Infecciones Urinarias Somamfyc 2016_documentaci\363n.ppt
-
Upload
khangminh22 -
Category
Documents
-
view
0 -
download
0
Transcript of Infecciones Urinarias Somamfyc 2016_documentaci\363n.ppt
Javi
er M
uJa
vier
Mu
Javi
er M
uJa
vier
Muñ
oz G
uti
oz G
uti
oz G
uti
oz G
utié
rrez
rrez
rrez
rrez
Serv
icio
Mad
rile
Serv
icio
Mad
rile
Serv
icio
Mad
rile
Serv
icio
Mad
rileñ
o de
Sal
udo
de S
alud
o de
Sal
udo
de S
alud
Gru
po d
e En
ferm
edad
es In
fecc
iosa
s de
G
rupo
de
Enfe
rmed
ades
Infe
ccio
sas
de
Gru
po d
e En
ferm
edad
es In
fecc
iosa
s de
G
rupo
de
Enfe
rmed
ades
Infe
ccio
sas
de S SSS
o oooM MMMa aaaM
FM
FM
FM
Fy yyyC CCC
jmun
ozg@
salu
d.m
adrid
.org
jmun
ozg@
salu
d.m
adrid
.org
jmun
ozg@
salu
d.m
adrid
.org
jmun
ozg@
salu
d.m
adrid
.org
Oct
ubre
, 201
6O
ctub
re, 2
016
Oct
ubre
, 201
6O
ctub
re, 2
016
Infe
ccio
nes
urin
aria
sIn
fecc
ione
s ur
inar
ias
Infe
ccio
nes
urin
aria
sIn
fecc
ione
s ur
inar
ias
ITU
. Sit
ua
ció
nd
el p
rob
lem
a
•1 111- ---
5% d
e la
s co
nsul
tas
en A
P. F
recu
ente
s en
ser
vici
os d
e ur
genc
ia.
5% d
e la
s co
nsul
tas
en A
P. F
recu
ente
s en
ser
vici
os d
e ur
genc
ia.
5% d
e la
s co
nsul
tas
en A
P. F
recu
ente
s en
ser
vici
os d
e ur
genc
ia.
5% d
e la
s co
nsul
tas
en A
P. F
recu
ente
s en
ser
vici
os d
e ur
genc
ia.
•In
cide
ncia
: aum
enta
con
la e
dad
Inci
denc
ia: a
umen
ta c
on la
eda
dIn
cide
ncia
: aum
enta
con
la e
dad
Inci
denc
ia: a
umen
ta c
on la
eda
d–
Cis
titis
: 0,5
Cis
titis
: 0,5
Cis
titis
: 0,5
Cis
titis
: 0,5
- ---0,7
epi
sodi
os p
erso
na/a
0,7
epis
odio
s pe
rson
a/a
0,7
epis
odio
s pe
rson
a/a
0,7
epis
odio
s pe
rson
a/añ
o ooo–
Piel
onef
ritis
: 30
Piel
onef
ritis
: 30
Piel
onef
ritis
: 30
Piel
onef
ritis
: 30- ---
40 c
asos
/10
40 c
asos
/10
40 c
asos
/10
40 c
asos
/104 444
hab
hab
hab
hab
(x5
en
muj
eres
)(x
5 e
n m
ujer
es)
(x5
en
muj
eres
)(x
5 e
n m
ujer
es)
•Pr
eval
enci
a: a
umen
ta c
on la
eda
d y
var
Prev
alen
cia:
aum
enta
con
la e
dad
y va
rPr
eval
enci
a: a
umen
ta c
on la
eda
d y
var
Prev
alen
cia:
aum
enta
con
la e
dad
y va
ría s
ega
seg
a se
ga
segú
n el
sex
on
el s
exo
n el
sex
on
el s
exo
–M
ujer
es:
Muj
eres
: M
ujer
es:
Muj
eres
: •
Frec
uent
e e
n p
rimer
aFr
ecue
nte
en
prim
er a
Frec
uent
e e
n p
rimer
aFr
ecue
nte
en
prim
er añ
o, 2
0o,
20
o, 2
0o,
20- ---
40 a
40 a
40 a
40 añ
os y
pos
tmen
opau
sia
os y
pos
tmen
opau
sia
os y
pos
tmen
opau
sia
os y
pos
tmen
opau
sia
•50 505050
- ---60%
muj
eres
tend
r60
% m
ujer
es te
ndr
60%
muj
eres
tend
r60
% m
ujer
es te
ndrá
n al
men
os u
na IT
U d
uran
te s
u vi
dan
al m
enos
una
ITU
dur
ante
su
vida
n al
men
os u
na IT
U d
uran
te s
u vi
dan
al m
enos
una
ITU
dur
ante
su
vida
•33
% d
e la
s m
ujer
es <
24
a33
% d
e la
s m
ujer
es <
24
a33
% d
e la
s m
ujer
es <
24
a33
% d
e la
s m
ujer
es <
24
años
tend
ros
tend
ros
tend
ros
tend
ráun
epi
sodi
o IT
Uun
epi
sodi
o IT
Uun
epi
sodi
o IT
Uun
epi
sodi
o IT
U•
25 252525- ---3
5% d
e to
das
las
muj
eres
ent
re 2
035
% d
e to
das
las
muj
eres
ent
re 2
035
% d
e to
das
las
muj
eres
ent
re 2
035
% d
e to
das
las
muj
eres
ent
re 2
0- ---40
a40
a40
a40
añ
os ososos–
Varo
nes:
men
or in
cide
ncia
que
se
igua
la a
par
tir d
e 65
aVa
rone
s: m
enor
inci
denc
ia q
ue s
e ig
uala
a p
artir
de
65 a
Varo
nes:
men
or in
cide
ncia
que
se
igua
la a
par
tir d
e 65
aVa
rone
s: m
enor
inci
denc
ia q
ue s
e ig
uala
a p
artir
de
65 añ
os ososos
•10
% d
e lo
s pa
cien
tes
som
etid
os a
son
daje
ves
ical
, pre
sent
an u
na
10%
de
los
paci
ente
s so
met
idos
a s
onda
je v
esic
al, p
rese
ntan
una
10
% d
e lo
s pa
cien
tes
som
etid
os a
son
daje
ves
ical
, pre
sent
an u
na
10%
de
los
paci
ente
s so
met
idos
a s
onda
je v
esic
al, p
rese
ntan
una
ITU
de
form
a IT
U d
e fo
rma
ITU
de
form
a IT
U d
e fo
rma
trans
itoria
tra
nsito
ria
trans
itoria
tra
nsito
ria
Mar
co c
once
ptua
l. Cu
adro
s cl
Mar
co c
once
ptua
l. Cu
adro
s cl
Mar
co c
once
ptua
l. Cu
adro
s cl
Mar
co c
once
ptua
l. Cu
adro
s clí
nico
sni
cos
nico
sni
cos
•IT
U b
aja:
IT
U b
aja:
IT
U b
aja:
IT
U b
aja:
–
Cis
titis
, ure
tritis
, pro
stat
itis,
epi
didi
miti
s.
•IT
U a
lta:
ITU
alta
: IT
U a
lta:
ITU
alta
: –
Piel
onef
ritis
(agu
das
y crón
icas
), ab
sces
o re
nal. ...
•IT
U R
ecur
rent
e:
ITU
Rec
urre
nte:
IT
U R
ecur
rent
e:
ITU
Rec
urre
nte:
–
Rec
aída
y R
einf
ección
.
•IT
U n
o C
ompl
icad
a.IT
U n
o C
ompl
icad
a.IT
U n
o C
ompl
icad
a.IT
U n
o C
ompl
icad
a.
•IT
U C
ompl
icad
a:
ITU
Com
plic
ada:
IT
U C
ompl
icad
a:
ITU
Com
plic
ada:
–
Anom
alía
s es
truct
ural
es o
func
iona
les
de la
s ví
as u
rinar
ias,
an
omalía
s m
etaból
icas
de
base
, alte
raci
ones
en
la in
mun
idad
o
–IT
U p
rodu
cida
por
mic
roor
gani
smos
mul
tirre
sist
ente
so
inus
uale
s.
1.-D
iagnós
tico
clín
ico:
Ana
mne
sis
y ex
amen
clín
ico
2.
-Dia
gnós
tico
labo
rato
rio:
Nitr
itos
y/o
leuc
ocito
est
eras
aSe
dim
ento
urin
ario
(x40
0): ≥
5 le
ucos
Uro
culti
vo �
Bact
eriu
ria s
igni
ficat
iva
Diag
nDi
agn
Diag
nDi
agnó
stico
de
ITU
stico
de
ITU
stico
de
ITU
stico
de
ITU
Mic
ció
n e
sp
on
tán
ea
(K
ass
y F
inla
nd
, 1
95
6)
≥1
05
ufc
/ml
Cis
titis n
o c
om
plic
ad
a≥
10
3u
fc/m
l
ITU
com
plic
ad
a≥
10
5u
fc/m
l
Va
rone
s y
pie
lon
efr
itis
≥1
04
ufc
/ml
Mu
jere
s c
on
dis
uri
a y
/o p
ola
qu
iuri
a≥
10
2u
fc/m
l
Ba
cte
riu
ria
asin
tom
ática
≥1
05
ufc
/ml
Ori
na
s r
eco
gid
as c
on
so
nda
≥1
02
ufc
/ml
Pu
nció
n s
upra
pú
bic
a≥
10
2u
fc/m
l
Etio
log
Etio
log
Etio
log
Etio
logí
a IT
U e
n la
com
unid
ad.
a IT
U e
n la
com
unid
ad.
a IT
U e
n la
com
unid
ad.
a IT
U e
n la
com
unid
ad.
Med
Med
Med
Med
Clin
Clin
Clin
Clin
( (((Bar
cBa
rcBa
rcBa
rc) 2
008;
130
: 481
) 200
8; 1
30: 4
81) 2
008;
130
: 481
) 200
8; 1
30: 4
81- ---4
86 486
486
486
3.10
9 ur
opatóg
enos
:
1.-E
sche
richi
aco
li(7
0.8%
)2.
-Kle
bsie
llasp
p. (6
.8%
)3.
-Pro
teus
spp.
(6.6
%)
4.-E
nter
ococ
cus
spp.
(5.5
%)
Etio
log
Etio
log
Etio
log
Etio
logí
a in
fecc
ione
s co
mpl
icada
s y
pacie
ntes
por
tado
res
de
a in
fecc
ione
s co
mpl
icada
s y
pacie
ntes
por
tado
res
de
a in
fecc
ione
s co
mpl
icada
s y
pacie
ntes
por
tado
res
de
a in
fecc
ione
s co
mpl
icada
s y
pacie
ntes
por
tado
res
de
sond
aso
nda
sond
aso
nda
Cis
titis
Cis
titis
Cis
titis
Cis
titis
- ---PN PNPNPN
no c
ompl
icad
ano
com
plic
ada
no c
ompl
icad
ano
com
plic
ada
ITU
com
plic
ada
ITU
com
plic
ada
ITU
com
plic
ada
ITU
com
plic
ada
ITU
en
sond
ado
ITU
en
sond
ado
ITU
en
sond
ado
ITU
en
sond
ado
(n =
202
)(n
= 2
02)
(n =
202
)(n
= 2
02)
(n =
100
)(n
= 1
00)
(n =
100
)(n
= 1
00)
(n =
114
)(n
= 1
14)
(n =
114
)(n
= 1
14)
Esch
eric
hia
coli
Esch
eric
hia
coli
Esch
eric
hia
coli
Esch
eric
hia
coli
92%
92%
92%
92%
51%
51%
51%
51%
32%
32%
32%
32%
Kleb
siel
la s
pp.
Kleb
siel
la s
pp.
Kleb
siel
la s
pp.
Kleb
siel
la s
pp.
3% 3%3%3%15
%15
%15
%15
%4% 4%4%4%
Prot
eus,
Mor
gane
lla, P
rovi
denc
ia
Prot
eus,
Mor
gane
lla, P
rovi
denc
ia
Prot
eus,
Mor
gane
lla, P
rovi
denc
ia
Prot
eus,
Mor
gane
lla, P
rovi
denc
ia
4% 4%4%4%11
%11
%11
%11
%22
%22
%22
%22
%
Citr
obac
ter,
Ente
roba
cter
, C
itrob
acte
r, En
tero
bact
er,
Citr
obac
ter,
Ente
roba
cter
, C
itrob
acte
r, En
tero
bact
er,
Serra
tia
Serra
tia
Serra
tia
Serra
tia
0% 0%0%0%9% 9%9%9%
15%
15%
15%
15%
Pseu
dom
onas
aer
ugin
osa
Pseu
dom
onas
aer
ugin
osa
Pseu
dom
onas
aer
ugin
osa
Pseu
dom
onas
aer
ugin
osa
0% 0%0%0%12
%12
%12
%12
%18
%18
%18
%18
%
Acin
etob
acte
r spp
.Ac
inet
obac
ter s
pp.
Acin
etob
acte
r spp
.Ac
inet
obac
ter s
pp.
0% 0%0%0%1% 1%1%1%
6% 6%6%6%
Ente
roco
co
Ente
roco
co
Ente
roco
co
Ente
roco
co
0% 0%0%0%10
%10
%10
%10
%16
%16
%16
%16
%
Esta
filoc
ocos
Es
tafil
ococ
os
Esta
filoc
ocos
Es
tafil
ococ
os
3% 3%3%3%1% 1%1%1%
6% 6%6%6%
Hon
gos
Hon
gos
Hon
gos
Hon
gos
0% 0%0%0%4% 4%4%4%
12%
12%
12%
12%
Polim
icro
bian
a Po
limic
robi
ana
Polim
icro
bian
a Po
limic
robi
ana
< 1%
< 1%
< 1%
< 1%
5 555- ---10
%10
%10
%10
%20 202020
- ---39% 39%
39%
39%
Enfe
rmEn
ferm
Enfe
rmEn
ferm
Infe
ccIn
fecc
Infe
ccIn
fecc
Micr
obio
l M
icrob
iol
Micr
obio
l M
icrob
iol C
lin Clin
Clin
Clin
. 200
5;23
(. 2
005;
23(
. 200
5;23
(. 2
005;
23(S
upl
Supl
Supl
Supl
. 4):5
7. 4
):57
. 4):5
7. 4
):57- ---
66 666666
Etio
log
Etio
log
Etio
log
Etio
logí
a aaa
Al AlAlAló
s sssJI
. JI
. JI
. JI
. Enf
erm
Enfe
rmEn
ferm
Enfe
rmIn
fecc
Infe
ccIn
fecc
Infe
ccM
icro
biol
M
icro
biol
M
icro
biol
M
icro
biol
Clin
ClinClin
Clin
. 200
5;23
(. 2
005;
23(
. 200
5;23
(. 2
005;
23(S
upl
Supl
Supl
Supl
. 4):3
. 4):3
. 4):3
. 4):3
- ---8 888
Antim
icro
bia
l R
esis
tance
Epid
em
iolo
gy in F
em
ale
sw
ith C
ystitis (A
RE
SC
) E
uro
pea
n U
rolo
gy 2
008
Etio
log
Etio
log
Etio
log
Etio
logí
a aaa
Pred
ictor
esPr
edict
ores
Pred
ictor
esPr
edict
ores
cl clclclíni
cos
de IT
Uni
cos
de IT
Uni
cos
de IT
Uni
cos
de IT
U
Pred
ictor
esPr
edict
ores
Pred
ictor
esPr
edict
ores
cl clclclíni
cos
de IT
Uni
cos
de IT
Uni
cos
de IT
Uni
cos
de IT
U
S SSSínt
omas
ntom
asnt
omas
ntom
asLR
+ +++(9
5% IC
)LR
- ---(95
% IC
)•A
utod
iagnós
tico
4,0
4,0
4,0
4,0
(2,9
-5,5
)0,
00,
00,
00,
0(0
,0-0
,1)
•Hem
atur
ia2,
02,
02,
02,
0(1
,3-2
,9)
0,9
(0,9
-1,0
)•F
recu
enci
a1,
8 1,
8 1,
8 1,
8 (1
,1-3
,0)
0,6
(0,4
-1,0
)•F
iebr
e1,
6 (1
,0-2
,6)
0,9
(0,9
-1,0
)•D
olor
en
flanc
o1,
1 (0
,9-1
,4)
0,9
(0,8
-1,1
)•D
olor
lum
bar
1,6
(1,2
-2,1
)0,
8 (0
,7-0
,9)
•Dis
uria
1,5
(1,2
-2,0
)0,
5 (0
,3-0
,7)
•Dol
or a
bdom
inal
baj
o1,
1 (0
,9-1
,4)
0,9
(0,8
-1,1
)•I
rrita
ción
vag
inal
0,3
(0,1
-1,9
)3,
13,
13,
13,
1(1
,0-9
,3)
•Leu
corre
a0,
2 (0
,1-1
,9)
2,7
2,7
2,7
2,7
(0,9
-8,5
)
LR: likelihoodratio, IC: Intervalo de confianza
JAMA 2002; 287: 2705-2706
Pred
ictor
esPr
edict
ores
Pred
ictor
esPr
edict
ores
cl clclclíni
cos
nico
sni
cos
nico
sS SSSí
ntom
asnt
omas
ntom
asnt
omas
•D
isur
ia +
pol
aqui
uria
SIN
pru
rito
ni fl
ujo
vagi
nal-
LR: 2
2,6
•D
isur
ia +
pol
aqui
uria
CO
N p
rurit
o y
flujo
vag
inal
-LR
: 0,3
-0,5
•So
spec
ha d
e Pi
elon
efrit
isPi
elon
efrit
isPi
elon
efrit
isPi
elon
efrit
issi
pre
senc
ia d
e lo
s tre
s sí
ntom
as c
lási
cos:
Fi
ebre
(38º
), do
lor l
umba
r y sín
drom
e m
icci
onal
(sól
o pr
esen
te e
n el
60
% d
e lo
s ca
sos)
. De
toda
s fo
rmas
, cua
dro
cam
bian
te e
n su
pr
esen
tación
, con
pre
senc
ia d
e ot
ros
sínt
omas
aso
ciad
os: m
ales
tar
gene
ral,
naus
eas
y vó
mito
s, d
olor
es m
uscu
lare
s
Dia
gnD
iagn
Dia
gnD
iagnó
stic
o de
ITU
. TIR
AS R
EAC
TIVA
S st
ico
de IT
U. T
IRAS
REA
CTI
VAS
stic
o de
ITU
. TIR
AS R
EAC
TIVA
S st
ico
de IT
U. T
IRAS
REA
CTI
VAS
Este
rasa
Este
rasa
Este
rasa
Este
rasa
leuc
ocita
ria
leuc
ocita
ria
leuc
ocita
ria
leuc
ocita
ria
Det
ecci
Det
ecci
Det
ecci
Det
ecció
n de
n
de
n de
n
de p
iuria
piur
iapi
uria
piur
ia
–Es
tera
salib
erad
a po
r leu
coci
tos
–Eq
uiva
le a
un
sedi
men
to >
10 le
ucoc
itos/
mm
3ó
>5 le
ucos
por
cam
po e
n or
ina
cent
rifug
ada
•Se
nsib
ilidad
75-
90%
•Es
peci
ficid
ad 9
5%
–En
pac
ient
e si
ntom
En p
acie
nte
sint
omEn
pac
ient
e si
ntom
En p
acie
nte
sint
omá
tico
tico
tico
tico:
piu
riase
aso
cia
a IT
U y
se
corre
laci
ona
con
la d
etec
ción
> 1
05U
FC/m
L(b
acte
riuria
sig
nific
ativ
a)–
No
espe
cífic
a de
ITU
(nef
ropa
tía in
ters
ticia
l, gl
omer
ulon
efrit
isag
uda,
liti
asis
uret
eral
, tub
ercu
losis
rena
l)
•Orin
as c
onta
min
adas
con
sec
reci
Orin
as c
onta
min
adas
con
sec
reci
Orin
as c
onta
min
adas
con
sec
reci
Orin
as c
onta
min
adas
con
sec
reció
n va
gina
l (ba
cter
ias,
leuc
ocito
s,
n va
gina
l (ba
cter
ias,
leuc
ocito
s,
n va
gina
l (ba
cter
ias,
leuc
ocito
s,
n va
gina
l (ba
cter
ias,
leuc
ocito
s, e
tc etc
etc
etc) )))
•Orin
as c
on e
osin
Orin
as c
on e
osin
Orin
as c
on e
osin
Orin
as c
on e
osinó
filos
.fil
os.
filos
.fil
os.
•Orin
as c
on
Orin
as c
on
Orin
as c
on
Orin
as c
on T
richo
mon
asTr
ichom
onas
Trich
omon
asTr
ichom
onas
vagi
nalis
vagi
nalis
vagi
nalis
vagi
nalis
. ...•P
rese
ncia
de
agen
tes
oxid
ante
s o
form
ol.
Pres
enci
a de
age
ntes
oxi
dant
es o
form
ol.
Pres
enci
a de
age
ntes
oxi
dant
es o
form
ol.
Pres
enci
a de
age
ntes
oxi
dant
es o
form
ol.
FALS
OS
POSI
TIVO
SFA
LSO
S PO
SITI
VOS
FALS
OS
POSI
TIVO
SFA
LSO
S PO
SITI
VOS
Wilso
n M
L, G
aido
L. C
lin
Infe
ctD
is20
04; 38
: 115
0-11
58
Dia
gnD
iagn
Dia
gnD
iagnó
stic
o de
ITU
. TIR
AS R
EAC
TIVA
Sst
ico
de IT
U. T
IRAS
REA
CTI
VAS
stic
o de
ITU
. TIR
AS R
EAC
TIVA
Sst
ico
de IT
U. T
IRAS
REA
CTI
VAS. ...
Este
rasa
Este
rasa
Este
rasa
Este
rasa
leuc
ocita
ria
leuc
ocita
ria
leuc
ocita
ria
leuc
ocita
ria
Wils
on M
L,
Wils
on M
L,
Wils
on M
L,
Wils
on M
L, G
aido
Gai
doG
aido
Gai
doL.
L.
L.
L.
Clin Clin
Clin
Clin
Infe
ctIn
fect
Infe
ctIn
fect
Dis
Dis
Dis
Dis
2004
; 38:
115
020
04; 3
8: 1
150
2004
; 38:
115
020
04; 3
8: 1
150- ---
1158
1158
1158
1158
•Orin
as c
on d
ensi
dad
elev
ada;
pro
tein
uria
y/o
glu
cosu
ria e
leva
das
Orin
as c
on d
ensi
dad
elev
ada;
pro
tein
uria
y/o
glu
cosu
ria e
leva
das
Orin
as c
on d
ensi
dad
elev
ada;
pro
tein
uria
y/o
glu
cosu
ria e
leva
das
Orin
as c
on d
ensi
dad
elev
ada;
pro
tein
uria
y/o
glu
cosu
ria e
leva
das
•Pre
senc
ia d
e Pr
esen
cia
de
Pres
enci
a de
Pr
esen
cia
de á
cido
bci
do b
cido
bci
do bó
rico
(con
serv
ante
)ric
o (c
onse
rvan
te)
rico
(con
serv
ante
)ric
o (c
onse
rvan
te)
•Pre
senc
ia d
e Pr
esen
cia
de
Pres
enci
a de
Pr
esen
cia
de á
cido
asc
cido
asc
cido
asc
cido
ascó
rbic
o o
rbic
o o
rbic
o o
rbic
o o á
cido
ox
cido
ox
cido
ox
cido
oxá
lico
en g
rand
es c
antid
ades
lico
en g
rand
es c
antid
ades
lico
en g
rand
es c
antid
ades
lico
en g
rand
es c
antid
ades
•Tra
tam
ient
o co
n te
traci
clin
a,
Trat
amie
nto
con
tetra
cicl
ina,
Tr
atam
ient
o co
n te
traci
clin
a,
Trat
amie
nto
con
tetra
cicl
ina,
caf
alot
ina
cafa
lotin
aca
falo
tina
cafa
lotin
ao o o o
cafa
lexi
naca
fale
xina
cafa
lexi
naca
fale
xina
Dia
gnD
iagn
Dia
gnD
iagnó
stic
o de
ITU
. TIR
AS R
EAC
TIVA
S st
ico
de IT
U. T
IRAS
REA
CTI
VAS
stic
o de
ITU
. TIR
AS R
EAC
TIVA
S st
ico
de IT
U. T
IRAS
REA
CTI
VAS
Este
rasa
Este
rasa
Este
rasa
Este
rasa
leuc
ocita
ria
leuc
ocita
ria
leuc
ocita
ria
leuc
ocita
ria
FALS
OS
NEG
ATIV
OS
FALS
OS
NEG
ATIV
OS
FALS
OS
NEG
ATIV
OS
FALS
OS
NEG
ATIV
OS
Dia
gnD
iagn
Dia
gnD
iagnó
stic
o de
ITU
. TIR
AS R
EAC
TIVA
Sst
ico
de IT
U. T
IRAS
REA
CTI
VAS
stic
o de
ITU
. TIR
AS R
EAC
TIVA
Sst
ico
de IT
U. T
IRAS
REA
CTI
VAS
Det
ecci
Det
ecci
Det
ecci
Det
ecció
n de
nitr
itos
n de
nitr
itos
n de
nitr
itos
n de
nitr
itos
•D
etec
ciD
etec
ciD
etec
ciD
etec
ció
n de
bac
teriu
rian
de b
acte
riuria
n de
bac
teriu
rian
de b
acte
riuria
–R
educ
ción
de
nitra
tos
alim
enta
rios
por l
a ni
trato
-redu
ctas
a ba
cter
iana
–Ti
empo
mín
imo
de e
volu
ción
de
ITU
: 4-6
hor
as–
Res
ulta
dos
nega
tivos
: Rep
etir
con
la p
rimer
a or
ina
del día
–D
etec
ta: e
nter
obac
teria
s (re
duce
n n
itrat
os a
nitr
itos)
–N
o de
tect
a: G
RAM
[+] (
No
dete
cta:
GR
AM[+
] (N
o de
tect
a: G
RAM
[+] (
No
dete
cta:
GR
AM[+
] (S.
S.
S.
S.
sap
roph
yticu
ssa
prop
hytic
ussa
prop
hytic
ussa
prop
hytic
us, , , , E
nter
ococ
ciEn
tero
cocc
iEn
tero
cocc
iEn
tero
cocc
ispp spp
spp
spp)
, ), ), ), Ps
eudo
mon
as, A
cine
toba
cter
y C
andi
da.
Pseu
dom
onas
, Aci
neto
bact
er y
Can
dida
.Ps
eudo
mon
as, A
cine
toba
cter
y C
andi
da.
Pseu
dom
onas
, Aci
neto
bact
er y
Can
dida
.–
Espe
cific
idad
>90
%, V
P(+)
90-
100%
–Se
nsib
ilidad
50%
(> a
prim
era
orin
a de
la m
añan
a).
–Fa
lsos
neg
ativ
os, a
nte
nive
les
de b
acte
riuria
baj
os (1
0Fa
lsos
neg
ativ
os, a
nte
nive
les
de b
acte
riuria
baj
os (1
0Fa
lsos
neg
ativ
os, a
nte
nive
les
de b
acte
riuria
baj
os (1
0Fa
lsos
neg
ativ
os, a
nte
nive
les
de b
acte
riuria
baj
os (1
03 333 - ---10 101010
4 444 ). ).).).
Wils
on M
L,
Wils
on M
L,
Wils
on M
L,
Wils
on M
L, G
aido
Gai
doG
aido
Gai
doL.
L.
L.
L.
Clin Clin
Clin
Clin
Infe
ctIn
fect
Infe
ctIn
fect
Dis
Dis
Dis
Dis
2004
; 38:
115
020
04; 3
8: 1
150
2004
; 38:
115
020
04; 3
8: 1
150- ---
1158
1158
1158
1158
Dia
gnD
iagn
Dia
gnD
iagnó
stic
o de
ITU
. st
ico
de IT
U.
stic
o de
ITU
. st
ico
de IT
U.
Inte
rpre
taci
Inte
rpre
taci
Inte
rpre
taci
Inte
rpre
tació
n tir
as d
e or
ina
n tir
as d
e or
ina
n tir
as d
e or
ina
n tir
as d
e or
ina
Prue
bas
de o
rina
Prue
bas
de o
rina
Prue
bas
de o
rina
Prue
bas
de o
rina
Actu
aci
Actu
aci
Actu
aci
Actu
ació
n nnnN
itrito
sEs
tera
saLe
ucoc
itaria
+ ++++ +++
Dia
gnós
tico
de IT
U
+ +++- ---
Alta
pro
babi
lidad
de
ITU
Está
just
ifica
do tr
atar
- ---+ +++
Indi
car o
no
culti
vo d
e or
ina
segú
n ju
icio
clín
ico
Con
side
rar o
tras
caus
asR
ealiz
ar s
egui
mie
nto
estre
cho
- ---- ---
BAJA
pro
babi
lidad
de
ITU
Caso
cl
Caso
cl
Caso
cl
Caso
clín
ico 1
nico
1ni
co 1
nico
1
Muj
er d
e 35
añ
os, a
cude
refir
iend
o so
spec
ha d
e ci
stiti
s:
�D
esde
hac
e 1
día
pres
enta
esc
ozor
al f
inal
izar
la m
icción
, pol
aqui
uria
, ur
genc
ia m
icci
onal
, ten
esm
o y
hem
atur
ia.
�N
o fie
bre
ni d
olor
lum
bar.
Epis
odio
sim
ilar h
ace
1 añ
o.
�N
o an
tece
dent
es p
atológ
icos
. No
lo re
laci
ona
con
ningú
n fa
ctor
de
senc
aden
ante
.
�O
rina:
leuc
os, n
itrito
s y
sang
re p
ositi
vos
Caso
cl
Caso
cl
Caso
cl
Caso
clín
ico 1
nico
1ni
co 1
nico
1
Cua
dro
clC
uadr
o cl
Cua
dro
clC
uadr
o clín
ico
nico
nico
nico
Etio
log
Etio
log
Etio
log
Etio
logí
a m
a m
a m
a má
s fre
cuen
tes
frecu
ente
s fre
cuen
tes
frecu
ente
Dur
aci
Dur
aci
Dur
aci
Dur
ació
n tra
tam
ient
on
trata
mie
nto
n tra
tam
ient
on
trata
mie
nto
Uro
culti
vo p
revi
o U
rocu
ltivo
pre
vio
Uro
culti
vo p
revi
o U
rocu
ltivo
pre
vio
tto ttottotto
F FFFárm
aco
de
elec
cirm
aco
de
elec
cirm
aco
de
elec
cirm
aco
de
elec
ció
n nnn
Uro
culti
vo p
oste
rior
Uro
culti
vo p
oste
rior
Uro
culti
vo p
oste
rior
Uro
culti
vo p
oste
rior
Estu
dios
com
plem
enta
rios
Estu
dios
com
plem
enta
rios
Estu
dios
com
plem
enta
rios
Estu
dios
com
plem
enta
rios
Paut
a co
rtaPa
uta
corta
Paut
a co
rtaPa
uta
corta
E.
E.
E.
E. C
oli
Col
iC
oli
Col
i
Cis
titis
agu
da n
o co
mpl
icad
aC
istit
is a
guda
no
com
plic
ada
Cis
titis
agu
da n
o co
mpl
icad
aC
istit
is a
guda
no
com
plic
ada
No
: N
o :
No
: N
o :
Tto
Tto
Tto
Tto
emp
emp
emp
empí
rico
rico
rico
rico
Map
a de
resi
sten
cias
M
apa
de re
sist
enci
as
Map
a de
resi
sten
cias
M
apa
de re
sist
enci
as
No
No
No
No
No
No
No
No
Nor
mas
bN
orm
as b
Nor
mas
bN
orm
as bá
sica
s pa
ra e
l tra
tam
ient
o en
ITU
sica
s pa
ra e
l tra
tam
ient
o en
ITU
sica
s pa
ra e
l tra
tam
ient
o en
ITU
sica
s pa
ra e
l tra
tam
ient
o en
ITU
•D
ifere
ncia
r ent
re IT
U n
o co
mpl
icad
a vs
com
plic
ada
•U
tiliz
ar tr
atam
ient
o em
píric
o
•Te
ner e
n cu
enta
los
gérm
enes
más
hab
itual
es
•Te
ner e
n cu
enta
el m
apa
de re
sist
enci
as d
e la
zon
a
•N
o us
ar u
n fá
rmac
o si
la re
sist
enci
a lo
cal s
uper
a el
20%
•Pr
efer
enci
a po
r pau
tas
corta
s
•O
bjet
ivo:
cur
ar IT
U y
evi
tar r
ecur
renc
ias
Esch
erich
iaEs
cher
ichia
Esch
erich
iaEs
cher
ichia
coli
coli
coli
coli: : : :
prop
ortio
npr
opor
tion
prop
ortio
npr
opor
tion
of ofofofin
vasi
vein
vasi
vein
vasi
vein
vasi
veis
olat
esis
olat
esis
olat
esis
olat
esw
ithw
ithw
ithw
ithre
sist
ance
resi
stan
cere
sist
ance
resi
stan
ceto tototo
fluor
oqui
nolo
nes
fluor
oqui
nolo
nes
fluor
oqui
nolo
nes
fluor
oqui
nolo
nes
in 2
014
in 2
014
in 2
014
in 2
014
ECD
C 2
014
ECD
C 2
014
ECD
C 2
014
ECD
C 2
014
Esch
erich
iaEs
cher
ichia
Esch
erich
iaEs
cher
ichia
coli
coli
coli
coli: : : :
prop
ortio
npr
opor
tion
prop
ortio
npr
opor
tion
of ofofofin
vasi
vein
vasi
vein
vasi
vein
vasi
veis
olat
esis
olat
esis
olat
esis
olat
esw
ithw
ithw
ithw
ithre
sist
ance
resi
stan
cere
sist
ance
resi
stan
ceto tototo
third
third
third
third
gene
ratio
nge
nera
tion
gene
ratio
nge
nera
tion
ceph
alos
porin
sce
phal
ospo
rins
ceph
alos
porin
sce
phal
ospo
rins
in 2
014
in 2
014
in 2
014
in 2
014
ECD
C 2
014
ECD
C 2
014
ECD
C 2
014
ECD
C 2
014
Esch
erich
iaEs
cher
ichia
Esch
erich
iaEs
cher
ichia
coli
coli
coli
coli: : : :
prop
ortio
npr
opor
tion
prop
ortio
npr
opor
tion
of ofofofin
vasi
vein
vasi
vein
vasi
vein
vasi
veis
olat
esis
olat
esis
olat
esis
olat
esw
ithw
ithw
ithw
ithre
sist
ance
resi
stan
cere
sist
ance
resi
stan
ceto tototo
amin
ogly
cosi
des
amin
ogly
cosi
des
amin
ogly
cosi
des
amin
ogly
cosi
des
in 2
014
in 2
014
in 2
014
in 2
014
ECD
C 2
014
ECD
C 2
014
ECD
C 2
014
ECD
C 2
014
Kleb
siella
Kleb
siella
Kleb
siella
Kleb
siella
: : : : pro
porti
onpr
opor
tion
prop
ortio
npr
opor
tion
of ofofofin
vasi
vein
vasi
vein
vasi
vein
vasi
veis
olat
esis
olat
esis
olat
esis
olat
esw
ithw
ithw
ithw
ithre
sist
ance
resi
stan
cere
sist
ance
resi
stan
ceto tototo
quin
olon
asqu
inol
onas
quin
olon
asqu
inol
onas
in 2
014
in 2
014
in 2
014
in 2
014
ECD
C 2
014
ECD
C 2
014
ECD
C 2
014
ECD
C 2
014
Kleb
siella
Kleb
siella
Kleb
siella
Kleb
siella
: : : : pro
porti
onpr
opor
tion
prop
ortio
npr
opor
tion
of ofofofin
vasi
vein
vasi
vein
vasi
vein
vasi
veis
olat
esis
olat
esis
olat
esis
olat
esw
ithw
ithw
ithw
ithre
sist
ance
resi
stan
cere
sist
ance
resi
stan
ceto tototo
quin
olon
asqu
inol
onas
quin
olon
asqu
inol
onas
, , , , ce
falo
spor
inas
cefa
losp
orin
asce
falo
spor
inas
cefa
losp
orin
asy y y y
amin
oglic
osid
osam
inog
licos
idos
amin
oglic
osid
osam
inog
licos
idos
, in
2014
, in
2014
, in
2014
, in
2014
ECD
C 2
014
ECD
C 2
014
ECD
C 2
014
ECD
C 2
014
Pseu
dom
ona
Pseu
dom
ona
Pseu
dom
ona
Pseu
dom
ona:
: : : pro
porti
onpr
opor
tion
prop
ortio
npr
opor
tion
of ofofofin
vasi
vein
vasi
vein
vasi
vein
vasi
veis
olat
esis
olat
esis
olat
esis
olat
esw
ithw
ithw
ithw
ithre
sist
ance
resi
stan
cere
sist
ance
resi
stan
ceto tototo
quin
olon
asqu
inol
onas
quin
olon
asqu
inol
onas
, in
, in
, in
, in
2014
2014
2014
2014
ECD
C 2
014
ECD
C 2
014
ECD
C 2
014
ECD
C 2
014
The
The
The
The
Amer
ican
Jour
nal
Amer
ican
Jour
nal
Amer
ican
Jour
nal
Amer
ican
Jour
nal o
f ofofofM
edici
ne,
Med
icine
, M
edici
ne,
Med
icine
, Vol Vol
Vol
Vol1
21, N
o 10
, 12
1, N
o 10
, 12
1, N
o 10
, 12
1, N
o 10
, Oct
ober
Oct
ober
Oct
ober
Oct
ober
2008
2008
2008
2008
CMAJ
CM
AJ
CMAJ
CM
AJ •
FEBR
UARY
17,
200
9 FE
BRUA
RY 1
7, 2
009
FEBR
UARY
17,
200
9 FE
BRUA
RY 1
7, 2
009 •
180(
4)18
0(4)
180(
4)18
0(4)
The
The
The
The
Amer
ican
Jour
nal
Amer
ican
Jour
nal
Amer
ican
Jour
nal
Amer
ican
Jour
nal o
f ofofofM
edici
ne,
Med
icine
, M
edici
ne,
Med
icine
, Vol Vol
Vol
Vol1
21, N
o 10
, 12
1, N
o 10
, 12
1, N
o 10
, 12
1, N
o 10
, Oct
ober
Oct
ober
Oct
ober
Oct
ober
2008
2008
2008
2008
P PPPorc
enta
jes
de a
isla
dos
de
orce
ntaj
es d
e ai
slad
os d
e or
cent
ajes
de
aisl
ados
de
orce
ntaj
es d
e ai
slad
os d
e Es
cher
ichia
Esch
erich
iaEs
cher
ichia
Esch
erich
iaco
lico
lico
lico
lise
nsib
les
sens
ible
sse
nsib
les
sens
ible
sa
los
dife
rent
es a
ntib
ia
los
dife
rent
es a
ntib
ia
los
dife
rent
es a
ntib
ia
los
dife
rent
es a
ntib
iótic
os p
roce
dent
es d
e un
est
udio
esp
atic
os p
roce
dent
es d
e un
est
udio
esp
atic
os p
roce
dent
es d
e un
est
udio
esp
atic
os p
roce
dent
es d
e un
est
udio
esp
añol ololol
y ot
ro e
urop
eo q
ue in
clu
y ot
ro e
urop
eo q
ue in
clu
y ot
ro e
urop
eo q
ue in
clu
y ot
ro e
urop
eo q
ue in
cluí
a pa
cien
tes
espa
a pa
cien
tes
espa
a pa
cien
tes
espa
a pa
cien
tes
españ
oles
oles
oles
oles
Al AlAlAló
s sssJI
. JI
. JI
. JI
. Enf
erm
Enfe
rmEn
ferm
Enfe
rmIn
fecc
Infe
ccIn
fecc
Infe
ccM
icrob
iol
Micr
obio
l M
icrob
iol
Micr
obio
l Clin Clin
Clin
Clin
. 200
5;23
(. 2
005;
23(
. 200
5;23
(. 2
005;
23(S
upl
Supl
Supl
Supl
. 4):3
. 4):3
. 4):3
. 4):3
- ---8 888
Enfe
rmEn
ferm
Enfe
rmEn
ferm
Infe
ccIn
fecc
Infe
ccIn
fecc
Micr
obio
l M
icrob
iol
Micr
obio
l M
icrob
iol C
lin Clin
Clin
Clin
2005
;23
(1):4
2005
;23
(1):4
2005
;23
(1):4
2005
;23
(1):4
- ---9 999
Sens
ibilid
ad d
e 20
00 c
ultiv
os e
n Es
paSe
nsib
ilidad
de
2000
cul
tivos
en
Espa
Sens
ibilid
ad d
e 20
00 c
ultiv
os e
n Es
paSe
nsib
ilidad
de
2000
cul
tivos
en
Españ
a aaa
Porc
enta
je d
e re
sist
enci
as d
e lo
s ai
slam
ient
os d
e Po
rcen
taje
de
resi
sten
cias
de
los
aisl
amie
ntos
de
Porc
enta
je d
e re
sist
enci
as d
e lo
s ai
slam
ient
os d
e Po
rcen
taje
de
resi
sten
cias
de
los
aisl
amie
ntos
de
Esch
eric
hia
Esch
eric
hia
Esch
eric
hia
Esch
eric
hia
coli
coli
coli
coli
(tota
l nac
iona
l y d
istri
buid
as p
or
(tota
l nac
iona
l y d
istri
buid
as p
or
(tota
l nac
iona
l y d
istri
buid
as p
or
(tota
l nac
iona
l y d
istri
buid
as p
or
com
unid
ades
aut
com
unid
ades
aut
com
unid
ades
aut
com
unid
ades
autó
nom
as)
nom
as)
nom
as)
nom
as)
en 2
006
y su
com
para
cien
200
6 y
su c
ompa
raci
en 2
006
y su
com
para
cien
200
6 y
su c
ompa
ració
n co
n el
por
cent
aje
de re
sist
enci
as o
bser
vado
en
2000
n co
n el
por
cent
aje
de re
sist
enci
as o
bser
vado
en
2000
n co
n el
por
cent
aje
de re
sist
enci
as o
bser
vado
en
2000
n co
n el
por
cent
aje
de re
sist
enci
as o
bser
vado
en
2000
Med
Med
Med
Med
Clin
Clin
Clin
Clin
( (((Bar
cBa
rcBa
rcBa
rc).
2008
;130
(13)
:481
). 20
08;1
30(1
3):4
81).
2008
;130
(13)
:481
). 20
08;1
30(1
3):4
81- ---6 666
Med
Med
Med
Med
Clin
Clin
Clin
Clin
( (((Bar
cBa
rcBa
rcBa
rc).
2008
;130
(13)
:481
). 20
08;1
30(1
3):4
81).
2008
;130
(13)
:481
). 20
08;1
30(1
3):4
81- ---6 666
Porc
enta
je d
e re
sist
enci
as d
e lo
s ai
slam
ient
os d
e Po
rcen
taje
de
resi
sten
cias
de
los
aisl
amie
ntos
de
Porc
enta
je d
e re
sist
enci
as d
e lo
s ai
slam
ient
os d
e Po
rcen
taje
de
resi
sten
cias
de
los
aisl
amie
ntos
de
Esch
eric
hia
Esch
eric
hia
Esch
eric
hia
Esch
eric
hia
coli
coli
coli
coli
(tota
l nac
iona
l y d
istri
buid
as p
or
(tota
l nac
iona
l y d
istri
buid
as p
or
(tota
l nac
iona
l y d
istri
buid
as p
or
(tota
l nac
iona
l y d
istri
buid
as p
or
com
unid
ades
aut
com
unid
ades
aut
com
unid
ades
aut
com
unid
ades
autó
nom
as)
nom
as)
nom
as)
nom
as)
en 2
006
y su
com
para
cien
200
6 y
su c
ompa
raci
en 2
006
y su
com
para
cien
200
6 y
su c
ompa
ració
n co
n el
por
cent
aje
de re
sist
enci
as o
bser
vado
en
2000
n co
n el
por
cent
aje
de re
sist
enci
as o
bser
vado
en
2000
n co
n el
por
cent
aje
de re
sist
enci
as o
bser
vado
en
2000
n co
n el
por
cent
aje
de re
sist
enci
as o
bser
vado
en
2000
Porc
enta
jes
de s
ensi
bilid
ad a
E
Porc
enta
jes
de s
ensi
bilid
ad a
E
Porc
enta
jes
de s
ensi
bilid
ad a
E
Porc
enta
jes
de s
ensi
bilid
ad a
E C
oli
Col
iC
oli
Col
ide
antim
icro
bian
os
de a
ntim
icro
bian
os
de a
ntim
icro
bian
os
de a
ntim
icro
bian
os
Sego
via
2000
Sego
via
2000
Sego
via
2000
Sego
via
2000
- ---200
520
0520
0520
05
Med
Med
Med
Med
Clin
Clin
Clin
Clin
( (((Bar
cBa
rcBa
rcBa
rc).
2007
;129
(11)
:409
). 20
07;1
29(1
1):4
09).
2007
;129
(11)
:409
). 20
07;1
29(1
1):4
09- ---1
1 111111
Res
iste
ncia
s de
R
esis
tenc
ias
de
Res
iste
ncia
s de
R
esis
tenc
ias
de E
sche
richi
aEs
cher
ichi
aEs
cher
ichi
aEs
cher
ichi
aco
lico
lico
lico
lia
los
dist
into
s an
tibi
a lo
s di
stin
tos
antib
ia
los
dist
into
s an
tibi
a lo
s di
stin
tos
antib
iótic
os,
ticos
, tic
os,
ticos
, ca
tego
rizad
as p
or s
exo
y ed
adca
tego
rizad
as p
or s
exo
y ed
adca
tego
rizad
as p
or s
exo
y ed
adca
tego
rizad
as p
or s
exo
y ed
ad
Med
Med
Med
Med
Clin
Clin
Clin
Clin
( (((Bar
cBa
rcBa
rcBa
rc).
2008
;130
(13)
:481
). 20
08;1
30(1
3):4
81).
2008
;130
(13)
:481
). 20
08;1
30(1
3):4
81- ---6 666
An
tib
ioti
co
sE
. E
. co
lico
li
(n=
51
5)
(n=
51
5)
Pro
teu
sP
rote
us
mirab
ilis
mirab
ilis
(n =
28
)(n
= 2
8)
Kle
bsie
llaK
leb
sie
lla
pn
eum
onia
epn
eum
onia
e
(n =
15
)(n
= 1
5)
Otr
as
Otr
as
en
tero
ba
cte
ria
sen
tero
ba
cte
ria
s
(n=
16
)(n
= 1
6)
Sta
ph
Sta
ph
..
sap
roph
yticu
ssap
roph
yticu
s
(n=
29
)(n
= 2
9)
Otr
os
Otr
os
GR
AM
(+
)G
RA
M (
+)
(n =
33
)(n
= 3
3)
Otr
os
Otr
os
(n =
14
)(n
= 1
4)
Ác
ido
na
lid
íxic
o73
,5%
85
,7%
93
,3%
91
,6%
NT
-10
0,0
%
Cip
rofl
ox
ac
ino
88
,1%
96
,4%
10
0,0
%10
0,0
%10
0,0
%82
,3%
10
0,0
%
Fo
sfo
mic
ina
tro
me
tam
ol
97
,2%
92
,5%
93
,3%
91
,6%
NT
95
,2%
75
,0%
Nit
rofu
ran
toín
a94
,1%
0%
6,6
%33
,3%
96
,5%
97
,00
%
Am
pic
ilin
a35
,3%
60
,7%
0%
0%
68
,9%
86
,6%
0%
Am
ox
ici/
Cla
v77
,6%
a10
0,0
%10
0,0
%41
,6%
10
0,0
%92
,8%
10
0,0
%
Ce
furo
xim
a A
x.
75
,3%
b10
0,0
%10
0,0
%75
,0%
10
0,0
%10
0,0
%50
,0%
Co
trim
ox
azo
l66
,2%
57
,1%
10
0,0
%83
,3%
93
,1%
84
,6%
50
,0%
Sensib
ilidad d
e los u
ropató
genos
identificados a
div
ers
os a
ntibió
ticos IT
U
no c
om
plic
ada
Pal
ou J
, et al. M
ed
Clin
(Bar
c). 20
11;1
36(1
):17
7
78
4 m
uje
res
esp
añ
ola
s co
n I
TU
ba
ja n
o c
om
pli
cad
a,
en
tre
18
y 6
5 a
ño
s
No
dif
ere
nci
a e
n s
en
sib
ilid
ad
de
E.
Co
lie
ntr
e m
uje
res
pre
me
no
pa
úsi
cas
y p
osm
en
op
áu
sica
s
No
dif
ere
nci
a e
n s
en
sib
ilid
ad
de
E.
No
dif
ere
nci
a e
n s
en
sib
ilid
ad
de
E.
Co
liC
oli
en
tre
mu
jere
s e
ntr
e m
uje
res
pre
me
no
pa
pre
me
no
pa
úúsi
cas
sica
sy
po
sme
no
py
po
sme
no
páá
usi
cas
usi
cas
Se
nsib
ilid
ad
de
Escherichiacoli
ais
lad
o e
n la
co
mu
nid
ad
en
estu
dio
s r
ea
liza
do
s e
n E
sp
añ
a
An
tib
ióti
coA
nd
reu
(200
5)
An
dre
u(2
008
)A
RE
SC
(20
11)
To
tal
Ma
yor
60P
rem
eno
p.
Po
smen
op
.
Am
pic
ilina
41,3
%39
,3%
36,8
%35
,0%
36,2
%
Am
ox/C
lavu
l.90
,8%
91,9
%96
,1%
79,9
%73
,2%
Cefu
roxim
a90
,7%
91,1
%90
,7%
78,3
%69
,6%
Cip
roflo
xacin
o77
,2%
76,1
%66
.1%
90,3
%83
,3%
Cotr
imo
xazol
66,1
%68
%62
,6%
67,6
%65
,9%
Fosfo
mic
ina
trom
eta
mol
97,9
%98
,3%
97,9
%97
,4%
97,8
%
Nitro
fura
nto
ína
94,3
%96
,2%
96,3
%93
,8%
93,5
%
J. Palou et al / MedClin
(Barc). 2011;136(1):1–7
Res
iste
ncia
R
esis
tenc
ia
Res
iste
ncia
R
esis
tenc
ia q
uino
lona
squ
inol
onas
quin
olon
asqu
inol
onas
E.
E.
E.
E. c
oli
coli
coli
coli
en E
spa
en E
spa
en E
spa
en E
spañ
a. a.a.a.R
elac
iR
elac
iR
elac
iR
elac
ión
con
la e
dad
n co
n la
eda
dn
con
la e
dad
n co
n la
eda
d
RES
ISTE
NC
IA G
LOBA
LR
ESIS
TEN
CIA
GLO
BAL
RES
ISTE
NC
IA G
LOBA
LR
ESIS
TEN
CIA
GLO
BAL
Ampi
cilin
a52
,1%
Amox
/cla
v2,
0%
Cef
urox
ima
2,4%
Nor
floxa
cino
18,4
%
Cip
roflo
xaci
no18
,2%
SXT
25,9
%
Nitr
ofur
antoín
a6,
2%
Fosf
omic
ina
0,1%
2.99
2 E.
coli
Rev
Rev
Rev
Rev
Esp
Esp
Esp
Esp
Qui
mio
tera
pia
2007
; 20:
68
Qui
mio
tera
pia
2007
; 20:
68
Qui
mio
tera
pia
2007
; 20:
68
Qui
mio
tera
pia
2007
; 20:
68- ---
76 767676
18-6
5≥65
añ
os---
------
------
------
------
------
----
AMP
50,4
%55
,6%
CIP
r12
,8%
28,8
%
p≤0,
001
SXT
22,9
%32
,3%
p≤
0,00
1
Cis
titis
no
com
plic
adas
, muj
eres
18-
65 añ
os v
s>
65 añ
os
(Añ
o 20
03/4
)
Cor
rela
ción
con
con
sum
o de
FQ
Dife
renc
ias
geog
ráfic
as e
n <
65 añ
os
(16,
5% y
16,
6% e
n su
r y e
ste
de
Españ
a, y
8%
en
el n
orte
del
paí
s, e
n m
ujer
es m
enor
es d
e 65
año
s)
Fa
cto
res
de
Rie
sg
o r
es
iste
nc
ia F
Q:
1.
ITU
com
plic
ad
a
2.
Ed
ad
> 6
5 a
ño
s
3.
Uso
de
Qu
inolo
na
sp
revia
me
nte
Res
iste
ncia
s de
ent
erob
acte
rias
aR
esis
tenc
ias
de e
nter
obac
teria
s a
Res
iste
ncia
s de
ent
erob
acte
rias
aR
esis
tenc
ias
de e
nter
obac
teria
s a
ß- ---la
ctam
asas
lact
amas
asla
ctam
asas
lact
amas
asde
esp
ectro
ext
endi
do (B
LEE)
de e
spec
tro e
xten
dido
(BLE
E)de
esp
ectro
ext
endi
do (B
LEE)
de e
spec
tro e
xten
dido
(BLE
E)
•F
am
ilia
de
enzim
as p
rodu
cid
as p
or
los b
acilo
s G
ram
(-):
–E
nte
rob
acte
ria
s (Klebsiella
pneumoniae, E. coli, Enterobactersp)
–M
icro
org
an
ism
os n
o ferm
en
tad
ore
s (Pseudomonas aeruginosa)
•C
ap
aces d
e in
activar
pote
nte
s c
efa
lospo
rin
as
3ª
y 4
ªG
•L
as c
ep
as p
rod
ucto
ras d
e B
LE
E s
on
multir
resis
ten
tes:
–In
activa
n a
ca
si to
do
s lo
s b
eta
lactá
mic
os:
�P
enic
ilin
as
�C
efa
lospori
nas
de 1
ª,2ª
G y
3ª
G (
ceft
riaxon
a,
ceft
azid
ima)
�M
onob
actá
mic
os
(aztr
eonam
)
�E
xce
pto
cefa
mic
inas
y c
arb
ap
enem
as
–O
tros a
ntib
iótico
s (
fen
óm
en
o d
e c
orr
esis
tencia
): a
min
og
lucó
sid
os
(< a
mik
acin
a),
te
tracic
lina
, co
trim
oxazo
l
•L
as c
ep
as B
LE
E (
+ )
son
má
s fre
cu
ente
me
nte
resis
ten
tes a
q
uin
olo
nas
Dis
tribu
ciD
istri
buci
Dis
tribu
ciD
istri
bució
n po
r CC
AA d
e 10
5 ai
slam
ient
os d
e E
n
por C
CAA
de
105
aisl
amie
ntos
de
E
n po
r CC
AA d
e 10
5 ai
slam
ient
os d
e E
n
por C
CAA
de
105
aisl
amie
ntos
de
E C
oli
Col
iC
oli
Col
ipro
duct
or d
e pr
oduc
tor d
e pr
oduc
tor d
e pr
oduc
tor d
e be
tala
ctam
asas
beta
lact
amas
asbe
tala
ctam
asas
beta
lact
amas
asde
esp
ectro
ext
endi
dode
esp
ectro
ext
endi
dode
esp
ectro
ext
endi
dode
esp
ectro
ext
endi
do
Med
Med
Med
Med
Clin
Clin
Clin
Clin
( (((Bar
cBa
rcBa
rcBa
rc).
2008
;130
(13)
:481
). 20
08;1
30(1
3):4
81).
2008
;130
(13)
:481
). 20
08;1
30(1
3):4
81- ---6 666
Cep
as E
. col
ipro
duct
oras
de
BLEE
BLEE
Jou
rna
l o
fa
nti
mic
rob
ial
Ch
em
oth
era
py
20
06
; 5
7:7
80
-3.
Ru
bio
-Pe
rez
I. E
me
rgH
ea
lth
Th
rea
tsJ.
20
12
;5.
Ro
drí
gu
ez
C,
et
al.
Re
vE
sp.
Qu
imio
ter.
20
13
; 2
6(1
): 4
3-6
.
Impl
icac
ione
s te
rap
Impl
icac
ione
s te
rap
Impl
icac
ione
s te
rap
Impl
icac
ione
s te
rapé
utic
as d
e BL
EEut
icas
de
BLEE
utic
as d
e BL
EEut
icas
de
BLEE
�La
s BL
EE c
onfie
ren
resi
sten
cia
a to
dos
los
beta
lactám
icos
, exc
epto
cefa
mic
inas
y ca
rbap
enem
es, y
los
plás
mid
os q
ue la
s co
dific
an
cont
iene
n co
n fre
cuen
cia
gene
s de
resi
sten
cia
para
dis
tinto
s an
timic
robi
anos
.
�L
a g
ran m
ayorí
a d
e E
. co
lip
rod
ucto
r de
BL
EE
pre
sentó
resis
tencia
cru
za
da
con
co
trim
oxazo
ly q
uin
olo
nas.
�F
osfo
mic
ina
ma
ntie
ne
su
activid
ad
fre
nte
a E
. co
lip
rod
ucto
r de
BL
EE
Lancet
Infe
ct D
is 2
010;
10: 43–50
Impl
icac
ione
s te
rap
Impl
icac
ione
s te
rap
Impl
icac
ione
s te
rap
Impl
icac
ione
s te
rapé
utic
as d
e BL
EEut
icas
de
BLEE
utic
as d
e BL
EEut
icas
de
BLEE
Journ
al o
f A
ntim
icro
bia
l Chem
oth
erap
y (2
009)
64,
712
–717
Impl
icac
ione
s te
rap
Impl
icac
ione
s te
rap
Impl
icac
ione
s te
rap
Impl
icac
ione
s te
rapé
utic
as d
e BL
EEut
icas
de
BLEE
utic
as d
e BL
EEut
icas
de
BLEE
Sensib
ilid
ad a
los a
ntibió
ticos
en c
epas d
e Escherichiacoli
pro
ducto
ras d
e
BLE
E
Rodríguez
C, Rodríguez
I, Her
nández
E, Picazo
JJ. Rev
Esp
. Quim
ioter. 2013
; 26(1): 43-6
AAññ
oo20
0520
0520
0920
0920
1120
11
An
tib
iA
nti
bi óó
tico
s ti
cos
ββ-- l
act
lact
áám
ico
sm
ico
s
An
tib
iA
nti
bi óó
tico
tico
SSII
RRSS
IIRR
SSII
RR
Am
oxi
cili
na/
clav
ul
Am
oxi
cili
na/
clav
ul áá
nic
on
ico
79,2
16,3
4,5
4,5
26,6
16,8
56,6
56,6
26,9
17,8
55,3
55,3
Cef
oxi
tin
aC
efo
xiti
na
93,4
4,9
1,7
1,7
88
3,8
8,2
8,2
89,3
6,8
3,9
3,9
Pip
erac
ilin
a/P
iper
acili
na/
tazo
bac
tam
tazo
bac
tam
84,1
8,8
7,1
7,1
68,0
13,8
18,2
18,2
81
13,2
5,8
5,8
Imip
enem
Imip
enem
100
000
99,1
0,2
0,7
0,7
95,8
1,5
2,7
2,7
Mer
op
enem
Mer
op
enem
100
000
98,5
0,2
1,3
1,3
98,6
01,
41,
4
Ert
apen
emE
rtap
enem
--
--98
1,1
0,9
0,9
97,6
02,
42,
4
An
tib
iA
nti
bi óó
tico
s n
o
tico
s n
o ββ
-- lac
tla
ctáám
ico
sm
ico
s
Ac
Ac
. . n
alid
ixic
on
alid
ixic
o11,0
089
,089
,012,7
087
,387
,313,7
086
,386
,3
Cip
rofl
oxa
cin
oC
ipro
flo
xaci
no
18,6
1,1
80,3
80,3
22,6
275
,475
,420
1,8
78,2
78,2
Fo
sfo
mic
ina
Fo
sfo
mic
ina
100
000
90,7
09,
39,
385,6
014
,414
,4
Nit
rofu
ran
toN
itro
fura
nto
íí na
na
92,3
07,
77,
791,8
08,
28,
294,2
05,
85,
8
SX
TS
XT
39,3
060
,760
,737,8
062
,262
,237,7
062
,362
,3
Co
listi
na
Co
listi
na
98,3
01,
71,
796,8
03,
23,
296,4
03,
63,
6
Min
oci
clin
aM
ino
cicl
ina
--
--65,9
14
20,1
20,1
67
92424
1ªE
LE
CC
ION
1 d
ía:
Fo
sfo
mic
ina
Tro
met
amo
l3g
do
sis
ún
ica
5 d
ías:
Nit
rofu
ran
toín
a M
acro
cist
ales
100
mg
cad
a 12
h
3 d
ías:
TM
P-S
MX
160
/800
mg
2 ve
ces
al
día
.
3-7
día
s: P
ivm
ecil
lin
am40
0 m
g2
vece
s al
día
.
2ºE
LE
CC
ION
Flu
orq
uin
olo
nas
-C
ipro
flo
xaci
no
: 25
0 m
gca
da
12 h
du
ran
te 3
día
s.-
Le
vofl
oxa
cin
o:
250
o 5
00 m
gca
da
24 h
du
ran
te 3
día
s.
Bet
alac
tám
ico
s-
Am
oxi
cili
na-
Cla
vulá
nic
o 5
00 m
gca
da
8 h
3-5
día
s.-
Cef
uro
xim
a, C
efix
ima,
Cef
tib
ute
no
, Cef
dit
ore
n.
Hooto
nN
Eng
Med
J 2
012
Dia
gnosi
s an
dM
anag
emen
t ofU
rinar
yTra
ctIn
fect
ions
in the
Outp
atie
ntS
etting: A
R
evie
w. G
rigory
an, L
et al
JA
MA
201
4. 3
12(1
6):1
677-
1684
¿Po
r qu
Por q
uPo
r qu
Por q
uéso
n ef
icac
es la
s pa
utas
cor
tas?
son
efic
aces
las
paut
as c
orta
s?so
n ef
icac
es la
s pa
utas
cor
tas?
son
efic
aces
las
paut
as c
orta
s?
�L
a m
ayo
r p
art
e d
e a
nti
bió
tic
os
alc
an
zan
ele
vad
as
co
nc
en
trac
ion
es
en
o
rin
a.
�L
a c
isti
tis
su
po
ne
un
a in
fec
ció
n s
up
erfi
cia
l de
la v
ejig
a.
�E
l ad
ec
ua
do
rit
mo
de
va
cia
do
ve
sic
al f
acili
ta la
res
olu
ció
n d
el p
roc
es
o
�M
en
or
tas
a d
e e
fect
os
se
cu
nd
ari
os
�M
en
or
pre
sió
n d
e a
nti
bió
tic
os
co
n p
ote
nc
ial m
en
or
res
iste
nc
ia.
�S
e f
aci
lita
el c
um
plim
ien
to y
el a
uto
tra
tam
ien
to.
Fosf
omic
ina
Fosf
omic
ina
Fosf
omic
ina
Fosf
omic
ina
3 3 3 3 gr grgrgr
�Se
util
iza
en E
urop
a de
sde
1988
.
�M
etaa
nM
etaa
nM
etaa
nM
etaa
nális
islis
islis
islis
is. 1
5 en
sayo
s en
204
8 pa
cien
tes.
85,
6% ta
sa d
e
erra
dica
ción
bac
terio
lógi
ca v
s86
,5%
en
otro
s, (m
onod
osis
o p
auta
s de
3 dí
as).
�Se
gurid
adSe
gurid
adSe
gurid
adSe
gurid
ad: L
as ta
sa d
e ef
ecto
s ad
vers
os fu
eron
sim
ilare
s en
las
paut
as
mon
odos
is fr
ente
a 3
día
s.
Paut
as e
mp
Paut
as e
mp
Paut
as e
mp
Paut
as e
mpí
ricas
ric
as
ricas
ric
as
en c
istitis
agu
das
no c
ompl
icada
sen
cist
itis a
guda
s no
com
plica
das
en c
istitis
agu
das
no c
ompl
icada
sen
cist
itis a
guda
s no
com
plica
das
Paut
as e
mp
Paut
as e
mp
Paut
as e
mp
Paut
as e
mpí
ricas
ric
as
ricas
ric
as
en c
istitis
agu
das
no c
ompl
icada
sen
cist
itis a
guda
s no
com
plica
das
en c
istitis
agu
das
no c
ompl
icada
sen
cist
itis a
guda
s no
com
plica
das
JAM
A. 2
014;
312(
16):1
677
JAM
A. 2
014;
312(
16):1
677
JAM
A. 2
014;
312(
16):1
677
JAM
A. 2
014;
312(
16):1
677- ---
1684
. 16
84.
1684
. 16
84.
Fo
sfo
mic
ina
Efe
cto
s a
dv
ers
os
•S
iste
ma
ner
vio
so c
entr
al:
cefa
lea
(4%
a 1
0%
), m
areo
(1
% a
2%
)
•R
ash
cutá
neo
(1%
)
•G
astr
oin
test
inal
: D
iarr
ea (
9%
a 1
0%
), n
áuse
as (
4%
a 5
%),
do
lor
abd
om
inal
(2%
), d
isp
epsi
a (1
% a
2%
)
•G
enit
ou
rin
ario
: V
agin
itis
(6%
a 8
%),
dis
men
orr
ea (
3%
)
•N
euro
mu
scu
lar
y es
qu
elét
ico
: lu
mb
alg
ia (
3%
), d
ebil
idad
(1%
a 2
%)
•R
esp
irat
ori
o:
rin
itis
(5%
), f
arin
git
is (
3%)
Up
toD
ate
201
6
NIT
RO
FUR
ANTO
INA
NIT
RO
FUR
ANTO
INA
NIT
RO
FUR
ANTO
INA
NIT
RO
FUR
ANTO
INA
�S
e r
ec
om
ien
da
a d
os
is d
e 1
00
mg
cad
a 1
2 h
ora
s d
ura
nte
5 d
ías
�E
fic
aci
a c
línic
a d
el 8
5-9
4%.
�N
o e
s a
cti
va f
ren
te a
Pro
teus
spp
y K
lebsie
llasp
p, 2
ºy
3º
gé
rme
nes
má
s f
rec
ue
nte
s p
rod
uct
ore
s d
e IT
U.
�N
o u
tiliz
ar e
n c
as
o d
e s
os
pe
ch
a d
e p
ielo
ne
frit
is a
gu
da
.
Paut
as e
mp
Paut
as e
mp
Paut
as e
mp
Paut
as e
mpí
ricas
ric
as
ricas
ric
as
en c
istitis
agu
das
no c
ompl
icada
sen
cist
itis a
guda
s no
com
plica
das
en c
istitis
agu
das
no c
ompl
icada
sen
cist
itis a
guda
s no
com
plica
das
Paut
as e
mp
Paut
as e
mp
Paut
as e
mp
Paut
as e
mpí
ricas
ric
as
ricas
ric
as
en c
istitis
agu
das
no c
ompl
icada
sen
cist
itis a
guda
s no
com
plica
das
en c
istitis
agu
das
no c
ompl
icada
sen
cist
itis a
guda
s no
com
plica
das
JAM
A. 2
014;
312(
16):1
677
JAM
A. 2
014;
312(
16):1
677
JAM
A. 2
014;
312(
16):1
677
JAM
A. 2
014;
312(
16):1
677- ---
1684
. 16
84.
1684
. 16
84.
•C
am
bio
s in
esp
ecífic
os e
n E
KG
: A
lte
racio
nes d
e S
T y
blo
qu
eos d
e
ram
a.
•T
em
blo
r, c
on
fusió
n, d
epre
sió
n, m
are
o, ce
fale
a, pare
ste
sia
s,
ne
uro
pa
tía
pe
rifé
rica
, v
ért
igo
, re
accio
ne
s p
sic
óticas.
•A
lop
ecia
, eri
tem
a m
ultifo
rme
, de
rma
titis e
xfo
liativa
, p
ruri
to, ra
sh
cu
tán
eo
, sd
me
. S
teve
ns
Joh
nso
n, urt
icaria
•H
ipe
rfo
sfa
tem
ia
•D
olo
r a
bd
om
ina
l, a
nore
xia
, d
iarr
ea p
or Clostridiumdifficile
,
estr
eñ
imie
nto
, d
isp
ep
sia
, na
use
a, pa
ncre
atitis, co
litis
pseu
dom
em
bra
no
sa
•O
rin
a o
scura
•A
gra
nu
loco
tosis
, an
em
ia a
plá
sic
a, e
osin
ofílía
, an
em
ia p
or
dé
ficit d
e
6F
dH
, gra
nu
lop
en
iay tro
mb
op
en
ia.
Nit
rofu
ran
toín
aE
fec
tos
ad
ve
rso
s
Up
toD
ate
201
6
•Ic
tericia
, hepatitis,
necro
sis
he
pática,
aum
ento
de
transam
ina
sas.
•A
nafila
xia
, angio
ede
ma,
hip
ers
ensib
ilida
d (
hip
ers
ensib
ilid
ad
pu
lmon
ar
agud
a)
•S
up
eri
nfe
cció
n (
eg, Pseudomonas
orCandida
)
•A
rtra
lgia
s,
lupus-l
ike
syndro
me,
mia
lgia
, de
bili
dad
•A
mblio
pía
, nis
tagm
us,
neuritis ó
ptica.
•R
eac
cio
np
ulm
on
ar a
gu
da
(escalo
frío
s,
dolo
r to
rácic
o, to
s,
dis
ne
a, fiebre
, eosin
ofilía),
pneum
onitis
, fibro
sis
pu
lmo
nar,
infiltra
ció
n p
ulm
on
ar.
Up
toD
ate
201
6
Nit
rofu
ran
toín
aE
fec
tos
ad
ve
rso
s
Nit
rofu
ran
toin
revi
sit
ed
: a
sys
tem
atic
revi
ewa
nd
me
ta-a
na
lys
iso
fc
on
tro
lled
tria
lsR
es
ult
s o
f th
e m
eta-
an
aly
sis
fo
r c
linic
al e
ffic
acy
Angel
a H
uttner
et al
. J. A
ntim
icro
b. C
hem
oth
er. 2
015;
70:2
456-
2464
•Re
vis
ión
27
EC
A c
on
nitro
fura
nto
ína
<1
4d IT
U
vía
s b
aja
s
Re
so
lució
n c
lín
ica
79
%-
92
%
•Sim
ilar
a T
MP
-SM
X,
cip
roflo
xa
cin
o o
am
oxic
ilin
a
•No
difere
ncia
s e
n
me
taa
ná
lisis
Nit
rofu
ran
toin
revi
sit
ed
: a
sys
tem
atic
revi
ewa
nd
me
ta-a
na
lys
iso
fc
on
tro
lled
tria
lsR
es
ult
s o
f th
e m
eta-
an
aly
sis
fo
r a
dve
rse
eff
ect
s
•To
xic
ida
d p
oco
fre
cue
nte
(5%
–1
6%
)
•Le
ve
, re
vers
ible
,
ga
str
oin
testin
al
•No
difere
ncia
s fre
nte
a
co
mp
ara
do
res
•No
se
observ
ófib
rosis
pu
lmo
nar
ni he
pa
toto
xic
idad
Angel
a H
uttner
et al
. J. A
ntim
icro
b. C
hem
oth
er. 2
015;
70:2
456-
2464
BETA
LAC
TAM
ICO
SBE
TALA
CTA
MIC
OS
BETA
LAC
TAM
ICO
SBE
TALA
CTA
MIC
OS
�Am
oxic
ilina
Amox
icilin
aAm
oxic
ilina
Amox
icilin
a, a
mpi
cilin
aam
pici
lina
ampi
cilin
aam
pici
lina
y ce
falo
spor
inas
cefa
losp
orin
asce
falo
spor
inas
cefa
losp
orin
asde
prim
era
de p
rimer
a de
prim
era
de p
rimer
a ge
nera
ción
no
debe
n us
arse
sin
ant
ibio
gram
a pr
evio
por
sus
alta
s ta
sas
de
resi
sten
cia.
�A
mo
xic
ilin
a-á
cid
o c
lavu
lán
ico
(5
00 m
g d
e a
mo
xic
ilin
a/8
h d
ura
nte
5
día
s.
�C
efa
losp
ori
na
s d
e s
eg
un
da
(c
efu
rox
ima
: 2
50
/500
mg
/12
h d
ura
nte
5
día
s)
o terc
era
ge
ne
ració
n (
cef
ixim
a: 4
00
mg
/día
dura
nte
3d
ías)
Paut
as e
mp
Paut
as e
mp
Paut
as e
mp
Paut
as e
mpí
ricas
ric
as
ricas
ric
as
en c
istitis
agu
das
no c
ompl
icada
sen
cist
itis a
guda
s no
com
plica
das
en c
istitis
agu
das
no c
ompl
icada
sen
cist
itis a
guda
s no
com
plica
das
QU
INO
LON
ASQ
UIN
OLO
NAS
QU
INO
LON
ASQ
UIN
OLO
NAS
�D
ada la s
ituació
n a
ctu
al de las r
esis
tencia
s p
ublic
ad
as,
deb
en c
on
sid
era
rse f
árm
aco
de
rese
rva
para
el
trata
mie
nto
de c
istitis a
gu
da n
o c
om
plic
ad
a.
�C
ipro
flo
xaci
no
250 m
gcada 1
2 h
.
�Le
voflo
xaci
no25
0-50
0 m
gun
a ve
z al
día
dur
ante
3 día
s
Paut
as e
mp
Paut
as e
mp
Paut
as e
mp
Paut
as e
mpí
ricas
ric
as
ricas
ric
as
en c
istitis
agu
das
no c
ompl
icada
sen
cist
itis a
guda
s no
com
plica
das
en c
istitis
agu
das
no c
ompl
icada
sen
cist
itis a
guda
s no
com
plica
das
Paut
as e
mp
Paut
as e
mp
Paut
as e
mp
Paut
as e
mpí
ricas
ric
as
ricas
ric
as
en c
istitis
agu
das
no c
ompl
icada
sen
cist
itis a
guda
s no
com
plica
das
en c
istitis
agu
das
no c
ompl
icada
sen
cist
itis a
guda
s no
com
plica
das
JAM
A. 2
014;
312
(16)
:167
7JA
MA.
201
4; 3
12(1
6):1
677
JAM
A. 2
014;
312
(16)
:167
7JA
MA.
201
4; 3
12(1
6):1
677- ---
1684
. 16
84.
1684
. 16
84.
Abor
daje
sin
ant
ibi
Abor
daje
sin
ant
ibi
Abor
daje
sin
ant
ibi
Abor
daje
sin
ant
ibió
ticos
tic
os
ticos
tic
os
en c
istitis
agu
das
no c
ompl
icada
sen
cist
itis a
guda
s no
com
plica
das
en c
istitis
agu
das
no c
ompl
icada
sen
cist
itis a
guda
s no
com
plica
das
JAM
A. 2
014;
312
(16)
:167
7JA
MA.
201
4; 3
12(1
6):1
677
JAM
A. 2
014;
312
(16)
:167
7JA
MA.
201
4; 3
12(1
6):1
677- ---
1684
. 16
84.
1684
. 16
84.
Abor
daje
sin
ant
ibi
Abor
daje
sin
ant
ibi
Abor
daje
sin
ant
ibi
Abor
daje
sin
ant
ibió
ticos
tic
os
ticos
tic
os
en c
istitis
agu
das
no c
ompl
icada
sen
cist
itis a
guda
s no
com
plica
das
en c
istitis
agu
das
no c
ompl
icada
sen
cist
itis a
guda
s no
com
plica
das
Ibu
pro
fen
vers
us fosfo
mycin
for
uncom
plic
ate
d u
rina
ry tra
ct in
fectio
n in
wo
men
: ra
ndo
mis
ed
co
ntr
olle
d tri
al
Gág
yor
et a
l B
MJ
2015
;351
:h65
44
Abor
daje
sin
ant
ibi
Abor
daje
sin
ant
ibi
Abor
daje
sin
ant
ibi
Abor
daje
sin
ant
ibió
ticos
tic
os
ticos
tic
os
en c
istitis
agu
das
no c
ompl
icada
sen
cist
itis a
guda
s no
com
plica
das
en c
istitis
agu
das
no c
ompl
icada
sen
cist
itis a
guda
s no
com
plica
das
Gág
yor
et a
l B
MJ
2015
;351
:h65
44
Fact
ores
de
riesg
o de
cist
itisFa
ctor
es d
e rie
sgo
de c
istitis
Fact
ores
de
riesg
o de
cist
itisFa
ctor
es d
e rie
sgo
de c
istitis
�Pr
esen
cia
de a
dhes
inas
adhe
sina
sad
hesi
nas
adhe
sina
squ
e pe
rmite
n su
adh
esió
n al
uro
epite
lio.
�C
apac
idad
par
a es
truct
urar
se e
n bi
opel
biop
elbi
opel
biop
elíc
ulas
cula
scu
las
cula
s.
�C
apac
idad
par
a lib
erar
toxi
nas
toxi
nas
toxi
nas
toxi
nas
(hem
olis
inas
, fac
tor c
itoto
xico
necr
otiz
ante
).
�“Is
las
de
Isla
s de
Is
las
de
Isla
s de
pat
ogen
icid
adpa
toge
nici
dad
pato
geni
cida
dpa
toge
nici
dad”
: gen
es re
spon
sabl
es d
e lo
s fa
ctor
es d
e
pato
geni
cida
dqu
e se
enc
uent
ran
agru
pado
s en
frag
men
tos
de D
NA.
Fact
ores
de
riesg
o de
cist
itisFa
ctor
es d
e rie
sgo
de c
istitis
Fact
ores
de
riesg
o de
cist
itisFa
ctor
es d
e rie
sgo
de c
istitis
�H
isto
ria p
revi
a de
infe
ccio
nes
urin
aria
s.
�Ac
tivid
ad s
exua
l rec
ient
e. (E
l RR
rela
tivo
de IT
U
RR
rela
tivo
de IT
U
RR
rela
tivo
de IT
U
RR
rela
tivo
de IT
U e
n la
s ho
ras
sigu
ient
es a
una
rela
ción
sex
ual s
e m
ultip
lica
por 6
0 606060).
�N
o em
isió
n de
orin
a de
spué
s de
rela
ción
sex
ual.
�U
so re
cien
te d
e di
afra
gma
y/o
espe
rmic
idas
.
�Pr
esen
cia
de b
acte
riuria
asi
ntomát
ica
(Ure
tritis
y v
agin
itis
atró
fica)
.
Aten
Prim
aria
200
2. 1
5 de
may
o. 2
9 (8
): 48
1At
en P
rimar
ia 2
002.
15
de m
ayo.
29
(8):
481
Aten
Prim
aria
200
2. 1
5 de
may
o. 2
9 (8
): 48
1At
en P
rimar
ia 2
002.
15
de m
ayo.
29
(8):
481- ---
485
485
485
485
Aten
Prim
aria
200
2. 1
5 de
may
o. 2
9 (8
): 48
1At
en P
rimar
ia 2
002.
15
de m
ayo.
29
(8):
481
Aten
Prim
aria
200
2. 1
5 de
may
o. 2
9 (8
): 48
1At
en P
rimar
ia 2
002.
15
de m
ayo.
29
(8):
481- ---
485
485
485
485
Ass
essm
entofan
tibio
tic
pre
scri
ption
in a
cute
uri
nar
ytr
actin
fect
ions
in a
dults
Journ
al o
f In
fection (20
07) 54
, 235
e244
Ass
essm
entofan
tibio
tic
pre
scri
ption
in a
cute
uri
nar
ytr
actin
fect
ions
in a
dults
Journ
al o
f In
fection (20
07) 54
, 235
e244
Ass
essm
entofan
tibio
tic
pre
scri
ption
in a
cute
uri
nar
ytr
actin
fect
ions
in a
dults
Journ
al o
f In
fection (20
07) 54
, 235
e244
Caso
cl
Caso
cl
Caso
cl
Caso
clín
ico 2
nico
2ni
co 2
nico
2
•M
ujer
de
35 añ
os•
Des
de h
ace
2 dí
as p
rese
nta
pola
quiu
ria, e
scoz
or a
l or
inar
y te
nesm
o.•
No
fiebr
e ni
dol
or lu
mba
r •
4 ep
isod
ios
sim
ilare
s en
los ú
ltim
os 1
2 m
eses
. •
No
ante
cede
ntes
pat
ológ
icos
•
No
lo re
laci
ona
con
ningú
n fa
ctor
des
enca
dena
nte.
Caso
cl
Caso
cl
Caso
cl
Caso
clín
ico 2
nico
2ni
co 2
nico
2
Cuad
ro c
lCu
adro
cl
Cuad
ro c
lCu
adro
clín
ico nico
nico
nico
Etio
log
Etio
log
Etio
log
Etio
logí
a m
a m
a m
a má
s fre
cuen
tes
frecu
ente
s fre
cuen
tes
frecu
ente
Dura
ciDu
raci
Dura
ciDu
ració
n n n n tto ttottotto
Uroc
ultiv
o pr
evio
Ur
ocul
tivo
prev
io
Uroc
ultiv
o pr
evio
Ur
ocul
tivo
prev
io tt
o ttottotto
F FFFárm
aco
de
elec
cirm
aco
de
elec
cirm
aco
de
elec
cirm
aco
de
elec
ción nnn
Uroc
ultiv
o po
ster
ior
Uroc
ultiv
o po
ster
ior
Uroc
ultiv
o po
ster
ior
Uroc
ultiv
o po
ster
ior
Estu
dios
com
plem
enta
rios
Estu
dios
com
plem
enta
rios
Estu
dios
com
plem
enta
rios
Estu
dios
com
plem
enta
rios
* Ver resistencias; ** diferenciar curación, recidivas y recaídas
Cis
titis
recu
rrent
e (>
3/a
Cis
titis
recu
rrent
e (>
3/a
Cis
titis
recu
rrent
e (>
3/a
Cis
titis
recu
rrent
e (>
3/añ
o) o)o)o)
E.
E.
E.
E. C
oli
Col
iC
oli
Col
i
7 777- ---14
d14
d14
d14
día
s asasas
Si*
Si*
Si*
Si*
( (((tto ttottotto
emp
emp
emp
empí
rico
si n
o es
pos
ible
)ric
o si
no
es p
osib
le)
rico
si n
o es
pos
ible
)ric
o si
no
es p
osib
le)
Seg
Seg
Seg
Segú
n ur
ocul
tivo/
R z
ona
n ur
ocul
tivo/
R z
ona
n ur
ocul
tivo/
R z
ona
n ur
ocul
tivo/
R z
ona
Si**
Si**
Si**
Si**
Seg
Seg
Seg
Segú
n ca
son
caso
n ca
son
caso
ITU
recu
rrent
esIT
U re
curre
ntes
ITU
recu
rrent
esIT
U re
curre
ntes
Difere
ncia
entr
e r
ecaí
da
y r
ein
fecc
ión
•R
EIN
FE
CC
IÓN
–S
ue
le e
sta
r pro
ducid
a p
or
cepa d
ifere
nte
al germ
en
in
icia
l y p
uede a
pare
cer
a las d
os s
em
anas d
e
fina
lizar
trata
mie
nto
y e
n g
en
era
l m
eses d
espués.
•R
EC
AÍD
A–
Sue
le e
sta
r pro
ducid
a p
or
el m
ism
o g
erm
en y
se
pro
duce e
n las d
os s
em
anas s
iguie
nte
s a
la
fina
lizació
n d
el tr
ata
mie
nto
.
Fa
cto
res d
e r
iesg
o e
n m
uje
res jó
ve
ne
s y
pre
me
no
pá
usic
as
•F
recuencia
de a
ctivid
ad s
exua
l en e
l últim
o a
ño y
sten
el ú
ltim
o m
es
–O
R 5
,8 4-8
coitos a
l m
es
–O
R 1
0,3
>9 c
oitos a
l m
es
•U
so d
e a
ntibió
ticos e
n e
l m
es p
revio
•H
isto
ria p
ers
ona
l de IT
Us
•H
isto
ria m
ate
rna d
e I
TU
•P
rim
er
epis
od
io a
nte
s d
e los 1
5 a
ños
•U
so d
e e
sp
erm
icid
as
Fa
cto
res d
e r
iesg
o e
n m
uje
res p
ostm
en
op
áu
sic
as
•IT
U e
n e
l a
ño
pre
vio
•IT
U a
nte
s d
e la
me
no
pa
usia
•P
ruri
to o
se
qu
ed
ad
va
gin
al
•In
co
ntin
en
cia
de
cu
alq
uie
r cla
se
•C
isto
ce
le
•V
acia
mie
nto
ve
sic
al in
co
mp
leto
¿P
ue
de
n p
reve
nir
se
?•
Co
nsejo
so
bre
facto
res d
e r
iesgo
y m
odific
ació
n d
e
háb
itos
•P
rofila
xis
sin
antib
ióticos
–A
plic
ació
n d
e e
str
óge
nos
–D
eri
va
dos d
e a
rán
da
nos
–In
munopro
fila
xis
–P
rob
ióticos (Lactobacillussp
)
–D
-manosa
•P
rofila
xis
ántib
iótica
–C
ontin
ua
–P
ostc
oita
l
–E
pis
ód
ica
Infe
ccio
nes
urin
aria
s re
curre
ntes
Infe
ccio
nes
urin
aria
s re
curre
ntes
Infe
ccio
nes
urin
aria
s re
curre
ntes
Infe
ccio
nes
urin
aria
s re
curre
ntes
Prof
ilaxis
con
tinua
Prof
ilaxis
con
tinua
Prof
ilaxis
con
tinua
Prof
ilaxis
con
tinua
–L
a m
ayo
ría
de
au
tore
s r
eco
mie
nd
an
tra
tam
ien
to a
ntib
iótico
du
ran
te 3
-6 m
ese
s,
ad
min
istr
ad
o p
or
la n
och
e.
–A
lgu
nos a
uto
res d
efie
nd
en
la
pro
fila
xis
du
ran
te 2
o m
ás a
ño
s e
n la
s m
uje
res q
ue
sig
ue
n
ten
ien
do
in
feccio
ne
s s
into
má
tica
s.
–E
l u
so
de
tri
me
top
rim
-su
lfa
me
tox
azo
lh
a d
em
ostr
ad
o s
er
efica
z y
bie
n t
ole
rad
o a
la
rgo
pla
zo
(5
añ
os).
–L
a n
itro
fura
nto
ína
tam
bié
n
ha
de
mo
str
ad
o s
er
eficaz,
pe
ro e
xis
ten
du
da
s s
ob
re s
u
toxic
ida
d a
la
rgo
pla
zo
.
•C
on
tra
ind
ica
da
en
in
su
ficie
ncia
re
na
l (
acla
ram
ien
to d
e c
rea
tin
ina
< 6
0m
l/m
in).
•S
u e
xp
osic
ión
a la
rgo
pla
zo
se
ha
aso
cia
do
a r
ea
ccio
ne
s p
ulm
on
are
s,
he
pa
titis c
rón
ica
y n
eu
rop
atí
a.
•E
sta
s t
oxic
ida
des s
on
ra
ras,
pe
ro la
s p
acie
nte
s d
eb
en
se
r a
dve
rtid
as d
e e
llas.
–L
os d
ato
s s
ob
re e
l u
so
de
fo
sfo
mic
ina
pa
ra la
pro
fila
xis
so
n lim
ita
do
s.
•E
xis
te u
n e
nsa
yo
qu
e d
em
ue
str
a s
u e
fica
cia
ad
min
istr
an
do
3g
ca
da
10
día
s d
ura
nte
6
me
se
s,
sie
nd
o b
ien
to
lera
da
.U
pto
Dat
e20
16
EA
U G
uid
elin
es o
n U
rolo
gic
al In
fect
ions
2015
Infe
ccio
nes
urin
aria
s re
curre
ntes
Infe
ccio
nes
urin
aria
s re
curre
ntes
Infe
ccio
nes
urin
aria
s re
curre
ntes
Infe
ccio
nes
urin
aria
s re
curre
ntes
Prof
ilaxis
con
tinua
Prof
ilaxis
con
tinua
Prof
ilaxis
con
tinua
Prof
ilaxis
con
tinua
El u
so c
ontin
uado
de
antib
iótic
os c
omo
prof
ilaxi
s fa
vore
ce
el d
esar
rollo
de
resi
sten
cias
bac
teria
nas,
y e
xpon
e a
unos
ef
ecto
s ad
vers
os q
ue c
omo
cual
quie
r fár
mac
o, lo
s an
tibió
ticos
tam
bién
pue
den
prod
ucir.
La c
antid
ad d
e fo
sfom
icin
a-tro
met
amol
que
se c
onsu
mirí
a en
6 m
eses
sig
uien
do la
pau
ta p
rofilác
tica
cont
inua
de
3gr
cada
10
días
, equ
ival
dría
a tr
atar
18
epis
odio
s ag
udos
de
cist
itis
dura
nte
ese
perio
do
Infe
ccio
nes
urin
aria
s re
curre
ntes
Infe
ccio
nes
urin
aria
s re
curre
ntes
Infe
ccio
nes
urin
aria
s re
curre
ntes
Infe
ccio
nes
urin
aria
s re
curre
ntes
Prof
ilaxis
con
tinua
Prof
ilaxis
con
tinua
Prof
ilaxis
con
tinua
Prof
ilaxis
con
tinua
Pre
scrire
201
4
Infe
ccio
nes
urin
aria
s re
curre
ntes
Infe
ccio
nes
urin
aria
s re
curre
ntes
Infe
ccio
nes
urin
aria
s re
curre
ntes
Infe
ccio
nes
urin
aria
s re
curre
ntes
Prof
ilaxi
s po
stco
ital
Prof
ilaxi
s po
stco
ital
Prof
ilaxi
s po
stco
ital
Prof
ilaxi
s po
stco
ital
–P
ue
de
ser
un m
éto
do
más e
ficie
nte
qu
e la
pro
fila
xis
co
ntin
ua
en
mu
jere
s
cu
yas in
feccio
nes u
rin
ari
as e
stá
n r
ela
cio
na
das c
on
la
s r
ela
cio
nes
se
xu
ale
s.
–U
n e
nsa
yo
con
tro
lad
o h
a de
mostr
ado
la
eficacia
de
do
sis
ún
ica
po
stc
oita
l de
trim
eto
pri
m-s
ulf
amet
ox
azo
l40
mg
/20
0m
g e
n
co
mp
ara
ció
n c
on
pla
ceb
o.
–O
tros e
stu
dio
s n
o c
on
tro
lad
os s
ug
iere
n ta
mb
ién
eficacia
en
ad
min
istr
ació
n p
ostc
oita
l de
nit
rofu
ran
toín
a, c
efa
lexi
na
, fl
uo
roq
uin
olo
na
s.
Upto
Dat
e201
6
Infe
ccio
nes
urin
aria
s re
curre
ntes
Infe
ccio
nes
urin
aria
s re
curre
ntes
Infe
ccio
nes
urin
aria
s re
curre
ntes
Infe
ccio
nes
urin
aria
s re
curre
ntes
Prof
ilaxi
s po
stco
ital
Prof
ilaxi
s po
stco
ital
Prof
ilaxi
s po
stco
ital
Prof
ilaxi
s po
stco
ital
–La
s m
ujer
es q
ue q
uier
en m
inim
izar
el c
onsu
mo
de A
TB,
seria
n ca
ndid
atas
par
a el
aut
odia
gnós
tico
y el
au
totra
tam
ient
o co
n un
a pa
uta
corta
de
ATB.
–U
so re
strin
gido
a m
ujer
es q
ue h
an d
ocum
enta
do in
fecc
ione
s re
curre
ntes
, estén
mot
ivad
as, c
umpl
en la
s in
stru
ccio
nes
méd
icas
y ti
enen
una
bue
na re
lación
méd
ico-
paci
ente
.
–D
eben
con
sulta
r si l
os sín
tom
as n
o se
resu
elve
n a
las
48h.
Infe
ccio
nes
urin
aria
s re
curre
ntes
Infe
ccio
nes
urin
aria
s re
curre
ntes
Infe
ccio
nes
urin
aria
s re
curre
ntes
Infe
ccio
nes
urin
aria
s re
curre
ntes
Auto
trata
mie
nto
Auto
trata
mie
nto
Auto
trata
mie
nto
Auto
trata
mie
nto
Upto
Dat
e201
6E
AU
Guid
elin
es o
n U
rolo
gic
al Infe
ctio
ns
2015
Efic
acia
de
estr
Efic
acia
de
estr
Efic
acia
de
estr
Efic
acia
de
estró
geno
s t
geno
s t
geno
s t
geno
s tó
pico
s en
infe
ccio
nes
recu
rrent
espi
cos
en in
fecc
ione
s re
curre
ntes
pico
s en
infe
ccio
nes
recu
rrent
espi
cos
en in
fecc
ione
s re
curre
ntes
Es
tró
ge
no
intr
ava
gin
alc
om
pa
rad
o c
on
pla
ce
bo
o n
o t
rata
mie
nto
po
drí
a
se
r ef
icaz
en
mu
jere
s c
on
ba
cte
riu
ria.
3 E
C c
on
mu
y b
aja
ca
lida
dm
eto
do
lóg
ica
.
Es
tró
ge
no
intr
ava
gin
alc
om
pa
rad
o c
on
nit
rofu
ran
toín
a o
ral.
1 E
C d
e m
uy
ba
ja c
alid
ad
me
tod
oló
gic
a
Aplic
aci
Aplic
aci
Aplic
aci
Aplic
ació
n de
est
rn
de e
str
n de
est
rn
de e
stró
geno
s t
geno
s t
geno
s t
geno
s tó
pico
spi
cos
pico
spi
cos
a)Al
com
para
rse
con
plac
ebo,
la a
dmin
istra
ción
de
estró
geno
s po
r vía
ora
l no
redu
ce la
s IU
Rb)
Al c
ompa
rars
e co
n pl
aceb
o, la
adm
inis
tración
de
estró
geno
s po
r vía
va
gina
l, a
umen
ta la
con
cent
ración
vag
inal
de
lact
obac
ilos,
dis
min
uye
el
pH v
agin
al y
redu
ce la
s IU
Rc)
Des
cono
cem
os s
i la
prof
ilaxi
s an
tibió
tica
es s
uper
ior a
los
estró
geno
s tó
pico
s ya
que
en
un e
stud
io la
pro
filax
is a
ntib
iótic
a fu
e su
perio
r y, e
n ot
ro, l
os e
stró
geno
s va
gina
les
fuer
on más
efic
aces
.d)
Aunq
ue s
e ha
sug
erid
o qu
e la
s cr
emas
vag
inal
es te
ndría
n un
a ef
icac
ia
supe
rior a
los óv
ulos
o a
la c
oloc
ació
n de
un
anillo
vag
inal
, no
disp
onem
os d
e es
tudi
os c
ompa
rativ
os b
ien
alea
toriz
ados
.
ITU
recu
rrent
esIT
U re
curre
ntes
ITU
recu
rrent
esIT
U re
curre
ntes
Per
rotta
C e
t al
. Oes
trogen
sfo
rpre
venting
recu
rren
turi
nar
ytr
actin
fect
ion
in p
ost
men
opau
sal
Wom
en. C
och
rane
Dat
abas
eS
ystR
ev. 2
008
Apr
16;(2)
:CD
0051
31
•514
muj
eres
. 2 E
CR
.51
4 m
ujer
es. 2
EC
R.
514
muj
eres
. 2 E
CR
.51
4 m
ujer
es. 2
EC
R.
•Evi
denc
ia d
e ba
ja c
alid
adEv
iden
cia
de b
aja
calid
adEv
iden
cia
de b
aja
calid
adEv
iden
cia
de b
aja
calid
ad
•Pue
den
ser b
enef
icio
sos.
Pued
en s
er b
enef
icio
sos.
Pued
en s
er b
enef
icio
sos.
Pued
en s
er b
enef
icio
sos.
•Sin
det
erm
inar
Sin
dete
rmin
arSi
n de
term
inar
Sin
dete
rmin
ar: F
orm
a de
adm
inis
traci
: For
ma
de a
dmin
istra
ci: F
orm
a de
adm
inis
traci
: For
ma
de a
dmin
istra
ció
n, D
urac
in,
Dur
aci
n, D
urac
in,
Dur
ació
n ni
dos
is m
n ni
dos
is m
n ni
dos
is m
n ni
dos
is má
s ad
ecua
da.
s ad
ecua
da.
s ad
ecua
da.
s ad
ecua
da.
Da
do
el
gra
n n
úm
ero
de
ab
an
do
no
s (
atr
ibu
ido
pri
nc
ipa
lme
nte
a l
a a
ce
pta
bil
ida
d d
e
co
ns
um
ir p
rod
uc
tos
de
ará
nd
an
o d
ura
nte
pe
río
do
s m
ás
larg
os
), y
la
evi
de
nc
ia q
ue
el
be
ne
fic
io p
ara
pre
ven
ir l
a I
TU
es
pe
qu
eñ
o,
el
jug
o d
e a
rán
da
no
ac
tua
lme
nte
no
pu
ed
e
rec
om
en
da
rse
pa
ra l
a p
reve
nc
ión
de
la
s i
nfe
cc
ion
es
uri
na
ria
s
Vacu
nas
en in
fecc
iVa
cuna
s en
infe
cci
Vacu
nas
en in
fecc
iVa
cuna
s en
infe
cció
n re
curre
nte
n re
curre
nte
n re
curre
nte
n re
curre
nte
•Va
cuna
vag
inal
(Sol
coU
rova
c®):
vacuna s
em
ana
l dura
nte
tre
s
sem
anas a
socia
do a
refu
erz
o m
ensua
l dura
nte
tre
s m
eses
(seis
dosis
).
•Va
cuna
ora
l (U
ro-V
axom®
): cáp
sula
vía
ora
l dia
ria d
uran
te 9
0 dí
as, c
on re
fuer
zo lo
s pr
imer
os 1
0 dí
as d
e lo
s m
eses
7, 8
y 9
, y
con
un s
egui
mie
nto
de 1
2 m
eses
.
•Vacuna O
M-8
9 (U
ro-V
axom
©)
po
drí
as
er
rec
om
end
ad
a p
ara
inm
un
op
rofi
lax
ise
n m
uje
res
co
nIT
Us
rec
urr
en
tes
no
co
mp
licad
a
(Niv
el d
e e
vid
en
cia
1a
, Gra
do
de
Re
com
en
da
ció
n B
)
•Vacuna v
agin
al (
Solc
oU
rovac®
)re
du
ce
dis
cret
am
en
te la
s
rec
urr
en
cia
s (E
vid
en
cia
1a
, GR
C)
•Pa
ra lo
s o
tro
s p
rod
uct
os
inm
un
ote
ráp
ico
se
xist
en
tes
en
el
me
rca
do
no
ha
y re
aliz
ad
os
est
ud
ios
co
ntr
ola
do
s, o
se
en
cu
en
tra
n
en
fas
e II
I de
en
sa
yos
clín
ico
s.
Vacu
nas
en in
fecc
iVa
cuna
s en
infe
cci
Vacu
nas
en in
fecc
iVa
cuna
s en
infe
cció
n re
curre
nte
n re
curre
nte
n re
curre
nte
n re
curre
nte
Gra
be M
et al. G
uid
elin
eson
Uro
logic
alIn
fections.
Euro
pea
n A
ssoci
atio
nofU
rolo
gy
2015
Fig
ure
2
BeerepootMA et al. J Urol. 2013
Prof
ilaxi
s no
ant
ibi
Prof
ilaxi
s no
ant
ibi
Prof
ilaxi
s no
ant
ibi
Prof
ilaxi
s no
ant
ibió
tica
en
tica
en
tica
en
tica
en IT
Us
ITU
sIT
Us
ITU
sre
curre
ntes
recu
rrent
esre
curre
ntes
recu
rrent
esR
evis
iR
evis
iR
evis
iR
evis
ión
sist
emn
sist
emn
sist
emn
sist
emá
tica
y m
eta
tica
y m
eta
tica
y m
eta
tica
y m
eta- ---
an anananá
lisis
lisis
lisis
lisis
Huésped
Patógeno
ITU Recurrente
Colonización uretral
De E. Coli
Reflujo de alto
grado
Disfunción del
vaciado
Propiedades
moco cervical
Estado
secretor
Tendencia
Familiar
Espermicidas
Relaciones
sexuales
Frecuentes
Reservorios
bacterianos
Adhesinasde
E Coli
GENES
CANDIDATOS
Ambiente L
ancet InfectDis
2004; 4: 631–35
Fisio
pato
log
Fisio
pato
log
Fisio
pato
log
Fisio
pato
logí
a de
las
a de
las
a de
las
a de
las
ITUs
ITUs
ITUs
ITUs
recu
rrent
esre
curre
ntes
recu
rrent
esre
curre
ntes
Urology2001-EVALUATION OF THE DIAGNOSTIC W
ORKUP IN YOUNG W
OMEN REFERRED FOR RECURRENT LOWER URINARY TRACT
INFECTIONS
Frec
uenc
ia y
resu
ltado
de
proc
edim
ient
os d
iagn
Frec
uenc
ia y
resu
ltado
de
proc
edim
ient
os d
iagn
Frec
uenc
ia y
resu
ltado
de
proc
edim
ient
os d
iagn
Frec
uenc
ia y
resu
ltado
de
proc
edim
ient
os d
iagnó
stico
sst
icos
stico
sst
icos
en c
onsu
ltas
de U
rolo
gen
con
sulta
s de
Uro
log
en c
onsu
ltas
de U
rolo
gen
con
sulta
s de
Uro
logí
a a a a
Inve
stig
aci
Inve
stig
aci
Inve
stig
aci
Inve
stig
ació
n en
infe
ccio
nes
recu
rrent
esn
en in
fecc
ione
s re
curre
ntes
n en
infe
ccio
nes
recu
rrent
esn
en in
fecc
ione
s re
curre
ntes
•Es
tudi
ar la
dur
aci
Estu
diar
la d
urac
iEs
tudi
ar la
dur
aci
Estu
diar
la d
urac
ión n n n ó
ptim
a de
la p
auta
de
larg
a pt
ima
de la
pau
ta d
e la
rga
ptim
a de
la p
auta
de
larg
a pt
ima
de la
pau
ta d
e la
rga
dura
cidu
raci
dura
cidu
ració
n. n.n.n.•
Inve
stig
ar la
s ca
usas
de
recu
rrenc
ia d
espu
Inve
stig
ar la
s ca
usas
de
recu
rrenc
ia d
espu
Inve
stig
ar la
s ca
usas
de
recu
rrenc
ia d
espu
Inve
stig
ar la
s ca
usas
de
recu
rrenc
ia d
espué
s de
la
s de
la
s de
la
s de
la
prof
ilaxi
s.pr
ofila
xis.
prof
ilaxi
s.pr
ofila
xis.
•Es
tabl
ecer
las
dosi
s Es
tabl
ecer
las
dosi
s Es
tabl
ecer
las
dosi
s Es
tabl
ecer
las
dosi
s ó
ptim
a de
las
dife
rent
es p
auta
s.pt
ima
de la
s di
fere
ntes
pau
tas.
ptim
a de
las
dife
rent
es p
auta
s.pt
ima
de la
s di
fere
ntes
pau
tas.
•Es
tabl
ecer
el p
apel
de
los
estr
Esta
blec
er e
l pap
el d
e lo
s es
trEs
tabl
ecer
el p
apel
de
los
estr
Esta
blec
er e
l pap
el d
e lo
s es
tróge
nos
geno
s ge
nos
geno
s •
Anal
izar
el p
apel
de
las
vacu
nas
Anal
izar
el p
apel
de
las
vacu
nas
Anal
izar
el p
apel
de
las
vacu
nas
Anal
izar
el p
apel
de
las
vacu
nas
Caso
cl
Caso
cl
Caso
cl
Caso
clín
ico 3
nico
3ni
co 3
nico
3
•M
ujer
de
35 añ
os•
Des
de h
ace
2 dí
as p
rese
nta
pola
quiu
ria, e
scoz
or a
l or
inar
, ten
esm
o.•
Hoy
: fie
bre
(39º
) y d
olor
lum
bar d
erec
ho
•N
o ep
isod
ios
prev
ios
sim
ilare
s.
•N
o an
tece
dent
es p
atológ
icos
con
ocid
os.
•N
o lo
rela
cion
a co
n ni
ngú
n fa
ctor
des
enca
dena
nte.
Caso
cl
Caso
cl
Caso
cl
Caso
clín
ico 3
nico
3ni
co 3
nico
3
Cua
dro
clín
ico
Etio
logí
a más
frec
uent
e
Dur
ació
n tto
Uro
culti
vo p
revi
o tto
Fárm
aco
de
elec
ción
Uro
culti
vo p
oste
rior
Estu
dios
com
plem
enta
rios
*Va
lora
r ing
reso
si n
o to
lera
o n
o ha
y re
spue
sta
al
trata
mie
nto
oral
Piel
onef
ritis
agu
daPi
elon
efrit
is a
guda
Piel
onef
ritis
agu
daPi
elon
efrit
is a
guda
E. C
oli
Paut
a la
rga,
14 141414
días
*
Si /
ttoem
píric
o si
no
es p
osib
le
Segú
n ur
ocul
tivo/
R z
ona
Si SiSiSi Si SiSiSi
Etio
log
Etio
log
Etio
log
Etio
logí
a de
las
PNF
agud
asa
de la
s PN
F ag
udas
a de
las
PNF
agud
asa
de la
s PN
F ag
udas
�PN
A si
n fa
ctor
es d
e rie
sgo
de
PNA
sin
fact
ores
de
riesg
o de
PN
A si
n fa
ctor
es d
e rie
sgo
de
PNA
sin
fact
ores
de
riesg
o de
in
fecc
iin
fecc
iin
fecc
iin
fecc
ión
por p
atn
por p
atn
por p
atn
por p
ató
geno
s re
sist
ente
s (n
o ge
nos
resi
sten
tes
(no
geno
s re
sist
ente
s (n
o ge
nos
resi
sten
tes
(no
com
plic
ada)
com
plic
ada)
com
plic
ada)
com
plic
ada)
�PN
A co
n fa
ctor
es d
e rie
sgo
de in
fecc
iPN
A co
n fa
ctor
es d
e rie
sgo
de in
fecc
iPN
A co
n fa
ctor
es d
e rie
sgo
de in
fecc
iPN
A co
n fa
ctor
es d
e rie
sgo
de in
fecc
ión
por m
icro
orga
nism
os
n po
r mic
roor
gani
smos
n
por m
icro
orga
nism
os
n po
r mic
roor
gani
smos
re
sist
ente
s (c
ompl
icad
a)re
sist
ente
s (c
ompl
icad
a)re
sist
ente
s (c
ompl
icad
a)re
sist
ente
s (c
ompl
icad
a)
�Es
cher
ichia
col
i(80
%)
�Kl
ebsie
lla s
pp.
�Pr
oteu
s sp
p. (n
iños
no
circ
unci
dado
s, a
ncia
nos,
so
ndad
os)
�St
aphy
loco
ccus
sapr
ophy
ticus
�E.
col
ipro
duct
or d
e be
tala
ctam
asas
�Kl
ebsi
ella
prod
ucto
ra d
e be
tala
ctam
asas
�Ps
eudo
mon
as a
erug
inos
a�
Ente
roco
ccus
spp.
(anc
iano
s)�
Stap
hylo
cocc
usau
reus
�Es
trept
ococ
o de
l gru
po B
(ges
tant
e, R
N, a
ncia
no,
diabét
icos
)�
Can
dida
spp
. (d
iabé
tico,
ant
ibió
tico
prev
io. s
onda
)�
Otra
s ba
cter
ias
(H. i
nflu
enza
e, G
ardn
erel
lava
gina
lis,
Myc
opla
sma
hom
inis,
Ure
apla
sma
urea
lyticu
m,
Cory
neba
cter
ium
urea
lyticu
m) y
hon
gos.
�Po
limic
robi
ana
(vej
iga
neuróg
ena
o co
n un
a fís
tula
vé
sico
-inte
stin
al o
vés
ico-
vagi
nal)
�C
OM
PLIC
ADA:
Tra
stor
no a
nató
mic
o o
func
iona
l de
la vía
urin
aria
, man
ipul
ació
n ur
ológ
ica
reci
ente
, son
da u
retra
l, tra
tam
ient
o an
tibió
tico
prev
io, i
nfec
ción
adq
uirid
a en
el h
ospi
tal.
Man
ejo
PNF
agud
a. C
riter
ios
de in
gres
oM
anej
o PN
F ag
uda.
Crit
erio
s de
ingr
eso
Man
ejo
PNF
agud
a. C
riter
ios
de in
gres
oM
anej
o PN
F ag
uda.
Crit
erio
s de
ingr
eso
•D
eriv
ar a
l hos
pita
l en
caso
de:
–Em
bara
zo–
Enfe
rmed
ad d
e ba
se d
e rie
sgo
–Es
tado
sép
tico
–In
tole
ranc
ia a
vía
ora
l (vó
mito
s pe
rsis
tent
es),
MEG
–Fa
lta d
e re
spue
sta
tera
péut
ica
en 4
8-72
h–
Clín
ica
de c
ompl
icac
ión
loca
l (do
lor i
nten
so, h
emat
uria
fran
ca, m
asa
rena
l, in
sufic
ienc
ia
rena
l agu
da)
–Si
tuac
ión
de b
ase
que
pued
e in
fluir
en la
etio
logí
a y
en la
resp
uest
a al
trat
amie
nto
(anc
iano
s, d
iabé
ticos
, cirrót
icos
, neo
plás
icos
, tra
spla
ntad
os, i
nmun
odep
rimid
os)
–Pr
ogre
sión
de
una
ITU
no
com
plic
ada
–Si
exi
ste
riesg
o de
insu
ficie
ncia
rena
l–
Dia
gnós
tico
dudo
so
•R
elat
ivas
: eda
d >
60 año
s, P
robl
ema
soci
al o
sos
pech
a de
in
cum
plim
ient
o
•Va
rón:
indi
vidu
aliz
ar
Gra
be M
et al. G
uid
elin
eson
Uro
logic
alIn
fections.
Euro
pea
n A
ssoci
atio
nofU
rolo
gy
2015
Man
ejo
PNF
agud
a si
n cr
iterio
s de
ingr
eso
Man
ejo
PNF
agud
a si
n cr
iterio
s de
ingr
eso
Man
ejo
PNF
agud
a si
n cr
iterio
s de
ingr
eso
Man
ejo
PNF
agud
a si
n cr
iterio
s de
ingr
eso
Si l
as
re
sis
ten
cia
s d
e E. c
oli
a q
uin
olo
na
ss
on
<10
%
Man
ejo
PNF
agud
a si
n cr
iterio
s de
ingr
eso
Man
ejo
PNF
agud
a si
n cr
iterio
s de
ingr
eso
Man
ejo
PNF
agud
a si
n cr
iterio
s de
ingr
eso
Man
ejo
PNF
agud
a si
n cr
iterio
s de
ingr
eso
Trat
amie
nto
vía
oral
7 777- ---14
d14
d14
d14
día
s *
as *
as *
as *
�1 111ª
elec
ciel
ecci
elec
ciel
ecció
n:
n:
n:
n: A
mox
icilin
a cl
avulán
ico
500
mg
cada
8 h
h h h ó
Cef
urox
ima
axet
ilo50
0 m
g/12
hor
as (V
O)
Alte
rnat
iva:
Alte
rnat
iva:
Alte
rnat
iva:
Alte
rnat
iva:
�C
ipro
floxa
cino
500
mg/
12 h
oras
(VO
)�
Oflo
xaci
no20
0 m
g/12
hor
as (V
O)
�C
efix
ima
400
mg/
24 h
oras
(VO
)
Alte
rnat
iva:
tra
tam
ient
o se
cuen
cial
Inte
nsifi
caci
Inte
nsifi
caci
Inte
nsifi
caci
Inte
nsifi
cació
n pr
ecoz
Vn
prec
oz V
n pr
ecoz
Vn
prec
oz Vía
par
ente
ral
a pa
rent
eral
a pa
rent
eral
a pa
rent
eral
(1-2
día
s)�
Cef
onic
id1
g/24
h ó
Cef
triax
ona
1 g/
d ó
Cef
otax
ima
1 g/
8h
�G
enta
mic
ina
3-6m
g/kg
/d (1
60-2
40 m
g/d
) IM
-IV ó
Tobr
amic
ina
200
mg/
24 h
, Am
ikac
ina
15 m
g/Kg
/ 24
h (c
ada
8-12
h)
�Am
pici
lina/
sulb
acta
m: 1
g/6
h IV
Con
tinua
r pos
terio
rmen
te V
OC
ontin
uar p
oste
riorm
ente
VO
Con
tinua
r pos
terio
rmen
te V
OC
ontin
uar p
oste
riorm
ente
VO
(7-1
4 dí
as):
�
Amox
icilin
a-ác
ido
clav
ulán
ico
500
mg.
/125
mg/
8 h
oras
�C
efix
ima
(400
mg/
24 h
), ce
furo
xim
a (5
00 m
g/12
h)�
Cef
urox
ima
Axet
ilo50
0 m
g/12
h�
Qui
nolo
nas
(cip
roflo
xaci
no 5
00 m
g/h,
levo
floxa
cino
750
mg/
d)
* G
uía
de
uso
de
Antim
icro
bia
nos
del
Áre
a 9.
201
0
Man
ejo
PNF
agud
a co
n cr
iterio
s de
ingr
eso
Man
ejo
PNF
agud
a co
n cr
iterio
s de
ingr
eso
Man
ejo
PNF
agud
a co
n cr
iterio
s de
ingr
eso
Man
ejo
PNF
agud
a co
n cr
iterio
s de
ingr
eso
Sin
riesg
o de
pa
tóge
nos
mul
tirre
sist
enes
Cef
alos
porin
aspa
rent
eral
esde
3ª
G (
Cef
triax
ona ó
cefo
taxi
ma)
+/
-am
inog
licós
ido
Amin
oglicós
ido
IM ó
IV (
dosi
s ú
nica
dia
ría) +
/-am
pici
lina
Coc
os G
RAM
[+]:
Ampi
cilin
a-su
lbac
tam
o a
mox
icilin
a-cl
avulán
ico
+/-a
min
oglicós
ido
Car
bape
nem
(azt
reon
am ó
erta
pene
m)
Con
ries
go d
e pa
tóge
nos
mul
tirre
sist
enes
Cef
alos
porin
as a
ctiv
as fr
ente
Pse
udom
onas
(cef
tazi
dim
a ó
cefe
pim
a)C
arba
pene
m(a
ztre
onam
óer
tape
nem
)Am
inog
licós
ido
IM ó
IV (
dosi
s ú
nica
dia
ría) +
/-am
pici
lina
Post
erio
rmen
te
segu
ir co
n tra
tam
ient
o ví
a or
al: 1
4 dí
as
Nor
floxa
cino
400
mg/
12 h
oras
Cip
roflo
xaci
no 5
00 m
g/12
hor
asO
floxa
cino
200
mg/
12 h
oras
Cot
rimox
azol
160/
800
mg/
12h
4. ¿Conductas adecuadas?
¿Falta/sobra algo?
Muj
er d
e 26
añ
os, v
ista
en
urge
ncia
s po
r cua
dro
etiq
ueta
do d
e IT
U, p
uest
o tto
con
cipr
oflo
xaci
no 5
00
cada
12
h/7
d. A
cude
a b
usca
r la
rece
ta y
a s
olic
itar
uroc
ultiv
o de
con
trol p
ost-t
rata
mie
nto
que
le in
dicó
pedi
r el
méd
ico
de g
uard
ia
4. ¿Conductas adecuadas?
¿Falta/sobra algo?
Nec
esita
mos
m mmmá
s da
tos
cls
dato
s cl
s da
tos
cls
dato
s clín
icos
nico
sni
cos
nico
s
–¿T
uvo
fiebr
e y
dolo
r lum
bar (
posi
ble
PNF
agud
a)?:
•
cond
ucta
inad
ecua
da (
cond
ucta
inad
ecua
da (
cond
ucta
inad
ecua
da (
cond
ucta
inad
ecua
da (t
to ttottottoco
rto)
corto
)co
rto)
corto
)
–¿S
in fi
ebre
, epi
sodi
o ú
nico
com
patib
le c
on c
istit
is a
guda
no
com
plic
ada?
: •
inco
rrect
a en
dur
aci
inco
rrect
a en
dur
aci
inco
rrect
a en
dur
aci
inco
rrect
a en
dur
ació
n n n n (la
rga)
, en
tipo
de
tipo
de
tipo
de
tipo
de A
b AbAbAbel
egid
o
eleg
ido
el
egid
o
eleg
ido
(qui
nolo
nas
3ºge
ner)
y en
pet
icipe
tici
petic
ipe
tició
n de
P c
ompl
emen
taria
s n
de P
com
plem
enta
rias
n de
P c
ompl
emen
taria
s n
de P
com
plem
enta
rias
(no
prec
isa
uroc
ultiv
o)
–¿S
in fi
ebre
, con
epi
sodi
os d
e IT
U d
e re
petic
ión
prev
ios,
com
patib
le c
on
cist
itis
recu
rrent
e?:
•ad
ecua
da e
n tie
mpo
y E
xpl.
com
pl, a
ntib
ian
tibi
antib
ian
tibió
tico
eleg
ido?
?tic
o el
egid
o??
tico
eleg
ido?
?tic
o el
egid
o??
5 y 6 ¿Conductas adecuadas?
¿Falta/sobra algo?
•Va
rón
de 2
4 añ
os, a
cude
a p
or re
ceta
de
oflo
xaci
nopu
esto
en
urge
ncia
s dó
nde
fue
vist
o po
r dis
uria
, sin
fieb
re. E
n su
his
toria
hay
otro
ep
isod
io p
revi
o si
mila
r uno
s m
eses
ant
es.
•Va
rón
de 4
5 añ
os, v
isto
de
urge
ncia
s po
r cua
dro
de fi
ebre
, lev
e di
suria
y d
olor
sup
rapú
bico
. Pu
esto
tto
con
oflo
xaci
no7
días
.
ITU
sIT
Us
ITU
sIT
Us
en V
aron
esen
Var
ones
en V
aron
esen
Var
ones
•20%
de las IT
Us
se p
resenta
n e
n p
acie
nte
s v
aro
nes.
•La p
reva
lencia
a lo la
rgo d
e la v
ida d
e e
ste
tip
o d
e
infe
cció
n e
s d
el 14%
.
•D
ific
ultad d
iagn
óstica:
–C
istitis?
–P
ielo
ne
fritis
?
–U
retr
itis
?
–P
rosta
titis?
Dife
renc
ias
ITU
en v
aron
es/m
ujer
esDi
fere
ncia
s IT
U en
var
ones
/muj
eres
Dife
renc
ias
ITU
en v
aron
es/m
ujer
esDi
fere
ncia
s IT
U en
var
ones
/muj
eres
•En
cl
En c
lEn
cl
En c
línic
ani
cani
cani
ca–
Cis
titis
y P
NF
men
os fr
ecue
ntes
que
en
muj
eres
–po
sibi
lidad
de
pros
tatit
is a
guda
o c
róni
ca–
posi
ble
conf
usió
n de
cis
titis
y u
retri
tis
•En
uso
de
En u
so d
e En
uso
de
En u
so d
e Ab AbAbAb
: –
Tene
r en
cuen
ta la
mal
a di
fusión
pro
stát
ica
de a
lgun
os A
by
la e
tiolo
gía
más
var
iabl
e: u
sar q
uino
lona
s(tt
oem
píric
o), t
bco
trim
oxaz
ol, s
i ur
ocul
tivo
prev
io.
–N
unca
pau
ta c
orta
: •
en c
istit
is a
l men
os 7
día
s•
al m
enos
21
días
, si s
ospe
cha
de p
rost
atiti
s ag
uda
•H
acer
sie
mpr
e ur
ocul
tivo
Hac
er s
iem
pre
uroc
ultiv
o H
acer
sie
mpr
e ur
ocul
tivo
Hac
er s
iem
pre
uroc
ultiv
o pr
epr
epr
epr
ey
post
y po
sty
post
y po
st- ---tr
atam
ient
otra
tam
ient
otra
tam
ient
otra
tam
ient
o
Situ
acio
nes
que
aum
enta
n rie
sgo
de
Situ
acio
nes
que
aum
enta
n rie
sgo
de
Situ
acio
nes
que
aum
enta
n rie
sgo
de
Situ
acio
nes
que
aum
enta
n rie
sgo
de IT
Us
ITU
sIT
Us
ITU
sen
var
ones
en v
aron
esen
var
ones
en v
aron
es
�In
mun
ocom
prom
etid
os.
�N
o ci
rcun
cida
dos.
�Ed
ad m
ayor
de
65 años
.�
Inst
ituci
onal
izad
os�
Ciru
gía
urológ
ica
prev
ia.
�So
ndaj
e ve
sica
l, ci
stos
copi
a, b
iops
ia tr
ansr
ecta
l�
Tras
torn
os
que
dism
inuy
en
el
vaci
ado
vesi
cal:
Vejig
a ne
uróg
ena,
Ref
lujo
ves
icou
rete
ral.
Rec
omen
daci
ones
bas
adas
en
evid
enci
a en
R
ecom
enda
cion
es b
asad
as e
n ev
iden
cia
en
Rec
omen
daci
ones
bas
adas
en
evid
enci
a en
R
ecom
enda
cion
es b
asad
as e
n ev
iden
cia
en IT
Us
ITU
sIT
Us
ITU
sen
var
ones
en v
aron
esen
var
ones
en v
aron
es
•An
te s
ospe
cha
de IT
U, s
iem
pre
pedi
r uro
culti
vo
(Niv
el e
vide
ncia
4, G
R B
)•
Dur
ació
nde
l tra
tam
ient
o de
al m
enos
7 día
s,
pref
erib
lem
emen
teco
n flu
orqu
inol
onas
o TM
P-SM
X,
segú
n an
tibio
gram
a (N
ivel
evi
denc
ia 4
, GR
B)
•Va
lora
ción
uro
lógi
ca in
cluy
endo
tact
o re
ctal
(N
ivel
evi
denc
ia 4
, GR
A)
•N
o se
reco
mie
nda
real
izar
pru
ebas
de
imag
en e
n pa
cien
tes
jóve
nes
(< 4
5 añ
os) s
in fa
ctor
es d
e rie
sgo
para
la e
valu
ació
n di
agnó
stic
a de
la IT
U (C
).
Gra
be M
et al. G
uid
elin
eson
Uro
logic
alIn
fections.
Euro
pea
n A
ssoci
atio
nofU
rolo
gy
2015
Bact
eriu
ria
Bact
eriu
ria
Bact
eriu
ria
Bact
eriu
ria a
sinto
mas
into
mas
into
mas
into
má
tica
tica
tica
tica
•Se
def
ine
com
o la
pre
senc
ia d
e >1
05U
FC/m
l en
dos
dos
dos
dos
uroc
ultiv
osco
nsec
utiv
os e
n pa
cien
tes
sin
sin
sin
sin
sínt
omas
urin
ario
s.
•N
o es
nec
esar
io tr
atam
ient
o ni
est
udio
N
o es
nec
esar
io tr
atam
ient
o ni
est
udio
N
o es
nec
esar
io tr
atam
ient
o ni
est
udio
N
o es
nec
esar
io tr
atam
ient
o ni
est
udio
de
las
bact
eriu
rias
asin
tomát
icas
, sal
vosa
lvo
salv
osa
lvo:
–
Emba
razo
–En
ferm
os s
omet
idos
a c
irugí
a o
man
ipul
ació
n ur
ológ
ica.
–Tr
aspl
ante
rena
l.–
Neu
tropé
nico
se
inm
unod
eprim
idos
.–
Paci
ente
s co
n an
omalía
s ur
ológ
icas
no
corre
gibl
es y
epi
sodi
os d
e in
fecc
ión
urin
aria
sin
tomát
ica.
–Ba
cter
iuria
per
sist
ente
des
pués
de
inte
rven
ción
uro
lógi
ca o
des
pués
de
retir
ar la
son
da u
rinar
ia (2
sem
anas
).–
Even
tual
men
te e
n in
fecc
ione
s po
r Pro
teus
spp,
Cor
yneb
acte
rium
urea
lyticu
m, U
reap
lasm
aur
ealyt
icum
(por
el r
iesg
o de
form
ació
n de
cá
lcul
os) y
dia
bete
s.
An
tib
ióti
co
se
n B
ac
teri
uri
aA
sin
tom
áti
ca
Coch
rane
Data
bas
e of S
yste
matic
Rev
iew
s8 APR 2015 DOI: 10.1002/14651858.CD009534.pub2
http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/14651858.CD009534.pub
2/full#CD009534-fig-00101
Prev
alen
cia
de B
A en
pob
laci
ones
sel
ecci
onad
asPr
eval
enci
a de
BA
en p
obla
cion
es s
elec
cion
adas
Prev
alen
cia
de B
A en
pob
laci
ones
sel
ecci
onad
asPr
eval
enci
a de
BA
en p
obla
cion
es s
elec
cion
adas
Amer
ican
Amer
ican
Amer
ican
Amer
ican
Fam
ilyFa
mily
Fam
ilyFa
mily
Phys
ician
Phys
ician
Phys
ician
Phys
ician
Sept
Sept
Sept
Sept
2006
2006
2006
2006
ITU
en e
mba
raza
das
ITU
en e
mba
raza
das
ITU
en e
mba
raza
das
ITU
en e
mba
raza
das
•La
s IT
Us
dura
nte
el e
mba
razo
aum
enta
n el
ries
go d
e co
mpl
icac
ione
s m
ater
no-fe
tale
s po
r lo
que
debe
n tra
tars
e
•Pa
utas
cor
tas
(Niv
el e
vide
ncia
4, G
R B
)
•El
man
ejo
clín
ico
y te
rapé
utic
o es
sim
ilar e
n ba
cter
iuria
sas
into
mát
icas
y ci
stiti
s ag
udas
–U
rocu
ltivo
pre
vio
y po
ster
ior
–R
epet
ir ur
ocul
tivos
men
sual
es h
asta
par
to
•Es
táin
dica
do e
l ing
reso
en
las
PNF
agud
as
•Es
táco
ntra
indi
cado
el u
so d
e qu
inol
onas Grabe M et al. GuidelinesonUrologicalInfections.
European AssociationofUrology2015
ITU complicadas
•D
ificu
ltad
de m
anej
o te
rapé
utic
o po
r alta
frec
uenc
ia d
e re
sist
enci
as y
de
gérm
enes
atip
icos
•Po
sibi
lidad
de
fallo
s te
rapé
utic
os (I
TUs
recu
rrent
es o
reci
diva
s) a
pes
ar
de tt
oad
ecua
do
•N
eces
idad
de
uroc
ultiv
ospe
riódi
cos
entre
epi
sodi
os (l
as in
fecc
ione
s no
si
empr
e so
n si
ntomát
icas
)
•Po
sibi
lidad
de
com
plic
acio
nes
deriv
adas
(PN
F crón
icas
, etc
)
•M
anej
o co
mpl
ejo,
hab
itual
men
te d
e es
peci
aliz
ada
(nec
esid
ad d
e ex
plco
mpl
emen
taria
s y,
a v
eces
, de
ttos
quirú
rgic
os)
•R
epre
sent
an e
l 80%
de
los
caso
s de
infe
cció
n no
soco
mia
l.
•Im
porta
nte
rese
rvor
io d
e m
icro
orga
nism
os re
sist
ente
s.
•Pr
eval
enci
a de
pac
ient
es s
onda
dos:
–H
ospi
tala
rio: 1
5-20
% d
e lo
s pa
cien
tes
ingr
esad
os.
–R
esid
enci
as: 2
0% d
e lo
s pa
cien
tes
inte
rnos
, 35%
si i
ncon
tinen
cia
asoc
iada
.–
Pobl
ació
n an
cian
a as
istid
a: 4
%.
–C
omun
idad
: 0,0
2-0,
07%
.–
Lesi
onad
os m
edul
ares
: 15%
por
tado
r de
sond
a a
los
5 añ
os.
–Po
rtado
r tra
nsito
rio: D
esco
noci
do
ITUs
ITUs
ITUs
ITUs
en P
acie
ntes
son
dado
sen
Pac
ient
es s
onda
dos
en P
acie
ntes
son
dado
sen
Pac
ient
es s
onda
dos
Etio
log
Etio
log
Etio
log
Etio
logí
a in
fecc
ione
s co
mpl
icada
s y
pacie
ntes
por
tado
res
de
a in
fecc
ione
s co
mpl
icada
s y
pacie
ntes
por
tado
res
de
a in
fecc
ione
s co
mpl
icada
s y
pacie
ntes
por
tado
res
de
a in
fecc
ione
s co
mpl
icada
s y
pacie
ntes
por
tado
res
de
sond
aso
nda
sond
aso
nda
Cis
titis
Cis
titis
Cis
titis
Cis
titis
- ---PN PNPNPN
no c
ompl
icad
ano
com
plic
ada
no c
ompl
icad
ano
com
plic
ada
ITU
com
plic
ada
ITU
com
plic
ada
ITU
com
plic
ada
ITU
com
plic
ada
ITU
en
ITU
en
ITU
en
ITU
en
sond
ado
sond
ado
sond
ado
sond
ado
(n =
202
)(n
= 1
00)
(n =
114
)Escherichia coli
92%
92%
92%
92%
51%
51%
51%
51%
32%
32%
32%
32%
Klebsiella spp.
3% 3%3%3%15
%15
%15
%15
%4% 4%4%4%
Proteus, Morganella,
Providencia
4% 4%4%4%11
%11
%11
%11
%22
%22
%22
%22
%
Citrobacter, Enterobacter,
Serratia
0% 0%0%0%9% 9%9%9%
15%
15%
15%
15%
Pseudomonas aeruginosa
0% 0%0%0%12
%12
%12
%12
%18
%18
%18
%18
%Acinetobacter spp.
0% 0%0%0%1% 1%1%1%
6% 6%6%6%Enterococo
0% 0%0%0%10
%10
%10
%10
%16
%16
%16
%16
%Estafilococos
3% 3%3%3%1% 1%1%1%
6% 6%6%6%Hongos
0% 0%0%0%4% 4%4%4%
12%
12%
12%
12%
Polimicrobiana
< 1%
< 1%
< 1%
< 1%
5 555- ---10
%10
%10
%10
%20 202020
- ---39% 39%
39%
39%
Enfe
rmIn
fecc
Mic
robi
ol C
lin. 2
005;
23(S
upl.
4):5
7-66
ITU
sIT
Us
ITU
sIT
Us
en P
acie
ntes
son
dado
sen
Pac
ient
es s
onda
dos
en P
acie
ntes
son
dado
sen
Pac
ient
es s
onda
dos
Col
ocac
iC
oloc
aci
Col
ocac
iC
oloc
ació
n de
son
da y
tipo
n de
son
da y
tipo
n de
son
da y
tipo
n de
son
da y
tipo
Gra
doG
rado
Gra
doG
rado
Rec
.R
ec.
Rec
.R
ec.
1.C
oloc
ar e
n co
ndic
ione
s de
ant
isep
sia
adec
uada
.2.
Util
izar
lubr
ican
te y
son
da d
el m
enor
cal
ibre
pos
ible
.3.
En s
onda
jes
de m
enos
de
una
sem
ana
de d
urac
ión,
las
sond
as
impr
egna
das
de a
ntib
iótic
os p
uede
n di
smin
uir l
a fre
cuen
cia
de
bact
eriu
ria a
sint
omát
ica.
4.La
s so
ndas
de
plat
a re
duce
n de
form
a si
gnifi
cativ
a la
pre
senc
ia d
e ba
cter
iuria
asi
ntomát
ica,
aun
que
sólo
en
sond
ajes
men
ores
de
una
sem
ana.
B
Inte
rnational
Journ
al o
f A
ntim
icro
bia
l Agen
ts 3
1S (20
08) S
68–S
78
Prev
enci
Prev
enci
Prev
enci
Prev
enció
n nnnG
rado
Gra
doG
rado
Gra
doR
ec.
Rec
.R
ec.
Rec
.
1.Lo
s si
stem
as d
e so
ndaj
e de
ben
ser c
erra
dos.
2.La
dur
ació
n de
l son
daje
deb
e se
r la
men
or p
osib
le.
3.N
o se
reco
mie
nda
la a
plic
ació
n tó
pica
de
antib
iótic
os e
n la
son
da,
uret
ra o
mea
to.
4.El
ben
efic
io d
e la
adm
inis
tración
de
antib
iótic
os d
e fo
rma
prof
iláct
ica
no h
a si
do e
stab
leci
do, p
or lo
tant
o no
se
reco
mie
nda.
5.N
o se
ha
esta
blec
ido,
en
los
sond
ajes
de
larg
a du
ración
, el
inte
rval
o de
tiem
po más
ade
cuad
o pa
ra e
l cam
bio
de s
onda
.
A B
ITU
sIT
Us
ITU
sIT
Us
en P
acie
ntes
son
dado
sen
Pac
ient
es s
onda
dos
en P
acie
ntes
son
dado
sen
Pac
ient
es s
onda
dos
Inte
rnational
Journ
al o
f A
ntim
icro
bia
l Agen
ts 3
1S (20
08) S
68–S
78
Dia
gnD
iagn
Dia
gnD
iagnó
stic
ost
ico
stic
ost
ico
Gra
doG
rado
Gra
doG
rado
Rec
.R
ec.
Rec
.R
ec.
1.N
o se
reco
mie
nda
la re
aliz
ació
n de
uro
culti
vo e
n lo
s ca
sos
de
bact
eriu
ria a
sint
omát
ica.
2.En
pac
ient
es s
into
mát
icos
, ade
más
de
uroc
ultiv
o, s
e re
com
iend
a la
re
aliz
ació
n de
hem
ocul
tivo.
3.Lo
s ep
isod
ios
febr
iles
en p
acie
ntes
son
dado
s de
larg
a du
ración
ap
arec
en sól
o en
el 1
0% d
e lo
s ca
sos.
Es
prec
iso
desc
arta
r otra
s ca
usas
de
fiebr
e en
est
os p
acie
ntes
.
B C A
ITU
sIT
Us
ITU
sIT
Us
en P
acie
ntes
son
dado
sen
Pac
ient
es s
onda
dos
en P
acie
ntes
son
dado
sen
Pac
ient
es s
onda
dos
Inte
rnational
Journ
al o
f A
ntim
icro
bia
l Agen
ts 3
1S (20
08) S
68–S
78
DIA
GNÓ
STIC
O C
LíN
ICO
(Loe
b, 2
001)
–Fi
ebre
> 3
7,9º
o au
men
to d
e 1,
5ºso
bre
la te
mpe
ratu
ra
basa
l.+
UN
O d
e es
tos
s+
UN
O d
e es
tos
s+
UN
O d
e es
tos
s+
UN
O d
e es
tos
sínt
omas
ntom
asnt
omas
ntom
as–
Esca
lofrí
os c
on o
sin
cau
sa id
entif
icad
a.–
Mol
estia
en án
gulo
cos
tove
rtebr
alo
flanc
o de
nue
va
apar
ició
n.–
Del
irio
de n
ueva
apa
rició
n.
Baja
Sen
sibi
lidad
. Baj
o VP
P y
alto
VPN
.
ITU
sIT
Us
ITU
sIT
Us
en P
acie
ntes
son
dado
sen
Pac
ient
es s
onda
dos
en P
acie
ntes
son
dado
sen
Pac
ient
es s
onda
dos
Trat
amie
nto
Trat
amie
nto
Trat
amie
nto
Trat
amie
nto
Gra
doG
rado
Gra
doG
rado
Rec
.R
ec.
Rec
.R
ec.
1.El
Tra
tam
ient
o an
tibió
tico
sólo
se
reco
mie
nda
en c
asos
de
paci
ente
s si
ntomát
icos
y e
stá
indi
cado
el c
ambi
o de
son
da e
n pa
cien
tes
sond
ados
de
más
de
7 dí
as.
2.La
pre
senc
ia d
e ca
ndid
uria
oblig
a a
valo
rar e
l cam
bio
de s
onda
, e
incl
uso,
el t
rata
mie
nto
oral
, que
está
siem
pre
indi
cado
en
los
caso
s si
ntomát
icos
.
3.En
el t
rata
mie
nto
empí
rico
se re
com
iend
a la
util
izac
ión
de
antib
iótic
os d
e am
plio
esp
ectro
.
A C
ITU
sIT
Us
ITU
sIT
Us
en P
acie
ntes
son
dado
sen
Pac
ient
es s
onda
dos
en P
acie
ntes
son
dado
sen
Pac
ient
es s
onda
dos
Inte
rnational
Journ
al o
f A
ntim
icro
bia
l Agen
ts 3
1S (20
08) S
68–S
78
BAC
TER
IUR
IA A
SIN
TOM
ATIC
A N
ON
ON
ON
OR
EQU
IER
E TR
ATAM
IEN
TO p
or:
–El
ries
go d
e de
sarro
llar u
na in
fecc
ión
urin
aria
sin
tomát
ica
es
bajo
.–
la B
A re
curri
ráa
los
poco
s dí
as.
–el
trat
amie
nto
de la
BA
no re
duce
el p
orce
ntaj
e de
epi
sodi
os
febr
iles
de o
rigen
urin
ario
con
resp
ecto
a lo
s pa
cien
tes
no
trata
dos.
–la
adm
inis
tración
de
antib
iótic
os re
petid
os c
ondi
cion
ará
la
sele
cció
n de
mic
roor
gani
smos
resi
sten
tes.
ITU
sIT
Us
ITU
sIT
Us
en P
acie
ntes
son
dado
sen
Pac
ient
es s
onda
dos
en P
acie
ntes
son
dado
sen
Pac
ient
es s
onda
dos
Enfe
rmIn
fecc
Micr
obio
l Clin
2008
;26(
5):2
99-3
10
•BA
CTE
RIU
RIA
ASI
NTO
MAT
ICA
SI
SI
SI
SI R
EQU
IER
E TR
ATAM
IEN
TO :
–An
tes
de s
omet
er a
l pac
ient
e a
ciru
gía
urológ
ica
(ries
go >
60%
de
bact
erie
mia
)–
Cua
lqui
er m
anip
ulac
ión
del t
ract
o ur
inar
io(e
xcep
to e
n el
reca
mbi
o de
son
da)
–En
pac
ient
es c
on fa
ctor
es d
e rie
sgo
de e
ndoc
ardi
tis y
en
em
bara
zada
s
ITU
sIT
Us
ITU
sIT
Us
en P
acie
ntes
son
dado
sen
Pac
ient
es s
onda
dos
en P
acie
ntes
son
dado
sen
Pac
ient
es s
onda
dos
Enfe
rmEn
ferm
Enfe
rmEn
ferm
Infe
ccIn
fecc
Infe
ccIn
fecc
Micr
obio
l M
icrob
iol
Micr
obio
l M
icrob
iol C
lin Clin
Clin
Clin
2008
;26(
5):2
9920
08;2
6(5)
:299
2008
;26(
5):2
9920
08;2
6(5)
:299
- ---310 310
310
310
CIS
TITI
S AG
UD
A
•Fo
sfom
icin
a-tro
met
amol
en u
na d
osis
de
3 g,
por
su
elev
ada
activ
idad
fren
te a
E. c
oli,
P. a
erug
inos
ay
los
bacil
os g
ram
posit
ivos.
•Am
oxic
ilina/ác
ido
clav
ulán
ico
500
mg/
8 h
pued
e se
r una
al
tern
ativ
a, e
n un
idad
es c
on b
ajo
riesg
o de
infe
cció
n po
r P.
aer
ugin
osa,
y e
n pa
cient
es s
in tr
atam
ient
o an
tibió
tico
prev
io.
•D
urac
ión
del t
rata
mie
nto
de 7
día
s.
ITU
sIT
Us
ITU
sIT
Us
en P
acie
ntes
son
dado
sen
Pac
ient
es s
onda
dos
en P
acie
ntes
son
dado
sen
Pac
ient
es s
onda
dos
Enfe
rmEn
ferm
Enfe
rmEn
ferm
Infe
ccIn
fecc
Infe
ccIn
fecc
Micr
obio
l M
icrob
iol
Micr
obio
l M
icrob
iol C
lin Clin
Clin
Clin
2008
;26(
5):2
9920
08;2
6(5)
:299
2008
;26(
5):2
9920
08;2
6(5)
:299
- ---310 310
310
310
Piel
onef
ritis
y/o
sep
sis
urin
aria
Trat
amie
nto
hosp
itala
rio
•Am
oxic
ilina/ác
ido
clav
ulán
ico
1 g
i.v./8
h•
Paci
ente
con
sos
pech
a de
SAR
M (c
olon
izac
ión
prev
ia) y
en
el
alér
gico
a lo
s be
tala
ctám
icos
, se
inic
iará
con
gluc
opép
tidos
(van
com
icin
a, te
icop
lani
na)
•Az
treon
am 1
g/8
h o
cef
tazi
dim
a 1
g/8
h.•
Pipe
raci
lina/
tazo
bact
am4
g/8
h o
un c
arba
pene
mes
.
ITU
sIT
Us
ITU
sIT
Us
en P
acie
ntes
son
dado
sen
Pac
ient
es s
onda
dos
en P
acie
ntes
son
dado
sen
Pac
ient
es s
onda
dos
Enfe
rmEn
ferm
Enfe
rmEn
ferm
Infe
ccIn
fecc
Infe
ccIn
fecc
Micr
obio
l M
icrob
iol
Micr
obio
l M
icrob
iol C
lin Clin
Clin
Clin
2008
;26(
5):2
9920
08;2
6(5)
:299
2008
;26(
5):2
9920
08;2
6(5)
:299
- ---310 310
310
310
PRO
STAT
ITIS
PRO
STAT
ITIS
PRO
STAT
ITIS
PRO
STAT
ITIS
•Tip
o I
Tipo
ITi
po I
Tipo
I. P
rost
atiti
s Ba
cter
iana
Agu
da
. Pr
osta
titis
Bac
teria
na A
guda
.
Pros
tatit
is B
acte
riana
Agu
da
. Pr
osta
titis
Bac
teria
na A
guda
(PBA
)-Inf
ección
agu
da d
e la
pró
stat
a.
•Tip
o II
Tipo
IITi
po II
Tipo
II.
Pros
tatit
is B
acte
riana
Cr
. Pr
osta
titis
Bac
teria
na C
r.
Pros
tatit
is B
acte
riana
Cr
. Pr
osta
titis
Bac
teria
na C
róni
ca
nica
ni
ca
nica
(PBC
)-In
fecc
ione
s ur
inar
ias
recu
rrent
es.
•Tip
o III
.Ti
po II
I.Ti
po II
I.Ti
po II
I.Pr
osta
titis
Cr
Pros
tatit
is C
rPr
osta
titis
Cr
Pros
tatit
is C
róni
ca/S
nica
/Sni
ca/S
nica
/Sín
drom
e de
dol
or p
elvi
ano
crnd
rom
e de
dol
or p
elvi
ano
crnd
rom
e de
dol
or p
elvi
ano
crnd
rom
e de
dol
or p
elvi
ano
cró
nico
nico
nico
nico
- ---Sin
infe
cció
n de
mos
trada
A. In
flam
ator
io-P
rese
ncia
de
leuc
ocito
s en
sem
en y
sec
reci
ones
pro
stát
icas
.
B. N
o in
flam
ator
io-A
usen
cia
de le
ucoc
itos
en s
emen
y s
ecre
cion
es p
rostát
icas
.
•Tip
o IV
Tipo
IVTi
po IV
Tipo
IV. P
rost
atiti
s In
flam
ator
ia
. Pro
stat
itis
Infla
mat
oria
. P
rost
atiti
s In
flam
ator
ia
. Pro
stat
itis
Infla
mat
oria
asi
ntom
asin
tom
asin
tom
asin
tomá
tica
tica
tica
tica- ---
Ause
ncia
de
sínt
omas
sub
jetiv
os. S
e
diag
nost
ica
por b
iops
ia p
rostát
ica
o p
or la
pre
senc
ia d
e le
ucoc
itos
en s
ecre
cion
es p
rostát
icas
o se
min
ales
dur
ante
la e
valu
ació
n de
otro
s tip
os.
5-1
0%
90
%
Etio
log
Etio
log
Etio
log
Etio
logí
a aaa: E
sche
richi
aCo
li, Kl
ebsie
llasp
p, P
rote
usm
irabi
lis,
ente
roco
ccus
faec
alis
y Ps
eudo
mon
aae
rugi
nosa.
Stap
hylo
cocc
usau
reus
y Ba
cter
oide
ssp
p.
Fact
ores
de
riesg
oFa
ctor
es d
e rie
sgo
Fact
ores
de
riesg
oFa
ctor
es d
e rie
sgo:
Ant
eced
ente
de
cate
teriz
ació
n, in
stru
men
taliz
ació
n ur
inar
ia, v
acia
do v
esic
al d
isfu
ncio
nal y
las
rela
cion
es s
exua
les
anal
es
sin
prot
ección
Cl
Cl
Cl
Clín
ica
nica
nica
nica
: Agu
da/C
róni
ca.
Uro
culti
vo/P
rde
Stam
ey/N
icke
l. PS
A/Ec
ogra
fía tr
ansr
ecta
l.
PRO
STAT
ITIS
PRO
STAT
ITIS
PRO
STAT
ITIS
PRO
STAT
ITIS
PRO
STAT
ITIS
PRO
STAT
ITIS
PRO
STAT
ITIS
PRO
STAT
ITIS
Ce
ftri
axo
na
1-2
gr
IV/d
+ le
vo
flo
xa
cin
o
50
0-7
50
ora
l 1
ve
z/d
Cip
roflo
xa
cin
o40
0 m
g iv c
ad
a1
2 h
o le
vo
flo
xa
cin
o5
00
mg
iv c
ad
a2
4 h
4 s
em
an
as
Pro
sta
titi
s a
gu
da
co
mp
lic
ad
a
Pro
sta
titi
s A
gu
da
no
c
om
pli
ca
da
Ele
cc
ión
Alt
ern
ati
vas
Sin
rie
sg
o d
e I
TS
Cip
roflo
xa
cin
o 5
00
mg
ca
da
12
h o
Le
vo
flo
xa
cin
o5
00
-75
0 V
O
2-4
se
ma
na
s
TM
P-S
MX
DS
(1
60
mg
TM
P)
2 v
ece
s/d
Co
n r
iesg
o d
e I
TS
Ce
ftri
axo
na
25
0 m
gIM
o C
efixim
a
40
0 m
go
ral x1
do
sis
+ D
oxic
iclin
a
10
0 m
gca
da
12
h
o a
zitro
mic
ina
50
0 m
g
2 s
em
an
as
Pro
sta
titi
s C
rón
ica
Cip
roflo
xa
cin
o 4
00
mg
iv
Le
vo
flo
xa
cin
o5
00
mg
iv
4-6
se
ma
na
s
TM
P-S
MX
DS
(1
60
mg
TM
P)
2 v
ece
s/d
Clinic
al In
fect
ious
Dis
ease
s 20
10; 50(
12):
164
1–16
52
N
N
N
N E
ngl
Engl
Engl
Engl
J J J J M
edM
edM
edM
ed20
12;3
66:1
028
2012
;366
:102
820
12;3
66:1
028
2012
;366
:102
8- ---37 373737
.
Anna
ls o
f Int
erna
l Med
icin
e 6
Mar
ch 2
012
Anna
ls o
f Int
erna
l Med
icin
e 6
Mar
ch 2
012
Anna
ls o
f Int
erna
l Med
icin
e 6
Mar
ch 2
012
Anna
ls o
f Int
erna
l Med
icin
e 6
Mar
ch 2
012