Development of a Game Application for Team-Based Learning ...

1

Development of a Game Application for Team-Based Learning to Enhance 21st Century Skills of Undergraduate Students

การพฒนาแอปพลเคชนประเภทเกมสำาหรบการเรยนรเชงรกโดยใชทมเปนฐาน เพอสงเสรมทกษะผเรยนในศตวรรษท 21 สำาหรบนสตนกศกษาระดบปรญญาตร

Soontaree Sakulprahmne* and Pitchada Prasittichokสนทร สกลพราหมณ* และ พชชาดา ประสทธโชค

Innovative Learning Center, Srinakharinwirot Universityสำ�นกนวตกรรมก�รเรยนร มห�วทย�ลยศรนครนทรวโรฒ

*Corresponding author: [email protected]

Received December 10, 2021 Revised February 9, 2022 Accepted February 11, 2022 Published April 18, 2022

Abstract This research aimed 1) to develop a game application for team-based learning to enhance undergraduate students’ 21st century skills, 2) to compare students’ academic achievement and 21st century skills of those learning with application for team-based learning and traditional instruction methods and 3) to explore students’ satisfaction regarding the application.This study was divided into two phases. In Phase 1 the sample consisted of 156 undergraduate students from Srinakharinwirot University and in in Phase 2 the participants consisted of 172 undergraduate students from Srinakharinwirot University. They were then randomly allocated to either an experimental (n=91) or a control group (n=81). The research instruments consisted of a game application for team-based learning for enhancing undergraduate students’ 21st century skills or "SWU TEAM", 21st century skills assessment forms, quality assessment forms for experts, an academic achievement test, and a student satisfaction survey. The results showed that 1) the developed application had an effectiveness score of 80/85, meeting the score requirements, that 2) the experimental group who learned via the developed application had higher academic achievement than that of the control group at a significance level of .05, that 3) the experimental group who learned via the developed application had higher levels of communication skills and collaboration skills than those of the control group at a significance level of .05, and that 4) students who learned via the developed application had a high level of satisfaction.

Keywords: Game application, Active learning, Team-based learning

บทคดยอ งานวจยคร�งน�มจดม�งหมายเพ�อ 1) พฒนาแอปพลเคชนประเภทเกมสำหรบการเรยนร�เชงรกโดยใช�ทมเปนฐานเพ�อส�งเสรมทกษะผ�เรยน ในศตวรรษท� 21 สำหรบผ�เรยนระดบปรญญาตร 2) ศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธ�ทางการเรยนและทกษะผ�เรยนในศตวรรษท� 21 ของผ�เรยนท�เรยนผ�านแอปพลเคชนประเภทเกมสำหรบการเรยนร�เชงรกโดยใช�ทมเปนฐานและผ�เรยนท�เรยนแบบปกต และ 3) ศกษาความพงพอใจของผ�เรยน การวจยคร�งน�แบ�งออกเปน 2 ระยะ กล�มตวอย�างในระยะท� 1 คอ ผ�เรยนระดบปรญญาตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ จำนวน 156 คน ส�วนระยะท� 2 กล�มตวอย�าง คอ ผ�เรยนระดบปรญญาตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ จำนวน 172 คน โดยทำการส�มเปนกล�มทดลองจำนวน 91 คน และ กล�มควบคม จำนวน 81 คน เคร�องมอท�ใช�ในการวจย ได�แก� แอปพลเคชนประเภทเกมสำหรบการเรยนร�เชงรกโดยใช�ทมเปนฐาน เพ�อส�งเสรมทกษะผ�เรยนในศตวรรษท� 21 สำหรบผ�เรยนระดบปรญญาตร หรอ "SWU TEAM" แบบประเมนทกษะผ�เรยนในศตวรรษท� 21 แบบประเมนคณภาพแอปพลเคชนโดยผ�เช�ยวชาญ แบบทดสอบวดผลสมฤทธ�ทางการเรยน และแบบประเมนความพงพอใจของผ�เรยน ผลการวจยพบว�า 1) แอปพลเคชนท�พฒนาข�นมประสทธภาพ 80/85 ซ�งเปนไปตามเกณฑท�กำหนด 2) ผ�เรยนกล�มทดลองท�เรยนร�ด�วยแอปพลเคชนมผลสมฤทธ�ทางการเรยนสงกว�ากล�มควบคมอย�างมนยสำคญทางสถตท�ระดบ .05 3) การเปรยบเทยบทกษะผ�เรยนในศตวรรษท� 21 พบว�า ผ�เรยนกล�มทดลองท�เรยนร�ด�วยแอปพลเคชนมทกษะการส�อสารและทกษะการทำงานร�วมกบผ�อ�นแตกต�างจากกล�มควบคมอย�างมนยสำคญทางสถตท�ระดบ .05 และ 4) ผ�เรยนท�เรยนด�วยแอปพลเคชนท�พฒนาข�นมความพงพอใจในระดบมาก

คำสำคญ: แอปพลเคชนประเภทเกม, การเรยนร�เชงรก, การเรยนร�โดยใช�ทมเปนฐาน

ResearchA r t i c l e

Journal of Information and Learning, (2022), 33(1), 1-10Journal homepage: https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jil

Journal of Information and LearningVolume 33, Issue 1, January-April, 2022

2

บทนำำ�(Introduction) UNESCO ได�กล�าวถงแนวทางการจดการศกษาสำหรบศตวรรษท� 21 ไว�ว�าการเรยนร�ท�สำคญน�นจะประกอบด�วย การเรยนร�เพ�อร� (Learning to know) คอ การเรยนเพ�อพฒนากระบวนการคด แสวงหาความร�เพ�อจะพฒนาตนเองได�ตลอดชวต การเรยนร�เพ�อปฏบตได� (Learning to do) การเรยนร�ท�จะอย�ร�วมกน (Learning to live together) และการเรยนร�เพ�อชวต (Learning to be) ม�งพฒนาจตใจ ร�างกาย และสตปญญาเพ�อความเปนมนษยท�สมบรณ (Wongyai, 2012) การส�งเสรมให�ผ�เรยนมกระบวนการเรยนร�ท�เข�มแขง สามารถเกดการเรยนร�ด�วยตนเองอย�างต�อเน�องน�น ต�องให�ความสำคญกบกระบวนการเรยนร�มากกว�าผลผลตของการเรยนร� (Patphol, 2018) หน�งในการเรยนร�เชงรกท�ให�ผ�เรยนสามารถพฒนาทกษะการเรยนร�ผ�านการทำงานร�วมกบผ�อ�นหรอเปนทม คอ การเรยนร�แบบทม (Team-based learning) ซ�งสามารถสร�างการเรยนร�ท�มความเปนอสระ (Autonomy) ในการกำหนดการเรยนร�ของตนเอง นำไปส�ความร�สกถงความเปนเจ�าของ (Ownership) ในความร�ท�ได�มาด�วย (Thaipisuttikul, 2016, pp. 76-77) โดยผ�สอนมบทบาทเปนผ�สร�างประสบการณในการเรยนร� (Facilitator) เพ�อพฒนาให�ผ�เรยนเกดทกษะ ผ�านการลงมอทำจรงด�วยตนเอง ซ�ง World Economic Forum (2016) ได�เสนอผลการวเคราะหว�ากระบวนการหรอส�อการเรยนการสอนท�จะนำไปส�ทกษะในศตวรรษท� 21 โดยตรง ควรม 3 รปแบบ ได�แก� 1) การสร�างการมส�วนร�วม (Structure of interactions) กระบวนการท�สร�างการมส�วนร�วมอย�างต�อเน�อง 2) กระบวนการท�มกลไกของการเล�น (Elements of play) ทำให�ผ�เรยนเกดการเรยนร�จากส�งท�ทำลงไป 3) การประเมนและ การเสรมแรง (Assessment and reinforcement) กระบวนการท�ให�ข�อมลตอบกลบ การวดผล รวมท�งการแนะนำและการโค�ชแก�ผ�เรยนเพ�อให�เรยนร�แนวทางท�ถกต�องและสามารถปรบแก�แนวทางท�ผดได�ทนท จากกระบวนทศนทางการศกษาท�เปล�ยนไปและความเจรญก�าวหน�าทางเทคโนโลยท�มากข�น ทำให�การสร�างนวตกรรมทางการศกษาและการเรยนร�แบบดจทลจงได�รบความสนใจในการนำมาใช�ในการออกแบบการบรหารจดการช�นเรยนและสนบสนนให�ผ�เรยนใช�เทคโนโลยการส�อสารผ�านอปกรณใกล�ตว เพ�อพฒนาผ�เรยนให�มทกษะการค�นหาความร�ด�วยตนเอง จากแหล�งเรยนร�รวมท�งแอปพลเคชนเพ�อการศกษาต�างๆ แต�อย�างไรกตาม การศกษาท�ผ�านมากลบพบว�า แอปพลเคชนประเภทเกมสำหรบการเรยนร�เชงรกโดยใช�ทมเปนฐานเพ�อ ส�งเสรมทกษะผ�เรยนในศตวรรษท� 21 สำหรบผ�เรยนระดบปรญญาตร ยงมอย�จำกด นอกจากน�นแล�ว ในปจจบนการคดเชงออกแบบ (Design thinking) เปนท�นยมท�นำมาใช�ในบรบทท�หลากหลายท�งใน

ภาคธรกจและวงการศกษา เน�องจากการคดเชงออกแบบเปนการคดในการพฒนาส�งใหม�ๆ หรอท�เรยกว�า นวตกรรม (Innovation) โดยคำนงถงมนษยเปนหลก (Human-centered design) (Koh et al., 2015b) ทำให�นกวชาการทางการศกษาจำนวนมากได�นำกระบวนการในการคดเชงออกแบบไปใช�ในการจดการเรยนการสอนทำให�ผ�เรยนได�พฒนาทกษะและความสามารถในหลายด�าน เช�น การศกษาของ Luka (2019) ได�พฒนาหลกสตรการเรยนร�แบบผสมผสานตามวฒนธรรมสำหรบพฒนาทกษะในศตวรรษท� 21 โดยใช�เทคโนโลยท�เปนนวตกรรมทางการศกษา ร�วมกบการคดเชงออกแบบ ผลการศกษาพบว�า ผ�เรยนในกล�มทดลองมทกษะในศตวรรษท� 21 เช�น ทกษะการส�อสาร ความคดสร�างสรรค การทำงานร�วมกบผ�อ�น และการสบค�นข�อมลท�ดข�น เช�นเดยวกบกบ Koh et al. (2015a) ท�ได�พฒนา Technological Pedagogical Content Knowledge: TPACK โดยใช�กระบวนการการคดเชงออกแบบ ซ�งสามารถช�วยพฒนาทกษะการเรยนร�ในศตวรรษท� 21 ได� ดงน�น คณะผ�วจยจงมความสนใจในการพฒนาการเรยนร� เชงรกด�วยการพฒนาเกมแอปพลเคชน ซ�งเปนการบรณาการการจดการเรยนการสอนระหว�างการเรยนร�โดยใช�ทมเปนฐาน (Team-based learning) กบวธสอนโดยใช�เกม (Game method) ผ�านกระบวนการคดเชงออกแบบ (Design thinking) ท�ม�งสนบสนนให�ผ�เรยนเกดกระบวนการเรยนร�ด�วยตนเองและการเรยนร�ร�วมกนผ�านการเล�นเกมในรปแบบทม เอ�อให�ผ�เรยน มปฏสมพนธกน ร�วมกนแลกเปล�ยนเรยนร� เข�าใจถงผลลพธของการกระทำหรอการตดสนใจของผ�เรยนได�ในรปแบบทนททนใด ในบรรยากาศการเรยนร�แบบเกมท�มความสนกสนาน อกท�งยงเปนการพฒนานวตกรรมการเรยนร�ท�ทนสมยให�ผ�เรยนได�เข�าถงได�ง�ายเพ�อเพ�มประสทธภาพให�กบผ�เรยน และช�วยพฒนาทกษะผ�เรยนในศตวรรษท� 21 โดยเฉพาะทกษะการส�อสารและทกษะการทำงานเปนทม ซ�งเปนส�วนหน�งของทกษะท�จำเปนต�อการทำงานร�วมกบผ�อ�น เพ�อเตรยมความพร�อมผ�เรยนส�การใช�ชวตในอนาคตต�อไป

วตถประสงคก�รวจย(Objectives) 1. เพ�อพฒนาแอปพลเคชนประเภทเกมสำหรบการเรยนร� เชงรกโดยใช�ทมเปนฐานเพ�อส�งเสรมทกษะผ�เรยนในศตวรรษท� 21 สำหรบผ�เรยนระดบปรญญาตร 2. เพ�อศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธ� ทางการเรยนและทกษะผ�เรยนในศตวรรษท� 21 ของผ�เรยนท�ใช�แอปพลเคชนประเภทเกมสำหรบการเรยนร�เชงรกโดยใช�ทมเปนฐาน เพ�อ ส�งเสรมทกษะผ�เรยนในศตวรรษท� 21 กบผ�เรยนท�ได�รบการเรยนแบบปกต 3. เพ�อศกษาความพงพอใจของผ�เรยนท�มต�อแอปพลเคชนประเภทเกมสำหรบการเรยนร�เชงรกโดยใช�ทมเปนฐาน เพ�อ

3

Development of a Game Application for Team-Based Learning to Enhance 21st Century Skills...Soontaree Sakulprahmne and Pitchada Prasittichok

Figure 1 Conceptual framework กรอบแนวคดการวจย

ส�งเสรมทกษะผ�เรยนในศตวรรษท� 21

สมมตฐ�นำก�รวจย(Hypothesis) 1. ผ�เรยนท�เรยนด�วยแอปพลเคชนประเภทเกมสำหรบการเรยนร�เชงรกโดยใช�ทมเปนฐานเพ�อส�งเสรมทกษะผ�เรยนในศตวรรษท� 21 สำหรบผ�เรยนระดบปรญญาตร มผลสมฤทธ�ทางการเรยนสงกว�ากล�มท�เรยนแบบปกตอย�างมนยสำคญทางสถตท�ระดบ .05 2. หลงจากผ�เรยนในกล�มทดลองเรยนร�ด�วยแอปพลเคชนประเภทเกมสำหรบการเรยนร�เชงรกโดยใช�ทมเปนฐานแล�ว

มทกษะผ�เรยนในศตวรรษท� 21 แตกต�างจากกล�มท�เรยนแบบปกตอย�างมนยสำคญทางสถตท�ระดบ .05 3. ผ�เรยนในกล�มทดลองมความพงพอใจของผ�เรยนท�มต�อแอปพลเคชนประเภทเกมสำหรบการเรยนร�เชงรกโดยใช�ทมเปนฐาน เพ�อส�งเสรมทกษะผ�เรยนในศตวรรษท� 21 อย�ในระดบมาก

กรอบแนำวคดก�รวจย(Conceptualframework) จากการท�คณะผ�วจยได�ศกษาหลกการ แนวคด และทฤษฎท�เก�ยวข�องจงได�กำหนดกรอบแนวคดการวจย ดงน�

การเรยนร�แบบทม (Teams-Based Learning)

ระยะท� 1 การเตรยมความพร�อมก�อนเข�าช�นเรยน (Pre-class preparation)ระยะท� 2 การรบประกนความพร�อม (Readiness assurance) - การทดสอบผ�เรยนรายบคคล (Individual Readiness Assurance Test) - การทดสอบเปนทม (Team Readiness Assurance Test) - การอทธรณจากทม (Appeals) - ผ�สอนให�ข�อมลย�อนกลบ (Instructor Feedback)(Team Based Learning Collaborative, n.d.)

วธสอนโดยใช�เกม (Game Method)

ใช�เกมเพ�อให�ผ�เรยนเกดการเรยนร�ตามวตถประสงคท�กำหนด โดยการให�ผ�เรยนเล�นเกมตามกตกา และนำเน�อหาและข�อมลของเกม พฤตกรรมการเล�น วธการเล�น และผลการเล�นเกมของผ�เรยนมาใช�ในการอภปรายเพ�อสรปการเรยนร�(Khemmanee, 2007, p. 365)

การคดเชงออกแบบ (Design Thinking)

ประกอบด�วย 5 ข�นตอน1. การเข�าใจกล�มเปาหมาย (Empathize)2. การระบปญหาหรอประเดน (Define)3. การระดมความคด (Ideate)4. การสร�างต�นแบบ (Prototype)5. การทดสอบ (Test)(Chasanidou et al, 2015)

ผลสมฤทธ�ทางการเรยน

ของผ�เรยนท�ใช�แอปพลเคชนประเภทเกมสำหรบการเรยนร�เชงรกโดยใช�ทมเปนฐาน เพ�อส�งเสรมทกษะผ�เรยนในศตวรรษท� 21

ทกษะผ�เรยนในศตวรรษท� 21

- ทกษะการทำงานเปนทม- ทกษะการส�อสาร(Rhodes, 2010; Huang & Lin, 2018)

ความพงพอใจของผ�เรยน

ท�มต�อแอปพลเคชนประเภทเกมสำหรบการเรยนร�เชงรกโดยใช�ทมเปนฐาน เพ�อส�งเสรมทกษะผ�เรยนในศตวรรษท� 21

แอปพลเคชนประเภทเกมสำหรบการเรยนร�เชงรกโดยใช�ทมเปนฐาน เพ�อสงเสรมทกษะผ�เรยนในศตวรรษท� 21 สำหรบผ�เรยนระดบปรญญาตร


4

ขอบเขตก�รวจย(Scope) ขอบเขตด�านแหล�งข�อมล ประชากร ได�แก� นสตระดบปรญญาตร ช�นปท� 2 มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ปการศกษา 2562 กล�มตวอย�าง ได�แก� นสตระดบปรญญาตร ช�นปท� 2 มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ท�ลงทะเบยนในรายวชาศกษา มศว 261 ปการศกษา 2562 โดยทำการส�มเปนกล�มทดลองจำนวน 91 คน และ กล�มควบคม จำนวน 81 คน ขอบเขตด�านเน�อหา เน�อหาบทเรยนเร�อง พลเมองดจทล รายวชา มศว 261 พลเมองววฒน ขอบเขตด�านตวแปร ตวแปรต�น ได�แก� แอปพลเคชนประเภทเกมสำหรบการเรยนร�เชงรกโดยใช�ทมเปนฐาน เพ�อส�งเสรมทกษะผ�เรยนในศตวรรษท� 21 ตวแปรตาม ได�แก� ประสทธภาพของแอปพลเคชน ผลสมฤทธ�ทางการเรยน ทกษะผ�เรยนในศตวรรษท� 21 ประกอบด�วย ทกษะการส�อสาร และทกษะการทำงานร�วมกบผ�อ�น และความพงพอใจของผ�เรยน นยามศพทเฉพาะ ทกษะผ�เรยนในศตวรรษท� 21 หมายถง ทกษะท�จำเปนของผ� เรยนซ�งได�การสำรวจและวเคราะหความต�องการ ของตลาดแรงงานขององคกร World Economic Forum ประกอบด�วย ทกษะการทำงานเปนทม และทกษะการส�อสาร โดยคณะผ�วจยทำการวดด�วยแบบวดผลจากแบบประเมนท� สร�างข�นในงานวจยน�

เคร�องมอท�ใชในำก�รวจย(ResearchTools) 1. แอปพลเคชนประเภทเกมสำหรบการเรยนร�เชงรก โดยใช�ทมเปนฐานเพ�อส�งเสรมทกษะผ�เรยนในศตวรรษท� 21 สำหรบผ�เรยนระดบปรญญาตร คณะผ�วจยพฒนาข�นเปน Native applications ทำงานบนระบบปฏบตการแอนดรอยด ประกอบด�วย เกมแบบเล�นเด�ยว เล�นเปนกล�ม ระบบจดเกบข�อมลแสดงผลแบบ Real time ช�อ “SWU TEAMS” 2. แบบประเมนทกษะผ�เรยนในศตวรรษท� 21 คณะผ�วจยสร�างข�นประกอบด�วย 2.1 แบบประเมนทกษะการทำงานเปนทม มข�อคำถามท�งหมด 5 ข�อ มลกษณะเปนเกณฑรบรค 4 ระดบ โดยประยกตมาจาก Value Rubrics: Teamwork ของ Association of American Colleges & Universities (Rhodes, 2010) ด�วยการ แปลแบบแปลย�อนกลบ (back-translation) นำไปหาค�าดชนความสอดคล�อง IOC โดยผ�เช�ยวชาญ และนำไปทดลองใช� (Try out) มค�าความเท�ยงตรงโครงสร�างอย�ในช�วง 0.67-1.00 และมค�าความเช�อม�นท�งฉบบด�วยการทดสอบวธ Cronbach Alpha Coefficient เท�ากบ 0.72 จดว�ามความเช�อม�นสง 2.2 แบบประเมนทกษะการส�อสาร มข�อคำถามท�งหมด 15 ข�อ มลกษณะเปนมาตราส�วนประมาณค�า 4 ระดบ โดยประยกตมาจาก Interpersonal Communication Com-

petence Inventory (Huang & Lin, 2018) ด�วยการแปลแบบแปลย�อนกลบ (back-translation) นำไปหาค�าดชนความสอดคล�อง IOC โดยผ�เช�ยวชาญ และนำไปทดลองใช� มค�าความเท�ยงตรงโครงสร�างอย�ในช�วง 0.67-1.00 และมค�าความเช�อม�นท�งฉบบด�วยการทดสอบวธ Cronbach Alpha Coefficient เท�ากบ 0.79 จดว�ามความเช�อม�นสง 3. แบบประเมนคณภาพแอปพลเคชนโดยผ�เช�ยวชาญ เปนมาตราส�วนประมาณค�า 5 ระดบ ครอบคลม 2 ด�าน ได�แก� ด�านเน�อหา ด�านการออกแบบ และฟงกชนการทำงาน จำนวน 10 ข�อ ซ�งนำไปหาค�าดชนความสอดคล�อง IOC โดยผ�เช�ยวชาญ เลอกข�อคำถามท�มค�าต�งแต� 0.5 ข�นไป ส�วนข�อท�น�อยกว�า 0.5 ตดท�งหรอปรบปรงแก�ไข 4. แบบทดสอบวดผลสมฤทธ�ทางการเรยน เร�อง พลเมองดจทล สร�างแบบปรนยชนด 4 ตวเลอก จำนวน 15 ข�อ นำไปหาค�าดชนความสอดคล�อง IOC โดยผ�เช�ยวชาญจำนวน 5 ท�าน และได�ดำเนนการปรบปรงตามข�อเสนอแนะโดยการปรบคำ และใช�กรณศกษาให�ใกล�ตวผ�เรยน นำไปทดลองใช� และวเคราะหรายข�อ หาค�าความยากง�าย ค�าอำนาจจำแนก และค�าความเช�อม�น ท�งฉบบ โดยใช�สตร KR-20 ของ Kuder Richardson นำข�อสอบ 10 ข�อท�ผ�านการหาความเช�อม�นไปใช�ในการวจย 5. แบบประเมนความพงพอใจของผ� เ รยนท�มต�อแอปพลเคชนเปนมาตราส�วนประมาณค�า 5 ระดบ นำไปหาค�าดชนความสอดคล�อง IOC โดยผ�เช�ยวชาญ และหาคณภาพมค�าความเท�ยงตรงโครงสร�างอย�ในช�วง 0.67-1.00 และมค�าความเช�อม�นท�งฉบบด�วยการทดสอบวธ Cronbach Alpha Coefficient เท�ากบ 0.73 จดว�ามความเช�อม�นสง

วธดำ�เนำนำก�รวจย(Methodology) ระยะท� 1 การสร�างและหาประสทธภาพแอปพลเคชนประเภทเกมสำหรบการเรยนร�เชงรก เพ�อส�งเสรมทกษะผ�เรยนในศตวรรษท� 21 สำหรบผ�เรยนระดบปรญญาตร 1. การสร�างแอปพลเคชนในการวจยคร�งน� มข�นตอนในการพฒนาตามหลก Design Thinking (Chasanidou et al., 2015) โดยแบ�งเปน 5 ข�นตอน 1.1 การเข�าใจกล�มเปาหมาย (Empathize) โดยศกษาวเคราะหเอกสารและงานวจยท�เก�ยวข�อง รวมท�งการสมภาษณแบบเจาะลกรายบคคลกบผ�เช�ยวชาญและผ�เรยนระดบปรญญาตร เพ�อให�ได�ข�อมลท�สำคญนำมาใช�ในการออกแบบแอปพลเคชนให�เกดผลลพธตรงกบวตถประสงค 1.2 การระบปญหาหรอประเดน (Define) นำข�อมลจาก (1.1) มาใช�ในการออกแบบแอปพลเคชนเพ�อสนบสนนการจดการเรยนร�แบบทม ประกอบด�วย 1) ข�น Individual readiness assurance test เกบข�อมลรายบคคล 2) ข�น Team readiness assurance test เกบข�อมลแบบกล�ม และ 3) ข�น

5

Appeal เกบข�อมลความคดเหนของผ�เรยนท�งแบบรายบคคลและแบบกล�ม 1.3 การระดมความคด (Ideate) มการดำเนนงาน ดงน� 1.3.1 นำข�อมลท�ได�มาออกแบบโครงร�างของแอปพลเคชนต�งช�อว�า “SWU TEAM” 1.3.2 วเคราะหเลอกเคร�องมอและโปรแกรมในการผลต 1.3.3 ดำเนนการออกแบบ UX (User Experience) ของแอปพลเคชน สร�าง Workflow และทดสอบ Click-through model เพ�อตรวจสอบ Navigation ก�อนสร�างต�นแบบ 1.3.4 นำ UX ท�ผ�านการปรบปรงแก�ไขแล�ว มาออกแบบ UI (User Interface) ปรบเปน Rendered design และนำไปทดสอบ Rendered Click-through model เพ�อตรวจสอบ Navigation ของแอปพลเคชน 1.3.5 ร�างต�นแบบแอปพลเคชนเสนอผ�เช�ยวชาญให�คำแนะนำ และปรบปรงแก�ไข 1.4 การสร�างต�นแบบ (Prototype) มการดำเนนงาน ดงน� 1.4.1 วางแผนแบ�งงานท�จะต�องผลตท�งหมดเปนส�วนงานย�อยๆ (milestone) ท�เลกลง เพ�อท�จะ code ข�อมล ทละส�วน 1.4.2 ดำเนนการเกบฐานข�อมล (Database) 1.4.3 ด ำ เ น น ก า ร ส ร� า ง ง า น ก ร า ฟ ก ข อ งแอปพลเคชนโดยใช� Adobe animate CC สำหรบเกมรายบคคลและแบบกล�มใช� Accelerometer ในการจบการเคล�อนไหวของมอถอในการบงคบเวลาเล�นเกม 1.4.4 ทดสอบ code ใน AVD (Android Virtual Device) และบนสมารตโฟน 1.4.5 นำแอปพลเคชนให�ผ�เช�ยวชาญด�านเน�อหาและด�านเทคโนโลยการศกษา จำนวน 5 ท�าน ประเมนคณภาพ พบว�า อย�ในระดบมากท�สด (X

_=4.76, S.D.=0.35) และปรบปรง

คำท�ใช�บนแอปพลเคชน รวมท�งเพ�มเตมคำช�แจงการ Log in และข�นตอนการเล�นเกมตามคำแนะนำ 1.5 การทดสอบ (Test) นำแอปพลเคชนไปทดสอบหาประสทธภาพตามเกณฑมาตรฐาน 80/80 (Brahmawong, 2013) ท�งหมด 3 ข�นตอน 2. สร�างเคร�องมอท�ใช�ในการเกบรวบรวมข�อมล ได�แก� แบบประเมนคณภาพส�อ แบบประเมนความพงพอใจของผ�เรยน แบบประเมนทกษะผ�เรยนในศตวรรษท� 21 และแบบทดสอบวดผลสมฤทธ�ทางการเรยน 3. สร�างแผนการสอนเชงรกโดยใช�ทมเปนฐาน ตรวจสอบคณภาพโดยผ�เช�ยวชาญด�านการจดการเรยนการสอนระดบปรญญาตร 5 ท�าน ตรวจสอบความถกต�องและปรบปรงตามคำแนะนำ ระยะท� 2 การวจยเชงทดลอง (Experimental research)

ทดลองใช�แอปพลเคชนประเภทเกมสำหรบการเรยนร�เชงรก เพ�อส�งเสรมทกษะผ�เรยนในศตวรรษท� 21 สำหรบผ�เรยนระดบปรญญาตร โดยมข�นตอนดงน� 1) กล�มทดลองและกล�มควบคมทำการทดสอบก�อนเรยน (Pre-test) และตอบแบบประเมนทกษะผ�เรยนในศตวรรษท� 21 2) กล�มทดลองเรยนโดยใช�แอปพลเคชนประเภทเกมสำหรบการเรยนร�เชงรก เพ�อส�งเสรมทกษะผ�เรยนในศตวรรษท� 21 สำหรบผ�เรยนระดบปรญญาตร กล�มควบคมเรยนแบบปกต 3) กล�มทดลองและกล�มควบคมทำการทดสอบหลงเรยน (Post-test) และตอบแบบประเมนทกษะผ�เรยนในศตวรรษท� 21 4) กล�มทดลองตอบแบบประเมนความพงพอใจของผ�เรยน วเคราะหข�อมลด�วยการทดสอบความแปรปรวนพหคณ (Mutivariate Analysis of Variance: MANOVA) เพ�อเปรยบเทยบผลสมฤทธ�ทางการเรยน ทกษะผ�เรยนในศตวรรษท� 21 และความพงพอใจของผ�เรยนของนสตในกล�มทดลองและกล�มควบคม ในการทดสอบสมตฐาน

ผลก�รวจย(Results) ผลการวเคราะหข�อมลในการวจยจากการทดลอง แบ�งออกเปน 2 ส�วน ดงน� ส�วนท� 1 ผลการพฒนาแอปพลเคชนประเภทเกมสำหรบการเรยนร�เชงรกโดยใช�ทมเปนฐานเพ�อส�งเสรมทกษะผ�เรยนในศตวรรษท� 21 สำหรบผ�เรยนระดบปรญญาตร คณะผ�วจยได�พฒนาแอปพลเคชนประเภทเกม ช�อว�า “SWU TEAM” ซ�งการใช�งานจะเปนการบรณาการการเรยนร�แบบทม และวธสอนโดยใช�เกมท�สนบสนนการจดการเรยนร�เชงรกในช�นเรยนขนาดใหญ� (ผ�เรยน 80-120 คน) เกดกระบวนการเรยนร�ด�วยตนเองและการเรยนร�ร�วมกนผ�านการเล�นเกมในรปแบบเด�ยว และกล�ม โดยใช�ประกอบกบแผนการจดการเรยนร�เชงรก โดยกระบวนการเรยนร�ดงกล�าวประกอบด�วย ระยะท� 1 การเตรยมความพร�อมก�อนการเข�าช�นเรยน (Pre-class preparation) เปน Individual study โดยเช�อมโยง ทรพยากรการเรยนร�แก�ผ�เรยนผ�านแอปพลเคชน ผ�สอนมอบหมายให�ผ�เรยนเตรยมความร�โดยเตรยมอ�านหนงสอมาก�อนเข�าช�นเรยน ระยะท� 2 การรบประกนความพร�อม (Readiness assurance) ประกอบด�วยกจกรรม 4 ข�นตอน ได�แก� ข�นตอนท� 1 การทดสอบผ� เรยนรายบคคล (Individual Readiness Assurance Test: I-RAT) ผ�เรยนแต�ละคน จะเล�นเกมผ�านเมน I-RAT ระบบจะบนทกผลลงฐานข�อมล ข�นตอนท� 2 การทดสอบเปนทม (Team Readiness Assurance Test: T-RAT) ผ�เรยนแต�ละกล�มจะร�วมช�วยกนเล�นเกมผ�านเมน T-RAT ระบบจะบนทกผลลงฐานข�อมล ข�นตอนท� 3 การอทธรณ จากทม (Appeals) ผ�เรยน



6

สามารถตรวจสอบคำตอบและคะแนนท�งแบบเด�ยวและแบบกล�มผ�านแอปพลเคชน เมน My Score และสามารถส�งคำอทธรณ ท�งในรปแบบส�วนตวและตวแทนกล�มได�ผ�านเมน Word Cloud ซ�งในระบบจะสามารถต�งค�าเปดเผยหรอปกปดช�อ ผ�ส�งคำอทธรณได� ข�นตอนท� 4 ผ�สอนให�ข�อมลย�อนกลบ (Instructor feedback) ผ�สอนเปดแสดงผลข�อมลการอทธรณของผ�เรยนเช�อมโยงข�อมลแอปพลเคชน “SWU TEAM” และทำการแลกเปล�ยนเรยนร�พร�อมท�งให�ข�อมลปอนกลบแก�ผ�เรยน คณะผ�วจยนำแอปพลเคชน “SWU TEAM” ท�พฒนาข�นไปทดสอบหาประสทธภาพ (Brahmawong, 2013) กบ ผ�เรยนระดบปรญญาตร โดยทดลองกบผ�เรยน จำนวน 156 คน ประกอบด�วย การหาค�าประสทธภาพแบบเด�ยว (ทดสอบประสทธภาพแอปพลเคชนกบผ�เรยนจำนวน 5 คน โดยใช�ผ�ท�เรยนอ�อน 2 คน ปานกลาง 1 คน และเก�ง 2 คน) ได�ค�าเท�ากบ 69/90 ซ�งยงไม�เปนไปตามเกณฑ คณะผ�วจยดำเนน การปรบปรงแก�ไข จากน�นนำไปทดสอบประสทธภาพแบบกล�ม (ทดสอบประสทธภาพแอปพลเคชนกบผ�เรยนจำนวน 59 คน โดยคละผ�ท�เรยนอ�อน 20 คน ปานกลาง 19 คน และเก�ง 20 คน) ได�ค�าเท�ากบ 69/80 ซ�งยงไม�เปนไปตามเกณฑ คณะผ�วจยดำเนนการปรบปรงแก�ไขอกคร�ง และการทดสอบประสทธภาพ ภาคสนาม (ทดสอบประสทธภาพแอปพลเคชนกบผ�เรยน ช�นเรยนขนาดใหญ�จำนวน 1 ห�อง ผ�เรยนจำนวน 92 คน) ได�ค�าเท�ากบ 80/85 ซ�งเปนไปตามเกณฑท�กำหนด 80/80 นำไปทดลองใช�ในการวจยระยะต�อไป ส�วนท� 2 ผลการใช�แอปพลเคชนประเภทเกมสำหรบการเรยนร�เชงรกโดยใช�ทมเปนฐาน เพ�อส�งเสรมทกษะผ�เรยนในศตวรรษท� 21 สำหรบผ�เรยนระดบปรญญาตร แบ�งออกเปน

2 ด�าน ดงน� 1. การเปรยบเทยบผลสมฤทธ�ทางการเรยนและทกษะของผ�เรยนกอนและหลง ทำการวเคราะหข�อมลด�วยสถตความแปรปรวนพหนาม (MANOVA) โดยมรายละเอยดดงน� 1.1 ผลการทดสอบการกระจายแบบโค�งปกตทาง พหนาม (Multivariate Normality) โดยพจารณาจากค�าความเบ� (Skewness) และค�าความโด�ง (Kurtosis) ของข�อมล โดยยดเกณฑ ท�ว�าถ�าค�าความเบ�และค�าความโด�งของข�อมลมค�าระหว�าง -3 และ 3 ถอว�าการกระจายตวของข�อมลนบเปนโค�งปกตทางพหนาม (Boos, & Hughes-Oliver, 2000) นอกจากน�น ยงพจารณาค�าสถต Kolmogonov-Smirnov ซ�งต�องไม�มนยสำคญทางสถต (p>.05) ผลการทดสอบการกระจายแบบโค�งปกตของข�อมลในการวจยคร�งน� พบว�า ตวแปรตามแต�ละตวมการกระจายของข�อมลเปนโค�งปกต และเม�อพจารณาค�าสถต Kolmogorov-Smirnov ของแต�ละตวแปรท�ศกษา พบว�า ไม�มนยสำคญทางสถต (p>.05) ซ�งถอว�าผ�านการทดสอบ 1.2 การวเคราะหเมทรกซความแปรปรวนร�วมของตวแปรตามท�ไม�แตกต�างกนระหว�างกล�ม (Homogeneity of Variance Covariance Matrices) ซ�งพจารณาโดยใช�สถต Box’s M และ Levene’s test จะต�องมค�านยสำคญทางสถตท�มากกว�า .05 จากผลการวเคราะห พบว�า ค�าสถต Box’s M และ Levene’s test ของทกตวแปรมค�านยสำคญทางสถตทมากกว�า .05 ท�งก�อนและหลงการทดลอง แสดงว�า ความแปรปรวนร�วมของตวแปรตามท�ไม�แตกต�างกนระหว�างกล�ม การวเคราะหอทธพลของกล�มท�เข�าร�วมการศกษา (กล�มทดลองและกล�มควบคม) ภายหลงการทดลองในตวแปรตามท�ง 3 ตว ได�แก� ผลสมฤทธ�ทางการเรยน ทกษะการส�อสาร และทกษะการทำงานร�วมกบผ�อ�น

Table 1 MANOVA-The Analysis result of dependent variable between experimental group and control group ผลการวเคราะหความแปรปรวนแบบพหนามของกล�มตวแปรตามระหว�างกล�มทดลองและกล�มควบคมในระยะก�อน และหลงการทดลอง

แหลงความแปรปรวน

ระยะPillai’s Trace

FHypothesis

df

Error

df

Partial

n2Sig

ระหว�างกล�ม ก�อน .032 1.853 3.000 168.00 .032 .140

หลง .152 10.054 3.000 168.00 .152 .000

จาก Table 1 พบว�า ภายหลงการทดลองมความแตกต�างในตวแปรตามท�งสามระหว�างกล�มท�ศกษาอย�างมนยสำคญทางสถต แต�ไม�พบความแตกต�างในช�วงก�อนการทดลอง แสดงว�า

ค�าเฉล�ยของกล�มตวแปรตามระหว�างกล�มทดลองและ กล�มควบคมภายหลงการทดลองมความแตกต�างกน

7

Table 2 The Analysis result of differences between pre and post of each group in variables: Achievement, Communication Skills, and Teamwork Skills ผลการวเคราะหความแตกต�างระหว�างกล�มในแต�ละช�วงเวลา ในตวแปรผลสมฤทธ�ทางการเรยน ทกษะการส�อสาร และทกษะการทำงานร�วมกบผ�อ�น

ตวแปร ระยะ แหลงความแปรปรวน SS df MS FPartial

n2 Sig

ผลสมฤทธ� ทางการเรยน

ก�อน ระหว�างกล�มความคลาดเคล�อน

4.910232.410

1170

4.9101.367

3.592 0.021 .060

หลง ระหว�างกล�มความคลาดเคล�อน

40.076272.901

1170

40.0761.605

24.965 0.128 .000

ทกษะการส�อสาร


0.04512.769

1170

0.0450.075

0.599 0.004 .440


0.47114.400

1170

0.4710.085

5.557 0.032 .020

ทกษะการทำงาน ร�วมกบผ�อ�น


0.28427.924

1170

0.2840.164

1.728 0.010 .190


1.71130.607

1170

1.7110.180

9.502 0.053 .002

จาก Table 2 พบว�า ความแตกต�างระหว�างกล�มท� ศกษาอย�างมนยสำคญทางสถตภายหลงการทดลองของ ผลสมฤทธ�ทางการเรยน ทกษะการส�อสาร และทกษะการทำงานร�วมกบผ�อ�น แต�ไม�พบความแตกต�างระหว�างกล�มท�ศกษาอย�างมนยสำคญทางสถตก�อนการทดลอง ดงน�น ผลการวเคราะหสนบสนนสมมตฐานท� 1 ท�ว�า แอปพลเคชนประเภทเกมสำหรบการเรยนร�เชงรกโดยใช�ทมเปนฐาน ทำให�ผ�เรยนในกล�มทดลองมผลสมฤทธ�ทางการเรยนสงกว�ากล�มควบคม และสมมตฐานท� 2 ท�ว�า หลงจากผ�เรยนในกล�มทดลองเรยนร�ด�วยแอปพลเคชนประเภทเกมสำหรบการเรยนร�เชงรกโดยใช�ทมเปนฐานแล�ว มทกษะการส�อสารแตกต�างจากกล�มควบคม และมทกษะการทำงานเปนทมแตกต�างจากกล�มควบคม 2. การศกษาความพงพอใจของผ�เรยนตอการใช�แอปพลเคชน ผ� เรยนมความพงพอใจต�อการใช�แอปพล เคชนประเภทเกมสำหรบการเรยนร�เชงรกโดยใช�ทมเปนฐานเพ�อส�งเสรมทกษะผ�เรยนในศตวรรษท� 21 ส�วนใหญ�อย�ในระดบมาก (X_=4.08, S.D.=0.13) โดยผ�เรยนมความพงใจประเดนท�มาก

ท�สด 3 อนดบแรก ได�แก� การฝกทกษะการทำงานเปนทมเพ�มข�น หลงจากใช�แอปพลเคชน (X

_=4.25, S.D.=0.74) รองลงมาคอ

ความชดเจนหรอความง�ายในการใช�งานแอปพลเคชน (X_=4.24,

S.D.=0.83) และความสวยงามและคมชดของเกม (X_=4.23,

S.D.=0.81) ตามลำดบ

อภปร�ยผล(Discussions) การทดสอบสมมตฐานการวจย พบว�า แอปพลเคชนประเภทเกมสำหรบการเรยนร�เชงรกโดยใช�ทมเปนฐานสามารถช�วยส�งเสรมทกษะผ�เรยนในศตวรรษท� 21 สำหรบผ�เรยนระดบปรญญาตร โดยผ�เรยนในกล�มทดลองท�เรยนร�ด�วยแอปพลเคชนประเภทเกมสำหรบการเรยนร�เชงรกโดยใช�ทมเปนฐานมผลสมฤทธ�ทางการเรยนสงกว�ากล�มควบคมอย�างมนยสำคญทางสถตท�ระดบ .05 นอกจากน�นผ�เรยนในกล�มทดลองท�เรยนร�ด�วยแอปพลเคชนประเภทเกมสำหรบการเรยนร�เชงรกโดยใช�ทมเปนฐานมทกษะการส�อสารและทกษะการทำงานร�วมกบ ผ�อ�นแตกต�างจากกล�มควบคมอย�างมนยสำคญทางสถตท�ระดบ .05 และผ�เรยนในกล�มทดลองมความพงพอใจต�อการเรยนร�เชงรกโดยใช�แอปพลเคชนประเภทเกมสำหรบการเรยนร�เชงรกโดยใช�ทมเปนฐานในระดบมาก จากการพฒนาแอปพลเคชนประเภทเกมสำหรบการเรยนร� เชงรกโดยใช�ทมเปนฐานเพ�อส�งเสรมทกษะผ�เรยนในศตวรรษ ท� 21 สำหรบผ�เรยนระดบปรญญาตร รวมท�งการนำไปทดลองใช� คณะผ� วจยพบประเดนสำคญท�สามารถนำมาอภปรายได� 4 ประเดน ดงน� 1. ด�านการพฒนาแอปพลเคชนประเภทเกมสำหรบการเรยนร�เชงรกโดยใช�ทมเปนฐาน พบว�า ผ�เรยนท�เรยนด�วยแอปพลเคชนท�พฒนาข�นมผลสมฤทธ�ทางการเรยนสงกว�ากล�มควบคมอย�างมนยสำคญทางสถตท�ระดบ .05 ซ�งสนบสนน



8

สมมตฐานท�กำหนดไว� แสดงให�เหนว�า การใช�แอปพลเคชนช�วยกระต�นผ�เรยนให�เกดการเรยนร� และเกดการเรยนร�แบบนำตนเอง (Self-directed learning) ผ�านการเตรยมตวก�อนการเรยนล�วงหน�านอกช�นเรยนก�อนเข�ากล�ม (Assigned Read-ings) ซ�งผ�เรยนจะต�องวางแผนการเรยนร�ท�เหมาะสมของตนสอดคล�องกบ Brookfield (1994) ท�พบว�า การกำกบควบคมตนเองในการเรยนร�อย�างต�อเน�องสามารถเข�าถงเน�อหาและเลอกใช�ทรพยากรการเรยนร�ของตนอย�างเหมาะสมด�วยตวเอง ท�งหมดเปนการทำเพ�อเปาหมาย (Goals) ของผ�เรยนท�ต�งไว� ล�วงหน�าเม�อทราบว�าจะมการเล�นเรยนร�ผ�านเกม โดยผ�เรยนแต�ละคนอาจมเปาหมายท�แตกต�างกน เช�น ต�องการชนะ ต�องการได�คะแนนสง รวมไปถงการวางแผนของกล�มผ�เรยนเพ�อให�ได�รบรางวล (Reward) จากเกมตามท�ตนหรอสมาชกในกล�มคาดหวง เม�อถงข�นตอนการทดสอบรายบคคล (Individual Read-iness Assurance Test) ผ�เรยนใช�แอปพลเคชนเล�นเกมแบบเด�ยวจะเกดความต�นเต�นและร�สกสนกไปกบการทดสอบท�แฝงมาในรปแบบเกม ท�งน�การออกแบบสภาพแวดล�อมของเกมมผลต�อการแสวงหา/สบสอบ (Investigate) ความร�ของผ�เรยน ซ�งส�งผลต�อผลลพธการเรยนร� (Learning outcomes) โดย ผ�เรยนจะเกดความร�ความเข�าใจร�ผ�านกจกรรมเกมท�สนกสนาน (Alasward, & Nadolny, 2015) ในข�นตอนต�อมาซ�งเปนการทดสอบแบบทม (Team Readiness Assurance Test) กล�มผ�เรยน จะเกดการทบทวน แลกเปล�ยนเรยนร� ค�นคว�า และลงความเหนมส�วนร�วมเล�นเกมแบบกล�ม ซ�งเกมแบบกล�มน�จะมการให�รางวลทนทผ�านคะแนนเม�อกล�มตดสนใจเลอกคำตอบภายในเกม หากถกต�องจะได�คะแนน ถ�าผดจะแสดงการหกคะแนนท�จะเพ�มข�นตามการตดสนใจท�ผดพลาดน�น จากข�นตอนการแข�งขน การมส�วนร�วม และการให�รางวลทนทน�ครบถ�วนตาม 3 องคประกอบหลกของการเรยนร�โดยใช�เกม (Game-based Learning) ท�จะมคณลกษณะคล�ายกบแผนการสอนท�ดท�ประกอบด�วยความสำเรจ แรงจงใจ และการประเมน (Macdonald, 2004) ในข�นตอนการอทธรณจากทม ผ�เรยนสามารถแลกเปล�ยนเรยนร�ร�วมกน ในประเดนท�ตนสงสยจากเกมท�ผ�านมา และผ�สอน สามารถให�ข�อมลย�อนกลบ (Instructor feedback) ในรปแบบ ข�อเสนอแนะ สะท�อนผลการเรยนร�ท�งแบบเด�ยวและกล�ม รวมท�ง เพ�มเตมในประเดนท�ผ�เรยนสงสยหรอไม�ชดเจน ทำให�ผ�เรยนเข�าใจในเน�อหาบทเรยนท�ถกต�องมากข�น (Brame, 2013; Hrynchak & Batty, 2012) ส�งผลให�ผ�เรยนบรรลผลลพธการเรยนร�นำไปส�การมผลสมฤทธ�ทางการเรยนท�สงข�นได� สอดคล�องกบ El-Sheikh and Prayaga (2011) ท�พบว�า แอปพลเคชนเกม ช�วยให�เกดการมส�วนร�วมของผ�เรยนและการบรรลผลการเรยนร� ของผ�เรยนระดบปรญญาตรในหลกสตรวทยาการคอมพวเตอร ด�านผลของการจดการเรยนร�เชงรกโดยใช�ทมเปนฐาน การใช�

แอปพลเคชนประเภทเกมทำให� ผ� เ รยนเกดความสนใจ กระตอรอร�นในการเรยนและทำกจกรรมต�าง ๆ มากข�น ส�งผลให�เข�าใจเน�อหามากข�น สามารถเรยนร�และจดจำส�งท�เรยนร�ได�นาน นำไปส�ผลสมฤทธ�ทางการเรยนท�สงข�น ดงท� Khaddage and Lattenman (2013) กล�าวว�า การใช�แอปพลเคชนในการเรยนร� จะสร�างสภาพแวดล�อมการเรยนร�ท�ตอบสนองความต�องการของผ�เรยนดจทลในปจจบนสร�างชมชนการเรยนร�นอกเหนอจากห�องเรยนแบบเดม ซ�งผลวจยคร�งน�สอดคล�องกบ Dengwansri et al. (2018) พบว�า นกศกษาท�ได�รบการจดการเรยนร�แบบร�วมมอร�วมกบแอปพลเคชนบนระบบปฏบตการแอนดรอยดมผลสมฤทธ�ทางการเรยนสงกว�าก�อนเรยน 2. ผลการศกษาทกษะการส�อสาร พบว�า ผ�เรยนในกล�มทดลองมทกษะการส�อสารแตกต�างจากกล�มควบคมอย�างมนยสำคญทางสถตท�ระดบ .05 ท�เปนเช�นน�เน�องจากผ�เรยนในกล�มทดลองท�เรยนร�ด�วยแอปพลเคชนประเภทเกมสำหรบการเรยนร� เชงรกโดยใช�ทมเปนฐานจำเปนต�องมปฏสมพนธกนในระหว�างเรยน เกดการส�อสารข�อมลสองทศทางพร�อมกน (Full Duplex Transmission) ในการแลกเปล�ยนความร� ความคดเหน อภปราย หรอลงมตกนภายในกล�ม เพ�อหาคำตอบท�ดท�สดในการทดสอบผ�านเกมแบบกล�ม รวมท�งการส�อสารในข�นตอนการอทธรณจากทมร�วมกบผ�สอน สอดคล�องกบ Cho et al. (2017) ท�ทำการศกษาการจดการเรยนร�เชงรกโดยใช�ทมเปนฐาน พบว�า นกศกษากล�มทดลองมส�วนร�วม (Engagement) ในกจกรรม ทกอย�างผ�านการส�อสารกนและการอภปรายภายในทม ส�งผลให�มทกษะในการส�อสารเพ�มข�น ท�งทางด�านประสทธภาพและความสามารถในการส�อสาร รวมท�งมความพงพอใจในการเรยน เม�อเทยบกบกล�มควบคมท�เรยนแบบปกต เช�นเดยวกบ Zgheib et al. (2016) ท�พบว�า นกศกษาแพทยท�ได�รบการเรยนร�เชงรกโดยใช�ทมเปนฐานมคะแนนทกษะการส�อสารจากการประเมนของสมาชกภายในกล�มเพ�มข�น 3. ผลการศกษาทกษะการทำงานร�วมกบผ�อ�น พบว�า ผ�เรยนในกล�มทดลองมทกษะการทำงานร�วมกบผ�อ�นแตกต�างจากกล�มควบคมอย�างมนยสำคญทางสถตท�ระดบ .05 แสดง ให�เหนว�า แอปพลเคชนประเภทเกมสำหรบการเรยนร�เชงรกโดยใช�ทมเปนฐานช�วยส�งเสรมทกษะในการทำงานร�วมกบผ�อ�น ท�เปนเช�นน�เน�องจาก การจดการเรยนการสอนด�วยแอปพลเคชนประเภทเกมสำหรบการเรยนร�เชงรกโดยใช�ทมเปนฐาน กระต�น ให�ผ�เรยนแลกเปล�ยนเรยนร�ผ�านกระบวนการกล�มในการแก�ปญหา ระดมสมอง แสดงความคดเหนท�ม�งความสำเรจของกล�มในการเล�นเกม โดยเฉพาะข�นการทดสอบเปนทม (Team Readiness Assurance Test) กล�มผ�เรยนจะต�องพยายามบรรลเปาหมายของเกม (Goals) เกดพฤตกรรมหรอปฏกรยาตอบสนองของ ผ�เล�นท�ถกขบเคล�อนด�วยการใช�กลไกของเกม ลกษณะพฤตกรรมของผ�เล�นเกม เช�น ความต�องการประสบความสำเรจ (Achieve-

9

ment) การได�รบรางวลตอบแทน ซ�งในแอปพลเคชนน�จะอย�ในรปแบบของคะแนนกล�มท�สมาชกจะได�รบเท�ากน ดงน�น ระดบความสำเรจของกล�มจะเปนผลมาจากสมาชกกล�ม เกดเปน แรงจงใจให�สมาชกในกล�มท�ต�องการการยอมรบ (Status/ Respect) จะต�องเข�ามส�วนร�วมเพ�อวางแผนและร�วมมอกน เพ�อช�วยกนให�ไปถงเปาหมายสงสดเท�าท�จะเท�าได� นอกจากน� อาจมการเสรมแรงให�มความร�วมมอเพ�มข�นหากกล�มมความต�องการการแข�งขนกน (Competition) กบเพ�อนต�างกล�มได�อกด�วย ท�งหมดน�เปนไปตามพลวตของเกมมฟเคชน (Gamification dynamics) จากการใช�เกมในการเรยนร� (Kuo, & Chuang, 2016) สอดคล�องกบ Sinthuchai et al. (2019) ท�พบว�า นกศกษาพยาบาลท�ได�รบการเรยนร�เชงรกโดยใช�ทมมคะแนนการรบร�การทำงานเปนทมมากกว�านกศกษาพยาบาลท�ได�รบการเรยนร�ตามปกต 4. ผลการศกษาความพงพอใจ พบว�า ผ� เรยนในกล�มทดลองมความพงพอใจในระดบมาก แสดงว�า การใช�แอปพลเคชนประเภทเกมสำหรบการเรยนร�เชงรกโดยใช�ทมเปนฐานสามารถช�วยสร�างบรรยากาศในการเรยนท�สนกสนาน ทำให�ผ�เรยนมทศนคตท�ดและมความสขในการเรยนร� เกมการศกษาเปนเคร�องมอสำคญท�ช�วยจำลองสภาพแวดล�อมเสมอนจรง ส�งเสรมการทำงานร�วมกนและการส�อสารระหว�างนกเรยนได� (Amaral et al., 2013) เช�นเดยวกบ Chitrakool and Charuchat (2016) ท�ได�ประยกตใช�การเรยนแบบทมในเน�อหาการบรหารจดการระบบสขภาพท�โรงพยาบาลชมชนของนสตแพทย ช�นปท� 5 พบว�า ผ�เรยนในกล�มทดลองมความพงพอใจมต�อการสอนแบบการใช�ทมเปนฐานอย�ในระดบสงและมากกว�าการสอนแบบบรรยายเปนหลก

ขอเสนำอแนำะ(Recommendations) ข�อเสนอแนะเพ�อการใช�ประโยชนจากการวจย 1. แอปพลเคชนประเภทเกมสำหรบการเรยนร�เชงรก โดยใช�ทมเปนฐานเพ�อส�งเสรมทกษะผ�เรยนในศตวรรษท� 21 สำหรบผ�เรยนระดบปรญญาตร มข�อจำกดในการใช�งานบนระบบปฏบตการ Android เท�าน�น ควรพฒนาให�สามารถใช�งานได�ทกระบบ 2. การใช�แอปพลเคชนประเภทเกมผ�สอนจำเปนต�องให�ความสำคญในการช�แจงวตถประสงค การทำกจกรรม และการถอดบทเรยนเพ�อให�ข�อมลย�อนกลบ (Instructor feedback) ให�ผ�เรยนเข�าใจเปาหมายสำคญท�ได�จากการเล�นเกมมากกว�าการชนะการแข�งขน 3. มหาวทยาลยควรส�งเสรม ผลกดน และพฒนาบคลากรในการสร�างและพฒนานวตกรรมการเรยนร�ท�ทนสมยเพ�อ ส�งเสรมทกษะในศตวรรษท� 21 แก�นสตนกศกษาระดบปรญญาตร

ข�อเสนอแนะในการวจยคร�งตอไป 1. ผ�เรยนสามารถใช�แอปพลเคชนประเภทเกมสำหรบการเรยนร�เชงรกโดยใช�ทมเปนฐานได�ด�วยตนเอง ผ�สอนควรประยกตใช�แอปพลเคชนประเภทเกมกบการเรยนการสอนรปแบบอ�นๆ เพ�อช�วยกระต�นความสนใจในการเรยน ทบทวนความร� และพฒนาทกษะด�านอ�นๆ ได� 2. ควรมการวจยและพฒนาแอปพลเคชนประเภทเกมสำหรบการเรยนร�เชงรกสำหรบผ�เรยนระดบปรญญาตรรปแบบอ�น โดยนำกระบวนการและข�นตอนในการพฒนาแอปพลเคชนในคร�งน�เปนแนวทางในการพฒนาและศกษาผลลพธการเรยนร�ด�านต�างๆ

กตตกรรมประก�ศ(Acknowledgements) โครงการวจยน� ได�รบทนสนบสนนจากเงนรายได� สำนกนวตกรรมการเรยนร� มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประจำปงบประมาณ 2562 รายงานวจยฉบบน�สำเรจได�ด�วยด ทางคณะผ�วจยขอขอบพระคณผ�เช�ยวชาญทกท�านท�ให�ความอนเคราะหตรวจประเมนเคร�องมอท�ใช�ในการวจย และให� ข�อเสนอแนะอนเปนประโยชนอย�างย�ง

เอกส�รอ�งอง(References)Alaswad, Z., & Nadolny, L. (2015). Designing for game-based learning: Theeffectiveintegrationoftechnologytosupportlearning. Journal of Educational Technology Systems, 43(4), 389-402.Amaral,H.,Braga,J.L.,&Galvão,A.(2013,September23-25).Game architecture for teaching-learning process: An application on an undergraduate course[Paperpresentation].2013IEEE InternationalGamesInnovationConference(IGIC), Vancouver,BC.10.1109/IGIC.2013.6659168.Boos,D.D.,&Hughes-Oliver,J.M.(2000).HowLargeDoesnHavetobe forZandtIntervals?The American Statistician, 54(2), 121-128. https://doi.org/10.1080/00031305.2000.10474524Brahmawong,C.(2013).Deevelopmentaltestingofmediaand instructionalpackage.Silpakorn Educational Research Journal, 5(1),7-20.Brame,C.J.(2013).Team-based learning.VanderbiltUniversityCenter forTeaching.https://cft.vanderbilt.edu/guides-sub-pages/ team-based-learning/Brookfield,S.D.(1994).Self-directed learning, in YMCA George Williams College ICE301 lifelong learning, unit 1 approaching lifelong learning.YMCAGeorgeWilliamsCollege.https://infed.org/mobi/ self-directed-learning/Chasanidou,D.,Gasparini,A.A.,&Lee,E.(2015).Designthinking methodsandtoolsforinnovation.InA.Marcus(ed)Design,user experience,andusability:Designdiscourse.Springer,Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-319-20886-2_2Chitrakool,C.,&Charuchat,K.(2016).Teachingapplicationof team-basedlearningtopicsinhealthsystemsmanagementat acommunityhospitalforthefifth-yearmedicalstudents. Srinagarind Med J, 31(1), 105-111.Cho,Y.H.,&Kweon,Y.R.(2017).Effectsofteam-basedlearningon communicationcompetenceforundergraduatenursingstudents. J Korean Acad Psychiatr Ment Health Nurs, 26(1), 101-110.Dengwansri,N.,Suntarak,P.,Phonchaiya,S.,&Wuttisela,K.(2018). Effectsofcooperativelearningincorporatedwithapplicationon theAndroidoperatingsystemtolearningachievementonperiodic tableforgrade10students.Journal of Science & Science Education, 1(1),61-73.El-Sheikh,E.,&Prayaga,L.(2011).DevelopmentanduseofAIand gameapplicationsinundergraduatecomputersciencecourses. Journal of Computing Sciences in Colleges, 27(2), 114-122.



10

Hrynchak,P.,&Batty,H.(2012).Theeducationaltheorybasisof team-basedlearning.Medical Teacher, 34(10),796-801.Huang,Y.C.,&Lin,S.H.(2018).Aninventoryforassessing interpersonalcommunicationcompetenceofcollegestudents. British Journal of Guidance & Counselling, 46(4), 385-401. https://doi.org/10.1080/03069885.2016.1237614Khaddage,F.,&Lattenman,C.(2013).The future of mobile apps for teaching and learning. Routledge.Khemmanee,T.(2007).Various alternative teaching styles. Chulalongkorn UniversityPress.Koh,J.H.L.,Chai,C.S.,Benjamin,W.,&Hong,HY.(2015a). TechnologicalPedagogicalContentKnowledge(TPACK)and designthinking:AframeworktosupportICTlessondesignfor 21stcenturylearning.The Asia-Pacific Education Researcher, 24(3),535–543.https://doi.org/10.1007/s40299-015-0237-2Koh,J.H.L.,Chai,C.S.,Wong,B.,&Hong,HY.(2015b)Design thinkingand21stcenturyskills.InDesign thinking for education. Springer.https://doi.org/10.1007/978-981-287-444-3_3Kuo,M.S.,&Chuang,T.Y.(2016).Howgamificationmotivatesvisits andengagementforonlineacademicdissemination-Anempirical study.Computers in Human Behavior, 55,16-27.Luka,I.(2019).Designthinkinginpedagogy:Frameworksanduses. European Journal of Education, 54(4),499-512.https://doi.org/ 10.1111/ejed.12367Macdonald,H.(2004).What is game-based learning? https://serc.carleton.edu/introgeo/games/whatis.html

Patphol,M.(2018).Learning is more important learning outcomes. http://www.curriculumandlearning.comRhodes,T.(2010). Assessing outcomes and improving achievement: Tips and tools for using rubrics.AssociationofAmericanColleges andUniversities.Sinthuchai,S.,Ubolwan,K.,Bunsonti,N.,&Rachawat,V.(2019).Effects ofteam-basedlearningonproblem-solvingabilityandteamwork perceptionsofnursingstudents:Mixed-methodResearch. Journal of Nursing and Health Sciences, 13(3),37-49.TeamBasedLearningCollaborative.(n.d.).What is TBL?: Overview. http://www.teambasedlearning.org/definition/Thaipisuttikul,P.(2016).Facilitationinteam-basedlearning. Siriraj Medical Bulletin, 9(2),75-83.Wongyai,W.(2012).Fourpillarsoflearning.Theencyclopediaof teachersinhonorofhismajestythekingonoccasionthe7rounds oftheauspiciousceremonyondecember5,2011.Secretariat OfficeoftheTeachers’CouncilofThailand.WorldEconomicForum.(2016).Newvisionforeducation:Fostering socialandemotionallearningthroughtechnology.http://www3. weforum.org/docs/WEF_New_Vision_for_Education.pdfZgheib,N.K.,Dimassi,Z.,BouAkl,I.,Badr,K.F.,&Sabra,R.(2016). Thelong-termimpactofteam-basedlearningonmedicalstudents’ teamperformancescoresandontheirpeerevaluationscores. Medical Teacher, 38(10),1017-1024.https://doi.org/10.3109/ 0142159X.2016.1147537

11

EffectsofUsingGame-BasedLearninginMathematics on Computational Thinking of Elementary School Students

ผลการจดการเรยนรคณตศาสตรตามแนวคดการเรยนรโดยใชเกมเปนฐาน ทมตอการคดเชงคำานวณของนกเรยนประถมศกษา

Nalinee Duangnate*andYurawatKlaimongkolนลน ดวงเนตร* และ ยรวฒน คลายมงคล

Division of Elementary Education, Faculty of Education, Chulalongkorn Universityส�ข�ประถมศกษ� คณะครศ�สตร จฬ�ลงกรณมห�วทย�ลย


Received October 5, 2021 Revised February 21, 2022 Accepted February 28, 2022 Published April 18, 2022

Abstract The purposes of this research were: 1) to compare the computational thinking abilities between a game-based learning and a non-game-based learning group, 2) to compare the computational thinking abilities of game-based learning group between pre-test and post-test, and 3) to study the development of computational thinking of game-based learning group. The sample consisted of 60 students in grade 3. The research instruments were game-based mathematical learning management plans and computational thinking tests. The data were analyzed by using mean scores, standard deviation, and t-test. The results of the research were: 1) the game-based learning group had a higher computational thinking post-test mean score than the non-game-based learning group (X

_=10.567, S.D.=4.207) with a statistical significance at the .05 level; 2) the

game-based learning group had a higher computational thinking post-test mean score than a computational thinking pre-test mean score (X

_=8.184, S.D.=6.006) with a statistical significance at the .05 level; and 3) the game-based learning group had

better development of computational thinking skills.

Keywords: Mathematics, Game based learning, Computational thinking, Elementary students

บทคดยอ การวจยน�มจดประสงคการวจย 3 ประการ ได�แก� 1) เพ�อเปรยบเทยบความสามารถในการคดเชงคำนวณของนกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�คณตศาสตรตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมและนกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�แบบปกต 2) เพ�อเปรยบเทยบความสามารถในการคดเชงคำนวณของนกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�คณตศาสตรตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานก�อนเรยนและหลงเรยน และ 3) เพ�อศกษาพฒนาการการคดเชงคำนวณของนกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�คณตศาสตรตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐาน กล�มตวอย�างท�ใช�ในการศกษา ได�แก� นกเรยนช�นประถมศกษาปท� 3 จำนวน 60 คน เคร�องมอท�ใช�ในการวจย ได�แก� แผนการจดการเรยนร�คณตศาสตรตามแนวคดการเรยนร� โดยใช�เกมเปนฐานและแบบวดความสามารถในการคดเชงคำนวณ ซ�งเปนแบบวดประเภทอตนย และวเคราะหข�อมลโดยใช�ค�าเฉล�ย ส�วนเบ�ยงเบนมาตรฐาน และทดสอบความแตกต�างค�าเฉล�ยของคะแนนด�วยค�าท ผลการศกษาพบว�า 1) นกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�คณตศาสตรตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานมค�าเฉล�ยคะแนนการคดเชงคำนวณหลงเรยน (X

_=18.700, S.D.=5.961) สงกว�านกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�แบบปกต (X

_=10.567, S.D.=4.207) อย�างมนยสำคญทางสถต

ท�ระดบ .05 2) ค�าเฉล�ยคะแนนการคดเชงคำนวณหลงเรยนนกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�คณตศาสตรตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานมค�าเฉล�ยคะแนนการคดเชงคำนวณหลงเรยน (X

_=18.700, S.D.=5.961) สงกว�านกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�แบบปกต (X

_=8.184, S.D.=6.006)

ของนกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�คณตศาสตรตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานสงกว�าก�อนเรยนอย�างมนยสำคญทางสถตท�ระดบ .05 และ 3) นกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�ตามแนวคดดงกล�าวมพฒนาการในการคดเชงคำนวณสงข�น

คำสำคญ: คณตศาสตร, การเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐาน, การคดเชงคำนวณ, นกเรยนประถมศกษา




12

บทนำำ�(Introduction) การเปล�ยนแปลงด�านเทคโนโลยทำให�ครต�องพฒนาทกษะท�เปนประโยชนต�อการเรยนร�และการดำรงชวตของนกเรยน ดงน�น ในหลายประเทศจงมการปรบปรงหลกสตรการศกษาให� ส�งเสรมทกษะด�านคอมพวเตอร คณตศาสตร และวทยาศาสตร เพ�อเตรยมความพร�อมสำหรบสถานการณในอนาคต (Falloon, 2016) กระทรวงศกษาธการจงปรบปรงหลกสตรแกนกลางการศกษาข�นพ�นฐาน 2551 (ฉบบปรบปรงพทธศกราช 2560) ให�มความสอดคล�องกบทกษะท�สำคญในศตวรรษท� 21 โดยเพ�มเร�องการคดเชงคำนวณ (Computational Thinking) ในรายวชาพ�นฐานวชาวทยาศาสตร สาระเทคโนโลย (วทยาการคำนวณ) ในระดบประถมศกษาและมธยมศกษา ซ�งจะช�วยเพ�มประสทธภาพในการคดวเคราะห การแก�ปญหาอย�างเปนระบบ มทกษะการค�นคว�าข�อมล ประเมน และสงเคราะหข�อมล ตลอดจนสามารถประยกตใช�ในการแก�ปญหาในชวตประจำวน (The Institute for the Promotion of Teaching Science and Technology, 2018) Wing (2012) กล�าวว�า การคดเชงคำนวณเปนทกษะท� ทกคนควรได�รบการพฒนาเช�นเดยวกบทกษะการอ�าน การเขยน และการคดคำนวณ อกท�งยงเปนทกษะท�บคคลต�องได�รบการพฒนาต�งแต�ระดบอนบาลจนถงระดบมธยมศกษา เพ�อให�สามารถเปนพลเมองในระบบการศกษาและเศรษฐกจดจทลได� (Smith, 2016) นอกจากน�การพฒนาการคดเชงคำนวณยงส�งผล ให�นกเรยนสามารถนำไปใช�ในกระบวนการแก�ปญหาท�ซบซ�อนหรอประยกตใช�ในศาสตรอ�นๆ (Qualls & Sherrell, 2010) และส�งเสรมการพฒนาทกษะการวเคราะห (Lockwood & Mooney, 2017) อกท�งยงเปนพ�นฐานของทกษะการแก�ปญหา และส�งผลต�อการพฒนาวธการแก�ปญหาน�นๆ ให�มความทนสมยและมประสทธภาพมากข�น (Yadav et al., 2014) โดยเฉพาะอย�างย�งในนกเรยนระดบประถมศกษา หากได�รบการพฒนาอย�างเหมาะสมจะส�งผลให�นกเรยนเพ�มพนทกษะการให�เหตผล และสามารถเรยนร�ในระดบท�สงข�นได�อย�างมประสทธภาพ (Rijke et al., 2018) การพฒนาการคดเชงคำนวณท�เหมาะสมควรเร�มในช�วงอาย 8-9 ป ซ�งเปนนกเรยนระดบช�นประถมศกษาปท� 3 (Rijke et al., 2018) เน�องจากเปนวยท�มความสามารถในการอ�านและ การเขยน เร�มใช�เหตผล ร�จกแยกแยะ มความเข�าใจความหมายของตวเลขและจำนวน เร�มคดอย�างเปนรปธรรมและเปนข�นตอน รวมถงเร�มมการใช�ภาษาและพฒนาความคดท�ซบซ�อนข�น (Piaget, 1976) อกท�งยงมความสามารถในการแก�ปญหา (Siegler, 1994) ซ�งเปนกระบวนการท�สำคญในวชาคณตศาสตร (Tripathi, 2009) แต�จากการศกษางานวจยของ Jantima & Sithsungnoen (2017) พบว�า นกเรยนระดบช�นประถมศกษาปท� 3 ยงไม�ได�รบการพฒนากระบวนการดงกล�าวอย�างเหมาะสม

ซ�งส�งจะผลต�อการแก�ปญหาในวชาคณตศาสตรและชวตประจำวน สอดคล�องกบงานวจยของ Sakudomsap and Laisema (2019) พบว�านกเรยนระดบช�นประถมศกษาปท� 3 มปญหาด�านการแก�ปญหาในวชาคณตศาสตรและการให�เหตผล ซ�งทกษะกระบวนการแก�ปญหาดงกล�าวจะได�รบการส�งเสรมและพฒนาอย�างมประสทธภาพ หากนกเรยนได�รบการพฒนาการคดเชงคำนวณ (Sneider et al., 2014) การจดการเรยนร� เพ�อพฒนาการคดเชงคำนวณให�สอดคล�องกบพฒนาการการเรยนร�ของนกเรยนในระดบประถมศกษาท�ใช�กนอย�างแพร�หลายคอการจดการเรยนร�ตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐาน ซ�งแนวคดดงกล�าวจะส�งผลให�เกดการเรยนร�และความสนกสนาน (Hsu et al., 2018) อกท�ง ยงเพ�มประสทธภาพในการเรยนร� กระต�นให�นกเรยนบรรล เปาหมายของเกม (Al-Azawi et al., 2016) ส�งเสรมพฒนาการคดเชงคำนวณกระบวนการคดแก�ปญหาได�อย�างมประสทธภาพ (Kazimoglu et al., 2012) รวมถงสร�างอสระและความบนเทงในการเรยนร�ได�อกด�วย (Law, 2016) นอกจากน�การจดการเรยนร� ตามแนวคดดงกล�าวยงส�งเสรมการให�เหตผลทางคณตศาสตรและภาษาศาสตร (Del Moral Prez et al., 2018) อกท�งเพ�มแรงจงใจ และความสำเรจในการเรยนร�ของนกเรยน (Chen, 2017) การศกษางานวจยท�เก�ยวข�องกบการคดเชงคำนวณในประเทศไทยจะเหนได�ว�ามการเร�มใช�ในกล�มสาระการเรยนร� วทยาศาสตรและเทคโนโลย เช�น การใช�แนวสะเตมศกษาในวชาฟสกสท�มต�อความสามารถในการคดเชงคำนวณของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย (Daungjun, 2018) การใช� แชทบอทท�มการช�วยเสรมศกยภาพการเรยนร�ออนไลนท�มต�อการคดเชงคำนวณของนกเรยนระดบช�นมธยมศกษาปท� 4 (Imcham, 2018) และการเรยนแบบผสมผสานโดยใช�โปรแกรมเชงจนตภาพท�ส�งเสรมการคดเชงคำนวณผลสมฤทธ�ทางการเรยน และความสามารถการเขยนโปรแกรมสำหรบนกเรยนช�นประถมศกษาปท� 4 (Jantarasena & Asanok, 2020) แต�ยงไม�พบในกล�มสาระการเรยนร�คณตศาสตร ซ�งจากการศกษางานวจยในต�างประเทศ พบว�า หากมการพฒนาการคดเชงคำนวณในวชาคณตศาสตรจะส�งผลให� นกเรยนมความสามารถการคดเชงคำนวณและผลสมฤทธ�ในวชาคณตศาสตรดข�น (Botički et al., 2018) ดงน�น การพฒนาความสามารถการคดเชงคำนวณด�วยแนวการจดการเรยนร�ท�เหมาะสมกบนกเรยนระดบประถม-ศกษาด�วยแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานจงมความสำคญอย�างย�งในการเรยนร�ในปจจบนและอนาคต

วตถประสงคก�รวจย(Objectives) 1. เพ�อเปรยบเทยบความสามารถในการคดเชงคำนวณของนกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�คณตศาสตรตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานและนกเรยนท�ได�รบการจดการ

13

เรยนร�แบบปกต 2. เพ�อเปรยบเทยบความสามารถในการคดเชงคำนวณของนกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�คณตศาสตรตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานก�อนเรยนและหลงเรยน 3. เพ�อศกษาพฒนาการในการคดเชงคำนวณของนกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�คณตศาสตรตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐาน

สมมตฐ�นำก�รวจย(Hypothesis) 1. นกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�คณตศาสตรตาม

แนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานมค�าเฉล�ยคะแนนความสามารถในการคดเชงคำนวณมากกว�านกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�คณตศาสตรแบบปกต 2. นกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�คณตศาสตรตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานมค�าเฉล�ยคะแนนความสามารถในการคดเชงคำนวณหลงเรยนสงกว�าก�อนเรยน 3. นกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�คณตศาสตรตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานมพฒนาการในการคดเชงคำนวณ

กรอบแนำวคดก�รวจย(Conceptualframework)


การออกแบบเกมตามแนวทางของ Shi and Shih (2015)

ผ�ออกแบบเกมจะต�องต�งเปาหมายของการเรยนร�และออกแบบให�ผ�เล�นทกคนบรรลจดประสงค ผ�านการมปฏสมพนธท�งระหว�าง ผ�เล�นกบผ�เล�น หรอผ�เล�นกบคอมพวเตอร ให�ความเปนอสระแก�ผ�เล�น ให�จนตนาการด�วยการเสรมเร�องราวในขณะท�ทำกจกรรมและเพ�มการใช�เสยงและภาพ ความท�าทายในเกมและสร�างแรงจงใจ

ความคดเชงคำนวณ (Computational thinking)

1. การแบ�งปญหาให�เปนส�วนย�อย (Decomposition) 2. การพจารณารปแบบหรอวธการแก�ปญหา (Pattern Recognition) 3. การพจารณาสาระสำคญของปญหา (Abstraction) 4. การออกแบบอลกอรทม (Algorithms) 5. การประเมนผล (Evaluation)

ข�นตอนการจดการเรยนร�คณตศาสตรตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐาน

1. ข�นก�อนเล�นเกม เปนข�นสำหรบเตรยมความพร�อม

ก�อนเร�มทำกจกรรม

2. ข�นระหว�างเล�นเกม เปนข�นตอนท�ให�นกเรยนมอสระ ในการคดและลงมอทำด�วยตวเอง

3. ข�นหลงเล�นเกม เปนข�นตอนท�นกเรยนและคร ร�วมกนสรปวธการทำกจกรรม

วธดำ�เนำนำก�รวจย(Methodology) การวจยคร�งน�เปนการวจยเชงปรมาณ (Quantitative research) มแบบแผนการวจยเปนการวจยก�งทดลอง (Quasi -experimental Research) ซ�งมวธการศกษาดงน� 1. การกำหนดกล�มเปาหมาย คอ ประชากร ได�แก� โรงเรยน

วาณชยนกล อำเภอเมองสรนทร จงหวดสรนทร ตวอย�างท�ใช�ใน การศกษา ได�แก� นกเรยนช�นประถมศกษาปท� 3 โรงเรยนวาณชยนกล อำเภอเมองสรนทร จงหวดสรนทร และใช�วธเลอก แบบเฉพาะเจาะจง (Purposive sampling) ท�งหมด 2 ห�องเรยน จำนวน 60 คน ซ�งมคะแนนเฉล�ยความสามารถการคดเชง

Effects of Using Game Based Learning in Mathematics on Computational Thinking of Elementary School StudentsNalinee Duangnate and Yurawat Klaimongkol


14

คำนวณก�อนเรยนในวชาคณตศาสตรท�ใกล�เคยงกน (X_

1=8.184

คะแนน และ X_

2=7.833 คะแนน) แล�วกำหนดห�องเรยนท�ใช�

เปนกล�มทดลองและกล�มควบคมโดยใช�วธการจบสลาก 2. เคร�องมอท�ใช�ในการวจย แบ�งออกเปน 2 ประเภท ได�แก� เคร�องมอท�ใช�ในการทดลองและเคร�องมอท�ใช�ในการเกบรวบรวมข�อมล ซ�งมรายละเอยดดงน� 2.1 เคร�องมอท�ใช�ในการทดลอง ได�แก� แผนการจดกจกรรมการเรยนร�คณตศาสตรตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐาน เร�องจำนวนและพชคณต แบ�งเปน 3 หน�วยการเรยนร� ได�แก� จำนวนท�ไม�เกน 100,000 การบวก การลบ และการคณ จำนวน 17 แผนการเรยนร� ประกอบด�วยข�นตอนการสอน 3 ข�นตอน ได�แก� ข�นก�อนใช�เกม ข�นระหว�างใช�เกม และข�นหลงใช�เกม ใช�เวลา คาบละ 50 นาท ซ�งพฒนาจากการศกษาเอกสารและงานวจยท�เก�ยวข�องกบการจดการเรยนร�ตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานและออกแบบกจกรรมตามแนวคดของ Shi and Shih (2015) ดงน� 2.1.1 ข�นก�อนใช�เกม เปนข�นตอนท�ใช�เตรยมความพร�อมนกเรยนด�านความร�พ�นฐาน อธบายลกษณะของเกมและ

จดประสงคของเกม วธการเล�น สาธตการทำกจกรรม หรอศกษาข�นตอนจากใบความร�ท�ได�รบและทำความเข�าใจเพ�อให�บรรล เปาหมายของเกม 2.1.2 ข�นระหว�างใช�เกม เปนข�นตอนท�นกเรยนลงมอปฏบตกจกรรม โดยมครช�วยเหลอเพ�อให�บรรลเปาหมายของเกม ครจบเวลาเร�มและเวลาส�นสดการทำกจกรรม และมการ หยดเกมเปนระยะเพ�ออภปรายผลการเล�น 2.1.3 ข�นหลงใช�เกม เปนข�นตอนนกเรยนและครร�วมกนสรปวธการทำกจกรรมเพ�อบรรลเปาหมายของเกม แสดงความคดเหนหรออภปรายความร�ท�ได�รบจากการทำกจกรรม แก�ไขข�อผดพลาดหรอข�อความร�ท�เกดข�นระหว�างทำกจกรรม และทำแบบฝกหด แบบสอบ หรอการตอบคำถามเพ�อประเมนผลการเรยนร�ของนกเรยน ศกษาเน�อหาในวชาคณตศาสตร ระดบช�นประถมศกษา ปท� 3 ท�เหมาะสมกบแนวคดดงกล�าว แล�วสร�างแผนการเรยนร�เพ�อเสนอต�ออาจารยท�ปรกษา จากน�นจงเสนอต�อผ�ทรงคณวฒจำนวน 3 ท�าน และปรบปรงตามคำแนะนำ

ตวอยางแผนการจดการเรยนร�ข�นกอนใช�เกม 1. นกเรยนและครร�วมกนทบทวนค�าประจำหลกของจำนวนท�ไม�เกน 100,000 2. นกเรยนแบ�งกล�ม กล�มละ 5-6 คน แล�วครอธบายวธการเล�นเกม Math Farmville โดยให�นกเรยนทกคนเปนเกษตรกร ซ�งจะต�องเกบเก�ยวผลผลตจากฟารม ประกอบไปด�วย ผกคะน�า แครรอต หวหอม ข�าวสาล บรอคโคล มะพร�าว และพช โดยแต�ละต�นมระยะเวลาการปลก ดงน� 2.1 ผกคะน�า ใช�เวลาปลก 2 วน 2.4 ข�าวสาล ใช�เวลาปลก 1 วน 2.2 แครอท ใช�เวลาปลก 4 วน 2.5 บรอคโคล ใช�เวลาปลก 3 วน 2.3 หวหอม ใช�เวลาปลก 2 วน 2.6 มะพร�าว ใช�เวลาปลก 1 วน กตกาการเล�น คอ จำนวนวนหมายถงจำนวนรอบท�เล�นจนสามารถเกบเก�ยวได� นกเรยนแต�ละคนวางผกในฟารมไว�ได�รอบละ 2 ชนด เม�อวางครบแล�ว ให�นกเรยนคนท� 1 ส�มหยบโทเคนข�นมา 1 ช�น ท�งน�สแดง หมายถง เกบเก�ยวพชของตนเองได� สส�ม หมายถง เกบเก�ยวพชของคนอ�นได� สเหลอง หมายถง หยด สเขยว หมายถง วางพชได�อก 1 คร�ง และสฟา หมายถง ให�พชของตนเองกบคนถดไป ทกคร�งท�นกเรยนเล�นจะต�องนบจำนวนผลผลตท�ได�จากการเกบเก�ยวข�นระหวางใช�เกม 3. นกเรยนเร�มทำกจกรรม เม�อครบ 5 รอบ นกเรยนหยดกจกรรม แล�วร�วมกนอภปราย โดยครใช�คำถาม ดงน� 3.1 การเกบเก�ยวพชน�าจะเก�ยวข�องกบเร�องอะไร 3.2 เม�อพชผลของนกเรยนเพ�มจำนวนเปนสองหลก นกเรยนจะมวธคดอย�างไรบ�าง 4. นกเรยนเร�มทำกจกรรม โดยชดท� 2 จำนวนพชของการดแต�ละใบจะเพ�มข�นเปนจำนวนในหลกร�อย ข�นหลงใช�เกม 5. เม�อนกเรยนทำกจกรรมครบท�ง 2 ชด นกเรยนและครร�วมกนอภปรายส�งท�ได�เรยนร�จากการเล�นเกม โดยใช�คำถามดงน� 5.1 นกเรยนใช�ความร�ใดบ�างในการหาจำนวนผลผลตท�งหมด 5.2 นกเรยนมวธเล�นอย�างไรหรอมการวางแผนการเล�นอย�างไร 5.3 นกเรยนพบปญหาใดระหว�างเล�นเกม 6. นกเรยนทำแบบฝกหดคณตศาสตร

15

2.2 เคร�องมอท�ใช�ในการเกบรวบรวมข�อมล ได�แก� แบบวดความสามารถในการคดเชงคำนวณแบบอตนย จำนวน 2 ชด ได�แก� แบบวดความสามารถในการคดเชงคำนวณฉบบก�อนเรยนและหลงเรยน ในแต�ละชดมคะแนนเตม 32 คะแนน ประกอบด�วยตอนท� 1 การวดกระบวนการ 20 คะแนน และตอนท� 2 การวดผลงาน 12 คะแนน ซ�งแบบวดท�งสองฉบบเปนแบบวดค�ขนาน (Parallel tests) และพฒนาจากการศกษาเอกสารและงานวจยท�เก�ยวข�องกบการคดเชงคำนวณ แล�วสร�างแบบวดความสามารถในการคดเชงคำนวณเปนแบบวด

ประเภทอตนย ซ�งประยกตจากแบบวดความสามารถในการคดเชงคำนวณของ Allsop (2019) และสร�างเกณฑการให�คะแนนแบบแยกองคประกอบ (Analytic Rubric Score) เพ�อเสนอต�ออาจารยท�ปรกษา จากน�นพจารณารายการประเมนค�าดชนความสอดคล�องของผ�ทรงคณวฒ (Index of Item-Objective Congruence: IOC) โดยค�าดชนความสอดคล�องฉบบก�อนเรยนและหลงเรยนมค�าเท�ากบ 0.835 และค�าดชนความสอดคล�องในแต�ละข�อ ดง Table 1

Table 1 The results of Index of Item-Objective Congruence ค�าดชนความสอดคล�องของผ�ทรงคณวฒ (IOC) ในการพจารณาแบบวดความสามารถการคดเชงคำนวณ

ข�อท� รายการประเมนIOC

กอนเรยนIOC

หลงเรยนความหมาย

1 การวดกระบวนการ 1 0.67 สอดคล�อง

2 การวดผลงาน 1 1 สอดคล�อง

3 การวดผลงาน 0.67 0.67 สอดคล�อง

4 การวดผลงาน 0.67 1 สอดคล�อง

ตวอยางแบบวดความสามารถในการคดเชงคำนวณคำช�แจง นกเรยนออกแบบเกมจากสถานการณ ‘คณแม�มเงน 10,000 บาท ต�องการซ�อสนค�าประกอบด�วยอาหาร เส�อผ�า อปกรณออกกำลงกาย และเคร�องใช�ไฟฟา โดยซ�อจากห�างสรรพสนค�าแห�งหน�ง ซ�งมเง�อนไขว�าจะต�องซ�อให�ครบท�ง 4 ชนด และซ�อได�คร�งละ 1 อย�างตามลำดบชนดของสนค�า ในทกคร�งท�ซ�อจะต�องซ�อสนค�าท�มราคาสงข�น และซ�อครบทกชนด ในแต�ละรอบ โดยท�งหมดรวมแล�วไม�เกน 10,000 บาท’ พร�อมวาดรปและอธบายข�นตอนของเกม 1. เกมของฉนเก�ยวกบ......................................................................................................................................... 2. ความร�ท�ฉนใช�ในการออกแบบเกม.................................................................................................................. 3. ระบปญหาของเกม/วธแก�ไขในเกม................................................................................................................. 4. วางแผนการออกแบบเกม

คำอธบาย เขยนเหตการณในเกมท�สำคญตามลำดบ

รปภาพ วาดลกษณะของเหตการณในเกม

ตอนท� 1

ตอนท� 2

ตอนท� 3

ตอนท� 4



16

เม�อสร�างแบบวดในการคดเชงคำนวณแล�วจงนำแบบวดดงกล�าวไปทดลองใช�กบนกเรยนท�ไม�ใช�กล�มตวอย�าง เพ�อตรวจสอบคณภาพแบบวดรายข�อด�านค�าความยาก ค�าอำนาจจำแนก และค�าความเท�ยง แล�วนำมาตรวจสอบความเปนปรนย และตรวจสอบความเท�ยงแบบความเท�าเทยมกนของแบบวดความสามารถในการคดเชงคำนวณท�งฉบบก�อนเรยนและหลงเรยน (ตรวจสอบความเปนค�ขนาน) โดยการหาความเช�อม�นจาก ค�าสมประสทธ�สหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson correlation coefficient=0.734) จากการทดสอบพบว�า แบบวดความสามารถในการคดเชงคำนวณฉบบก�อนเรยนและหลงเรยน มความสมพนธกนระดบปานกลาง 3. การดำเนนการทดลองและเกบรวบรวมข�อมล การวจยคร�งน�ผ�วจยดำเนนการจดการเรยนร�ตามแผนการจดการเรยนร�คณตศาสตรตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐาน ซ�งแบ�งเปน 3 ระยะ ได�แก� ระยะท�หน�งเปนการเกบรวบรวมข�อมลก�อนการทดลอง ซ�งเปนการแนะนำเร�องท�เรยน จดประสงคการเรยนร� และวธการจดกจกรรมการเรยนร�ตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐาน และการเกบรวบรวมข�อมลของกล�มตวอย�างด�วยแบบสอบฉบบก�อนเรยนเปนเวลา 50 นาท ระยะท�สองเปนการเกบรวบรวมข�อมลระหว�างการทดลอง ซ�งเปนการจดกจกรรมการเรยนร�คณตศาสตรตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐาน ด�วยแผน

การจดการเรยนร� 17 แผนการเรยนร� เปนระยะเวลา 9 สปดาห สปดาหละ 2 คาบเรยน คาบเรยนละ 50 นาท โดยเร�มเกบข�อมลต�งแต�วนท� 18 มกราคม 2564-5 เมษายน 2564 และระยะท�สาม เปนการเกบรวบรวมข�อมลหลงการทดลอง ซ�งจะเกบข�อมลของนกเรยนกล�มตวอย�างด�วยแบบสอบฉบบหลงเรยนเปนเวลา 50 นาท 4. การวเคราะหข�อมล เปรยบเทยบคะแนนเฉล�ยของความสามารถการคดเชงคำนวณในกล�มทดลองก�อนเรยนและหลงเรยน ด�วยสถต Dependent Samples t-test และ Independent Samples t-test โดยใช�โปรแกรมสถตเพ�อสงคมศาสตร (Statistical Package for the Social Sciences: SPSS)

ผลก�รวจย(Results) ผลการศกษางานวจย เ ร� องผลการจดการเรยนร�คณตศาสตรตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานท�มต�อการคดเชงคำนวณของนกเรยนประถมศกษามผลการวเคราะหข�อมลตามวตถประสงคการวจย ดงน� 1. ผลการเปรยบเทยบความสามารถในการคดเชงคำนวณของนกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�คณตศาสตรตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานและนกเรยนท�ได�รบการจดเรยนร� คณตศาสตรแบบปกต

Table 2 The results of mean score comparison by group ผลการเปรยบเทยบค�าเฉล�ยคะแนนหลงเรยนของนกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�คณตศาสตรตามแนวคดการเรยนร� โดยเกมเปนฐานและนกเรยนท�ได�รบการจดเรยนร�คณตศาสตรแบบปกต

N คะแนนเตม Mean S.D. ผลตางของคาเฉล�ย p

กล�มทดลอง 30 32 18.700 5.9618.133 .000*

กล�มปกต 30 32 10.567 4.207

*p<.05

จาก Table 2 ค�าเฉล�ยคะแนนการคดเชงคำนวณหลงเรยนของนกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�คณตศาสตรตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานเท�ากบ 18.700 คะแนนและส�วนเบ�ยงเบนมาตรฐานเท�ากบ 5.961 และค�าเฉล�ยคะแนนการคดเชงคำนวณหลงเรยนของนกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร� คณตศาสตรแบบปกตเท�ากบ 10.567 คะแนน และส�วนเบ�ยงเบน มาตรฐานเท�ากบ 4.207 ผลการเปรยบเทยบค�าเฉล�ยคะแนนหลงเรยนของนกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�คณตศาสตร

ตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานและนกเรยนท�ได�รบการจดเรยนร�คณตศาสตรแบบปกตพบว�ามค�าแตกต�างกนอย�างมนยสำคญทางสถตท�ระดบ .05 (p= .000) ซ�งนกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�คณตศาสตรตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานมค�าเฉล�ยคะแนนการคดเชงคำนวณหลงเรยนสงกว�านกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�คณตศาสตรแบบปกตอย�างมนยสำคญทางสถตท�ระดบ .05

17

Table 3 The results of mean score items comparison by groups ผลการเปรยบเทยบค�าเฉล�ยคะแนนการคดเชงคำนวณรายข�อหลงเรยนของนกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�คณตศาสตร ตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานและนกเรยนท�ได�รบการจดเรยนร�คณตศาสตรแบบปกต

ข�อท� Nคะแนน

เตมMean S.D.

ผลตางของคาเฉล�ย

P

1. การวดกระบวนการ

1.1 การระบข�อมลจากปญหากล�มทดลอง 30 4 3.333 0.994

1.267 .000*กล�มปกต 30 4 2.067 0.740

1.2 การอธบายวธการแก�ปญหากล�มปกต 30 4 2.000 1.203

1.100 .000*กล�มทดลอง 30 4 0.900 0.923

1.3 การระบข�อมลท�ส�าคญจากปญหากล�มทดลอง 30 4 1.733 1.461

1.400 .000*กล�มปกต 30 4 0.333 0.661

1.4 การอธบายข�นตอนการแก�ปญหากล�มทดลอง 30 4 2.433 1.654

2.100 .000*กล�มปกต 30 4 0.333 0.802

1.5 การแสดงผลการแก�ปญหากล�มทดลอง 30 4 1.067 1.230

0.800 .003*กล�มปกต 30 4 0.267 0.828

2. การวดผลงานกล�มทดลอง 30 4 2.700 0.702

0.500 .039*กล�มปกต 30 4 2.200 1.349


0.567 .021*กล�มปกต 30 4 3.000 1.287


0.400 .045*กล�มปกต 30 4 1.467 0.973

จาก Table 3 ค�าเฉล�ยคะแนนการคดเชงคำนวณรายข�อหลงเรยนของนกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�คณตศาสตรตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานและนกเรยนท�ได�รบการจดเรยนร�คณตศาสตรแบบปกตมค�าแตกต�างกนอย�างมนยสำคญทางสถตท�ระดบ .05 ซ�งโดยภาพรวมนกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�คณตศาสตรตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานมค�าเฉล�ยของคะแนนทกข�อหลงเรยนสงกว�านกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�คณตศาสตรแบบปกตอย�างมนยสำคญ

ทางสถตท�ระดบ .05 ซ�งองคประกอบการคดเชงคำนวณท�ม ค�าเฉล�ยคะแนนมากท�สด คอ การระบข�อมลของปญหา และองคประกอบท�มค�าเฉล�ยคะแนนน�อยท�สด คอ การแสดงผลการแก�ปญหา 2. ผลการเปรยบเทยบความสามารถในการคดเชงคำนวณของนกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�คณตศาสตรตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานก�อนเรยนและหลงเรยน

Table 4 The result of mean score comparison by groups ผลการเปรยบเทยบค�าเฉล�ยคะแนนการคดเชงคำนวณของนกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�คณตศาสตร ตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานก�อนเรยนและหลงเรยน

N คะแนนเตม Mean S.D. ผลตางของคาเฉล�ย p

หลงเรยน 30 32 18.700 5.96110.516 .000*

ก�อนเรยน 30 32 8.184 6.006

*p<.05



18

จาก Table 4 ค�าเฉล�ยคะแนนการคดเชงคำนวณหลงเรยนของนกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�คณตศาสตรตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานเท�ากบ 18.700 คะแนนและส�วนเบ�ยงเบนมาตรฐานเท�ากบ 5.961 และค�าเฉล�ยคะแนนการคดเชงคำนวณก�อนเรยนเท�ากบ 8.184 คะแนน และส�วนเบ�ยงเบน มาตรฐานเท�ากบ 6.006 ผลการเปรยบเทยบค�าเฉล�ยคะแนน

หลงเรยนและก�อนเรยนของนกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�คณตศาสตรตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐาน พบว�า มค�าแตกต�างกนอย�างมนยสำคญทางสถตท�ระดบ .05 (p = .000) ซ�งนกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�คณตศาสตรตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานมค�าเฉล�ยคะแนนการคดเชงคำนวณหลงเรยนสงกว�าก�อนเรยนอย�างมนยสำคญทางสถตท�ระดบ .05

Table 5 The results of mean Score items comparison by groups ผลการเปรยบเทยบค�าเฉล�ยคะแนนการคดเชงคำนวณรายข�อของนกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�คณตศาสตร ตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานก�อนเรยนและหลงเรยน

ข�อท� Nคะแนน

เตมMean S.D.

ผลตางของคาเฉล�ย

P

1. การวดกระบวนการ

1.1 การระบข�อมลจากปญหาหลงเรยน 30 4 3.333 0.994

1.297 .000*ก�อนเรยน 30 4 2.036 1.938

1.2 การอธบายวธการแก�ปญหาหลงเรยน 30 4 2.000 1.203

1.893 .000*ก�อนเรยน 30 4 0.107 0.304

1.3 การระบข�อมลท�สำคญจากปญหาหลงเรยน 30 4 1.733 1.460

1.197 .001*ก�อนเรยน 30 4 0.536 1.159

1.4 การอธบายข�นตอนการแก�ปญหาหลงเรยน 30 4 2.433 1.654

0.683 .046*ก�อนเรยน 30 4 1.750 1.774

1.5 การแสดงผลการแก�ปญหาหลงเรยน 30 4 1.067 1.230

0.817 .001*ก�อนเรยน 30 4 0.250 0.500

2. การวดผลงานหลงเรยน 30 4 2.700 0.702

1.557 .000*ก�อนเรยน 30 4 1.143 0.680


2.031 .000*ก�อนเรยน 30 4 1.536 1.712


1.041 .000*ก�อนเรยน 30 4 0.826 1.146

จาก Table 5 ค�าเฉล�ยคะแนนรายข�อหลงเรยนของนกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�คณตศาสตรตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานหลงเรยนและก�อนเรยนมค�าแตกต�างกนอย�างมนยสำคญทางสถตท�ระดบ .05 ซ�งโดยภาพรวมค�าเฉล�ย คะแนนรายข�อหลงเรยนของนกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร� คณตศาสตรตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานสงกว�า ค�าเฉล�ยคะแนนรายข�อก�อนเรยนอย�างมนยสำคญทางสถตท�ระดบ .05 ซ�งองคประกอบการคดเชงคำนวณท�มค�าเฉล�ยคะแนนมากท�สด คอ การระบข�อมลของปญหา และองคประกอบท�มค�าเฉล�ยคะแนนน�อยท�สด คอ การแสดงผลการแก�ปญหา

3. ผลการศกษาพฒนาการในการคดเชงคำนวณของนกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�คณตศาสตรตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐาน โดยสงเกตจากการร�วมกจกรรมการเรยนร�และการทำแบบฝกการคดเชงคำนวณ ผ�วจยจงนำเสนอผลการศกษาให�สอดคล�องกบองคประกอบของการคดเชงคำนวณ ซ�งม 5 องคประกอบ ได�แก� การระบข�อมลจากปญหา (Decomposition) การอธบายวธการแก�ปญหา (Pattern recognition) การระบข�อมลท�สำคญจากปญหา (Abstraction) การอธบายข�นตอนการแก�ปญหา (Algorithm) และการแสดงผลการแก�ปญหา (Evaluation) ดงน�

19

การเขยนอธบายหรอการวาดภาพประกอบ แต�จากการสงเกตเพ�มเตมพบว�านกเรยนยงขาดการอธบายรายละเอยดเพ�อให�เกดความเข�าใจมากย�งข�น 3.5 การประเมนผลการแก�ปญหาเปนการแสดงผลการแก�ปญหาและเลอกใช�วธแก�ปญหาอย�างเหมาะสม รวมถงการประยกตใช�วธแก�ปญหากบปญหาอ�นๆ ท�มลกษณะคล�ายคลงกน จากการสงเกตพบว�าในช�วงแรกนกเรยนสามารถนำข�อความร� มาประยกตใช�ในการแก�ปญหาค�อนข�างหลากหลาย ซ�งในแต�ละกล�มจะแตกต�างกนท�ระยะเวลาในการแก�ปญหา หลงจากน�นพบว�า นกเรยนบางส�วนสามารถแก�ปญหาได�อย�างรวดเรวข�น โดยเลอกใช�วธการท�รวดเรวกว�า ซ�งวธการดงกล�าวเปนผลมาจากการสงเกตแนวทางการแก�ปญหาจากปญหาท�มลกษณะคล�ายคลงกน และในระยะหลงนกเรยนส�วนใหญ�สามารถแก�ไขปญหาได�รวดเรวข�น ซ�งเปนผลเน�องมาจากเกดทกษะการสงเกตและการพจารณาปญหาท�มลกษณะคล�ายคลงกบปญหาอ�นๆ แต�ในระยะน�ยงพบว�า นกเรยนบางส�วนยงไม�สามารถประยกตใช�วธการแก�ปญหา ซ�งส�งผลให�ใช�ระยะเวลานานในการทำกจกรรม

อภปร�ยผล(Discussions) การศกษางานวจยเร�องการจดการเรยนร�คณตศาสตรตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานท�มต�อการคดเชงคำนวณของนกเรยนประถมศกษา ผ�วจยได�นำเสนอการอภปรายผลการวจยตามวตถประสงคการวจย ดงน� 1. การท�นกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�คณตศาสตรตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานมค�าเฉล�ยของคะแนนหลงเรยนสงกว�านกเรยนท�ได�รบการจดเรยนร�คณตศาสตรแบบปกตอย�างมนยสำคญทางสถตท�ระดบ .05 เน�องมาจากสาเหต ดงน� ประการท�หน�ง นกเรยนเกดแรงกระต�นภายในและภายนอกในการทำกจกรรมเพ�อพฒนาการคดเชงคำนวณ ซ�งแรงจงใจภายในท�นกเรยนได�รบจากการจดการเรยนร�ดงกล�าว ได�แก� นกเรยนมความกระตอรอร�นในการร�วมกจกรรมและตอบคำถาม มความสนใจในการร�วมกจกรรมมากข�น รวมถงการมปฏสมพนธกบสมาชกในกล�มเพ�มข�น ในขณะท�กล�มปกตจะแสดงความสนใจในการจดการเรยนร�น�อยกว�าและบางคร�งจะมนกเรยนส�งเสยงรบกวนหรอมกจกรรมส�วนตวในระหว�างการจดการเรยนร� รวมท�งนกเรยนไม�มปฏสมพนธระหว�างเพ�อนในห�อง เน�องจากกจกรรมส�วนใหญ�เปนกจกรรมเด�ยวและกล�มท�ไม�เน�น การแก�ปญหาร�วมกน และแรงจงใจภายนอก ได�แก� การแข�งขนและรางวลท�จะได�รบ ซ�งเปนผลมาจากการทำกจกรรมกล�ม โดยมการจดลำดบนกเรยนด�วยตวเดนในกระดานสำหรบทำกจกรรมหรอนกเรยนท�หาแนวทางการแก�ปญหาได�รวดเรวเพ�อให�ตนเองประสบความสำเรจในเกม ทำให�นกเรยนมโอกาสแข�งขนกนมากข�น นอกจากน�ยงมการจดลำดบคะแนนเปน

3.1 การระบข�อมลจากปญหาเปนการระบรายละเอยดหรอข�อมลจากปญหา ซ�งจากการสงเกตพบว�าในช�วงแรกนกเรยนยงไม�สามารถระบรายละเอยดของปญหาท�ครกำหนดให�ได� ดงน�น ครจงต�องแสดงตวอย�างการระบข�อมลของปญหา ท�ได�รบ โดยเร�มจากการพจารณาปญหา แล�ววเคราะหว�าในปญหาดงกล�าวมข�อมลใดท�น�าจะเก�ยวข�องกบการแก�ปญหา หลงจากน�นในช�วงสปดาหท�ส� นกเรยนสามารถระบข�อมลของปญหาได�ด�วยตนเอง ซ�งในช�วงน�ครจะยงใช�คำถามและให�นกเรยนช�วยกน เสนอความคดเหน จากน�นจงร�วมกนพจารณาว�าคำตอบท�ได�รบเหมาะสมหรอไม� และในช�วงหลงนกเรยนส�วนใหญ�สามารถระบรายละเอยดของปญหาได�ด�วยตนเอง แต�ยงมบางส�วนท�ยงไม�สามารถระบรายละเอยดของปญหาท�งหมดได� 3.2 การพจารณาลกษณะของปญหาเปนการระบ อธบาย ความสมพนธหรอความเหมอนของปญหาท�กำหนดให� จากการสงเกตพบว�าในช�วงแรก ครต�องแสดงตวอย�างตวอย�างความสมพนธของข�อมล เช�น การเพ�มข�น การลดลง และพจารณาว�าควรจะใช�วธการใดเพ�อให�สอดคล�องกบความสมพนธในปญหา หลงจากน�นนกเรยนส�วนใหญ�จงสามารถบอกได�ว�า แนวโน�มปญหาท�เกดข�นมลกษณะอย�างไรและสามารถระบว�า วธการใดใช�ในการแก�ปญหาได� แต�ในช�วงน�นกเรยนยงไม�สามารถเขยนอธบายให�เข�าใจ และในระยะหลงนกเรยนส�วนใหญ�สามารถบอกแนวโน�มหรอความสมพนธของปญหาท�กำหนดให�ได� 3.3 การระบข�อมลท�สำคญของปญหาท�กำหนดเปนการบอกรายละเอยดท�สำคญ โดยไม�ให�ความสนใจข�อมลท�ไม�จำเปน จากการสงเกตพบว�า ในช�วงแรกนกเรยนยงไม�สามารถ บอกข�อมลท�สำคญของปญหาท�จะส�งผลต�อกระบวนการแก�ปญหาได� ครจงแสดงตวอย�างโดยพจารณาข�อมลท�งหมดและอธบายว�าข�อมลใดสำคญ หลงจากน�นครจงเปดโอกาสให�นกเรยนร�วมกนแสดงความคดเหนว�าข�อมลใดน�าจะมความสำคญต�อการแก�ปญหาและให�นกเรยนอธบายเหตผลประกอบ พร�อมให�คำแนะนำกบนกเรยนบางส�วนท�ยงขาดความเข�าใจ และในระยะหลงพบว�านกเรยนส�วนใหญ�สามารถระบข�อมลท�สำคญในการแก�ปญหาด�วยตนเอง แต�มบางส�วนท�เขยนอธบายไม�เข�าใจและขาดรายละเอยด 3.4 การอธบายข�นตอนการแก�ปญหาเปนการสร�างกระบวนการแก�ปญหาอย�างเปนข�นตอน โดยเร�มจากข�นแรกและส�นสดท�ข�นสดท�าย จากการสงเกตพบว�าในช�วงแรกนกเรยนส�วนใหญ�สามารถบอกได�ว�าจะต�องทำอะไรเปนลำดบแรกและข�นตอนต�อไปควรจะทำอะไร หลงจากน�นครจงให�นกเรยนเขยนอธบายข�นตอนการแก�ปญหาในรปแบบท�ครกำหนดให� พร�อมแนะนำการเขยนรายละเอยดเพ�อให�เกดความเข�าใจมากย�งข�น และในระยะหลงนกเรยนส�วนใหญ�สามารถนำรปแบบดงกล�าวมาประยกตใช�ให�เหมาะสมกบความถนดของตนเอง ซ�งมท�ง



20

กล�มด�วย โดยกล�มท�ทำเสรจรวดเรวท�สดหรอหาแนวทางการแก�ปญหาได�เรวท�สดจะเปนผ�ชนะและได�รบรางวลจากการแข�งขน ซ�งจากข�อค�นพบดงกล�าวสอดคล�องกบการศกษาของ Josiek et al. (2021) กล�าวว�า การจดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานสร�างทำให�มแรงจงใจและใช�เวลาในกจกรรมการเรยนร�มากข�นและนอกจากน�ยงสอดคล�องกบงานวจยของ Hartt et al. (2020) ท�กล�าวถงผลของการจดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานว�าการจดการเรยนร�ด�วยแนวคดดงกล�าวจะส�งผลต�อความต�องการเรยนร�ของนกเรยนอย�างเปนธรรมชาต เน�องมาจากการกระต�นแรงจงใจภายในและภายนอก ประการท�สอง การกระต�นการมส�วนร�วมในการจดการเรยนร�ของนกเรยนส�งผลให�นกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร� โดยใช�เกมเปนฐานมความกระตอรอร�นในการร�วมกจกรรมเด�ยวและกล�มมากกว�านกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�แบบปกต อกท�งยงใช�เวลาในการร�วมกจกรรมมากข�น ซ�งจากข�อค�นพบน�สอดคล�องกบงานวจยของ Chang et al. (2017) ท�กล�าวถงผลการจดการเรยนร�ตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานท� ส�งผลต�อการมส�วนร�วมในการเรยนร�ว�าแนวคดดงกล�าวส�งเสรมการมส�วนร�วมของนกเรยนในกระบวนการเรยนร� และสอดคล�องกบงานวจยของ Magno de Jesús and Silveira (2021) ท�กล�าวว�าการจดการเรยนร�ด�วยเกมจะกระต�นให�นกเรยนม ส�วนร�วมในกจกรรมมากข�น ประการท�สาม การสร�างประสบการณการเรยนร�ท�สนก ส�งผลให�นกเรยนมความสนใจในการร�วมกจกรรมและมประสทธภาพในการเรยนร�มากข�น นกเรยนให�ความร�วมมอในกจกรรม กล�าแสดงความคดเหนอย�างอสระ และมความร�สกผ�อนคลาย และนกเรยนมโอกาสทำกจกรรมด�วยตนเอง จากข�อค�นพบดงกล�าวสอดคล�องกบงานวจยของ Chang et al. (2017) ท�กล�าวถงการจดการเรยนร�ตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานว�าช�วยเพ�มความสนกในการเรยนร� ซ�งส�งผลให�นกเรยนมความอยากเรยนร�และได�รบประสบการณการเรยนร�ท�ดมากย�งข�น และยงสอดคล�องกบงานวจยของ López-Fernández Gordillo et al. (2021) ซ�งกล�าวว�า การจดการเรยนร�ตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานสร�างประสบการณการเรยนร�ท�ต�นเต�นและสนกสนาน ประการท�ส� การส�งเสรมให�เกดการพฒนาการคดเชงคำนวณอย�างเปนธรรมชาตด�วยการแก�ไขปญหาหรอสถานการณในเกมมากกว�าการจดการเรยนร�แบบปกต โดยครออกแบบปญหาหรอสถานการณในเกมให�สอดคล�องกบบทเรยน เพ�อเปด โอกาสให�นกเรยนแสวงหาความร�ด�วยตนเองและประยกตใช�ความร�ท�ได�รบในการแก�ไขปญหาท�กำหนด เพ�อทำให�สถานการณท�เผชญอย�ดข�น ซ�งสอดคล�องกบงานวจยของ Kuo and Hsu (2020) ซ�งกล�าวว�า การจดการเรยนร�ตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานส�งผลต�อการพฒนาการคดเชงคำนวณ

อย�างมประสทธภาพและยงส�งผลต�อการเรยนร�ของนกเรยน อกด�วย 2. การท�นกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�คณตศาสตรตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานมค�าเฉล�ยของคะแนนรายข�อหลงเรยนสงกว�านกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�คณตศาสตรแบบปกตอย�างมนยสำคญทางสถตท�ระดบ .05 เน�องมาจากสาเหต ดงน� ประการท�หน�ง การพฒนากระบวนการคดเชงเหตผล ส�งผลให�นกเรยนสามารถพจารณาแนวทางการแก�ปญหาหรอ คำตอบท�ได�รบว�ามความสมเหตสมผลและเหมาะสมหรอไม� หากแนวทางแก�ไขท�นกเรยนเลอกใช�ไม�เหมาะสมกบความลกษณะของปญหา นกเรยนจงสามารถเปล�ยนวธแก�ไขได�อย�างรวดเรว ส�งผลให�เพ�มโอกาสในการหาคำตอบท�ถกต�องมากย�งข�น ซ�งสอดคล�องกบการศกษางานวจยของ Hsieh et al. (2016) ส�งผลต�อการพฒนาทกษะการแก�ปญหาและการคดอย�างเปนเหตเปนผลและส�งเสรมให�นกเรยนหาคำตอบได�อย�างรวดเรว ประการท�สอง แนวทางในการออกแบบเกมสำหรบการจดการเรยนร�เพ�อส�งเสรมให�นกเรยนเกดการเรยนร�และพฒนาการคดเชงคำนวณได�คำนงถงสาระสำคญของการออกแบบเกม ได�แก� ประเดนท�หน�งตระหนกถงจดประสงคของการเล�นเกม ประเดนท�สอง คอ การต�งกตกาและวธการเล�นอย�างชดเจน ประเดนท�สาม คอ สร�างเหตการณหรอเร�องราวท�ก�อให�เกดความสงสยและท�าทายความสามารถของนกเรยน ประเดนท�ส� คอ ออกแบบให�เกดความผดพลาดน�อยท�สด และประเดนท�ห�า คอ การออกแบบเกมควรคำนงถงการมปฏสมพนธของผ�เล�นและส�งเสรมกระบวนการทำงานเปนกล�ม ประเดนท�หน�ง คอ การตระหนกถงจดประสงคของการเล�นเกมทำให�การออกแบบการจดการเรยนร�ได�ท�งข�อความร�และความสนก ซ�งส�งผลให�นกเรยนอยากมส�วนร�วมในกจกรรม ตระหนกถงความสำคญของการใช�เกมนอกจากความสนกสนาน เช�น ในเกมการเดนทางในฤดหนาว เปนเกมท�เก�ยวของกบการเรยงลำดบตวเลขจากมากไปน�อย นกเรยนจะทราบถงจดประสงคของเกมก�อนจะเร�มทำกจกรรม เพ�อให�นกเรยนตระหนกถงความสำคญของการใช�เกมดงกล�าวพร�อมกบได�รบความสนกสนาน ซ�งสอดคล�องกบงานวจยของ Intasara (2019) ท�กล�าวถงการออกแบบเกมเพ�อส�งเสรมการเรยนร�อย�างมประสทธภาพว�าการออกแบบเกมต�องมเปาหมายท�ชดเจน จงส�งเสรมให�นกเรยนบรรลเปาหมายท�ครต�องการ ประเดนท�สอง คอ การต�งกตกาและวธการเล�นอย�างชดเจนส�งผลให�นกเรยนสามารถทำกจกรรมได�อย�างราบร�น รวมถงการสาธตให�นกเรยนดวธการเล�นก�อนเร�มกจกรรม เพ�อลดปญหาระหว�างการทำกจกรรมลงและเพ�มเวลาในการเล�นมาก ย�งข�น รวมถงทำให�ครสามารถประเมนความสามารถของนกเรยน เช�น การเปดโอกาสให�นกเรยนสอบถามก�อนทำ

21

กจกรรม หรอการอธบายซ�ำเพ�อให�นกเรยนเข�าใจมากย�งข�น ซ�งสอดคล�องกบงานวจยของ Bado (2019) ท�กล�าวถงการอธบายกตกาและวธการเล�นอย�างชดเจนว�าการอธบาย การสาธต การทดลองเล�น หรอการแจกใบกจกรรมจะทำให�นกเรยนเกดความเข�าใจ ท�งน�ครยงสามารถประเมนความร�พ�นฐานสำหรบกจกรรมได� ประเดนท�สาม คอ สร�างเหตการณ ปญหา หรอเร�องราวท�ก�อให�เกดความสงสยและท�าทายความสามารถของนกเรยน ส�งผลให�นกเรยนสนใจกจกรรมการเรยนร�มากย�งข�น กล�าต�งคำถาม กล�าแสดงความคดเหน บอกความร�สกของตนเองท�ได�ทำกจกรรมดงกล�าว แล�วค�นหาวธการแก�ปญหาเพ�อทำให�สถานการณในเกมดข�นด�วยการประยกตความร�คณตศาสตรของตนเอง ซ�งกระบวนการดงกล�าวเปนพ�นฐานของการคดเชงคำนวณ (Teixeira et al, 2020) และสอดคล�องกบงานวจยของ Kiili (2005) ท�กล�าวถงข�นตอนในการออกแบบเกมการสอน เพ�อให�นกเรยนประสบความสำเรจควรเพ�มเร�องราวในเกม เปนการสร�างเร�อง เหตการณหรอภารกจในกจกรรมการเรยนร� ประเดนท�ส� คอ ออกแบบให�เกดความผดพลาดน�อยท�สด ส�งผลให�เกดปญหาระหว�างการทำกจกรรมน�อยลงและ เพ�มประสทธภาพในการทำกจกรรม ซ�งในการออกแบบเกม เพ�อลดความผดพลาดท�อาจเกดข�น หลงจากครสร�างเกมเรยบร�อยแล�ว จงมการทดลองใช�เกมเพ�อหาข�อผดพลาดของเกมน�นๆ และแก�ไข ซ�งสอดคล�องกบงานวจยของ Qian and Clark (2016) ซ�งถงการออกแบบเกมให�เกดข�อผดพลาดน�อยท�สดจะส�งผลให�ครสอนได�อย�างมประสทธภาพ และเพ�มความสำเรจในการเรยนร�ของนกเรยน ประเดนท�ห�า คอ การออกแบบเกมควรคำนงถงการมปฏสมพนธของผ�เล�นและส�งเสรมกระบวนการทำงานเปนกล�ม กล�าวคอ ครออกแบบกจกรรมให�ผ�เรยนมโอกาสทำงานเปนกล�ม อย�างอสระและให�คำแนะนำเม�อนกเรยนต�องการความช�วยเหลอ ในการทำกจกรรมกล�มโดยมท�งให�นกเรยนเลอกสมาชกเองและครเปนผ�เลอกพบว�านกเรยนมส�วนร�วมในกจกรรมการเรยนร� มากข�น เพ�มแรงจงใจในการเรยน แสดงความคดเหน ปรกษา ต�งคำถามในส�งท�ตนเองไม�เข�าใจหรอสงสย รวมท�งร�วมกน หาวธการเล�นหรอแข�งขนเพ�อให�บรรลจดประสงคของเกม ซ�งสอดคล�องกบงานวจยของ Hartt et al. (2020) ท�กล�าวถงอทธพลของการจดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานว�าส�งผลต�อการเรยนร�ของนกเรยน ส�งเสรมกระบวนการทำงานเปนกล�มและการมปฏสมพนธกบผ�อ�น รวมท�งเพ�มการแสดงความคดเหนของนกเรยนในขณะทำกจกรรม ประการท�สาม การจดการเรยนร�คณตศาสตรตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานเน�นให�นกเรยนเกดประสบการณการเรยนร�และพฒนาความสามารถในการเรยนร�ของตนเอง ซ�งมความคล�ายคลงกบหลกการการเรยนร�ผ�านการปฏบตของ

เพยเจต (Borges et al., 2017) รวมถงเปดโอกาสให�นกเรยนเรยนร�ด�วยการลองผดลองถกเพ�อใช�ข�อความร�แก�ปญหาหรอสถานการณท�เผชญอย� ส�งผลให�เกดความร�ความเข�าใจใน บทเรยนอย�างลกซ�ง ซ�งสอดคล�องกบงานวจยของ Saxena et al. (2020) ท�กล�าวว�า การเปดโอกาสให�แก�ปญหาด�วยการลองผดลองถกด�วยตนเอง จะส�งผลต�อการพฒนาความสามารถและเพ�มประสทธภาพในการร� 3. นกเรยนท�ได�รบการจดการเรยนร�คณตศาสตรตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานมพฒนาการในการคดเชงคำนวณสงข�น เน�องมาจากสาเหตดงน� ประการท�หน�ง นกเรยนพฒนากระบวนการแก�ปญหาจากสถานการณในเกมท�กำหนดให� ซ�งมความสอดคล�องกบองคประกอบของการคดเชงคำนวณ เน�องจากการออกแบบให�สถานการณมข�อมลท�หลากหลายเพ�อให�นกเรยนพจารณาและจำแนกข�อมลออกเปนส�วน หารปแบบหรอลกษณะของปญหาเพ�อพจารณาแนวโน�มการแก�ปญหา แล�วนกเรยนจงระบว�าข�อมลใดเปนข�อมลท�สำคญและจำเปนในการแก�ปญหา จากน�น นกเรยนจงออกแบบวธการแก�ปญหาอย�างเปนข�นตอนเพ�อให�ได�คำตอบท�ถกต�องและสอดคล�องกบสถานการณ และจงนำวธดงกล�าวไปทดลองใช�เพ�อแก�ไขข�อผดพลาดท�อาจเกดข�น จากข�อ ค�นพบดงกล�าวสอดคล�องกบงานวจยของ Magno de Jesus and Silveira (2021) ซ�งกล�าวว�า การจดการเรยนร�คณตศาสตรตามแนวคดการเรยนร�โดยใช�เกมเปนฐานเปนการจำลองสถานการณท�มปญหาในเกมเพ�อให�ผ�เล�นทำให�สถานการณในเกมดข�น โดยใช�ความร�ท�จำเปนเพ�อสร�างวธแก�ปญหาอย�างเหมาะสม ซ�งส�งผลให�นกเรยนเรยนร�กระบวนการทำงานร�วมกน กระบวนการแก�ปญหา การทดสอบสมมตฐาน และการมส�วนร�วมในการอภปราย และยงสอดคล�องกบงานวจยของ Hooshyar et al. (2021) ซ�งศกษาผลของการใช�เกมท�มต�อการคดเชงคำนวณว�า ช�วยสร�างเสรมแรงจงให�นกเรยนพฒนากระบวนการแก�ปญหา ประการท�สอง นกเรยนเรยนร�ข�อผดพลาดและนำปรบปรงเพ�อให�ได�วธการหรอผลลพธท�ดข�น ซ�งสอดคล�องกบองคประกอบการคดเชงคำนวณด�านการประเมนผล (Evaluation) จากการสงเกตพบว�า ในรอบแรกของการเล�นเกม นกเรยนสามารถทำตามกตกาท�กำหนดไว�ค�อนข�างช�าและขาดการวางแผนในการเล�นเพ�อให�ตนเองประสบความสำเรจหรอเปนผ�ชนะในเกม เม�อนกเรยนแต�ละคนในกล�มเร�มเล�นในคร�งท�สอง พบว�า นำข�อผดพลาดมาปรบปรงแก�ไขเพ�อวางแผนการทำกจกรรมให�มประสทธภาพมากข�น จากการค�นพบดงกล�าวสอดคล�องกบ งานวจยของ Plass et al. (2015) ซ�งกล�าวว�า การการจดการเรยนร� โดยใช�เกมเปนฐานทำให�เกดการเรยนร�จากข�อผดพลาดขณะใช�เกมท�จะส�งผลให�นกเรยนนำข�อผดพลาดน�นไปแก�ไขหรอ นำความร�ใหม�มาประยกตใช�เพ�อแก�ปญหาเดมหรอปญหาใหม�ได�



22

ขอเสนำอแนำะ(Recommendations) 1. ควรพฒนาแบบวดการคดเชงคำนวณในวชาคณตศาสตร นอกเหนอจากสาระการเรยนร�จำนวนและตวเลข 2. ควรพฒนาเกมเพ�อให�สามารถใช�ได�ในการจดการเรยนร� หลายๆ เร�อง เพ�อลดต�นทนในการศกษาวจยและยงเปนประโยชนต�อโรงเรยนมท�มงบประมาณจำกด 3. ควรมการศกษาวจยการจดการเรยนร�เพ�อพฒนาการคดเชงคำนวณในระดบอ�นๆ

เอกส�รอ�งอง(References)Allsop,Y.(2019).Assessingcomputationalthinkingprocessusing amultipleevaluationapproach. International Journal of Child-Computer Interaction, 19,30-55.https://doi.org/10.1016/ j.ijcci.2018.10.004AlAzawi,R.,Bulshi,M.,&Farsi,F.(2016).Educationalgamification vs.gamebasedlearning:Comparativestudy.International Journal of Innovation, Management and Technology (IJIMT), 7,131-136.https://doi.org/10.18178/ijimt.2016.7.4.659Bado,N.(2019).Game-basedlearningpedagogy:Areviewofthe literature.Interactive Learning Environments,1-13.https://doi.org/ 10.1080/10494820.2019.1683587Borges,K.S.,Menezes,C.S.d.,&Fagundes,L.D.C.(2017,October 18-21). The use of computational thinking in digital fabrication projects a case study from the cognitive perspective[Paper presentation].The2017IEEEFrontiersinEducationConference (FIE),Indianapolis,IN,USA.https://doi.ieeecomputersociety. org/10.1109/FIE.2017.8190654Boticki,I.,Pivalica,D.,&Seow,P.(2018,June14-16).The use of computational thinking concepts in early primary school [Paperpresentation].TheInternationalConferenceon ComputationalThinkingEducation2018,HongKong,Kina. https://www.bib.irb.hr/930955Chang,C.-C.,Liang,C.,Chou,P.-N.,&Lin,G.-Y.(2017).Isgame-based learningbetterinflowexperienceandvarioustypesofcognitive loadthannon-game-basedlearning?Perspectivefrommultimedia andmediarichness.Computers in Human Behavior, 71,218-227. https://doi.org/10.1016/j.chb.2017.01.031Chen,Y.-C.(2017).Empiricalstudyontheeffectofdigitalgame-based instructiononstudents’learningmotivationandachievement. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 13(7),3177-3187.https://doi.org/10.12973/eurasia. 2017.00711aDelMoralPrez,M.,GuzmnDuque,A.,&FernndezGarca,L.(2018). Game-basedlearning:Increasingthelogical-mathematical, naturalistic,andlinguisticlearninglevelsofprimaryschool students.Journal of New Approaches in Educational Research (NAER Journal), 7(1), 31-39.Daungjun,S.(2018).Effects of using stem education in physics on computational thinking ability of upper secondary school students [Master'sthesis].ChulalongkornUniversity.Falloon,G.(2016).Ananalysisofyoungstudents'thinkingwhencompleting basiccodingtasksusingScratchJnr.OntheiPad. Journal of Computer Assisted Learning, 32(6),576-593.https://doi.org/10. 1111/jcal.12155Hartt,M.,Hosseini,H.,&Mostafapour,M.(2020).Gameon:Exploring theeffectivenessofgame-basedlearning.Planning Practice & Research, 35(5),589-604.https://doi.org/10.1080/02697459.2020. 1778859Hooshyar,D.,Malva,L.,Yang,Y.,Pedaste,M.,Wang,M.,&Lim,H.(2021). Anadaptiveeducationalcomputergame:Effectsonstudents' knowledgeandlearningattitudeincomputationalthinking. Computers in Human Behavior, 114,Article106575.https://doi.org/ 10.1016/j.chb.2020.106575Hsieh,Y.-H.,Lin,Y.-C.,&Hou,H.-T.(2016).Exploringtheroleofflow experience,learningperformanceandpotentialbehaviorclusters inelementarystudents'game-basedlearning.Interactive Learning Environments, 24(1),178-193.https://doi.org/10.1080/10494820. 2013.834827

Hsu,T.-C.,Chang,S.-C.,&Hung,Y.-T.(2018).Howtolearnandhowto teachcomputationalthinking:Suggestionsbasedonareviewof theliterature.Computers & Education, 126,296-310.https://doi. org/10.1016/j.compedu.2018.07.004Imcham,S.(2018). Effects of online scaffolding chatbot on computational thinking of tenth grade students with different personalities [Master'sthesis].ChulalongkornUniversity.Intasara,W.(2019). Game based learning the latest trend education 2019. WBSC-LMS. https://wbsc.dusit.ac.th/pluginfile.php/534/ mod_forum/attachment/4320/GBL%20DOC.pdfJantarasena,V.,&Asanok,M.(2020).Theeffectsofblendedlearning usingvisualprogrammingtopromotecomputationalthinking, learningachievementandprogrammingabilityforprimary4 students.Journal of Legal Entity Management and Local Innovation, 6(2), 1-13.Jantima,P.,&Sithsungnoen,C.(2017).Authenticlearningfordevelopment ofmathematicsproblemsolvingabilityofthirdgradestudents. Journal of Education Silakorn University, 15(1),78-88. https://so02.tci-thaijo.org/index.php/suedujournal/article/view/ 174837/125150Josiek,S.,Schleier,S.,Steindorf,T.,Wittrin,R.,Heinzig,M.,Roschke,C., Tolkmit,V.,&Ritter,M.(2021,June5-12).Game-based learning using the example of finanzmars[Paperpresented]. The20206thIEEECongressonInformationScienceand Technology(CiSt),Agadir-Essaouira,Morocco.https://doi.org/ 10.1109/CiSt49399.2021.9357296Kazimoglu,C.,Kiernan,M.,Bacon,L.,&Mackinnon,L.(2012).Aserious gamefordevelopingcomputationalthinkingandlearning introductorycomputerprogramming. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 47,1991-1999.https://doi.org/10.1016/ j.sbspro.2012.06.938Kiili,K.(2005).Digitalgame-basedlearning:Towardsanexperiential gaming model. The Internet and Higher Education, 8(1), 13-24. https://doi.org/10.1016/j.iheduc.2004.12.001Kuo,W.-C.,&Hsu,T.-C.(2020).Learningcomputationalthinking withoutacomputer:Howcomputationalparticipationhappens inacomputationalthinkingboardgame.The Asia-Pacific Education Researcher, 29(1),67-83.https://doi.org/10.1007/ s40299-019-00479-9Law,B.(2016,Octtober6-7). Puzzle games: A metaphor for computational thinking[Paperpresented].10thEuropean ConferenceonGamesBasedLearning:ECGBL2016,Paisley, Scotland.Lockwood,J.,&Mooney,A.(2017).Computationalthinkingineducation: Wheredoesitfit?Asystematicliteraryreview. International Journal of Computer Science Education in Schools, 1(2). https://doi.org/10.48550/arXiv.1703.07659López-Fernández,D.,Gordillo,A.,Alarcón,P.P.,&Tovar,E.(2021). Comparingtraditionalteachingandgame-basedlearning usingteacher-authoredgamesoncomputerscienceeducation. IEEE Transactions on Education, 64(4),367-373.https://doi.org/ 10.1109/TE.2021.3057849MagnodeJesus,Â.,&Silveira,I.F.(2021).Gamebasedcollaborative learningframeworkforcomputationalthinkingdevelopment. Revista Facultad de Ingeniería Universidad de Antioquia, 99, 113-123.https://doi.org/10.17533/udea.redin.20200690Piaget,J.(1976).Piaget’stheory.InB.Inhelder,H.H.Chipman,& C.Zwingmann(Eds.),Piaget and his school: A reader in developmental psychology (pp.11-23).SpringerBerlinHeidelberg.Plass,J.L.,Homer,B.D.,&Kinzer,C.K.(2015).Foundationsof game-based learning. Educational Psychologist, 50(4), 258-283. https://doi.org/10.1080/00461520.2015.1122533Qian,M.,&Clark,K.R.(2016).Game-basedlearningand21stcentury skills:Areviewofrecentresearch.Computers in Human Behavior, 63,50-58.https://doi.org/10.1016/j.chb.2016.05.023Qualls,J.,&Sherrell,L.(2010).Whycomputationalthinkingshouldbe integratedintothecurriculum.Journal of Computing Sciences in Colleges, 25,66-71.Rijke,W.,Bollen,L.,Eysink,T.,&Tolboom,J.(2018).Computational thinkinginprimaryschool:Anexaminationofabstractionand decompositionindifferentagegroups. Informatics in Education, 17(1),77-92.https://doi.org/10.15388/infedu.2018.05Sakudomsap,S.,&Laisema,S.(2019). The effect of using augmented reality with KDL learning activities on the ability of mathematics problems solving for Prathomsuksa Three Students[Master’s thesis].SilpakornUniversity.

23

Saxena,A.,Lo,C.K.,Hew,K.F.,&Wong,G.K.W.(2020).Designing unpluggedandpluggedactivitiestocultivatecomputational thinking:anexploratorystudyinearlychildhoodeducation. The Asia-Pacific Education Researcher, 29(1),55-66. https://doi.org/10.1007/s40299-019-00478-wShi,Y.-R.,&Shih,J.-L.(2015).Gamefactorsandgame-basedlearning design model. International Journal of Computer Games Technology,Article549684.https://doi.org/10.1155/2015/549684Siegler,R.S.(1994).Cognitivevariability:Akeytounderstanding cognitivedevelopment. Current Directions in Psychological Science, 3(1),1-5.http://www.jstor.org/stable/20182248Smith,M.(2016).Computer science for all. theWHITEHOUSE PRESIDENTBARACKOBAMA. https://obamawhitehouse. archives.gov/blog/2016/01/30/computer-science-allSneider,C.,Stephenson,C.,Schafer,B.,&Flick,L.(2014). Computationalthinkinginhighschoolscienceclassrooms. The Science Teacher, 81(5), 53-59.

Teixeira,S.,Barbosa,D.,Araújo,C.,&Henriques,P.(2020). Improving game-based learning experience through game appropriation [Paperpresentation].InternationalComputerProgramming EducationConference(ICPEC2020).Germany.Tripathi,P.N.(2009,January5-9).Problem solving in mathematics: A tool for cognitive development[Paperpresentation]. Proceedings ofepiSTEME3,Mumbai,India.http://web.gnowledge.org/ episteme3/pro_pdfs/27-tripathi.pdfTheInstituteforthePromotionofTeachingScienceandTechnology. (2018). Computing science teacher guides.TheInstituteforthe PromotionofTeachingScienceandTechnology.http://oho.ipst.ac. th/cs-curriculum-teacher-guide/Wing,J.M.(2012).Computational thinking.Microsoft.https://www. microsoft.com/en-us/research/wp-content/uploads/2012/08/ Jeannette_Wing.pdfYadav,A.,Mayfield,C.,Zhou,N.,Hambrusch,S.,&Korb,J.T.(2014). Computationalthinkinginelementaryandsecondaryteacher education. ACM Transactions on Computing Education, 14(1), 1-16.https://doi.org/10.1145/2576872


24

DevelopmentofanActivityModelforEnhancingInformationandCommunication Technologyskillsin21stCenturyLearningManagementforMunicipalSchool

TeachersundertheLocalAdministrativeOrganizationinYalaProvinceการพฒนารปแบบกจกรรมพฒนาทกษะเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

เพอการจดการเรยนรในศตวรรษท 21 ของครโรงเรยนเทศบาล สงกดองคกรปกครองสวนทองถน จงหวดยะลา

PhimpaweeSuwanno1*, Pichsinee Saiysi2,andRunglawanChantarattana1

พมพปวณ สวรรณโณ1*, พชญสน ไสยสทธ2, และ รงลาวณย จนทรตนา1

1Research Methodology for Development, Faculty of Education, Yala Rajabhat University1ส�ข�วช�วธวทย�ก�รวจยเพอก�รพฒน� คณะครศ�สตร มห�วทย�ลยร�ชภฏยะล�

2English and Educational Technology, Faculty of Education, Yala Rajabhat University2ส�ข�วช�ภ�ษ�องกฤษและเทคโนโลยก�รศกษ� คณะครศ�สตร มห�วทย�ลยร�ชภฏยะล�


Received September 10, 2021 Revised November 16, 2021 Accepted November 23, 2021 Published May 3, 2022

Abstract The research objectives were 1) to study the current state and needs of information and communication technology skills for learning management in the 21st century, 2) to develop an activity model to develop skills in using information and communication technology for learning management in the 21st century, and 3) to study the effect of using the activity model to develop skills in using information and communication technology for learning management in the 21st century. The subjects of this study were 288 municipal school teachers under the local administrative organizations in Yala Province. The tools used in the research were a needs assessment questionnaire, a test, a skill assessment form, and a satisfaction questionnaire. The statistics used were mean, standard deviation, and t-test. The research results were as follows: 1. As for the requirements for skills in the use of information and communication technology for learning management in the 21st century, it was found that teachers had a need for technology to support teaching and learning activities (PNI

modified=0.31), followed by information technology selection in teaching and learning (PNI

modified=0.25) and

information technology use behavior of teachers (PNImodified

=0.21). 2. The activity model for enhancing Information and Communication Technology skills consisted of four components: Analysis, Planning, Training and Evaluation (APTE Model). The evaluation of the model by experts was at a high level. 3. After having implemented the activity, it was found that teachers had knowledge scores. and scores on skills in using information and communication technology after training higher than before training. It was statistically significant at the .05 level and the satisfaction with the activity model was at the highest level (X

_=4.91, S.D.=0.29).

Keywords: Information and communication technology skills, 21st century learning, Research and development

บทคดยอ การวจยน�มวตถประสงค 1) เพ�อศกษาความต�องการจำเปนด�านทกษะการใช�เทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารในการจดการเรยนร�ในศตวรรษท� 21 2) เพ�อพฒนารปแบบกจกรรมพฒนาทกษะการใช�เทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร 3) เพ�อศกษาผลการใช�รปแบบกจกรรมพฒนาทกษะการใช�เทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร ประชากรท�ใช�ในการวจย คอ ครโรงเรยนเทศบาล สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดยะลา จำนวน 288 คน เคร�องมอท�ใช� คอ แบบทดสอบ แบบประเมนทกษะ และแบบสอบถามความพงพอใจ สถตท�ใช� ได�แก� ค�าเฉล�ย ส�วนเบ�ยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบค�าท ผลการวจยพบว�า 1. ความต�องการจำเปนด�านทกษะการใช�เทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารในการจดการเรยนร�ในศตวรรษท� 21 พบว�า ครมความต�องการด�านเทคโนโลยสนบสนนการจดกจกรรมการเรยนการสอน เปนอนดบแรก (PNI

modified=0.31) ด�านการเลอกใช�เทคโนโลยสารสนเทศในการจดการ

เรยนการสอน (PNImodified

=0.25) และด�านพฤตกรรมการใช�เทคโนโลยสารสนเทศของคร (PNImodified

=0.21) ตามลำดบ 2. รปแบบกจกรรมพฒนาทกษะการใช�เทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร ประกอบด�วย 4 องคประกอบ ได�แก� การวเคราะห การวางแผน การฝกอบรม และการประเมนผล เรยกช�อย�อว�า APTE Model ผลการประเมนรปแบบมความเหมาะสมอย�ในระดบมาก สามารถนำไปใช�ได�จรง 3. ผลการนำรปแบบกจกรรมไปใช� พบว�า ครมคะแนนเฉล�ยความร�และคะแนนทกษะการใช�เทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารหลงฝกอบรมสงกว�าก�อนฝกอบรมอย�างมนยสำคญทางสถตท�ระดบ .05 และมความพงพอใจต�อรปแบบกจกรรมอย�ในระดบมากท�สด (X

_=4.91, S.D.=0.29)

คำสำคญ: ทกษะเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร, การเรยนร�ในศตวรรษท� 21, การวจยและพฒนา



25

บทนำำ�(Introduction) เทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร (Information and Communications Technology: ICT) มการพฒนาก�าวหน�าอย�างรวดเรวและเข�ามามบทบาทสำคญในการดำเนนชวต โดยเฉพาะการจดการเรยนการสอนในปจจบน Ministry of Education (2011, pp. 3-4) กล�าวว�า การจดการเรยนร�ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาข�นพ�นฐาน พทธศกราช 2551 ครผ�สอนต�องยดหลกการจดการเรยนร�ท�เน�นผ�เรยนเปนสำคญ คำนงถงความแตกต�างระหว�างบคคล สอดคล�องกบการพฒนาการทางสมอง และการจดเรยนร�ท�เน�นคณธรรม จรยธรรม จดกระบวนการเรยนร�ท�หลากหลาย เพ�อให�ผ�เรยนเกดการเรยนร� ท�ด บรรลเปาหมายของหลกสตร ในการปฏรปการศกษาในศตวรรษท� 21 ครจะต�องกลบมาดการศกษาโดยรวม การปฏรปการศกษาท�เน�นทกษะ เพ�อนำไปส�การมผลตภณฑใหม�ๆ ท�มคณภาพ ตวแปรท�สำคญในเร�องน�กคอ “คร” ซ�งคณลกษณะสำคญ 7 ประการของครในศตวรรษท� 21 ดงน� (Sinlarat, 2017) 1. สร�างและบรณาการความร�ได� ครจะต�องสามารถ บรณาการความร�ต�างๆ ท�มมาใช�ในการสร�างสรรคและพฒนาองคความร�ใหม�ๆ 2. มความคดวเคราะหและสร�างสรรค ครจะต�องสอนให�เดกมทกษะกระบวนการคด โดยสามารถคดวเคราะหในเร�องต�างๆ และมความคดสร�างสรรคท�เปนประโยชน 3. มวสยทศนและตกผลกทางความคดเพ�อแลกเปล�ยนความคดเหนกบผ�เรยน ครจะต�องเปนคนมวสยทศน เน�นให�เดกเกดการเรยนร� โดยการส�งเสรมการเรยนร�แบบผ�เรยนเปนสำคญ เพ�อให�เดกตกผลกทางความคดได�ด�วยตวเอง และมโอกาสแลกเปล�ยนความคดเหนระหว�างกน 4. ครต�องร�และเข�าใจเทคโนโลยใหม� มทกษะใหม�ๆ พร�อมท�งช�แนะข�อดข�อเสยให�ผ�เรยนได� ครจะต�องสามารถใช�เทคโนโลยส�งเสรมการศกษาได�หลากหลาย และสามารถช�ให�เดกเหนถงข�อดข�อเสย และการใช�เทคโนโลยต�างๆ อย�างเหมาะสม 5. มทกษะการสอนเดกให�เตบโตเตมศกยภาพและสร�างผลงานใหม�ๆ ครจะต�องส�งเสรมการเรยนร�ให�เดกตามวย ให�เดกพฒนาอย�างเตมท�ตามศกยภาพของเดก และเน�นให�เดกเปล�ยนจากเปนผ�รบ กลายเปนผ�พฒนาและสร�างสรรคส�งใหม� 6. ต�องเข�มแขงในจรรยาบรรณ คณธรรม จรยธรรม และชกชวนให�คนอ�นๆ ทำเพ�อสงคม ครจะต�องยดม�นในจรรยาบรรณวชาชพ รกษาคณธรรมจรยธรรมและเปนบคคลหน�งในสงคมท�ช�วยให�สมาชกในสงคมน�นๆ มแนวทางในการปฏบตตนต�อตนเองและสงคมท�เหมาะสม

7. มบทบาทนำด�านการสอนและวชาชพ พฒนาคณภาพของโรงเรยนและในวชาชพร�วมกบผ�บรหารมากข�น ครจะต�องมบทบาทต�อการส�งเสรม พฒนา และประเมนผลการเรยนร�และวชาชพในโรงเรยนร�วมกบบคลากร ผ�บรหารและชมชน จากคณลกษณะท�ง 7 ข�อท�กล�าวมา จะเหนได�ว�า ลกษณะของครในยคศตวรรษ 21 น�น เร�องของการใช�เทคโนโลยและการสร�างให�ผ�เรยนเปนนกคดและนกพฒนา ถอเปนหวใจหลกในการส�งเสรมการเรยนร� ซ�งเปนไปตามยคสมยท�เปล�ยนแปลงไป ครจะต�องสอนให�เดกเกดการเรยนร�ด�วยตนเอง โดยท�ครจะเปนเพยงคนออกแบบการเรยนร� เปนผ�แนะนำ และอำนวยความสะดวกในการเรยนร�ให�กบเดก ท�งน� เพ�อให�เดกสามารถสร�างสรรคและพฒนาองคความร�ได�ด�วยตวเอง ซ�งการสร�างสรรคด�วยตวเองน� คอ แนวทางสำคญแห�งศตวรรษท� 21 จากเหตผลดงกล�าว ผ�วจยจงเหนความสำคญเร�งด�วนท�ต�องมรปแบบกจกรรมพฒนาทกษะของครด�านการใช�เทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร เพ�อให�ครสามารถจดการเรยนการสอนให�ทนกบยคสมยท�เปล�ยนแปลงไปอย�างรวดเรว

วตถประสงคก�รวจย(Objectives) 1. เพ�อศกษาความต�องการจำเปนด�านทกษะเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารในการจดการเรยนร�ในศตวรรษท� 21 ของครโรงเรยนเทศบาล สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดยะลา 2. เพ�อพฒนารปแบบกจกรรมพฒนาทกษะเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารในการจดการเรยนร�ในศตวรรษท� 21 ของครโรงเรยนเทศบาล สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดยะลา 3. เพ�อศกษาผลการใช�รปแบบกจกรรมพฒนาทกษะเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารในการจดการเรยนร� ในศตวรรษท� 21 ของครโรงเรยนเทศบาล สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดยะลา

สมมตฐ�นำก�รวจย(Hypothesis) 1. ผลสมฤทธ�ทางด�านความร�เทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร หลงฝกอบรมด�วยรปแบบกจกรรมสงกว�าก�อน ฝกอบรมอย�างมนยสำคญทางสถต 2. ทกษะเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารในการจดการเรยนร�ในศตวรรษท� 21 ของครโรงเรยนเทศบาล สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดยะลา หลงฝกอบรมด�วยรปแบบกจกรรมสงกว�าก�อนฝกอบรม อย�างมนยสำคญทางสถต

Development of Activity Model for Information and Communication Technology skills in 21st Century Learning...Phimpawee Suwanno, Pichsinee Saiysi, and Runglawan Chantarattana


26


ตวแปรต�น

รปแบบกจกรรมพฒนาทกษะ เทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร ในการจดการเรยนร�แห�งศตวรรษท� 21

ตวแปรตาม

1. ผลสมฤทธ�ทางด�านความร�เทคโนโลยสารสนเทศ และการส�อสาร 2. ทกษะการใช�เทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร 3. ความพงพอใจต�อรปแบบกจกรรมฝกอบรม


วธดำ�เนำนำก�รวจย(Methodology) การวจยพฒนารปแบบกจกรรมพฒนาทกษะเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร ในการจดการเรยนร�ในศตวรรษท� 21 คร�งน� ใช�ระเบยบวธวจย การวจยและพฒนา (Research and development) ได�ศกษาแนวคด ทฤษฎ เอกสารและงานวจย ท�เก�ยวข�อง โดยมวตถประสงคเพ�อศกษาความต�องการจำเปนด�านการใช�ทกษะเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร เพ�อพฒนารปแบบกจกรรมและศกษาผลการใช�รปแบบกจกรรมพฒนาทกษะเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารในการจดการเรยนร�แห�งศตวรรษท� 21 สำหรบครโรงเรยนเทศบาล สงกดองคการปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดยะลา มข�นตอนการวจย 3 ระยะ ดงน� ระยะท� 1 ศกษาความต�องการจำเปนด�านทกษะเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร ในข�นตอนน�ผ�วจยได�ศกษาวเคราะห สงเคราะห แนวคด ทฤษฎ เอกสารและงานวจยท�เก�ยวข�องกบรปแบบการพฒนาทกษะเทคโนโลยสารสนเทศ แนวคดการจดการเรยนร�ในศตวรรษท� 21 ทฤษฎการเรยนร� แนวคดการประเมนความต�องการจำเปน เพ�อนำข�อมลมากำหนดกรอบแนวคดการวจย และทำการสำรวจความต�องการจำเปนด�านทกษะเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร ของครโรงเรยนเทศบาล ประชากรท�ใช�ในระยะท� 1 คอ ครโรงเรยนเทศบาล สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดยะลา จำนวน 288 คน ผ�วจยดำเนนการเกบข�อมลจากประชากรท�งหมด ด�วยแบบสอบถามความต�องการจำเปน วเคราะหข�อมลด�วยการจดลำดบความสำคญโดยใช�ดชนความสำคญของลำดบความต�องการจำเปน หรอ Modified priority needs index (PNI

modified) ซ�งปรบปรง

โดย Wirachchai and Wongvanich (2007) ใช�สตรคำนวณดงน� PNI

modified=(I-D)/D เม�อ PNI

modified หมายถง ดชนลำดบ

ความสำคญของความต�องการจำเปน I หมายถง ค�าเฉล�ยของสภาพท�คาดหวง D หมายถง ค�าเฉล�ยของสภาพท�เปนจรง ระยะท� 2 พฒนารปแบบกจกรรมพฒนาทกษะเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร ในข�นตอนน�ผ�วจยทำการศกษา

แนวคดการพฒนารปแบบ การออกแบบกจกรรมพฒนาทกษะ และนำข�อค�นพบจากระยะท� 1 มาออกแบบต�นแบบรปแบบกจกรรม ทำการตรวจสอบความเหมาะสมของรปแบบโดยผ�เช�ยวชาญ จำนวน 3 ท�าน ซ�งมความเช�ยวชาญด�านเทคโนโลยสารสนเทศทางการศกษา และด�านการวดและประเมนผล โดยมความร�ความสามารถและมประสบการณสอนมาอย�างน�อย 3 ป และมผลงานวชาการท�เก�ยวข�อง ขณะเดยวกนผ�วจยดำเนนการสร�างเคร�องมอท�ใช�ในการเกบรวบรวมข�อมล ได�แก� แบบทดสอบวดความร� แบบวดทกษะเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร และแบบสอบถามความพงพอใจ ตรวจสอบคณภาพด�านความเท�ยงตรงและความเช�อม�น แก�ไขปรบปรงตามข�อเสนอแนะของผ�เช�ยวชาญ ระยะท� 3 ศกษาผลการใช�รปแบบกจกรรมพฒนาทกษะเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารในข�นตอนน� ผ�วจยดำเนนการจดฝกอบรมเชงปฏบตการตามรปแบบกจกรรมท�พฒนาข�น เปนเวลา 16 ช�วโมง กบกล�มเปาหมายจำนวน 22 คน และดำเนนการเกบรวบรวมข�อมล วเคราะหข�อมล แปลผลและสรปผลการวจยตามวตถประสงคการวจย กล�มเปาหมายท�ใช�ในระยะท� 3 คอ ครโรงเรยนเทศบาล สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดยะลา โรงเรยนเทศบาล 1 (บ�านสะเตง) โรงเรยนเทศบาล 2 (บ�านมลายบางกอก) โรงเรยนเทศบาล 3 (วดพทธภม) โรงเรยนเทศบาล 4 (ธนวถ) โรงเรยนเทศบาล 5 (บ�านตลาดเก�า) และโรงเรยนเทศบาล 6 (วดเมองยะลา) จำนวน 22 คน โดยมเกณฑการคดเข�า คอ ครผ�สอนใน 4 กล�มสาระการเรยนร� ได�แก� ครวทยาศาสตร คณตศาสตร ภาษาไทย และภาษาองกฤษท�มความพร�อมและความสนใจเข�าร�วมรบการพฒนาการใช�ทกษะเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร เคร�องมอท�ใช�ในการวจย 1. แบบสอบถามความต�องการจำเปนด�านทกษะเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร มลกษณะมาตราส�วนประมาณค�า 5 ระดบ มลกษณะการตอบแบบ Dual response

27

สอบถามสภาพท�เปนจรงและสภาพท�คาดหวง ประกอบด�วย 4 ด�าน ได�แก� ด�านพฤตกรรมการใช�เทคโนโลยสารสนเทศของคร ด�านการเลอกใช�เทคโนโลยสารสนเทศในการจดการเรยนการสอน ด�านเทคโนโลยสารสนเทศสนบสนนการจดกจกรรมการเรยนร�ในศตวรรษท� 21 และด�านการวดและประเมนผล จำนวน 22 ข�อ ตรวจสอบคณภาพเคร�องมอวจยด�านความเท�ยงตรง โดยหาค�าดชนความสอดคล�อง (IOC) ตามวธของโรวเนลลและแฮมเบลตน (Rovinelli & Hambleton, 1977, pp. 49-60) และหาค�าความเช�อม�นท�งฉบบโดยใช�สตรสมประสทธ�แอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s Alpha Coefficients) พบว�า แบบสอบถามความต�องการมค�า IOC ระหว�าง 0.67-1.00 และค�าความเช�อม�น ท�งฉบบเท�ากบ .969 2. แบบวดทกษะเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร มลกษณะแบบประเมนการปฏบต 5 ด�าน ได�แก� ด�านการออกแบบส�วนต�อประสานผ�ใช�งาน ด�านการออกแบบเน�อหา ด�านการออกแบบระบบนำทาง ด�านการเช�อมโยงและเข�าถงแหล�งการเรยนร� และด�านการทดสอบการใช�งาน โดยผ�เข�าอบรมเชงปฏบต นำความร�ท�ได�รบจากการฝกอบรม ไปใช�ออกแบบเวบไซตเพ�อการเรยนร� กำหนดเกณฑการให�คะแนนแบบ Scoring rubric ตรวจสอบคณภาพเคร�องมอวจยด�านความ เท�ยงตรง โดยหาค�าดชนความสอดคล�อง (IOC) และหาค�าความเช�อม�นโดยใช�สตรสมประสทธ�แอลฟาของครอนบาค พบว�า แบบวดทกษะ มค�า IOC ระหว�าง 0.67-1.00 และค�าความเช�อม�น ท�งฉบบเท�ากบ .891 3. แบบสอบถามความพงพอใจต�อรปแบบกจกรรมพฒนาทกษะเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร มลกษณะแบบมาตรส�วนประมาณค�า 5 ระดบ ตามแนวคดลเครท จำนวน 13 ข�อ ตรวจสอบคณภาพเคร�องมอวจยด�านความเท�ยงตรง โดยหาค�าดชนความสอดคล�อง (IOC) และหาค�าความเช�อม�นโดยใช�สตรสมประสทธ�แอลฟาของครอนบาค พบว�า แบบสอบถาม มค�า IOC ระหว�าง 0.67-1.00 และมค�าความเช�อม�นท�งฉบบเท�ากบ .881 การเกบรวบรวมข�อมล 1. ประชาสมพนธโครงการอบรมเชงปฏบตการไปยง กล�มโรงเรยนเปาหมาย 2. ส�งหนงสอเชญเข�าร�วมอบรมเชงปฏบตการ การใช�เทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร เพ�อการจดการเรยนร�ในศตวรรษท� 21 สำหรบครโรงเรยนเทศบาล สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดยะลา 3. ดำเนนการจดอบรมเชงปฏบตการ เปนเวลา 2 วน 16 ช�วโมง ณ ห�องปฏบตการคอมพวเตอร คณะครศาสตร

มหาวทยาลยราชภฏยะลา ผ�ท�เข�าร�วมโครงการอบรมคร�งน� จะได�รบการพฒนาต�อเน�องในระบบออนไลนบน Cloud computing ไม�เสยค�าใช�จ�ายใดๆ มเกยรตบตรสำหรบผ�ท�ผ�านการอบรมมคะแนนประเมนผ�านเกณฑ 4. การเกบรวบรวมข�อมล ก�อนเร�มอบรม ผ�เข�าร�วมอบรมทำแบบทดสอบ Pre-test หลงอบรมเสรจ สำหรบการประเมนทกษะการใช�เทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร เปนการประเมนจากผลงานการสร�างเวบไซตเพ�อการเรยนร� สำหรบการจดการเรยนร�ในศตวรรษท� 21 มเกณฑการประเมนผลงาน แบบ scoring rubrics หลงอบรมเสรจ ผ�เข�าร�วมอบรมทำ แบบทดสอบ Post-test และตอบแบบสอบถามความพงพอใจต�อรปแบบกจกรรมท�จดข�น การวเคราะหข�อมล 1. วเคราะหข�อมลท�ได�จากแบบทดสอบ pretest-posttest และข�อมลท�ได�จากแบบประเมนทกษะการใช�เทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร โดยใช�สถตทดสอบค�าท (t-test) 2. วเคราะหข�อมลท�ได�จากแบบสอบถามความพงพอใจ โดยใช�สถตบรรยาย ได�แก� ค�าเฉล�ย และส�วนเบ�ยงเบนมาตรฐาน

ผลก�รวจย(Results) การศกษาความต�องการจำเปนด�านทกษะเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร ผลการวจยเพ�อตอบวตถประสงคการวจย ข�อท� 1 การศกษา ความต�องการจำเปนด�านทกษะเทคโนโลยสารสนเทศและ การส�อสารในการจดการเรยนร�ในศตวรรษท� 21 ของครโรงเรยนเทศบาล สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดยะลา พบว�า สภาพท�เปนจรงของการใช�เทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารในการจดการเรยนร�ในศตวรรษท� 21 ของครโรงเรยนเทศบาล ภาพรวมอย�ในระดบมาก (X

_=3.64, S.D.=0.59) เม�อพจารณา

รายด�าน พบว�า ด�านท�มค�าเฉล�ยสงสด อย�ในระดบมาก คอ ด�านการวดและประเมนผล และด�านท�มค�าเฉล�ยต�ำสด อย�ในระดบปานกลาง คอ ด�านเทคโนโลยสนบสนนการจดกจกรรมการเรยนการสอน ผลการศกษาสภาพท�คาดหวงของการใช�เทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารในการจดการเรยนร�ในศตวรรษท� 21 ของครโรงเรยนเทศบาล ภาพรวมอย�ในระดบมาก (X

_=4.49,

S.D.=0.50) เช�นเดยวกน เม�อพจารณารายด�าน พบว�า ด�านท�มค�าเฉล�ยสงสดอย�ในระดบมาก คอ ด�านการวดและประเมนผล และด�านท�มค�าเฉล�ยต�ำสด อย�ในระดบมาก คอ ด�านเทคโนโลยสนบสนนการจดกจกรรมการเรยนการสอน ผลปรากฏดง Table 1



28

Table 1 Mean and standard deviation of actuality and expectations of information and communication technology skills ค�าเฉล�ยและส�วนเบ�ยงเบนมาตรฐานของสภาพท�เปนจรงและสภาพท�คาดหวงของทกษะเทคโนโลยสารสนเทศ และการส�อสาร

ประเดนพจารณารายด�านสภาพท�เปนจรง สภาพท�คาดหวง

Mean S.D. ระดบ Mean S.D. ระดบ

1. พฤตกรรมการใช�เทคโนโลยสารสนเทศของครผ�สอน 3.72 0.66 มาก 4.52 0.53 มากท�สด

2. การเลอกใช�เทคโนโลยสารสนเทศในการจดการเรยนการสอน 3.59 0.71 มาก 4.47 0.54 มาก

3. เทคโนโลยสนบสนนการจดกจกรรมการเรยนการสอน 3.42 0.79 ปานกลาง 4.45 0.57 มาก

4. การวดและประเมนผล 3.80 0.72 มาก 4.53 0.64 มากท�สด

ภาพรวม 3.64 0.59 มาก 4.49 0.50 มาก

เม�อพจารณาผลการวเคราะหค�าดชนความต�องการจำเปน Modified Priority Needs Index (PNI Modified) ของทกษะ เทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารในการจดการเรยนร� ในศตวรรษท� 21 พบว�า ครมความต�องการด�านเทคโนโลยสนบสนนการจดกจกรรมการเรยนการสอน เปนลำดบแรก

(PNImodified

=0.31) ด�านการเลอกใช�เทคโนโลยสารสนเทศในการจดการเรยนการสอน (PNI

modified=0.25) และด�านพฤตกรรมการ

ใช�เทคโนโลยสารสนเทศของคร (PNImodified

=0.21) ตามลำดบ ผลปรากฏดง Table 2

Table 2 PNI of information and communication technology skills ค�าดชนความต�องการจำเปนของทกษะเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร

ประเดนพจารณารายด�าน

สภาพท�เปนจรง (D)

สภาพท�คาดหวง (I)

ความต�องการจ�าเปน (I-D)/D

Mean S.D. Mean S.D. PNImodified

ลำดบ

1. พฤตกรรมการใช�เทคโนโลยสารสนเทศของครผ�สอน 3.72 0.66 4.52 0.53 0.21 (3)

2. การเลอกใช�เทคโนโลยสารสนเทศในการจดการเรยนการสอน 3.59 0.71 4.47 0.54 0.25 (2)

3. เทคโนโลยสนบสนนการจดกจกรรมการเรยนการสอน 3.42 0.79 4.45 0.57 0.31 (1)

4. การวดและประเมนผล 3.80 0.72 4.53 0.64 0.19 (4)

จากผลการวจยระยะท� 1 ทำให�ทราบถงความต�องการจำเปนของครโรงเรยนเทศบาล สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดยะลา ครมความต�องการพฒนาทกษะการใช�เทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร ด�านการใช�เทคโนโลยสนบสนนการจดกจกรรมการเรยนการสอน รองลงมา คอ การเลอกใช�เทคโนโลยสารสนเทศในการจดการเรยนการสอน จงนำไปส�การพฒนารปแบบกจกรรมในการฝกอบรม การพฒนารปแบบกจกรรมพฒนาทกษะเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร ผลการวจยเพ�อตอบวตถประสงคข�อท� 2 การพฒนารปแบบ

กจกรรมพฒนาทกษะเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารในการจดการเรยนร�ศตวรรษท� 21 ของครโรงเรยนเทศบาล พบว�า 1. รปแบบกจกรรมพฒนาทกษะเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร ในการจดการเรยนร�ศตวรรษท� 21 ประกอบด�วย 4 องคประกอบ ได�แก� การวเคราะห (Analysis) การวางแผน (Planning) การฝกอบรม (Training) และการประเมนผล (Evaluation) มรายละเอยดดงน� ข�นท� 1 การวเคราะห (Analysis) เปนข�นตอนแรกในการวเคราะหปจจยนำเข�า โดยทำการศกษาวเคราะหข�อมลใน ด�านต�างๆ ดงน�

29

1) ด�านข�อมลพ�นฐานของครผ�สอน 2) ด�านพฤตกรรมและทกษะการใช�งานเทคโนโลยสารสนเทศ 3) ด�านความต�องการจำเปนพฒนาทกษะการใช�เทคโนโลยสารสนเทศสำหรบครผ�สอน 4) ด�านโครงสร�างพ�นฐานทางเทคโนโลยสารสนเทศของโรงเรยน ข�นท� 2 การวางแผน (Planning) เปนกระบวนการ การนำผล ท�ได�จากข�นท� 1 มากำหนดวตถประสงค เน�อหา และรปแบบในการพฒนาทกษะการใช�เทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารเพ�อการจดการเรยนร�ในศตวรรษท� 21 ให�สอดคล�องกบบรบทของโรงเรยน ข�นท� 3 การฝกอบรม (Training) เปนกระบวนการจดฝกอบรมเชงปฏบตการเรยนร�ตามแผนท�ได�กำหนดไว� ม�งเน�น

ให�เกดความร� ความเข�าใจ สามารถนำความร�ความเข�าใจไปพฒนาทกษะการใช�เทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารเพ�อการจดการเรยนร�ในศตวรรษท� 21 ข�นท� 4 การประเมนผล (Evaluation) เปนข�นตอนสดท�ายหลงจากฝกอบรมเชงปฏบตการเรยนร�ตามแผนในการพฒนาทกษะการใช�เทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร โดยทำการประเมนผลท�ง Formative (Formative evaluation) คอ การประเมนระหว�างการจดการเรยนร�เพ�อปรบปรงและพฒนาการจดการเรยนร� และ Summative (Summative evaluation) คอ การประเมนเม�อส�นสดการจดการเรยนร�เพ�อตดสนคณภาพ ผ�เรยนและการจดการเรยนร� โดยมการทดสอบความร�ทางทฤษฎและประเมนจากช�นงาน สรป 4 องคประกอบของรปแบบ กจกรรมฝกอบรมเชงปฏบต ดง Figure 2

Figure 2 APTE model รปแบบ APTE Model

2. ผลการประเมนรปแบบกจกรรมพฒนาทกษะการใช�เทคโนโลยสารสนเทศ จากความคดเหนของผ�เช�ยวชาญ พบว�า โดยภาพรวมรปแบบ APTE model มความเหมาะสมอย�ในระดบมาก (X

_=4.33, S.D.=0.38) เม�อพจารณาข�นท�มค�าเฉล�ย

มากท�สด พบว�า ข�นตอนการฝกอบรมตามรปแบบ มความเหมาะสมอย�ในระดบมากท�สด (X

_=4.78, S.D.=0.38) รองลงมา

คอ ข�นการประเมนผลการเรยนร� (X_=4.22, S.D.=0.38) จากผล

การประเมนความเหมาะสมของรปแบบกจกรรม ผ�เช�ยวชาญได� ประเมนและมความเหนว�า รปแบบกจกรรมมความเหมาะสม แต�ควรปรบปรงแก�ไขตามข�อเสนอแนะก�อนนำไปทดลองใช� แสดงผลดง Table 3

Table 3 Mean and standard deviation of the ATPE model in 21st century learning management ค�าเฉล�ยและส�วนเบ�ยงเบนมาตรฐานของรปแบบ ATPE ในการจดการการเรยนร�ในศตวรรษท� 21

รายการประเมน Mean S.D. แปลผล

ภาพรวมของรปแบบ APTE model 4.33 0.38 มาก

1. หลกการ แนวคด ทฤษฎต�างๆ ท�นำมาออกแบบรปแบบ มความเหมาะสม 4.33 0.58 มาก

2. วตถประสงคของรปแบบ มความเหมาะสม 4.00 0.00 มาก



30


3. แผนภาพจำลองของรปแบบแสดงให�เหนถงความสมพนธขององคประกอบและข�นตอนท�เหมาะสม 4.33 0.58 มาก

4. แผนภาพจำลองรปแบบ สามารถส�อความหมายได�อย�างถกต�อง เข�าใจง�าย 4.67 0.58 มากท�สด

องคประกอบของรปแบบ APTE Model 4.08 0.14 มาก

องคประกอบท� 1 การวเคราะห (Analysis) 3.67 0.58 มาก

องคประกอบท� 2 การวางแผน (Planning) 4.33 0.58 มาก

องคประกอบท� 3 การฝกอบรม (Training) 4.33 0.58 มาก

องคประกอบท� 4 การประเมนผล (Evaluation) 4.00 0.00 มาก

ข�นตอนการฝกอบรมตามรปแบบ 4.78 0.38 มากท�สด

1. กจกรรมเตรยมความพร�อมเข�าส�การฝกอบรม (Warming up) 4.67 0.58 มากท�สด

2. กจกรรมฝกอบรมพฒนาทกษะเทคโนโลยสารสนเทศ (Training) 5.00 0.00 มากท�สด

3. กจกรรมประเมนผล (Evaluation) หลงฝกอบรม 4.67 0.58 มากท�สด

เคร�องมอท�ใช�ในการฝกอบรม 3.22 0.19 ปานกลาง

1. เคร�องมอท�ใช�ในข�น Warming up 3.33 0.58 ปานกลาง

2. เคร�องมอท�ใช�ในข�น Training 3.33 0.58 ปานกลาง

3. เคร�องมอท�ใช�ในข�น Evaluation 3.00 0.00 ปานกลาง

การประเมนผลการเรยนร� 4.22 0.38 มาก

1. การประเมนผลความร�ก�อนและหลง (Knowledge) 4.00 0.00 มาก

2. การประเมนผลการปฏบต (Skills) 4.33 0.58 มาก

3. การประเมนความพงพอใจ (Attitude) 4.33 0.58 มาก

ค�าเฉล�ยรวมทกด�าน 4.13 0.23 มาก

Table 3 Mean and standard deviation of the ATPE model in 21st century learning management (cont.) ค�าเฉล�ยและส�วนเบ�ยงเบนมาตรฐานของรปแบบ ATPE ในการจดการการเรยนร�ในศตวรรษท� 21

ผลการใช�รปแบบกจกรรมพฒนาทกษะเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร ผลการวจยเพ�อตอบวตถประสงคข�อท� 3 ผลการใช�รปแบบ กจกรรมพฒนาทกษะเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร เพ�อการจดการเรยนร�ในศตวรรษท� 21 ของครโรงเรยนเทศบาล สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดยะลา พบว�า ผลสมฤทธ�

ทางด�านความร�เทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร หลงฝกอบรม สงกว�าก�อนฝกอบรม อย�างมนยสำคญทางสถตท�ระดบ .01 และคะแนนเฉล�ยทกษะการใช�เทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารของกล�มตวอย�างกบค�าคงท� (ค�าเฉล�ยประชากร) มนยสำคญทางสถตท�ระดบ .01 แสดงดง Table 4 และ Table 5

31

Table 4 Compare the average scores of knowledge in information and communication technology before and after the training of the sample เปรยบเทยบคะแนนเฉล�ยของความร�ด�านเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร ก�อนและหลงการฝกอบรม

Table 5 Comparison of information technology and communication skills scores after training with constants เปรยบเทยบคะแนนเฉล�ยทกษะด�านเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารหลงการฝกอบรมกบค�าคงท�

คะแนนความร� n คะแนนเตม Mean S.D. t p-value

หลงทดลอง 22 15 13.27 1.64 12.737** .000

ก�อนทดลอง 22 15 7.86 1.93

** มนยส�าคญทางสถตท�ระดบ .01

คะแนนทกษะ คาเฉล�ยประชากร Mean S.D. t p-value

ทกษะการใช�เทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร

20 20.41 2.84 7.283*** .000

** มนยส�าคญทางสถตท�ระดบ .01

3. ผลการประเมนความพงพอใจของกล�มตวอย�างต�อ รปแบบกจกรรมพฒนาทกษะการใช�เทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร เพ�อการจดการเรยนร�ในศตวรรษท� 21 พบว�า โดยภาพรวม ผ�เข�ารบการฝกอบรมเชงปฏบตการเรยนร�เพ�อพฒนาทกษะการใช�เทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร เพ�อการจดการเรยนร�ในศตวรรษท� 21 มความพงพอใจอย�ในระดบมากท�สด (X

_=4.91, S.D.=0.29)

เม�อพจารณารายข�อในแต�ละด�าน พบว�า ด�านการจดกจกรรมฝกอบรมเชงปฏบต ข�อท�มค�าเฉล�ยมากท�สด คอ ข�อ 1.2 ความสามารถของผ�บรรยายในการจดกจกรรมและ ข�อ 1.5 ความเหมาะสมของสถานท� มค�าเฉล�ยเท�ากน (X

_=4.86,

S.D.=0.35) รองลงมาคอ ข�อท� 1.6 ความเหมาะสมของเน�อหา

ท�จดอบรม (X_=4.82, S.D.=0.39) ด�านสภาพแวดล�อมการ

เรยนร�และเทคโนโลยสนบสนน ข�อท�มค�าเฉล�ยมากท�สด คอ ข�อ 2.2 ความพร�อมของอปกรณคอมพวเตอร และข�อท� 2.3 ความสะดวกของระบบท�ใช�ในการอปโหลดผลงาน มค�าเฉล�ย เท�ากน (X

_=4.73, S.D.=0.46) และ (X

_=4.73, S.D.=0.55)

ตามลำดบ รองลงมาคอ ข�อ 2.4 เคร�องมอสนบสนน ช�วยส�งเสรม การใช�งานเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร (X

_=4.59,

S.D.=0.59) ด�านการประเมนผลการเรยนร� ข�อท�มค�าเฉล�ย มากท�สด คอ ข�อ 3.2 งานท�ได�รบมอบหมายมความสอดคล�องกบเน�อหา และข�อ 3.3 ประเมนผลการเรยนร�ท�งภาคทฤษฎและภาคปฏบต มค�าเฉล�ยเท�ากน (X

_=4.91, S.D.=0.29) แสดงดง Table 6

Table 6 Mean and standard deviation of the satisfaction of the sample (n=22) ค�าเฉล�ยและส�วนเบ�ยงเบนมาตรฐานของความพงพอใจของกล�มตวอย�าง (n=22)


1. ด�านการจดกจกรรมฝกอบรมเชงปฏบตการ

1.1 ผ�บรรยายได�อธบายช�แจงและสร�างความเข�าใจในการอบรมให�กบผ�เข�าร�วมได�อย�างชดเจน 4.77 0.69 มากท�สด

1.2 ความสามารถของผ�บรรยายในการจดกจกรรม 4.86 0.35 มากท�สด

1.3 ผ�เข�าร�วมอบรมสามารถนำความร�ท�ได�ไปใช�ประยกตและต�อยอดในการสร�างสรรคผลงาน 4.77 0.43 มากท�สด

1.4 ความเหมาะสมของระยะเวลา 4.45 0.67 มาก



32


1.5 ความเหมาะสมของสถานท� 4.86 0.35 มากท�สด

1.6 ความเหมาะสมของเน�อหาท� 4.82 0.39 มากท�สด

2. ด�านสภาพแวดล�อมการเรยนร�และเทคโนโลยสนบสนน

2.1 ความเสถยรของระบบอนเทอรเนต 4.18 0.73 มาก

2.2 ความพร�อมของอปกรณคอมพวเตอร 4.73 0.46 มากท�สด

2.3 ความสะดวกของระบบท�ใช�ในการอปโหลดผลงาน 4.73 0.55 มากท�สด

2.4 เคร�องมอสนบสนน ช�วยส�งเสรมการใช�งาน เทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร 4.59 0.59 มากท�สด

3. ด�านการประเมนผลการเรยนร�

3.1 การถาม-ตอบชดจนและตรงประเดน 4.77 0.53 มากท�สด

3.2 งานท�ได�รบมอบหมายมความสอดคล�องกบเน�อหา 4.91 0.29 มากท�สด

3.3 ประเมนผลการเรยนร�ท�งภาคทฤษฎและภาคปฏบต 4.91 0.29 มากท�สด

รวม 4.86 0.34 มากท�สด

ภาพรวมการอบรมเชงปฏบตการเรยนร� 4.91 0.29 มากท�สด

Table 6 Mean and standard deviation of the satisfaction of the sample (n=22) (cont.) ค�าเฉล�ยและส�วนเบ�ยงเบนมาตรฐานของความพงพอใจของกล�มตวอย�าง (n=22)

อภปร�ยผล(Discussions) 1. ความต�องการจำเปนพฒนาทกษะการใช�เทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร เพ�อการจดการเรยนร�ในศตวรรษท� 21 ของครโรงเรยนเทศบาล สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดยะลา พบว�า ครต�องการโครงข�ายสญญาณอนเทอรเนตในโรงเรยนท�มความเสถยร มความเรวคงท� ซ�งจะทำให�สามารถ ใช�ส�อการเรยนร�ออนไลนได�อย�างมประสทธภาพน�นมความสำคญอย�ในลำดบแรก รวมถงกจกรรมการจดการเรยนการสอนออนไลนและการทำงานร�วมกนบนระบบคลาวด ท�จะช�วยส�งเสรมการเรยนร�ของผ�เรยนได�อย�างมประสทธภาพ ขยายฐานความร�ผ�เรยนในการจดการเรยนร�ในศตวรรษท� 21 สอดคล�องกบ Bindu (2016, pp. 24-31) ได�ทำการศกษาเร�องผลการใช�เทคโนโลยสารสนเทศเพ�อการสอนและการเรยนร� ได�กล�าวถงความจำเปนในการใช�เทคโนโลยสารสนเทศเพ�อส�งเสรมการเรยนร�ในศตวรรษท� 21 ท�เน�นย�ำถงความต�องการจำเปนในการเปล�ยนแปลงรปแบบการสอนจากครเปนศนยกลาง ไปส�ผ�เรยน เปนศนยกลางด�วยกระบวนการการเรยนร�เชงรก (Active learning) และการทำงานร�วมกนโดยใช�เทคโนโลยสนบสนนการเรยนร� เพ�อขยายฐานความร�ของผ�เรยน นอกจากน� เทคโนโลยสารสนเทศ ช�วยสร�างสภาพแวดล�อมการเรยนร�ท�มประสทธภาพ ผ�เรยนสามารถเข�าถงแหล�งข�อมลมหาศาล ได�ทกท� ทกเวลา นอกจากน� Aktaruzzaman et al. (2011, pp. 114-119) ได�ทำการศกษา

เร�อง แนวโน�มและประเดนในการบรณาการเทคโนโลยสารสนเทศในการเรยนการสอนเพ�อโลกแห�งการศกษาในอนาคต ได�กล�าวถงแนวโน�มและประเดนสำคญในการบรณาการ เทคโนโลยสารสนเทศในการเรยนการสอน เพ�อการศกษาแห�งโลกอนาคตว�า เทคโนโลยสารสนเทศเปนเคร�องมอท�ทรงพลงในการขยายโอกาสทางการศกษาลดข�อจำกดในเร�องของสถานท� จำนวนผ�เข�าถง รวมไปถงการถกกดกนการศกษาด�วยเหตผล อนเน�องมาจากวฒนธรรมหรอสภาพสงคม เช�น ชนกล�มน�อย เดกและสตร คนพการ รวมไปถงผ�สงอาย ท�งน�ยงลดต�นทนในเร�องของเวลาและค�าใช�จ�ายอกด�วย ดงท�กล�าวมาข�างต�นน� สะท�อนให�เหนถงประเดนหน�งท�สำคญในการพฒนาทกษะเทคโนโลยสารสนเทศในการจดการเรยนร�ในศตวรรษท� 21 คอ ความพร�อมของโครงสร�างพ�นฐานทางเทคโนโลยในสถานศกษาท�จะต�องมความเสถยร ความเรวท�คงท� และมการกระจาย สญญาณโครงข�ายอนเทอรเนตท�ครอบคลมพ�นท�การเรยนร� รวมถงการสนบสนนอปกรณเทคโนโลยในการจดกจกรรมการเรยนร�ในช�นเรยนอย�างท�วถง 2. รปแบบกจกรรมพฒนาทกษะเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร เพ�อการจดการเรยนร�ในศตวรรษท� 21 ของครโรงเรยนเทศบาล สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดยะลา ประกอบด�วย 4 องคประกอบ คอ การวเคราะห (Analysis) 2) การวางแผน (Planning) 3) การฝกอบรม (Training) และ

33

4) การประเมนผล (Evaluation) ผลการประเมนรปแบบโดยผ�ทรงคณวฒมความคดเหนว�ารปแบบมความเหมาะสมและความเปนไปได�อย�ในระดบมาก โดยรปแบบท�พฒนาข�น มช�อย�อว�า APTE Model พฒนามาจากการนำแนวการพฒนารปแบบของ ADDIE Model มาประยกตใช� มลกษณะการนำเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารมาเปนเคร�องมอในการกระต�นและส�งเสรมสมรรถนะของคร โดยเน�นให�ความสำคญกบเทคโนโลยมากกว�าโปรแกรมใดโปรแกรมหน�ง ท�งน�เพ�อให�ครผ�สอนสามารถเลอกใช�เทคโนโลย หรอโปรแกรมท�สนใจ หรอมความถนดมความเปนไปได�และเหมาะสมในการนำไปบรณาการกบการจดการเรยนร�ในศตวรรษท� 21 ได�จรง ซ�งสอดคล�องกบแนวคดสำคญของการพฒนาทรพยากรมนษย กล�าวไว�ว�า การฝกอบรม (Training) เปนกจกรรมท�ก�อให�เกดการเรยนร� โดยม�งเน�น เก�ยวกบงานท�ปฏบตอย�ในปจจบน (Present job) เปาหมาย คอ การยกระดบความร� ความสามารถ ทกษะ ให�สามารถทำงานในตำแหน�งน�นๆ ได� ซ�งผ�ท�ผ�านการฝกอบรมไปแล�วสามารถนำความร�ไปใช�ได�ทนท สอดคล�องกบงานวจยของ Chantakul and Chatrupracheewin (2017, pp. 225-237) ได�วจยพฒนา รปแบบการพฒนาสมรรถนะครในการใช�เทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารเพ�อการจดการเรยนร�ในศตวรรษท� 21 แนวทางการพฒนาสมรรถนะครในการใช�เทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารเพ�อการจดการเรยนร�น�น ผลการวจยพบว�า ม 7 แนวทาง ประกอบด�วย 1) การฝกอบรม (Training) 2) การเรยนร�ด�วยตนเอง (Self-study) 3) การดงานนอกสถานท� (Field trip) 4) การสอนงาน (Coaching) 5) การเรยนร�จากผ�เช�ยวชาญ (Expert) 6) การเรยนร�จากพ�เล�ยง (Mentoring) และ 7) ชมชนแห�งการเรยนร� (Professional Learning Community: PLC) แนวทางการพฒนาสมรรถนะครในการใช�เทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารในการจดการเรยนร� ควรท�จะเร�มจากการเรยนร� ด�วยตนของคร โดยการเข�ารบการเรยนร� จากการฝกอบรม ประชม หรอเรยนร�ผ�านส�อต�าง ๆ ข�อค�นพบจากการวจย รปแบบการเรยนร�ด�วยตนเองท�เหมาะสมในการพฒนาให�เกดสมรรถนะในการใช�เทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารจะเปนแบบ เผชญหน�า (Face to Face) แบบคอนเฟอรเรนททางไกล (Videoconference) แบบอเทรนน�ง (e-training) แบบประชมเชงปฏบตการ และแบบการใช�สถานการณจำลอง (Simulate) ท�งน�อาจเปนเพราะว�าการท�ครจะมสมรรถนะในการใช�เทคโนโลย สารสนเทศและการส�อสารน�นจะต�องเกดจากการเรยนร�ด�วยตนเอง เพ�อให�ได�รบประสบการณตรง 3. ความพงพอใจของผ�เข�าร�วมอบรมต�อรปแบบกจกรรมพฒนาทกษะเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารเพ�อการจดการเรยนร�ในศตวรรษท� 21 อย�ในระดบมากท�สด ท�งด�านการจดกจกรรมฝกอบรมตามกระบวนการข�นตอนของรปแบบ ด�านสภาพแวดล�อมการเรยนร�และเทคโนโลยสนบสนน และด�าน

การประเมนผลการเรยนร� ท�งน�อาจเน�องจากเปนปจจยทำให�การพฒนาทรพยากรมนษยและการฝกอบรมดำเนนการไปได�อย�างบรรลวตถประสงคท�ต�งไว� คอ กรอบแนวคดในเชงระบบ หรอมมมองการพฒนาบคลากรในเชงระบบ เพ�อให�เกดผลตอบแทนอย�างค�มค�า (Return on investment) ประกอบด�วย 3 ส�วนสำคญ (Juito, 2011) คอ 1) Inputs หรอส�งนำเข�า ซ�งเปนองคประกอบสำคญท�สดและมความจำเปนมากท�สด เน�องจากเปนปจจยท�ทำให�การพฒนาทรพยากรมนษยและการฝกอบรมดำเนนไปได�อย�างบรรลวตถประสงคท�ต�งไว� ประกอบด�วย (1) คน ซ�งหมายถง บคคลท�เข�ารบการอบรม วทยากร และผ�ท�เก�ยวข�องทกคนทกฝาย (2) งบประมาณท�เพยงพอ (3) วสดอปกรณ เปนส�งท�จำเปน ไม�ว�าจะเปนเอกสาร เคร�องมอ อปกรณ เคร�องใช� โสตทศนปกรณ โดยเฉพาะอย�างย�งในยคปจจบนระบบส�อสารออนไลน หรอระบบอนเทอรเนตเข�ามามบทบาทสำคญในการช�วยให�การฝกอบรมมความคล�องตว และเกดประสทธภาพสงจำเปนต�องคำนงถงส�งเหล�าน�ให�ทนกบวธการเรยนร�ของผ�เข�ารบการฝกอบรมด�วย (4) การบรหารจดการ มการดำเนนงานตามท�กำหนดไว�บรรลตามวสยทศนและเปาหมาย 2) Process หรอกระบวนการพฒนา เปนเคร�องมอท�ช�วยในการถ�ายทอด วธการให�ความร� กจกรรมต�างๆ ช�วยให�เกดทกษะ ความชำนาญ การเปล�ยนแปลงพฤตกรรม และ 3) Output หรอผลลพธ เปนผลผลตของการดำเนนกจกรรม เร�มต�นจากการปอนข�อมล กระบวนการด�วยเคร�องมอ วธการต�างๆ เพ�อให�บคคลมการเปล�ยนแปลงพฤตกรรมไปในทางท�ดข�น มความร�ทกษะความสามารถ ทศนคตและพฤตกรรม เปนต�น เปนการส�งผลท�เปนข�อมลย�อนกลบในการนำไปส�การพฒนาบคคลให�สามารถสร�างผลงานให�องคการในปจจบนและอนาคต อกท�งการฝกอบรมเปนกระบวนการและเปนการจดทำอย�างเปนระบบเพ�อเพ�มพนความร� ทกษะ และความชำนาญให�บคลากรมความสามารถในการปฏบตได�อย�างมประสทธภาพมากข�น ซ�งเปนการรองรบกบการทำงานในปจจบนและเปนการเตรยมพร�อมให�บคลากรสามารถนำความร�ต�างๆ ไปประยกตใช�ในการเปล�ยนแปลงโดยเฉพาะอย�างย�งในยคสถานการณปจจบนท�เรยกว�า ประเทศไทย 4.0 จำเปนต�องอาศยการใช�ความร�ท�ได�มาจากการคดส�งใหม� ค�นคว�า ทดลอง และวจย ด�วยการนำเทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารเปนเคร�องมอท�ทนสมยมาประกอบในการทำงาน จงเปนหน�าท�สำคญท�ผ�บรหารระดบสงต�องหนมาให�ความสำคญกบการพฒนาทรพยากรมนษยในการพฒนาองคการด�วยการ ฝกอบรม (Cowling & Mailer, 1998, p. 62; Bangmo, 2014, p. 13; Smithikrai, 2013, p. 5; Khiaoying, 2007, p. 166) ซ�งช�ให�เหนว�า การฝกอบรมเปนกระบวนการท�ส�งเสรมให�เกดการเปล�ยนแปลงบคคลในด�านต�างๆ ให�สามารถมความร� ทกษะ ความสามารถ ความชำนาญ ตลอดจนทศนคตและพฤตกรรม ท�ดข�น การดำเนนการจะต�องมการวเคราะห สำรวจ และประเมน



34

ถงหลกการ วธการ ข�อดและข�อบกพร�อง เพ�อเลอกเคร�องมอท�ช�วยในการพฒนาเพ�อให�เกดผลค�มค�ามากท�สด

ขอเสนำอแนำะ(Recommendations) จากผลการวจย ผ�วจยมข�อเสนอแนะสำหรบการนำผลการวจยไปใช�และทำวจยคร�งต�อไป ดงน� ข�อเสนอแนะสำหรบการนำผลการวจยไปใช� ผลจากการศกษาสภาพท�เปนจรงกบความต�องการจำเปน พบว�า ครต�องการโครงข�ายสญญาณอนเทอรเนตในโรงเรยนท�มความเสถยร มความเรวคงท� และครต�องการท�จะเรยนร�การทำงานบนระบบคลาวด การใช�แอปพลเคชนในการจดการเรยนการสอน ดงน�นผ�บรหารสถานศกษาจงควรให�ความสำคญกบโครงสร�างพ�นฐานทางเทคโนโลยในสถานศกษาท� รวมไปถงมการกระจายสญญาณโครงข�ายอนเทอรเนตท�ครอบคลมพ�นท�การเรยนร� รวมถงการสนบสนนอปกรณเทคโนโลยในการจดกจกรรมการเรยนร�ในช�นเรยนอย�างท�วถง มการสำรวจสภาพปญหาและความต�องการท�แท�จรงของคร ข�อเสนอแนะสำหรบงานวจยคร�งตอไป ควรมการศกษารปแบบการจดการเรยนการสอนท� เหมาะสมในยคดจทลเพ�อการจดการเรยนร�ในศตวรรษท� 21 และควรมการศกษาสภาพความต�องการจำเปนด�านสมรรถนะทกษะการใช�เทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสารของครผ�สอนในทกระดบ ทกสงกด

กตตกรรมประก�ศ(Acknowledgements) การวจยคร�งน�ได�รบทนอดหนนจากงบประมาณบำรง การศกษา ประจำป 2564 คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏยะลา

เอกส�รอ�งอง(References)Aktaruzzaman,M.d.,RashedulHuqShamim,M.d.,&Clement,C.K. (2011).TrendsandIssuestointegrateICTinteachinglearning fortheFutureWorldofEducation.International Journal of Engineering & Technology IJET-IJENS, 11(3), 114-119.Bangmo,S.(2014).Training and meeting techniques(4thed.).Wittayapat.Bindu,C.N.(2016).ImpactofICTonteachingandlearning:Aliterature review.International Journal of Management and Commerce Innovations, 4(1), 24-31.Chantakul,P.,&Chatrupracheewin,C.(2017).Amodelenhancingteacher competencyinusinginformationandcommunicationtechnology forlearningmanagementofthe21stcentury. Journal of Education Naresuan University, 19(3),225-237.Cowling,A.,&Mailer,C.(1998).Managing human resources (3rd ed.). Butterworth-Heinemann.Juito,S.(2011).Systematic training: A new theory of learning (4thed.). SukhothaiThammathiratOpenUniversity.Khiaoying,K.(2007). Human resource management (6thed.).Dejkamol Offset.MinistryofEducation.(2011).Master plan of information and communication technology for education, ministry of education A.D. 2011-2013.OfficeofthePermanentSecretary,Ministryof Education.Rovinelli,R.J.,&Hambleton,R.K.(1977).Ontheuseofcontent specialistsintheassessmentofcriterion-referencedtestitem validity.Dutch Journal of Educational Research, 2,49-60.Sinlarat,P.(2017).Education 4.0 is more than education(4thed). ChulalongkornUniversity.Smithikrai,C.(2013).Training of personnel in the organization. ChulalongkornUniversity.Wirachchai,N.,&Wongvanich,S.(2007).Research of need assessment. OrdinaryPress.

35

The Development of a Learning Package for Caregivers on Developing Emotional Quotient of Preschool Children at Child Development Centers

undertheLocalGovernmentOrganizationsinSatunProvinceการพฒนาชดการเรยนรสำาหรบครผดแลเดก เรอง การพฒนาความฉลาดทางอารมณ ของเดกปฐมวยในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองสวนทองถน จงหวดสตล

KaesornPalawan*,AruneeHoradal,andTassaneeChatthaiเกษร ปะลาวน*, อรณ หรดาล, และ ทศนย ชาตไทย

Educational Studies, Sukhothai Thammathirat Open Universityส�ข�วช�ศกษ�ศ�สตร มห�วทย�ลยสโขทยธรรม�ธร�ช


Received September 10, 2021 Revised December 4, 2021 Accepted December 13, 2021 Published April 22, 2022

Abstract The objectives of this research were 1) to develop a learning package for caregivers on developing emotional quotient of Preschool children at child development centers under the Local Government Organizations in Satun Province based on the set efficiency criterion, 2) to compare knowledge and understanding of the caregivers concerning the developing emotional quotient of Preschool children before and after undertaking a learning package, 3) to study the caregivers’ satisfaction toward a learning package on developing emotional quotient of Preschool children. The sample consisted of 34 caregivers at child development centers under the Local Government Organizations in Satun Province, obtained by multistage sampling. The employed research instruments were a learning package on developing emotional quotient of preschool children, a test on knowledge and understanding of caregivers concerning the developing emotional quotient of preschool children, and an evaluation form on caregivers’ satisfaction toward a learning package on developing emotional quotient of preschool children. Statistics employed for data analysis were the E

1/E

2 efficiency index, mean, standard

deviation, and t-test. Research results were as follows: 1) The developed learning package for the caregivers on developing emotional quotient of preschool children at child development centers under the Local Government Organizations in Satun was efficient at 83.17/82.78, thus meeting the set efficiency criterion of 85/85; 2) The post-experiment knowledge and understanding concerning the developing preschool children emotional quotient of caregivers who undertook a learning package was significantly higher than their pre-experiment counterpart at the .01 level of statistical significance; 3) The caregivers were satisfied with the learning package on developing emotional quotient of preschool children at the highest level.

Keywords: Learning package, Emotional quotient, Caregivers, Preschool children

บทคดยอ การวจยคร�งน�มวตถประสงคเพ�อ 1) พฒนาชดการเรยนร�สำหรบครผ�ดแลเดก เร�อง การพฒนาความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวย ในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดสตล ให�ได�ประสทธภาพตามเกณฑท�กำหนด 2) เปรยบเทยบความร�ความเข�าใจของครผ�ดแลเดกเก�ยวกบการพฒนาความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวย ในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดสตล ก�อนและหลงการใช�ชดการเรยนร� และ 3) ศกษาความพงพอใจของครผ�ดแลเดกท�มต�อชดการเรยนร� เร�อง การพฒนาความฉลาดทางอารมณของ เดกปฐมวย ในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดสตล กล�มตวอย�าง คอ ครผ�ดแลเดกในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น ในจงหวดสตล จำนวน 34 คน ได�มาจากการส�มแบบหลายข�นตอน เคร�องมอท�ใช�ในการวจย ประกอบด�วย ชดการเรยนร� เร�อง การพฒนาความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวย ในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดสตล แบบทดสอบความร�ความเข�าใจครผ�ดแลเดก เร�อง การพฒนาความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวย และแบบประเมนความพงพอใจของครผ�ดแลเดกท�มต�อชดการเรยนร� เร�อง การพฒนาความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวย สถตท�ใช�ในการวเคราะหข�อมล ได�แก� ค�าประสทธภาพ E

1/E

2 ค�าเฉล�ย ส�วนเบ�ยงเบนมาตรฐาน

และการทดสอบค�าท ผลการศกษาปรากฏว�า 1) ชดการเรยนร�สำหรบครผ�ดแลเดก เร�อง การพฒนาความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวย ในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดสตล มประสทธภาพ 83.17/82.78 เปนไปตามเกณฑท�กำหนด 85/85 2) ครผ�ดแลเดกมความร�ความเข�าใจเก�ยวกบการพฒนาความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวยสงกว�าก�อนใช�ชดการเรยนร�อย�างมนยสำคญทางสถตท�ระดบ.01 และ 3) ครผ�ดแลเดกมความพงพอใจต�อชดการเรยนร� เร�อง พฒนาความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวย อย�ในระดบมากท�สด

คำสำคญ: ชดการเรยนร�, ความฉลาดทางอารมณ, ครผ�ดแลเดก, เดกปฐมวย



36

บทนำำ�(Introduction) ความฉลาดทางอารมณ (EQ) มความสำคญอย�างย�งต�อการใช�ชวตประจำวนในปจจบน ผ�ท�มความฉลาดทางอารมณสงจะมความม�นคงทางอารมณ สามารถเผชญกบปญหาอปสรรคได� รบร� เข�าใจและจดการกบความร�สกของตนเองได�ด มความคดสร�างสรรค และเข�าใจความร�สกของผ�อ�น ซ�งตรงข�ามกบผ�ท�มความฉลาดทางอารมณต�ำ ดงจะเหนได�จากสถานการณและปรากฏการณท�เกดข�นในสงคมปจจบน ท�มข�าวสารเก�ยวกบเร�อง การทะเลาะ การทำร�ายกน บางคร�งถงกบฆ�ากน ล�วนเกดจากการท�บคคลไม�สามารถควบคมอารมณได� พฤตกรรมมความก�าวร�าวสง ใช�ความรนแรงในการแก�ปญหา ส�งผลต�อการดำเนนชวตประจำวน เปนอปสรรคต�อความสำเรจในการดำรงชวตและไม�สามารถทำให�ชวตประสบความสำเรจได� แม�ว�าจะมความฉลาดทางด�านสตปญญามากเพยงใดกตาม Goleman (2011) กล�าวว�า คนท�จะประสบความสำเรจในชวตได�น�น ต�องมท�งความ ฉลาดทางสตปญญาและความฉลาดทางอารมณประกอบกน และความฉลาดทางสตปญญาจะส�งผลให�เกดความสำเรจได�เพยงร�อยละ 10-20 อกร�อยละ 80 ของความสำเรจเปนผลมาจากปจจยอ�นๆ เช�น สถานะครอบครว สถานะทางสงคม รวมถง ความฉลาดทางอารมณ พฤตกรรมและความสามารถของบคคลท�มความฉลาดทางอารมณ ประกอบด�วยความสามารถในการรบร�และเข�าใจอารมณตนเองและความร�สกผ�อ�น สามารถจดการควบคมอารมณตนเองและส�งท�เก�ยวข�องกบตน รวมท�งมความสามารถในการสร�างสมพนธภาพกบผ�อ�นได�ด (Goleman, 1998) อย�างไรกตาม พฤตกรรมดงกล�าวท�เกดข�นในทกพฤตกรรมย�อมมสาเหต ซ�งนกจตวทยาให�ความสำคญกบการเล�ยงดในวยเดก เช�น Sigmund Freud ได�ให�ความสำคญกบเดกวย 5 ปแรกของชวตว�าเปนวยท�สำคญท�สด โดยเช�อว�าวยน�เปนรากฐานของพฒนาการด�านบคลกภาพท�งทางบวกและทางลบเม�อบคคลน�นเตบโตเปนผ�ใหญ� และ Erikson กเช�อว�าประสบการณวยเดกมความสำคญต�อการพฒนาบคลกภาพ ทกประสบการณรอบตวท�ทำให�เดกมความสข จะช�วยให�เดกมความเช�อม�นในตนเองและเข�าใจผ�อ�น แต�หากประสบการณรอบตวทำให�เดกขาดความสข จะมผลให�เดกมองโลกในแง�ร�าย ขาดความเช�อม�นในตนเอง ปรบตวอย�ร�วมกบคนอ�นยาก (TeJagupta, 2019) แม�วยเดกเปนช�วงส�นๆ ท�จะได�รบการพฒนา แต�เปนช�วงท�สำคญมากในชวตของเขา หากแบบแผนชวตไม�เปนไปตามวยกจะส�งผลเสยต�ออนาคตของเดก (Astuti, 2017) ดงน�น การจดการเรยนร�เพ�อการพฒนาเดกให�มความพร�อมในทกด�าน จงจำเปนต�องเร�มต�งแต�วยเดก ซ�งรฐบาลกได�ให�ความสำคญในการจดการศกษาระดบปฐมวย ดงในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแห�งชาตฉบบท�สบสอง พ.ศ. 2560-2564 มจดเน�นการพฒนาเดกปฐมวยในยทธศาสตรท� 1 การเสรม

สร�างและพฒนาศกยภาพทนมนษย โดยให�ความสำคญกบการวางรากฐานการพฒนาคนให�มความสมบรณ เร�มต�งแต�กล�มเดกปฐมวยท�ต�องพฒนาให�เดกปฐมวยมการพฒนาทกษะทางสมองและทกษะทางสงคมท�เหมาะสม เน�นการพฒนาทกษะสำคญด�านต�างๆ อาท ทกษะทางสมอง ความคดความจำ การควบคมอารมณ การวางแผนและการจดระบบ การร�จกประเมนตนเอง ควบค�กบการยกระดบบคลากรในสถานพฒนาเดกปฐมวยให�มความพร�อมท�งทกษะ ความร� จรยธรรม และความเปนมออาชพ (Office of the National Economic and Social Development Board, 2017) และในแผนการศกษาแห�งชาต พ.ศ. 2560-2579 ยทธศาสตรท� 3 กได�กล�าวถงการพฒนาศกยภาพคนทกช�วงวยและการสร�างสงคมแห�งการเรยนร�กำหนดเปาหมายของการพฒนาการศกษาในระยะ 20 ป โดยเปาหมายหน�งคอ เดกปฐมวยมพฒนาการสมวยเพ�มข�น ศนยพฒนาเดกเลกจดกจกรรมการเรยนร�ได�คณภาพและมาตรฐานเพ�มข�น จดกจกรรมสอดคล�องกบหลกสตรปฐมวย ครผ�ดแลเดกมความร�และทกษะในการดแลเดกท�ถกต�อง (Office of the Education Council, 2017) จากความสำคญและแนวนโยบายดงกล�าว มหน�วยงาน ท�งภาครฐและเอกชนได�ร�วมกนจดการศกษาสำหรบเดกปฐมวย ศนยพฒนาเดกเลก สงกดกรมการปกครองส�วนท�องถ�น กระทรวงมหาดไทย เปนหน�วยงานหน�งท�จดการศกษาสำหรบเดกปฐมวย โดยมครผ�ดแลเดก ทำหน�าท�ให�การอบรมเล�ยงดและจดประสบการณ ซ�งเปนผ�ท�ใกล�ชดเดกท�สดรองจากพ�อแม� ดงน�น ครผ�ดแลเดกจงถอได�ว�าเปนบคคลสำคญท�จะช�วยให�เดกได�รบการพฒนาอย�างมคณภาพและเหมาะสมกบวย ดงน�น ครผ�ดแลเดกจงควรได�รบการพฒนาความร� ความสามารถ และทกษะต�างๆ ในการดแลเดกอย�างต�อเน�อง ซ�งงานวจยเร�อง รปแบบการส�งเสรมความฉลาดทางอารมณของเดกก�อนวยเรยน ในศนยพฒนาเดกเลกจงหวดเชยงรายของ Mupana et al. (2015) พบว�า การส�งเสรมความฉลาดทางอารมณให�มประสทธภาพสงสดน�น ครผ�ดแลเดกในศนยพฒนาเดกเลก จะต�องมความร�เก�ยวกบแนวคด วธการและแนวทางการส�งเสรมความฉลาดทางอารมณ รวมถงการประเมนความฉลาดทางอารมณได�อย�างถกต�อง แต�จากรายงานโครงการวจยการตดตามสภาวการณไอควและอควของเดกไทยของ Department of Mental health (2007) พบว�า มครเพยงร�อยละ 20 ท�ร�สกว�าตนมความร�ความเข�าใจเร�องการพฒนาไอควและอควเปนอย�างด ดงน�น การพฒนาส�งเสรมให�ครผ�ดแลเดกมความร�ความเข�าใจเร�องการพฒนาความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวยจงมความจำเปน ท�งน�ครสามารถเรยนร�และพฒนาตนได�จากหลากหลายรปแบบ รปแบบหน�งท�เหมาะสมกบครผ�ดแลเดก คอ การเรยนร�ด�วยตนเองจากชดการเรยนร� เพราะชดการเรยนร�เปนชดส�อท�ผลตข�นมาอย�างมระบบ เรยนร�ได�ตามศกยภาพของตนเอง เรยนร� ได�ทกท� ทกเวลา โดยไม�กระทบต�อการดแลเดกในช�นเรยน

37

ด�วยเหตน� ผ�วจยจงพฒนาชดการเรยนร�สำหรบครผ�ดแลเดก เร�อง การพฒนาความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวย ในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดสตล เพ�อเปนส�อการเรยนร�ท�ครผ�ดแลเดกสามารถศกษาด�วยตนเองได�ตามความสะดวกและความต�องการของแต�ละบคคล

วตถประสงคก�รวจย(Objectives) 1. เพ�อพฒนาชดการเรยนร�สำหรบครผ�ดแลเดก เร�อง การพฒนาความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวยในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดสตล ให�ได�ประสทธภาพตามเกณฑท�กำหนด 2. เพ�อเปรยบเทยบความร�ความเข�าใจของครผ�ดแลเดกเก�ยวกบการพฒนาความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวย ก�อนและหลงการใช�ชดการเรยนร�สำหรบครผ�ดแลเดก 3. เพ�อศกษาความพงพอใจของครผ�ดแลเดกท�มต�อชด การเรยนร� เร�อง การพฒนาความฉลาดทางอารมณของ เดกปฐมวยในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดสตล

สมตฐ�นำก�รวจย(Hypothesis) 1. ชดการเรยนร� เร�อง การพฒนาความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวยในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครอง ส�วนท�องถ�น จงหวดสตล มประสทธภาพตามเกณฑท�กำหนด 2. ครผ�ดแลเดกในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดสตล ท�ใช�ชดการเรยนร� เร�อง การพฒนาความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวย มความร�ความเข�าใจสงกว�าก�อนการใช�ชดการเรยนร� 3. ความพงพอใจของครผ�ดแลเดกท�มต�อชดการเรยนร� เร�อง การพฒนาความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวยในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดสตล อย�ในระดบมาก

กรอบแนำวคดก�รวจย(Conceptualframework) การทบทวนแนวคดและทฤษฎท�เก�ยวข�องในการพฒนาชดการเรยนร�สำหรบครผ�ดแลเดก เร�อง การพฒนาความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวยในศนยพฒนาเดกเลกสงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดสตล ผ�วจยได�กำหนดกรอบแนวคดในการวจย ดง Figure 1


ชดการเรยนร�สำหรบครผ�ดแลเดก เร�อง การพฒนาความฉลาดทางอารมณ ของเดกปฐมวยในศนยพฒนาเดกเลก

สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดสตล


1. ความร�ความเข�าใจของครผ�ดแลเดกในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดสตล ท�ใช�ชดการเรยนร� เร�อง การพฒนาความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวยในศนยพฒนา เดกเลก สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดสตล 2. ความพงพอใจของครผ�ดแลเดกท�มต�อชดการเรยนร� เร�อง การพฒนา ความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวยในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดสตล


วธดำ�เนำนำก�รวจย(Methodology) 1. ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรท�ใช�ในการวจย คอ ครผ�ดแลเดกท�ปฏบตงานในศนยพฒนาเดกเลก ปการศกษา 2563 สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�นในจงหวดสตล จำนวน 226 คน กล�มตวอย�างใช�ในการวจย คอ ครผ�ดแลเดกท�ปฏบตงานในศนยพฒนาเดกเลก ปการศกษา 2563 สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดสตล จำนวน 34 คน ดำเนนการส�มตวอย�างแบบหลายข�นตอน (Multi-stage Random Sampling) กำหนดขนาดกล�มตวอย�างโดยใช�เกณฑ ร�อยละ 15 จากจำนวนประชากร 226 คน (Phengsawat, 2003) 2. เคร�องมอท�ใช�ในการวจยคร�งน� ประกอบด�วย

2.1 เคร�องมอท�ใช�ในการทดลอง ได�แก� ชดการเรยนร� เร�อง การพฒนาความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวยใน ศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดสตล เปนชดการเรยนร�รายบคคลสำหรบครผ�ดแลเดกเรยนร�ด�วยตนเอง ประกอบด�วย 6 ส�วน คอ ส�วนท� 1 คำช�แจงการใช� ชดการเรยนร� ส�วนท� 2 แบบทดสอบก�อนใช�ชดการเรยนร� ส�วนท� 3 เอกสารชดการเรยนร� เร�อง การพฒนาความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวย ซ�งแบ�งเน�อหาออกเปน 4 หน�วย ประกอบด�วย หน�วยท� 1 เร�อง ความเปนมา ความหมาย และความสำคญของ ความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวย หน�วยท� 2 เร�อง องคประกอบและขอบข�ายของความฉลาดทางอารมณของ เดกปฐมวย หน�วยท� 3 เร�อง การจดประสบการณเพ�อพฒนา

The Development of a Learning Package for Caregivers on Developing Emotional Quotient of Preschool Children...Kaesorn Palawan, Arunee Horadal, and Tassanee Chatthai


38

ความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวย และหน�วยท� 4 เร�อง การประเมนความฉลาดทางอารมณ ส�วนท� 4 ตวอย�างแผนการจดประสบการณเพ�อพฒนาความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวย ในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดสตล ส�วนท� 5 ตวอย�างแบบประเมนความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวย ในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครอง ส�วนท�องถ�น จงหวดสตล และส�วนท� 6 แบบทดสอบหลงการใช�ชดการเรยนร� ผลการประเมนความสอดคล�องโดยผ�เช�ยวชาญได�ค�าดชนความสอดคล�อง (IOC) ระหว�าง 0.60-1.00 2.2 เคร�องมอท�ใช�ในการรวบรวมข�อมล ประกอบด�วย 1) แบบทดสอบความร�ความเข�าใจแบบค�ขนาน ใช�วดท�งก�อนและหลงใช�ชดการเรยนร�ของครผ�ดแลเดก โดยแบบทดสอบ ก�อนการใช�ชดการเรยนร� มค�าความเช�อม�นเท�ากบ 0.89 แบบทดสอบหลงการใช�ชดการเรยนร�มค�าความเช�อม�นเท�ากบ 0.90 2) แบบประเมนความพงพอใจของครผ�ดแลเดก ใช�ประเมนความพงพอใจท�มต�อชดการเรยนร� เร�อง การพฒนาความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวยในศนยพฒนาเดกเลก ผลการประเมน ความสอดคล�องโดยผ�เช�ยวชาญ ได�ค�าดชนความสอดคล�อง (IOC) เท�ากบ 1.00 3. การเกบรวบรวมข�อมล ผ�วจยดำเนนการ ดงน� 3.1 ประสานงานทำหนงสอถงผ�บรหารของเทศบาล องคการบรหารส�วนตำบล เพ�อช�แจงวตถประสงคในการดำเนนการวจย และขอความร�วมมอในการส�งครในศนยพฒนาเดกเลกเข�าร�วมการวจย จำนวน 34 คน จากศนยพฒนาเดกเลก จำนวน 22 แห�ง 3.2 ประชมช�แจงครผ�ดแลเดกเก�ยวกบการใช�ชด การเรยนร�ด�วยตนเอง จากน�นให�ทำแบบทดสอบก�อนใช�ชดการเรยนร� 3.3 ครผ�ดแลเดกนำชดการเรยนร� ไปศกษาด�วยตนเอง และทำแบบฝกหดทกหน�วยใช�เวลา 4 สปดาห สปดาหละหน�วย ดงน� หน�วยท� 1 เร�อง ความเปนมา ความหมาย และความสำคญ ของความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวย หน�วยท� 2 เร�ององคประกอบและขอบข�ายของความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวย หน�วยท� 3 เร�อง การจดประสบการณเพ�อพฒนาความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวย และหน�วยท� 4 เร�อง การประเมนความฉลาดทางอารมณ 3.4 ครผ�ดแลเดกทำแบบทดสอบหลงการใช�ชดการเรยนร� รวมท�งตอบแบบสอบถามความพงพอใจท�มต�อชดการเรยนร� เร�อง การพฒนาความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวย ในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดสตล 4. การวเคราะหข�อมล ผ�วจยทำการวเคราะหข�อมล ดงน� 1) วเคราะหหาประสทธภาพของชดการเรยนร�สำหรบคร ผ�ดแลเดก โดยการหาประสทธภาพ E

1/E

2 2) เปรยบเทยบความร�

ความเข�าใจของครผ�ดแลเดกเก�ยวกบการพฒนาความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวย ก�อนและหลงการใช�ชดการเรยนร� โดยการทดสอบค�าท (t-test for Dependent Samples) และ 3) วเคราะหความพงพอใจของครผ�ดแลเดกท�มต�อชดการเรยนร�โดยการหาค�าเฉล�ย และส�วนเบ�ยงเบนมาตรฐาน

ผลก�รวจย(Results) 1. ชดการเรยนร�สำหรบครผ�ดแลเดก เร�อง การพฒนาความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวยในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดสตล ประกอบด�วย 6 ส�วน คอ ส�วนท� 1 คำช�แจงการใช�ชดการเรยนร� ส�วนท� 2 แบบทดสอบก�อนเรยน ส�วนท� 3 เอกสารชดการเรยนร� เร�องการพฒนาความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวยประกอบด�วยเน�อหา 4 หน�วย คอ หน�วยท� 1 แนวคดเก�ยวกบความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวย หน�วยท� 2 องคประกอบและขอบข�ายของความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวย หน�วยท� 3 การจดประสบการณการเรยนร� เร�อง การพฒนาความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวย หน�วยท� 4 การประเมนความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวย ส�วนท� 4 ตวอย�างแผนการจดประสบการณการเรยนร� เร�อง การพฒนาความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวย ในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดสตล ส�วนท� 5 ตวอย�างแบบประเมนความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวย ในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดสตล และส�วนท� 6 แบบทดสอบหลงเรยน ผ�วจยได�ดำเนนการหาประสทธภาพของชดการเรยนร� ได�ผลดงน� 1) ทดสอบประสทธภาพแบบเด�ยว (1:1) ได�ค�า E

1/E

2 เท�ากบ 80.04/77.78 ซ�งมค�าคะแนนต�ำว�าเกณฑท�

กำหนด 85/85 2) ทดสอบประสทธภาพแบบกล�ม (1:10) ได�ค�า E

1/E

2 เท�ากบ 81.75/79.67 ซ�งมค�าคะแนนต�ำกว�าเกณฑท�

กำหนด 85/85 3) ทดสอบประสทธภาพภาคสนาม (1:100) ได�ค�า E

1/E

2 เท�ากบ 83.17/82.78 ซ�งมค�าคะแนนตามเกณฑ

ท�กำหนด 85/85 (เกณฑยอมรบประสทธภาพ ±2.5) สามารถนำชดการเรยนใช�ทดลองกบกล�มตวอย�างได� ดงรายละเอยดใน Table 1

Table 1 The results of the efficiency of the learning package ผลการหาประสทธภาพชดการเรยนร�

การทดลอง ประสทธภาพ (E1/E

2)

แบบรายบคคล 80.04/77.78

แบบกล�ม 81.75/79.67

แบบภาคสนาม 83.17/82.78

39

2. ครผ�ดแลเดกท�ใช�ชดการเรยนร� เร�อง การพฒนาความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวย ในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดสตล มความร�ความเข�าใจสงกว�าก�อนการใช�ชดการเรยนร� อย�างมนยสำคญทางสถตท�

ระดบ .01 โดยมคะแนนเฉล�ยก�อนใช�ชดการเรยนร� เท�ากบ 18.56 ส�วนเบ�ยงเบนมาตรฐานเท�ากบ 2.16 และมคะแนนเฉล�ย หลงใช�ชดการเรยนร�เท�ากบ 26.21 ส�วนเบ�ยงเบนมาตรฐานเท�ากบ 1.77 รายละเอยด ดง Table 2

Table 2 The results of compare knowledge and understanding of caregivers before and after undertaking a learning package ผลการเปรยบเทยบความร�ความเข�าใจของครผ�ดแลเดกก�อนและหลงใช�ชดการเรยนร�

ความร�ความเข�าใจ X_

S.D. ∑D ∑D2 T

ก�อนใช�ชดการเรยนร� 18.56 2.16260 2,048 33.13**

หลงใช�ชดการเรยนร� 26.21 1.77

**p<.01

3. ครผ�ดแลเดกมความพงพอใจต�อชดการเรยนร� เร�อง การพฒนาความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวยในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดสตล ในภาพรวม อย�ในระดบพงพอใจมากท�สด (X

_=4.57, S.D.=0.34) เม�อ

พจารณาเปนรายด�าน พบว�า ด�านท�มค�าเฉล�ยความพงพอใจ มากท�สด คอ ด�านประโยชน มค�าเฉล�ยความพงพอใจอย�ในระดบมากท�สด (X

_=4.70, S.D.=0.37) รองลงมาคอ ด�านเอกสารชดการ

เรยนร� เร�อง ความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวย มค�าเฉล�ย ความพงพอใจอย�ในระดบมากท�สด (X

_=4.61, S.D.=0.38)

ด�านการใช�ชดการเรยนร� มค�าเฉล�ยความพงพอใจอย�ในระดบมากท�สด (X

_=4.51, S.D.=0.51) และด�านคำช�แจงการใช�ชด

การเรยนร� มค�าเฉล�ยความพงพอใจอย�ในระดบมาก (X_=4.44,

S.D.=0.36) ตามลำดบ รายละเอยดดง Table 3

Table 3 The results of caregivers’ satisfaction toward a learning package ผลการวเคราะหความพงพอใจของครผ�ดแลเดกท�มต�อชดการเรยนร�

ด�านความพงพอใจ X_

S.D. ระดบความพงพอใจ

1. ด�านคำช�แจงการใช�ชดการเรยนร� 4.44 0.36 มาก

2. ด�านเอกสารชดการเรยนร� เร�องความฉลาด ทางอารมณของเดกปฐมวย

4.61 0.38 มากท�สด

3. ด�านการใช�ชดการเรยนร� 4.51 0.51 มากท�สด

4. ด�านประโยชน 4.70 0.37 มากท�สด


เม�อพจารณาเปนรายประเดนย�อยของแต�ละด�าน พบว�า 1) ด�านคำช�แจง ประเดนท�มค�าเฉล�ยความพงพอใจสงสด คอ ประเดนอธบายข�นตอนการเรยนร�และการใช�ได�ชดเจน ค�าเฉล�ยความพงพอใจอย�ในระดบมากท�สด (X

_=4.53, S.D.=0.56)

รองลงมาประเดนภาษาเหมาะสมเข�าใจง�าย ขนาดตวอกษรอ�านง�ายชดเจน มค�าเฉล�ยความพงพอใจอย�ในระดบมาก (X

_=4.47,

S.D.=0.51) และประเดนคำช�แจงของชดกจกรรมการเรยนร� เหมาะสม ส�อความหมายชดเจนเข�าใจง�ายสามารถนำไปปฏบตได�

ค�าเฉล�ยความพงพอใจอย�ในระดบมาก (X_=4.32, S.D.=0.48)

ตามลำดบ 2) ด�านเอกสารชดการเรยนร� ประเดนท�มค�าเฉล�ยความพงพอใจสงสด คอ ประเดนคำอธบายและคำส�งของเน�อหา แบบฝกหดมความชดเจน เข�าใจง�าย มค�าเฉล�ยความพงพอใจอย�ในระดบมากท�สด (X

_=4.71, S.D.=0.46) รองลง

มาประเดนเน�อหาสาระครบถ�วน มค�าเฉล�ยความพงพอใจอย�ในระดบมากท�สด (X

_=4.65, S.D.=0.49) และประเดนเน�อหา

สาระมความยากง�ายพอเหมาะ มค�าเฉล�ยเท�ากนกบประเดน



40

แบบฝกหดเหมาะสม ซ�งมค�าเฉล�ยความพงพอใจอย�ในระดบ มากท�สด (X

_=4.62, S.D.=0.49) ตามลำดบ 3) ด�านการใช�ชด

การเรยนร� ประเดนท�มค�าเฉล�ยความพงพอใจสงสด คอ การเรยนด�วยชดการเรยนร�ทำให�มความเข�าใจได�ง�ายและเรวข�น มค�าเฉล�ย ความพงพอใจอย�ในระดบมากท�สด (X

_=4.65, S.D.=0.49)

รองลงมาประเดนชดการเรยนร�มความเหมาะสม ความยากง�ายพอเหมาะ ค�าเฉล�ยความพงพอใจอย�ในระดบมากท�สด (X

_=4.50,

S.D.=0.51) และประเดนมความสะดวกในการใช�ชดการเรยนร�

ท�งด�านเวลาและสถานท� ค�าเฉล�ยความพงพอใจอย�ในระดบมาก (X_=4.41, S.D.=0.66) และ 4) ด�านประโยชน ประเดนท�มค�าเฉล�ย

ความพงพอใจสงสด คอ ประเดนชดการเรยนร�สามารถนำไปประยกตใช�ได� มค�าเฉล�ยความพงพอใจอย�ในระดบมากท�สด (X_=4.74, S.D.=0.45) รองลงมา ชดการเรยนร�ส�งเสรมให�ได�

เรยนร�ด�วยตนเอง ค�าเฉล�ยความพงพอใจอย�ในระดบมากท�สด (X_=4.68, S.D.=0.48) ตามลำดบ รายละเอยดดง Table 4

Table 4 The results of caregivers’ satisfaction toward a learning package. (sub-issues) ผลการวเคราะหความพงพอใจของครผ�ดแลเดกท�มต�อชดการเรยนร� (ประเดนย�อย)

ประเดนความพงพอใจ X_


1. คำช�แจงการใช�ชดการเรยนร�

1.1 คำช�แจงของชดกจกรรมการเรยนร� เหมาะสม ส�อความหมายชดเจน เข�าใจง�ายสามารถนำไปปฏบตได�

4.32 0.48 มาก

1.2 ภาษาเหมาะสมเข�าใจง�าย ขนาดตวอกษรอ�านง�ายชดเจน 4.47 0.51 มาก

1.3 อธบายข�นตอนการเรยนร�และการใช�ได�ชดเจน 4.53 0.56 มากท�สด

รวม 4.44 0.36 มาก

2. เอกสารชดการเรยนร�เร�อง ความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวย

2.1 รปเล�มสวยงาม น�าสนใจ สะดวกต�อการนำไปใช� 4.59 0.50 มากท�สด

2.2 เน�อหาสาระ มความยากง�ายพอเหมาะ 4.62 0.49 มากท�สด

2.3 การจดเรยงลำดบเน�อหาสาระเหมาะสม เปนไปตามข�นตอนการเรยนร� 4.59 0.50 มากท�สด

2.4 คำอธบายและคำส�งของเน�อหา แบบฝกหดมความชดเจน เข�าใจง�าย 4.71 0.46 มากท�สด

2.5 ภาพประกอบเหมาะสมกบเน�อหา 4.47 0.51 มาก

2.6 เน�อหาสาระครบถ�วน 4.65 0.49 มากท�สด

2.7 แบบฝกหดเหมาะสม 4.62 0.49 มากท�สด


3. ด�านการใช�ชดการเรยนร�

3.1 ชดการเรยนร�มความเหมาะสม ความยากง�ายพอเหมาะ 4.50 0.51 มากท�สด

3.2 การเรยนด�วยชดการเรยนร�ทำให�มความเข�าใจได�ง�ายและเรวข�น 4.65 0.49 มากท�สด

3.3 มความสะดวกในการใช�ชดการเรยนร� ท�งด�านเวลาและสถานท� 4.41 0.66 มาก


4. ด�านประโยชน

4.1 ชดการเรยนร�ส�งเสรมให�ได�เรยนร�ด�วยตนเอง 4.68 0.48 มากท�สด

4.2 ชดการเรยนร�สามารถนำไปประยกตใช�ได� 4.74 0.45 มากท�สด


41

อภปร�ยผล(Discussions) 1. จากผลการวจยพบว�า ชดการเรยนร�สำหรบครผ�ดแลเดก เร�อง การพฒนาความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวย ในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองส�วนท�องถ�น จงหวดสตล มค�าประสทธภาพ E

1/E

2 เท�ากบ 83.17/82.78 ซ�งเปน

ไปตามเกณฑท�กำหนด 85/85 ท�งน�เน�องจากชดการเรยนร�ท�พฒนาข�นเปนชดการเรยนร�รายบคคลท�ผ�านกระบวนการทดสอบประสทธภาพ และครผ�ดแลเดกสามารถศกษาด�วยตนเองได�ทกเวลา มเน�อหาท�สอดคล�องกบวตถประสงค จดลำดบ ข�นตอนนำเสนออย�างเปนระบบ สอดคล�องกบระดบความร�และประสบการณเดมของครผ�ดแลเดก ออกแบบส�อและเลอกรปภาพประกอบได�อย�างเหมาะสม เน�อหาถกต�อง ใช�ภาษาชดเจน เข�าใจง�าย มคำช�แจงและคำแนะนำวธการใช�อย�างละเอยด สามารถประเมนผลได�ด�วยตนเอง สอดคล�องกบหลกการสำคญในการผลตชดการเรยนร�ของ Brahmawong and Taweekulasup (2016) คอ มระบบการผลตชดการเรยนท�ผ�านกระบวนการพสจน ผ�เรยนมส�วนร�วมในการเรยน มการประเมนตนเองก�อนเรยน ระหว�างเรยน และหลงเรยนท�ผ�เรยนสามารถตรวจสอบได�ด�วยตนเอง ซ�งผ�วจยได�ดำเนนการทดสอบประสทธภาพ ตามแนวคดของ Brahmawong (2013) กล�าวคอ เม�อพฒนาชดการเรยนร�เรยบร�อยแล�ว ได�นำชดการเรยนร�ไปทดสอบประสทธภาพ เพ�อปรบปรงชดการเรยนร�ให�เปนไปตามเกณฑท�กำหนดไว� ดำเนนการทดสอบประสทธภาพ 3 ข�นตอน ประกอบด�วย ข�นตอนท� 1 ทดสอบประสทธภาพแบบเด�ยว (1:1) กบครผ�ดแลเดกท�ไม�ใช�กล�มตวอย�าง จำนวน 3 คน ได�ค�า E

1/E

2 เท�ากบ 80.04/77.78 ซ�งมค�าคะแนนต�ำว�าเกณฑ

ท�กำหนดไว� ซ�งพบประเดนปญหาคอ เน�อหามากเกนไป และคำช�แจงรายละเอยดมากเกนไปทำให�สบสน และมการพมพผดบางคำ ท�งน�ผ�วจยได�ปรบปรง สรปเน�อหาให�มความกระชบ และปรบคำอธบายในคำช�แจง ระบประเดนส�นๆ ให�เข�าใจได�ทนท ไม�เย�นเย�อ และแก�ไขคำท�ผด หลงจากน�นนำไปทดสอบประสทธภาพแบบกล�ม (1:10) กบครผ�ดแลเดกท�ไม�ใช�กล�มตวอย�าง จำนวน 10 คน ได�ค�า E

1/E

2 เท�ากบ 81.75/79.67

ซ�งมค�าคะแนนต�ำกว�าเกณฑ 85/85 โดยได�ข�อเสนอแนะว�าการจดหน�าไม�ควรให�มตวหนงสอแน�นเกนไป ขนาดตวอกษรเลกเกนไป ไม�น�าอ�าน และควรเพ�มภาพประกอบ ผ�วจยได�ดำเนนปรบปรง การจดหน�ากระดาษ เพ�มขนาดตวอกษร และภาพประกอบ ให�น�าสนใจ หลงจากน�นดำเนนการทดลองในข�นตอนท� 3 โดยทดสอบประสทธภาพภาคสนาม (1:100) กบครผ�ดแลเดก ท�ไม�ใช�กล�มตวอย�าง จำนวน 30 คน ได�ค�า E

1/E

2 เท�ากบ

83.17/82.78 ซ�งมประสทธภาพตามเกณฑ 85/85 ผลการวจยดงกล�าวสอดคล�องกบงานวจยหลายเร�องท�มกระบวนการและข�นตอนการตรวจสอบความถกต�องและความเหมาะสมในลกษณะเดยวกน ซ�งพบว�า ชดการเรยนร�

ท�พฒนาข�นมประสทธภาพตามเกณฑท�กำหนดไว� เช�น Suri- yonplengsaeng (2011) ได�ศกษาวจยเร�อง ชดการเรยนร�ด�วยตนเองสำหรบครปฐมวย สาระการเรยนร�ดนตร องคประกอบดนตรด�านจงหวะ ผลการวจยพบว�า ชดการเรยนร�ด�วยตนเองท�สร�างข�น มประสทธภาพ 85.55/84.10 ผ�านเกณฑ 80/80 Prayoonmahisorn (2013) ได�ทำการวจยพฒนาชดการเรยนร�ด�วยตนเองในการปองกนการตดเช�อสำหรบผ�ดแลเดกในศนยพฒนาเดกเลก ผลการวจยพบว�า ชดการเรยนร�ด�วยตนเองมประสทธภาพ 93.60/90.50 สงกว�าเกณฑมาตรฐานท�กำหนดไว� 80/80 Sriwichairat (2013) ได�พฒนาชดการเรยนร� ประสบการณสำคญด�านสตปญญาตามแนวคดโฟรแมทเพ�อ ส�งเสรมความสามารถในการคดวเคราะหของเดกปฐมวย พบว�า ชดการเรยนร� มประสทธภาพ 81.52/77.56 เปนไปตามเกณฑ 80/80 2. จากผลการวจยพบว�า ครผ�ดแลเดกมความร�ความเข�าใจหลงการใช�ชดการเรยนร� เร�อง การพฒนาความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวยในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครอง ส�วนท�องถ�น จงหวดสตล สงกว�าก�อนการใช�ชดการเรยนร�อย�างมนยสำคญทางสถตท�ระดบ .01 ซ�งเปนไปตามสมมตฐานการวจยท�ได�ต�งไว� ท�งน�เน�องจากชดการเรยนร�ท�ผ�วจยพฒนาข�น เปนเร�องท�ครผ�ดแลเดกมความสนใจ มภาพประกอบน�าสนใจ มตวอย�างให�ครนำไปใช�และเปนแนวทางในการจดกจกรรมการเรยนร�ให�กบเดกได� และประเมนผลการเรยนร�ได�ทนท การพฒนา ชดการเรยนร�มการวเคราะหจดม�งหมายของการพฒนาอย�างเปนระบบแบบแผน ส�งผลให�การเรยนร�จากชดการเรยนร�มประสทธภาพดย�งข�น สอดคล�องกบแนวคดของ Brahmawong and Taweekulasup (2016) ได�กล�าวถงชดการเรยนร� รายบคคลท�ดไว�ว�า ชดการเรยนร�ท�ดควรมการจดระบบการวางแผน การเตรยมการ การผลต มเน�อหาสาระท�จำแนกไว� อย�างเหมาะสมกบธรรมชาต เน�อหา วย และระดบผ�เรยน มระบบการประเมนตนเอง ได�รบประสบการณท�เปนความสำเรจและเกดความภาคภมใจ โดยยดหลกการตามปรชญาการศกษากล�มสวภาพนยมและหลกจตวทยากล�มเกสตลท นอกจากน� มงานวจยท� พฒนาชดการเรยนร� แล�วผลการวจยพบว�า ผลสมฤทธ�ทางการเรยนหลงใช�ชดการเรยนร�สงกว�าก�อนใช� ชดการเรยนร� เช�นงานวจยของ Rohaizad et al. (2017) เร�องประสทธผลของโมดลการสอนและการเรยนร�เพ�อเพ�มความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวยในประเทศมาเลเซย ผลการวจย พบว�า ความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวยในกล�มทดลอง ท�ใช�โมดลการสอนและการเรยนร�เพ�อเพ�มความฉลาดทางอารมณของเดกปฐมวยเพ�มข�นอย�างมนยสำคญ งานวจยของ Sangiamngam (2017) เร�อง การผลตวารสารวชาการสำหรบบคลากร คณะศกษาศาสตรมหาวทยาลยบรพา ผลการวจยพบว�า ผ�เรยนท�เรยนด�วยชดการเรยนด�วยตนเองมผลสมฤทธ�



42

ทางการเรยนหลงเรยนสงกว�าก�อนเรยน อย�างมนยส�าคญทางสถตท�ระดบ .05 และ Suriyonplengsaeng (2011) ได�ศกษาวจยเร�อง ชดการเรยนร�ด�วยตนเองสำหรบครปฐมวย สาระการเรยนร�ดนตร องคประกอบดนตรด�านจงหวะ พบว�าคะแนนสอบก�อนและหลงเรยนแตกต�างกนอย�างมนยส�าคญทางสถตท� .05 โดยมคะแนนสอบหลงเรยนสงกว�าก�อนเรยน 3. จากผลการวจยพบว�า ครผ�ดแลเดกมความพงพอใจต�อชดการเรยนร� เร�อง การพฒนาความฉลาดทางอารมณของ เดกปฐมวยในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครอง ส�วนท�องถ�น จงหวดสตล ในภาพรวมและรายด�าน มความพงพอใจอย�ในระดบมากท�สด (X

_=4.57, S.D.=0.34) ท�งน�เน�องจากการ

จดรปแบบกระบวนการเรยนร�ตามเอกสารชดการเรยนร� มความน�าสนใจ เน�อหาท�ใช�ในการจดการเรยนร�เหมาะสมกบระดบความร� คำอธบายและคำส�งแบบฝกหดมความชดเจนเข�าใจง�าย ครผ�ดแลเดกสามารถเรยนร�และประเมนผลได�ด�วยตนเอง โดยปฏบตตามคำแนะนำท�ระบไว�ในแต�ละชดการเรยน และสามารถบรหารจดการเวลาเรยน สถานท�เรยน ซ�งไม�กระทบต�อ การดแลเดกในช�นเรยน สอดคล�องกบแนวคดเร�อง ชดการเรยนร�รายบคคลของ Brahmawong and Taweekulasup (2016) ว�าชดการเรยนร�รายบคคลมความสำคญในการช�วยให�ผ�เรยนสามารถศกษาหาความร�ความก�าวหน�าได�เอง ตามความสามารถ ความสนใจ และความสะดวกของแต�ละคน นอกจากน� สอดคล�องกบผลการศกษาของ Sangiamngam (2017) ได�ดำเนนการพฒนาชดการเรยนด�วยตนเอง เร�อง การผลตวารสารวชาการสำหรบบคลากร คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา พบว�า ผ�เรยนมความคดเหนต�อชดการเรยนด�วยตนเอง เร�องการผลตวารสารวชาการ สำหรบบคลากร คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา โดยรวมอย�ในระดบมาก งานวจยของ Pongput and Porncharoen (2012) เร�อง การพฒนาชดการเรยนร�สำหรบผ�ขอใบอนญาตประกอบวชาชพคร เพ�อเพ�มสมรรถนะด�านการจดการเรยนร�ความเปนคร ผลการวจยพบว�า ระดบความพงพอใจของนกศกษาท�มต�อการใช�ชดการเรยนร�สำหรบผ�ขอใบอนญาตประกอบวชาชพคร เพ�อเพ�มสมรรถนะด�านการจดการเรยนร�ความเปนคร มค�าเฉล�ยโดยรวมอย�ในระดบมาก นอกจากน� มงานวจยของ Suriyonplengsaeng (2011) เร�อง ชดการเรยนร�ด�วยตนเองสำหรบครปฐมวย สาระการเรยนร�ดนตร องคประกอบดนตรด�านจงหวะ พบว�า ด�านเจตคตท�มต�อชดการเรยนร�ด�วยตนเองท�สร�างข�นอย�ในระดบด มคะแนนเฉล�ยเท�ากบ 4.25 ส�วนเบ�ยงเบนมาตรฐานเท�ากบ 0.17

ขอเสนำอแนำะ(Recommendations) ข�อเสนอแนะในการนำผลวจยไปใช� การจดกจกรรมการประเมนเพ�อพฒนาความสามารถทางด�านอารมณของเดกปฐมวยเปนเร�องละเอยดอ�อน และต�อง

สงเกตอย�างต�อเน�อง ครจงต�องศกษา และสร�างความเข�าใจ เร�องความสามารถทางอารมณของเดกในแต�ละด�าน ให�ชดเจน และเข�าใจอย�างถ�องแท� จะทำให�การจดกจกรรมเพ�อการพฒนาความฉลาดทางอารมณของเดกเปนไปตามวตถประสงคท�วางไว� ข�อเสนอแนะในการทำวจยคร�งตอไป 1. ควรมการวจยและพฒนาชดการเรยนร� สำหรบคร ผ�ดแลเดกในศนยพฒนาเดกเลก และครหรอผ�ดแลเดกใน สถานศกษาต�างๆ ท�จดการเรยนการสอนในระดบปฐมวยให�มความร� ความเข�าใจ และสามารถพฒนาเดกปฐมวยด�านอ�นๆ ได�อย�างเหมาะสมกบวย 2. ควรมการวจยและพฒนาชดการเรยนร�ผ�านส�อดจทล เช�น การเรยนการสอนผ�านเวบ หนงสออเลกทรอนกส การเรยนร� แบบ MOOC เปนต�น

เอกส�รอ�งอง(References)Astuti,Y.(2017).Collaborativegamedevelopmentinphysicaleducation andsportprimaryschoolstooptimizingcharacterformation. Journal of Physical Education and Sport, 9(2),79-86.Brahmawong,C.(2013).Developmentaltestofmediaandinstructional packge.Silpakorn Educational Research Journal, 5(1),7-20. https://so05.tci-thaijo.org/index.php/suedureasearchjournal/ article/view/28419Brahmawong,C.,&Taweekulasup,W(2016)Chut kanson rai bukkhon [individualteachingseries]nai ʻekkasan kanson chut wicha sưkansưksa phatthana san[creativeandappropriateeducational media](2nded.).DepartmentofEducationSukhothai ThammathiratOpenUniversityDepartmentofMentalHealth.(2007).ʻikhiu: khwam chalat thang ʻarom phim khrang thi si [EQ:EmotionalQuotient](4thed.).Department ofMentalhealth,MinistryofPublicHealth.Goleman, D. (1998). Working with emotional intelligence.Bantam.Goleman,D.(2011,Nov1).They’ve taken emotional intelligence too far the author of emotional intelligence explains how this popular concept has been overused.https://ideas.time.com/2011/11/01/ theyve-taken-emotional-intelligence-too-far/Mupana,G.,Pishlag,Kh.,&Guapathip,W.(2015).Rupbæp kan songsœm khwam chalat thang ʻarom khong dekkon wai rian nai sun phatthana dek lek changwat Chiang RaI [Modelofemotional intelligencepromotionofpreschoolchildreninchilddevelopment centerChiangRaiProvince].MaeFahLuangUniversity.OfficeoftheEducationCouncil.(2017).Phænkan sưksa hæng chat Pho.So. songphanharoihoksip-songphanharoichetsipkao [Nationaleducationplan(2017-2036)].OfficeoftheEducation CouncilSecretariatMinistryofEducation.OfficeoftheNationalEconomicandSocialDevelopmentBoard.(2017). Phænkansưksahængchat(Pho.So. songphanharoihoksip-song phanharoichetsipkao[Thenationaleconomicandsocial developmentplan(2017-2021)].OfficeoftheNationalEconomic andSocialDevelopmentBoard,OfficeofthePrimeMinister.Phengsawat,W.(2003).Kanwichai nai chan rian [Classroomresearch]. Suwiriyasan.Pongput,N.,&Porncharoen,R.(2012).A developing learning package to increase a competency learning management and professional teacher for teacher license [Master’sThesis].Rajamangala UniversityofTechnologyPhraNakhon.Prayoonmahisorn,S.(2013). Development of an infection prevention self-learning kit for caregivers in child development centers [Master’sThesis].ChiangMaiUniversity.Rohaizad,A.A.,Kosnin,A.M.,&Khan,M.U.(2017,May30).The effectivenessofteachingandlearningmoduletoenhance preschoolchildren’semotionalintelligence.In:F.l.Gaol,&F.D. Hutagalung(eds),Social interactions and networking in cyber society.Springer.https://doi.org/10.1007/978-981-10-4190-7_1

43

Sangiamngam,S.(2017).Self-study kit development on the production of Academic Journals for Personnel Faculty of Education Burapha University [Master’sThesis].BuraphaUniversity.Sriwichairat,N.(2013).A development of learning package on experiential intelligence based on 4 mat approach for enhancing early childhood’s analytic thinking competency[Master’sThesis]. NakhonSawanRajabhatUniversity.

Suriyonplengsaeng,C.(2011). The creation of a self-learning instruction book for kindergarten teachers for the purpose of teaching music rhythm [Master’sThesis].MahidolUniversity.TeJagupta,C.(2019).Chittawitthaya nai kanphatthana dek [Psychology ofChildDevelopment] nai ʻekkasan kanson chut wit chittawitthaya læ witthayakan kanrianru [PsychologyAndLearningMethodology] (5thed.).DepartmentofEducationSukhothaiThammathiratOpen University.


44

DevelopmentofInnovativeDigitalBooksinMalayLanguage ontheTopicofVerbFormationforMalayLanguageTeachingStudents

atYalaRajabhatUniversityการพฒนานวตกรรมหนงสอดจทลภาษามลาย เรอง การสรางคำากรยา สำาหรบนกศกษาสาขาการสอนภาษามลาย มหาวทยาลยราชภฏยะลา

AleeyahMasae*andHasbullohNadaraningอาลยะห มะแซ* และ ฮสบลลอฮ นะดารานง

Malay Language Teaching, Faculty of Humanities and Social Sciences, Yala Rajabhat Universityส�ข�ก�รสอนภ�ษ�มล�ย คณะมนษยศ�สตรและสงคมศ�สตร มห�วทย�ลยร�ชภฏยะล�


Received September 10, 2021 Revised November 16, 2021 Accepted November 23, 2021 Published April 18, 2022

Abstract The objectives of this research were 1) to develop digital books in Malay language on the topic of verb formation for Malay language teaching students, Yala Rajabhat University, 2) to assess the effectiveness of the Malay language digital books on verb formation according to the 80/80 criteria, and the index of effectiveness, and 3) to assess the students' satisfaction toward digital books. The sample were 2nd-4th year students in the field of Malay teaching at Yala Rajabhat University in the academic year 2020. 32 students were selected by using purposive sampling method. The research tools consisted of 1) quality assessment form of digital books, 2) an achievement test, and 3) a satisfaction questionnaire. The results of the research showed that 1) digital books in Malay language on the topic of verb formation is qualified. They can be used as a material for learning Malay. The quality of digital book content was at a good level (X

_=4.44), and the

quality of media design was good (X_=4.29). 2) The digital books in Malay language on the topic verb formation were also

effective as the value of 81.45/81.84 and an effective index is 0.5537. 3) Students' satisfaction toward digital books was at a high level (X

_=4.38).

Keywords: Digital book, Verb formation, Malay language

บทคดยอ การวจยคร�งน�มวตถประสงค 1) เพ�อพฒนาหนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยา สำหรบนกศกษาสาขาการสอนภาษามลาย มหาวทยาลยราชภฏยะลา 2) เพ�อประเมนประสทธภาพของหนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยา ตามเกณฑ 80/80 และค�าดชนประสทธผล และ 3) เพ�อประเมนความพงพอใจของนกศกษาต�อการใช�หนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยา กล�มเปาหมายท�ใช�ในการวจย คอ นกศกษาช�น ปท� 2-4 สาขาการสอนภาษามลาย มหาวทยาลยราชภฏยะลา ปการศกษา 2563 จำนวน 32 คน โดยการเลอกแบบเจาะจง (Purposive sampling) เคร�องมอในการวจยประกอบด�วย 1) แบบประเมนคณภาพของหนงสอดจทลภาษามลายสำหรบผ�เช�ยวชาญ 2) แบบทดสอบประเมนผลสมฤทธ� และ 3) แบบสอบถามความความพงพอใจ ผลการวจยพบว�า 1) หนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยา เปนส�อท�ได�มคณภาพตามท�กำหนด สามารถใช�เปนส�อในการเรยน ภาษามลายได� โดยผ�านการประเมนคณภาพด�านเน�อหาภาษามลายอย�ในระดบด (X

_=4.44) และคณภาพด�านการออกแบบส�ออย�ในระดบด (X

_=4.29)

2) หนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยา มประสทธภาพ E1/E

2=81.45/81.84 และมค�าดชนประสทธผลเท�ากบ 0.5537 และ 3) การเรยน

ด�วยหนงสอดจทลทำให�ผ�เรยนมความพงพอใจโดยรวมอย�ในระดบมาก (X_=4.38)

คำสำคญ: หนงสอดจทล, การสร�างคำกรยา, ภาษามลาย



45

บทนำำ�(Introduction) ส�อการเรยนการสอนและแหล�งเรยนร�มความสำคญต�อการจดการศกษา ส�อการสอนท�ดจะช�วยให�ผ�เรยนสามารถทำความเข�าใจในเน�อหา ส�อท�ใช�ควรมความแปลกใหม� และ สามารถดงดดความสนใจของผ�เรยนเพ�อกระต�นให�เกดการเรยนร� (Wayo et al., 2020) การท�จะพฒนาคนให�มความร� และม สตปญญาท�เปนเลศ นอกจากต�องมระบบการศกษาท�ดแล�ว ควรมส�อหรอแหล�งทรพยากรการเรยนร�ท�พร�อมในการพฒนาผ�เรยน โดยเฉพาะหนงสอเรยน เน�องจากหนงสอเปนแหล�งรวบรวมความร� ความคด วทยาการต�างๆ ดงพระราชดำรสในพระบาทสมเดจพระเจ�าอย�หวภมพลอดลยเดช ในพธเปดงานปหนงสอแห�งชาต 5 กมภาพนธ 2515 (Nakornthap, 1994) ความว�า “หนงสอเปนคลงท�รวบรวมเร�องราว ความร� ความคด วทยาการ ทกด�าน ทกอยางซ�งมนษยได�เรยนร�ได�คดได�อาน และพากเพยรพยายาม บนทกรกษาไว�ด�วยลายลกษณ หากหนงสอแพรไปถงท�ใด ความร�ความคดกจะแพรไปถงท�น�น หนงสอจงเปนส�งท�มคณคาและมประโยชนอนประมาณคามได� ในแงท�เปนบอเกดแหงความร�ของมนษย” เน�องจากในสงคมยคปจจบนน�มการพฒนาเทคโนโลยอย�างก�าวกระโดด การเข�าถงเทคโนโลยเพ�อการศกษาได�ง�ายข�น และด�วยในสถานการณปจจบนมการแพร�ระบาดของเช�อไวรส COVID 19 ส�งผลให�การศกษาต�องมการปรบตวต�อการเปล�ยนแปลงส�การเรยนการสอนระบบออนไลน อย�างไรกตามผ�สอนควรเลอกส�อท�เหมาะสมต�อสถานการณปจจบนท�ต�องเปนส�อในรปแบบดจทลมากข�น ซ�งแหล�งเรยนร�ท�เปน E-book กเปนส�อดจทลประเภทหน�ง ทำให�ผ�เรยนสามารถเข�าถงส�อการเรยนร�ได� (Wayo et al., 2020) ด�วยสงคมท�มการเปล�ยนแปลงในยคแห�ง เทคโนโลย พฤตกรรมการอ�านกมการเปล�ยนแปลงด�วยเช�นกน โดยหนมาอ�านหนงสอผ�านออนไลน (E-book) กนมากข�น ผ�อำนวยการสำนกงานสถตแห�งชาต Poolwong (2019) กล�าวว�า สถตการอ�านของคนไทยมการเปล�ยนแปลงตามสภาพแวดล�อม และสถานการณท�แตกต�างการออกไป เม�อเราเข�าส�ยคดจทลการอ�านผ�านส�อออนไลนย�อมส�งผลอย�างมนยสำคญต�อการอ�าน นอกจากน�น สำนกงานอทยานแห�งชาตร�วมกบสำนกงานสถตแห�งชาต ได�สำรวจการอ�านหนงสอของประชากร ประจำป พ.ศ 2561 พบว�า คนไทยใช�เวลาอ�านหนงสอเล�มเพ�มข�น ร�อยละ 88 ในขณะเดยวกนการอ�านผ�านส�ออเลกทรอนกส ร�อยละ 75.4 (National Park & National Statistical Office, 2019) จากผล ดงกล�าวแสดงให�เหนว�า การอ�านหนงสอด�วยส�ออเลกทรอนกสอย�ในอตราท�สง ใกล�เคยงกบการอ�านแบบรปเล�ม และอาจจะเพ�มข�นในอนาคต เน�องด�วยในปจจบนมแอปพลเคชนหนงสอดจทลมากมาย เช�น Ookbee, Mebbook, Flip book เปนต�น ส�อดจทลประเภท E-book เปนส�อเสรมการเรยนร� รปแบบใหม� เน�องจากสามารถแทรกรปภาพ เสยง ภาพเคล�อนไหว

แบบทดสอบ กจกรรมการเรยนร� และสามารถเช�อมโยงไปยงส�วนต�างๆ ของบทเรยนในหนงสอได� ทำให�ผ�เรยนสนกกบการเรยน ส�งผลให�มผลสมฤทธ�ทางการเรยนท�ดข�น Mueangkaew and Aphiratvoradej (2018, p. 18) ได�วจยการพฒนาหนงสออเลกทรอนกส (E-book) รายวชาภาษาและวฒนธรรมเพ�อนบ�าน (ภาษาจน) สำหรบนสตช�นปท�1 มหาวทยาลยราชภฏบ�านสมเดจเจ�าพระยา ผลการวจยพบว�า หนงสออเลกทรอนกส E-book รายวชาภาษาและวฒนธรรมเพ�อนบ�าน (ภาษาจน) มประสทธภาพ ตามเกณฑ E

1/E

2 เท�ากบ 81.38/ 82.50 นสตมผลสมฤทธ�|

ทางการเรยนหลงการใช�หนงสออเลกทรอนกส (E-book) รายวชาภาษาและวฒนธรรมเพ�อนบ�าน (ภาษาจน) สงกว�าก�อนเรยนอย�างมนยสำคญทางสถตท�ระดบ .05 ภาษามลายเปนภาษาหน�งท� มความสำคญในพ�นท� สามจงหวดชายแดนภาคใต� มหลายมหาวทยาลยท�เปดสอนรายวชาภาษามลายโดยเฉพาะมหาวทยาลยราชภฏยะลา กำหนดให�ภาษามลายเปนอตลกษณของมหาวทยาลย มหลกสตร ภาษามลาย และการสอนภาษามลาย นอกจากน�นยงเปนวชาบงคบของหลกสตรหมวดวชาศกษาท�วไปอกด�วย (Masae et al., 2020) ซ�งในพ�นท�สามจงหวดชายแดนภาคใต�ยงคงต�องพฒนา ส�อการเรยนร�ต�างๆ ท�เปนส�อเทคโนโลยดจทลมากข�น โดยเฉพาะอย�างย�งส�อการเรยนร�ภาษามลาย Abdulsata et al. (2013) กล�าวว�า ส�อการเรยนการสอนท�ใช�เพ�อพฒนาทกษะทางด�านภาษามลายในปจจบน มไม�เพยงพอกบความต�องการของคนในพ�นท� ไม�ทนสมย และไม�สอดคล�องกบความต�องการของสงคมท�แท�จรง ส�วนใหญ�เปนการเรยนร�ภาษาท�มอย�น�นไม�เอ�อต�อการเรยนร�ของผ�เรยน ไม�สามารถเสรมสร�างการเรยนร�แก�ผ�เรยนเท�าท�ควร และไม�สามารถเปนเคร�องมอช�วยให�ผ�สอนใช�ในการจดการเรยนการสอนอย�างมประสทธภาพและประสทธผลท�ดได� นอกจากน�นผ�วจยได�ทำการศกษาความต�องการจำเปนของส�อการเรยนการสอนภาษามลายโดยการส�งแบบสอบถามออนไลนสำหรบนกศกษาระดบมหาวทยาลยในสามจงหวดชายแดน ภาคใต� จำนวน 100 คน เพ�อศกษาความต�องการจำเปนต�อส�อการเรยนการสอนภาษามลาย ผลการศกษา พบว�า ความคดเหน ของผ�ประเมนต�อความต�องการส�อดจทลสำหรบการเรยนร� โดยส�วนใหญ�มความต�องการส�อประเภทหนงสอดจทล (E-book) มากท�สด คดเปนร�อยละ 36 ในขณะเดยวกนความคดเหนของผ�ประเมนต�อความต�องการแหล�งสนบสนนการเรยนร�ท�สำคญในการเรยนภาษามลาย พบว�า โดยส�วนใหญ�มความต�องการส�อประเภทหนงสอไวยากรณ มากท�สด คดเปนร�อยละ 38 จากสภาพและปญหาท�กล�าวมาข�างต�น สะท�อนให�เหนว�า การศกษาในศตวรรษท� 21 หรอในยคโลกดจทล สำคญและจำเปนอย�างย�งท�จะต�องพฒนาส�อในรปแบบดจทล โดยเฉพาะอย�างย�งในช�วงเกดโรคระบาด Covid 19 ทำให�ผ�เรยนต�องเรยนออนไลน ส�อการเรยนการสอนกต�องสอดคล�องกบการเรยน

Developing Innovative Digital Books in Malay Language on the Topic of Verb Formation...Aleeyah Masae and Hasbulloh Nadaraning


46

ท�เปนแบบออนไลน มกจกรรมสนกๆ เพ�อให�ผ�เรยนสนกกบการเรยนมากข�น และส�งผลให�มผลสมฤทธ�ทางการเรยนท�ดข�น ดงน�น ผ�วจยสนใจพฒนาหนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยา สำหรบนกศกษาการสอนภาษามลาย มหาวทยาลยราชภฏยะลา เพ�อให�ผ�เรยนสามารถนำมาอ�านเสรมในการทำความเข�าใจเก�ยวกบคำกรยาภาษามลาย และการสร�างคำกรยา

วตถประสงคก�รวจย(Objectives) 1. เพ�อพฒนาหนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�าง คำกรยา สำหรบนกศกษาสาขาการสอนภาษามลาย

มหาวทยาลยราชภฏยะลา 2. เพ�อประเมนประสทธภาพของหนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยา ตามเกณฑ 80/80 และค�าดชนประสทธผล 3. เพ�อประเมนความพงพอใจของนกศกษาท�เรยนผ�านหนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยา

กรอบแนำวคดก�รวจย(Conceptualframework) ในการวจยในคร�งน�ผ�วจยได�พฒนาหนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยา โดยได�กำหนดกรอบแนวคด การวจย ดงน�

การพฒนา

สร�างหนงสอดจทลเสรมทกษะ ภาษามลาย/ประเมนคณภาพ

โดยผ�ทรงคณวฒ/แก�ไข

การนำไปใช�/การดำเนนการ

อำนวยความสะดวกตดตาม

หนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยา

ท�มคณภาพและประสทธภาพ

การประเมนผล

การวเคราะห

ศกษาความต�องการ ศกษาเน�อหาภาษามลาย ศกษาการพฒนา E-book

การออกแบบ

สร�างเน�อหา/แบบประเมน สร�างกจกรรม/แบบทดสอบ ออกแบบเน�อหาบน E-book

หาค�าดชนประสทธผล

ประเมนประสทธภาพของส�อโดยทดสอบกบผ�เรยน

ประเมนความพงพอใจของผ�เรยนต�อการใช�ส�อ


47

สมมตฐ�นำก�รวจย(Hypothesis) หนงสอดจทลภาษามลายท�ได�พฒนาข�น มประสทธภาพตามเกณฑ 80/80

ขอบเขตก�รวจย(Scope) การวจยคร�งน�เพ�อพฒนาและหาประสทธภาพของหนงสอดจทลภาษามลาย โดยมกล�มผ�ให�ข�อมล และกล�มตวอย�างในการทดลอง คอ 1) ผ�เช�ยวชาญด�านภาษามลาย และผ�เช�ยวชาญด�านเทคโนโลยการศกษา 2) นกศกษา ช�นปท� 2-4 สาขาการสอนภาษามลาย มหาวทยาลยราชภฏยะลา จำนวน 32 คน และกำหนดขอบเขตด�านเน�อหา เร�อง การสร�างคำกรยา ประกอบด�วย 8 เล�ม ได�แก� เล�มท� 1 การสร�างคำภาษามลาย เล�มท� 2 รปลกษณคำกรยาเล�มท� 3 คำกรยา เล�มท� 4 ชนดคำกรยา เล�มท� 5 การสร�างคำกรยาด�วยหน�วยคำเตม awalan เล�มท� 6 การสร�างคำกรยาด�วยหน�วยคำเตม akhiran เล�มท� 7 การสร�างคำกรยาด�วยหน�วยคำเตม apitan และ เล�มท� 8 คำกรยาท�ใช�ในชวตประจำวน

วธดำ�เนำนำก�รวจย(Methodology) การวจยในคร�งน� ได�พฒนาหนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยา สำหรบนกศกษาการสอนภาษามลาย มหาวทยาลยราชภฏยะลา ซ�งเปนการวจยเชงพฒนา (Research and development) ผ�วจยได�ประยกตใช�กระบวนการออกแบบของ ADDIE Model (Kurt, 2018) โดยมข�นตอน ดงน� 1. การวเคราะหความจำเปนในการพฒนานวตกรรม 1) ผ�วจยได�ศกษาความต�องการจำเปนต�อนวตกรรมดจทลภาษามลาย 2) ผ�วจยวเคราะหความต�องการจำเปนต�อนวตกรรมดจทลภาษามลาย 3) ผ�วจยศกษาเอกสาร หลกสตรภาษามลาย มาตรฐานการเรยนร� กลยทธในการจดการเรยนร�และการวดผลประเมนผล คำอธบายรายวชาและแผนการสอนวชาไวยากรณการสอนภาษามลาย และการออกแบบส�อหนงสอดจทล 2. การออกแบบหนงสอดจทลเสรมทกษะภาษามลาย 1) ออกแบบการจดการเรยนร� โครงสร�างหนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยา

Table 1 Digital book structure to enhance Malay language skills on the formation of verbs โครงสร�างหนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยา

ช�อเร�อง เน�อหา

เล�มท� 1 การสร�างคำ ภาษามลาย Struktur Kata, Morfem, Perkataan, และ Pembentukan kata Bahasa Melayu

เล�มท� 2 รปลกษณคำกรยา Kata Kerja Tunggal, Kata Kerja Terbitan, Kata Kerja Ganda, และ Kata Kerja Majmuk

เล�มท� 3 คำกรยา Makna Kata Kerja, Ciri-ciri Kata Kerja, Cara Pengimbuhan

เล�มท� 4 ชนดคำกรยา Kata Kerja Transitif, Kata Kerja Tak Transitif, Kata Kerja Aktif, และ Kata Kerja Pasif

เล�มท� 5 การสร�างคำกรยาด�วยหน�วยคำเตม awalan

Pengimbuhan meN-, beR-, teR-, di-, mempeR-, และ dipeR-

เล�มท� 6 การสร�างคำกรยาด�วยหน�วยคำเตม akhiran

Pengimbuhan -kan, -i, Perbezean -kan dan -i, และ Sisipan

เล�มท� 7 การสร�างคำกรยาด�วยหน�วยคำเตม apitan

Pengimbuhan meN-kan, beR-kan, beR-an, di-kan, meN-i, di-i, mempeR-kan, mempeR-i, ke-an, และ dipeR-kan

เล�มท� 8 คำกรยาท�ใช�ในชวตประจำวน คำกรยาท�ใช�บ�อย ประโยคสนทนาในชวตประจำวน และคำท�มกใช�ผด

2) ผ�วจยสร�างแบบทดสอบก�อนเรยนและหลงเรยนเปนแบบปรนย 4 ตวเลอก จำนวน 80 ข�อ และให�ผ�เช�ยวชาญ 3 ท�าน เพ�อหาความเท�ยงตรงเชงเน�อหา หาค�าดชนความสอดคล�องระหว�างข�อคำถามกบจดประสงคการเรยนร� (IOC) เลอกข�อสอบท�มค�า IOC ต�งแต� 0.50 ข�นไป และคดเลอกแบบ

ทดสอบ จำนวน 40 ข�อ เพ�อใช�ในการทดสอบหาประสทธภาพของหนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยา 3) ผ�วจยสร�างแบบประเมนหาคณภาพของส�อ ด�วยแบบมาตราส�วนประมาณค�า (Rating scale) 5 ระดบ โดยประเมนคณภาพของหนงสอดจทล ด�านภาษา และการออกแบบ



48

บทเรยน โดยใช�เกณฑประมาณค�าความคดเหนตามแนวคดของ (Srisaat, 2010, p. 103) หลงจากน�นนำแบบประเมนไปให�อาจารยในหลกสตรโดยการสมครใจ จำนวน 3 ท�าน เพ�อตรวจสอบความเหมาะสม หาค�าความเท�ยงตรงเชงเน�อหา (Content validity) ตรวจสอบภาษาท�ใช�และการประเมนท�ถกต�อง และนำมาหาค�าดชนความสอดคล�องของเคร�องมอ (IOC) และนำข�อมลท�ได�รวบรวมจากความคดเหนของผ�เช�ยวชาญมาคำนวณ แล�วเลอกค�าดชนความสอดคล�องต�งแต� 0.67 ข�นไป 4) ผ�วจยสร�างแบบสอบถามความพงพอใจ โดยสอบถามความคดเหนความสนใจ ความชอบ และความคดเหน ของนกเรยน ซ�งมลกษณะเปนแบบสอบถามมาตราส�วนประมาณค�า

(Rating scale) 5 ระดบ ตามวธของลเครท (Likert) หลงจากน�น นำแบบสอบถาม ความพงพอใจไปให�ผ�เช�ยวชาญ จำนวน 3 ท�าน เพ�อตรวจสอบความเหมาะสม เพ�อหาค�าความเท�ยงตรงเชงเน�อหา (Content validity) ตรวจสอบภาษาท�ใช�และการประเมนท�ถกต�อง และนำมาหาค�าดชนความสอดคล�องของเคร�องมอ (IOC) และนำข�อมลท�ได�รวบรวมจากความคดเหนของผ�เช�ยวชาญมาคำนวณ แล�วเลอกค�าดชนความสอดคล�องต�งแต� 0.67 ข�นไป 3. การพฒนาหนงสอดจทลภาษามลาย 1) ผ�วจยสร�างหนงสอดจทลภาษามลาย ตามท�ได�ออกแบบไว�

Figure 2 The digital books in Malay language on the topic of verb construction หนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างค�ากรยา

2) นำหนงสอดจทลภาษามลายท�ได�พฒนา นำไปเสนอต�อผ�เช�ยวชาญ จำนวน 5 ท�าน โดยแยกการประเมนออกเปน สองด�าน ประกอบด�วย ด�านคณภาพของเน�อหาภาษามลาย จำนวน 3 ท�าน และด�านประเมนคณภาพการออกแบบส�อ (หนงสอดจทล) จำนวน 2 ท�าน 3) นำผลการประเมนมาวเคราะห ผ�วจยนำคะแนนท�ได�จากแบบประเมนด�านเน�อหา และด�านการออกแบบส�อ ในแต�ละข�อนำมาหาค�าเฉล�ย โดยเกณฑการยอมรบคณภาพอย�ท�ค�าเฉล�ย 3.50 ข�นไป ซ�งอย�ในระดบด ถ�าข�อใดได�คะแนนเฉล�ยต�ำกว�า 3.50 ให�นำไปปรบปรงแก�ไข ให�ถกต�องเหมาะสมและ มความสมบรณย�งข�น 4. การนำไปใช�/การดำเนนการ 1) ประสานนกศกษาท�เปนกล�มเปาหมายเพ�อทำการทดลองใช�ส�อนวตกรรมหนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยา โดยทำการทดลองแบบออนไลนผ�านโปรแกรม google meet 2) ทำการสอนโดยใช�หนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยา โดยใช�เวลา 3 สปดาหๆ ละ 3 ช�วโมง 3) ทำการตดตามและแก�ไขตามความเหมาะสม

5. การประเมนผลเพ�อหาคณภาพและประเมนความพงพอใจ 1) นำหนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยา จากการทดลองเพ�อนำมาประเมนประสทธภาพ โดยนำคะแนนท�ได�จากการทดสอบก�อนเรยน ทำแบบทดสอบย�อย และคะแนนทดสอบหลงเรยน มาคำนวณหาค�าประสทธภาพของบทเรยน ตามสตร E

1/E

2 (Brahmawong, 2013, p. 10) เกณฑ

ประสทธภาพท�กำหนดไว� คอ 80/80 และหาค�าดชนประสทธผล (Effectiveness Index: E.I) 2) หลงการทดลองเพ�อหาประสทธภาพ ให�กล�ม เปาหมายในการทดลองประเมนความพงพอใจท�มต�อการเรยนด�วยหนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยา กลมเปาหมายในการวจย กล�มเปาหมายในการวจยในคร�งน� คอ นกศกษาหลกสตรครศาสตรบณฑต สาขาการสอนภาษามลาย ช�นปท� 2-4 ภาคเรยนท� 2 ปการศกษา 2563 มหาวทยาลยราชภฏยะลา จำนวน 32 คน ท�ได�มาโดยการเลอกแบบเจาะจง (Purposive sampling)

49

เคร�องมอท�ใช�ในการวจย เคร�องมอท�ใช�ในการวจยในคร�งน� ประกอบด�วย 1) แบบประเมนคณภาพของหนงสอดจทล แบ�งออกเปน 2 ด�าน คอ ด�านเน�อหาภาษามลาย และด�านการออกแบบส�อ 2) แบบทดสอบวดผลสมฤทธ�ทางการเรยน ก�อนเรยนและหลงเรยน เปนข�อสอบปรนย แบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก จำนวน 40 ข�อ และ 3) แบบสอบถามความพงพอใจของผ�เรยนท�มต�อหนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยา การเกบรวบรวมข�อมล การเกบรวบรวมข�อมล โดยทดลองกบกล�มตวอย�างแบบออนไลนโดยใช�โปรแกรม google meet ให�ผ�เรยนเรยนร�ตามบทเรยน และทำแบบทดสอบย�อยแต�ละบทให�ครบทกบท เม�อเรยนเสรจแล�ว ให�ผ�เรยนทำแบบทดสอบหลงเรยน และแสดงความคดเหนต�อบทเรยน หลงจากน�นผ�วจยเกบข�อมลเชงปรมาณจากการทำแบบฝกหดและแบบทดสอบหลงเรยน หลงจากเรยนและทำแบบทดสอบให�นกศกษาประเมนความพงพอใจท�มต�อการเรยนโดยใช�หนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยา การวเคราะหข�อมล การวเคราะหข�อมล แบ�งออกเปน 3 ตอน คอ 1) การวเคราะห ข�อมลในการหาคณภาพของส�อด�านเน�อหาภาษามลาย และด�านออกแบบส�อ โดยหาค�าเฉล�ย และความเบ�ยงเบนมาตรฐานของความคดเหนของผ�เช�ยวชาญด�วยสตรหาค�าเฉล�ย (X

_) และ

ความเบ�ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) โดยผ�วจยกำหนดให�คะแนนเกณฑการประเมนคณภาพบทเรยนอย�ระดบดข�นไป 2) การหา

ประสทธภาพของส�อ โดยใช�สตรการหาค�าประสทธภาพ E1/E

2

(Brahmawong, 2013, pp. 7-10) คอการหาค�าประสทธภาพของพฤตกรรมต�อเน�อง (กระบวนการ): E

1 และค�าประสทธภาพ

ของพฤตกรรมสดท�าย (ผลลพธ): E2 หลงจากน�น วเคราะหค�า

ดชนประสทธผล (Effectiveness Index: E.I) และ 3) การวเคราะหข�อมลความพงพอใจต�อการเรยนด�วยหนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยา เปนการให�คะแนนการตอบแบบประเมนความพงพอใจ โดยหาค�าเฉล�ย และความเบ�ยงเบนมาตรฐาน ด�วยสตรหาค�าเฉล�ย (X

_) และความเบ�ยง

เบนมาตรฐาน (S.D.)

ผลก�รวจย(Results) จากการศกษาผลการพฒนานวตกรรมหนงสอดจทล ภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยา สำหรบนกศกษาสาขาการสอนภาษามลาย มหาวทยาลยราชภฏยะลา โดยการนำไปประเมนประสทธภาพของส�อกบผ�เช�ยวชาญและทดลองกบ กล�มตวอย�าง ข�อค�นพบจากการวจยสรปได�ว�า ส�อท�ได�พฒนา มคณภาพด�านเน�อหาและเทคนคการผลตส�ออย�ในระดบด ประสทธภาพตามเกณฑท�กำหนดไว� คอ 80/80 และความพงพอใจ ของผ�เรยนต�อส�ออย�ในระดบมาก โดยพจารณาจากผลการวจย ดงน� 1. คณภาพของหนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยา โดยได�ประเมน 2 ด�าน คอ ด�านเน�อหาภาษามลาย และด�านเทคนคการผลตส�อ 1.1 คณภาพด�านเน�อหาภาษามลาย

Table 2 Result of assessment of the quality of digital book by experts in Malay language ผลการประเมนคณภาพหนงสอดจทลภาษามลาย โดยผ�เช�ยวชาญภาษามลาย

รายการประเมน X_

S.D. ระดบคณภาพ

1. ด�านลกษณะรปเล�ม

1.1 หน�าปกสวยงาม น�าอ�าน 5.00 0.00 ดมาก

1.2 การจดหน�าสวยงาม อ�านได�สะดวก 4.67 0.58 ดมาก

1.3 ภาพประกอบมความสมพนธกบเน�อหาในแต�ละบท 4.67 0.58 ดมาก

1.4 ภาพประกอบช�วยให�เข�าใจเน�อหาสาระเพ�มข�น 4.33 0.58 ด

1.5 ภาพประกอบมความเหมาะสมกบผ�อ�าน 4.33 0.58 ด

ผลรวมด�านลกษณะรปเล�ม 4.60 1.00 ดมาก

2. การใช�ภาษา

2.1 ภาษามความเหมาะสมกบวยและระดบของผ�เรยน 4.67 0.58 ดมาก

2.2 ภาษาท�ใช�มความเหมาะสมกบผ�อ�าน 4.00 0.00 ด



50



2.3 ภาษาท�ใช�อธบายส�อความหมายเข�าใจได�ง�าย 4.00 0.00 ด

2.4 ภาษาท�ใช�ถกต�อง ชดเจน 3.67 0.58 ด

ผลรวมการใช�ภาษา 4.08 1.15 ด

3. เน�อเร�อง สาระ และการนำเสนอ

3.1 เน�อหามความถกต�องตามหลกวชาและทนสมย 5.00 0.58 ดมาก

3.2 เน�อหามความสมพนธกบช�อเร�อง 5.00 0.58 ดมาก

3.3 เน�อหาในแต�ละเล�มมความต�อเน�องกนและมลำดบการน�าเสนอท�เหมาะสม 5.00 0.58 ดมาก

3.4 การบรรยายเน�อหาทำให�ผ�เรยนเข�าใจได�ง�ายข�น 4.50 0.58 ด

3.5 การอธบายเน�อหามความชดเจน 4.50 0.58 ด

3.6 ความยาวของเน�อหามความเหมาะสม 4.50 0.58 ด

3.7 เน�อหามความถกต�องและสมบรณ 4.00 0.58 ด

ผลรวมด�านเน�อเร�อง สาระ และการนำเสนอ 4.64 0.25 ดมาก

ผลรวมท�ง 3 ด�าน 4.44 0.04 ด

Table 2 Result of assessment of the quality of digital book by experts in Malay language (cont.) ผลการประเมนคณภาพหนงสอดจทลภาษามลาย โดยผ�เช�ยวชาญภาษามลาย

จาก Teble 2 พบว�า ผลการประเมนคณภาพของหนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยา เม�อพจารณารายด�านพบว�า ด�านลกษณะรปเล�ม อย�ในระดบดมาก (X

_=4.60) ด�าน

การใช�ภาษาอย�ในระดบด (X_=4.08) และด�านเน�อเร�อง สาระ

และการนำเสนอ อย�ในระดบดมาก (X_=4.64) ซ�งคณภาพโดย

ภาพรวมอย�ในระดบด (X_=4.44) จากผลการประเมนสามารถ

สงเกตได�ว�า ด�านการใช�ภาษาแม�ว�าค�าเฉล�ยอย�ในระดบด แต�มบางข�อท�ต�องมการปรบปรงและแก�ไข โดยเฉพาะภาษาท�ใช�ให�มความถกต�อง ชดเจน และแก�ไขตามคำแนะนำของผ�เช�ยวชาญ เพ�อให�ส�อมคณภาพมากข�น 1.2 คณภาพด�านเทคนคการผลตส�อ

Table 3 Result of assessment of the quality of digital book by experts in media production techniques ผลการประเมนคณภาพหนงสอดจทลภาษามลาย โดยผ�เช�ยวชาญด�านเทคนคการผลตส�อ



1. การออกแบบหน�าปก สวยงาม ดงดด น�าสนใจ 5.00 0.00 ดมาก

2. ปมแสดงรายการต�างๆ ส�อความหมายได�ชดเจน 4.50 0.71 ด

3. ภาพประกอบเน�อหามความเหมาะสมและน�าสนใจ 4.50 0.71 ด

4. ภาพประกอบมความชดเจน 4.50 0.71 ด

5. การเช�อมโยงลงคในบทเรยนมความถกต�องตามเน�อหาและเลขหน�า 4.50 0.71 ด

6. ตวอกษรมความเปนระเบยบ 4.50 0.71 ด

7. การออกแบบและการจดระเบยบรปเล�มมความเหมาะสม 4.50 0.71 ด

8. ปมเปดปดและการย�อนกลบ มความถกต�องและง�ายต�อการเข�าถง 4.50 0.71 ด

51

Table 3 Result of assessment of the quality of digital book by experts in media production techniques (cont.) ผลการประเมนคณภาพหนงสอดจทลภาษามลาย โดยผ�เช�ยวชาญด�านเทคนคการผลตส�อ



9. การเข�าศกษาเน�อหามความสะดวก รวดเรว 4.00 0.00 ด

10. สพ�นหลงกบตวอกษรมความเหมาะสม อ�านง�าย สบายตา 4.00 1.41 ด

11. การจดเรยงหนงสอเหมาะสม ง�ายต�อการเข�าถง 4.00 0.00 ด

12. ลกษณะ ขนาด สของตวอกษรชดเจนเหมาะสมกบผ�เรยน 3.00 1.41 พอใช�

รวม 4.29 0.47 ด

จาก Table 3 พบว�า ผลการประเมนคณภาพของหนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยา เม�อพจารณาข�อท�มคณภาพมากท�สด พบว�า การออกแบบหน�าปก สวยงาม ดงดด น�าสนใจ อย�ในระดบ ดมาก (X

_=5.00) และข�อท�มคณภาพท�

ต�ำท�สด พบว�า ลกษณะ ขนาด สของตวอกษรชดเจนเหมาะสม กบผ�เรยน อย�ในระดบพอใช� (X

_=3.00) ซ�งผ�วจยได�มการแก�ไข

ขนาด สของตวอกษร ตามคำแนะนำของผ�เช�ยวชาญ เพ�อให�

ชดเจนและเหมาะสมกบผ�เรยนมากข�น ซ�งผลการประเมนโดยภาพรวมอย�ในระดบด (X

_=4.29) สามารถนำไปใช�กบกล�ม

ทดลองเพ�อประเมนประสทธภาพของส�อต�อไป 2. ผลการทดลองหาประสทธภาพหนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยา ตามเกณฑ 80/80 และค�าดชนประสทธผล

Table 4 Result of assessment of the efficacy of digital book of Malay language on the topic verb construction within the criterion 80/80 (n=32) ผลการประเมนประสทธภาพของหนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยา ตามเกณฑ 80/80

เลมท� E1

การแปลผล E2

การแปลผล

1. การสร�างคำภาษามลาย 86.88 สงกว�าเกณฑ 85.94 สงกว�าเกณฑ

2. รปลกษณคำกรยา 87.19 สงกว�าเกณฑ 88.54 สงกว�าเกณฑ

3. คำกรยา 85.94 สงกว�าเกณฑ 80.21 สงกว�าเกณฑ

4. ชนดคำกรยา 81.88 สงกว�าเกณฑ 80.21 สงกว�าเกณฑ

5. การสร�างคำกรยาด�วยหน�วยคำเตม awalan 75.00 ต��ากว�าเกณฑ 80.21 สงกว�าเกณฑ

6. การสร�างคำกรยาด�วยหน�วยคำเตม akhiran 73.13 ต��ากว�าเกณฑ 78.65 ต��ากว�าเกณฑ

7. การสร�างคำกรยาด�วยหน�วยคำเตม apitan 73.75 ต��ากว�าเกณฑ 71.35 ต��ากว�าเกณฑ

8. คำกรยาท�ใช�ในชวตประจำวน 87.81 สงกว�าเกณฑ 89.58 สงกว�าเกณฑ

ค�าเฉล�ย 81.45 สงกว�าเกณฑ 81.84 สงกว�าเกณฑ

จาก Table 4 ผลการวเคราะห พบว�า หนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยา มประสทธภาพ E

1/E

2 เท�ากบ

81.45/81.84 ผลการเรยนระหว�างเรยนคดเปนร�อยละ 81.45 และผลทดสอบหลงเรยนคดเปนร�อยละ 81.84 แสดงว�าส�อ

ดงกล�าวมประสทธภาพสงกว�าเกณฑท�กำหนดไว� คอ 80/80 ดงน�น ส�อดงกล�าวสามารถนำไปใช�กบนกศกษาการสอนภาษามลายได�



52

Table 5 The effectiveness results of digital book of Malay language on the topic verb construction ผลการหาค�าดชนประสทธผลของหนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยา

ผลคณของจำนวนผ�เรยน กบคะแนนเตม

ผลรวมของ คะแนนหลงเรยน

ผลรวมของ คะแนนกอนเรยน

E.I.

32*40 1031 722 0.5537

จาก Table 5 พบว�า ค�าประสทธผลของหนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยา มค�าดชนประสทธผล เท�ากบ 0.5537 ซ�งแสดงให�เหนว�า ผ�เรยนมความร�เพ�มข�นเท�ากบ

0.5537 หรอคดเปนร�อยละ 55.37 3. ผลความพงพอใจของผ�เรยนต�อหนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยา

Table 6 Results of satisfaction on digital books of Malay language on verb construction (n=32) ผลความพงพอใจของผ�ต�อหนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยา


S.D. ความพงพอใจ

1. ฉนชอบและสนกเม�อได�เรยนด�วยหนงสอดจทล 4.72 0.51444 มากท�สด

2. ฉนกระตอรอร�นและสนใจเม�อได�เรยนด�วยหนงสอดจทล 4.56 0.658478 มากท�สด

3. ส�อหนงสอดจทลทำให�ฉนเกดการเรยนร�ด�วยตนเอง 4.56 0.609175 มากท�สด

4. กจกรรมและแบบทดสอบช�วยให�ฉนร�พฒนาการของตนเองมากย�งข�น 4.41 0.605154 มาก

5. ส�อหนงสอดจทลช�วยให�ฉนสามารถทบทวนบทเรยนได�ตลอดเวลา 4.41 0.784991 มาก

6. ฉนเข�าใจเน�อหามากย�งข�นเม�อได�เรยนด�วยหนงสอดจทล 4.38 0.695971 มาก

7. ฉนได�นำความร�ไปใช�ในการเตรยมสอบและในชวตประจำวน 4.31 0.768013 มาก

8. ฉนชอบท�จะให�อาจารยจดกจกรรมแบบน�ในทกๆ เร�องท�ต�องเรยนในรายวชา ไวยากรณภาษามลาย

4.31 0.726184 มาก

9. ฉนเรยนด�วยหนงสอดจทลช�วยให�มความร�ด�านไวยากรณภาษามลายมากย�งข�น 4.13 0.780625 มาก

10. ฉนได�มส�วนร�วมในการเรยนร�และทำกจกรรมครบทกเล�ม 4.03 0.769918 มาก

รวม 4.38 0.689248 มาก

จาก Table 6 แสดงให�เหนว�า การเรยนด�วยหนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยา ทำให�ผ�เรยนมความพงพอใจโดยรวมอย�ในระดบมาก (X

_=4.38) เม�อพจารณาสองอนดบแรก

ท�ผ�เรยนมความพงพอใจมากท�สด พบว�า ฉนชอบและสนกเม�อได�เรยนด�วยหนงสอดจทล มความพงพอใจอย�ในระดบมากท�สด (X_=4.72) รองลงมาคอ ฉนกระตอรอร�นและสนใจเม�อได�เรยน

ด�วยหนงสอดจทล และส�อหนงสอดจทล ทำให�ฉนเกดการเรยนร� ด�วยตนเอง มความพงพอใจอย�ในระดบมากท�สด (X

_=4.56) และ

ความพงพอใจน�อยท�สด คอ ฉนได�มส�วนร�วมในการเรยนร�และ ทำกจกรรมครบทกเล�ม อย�ในระดบมาก (X

_=4.03)

อภปร�ยผล(Discussions) การวจยเร�องการพฒนาหนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยา สำหรบนกศกษาสาขาการสอนภาษามลาย มหาวทยาลยราชภฏยะลา จากผลการวจยสามารถนำมาอภปรายผล ดงน� 1. ผลการพฒนาหนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยา สำหรบนกศกษาสาขาการสอนภาษามลาย มหาวทยาลยราชภฏยะลาท�ได�พฒนาออกมาเปน 2 ด�าน เพ�อหาคณภาพของส�อ 1) การประเมนคณภาพด�านเน�อหา ภาษามลาย ประเมนโดยผ�เช�ยวชาญท�มความร�และเช�ยวชาญด�านภาษามลาย จะเหนได�ว�า ผลการประเมนคณภาพด�าน

53

เน�อหาภาษามลายในด�านลกษณะรปเล�มมความสวยงาม น�าอ�าน ภาพประกอบมความสมพนธกบเน�อหาและมความเหมาะสมกบผ�อ�านช�วยให�ผ�เรยนเข�าใจเน�อหาสาระเพ�มข�น ด�านการใช�ภาษามท�มความเหมาะสมกบผ�อ�าน และระดบของผ�เรยน และด�านการ นำเสนอในแต�ละเล�มมความต�อเน�องกน เน�อหามความถกต�องตามหลกวชา ซ�งสรปความคดเหนของผ�เช�ยวชาญรวมทกด�านอย�ในระดบด 2) การประเมนคณภาพด�านการออกแบบและเทคนคการผลตส�อ ประเมนโดยผ�เช�ยวชาญท�มความร�และเช�ยวชาญด�านเทคโนโลยการศกษา จะเหนได�ว�า การออกแบบหน�าปก สวยงาม ดงดด น�าสนใจ ภาพประกอบมความชดเจน การออกแบบ และการจดระเบยบรปเล�มมความเหมาะสม มการเช�อมโยงลงค ในบทเรยนมความถกต�องตามเน�อหาและเลขหน�า ง�ายต�อ การเข�าถง ซ�งสรปความคดเหนของผ�เช�ยวชาญรวมทกด�านอย�ในระดบด ซ�งการวจยและพฒนาดงกล�าว ผ�วจยได�ใช�หลกการ พฒนาส�อการเรยนการสอน ADDIE Model ซ�งเปนกระบวนการ พฒนาส�อการเรยนการสอนท�เปนท�ยอมรบเพ�อใช�ในการออกแบบและพฒนาส�อท�มคณภาพ โดยมข�นตอนท�งหมด 5 ต�งแต�ข�นตอนการวเคราะห การออกแบบ การพฒนา การนำไปใช� และการประเมนผล (Kurt, 2018) ในส�วนของการพฒนาหนงสอดจทลภาษามลาย ซ�งสอดคล�องกบงานวจย Soidoksun et al. (2010) เร�องการพฒนาโปรแกรมสอนภาษาองกฤษสำหรบเยาวชนผ�พการทางสายตา และ Waenasae et al. (2020) เร�องผลการใช�เทคโนโลยความเปนจรงเสรมในการพฒนาผลสมฤทธ�ทางการเรยนเร�อง การอ�านออกเสยงพยญชนะภาษาอาหรบของนกเรยนช�นประถมศกษาปท� 3 ท�ใช�หลกการพฒนาส�อการเรยนการสอน ADDIE Model เช�นเดยวกน 2. ผลการประเมนประสทธภาพส�อท� ได� พฒนาข�น มประสทธภาพ E

1/E

2 เท�ากบ 81.45/81.84 เปนไปตามเกณฑ

ท�กำหนดไว� คอ 80/80 แสดงให�เหนว�า หนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยา ท�พฒนาสามารถนำไปใช�ในการเรยนการสอนได�จรง อย�างมประสทธภาพ สอดคล�องกบแนวคดการ พฒนานวตกรรมของ Brahmawong (2013, pp. 7-20) ท�กำหนด E

1 เปนประสทธภาพของกระบวนการ และ E

2 เปน

ประสทธภาพของผลลพธ ค�าความคลาดเคล�อนของ E1 และ

E2 มค�าต�ำหรอสงจากเกณฑได�เท�ากบ ±2.5 ให�ถอว�าเปนไป

ตามเกณฑ คอ มค�าต�ำกว�าเกณฑไม�เกน 2.5 และสงกว�าท�ต�งไว� ไม�เกน 2.5 ดงน�น ค�าเฉล�ย 81.45/81.84 จงเปนไปตามเกณฑ นอกจากน�น ยงสอดคล�องกบงานวจยของ Mueangkaew and Aphiratvoradej (2018, p. 18) ท�ได�พฒนาหนงสออเลกทรอนกส (E-book) รายวชาภาษาและวฒนธรรมเพ�อนบ�าน (ภาษาจน) สำหรบนสตช�นปท� 1 มหาวทยาลยราชภฏบ�านสมเดจเจ�าพระยา พบว�า ส�อดงกล�าว มประสทธภาพ ตามเกณฑ E

1/E

2

เท�ากบ 81.38/82.50 เปนไปตามสมมตฐานท�ผ�วจยต�งไว� คอ 80/80 และงานวจยของ Doungjino and Pattanasith

(2020, p. 1) ผลการวจยพบว�า คณภาพเวบฝกอบรม เร�อง การสอนภาษาไทยโดยใช�นทานเปนส�อมคณภาพในระดบ มากท�สดและมประสทธภาพ E

1/E

2 เท�ากบ 81.81/84.44

3. ผลการประเมนความพงพอใจท�มต�อการเรยนด�วยหนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยา พบว�า ผ�เรยน มความพงพอใจโดยรวมอย�ในระดบมาก (X

_=4.38) เม�อพจารณา

ในแต�ละด�าน พบว�า ผ�เรยนมความพงพอใจมากท�สด คอ ฉนชอบและสนกเม�อได�เรยนด�วยหนงสอดจทล มความพงพอใจอย�ในระดบมากท�สด (X

_= 4.72) รองลงมาคอ ส�อหนงสอดจทล

ทำให�ฉนเกดการเรยนร�ด�วยตนเอง มความพงพอใจอย�ในระดบมากท�สด (X

_=4.56) ซ�งสอดคล�องกบ Waenasae et al.

(2020, p. 23) ผลการประเมนพงพอใจของผ�เรยนท�มต�อบทเรยน เทคโนโลยความเปนจรงเสรม เร�องการออกเสยงพยญชนะภาษาอาหรบ มความพงพอใจในประเดนเน�อหาสามารถช�วยให�นกเรยนเข�าใจในวธการอ�านออกเสยงของผ�เรยนเรวข�น ช�วยให� นกเรยนทบทวนเน�อหาได�ด�วยตนเองโดยมค�าเฉล�ยมากท�สด และยงสอดคล�องกบงานวจยของ Mueangkaew and Aphirat-voradej (2018, p. 18) ผลการประเมนความพงพอใจของนสตหลงการใช�หนงสออเลกทรอนกส อย�ในระดบด ค�าคะแนนเฉล�ย (X_=4.29) โดยผ�เรยนมความเหนว�าหนงสออเลกทรอนกสช�วย

ให�ผ�เรยนมความร�เก�ยวกบภาษาจน เกดการเรยนร�ด�วยตนเอง และเน�อหาในหนงสออเลกทรอนกสเปนประโยชนและนำไปประยกตใช�ได�จรงในชวตประจำวน ท�งน�ผลการวจยยงสอดคล�องกบทฤษฎการเช�อมโยงของธอรนไดค (Thorndike’s connec-tionism) ได�อธบายกฎแห�งผลท�พงพอใจ (Law of effect) ว�าเม�อบคคลได�รบผลจากการเรยนร�ท�พงพอใจจะทำให�อยากจะเรยนร�ต�อไป และสนกเม�อได�เรยนด�วยส�อท�ตวเองช�นชอบ แต�ถ�าได�รบผลท�ไม�พงพอใจกจะไม�อยากเรยนร�

ขอเสนำอแนำะ(Recommendations) ข�อเสนอแนะในการนำผลวจยไปใช� 1. ครผ�สอนท�จะนำหนงสอดจทลภาษามลายมาใช�ในการสอนควรทำความเข�าใจวธการใช� และระดบของผ�เรยน เพ�อให�เกดประโยชนต�อผ�เรยนมากท�สด 2. ผ�ใช�หนงสอดจทลภาษามลายควรเตรยมอปกรณท�มความพร�อมในการใช�งาน เช�นระบบอนเทอรเนตท�เสถยร คอมพวเตอร โน�ตบ�ก หรอเคร�องโทรศพทท�ทนสมย เพ�อให�เกดประสทธภาพมากท�สด ข�อเสนอแนะในการวจยคร�งตอไป 1. ควรมการวจยเพ�อเปรยบเทยบผลสมฤทธ�ทางการเรยนโดยใช�หนงสอดจทลภาษามลาย เร�อง การสร�างคำกรยากบการสอน แบบปกต เพ�อต�อยอดในการทำวจยให�เกดประสทธภาพมากข�น 2. ควรมการวจยและพฒนาหนงสอดจทลด�านอ�นๆ เช�น ทกษะการฟง พด อ�าน และเขยน



54

กตตกรรมประก�ศ(Acknowledgegements) บทความน�เปนส�วนหน�งของงานวจย เร�อง การพฒนานวตกรรมหนงสอดจทลเสรมทกษะภาษามลายเพ�อเพ�ม ผลสมฤทธ�ทางการเรยนสำหรบผ�เรยนในพ�นท�สามจงหวดชายแดนภาคใต� ซ� ง ได� รบทนสนบสนนการวจ ยจาก คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏยะลา

เอกส�รอ�งอง(References)Abdulsata,S.,Piyawasan,S.,Tohlong,A.,Tohlong,S.,Tekhea,I.,& Samae,R.(2013).Developmentofmultilingualreadingpromoting bookseriesforbeginnerstodevelopcommunicationskillsinthe threesouthernborderprovincesofThailand.AL-NUR, 15(2), 1-12.Brahmawong,C.(2013).Developmenttestingofmediaandinstructional package.Silpakorn Education Research Journal, 5(1),7-19.Doungjino,T.,&Pattanasith,S.(2020).Thedevelopmentofweb-based Thaiteachingtrainingcoursebyusingtalesforteachersof officeofthebasiceducationcommission.Journal of Information and Learning, 31(3), 1-10.Kurt,S.(2018,December16).ADDIE model: Instructional design. Edecational Technology.https://educationaltechnology.net/ the-addie-model-instructional-design/Masae,A.,Baleh,S.,&Tamphu,S.(2020).ThedevelopmentofMalay lessonsfortravelersinThai-MOOCofMalaylanguagefor communicationcourse,YalaRajabhatUniversity.Journal of Yala Rajabhat University, 16(2),258-266.Mueangkaew,S.,&Aphiratvoradej,K.(2018).Developmentofelectronic book(E-book)onneighboringcountrieslanguageandculture courseforfirstyearstudentsinBansomdejchaoprayaRajabhat University.CMU Journal of Education, 2(1), 18-32.

Nakornthap,T.(1994).Phra rat damrat phra bat somdet phrachaoyuhua waduai phasa Thai læ khwamsamkhan khong nangsư [HisMajestytheKing'sspeechonThailanguageandthe importanceofbooks].Retrievedfromhttp://bangkokideaeasy.com/ informations/attt/index.php?NationalPark&NationalStatisticalOffice.(2019,April3).Phon samruat kan ʻan Khon Thai pi hoksipʻet phœm khưn chalia pætsip nathi/ wan ʻan mak sut nai klum wairun naho wong dektamkwa hok khuap ʻan phan thang mư thư phœm khưn sam thao[Theresults oftheThaireadingsurveyin2018increasedbyanaverageof 80minutes/day,themostreadamongteenagers.Worryingly, childrenunder6yearsoldread3timesmoreviamobilephones]. Thaipost.https://www.thaipost.net/main/detail/32902Poolwong,W.(2019,April19).Phon samruat chi Khon Thai ʻan nangsư wan la pætsip nathi nangsư lem mai tai ! tæ ʻan phan ʻonlai mak khưn[SurveyresultsshowthatThaipeopleread80minutes aday,thebookdoesn'tdie!butreadmoreonline].POSITIONING. https://positioningmag.com/1223380Srisaat,B.(2010). Preliminary Research (8thed.).Suwiriyasarn.Waenasae,R.,Napapongs,W.,Kaosaiyaporn,O.,&Tehhae,I.(2020). Effectsofusingaugmentedrealityforimprovinglearning achievementonArabicconsonantpronunciationofgrade3students. Journal of Information and Learning, 31(3), 11-21.Wayo,W.,Charoennukul,A.,Kankaynat,Ch.,&Konyai,J.(2020).Online learningundertheCOVID-19epidemic:conceptsandapplications ofteachingandlearningmanagement.Regional Health Promotion Center 9 Journal, 14(34), 285-298.Soidoksun,N.,Ingard,A.,Khusuponcharoen,S.,&Tengwiradec,R. (2010).DevelopmentofEnglishteachingprogramforvisually handicappedchildren.Journal of King Mongkut's University of Technology North Bangkok, 20(3), 581-590.

55

DevelopmentofLearningManagementofEuropeanLanguages andCulturesinaMulticulturalSociety:ACaseStudyofCross-cultural Communication Course at Prince of Songkla University, Pattani Campus

การพฒนาการจดการเรยนรภาษาและวฒนธรรมยโรปในสงคมพหวฒนธรรม: กรณศกษารายวชาการสอสารขามวฒนธรรม มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

ParilakKlinchangปรลกษณ กลนชาง

Languages Program (German Language), Faculty of Humanities and Social Sciences, Prince of Songkla Universityส�ข�ภ�ษ�ยโรป (แขนงวช�ภ�ษ�เยอรมน) คณะมนษยศ�สตรและสงคมศ�สตร มห�วทย�ลยสงขล�นครนทร

Corresponding author: [email protected]

Received July 23, 2021 Revised December 21, 2021 Accepted January 26, 2022 Published April 18, 2022

Abstract The purposes of this research were 1) to study the approaches for the development of European language and cultural learning management, focusing on German and French, in multicultural society, and 2) to study learning outcomes and learners' satisfaction toward learning management in cross-cultural communication course. The sample used in this research were 15 European Languages Program students enrolled in a cross-cultural communication course during the academic years 1/2019, 3/2019 and 1/2020 at Prince of Songkla University, Pattani campus. The research instruments consisted of a learning management plan, group conversation, participant observation, achievement interview, field-based learning tests and satisfaction questionnaire and assessment of learning achievement. The results of the research showed that 1) guidelines for developing learning management were as follows: 1.1) integrating learning by integrating of dynamic learning styles and a variety of combinations according to learners’ needs, 1.2) organizing extra-curricular activities or extra-field activities for hands-on interactions with native speakers, 1.3) creating a relaxed, equal, fair and democratic learning environment, 1.4) linking the European language to the local environment, 1.5) giving learners an opportunity to transfer knowledge to others, 1.6) developing and applying technology for knowledge transfer, and 1.7) cooperating with organizations and financial support. 2) The learning outcomes were gaining cross-cultural communication skills and understanding of oneself and others in a multicultural society with different religions. The results of the evaluation of the achievement of learning management in all areas were at the highest level in all aspects. The students' satisfaction toward learning management was at a very good level in all three semesters.

Keywords: Learning management, European language and culture, Multicultural society, Cross-cultural competencies, Pattani

บทคดยอ การวจยน�มวตถประสงค 1) เพ�อศกษาแนวทางพฒนาการจดการเรยนร�ภาษาและวฒนธรรมยโรป (เยอรมนและฝร�งเศส) ในสงคมพหวฒนธรรม 2) เพ�อศกษาผลลพธการเรยนร�และความพงพอใจต�อการจดการเรยนร�รายวชาการส�อสารข�ามวฒนธรรม กล�มตวอย�างท�ใช�ในการวจยคร�งน� คอ นกศกษาท�ลงทะเบยนรายวชาการส�อสารข�ามวฒนธรรมสาขาภาษายโรป จำนวนท�งหมด 15 คน ในปการศกษา 1-2562, 3-2562 และ 1-2563 มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน เคร�องมอท�ใช�ในการวจยประกอบด�วยแผนการจดการเรยนร� การสนทนากล�ม การสงเกตแบบมส�วนร�วม การสมภาษณวดผลสมฤทธ�ทางการเรยน การทดสอบปฏบตการภาคสนาม แบบประเมนความพงพอใจ และการประเมนทวนสอบผลสมฤทธ�การเรยนร� ผลการวจยพบว�า 1) แนวทางพฒนาการจดการเรยนร� ประกอบด�วย 1.1) การบรณาการการเรยนร�โดยการปรบเปล�ยนผสานรปแบบของ การเรยนร�แบบพลวตและการผสมผสานความหลากหลายตามความต�องการของผ�เรยน 1.2) การมกจกรรมเสรมหลกสตรหรอกจกรรมเสรม ภาคสนามในการลงมอปฏบตจรงร�วมกบเจ�าของภาษา 1.3) การสร�างบรรยากาศการเรยนร�ท�มความผ�อนคลาย เสมอภาค ยตธรรม เปนประชาธปไตย 1.4) การเช�อมโยงภาษายโรปกบส�งรอบตวภายในท�องถ�น 1.5) การเปดโอกาสให�ผ�เรยนได�เปนผ�ถ�ายทอดความร�ให�ผ�อ�น 1.6) การพฒนาปรบใช�เทคโนโลยเพ�อการถ�ายทอดองคความร� 1.7) การสร�างความร�วมมอกบองคกรต�างๆ และการได�รบการสนบสนนทางด�านงบประมาณ 2) ผลลพธการเรยนร� คอ การเพ�มทกษะการส�อสารข�ามวฒนธรรมและความเข�าใจตนเองและผ�อ�นในสงคมพหวฒนธรรมท�มความต�างศาสนา ผลการประเมน ผลสมฤทธ�จากการจดการเรยนร�อย�ในระดบมากท�สดทกด�าน ความพงพอใจของผ�เรยนในการจดการเรยนร�อย�ในระดบดมากท�สดท�งสามภาคการศกษา

คำสำคญ: การจดการเรยนร�, ภาษาและวฒนธรรมยโรป, สงคมพหวฒนธรรม, สมรรถนะข�ามวฒนธรรม, ปตตาน



56

บทนำำ�(Introduction) ปจจบนสงคมโลกมความเปนพลวต เปล�ยนแปลงตลอดเวลา บทบาทการทำงานของมนษยในยคน�มการปรบเปล�ยนได�ตลอดเวลาด�วยเช�นกน การจดการเรยนการสอนสมยใหม�จงต�องมการปรบเปล�ยนตามความเปล�ยนแปลงของสงคมโลกเพ�อเพ�มสมรรถนะในด�านต�างๆ ให�ผ�เรยน รวมท�งเพ�มทกษะการทำงานข�ามวฒนธรรมซ�งทวความสำคญมากข�นด�วย ประเดนท�น�าสนใจ คอ การจดการเรยนการสอนแบบใดท�สามารถนำมาประยกตใช�ได�สภาวการณท�เตมไปด�วยความเปล�ยนแปลงเช�นน� โดยเฉพาะการจดการเรยนร�ภาษาและวฒนธรรมต�างประเทศในสงคมท�มความหลากหลายทางวฒนธรรมอย�างสงคมชายแดนใต� ในกรณน�ผ�วจยศกษากรณของการจดการเรยนร�ภาษาและวฒนธรรมยโรป ณ มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน โดยเลอกรายวชาการส�อสารข�ามวฒนธรรมซ�งเปดสอนสำหรบนกศกษาหลกสตรภาษายโรป คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน เปนกรณตวอย�าง เน�องจากพบปญหาบางประการจากทศนคตของการเรยนร�ภาษายโรปของคนในท�องถ�น กล�าวคอ ประชากรส�วนใหญ�ในจงหวดชายแดนใต�นบถอศาสนาอสลาม และบางส�วนมแนวคดปฏเสธการเรยนร�ภาษาและวฒนธรรมยโรปด�วยความเช�อว�าอทธพลของศาสนาศรสต และการเรยนร�ภาษาและวฒนธรรมยโรปอาจส�งผลต�อแนวคดและวถปฏบตของผ�คนท�เปล�ยนไป นอกจากน�นภาษายโรปอย�างภาษาเยอรมนและภาษาฝร�งเศสอาจดเหมอนเปนเร�องไกลตวจากผ�คนในท�องถ�น งานวจยท�เก�ยวข�องกบการจดการเรยนร�ภาษายโรปในประเทศไทยส�วนใหญ�เปนการศกษาเฉพาะภาษาใดภาษาหน�งเช�น ภาษาองกฤษ ภาษาฝร�งเศส ภาษาเยอรมน ซ�งมกม�งเน�นศกษา เพ�อพฒนาทกษะทางภาษาในด�านการฟง การพด การอ�าน การเขยน รวมท�งความร�ด�านวฒนธรรม มงานวจยบางช�นท�ศกษาสภาพการวจยทางด�านการเรยนการสอนโดยภาพรวมไว� ซ�งทำให�เหนทศทางการวจยในปจจบน ตวอย�างเช�น งานวจยเพ�อศกษาสภาพการวจยทางการเรยนการสอนภาษาฝร�งเศสในประเทศไทยในรอบทศวรรษ โดยศกษาสภาพงานวจยทางการเรยนการสอนภาษาฝร�งเศสในประเทศไทยจากงานวจยท�เผยแพร�ในรอบทศตวรรษ และพบว�า กล�มงานวจยด�านหลกสตร ส�วนใหญ�ม�งเน�นการประเมนผลการใช�หลกสตร กล�มวจยด�านการจดการเรยนการสอน ม�งเน�นการพฒนาทกษะการใช�ภาษาฝร�งเศส กล�มงานวจยด�านส�อการเรยนการสอนส�วนใหญ�เปนการทดลองใช�ส�ออเลกทรอนกส เพ�อส�งเสร�มการเรยนร�ทกษะการฟง การพด และความร�ด�านวฒนธรรมฝร�งเศส สำหรบกล�มงานวจยด�านการวดและการประเมนผลเปนการศกษารปแบบการประเมนผลตามสภาพจรง ประเดนวจยท�ยงขาด คอ การวจยด�านหลกสตร รปแบบ/กลวธการเรยนร� การวดและการประเมนผล (Dejamonchai, 2013)

งานวจยท�เก�ยวกบการจดการเรยนร�ท�ศกษาการจดการเรยนร�ภาษาเยอรมนในฐานะภาษาต�างประเทศ พบว�า การจดการเรยนร�ปจจบนให�ความสำคญกบความแตกต�างด�านภมหลงทางภาษาของผ�เรยน ดงน�น หลกการจดการเรยนร�ภาษาเยอรมนในฐานะภาษาต�างประเทศจงให�ความสำคญกบภาษา และความร�ทางภาษาท�ผ�เรยนเรยนมาก�อนภาษาเยอรมน ตลอดจน ประสบการณการเรยนร�ภาษาของผ�เรยน เพ�อช�วยเสรมสร�างความเข�าใจในการเรยนร�แก�ผ�เรยน ช�วยให�ผ�เรยนเกดการเรยนร� ได�อย�างรวดเรวและมประสทธภาพ อกท�งส�งเสรมให�ผ�เรยนสามารถนำตนเองส�การเรยนร�ตลอดชวต (Paripanyaporn et al., 2018) จากการศกษาผ�วจยพบข�อสงเกตว�างานวจยเก�ยวกบภาษายโรปท�มอย�ยงม�งเน�นการพฒนาทกษะทางภาษามากกว�า ทกษะการส�อสารระหว�างวฒนธรรม งานวจยท�เก�ยวกบการจดการเรยนการสอนภาษาต�างประเทศในสงคมพหวฒนธรรมในประเทศไทยส�วนใหญ�เปนการเรยนการสอนภาษาองกฤษ มตวอย�างงานวจยท�ศกษาเก�ยวกบการจดการเรยนการสอนภาษาและการส�อสารระหว�างวฒนธรรมซ�งได�ศกษาแนวทางการจดการเรยนการสอนภาษาและการส�อสารระหว�างวฒนธรรมระดบอาชวศกษาของประเทศไทย (Luecha et al., 2019) โดยพบว�า นกศกษาอาชวศกษาของไทยควรมคณลกษณะด�านภาษาและการส�อสารระหว�างวฒนธรรม โดยมความร�พ�นฐานด�านการส�อสารภาษาองกฤษควบค�ไปกบความร�วชาชพและความร�เก�ยวกบวฒนธรรม มทกษะการส�อสารภาษาองกฤษท�มประสทธภาพ เปดกว�างทางความคดและยอมรบความแตกต�างของผ�อ�น นอกจากน�นการส�อสารระหว�างวฒนธรรมเปนคณสมบตสำคญท�จะรบบคคลเข�าทำงานในบรษทข�ามชาต จงต�องเร�งพฒนาคณสมบตน�ให�กบนกศกษา ส�วนแนวทางการจดการเรยนการสอนเน�นหลกการสำคญ คอ การตระหนกถงความสำคญของการส�อสารระหว�างวฒนธรรมในบรบทของวฒนธรรมท�แตกต�างกนท�สามารถใช�ได�จรงในชวตประจำวนมากกว�าเน�นการสอนไวยากรณและการแปลความหมายของภาษาโดยการจดให�นกศกษาอาชวศกษามประสบการณตรงร�วมกบชาวต�างชาต นอกจากน�นยงมงานวจยท�ศกษานโยบายและยทธศาสตรการส�งเสรมการเรยนการสอนภาษาต�างประเทศ ในประเทศอาเซยนบวกสาม: กรณประเทศมาเลเซย ซ�งประเดนยทธศาสตรสำคญในการส�งเสรมภาษาต�างประเทศ คอ การพฒนาครและการส�งเสรมการใช�เทคโนโลยสารสนเทศและการส�อสาร ในการเรยนการสอนภาษาองกฤษและภาษาต�างประเทศอ�น (Udomrat, 2014) งานวจยเหล�าน�เปนตวอย�างสะท�อนให�เหนถงความสำคญของการเรยนภาษาต�างประเทศท�หลากหลายและความสำคญของการจดการศกษาในสงคมพหวฒนธรรม แต�จากการศกษา

57

พบว�า งานวจยส�วนใหญ�โดยเฉพาะในจงหวดชายแดนใต� เปนงานวจยเก�ยวกบการจดการเรยนร�ในสงคมพหวฒนธรรมโดยไม�ได�ม�งเน�นท�การสอนภาษาต�างประเทศเพ�อเพ�มสมรรถนะข�ามวฒนธรรมมากนก และยงไม�เคยมใครศกษาเก�ยวกบการจดการเรยนร�ภาษายโรป หรอแม�แต�ภาษาเยอรมนหรอฝร�งเศสในสงคมพหวฒนธรรมในประเทศไทย รวมท�งในสามจงหวดชายแดนใต�และในจงหวดปตตานมาก�อน อย�างไรกตาม แวดวงการศกษาท�วโลกในปจจบนตระหนกถงความสำคญเก�ยวกบการศกษาด�านพหวฒนธรรมและการส�อสารระหว�างวฒนธรรม หรอการส�อสารข�ามวฒนธรรม รวมท�งการพฒนาสมรรถนะข�ามวฒนธรรมให�แก�ผ�เรยนเปนอย�างมาก นกวชาการด�านการศกษาพหวฒนธรรม เช�น Sleeter (1991) Derman-Sparks and Brunson Phillips (1997) Hollins (1999) Banks (1988, 2004) and Nieto (2000) ต�างมความ เหนว�า การเรยนการสอนแบบพหวฒนธรรมและการเรยนการสอนข�ามวฒนธรรมต�องเร�มจากการสร�างอปนสยให�ครใน เชงรกก�อน น�นหมายความว�า ครผ�สอนเปนผ�ท�มความสำคญมาก ในการจดการเรยนการสอนในสงคมพหวฒนธรรม หรอในการสร�างสมรรถนะข�ามวฒนธรรมให�แก�ผ�เรยน นกวชาการร�นหลงอกมากท�พฒนาแนวทางการเรยนร�แบบพหวฒนธรรมและการเรยนร�แบบข�ามวฒนธรรม (ดเพ�มเตม Seeberg & Minick, 2012) การจดการศกษาตามแนวคดน�เปนกระบวนการท�ผ�สอนต�องเตรยมผ�ท�เก�ยวข�องกบการศกษาท�มความแตกต�างทางวฒนธรรมให�อย�ด�วยความเข�าใจ ร�วมมอ ร�วมใจ และมองเหนประโยชนท�แท�จรงของการพ�งพาอาศยกน (Cortes, 1996, p.1) การศกษาแบบพหวฒนธรรมเปนแนวคดในการปฏรปการศกษา และเปนกระบวนการท�มจดม�งหมายส�าคญในการเปล�ยนโครงสร�างทางการศกษา เพ�อให�นกเรยนแต�ละเพศ นกเรยนพเศษ นกเรยนกล�มชาตพนธต�างๆ กล�มสผว กล�มวฒนธรรมหลากหลายมความเสมอภาคกนในด�านความส�าเรจในการเรยน (Banks, 1994 ) ประเดนสำคญอกประเดนหน�งของแนวคดการศกษาแบบพหวฒนธรรม คอ การท�ผ�คนมองวฒนธรรมตนเองผ�านมมมองจากวฒนธรรมอ�นจะทำให�ผ�คนเหล�าน�นสามารถเข�าใจวฒนธรรมของตนเองได�อย�างแจ�มแจ�งชดเจนข�น รวมท�ง ยงเข�าใจและปฏบตต�อวฒนธรรมอ�นอย�างดข�นด�วยเช�นกน ดงคำกล�าวท�ว�า “When people view their culture from the point of view of another culture, they are able to understand their own culture more fully, to see how it is unique and distinct from other cultures, and to understand better how it relates to and interacts with other culture” (Banks et al., 2020, p. 138) Banks (1994) ได�กล�าวถงแนวทางการปฏรปการศกษาโดยนำแนวคดพหวฒนธรรมมาใช� คอ การจดการเรยนการสอน

ควบค�กบวถชวตท�เดกเรยนร� การให�สทธความเสมอภาคกบ ทกคน การส�งเสรมให�ยอมรบในคณค�าของวฒนธรรม ตนเองและผ�อ�น การจดบรรยากาศการเรยนร�ท�ลดการแบ�งแยก การใช�หลกสตรท�เรยนร�เก�ยวกบทกกล�มชน การตอบสนองความสนใจความต�องการของเดกทกคน และการตระหนกว�าการจดการศกษามเปาหมายเพ�อพฒนาทกกล�มชน Cortes (1996, p. 1) กล�าวถง “การศกษาแบบพหวฒนธรรม” คอ กระบวนการท�ครช�วยเตรยมผ�ท�เก�ยวข�องกบการศกษาท�มความแตกต�างทางด�านวฒนธรรมให�อย�ด�วยความเข�าใจ มความร�วมมอร�วมใจกน มองเหนประโยชนท�แท�จรงในการพ�งพาอาศยกน ความเสยสละและยตธรรม การยอมรบความหลากหลายทางวฒนธรรมน�น ...โรงเรยนควรเปดโอกาสให�นกเรยนและผ�ท�เก�ยวข�องกบการจดการศกษาของโรงเรยนได�ขยายขอบเขตของความหลากหลายทางวฒนธรรมจากส�งท�ใกล�ตวออกไปส�ส�งท�ไกลตว Yothakhun (1998, p.13) ได�กล�าวถงความหมายของการศกษาพหวฒนธรรมไว�ว�า การศกษาแบบพหวฒนธรรมน�น หมายถง การจดการศกษาเก�ยวกบความหลากหลายของวฒนธรรมในสงคมซ�งเปนกระบวนการเปล�ยนแปลงระบบโครงสร�างของหลกสตรในโรงเรยนให�ยอมรบและเคารพในความหลากหลายทางวฒนธรรมของนกเรยน เพ�อการเปล�ยนแปลงการจดการศกษาท�ค�านงถงความต�องการของผ�เรยนในด�านต�างๆ รวมถงคำนงถง ความสอดคล�องกบบรบทของผ�เรยนท�งใน และนอกโรงเรยน เพ�อส�งเสรมให�ผ�เรยนประสบความส�าเรจ ในการเรยนและอย�ร�วมกนกบผ�อ�นในสงคมอย�างสร�างสรรคและเปนสข Sungtong (2008) กล�าวว�า พหวฒนธรรมศกษา คอแนวคดและแนวปฏบตทางการศกษาท�ม�งเน�น ให�ผ�เรยนสามารถเรยนร�เข�าใจ ยอมรบ และเคารพความแตกต�างหลากหลายทางวฒนธรรม ตลอดจนประสบความสำเรจทางการเรยนและสามารถเข�าส�สงคมได�อย�างมความสข การจดการเรยนร� ในสงคมพหวฒนธรรมเพ�อสร�าง สมรรถะข�ามวฒนธรรมให�ผ�เรยนน�น ครผ�สอนมบทบาทสำคญเปนอย�างมาก นกวชาการหลายคนกล�าวถงบทบาทครผ�สอนกบการจดการศกษาในโรงเรยนพหวฒนธรรมไว� ตวอย�างเช�น Yongyuan and Padungpong (2007, p. 7) ได�กล�าวถง บทบาทครต�อการจดการศกษาในโรงเรยนพหวฒนธรรมไว�ว�า คร คอ ผ�ท�มบทบาทส�าคญในการเสรมสร�างเจตคต ค�านยมทางเช�อชาตท�ถกต�องให�กบนกเรยน โดยผ�านกระบวนการสอนและการกระท�าตนเปนแบบอย�างท�ดให�กบนกเรยน ดงน�น การรบร� เจตคตและพฤตกรรมของครเก�ยวกบความแตกต�างทางเช�อชาต ศาสนาและวฒนธรรมของนกเรยน ต�องเปนไปในทศทางบวก ครจะต�องเปนผ�ท�ยอมรบแนวคดในเร�องของความแตกต�างทางวฒนธรรมและการอย�ร�วมกนในสงคมท�มความหลากหลาย

Development of Learning Management of European Languages and Cultures in a Multicultural Society...Parilak Klinchang


58

ครจะต�องมความร� เจตคตและทกษะการส�อสารในช�นเรยน สร�างบรรยากาศในช�นเรยน และจดกจกรรมในบทเรยน เพ�อให�นกเรยนได�เข�าใจและยอมรบความแตกต�างทางวฒนธรรมและความหลากหลาย ครประจ�าช�นและครประจ�าวชาในโรงเรยน พหวฒนธรรมของสถาบนการศกษา คอ ผ�ท�มบทบาทส�าคญในการส�งเสรมเจตคตในเร�องของการยอมรบในบคคลและ กล�มบคคลท�มความแตกต�างจากตน ไม�ว�าความแตกต�างน�นเปนเช�อชาต ศาสนา ภาษา หรอวฒนธรรม ครจะต�องปราศจากอคตความล�าเอยงต�อนกเรยนท�มลกษณะแตกต�างจากตนและเรยนร�นกเรยนกล�มต�างๆ เพ�อน�าไปส�การส�อสารและการปฏบตกจกรรมการเรยนการสอนให�เหมาะสม และส�งเสรมการยอมรบซ�งกนและกน” (ดเพ�มเตม Titus, 1998) ความหมายของการจดการเรยนร�ในสงคมพหวฒนธรรมสำหรบงานวจยน�จงหมายถงกระบวนการจดการเรยนการสอนท�ให�ความสำคญกบความเท�าเทยมกน การยอมรบในความแตกต�างหลากหลายของกนและกน และสร�างบรรยากาศในการสร�างการยอมรบความแตกต�าง เพ�อให�เกดความเข�าใจระหว�างกนในสงคมท�มความแตกต�างหลากหลายท�งในด�านภาษา ศาสนา ชาตพนธ ความเช�อ ค�านยม และอ�นๆ และสามารถส�อสารและปฏบตต�อกนได�อย�างเหมาะสม การออกแบบวธการจดการเรยนการสอนโดยเน�นความต�องการของผ�เรยนเปนสำคญ มความเปนกลาง มความเปนประชาธปไตย มการเปดรบแนวคดท�หลากหลาย รวมท�งให�ความสำคญกบความสขและทศนคตอนดในการเรยนร�และความเข�าใจผ�คนท�ามกลางความหลากหลายทางวฒนธรรมของผ�เรยนจงเปนประเดนแรกๆ ท�ต�องคำนงถง ท�งน�โดยเช�อมโยงแนวทางปรชญาการศกษาของมหาวทยาลยสงขลานครนทร ตามแนวทางพพฒนาการนยม (Progressivism) กล�าวคอ การพฒนาผ�เรยนในทกด�าน เพ�อให�พร�อมท�จะอย�ในสงคมได�อย�างมความสข และปรบตวได�ดตามสถานการณท�เปล�ยนไป โดยใช�กระบวนการจดการเรยนร�เปนเคร�องมอในการพฒนาผ�เรยน โดยให�ผ�เรยนเปนศนยกลางของการเรยนร� และพฒนาจากความต�องการของผ�เรยน ผ�านกระบวนการแก�ปญหาและค�นคว�าด�วยตนเอง กระบวนการท�ต�องลงมอปฏบตท�งในและนอกห�องเรยน ซ�งจะนำไปส�การเรยนร�ท�ย�งยน และจากแนวคดท�ว�าการพฒนาคอ การเปล�ยนแปลง การเรยนร�จงไม�ได�หยดอย�เพยงภายในมหาวทยาลยแต�จะดำเนนไปตลอดชวต การจดการศกษาของมหาวทยาลยจงม�งเน�นถงการเรยนร�ตลอดชวตด�วย จากหลกการข�างต�นส�การจดการศกษาท�ม�งเน�นผลลพธ (Outcome Based Education) โดยการพฒนาหลกสตร กระบวนการจดการเรยนร�ท�มหาวทยาลยเช�อว�าสามารถตอบสนองหลกการดงกล�าวได� คอ การจดการเรยนร�ท�ใช�กจกรรมหรอการปฏบต (Active learning) ท�หลากหลาย การใช�ปญหาเปนฐานในการเรยนร� (Problem-based Learning) การใช�โครงงานเปนฐาน

(Project-based Learning) และการเรยนร�โดยการบรการสงคม (Service Learning) เปนต�น โดยยดพระราชปณธานของสมเดจพระบรมราชชนก “ขอให�ถอประโยชนของเพ�อนมนษยเปนกจท�หน�ง” เปนแนวทางในการดำเนนการ โดยประยกตกระบวนการ PDCA ตามแนวทางของ Prof. Dr. William Edwards Deming เปนเคร�องมอช�วยในการปรบปรงพฒนาการจดการเรยนร�และศกษาวเคราะห รวมท�งมการประเมนผลลพธและความพงพอใจของผ�เรยนเพ�อแสวงหาแนวทางในการพฒนาต�อไปในอนาคต จอหน ดย (Jonn Dewey) และ ฟรานซส ปารเกอร (Francis Parker) ในฐานะเปนผ�วางรากฐานปรชญาการศกษาพพฒนาการคนสำคญ มแนวคดเก�ยวกบการจดการศกษาบนพ�นฐานของประชาธปไตยและธรรมชาตของผ�เรยน (the nature of the child) กล�าวคอ ผ�เรยนสามารถแสดงความคดเหนและความสนใจของตนเองได�อย�างอสระมากกว�าปรชญาการเมองอ�นๆ และโรงเรยนจะต�องเปน “ห�องปฏบตการส�าหรบประชาธปไตย” (laboratory for democracy) เพ�อเปนแหล�งเรยนร�ให�นกเรยนเกดความเข�าใจ และปฏบตตนตามครรลองของปรชญา กจกรรมการเรยนร�ต�างๆ ซ�งทกข�นตอนจะต�องต�งอย�บนพ�นฐานปรชญาประชาธปไตย จอหน ดย (Jonn Dewey) เสนอว�าห�องเรยนท�แท�จรง ควรเปนสถานท�ท�นกเรยนได�ท�ากจกรรมการเรยนร�และกจกรรมทางสงคมด�วยกน และนกเรยนสามารถตดสนใจในประเดนปญหาหรอสถานการณต�างๆ ด�วยตนเอง กจกรรมการเรยนร�เหล�าน�ควรเปนกจกรรมท�นกเรยนและครช�วยกนพจารณาและเลอก แต�จะต�องต�งอย�บนพ�นฐานความสนใจของนกเรยนเปนส�าคญ เพราะนกเรยนจะพร�อมและม�งแสวงหาความหมายจากกจกรรมการเรยนร�เหล�าน�นด�วยตนเอง แม�ว�าจะต�องเผชญอปสรรคหรอปญหาในระหว�างกระบวนการเรยนร� ส�งท�ส�าคญ คอ ประสบการณท�เพ�มพนจาก การท�ากจกรรมจะน�าไปส�ความสนใจใหม� และน�านกเรยนเข�าส�วงจรแห�งการเรยนร� (Cycle of learning) ด�วยตนเองในท�สด (Tozer et al., 1993, pp. 141-143, as cited in Thongad, 2010) Shotipongviwat (2017) พบว�า ปรชญาการศกษา พพฒนาการนยมยนยนเสรภาพจำเปนต�อการศกษา เพราะการศกษา คอ ชวต ไม�ใช�เตรยมพร�อมเพ�อชวต ดงน�น ความร�ต�องไม�ใช�ความเปนจรงตายตว แต�เปล�ยนแปลงตามประสบการณของแต�ละคน ความร�เกดจากประสบการณของผ�เรยน ดงน�น เปาหมายและวธการศกษาเปนเจตจำนงของผ�เรยนไม�ใช�เจตจำนงของคร เพ�อการเรยนร�ร�วมกบคนอ�น จากการศกษายงพบว�า รปแบบการเรยนร�ท�มลกษณะเปนพลวตสามารถนำมาประยกตใช�ได�เช�นกน เน�องจากมความยดหย�น และสามารถสร�างการมส�วนร�วมได�อย�างด ในการจดการเรยนร� กล�าวคอ ผ�เรยนสามารถดำเนนกจกรรม

59

ต�างๆ ท�หลากหลายซ�งกจกรรมดงกล�าวนำไปส�การพฒนา โดยรวมของแต�ละบคคล โดยม�งเน�นไปท�ผลการเรยนการสอน ซ�งทำให�ผ�เรยนได�รบทกษะใหม�ๆ เพ�มข�น โดยเน�อหาท�ปรบแต�งได�แบบเฉพาะตว (Customizations) จะช�วยให�ผ�สอนสามารถสร�างประสบการณการเรยนร�ส�วนบคคลให�กบผ�เรยนได�

วตถประสงคก�รวจย(Objectives) 1. เพ�อศกษาแนวทางพฒนาการจดการเรยนร�ภาษาและวฒนธรรมยโรป (เยอรมนและฝร�งเศส) ในสงคมพหวฒนธรรม เพ�อเพ�มสมรรถนะข�ามวฒนธรรมให�ผ�เรยน 2. เพ�อศกษาผลลพธการเรยนร�และความพงพอใจต�อการจดการเรยนร�ในรายวชาการส�อสารข�ามวฒนธรรม


ปรชญาการศกษาพพฒนาการนยม

กระบวนการ PDCA และลกษณะการเรยนร�แบบพลวต

สมรรถนะการส�อสารข�ามวฒนธรรม (การตระหนกร�ตนเองและผ�อ�น)

การจดการเรยนการสอนภาษา ต�างประเทศในสงคมพหวฒนธรรม


Figure 2 Cross-cultural competence/intercultural competence as learning outcomes สมรรถนะข�ามวฒนธรรม/สมรรถนะระหว�างวฒนธรรมในฐานะผลลพธการเรยนร�

สมรรถนะข�ามวฒนธรรม: เปาหมายการเรยนร� แนวคดสำคญของงานวจยน�คอการพฒนาสมรรถนะ ข�ามวฒนธรรม ซ�งหมายถงความสามารถปฏบตอย�างถกต�องเหมาะสมในสถานการณตดต�อส�อสารข�ามวฒนธรรม ซ�งมกหมายถง ทกษะการส�อสาร รวมท�งความอดทนอดกล�น ความ

เหนอกเหนใจ การเปดใจยอมรบ เปนต�น ในท�น�มองคประกอบสำคญ 4 ด�าน ได�แก� สมรรถนะส�วนตว สมรรถนะในการจดการ สมรรถนะเฉพาะทาง และสมรรถนะทางสงคม (ดเพ�มเตม Bolten, 2007, p. 86) เปาหมายหลกของการจดการเรยนร� ในงานวจยน�สรปเปนแผนภาพดง Figure 2

การตระหนกร� ตนเองและผ�อ�น(intercultural competence)

สมรรถนะส�วนตว (ความพร�อมใน

การเรยนร� ทศนคต)

สมรรถนะเฉพาะทาง (ความเช�ยวชาญ ทกษะทางภาษา)

สมรรถนะ ในการจดการ

(ตดสนใจ แก�ปญหาได�)

สมรรถนะทางสงคม (ความสามารถทำงานเปนทม การปฏบตตน

อย�างเหมาะสม)



60

วธดำ�เนำนำก�รวจย(Methodology) การวจยคร�งน�เปนการวจยเชงคณภาพ (Qualitative research) โดยศกษาผลการประเมนทวนสอบผลสมฤทธ�การเรยนร� และความพงพอใจในการเรยนร�เชงปรมาณด�วย โดยมการแบ�งข�นตอนการวจยออกเปน 4 ข�นตอน คอ ข�นตอนท� 1 การศกษาวเคราะหข�อมลพ�นฐาน ส�งท�คาดหวงและสภาพปจจบน (analysis) กล�มเปาหมายท�ใช�ในข�นตอนน� ได�แก� 1) บคคล ประกอบด�วย ผ�สอนในหลกสตรและนกศกษาท�ลงทะเบยนรายวชาการส�อสารข�ามวฒนธรรมสาขาภาษายโรป (แขนงวชาภาษาเยอรมนและแขนงวชาภาษาฝร�งเศส) มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน จำนวนท�งหมด 15 คน สามกล�มผ�เรยนจากสามภาคการศกษา ได�แก� ในปการศกษา 1-2562 3-2562 และ 1-2563 2) เอกสารประกอบด�วย หลกสตรภาษายโรป แนวคด ทฤษฎ และงานวจยท�เก�ยวข�องเก�ยวกบการพฒนาการจดการเรยนร� การส�อสารข�ามวฒนธรรม การจด การเรยนการสอนภาษาต�างประเทศในสงคมพหวฒนธรรม ปรชญาการศกษาพพฒนาการนยม กระบวนการ PDCA และลกษณะการเรยนร�แบบพลวต เคร�องมอท�ใช�ในการวจย ประกอบด�วย แผนการจดการเรยนร�ตามแนวทางของหลกสตร การสนทนากล�มเพ�อสำรวจความคดเหนของผ�เรยน ความต�องการและความสนใจต�อการเรยนร� การสงเกตแบบมส�วนร�วม และศกษาวเคราะหเอกสารท�เก�ยวข�อง จากน�นเกบรวบรวมข�อมลและนำข�อมลท�ได�มาวเคราะห ข�นตอนท� 2 การพฒนาการจดการเรยนร�ภาษายโรปในสงคมพหวฒนธรรมเพ�อเสรมสร�างสมรรถนะในการส�อสารข�ามวฒนธรรม (Design and develop-ment) ข�นตอนน�เปนการนำผลการศกษาจากข�นตอนท� 1 มาใช� ในการกำหนดกรอบแนวคดและองคประกอบของการพฒนาการจดการเรยนร� เคร�องมอท�ใช� ได�แก� แผนการจดการเรยนร� และมเคร�องมอท�ใช�ในการเกบรวบรวมข�อมล ประกอบด�วย 1) การสมภาษณวดผลสมฤทธ�ทางการเรยน 2) ผลการประเมนความพงพอใจและการประเมนทวนสอบผลสมฤทธ�การเรยนร� ข�นตอนท� 3 การวจยและทดลอง (Research and experiment) เปนการทดลองใช�กจกรรมกบกล�มตวอย�าง เคร�องมอท�ใช�ในการวจย ได�แก� ข�นตอนการจดการเรยนร�ท�พฒนาข�น ข�นตอนท� 4 การประเมนผลและพฒนาปรบปรงการจดการเรยนร� (Evaluation and development) เปนการประเมนผลและปรบปรงการจดการเรยนร�ให�มความสมบรณ ดำเนนการโดยเปรยบเทยบความสามารถในการส�อสารของกล�มตวอย�างก�อนเรยนและหลงเรยน การจดการเรยนร�แบบปฏบตการภาคสนาม การเชญ วทยากรเจ�าของภาษามาร�วมสนทนาและ/หรอการปฏบตการส�อสารกบนกท�องเท�ยวหรอเจ�าของภาษาเพ�อให�ผ�เรยนได�ปฏบตการส�อสารภาษายโรปในสถานการณจรงกบเจ�าของภาษา

โดยตรง และศกษาความพงพอใจของผ�เรยนจากการสมภาษณพดคยวดความพงพอใจของผ�เรยนท�มต�อการจดการเรยนร� และผลการประเมนรายวชา รวมท�งการวดผลจากการสงเกตการณแบบมส�วนร�วม และ/หรอจากการประเมนสมรรถนะการส�อสารของผ�เรยนโดยเจ�าของภาษาโดยตรง เพ�อนำมาใช�ในการวเคราะหข�อมลโดยใช�ค�าเฉล�ย ร�อยละ ส�วนเบ�ยงเบนมาตรฐาน และการวเคราะหเน�อหา

ผลก�รวจย(Results) การออกแบบกระบวนการ (Intervention) เพ�อพฒนาการจดการเรยนร�โดยใช�กระบวนการ PDCA การเรยนการสอนรายวชาน� เน�นการเรยนการสอนท� ผ�เรยนเปนศนยกลาง ใช�กลวธการสอนแบบ Active learning หลากหลาย มข�นตอนการด�าเนนการเรยนการสอนตามหลกการบรหารคณภาพวงจร Diming circle (PDCA) เพ�อการ ด�าเนนงานอย�างมระบบและการพฒนาอย�างต�อเน�อง ประกอบด�วย 1) P=Plan (ข�นตอนการวางแผน) กำหนดวตถประสงค ลกษณะกจกรรม แนวทางการสอน กำหนดเปาหมาย กำหนดระยะเวลา รวมท�งมการปรบเปล�ยนแผนได�ตามสถานการณ จากการระดมความคด การอภปรายแลกเปล�ยน และการสอบถามเพ�อสำรวจความต�องการของผ�เรยน 2) D=Do (ข�นตอนการปฏบต) ศกษาทฤษฎมาใช�ในทางปฏบต ปฏบตตามแนวทางท�กำหนดไว�และปรบให�เข�ากบผ�เรยนแต�ละคนรวมท�งรวบรวมข�อมล ประสทธผลท�ได�จากการเรยนการสอนแต�ละคร�ง 3) C=Check (ข�นตอนการตรวจสอบ) ตรวจสอบผลการปฏบตงาน ตรวจสอบว�า นกศกษานำทฤษฎมาใช�ในทางปฏบตได�หรอไม� เช�น การใช�คำพด การใช�น�ำเสยง กลวธการส�อสาร การแสดงท�าทางในสถานการณต�างๆ ตรวจสอบกลวธการนำเสนอ การปฏบตเม�อมการเชญวทยากรมาสนทนาแลกเปล�ยน ความสามารถในการส�อสารกบเจ�าของภาษาเม�อลงพ�นท�ปฏบตการภาคสนามหรอเม�อมแขกรบเชญชาวต�างชาตในช�นเรยน การแก�ปญหาในสถานการณต�างๆ รวมท�งตรวจสอบการมส�วนร�วมในช�นเรยน ความกระตอรอร�น ประเมนความพงพอใจ ส�งท�ได�เรยนร�ในแต�ละคร�ง จากการพดคยแลกเปล�ยน 4) A=Action (ข�นตอนการด�าเนนงานให�เหมาะสม) การทำข�อค�นพบท�ได�จากการตรวจสอบมาปรบการจดการเรยนการสอนเพ�มเตม หากนกศกษายงไม�สามารถ ประยกตทฤษฎมาใช�ปฏบตได� พจารณาหาสาเหตและแก�ไข ถ�าพบความผดปกต การไม�เข�าช�นเรยน การมาสาย พจารณาหาสาเหต รบฟงปญหาและปองกนการเกดเหตการณน�นอก หากมปญหาจากระบบต�างๆ พจารณาหาทางแก�ไข พฒนาและกำหนดมาตรฐานคร�งต�อไป

61

Act

Check Do

Plan

แก�ไขข�อบกพร�อง ปรบแผน ปรบแนวทางการสอน กลวธ ระยะเวลา พฒนาและกำหนด

มาตรฐานคร�งต�อไป

ตรวจสอบผลการ ปฏบตการจดการ เรยนร� ประเมนประสทธผลใน

การนำทฤษฎมาใช�ในทางปฏบต และประเมนความพงพอใจของผ�เรยน ในส�งท�ได�เรยนร�

กำหนดแผน วตถประสงค แนวทาง การสอน กลวธ เปาหมาย ระยะเวลา

ลงมอปฏบตตามแผน รวบรวมข�อมล ประสทธผลท�ได�จากการ เรยนการสอนแต�ละคร�ง พจารณาจากผ�เรยนเปนสำคญ

Figure 3 PDCA Cycle Model โมเดลวงจรการควบคมคณภาพ

การปรบใช�แนวทางการเรยนการสอนแบบพลวต ส�งท�เน�นหนกเปนพเศษ คอ กระบวนการเรยนการสอนท�ผ�เรยนเปนศนยกลางการเรยนร� การทำความร�จกนกศกษาก�อนเร�มกระบวนการเรยนร� ถามความเหน ความถนด ความชอบ การสร�างแรงจงใจทางบวกและการมส�วนรวมของผ�เรยนในทกกระบวนการเรยนร� ผ�สอนมบทบาทของผ�นำช�นเรยน นำกจกรรมและแลกเปล�ยนประสบการณมากกว�าผ�ช�นำ หรอ ผ�ถ�ายทอดความร�ด�านเดยว ผ�สอนและผ�เรยนจะเรยนร�ไปพร�อมกนผ�านกระบวนการต�างๆ และมการตรวจสอบ ปรบปรง ตลอดกระบวนการจดการเรยนการสอน มลกษณะการจดการเรยนการสอนแบบพลวต ตามลกษณะการบรหารจดการทมแบบ ไดนามค (Dynamic team management) โดยมองนกศกษาเปนทมเดยวกน พจารณาและเรยนร�ไปพร�อมกน ปรบตวพร�อมรบความเปล�ยนแปลงได� และพร�อมจะสร�างพลงร�วมของทมในทกสถานการณ แม�มการเปล�ยนแปลงหรอเหตการณไม�คาดคด อย�างไรกตามยงอย�ในกรอบแนวคดหลกของรายวชา ผลลพธและความพงพอใจในการเรยนร� ผลการวจยจากแผนการจดการเรยนร� พบว�า ความคาดหวงสำคญจากการจดการเรยนการสอนเพ�อพฒนาความสามารถทางการส�อสารข�ามวฒนธรรม คอ ผ�สอนควรจดการเรยนร�โดยเปดโอกาสให�ผ�เรยนได�แสดงความคดเหนอย�างอสระ มความเปน ประชาธปไตย มความยตธรรมและผ�เรยนควรมโอกาสแลกเปล�ยน เรยนร�กบผ�สอน เพ�อน รวมท�งบคคลอ�นๆ หลากหลายในด�าน เช�อชาต ภาษา ศาสนา และอาชพ ให�โอกาสผ�เรยนได�ฝกทกษะการส�อสารเพ�อพฒนาทกษะท�งด�านภาษา (เยอรมน ฝร�งเศส องกฤษ) และด�านสงคม ท�งในห�องเรยนและนอกห�องเรยน และประเมนผลอย�างรอบด�าน หลากหลายเพ�อสามารถนำส�งท�

ได�เรยนร�ใปใช�ได�จรงในชวตประจำวน และการประกอบอาชพท�ามกลางความหลากหลายในอนาคต จากการสงเคราะหข�อมลผ�วจยพบว�า ข�นตอนสำคญของแผนการจดการเรยนร�ม 5 ข�นตอน ดงต�อไปน� 1) ข�นตอนการสำรวจความต�องการและระดมความ คดเหน (needs assessment and discussion) โดยสำรวจปญหา ของการเรยนร� การเรยนการสอนท�ผ�านมา ความต�องการของผ�เรยน สภาพบรบทของการเรยนร� เปาหมาย ผลการเรยนร�ท�ต�องการ ตวอย�างเช�น ปตตานเปนจงหวดท�นกท�องเท�ยวชาวยโรปไม�นยมเดนทางมาเน�องจากปญหาสถานการณความไม�สงบ ซ�งเปนข�อจำกดหน�งในการจดการเรยนร�เพ�อพฒนาทกษะการส�อสารข�ามวฒนธรรมจากการมปฏสมพนธโดยตรงกบเจ�าของภาษา จงต�องหาแนวทางจดการเรยนร�เพ�อพฒนาผ�เรยนด�วยกลวธต�างๆ 2) ข�นตอนการวางแผนร�วมกน (plan) โดยผ�สอนกำหนดแผนคร�าวๆ ก�อน และวางแผนร�วมกบผ�เรยนเพ�อให�สอดคล�องกบความต�องการและสถานการณต�างๆ ในช�วง เวลาน�นๆ 3) ข�นตอนการตรวจสอบและเตมเตมส�งท�ยงขาดไป (improvement) โดยผ�สอนตรวจสอบสมรรถนะในการส�อสาร ด�านภาษารวมท�งสมรรถนะด�านสงคมของผ�เรยน จากการส�อสารในช�นเรยน การทดสอบ การทำงานกล�ม การมปฏสมพนธกบแขกรบเชญหลากหลายในช�นเรยนเปนเบ�องต�นก�อน โดยร�วมอภปรายแลกเปล�ยนและรบฟงผ�เรยนในส�งท�ขาดและต�องการเตมเตม 4) ข�นตอนการนำองคความร�ไปประยกตใช�จรงในทางปฏบต (implement) โดยการลงพ�นท�ส�อสารและสมภาษณนกท�องเท�ยว หรอชาวต�างชาต โดยเฉพาะชาวยโรป ท�ใช�ภาษาเยอรมนและ/หรอฝร�งเศสในการส�อสาร หรอการ เชญวทยากรต�างชาตเข�ามาร�วมสนทนาในช�นเรยนเพ�อให� ผ�เรยนได�มปฏสมพนธกบเจ�าของภาษาและชาวต�างชาตโดยตรง



62

5) ข�นตอนการประเมนผลการปฏบตและวางแผนเพ�อพฒนา การเรยนการสอนคร�งต�อไป (evaluation and development) โดยผ�สอนประเมนจากการใช�ภาษา ทกษะการส�อสารท�ง วจนภาษาและอวจนภาษา ความม�นใจในการส�อสารของผ�เรยน เปนต�น นอกจากน�นผ�เรยนต�องประเมนผ�สอน รายวชาและ ผลสมฤทธ�การเรยนร� รวมท�งให�ชาวต�างชาตผ�เปนเจ�าของภาษาท�เข�ามาร�วมกจกรรมในช�นเรยนประเมนทกษะการส�อสารของ ผ�เรยน และผ�เรยนประเมนตนเองและเพ�อนร�วมช�นเรยนประเมนกนเองด�วย ผลการวจยจากการสนทนากล�มและสงเกตแบบม ส�วนร�วม พบว�า ผ�เรยนมความกระตอรอร�นสงข�น มพฒนาการการเรยนร�และมความม�นใจในการส�อสารข�นมาก หลงจากได�ลงพ�นท� ปฏบตการส�อสารในสถานการณจรงและได�ใช�องคความร� ท�เรยนมาในทางปฏบต ในสถานท�ท�มเจ�าของภาษาหรอแหล�งท�องเท�ยวท�มชาวยโรปเดนทางมาจำนวนมาก เช�น กระบ� พงงา ผ�เรยนเหนความสำคญของภาษายโรปและเกดความม�งม�นในการพฒนาตนเองเพ�มข�นอย�างเหนได�ชด และมความเหนว�าการได�มโอกาสเรยนร�ในสถานการณจรง ได�เผชญปญหาและร�วมกนช�วยแก�ปญหาในสถานการณตดต�อกบชาวต�างชาตโดยเฉพาะชาวยโรปท�ใช�ภาษาเยอรมน และ/หรอฝร�งเศสในการส�อสารสร�างแรงจงใจในการเรยนร�อย�ในระดบสงมาก ผลการวจยจากการวดผล การสมภาษณวดผลสมฤทธ�ทางการเรยนและการทดสอบปฏบตการภาคสนามโดยการวเคราะหข�อมลเชงเปรยบเทยบ (3 ป) มข�อมลดงต�อไปน� การวดผลการเรยนร�ในรายวชาน�ใช�วธผสมผสานท�ไม�ใช�การสอบกลางภาคหรอปลายภาคด�วยการสอบข�อเขยนเพ�อวเคราะหการนำทฤษฎมาใช�ในทางฏบตของผ�เรยนแต�ละคนเท�าน�นแต�รวมถง การทดสอบระดบความสามารถทางภาษาในการตดต�อกบคนไทยและต�างชาตผ�านการสอบปฏบตจรงจากการลงพ�นท� ฝกปฏบตการภาคสนาม สมภาษณพดคยกบชาวต�างชาตและชาวยโรปในสถานท�ท�องเท�ยว สถานประกอบการในจงหวดท�มนกท�องเท�ยวเดนทางมาท�องเท�ยว มาทำงาน มาใช� ชวต หรอมครอบครวท�ประเทศไทยหรอการเดนทางมาเพ�อธรกจการงานอ�นๆ รวมท�งสงเกตพฤตกรรมจากการส�อสารผ�านการออนไลน (ในกรณท�ต�องจดการเรยนการสอบแบบออนไลน) การนำเสนอผลงานท�ค�นคว�าและอภปรายด�วยตนเองหรอแบบกล�มในห�องเรยน โดยบรณาการการใช�โปรแกรมทางคอมพวเตอร เครอข�าย และซอฟตแวร หรอส�อต�างๆ ทดสอบกระบวนการแก�ปญหาหรอกรณศกษาท�จำเปนเพ�อสงเกตทกษะในการแก�ปญหาท�ใช�เหตผลเชงวเคราะห เปนต�น นอกจากน�น ยงประเมนจากความเหนของวทยากร ผลงานของกล�มและ ผลงานของผ�เรยนในกล�มท�ได�รบมอบหมายให�ทำงาน ประเมนตนเอง และประเมนซ�งกนและกน (peer) ด�วย

เกณฑให�คะแนนท�กำหนดแผนไว�มดงน� 1) สอบกลางภาค 20 % 2) สอบปลายภาค 20 % กรณน�เปนการวดผลสมฤทธ�ด�วยการเขยนบรรยายตอบโจทยคำถาม เพ�อทวนสอบความเข�าใจเชงทฤษฎและการคดวเคราะห (มกเปนข�อสอบอตนยท�ให�เวลาในการทำและบรหารเวลาเองอย�างอสระ 24 ช�วโมงหรอตามแต�ข�อตกลงร�วมกน ค�นคว�าหาข�อมลเพ�มเตมได�จากทกแหล�ง รบโจทยและส�งคำตอบตามกำหนดเวลาพร�อมกน โดยต�องอ�างองอย�างถกต�อง ตรวจสอบได� 3) สอบย�อย 3 คร�ง 20% กรณน�ปรบเปล�ยนตามข�อตกลงร�วมกนในช�นเรยน บางคร�งวดผลจากการแสดงบทบาทสมมต บางคร�งเปนงานท�ได�รบมอบหมายรายบคคลหรอรายกล�มในสปดาหท� 3, 6 และ 9 เพ�อทวนสอบความร� ความเข�าใจเปนระยะๆ 4) งานนำเสนอ 20% กรณน�ส�วนใหญ�เปนนำเสนอรายบคคลหรอรายกล�มจากผลการลงปฏบตภาคสนาม หรอจากงานท�ได�รบมอบหมาย 5) สอบปากเปล�า สนทนา แสดงความคดเหน 10% กรณน�วดจากการส�อสารปฏสมพนธกบเจ�าของภาษาโดยตรงหรอกรณการร�วมแสดงความคดเหนกบวทยากรรบเชญรวมท�งการอภปรายในช�นเรยนตลอดภาคการศกษา 6) ความสนใจและการมส�วนร�วมในช�นเรยน 10% ซ�งวดผลจากความรบผดชอบ การทำงานร�วมงานเปนทม ความตรงต�อเวลา เปนต�น กรณน�ผ�เรยนประเมนตนเอง และประเมนซ�งกนและกนดงท�กล�าวแล�วข�างต�น ผลลพธเชงเปรยบเทยบการจดการเรยนการสอนท�งสามคร�ง มดงน� คร�งท� 1 มผ�ลงทะเบยนเรยน 8 คน ได�เกรด A ร�อยละ 12.5 และ B+ ร�อยละ 87.5 ผ�เรยนมสมรรถนะการส�อสารข�ามวฒนธรรมท�มประสทธภาพสงอย�ในระดบใกล�เคยงกน คร�งท� 2 มผ�ลงทะเบยนเรยน 2 คน ได� A 100% จากการทดสอบ ผลสมฤทธ�ทางการเรยนร�หลากหลายท�งการเขยน การฟง พด การแสดงออกและการแก�ปญหาเฉพาะหน�าในกรณเชญวทยากรมาร�วมพดคย ทดสอบสมรรถนะ เน�องจากเปนนกศกษาช�นปท� 4 ภาคการศกษาสดท�าย ผ�านกระบวนการฝกฝนเรยนร�มามาก พอสมควร จงมสมรรถนะการส�อสารข�ามวฒนธรรมท�ครอบคลมเพยงพอ คร�งท� 3 มผ�ลงทะเบยนเรยน 5 คน ได�เกรด A ร�อยละ 20 ได�เกรด B+ ร�อยละ 60 ได�เกรด B ร�อยละ 20 ผ�เรยนมสมรรถะการส�อสารข�ามวฒนธรรมท�มประสทธภาพค�อนข�างสง การวเคราะหข�อมลเชงปรมาณโดยเฉล�ยจากนกศกษาท�ง 15 คน ท�ลงทะเบยนรายวชาการส�อสารข�ามวฒนธรรมท�งสามภาคศกษา เปนนกศกษาชายร�อยละ 26.7 นกศกษาหญงร�อยละ 73.3 ศกษาอย�ช�นปท� 4 ร�อยละ 20 ช�นปท�สาม ร�อยละ 80 ศกษาสาขาวชาเอกภาษาเยอรมนหรอแขนงวชาภาษาเยอรมน ร�อยละ 40 ศกษาสาขาวชาเอกภาษาฝร�งเศสหรอแขนงภาษาฝร�งเศส ร�อยละ 46.7 ศกษาสาขาวชาโทภาษาเยอรมน ร�อยละ 13.3 นบถอศาสนาอสลาม ร�อยละ 40 ศาสนาพทธ ร�อยละ 60 พบว�า เพศและศาสนาไม�มผลต�อผลสมฤทธ�ทางการเรยนร� แต�ผ�ท�มทกษะการส�อสารด�านการฟง การพดและความร�ทาง

63

ภาษาท�ครอบคลมกว�า เช�น มทกษะการส�อสารได�หลากหลายภาษามากกว�า รวมท�งมการปรบตวได�ดกว�า จะมสมรรถนะข�ามวฒนธรรมสงกว�าด�วย นอกจากน�นยงมความกล�าและความม�นใจในการส�อสารมากกว�า (โดยเฉพาะผ�ท�มทกษะการส�อสารภาษาองกฤษในระดบดเปนพ�นฐาน) ผ�ท�เรยนช�นปการศกษาท�สงกว�าจะมผลสมรรถนะการส�อสารท�ครอบคลมมากกว�า แต�พบปญหาว�า ผ�ท�เรยนแขนงภาษาเยอรมน มทกษะการส�อสารภาษาฝร�งเศสไม�เพยงพอในการส�อสารระดบพ�นฐาน และผ�ท�เรยนแขนงภาษาฝร�งเศส มทกษะการส�อสารภาษาเยอรมน ไม�เพยงพอในการส�อสารระดบพ�นฐานเช�นกน ผลการศกษาความพงพอใจด�านกระบวนการเรยนร�จากการสมภาษณพดคยพบว�า กระบวนการเรยนร�ท�ผ�เรยนพงพอใจสงสดและส�งผลต�อประสทธภาพด�านการส�อสารข�ามวฒนธรรมท�สด คอ การลงพ�นท�ปฏบตการภาคสนาม (field work) การมโอกาสสมภาษณและส�อสารกบเจ�าของภาษาหรอชาวยโรปโดยตรงอย�างหลากหลายในสถานการณจรง ระดบรองลงมาคอ การได�สนทนาพดคย สมภาษณเจ�าของภาษาโดยตรงผ�าน การออนไลน นอกจากน�นเปนเร�องของการจดกระบวนการ เรยนร�ด�วยการเปดโอกาสให�แสดงความคดเหนอย�างเปดกว�าง หลากหลาย และบรณาการข�ามศาสตร รวมท�งกลวธการเรยนการสอนท�หลากหลายและปรบเปล�ยนตามความต�องการและความเหมาะสมของสถานการณเพ�อให�สามารถปรบใช�ได�ในชวตจรง ผลลพธด�านสมรรถนะข�ามวฒนธรรมสำคญท�พบจากการวเคราะหการประเมนแสดงความคดเหนเพ�มเตมของนกศกษา คอ ความสามารถในการส�อสารภาษายโรปท�เพ�มข�น รวมท�งทศนคตในการมองคนอ�นท�แตกต�างเปล�ยนไปจากเดมและการม

ความเข�าใจตนเองและผ�อ�นในสงคมพหวฒนธรรมท�มความต�างศาสนาเพ�มข�นไปพร�อมกนด�วย ตวอย�างเช�นนกศกษามสลมหลายคนแสดงความเหนว�า เขาเข�าใจความคดของชาวยโรปท�นบถอศาสนาครสตมากข�น ในขณะเดยวกนกเข�าใจเพ�อนท�นบถอศาสนาพทธมากข�นด�วยจากการได�รบฟงมมมองท�หลากหลาย นอกจากน�นยงทำให�เขาพร�อมจะเรยนร�ผ�อ�นก�อนท�จะตดสนใครอย�างรวดเรวด�วย ผลการประเมนความพงพอใจจากการประมวลผลข�อมลทางสถตเปนค�าแจกแจงความถ�ร�อยละ ค�าเฉล�ย (X

_) และค�า

เบ�ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) โดยให�น�ำหนกคะแนนความพงพอใจแบบมาตราส�วนประมาณค�า (Rating scale) 5 ระดบ ตามแนวทาง ของ Likert จากมากท�สด ถง น�อยท�สด และแบ�งเกณฑวด ค�าคะแนนเฉล�ยความพงพอใจ 5 ระดบ ดงน� คาคะแนนเฉล�ย ระดบความพงพอใจ 4.50-5.00 พงพอใจมากท�สด 3.50-4.49 พงพอใจมาก 2.50-3.49 พงพอใจปานกลาง 1.50-2.49 พงพอใจน�อย 1.00-1.49 พงพอใจน�อยท�สด ผลการวเคราะหความพงพอใจโดยเฉล�ยจากการประเมนของนกศกษาท�ลงทะเบยนรายวชาท�งสามภาคการศกษา ดง Table 1 ซ�งแสดงผลการประเมนด�านการทวนสอบผลสมฤทธ� ผลลพธการเรยนร�ท�งห�าด�าน ได�แก� ด�านคณธรรม จรยธรรม ด�านความร� ด�านทกษะทางปญญา ด�านทกษะความสมพนธระหว�างบคคลและความรบผดชอบ ด�านทกษะการวเคราะห เชงตวเลข การส�อสารและการใช�เทคโนโลยสารสนเทศ

Table 1 Results of the evaluation of the achievements of subject educational outcomes ผลการประเมนผลสมฤทธ�ทางการเรยนร�รายวชา

หวข�อ 1/62 3/62 1/63 X_

S.D.

ด�านคณธรรม จรยธรรม

1. ผ�เรยนมจรยธรรมต�อตนเอง ต�อวชาชพ ต�อผ�รบบรการต�อเพ�อนร�วมอาชพ และต�อสงคม

4.57 5.00 5.00 4.86 0.25

2. ผ�เรยนมความตระหนกในคณค�าของรายวชาน� 4.43 5.00 4.50 4.64 0.31

3. ผ�เรยนมจรรยาบรรณในวชาชพ 4.71 5.00 4.25 4.65 0.38

ด�านความร�

4. ผ�เรยนได�รบความร�พ�นฐานท�เก�ยวข�องกบการดำรงชวต 4.43 5.00 4.50 4.64 0.31

5. ผ�เรยนมความรอบร�เน�อหาในสาขาหรอวชาเฉพาะ 4.57 5.00 4.75 4.77 0.22



64

หวข�อ 1/62 3/62 1/63 X_

S.D.

ด�านทกษะทางปญญา

6. ผ�เรยนมการบรณาการศาสตรให�เกดประโยชนต�อตนเองและสงคม 4.29 5.00 4.50 4.60 0.36

7. ผ�เรยนสามารถคดแก�ปญหาและร�เท�าทนสถานการณ 4.57 5.00 4.50 4.69 0.27

8. ผ�เรยนมทกษะในการสบค�นและแสวงหาความร�ด�วยตนเอง 4.57 5.00 4.50 4.69 0.27

ด�านทกษะความสมพนธระหว�างบคคลและความรบผดชอบ

9. ผ�เรยนมความรบผดชอบต�อตนเองและส�วนรวม 4.43 5.00 4.50 4.64 0.31

10. ผ�เรยนสามารถปรบตวและทำงานร�วมกบผ�อ�นได�อย�างมความสข 4.71 5.00 4.50 4.74 0.25

ด�านทกษะการวเคราะหเชงตวเลข การส�อสารและการใช�เทคโนโลยสารสนเทศ

11. ผ�เรยนมทกษะการส�อสารในชวตประจำวน 4.57 5.00 4.25 4.61 0.38

12. ผ�เรยนมทกษะการใช�เทคโนโลยสารสนเทศในการแสวงหาความร�หรอการทำงาน 4.43 5.00 4.50 4.64 0.31

13. ผ�เรยนมทกษะการวเคราะหข�อมลข�าวสารอย�างมวจารณญาณ 4.71 5.00 4.50 4.74 0.25

เฉล�ยภาพรวม 4.54 5.00 4.52 4.69 0.30

หวข�อ 1/62 3/62 1/63 X_

S.D.

จดประสงครายวชา

1. รายวชามการกำหนดวตถประสงคท�ชดเจน 4.75 5.00 4.80 4.85 0.13

เน�อหารายวชา

2. เน�อหาของรายวชาตรงตามคำอธบายรายวชา 4.62 5.00 4.80 4.81 0.19

3. เน�อหารายวชามความทนสมย 4.88 5.00 4.80 4.89 0.10

กจกรรมการเรยนการสอน

4. รายวชามการจดกจกรรมการเรยนการสอนท�หลากหลาย น�าสนใจ 4.50 5.00 4.80 4.77 0.25

5. จำนวนช�วโมงสอนของรายวชามความเหมาะสม 4.88 5.00 4.80 4.89 0.10

Table 1 Results of the evaluation of the achievements of subject educational outcomes (cont.) ผลการประเมนผลสมฤทธ�ทางการเรยนร�รายวชา

ผลการประเมนด�านผลสมฤทธ�ผลลพธการเรยนร�ท�ง 5 ด�านใน Table 1 พบว�า ภาพรวมอย�ในระดบดมากท�สด ทกด�าน (X

_=4.69, S.D.=0.30) โดยด�านท�มผลการประเมนสงสด

อนดบแรก ได�แก� ด�านคณธรรมจรยธรรม ในประเดนท�ว�า ผ�เรยนมจรยธรรมต�อตนเอง ต�อวชาชพ ต�อผ�รบบรการ ต�อเพ�อนร�วมอาชพ และต�อสงคม (X

_=4.86) รองลงมาคอ ด�านความร� ได�แก�

ผ�เรยนมความรอบร�เน�อหาในสาขาหรอวชาเฉพาะ (X_=4.77)

และอนดบท� 3 ได�แก� ผ�เรยนสามารถปรบตวและทำงานร�วมกบผ�อ�นได�อย�างมความสขและผ�เรยนมทกษะการวเคราะหข�อมลข�าวสารอย�างมวจารณญาณ (X

_=4.74 เท�ากน) ซ�งล�วนเช�อมโยง

กบสมพนธภาพระหว�างมนษยในสงคม

Table 2 Course evaluation results ผลการประเมนรายวชา

65

หวข�อ 1/62 3/62 1/63 X_

S.D.

ด�านความร�

1. อาจารยผ�สอนมความร� ความเช�ยวชาญในเน�อหาท�สอน 4.83 5.00 5.00 4.94 0.10

2. อาจารยผ�สอนให�คำปรกษาและแนะนำแหล�งเรยนร�เพ�มเตม 5.00 5.00 4.80 4.93 0.12

3. อาจารยผ�สอนมการบรณาการเน�อหาในรายวชากบศาสตรอ�นๆ และการนำไปใช� ในชวตจรง

5.00 5.00 4.80 4.93 0.12

คณลกษณะของผ�สอน

4. อาจารยผ�สอนรบฟงความคดเหนของผ�เรยน 4.83 5.00 4.80 4.88 0.11

5. อาจารยผ�สอนมบคลกภาพเหมาะสม 5.00 5.00 5.00 5.00 0.00

6. อาจารยผ�สอนมความตรงต�อเวลา 4.83 5.00 4.80 4.88 0.11

ทกษะและเทคนคการจดการเรยนร�

7. อาจารยผ�สอนใช�เทคนควธการเรยนร�ท�หลากหลาย น�าสนใจ 5.00 5.00 4.60 4.87 0.23

8. อาจารยผ�สอนมการส�งเสรมทกษะการคดวเคราะห การแก�ปญหาอย�างสร�างสรรค 5.00 5.00 5.00 5.00 0.00

9. อาจารยผ�สอนใช�ส�อและเทคโนโลยท�ส�งเสรมการเรยนร� 5.00 5.00 4.80 4.93 0.12

หวข�อ 1/62 3/62 1/63 X_

S.D.

6. รายวชามการจดกจกรรมท�ส�งเสรมการคด การให�เหตผลและการแก�ปญหา 4.75 5.00 4.80 4.85 0.13

การวดและประเมนผล

7. รายวชามวธการประเมนผลสอดคล�องกบวตถประสงคของรายวชา 4.62 5.00 4.80 4.81 0.19

8. รายวชามการกำหนดวธการประเมนผลท�หลากหลาย 4.50 5.00 4.80 4.77 0.25

ส�ออปกรณ/แหล�งการเรยนร�

9. รายวชามการใช�ส�อการสอนท�ทนสมยและครบถ�วนตามประมวลการสอนรายวชา 4.75 5.00 4.60 4.78 0.20

10. รายวชามการใช�ส�อการสอนท�หลากหลาย 4.88 5.00 4.80 4.89 0.10

ค�าเฉล�ยรวม 4.72 5.00 4.78 4.83 0.17

Table 2 Course evaluation results (cont. ผลการประเมนรายวชา

ผลการประเมนรายวชาในตารางท� 2 พบว�า ภาพรวมอย�ในระดบดมากท�สดทกด�าน (X

_=4.83, S.D.=0.17) โดยประเดน

ท�มผลการประเมนสงสดอนดบแรก ได�แก� เน�อหารายวชามความ

ทนสมย จำนวนช�วโมงสอนของรายวชามความเหมาะสม และรายวชามการใช�ส�อการสอนท�หลากหลาย (X

_=4.89) ซ�งเปน

คะแนนสงสดท�ง 3 ปการศกษา

Table 3 Teaching evaluation results ผลการประเมนการสอน



66

หวข�อ 1/62 3/62 1/63 X_

S.D.

10. อาจารยผ�สอนใช�วธการวดและประเมนผลท�หลากหลายเหมาะสม กบเน�อหาและผ�เรยน

5.00 5.00 5.00 5.00 0.00

11. อาจารยผ�สอนมการสอดแทรกคณธรรม จรยธรรมและค�านยมท�ดงาม 4.83 5.00 5.00 4.94 0.10

ค�าเฉล�ยรวม 4.90 5.00 4.87 4.94 0.09

Table 3 Teaching evaluation results (comt. ผลการประเมนการสอน

ผลการประเมนการสอนในตารางท� 3 พบว�า ภาพรวมอย�ในระดบดมากท�สดทกด�าน (X

_=4.94, S.D.=0.09) โดยประเดน

ท�มผลการประเมนสงสดซ�งสะท�อนส�งท�ผ�เรยนให�ความสำคญ อนดบแรกๆ ได�แก� บคลกภาพของผ�สอน การส�งเสรมทกษะการคดวเคราะห การแก�ปญหาอย�างสร�างสรรคและการใช�วธการวดและประเมนผลท�หลากหลายเหมาะสมกบเน�อหาและ ผ�เรยน (X

_=5.00)

อภปร�ยผล(Discussions) จากการทดลองจดการเรยนร�ตามแนวทางการจดการเรยนร�ในสงคมพหวฒนธรรม เพ�อเพ�มสมรรถนะข�ามวฒนธรรม โดยใช�ปรชญาพพฒนาการนยม ผสมผสานแนวคดการจดการเรยนร�แบบพลวตและกระบวนการพฒนาการจดการเรยนร� โดยใช� PDCA ในรายวชาการส�อสารข�ามวฒนธรรม พบว�าแนวทางในการพฒนาการจดการเรยนการสอนภาษายโรปในสงคมพหวฒนธรรม ประกอบด�วย 1. การบรณาการการเรยนร� กล�าวคอ มการปรบเปล�ยนผสานรปแบบของการเรยนร�แบบพลวต สามารถบรณาการเช�อมโยงกบสาขาวชาอ�น แนวคดอ�น รวมท�งภาษาและวฒนธรรมอ�นๆ นอกเหนอจากภาษายโรป รวมท�งบรณาการความหลากหลายตามความต�องการของผ�เรยน 2. การมกจกรรมเสรมหลกสตรหรอกจกรรมส�งเสรมในการลงมอปฏบตจรงหรอการปฏบตการภาคสนาม เพ�อเรยนร� จากการลงมอปฏบตในโลกความเปนจรง ซ�งมผลทำให�ผ�เรยนเข�าใจได�อย�างถ�องแท�มากกว�า นอกจากน�นยงปลกฝงการทำงานเปนทม การเพ�มประสบการณนอกห�องเรยน เรยนร�การแก�ปญหา ในสถานการณต�างๆ พร�อมๆ กบการปลกฝงคณธรรมและความรบผดชอบ 3. การสร�างบรรยากาศการเรยนร�ท�มความผ�อนคลาย เสมอภาค ยตธรรม เปนประชาธปไตย ปราศจากอคต และ รบฟงกนไม�ต�องตดสน ผด ถก จากความแตกต�างใดๆ จะทำให�ผ�เรยนเรยนร�อย�างเปดใจและมความสข 4. การเช�อมโยงภาษายโรปกบส�งรอบตวภายในท�องถ�น

การปฏสมพนธในชมชน การคดหาแนวทางใช�ทกษะทางภาษาและวฒนธรรมยโรปในการช�วยเหลอกจกรรมของชมชน เพ�อสร�างการตระหนกร�ในการเพ�มศกยภาพส�วนบคคลด�วยการ เรยนร�ภาษาท�หลากหลาย โดยเฉพาะภาษายโรป รวมท�งการนำการเรยนร�มาใช�ประโยชนเชงประจกษ 5. การเปดโอกาสให�ผ�เรยนได�เปนผ�สอน หรอถ�ายทอดความร�ให�ผ�อ�น เพ�อเพ�มศกยภาพในการเรยนร� 6. การพฒนาปรบใช�เทคโนโลยในการสร�างส�อการเรยนการสอน เพ�อสามารถจดการเรยนการสอนได�ในสถานการณหลากหลาย 7. การแสวงหาความร�วมมอกบองคกรต�างๆ ท�งเยอรมน ฝร�งเศสและองคกรเอกชน และการได�รบการสนบสนนทางด�านงบประมาณจากฝายบรหารและ/หรอองคกรต�างๆ กลวธในการพฒนาการจดการเรยนการสอนมหลกการดงตอไปน� 1. การสร�างการตระหนกร�ในคณค�าของส�งท�เรยนร� และส�งน�จะเช�อมโยงกบความสขในการเรยนร� เพราะเม�อผ�เรยนเหนคณค�าของส�งท�เรยนร� จะเปนแรงขบเคล�อนสำคญในการพยายามแสวงหาและเรยนร�ด�วย 2. การเปดโอกาสให�ผ�เรยนลงมอค�นคว�าและปฏบตด�วยตนเองโดยเลอกในส�งท�ตนเองชอบก�อน ซ�งจากการสมภาษณ พบว�า การมโอกาสเลอกส�งท�ผ�เรยนชอบและสนใจ จะทำให� ผ�เรยนเกดความสขและความกระหายใคร�ร�ในการเรยนมากข�น 3. การให�ผ�เรยนเกดกระบวนการเรยนร�เองจากการลองผดลองถกและลงมอปฏบตด�วยตนเอง ตวอย�างเช�น การได�รบโจทยในการสมภาษณนกท�องเท�ยวเม�อมการลงพ�นท�ปฏบตการภาคสนาม ผ�เรยนจะเผชญกบปญหาในสถานการณต�างๆ และจะมกระบวนการเรยนร�จากการลองผดลองถกก�อน 4. การสร�างความสขในการเรยนร�ท�เกดจากการเปดใจ เรยนร�และยอมรบซ�งกนและกน ท�งในกรณท�อย�ใกล�และไกลตว โดยผ�เรยนแต�ละคนมโอกาสเลอกศกษาเพ�มเตมเร�องท�สนใจและถนดในการศกษาหาความร�เพ�มเต�ม นำเสนอและแลกเปล�ยนเรยนร�ร�วมกนในช�นเรยน

67

5. การทำให�ผ�เรยนตระหนกว�าสามารถนำส�งท�เรยนร�ไปปรบใช�ได�ในชวตประจำวน มประโยชนต�อตวผ�เรยนท�งในปจจบนและ/หรออนาคต รวมท�งมประโยชนต�อผ�อ�นด�วย เช�น การมโอกาสเปนผ�ถ�ายทอดความร� หรอการใช�ทกษะทางภาษาและวฒนธรรมในการสนบสนนช�วยเหลอผ�อ�น อย�างการช�วยเปนล�าม การช�วยแปลในการส�อสารในสถานการณท�มการปฏสมพนธระหว�างวฒนธรรม เปนต�น 6. การประเมนผลหลากหลายและเปดโอกาสให�ผ�เรยนประเมนตนเองด�วย 7. การให�ความสำคญกบเร�องการปรบตวและความสามารถเชงพลวต 8. การม�งเน�นการมปฏสมพนธร�วมกนและร�วมมอกน มากกว�าการแข�งขน เปดโอกาสให�ผ� เรยนมส�วนร�วมในกระบวนการเรยนร�ทกข�นตอน 9. การสร�างสถานการณให�เรยนร� ผ�สอนจะเปนผ�อำนวยความสะดวกในการจดการเรยนร� ความร�เกดจากประสบการณ การสร�างองคความร� รวมท�งมการสรปทบทวนผลของการเรยนร� สม�ำเสมอ

บทสรป(Conclusions) การวจยน�เปนเพยงตวอย�างแนวทางหน�งในการจดการเรยนร�ภาษาต�างประเทศในสงคมพหวฒนธรรม เพ�อเพ�มสมรรถนะข�ามวฒนธรรมให�ผ�เรยน ท�ามกลางข�อจำกดต�างๆ การลงมอปฏบตและเหนเปนรปธรรมจะทำให�ผ�เรยนเรยนร�ได�เรวข�นและสร�างแรงจงใจได�อย�างดในการพฒนาอย�างต�อเน�อง ด�วยความเช�อท�ว�า ความสขในการเรยนร�และการเหนคณค�าในส�งท�เลอกทำ รวมท�งการสร�างความภาคภมใจในตวเองให�ได�ก�อนจะสร�างให�เกดการเปล�ยนแปลงทางสงคมได� การเปดใจรบฟง ยอมรบซ�งกนและกนและการสร�างการมส�วนร�วมท�ามกลางความแตกต�างหลากหลายจะสร�างทมท�มเปาหมายร�วมกนและความสขในการเรยนร�น�าจะเกดข�นในทกท�และทกสถานการณ

ขอเสนำอแนำะ(Recommendations) ข�อเสนอแนะสำหรบการนำผลวจยไปใช�ประโยชน ผลการวจยสะท�อนให�เหนว�าการจดการเรยนการสอนสมยใหม�ต�องมการปรบเปล�ยนเปนพลวต พฒนาตลอดเวลา โดยม�งเน�นผ�เรยนเปนสำคญ และการพฒนาการจดการเรยนการสอนภาษาต�างประเทศไม�ควรม�งเน�นพฒนาทกษะทางภาษา หรอการส�อสารเท�าน�นแต�ควรให�ความสำคญกบการพฒนาสมรรถนะข�ามวฒนธรรมด�วย งานวจยน�สามารถนำไปปรบใช�เปนแนวทางในการจดการ เรยนการสอนภาษาต�างประเทศ ภาษาอ�นๆ ในสงคมพหวฒนธรรม หรอสามารถนำไปประยกตใช�กบผ�เรยนกล�มอ�นท�มลกษณะ ใกล�เคยงกบกล�มตวอย�าง หรอนำไปบรณาการร�วมกบเน�อหา

วชาอ�นเพ�อเสรมสร�างสมรรถนะให�แก�ผ�เรยน โดยเฉพาะสมรรถนะด�านภาษา สมรรถนะการส�อสาร สมรรถนะทางสงคมและสมรรถนะข�ามวฒนธรรม รวมท�งเพ�อสร�างบรรยากาศในการเรยนร�ตามความต�องการของผ�เรยนต�อไป ข�อเสนอแนะสำหรบการวจยคร�งตอไป การศกษาข�อมลด�านอ�นๆ หรอกลวธการจดการเรยนร�อ�นๆ ท�จะพฒนาความสามารถและผลสมฤทธ�ของผ�เรยนในบรบทท�คล�ายคลงกนน�ควรได�รบการศกษาและพฒนาต�อไป นอกจากน�นผ�วจยเหนว�า การออกไปเรยนร�นอกห�องเรยนโดยประยกตความร�ทางภาษาและวฒนธรรมรวมท�งทกษะการส�อสารข�ามวฒนธรรม ในการจดการเรยนการสอนภาษาและวฒนธรรมต�างชาตน�น สามารถพฒนาต�อได�อกหลายประเดนโดยเฉพาะเร�องของการประชาสมพนธ ข�อมลทางวฒนธรรม พ�นท�ท�องเท�ยว ทรพยากร วถชวตและอ�นๆ เพ�อนำเสนอภาพลกษณใหม�ด�วยภาษา ท�งน�โดยใช�ศาสตรทางด�านการส�อสารข�ามวฒนธรรม เพ�อส�อสารข�อมลออกไปอย�างกว�างขวางในระดบสากลย�งข�น กรณน�สามารถนำไปส�การสร�างงานและพฒนาคณภาพชวต สงคม เศรษฐกจท�ย�งยนบนพ�นฐานของคณค�าท�มในอนาคตได�

เอกส�รอ�งอง(References)BanksJ.A.(1994).Approachestomulticulturalcurriculumreform. InJ.Banks&C.Banks(Eds),Multicultural education: Issues and perspectives (pp.137-157).Allyn&Bacon.Banks,J.A.(1988). Multiethnic education: Theory and practice (2nd ed.). AllynandBacon.Banks,J.A.(2004).Introduction:Democraticcitizenshipeducationin multiculturalsocieties.InJ.A.Banks(Ed.),Diversity and citizenship education: Global perspectives (pp.3-15). Jossey-Bass.Banks,J.A.,Banks,C.A.McGee(2020).Multicultural education: Issues and perspective(10thed).JohnWilly&Sons.Bolten,J.(2007).Interkulturelle kompetenz. DruckereiSömmerdaGmbH.Cortes,C.E.(1996). Cultural diversity and education: Foundations, curriculum, and teaching(5thed.).AllynandBacon.Dejamonchai,S.(2013).AstudyofthestateofresearchesonFrench teachingandlearninginThailandduringthepastdecade. Humanities Journal, 20(2),178-202.Derman-Sparks,L.,&BrunsonPhillips,C.B.(1997).Teaching/learning antiracism: A developmental Approach.TeachersCollegePress.Hollins,E.R.(1999).Relatingethnicandracialidentitydevelopmentto teaching.InR.H.Sheets&E.R.Hollins(Eds.),Racial and ethnic identity in school practices: Aspects of human development (pp.183-194).Erlbaum.Luecha,R.,Nilayon,N.,khotthaphan,W.,&Thongprayoon,T.(2019). Guidelinesforlanguageandinterculturalcommunication instructionatvocationaleducationinThailand.Journal of industrial education. Faculty of Education. Srinakharinwirot University, 13(1), 1-23.Nieto,S.(2000).Affirming diversity: The sociopolitical context of multicultural education (3rd ed). Longman.Paripanyaporn,K.,Pikulkantalers,R.,&Bunyamongkolwat,K.(2018). LearningmanagementofGermanasaforeignlanguage. Journal of Education Studies, 46(4), 523-533.Seeberg,V.,&Minick,T.(2012).Enhancingcross-culturalcompetence inmulticulturalteachereducation:Transformationinglobal learning. International Journal of Multicultural Education, 14(3), 1-22.Shotipongviwat,P.(2017).Analysisoftheprogressivismphilosophy. Faculty of Education: Mahamakut Buddhist University, 5(2), 91-98.Sleeter,C.E.(1991).Empowerment through multicultural Education. StateUniversityofNewYorkPress.



68

Sungtong,E.(2008).Multicultural leadership of public school principals in the Three Southern Border Provinces. PrinceofSongkla University.Thongad,C.(2010).Theactualdemonstrationschool:Learning managementbasedonprogressiveeducationphilosophy. Journal of Education Naresuan University, 12(1),72-93.Titus,D.(1998,March23).Teaching tolerance and appreciation for diversity; applying the research on prejudice reduction [Paper presentation].TheAssociationofSupervisionandCurriculum Development53rd.AnnualConferenceandExhibitShow, SanAntonio.

Udomrat,T.(2014).Policiesandstrategiesforthepromotionofforeign languageinstructioninASEAN+3countries:Acasestudyof Malaysia.Journal of Education Naresuan University, 16(1),127-139.Yongyuan,B.,&Padungpong,C.(2007).Usingartactivitiestopromote respectforculturaldiversityofelementaryschoolstudents, Pattaniprovince.Songklanakarin Journal of Social Sciences & Humanities, 16(6),953-972.Yothakhun,S.(1998).A development of a multicultural education program to promote self understanding of preschool children in the Northeastern region[Master'sthesis].ChulalongkornUniversity.

69

TheUseofSongstoImproveThaiLanguageProficiencyofVietnameseStudentsการใชแบบเรยนภาษาไทยจากสอเพลงเพอพฒนาทกษะภาษาไทยใหนกศกษาเวยดนาม

Nition Pornumpaisakul1*,SupakMahavarakorn1, Phagasri Yenbutra1, Nguye

~nKie`u Ye`n2, and Nguye

~nThiLoanPhuc3

นธอร พรอำาไพสกล1*, สภค มหาวรากร1, ผกาศร เยนบตร1, Nguye~n Kie^u Ye^n2, และ Nguye

~n Thi Loan Phuc3

1Faculty of Humanities, Srinakharinwirot University, Thailand1คณะมนษยศ�สตร มห�วทย�ลยศรนครนทรวโรฒ

2Faculty of Japanese-Korean-Thai, University of Foreign Language Studies-The University of Danang, Vietnam3Faculty of Oriental Studies, University of Social Sciences and Humanities-Vietnam National University, Vietnam


Received October 21, 2021 Revised January 1, 2022 Accepted January 26, 2022 Published May 3, 2022

Abstract The purpose of the study was to construct a Thai language textbook using songs to improve Thai language learning of Vietnamese students. The textbook, which was a research instrument of the study, was constructed by using Thai songs. It consisted of eight units: Unit 1 Chang Chang Chang (Elephant, Elephant, Elephant), Unit 2 O Thale Saen Ngam (What a beautiful Sea!), Unit 3 Ta In Kap Ta Na (Grandpa In and Grandpa Na), Unit 4 Loi Krathong, Unit 5 Wan Duean Pi (Day, Month and Year), Unit 6 Khu Kat (A Rival), Unit 7 Sabai Di Rue Plao (Are You Okay?) and Unit 8 Ya Yom Phae (Don’t Give up!). The research instrument was developed according to the advice of three experts and tried out with 21 Vietnamese participants who were the second-year undergraduate students, majoring in Thai Studies at the University of Foreign Language Studies -The University of Danang. The study showed that the Thai language textbook comprised of songs with lyrics and vocabulary. The additional knowledge and language use also provided with an explanation in Vietnamese language in some parts. The book also offered activities that students could revise the lessons on their own. The study showed that the textbook with song activities improved the students’ language use and language skills, especially listening skills. They could do exercises and achievement tests. The effectiveness of the materials, E

1=75.86/E

2=74.71, showed that songs could improve the Vietnamese students’

language use and language skills. It can be concluded that the Thai language textbook can be used as a learning material for the Vietnamese students. Moreover, it can be used as a learner-centered material which students can study on their own.

Keywords: Thai language textbook, Songs, Improvement of Thai language skills, Vietnamese students

บทคดยอ งานวจยคร�งน�มวตถประสงคเพ�อสร�างแบบเรยนภาษาไทยโดยใช�เพลงเปนส�อการสอนเพ�อพฒนาทกษะภาษาไทยให�นกศกษาเวยดนาม ผ�วจยดำเนนการวจยโดยสร�างเคร�องมอแบบเรยนภาษาไทยจากส�อเพลง จำนวน 8 หน�วย ได�แก� หน�วยท� 1 ช�าง ช�าง ช�าง หน�วยท� 2 โอ� ทะเลแสนงาม หน�วยท� 3 ตาอนกบตานา หน�วยท� 4 ลอยกระทง หน�วยท� 5 วน เดอน ป หน�วยท� 6 ค�กด หน�วยท� 7 สบายดหรอเปล�า และหน�วยท� 8 อย�ายอมแพ� จากน�นปรบปรงเคร�องมอตามคำแนะนำของผ�เช�ยวชาญ 3 ท�าน แล�วจงนำเคร�องมอไปทดลองกบกล�มเปาหมาย คอ นกศกษาชาวเวยดนาม ระดบปรญญาตรวชาเอกภาษาไทย ช�นปท� 2 มหาวทยาลยภาษาต�างประเทศแห�งมหาวทยาลยดานง (University of Foreign Language Studies -The University of Danang) จำนวน 21 คน ผลการวจยพบว�า แบบเรยนภาษาไทย ประกอบด�วย เน�อเพลงและคำศพทจากเพลง ความร�เพ�มเตม และหลกการใช�ภาษาไทยจากเพลงโดยใช�ภาษาเวยดนามอธบายบางส�วน มกจกรรมเพ�อให�ผ�เรยนได�ทบทวนเน�อหาท�เรยนมา ทำให�นกศกษาเวยดนามมความร�ด�านการใช�ภาษาไทย ได�พฒนาทกษะทางภาษาไทย โดยเฉพาะด�านการฟง สามารถทำแบบฝกหด และแบบทดสอบวดผลสมฤทธ�ระหว�างเรยนและหลงเรยน โดยมค�าประสทธภาพ (E

1=75.86/E

2=74.71) แสดงให�เหนว�านกศกษาเวยดนามเข�าใจเร�องหลกการใช�ภาษาไทย และได�พฒนาทกษะการใช�ภาษาไทยจากการฟงเพลง

แบบเรยนภาษาไทยน�จงสามารถนำไปใช�เปนส�อการจดการเรยนร�ภาษาไทยให�นกศกษาเวยดนาม ส�งสำคญ คอ นกศกษาเวยดนามสามารถนำไปใช�เรยนร�ได�ด�วยตนเอง ซ�งเปนการเรยนการสอนแบบเน�นผ�เรยนเปนสำคญ

คำสำคญ: แบบเรยนภาษาไทย, เพลง, การพฒนาทกษะทางภาษาไทย, นกศกษาเวยดนาม



70

บทนำำ�(Introduction) ภาษาไทยเปนภาษาหน�งท�ชาวต�างประเทศสนใจศกษาโดยเปดสอนหลกสตรภาษาไทยในฐานะภาษาต�างประเทศ หลากหลายหลกสตร เช�น หลกสตรระยะส�น ท�งในประเทศไทยและต�างประเทศ กล�าวเฉพาะในสาธารณรฐสงคมนยมเวยดนามได�มการเรยนการสอนภาษาไทยในมหาวทยาลยหลายแห�ง โดยเปดสอนในระดบอดมศกษาจากนโยบายของรฐบาลเวยดนามท�จดต�งมหาวทยาลยภาษาต�างประเทศการทหารในป พ.ศ. 2525 เพ�อผลตล�ามให�กบกองทพ (Cam TU, 2016, p. 20) ต�อมามมหาวทยาลยของรฐและเอกชนเปดสอนภาษาไทย โดยหน�วยงานของไทยท�ให�การสนบสนนความร�วมมอ ทางวชาการไทย-เวยดนาม ได�แก� กรมความร�วมมอระหว�างประเทศ (TICA) กระทรวงการต�างประเทศ ซ�งดำเนนความร�วมมอทางวชาการกบมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ในการพฒนาหลกสตรการเรยนการสอนภาษาไทยระดบปรญญาตรในสาธารณรฐสงคมนยมเวยดนามมากว�า 20 ป เพ�อเสรมสร�างความสมพนธและความเข�าใจอนดระหว�างประเทศไทยกบสาธารณรฐสงคมนยมเวยดนามในระดบประชาชน สนบสนนการแลกเปล�ยนความร�และวฒนธรรมระหว�างกน ส�งเสรมและเก�อหนนการดำเนนงานภาคธรกจไทยโดยการสร�างบคลากร ชาวเวยดนามท�ร�ภาษาไทยให�ทำงานในธรกจของไทย (Saran-rom Radio, 2019) วธการสอนแบบฟง-พด เปนวธหน�งในการสอนภาษาไทยในฐานะภาษาต�างประเทศ วธสอนน�มจดม�งหมายสอนทกษะ ทางภาษาโดยลำดบ โดยเร�มต�งแต�ฟง พด อ�าน เขยน ซ�ง Wilga m. Rivers อธบายถงวธสอนน�ว�าจะเน�นการสอนในระดบต�น สอนภาษาพดในสถานการณต�างๆ จนเพ�มลำดบเปนภาษาเชงวรรณกรรม ซ�งสองทกษะสดท�าย คอ ด�านการอ�านและการเขยนจะได�รบการพฒนาย�งข�น ในทกข�นตอนจะไม�ละเลยทกษะการฟงและการพด (Rivers, 1972, p. 41) การใช�เพลงเปนส�อการสอนเพ�อพฒนาทกษะการฟง นบเปนแนวทางหน�งท�จะทำให�ผ�เรยนสนใจบทเรยน เกดการเรยนร� ได�เรว เพราะเปนการฝกปฏบตฟงซ�ำฝกซ�ำ ซ�งจะทำให�ผ�เรยนพฒนาทกษะการฟงได�ด และสบเน�องถงทกษะอ�นต�อไป (Rivers, 1972, p. 41) ผ�เรยนจะมทศนคตท�ดต�อการเรยนภาษาไทย และเกดความสามารถในการใช�ภาษา การใช�เพลงเปนส�อเปนกจกรรมท�สร�างความเพลดเพลนสนกสนาน ผ�เรยนผ�อนคลาย

แล�วยงได�เรยนร�คำศพท ประโยค สำนวนโวหาร และวฒนธรรมท�แฝงอย�ในเพลง นบเปนกจกรรมท�ช�วยแก�ไขปญหาและพฒนาทกษะการฟงให�กบผ�เรยน เพราะทกษะการฟงเปนทกษะทางภาษาท�สำคญเปนอนดบแรก เปนทกษะท�ใช�มากท�สดในชวตประจำวนและเปนทกษะพ�นฐานท�จะช�วยพฒนาทกษะทางภาษาด�านอ�นๆ ได�แก� การพด การอ�าน และการเขยนตามลำดบ การใช�เพลงเปนส�อการเรยนร�ภาษาต�างประเทศสำหรบ ผ�เรยนชาวต�างชาตจงเปนแนวทางหน�งในการพฒนาผ�เรยนให�มพฒนาการด�านทกษะการใช�ภาษาไทยและเรยนร�วฒนธรรม ผ�านภาษา ดงท� Srilan and Pornumpaisakul (2019, p. 20) กล�าวว�า บทเพลงเปนส�อท�เหมาะสมในการนำมาเปนส�อการเรยนร�สำหรบผ�เรยนชาวต�างประเทศ เปนเทคนคสำคญท�ม�งเน�น ให�ผ�เรยนเกดความร�ความคดทางภาษาและอารยธรรมไทย การใช�เพลงเปนส�อการสอนท�ผ�วจยสร�างข�นประกอบหน�วยการเรยนร�วชาภาษาไทย จะเปนส�อการสอนท�ผ�สอนสามารถนำไปใช�สอนเพ�อพฒนาทกษะทางภาษาไทยโดยตรงให�แก�นกศกษาเวยดนามในหลกสตรวชาเอกภาษาไทย ในสาธารณรฐสงคมนยมเวยดนามท�มรายวชาการพฒนาทกษะการฟงภาษาไทยเปนการสร�างส�อการสอนท�เปนรปธรรม ดงดดความสนใจผ�เรยน มเน�อหาของบทเรยนใหม�ๆ ทำให�ผ�เรยนมโลกทศนท�กว�างข�น และสามารถฝกฝนได�หลายคร�ง ซ�งเปนส�งสำคญของการเรยนร�ภาษา สามารถนำไปเปนแนวทางในการจดการเรยนการสอนภาษาไทยให�กบนกศกษาเวยดนาม ส�งสำคญ คอ ผ�เรยนสามารถเรยนร�ด�วยตนเองได� ผ�วจยจงสร�างแบบเรยนภาษาไทยจากส�อเพลง เพ�อใช�เปนส�อการสอนในการจดการเรยนร�เพ�อพฒนาความสามารถการฟงภาษาไทยของนกศกษาเวยดนาม เพลงท�นำมาเปนส�อในการสร�างแบบเรยนต�องร�องชดเจน ถกต�องตามอกขรวธ มเน�อหาหลากหลายเหมาะสมสำหรบการเรยนภาษาไทยในระดบ เบ�องต�น จะทำให�ผ�เรยนชาวเวยดนามได�รบความร� ความเข�าใจหลกการใช�ภาษาไทยผ�านบทเพลง และได�พฒนาทกษะภาษาไทย ในด�านการฟงร�วมกบทกษะอ�น

วตถประสงคก�รวจย(Objective) เพ�อสร�างแบบเรยนภาษาไทยจากส�อเพลงเพ�อพฒนาทกษะภาษาไทยให�นกศกษาเวยดนาม

71


Figure 1 Conceptual Framework กรอบแนวคดการวจย

เพลงค�าศพท

บทเพลง

หลกภาษา

การใช�ภาษา

สร�างแบบเรยนภาษาไทย จากเพลงสำหรบ

นกศกษาเวยดนาม

พฒนาทกษะ ทางภาษาไทย

ให�นกศกษาเวยดนาม

วธก�รดำ�เนำนำก�รวจย(Methodology) การว จยคร� งน� ผ� ว จ ย ใช� ระ เบยบว ธ การว จ ยแบบ One-Shot Case Study (Nuangchalerm, 2013, p. 120) ม�งเน�นการทดลองกบกล�มเปาหมายกล�มเดยว คอ นกศกษาเวยดนาม โดยมระเบยบวธวจยดงน� การกำหนดกลมเปาหมาย ผ�วจยกำหนดคณสมบตของกล�มเปาหมาย คอ นกศกษาเวยดนาม ระดบปรญญาตรท�เรยนวชาเอกภาษาไทย และได�รบการสนบสนนจากกรมความร�วมมอระหว�างประเทศ กระทรวงการต�างประเทศ ในสาธารณรฐสงคมนยมเวยดนามมมหาวทยาลย 4 แห�งท�เปดสอนภาษาไทยโดยได�รบการสนบสนนจากกรมความร�วมมอระหว�างประเทศ (TICA) มหาวทยาลยท�เปดสอนวชาไทยศกษาและวชาภาษาไทยเปนวชาเอกม 2 แห�ง คอ มหาวทยาลยภาษาต�างประเทศแห�งมหาวทยาลยดานง (University of Foreign Language Studies-The University of Danang) และมหาวทยาลยสงคมศาสตรและมนษยศาสตร มหาวทยาลยแห�งชาต ณ นครโฮจมนห (University of Social Sciences and Humanities-Vietnam National University, Ho Chi Minh City) และมหาวทยาลยท�เปดสอนภาษาไทยเปนวชาโทม 2 แห�ง คอ มหาวทยาลยฮานอย (Hanoi University) และมหาวทยาลยภาษาต�างประเทศแห�งมหาวทยาลยแห�งชาต ณ กรงฮานอย (University of Languages and International Studies -Vietnam National University, Hanoi) ดงน�น กล�มเปาหมายท�เปนไปตามคณสมบตมมหาวทยาลย เพยงแห�งเดยว ได�แก� มหาวทยาลยภาษาต�างประเทศแห�ง

มหาวทยาลยดานง (University of Foreign Language Studies - The University of Danang) ท�มนกศกษาเรยนวชาเอกภาษาไทยมคณสมบตสอดคล�องกบเคร�องมอท�จะใช�ในการทดลอง กล�มเปาหมายท�ใช�ในการวจยคร�งน�จงเปนนกศกษาเวยดนามระดบปรญญาตรท�เรยนวชาเอกภาษาไทย คณะภาษาญ�ปน -ภาษาเกาหล-ภาษาไทย มหาวทยาลยภาษาต�างประเทศแห�งมหาวทยาลยดานง (University of Foreign Language Studies-The University of Danang) ท�กำลงศกษาในช�นปท� 2 ภาคเรยนท� 1 ปการศกษา 2562 จำนวน 21 คน และยนดเข�าร�วมโครงการน� การวจยคร�งน�จงใช�ระเบยบวธการวจยแบบ One-Shot Case Study ม�งเน�นการทดลองกบกล�มเปาหมายนกศกษาเวยดนามกล�มน�เท�าน�น และใช�วธการเลอกแบบเจาะจง (Purposive sampling) เคร�องมอท�ใช�ในการวจย เคร�องมอท�ใช�ในการวจยสำหรบประเมนประสทธภาพการเรยนร�ของนกศกษาเวยดนาม ได�แก� บทเรยนโดยใช�เพลงเปน ส�อการเรยนร� แบบทดสอบวดผลสมฤทธ�ระหว�างเรยน และแบบทดสอบวดผลสมฤทธ�หลงเรยน 1. หน�วยการเรยนร�โดยใช�เพลงเปนส�อการเรยนร� ผ�วจยสร�างแบบเรยนภาษาไทยซ�งใช�เพลงเปนส�อในการเรยนร�เพ�อพฒนาทกษะทางภาษาไทยให�นกศกษาเวยดนาม จำนวน 8 หน�วย โดยสร�างข�นเพ�อพฒนาทกษะทางภาษาไทยของนกศกษาเวยดนาม มวธคดเลอกเน�อหาและวธการสร�างแบบเรยนภาษาไทยโดยใช�เพลงเปนส�อการสอนเพ�อพฒนาทกษะทางภาษาไทยให�นกศกษาชาวเวยดนาม ดงน�

The Use of Songs to Improve Thai Language of the Vietnamese StudentsNition Pornumpaisakul, Supak Mahavarakorn, Phagasri Yenbutra, Nguye

~n Kie`u Ye`n, and Nguye

~n Thi Loan Phuc


72

1.1 ศกษาเร�องการใช�เพลงเปนส�อประกอบการเรยนการสอนและพฒนาทกษะทางภาษาไทยจากเอกสารและงานวจยท�เก�ยวข�องเพ�อเปนแนวทางในการกำหนดเพลง และศกษาเอกสารเก�ยวกบการสร�างแบบเรยนภาษาไทยเพ�อฝกทกษะการใช�ภาษาไทยสำหรบผ�เรยนภาษาไทยในฐานะภาษาต�างประเทศ 1.2 กำหนดเกณฑการคดเลอกเพลงเพ�อสร�างเคร�องมอ ท�ใช�ในการวจย บทเพลงท�นำมาใช�ประกอบการสอนมเกณฑในการคดเลอก คอ เพลงท�มเน�อหาและคำศพทง�าย เพลงท�มเน�อหาเก�ยวกบส�งรอบตวในชวตประจำวนและอาชพ เพลงท�ได�รบความนยมและมจงหวะสนกสนาน และเพลงท�ใช�โครงสร�างภาษาไทยระดบต�น 1.3 ฟงเพลงเพ�อกำหนดเน�อหา คำศพท และรปแบบการสร�างแบบเรยนโดยใช�เพลงเปนส�อประกอบการเรยนการสอนและพฒนาทกษะทางภาษาไทย 1.4 สร�างเคร�องมอท�ใช�ในการวจยโดยศกษาบทเพลงแล�วกำหนดเน�อหาเพ�อพฒนาทกษะทางภาษาไทย เพ�อให�

เหมาะสมกบกล�มผ�เรยนชาวเวยดนาม โดยเรยงลำดบความยากง�ายของเน�อหา และออกแบบหน�วยกจกรรมการเรยนร�แต�ละหน�วยให�สอดคล�องกบวตถประสงคการเรยนร�เพ�อให� ผ�เรยนพฒนาทกษะภาษาไทยด�านการฟง หลกการใช�ภาษา โดยมโครงสร�างของหน�วยการเรยนร� ประกอบด�วย บทเพลง คำศพท กจกรรมคำศพท กจกรรมความเข�าใจบทเพลง กจกรรมการเขยน กจกรรมหลกการใช�ภาษา และแบบทดสอบวดผลสมฤทธ�ระหว�างเรยน จากท�งหมดข�างต�นผ�วจยนำไปออกแบบเปนเน�อหาแบบเรยนในเคร�องมอ ซ�งผ�วจยได�สกดลกษณะเฉพาะของการใช�ภาษา และความร�เพ�มเตมท�ได�จากส�อเพลงท�เด�นชดเพยงประเดนเดยว จากน�นจงสร�างเคร�องมอท�ใช�ในการวจยโดยการสร�างแบบเรยนและแบบทดสอบ เกณฑการคดเลอกเน�อหาและออกแบบเน�อหา และวธการคดเลอกเน�อหาจากเพลง ท�งหมด 8 หน�วย จะม QR Code เพ�อให�นกศกษาเวยดนามได�ฟงเพลงจากอนเทอรเนต

Table 1 Eight songs, which are selected to be learning instrument, have QR code for Vietnamese students to be able to listen online. ตารางแสดงเพลง 8 เพลงท�คดเลอกเปนเคร�องมอการเรยนร� ม QR CODE ให�นกศกษาเวยดนามฟงออนไลนได�

หนวยการเรยนร� เกณฑการคดเลอก ความร�เพ�มเตม หลกการใช�ภาษา

1. ช�าง ช�าง ช�าง เพลงท�มเน�อหาและคำศพทง�าย ค�าลกษณนามท�ใช�กบช�าง คำขยายหรอคำวเศษณ

2. โอ�ทะเลแสนงาม เพลงท�มเน�อหาและคำศพทง�าย การใช�ค�าว�า “แสน” และ “นานา” คำนาม คำกรยา

3. ตาอนกบตานา เพลงท�มเน�อหาเก�ยวกบส�งรอบตว ในชวตประจำวนและอาชพ

ค�าว�า “เคราะห” คำซ�ำ

4. ลอยกระทง เพลงท�ได�รบความนยมและมจงหวะสนกสนาน

คำว�า “เดอนสบสอง” “แก�ว” “น�องแก�ว” “ลกแก�ว”

คำสรรพนาม

5. วน เดอน ป เพลงท�มเน�อหาเก�ยวกบส�งรอบตว ในชวตประจำวนและอาชพ

การเรยกช�อวนใน 1 สปดาหของคนไทย ตวการนต

6. สบายดหรอเปล�า เพลงท�ได�รบความนยมและมจงหวะสนกสนาน

การใช�ค�าว�า “ไป” และ “มา” คำซ�อน

7. ค�กด เพลงท�ใช�โครงสร�างภาษาไทยระดบต�น ค�าว�า “ค�กด” การใช�ประโยคคำถาม

8. อย�ายอมแพ� เพลงท�ใช�โครงสร�างภาษาไทยระดบต�น การใช�ค�าว�า “ข�น” และ “ลง” อกษรนำ

ผ�วจยสร�างเน�อหาแต�ละหน�วย โดยเช�อมโยงเน�อเพลงกบลกษณะเฉพาะทางภาษา และความร�เพ�มเตมท�เปนประเดนสำคญชดเจนสำหรบนกศกษาเวยดนาม แต�ละหน�วยประกอบด�วยองคประกอบ 3 ส�วน ได�แก� ส�วนท� 1 เน�อเพลงและคำศพท ส�วนท� 2 ความร�เพ�มเตม และส�วนท� 3 หลกการใช�ภาษา ท�งหมดจำนวน 8 หน�วยการเรยนร� ดงน�

1) เพลงท�มเน�อหาและคำศพทอย�างง�าย ผ�วจยคดเลอกเพลงช�าง ช�าง ช�าง และเพลงโอ�ทะเลแสนงาม เพราะเปนเพลงท�มเน�อหาและคำศพทง�าย ใช�คำนามเรยกช�อสตว สถานท� ดงเช�น เพลงช�าง ช�าง ช�าง ใช�คำนามเรยกอวยวะท�เก�ยวข�องกบ “ช�าง” ซ�งเปนสตวท�ชาวต�างชาตร�จกเพราะช�างเปนสญลกษณของประเทศไทย เพลงโอ�ทะเลแสนงาม ใช�คำเรยกช�อท�เปนคำนามอย�างง�าย เช�น ทะเล ก�ง หอย ป ปลา เปนต�น

73

2) เพลงท�มเน�อหาเก�ยวกบส�งรอบตวในชวตประจำวนและอาชพ ผ�วจยคดเลอกเพลงตาอนกบตานา และเพลงวนเดอนป เพราะเน�อหาเล�าถงอาชพจบปลาของชาวประมง และเพลงวนเดอนปเก�ยวข�องกบวน เวลา มเน�อหาเก�ยวกบช�อวนของไทย วนจนทร วนองคาร วนพธ วนพฤหสบด วนศกร วนเสาร และวนอาทตย มเร�องการบอกเวลาเช�า สาย บ�าย เยน 3) เพลงท�ได�รบความนยมและสนกสนาน ผ�วจยคดเลอกเพลงลอยกระทง และเพลงค�กดเพลงลอยกระทงมเน�อหาเก�ยวกบ ประเพณลอยกระทง ซ�งเปนประเพณสำคญของไทยท�ชาวต�าง ประเทศร�จกท�วโลก เพลงค�กดใช�คำตรงข�าม และเปนคำศพทง�ายท�ผ�เรยนร�จก เปนเพลงท�ได�รบความนยมและมจงหวะสนกสนาน 4) เพลงท�ใช�โครงสร�างภาษาไทยระดบต�น ผ�วจยคดเลอก เพลงสบายดหรอเปล�าและเพลงอย�ายอมแพ� เพราะใช�โครงสร�างประโยคคำถามและประโยคปฏเสธ จากน�นผ�วจยได�เรยงลำดบความยากง�ายของเน�อหา และออกแบบหน�วยกจกรรมการเรยนร�ให�สอดคล�องกบวตถประสงคการเรยนร�เพ�อให�ผ�เรยนพฒนาทกษะภาษาไทยด�านการฟง หลกการใช�ภาษา โดยมโครงสร�างของหน�วยการเรยนร� ประกอบด�วย บทเพลง คำศพท กจกรรมคำศพท กจกรรมความเข�าใจ บทเพลง กจกรรมการเขยน กจกรรมหลกการใช�ภาษา และแบบทดสอบวดผลสมฤทธ�ระหว�างเรยน ผ�วจยกำหนดรายละเอยดของหน�วยการเรยนร� 8 หน�วย โดยในแต�ละหน�วยจะม QR C ODE เพ�อให�นกศกษาได�ฟงเพลงจากอนเทอรเนต

2. แบบทดสอบวดผลสมฤทธ�ระหว�างเรยน จำนวน 8 ชด ชดละ 10 ข�อ รวมท�งหมด 80 ข�อ เปนข�อสอบปรนยชนด 4 ตวเลอก 3. แบบทดสอบวดผลสมฤทธ�หลงเรยน จำนวน 1 ชด จำนวน 40 ข�อ เปนข�อสอบปรนยชนด 4 ตวเลอก การตรวจสอบคณภาพของเคร�องมอ ผ�วจยดำเนนการตรวจสอบคณภาพของเคร�องมอโดยมรายละเอยด ดงน� 1. ผ�วจยสร�างแบบประเมนคณภาพของเคร�องมอวจย สำหรบผ� เช�ยวชาญก�อนจะนำเคร�องมอส�งให�ผ� เช�ยวชาญ ประเมนผลเพ�อหาคณภาพของเคร�องมอ โดยประเมนในหวข�อ ต�อไปน� ได�แก� ความสอดคล�องของเน�อหากบจดประสงคการเรยนร� การเรยงลำดบข�นตอนของเน�อหา ระดบความยากง�ายของเน�อหา ความถกต�อง และเหมาะสมของเน�อหา ความเหมาะสม ของกจกรรมการเรยนร� ความเหมาะสมของกจกรรมการเรยนร�กบเน�อหา การเปนส�อการเรยนร�ภาษาไทยท�ให�ความเพลดเพลนแก�ผ�เรยน ผ�เรยนได�พฒนาทกษะทางภาษาไทยและประโยชนในการนำไปใช� โดยใช�แบบสอบถาม 5 ระดบ (Fongsri, 2013, p. 202) 2. นำเสนอเคร�องมอให�ผ�เช�ยวชาญจำนวน 3 ท�าน ตรวจสอบความถกต�องเหมาะสมท�ง 10 ข�อ เพ�อประเมนคณภาพ 3. ผ�วจยนำผลการประเมนคณภาพของเคร�องมอมาหาค�าเฉล�ยเพ�อประเมนคณภาพหนงสอโดยใช�เกณฑการประเมนค�าเฉล�ย

Table 2 Result of Thai learning tools quality evaluation, which uses songs as learning medium to develop Vietnamese students’ Thai skill ผลการประเมนคณภาพของเคร�องมอแบบเรยนภาษาไทยท�ใช�เพลงเปนส�อการเรยนร�เพ�อพฒนาทกษะภาษาไทย ให�นกศกษาเวยดนาม จำนวน 8 หน�วย

รายการ X_

แปลผล

1. เน�อหาสอดคล�องกบจดประสงคการเรยนร� 5.00 ดมาก

2. การเรยงลำดบข�นตอนของเน�อหา 4.67 ดมาก

3. ระดบความยากง�ายของเน�อหาเหมาะสมกบผ�เรยน 4.00 ด

4. ความถกต�องและเหมาะสมของเน�อหา 4.33 ด

5. กจกรรมการเรยนร�เหมาะสมกบผ�เรยน 5.00 ดมาก

6. กจกรรมการเรยนร�เหมาะสมกบเน�อหา 5.00 ดมาก

7. เปนส�อการเรยนร�ภาษาไทยท�ให�ความเพลดเพลนแก�ผ�เรยน 4.33 ด

8. ผ�เรยนได�พฒนาทกษะภาษาไทย 5.00 ดมาก

9. มประโยชนต�อการนำไปใช�ประกอบการเรยนภาษาไทยให�นกศกษาเวยดนาม 4.67 ดมาก

10. มประโยชนต�อการสอนภาษาไทยในฐานะภาษาต�างประเทศ 4.67 ดมาก

เฉล�ยรวม 4.64 ดมาก



~n Thi Loan Phuc


74

จาก Table 1 แสดงว�า ผ�เช�ยวชาญส�วนใหญ�มความเหนว�า เคร�องมอวจยโดยรวมทกด�านอย�ในระดบดมาก (X

_=4.64) เม�อ

พจารณาตามรายการประเมน พบว�า ม 7 ด�าน อย�ในระดบดมาก คอ ด�านเน�อหาสอดคล�องกบจดประสงคการเรยนร� (X

_=5.00)

ด�านการเรยงลำดบข�นตอนของเน�อหา (X_

=4.67) ด�านกจกรรมการเรยนร�เหมาะสมกบผ�เรยน (X

_=5.00) ด�านกจกรรมการเรยนร�

เหมาะสมกบเน�อหา (X_

=5.00) ด�านผ�เรยนได�พฒนาทกษะภาษาไทย (X

_=5.00) ด�านมประโยชนต�อการนำไปใช�ประกอบ

การเรยนภาษาไทยให�นกศกษาเวยดนาม (X_

=4.67) และด�านมประโยชนต�อการสอนภาษาไทยในฐานะภาษาต�างประเทศ (X_=4.67) ส�วนอก 3 ด�านอย�ในระดบด คอ ด�านระดบความยาก

ง�ายของเน�อหาเหมาะสมกบผ�เรยน (X_=4.00) ด�านความถกต�อง

และเหมาะสมของเน�อหา (X_=4.33) และด�านเปนส�อการเรยนร�

ภาษาไทยท�ให�ความเพลดเพลนแก�ผ�เรยน (X_=4.33)

ดงน�น จงสรปได�ว�าผ�เช�ยวชาญเหนว�า เคร�องมอวจยน�สามารถนำไปใช�กบกล�มเปาหมายได�อย�างเหมาะสมในระดบ ดมาก (X

_=4.64)

การทดลองและเกบข�อมล ผ�วจยนำเคร�องมอท�แก�ไขปรบปรงตามคำแนะนำของ ผ� เช�ยวชาญท�ง 3 ท�านแล�วไปทดลองกบกล�มเปาหมายคอ นกศกษาเวยดนามท�เรยนวชาเอกภาษาไทยช�นปท� 2 มหาวทยาลยภาษาต�างประเทศแห�งมหาวทยาลยดานง (Uni-versity of Foreign Language Studies-The University of Danang) จำนวน 21 คน ทดลองระหว�างวนท� 17 กนยายน- 8 ตลาคม 2562 ณ มหาวทยาลยภาษาต�างประเทศแห�ง มหาวทยาลยดานง (University of Foreign Language Studies-The University of Danang) ใช�แบบเรยนภาษาไทย โดยใช�เพลงเปนส�อการสอนเพ�อพฒนาทกษะภาษาไทยให�นกศกษาเวยดนาม จำนวน 8 หน�วย นกศกษาเวยดนามทำ แบบทดสอบวดผลสมฤทธ�ระหว�างเรยน 80 ข�อ และแบบทดสอบวดผลสมฤทธ�หลงเรยน 40 ข�อ การวเคราะหข�อมล ผ�วจยวเคราะหข�อมลจากการหาประสทธภาพของเคร�องมอ โดยนำไปทดลองกบกล�มเปาหมาย

ผลก�รวจย(Results) ผ�วจยดำเนนการหาประสทธภาพของแบบเรยนภาษาไทย ท�มประสทธภาพสามารถนำไปใช�พฒนาทกษะภาษาไทยให�นกศกษาเวยดนาม โดยใช�สญลกษณตามแนวคดของ (Promwong, 2013, p. 9) เพ�อหาประสทธภาพของเคร�องมอ

ก�อนการทดลองและวเคราะหข�อมลผ�วจยกำหนดเกณฑประสทธภาพเพ�อหาคณภาพของเคร�องมอ โดยพจารณากบกล�มเปาหมายซ�งเปนผ�เรยนชาวเวยดนาม ผ�วจยจงกำหนดเปน 70/70 เพราะเปนนกศกษาชาวต�างชาตท�เรยนวชาเอกภาษาไทย ในระดบต�น มความร�ความสามารถไม�เท�ากบเจ�าของภาษา เคร�องมอท�ผ�วจยสร�างข�นเน�นการฝกฝนทกษะให�นกศกษาเวยดนาม ผ�วจยจงกำหนดเกณฑ E

1/E

2 อย�ในระดบ 70/70

การกำหนดเกณฑคร�งน�เพ�อหาประสทธภาพของแบบเรยนภาษาไทยท�ใช�เพลงเปนส�อการสอนเพ�อพฒนาทกษะภาษาไทย และเพ�มเตมความร�เร�องหลกการใช�ภาษาไทยให�แก�ผ�เรยน ชาวเวยดนาม สตรท�ใช�ในการหาประสทธภาพผ�วจยใช�ตามแนวคดของ (Promwong, 2013, p. 9) มดงน� สตรท� 1

E1 =

เม�อ E1 คอ ประสทธภาพของกระบวนการ

คอ คะแนนรวมจากแบบทดสอบระหว�างเรยน A คอ คะแนนเตมของแบบทดสอบระหว�างเรยน ทกหน�วยรวมกน N คอ จำนวนผ�เรยน

สตรท� 2

E2 =

เม�อ E2 คอ ประสทธภาพของผลลพธ

คอ คะแนนรวมของผลลพธของการประเมน แบบทดสอบหลงเรยน B คอ คะแนนเตมของแบบทดสอบหลงเรยน N คอ จำนวนผ�เรยน

1. ผลการวเคราะหข�อมลจากคะแนนแบบทดสอบวดผลสมฤทธ�ระหวางเรยนท�ง 8 หนวยเพ�อหาประสทธภาพ E

1

ผ�วจยใช�แบบทดสอบวดผลสมฤทธ�ระหว�างเรยนกบ กล�มเปาหมายเปนข�อสอบปรนย 4 ตวเลอก จำนวน 10 ข�อ ข�อละ 10 คะแนน คะแนนเตม 80 คะแนน เพ�อหาค�าประสทธภาพของ E

1 ผลการทดลองมรายละเอยดดงต�อไปน�

∑xN x 100A

∑fB x 100A

75

คนท�หนวยท� (คะแนนเตม 10)

คาเฉล�ย1 2 3 4 5 6 7 8

1 7 9 7 7 8 6 7 9 7.50

2 9 8 7 7 8 7 7 9 7.75

3 7 9 8 7 8 8 7 8 7.75

4 7 8 8 7 8 7 8 9 7.75

5 6 9 7 7 8 8 7 8 7.50

6 7 8 7 7 8 7 8 9 7.63

7 7 7 7 8 7 7 7 8 7.25

8 9 9 9 8 7 7 7 9 8.13

9 10 8 9 7 7 7 7 8 7.86

10 9 7 7 7 7 7 6 7 7.13

11 9 9 7 7 7 7 7 9 7.75

12 7 9 7 7 7 8 7 9 7.63

13 7 8 8 7 7 6 7 8 7.25

14 7 8 8 7 7 8 8 9 7.75

15 7 8 7 7 8 7 7 8 7.38

16 7 9 7 8 8 7 7 7 7.50

17 8 7 9 8 8 7 8 8 7.88

18 9 9 9 7 8 8 7 8 8.13

19 9 8 7 7 8 7 7 7 7.50

20 10 7 8 8 8 7 7 8 7.86

21 7 8 7 7 7 7 7 8 7.25

∑x 165 172 160 152 159 150 150 173 160.13

X_

7.86 8.19 7.62 7.24 7.57 7.14 7.14 8.24 7.59

E1

78 81 76 72 76 71 71 82 75.86

Table 3 Shows the score of the tests during study of all eight units of the targeted group แสดงคะแนนจากการทำแบบทดสอบวดผลสมฤทธ�ระหว�างเรยนหน�วยท� 1-8 ของกล�มเปาหมาย

จาก Table 3 ผ�วจยหาค�าเฉล�ยท�งหมดของนกศกษาเวยดนามทกคน พบว�า ผ�านเกณฑตวแรก E

1=70 แต�เม�อ

พจารณารายบคคล พบว�า มนกศกษาท�ไม�ผ�านค�าประสทธภาพตวแรกท�กำหนดไว� (E

1=70) ในบางหน�วยการเรยนร� ซ�งมจำนวน

2 คน ได�แก� นกศกษาเวยดนามคนท� 5 และนกศกษาเวยดนามคนท� 13 โดยนกศกษาเวยดนามคนท� 5 ไม�ผ�านเกณฑตวแรก ในหน�วยท� 1 ช�าง ช�าง ช�าง นกศกษาเวยดนามคนท� 13 ไม�ผ�านเกณฑตวแรกในหน�วยท� 6 ค�กด อย�างไรกตามผลคะแนนจากการทำ

แบบทดสอบวดผลสมฤทธ�ระหว�างเรยนแต�ละหน�วยการเรยนร� ของกล�มเปาหมายอย�ระหว�าง 71-82 โดยมค�าเฉล�ยรวมกนเท�ากบ 75.86 ซ�งผ�านเกณฑมาตรฐาน (E

1=70)

จากการสมภาษณเบ�องต�นนกศกษาเวยดนามทกคน พงพอใจแบบเรยนภาษาไทยท�ใช�เพลงเปนส�อการสอนเล�มน�มาก เน�องจากนกศกษาเวยดนามได�รบความร�และความเพลดเพลนในการเรยนภาษาไทย และได�พฒนาทกษะทางภาษาไทย ทำให�การเรยนภาษาไทยน�าสนใจและสนกสนาน เพราะนกศกษา



~n Thi Loan Phuc


76

เวยดนามชอบร�องเพลง สามารถร�องเพลงในบทเรยนได� ทำนองเพลงทำให�สนกสนาน ทำให�ร�จกคำศพทจากเพลงและท�สำคญคอ ช�วยพฒนาทกษะภาษาไทยโดยเฉพาะด�านการฟง เคร�องมอ ท�ผ�วจยสร�างข�นจงทำให�นกศกษาเวยดนามประทบใจและ อยากเรยนภาษาไทยจากส�อการสอนในลกษณะน� เพราะเปนส�งท�ตรงกบวฒนธรรมของนกศกษาเวยดนามท�ชอบร�องเพลง 2. ผลการวเคราะหข�อมลจากคะแนนแบบทดสอบวดผลสมฤทธ�หลงเรยนท�ง 8 หนวยเพ�อหาประสทธภาพ ตวหลง E

2

ผ�วจยใช�แบบทดสอบวดผลสมฤทธ�ทางการเรยนหลงเรยนกบกล�มเปาหมาย เปนข�อสอบปรนย 4 ตวเลอก จำนวน 40 ข�อ ข�อละ 1 คะแนน เตม 40 คะแนน เพ�อหาค�าประสทธภาพของ E

2 มรายละเอยดดงต�อไปน�

Table 4 Shows the score of post-tests of all eight units of the targeted group แสดงคะแนนจากการทำแบบทดสอบวดผลสมฤทธ� หลงเรยนของกล�มเปาหมาย

คนท� คะแนนเตม 40 คดเปนร�อยละ

1 28 70

2 30 75

3 32 80

4 29 73

5 29 73

6 28 70

7 28 70

8 31 78

9 32 80

10 30 75

11 28 70

12 30 75

13 31 78

14 31 78

15 28 70

16 29 73

17 31 78

18 32 80

19 30 75

คนท� คะแนนเตม 40 คดเปนร�อยละ

20 30 75

21 29 73

∑f 626 1569

X_

74.71

E2

74.71

จาก Table 4 ผ�วจยสามารถวเคราะหค�าประสทธภาพของผลลพธจากการทำแบบทดสอบวดผลสมฤทธ�หลงเรยน E

2

ได�ดงน� ค�าเฉล�ยของคะแนนจากการทำแบบทดสอบวดผลสมฤทธ�หลงเรยนของแบบเรยนภาษาไทยท�ใช�เพลงเปนส�อการสอนให�แก�นกศกษาเวยดนามคดเปนร�อยละ 74.71 แสดงว�าหลงการเรยนร� 8 หน�วย กล�มเปาหมายทำแบบทดสอบวด ผลสมฤทธ�หลงการเรยนได�คะแนนคดเปนร�อยละ 74.71 ซ�งสงกว�าเกณฑมาตรฐาน E

2 ท�กำหนดไว�ท� 70 นกศกษา

เวยดนามท�ทำคะแนนได�สงสด คอ นกศกษาเวยดนามคนท� 3 คนท� 9 และคนท� 18 ได�คะแนนเท�ากน คอ 32 คะแนน คดเปน ร�อยละ 80 จากการสมภาษณนกศกษาเวยดนาม พบว�า นกศกษาเวยดนามคนท� 3 และคนท� 9 ได�คะแนนสงเพราะชอบจดคำศพทใหม�เพ�อเกบไว�ทบทวนด�วยตนเอง และนำไปใช�ในการเรยนภาษาไทย นกศกษา 2 คนชอบหน�วยท� 8 อย�ายอมแพ�มากท�สด เพราะประทบใจเน�อเพลงท�ให�กำลงใจผ�ฟง ไม�ให�ยอมแพ�ต�ออปสรรคซ�งนกศกษาเวยดนามสามารถนำไปให�กำลงใจตนเอง และคนอ�นได� ส�วนคนท� 18 ชอบหน�วยท� 1 ช�าง ช�าง ช�าง หน�วยท� 2 โอ� ทะเลแสนงาม และหน�วยท� 3 ตาอนกบตานา เพราะบทเพลงไม�ยาว คำศพทค�อนข�างง�าย ทำนองเพลงสนกสนาน เร�าใจ จำเน�อเพลงได�เรว ส�วนผ�เรยนท�ทำคะแนนได�น�อยท�สด ม 5 คน ได�แก� นกศกษาเวยดนามคนท� 6 คนท� 7 คนท� 11 และคนท� 15 ได�คะแนนเท�ากนคอ 28 คะแนน คดเปนร�อยละ 70 จากการสมภาษณ พบว�า นกศกษาเวยดนาม คนท� 1 คนท� 6 และคนท� 7 กล�าวว�าหน�วยท� 6 ค�กด เปนเพลงยาก ไม�เข�าใจคำศพทท�มความหมายเปรยบเทยบ และนกศกษาเวยดนามคนท� 11 และคนท� 15 ฟงเพลงในหน�วยท� 7 สบายดหรอเปล�า ไม�ค�อยเข�าใจ เพราะมคำศพทยาก นกร�องร�องเสยงเบา

77

Figure 2 An example of Thai lesson from Unit I Chang Chang Chang (Elephant, Elephant, Elephant) ตวอย�างหนงสอ บทท� 1 ช�าง ช�าง ช�าง

สรปและอภปร�ยผล(ConclusionsandDiscus-sions) แบบเรยนภาษาไทยโดยใช�เพลงเปนส�อการสอนเพ�อพฒนาทกษะทางภาษาไทยให�นกศกษาเวยดนาม ในแต�ละ หน�วยแบ�งเปนส�วนท� 1 เน�อเพลงและคำศพท ส�วนท� 2 ความร�

เพ�มเตม ส�วนท� 3 หลกการใช�ภาษา และแบบทดสอบวดผลสมฤทธ�ระหว�างเรยน ซ�งผ�วจยกำหนดให�มเกณฑประสทธภาพท�ง E

1 และ E

2 ตามท�กำหนดไว�คอ 70/70 โดยแบบทดสอบ

วดผลสมฤทธ�ระหว�างเรยน E1 มคะแนนเฉล�ย 75.86 หน�วย

การเรยนร�ท�กล�มเปาหมายได�คะแนนเฉล�ยต�ำท�สด ซ�งหมายถงม



~n Thi Loan Phuc


78

เน�อหายากท�สด ได�แก� หน�วยท� 6 ค�กด และหน�วยท� 7 สบายด หรอเปล�า กล�มเปาหมายได�ค�าประสทธภาพเฉล�ยร�อยละ 71 และค�าประสทธภาพของหน�วยท� 8 อย�ายอมแพ� มค�าสงสด คอ มค�าเฉล�ยร�อยละ 82 แสดงให�เหนว�า แบบเรยนภาษาไทยโดยใช�เพลงเปนส�อการสอนเพ�อพฒนาทกษะทางภาษาไทยให�นกศกษาเวยดนามเล�มน�มประสทธภาพ นกศกษาได�เรยนร�เร�องหลกการใช�ภาษาไทย ฝกฟงเพลง ได�รบความเพลดเพลนจากการเรยนภาษาไทยและได�คำศพทจากเพลงท�ประทบใจ นกศกษาเวยดนามทกคนพงพอใจแบบเรยนภาษาไทยท�ใช�เพลงเปน ส�อการสอนเล�มน�มาก เพราะได�รบความร�และความเพลดเพลนในการเรยนภาษาไทย และได�พฒนาทกษะทางภาษาไทย ทำให�การเรยนภาษาไทยน�าสนใจและสนกสนาน สามารถร�องเพลงในบทเรยนได� เพราะทำนองเพลงทำให�สนกสนาน ทำให�ร�จก คำศพทจากเพลงและท�สำคญคอช�วยพฒนาทกษะภาษาไทย โดยเฉพาะด�านการฟงภาษาไทย จากข�อมลท�งหมดผ�วจยสรปได�ว�า เคร�องมอท�ผ�วจย สร�างข�นโดยใช�เพลงเปนส�อการสอนเพ�อพฒนาทกษะภาษาไทย ให�นกศกษาเวยดนามมประสทธภาพตามเกณฑท�กำหนด 70/70 โดยประสทธภาพของคะแนนแบบทดสอบวดผลสมฤทธ� ระหว�างเรยน คอ E

1=75.86 คะแนนเฉล�ยของแบบทดสอบ

วดผลสมฤทธ�หลงเรยน E2=74.71 คะแนนเฉล�ยของแบบ

ทดสอบวดผลสมฤทธ�หลงเรยนต�ำกว�าแบบทดสอบวดผลสมฤทธ� ระหว�างเรยน ซ�งผ�วจยวเคราะหได�ว�าอาจมปจจยท�ทำให�คะแนนลดลง เช�น ผ�เรยนคดว�าเปนเพลงง�ายจงไม�สนใจส�วนท�เปนความร� เพ�มเตมและหลกการใช�ภาษาจากเพลงซ�งเปนเน�อหาท�ยาก ผ�เรยนลมคำศพท คดว�าเปนคำศพทท�ร�แล�ว เรยนแล�ว ไม�ได�ทบทวนจงลมประเดนสำคญในหน�วยท�เรยนไปแล�ว จงทำให�ทำแบบทดสอบบางข�อไม�ได� แต�ค�าคะแนนยงเปนไปตามเกณฑท�กำหนดไว�คอ 70/70 โดยผ�เรยนส�วนใหญ�ได�คะแนน 70 ข�นไป ซ�งเปนค�าคะแนนในระดบด ผ�วจยสงเกตว�าคำศพทจากเพลงท�เก�ยวข�องกบอารมณความร�สกหรอส�งท�เปนนามธรรม เม�อใช�ภาษาเวยดนามช�วยอธบายทำให�นกศกษาเวยดนามเข�าใจความหมายได�ง�าย สามารถนำไปใช�ได�ทนท นกศกษาเวยดนามบอกอารมณความร�สก ของเพลงได�จากความเข�าใจ การใช�เพลงเปนส�อการสอนภาษาไทยสำหรบนกศกษาเวยดนามจงช�วยกระต�นความสนใจใคร�ร� อย�างไรกตามความสนกสนานเพลดเพลนจากเสยงร�องและท�วงทำนองท�ไพเราะกอาจทำให�ผ�เรยนไม�สนใจความร�และ หลกภาษาจากเพลง เม�อกล�มเปาหมายเรยนร�หน�วยท� 1-8 ท�งหมดแล�วจงทำแบบทดสอบวดผลสมฤทธ�หลงเรยน ซ�งได�ค�าเฉล�ยร�อยละ 74.71 ผ�านเกณฑประสทธภาพตวหลงท�กำหนดไว�คอ E

2=70

ผ�วจยพบว�า กจกรรมเชงบรณาการลกษณะน�ทำให�นกศกษาชาวเวยดนามพฒนาทกษะภาษาไทยท�งการฟง การพด

การอ�าน และการเขยน และความร�วงศพท สำนวนภาษา ตลอดจน หลกการใช�ภาษา ซ�งการใช�เพลงเปนส�อประกอบการสอน ภาษาไทยท�มเน�อหาสอดคล�องกบวตถประสงคการเรยนร� โดยเรยงลำดบจากง�ายไปยาก จะช�วยให�ผ�เรยนสนใจและได�รบความเพลดเพลนจากการเรยน เพลงท�ผ�สอนสามารถนำมาใช�มเน�อหาหลายประเภท เช�น เพลงร�องเล�น เพลงบรรยายความงามของธรรมชาต เพลงเล�าเร�องคล�ายนทาน เพลงสะท�อนวฒนธรรม เพลงแสดงอารมณของหน�มสาว (เพลงรก) และเพลงท�ให�ข�อคด กำลงใจ และท�วงทำนองความร�สกของเพลงจะมหลายอารมณท�งสนกสนาน ร�นรมย ทำนองเพลงเศร�า ผ�สอนอาจใช�เพลงเปนส�อการสอนและออกแบบกจกรรมการเรยนร�ให�บรณาการทกษะต�างๆ ได�แก� นกศกษาจะได� พดออกเสยง ฝกร�องเพลง ตอบคำถามและทำแบบฝกหด ด�านทกษะการอ�าน นกศกษาได�ฝกอ�านออกสยง และอ�านในใจ ในด�านทกษะการเขยน นกศกษาจะได�ฝกเขยนตอบคำถาม เขยนตอบบรรยายภาพหรอสรปใจความสำคญของบทเพลง เปนต�น ผ�เรยนสามารถนำไปใช�ในการส�อสารได�ถกต�อง ซ�งสอดคล�องกบวธการสอนฟง-พดภาษาต�างประเทศของ Wilma m. Rivers ท�กล�าวข�อควรคำนงถงในการสอนภาษาไว�ในหนงสอ Teaching Foreign-Language Skills ว�าการสอนภาษา คอ “ภาษาเปนคำพด ไม�ใช�การเขยน” และทกษะการฟงช�วยสนบสนนการเรยนการสอนภาษา ซ�งต�องได�รบการฝกฝน (Rivers, 1972, p. 38) จากการสมภาษณ พบว�า นกศกษาเวยดนามชอบฟงและร�องเพลงขณะทำกจกรรมการเรยนร�จะร�สกไม�เบ�อหน�าย เพลดเพลน ทำให�กระตอรอร�นท�จะเรยน และจดจำเน�อหาได�อย�างแม�นยำสอดคล�องกบเพลงและดนตรเปนส�ออนวเศษท�ครจะนำมาใช�ประกอบการจดกจกรรมการเรยนการสอนได� เพราะบทเพลงท�นำมาให�ฟงส�วนใหญ�นกศกษาไม�เคยฟงมาก�อน และเปนบทเพลงท�มเน�อหาแตกต�างกนไป บางบทเพลงมวฒนธรรมแทรกอย� ทำให�ผ�เรยนได�เรยนวฒนธรรมไปด�วย เพลงลอยกระทง ถอเปนการส�อสารข�ามวฒนธรรมทางอ�อม ทำให�นกศกษาเกดความเข�าใจวฒนธรรมมากข�น และนำไปส�การเรยนภาษาไทยท�มคณภาพ ซ�งสอดคล�องกบ Permkaysorn (2004, p. 264) ท�กล�าวว�า การเรยนการสอนภาษาไม�ควรเรยนภาษาอย�างเดยว หากผ�สอนสอดแทรกวฒนธรรมไว�ด�วย ย�อมช�วยให�ผ�เรยนสามารถส�อความหมายได�ถกต�อง นอกจากน�ยงสอดคล�องกบ Temalin and Stempleski (2006, p. 38-40) ท�กล�าวไว�ว�า ในบทเพลงต�างๆ จะมทำนองเพลง และเน�อเพลง ทำนองเพลงจะทำให�ผ�ฟงเกดอารมณแตกต�างกนไป เช�น เพลงท�แสดงอารมณสนกสนาน เศร�า ต�นเต�น เร�าใจ ทำให�ผ�เรยนเกดพฒนาการทางอารมณ ส�วนในเน�อเพลง นอกจากจะพบ คำศพท โครงสร�างของประโยค หรอเร�องไวยากรณในภาษาแล�ว ยงมส�งท�น�าสนใจคอวฒนธรรม ชาวต�างประเทศสามารถเรยนร�วฒนธรรมท�แทรกอย�ในเพลงได� เช�น วฒนธรรมทางภาษา

79

สำนวนโวหารในเพลง วฒนธรรมเก�ยวกบวถชวตของประชาชน ภาพลกษณ หรอส�งท�อ�างถงในเพลง ค�านยมทางสงคม สญลกษณทางวฒนธรรมท�สงเกตเหนในเพลง เปนต�น การเรยนภาษาไทยในฐานะภาษาต�างประเทศจงสามารถใช�เพลงเปนส�อการสอนเพ�อให�ผ�เรยนเกดความสนใจ กระต�นความคด พฒนาทกษะการเรยนร�ทางภาษาไทยท�ง 4 ด�าน การสร�างแบบเรยนภาษาไทยโดยใช�เพลงเปนส�อการสอนเพ�อพฒนาทกษะภาษาไทยให�นกศกษาเวยดนาม จงสอดคล�องกบแนวคดเร�องการเรยนร�ภาษาไทยในฐานะภาษาต�างประเทศ โดยเน�นการออกแบบการเรยนร�ท�ม�งเน�นผ�เรยนเปนสำคญ

ขอเสนำอแนำะ(Recommendations) 1. ควรสร�างส�อการสอนโดยใช� เพลงให� กบผ� เ รยน ชาวเวยดนามในระดบท�สงข�นเพ�อฝกกจกรรมท�ต�องใช�ความสามารถทางภาษามากกว�าระดบเบ�องต�น เช�น การอภปราย การแสดงความคดเหน การนำเสนอหน�า ช�นเรยน ฯลฯ 2. ควรมการพฒนาการใช�ภาษาไทยของผ� เ รยน ชาวเวยดนามจากส�อประเภทอ�นๆ เช�น ภาพยนตร โทรทศน ฯลฯ

เอกส�รอ�งอง(References)CamTU,T.(2016,May).ThaiteachingtechniqueforVietnamese students,HanoiUniversity.InS.Mahavarakorn(Chair), The Proceedings of the 3rd National Academic Conference: The Thai teaching in Asia[Symposium],Bangkok,Thailand.Fongsri,P.(2013).Kansang læ phatthana khrưangmư wichai [Thecreationanddevelopmentofresearchtools].DarnsuthaPress.Nuangchalerm,P.(2013).Wichai kan rian kanson[Researchonlearning andteaching].ChulalongkornUniversity.Permkaysorn,N.(2004).KansonphasalæwatthanathamThaikæchao tangprathet[TeachingcultureandThaitoforeigners]. Vannavidas Journal, 4,268-278.https://doi.org/10.14456/vannavidas.2004.15Promwong,C.(2013).Kanthotsopprasitthiphapsưrưchutkanson [TheMediaandlearninglessonsEfficiencyTest].Silpakorn Educational Research Journal, 5(1),7-20.Rivers,M.W.(1972).Teaching foreign-language skills. TheUniversityof Chicago.SaranromRadio.(2019,March7).Thai language teaching in Vietnam [Facebookpage].Facebook.RetreivedMay10,2019, fromhttps://m.facebook.com/story.php?story_fbid=2298366673517 912&id=550177278336869Srilan,P.,&Pornumpaisakul,N.(2019).AlearningpackageonThai civilizationtoimproveThailanguageskillsofVietnamesestudents basedonthesonghonoringhisMajestyKingBhumipolAdulyadej. Institute of Culture and Arts Journal, 21(1),10-20.https://so02. tci-thaijo.org/index.php/jica/article/view/203187/158954Temalin,B.,&Stempleski,S.(2006).Kitchakam kanrianru watthanatham [Culturalawareness](S.Wongbiasuj,Trans.).Windowson theWorld.



~n Thi Loan Phuc

80

VideoProductionforLearningaboutPramothai(Isan-ShadowPuppet): A Case Study of the Phet Nong Ruea Troupes

การผลตสอวดทศนเพอการเรยนรเกยวกบหนงประโมทย กรณศกษา คณะเพชรหนองเรอ

SuwanneeHoaihongthongสวรรณ หวยหงษทอง

Department of information science, Faculty of Humanities and Social Sciences, Khon Kaen Universityส�ข�วช�ส�รสนเทศศ�สตร คณะมนษยศ�สตรและสงคมศ�สตร มห�วทย�ลยขอนแกน

Corresponding author: [email protected]

Received October 31, 2021 Revised December 9, 2021 Accepted December 13, 2021 Published May 3, 2022

Abstract The objectives of this research were to collect information about the Pramothai performed by Phet Nong Ruea Troupes and to produce a documentary about the Pramothai produced by Phet Nong Ruea Troupes. This research used a qualitative research methodology to collect data, then analyzed the content and presented the data in a descriptive way, and used a quantitative method to assess media satisfaction. The results of the study were divided into three issues: 1) Founder's History 2) the founding of Phet Nong Ruea Troupes 3) Pramothai Phet Nong Ruea Troupes Performance. The next step was to use that information to produce video media by applying the 3-step of television documentary production process of the Public Relations Department (2011) as a framework for operating. After watching the documentary, 30 students in the Local Wisdom course were asked to complete a satisfaction questionnaire. The overall video media satisfaction assessment was at a high level (X

_=3.99, S.D.=0.61).

Keywords: Pramothai, Shadow play, Isan-shadow puppet, Video production

บทคดยอ การผลตส�อวดทศนเพ�อการเรยนร�เก�ยวกบหนงประโมทย กรณศกษา คณะเพชรหนองเรอ มวตถประสงคเพ�อรวบรวมข�อมลเก�ยวกบหนงประโมทยคณะเพชรหนองเรอและเพ�อจดทำส�อวดทศนเก�ยวกบหนงประโมทยคณะเพชรหนองเรอ โดยใช�ระเบยบวธวจยเชงคณภาพในการเกบข�อมลเก�ยวกบหนงประโมทย คณะเพชรหนองเรอ จากน�นวเคราะหเน�อหาและนำเสนอข�อมลในเชงพรรณนา และใช�วธการเชงปรมาณในการประเมนผลความพงพอใจของส�อท�จดทำข�น ผลการศกษาแบ�งออกเปน 3 ประเดน ได�แก� 1) ประวตผ�ก�อต�งคณะเพชรหนองเรอ 2) การก�อต�งคณะเพชรหนองเรอ 3) การแสดงหนงประโมทยของคณะเพชรหนองเรอ และนำข�อมลมาผลตส�อวดทศนโดยประยกตใช�กระบวนงานการผลตสารคดโทรทศน 3 ข�นตอนของกรมประชาสมพนธ (2011) เปนกรอบในการดำเนนงาน และผลประเมนความพงพอใจกบกล�มตวอย�าง คอ นกเรยนรายวชาภมปญญาท�องถ�น จำนวน 30 คน ผลการประเมนความพงพอใจส�อวดทศนโดยรวมอย�ในระดบมาก (X

_=3.99, S.D.=0.61)

คำสำคญ: หนงประโมทย, หนงตะลง, หนงตะลงอสาน, การผลตส�อวดทศน



81

บทนำำ�(Introduction) การละเล�นหรอแสดงพ�นบ� าน เ ปนส� วนหน� งของวฒนธรรมท�ชาวบ�านสมยก�อนสร�างสรรคข�นมาจากเง�อนไขของ สภาพแวดล�อมของแต�ละท�องถ�น เปนมรดกท�ชาวบ�านใน ท�องถ�นน�นๆ ส�งสมสบทอดปรบเปล�ยนเพ�อความเหมาะสม ตามสภาพแวดล�อมท�เปล�ยนแปลงไปเร�อยมา วถการสบทอด เปนอย�างชาวบ�าน คอ อาศยการบอกเล�า จดจำ ทำตามคร ร�แบบซมซบ และรบความพอใจ การละเล�นพ�นบ�านจงเปนส�วนหน�งของชวต และเปนชวตจตใจของชาวบ�าน (Nuthong, 1988) การละเล�นพ�นบ�านนอกจากจะมคณค�าทางจตใจของมนษยแล�วยงสามารถสะท�อนให�เหนถงความคดความเช�อ และวถชวตของผ�คนในท�องถ�นน�นๆ อกด�วย การละเล�นพ�นบ�านท�ปรากฏอย�ในท�องถ�นต�างๆ ย�อมเกดจากเหตปจจยหลายประการ เช�น ปจจยทางด�านความเช�อ ซ�งเปนเร�องท�มความผกพนในวถชวตของ คนไทยมานาน ความเช�อมผลทำให�เกดรปแบบของประเพณต�างๆ อนเปนผลต�อการละเล�นพ�นเมองในแต�ละท�องถ�น ปจจยศาสนา เปนส�งสำคญมากอกส�งหน�ง ท�ทำให�เกดการละเล�นพ�นเมอง แตกต�างกนออกไปในแต�ละท�องถ�นหรอในแต�ละภมภาค เปนต�น (Phongphaibun, 1969) หนงประโมทย หรอเรยกว�า หนงตะลงอสาน คนท�องถ�นของภาคอสานเรยกช�อต�างกนออกไปอก เช�น หนงบกปองบกแก�ว หนงบกต�อ หนงประโมทย ประวตความเปนมาของหนงประโมทย อสานน�นไม�มผ�ใดบนทกไว�เปนลายลกษณอกษร หากพจารณา ถงต�นกำเนดของหนงประโมทย พบว�า มแนวคดท�เปนไปได�หลายประการ เช�น การกำเนดหนงประโมทยภาคอสานได�สบทอดมาจากหนงตะลงภาคกลาง และหนงตะลงภาคกลางได�รบอทธพลมาจากหนงตะลงภาคใต� ยกตวอย�างความน�าจะเปน เช�น ชาวอสานไปทำงานภาคกลางได�เหนการแสดงหนงตะลงของชาวปกษใต�เข�ามาแสดงในกรงเทพฯ แล�วอาจจะนำมาดดแปลงให�เหมาะสมกบท�องถ�นอสานของตน หรออาจเปนไปได�ว�าคณะหนงตะลงปกษใต�ได�รบการว�าจ�างให�มาแสดงในภาคอสานโดยเฉพาะได�รบการว�าจ�างมาจากชาวปกษใต�ท�มาประกอบอาชพในภาคอสาน เม�อศลปนชาวอสานชมชอบจงดดแปลงหนงตะลงปกษใต�มาแสดงให�เหมาะสมกบท�องถ�นอสาน ได�ด โดยการเปล�ยนบทพากยเจรจาเปนภาษาถ�นอสาน และนำดนตรอสานเข�ามาบรรเลงประกอบการแสดงหนงตะลง ด�านชาวอสานท�ลงไปทำงานภาคใต�ได�เหนการแสดงหนงตะลงของภาคใต�เม�อกลบมาอสาน จงได�จะนำมาดดแปลงให�เหมาะสมกบท�องถ�นของตน โดยมการนำวรรณกรรมท�องถ�นเข�าไปแสดง เคร�องดนตรน�นใช�เคร�องดนตรพ�นเมองอสานและนอกจากน� ยงได�นำเอาการลำเข�าไปประกอบการแสดงอกด�วย (Sangthada, 1983; Tho-un & Saensing, 2020) หนงประโมทย มลกษณะเด�นท�อารมณขน แทรกคตเตอนใจและยงข�นอย�กบความสามารถของผ�เชดอกด�วย โดยแทรกอารมณขนในเน�อร�องและ

บทเจรจา สามารถออกนอกเร�องได� หนงประโมทยน� ปรากฏตวท�อสานเปนคร�งแรกเม�อม พ.ศ. 2469 ท�จงหวดอบลราชธาน และค�อยๆ กระจายส�ภมภาคอสานจนโด�งดง โดยหนงประโมทย อสาน ถอเปนศลปะการแสดงท�ถอได�ว�า เปนศลปะช�นเย�ยมของชาวอสานอกประเภทหน�งท�มความงดงามและสนกสนานโดยการรวมศลปะในแขนงต�างๆ ท�งดนตร การร�อง การเล�น วรรณคดรวมท�งภาษาท�ใช�พากยเจรจายงคงแสดงถงภาษาท�เปนเอกลกษณของชาวอสานอย�างแท�จรง การแสดงหนงประโมทย ถอได�ว�าเปนเอกลกษณทางวฒนธรรมอกอย�างหน�งของภาคอสาน เปนศลปะการแสดงพ�นบ�านท�สำคญและมประวตมาช�านาน (Detphimon, 1988) หนงประโมทยในจงหวดขอนแก�น เปนมหรสพการแสดง เปนการแสดงพ�นบ�านของชาวบ�านมาช�านาน ท�งสร�างความบนเทงและมคณค�าทางคณธรรม จรยธรรม มความนยมมากต�งแต�อดตมาอย�างยาวนาน ผ�คนช�นชอบการแสดงท�มเร�องราวสนกสนาน มคตเตอนใจ ท�งท�เปนนทาน เร�องเล�า คำกลอน สภาษต คำผะหยา กลอนลำ เร�องราวในวรรณคด ได�ถกนำมา สอดแทรกเปนเร�องราวการแสดงได�อย�างลงตว ในเขตพ�นท�จงหวดขอนแก�นในอดตท�ผ�านมาเคยมหนงประโมทยหลายคณะ แต�ในปจจบนน�เน�องจากภาวะเศรษฐกจท�ไม�แน�นอน การเปล�ยนแปลงทางวฒนธรรมซ�งมอทธพลทำให�เกดผลกระทบกบวฒนธรรม พ�นบ�าน มหรสพพ�นบ�านท�งหลายให�เลอนหายไป จากการศกษาในเขตจงหวดขอนแก�นยงมคณะหนงประโมทยอย� 5 คณะ ได�แก� คณะเพชรหนองเรอ คณะบ�านเวยงอนทร คณะเพชรขอนแก�น คณะ อ.อนตา และคณะสมาตโปรโมช�น สาเหตท�หนงประโมทย เส�อมความนยมไปอาจเกดจากการเปล�ยนแปลงทางสงคมท�มการรบเอาวฒนธรรมแบบตะวนตกเข�ามามากเน�องจากการพฒนาประเทศ ประกอบกบหนงประโมทยไม�พฒนาตวหนงและเน�อร�องให�แปลกใหม� และท�สำคญคอเหตผลทางด�านเศรษฐกจ เช�น ค�าจ�าง ค�าตอบแทนไม�มากซ�งเปนส�งสำคญท�ส�งผลให� คณะหนงประโมทยต�องหยดแสดงไป (Jaksen, 2010) ปจจบนการแสดงหนงประโมทยยงคงมอย�ในท�องถ�นอสาน รปแบบอาจมการเปล�ยนแปลงไปบ�าง เพ�อความน�าสนใจ ดงดดให�หนงประโมทยยงคงอย�ต�อไปได� เม�อก�อนหนงประโมทย เปนท�นยมของชาวอสานมาก พบเหนได�ตามงานบญ ผ�าปา บญกฐน บญประจำป งานบวช งานส�ขวญ งานทำบญหาคนตาย (บญแจกข�าว) ถอเปนมหรสพประจำงานบญต�างๆ แต�ปจจบนจะมการแสดงให�พบเหนเฉพาะช�วงออกพรรษาหรอช�วงบญกฐนเท�าน�น แต�ด�วยสงคมท�มการพฒนาและเปล�ยนแปลงอย�างรวดเรวน�เอง การสร�างสรรคกจกรรมบนเทงนนทนาการมให� เลอกมากมาย เน�องจากกระแสความนยมการแสดงมหรสพ รปแบบอ�น ส�งผลให�หนงประโมทยได�รบความนยมน�อยลงไป จนกำลงจะสญหายไป (Bamrungchu, 2010) ดงน�น การรกษาภมปญญาท�องถ�นเก�ยวกบหนงประโมทยให�คงไว�จงเปนเร�อง

Video Production for Learning about Pramothai: A Case Study of the Phet Nong Ruea TroupesSuwannee Hoaihongthong


82

สำคญ โดยจะทำได�ในหลายรปแบบ เช�น ในรปเอกสาร เทปบนทกเสยง ส�อวดทศน และตวอย�างของจรง เปนต�น ส�อวดทศน คอ การส�อสารด�วยภาพและเสยง ซ�งภาพน�นสามารถท�จะเล�าเร�องให�ผ�ชมเข�าใจได� โดยอาศยการลำดบภาพ และเสยงประกอบ ไม�ว�าจะเปนเสยงบรรยาย เสยงจรงจากเหตการณ หรอเสยงประกอบอ�นๆ ซ�งทำให�ผ�ชมเกดจนตนาการ หรออารมณคล�อยตาม (Lin et al., 2017) และส�อวดทศนเปนส�อท�สามารถแพร�กระจายได�รวดเรว สามารถนำกลบมาใช�ซ�ำ หรอเผยแพร�ต�อได� (Udomchan, 1995) ส�อวดทศนเปนส�อท�มความแตกต�างจากส�ออ�น คอ สามารถนำเสนอการเคล�อนไหวท�งภาพและเสยงได�พร�อมกน สามารถสร�างความคดรวบยอดให�แก�ผ�ชมได�ด สร�างความสนใจและอารมณท�มต�อเน�อเร�องได�ดกว�าส�ออ�น (Abrams, 1986; Sarabut, 2000) นอกจากน�ในแง�ของ การเผยแพร�ความร� ส�อวดทศนยงเปนส�อท�มอำนาจในการเผยแพร� ความร�ได�เปนอย�างด และมเสน�หดงดดความสนใจมากย�งข�น (Narong, 1992) ส�อวดทศนมกระบวนการผลตโดยท�วไป 3 ข�นตอน คอ 1) ข�นเตรยมการผลต คอ ข�นตอนของการเตรยม งานก�อนท�จะผลตรายการจรง เก�ยวข�องกบการวางแผน การจดทำ เน�อหา การเขยนบท ไปจนถงการประสานงานต�างๆ 2) ข�นผลตรายการ คอ การนำแผนท�คดไว�มาปฏบตให�เกดผลเปนรปธรรม และ 3) ข�นหลงการผลต เปนข�นตอนสดท�ายของกระบวนการผลต รายการ คอ การตดต�อท�งภาพและเสยงก�อนท�จะนำไปเผยแพร� (The Government Public Relations Department, 2011)

เน�องจากหนงประโมทยมลกษณะเปนการแสดง ซ�งประกอบด�วยภาพ เสยง การบรรยาย การเกบบนทกความร� เก�ยวกบหนงประโมทยในรปของส�อวดทศนจงถอว�ามความเหมาะสม เพราะสามารถบนทกข�อมลต�างๆ ได�อย�างครบถ�วน จากเหตผลดงกล�าว ผ�วจยจงเลอกผลตส�อวดทศนสารคดใน การสะท�อนให�เหนถงวถชวตของคณะหนงประโมทย เพ�อเปน ส�อในการบนทกข�อมลท�เปนประโยชนต�อการอนรกษ ส�งเสรม และพฒนาหนงประโมทย อกท�งในการท�จะช�วยให�หนงประโมทย คงอย�เปนวฒนธรรมการแสดงพ�นบ�านค�กบชมชนอสานและประเทศชาตสบต�อไป

วตถประสงคก�รวจย(Objectives) 1. เ พ� อ ร วบ ร วมข� อ ม ล เ ก� ย ว ก บห น งป ร ะ โ ม ท ย คณะเพชรหนองเรอ 2. เพ�อผลตวดทศนสารคดเก�ยวกบหนงประโมทย คณะเพชรหนองเรอในรปส�อวดทศน

กรอบแนำวคดก�รวจย(Conceptualframework) การศกษาและการผลตส�อวดทศน เพ�อการเรยนร�เก�ยวกบหนงประโมทย กรณศกษา คณะเพชรหนองเรอ ผ�ศกษาได�นำแนวคดเก�ยวกบหนงประโมทยและการผลตส�อโทรทศนประเภทสารคดมาใช�เปนกรอบแนวคดการวจย ดงน�


วธดำ�เนำนำก�รวจย(Methodology) ระเบยบวธการวจย การวจยคร�งน�เปนวจยเชงคณภาพ ซ�งมวตถประสงคเพ�อรวบรวมข�อมลเก�ยวกบหนงประโมทย ในการรวบรวมข�อมลใช�วธการสมภาษณ และเปนการศกษาโดยเลอกผ�ให�ข�อมลหลกด�วยวธ

การเลอกแบบเจาะจง (Purposive sampling) คอ ศกษาเฉพาะ คณะหนงประโมทยเพชรหนองเรอ เน�องจากเปนคณะหนง ประโมทยท�มช�อเสยงในจงหวดขอนแก�น และยงคงมการทำการแสดงอย�จนถงปจจบน ในการศกษาคร�งน�ผ�ให�ข�อมลหลก คอ นายสงวาลย ผ�องแผ�ว หวหน�าคณะเพชรหนองเรอ

83

เคร�องมอท�ใช�ในการเกบรวบรวมข�อมล เคร�องมอท�ใช�ในการเกบรวบรวมข�อมลเก�ยวกบหนง ประโมทย คอ แบบสมภาษณ ซ�งมประเดนท�จะใช�สมภาษณ ได�แก� 1) ประวตและพฒนาการของหนงประโมทยคณะเพชรหนองเรอ และ 2) องคความร�เก�ยวกบการแสดงหนงประโมทยของ คณะเพชรหนองเรอ การวเคราะหข�อมลและการนำเสนอข�อมล ผ�ศกษาวเคราะหข�อมลท�ได�จากการสมภาษณ โดยการวเคราะหเน�อหาและนำเสนอข�อมลในเชงพรรณนา การจดทำส�อวดทศน การผลตส�อวดทศนสารคดเก�ยวกบหนงประโมทย เพ�อเปน ส�อในเผยแพร�ความร�เก�ยวกบหนงประโมทย และเปนการอนรกษ ศลปวฒนธรรมเก�ยวกบหนงประโมทยอกรปแบบหน�ง โดยประยกตใช�กระบวนงานการผลตสารคดโทรทศน ประกอบด�วย 3 ข�นตอน (The Government Public Relations Department, 2011) ดงต�อไปน� 1. ข�นเตรยมการผลต (Pre-Production) เปนข�นตอนการวางแผน การกำหนดเน�อหา การกำหนดแก�นเร�อง และกำหนดรปแบบของส�อท�จะนำเสนอ ก�อนท�จะเข�าส�ข�นตอนของการเขยนบท ซ�งผ�วจยได�กำหนดเน�อหา แก�นเร�อง และรปแบบการนำเสนอส�อวดทศนในคร�งน� ให�เปนสารคดเก�ยวกบหนง ประโมทย โดยมข�นตอนการดำเนนงานออกเปน 3 ส�วน ดงน� 1.1 การกำหนดวตถประสงคการใช�ส�อ ซ�งการผลต ส�อวดทศนเพ�อการเรยนร�เก�ยวกบหนงประโมทย กรณศกษา คณะเพชรหนองเรอคร�งน� เปนการผลตส�อวดทศนเพ�อการศกษา เพ�อใช�ในการนำเสนอข�อมลเบ�องต�นเก�ยวกบหนงประโมทย คณะเพชรหนองเรอ เน�องจากปจจบนคณะเพชรหนองเรอ นอกจากยงคงทำการแสดงอย�แล�ว ยงมการสบทอดศลปะการแสดงหนงประโมทย โดยการนำความร�และความเช�ยวชาญในศลปะการแสดงหนงประโมทยไปเผยแพร�ให�ผ�สนใจท�วไป และอทศตนเปนครสอนการแสดงหนงประโมทยให�นกเรยนตามโรงเรยนต�างๆ ท�ได�รบเชญ เพ�อเปนการสบสานศลปวฒนธรรมหนงประโมทยอกทางหน�ง 1.2 การหาข�อมล ผ�วจยได�มการหาข�อมลจากการทบทวนเอกสารและงานวจยท�เก�ยวข�อง และการสมภาษณจากผ�ร� (Key informant) คอ หวหน�าคณะหนงประโมทยเพชรหนองเรอ พร�อมกบทดลองถ�ายวดโอ เพ�อเชคความคมชดของภาพ เสยง ตลอดจนความบกพร�องในส�วนต�างๆ จากน�นนำข�อมล ท�ได�มาเขยนเปนองคความร� และเขยนบทรายการวทยโทรทศน เพ�อจดทำวดทศนสารคดต�อไป 1.3 การจบประเดน ผ�วจยจะเลอกประเดนเน�อหาเชงประวตเก�ยวกบหนงประโมทย ซ�งเปนประเดนท�ยงไม�มผ�นำเสนอในรปแบบส�อวดทศน โดยกำหนดแก�นเร�องไว� ดงน� สารคดเก�ยวกบหนงประโมทย คณะเพชรหนองเรอ

Theme: ตำนานหนงประโมทย คณะเพชรหนองเรอ Concept: หนงประโมทย เปนศลปะการแสดงของภาคอสาน การแสดงคล�ายกบการเล�นหนงตะลงของภาคใต� หนงประโมทยมเอกลกษณเฉพาะถ�นน�นคอ การนำเอาหมอลำกบหนงตะลงมาผนวกเข�าด�วยกนโดยท�ตวเอก ตวพระ ตวนาง หรอตวท�แสดงเปนเจ�าพดภาษากลาง ส�วนตวตลก เหล�าเสนาอำมาตย พดภาษาถ�นอสาน เร�องท�นำมาแสดง นำวรรณกรรมพ�นบ�านมาแสดง เช�น สงขศลปชย จำปาส�ต�น การะเกด รวมท�งรามเกยรต� เม�อก�อนหนงประโมทยเปนท�นยมของชาวอสานมาก แต�ปจจบนหนงประโมทยใกล�จะหายสาบสญไปแล�ว และจะไม�มใครมาสบทอด การจดทำสารคดชดน�จงม�งหวงเพยงเพ�อเปนส�วนหน�งในการช�วยกนอนรกษหนงประโมทย หนงเก�าแก�ท�เปนมรดกกว�า 100 ป เพ�อหวงให�ลกหลานยงร�จกหนงประโมทยว�าเปนอย�างไร 1.4 การวางโครงเร�อง การจดทำส�อวดทศนเก�ยวกบหนงประโมทยคร�งน� ผ�วจยได�วางโครงเร�องท�จะนำเสนอออกเปนลำดบ ดงน� 1.4.1 เร�มเร�อง โดยให�ข�อมลเก�ยวกบหนงประโมทย โดยภาพรวม 1.4.2 เน�อเร�อง นำเสนอข�อมลเก�ยวกบคณะเพชรหนองเรอ 1.4.3 ส�วนท�ายเร�อง เปนการให�แง�คดหรอการฝากข�อคดในการอนรกษศลปวฒนธรรมหนงประโมทยให�คงอย�สบไป 2. ข�นผลตรายการ (Production) การถ�ายทำรายการ เปนข�นตอนท�จะทำการบนทกภาพต�างๆ ตามเน�อหาท�กำหนด ในบทโทรทศน ซ�งผ�วจยได�ดำเนนงานในข�นตอนการถ�ายทำ 2 ส�วน ดงน� ส�วนท� 1 คอ การรวบรวมสำเนาวด โอเ ก�ยวกบ คณะเพชรหนองเรอท�มอย�เดม ส�วนท� 2 คอ การไปถ�ายทำวดโอสารคดตามเน�อหาท�กำหนด ในบทโทรทศนข�นหลงการถ�ายทำ 3. ข�นหลงการผลต (Post production) การดำเนนงานหลงการถ�ายทำผลตสารคด เปนกระบวนการท�ายสดของการผลตสารคด เปนการเอาเทปท�งหมดท�บนทกภาพมาและสำเนาวดโอเก�ยวกบคณะเพชรหนองเรอท�มอย�เดม มาคดเลอกภาพท�ดท�สด แล�วตดต�อเรยบเรยงภาพและเสยงเข�าด�วยกนตามสครป หรอเน�อเร�อง ข�นตอนน�จะมการใส�กราฟกทางเทคนคพเศษ การเช�อมต�อภาพ อาจมการบนทกเสยงเพ�มเตม หรอการนำดนตรมาประกอบเร�องราวเพ�อเพ�มอรรถรสในการรบชมย�งข�น การตรวจสอบความถกต�องของข�อมล หลงจากผ�วจยได�วเคราะหและสงเคราะหข�อมลจากการสมภาษณและถอดองคความร� รวมถงการจดทำส�อวดทศน



84

สารคดเก�ยวกบหนงประโมทยแล�ว ได�นำข�อมลไปให�ผ�ให�ข�อมลหลกในฐานะเจ�าของข�อมล คอ นายสงวาล ผ�องแผ�ว ตรวจสอบ ความถกต�องของเน�อหา ซ�งผ�วจยได�นำมาปรบแก�ตามท�ผ�ให�ข�อมลช�แนะ และประเมนความพงพอใจของส�อวดทศนท�จดทำข�น

ผลก�รวจย(Results) ผลการศกษาและการผลตส�อวดทศนเพ�อการเรยนร�เก�ยวกบ หนงประโมทย กรณศกษา คณะเพชรหนองเรอ สามารถแบ�งผลการศกษาออกเปน 2 ประเดนหลก ตามวตถประสงคของการศกษา ดงน� 1. องคความร� เก�ยวกบหนงประโมทยคณะเพชรหนองเรอ การวเคราะหและสงเคราะหข�อมลก�ยวกบหนงประโมทย คณะเพชรหนองเรอ ในเชงพรรณนาความ ประกอบด�วยประเดนต�างๆ ดงน� 1.1 ประวตผ�ก�อต�งคณะเพชรหนองเรอ ผ�ก�อต�งหนงประโมทยคณะเพชรหนองเรอ คอ นายสงวาลย ผ�องแผ�ว เกดเม�อวนท� 20 มถนายน พ.ศ. 2492 เปน ชาวบ�านหนองเรอ ตำบลหนองเรอ อำเภอหนองเรอ จงหวดขอนแก�น สำเรจการศกษาข�นประถมศกษาปท� 4 โรงเรยนสนามบน ตำบลในเมอง อำเภอเมอง จงหวดขอนแก�น ปจจบนมอาชพ รบทำห�นกระบอก ขบรถรบจ�าง รบงานแสดงหนงประโมทยและห�นกระบอกอสาน รบฝกสอนดนตรและการเชดตวหนงและห�นให�กบนกเรยนและผ�ท�สนใจ นายสงวาลย มพ�น�องท�งหมด 4 คน ได�แก� นายสวน ผ�องแผ�ว (ถงแก�กรรม) นายอนนต ผ�องแผ�ว (ถงแก�กรรม) นายคำตน ผ�องแผ�ว (ถงแก�กรรม) และ นายสงวาลย ผ�องแผ�ว นายสงวาลย ผ�องแผ�ว เปนศลปนเล�นหนงประโมทย มาต�งแต�เดก เน�องจากใช�ชวตคลกคลอย�กบคณะหนงประโมทย ต�งแต�เดก นายสงวาลย ผ�องแผ�ว เร�มต�นชวตการแสดงหนงประโมทยหรอหนงตะลงอสานจากคณะ 4 พ�น�องบนเทงศลป ของนายสวน ผ�องแผ�ว ซ�งเปนพ�ชาย นายสงวาลยเร�มต�นความเปนศลปนในฐานะนกดนตร ต�งแต�อาย 11 ขวบ ซ�งได�ฝกฝนซออ�และเปาแคนจากพ�ชายจนชำนาญ และเปนหมอแคนประจำคณะ 4 พ�น�องบนเทงศลป ระหว�างท�เปนหมอแคนกได�ซมซบเอาศลปะการแสดงหนงประโมทย จากการได�ด ได�ฟง มาเปนเวลาหลายป ทำให�สามารถจดจำบทพด บทร�องต�างๆ ได� ต�อมาเม�ออาย 18 ป จงหนมาเปนผ�พากยหนงประโมทยค�กบพ�ชายอย�หลายป เน�องจากนายอนนต ผ�องแผ�วและนายคำตน ผ�องแผ�ว ได�แยกออกมาร�วมกนต�งคณะของตนเอง ก�อนจะแยกกนเปน 2 คณะในเวลาต�อมา นายสงวาลย ทำหน�าท�เปนผ�เชด ผ�พากยหนงประโมทยช�วยพ�ชาย คอ นายสวน ผ�องแผ�ว เร�อยมาจนกระท�งป พ.ศ. 2510 ได�แยกออก

มาต�งคณะของตนเอง เน�องจากต�องการเผยแพร�ศลปะการแสดงหนงประโมทยให�เปนท�ร�จกในวงกว�าง ดงน�น คณะหนงประโมทย ในจงหวดขอนแก�นในช�วงป พ.ศ. 2510-2541 จงมถง 4 คณะ ได�แก� คณะส.ร�วมมตร ของนายสวน ผ�องแผ�ว คณะอนนตศลป ของนายอนนต ผ�องแผ�ว คณะต.บนเทงศลป ของนายคำตน ผ�องแผ�ว และ คณะว.เสยงแคน ของนายสงวาลย ผ�องแผ�ว หรอคณะเพชรหนองเรอในปจจบน 1.2 การก�อต�งคณะเพชรหนองเรอ คณะเพชรหนองเรอก�อต�งเม�อประมาณป พ.ศ. 2510 ซ�งเดมใช�ช�อว�า ว.เสยงแคน ซ�ง ว. น�นมาจากช�อ สงวาลย ส�วนคำว�าเสยงแคนน�น มาจากความชอบส�วนตว นายสงวาลย มความชอบและสนใจการเล�นดนตรพ�นบ�านอสานโดยเฉพาะแคน ท�มความชำนาญและช�นชอบเปนพเศษ คณะใช�ช�อ ว.เสยงแคนอย�ได� 7 ป เน�องจากไม�ได�รบความนยมเท�าท�ควร จงเปล�ยนช�อคณะมาเปนเพชรหนองเรอ ซ�งมท�มาจากท�ต�งของคณะ คอ อำเภอหนองเรอ และยงคงใช�ช�อน�เร�อยมาจนถงปจจบน แรกเร�มการแสดงของคณะเพชรหนองเรอ เร�มจากการแสดงในลกษณะท�เรยกว�า “การเชดหนงแลกข�าว” ด�วยเหนว�าคณะของตนยงไร�ช�อเสยง การจะเรยกเงนจากคนดคงยาก จงเร�มการแสดงโดยขอข�าวสารเปนของแลกเปล�ยน หากการแสดงเปนท�ถกอกถกใจชาวบ�านคงได�รบการว�าจ�างให�มาแสดงในงานต�างๆ ต�อไป การแยกออกมาต�งคณะของ ตนเองและเร�มการแสดงแลกข�าว ในการเชดหนงแลกข�าว คณะหนงจะเดนทางไปตามหม�บ�านต�างๆ แล�วกขออนญาตผ�ใหญ�บ�านหรอเจ�าอาวาสวด เพ�อขอใช�พ�นท�ในการแสดง เม�อได� รบอนญาตแล�วกจะประกาศให�ชาวบ�านรบร� โดยการเดนประกาศไปตามหม�บ�านพร�อมกบเล�นดนตรเพ�อดงดดความสนใจของชาวบ�าน เม�อทำการแสดงเสรจ ในเช�าวนต�อมาคณะหนง จะขอเกบข�าวสารจากชาวบ�าน ในสมยน�นการเชดหนงแลกข�าวได�รบการตอบรบท�ด วดได�จากจำนวนผ�ชมและข�าวสารท�ได�รบ ในการไปแต�ละหม�บ�านจะได�ข�าวสารกลบมาเสมอไม�มากกน�อย บางหม�บ�านได�มากถง 9 กระสอบ เน�องจากสมยน�นไม�มทว และชาวบ�านกไม�ค�อยมมหรสพให�ได�ชม เม�อมหนงประโมทยไปแสดง ชาวบ�านแทบทกหลงคาเรอนกจะมารวมกนท�วดเพ�อรอชมการแสดง ในบางหม�บ�านท�ช�นชอบ สนกสนานกบการแสดง กจะขอให�อย�แสดงต�อเปนคนท�สอง และให�ข�าวสารเปนส�งตอบแทน ส�วนข�าวสารท�ได�น�น กนำมาแจกจ�ายให�กบสมาชกในคณะ แล�วส�วนหน�งกนำไปขายเพ�อนำเงนมาเปนค�าตอบแทนให�กบสมาชก คณะเพชรหนองเรอเชดหนงแลกข�าวอย�หลายป ถงแม�ว�าช�วงหลงๆ จะเร�มมผ�ว�าจ�าง เร�มเปนท�ร�จกแล�ว แต�กยงทำการแสดงแลกข�าวสลบกบการแสดงท�ถกว�าจ�าง เพราะเหนว�าในการเดนทางไปแสดงแต�ละคร�ง ต�องผ�านหม�บ�านต�างๆ และใช�เวลาในการเดนทางมากอย� จงเหนสมควรว�าระหว�างเดนทางกลบจาก

85

การว�าจ�าง กจะแวะแสดงแลกข�าวตามหม�บ�านต�างๆ ท�ยงไม�เคย มาแสดง เพ�อเปนการเผยแพร�ศลปวฒนธรรม และช�อเสยงของคณะให�เปนท�ร�จก คณะเพชรหนองเรอสบสานศลปะการแสดงหนงประโมทยมาเร�อยมา จนกระท�งพ�ชาย คอ นายสวน ผ�องแผ�ว ได�เสยชวตลง เม�อวนท� 8 ธนวาคม 2541 นายสงวาลย จงได�รวบรวมตวหนงตะลงของคณะส.ร�วมมตร และรวมถงลกน�องเดมของนายสวนท�งหมดมาร�วมกนสบสานศลปะการแสดงหนงประโมทยต�อไป การแสดงของคณะเพชรหนองเรอ เดมมผ�เชดเปนชายจรงหญงแท�ตามตวหนง เคร�องดนตรท�ใช�เปนเคร�องดนตรของภาคอสาน เช�น พณ แคน กลองโทน การแสดงหนง ประโมทยของคณะเพชรหนองเรอได�รบความนยมเร�อยมา จนกระท�งเม�อป พ.ศ.2531 ได�มโอกาสไปทำการแสดงท� สวนอมพร กรงเทพมหานคร ในงานวนลอยกระทงพระนคร ซ�งช�วงน�นถอเปนช�วงท�การแสดงหนงประโมทยได�รบความนยมน�อยลง เน�องจากได�ทำการแสดงมาเปนเวลายาวนานแล�ว ผ�คนเร�มให�ความสนใจกบมหรสพรปแบบอ�นท�เกดข�นมาใหม� นายสงวาลย จงได�หาวธฟ�นฟคณะเพชรหนองเรอให�สามารถดำรงอย�ได�เร�อยมา ด�วยการนำเร�องราวใหม�ๆ มาทำการแสดง พร�อมท�งนำมหรสพรปแบบใหม� คอ การแสดงห�นกระบอกอสาน มาแสดงควบค�กบการแสดงหนงประโมทย ซ�งการแสดงห�นกระบอกอสาน ได�แนวคดมาจากการแสดงห�นกระบอกของ คณะรอดศรนลศลปของภาคกลางท�ได�พบในงานวนลอยกระทง ท�สวนอมพร หลงจากได�ฟ�นฟคณะเพชรหนองเรอข�นมาอกคร�ง คณะเพชรหนองเรอเร�มได�รบความนยมอย�างแพร�หลายท�วภาคอสาน จนมช�อเสยงและได�รบเชญไปแสดงในงานระดบชาตหลายคร�ง จากเกยรตคณความสามารถในการสร�างสรรคศลปะการแสดง และเผยแพร�สบสานให�เปนมรดกทางวฒนธรรมอสานจนท�ประจกษและยอมรบจากสาธารณชน นายสงวาลย ผ�องแผ�ว จงได�รบการเชดชเกยรตให�เปนศลปน พ�นบ�านอสานประจำป 2551 จากสถาบนวจยศลปะและวฒนธรรมอสานมหาวทยาลยมหาสารคาม เพ�อเปนขวญกำลงใจในการสร�างสรรคผลงานท�มประโยชนต�อท�องถ�นอสานและประเทศชาต ปจจบนคณะเพชรหนองเรอได�พฒนาการแสดงหนงประโมทยให�มความสนกสนานและน�าสนใจมากข�น โดยพฒนาเวทและจอให�มขนาดใหญ�ข�น ไฟท�ใช�ส�องเพ�อสร�างเงาให�ตวหนงน�น เดมใช�ตะเกยงเจ�าพาย ต�อมาใช�หลอดไฟ และปจจบนพฒนามาเปนสปอรตไลท พร�อมท�งพฒนาเคร�องดนตรจากเดมท�มเพยง พณ แคน ปจจบนเคร�องดนตรท�ใช�บรรเลงประกอบการแสดงประกอบด�วย พณ แคน กลองชด คยบอรด กต�า และเบส พร�อมกบ 28 ชวตผ�ร�วมสบสานศลปะการแสดงหนงประโมทย

1.3 การแสดงหนงประโมทยของคณะเพชรหนองเรอ มองคประกอบในการแสดงดงน� 1.3.1 บคลากรในคณะ ปจจบนหนงประโมทยคณะเพชรหนองเรอมสมาชกท�งหมด 28 คน เปนผ�หญง 5 คน ผ�ชาย 23 คน เปนญาตพ�น�องในตระกลผ�องแผ�ว 18 คน สมาชกท�เหลอเปนคนร�จก ลกน�องลกจ�าง สมาชกส�วนใหญ�เปน คนเก�าคนแก� อย�ร�วมคณะกนมาต�งแต�เร�มก�อต�ง บางส�วนท�มการเปล�ยนแปลง คอ นกดนตร เดกขนของ หางเคร�องท�จะมการเปล�ยนแปลงอย�เปนระยะ สมาชกในวงมต�งแต�วยร�นไปจนถงวยผ�ใหญ� สมาชกในวงส�วนใหญ�อายประมาณ 40-60 ป มผ�ทำหน�าท�เชดตวหนงหลก 8 คน แต�ละคนเชดตวละครต�างๆ ในเร�อง ดงน�น คนคนหน�งจะเชดหนงประโมทยมากกว�า 1 ตว อก 5 คน เปนผ�พากย มนกดนตร 6 คน ส�วนสมาชกท�เหลอ ได�แก� ผ�เชดประกอบหางเคร�อง และเดกขนของ 1.3.2 เร�องท�ใช�แสดง การแสดงหนงประโมทยคณะเพชรหนองเรอมเร�องท�ใช�แสดงเดมเพยงเร�องเดยว คอ วรรณคดไทยเร�องรามเกยรต� โดยได�โครงเร�องจากหนงสอ พระราชนพนธ ซ�งการแสดงเร�องรามเกยรต� เปนท�นยมกนมากในยคน�น เน�องจากการดำเนนเร�องแบ�งเปนบทเปนตอนน�าตดตาม การแสดงเร�องรามเกยรต�หากจะแสดงให�จบเร�องจะต�องใช�เวลาถง 14 คน ในการทำการแสดง ต�อมาได�มการหยบยกวรรณกรรมท�องถ�นมาใช�แสดงเพ�อให�ผ�ชมไม�เกดความร�สกเบ�อหน�ายหรอซ�ำซาก ถอเปนการเพ�มทางเลอกให�กบผ�ชม หม�บ�านไหนอยากให�แสดงวรรณคดเร�องรามเกยรต� กแสดง หม�บ�านไหนอยากให�แสดงเร�องอ�นๆ กสามารถแสดงได� วรรณกรรมท�องถ�นท�นำมาแสดง ได�แก� ไตรโลกา จำปาส�ต�น สนไซ และการเกต เปนต�น แต�ในปจจบนเร�องท�ยงคงนำมาแสดงมเพยง 3 เร�อง ได�แก� รามเกยรต� ไตรโลกา และจำปาส�ต�น ซ�งยงคงได�รบความนยมอย� 1.3.3 ตวหนง ตวหนงประโมทยท�คณะเพชรหนองเรอใช�แสดงอย�ในปจจบนเปนตวหนงท�ได�รบการสบทอดมาจากพ�ชายท�ได�มาจากนายเต�ย จากจงหวดอบลราชธาน และตวหนงส�วนหน�งเปนตวหนงท�บชามาจากวด ซ�งเปนตวหนงเก�าจากคณะต�างๆ ท�คณะหนงประโมทยในสมยก�อนๆ นำไปถวายวด เม�อเลกทำการแสดงไปประกอบอาชพอ�น ปจจบนตวหนง ประโมทยของคณะเพชรหนองเรอมประมาณ 80 ตว ลกษณะ ตวหนงทำจากหนงวว หนงควาย นำมาแกะฉลและทาสให�สวยงาม มขนาดสงประมาณ 1-2 ฟต ลกษณะตวหนงจะใช�ไม�ยดสองอน โดยไม�อนแรกจะเปนไม�หลกแกนกลางของตวห�น ตดตามโครงตวห�นต�งแต�หวจรดด�านล�าง และมปลายแหลมเอาไว� สำหรบเสยบหรอต�งตวห�น ส�วนไม�อกหน�งอนเปนไม�สำหรบเคล�อนไหว คอ ส�วนแขน จะมจดเช�อมต�อท�ไหล� ข�อพบ และมอ โดยมเชอกสำหรบเชดและเคล�อนไหวอรยาบถ ตวหนงประโมทย แบ�งเปน 3 กล�ม ได�แก� 1) กล�มตวพระตวนาง เช�น พระราม



86

พระลกษณ นางสดา 2) กล�มตวร�าย เช�น ทศกณฐ มณโท กมภรรณ 3) กล�มตวตลก เช�น ปลดต�อ บกปอง บกแก�ว บกแหมบ

Figure 2 The shadow puppet of the Phet Nong Ruea Troupes ภาพตวหนงประโมทยของคณะเพชรหนองเรอ

1.3.4 อปกรณและเวท อปกรณท�ใช�ในการแสดงหนงประโมทยของคณะเพชรหนองเรอ ประกอบด�วย 1) เคร�องดนตร ได�แก� แคน พณ กลองชด กตาร คบอรด และเบส 2) ไฟส�อง ตวหนง ปจจบนคณะเพชรหนองเรอใช�สปอรตไลทในการให� แสงสว�างส�องตวหนงให�เกดเปนเงาของตวหนงปรากฏอย�บนจอผ�า 3) เวทและจอหนง เปนเวทช�วคราวไม�ยกพ�น ไม�มหลงคาจะสงประมาณ 4 เมตร กว�าง 6 เมตร แบ�งพ�นท�เปน 2 ส�วน คอ ด�านหน�าสำหรบแสดง และหลงเวท สำหรบผ�เชด ผ�พากย นกดนตร และให�ผ�แสดงได�พกผ�อน เวทแสดงมระบายแขวนด�านข�างเปนกรอบเวท และมปายด�านหน�าความสงประมาณ 1 เมตร โดยมช�อคณะ สถานท� และเบอรตดต�ออย�างชดเจน ซ�งปายด�านหน�าน�จะวางด�านล�างของเวท เพ�อใช�บงผ�แสดงท�จะเชดห�นอย�ด�านหลง 1.3.5 สถานท�และเวลาทำการแสดง การแสดงหนงประโมทยคณะเพชรหนองเรอจะถกว�าจ�างให�ไปแสดงตามงานบญต�างๆ โดยช�วงท�มการแสดงมากท�สด คอ ต�งแต�เดอนพฤศจกายน -กมภาพนธ การแสดงหนงประโมทยของ คณะเพชรหนองเรอถกว�าจ�างให�ไปแสดงแทบทกภาคของประเทศ โดยสถานท�ทำการแสดงของคณะเพชรหนองเรอ ข�นอย� กบผ�ว�าจ�างว�าต�องการให�ไปแสดงในงานอะไร สถานท�ใด หากเปน งานบญบ�าน เช�น งานบวช งานแต�ง มกจะเล�นท�บ�านของผ�ว�าจ�าง หากเปนงานวด เช�น บญผ�า บญกฐน บญเผวส อาจจะเล�นท�ลานวด ตามท�ผ�ว�าจ�างจดไว�ให� การแสดงแต�ละคร�งจะใช�เวลาประมาณ 5-6 ช�วโมง จะเร�มการแสดงต�งแต� 2-3 ท�ม โดยประมาณ แสดงเร�อยไปจนถงตสอง ตสาม บางกรณอาจจะถงโต�ร�ง ท�งน�ข�นอย�กบข�อตกลงในการว�าจ�างแต�ละคร�ง 1.3.6 การดำเนนการแสดง การแสดงหนงประโมทย ของคณะเพชรหนองเรอ จะเร�มต�นด�วยการประกาศให�ชาวบ�านทราบว�าอกไม�นานการแสดงจะเร�มข�นด�วยการบรรเลงดนตร เพ�อเปนสญญาณว�าหนงตะลงจะเร�มแสดงแล�ว ผ�ชมจะเร�มทยอย

มายงบ�านท�จดงาน เม�อมผ�ชมรออย�จำนวนหน�งหรอสมควรแก�เวลาออกแสดง กจะต�อนรบผ�ชมด�วยการจดหางเคร�อง พร�อมบรรเลงดนตรสนกสนานเร�าใจ ให�ผ�ชมได�เพลดเพลนและถอเปน การดงดดผ�ชมให�เพ�มข�นได� โดยก�อนการแสดงหนงประโมทยจะต�องมพธไหว�คร เปนการระลกถงคณครบาอาจารย และเพ�อให�การแสดงผ�านไปได�ด�วยด พธไหว�ครโดยปกตแล�วจะเร�มประมาณ 2 ท�มกว�าๆ คณะหนงเตรยมตวพร�อมแล�ว กจะเร�มพธไหว�คร และเม�อเสรจพธแล�วคณะหนงกจะจดเตรยมตวหนงตะลงให�อย�ในลำดบท�พร�อมจะแสดงได�ทนท 1.3.7 การเชดและการพากย การเชดตวหนง ประโมทยน�น ผ�เชดต�องจดจำบทกลอน ต�องใช�ไหวพรบใน การเล�น ต�องพากยและชกตวหนงประโมทยให�ขยบและ ออกท�าทางให�สอดคล�องกบบท ส�วนบทพากยของคณะ เพชรหนองเรอโดยส�วนใหญ�จะได�รบการสบทอดมาจากคร จะมบางส�วนท�แต�งเองข�น เช�น กลอนตลก กลอนอำลา เปนต�น บทพากยและบทเจรจาหากเปนตวสำคญของเร�อง เช�น ตวพระ ตวนาง จะใช�ภาษากลาง แต�ถ�าเปนตวตลกจะใช�ภาษาอสาน ส�วนบทกลอนของหนงประโมทยจะเปนบทกลอนท�สบทอดกนมาโดยเฉพาะ บทกลอนจะไม�สามารถเปล�ยนแปลงแก�ไขได� 1.3.8 การเกบรกษาตวหนงและอปกรณการแสดงตวหนงประโมทย จะถกเกบไว�ในอปกรณท�ใช�สำหรบเกบตวหนงโดยเฉพาะ เรยกว�า หบไม�ไผ�หรอแผงเกบรป ซ�งสานด�วยไม�ไผ�ทำเปนแผง 2 แผ�น ประกบกน ถกเช�อมกนด�วยเชอกท�สามารถขยายตามจำนวนตวหนงท�ใส�ลงไปได� เม�อใส�ตวหนงลงไปตามจำนวนท�ต�องการแล�ว จะมดให�แผงเกบรปหนบตวหนงให�แน�น การเกบแบบน�รปหนงจะไม�โค�งงอ เกบได�มากและอดแน�น ช�วยรกษารปทรงของรปหนง อกท�งยงเบาระบายอากาศได�ด ส�วนอปกรณต�างๆ ของคณะเพชรหนองเรอจะถกเกบไว�ท�โรงรถของพ�อสงวาลยท�ประยกตให�เปนท�เกบอปกรณต�างๆ ท�งเวท ฉาก เคร�องดนตรต�างๆ

87

2. ผลการผลตส�อวดทศนสารคดเก�ยวกบหนงประโมทยคณะเพชรหนองเรอ 2.1 ข�นตอนดำเนนการงาน สรปกระบวนการผลตส�อวดทศน ผ�วจยดำเนนตามกระบวนการผลตส�อวดทศน ดงน� 2.1.1 ข�นเตรยมการผลต (Pre-production) เม�อกำหนดขอบเขตเปาหมายของการผลตส�อแล�ว ผ�วจยได�หาข�อมลจากการทบทวนเอกสารและงานวจยท�เก�ยวข�อง และการสมภาษณ นำข�อมลมาวเคราะหและสงเคราะห และเลอกประเดนมาเขยนเปนบทรายการวทยโทรทศน เพ�อใช�ในการผลตและการปฏบตงานตามตารางเวลาหรอแผนการดำเนนงานท�กำหนดไว� ซ�งส�อวดทศนสารคดน�ม�งนำเสนอเน�อหาเก�ยวกบหนงประโมทยคณะเพชรหนองเรอ และนำเสนอข�อคดในการอนรกษศลปวฒนธรรมหนงประโมทย เพ�อให�เยาวชนร�นหลงท�ได�รบชมได�รบความร�เก�ยวกบหนงประโมทย และเพ�มการรบร� ถงการมอย�ของศลปวฒนธรรมท�หาชมได�ยาก และเพ�อให�เกดความตระหนกและความร�สกในการเปนส�วนหน�งของสงคมในการร�วมอนรกษและปกปองมรดก ประเพณวฒนธรรม และภมปญญาท�องถ�นให�คงอย�สบไป 2.1.2 ข�นผลตรายการ (Production) เปน ข�นตอนท�จะบนทกวดทศนตามแผนการทำงานท�กำหนดไว�ในกระบวนการเตรยมการผลต

2.1.3 ข�นหลงการผลต (Post production) เปนข�นตอนหลงจากบนทกรายการวดทศนแล�ว นำเอาเทปท�งหมดท�บนทกภาพและสำเนาวดโอมาเลอกภาพท�ดท�สด เพ�อนำมา ตดต�อ (Editing) โดยใช�โปรแกรมคอมพวเตอรให�เปนเร�องราว ตามบทท�วางแผนไว� จากน�นทำการบนทกเสยง (Sound recording) เปนข�นตอนหลงต�อภาพได�สมบรณตามบทแล�วจะมการบนทกเสยงดนตร เสยงบรรยาย และเสยงประกอบลงไป จากน�นเปนข�นตอนการฉายเพ�อตรวจสอบ (Preview) ข�นตอนสดท�าย คอ การประเมนผล (Evaluation) เปนการประเมนผลรายการหลงการผลต ได�แก� การประเมนความถกต�องด�านเน�อหา ความสมบรณของเทคนคการผลต 2.2 ผลการผลตส�อวดทศนสารคด การจดทำวดทศนสารคดเก�ยวกบหนงประโมทย คณะเพชรหนองเรอ ช�อรายการ ออนซอนอสาน ตอน ตำนานหนงประโมทย คณะเพชรหนองเรอ โดยพ�อสงวาลย ผ�องแผ�ว ความยาว 10 นาท สารคดเร�องน�ประกอบไปด�วยเน�อหา 3 ส�วน ดงน� ส�วนท� 1 ข�อมลเก�ยวกบหนงประโมทยโดยภาพรวม ความยาว 2 นาท ส�วนท� 2 ข�อมลเก�ยวกบคณะเพชรหนองเรอ 4 นาท ส�วนท� 3 ข�อคดในการอนรกษศลปวฒนธรรมหนงประโมทยให�คงอย�สบไป 2 นาท

Figure 3 Video for learning about Pramothai: A case study of Phet Nong Ruea Troupes ส�อวดทศนเพ�อการเรยนร�เก�ยวกบหนงประโมทย กรณศกษา คณะเพชรหนองเรอ



88

2.3 การประเมนความพงพอใจส�อวดทศน การประเมนความพงพอใจของส�อวดทศนท�จดทำข�น ผ�วจยนำแบบประเมนคณภาพส�อวดทศน ใช�ประเมนกบกล�มตวอย�าง คอ นกเรยนรายวชาภมปญญาท�องถ�น โรงเรยน

ชมชนหนองเรอ จำนวน 30 คน และแปลผลการประเมนด�วยมาตราส�วนประมาณค�า (Rating scale) 5 ระดบของลเครท (Likert, 1932) ผลการประเมนความพงพอใจส�อวดทศนโดยรวมอย�ในระดบมาก (X

_=3.99, SD.=0.61) ตาม Table 1

Table 1 Satisfaction Assessment Results of Video Media ตารางแสดงผลการประเมนความพงพอใจของส�อวดทศน



เน�อหาบรรยายเข�าใจง�าย 4.53 0.48 มากท�สด

จดล�าดบเน�อหาในการน�าเสนอได�อย�างเหมาะสม 3.87 0.74 มาก

เน�อหามปรมาณเหมาะสมกบระยะเวลา 4.20 0.60 มาก

ส แสง และเสยงมความเหมาะสม 3.90 0.68 มาก

ขนาดและรปแบบตวอกษรชดเจน 3.47 0.50 ปานกลาง

ภาพประกอบของส�อวดทศนเหมาะสม 4.13 0.68 มาก

ส�อวดทศนสามารถถ�ายทอดความร�ได�อย�างเหมาะสม 3.83 0.59 มาก

ผลประเมนโดยภาพรวม 3.99 0.61 มาก

อภปร�ยผล(Discussions) จากการศกษาและการผลตส�อวดทศนเพ�อการเรยนร� เก�ยวกบหนงประโมทย ตามผลการศกษาข�างต�นนำมาส� การอภปรายผลในประเดนท�สำคญ คอ ประเดนด�านความคงอย�ของหนงประโมทยและโอกาสในการคงอย�ของหนงประโมทยคณะเพชรหนองเรอ และประเดนด�านการผลตส�อวดทศนสารคดกบการเผยแพร�ศลปะการแสดงหนงประโมทย ดงน� 1. ความคงอยของหนงประโมทยและโอกาสในการคงอยของหนงประโมทยคณะเพชรหนองเรอ คณะเพชรหนองเรอก�อต�งข�นมาและยงคงอย�มาถงปจจบน เปนเวลานานกว�า 40 ป หากจะกล�าวถงปจจยสำคญท�ทำให�คณะเพชรหนองเรอยงคงอย�อาจสรปได�ดงน� 1.1 ตวหวหน�าคณะ จากการศกษาพบว�า คณะหนงประโมทยประสบปญหาเก�ยวกบความนยมการแสดงท�น�อยลง ผ�ชมหนไปสนใจมหรสพรปแบบอ�น จนส�งผลให�คณะหนง ประโมทยหลายคณะเลกทำการแสดงไป แต�คณะเพชรหนองเรอยงคงทำการแสดงเร�อยมาจนถงปจจบน เปนเพราะความเข�มแขง ของหวหน�าคณะ ความท�เปนผ�ท�มใจรกในศลปะการแสดงหนงประโมทย และยนหยดท�จะเผยแพร�ศลปะการแสดง ดงกล�าวต�อไปซ�งสอดคล�องกบงานวจยของ Bamrungchu (2010) ได�กล�าวถง สาเหตของการเลกทำการแสดงของ คณะหนงประโมทยภาคอสาน ว�ามสาเหตมาจากหวหน�าคณะ หรอสมาชกในคณะได�เสยชวตลง เกดการขดแย�งภายในคณะ

การเปล�ยนแปลงของสงคมและเทคโนโลย หวหน�าคณะได�ย�ายถ�นฐานและความนยมลดน�อยลง เปนต�น 1.2 บคลากรในคณะ เน�องจากบคลากรในคณะเพชรหนองเรอ ส�วนใหญ�เปนเครอญาต มความผกพนและใกล�ชดกน และได�ทำการแสดงร�วมกนมาเปนเวลายาวนาน สะท�อนให�เหนว�า เปนการแสดงด�วยใจรกและแสดงเปนอาชพ ท�งยงต�องการ เผยแพร�ศลปะการแสดงท�สบทอดมาด�วย 1.3 การปรบเปล�ยน เม�อหนงประโมทยเร�มได�รบความนยมน�อยลง นายสงวาลย ผ�องแผ�ว หวหน�าคณะได�คดหาวธปรบเปล�ยนและพฒนาการแสดงให�สอดคล�องกบสถานการณ ได�แก� การเพ�มเร�องราวท�ใช�แสดง จากเดมท�มเพยงเร�องเดยว แต�ปจจบนม 3 เร�อง คอ รามเกยรต� ไตรโลกา และจำปาส�ต�น และการพฒนาอปกรณการแสดง มการเพ�มเคร�องดนตร ได�แก� กต�าร เบส กลองชด คยบอรด นอกจากน�ยงเพ�มขนาดผ�าฉากให�มขนาดใหญ�ข�น ซ�งสอดคล�องกบงานวจยของ Jaksen (2010) ท�กล�าวว�า การแสดงหนงประโมทยมการพฒนาอปกรณการแสดง โดยตวหนงมการพฒนาจากเดมท�เคยใช�หนงสตวปจจบนใช�พลาสตกแขง เคร�องดนตรในอดตใช�ระนาด แคน กลอง และฉ�ง ปจจบนมการพฒนาใช�เคร�องดนตรสากลร�วมด�วย เช�น กตาร กตารเบส กลองชด กลองคองก�า และคยบอรด โรงและจอแสดง จากเดมใช�ไม�ปจจบนพฒนาเปนโครงเหลก และจอผ�ามขนาดใหญ�ข�นและการเพ�มการแสดงรปแบบอ�นๆ เช�น การเปดการแสดงด�วยการเต�นหางเคร�อง และการนำการแสดงห�นกระบอก

89

อสานมาร�วมด�วย ซ�งสอดคล�องกบงานวจยของ Bamrungchu (2010) ท�กล�าวว�า การแสดงหนงประโมทยมการปรบเปล�ยน รปแบบการนำเสนอให�สอดคล�องกบบรบท คณะหนงประโมทยได�มการดำเนนการแสดงแบบใหม�ด�วยการผสมผสานระหว�างดนตรไทย ดนตรพ�นบ�าน และดนตรสากล มการสลบด�วยเพลงไทยลกท�ง เพลงสากล มการนำหมอลำมาแสดงประกอบ หรอสลบให�มหางเคร�องเต�นประกอบการแสดง ตลอดถงมแนวคด ในการแสดงหนงประโมทยและพฒนามาเปนห�นกระบอก ตลอดจนการจดทำรปหนงประโมทยให�สวยงามย�งข�น ซ�งการแสดงหนงประโมทยของคณะเพชรหนองเรอ อาจคงอย�ต�อไปในอนาคตภายใต�เง�อนไข ดงต�อไปน� 1.3.1 ผ�ท�จะมาสบทอดคณะเพชรหนองเรอ จะต�องเปนคนท�มใจรกในศลปะการแสดงหนงประโมทย และเปนผ�ท�มความสามารถในการแสดงหนงประโมทยได�อย�าง ครบถ�วน ท�งการเชด การพากย 1.3.2 ผ�ท�จะสบทอดเปนคนกล�มเครอญาตในตระกลผ�องแผ�ว เน�องจากคณะเพชรหนองเรอมการสบทอดคณะมาแบบเครอญาต (Kinship systems) โดยการสบทอดแบบร�นต�อร�น การสบทอดในร�นต�อๆ ไป น�าจะเปนการสบทอดในลกษณะเดยวกน 1.3.3 ในอนาคตจะต�องมการปรบเปล�ยนการแสดงหนงประโมทยให�สอดคล�องกบบรบทของสงคม คล�ายกบท�คณะเพชรหนองเรอมการปรบเปล�ยนการแสดง เพ�อให�ดำรงอย�ได�จนถงปจจบน 1.3.4 การถ�ายทอดองคความร�จากผ�ร� และนำเอาภมปญญาเหล�าน�นมาจดการให�สามารถเข�าถงได� และเอ�อต�อการนำมาใช�ประโยชน เช�น การจดทำให�อย�ในรปของส�อดจทล ไม�ว�าจะเปนรปแบบเอกสารหรอแม�กระท�งส�อวดทศน จะเปนอกช�องทางหน�งในการเกบรกษาศลปวฒนธรรมให�คนร�นหลงได�เรยนร�ต�อไป 2. ส�อวดทศนสารคดกบการเผยแพรศลปะการแสดงหนงประโมทย การเผยแพร�ศลปะการแสดงหนงประโมทยผ�านส�อ วดทศนสารคด เน�องจากส�อวดทศนเปนส�อท�ได�รบความนยมสง เม�อเปรยบเทยบกบส�อชนดอ�นๆ เน�องด�วยเปนส�อท�นำเสนอด�วยภาพและเสยง เปนส�อท�สามารถดงดดความสนใจและสร�างการจดจำได�ด (Millerson, 1999) ปจจบนการนำเสนอเน�อหาด�วยส�อวดทศนมหลายรปแบบ ท�งท�ใช�เพ�อการศกษา เพ�อความบนเทง เพ�อการตลาดและการโฆษณา เน�องจากส�อวดทศนเปนการเล�าเร�องด�วยภาพและมเสยงเข�ามาช�วยส�งเสรม เพ�อให�เข�าใจเน�อหาท�ต�องการนำเสนอได�ดย�งข�น การนำเสนอภาพท�มความเคล�อนไหว สร�างความต�อเน�องของการกระทำในเร�องราวและสร�างความร�สกใกล�ชดกบผ�ชม ดงน�น ส�อวดทศนจงเปนส�อท�เข�าถงง�ายและสร�างความเข�าใจเร�องราวได�อย�างรวดเรว

(Klainak, 2002) การผลตส�อวดทศนสารคดกบการเผยแพร�ศลปะ การแสดงหนงประโมทย เปนการผลตส�อเพ�อการศกษา ม�งเน�นให�เกดการเรยนร�เก�ยวกบหนงประโมทย คณะเพชรหนองเรอ ซ�งเปนเร�องของการถ�ายทอดความร�ผ�านส�อวดทศนไปยงกล�มเปาหมาย คอ นกเรยนท�เปนจดม�งหมายหลกในการศกษาคร�งน� ดงน�น การผลตส�อวดทศนน�ในด�านเน�อหาของส�อจงถกนำเสนอ จากเจ�าของข�อมล คอ หวหน�าคณะหนงเพชรหนองเรอ ในลกษณะของการเล�าเร�อง ซ�งเปนรปแบบหน�งของการถ�ายทอดความร�ท�อย�ภายในตวของผ�เล�าออกมา และจากความพงพอใจของการใช�ส�อวดทศนท�ผลตข�น พบว�า ความพงพอใจในภาพรวมอย�ในระดบมาก สอดคล�องกบผลการศกษาของ Pasuk et al. (2016) ท�นำเสนอว�า ส�อวดทศนมอทธพลต�อการเรยนร�ของผ�เรยนในด�านการสร�างแรงจงใจต�อการเรยนร� การได�เหนภาพเคล�อนไหว ประกอบไปด�วยภาพและเสยงท�น�าสนใจ ส�งผลต�อความสนใจในการเรยนร�ของผ�เรยน เช�นเดยวกบแนวคดของ Chaithieng (2007) ท�นำเสนอว�า การน�าเอาส�อวดทศนเข�ามาใช�ในการเรยนการสอนเปนส�งท�ด การนำเอาส�อวดทศนมา บรณาการกบการสอนเปนการใช�ส�อท�เรยกว�าส�อประสม ทำให�เกดการเรยนร�ท�สมบรณ และสามารถทำให�เหนท�งภาพและได�ยนท�งเสยง ช�วยให�ผ�เรยนได�รบความร� ความเข�าใจในเน�อหาได�ดย�งข�น

ขอเสนำอแนำะ(Recommendations) ข�อเสนอแนะในการสบทอดหนงประโมทยคณะเพชรหนองเรอ ปญหาหลกของหนงประโมทยคณะเพชรหนองเรอ คอ การหาผ�ท�จะมาสบทอด แม�จะมโอกาสอย�บ�าง จากผ�ท�ร�วมแสดงในคณะ แต�ยงมความร�ความสามารถไม�เพยงพอ ถงแม�ลกหลานในคณะเพชรหนองเรอจะมทกษะการเชดตวหนง แต�ทกษะสำคญอกประการหน�ง คอ การพากย การจดจำบท ซ�งยงไม�ม ผ�ท�สามารถจดจำบทสำคญๆ ได�ท�งหมด แนวทางท�จะสบทอด คอ หวหน�าคณะเพชรหนองเรอ ควรเร�มถ�ายทอดความร�และทกษะเก�ยวกบการพากยให�กบสมาชกอย�างจรงจง ข�อเสนอแนะเก�ยวกบการเผยแพรหนงประโมทยให�กบเยาวชนและผ�ท�สนใจ นายสงวาลย ผ�องแผ�ว หวหน�าคณะหนงประโมทย มความพยายามท�จะเผยแพร�และสบทอดศลปะการแสดงหนงประโมทย โดยการนำความร� ความสามารถและความเช�ยวชาญในศลปะการแสดงหนงประโมทยไปสอนให�นกเรยนตามโรงเรยนต�างๆ เน�องจากลกษณะการเผยแพร�อย�ในระดบต�นเท�าน�น คอ ทำให�ร�จกหนงประโมทย แต�ยงไม�ได�ถงข�นสอนให�เกดทกษะความชำนาญ ซ�งแนวทางท�จะสบทอดให�คงอย�จงควรเปนการกระต�นจงใจให�คนร�นใหม�เหนคณค�าความสำคญท�จะเข�ามารบการ



90

ถ�ายทอดความร�และสอนให�มากกว�าระดบทำให�ร�จก คอ การสอน ให�เกดทกษะความชำนาญ และสอนให�สามารถแสดงได�จรง ข�อเสนอแนะในการให�การสนบสนนจากหนวยงาน ท�เก�ยวข�อง หน�วยงานท�เก�ยวข�อง เช�น หน�วยงานทางวฒนธรรม สถาบนการศกษา หน�วยงานการปกครองส�วนท�องถ�น หรอหน�วยงานอ�นท�มส�วนเก�ยวข�องกบการอนรกษวฒนธรรม ควรให�การสนบสนนหนงประโมทยในรปแบบต�างๆ ท�สอดคล�องกบความต�องการของคณะหนงประโมทย ตลอดจนช�วยเปน ส�อกลางในการประสานประชาสมพนธให�ประชาชนร�จกการแสดงหนงประโมทย พร�อมท�งให�โอกาสในการไปเผยแพร�ศลปะการแสดงตามโรงเรยนหรอสถานท�ต�างๆ อย�างจรงจง โดยม�งเน�น การสอนเพ�อให�เกดทกษะความชำนาญ และให�สามารถแสดงได�จรง ข�อเสนอแนะเพ�อการวจยตอไป 1. ควรมการศกษาเร�องบทพากย การรวบรวมบทพากยหนงประโมทยทกเร�องท�มการแสดง และจดเกบในรปแบบต�างๆ เช�น เปนลายลกษณอกษร เปนการบนทกเสยง เน�องจาก ความร� ส�วนน�ยงไม�มการบนทกไว� เพ�อประโยชนในการศกษา และเปนมรดกศลปะการแสดงพ�นบ�าน 2. ควรมการศกษาเทคนคการเชดหนงประโมทยและถอดเปนองคความร�และจดเกบไว�ในรปแบบต�างๆ เปนหนงสอ ส�อวดทศน เปนต�น 3. ควรมการศกษา รวบรวมข�อมลคณะหนงประโมทยในประเทศไทยท�ยงคงมอย� เพ�อสนบสนน สบสานวฒนธรรม และต�อยอดให�คงอย�สบไป

เอกส�รอ�งอง(References)Abrams,A.(1986).Theeffectiveofinteractivevideointeachingbasic photographyskill.T.H.E. Journal, 14(2),92-96.Bamrungchu,B.(2010).Guidelines for conservation and development of Pramothai puppets to promote indigenous cultural values and values [Doctoralthesis].MahasarakhamUniversity.Chaithieng,A.(2007).Lak Kan Son [TeachingPrinciples].OdeonStore.Detphimon,C.(1988).Kansueksa rueang nang pra mo thai nai changwat roi et [AstudyofthemoviePramothaiinRoiEtProvince] [Master'sthesis].MahasarakhamUniversity.TheGovernmentPublicRelationsDepartment.(2011).Khumue mattrathan kan patibatngan krabuan nganKan phalit sankhadi thorathat [Manualofstandardsofpractice,proceduresforTVdocumentary production].TheGovernmentPublicRelationsDepartment.Jaksen,H.(2010).ThedevelopmentofshadowpuppetinKhonkaen province.Journal of Humanities and Social Sciences Mahasarakham University, 31(2), 142-149. Klainak.P.(2002).Kan phalit raikan thorathat thang kansueksa [Educationaltelevisionprogramproduction].SilpakornUniversity.Likert,R.A.(1932).Techniqueforthemeasurementofattitude.Archives Psychological, 3(1), 42-48.Lin,P.,You,B.,&Lu,X.(2017).Videoexhibitionwithadjustable augmentedrealitysystembasedontemporalpsycho-visual modulation.EURASIP Journal on Image and Video Processing, 7, 1-11.Millerson,G.(1999).Television production (13thed.).OxfordFocalPress.Narong,S.(1992).Sue songsoem lae phoeiphrae [Mediaforpromotion anddissemination].Odeonstore.Nuthong,U.(1988).Dontri lae kanlalen phuenban phaktai [Folkmusic andplaysofSouth].SrinakharinwirotUniversity.Pasuk,S.,Dejchisri,A.,&Prakobphol,S.(2016).Thedevelopmentof avideomediaonthekingdomofSukhothaiinlearningareaof socialstudies,religionsandcultures:History,forMattayomsuksa1 ofSuwannaramwitthayakomSchool.Journal of Chandrakasemsarn, 22(43),65-77.Phongphaibun,S.(1969).Khatichaoban paktai[Folkbeliefsofthe southern].Kaona.Sangthada,R.(1983).Nang pra mo thai: Nangtalung phak isan [Pramothai:Isanshadowpuppet].SakSophaKanPhim.Sarabut,W.(2000). Theknik kan thaiphap vi di o [Videoshooting techniques].SiriThamOpSet.Tho-un,W.,&Saensing,P.(2020). Pramothaishadowshow: Communicationoflocalliteraturethroughshadowart. Journal of MCU Nakhondhat, 7(9),71-84.Udomchan,W.(1995). Kan phalit sue thorathat lae wi di that[Television andvideoproduction].ChulalongkornUniversity.

91

PublicRelationsMediaCreationofBanTroBonCommunity, Sai Buri District, Pattani Province

การสรางสรรคสอประชาสมพนธชมชนบานเตราะบอน อำาเภอสายบร จงหวดปตตาน

KittiphongSengloiluean1*,PreeyaKeawpimon2, Rattikarn Ruangrit2,andSutinanKamnoedraksa1

กตตพงศ เซงลอยเลอน1*, ปรยา แกวพมล2, รตตกาล เรองฤทธ2, และ สธนนท กำาเนดรกษา1

1Faculty of Humanities and Social Sciences, Prince of Songkla University1คณะมนษยศ�สตรและสงคมศ�สตร มห�วทย�ลยสงขล�นครนทร

2Faculty of Nursing, Prince of Songkla University2คณะพย�บ�ลศ�สตร มห�วทย�ลยสงขล�นครนทร


Received August 26, 2021 Revised November 1, 2021 Accepted February 21, 2022 Published April 18, 2022

Abstract The objectives of this research were to create community public relations media and to investigate the satisfaction toward the public relations media of Ban Tro Bon Community in Sai Buri District in Pattani Province. Research and development methods were applied. The sample group comprised 254 members of Ban Tro Bon Community, who had watched the community public relations media. The public relations media of Ban Tro Bon Community and questionnaire about the satisfaction toward the community public relations media were used as research tools. The mean and standard deviation (S.D.) were applied to analyze the collected data. The research results showed that the overall satisfaction of the sample group toward the public relations media of Ban Tro Bon Community was at the highest level (X

_=4.564, S.D.=0.239).

Therefore, the results of this research can be applied as a model of public relations media for other communities to publicize the community, tourism, and famous products to tourists.

Keywords: Media creation, Community public relations media, Satisfaction, Ban Tro Bon

บทคดยอ การวจยคร�งน�มวตถประสงคเพ�อสร�างสรรคส�อประชาสมพนธชมชนและเพ�อศกษาความพงพอใจต�อส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอน อำเภอสายบร จงหวดปตตาน วธการศกษาใช�วธวจยแบบการวจยและพฒนา โดยกล�มตวอย�างสำหรบการวจยคร�งน� คอ ประชาชนในชมชน บ�านเตราะบอนจำนวน 254 คน ท�ได�รบชมส�อประชาสมพนธชมชน เคร�องมอท�ใช�ในการวจย ประกอบด�วย ส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอน และแบบสอบถามความพงพอใจต�อส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอน ในส�วนของการวเคราะหข�อมลโดยหาค�าเฉล�ยและส�วนเบ�ยงเบนมาตรฐาน ผลการวจยพบว�า กล�มตวอย�างมความพงพอใจโดยรวมต�อส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอนอย�ในระดบมากท�สด (X

_=4.564, S.D.=0.239)

งานวจยน�สามารถนำไปเปนต�นแบบการสร�างสรรคส�อประชาสมพนธชมชนให�กบชมชนอ�นๆ เพ�อประชาสมพนธชมชน การท�องเท�ยว ของดของเด�น ของชมชนให�นกท�องเท�ยวได�ทราบ

คำสำคญ: การสร�างสรรคส�อ, ส�อประชาสมพนธชมชน, ความพงพอใจ, บ�านเตราะบอน



92

บทนำำ�(Introduction) ชมชนบ�านเตราะบอน อำเภอสายบร จงหวดปตตาน (Tro Bon Subdistrict Municipality, 2021) เปนชมชนท�มความหลากหลายทางวฒนธรรรมมท�งชมชนไทยพทธและมสลมอาศยอย�ร�วมกน มประวตศาสตรของชมชนท�เก�าแก�ยาวนานและน�าสนใจเปนคำบอกเล�าจากร�นส�ร�นจนถงปจจบน มของดของเด�นของชมชนท�น�าสนใจและดงดดนกท�องเท�ยว ได�แก� แหล�งท�องเท�ยวทางธรรมชาต แหล�งท�องเท�ยวทางประวตศาสตรของชมชน อาหารและขนมสตรโบราณเปนของดของเด�นของชมชน รวมถงผลผลตทางการเกษตร เช�น ยางพารา ข�าว ผกและผลไม� เปนผลผลตท�สร�างรายได�ให�กบชมชน ในด�านความเปนอย�และวถชวตของประชาชนในชมชนส�วนใหญ�ทำอาชพเกษตรกรเพราะมความอดมสมบรณมอ�างเกบน�ำห�วยกะลาพอขนาดใหญ�ใช�ทำการเกษตรได�ตลอดท�งป และมศนยการเรยนร� ฟารมตวอย�างสมเดจพระนางเจ�าสรกต� พระบรมราชนนาถ บ�านเตราะบอน ซ�งเปนแหล�งอาหารของชมชนและเปนแหล�งให�ความร�ในการประกอบอาชพและสร�างรายได�ให�กบคนในชมชนบ�านเตราะบอน ก� อน เ กด เห ตการ ณความ ไม� ส งบ ในพ� นท� ช มชน บ�านเตราะบอนประชาชนส�วนใหญ�อย�กนอย�างมความสข ตลอดมา แต�หลงจากพ�นท�จงหวดชายแดนใต�เกดเหตการณ ความไม�สงบในพ�นท�และเปนข�าวดงไปท�วโลกในช�วง 2 ทศวรรษท�ผ�านมาทำให�ภาพความสวยงามและมนตเสน�หของจงหวดชายแดนใต�รวมถงชมชนบ�านเตราะบอนถกบดบงไปด�วยภาพของความรนแรง การก�อความไม�สงบท�ถกนำเสนอผ�านส�อมวลชนมผลกระทบโดยตรงกบประชาชนและธรกจการ ท�องเท�ยวในพ�นท�ชายแดนใต�เปนอย�างมาก นกท�องเท�ยวไม�กล�ามาเท�ยว แหล�งท�องเท�ยว โรงแรมท�พก ร�านอาหารหลายแห�งต�องปดตวลง แม�ว�าหน�วยงานภาครฐ ภาคธรกจ ผ�นำชมชนและประชาชนได�ท�มเทท�งแรงกาย แรงใจ และงบประมาณจำนวนมากเพ�อแก�ปญหาความไม�สงบในพ�นท�จงหวดชายแดนใต� จนเหตการณความไม�สงบมแนวโน�มท�ลดลง (Iyavarakul, 2019; Wattana et al., 2017) แต�จากสถานการณความไม�สงบส�งผลให�ประชาชน เจ�าหน�าท�ของรฐ และผ�ก�อความไม�สงบต�องสญเสย ชวตและทรพยสนเปนจำนวนมากส�งผลกระทบต�อจตใจของคนในครอบครวเปนอย�างมาก บางคนปวยทางจต บางคนเปนโรคซมเศร�าและบอบช�ำจากภายในจตใจเปนอย�างมาก การพ�นฟ และเยยวยาจตใจของคนในพ�นท�และผ�ได�รบผลกระทบให�กลบมาใช�ชวตได�อย�างปกตจงเปนเร�องท�สำคญอนดบต�นๆ ในการพฒนาจงหวดชายแดนใต�ให�กลบมาปกตสขเหมอนเดม (Lohna et al., 2018; Wangthong, 2020) และปจจบนปญหาวกฤต Covid-19 ท�ระบาดไปท�วโลกมผ�ตดเช�อและเสยชวตจำนวนมาก รวมถงชมชนบ�านเตราะบอนกได�รบผลกระทบจากวกฤตการแพร�ระบาดของ Covid-19 อย�างมากเช�นกนส�งผลให�แหล�ง

ท�องเท�ยวชมชน ร�านค�า ตลาดนด โรงแรมท�พกได�รบผลกระทบ เพ�มไปอก หลายธรกจท�อย�รอดมาได�จากเหตการณความ ไม�สงบในพ�นท�แต�กลบต�องมาปดตวลงกบวกฤตการแพร�ระบาดของ Covid-19 จากสภาพจตใจของผ�ท�ได�รบผลกระทบจากเหตการณความไม�สงบในพ�นท�และยงได�รบผลกระทบจากวกฤตการแพร�ระบาดของ Covid-19 เพ�มข�นอกเปนทวคณ (Chaiyo & Mahaprom, 2020; Manmana et al., 2020) จากปญหาดงกล�าวทำให�เกดงานวจยเร�องการสร�างสรรคส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอน อำเภอสายบร จงหวดปตตาน เพ�อเปนการพ�นฟ ประชาสมพนธและเยยวยาจตใจคนในชมชนให�กลบมาใช�ชวตได�ปกตอกคร�ง การสร�างส�อประชาสมพนธชมชนโดยให�ชมชนมส�วนร�วมในการสร�างสรรคส�อของชมชนเองในรปแบบวดทศนออนไลนผ�านเวบไซตยทบ (YouTube) ซ�งเปนส�อท� ได� รบความนยมในปจจบนในการประชาสมพนธผ�านเครอข�ายสงคมออนไลน สามารถประชาสมพนธชมชนให�เข�าถงกล�มเปาหมายได�อย�างรวดเรว ใช�ต�นทนน�อยเข�าถงได�ทกเพศ ทกวย ได�ท�วโลก (Sarayan, 2021; Wiriyawit, 2016) โดยทมนกวจยได�ลงพ�นท�เพ�อศกษาปญหา เกบข�อมล สำรวจผ�ได�รบผลกระทบจากเหตการณความไม�สงบและความต�องการของชมชน โดยชมชนมความต�องการให�ทางโครงการวจยช�วยในการสร�างสรรคส�อประชาสมพนธชมชน ด�านประวตศาสตรของชมชน ด�านความเปนอย�วถชวตของชมชน ด�านผลตภณฑของดของเด�นของชมชน ด�านความภาคภมใจในชมชนบ�านเกด และด�านเยาวชนและผ�สงอาย เพ�อให�ชมชนและผ�ได�รบผลกระทบจากสถานการณความไม�สงบ มชวตความเปนอย�ท�ดข�น (Sumathathikom et al., 2020; Worapongpat & Phokanittanon, 2020) และทำการประเมนความพงพอใจต�อส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอน เพ�อแสดงให�เหนว�าส�อประชาสมพนธท�พฒนาข�นมประสทธภาพและตรงกบความต�องการของชมชน

วตถประสงค(Objectives) 1. เพ�อสร�างสรรคส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอน อำเภอสายบร จงหวดปตตาน 2. เพ�อศกษาความพงพอใจต�อส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอน อำเภอสายบร จงหวดปตตาน

ก�รทบทวนำวรรณกรรม(LiteratureReview) การวจยเร�องการสร�างสรรคส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอน อำเภอสายบร จงหวดปตตาน ได�มการทบทวนวรรณกรรม แนวคด ทฤษฎและงานวจยท�เก�ยวข�อง 1. การสร�างสรรคส�อประชาสมพนธชมชน การสร�างสรรคส�อประชาสมพนธชมชนได�มการ บรณาการแนวคดการมส�วนร�วมของชมชนและการพฒนา

93

ชมชนผ�านส�อประชาสมพนธ จากการศกษางานวจยท�เก�ยวข�องได�มหลายงานวจยได�อธบายกระบวนการสร�างสรรคส�อประชาสมพนธชมชน (Ketverapong, 2021; Sumatha-thikom et al., 2020) ซ�งสรปได� 5 ข�นตอนดงน� 1.1 การศกษาและรวบรวมข�อมลอตลกษณจดเด�น จดขายของชมชนท�สำคญ ปญหาและความต�องการในการพฒนาส�อประชาสมพนธชมชนโดยให�ชมชนมส�วนร�วมม การลงพ�นท�เกบข�อมล สมภาษณมมมองของผ�มส�วนเก�ยวข�องกบชมชน ได�แก� ผ�นำชมชน กรรมการชมชน สมาชกของชมชน และผ�ประกอบการในชมชนเพ�อรวบรวมปญหาและความต�องการในการสร�างสรรคส�อประชาสมพนธชมชน 1.2 การออกแบบร�างส�อประชาสมพนธชมชน โดยนำข�อมลท�ได�จากข�นตอนท� 1 มาทำการวเคราะหเพ�อกำหนดประเภทส�อ แนวคดการออกแบบส�อ เน�อหาการจดทำร�าง ส�อประชาสมพนธชมชนให�เหมาะสมกบบรบทของพ�นท� มอตลกษณ จดเด�น จดขายของชมชน และตรงกบความต�องการของชมชน 1.3 การปรบปรงร�างส�อประชาสมพนธชมชน โดยการนำเสนอร�างส�อประชาสมพนธท�ออกแบบให�ทมวจยและคนในชมชนมส�วนร�วมในการเสนอแนะต�อการปรบปรงแก�ไขส�อเพ�อพฒนาเปนส�อประชาสมพนธต�อไป 1.4 การจดทำและพฒนาส�อประชาสมพนธชมชน โดยนำข�อ มลและข�อ เสนอแนะมาใช� ในการพฒนาส�อประชาสมพนธ การนำเสนอส�อ การให�ข�อคดเหนในการปรบปรงส�อให�มประสทธภาพและตรงกบความต�องการมากข�น 1.5 การประเมนส�อประชาสมพนธชมชน เม�อทำการพฒนาส�อประชาสมพนธชมชนเสรจแล�ว ทำการประเมนความเหมาะสม คณภาพของส�อและความเปนไปได�ในการนำไปใช�ประชาสมพนธชมชน โดยมการประเมนคณภาพส�อโดย ผ�เช�ยวชาญและผ�มส�วนเก�ยวข�องในชมชน ทำการปรบปรงตามข�อเสนอแนะของผ�เช�ยวชาญ หลงจากน�นนำส�อไปเผยแพร�และทำการประเมนความพงพอใจต�อส�อประชาสมพนธชมชนโดยกล�มตวอย�างท�กำหนดไว� และสรปอภปรายผล 2. การประชาสมพนธและความพงพอใจ ความหมายของการประชาสมพนธ (Public relations) จากการศกษางานวจยท�เก�ยวข�องได�มหลายงานวจยได�ให�ความหมายของคำว�า “การประชาสมพนธ” ไว�ดงน�คอ ราชบณฑตยสถาน (Office of the Royal Society, 2011) ได�ให�ความหมายของคำว�าการประชาสมพนธ คอ ตดต�อส�อสารเพ�อส�งเสรมความเข�าใจอนถกต�องต�อกน หนงสอเร�อง Effective public relations (Broom et al., 2009) เปนหนงสอท�หลายงานวจยนยมนำมาอ�างองเก�ยวกบการประชาสมพนธ ซ�งได�ให�ความหมายของการประชาสมพนธ หมายถง การตดต�อส�อสาร การเผยแพร�ข�าวสาร

ขององคกร หรอหน�วยงานด�วยส�อหรอวธการท�เหมาะสมเพ�อ ให�กล�มเปาหมายเกดทศนคตท�ดต�อองคกร ยอมรบ สนบสนนและให�ความร�วมมอส�งผลให�การดำเนนงานขององคกรบรรลตามวตถประสงคท�วางไว� โดยสรปความหมายของการประชาสมพนธมการให�ความหมายไว�แตกต�างกนบ�างแต�โดยสรป การประชาสมพนธ หมายถง กระบวนการส�อสารท�องคกรหรอหน�วยงานสร�างความเข�าใจ สร�างทศนคตและความสมพนธท�ดกบองคกรให� กบกล�มเปาหมายโดยการประชาสมพนธองคกรในด�านต�างๆ เพ�อให�เกดการยอมรบ การเข�าใจและให�ความร�วมมอเพ�อ ส�งเสรมให�องคกรบรรลเปาหมายท�วางไว� วตถประสงคของการประชาสมพนธ (Broom et al., 2009) เพ�อส�อสาร เผยแพร�นโยบาย การดำเนนงานรวมถงกจกรรมและบรการต�างๆ ขององคกรให�ประชาชนรบร�อย�าง ต�อเน�องเพ�อสร�างความเข�าใจอนดต�อองคกรและเพ�อปองกนและรกษาช�อเสยงขององคกรให�มความน�าเช�อถอ หลกการประชาสมพนธ (Broom et al., 2009) เปนวธการหรอกจกรรมในการส�อสารระหว�างองคกรกบกล�มเปาหมายหรอประชาชนเพ�อให�เกดความเข�าใจ เกดความสมพนธท�ดกบองคกร ซ�งการประชาสมพนธจะเปนไปอย�างมประสทธภาพ ได�น�นจำเปนจะต�องคำนงถงหลกการประชาสมพนธ 3 ประการ คอ การให�ข�อมลหรอการเผยแพร�ข�าวสารอย�างต�อเน�อง การตดต�อส�อสารสองทาง และการส�งเสรมความเข�าใจอนด ความพงพอใจ (Satisfaction) (Insombat, 2014) หมายถง ส�งท�ทำให�เกดแรงจงใจซ�งเปนพฤตกรรมภายในท� ส�งผลให�เกดความร�สกชอบ ไม�ชอบ เหนด�วย ไม�เหนด�วย เม�อได�รบการตอบสนองความต�องการและความคาดหวงท�เกดจากการประมาณค�าอนเปนการเรยนร�ประสบการณจากการกระทำกจกรรมเพ�อให�เกดการตอบสนองความต�องการตามเปาหมายของแต�ละบคคล

วธดำ�เนำนำก�รวจย(Methodology) การวจยเร�องการสร�างสรรคส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอน อำเภอสายบร จงหวดปตตาน โดยแบ�งวธการดำเนนการวจยเปน 5 ส�วนด�วยกน คอ 1) การสร�างสรรคส�อประชาสมพนธชมชน 2) การกำหนดประชากรและกล�มตวอย�าง 3) เคร�องมอในการวจย 4) การเกบรวบรวมข�อมลวจย และ 5) การวเคราะหข�อมล โดยมรายละเอยดดงน� 1. การสร�างสรรคส�อประชาสมพนธชมชน การสร�างสรรคส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอน อำเภอสายบร จงหวดปตตาน เปนส�อประชาสมพนธประเภท วดทศนรปแบบออนไลนบนเวบไซตยทบ (YouTube) ซ�งเปน ช�องทางท�ได�รบความนยมในการเผยแพร�ประชาสมพนธ มความสะดวกในการประชาสมพนธหรอแชรไปยงเครอข�าย

Public Relations Media Creation of Ban Tro Bon Community, Sai Buri District, Pattani ProvinceKittiphong Sengloiluean, Preeya Keawpimon, Rattikarn Ruangrit, and Sutinan Kamnoedraksa


94

สงคมออนไลน (Social network) อ�นๆ การสร�างสรรคส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอนโดยการมส�วนร�วมของชมชนมเน�อหาสอดคล�องกบความต�องการของชมชน เพ�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอนในด�านต�างๆ ได�แก� ด�านประวตศาสตรของชมชน ด�านความเปนอย�วถชวตของชมชน ด�านผลตภณฑของดของเด�นของชมชน ด�านความภาคภมใจในชมชนบ�านเกด และด�านเยาวชนและผ�สงอาย เพ�อให�คนในชมชนได�เข�าใจและร�จกชมชนของตนเองมากข�นและนกท�องเท�ยวได�ร�จกของดของเด�นของชมชนบ�านเตราะบอนผ�าน ส�อประชาสมพนธชมชนมากข�นด�วย ข�นตอนการสร�างสรรคส�อประชาสมพนธชมชน บ�านเตราะบอน 1) ศกษาปญหาและรวบรวมข�อมลอตลกษณ จดเด�น จดขายของชมชนบ�านเตราะบอนท�สำคญ โดยการลงพ�นท�เพ�อศกษาปญหาและความต�องการในการพฒนาส�อประชาสมพนธชมชน เพ�อสมภาษณเชงลกการสนทนากล�มกบผ�นำชมชนและสมาชกของชมชนบ�านเตราะบอนถงประเดนปญหาและความต�องการด�านส�อประชาสมพนธของชมชนและทำการศกษาข�อมลของชมชนบ�านเตราะบอน การสร�างสรรคส�อประชาสมพนธชมชนจากเอกสารและงานวจยท�เก�ยวข�อง 2) การออกแบบร�างส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอน โดยการนำข�อมลท�ได�จากข�นตอนท� 1 มาทำการวเคราะหปญหาและความต�องการของชมชนเพ�อกำหนดประเภทของส�อประชาสมพนธ แนวคดการออกแบบส�อ เน�อหาการจดทำร�างส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอนให� เหมาะสมกบชมชน มอตลกษณ จดเด�น จดขายของชมชนและตรงกบความต�องการของชมชน โดยสรปความต�องการเน�อหาในการพฒนาส�อแบ�งเปน 4 ด�าน คอ ด�านประวตศาสตรของชมชน ด�านความเปนอย�วถชวตของชมชน ด�านผลตภณฑของดของเด�นของชมชน ด�านความภาคภมใจในชมชนบ�านเกด และด�านเยาวชนและผ�สงอาย 3) การปรบปรงร�างส�อประชาสมพนธชมชนบ�าน เตราะบอน นำข�อมลท�ได�จากข�นตอนท� 2 โดยการนำเสนอร�างส�อประชาสมพนธท�ออกแบบให�ทมวจย ท�ปรกษา และคนในชมชนได�มส�วนร�วมในการเสนอแนะปรบปรงแก�ไขส�อ เพ�อพฒนาเปนส�อประชาสมพนธบ�านเตราะบอนท�มประสทธภาพและตรงกบความต�องการของชมชนต�อไป 4) การออกแบบและพฒนาส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอน โดยการนำข�อมลท�ได�จากข�นตอนท� 3 มาใช�ในการออกแบบและพฒนาส�อประชาสมพนธมการนำเสนอความก�าวหน�าในการพฒนาส�อเปนระยะเพ�อรบฟงข�อเสนอแนะ ข�อคดเหนในการปรบปรงส�อให�มประสทธภาพ สวยงาม ดงดดความสนใจ และตรงกบความต�องการของชมชนมากข�น 5) การวดและประเมนผลส�อประชาสมพนธชมชนบ�าน

เตราะบอน โดยการนำส�อประชาสมพนธท�ได�จากข�นตอนท� 4 มาทำการวดและประเมนคณภาพของส�อประชาสมพนธโดยแบ�งเปน 2 ส�วน ดงน� ส�วนท� 1 การประเมนคณภาพของส�อและความเปนไปได�ในการนำไปใช�ประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอน โดยผ�เช�ยวชาญจำนวน 5 ท�าน และนำผลการประเมนมาวเคราะหและปรบปรงแก�ไขตามข�อเสนอแนะของผ�เช�ยวชาญ ซ�งได�ผลการประเมนคณภาพส�ออย�ในระดบมากท�สด (X

_=4.674,

S.D.=0.542) ส�วนท� 2 การประเมนความพงพอใจต�อส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอน ประเมนโดยกล�มตวอย�างของการวจยจำนวน 254 คน หลงจากน�นนำผลการประเมน มาวเคราะหและสรปอภปรายผล 2. การกำหนดประชากรและกลมตวอยาง กล�มประชากรสำหรบการวจยคร�งน� เปนประชาชนท�อาศยอย�ในพ�นท�ชมชนบ�านเตราะบอน อำเภอสายบร จงหวดปตตาน จำนวน 697 คน (Tro Bon Subdistrict Munici-pality, 2021) กล�มตวอย�างสำหรบการวจยคร�งน� คอ ประชาชนท�อาศยอย�ในพ�นท�ชมชนบ�านเตราะบอน อำเภอสายบร จงหวดปตตาน เปนกล�มตวอย�างแบบไม�เจาะจงท�ให�ข�อมลด�วยความสมครใจ จำนวน 254 คน ได�มาโดยใช�สตรการคำนวณของ ทาโร� ยามาเน� (Yamane, 1973) โดยใช�ระดบความเช�อม�นท� 95% ยอมให�มความคลาดเคล�อนได� 5% เพ�อประเมนความพงพอใจ ต�อส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอน อำเภอสายบร จงหวดปตตาน การพทกษสทธ�กล�มตวอย�าง โครงการวจยผ�านการพจารณาจรยธรรมการวจยจากคณะกรรมการจรยธรรมการวจยในมนษย คณะพยาบาลศาสตร วทยาเขตปตตาน หมายเลขเอกสาร NUR.PN0013/2020 ลงวนท� 9 พฤศจกายน พ.ศ. 2563 กล�มตวอย�างได�รบการอธบายรายละเอยดการวจยและลงลายมอยนยอมก�อนให�ข�อมล 3. เคร�องมอในการวจย การวจยในคร�งน�มวตถประสงคเพ�อสร�างสรรคส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอนและเพ�อศกษาความพงพอใจ ต�อส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอน อำเภอสายบร จงหวดปตตาน ผ�วจยได�ทำการออกแบบเคร�องมอวจยเพ�อให�ตรงตามวตถประสงคท�วางไว� คอ แบบสอบถามความพงพอใจต�อส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอน อำเภอสายบร จงหวดปตตาน ท�ผ�วจยสร�างข�นเปนแบบมาตราส�วนประมาณค�า (Rating scale) 5 ระดบ คอ มากท�สด มาก ปานกลาง น�อย และน�อยท�สด โดยได�ทำการวดดชนความสอดคล�องระหว�างข�อคำถามและวตถประสงค (Index of item objective Congruence: IOC)

95

โดยผ�เช�ยวชาญจำนวน 5 ท�าน ได�ค�าดชนความสอดคล�อง 0.64-1.00 และมค�าความเช�อม�นเท�ากบ 0.91 โดยผ�วจยกำหนดค�าคะแนนความพงพอใจ ดงน� 5 คะแนน หมายถง มความพงพอใจในระดบมากท�สด 4 คะแนน หมายถง มความพงพอใจในระดบมาก 3 คะแนน หมายถง มความพงพอใจในระดบปานกลาง 2 คะแนน หมายถง มความพงพอในระดบน�อย 1 คะแนน หมายถง มความพงพอใจในระดบน�อยท�สด โดยประเดนในการสอบถามความพงพอใจต�อส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอน อำเภอสายบร จงหวดปตตาน ม 8 ด�าน คอ 1) ด�านเน�อหาของส�อประชาสมพนธชมชน 2) ด�านภาพ ตวอกษร เสยงของส�อประชาสมพนธชมชน 3) ด�านเทคนคและเทคโนโลยในการนำเสนอส�อประชาสมพนธชมชน 4) ด�านประวตศาสตรของชมชน 5) ด�านความเปนอย�วถชวตของชมชน 6) ด�านผลตภณฑของดของเด�นของชมชน 7) ด�านความภาคภมใจในชมชนบ�านเกด 8) ด�านเยาวชนและผ�สงอาย 4. การเกบรวบรวมข�อมลวจย การวจยในคร�งน�มวตถประสงคเพ�อสร�างสรรคส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอนและเพ�อศกษาความพงพอใจ ต�อส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอน อำเภอสายบร จงหวดปตตาน ผ�วจยได�ทำการออกแบบการเกบรวบรวมข�อมลวจยเพ�อให�สอดคล�องกบวตถประสงคของการวจยท�วางไว� คอการเกบรวบรวมข�อมลวจยโดยใช�เคร�องมอวจยแบบสอบถามความพงพอใจต�อส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอน อำเภอสายบร จงหวดปตตาน กระบวนการเกบรวบรวมข�อมลวจยโดยกล�มตวอย�างสำหรบการวจยคร�งน� คอ ประชาชนท�อาศยอย�ในพ�นท�ชมชนบ�านเตราะบอน อำเภอสายบร จงหวดปตตาน เปนกล�มตวอย�างแบบไม�เจาะจงท�ให�ข�อมลด�วยความสมครใจ จำนวน 254 คน โดยมข�นตอนการเกบรวบรวมข�อมลวจย 4 ข�นตอน คอ 1) ให�กล� ม ตวอย� า งด ส� อประชา สมพน ธชมชน บ�านเตราะบอน อำเภอสายบร จงหวดปตตานแบบวดทศนออนไลนผ�านเวบไซตยทบ โดยเน�อหาของส�อประชาสมพนธชมชนแยกเปน 5 ด�าน คอ ด�านประวตศาสตรของชมชน ด�านความเปนอย�วถชวตของชมชน ด�านผลตภณฑของดของเด�นของชมชน ด�านความภาคภมใจในชมชนบ�านเกด และด�านเยาวชนและผ�สงอาย 2) ให�กล�มตวอย�างทำแบบสอบถามความพงพอใจต�อส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอน อำเภอสายบร จงหวดปตตาน หลงจากดส�อประชาสมพนธชมชนเสรจ 3) นำผลการทำแบบสอบถามความพงพอใจต�อ ส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอน มาวเคราะหผลทางสถตเพ�อศกษาความพงพอใจต�อส�อประชาสมพนธชมชนบ�าน เตราะบอน อำเภอสายบร จงหวดปตตาน วเคราะหผลในแต�ละ

ด�านโดยหาค�าเฉล�ยและส�วนเบ�ยงเบนมาตรฐาน 4) นำเสนอผลการศกษาความพงพอใจต�อส� อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอน อำเภอสายบร จงหวดปตตาน มาสรปอภปรายผล 5. การวเคราะหข�อมล ผ�วจยใช�โปรแกรมสำเรจรปทางสถตทำการวเคราะหข�อมลตามวตถประสงคของการวจยท�ต�งไว� คอ การวเคราะหข�อมลเพ�อศกษาความพงพอใจต�อส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอน อำเภอสายบร จงหวดปตตาน โดยใช�สถตร�อยละค�าเฉล�ย (Mean) และส�วนเบ�ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) โดยผ�วจยใช�เกณฑการแปลผลค�าคะแนนของ บญชม ศรสะอาด (Srisa-ard, 2017) ดงน� ค�าเฉล�ยระหว�าง 4.51-5.00 หมายถง มความพงพอใจระดบมากท�สด ค�าเฉล�ยระหว�าง 3.51-4.50 หมายถง มความพงพอใจระดบมาก ค�าเฉล�ยระหว�าง 2.51-3.50 หมายถง มความพงพอใจระดบปานกลาง ค�าเฉล�ยระหว�าง 1.51-2.50 หมายถง มความพงพอใจระดบน�อย ค�าเฉล�ยระหว�าง 1.00-1.50 หมายถง มความพงพอใจระดบน�อยท�สด โดยสรปและอภปรายผลแยกเปน 8 ด�าน ตามเคร�องมอ วจยท�ได�ออกแบบไว� คอ ด�านเน�อหาของส�อประชาสมพนธชมชน ด�านภาพตวอกษรเสยงของส�อประชาสมพนธชมชน ด�านเทคนคและเทคโนโลยในการนำเสนอส�อประชาสมพนธชมชน ด�านประวตศาสตรของชมชน ด�านความเปนอย�วถชวตของชมชน ด�านผลตภณฑของดของเด�นของชมชน ด�านความภาคภมใจในชมชนบ�านเกด และด�านเยาวชนและผ�สงอาย

ผลก�รวจย(Results) การวจยในคร�งน�มวตถประสงคเพ�อสร�างสรรคส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอนและเพ�อศกษาความ พงพอใจต�อส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอน อำเภอสายบร จงหวดปตตาน ผลการวจยจะแบ�งเปน 2 ส�วน ตามวตถประสงคของงานวจยท�วางไว� คอ 1. เพ�อสร�างสรรคส�อประชาสมพนธชมชนบ�าน เตราะบอน อำเภอสายบร จงหวดปตตาน เปนส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอนรปแบบ วดทศนแบบออนไลนผ�านเวบไซตยทบ โดยเน�อหาของ ส�อประชาสมพนธจะนำเสนออตลกษณ จดเด�น จดขายของชมชนบ�านเตราะบอน โดยเน�อหาของส�อประชาสมพนธ จะแบ�งเปน 4 ด�าน ด�วยกนคอ



96

1.1 ส�อประชาสมพนธชมชนด�านประวตศาสตรของชมชน เน�อหาของส�อจะเก�ยวกบประวตศาสตรของชมชนท�มมาอย�างยาวนานนบวนจะเลอนหายไปจากชมชนส�อชดน�ได�รวบรวมเน�อหาท�น�าสนใจเก�ยวกบประวตศาสตรของชมชนบ�านเตราะบอนไว�อย�างสมบรณโดยการมส�วนร�วมของคนในชมชนใน

การพฒนาส�อเพ�อให�ประวตศาสตรชมชนบ�านเตราะบอนยงคงอย�ให�ลกหลานบ�านเตราะบอนและนกท�องเท�ยวได�ศกษาและเรยนร�ต�อไปบนโลกออนไลน ดส�อได�ท� https://youtu.be/B2769KKp7sM

Figure 1 History of the Community ประวตศาสตรของชมชน

Figure 2 Ways of Living of Villagers ความเปนอย�วถชวตของชมชน

1.2 ส�อประชาสมพนธชมชนด�านความเปนอย�วถชวตของชมชน เน�อหาของส�อจะเปนการรวบรวมกจกรรมหรอวถชวต ของชมชนบ�านเตราะบอนท�มอตลกษณ จดเด�น จดขายของ

ชมชนท�น�าสนใจ และมความหลากหลายทางวฒนธรรม ดส�อได�ท� https://youtu.be/MhGMYgvnx6o

97

Figure 3 Traditional Desserts ขนมโบราณของดท�บ�านเตราะบอน

Figure 4 Ban Tro Bon’s Attractions แหล�งท�องเท�ยวของดท�บ�านเตราะบอน

1.3 ส�อประชาสมพนธชมชนด�านผลตภณฑของดของเด�นของชมชน เน�อหาของส�อประชาสมพนธชดน�จะเปนการรวบรวมผลตภณฑของดของเด�นของชมชนโดยแบ�งการพฒนาส�อวดทศนเปน 2 คลป ด�วยกนคอ

1) ขนมโบราณของดท�บ�านเตราะบอน ซ�งเปน การนำเสนอขนมสตรโบราณท�เปนจดเด�นและมช�อเสยงของ บ�านเตราะบอนมายาวนานรวมถงนำเสนอส�วนผสมและวธการทำขนมเพ�อเปนการอนรกษขนมโบราณไว�ซ�งนบวนจะสญหายไปจากชมชนเพราะไม�มคนร�นหลงมารบช�วงต�อ ดส�อได�ท� https://youtu.be/ssgZhq0rBhQ

2) แหล�งท�องเท�ยวของดท�บ�านเตราะบอน เปนการนำเสนอแหล�งท�องเท�ยวตามธรรมชาตช�อดงของชมชนให�นกท�องเท�ยวได�เหนบรรยากาศแหล�งท�องเท�ยวท�สวยงาม

และมความเปนอตลกษณของชมชนบ�านเตราะบอน ดส�อได�ท� https://youtu.be/T1We6KoYETQ



98

1.4 ส�อประชาสมพนธชมชนด�านความภาคภมใจในชมชนบ�านเกด เน�อหาของส�อประชาสมพนธคลปน�จะรวบรวมส�งท�คนในชมชนมความภาคภมใจ ได�แก� 1) แหล�งโบราณสถานท�สร�างข�นในป พ.ศ. 2325 ซ�งได�รบการข�นทะเบยนจาก กรมศลปากร กระทรวงวฒนธรรม 2) ความอดมสมบรณของชมชนมอ�างเกบน�ำห�วยกะลาพอให�ทำการเกษตรได�ตลอดท�งป 3) แหล�งเรยนร�ฟารมตวอย�างสมเดจพระนางเจ�าสรกต� พระบรม

ราชนนาถ บ�านเตราะบอน ซ�งเปนท�งแหล�งอาหารของชมชนและแหล�งถ�ายทอดความร�ให�กบชมชน 4) กองทนหม�บ�าน คอ กองทนประทมร�อยดวงจตอทศเพ�อเยาวชนท�เปนแหล�งทนให�กบคนในชมชนโดยมคณะกรรมการกองทนท�เข�มแขง และ 5) การสบสานประเพณต�างๆ ของชมชน ซ�งส�อชดน�จะเปนส�อประชาสมพนธให�เกดความรก ความภาคภมใจในชมชนบ�านเตราะบอน ดส�อได�ท� https://youtu.be/WhRMWWieK1Q

Figure 5 Hometown Pride ความภาคภมใจในชมชนบ�านเกด

Figure 6 Youths and Seniors เยาวชนและผ�สงอาย

1.5 ส�อประชาสมพนธชมชนด�านเยาวชนและผ�สงอาย เน�อหาของส�อประชาสมพนธชดน�จะเก�ยวกบกจกรรมนนทนาการสร�างสขให�กบผ�สงอายบ�านเตราะบอน และกจกรรมจตอาสาพฒนาชมชนบ�านเตราะบอนเพ�อสร�างสมพนธ ความรก

ความสามคคของเยาวชน และผ�สงอายในชมชนบ�านเตราะบอน ดคลปได�ท� https://youtu.be/Whp_UDTFu1g และ https://youtu.be/k0ZgxGMwy1o

99

2. เพ�อศกษาความพงพอใจตอส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอน อำเภอสายบร จงหวดปตตาน การศกษาความพงพอใจต�อส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอน อำเภอสายบร จงหวดปตตาน โดยการนำส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอน ซ�งมเน�อหาของส�อครอบคลมท�ง 5 ด�าน คอ ด�านประวตศาสตรของชมชน ด�านความเปนอย�วถชวตของชมชน ด�านผลตภณฑของดของ

เด�นของชมชน ด�านความภาคภมใจในชมชนบ�านเกด และ ด�านเยาวชนและผ�สงอาย โดยให�กล�มตวอย�าง คอ ประชาชนท�อาศยอย�ในพ�นท�ชมชนบ�านเตราะบอน อำเภอสายบร จงหวดปตตาน โดยการส�มแบบไม�เจาะจงท�ยนดให�ข�อมลด�วยความสมครใจทำการประเมน ซ�งผลการประเมนความพงพอใจของชมชนต�อส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอนโดยภาพรวมและรายด�าน ดง Table 1

Table 1 Overall and individual aspects satisfaction towards the community public relations media สรปความพงพอใจของชมชนต�อส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอนโดยภาพรวมและรายด�าน


ความพงพอใจตอส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอน X_

S.D. ระดบ

1. ด�านเน�อหาของส�อประชาสมพนธชมชน 4.643 0.398 มากท�สด

2. ด�านภาพ ตวอกษร เสยงของส�อประชาสมพนธชมชน 4.624 0.462 มากท�สด

3. ด�านเทคนคและเทคโนโลยในการนำเสนอส�อประชาสมพนธชมชน 4.491 0.536 มาก

4. ด�านประวตศาสตรของชมชน 4.633 0.414 มากท�สด

5. ด�านความเปนอย�วถชวตของชมชน 4.608 0.403 มากท�สด

6. ด�านผลตภณฑของดของเด�นของชมชน 4.428 0.363 มาก

7. ด�านความภาคภมใจในชมชนบ�านเกด 4.642 0.386 มากท�สด

8. ด�านเยาวชนและผ�สงอาย 4.423 0.473 มาก

รวม 4.564 0.239 มากท�สด

จาก Table 1 ความพงพอใจต�อส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอน อำเภอสายบร จงหวดปตตาน โดยรวมอย�ในระดบมากท�สด (X

_=4.564, S.D.=0.239) เม�อพจารณาเปนราย

ด�านจากผลการวจยพบว�า ด�านท�มความพงพอใจอย�ในระดบมากท�สด มท�งหมด 5 ด�าน คอ ด�านเน�อหาของส�อประชาสมพนธชมชน (X

_=4.643, S.D.=0.398) ด�านภาพตวอกษรเสยงของ

ส�อประชาสมพนธชมชน (X_=4.624, S.D.=0.462) ด�าน

ประวตศาสตรของชมชน (X_=4.633, S.D.=0.414) ด�านความ

เปนอย�วถชวตของชมชน (X_=4.608, S.D.=0.403) และด�าน

ความภาคภมใจในชมชนบ�านเกด (X_=4.642, S.D.=0.386)

และด�านท�มความพงพอใจอย�ในระดบมาก มท�งหมด 3 ด�าน คอ ด�านเทคนคและเทคโนโลยในการนำเสนอส�อประชาสมพนธชมชน (X

_=4.491, S.D.=0.536) ด�านผลตภณฑของดของเด�นของ

ชมชน (X_=4.428, S.D.=0.363) และด�านเยาวชนและผ�สงอาย

(X_=4.423, S.D.=0.473) โดยด�านท�มความพงพอใจสงสด

คอ ด�านเน�อหาของส�อประชาสมพนธชมชน (X_=4.643,

S.D.=0.398) และด�านท�มความพงพอใจน�อยสด คอ ด�านเยาวชนและผ�สงอาย (X

_=4.423, S.D.=0.473) จากผลการ

วจยความพงพอใจต�อส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอน

อำเภอสายบร จงหวดปตตาน โดยรวมอย�ในระดบมากท�สด ซ�งแสดงให�เหนว�าการพฒนาส�อประชาสมพนธชมชนบ�าน เตราะบอนมประสทธภาพและตรงกบความต�องการของชมชน

อภปร�ยผล(Discussions) ความพงพอใจของชมชนต�อส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอน โดยรวมอย�ในระดบมากท�สด (X

_=4.564,

S.D.=0.239) เม�อพจารณาเปนรายด�านพบว�าชมชนมระดบความพงพอใจด�านเน�อหาของส�อประชาสมพนธชมชน ด�านภาพตวอกษรเสยงของส�อประชาสมพนธชมชน ด�านประวตศาสตรของชมชน ด�านความเปนอย�วถชวตของชมชน และด�านความภาคภมใจในชมชนบ�านเกด อย�ในระดบมากท�สด และด�านเทคนคและเทคโนโลยในการนำเสนอส�อประชาสมพนธชมชน ด�านผลตภณฑของดของเด�นของชมชน และด�านเยาวชนและผ�สงอาย อย�ในระดบมาก ซ�งแสดงให�เหนว�าการสร�างสรรคส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอน อำเภอสายบร จงหวดปตตาน มประสทธภาพตรงกบความต�องการของชมชน เพ�อช�วย ให�คนในชมชนมความร�ความเข�าใจชมชนของตนเองมากข�น ซ�งสอดคล�องกบการศกษาของ Sumathathikom et al. (2020)


100

ท�พบว�า การพฒนาส�อประชาสมพนธชมชนคลองเตยช�วยให�คนในชมชนมความร�ความเข�าใจชมชนของตนเองในด�านต�างๆ มากข�นผ�านส�อประชาสมพนธ และสอดคล�องกบการศกษาของ Worapongpat and Phokanittanon (2020) ท�พบว�า การพฒนาส�อดจทลประชาสมพนธกจกรรมของชมชนกาด วถชมชนคบว วดโขลงสวรรณคร จงหวดราชบรช�วยให�คนในชมชนเข�าใจกจกรรมของชมชนมากข�นผ�านส�อประชาสมพนธดจทลท�มข�อด คอ สามารถดส�อประชาสมพนธชมชนได�ทกท�ทกเวลาผ�านทางออนไลน โดยส�อประชาสมพนธชมชนบ�าน เตราะบอนจะเปนเคร�องมอหน�งในการพฒนาชมชนในด�านต�างๆ โดยเฉพาะด�านการท�องเท�ยวเม�อชมชนมรายได�ส�งผลให�ความเปนอย�ของชมชนดข�น ช�วยให�เกดการเยยวยาฟ�นฟจตใจของ ผ�ได�รบผลกระทบจากสถานการณความไม�สงบและสถานการณ Covid-19 ให�สามารถกลบมาใช�ชวตได�อย�างปกตสขอกคร�ง สอดคล�องกบการวจยด�านส�อสารบอกเล�าเร�องราวชวตของผ�คนในชมชนเปนกระบวนการเยยวยาชมชน ส�งเสรมสายใยการเช�อมโยงจตวญญาณของผ�คน (Chioneso et al., 2020)

ขอเสนำอแนำะ(Recommendations) ข�อเสนอแนะในการนำผลวจยไปใช�ประโยชน จากผลการวจยจะเหนได�ว�าความพงพอใจต�อส�อประชาสมพนธชมชนบ�านเตราะบอน อำเภอสายบร จงหวดปตตาน เปนข�อมลท�ยนยนได�ว�าส�อประชาสมพนธของชมชน มคณภาพ ตรงกบความต�องการของชมชนเปนส�อสร�างสรรคท�ทกคนในชมชนมส�วนร�วมในการพฒนาส�อและชมชนสามารถนำส�อท�ได�จากโครงการวจยไปประชาสมพนธชมชนต�อได� และสามารถนำกระบวนการสร�างส�อประชาสมพนธชมชนจากโครงการวจยน�ไปพฒนาต�อยอดการสร�างส�อใหม�ๆ เพ�อประชาสมพนธชมชนด�านอ�นๆ และเพ�อเปนแนวทางหรอต�นแบบของการสร�างสรรคส�อประชาสมพนธชมชนให�กบ ชมชนอ�นๆ ต�อไปในอนาคต ข�อเสนอแนะสำหรบทำวจยคร�งตอไป การทำวจยในอนาคตผ�วจยจะม�งเน�นเร�องการตลาดออนไลนของชมชนบ�านเตราะบอน ซ�งเปนอกประเดนท�สำคญท�เปนความต�องการของชมชนโดยการนำสนค�าหรอผลตภณฑของชมชนมาขายผ�านตลาดออนไลน เช�น Lazada.com, Shopee.com หรอ Facebook เพ�อเพ�มยอดขายและสร�างรายได�ให�กบชมชน การสร�างส�อรววสนค�า การโพสตขายสนค�าอย�างไรให�ขายด เม�อไม�มนกท�องเท�ยวมาซ�อสนค�าช�องทางการตลาดออนไลนจงเปนอกช�องทางท�จะขายสนค�าให�กบนกท�องเท�ยวหรอผ�บรโภคได�ท�วโลก

กตตกรรมประก�ศ(Acknowledgements) งานวจยน�เปนส�วนหน�งของโครงการวจยเร�อง เครอข�ายชมชนเยยวยาจตใจด�วยการประยกตศาสตรแห�งสมองเพ�อส�งเสรมสขภาวะบคคลและความผาสกชมชนจากผลกระทบสถานการณความไม�สงบชายแดนใต� โดยได�รบทนวจยและนวตกรรมจากสำนกงานการวจยแห�งชาต (วช)

เอกส�รอ�งอง(References)Broom,G.M.,Cutlip,S.M.,Center,A.H.(2009).Effective public relations. Prentice-Hall.Chaiyo,A.,&Mahaprom,M.(2020).Crisismanagementoflodging businessesinThailandundertheCOVID-19crisis.Dusit Thani College Journal, 14(3),685-700.Chioneso,N.A.,Hunter,C.D.,Gobin,R.L.,Smith,S.M.,Mendenhall,R., &Neville,H.A.(2020).Communityhealingandresistance throughstorytelling:Aframeworktoaddressracialtraumain Africanacommunities.Journal of Black Psychology, 46(2-3), 95-121.https://doi.org/10.1177/0095798420929468Insombat,C.(2014).Expectationsandsatisfactionofemployeestopublic relationsmedia:CasestudyofThaiSummitHardnessPublicCom. Social Sciences Research and Academic Journal, 9(26),107-122. https://doi.org/10.14456/JSSRA.2014.13Iyavarakul,T.(2019).Onthecausalnexusbetweenterrorismand tourism:EmpiricalevidencefromtheSouthThailandinsurgency. Development Economic Review, 13(1), 28-41.Ketverapong,R.(2021).PublicrelationsmediacreationforThaiLue LuangTaiWovenFabric,DoiSaKetSubDistrict,Chiang Maiprovincebycommunityparticipatoryprocess.College of Social Communication Innovation, 9(1), 144-123.Lohna,N.,Chunuan,S.,Intanon,T.,&Keawpimon,P.(2018).Stressand stressmanagementsofwomenwhohadlosttheirhusbands duringpregnancyfromthesituationofunrestinThreeSouthern BorderProvinces.Princess of Naradhiwas University Journal, 10(1), 99-111. Manmana,S.,Iamsirithaworn,S.,&Uttayamakul,S.(2020).Coronavirus disease-19(COVID-19).Journal of Bamrasnaradura Infectious Diseases Institute, 14(2), 124-133.OfficeoftheRoyalSociety.(2011). Royal institute dictionary 2011. RetrievedOctober23,2021,fromhttps://dictionary.orst.go.th/Sarayan,M.(2021).Creationofvideoforpromotionoftourismin BanNaiDong,ThaYangDistrict.Journal of Communication Arts of STOU, 11(1),1-12.Srisa-ard,B.(2017).Basic research. Suweeriyasan.Sumathathikom,N.,Jairak,A.,Yensaisook,T.,&Rangsrithampanya,N. (2020).ProductionofpublicrelationsmediaofKhlongToei Community.Journal for Research and Innovation Institute of Vocational Education Bangkok, 3(2), 142-151.TroBonSubdistrictMunicipality.(2021).TroBonSubdistrictMunicipality, SaiBuriDistrict,PattaniProvince.TroBonSubdistrictMunicipality. http://trobon.go.th/trobon/index.phpWangthong,A.(2020).Thedevelopmentofholisticnursingmodelfor mentalhealthcareoftheaffectedindividualsfromtheunrest situationinNomgChikDistrict,PattaniProvince.Princess of Naradhiwas University Journal, 12(3), 19-43.Wattana,N.,Rakthai,T.,&Eurissarawimol,K.(2017).Thedeveloment ofawebsitepublicizethelocalfoodculturaltouristattractionin Narathiwat.Journal of Energy and Environment Technology of Graduate School Siam Technology College, 4(1), 35-50. Wiriyawit,A.(2016).Thedevelopmentofpublicrelationsmediainvolving communityparticipation.Electronic Journal of Open and Distance Innovative Learning, 6(2), 99-109.Worapongpat,N.,&Phokanittanon,C.(2020).Developmentofdigital Media,publicrelationsactivitiesofKadWayabuCommunity, KhuBuaCommunityKhongSuwanKiriTemple,Ratchaburi. Journal of Administrative and Management Innovation, 8(2), 1-14.Yamane,T.(1973).Statistics: An introductory analysis. HarperandRow.

101

DevelopmentofKnowledgeSharingandNetworkConnectionSystem forModelFarmersProducingandProcessingMangoes

toAssistNewGenerationFarmerstoBecomeYoungSmartFarmersการพฒนาระบบแลกเปลยนเรยนรและเชอมโยงเครอขายเกษตรกรตนแบบผผลต และแปรรปมะมวงสการพฒนาเกษตรกรรนใหมใหเปน Young Smart Farmer

Thassanee Rodmunkong1* and Prakoblul Narkpitak2

ทศนย รอดมนคง1* และ ประกอบกล นาคพทกษ2

1Department of Computer Education, Faculty of Education, Rajabhat Rajanagarindra University1ส�ข�วช�คอมพวเตอรศกษ� คณะครศ�สตร มห�วทย�ลยร�ชภฏร�ชนครนทร

2Department of Teaching Thai Language, Faculty of Education, Rajabhat Rajanagarindra University2ส�ข�วช�ภ�ษ�ไทย คณะครศ�สตร มห�วทย�ลยร�ชภฏร�ชนครนทร


Received October 7, 2021 Revised December 12, 2021 Accepted February 10, 2022 Published May 3, 2022

Abstract The purposes of this study were to develop knowledge sharing and network connection system for model farmers producing and processing mangoes to assist new generation farmers to become young smart farmers, to evaluate the system efficiency, and to investigate the system usage results and users’ satisfaction. The samples were three qualified model farmers who produced and processed mangoes in Chachoengsao Province, and whose products were selected as OTOP Products of the province, and 16 third-year undergraduate students who were heirs to mango production or processing business, enrolled at Rajabhat Rajanagarindra University and voluntarily participated in the research project. The purposive sampling technique was used to obtain both groups of the samples. The research tools were: 1) an in-depth interview, 2) a focus group discussion form, 3) the knowledge sharing system via mobile application, 4) a system efficiency evaluation form, 5) a system usage evaluation form, and 6) a satisfaction evaluation form. Arithmetic mean and standard deviation were employed to analyze the data. It was found that the knowledge sharing system consisted of a main menu screen, content modules of mango production for export, marketing, precision farming, risk management, cost accounting, model farmers, evaluation of development of farmers’ heirs and modern entrepreneurs, knowledge sharing modules, and the module provider. The evaluation of the system efficiency revealed as a whole that it was at the highest level. Regarding the system usage evaluation, the study showed that it could develop the students to become young smart farmers in the area of mango production and processing at the highest level. As for the investigation of the satisfaction, it was found that the students were satisfied with the system at the highest level.

Keywords: Knowledge sharing and network connection system for model farmers, Mango production and processing, New generation farmers, Young Smart Farmers

บทคดยอ การวจยน�มวตถประสงคเพ�อพฒนาระบบแลกเปล�ยนเรยนร�และเช�อมโยงเครอข�ายเกษตรกรต�นแบบผ�ผลตและแปรรปมะม�วงส�การพฒนาเกษตรกรร�นใหม�ให�เปน Young Smart Farmer ประเมนประสทธภาพระบบ ศกษาผลการใช�งานและความพงพอใจท�มต�อการใช�งานระบบ กล�มตวอย�าง คอ 1) เกษตรกรต�นแบบผ�ปลกและแปรรปมะม�วงในพ�นท�จงหวดฉะเชงเทรา พจารณาจากคณสมบตของเกษตรกรต�นแบบและได�รบการคดเลอก เปนสนค�าโอทอปของจงหวดฉะเชงเทรา โดยวธเลอกกล�มตวอย�างแบบเจาะจง จำนวน 3 คน และ 2) ทายาทเกษตรกรท�เปนนกศกษาระดบปรญญาตร ช�นปท� 3 มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร โดยวธเลอกกล�มตวอย�างแบบเจาะจง มคณสมบตเปนทายาทเกษตรกรผ�ปลกมะม�วงหรอแปรรปมะม�วงและสมครใจเข�าร�วมโครงการวจย จำนวน 16 คน เคร�องมอท�ใช�ในการวจย ได�แก� 1) แบบสมภาษณเชงลก 2) แบบบนทกการสนทนากล�ม 3) ระบบแลกเปล�ยนเรยนร�ฯ ผ�านโมบายแอปพลเคชน 4) แบบประเมนประสทธระบบ 5) แบบประเมนผลการใช�งานระบบ และ 6) แบบประเมนความพงพอใจ ท�มต�อการใช�งานระบบ การวเคราะหข�อมลใช�ค�าเฉล�ยเลขคณต ส�วนเบ�ยงเบนมาตรฐาน ผลการวจยสรปได�ดงน� ระบบแลกเปล�ยนเรยนร�ฯ ประกอบด�วย หน�าจอเมนหลก โมดลเน�อหาการผลตมะม�วงเพ�อการส�งออก การตลาด ฟารมแม�นยำ การบรหารความเส�ยง การทำบญชต�นทน เกษตรกรต�นแบบ การประเมนผลการพฒนาทายาทเกษตรกร และผ�ประกอบการร�นใหม� โมดลแลกเปล�ยนเรยนร� และโมดลผ�จดทำ ผลการประเมนประสทธภาพระบบโดยภาพรวมมประสทธภาพอย�ในระดบมากท�สด ผลการประเมนการใช�งาน ระบบของกล�มตวอย�างทายาทเกษตรกรท�เปนนกศกษาระดบปรญญาตรช�นปท� 3 มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร พบว�า สามารถพฒนากล�มตวอย�างให�มความร�และคณสมบตในการเปน Young Smart Farmer ด�านการผลตและแปรรปมะม�วงอย�ในระดบมากท�สด ผลการประเมนความพงพอใจของกล�มตวอย�างทายาทเกษตรกรท�เปนนกศกษาระดบปรญญาตรช�นปท� 3 มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทรต�อการใช�งานระบบอย�ในระดบมากท�สด

คำสำคญ: ระบบแลกเปล�ยนเรยนร�และเช�อมโยงเครอข�ายเกษตรกรต�นแบบ, การผลตและแปรรปมะม�วง, เกษตรกรร�นใหม�, Young Smart Farmer



102

บทนำำ�(Introduction) ประเทศไทยเตมไปด�วยโอกาสในการก�าวส�การเปน “ผ�นำเกษตรโลก” ภาคเกษตรของไทยเปนตวจกรสำคญในการขบเคล�อนและพฒนาเศรษฐกจไทยให�ก�าวหน�า ในอนาคตภาคการเกษตรของไทยจะประสบปญหาจากการเปล�ยนแปลงในด�านต�างๆ กล�าวคอ 1) ทรพยากรธรรมชาตและส�งแวดล�อมเส�อมโทรมลง 2) แรงงานภาคการเกษตรลดน�อยลง และ 3) ราคาผลตผลทางการเกษตรเพ�มสงข�น ปญหาภาคการเกษตรท�เปล�ยนแปลงไปเหล�าน�จะเปนแรงผลกดนให�เกดการปรบตวในภาคเกษตรคร�งย�งใหญ� ภาคการเกษตรของไทยตกอย�ในภาวะท�น�าเปนห�วงอย�างย�ง เน�องจากเม�อพจารณาถงข�อมลพ�นท�การเกษตรและจำนวนเกษตรกร จะพบว�า จำนวนเกษตรกรรายย�อยลดลง คนจนจากภาคเกษตรกรรมจะล�มละลาย หนเข�าส�ภาคอตสาหกรรมและบรการ รวมท�งเปนแรงงานในภาคเกษตร ทำให�เกดการเปล�ยนแปลงโครงสร�างการพฒนาประเทศและการถดถอยของวถเกษตรกรรม หากแนวโน�มการพฒนาการเกษตรเปนไปในแบบปจจบนน�และไม�มการแก�ไขปญหาเกษตรกรอย�างจรงจง เช�อว�าอกไม�ก�สบปจำนวนเกษตรกรไทยจะเหลอต�ำกว�าร�อยละ 10 เช�นเดยวกบประเทศในยโรป ญ�ปน และอเมรกา อาจกล�าวได�ว�า ท�ามกลางความเปล�ยนแปลงของสงคมภายใต�กระแสโลกาภวตน ภาคเกษตรกรรมไทยกำลงเผชญกบความเปล�ยนแปลงอย�างไม�เคยเกดข�นมาก�อน ประกอบกบปญหาเร�องตลาด ตลาดเปนของพ�อค�าแต�การลงทนและความเส�ยงเปนของเกษตรกร เกษตรกรจงไม�มส�วนในการตดสนใจกำหนดราคาตลาด ราคาผลผลตการเกษตรจงไม�เปนธรรม ไม�แน�นอนข�นอย�กบอำนาจซ�อของพ�อค�าในขณะท�ราคาปจจยการผลตเพ�มสงข�นอย�างต�อเน�อง (Panha phak kan kaset, 2019) สงคมไทยมรากฐานมาจากสงคมเกษตรกรรมด�วยพ�นท�ส�วนใหญ�ของประเทศไทยมความเหมาะสมในด�านการเกษตร อาชพเกษตรจงเปนอาชพหลกทางเศรษฐกจและสร�างรายได�ให�กบประชาชนส�วนใหญ�ต�งแต�อดตจนถงปจจบน ต�อยอดถงการสร�างรายได�เข�าส�ประเทศไทยปละจำนวนมากจนกลายเปนพชเศรษฐกจ เช�น ผลไม�สามารถส�งออกทำรายได�ให�กบประเทศไทยปละหลายพนล�านบาท สถตมลค�าการส�งออกผลไม�ของไทยส�ตลาดโลกโดยเฉพาะการส�งออกไปประเทศ ค�ค�าท�ไทยมความตกลงการค�าเสร (Free Trade Area: FTA) 18 ประเทศ ในช�วงเดอนมกราคมถงกมภาพนธ 2564 เพ�มข�นร�อยละ 107 เม�อเทยบกบช�วงเดยวกนของป 2563 มมลค�าการส�งออกรวม 461 ล�านเหรยญสหรฐ คดเปนร�อยละ 94.94 ของการส�งออกผลไม�ท�งหมด ผลไม�สดท�ได�รบความนยมมากสด ได�แก� ทเรยน มงคด ลำไย มะม�วง โดย 12 ประเทศค�เอฟทเอ ได�แก� จน ออสเตรเลย นวซแลนด ชล เปร บรไน สงคโปร ฟลปปนส อนโดนเซย มาเลเซย เมยนมา และฮ�องกง ได�ยกเว�นการเกบภาษนำเข�าสนค�าผลไม�สด ผลไม�แช�แขง และผลไม�แห�ง

ทกรายการจากไทย ส�วนอก 6 ประเทศ ได�แก� ญ�ปน เกาหลใต� อนเดย ลาว กมพชา และเวยดนาม ได�ยกเว�นภาษนำเข�าสนค�าผลไม�ส�วนใหญ�ให�ไทย เหลอเพยงสนค�าบางชนดท�ยงเกบภาษนำเข�า ปจจบนประเทศไทยส�งออกผลไม�อย�ในอนดบท� 7 ของโลก และในระยะยาวมแนวโน�มเตบโตอย�างต�อเน�อง (Song ok phonlamai pai khu FTA phung krachut thuri an-mangkhut-lamyai-mamuang hot, 2021) จงหวดฉะเชงเทรามการปลกมะม�วงอย�ในอนดบต�นของประเทศไทยและถอเปนพชเศรษฐกจท�สำคญ จากข�อมลด�านการเกษตรของจงหวด ป 2563 มผลผลตมะม�วง 19,163 ตนต�อป (Khomun phưnthan khong čhangwat Chachœngsao, 2020) ข�อได�เปรยบของเกษตรกรจงหวดฉะเชงเทราในการประกอบอาชพปลกมะม�วง คอ สภาพดนเปนดนตะกอนมความเคมเลกน�อย และเปนน�ำกร�อย ทำให�ผลผลตมะม�วงได�รบการยอมรบทางด�านรสชาตท�โดดเด�นไม�เหมอนท�อ�น เปนท�ต�องการของผ�บรโภคอย�างมาก รวมท�งได�มาตรฐานการผลตทางการเกษตรท�ดและเหมาะสมหรอ Good Agriculture Practices (GAP) โดยเฉพาะอำเภอบางคล�า เปนแหล�งปลกมะม�วงท�สำคญแห�งหน�งของประเทศ มลกษณะภมประเทศโดยท�วไปเปนพ�นท�ราบล�มฝ�งแม�น�ำมแม�น�ำบางปะกงไหลผ�าน คณภาพดนมความเหมาะสมเปนดนเหนยวปนตะกอน มธาตอาหารสมบรณเหมาะแก�การปลกมะม�วง ผลผลตมะม�วงท�นยมนำมารบประทานดบ ได�แก� เขยวเสวย ฟาล�น แรด ทวายเดอนเก�า ขายตก โชคอนนต มนขนศร และท�นยมรบประทานสก ได�แก� น�ำดอกไม�เบอร 4 น�ำดอกไม�สทอง อกร�อง และมหาชนก ผลผลตมะม�วงของจงหวดฉะเชงเทราส�วนใหญ�จำหน�ายภายในประเทศ ส�วนต�างประเทศมแนวโน�มท�เพ�มข�น เน�องจากมการลงนามสญญาซ�อขายมะม�วงน�ำดอกไม�สทองเพ�อการส�งออกระหว�างเกษตรกรชาวสวนกบบรษทผ�ส�งออกต�งแต�ป 2544 เปนต�นมา โดยกล�มท�มบทบาทสำคญต�อการส�งออก ได�แก� กล�มวสาหกจชมชนผ�ผลตมะม�วงส�งออก จงหวดฉะเชงเทรา และกล�มสหกรณชมรมชาวสวนมะม�วงจงหวดฉะเชงเทรา จำกด (Thammai mamuang pæt riu čhưng michưsiang læ khai dai, 2021) มะม�วงของไทยเปนท�นยมรบประทานกนอย�างกว�างขวางท�งคนไทยเเละต�างชาต ขณะเดยวกนกมการส�งเสรมให�เกษตรกรแปรรปมะม�วงเพ�อจำหน�ายมากข�น เช�น ไอศกรมมะม�วง มะม�วงแช�อ�ม ว�นมะม�วง มะม�วงกวน เปนต�น เปนการลดปญหามะม�วงบางสายพนธท�ล�นตลาดและเพ�มมลค�าผลตภณฑ จากแนวโน�มการผลตมะม�วงจำหน�ายต�างประเทศท�เพ�มข�น แต�ปจจบนภาคเกษตรของไทยยงคงประสบปญหามากมาย จากการประเมนสถานการณและแนวโน�มของประชากรโลก เทคโนโลย และนวตกรรมทางการเกษตรท�ท�วโลกกำลงให�ความสนใจ เช�น การนำเคร�องจกรกลมาใช�ในการเกษตรทดแทนแรงงาน การนำเทคโนโลยและนวตกรรมมาใช�เพ�อเพ�มผลผลต

103

Development of Knowledge Sharing System and Connecting to a Network of Model Farmers...Thassanee Rodmunkong and Prakoblul Narkpitak

ต�อหน�วยพ�นท� การควบคมสภาพแวดล�อมให�สามารถทำการผลตได�ตลอดปในสภาพโรงเรอน เปนต�น รวมถงการทบทวนสถานการณภาคการเกษตรของไทยท�ผ�านมาจนถงปจจบน สรปเปนประเดนสำคญท�จะนำไปส�การวางแผนพฒนาในระยะยาวประเดนหน�งคอ ปจจยการผลต ต�องหาแนวทางรองรบปญหาท�กำลงจะเกดข�นและมแนวโน�มความรนแรงเพ�มข�น ได�แก� แรงงานเกษตรอายเฉล�ยสงข�น และเกษตรกรร�นใหม�มจำนวนน�อย (The Ministry of Agriculture and Cooperatives, 2016, p. 2) แนวโน�มสดส�วนแรงงานในภาคการเกษตรของประเทศไทยลดลงอย�างเหนได�ชด ซ�งจะเกดผลกระทบต�อประเทศไทย เน�องจากประเทศไทยเปนประเทศผ�ผลตภาคการเกษตรรายใหญ�และเปนประเทศผ�ส�งออกสนค�า ผลตภณฑการเกษตรท�สำคญ ป 2563 ประเทศไทยได�รบการจดอนดบเปนผ�ผลตและส�งออกอาหารในอนดบท� 11 ของโลก ซ�งสอดคล�องกบการดำเนนการของภาครฐท�ต�องการพฒนาและส�งเสรมให�สนค�าเกษตรและอาหารของไทยให�สามารถแข�งขนกบนานาประเทศได�ภายใต�นโยบาย “ครวไทยส�ครวโลก” (Kitchen of the World) (Kasettrakam thang lưak thang rot, 2021) ประกอบกบการพฒนาประเทศ ตามโมเดลไทยแลนด 4.0 เกษตร 4.0 และการพฒนาการศกษาภายใต�กรอบไทยแลนด 4.0 ส�การจดการเรยนการสอนในศตวรรษท� 21 ท�เน�นผลลพธการเรยนร�ของผ�เรยนให�มทกษะท�จำเปนเพ�อให�ประสบความสำเรจท�งในด�านการงานและการดำเนนชวต การเรยนการสอนม�งสอนให�ผ�เรยนสามารถนำ องคความร�ท�มอย�ทกหน ทกแห�งบนโลกมาบรณาการเชงสร�างสรรค พฒนานวตกรรมต�างๆ เพ�อตอบสนองความต�องการของสงคม ต�อยอดองคความร� และเปนการศกษาส�อนาคต คณะทมวจยจงได�พฒนาระบบแลกเปล�ยนเรยนร�และเช�อมโยงเครอข�ายเกษตรต�นแบบผ�ผลตและแปรรปมะม�วงส�การพฒนาเกษตรร�นใหม�ให�เปน Young Smart Farmer ข�น เพ�อเปนแหล�งข�อมลในการส�งเสรมและแลกเปล�ยนเรยนร�แก�ทายาทเกษตรกร

ท�เปนนกศกษาช�นปท� 3 มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร เกษตรกรร�นใหม� และผ�ท�สนใจท�วไปให�หนมาประกอบอาชพเกษตร โดยเฉพาะการปลกมะม�วงในพ�นท�จงหวดฉะเชงเทราท�ได�ผลผลตตรงกบความต�องการของผ�บรโภค รวมท�งสามารถสร�างรายได�จากการส�งออกมะม�วงไปยงต�างประเทศ การแปรรปผลตภณฑมะม�วงท�ช�วยเพ�มมลค�าและสามารถเกบรกษาได�นาน โดยทายาทเกษตรกรและผ�ท�สนใจท�วไปสามารถศกษาข�อมลและแลกเปล�ยนเรยนร�ผ�านโมบายแอปพลเคชนท�ทมวจย พฒนาข�น ซ�งเปนเทคโนโลยท�เข�าถงได�ง�ายและสอดคล�องกบพฤตกรรมการใช�งานของคนไทยในยคปจจบน ช�วยทำให�เกดการพฒนาทายาทเกษตรท�สามารถทดแทนเกษตรกรร�นพ�อแม� เปล�ยนการเกษตรแบบด�งเดมไปส�การเกษตรสมยใหม�ท�ช�วยเพ�มปรมาณผลผลตในห�วงโซ�อปทานมะม�วง

วตถประสงคก�รวจย(Objectives) 1. เพ�อพฒนาระบบแลกเปล�ยนเรยนร�และเช�อมโยง เครอข�ายเกษตรกรต�นแบบผ�ผลตและแปรรปมะม�วงส�การพฒนาเกษตรกรร�นใหม�ให�เปน Young Smart Farmer ผ�านโมบายแอปพลเคชน 2. เพ�อประเมนประสทธภาพระบบแลกเปล�ยนเรยนร�และเช�อมโยงเครอข�ายเกษตรกรต�นแบบผ�ผลตและแปรรปมะม�วง ส�การพฒนาเกษตรกรร�นใหม�ให�เปน Young Smart Farmer 3. เพ�อศกษาผลการใช�งานระบบแลกเปล�ยนเรยนร�และเช�อมโยงเครอข�ายเกษตรกรต�นแบบผ�ผลตและแปรรปมะม�วงส�การพฒนาเกษตรกรร�นใหม�ให�เปน Young Smart Farmer 4. เพ�อศกษาความพงพอใจของกล�มตวอย�างต�อการใช�งานระบบแลกเปล�ยนเรยนร�และเช�อมโยงเครอข�ายเกษตรกรต�นแบบผ�ผลตและแปรรปมะม�วงส�การพฒนาเกษตรกรร�นใหม�ให�เปน Young Smart Farmer


104


แนวคด ทฤษฎ

1. การพฒนาระบบ2. โมบายแอปพลเคชน3. การแลกเปล�ยนเรยนร�4. เกษตรกรต�นแบบผ�ผลตและแปรรปมะม�วง5. Young Smart Farmer กบการทำเกษตร 4.06. การบรหารความเส�ยง7. การทำบญชต�นทน8. การตลาดเพ�อสร�างความม�นใจให�ผ�บรโภค9. ไทยแลนด 4.010. ความพงพอใจ

วเคราะหชองวาง (Gap Analysis) ระหวาง

1. ความต�องการด�านองคความร�ของกล�มตวอย�าง ท�เปนทายาทเกษตรกรในการพฒนาเปน Young Smart Farmer ด�านการผลตและแปรรปมะม�วง2. องคความร�เร�อง การผลตและแปรรปมะม�วง จากเกษตรกรต�นแบบ


ระบบแลกเปล�ยนเรยนร�และเช�อมโยงเครอข�ายเกษตรกรต�นแบบผ�ผลตและแปรรปมะม�วงส�การพฒนาเกษตรกรร�นใหม�ให�เปน Young Smart Farmer


1. ประสทธภาพระบบแลกเปล�ยนเรยนร�และเช�อมโยงเครอข�ายเกษตรกรต�นแบบผ�ผลตและแปรรปมะม�วง ส�การพฒนาเกษตรกรร�นใหม�ให�เปน Young Smart Farmer2. ผลการใช�งานระบบแลกเปล�ยนเรยนร�และเช�อมโยงเครอข�ายเกษตรกรต�นแบบผ�ผลตและแปรรปมะม�วง ส�การพฒนาเกษตรกรร�นใหม�ให�เปน Young Smart Farmer3. ความพงพอใจต�อการใช�งานระบบแลกเปล�ยนเรยนร�และเช�อมโยงเครอข�ายเกษตรกรต�นแบบผ�ผลตและแปรรป มะม�วงส�การพฒนาเกษตรกรร�นใหม�ให�เปน Young Smart Farmer

สมภาษณเชงลก สนทนากล�ม


วธดำ�เนำนำก�รวจย(Methodology) การวจยเร�องการพฒนาระบบแลกเปล�ยนเรยนร�และ เช�อมโยงเครอข�ายเกษตรกรต�นแบบผ�ผลตและแปรรปมะม�วงส�การพฒนาเกษตรกรร�นใหม�ให�เปน Young Smart Farmer เปนการวจยและพฒนา (Research and development) โดยทำการศกษาเอกสาร งานวจยท�เก�ยวข�อง สมภาษณเชงลก จดกจกรรมสนทนากล�มเพ�อวเคราะหข�อมลท�ได�มากำหนดเน�อหาสำหรบการพฒนาระบบ ประเมนประสทธภาพและ นำระบบไปทดลองใช�กบกล�มตวอย�างเพ�อศกษาผลการวจย จดทำรายงานวจยฉบบสมบรณและเผยแพร�ผลการวจยในวารสารวชาการ วธดำเนนการวจยและการเกบรวบรวมข�อมลแบ�งออกเปน 6 ระยะ ดงน�

ระยะท� 1 ศกษา วเคราะห และสงเคราะหเอกสาร ตำรา บทความทางวชาการ และบทความวจยท�งในประเทศและ ต�างประเทศท�เก�ยวข�องกบการพฒนาระบบ โมบายแอปพลเคชนการแลกเปล�ยนเรยนร� เกษตรกรต�นแบบ การผลตและแปรรปมะม�วง เกษตรกรร�นใหม� Young Smart Farmer และไทยแลนด 4.0 กบภาคการเกษตร ด�วยการวเคราะหเน�อหา (Content analysis) ลงพ�นท�เกบข�อมลจากสำนกงานเกษตรจงหวดฉะเชงเทรา และเกษตรกรต�นแบบผ�ผลตและแปรรปมะม�วง ในจงหวดฉะเชงเทรา ระยะท� 2 วเคราะหช�องว�างเพ�อหาประเดนองคความร� ท�ทายาทเกษตรกรต�องการและเปนองคความร�ท�มในตวเกษตรกรต�นแบบ โดยใช�แบบสมภาษณเชงลกสำหรบเกษตรกรต�นแบบ และแบบบนทกการสนทนากล�มสำหรบเกบรวบรวม

105

ข�อมล ดำเนนการประสานและส�งหนงสอขอความอนเคราะหไปยงสวนแก�ววงษนกล สวนเพชรสำโรง บรษท วรพร ผลไม�แปรรป จำกด เพ�อขอเข�าศกษาดงาน รบฟงการบรรยาย และจดกจกรรมสนทนากล�มระหว�างกล�มตวอย�างท�เปนทายาทเกษตรกรและเกษตรกรต�นแบบ เร�อง การผลตและแปรรปมะม�วง การตลาด การใช�เทคโนโลยในการผลตและแปรรปมะม�วง การทำบญชต�นทน การวเคราะหปจจยความเส�ยง คณสมบตในการเปน Young Smart Farmer จากน�นวเคราะหความต�องการด�านองคความร�ท�ทายาทเกษตรกรต�องการในการพฒนาเปน Young Smart Farmer และเปนองคความร�ท�มในตวเกษตรกรต�นแบบเพ�อนำมากำหนดเน�อหาสำหรบการพฒนาระบบ ระยะท� 3 พฒนาระบบ ตามทฤษฎวงจรการพฒนาระบบ (Software Development Life Cycle: SDLC) โดยใช�ระเบยบวธการพฒนาระบบผ�านคลาวดคอมพวตงแบบเอกซเทนเดด อไจล โมเดล (Extended Agile Model) (Patidar et al., 2012, p. 1011) ประกอบด�วย 4 ระยะ ดงน� 1) ข�นการวางแผน กำหนดรปแบบและรายละเอยดของระบบ คำนวณต�นทน เลอกผ�ให�บรการคลาวดคอมพวต�ง (Cloud computing) กำหนดระยะเวลาการพฒนาระบบ 2) ข�นการออกแบบ ดำเนนการออกแบบหน�าจอ เน�อหา ภาพประกอบ ส�วนประสาน และส�วนประกอบต�างๆ ของระบบ โดยนำข�อมลท�ได�วเคราะหมาแล�วในระยะท� 1 และระยะท� 2 มากำหนดรายละเอยด เน�อหาในระบบ 3) ข�นการสร�างและพฒนา ดำเนนการสร�างและพฒนาระบบในรปแบบของโมบายแอปพลเคชน โดยการสร�างหน�า จอหลก หน�าจอเน�อหาต�างๆ ภาพประกอบ แบบประเมน ช�องทางการแลกเปล�ยนเรยนร� และเช�อมต�อส�วนประสานต�างๆ 4) ข�นการทดสอบ ดำเนนการทดสอบการทำงานในแต�ละโมดล การทำงานของฟงกชนต�างๆ ท�สมพนธกน การทำงาน โดยรวม เพ�อหาข�อผดพลาดและแก�ไขให�ถกต�อง ระยะท� 4 ประเมนประสทธภาพและปรบปรงระบบตามข�อเสนอแนะของผ�เช�ยวชาญ นำระบบและแบบประเมนประสทธภาพระบบไปใช�ผ�เช�ยวชาญจำนวน 5 ท�าน ได�แก� ผ�เช�ยวชาญด�านคอมพวเตอร จำนวน 2 ท�าน ผ�เช�ยวชาญ ด�านการผลตและแปรรปมะม�วง จำนวน 2 ท�าน และผ�เช�ยวชาญด�านการจดการความร� จำนวน 1 ท�าน ประเมนประสทธภาพและปรบปรงระบบตามข�อเสนอแนะของผ�เช�ยวชาญ ระยะท� 5 ศกษาผลการใช�งานระบบ นำระบบไปทดลองใช�กบกล�มตวอย�างท�เปนทายาทเกษตรกรเปนระยะเวลา 1 สปดาห จากน�นให�กล�มตวอย�างทำแบบประเมนผลหลงการใช�งานระบบ นำข�อมลท�ได�ท�งหมดมาวเคราะหและแปลผลข�อมลทางสถต ระยะท� 6 ศกษาความพงพอใจท�มต�อการใช�งานระบบ นำระบบไปทดลองใช�กบกล�มตวอย�างท�เปนทายาทเกษตรกร

เปนระยะเวลา 1 สปดาห จากน�นให�กล�มตวอย�างทำแบบประเมนความพงพอใจท�มต�อการใช�งานระบบ นำข�อมลท�ได�ท�งหมดมาวเคราะหและแปลผลข�อมลทางสถต ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรและกล�มตวอย�างท�ใช�ในการวจย แบ�งออกเปน 2 กล�ม ดงน� กล�มท� 1 เกษตรกรผ�ปลกและแปรรปมะม�วง ประชากร คอ เกษตรกรผ�ปลกและแปรรปมะม�วงส�งออก ในพ�นท�จงหวดฉะเชงเทรา กล�มตวอย�าง คอ เกษตรกรต�นแบบผ�ปลกและแปรรปมะม�วง ในพ�นท�จงหวดฉะเชงเทรา โดยวธเลอกกล�มตวอย�างแบบเจาะจง จำนวน 3 คน พจารณาจากคณสมบตของเกษตรกรต�นแบบท�สามารถถ�ายทอดองคความร� เปนท�ปรกษาในการบรหารจดการการเกษตรท�ปรบตวให�สอดคล�องกบการเปล�ยนแปลงด�านต�างๆ แก�เกษตรกรอ�น ปลกและแปรรปมะม�วงส�งออก และได�รบการคดเลอกเปนสนค�าโอทอปของจงหวดฉะเชงเทรา (Khomun phưnthan khong čhangwat Chachœngsao, 2020) กล�มท� 2 ทายาทเกษตรกรผ�ปลกและแปรรปมะม�วง ประชากร คอ นกศกษาระดบปรญญาตรช�นปท� 3 และกำลงศกษาอย�ในปการศกษา 2562 มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร มคณสมบตเปนทายาทเกษตรกรผ�ปลกมะม�วงหรอแปรรปมะม�วง จำนวน 57 คน กล�มตวอย�าง คอ นกศกษาระดบปรญญาตรช�นปท� 3 และกำลงศกษาอย�ในปการศกษา 2562 มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร โดยวธเลอกกล�มตวอย�างแบบเจาะจง มคณสมบตเปนทายาทเกษตรกรผ�ปลกมะม�วงหรอแปรรปมะม�วง และสมครใจเข�าร�วมโครงการวจย จำนวน 16 คน เคร�องมอท�ใช�ในการวจย เคร�องมอท�ใช�ในการทดลอง คอ ระบบแลกเปล�ยนเรยนร�และเช�อมโยงเครอข�ายเกษตรกรต�นแบบผ�ผลตและแปรรปมะม�วงส�การพฒนาเกษตรกรร�นใหม�ให�เปน Young Smart Farmer ผ�านโมบายแอปพลเคชน เคร�องมอท�ใช�ในการเกบรวบรวมข�อมล คอ 1) แบบสมภาษณเชงลกสำหรบเกษตรกรต�นแบบผ�ปลกและแปรรปมะม�วง 2) แบบบนทกการสนทนากล�ม สำหรบเกบรวบรวมข�อมลท�ได�จากการสนทนากล�ม 3) แบบประเมนประสทธภาพระบบ 4) แบบประเมนผลการใช�งานระบบ 5) แบบประเมนความพงพอใจท�มต�อการใช�งานระบบ ผ�วจยทำการสร�างแบบสมภาษณเชงลก แบบบนทกการสนทนากล�ม สำหรบเกบรวบรวมข�อมลในการสนทนากล�มย�อย และแบบประเมนเปนมาตราส�วนประมาณค�า (Rating scale)



106

5 ระดบ ตามวธของลเครท (Likert) ตรวจสอบคณภาพแบบประเมนโดยให�ผ�เช�ยวชาญด�านแอปพลเคชน ด�านการผลตและแปรรปมะม�วง และด�านการจดการความร� จำนวน 3 ท�าน พจารณาความถกต�องของเน�อหาและความเท�ยงตรง รวมท�งความสอดคล�องระหว�างข�อคำถามกบวตถประสงค (IOC) ใช�สตรของโรวเนลลและแฮมเบลตน (Rovinelli & Hambleton, 1976, pp. 49-60) มค�าดชนความสอดคล�องแบบสอบถามแต�ละรายข�ออย�ระหว�าง 0.8-0.95 การเกบรวบรวม ผ�วจยทำการศกษา วเคราะห และสงเคราะหเอกสาร ตำรา บทความทางวชาการ และบทความวจยท�งในประเทศและต�างประเทศ ลงพ�นท�เกบข�อมลเก�ยวกบการผลตและแปรรปมะม�วง คณสมบตของ Young Smart Farmer จากสำนกงานเกษตรจงหวดฉะเชงเทรา พากล�มตวอย�างลงพ�นท�สวนแก�ววงษนกล สวนเพชรสำโรง บรษทวรพร ผลไม�แปรรป จำกด เพ�อศกษาดงาน รบฟงการบรรยาย แลกเปล�ยนเรยนร� และจดกจกรรมสนทนากล�มเก�ยวกบการผลตและแปรรปมะม�วง การตลาด การใช�เทคโนโลยในการผลตและแปรรปมะม�วง การทำบญชต�นทน การวเคราะหปจจยความเส�ยง คณสมบตของ Young Smart Farmer วเคราะห สงเคราะหความต�องการด�านองคความร� ของกล�มตวอย�างท�เปนทายาทเกษตรกรในการพฒนาเปน Young Smart Farmer และเปนองคความร�ท�มในตวเกษตรกรต�นแบบ นำข�อมลท�ได�มากำหนดรายละเอยดสำหรบการพฒนาระบบ ประเมนประสทธภาพระบบโดยผ�เช�ยวชาญ นำระบบไปทดลองใช�กบกล�มตวอย�างท�เปนทายาทเกษตรกร จากน�นให�กล�มตวอย�างท�เปนทายาทเกษตรกรทำแบบประเมนผลการใช�งานและประเมนความพงพอใจท�มต�อการใช�งานระบบ นำข�อมลท�ได� มาวเคราะหด�วยวธทางสถตและแปลผลเพ�อสรปผลการวจย การวเคราะหและแปลผลข��อมล การวเคราะหข�อมลใช��สถตเชงพรรณนานำเสนอข�อมลในรปของค�าเฉล�ย (Mean) และส�วนเบ�ยงเบนมาตรฐาน (Standard deviation) เพ�ออธบายข�อมลประสทธภาพระบบ ผลการใช�งานระบบ และความพงพอใจของกล�มตวอย�างท�เปน

ทายาทเกษตรกรท�มต�อการใช�งานระบบ โดยกำหนดเกณฑการแปลผลข�อมล ดงน� คะแนนเฉล�ย ความหมาย 4.51-5.00 มากท�สด 3.51-4.50 มาก 2.51-3.50 ปานกลาง 1.51- 2.50 น�อย 1.00-1.50 น�อยท�สด

ผลก�รวจย(Results) ผลการวจยแบ�งการนำเสนอออกเปน 4 ตอน ตามวตถประสงคการวจย ดงน� ตอนท� 1 ผลการพฒนาระบบ ประกอบด�วยหน�าจอ เมนหลก โมดลเน�อหาประกอบด�วย โมดลท� 1 การผลตมะม�วงเพ�อการส�งออก ได�แก� สายพนธมะม�วงท�ตลาดต�างประเทศต�องการ การปลกมะม�วง การดแลและเกบผลมะม�วง การผลตมะม�วงนอกฤด การบำรงต�นและดน มาตรฐานสนค�าเกษตร มะม�วง โมดลท� 2 การตลาด ได�แก� ราคามะม�วงตลาดไทย ราคามะม�วงกระทรวงพาณชย โมดลท� 3 ฟารมแม�นยำ ได�แก� สภาพอากาศตอนน� พยากรณฝนระยะยาว แผนท�ฝน โมดลท� 4 บรหารความเส�ยง ได�แก� ความเส�ยงด�านผลผลตล�นตลาด ความเส�ยงด�านการจดการการเงนและบญช ความเส�ยงด�านสภาพภมอากาศและภยพบตธรรมชาต ความเส�ยงด�านการขาดแคลนแรงงาน โมดลท� 5 การทำบญชต�นทน ได�แก� ความหมายและความสำคญของการบญช องคประกอบของงบการเงนงบการเงน ข�นตอนการลงบญช แหล�งท�มาของเงนทน โมดลท� 6 เกษตรกรต�นแบบ โมดลท� 7 การประเมนผลการพฒนาทายาทเกษตรกรส�การเปน Young Smart Farmer ด�านการผลตและแปรรปมะม�วง โมดลท� 8 ผ�ประกอบการร�นใหม� ได�แก� ยทธศาสตรเกษตรและสหกรณ ระยะ 20 ป การพฒนาเกษตรกรร�นใหม�ให�เปน Young Smart Farmer คณสมบตของ Smart Farmer โมดลแลกเปล�ยนเรยนร� และโมดลผ�จดทำ

107

Figure 2 Example of the main menu screen, mango production for export and marketing ตวอย�างหน�าจอหลก การผลตมะม�วงเพ�อการส�งออก และการตลาด

Figure 3 Example of precision farm, risk management and cost accounting screen ตวอย�างหน�าจอการทำเกษตรแบบฟารมแม�นยำ การบรหารความเส�ยง และการทำบญชต�นทน



108

Figure 4 Example of model farmers, evaluation and knowledge sharing screen ตวอย�างหน�าจอเกษตรกรต�นแบบ การประเมนผล และการแลกเปล�ยนเรยนร�

ตอนท� 2 ผลการประเมนประสทธภาพระบบโดย ผ�เช�ยวชาญ วเคราะหหาค�าเฉล�ย ส�วนเบ�ยงเบนมาตรฐาน และ

แปลความหมายเปนระดบประสทธภาพระบบ ดงแสดงใน Table 1

Table 1 The results of the evaluation of the system efficiency ผลการประเมนประสทธภาพระบบ


S.D. ระดบประสทธภาพ

ด�านความสามารถในการทำงาน

1. แสดงเน�อหาได�ถกต�อง ชดเจน 5.00 0.00 มากท�สด

2. เมนต�างๆ ใช�งานสะดวก 5.00 0.00 มากท�สด

3. ระบบและการแสดงผลมความถกต�อง 4.80 0.45 มากท�สด

4. ใช�งานง�าย ไม�ซบซ�อน 4.60 0.55 มากท�สด

5. สามารถเข�าถงข�อมลภายในระบบได�รวดเรว 4.80 0.45 มากท�สด

เฉล�ยรวม 4.84 0.17 มากท�สด

ด�านการออกแบบหน�าจอ

6. ความเหมาะสมของขนาด และสตวอกษร 5.00 0.00 มากท�สด

7. ความเหมาะสมของภาพท�ใช�ประกอบ 4.80 0.45 มากท�สด

8. ความเหมาะสมของสญลกษณท�ใช�ส�อความหมาย 4.80 0.45 มากท�สด

9. ความเหมาะสมของการวางตำแหน�งส�วนประกอบและเมนต�างๆ ภายในระบบ

5.00 0.00 มากท�สด

10. ความเหมาะสมของการจดหมวดหม� ค�นหาได�ง�าย 5.00 0.00 มากท�สด


109

รายการประเมน ความร�เร�อง

X_

S.D.ระดบผล

การใช�งานระบบ

1. สายพนธมะม�วงท�ตลาดต�างประเทศต�องการ 4.75 0.58 มากท�สด

2. การผลตมะม�วงเพ�อการส�งออก 4.75 0.45 มากท�สด

3. การดแลและเกบผลมะม�วง 4.43 0.63 มาก

4. การบำรงต�นและดน 4.56 0.58 มากท�สด

5. การผลตมะม�วงนอกฤด 4.75 0.45 มากท�สด

6. มาตรฐานสนค�าเกษตร: มะม�วง 4.50 0.73 มาก

7. การตลาดมะม�วง การวางแผนการผลตมะม�วงท�ตลาดต�องการ 4.38 0.72 มาก

8. การใช�เทคโนโลยในการบรหารความเส�ยงเพ�อวางแผนการผลตมะม�วง 4.50 0.52 มาก

9. การแปรรปมะม�วง 4.69 0.60 มากท�สด

10. การทำบญชต�นทน 4.50 0.73 มาก

ค�าเฉล�ยรวม 4.58 0.60 มากท�สด


S.D. ระดบประสทธภาพ

ด�านการนำไปใช�ประโยชน

11. ระบบให�ความร�ท�ถกต�อง เปนประโยชน 5.00 0.00 มากท�สด

12. สามารถตดต�อ แลกเปล�ยนความร�ผ�านระบบได� 4.60 0.55 มากท�สด

13. สามารถนำความร�ไปพฒนาตนเองด�านการผลตและแปรรปมะม�วงได� 5.00 0.00 มากท�สด

14. สามารถพฒนาทายาทเกษตรกรให�เปน Young Smart Farmer ด�านการผลตและแปรรปมะม�วงได�

4.40 0.55 มาก

15. ประสทธภาพของระบบโดยภาพรวม 5.00 0.00 มากท�สด



Table 1 The results of the evaluation of the system efficiency (cont.) ผลการประเมนประสทธภาพระบบ

จาก Table 1 พบว�า ประสทธภาพระบบโดยรวมอย�ในระดบมากท�สด ค�าเฉล�ยรวมเท�ากบ 4.85 ส�วนเบ�ยงเบนมาตรฐานเท�ากบ 0.12 เม�อพจารณาเปนรายด�าน พบว�า ด�านการออกแบบหน�าจอมประสทธภาพอย�ในระดบมากท�สด ค�าเฉล�ยรวมเท�ากบ 4.92 ส�วนเบ�ยงเบนมาตรฐานเท�ากบ 0.11 รองลงมาคอ ด�านความสามารถในการทำงานมประสทธภาพอย�ในระดบมากท�สด ค�าเฉล�ยรวมเท�ากบ 4.84 ส�วนเบ�ยง

เบนมาตรฐานเท�ากบ 0.17 และด�านการนำไปใช�ประโยชน มประสทธภาพอย�ในระดบมากท�สด ค�าเฉล�ยรวมเท�ากบ 4.80 ส�วนเบ�ยงเบนมาตรฐานเท�ากบ 0.20 ตามลำดบ ตอนท� 3 ผลการใช�งานระบบโดยกล�มตวอย�างท�เปนทายาทเกษตรกร วเคราะหโดยหาค�าเฉล�ย ส�วนเบ�ยงเบนมาตรฐาน และแปลความหมายเปนระดบผลการใช�งานระบบ ดง Table 2

Table 2 The results of using the system ผลการใช�งานระบบ



110

จาก Table 2 พบว�า ผลการใช�งานระบบเพ�อพฒนาเกษตรกรร�นใหม�ให�เปน Young Smart Farmer สามารถส�งเสรมและพฒนากล�มตวอย�างท�เปนเกษตรกรร�นใหม�ให�ความร� และคณสมบตในการเปน Young Smart Farmer ด�านการผลตและแปรรปมะม�วงอย�ในระดบมากท�สด ค�าเฉล�ยรวมเท�ากบ 4.58 ส�วนเบ�ยงเบนมาตรฐานเท�ากบ 0.60 เม�อพจารณาเปนรายข�อ พบว�า กล�มตวอย�างมความร�เร�อง สายพนธมะม�วงท�ตลาดต�างประเทศต�องการ การผลตมะม�วงเพ�อการส�งออก และการผลตมะม�วงนอกฤดเพ�มมากข�นอย�ในระดบมากท�สดทกรายการ ค�าเฉล�ยรวมเท�ากบ 4.75 ส�วนเบ�ยงเบนมาตรฐานเท�ากบ 0.58,

0.45 และ 0.45 ตามลำดบ รองลงมา มความร�เร�อง การแปรรปมะม�วงเพ�มมากข�นอย�ในระดบมากท�สด ค�าเฉล�ยรวมเท�ากบ 4.69 ส�วนเบ�ยงเบนมาตรฐานเท�ากบ 0.60 และมความร�เร�อง การบำรงต�นและดนเพ�มมากข�นอย�ในระดบมากท�สด ค�าเฉล�ยรวมเท�ากบ 4.56 ส�วนเบ�ยงเบนมาตรฐานเท�ากบ 0.58 ตามลำดบ ตอนท� 4 ผลการศกษาความพงพอใจของกล�มตวอย�างท�เปนทายาทเกษตรกรท�มต�อการใช�งานระบบ วเคราะหโดยหาค�าเฉล�ย ส�วนเบ�ยงเบนมาตรฐาน และแปลความหมายเปนระดบความพงพอใจ ดง Table 3

Table 3 The results of the satisfaction of the sample group using the system ผลการศกษาความพงพอใจของกล�มตวอย�างท�เปนทายาทเกษตรกรท�มต�อการใช�งานระบบ



1. ด�านการทำงานของระบบ 4.53 0.45 มากท�สด

2. ด�านการออกแบบ 4.47 0.50 มากท�สด

3. ด�านเน�อหา 4.53 0.50 มากท�สด

4. ด�านการแลกเปล�ยนเรยนร� 4.65 0.48 มากท�สด

5. ด�านการนำไปใช�ประโยชน 4.76 0.45 มากท�สด


จาก Table 3 พบว�า กล�มตวอย�างมความพงพอใจต�อการใช�งานระบบอย�ในระดบมากท�สด ค�าเฉล�ยรวมเท�ากบ 4.59 ส�วนเบ�ยงเบนมาตรฐานเท�ากบ 0.03

อภปร�ยผล(Discussions) การพฒนาระบบแลกเปล�ยนเรยนร�และเช�อมโยงเครอข�าย เกษตรกรต�นแบบผ�ผลตและแปรรปมะม�วงส�การพฒนาเกษตรกรร�นใหม�ให�เปน Young Smart Farmer ผ�วจยนำข�อมล ท�ได�จากการวเคราะห สงเคราะหเอกสาร งานวจย การสมภาษณ และการสนทนากล�มมากำหนดเน�อหา รายละเอยดสำหรบการพฒนาระบบ ดำเนนการพฒนาระบบตามทฤษฎวงจรการพฒนาระบบ โดยใช�ระเบยบวธการพฒนาระบบผ�านคลาวดคอมพวตงของ Patidar et al. (2012, p.1011) 4 ระยะ ดงน� ระยะท� 1 ข�นการวางแผน ระยะท� 2 ข�นการออกแบบ ระยะท� 3 ข�นการสร�าง และพฒนา และระยะท� 4 ข�นการทดสอบ ผลการพฒนาระบบ ประกอบด�วยหน�าจอเมนหลก โมดลเน�อหาเร�อง การผลตมะม�วงเพ�อการส�งออก การตลาด ฟารมแม�นยำ การบรหารความเส�ยง การทำบญชต�นทน เกษตรกรต�นแบบ การประเมนผลการพฒนาทายาทเกษตรกร ผ�ประกอบการร�นใหม� โมดลแลกเปล�ยนเรยนร� และโมดลผ�จดทำ

ผลการประเมนประสทธภาพระบบ โดยภาพรวมมประสทธภาพอย�ในระดบมากท�สด โดยด�านการออกแบบหน�าจอ ด�านความสามารถในการทำงาน และด�านการนำไปใช�ประโยชน มประสทธภาพอย�ในระดบมากท�สด เน�องมาจากผ�วจยได�ทำการวเคราะหความต�องการด�านองคความร�ของกล�มตวอย�างท�เปนทายาทเกษตรกร และนำกล�มตวอย�างลงพ�นท�เพ�อแลกเปล�ยนเรยนร� สร�างและพฒนาระบบตามทฤษฎวงจรการพฒนาระบบ สอดคล�องกบ Khammungkhun (2019) ท�กล�าวถงประเดนความท�าทายของเกษตรกรร�นใหม�เก�ยวกบการไม�มทกษะและความร�ในด�านการผลต การแปรรป และการดำเนนธรกจเพยงพอ เกษตรกรร�นใหม�ขาดประสบการณ การฝกฝน ความร�ด�านเทคนค และทกษะท�จะทำให�เกดผลตภาพมากข�น เกษตรกรร�นใหม�ยงมข�อจำกดด�านความร� และทกษะด�านการเกษตร ทกษะด�านการจดการ และความเปนผ�นำ ซ�งการพฒนาทกษะและการถ�ายทอดเทคโนโลยเปนส�งสำคญต�อรปแบบการทำฟารมของคนร�นใหม� (Model youth farming) แต�ยงขาดการบรณาการความร�วมมอ ระหว�างโครงการของรฐและหลกสตรของสถานศกษา ในขณะท� เยาวชนคนร�นใหม�มความสนใจด�านเทคโนโลยท�ทนสมย แต�ยงขาดการส�งเสรมสนบสนนความร�และทกษะท�เพยงพอ การพฒนาระบบแลกเปล�ยนเรยนร�และเช�อมโยงเครอข�าย

111

เกษตรกรต�นแบบผ�ผลตและแปรรปมะม�วงส�การพฒนาเกษตรกรร�นใหม�ให�เปน Young Smart Farmer จงถอเปนส�อการเรยนร�ท�สอดคล�องกบพฤตกรรมการใช�เทคโนโลยของเยาวชนคนร�นใหม� และเปนช�องทางแลกเปล�ยนเรยนร�กบเกษตรกรต�นแบบท�ประสบความสำเรจในการผลตและแปรรปมะม�วง นอกจากน�ยงสอดคล�องกบงานวจยของ Kaewkunlaya and Uiphanit (2019) ท�ได�ศกษาวจยเร�อง การพฒนาแอปพลเคชนแนะนำการใช�สมนไพรไทยเพ�อเสรมความงาม ผลการวเคราะหประสทธภาพของแอปพลเคชนในภาพรวม อย�ในระดบมากท�สด โดยด�านระบบและการแสดงผล ด�านการ ทำงานของระบบ ด�านเน�อหา มประสทธภาพอย�ในระดบดมาก ด�านการนำเสนอรปแบบแอปพลเคชน และด�านภาพประกอบและตวอกษร อย�ในระดบมาก นอกจากน�ยงสอดคล�องกบ Wuthipanchai (2016) ท�ได�ศกษาวจยเร�อง ต�นแบบโมบายแอปพลเคชนแพลตฟอรมเพ�อการเกษตรยคดจตอล ผลการวจยพบว�า มความเปนไปได�ในการพฒนาโมบายแอปพลเคชนสำหรบเกษตรกรและผ�ซ�อทเรยนท�เปนแหล�งความร� และเพ�มช�องทางในการซ�อขายของเกษตรกรและผ�ซ�อ เพ�อเปนประโยชนสำหรบผ�ท�สนใจในการพฒนาและศกษาต�อในบรบทของสนค�าเกษตรอ�น เพ�อช�วยลดปญหาภาคการเกษตรของประเทศไทยได� ผลการใช�งานระบบสามารถพฒนากล�มตวอย�างท�เปนทายาทเกษตรกรซ�งเปนเกษตรกรร�นใหม�ให�มความร� และมคณสมบตในการเปน Young Smart Farmer ด�านการผลตและแปรรปมะม�วงอย�ในระดบมากท�สด เม�อพจารณาเปน รายข�อ พบว�า ทายาทเกษตรกรมความร�เร�อง สายพนธมะม�วงท�ตลาดต�างประเทศต�องการ การผลตมะม�วงเพ�อการส�งออก และการผลตมะม�วงนอกฤดเพ�มมากข�นอย�ในระดบมากท�สดเท�ากน รองลงมาคอ ทายาทเกษตรกรมความร� เร�อง การแปรรปมะม�วงเพ�มมากข�นในระดบมากท�สด และทายาทเกษตรกรมความร�เร�อง การบำรงต�นและดนเพ�มมากข�นอย�ในระดบมากท�สด ตามลำดบ ท�งน�เน�องจาก ทายาทเกษตรกรได�ศกษาดงาน และแลกเปล�ยนความร�กบเกษตรกรต�นแบบ ผ�ผลตและแปรรปมะม�วง ได�เหนตวอย�างและได�ศกษาผ�านระบบท�ผ�วจยพฒนาข�น ทำให�ทายาทเกษตรกรมความร�ในเร�อง ดงกล�าวเพ�มมากข�น สอดคล�องกบทศทางและแนวทางการดำเนนงานสร�างและพฒนาผ�สบทอดอาชพเกษตรกรรมของ Sathutham et al. (2013) ท�ได�นำเสนอภาพรวมทศทางและแนวทางการดำเนนงานสร�างและพฒนาผ�สบทอดอาชพเกษตรกรรมของสำนกงานการปฏรปท�ดนเพ�อเกษตรกรรม โดยใช�กลไกท�องถ�นในการพฒนาทายาทเกษตรกร ได�แก� ส�งเสรม กระบวนการเรยนร� สนบสนนการสร�างกล�มหรอเครอข�าย พฒนาศกยภาพคร นกเรยน และเจ�าหน�าท�สำนกงานการปฏรปท�ดนเพ�อเกษตรกรรม สนบสนน ตดตาม และให�กำลงใจ ส�การพฒนาความย�งยน และต�อเน�อง นอกจากน�ยงสอดคล�องกบ

Worapitbenja et al. (2015) ท�ได�ศกษาวจยเร�อง การพฒนาแอปพลเคชนการจดการเรยนการสอนในห�องเรยนเสมอนจรงบนอปกรณเคล�อนท� ผลการวจยพบว�า แอปพลเคชนสามารถใช�งานผ�านอปกรณเคล�อนท�ได�อย�างมประสทธภาพ เม�อนกเรยนใช�แอปพลเคชนในการทบทวนเน�อหาวชาเรยนนอกเหนอจาก การเรยนการสอนในช�นเรยนปกต ช�วยให�นกเรยนเข�าใจและสามารถจดจำเน�อหาวชาเรยนได�ดย�งข�น ผลการประเมนความพงพอใจของกล�มตวอย�างท�เปนทายาทเกษตรกรท�มต�อการใช�งานระบบโดยภาพรวมอย�ในระดบมากท�สด พจารณาเปนรายด�าน พบว�า ด�านการนำไปใช�ประโยชน อย�ในระดบมากท�สด รองลงมาคอ ด�านการแลกเปล�ยนเรยนร� ด�านการทำงานของระบบ ส�วนด�านเน�อหา และด�านการออกแบบตามลำดบ กล�มตวอย�างสามารถนำความร�ไปใช�ในการผลตและแปรรปมะม�วง ถ�ายทอดความร�ให�กบผ�อ�นได�จรง สามารถสอบถาม แลกเปล�ยนเรยนร�ข�อมลท�ต�องการจากเกษตรกรต�นแบบผ�านระบบ สอดคล�องกบ Chanasuk and Thabkrai (2021) ท�ได�ศกษาวจยเร�อง การพฒนาระบบแอปพลเคชนสำหรบวเคราะหการลงทนการเพาะเหด นางฟา ผลการศกษาความพงพอใจของกล�มตวอย�างท�มต�อระบบแอปพลเคชนในภาพรวมอย�ในระดบมากท�สด ผ�ใช�งาน แอปพลเคชนสามารถนำความร�ไปใช�ในการสร�างรายได� วเคราะห และการตดสนใจ ทำให�ทราบความค�มค�าของการลงทนเพาะเหดได�

ขอเสนำอแนำะ(Recommendations) จากผลการวจยเร�อง การพฒนาระบบแลกเปล�ยนเรยนร� และเช�อมโยงเครอข�ายเกษตรกรต�นแบบผ�ผลตและแปรรปมะม�วงส�การพฒนาเกษตรกรร�นใหม�ให�เปน Young Smart Farmer คณะผ�วจยมข�อเสนอแนะดงต�อไปน� ข�อเสนอแนะในการวจยคร�งน� มดงน� 1. ระบบท�พฒนาข�นอย�ในรปแบบของโมบายแอปพลเคชนสามารถดาวนโหลดได�บนระบบปฏบตการ iOS 2. ระบบท�พฒนาข�นสามารถนำไปใช�ได�ทกท� ทกเวลา เพ�อการพฒนาอาชพด�านการผลตและแปรรปมะม�วงแก�ผ�ท�สนใจ โดยผ�ใช�จำเปนต�องมทกษะพ�นฐานทางด�านคอมพวเตอร ก�อนการใช�งาน 3. การส�งเสรมการเรยนร�เร�อง การผลตและแปรรปมะม�วงผ�านระบบท�พฒนาข�นหากนำนกศกษาหรอผ�ท�สนใจไปทศนศกษา ดงานในศนยการเรยนร� แปลงเกษตรจรงจะช�วยให�ผ�เรยนเกดการเรยนร�เพ�มมากข�น รวมท�งเปนการสร�างแรงจงใจ ความภาคภมใจในการสบทอดอาชพเกษตรกรรม เน�องจาก ผ�เรยนได�เหนสภาพจรง ข�อเสนอแนะเพ�อการวจยคร�งตอไป 1. ควรพฒนาระบบให�สามารถตอบคำถามตามความ



112

ต�องการได�โดยอตโนมต 2. ควรพฒนาระบบให�สามารถใช�งานได�ท�งบนเวบแอปพลเคชน 3. ควรพฒนาระบบให�สามารถกำหนดพ�นท�ปลกมะม�วง เพ�อดรายละเอยดได�อย�างชดเจน 4. ควรนำเกษตรกรต�นแบบท�ประสบความสำเรจในการทำเกษตร 4.0 เช�น เกษตรแม�นยำสง การทำเกษตรท�เปนมตรกบส�งแวดล�อม การตลาดออนไลน มาเปนต�นแบบในการพฒนาความร�และทกษะให�กบทายาทเกษตรกรเพ�มเตม 5. ควรมการพฒนาต�อยอดงานวจย เช�น ผลการใช�ระบบแลกเปล�ยนเรยนร�และเช�อมโยงเครอข�ายเกษตรกรต�นแบบ ผ�ผลตและแปรรปมะม�วงส�การพฒนาเกษตรกรร�นใหม�ให�เปน Young Smart Farmer สำหรบทายาทเกษตรกรผ�ผลตและแปรรปมะม�วงในจงหวดฉะเชงเทราหรอจงหวดอ�นๆ ต�อไป 6. ควรมการพฒนาต�อยอดงานวจย เช�น ผลการใช�ระบบแลกเปล�ยนเรยนร�และเช�อมโยงเครอข�ายเกษตรกรต�นแบบ ผ�ผลตและแปรรปมะม�วงส�การพฒนาเกษตรกรร�นใหม�ให�เปน Young Smart Farmer สำหรบทายาทเกษตรกรภายในโรงเรยน

กตตกรรมประก�ศ(Acknowledgements) งานวจยน�ได�รบทนสนบสนนการวจยจากสำนกงาน คณะกรรมการส�งเสรมวทยาศาสตร วจยและนวตกรรม (สกสว.) และมหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร ปงบประมาณ 2561 ผ�วจยขอขอบคณมา ณ ท�น�

เอกส�รอ�งอง(References)Chanasuk,K.,&Thabkrai,S.(2021,July8-9).Application system development for analysis of fairy mushroom cultivation investment [Conferencesession].The13thNPRIJNationalAcademic ConferenceNakhonPathomRajabhatUniversity,NakhonPathom, Thailand.Kaewkunlaya,S.,&Uiphanit,T.(2019,January19).Development of application aimed at giving advice about Thai remedial herb that enhances beauty[Conferencesession].The2ndNational ConferenceonHumanitiesandSocialSciences,Bangkok, Thailand.http://hs.ssru.ac.th/useruploads/files/20190306/a547df7 e67b06f3f6cee2eacfe46113855dbc1e0.pdfKasettrakam thang lưak thang rot [Agriculture,alternative,wayof survival].(2021,August9).depa.https://www.depa.or.th/th/article- view/agriculture-alternative-way-of-survivalKhammungkhun,S.(2019,March26).Kansang læ phatthana kasettrakon run mai [Creationanddevelopmentofanewgenerationoffarmers]. LegislativeInstitutionalRepositoryofThailand.https://dl.parliament. go.th/handle/lirt/544475Khomun phưnthan khong changwat Chachœngsao [Basicinformationof chachoengsaoprovince].(2020,November1).Officeofthe PermanentSecretaryforMinistryofAgricultureandCooperatives. https://www.opsmoac.go.th/chachoengsao-dwl-files-421591791909Panha phak kan kaset [Agriculturalsectorproblems].(2019,August22). Siamrath.https://siamrath.co.th/n/43346Patidar,S.,Rane,D.,&Jain,P.(2012).Challenges of software development on cloud platform[Paperpresentation].2011World CongressonInformationandCommunicationTechnologies(WICT), Mumbai,India.https://doi.org/10.1109/WICT.2011.6141386Rovinelli,R.J.,&Hambleton,R.K.(1976).Ontheuseofcontent specialistsintheassessmentofcriterion-referencedtestitem validity.Dutch Journal of Educational Research, 2,49-60.Sathutham,P.,Wongpanya,J.,Kaewkallaya,N.,&Sosipha,S.(2013, July16).Kansưksa rupbæp kanphatthana thayat kaset nai khet patirup thidin khong ʻongkon chumchon læ khrưakhai phưa kanwangphæn phatthana phaitai krop khwamruammư kap ʻongkan ʻahan læ kaset hæng Sahaprachachat (FAO)[Astudyofthe developmentmodelofagriculturaldescendantsinthelandreform areaofcommunityorganizationsandnetworksfordevelopment planningunderframeworkofcooperationwithfoodandagriculture organizationoftheUnitedNations(FAO)].AgriculturalLand ReformOffice.http://www.alro.go.th/research_plan/download/ article/article_20190731132304.pdfSong ʻok phonlamai pai khu FTA phung krachut thurian-mangkhut-lamyai -mamuang hot [Exportingfruittopairs,FTAspurts“durian- mangosteen-longan-mango”hot].(2021,November28). MGRONLINE.https://mgronline.com/business/detail/9640000034966Thammai mamuang pæt riu chưng michưsiang læ khai dai [Whypaed riewmangoitisfamousandcanbesold].(2021,November23). TECHNOLOGYCHAOBAN.https://www.technologychaoban.com/ agricultural-technology/article_174503TheMinistryofAgricultureandCooperatives.(2016).Young Smart Farmer ʻanakhot læ thitthang phak kaset Thai[YoungSmartFarmer, thefutureanddirectionoftheThaiagriculturalsector].National OfficeofBuddhism.Worapitbenja,P.,Klinhnu,J.,&Srisom,N.(2015).Thedevelopment learningmanagementssystemapplicationofvirtualclassrooms onmobiledevice.Industry Technology Lampang Rajabhat University, 8(2), 58-59.Wuthipanchai,K.(2016).Mobile prototyping application platform for digital agriculture age [Master'sthesis].ThammasatUniversity.

113

A Study of Current Situations, Problems and Related Factors ofInternetSafetyforChildren

การศกษาสถานการณ ปญหา และปจจยทเกยวของ กบการใชอนเทอรเนตอยางปลอดภยของเดก

SiripornThongkaew*andWirathepPathumcharoenwattanaศรพร ทองแกว* และ วระเทพ ปทมเจรญวฒนา

Department of Lifelong Education, Faculty of Education Chulalongkorn Universityภ�ควช�ก�รศกษ�ตลอดชวต คณะครศ�สตร จฬ�ลงกรณมห�วทย�ลย


Received October 11, 2021 Revised December 18, 2021 Accepted January 26, 2022 Published May 3, 2022

Abstract The objectives of this research were 1) to study current situations, problems and their related factors, and 2) to identify the needs of children about how to stay safe online. The sample consisted of 6,694 children aged 8 to 12 from 27 provinces across the country that represent each region of Thailand. The data were collected by rating scale questionaries. Descriptive statistics and multiple regression were used for data analysis. The results showed that most of the children had their own telephone or tablet that can connect to the internet. Their frequent internet activity is playing games at home after school. They downloaded images, games, movies, music and texts from the internet without being aware of copyright. The related factors to this problem were the advice of teachers and their friends. Moreover, the children wanted to learn how to be safe online from their parents at home and by searching information on the internet.

Keywords: Internet usage, Safe internet, Children

บทคดยอ งานวจยน�มวตถประสงคเพ�อศกษาสถานการณปจจบนด�านการใช�งานอนเทอรเนต ปญหาท�เกดจากการใช�งานอนเทอรเนต ปจจยท�เก�ยวข�องกบสภาพปญหา และความต�องการเรยนร�การใช�งานอนเทอรเนตอย�างปลอดภยของเดก โดยกล�มตวอย�างในการวจย คอ เดกอาย 8-12 ป จาก 27 จงหวดท�วประเทศ ซ�งเปนตวแทนของแต�ละภมภาค จำนวน 6,694 คน เคร�องมอท�ใช�ในการวจย คอ แบบสอบถามสถานการณปจจบน ด�านการใช�งานอนเทอรเนต ปญหาท�เกดจากการใช�งานอนเทอรเนต และปจจยท�เก�ยวข�องกบสภาพปญหา วเคราะหข�อมลด�วยสถตบรรยายและการวเคราะหถดถอยพหคณ ผลการวจยพบว�า 1) กล�มตวอย�างส�วนใหญ�มโทรศพทหรอแทบเลตท�สามารถเช�อมต�ออนเทอรเนตได�เปนของตนเอง กจกรรมขณะ ใช�อนเทอรเนตมากท�สด คอ การเล�นเกม โดยช�วงเวลาในการทำกจกรรมต�างๆ ผ�านอนเทอรเนต คอ ช�วงหลงเลกเรยน ส�วนสถานท�ท�ใช�งานอนเทอรเนตมากท�สด คอ ท�บ�าน 2) ปญหาท�เกดจากการใช�งานอนเทอรเนตมากท�สด คอ การดาวนโหลดรป เกม หนง เพลง และข�อความจากอนเทอรเนต โดยไม�ทราบว�ามลขสทธ�ถกต�องหรอไม� ปจจยท�เก�ยวข�องกบสภาพปญหา คอ การได�รบคำแนะนำจากครและการชกชวนของเพ�อน 3) กล�มตวอย�างมความต�องการเรยนร�วธปองกนอนตรายจากการใช�งานอนเทอรเนตจากผ�ปกครองมากท�สด โดยการเรยนร�จากท�บ�านผ�านการดคลปจากยทบ และการค�นหาข�อมลด�วยตนเองผ�านเวบไซต

คำสำคญ: การใช�งานอนเทอรเนต, การใช�อนเทอรเนตอย�างปลอดภย, เดก



114

บทนำำ�(Introduction) ปจจบนอนเทอรเนตมบทบาทต�อการเรยนร�ของเดกและเยาวชนอย�างมาก โดยเฉพาะเม�อเกดการระบาดของโรคตดเช�อไวรสโคโรนา 2019 ท�ต�องจดการเรยนการสอนแบบออนไลน ส�งผลให�การใช�อนเทอรเนตเพ�มสงข�น นกเรยนนกศกษามการใช�งานอนเทอรเนตมากถง 12 ช�วโมง 43 นาทต�อวนจากการเรยนออนไลนและการทำกจกรรมต�างๆ ผ�านอนเทอรเนต (Electronic Transactions Development Agency, 2021) เม�อปรมาณการใช�เพ�มข�นย�อมส�งผลให�เกดการเผชญหน�ากบความเส�ยงต�างๆ ท�มาพร�อมกบการใช�งานอนเทอรเนตมมากข�นตามไปด�วย จากรายงานการสำรวจสถานการณเดกไทยกบภยออนไลน ประจำป 2563 (Department of Children and Youth, 2020) ระบถงพฤตกรรมเส�ยงภยออนไลน ได�แก� การซ�อสนค�าจากร�านค�าออนไลนท�ไม�ร�จก การรบคนแปลกหน�าเปนเพ�อน การเปดเผยข�อมลส�วนตวบนส�อสงคมออนไลน การส�งต�อข�อมลข�าวสารโดยไม�ได�ตรวจสอบ การนำข�อมล ภาพ เสยงมาใช�โดยไม�ได�ขออนญาตหรออ�างองแหล�งท�มา รวมไปถงการเข�าถงส�อลามกอนาจารออนไลน นอกจากน�รายงานผลการสำรวจดชนความปลอดภยบนโลกออนไลนของเดก (The Child Online Safety Index: COSI) พบว�า ประเทศไทยมค�าดชน COSI อย�ท� 10.5 ซ�งต�ำกว�าค�าเฉล�ยในทกดชนการวด ผลการสำรวจสรปได�ว�าเดกไทยมโทรศพทมอถอเปนของตนเองและสามารถเข�าถงอนเทอรเนตได�อย�างง�ายดาย แต�กลบพบว�า เดกมสมรรถนะดจทล การบรหารจดการเวลา และได�รบคำแนะนำและการศกษา เก�ยวกบความปลอดภยบนโลกออนไลนอย�ในระดบต�ำ (Child online safety index, 2021) เม�อต�องเส�ยงกบภยออนไลนเดกจงควรมความเข�าใจในสภาพการใช�งาน การส�อสารผ�านอนเทอรเนต ปฏสมพนธบนส�อสงคมออนไลน โดยใช�งานอย�างระมดระวงและร�เท�าทน

เพ�อลดปญหาและผลกระทบท�อาจเกดข�นเม�อต�องเผชญหน�ากบอนตรายต�างๆ บนโลกออนไลน สามารถปกปองตวเองให�ปลอดภยจากความเส�ยงเหล�าน�นได� จงจำเปนอย�างย�งท�จะต�องส�งเสรมให�เดกมพฤตกรรมการใช�งานอนเทอรเนตอย�างปลอดภย แต�พฤตกรรมเส�ยงภยออนไลนของเดกน�นมปจจยท�เก�ยวข�องมากมายนอกเหนอไปจากปจจยส�วนบคคล ไม�ว�าจะเปนการให�คำแนะนำโดยผ�ปกครอง การเปนแบบอย�างท�ด และการตดตามการใช�งานอย�างใกล�ชด สภาพแวดล�อมรอบตว เช�น กระแสทางสงคม การโฆษณาประชาสมพนธ รวมท�งการได�รบความร�วมมอจากโรงเรยนด�านหลกสตร การจดการเรยนการสอน และอทธพลจากเพ�อนในการใช�อนเทอรเนตอย�างเหมาะสมเปนปจจยท�เก�ยวข�องกบการใช�งานอนเทอรเนตของเดกและเยาวชนด�วยเช�นกน (Mubarak & Mani, 2015; Liu et al., 2013; Valcke et al., 2011.) ดงน�น ผ�วจยจงมความสนใจศกษาสถานการณปจจบนด�านการใช�งานอนเทอรเนต ปญหาท�เกดจากการใช�งานอนเทอรเนตและปจจยท�เก�ยวข�อง รวมท�งศกษาถงความต�องการเรยนร�การใช�งานอนเทอรเนตอย�างปลอดภยของเดก เพ�อเปนสารสนเทศสำหรบการจดการศกษาท�สามารถสร�างประสบการณและองคความร�ท�เหมาะสมให�เดกได�เกดการเรยนร� ท�จะใช�งานอนเทอรเนตอย�างปลอดภย มความเปนไปได�ในทางปฏบต สอดคล�องกบสถานการณ สภาพปญหา ความต�องการ และบรบทต�างๆ ของสงคมไทย

วตถประสงคก�รวจย(Objective) เพ�อศกษาสถานการณปจจบนด�านการใช�งานอนเทอรเนต ปญหาท�เกดจากการใช�งานอนเทอรเนต ปจจยท�เก�ยวข�องกบสภาพปญหา และความต�องการเรยนร�การใช�งานอนเทอรเนตอย�างปลอดภยของเดก


ปจจยท�เก�ยวข�องกบการใช�งานอนเทอรเนตของเดก

1. พ�อแม� ผ�ปกครอง 2. คร 3. โรงเรยน 4. เพ�อน

ปญหาท�เกดจากการใช�งานอนเทอรเนตของเดก

1. ดาวนโหลดโดยไม�ทราบเร�องลขสทธ� 2. พบเหนเกมท�มความรนแรง น�ากลว 3. เล�นเกม ดคลปเปนเวลานาน 4. รบ-ส�งต�อ ข�อมลท�ไม�เปนความจรง 5. เปดเผยข�อมลส�วนตว 6. ตดต�อกบบคคลแปลกหน�า 7. ถกกล�นแกล�ง/กล�นแกล�งผ�อ�นในโลกออนไลน 8. พบเหนเวบไซตเก�ยวกบเร�องทางเพศ



ตวแปรอสระ

115

วธดำ�เนำนำก�รวจย(Methodology) การวจยน�เปนการวจยเชงสำรวจ (Survey research) โดยผ�วจยได�ดำเนนการวจยดงน� 1. กำหนดประชากรและกล�มตวอย�าง คอ เดกอาย 8-12 ป โดยนบจำนวนประชากรจากเดกท�ศกษาในระดบประถมศกษาซ�งเปนการศกษาภาคบงคบ จากข�อมลของศนยเทคโนโลยสารสนเทศ กระทรวงศกษาธการ ป พ.ศ. 2560 ได�ระบจำนวนนกเรยนระดบประถมศกษาปท� 2-6 ท�วประเทศมจำนวนท�งส�น 3,952,549 คน กล�มตวอย�างในการวจย คอ เดกอาย 8-12 ป จำนวน 9,604 คน โดยผ�วจยทำการคำนวณขนาดของกล�มตวอย�างสำหรบการประมาณค�าสดส�วนประชากร โดยใช�สตรการคำนวณกรณท�ประชากรมขนาดใหญ� (Vanichbuncha, 2009) มสตรดงน� n=Z2pˆqˆ E2

โดยกำหนดให� pˆ=0.5 และ qˆ=0.5 และ pˆqˆ=0.25 ซ�งเปนค�าท�จะทำให�ได�จำนวนตวอย�างมากท�สด

Z=ค�าปกตมาตรฐานท�ได�จากการแจกแจงแบบปกต มาตรฐานซ�งข�นอย�กบระดบความเช�อม�นท�กำหนด ในงานวจยน�กำหนดระดบความเช�อมม�นท� 95% ดงน�นค�า Z จงเท�ากบ 1.96 E = ค�าความคลาดเคล�อนในการประมาณค�าเฉล�ย ประชากรด�วยค�าเฉล�ยกล�มตวอย�าง ในงานวจยน�กำหนดให�มความคลาดเคล�อนได�ไม�เกน 1% ผ�วจยทำการส�มตวอย�างโดยจดเรยงรายช�อจงหวดจำแนกตามภมภาคแล�วใช�วธการส�มอย�างง�ายเพ�อให�ได�จงหวดท�เปนตวแทนของแต�ละภมภาค แล�วนำจำนวนจงหวดท�งหมดท�เปนตวแทนหารจำนวนกล�มตวอย�างท�ได�จากสตรคำนวน จะทำให�ได�จำนวนกล�มตวอย�างในแต�ละจงหวดเท�ากบ 9,604/39 หรอ 247 คน โดยรายละเอยดจงหวดและจำนวนกล�มตวอย�าง ดงแสดงใน Table 1 จากน�นทำการส�มโรงเรยนระดบประถมศกษา เปนตวแทนของแต�ละจงหวดด�วยการส�มอย�างง�ายด�วยโปรแกรม Microsoft Excel โดยใช�ฐานข�อมลโรงเรยนระดบประถมศกษาจากศนยสารสนเทศ กระทรวงศกษาธการ

Table 1 Provinces and number of samples จงหวดและจ�านวนกล�มตวอย�าง

รายช�อจงหวดท�เปนตวแทนภมภาค จ�านวนจงหวดและกลมตวอยาง

เชยงราย น�าน แพร� ล�าปาง อตรดตถ พษณโลก เพชรบรณ ก�าแพงเพชร อทยธาน 9 จงหวด 2,223 คน

กาฬสนธ ชยภม นครราชสมา มหาสารคาม ยโสธร เลย สกลนคร หนองคาย หนองบวล�าพ อ�านาจเจรญ

10 จงหวด 2,470 คน

กรงเทพมหานคร นครนายก นนทบร ลพบร สมทรปราการ สมทรสาคร สงหบร อ�างทอง ฉะเชงเทรา ตราด ระยอง กาญจนบร เพชรบร

13 จงหวด 3,211 คน

กระบ� ตรง นราธวาส พงงา ภเกต สตล สราษฏรธาน 7 จงหวด 1,729 คน

รวม 39 จงหวด 9,633 คน

2. สร�างเคร�องมอท�ใช�ในการวจย และตรวจสอบคณภาพเคร�องมอ โดยเคร�องมอท�ใช� คอ แบบสอบถาม ซ�งแบ�งออกเปน 4 ตอน คอ ตอนท� 1 ข�อมลท�วไปของผ�ตอบแบบสอบถาม ตอนท� 2 ข�อมลเก�ยวกบการใช�งานอนเทอรเนต ตอนท� 3 ปญหาท�เกดจากการใช�งานอนเทอรเนต และปจจยท�เก�ยวข�องกบสภาพปญหา และตอนท� 4 ความต�องการเรยนร�การใช�งานอนเทอรเนตอย�างปลอดภยของเดก โดยผ�วจยศกษาเอกสารและงานวจยท�เก�ยวข�องกบสถานการณปจจบนด�านการใช�งานอนเทอรเนต ความเส�ยงและภยแฝงจากการใช�งานอนเทอรเนต และปจจยท�เก�ยวข�องกบพฤตกรรมการใช�อนเทอรเนต เพ�อนำข�อมลมา

ใช�ในการจดทำแบบสอบถาม และตรวจสอบคณภาพเคร�องมอวจยด�วยการตรวจสอบความตรงเชงเน�อหา (Content validity) ด�วยวธการหาค�าดชนความสอดคล�องระหว�างข�อคำถามกบวตถประสงค (Index of Item Objective Congruence: IOC) ซ�งผลการตรวจสอบพบว�าข�อคำถามมค�า IOC อย�ท� 0.67-1.00 จากน�นได�ทำการทดลองใช�เคร�องมอวจย (Try out) กบประชากรท�ไม�ใช�กล�มตวอย�างจำนวน 30 คน และหาค�าความเช�อม�น (Reliability) แบบความสอดคล�องภายในโดยการคำนวณ ค�าสมประสทธ�แอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s Alpha) โดยจะต�องมค�าต�งแต� 0.7 ข�นไป (Kanjanawasee, 2001) ซ�ง

A Study of Current Situation, Problems and Related Factors of Internet Safety of ChildrenSiriporn Thongkaew and Wirathep Pathumcharoenwattana


116

พบว�า เคร�องมอท�ผ�วจยสร�างข�นมค�าสมประสทธ�แอลฟาของ ครอนบาคอย�ท� 0.772 3. เกบรวบรวมข�อมล ดำเนนการระหว�างเดอนมถนายน-สงหาคม 2563 โดยผ�วจยประสานงานและส�งหนงสอขอความร�วมมอในการเกบข�อมลวจยไปยงผ�อำนวยการโรงเรยนระดบประถมศกษาท�เปนตวแทนของแต�ละจงหวดจำนวน 39 โรงเรยน พร�อมกบแบบสอบถามท�งทางไปรษณยและออนไลน โดยขอความร�วมมอในการเกบข�อมลวจยจากนกเรยนระดบประถมศกษาปท� 2-6 เม�อส�นสดระยะเวลาการเกบรวบรวมข�อมลได�รบแบบสอบถามตอบกลบจำนวน 6,694 ฉบบ คดเปนร�อยละ 69.49 ของจำนวนกล�มตวอย�าง 4. วเคราะหข�อมล โดยทำการวเคราะหข�อมลท�วไปของผ�ตอบแบบสอบถาม สถานการณปจจบนด�านการใช�งาน อนเทอรเนตปญหาจากการใช�งานอนเทอรเนต และความต�องการ ท�จะเรยนร�วธปองกนอนตรายจากการใช�งานอนเทอรเนตของเดกด�วยสถตบรรยายเพ�ออธบายลกษณะของข�อมล ได�แก� ความถ� ร�อยละ และวเคราะหความสมพนธระหว�างปจจยท�เก�ยวข�องกบปญหาจากการใช�งานอนเทอรเนต โดยใช�การวเคราะหถดถอยพหคณ (Multiple regression analysis) โดยคดเลอกปญหาจากการใช�งานอนเทอรเนตท�พบมากท�สด มาทำการศกษาความสมพนธกบปจจยท�ทำการศกษา

ผลก�รวจย(Results) กล�มตวอย�างส�วนใหญ�เปนเพศหญง ร�อยละ 57.53 และ รองลงมาเปนเพศชาย ร�อยละ 42.47 ส�วนใหญ�มอาย 11 ป ร�อยละ 23.54 รองลงมามอาย 10 ป ร�อยละ 21.72 และมอาย 8 ป 9 ป และ 12 ป ร�อยละ 19.44, 18.26 และ 17.05 ตามลำดบ ส�วนใหญ�กำลงศกษาอย�ช�นประถมศกษาปท� 6 ร�อยละ 23.24 รองลงมาเปนช�นประถมศกษาปท� 5 ร�อยละ 22.11 และ ช�นประถมศกษาปท� 4, 3 และ 2 ร�อยละ 20.50, 17.45 และ 16.70 ตามลำดบ สถานการณปจจบนด�านการใช�งานอนเทอรเนต พบว�า ส�วนใหญ�มโทรศพทหรอแทบเลตท�สามารถเช�อมต�ออนเทอรเนตได�เปนของตนเอง ร�อยละ 82.13 และส�วนใหญ�ไม�มคอมพวเตอรท�สามารถใช�งานอนเทอรเนตได�ท�บ�าน ร�อยละ 67.58 กจกรรมท�ทำขณะท�ใช�อนเทอรเนตมากท�สด คอ การเล�นเกม ร�อยละ 44.86 รองลงมาคอ การดยทบ ร�อยละ 37.47 และการค�นหาข�อมลผ�านกเกล ร�อยละ 4.27 ตามลำดบ โดยช�วงเวลาในการทำกจกรรมต�างๆ ผ�านอนเทอรเนต คอ ช�วงหลงเลกเรยน เปนร�อยละ 84.78 ส�วนสถานท� คอ ท�บ�าน ร�อยละ 90.62 รายละเอยดสถานการณปจจบนด�านการใช�งานอนเทอรเนตดงแสดงใน Table 2

Table 2 Current situation of internet usage (n=6,694) สถานการณปจจบนด�านการใช�งานอนเทอรเนต

ข�อมลท�เก�ยวข�องกบการใช�งานอนเทอรเนต ร�อยละ

1. อปกรณท�สามารถใช�งานอนเทอรเนต

1.1 โทรศพท แทบเลต

กล�มตวอย�างท�มโทรศพท หรอแทบเลตเปนของตนเอง 82.13

กล�มตวอย�างท�ไม�มโทรศพท หรอแทบเลตเปนของตนเอง 17.87

รวม 100.00

1.2 คอมพวเตอร

กล�มตวอย�างท�มคอมพวเตอรท�สามารถใช�งานอนเทอรเนตได�ท�บ�าน 32.42

กล�มตวอย�างท�ไม�มคอมพวเตอรท�สามารถใช�งานอนเทอรเนตได�ท�บ�าน 67.58

รวม 100.00

2. กจกรรมท�ทำขณะท�ใช�อนเทอรเนต (เรยงลำดบจากมากไปน�อย)

เล�นเกม 44.86

ยทบ 37.47

ค�นหาข�อมลผ�านกเกล 4.27

เล�นเฟซบ�ก เล�นไลน 4.23

ดหนง ฟงเพลง 3.78

117

Table 2 Current situation of internet usage (n=6,694) (cont.) สถานการณปจจบนด�านการใช�งานอนเทอรเนต

กลมตวอยางเคยกระทำหรอเคยพบเหนปญหาเหลาน�ขณะใช�อนเทอรเนต ร�อยละ

1. ดาวนโหลดรป เกม หนง เพลง จากอนเทอรเนตโดยไม�ทราบว�ามลขสทธ�ถกต�องหรอไม� 49.31

2. เคยเหนเกมท�มความรนแรง น�ากลว ในขณะใช�อนเทอรเนต 42.59

3. เล�นเกมในมอถอ เกมออนไลน ดคลปเปนเวลานานๆ จนไม�ได�ทำกจกรรมอย�างอ�น 41.04

4. ได�รบข�อความท�ไม�ทราบว�าเปนความจรงหรอไม� 31.22

5. เคยให�รหสผ�านกบเพ�อน หรอนกเรยนร�รหสผ�านของเพ�อน 20.17

6. เคยตดต�อกบบคคลท�ไม�เคยร�จกกนมาก�อนขณะใช�อนเทอรเนต 17.02

7. ถกกล�นแกล�งในโลกออนไลน 16.58

8. ได�รบข�อความชวนให�เข�าเวบไซตเก�ยวกบเร�องทางเพศ 15.34

9. กล�นแกล�งผ�อ�นในโลกออนไลน 9.08

ข�อมลท�เก�ยวข�องกบการใช�งานอนเทอรเนต ร�อยละ

อ�านการตน หนงสอ 2.66

เรยนพเศษ 1.37

ดาวนโหลดเกม เพลง หนง 1.18

รบส�งอเมล 0.18

รวม 100.00

3. ช�วงเวลาในการทำกจกรรมต�างๆ ผ�านอนเทอรเนต (เรยงลำดบจากมากไปน�อย)

หลงเลกเรยน 84.78

ก�อนเข�านอน 43.17

ช�วงเช�าก�อนมาโรงเรยน 17.87

ในระหว�างเวลาเรยน 7.99

4. สถานท�ท�ใช�อนเทอรเนต (เรยงลำดบจากมากไปน�อย)

บ�าน 90.62

โรงเรยน 5.84

ร�านเกม ร�านอนเทอรเนต 2.20

ระหว�างเดนทาง 0.69

ท�อ�นๆ เช�น ห�างสรรพสนค�า 0.67

3. ส�วนปญหาจากการใช�งานอนเทอรเนต และปจจยท�เก�ยวข�อง จากการศกษาพบว�า ปญหาจากการใช�งานอนเทอรเนต ของกล�มตวอย�างท�มมากท�สด คอ การดาวนโหลดรป เกม หนง

เพลง จากอนเทอรเนตโดยไม�ทราบว�ามลขสทธ�ถกต�องหรอไม� ดงแสดงใน Table 3

Table 3 Problems of internet usage (n=6,694) ปญหาจากการใช�งานอนเทอรเนต



118

ดงน�น ผ�วจยจงได�นำปญหาการดาวนโหลดรป เกม หนง เพลง จากอนเทอรเนตโดยไม�ทราบว�ามลขสทธ�ถกต�องหรอไม�ไปวเคราะหข�อมลในลำดบถดไป ซ�งเปนการวเคราะหปจจยท�เก�ยวข�องกบสภาพปญหาด�วยการวเคราะหถดถอยพหคณ โดยมรายละเอยดผลการวเคราะหข�อมลดงแสดงใน Table 3 และ 4 ซ�งสรปได�ว�า ปจจยท�เก�ยวข�องกบสภาพปญหาจากการใช�งานอนเทอรเนตท�ทำการศกษาจำนวน 4 ด�าน ได�แก� 1) การให�คำแนะนำของพ�อแม� ผ�ปกครอง โดยการตดตามการใช�งานอนเทอรเนตของบตรหลาน การต�งกฎกตกาในการใช�งานอนเทอรเนตร�วมกน การใช�ซอฟแวรเพ�อเพ�มความปลอดภยขณะท�บตรหลานใช�งานอนเทอรเนต และการเปนแบบอย�างท�ด ให�กบบตรหลาน 2) การให�คำแนะนำของคร โดยครผ�สอนให�

คำแนะนำในการค�นหาข�อมลผ�านอนเทอรเนตเพ�อการทำ การบ�านหรอรายงาน หรอการสอดแทรกเน�อหาเร�องการใช�อนเทอรเนตอย�างปลอดภยในระหว�างการสอน รวมท�งการต�งกฎกตกาการใช�งานอนเทอรเนตร�วมกน 3) การสอนการใช�อนเทอรเนตอย�างปลอดภยในโรงเรยน โดยโรงเรยนมหลกสตรหรอมการจดการเรยนการสอนเร�องการใช�งานอนเทอรเนตอย�างปลอดภย 4) การชกชวนของเพ�อน โดยอทธพลของเพ�อนในการแนะนำให�ทำหรอชกชวนให�ทดลองทำกจกรรมแปลกใหม�ผ�านอนเทอรเนต ผลจากการวเคราะหถดถอยพหคณสามารถสรป ได�ว�า การให�คำแนะนำของคร และการชกชวนของเพ�อน มอทธพล ต�อปญหาการใช�งานอนเทอรเนตของกล�มตวอย�าง

Table 4 Descriptive statistics of problem and factors in this research ค�าสถตบรรยายของสภาพปญหาจากการใช�งานอนเทอรเนตและปจจยท�ทำการศกษา

Table 5 Result of multiple regression analysis ผลการวเคราะหถอดถอยพหคณของปจจยท�เก�ยวข�องกบสภาพปญหาท�เกดจากการใช�งานอนเทอรเนต

จำนวน (คน) MIN MAX X_

S.D.

ปญหาจากการใช�งานอนเทอรเนต

การดาวนโหลดรป เกม หนง เพลง จากอนเทอรเนตโดยไม�ทราบว�ามลขสทธ�ถกต�องหรอไม�

6,694 1.00 3.00 2.0006 0.87

ปจจยท�ทำการศกษา

การให�คำแนะนำของพ�อแม� ผ�ปกครอง 6,683 1.00 3.00 1.5498 0.68

การให�คำแนะนำของคร 6,694 1.00 3.00 1.6185 0.65

การสอนการใช�อนเทอรเนตอย�างปลอดภยในโรงเรยน 6,688 1.00 3.00 1.7501 0.93

การชกชวนของเพ�อน 6,688 1.00 3.00 2.4622 0.64

ปจจยท�เก�ยวข�องกบสภาพปญหา B Standard Error Beta t

การให�คำแนะนำของพ�อแม� ผ�ปกครอง 0.011 0.017 0.009 0.668

การให�ค�าแนะน�าของคร 0.087 0.017 0.065 5.051*

การสอนการใช�อนเทอรเนตอย�างปลอดภยในโรงเรยน 0.009 0.011 0.009 0.767

การชกชวนของเพ�อน 0.106 0.017 0.077 6.316*

R2=0.012, SEE=0.86995, F=0.000, P*<0.05

4. ส�วนความต�องการเรยนร�การใช�งานอนเทอรเนตอย�างปลอดภยของเดก จากผลการศกษาสามารถสรปได�ว�า กล�มตวอย�าง มความต�องการท�จะเรยนร�วธการปองกนอนตรายจากการใช�งาน อนเทอรเนต ดงน� 1) เรยนร�จากพ�อแม� ผ�ปกครอง และคร 2) เรยนร�

ผ�านแหล�งการเรยนร�ออนไลน ได�แก� ยทบและเวบไซตต�างๆ 3) สถานท�ท�ต�องการเรยนร� คอ ท�บ�าน 4) วธการเรยนร� ได�แก� การดคลปหรอการตน การหาข�อมลด�วยตนเอง การทดลองปฏบต การเล�นเกม การน�งฟงบรรยาย และการทำงานกล�ม ตามลำดบ

119

Table 6 The needs of children to learn internet safety ความต�องการเรยนร�การใช�งานอนเทอรเนตอย�างปลอดภยของเดก

ความต�องการ จำนวน (คน)

กล�มตวอย�างอยากเรยนร�วธปองกนอนตรายจากการใช�งานอนเทอรเนตจาก

1. พ�อแม� ผ�ปกครอง 5,067

2. คร 4,225

3. เพ�อน 1,428

4. พ�น�อง ญาตสนท 1,049

กล�มตวอย�างอยากเรยนร�วธปองกนอนตรายจากการใช�งานอนเทอรเนตผ�านทาง

1. ดคลปจากยทบ 3,584

2. ค�นหาข�อมลจากเวบไซต 3,444

3. อ�านจากหนงสอ 1,645

4. โทรทศน 1,508

5. เข�าห�องสมด 1,208

6. การตน อนโฟกราฟก 997

สถานท�ท�กล�มตวอย�างอยากเรยนร�วธปองกนอนตรายจากการใช�งานอนเทอรเนต

1. ท�บ�าน 4,367

2. ในห�องเรยนวชาคอมพวเตอร 3,560

3. ในโรงเรยนนอกเวลาเรยนตามปกต 1,323

4. เรยนกบเพ�อนๆ นอกเวลาเรยน 857

5. เรยนได�ทกท�ตลอดท�งวนตามท�อยากเรยน 766

วธการท�กล�มตวอย�างอยากเรยนร�วธปองกนอนตรายจากการใช�งานอนเทอรเนต

1. ดคลปวดโอ ดการตน 2,616

2. ค�นหาข�อมลด�วยตนเอง 2,496

3. ทดลองปฏบต 1,912

4. เล�นเกม 1,590

5. ฟงบรรยาย 1,423

6. ทำงานเปนกล�ม 1,345

อภปร�ยผล(Discussions) จากผลการวจยพบว�ากล�มตวอย�างซ�งเปนเดกอาย 8-12 ป ส�วนใหญ�มสมารทโฟนหรอแทบเลตเปนของตนเอง และพบว�า กล�มตวอย�างส�วนใหญ�ใช�อนเทอรเนตในการเล�นเกม และดคลป ผ�านยทบ ซ�งสอดคล�องกบรายงานการวเคราะหข�อมลสถานการณเดกไทยกบภยออนไลน ประจำป 2562 และการสำรวจสถานการณเดกไทยกบภยออนไลน ประจำป 2563 ของศนยประสานงานขบเคล�อนการส�งเสรมและปกปองค�มครอง

เดกและเยาวชนในการใช�ส�อออนไลน หรอ COPAT กรมกจการ เดกและเยาวชน ร�วมกบมลนธอนเทอรเนตร�วมพฒนาไทย ซ�งได�รายงานว�าเดกใช�อนเทอรเนตดหนง ฟงเพลง เล�นเกม มากท�สด จะเหนได�ว�าเดกและเยาวชนใช�อนเทอรเนตเพ�อ พกผ�อนและความบนเทง รวมท�งเดกยงมความคดเหนว�า สนกกว�าการทำกจกรรมอย�างอ�น โดยช�วงเวลาในการเกบรวบรวมข�อมลวจยในคร�งน�เปนช�วงเปดเรยนหลงจากเกดการระบาดของโรคตดเช�อไวรสโคโรนา 2019 และมการประกาศ



120

ลอกดาวนท�วประเทศเม�อวนท� 3 เมษายน 2563 ซ�งโรงเรยนท�เปนตวแทนของแต�ละจงหวดในการวจยคร�งน�ส�วนใหญ�กลบมาจดการเรยนการสอนตามปกต (On site) ดงน�น จงทำให�ผลการสำรวจสถานการณปจจบนด�านการใช�งานอนเทอรเนตของกล�มตวอย�างยงคงเปนไปเพ�อพกผ�อนและความบนเทงมากกว�าการใช�เพ�อการเรยนร�ในรปแบบออนไลน การท�เดกยคดจทลมความค�นเคยและสามารถใช�งานอนเทอรเนตได�อย�างคล�องแคล�วน�น อาจมสาเหตมาจากปจจบนพ�อแม�ผ�ปกครองนำเทคโนโลยดจทลเข�ามามส�วนช�วยในการเล�ยงดบตรหลานมากข�น เช�น การใช�สมารทโฟนเปน ส�งดงดดความสนใจจากเดกเม�อเดกร�องไห�งอแงหรอเวลาท� พ�อแม�ต�องการให�เดกอย�น�ง หรอพ�อแม�ผ�ปกครองใช�เทคโนโลยดจทลจนทำให�เดกเรยนร�และเลยนแบบจากพฤตกรรมดงกล�าว (Chandarasiri, 2019) เพราะพฤตกรรมของคนในครอบครวเปนส�งท�มอทธพลต�อพฤตกรรมของเดกอย�างมาก ส�วนของปญหาท�เกดจากการใช�งานอนเทอรเนตของเดก พบว�า เดกมการดาวนโหลดรป เกม หนง เพลง และข�อความจากอนเทอรเนตโดยไม�ทราบว�ามลขสทธ�ถกต�องหรอไม�มากท�สด สอดคล�องกบหน�งในพฤตกรรมเส�ยงภยออนไลนของเดกจากการสำรวจสถานการณเดกกบภยออนไลน ประจำป 2563 ท�ระบว�า เดกร�อยละ 24 มการนำข�อมล ภาพ เสยงมาใช�โดยไม�ได�ขออนญาต หรออ�างองแหล�งท�มา โดยมปจจยท�เก�ยวข�องกบสภาพปญหาคอ การให�คำแนะนำของครผ�สอน และการชกชวนของเพ�อน ซ�งกล�มตวอย�างส�วนใหญ�จากการวจยคร�งน�ได�ระบว�า ไม�ได�รบ คำแนะนำจากครผ�สอนในการค�นหาข�อมลผ�านอนเทอรเนตเพ�อการทำการบ�านหรอรายงาน หรอมการสอดแทรกเน�อหาเร�องการใช�อนเทอรเนตอย�างปลอดภยในระหว�างการสอนเพยงบางคร�งเท�าน�น รวมไปถงการได�รบอทธพลจากเพ�อนในการแนะนำให�ทำ สอดคล�องกบงานวจยของ Castro et al. (2015) ท�ระบว�า ในกล�มเดกอายระหว�าง 10-12 ป ซ�งเปนกล�มตวอย�างในงานวจยมความเหนว�า การละเมดลขสทธ�ออนไลนเปนกจกรรมท�ยอมรบได�และไม�ผดศลธรรม โดยกล�มตวอย�างได�ให�ข�อมลว�า พวกเขาและเพ�อนๆ ทำการดาวนโหลดหนง เพลง และเกมออนไลน แล�วส�งต�อให�กบเพ�อนคนอ�นๆ นอกจากน�กล�มตวอย�างยง ไม�แน�ใจว�าการละเมดลขสทธ�ออนไลนคออะไร และคดว�า ทกคนกทำกนเปนปกต จากปญหาการละเมดลขสทธ�ออนไลนไม�ว�าจะเปนการ ส�งต�อ การดดแปลง การทำซ�ำข�อความ ภาพเคล�อนไหว รปถ�าย หรอบทความซ�งต�องมการอ�างองแหล�งท�มาให�ชดเจนโดย ไม�แก�ไขหรอดดแปลงส�งท�มอย�เดม จงควรมการส�งเสรมให�เดกได�เรยนร�สญลกษณท�ใช�แทนข�อกำหนดการใช�ผลงานหรอท�เรยกว�า สญญาอนญาตครเอทฟคอมมอนส (Creative Commons Licence: CC) ท�จะสามารถทำให�เดกทราบได�ว�าสามารถนำผลงานท�มลขสทธ�เหล�าน�นไปใช�ได�ตามเง�อนไขท�ถกกำหนดไว�

เช�น สญลกษณการอ�างองแหล�งท�มา การไม�ใช�เพ�อการค�า การไม�ดดแปลงต�นฉบบ โดยครสามารถสอดแทรกเน�อหาดงกล�าวในระหว�างการสอนและการมอบหมายงาน รวมไปถงการส�งเสรมให�เดกสามารถวเคราะห วพากษ และประเมนส�งท�ส�อต�องการนำเสนอได� เพ�อให�เดกเลอกรบและใช�ประโยชนจากเน�อหาของส�อดจทลได�อย�างเหมาะสมไปพร�อมกน ตวอย�างการสร�างความตระหนกด�านทรพยสนทางปญญาท�ประสบความสำเรจในประเทศ ได�ดำเนนกจกรรมท�ครอบคลมต�งแต�การให�การศกษา ให�ข�อมล ให�ความร� ไปจนถงการเปล�ยนทศนคต โดยใช�วธสร�างความตระหนก จดต�งแคมเปญ ให�การศกษาในสถานศกษา ไปจนถงการสร�างส�อเพ�อเผยแพร�ต�อสาธารณะ โดยองคการทรพยสนทางปญญาโลก หรอ WIPO ได�ส�งเสรมและช�วยเหลอประเทศสมาชกในการออกแบบกลยทธเพ�อส�งเสรมการเคารพทรพยสนทางปญญา รวมถงการพฒนาเคร�องมอในการช�วยเพ�มความตระหนกในด�านทรพยสนทางปญญา โดยเฉพาะการม�งเน�นให�เดกและเยาวชนเข�าใจความสำคญของลขสทธ� และเคร�องหมายการค�า เช�น โครงการ Respect for trademarks ซ�งสนบสนนโดย Japan patent office มการผลตส�อเช�น การตนญ�ปน แอนเมชน สำหรบท�งเดกและผ�ใหญ� ท�มเน�อหาสอดแทรกความร� ความตระหนกในความสำคญของทรพยสนทางปญญา นอกจากน�ในประเทศองกฤษ ยงมการจดต�ง The Intel-lectual Property Awareness Network (IPAN) ซ�งเปนความร�วมมอขององคกรและบคคลต�างๆ ในการสร�างความตระหนกและความเข�าใจต�อทรพยสนทางปญญาในยคปจจบน โดยแบ�งเปนสามกล�ม คอ กล�มรฐสภา ซ�งทำหน�าท�ส�อสารคำแนะนำข�อสรปไปยงรฐสภา กล�มเศรษฐกจท�ดแลเร�องการสนบสนน SME ในการปกปองทรพยสนทางปญญา และกล�มการศกษาท�ทำการให�ข�อมลด�านทรพยสนทางปญญาแก�เยาวชนและนกเรยนในระบบการศกษา เปนแหล�งข�อมลแบบเปดท�สามารถเข�าถงได�สำหรบครและนกเรยนในการเรยนร�หลกการสำคญของกฎหมายลขสทธ� การใช�อย�างไรให�ถกกฎหมาย ผ�านภาพยนตรแอนเมชนส�นท�แต�ละตอนจะนำเสนอประเดนและการอภปรายท�เก�ยวข�องกบกฎหมายลขสทธ� พร�อมคำอธบายและบนทก การสอนสำหรบครประกอบด�วยวตถประสงคการเรยนร� คำสำคญ และกจกรรมท�แนะนำ และยงมการบรรจเร�องทรพยสนทางปญญาลงในหลกสตรด�านบรหารธรกจในมหาวทยาลยด�วย (Digital Economy Promotion Agency, 2021; Intellectual Property Awareness Network, 2021.) ในด�านความต�องการของเดกในการเรยนร�วธปองกนอนตรายจากการใช�งานอนเทอรเนตน�น จากผลการศกษาพบว�า เดกอยากเรยนร�จากพ�อแม�ผ�ปกครอง โดยสถานท�ในการเรยนร� คอ ท�บ�าน อาจเน�องมาจากพ�อแม�ผ�ปกครองเปนบคคลท�ใกล�ชด กบเดกมากท�สด และบ�านกคอพ�นท�แห�งการเรยนร�อย�างเปน

121

ธรรมชาตของเดก เดกจะเรยนร�การใช�ชวตจากคนในครอบครว (Boonprakong, n.d.) ดงน�น การสร�างสภาพแวดล�อมในครอบครวให�เอ�อต�อการเรยนร�วธการใช�งานอนเทอรเนตอย�างปลอดภยสำหรบเดกผ�านการดำเนนชวตประจำวนจงเปน ส�งสำคญอย�างย�ง สอดคล�องกบงานวจยของ Moreno et al. (2013) ท�ได�ทำการสำรวจความคดเหนจากกล�มผ�ท�มส�วนเก�ยวข�อง ได�แก� คร ผ�ให�บรการด�านสขภาพท�เก�ยวข�องกบ เดกและเยาวชน พ�อแม� ผ�ปกครอง และตวเดกและเยาวชนเอง เก�ยวกบบทบาทหน�าท�ในการสอนการใช�งานอนเทอรเนตอย�างปลอดภยให�กบเดกและเยาวชนและช�วงอายท�เหมาะสมในการเร�มต�นสอนการใช�อนเทอรเนตอย�างปลอดภย โดยได�ทำการศกษาในระหว�างป ค.ศ. 2009-2011 ซ�งผลการสำรวจพบว�า ช�วงอายท�ควรจะได�รบการสอนการใช�อนเทอรเนตอย�างปลอดภย คอ ช�วงอาย 6-8 ป ด�วยการพฒนาทกษะการใช�คอมพวเตอรและการใช�อนเทอรเนตอย�างปลอดภยไปพร�อมกนโดยคณะผ�วจยยงได�ระบว�าผ�รบผดชอบหลกในการสอนการใช�อนเทอรเนตอย�างปลอดภยในลำดบแรก คอ พ�อแม� ผ�ปกครอง นอกจากน�คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดลยงได�มคำแนะนำสำหรบพ�อแม� ผ�ปกครองถงช�วงอายท�เหมาะสมในการใช�งานอนเทอรเนตไว�ว�าไม�แนะนำให�เดกอายน�อยกว�า 6 ปใช�อนเทอรเนตโดยลำพง เดกอาย 6-12 ป ควรใช� อนเทอรเนตภายใต�การดแลของผ�ปกครอง และไม�แนะนำให�เดกอายน�อยกว�า 13 ป ใช�เครอข�ายสงคมออนไลน (Mahidol University, 2014) ส�วนผ�ปกครองในฐานะผ�สอนจงต�องมการเตรยมตนเองให�พร�อมสำหรบสอนการใช�งานอนเทอรเนตอย�างปลอดภยให�กบบตรหลาน ซ�งปจจบนมหลายหน�วยงานท�งภาครฐและเอกชนได�จดทำและเผยแพร�ค�มอ หลกสตร เกม และส�ออ�นๆ เพ�อการเรยนร�ตามอธยาศย เช�น ค�มอพ�อแม�ยคดจทล ค�มอสำหรบ ผ�ปกครองในการปกปองบตรหลานจากภยออนไลน เวบไซตและเกม Safe internet for kid, Be Internet Awesome โดยผ�ปกครองควรพยายามทำกจกรรมออนไลนบางอย�างร�วมกบบตรหลาน ร�วมกนอภปรายถงกจกรรมท�ทำร�วมกนพร�อมสอดแทรกความร� เพ�อสร�างสภาพแวดล�อมการใช�งานอนเทอรเนตอย�างปลอดภยให�เกดข�นในครอบครว (The International Telecommunication Union, 2020)

ขอเสนำอแนำะ(Recommendations) ข�อเสนอแนะในการนำผลการวจยไปใช�ประโยชน ผลจากการวจยคร�งน�สามารถนำไปใช�เปนข�อมลประกอบการวางแผนการดำเนนงานในการจดการศกษาท�งในระบบโรงเรยน นอกระบบโรงเรยน และการศกษาตามอธยาศย เพ�อ ส�งเสรมการใช�งานอนเทอรเนตอย�างปลอดภยท�มความเหมาะสม กบเดกในช�วงอาย 8-12 ป เพ�อให�การดำเนนงานมความ

สอดคล�องกบสถานการณปจจบน ปญหา ปจจยท�เก�ยวข�อง และความต�องการของผ�เรยน ดงน� 1. จากการวจยคร�งน�ทำให�ทราบถงสถานการณปจจบนด�านการใช�งานอนเทอรเนตของเดก อาย 8-12 ป ซ�งผลการวจยแสดงให�เหนว�ากล�มตวอย�างส�วนใหญ�มอปกรณท�สามารถเช�อมต�ออนเทอรเนตเปนของตนเอง โดยกจกรรมท�ทำเปนการเล�นเกม และดยทบ จงสามารถนำผลการวจยไปใช�เพ�อเปนแนวทางในการพฒนาส�อการเรยนร�ท�มความสอดคล�องกบกจกรรมท�เดกชอบทำ เช�น พฒนาเกมท�องโลกอนเทอรเนตอย�างปลอดภย โฆษณาวดโอบนยทบท�มเน�อหาการใช�อนเทอรเนตอย�างปลอดภย 2. ปญหาจากการใช�งานอนเทอรเนตของเดกเปนเร�องการละเมดลขสทธ�ออนไลน (Online piracy) ซ�งเปนเร�องท�มความเก�ยวข�องกบประเดนทางกฎหมาย และอาจนำไปส�ความเส�ยงในด�านอ�นๆ และปจจยท�เก�ยวข�อง คอ การให�คำแนะนำของครและการชกชวนของเพ�อน ดงน�น จากผลการวจยคร�งน�หน�วยงาน ท�เก�ยวข�อง เช�น กรมทรพยสนทางปญญา สามารถนำไปใช�สำหรบการวางแผนการดำเนนงานเพ�อเผยแพร�ความร�เร�องการละเมดลขสทธ�ออนไลนสำหรบครท�สอนเดกในระดบประถมศกษา เพ�อให�ครมความร�ความเข�าใจ จนสามารถถ�ายทอดและให�คำแนะนำท�ถกต�องในการนำส�อจากอนเทอรเนตมาใช�ได�อย�างถกต�อง 3. การท�เดกมความต�องการท�จะเรยนร�การใช�อนเทอรเนต อย�างปลอดภยกบพ�อแม� ผ�ปกครอง ด�วยการดยทบและการค�นหา ข�อมลผ�านเวบไซตด�วยตนเองท�บ�าน จงสามารถนำผลการวจยน� ไปใช�สำหรบวางแผนจดการศกษาสำหรบพ�อแม� ผ�ปกครองเพ�อส�งเสรมการใช�อนเทอรเนตอย�างปลอดภยให�เกดข�นภายในครอบครว ซ�งพ�อแม� ผ�ปกครองมความจำเปนต�องมความร�ในเบ�องต�นเพ�อให�สามารถส�อสารกบบตรหลานได� โดยการจดการศกษายงต�องคำนงถงความพร�อม และความต�องการของแต�ละครอบครวเปนสำคญด�วย ข�อเสนอแนะในการวจยคร�งตอไป 1. เน�องการสำรวจข�อมลจากกล�มตวอย�างในการวจยคร�งน� ดำเนนการในช�วงเดอนมถนายน-สงหาคม 2563 ก�อนการระบาด ระลอกท� 2 ของโรคตดเช�อไวรสโคโรนา 2019 ในประเทศไทย การวจยคร�งต�อไปจงควรมการสำรวจข�อมลการใช�งานอนเทอรเนต ของเดกเพ�มเตม ซ�งมแนวโน�มเพ�มสงข�นจากการเรยนออนไลน 2. ควรมการศกษาถงความพร�อมและความต�องการของพ�อแม� ผ�ปกครองและครในการเรยนร�การใช�งานอนเทอรเนตอย�างปลอดภยโดยเฉพาะในเร�องการละเมดลขสทธ�ออนไลน เพ�อให�มข�อมลสำหรบวางแผนจดการศกษาให�มความสอดคล�องกบความพร�อมและความต�องการของผ�เรยน เพ�อให�พ�อแม� ผ�ปกครองและครมความร�ท�เพยงพอและสามารถถ�ายทอดได�อย�างถกต�อง เหมาะสม



122

3. เพ�อให�ครและเดกมความร�ความเข�าใจในการนำส�อต�างๆ จากอนเทอรเนตมาใช�สำหรบการเรยนการสอนอย�างถกต�อง จงควรมการศกษาและออกแบบวธการหรอแนวปฏบตท� เหมาะสมในการสอนการใช�ส�อดจทลอย�างเหมาะสมในโรงเรยน 4. ควรมการจดทำข�อเสนอแนะเชงนโยบายด�านการจดการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยเพ�อสร�างประสบการณและองคความร�ท�เหมาะสมให�เดกได�เกดการเรยนร� ท�จะใช�งานอนเทอรเนตอย�างปลอดภยท�มความเปนไปได�ในทางปฏบต เพ�อนำเสนอต�อหน�วยงานท�งภาครฐและเอกชนท�มบทบาทหน�าท� หรอมความสนใจท�จะดำเนนงานในเร�อง ดงกล�าวต�อไป

กตตกรรมประก�ศ(Acknowledgements) งานวจยน�ได�รบการสนบสนนจากทน 90 ป จฬาลงกรณมหาวทยาลย กองทนรชดาภเษกสมโภช ผ�วจยขอขอบพระคณมา ณ โอกาสน�

เอกส�รอ�งอง(References)Boonprakong,K.(n.d.).Khru + ban san phalang sang kanrianru [Teachers +homes,weavingthepowertocreatelearning].HolisticLearning CreativeMediaandContent.https://bit.ly/3N1DP9ACastro,T.S.,Osório,A.J.,&Bond,E.(2015).Everybodydoespirating- children’sviewsaboutonlinepiracy.ConfiguraÇÕes, 16, 11-24. https://doi.org/10.4000/configuracoes.2806Chandarasiri,P.(2019).Rok tit kem phawa khukkham sukkhaphap dek Thai thi phomæ tong chuai dulæ læ pongkan [Gameaddictionis ahealththreateningconditionforThaichildrenthatparentsneed totakecareofandprevent.].ThaiHealthPromotionFoundation. https://bit.ly/3u7oifwChild online safety index. (2021).DQInstitute.https://www.dqinstitute.org/ impact-measure/#cosi_page

DepartmentofChildrenandYouth.(2020).Kansamruat sathanakan dek kap phai ʻonlai 2563[Thaichildrenandonlinedangerssurvey 2020].InternetFoundationfortheDevelopmentofThailand. https://inetfoundation.or.th/Welcome/media_download?id=158DigitalEconomyPromotionAgency.(2021).Næo patibatkan songsœm sapsin thang panya dan dichithan[BestpracticesondigitalIP promotion].depa.https://www.depa.or.th/th/article-view/ip-series- best-practices-digital-ip-promotionElectronicTransactionsDevelopmentAgency.(2021).Raingan phonlaka rasamruat phrưttikam phuchai ʻinthœnet nai prathet Thai pi songphanharoihoksipsam[Thailandinternetuserbehavior2020]. ElectronicTransactionsDevelopmentAgency.https://www.etda.or. th/th/Useful-Resource/publications/Thailand-Internet-User- Behavior-2020.aspxIntellectualPropertyAwarenessNetwork.(2021).Contribution to UK IPO copyright education tools for school teachers.IntellectualProperty AwarenessNetwork.https://ipaware.org/ipan-director-contributes- to-uk-ipo-copyright-education-tools-for-school-teachers/TheInternationalTelecommunicationUnion.(2020).Guidelines for parents and educators on Child Online Protection.ChildOnline Protection. https://www.itu-cop-guidelines.com/Kanjanawasee,S.(2001). Thritsadi kanthotsop bæp dangdœm[Classical testtheory].ChulalongkornUniversity.Liu,C.,Ang,R.P.,&Lwin,M.O.(2013).Cognitive,personality,and socialfactorsassociatedwithadolescents'onlinepersonal informationdisclosure.Journal of Adolescence, 36(4),629-638. https://doi.org/10.1016/j.adolescence.2013.03.016MahidolUniversity.(2014).Kham nænam samrap phupokkhrong rưang kanchai ʻinthœnet khong dek læ wairun [Guidanceforparentson internetusageofchildrenandteen].MediaZonePrinting.Moreno,M.A.,Egan,K.G.,Bare,K.,Young,H.N.,&Cox,E.D.(2013). Internetsafetyeducationforyouth:stakeholderperspectives. BMC Public Health, 13(543),1-6.https://doi.org/10.1186/1471-24 58-13-543Mubarak,S.,&Mani,D.(2015).Adolescents’ safe online behaviour: A multifactor analysis based on social cognitive theory[Paper presented].PacificAsiaConferenceonInformationSystems (PACIS2015),Singapore.https://aisel.aisnet.org/pacis2015/239/Valcke,M.,Wever,B.D.,Keer,H.V.&Schellens,T.(2011).Long-term studyofsafeinternetuseofyoungchildren. Journal Computers & Education archive, 57(1),1292-1305.https://doi.org/10.1016/ j.compedu.2011.01.010Vanichbuncha,K.(2009).Sathiti samrap nganwichai [Statisticfor Research].DharmasarnPrinting.

123

AcademicServicesforLocalDevelopmentoftheOfficeofAcademicResourceandInformationTechnologyatRajabhatUniversitiesinSouthernThailand

การบรการวชาการเพอการพฒนาทองถน ของสำานกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏกลมภาคใต

Pratoomporn Weerasuk1*, Chutima Sacchanand1, and Chusak Ekpetch2

ประทมพร วระสข1*, ชตมา สจจานนท1, และ ชศกด เอกเพชร2

1Information Science Program, School of Liberal Arts, Sukhothai Thammathirat Open University1แขนงวช�ส�รสนเทศศ�สตร ส�ข�วช�ศลปศ�สตร มห�วทย�ลยสโขทยธรรม�ธร�ช

2Graduate School, Suratthani Rajabhat University2บณฑตวทย�ลย มห�วทย�ลยร�ชภฏสร�ษฎรธ�น


Received November 22, 2021 Revised February 15, 2022 Accepted February 21, 2022 Published April 18, 2022

Abstract The objectives of this study were to study the management and operation of academic services, the problems of the management and implementation, and the guidelines for the development of academic services for local development of the Office of Academic Resource and Information Technology (ARIT) at Rajabhat Universities in Southern Thailand.The study was conducted using mixed methods. The key information sources were 150 documents on academic services, five directors of the Office of ARIT, 122 staff responsible for academic services, and five purposive selected experts. The research instruments included a data record form, an interview form, a questionnaire, and an evaluation form. For data analysis, quantitative data were analyzed using percentage, mean, and standard deviation; and qualitative data were analyzed using content analysis and synthesis. The research findings were as follows: 1) All of the Office of ARIT clearly stated academic services in their strategies and, mostly, in missions. Most academic services projects were carried out by receiving intermittent government budgets. The management of the academic services projects was based on project proposals proposed by divisions, assigned and approved by the directors of the Office of ARIT. In addition, the academic service projects were provided without any cost, by training. 2) The major problems of the directors were insufficient and discontinuous budgets, and the project managers 'problems were budget disbursement, a heavy workload and lacked motivation. 3) The guidelines for the development of academic services for local development consisted of vision, mission, strategy, management of academic services, and the driving force of success which focused on becoming a lifelong learning source, a collaborative partnership, an integration of local knowledge, innovation, and technology supporting the mission of academic services for local development of the universities and sustainably strengthening local communities in the digital learning ecosystem.

Keywords: Academic services, Local development, Academic library, Rajabhat universities

บทคดยอ การวจยน�มวตถประสงคเพ�อศกษาสภาพการบรหารและการดำเนนงาน ปญหาและอปสรรค และแนวทางการพฒนาการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�นของสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏกล�มภาคใต� ใช�วธการวจยแบบผสานวธ แหล�งข�อมลหลกคอ เอกสารเก�ยวกบการบรการวชาการ จำนวน 150 เร�อง ผ�อำนวยการสำนก จำนวน 5 คน ผ�รบผดชอบโครงการการบรการวชาการ จำนวน 122 คน และผ�ทรงคณวฒ จำนวน 5 คน เลอกแบบเจาะจงตามเกณฑท�กำหนด เคร�องมอการวจย ประกอบด�วย แบบบนทกข�อมล แบบสมภาษณ แบบสอบถาม และแบบประเมน การวเคราะหข�อมลเชงปรมาณใช�การแจกแจงความถ� ร�อยละ ค�าเฉล�ย ส�วนเบ�ยงเบนมาตรฐาน ข�อมลเชงคณภาพ ใช�การวเคราะหและสงเคราะหเน�อหา ผลการวจยพบว�า 1) สำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏกล�มภาคใต� ทกแห�งระบเร�องการบรการวชาการในยทธศาสตร และส�วนใหญ�ระบไว�ในพนธกจ โครงการบรการวชาการส�วนใหญ�ได�รบงบประมาณแผ�นดน มรปแบบการบรหารโครงการบรการวชาการโดยสำนกมอบหมายงานให�หน�วยงานจดทำข�อเสนอโครงการ พจารณาอนมตโดยผ�อำนวยการสำนก จดบรการวชาการในลกษณะไม�คดค�าใช�จ�าย ในรปแบบการฝกอบรม 2) ปญหาและอปสรรคสำคญ ด�านผ�บรหารมปญหางบประมาณไม�ต�อเน�องและไม�เพยงพอ ด�านผ�รบผดชอบโครงการมปญหาการเบกจ�ายงบประมาณ ภาระงานประจำมาก และขาดแรงจงใจ 3) แนวทางการพฒนาการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�น ประกอบด�วย วสยทศน พนธกจ ยทธศาสตร การจดการการบรการวชาการ และพลงขบเคล�อนความสำเรจท�ม�งส�การเปนแหล�งการเรยนร�ตลอดชวต การบรหารจดการในรปแบบห�นส�วนความร�วมมอ การบรณาการองคความร� นวตกรรม และเทคโนโลยสนบสนนพนธกจการบรการวชาการของมหาวทยาลยราชภฏเพ�อการพฒนาท�องถ�น และสร�างความเข�มแขงของชมชนท�องถ�นอย�างย�งยนในระบบนเวศการเรยนร�ดจทล

คำสำคญ: การบรการวชาการ, การพฒนาท�องถ�น, ห�องสมดสถาบนอดมศกษา, มหาวทยาลยราชภฏ



124

บทนำำ�(Introduction) การบรการวชาการเปนพนธกจหลกประการหน�งของสถาบนอดมศกษา ซ�งประกอบด�วยพนธกจการผลตบณฑต การวจย การบรการวชาการและการทำนบำรงศลปวฒนธรรม (Berghaeuser & Hoelscher, 2020; Keerberg et al., 2014; Office of the Higher Education Commission, 2017) การบรการวชาการมความสำคญต�อสถาบนอดมศกษาและเปนองคประกอบของการประกนคณภาพการศกษาภายในและการประเมนคณภาพภายนอก (Office of the Higher Education Commission, 2017; Office for National Education Stan-dards and Quality Assessment (Public Organization), 2021) ต�อบคคล องคกร ชมชนและสงคม โดยช�วยเพ�มพนความร� ประสบการณ ให�เกดการพฒนาความร�ทกษะ เพ�มศกยภาพการปฏบตงานวชาชพแก�บคคล (Itsekor et al., 2015) เปนช�องทางท�มหาวทยาลยใช�ในการเข�าถงชมชนท�องถ�นและช�วยให�องคกรสร�างเครอข�ายความร�วมมอกบพนธมตรในชมชน (Tat-Leong, 2013) สถาบนอดมศกษามบทบาทสำคญในการสร�างพนธกจสมพนธมหาวทยาลยเพ�อสงคม (University engagement) โดยการทำงานร�วมกนระหว�างมหาวทยาลยกบสงคม ให�คำปรกษา ทางวชาการและถ�ายทอดองคความร�ท�เกดข�นจากการจดการเรยนการสอน การวจยและการสร�างนวตกรรมแก�ภาครฐ ภาคเอกชน ชมชน และสงคมเพ�อนำความร�ไปใช�ประโยชนและส�งเสรมการเรยนร�ตลอดชวต (Keerberg et al., 2014; Siririn, 2019) การบรการวชาการจงเปนบทบาทสำคญของมหาวทยาลยโดยเฉพาะมหาวทยาลยเพ�อการพฒนาท�องถ�น มหาวทยาลยราชภฏเปนสถาบนอดมศกษาเพ�อการพฒนาท�องถ�น จากการกำหนดกล�มสถาบนอดมศกษาตามจดเน�นเชงยทธศาสตรของสถาบนอดมศกษา มหาวทยาลยราชภฏจดอย�ในกล�มพฒนาชมชนท�องถ�นหรอชมชนอ�น (Area-based and community engagement) ม�งส�การพฒนาชมชนท�องถ�น การเปนแหล�งเรยนร�ถ�ายทอดความร�และเทคโนโลยเพ�อสร�างความเข�มแขงให�แก�ชมชน และการให�ประชาชนมโอกาสเรยนร�ตลอดชวตอนจะนำไปส�การพฒนาท�ย�งยน (Ministry of Higher Education, Science, Research and Innovation, 2021) โดยมหาวทยาลยราชภฏท�ง 38 แห�งท�วประเทศได�จดทำแผน ยทธศาสตรมหาวทยาลยราชภฏเพ�อการพฒนาท�องถ�น ระยะ 20 ป (พ.ศ. 2560-2579) และมการดำเนนงานการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�นอย�างต�อเน�อง ผลการวจยท�เก�ยวข�องกบการบรการวชาการของมหาวทยาลยราชภฏในภาพรวม พบว�า การบรการวชาการเปนปจจยสำคญและเปนองคประกอบหลก ของบทบาทความเปนมหาวทยาลยราชภฏเพ�อการพฒนา ท�องถ�น (Jantanukul & Kenaphoom, 2018; Panarat, & Ngernklay, 2019)

ห�องสมดสถาบนอดมศกษาเปนหน�วยงานท�มพนธกจการบรการวชาการ ซ�งเปนพนธกจหน�งท�สำคญในการขยายบทบาทของห�องสมดสถาบนอดมศกษา (Keerberg et al., 2014; Thiel, 2017) การขยายพ�นท�การบรการส�ชมชนเพ�อพฒนาชมชน ท�องถ�น (Huang, 2009; Itsekor et al., 2015 ) มบทบาทสำคญในการสนบสนนการดำเนนโครงการบรการวชาการตามความเช�ยวชาญและการเปนห�นส�วนความร�วมมอในการจดบรการวชาการท�งภายในและภายนอกมหาวทยาลย โดยบรรณารกษห�องสมดสถาบนอดมศกษาเปนกลไกการขบเคล�อนการดำเนนงานตามพนธกจของห�องสมดสถาบนอดมศกษาและการบรการวชาการเปนบทบาทใหม�ของบรรณารกษในด�านพนธกจสมพนธกบชมชน (Garczynski, 2019; Hines-Martin et al., 2020; Suterland, Hill & Cox, 2015) สำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศเปนหน�วยงานสนบสนนของมหาวทยาลยราชภฏ มฐานะเทยบเท�าคณะท�ได�รบการจดต�งตามพระราชบญญตมหาวทยาลยราชภฏ พ.ศ. 2547 โดยมบทบาทหน�าท�บรการทางด�านห�องสมด ศนยคอมพวเตอรและศนยภาษาเพ�อสนบสนนการเรยนการสอน การค�นคว�าวจย การบรการวชาการแก�อาจารย นกศกษา และชมชนท�องถ�น สำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏมการรวมกนเปนเครอข�ายระดบชาตช�อว�าเครอข�ายสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏท�วประเทศ (ARITNET) และระดบภาค โดยภาคใต�ช�อว�าเครอข�ายสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏกล�มภาคใต� (SRARITNET) ประกอบด�วยสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏกล�มภาคใต� จำนวน 5 แห�ง ได�แก� มหาวทยาลยราชภฏนครศรธรรมราช มหาวทยาลยราชภฏภเกต มหาวทยาลยราชภฏยะลา มหาวทยาลยราชภฏสงขลา และมหาวทยาลยราชภฏสราษฎรธาน มวตถประสงคเพ�อประสานความร�วมมอ ระหว�างกนในการพฒนากระบวนการบรหารจดการในการปฏบตงาน การพฒนาศกยภาพบคลากร พร�อมท�งมการจดประชมและจดกจกรรมร�วมกน เพ�อให�สมาชกเครอข�ายได�ตดตามความก�าวหน�าของการดำเนนงาน เปนเวทในการเสรมสร�างความร� การแลกเปล�ยนเรยนร�ร�วมกน (South Rajabhat Academic Resource and Information Technology Network, 2020) การบรการวชาการมความสำคญต�อห�องสมดสถาบนอดมศกษา ในต�างประเทศมงานวจยศกษาการบรการวชาการของห�องสมดสถาบนอดมศกษาในด�านบทบาทของห�องสมดสถาบนอดมศกษาในการพฒนาสงคมและชมชนท�องถ�น (Atta-Obeng & Dadzie, 2020; Huang, 2009; Itsekor et al., 2015; Vijesh & Mohanan, 2018) และบทบาทของบรรณารกษในการบรการวชาการแก�ชมชน (Emasealu & Umeozor,

125

2015) ผลการวจยพบว�า ห�องสมดสถาบนอดมศกษามบทบาท สำคญในการขยายการบรการวชาการส�ชมชนท�องถ�น (Atta-Obeng & Dadzie, 2020; Emasealu & Umeozor, 2015; Huang, 2009; Itsekor et al., 2015) ในรปแบบการใช�ห�องสมดร�วมกนและการเข�าถงทรพยากรสารสนเทศดจทล (Huang, 2009) การจดทำเวบไซตข�อมลชมชนหรอจดต�งศนยข�อมลชมชนเพ�อเปนคลงข�อมลสำหรบสนบสนนการให�บรการวชาการของมหาวทยาลย (Emasealu & Umeozor, 2015; Huang, 2009) ในประเทศไทยมงานวจยความต�องการสารสนเทศและแนวทางการพฒนาการบรการสารสนเทศเชงรก ส�ชมชนของห�องสมดสถาบนอดมศกษาชายแดนใต� (Japakeeya, 2018) และการพฒนากลยทธการสร�างคณค�าของห�องสมด มหาวทยาลยราชภฏ (Phuangok, 2013) ซ�งครอบคลมด�านการบรการวชาการ ผลการวจยพบว�า ห�องสมดมหาวทยาลยราชภฏเปนแหล�งสนบสนนข�อมลการบรการวชาการให�แก�อาจารย (Phuangok, 2013) การเปนแหล�งเรยนร�ของชมชน การจดอบรมทกษะการสบค�นให�แก�ครเพ�อใช�ทำผลงานทางวชาการ การให� คำปรกษา เปนพ�เล�ยงในการพฒนาการจดบรการห�องสมด โรงเรยน (Japakeeya, 2018; Phuangok, 2013) เน�องจากการบรการวชาการเปนพนธกจสำคญของมหาวทยาลยราชภฏ และสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศเปนหน�วยงานสนบสนนการขบเคล�อนพนธกจการบรการวชาการมาอย�างต�อเน�อง ผ�วจยในฐานะบรรณารกษ สำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏสราษฎรธาน ตระหนกถงความสำคญของการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�นของมหาวทยาลยราชภฏซ�งเปน

มหาวทยาลยเพ�อการพฒนาชมชนท�องถ�นและบทบาทของบรรณารกษในด�านพนธกจสมพนธกบชมชน จงสนใจศกษาการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�นของสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏกล�มภาคใต� อนจกนำไปใช�เปนแนวทางสำหรบผ�บรหารมหาวทยาลย ผ�บรหารและบคลากรของสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ ตลอดจนเครอข�ายสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏกล�มภาคใต�และห�องสมดสถาบนอดมศกษาในชมชนท�องถ�น ในการกำหนดแนวทางการบรการวชาการ การศกษาความต�องการของชมชน การวางแผนการบรหารจดการและการดำเนนงาน และการพฒนาการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�น เพ�อส�งเสรมบทบาทของสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ สร�างความเข�มแขงและความย�งยนของมหาวทยาลยราชภฏและชมชนท�องถ�น ต�อไป

วตถประสงคก�รวจย(Objectives) 1. เพ�อศกษาสภาพการบรหารและการดำเนนงานการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�น ของสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏกล�มภาคใต� 2. เพ�อศกษาปญหาและอปสรรคในการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�นของสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏกล�มภาคใต� 3. เพ�อศกษาแนวทางการพฒนาการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�นของสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏกล�มภาคใต�


แนวทางการพฒนาการบรการวชาการ เพ�อการพฒนาท�องถ�นของสำนกวทยบรการ

และเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏกลมภาคใต�

สภาพการบรหารและการดำเนนงาน การบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�น

ปญหาและอปสรรคในการบรการวชาการ เพ�อการพฒนาท�องถ�น


ขอบเขตก�รวจย(Scope) 1. งานวจยน�ครอบคลมการศกษาการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�น ของสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏกล�มภาคใต� จำนวน 5 แห�ง ได�แก� มหาวทยาลยราชภฏนครศรธรรมราช (มรภ.นศ.)

มหาวทยาลยราชภฏภเกต (มรภ.) มหาวทยาลยราชภฏยะลา (มรย.) มหาวทยาลยราชภฏสงขลา (มรภ.สข.) และมหาวทยาลยราชภฏสราษฎรธาน (มรส.) 2. สำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏกล�มภาคใต� จำนวน 4 แห�ง ได�แก�

Academic Services for Local Development of the Office of Academic Resource and Information Technology...Pratoomporn Weerasuk, Chutima Sacchanand, and Chusak Ekpetch


126

มหาวทยาลยราชภฏนครศรธรรมราช มหาวทยาลยราชภฏภเกต มหาวทยาลยราชภฏสงขลา และมหาวทยาลยราชภฏสราษฎรธาน มโครงสร�างของหน�วยงานตามพระราชบญญตมหาวทยาลยราชภฏ ประกอบด�วย 3 หน�วยงาน ได�แก� ห�องสมด ศนยคอมพวเตอร และศนยภาษา ส�วนสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏยะลา กำหนดโครงสร�างเปนการภายในม 2 หน�วยงาน ประกอบด�วย ห�องสมด และศนยคอมพวเตอร โดยไม�รวมศนยภาษา 3. การศกษาข�อมลสภาพการบรหารและการดำเนนงานการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�นของสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏ กล�มภาคใต�กำหนดขอบเขตการศกษาในช�วงปงบประมาณ พ.ศ. 2560-2562

วธดำ�เนำนำก�รวจย(Methodology) การวจยคร�งน�เปนการวจยแบบผสานวธ ประกอบด�วย การวเคราะหเอกสาร การสมภาษณ และการสอบถาม โดยมกระบวนการวจย 3 ข�นตอน ดงน� ข�นตอนท� 1 ศกษาสภาพการบรหารและการดำเนนงาน ปญหาและอปสรรคการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�น โดยการวเคราะหและสงเคราะหเอกสารท�เก�ยวข�องกบการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�นของสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศและหน�วยงานเก�ยวข�องจำนวน 150 ฉบบ และบนทกข�อมลโดยใช�แบบบนทกข�อมล การสมภาษณ ผ�อำนวยการสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏกล�มภาคใต�ท�งหมด จำนวน 5 ท�าน แบบเผชญหน�าหรอทางโทรศพท โดยใช�แบบสมภาษณ และการสอบถามผ�รบผดชอบโครงการบรการวชาการของสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏ กล�มภาคใต�ท�งหมด จำนวน 125 คน โดยใช�แบบสอบถาม ได�รบแบบสอบถามกลบคนท�สมบรณสามารถนำมาวเคราะหข�อมลได�จำนวน 122 ชด จากแบบสอบถามท�งหมดจำนวน 125 ชด คดเปนร�อยละ 97.60 ข�นตอนท� 2 นำผลการทบทวนวรรณกรรมท�เก�ยวข�อง และผลการวจยจากข�นตอนท� 1 มาพฒนาเปนร�างแนวทางการพฒนาการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�นของสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏกล�มภาคใต� ข�นตอนท� 3 ประเมนแนวทางการพฒนาโดยผ�ทรงคณวฒ จำนวน 5 ท�านเลอกแบบเจาะจง ประกอบด�วย รองอธการบดท�กำกบดแลการบรการวชาการของมหาวทยาลยราชภฏ ผ�อำนวยการและอดตผ�อำนวยการสำนก และกรรมการ ผ�ทรงคณวฒของสำนกซ�งเปนอาจารยด�านสารสนเทศศาสตรและบรรณารกษศาสตร โดยจดส�ง (ร�าง) แนวทางการบรการวชาการเพ�อพฒนาท�องถ�นพร�อมแบบประเมนให�ผ�ทรงคณวฒ

ทางจดหมายอเลกทรอนกส ได�รบแบบประเมนกลบคนมาจำนวนท�งส�น 5 ชด คดเปนร�อยละ 100 การวเคราะหและนำเสนอข�อมลเชงคณภาพท� เกบรวบรวมได�จากแบบบนทกข�อมล แบบสมภาษณ และแบบประเมน รวมท�งคำถามปลายเปดในแบบสอบถาม นำมาวเคราะหและสงเคราะหเน�อหาและนำเสนอตามประเดนในรปแบบความเรยงเชงพรรณนา ส�วนข�อมลเชงปรมาณท�เกบรวบรวมได�จากแบบสอบถาม ใช�โปรแกรมสำเรจรปวเคราะหข�อมล สถตท�ใช�คอ ร�อยละ ค�าเฉล�ย และส�วนเบ�ยงเบนมาตรฐาน และนำเสนอในรปตาราง แผนภาพ ประกอบคำบรรยาย

ผลก�รวจย(Results) นำเสนอผลการวจยตามวตถประสงคของการวจย ดงน� 1. สภาพการบรหารและการดำเนนงานการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�น ของสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏกลมภาคใต� 1.1 สภาพการบรหารการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�น พบว�า ทกแห�งระบเร�องการบรการวชาการ หรอการพฒนาท�องถ�นไว�ในยทธศาสตร และส�วนใหญ�ระบไว�ในพนธกจและนโยบาย แต�ไม�ได�ระบไว�ในวสยทศน โครงการบรการวชาการส�วนใหญ�ได�รบงบประมาณการบรการวชาการจากงบประมาณแผ�นดน แต�ไม�ได�รบต�อเน�องทกป ทกแห�งมกระบวนการบรหารการบรการวชาการโดยสำนกรบผดชอบโดยตรงและผ�รบผดชอบคอบคคลท�สำนกมอบหมายให�จดทำข�อเสนอโครงการ และพจารณาอนมตโดยผ�อำนวยการสำนกและคณะกรรมการบรหารการบรการวชาการระดบมหาวทยาลย และคณะกรรมการบรหารของสำนกยงไม�ม ส�วนร�วมในการกำหนดนโยบายการบรการวชาการ ทกแห�งมการดำเนนโครงการตามแผนการบรการวชาการ มการเผยแพร�และถ�ายทอดความร�ไปยงบคลากรและส�สาธารณะบนเวบไซตของสำนก มการประเมนผลโครงการตามตวช�วดโดยเน�นความ พงพอใจในการเข�าร�วมโครงการ แต�ส�วนใหญ�ไม�มการตดตามผลการนำไปใช�ประโยชน 1.2 สภาพการดำเนนงานการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�นของสำนกวทยบรการมหาวทยาลยราชภฏกล�มภาคใต� ในช�วงปงบประมาณ 2560-2562 พบว�า ผ�รบผดชอบโครงการการบรการวชาการ ส�วนใหญ�เปนเพศหญง (ร�อยละ 64.75) มช�วงอาย 31-40 ป (ร�อยละ 50.82) วฒการศกษาสงสด ปรญญาตรบรรณารกษศาสตร/สารนเทศศาสตร/สารสนเทศศาสตร (ร�อยละ 37.70) มตำแหน�งบรรณารกษ (ร�อยละ 30.33) รบผดชอบงานบรการผ�ใช� (ร�อยละ 24.59) และงานบรการตอบคำถามและช�วยการค�นคว�า (ร�อยละ 23.77) ใกล�เคยงกบนกวชาการคอมพวเตอร (ร�อยละ 28.69) มประสบการณการทำงานในสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ 5-10 ป

127

(ร�อยละ 34.43) และทำหน�าท�ผ�ร�วมดำเนนโครงการ (ร�อยละ 87.70) มแรงจงใจในการดำเนนงานโครงการการบรการวชาการ จากการต�องการมส�วนร�วมในกจกรรมของสำนกและของมหาวทยาลย (ร�อยละ 87.70) และไม�มผ�ใดมแรงจงใจมาจากการได�รบรางวล มกรอบการจดทำข�อเสนอโครงการมาจากนโยบายและยทธศาสตรการบรการวชาการของมหาวทยาลย (ร�อยละ 77.05) ผลการวเคราะหโครงการบรการวชาการจำนวน 44 โครงการ พบว�า มหาวทยาลยราชภฏสราษฎรธาน มจำนวนโครงการบรการวชาการมากท�สด 16 โครงการ ส�วนใหญ�เปนโครงการใหม� (ร�อยละ 61.37) มวตถประสงคม�งเน�นการบรการวชาการเพ�อพฒนาทางด�านเทคโนโลยสารสนเทศ (ร�อยละ 54.54) รองลงมาคอ พฒนาห�องสมดและแหล�งเรยนร� (ร�อยละ 31.82) หน�วยงานรบผดชอบโครงการคอศนยคอมพวเตอร (ร�อยละ 38.64) รองลงมาคอห�องสมด (ร�อยละ 22.73) พ�นท� เปาหมายของโครงการอย� ในเขตพ�นท�การบรการของมหาวทยาลย (ร�อยละ 59.09) โดยมหน�วยงานเปาหมาย คอโรงเรยน (ร�อยละ 52.27) กล�มบคคลเปาหมาย คอ บคลากรทางการศกษา (ร�อยละ 72.73) จดท�มหาวทยาลย (ร�อยละ 81.82) ระยะเวลา 2 วน (ร�อยละ 52.27) ในลกษณะไม�คดค�าใช�จ�าย (ร�อยละ 47.73) โดยใช�งบประมาณแผ�นดน (ร�อยละ 45.45) การคดค�าใช�จ�ายแบบจดหารายได�มน�อย (ร�อยละ 9.09) รปแบบ การจดโดยการฝกอบรม (ร�อยละ 65.91) ขอบข�ายเน�อหาเน�นด�านเทคโนโลยสารสนเทศ (ร�อยละ 54.54) เร�องการพฒนา ส�อการเรยนการสอนออนไลน รองลงมาคอ ด�านห�องสมด (ร�อยละ 29.55) เร�องการพฒนาแหล�งเรยนร� ทกโครงการมการประเมนผลโครงการในรปแบบรายงานผลการดำเนนโครงการและรายงานผลตามตวช�วด ส�วนใหญ�ไม�มการตดตามผลการ นำไปใช�ประโยชน (ร�อยละ 86.36) และมการประชาสมพนธ และเผยแพร�ผลการบรการวชาการผ�านส�ออเลกทรอนกส (ร�อยละ 70.45) ในรปแบบเวบไซตของสำนก (ร�อยละ 54.54)

2. ปญหาและอปสรรคในการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�น ของสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏกลมภาคใต� ผลการวเคราะหข�อมลจากแบบสมภาษณผ�บรหารและแบบสอบถามผ�รบผดชอบโครงการ พบว�าปญหาและอปสรรคในการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�นมความสอดคล�องกน ในด�านงบประมาณ และด�านผ�รบผดชอบโครงการ ด�านงบประมาณ ผ�บรหารมปญหาและอปสรรคการขาดงบประมาณสนบสนนการบรการวชาการของสำนกอย�างต�อเน�องและเพยงพอจากมหาวทยาลย ส�วนผ�รบผดชอบโครงการมปญหาและอปสรรคสงสด คอ การใช�และการเบกจ�ายงบประมาณมความย�งยาก (µ=3.13) และขาดงบประมาณสนบสนนการดำเนนงานอย�างต�อเน�อง (µ=3.02) ด�านผ�รบผดชอบโครงการ ผ�บรหารมความเหนว�า บคลากร ผ� รบผดชอบโครงการมภาระงานมาก และขาดแรงจงใจ สอดคล�องกบผ�รบผดชอบโครงการมปญหาและอปสรรคสงสดคอ มภาระงานประจำมาก (µ=2.97) และขาดแรงจงใจในการบรการวชาการ (µ= 2.80) 3. ผลการศกษาแนวทางการพฒนาการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�นของสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏกลมภาคใต� แนวทางการพฒนาการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�นของสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏกล�มภาคใต� มองคประกอบสำคญ คอ วสยทศน พนธกจ ยทธศาสตร การจดการการบรการวชาการ และพลงการขบเคล�อนความสำเรจ ปรากฏดง Figure 2 โดยผ�วจยพฒนาข�นจากผลการทบทวนวรรณกรรมท�เก�ยวข�องและผลการศกษาสภาพการบรหารและการดำเนนงาน ปญหาและอปสรรคในการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�นและผลการประเมนความเหมาะสมโดยผ�ทรงคณวฒ พบว�า มความเหมาะสมสะท�อนแนวคดท�สำคญสอดคล�องกบการเปล�ยนแปลงบทบาทในอดมศกษายคใหม� นโยบาย พนธกจ และยทธศาสตรใหม�ของมหาวทยาลยราชภฏและระบบนเวศการเรยนร�ดจทล



128

แนวทางการพฒนาการบรการวชาการเพอการพฒนาทองถน

ของส านกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏกลมภาคใต

ลกษณะ

รปแบบ การจดการบรการวชาการ

1. การไมคดคาใชจาย 2. การไดรบงบประมาณจากแหลง สนบสนนภายนอก 3. การคดคาใชจายแบบไมหวงผลก าไร 4. การคดคาใชจายแบบจดหารายได

1. การจดประชม อบรม สมมนา โดยเนนรปแบบ ออนไลน 2. การสนบสนนขอมลทางวชาการ 3. การอนญาตใหใชประโยชนจากทรพยากร 4. การอนญาตใหบคลากรของส านกเปนวทยากร

กจกรรม ก า ร บ ร ณ า ก า ร ค ว า ม ร ค ว า มเชยวชาญของบคลากรส านกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศในแตละหนวยงานในการจดกจกรรมการบรการวชาการ

วสยทศน การเปนแหลงเรยนรตลอดชวต และบรหารจดการ

ในรปแบบหนสวนความรวมมอ เพอบรณาการองคความร นวตกรรม และเทคโนโลย สนบสนนพนธกจการบรการวชาการเพอยกระดบการพฒนาทองถน

ของมหาวทยาลยราชภฏและความเขมแขงของชมชนทองถนอยางยงยนในระบบนเวศการเรยนรดจทล

พนธกจ

ยทธศาสตร

มรภ.

มรส.

มรย.

มรภ.สข. มรภ.นศ.

ส านกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศมหาวทยาลยราชภฏกลมภาคใต หองสมด ศนยภาษา

ศนยคอมพวเตอร

เครอขายส านกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ

มหาวทยาลยราชภฏ ทวประเทศ (ARITNET)

เครอขายส านกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ

มหาวทยาลยราชภฏ กลมภาคใต (SRARITNET) มหาวทยาลย

คณะ ส านก/ สถาบน

เครอขายองคกรและชมชนทองถน

เครอขายตางประเทศ ทมหาวทยาลยลงนาม

ความรวมมอ

พลงขบเคลอนความส าเรจจากเครอขายส านกวทยบรการและเทคโนโลย

สารสนเทศ

พลงขบเคลอนความส าเรจจากมหาวทยาลยและ

เครอขายของมหาวทยาลย

มหาวทยาลย 1. ความรวมมอกบคณะ 2. ความรวมมอกบส านก/ สถาบน

Figure 2 The guidelines for local development of the Office of Academic Resource and Information Technology, Rajabhat Universities in Southern Region แนวทางการพฒนาการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�นของสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏกล�มภาคใต�

129

จาก Figure 2 แนวทางการพฒนาการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�นของสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏกล�มภาคใต� ประกอบด�วยวสยทศน พนธกจ ยทธศาสตรการจดการการบรการวชาการ และพลงขบเคล�อนความสำเรจ โดยมสาระสำคญ ดงน� 1) วสยทศน การเปนแหล�งเรยนร�ตลอดชวตและบรหารจดการในรปแบบห�นส�วนความร�วมมอ เพ�อบรณาการองคความร� นวตกรรม และเทคโนโลย สนบสนนพนธกจการบรการวชาการเพ�อยกระดบการพฒนาท�องถ�นของมหาวทยาลยราชภฏ และสร�างความเข�มแขงของชมชนท�องถ�นอย�างย�งยนในระบบนเวศการเรยนร�ดจทล 2) พนธกจ (1) การบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�นโดยใช�องคความร�ความเช�ยวชาญด�านบรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร เทคโนโลยสารสนเทศและภาษา (2) การเปน แหล�งเรยนร�เพ�อสนบสนนพนธกจของมหาวทยาลย คณะและหน�วยงานอ�นของมหาวทยาลย (3) การเปนฐานการเรยนร�ตลอดชวตเพ�อการพฒนาท�องถ�นอย�างย�งยน และ (4) การบรหาร จดการโดยเน�นการมส�วนร�วม การเปนห�นส�วนความร�วมมอและเครอข�าย 3) ยทธศาสตร ประกอบด�วย ยทธศาสตรหลกและยทธศาสตรการปฏบตการ ดงน� ยทธศาสตรหลก (1) การจดระบบและกลไกการบรหารจดการสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศเพ�อรองรบบทบาทการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�นท�ย�งยน โดยเน�นการมส�วนร�วมและการพฒนาศกยภาพและสมรรถนะใหม�ของบคลากรวชาชพ และการจดการความร�อย�างเปนระบบ (2) การสร�างความตระหนกในบทบาทด�านการบรการวชาการของสำนกและบคลากรเพ�อสนองตอบนโยบายของมหาวทยาลย (3) การใช�เทคโนโลยสารสนเทศสนบสนนการจดบรการวชาการเพ�อขยายโอกาสการเรยนร�ออนไลน และ (4) การทำงานแบบห�นส�วนความร�วมมอท�เข�มแขงสนบสนนการดำเนนพนธกจการบรการวชาการของมหาวทยาลย คณะและหน�วยงานต�างๆ ภายในมหาวทยาลย และภายนอกมหาวทยาลยกบชมชนท�องถ�น องคกรและเครอข�ายทางวชาการและวชาชพระดบพ�นท�ภมศาสตร ระดบชาตและระดบสากล ยทธศาสตรการปฏบตการ (1) การจดโครงการและกจกรรมการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�นอย�างย�งยนบนฐานชวตวถใหม�และระบบนเวศการเรยนร�ดจทล เพ�อตอบสนองนโยบายของมหาวทยาลย โดยการบรณาการพนธกจและองคความร� ความเช�ยวชาญ ด�านบรรณารกษศาสตร สารสนเทศศาสตร เทคโนโลยสารสนเทศ และภาษา การสบสาน ส�งเสรม สนบสนนโครงการตามพระราโชบาย โครงการอนเน�องมาจากพระราชดำร ศาสตรพระราชาและสบสานวฒนธรรมท�องถ�น (2) การสร�างความร�วมมอในการจดโครงการและกจกรรม

การบรการวชาการร�วมกบมหาวทยาลย คณะ และหน�วยงานภายในมหาวทยาลยหรอกบหน�วยงานภายนอกมหาวทยาลยและชมชนท�องถ�น (3) การสนบสนนการจดโครงการและกจกรรมการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�นอย�างย�งยนในฐานะการเปนแหล�งเรยนร�ตลอดชวต (4) การบรหารจดการภายในสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ โดยการสร�างความตระหนกถงบทบาทสำคญของบคลากรทกระดบในการร�วมขบเคล�อนพนธกจ เน�นการมส�วนร�วมของบคลากรและมหน�วยงานบรการวชาการหรอคณะทำงานบรการวชาการของสำนก และ (5) การจดโครงการและกจกรรมการบรการวชาการเพ�อพฒนาประเทศ ร�วมกบเครอข�ายสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏกล�มภาคใต�และ เครอข�ายสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏท�วประเทศ 4) การจดการการบรการวชาการ ด�านลกษณะ รปแบบและกจกรรมการบรการวชาการท�สอดคล�องกบบรบทของมหาวทยาลยราชภฏและสถานการณของประเทศและของโลกและระบบนเวศการเรยนร�ดจทล ดงน� ลกษณะการบรการวชาการ (1) การไม�คดค�าใช�จ�าย (2) ตามความต�องการของหน�วยงานภายนอกโดยได�รบการสนบสนนจากหน�วยงานน�นหรอจากแหล�งสนบสนนภายนอก (3) การคดค�าใช�จ�ายแบบไม�หวงผลกำไร และ (4) การจดบรการวชาการโดยคดค�าใช�จ�ายแบบจดหารายได� รปแบบการบรการวชาการ (1) การจดประชม สมมนา ฝกอบรม และรปแบบอ�นๆ โดยเฉพาะการจดบรการวชาการในรปแบบออนไลน (2) การเปนแหล�งศกษาดงาน แหล�งฝกงาน และการสนบสนนข�อมลทางวชาการ และเปนแหล�งอ�างองทางวชาการ (3) การอนญาตให�ใช�ประโยชนจากทรพยากรของสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ และ (4) การอนญาตให�บคลากรของสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศเปนวทยากร ท�ปรกษา กรรมการหรอคณะทำงานทางวชาการหรอวชาชพ กจกรรมการบรการวชาการ โดยการบรณาการความร� ความเช�ยวชาญของบคลากรสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศในแต�ละหน�วยงาน ในการจดกจกรรมสามด�านหลก คอ ด�านบรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร ด�านเทคโนโลยสารสนเทศ และด�านภาษา ให�สอดคล�องกบความต�องการของกล�มเปาหมายหลก โดยการจดทำคลงทรพยากรแบบเปด ฐานข�อมลการเรยนร�ออนไลน การพฒนาเวบไซตหรอศนยข�อมลชมชนเพ�อเปนคลงข�อมลสนบสนนการบรการวชาการและแพลตฟอรมเพ�อการแลกเปล�ยนเรยนร� 5) พลงขบเคล�อนความสำเรจ แนวทางการดำเนนการท�นำเสนอจะประสบความสำเรจได� ต�องมพลงขบเคล�อนการดำเนนการจากทกภาคส�วนท�สำคญจากเครอข�ายสำนกวทยบรการ



130

และเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏกล�มภาคใต� (SRARITNET) เครอข�ายสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏท�วประเทศ (ARITNET) จากมหาวทยาลย และเครอข�ายของมหาวทยาลย ได�แก� เครอข�าย องคกรและชมชนท�องถ�น และเครอข�ายนานาชาตท�มหาวทยาลยมการลงนามความร�วมมอกบต�างประเทศ

อภปร�ยผล(Discussions) จากผลการวจย อภปรายผลในประเดนสำคญ ดงน� 1. สภาพการบรหารและการดำเนนงานการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�น ของสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏกล�มภาคใต� 1.1 สำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏกล�มภาคใต�ทกแห�งมยทธศาสตรและ ส�วนใหญ�มพนธกจ นโยบายท�เก�ยวข�องกบการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�นแสดงให�เหนถงความสำคญของสำนกต�อพนธกจการสนบสนนการบรการวชาการของมหาวทยาลย แต�คณะกรรมการบรหารสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศส�วนใหญ�ไม�ได�มบทบาทหรอมส�วนร�วมในการกำหนดนโยบายท�เก�ยวข�อง ซ�งไม�สอดคล�องกบบทบาทหน�าท�ของ คณะกรรมการประจำสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศท�ระบว�ามหน�าท�ในการพจารณาให�ความเหนชอบนโยบายและพจารณาให�ข�อเสนอแนะและส�งเสรมงานบรการวชาการ (Office of Academic Resource and Information Technology, Surat thani Rajabhat University, 2017) 1.2 กระบวนการบรหารการบรการวชาการส�วนใหญ�มการประเมนผลแต�ไม�มการตดตามผลการนำไปใช�ประโยชน อาจเปนเพราะว�าการกำหนดตวช�วดของโครงการบรการวชาการเน�นเฉพาะการประเมนระดบความพงพอใจของผ�รบบรการ ซ�งการตดตามผลเปนตวช�วดความสำเรจของการนำความร�จากการบรการวชาการไปใช�ประโยชนในระดบชมชนส�งผลให�ชมชนเกดการเรยนร�อย�างต�อเน�องและย�งยน (Internal Education Quality Assurance Development Board Higher Edu-cation, Rajabhat University, 2019) 1.3 รปแบบการจดบรการวชาการส�วนใหญ�เปนการฝกอบรมแบบเผชญหน�า ยงไม�มรปแบบออนไลน สอดคล�องกบ ผลการวจยพบว�า รปแบบการบรการวชาการของห�องสมดสถาบนอดมศกษาส�วนใหญ�เปนการฝกอบรม (Itsekor et al., 2015; Japakeeya, 2018; Phuangok, 2013) และเน�องจากโครงการบรการวชาการท�ศกษา ดำเนนโครงการในช�วงก�อนสถานการณการแพร�ระบาดของโรคตดเช�อไวรสโคโรนา 2019 (โควด-19) จงมเฉพาะรปแบบการฝกอบรมแบบเผชญหน�า ซ�งผ�เก�ยวข�องทกฝายมความค�นเคย 1.4 ลกษณะการจดบรการวชาการส�วนใหญ�จดบรการ

วชาการในลกษณะไม�คดค�าใช�จ�าย สอดคล�องกบผลการวจย พบว�า ลกษณะการจดบรการวชาการของมหาวทยาลยราชภฏส�วนใหญ�จดบรการวชาการโดยไม�คดค�าใช�จ�าย (Ruangvita-yavut, 2018) การจดโครงการโดยคดค�าใช�จ�ายแบบจดหารายได� มน�อยมาก ท�งน�เปนเพราะว�าสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศส�วนใหญ�ได�รบงบประมาณการบรการวชาการจากงบประมาณแผ�นดนหรอจดบรการให�ตามความต�องการของหน�วยงาน 1.5 ขอบข�ายเน�อหาโครงการการบรการวชาการ ส�วนใหญ�เน�นด�านเทคโนโลยสารสนเทศ ได�แก� การพฒนาส�อการเรยนการสอนออนไลน เช�น e-book e-learning สอดคล�องกบความเช�ยวชาญตามโครงสร�างของสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏ ซ�งมหน�วยงานภายใน ประกอบด�วย ห�องสมด ศนยคอมพวเตอร และศนยภาษา และสอดคล�องกบผลการวจยความต�องการของผ�รบบรการวชาการก�อนสถานการณการแพร�ระบาดของโรคตดเช�อไวรสโคโรนา 2019 (โควด-19) (Japakeeya, 2018) และสอดคล�องกบ บรบทในระบบนเวศการเรยนร�ดจทล 1.6 ผ�รบผดชอบโครงการการบรการวชาการส�วนใหญ�เปนบรรณารกษ สอดคล�องกบผลการวจยพบว�า บรรณารกษมบทบาทในการบรการวชาการแก�ชมชนเพ�อสนองต�อพนธกจของห�องสมดสถาบนอดมศกษา (Abernethy & Weaver, 2019; Emasealu & Umeozor, 2015) การขยายบทบาทของบรรณารกษด�านพนธกจสมพนธกบชมชนในการพฒนาชมชนท�องถ�น การสร�างความร�วมมอและการมส�วนร�วมกบชมชนเพ�อส�งเสรมการเรยนร�ตลอดชวต (Garczynski, 2019) 2. ปญหาและอปสรรคในการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�น ของสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏกล�มภาคใต� 2.1 ด�านงบประมาณ สำนกไม�ได�งบประมาณการสนบสนนอย�างต�อเน�องและเพยงพอจากมหาวทยาลย สอดคล�องกบปญหาด�านการบรหารจดการการบรการวชาการของห�องสมดสถาบนอดมศกษาท�งในประเทศและต�างประเทศ ท�มงบประมาณไม�เพยงพอในการออกไปให�บรการวชาการอย�างต�อเน�อง (Abernethy & Weaver, 2019; Atta-Obeng & Dadzie, 2020; Japakeeya, 2018; Kamolpechara & Soopunyo, 2020; Phuangok, 2013) และผ�รบผดชอบโครงการบรการวชาการมปญหาการใช�และการเบกจ�ายงบประมาณมความ ย�งยากสอดคล�องกบปญหาในการบรหารจดการงบประมาณ การบรการวชาการของมหาวทยาลยราชภฏสราษฎรธาน ท�พบว�า การบรการวชาการในบางพ�นท� ซ�งไม�สามารถดำเนนการให�แล�วเสรจจงไม�สามารถเบกจ�ายงบประมาณให�เสรจส�นตามไตรมาสได� (Julphunthong, 2014; Ongart et al.,2018) 2.2 ด�านภาระงานและแรงจงใจ ผ�รบผดชอบโครงการ

131

มภาระงานประจำมาก และขาดแรงจงใจในการให�บรการวชาการ สอดคล�องกบผลการวจยปญหาและอปสรรคการบรการวชาการของมหาวทยาลยราชภฏพบว�า บคลากรมภาระงานประจำมาก (Julphunthong, 2014; Kamolpechara & Soopunyo, 2020; Ongart et al., 2018 ) บคลากรท�ให�บรการวชาการมน�อย ไม�เพยงพอต�อการให�บรการ (Atta-Obeng & Dadzie, 2020; Phuangok, 2013) และขาดแรงจงใจในการให�บรการวชาการ (Wattanapunkitti, 2015) 3. แนวทางการพฒนาการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�นของสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏกล�มภาคใต� มประเดนสำคญซ�งนำมาอภปรายได�ดงน� 3.1 เปนแนวทางการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�นท�พฒนามาจากระบวนการวจยอย�างเปนระบบท�ได� ความร�จากการทบทวนวรรณกรรมท�เก�ยวข�องทำให�เกดแนวคดท�เปนปจจบน และผลการวเคราะหข�อมลจากผ�ท�มส�วนได�ส�วนเสยจากการสมภาษณจากผ�อำนวยการสำนกและจากการสอบถามจากบคลากรท�เปนผ�รบผดชอบโครงการการบรการวชาการของสำนก และผ�านการประเมนความเหมาะสมจากผ�ทรงคณวฒแล�วนำมาปรบปรงและพฒนาเปนแนวทางการพฒนาการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�นของสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏ กล�มภาคใต� 3.2 การบรณาการพนธกจและองคความร� 3.2.1 การบรณาการพนธกจการบรการวชาการกบพนธกจด�านการผลตบณฑต การวจย และการทำนบำรงศลปวฒนธรรมแบบองครวมเพ�อสนบสนนวสยทศน พนธกจ นโยบายและยทธศาสตรของมหาวทยาลยราชภฏ สอดคล�องกบการเปนมหาวทยาลยเพ�อการพฒนาท�องถ�นของมหาวทยาลยราชภฏ โดยให�บรการวชาการท�เหมาะสมกบบรบท ปญหาและความต�องการของท�องถ�นชมชน และสงคมตามระดบความเช�ยวชาญและอตลกษณของมหาวทยาลย รวมท�ง บรณาการกบพนธกจอ�นๆ เพ�อให�ชมชนได�นำไปใช�ประโยชนได�อย�างเปนรปธรรม (Internal Education Quality Assurance Development Board Higher Education, Rajabhat University, 2019) และข�อเสนอแนะผลการวจย ให�มหาวทยาลยราชภฏบรณาการพนธกจการบรการวชาการกบการเรยน การสอนและการวจย (Julphunthong, 2014; Ongart et al., 2018; Wattanapunkitti, 2015) และแนวคดการบรณาการกนระหว�างพนธกจของห�องสมดสถาบนอดมศกษาเพ�อเสรมสร�างการถ�ายทอดความร�ท�สร�างข�นตามความต�องการของชมชน (Berghaeuser & Hoelscher , 2020; Keerberg et al., 2014) 3.2.2 การบรณาการองคความร�และนวตกรรมตามความเช�ยวชาญของสำนกวทยบรการและเทคโนโลย

สารสนเทศด�านบรรณารกษศาสตร สารสนเทศศาสตร เทคโนโลยสารสนเทศ ภาษา สอดคล�องกบวสยทศน พนธกจ ของยทธศาสตรมหาวทยาลยราชภฏเพ�อการพฒนาท�องถ�น ระยะ 20 ป (พ.ศ. 2560-2579) คอ การเปนสถาบนหลกท�บรณาการองคความร�ส�นวตกรรมในการพฒนาท�องถ�น และพนธกจเน�นการถ�ายทอดองคความร� เทคโนโลยและการน�อมนำ แนวพระราชดำรส�การปฏบต 3.3 การเน�นการมส�วนร�วมและการทำงานแบบห�นส�วนความร�วมมอ กบหน�วยงานภายในมหาวทยาลย โดยเฉพาะ ความร�วมมอกบอาจารย สอดคล�องกบผลการวจยพบว�า ห�องสมดมหาวทยาลยราชภฏควรร�วมมอกบอาจารยในการสนบสนนข�อมลแก�อาจารยท�ออกไปจดบรการวชาการ (Phuangok, 2013) พฒนาหลกสตรการบรการวชาการและการดำเนนโครงการบรการชมชนเพ�อสร�างความเข�มแขงในการให�บรการวชาการแก�ชมชนร�วมกน (Atta-Obeng & Dadzie, 2020; Emasealu & Umeozor, 2015) และการสร�างความร�วมมอ กบหน�วยงานภายนอกมหาวทยาลย ชมชนท�องถ�น องคกร และเครอข�ายทางวชาการและวชาชพ สอดคล�องกบผลการวจยแนวทางการบรหารจดการการบรการวชาการแก�สงคมของมหาวทยาลยราชภฏสราษฎรธาน พบว�า มหาวทยาลยควรมเครอข�ายภายนอกมหาวทยาลยในด�านการบรการวชาการแก�ชมชนท�งในระดบชมชนท�องถ�น ระดบภมภาคและระดบชาต (Ongart et al.,2018) การสร�างความร�วมมอและเครอข�ายกบชมชน เพ�อให�ชมชนมส�วนร�วมสนบสนนงบประมาณให�ห�องสมดสถาบนอดมศกษา เพ�อใช�ในการดำเนนงานโครงการบรการวชาการในชมชนน�นๆ (Atta-Obeng & Dadzie, 2020) การสร�างเครอข�ายความร�วมมอทางวชาการและวชาชพกบห�องสมด สถาบนอดมศกษา (Itsekor et al., 2015; Slaska, 2019) ห�องสมดประชาชนหรอห�องสมดในชมชนท�องถ�น (Itsekor et al., 2015) และสมาคมห�องสมด (Atta-Obeng & Dadzie, 2020; Huang, 2009) 3.4 การเปนแหล�งเรยนร�ตลอดชวต สอดคล�องกบแนวคดการศกษาตลอดชวตและผลการวจยพบว�า ห�องสมดให�ความสำคญกบการส�งเสรมการเรยนร�ตลอดชวต โดยปรากฏในวสยทศน พนธกจของห�องสมด และการขยายโอกาสให�บคคลท�วไปในชมชนเข�าถงสารสนเทศอย�างเท�าเทยมกน (Kamolpechara & Soopunyo, 2020) และห�องสมดสถาบนอดมศกษามบทบาทสำคญต�อการส�งเสรมการเรยนร�ตลอดชวต การเปนแหล�งเรยนร�ถ�ายทอดความร�และเทคโนโลยเพ�อสร�างความเข�มแขงให�แก�ชมชน และการให�ประชาชนมโอกาสเรยนร�ตลอดชวตอนจะนำไปส�การพฒนาท�ย�งยน (Ministry of Higher Education, Science, Research and Innovation, 2021) 3.5 การใช�เทคโนโลยสารสนเทศในการบรการวชาการโดยเน�นการบรการออนไลน เพ�อพฒนาชมชนท�องถ�นอย�าง



132

ย�งยนให�ทนความเปล�ยนแปลงของสงคมและดำรงชวตวถใหม� สอดคล�องกบการปรบตวเพ�อรองรบยคการเปล�ยนผ�านทางด�านเทคโนโลยดจทล (digital disruption) ท�เทคโนโลยเข�ามามบทบาทต�อการดำเนนชวตมากข�น (Digital Government Development Agency, 2021) และข�อเสนอแนะจากผลการวจยห�องสมดควรให�บรการวชาการแบบออนไลนมากข�นเพ�อขยายการบรการวชาการให�แก�ชมชนท�องถ�น (Netwichean, 2017)

ขอเสนำอแนำะ(Recommendations) ข�อเสนอแนะในการนำผลการวจยน�ไปใช� จากผลการวจยท�พบและการอภปรายผลผ� ว จยม ข�อเสนอแนะต�อการนำผลการวจยไปใช� ดงน� 1. มหาวทยาลยราชภฏ โดยผ�บรหารมหาวทยาลยนำแนวทางไปใช�กำหนดแนวทางการบรการวชาการของมหาวทยาลย เพ�อการพฒนาท�องถ�นและนำเสนอ สภามหาวทยาลยกำหนดเปนนโยบายต�อไป และใช�ศกยภาพของสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศเปนฐาน ร�วมขบเคล�อนพนธกจการบรการวชาการของมหาวทยาลย 2. สำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ 2.1 ผ�บรหารของสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ นำแนวทางการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�น ไปใช�ในการกำหนดยทธศาสตรและวางแผนการบรหารจดการการบรการวชาการโดยเน�นการบรณาการองคความร� ความเช�ยวชาญของสำนก การมส�วนร�วม ห�นส�วนความร�วมมอและเครอข�าย การสร�างแรงจงใจและพฒนาบคลากรให�มศกยภาพในการดำเนนโครงการ 2.2 บคลากรนำแนวทางการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�นไปใช�ในการพฒนาแนวคดในการจดทำและดำเนนโครงการการบรการวชาการ พฒนาบทบาทและสมรรถนะท�จำเปนในการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�น 3. เครอข�ายสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏกล�มภาคใต� (SRARITNET) นำแนวทางไปใช�ในการวางแผนและพฒนาการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�นร�วมกน โดยจดลำดบความสำคญเร�งด�วนและร�วมกน จดกจกรรมท�สอดคล�องกบบรบทและความต�องการของกล�ม เปาหมายหลกและระบบนเวศการเรยนร�ดจทล 4. ห�องสมดสถาบนอดมศกษาในชมชนท�องถ�นนำแนวทางการพฒนาการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�น ไปใช�ในการพฒนาการบรหารและการดำเนนงานการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�นท� เหมาะสมกบบรบทและศกยภาพของหน�วยงาน

ข�อเสนอแนะในการวจยคร�งตอไป ผ�วจยมข�อเสนอแนะในการวจยคร�งต�อไป ดงน� 1. การพฒนาแนวปฏบตท�ดในการบรหารและการดำเนนงานการบรการวชาการเพ�อการพฒนาท�องถ�น 2. การวจยเชงประเมนและตดตามผลการใช�แนวทางการบรการวชาการของสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏกล�มภาคใต� 3. การพฒนารปแบบห�นส�วนความร�วมมอระหว�างสำนกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศกบคณะ และหน�วยงานท�งภายในและภายนอกมหาวทยาลย

เอกส�รอ�งอง(References)Abernethy,B.,&Weaver,K.D.(2019).Amixed-methodsanalysisof communityservicetrendsinacademiclibrarianship.Collaborative Librarianship, 11(2),110-117.Atta-Obeng,L.,&Dadzie,P.S.(2020). Promotingsustainabledevelopment goal4:TheroleofacademiclibrariesinGhana.International Information & Library Review, 52(3),177-192.https://doi.org/10. 1080/10572317.2019.1675445Berghaeuser,H.,&Hoelscher,M.(2020).Reinventingthethirdmissionof highereducationinGermany:Politicalframeworksand universities’reactions.Tertiary Education and Management, 26, 57-76.https://doi.org/10.1007/s11233-019-09030-3DigitalGovernmentDevelopmentAgency.(2021,January15).phæn phatthana ratthaban dichithan khong prathet Thai Pho.So. songphanharoihoksipsam-songphanharoihoksipha[Digital governmentdevelopmentplanofThailand2020-2022]. DigitalGovernmentDevelopmentAgency(PublicOrganization) (DGA).https://www.dga.or.th/policy-standard/policy-regulation/ dga-019/dga-024/dga-029/Emasealu,H.U.,&Umeozor,S.N.(2015,July10). Bridging the gap between town and gown: Role of librarians in community service programmes. https://digitalcommons.unl.edu/cgi/ viewcontent.cgi?article=3496&context=libphilpracGarczynski,J.(2019,October28).Librarys and community engagement. EngageTU.https://www.engagetu.com/2019/10/28/libraries- community-engagement/Hines-Martin,V.,Cox,F.M.,&Cunningham,H.R.(2020).Library collaborationsandpartnerships:Enhancinghealthandquality oflife.Routledge.https://doi.org/10.4324/9780429439261Huang,J.Y.(2009).Astudyofcommunityservicesinacademiclibraries (PublicationNo.10425528)[Master'sthesis,SunYat-Sen University].ProQuestDissertationsandThesesGlobal. https://search.proquest.com/docview/1870505792?accountid= 44806InternalEducationQualityAssuranceDevelopmentBoardHigher Education,RajabhatUniversity.(2019). Khumư kanprakan khunnaphap kansưksa phainai radap ʻudomsưksa mahawitthayalai ratchaphat Pho.So. 2562 [Manualforinternaleducationquality assuranceHigherEducationRajabhatUniversity2019]. ChandrakasemRajabhatUniversity.Itsekor,V.O.,Asaolu,A.O.,&Osinulu,I.(2015).Theroleofacademic librariesincommunitydevelopment:issuesandstrategies. International Journal of Information Technology and Business Management, 34(1),83-97.Jantanukul,W.,&Kenaphoom,S.(2018).Universityrolemodelfor developingthelocality:Rajabhatuniversityinnortheastern Thailand. Humanities and Social Sciences Journal, Ubon Ratchathani Rajabhat University, 9(1),254-270.Japakeeya,N.(2018).The information needs and the development of proactive information services to the community libraries in the three southern border provinces.YalaRajabhatUniversity.Julphunthong,P.(2014).The strategic development of academic services for the community of Rajabhat Universities in the lower northern region [Doctoraldissertation].KamphaengphetRajabhatUniversity.Kamolpechara,K.,&Soopunyo,W.(2020).Currentscenarioofuniversity librariestoenhancinglifelonglearning.TLA Research Journal, 13(1), 80-95.

133

Keerberg,A.,Kiisla,A.,&Mäeltsemees,S.(2014).Universityimplementing itscommunityservicerolethroughcurriculumdevelopmentin aregionalcollege. Estonian Discussions on Estonian Economic Policy, 21(2),32-57.https://doi.org/10.15157/tpep.v21i2.1233MinistryofHigherEducation,Science,ResearchandInnovation.(2021). Khumư kanpramœn kankamnot klum sathaban ʻudomsưksa [Aguidetoassessingthedeterminationofagroupofhigher educationinstitutions].OfficeofthePermanentSecretary(OPS), MHESIThailand.Netwichean,N.(2017).The development of academic services online model. Buraphauniversity.OfficeofAcademicResourceandInformationTechnology,Suratthani RajabhatUniversity.(2017,November28).Prakat sapha mahawitthayalai ratchaphat Surat Thani rưang tængtang khana kammakan prachamsamnak witthaya borikan læ theknoloyi sarasonthet[AnnouncementoftheSuratThaniRajabhatUniversity Council.Subject:AppointmentoftheBoardofDirectorsforthe OfficeofAcademicResourcesandInformationTechnology]. OfficeofAcademicResourceandInformationTechnology, SuratthaniRajabhatUniversity.OfficeoftheHigherEducationCommission.(2017).Khumư kanprakan khunnaphap kansưksa phainai radap ʻudomsưksa Pho.So. songphanharoihoksip [HigherEducationInternalQualityAssurance Manual,B.E.2560](3rded.).OfficeoftheHigherEducation Commission.OfficeforNationalEducationStandardsandQualityAssessment (PublicOrganization).(2021). Khumư kanpramœn khunnaphap phainok radap ʻudomsưksa [HigherEducationExternalQuality AssessmentManual].OfficeforNationalEducationStandardsand QualityAssessment(PublicOrganization).Ongart,J.,Charoenwet,B.,&Jaiyen,S.(2018).Theadministrationof academicservicesforsocietyofSuratthaniRajabhatUniversity. Suratthani Rajabhat Journal, 5(1),273-298.Panarat,N.,&Ngernklay,P.(2019).Theadministrativeeffectivenessof RajabhatUniversitiesinlocaldevelopment.Academic Journal Phranakhon Rajabhat University, 10(2),101-116.

Phuangok,A.(2013).Strategic development for value creation of Rajabhat university libraries[Doctoraldissertation].KhonKaen University.Ruangvitayavut,P.(2018).Amodelofacademicservicesadministration tomeettherequirementsofthesocietyoftheUniversityin ThelowerNorthernPartofThailand.ARU Research Journal, 5(3), 95-102.Siririn,J.(2019,December5).University engagement sathaban ʻudomsưksa kap sangkhom (ton ræk)[Universityengagement highereducationinstitutionsandsociety(firstpart)].SALIKA Knowledgesharingspace.https://www.salika.co/2019/12/05/ university-engagement-part-1/Slaska,K.(2019,June6).Building bridges: The cooperation of polish academic libraries.NazarbayevUniversityRepository. https://nur.nu.edu.kz/handle/123456789/3898SouthRajabhatAcademicResourceandInformationTechnologyNetwork. (2020,Febuary2). Railaʻiat khrongkan [Projectdetails]. SRARITNET9TH.http://sraritnet.yru.ac.th/sraritnet9/page/view/ project-detailSutherland,T.,Hill,J.B.,&Cox,F.(2015,August3).Libraries as partners in community engagement at Urban.https://journals.iupui.edu/ index.php/muj/article/download/20551/20148/28430Tat-Leong,J.H.(2013).Communityengagement-buildingbridges betweenuniversityandcommunitybyacademiclibrariesinthe 21stCentury.Libri, 63(3), 220-231.Thiel,S.G.(2017,March14).The role of libraries in engagement work. Campus Compact.https://compact.org/resource-posts/role- libraries-engagement-work/VijeshP.V.,Mohanan,N.(2018,July9).Social responsibilities of academic libraries. https://www.researchgate.net/publication/ 326929711_Social_Responsibilities_of_Academic_LibrariesWattanapunkitti,P.(2015).Factorsinfluencingtheeffectivenessofthe socialacademicservicesofRajabhatUniversitiesinthenorth region. Journal of Modern Management Science, 8(1),30-46.


Development of a Game Application for Team-Based Learning ...

Documents

Transcript of Development of a Game Application for Team-Based Learning ...