Arş.Gör.Hatice Yüceler Kaçmaz

HEDEFLER- Mastiti tanımlayabilme- Mastit belirtilerini sıralayabilme- Mastit tedavi ilkelerini sıralayabilme- Fibrokistik meme hastalığını tanımlayabilme       

- Fibrokistik meme hastalığı belirti ve bulgularını sıralayabilme

- Fibrokistik meme hastalığı tedavi ve bakım ilkelerini sıralayabilme

- Fibroadenomu tanımlayabilme- Fibroadenom belirti ve bulgularını sıralayabilme- Fibroadenom tedavi ve bakım ilkelerini sıralayabilme

Kadınlarda memenin fonksiyonu laktasyon süresince süt salgılamaktır.

Meme dokusunun enflamasyonudur.

Genelde doğumdan sonraki ilk iki hafta içerisinde olur.

Mastit laktasyondaki kadınların yaklaşık %1’ini etkiler.

İnfektif Mastit

S. Aureus, streptekoklar, E.Coli

Emzirme ile bebeğin boğazından/oropharynx memeye geçer

Bebeğin burnu, annenin ve diğer bakım verenlerin ellerinden veya çevreden de MO’lar bulaşabilir

Bakteri memedeki çatlak veya zedelenme vasıtasıyla girebilir

Genellikle bir lopta süt akımının engellenmesiyle başlar

Önce bölgeseldir, sonra yayılabilir ve mastite dönüşür

İnfektif Mastit

İltihaplı kanal cilde yakın ise;

Şişlik, kızarıklık, ağrı, sıcaklık ve sertlik olur

İltihaplı kanal daha derinde ise;

Palpasyonla kenarları belirlenebilen ağrılı bir sertlik tespit edilir,

Mastit memenin belirli bir bölgesinde ciddi ağrının hızlı bir şekilde başlaması ile kendini gösterir

Başlangıçta ateş olmayabilir ve anne kendini iyi hissedebilir

Kırgınlık, yorgunluk, baş ağrısı, vücut ağrıları, taşikardi, ateş ve üşüme-titreme gibi gribe benzer belirtiler lokal belirtilere eşlik edebilir

Emziren bir annede gribe benzer belirtiler aksi ispat edilene kadar mastiti düşündürmelidir

Noninfektif Mastit

Süt kanalı tıkanınca gelişir

Noninfektif Mastit

Vücudun üst bölgesini ilgilendiren ağır ve yoğun

egzersizler

Nedenleri• Meme başı çatlağı

• Meme travması

• Memelerin yetersiz boşaltılması,

• Süt kanallarının tıkanması,

• Bebeğin ağzının memeyle iyi şekilde birleşmemesi,

• Süt emzirmenin aksatılması

• Memelerin aşırı sütle dolmasına, iyi boşalmamasına ve süt kanallarının tıkanmasına yol açan dar ve memeleri sıkan sütyen kullanılması

Nedenleri

• Annenin genel sağlık durumunun kötü olması,

• Stres ve yorgunluk,

• Kötü maternal beslenme,

• Aile üyelerinin hastalığı da mastit için risk faktörleridir.

Mastit’in erken yönetimiMastit’in erken belirtileri görüldüğünde tedaviye başlamak önemlidir

Memenin etkilenmiş olan bölgesine sıcak kompres uygulanması (ör; sıcak termofor)

Memede oluşan kitlelere hafifçe masaj yapılması

Ağrılı bölgenin yumuşayıp daha rahat hissedilmesine kadar bebeğin emzirilmesi ya da sütün sağılması gerekir

Tıkanıklık ortadan kalkana kadar bu işlemlerin birkaç kez tekrarlanması gerekebilir

Mastit’in erken yönetimi

Etkilenmiş olan memeyi emzirmeye ya da sağmaya devam etmek önemlidir

Meme iyi boşaltılmamışsa belirtiler daha kötüye gidebilir ve bu memedeki süt miktarı azalabilir.

Emzirmeden veya sağmadan önce, süt akışını çoğaltmak için etkilenmiş olan bölgeye ısıtılmış kompres (ısı tamponu) uygulanabilir

Masaj/emzirme/sağma işlemlerinden sonra, rahatsızlığı azaltmak için birkaç dakika için soğuk kompres uygulanabilir

Parasetamol veya Ibuprofen gibi, ağrı kesici tablet almak gerekebilir

Bol sıvı (günde 8 bardak suya kadar) alınmalı

Olabildiğince dinlenmek önemlidir

Memeler uygun bir sütyenle desteklenmelidir

Antibiyotik verilebilir

Mastit komplikasyonları

Meme apsesi

Kronik mastit

Mastit birçok kadında emzirmeyi erken bırakmaya neden olabilir

Mastitin Önlenmesi Mastit belirtileri ve uygun emzirme teknikleri öğretilmeli

Emzirme öncesi eller yıkanmalı

Bebeği sık besleme

Bebeği memede uygun pozisyonda tutma

Laktasyon süresince sıkmayan, destekleyici sütyen kullanma

Meme bakımı

Enfeksiyonlu bireylerden uzak durma

Meme dokusunda temel olarak 3 tip doku vardır;

süt üreten doku (bezler ve kanallar)

yağ dokusu

destekleyici bağ dokusu

Fibroadenom;

Memenin destekleyici sert dokusundaki iyi huylu yumrular/büyümelerdir.

Fibroadenom memenin en sık görülen benign tümörüdür

Çoğunlukla sol memede (%55) parankimin çok olduğu üst dış kadranda görülür

Tam olarak aydınlatılmış olmamasına karşın “bu benign tümörler östrojenin lobüler stimülasyonu ve östrojene verilmiş aşırı bir yanıt sonucu oluşmaktadırlar” şeklindeki teori en çok kabul gören teoridir.

Fizik muayene ile saptanma oranları %50-67 arasında değişmektedir

Bu nedenle genç hastalarda ultrason inceleme klinik muayeneyi takiben yapılması gereken bir sonraki adımdır

Fibroadenomlar fizik muayenede mobildirler

Palpasyonda sert (yoğun kalsiyum içeriği nedeniyle), düzgün kenarlı

Palpe edilebilir bir konumda oldukları zaman, aşırı mobiliteleri ve probun altından kayıp kaçmaları gibi nedenlerle meme faresi olarak adlandırılırlar

Boyutları genellikle 2-3cm arasında

değişmektedir

Fibroadenomun davranış biçimi çok

değişken olup büyüyebilir, stabil

kalabilir yada spontan regrese olabilir

Fibroadenomlar esas olarak dört kategoride incelenebilirler

Fibroadenomlara günümüzdeki yaklaşım  girişim yapmamak şeklindedir.

Özellikle 1 cm'den küçük olanlar için bir şey yapmaya gerek yoktur.

1-3 cm arasındaki boyutlarda kişinin seçimi veya cerrahın kuşkusu biyopsi yapmayı gerektirebilir.

3 cm'den büyük olanların çıkartılması önerilmektedir. Bunda da temel amaç çıkartılan doku tanısının patolojik olarak doğrulanmasıdır. 

6 ay ya da 1 yıllık takipte fibroadenomlarda büyüme gözleniyorsa biyopsi önerilmektedir

Daha çok süt üreten dokunun bir rahatsızlığıdır.

Bir veya her 2 memeyi etkileyen ağrı ve ele gelen yumrular olarak tanımlanır.

Yani memede süt bezlerinin ve kanallarının oluşturduğu sıvı dolu kesecikler ve çevresinde sertlikler vardır. 

Asemptomatik olabilir, hasta ağrı, hassasiyet veya değişik boyutlarda memede ele gelen kitle şikayeti ile gelebilir.

Mammografide kistler radyolojik olarak düzgün, yuvarlak, oval şekilli ve keskin konturludur.

30-50 yaş arasında

Aşırı ağrı, dolgunluk hissi, adet öncesi huzursuzluk

Sağlıklı kadınlarda mens öncesi görülen memede ağrı, fibrokistik hastalığı olan kadınlarda adet öncesi, sırası ve sonrasında dayanılmaz bir ağrı

Menapoz öncesi genç kadınlarda sık görülür

Fibrokistik durumun tedavisinde ağrı ve hassasiyet gibi bulguların düzeltilmeye çalışılması kişinin yaşam kalitesi açısından önemlidir.

Memenin sütyenle desteklenmesi, geceleri sütyen takılması oldukça yararlıdır

Ağrı kesici ilaçlar meme ağrısını önemli ölçüde azaltır

E vitamini kullanımı kısmi fayda sağlar

Kafein tüketiminin (kahve, çay, çikolata) azaltılması da bazen yararlı olur

• Ciddi adet düzensizliği olan bazı kadınlarda fibrokistik hastalık daha ağır seyreder.

• Bu durumlarda hormon düzensizliğini ayarlamak bulguların kaybolmasına yardımcı olur.

Hem fibroadenom hem de fibrokistik hastalığın izleminde ilk adım;

Her ay adet kanaması bittikten 3-5 gün sonra KKMM,

Ek olarak 6 ay veya senelik aralarla doktor muayenesi ve meme görüntüleme tetkikleri yapılmalıdır.

TEŞEKKÜR EDERİM