Cung cap kha nang tai chinh va dau tw cho cac doanh nghiep nho va vij'a: Kinh nghiem cua Oai Loan'*'

TS. VU HUNG CUdNG*

Bdi viel ndy lap trung vdo ede ndi dung chinh: i) cdc bien phdp cita Chinh phu Ddi Loan nhdm ndng cao khd nang tdi chinh cho doanh nghiep nhd vd vita (DNNW); ii) bdo lanh lin dung ddi vdi DNNW a Ddi Loan; iii) cdc bien phdp eua Chinh phu Ddi Loan nhdm ndng cao khd ndng ddu tu cho DNNW; iv) tiep can ngudn vdn vd bdo ldnh tin dung ddi vdi DNNW a Viet Nam.

Tie khda: doanh nghiep nhd vd vira; tin ditng ddi vdi doanh nghiep nhd va vira; kinh nghidm Ddi Loan.

DNNVV la ddng luc quan trgng ddi vdi phat tridn kinh td ciia Ddi Loan hon nura the ky qua. Trong giai doan

2007 - 2012, CO cdu DNNVV tap trung chii ydu d Unh vuc dich vu (chiem khoang 80%), cdc DNNVV trong linh vuc cdng nghidp chi chidm khoang 18 - 19% nhung ddng gdp khoang 50% tdng doanh thu vd khoang 70% tdng doanh thu xudt khdu . Trong hon 30 ndm qua, cac DNNVV cua Dai Loan da ehuydn hudng hoat dgng sang ITnh vuc cdng nghd va dich vu vd y thiic dugc tim quan trpng cua cdng nghd, ddi mdi va ehdt lugng ddi vdi su phat tridn ciia doanh nghidp va cua qudc gia. Mgt sd DNNVV dd tich IQy du ngudn lire tdi chinh dd phdt tridn ve quy md va trd thanh doanh nghidp Ion. Cac

*\'\%n Hin LSm Khoa hflc xa h$i Vift Nam * "Nghien cuu nay dugc lai trg bdi Quy Phat triin Khoa

hQC va Cong ngh? Qudc gia (NA POSTED) trong di tai ma so 114.5-20} 1.22" ^

^ Trung iSm so li?u Ihue, B$ Tii chlnh DAi Loan, so lieu giai d o ^ 2007-2012.

doanh nghidp cdn lai van duy tri quy md vira vd nhd vd lrd thanh nha cung cap ve tinh trong chudi cung iing ndi dia. Day la mdt hidn tugng dgc dao d Dai Loan: cac cdng ty ldn da khdng "gidt ehdt" ma giup dinh hudng sir phdt tridn cua cac DNNVV (Audrey Wang, 2010).

Nhieu DNNVV tai Dai Loan sd hitu cong nghd ddc dao va cdc san phdm sang tao nhung han chd ve quy md. vdn, cdng nghd. Do quy mo nhd, hieu qud hoat ddng cdn chua cao, ddng tien khdng dn dinh va thieu minh bach tai chinh, cac DNNVV thudng gap khd khan trong tim kidm tdi trg tu cic thi trudng vdn hoac lidn doanh do md hinh kinh doanh chua chiing minh dugc vd/hoac thidu hd so theo doi tu ngan hang do hoal ddng tdi chinh hoac ddng tidn khdng dn djnh vd thieu tai san thd chap. Didu ndy lam anh hudng lidu cyc tryc tidp ddn kha ndng phdt tridn cua cac DNNVV, va ro rang la cac DNNVV rdt cdn Chinh phii hd trg nhidu hon vd hudng din tai chinh va bdo lanh tin dung. Dd ho trg toan

NhOng vin di KINH Tt VA CHINH TR| JWt GIOI So 2(226) 2015

Cung cap kha nang tai chinh va dau t u cho cac doanh nghigp... Vu HiJng Cuifng

didn cho eac DNNVV phdl trien va thu hut dugc nhidu hon cdc kdnh tdi chinh, Bp Kinh td Ddi Loan (MOEA) da lam vide tich eye dd cung cdp cac dich vu gia tri gia tang sang lao mdi lien quan ddn bao lanh, dau tu va hudng dan tin dung cho cac DNNVV. tir dd giup cac DNNVV cd nhidu co hgi hon tiep can cac kdnh tai chinh.

1. Cac bien phap nang cao kha nang tai chinh cho DNNW

/. /. Cung cap djch vu vd ho tra tdi chi'nh

Cue DNVVV (SMEA) thanh lap cac Trung tam Xu ly su c6 cho DNNVV (SME

Troubleshooting Centers) nham cung cdp cho cac DNNVV dich vu lu van phii hgp vdi nhu cdu cua limg doanh nghidp. Cac Trung tam Xii Iy sir cd cho DNNVV nay cung cdp dich vu hd trg nhanh va hieu qud trdn pham vi rdng, bao gdm chan doan tai chinh, tu vdn, tdi trg cdc khoan vay lidn quan den gidi thidu, hudng ddn, tdi cdp vdn, gia han. ban muc tin dung... cho ca ngudi di vay va ngudi cho vay dd giiip cdc DNNVV lang cudng nang luc lai chinh va quan ly rui ro. Co chd tu van tai chinh cho doanh nghidp nhd vd vira dugc the hidn trong Hinh 1.

Hinh 1: Co che Ux van tai chfnh doi voi doanh nghiep nho va vira

Doanh nghifp nho va vCra

11 bi^n ph^p trong he

thong hudng dan

DhfNVV

Van dc phi lili chinh

Di6u tra •i^\ chinh

Trung tam Xii Iy sir co cho

DNNVV Djch vu tir van true tiep

Chfin doSn t^i chfnh

/ Giup cdc DNNVV

b^o dam v6n trong giai doan kh6 khan

vl tai chinh

\

N

/

M L-hin

Tu van/gi6i thi§u c4 nhan

' Chan doan

tai chinh

TSl ea

Bao ianh

tin dung

' Tu van

cho vay

Tu van cho vay

Giap c ic DfJNVV dang

doi mat v6i ldi6 klian

nghiem trong vl tAi ciiinti

niimig van pliat triin kha

tiii dua tren chan doan tai

chlnh. Cue DNNVV hoac

cac t6 chuc tin dung I6n

nhat sS t6 chiic hpp di tu

van cho vay

Ngu6n: Cue Doanh nghiep nho va vira, Bo Kinh ti Dai Loan, 2013.

1.2. Thanh lap cdc cdng lien hi dich vu tai chinh cho DNNW

De gilip cung cip cho chti sa hiru va nha quan ly DNNVV cac thong tin tai chinh ma ho can va mo rong cac kenh dich vu tai chinh cho cac DNNVV (SME Financing Service Contact

Windows), Cue DNNVV da b6 tri thiit lap cac c6ng lien he dich vu tai chinh cho DNNVV trong cac chi nhanh cua cac t6 chirc tai chinh Ion. Cong liSn he nay cung eSp dich vu diju tra va tu van lien quan den bao lanh tai chinh, diu tu va quan ly tai chinh. Cac DNNVV co thS sir

50- - NtiUng van de KINH I t VA CHINH TRj THfi G i d l S6 2(226) 2016

J_HungCtr^ Cung cap kha nang tai chinh va dau tu cho cac doanh nghi?p...

dung cdc cdng lidn he dd cd dugc thdng tin lai chinh toan didn va dd tim hidu vd cac loai khoan vay lai sudt thdp ma chmh phu ddnh cho cac DNNVV, qua do gitip giai quydt eac vdn dd tai chinh cua cac DNNVV. Mat khac, cac DNNVV CO thd phdn hdi thdng tin qua cdc Cira Lien he ddn Chinh phu dd siia ddi vd hoan thidn chinh sach.

1.3. Dien ddn Dieh v(i tdi chinh cho DNNVV (SME Financing Services Platform)

Tai cudc hgp cua Uy ban Qudn ly QuJ Phdl tridn hay Dai td DNNVV dugc td chiic vdo thdng 4/2008, Uy ban da phd duydt phdn bo 5 tridu dai Id tir Quy Phdl tridn DNNVV (cdng them 5 tridu ddi td tir moi ngan hang trong sd 5 ngdn hang la: Ngan hdng Hgp tac Ddi Loan, Ngan hang Thinh vugng. Ngan hdng Kinh doanh Dai Loan, Ngdn hang E.Sun vd Ngan hang Thuong mai Chinatrust vdi tdng vdn ddu tu 30 tridu dai Id) dd thanh lap Dien ddn Dich VLi Tdi chinh cho DNNVV nhdm gitip cdc DNNVV dd dang hem trong tidp can cdc khoan vay bao dam bang viec cung cdp thdng tin chi tidt, ro rang, minh bach vd hoat ddng cua DNNVV dd cac ngan hang cd co sd cho vide ra quyet djnh khi nao cd thd cap cac khoan vay cho cdc DNNVV. Ndu ngan hang cd dugc biic tranh rd rang vd thyc trang md hinh kinh doanh va nhu cdu vdn vay cua doanh nghidp, ngan hang se dd dang hon trong vide md rdng kha nang cap cac khoan vay, lao ra md hinh ddi bdn cung cd Igi giiJa cac DNNVV vd td chuc tin dung. Dien dan Dich vu tai chinh cho DNNVV chinh thiic bat dau hoat ddng tu ngay 01/4/2009, linh ddn nam 2013 da cd 26 ngdn hang tham gia didn dan ndy.

1.4. Sir dung cdc khodn vay chfnh sdch di giup cdc DNNW co dime tdi trgr cho edc dir dn dgc biet

Chinh phli cung cdp cho cac DNNVV nhidu loai kliodn vay chinh sdch khac nhau, tryc tidp hoac thdng qua hgp lac vdi cac ngdn hang.

Didm phdn biet gi&a cdc khoan vay nay vdi cac khodn vay thdng thudng la cac khodn cho vay chinh sach cdp cho cdc dy an cd muc dfch cu the vdi lai suat uu dai. Trong nam 2013, tdng cdng cd 24 khoan vay chinh sach cd san uong 11 loai hinh, bao gdm cac khoan vay de ndng cap DNNVV, khoan vay dd mua may mdc thidt bi san xudt, khodn vay de khdi ddu kinh doanh, khoan vay dd nghidn ciiu va tridn khai, khoan vay dd phdt tridn du lich, khodn vay dd xudt khdu va dau tu ra nudc ngodi, khoan vay de phuc hdi, khodn vay cd gia tri nhd, kliodn vay dd tranh chap bang sang chd qudc td, khodn vay cho cdc dich vu phdn phoi, khoan vay cho cac doanh nhan la nhiing ngudi tir nudc ngoai trd vd Dai Loan.

1.5. Ke hoach tang von vay tic cdc ngan hdng trong nir&c cho cdc DNNW

BQ khuydn khich phat tridn mdi quan he hgp tdc lau dai giiJa cac DNNVV va cac ngdn hang, va qua dd giup cdc DNNVV cd vdn luu dgng, Uy ban Giam sdt tdi chinh (FSC) da quydl djnh cdn tidp tuc Ihyc hidn giai doan thii tdm ciia Kd hoach tdng vdn vay tir cdc ngan hdng trong nudc cho cac DNNVV, lir ngay 01/01/2013 ddn 31/12/2013, vdi muc tidu ndng cao du ng cho vay cua cac ngan hang trong nudc cho cac DNNVV it nhdt 240 ty NDT vao cudi nam 2013. trong dd 50 - 90% tdng vdn vay la cho vay bdo dam. Den cudi nam 2012, Idng du ng cho vay cua cdc ngan hang trong nudc cho cdc DNNVV dat mure 4.447,5 ty dai td, tang 379.8 ty ddi td (tuong duong 9,34%) so vdi cudi nam 2011. Ddi tugng cac DNNVV cd du didu kien nhan hd trg theo chuong Irinh nay da dugc md rgng bdi ddi tugng doanh nghidp thuong mai nhd dugc dinh nghTa trong Dieu 5 Ludt Dang ky Thuong mai phii hgp vdi cdc lidu chi cua Quy Bao lanh Tin dung ddi vdi DNNVV.

1.6. Cung cap dich vu ho trg- quan Iy tai chinh chuyen sau

Trung lam Hd Irg hgi nhdp kinh doanh nhd Ddi Loan dugc thanh lap ndm 1982 bdi su ddng

NhOng vin di KINH Tt vA CHiNH TRj THt Giai So 2(226) 2015 51^

Cung cap kha nang tai chfnh va dau tu cho cac doanh nghiep... Vu Hung Ctfcrng

gdp ciia bdy td chirc tdi chinh, bao gdm Ngan hang Ddi Loan, Ngan hdng Dat dai Dai Loan, Ngdn hang Hgp lac Dai Loan, Ngdn hang Thinh vugng, Ngan hang Thuong mai Hoa Nam, Ngan hang Thuong mai Trung Hoa, Ngan hang Kinh doanh Dai Loan, vdi muc tidu tang cudng kha ndng qudn Iy va nang lyc canh tranh ciia cdc D N N W thdng qua cung cdp hudng dan toan didn, ho trg di kem ldi chinh, tu vdn vd cai thidn quan ly tai chinh, ho Irg uom tdi nang chuyen mon, phu hgp vdi chidn lugc ciia Chinh phu vd phat trien cdc DNNVV. Trung tdm cung cap hudng ddn va dich vu hd trg vay vdn toan dien cho cac DNNVV Ihyc su co tidm nang phat trien, da dugc trai ngliiem qua cac khd khan de dat dugc ngudn vdn vay tir cac to chiic lai chinh.

/. 7. Khodn vay cho cde doanh nhdn tre

Bg Kinh td Dai Loan da tridn khai chuong trinh cap cac khoan vay cho cac doanh nhdn tre (Young Entrepreneur Financing Loans) tir ihdng 8/2012. Cac doanh nhan Ire cd tudi ddi lir 26 - 45 CO dil dieu kidn cd the vay vdn tir chuong trinh nay dd co von khdi nghidp vdi lai suat im dai, va dugc hudng lgi tir vide cung cdp bao Ianh lin dung tryc tidp len ddn 90 - 95% tir Quy Bao lanh Tin dung ddi vdi DNNVV.

2. Bao Ianh tfn dung doi voi DNNVV o Dai Loan

Dd tang cudng cung cdp bdo lanh tin dung cho cac DNNVV, Chinh phii Dai Loan da thdnh lap Quy Bao lanh tin dung ddi vdi DNNVV vao nam 1974. Gdn day, Chinh phu Dai Loan tidp tuc no luc dam bao rdng hoat ddng ciia he thdng bdo Ianh tin dung va he thdng hudng ddn hoat ddng ciia nganh cong nghidp phu hgp vdi muc tidu chinh sdch cdng nghidp ciia Chinh phii (qua dd tao didu kidn dd thyc hidn chinh sach cd hidu qua). Tir ngay 15/5/2003, Bd Kinh td da Ihay the Bd Tai chinh la co quan quan ly va gidm sat doi vdi Quy Bao lanh tin dung ddi vdi D N N W . Tir thdi diem nay, Quy Bao Ianh tin dung doi vdi DNNVV cd the cung cap cd bao lanh tin dung tryc liep va gian tidp.

2.L Quy Bao Ianh tin dung doi vdi DNNW: Nguyen tSc, hoat dgng va chtrc nang

Muc dich chinh cua vide thdnh lap Quy Bao lanh Tin dung ddi vdi DNNVV la cung cdp bdo lanh tin dung cho cac DNNVV, phdi hgp chat che vdi cac Id chiic tdi chinh trong phat tridn dich vu hudng dan tai chinh cho cdc DNNVV, gilip cac DNNVV cd dugc cac ngudn tai trg ma hg can ttr cac td chirc tdi chinh, gdp phdn vdo sir phdl tridn ldnh manh ciia khu vuc DNNVV Dai Loan va thiic day tang Irudng kinh td va dn dinh xa hgi Dai Loan. Chiic nang chinh ciia Quy Bao lanh tin dung ddi vdi DNNVV nhu sau:

i) Giup cdc DNNVV vugt qua nhung kho

khan ma hg dang ddi mat Irong cung cdp tai san

thd chap can thidt dd bdo dam tidn vay;

ii) Dd cac to chiic tai chinh san sang cung

cdp cac khoan vay cho cac DNNVV;

iii) Dd toi da hoa hidu qua cua dy an hudng

dan thuc hidn bdi cac td chiic hudng ddn

DNNVV khac.

2.2. Quy Bdo ldnh tin dung ddi v&i DNNW

vd dffn de nghi bdo lanh tin dung

Co chd thdnh lap va hoat dgng cua Quy Bao

lanh tin dung ddi vdi DNNVV lidn quan ddn

vide phdn bd ngdn sach hd trg ciia Chinh phii va

vide ky kdt hgp ddng vdi cdc td chiic tai chinh,

theo do hg ddng y cung cap vdn bd sung dd tang

cudng kha ndng cung cdp bao lanh tin dung cua

Quy vd chia se nii ro khong thu hdi dugc von

(xem Hlnh 2), qua dd cho phep Quy lidp tuc

cung cdp bao lanh tin dyng vd giiip cac

D N N W thyc sy cd tidm nang phdt tridn nhung

thidu tdi san the chdp dam bdo du ngudn tai

chinh can thidt tir cac td chiic tai chinh. Tinh

ddn cudi thang 6/2013, khoan trg cdp chinh phii

tich luy len tdi 88,593 ty dai te (chidm 79,45%

tdng trg cap); cac td chiic tai chinh da ky trg

cdp tich luy len tdi 22,411 ty ddi td (chiem

20,10% tdng trg cdp).

•52." - NhOng vin di KINH T t VA CHJNH TR| THt G\Cf\ So 2(226) 2015

VuJHungCu^^ng Cung cap kha nang tai chinh va dau tir cho cac doanh nghigp..

^'nh 2: Thanh lap va hoat dgng cua Quy Bao Ianh tin dung doi voi DNNVV

Nguon: Quy Bdo ldnh tin dung ddi vdi DNNW, 2013.

Don dd nghj bdo Ianh tin dung cd thd dugc thyc hidn hode thdng qua mot td chiic tdi chtnh, hode tryc liep nop eho Quy Bao lanh tin dung doi vdi DNNVV, hode qua mdt cira ehuydn dyng, tuy thude vao ydu cdu ciia mdi doanh nghidp cd don dd nghi.

i) Nop dan de nghi bdo lanh lin dung thdng qua mgt Id ehire ldi ehinh:

Quy Bao lanh Tin dung doi vdi DNNVV da ky kdt cac thda thuan bdo lanh tin dung vdi 40 td chiic tai chinh hang ddu ciia Dai Loan. Cac doanh nghidp cd thd nop don dd nghi cap bao ldnh tin dung tai bit ky diem nao ciia hon 3.000 chi nhdnh thudc 40 td chirc tai chinh cua Dai Loan. Td chiic tai chinh se ehuydn don cua doanh nghiep cho Quy Bao lanh tin dung ddi vdi DNNVV. Dd ndng cao ehdt lugng dich vu tdng thd vd tao ra mgt mdi trudng xir ly true luydn than thien hon, Quy Bao lanh tin dung ddi vdi DNNVV da co cau lai he thdng "bao lanh iiy quydn" va "bdo lanh dir an ddc bidt" de cac don dd nghi ciia doanh nghidp nhan dugc thdng qua cac td chiic tai chinh dugc xii ly bdi mgt cira thdng i^^t; he thdng xir ly tryc tuydn bdo

lanh tin dung mdi da dugc van hdnh tir ngdy 01/7/2012.

ii) Nop dan de nghi bdo ldnh tin ditng true tiep lgi Quy

Cac DNNVV vdi nang lyc nghien ciiu va tridn khai tdt, cd tidm nang md rdng hoat dgng hoac phat tridn thi trudng, va cac DNNVV do cac CO quan Chinh phii gidi thidu cd thd nop don de nghi bdo lanh tin dung tryc tidp tai Quy Bdo lanh Tin dung ddi vdi DNNVV, sau dd hg cd thd cd dugc bao dam ldi chinh tir cac Id chuc tai chinh.

iii) Nop dan de nghi bdo ldnh lin dung thdng qua mgt cira ehuyen dung:

Dd ho trg cho mdt nganh cu thd (chang han nhu ngdnh Van hda vd sang tao), mdt co quan cd lidn quan cua Chinh phii cung cdp mgt cua ehuydn dung, qua do mgt DNNW hgi du didu kidn trong ngdnh nay cd the nop don dd nghi bdo lanh lin dung vdi cdc didu kidn uu dai.

2.3. Lffi ich tir hoat dgng cua Quy Bao tanh tin dung ddi v&i DNNW

Sau 39 ndm hoat dgng, Quy Bdo lanh Tin dung ddi vdi DNNVV da dat dugc nhihig kdt

mong vin di KINH Tt VA CHINH TRj TH^ Gidl S6 2(226) 2015 53

Cung cap kha nang tai chinh va dau tu- cho cac doanh nghigp... VG Hiing Ctf fng

qua an tuang, tong khoi luong cung cap bao lanh tin dung da tang nhanh chong va dat mtrc cao ky luc. Tinh dSn cu6i thang 6/2013, Quy Bao lanh tin dung d6i voi DNNVV da h6 tro tong cong 337.781 doanh nghiep. Kh6i luong bao lanh tin dung tich luy cua Quy thong qua cac to chuc tai chinh dat muc 7.666,4 ty dai te trong tong cac khoan vay 10.652,4 ty dai te. Khoi lugrng bao lanh tin dung tich luy dugc cung cap thong qua cac t6 chuc tai chinh cho cac DNVVN la 7.547,1 ty dai te trong t6ng cac khoan vay 10.488,2 dai te.

Hoat dong cua Quy da giup lam giam tac dpng tieu cue ciia suy thoai kinh tt toan cSu 2008 - 2009 d6i voi cac DNNVV. Suy thoai kinh te toan cau thuang khi8n cac t6 chuc tai chinh ap dung chinh sach cho vay than trgng. Trong nhiJng nam qua, b t cu khi nao ntn kinh te cua Dai Loan suy giam tang trudng, Quy Bao lanh tin dung doi vtri DNNVV lai tang cuang ho trg cho cic DNNVV, giup giam thitu cac tdc dong tieu cue d6i vol cae DNNVV trong giai doan suy thoai kinh te va trong giai doan dSu ctia phuc h6i kinh tS. PhSn lan cac DNNVV da nhan dugc bao lanh tin dung tir Quy Bao lanh tin dung doi vai DNNVV. Trong vong mgt vai nam, cac doanh nghiep da tang v6n tir khoan vay tren thi truang v6n hoac vay v6n true tiip tit cac ngan hang. Tit thang 6/2013, co 2.535 DNVVN da dugc cdp bao lanh tin dung truac day da phat triSn du lan it dugc phan loai la "doanh nghiep Ion".

2.4. Cdc bien phdp m&i cQa Quy Bao lanh tin dtfng Si vM DNNW

DS giup cac DNNVV va doanh nghiep sieu nho CO v6n luu dgng, va ii khoi phuc nang lire cung cap cac khoan vay thuong mai co gia tri nho 6 cap dia phuang, ngoai viec lam viec vai cac t6 chuc khac ii cung cjp bao lanh tin dung cho Quy Bao lanh tin dung Ban sao Dom Dom (Fireny'Counterpart Guarantee Fund), Quy Bag lanh tin dung d6i voi DNNVV cung dang gop phan xay dung chinh sach cting Bg Kinh ti huong din cac DNNVV thong qua thuc hien cac sang kiSn bao lanh tin dung moi trong nam 2012, bao gdm khoan vay tai chinh d6i vol

doanh nhan tre, khoan vay kinh doanh nho, Dir an Bao lanh lai chinh doi voi nha cung cap, Du an Bao lanh tai chinh xuat khau d6i v6i DNNVV, Khoan vay doi voi hg gia dinh thu nhap thap, dugc dong tai trg bai cac to chuc phi lgi nhuan (NPO) va Quy Bao lanh tin dung d6i vol DNNVV.

3. Cac bien phap ciia Chinh phu Dai Loan nham nang cao kha nang dau tu- cho DNNVV

Cac DNNVV luon dugc coi la nen tang ciia nen kinh te Dai Loan, giii' vai tro quan trgng trong viec dam bao su on dinh xa hpi thong qua tao viec lain. De nang eao kha nang canh tranh va tao ra cac kenh tai chinh moi cho cac DNNVV, ngay 26/3/1993, Chinh phu Dai Loan da ban hanh Quy dinh ve Thanh lap, hoat dgng va quan ly cua Cong ty Phat triSn DNNVV, vol muc tieu diu tu vao khu vuc DNNVV va cung cSp cho hp cac huong din quan ly va tu vin thanh lap Cong ty Phat trifo DNNVV. Thang 10/2003, d gilip cac DNNVV vugt qua nhiJng kho khan trong viec dam bao v6n diu tu c6 phin, Cyc DNNVV da thift lap he th6ng 1& khoan Uy thac diu tu khoi nghiep d3i voi DNNVV. Thang 8/2007, Quy Phat trifa qu6c gia phan bo 10 ty dai te de su dung trong du an nay, trong do Cue DNNW dugc giao nhiem vu thuc Men ke hoach xuc tien diu tu vao cac DNNVV. Ba bien phap xuc ti6n diu tu vao khu vuc DNNVV dugc minh hga a Hinh 3.

3.1. Thanh lap Van phong Dich vu daa tit

De dam bao thuc hien hieu qua hon cac sang kiSn diu tu, thang 9/2007, Cue DNNVV da thanh lap Van phong Dich vu diu tu nhim h6 trg cho cac co quan duge giao nhigm vu thuc hien Ke hoach tang cuong diu tu vao khu vuc DNNVV va dir an tai khoan iy thac diu tu khai nghiep d6i vai DNNVV, thong qua viec cung cap cac dich vu tu vin va dich vu h§ trg hanh chinh tin cay. Van phong Dich vu diu tu da cung cap dich vu huong din loan dien cho cic DNNVV va cac trung tam uom tao, da h6 trg kel hgp giira dau tu mao hiem cf trong nuac va a nuac ngoai voi cac doanh nghiep kinh doanh

r - W/img vin ai KINH 16 VA CHiNH TRj THf GIOI So 2(226) 2015

. ^iHimgOrmig Cung cap !<ha nang tai chinh va Jau tu cho cac doanh nghigp...

t?i_Dai Loan, ddng thoi cting hoat ddng nhu mgt dien dan de phdi hgp va thong tin lien lac giOa cac c6ng ty quan ly diu tu co lien quan trong viec thuc hiSn cac du an diu tu vi cac DNNVV tham gia vao cac du an. Cac khach hang cua

Hinh J:

Van phong bao gdm: i) Cac co quan uy thac cua cac quy diu tu bao gdm Quy Phat triin qudc gia. Ban Quan ly Quy Phat tridn DNNVV; ii) Cac DNNVV cln vdn; iii) Cac cdng ty quan ly chuyen nghiep.

Khung xuc tien dau tu- vho doanh nghiep nho va vira

Quy Phil trien qu6c gia Quy Plidt trien DNNVV

I Cyc DNNVV, Bp Kinh td

Van phdng Djch vu d u tir

X

Doi chi€u dir in, b6 sung gid trj tCmg dll An, gi4m sit d u

Cong ty Phat trifin DNNVV

l.C6ngty Phdt trien DNNVV Dh\ Loan 2. CSng ty Sunstar 3. Cong ty Dku tir Trinity

Tai Ichoan Oy thic Dau tir Khoi nghiep d6i vdi DNNVV

1. Tong cong ty Phat trign DNNVV Dii Loan 2. Cong ty Sunstar 3. m c 4. Mega Bank

Kk hoach Xuc tiSn D u tu vao cic DNNVV

lOtyNDTtaitrotirQuJi Phat trien qu6c gia

QuJ Phit triln DNNVV dku tir vio cic DNNVV ti m ning sau Ithi diu tu vio Cong ty Phit triln DNNVV

2 ty NDT duoc tii trg tir Quy Phit triln DNNVV

NguSn: Cue Doanh nghiep nhd vd vira, Bg Kinh li Ddi Loan, 2013.

ii) Ke hoach cua Quy Phdt trien qudc gia xuc tien dau tu vdo cdc DNNW

De Idiuydn khich cac doanh nghiep dau tu mao hidm va cac doanh nghiep khu vuc tu nhan khac diu tu vao khu vuc DNNVV, ngay 17/4/2007, Quy Phat tridn qu6c gia da phd duydt Kd hoach Xuc tidn dku tir vao cac DNNVV. Quy phan b6 10 ty dai td dd dAu tu vao cac DNNVV. Ke hoach nay duoc thirc hidn trong giai doan 10 nam, trong do dAu tu thuc td diln ra trong bay nam d4u, ba nam con lai danh cho viec xir Iy cac khoan dhu. tu con lai. Ban dSu, theo Ke hoach Xuc tidn d4u tu vao cac

DNNVV, cac cong ty dau tu mao hidm dugc kdu gpi ciing Quy Phat tridn qu6c gia d4u tu vao cac DNNVV co tidm nang tang trucmg tot voi von gop dau tu theo ty Id 1:1. Thang 9/2010, vide tridn khai cac bidn phap cua Kd hoach dugc didu chinh ve ty Id gop von dau tu nhim thuc day sir phat trien cua cac DNNVV, giup cac DNNVV thuan Igi hem trong tidp can nguon tai chinh bao dam trong giai doan khai nghidp, dong thai tao ra nhidu vide lam han cho qudc gia. Vide didu chinh ty Id g6p von t p trung vao:

i) Doi vcri doanh nghidp hat giong/a giai doan khcri nghiep, ty Id gop von dau tu dugc qui

NhOng vin di KINH Tg VA CHINH TRI THt GIOI So 2(226) 2 - ' ? § • •

Cung cap kha nang tai chinh va dau t u cho cac doanh nghiep... Vjj Hiing CtfoTg

dinh gifia Quy Phat tridn qudc gia va Cong ty Quanly dau tula3:1.

ii) Doi voi doanh nghidp hoat dgng frong nganh van hoa va sang tao, ty Id gop von dau tu dugc quy djnh gifia Quy Phat tridn quoc gia va cong ty quan ly dau tu la 3; 1.

iii) Ddi voi doanh nghiep hoat dgng trong ITnh vire dich vu trgng didm, ty Id gop vdn dau tu dugc quy dinh gifia Quy Phat tridn quoc gia va Cong ty Quan ly dau tu la 2:1.

iv) Doi voi doanh nghidp tao ra thdm it nhat 30 lao dgng moi (a Dai Loan) trong giai doan dugc tham djnh boi cac cdng ty quan ly ehuydn nghiep, ty Id gop von dau tu dugc quy dinh gifia Quy Phat tridn qudc gia va Cong ty Quan Iy dau tu la 2:1.

Cac bidn phap ndu trdn cung cap cho cac cong ty quan ly dau tu them dgng luc de dau tu vao cac nganh moi ndi, khuydn khich cac doanh nghidp khu vuc tu nhan iing hg chinh sach cua

Hinh 4: Du' an Tai khoan Uy thac d^u tu* trong cac nganh djch vu chien lu-crc

Chinh phu bang each dau tu vao cac nganh Chinh phil uu tien. Tinh den cudi thang 12/2012, da CO 119 DNNVV nhan dugc vdn diu tu bao dam, trong do Quy Phat tridn qudc gia dau tu 3.795,78 tridu dai te, cac cong ty quan ly diu tu cung cap 3.050,80 tridu dai td.

3.3. Ke hoach tang circfng dau tur vdo cdc DNNW- dau tie cho giai doan kh&i nghiep

Dd lao thuan Igi cho cac DNNVV khcri nghiep co the dam bao tai chi'nh cho giai doan dau. Cue DNNVV dS tridn khai Kd hoach xuc tidn dau tu vao cac DNNVV dd thuc hien sang kidn Tai khoan Uy thac dau tu khcri nghidp d6i voi DNNVV. Thong qua du an nay, Cue DNNW da sap xdp cho cac cdng ty quan \<f diu tu cung cap von phii hgp de gdp co phan dau tu trong DNNVV khoi nghidp. Cac bidn phap dugc thuc hien theo du an Tai khoan Oy thac Diu tu Khoi nghidp doi vdi DNNVV cr Hinh 4.

khdi nghiep doi vol DNNVV ap dung dau tu*

Tii Idioan Oy thic dau tu Ichoi nghiSp ddi vdi DNNVV

Cac bien phap phu trcr

van ph6ng Dich vu dau tu 1. Co hpi dau tu phii hop 2. Hoi nghj dautu 3. Hoi cho dau tu

Cong ty Quan Iy diu tu-1. Gi6i thieu quan ly kinh doanh 2. Doi tic chiln lugc

Chap thuSn nang cao nang luc dau tir va HufiTig din ih\ chinh

1 doin tai chinh I tich nganh

> -

Phirong phip d§u tu

r. Khd'i dong: giai doan dau tu ban

L Ty 1 diu tu giOa Chlnh phu va cong ty quin 1J dElu tu la 3:1

2. Phi quan 1 - 5%; Thu^g hieu suit - 25%

3. MiJc dau tu tli da trong mpt doanh nghiep: 30 tri u NDT.

4. Dau tu gidi han 6 miic 20% gii tri von

Quan ly bat bupc

Ngudn: Cue Doanh nghiep nhd vd vira, Bo kinh ti, 2013. Lien doanh diu tu

:56- - NhOng vin de KINH Tt VA C H I N H T R | T H ^ GIOI So 2(226) 2015

-^^MJlM!}l£u:^ng Cung cap kha nang tai chinh va dau t ir cho cac doanh nghiep..,

^•f' Thdnh lap tdi khoan dy thdc d&u tu kh&i nghiep doi v&i DNNW di ddu tuvdo cdc DNNW thifc su CO tiim nang phdt triin

Ngay 29/5/2003, Cue DNNVV dugc chip thuan ehuydn 2 ty dai td tir Quy Phat tridn DNNVV dd thanh Mp Tai khoan uy thac diu tu khai nghidp ddi vcri DNNVV, vdi cac khoan tam gifi dugc giao eho cac ngan hang dugc chi dinh. Hoat dong diu tu tir tai khoan uy thac dau tu khcri nghiep ddi voi DNNVV bit dau tridn khai tir thang 10/2003. Tinh ddn cu6i nam 2012, tai khoan uy thac diu tu khai nghidp ddi vai DNNVV da diu tu vao 80 DNNVV. Tdng muc diu tu tir Quy Phat tridn DNNVV dat 1.639,51 trieu dai td vai mfic dau tu xac nhan thuc td dat 1.518,30 trieu dai td; eac edng ty quan ly diu tu 1.679,21 tridu dai td. Dau tu tich liiy dat mfic 3.197,51 tridu dai td.

3.5. Ke hoach ciia Quy Phdt trien quoc gia ve xUc tien ddu tu vdo cdc ngdnh dich vu ehien luac

Dd khuydn khich dau tu vao cac nganh dich vu chidn luge de thuc day su phat tridn cua cac nganh nay va tao vide Iam, xuat khau dich vu, tao cac ngudn tai chinh cho cac DNNVV hoat dgng trong nganh dich vu, vao thang 5/2012, Quy Phat tridn quoc gia da dugc phd duydt Ke hoach Xuc tidn dau tu vao nganh dich vu chidn lugc. Quy dugc phan bd 10 ty dai td dd dau tu vao cac nganh dich vu chidn lugc, nhu dich vu thdng tin, thucmg mai dien tfi Trung Qudc, ha tang ky thuat s6, didn toan dam may, du lich -hgi hgp, dich vu an uong cao cap, hau can quoc td, y td, dich vu thidt kd. Kd hoach nay du kidn se dugc thuc hidn trong khoang thai gian 13 nam, frong do diu tu thuc td didn ra trong mucri nam diu tidn, ba nam con lai danh cho vide xu ly cac khoan diu tu eon lai. Ty Id cung cap von dugc quy dinh la tfi 3 - 5 dai td tu Quy Phat trien Qudc gia cho 1 dai td diu tu phu hgp.

3.6. Xde tiin dSu tu- - thdnh lap Cong ty Phdt triin DNNW

Dd phil hgp voi Quy chd Phat tridn DNNVV, Chinh phu Dai Loan thanh lap Quy Phat tridn DNNVV, trdn ca sof do thanh lap mgt sd Cong

ty phat tridn DNNVV. Bdn canh vide giiip cae DNNVV CO dugc v6n thdng qua dau tu true tidp va gian tidp, nhimg cong ty nay cung cap hd trg vai su hgp tac cdng nghd trong nuoc va qudc td, thi truong va phat tridn san pham va dich vu tu van quan Iy, cGng nhu giiip cae DNNVV xay dung kd hoach tim kidm nguon vdn trung va dai han. Cac cong ty phat trien DNNVV da nhan duge ngudn v6n tu Quy Phat tridn DNNVV bao gdm: i) Cdng ty Phat tridn DNNVV Dai Loan (tdng mue diu tu tfi Quy Phat tridn DNNVV la 87 tridu dai te); ii) Cdng ty Sunstar (tdng mfie dau tu tu Quy Phat tridn DNNVV la 69,9 trieu dai td); iii) Cdng ty Diu tu Trinity (tong mfie dau tu tfi Quy Phat tridn DNNVV la 55 tridu dai te). Tinh ddn cudi thang 12/2012, Quy Phat tridn DNNVV da tai trg cho 278 DNNVV voi tdng mfic diu tu dat 4.296,6 tridu dai td.

4. Tiep can nguon von va bao lanh tin dung doi vol cac DNNVV 6* Viet Nam

Kha nang tidp can ngudn vdn cua doanh nghidp khu vire kinh te tu nhan a Viet Nam dugc cai thidn theo cimg chieu vai tang quy mo doanh nghidp. Cac doanh nghiep co quy mo lan it gap kho khan han, trong khi cac doanh nghidp CO quy md sidu nhd va nho luon gap nhidu kho khan khi tidp can cae ngudn von tin dung bdi cae ly do: Co nguon luc han chd, thidu tai san thd chip, han chd trong xay dung kd hoach kinh doanh, han chd vd tinh minh bach cua tinh trang tai chinh. Vai 96,97% cac doanh nghidp khu vue kinh td tu nhan a Viet Nam la cac doanh nghiep co quy mo nho va sidu nho, vide can co cac chinh sach hd trg cac doanh nghiep nay tidp can cac nguon von tin dung la hdt sfic cSn thiet.

Thai gian qua, mac du da co nhidu no lire trong ddi mai vd chinh sach tin dung nhung nhidu DNNVV vin con gap nhidu kho khan khi tidp can ngudn von ngan hang. Cac ca chd, chinh sach vd tin dung cho doanh nghiep mac du da dugc ban hanh tucmg ddi dong bg nhung vide trien khai nhidu nghidp vu con han chd, nhit la vide bao Ianh tin dung cho cac DNNVV. Mac du ngay tfi nam 2001, Chinh phii da ban hanh Nghi dinh sd 90/2001/ND-CP ngay

NhOng vin di KINH T t VA CHfNH TRj THg G ia i So 2(226) ;

Cung cap kha nang tai chinh va dau tu cho cac doanh nghidp- Vu Hung Ciro'ng

23/11/2001 vd trg giup phat tridn DNNW, theo do CO quy dinh vide thanh lap Quy Bao lanh Tin dung eho DNNVV. Cudi nam 2001, Thu tudng Chinh phli, Bd Tai chinh, Ngan hang Nha nucrc da ban hanh cac van ban huong din vide thanh lap, td chuc va hoat dgng cua Quy Bao lanh tin dung: Quydt dinh sd 193/2001/QD-TTg ngay 20/12/2001 cua Thu tuang Chinh phu ban hanh Quy chd thanh lap, td chuc va hoat ddng cua Quy Bao iSnh tin dung cho cac DNNVV; Quydt dinh 115/2004/QD-TTg sua ddi, bd sung Quydt dinh so 193/2001 /QD-TTg; Thdng tu 93/2004/TT-BTC cua Bg Tai chinh hucrrig din mgt s6 ndi dung eua Quy che thanh lap, td chfie va hoat dgng cua Quy Bao lanh tin dung cho DNNVV; Thdng tu sd 06/2003/TT-NHNN yd vide huong dan mdt sd ngi dung vd gop vdn thanh lap Quy Bao lanh tin dung cho cac DNNVV. Ngan hang Nha nuac Viet Nam da ban hanh Thong tu sd 01/2a06/TT-NHNN ngay 20/2/2006 huong dan mot sd ngi dung ve gop vdn thanh l£ip Quy Bao lanh tin dung cho cac DNNVV. Ngay 16/12/2005, Thfi tuong Chinh phu cd Chi thi s6 40/2005/CT-TTg ve vide tidp tuc diy manh cong tac trg giup phat trien DNNVV. Tuy nhien, vide tridn khai thanh lap va di vao hoat dgng cua Quy bao lanh tin dung cho DNNVV tai cac dia phuang hdt sue cham chap, ly do chinh la cac quy dinh trong Nghi dinh vd Quy bao lanh tin dung co nhieu bat cap ma Bg Tai chinh van chua sfia dugc, do la quy dinh mdi dia phuang bd ra 30 ty ddng va ngSn hang ciing dau tu 30 ty ddng de "mdi" cho Quy Bao lanh tin dung hoat dpng (Vu Hiing Cucmg,

2011: tr. 90-92). Kdt qua didu tra khao sat cua Dd tai Mot sd vdn de ca bdn de khu vuc kinh li lu nhdn thue su la ddng luc cho su phdt triin giai dogn 2011 - 2020. Md sd 114 5-2011.22 thuc hien nam 2014 ddi vai cae doanh nghiep khu vuc kinh td tu nhSn tai mgt s6 tinh, thanh phd lira chgn ciing cho thay cho ddn nay vide trien khai thanh lap va dua vao hoat dgng Quy Bao lanh tin dung cho DNNVV tai cac dia phuang van dam chan tai ehd. Ngay ca cr dia phuang co ddi mai ca chd ehinh saeh trong thu hut dau tu, tridn khai cai each hanh chinh manh me, ehinh quyen hudng manh tai phuc vu doanh nghidp nhu tinh Binh Duong nhung eho den nay van chua thanh I?p Quy Bao lanh tin dung cho DNNVV. Ro rang, mac du nh^ thfic dugc vai tro quan trgng cua Quy bao lanh tin dung cho DNNVV ddi voi su phat tridn ciia doanh nghidp nhung vide doi hdi rang budc dia phuang phai gop vdn vao Quy khien da s6 cae tinh, thanh khong the thanh lap ndi Quy bdi khdng thd tim dugc ngudn vdn gdp. Vide nghidn eiiu ky va van dung hgp ly kinh nghiem cua Dai Loan trong vide hinh thanh nhidu kdnh tai chinh, da dang hoa cac Ioai hinh Quy Bao lanh tin dung va Tai khoan cho vay, thu hiit su tham gia cung cap von vay, dau tu vdn cfia cac ngan hang, cac to chfie tin dung, cac doanh nghiep vdi "dau tu moi" cua Chinh phii nham md rgng co hgi tiep can eae ngudn vdn vay, vdn dau tu cho cae DNNVV la het sue co y nghTa de doanh nghiep khu vuc kinh te tu nhan thuc su trd th^nh dgng lire cho tang trudng va phat tridn kinh te d Viet Nam trong giai doan phat tridn tdi4

Tai lieu tham khao:

1. Audrey Wang (2010): Small businesses make big contribution. Taiwan Today, http://www.taiwantoday.tw/ct.asp?xltem= 127151 &CtNode=429, tmy cap ngay 26/10/2014.

2. Small and Medium Enterprise Administration (SMEA) Ministry of Economic Affairs (2013): ''2013 White Paper on Small and Medium Enterprises in Taiwan".

3. Vu Hiing Cudng (chu bien, 2011): Kinh ti tu nlrni vd vai lrd ddng luc tdng trirang, NXB. Khoa hgc xa hgi. Ha Ngi.

58- - NhOng vin di KINH T^ VA CHJNH TRj THE Giai S6 2(226) 2015