြ ာျားအတက ရငျားန ျားြတညစင သျားေြြ၏ ၅၀% က Mytel ြ ရရခြ သည။


၂၀၁၆ မ ၂၀၂၀ ခ နစ ထမ ၃ လ ေါတအထ အရတ အတငျား Viettel Global အတက

ဝချျားဝငက ည ခ ကဝသာ န ငင တကာဘဏမျာျား။

မတချက။ [စအာကစ ေါ မြြါ ဇယာျားြ] မောဏမျေားက ဤကောလအတငး အြ ာျားဆး ရချးရငမျေားက

ရဖေါ မ ထာျား ည။ တစနစတညးတင တစခထကြစသာစနရာြ ည ရချးရငမျေားက တစြါငျားတညျား

စစညးရဖေါ မ ထေား ည။

ဘဏအမည ဝချျားဝငအမျြျားအစာျား မာဏ

(ဗ ယကနမဝဒါင၊

ဘ လ ယ )

ည မျဝသာ မာဏ

(အဝမရကနဝဒေါလာ၊

သနျား)

HSBC စရရညစခ ျားစင 927.33

40.32

Maybank စရရညစခ ျားစင 2,773.84 120.6

စရတစခ ျားစင 465 20.22

Standard Chartered Bank

စရတစခ ျားစင 464.39 20.19

Taipei Fubon Commercial Bank စရတစခ ျားစင 348.30 15.14

Bank of Tokyo-Mitsubishi UFJ,

Ltd (MUFG)

စရတစခ ျားစင 1,688.857 74.43

အရငျားအပမစ - Excel ပဖင အဝသျားစ စာရငျားနင အဝ ာကအ ာျားမျာျားက ဤတင ကည ါ။

ျများမျ ဝငလနနျားက ၂၃,၀၀၀ ဗ ယကနမဝဒါင က အဝမရကန ၁ ဝဒေါလာနနျား ယ ာျားသည။

Viettel Global သ စခ ျားစငြ ာျားက ဗ ယကနြတငသျားရန ကန သတထာျားသည လျငစတာင ထစငြ ာျားက

မြနြာေေတြ၏ ရာဇဝတြြ ာျားက ြ ြျားစြျားစနြည အနတရာယတေရြ ရသည။ Mytel အတက ဝယယ

ေစ ာငျားြြ ာျားနင ဝနစ ာငြြ ာျားအစ ကာငျား အေ ရငခောတင ထအရာြ ာျားအာျား ဗ ယကနြတင ဝယယခြ

စ ကာငျား သကစသအစထာကအထာျားက Justice For Myanmar ြ ရာစ စတ ရခြ သည။ ထအထြတင VHT၊

M3 နင Viettel Cyber Security အြါအဝင လကနကြ ာျားနင နေြ ျားသျားြေစညျားြ ာျားက ထတလြစသာ Viettel

၏ လကစအာကခကြပဏ ြ ာျားနင အမခာျား ကာျားခ စရာငျားခ သြ ာျားထ စြျားစခ ြြ ာျား ြါဝငသည။ သ မ ေ၍


ဗ ယကနြတင သျားစသာ Viettel Global သ စရာကရစသာ စငစ ကျားြ ာျားသည Mytel က ကလကပြ ျား

စထာကကစနနငြါသည။

၂၀၁၇ ခနေတင MUFG ြ အစြရကနစဒေါလာ ၃၇ သနျားနင ည ြျသည ဗ ယကနြစဒါင ေေစြါငျား ၈၃၅.၅၂

ဘ လ ယက ေကဂာြြတ င Mytel ရယယာြငရငြ ာျားအတက စခ ျားစငတေရြက ခ ျားမြြင ခြ သည။386 စခ ျားစငက

လကခသြာ Telecom International Myanmar သ ြဟတ ၎ငျားတ ၏ ရယယာြငရငြ ာျား မ ေြမ ေက

ြသရစသာလညျား ဤစခ ျားစငသည မြနြာမြညရ “ကနရက စ ေါထတြ” အတက သညြာ စသခ ာသည။

စခ ျားစငလကခသက Viettel Global အောျား “Mytel shareholders” ဟ တတက က ထာျားမခငျားစ ကာင

ဤစခ ျားစငသည Mytel က Viettel Global ြ စြျားရြည ရငျားန ျားမြ ြနြ ကတကဝတ၏ အေတအြငျားအတက

ြဟတဘြ Mytel ၏ ရယယာြငရငြ ာျားမ ေစသာ Star High သ ြဟတ MNTH နေဥ ျားထြြ တေဥ ျားဥ ျား

ကယောျားအတက ရရခြ မခငျား မ ေနငသည။ သ မ ေ၍ MUFG ဘဏဍာစရျားစထာကြ ြသည မြနြာေေတြက

အက ျားမ ေထနျားေရာ ရနငသည။ Star High က သာ လကခရသမ ေြါက ဤအက ျားမ ေထနျားြသည

တကရကသကစရာကြညမ ေပြ ျား MNTH သ ြဟတ Telecom International သာ လကခရသမ ေြါက

သယဝက သကစရာကြညမ ေသည။ သ မ ေ၍ MUFG ဘဏဍာစရျားြ ြျားြသည ေေရာဇဝတြနင

လသာျားမ ေြက န က ငစသာ ရာဇဝတြြ ာျား က ျားလနမခငျားက စထာကြ အာျားစြျားကည သည အ င က

စရာကစနနငသည။

Viettel Global Investment JSC နင ေ ျားြာျားစရျား က ြြ ာျား ကလကရစနစသာ နငငတကာဘဏြ ာျား

သည ကလသြဂဂ၏ လြျားညနြြ ာျားနင OECD ၏ လြျားညနခ ကြ ာျားစအာကရ ၎ငျားတ ၏ လ အခင အစရျား

ငရာ တာဝနရြြ ာျားက ခ ျားစ ာကရာ စရာကသကြ သ ၎ငျားတ ၏ ကယြငြြ ာျားကလညျား စ ာက ကရာ

စရာကသည။ ၎ငျားတ ၏ လြစ ာငြြ ာျားထြတင လ အခင အစရျားနင ကေြြတသက၍ အြါအဝင

လြစရျားနင သဘာဝြတဝနျားက င အနတရာယြ ာျားက အကြမ တပြ ျား ေ ြရန သည အ စကတာြ (Equator

Principles) ြ ာျားက HSBC၊ Standard Chartered နင MUFG တ အာျားလျားက ျားမ တ လကခခြ ပြ ျားမ ေသည။387

Viettel Global Investment JSC သ စခ ျားစငြ ာျားက အ စကတာြြ ာျား စအာကတင အကြမ တခြ မခငျား ရြရကြ

ရငျားလငျားြ ြရြါ။ ထ အမြင Viettel အတကြါ အက ျားဝငသကစရာကနငသည ၊ “ေ ျားြာျားစရျားလြငနျား

အြေကက ျားြ ာျား၏ လြငနျားြ ာျားသည လကနကနင အဓက ကေြြတသကစနလျင” သည အခ ကြါ

ြါဝငသည ၊ HSBC ၏ ‘ကာကယစရျားကရယာကဏဍ စြေါလေ ’ စအာကတင ေ ျားြာျားစရျားလြငနျား အြေကက ျားြ ာျား

အြါအဝင လကနကြ ာျား အဓက ထတလြသည လြငနျားြ ာျားက ဘဏအစနမ င ဘဏဍာစရျား ဝနစ ာငြြ ာျား

ြြ ြျားစြျားရြါ။388


HSBC နင Standard Chartered တ သည “မြနြာ/ဗြာမြညရ စနာက ျား အသျားမြ သ ြညသည ေေတြ

သ ြဟတ နယမခာျားစောင ရြတြ ြ သ ြဟတ ေေစရျားအသျားမြ ြအတက၊ တကရကမ ေစေ သယဝက၍မ ေစေ

ထကနြေစညျားြ ာျားနင နညျားြညာြ ာျားအာျား စရာငျားခ မခငျား၊ စထာကြ မခငျား၊ လြစမြာငျားမခငျား သ ြဟတ တငြ မခငျား၊

သ ြဟတ ကေြစသာ နညျားြညာ အစထာကအက၊ ြြောျားလြမခငျား ဝနစ ာငြြ ာျား သ ြဟတ အမခာျား

ဝနစ ာငြြ ာျား ေသညတ အစြေါ၊ အြဒ ၁ တင ရညညနျားထာျားသည အထျားသမ င အစထာကအြ ြ ာျား၊

စခ ျားစငြ ာျား၊ ထတကန အစကကျား အာြခခ ကတ အြါအဝင ကနြေစညျားြ ာျား၊ နညျားြညာြ ာျားနင ြတသကစသာ

စငစ ကျားြ ြျားမခငျား သ ြဟတ ဘဏဍာစရျား ငရာ အစထာကအက” တ အာျား ေ ေဥစြျားမခငျားတ အတက EU ၏

မြနြာနငငအစြေါ ကန သတြတြငထာျားစသာ စ ာငရကခ ကြ ာျားက ခ ျားစ ာကရာ စရာကစနနငြါသည။389

Viettel သ စခ ျားစငြ ာျားသည“မြနြာ/ဗြာ နငင အေျားရြ သ ြဟတ မြနြာအေျားရကယောျား အငတာနကနင

ြဘငျား သ ြဟတ ကက ျားသျားတယလ နျား ကသယစရျားကနရကြ ာျားက စောင ကည စရျား သ ြဟတ ကာျားမ တ

နာျားစထာငစရျားတင အဓက အသျားမြ ရနအတက ရညရယသည ကရယာြ ာျား၊ နညျားြညာ သ ြဟတ

စ ာ ဝြယာျားြ ာျားက စရာငျားခ ၊ စထာကြ ၊ လြစမြာငျား သ ြဟတ တငြ ရန” အေရသည EU ၏ ကန သတ

ြတြငထာျားစသာ စ ာငရကခ ကြ ာျားစအာကတင တာျား ျားထာျားသည ကေစြ ာျားအာျား တကရက ကည ြ ြျား

စြျားစနသည ကက ျားြာျားစသာ အနတရာယတေရြ ရသည။390 ဝငစငဘဏဍာရရြည ရငျားမြေက စ ာစ ာငရန၊

နညျားြညာနင စ ာ ဝြယာျားြ ာျားအာျား လကလြျားြ ရနနင Mytel ၏ ၁၀ သနျားြျရစသာ လငျားသျားေြသြ ာျားအာျား

မ ေနင ယရာရစသာ စောင ကည ြက မြ လြရနတ အတက HSBC၊ Standard Chartered၊ Maybank နင

Tapei Fubon Commercial တ ြ နငငတကာ စခ ျားစငြ ာျားအစနမ င မြနြာေေတြအာျား Viettel Global

ြတ င စထာကြစြျားစနစသာစ ကာင ကလသြဂဂ လြျားညနြြ ာျားစအာကြ လ အခင အစရျား ငရာ

တာဝနရြြ ာျားက ခ ျားစ ာကလ က ရသည။ ၎ငျားတ အစနမ င လ အခင အစရျား ငရာ တငကက ေေြျား

ေေစ ျားြြ ာျားက မြ လြရန အလ ငအမြနလအြစနပြ ျား ၎ငျားတ ၏ ေ ျားြာျားစရျား က ြြ ာျားသည

မြနြာေေတြအာျား တကရက သ ြဟတ သယဝက၍ အက ျားမ ေထနျားစနမခငျားက ြစသခ ာြါက

ထဘဏြ ာျားအစနမ င Viettel နင က ြြ ာျားက မ တစတာကရြည။


Mytel ၏ ဘဏဍ ရရျား ကနရကမျ ျား

မမ မောစစတ ည Mytelမတဆင

န ငငတကောဘဏဍောရ းက ကမျေားနင

ချ တဆကကော အကျ ြးအမမတမျေားစော

ရ ရ ။

ဆက ယမအည း ည “ရချးရင”

အေားမဖင ချ တဆကမက ရဖောမ ရ ည

( မ တ ါက အမခေားချတဆကမက

ရဖောမ ည)

141 ဗ ယကနြဘဏြ ာျားသည Mytel နင Viettel တ ြတ င မြနြာေေတြအာျား အက ျားမ ေထနျားစနစေသည။

၇ (၂) ဗ ယကနမဘဏမျာျားသည Mytel နင Viettel တ မတဆင

ပမနမာစစတ အာျား အကျြျားပဖစ နျားဝနဝစသည။

အဓကက စသာ ဗ ယကနြဘဏြ ာျားက Mytel အတက စရတ စရရည စခ ျားစငြ ာျားနင ဘဏဍာစရျားဝနစ ာငြ

ြ ာျားက ြ ြျားစန ကပ း တချ ြ မဖစ မျေားတင မမ မောမ ညရ ၎ငးတ ၏ တ ကရ ကလ င းမျေားမ တဆင

ရဆောင ကမခငး မဖစ ည။ ၎ငျားတ ြ ရငျားန ျားမြ ြန၍ စငစ ကျား ြ ြျားစနသည ဘဏြ ာျား၏ လ အခင အစရျား

ခ ျားစ ာကြြ ာျားနင ြတသက၍ တာဝနရစသာ နငငတကာ စငစ ကျား ငရာ အ ြအေညျားြ ာျားနင လညျား

ဗ ယကနြဘဏတချ ြ က ခ တ ကစနသည။ ရချးရငအမျေားစမော အရထရထ မဖစ ည ရတ ပ း

အ ညးငယမော Mytel နင ဆကနယရ ည။ Viettel Global ၏ Mytel တင ရငျားန ျားမြ ြနြ ြြာဏသည

၎ငး၏ အမခေားစး ေားရ းလ င းြ ာျားနင နငျားယဥ ကည ြါက သသသာသာ ကက ျားြာျားစနစသာစ ကာင ဗ ယကနြ

အတက ထတစြျားစသာ အစထစထစခ ျားစငြ ာျားသညလညျား Mytel နင ကေြစနနငသည အနတရာယတေရြ

ကက ျားြာျားောရသည။ တချ ြ ရ ော အရမခအရ မျေားတင Viettel Global ည Mytel နင / မ တ ၎ငး၏

ရယယော ငရငမျေားအတက ဘဏဍောရင းမက ရထေား ည။

၂၀၁၆ ခ နစမ ၂၀၂၀ ခ နစအတငျား ဗ ယကနမဘဏမျာျားမ Viettel အတက ျားဝ ျားဝနဝသာ

ဝချျားဝငမျာျား (ခန မနျားဝပခ)

မတချက။ [စအာကစ ေါ မြြါ ဇယာျားြ] မောဏမျေားက ဤကောလအတငး အြ ာျားဆး ရချးရငမျေားက

ရဖေါ မ ထာျား ည။ တစနစတညးတင တစခထကြစသာစနရာြ ည ရချးရငမျေားက တစြါငျားတညျား

စစညးရဖေါ မ ထေား ည။

ဘဏအမည ဝချျားဝင

အမျြျားအစာျား

မာဏ

(ဗ ယကနမဝဒါင၊

ဘ လ ယ )

အဝမရကနဝဒေါလာနင

ည မျဝသာ မာဏ

(သနျားပဖင)

Military Commercial Joint Stock

Bank (MB Bank)


စရရညစခ ျားစင 2,948.261 128.19

Vietnam Export Import Commercial

Joint Stock Bank (EXIMBANK)

စရတစခ ျားစင 1,427.988 62.09

စရရညစခ ျားစင 239.053 10.39


Joint Stock Commercial Bank for

Foreign Trade of Vietnam

(Vietcombank)

စရတစခ ျားစင 1,006.735 43.77

Joint Stock Commercial Bank for

Investment and Development of

Vietnam (BIDV)


စရရညစခ ျားစင 1,389.33 60.41

Vietnam Technological and

Commercial Joint Stock Bank

(TECHCOMBANK)



An Binh Commercial Joint Stock

Bank (ABBank)


Sai Gon Commercial Joint Stock

Bank (SCB)


စရရညစခ ျားစင 2,082.063 91

South East Asia Commercial Joint

Stock Bank (SeABank)


VietinBank စရတစခ ျားစင 361.54 15.72


Ho Chi Minh City Development

Joint Stock Commercial Bank

(HDBank)


Lien Viet Post Commercial Joint

Stock Bank


Vietnam International Commercial

Joint Stock Bank (VIB)

စရရညစခ ျားစင 993.731 43

Tien Phong Commercial Joint Stock

Bank (TP Bank)

စရရညစခ ျားစင 1,761.483 77

အရငျားအပမစ - Excel ပဖင အဝသျားစ စာရငျားနင အဝ ာကအ ာျားမျာျားက ဤတင ကည ါ။ ျများမျ ဝငလနနျားက

၂၃,၀၀၀ ဗ ယကနမဝဒါင က အဝမရကန ၁ ဝဒေါလာနနျား ယ ာျားသည။


Viettel Global ၏ ၂၀၁၉ ခနေ ဘဏဍာစရျား ထတမြနြြ ာျားအရ Mytel အတက ဗ ယကနြ နငငတကာဘဏ

(Vietnam International Bank - VIB) ြ ဗ ယကနြစဒါင ၆၅၈,၅၆၅,၀၉၂,၅၂၃ (အစြရကနစဒေါလာ ၂၈.၄

သနျား) ရ Mytel ၏ ြင ငြက လမခ စေသည စခ ျားစငတရြက ောရငျားမြခြ သည။391 Viettel Global ၏ ၂၀၁၈

နင ၂၀၂၀ ြထြ ၃ လြါတအထ အေ ရငခောြ ာျားတငလညျား Mytel နင ကနယစနစသာ VIB ၏

စခ ျားစငြ ာျားက အလာျားတစ ေါ မြခြ သည။392ဤစခ ျားစငသည Viettel Global ၏ ရငျားန ျားမြ ြနြ ကတကဝတ

အတက စငစ ကျားစထာကြ မခငျား သ ြဟတ Telecom International Myanmar က စြျားမခငျား ဟတြဟတနင

ရယယာြင ငသြ ာျားအာျားလျား၏ တာဝန ဟတြဟတကြ ရငျားလငျားြ ြရြါ။ VIB သည နငငတကာ စငစ ကျား

စကာြစရျားရငျား၏ ကြာလျား ငရာ ကျားသနျားစရာငျားဝယြ ဘဏဍာစရျား အေ အေဥ၏ အေတအြငျားမ ေပြ ျား၊

ဘဏအတက အစြရကနစဒေါလာ ၁၄၄ သနျား အာြခခ ကတေရြ ရရထာျားသည။393 ၂၀၂၀ ခနေ ဇလငတင VIB

သည နငငတကာ စငစ ကျားစကာြစရျားရငျား၏ “အစရအာရနင ြေ တတင လြငနျားစ ာငရကြ အစကာငျား ျား

ဘဏ ”က ရရခြ သည။394 VIB ၏ အကက ျား ျားရယယာြငရငြ ာျားထြြ တေဥ ျားြာ ရယယာ ၂၀% ြင ငြရသည

သေစတျားလ ြ ဓနသဟာယဘဏ (Commonwealth Bank) မ ေပြ ျား သေစတျားလ ၏ အကက ျား ျားဘဏသည

VIB အာျား ြင ငြြတ င ၎ငျား၏ လ အခင အစရျားတာဝနရြြ ာျားက ခ ျားစ ာကရာ စရာကစနသည သည

ကက ျားြာျားစသာ ေျားရြြြ ာျားက မ ေစေသည။395 VIB ြ စခ ျားစငြ ာျားသည Mytel ၏ အစမခခအစ ာကအအက

တကရကြ ြျားရာ စရာကနငပြ ျား ေေတြ၏ နငငတကာ ရာဇဝတြြ ာျား က ျားလနြက ြ ြျား အာျားစြျားကည ော

ရ ောကနငသည။

၂၀၁၇ ခနေတင ြျားတြအေရယယာြင Tien Phong ကျားသနျားစရာငျားဝယစရျားဘဏ (TPBank) (ဗ ယကနြ) ြ

Mytel ၏ ြတြတငထာျားစသာ ကြပဏ မ ေသည Telecom International Myanmar ၏ ယခငနာြည

မ ေသည Myanmar National Tele & Communications Co. Ltd., သ ြေစညျားစြါငြြါဘြ ယ ကည

ေတခ ြမ င စခ ျားစင (unsecured loan) အစြရကနစဒေါလာ ၄၅ သနျားက စြျားအြခြ သည။396 စခ ျားစငသကတြျား

သည ၂၀၂၂ ခနေ စြလ ၂၆ ရကတင ကန ျားြညမ ေသည။ စခ ျားစငက Mytel အတကသာ လ ာထာျားသတြတ

ခြ မခငျားမ ေ၍ Viettel Global ၏ Mytel တင ထည ဝငရြည ရငျားန ျားမြ ြနြ ကတကဝတ၏ အေတအြငျား

ြမ ေနငြါ။ ကသယစရျားကနရက တျားတက ပ ျားြအတက ကက တငလ ာထာျားသတြတထာျားသည

စခ ျားစငသည မြနြာေေတြ၏ ကသယြ ေြျားစ ာငရညက အက ျားမ ေထနျားစေနငပြ ျား ၎ငျား၏ နငငတကာ

ရာဇဝတြ က ျားလနြြ ာျားက ြ ြျား အာျားစြျားကည စနနငသည။ TPBank သည နငငတကာစငစ ကျား

စကာြစရျားရငျား၏ ကြာလျား ငရာ ကျားသနျားစရာငျားဝယြ ဘဏဍာစရျား အေ အေဥ၏ အ ြဝငတေဥ ျားမ ေပြ ျား

နငငတကာ စငစ ကျားစကာြစရျားရငျားြ ဘဏ၏ ၅% ြင ငြက မြနြာမြညက စငထတြစခ ျားခင ၂၀၁၆ ခနေ

ကတညျားက ရရထာျားသည။ နငငတကာ စငစ ကျားစကာြစရျားရငျားသည ဘဏ၏ ရယယာြင ငသတေဥ ျား

အစနမ င စခ ျားစငြ ြ ြျားစြျားစနနငြည နငငတကာ ရာဇဝတြြ ာျား အြါအဝင မြနြာေေတြနင TPBank ၏

ဘဏဍာစရျား ကနယြြ ာျားအစြေါ တာဝနရသည။


HDBank နင BIDV နေခေလျားသည Mytel အတက စခ ျားစငြ ာျားက သ ျားသန ထတစြျားစနပြ ျား397 ထ အမြင Mytel

အတကြါ ြါဝငသည စခ ျားစငနင ဘဏဍာစရျားဝနစ ာငြြ ာျား စြျားအြရနအတက က ယမြန စသာ ြတ က

မြ ြက Viettel နင သစဘာတ လကြတစရျားထျားခြ သည။398 HDBank အစနမ င မြနြာမြညတင

ကယောျားလယရ ျား တေရ ျား င လေထာျားပြ ျား399 BIDV ြ ရ ျားခြတေခ င လေထာျားသည။400 က ယမြန စသာ

ဝနစ ာငြြ ာျားထြတင Telecom International Myanmar ြတ င မြနြာေေတြြ ရယယာြငရင

တေဥ ျားအမ ေ ြါဝငစနစသာ Mytel ၏ ြဘငျား နျား စငစ ကျားဝနစ ာငြမ ေသည MytelPay က ကည

စထာကြ ရနလညျား ြါဝငသည။ စတာငကရ ျားယာျား၏ KEB Hana Bank သည BIDV တင ၁၅% ြင ငပြ ျား

“ြဟာဗ ဟာက သည ရယယာြငရင” တေဥ ျားမ ေသည။401 ထ အမြင HDBank သည ၎ငျား၏ ကျားသနျား

စရာငျားဝယြ ဘဏဍာစရျား အေ အေဥ၏ အေတအြငျားအစနမ င အာရ ပ ျားစရျားဘဏနင စခ ျားစင

သစဘာတည ခ ကတေရြ ရထာျားသည။402

Viettel Global ၏ ၂၀၁၈ ောရငျားေေ အေ ရငခောအရ LienVietPostBank ြ ဗ ယကနြစဒါင ၄၈၇.၈၀၄

ဘ လ ယ (အစြရကနစဒေါလာ ၂၁ သနျား ြါတဝနျားက င) ရ စခ ျားစငတေရြက Mytel အာျား ထတစြျားခြ သည။403

ဤတခါတငလညျား Viettel Global ြ Telecom International Myanmar အတက စခ ျားစငက အက ျားစ ာင

စြျားခြ မခငျား သ ြဟတ Viettel Global ၏ ရငျားန ျားမြ ြနြ ကတကဝတအတက ြ ြျားမခငျား ဟတြဟတ သညက

ရငျားလငျားြ ြရြါ။

နငငတကာ စငစ ကျားစကာြစရျားရငျား၏ ကြာလျား ငရာ ကျားသနျားစရာငျားဝယြ ဘဏဍာစရျား အေ အေဥ၏

အ ြဝငတေဥ ျားမ ေသည 404 VietinBank သည Viettel Global အာျား ဗ ယကနြစဒါင ၃၆၁.၅၅ ဘ လ ယ

(အစြရကနစဒေါလာ ၁၅.၇၂ သနျား) ရ စရတစခ ျားစငြ ာျားနင ဗ ယကနြစဒါင ၆၁၀.၀၃ ဘ လ ယ

(အစြရကနစဒေါလာ ၂၆.၅၂ သနျား) ရ စရရညစခ ျားစငြ ာျားက စြျားအြခြ ရာ ထစငြ ာျားသည Mytel ြ တ င

မြနြာေေတြအာျား အက ျားမ ေထနျားစေြည ကက ျားြာျားစသာ မ ေနငစခ တေရြ ရစနသည။405 နငငတကာ

စငစ ကျားစကာြစရျားရငျား အစနမ င ၂၀၂၀ ခနေ ဇနနဝါရ တင VietinBank ရ ၎ငျား၏ ြင ငြက ၈ % ြ ၁.၆၃ %

သ စလျာ ခ ခြ သညဟ ကာျားသရသကြ သ ဘဏတငရစနသည ရငျားန ျားြတညြ ရြစင (Capitalization Fund) ြ

၎ငျား၏ ြင ငြကလညျား ၃.၃၅ % အထ စလျာ ခ ခြ သည။406

VIB၊ TPBank၊ HDBank နင BIDV တ ြ Mytel အတက စခ ျားစငြ ာျားနင ဘဏဍာစရျား ဝနစ ာငြြ ာျားသည

သသာထငရာျားော အစရျားြါပြ ျား ေေရာဇဝတြြ ာျားနင လသာျားမ ေြက န က ငစသာ ရာဇဝတြြ ာျားက

က ျားလနရာတင ြ ြျား အာျားစြျားကည စြျားရာ စရာကသညဟ Justice For Myanmar ြ စကာကခ ကခ သည။

အမခာျား အဓကက စသာ ဗ ယကနြဘဏြ ာျားြ စခ ျားစငြ ာျား၏ သကစသအစထာကအထာျားကလညျား

145 မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျား၏ ရငျားန ျားြတညစငက ရနကနေစတာ ရယယာ စရာငျားဝယစရျားလြငနျားြတ င

တျားြာျားစအာင လြစ ာငမခငျား

ကလသြဂဂလြျားညနအစမခခြြ ာျားစအာကရ လ အခင အစရျား ငရာ တငကက ေေြျား ေေစ ျားြြ ာျား

ကငျားြြ စနမခငျားနင ၎ငျားတ ၏ တာဝနရြြ ာျားက ြြန စ ာက ကစနြြ ာျားအစြေါ ေျားရြြြ ာျားက

မြင တကစေခြ သည။ တာဝနယြရသည ြညသည ဘဏြ Viettel ကြ သ စသာ လကနကထတလြသတေဥ ျားနင

မြနြာေေတြ၏ နငငတကာ ရာဇဝတြြ ာျားအာျား တကရက ြ ြျားစြျားစနသည Mytel ကြ သ

ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားအာျား စခ ျားစင ြစြျားသင ြါ။

အဓကက စသာ ဗ ယကနြဘဏြ ာျား၏ က ျားလနြတင ြါဝငြတသကစနမခငျားသည နငငတကာစငစ ကျား

စကာြစရျားရငျားနင အာရ ပ ျားစရျားဘဏတ ၏ စငစ ကျား ကာျားခအ ြအေညျားြ ာျားနင က စရျားတင ၎ငျားတ ြ

ထာျားရရြည လ အခင အစရျား ငရာ တငကက ေေြျား ေေစ ျားြြ ာျားနင အကာအကယစြျားြတ အစြေါ စြျားခနျား

ထတေရာြ ာျား မ ေစြေါစေခြ သည။ Justice For Myanmar အစနမ င မြနြာနငငရ ၎ငျား၏ ရငျားန ျားမြ ြနြြ ာျား

အစြေါ ေေစ ျားြတေရြလြရန ၎ငျား၏ ကတကဝတက ကက ပြ ျား သ ြသာ ၎ငျားတ အစနမ င

မြနြာေေတြအာျား အက ျားြမ ေထနျားရန စသခ ာစေြညမ ေသည။ သ စသာလညျား မြနြာနငငအတငျားရ

ရငျားန ျားမြ ြနြကသာ ေေစ ျားရန ကန သတထာျားမခငျားသည အြနတကယ ြလစလာကြါ။ နငငတကာ

ေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျားအစနမ င မြနြာမြညတင ရငျားန ျားမြ ြနြ မြ လြစနစသာ စဒသတငျားြ အမခာျား

ဘဏဍာစရျား ကာျားခအ ြအေညျားြ ာျားကြါ ထည သငျားရြါြည။ ဤအထြတင ဗ ယကနြဘဏြ ာျား အာျားလျား

ထည သငျားရြည။ အာရ ပ ျားစရျားဘဏအစနမ င နငငတကာ စငစ ကျားစကာြစရျားရငျား၏ ဥ ျားစ ာငြစနာကသ

လကလ က ြညသည ရငျားန ျားမြ ြနြကြ မြနြာေေတြနင ၎ငျား၏ ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားက ြြ ြျားစေစရျားအာျား

စသခ ာစေရနအတက ဘဏဍာစရျား ကာျားခ အ ြအေညျားြ ာျား အြါအဝင ၎ငျား၏ ရငျားန ျားမြ ြနြြ ာျားက မြည ေစသာ

ေေစ ျားြတေရြ မြ လြရြညမ ေသည။

၇ (၃) ပမနမာစ ျား ာျားဝရျားဝကာ ဝရျားရငျား ၏ ရငျားန ျားမတညဝငက

ရနက နစဝတာရယယာ ဝရာငျား ယဝရျားလ ငနျားမတဆင တ ျား ာျားဝအာင

လ ဝဆာငပခငျား

မြနြာေေတြသည TMH Telecom Public Co. Ltd. ြတ င Yangon Stock Exchange က အသျားမြ ၍

ေေတြ ကသယစရျား စအာကစမခအစ ာကအအအတက ရြစင ရာစ လ ကရသည။

TMH Telecom သည တာြျားညြခ ြျားသာ ကြပဏ ြ ာျားအြေနင ကေြြတသကစနပြ ျား ၎ငျားက ရြျားမြညနယ

စမြာကြငျား ကတခငပြ နယတင တညစထာငခြ သည။407 ၂၀၁၇ ခနေတင TMH Telecom က အပငြျားောျား



ဗလြျားခ ြစဒျားဗေစအဘယလက ၎ငျားတ ၏ ဘတအ ြတင ခန အြခြ သည။ ၂၀၁၉ ခနစတင ကယလနသာျား

ခြ စသာ ဗလြျားခ ြ စဒျားဗေ စအဘယလသည ယခင ေေတြ ဘဏဍာစရျားဝနကက ျားနင ဒ-ေေစထာကခ ြ မ ေခြ ပြ ျား

ေေတြေ ျားြာျားစရျားလြငနျားအြေကက ျားမ ေစသာ မြနြာ ေ ျားြာျားစရျား ဥ ျားြငလ ြတက၏ တညစထာငသတေဥ ျားလညျား

မ ေခြ သည။408

TMH Telecom ၏ အနာဂတစြျာလင ခ က (Prospectus) ထတမြနြအရ ၎ငျား၏ ောရငျားသငျားြြ ရရသည

ရငျားန ျားြတညစင၏ ၇၀ % က ေေတြဥ ျားြငကြပဏ မ ေစသာ မြနြာ ေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျား၏ ြနတစလျား

တငျားစဒသကက ျားနင ရြျားမြညနယရ တာဝါတင ေ ြခ ကတေခအတက သျားေြြညမ ေသည။409 မြနြာေ ျားြာျားစရျား

စကာြစရျားရငျားအတက အစရျားြါစသာ လြစ ာင ြ ေ ြခ ကြ ာျားက TMH Telecom ြ ောရငျားသငျား

စ ေါ မြမခငျားက ၎ငျားသည Mytel ကနရကတင အသျားမြ ြအြါအဝင ေေတြ ကသယစရျားြ ာျား တညစ ာကြ

နင ထနျားသြျားြအာျား ြ ြျားစြျားစနစသာ အဓက ြဂဂလကြင ကနထရကတာတေဥ ျားမ ေသညက စထာကမြ

စနသည။ စနမြညစတာ၌ သသာထငရာျားစသာ အစရအတက ရသည တာဝါတငြ ာျားနင မြနြာေေတြြ

တရတလကနကထတလြသ Norinco နင လြစ ာငစနစသာ နာြည ျားမ င စက ာ ကာျားစနသည

ေြယစတာငနင စ ကျားေငစတာင စ ကျားန ြငျားရစသာ စ ကျားေငစတာငစြေါတင တာဝါတငတေခ

စ ာကလြစရျား အြါအဝင ြဘငျားေခနျား စ ာကလြစရျား၊ ထနျားသြျားစရျားတ အာျား ရရေရာြ ာျားအမ ေ TMH

Telecom က ောရငျားစ ေါ မြထာျားသည။410 TMH Telecom အစနမ င ေေဘက ငရာ အသျားမြ ြအတက

မ ေနငစသာ ြဘငျားစရဒ ယ ေ ြခ ကြ ာျားကလညျား ောရငျားမြထာျားသည။ ကြပဏ သည တြြစတာနင န ျားကြော

ခ တ ကြရစသာ အငျားဝဘဏနင လညျား ဘဏအာြခခ ကတေခ ရရထာျားသည။411 TMH Telecom ၏ ၂၀၁၈

ခနေ ဘဏဍာစရျား အေ ရငခော ထတမြနခ ကြ ာျားအရ MEC တာဝါတငစနရာြ ာျားအာျား ဓါတအာျားစြျားစရျား

အြါအဝင MEC အတက ကနရကထနျားသြျားစရျား၊ အစကာငျား ျား အသျားမြ နငစအာင လြစ ာငစရျား

(Optimisation) နင ြေစညျားဝယယေစ ာငျားစရျားြ ာျားက ဤေ ျားြာျားစရျားလြငနျားက လြစ ာငစနရသည။412

မြနြာ ေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျားအတက ၎ငျား၏ အလြြ ာျားအမြင TMH Telecom သည Mytel နင

နငငစတာြင မြနြာ ောတကနင ကသယစရျား (MPT) တ မ င လညျား ကနထရကြ ာျား ရစသျားသည။

တာြျားညြခ ြျားသာ ကြပဏ ြ ာျားအြေသည မြနြာေ ျားြာျားစရျား စကာြစရျားရငျား၏ စခေါ ြေငတာြ ာျားက လညြတ

စြျားရစသာ Myanmar Hurricane Investment & Telecom ကလညျား ထ းချြ ထေားပြ ျား ကနရက

စောင ကည ြ နင အစမခခအစ ာကအအအာျား ငာျားရြျားလညြတစနရစသာ MECTel ၏ ြဘငျားကနရက

သျားေြသြ ာျားအာျား ထြ င တနဘျားမ ည ဝနစ ာငြြ ာျားအာျား စထာကြ သည။413

TMH Telecom သည တရတနင မြနြာအတက အစရျားကက ျားစသာ နငငလျား ငရာ ကသယစရျား အစမခခ

အစ ာကအအြ ာျား ထနျားသြျားစောင စရာကြတင ြါဝငြတသကစနပြ ျား မြနြာနငင၏ အဓက

ကသယစရျားြ ာျား ထြ င မ န မ ျားသည ခ က ကထျားြ ာျား (communications nodes) ထြြ တေခ



မ ေသည AAE1 နင ခ တ ကစနသည တရတ-မြနြာ ကနျားတငျားြငျား ငဘာလြျားစ ကာငျားအတက

ကနျားတငျားအဝငေခနျားြ ာျား (landing stations) တညစ ာက လညြတရနအတက China Unicom နင

အတတြလြသည။ ငဘာကနျားတငျားအဝငေခနျားြ ာျားသည စငစ ာငနင ြ ယတင ရပြ ျား TMH Telecom က

လမခ စရျား၊ ဓါတအာျားစြျားေနေ၊ စရငတ ကရယာနင ကနရကလညြတြေငတာ၏ ေ ြခန ခြြတ က ြ ြျားရသည။

414 TMH Telecom ၏ ေေတြနင န ျားန ျားေြေြရစနြအရ အ ြါ ငဘာကနျားတငျားအဝငေခနျားြ ာျားတင ၎ငျား၏

ြါဝငြတသကစနြြာ ဤအစမခခအစ ာကအအတင ေေတြ၏ အက ျားေ ျားြာျားက ကာကယရနအတက

မ ေနငသည။ TMH Telecom အစနမ င ေေတြ၏ ြညသည စကဘယ စ ာကယမခငျားြ ျားကြ

ြ ြျားစြျားစနနငရာ ၎ငျား၏ အစနအထာျားက မြနြာ၏ နငငအ င ကသယစရျား အစမခခအစ ာကအအအာျား

ထြါျားအာျားစလ ာ သာျားစေနငသည။

TMH Telecom အစနမ င MEC နင Mytel အာျား အစမခခအစ ာကအအ ပ ျားတျားတကြ အြါအဝင

ြ ြျားစြျားြသည ေေရာဇဝတြြ ာျားနင လသာျားမ ေြအစြေါ န က ငသည ရာဇဝတြြ ာျား က ျားလနြြ ာျား

မြ လြရာတင ြ ြျား အာျားစြျားကည ရာစရာကသညဟ Justice For Myanmar ြ စကာကခ ကခ သည။

ေေတြြ Yangon Stock Exchange က အသျားမြ ပြ ျား ရငျားန ျားြတညစငက ရာစ စနမခငျားသည အဓက

ေျားရြေရာတေခမ ေပြ ျား stock exchange က လညြတ လြစ ာငသြ ာျားမ ေသည နငငစတာြင

မြနြာ ေ ျားြာျားစရျားဘဏ၊ Daiwa Securities (ဂ ြန) နင Japan Exchange Group တ အစနမ င ၎ငျားတ

အြငျားတင လ အခင အစရျား တငကက ေေြျား ေေစ ျားြ ကက ျားြာျားော ြ ကကကစနမခငျားတေရြက မြသစနသည။415

Yangon Stock Exchange အစနမ င မြနြာေေတြအာျား ဘဏဍာစရျားနင နညျားြညာ စထာကြ ြြ ာျား

စြျားစနနငသည စကာြစရျားရငျားြ ာျားအာျား ေစတာ အကေခ နျား ောရငျားတငသငျားမခငျားက မငငျား နရနအတက

လ အခင အစရျားနင အက င ြ ကမခောျားြ တငကက ေေြျားေေစ ျားြ အကာအကယြ ာျားလြထာျားရြည၊

စရတော အ ကစချ းမတဆင စး ေားရ းလ င းမျေားက စစတ စစမချကမျေားအတက

ရငရကကးရောရဖမခငးက လညး တေားဆး မည။

148 ဘဏဍာစရျား ငရာ ဝနစ ာငြြ ာျား

၇ (၄) ဘဏဍာဝရျားဆ ငရာ နဝဆာငမမျာျား

၇ (၄.၁) Deloitte (အ ဂလန)

Mytel ေတင ြေညျားသည ၂၀၁၆ ခနေ ြတငြ ကတညျားကြင အဂဂလနအစမခေက Deloitte

သည ဗ ယကနြရ ၎ငျားတ ၏ အ ြ ြတ င Viettel Global Investment JSC အတက

ောရငျားေေ ဝနစ ာငြြ ာျားက လြစြျားစနခြ သည။416 Deloitte ၏ ောရငျားေေခ ကြ ာျားတင

မြနြာမြညသ Viettel ၏ ဘဏဍာစငြ ာျား လြစမြာငျားြ အစသျားေတြ ာျား၊ Viettel နင

မြနြာေေတြအ ကာျား စငစြျားြ ြြ ာျားနင Mytel အမြတစင အစသျားေတြ ာျား ြါဝငြါသည။

မြနြာမြညရ Mytel ၏ ောရငျားေေကြ ြသရြါ။ Viettel နင ေ ျားြာျားစရျား ကနယြြ ာျားက

ထနျားသြျားစနမခငျားအာျားမ င Deloitte ြ Mytel အာျား နငငတကာ တရာျားဝငြ ရငျားမြေတေခက

ရရစနစေသည။ Deloitte ၏ “တာဝနယြရစသာ ေ ျားြာျားစရျားလြစ ာငြ ထတမြနခ က

ကတကဝတ”အရ ေ ျားြာျားစရျားနင လ အခင အစရျား ငရာ ကလသြဂဂ လြျားညနြြ ာျားနင

ေ ျားြာျားစရျား ြျားစြါငျားစ ာငရကြနင ပ ျားတျားတကြအ ြ၏ နငငေ လြငနျားအငအာျားေကက ျား

ြ ာျားအတက လြျားညနခ ကြ ာျားက အ ြအစနမ င လကနာြည စသာ Deloitte က ၎ငျား၏

ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားနင က စရျားြ ာျားက ကေြစနသည လ အခင အစရျား ခ ျားစ ာကြ

ြ ာျားက တာျား ျားရန၊ စလ ာ နညျားစေရနနင ကောျားစြျားရန လအြသည။417 Deloitte ြ

၎ငျားအစနမ င “ဝနစ ာငြ အစြျားခရသ (စ ာကသည) လကခမခငျားနင ထစတ က ြ

ြ ာျားအတက ကက တငသတငျားအခ ကအလက ရယပြ ျား သတထာျားခ င ခ နြရစသာ

စရျားခ ယြြ ာျားအတက သဌဓါနမြ သည” ဟ အစသျားေတ ရငျားလငျားစ ေါ မြထာျားသည။ 418

Mytel နင ၎ငျား၏ ေ ျားြာျားစရျား ကနယြြ ာျားြတ င Viettel သည မြနြာေေတြြ

က ျားလနစသာ နငငတကာ ရာဇဝတြြ ာျားအာျား ကေြစနသည အလာျားအလာရစသာ

သကစသအစထာကအထာျား ရလင ကောျား ၎ငျားအစနမ င Viettel အာျား ဝနစ ာငြြ ာျား

ကလကစြျားစန ြမ ေသည။

၇ (၄.၂) Fortumo OÜ/Boku, Inc. (အကစတ ျားန ျားယာျား/အဝမရကန)

Boku Inc သည အဂဂလနတင အစမခေကစသာ ြဘငျားစြျားစခ ြ နညျားလြျား ငရာ ေ ျားြာျားစရျား

လြငနျားမ ေပြ ျား အစသျားောျားနင အလတောျား ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားအတကမ ေစသာ London

Stock Exchange ၏ စေ ျားကက AIM တင ောရငျားသငျားထာျားသည။ ၂၀၂၀ ခနေ ဇလငတင

အကေတျားန ျားယာျား အစမခေက၊ ဝယယသက ြဘငျား နျားစအာြစရတာြတ င တကရက

စငစြျားစခ နငသည (direct carrier billing) ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားမ ေစသာ Fortumo OÜ က


ဝယယလကစ ကာငျား Boku, Inc. က စ ကညာခြ သည။419 ၂၀၂၀ ခနေ သဂတလတင

ဒ ဂ ေတယ အစ ကာငျားအရာ ြါဝငြနင ဝနစ ာငြြ ာျားအတက သျားေြသြ ာျား၏ စြျားစခ ြက

အက ျားစ ာငစြျားရနအတက Mytel နင လြစ ာငြည ၊ ဝယယသက ြဘငျား နျား

စအာြစရတာြတ င တကရကစငစြျားစခ နငမခငျား ငရာ ကနထရကတေခက Fortumo

က ထတမြနခြ သည။ Fortumo ၏ သတငျားထတမြနခ ကတင Mytel အာျား “မြနြာမြညသ

ြ ာျားအတက ေြျားအာျားက မြ ြင တငြည ကသယစရျား ကနရက တေခမ ေလသည

အစလျားထာျားြရစသာ တ ထငသတေဥ ျား” ဟ စ ေါ မြထာျားသည။420 Boku အစနမ င Mytel နင

ေ ျားြာျား ကမြ မခငျားတင မြနြာေေတြသည အဓကက စသာ အက ျားမ ေထနျားသမ ေစ ကာငျား၊

ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားအစနမ င မြနြာေေတြြင ကြပဏ ြ ာျားနင အ ကအသယ

မ တစတာကရန ကလသြဂဂ၏ လတလြစသာ နငငတကာ အခ ကအလကရာစ စရျား ြေရင

(UN IIFFMM) က ရငျားန ျားမြ ြနြ အနတရာယြ ာျား မ ေစေစသာ Mytel အြညကြါ

ရငျားရငျားလငျားလငျားစ ေါ မြလ က အ ကမြ ထာျားခြ သညက ၎ငျား၏ အေရယယာဝငြ ာျားက

စမြာြမြထာျားြါ။ Fortumo OÜ/Boku, Inc. ၏ Mytel နင ေ ျားြာျား ကမြ ြသည

မြနြာေေတြအတက ေေ ငစရျားြ ာျားတင အသျားမြ နငစသာ ြြနဘတဂ ကတင ထည သငျား

ြထာျားစသာ ဘဏဍာစင အရငျားအမြေက ရာစ စြျားလြ ြည။ သ မ ေ၍ Fortumo OÜ/Boku,

Inc. အစနမ င ေေရာဇဝတြြ ာျားနင လသာျားမ ေြက န က ငစသာ ရာဇဝတြြ ာျား က ျားလန

ရာတင ြ ြျား အာျားစြျားကည စနနငသညဟ Justice For Myanmar ြ စကာကခ ကခ သည။

၇ (၄.၃) Digital Virgo (ပ ငသစ)

Digital Virgo သည မြငသေတင အစမခေကစသာ ြဘငျားမ င စငစြျားစခ ြ နညျားြညာ ြ ြျားသ

တေခမ ေသည။ ထေ ျားြာျားစရျားလြငနျားက မြငသေတင အစမခေကစသာ BNP Paribas နင

ြဂဂလက ေစတာ အြေမ ေသည Sofival၊ လဇငဘတတင အစမခေကစသာ Ioda SA တ က

ြင ငသည။421 မြနြာမြညရ ကြပဏ ြ ာျား အြါအဝင Viettel လကစအာကခ ကြပဏ ြ ာျား

အတက ဝယယသက ြဘငျား နျားစအာြစရတာြတ င တကရကစငစြျားစခ နငမခငျားေနေက

ြ ြျားစြျားရန Viettel Global နင ကနထရကတေခက Digital Virgo က ၂၀၂၀ ခနေ စြလတင

စ ကညာခြ သည။ ဤထတမြနစ ကညာခ ကအရ Digital Virgo ၏ ြလကစ ာငျားသည

“စရရညခငပြြပြ ျား ေြျားစ ာငရညစကာငျားစသာ အက ျားအမြတ မ ေထနျားြတေရြ၏

စြါငျားေညျားခငြာစေမခငျားအတက စနာကထြစမခလြျားတေရြ” မ ေသညဟ သည။422

Mytel အစနမ င Digital Virgo ၏ နညျားြညာက ၎ငျား၏ စငစတာငျားခြေနေထြတင

ထည သငျားထာျားပ းမခငျား ရြရက ြရငျားလငျားစသျားြါ။ ၎ငျားအစနမ င အစကာငအထည

စ ေါလကပြ သညနင “ေေစရျား လြရာျားြြ ာျားအတကနင လကနကြ ာျား၊ ကေြသည


ြေစညျား အြ ျားအောျားအာျားလျားအာျား စထာကြ မခငျား၊ ထတလြမခငျား၊ ထနျားသြျားမခငျားနင

အသျားမြ မခငျားတ အတက နညျားြညာအကအည ြ ာျား၊ ကာျားဝင အက ျားစ ာငစြျားမခငျား

ဝနစ ာငြြ ာျားနင အမခာျားဝနစ ာငြြ ာျား”423 ြ ြျားစြျားမခငျားအတက ဥစရာြသြဂဂ၏

ထတကနတငြ ြ ကန သတခ ကြ ာျားက ခ ျားစ ာကရာ စရာကစနနငသည။

Digital Virgo အစနမ င Viettel နင ကနထရကခ ြ ထာျားြြ နတထကပြ ျား မြနြာေေတြ

အစနမ င Digital Virgo ၏ စငစြျားစခ ြ နညျားြညာက လကလြျားြြ စေစရျား စသခ ာစအာင

လြရြါြည။

၇ (၄.၄) Oracle (အဝမရကန) နင FPT (ဗ ယကနမ)

Viettel အစနမ င ဘဏဍာစရျား အေ ရငခြြ ာျားအာျား ောရငျားြ ာျား စြါငျားေညျားမခငျားက

လြနငစေရန Oracle Hyperion software အာျား ၎ငျား၏ ကနရကတစလျာက တြ ငြည

သစဘာတည ခ ကတေရြက FPT က Viettel Group နင ၂၀၁၆ ခနေတင လကြတစရျားထျား

ခြ သည။424 ဤသညက Mytel နင Viettel အစနမ င မြနြာေေတြအာျား မြည ေစသာ

စထာကြ ြြ ာျား အြါအဝင Viettel ၏ ဘဏဍာစရျား လြစ ာငြြ ာျားက ြ ြျားစြသည။

၇ (၄.၅) ကမဘာဘဏမ စစတ ကန ရ ကတာမျာျားသ ဝ ျားဝချမမျာျား

အဓကက စသာ “မြ မြငစမြာငျားလြစရျား” ေ ြခ က အေတအြငျားြ ာျားအတက ရြစငြ ာျားက

ကြာ ဘဏြတ င ေေတြကနထရကတာြ ာျားက ရရစနခြ ကသည။ ကြာ ဘဏ

ဝကဘ ဒစြေါတင ထတမြနထာျားသည တငဒါြတတြျားြ ာျားအာျား ရာစ ကည ြတေရြအရ

ယသယစရျားကဏဍ မြ မြငစမြာငျားလြစရျား ေ ြခ က ၃ ခက Mytel နင မြနြာေေတြ၏

ေ ျားြာျားစရျားြတ ကြ ာျားသ ခ ျားမြြင ထာျားစ ကာငျား စ ေါ မြထာျားသည။ ဤအထြတင ၂၀၂၀ ခနေ

ဇနလတင စရဒ ယလငျားေဥ ေ ြခန ခြြေနေအတက Comit – A1 တ ၏ ကေြလြငနျား

မ ေစသာ Spectrum Center သ အစြရကနစဒေါလာ ၄၁၄,၈၀၀၊425 ၂၀၁၉ ခနေ စြလတင

ြစသ စရဒ ယလငျားေဥ စောင ကည စရျားေခနျားအတက Comit – A1 ၏ ကေြလြငနျားသ

အစြရကနစဒေါလာ ၂,၃၈၂,၀၅၃ ၊426 နင ၂၀၁၉ ခနေ စြလတင လျြေေသလကကငျား

ေြျားသြမခငျားနင တငျားတာမခငျားကရယာအတက Terabit Wave နင Comit ြျားစြါငျားအ ြ

တေခသ အစြရကနစဒေါလာ ၁၇၇,၈၇၆ 427 တ က ခ ျားမြြင ခြ သည။ Comit က Mytel နင MEC

တာဝါတငြ ာျားအတက ဝနစ ာငြြ ာျား စြျားစနသမ ေသည (အခနျား ၃ တင ကည ြါ)။ A1


အြေ၏ လကစအာကခတေခမ ေစသာ Terabit Wave သည Mytel နင ေေတြအတက

ပဂ လတ ငရာ ဝနစ ာငြြ ာျားက စြျားစနသမ ေသည (အခနျား ၄ တင ကည ြါ)။

ဤကနထရကြ ာျားက ကြာ ဘဏ၏ လ အခင အစရျား ငရာ တငကက ေေြျား ေေစ ျားြ

ေနေြ ာျားနင ြတသက၍ စလျားနကစသာ ေျားရြြြနြြ ာျားက မ ေစြေါစေသည။

“တြြစတာနင ဆကစ ရ ော စး ေားရ းလ င းမျေားထက အမခေားတစခမဖစရ ော စး ေားရ း

လ ရဆောင မျေား၏ ဖ ပဖ ြးမက ရထောက အတက တ မရတောမ တရ ော ဂဂလ က

ကဏဍတင ော ငးနးမမြ နမက း အေားရ း ” ဟ န ငငတကော ရငရကကး အဖအစညးမျေား

ထ အ ကမြ ထာျားသည ကလသြဂဂ အခ ကအလကရာစ စရျားြေရင၏ ေေတြေ ျားြာျားစရျား

ြ ာျားအစ ကာငျား အေ ရငခော ထကပြ ျားခ နြြင ကနထရကတေခအာျား ကြာ ဘဏြ

စြျားအြလကမခငျားမ ေသည။

မြနြာေေတြ၏ ြတ ကြ ာျားအစနမ င လတလြသည လြထျားလြနညျား ငရာ

စ ာငရကြြ ာျားကလညျား မ ည ညျားစြျားနငြည ြဟတမခငျားစ ကာင မမ မောစစတ နင

ဆကနယရ ရ ော စး ေားရ းလ င းမျေား၏ ါဝငမ ည မြနြာ၏ စရဒ ယလငျားေဥ

ေ ြခန ခြြေနေ၏ စမ ာင ြတြနကနြ အစြေါ အလာျားတ ပခ မးရမခောကလာသည။

၇ (၄.၆) စစတ ၏ ဒဂျစတယ ဘဏဍ ရရျား ဝနရဆ ငမမျ ျား

MEC ၏ ကသယစရျား ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားနင ခ တ ကထာျားပြ ျား ၂၀၁၁ ခနေစနာကြငျား

ေ ျားြာျားစရျား လတလြြမြ မခငျားြ အက ျားမ ေထနျားခြ သည ေေတြသည ဒ ဂ ေတယ ဘဏဍာစရျား

ဝနစ ာငြကဏဍတင သသာထငရာျားသည ေတဝငောျားြြ ာျား ရစနသည။ ၂၀၁၃ ခနေ ဇနနဝါရ

လတင MEC သည ၎ငျား၏ ြဂဂလကြင ဘဏမ ေစသာ အငျားဝဘဏနင ခ တ ကသည

မြနြာြဘငျား စငစ ကျားဝနစ ာငြ (Myanmar Mobile Money) ကတညစထာငရနအတက

ြတ ကတေရြက ထစထာငခြ သည။428 အငျားဝဘဏ၏ အဓကလြငနျား ြ ာျားထြြ တခြာ

ေေတြအရာရြ ာျားအာျား လောထတစြျားမခငျားအတက ဘဏကအသျားမြ သည ေေတြ

ောရငျားအစကာင ြ ာျား ငရာဌာနက အလြအစကျျားမြ ရနမ ေသည။ ေေတြအရာရြ ာျား

အစနနင မြနြာြဘငျား စငစ ကျားဝနစ ာငြြ တ င ၎ငျားတ ၏ ြက ြ ာျားက ေ ြ

နငစြသည။429


အေျားရဌာနြ ာျားနင မြညသ ဝနထြျားြ ာျားက အဓကထာျားပြ ျား ဘဏဍာစရျား ဝနစ ာငြြ ာျား

စြျားစနသည အရြသာျား ထနျားခ ြြစအာကရ နငငစတာြငဘဏမ ေသည မြနြာ ေ ျားြာျားစရျား

ဘဏအာျား မြနြာြဘငျား စငစ ကျား ဝနစ ာငြြ ြဘငျားဘဏဝနစ ာငြက ၂၀၁၅ ခနေြေ၍

မြ လြစြျားစနခြ သည။ ေ ြကနျား၊ ဘဏဍာစရျားနင ေကြဝနကက ျားဌာန ဝကဘ ဒအရ

မြနြာ ေ ျားြာျားစရျားဘဏ၏ ကယြင ြဘငျား စငစြျားစခ ြေနေသည မြနြာြဘငျား စငစ ကျား

ဝနစ ာငြနင အငျားဝဘဏတ မ င လညြတလြစ ာငပြ ျား ဘဏ၏ လြဂဂ လ

အစထာကအထာျား ေ ေေသည ေနေ (identity verification system) သည ယခအခ နတင

စမြာငျားလြစကာငျား စမြာငျားလြစနနငစသာလညျား MECTel, Mytel နင MPT ငျားြကဒ

အသျားမြ သြ ာျားကသာ ကန သတခင မြ ထာျားသည။430

မြနြာ ေ ျားြာျားစရျားဘဏြတ င မြနြာြဘငျား စငစ ကျားဝနစ ာငြက အရြသာျားဝနထြျား

ြငေငေနေထြတင ထည သငျားစြါငျားေြထာျားသမ င အေျားရဝနထြျားစဟာငျားြ ာျားြ MEC ၏

မြနြာြဘငျား စငစ ကျားဝနစ ာငြ ကနရက (Mytel Pay, MPT Money နင Wave Money

တ ြါ ရနငြါသည) ြတ င ၎ငျားတ ၏ ြငေငစငြ ာျားက ထတယနငြါသည။431 ၂၀၁၉

ခနေြေ၍ မြနြာ ေ ျားြာျားစရျားဘဏ အစနမ င အမခာျား ဒ ဂ ေတယ ဘဏဍာစရျား ဝနစ ာငြ

ြ ြျားစြျားသြ ာျားက ြဘငျား စငစြျားစခ ြြ ာျားအတက အတညမြ စြျားခြ စသာလညျား ဝနကက ျားဌာန

ဝကဘ ဒ အ အရ ဘဏခြ အစရအတက အကန အသတမ င သာ လြစ ာငခင မြ

ခြ သညမ ေပြ ျား ဝနစ ာငြြာလညျား အတငျားအတာ အနညျားငယစလာကသာ ရသည။

ဤသညက ေေတြ၏ ေ ျားြာျားစရျား အက ျားေ ျားြာျားက ကာကယစနပြ ျား အရြသာျား

ဝနထြျားြ ာျားအာျား ြကလျားစြျားကာ မြနြာေ ျားြာျားစရျား စကာြစရျားရငျား၏ သျားေြသြ ာျား

မ ေလာစအာင မြ လြမခငျားစ ကာင ေေတြက လထြက အသျားမြ လ က အမြတအေနျား

ရစနစေမခငျားမ ေသည။432


ပမနမ စစတ ၏ ဒဂျစတယဆ ငရ

ဘဏဍ ရရျားဝနရဆ ငမမျ ျား

မမ မောစစတ ည လ ြ ဝက က ည

ဘဏဍောရ းက ကတစခအေား

တညရဆောကထေား ည။ ထ မ

ဒဂျစတယရငရ းရချမခငး ၀ ရဆောငမမျေားက

လကလြျားြ စေပြ ျား ဒမ ကရ စနညျားက

ကကးကက မမရ ည အစ း လ င းမျေားကလညျား

စ ာငရကစန ည။


မြနြာြဘငျား စငစ ကျားဝနစ ာငြက Mobilemate Telecommunication Co. Ltd. ၊

မြငသေအစမခေက Oberthur Technologies တ မ င ြတ ကမြ ပြ ျား တညစထာငခြ မခငျား

မ ေသည။433ယခအခါ IDEMIA ဟ စခေါစသာ Oberthur Technologies က ကလသြဂဂ

အခ ကအလက ရာစ စရျားြေရငက “မြနြာ ေ ျားြာျားစရျား ဥ ျားြင သ ြဟတ မြနြာေ ျားြာျားစရျား

စကာြစရျားရငျားတ နင ကနထရကြေ သ ြဟတ ကနသယြ က စရျားြ ာျားရစသာ မြညြ

ကြပဏ တေခ” ဟ အြညတြခြ သည။434 IDEMIA ြ ကလသြဂဂ၏ အခ ကအလက

ရာစ စရျား ြေရင (UN IIFFMM) က တန မြနခြ ရာ၌ ၎ငျားတ ြ Mobilemate

Telecommunications Co. Ltd., နင လြထာျားစသာ ကနထရကတေခြ အငျားဝဘဏသ

စ ာ ဝြယာျား စြျားခြ စသာလညျား ထကနထရကြာ ၎ငျားအခ နကတညျားက သကတြျား

ကနစနခြ ပြ ျားသာျားမ ေသညဟ စမြာ ကာျားခြ သည။435 ၎ငျားစနာကြငျားတင IDEMIA သည

ဇ ဝအခ ကအလက အသျားမြ လြဂဂ လ အစထာကအထာျား ရာစ ြေနေနင အ လကထစရာနေ

အေျားရကေစြ ာျားအတက မြနြာ အရြသာျားအေျား၊ ေေတြအ ြဝငြ ာျားနင စ ျားစနျားြြ ာျား မြ လြ

စနခြ သည။436 K Telemdia Holdings နင နငငလျားအ င ရြသလင ကနရက Channel K က

ြျားတြလြစ ာငစနသည KMA Telemedia Holdings Ltd., က ြင င လညြတစနသည

ဒါရကတာမ ေစသာ ဥ ျားစက ာထျားလငျားက Mobilemate Telecommunications Co. Ltd. က

ြင ငသည။437 ယခြ ကာြ ကာလအထ ဥ ျားစက ာထျားလငျားသည ေကဂာြတင လညြတပြ ျား

Mytel က ဝနစ ာငြြ ာျား စြျားစနသည Myanmar Telemedia ၏ ဒါရကတာအ ြဝင

တေဥ ျားမ ေခြ သည။438

၂၀၁၂ ခနေတင Myantel နင Solutions Hub Co. Ltd. တ ၏ “ည အေြ ကြပဏ ” တေခအမ ေ

EasyPay က ေတငလြစ ာငခြ သည။439 ၎ငျားသည မြနြာြဘငျား စငစ ကျားဝနစ ာငြနင

ြျားစြါငျားစ ာငရကြမ င လညြတမခငျားမ ေပြ ျား အငျားဝဘဏနင “ြတ က

သစဘာတည ခ က” တေရြရကာ440 MECTel, Mytel နင MPT တ ကလညျား “ြတ က”

အစနနင 441 စ ေါ မြထာျားသည။ EasyPay နင မြနြာြဘငျား စငစ ကျားဝနစ ာငြ တ သည

နငငစတာ အာြခလြငနျား အေ အေဥ မ ေစသာ မြနြာ အာြခလြငနျား၏ တေခတညျားစသာ

ဒ ဂ ေတယ ဘဏဍာစရျား ဝနစ ာငြ စြျားသြ ာျားမ ေသည။ 442 Solutions Hub သည

Myanmar Telemedia Holdings ၏ လကစအာကခ ကြပဏ တေခမ ေသည။443 EasyPay

နင မြနြာြဘငျား စငစ ကျားဝနစ ာငြတ အာျား မြညစထာငေ မြနြာနငင ဗဟဘဏ၏

“ြဘငျားဘဏဍာစရျား ဝနစ ာငြြ ာျား လြစ ာငသြ ာျားောရငျား” တင ထည သငျားစ ေါ မြ

ြထာျားြါ။444 EasyPay ြ ထတစ ေါထာျားစသာ သတငျားအခ ကအလကအရ ၎ငျား၏


ဝနစ ာငြက အငျားဝဘဏ၏ လငေငြတ င မြနြာြဘငျား စငစ ကျားဝနစ ာငြနင အတ

လညြတ လြစ ာငစနမခငျား မ ေနငြါသည။445

၂၀၁၉ ခနေတင Mytel ၏ တရာျားဝငြတြတင ကြပဏ မ ေစသာ Telecom International

Myanmar ြ အမြည အဝ ြင ငသည MytelPay က ေတငလြစ ာငခြ သည။ MytelPay

သည ြဘငျား ြက အတ (mobile wallet) တေခမ ေပြ ျား ဒ ဂ ေတယ လြစမြာငျားြေနေက

Mytel ၏ ြဘငျားကနရကနင ခ တ က ထာျားသည။ ဤဝနစ ာငြသည “ဒ ဂ ေတယ

အသငစမြာငျားလြမခငျားအတက Viettel ၏ က ယမြန မြည ေစသာ ြဟာဗ ဟာ” ၏

အေတအြငျားမ ေပြ ျား446 မြနြာေေတြ၏ ဒ ဂ ေတယ ဘဏဍာစရျား ငရာ လြစ ာငြြ ာျား၏

အဓက ခ ြထငြတေရြလညျားမ ေသည။ MytelPay ၏ ြတ ကြ ာျားအနက တေဥ ျားြာ

မြနြာနညျားြညာနင ရငျားန ျားမြ ြနြ စကာြစရျားရငျားြ (MTI) ြ တညစထာငထာျားသည

မြနြာစငစြျားစခ ြေနေ ဝနစ ာငြ (Myanmar Payment Solution Services - MPSS)

မ ေပြ ျား MNTH ြ တ င Mytel ၏ အေရယယာ ြငရငတေဥ ျားအမ ေ ဝငစရာကထာျား

သလညျားမ ေသည။447 MytelPay ကလညျား မြနြာ၏ ြငေငစြျားစခ ြ ေနေတင ၂၀၂၀ ခနေ၌

ထည သငျားခြ သည။448

MytelPay ေတငလြစ ာငမခငျား

ြတ ကြြတင ရနကနတငျားစဒသကက ျား

ဝနကက ျားခ ြ၊ မြနြာနငင ငရာ

ဗ ယကနြ သအြတကက ျားနင အတ

စတရသည Mytel

အြစ ာငအရာရြ ာျား။

အရငျားအပမစ -

ပမနမာန ငင ရ ဗ ယကနမသ ရ ျား

Viettel၊ ခရန ေ ျားြာျားစရျားြ ာျားတ နင ြတ ကမြ မခငျားမ င မြနြာေေတြသည ၎ငျား၏ ဘဏဍာစရျား

အစမခခ အစ ာကအအက ခ ြထငစနပြ ျား ၎ငျားအာျား ေေတြ၏ ရာဇဝတြ လြစ ာငြနင

ထြတနျားဗလခ ြြ ာျားနင ၎ငျားတ ၏ ခရန ြ ာျားကလညျား အလြသျားောျားမြ ထာျားစသာ တငျားမြည၏

ဓနကကယဝြအာျား မြညြသ လြစမြာငျားြတ အတက ေ ြစ ာငရကရာတင အသျားမြ

စနနငသည။ ေေတြ ထ းချြ ထေား ည ဘဏဍာစရျား ငရာ ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားက

156 ထနျားခ ြြက ရယြါ။

အရြဘက အစ ာကအအအ ြအေညျားြ ာျားက စထာကြ စြျားစနခြ ကပြ ျား လောနင ြငေငြ ာျား

စြျားစခ ြ အြါအဝင နငငစတာ လြငနျားြ ာျားတင ဝငစရာကစ ာငရကစန ကသညက လကခ

နင ယရာ ြရြါ။ ထဝနစ ာငြြ ာျားသည ၎ငျားတ ၏ ြငရငေေတြက မြနြာမ ည ြ ာျားထြ

ြ ာျားောစသာ စဒတာြ ာျားက ေေတြက စမခရာခ ရရသာျားစေနငသမ င အငတာနက

အသျားမြ သြ ာျားအတက ကက ျားြာျားစသာ အနတရာယြ ာျားက ထြြ နတ ျားစနသည။

မြနြာေေတြ၏ ဒ ဂ ေတယ ဘဏဍာစရျားဝနစ ာငြ ြတ ကြ ာျားသည မြနြာေေတြ၏

ကကယဝခ ြျားသာြက တကရကြ ြျားစနပြ ျား ေေရာဇဝတြြ ာျားနင လသာျားမ ေြက

န က ငစသာ ရာဇဝတြြ ာျား က ျားလနရာတင ြ ြျား အာျားစြျားကည ရာ စရာကသည။

နငငစတာလောနင ြငေငေနေြ ာျားအတငျား အက င ြ ကမခောျားြ အြါအဝင ေေတြ၏

ဘဏဍာစရျား ငရာ ေ ျားြာျားစရျားြ ာျားက လတလြစသာ ေေြျားေေစ ျားြတေရြ မြ လြရန

အေမြ ရြည။

၇ (၅) နျားချြ မက ရယ ါ။

မြနြာ၏ ေေတြေ ျားြာျားစရျားအတငျားက Mytel ၏ နာျားလညရနခကခြစသာ ြေညျားြြတ င ေေဗလခ ြြ ာျား

သည ရြစငြ ာျားက အလြသျားောျားမြ ပြ ျား ေေတြ၏ နငငတကာ ရာဇဝတြြ ာျားအာျား စငစ ကျားြ ြျားရနအတက

ဘဏဍာရငျားမြေြ ာျားက စရစမြာငျားလြယ ကသည။ Mytel အစြေါတင အရြသာျားကက ျား ကြကြကြြ လျားဝြရဘြ

၎ငျားသည ေေတြ ခ ျားစ ာကြနင အက င ြ ကမခောျားြတ အတက ကရယာ တေခမ ေစနသည။ ဤခ ျားစ ာကြ

နင အက င ြ ကမခောျားြတ က ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျား၊ ဘဏြ ာျား နင အ ြအေညျားြ ာျားြါစသာ ကြာအန ကနရက

တေရြက ြ ြျားစြျားစနသည။ ဤသညက အ ျားသတရြါြည။

မြနြာမြညသလထက ေေြနစသာ စမြာငျားလြြက စတာငျား သည။ Mytel သည မြနြာအေျားရ၏ နတ ျားြ

တေရြမ ေသည။ ၎ငျားသည မြညသက အလြအစကျျားမြ ရန မ ေသည၊ ေေဗလခ ြြ ာျားအတက ြဟတြါ။

မြနြာနငင၏ ဒ ြကစရေ အေျားရသည ေေတြ ေ ျားြာျားစရျားအာျားလျားက နဂျားခ ြြေရြည။ Mytelက မြနယရြည။

ကသယစရျားသည စကာငျားက ျားမ ေစေရနအတက အငအာျားတေရြ မ ေနငသည

Mytel ၊ ၎၏ ရယယာပငရငမား၊ မတဖကမားႏင ျမနမာအစးရတ႔သည စစရာဇဝတမႈမားႏင လသားျဖစမႈက ဆန႔ကငသည ရာဇဝတမႈမား ကးလြနျခငးက ပပး အားေပးကညေနၾကသည။ စးပြားေရးလပငနးမား၏ ကမာၻအႏ႔ ကြနရကတစခကလညး ဥပေဒေၾကာငးအရ အကးဝငပတ သကေနသည။

ေတြ႕ရခကမား ေတြ႕ရခကမား

158 စတ ရခ ကြ ာျား

စတ ရခ ကြ ာျား

၁။ Mytel သည ေေတြ အစ ာကအအြ ာျားအတငျားြါ အြါအဝင မြနြာေေတြက ကသယစရျား

နညျားြညာနင အစမခခအစ ာကအအက ြ ြျားစြျားသည။ ဤသ မြ မခငျားစ ကာင ၎ငျားအစနမ င

ေေတြ၏ လြစ ာငလညြတနငြ ေြျားစ ာငရည အထျားသမ င ကညျားတြနင စလတြတ အတက

အခ ကမြ ကသယစရျား၌ တကရက စထာကြ စြျားသည။ ရလဒတေခအစနမ င Mytel သည

မြနြာေေတြအာျား ေေရာဇဝတြြ ာျားနင လသာျားမ ေြက န က ငစသာ ရာဇဝတြြ ာျား

က ျားလနရာတင ြ ြျား အာျားစြျားကည စနသည။

၂။ Mytel ည မမ မောေေတြအတက ၎ငးြ လြစ ာငလညြတစနစသာ မြနြာေ ျားြာျားစရျား

စကာြစရျားရငျား၏ လကစအာကခ ကြပဏ တေခမ ေသည Star High ရယယာြ ာျားြတ င

ြြနဘတဂ ကတင ထည သငျားြထာျားစသာ ဘဏဍာစငြ ာျား၏ အရငျားအမြေတေခ မ ေသည။

ဤဘဏဍာရငျားမြေက ေေရာဇဝတြြ ာျားနင လသာျားမ ေြက န က ငစသာ ရာဇဝတြြ ာျား

က ျားလနရာတင အသျားမြ နငသည။ သ မ ေ၍ Mytel နင ၎ငျား၏ အေရယယာြငရငြ ာျားသည

ထရာဇဝတြြ ာျားက ြ ြျား အာျားစြျားကည စနနငသည။

၃။ Mytel ၏ အကက ျားြာျား ျား ရငျားန ျားမြ ြနသမ ေသည Viettel သည ေေတြ ကသယစရျား

အစမခခအစ ာကအအက အ င မြြင မခငျား၊ မြနြာေေတြ၏ ြ ာျားောစသာ အေတအြငျားတ အာျား

နညျားြညာြ ာျား လြစမြာငျားစြျားစနမခငျားနင သငတနျားစြျားမခငျားြ ာျားက ေနေတက မြ လြစနသည။

သ မ ေ၍ Viettel သည မြနြာေေတြ၏ လညြတလြစ ာငြ ေြျားစ ာငနငရညအတက

သသာထငရာျားစသာ ြ ြျားြတေရြက မြ လြစနသည။ ရလဒတေခအစနမ င Viettel သည

မြနြာေေတြအာျား ေေရာဇဝတြြ ာျားနင လသာျားမ ေြက န က ငစသာ ရာဇဝတြြ ာျား

က ျားလနရာတင ြ ြျား အာျားစြျားကည စနသည။


၄။ Viettel သည စခ ျားစငက အာြခစြျားသတေဥ ျားအမ ေ စ ာငရကလ ကရသည။ ဤဘဏဍာစရျား ငရာ

အခနျားကဏဍသည မြနြာေေတြအတက ဘတဂ ကတင ထည သငျားြထာျားစသာ ဘဏဍာရငျားမြေြ ာျားက

စထာကြ စနပြ ျား ၎ငျားက ေေရာဇဝတြြ ာျားနင လသာျားမ ေြက န က ငစသာ ရာဇဝတြြ ာျား

က ျားလနရာတင အသျားမြ နငသည။

၅။ မြနြာအေျားရ တေရြလျားအစနမ င မြနြာေေတြ၏ လြစ ာငြြ ာျားက ပဂ လတတညစထာငစရျား

ဥ ျားစ ာငစကာြတ ၊ မြနြာ စလစ ကာငျားနင အာကာသ အတတြညာ တကက သလ နင ြ စ ာငစရျားနင

ကသယစရျားဝနကက ျားဌာနတ ြတ င ြ ြျားလ ကရသည။ ဤသ လြစ ာငမခငျားအာျားမ င အေျားရ

တစ လး၏ အရြဘကအမခြျားနင ေေတြဘကအမခြျား နေခေလျားသည လ အခင အစရျားအာျား

စလျားောျား၊ ကာကယ၊ မ ည ညျားစြျားရြည ၎ငျားတ ၏ တာဝနရြအစြေါ ြ ကကကမခငျားအာျား ြျစဝ

တာဝနယရြည။ သ မ ေ၍ အေျားရ၏ အရြသာျားဘကအမခြျားသည ေေတြြ က ျားလနစနစသာ

တ ကရ သည ျားရာျားစသာ လ အခင အစရျား ခ ျားစ ာကြြ ာျားအတက တာဝနရသည။

၆။ Mytel နင Viettel သည မြနြာ၏ တရာျားေ ရငြငခင နယစမြအမြငဘကြ၊ မြနြာအာဏာြငြ ာျား၏

သသာထငရာျားသည ဒမ ကရ စ ညးလမးတကျ ကက ျား ကြထနျားကြြ ြရဘြ ြဂဂ လစရျား စဒတာ

အခ ကအလကြ ာျားက ေစ ာငျားမခငျား၊ သျားသြမခငျားတ ြတ င မြနြာမ ည ြ ာျား၏ ြဂဂလက လမခ မ

အခင အရ းက ခ ျားစ ာကလ ကရသည။ အာျားစကာငျားစသာ ြဂဂလက လမခ ြ ကာကယစြျားမခငျားြ ာျား

ြရမခငျားက ဤ ြဂဂလက လမခ ြအခင အရ းက ခ ျားစ ာကမခငျားမျေားအာျား မ ေစေခြ သည။

ရ။ Mytel သည အြ ာျားြငနင ြဂဂလက ကေြတေရြ မ ေပြ ျား MEC သည အေျားရ ရယယာြငရင

မ ေသည။ အက ျား ကအရ Mytel သည ဒ ြကစရေ နညျားက ကက ျား ကြကြကြြက ခယရြညမ ေပြ ျား

MEC ၏ အမြတအေနျားြ ာျား၏ ခြတြျားြ ာျားအာျားလျားကလညျား မြညစထာငေဘတဂ ကထြတင

ထည သငျားရန လအြြည။ သ စသာလညျား Mytel က ဒ ြကစရေ နညျားက ကက ျား ကြကြကြြ၏

အမြငဘကတင ေ ြခန ခြခရ ရပြ ျား အမြတအေနျားမျေားကလညျား တလြသျားောျား လြခစနရကာ

မြညစထာငေ ဘတဂ ကအတငျားသ လညျား ေ ျား ငျားမရ ြါ။ Mytel သည ဤသစဘာတည ခ ကနင

ဘဏဍာစရျား ငရာ ေ ေဥြြ ာျားအစြေါ ဒ ြကစရေ နညျားက ကက ျား ကြကြကြြ ယခအခ နသကတြျားအထ

ြရဘြ စမြယာြ ာျားနင ေေတြ ကသယစရျား စအာကစမခအစ ာကအအြ ာျား အြါအဝင

မြညသလထ၏ ြင ငြြ ာျားက အသျားမြ လ ကရသည။


၈။ မြနြာအြ ျားသာျား ကသယစရျား ဥ ျားြင (MNTH) ြတ င မြနြာေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားသည Mytel

အတက ရငျားန ျားြတညစငနင လြငနျားလညြတလြစ ာငြ ငရာ စထာကကြြ ာျားက ြ ြျားလ က

ရသည။ Mytel အစနမ င မြနြာေေတြအာျား ကသယစရျား နညျားြညာ၊ အစမခခ အစ ာကအအနင

ဘဏဍာရငျားမြေြ ာျားက စထာကြ စနရာ ၎ငျားက ေေတြ၏ ေေ ငစရျားြ ာျားက ြ ြျားစြျားစနသမ င

မြညတငျား ရယယာြငရငြ ာျားအစနမ င ေေရာဇဝတြြ ာျားနင လသာျားမ ေြက န က ငစသာ

ရာဇဝတြြ ာျားက ြ ြျား ကည အာျားစြျားစနနငသည။

၉။ ေေတြအစနမ င ပဂ လတြ ာျားက လကလြျားြ စနပြ ျား ၎ငျားက ေေဘက ငရာ ကသယစရျား၊

ေတဓာတေေ ငစရျား ထတလင ြနင အစဝျားြ အာရခြတ အတက အသျားမြ လ ကရသည။

ပဂ လတြ ာျားသည ရာဇဝတြြ ာျားနင လသာျားမ ေြအစြေါ န က ငသည ရာဇဝတြြ ာျား က ျားလနမခငျား

အြါအဝင မြနြာေေတြ၏ ြငြ ေေ ငစရျားြ ာျားက ြ ြျားလ ကရသည။ သ မ ေ၍ မြနြာေေတြအာျား

ပဂ လတ ဝနစ ာငြြ ာျား စြျားစနစသာ ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားသည ရာဇဝတြြ ာျားနင လသာျားမ ေြ

အစြေါ န က ငသည ရာဇဝတြြ ာျားအာျား ြ ြျား အာျားစြျားကည စနသည။ ဤအထြတင Intelsat, VNPT,

Gilat Satellite Networks နင AsiaSat တ ြါဝငသည။ ပဂ လတ နညျားြညာ ထတလြ၍ ကနယ

စနသည ဝနစ ာငြြ ာျားက စြျားစ ာငစနသည ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားသည စရာငျားခ ြ အစမခအစန

အစြေါ ြတည၍ ထရာဇဝတြြ ာျားက ြ ြျား အာျားစြျားကည စနနငသည။ ဤသညြ ာျားထြတင Maxar

Technologies နင ArianeSpace တ ြါဝငသည။ ဂ ြနအေျားရသည မြနြာ၏ အစသျားောျား ပဂ လတ

အေ အေဥက ၎ငျား၏ ကည ြြ ာျား ရမညဆ လ င ရာဇဝတြြ ာျားနင လသာျားမ ေြအစြေါ န က ငသည

ရာဇဝတြြ ာျားအာျား ြ ြျား အာျားစြျားကည စနရာ စရာကလြ ြည။

၁၀။ Mytel အေား အဓက စြျားြ တငသငျားသြ ာျားသည မြနြာေေတြနင နငငတကာ ရာဇဝတြ ာျား

က ျားလနသည ေေတြ အစမခေကေခနျားြ ာျားအတငျား အသျားမြ စနသည နညျားြညာက ြ ြျားရ းစန

ကသည။ ဤေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားသည ရာဇဝတြြ ာျားနင လသာျားမ ေြအစြေါ န က ငသည

ရာဇဝတြြ ာျားအာျား ြ ြျား အာျားစြျားကည စနရာ စရာကလြ ြည။ ဤေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားထြတင NEC,

Huawei, ZTE, CommScope နင Oscilloquartz/Adva တ ြါဝငသည။

၁၁။ Viettel က ဗ ယကနြြစန၍ Mytel လညြတလြစ ာငြြ ာျားက ြ ြျားစနပြ ျား အြ ျားေစသာ Viettel

လကစအာကခ ကြပဏ ြ ာျားက Mytel နင မြနြာေေတြအတက ကနြေစညျားြ ာျားနင ဝနစ ာငြြ ာျားက

စထာကြ ြါသည။ Viettel နင ကနသယြ က စရျားရသည ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားသည

မြနြာနငငြ လ အခင အစရျား ခ ျားစ ာကြြ ာျားအာျား တကရကစသာ၎ငျား သ ြဟတ


သယဝက၍စသာ၎ငျား ြ ြျားစနသည ကက ျားြာျားစသာ အနတရာယ တခတင ရစနသည။ သ မ ေ၍

၎ငျားေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားအစနမ င ကလသြဂဂ၏ ေ ျားြာျားစရျားနင လ အခင အစရျား ငရာ

လြျားညနြြ ာျား၊ ေ ျားြာျားစရျား ြျားစြါငျားစ ာငရကြနင ပ ျားစရျားအ ြ၏ နငငေ ေ ျားြာျားစရျား

လြငနျားေကက ျားြ ာျားအတက လြျားညနခ ကြ ာျားစအာကတင ၎ငျားတ ၏ တာဝနရြြ ာျားနင အည

လ အခင အစရျား ငရာ ကက တင ေေြျားေေစ ျားြြ ာျားက ခ ကခ ငျား မြ လြရြည။

၁၂။ နငငတကာနင ဗ ယကနြဘဏြ ာျားသည Mytel က တကရကအာျားမ င စသာ၎ငျား၊ သယဝက၍ Viettel

ြတ င ၎ငျား ဘဏဍာစရျားနင အမခာျားြေြ ာျားမ င စထာကြ ြက စြျားအြလ ကရသည။ Mytel ြတ င

၎ငျားေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားသည ေေတြ အစမခခအစ ာကအအြ ာျား ပ ျားတျားတကရ း၊ ေေစရျား

ရညရယခ ကြ ာျားအတက အသျားမြ နငစသာ နညျားြညာြ ာျား ေစ ာငျားရရရ းတ က ြ ြျားစြျားစနပြ ျား

၎ငး၏ အက ျားေ ျားြာျားတေရြ ါရစသာ ဤကေစြ ာျားြတ င အမြတရရစနသည။ သ မ ေ၍ Mytel နင

Viettel သ စြျားအြစသာ စခ ျားစငြ ာျားနင ဘဏဍာစရျားဝနစ ာငြြ ာျားသည ျားရာျားစသာ လ အခင အစရျား

ခ ျားစ ာကြြ ာျားက ြ ြျားစြျားစနပြ ျား ၎ငး၏ စး ေားရ းလ င းမျေား ည ကလသြဂဂ၏ ေ ျားြာျားစရျားနင

လ အခင အစရျား ငရာ လြျားညနြြ ာျား၊ ေ ျားြာျားစရျား ြျားစြါငျားစ ာငရကြနင ပ ျားစရျားအ ြ၏ နငငေ

ေ ျားြာျားစရျား လြငနျားေကက ျားြ ာျားအတက လြျားညနခ ကြ ာျားအာျား န က င စ ာက ကရာစရာကနငသည။

၁၃။ ကြာ ဘဏ၏ မြနြာမြညအတက ကသယစရျား မြ မြငစမြာငျားလြြအတက ကမော ဘဏ၏

စထာကြ ြသည ေေတြအာျား သယဝက၍ ြ ြျားစနပြ ျား ကြာ ဘဏ၏ လ အခင အစရျားနင အက င ြ က

မခောျားမခငျား ငရာ တငကက ေေြျား ေေစ ျားြြ ာျားတင ျားရာျားစသာ ြ ကကကြ တေရြမ ေစနသည။

အမခာျားစသာ နငငတကာ ဘဏဍာစရျား အ ြအေညျားြ ာျားသညလညျား Mytel နင ကနသယြ က စရျား

ရသည အ ြအေညျားြ ာျားအာျား စထာကြ စြျားြြ ာျားစ ကာင ၎ငျားတ ၏ လ အခင အစရျား ငရာ တငကက

ေေြျား ေေစ ျားြြ ာျားတင ြ ကကကလ ကရစနသည။

• Mytel က သပတေမာကပါ။

• ျမနမာစစတပဗလခပမားႏင ၎တ႔၏ စးပြားေရးမားက အေရးယပတဆ႔ ဒါဏခတပါ။

• စစရာဇဝတဂဏးက ဖကသမးပါ။

အႀကျပခကမားအႀကျပခကမား

163 အကကမ ြချကမျေား

ပမနမာပ ညသ မျာျားသ

- Mytel က သြတစြာကြါ။ Mytel သည မြနြာမြညသြ ာျားက အစမခခက က ဒကခစြျားစနသည။

Mytel သည မြနြာမြည၏ ကကယဝြက ချားယစနပြ ျား မြညသလထ ြင ငြက တလြ အသျားမြ ကာ

ေေဗလခ ြြ ာျားက ခ ြျားသာစနစေသည။ Mytel သည ျားရာျားစသာ လ အခင အစရျားခ ျားစ ာကြြ ာျားက

တကရကြ ြျားစြျားစနကာ တငျားရငျားသာျားစဒသြ ာျားတင မြညတငျားေေက စလာငောြ ျားထျားစြျားစနသည။

Mytel သည ြဂဂလစရျားအခ ကအလကြ ာျားက အေအမြ လက စကာကယေစ ာငျားစနပြ ျား မြနြာနင

ဗ ယကနြေေတြ နေခေလျားြ ၎ငျားအခ ကအလကြ ာျားတ က လကလြျားြ စေ၍ ြဂဂလက လမခ ြ

အတက အဓက အနတရာယတေရြမ ေသည။

• သင လ အခင အစရျားက တန ျားထာျားလျင Mytel က သြတစြာကြါ။

• သင ဒ ြကစရေ က တန ျားထာျားလျင Mytel က သြတစြာကြါ။

• သင ြဂဂလစရျား လမခ ြက ေျားရြလျင Mytel က သြတစြာကြါ။

• သင မြနြာ၏ အခ ြအမခာအာဏာက ြြနလျင Mytel က သြတစြာကြါ။

• သင အက င ြ က မခောျားြက တက ကလလျင Mytel က သြတစြာကြါ။

• သင ြျတ၍ သာတည ြျမ ေစသာ ေ ျားြာျားစရျား ပ ျားတျားတကြက လလာျားလျင Mytel က

သြတစြာကြါ။


• သင မြနြာေေတြြ ၎ငျားတ ၏ ြဂဂ လစရျား နင နငငစရျား အက ျားေ ျားြာျားတ အတက

ဗဒဓဘာသာအာျား အလြသျားောျားလြစနသညက ရြတန လလျင Mytel က သြတစြာကြါ။

• သင တင Mytel ငျားြကဒ ရစနလျင က ျားလကြါ။ သင Mytel ငျားြကဒတေခ

ဝယယ ေတကျားစနလျင ြလြြါနင ။

• လြြ ဒ ယာစြေါတင ဤသတငျားေကာျားက မ န စဝြါ။ သင၏ ြသာျားေြ ာျားနင

သငယခ ငြ ာျားအာျား Mytel အာျား သြတစြာကရန စမြာြါ။

- အေျားရနင သင၏ သက ငရာ နယစမြလတစတာကယောျားလယြ ာျားက Mytel အစြေါ အစရျားယြ

စ ာငရကရန စတာငျား ြါ။ Mytel သည နငငစတာြင ေ ျားြာျားစရျား လြငနျားေကက ျား မ ေသည။ ၎ငျားက

မြနြာမြညရ မြညသအာျားလျားြ ြင ငပြ ျား မြညသြ ာျားက စရျားခ ယတငစမြြာကစသာ အရြသာျား

အေျားရကသာလျင ထနျားခ ြရြါြည။ အက ျားအမြတအာျားလျားက မြနြာမြညသြ ာျား၏ အက ျားေ ျားြာျား

အတက ဒ ြကစရေ နညျားလြျားတက အသျားမြ ရြါြည။ ေေရာဇဝတဂဏျားြ ချားယထာျားစသာ ဘဏဍာ

စငြ ာျားနင ြင ငြြ ာျားက မြညသ ထ မြနလညစြျားအြရြည။

ပမနမာပ ည အရ ဘက အဖေအစညျားမျာျားသ

• Mytel ၏ ရက ယစကာငျားစသာ မြ ြလြစ ာငြက အြ ာျားမြညသ သရစအာင လြြါ။

ပငြျားခ ြျားစရျား၊ လ အခင အစရျားနင ြဂဂလက လမခ စရျားအတက စ ာငရကရန စတာငျား ြါ။

Mytel အာျား သြတစြာကြ တေရြက ကြြနျားလြြါ။

• ေေတြြ စောင ကည ြအတက အသျားခ နငစသာ ြဂဂလက အခ ကအလကြ ာျားက

အေအမြ လက စကာကယေစ ာငျားမခငျားြတ င Mytel သည မြညသ စနရာအဝနျားအဝငျားနင

အရြဘက လထအသငျားအဝငျားအတက ပခြျားစမခာကြတေခ မ ေစနသည။ အထျားသမ င

မြနြာမြညတင လ အခင အစရျား အစမခအစနြ ာျား တျားတကစကာငျားြနလာစအာင ကက ျားြြျား

စနသြ ာျားအတက အနတရာယရသည။ Mytel က သြတစြာကမခငျားမ င အရြဘကလထ

အသငျားအဝငျားအာျား ကာကယြါ။

• Mytel က ေေတြအစမခေကေခနျားြ ာျားြ ယရာျားရန တကတနျားနျားစ ာြါ။ Mytel သည

တငျားရငျားသာျားစဒသြ ာျားရ ေေတြအစမခေကေခနျားြ ာျားတင လြစ ာငလညြတစနပြ ျား

ျားရာျားစသာ လ အခင အစရျား ခ ျားစ ာကြြ ာျားက ြ ြျားစြျားစနကာ ပငြျားခ ြျားစရျားက

ပခြျားစမခာကစနသည။


• Mytel ထြ အလစငြ ာျားနင ကနက ေရတစထာကြ ြြ ာျားက မငငျား ြါ။

• Mytel ြ ကနက ေရတ စထာကြ စသာ အခြျားအနာျားြ ာျားက သြတစြာကြါ။

မ ဒ ယာ၊ ဝဖျာဝပဖဝရျားနင အလကထရရ နစ အ ျားကစ ျားကဏဍသ

• Mytel ၊ Viettel နင အမခာျားက နရစနစသာ ေေရာဇဝတဂဏျားတ အာျား ကလက စောင ကည

ေေြျားစထာကလြျားြါ။ ၎ငျားတ ၏ ရာဇဝတစ ကာငျား ငရာ မြ ြစ ာငရကြ၊ အေျားရနင

အမခာျားအ ြအေညျားြ ာျား၏ ြျားတြ ကရာြါြတ က ကလက စ ေါထတြါ။

• ေေတြြ စောင ကည ြအတက အသျားခ နငစသာ ြဂဂလက အခ ကအလကြ ာျားက

အေအမြ လက စကာကယေစ ာငျားမခငျားြတ င Mytel သည လတလြော ထတစ ေါ

စမြာ ခင အစြေါ ပခြျားစမခာကြတေရြ မ ေစနသည။ Mytel အာျား သြတစြာကမခငျားမ င

လတလြ၍ အြ အခကငျားစသာ ြ ဒ ယာ နယစမြ အဝနျားအဝငျားက ကာကယြါ။

• သငသည ထငစြေါစက ာ ကာျားသ ယလ တေဥ ျား မ ေြါက လ အခင အစရျားက စထာကခရနနင

မြနြာမြညတင ဒ ြကစရေ တညစ ာကရနအတက Mytel နင အမခာျားစသာေေတြေ ျားြာျားစရျား

အာျားလျားတ မ င အတတက ြျားစြါငျားစ ာငရကရန မငငျား ြါ။ Mytel အာျား သြတစြာကြါ

သည ေကာျားက မ န စဝြါ။

• သငသည စ ာစမ စရျားနင ကစေားမခငး လြငနျားမျေားထြြ မ ေြါက Mytel ထြ လြငနျားက

မငငျား မခငျားမ င လ အခင အစရျားနင ဒ ြကစရေ က စထာကခမြြါ။

• င ည အလကထရ ော စ ကစေား မေားတစဥးမဖစ ါက Mytel ပ ြင မျေားက

တရမောကမခငးနင က ကျစ တရထောက မက မငငး ယမခငးမဖင လ အခင အရ းနင

ဒမ ကရ စက ရထောကခ ါ။

ပမနမာ အစ ျားရ သ

လ အခငအဝရျားနင လက လ ပခ ြမ

• မြနြာေေတြ၏ နငငတကာ ရာဇဝတြြ ာျား က ျားလနစနြအာျား ြ ြျားစြျားစနမခငျားအတက

Mytel နင ၎ငျား၏ ြတ ကြ ာျားအစြေါ တာဝနယ၊ တာဝနခြရစေရန ကက ျားြြျားစနသည

နငငတကာ ယနတရာျားြ ာျားအာျား စထာကခြါ။ သင စလ ာသည စနရာြ ာျားတင ဥြစဒစ ကာငျားအရ


အစရျားယမခငျားနင မြနြာေေတြ ေ ျားြာျားစရျားနင ကေြစနသည လ အခင အစရျား ခ ျားစ ာက

ခခြ ရစသာ ထခကနေနာသြ ာျားအာျား စလ ာစ ကျားစြျားမခငျား အြါအဝင Mytel နင ၎ငျား၏

ြတ ကြ ာျား တာဝနယ၊ တာဝနခစ ကာငျား စသခ ာစအာင မြ လြြါ။

• လြ ျားတျားသတမ တြ ရဘောတစောချြ ရအောကတင ရ ငဂျောမျေား၏ အခင အရ းမျေားက

ကောကယ ၂၀၂၀ ခနစ ဇနနဝါ ၂၃ ကရ တင ထတမ ခ ရ ော န ငငတကော တ ေားရ း၏

ကကေားမဖတအစအစဥမျေားနင အည လ က ောရဆောင က ါ။

• ဗ ယကနြနင မြနြာနငငရ ေေတြြင အ ြအေညျားြ ာျားက အသျားမြ စနသည ြဂဂ လစရျား

အခ ကအလကြ ာျားက ြညသည ြင လငျားမြငသာြနင လထ ကက ျား ကြြ ြရဘြ Mytel ြ

စကာကယေေညျားစနသည။ မြနြာမြညသြ ာျားအတက ၎ငျားတ ၏ ြဂဂလက လမခ စရျား ရြငခင

နင Mytel ၊ Viettel တ အြါအဝင အ ြအေညျားြ ာျားက ြဂဂ လစရျား အခ ကအလကြ ာျားက

သြျား ညျားထာျားစနသညအာျား ြယ ကြငခင အေရသညတ က အာြခစရျားအတက

စသခ ာစေရန လြြငခင အာဏာရသည ြဂဂလက လမခ ြ စကာြရငတေရြက ြေညျားရြည။

အကျင ျကပခစာျားပခငျားနင စ မ ခန ခမ မာျားယငျားပခငျား

• Star High သည Mytel တင အြ ာျားမြညသနင သက ငစသာ ရယယာြငရငမ ေသည။

Star High က အရြသာျား မြညသ ေ ြခန ခြြစအာကသ ခ ကခ ငျား စမြာငျားစရြါ။ အြ ာျားြငနင

ြဂဂလကြင ကေြတေခအစနမ င Mytel သည လတစတာစရ စြာက အမြည အဝ

ြင လငျားမြငသာြ ရရြည။ အြ ာျားမြညသနင ငစသာ အမြတအေနျားြ ာျားအာျားလျား

မြညစထာငေ ဘတဂ ကထြသ ေ ျား ငျားရြည။ ဤသညြာ မ ေြစနခြ သည အတက ၎ငျားက

ေေြျားေေစ ျားရြည။ Mytel ထ မြညသ ဘဏဍာ ေ ျား ငျားြ၊ ၎ငျားတ ၏ ဘဏဍာရငျားမြေနင

အမြတြ ာျား အြါအဝင Mytel ၏ ဘဏဍာစရျားြ ာျားက အြ ာျားမြညသ သရစသာ အမြည အဝ

ောရငျားေေြတေခ ရရြည။

• Mytel အစြေါ သြာသြတက ၍ က ယမြန သည အြ ာျားမြညသ စရ စြာကတငမ ေစသာ

ေေြျားေေစ ျားြတေခက စ ာငရကနငရနအတက အထျားစကာြရငတေရြ ခန အြြါ။

ဤထြတင -

- Star High နင Viettel အာျား စရျားခ ယြ၊ Mytel ၏ လငေငမြ လြမခငျားမ ေေဥတ

အြါအဝင ြျားတြ ကေြ စ ာစ ာငမခငျားနင တငဒါ ေ ေေမခငျား လြငနျားစကာြတ

စအာကတင Mytel အာျား နတ ျားြ


- မြနြာ အြ ျားသာျား ကသယစရျား ဥ ျားြင (Myanmar National Telecom Holdings

- MNTH) ၏ ြေညျားြ၊ လြငနျားစ ာငတာလညြတြြ ာျား နင ြတညစင ရငျားန ျား

မြ ြနြ

- ေေတြ၏ အစမခခ အစ ာကအအြ ာျား အြါအဝင Mytel ၏ အြ ာျားမြညသြင

ြေစညျားြ ာျား သျားေြြ

- ြဂဂ လစရျား ငရာ အခ ကအလကြ ာျားအာျား Mytel ၏ စကာကယေစ ာငျားြနင

အသျားမြ ြ အေရသညတ ြါဝငရြည။

• ရာဇဝတစ ကာငျားသင စသာ မြ ြခ က အာျားလျားက တရာျားေြြါ။ ချားယထာျားစသာ ြင ငြြ ာျားနင

အက င ြ ကမခောျားြြ ရရလာသညြ ာျားက သြျား ညျားြါ။

န ငင ဝတာအဆင လ ပခ ြဝရျား

• ဗ ယကနြ အြ ျားသာျား ကာကယစရျားဝနကက ျားဌာနြ ထနျားခ ြထာျားသည အ ြအေညျားတေခ

မ ေသည Viettel ြ မြနြာနငင အခ ြအမခာ အာဏာအတငျားရ တငျားမြညြင ငြြ ာျားနင

အစမခခ အစ ာကအအတ က လကလြျားြ စနြနင ြတသက၍ မြနြာမြညရ Mytel

လြငနျားြ ာျား၏ နငငစတာအ င လမခ စရျား အနတရာယရြြ ာျားအစြေါ က ယမြန ၍

လတလြစသာ ေေြျားေေစ ျားြတေရြက ခ ကခ ငျားမြ လြြါ။ ေေတြအစမခခ

အစ ာကအအအာျား Mytel အသျားမြ စနြက ခ ကခ ငျား ရြ ငျားြါ။ ကာကယစရျား အစမခခ

အစ ာကအအက ေ ျားြာျားစရျား ရညရယခ ကြ ာျားအတက ြညသည အခါြ အသျားြမြ သင ြါ။

စတ ရခ ကြ ာျားက အြ ာျားမြညသ သရရန အမြည အေ ခ မြ၍ လအြသလ ဥြစဒစ ကာငျားအရ

အစရျားယြါ။

• Viettel နင အမခာျား မြညြနငငြ ာျားြြ ေေတြြင ေ ျားြာျားစရျားြ ာျားအာျားလျား မြနြာမြညတင

လြငနျားလြစ ာငစနမခငျားအာျား ြတြငြါ။

• ေေတြအာျား ၎ငျား၏ နငငတကာ ရာဇဝတြြ ာျားအတက တာဝနယြ ရစေရန နငငတကာ

ကက ျားြြျားြြ ာျားက စထာကခြါ။ ေေတြသည အရြသာျားြ ာျား၏ ထနျားခ ြြစအာကသ

အမြည အဝ စရာကရပြ ျား နငငတကာ ဥြစဒက လကနာြသာလျင ၎ငျားအစနမ င နငငစတာ

အ င လမခ စရျားက စသခ ာစေနငြည။


ဆကသယဝရျား စညျားမျဥျားမျာျား

• မြနြာမြညသြ ာျား၏ အခင အစရျားြ ာျားက ကာကယစြျားရန လြြငခင အာဏာရသည

အြနတကယ သ ျားမခာျားလတလြစသာ ကသယစရျား ေညျားြ ဥျားေညျားကြျား

ထနျားသြျားစ ာငရကသည အ ြ တေခက နတ ျားြါ။

• ကသယစရျား ဥြစဒက နငငတကာ လ အခင အစရျား ေခ နေနနျားနင အည မြ မြငြါ။

ဤအထြတင ၆၆ (ဃ) က ြယ ကမခငျားလညျား ြါရြည။

စစရာဇ တ ဏျားက ဖျကသများ ါ

• မြနြာေေတြက ေ ျားြာျားစရျားနင နငငစရျားြ ြတြငတာျား ျားပြ ျား အရြဘကမ ေစသာ

ဒ ြကစရေ နညျားလြျားတက မ ေစသာ အရြဘက ထနျားခ ြြစအာကတင အမြည အဝထာျားြါ။

• MEC ၊ MEHL နင ၎ငျားတ ၏ လကစအာကခ ကြပဏ ြ ာျား အြါအဝင ေေတြေ ျားြာျားစရျား

အာျားလျားက မြညသြင သြျားမခငျားမ င ေေရာဇဝတဂဏျားက ကသြျားြါ။

• ေေရာဇဝတဂဏျားြ သြျား ညျားရသြျစသာ ရြစငနင ြေစညျားြင ငြ အာျားလျားက မြနြာ

မြညသြ ာျား အက ျားအတက အသျားမြ ြါ။

လတဝတာ သ

• Mytel ြေညျားြနင လငေငမြ လြြမ ေေဥ၊ နငငစတာ ြင ငြြေစညျားြ ာျားနင နငငစတာ

အခနဘဏဍာအာျား Mytel ြ သျားေြြနင လကတစလာတင Star High ြ ြင ငထာျားသည

နငငစတာ၏ ရယယာ ၂၈ % တ အြါအဝင Mytel က ေ ေေေေစ ျားြါ။ နငငစတာြင

ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားတင အသျားမြ သည နငငစတာ၏ လြထျားလြနညျားြ ာျားနင အည Mytel

တင ြါဝငထာျားစသာ နငငစတာ၏ ၂၈% စသာ ရယယာက ေ ြခန ခြစရျား စသခ ာစအာင

မြ လြြါ။ အက ျားအမြတအာျားလျား မြညစထာငေ ဘတဂ ကသ ေ ျား ငျားြါ။ Mytel

ောရငျား င ထာျားြြ ာျားအာျားလျား ောရငျားေေခ ြနင လတစတာ၏ ေ ေေြ အမြည အဝ ရစေရြည။

• ေေတြေ ျားြာျားစရျားြ ာျားအာျားလျားက စေ ေြော ေေြျားေေစ ျားပြ ျား စတ ရခ ကြ ာျားက အြ ာျား

မြညသထသ ခ မြြါ။ ေေတြေ ျားြာျားစရျားသည မြနြာမြညရ ဒ ြကစရေ ၊ ပငြျားခ ြျားစရျားနင

ေ ျားြာျားစရျား ပ ျားတျားတကြအတက အစမခခက စသာ ပခြျားစမခာကြ တေရြမ ေသည။


• မြနြာ ေ ျားြာျားစရျား စကာြစရျားရငျား၊ မြနြာ ေ ျားြာျားစရျား ဥ ျားြငလ ြတကနင အမခာျား ေေတြြင

ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားအာျားလျားက ကသြျားရန ဥြစဒမြ ြါ။ ေေတြ၏ ရာဇဝတစ ကာငျား

ငရာ မြ ြြက မ ေစေစသာ အက င ြ ကမခောျားြနင အက ျားေ ျားြာျား ြဋြကခတ က

အ ျားသတြါ။

• ေ ျားြာျားစရျားတင ေေတြ၏ ြါဝငြတသကြက လြြငခင အာဏာအာျား အသျားမြ ၍ ရြ ငျားြါ။

ေေတြြင ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားအာျားလျားက အရြဘက ထနျားခ ြြစအာကသ လြစမြာငျားြါ။

မြနြာေေတြြ ချားယခြ သည ြင ငြြေစညျားြ ာျားက မြညသထသ မြနလညလြစမြာငျား

စေရြည။

• ေေတြနင ၎ငျားတ ၏ ေ ျားြာျားစရျားြ ာျား အရြသာျား ထနျားခ ြြစအာကသ ြစရာကြခ ငျား

ကာကယစရျားဝနကက ျားဌာန ဘတဂ က အတညမြ ြက ငျားင ထာျားြါ။

စ ျား ာျားဝရျားလ ငနျားမျာျားနင ရငျားန ျားပမြ န သ မျာျားသ

• မြနြာေေတြ၏ ရာဇဝတစ ကာငျား ငရာ မြ ြြက ၎ငျားတ ၏ ေ ြာျားစရျား အက ျားေ ျားြာျားြ ာျားက

မ ေနငစေခြ သည။ ေေရာဇဝတြြ ာျားနင လသာျားမ ေြအစြေါ က ျားလနစသာ ရာဇဝတြြ ာျား

လြစ ာငြက ြ ြျား အာျားစြျားကည မခငျားြ ာျား ြမ ေစေစရျား စသခ ာစေရနြာ နငငတကာ

လ အခင အစရျား ဥြစဒစအာကရ ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားအာျားလျား၏ တာဝနမ ေသည။

မ န ခ စရျားနင ရငျားန ျားမြ ြနြ လြျားစ ကာငျားတ ၏ အာျားလျားစသာ အေတအြငျားြ ာျားအတငျား

အြါအဝင မြနြာေေတြ၊ ၎ငျားတ ၏ ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားအြေကက ျားြ ာျား၊ လကစအာကခ

ကြပဏ ြ ာျား၊ ေ ျားြာျားစရျားြတ ကြ ာျားနင က စရျားြ ာျားအာျားလျားက မ တစတာကြါ။

• Viettel နင ၎ငျား၏ လကစအာကခ ကြပဏ ြ ာျားမ င ကနသယြ က စရျားရစသာ

ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားအာျားလျားသည က ယမြန စသာ လ အခင အစရျား ငရာ တငကက

ေေြျားေေစ ျားြြ ာျားက ခ ကခ ငျားမြ လြရနနင မြနြာမြညရ Viettel ၏ ေ ျားြာျားစရျားက

တကရကမ ေစေ သ ြဟတ သယဝက၍မ ေစေ ြစထာကြ စနရန စသခ ာစေစရျားအတက

တက ခငြာစသာ လြစ ာငြက မြ လြြါ။

• မြနြာမြညတင ေ ျားြာျားစရျားလြစ ာငလျင ရငျားန ျားမြ ြနြြမြ လြြ အြ ာျားမြညသ

သရနငစသာ ြင လငျားမြငသာြရသည ြေတေခမ င နငငတကာ လ အခင အစရျားြြ ာျားနင အည

ြင လငျားစသာ လ အခင အစရျား ငရာ တငကက ေေြျားေေစ ျားြက မြငျားမြငျားထနထန

ေဥ ကြမြတ မြ လြြါ။


• ေ ျားြာျားစရျားနင လ အခင အစရျား ငရာ ကလသြဂဂ၏ လြျားညနြြ ာျားက အမြည အဝ

လကနာြါ။ ေ ျားြာျားစရျားနင ကေြပြ ျား လ အခင အစရျား ခ ျားစ ာကြြ ာျား မ ေြာျားခြ ြါက

ထခကခောျားရသြ ာျားနင ရငသနက နရေသြ ာျား အစနမ င ေတြငျား၊ လြစရျားြငျား ငရာ

စထာကကြြ ာျားအြါအဝင တရာျားြျတြနင မြနလညကောျားြအာျား အမြည အဝ ရယနငြက

စသခ ာစအာငလြြါ။

• ရငျားန ျားမြ ြနသြ ာျားအစနမ င မြနြာေေတြနင ကနသယြ က စရျားြ ာျား ကလက

ရစနစသာ ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားြ မြ ြနြက မြနလည ရြသြျားြါ။

ဗ ယကနမ အစ ျားရသ

• Viettel က မြနြာမြညြ အမြန ျား ရတသြျားြါ။

• မြနြာေေတြ ေ ျားြာျားစရျားအာျား စထာကြ စနမခငျားအာျား ခ ကခ ငျား ရြ ငျားြါ။

• တတယ ကာျားခအြေြ ာျားြတ င အြါအဝင VNPT ပဂ လတြ ာျားအာျား မြနြာေေတြ၏

လကလြျားြ စနြက ခ ကခ ငျား အ ျားသတြါ။

• မြနြာေေတြသ လကနကြ ာျားနင နေြ ျားသျား ြေစညျားြ ာျား လြစမြာငျားစနြက ရြ ငျားြါ။

• မြနြာေေတြအာျား စြျားစနသည သငတနျားြ ာျားနင နညျားြညာ စထာကြ ြ အာျားလျားက

ရြ ငျားြါ။

• ကလသြဂဂ လမခ စရျားစကာငေ အ ြဝငတေဥ ျားအစနမ င မြနြာေေတြ၏ ရာဇဝတြြ ာျားက

တာျား ျားရနနင က ျားလနသြ ာျားက နငငတကာ ဥြစဒစအာကတင အစရျားယနငရနအတက

အမြ သစဘာစ ာငစသာ အခနျားကဏဍြ လြစ ာငြါ။ မြနြာေေတြြ က ျားလနစနခြ စသာ

နငငတကာ ရာဇဝတြြ ာျားက ြ ြျားစနမခငျားြ ရြတန ြါ။

က လသမ အဖေ ငန ငင မျာျားသ

• မြနြာေေတြြ ထနျားခ ြထာျားစသာ ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားနင ကနသယြ က စရျား

ရမခငျားနင ကေြစနစသာ မြညတငျားနင နငငတကာ ဥြစဒ ခ ျားစ ာကြြ ာျားက သငတ ၏

နယစမြြ ာျားတင အစမခေကစနစသာ ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားြါ ြါဝငစေလ က

ေေြျားေေစ ျားြါ။


• သင၏ နယစမြအတငျား အစမခေကစနစသာ ြညသည ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ

မြနြာေေတြနင ၎ငျား၏ ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားမ င တကရကမ ေစေ သ ြဟတ

သယဝက၍မ ေစေ ကနသယစရျား ငရာ က ြ တေရြအတငျားသ ဝငစရာကမခငျားက

တာျား ျားြါ။

• မြနြာေေတြနင က စရျားအာျားလျားက မ တစတာကြါ။ ပ ျားစရျားအကအည ြ ာျားက

မြနြာေေတြနင ၎ငျား၏ ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားက တကရကမ ေစေ သ ြဟတ

သယဝက၍မ ေစေ ြ ြျားြစနစေရနအတက စသခ ာစအာင မြ လြြါ။

• မြနြာေေတြ၏ စခါငျားစ ာငြ ာျား၊ မြနြာေေတြ ေ ျားြာျားစရျားြ ာျား၊ ၎ငျားတ ၏ လကစအာကခ

ကြပဏ ြ ာျားနင ကေြေ ျားြာျားစရျားြ ာျားအစြေါ ြေြတထာျား ခ ြတစသာ ေ ျားြာျားစရျား ြတ ြြ ာျား

မြ လြြါ။ Viettel ကလညျား မြနြာမြညြ ြထကခာြခ ငျား ဤထြတင ထည သငျားရြါြည။

• မြနြာေေတြြ အရြဘက ထနျားခ ြြစအာက ြစရာကြခ ငျား မြနြာမြည၏ ပဂ လတ

အေ အေဥြ ာျားအစြေါ စထာကြ ြအာျားလျားက ရြ ငျားြါ။

• JAXA ၊ ဂ ြနနငင၏ နငငစတာ စအဂ ငေ တ အစနမ င ေ ေဥထာျားနင ပြ ျားစသာ မြနြာနငင၏

အစသျားောျားပဂ လတ လင တငြ အေ အေဥက ရြ ငျားထာျားရြည။

• Tohoku နင Hokkaido တကက သလြ ာျားသည မြနြာ စလစ ကာငျားနင အာကာသအတတ

ြညာတကက သလ၏ မြနြာေေတြအာျား တကရကြ ြျားြနင တကက သလ၏ သစတသနက

ေေဘကစရျားရာ ရညရယခ ကြ ာျားအတက အသျားခ ခရနငြအတက ကက ျားြာျားစသာ

အနတရာယရြစ ကာင မြနြာ စလစ ကာငျားနင အာကာသ အတတြညာ တကက သလနင

၎ငျားတ ၏ က ြက ရြ ငျားရြည။

• မြနြာေေတြ၏ နငငတကာ ရာဇဝတြြ ာျားနင ၎ငျားရာဇဝတြြ ာျားက ြ ြျားစြျားစနစသာ

ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျား၏ အခနျားကဏဍ အြါအဝင နငငတကာ ရာဇဝတြြ ာျား ငရာ တရာျားရ ျား

(ICC) သ လြစမြာငျားမခငျားအတက တကတနျားနျားစ ာြါ။

• ေေတြက ေ ျားြာျားစရျားနင နငငစရျားြ ယရာျားရနနင လ အခင အစရျားက လကနာစသာ

ေေတြြဟတသည ေ ျားြာျားစရျားြ ာျားက မြြင တငရန မြနြာအေျားရအာျား ြ ြျားြါ။

• ြမ ေြစန စ ာငရကရြည လ အခင အစရျား ငရာ တငကက ေေြျားေေစ ျားြမ ေစေရန

ဥြစဒမြ ြါ။


က လသမ လ ပခ ြဝရျားဝကာငစ သ

• ေေရာဇဝတြြ ာျားနင လသာျားမ ေြြ ာျားအစြေါ န က ငစသာ ရာဇဝတြြ ာျားအာျား

ဆကလကက ျားလနမခငျားြ တာျား ျားရ းအတက မြနြာေေတြ စခါငျားစ ာငြ ာျားနင

မြနြာေေတြြင ေ ျားြာျားစရျားြ ာျားက ြေြတထာျား ြတ အစရျားယြြ ာျား ခ ြတြါ။

• မြနြာေေတြနင ေေတြြ ထနျားခ ြစသာ အ ြအေညျားြ ာျားအစြေါ က ယမြန စသာ

လကနကြ ာျား ြတ ြက ခ ြတြါ။

• ရခင၊ ခ ငျား၊ ကခ ငနင ရြျားမြညနယြ ာျား၌ က ျားလနခြ စသာ ေေရာဇဝတြြ ာျားနင

လသာျားမ ေြအစြေါ န က ငစသာ ရာဇဝတြြ ာျားအတက မြနြာန ငငက နငငတကာ

ရာဇဝတြြ ာျား ငရာ တရာျားရျားသ လြစမြာငျားြါ။

ကမဘာဘဏသ

• ကြာ ဘဏြ စထာကြ စသာ မြ မြငစမြာငျားလြစရျားြ ာျားြတ င Mytel အာျား နတ ျားြနင

၎ငျား၏ ရာဇဝတြြ ာျားက မ ေနငစေြတင ကြာ ဘဏ၏ အခနျားကဏဍက ေေြျားေေစ ျားြါ။

• မြနြာေေတြနင ၎ငျား၏ ေ ျားြာျားစရျား အက ျားေ ျားြာျားြ ာျားထသ ၎ငျားတ ၏ နညျားြညာ

စထာကြ စြျားြ၊ ဝနစ ာငြြ ာျားနင ြတသက၍ Comit နင A1 ကြပဏ အြေ၏

ကနထရကြ ာျားက ေေြျားေေစ ျားြါ။

• မြနြာေေတြ ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျား သ ြဟတ မြနြာေေတြနင ကနယစနစသာ

ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားအာျား ကြာ ဘဏ၏ မြနြာမြညရ ြညသည ကနထရကြ ြရရစေစရျား

စသခ ာစေရန မြ လြြါ။

• မြနြာေေတြ၊ ေေတြြင ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျား၊ ၎ငျားတ ၏ လကစအာကခ ကြပဏ ြ ာျားနင

ကေြေ ျားြာျားစရျား ြတ ကြ ာျားမ င တကရကနင သယဝက က စရျားြ ာျားအာျားလျားက

ရြ ငျားြါ။


န ငင တကာ ဝငဝ ကျားအဖေအစညျား၊ အာရဖ ေ ဂဖြျားဝရျားဘဏနင European Development Financial

Institutions သ

• မြနြာ၊ ဗ ယကနြနင မြနြာမြညတင ရငျားန ျားမြ ြနြြ ာျား ရစနစသာ အမခာျားနငငြ ာျားရ

ဘဏဍာစရျား ကာျားခအ ြအေညျားြ ာျားြတ င အြါအဝင မြနြာေေတြ၊ ၎ငျား၏ ေ ျားြာျားစရျား

လြငနျားြ ာျားနင လြစ ေါကင ကြ ာျားအာျား တကရက နင သယဝကမ ေစသာ ဘဏဍာစရျား

စထာကြ ြြ ာျားက က ယမြန စသာ နျားေေြတေရြ မြ လြြါ။

• တကရက ဘတဂ က စထာကြ ြ အြါအဝင အေ အေဥြ ာျားက မြနြာေေတြ၊ ၎ငျား၏

ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျား၊ လကစအာကခကြပဏ ြ ာျားနင ကေြေ ျားြာျားစရျား ြတ ကြ ာျားအာျား

ြညသည နညျားနင ြျ အက ျားြခောျားစေရန စသခ ာစေြည ြငျားလငျား၍ မြငျားထနစသာ

စ ာငရကခ ကြ ာျား ခ ြတလြစ ာငြါ။

• မြနြာေေတြအာျား တကရကမ ေစေ သ ြဟတ သယဝက၍မ ေစေ အက ျားမြတ

မ ေထနျားစေြည ြညသည အနာဂတ ေ ြခ ကကြ ကာကယနငရနအတက တငျား ကြသည

လ အခင အစရျား ငရာ တငကက ေေြျားေေစ ျားြ လအြခ ကြ ာျားက အစကာငအထညစ ေါြါ။

ပမနမာန ငင ရ က လသမ ဝအ ျငစ အဖေအစညျားမျာျား၊ န ငင တကာ အလရငမျာျား၊ အစ ျားရမဟ တဝသာ

န ငင တကာ အဖေအစညျားမျာျားနင သ ရ ျားမျာျားသ

• (မြနြာနငငရ) အေ အေဥြ ာျားက မြနြာေေတြ၊ ၎ငျား၏ ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျား၊

လကစအာကခကြပဏ ြ ာျားနင ကေြေ ျားြာျားစရျား ြတ ကြ ာျားအာျား ြညသည နညျားနင ြျ

အက ျားြခောျားစေရန စသခ ာစေြည ြငျားလငျား၍ မြငျားထနစသာ စ ာငရကခ ကြ ာျား

ခ ြတလြစ ာငြါ။

• Mytel အြါအဝင မြနြာေေတြ၊ ၎ငျား၏ ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျား၊ လကစအာကခ

ကြပဏ ြ ာျားနင ကေြေ ျားြာျားစရျား ြတ ကြ ာျားြ ြင ငသည ကနြေစညျားြ ာျားနင

ဝနစ ာငြြ ာျား ဝယယြက ြတြငထာျားြတေရြ မြ လြြါ။

ေနာကဆကတြမားေနာကဆကတြမား

175 စနာက ကတြ ၁။

ဝနာကဆကတ ၁။

Mytel ၊ Viettel နင ပမနမာစစတ တ ပဖင ဆကစ ဝနသညဟ အမညအတ ခ ရဝသာ န ငင တကာ

စ ျား ာျားဝရျားလ ငနျားမျာျား

စတ ရခ ကြ ာျားက စအာကြါအတငျား အ င ခြထာျားသည။

A အ င ။ မြနြာမြညရ ေေရာဇဝတြနင လသာျားမ ေြက န က ငစသာ ရာဇဝတြြ ာျား

လြစ ာငြက ြ ြျား အာျားစြျားကည စနစသာ ကြပဏ ။

B အ င ။ မြနြာမြညရ ေေရာဇဝတြနင လသာျားမ ေြက န က ငစသာ ရာဇဝတြြ ာျား

လြစ ာငြက ြ ြျား အာစြျားကည စနနင ယရာရစသာ ကြပဏ ။

C အ င ။ ကလသြဂဂ၏ ေ ျားြာျားစရျားနင လ အခင အစရျား ငရာ လြျားညနြြ ာျားစအာကတင

၎ငျားတ ၏ တာဝနရြြ ာျားက မြည ြ ရန ြ ကကကစနနငပြ ျား လ အခင အစရျား ငရာ တငကက

ေေြျားေေစ ျားြနင မြနြာေေတြက တကရက သ ြဟတ သယဝက အက ျားြမ ေထနျားစေရန

စသခ ာစေြည စမခလြျားြ ာျား လြစ ာငရြည ကြပဏ ။

အမတ

စဥ

က မပဏ အမည အဝပခချရာ

တ ငျားပ ည

ဆကနယမ ဝတေ ရချက

၁ A ကြပဏ ဂ ာြဏ Viettel က ြါဝငသည

အစ ကာငျားအရာြ ာျား ြ ြျားမခငျား

C

၂ Addnics Corp ဂ ြန မြနြာ ပဂ လတအေ အေဥအတက

ထြ င လင ေကနင

ြျားယေကြ ာျားက စထာကြ မခငျား

B


၃ Adva ဂ ာြဏ အခ နသတြတြ

နညျားလြျားြ ာျားက Mytel အာျား

ြ ြျားမခငျား

–Oscilloquartz ၏ ြခငကြပဏ

B

၄ An Binh Commercial

Joint Stock Bank

(ABBank)

ဗ ယကနြ Viettel Global Investment JSC

အာျား အစကကျားစမ ရငျားြအတက

စငစ ကျားြ ြျားမခငျား

C

၅ Apollo Towers အစြရက Mytel အာျား တာဝါတငြ ာျား

ငာျားရြျားမခငျား၊

အစြရကန ြဂဂလက

ရယယာအြေ TPG ြ

ြင ငသည။

C

၆ ArianeGroup မြငသေ လကရအောကခကမပဏမဖစရ ော

ArianeSpace မ Myanmarsat-2

ပဂလတက လင တငခြ သည။

C

၇ AsiaSat စဟာငစကာင မြညသ က စရျားနင

ေတဓာတေေ ငစရျား

ညန ကာျားစရျားြျားရ ျား အြါအဝင

မြနြာေေတြသ

ပဂ လတဝနစ ာငြြ ာျား

စြျားအြမခငျား

B

၈ Boku Inc အရမ က ၎ငး၏ လကရအောကခ

ကမပဏမဖစရ ော Fortumo OÜ

(Estonia) မ တဆင Mytel အာျား

အမခေားဝယယမမျေားအတက

ဖ းရအော ရ တောမ တ ကရ က

ရငးရ းရချန င ည

စ စတစ အေား းရ း ည။

B

၉ Cisco အစြရကန Mytel နင ကနယစနစသာ

Viettel IDC နင ngena အာျား

နညျားြညာ စထာကကမခငျား

C


၁၀ Com & Com ဗ ယကနြ Com & Com ြ Mytel အတက

ပဂ လတနင ကသယစရျား

ဝနစ ာငြြ ာျား က ြ ြျားစြျားသည။

OSB JSC နင Terabit Wave

အ ကာျား ြျားတြ ကေြတေခ

B

၁၁ Comit ဗ ယကနြ Mytel နင Viettel တ မ င

ြတ ကမြ ထာျားသည။

မြနြာနငငတင

စရဒ ယလငျားေဥြ ာျား

စောင ကည စရျားအတက

ကြာ ဘဏ၏ ကနထရကတာ။

B

၁၂ Commscope အစြရကန Mytel အတက အငတငနာြ ာျားက

စထာကြသည။

B

၁၃ Coslight အနဒယ Mytel က လ သ ယ ဘကထရ

စထာကြ သည။

C

၁၄ Deloitte အဂဂလန Viettel Global Investment JSC

အာျား ောရငျားေေလြငနျား

ဝနစ ာငြ

C

၁၅ Digital Virgo မြငသေ Mytel အာျား သျားေြသ

စငစြျားစခ ြေနေက


ရယယာြင ငသြ ာျားထြတင

BNP Paribas ြါဝငသည။

B

၁၆ ELM Technology ဂ ြန မြနြာ ပဂ လတအေ အေဥအတက

အငတငနာနင ပဂ လတ

စမခရာခေနေတေရြက


B

၁၇ Elofun ဗ ယကနြ Mytel အတက ြါဝငသည

အစ ကာငျားအရာြ ာျားက

စထာကြ သ

C


၁၈ edotco Group ြစလျားရာ Mytel အာျား

တာဝါတငငာျားရြျားသည။

C

၁၉ Ericsson ဒင 5G အတက အြါအဝင Viettel

သ စရာငျားခ သ

C

၂၀ FPT ဗ ယကနြ Mytel အတက Oracle Hyperion

ဘဏဍာစရျား စထာကကမြ

စ ာ ဝြယာျားက ြ ြျားစြျားသည။

Mytel စဒတာေငတာက

စ ာကလြစြျားသည။

B

၂၁ Flytxt နယသာလန Viettel ြတ ကမ ေစသာ Comit

က ဥာဏရညတ နညျားြညာက

ြ ြျားသည။

C

၂၂ Fujitsu ဂ ြန cloud အစမခမြ ကနမြ တာ

လြစ ာငခ ကအတက Viettel

IDC ၏ ြတ က

C

၂၃ Gilat Satellite

Networks

အေစစရျား ကသယစရျား ညန ကာျားစရျား

ဌာနအာျား နညျားဗ ဟာစမြာက

ပဂ လတ ကရယာြ ာျားက ၂၀၁၄

ခနေတင စရာငျားခ ခြ သည။

စရသလငသ ြေစညျား တငသငျားသ။

A

၂၄ Ho Chi Minh City

Development Joint

Stock Commercial

Bank (HDBank)




C

၂၅ Huawei တရတ 5G အြါအဝင အတငျားအတာ

တေခရသည ကသယစရျား

နညျားြညာက Mytel အာျား


B

၂၆ HSBC အဂဂလန Viettel Global Investment JSC



C


၂၇ Hughes အစြရကန KBZ Gateway နင Seanet ြါ

ြါဝငစသာ ြဂဂလက

စအာြစရတာြ ာျားက ပဂ လတ

ဝနစ ာငြြ ာျားအာျား

မြနြာမြညတင ြ ြျားသည။

C

၂၈ IDEMIA မြငသေ မြနြာ ြဘငျား

စငစ ကျားဝနစ ာငြ ြတ က

B

၂၉ Intelsat S.A. and

Intelsat Global Sales

& Marketing Ltd.

လဇငဘတ

နင

အစြရကန

Myanmarsat-2 ပဂ လတ

အေ အေဥ၏ ြတ က၊

မြနြာအေျားရအတက

ဝနထြလကခသယြ သည

ပဂ လတ၏ ြျားတြ ြငရင။

Myanmarsat-1 အတကလညျား


A

၃၀ Irrawaddy Green

Towers

လဇငဘတ

/UAE

Mytel နင ငာျားရြျားြ ြာေတာ

သစဘာတည ခ ကရ။

C

၃၁ Iridium အစြရကန ပဂ လတ စမခရာခ ကရယာြ ာျား

စရာငျားခ ြအတက Viettel High

Technology နင ြတ က

C

၃၂ Joint Stock

Commercial Bank for

Foreign Trade of

Vietnam

(Vietcombank)



စငစ ကျားြ ြျားသည။

C

၃၃ Joint Stock

Commercial Bank for

Investment and

Development of

Vietnam (BIDV)



စငစ ကျားြ ြျားမခငျား နင Mytel မ င

က ယမြန စသာ

ြျားစြါငျားစ ာငရကြ

သစဘာတည ခ က

တေရြရထာျားသည။

B


၃၄ Leoch International

Technology

စဟာငစကာင Mytel အတက VRLA

ဘကထရ ြ ာျား စထာကြ သည။

C

၃၅ Lien Viet Post

Commercial Joint

Stock Bank

ဗ ယကနြ Mytel ၊ Viettel Global

Investment JSC တ က

စငစ ကျားြ ြျားသည။

B

၃၆ Lockheed Martin အစြရကန VNPT Vinasat ပဂ လတြ ာျားက

ထတလြသ၊ AsiaSat 2 ကလညျား

အလာျားတ ထတလြသ။

C

၃၇ Maxar Technologies အစြရကန Myanmarsat-2 ဝနထြ

သယစ ာငြယာဥ အြါအဝင

Intelsat 39 က ထတလြသ၊

AsiaSat 9 က ထတလြသ၊

B

၃၈ Maybank ြစလျားရာျား Viettel Global Investment JSC



C

၃၉ MFOCN/Hyalroute ေကဂာြ Mytel အာျား ငဘာ

စအာ ြတေစကဘယကက ျားြ ာျား

ငာျားရြျားသည။

C

၄၀ Microsoft အစြရကန Viettel IDC နင ြတ ကမြ ၍

Azure cloud services

ရရအသျားမြ နငစေရန

လြစ ာငစြျားသည။

C

၄၁ Military Commercial

Joint Stock Bank (MB)




C

၄၂ Misfit Technologies ေကဂာြ Mytel အာျား ငျားြကဒ

ြတြတငမခငျား နညျားြညာ

စထာကြ စြျားသည။

C

၄၃ Mitsubishi UFJ

Financial Group

(MUFG)

ဂျ Viettel နင Mytel အာျား

အစကကျားစမ ရငျားြအတက


B


၄၄ Moonton တရတ Mytel အာျား အစ ကာငျားအရာြ ာျား

ြါဝငြက စထာကြ စြျားသည။

C

၄၅ National Tower

Development (NTD)

စကဂော Mytel အာျား တာဝါတင

တညစ ာကစြျားမခငျားနင

ငာျားရြျားသည။

၄၆ NEC ဂ ြန Mytel က ြကကရစဝ ဗ

ထြ င လင ကရယာြ ာျားက

စထာကြ သည။ Mytel အတက

Adva အခ နသတြတမခငျား

နညျားလြျားြ ာျား ငရာ

ကရယာြ ာျားက တြ င၊

ထနျားသြျားစြျားသည။

B

၄၇ ngena ဂ ာြဏ မြနြာနငငအတကြါ အြါအဝင

Viettel အတက SD-WAN

ဝနစ ာငြြ ာျားက ြ ြျားစြျားသည။

C

၄၈ Nokia ငလန 5G အြါအဝင Viettel က

စရာငျားခ သ၊ Viettel Global

Investment JSC ဘဏဍာစရျား

အေ ရငခောြ ာျားထြတင Nokia

ကနရကြ ာျားသ စြျားစခ ြြ ာျား


C

၄၉ NuRAN Wireless ကစနဒါ 5G သစတသနမြ ြအတက

Viettel ၏ လကစအာကခ

ကြပဏ မ ေစသာ VTTEK နင

ြတ က

C

၅၀ OCK ြစလျားရာျား Mytel အတက တာဝါတငြ ာျား

ငာျားသည။

C


၅၁ Oracle အစြရကန FPT ြတ င Mytel သ Oracle

Hyperion ဘဏဍာစရျား

စထာကကမြ စ ာ ဝြယာျား


C

၅၂ Premier League အဂဂလန စရသလငြ တ င Mytel က

အစ ကာငျားအရာ ြါဝငြြ ာျား

လငေငစြျားသည။

C

၅၃ Qualcomm အစြရကန ကသယစရျား နညျားြညာ ငရာ

သစတသန၊ ဒ ဇငျား ြမခငျား၊

ထတလြမခငျားနင

စရာငျားခ မခငျားတ အတက Viettel

၏ လကစအာကခ

ကြပဏ မ ေစသာ M1

Communication နင

ြတ ကမြ ထာျားသည။

C

၅၄ Sai Gon Commercial

Joint Stock Bank

(SCB)




C

၅၅ Shandong Sacred Sun

Power Sources Co.

Ltd.

တရတ Mytel အာျား VRLA batteries

ြ ြျားစြသည။

C

၅၆ Southeast Asia

Commercial Joint

Stock Bank (SeABank)




C

၅၇ Standard Chartered အဂဂလန Viettel Global Investment JSC



C

၅၈ Taicom JSC ဗ ယကနြ Mytel အစမခခအစ ာကအအ

စ ာကလြြအတက ကနထရက

ရထာျားသည။

A


၅၉ Taipei Fubon

Commercial Bank

ထငဝြ Viettel Global Investment JSC



C

၆၀ Tien Phong

Commercial Joint

Stock Bank (TPBank)

ဗ ယကနြ Mytel နင Viettel Global

Investment JSC တ အာျား



B

၆၁ UniPin အငဒန ျားရာျား Mytel အတက အစ ကာငျားအရာ

ြါဝငြ စထာကြ သ

C

၆၂ VIAVI Solutions အစြရကန Viettel ၏ ြတ ကမ ေစသာ

Comit အာျား စရဒ ယလငျား

စောင ကည ြ နညျားြညာ

ြ ြျားစြျားသည။

C

၆၃ VietinBank ဗ ယကနြ Viettel Global Investment JSC



C

၆၄ Vietnam Export

Import Commercial

Joint Stock Bank

(EXIMBANK)




C

၆၅ Vietnam International

Commercial Joint

Stock Bank (VIB)

ဗ ယကနြ Mytel နင Viettel Global

Investment JSC အာျား



၆၆ Vietnam

Technological and

Commercial Joint

Stock Bank

(TECHCOMBANK)




C


၆၇ Voltalia မြငသေ MNTI ြတ င Mytel

တာဝါြ ာျားသ စနစရာငမခညသျား

ေြျားအငက စထာကြ စြျားသည။

အြ ာျားေက Mulliez ြသာျားေြ

ြင ငသည။

C

၆၈ Yanmar ဂ ြန Mytel တာဝါတငြ ာျားအတက

ြ ျားအာျားစြျားေကြ ာျား

တငသငျားသည။

C

၆၉ ZTE တရတ Mytel အတက အြ ျားြ ျားစသာ

ကသယစရျားနညျားြညာြ ာျားက


B

၇၀ ZTT တရတ Mytel အတက လ သ ယ

ဘကထရ ြ ာျား တငသငျားသည။

C

185 စနာက ကတြ ၂။

ဝနာကဆကတ ၂။

Mytel ၊ Viettel နင ပမနမာစစတ တ ပဖင ဆကစ ဝနသညဟ အမညအတ ခ ရဝသာ

ပမနမာ စ ျား ာျားဝရျားလ ငနျားမျာျား

စတ ရခ ကြ ာျားက စအာကြါအတငျား အ င ခြထာျားသည။

A အ င ။ မြနြာမြညရ ေေရာဇဝတြနင လသာျားမ ေြက န က ငစသာ ရာဇဝတြြ ာျား

လြစ ာငြက ြ ြျား အာျားစြျားကည စနစသာ ကြပဏ ။

B အ င ။ မြနြာမြညရ ေေရာဇဝတြနင လသာျားမ ေြက န က ငစသာ ရာဇဝတြြ ာျား

လြစ ာငြက ြ ြျား အာစြျားကည စနနင ယရာရစသာ ကြပဏ ။

C အ င ။ ကလသြဂဂ၏ ေ ျားြာျားစရျားနင လ အခင အစရျား ငရာ လြျားညနြြ ာျားစအာကတင ၎ငျားတ ၏

တာဝနရြြ ာျားက မြည ြ ရန ြ ကကကစနနငပြ ျား လ အခင အစရျား ငရာ တငကက ေေြျားေေစ ျားြနင

မြနြာေေတြက တကရက သ ြဟတ သယဝက အက ျားြမ ေထနျားစေရန စသခ ာစေြည

စမခလြျားြ ာျား လြစ ာငရြည ကြပဏ ။

အမတ

စဥ

က မပဏ အမည ဆကနယမ ဝတေ ရ

ချက

၁။ ABC-MIB မြနြာရြရငြ ာျားက အနလငျားစြေါတင

လင တငစြျားသည ဝနစ ာငြလြငနျား ‘ြဟာ’ ၏

ြငရငမ ေသည။ Mytel အတက

အစ ကာငျားအရာ ြါဝငြြ ာျား စထာကြ စြျားသည။

C

၂။ Blue Ocean Business

Services Co. Ltd.

အဏောျား၊ အစသျားောျားနင အလတောျား

ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားအာျား ဝနစ ာငြစြျားရန

Mytel နင ြတ က

C


၃။ Blue Planet Mytel အာျား အစ ကာငျားအရာ ြါဝငြ


C

၄။ Contents Hub Mytel အာျား အစ ကာငျားအရာ ြါဝငြ

ြ ြျားစြျားသည။ Myanmar Telemedia ၏

လကစအာကခ ကြပဏ တေခ

C

၅။ EasyPay (Easy Pay

Company Ltd.)

ဒ ဂ ေတယ ဘဏဍာစရျား ဝနစ ာငြြ ာျားအတက

MEC နင Mytel တ ၏ ြတ က

A

၆။ GlobalNet (Global

Technology Group)

Mytel အာျား အသျားြမြ ရစသျားစသာ

ငဘာကက ျားြ ာျား တငသငျားသည။

C

၇။ Golden Land East

Asia Development

Ltd.

MNTH ြတ င Mytel ရယယာြငရင B

၈။ International Power

Generation Public

Company Ltd. (IGE

Group)


၉။ KBZ Gateway မမ မောမ ညအတက ပဂ လတ ဝနစ ာငြမျေား

စြျားသည။

C

၁၀။ King Royal

Technologies Co. Ltd.

စလစ ကာငျားရန ကာကယစရျား ေေ ငြ

ကြကြစရျား ဌာနခ ြ အြါအဝင မြနြာေေတြက

နညျားြညာနင ဝနစ ာငြြ ာျား ြ ြျားသည။

A

၁၁။ Mahar Yoma Public

Company Ltd.


၁၂။ Mobilemate မြနြာ ြဘငျား စငစ ကျားဝနစ ာငြ ြတ က B

၁၃။ Myanmar

Agribusiness Public

Corporation Ltd.


၁၄။ Myanmar Agriculture

and General

Development Public

Ltd.



၁၅။ Myanmar Edible Oil

Industrial Public

Corporation Ltd.


၁၆။ Myanmar Hurricane

Investment &

Telecom

MECTel ၏ စခေါ ြ ေငတာက လညြတပြ ျား

MECTel အတက ကနရက စောင ကည မခငျားနင

ထြ င တန ျားမ ည သည ဝနစ ာငြြ ာျား

မြ လြစြျားသည။

B

၁၇။ Myanmar ICT

Development

Corporation Ltd.


၁၈။ Myanmar Industries

Alliance Public Ltd.


၁၉။ Myanmar National

Telecom Holdings

Public Co. Ltd.

(MNTH)

မြနြာ ကြပဏ ၁၁ ခ ၏ အထျားေ ြခ ကအတက

သယစ ာငယာဥ မ ေသည။ Mytel အတက

ရငျားန ျားမြ ြနြနင လြငနျား လြစ ာင

လညြတြ ငရာ စထာကကြက စြျားသည။

လကစအာကခ ကြပဏ ြ ာျားတင Myanmar

National Telecom Infra Co. Ltd. (MNTI) နင

Myanmar National Telecom Services Co.

Ltd. (MNTS) တ ြါဝငသည။

A

၂၀။ Myanmar Payment

Solutions Services

MytelPay အတက စငစြျားစခ မခငျား ဝနစ ာငြ


B

၂၁။ Myanmar

Technologies and

Investment

Corporation Ltd.


၂၂။ PlayBox Mytel အတက အစ ကာငျားအရာ ြါဝငြ


C

၂၃။ Royal Yatanarpon

Telecom Public

Company Ltd.



၂၄။ Shwe Pyi Tagon

Telecommunication

Public Company Ltd.


၂၅။ Shwe Than Lwin,

SkyNet ြငရင

မြနြာေေတြ၏ ေတဓာတေေ ငစရျားနင

မြညသ က စရျား ညန ကာျားစရျားြျားရ ျားသ

ပဂ လတ ဝနစ ာငြြ ာျား ြ ြျားစြျားသည။ Mytel

အတက အစ ကာငျားအရာ ြါဝငြနင

ဝနစ ာငြြ ာျား ြ ြျားသ၊

B

၂၆။ Seanet မြနြာအေျားရအတက ပဂ လတ ဝနစ ာငြြ ာျား


C

၂၇။ Solutions Hub Co. Ltd EasyPay ြတ က B

၂၈။ Telecom International

Myanmar Co. Ltd.

(Mytel)

မြနြာေေတြ ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားေအြေကက ျား

မ ေစသာ မြနြာ ေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျားက

ြျားတြြင ငပြ ျား ကသယစရျား

ညန ကာျားစရျားြျားရ ျား၏ ညန ကာျားစရျားြျားက

ကက ျား ကြသည ြဘငျား ကနရက

စအာြစရတာမ ေသည။ ေေဘက ကသယစရျား

အစမခခအစ ာကအအြ ာျား အ င မြြင မခငျား၊

ေေြေစညျားြ ာျား ဝယယေစ ာငျားမခငျားနင ေေတြ

စငစ ကျားြ ြျားမခငျားတ တင ြါဝငြတသကသည။

Mytel Wallet International Co. Ltd. ၏

ြခငကြပဏ မ ေသည။

A

၂၉။ Terabit Wave ကသယစရျား ညန ကာျားစရျားြျားရ ျား အြါအဝင

ေေတြအတက နညျားြညာြ ာျား

ရယေစ ာငျားစြျားမခငျားနင

ဝနစ ာငြစြျားမခငျားြ ာျားက မြ လြသည။ A1

ကြပဏ ြ ာျား အြေ၏ လကစအာကခ

ကြပဏ မ ေသည။

A

၃၀။ TMH Telecom MEC နင Mytel အတက ကနရက ထနျားသြျားြ၊

အစကာငျား ျားမ ေစအာင လြစ ာငစြျားြနင

B


ေစ ာငျားရယြက ြ ြျားသည။ တာြျားညြခ ြျားသာ

အြေ၏ အေတအြငျားမ ေသည။

၃၁။ Yangon Stock

Exchange (YSX) -

Japan Exchange Group ၊ Daiwa Securities

နင မြနြာ ေ ျားြာျားစရျားဘဏတ အ ကာျားက

ြျားတြ ကေြ လြငနျားတေခ

TMH Telecom အာျား ရယယာစေ ျားကကအတငျား

စရာကရြက မ ေနငစေခြ ပြ ျား ဤသညက

မြနြာေ ျားြာျားစရျား စကာြစရျားရငျား၏

ကသယစရျားလြငနျားြ ာျားသ ေ ျားဝငြည

ရငျားန ျားမြ ြနြြ ာျားအတက ရြစငြ ာျားက အဓက

ရာစ စြျားသည။

C

190 စနာက ကတြ ၃။

ဝနာကဆကတ ၃။

အမညတ ခ ရဝသာ န ငင ဝတာနင န ငင တကာ လ ဝဆာငသ မျာျား

အမတ

စဥ

အဖေအစညျားအမည တရာျားစ ရငခင

သကဝရာကရာ

နယဝပမ

ဆကနယမ

၁။ Asian Development Bank နငငတကာ မြနြာမြညတင အ လကထစရာနေ

အေျားရ မ ေထနျားြက ြ ြျားသည။

Viettel Global Investment JSC ၏

အစကကျားရငြ ာျားက

ကျားသနျားစရာငျားဝယြ ငရာ

ဘဏဍာြ ြျားြ လြရ ပ း ဆ း ေားရ ော

လ အခင အရ း တငကက ြ

စစမးစစရဆးမအရ ေါ စ း မမက

မမင မေားရစ ည။

၂။ CDC Group အဂဂလန Mytel နင ငာျားရြျားြ ြာေတာ

သစဘာတည ခ က ရသည ၊

မြနြာေေတြက ရြစငြ ာျားက

လဒါနျားခြ သည Irrawaddy Green

Towers က စငစခ ျားစြျားသည။

CDC Group ငးနးမမြ နမအရ ေါ

ဆ း ေားရ ော လ အခင အရ း တငကက ြ

စစမးစစရဆးမအရ ေါ စ း မမရ ။


၃။ European Development

Financial Institutions (EDFI)

ဥစရာြ သြဂဂ Mytel နင ငာျားရြျားြ ြာေတာ

သစဘာတည ခ က ရသည ၊

မြနြာေေတြက ရြစငြ ာျားက

လဒါနျားခြ သည Irrawaddy Green

Towers က စငစခ ျားစြျားသည။

ဥ ျားစ ာငေ ေဥစြျားသြာ Dutch

development bank FMO မ ေသည။

EDFI ငးနးမမြ နမအရ ေါ ဆ း ေားရ ော

လ အခင အရ း တငကက ြ

စစမးစစရဆးမအရ ေါ စ း မမရ ။

၄။ Hokkaido University ဂ ြန မြနြာနငင၏ အစသျားောျားပဂ လတ

အေ အေဥအတက သငတနျားနင

နညျားြညာ စထာကြ ြက စြျားပ း

ဆ း ေားရ ော လ အခင အရ း

ချ ြးရဖောကမမျေားအတက

အနတ ောယရ ရစ ည။

၅။ International Finance

Corporation (IFC)

နငငတကာ Viettel Global Investment JSC နင

Mytel တ ၏ စကကျားရငြ ာျားအာျား

ကျားသနျားစရာငျားဝယြ ငရာ

ဘဏဍာြ ြျားြနင ရယယာြ ာျား


၆။ Japan Aerospace

Exploration Agency (JAXA)

ဂ ြန မြနြာ၏ အစသျားောျားပဂ လတက

လင တငရန ၂၀၂၁ ခနေတင ေ ေဥစနပ း




၇။ ြ စ ာငစရျားနင ကသယစရျား

ဝနကက ျားဌာန

မြနြာ Mytel အာျား ြေညျားပြ ျား

လငေငစြျားခြ သည။ ၎ငး၏

“တ ေားဥ ရဒအ

ကကေားမဖတ ေားရထောငမခငး” မတဆင

လထအရ ေါ ရစောင ကကည မစ စက


တညရထောငရ ည၊

Mytel အေား

စညးမျဥးနင အညရဆောင ကရစ မည

၎ငး၏ တောဝ က စ စတကျ

ျကကကရ ည၊

ဂဂလ က လမခြမနင လတလ စော

ထတရဖေါရမ ောဆ ခင တ က အဓ က

ချ ြးရဖောကရ မဖစ ည။

၈။ MPT မြနြာ မြနြာ၏ နငငစတာြင ြဘငျားကနရက

စအာြစရတာမ ေပြ ျား မြနြာေ ျားြာျားစရျား

စကာြစရျားရငျား၏ MECTel ကလညျား

လကခ၍ ဝနစ ာငြစြျားသည။

ြ စ ာငစရျားနင ကသယစရျား

ဝနကက ျားဌာန (MOTC) လကစအာက၊

၉။ မြနြာ ေ ျားြာျားစရျားဘဏ မြနြာ မြနြာြဘငျား စငစ ကျားဝနစ ာငြ၏

ြတ ကနင Yangon Stock

Exchange ၏ အမျေားစ ရယယော ငရင၊

ေ ြကနျား၊ ဘဏဍာစရျားနင

ေကြဝနကက ျားဌာန လကစအာက၊

မမ မောစစတ နင ၎ငး၏

စး ေားရ းလ င းမျေားအတက

အရဆောကအအဆ င ော ရထောက မက

ရ း ည။


၁၀။ မြနြာ ေ ြာျားစရျား

စကာြစရျားရငျား (MEC) နင

လကစအာကခ ကြပဏ ြ ာျား

မြနြာ Mytel တင အေျားရ ရယယာြ ာျားက

၎ငျား၏ လကစအာကခ ကြပဏ Star

High Co. Ltd . ြတ င

ြင ငထာျားသည ေေတြ၏ ေ ျားြာျားစရျား

လြငနျားေအြေကက ျား တေခမ ေသည။

၎ငျားသည မြနြာေေတြအတက

ကရယာြ ာျားနင ဘဏဍာစငြ ာျားက

ရယေစ ာငျားသည။ MECTel ၊ Sigma

wire နင စကဘယ ေ ျားြာျားစရျားလြငနျား၊

အစဝျားစရာက အာရခသည

စမြမြငေခနျားတ ကလညျား

လညြတသည။ ေေရာဇဝတြြ ာျားနင

လသာျားမ ေြက န က ငစသာ

ရာဇဝတြြ ာျားက ြ ြျား

အာျားစြျားကည စနသည။

၁၁။ မြနြာစလစ ကာငျားနင

အာကာသ အတတြညာ

တကက သလ

မြနြာ မြနြာ၏ ပဂ လတ အေ အေဥ

အစကာငအထညစ ေါြက ြ ြျားသည။

မြနြာေေတြက နညျားြညာနင

သငတနျားြ ာျား စြျားပ း

စစ ောဇဝတမမျေားနင လ ေားမဖစမက

ဆ ကျငရ ော ောဇဝတမမျေားက း

အေားရ းကညရ ည။

၁၂။ မြနြာ လကနကကငတြ ြြ ာျား မြနြာ MEC နင Mytel ရ Star High

ရယယာြ ာျား၏ အက ျားခောျားခင ရစသာ

ြငရင၊

လြ ျားတနျားသတမ တြ၊

ေေရာဇဝတြြ ာျားနင

လသာျားမ ေြအစြေါ န က ငစသာ

ရာဇဝတြြ ာျားအတက တာဝနရသ၊

အြ ာျားမြညသနင သက ငစသာ


ဘဏဍာရငျားမြေြ ာျားနင ြင ငြြ ာျားက

ေနေတက အလြသျားောျားမြ သ၊

၁၃။ Star High Co. Ltd. မြနြာ Mytel ရ အေျားရ၏ ၂၈ % ရယယာက

ဥြစဒစ ကာငျားအရ တရာျားဝင

ထနျားခ ြထာျားသည

မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျား၏

လကစအာကခ ကြပဏ

တေခမ ေသည။ Star High

ရယယာြ ာျားက ြဂဂလက တေဥ ျားခ ငျားက

ြင ငထာျားသည။

ရာဇဝတြြ ာျားနင လသာျားမ ေြက

န က ငစသာ ရာဇဝတြြ ာျားက

က ျားလနြအာျား ြ ြျား


၁၄။ မြနြာနငငြင ပဂ လတေနေ

တညစထာငစရျား

ဥ ျားစ ာငစကာြတ

မြနြာ မမ မောစစတ မ ထ းချြ ထေားရ ော

မမ မော၏ ပဂ ြလတအစအစဥအတက

မ ည စမခ ခမ အဖ မဖစပ း





၁၅။ Tohoku University ဂ ြန မြနြာ၏ အစသျားောျား ပဂ လတ

အေ အေဥအတက သငတနျားနင

နညျားြညာ စထာကြ ြက ြ ြျားပ း





၁၆။ Military Industry and

Telecoms Group (Viettel)

ဗ ယကနြ Mytel တင အကက ျားြာျား ျားစသာ

ရယယာြငရငနင ရငျားန ျားမြ ြနသ၊

Viettel ၏ လကစအာကခ

ကြပဏ ြ ာျားြ တ င ေေတြ

ကသယစရျား အစမခခ

အစ ာကအအအာျား အ င မြြင မခငျား

နင ေေဘက ငရာ ြေစညျားြ ာျား

ရယေစ ာငျားမခငျားတင

ြါဝငြတသကသည။





ကာကယစရျား ဝနကက ျားဌာနစအာကတင

ရသည။

၁၇။ Vietnam Posts and

Telecommunications

(VNPT)

ဗ ယကနြ မြနြာ၏ ကာကယစရျားဝနကက ျားဌာနက

ပဂ လတ ဝနစ ာငြြ ာျား စြျားသည။





ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားေြ ာျား၌ နငငစတာ

ရငျားန ျားြတညြ ေ ြခန ခြစရျား စကာြတ

စအာကတင ရသည။


၁၈။ ကြာ ဘဏ နငငတကာ ကသယစရျားကဏဍ

မြ မြငစမြာငျားလြစရျား ေ ြခ ကနင

အြ ာျားြင-ြဂဂလက

အစမခခအစ ာကအအ အ ကစြျား

အ ြတ ြတ င မြနြာအေျားရထသ

စငစ ကျားနင စထာကကြ မြ သည။

မ ြမ ငရမ ောငးလမမျေား ည Mytel

ဖ တးမ ဥးတညခ ည။

စစတ မ တဖက

စး ေားရ းလ င းမျေားက

ရ ဒယ လ ငးစဥ စမခ ခမအတက

က ထရ ကမျေား ချရ းခ ည။

မမ မောအစအစဥမျေားတင

လ အခင အရ းဆ င ော ရလး ကရ ော

တငကက ြ စစမးစစရဆးမမျေား

ျကကကခ ည။

197 စနာက ကတြ ၄။

ဝနာကဆကတ ၄။

Telecom International Myanmar (Mytel) ၏ ဒါရ ကတာဘ တအဖေ

အမတ

စဥ

အမည ရာ ျား န ငင သာျား အပခာျားတာ န

၁။ Do Manh

Hung

ဒါရကတာ ဗ ယကနြ Viettel Global Investment JSC

၏ အစထစထ ဒါရကတာ

၂။ Hoang Trung

Thanh

အလြအြစ ာ

င အရာရခ ြ

ဗ ယကနြ

၃။ ဥ ျားခငစြာငေျား ဥကက ဌ မြနြာ MEC နင Star High Co. Ltd.

တ ၏ ဒါရကတာ

၄။ စဒေါ ြျားမြင ဥစ အတငျားစရျားြျား မြနြာ Mytel Wallet International Co.

Ltd. ၏ အတငျားစရျားြျား

၅။ ဥ ျားြ ျားဟန ဒါရကတာ မြနြာ MNTH ၏ ဒါရကတာ၊ Fortune

ကြပဏ အြေ၏ ဥကက ဌ၊ New Day

Energy ၏ ဒါရကတာ၊ မြနြာ

စက ာကမ အထျားေ ျားြာျားစရျားဇ

ေစြါငျားအ ြ၏ ဒါရကတာ၊ ရခင

တျားတက ပ ျားစရျား

စကာြစရျားရငျား၏ ဒါရကတာ၊

Yatanarpon Teleport ၏

ဒါရကတာ၊ မြနြာ

သတငျားအခ ကအလကနင

ကသယစရျား အတတြညာ

ပ ျားတျားတကစရျား၏ ဒါရကတာ၊

198 စနာက ကတြ ၄။

၆။ Nguyen Cao

Loi

ဒါရကတာ ဗ ယကနြ လကစထာက အစထစထြနစနဂ ာ

Viettel Global Investment JSC

၇။ ဥ ျားေျားသနျား ဒါရကတာ မြနြာ MNTH ၏ ဒါရကတာ၊ မြနြာ

သတငျားအခ ကအလကနင

ကသယစရျား အတတြညာ

ပ ျားတျားတကစရျား၏ ဒါရကတာ၊

Royal Yatanarpon Telecom ၏

ဒါရကတာ၊ Yatanarpon

Teleport ၏ ဒါရကတာ

၈။ Colonel Tao

Duc Thang

ဒါရကတာ ဗ ယကနြ လကစထာက ဒါရကတာ၊ Viettel

Group.

၉။ ဗလြျားခ ြ

စသာလင

ဒါရကတာ မြနြာ ညန ကာျားစရျားြျား၊ ကသယစရျား

ညန ကာျားစရျားြျားရ ျား၊ မြနြာ

တြြစတာ

၁၀။ ဥ ျားရငစြာငညန ဒါရကတာ မြနြာ မြနြာ ေ ျားြာျားစရျား စကာြစရျားရငျား

(၂၀၀၈ ခနေက လကစထာက

အစထစထြနစနဂ ာ တာဝန

ယထာျားသည။)

199 စနာက ကတြ ၅။

ဝနာကဆကတ ၅။

သရ ာျားသည စစတ အဝပခစ ကစခနျားမျာျားရ ဆကသယဝရျား တာ ါတ ငမျာျား

စဥ သဝကဂတ

နင လငခ

ဝဖေါ ပ ချက ပ ညနယ သ မဟ တ

တ ငျားဝဒသကက ျား

မတချက

၁။ CHN0005 အြတ (၂၆၈)

စမခလ ငတြရငျား၊

လြျား

ခ ငျား မ ရ

၂။ KCN0321 အြတ (၃၈၃)

စမခမြနတြရငျား

ကခ င ဝငျားစြာက အဓက

ေ ေဥသည သ စသာ GPS

စမြြက Sahmaw

ကညနျားသည။

စမခမြနတြရငျား ၃၈၃

အစြေါ အေ ရငခောြ ာျား။

ရကတြတာဝါတင။

၃။ KCN0156 အြတ (၄၀) ဟြင

တြခြ၊ ြျားညြငျား

ကခ င မ ရ

၄။ KCN0402 ြနေ ရ ေေတြနယစမြ -

အတညြမြ နင

ကခ င လကနကကငြဋြကခန

ယစမြ၊ အစသျားေြြသ။

၅။ KYH0055 စဘာလခြရ အြတ

(၃၃၇) စမခမြနတြရငျား

ကရငန ေေတြအစမခေကေခနျား

တညစ ာကြနင

ြါတသက၍ ြဋြကခ

မ ေစနသည စနရာ

၆။ KHY0089 ရျား ျားရ အ င မြင

တြြစတာ

ကရငန မ ရ

https://files.justiceformyanmar.org/CHN0005_SST4-60m_130kph_Access_1x12kVA_Fence%2010x16_0m_GEM_V1.pdf

https://files.justiceformyanmar.org/KCN0321_GMT3-60.5m_130kph_Access_1x12kVA_Fence%208x10m_0m_Coc%20A_V1_M.pdf

https://files.justiceformyanmar.org/KCN0156_SST3-45m_130kph_Access_1x8kVA_Fence%208x14_1m_Coc%20A_20T_V2.PDF

KCN0402

ttps://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fbe417f07b9be580f144c48_A35%20KYH0055_GMT3-60.5m-130kph-Access_1x8kVA_Fence%208x10m_0m_Coc%20A_V1_M%20-%20B2S.pdf

https://files.justiceformyanmar.org/KYH0089_GMT3-60.5m_130kph_Access_1x12kVA_Fence%208x10m_0m_GEM_V2.pdf


သငတနျားစက ာငျား

အြတ (၁၄)

၇။ KYN0253 အြတ (၂၂)

စမခမြနတြြ - ဘာျားအ

ကရင ဘာျားအ

၈။ KYN0358 စတာငကစလျား ေေတြ

အစမခေကေခနျား

ကရင အစမခေကေခနျားက

အတအက

စ ေါ မြြထာျားြါ -

စမခမြနတြြ ၂၂

စအာကရ

စမခလ ငတြရငျား ၂၀၂

မ ေနင ယရာ ရသည။

၉။ MGY0008 အြတ (၁၀၁)

စမခမြနတြြ၊ ြခကက

ြစကျား MEC တာဝါတငက

၎ငျားစနရာတင

ရစနပြ ျားသာျား မ ေသည။

Mytel က

ကရယာြ ာျားအတက

အခနျားက

တညစ ာကစနသည။

၁၀။ MGY0746 ကာကယစရျားြေစညျား

ထတလြြ

ညန ကာျားစရျားြျားရ ျား

အစ ာကအအ၊

သရကပြ နယ၊ ြစကျား

ြစကျား မ ရ

၁၁။ MGY0747 ကာကယစရျားြေစညျား

ထတလြြ


အစ ာကအအ၊ ပြ သေ

ပြ နယ၊ ြစကျား


၁၂။ MGY0748 ကာကယစရျားြေစညျား

ထတလြြ



https://files.justiceformyanmar.org/A36%20KYN0253_SST3-40m_130kph_MainNode_1x30kVA_Fence%2012x16_1.5m_Coc%20A_V4.pdf

https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fbe4176e791e12ea818ace4_A37%20KYN0358_Pole-20m_130kph_Access_1x12kVA_Fence%206x6m_0m_Coc%20A_V2.PDF

https://files.justiceformyanmar.org/MGY0008_130kph_MainNode_1x30kVA_0m_Coc%20A_V2.pdf

https://files.justiceformyanmar.org/A39%20MGY0746_GMT3-60.5m_130kph_Access_1x12kVA_Fence%208x10_0m_Coc%20A_20T_V1.PDF

https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fbe417fec023b4210246ca2_A40%20MGY0747_SST3-60m_130kph_Access_1x12kVA_Fence%2010x16m_0m_Coc%20A_20T_PMT8100W_V1.PDF



အစ ာကအအ၊

စတာငတငျားကက ျား၊ ြစကျား

၁၃။ MGY0749 ကာကယစရျားြေစညျား

ထတလြြ


အြတ ၁၈ ၊

စတာငတငျားကက ျားပြ နယ၊

ြစကျား


၁၄။ MON0379 အြတ (၂၄)

စမခလ ငတြရငျား၊ သထ

ြန မ ရ

၁၅။ MON0163 အြတ (၈)


ဘ ျားလငျား

ြန မ ရ

၁၆။ NPW0074 စနမြညစတာ

တငျားေေဌာနခ ြရ ျားဝငျား

စနမြညစတာ ဌာနခ ြတင အ င မြင


ေေ ငစရျားတြ ြ ၊

အြတ (၂) အ င မြင


တြရငျားနင အြတ (၈)

စလစ ကာငျားရန

ကာကယစရျား

ကသယစရျားတြရငျား

တ ြါဝငသည။

စရစမြာငျားယာဥမ င

တာဝါတင


https://files.justiceformyanmar.org/MON0379_GMT4-60.5m-130Kph-Access_1x8kVA_Fence%208x10m_1m_Coc%20A_10T_V1.PDF

https://files.justiceformyanmar.org/MON0163_GMT4-60.5m-160kph-Main%20node_1x30kVA_Fence%2010x12m_0m_Coc%20A_10T_V2.pdf

https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fbe41708416f6a82eb80846_A56%20NPW0074_Mobile%20Car-30m_160kph_Acesses_V1.pdf


၁၇။ NPW0040_

1

နငငစတာ ကာကယစရျား

တကက သလ

စနမြညစတာ နငငစတာ ကာကယစရျား

တကက သလ၊

သငတနျားသာျားြ ာျားသည

အဆင မမင ေေဘက

အရာရကက ျားြ ာျား

မ ေ ကသည။

သင ကာျားြြ ာျားထြတင

ေေစရျားသြပြညာနင

နညျားြညာတ

ြါဝငသည။ Rooftop

tower

၁၈။ NPW4001 အြတ (၃) ေေတြ

လစနစ ာင

စနမြညစတာ စရလ ာျားယာဥ

၁၉။ RKE0233 အြတ (၉၁၉)

အငဂ ငန ယာ တြရငျား၊

အနျားပြ နယ၊ ရခင

ရခင အစနာကတငျား

ေေဌာနခ ြ တညစနရာ

၂၀။ SHN0001_

01

လာျားရ ျား ပြ နယ -

စနရာအတအက

ြသရြါ။

ရြျား အစမခေကေခနျားအတငျား၊

ေေတြဂစဒါငနင

အရာရတေဥ ျား၏

အြအန ျား၊

၂၁။ SHN0005 အြတ (၃၅)

အစမြာကတြ၊

ြနျားရငပြ နယ

ရြျား Taicom JSC က

ထြ င

ကနထရကစြျားထာျားသ

ည

၂၂။ SHN0118 ေေစမြမြင တကြြဝင

သငတနျားတြ ြ၊

ရြစ ာက

ရြျား မ ရ

၂၃။ SHN0121 ေေတြဗ ဟာယနေ၊

ြငျား တပြ နယ

ရြျား Taicom JSC က

ထြ င

ကနထရကစြျားထာျားသ

ည

https://files.justiceformyanmar.org/NPW0040_1_RTT_H%3D6m_160kph_1minishelter_1battery%20cabinets_V2.PDF

https://files.justiceformyanmar.org/NPW0040_1_RTT_H%3D6m_160kph_1minishelter_1battery%20cabinets_V2.PDF

https://files.justiceformyanmar.org/NPW4001_Mobile%20Car-30m_130kph_Acesses_V1.pdf

https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fbe417d4a516b54111d755b_A28%20RKE0233_SST3-60m_225kph_Access_1x8kVA_Fence%2010x16m_0m_Coc%20A_20T_V1.PDF

https://files.justiceformyanmar.org/SHN0001_01_Pole-15m_160kph_Access_No%20Fence%20_No%20Slab_Coc%20A_V1.pdf

https://files.justiceformyanmar.org/SHN0001_01_Pole-15m_160kph_Access_No%20Fence%20_No%20Slab_Coc%20A_V1.pdf

https://files.justiceformyanmar.org/SHN0005_GMT3-66m-130kph-Main%20node_1x30kVA_Fence%2010x12m_0m_Coc%20A_10T_V1.pdf

https://files.justiceformyanmar.org/SHN0118_SST3-45m-130Kph-ACCESS_1x8kVA_Fence%208x14m_0m_Coc%20A_V1_M.pdf

https://files.justiceformyanmar.org/SHN0121_SST3-45m_130kph_Main%20node_1x30kVA_Fence%2012x16m_0m_Coc%20A_V2_10T.pdf


၂၄။ SHN0734 ေေတြ ကငျားေခနျား၊

စလာကကင ပြ နယ။


၂၅။ SHN0808 အြတ (၂၈၁)


ြငျားယန၊ ရြျား


၂၆။ SHN1038 အြတ (၉၁၂) ေေတြ

အငဂ ငန ယာ တြရငျား

လာျားရ ျား


၂၇။ SHN1064 အြတ (၅၂၂)

စမခမြနတြရငျား၊

လာျားရ ျား။


၂၈။ SHN1192 အြတ (၃၅၁)

အစမြာကတြ၊

တန ယနျား ပြ နယ


၂၉။ SHN1231 အြတ (၂၂၆ )


က ငျားတ ပြ နယ။

ရြျား လ ငြနျားက ငနင

လယစြာ

စတာငကနျားေခနျားအ ကာျား

၃၀။ SHN1233 ေေ ငစရျားကြကြြ

အြတ (၁၈)၊ ြငျားမ တ၊

ြငျားမ တပြ နယ


၃၁။ SHN1240 ကတဂတငျား ေေဌာနခ ြ၊

က ငျားတ

ရြျား က ငျားတ၏

အစရစတာင၊


ယနေြ ာျား၏ တညစနရာ၊

၃၂။ SHN1266 အြတ (၁၅)

စမခလ ငတြရငျား၊ ြငျားရျား

ပြ နယ

ရြျား ြငျားေပြ စဘျား၊

က ယမြန စသာ

ေေတြအစမခေကေခနျား

အတငျား၊

https://files.justiceformyanmar.org/SHN0734_SST3-60m_130kph_Access_1x8kVA_Fence%2010x16m_0m_Coc%20A_20T_V1_New.pdf

https://files.justiceformyanmar.org/SHN0808_SST3-60m_130kph_Access_1x12kVA_Fence%2010x16m_0m_GEM_20T_V2.pdf

https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fbe417eac0e69b6964fdbba_A32%20SHN1038_SST3-40m_130kph_Access_1x8kVA_Fence%208x14_0m_Coc%20A_20T_V3_San%20nen.pdf

https://files.justiceformyanmar.org/SHN1064_SST3-40m_225kph_Access_1x8kVA_Fence%208x14_0m_Coc%20A_20T_V3_San%20nen%20%2B%20Ke%20da.PDF

https://files.justiceformyanmar.org/SHN1192_GMT3-60.5m_130kph_Access_1x8kVA_Fence%208x10_0m_Coc%20A_20T_V1_San%20nen.PDF

https://files.justiceformyanmar.org/SHN1231_GMT3-60.5m_130kph_Access_1x12kVA_Fence%208x10_0m_Coc%20A_20T_V1.PDF

https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fbe417e67f5d11a141fb2b1_A34%20SHN1233_SST3-45m_130kph_Access_1x8kVA_Fence%208x14m_0m_Coc%20A_20T_V2.pdf

https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fbe417c9193bc838d2c03e4_A30%20SHN1240_SST3-45m_130kph_Access_1x8kVA_Fence%208x14m_10T_0m_Coc%20A_V2.pdf

https://files.justiceformyanmar.org/SHN1266_GMT4-60.5m-130kph-Access_1x12kVA_Fence%208x10m_0m-Coc%20A_20T_V1.pdf


၃၃။ SHN1349 ြငျားစထာက

ေေတြအစမခေကေခနျား၊

က ငျားတ

ရြျား MEC တာဝါတင

တေခနင Viettel ြ

စထာကြ စနစသာ MEC

အစမခခအစ ာကအအ

ြ ာျားက မြသစနသည။

ေေတြ

ဟယလ စကာြတာ

ငျားကငျားစဘျားနာျားအန ျား။

၃၄။ SHN1405 ေေတြသငတနျားစက ာ

ငျားက ငျားတ

ရြျား က ငျားတပြ နင

စလ ြအန ျား

၃၅။ SHN1527 ြသရရစသျားသည

ေခနျား၊

စလာကကငပြ နယ

ရြျား ကျားကန စဒသ၊

ကငျားစောင ေခနျားနင ကြ

ရကတင

တာဝါတငရသည။

စသခ ာော စောင စနသည

အစောင ရသည။ အမခာျား

ေေတြအစ ာကအအ

ြ ာျားနင လညျား

န ျားကြောရသည။

၃၆။ TNI0220 စရတြ/ေေတြ

အစမခေကေခနျား -

စရမ ပြ နယ

တနသဂာရ စမြယာြဋြကခ ရ

မ ေြာျားစန ြ စနရာစဒသ

၃၇။ YGN0024 ေေတြရာ၊ ြဂဂလာဒ ရနကန ကသယစရျား ယနေ ၃

ခ တညရစသာစနရာ

၃၈။ YGN1605 MEC ြငြ ဂစဒါင ရနကန မ ရ

https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fbe41748ff3b9d182ab95df_A33%20SHN1349_SST3-50m_130kph_Access_1x12kVA_Fence%208x14m_0m_GEM_20T_V1.pdf

https://files.justiceformyanmar.org/SHN1405_GMT3-60.5m_130kph_Access_1x12kVA_Fence%208x10_0m_GEM_20T_V1.pdf

https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fbe4174e70cd334e667f98b_A29%20SHN1527_SST3-50m_130kph_Access_1x12kVA_Fence%208x14m_0m_GEM_20T_V1.pdf

https://files.justiceformyanmar.org/A38%20TNI0220_GMT3-49.5m_160kph_Access_1x12kVA_Fence%208x10_0m_Coc%20A_20T_V2.PDF

https://files.justiceformyanmar.org/YGN0024_SST3-40m-195kph-MainNode_1x12kVA_Fence%2012x14m_0m_Coc%20A_V1_S_SoilTest.pdf

https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fbe417bf8100cb30087e14d_A14%20YGN1605_SST3-40m_195kph_Access_1x12kVA_Fence%200x0m_0m_GEM_10T_V1.pdf

205 အဆး တမတစ

အဆြျားသတမတစ

1ကလသြဂဂ အခ ကအလကရာစ စရျားြေရင

အလအရ “ခရန ” သညက “တြြစတာနင

၎ငျား၏ စခါငျားစ ာငြက တကရကမ ေစေ

သ ြဟတ သယဝက၍မ ေစေ အက ျားမြတ

မ ေစေသည ေ ျားြာျားစရျား၊ ကနသယစရျား၊

ြသာျားေ က စရျားနင လြငနျားလညြတစရျား

ငရာ က စရျားြ ာျားြတ င န ျားန ျားေြေြ

ခ တ ကြြ ာျား ရစနသည ” တသ ျားြဂဂလ

သ ြဟတ ကြပဏ ြ ာျားဟ အဓြပယ င

ထာျားသည။ A/HRC/42/CRP.3၊ ောြဒ ၇၆။

2 Mytel အသျားမြ သ ၁၀ သနျား စက ာသာျားပြ

မြညသ တြြစတာ သတငျားော (ဇနလ ၅ ရက၊

၂၀၂၀ ခနေ)။

https://en.qdnd.vn/economy/military-

businesses/Mytel-surpasses-10-million-

subscribers-517321

3 မ ည ဆကဆရ းနင စ တဓောတစစဆငရ း

ည ကကေားရ းမ းရး။

4 နငငတကာ ရာဇဝတြြ ာျား ငရာ

တရာျားရ ျားအစြေါ စရာြ သစဘာတောခ ြ။


တရာျားရ ျားအစြေါ စရာြ သစဘာတောခ ြ၊ ြဒြ ၇။


တရာျားရ ျားအစြေါ စရာြ သစဘာတောခ ြ၊ ြဒြ ၈။

7 အစမခခြ ၃-၆၊ ကလသြဂဂ၏ ေ ျားြာျားစရျားနင

လ အခင အစရျား ငရာ လြျားညန

အစမခခြဝါဒြ ာျား၊ OECD (၂၀၁၁)၊ OECD ၏

နငငေ ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားေြ ာျားအတက

လြျားညနခ ကြ ာျား, OECD ထတစဝြ၊ အခနျား ၄။

8 အစမခခြ ၁၁-၁၄၊ ကလသြဂဂ၏ ေ ျားြာျားစရျားနင


အစမခခြဝါဒြ ာျား။

9 အစမခခြ ၁၅-၂၂၊ ကလသြဂဂ၏ ေ ျားြာျားစရျားနင


အစမခခြဝါဒြ ာျား။

https://en.qdnd.vn/economy/military-businesses/Mytel-surpasses-10-million-subscribers-517321




10 OECD (၂၀၁၁ခနစ)၊ OECD ၏ နငငေ

ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားေြ ာျားအတက

လြျားညနခ ကြ ာျား၊ OECD ထတစဝြ, အခနျား ၄။

11 OECD (၂၀၁၁ခနစ)၊ OECD ၏ နငငေ ေ ျားြာျားစရျား

လြငနျားေြ ာျားအတက လြျားညနခ ကြ ာျား၊ OECD

ထတစဝြ၊ အခနျား ၇။

12 OECD (၂၀၁၉ခနစ)၊ တာဝနယြရစသာ

ေ ျားြာျားစရျား လြငနျားြ ာျား စငစခ ျားမခငျားနင

စငစ ကျားသကစသခောခ ြြ ာျား မြ လြမခငျား

တ အတက တငကက ေေြျား ေေစ ျားြြ ာျား - OECD

၏ နငငေ ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားေြ ာျားအတက

လြျားညနခ ကြ ာျားက အစကာငအထည

စ ေါစနသည ဘဏြ ာျားအတက အဓက

ေဥျားောျားရြည အခ ကြ ာျား။

13 Loi no. 2017-399 du 27 Mars 2017 relative

au devoir de vigilance des sociétés mères et

des entreprises donneuses d’ordre

14 ဝါေေနျားနာျား သစဘာတည ခ က။

https://www.wassenaar.org

15 ဥစရာြသြဂဂစကာငေ ၏ ဘသစဘာ

ရြတညခ က 2008/944/CFSP ဒ ဇငဘာ ၈

ရကစန ၊ ၂၀၀၈ ခနေ၊ ေေဘက ငရာ

နညျားြညာနင ြေစညျားကရယာြ ာျား၏

ထတကနြ ာျားအာျား ထနျားခ ြရာတင လကနာစေရန

ဘေညျားြ ဥျားြ ာျား မြဌာနျားမခငျား။

16 ဥစရာြသြဂဂစကာငေ ၏ ျားမ တခ က

2013/184/CFSP။

17 Melissa Crouch၊ ြေညျားြ အစမခခဥြစဒက

ကက တင မြင ငလြစ ာငမခငျား - အာဏာြင

အစမခခဥြစဒဝါဒ နင မြနြာနငငြ ေေတြ၊ 54

Law & Society Rev. 487 (၂၀၂၀ခနစ)။

18 မြညစထာငေ မြနြာနငငစတာ ြေညျားြ

အစမခခဥြစဒ (၂၀၀၈ခနေ)၊ အ ငး ၆ (စ)။

19 Melissa Crouch၊ ြေညျားြ အစမခခဥြစဒက

ကက တင မြင ငလြစ ာငမခငျား - အာဏာြင

အစမခခဥြစဒဝါဒ နင မြနြာနငငြ ေေတြ၊ 54

Law & Society Rev. 487(၂၀၂၀)။

20 မြနြာ ေေတြရာဇဝတဂဏျား - ြေတက မခောျားြ

Justice For Myanmar။

https://www.justiceformyanmar.org/stories/

myanmars-military-cartel-corruption-by-

design

21 “မြနြာ “ သညြာ “မြနြာ” သည၏

ြင ငြက စ ေါ မြသည ြေမ ေပြ ျား

တခ အ ြအေညျားြ ာျား၏ တရာျားဝငနာြညြ ာျားတင

အသျားမြ စလ ရြါသည။

22 YSX ောရငျားသငျား ေ ျားြာျားစရျား လြငနျားေသည

မြနြာေေတြက ခ ြျားသာစေသည။


https://www.justiceformyanmar.org/stories/myanmars-military-cartel-corruption-by-design



https://www.justiceformyanmar.org/stories/yangon-stock-exchange-listed-logistics-conglomerate-to-enrich-myanmar-military


yangon-stock-exchange-listed-logistics-

conglomerate-to-enrich-myanmar-military

23 Desmond Ball, မြနြာ၏

ေေတြလ ဝကခ ကြ ာျား - ောြ ကနာ ၉၂

(၁၉၉၈ခနေ)။


ေေတြလ ဝကခ ကြ ာျား - ောြ ကနာ ၁၀၄

(၁၉၉၈ခနေ)။


ေေတြလ ဝကခ ကြ ာျား - ောြ ကနာ ၂၂၄

(၁၉၉၈ခနေ)။

26 UNIDIR, ငဘာအညနျားကနျား- နငငတကာ

လမခ စရျား ြေြ ာျားနင ခြမခြျားေတမ ာသျားသြခ က၊

ောြ ကနာ ၃၆ (၂၀၁၃)။

http://www.unidir.org/files/publications/pdf

s/cyber-index-2013-en-463.pdf

27 Andrew Selth, တြြစတာက

အသငစမြာငျားမခငျား - ၁၉၈၈ ြေ၍

မြနြာ တြြစတာ လကနကကငတြ ြြ ာျား၊

ောြ ကနာ ၂၆-၂၇ (၁၉၉၆)။

28 စြာငစအာငြ ျား၊ တြြစတာက ထစထာငမခငျား -

ောြ ကနာ ၁၅၄ (၂၀၀၉)။

29 ဥြြာအာျားမ င ကလသြဂဂ၏ IIFFMM

အေ ရငခော UN IIFFMM A/HRC/42/CRP.5 က

ကည ြါ။ အလာျားတ ၁၉၉၄ ြ ၂၀၀၈ ခနေအထ

ထတမြနခြ စသာ မြညစထာငေမြနြာနငင

အြ ျားသာျားညန စြါငျားအေျားရ၏ လ အခင အစရျား

ြတတြျားတငဌာန၏ လ အခင အစရျား

နေေဥြတတြျားြ ာျားကလညျား ကည နငြါသည။

https://www.burmalibrary.org/en/category/

burma-human-rights-yearbooks-1994-2008

30 UN IIFFMM၊ မြနြာေေတြ၏

ေ ျားြာျားစရျား ငရာ အက ျားေ ျားြာျားြ ာျား၊

A/HRC/42/CRP.3၊ ောြဒ ၈၀။

31 Kaladan Press Network၊ အလယသစက ာ

လသတကငျား (၂၀၁၈ ခနေ)။

http://www.kaladanpress.org/images/docu

ment/2018/KillingFieldsWEB--01.pdf

အလယသစက ာ အေအမြ လကသတြတင

ြါဝငစနစသာ တာဝါတငြ ာျားြာ

၎ငျားတ ကနရကတင ြါဝငစသာ ဝနစ ာငြ

စရာငျားခ သြ ြင ငလညြတစနမခငျားမ ေပြ ျား

မြနြာအေျားရအာျား ေေြျားေေစ ျားစြျားရန

တယလ စနာြ တန မြနခြ ြါသည။ အ ြါ

စတာငျား ခ ကြာ မြနြာနငငကြ သ ေေတြြ

က ျားလနစသာ နငငတကာ ရာဇဝတြြ ာျားက

အစရျားယနငသည

အစ ာကအအြ ာျားကငျားြြ စနသည နငငအတက

အထကြါအ ကမြ ခ ကသည ေျားရြ ယရာ

အ ကမြ ခ ကမ ေစနြါသည (နဝငဘာ ၂၉ ရကစန ၊

၂၀၁၈ ခနေ)။ ကလာဒန သတငျားကနရက၏



http://www.unidir.org/files/publications/pdfs/cyber-index-2013-en-463.pdf

http://www.unidir.org/files/publications/pdfs/cyber-index-2013-en-463.pdf

https://www.burmalibrary.org/en/category/burma-human-rights-yearbooks-1994-2008

https://www.burmalibrary.org/en/category/burma-human-rights-yearbooks-1994-2008

http://www.kaladanpress.org/images/document/2018/KillingFieldsWEB--01.pdf

http://www.kaladanpress.org/images/document/2018/KillingFieldsWEB--01.pdf


အေ ရငခောအစြေါ ထတမြနစ ကညာခ ကက

ဤတင ကည ြါ။

https://www.telenor.com/media/announcem

ent/statement-on-report-from-kaladan-

press-network

၂၀၂၀ ခနေ စအာကတဘာ ၂၇ ရကစန တင

စနာစဝျားနငငရ OECD ၏ နငငအ င

ကသယရန ခ ကဌာနြ

အလယသစက ာအတက အြနတရာျား

စတာငျား စနစသာ စကာြတ ထြ

တငတနျားြတေရြက လကခရရခြ ြါသည။

https://www.responsiblebusiness.no/news/t

he-norwegian-ncp-accepts-new-complaint-

csja-vs-telenor/

32 ကလသြဂဂ လ အခင အစရျားစကာငေ ၊

မြနြာနငငရ ရဟငဂ ာ ြတ လငြ ာျားနင

အမခာျားလနညျားေြ ာျား၏ လ အခင အစရျား အစမခအစန

A/HRC/RES/39/2။

33 ဗြာ/မြနြာ - နငငတကာ ရာဇဝတြြ ာျား ငရာ

တရာျားရ ျား။ https://www.icc-

cpi.int/bangladesh-myanmar

34 AFP၊ မြနြာ “ရငျားလငျားစရျားေေ ငစရျား” ြ

စထာငစြါငျားြ ာျားော ထကစမြျားစနရသည အစြေါ

ကလသြဂဂြ ေျားရြြြနစနသည DW (ဇန ၂၈,

၂၀၂၀ ခနေ)။ https://www.dw.com/en/un-

concerned-as-thousands-flee-myanmar-

clearance-operation/a-53972650

35 ကလသြဂဂ - ရခငနင ခ ငျားမြညနယစတာငြငျားရ

ြဋြကခ၏ လသာျားခ ငျားောနာြ ငရင

သကစရာကြ အစြေါ ကလသြဂဂြ

ေျားရြြြနြရစ ကာငျား ထတစ ေါ မြခြ ပြ ျား

နငငတကာ လသာျားခ ငျား ောနာြ ငရာ

ဥြစဒြ ာျားက သက ငသအာျားလျားြာ

စလျားောျားလကနာရနနင လသာျားခ ငျားောနာြ ငရာ

လကလြျားြ ြက ခင မြ စြျားရန စတာငျား ခြ သည

(ဇန ၂၈ ရကစန ၊ ၂၀၂၀ ခနေ)။

https://myanmar.un.org/en/51223-united-

nations-expresses-concern-over-

humanitarian-impact-conflict-rakhine-and-

southern-chin

36 နငငတကာ လတပငြျားခ ြျားသာစရျားအ ြ - မြနြာ၊

ရခငြဋြကခ ျားရာျားလာသညနင အြျ

လကလတေြယ စလစ ကာငျားတကခကြြ ာျားက

အရြသာျားြ ာျားက စသစ ကစေသည (ဇလင ၈

ရကစန ၊ ၂၀၂၀ ခနေ)။

https://www.amnesty.org/en/latest/news/20

20/07/myanmar-indiscriminate-airstrikes-

kill-civilians-rakhine/

37 မြနြာနငငရ လ အခင အစရျား

အစမခအစနနင ြတသက၍ အထျားေေြျားစရျား

အရာရ၏ အေ ရငခော A/HRC/43/59 ောြဒ ၅၁။

38 နငငတကာ လတပငြျားခ ြျားသာခင အ ြ ၊ မြနြာ-

“အလယစခါငတင ြတြစနမခငျား” မြနြာနငင

စမြာကြငျားရြျားမြညနယရ ြဋြကခအ ကာျား

အရြသာျားြ ာျားအစြေါ အလြသျားောျားလြြြ ာျား

https://www.telenor.com/media/announcement/statement-on-report-from-kaladan-press-network



https://www.responsiblebusiness.no/news/the-norwegian-ncp-accepts-new-complaint-csja-vs-telenor/



https://www.icc-cpi.int/bangladesh-myanmar

https://www.icc-cpi.int/bangladesh-myanmar

https://www.dw.com/en/un-concerned-as-thousands-flee-myanmar-clearance-operation/a-53972650



https://myanmar.un.org/en/51223-united-nations-expresses-concern-over-humanitarian-impact-conflict-rakhine-and-southern-chin




https://www.amnesty.org/en/latest/news/2020/07/myanmar-indiscriminate-airstrikes-kill-civilians-rakhine/




(စအာကတဘာ ၂၄, ၂၀၁၉ ခနေ)။

https://www.amnesty.org/en/documents/as

a16/1142/2019/en/

39 မြနြာနငငရ

လ အခင အစရျားအစမခအစနြ ာျားအစြေါ

အထျားေေြျားစရျားအရာရ၏ အေ ရငခော

A/HRC/43/59, ောြဒ ၁၅။

40 Nathan Vanderklippe, ‘က စနာက

မြဿနာလြတယလ သတ က ထငတယ’ -

မြနြာတေဥ ျား ထကစမြျားစနရမခငျားသည အရြဘက

လ အ ြအေညျားအစြေါ စနာက ျားတကခကြ

မ ေသည၊ the Globe and Mail (ြတလ ၁၀


https://www.theglobeandmail.com/world/ar

ticle-they-think-i-make-trouble-myanmar-

man-on-the-run-is-latest-attack/

41 ေယြငျားစအာင၊ စအစအ သတငျားမြ လြြနင

ြတသကပြ ျား သတငျားစထာကြ ာျားအာျား မြနြာရြြ

ြျား ျားေေစ ျားြြ ာျား ကလြစန၊ ဧရာဝတ r

(ဧပြ လ ၁ ရကစန ၊ ၂၀၂၀ ခနေ)။

https://www.irrawaddy.com/news/burma/m

yanmar-police-continue-arrests-

interrogations-reporters-aa-coverage.html

42 စဝယြျားမြင ၊ မြနြာ ရခငစဒသတင အငတာနက

ြတြငြအာျား နဒမြြအစြေါ တကကကလြရာျားသ

၆ ဥ ျားအာျား တရာျားေြ၊ RFA (ဇန ၂၄, ၂၀၂၀ ခနေ)။

https://www.rfa.org/english/news/myanmar/

activists-charged-06242020154538.html

43 Sebastian Strangio၊ ေေ န က ငစရျား နဒမြသ

စက ာငျားသာျားြ ာျားအာျား ြျား ျားြြ ာျား မြနြာက

အရနမြင လာ၊ the Diplomat (စအာကတဘာ ၂


https://thediplomat.com/2020/10/myanmar

-accelerates-arrests-of-student-anti-war-

protesters/

44 Michele Ford၊ Michael Gillan နင Htwe

Htwe Thein၊ ခရန ဝါဒြ စရစြေါ လနညျားေ

အြခ ြသည ေနေသ လာျား၊ မြနြာမြညရ

ြဂဂလကြငမြ လြမခငျားနင ေ ျားြာျားစရျား

စရစြေါ ြ ာျား၊ 46 J. Contemporary Asia

ောြ ကနာ ၁၈၊ ၁၉၊ ၃၇-၃၈ (၂၀၁၆)။

45 UN IIFFMM၊ မြနြာေေတြ၏ ေ ျားြာျားစရျား

အက ျားေ ျားြာျားြ ာျား A/HRC/42/CRP.3 ောြဒ ၆

(က) နင ောြင ၅၅။.

46 UN IIFFMM၊ A/HRC/39/64 ောြဒ ၉၂။


အက ျားေ ျားြာျားြ ာျား၊ A/HRC/42/CRP.3

တင ကည ြါ။

48 ဥာဏလငလငျား၊ မြနြာနငငအာျား ကက ျားြာျားစသာ

အစကကျားထထြ ထာျားခြ ခ နတင ေေတြ

https://www.amnesty.org/en/documents/asa16/1142/2019/en/

https://www.amnesty.org/en/documents/asa16/1142/2019/en/

https://www.theglobeandmail.com/world/article-they-think-i-make-trouble-myanmar-man-on-the-run-is-latest-attack/



https://www.irrawaddy.com/news/burma/myanmar-police-continue-arrests-interrogations-reporters-aa-coverage.html



https://www.rfa.org/english/news/myanmar/activists-charged-06242020154538.html

https://www.rfa.org/english/news/myanmar/activists-charged-06242020154538.html

https://thediplomat.com/2020/10/myanmar-accelerates-arrests-of-student-anti-war-protesters/




ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားအနေကက ျားက လထထြ

အက ျားအမြတြ ာျား သြျားယခြ ၊ Myanmar Now

(ဇန ၂၇, ၂၀၂၀)။ https://myanmar-

now.org/en/news/military-conglomerate-

shields-profits-from-the-public-while-

leaving-myanmar-with-massive-debt.

49 အစဝျားြ အာရခ စမြမြင အစမခေကေခနျား၊

မြနြာ ေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျား။

https://www.mecwebsite.com/remote-

sensing-ground-station/.

50 Ricky J. Lee၊ အေနျားစရာက အ ကြျား ကြ

တက ကစရျား ေေြြြ ာျားတင ပဂ လတ

ကသယစရျားေနေ၊ အစဝျားထနျား အာရခမခငျား နင

စမြမြင တညစနရာ ရာစ မခငျားေနေတ အာျား

ေေတြြ အသျားမြ ြ၊ ောြ ကနာ ၇၉၊ J. Air L. &

Com - ောြ ကနာ ၆၉၊ ၈၁-၈၁ (၂၀၁၄ ခနေ)။

51 Myanmar Sigma Wire and Cable Factory,

မမ မော စး ေားရ းရကော ရ းရငး။

https://www.mecwebsite.com/myanmar-

sigma-wire-and-cable-factory-hlaing-thar-

yar-2/



A/HRC/42/CRP.3။



A/HRC/42/CRP.3 ောြဒ ၆ (က)။



A/HRC/42/CRP.3 ောြဒ ၆ (ဃ)။

55 UN IIFFMM - မြနြာေေတြ၏


A/HRC/42/CRP.3 ောြဒ ၁၈၈ (ဂ)။

56 ေ ျားြာျားစရျား ငရာ အထျားစ ာကရကခ ကြ ာျား

(ဗြာ) ေညျားြ ဥျားြ ာျား (SOR/2007-285)။

57 ၂၀၂၀ ခနေတင Viettel အြတတ ြက Brand

Finance က အစြရကနစဒေါလာ ၅.၈ ဘ လ ယမ င

တန ျားမ တထာျားပြ ျား တန ျားအရ ျား နငငတကာ

အြတတ ြြ ာျားထြတင အ င ၃၅၅ ၌

ရြတညလ ကရသည။ Brand Finance Global

500 2020 တင ကည ြါ။

https://brandfinance.com/knowledge-

centre/reports/brand-finance-global-500-

2020/

58 Viettel ြဋညာဥောခ ြ 05/2018 / ND-CP,

ြဒြ ၁။

59 Viettel ြဋညာဥောခ ြ 05/2018 / ND-CP,

ြဒြ ၄၁၊ ၁။

https://myanmar-now.org/en/news/military-conglomerate-shields-profits-from-the-public-while-leaving-myanmar-with-massive-debt




https://www.mecwebsite.com/remote-sensing-ground-station/

https://www.mecwebsite.com/remote-sensing-ground-station/

https://www.mecwebsite.com/myanmar-sigma-wire-and-cable-factory-hlaing-thar-yar-2/



https://brandfinance.com/knowledge-centre/reports/brand-finance-global-500-2020/



https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fbe4173b5ba1d4af8c2484e_A1%2005%3A2018%3AN%C4%90-CP.pdf





60 Viettel ြ အ င မြင အရာရအသေြ ာျား ခန အြ၊

မြညသ တြြစတာ သတငျားော (နဝငဘာ ၂၈,

၂၀၁၈)။


businesses/viettel-appoints-new-senior-

staff-499486

61 Viettel Group၊ Viettel ြ ၎ငျား၏

လကစအာကခ ကြပဏ ြတ င ဗ ယကနြတင

ဒ ဂ ေတယ စတာလနစရျား တေခက ေတငလက PR

Newswire (ဇလင ၁၇ ရက၊ ၂၀၁၉ ခနေ)။

https://en.prnasia.com/releases/apac/viettel

-sets-off-a-digital-revolution-in-vietnam-

through-its-new-subsidiary-company-

252203.shtml

62 Long Van၊ Viettel ေေတြ ေကြလြငနျားနင

စ ကျားနနျား ကသယစရျားအြေက

အြညစမြာငျားလြ၊ Vietnam Economic Times

(ဇ ၀ါ ၁၄ က၊ ၂၀၁၈ခနစ)။

http://www.vneconomictimes.vn/article/busi

ness/viettel-renamed-military-industry-and-

telecoms-group.

63 Viettel ဒ ဂရ အြန ၀၅/၂၀၁၈ / ND-CP, ဒမ

၄.၁ (က)။

64 Viettel ဒ ဂရ အြန 05/2018 / ND-C။

65 Geoff Slocombe၊ အာရ စဝဟငထြြ

UAS/RPAS၊, 13 Defence Review Asia၊

ောြ ကနာ ၁၄-၁၆ (၂၀၁၉ခနေ)။

66 VTX။ http://www.vtx.vn/

67 Nguyen Thi Anh နင Nguyen Tien Dat၊

ြြ ထနျားေနေသျား ခြယြျားြ ာျားတင ထနျားခ ြသည

ဗ ဟာြ ာျားက အစကာငအထညစ ေါြနင သျားသြြ၊

၂၀၁၉ ခနေ ေနေ သြပနင အငဂ ငန ယာ ငရာ

နငငတကာ ည လာခ (ICSSE)၊ Dong Hoi၊

ဗယက မ။

68 ThanhHao-Nguyen et al၊ raster ေနေမ င

ကနမြ တာ နသာျားမြငစြေါက

နတ ျားစမြမြငစြေါတင မြငကငျားတကခ ကြ

ညန ကာျားြအေ အေဉ အသေတေရြ၊ ၂၀၁၈ ခနေ

စ ကျားနနျား မြ လြမခငျား၊ ကသယစရျားနင

ကနမြ တာေနေသငျားမခငျား ဒတယအကကြ

နငငတကာ ည လာခ (SigTelCom)၊

ချမငးပမ ြ ရတော၊ ဗယက မ။

69 Tran Van Duc et al၊ Fuzzy-PI gyro-

damping Controller for Ballistic

ဒ ဇငျားလြမခငျားနင အစကာငအထညစ ေါ မခငျား၊

၂၀၂၀ RIVF ကနမြ တာမြ မခငျားနင ကသယစရျား

နညျားြညာြ ာျား ငရာ နငငတကာ ည လာခ၊

ချမငးပမ ြ ရတော၊ ဗယက မ။

https://en.qdnd.vn/economy/military-businesses/viettel-appoints-new-senior-staff-499486



https://en.prnasia.com/releases/apac/viettel-sets-off-a-digital-revolution-in-vietnam-through-its-new-subsidiary-company-252203.shtml




http://www.vneconomictimes.vn/article/business/viettel-renamed-military-industry-and-telecoms-group






http://www.vtx.vn/


70 Nguyen Van Loi et al. - Abnormal Moving

Speed Detection Using Combination of

Kernel Density Estimator and DBSCAN for

Coastal Surveillance Radars, 2020 7th

International Conference on Signal

Processing and Integrated Networks (SPIN),

Noida, India.

71 အစြရကန ြြငခင နြါတ 16,670,173

(စအာကတဘာ ၃၁ ရက၊ ၂၀၁၉ ခနေတင

တငသငျားသည)။


(နဝငဘာ ၂၃ ရက၊ ၂၀၁၈ ခနေ တင



(စအာကတဘာ ၃၀ ရက၊ ၂၀၁၉ ခနေတင



(နဝငဘာ ၂၈ ရက၊ ၂၀၁၈ ခနေတင



(ဒ ဇငဘာ ၁၂ ရက၊ ၂၀၁၈ ခနေတင








78 အစြရကန ြြငခင နြါတ16,679,387

(နဝငဘာ ၁၁ ရက၊ ၂၀၁၉ ခနေတင



( သဂတ ၂၃ ရက၊ ၂၀၁၉ ခနေတင တငသငျားသည)။

80 ကဒရယ ကသယစရျားစကာြရငသ

တရာျားစရျားဌာနြ စြျားြ စသာော ( သဂတ ၃ ရကစန ၊

၂၀၁၈ ခနေ)။

https://licensing.fcc.gov/myibfs/download.d

o?attachment_key=1481593

81 Mark Harris၊ အထျားသ ျားသန -

ဒျားက ညအေတအြငျားြ ာျား ချားထတရန

ကက ျားောျားစနသည ဗ ယကနြ ြလ နျားကြပဏ နင

၎ငျားက ရြတန ခြ သည ေြင၊ OneZero (ဇန ၁၈,

၂၀၁၉)။

https://onezero.medium.com/exclusive-the-

vietnamese-cellphone-company-that-tried-

to-smuggle-missile-parts-and-the-spies-

who-29c89e8b6b9a.

https://licensing.fcc.gov/myibfs/download.do?attachment_key=1481593

https://licensing.fcc.gov/myibfs/download.do?attachment_key=1481593

https://onezero.medium.com/exclusive-the-vietnamese-cellphone-company-that-tried-to-smuggle-missile-parts-and-the-spies-who-29c89e8b6b9a





82 McDermott Will & Emery ြ

နငငမခာျားစအျားဂ င ြတြတငမခငျား ဥြစဒအ ြသ

စလျာကလာတငမခငျား (ဇလင ၁၀ ရက၊ ၂၀၁၈

ခနေ)။ https://efile.fara.gov/docs/6447-

Exhibit-AB-20180710-3.pdf

83 Human Rights Watch၊ ကစြာဒ ျားယာျား၏

ညေြတစသာ လတေဒါဇင- ဟန န၏

ဗလခ ြြ ာျားြ က ျားလနစသာ လ အခင အစရျား

ခ ျားစ ာကြြ ာျား၏ ရညလ ာျားသည ရာဇဝင

(၂၀၁၈ခနေ)။

https://www.hrw.org/report/2018/06/27/ca

mbodias-dirty-dozen/long-history-rights-

abuses-hun-sens-generals

84 Neou Vannarin နင Stephen Kurczy၊

ဗ ယကနြေေတြြင ကြပဏ ြာ

ကစြာဒ ျားယာျားြ ာျားက နျား ငြကဒြ ာျား စြျားမခငျား၊

The Cambodia Daily (ဇနနဝါရ ၂၂ရက,

၂၀၀၉ခနေ)။

https://english.cambodiadaily.com/news/vn-

military-owned-company-gives-sim-cards-

to-cambodians-85183/

85 တြ ြြ ာျားအာျား ေ ျားြာျားစရျား အကအည စြျားြ

တရာျားဝငမ ေ၊ The Cambodia Daily (စ စ ေါဝါရ

၂၆ရက, ၂၀၁၀ခနေ)။

https://english.cambodiadaily.com/news/bu

siness-assistance-to-troops-made-official-

97781/

86 Khy Sovuthy၊ ြဂဂလကြင ကြပဏ ြ ာျားထြ

ေေတြက ြက ြြ စတာငျားခ၊ The Cambodia

Daily (ဇလင ၃၀ရက, ၂၀၁၅ခနေ)။

https://english.cambodiadaily.com/news/mil

itary-seeks-more-money-from-private-

firms-90009/

87 Faustine Kapama၊ ေရ ျားလြရာျားသည

ရာဇဝတြက Viettel အရာရြ ာျားက တရာျားရျားသ

စရာကရစေ၊ Daily News (ြတလ ၂၈ရက၊

၂၀၂၀ခနေ)။

https://www.dailynews.co.tz/news/2020-03-

275e7e3308ad10d.aspx

88 ဘယလာရေ၊ ဗ ယကနြ ြျားစြါငျားစ ာငရကြ

တျားခ ြရန၊ ဘယလာရေ သြတနငင၏

ဝနကက ျားြ ာျားစကာငေ (နဝငဘာ ၃၀, ၂၀၁၁)။

http://www.government.by/en/content/415

7 နင Thong Dat၊ Viettel ြ ဘယလာရေက

ြ ကေက ၊ Vietnam Economic Times (ဒ ဇငဘာ

၂, ၂၀၁၄)။

http://vneconomictimes.com/article/busines

s/viettel-sets-sights-on-belarus

89 Freedom House၊ ဗ ယကနြ၊ ကနရကစြေါြာ

လတလြြ ၂၀၁၉။

https://freedomhouse.org/country/vietnam/

freedom-net/2019#footnoteref2_enori3a

90 Ibid.

https://efile.fara.gov/docs/6447-Exhibit-AB-20180710-3.pdf

https://efile.fara.gov/docs/6447-Exhibit-AB-20180710-3.pdf

https://www.hrw.org/report/2018/06/27/cambodias-dirty-dozen/long-history-rights-abuses-hun-sens-generals



https://english.cambodiadaily.com/news/vn-military-owned-company-gives-sim-cards-to-cambodians-85183/



https://english.cambodiadaily.com/news/business-assistance-to-troops-made-official-97781/



https://www.dailynews.co.tz/news/2020-03-275e7e3308ad10d.aspx

https://www.dailynews.co.tz/news/2020-03-275e7e3308ad10d.aspx



http://vneconomictimes.com/article/business/viettel-sets-sights-on-belarus

http://vneconomictimes.com/article/business/viettel-sets-sights-on-belarus

https://freedomhouse.org/country/vietnam/freedom-net/2019#footnoteref2_enori3a

https://freedomhouse.org/country/vietnam/freedom-net/2019#footnoteref2_enori3a


91 ဗ ယကနြအတက ဥြစဒ ငရာ ကနဥ ျား

စ ာငရကခ ကြ ာျား၊ လ အခင အစရျား အစမခမြ

အလည က သျားသြအေ ရငခော - ဗ ယကနြ

(ဇနနဝါရ ၂၀၁၉ ခနေ)

https://uprdoc.ohchr.org/uprweb/download

file.aspx?filename=6227&file=EnglishTransl

ation.

92 Dong Tam ရာ - စသစေစလာကသည

“စမြလြ” ေ ျားနငျားမခငျားအစြေါ ဗ ယကနြက စဒါသ၊

BBC News (ဇနနဝါရ ၁၆ရက၊ ၂၀၂၀ခနေ)။

https://www.bbc.com/news/world-asia-

51105808

93 နငငတကာ လတပငြျားခ ြျားသာခင အ ြ၊

‘ကျနြတ က အသကရခင စြျားြါ’- ဗ ယကနြတင

အနလငျားစြေါ၌ ထတစ ေါစမြာ ြက

င ာမြ လြြနင ရာဇဝတစ ကာငျား မ ေစေြ၊

ောြ ကနာ ၆၊ (၂၀၂၀ ခနေ)။

https://www.amnesty.org/download/Docum

ents/ASA4132432020ENGLISH.pdf.

94 Jared Ferrie၊ မြနြာမြညတင စေ ျားစြါစသာ

ငျားြကဒြ ာျားက ကသယစရျား စတာလနစရျားက

စရ စ ာငစေနငြည၊ ရကတာ (ဧပြ ၂၅ရက,

၂၀၁၃ခနေ)။ https://in.reuters.com/article/us-

myanmar-telecoms-draw/in-myanmar-

cheap-sim-card-draw-may-herald-

telecoms-revolution-

idUSBRE93N1AX20130424.

95 ကသယစရျား ဥြစဒ (မြညစထာငေလတစတာ

ဥြစဒ နြါတ ၃၁, ၂၀၁၃ ခနေ)။

96 ြ ျားစ ၊ မြနြာမြညတင ဒ ဂ ေတယ

ပ ျားတျားတကစရျား၊ မြနြာမြညတင

အငတာနကအစမခမြ အမြနအလန လယစရျား က

ထစထာငမခငျား၊ ြ စ ာငစရျားနင ကသယစရျား

ဝနကက ျားဌဦန (n.d.)။

http://www.cicc.or.jp/japanese/kouenkai/pdf

_ppt/pastfile/h29/171106-06mm.pdf

97 Tenzin Norbhu၊ မြနြာ

ကသယခ တ ကြပြ ၊ ကြာ ဘဏ။

https://library.pppknowledgelab.org/docum

ents/2709/download?otp=b3RwIzE2MDM2

ODgwOTA

98 မြနြာ- ကသယစရျားကဏဍမြ မြင စမြာငျားလြြ၊

ကြာ ဘဏ။

https://projects.worldbank.org/en/projects-

operations/project-detail/P145534?lang=ar.

99 မြနြာနငငရ ကသယစရျားကဏဍ

လတလြြက စ ာငရကမခငျား၊ PPIAF (ဇန

၂၀ရက၊ ၂၀၁၆ခနေ)။

https://ppiaf.org/feature_story/liberalizing-

telecom-sector-myanmar.

100 မြနြာ- ကသယစရျားကဏဍမြ မြင

စမြာငျားလြြ၊ ကြာ ဘဏ။

https://uprdoc.ohchr.org/uprweb/downloadfile.aspx?filename=6227&file=EnglishTranslation



https://www.bbc.com/news/world-asia-51105808

https://www.bbc.com/news/world-asia-51105808

https://www.amnesty.org/download/Documents/ASA4132432020ENGLISH.pdf

https://www.amnesty.org/download/Documents/ASA4132432020ENGLISH.pdf

https://in.reuters.com/article/us-myanmar-telecoms-draw/in-myanmar-cheap-sim-card-draw-may-herald-telecoms-revolution-idUSBRE93N1AX20130424





http://www.cicc.or.jp/japanese/kouenkai/pdf_ppt/pastfile/h29/171106-06mm.pdf

http://www.cicc.or.jp/japanese/kouenkai/pdf_ppt/pastfile/h29/171106-06mm.pdf

https://library.pppknowledgelab.org/documents/2709/download?otp=b3RwIzE2MDM2ODgwOTA



https://projects.worldbank.org/en/projects-operations/project-detail/P145534?lang=ar


https://ppiaf.org/feature_story/liberalizing-telecom-sector-myanmar

https://ppiaf.org/feature_story/liberalizing-telecom-sector-myanmar



operations/project-detail/P145534?lang=ar.

101 မြနြာ လတလြော ထတစ ေါစမြာ မခငျားြ

အလတသစဘာ ဘာသာမြနထာျားခ က။

http://freeexpressionmyanmar.org/wp-

content/uploads/2017/07/telecommunicatio

ns-law-en.pdf. တင ကည ြါ။

102 မြနြာ- ကြာ အရည ကာ ျား အငတာနက

ြတ ြက အ ျားသတြါ၊ Human Rights

Watch (ဇန ၁၉, ၂၀၂၀)။

https://www.hrw.org/news/2020/06/19/mya

nmar-end-worlds-longest-internet-

shutdown

103 Mr. Thomas Andrews၊

မြနြာနငငလ အခင အစရျား အစမခအစနစြေါတင

အထျားေေြျားစရျားအရာရ၊ ၁၅ ကကြစမြာက

အေညျားအစဝျား၊ လ အခင အစရျားစကာငေ ၏ ၄၅

ကကြစမြာက ြြနအေ အေဥ (ေကတငဘာ ၂၂ရက၊

၂၀၂၀ ခနေ)။ http://webtv.un.org/meetings-

events/human-rights-council/watch/id-sr-

on-human-rights-in-myanmar-15th-

meeting-45th-regular-session-human-

rights-council-/6193489912001

104 HRC45- မြနြာမြည စရျားစကာကြြ ြတငြ

လတလြော စမြာ ြက နြြ၊ Article19

(ေကတငဘာ ၂၂ရက၊ ၂၀၂၀ခနေ)။

https://www.article19.org/resources/hrc45-

repression-of-free-speech-ahead-of-

elections-in-myanmar

105 မြနြာ- ကြာ အရည ကာ ျား အငတာနက

ြတ ြက အ ျားသတြါ၊ Human Rights

Watch (ဇန ၁၉ရက, ၂၀၂၀ခနေ)။

https://www.hrw.org/news/2020/06/19/mya

nmar-end-worlds-longest-internet-

shutdown.

106 #SayNOto66d။

https://www.saynoto66d.info/.

107 ရြမြငသ ကာျားနင အသထတလင မခငျား ငရာ

ဥြစဒ (၅၃/၂၀၁၅)၊ § ၃.၅(ဇ).

108 တယလ စနာ၊ တယလ စနာအြေြ

မြနြာနငငတင လငေငက လကြတစရျားထျားသည

(ဇနနဝါရ ၃၀, ၂၀၁၄)။

https://www.telenor.com.mm/en/article/tele

nor-group-signs-license-myanmar

109 အရ ဒျားြ မြနြာနငငတင လြစ ာငရန

လငေငက တရာျားဝင လကခရရသည၊ အရ ဒျား

(ဇနနဝါရ ၂၀ရက၊ ၂၀၁၄ခနေ)။

https://www.ooredoo.com/en/media/news_

view/ooredoo-formally-accepts-licence-to-

operate-in-myanmar.



http://freeexpressionmyanmar.org/wp-content/uploads/2017/07/telecommunications-law-en.pdf



https://www.hrw.org/news/2020/06/19/myanmar-end-worlds-longest-internet-shutdown



http://webtv.un.org/meetings-events/human-rights-council/watch/id-sr-on-human-rights-in-myanmar-15th-meeting-45th-regular-session-human-rights-council-/6193489912001





https://www.article19.org/resources/hrc45-repression-of-free-speech-ahead-of-elections-in-myanmar






https://www.saynoto66d.info/

https://www.telenor.com.mm/en/article/telenor-group-signs-license-myanmar

https://www.telenor.com.mm/en/article/telenor-group-signs-license-myanmar

https://www.ooredoo.com/en/media/news_view/ooredoo-formally-accepts-licence-to-operate-in-myanmar




110 Telecommunication 800MHz CDMA

Mobile Phone Project,

မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျား။


economic-corporation-telecommunication-

800mhz-cdma-mobile-phone-project/

111 GSM မ ဘ ငးဖ း (၄၃၈,၀၀၀)

သတြတစြျားမခငျား (ဧရာဝတ ခရင)၊

မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျား။

https://www.mecwebsite.com/gsm-mobile-

phone-438000-allocation-ayeyarwadi-

division/.

112 အစမခခအစ ာကအအြြါဘြ လညြတသည

ြဘငျားလကနရက စအာြစရတာြ ာျားအစနမ င

ြညသ တန ျားက စြာငျားနင၍ ဘဝြ ာျားက

တျားတကစကာငျားြနစေသလြ၊ ITU တငး (စြ

၂၂ရက၊ ၂၀၁၉ခနေ)။

https://news.itu.int/mvnos-telecom-world-

value/

113 James Barton၊ မြနြာလြစ ာငသ

အသေမ ေသည Mytel သည

စက ျားလကကနရကတင အစြရကနစဒေါလာ ၂

ဘ လ ယအထက မြ ြနြည (ဇနနဝါရ ၁၉၊

၂၀၁၇ခနေ)။

https://www.developingtelecoms.com/busin

ess/operator-news/6891-new-myanmar-

operator-Mytel-to-invest-us-2bn-in-rural-

network.html

114 ြ စ ာငစရျားနင ကသယစရျား ဝနကက ျားဌာန၊

စရဒ ယလငျား ခြမခြျားသတြတထာျားြ လြျားမြစမြြ-

လာြည ၅ နေစက ာကာလ လအြခ ကြ ာျား

မြည ြ ရန (ဧပြ ၈ရက၊ ၂၀၁၆ခနေ)။

115 Justice For Myanmar၊ မြနြာေေတြ

ဘတဂ ကနင ြေစညျားဝယယြ ငြ ာျားက

ေနေတက အက င ြ ကမခောျားြက စ ေါ မြစနပြ ျား

နငငတကာ ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားက

အက ျားဝငြတသကစေသည (ဒ ဇငဘာ ၇ ရက၊

၂၀၂၀ ခနေ)။

http://www.justiceformyanmar.org/stories/

myanmar-military-budget-and-

procurement-files

116 ြဂဂ လစရျား လတလြခင က နငငတကာ

လ အခင အစရျားစ ကညာောတြျားနင နငငသာျားနင

နငငစရျားအခင အစရျား ငရာ

နငငတကာောခ ြတ တင မြဌာနျားထာျားသည။

117 ကသယြကနရကစြေါြ လတလြြ ၂၀၁၉-

မြနြာ, Freedom House (၂၀၁၉ခနစ)၊

https://freedomhouse.org/country/myanma

r/freedom-net/2019#footnoteref3_emyts6f

118 မြနြာ- ြဂဂ လစရျားလတလြခင ငရာ

ဥြစဒက စဝ နသြ ာျားအာျား တရာျားေြရန

အသျားမြ ခြ သည၊ Human Rights Watch

(၂၀၁၈ခနေ)။

https://www.mecwebsite.com/myanmar-economic-corporation-telecommunication-800mhz-cdma-mobile-phone-project/



https://www.mecwebsite.com/gsm-mobile-phone-438000-allocation-ayeyarwadi-division/



https://news.itu.int/mvnos-telecom-world-value/

https://news.itu.int/mvnos-telecom-world-value/

https://www.developingtelecoms.com/business/operator-news/6891-new-myanmar-operator-mytel-to-invest-us-2bn-in-rural-network.html




https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fbe416d8fde0bee3b89f459_A5%20MCIT%20Spectrum%20Roadmap%20April%208_web_0.pdf




http://www.justiceformyanmar.org/stories/myanmar-military-budget-and-procurement-files



https://freedomhouse.org/country/myanmar/freedom-net/2019#footnoteref3_emyts6f

https://freedomhouse.org/country/myanmar/freedom-net/2019#footnoteref3_emyts6f


https://www.hrw.org/news/2018/01/12/bur

ma-privacy-law-used-prosecute-critics

119 မ မ စက ာ၊ မြနြာမြညတင အနလငျား

င ာမြ လြမခငျားနင စောင ကည မခငျား

မြင ြာျားလာြ။ အစရအတကနင

အရညအစသျားအစမခခ စလ လာြ၊ Open

Technology Fund (နဝငဘာ ၂၀၂၀ ခနေ)။

https://public.opentech.fund/documents/Th

e_Rise_of_Online_Censorship_and_Surveillan

ce_in_Myanmar.pdf.

120 Ibid.

121 တယလရ ော မမ မော၊ တယလရ ော မမ မော၏ ၇

ကက မရမမောက ရ ရညတညတ ခ ငပမမ

ရငးလငးတငမ ချက (ဒဇငဘော ၃ က၊ ၂၀၂၀

ခနစ)။

https://www.telenor.com.mm/en/article/tele

nor-myanmar-7th-sustainability-briefing.

122 မြနြာ- ကြြနျားဝကဘ ဒက ြတရန အေျားရ

အြန သည အနလငျား င ာမြ လြြ၏

အနတရာယကက ျားစသာ တျားမြြင လြစ ာငလာြမ ေ၊

Article19 (ေကတာဘ ၂ ရက၊ ၂၀၂၀ ခနေ)။

https://www.article19.org/resources/myanm

ar-government-order-to-block-campaign-

website-is-a-dangerous-escalation-of-

online-censorship/

123 ကြာ ဘဏ၊ မြနြာ- ကသယစရျားကဏဍ

မြ မြငစမြာငျားလြစရျား ေ ြခ က ၅၂ (ဇနနဝါရ ၁၃ရက

၂၀၁၄ ခနေ)။

http://documents.worldbank.org/curated/en

/585731468281065732/Myanmar-

Telecommunications-Sector-Reform-Project

124 Infosys Ltd.၊ မြညစထာငေ သြတ

မြနြာနငင- လြျားမခ စရျား ြထာျားသည

အ လကထစရာနေ အေျားရ အေ အေဥ ဒ ဇငျားနင

ြညာအ ြအေညျားြ ာျားအတငျား

သတငျားအခ ကအလကနင ကသယစရျား ငရာ

နညျားြညာေြျားရညက သျားသြမခငျား၊

အာရ ပ ျားစရျားဘဏ နညျားြညာအစထာကအကမြ

အ ကစြျား၏ အေ ရငခော၊ ောြ ကနာ ၁၁၈-၁၂၀

(ဇလင ၂၀၁၅)။

https://www.adb.org/sites/default/files/proj

ect-document/161546/47158-001-tacr-

01.pdf

125 Ibid.

126 မြနြာ- ကသယစရျားကဏဍ

မြ မြငစမြာငျားလြြ၊ ကြာ ဘဏ။


operations/project-detail/P145534

127 မြင စ - မြနြာနငငြာ နာြည ျားမ င

စက ာ ကာျားစသာ နာြညြ ကောရငျားဝင

ယခငဗလခ ြတေဥ ျားအာျား ဒ-သြတ အမ ေ

https://www.hrw.org/news/2018/01/12/burma-privacy-law-used-prosecute-critics

https://www.hrw.org/news/2018/01/12/burma-privacy-law-used-prosecute-critics

https://public.opentech.fund/documents/The_Rise_of_Online_Censorship_and_Surveillance_in_Myanmar.pdf



https://www.telenor.com.mm/en/article/telenor-myanmar-7th-sustainability-briefing

https://www.telenor.com.mm/en/article/telenor-myanmar-7th-sustainability-briefing

https://www.article19.org/resources/myanmar-government-order-to-block-campaign-website-is-a-dangerous-escalation-of-online-censorship/




http://documents.worldbank.org/curated/en/585731468281065732/Myanmar-Telecommunications-Sector-Reform-Project



https://www.adb.org/sites/default/files/project-document/161546/47158-001-tacr-01.pdf



https://projects.worldbank.org/en/projects-operations/project-detail/P145534

https://projects.worldbank.org/en/projects-operations/project-detail/P145534


စရျားခ ယတငစမြ ြာက၊ The Sydney Morning

Herald (ြတ ၁၆ရက၊ ၂၀၁၆ခနေ)။

https://www.smh.com.au/world/myint-swe-

myanmar-elects-a-notorious-blacklisted-

former-general-as-vicepresident-20160315-

gnjb0o.html “စရဝါစရာငစတာလနစရျားအစြေါ

စနာကခသြငျားစ ကာငျားနင စနာက ကတြ

မ ေရြြ ာျားအတက FIDH ၏ “စရဝါစရာင

စတာလနစရျား” ြပြ ျား ျားစသျားြါ၊

နငငတကာအစနမ င စ ာငရကရန အခ န ကပြ

(ဒ ဇငဘာ ၂၀၀၇) သညက ကည ြါ။

https://www.fidh.org/IMG/pdf/BURMA-

DEC2007.pdf.

128 လငျားထနျားထနျား၊ ဒတယ မြနြာ

အ လကထစရာနေ အေျားရ ြာေတာ အေ အေဥတင

ငဘာရာဇဝတြနင အ လကထစရာနေ

စငစြျားစခ ြြ ာျား ထည သငျားြည (နဝငဘာ ၂၂ ရက၊

၂၀၂၀ ခနေ)။

https://www.mmtimes.com/news/second-

myanmar-e-governance-master-plan-

include-systems-cyber-crime-e-

payments.html

129 မြညစထာငေ မြနြာနငငတင ေတတထ စမြာက

ကသယစရျား စအာြစရတာလငေင

စလျာကထာျားလစသာစဒသခ အက ျားတ

ယာယ ြျားစြါငျားအ ြ နင ြျားစြါငျားရန

အ မြ လာ၏ရလာဒြ ာျား (ြတ ၂၅, ၂၀၁၆ ခနေ)။

130 Ibid၊ ြြတ အစ ကာငျား၊ Mytel။

https://Mytel.com.mm/about/15037941556

95





အ မြ လာ၏ရလာဒြ ာျား (ြတ ၂၅ရက၊ ၂၀၁၆

ခနေ)။

132 ရငျားန ျားမြ ြနြနင ကြပဏ ြ ာျား ညန ကာျားြ

ဥ ျားေ ျားဌာန၊ extract 115783688.





အ မြ လာ၏ရလာဒြ ာျား (ြတ ၂၅, ၂၀၁၆ ခနေ)။

134 မြနြာ နညျားြညာြ ာျားနင ရငျားန ျားမြ ြနြ

စကာြစရျားရငျား လ ြတက၊ နေြါတလည

အေ ရငခော (၂၀၁၆-၁၇ခနေ) ောြ ကနာ ၃၁။

https://mti.com.mm/annual-download/2.

135 Mytel အသျားမြ သ ၂၀ သနျား စက ာသာျားပြ ၊

မြညသ တြြစတာ သတငျားော (ဇန ၅ရက၊

၂၀၂၀ခနေ)။


https://www.smh.com.au/world/myint-swe-myanmar-elects-a-notorious-blacklisted-former-general-as-vicepresident-20160315-gnjb0o.html




https://www.fidh.org/IMG/pdf/BURMA-DEC2007.pdf

https://www.fidh.org/IMG/pdf/BURMA-DEC2007.pdf

https://www.mmtimes.com/news/second-myanmar-e-governance-master-plan-include-systems-cyber-crime-e-payments.html




https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fbe4923ff45ba10b3d0d4ed_A6%20Myanmar%20Fourth%20Operator%20-%20Press%20Release%20-%20Application%20Evaluation%20Results%2020160325_1730.pdf





https://mytel.com.mm/about/1503794155695













https://mti.com.mm/annual-download/2

https://en.qdnd.vn/economy/military-businesses/mytel-surpasses-10-million-subscribers-517321


businesses/Mytel-surpasses-10-million-

subscribers-517321.

136 ြြတ အစ ကာငျား၊ Mytel။

https://Mytel.com.mm/about/15037941556

95



အေ ရငခော (၂၀၁၈-၁၉ခနေ)။


138 စကာငေ ၏ ဘရြတညခ က

၂၀၀၉/၆၁၅/CFSP။ သေစတျားလ အေျားရ ကယြင

ြတ အစရျားယြြ ာျား

(သတြတစ ကညာလကသည ြဂဂ လြ ာျား -

မြနြာ) ၂၀၁၂ ောရငျား။



အေ ရငခော (၂၀၁၆-၁၇ခနေ) ောြ ကနာ ၂၉။

https://mti.com.mm/annual-download/2.

140 Wai Moe and Austin Ramzy၊

အလြသျားောျားလြြြ ာျားမ င ေြေြခရသ

မြနြာနငငစရျားသြာျား ဥ ျားစအာငစသာငျား အသက

၇၄ နေတင ကယလန၊ (ဇလင ၂၃, ၂၀၁၅ ခနေ)။

https://www.nytimes.com/2015/07/24/world

/asia/u-aung-thaung-burmese-politician-

accused-of-abuses-dies-at-74.html

မြနြာနငငတင ယခငက ေကြဝနကက ျားဌာန ၂

ခရပြ ျား ၎ငျားတ က ၂၀၁၂ ခနေတင

စြါငျားေညျားခြ သည။ ၂၀၁၉ ခနေတင ေ ြကနျားနင

ဘဏဍာစရျားဝနကက ျားဌာနင ေကြဝနကက ျားဌာနတ က

ြျားစြါငျားခြ သည။ ေ ြကနျား၊ ဘဏဍာစရျားနင

ေကြဝနကက ျားဌာန စနာကခသြငျားစ ကာငျား

တင ကည ြါ။ Myanmar National Portal,

https://myanmar.gov.mm/en/ministry-of-

planning-finance

141 အစြရကန ဘဏဏ ာစရျားဌာန၊

ဥ ျားစအာငစသာငျားအစြေါ ဘဏဏ ာစရျား

ြတ မြေဒါဏခ ြတြ ထတမြနစ ကညာခ က

(စအာကတဘာလ ၃၁ ရကစန ၊ ၂၀၁၄ ခနေ)။

https://www.treasury.gov/press-

center/press-releases/Pages/JL2680.aspx

142 မြနြာသရ ျား၊ ေေအေျားရနင

ကေြြြ ာျားစ ကာင ကကယဝခ ြျားသာလာသည

အ ဒငအြေ Wikileaks Cable

07RANGOON1113_a (နဝငဘာလ ၁၆ ရက၊

၂၀၀၇ခနေ)။

https://wikileaks.org/plusd/cables/07RANG

OON1113_a.html

143 Myanmar Agribusiness Public

Corporation Limited, နေြတလည အေ ရငခော၊

ောြ ကနာ ၅၄ (၂၀၁၇ခနေ)။

https://www.mapco.com.mm/images/annual

_meeting/MAPCO_Annual_Report_2017.pdf.







https://www.nytimes.com/2015/07/24/world/asia/u-aung-thaung-burmese-politician-accused-of-abuses-dies-at-74.html



https://myanmar.gov.mm/en/ministry-of-planning-finance

https://myanmar.gov.mm/en/ministry-of-planning-finance

https://www.treasury.gov/press-center/press-releases/Pages/JL2680.aspx

https://www.treasury.gov/press-center/press-releases/Pages/JL2680.aspx

https://wikileaks.org/plusd/cables/07RANGOON1113_a.html

https://wikileaks.org/plusd/cables/07RANGOON1113_a.html

https://www.mapco.com.mm/images/annual_meeting/MAPCO_Annual_Report_2017.pdf

https://www.mapco.com.mm/images/annual_meeting/MAPCO_Annual_Report_2017.pdf


144 Golden Land East Asia Development၊

၂၀၁၈ခနစ ောရငျားေေ စတ ရခ က။

http://www.glad.com.mm/wp-

content/uploads/2018/12/audit2018.pdf

145 Telenor ASA၊ Telenor Group ၂၀၁၈ ခနေ

ြထြ ၃ လြတ ရလဒြ ာျား၊ ောြ ကနာ ၂၁ (ဧပြ ၂၄,

၂၀၁၈)။ https://www.telenor.com/wp-

content/uploads/2018/04/9600829_Telenor-

ASA_24-April-2018.doc.

146 Justice For Myanmar၊ မြညခငပ ျားြါတ

ဥ ျားစ ာငစသာ အေျားရက ေေတြနင ြငတြလ

ခရန ြငရငြ ာျား အမြတအေနျားရရန အေနျားစရာက

ဗဒဓဘာသာ ြ ျားခ ေြ ာျားအာျား အသျားခ ခြ (နဝငဘာ ၆

ရက၊ ၂၀၂၀)။


usdp-led-government-used-extremist-

buddhist-nationalism-to-profit-military-

and-crony-owners-of-mytel

147 ဗလခ ြြျားကက ျား ြငျားစအာငလင၊ Mytel တ

တ မြနြာက ခနအာျားမ ည က အခြျားအနာျားက ငျားြ

(ဇန ၁၀ရက၊ ၂၀၁၈ခနေ)။

https://www.seniorgeneralminaunghlaing.co

m.mm/en/7269/telecom-international-

myanmar-company-limited-Mytel-holds-

empower-myanmar-ceremony/

148 DNB စေ ျားကက၊ Telenor- မြနြာမြညတင

စလာစလာ ယစတာ ြ ျားစသျား- ၇ (ြတ ၂၇ရက၊

၂၀၁၈ခနေ)။ https://www.dnb.no/seg-

fundamental/fundamentalweb/GetReports.a

spx?file=CMP1_112280.pdf&Sid=1-2YKIN

149 ကသယစရျား လငေငြ ာျားက ခ ျားစ ာကသည

လငေင ကငစ ာငထာျားသြ ာျားအစြေါ

အစရျားယြည သတစြျားခ က၊ ြ စ ာငစရျားနင

ကသယစရျား ဝနကက ျားဌာန (ဇလင ၁၈၊ ၂၀၁၉

ခနေ)။

https://www.motc.gov.mm/my/news/chksyr

ennynkaamuuuciitthaanennynkaakhkmaakiu

-liuknaakhngmrisnnyattk-

liungcngrrisuumaakiu.

150 Ibid.

151 Nathaniel Gleicher၊ ရရာျား၊ အ ရန၊

ဗ ယကနြနင မြနြာတ ြ

ကေြခ တ ကလြစ ာငသည ြေေြနစသာ

အမြ အြြ ာျားက ယရာျားမခငျား- Facebook

(စ စ ေါဝါရ ၁၂, ၂၀၂၀)။

https://about.fb.com/news/2020/02/removi

ng-coordinated-inauthentic-behavior/


အက ျားေ ျားြာျားြ ာျား A/HRC/42/CRP.3, annex IV။

http://www.glad.com.mm/wp-content/uploads/2018/12/audit2018.pdf

http://www.glad.com.mm/wp-content/uploads/2018/12/audit2018.pdf

https://www.telenor.com/wp-content/uploads/2018/04/9600829_Telenor-ASA_24-April-2018.doc



https://www.justiceformyanmar.org/stories/usdp-led-government-used-extremist-buddhist-nationalism-to-profit-military-and-crony-owners-of-mytel




https://www.seniorgeneralminaunghlaing.com.mm/en/7269/telecom-international-myanmar-company-limited-Mytel-holds-empower-myanmar-ceremony/




https://www.dnb.no/seg-fundamental/fundamentalweb/GetReports.aspx?file=CMP1_112280.pdf&Sid=1-2YKIN



https://www.motc.gov.mm/my/news/chksyrennynkaamuuuciitthaanennynkaakhkmaakiu-liuknaakhngmrisnnyattk-liungcngrrisuumaakiu




https://about.fb.com/news/2020/02/removing-coordinated-inauthentic-behavior/

https://about.fb.com/news/2020/02/removing-coordinated-inauthentic-behavior/


153 ေနဒာလင၊ အသလင ကဏဍသည

ြ ဒ ယာလတလြခင အမြည အဝရသညဟ

ဝနကက ျားြ အြအရ စမြာ သည။ မြနြာတငျားြေ

(ေကတငဘာ ၂၉ရက၊ ၂၀၁၄ ခနေ)

https://www.mmtimes.com/national-

news/11796-minister-insists-broadcast-

sector-has-full-media-freedom.html.



အေ ရငခော (၂၀၁၈-၁၉ခနေ)။

https://www.mmtimes.com/national-

news/11796-minister-insists-broadcast-

sector-has-full-media-freedom.html.

155 Patrick Frater၊ ဂ ာြဏ ြ စအ ကြပဏ နင

ဗ ယကနြ၏ Viettel တ

ထည သငျားြါဝငရြည အရာြ ာျား ငရာ

သစဘာတည ခ က က လကြတစရျားထျား၊ Variety

(စြလ ၁၃ရက၊ ၂၀၁၄ခနေ)။

https://variety.com/2014/biz/asia/vietnams-

viettel-signs-content-deal-with-germanys-

a-company-1201179147/.

156 Mytel။ http://mysotkasars.com.mm/

game/provider

157 Myantel။

https://myantel.com.mm/?page_id=174

158 ေတငစ ာငရကြက စေ ျားကကမြ ြင တငမခငျား -

Mytel နင စြျားလျင Enjoy 20% Cashback of

UniPin Credit ြ ၂၀% ြက မြနရြညက

စြ ာရငနငပြ ၊ UniPin (စ စ ာဝါရ ၇ရက၊ ၂၀၂၀

ခနေ)။

https://www.unipin.com/article/detail/event/

2020-02-07/launching-promotion-pay-with-

Mytel-enjoy-20-cashback-of-unipin-credits-

mm

159 ဥြြာအာျားမ င Myanmar Game Hub၊ Mytel

International Championship series-2,

Facebook က ကည ြါ။

http://ow.ly/zEoA50C2meA

160 အနဒယရ အသျားမြ သြ ာျားအတက TikTok က

ရြ ငျားလကပြ ၊ အနဒယအေျားရနင အတ

လြစ ာငမခငျားဟ သတစြျားြက စ ေါ မြ၊ Indian

Express (ဇလင ၁ ရက၊ ၂၀၂၀ခနေ)။

https://indianexpress.com/article/technolog

y/social/tiktok-removed-play-store-india-

bans-59-chinese-apps-6482706/

161 My ID – Your Digital Hub, Google Play

( သဂတ ၅ရက၊ ၂၀၂၀ခနေ)။

https://play.google.com/store/apps/details?i

d=com.Mytel.myid.

https://www.mmtimes.com/national-news/11796-minister-insists-broadcast-sector-has-full-media-freedom.html






https://variety.com/2014/biz/asia/vietnams-viettel-signs-content-deal-with-germanys-a-company-1201179147/



http://mysotkasars.com.mm/game/provider

http://mysotkasars.com.mm/game/provider

https://myantel.com.mm/?page_id=174

https://www.unipin.com/article/detail/event/2020-02-07/launching-promotion-pay-with-Mytel-enjoy-20-cashback-of-unipin-credits-mm




http://ow.ly/zEoA50C2meA

https://indianexpress.com/article/technology/social/tiktok-removed-play-store-india-bans-59-chinese-apps-6482706/



https://play.google.com/store/apps/details?id=com.Mytel.myid

https://play.google.com/store/apps/details?id=com.Mytel.myid


162 MytelPay၊ Google Play ( သဂတ ၅ရက၊

၂၀၂၀ခနေ)။

https://play.google.com/store/apps/details?i

d=com.Mytelpay.eu

163 Viettel Joint ngena၊ ngena ( သဂတ ၂၂ ရက၊

၂၀၁၈ခနေ)။ https://www.ngena.net/press-

releases/ngena-welcomes-viettel-to-its-

alliance/

164 My Meeting၊ Mytel။

https://www.mytel.com.mm/package-

international/1551272180795

165 Multipoint Video Conferencing of Viettel

IDC – ဗ ယကနြ၊ Viettel IDC။

https://vietteldc.com/en/multipoint-video-

conferencing-viettel-idc/

166 My Meeting၊ Mytel။

https://www.Mytel.com.mm/package-

international/1551271660524

167 Mytel။

https://www.Mytel.com.mm/package-vas

168 ခငစက ာ၊ Mytel နင Blue Ocean တ

အစသျားောျားနင အလတောျား

ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားြ ာျားအတက ဒ ဂ ေတယ

ေ ျားြာျားစရျားေနေတခ တညစထာငရန

သစဘာတည ြ လကြတထျား၊ Eleveven (ဧပြ ၃

ရက၊ ၂၀၁၉ ခနေ)။

https://elevenmyanmar.com/news/Mytel-

blue-ocean-ink-pact-to-establish-digital-

ecosystem-for-smes

169 Thompson Chau၊ ငျားြကဒြတြတငရြည

စနာက ျားသတြတခ နစက ာပြ ျားစနာက

မြနြာမြညရ သနျားခ စသာသြ ာျား ြဘငျားလ နျား

အမ တခရြည အနတရာယနင က စတစန၊

မမ မောတ ငးမစ (ဧပြ ၂၉ ရက၊ ၂၀၂၀ ခနေ)။

https://www.mmtimes.com/news/millions-

myanmar-risk-having-mobile-phones-cut-

after-sim-registration-deadline.html;

နငလငျားစအာင - ကသယစရျားဝနကက ျားက

ငျားြကဒ ၃၄ သနျားစက ာက

ြယ ကလကစ ကာငျား စမြာ ကာျား၊ Myanmar

Now (စအာကတဘာ ၂၇ ရက၊ ၂၀၂၀ခနေ)။

https://myanmar-

now.org/en/news/telecoms-ministry-says-it-

has-deactivated-more-than-34-million-sim-

cards

170 မြနြာ- ဇ ဝအြတအသာျားမ င ငျားြကဒအာျား

ြတြတငရနမ ေစသာ အနတရာယြ ာျားသည

အေ အေဥြ ာျားက ကသြျားြေသင ၊ Privacy

International (ဒ ဇငဘာ ၉ ရက၊ ၂၀၁၉ ခနေ)။

https://privacyinternational.org/news-

analysis/3303/myanmar-dangerous-plans-

biometric-sim-card-registration-must-be-

scrapped

https://play.google.com/store/apps/details?id=com.mytelpay.eu

https://play.google.com/store/apps/details?id=com.mytelpay.eu

https://www.ngena.net/press-releases/ngena-welcomes-viettel-to-its-alliance/



https://vietteldc.com/en/multipoint-video-conferencing-viettel-idc/

https://vietteldc.com/en/multipoint-video-conferencing-viettel-idc/

https://www.mytel.com.mm/package-international/1551271660524

https://www.mytel.com.mm/package-international/1551271660524

https://www.mytel.com.mm/package-vas

https://elevenmyanmar.com/news/mytel-blue-ocean-ink-pact-to-establish-digital-ecosystem-for-smes



https://www.mmtimes.com/news/millions-myanmar-risk-having-mobile-phones-cut-after-sim-registration-deadline.html



https://myanmar-now.org/en/news/telecoms-ministry-says-it-has-deactivated-more-than-34-million-sim-cards




https://privacyinternational.org/news-analysis/3303/myanmar-dangerous-plans-biometric-sim-card-registration-must-be-scrapped





171 မြနြာမြည

လ အခင အစရျားအစမခအစနြ ာျားအစြေါ

လ အခင အစရျား အထျားအရာရ၏ ကလသြဂဂသ

အေ ရငခော၊ A/HRC/43/59၊ ောြဒ ၂၈။

172 မြနြာ- ဇ ဝအြတအသာျားမ င ငျားြကဒအာျား

ြတြတငရနမ ေစသာ အနတရာယြ ာျားသည

အေ အေဥြ ာျားက ကသြျားြေသင ၊ Privacy

International (ဒ ဇငဘာ ၉ ရက၊ ၂၀၁၉ ခနေ)။

https://privacyinternational.org/news-

analysis/3303/myanmar-dangerous-plans-

biometric-sim-card-registration-must-be-

scrapped

173 Jon Omund Revhaug- ဇနလ ၃၀

ရကစန တင အ ကအသယအမ တခရစသာ

သတငျားသ အတ င စြျားော၊ Telenor Myanmar

(ဇလင ၁ ရကစန ၊ ၂၀၂၀ ခနေ)။

https://www.telenor.com.mm/en/article/ope

n-letter-everyone-disconnected-30-june

174 Mytel Myanmar နင Misfit Technologies

Ltd.၊ အ ကာျား

သစဘာတခ ကလကြတစရျားထျားမခငျား၊ Misfit

Technologies (ဇလင ၁၄ ရက၊ ၂၀၂၀ ခနေ)။

https://misfit.tech/agreement-signing-

between-Mytel-myanmar-misfit-

technologies-ltd/

175 အြ ျားသာျားလတစတာ၏ အြ ျားသြ ျားဥကက ဌြ

မြနြာနငင လကနကကငတြ ြြ ာျား၏

ကာကယစရျား ဥ ျားေ ခ ြအာျား ကက ဧည ခြြ မြလြ၊

People’s Army Newspaper (ဒ ဇငဘာ ၂၀ ရက၊

၂၀၁၉ ခနေ)။ https://en.qdnd.vn/asean-

community/vietnam-and-asean/na-

chairwoman-hosts-reception-for-

commander-in-chief-of-myanmar-armed-

forces-512458

176 ဥြြာအာျားမ င ၊ ဗ ယကနြ ဝနကက ျားခ ြ

မြနြာခရ ျားေဥ ေတင၊ Dong Nai ( သဂတ ၁၅

ရက၊ ၂၀၁၇ ခနေ) က ကည ြါ။

http://baodongnai.com.vn/english/politics/2

00708/Vietnamese-PM-kicks-off-Myanmar-

visit-2038881/

177 မြညစထာငေ မြနြာနငငနင ဗ ယကနြ

ရယလေ သြတနငငတ အ ကာျား

ြျားစြါငျားစ ာငရကစရျား ြျားတြ

ထတမြနစ ကညာခ က၊ New Light of Myanmar

10 (ဧပြ ၄ ရက၊ ၂၀၁၀ ခနေ)။

178 Sai Zom Hseng၊ ေေတြအကက ျားအကြသေက

ဗ ယကနြခရ ျားေဥမ င တရတအာျား ြြာြခန လြ၊

ဧ ောဝတ (နဝငဘာ ၁၅ ရက၊ ၂၀၁၁ ခနေ)။

https://www2.irrawaddy.com/article.php?art

_id=22458





https://www.telenor.com.mm/en/article/open-letter-everyone-disconnected-30-june

https://www.telenor.com.mm/en/article/open-letter-everyone-disconnected-30-june

https://misfit.tech/agreement-signing-between-Mytel-myanmar-misfit-technologies-ltd/



https://en.qdnd.vn/asean-community/vietnam-and-asean/na-chairwoman-hosts-reception-for-commander-in-chief-of-myanmar-armed-forces-512458





http://baodongnai.com.vn/english/politics/200708/Vietnamese-PM-kicks-off-Myanmar-visit-2038881/



https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fbe416ea0405d8becc69d53_A13%20NLM2010-04-04.pdf




https://www2.irrawaddy.com/article.php?art_id=22458

https://www2.irrawaddy.com/article.php?art_id=22458


179 ကာကယစရျား စခါငျားစ ာငြ ာျား

မြနြာလကနကကင တြ ြြ ာျား

ကာကယစရျားဥ ျားေ ျားခ ြအာျား လကခစတ ၊

People’s Army Newspaper (ဒ ဇငဘာ ၂၀၊ ၂၀၁၉

ခနေ)။ https://en.qdnd.vn/military/intl-

relations-and-cooperation/defense-leaders-

receive-commander-in-chief-of-myanmar-

armed-forces-512476

180ဥြြာအာျားမ င ၊ ဗ ယကနြနင မြနြာ

ကာကယစရျား ြျားစြါငျားစ ာငရကမခငျားက မြ ြင တင၊

Nhan Dan (ဇန ၁၄ ရကစန ၊ ၂၀၁၈ ခနေ)

က ကည ြါ။

https://en.nhandan.org.vn/politics/external-

relations/item/6273802-vietnam-myanmar-

promote-defence-cooperation.html

181 မြနြာနငငအစြေါ ကလသြဂဂ၏

လတလြစသာ နငငတကာ

အခ ကအလကရာစ စရျား ြေရငMEHL နင MEC

တ ၏ အြခ ြြ ြေညျားြ ( သဂတလ ၃၁ ရက၊

၂၀၁၉ ခနေ)။

https://www.ohchr.org/Documents/HRBodie

s/HRCouncil/FFM-

Myanmar/EconomicInterestsMyanmarMilitar

y/Infographic1_Governance_Structure_of_M

EHL_and_MEC.pdf

182 ဗ ယကနြနင မြနြာေေတြတ ကသယစရျား

ြျားစြါငျားစ ာငရကြ အာျားမြ ြင ၊ People’s Army

Newspaper (စြ ၃၁ ရက၊ ၂၀၁၇ ခနေ)။

https://en.qdnd.vn/military/intl-relations-

and-cooperation/vietnamese-and-

myanmar-armies-strengthen-

communication-cooperation-481407

183 မြနြာနငငအစြေါ ကလသြဂဂ၏

လတလြစသာ နငငတကာ

အခ ကအလကရာစ စရျား ြေရင။ MEHL နင MEC

တ ၏ အြခ ြြ ြေညျားြ ( သဂတလ ၃၁ ရကစန ၊

၂၀၁၉ ခနေ)။


s/HRCouncil/FFM-


y/Infographic1_Governance_Structure_of_M

EHL_and_MEC.pdf

184 အ င မြင ေေဘကအရာရြ မြနြာေေတြ

ကယောျားလယအ ြက လကခစတ ၊ Voice of

Vietnam (စြ ၃၁ ရက၊ ၂၀၁၇ ခနေ)။

https://vovworld.vn/en-US/news/senior-

military-officer-receives-myanmar-army-

delegation-546591.vov

185 ဗ ယကနြ-မြနြာ က စရျားတင

အစရျားြါစသာ တျားတကြက မြငစတစနရ၊

People’s Army Newspaper ( သဂတ ၁၆ ရက၊

၂၀၁၈ ခနေ)။ https://en.qdnd.vn/foreign-

affairs/bilateral-relations/vietnam-myanmar-

https://en.qdnd.vn/military/intl-relations-and-cooperation/defense-leaders-receive-commander-in-chief-of-myanmar-armed-forces-512476




https://en.nhandan.org.vn/politics/external-relations/item/6273802-vietnam-myanmar-promote-defence-cooperation.html



https://www.ohchr.org/Documents/HRBodies/HRCouncil/FFM-Myanmar/EconomicInterestsMyanmarMilitary/Infographic1_Governance_Structure_of_MEHL_and_MEC.pdf





https://en.qdnd.vn/military/intl-relations-and-cooperation/vietnamese-and-myanmar-armies-strengthen-communication-cooperation-481407









https://vovworld.vn/en-US/news/senior-military-officer-receives-myanmar-army-delegation-546591.vov



https://en.qdnd.vn/foreign-affairs/bilateral-relations/vietnam-myanmar-relations-see-significant-progress-ambassador-495851



relations-see-significant-progress-

ambassador-495851

186 Ibid.

187 Viettel – ယ ကည ယရာရပြ ျား

ေြျားအာျားကက ျားစသာ နငငစတာ အရငျားအမြေ တေခ၊

People’s Army Newspaper (ဇန ၂၈ ရက၊ ၂၀၁၈

ခနေ)။ https://en.qdnd.vn/economy/military-

businesses/viettel-a-reliable-and-powerful-

national-resource-494292

188 Viettel ြ ၎ငျား၏ ၁၀ ခစမြာက ြဘငျားလ နျား

ဝနစ ာငြက မြနြာနငငတင ေတငလက၊

Viettel (ဇန ၁၁ ရက၊ ၂၀၁၈ ခနေ)။

http://international.viettel.vn/news-

detail/viettel-launches-its-10th-

international-mobile-phone-service-in-

myanmar

189 နျားဥ ျား၊ ေေတြနင ကေြစနစသာ

တယလ ကနျား စအာြစရတာ Mytel ြ ကနရက

ေတင၊ Frontier (ဇန ၁၀ ရက၊ ၂၀၁၈ ခနေ)။

https://www.frontiermyanmar.net/en/militar

y-linked-telecoms-operator-Mytel-

launches-network/

190 Viettel ၏ မြနြာမြညရ ေ ျားြာျားစရျား

ြဟာဗ ဟာ၊ People’s Army Newspaper (ဇန ၇

ရက၊ ၂၀၁၈ ခနေ)။


businesses/viettel-s-business-strategy-in-

myanmar-493657

191 မြညစထာငေ သြမတ မြနြာနငငတင

ေတတထ စမြာက တယလ ကနျား

စအာြစရတာလငေင စလျာကရနအတက စဒသခ

အက ျားတ ယာယ ေစြါငျားအ ြ နင ြတ ကမြ ရန

အ မြ လာ စတာငျားခမခငျား၏ ရလဒြ ာျား (ြတလ

၂၅ ရက၊ ၂၀၁၆ ခနေ) တင ကည ြါ။

192 အခြျားအနာျား၊ Hyalroute။

http://www.hyalroute.com/event/

မြနြာနငငရ MFOCN ြရဂ ကက ကြာ ဘဏ၏

ဘကစြါငျားေ ရငျားန ျားမြ ြနြ အာြခ

အာဏာြငအ ြြတ င ရငျားန ျားမြ ြနြ အာြခခ က

တေရြအစနမ င စထာကြ ထာျားသည။

အစသျားေြက ဤတင ကည ြါ။ တတယစမြာက

HyalRoute ငဘာစအာ ြတေစကဘယ ကနရက၊

MIGA။ https://www.miga.org/project/third-

hyalroute-fiber-optic-cable-network.

193 ကျနြတ တ ၏ ောျားသျားသြ ာျား၊ GlobalNet။

https://www.globalnet.com.mm/about-

us/our-customers/

194 Viettel Construction Myanmar

မ ထတရ ၀ရ ော Transmission

အချကအလကမျေား မးဆညးထေား ောရ ော (ဧပ

၂၀၂၀ ခနစ) တငကကည ါ။



https://en.qdnd.vn/economy/military-businesses/viettel-a-reliable-and-powerful-national-resource-494292



http://international.viettel.vn/news-detail/viettel-launches-its-10th-international-mobile-phone-service-in-myanmar




https://www.frontiermyanmar.net/en/military-linked-telecoms-operator-Mytel-launches-network/



https://en.qdnd.vn/economy/military-businesses/viettel-s-business-strategy-in-myanmar-493657









http://www.hyalroute.com/event/

https://www.miga.org/project/third-hyalroute-fiber-optic-cable-network

https://www.miga.org/project/third-hyalroute-fiber-optic-cable-network

https://www.globalnet.com.mm/about-us/our-customers/

https://www.globalnet.com.mm/about-us/our-customers/

https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fc731ca53d70e455ee7a110_Transmission%20Database%202020_April.xlsx




မ ထတရ ၀ရ ော 5 MYT VCM Form 11.3

Cable of Branch Operation in Month, 2020

and Handover တင ကကည ရ ါ။

196 မြနြာနငငက

စလစ ကာငျားကာကယစရျားေနေက

ထည သငျားစြါငျားေြလကခြ ၊ IndraStra (ဒ ဇငဘာ

၇ ရက၊ ၂၀၁၅ ခနေ)။

https://www.indrastra.com/2015/12/ANALYS

IS-Myanmar-Integrated-Air-Defense-

System-0516.html

197 လြြငခင လငေငအသေရသသည Mytel

အြတတ ြစအာကတင လြစ ာင၊ MECTel

၏ အစမခခအစ ာကအအက အသျားမြ ၊ Comms

Update (ဇနနဝါရ ၁၇ ရက၊ ၂၀၁၇ ခနေ)။

https://www.commsupdate.com/articles/201

7/01/17/new-licensee-to-operate-under-

Mytel-brand-use-mectel-infrastructure/

198 DNB စေ ျားကက၊ Telenor - မြနြာမြညတင

အခအထစတာ ြ ျားစသျားြါ၊ စောမျကနော ၁၄၊ (ြတ

၂၇, ၂၀၁၈ခနေ)။ https://www.dnb.no/seg-



199 Viettel အြေ ကနရက ေ ြကနျားေငတာ၊ BTS

Low Level Design YGN1605 (ဧပ ၊ ၂၀၁၉ခနစ)။


မ ထတရ ၀ရ ော Form11.2 MW of Branch

Operating in Month 2020 and Handover

တင ကကည ရ ါ။

201 ဗလခ ြြ ျားကက ျား ြငျားစအာငလင၊ Telecom

International Myanmar Company Limited

(Mytel) ၏ ြထြ ျားစခေါ ြ စ ကညာမခငျား

က ငျားြ (စ စ ေါဝါရ ၁၂ ရကစန ၊ ၂၀၁၈ ခနေ)။

https://www.seniorgeneralminaunghlaing.co

m.mm/en/5212/first-call-announcement-

telecom-international-myanmar-company-

limited-Mytel-held/

202 ြြတ အစ ကာငျား၊ Viettel High Technology

Industries Corporation။

http://viettelrd.com.vn/en/about-us-0

203 Viettel High Technology Industries

Corporation။ http://viettelrd.com.vn/

204 Viettel အြေနင ကနယသြ ာျား

ဗ ယကနြတင တ ထငြ၌ ဥ ျားစ ာငြရရန

ကက ျားြြျား၊ People’s Army Newspaper (ဇလင ၂

ရက၊ ၂၀၂၀ ခနေ)။


businesses/viettel-group-s-affiliate-strives-

to-take-the-lead-in-invention-in-vietnam-

518146

https://files.justiceformyanmar.org/MYT_VCM_Form11.3CABLE%20OF%20BRANCH%20OERATING%20IN%20MONTH...%202020%20AND%20HANDOVER%20IN.xlsx



https://www.indrastra.com/2015/12/ANALYSIS-Myanmar-Integrated-Air-Defense-System-0516.html



https://www.commsupdate.com/articles/2017/01/17/new-licensee-to-operate-under-Mytel-brand-use-mectel-infrastructure/








https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fbe416e9065044ab607ce3b_A16%20MYT_VCM_Form11.2MW%20OF%20BRANCH%20OPERATING%20IN%20Month%20%20%20%202020%20AND%20HANDOVER%20IN%20(month2020).xlsx

https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fbe416e9065044ab607ce3b_A16%20MYT_VCM_Form11.2MW%20OF%20BRANCH%20OPERATING%20IN%20Month%20%20%20%202020%20AND%20HANDOVER%20IN%20(month2020).xlsx

https://www.seniorgeneralminaunghlaing.com.mm/en/5212/first-call-announcement-telecom-international-myanmar-company-limited-Mytel-held/




http://viettelrd.com.vn/en/about-us-0

http://viettelrd.com.vn/

https://en.qdnd.vn/economy/military-businesses/viettel-group-s-affiliate-strives-to-take-the-lead-in-invention-in-vietnam-518146





205 ဗလခ ြြျားကက ျား ြငျားစအာငလင Viettel Group

သ သာျားစရာကလညြတ၊ Myawady Daily (ြတ

၈ ရက၊ ၂၀၁၇ ခနေ)။ http://myawady-

myawady.blogspot.com/2017/03/senior-

general-min-aung-hlaing-visits.html VHT

အာျား အြေ ၃ ေ စရာစနာစြါငျားေြြြ

ြေညျားခြ သည၊ ၎ငျားတ ြာ Viettel Research and

Development Institute၊ Viettel Network

Technology Center နင Viettel IC Design

Center တ မ ေသည။ Viettel High

Technologies Corporation ၏

သြငျားတင ကည ြါ။

http://viettelrd.com.vn/en/our-history

206 VHT ြ အငဒန ျားရာျား ကာကယစရျား မြြြနင

ရြသ တကစရာက၊ Technology Industries

Corporation။ http://viettelrd.com.vn/en/vht-

attends-indo-defence-expo-forum

207 စမြာကကရ ျားယာျားြ ဗ ယကနြ၏ ေေတြြ

လညြတစနစသာ ကသယစရျားအြေနင

ြျားစြါငျားစ ာငရကလ၊ Thoi Dai (စြ ၁၅ ရက၊

၂၀၁၉ ခနေ)။

https://vietnamtimes.org.vn/nkorea-wants-

to-cooperate-with-vietnams-military-run-

telecom-group-3385.html

208 Khanh Vu နင Kham Nguyen၊ ဗ ယကနြ၏

Viettel က မြနြာသျားေြသ အစမခခ နေ ရရန

ကက ျားြြျား - CEO၊ Reuters (ဇနနဝါရ ၄ ရကစန ၊

၂၀၁၉ ခနေ)။

https://www.reuters.com/article/vietnam-

viettel/vietnams-viettel-seeks-to-double-

myanmar-customer-base-ceo-

idINKCN1OY1N7

209 Viettel - ပဂ လတ အစမခမြ -

ယာဥစမခရာခသည ေနေ၊ Iridium။

https://www.iridium.com/products/viettel-s-

tracking-vessel-tracking-system/

210 Iridium ြ မြနြာောတကနင

ကသယစရျားဌာနနင ည ြနငျားြ သစဘာတည ၊

Telecompaper (ဒ ဇငဘာ ၂၄ ရက၊ ၁၉၉၈ ခနေ)။

https://www.telecompaper.com/news/iridiu

m-agrees-deal-with-myanmar-post-and-

telecoms--158572

211 Viettel ငဘာ လမခ စရျား။

https://viettelcybersecurity.com

212 Viettel ငဘာ လမခ စရျား ကြပဏ

မြငကငျားထြသ စရာကရလာ၊ People’s Army

Newspaper (ဧပြ ၁၃ ရက၊ ၂၀၁၉ ခနေ)။


businesses/viettel-cyber-security-company-

comes-into-sight-504706

213 Organization, M1။

http://m1.viettel.com.vn/introduce/organiza

tion-model/

http://myawady-myawady.blogspot.com/2017/03/senior-general-min-aung-hlaing-visits.html



http://viettelrd.com.vn/en/our-history

http://viettelrd.com.vn/en/vht-attends-indo-defence-expo-forum

http://viettelrd.com.vn/en/vht-attends-indo-defence-expo-forum

https://vietnamtimes.org.vn/nkorea-wants-to-cooperate-with-vietnams-military-run-telecom-group-3385.html



https://www.reuters.com/article/vietnam-viettel/vietnams-viettel-seeks-to-double-myanmar-customer-base-ceo-idINKCN1OY1N7




https://www.iridium.com/products/viettel-s-tracking-vessel-tracking-system/

https://www.iridium.com/products/viettel-s-tracking-vessel-tracking-system/

https://www.telecompaper.com/news/iridium-agrees-deal-with-myanmar-post-and-telecoms--158572



https://viettelcybersecurity.com/

https://en.qdnd.vn/economy/military-businesses/viettel-cyber-security-company-comes-into-sight-504706



http://m1.viettel.com.vn/introduce/organization-model/

http://m1.viettel.com.vn/introduce/organization-model/


214 ရ ောကခအရကကောငးအ ော၊ M1။

http://m1.viettel.com.vn/introduce/history-

begin/

215 M1 Communication Co. Ltd.၊ – Viettel

အြေ Qualcomm နင ြျားစြါငျားစ ာငရက၊

ကြာကက ျားတင ကသယစရျား ကရယာြ ာျား

ထတလြြ ထြတနျား ၃ စနရာတင စရာကရရန

ရညြနျား၊ M1 (ြတလ ၅ ရက၊ ၂၀၁၈ ခနေ)။

http://m1.viettel.com.vn/tin-tuc-viettel/m1-

communication-co-ltd-viettel-group-co-

operates-qualcomm-aims-become-top-3-

manufacturers-telecommunications-

equipment-world/ Viettel အစနမ င

Qualcomm ဝကဘ ဒတင လငေငရသအစနမ င

ောရငျားအသငျားခရ။ Qualcomm Technology

Licencing, Qualcomm တင ကည ြါ။

https://www.qualcomm.com/invention/licen

sing

216 မြနြာစလစ ကာငျားရန ကာကယစရျား

ေေ ငစရျား ကြကြြ ဌာနခ ြ ကယောျားလယအ ြ

M1 ကြပဏ သ အလညအြတလာစရာကမခငျားက

ကက ၊ M1 (ဧပြ ၅ ရက၊ ၂၀၁၈ ခနေ)။

http://m1.viettel.com.vn/tin-tuc-

viettel/welcome-myanmar-air-defense-

command-delegation-visit-m1-company/

217 ရကဘယလထတက မျေား၊ M3။

https://www.m3complex.vn/en/products-

services/optical-cable-products/

218 ေေြေစညျား ထတကနြ ာျား၊ M3။

https://www.m3complex.vn/en/products-

services/mechanical-products/

219 M3 သတငျားကြပဏ နငငတကာစေ ျားကကသ

“ဘ လ ယခ သည ” ကနထရကြ ာျားနင အတ

စရာကရ၊ M3 (ေကတငဘာ ၂၆ ရက၊ ၂၀၁၈ ခနေ)။

https://www.m3complex.vn/en/m3-

information-company-reaches-the-

international-market-with-billions-

contracts/

220 Deloitte၊ Viettel ကြာလျား ငရာ

ရငျားန ျားမြ ြနြ ြျားတြ အေရယယာဘဏက

၂၀၁၉ခနေ ဘဏဍာစရျား အေ ရငခခ က၏

သ ျားသန ြတေြ ာျား - ြတေ ၁၃။

http://viettelglobal.vn/uploads/images/Bao_

cao_tai_chinh_rieng_2019_sau_KT.pdf

221 Viettel IDC။ https://viettelidc.com.vn/

222 Viettel IDC sẽ xuất khẩu điện toán đám

mây trong thời gian tới, Viettel IDC (ဇလင

၂၄၊ ၂၀၁၈ ခနေ)။ https://viettelidc.com.vn/tin-

tuc/vtc-news-viettel-idc-se-xuat-khau-dien-

toan-dam-may-trong-thoi-gian-toi; Điện

toán đám mây là ‘móng nhà’ của cách mạng

công nghệ 4.0၊ Viettel IDC (ဇလင ၂၄၊ ၂၀၁၈

ခနေ)။ https://viettelidc.com.vn/tin-tuc/dien-

http://m1.viettel.com.vn/introduce/history-begin/

http://m1.viettel.com.vn/introduce/history-begin/

http://m1.viettel.com.vn/tin-tuc-viettel/m1-communication-co-ltd-viettel-group-co-operates-qualcomm-aims-become-top-3-manufacturers-telecommunications-equipment-world/





https://www.qualcomm.com/invention/licensing

https://www.qualcomm.com/invention/licensing

http://m1.viettel.com.vn/tin-tuc-viettel/welcome-myanmar-air-defense-command-delegation-visit-m1-company/



https://www.m3complex.vn/en/products-services/optical-cable-products/

https://www.m3complex.vn/en/products-services/optical-cable-products/

https://www.m3complex.vn/en/products-services/mechanical-products/

https://www.m3complex.vn/en/products-services/mechanical-products/

https://www.m3complex.vn/en/m3-information-company-reaches-the-international-market-with-billions-contracts/




http://viettelglobal.vn/uploads/images/Bao_cao_tai_chinh_rieng_2019_sau_KT.pdf


https://viettelidc.com.vn/

https://viettelidc.com.vn/tin-tuc/vtc-news-viettel-idc-se-xuat-khau-dien-toan-dam-may-trong-thoi-gian-toi



https://viettelidc.com.vn/tin-tuc/dien-toan-dam-may-la-mong-nha-cua-cach-mang-cong-nghe-40


toan-dam-may-la-mong-nha-cua-cach-

mang-cong-nghe-40

223 Cloud Service၊ Mytel။

https://www.Mytel.com.mm/package-

internet/1551273355076

224 Luong Ngi, Fujitsu ၏

အစမခခအစ ာကအအအစြေါတင

ြေ ြထာျားသည ြဂဂလက Cloud က Viettel IDC

ြ ြတ က၊ Vietnam Economic Times (ဇလင

၁၉ ရက၊ ၂၀၁၇ ခနေ)။

https://vneconomictimes.com/article/busine

ss/viettel-idc-to-introduce-private-cloud-

designed-on-fujitsu-infrastructure

225 Ngoc Lan၊ Viettel နင Microsoft တ

ြျားစြါငျားစ ာငရကစရျား သစဘာတည ြ

လကြတစရျားထျား၊ Vietnam Economic Times

(ဇနနဝါရ ၁၉ ရက၊ ၂၀၁၉ ခနေ)။

https://vneconomictimes.com/article/busine

ss/viettel-microsoft-sign-cooperation-

agreement

226 Jordan Novet၊ မြငျားထနော ပြ င င ကသည

၁၀ ဘ လ ယ စဒေါလာတန

ကာကယစရျားကနထရကက Microsoft က ရရ၊

Amazon က တကထတခြ ၊ CNBC (စ စ ေါဝါရ ၁၃

ရက၊ ၂၀၂၀ ခနေ)။

https://www.cnbc.com/2019/10/25/microsof

t-wins-major-defense-cloud-contract-

beating-out-amazon.html

227 Viettel ၏ စဒတာအခ ကအလကကက ျားြ ာျား

ခြမခြျားေြမ ာ သျားသြစရျားေငတာ – DAC၊

Facebook (ဧပြ ၂၄ ရက၊ ၂၀၁၉ ခနေ)။

https://www.facebook.com/dac.vtt/posts/21

38228142893790/

228 တေဥ ျားခ ငျား ငရာ Linkedin ောြ ကနာတင

အလြတာဝနစ ေါ မြခ ကက ထတမြနထာျားသည။

ဓါတြရကယသြျား ညျားထာျားသညက

ဤတင ကည ြါ။

229 ြဂဂလက လမခ ြ ြဝါဒ၊ Mytel။

https://Mytel.com.mm/privacy

230 Giải Pháp Chống Quấy Rối Trên Mạng

Viễn Thông Antispam Call So Tài Quốc Tế၊

VTCC (ေကတငဘာ ၁၇၊ ၂၀၁၉ ခနေ)။

https://vtcc.vn/giai-phap-chong-quay-roi-

tren-mang-vien-thong-antispam-call-tai-

quoc-te/

231 VTTEK, Linkedin။

https://www.linkedin.com/company/vttek---

viettel-network-technologies-center/about/

232 NuRAN Wireless Announces Joint

Collaboration for a 5G Base Station with



https://www.mytel.com.mm/package-internet/1551273355076

https://www.mytel.com.mm/package-internet/1551273355076

https://vneconomictimes.com/article/business/viettel-idc-to-introduce-private-cloud-designed-on-fujitsu-infrastructure



https://vneconomictimes.com/article/business/viettel-microsoft-sign-cooperation-agreement



https://www.cnbc.com/2019/10/25/microsoft-wins-major-defense-cloud-contract-beating-out-amazon.html



https://www.facebook.com/dac.vtt/posts/2138228142893790/

https://www.facebook.com/dac.vtt/posts/2138228142893790/

https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fbe417033476e1d14cf6cf5_A20.png

https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fbe417033476e1d14cf6cf5_A20.png

https://mytel.com.mm/privacy

https://vtcc.vn/giai-phap-chong-quay-roi-tren-mang-vien-thong-antispam-call-tai-quoc-te/



https://www.linkedin.com/company/vttek---viettel-network-technologies-center/about/

https://www.linkedin.com/company/vttek---viettel-network-technologies-center/about/


Viettel, NuRAN Wireless (ဧပ ၂၀ က၊ ၂၀၁၇

ခနစ)။ http://nuranwireless.com/news-nl/5g-

massive-mimo/.

233 တငဒါ စခေါ ြက ကည ြါ။ Chuyển đổi lần

thứ 2 thiết bị 4G từ Nokia sang VTTEK tại

Ninh Thuận thuộc Đề tài Nghiên cứu sản

xuất hệ thống trạm thu phát gốc 4G-LTE၊

Dau Thau (စ စ ေါဝါရ ၂၅ ရက၊ ၂၀၁၉ ခနေ)။

https://dauthau.info/view/?id=516268

234 VCam – Viettel ကငြရာ ဝနစ ာငြ၊ Viettel

ေ ျားြာျားစရျားစမ ရငျားြနညျားလြျားြ ာျား။

https://solutions.viettel.vn/en/san-pham-

dich-vu/vcam-dich-vu-viettel-camera.html

235 ပြ လြရာျားြက ထနျားခ ြလညြတစသာ

ေငတာ၊ Viettel ေ ျားြာျားစရျားစမ ရငျားြနညျားလြျားြ ာျား။


dich-vu/trung-tam-dieu-hanh-thong-

minh.html

236 ဂဏသကခာစနာကစ ကာငျား

ကက ျား ကြသည ေနေနင အနလငျား

သတငျားအခ ကအလကြ ာျား၊ Viettel



dich-vu/he-thong-giam-sat-danh-tieng-

thong-tin-truc-tuyen.html

237 ပြ လြရာျားြက ထနျားခ ြလညြတစသာ

ေငတာအာျား ြတ ကမခငျား ၊ Viettel



dich-vu/gioi-thieu-trung-tam-dieu-hanh-

thanh-pho-thong-minh.html

238 Nokia ြ ဗ ယကနြတင ေြတက ပြ ျား

ေတခ ရသည ပြ မြ ေ ြခ ကြ ာျားအာျား ထစရာကော

ေ ြခန ခြစရျားအတက ပြ လြရာျားြက

ထနျားခ ြလညြါတစသာ ေငတာ နညျားလြျားက

Viettel အာျား သရြစ ေါ မြသခြ ၊ Nokia

(စအာကတဘာ ၄ ရက၊ ၂၀၁၈ ခနေ)။

https://www.nokia.com/about-

us/news/releases/2018/10/04/nokia-

demonstrates-ioc-solution-to-viettel-for-

effective-management-of-smart-and-safe-

city-operations-in-vietnam/

239 ကြာလျား ငရာ ကနရက၊ Viettel


https://solutions.viettel.vn/en/global-

network

240 ေြျားရညရြ၊ Viettel


https://solutions.viettel.vn/en/general-

introduction

http://nuranwireless.com/news-nl/5g-massive-mimo/

http://nuranwireless.com/news-nl/5g-massive-mimo/

https://dauthau.info/view/?id=516268

https://solutions.viettel.vn/en/san-pham-dich-vu/vcam-dich-vu-viettel-camera.html

https://solutions.viettel.vn/en/san-pham-dich-vu/vcam-dich-vu-viettel-camera.html

https://solutions.viettel.vn/en/san-pham-dich-vu/trung-tam-dieu-hanh-thong-minh.html



https://solutions.viettel.vn/en/san-pham-dich-vu/he-thong-giam-sat-danh-tieng-thong-tin-truc-tuyen.html



https://solutions.viettel.vn/en/san-pham-dich-vu/gioi-thieu-trung-tam-dieu-hanh-thanh-pho-thong-minh.html



https://www.nokia.com/about-us/news/releases/2018/10/04/nokia-demonstrates-ioc-solution-to-viettel-for-effective-management-of-smart-and-safe-city-operations-in-vietnam/





https://solutions.viettel.vn/en/global-network

https://solutions.viettel.vn/en/global-network

https://solutions.viettel.vn/en/general-introduction

https://solutions.viettel.vn/en/general-introduction


241 Viettel Construction Myanmar Co., Ltd

(Telecom Services) ဝနထြျားလကေြ၊ Employee

Handbook။

242 Viettel သငျားကနနင ထတကန

တငြ ြလြငနျားလ ြတက။

http://viettelimex.com.vn/

243 ထတလြစရျား ေကြလြငနျား၊ Comit။

http://www.comitcorp.com/customers/manu

facturing-industry-2/

244 ကသယစရျား ေကြလြငနျား၊ Comit။

http://www.comitcorp.com/customers/com

munications-industry-2/

245 Viettel Construction Myanmar မ ထတ

ရ ၀ရ ော SGG RF အချကအလကမျေား

မးဆညးထေား ောရ ော တင ကကည ရ ါ။

246 Comit၊ Comit စကာြစရျားရငျား၊

ကသယစရျားက မြည ေစကာငျားြနစေမခငျား။

http://www.comitcorp.com/uploads/COMIT

%20Company%20profile-

fn_26062019_24trang-

%C4%91%C3%A3%20n%C3%A9n.pdf; 5G

တင ဥ ျားစ ာငသ - VIAVI Solutions ြ

ကြာစြေါတင ဥ ျားစ ာငစနသည 5G ေြျားသြြနင

တငျားတာြ စမ ရငျားခ ကနညျားလြျားြ ာျား၊ Comit

(ဒ ဇငဘာ ၁၂ ရက၊ ၂၀၁၉ ခနေ)။

http://comitcorp.com/news/leader-in-5g-

world-leading-5g-test-measurement-

solutions-from-viavi-solutions/83/

247 FPT IS FSE Fit Challenging Target of VND

1,000 Billion in Revenue, FPT (ဇ ၀ါ ၄ က၊

၂၀၁၄ခနစ)။

https://fpt.com.vn/en/newsroom/activities-

and-events/fpt-is-fse-hit-challenging-

target-of-vnd-1000-billion-in-revenue FPT ြ

Viettel အာျား ဘဏဍာစရျား အေ ရငခမခငျား

စ ာ ဝြယာျားအာျား ေ ေဥစြျား။ FIS ြ Viettel

အတက စြါငျားခ ြထာျားသာ ဘဏဍာစရျား

အေ ရငခောေနေက ြ ြျားစြျား၊ FPT ( သဂတ ၂၃

ရက၊ ၂၀၁၆ ခနေ)။

https://www.fpt.com.vn/en/newsroom/detail

/fis-provides-consolidated-financial-

statement-system-for-viettel

248 FPT IS က မြနြာ၏ နငငလျား ငရာ

စငစ ကျား ငရာ စမြာငျားလြမခငျားေနေအာျား

လညြတ၊ FPT ( သဂတ ၈ ရက၊ ၂၀၁၈ ခနေ)။


/fpt-is-operates-the-myanmar-national-

financial-switching-system

249 ခငြငျား၊ စတာငျား ခ ကြ ာျား ြရစသျားြ အထ

စက ာကမ အထျားေ ျားြာျားစရျားဇ ေ ြခ ကက

ရြ ငျားထာျားရန စဒသခြ ာျားက စတာငျား ၊ DMG

(ြတ ၂၂ ရက၊ ၂၀၂၀ ခနေ)။

https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fc35ca0a0138572ca1ccd00_Viettel%20handbook%200703.pdf

https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fc35ca0a0138572ca1ccd00_Viettel%20handbook%200703.pdf

http://viettelimex.com.vn/

http://www.comitcorp.com/customers/manufacturing-industry-2/

http://www.comitcorp.com/customers/manufacturing-industry-2/

http://www.comitcorp.com/customers/communications-industry-2/

http://www.comitcorp.com/customers/communications-industry-2/

https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fc72456a0dd199f4af0246f_SGG%20RF%20Database.xlsx


http://www.comitcorp.com/uploads/COMIT%20Company%20profile-fn_26062019_24trang-%C4%91%C3%A3%20n%C3%A9n.pdf




http://comitcorp.com/news/leader-in-5g-world-leading-5g-test-measurement-solutions-from-viavi-solutions/83/



https://fpt.com.vn/en/newsroom/activities-and-events/fpt-is-fse-hit-challenging-target-of-vnd-1000-billion-in-revenue



https://www.fpt.com.vn/en/newsroom/detail/fis-provides-consolidated-financial-statement-system-for-viettel



https://www.fpt.com.vn/en/newsroom/detail/fpt-is-operates-the-myanmar-national-financial-switching-system




https://www.dmediag.com/news/1311-kp-

sez-prj

250 Brian Spegele နင Kate O’Keeffe၊ ရြနင

ေေတြြါဝါက အာျားမြ ြင ရနအတက အစြရကန

ပဂ လတြ ာျားက တရတြ တလြအသျားမြ ၊ The

Wall Street Journal (ဧပြ ၂၃ ရက၊ ၂၀၁၉ ခနေ)။

https://www.wsj.com/articles/china-exploits-

fleet-of-u-s-satellites-to-strengthen-police-

and-military-power-11556031771

251 Brian Spegele နင Kate O’Keeffe၊ တရတြ

တလြအသျားမြ သည ပဂ လတကေစ

လေဟငျားသာျားြက ေေြျားရန ကနဂရကြ

အြန ထတမြန၊ The Wall Street Journal

(ဒ ဇငဘာ ၁၇ ရက၊ ၂၀၁၉ ခနေ)။

https://www.wsj.com/articles/congress-

orders-probe-of-satellite-loophole-china-

exploited-11576624306

252 Andrew Selth၊ တြြစတာက

အသငစမြာငျားမခငျား၊ ောြ ကနာ ၂၆ (၁၉၉၆ ခနေ)။

253 Desmond Ball, မမ မောန ငင၏

စစရ းလ ြ ဝကချကမျေား၊ စောမျကနော ၁၀၅

(၁၉၉၈ခနစ)။

254 ေေတြ ရြသ ေခနျားြ ထတလင စတာ ြည၊

Kyodo သတငျား၊ Online Burma Library

(၁၉၉၇ခနစ)။

https://www.burmalibrary.org/reg.burma/ar

chives/199702/msg00247.html

255 GEOshare၊ AsiaSat။

https://www.asiasat.com/node/1730

256 အေ အေဥလငျား လြျားညန၊ AsiaSat။

https://www.asiasat.com/resources/channel-

guides; “မြဝတ သတငျား” က ြ ျားရ ခရသည

အြနျားေကာျား တင ရညညနျားထာျားသည -

မြနြာမြညက အြနျားေကာျားက နာျားလည ကည မခငျား၊

ောြ ကနာ ၆၈ (စအာကတဘာ ၂၀၂၀)။

https://hrp.law.harvard.edu/wp-

content/uploads/2020/10/20201007-PV-

Hate-Speech-Book-V-1.4-Web-ready1.pdf

257 UN IIFFMM, A/HRC/39/64, ောြဒ ၇၃။

258 ြါဝါအာျားမြင ဘကေြေရင AsiaSat 9 က

တညစ ာကရန SSL က စရျားခ ယ၊ Maxar

(ဒ ဇငဘာ ၁၆ ရက၊ ၂၀၁၃ ခနေ)။

https://investor.maxar.com/investor-

news/press-release-details/2013/SSL-

selected-to-build-high-power-multi-

mission-satellite-AsiaSat-9/default.aspx

259 King Royal Technologies Co. Ltd.။

https://kingroyalmyanmar.com/

https://www.dmediag.com/news/1311-kp-sez-prj

https://www.dmediag.com/news/1311-kp-sez-prj

https://www.wsj.com/articles/china-exploits-fleet-of-u-s-satellites-to-strengthen-police-and-military-power-11556031771



https://www.wsj.com/articles/congress-orders-probe-of-satellite-loophole-china-exploited-11576624306



https://www.burmalibrary.org/reg.burma/archives/199702/msg00247.html

https://www.burmalibrary.org/reg.burma/archives/199702/msg00247.html

https://www.asiasat.com/node/1730

https://www.asiasat.com/resources/channel-guides

https://www.asiasat.com/resources/channel-guides

https://hrp.law.harvard.edu/wp-content/uploads/2020/10/20201007-PV-Hate-Speech-Book-V-1.4-Web-ready1.pdf



https://investor.maxar.com/investor-news/press-release-details/2013/SSL-selected-to-build-high-power-multi-mission-satellite-AsiaSat-9/default.aspx




https://kingroyalmyanmar.com/


260 လငေငထတစြျားသည ောရငျား - ောတကနင

စ ကျားနနျား ကသယစရျားဌာန (ဇလင ၁ ရက၊ ၂၀၂၀

ခနေ)။ စခါငျားေဥအာျား အလတသစဘာ ဘာသာမြန

ထာျားခ ကြာ - ကသယစရျားဝနကက ျားဌာန၏

ောတကနင စ ကျားနနျား ကသယစရျားဌာနသည

ကသယစရျား ဥြစဒနင အည

တယလ ကနလငေငြ ာျားအတက တာဝနရ၍

ေညျားြ ဥျား ေညျားကြျားြ ာျားနင အည

တယလ ကနလငေင ထတစြျားခြ သည မြညတငျားနင

နငငမခာျားကြပဏ ြ ာျားက ငသငျားပြ ျား စအာကတင

စ ေါ မြထာျားသည။ ထ အမြင အသေစလျာကထာျား

သြ ာျားက ကလကစ ာငရကစနသည။

261 M1 သ လာစရာကစသာ မြနြာ

စလစ ကာငျားရန ကာကယစရျား ေေ ငစရျား

ကြကြြဌာနခ ြဌာန ကယောျားလယအ ြက

ကက ၊ M1 (ဧပြ ၅ ရက၊ ၂၀၁၈ ခနေ)။

http://m1.viettel.com.vn/tin-tuc-

viettel/welcome-myanmar-air-defense-

command-delegation-visit-m1-company/

262 King Royal Technologies ၏ အေညျားအစဝျား

မြ လြရန စြတတ ာရြခခ က (ြတ ၅ ရက၊ ၂၀၁၈

ခနေ)။

263 ြစလျားရာျား၏ OCK အြေနင King Royal

Technoloogies Co., Ltd တ က တာဝါတင ၉၂၀

စ ာကလြစရျားနင ငာျားရြျားစရျားအတက

တယလ စနာနင လြျားမခ စရျား ြထာျားသည

ဝနစ ာငြ သစဘာတည ခ ကက

လကြတစရျားထျားခြ ၊ King Royal Technologies

Co., Ltd. (ဒ ဇငဘာ ၁၆ ရက၊ ၂၀၁၅ ခနေ)။

https://kingroyalmyanmar.com/news-

events/

264 Ock Group Bhd၊ OCK နေြတလည

အေ ရငခော ၂၀၁၈၊ ောြ ကနာ ၅။

https://www.ock.com.my/investors-

Reports.php

265 MPT ြ ြဘငျား နျားသျားသြ ာျားအတက

ကြျားလြျားြြ ာျားက ခ ြထငသည အစနနင

တန ျားစ ာငျား ဝနစ ာငြြ ာျား ေတငလြစ ာင၊

MPT (ဒ ဇငဘာ ၁၈ ရက၊ ၂၀၁၅ ခနေ)။

https://www.mpt.com.mm/en/press-

releases/page/42/

266 Alexander Nellist၊ Market Series Part One:

မြနြာမြညရ AsiaSat 9၊ AsiaSat (ဧပြ ၅ ရက၊

၂၀၁၇ ခနေ)။

https://www.asiasat.com/news/blog/asiasat9

-in-myanmar

267 Statement of Financial Affairs For

Speedcast Singapore Pte. Ltd. အတက

ဘဏဍာစရျား ငရာကေစရြြ ာျား

ထတမြနစ ကညာခ က (အြနြါတ - 20-32262)၊

Southern District of Texas Houston Division

အတက အစြရကန လြြအမ ေမြ မခငျား တရာျားရ ျား

(filed Jun. 6, 2020)။

https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fbe416e1afa6e6a1093fddd_A21%205181131072020_Website%20New%20%20Licence.pdf






https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fc358ad7c6283fa09b9bbb3_(5.3.2018)King%20Royal%20A-319%20VIP%20Configuration.pdf.

https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fc358ad7c6283fa09b9bbb3_(5.3.2018)King%20Royal%20A-319%20VIP%20Configuration.pdf.

https://kingroyalmyanmar.com/news-events/

https://kingroyalmyanmar.com/news-events/

https://www.ock.com.my/investors-Reports.php

https://www.ock.com.my/investors-Reports.php

https://www.mpt.com.mm/en/press-releases/page/42/

https://www.mpt.com.mm/en/press-releases/page/42/

https://www.asiasat.com/news/blog/asiasat9-in-myanmar

https://www.asiasat.com/news/blog/asiasat9-in-myanmar


http://www.kccllc.net/speedcast/document/

20322432006300000 00000044

268 Brian Spegele နင Kate O’Keeffe၊ ရြနင

ေေတြြါဝါက အာျားမြ ြင ရနအတက အစြရကန

ပဂ လတြ ာျားက တရတြ တလြအသျားမြ ၊ The

Wall Street Journal (ဧပြ ၂၃ ရက၊ ၂၀၁၉ ခနေ)။

https://www.wsj.com/articles/china-exploits-

fleet-of-u-s-satellites-to-strengthen-police-

and-military-power-11556031771

269 မြနြာေ ြခ ကောရငျား၊ Seanet Technologies။

https://www.seanetmsc.com/portfoliomyan1

.html


အက ျားေ ျားြာျားြ ာျား၊ A/HRC/42/CRP.3, ောြဒ ၁၂၉။

271 SEANET Myanmar က Hughes

JUPITER(TM) ေနေက ယ ကည ယရာရစသာ

မြနနျားမြင နငငလျား ငရာ ပဂ လတကနရကအာျား

အာျားမ ည ရန စရျားခ ယ၊ မြန ကာျားစရျားဝနကက ျားဌာန

(ဇန ၁ ရက၊ ၂၀၁၆ ခနေ)။

https://en.prnasia.com/releases/apac/KBZ_G

ateway_Unveils_New_Satellite_Communicati

on_Ground_Station_in_Myanmar_Powered_b

y_Hughes_JUPITER_TM_System-

150725.shtml

272 ရဟငဂ ာြ ာျားအစြေါ အနတရာယရြနင

ြတသက၍ အစသျားေတက ြတထာျားမခငျားနင

မြငြသ ယထတမခငျားတ အတက နငငြြ ြ ာျားနင

ထည သငျားစရျား အ ြ၏ “အစသျားေြက

ြတထာျားမခငျားနင မြငြသ

ယထတမခငျားတ အတက ဤတင ကည ြါ။

ရဟငဂ ာ လထအစြေါတင ဒ ဂ ေတယ

အစထာကအထာျားမြသည ေနေ သကစရာကြ

(နဝငဘာ ၂၀၂၀)။

https://files.institutesi.org/Locked_In_Locked

_Out_The_Rohingya_Briefing_Paper.pdf

273 Hughes JUPITER System က KBZ Gateway

က မြနြာနငငအဝြျား ြဘငျား ကသယြ

ဝနစ ာငြ တျားခ ြရန စရျားခ ယလက၊ Hughes (ဇန

၁၂ ရက၊ ၂၀၁၉ ခနေ)။

https://www.hughes.com/resources/press-

releases/hughes-jupiter-system-selected-

kbz-gateway-extend-mobile-connectivity

274 Lockheed Martin က စ ာကလြစြျားခြ စသာ

VINASAT-2 ပဂ လတ ဗ ယကနြ ောတကနင

စ ကျားနနျား ကသယစရျား အြေအတက

ဝနစ ာငြ ေတင၊ Lockheed Martin (ဇနလင ၅

ရက၊၂၀၁၂ ခနေ)။

https://news.lockheedmartin.com/2012-07-

05-Lockheed-Martin-Built-VINASAT-2-

Satellite-Begins-Service-for-Vietnam-Posts-

and-Telecommunications-Group

http://www.kccllc.net/speedcast/document/20322432006300000%2000000044

http://www.kccllc.net/speedcast/document/20322432006300000%2000000044




https://www.seanetmsc.com/portfoliomyan1.html

https://www.seanetmsc.com/portfoliomyan1.html

https://en.prnasia.com/releases/apac/KBZ_Gateway_Unveils_New_Satellite_Communication_Ground_Station_in_Myanmar_Powered_by_Hughes_JUPITER_TM_System-150725.shtml





https://files.institutesi.org/Locked_In_Locked_Out_The_Rohingya_Briefing_Paper.pdf

https://files.institutesi.org/Locked_In_Locked_Out_The_Rohingya_Briefing_Paper.pdf

https://www.hughes.com/resources/press-releases/hughes-jupiter-system-selected-kbz-gateway-extend-mobile-connectivity



https://news.lockheedmartin.com/2012-07-05-Lockheed-Martin-Built-VINASAT-2-Satellite-Begins-Service-for-Vietnam-Posts-and-Telecommunications-Group





275 မြညစထာငေ မြနြာနငငနင ဗ ယကနြ

ရယလေ သြတနငငအ ကာျား

ြျားစြါငျားစ ာငရကစရျား ြျားတြစ ကညာခ က၊

မြနြာ အလငျား သတငျားော (ဧပြ ၄ ရက၊ ၂၀၁၀

ခနေ)။

276 VNPT khởi động đầu tư, kinh doanh tại

Myanmar, NDH (ေကတငဘာ ၂၅ ရက၊ ၂၀၁၉

ခနေ)။ https://ndh.vn/doanh-nghiep/vnpt-

khoi-ong-au-tu-kinh-doanh-tai-myanmar-

1090574.html

277 Newtec က မြနြာမြည၏ အသေလင ျား

ြဘငျားစအာြစရတာက အာျားမြ ြင စြျားစန၊ Newtec

(ဇန ၂၀ ရက၊ ၂၀၁၈ ခနေ)။

https://www.newtec.eu/article/release/newt

ec-empowers-myanmar-newest-mobile-

operator

278 Joshua Carroll၊ “လ ျားောရငျား” တင

ြါစနစသာ ဘယလဂ ယကြပဏ ြ

မြနြာေေတြနင အ ကအသယမ တ၊ VOA

( သဂတ ၁၂ ရက၊ ၂၀၁၉ ခနေ)။

https://www.voanews.com/east-asia-

pacific/belgian-company-dirty-list-cuts-ties-

myanmar-military

279 Newtec က မြနြာမြည၏ အသေလင ျား

ြဘငျားစအာြစရတာက အာျားမြ ြင စြျားစန၊ Newtec

(ဇန ၈ ရက၊ ၂၀၁၈ ခနေ)။

http://comncom.co/Home/NCat/NDetail/en

/78/68/70/onet.html

280 Sky Net က မြနြာမြညတင ြငြကနရကနင

စဒသတငျားကနရကငယအ ကာျား ခ တ ကြက

မြ လြစြျားနငစသာ ြလလလာ

ကနရကတေခအတက Gilat က စရျားခ ယလက၊

Gilat Satellite Networks (ဇန ၂ ရက၊ ၂၀၁၆

ခနေ)။

https://www.globenewswire.com/news-

release/2016/06/02/845567/0/en/Sky-Net-

Selects-Gilat-s-Network-for-Cellular-

Backhaul-in-Myanmar.html

281 Gilat SATCOM Solutions for C4i၊ Gilat

Satellite Networks (ဒ ဇငဘာ ၁၈ ရက၊ ၂၀၁၆

ခနေ)။ https://www.gilat.com/wp-

content/uploads/2017/02/Gilat-Brochure-

C4I-Solutions.pdf

282 Annamarie Nyirady၊ အစြရကနေေတြ

WIN-T Program အတက စဒေါလာ ၇ သနျားတန

ကနထရက Gilat အာျား ခ ျားမြ ြင ခရ၊ ( သဂတ ၁ ရက၊

၂၀၁၉ ခနေ)။

https://www.satellitetoday.com/government

-military/2019/08/01/gilat-awarded-7-

million-contract-for-us-army-win-t-

program/






https://ndh.vn/doanh-nghiep/vnpt-khoi-ong-au-tu-kinh-doanh-tai-myanmar-1090574.html



https://www.newtec.eu/article/release/newtec-empowers-myanmar-newest-mobile-operator



https://www.voanews.com/east-asia-pacific/belgian-company-dirty-list-cuts-ties-myanmar-military



http://comncom.co/Home/NCat/NDetail/en/78/68/70/onet.html

http://comncom.co/Home/NCat/NDetail/en/78/68/70/onet.html

https://www.globenewswire.com/news-release/2016/06/02/845567/0/en/Sky-Net-Selects-Gilat-s-Network-for-Cellular-Backhaul-in-Myanmar.html




https://www.gilat.com/wp-content/uploads/2017/02/Gilat-Brochure-C4I-Solutions.pdf



https://www.satellitetoday.com/government-military/2019/08/01/gilat-awarded-7-million-contract-for-us-army-win-t-program/





283 Terabit Wave က မြနြာနငငတင စရလ ာျားေဥ

အသျားမြ စသာ ပဂ လတ ကသယစရျား

ြ ြျားစြျားရနအတက Gilat အာျား စရျားခ ယ၊ Gilat

Satellite Networks (ေကတငဘာ ၂၃ ရက၊ ၂၀၁၄

ခနေ)။

https://www.gilat.com/pressreleases/gilat-

chosen-by-terabit-wave-to-provide-satcom-

on-the-move-terminals-in-myanmar/

284 Terabit Wave၊ ေ ျားြာျားစရျား စအာငမြငြ။

https://www.terabitwave.com/bussiness_ach

ievement.html

285 Terabit Wave က မြနြာနငငတင စရလ ာျားေဥ

အသျားမြ စသာ ပဂ လတ ကသယစရျား

တာြ နယြ ာျား ြ ြျားစြျားရနအတက Gilat အာျား

စရျားခ ယ၊ Gilat Satellite Networks (ေကတငဘာ

၂၃ ရက၊ ၂၀၁၄ ခနေ)။

https://www.gilat.com/pressreleases/gilat-

chosen-by-terabit-wave-to-provide-satcom-

on-the-move-terminals-in-myanmar/

286 မြနြာက အ င မြင 2G နင 3G ဝငယာြြ

ကနရက စအာကစမခအစ ာငအအြ ာျား

စနရာခ ထာျားစရျား ရညြနျားခ ကြ ာျားအတက

Intelsat ပဂ လတ စမ ရငျားနညျားလြျားြ ာျားက

အစကာငအထညစ ေါ၊ Intelsat (စြလ ၂၇ ရက၊

၂၀၁၆ ခနေ)။

http://www.intelsat.com/news/press-

release/myanmar-implements-intelsat-

satellite-solutions-to-advance-2g-and-3g-

wireless-network-infrastructure-

deployment-goals/

287 မမ မောန ငင င ပဂ ြ တစ စတညရထောငရ း

ဦးရဆောငရကောမတ၊ အသစြျားအစ ကာငျား ကာျားခ က

အြတ ၁၇/၂၀၁၇။

288 မြညစထာငေ သြတ မြနြာနငငစတာ

သြမတရျား၊ မြနြာနငငြင ပဂ လတေနေ

တညစ ာကစရျား ဥ ျားစ ာငစကာြတ ၏ ြထြ ျား

အေညျားအစဝျားက ငျားြ (ဧပြ ၂၉ ရကစန ၊ ၂၀၁၇

ခနေ)။ https://www.president-

office.gov.mm/en/?q=briefing-

room/news/2017/04/29/id-7512

289 မြနြာနငင ပဂ လတေနေ အလြစကာြတ ၊

အသစြျားအစ ကာငျား ကာျားခ က အြတ ၁၈/၂၀၁၇။

290 Win Aung, LinkedIn.

291 Desmond Ball၊ မြနြာ ေေစရျား

လ ဝကခ ကြ ာျား၊ ောြ ကနာ ၁၀၆ (၁၉၉၈ ခနေ)။

292 MoTS၊ Intelsat ြ MyanmarSat2 အတက

ပဂ လတ ငရာ အခ ကအလကဝနထတြ ာျား

အသျားမြ ြက မြနလည ကမခငျားြမြ နငသည

ကနထရကြ ာျားအ ကာျား သစဘာတည ခ ကက

လကြတစရျားထျား၊ The Global New Light of

Myanmar (ဇန ၂ ရက။ ၂၀၁၈ ခနေ)။

https://www.globalnewlightofmyanmar.com

https://www.gilat.com/pressreleases/gilat-chosen-by-terabit-wave-to-provide-satcom-on-the-move-terminals-in-myanmar/



https://www.terabitwave.com/bussiness_achievement.html

https://www.terabitwave.com/bussiness_achievement.html




http://www.intelsat.com/news/press-release/myanmar-implements-intelsat-satellite-solutions-to-advance-2g-and-3g-wireless-network-infrastructure-deployment-goals/





https://www.president-office.gov.mm/en/?q=briefing-room/news/2017/04/29/id-7512



https://www.globalnewlightofmyanmar.com/mots-intelsat-sign-satellite-payload-iru-agreement-myanmarsat2/


/mots-intelsat-sign-satellite-payload-iru-

agreement-myanmarsat2/

293 မြနြာ ြ နငငလျား ငရာ ကနရက

အစမခခအစ ာကအအ စနရာခ ထာျားြက

မြ ြင တင၍ လ ငမြနစေရန Intelsat နင

က စရျားက ခ ြထင၊ Intelsat (ဇနလ ၁ ရက၊

၂၀၁၈ ခနေ)။

http://www.intelsat.com/news/press-

release/myanmar-intelsat-infrastructure-

deployment/

294 ဒတယ သြမတ ဥ ျားမြင စ ြ ပဂ လတေနေ

တညစထာငမခငျား ေတတထ အကကြစမြာက

ည ြနငျားအေညျားအစဝျားသ တကစရာက၊ သြမတရျား၊

( သဂတ ၃၁ ရက၊ ၂၀၁၈ ခနေ)။

https://www.president-


room/news/2018/08/31/id-8966


တညစထာငမခငျား အေညျားအစဝျားသ တကစရာက၊

သြမတရျား (ေကတငဘာ ၂ ရက၊ ၂၀၁၉ ခနေ)။



room/news/2019/09/02/id-9530


တညစထာငမခငျား ေတတထ အကကြစမြာက

ည ြနငျားအေညျားအစဝျားသ တကစရာက၊ သြမတရျား

( သဂတ ၃၁ ရက၊ ၂၀၁၈ ခနေ)။



room/news/2018/08/31/id-8966

297 Intelsat ြ Intelsat 39 က စအာငမြငော

လင တငနငစ ကာငျားစ ကညာ၊ Business Wire

( သဂတ ၆ ရက၊ ၂၀၁၉ ခနေ)။

https://www.businesswire.com/news/home/

20190806005978/en/Intelsat-Announces-

Successful-Launch-Intelsat-39

298 ဂ ြန၏ အကအည မ င မြနြာနငငြ ၎ငျား၏

ြထြ ျား ပဂ လတက ၂၀၂၁ ခနေတင

လင တငြည၊ Nikkei Asian Review (စြ ၁၁

ရက၊ ၂၀၂၀ ခနေ)။

https://asia.nikkei.com/Business/Aerospace-

Defense/Myanmar-to-launch-its-first-

satellite-in-2021-with-Japan-s-help2


တညစထာငမခငျား အေညျားအစဝျားသ တကစရာက၊

သြမတရျား (ေကတငဘာ ၂ ရက၊ ၂၀၁၉ ခနေ)။



room/news/2019/09/02/id-9530

300 မြငြ အာကာသက ပငြျားခ ြျားော အသျားမြ စရျား

ကလသြဂဂ စကာြတ ၊ A/AC.105/1189/Add.1။



http://www.intelsat.com/news/press-release/myanmar-intelsat-infrastructure-deployment/












https://www.businesswire.com/news/home/20190806005978/en/Intelsat-Announces-Successful-Launch-Intelsat-39



https://asia.nikkei.com/Business/Aerospace-Defense/Myanmar-to-launch-its-first-satellite-in-2021-with-Japan-s-help2







301 မြနြာနငင စလစ ကာငျားနင

အာကာသအတတြညာ တကက သလ ဥြစဒ

(နငငစတာ စအျားခ ြျားသာယာစရျားနင

ပ ျားတျားတကစရျားစကာငေ ဥြစဒ အြတ

၂/၂၀၀၂)။

302 ြါစြာကခ စဒါကတာ သြစြာငစြာင၊

အရြဘက အသျားမြ ြြ ာျားနင

သဘာဝစဘျားအနတရာယ ေ ြခန ခြြြ ာျားအတက

စြာငျားသြြ စလစ ကာငျားယာဥြ ာျား/ဒရနျား

နညျားြညာအာျား သစတသနမြ ြနင အသျားမြ ြ။

303 Ibid.

304 စလာငောနင တနျားကနြေစညျား

အငဂ ငန ယာဌာန၊ မြနြာနငင စလစ ကာငျားနင

အာကာသအတတြညာ တကက သလ။

https://maeu.edu.mm/fp

305 အာကာသေနေ အငဂ ငန ယာဌာန၊ မြနြာနငင

စလစ ကာငျားနင အာကာသအတတြညာ

တကက သလ။ https://maeu.edu.mm/ss

306 မြနြာသတငျား စအဂ ငေ - မြနြာတက

အစသျားောျားပဂ လတ MMSAT-1 ဂ ြနတင

စ ာကလြြပြ ျားေ ျား၊ the Global New Light of

Myanmar (စအာတဘာ ၂၂ ရက၊ ၂၀၂၀ ခနေ)။

https://www.gnlm.com.mm/micro-satellite-

mmsats-1-for-myanmar-completed-in-

japan/

307 ဝငျားစအာင၊ မြနြာနငင၏ ကြာစမြ

စလ လာ ကည ရစရျား အနြ ြ အနြ ြ

အစသျားောျားပဂ လတ (နဝငဘာ ၂၀ ရက၊ ၂၀၁၉

ခနေ)။

http://www.unoosa.org/documents/pdf/WS

F/Posters/Accessibility/Accessibility_-

_Win_Aung_-

_Poster_session_Win_Aung_Myanmar.pdf

308 ဇနြနျားြင ၊ မြနြာနငင၏ ြထြဥ ျား ျား ကြာစမြ

စလ လာ ကည ရစရျား ပဂ လတ ၊ မမ မောတ ငးမစ

( သဂတ ၆ ရက၊ ၂၀၂၀ ခနေ)။

https://www.mmtimes.com/news/myanmars

-first-earth-observation-satellite.html

309 ဝငျားစအာင၊ မြနြာနငင၏ ကြာစမြ

စလ လာ ကည ရစရျား အနြ ြ အနြ ြ

အစသျားောျားပဂ လတ (နဝငဘာ ၂၀ ရက၊ ၂၀၁၉

ခနေ)။

http://www.unoosa.org/documents/pdf/WS

F/Posters/Accessibility/Accessibility_-

_Win_Aung_-

_Poster_session_Win_Aung_Myanmar.pdf

310 Kimberly Underwood၊

တကစလယာဥြ ာျားအတက 5G၊ Signal (ဇန ၁

ရက၊ ၂၀၁၉ ခနေ)။

https://www.afcea.org/content/5g-

warfighters

https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fbe417995273e8c8ab68bc6_A25%20Department%20of%20UAV%20Research%20Activities.pdf





https://maeu.edu.mm/fp

https://maeu.edu.mm/ss

https://www.gnlm.com.mm/micro-satellite-mmsats-1-for-myanmar-completed-in-japan/



http://www.unoosa.org/documents/pdf/WSF/Posters/Accessibility/Accessibility_-_Win_Aung_-_Poster_session_Win_Aung_Myanmar.pdf




https://www.mmtimes.com/news/myanmars-first-earth-observation-satellite.html

https://www.mmtimes.com/news/myanmars-first-earth-observation-satellite.html





https://www.afcea.org/content/5g-warfighters

https://www.afcea.org/content/5g-warfighters


311 ကသယစရျား ဥြစဒ (၂၀၁၃ခနေ)။

312 Viettel ဒ ဂရ အြန ၀၅/၂၀၁၈ / ND-CP, အြင

(၂၁)။


Low Level Design RKE0233 (စအာကတဘာ၊

၂၀၁၈ ခနေ)။

314 UN IIFFMM, A/HRC/39/64, အြဒ ၅၂။

315 ြဋြကခစ ကာင ြတြစန၊ အနျားပြ နယရ

ရာသာျားြ ာျား သေသ ျားြ ာျားနင

ဟငျားသ ျားဟငျားရကြ ာျားမ င အသကရငစနရ၊ BNI

Multimedia Group (ဇန ၂၅ ရက၊ ၂၀၁၀ ခနေ)။

https://www.bnionline.net/en/news/trapped

-conflict-villagers-ann-township-live-fruit-

and-vegetables တငျားရငျားသာျားြ ဒ ယာအာျား

အေျားရြ ြတြငမခငျား အစသျားေြက မြနြာ -

တငျားရငျားသာျား သတငျားဝကဘ ဒအာျား

ြတြငမခငျားက ခ ကခ ငျား ယရာျားြါ၊ Article19

(ဧပြ ၁ ရက၊ ၂၀၂၀ ခနေ)။

https://www.article19.org/resources/myanm

ar-immediately-lift-ban-on-ethnic-news-

websites/


Low Level Design RKE0233 (ဇန၊ ၂၀၂၀ ခနေ)။

317 နနျားလငနငျားြင ၊ စလာကကငတကြြြ ာျားြ

စထာငခ ထကစမြျား က၊ ဧ ောဝတ (ြတ ၁၀ ရကစန ၊

၂၀၁၇ ခနေ)။

https://www.irrawaddy.com/news/burma/th

ousands-flee-laukkai-clashes.html

318 မြနြာမြညတင ျားရာျားစသာ လ အခင အစရျား

ခ ျားစ ာကြြ ာျားအတက တာဝနရစသာသြ ာျားအာျား

အစရျားယနငစရျားအတက နငငတကာ

ကက ျားြြျားြအစြေါ တညစ ာကစသာ

စရျားခ ယသတြတထာျားမခငျားြ ာျား၊ မြနြာနငင

အစြရကနသရ ျား ( သဂတ ၁၇ ရက၊ ၂၀၁၈ ခနေ)။

https://mm.usembassy.gov/treasury-

sanctions-commanders-and-units-of-the-

burmese-security-forces-for-serious-

human-rights-abuses/


Low Level Design SHN1240 (ဇနနဝါရ ၊ ၂၀၁၉

ခနေ)။


Low Level Design SHN1405 ( သဂတ၊ ၂၀၁၉

ခနေ)။


Low Level Design SHN1038 (စ စ ေါဝါရ ၊ ၂၀၁၉

ခနေ)။

https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fbe4d77f30dcaed7e44aef6_Certified%20Translation%20Decree%20Jan%205%202018%20-%20Number%20052018%20%20ND-CP%20(002).pdf

https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fbe4d77f30dcaed7e44aef6_Certified%20Translation%20Decree%20Jan%205%202018%20-%20Number%20052018%20%20ND-CP%20(002).pdf




https://www.bnionline.net/en/news/trapped-conflict-villagers-ann-township-live-fruit-and-vegetables



https://www.article19.org/resources/myanmar-immediately-lift-ban-on-ethnic-news-websites/





https://www.irrawaddy.com/news/burma/thousands-flee-laukkai-clashes.html

https://www.irrawaddy.com/news/burma/thousands-flee-laukkai-clashes.html

https://mm.usembassy.gov/treasury-sanctions-commanders-and-units-of-the-burmese-security-forces-for-serious-human-rights-abuses/







https://files.justiceformyanmar.org/A10%20GLAD%20Audit%202018.pdf








Low Level Design SHN1349 (ဇနလ၊ ၂၀၂၀

ခနေ)။


Low Level Design SHN1233 (ြတလ၊ ၂၀၂၀

ခနေ)။

324 ြနျားမ တတင ၇၃ နေ အရယရ

အြ ျားသြ ျားတေဥ ျားအာျား မြနြာေေသာျားတေဥ ျားြ

ရကေကော ြဒနျားက င ြသည

ေေအငအာျားတျားခ ြတညစ ာကလာစသာ

ရြျားမြညနယအစရ ြငျားရ အြ ျားသြ ျားြ ာျား၏

ထခကလယြက ြ ျားစအာငထျားမြစနသည၊

ရြျားလ အခင အစရျား စ ာငစဒျားရငျား (ဧပြ ၂၃ ရက၊

၂၀၁၈ ခနေ)။

https://www.shanhumanrights.org/eng/inde

x.php/350-brutal-rape-of-73-year-old-

woman-by-burma-army-soldier-in-mong-

phyak-highlights-vulnerability-of-women-

in-militarized-eastern-shan-state


Low Level Design၊ KYH0055 (ေကတငဘာ၊

၂၀၁၇ ခနေ)။

326 Lawi Weng၊ ေေတြအစမခေကေခနျား

အသေြ ာျားက ကယာျားမြညနယတင

တကြြအသေြ ာျား မ ေလာြည စ ကာကရ ေတက

ြ ျားြာျားမ ေစေသည၊ ဧ ောဝတ (ဇနနဝါရ ၂၃ ရက၊

၂၀၁၉ ခနေ)။

https://www.irrawaddy.com/news/new-

army-bases-spark-fears-fresh-fighting-

kayah-state.html


Low Level Design။ KYN0253 (ဇန လ၊ ၂၀၁၈

ခနေ)။


Low Level Design။ KYN0358 (စြလ၊ ၂၀၁၉

ခနေ)။

329 ဘာျားအ၏ စနာက ျားအစမခအစန - လငျားဘြ၊

ဒရငျားနင ထလ ပြ နယြ ာျား၊ ဧပြ လ ၂၀၁၄ ခနေ၊

Karen Human Rights Group (ဇလင ၂၂ ရက၊

၂၀၁၄ ခနေ)။ https://khrg.org/2014/07/14-28-

s2/hpa-an-situation-update-hlaingbwe-

don-yin-and-hti-lon-townships-april-2014

330 Caroline Reckinger၊ မြနြာမြည၏

အဓြမလြအာျား၊ New Statesman (ဇန ၉ ရက၊

၂၀၀၈ ခနေ)။

https://www.newstatesman.com/asia/2008/0

6/forced-labour-burma-work

331 DNB Markets၊ တယလ စနာ၊ မြနြာမြညတင

အခထကထစတာ အစမခအစန ြ ျားစသျားြါ၊ (ြတ

၂၇ ရက၊ ၂၀၁၈ ခနေ)။

https://www.dnb.no/seg-







https://www.shanhumanrights.org/eng/index.php/350-brutal-rape-of-73-year-old-woman-by-burma-army-soldier-in-mong-phyak-highlights-vulnerability-of-women-in-militarized-eastern-shan-state





https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fbe417f07b9be580f144c48_A35%20KYH0055_GMT3-60.5m-130kph-Access_1x8kVA_Fence%208x10m_0m_Coc%20A_V1_M%20-%20B2S.pdf



https://www.irrawaddy.com/news/new-army-bases-spark-fears-fresh-fighting-kayah-state.html









https://khrg.org/2014/07/14-28-s2/hpa-an-situation-update-hlaingbwe-don-yin-and-hti-lon-townships-april-2014



https://www.newstatesman.com/asia/2008/06/forced-labour-burma-work

https://www.newstatesman.com/asia/2008/06/forced-labour-burma-work





332 Tillman Global Holdings၊ မြနြာမြညတင

တာဝနယြ တာဝနခြရစသာ ရငျားန ျားမြ ြနြအစြေါ

အစြရကန အေျားရ၏ အေ ရငခော - အြ ာျားမြညသ

သရနငစသာ အေ ရငခော (စြ ၂၇ ရက၊ ၂၀၁၅

ခနေ)။

https://photos.state.gov/libraries/burma/89

5/pdf/20150527TillmanGlobalHoldingsPubli

cReport.pdf


Low Level Design၊ MGY0746 (ဇနနဝါရ ၊ ၂၀၁၉

ခနေ)၊ Viettel အြေ ကနရက ေ ြကနျားေငတာ၊

BTS Low Level Design၊ MGY0747 (ဧပြ ၊ ၂၀၁၉

ခနေ)၊ Viettel အြေ ကနရက ေ ြကနျားေငတာ၊

BTS Low Level Design၊ MGY0748 (ဇနနဝါရ ၊

၂၀၁၉ ခနစ)၊ Viettel အြေ ကနရက

ေ ြကနျားေငတာ၊ BTS Low Level Design၊

MGY0749 (ဇနနဝါရ ၊ ၂၀၁၉ ခနေ)။


အက ျားေ ျားြာျား၊ A/HRC/42/CRP.3 ောြဒ ၁၀၂။


အက ျားေ ျားြာျား၊ A/HRC/42/CRP.3 ောြဒ ၁၀၁။

336 David Shepardson၊ Huawei၊ ZTE တ က

နငငအ င လမခ ြ အနတရာယ ရသည သည

တ ြ ြကြရန အစြရကနက တကတနျား၊

Reuters (စ စ ေါဝါရ ၄ ရက၊ ၂၀၂၀ ခနေ)။

https://www.reuters.com/article/us-usa-

china-huawei-tech/huawei-zte-urge-u-s-

not-to-impose-national-security-risk-labels-

idUSKBN1ZX2V1

337 Tomoya Onishi၊ ဗ ယကနြ၏ Viettel ြ

ငဘာလမခ စရျားအတက Huawei 5G tech က

ြတြင၊ Nikkei Asian Review (ေကတငဘာ ၆

ရက၊ ၂၀၁၉ ခနေ)။

https://asia.nikkei.com/Spotlight/Huawei-

crackdown/Vietnam-s-Viettel-shuns-

Huawei-5G-tech-over-cybersecurity

338 Myanmar Technologies and Investment

Corporation Limited၊ နစ တလညအစ ငခစော

၂၀၁၅-၂၀၁၆၊ စောမျကနော ၉။


339 ြနတစလျားရ ျားခြ၏ ြကကရစဝ လြစမြာငျားသည

အေ ရငခောတင ကည ြါ၊ Transmission

အချကအလကမျေား မးဆညးထေား ောရ ော (ဧပ ၊

၂၀၂၀ခနစ)။

340 စ ကျားနနျားြြ ြ စ ာငစရျား နညျားလြျားြ ာျားက

ြကကရစဝ က အသျားမြ စန က၊ NEC။

https://www.nec.co.nz/solutions/wireless-

transport/



https://photos.state.gov/libraries/burma/895/pdf/20150527TillmanGlobalHoldingsPublicReport.pdf















https://www.reuters.com/article/us-usa-china-huawei-tech/huawei-zte-urge-u-s-not-to-impose-national-security-risk-labels-idUSKBN1ZX2V1




https://asia.nikkei.com/Spotlight/Huawei-crackdown/Vietnam-s-Viettel-shuns-Huawei-5G-tech-over-cybersecurity






https://www.nec.co.nz/solutions/wireless-transport/

https://www.nec.co.nz/solutions/wireless-transport/


341 Viettel Construction Myanmar, Checklist

for SOS Spare Parts


ရ ၀ရ ော HUAWEI MICROWAVE

EQUIPMENT INSTALLATION INSTALLATION

& COMMISSIONING GUIDE က ကကည ါ။

343 ZTE တညစနရာ၌ တြ ငမခငျား လြျားညန၊

HUƠ NG DÂN LĂP ĐẠT THIÊT BI VO TUYÊN

VENDOR ZTE။ ေေကငျား တငျားစဒသကက ျား

စရဒ ယအသလငျား စဒတာေစ ာငျားခ ကတင

CommScope သည အငတနနာ

ြလစရာငျားခ သအမ ေ စ ေါ မြထာျားသည။ SGG RF

အချကအလကမျေား မးဆညးထေား ောရ ော


344 Viettel Construction Myanmar, Checklist

for SOS Spare Parts.

345 Viettel ြ ADVA နင NEC အတ

စ ာငရကြည 5G အတကြါ

အ ငသင မ ေသည နငငတဝြျား အခ နသတြတြ

နညျားလြျားက ထတစ ေါ မြသ၊ Adva (ြတ ၁၉

ရက၊ ၂၀၂၀ ခနေ)။

https://www.adva.com/en/newsroom/press-

releases/20200319-viettel-rolls-out-

nationwide-5g-ready-timing-solution-with-

adva-and-nec

346 Oscilloquartz, OSA ePRTC brochure.

347 LPL Series-Long Life Standby, Leoch

(၂၀၁၈ ခနစ)။

348 Bureau van Dijk, Voltalia, (ဇန ၁ရက၊ ၂၀၂၀

ခနေ) https://orbis.bvdinfo.com; Nibal

Zgheib, EBRD ြ မြနလညအသျားမြ နငစသာ

ေြျားအင ထတလြသ မြငသေကြပဏ တင

ြင ငြက ဝယယ။

မြနလညတညစ ာကစရျားနင ပ ျားစရျား ငရာ

ဥစရာြဘဏ (ဇလင ၁၂ ရက၊ ၂၀၁၉ ခနေ);

Proparco က Voltalia နင ၎ငျား၏

ရညရယခ ကကက ျားသည မြနလညအသျားမြ နငစသာ

ေြျားအငထတလြြ ဥ ျားတညခ ကြ ာျားက စထာကခ

(ဇလင ၁၁ ရက၊ ၂၀၁၉ ခနေ)။

https://www.proparco.fr/en/actualites/propa

rco-supports-voltalia-and-its-ambitious-

objectives-development-renewable-

energies

349 Telecom International Myanmar၊

ကယတငအာျားမ ည သည BTS Access Sites

ြ ာျားတင ဓါတအာျား တြ ငမခငျား

ညန ကာျားခ ကလြျားညန။ Telecom International

Myanmar၊ “လြစ ာငြအတငျား

ြ ကေ ျားသာျားစသာ M&E အေြအြငျားြ ာျားက

ကနစလာငရြ ာျားသ မြနြ ရန” လြျားညနခ က၊ (ဧပြ

၂၆ ရက၊ ၂၀၁၉ ခနေ)။

https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fbe416f2a4d9053b83ce890_A44%20MYT_VCM_Form16.3_Norm%20for%20SOS%20spare%20parts.pdf


https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fbe4176ac0e690ce44fdb3e_A45%20MYT_VCM_Doc3.2_Guideline_Installation%20and%20Commission%20MW%20Huawei.pdf



https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fbe41798416f6adecb8086b_A47%20Huong%20dan%20lap%20dat%20thiet%20bi%20ZTE_V5%2009%2011%202017.pdf

https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fbe41798416f6adecb8086b_A47%20Huong%20dan%20lap%20dat%20thiet%20bi%20ZTE_V5%2009%2011%202017.pdf





https://www.adva.com/en/newsroom/press-releases/20200319-viettel-rolls-out-nationwide-5g-ready-timing-solution-with-adva-and-nec




https://www.oscilloquartz.com/-/media/oscilloquartz/resources/solution-briefs/pdfs/eprtc.pdf?rev=71db8355281e41f68a53d26c388bae6c&hash=89793036A65220E65E55443276C0B07E

http://www.leoch.com/uploads/ueditor/file/20190907/6370348978921893291281766.pdf

http://www.leoch.com/uploads/ueditor/file/20190907/6370348978921893291281766.pdf

https://orbis.bvdinfo.com/

https://www.proparco.fr/en/actualites/proparco-supports-voltalia-and-its-ambitious-objectives-development-renewable-energies




https://files.justiceformyanmar.org/A51%20201801%2050.ig.tcc%20%28version%202%29%20instruction%20guide%20for%20power%20installation%20at%20self-powered%20bts%20access%20sites.pdf




https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fbe927b10a4437a83f2d46d_A53%20MYT_VCM_Doc5-19-182-DR-TCD-Directive-about-Return-M_E-damaged-parts-to-warehouse.pdf






350 Telecom International Myanmar၊ VRLA

ဘကထရ ဗျားအတငျား လ သ ယဘကထရ ြ ာျား

ထည သငျားရန ညန ကာျားခ က လြျားညန။







353 Telecom International Myanmar၊

ကယတငဓါတအာျားမ ည စသာ စနရာြ ာျားတင

ဓါတအာျားကရယာြ ာျားအတက

စဘျားနနယနြတြ ာျား ခ နညြမခငျား (Parameter

Setting)။

354 MNTH ၏ လကစအာကခကြပဏ မ ေစသာ

Myanmar National Telecom Infra Company

Limited (MNTI)နင ခ ြ ထာျားစသာ

ကနထရကတေခြတ င Voltalia က နညျားြညာ

စထာကြ သည။Voltalia က ကသယစရျား

စ ာကသယတေဥ ျားအတက ေြျားအငစထာကြ ရန

ြထြဥ ျား ျား ကနထရကက လကြတစရျားထျား၊

Voltalia (စ စ ေါဝါရ ၂၁ ရက၊ ၂၀၁၈ ခနေ)


https://voltalia.com/uploads/08_Not%C3%A

Dcias/Press_Releases/2018/180221-Voltalia-

Myanmar-towerco-EN-.pdf နင ြျားတြထတမြန

စ ကညာခ က - Info Birmanie, RSF, Sherpa

and Justice For Myanmar, မြငသေကြပဏ

Voltalia အစနမ င မြနြာေေတြနင

ခ တ ကြရစနစသာ ကြပဏ နင

၎ငျား၏ကနသယြ က စရျားက ရြ ငျားရြည၊

(စြလ ၂၇ ရက၊ ၂၀၂၀ ခနေ)။

https://www.justiceformyanmar.org/press-

releases/french-company-voltalia-must-put-

an-end-to-its-commercial-relationship-with-

a-company-linked-to-the-myanmar-military

355 Tomoya Onishi၊ ဗ ယကနြ၏ Viettel ြ


ြတြင၊ Nikkei Asian Review (ေကတငဘာ ၆

ရက၊ ၂၀၁၉ ခနေ)။

https://asia.nikkei.com/Spotlight/Huawei-

crackdown/Vietnam-s-Viettel-shuns-

Huawei-5G-tech-over-cybersecurity

356 ဗ ယကနြ၏ Viettel ြ


ြတြင၊ PRNewswire (စြ ၁၆ ရက၊ ၂၀၁၉ ခနေ)။

https://www.prnewswire.com/news-

releases/viettel-demonstrates-the-first-5g-

connection-in-vietnam-300851720.html

357 “IGT” နင “Mytel” နင ေစြါငျားတာဝါတငစနရာ

၆၇၇ ခအတက ၂၀၁၇ ခနေ ဇလငလတင

ကက ျားြာျားသည ငာျားရြျားြ သစဘာတည ခ ကက

လကြတစရျားထျားခြ ။ Irrawaddy Green Towers

(ဇလင ၅ ရက၊ ၂၀၁၇ ခနေ)

https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fbe927b20f6d7139f9b4a3c_A50%20MYT_VCM_Doc5.29_76.IG-TCC-ME-Instruction-Guide-to-install-Lithium-battery-in-VRLA.pdf









https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fbe41700a9139389292d8a4_A52%20MYT_VCM_Doc5.10_140.RG.TIM.TCC%20Parameter%20setting%20for%20power%20equipment%20at%20self-powered%20sites.pdf





https://voltalia.com/uploads/08_Not%C3%ADcias/Press_Releases/2018/180221-Voltalia-Myanmar-towerco-EN-.pdf



https://www.justiceformyanmar.org/press-releases/french-company-voltalia-must-put-an-end-to-its-commercial-relationship-with-a-company-linked-to-the-myanmar-military







https://www.prnewswire.com/news-releases/viettel-demonstrates-the-first-5g-connection-in-vietnam-300851720.html




https://igt.com.mm/igt-and-Mytel-signs-

master-lease-agreement-for-677-sites-

colocation/

358 Tower Times 4th Edition, Irrawaddy Green

Towers က ကည ြါ (ဇလင၊ ၂၀၁၇ ခနေ)။

359 Viettel အ စ က ကစမက းစငတော၊ BTS

Low Level Design NPW0075 (ဇ ၊ ၂၀၂၀ခနစ)။

360 အစကာငအထညစ ေါြ ေ ေဥခ ကြ ာျား၏

အစသျားေြ၊ အာရ ပ ျားစရျားဘဏ။

https://www.adb.org/sites/default/files/linke

d-documents/49470-001-dia.pdf

361 Blu Stone Management and M1 အ စ၊

ဧ ောဝတ ဂ ငး တောဝါ(စ) လမ တက-

ကမပဏရ ောငးချမခငး (ဒဇငဘော ၁၁ က၊

၂၀၂၀ခနစ)။

https://www.prnewswire.com/ae/news-

releases/irrawaddy-green-towers-limited-

sale-of-company-850556246.html

362 Irrawaddy Green Tower Project, CDC

Group, https://www.cdcgroup.com/en/our-

impact/investment/irrawaddy-green-tower-

project/

363 မြနြာမြညရ ကသယစရျားကဏဍက

အသငစမြာငျားလြမခငျား၊ U.S. International

Development Finance Corporation။

https://www.dfc.gov/investment-

story/transforming-telecommunications-

myanmar

364 AP Towers၊ မြနြာ ရငျားန ျားမြြနြ။

https://www.myanmarinvestments.com/apol

lo/#1502777343722-ce78788d-b38f

365 Myanmar Investments International Ltd,

Apollo Towers နင ြတသက၍

စနာက ျားအစမခအစန (ေကတငဘာ ၂၁ ရက၊

၂၀၂၀ ခနေ)။

https://markets.ft.com/data/announce/full?d

ockey=1323-13799246-

5ALANA556EO8QAMFFP2F39QGAR



မးဆညးထေား ောရ ော တင ကကည ရ ါ။

367 TowerXchange ၏ အာရတာဝါြ ာျားတင

ြညသ၏ ြညသလြ၊ ၂၀၁၉ ခနေ

စနာက ျားသတငျား၊ TowerXchange Asia Dossier

(၂၀၁၉ခနစ)။

https://www.towerxchange.com/wp-

content/uploads/2019/10/TX_AsiaDossier_2

019.pdf

https://igt.com.mm/igt-and-mytel-signs-master-lease-agreement-for-677-sites-colocation/



https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fbe417b8416f61d46b8086f_A55%20Tower-Time-4th-Edition.pdf

https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fbe417b8416f61d46b8086f_A55%20Tower-Time-4th-Edition.pdf



https://www.adb.org/sites/default/files/linked-documents/49470-001-dia.pdf

https://www.adb.org/sites/default/files/linked-documents/49470-001-dia.pdf

https://www.prnewswire.com/ae/news-releases/irrawaddy-green-towers-limited-sale-of-company-850556246.html



https://www.cdcgroup.com/en/our-impact/investment/irrawaddy-green-tower-project/



https://www.dfc.gov/investment-story/transforming-telecommunications-myanmar



https://www.myanmarinvestments.com/apollo/#1502777343722-ce78788d-b38f

https://www.myanmarinvestments.com/apollo/#1502777343722-ce78788d-b38f

https://markets.ft.com/data/announce/full?dockey=1323-13799246-5ALANA556EO8QAMFFP2F39QGAR





https://www.towerxchange.com/wp-content/uploads/2019/10/TX_AsiaDossier_2019.pdf




368 Kieran J Rabbitt၊ National Tower

Development Co., Ltd.၊ ရြြစကာကစ ကာငျား

(ဧပြ ၁၁ ရက၊ ၂၀၁၉ ခနေ)။

https://www.linkedin.com/pulse/national-

tower-development-myanmar-limited-

kieran-j-rabbitt/

369 Justice For Myanmar၊ အြ ာျားြငရြစငအာျား

အနတရာယရော အသျားမြ ြတေရြ၊ တြ ြြ ာျား

သယယြ စ ာငရနနင ဇြခခရ ျားြ ာျားအတက

မြနြာေေတြ Airbus စရာငျားဝယြ (ဒ ဇငဘာ ၁

ရက၊ ၂၀၂၀ ခနေ)။

www.justiceformyanmar.org/stories/a-

dangerous-use-of-public-funds-myanmar-

military-airbus-deals-for-troop-transport-

and-luxury-travel

370Viettel Construction Myanmar မ ထတ


မးဆညးထေား ောရ ော၊ တင ကကည ရန င ည။


တာဝနယြရစသာ ရငျားန ျားမြ ြနြအစြေါ

အစြရကန အေျားရ၏ အေ ရငခော -

အြ ာျားသငါသနငစသာ အေ ရငခော၊ (စြ ၂၇ ရက၊

၂၀၁၅ ခနေ)။



cReport.pdf



အေ ရငခော (ဇလင ၂၈ ရက၊ ၂၀၁၄ ခနေ)။


5/pdf/7-28-14-

Report_on_Respon_Investment_in_Myanmar

_Tillman_Global.pdf



အစြရကန အေျားရ၏ အေ ရငခော -

အြ ာျားသငါသနငစသာ အေ ရငခော၊ (စြ ၂၇ ရက၊

၂၀၁၅ ခနေ)။



cReport.pdf

374 Ibid.

375 Mytel လငျားသျားေြသ ၁၀ သနျားစက ာသာျားပြ ၊

မြညသ တြြစတာ သတငျားော (ဇန ၅ ရက၊ ၂၀၂၀

ခနေ)။ https://en.qdnd.vn/economy/military-

businesses/mytel-surpasses-10-million-

subscribers-517321

376 Ibid.

377 Viettel Global JSC၊ Báo cáo tài chính hợp

nhất Quý 4/2019 (Viettel Global Investment

https://www.linkedin.com/pulse/national-tower-development-myanmar-limited-kieran-j-rabbitt/



http://www.justiceformyanmar.org/stories/a-dangerous-use-of-public-funds-myanmar-military-airbus-deals-for-troop-transport-and-luxury-travel









https://photos.state.gov/libraries/burma/895/pdf/7-28-14-Report_on_Respon_Investment_in_Myanmar_Tillman_Global.pdf










http://viettelglobal.vn/bao-cao-tai-chinh-hop-nhat-quy-4-2019.html

http://viettelglobal.vn/bao-cao-tai-chinh-hop-nhat-quy-4-2019.html


JSC ၏ ေတတထ ၃ လြတ ဘဏဍာစရျား အေ ရငခော၊

၂၀၁၉ခနေ) ောြ ကနာ ၃၉။

378 Myanmar National Tele &

Communications Company Limited ၏ သငျား ြ

ြတတြျား၊ အခနျား ၂၂။

379 ရငျားန ျားမြြ ြနြနင

ကြပဏ ြ ာျားညန ကာျားြဦျားေ ျားဌာနရ ျား၊ သြငျားဝင

ကြပဏ ထတြယခ က- ၁၂၁၆၆၀၂၅၃။

380 Viettel Global JSC၊ Báo cáo tài chính riêng

Quý 1 năm 2020 (Viettel Global Investment

JSC ၏ ြထြ ၃ လြတ ဘဏဍာစရျား အေ ရငခော၊

၂၀၂၀ခနေ) ောြ ကနာ ၃၆။

381 Ibid.

382 ၂၀၁၉ ခနေ ဒ ဇငဘာ ၃၁ ရကစန

စငစ ကျားလြလယြနနျား ၀.၀၀၀၀၄၃၁၂၈၂ က

အသျားမြ ထာျားသည။

383 Viettel Global Investment JSC၊ Báo cáo tài

chính hợp nhất năm 25 (2019)

(စြါငျားေညျားထာျားစသာ ဘဏဍာစရျား အေ ရငခော

၂၀၁၉ ခနေ)။


cao_tai_chinh_hop_nhat_2019_sau_KT.pdf

384 Ibid.


chính riêng 33 (2019) (နေြတလည

ဘဏဍာစရျားအေ ရငခော ၂၀၁၉ ခနေ)။




chính hợp nhất năm (2017)


၂၀၁၇ ခနေ)။

http://viettelglobal.vn/uploads/images/DHC

D_2018/0305/BAO_CAO_TC_HN_NAM_2017.

pdf

387 HSBC၊ စရရညတညတ ခငပြြစရျား အနတရာယ

https://www.hsbc.com/our-approach/risk-

and-responsibility/sustainability-risk;

Standard Chartered၊ လ အခင အစရျား

ရြတညခ က စ ကညာခ က၊

https://www.sc.com/en/sustainability/positio

n-statements/human-rights/; MUFG၊

အ စကတာြြ ာျား။

thttps://www.mufg.jp/english/csr/environme

nt/equator/index.html

388 HSBC ကာကယစရျားကရယာကဏဍ စြေါလေ ။

https://www.hsbc.com/-/files/hsbc/our-

approach/risk-and-

responsibility/pdfs/200218-defence-

equipment-sector-policy.pdf?download=1

https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fc722c13611d0c7acc895e5_Telecom%20International%20Myanmar%20constitution.pdf

https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fc722c13611d0c7acc895e5_Telecom%20International%20Myanmar%20constitution.pdf

http://viettelglobal.vn/uploads/images/Bao_cao_tai_chinh_rieng_quy_1_2020.pdf


http://viettelglobal.vn/uploads/images/Bao_cao_tai_chinh_hop_nhat_2019_sau_KT.pdf

http://viettelglobal.vn/uploads/images/Bao_cao_tai_chinh_hop_nhat_2019_sau_KT.pdf



http://viettelglobal.vn/uploads/images/DHCD_2018/0305/BAO_CAO_TC_HN_NAM_2017.pdf



https://www.hsbc.com/our-approach/risk-and-responsibility/sustainability-risk

https://www.hsbc.com/our-approach/risk-and-responsibility/sustainability-risk

https://www.sc.com/en/sustainability/position-statements/human-rights/

https://www.sc.com/en/sustainability/position-statements/human-rights/

https://www.mufg.jp/english/csr/environment/equator/index.html

https://www.mufg.jp/english/csr/environment/equator/index.html

https://www.hsbc.com/-/files/hsbc/our-approach/risk-and-responsibility/pdfs/200218-defence-equipment-sector-policy.pdf?download=1





389 မြနြာ/ဗြာ အစြေါ ကန သတထာျားစသာ

စ ာငရကခ ကြ ာျား နင ြတသက၍ ျားမ တခ က

2013/184/CFSP အာျား မြင ငသည ဧပြ ၂၆ ရက

၂၀၁၈ခနေ စကာငေ ျားမ တခ က (CFSP)

2018/655 အြဒ ၁.၂ (ခ)။

390 မြနြာ/ဗြာ အစြေါ ကန သတထာျားစသာ

စ ာငရကခ ကြ ာျား နင ြတသက၍ ျားမ တခ က

2013/184/CFSP အာျား မြင ငသည ဧပြ ၂၆ ရက

၂၀၁၈ခနေ စကာငေ ျားမ တခ က (CFSP)

2018/655 အြဒ ၃.၁။


chính riêng năm 28 (2019) (နေြတလည

ဘဏဍာစရျား အေ ရငခော ၂၀၁၉ ခနေ)။




chính năm 37 (2018) (နေြတလည ဘဏဍာစရျား

အေ ရငခော ၂၀၁၈ ခနေ)။

http://viettelglobal.vn/uploads/images/2018

_BCTC_HN_VTG.pdf; Viettel Global

Investment JSC၊ Báo cáo tài chính riêng Quý

1 năm 27 (2020) (ြထြ ၃ လြတ ဘဏဍာစရျား

အေ ရငခော ၂၀၂၀ ခနေ)။


cao_tai_chinh_rieng_quy_1_2020.pdf

393 နငငတကာ စငစ ကျားစကာြစရျားရငျား အစနမ င

VIB အတက ကျားသနျားစရာငျားဝယြ ဘဏဍာစရျား

ကန သတြက အစြရကနစဒေါလာ ၁၄၄ သနျားအထ

တျားမြ ြငလက၊ VIB (စ စ ေါဝါရ ၂၈ ရက၊ ၂၀၂၀

ခနေ)။

https://www.vib.com.vn/wps/portal?1dmy&

page=news.detail.en&urile=wcm:path:/vib-

vevib-en/sa-news/vib-news/kinh-

doanh/vib-duoc-ifc-nang-han-muc-tai-tro-

thuong-mai-len-144-trieu-usd

394 VIB အစနမ င ကျားသနျားစရာငျားဝယြ

စငစ ကျားြ ြျားမခငျားအတက နငငတကာ

စငစ ကျားစကာြစရျားရငျား၏ ကက ျားြာျားစသာ

အသအြတမြ ြက ကလကရရစန၊ VIB (ဇလင

၃ ရက၊ ၂၀၂၀ ခနေ)။

https://www.vib.com.vn/wps/portal?1dmy&

page=awards.detail.en&urile=wcm:path:/vib

-vevib-en/sa-homepage/award/2020/vib-

duoc-ifc-vinh-danh-la-ngan-hang-co-

nghiep-vu-thuong-mai-tot-nhat-khu-vuc-

dong-a

395 VIB၊ နေြတလည အေ ရငခော ၂၀၁၈ ခနေ၊

ောြ ကနာ ၃၈။

https://www.vib.com.vn/wps/wcm/connect/

dcc2f0d2-394a-40b7-a34a-

cfc34b2e16ba/VIB+annual+report+2018+E

N-content-07-5-2019+-

+Upload+to+website.pdf?MOD=AJPERES&



http://viettelglobal.vn/uploads/images/2018_BCTC_HN_VTG.pdf




https://www.vib.com.vn/wps/portal?1dmy&page=news.detail.en&urile=wcm:path:/vib-vevib-en/sa-news/vib-news/kinh-doanh/vib-duoc-ifc-nang-han-muc-tai-tro-thuong-mai-len-144-trieu-usd





https://www.vib.com.vn/wps/portal?1dmy&page=awards.detail.en&urile=wcm:path:/vib-vevib-en/sa-homepage/award/2020/vib-duoc-ifc-vinh-danh-la-ngan-hang-co-nghiep-vu-thuong-mai-tot-nhat-khu-vuc-dong-a






https://www.vib.com.vn/wps/wcm/connect/dcc2f0d2-394a-40b7-a34a-cfc34b2e16ba/VIB+annual+report+2018+EN-content-07-5-2019+-+Upload+to+website.pdf?MOD=AJPERES&CONVERT_TO=url&CACHEID=dcc2f0d2-394a-40b7-a34a-cfc34b2e16ba






CONVERT_TO=url&CACHEID=dcc2f0d2-

394a-40b7-a34a-cfc34b2e16ba




၂၀၁၇ ခနေ)။



pdf

397 Viettel Global Investment JSC, Báo cáo tài

chính năm 37 (2018) (နေြတလည ဘဏဍာစရျား

အေ ရငခော ၂၀၁၈ ခနေ)။


_BCTC_HN_VTG.pdf; Viettel Global

Investment JSC, Báo cáo tài chính hợp nhất

giữa niên độ 6 tháng đầu năm 42 (2018)

(၂၀၁၈ ခနေ ြထြ ၆ လအတက

စြါငျားေညျားထာျားစသာ ဘဏဍာစရျား အေ ရငခော)။


_6T.BCTC_HN_VTG.pdf; BIDV၊ BIDV နင

Viettel တ ၂၀၁၉-၂၀၂၃ ကာလအတက

ပြ ျားမြည ေသည ြျားစြါငျားစ ာငရကြအစြေါ

နာျားလညြ ောချနလာ တေရြက လကြတစရျားထျား

(ဧပြ ၁၀ ရက၊ ၂၀၁၉ ခနေ)။

https://www.bidv.com.vn/en?urile=wcm:pat

h:/wps/wcm/connect/BIDV_EN/tin-

tuc/thong-tin-bao-chi/BIDV-Viettel-ky-ket-

bien-ban-ghi-nho-ve-hop-tac-toan-dien

398HDBank, ဝနကက ျားခ ြ Nguyen Xuan Phuc

မြနြာနငငသ တရာျားဝင

အလညအြတခရ ျားေဥတင HDBank ြ

မြနြာနငငတင ကယောျားလယရ ျားတေခ

င လေကာ Viettel Global နင ောခ ြတေရြ

လကြတစရျားထျား။ (ဒ ဇငဘာ ၁၈ ရက၊ ၂၀၁၉ ခနေ)

https://www.hdbank.com.vn/en/about/tin-

tuc/tin-tuc/hdbank-khai-truong-vpdd-

myanmar-va-ky-ket-voi-viettel-global-nhan-

dip-thu-tuong-nguyen-xuan-phuc-tham-

chinh-thuc-myanmar; BIDV, Viettel ြ

ပြ ျားမြည ေစသာ ြျားစြါငျားစ ာငရကြက မြြင တင၊

မြညသ တြြစတာ သတငျားော။ (ဧပြ ၁၂ ရက၊

၂၀၁၉ ခနေ)


businesses/bidv-viettel-boost-

comprehensive-cooperation-504627.

399 HDBank, ဝနကက ျားခ ြ Nguyen Xuan Phuc

မြနြာနငငသ တရာျားဝင

အလညအြတခရ ျားေဥတင HDBank ြ

မြနြာနငငတင ကယောျားလယရ ျားတေခ

င လေကာ Viettel Global နင ောခ ြတေရြ

လကြတစရျားထျား။ (ဒ ဇငဘာ ၁၈ ရက၊ ၂၀၁၉ ခနေ)

https://www.hdbank.com.vn/en/about/tin-

tuc/tin-tuc/hdbank-khai-truong-vpdd-

myanmar-va-ky-ket-voi-viettel-global-nhan-

dip-thu-tuong-nguyen-xuan-phuc-tham-

chinh-thuc-myanmar








http://viettelglobal.vn/uploads/images/2018_6T.BCTC_HN_VTG.pdf

http://viettelglobal.vn/uploads/images/2018_6T.BCTC_HN_VTG.pdf

https://www.bidv.com.vn/en?urile=wcm:path:/wps/wcm/connect/BIDV_EN/tin-tuc/thong-tin-bao-chi/BIDV-Viettel-ky-ket-bien-ban-ghi-nho-ve-hop-tac-toan-dien




https://www.hdbank.com.vn/en/about/tin-tuc/tin-tuc/hdbank-khai-truong-vpdd-myanmar-va-ky-ket-voi-viettel-global-nhan-dip-thu-tuong-nguyen-xuan-phuc-tham-chinh-thuc-myanmar





https://en.qdnd.vn/economy/military-businesses/bidv-viettel-boost-comprehensive-cooperation-504627









400 BIDV၊ No.35/2016: BIDV ြ မြနြာမြညတင

ဘဏလြငနျားလညြတစရျား လငေငရရ (ဇလင ၁

ရက၊ ၂၀၁၆ ခနေ)။

https://www.bidv.com.vn/bidv_en/tin-

tuc/thong-tin-bao-chi/name54

401 BIDV၊ KEB Hana Bank ြ BIDV ၏

ြဟာဗ ဟာက သည ရယယာြငရင မ ေလာ

(နဝငဘာ ၁၁ ရက၊ ၂၀၁၉ ခနေ)။

https://www.bidv.com.vn/bidv_en/tin-

tuc/thong-tin-bao-chi/keb-hana-bank-tro-

thanh-co-dong-chien-luoc-nuoc-ngoai-bidv

402 အာရ ပ ျားစရျားဘဏ၊ အာရ ပ ျားစရျားဘဏ နင

HDBank တ ဗ ယကနြတင

ကျားသနျားစရာငျားဝယြက မြ ြင တငရန ြတ ကမြ

(ဇန ၂၄ ရက၊ ၂၀၂၀ ခနေ)။

https://www.adb.org/news/adb-and-

hdbank-partner-boost-trade-viet-nam


chính năm 37 (2018) (နစ တလည အစ ငခစော

၂၀၁၈ ခနစ)။


_BCTC_HN_VTG.pdf

404 နငငတကာ စငစ ကျားစကာြစရျားရငျား၊

ကြာလျား ငရာ ကျားသနျားစရာငျားဝယြ ဘဏဍာစရျား

အေ အေဥ လြစ ာငစသာဘဏြ ာျား။

https://www.ifc.org/wps/wcm/connect/indus

try_ext_content/ifc_external_corporate_site/fi

nancial+institutions/priorities/global+trade/

gtfp-banks#anchorV



(ရ ါငးစညးထေားရ ော ဘဏဍောရ း အစ ငခစော

၂၀၁၇ ခနစ)။



pdf; Viettel Global Investment JSC၊ Báo cáo

tài chính năm 37 (2018) (နစ တလည

အစ ငခစော ၂၀၁၈ ခနစ)။


_BCTC_HN_VTG.pdf

406 Ngoc Thuy၊ Vietinbank တင

နငငတကာစငစ ကျားစကာြစရျားရငျားြ

ရယယာြငရင ြဟတစတာ ၊ Hanoi Times

(ဇနနဝါရ ၁၄ ရက၊ ၂၀၂၀ ခနေ)။

http://hanoitimes.vn/ifc-no-longer-major-

shareholder-at-vietnams-state-run-

vietinbank-300786.html

407 TMH Telecom၊ ြြတ အစ ကာငျား။

https://www.tmhtelecom.com/about-us/

408 Prospectus၊ TMH Telecom Public Co. Ltd.၊

https://ysx-mm.com/wp-

content/uploads/2018/01/nl_00005_en_201

https://www.bidv.com.vn/bidv_en/tin-tuc/thong-tin-bao-chi/name54

https://www.bidv.com.vn/bidv_en/tin-tuc/thong-tin-bao-chi/name54

https://www.bidv.com.vn/bidv_en/tin-tuc/thong-tin-bao-chi/keb-hana-bank-tro-thanh-co-dong-chien-luoc-nuoc-ngoai-bidv



https://www.adb.org/news/adb-and-hdbank-partner-boost-trade-viet-nam

https://www.adb.org/news/adb-and-hdbank-partner-boost-trade-viet-nam



https://www.ifc.org/wps/wcm/connect/industry_ext_content/ifc_external_corporate_site/financial+institutions/priorities/global+trade/gtfp-banks#anchorV









http://hanoitimes.vn/ifc-no-longer-major-shareholder-at-vietnams-state-run-vietinbank-300786.html



https://www.tmhtelecom.com/about-us/

https://ysx-mm.com/wp-content/uploads/2018/01/nl_00005_en_20180111.pdf



80111.pdf; ေေအေျားရ၏ ေ ျားြာျားစရျားအ ကစြျား

အသက ၈၄ နေတင ကယလန၊ မမ မောတ ငးမစ

(ဇနနဝါရ ၂၁ ရက၊ ၂၀၁၉ ခနေ)။

https://www.mmtimes.com/news/military-

regimes-economic-adviser-dies-84.html

409 Ibid.

410 နငငတကာ လတပငြျားခ ြျားသာခင အ ြ။

မ ေြာျားစန ြမ ေစသာ လ အခင အစရျား

ခ ျားစ ာကြြ ာျားနင ကနယစနသည

စ ကျားန ြငျားအာျား ရြ ငျားြါ၊ (စ စ ေါဝါရ ၁၀ ရက၊

၂၀၁၇ ခနေ)။

https://www.amnesty.org/en/latest/news/20

17/02/myanmar-suspend-copper-mine-

linked-to-ongoing-human-rights-abuses/

411 Innwa Bank က UN IIFFMM ြ ဤသ

အြညတြေြေြ။

A/HRC/42/CRP.3.တင ကည ြါ။

412 ဘဏဍာစရျားအေ ရငခောြ ာျား၊ TMH Telecom

(ေကတငဘာ ၃၀ ရက၊ ၂၀၁၈ ခနေ)။ https://ysx-

mm.com/wp-

content/uploads/2018/12/dd_00005_201812

28_1.pdf

413 Myanmar Hurricane၊ Facebook

က ကည ြါ။

https://www.facebook.com/mhit.info/.

“ထြ င တနဘျားမ ည ဝနစ ာငြြ ာျား”

အစ ကာငျား အစသျားေြရငျားမြထာျားသည MECTel

၏ စ ကာမငာောရက က ဤတင ကည ြါ။

414 ကနျားတငျားအဝငေခနျားေ ြခ က အစမခအစနနင

ြတသကသည ထတမြနခ က၊ TMH Telecom

(ြတလ ၃၀ ရက၊ ၂၀၁၈ ခနေ)။ https://ysx-

mm.com/wp-

content/uploads/2018/03/dd_00005_en_201

80330.pdf

415 ၂၀၂၀ ခနေ ြတလတင Ever Flow River ၏

YSX float ၌ ေေတြ၏ ထငရာျားသည

အက ျားေ ျားြာျားက Justice For Myanmar က

စ ေါထတခြ သည။ ရနကနေစတာ အကေခ နျား

ောရငျားြါ ေ ျားြာျားစရျားလြငနျားအြေကက ျားြ

မြနြာေေတြက ခ ြျားသာစေရန၊ Justice For

Myanmar။


yangon-stock-exchange-listed-logistics-

conglomerate-to-enrich-myanmar-military

416 Deloitte ောရငျားေေ အေ ရငခောြ ာျားက

ဗ ယကနြရ Viettel Global Investment JSC

ဝကဘ ဒတင စ ေါ မြထာျားပြ ျား ၂၀၁၄ ခနေကြင

စောေ ျားောေခြ သည က ြက စ ေါ မြစနသည။

ဥြြာအာျားမ င


cao_tai_chinh_rieng_2019_sau_KT.pdf နင

http://goo.gl/Ogxf2y. တင ကည ြါ။


https://www.mmtimes.com/news/military-regimes-economic-adviser-dies-84.html

https://www.mmtimes.com/news/military-regimes-economic-adviser-dies-84.html

https://www.amnesty.org/en/latest/news/2017/02/myanmar-suspend-copper-mine-linked-to-ongoing-human-rights-abuses/



https://ysx-mm.com/wp-content/uploads/2018/12/dd_00005_20181228_1.pdf




https://www.facebook.com/mhit.info/

https://uploads-ssl.webflow.com/5e691d0b7de02f1fd6919876/5fbe4172e70cd3907867f98a_A58%20Hurricane.jpg



https://ysx-mm.com/wp-content/uploads/2018/03/dd_00005_en_20180330.pdf









http://goo.gl/Ogxf2y


417 တာဝနယြ တာဝနခြရစသာ

ေ ျားြာျားစရျားလြစ ာငြအတက ကျနြတ ၏

ကတကဝတ၊ Deloitte (၂၀၂၀ခနေ)။

https://www2.deloitte.com/content/dam/De

loitte/uk/Documents/about-

deloitte/deloitte-uk-commitment-to-rbp-

statement.pdf

418 တာဝနယြ တာဝနခြရစသာ

ေ ျားြာျားစရျားလြစ ာငြအတက ကျနြတ ၏

ကတကဝတ၊ Deloitte ၅ (၂၀၂၀ခနေ)။

https://www2.deloitte.com/content/dam/De

loitte/uk/Documents/about-

deloitte/deloitte-uk-commitment-to-rbp-

statement.pdf

419 Fortumo အာျား ဝယယြ ပြ ျား ျားမခငျား၊ Boku၊

Inc. (ဇလင ၁ ရက၊ ၂၀၂၀ ခနေ)။

https://polaris.brighterir.com/public/boku/n

ews/rns_19/story/xplyj3w

420 Mytel နင Fortumo တ ဝယယသက

ြဘငျား နျားစအာြစရတာြတ င

တကရကစငစြျားစခ နငမခငျား ေတငလြစ ာင၊

Fortumo ( သဂတ ၁၂ ရက၊ ၂၀၂၀ ခနေ)။

https://fortumo.com/press/mytel-fortumo-

launch-direct-carrier-billing-in-myanmar/

421 Bureau van Dijk၊ Digital Virgo (ဇလင ၁၇

ရက၊ ၂၀၂၀ ခနေ)။ https://orbis.bvdinfo.com

422 Viettel ြ Digital Virgo နင

ြတ ကမြ မခငျားသည ၎ငျား၏

တကရကစငစြျားစခ ြ စဂဟေနေက

အာျားမြင စေရန၊ Digital Virgo (စြ ၂၈ ရက၊ ၂၀၂၀

ခနေ)။ https://www.digitalvirgo.com/viettel-

partners-with-digital-virgo/

423 စကာငေ ျားမ တခ က 2013/184/CFSP ၊

အြဒ ၁.၂ (က)။

424 FIS ြ Viettel အတက စြါငျားေညျားထာျားသည

ဘဏဍာစရျား အေ ရငခောေနေက ြ ြျားစြျား၊ FPT

( သဂတ ၂၃ ရက၊ ၂၀၁၆ ခနေ)။


/fis-provides-consolidated-financial-

statement-system-for-viettel

425 World Bank Notice No. OP00090489 (ဇ

၁၂ က၊ ၂၀၂၀ ခနစ)။


operations/procurement-

detail/OP00090489


၂၅ က၊ ၂၀၁၉ ခနစ)။



detail/OP00074431

https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/uk/Documents/about-deloitte/deloitte-uk-commitment-to-rbp-statement.pdf








https://polaris.brighterir.com/public/boku/news/rns_19/story/xplyj3w

https://polaris.brighterir.com/public/boku/news/rns_19/story/xplyj3w

https://fortumo.com/press/mytel-fortumo-launch-direct-carrier-billing-in-myanmar/

https://fortumo.com/press/mytel-fortumo-launch-direct-carrier-billing-in-myanmar/

https://orbis.bvdinfo.com/

https://www.digitalvirgo.com/viettel-partners-with-digital-virgo/

https://www.digitalvirgo.com/viettel-partners-with-digital-virgo/




https://projects.worldbank.org/en/projects-operations/procurement-detail/OP00090489








၆ က၊ ၂၀၁၉)။



detail/OP00073877

428 မြနြာေ ျားြာျားစရျားစကာြစရျားရငျား၊ မြနြာြဘငျား

စငစ ကျားဝနစ ာငြ ဝနစ ာငြြ ာျား။


mobile-money-services-mmms/

429 Retail Banking၊ အငျားဝဘဏလ ြတက။

https://www.ablmm.com/retail_banking.html

430 မြနြာ အ ျား ဘဏလြငနျား ဝနစ ာငြြ ာျား၊

ေ ြကနျား၊ ဘဏဍာစရျားနင ေကြဝနကက ျားဌာန။

http://ow.ly/Zc8r50C2mv4

431 ြငေငသတငျား၊ ေ ြကနျား၊ ဘဏဍာစရျားနင

ေကြဝနကက ျားဌာန။

https://www.mopfi.gov.mm/en/content/pen

sion-news

432 Online ဝနစ ာငြြ ာျား၊

မြနြာ ေ ျားြာျားစရျားဘဏ။

http://www.meb.gov.mm/en/?p=464

433 Oberthur Technologies နင မြနြာြဘငျား

စငစ ကျားဝနစ ာငြတ ြာ ဘဏအစကာင ြရစသာ

မြနြာလထ အြ ာျားေကက ျားအာျား ြဘငျားဘဏဍာစရျား

ဝနစ ာငြ ြ ြျားရနရ၊ Business Wire (ဇနနဝါရ ၂၉

ရက၊ ၂၀၁၄ ခနေ)။

https://www.businesswire.com/news/home/

20140129005773/en/Oberthur-

Technologies-Myanmar-Mobile-Money-

Provide-Mobile

434 ကလသြဂဂ အခ ကအလကရာစ စရျားြေရင၏

မြနြာေေတြ၏ အက ျားေ ျားြာျားက ကည ြါ။

A/HRC/42/CRP.3 annex V.B. IDEMIA

မြနြာနငင၏ ခြမခာျား က ြရစသာ

နငငသာျားမ ေြ ြစဘာငထြတင နငငြြ အမ ေ

ခ နရေခစနရသည လြ ျားေ လနညျားေြ ာျား အစြေါ

ကက ျားြာျားစသာ အနတလကခဏာစ ာငသည

သကစရာကြက မ ေစေနငစသာ မြနြာအေျားရ၏

ဒ ဂ ေတယ လြဂဂ လ အစထာကအထာျား

မြ လြစရျားအေ အေဥက ြ ြျားစနြလညျားရသည။

မြညစထာငေဝနကက ျား ဥ ျားသနျားစ ြ

မြငသေသအြတကက ျား၊ IDEMIA ဒသြတ တ က

လကခစတ ၊ Global New Light of Myanmar

(စ စ ေါဝါရ ၇ ရက၊ ၂၀၂၀ ခနေ) က ကည ြါ။

https://www.globalnewlightofmyanmar.com

/union-minister-u-thein-swe-receives-

french-ambassador-idemia-vice-president/

435 IDEMIA ြ Mr Marzuki Darusman

သ စြျားော၊ သဂတ ၉ ရက၊ ၂၀၁၉ ခနေ။


s/HRCouncil/FFM-


y/IDEMIA_7_August_2019.pdf




https://www.mecwebsite.com/myanmar-mobile-money-services-mmms/

https://www.mecwebsite.com/myanmar-mobile-money-services-mmms/

https://www.ablmm.com/retail_banking.html

http://ow.ly/Zc8r50C2mv4

https://www.mopfi.gov.mm/en/content/pension-news

https://www.mopfi.gov.mm/en/content/pension-news

https://www.businesswire.com/news/home/20140129005773/en/Oberthur-Technologies-Myanmar-Mobile-Money-Provide-Mobile




https://www.globalnewlightofmyanmar.com/union-minister-u-thein-swe-receives-french-ambassador-idemia-vice-president/



https://www.ohchr.org/Documents/HRBodies/HRCouncil/FFM-Myanmar/EconomicInterestsMyanmarMilitary/IDEMIA_7_August_2019.pdf





436 MNA၊ မြညစထာငေဝနကက ျား ဥ ျားသနျားစ ြ

မြငသေသအြတကက ျား၊ IDEMIA ဒသြတ တ က

လကခစတ ၊ Global New Light of Myanmar

(စ စ ေါဝါရ ၇ ရက၊ ၂၀၂၀ ခနေ)။

https://www.gnlm.com.mm/union-minister-

u-thein-swe-receives-french-ambassador-

idemia-vice-president/

437 Mobilemate Telecommunications Co. Ltd.

အတက DICA တင ဝငစရာကြ၊ Channel K

အစ ကာငျား ဤတင ကည ြါ။

https://www.facebook.com/channelkmyanm

ar/about/၊ Myanmar Telemedia။

http://www.myanmartelemedia.com/

438 Myanmar Telemedia။


439 Myanmar ID Solutions Co., Ltd.၊ ကြပဏ

ရြြစကာကစ ကာငျား။

https://myanmaridsolutions.com/assets/mya

nid.pdf

440 Solutions Hub၊ ကြပဏ

ရြြစကာကစ ကာငျား။

https://myanmaridsolutions.com/assets/sh.p

df

441 EasyPay၊ ြြတ ကြပဏ ၊

ြဘငျားဘဏဍာစရျားဝနစ ာငြ လြစ ာငသြ ာျား။

https://easypay.com.mm/our_company.html

442 Online ဝနစ ာငြြ ာျား၊

မြနြာ ေ ျားြာျားစရျားဘဏ။


443 Myanmar Telemedia website။


444 မြညစထာငေ မြနြာနငင ဗဟဘဏ။

https://www.cbm.gov.mm/content/2653

445 EasyPay Mobile Money။

https://myanmaridsolutions.com/assets/eas

ypay.pdf

446 Viettel ြ မြနြာမြညတင MytelPay က

ြတ က၊ Public Security News (ဇန ၁၃၊ ၂၀၁၉

ခနေ)။

http://en.cand.com.vn/Business/Viettel-

introduces-MytelPay-in-Myanmar-549119/

447 Myanmar Payment Solution Services၊

https://www.mpss.com.mm/#aboutus MPSS

သည Mytel အတက စဒတာ အထြတြလက

ဝနစ ာငြနင Mytel နင MECTel တ အတက

စငထြမ ည သငျားေနေ ဝနစ ာငြတ က

https://www.gnlm.com.mm/union-minister-u-thein-swe-receives-french-ambassador-idemia-vice-president/



https://www.facebook.com/channelkmyanmar/about/

https://www.facebook.com/channelkmyanmar/about/



https://myanmaridsolutions.com/assets/myanid.pdf

https://myanmaridsolutions.com/assets/myanid.pdf

https://myanmaridsolutions.com/assets/sh.pdf

https://myanmaridsolutions.com/assets/sh.pdf

https://easypay.com.mm/our_company.html



https://www.cbm.gov.mm/content/2653

https://myanmaridsolutions.com/assets/easypay.pdf

https://myanmaridsolutions.com/assets/easypay.pdf

http://en.cand.com.vn/Business/Viettel-introduces-MytelPay-in-Myanmar-549119/

http://en.cand.com.vn/Business/Viettel-introduces-MytelPay-in-Myanmar-549119/

https://www.mpss.com.mm/#aboutus


လြစ ာငစြျားသည။ ဤတင ကည ြါ။

https://www.mpss.com.mm/#services

448 မြနြာ ေ ျားြာျားစရျားဘဏ၊ အနလငျား စငစခ ြ

ဝနစ ာငြ။


https://www.mpss.com.mm/#services


161

z

justiceformyanmar.org

twitter.com/justicemyanmar

facebook.com/justiceformyanmar.org

http://justiceformyanmar.org

http://twitter.com/justicemyanmar

http://facebook.com/justiceformyanmar.org

https://twitter.com/justicemyanmar

https://www.facebook.com/justiceformyanmar.org

JFM_Nodes_of_Corruption_MM.pdf - Amazon AWS

Documents

Transcript of JFM_Nodes_of_Corruption_MM.pdf - Amazon AWS