Ban tin 190 (Web)-181119063557.pdf

B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .3

TRONG SÖË NAÂY

Chõu traách nhiïåm xuêët baãnChõu traách nhiïåm xuêët baãnChõu traách nhiïåm xuêët baãnChõu traách nhiïåm xuêët baãnChõu traách nhiïåm xuêët baãnPGS.TS Huyânh Thaânh Àaåt

Höåi àöìng biïn têåpHöåi àöìng biïn têåpHöåi àöìng biïn têåpHöåi àöìng biïn têåpHöåi àöìng biïn têåp

PGS.TS Huyânh Thaânh Àaåt(Chuã tõch)

ThS Nguyïîn Vùn Haâ(Thûúâng trûåc)

ThS Dûúng Thõ Kim AnhTS Nguyïîn Hoaâng Tuá Anh

TS Nguyïîn Khùæc CaãnhPGS.TS Nguyïîn Ngoåc Àiïån

TS Nguyïîn Kim QuangThS Voä Têën Thöng

Töíng biïn têåpTöíng biïn têåpTöíng biïn têåpTöíng biïn têåpTöíng biïn têåpNguyïîn Vùn Haâ

Thû kyá toâa soaånThû kyá toâa soaånThû kyá toâa soaånThû kyá toâa soaånThû kyá toâa soaånÀoaân Thõ Minh Chêu

Trõ sûåTrõ sûåTrõ sûåTrõ sûåTrõ sûåPhaåm Hûäu Nghôa

Trònh baâyTrònh baâyTrònh baâyTrònh baâyTrònh baâyÀùång Àûác Lúåi

Baûn tin ÑHQG TP.HCM: Giaáy pheùp xuaát baûn soá 2900/BC-GPXB do Boä VHTT caáp ngaøy 29-9-1997. Baøi vôû,

thö töø xin göûi veà: Phoøng 523, Nhaø ñieàu haønh ÑHQG-HCM, Khu phoá 6, Phöôøng Linh Trung, Quaän Thuû

Ñöùc, TP.HCM. Ñieän thoaïi: 028.3724.2181-1351, Email:[email protected] Website:

www.vnuhcm.edu.vn. In taïi Coâng ty TNHH MTV in Nhaân daân, TP.HCM

TIÏU ÀIÏÍM - SÛÅ KIÏåN

4. Mö hònh àaåi hoåc phaãi phaát triïín theo tinh thêìn khai saáng7. Giaáo duåc truyïìn thöëng àang biïën con ngûúâi thaânh maáy moác?9. ÀHQG-HCM seä thñ àiïím àaâo taåo tiïën sô àõnh hûúáng ûáng duång nghïì nghiïåp12. PGS.TS Nguyïîn Ngoåc Àiïån:

Mong muöën thuác àêíy giao lûu hoåc thuêåt giûäa Viïåt Nam vaâ Phaáp

KHOA HOÅC - GIAÁO DUÅC

15. Nobel Y hoåc 2018: Tûúng lai xaán laån cho cuöåc chiïën chöëng ung thû16. Chuáng ta khöng àûúåc pheáp laäng quïn hoå18. Nguyïîn Hiïën Lï - Möåt àúâi àïí hoåc vaâ viïët21. Kim Dung vaâ möëi lûúng duyïn baáo chñ - vùn chûúng27. Lêëy bùçng thaåc sô úã tuöíi 6529. “Chúå àiïån tûã” daânh cho sinh viïn

VÙN HOÁA - NGHÏå THUÊÅT

31. Nhûäng ngûúâi thêìy tûâ trong giêëc mú Hogwarts34. Àûa tay Cöë àõnh möåt àaám mêy36. Honey and Clover - Àúâi sinh viïn xanh nhû nhaánh coã böën laá38. Saâi Goân, nhaåc Trõnh vaâ Thû tònh gûãi möåt ngûúâi40. Chuyïån chûä chuyïån nghôa: Ma tuáy khöng phaãi laâ möåt thûá ma42. Ngûúâi cha - ngûúâi thêìy cuãa töi44. Ngûúâi baån “giaâ” àêìu tiïn46. Thêìy giaám thõ cuãa töi48. Kho baáu mang tïn kyã niïåm50. Noá, böë, maá vaâ gia àònh thûá hai thúâi hoa niïn52. Haäy goåi em laâ Bï-li-cöëp54. Töi tûâng laâ hoåc troâ caá biïåt55. Trang thú: Meå - quï hûúng cuãa töi / Tònh thöi…

NHÕP SÖËNG TREÃ

56. Àaåi hoåc khöng giaãng àûúâng58. Seä cöëng hiïën cho cöng viïåc nghiïn cûáu vùn hoåc60. Giaãng viïn ngoaåi quöëc noái gò vïì Ngaây Nhaâ giaáo Viïåt Nam?62. Àûâng ngaåi laâm àiïìu mònh súå64. “3 chûä T” cuãa sinh viïn65. Truyïån ngùæn: Boâ

AÃnh: Thiïån Thöng

4 . B AÃ N T I N À H Q G - H C M S ÖË 1 9 0 - 2 0 1 8

T I Ï U À I ÏÍ M - S ÛÅ K I Ïå N

Sûá mïånh cuãa giaáo duåc àaåi hoåc 4.0Sûá mïånh cuãa giaáo duåc àaåi hoåc 4.0Sûá mïånh cuãa giaáo duåc àaåi hoåc 4.0Sûá mïånh cuãa giaáo duåc àaåi hoåc 4.0Sûá mïånh cuãa giaáo duåc àaåi hoåc 4.0

Nhêën maånh vai troâ cuãa giaáo duåc àaåi hoåctrong cuöåc Caách maång cöng nghiïåp 4.0, TrûúãngBan Kinh tïë Trung ûúng Nguyïîn Vùn Bònh chobiïët, giaáo duåc àaåi hoåc phaãi àûúåc hiïíu laâ möåt hïåsinh thaái maâ úã àoá moåi ngûúâi coá thïí cuâng daåy hoåcúã moåi núi, moåi luác vúái caác thiïët bõ kïët nöëi àïí taåo

MÖ HÒNH ÀAÅI HOÅC PHAÃI PHAÁT TRIÏÍNTHEO TINH THÊÌN KHAI SAÁNG

Trûúãng Ban Kinh tïë Trung ûúng Nguyïîn Vùn Bònh àaä khùèng àõnh nhû vêåytrong buöíi noái chuyïån vúái hún 1.000 sinh viïn, giaãng viïn ÀHQG-HCM taåiLïî Khai khoáa 2018, do ÀHQG-HCM töí chûác ngaây 10/10 vúái chuã àïì: "Sûámïånh vaâ vai troâ cuãa àaåi hoåc àöëi vúái phaát triïín kinh tïë - xaä höåi cuãa àêët nûúác trongböëi caãnh cuöåc Caách maång cöng nghiïåp lêìn IV". Àêy laâ àiïím kïët chuöîi ngaây höåichaâo nùm hoåc múái cuãa caác trûúâng thaânh viïn ÀHQG-HCM àaä diïîn ra trongthaáng 9.

Phiïn AnPhiïn AnPhiïn AnPhiïn AnPhiïn An

Caác àaåi biïíu chuåp hònh lûu niïåm vúái sinh viïn ÀHQG-HCM. AÃnh: Àûác Löåc

ra viïåc hoåc têåp àûúåc caá thïí hoáa, kñch thñch sûå khaiphaá àöíi múái saáng taåo.

"Caách maång cöng nghiïåp 4.0 seä giuáp cú súãgiaáo duåc - àaâo taåo, àùåc biïåt laâ caác trûúâng àaåi hoåcthay àöíi theo hûúáng tñch cûåc, chuyïín tûâ chöî 'daåynhûäng gò maâ giúái hoåc thuêåt sùén coá' sang 'daåynhûäng gò maâ thõ trûúâng vaâ doanh nghiïåp cêìn',hoùåc thêåm chñ xa hún laâ 'daåy nhûäng gò maâ thõtrûúâng vaâ doanh nghiïåp seä cêìn'" - Trûúãng Ban

B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .5

Kinh tïë Trung ûúng khùèng àõnh.Theo àoá, ngûúâi daåy phaãi chuyïín tûâ vai troâ

truyïìn thuå kiïën thûác theo caách truyïìn thöëngsang vai troâ xuác taác vaâ àiïìu phöëi, hûúáng dêînngûúâi hoåc; phaãi quan têm àïën tûâng hoåc sinh vïìàùåc àiïím têm sinh lyá, nhu cêìu, nùng lûåc súãtrûúâng, hoaân caãnh riïng. Nhaâ giaáo phaãi giuápngûúâi hoåc àiïìu chónh àõnh hûúáng vïì chêët lûúångvaâ yá nghôa cuãa nguöìn thöng tin; phaãi laâ nhaâ giaáocoá tû duy àöåc lêåp, nùng lûåc húåp taác tñch cûåc vaâhöî trúå coá hiïåu quaã giûäa ngûúâi hoåc vúái nhûäng gòhoå muöën biïët, laâ ngûúâi cung cêëp caách hiïíu múáicho ngûúâi hoåc.

Àöìng thúâi, viïåc hoåc khöng chó haån chïë trongkhöng gian lúáp hoåc, taâi liïåu daåy hoåc truyïìnthöëng. Hoåc trûåc tuyïën phaát triïín seä taåo àiïìu kiïåncho caá nhên hoáa quaá trònh hoåc têåp vïì nhu cêìu vaâàiïìu kiïån hoåc têåp. YÁ thûác tûå giaác, tûå quaãn lyá, kyänùng cöng nghïå - thöng tin seä àoáng vai troâ quyïëtàõnh thaânh cöng hoåc têåp cuãa ngûúâi hoåc khi hoåcvúái trûúâng hoåc, lúáp hoåc, giaáo viïn aão.

Tiïëp tuåc nhêån àõnh trïn, Trûúãng Ban Kinh

tïë Trung ûúng cho rùçng giaáo duåc àaåi hoåc phaãi coásûá mïånh goáp phêìn quan troång trong viïåc xêydûång nïìn kinh tïë Viïåt Nam saáng taåo, bao truâmvaâ bïìn vûäng; thuác àêíy nhanh vaâ maånh meä sûåchuyïín dõch nïìn kinh tïë tûâ võ thïë gia cöng, lùæpraáp laâ chuã yïëu sang nïìn kinh tïë àuã nùng lûåc chïëtaåo saãn phêím; tûâ nïìn kinh tïë tùng trûúãng dûåa chuãyïëu vaâo lao àöång giaá reã, taâi nguyïn khöng taái taåovaâ gia tùng vöën àêìu tû sang nïìn kinh tïë dêîn dùætbúãi àöíi múái saáng taåo; tûâ nïìn saãn xuêët phuå thuöåcvaâo bïn ngoaâi sang cuãng cöë nïìn kinh tïë trongnûúác; tûâ troång têm saãn xuêët haâng hoáa thöngthûúâng sang saãn xuêët caác saãn phêím saáng taåo; tûâquöëc gia khúãi nghiïåp sang quöëc gia saáng taåo.

"Chuáng ta àang söëng trong thúâi àaåi maâ trithûác phaát triïín khöng ngûâng, vûúåt qua caáckhoaãng caách vïì khöng gian vaâ thúâi gian. Nhiïìuàiïìu àûúåc daåy trong nhaâ trûúâng höm nay coá thïíseä nhanh choáng trúã nïn laåc hêåu trong tûúng laigêìn. Vò vêåy, muåc tiïu cuãa giaáo duåc àaåi hoåc khöngnhùçm taåo ra nhûäng ngûúâi lao àöång laâm möåt cöngviïåc cuå thïí suöët àúâi, maâ phaãi àaåt túái trònh àöå coáthïí thñch ûáng àïí töìn taåi khi nghïì àûúåc àaâo taåomêët ài"- öng Nguyïîn Vùn Bònh nhêën maånh.

Mö hònh ÀHQG:Mö hònh ÀHQG:Mö hònh ÀHQG:Mö hònh ÀHQG:Mö hònh ÀHQG:hïå thöëng giaáo duåc ÀH haâng àêìuhïå thöëng giaáo duåc ÀH haâng àêìuhïå thöëng giaáo duåc ÀH haâng àêìuhïå thöëng giaáo duåc ÀH haâng àêìuhïå thöëng giaáo duåc ÀH haâng àêìu

Thuêåt laåi lúâi cuãa TS Marcus Storch - Chuãtõch Höåi àöìng Quyä Nobel trong Lïî trao giaãiNobel nùm nay taåi Thuyå Àiïín, Trûúãng BanKinh tïë Trung ûúng Nguyïîn Vùn Bònh cho biïët:"'Nïìn taãng cuãa sûå phaát triïín con ngûúâi laâ tri thûácvaâ nhûäng àoáng goáp quan troång nhêët àïën tûâ caácàaåi hoåc'. Do àoá, mö hònh àaåi hoåc phaãi thûåc sûåphaát triïín theo tinh thêìn khai saáng vaâ lyá tûúãng tûådo hoåc thuêåt. Àaåi hoåc khöng chó laâ trung têmàaâo taåo nhên taâi, maâ coân laâ möåt trung têm khoahoåc vaâ vùn hoáa, trong àoá, tûå do hoåc thuêåt àûúåcxem laâ àùåc àiïím quan troång nhêët" - Trûúãng banKinh tïë Trung ûúng khùèng àõnh.

Àaánh giaá cao vai troâ cuãa ÀHQG-HCM àöëivúái viïåc phaát triïín giaáo duåc àaåi hoåc Viïåt Nam,öng Nguyïîn Vùn Bònh cho biïët: "Mö hònhÀHQG laâ hïå thöëng giaáo duåc àaåi hoåc haâng àêìu,vò chêët lûúång cuãa giaáo duåc àaåi hoåc coá taác àöångtrûåc tiïëp vaâ sêu sùæc àïën sûå chuyïín biïën vïì kinhtïë - xaä höåi cuãa àêët nûúác. Do àoá, viïåc àêìu tû chohïå thöëng hai àaåi hoåc lúán cuãa Viïåt Nam thïí hiïånsûå quan têm, tin tûúãng cuãa Àaãng, Chñnh phuã àöëivúái ÀHQG, taåo tiïìn àïì quan troång àïí ÀHQG

Muåc tiïu cuãa giaáo duåc àaåihoåc khöng nhùçm taåo ra

nhûäng ngûúâi lao àöång laâm möåtcöng viïåc cuå thïí suöët àúâi, maâ phaãiàaåt túái trònh àöå coá thïí thñchûáng àïí töìn taåi khi nghïìàûúåc àaâo taåo mêët ài.

Trûúãng Ban Kinh tïë Trung ûúng Nguyïîn Vùn Bònh troâ chuyïån taåi Lïî Khai khoáa2018. AÃnh: Àûác Löåc


Viïåc àêìu tû cho hïå thöëng haiàaåi hoåc lúán cuãa Viïåt Nam thïí

hiïån sûå quan têm, tin tûúãng cuãaÀaãng, Chñnh phuã àöëi vúái ÀHQG, taåotiïìn àïì quan troång àïí ÀHQG thûåchiïån töët vai troâ tiïn phongvaâ sûá mïånh cuãa mònh.

ÖngNguyïînVùn Bònhnoái chuyïånvúái sinhviïn TrûúângÀH Kinh tïë- LuêåtÀHQG-HCM.AÃnh:Àûác Löåc

thûåc hiïån töët vai troâ tiïn phong vaâ sûá mïånh cuãamònh. Trong àoá, ÀHQG-HCM laâ möåt töí húåpgiaáo duåc - àaâo taåo, nghiïn cûáu khoa hoåc, möåt hïåthöëng caác trûúâng àaåi hoåc thaânh viïn, caác viïånnghiïn cûáu vaâ àún võ chuyïín giao cöng nghïå àangaânh, àa lônh vûåc".

Theo öng Nguyïîn Vùn Bònh, trûúác sûå phaáttriïín maånh meä cuãa khoa hoåc - cöng nghïå vaâ höåinhêåp quöëc tïë, ÀHQG-HCM phaãi laâ möåt trongnhûäng àún võ ài àêìu triïín khai thûåc hiïån chuãtrûúng, chñnh saách cuãa Àaãng, Nhaâ nûúác vïì àöíimúái cùn baãn, toaân diïån giaáo duåc vaâ àaâo taåo.

"Töi tin tûúãng vaâ mong muöën caác thêìy giaáo,cö giaáo, caác nhaâ khoa hoåc vaâ sinh viïn ÀHQG-HCM tiïëp tuåc niïìm àam mï khoa hoåc, àöíi múái- saáng taåo trong giaãng daåy - hoåc têåp àïí laâm töët vaitroâ àêìu taâu àaåi hoåc, tiïëp cêån nhanh choáng vúáicuöåc caách maång cöng nghiïåp 4.0, goáp phêìn nêngtêìm tri thûác, giaá trõ cuãa tuöíi treã vaâ àoáng goáp thiïëtthûåc vaâo cöng cuöåc xêy dûång, phaát triïín àêët

nûúác. Àöìng thúâi, ÀHQG-HCM seä phaãi nöî lûåcgiûä vûäng võ trñ trong top 1.000 àaåi hoåc töët nhêëtthïë giúái vaâ phêën àêëu lïn top 100 àaåi hoåc töët nhêëtchêu AÁ nhû chó àaåo cuãa Thuã tûúáng Chñnh phuã"- Trûúãng ban Kinh tïë Trung ûúng nhùæn nhuã.

Kïët thuác buöíi noái chuyïån, Trûúãng ban Kinhtïë Trung ûúng Nguyïîn Vùn Bònh àaä tröìng cêylûu niïåm vaâ coá phiïn laâm viïåc vúái laänh àaåo cuãaÀHQG-HCM.

Cuäng trong Lïî Khai khoáa, ÀHQG-HCM àaätrao tùång Bùçng khen cuãa Giaám àöëc ÀHQG-HCM cho 5 têåp thïí, 29 sinh viïn, trong àoá göìm6 sinh viïn thuã khoa töët nghiïåp caác trûúâng thaânhviïn ÀHQG-HCM .

Sinh viïn ÀHQG-HCM nghiïn cûáu khoa hoåc. AÃnh: TL

B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .7

Nan àïì cuãa giaáo duåc àaåi hoåcNan àïì cuãa giaáo duåc àaåi hoåcNan àïì cuãa giaáo duåc àaåi hoåcNan àïì cuãa giaáo duåc àaåi hoåcNan àïì cuãa giaáo duåc àaåi hoåcPhaãi chùng àoá laâ vêën àïì vïì àaåo àûác, vïì nhên

caách con ngûúâi?Xaä höåi chuáng ta höm nay, dûúái taác àöång cuãa

nïìn kinh tïë thõ trûúâng vaâ cuãa khoa hoåc cöngnghïå, àang coá xu hûúáng vêåt chêët hoáa, maáy moáchoáa. Maáy moác vö höìn vaâ thûåc hiïån nhûäng cöngviïåc àûúåc liïåt kï trûúác, lêåp trònh trûúác. Caách duynhêët àïí con ngûúâi caånh tranh vúái maáy moác laâkhöng tûå biïën mònh thaânh maáy moác. Hay noáicaách khaác, con ngûúâi phaãi hoåc vaâ phaãi coá khaãnùng laâm àûúåc nhûäng viïåc maâ maáy moác khönglaâm àûúåc.

Vêën àïì hiïån nay laâ phaãi chùng caách giaáo duåctruyïìn thöëng àang biïën con ngûúâi trúã thaânh maáymoác? Tiïu chñ tuyïín sinh giöëng nhau, chûúngtrònh àaâo taåo chuá troång quaá nhiïìu vïì nghïìnghiïåp, thiïëu sûå tûúng taác, gùæn kïët vúái cöångàöìng, chûa chuá troång àïën sûå tûå chuã cuãa caá nhênngûúâi hoåc.

Phaãi chùng àoá laâ vêën àïì chûa sùén saâng cuãasinh viïn trong böëi caãnh cuãa toaân cêìu hoáa, cuãasûå thay àöíi quaá nhanh vïì cöng nghïå. Coá nhiïìungaânh nghïì àang dêìn biïën mêët - nhûäng thúå sún,thúå haân, vaâ sùæp túái laâ nhûäng thúå may, thúå xêy seädo robot thûåc hiïån. Coá nhûäng nghïì múái xuêëthiïån: kyä sû dûä liïåu, shipper. Chuáng ta liïåu coá thïítrang bõ cho sinh viïn nhûäng kyä nùng nghïìnghiïåp maâ baãn thên nghïì àoá chûa töìn taåi nhû

caách maâ chuáng ta àang laâm àûúåc khöng? Hayphaãi thay àöíi? Phaãi daåy cho sinh viïn khaã nùngthñch nghi vúái nghïì nghiïåp múái, khaã nùng saángtaåo nhûäng nghïì múái. Phaãi coá möåt têm thïë múã:biïën thaách thûác thaânh cú höåi, biïën yá tûúãng thaânhthûåc tiïîn, luön tòm toâi àöíi múái, saáng taåo trongviïåc giaãi quyïët vêën àïì.

Coá thïí coân rêët nhiïìu vêën àïì khaác maâ phêntñch, trònh baây ra seä cêìn nhiïìu thúâi gian hún.

Nhûäng gúåi yá vïì giaãi phaápNhûäng gúåi yá vïì giaãi phaápNhûäng gúåi yá vïì giaãi phaápNhûäng gúåi yá vïì giaãi phaápNhûäng gúåi yá vïì giaãi phaápHún 20 nùm qua, ÀHQG-HCM àaä laâm

àûúåc rêët nhiïìu viïåc: tûâ viïåc ài àêìu trong xêy dûånghïå thöëng àaãm baão chêët lûúång bïn trong àïëntham gia kiïím àõnh cêëp chûúng trònh, cêëp cú súãàaâo taåo, tham gia xïëp haång quöëc tïë. Chuáng ta àaäkhöng ngûâng àöíi múái phûúng phaáp thiïët kïëchûúng trònh àaâo taåo theo CDIO. Chuáng ta àaäxêy dûång àûúåc möåt àöåi nguä thêìy cö giaáo gioãi vïìchuyïn mön vaâ têm huyïët vúái nghïì. Chuáng tacuäng àaä thu huát vaâ àaâo taåo àûúåc nhiïìu thïë hïåsinh viïn taâi nùng. Vaâ quan troång hún, chuáng ta

ÀHQG-HCM cêìn nhêån diïån nhûäng vêën àïìcuãa giaáo duåc àaåi hoåc àïí thay àöíi. Àoá phaãi laânhûäng vêën àïì cöët loäi vaâ mang tñnh hïå thöëng, laânhûäng vêën àïì liïn quan mêåt thiïët àïën sûå phaáttriïín cuãa àêët nûúác.

LTSLTSLTSLTSLTS: : : : : Baãn tin ÀHQG-HCM trên troång giúái thiïåu àïën baån àoåc baâi phaát biïíu àïì dêîn cuãa PGS.TS Vuä Haãi Quên- Phoá Giaám àöëc ÀHQG-HCM taåi Höåi thaão: "Mö hònh giaáo duåc 4.0: AÁp duång, triïín khai trong àiïìu kiïån taåi ViïåtNam", do Ban Àaåi hoåc ÀHQG-HCM töí chûác taåi Trûúâng ÀH KHXH&NV ÀHQG-HCM, ngaây 5/11. Nhûäng phêntñch, àaánh giaá maâ PGS.TS Vuä Haãi Quên nïu lïn chñnh laâ nhûäng vêën àïì cöët loäi vïì thûåc traång vaâ giaãi phaáp cùn cúàïí taåo sûå thay àöíi cho hïå thöëng giaáo duåc àaåi Viïåt Nam hiïån nay.

PGS.TS Vuä Haãi QuênPGS.TS Vuä Haãi QuênPGS.TS Vuä Haãi QuênPGS.TS Vuä Haãi QuênPGS.TS Vuä Haãi Quên

GIAÁO DUÅC TRUYÏÌN THÖËNG ÀANG BIÏËNCON NGÛÚÂI THAÂNH MAÁY MOÁC?*


laâ hïå thöëng àaåi hoåc àa ngaânh, àa lônh vûåc, àûúåcnhaâ nûúác ûu tiïn àêìu tû phaát triïín.

Thûá nhêët laâ chûúng trònh àaâo taåo. Nïn chùngchuáng ta phaát triïín chûúng trònh giaáo duåc toaândiïån xuyïn suöët vaâ thöëng nhêët trong ÀHQG-HCM: nêng cao hiïíu biïët cuãa sinh viïn vïì àêëtnûúác, con ngûúâi Viïåt Nam, coá traách nhiïåm vúáibaãn thên, gia àònh vaâ xaä höåi; coá kiïën thûác nïìntaãng vïì khoa khoåc xaä höåi, khoa hoåc cú baãn vaâkhoa hoåc liïn ngaânh bïn caånh viïåc àaâo taåo àõnhhûúáng nghïì nghiïåp. Hay noái caách khaác, chuáng tanïn khuyïën khñch chuyïín àöíi chûúng trònh àaâotaåo tûâ I-shape sang T-shape vaâ Comb-shape;khuyïën khñch sinh viïn hoåc nhiïìu hún möåtchuyïn ngaânh; trang bõ thïm kyä nùng höåi nhêåpquöëc tïë; gùæn chùåt vúái doanh nghiïåp thöng qua caáchoaåt àöång traãi nghiïåm; thuác àêíy tinh thêìn hoåctêåp suöët àúâi; àïì cao tinh thêìn àöíi múái saáng taåo.

chûúng trònh àaâo taåo, hònh thûác àaâo taåo.Möîi nùm coá haâng ngaân sinh viïn boã hoåc, bõ

buöåc thöi hoåc vò nhiïìu lyá do khaác nhau, trong àoácoá viïåc choån nhêìm ngaânh nghïì. Chuáng ta àangtûå troái tay mònh vò nhûäng quy àõnh àïí röìi bêët lûåcnhòn caác em boã hoåc trong khi chuáng ta hoaân toaâncoá thïí nùæm tay cuâng caác em bûúác tiïëp. Chuáng tacuäng àang tûå troái tay mònh búãi nhûäng quy àõnhvïì viïåc phaát triïín, múã múái caác ngaânh, nhoámngaânh àaâo taåo trûúác nhu cêìu phaát triïín cuãa àêëtnûúác, cuãa doanh nghiïåp àïí röìi thay vò àöìnghaânh, doanh nghiïåp quay lûng laåi vúái chuáng ta.

Chuáng ta àang tûå troái tay mònh vïì àõnh mûáchoåc phñ bêët húåp lyá àïí röìi phaãi àeã ra nhiïìu hïå àaâotaåo khaác nhau: chêët lûúång cao, àaåi traâ, chûúngtrònh tiïn tiïën, cûã nhên taâi nùng... Chuáng ta tûåtroái tay mònh trong khi möåt söë trûúâng àaåi hoåcbïn ngoaâi maånh daån cúãi troái, thu mûác hoåc phñtñnh àuáng, tñnh àuã; vaâ khi coá nguöìn taâi chñnh döìidaâo, hoå coá thïí laâm nhiïìu viïåc hún. Thêåm chñmöåt vaâi trûúâng trong söë àoá trúã thaânh hiïån tûúång,trúã thaânh hònh mêîu vïì giaáo duåc àaåi hoåc cuãa ViïåtNam.

Töi mong quyá thêìy cö cuâng chia seã, àöìnghaânh àïí àoáng goáp yá tûúãng cho höåi thaão höm nay,cho ÀHQG-HCM vaâ cho giaáo duåc nûúác nhaâtrong tûúng lai.......................

(*) Tñt vaâ trung àïì do Baãn tin ÀHQG-HCMàùåt.

Vêën àïì hiïån nay laâ phaãichùng caách giaáo duåc truyïìn

thöëng àang biïën con ngûúâi trúãthaânh maáy moác? Tiïu chñ tuyïínsinh giöëng nhau, chûúng trònh àaâotaåo chuá troång quaá nhiïìu vïì nghïìnghiïåp, thiïëu sûå tûúng taác, gùæn kïëtvúái cöång àöìng, chûa chuátroång àïën sûå tûå chuã cuãa caánhên ngûúâi hoåc.

Thûá hai laâ vïì phûúng phaáp giaãng daåy. Nïnchùng chuáng ta quyïët liïåt aáp duång caác phûúngphaáp, mö hònh giaãng daåy múái, lêëy ngûúâi hoåc laâmtrung têm. Thûúâng xuyïn töí chûác caác höåi thaãogiúái thiïåu caác phûúng phaáp hoåc bùçng traãi nghiïåm,hoåc bùçng àöì aán, hoåc thñch nghi, caá nhên hoáa quaátrònh hoåc têåp, hoåc pha tröån. Têån duång töëi àa sûåtrúå giuáp cuãa cöng nghïå trong viïåc nêng cao hiïåuquaã giaãng daåy vaâ hoåc têåp.

Thûá ba laâ vïì chñnh saách àöëi vúái giaãng viïn.Nïn chùng chuáng ta coá chñnh saách khen thûúãngxûáng àaáng cho giaãng viïn coá thaânh tñch, kinhnghiïåm giaãng daåy töët.

Thûá tû laâ vïì quaãn trõ. Nïn chùng cêìn maånhmeä àöíi múái mö hònh quaãn trõ àaåi hoåc hûúáng àïënviïåc tûå chuã, tûå chõu traách nhiïåm. Tûå chuã vïì

.

B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .9

ham dûå höåi thaão coá àaåi diïån BöåGD&ÀT, caác trûúâng thaânh viïnÀHQG-HCM cuâng gêìn 100 àaåibiïíu trong vaâ ngoaâi nûúác. Höåi thaão

laâ dõp àïí caác àaåi biïíu trao àöíi yá kiïën àoáng goápcho ÀHQG-HCM hoaân thiïån àïì aán trûúác khithñ àiïím chûúng trònh àaâo taåo.

Hoåc võ cho ngûúâi laâm viïåc thûåc tïëHoåc võ cho ngûúâi laâm viïåc thûåc tïëHoåc võ cho ngûúâi laâm viïåc thûåc tïëHoåc võ cho ngûúâi laâm viïåc thûåc tïëHoåc võ cho ngûúâi laâm viïåc thûåc tïëTheo Höåi àöìng Giaáo duåc ÀH Anh, chûúng

trònh tiïën sô àõnh hûúáng ûáng duång laâ chûúng

trònh hoåc têåp vaâ nghiïn cûáu bêåc cao, vûâa àaáp ûángcaác tiïu chuêín cuãa trûúâng ÀH àïí nhêån bùçng tiïënsô, vûâa àaáp ûáng caác nhu cêìu cuå thïí vïì nghïìnghiïåp, phaát triïín nùng lûåc caá nhên àïí laâm viïåctrong möi trûúâng nghïì nghiïåp cuå thïí.

Chûúng trònh tiïën sô àõnh hûúáng ûáng duångàêìu tiïn àûúåc xêy dûång taåi ÀH Toronto, Canada,vaâo nùm 1894 vïì lônh vûåc giaáo duåc. Hiïån nay, coáhún 1.000 chûúng trònh tiïën sô àõnh hûúáng ûángduång nghïì nghiïåp taåi caác trûúâng ÀH trïn thïëgiúái.

PGS.TS Vuä Phan Tuá - Trûúãng Ban Sau àaåihoåc ÀHQG-HCM, cho biïët ÀHQG-HCMàang nghiïn cûáu àïí triïín khai thñ àiïím chûúngtrònh àaâo taåo tiïën sô àõnh hûúáng ûáng duång nghïì

ÀHQG-HCM SEÄ THÑ ÀIÏÍMÀAÂO TAÅO TIÏËN SÔ ÀÕNH HÛÚÁNG

ÛÁNG DUÅNG NGHÏÌ NGHIÏÅPÀoá laâ khùèng àõnh cuãa PGS.TS Vuä Haãi Quên - Phoá Giaám àöëc ÀHQG-HCMtaåi Höåi thaão thñ àiïím àaâo taåo tiïën sô àõnh hûúáng ûáng duång nghïì nghiïåp doÀHQG-HCM töí chûác vaâo saáng 22/9.

Baâi, aãnh: Àûác Löåc Àûác Löåc Àûác Löåc Àûác Löåc Àûác Löåc

PGS.TS Vuä Haãi Quên - Phoá Giaám àöëc ÀHQG-HCM phaát biïíu taåi höåi thaão.


nghiïåp nhùçm àaáp ûáng nhu cêìu àa daång cuãanguöìn nhên lûåc phuåc vuå cho caác doanh nghiïåp,trûúâng hoåc, àún võ quaãn lyá. Bûúác àêìu, ÀHQG-HCM seä nghiïn cûáu aáp duång cho hai ngaânhQuaãn trõ kinh doanh vaâ Quaãn lyá giaáo duåc vúáithúâi gian àaâo taåo 3-5 nùm toaân thúâi gian vaâ 4-7nùm baán thúâi gian. "Caác chûúng trònh tiïën sôàõnh hûúáng ûáng duång nghïì nghiïåp nhùçm phaáttriïín nùng lûåc ngûúâi hoåc àïí taåo ra nhûäng àoánggoáp quan troång vaâo thûåc tïë nghïì nghiïåp thöngqua nghiïn cûáu khoa hoåc" - PGS.TS Vuä PhanTuá chia seã.

Trûúãng Ban Sau àaåi hoåc ÀHQG-HCM chohay chûúng trònh tiïën sô àõnh hûúáng ûáng duångnghïì nghiïåp hûúáng vaâo àöëi tûúång ngûúâi hoåc laânhûäng ngûúâi laâm viïåc thûåc tïë, coá kinh nghiïåmchuyïn mön, coá nhu cêìu phaát triïín nghïì nghiïåp.Àïì taâi nghiïn cûáu trong caác chûúng trònh tiïën sôàõnh hûúáng ûáng duång liïn quan trûåc tiïëp àïënthûåc tïë nghïì nghiïåp cuãa ngûúâi hoåc, bùæt nguöìn tûâlônh vûåc nghïì nghiïåp.

Vò thïë, kïët quaã nghiïn cûáu cuãa tiïën sô àõnhhûúáng ûáng duång nghïì nghiïåp khöng chó àoánggoáp múái cho tri thûác maâ coân taác àöång trûåc tiïëpàïën thûåc tïë nghïì nghiïåp, chñnh saách. So vúáichûúng trònh "tiïën sô haân lêm" chûúng trònh tiïënsô àõnh hûúáng ûáng duång coá thïí bao göìm nhiïìu

mön hoåc hún, chuã yïëu hoåc têåp qua kinh nghiïåmvaâ traãi nghiïåm.

Chûúng trònh múái, chêëp nhêån ruãi roChûúng trònh múái, chêëp nhêån ruãi roChûúng trònh múái, chêëp nhêån ruãi roChûúng trònh múái, chêëp nhêån ruãi roChûúng trònh múái, chêëp nhêån ruãi roChia seã taåi buöíi höåi thaão nhiïìu chuyïn gia

àöìng yá vúái àïì aán thñ àiïím àaâo taåo chûúng trònhtiïën sô àõnh hûúáng ûáng duång nghïì nghiïåp cuãaÀHQG-HCM.

PGS.TS Nguyïîn Minh Kiïìu - Trûúãng khoaTaâi chñnh Ngên haâng Trûúâng ÀH Múã TP.HCM,cho biïët öng vöën laâ möåt tiïën sô ûáng duång töëtnghiïåp taåi UÁc 20 nùm trûúác vaâ àïën nay àaä hûúángdêîn khöng dûúái 300 thaåc sô, 5 tiïën sô vaâ chêëm cúä100 luêån vùn tiïën sô. Khoaãng thúâi gian laâm viïåcvúái "danh phêån" naây, theo PGS Kiïìu "chûúngtrònh tiïën sô àõnh hûúáng ûáng duång nghïì nghiïåpkhöng hïì thua keám 'tiïën sô haân lêm'".

"Töi rêët mûâng vò ÀHQG-HCM àaä laâm àiïìunaây, búãi thûåc tïë nhu cêìu hoåc chûúng trònh tiïënsô àõnh hûúáng ûáng duång nghïì nghiïåp laâ rêët lúán.Tuy so vúái chûúng trònh àaâo taåo tiïën sô truyïìnthöëng thò chûúng trònh naây coá sûå khaác nhaunhûng khöng nïn hiïíu tiïën sô nghiïn cûáu coá thúâigian àaâo taåo daâi hún thò cêëp àöå cao hún. Búãi tiïënsô ûáng duång laâ nhûäng ngûúâi coá kinh nghiïåm vaâgiûä võ trñ laänh àaåo, thúâi gian phaãi ngùæn hún so vúáichûúng trònh truyïìn thöëng." - PGS.TS Nguyïîn

PGS.TS Vuä Phan Tuá trònh baây tham luêån thñ àiïím àaâo taåo chûúng trònh tiïën sô àõnh hûúáng ûáng duång nghïì nghiïåp.

B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .11

Cêìn coá chûúng trònh àaâo taåo phuâ húåpTS Nguyïîn Thõ Kim Phuång - Vuå trûúãng Vuå Giaáo duåc ÀH Böå GD&ÀT cho biïët theo khung trònh àöå quöëc gia Viïåt

Nam hiïån nay thò àaâo taåo tiïën sô àûúåc àùåt úã luöìng àõnh hûúáng nghiïn cûáu. Tuy nhiïn, nïëu àúâi söëng kinh tïë xaä höåicoá yïu cêìu lûåc lûúång lao àöång trònh àöå cao trong lônh vûåc ûáng duång thò cêìn coá chûúng trònh àaâo taåo phuâ húåp.

TS Phuång rêët hoan nghïnh viïåc ÀHQG-HCM laâ àún võ tiïn phong trong viïåc thûåc hiïån àïì aán naây. Àöìng thúâiTS Phuång nïu ra 10 vêën àïì ÀHQG-HCM cêìn phaãi lûu yá giaãi quyïët roä khi thûåc hiïån chûúng trònh: Xaác àõnh lônhvûåc àaâo taåo, muåc tiïu, àêìu vaâo, phûúng thûác àaâo taåo, phûúng phaáp kiïím tra àaánh giaá, àöåi nguä giaãng daåy, khaãnùng liïn thöng, sûå cöng nhêån vùn bùçng vúái caác nûúác khaác…

"Nhaâ nûúác chó àùåt ra nguyïn tùæc vaâ khung phaáp lyá nhûng caác trûúâng phaãi giaãi quyïët àûúåc 10 cêu hoãi trïn àïíthuyïët minh vúái xaä höåi. Bïn caånh àoá, thúâi gian àaâo taåo ngùæn hay daâi khöng quan troång. Vêën àïì laâ chêët lûúång àaâotaåo àïí möåt tiïën sô ûáng duång phaãi tûúng àûúng vúái tiïën sô khaác" - TS Nguyïîn Thõ Kim Phuång nhêën maånh.

Gêìn 100àaåi biïíutrong vaângoaâi nûúáctham dûåhöåi thaão thñàiïím àaâotaåo tiïën sôàõnh hûúángûáng duångnghïìnghiïåp.

Minh Kiïìu nhêën maånh.Àöìng yá vúái quan àiïím naây, GS.TS Nguyïîn

Thõ Caânh - Trûúâng ÀH Kinh tïë - Luêåt ÀHQG-HCM, cho biïët cêìn phaãi triïín khai ngay vaâ sùénsaâng chêëp nhêån ruãi ro vò chûúng trònh múái. Baâchia seã: "Nhùæc àïën àaâo taåo tiïën sô seä coá nhiïìu bùnkhoùn tûâ dû luêån. Tuy nhiïn, chûúng trònh tiïënsô àõnh hûúáng ûáng duång nghïì nghiïåp laâ choånnhûäng ngûúâi ài hoåc vò cöng viïåc khöng vò bùçngcêëp nïn nïëu thñ àiïím thaânh cöng seä àûúåc xaä höåicöng nhêån".

Trûúác lo ngaåi rùçng coá phaãi ngûúâi hoåc tiïën sôûáng duång thò nghiïn cûáu ñt hún hay khöng, TSHoaâng Mai Khanh - Trûúãng Khoa Giaáo duåcTrûúâng ÀH KHXH&NV ÀHQG-HCM, phêntñch ngûúâi hoåc tiïën sô ûáng duång coá nghiïn cûáu,nhûng so vúái chûúng trònh "tiïën sô haân lêm" thòhoå seä coá àõnh hûúáng lêîn caách tiïëp cêån khaác.

Theo TS Khanh, tiïën sô ûáng duång nghiïn cûáu

trong chñnh möi trûúâng laâm viïåc cuãa hoå, hûúángàïën caãi thiïån laâm thay àöíi nhûäng khoá khùn ngaytaåi núi laâm viïåc.

Chia seã vïì kinh nghiïåm taåi buöíi höåi thaão,GS.TS Chen-Sheng Yang - ÀH Quöëc gia ChiNan (Àaâi Loan), cho biïët khoáa hoåc tiïën sô ûángduång nïn coá tyã lïå thûåc haânh cao hún lyá thuyïët.Giaãng viïn tham gia giaãng daåy phaãi coá nhiïìucöng trònh nghiïn cûáu hún àïí ûáng duång tronggiaãng daåy. Ngoaâi ra, nïn coá yá kiïën cuãa caác chuyïngia trong thiïët lêåp chûúng trònh àaâo taåo vaâ nïnthûåc hiïån trong thúâi gian 5 nùm.

Coân GS John Vong - ÀH Quöëc gia Singapore,àïì nghõ: vúái chûúng trònh tiïën sô àõnh hûúáng ûángduång nghïì nghiïåp thò ûáng viïn nïn laâ nhûäng nhaâquaãn lyá cêëp cao hoùåc nhûäng nhaâ nghiïn cûáumaånh. Bïn caånh àoá cêìn têåp trung vaâo lônh vûåcnöng nghiïåp vò àêy laâ möåt ngaânh nghïì chiïëmhún 50% lao àöång úã Viïåt Nam .


vúái di saãn do cöng chûáng Phaáp àïí laåi, àùåc biïåt laâcaác chûáng thû cöng chûáng àûúåc giûä nguyïn veåntaåi caác kho lûu trûä. Qua caác chûáng thû àoá, töibiïët ñt nhiïìu vïì luêåt cuãa Phaáp, caâng trúã nïn toâmoâ, muöën tòm hiïíu kyä. Vêåy laâ töi tòm caách àïënPhaáp àïí hoåc têåp, nghiïn cûáu... Töi àûúåc hoåcböíng cuãa Chñnh phuã Phaáp ài thûåc têåp nghïì cöngchûáng taåi Phaáp vaâo nùm 1993. Cuöåc "phiïu lûu"àoá àaánh dêëu sûå dêën thên cuãa töi vaâo haânh trònhchinh phuåc tri thûác khoa hoåc luêåt, sau àoá laâ caáchoaåt àöång húåp taác nghiïn cûáu, àaâo taåo, dêîn àïëncaác thaânh tûåu ngaây höm nay.

*Öng coá caãm xuác gò khi nhêån àûúåc Huên*Öng coá caãm xuác gò khi nhêån àûúåc Huên*Öng coá caãm xuác gò khi nhêån àûúåc Huên*Öng coá caãm xuác gò khi nhêån àûúåc Huên*Öng coá caãm xuác gò khi nhêån àûúåc Huênchûúng Caânh coå Haân lêm cao quyá tûâ chñnh phuãchûúng Caânh coå Haân lêm cao quyá tûâ chñnh phuãchûúng Caânh coå Haân lêm cao quyá tûâ chñnh phuãchûúng Caânh coå Haân lêm cao quyá tûâ chñnh phuãchûúng Caânh coå Haân lêm cao quyá tûâ chñnh phuãPhaáp?Phaáp?Phaáp?Phaáp?Phaáp?

- Nhû àaä noái taåi buöíi lïî trao huên chûúng, töiàaä coá ba lêìn may mùæn. Sûå may mùæn àoá mang yánghôa quyïët àõnh àöëi vúái cuöåc àúâi töi, nhû laâ möåtphêìn trong chiïëc cêìu nöëi quan hïå giûäa Viïåt Namvaâ Phaáp.

May mùæn àêìu tiïn laâ töi bùæt àêìu sûå nghiïåpcuãa mònh bùçng nghïì cöng chûáng, möåt nghïì chõuaãnh hûúãng àêåm neát vùn hoáa phaáp lyá cuãa Phaáp.Chñnh quaá trònh haânh nghïì cöng chûáng àaä dêîndùæt töi àïën nûúác Phaáp.

MONG MUÖËNTHUÁC ÀÊÍYGIAO LÛUHOÅC THUÊÅTGIÛÄA VIÏÅT NAMVAÂ PHAÁP

Ngaây 19/7, Töíng Laänh sûå Cöång hoâa Phaáp taåiTP.HCM àaä trao Huên chûúng Caânh coå Haânlêm cho Viïån sô PGS.TS Nguyïîn Ngoåc Àiïån -Phoá Hiïåu trûúãng Trûúâng ÀH Kinh tïë - LuêåtÀHQG-HCM. Öng laâ ngûúâi Viïåt Nam àêìutiïn vaâ laâ thaânh viïn duy nhêët úã chêu AÁ trúãthaânh viïån sô Viïån Haân lêm Khoa hoåc Haãingoaåi Phaáp.

Minh Chêu Minh Chêu Minh Chêu Minh Chêu Minh Chêu thûåc hiïån

PGS.TS Nguyïîn Ngoåc Àiïån:

Öng Vincent Floreani - Töíng Laänh sûå Cöång hoâa Phaáp taåi TP.HCM trao Huênchûúng Caânh coå Haân lêm cho Viïån sô PGS.TS Nguyïîn Ngoåc Àiïån. AÃnh: UEL

Baãn tin ÀHQG-HCM àaä coá cuöåc troâ chuyïånvúái Giaáo sû Nguyïîn Ngoåc Àiïån nhên sûå kiïånnaây.

*Thûa Giaáo sû, öng coá thïí giúái thiïåu àöi neát*Thûa Giaáo sû, öng coá thïí giúái thiïåu àöi neát*Thûa Giaáo sû, öng coá thïí giúái thiïåu àöi neát*Thûa Giaáo sû, öng coá thïí giúái thiïåu àöi neát*Thûa Giaáo sû, öng coá thïí giúái thiïåu àöi neátvïì "duyïn núå" giûäa öng vúái nûúác Phaáp?vïì "duyïn núå" giûäa öng vúái nûúác Phaáp?vïì "duyïn núå" giûäa öng vúái nûúác Phaáp?vïì "duyïn núå" giûäa öng vúái nûúác Phaáp?vïì "duyïn núå" giûäa öng vúái nûúác Phaáp?

- Töi bùæt àêìu sûå nghiïåp chuyïn mön cuãamònh tûâ cuöëi nhûäng nùm 1980, bùçng nghïì cöngchûáng. Àêy laâ möåt nghïì mang àêåm dêëu êën cuãavùn hoáa phaáp lyá Phaáp, thïí hiïån qua viïåc töí chûácvaâ vêån haânh hïå thöëng cöng chûáng theo kiïíuPhaáp taåi Viïåt Nam trong thúâi kyâ thuöåc àõa.Trong quaá trònh haânh nghïì, töi coá dõp tiïëp xuác

B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .13

May mùæn thûá hai laâ töi gùåp gúä öng DanielHeck, möåt cöng chûáng viïn coá uy tñn lúán úã Phaáp,Chuã tõch Hiïåp höåi Rencontres Notariat -Universiteá. Töi nhêån àûúåc tûâ öng Heck sûå giuápàúä vïì moåi phûúng diïån, theo caách cuãa ngûúâi chaàúä àêìu daânh cho àûáa con tinh thêìn, trong suöëtquaá trònh hoåc têåp taåi Phaáp, cho àïën khi nhêånbùçng tiïën sô.

May mùæn thûá ba laâ töi gùåp gúä GS MichelGrimaldi - cêy àaåi thuå cuãa giúái luêåt hoåc Phaáp.Chñnh giaáo sû laâ ngûúâi dêîn dùæt töi tûâng bûúác àivaâo khoa hoåc luêåt vaâ àöìng haânh vúái töi trong quaátrònh àoáng goáp vaâo viïåc xêy dûång, phaát triïín möëiquan hïå húåp taác Phaáp - Viïåt trong lônh vûåc luêåt.

Têët caã viïåc sau àoá, suy cho cuâng, chó laâ hïå quaãlogic cuãa sûå may mùæn êëy. Coá thïí dêîn ra, chùènghaån, viïåc tham gia caác hoaåt àöång cuãa töí chûácAUF, triïín khai caác chûúng trònh liïn kïët àaâotaåo, chûúng trònh trao àöíi sinh viïn giûäa ViïåtNam vaâ Phaáp, triïín khai caác dûå aán húåp taác Phaáp- Viïåt trong xêy dûång hïå thöëng phaáp luêåt ViïåtNam, àùåc biïåt laâ trong viïåc xêy dûång böå luêåt dênsûå.

Töi muöën nhên dõp naây baây toã loâng tri ên àöëivúái nhûäng ngûúâi baån Phaáp àaä giuáp töi coá àûúåcsûå thaânh cöng; tri ên caác àöìng nghiïåp Viïåt Nam,nhêët laâ caác thêìy cö Trûúâng ÀH Kinh tïë - Luêåt,àùåc biïåt laâ Hiïåu trûúãng Nguyïîn Tiïën Duäng, àaätaåo àiïìu kiïån, cuäng nhû chia seã cöng viïåc àïí töicoá thïí daânh thúâi gian, nùng lûúång cho sûå nghiïåphúåp taác Phaáp - Viïåt.

Têët nhiïn, cuäng phaãi kïí àïën sûå höî trúå vaâ sûåhy sinh cuãa gia àònh, maâ nhên töë quan troång nhêëtlaâ "nhaâ" töi, ngûúâi luön saát caánh vúái töi trong

haânh trònh khoa hoåc, xaä höåi - nghïì nghiïåp.* Khi lêìn àêìu àïën nûúác Phaáp, tiïëp xuác trûåc* Khi lêìn àêìu àïën nûúác Phaáp, tiïëp xuác trûåc* Khi lêìn àêìu àïën nûúác Phaáp, tiïëp xuác trûåc* Khi lêìn àêìu àïën nûúác Phaáp, tiïëp xuác trûåc* Khi lêìn àêìu àïën nûúác Phaáp, tiïëp xuác trûåc

tiïëp nïìn vùn hoáa, giaáo duåc Phaáp, öng êën tûúångtiïëp nïìn vùn hoáa, giaáo duåc Phaáp, öng êën tûúångtiïëp nïìn vùn hoáa, giaáo duåc Phaáp, öng êën tûúångtiïëp nïìn vùn hoáa, giaáo duåc Phaáp, öng êën tûúångtiïëp nïìn vùn hoáa, giaáo duåc Phaáp, öng êën tûúångvïì àiïìu gò nhêët?vïì àiïìu gò nhêët?vïì àiïìu gò nhêët?vïì àiïìu gò nhêët?vïì àiïìu gò nhêët?

- ÊËn tûúång àêìu tiïn laâ tñnh cúãi múã, thên thiïån,haâo hiïåp vaâ thanh lõch cuãa ngûúâi Phaáp. Ngûúâi tahay noái vïì thoái kyâ thõ cuãa ngûúâi phûúng Têy àöëivúái ngûúâi da maâu, bao göìm ngûúâi chêu AÁ, ngûúâiViïåt Nam. Tuy nhiïn, töi chó ghi nhêån àûúåc àiïìuàoá nhû hiïån tûúång caá biïåt. Suöët thúâi gian sinhsöëng, hoåc têåp úã Phaáp vaâ caã sau naây, khi thûúângxuyïn trúã laåi Phaáp àïí giaãng daåy, töi luön coá àûúåcsûå höî trúå vaâ húåp taác nhiïåt tònh, khöng vuå lúåi cuãanhûäng ngûúâi baån Phaáp.

Cuöåc söëng cuãa ngûúâi Phaáp vûâa coá chiïìu sêu,vûâa àûúåc töí chûác tûúm têët. Hoå thñch caái àeåp toaândiïån, caã bïn ngoaâi vaâ bïn trong. Coá thïí vïì taácphong cöng nghiïåp, ngûúâi Phaáp khöng bùçngngûúâi Myä, nhûng vïì tñnh chñnh xaác, chùåt cheä, hoåkhöng thua keám.

Nïìn giaáo duåc cuãa Phaáp mang àêåm dêëu êën disaãn vùn hoáa cuãa chêu Êu, caã vïì phûúng phaápcuäng nhû vïì nöåi dung. Hoå chuá troång reân luyïåncaác phêím chêët cuãa caá nhên, àùåc biïåt laâ tñnh tûåchuã, àöåc lêåp cuãa ngûúâi hoåc.

* Trong hoaåt àöång húåp taác Phaáp ngûä taåi Viïåt* Trong hoaåt àöång húåp taác Phaáp ngûä taåi Viïåt* Trong hoaåt àöång húåp taác Phaáp ngûä taåi Viïåt* Trong hoaåt àöång húåp taác Phaáp ngûä taåi Viïåt* Trong hoaåt àöång húåp taác Phaáp ngûä taåi ViïåtNam, theo öng àêu laâ nhûäng khoá khùn vaâ thuêånNam, theo öng àêu laâ nhûäng khoá khùn vaâ thuêånNam, theo öng àêu laâ nhûäng khoá khùn vaâ thuêånNam, theo öng àêu laâ nhûäng khoá khùn vaâ thuêånNam, theo öng àêu laâ nhûäng khoá khùn vaâ thuêånlúåi àaáng chuá yá hiïån nay?lúåi àaáng chuá yá hiïån nay?lúåi àaáng chuá yá hiïån nay?lúåi àaáng chuá yá hiïån nay?lúåi àaáng chuá yá hiïån nay?

- Khoá khùn lúán nhêët, vaâ coá leä cuäng laâ duynhêët, àoá laâ söë ngûúâi quan têm àïën tiïëng Phaáp vaâvùn hoáa Phaáp ngaây caâng ñt. Möåt trong nhûäng lyádo chñnh coá thïí laâ do tiïëng Phaáp quaá khoá so vúáitiïëng Anh.

Möåt giaáo sû àaåi hoåc saáng choáiPGS.TS Nguyïîn Ngoåc Àiïån laâ nhaâ khoa hoåc coá nhiïìu hoaåt àöång tñch cûåc trong lônh vûåc húåp taác quöëc tïë, àùåc

biïåt laâ húåp taác Phaáp ngûä taåi Viïåt Nam. Öng laâ thaânh viïn cuãa Höåi àöìng Khoa hoåc Cú quan Àaåi hoåc Phaáp ngûä AUF,thaânh viïn cuãa UÃy ban àõnh hûúáng chiïën lûúåc AUF vaâ laâ Chuã tõch Hiïåp höåi caác trûúâng àaåi hoåc sûã duång tiïëng Phaápúã khu vûåc chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng. Caác àöìng nghiïåp trong nûúác vaâ quöëc tïë àïìu daânh cho öng nhûäng nhêån xeátàêìy trên troång.

GS Jean du Bois de Gaudusson: Öng Nguyïîn Ngoåc Àiïån laâ möåt giaáo sû àaåi hoåc maâ tiïëng tùm vûúåt ra khoãiphaåm vi àêët nûúác cuãa öng. Möåt giaáo sû àaåi hoåc saáng choái, öng àaä vaâ àang duâng caã sûå nghiïåp cuãa mònh àïí baãovïå hai àiïìu: Àiïìu thûá nhêët laâ luêåt hoåc vaâ àiïìu thûá hai laâ múã ra möåt têìm nhòn múái: têìm nhòn úã goác àöå Cöång àöìngPhaáp ngûä… àïí trong trûúâng húåp naâo ài nûäa, tiïëng Phaáp khöng àaánh mêët linh höìn cuãa mònh. (Trñch diïîn vùn taåilïî kïët naåp GS Àiïån laâm thaânh viïn Viïån Haân lêm Khoa hoåc Haãi ngoaåi Phaáp).

PGS.TS Nguyïîn Tiïën Duäng (Hiïåu trûúãng Trûúâng ÀH Kinh tïë - Luêåt): Chuáng töi tûå haâo vaâ caãm ún nhûäng nöîlûåc, cöëng hiïën cuãa GS Nguyïîn Ngoåc Àiïån cho sûå phaát triïín quan hïå húåp taác giûäa Viïåt Nam vaâ Phaáp. Töi hoaântoaân tin tûúãng rùçng vúái sûå tham gia cuãa öng vaâo Viïån Haân lêm Khoa hoåc Haãi ngoaåi Phaáp, möëi quan hïå húåp taácgiûäa caác trûúâng àaåi hoåc vaâ tònh hûäu nghõ giûäa hai nûúác seä ngaây caâng lúán maånh vaâ phaát triïín.


Tuy nhiïn, möëi quan hïå giûäa Viïåt Namvaâ Phaáp rêët töët àeåp vaâ àiïìu àoá taåo thuêån lúåicho viïåc triïín khai caác chûúng trònh húåp taác.Àùåc biïåt trong lônh vûåc luêåt hoåc, giûäa hainûúác coá nhiïìu àiïím tûúng àöìng. Riïng luêåtdên sûå Viïåt Nam chõu aãnh hûúãng sêu àêåmluêåt cuãa Phaáp, do àoá, caác àöëi taác vïì luêåt cuãahai nûúác coá thïí dïî daâng tòm àûúåc tiïëng noáichung trong quaá trònh xaác lêåp, thûåc hiïån caáchoaåt àöång húåp taác nghiïn cûáu vaâ àaâo taåo.

*Laâ viïån sô Viïån Haân lêm Khoa hoåc Haãi*Laâ viïån sô Viïån Haân lêm Khoa hoåc Haãi*Laâ viïån sô Viïån Haân lêm Khoa hoåc Haãi*Laâ viïån sô Viïån Haân lêm Khoa hoåc Haãi*Laâ viïån sô Viïån Haân lêm Khoa hoåc Haãingoaåi Phaáp, Giaáo sû mong muöën thûåc hiïånngoaåi Phaáp, Giaáo sû mong muöën thûåc hiïånngoaåi Phaáp, Giaáo sû mong muöën thûåc hiïånngoaåi Phaáp, Giaáo sû mong muöën thûåc hiïånngoaåi Phaáp, Giaáo sû mong muöën thûåc hiïånàiïìu gò úã vai troâ naây?àiïìu gò úã vai troâ naây?àiïìu gò úã vai troâ naây?àiïìu gò úã vai troâ naây?àiïìu gò úã vai troâ naây?

- Viïån Haân lêm Khoa hoåc Haãi ngoaåi Phaáplaâ möåt töí chûác baác hoåc coá thiïn hûúáng phaáttriïín quan hïå húåp taác nghiïn cûáu, trao àöíihoåc thuêåt giûäa Phaáp vaâ caác nûúác coá sûã duångtiïëng Phaáp, àùåc biïåt laâ nhûäng nûúác tûâng laâthuöåc àõa cuãa Phaáp, nhû Viïåt Nam. Vúái vaitroâ thaânh viïn cuãa Viïån, töi mong muöën goápphêìn thuác àêíy hoaåt àöång giao lûu hoåc thuêåtgiûäa Viïåt Nam vaâ Phaáp cuäng nhû caác nûúácnoái tiïëng Phaáp, àùåc biïåt laâ trong lônh vûåc luêåthoåc. Töi cuäng mong muöën coá thïí goáp möåtphêìn nhoã beá cuãa mònh, vúái tû caách laâ nhaâ luêåthoåc Viïåt Nam, vaâo viïåc phaát huy caác giaá trõchung cuãa nhên loaåi, thöng qua viïåc tham giacaác hoaåt àöång chuyïn mön cuãa Viïån.

*Vúái kiïën thûác vaâ traãi nghiïåm cuãa mònh,*Vúái kiïën thûác vaâ traãi nghiïåm cuãa mònh,*Vúái kiïën thûác vaâ traãi nghiïåm cuãa mònh,*Vúái kiïën thûác vaâ traãi nghiïåm cuãa mònh,*Vúái kiïën thûác vaâ traãi nghiïåm cuãa mònh,öng coá lúâi khuyïn naâo cho du hoåc sinh Viïåtöng coá lúâi khuyïn naâo cho du hoåc sinh Viïåtöng coá lúâi khuyïn naâo cho du hoåc sinh Viïåtöng coá lúâi khuyïn naâo cho du hoåc sinh Viïåtöng coá lúâi khuyïn naâo cho du hoåc sinh ViïåtNam taåi Phaáp?Nam taåi Phaáp?Nam taåi Phaáp?Nam taåi Phaáp?Nam taåi Phaáp?

- Ngûúâi ta thûúâng kïí caác cêu chuyïånngûúâi Myä bùæt beã ngûúâi Viïåt vïì löîi noái saitiïëng Anh vúái thaái àöå miïåt thõ. Ngûúâi Phaápthûúâng khöng coá thoái xêëu àoá. Hoå sùén saângsûãa sai cho ngûúâi nûúác ngoaâi vïì löîi phaát êmhay ngûä phaáp nhûng vúái thaái àöå lõch thiïåp,theo kiïíu Phaáp.

Búãi vêåy, muöën hoåc gioãi úã Phaáp, àiïìu cêìnthiïët laâ phaãi maånh daån giao tiïëp vúái ngûúâibaãn àõa. Khi söëng úã Phaáp, khöng nïn tòmkiïëm caác cöång àöìng ngûúâi Viïåt àïí gia nhêåptheo kiïíu söëng trïn öëc àaão. Traái laåi, nïn söëngvúái ngûúâi Phaáp: ùn thûác ùn cuãa ngûúâi baãnàõa, úã trong khu dên cû cuãa ngûúâi baãn àõa vaâkïët baån vúái hoå.

Xin caãm ún Giaáo sû vïì cuöåc troâ chuyïånXin caãm ún Giaáo sû vïì cuöåc troâ chuyïånXin caãm ún Giaáo sû vïì cuöåc troâ chuyïånXin caãm ún Giaáo sû vïì cuöåc troâ chuyïånXin caãm ún Giaáo sû vïì cuöåc troâ chuyïånnaây!naây!naây!naây!naây!

Chöëng ung thû tûâ cú chïë miïîn dõchChöëng ung thû tûâ cú chïë miïîn dõchChöëng ung thû tûâ cú chïë miïîn dõchChöëng ung thû tûâ cú chïë miïîn dõchChöëng ung thû tûâ cú chïë miïîn dõchTrûúác khaám phaá múái nhêët cuãa James P.

Allison vaâ Tasuku Honjo, phûúng phaáp àiïìu trõung thû àûúåc thïë giúái biïët àïën göìm phêîu thuêåt,xaå trõ, hoáa trõ vaâ àiïìu trõ bùçng hormone, laâ nhûängphûúng phaáp chó têåp trung vaâo tïë baâo ung thû.Sau cöng trònh àöåt phaá naây, UÃy ban Nobel phaátbiïíu rùçng phaát kiïën àoá àaä múã ra möåt nguyïn lyámúái cho cuöåc chiïën chöëng laåi cùn bïånh ung thûcuãa nhên loaåi - liïåu phaáp miïîn dõch.

Hïå miïîn dõch cuãa con ngûúâi, àùåc biïåt laâ caáctïë baâo baåch cêìu T coá khaã nùng phaát hiïån vaâ tiïudiïåt caác tïë baâo ngoaåi lai vaâ caác tïë baâo ung thû.Nhûng nhûäng tïë baâo ung thû naây ranh maänhhún, chuáng àaánh lûâa hïå miïîn dõch bùçng caáchkòm haäm thuå thïí tïë baâo T, khiïën tïë baâo Tkhöng nhêån biïët àûúåc sûå coá mùåt cuãa caác tïë baâoung thû trong cú thïí. Vaâ àiïìu naây àûúåc nguå yárùçng àaä coá nhûäng yïëu töë naâo àoá vñ nhû nhûängchiïëc "phanh" kòm haäm quaá trònh miïîn dõchcuãa con ngûúâi.

Vaâo nhûäng nùm 1990, taåi Àaåi hoåc Tokyo,nhaâ miïîn dõch hoåc ngûúâi Nhêåt Tasuku Honjo(76 tuöíi)phaát hiïån ra möåt loaåi protein mang tïnPD-1 (programmed cell death protein 1) trïn bïìmùåt cuãa tïë baâo T. Nhûäng nghiïn cûáu tiïëp theoàaä cho thêëy PD-1 coá taác duång nhû möåt chiïëcphanh kòm haäm tïë baâo T. Vò vêåy, tiïìm nùng chophûúng phaáp "thaã phanh" vaâ kñch thñch àïí tïëbaâo T têën cöng tiïu diïåt tïë baâo ung thû laâ rêët lúán.

Theo àoá, caác thñ nghiïåm trïn àöång vêåt vaâonhûäng nùm 2000 cuãa Honjo àaä chûáng toã khiPD-1 bõ ûác chïë, caác tïë baâo T phuåc höìi khaã nùngphaát hiïån vaâ tiïu diïåt tïë baâo ung thû. Phaát hiïånnaây àaä múã ra möåt löëi ài múái trong viïåc phaát triïínliïåu phaáp miïîn dõch ûác chïë PD-1 àïí trõ cùn bïånhnaây, göìm hai loaåi thuöëc nivolumab vaâpembrolizumab àûúåc chêëp nhêån duâng àïí àiïìutrõ caác khöëi u aác tñnh vaâ möåt söë loaåi ung thû cuåthïí.

Nhaâ miïîn dõch hoåc 70 tuöíi ngûúâi Myä JamesP. Allison cuäng phaát hiïån ra möåt loaåi proteinkhaác goåi laâ CTLA-4 coá khaã nùng ûác chïë tïë baâoT tûúng tûå PD-1 vaâ phaát triïín loaåi thuöëcipilimumab.

Phaát biïíu vúái caác phoáng viïn taåi Àaåi hoåcTokyo sau khi giaãi thûúãng àûúåc cöng böë, öngHonjo baây toã nguyïån voång tiïëp tuåc cöng trònhnghiïn cûáu vïì liïåu phaáp miïîn dõch naây àïí tao cúhöåi cûáu söëng nhiïìu hún nhûäng bïånh nhên cuãacùn bïånh quaái aác naây..

B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .15

Ngûúâi Viïåt chûa quan têm àuáng mûác vïìNgûúâi Viïåt chûa quan têm àuáng mûác vïìNgûúâi Viïåt chûa quan têm àuáng mûác vïìNgûúâi Viïåt chûa quan têm àuáng mûác vïìNgûúâi Viïåt chûa quan têm àuáng mûác vïìung thûung thûung thûung thûung thû

Trong nhûäng nùm qua, söë ngûúâi Viïåt Nammùæc bïånh ung thû ngaây caâng tùng nhanh vaâ àaánglo ngaåi laâ tyã lïå tûã vong do ung thû cuãa ngûúâi Viïåtkhaá cao. Theo thöëng kï cuãa Viïån nghiïn cûáuphoâng chöëng ung thû, ûúác tñnh Viïåt Nam coákhoaãng 94.000 ngûúâi chïët vò ung thû möîi nùm,àûáng thûá 78/172 quöëc gia àûúåc tiïën haânh àiïìutra. Nhûäng loaåi ung thû phöí biïën úã ngûúâi Viïåtlaâ ung thû phöíi, ung thû daå daây, ung thû gan,ung thû àaåi trûåc traâng vaâ ung thû vuá.

Viïåc phaát hiïån súám vaâ têìm soaát ung thû cuãangûúâi Viïåt coân chûa àûúåc àaánh giaá àuáng mûác,vò vêåy phêìn lúán caác bïånh nhên khi phaát hiïån ungthû àïìu rúi vaâo giai àoaån cuöëi cuãa bïånh khiïëncho viïåc chûäa trõ vö cuâng khoá khùn, töën keám,dêîn àïën hiïåu quaã thêëp vaâ khaã nùng tûã vong cao.Àiïìu naây khiïën tyã lïå chûäa khoãi ung thû úã nûúácta coân keám xa caác nûúác khaác trïn thïë giúái.

Ngoaâi ra, tònh traång àaáng baáo àöång vïì ungthû úã nûúác ta coân bõ aãnh hûúãng búãi caác taác nhênngoaåi caãnh trong löëi söëng vaâ möi trûúâng söëng.Caác chuyïn gia cho rùçng sûå gia tùng vïì söë ca mùæcung thû taåi Viïåt Nam trong nhûäng nùm gêìn àêylaâ do caác nguyïn nhên nhû thûåc phêím bêín, möitrûúâng ö nhiïîm vaâ tuöíi thoå dên söë tùng, trong àoáàûáng àêìu laâ thûåc phêím bêín. Sûå laåm duång chêëthoáa hoåc àöåc haåi vaâ thuöëc trûâ sêu trong saãn xuêëtlûúng thûåc, thûåc phêím àaä vaâ àang àïí laåi nhûänghêåu quaã khön lûúâng àïën sûác khoãe cuãa ngûúâi tiïuduâng. Mùåt khaác, viïåc sûã duång thûúâng xuyïnthuöëc laá, uöëng rûúåu bia, hay thûác ùn chaáy kheát,hun khoái vaâ ñt ùn rau quaã... cuäng laâ nguyïn nhênàêîn àïën ung thû.

Liïåu phaáp miïîn dõch àaä àûúåc àûa vaâo sûãduång taåi Viïåt Nam tûâ cuöëi nùm 2017 vúái loaåithuöëc miïîn dõch àûúåc chó àõnh aáp duång chobïånh nhên ung thû phöíi vaâ möåt söë bïånh khaác.Cêìn nhêën maånh rùçng liïåu phaáp miïîn dõch khöngthïí aáp duång vúái têët caã loaåi ung thû cuäng nhûkhöng phaãi têët caãngûúâi bïånh àïìu coá thïí duâng.Thöng thûúâng, liïåu phaáp naây àûúåc sûã duång chocaác ca giai àoaån cuöëi, khöng thïí chûäa trõ hay àaädi cùn, vò úã nhûäng giai àoaån súám, caác liïåu phaápnhû phêîu thuêåt, hoáa trõ àaä coá hiïåu quaã cao.

Tuy vêåy, nhûäng àöåt phaá trong nghiïn cûáu ykhoa cuãa thïë giúái trong thúâi gian vûâa qua àaä múãra möåt tûúng lai xaán laån trong cuöåc chiïën àêíy luâibïånh ung thû vaâ chùæc chùæn seä àûúåc nghiïn cûáumúã röång.

Phûúng phaáp àiïìu trõ ung thû múái naây hûáa heåncoá thïí àêíy luâi cùn bïånh cuãa thïë kyã, nhûng trûúác hïëtchuáng ta phaãi xêy dûång löëi söëng khoa hoåc, phaáthiïån súám vaâ têìm soaát noá àïí caác liïåu phaáp àùåc trõ giûäàûúåc tñnh hiïåu quaã cuãa chuáng

UÃy ban Giaãi thûúãng Nobel thuöåc Viïån Karolinska, Thuåy Àiïín àaä trao Giaãi thûúãngNobel Y sinh 2018 cho hai nhaâ khoa hoåc James Allison (Myä) vaâ Tasuku Honjo (NhêåtBaãn), vò nhûäng khaám phaá trong àiïìu trõ ung thû bùçng caách ûác chïë àiïìu hoâa miïîn dõchêm tñnh, múã ra möåt hy voång múái cho nhiïìu bïånh nhên ung thû.

Nobel Y hoåc 2018:TÛÚNG LAI XAÁN LAÅN

CHO CUÖÅC CHIÏËN CHÖËNG UNG THÛ

Lï ChungLï ChungLï ChungLï ChungLï Chung

Hai nhaâ khoa hoåc thùæng giaãi Nobel Y hoåc 2018: James P. Allison (Myä) vaâTasuku Honjo (Nhêåt Baãn). AÃnh: Twitter|Nobel Prize.

B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .15

K H O A H OÅ C - G I AÁ O D UÅ C

.


úã àêìu buöíi noái chuyïån, taác giaã cuãaLñnh thúå Àöng Dûúng úã Phaáp (1939-1952) - Möåt trang sûã thuöåc àõa bõlaäng quïn cho biïët khi àang thûåc

hiïån phoáng sûå vïì möåt nhaâ maáy àoáng goái gaåo taåivuâng Camargue, miïìn Nam nûúác Phaáp cho túâbaáo Le Monde, öng àaä tòm thêëy têëm aãnh cuä vïì möåtngûúâi chêu AÁ àang cêëy luáa.

Gêìn 20.000 ngûúâi Viïåt bõ àûa sang PhaápGêìn 20.000 ngûúâi Viïåt bõ àûa sang PhaápGêìn 20.000 ngûúâi Viïåt bõ àûa sang PhaápGêìn 20.000 ngûúâi Viïåt bõ àûa sang PhaápGêìn 20.000 ngûúâi Viïåt bõ àûa sang Phaáp"Bïn dûúái têëm aãnh coá lúâi chuá giaãi: Trong

cuöåc Chiïën tranh thïë giúái lêìn thûá 2, ngûúâi ViïåtNam àaä àïën tröìng luáa taåi Camargue. Têëm aãnh àaälaâm töi toâ moâ vïì sûå xuêët hiïån cuãa ngûúâi Viïåt Namtrong giai àoaån naây. Taåi sao hoå laåi àïën àêy àïítröìng luáa? Hoå coá bao nhiïu ngûúâi? ÚÃ laåi trongbao lêu vaâ cuöåc söëng ly hûúng cuãa hoå nhû thïënaâo? Bùæt tay vaâo tòm taâi liïåu cho àïì taâi hêëp dêînnaây, töi biïët àûúåc möåt trang sûã àen töëi trong lõch

sûã nûúác Phaáp, sûå cöë tònh laäng quïn nhûäng haânhàöång xêëu xa trong quaá khûá. Gêìn 20.000 ngûúâiViïåt àaä bõ àûa sang Phaáp àïí laâm viïåc taåi caác nhaâmaáy chïë taåo vuä khñ tûâ nùm 1939, phuåc vuå choThïë chiïën thûá hai" - diïîn giaã Pierre Daum chiaseã.

Tuy nhiïn, theo diïîn giaã Pierre Daum, cöngviïåc cuãa nhûäng ngûúâi thúå Viïåt Nam naây keáo daâikhöng lêu do Phaáp thêët baåi trûúác caác cuöåc têëncöng cuãa phaát xñt Àûác vaâo nùm 1940. Hoå àûúåcàûa vïì cöë quöëc thöng qua àûúâng biïín. Conàûúâng trúã vïì àêìy chöng gai do nhûäng con taâu naâyliïn tuåc chõu sûå têën cöng cuãa haãi quên Anh.

Öng noái: "Chó coá 5.000 ngûúâi Viïåt àûúåc àûavïì nûúác. 15.000 ngûúâi coân laåi bõ keåt trong suöëtThïë chiïën. Hoå àûúåc àûa vïì miïìn Nam nûúácPhaáp, nhöët taåi caác traåi têåp trung vaâ bõ àöëi xûã nhûnhûäng tuâ nhên. Nhûäng traåi têåp trung naây khönggiöëng vúái caác traåi têåp trung cuâng thúâi cuãa ÀûácQuöëc xaä. Trong suöët 10 nùm taåi àêy, cöng viïåcchuã yïëu cuãa hoå laâ laâm luáa, saãn xuêët ra nhûäng haåtgaåo Camargue lûâng danh luác bêëy giúâ. Duâ phaãisöëng trong àiïìu kiïån khoá khùn vaâ laâm viïåc khönglûúng, nhûng buöíi töëi hoå vêîn àûúåc vaâi giúâ tûå do.Trong söë hoå coân kïët hön vúái phuå nûä Phaáp".

Vaâo nhûäng nùm 1950, lñnh thúå Viïåt Namàûúåc thaã tûå do àïí trúã vïì cöë quöëc. Khoaãng 1.000ngûúâi trong söë hoå àaä choån àõnh cû úã Phaáp. Trangsûã vïì nhûäng cûåu lao àöång Viïåt Nam naây àûúåcPierre Daum lêìn dúã vò nhû öng böåc baåch: "Hoå àaä

Àoá laâ chia seã cuãa nhaâ baáo, diïîn giaã PierreDaum taåi buöíi toåa àaâm "Lñnh thúå Viïåt Namtrong hai cuöåc chiïën tranh thïë giúái - Tiïëp cêånnghiïn cûáu vaâ xuêët baãn sûã phêím", do KhoaLõch Sûã, Trûúâng ÀH KHXH&NV ÀHQG-HCM töí chûác chiïìu 24/9.

Diïîn giaã - nhaâ baáo Pierre Daum chia seã taåi toåa àaâm.

Phan YïnPhan YïnPhan YïnPhan YïnPhan Yïn

Chuáng ta khöng àûúåc pheáp laäng quïn hoå

B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .17

úã quaá lêu trong phoâng chúâ cuãa lõch sûã. Chuáng takhöng àûúåc pheáp laäng quïn hoå". Öng bùæt àêìuhaânh trònh cuãa mònh khi sang Viïåt Nam vaâo nùm2007 àïí tòm gùåp nhûäng nhên chûáng cuöëi cuâng àïíkhúi dêåy quaá khûá cuãa hoå sau hún 70 nùm chönchùåt trong kyá ûác. Tuy nhiïn, khöng phaãi chuyïënài naâo Pierre Daum cuäng gùåp may mùæn vò nhûängngûúâi lñnh thúå nùm xûa coá ngûúâi àaä khöng coânnhúá nöíi tïn mònh.

"Tûâ 7 giúâ saáng, töi rúâi bïën xe Haâ Nöåi cuâng vúáiLan, ngûúâi phiïn dõch. Sau 5 tiïëng àöìng höì ngöìiö tö, chuáng töi xuöëng xe àêu àoá giûäa quöëc löå 1chaåy tûâ Bùæc vaâo Nam. Mêët thïm nûãa tiïëng àöìnghöì nûäa chuáng töi múái àïën àûúåc nhaâ riïng cuãaöng Chu Vùn Ngaân úã Nghïå An. Öng Ngaân söëngtrong möåt ngöi laâng nhoã heão laánh giûäa nhûängruöång luáa, caách Haâ Nöåi 300 cêy söë vïì phña Nam.Höm êëy laâ Chuã nhêåt, têët caã con chaáu öng Ngaânàïìu tuå têåp vïì nhaâ öng. Sûå coá mùåt cuãa töi àaä gêyphêën khñch cho hoå. Moåi ngûúâi àïìu muöën xenvaâo cêu chuyïån, àùåc biïåt laâ con trai caã cuãa öng.Bõ caãn trúã búãi ngûúâi con cûá khöng ngûâng ngùætlúâi, laåi thïm trñ nhúá suy giaãm, nïn öng Ngaân chócung cêëp cho töi cêu chuyïån hïët sûác leã meã. Cuöëicuâng, töi rêët ñt sûã duång cêu chuyïån cuãa öng" -Pierre Daum kïí.

Ghi cheáp nhûäng lõch sûã bõ phuã buåi thúâiGhi cheáp nhûäng lõch sûã bõ phuã buåi thúâiGhi cheáp nhûäng lõch sûã bõ phuã buåi thúâiGhi cheáp nhûäng lõch sûã bõ phuã buåi thúâiGhi cheáp nhûäng lõch sûã bõ phuã buåi thúâigiangiangiangiangian

Khi àûúåc hoãi vïì vêën àïì kiïím chûáng lúâi kïí cuãacaác nhên vêåt lõch sûã naây, Pierre Daum cho biïët,laâ möåt phoáng viïn nïn öng hiïíu rêët roä têìm quan

troång cuãa viïåc àöëi chiïëu caác nguöìntin, hún nûäa, öng laåi àang laâm möåt

Diïîn giaã Pierre Daum laâ cûåu thöng tñn viïn túâ Libeáration úã AÁo. Öng àöìng thúâi cöång taácvúái nhiïìu túâ baáo lúán úã chêu Êu: Le Monde, L'Express, La Libre, Belgique, La Tribune deGeneâve... Sau khi trúã vïì Phaáp nùm 2003, öng laâ phoáng viïn túâ Libeáration úã vuângLanguedoc-Roussillon.

Ngoaâi caác cöng trònh vïì chuã nghôa thuöåc àõa Phaáp, Pierre Daum coân thûúâng xuyïn thûåchiïån nhiïìu phoáng sûå lúán vïì thïë giúái cho Le Monde Diplomatique - taåp chñ phaát haânh hùçng thaáng úã Phaáp.

Tûâ 2005, öng bùæt àêìu nghiïn cûáu àïì taâi nhûäng ngûúâi Viïåt Nam bõ chñnh quyïìn thuöåc àõa bùæt sang Phaáp nùm1939 àïí lao àöång trong caác nhaâ maáy saãn xuêët vuä khñ vaâ thuöëc suáng (lñnh thúå) hay trûåc tiïëp tham chiïën chöëngÀûác Quöëc xaä (lñnh têåp). Sau thúâi gian sûu têìm taâi liïåu vaâ ài gùåp nhên chûáng, nùm 2009, öng xuêët baãn saáchImmigreás de force, les travailleurs indochinois en France (1939-1952) vaâ àûúåc àöng àaão àöåc giaã úã Phaáp vaâ ViïåtNam àoán nhêån. 5 nùm sau, baãn dõch cuãa cuöën saách trïn àûúåc NXB Tri Thûác êën haânh taåi Viïåt Nam vúái tiïu àïìLñnh thúå Àöng Dûúng úã Phaáp (1939-1953) möåt trang sûã thuöåc àõa bõ laäng quïn.

Do nhûäng tranh àêëu cuãa öng, chñnh phuã Phaáp phaãi chñnh thûác cöng nhêån nhûäng àoáng goáp cuãa nhûäng ngûúâiViïåt Nam naây. Pierre Daum àaä töí chûác nhiïìu cuöåc diïîn thuyïët vaâ triïín laäm taåi caác trûúâng àaåi hoåc úã Phaáp. Öngnhiïìu lêìn sang Viïåt Nam àïí noái chuyïån vïì àïì taâi naây (úã caác trûúâng àaåi hoåc vaâ trïn ca c kïnh truyïìn hònh nhû:VTV1, HVT4...).

viïåc hïå troång hún - ghi cheáp nhûäng lõch sûã bõ phuãbuåi thúâi gian.

Öng noái: "Gùåp gúä nhûäng ngûúâi lúán tuöíi,nghe hoå kïí chuyïån, töi luön tûå hoãi liïåu hoå coá noáithêåt khöng? Nhûng töi nghô, hoå coá rêët ñt lyá do àïínoái döëi. Vêën àïì maâ töi gùåp khoá khùn hún laâ dotuöíi àaä cao vaâ thûúâng mùæc chûáng àaäng trñ,nhûäng sûå kiïån vïì thaáng ngaây cuå thïí àïìu bõ hoå lêînlöån. Do àoá, töi phaãi àöëi chiïëu dûåa trïn caác taâiliïåu taåi kho lûu trûä cuãa Phaáp vaâ Viïåt Nam. Tuynhiïn taâi liïåu giêëy vêîn chûa chùæc chùæn cung cêëpcho chuáng ta sûå thêåt sau cuâng. Àa phêìn taâi liïåumaâ töi sûã duång àïí nghiïn cûáu àïìu do chñnhquyïìn thuöåc àõa Phaáp lûu trûä. Chùèng haån, khihoãi vïì àúâi söëng cuãa nhûäng nhên chûáng trongthúâi gian lao àöång taåi Phaáp, hoå àïìu cho rùçngmònh àûúåc ùn rêët ñt vaâ chõu nhiïìu khöí cûåc. Trongkhi àoá, taâi liïåu lûu trûä cuãa nhaâ chûác traách laåi chothêëy hoå àaä nuöi nhûäng ngûúâi lñnh thúå naây rêët töët.Do vêåy, àûâng bao giúâ toã ra ngêy thú trûúác bêët cûátaâi liïåu naâo vaâ nhaâ nghiïn cûáu phaãi giûä khoaãngcaách nhêët àõnh trûúác chuáng".

Nhûäng lúâi böåc baåch cuãa diïîn giaã PierreDaum khöng khoãi khiïën ngûúâi nghe liïn tûúãngàïën lúâi thú dung dõ cuãa möåt trong Baát àaåi giaÀûúâng - Töëng cuãa Trung Quöëc: "Bêët thûác LûSún chên diïån muåc/ Chó duyïn thên taåi thûã súntrung". Tö Àöng Pha nhêån ra öng khöng thêëyàûúåc chên diïån thûåc sûå cuãa ngoån Lû Sún laâ búãichñnh öng àang àûáng ngay trong nuái êëy. Coá leä,khöng riïng caác nhaâ nghiïn cûáu, ai trong chuángta àïìu cöë gùæng nhêån diïån, tòm kiïëm "möåt ngoånnuái" naâo àoá nhûng laåi quïn mêët thên mònh àangvûúáng giûäa chñnh ngoån nuái naây .


S O I B OÁ N G N G Û ÚÂ I X Û A

Nguyïîn Hiïën Lï laâ möåt trong nhûäng hoåc giaã coá uy tñn bêåc nhêët úã miïìn Namtrûúác nùm 1975. Öng khöng chó àûúåc ngûúâi àúâi troång voång vò hoåc vêën thöngtuïå maâ coân kñnh nïí vò nhên caách thanh cao.

Yïën YïënYïën YïënYïën YïënYïën YïënYïën Yïën

NGUYÏÎN HIÏËN LÏ -M öå t à úâ i à ïí h oå c v aâ v i ïë t


B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .19

uöåc àúâi saáng taác cuãa öng bùæt àêìu khaámuöån, khi úã àöå tûá tuêìn. Nhûng vúáitinh thêìn tûå hoåc vaâ lao àöång miïåt maâi,öng àaä àïí laåi 120 taác phêím thuöåc

nhiïìu thïí taâi vaâ lônh vûåc khaác nhau. Con àûúângtûå hoåc cuâng tinh thêìn cêìn mêîn cuãa bêåc thûác giaãnúi Nguyïîn Hiïën Lï àaä àïí laåi nhûäng kinhnghiïåm trên quyá cho lúáp hêåu sinh höm nay.

“Troâ Lï ài giêåt luâi”“Troâ Lï ài giêåt luâi”“Troâ Lï ài giêåt luâi”“Troâ Lï ài giêåt luâi”“Troâ Lï ài giêåt luâi”Nguyïîn Hiïën Lï sinh ngaây 8/1/1912, taåi

laâng Phûúng Khï, phuã Quaãng Oai, tónh SúnTêy (nay thuöåc huyïån Ba Vò, Haâ Nöåi). Thênphuå öng tïn Nguyïîn Vùn Bñ, hiïåu Àùåc Nhû, laâcon trai uát cuãa möåt nhaâ Nho. Thên mêîu öng tïnSêm, laâng Haå Àònh (nay thuöåc Haâ Àöng).

Súám mêët cha tûâ khi múái lïn 9, nhûng quacaách Nguyïîn Hiïën Lï viïët vïì cha, sûå hoåc cuãa öngchõu aãnh hûúãng khaá lúán tûâ ngûúâi thên phuå vùænsöë êëy. Cha öng thuúã sinh tiïìn vöën khöng ham hoåcnhûng khi coá con laåi khöng tiïëc thò giúâ vaâ tiïìn baåcchùm lo viïåc hoåc cuãa con. Meå cuãa öng mùåc duâkhöng biïët chûä nhûng rêët quan têm túái viïåc hoåccuãa con mònh. Baâ àûúåc Nguyïîn Hiïën Lï vñkhöng keám gò baâ Tuá trong baâi thú Thûúng vúå cuãaTuá Xûúng.

Nùm öng hoåc lúáp tû (tûác lúáp hai hiïån nay),thiïëu ài sûå keâm cùåp tûâ cha, öng bùæt àêìu lïu löíngvaâ trûúåt daâitrong nhûäng troâ vui cuãa àaám treã cuângtuöíi. Bõ thêìy giaáo phï khi chêëm baâi: “Lï marcheaâ reculons” (Troâ Lï ài giêåt luâi) cuâng nhûäng lúâicûúâi cúåt, chïë giïîu tûâ baån beâ, Nguyïîn Hiïën Lïquyïët têm sûãa àöíi baãn tñnh. Öng lao vaâo saách vúã,thûác khuya dêåy súám àïí hoåc baâi. Cuöëi nùm àoá,Nguyïîn Hiïën Lï vûún lïn haång Nhêët trong lúáp.

“Hoåc taâi thi phêån” cêu noái naây cuãa cöí nhên àaävêån vaâo cêåu hoåc troâ luön àaåt thûá haång cao nhêëttrong lúáp - Nguyïîn Hiïën Lï. Öng thi rúát TrûúângBûúãi - ngöi trûúâng danh tiïëng nhêët àûúng thúâi.Meå öng buöìn, nhûng baâ khöng noái gò caã. Coángûúâi bïn hoå haâng khuyïn meå öng cho öng thöihoåc, kiïëm möåt viïåc gò àoá àïí laâm, nhûng baâ khöngnoái gò vaâ möîi thaáng vêîn lo liïåu cho öng hoåc úãtrûúâng tû. Öng quyïët àõnh theo hoåc trûúâng TrñÀûác, ngöi trûúâng chuyïn luyïån Phaáp vùn vaâtoaán. ÚÃ trûúâng, öng àïìu àaåt thaânh tñch xuêët sùæccaã hai mön hoåc naây. Do àoá, öng àûúåc thêìy hiïåutrûúãng yïu mïën vaâ giao möåt söë cöng viïåc söí saáchcho öng laâm vaâo ngaây Chuã nhêåt.

Nùm 1927, Nguyïîn Hiïën Lï thi laåi vaâoTrûúâng Bûúãi vaâ àêåu thûá haång 12 trïn 160 thñ

sinh truáng tuyïín. Hai nùm àêìu öng khöng thñchlöëi daåy cuãa möåt söë thêìy vaâ thïm vaâo àoá laâ sûáckhoãe yïëu nïn lûåc hoåc cuãa öng chó dûâng úã mûáckhaá. Vaâo cuöëi heâ lúáp àïå tam, meå öng àaä quyïëtàõnh xin möåt ngûúâi hoå haâng cho öng vïì PhûúngKhï àïí hoåc chûä Haán. Möîi ngaây, ngûúâi hoå haângnaây boã ra möåt giúâ àïí daåy chûä Haán cho öng nhûngkhöng haâ khùæc, öng nhúá àûúåc chûä naâo thò nhúá.Trong nhûäng thaáng ngaây úã Phûúng Khï, NguyïînHiïën Lï bùæt àêìu àoåc tiïíu thuyïët viïët bùçng Phaápvùn.

Thaânh danh nhúâ vaâi nùm hoåc Haán ngûäThaânh danh nhúâ vaâi nùm hoåc Haán ngûäThaânh danh nhúâ vaâi nùm hoåc Haán ngûäThaânh danh nhúâ vaâi nùm hoåc Haán ngûäThaânh danh nhúâ vaâi nùm hoåc Haán ngûäSau khi töët nghiïåp àaåi hoåc, Nguyïîn Hiïën Lï

phaãi àúåi hún ba thaáng múái àûúåc böí nhiïåm laâmnghïì cöng chaánh. Thúâi gian àúåi böí nhiïåm êëykhöng coá viïåc gò laâm nïn öng àaânh àoåc saách vaâön laåi chûä Haán cho qua ngaây. Nhûng àoá laåi laâbûúác chuêín bõ àïí öng reä sang nghiïåp viïët maâ röìiàêy seä theo öng túái cuöëi àúâi. “Ba nùm hoåc nghïìcöng chaánh töi chó duâng àûúåc hún mûúâi nùm àïímûu sinh, maâ vaâi nùm hoåc chûä Haán (tñnh söë giúâthò vaâi nùm àoá chó bùçng 6 thaáng liïn tiïëp chuyïnhoåc) laåi duâng àûúåc suöët àúâi; nhúâ àoá möåt phêìnlúán maâ töi àaä söëng trong saåch vaâ phong lûu, laåihiïíu biïët thïm nhiïìu, laâm quen àûúåc möåt söë baånvùn vaâ khaá nhiïìu àöåc giaã, gêy àûúåc möåt chuátthanh danh cho nhaâ, àïìn àaáp àûúåc phêìn naâocöng cuãa töí tiïn mêëy àúâi”.

Nguyïîn Hiïën Lï cho biïët trûúác nùm 1945,öng khöng hïì chuã àõnh viïët saách, búãi “töí tiïn bïnnöåi lêîn bïn ngoaåi cuäng khöng coá ai viïët saách caã”.Nhûng caái duyïn söë vúái nghïì nghiïåp thò cuängkhöng ai lûúâng trûúác àûúåc, êu cuäng laâ nghïì choånmònh. Sau khi ra trûúâng öng àûúåc böí nhiïåm laâmúã Súã Thuãy lúåi miïìn Nam Àöng Dûúng. Nhúâvêåy, öng coá dõp ài nhiïìu núi nhû thaác Khöne úãLaâo, Àöìng Thaáp Mûúâi, Long Haãi, thaác Trõ... Àitúái àêu, öng viïët túái àoá. Ngoâi buát cuãa öng luác naâyphêìn lúán ngaã loâng vò nhûäng caãnh sùæc àêy àoá. Viïëtxong öng thûúâng àûa cho ngûúâi baác cuãa mònhàoåc goáp yá. Nhûäng baâi viïët êëysau naây àûúåc introng caác têåp Baãy ngaây trong Àöìng Thaáp Mûúâi,Àïë Thiïn Àïë Thñch.

Tûâ nùm 1938, öng vïì Saâi Goân laâm viïåc. Viïåcnhaâ cuäng khöng bêån bõu, nïn öng daânh möîi buöíitöëi trong ngaây vaâ troån ngaây Chuã nhêåt àïí àoåcsaách. Thuá vui cuãa öng khöng coá gò hún ngoaâi àoåcsaách, vò thïë öng laåi tûå hoåc. Àêìu Thïë chiïën, conöng àaä àûúåc vaâi tuöíi vaâ öng bùæt àêìu quan têm túáigiaáo duåc hún. Tûâ àêy öng bùæt àêìu dõch saách vúái


êën phêím dõch àêìu tiïn L’EÁducation des sentiment(Giaáo duåc caãm xuác) cuãa P. Feálix Thomas.

Tûâ 1937 àïën 1945, caác taác phêím cuãa NguyïînHiïën Lï àaä lïn àïën hún ngaân trang saách. Nhûngöng cho rùçng: “Viïët laâ mön tiïu khiïín reã tiïìnnhêët nïn chûa coá yá àõnh xuêët baãn àïí kiïëm tiïìnhay lúåi danh”. Muâa thu nùm 1945, öng boã luönnghïì cöng chaánh maâ vïì söëng vúái nghïì cêìm buát.Sau hún 30 nùm miïåt maâi viïët laách, söë taác phêímgêëp mûúâi lêìn söë öng dûå tñnh. Nhûäng nùm àêìukhi bûúác vaâo nghïì, duâ hiïíu biïët coân haån heåp vaâlyá luêån coân chûa vûäng nhûng öng àaä àõnh hònhsùén àûúåc buát phaáp cho mònh: “Vùn cêìn saáng suãa,bònh dõ, nïëu húi hoa myä thò caâng quyá, cêìn nhêëtlaâ xuác caãm phaãi chên thaânh”.

Sau nùm 1954, ngoaâi viïët saách, Nguyïîn HiïënLï coân cöång taác cho möåt söë túâ baáo lúán luác bêëy giúânhû Baách Khoa, Tin Saách, Mai, Tin Vùn... Öngvöën quan têm àïën chñnh saách giaáo duåc trongnûúác nïn àaä viïët nhiïìu baâi àaã kñch Böå Giaáo duåc.Baâi naâo öng cuäng cêín troång khi àûa ra nhûäng lyáluêån xaác àaáng, chûáng cûá minh baåch vaâ keâm theonhûäng goáp yá xêy dûång, caãi tiïën. Vò thïë, öng àûúåcnhûäng àöåc giaã trong giaáo giúái, nhêët laâ phuå huynhhoåc sinh hûúãng ûáng nöìng nhiïåt.

Gêìn 40 nùm miïåt maâi àoåc vaâ viïët, öng àaä àïílaåi 120 taác phêím saáng taác, biïn soaån vaâ dõch thuêåtthuöåc nhiïìu lônh vûåc nhû giaáo duåc, vùn hoåc, ngûähoåc, triïët hoåc, lõch sûã, chñnh trõ, kinh tïë, du kyá,

gûúng danh nhên... Trong söë àoá, öng ghi dêëu êënvúái àöåc giaã bùçng loaåt saách hoåc laâm ngûúâi, giaáoduåc thanh niïn, hûúáng dêîn hoå trong viïåc böìi trñdûúäng àûác. Coá thïí kïí àïën möåt söë cuöën nhû: Kimchó nam cuãa hoåc sinh, Tûå hoåc àïí thaânh cöng, Tûúnglai trong tay ta, Reân nghõ lûåc, böå saách Gûúng danhnhên... Vúái öng, sûå hoåc laâ chuyïån caã àúâi chûákhöng phaãi mêëy nùm trïn ghïë nhaâ trûúâng, vêåy nïnnhûäng cuöën saách cuãa öng têåp trung vaâo viïåc giaáoduåc löëi söëng, tinh thêìn tûå hoåc àïí mònh tûå laâm chuãtri thûác maâ khöng phaãi àúåi möåt ai rao giaãng.

Nhúâ àêu Nguyïîn Hiïën Lï viïët àûúåcNhúâ àêu Nguyïîn Hiïën Lï viïët àûúåcNhúâ àêu Nguyïîn Hiïën Lï viïët àûúåcNhúâ àêu Nguyïîn Hiïën Lï viïët àûúåcNhúâ àêu Nguyïîn Hiïën Lï viïët àûúåcnhiïìu?nhiïìu?nhiïìu?nhiïìu?nhiïìu?

Noái vïì viïåc nhúâ àêu maâ öng viïët àûúåc nhiïìuduâ bïånh têåt liïn miïn, öng cho rùçng àûúåc hoaâncaãnh thuêån lúåi vaâ thúâi cuöåc thuác àêíy, àûúåc trúâiphuá cho mònh caái tñnh giaãn dõ, rêët ñt nhu cêìu, maâcuäng khöng coá möåt àam mï gò ngoaâi saách vúã.Öng cuäng nhêån rùçng mònh may mùæn khi coá möåtlûúång àöåc giaã trung thaânh. Nhûng àoá chó laâ caáileä deâ dùåt cuãa möåt ngûúâi khiïm töën. Nhòn laåi caãquaäng àúâi àoåc vaâ viïët cuãa öng chuáng ta dïî thêëysûå nghiïåp cuãa öng thaânh cöng àïën tûâ nhûäng nöîlûåchún laâ vêånmay ruãi cuãa thúâi cuöåc. Möåt phêìndo öng nheå gaánh viïåc nhaâ, chó coá möåt àûáa con vaâhai ngûúâi vúå thò thaáo vaát àaãm àang àïí öng chuátêm vaâo cöng viïåc. Coân phêìn lúán laâ öng biïët töíchûác öng viïåc vaâ tiïët kiïåm thò giúâ, laâm viïåcnghiïm tuác vaâ cêìn mêîn, biïët àõnh hûúáng bùçngnhûäng muåc àñch roä raâng vaâ têåp trung têët caã nùnglûåccho cöng trònh cuãa mònh. Nghiïåp viïët cuãaöng cuäng vò thïë maâ ài lïn vaâ thaânh danh úã caã chêëtlûúång lêîn söë lûúång taác phêím. Vïì sau, duâ tuöíi caosûác yïëu, öng àaä nghô àïën chuyïån nghó hûu,nhûng khöng àaânh vò cho rùçng: “Àöåc giaã coân tinmònh, thò mònh viïët àûúåc bao nhiïu cûá viïët, caângnhiïìu caâng töët, miïîn laâ cuöën naâo cuäng phaãi coáñch khöng cho giúái naây, tuöíi naây thò cho giúáikhaác, tuöíi khaác”.

Caã àúâi öng àûúåc goái goån trong hai chûä hoåc vaâviïët. Thuá tiïu khiïín duy nhêët cuãa öng laâ saách vúãchûá khöng ham àaân nhaåc, àaánh cúâ, nhaãy àêìmnhû moåi ngûúâi. Vò thïë, nhiïìu ngûúâi noái öngsöëng nhû möåt nhaâ tu khöí haånh, nhûng öng noáichùèng tu haânh gò caã vaâ cuäng khöng thêëy löëi söëngcuãa cuãa mònh vúái saách vúã laâ khöí.

Phaãi röìi, söëng nhiïåt thaânh vúái caái nghiïåp chûänghôa, giûä cho mònh cöët caách thanh cao vaâ lùångleä dêng tri thûác cho ngûúâi àúâi thò coá gò laâ khöíhaånh

Caã àúâi öng àûúåc goái goåntrong hai chûä hoåc vaâ viïët.

Thuá tiïu khiïín duy nhêët cuãa öng laâsaách vúã chûá khöng hamàaân nhaåc, àaánh cúâ...

.

B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .21

gûúâi yïu thñch Kim Dung ñt khi goåitaác phêím cuãa öng bùçng caái tïnchñnh thöëng laâ “tên traâo voä hiïåptiïíu thuyïët” maâ thûúâng goåi nöm na

laâ “truyïån chûúãng”: àoåc truyïån chûúãng KimDung, xem phim chûúãng Kim Dung...

Truyïån chûúãng:Truyïån chûúãng:Truyïån chûúãng:Truyïån chûúãng:Truyïån chûúãng:àónh cuãa tiïíu thuyïët voä hiïåpàónh cuãa tiïíu thuyïët voä hiïåpàónh cuãa tiïíu thuyïët voä hiïåpàónh cuãa tiïíu thuyïët voä hiïåpàónh cuãa tiïíu thuyïët voä hiïåp

Tiïíu thuyïët voä hiïåp laâ möåt khuynh hûúángnöíi bêåt cuãa tiïíu thuyïët Hoa ngûä noái chung vaâtiïíu thuyïët Trung Quöëc noái riïng. Cöët truyïånxoay quanh nhûäng nhên vêåt coá voä nghïå caocûúâng, haânh tung bñ êín, chuyïn trûâ gian diïåtbaåo, cûáu àöå keã thïë cö, goåi chung laâ hiïåp nhên,hiïåp khaách. Vïì àaåi thïí, giúái nghiïn cûáu vùn hoåcTrung Quöëc chia tiïíu thuyïët voä hiïåp laâm hai loaåilúán: tiïíu thuyïët voä hiïåp cöí àiïín, xuêët hiïån vaâocuöëi thúâi nhaâ Minh (thïë kyã XVII) tiïu biïíu nhûTam quöëc chñ, Thuãy hûã...; vaâ tiïíu thuyïët voä hiïåphiïån àaåi, ra àúâi vaâo àêìu thïë kyã XX, sau phongtraâo Nguä Tûá (1919), tiïu biïíu nhû Giang höì kyâ

Trûúãng böëi voä hiïåp tiïíu thuyïët Kim Dung vûâataå thïë vaâo ngaây 30/10/2018, àaåi thoå 94 tuöíi.Öng laâ möåt trong nhûäng nhaâ vùn Hoa ngûä coáaãnh hûúãng lúán nhêët àöëi vúái vùn chûúng thïëgiúái giai àoaån hêåu baán thïë kyã XX. Taác phêím cuãaöng laâ kïët quaã diïåu kyâ cuãa möëi lûúng duyïngiûäa baáo chñ vaâ vùn chûúng hay chñnh öng laângûúâi àaä taác húåp uyïn ûúng nöìng thùæm chobaáo chñ vaâ vùn chûúng möåt thúâi.

Trêìn Huyânh PhuãTrêìn Huyânh PhuãTrêìn Huyânh PhuãTrêìn Huyânh PhuãTrêìn Huyânh Phuã

KIM DUNG VAÂ MÖËI LÛÚNG DUYÏNBAÁO CHÑ - VÙN CHÛÚNG


hiïåp truyïån, Thuåc Sún kiïëm hiïåp truyïån,Ûng traãovûúng...

Vaâo giûäa thêåp niïn 1950, caác nhaâ xuêët baãn úãHöìng Köng lêëy thúâi àiïím kïët thuác Thïë chiïën thûáhai laâm möëc phên chia tiïíu thuyïët voä hiïåp hiïånàaåi thaânh hai loaåi “cûåu traâo” vaâ “tên traâo”. Theoàoá, “tên traâo voä hiïåp tiïíu thuyïët” göìm nhûängsaáng taác sau 1945, vaâ laåi àûúåc tiïëp tuåc phênthaânh ba thïí.

Thïí thûá nhêët, caác nhên vêåt sûã duång thêåp baátban voä nghïå, àuã moåi loaåi quyïìn cûúác, chuã yïëuàaánh nhau bùçng tay chên, goåi laâ “truyïån voäthuêåt”. Tûâ thïí truyïån voä thuêåt naây, ngûúâi ta viïëtthaânh nhûäng kõch baãn phim quyïìn cûúác, laâmnïn tïn tuöíi nhiïìu taâi tûã möåt thúâi nhû TrêìnTinh, Vûúng Vuä, Khûúng Àaåi Vïå, Lyá TiïíuLong...

Thïí thûá hai, caác nhên vêåt khi xung trêån

thûúâng sûã duång caác loaåi khñ giúái saát thûúng nhûkiïëm, àao, cön, trûúång; ngûúâi àoåc goåi nöm na laâ“truyïån kiïëm hiïåp”. Cuäng tûâ thïí truyïån naây, giúáilaâm àiïån aãnh Höìng Köng, Àaâi Loan cho ra àúâihaâng loaåt phim kiïëm hiïåp vö cuâng ùn khaách.

Thïí thûá ba, caác nhên vêåt khöng chó duângquyïìn cûúác, kiïëm àao maâ coân duâng sûác maånh tûâbaân tay xoâe ra (chûúãng) àïí àaánh nhau vúái àöëiphûúng. Chûúãng phong maånh yïëu tuây vaâo nöåilûåc cuãa nhên vêåt. Theo lyá giaãi cuãa caác taác giaã, nöåilûåc laâ nguyïn khñ taãn maác ngoaâi thiïn nhiïn,àûúåc thêu naåp vaâo cú thïí theo nhûäng caách thûácàùåc biïåt àïí taåo ra möåt sûác maånh vö hònh. Vúái sûåhuyïìn bñ nöåi lûåc, caác nhên vêåt coá nhûäng caách rachiïu kyâ laå: möåt aánh mùæt, möåt àiïåu àaân, möåttiïëng cûúâi... cuäng coá thïí laâm àöëi phûúng kinhhöìn baåt vña. Thïí naây goåi laâ “truyïån chûúãng”.Ngûúâi viïët truyïån chûúãng khöng chó phö diïînkiïën thûác quyïìn phaáp, cûúác phaáp, kiïëm phaáp,àao phaáp maâ coân saáng taåo thïm bao nhiïu loaåichûúãng phaáp tuây thñch, giuáp trñ tûúãng tûúång cuãahoå bay xa hún, phong phuá hún. Truyïån chûúãngcuäng taåo nïn möåt doâng phim tûúng ûáng, laâmmûa laâm gioá khùæp caác raåp vaâ maân hònh ti vi úãchêu AÁ.

Truyïån chûúãng ra àúâi àêìu tiïn vaâ súám giûä àõavõ thöëng trõ chuyïn muåc “Voä hiïåp tiïíu thuyïëtliïn taãi” (Tiïíu thuyïët voä hiïåp àùng liïn tuåc nhiïìukyâ - feuilleton) trïn caác baáo úã Höìng Köng, ÀaâiLoan, thu huát àöng àaão àöåc giaã; sau àoá tiïëp tuåcbaânh trûúáng sang Trung Quöëc, Singapore, ViïåtNam, Thaái Lan, Malaysia, Indonesia, Anh, Phaáp,Myä, Canada...

Caác taác giaã truyïån chûúãng àûúåc nhiïìu ngûúâibiïët àïën khaá àöng àaão, göìm Ngoåa Long Sinh,Lûúng Vuä Sinh, Nghï Khuöng, Cöí Long, MöåDung Myä, Gia Caát Thanh Vên, Àöåc Cö Höìng...àùåc biïåt laâ Kim Dung.

Sau khi Kim Dung “rûãa tay gaác kiïëm” (1972)thò doâng chaãy cuãa thïí tiïíu thuyïët àöåc àaáo naây trúãnïn yïëu úát, caån kiïåt. Mùåc duâ khöng ñt taác giaã xuêëthiïån sau nhûäng nùm 1980 vúái yá àõnh múã ra thúâikyâ “hêåu voä hiïåp” trong tiïíu thuyïët Hoa ngûänhûng hêìu hïët àïìu bêët thaânh.

Kim Dung “minh chuã”Kim Dung “minh chuã”Kim Dung “minh chuã”Kim Dung “minh chuã”Kim Dung “minh chuã”

Kim Dung sinh nùm 1924, tïn thêåt laâ TraLûúng Dung, con thûá hai trong gia àònh 9 anhchõ em, thuöåc doâng töåc khoa baãng danh giaá bêåcnhêët úã Triïët Giang, Trung Quöëc: “Möåt nhaâ baãy

Töi vöën coá niïìm say mï àùåcbiïåt àöëi vúái nghiïåp

laâm tin tûác. Kim Dung Kim Dung Kim Dung Kim Dung Kim Dung

B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .23

tiïën sô/ Chuá chaáu nùm haân lêm”!Thuúã nhoã Kim Dung hoåc haânh chùm chó,

thöng minh, hiïëu àöång. Nùm 8 tuöíi, öng àaä rêëtmï àoåc saách. Laänh Haå, trong cuöën Kim Dungtruyïån, kïí laåi: “Tan hoåc vïì, cêåu beá Tra LûúngDung thûúâng öm saách vaâo möåt goác riïng àïí àoåc,chùèng noái nùng gò, say sûa trong thïë giúái cuãamònh. Tuy caã mêëy anh chõ em àïìu thñch àoåc saáchnhûng khöng ai si mï nhû cêåu. Hún nûäa TraLûúng Dung laåi coá trñ nhúá kyâ laå, chó cêìn àoåc quamöåt lêìn laâ coá thïí kïí laåi vanh vaách, kïí theo saáchxong röìi cêåu coân kïí theo yá mònh maâ rêët hêëp dêîn;kïí àïën chöî àùæc yá laåi khoa tay muáa chên khiïën caãmêëy anh chõ em nghe cêåu kïí àïìu mï mêín. Ngûúâita caãm thêëy kyâ laå laâ Tra Lûúng Dung kïí chuyïåncho em gaái em trai nghe khöng bao giúâ biïët moãi,cuäng khöng bao giúâ hïët chuyïån. Ngûúâi ta ngaåcnhiïn khöng hiïíu vò sao trong caái àêìu beá nhoã cuãacêåu laåi coá nhiïìu chuyïån àïën thïë, kïí maäi khönghïët, thêåt laâ vö cuâng vö têån. Kyâ thûåc àoá laâ do TraLûúng Dung thñch àoåc saách, do cêåu coá taâi saángtaåo. Tûâ àiïìu êëy coá thïí thêëy Tra Lûúng Dungngay tûâ khi coân rêët nhoã àaä hiïín löå trñ tûúãng tûúångvaâ khaã nùng saáng taåo phi thûúâng”.

Con àûúâng hoåc vêën cuãa Kim Dung khöngmêëy suön seã nhûng cuäng àaåt thaânh tûåu rêët àaángnïí: Cûã nhên luêåt Àaåi hoåc Tö Chêu, Tiïën sô triïëthoåc Àaåi hoåc Cambridge. Tuy nhiïn, do thúâicuöåc vaâ do súã thñch caá nhên, öng khöng theoàuöíi sûå nghiïåp bùçng con àûúâng khoa baãng maâbùçng möåt hûúáng reä khaác.

Nùm 1946, Kim Dung nhúâ möåt ngûúâi baångiúái thiïåu vaâo Àöng Nam Nhêåt Baáo, möåt túâ baáohaång trung thúâi àoá, vaâ öng àûúåc toaåi nguyïån.Ngoaâi sùn tin, viïët baâi nhû möåt kyá giaã thûåc thuå,öng coân kiïm luön viïåc nghe baãn tin quöëc tïëbùçng tiïëng Anh röìi phiïn dõch ra Trung vùn àïíàùng. Lyá giaãi vò sao choån nghïì kyá giaã laâm nghïìnghiïåp chñnh thûác àêìu tiïn cuãa mònh, KimDung cho biïët: “Töi vöën coá niïìm say mï àùåc biïåtàöëi vúái nghiïåp laâm tin tûác”. Sau àoá, öng coân“phiïu lûu” qua nhiïìu túâ baáo khaác nhû Thúâi DûäTriïìu (1946), Àaåi Cöng Baáo (1948), Tên VùnBaáo (1952)...

Vúái möåt con ngûúâi taâi ba, giaâu nùng lûúångsaáng taåo nhû Kim Dung, cöng viïåc laâm baáo quaãcoá phêìn nheå nhaâng vaâ àún àiïåu. Theo Baânh Hoavaâ Triïåu Kñnh Lêåp, trong Kim Dung, cuöåc àúâi vaâtaác phêím, luác laâm kyá giaã cho Àöng Nam NhêåtBaáo, “Cöng viïåc cuãa möåt ngaây Kim Dung chólaâm möåt buöíi töëi laâ xong. Töíng cöång thúâi gian

khöng qua 30 phuát”! Coá leä vò thïë vaâo cuöëi nhûängnùm 1950, öng xin thöi viïåc úã Tên Vùn Baáo, gianhêåp Cöng ty àiïån aãnh Trûúâng Thaânh, bùæt àêìuviïët kõch baãn vaâ àaåo diïîn phim. Vúái buát danhLêm Hoan, Kim Dung àaä viïët caác kõch baãn nhûTuyïåt àaåi giai nhên, Lan hoa hoa, Bêët yïëu ly khaingaä... Öng cuäng laâ àöìng àaåo diïîn caác phim: Hûäunûä hoaâi xuên, Vûúng laäo Höí thûúng nhên.

Gêìn 10 nùm lùn löån trong möi trûúâng baáo chñvaâ ñt nhiïìu thûã sûác úã àõa haåt àiïån aãnh cuäng chñnhlaâ thúâi gian Kim Dung chuêín bõ cöng phu vaâ nöåilûåc cho sûå nghiïåp vùn chûúng lûâng lêîy cuãa mònh,trúã thaânh “minh chuã” trong giúái voä hiïåp tiïíuthuyïët tên traâo, chûa ai saánh nöíi.

Cú duyïn thûåc àïën vúái Kim Dung vaâo nùm1955. Luác êëy, Lûúng Vuä Sinh “àaä nhû tiïëngphaáo gioân giaä, möåt tiïëng kinh ngûúâi” sau khiàùng roâng raä hai nùm cuöën Long höí àêëu kinh hoarêët ùn khaách trïn Tên Vùn Baáo. Caác baáo khaác bùætàêìu àua tranh àùng truyïån voä hiïåp nhiïìu kyâ.Töíng biïn têåp Hûúng Caãng Thûúng Baáo La Phuârêët muöën múâi Lûúng Vuä Sinh cöång taác nhûngöng naây, phêìn vò “ngêåp àêìu” trong “àún àùåthaâng”, phêìn vò àïì taâi cuäng sùæp khö haån nïn öngtiïën cûã Kim Dung vúái La Phuâ. Do quen biïët caãhai, Kim Dung khaãng khaái àaáp: “Àiïìu maâLûúng huynh laâm àûúåc, Tra Lûúng Dung töicuäng laâm àûúåc”. Nhûng viïët gò? Viïët nhû thïënaâo? Kim Dung phaãi suy nghô, tñnh toaán sao chokhöng phuå tònh tri êm vúái Lûúng Vuä Sinh vaâ LaPhuâ. Öng nhúá àïën quï hûúng Triïët Giang, nhúálaåi Caân Long hoaâng àïë döëc sûác àùæp con àï biïínHaãi Ninh. Röìi öng bùæt tay viïët Thû kiïëm ên cûâuluåc, kïí vïì xuêët thên ly kyâ cuãa Caân Long hoaâng àïë.Buát danh Kim Dung lêìn àêìu tiïn ra mùæt “quêìnhuâng voä lêm”.

Taác phêím naây àaä àõnh hònh phong caách saángtaác tiïíu thuyïët voä hiïåp cuãa Kim Dung: khönggian cêu chuyïån röång lúán; nhên vêåt àöng àaão, àadaång; xung àöåt dûä döåi giûäa “thû” vaâ “kiïëm”, giûäa“tònh” vaâ “cûâu”; àöëi khaáng khöëc liïåt giûäa “chñnhphaái” vaâ “taâ bang”, giûäa “giang höì” vaâ “giangsún”; höåi ngöå lyá thuá giûäa “lõch sûã vaâ nghïå thuêåt”,giûäa “voä hiïåp vaâ kyâ tònh”. Cho nïn khöng coá gòlaå, chó hún möåt thaáng sau, àöåc giaã vaâ giúái phïbònh àöí xö mua Hûúng Caãng Thûúng Baáo àïí àoåctûâng höìi Thû kiïëm ên cûâu luåc. Hoå haáo hûác tòmhiïíu: Kim Dung laâ ai? Àoá laâ “cao thuã” tûâ phûúngnaâo túái? Anh ta thuöåc “mön phaái” naâo?...

Trong khi dû luêån coân chûa hïët xön xao vïìThû kiïëm ên cûâu luåc thò Kim Dung tiïëp tuåc àùng


Bñch huyïët kiïëm (1956), röìi Xaå àiïu anh huângtruyïån (1957), laâm cho caác taác giaã khaác trúã nïnlu múâ, kïí caã bêåc àaân anh laâ Lûúng Vuä Sinh. PhñDuäng vaâ Chung Hiïíu Nghõ trong cuöën KimDung truyïìn kyâ noái rùçng: “Xaå àiïu anh huângtruyïån laâ möåt trong nhûäng taác phêím àûúåc hoannghïnh nhêët cuãa Kim Dung, cuäng laâ caách thïíhiïån hay nhêët ‘Trung Quöëc chi höìn’ trong conmùæt cuãa àöåc giaã Trung Quöëc; cho nïn, noá vûâaxuêët hiïån àaä xaác àõnh àõa võ ‘Voä lêm chñ tön’ cuãaKim Dung”.

nöíi tiïëng nhêët trong cöång àöìng Hoa ngûä; vaâ tûâàoá, taác phêím cuãa öng viïîn du khùæp thïë giúái.

“Khöng hoãi thu hoaåch, chó hoãi caây bûâa”“Khöng hoãi thu hoaåch, chó hoãi caây bûâa”“Khöng hoãi thu hoaåch, chó hoãi caây bûâa”“Khöng hoãi thu hoaåch, chó hoãi caây bûâa”“Khöng hoãi thu hoaåch, chó hoãi caây bûâa”

ÚÃ Höìng Köng laâm baáo vaâ laâm àiïån aãnh àûúåcxem laâ hai nghïì maåo hiïím, rêët dïî thêët baåi, thïíhiïån qua cêu noái: “Nïëu anh cùm thuâ hùæn, töëtnhêët laâ khuyïn hùæn laâm phim; nïëu anh vúái hùæncoá thuâ sêu ba àúâi, töët nhêët laâ khuyïn hùæn laâmbaáo!”. Àaä döëc hïët vöën liïëng tñch coáp àûúåc80.000 àö la àêìu tû vaâo Minh Baáo, Kim Dungcoi nhû àaánh cûúåc tûúng lai cuãa mònh. Hiïíuàiïìu àoá nïn öng caâng thêån troång vaâ quyïët têm.Öng àïì ra “cûúng lônh” cho baãn thên vaâ àöìng sûåtrong toâa soaån: “Àoáng traåi vûäng, àaánh chùæcthùæng, khöng hoãi thu hoaåch, chó hoãi caây bûâa”.

Trûúång phu noái àûúåc laâ laâm àûúåc. KimDung “caây bûâa” miïåt maâi, trung bònh 20 giúâ möîingaây àïí tòm chöî àûáng vûäng chùæc cho Minh Baáovaâ cho baãn thên: tûâ 8 giúâ àïën 16 giúâ vûâa viïët xaäluêån, àiïím phim vûâa lo viïåc quaãn trõ cho túâ baáovaâ tham gia caác hoaåt àöång xaä höåi; tûâ 18 giúâ àïën20 giúâ àoåc taâi liïåu, soaån àïì cûúng cho taác phêímàang viïët vaâ seä viïët; tûâ 24 giúâ àïën saáng höm sausaáng taác möåt hoùåc hai höìi tiïíu thuyïët àïí kõp baáolïn khuön. Thûåc ra tiïëng tùm vaâ lúåi nhuêån maâMinh Baáo coá àûúåc chuã yïëu laâ nhúâ vaâo sûác huátmaänh liïåt cuãa caác truyïån voä hiïåp do Kim Dungchêëp buát. Thúâi viïët Thû kiïëm ên cûâu luåc, Bñchhuyïët kiïëm, Xaå àiïu anh huâng truyïån cho HûúngCaãng Thûúng Baáo, Kim Dung tûúng àöëi “thongdong”, möîi àïm chó “lai rai” àöå 1.000 àïën 2.000chûä nhûng àïën khi viïët cho baáo cuãa mònh thò öngbùæt àêìu “tùng töëc” lïn àïën 4.000 chûä möîi kyâ.Àùåc biïåt trong hai nùm 1960-1961, khi viïët Phihöì ngoaåi truyïån cho taåp chñ Voä hiïåp vaâ lõch sûã(àöìng thúâi cuäng àang viïët Thêìn àiïu hiïåp lûä choMinh Baáo), öng phaãi “viïët suöët àïm, tûâ 12 giúâkhuya àïën 7, 8 giúâ saáng thò xong... 8.000 chûä!”(tûúng àûúng 20 trang àaánh maáy trïn giêëy A4,tûác gêìn 40 trang saách in). Quaã laâ möåt sûác laoàöång kinh khuãng, möåt khaã nùng saáng taåo phithûúâng!

Viïët truyïån feuilleton theo caách noái cuãaphûúng Têy hay viïët tiïíu thuyïët liïn taãi theocaách noái cuãa Trung Quöëc laâ choån lûåa khùæcnghiïåt cuãa giúái cêìm buát maâ khöng phaãi ai cuängdaám “thûã lûãa”. Noá àoâi hoãi ngûúâi viïët phaãi coáthûåc taâi vùn chûúng àïí xêy dûång àûúåc cöët truyïåndaâi húi vaâ hêëp dêîn; laåi phaãi coá tû chêët vaâ taác

Tûâ võ giaáo sû àûúåc giaãithûúãng Nobel àïën anh phu

xe, tûâ cao nguyïn hoaâng thöí àïënchöën thõ thaânh, caác giai têìng, caácàõa phûúng, àêu àêu cuängcoá ngûúâi mï Kim Dung.

Laänh HaåLaänh HaåLaänh HaåLaänh HaåLaänh Haå

Tûâ kinh nghiïåm nhiïìu nùm laâm kyá giaã, KimDung khaá tûúâng têån kyä thuêåt laâm baáo, hiïíu roäcöng viïåc quaãn lyá kinh doanh baáo chñ. Àöìng thúâiöng cuäng viïët ba taác phêím gêy tiïëng vang vúái vösöë àöåc giaã, àoá laâ vöën liïëng vö hònh nhûng rêëtàaáng quyá. Kim Dung nghô rùçng àaä àïën luác phaãitûå lêåp möåt túâ baáo, àùng tiïíu thuyïët voä hiïåp cuãamònh, àöåc giaã chùæc chùæn seä hoan nghïnh, viïåcphaát haânh baáo chùæc chùæn seä thuêån lúåi. Ngaây 20/5/1959, öng cuâng baån hoåc cuä laâ Trêìm Baão Tênquyïët àõnh “tûå lêåp mön höå”, ra túâ Minh Baáo doöng laâm töíng biïn têåp àïí thoãa chñ bònh sinh. Giúâàêy, möîi ngaây Kim Dung vûâa tröng coi túâ MinhBaáo, vûâa viïët xaä luêån, vûâa saáng taác tiïíu thuyïët voähiïåp “liïn taãi”. Ngay söë àêìu tiïn, Minh Baáo àùngúã trang 3 böå Thêìn àiïu hiïåp lûä cuãa Kim Dung,möîi ngaây möåt höìi, khoaãng 2.000 chûä, keáo daâisuöët ba nùm. Thêìn àiïu hiïåp lûä àûúåc coi laâ phêìntiïëp theo cuãa Xaå àiïu anh huâng truyïån vöën àaä hêëpdêîn, nay laåi caâng thïm hêëp dêîn. Minh Baáo vaâ húnmöåt chuåc taác phêím voä hiïåp khaác lêìn lûúåt àùngtrïn baáo naây trong quaäng thúâi gian tûâ 1959 àïën1972 nhû YÃ thiïn àöì long kyá, Thiïn long baát böå,Tiïëu ngaåo giang höì, Löåc àónh kyá... àaä giuáp KimDung thaânh “taác giaã àêìu tiïn trúã nïn giaâu coábùçng ngoâi buát, laâ möåt trong nhûäng nhaâ giaâu àêìubaãng cuãa Höìng Köng”. Ngûúåc laåi, chñnh buátdanh Kim Dung àaä biïën Minh Baáo thaânh túâ baáo

B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .25

phong nhanh nhaåy, xöng xaáo cuãa ngûúâi laâm baáoàïí àaãm baão deadline - haån kyâ ra baáo. Caã haiphûúng diïån naây, Kim Dung àïìu lûúäng toaân,xûáng àaáng laâ bêåc thêìy cuãa caác cêy buát feuilleton.

Vïì cöët truyïån, thïë giúái nhên vêåt, nghïå thuêåtkïí chuyïån, buát phaáp taã caãnh, taã tònh cuãa KimDung, giúái phï bònh vaâ àöåc giaã gêìn nhû àaä duânghïët moåi myä tûâ àïí ngúåi khen. Vinh quang êëykhöng hïì laâ “vö cêìu nhi àùæc” hoùåc “bêët chiïën tûånhiïn thaânh” àöëi vúái Kim Dung maâ àoá laâ kïët quaãcuãa quaá trònh lao àöång cêåt lûåc, cöng phu vaâ tó móàûúåc thùng hoa búãi möåt taâi nùng thiïn phuá.Öngdaânh nhiïìu thúâi gian vaâ cöng sûác àïí xêy dûång “àïìcûúng chi tiïët” cho caác truyïån. Àêìu tiïn laâ böëicaãnh lõch sûã xaä höåi, kïë àïën laâ sûå kiïån trung têm,hïå thöëng nhên vêåt vaâ quan hïå giûäa caác nhên vêåt(hai tuyïën chñnh vaâ nùm, baãy tuyïën phuå vúái haângchuåc nhên vêåt, möîi nhên vêåt möåt tñnh caách khaácnhau), röìi xung àöåt, cao traâo, múã nuát... Noáichung cöët truyïån taác phêím cuãa Kim Dungthûúâng àa tuyïën, àa têìng, laâ “truyïån trongtruyïån”, möîi nhên vêåt àïìu coá “chuyïån riïng” cuãamònh, möîi hònh aãnh, chi tiïët nöíi bêåt àïìu coá “tñchriïng” cuãa noá; cûá thïë, chuyïån nöëi chuyïån maâthaânh taác phêím àùng liïn tuåc suöët hai, ba nùmtrïn nhêåt baáo vaâ khi in thaânh saách daâi àïën 2.000- 3.000 trang. Kim Dung khöng chó chùm chuátkyä lûúäng viïåc àùåt hoå tïn, hiïåu, biïåt danh cho caác

nhên vêåt maâ coân laâm daân yá cho tûâng höìi cuãatruyïån. Nhúâ thïë, duâ viïët nhiïìu trang, nhiïìutruyïån vaâ viïët thêu àïm nhûng “truyïån liïn taãi”cuãa Kim Dung vêîn giûä àûúåc sûå chùåt cheä, maåchlaåc, nhêët quaán vaâ tñnh hêëp dêîn.

Àêìu nùm 1964, Kim Dung cho khúãi àùngThiïn long baát böå àöìng thúâi trïn Minh Baáo vaâNam Dûúng Thûúng Baáo cuãa Singapore, keáo daâi4 nùm. Thaáng 5 nùm êëy, öng sang Anh quöëctham gia Höåi nghõ Liïn hiïåp tên vùn quöëc tïë kïëthúåp du lõch chêu Êu mêët khoaãng hún möåt thaáng.Maâ Thiïn long baát böå vêîn phaãi “chaåy” tiïëp,khöng thïí giaán àoaån. Trûúác tònh thïë àoá, KimDung phaãi nhúâ baån têm giao cuãa mònh laâ NghïKhuöng viïët thay cho 40 ngaây, chûâng 40.000chûä. Nghï Khuöng duâ coá àöi chuát deâ dùåt nhûngvò quaá mïën möå Kim Dung nïn khöng núä chöëi tûâ.Vöën “thuöåc” tñnh caách vaâ vùn chûúng cuãa baån,Nghï Khuöng chêëp buát suön seã vaâ hûáng khúãiàïën 60.000 chûä. Khi Kim Dung tûâ chêu Êu trúãvïì, chûa kõp múã lúâi caãm ún baån vaâng thò NghïKhuöng noái vúái veã höëi löîi: “Töi laâm A Tûã muâmùæt mêët röìi!”, vaâ giaãi thñch: “Taåi con A Tûã aácquaá, töi rêët gheát noá”. Kim Dung àaânh cûúâi cayàùæng vò àêy laâ möåt trong nhûäng nhên vêåt nûä yïuthñch nhêët cuãa öng, nhûng öng khöng daám traáchbaån. Öng an uãi Nghï Khuöng: “Töi seä coá caáchlaâm cho A Tûã saáng mùæt laåi”. Coá thïí thêëy àöi àiïìu

Möåt söë taác phêím cuãa Kim Dung àûúåc Phûúng Nam êën haânh. AÃnh: Tuöíi treã


Quan niïåm vùn chûúng cuãa Kim Dung“Möåt taác phêím hay (khöng chó tiïíu thuyïët voä hiïåp), cêìn phaãi biïíu hiïån tònh caãm cuãa con ngûúâi vaâ biïíu hiïån

mêu thuêîn cuãa nhên tñnh khi con ngûúâi úã vaâo nhûäng hoaân caãnh xaä höåi phûác taåp, chûá khöng phaãi thuöåc vïì caái goåilaâ “chuã àïì”. Nïëu nhû taác phêím vùn hoåc laåi thuyïët minh ‘àaåo lyá’, tuyïn truyïìn ‘chuã nghôa’, thò hoaân toaân coá thïí duâng‘xaä luêån’ àïí thay thïë, loaåi vùn êëy laâ loaåi giaãng àaåo lyá, chûá khöng phaãi laâ taác phêím vùn hoåc”.

“Khöng nhêët thiïët caái toaân thïë giúái cho laâ töët thò chùæc chùæn laâ töët; cuäng khöng nhêët thiïët caái toaân thïë giúái cholaâ xêëu thò chùæc chùæn laâ xêëu. Àöìng thúâi möåt con ngûúâi do hoaân caãnh, coá thïí vöën laâ töët dêìn dêìn biïën thaânh xêëu,chùèng haån nhû Chu Chó Nhûúåc. Ngûúåc laåi, Triïåu Mêîn vöën laâ xêëu, do hoaân caãnh laåi biïën thaânh töët. Nhên sinh khöngnhêët thiïët laâ ‘úã hiïìn gùåp laânh’,‘aác giaã aác baáo’; khöng nhêët thiïët töët xêëu roä raâng. Nhên sinh thûåc ra rêët phûác taåp, vêånmïånh cuäng thiïn biïën vaån hoáa. Nïëu nhû cûá miïu taã theo möåt mö thûác nhêët àõnh, thò quaã laâ àaä àún giaãn hoáa nhênsinh”.

“Coá mêëy böå tiïíu thuyïët, xuêët phaát àiïím cuãa töi luác êëy laâ phuã àõnh caách nghô giaáo àiïìu chuã nghôa. Töi tñn phuåclyá tñnh. Sûå tû duy laåi àöëi vúái truyïìn thöëng coá leä laâ rêët phöí biïën trong tri thûác. Töi nghô baãn thên chên lyá cuäng coá tñnhtûúng àöëi cuãa noá. Xaä höåi biïën thiïn, chên lyá cuäng coá thay àöíi. Àaåo lyá ngaân vaån nùm bêët biïën, àoá laâ àiïìu maâ töikhöng tin. Sûå thûåc, nhûäng keã cuöìng tñn rêët nhiïìu, thêåm chñ trong lônh vûåc khoa hoåc cuäng coá, nhûäng lyá thuyïët khoahoåc àaä tûâng àûúåc ngûúâi ta cho laâ chên lyá nhûng röìi laåi hoáa ra khöng hoaân toaân àuáng”.

(Dêîn laåi theo Baânh Hoa vaâ Triïåu Kñnh Lêåp (2002): Kim Dung, cuöåc àúâi vaâ taác phêím, NXB Treã).

thuá võ vïì têm lyá saáng taåo nghïå thuêåt trong trûúânghúåp naây. Möåt mùåt, khi àaä nhêåp têm, logic tñnhcaách nhên vêåt coá thïí dêîn dùæt ngoâi buát cuãa nhaâvùn nhû “ma àûa löëi, quyã àûa àûúâng”; mùåt khaác,nhaâ vùn vêîn coá thïí chuã àöång àaão löån cuöåc àúâi vaâsöë phêån nhên vêåt nïëu viïåc êëy laâm cho taác phêímhay hún. Àïì cûúng duâ chi tiïët mêëy cuäng chó laâàiïím tûåa ban àêìu, ngûúâi viïët luön cêìn sûå linhhoaåt, biïën hoáa trong quaá trònh saáng taåo.

Do sûác eáp deadline cuãa baáo chñ, truyïånfeuilleton thûúâng khoá traánh khoãi sai soát. Taácphêím cuãa Kim Dung cuäng khöng laâ ngoaåi lïå.Giúái phï bònh àûúng thúâi tûâng chó ra rùçng KimDung àùåt caác cêu àöëi úã àêìu möîi chûúng cuãa Thûkiïëm ên cûâu luåc “àïën caã bùçng trùæc cuäng khöngàuáng”; nhêìm lêîn giûäa caác thúâi kyâ lõch sûã nhûtrong Xaå àiïu anh huâng truyïån “Ngûúâi àúâi Töëng(Hoaâng Dung) khöng thïí haát khuác ca àúâiNguyïn”; sùæp xïëp tònh tiïët thiïëu logic trongTuyïët sún phi höì vaâ Phi höì ngoaåi truyïån… “Ai biïëtvaâ daám xoáa boã caái cuãa mònh, ngûúâi àoá seä tiïën xa”

(F.M. Dostoievski). Thiïn taâi cuãa Kim Dungmöåt phêìn thïí hiïån qua sûå cêìu thõ lùæng nghe goápyá cuãa baån àoåc vaâ chón chu tu böí taác phêím cuãamònh. Khi xuêët baãn thaânh saách, Kim Dungkhöng chó “sûãa chûäa tûâng cêu tûâng chûä vúái thaáiàöå rêët cêín thêån” cho tûâng taác phêím nhû úã Thûkiïëm ên cûâu luåc maâ coân “böí sung gêìn möåt phêìntrùm” nhû úã Bñch huyïët kiïëm, hoùåc “boã hùèn vaâichûúng chûa húåp lyá” nhû úã Thiïn long baát böå...

Vaâ coá leä nhúâ àïën vúái baån àoåc qua cûãa ngoä baáochñ trûúác khi haânh trònh qua con àûúâng truyïìnthöëng bùçng saách in cuäng laâ taác nhên khiïën chotaác phêím cuãa Kim Dung coá àûúåc lûúång cöngchuáng vö cuâng röång lúán. “Tûâ võ giaáo sû àûúåc giaãithûúãng Nobel àïën anh phu xe, tûâ cao nguyïnhoaâng thöí àïën chöën thõ thaânh, caác giai têìng, caácàõa phûúng, àêu àêu cuäng coá ngûúâi mï KimDung. Ngoaâi Kim Dung ra, hiïëm coá taác phêímcuãa taác giaã naâo àûúåc moåi ngûúâi hoan nghïnh àïënnhû thïë”. Laänh Haå, trong cuöën Kim Dungtruyïån, àaä viïët nhû thïë.

“Phi Tuyïët Liïn Thiïn Xaå Baåch Löåc/ Tiïëu ThûThêìn Hiïåp YÃ Bñch Uyïn” laâ hai cêu thú do KimDung “sùæp àùåt” maâ möîi chûä laâ chûä àêìu tiïn cuãa14 trong 15 truyïån chûúãng nöíi tiïëng cuãa öng, chóthiïëu “àoaãn thiïn tiïíu thuyïët” Viïåt nûä kiïëm. Têëtcaã àaä laâm nïn möåt tûúång àaâi kyâ vô cuãa vùnchûúng nhên loaåi trong thïë kyã XX. Têët caã laâ kïëtquaã cuãa möëi duyïn kyâ ngöå giûäa baáo chñ vaâ vùnchûúng “nhêët khûá bêët phuåc phaãn” maâ ngaây nayrêët nhiïìu ngûúâi ngêín ngú, tiïëc nuöëi

(Kyâ sau: Truyïån chûúãng Kim Dung trïn baáochñ miïìn Nam trûúác 1975).

.

B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .27

Trúã laåi trûúâng sau 30 nùm mûu sinhTrúã laåi trûúâng sau 30 nùm mûu sinhTrúã laåi trûúâng sau 30 nùm mûu sinhTrúã laåi trûúâng sau 30 nùm mûu sinhTrúã laåi trûúâng sau 30 nùm mûu sinhTrûúác nùm 1975, cö Hoaâng Mai laâ sinh viïn

Trûúâng ÀH Vùn Khoa vaâ Trûúâng ÀH LuêåtKhoa Saâi Goân, hoåc àûúåc möåt nùm thò àêët nûúácgiaãi phoáng. Khi àoá hoaân caãnh thay àöíi, kinh tïëkhoá khùn nïn cö gaác laåi viïåc hoåc àïí lo sinh kïë phuåmeå, vò ba cö mêët tûâ luác cö 5 tuöíi.

Cö Hoaâng Mai têm sûå, ngoaâi thúâi gian daåyhoåc, cö mua dêìu úã chúå Quang Trung vïì baán laåicho nhûäng ngûúâi quen, hoå mua uãng höå àïí cö coátiïìn lo cho gia àònh. "Vò cö laâ chõ gaái lúán, em cöcoân nhoã, maá cö thò giaâ caã nïn cö phaãi laâm nhiïìuviïåc song song nhû vêåy, chûá sûác khoãe cuãa cöcuäng keám. Àïën nùm 1985, cö bùæt àêìu hoåcTrûúâng ÀH Töíng Húåp, nùm 1986 thò meå cö

qua àúâi. Luác àoá cö chúái vúái, may laâ coá möåt söë tiïìndaânh duåm àïí cö tiïëp tuåc viïåc hoåc vaâ töët nghiïåpàaåi hoåc" - cö Hoaâng Mai kïí.

Khi kinh tïë gia àònh àaä öín àõnh, cö Mai bùætàêìu hoåc thïm tiïëng Anh taåi caác trung têm, thúâigian sau cö naãy ra yá àõnh muöën hoåc cao hoåc. "Cöboã hoåc khoaãng 30 nùm, nhûäng kiïën thûác cú baãnthúâi àaåi hoåc cuäng quïn nhiïìu. Cö phaãi xem laåitûâ àêìu àïí laâm luêån vùn thaåc sô, vñ duå nhû coi laåikïët cêëu laâ gò, gioång àiïåu laâ sao... Têët caã nhûäng gòliïn quan àïën luêån vùn cö àïìu phaãi coi laåi trûúáckhi viïët baâi. Hún nûäa, giao thiïåp cuãa cö rêët röång,nhiïìu luác cö àang viïët thò khaách haâng àïën nïncuäng phaãi troâ chuyïån vúái hoå. Cuäng coá chuyïånnaây chuyïån noå, àaám naây àaám kia nïn mònh phaãingûng doâng suy nghô, khöng viïët tiïëp àûúåc" - cöHoaâng Mai têm tònh.

Tuy cuöåc söëng vêët vaã, phaãi lo toan nhiïìu thûánhûng cö khöng tûâ boã viïåc hoåc vaâ luön cöë gùæng

Cö Hoaâng Mai (thûá tû, tûâ traái qua) trong ngaây baão vïå luêån vùn thaåc sô. AÃnh: NVCC

Huyânh NhiHuyânh NhiHuyânh NhiHuyânh NhiHuyânh Nhi

LÊËY BÙÇNG THAÅC SÔ ÚÃ TUÖÍI 65Sau 4 nùm hoåc têåp vaâ nghiïn cûáu, cö Nguyïîn Hoaâng Mai (sinh nùm 1954) trúã thaânhtên thaåc sô ngaânh Vùn hoåc Viïåt Nam Trûúâng ÀH KHXH&NV ÀHQG-HCM khi bûúácsang tuöíi 65.


hïët mònh. Cö chõu khoá ài caác thû viïån khaác nhauúã TP.HCM àïí tòm taâi liïåu laâm luêån vùn duâ noákhaá töën keám vïì tiïìn baåc vaâ sûác lûåc.

Hoåc thaåc sô vò lúâi khuyïn tûâ meåHoåc thaåc sô vò lúâi khuyïn tûâ meåHoåc thaåc sô vò lúâi khuyïn tûâ meåHoåc thaåc sô vò lúâi khuyïn tûâ meåHoåc thaåc sô vò lúâi khuyïn tûâ meåÚÃ tuöíi "ngoaåi luåc tuêìn", khöng ñt ngûúâi choån

caách nghó ngúi hay ài du lõch àïí têån hûúãng cuöåcsöëng, coân cö Hoaâng Mai laåi chuyïn têm theoàuöíi chuyïån hoåc haânh. Cö noái cö hoåc thaåc sô laâdo lúâi khuyïn cuãa meå vaâ mong ûúác cuãa baãn thênmuöën laâm têëm gûúng cho con chaáu.

"Cuöåc àúâi con ngûúâi laâ hûäu haån nhûng hoåcvêën laâ vö haån" - lúâi rùn daåy naây cuãa ngûúâi meå àaägiuáp cö Hoaâng Mai cöë gùæng hoåc têåp. Cö têm sûå:"Sûå tûå hoåc khöng thïí ngûâng laåi, muöën tiïën böå thòphaãi coá kiïën thûác, vaâ kiïën thûác coá àûúåc khi tanghiïn cûáu".

Àïì taâi luêån vùn thaåc sô cuãa cö Hoaâng Mai laâTòm hiïíu vïì tiïíu thuyïët cuãa Baâ Tuâng Long. Àïì taâinaây do PGS.TS Voä Vùn Nhún (Khoa Vùn hoåcNgön ngûä, Trûúâng ÀH KHXH&NV ÀHQG-HCM) hûúáng dêîn. Cö Hoaâng Mai cho biïët khiàûúåc thêìy gúåi yá àïì taâi, cö bùæt àêìu tòm àoåc nhûängtaác phêím cuãa Baâ Tuâng Long. Trong àoá coá quyïínBoáng ngûúâi xûa vaâ Höìi kyá cuãa baâ.

Cö Hoaâng Mai chia seã: "Cö chûa biïët nhûängtiïíu thuyïët khaác cuãa Baâ Tuâng Long viïët nhû thïënaâo, nhûng sau khi àoåc hai quyïín saách cuãa baâ thòcö rêët xuác àöång vaâ thêëy mònh coá duyïn vúái baâ nïnquyïët àõnh thûåc hiïån àïì taâi naây. Thêåt sûå cökhöng thñch tiïíu thuyïët cho lùæm, vò chuyïn mön

cuãa cö laâ vïì thú ca".Theo cö, nhûäng mêíu chuyïån cuãa Baâ Tuâng

Long gêìn guäi vúái têm lyá quêìn chuáng, coá tñnhbònh dên. Noái vïì àaåo àûác, baâ luön hûúáng àïënnhên quaã, hïî gieo nhên naâo thò gùåp quaã àoá, gieogioá thò gùåt baäo. Baâ tin vaâo sûå tiïën böå cuãa conngûúâi nïëu coá nhûäng àiïìu kiïån töët, coá nhûäng taácàöång töët àïí con ngûúâi noi theo hoùåc nhúâ coá tònhcaãm maâ con ngûúâi sûãa àöíi.

Luön nhúá ún thêìy cöLuön nhúá ún thêìy cöLuön nhúá ún thêìy cöLuön nhúá ún thêìy cöLuön nhúá ún thêìy cöTêm sûå vïì kyã niïåm trong nhûäng ngaây hoåc cao

hoåc, cö Hoaâng Mai böåc baåch: "Thêìy hûúáng dêîncuãa cö luön chï cö viïët vùn luåc cuåc loân hoân. Möåtàoaån vùn coá khi cö sûãa laåi ba böën lêìn. Cö viïët maâthêìy khöng chõu laâ cö sûãa laåi röìi gûãi thêìy xem ngay.Vò thêìy laâ ngûúâi cêìu toaân nïn cö nhêët àõnh khöngchõu thua, thêìy caâng chï, cö caâng cöë gùæng".

Cö Mai baão cö rêët quyá troång thêìy cö àaä tûângdaåy mònh vò möåt baâi thú cö àûúåc hoåc tûâ thuúãnhoã:

"Thêìy úi thêìy khöí àaä bao lêìnMaái toác sûúng pha àaä mêëy phêìnCoá nhûäng chiïìu taâ mûa phuã trùængThêìy cûúâi tha thûá keã vong ên"Cö lêëy baâi thú naây laâm baâi hoåc cho mònh,

phaãi luön kñnh troång vaâ nhúá ún thêìy cö. Àùåc biïåtvaâo dõp 20/11 hùçng nùm, cö àïìu tùång quaâ chothêìy cö tûâng daåy mònh, giaãn dõ chó laâ quyïín saách,cuöën söí tay thöi, nhûng vúái cö tònh nghôa thêìytroâ vêîn laâ lúán hún caã .

B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .29

ûå aán naây vûâa giaânh giaãi Nhêët taåi cuöåcthi YÁ tûúãng khúãi nghiïåp CiC 2018 töíchûác ngaây 10/9.

Tiïån lúåi, giaá reã vaâ chêët lûúångTiïån lúåi, giaá reã vaâ chêët lûúångTiïån lúåi, giaá reã vaâ chêët lûúångTiïån lúåi, giaá reã vaâ chêët lûúångTiïån lúåi, giaá reã vaâ chêët lûúångBaån Nguyïîn Danh Thaânh - Trûúãng dûå aán

LangF cho biïët yá tûúãng vïì "chúå àiïån tûã" daânhcho sinh viïn xuêët phaát tûâ chñnh nhu cêìu cuãa caácthaânh viïn trong nhoám. "Vaâo àaåi hoåc, sinh viïnai cuäng lo lùæng nhiïìu thûá. Tûâ chuyïån ùn uöëng úãàêu àïí traánh thûåc phêím bêín àïën chuyïån muasaách, duång cuå hoåc têåp nhû thïë naâo cho chêëtlûúång, hay ài laâm thïm núi naâo lûúng öín, an

toaân maâ khöng vûúáng vaâo voâng xoaáy àa cêëp?Thûåc tïë naây cho thêëy sinh viïn àang thiïëu möåtnguöìn thöng tin saát sûúân, mang àùåc àiïím khuvûåc vaâ dïî tiïëp cêån cuäng nhû nguöìn cung cêëp saãnphêím/dõch vuå àaãm baão chêët lûúång nhûng giaá caãhúåp lyá, chi phñ úã mûác chêëp nhêån àûúåc. LangF bùætàêìu hònh thaânh tûâ nhûäng trùn trúã àoá" - DanhThaânh chia seã.

Baån Phaåm Ngoåc Ngên - thaânh viïn cuãanhoám cho hay àïí ra mùæt thõ trûúâng, nhoám phaãithûåc hiïån liïn tuåc trong nùm tuêìn lïî àïí lïn kïëhoaåch chi tiïët cuâng saãn phêím laâ saân giao dõchàiïån tûã taåi website https://langf.vn. Thaáng 4/2018, LangF ra mùæt, bùæt àêìu bùçng mö hònh vïìdõch vuå ùn uöëng, cuå thïí laâ giao nhêån, àöì ùn thûácuöëng trong khu vûåc Khu Àö thõ ÀHQG-HCM".

Vò hûúáng àïën àöëi tûúång chñnh laâ sinh viïnnïn phñ dõch vuå úã LangF rêët reã. Ngoåc Ngên phêntñch: "Phñ thu thïm trung bònh hiïån taåi laâ 2.000àöìng/phêìn cúm, trong khi quaäng àûúâng giaotrong Khu Àö thõ ÀHQG-HCM tûâ 1-4km.Nïëu so saánh vúái caác dõch vuå khaác nhû Grab laâ3.800 ngaân àöìng/km, Foody laâ 5.000 àöìng/km

LangF (langf.vn) laâ möåt dûå aán website thûúngmaåi àiïån tûã cuãa nhoám sinh viïn Trûúâng ÀHBaách Khoa ÀHQG-HCM xêy dûång àïí àaápûáng moåi nhu cêìu ùn uöëng, mua sùæm, hoåc têåp,viïåc laâm... cho sinh viïn an toaân nhêët vúái chiphñ reã nhêët.

LangF nhêån giaãi Nhêët cuöåc thi YÁ tûúãng khúãi nghiïåp CiC 2018. AÃnh: CiC

"CHÚÅ ÀIÏÅN TÛÃ" DAÂNH CHO SINH VIÏN

S I N H V I Ï N S AÁ N G T AÅ O

Àûác LöåcÀûác LöåcÀûác LöåcÀûác LöåcÀûác Löåc


thò LangF quaá reã".Ngoåc Ngên chia seã thïm, thúâi gian àêìu

LangF gùåp khaá nhiïìu khoá khùn do khöng àuãnhên lûåc, phaát sinh nhiïìu löîi vïì cöng nghïå, thiïëukinh nghiïåm vêån haânh. Tuy nhiïn, àöíi laåi LangFnhêån àûúåc rêët nhiïìu sûå uãng höå tûâ ngûúâi duâng (àasöë laâ sinh viïn vaâ caác nhaâ cung cêëp, chuã cûãa haâng)nïn nhoám vêîn "tûå tin duy trò, phaát triïín vaâ múãröång".

Sau gêìn möåt nùm "trònh laâng", àïën nayLangF àaä trúã thaânh möåt website thûúng maåiàiïån tûã daânh riïng cho àöëi tûúång sinh viïn vúáichi phñ reã nhêët. Hiïån taåi, àaä coá hún 10.000 àúnhaâng àûúåc àùåt trïn LangF vúái riïng dõch vuå ùnuöëng, trung bònh möîi ngaây LangF nhêån àûúåc100 - 200 àún haâng cho dõch vuå naây.

Baån Nguyïîn Chêu (sinh viïn Trûúâng ÀHKHXH&NV) chia seã LangF laâ möåt ûáng duångthuá võ vaâ rêët hûäu ñch vúái àúâi söëng sinh viïn: "Vñduå àún giaãn thöi, trúâi mûa thò mònh rêët lûúâi àimua cúm hay traâ sûäa, luác naây chó cêìn liïn hïåLangF seä àûúåc giao têån tay. Bïn caånh àoá, àùåt trïnLangF giaá caã phaãi chùng, chêët lûúång cuäng töëthún".

Múã röång quy mö ra toaân thaânh phöëMúã röång quy mö ra toaân thaânh phöëMúã röång quy mö ra toaân thaânh phöëMúã röång quy mö ra toaân thaânh phöëMúã röång quy mö ra toaân thaânh phöëPhên tñch vïì ûu àiïím cuãa dûå aán, Danh

Thaânh cho biïët mö hònh thûúng maåi àiïån tûã cuãaLangF àõnh hûúáng kïët nöëi ngûúâi mua, ngûúâibaán vaâ nguöìn lao àöång nhaân röîi taåi khu vûåc. Doàoá LangF têån duång töëi àa àùåc àiïím, nguöìn taâinguyïn coá sùén tûâ cöång àöìng ngûúâi sûã duång (chuãyïëu laâ sinh viïn) cuäng nhû loaåi boã caác cöng àoaånkhöng cêìn thiïët àïí coá thïí àûa saãn phêím/dõch vuåàïën tay khaách haâng vúái chi phñ vaâ giaá caã thêëpnhêët coá thïí.

"Hiïån taåi, nhoám àaä liïn kïët vúái nhiïìu cûãahaâng vaâ ngûúâi cung cêëp dõch vuå caá nhên àïí àûasaãn phêím lïn 'chúå àiïån tûã'. Möîi àún haâng úã saânthûúng maåi àiïån tûã khaác mûác chiïët khêëu coá thïílïn túái 20%; trong khi dõch vuå cuãa LangF chó coámûác chiïët khêëu tûâ 5% àïën 10%" - Thaânh noái.

Baån Vuä Nguyïn - möåt thaânh viïn cuãa nhoámcho biïët thïm, LangF coân taåo àiïìu kiïån àïí moåingûúâi tham gia mö hònh àïìu coá cú höåi kiïëm

Hún 130 dûå aán khúãi nghiïåp tham giaCuöåc thi YÁ tûúãng khúãi nghiïåp CiC 2018 do

Trung têm Khúãi nghiïåp àöíi múái saáng taåo (IEC)thuöåc Khu Cöng nghïå Phêìn mïìm ÀHQG-HCM(ITP) phöëi húåp vúái Trûúâng ÀH Kinh tïë - LuêåtÀHQG-HCM töí chûác vúái muåc àñch tòm kiïëm vaâhöî trúå cho nhûäng yá tûúãng khúãi nghiïåp "thûåcchêët".

ThS Lï Nhêåt Quang - Phoá Giaám àöëc IECcho biïët, CIC 2018 àaä tiïëp cêån hún 300.000sinh viïn khu vûåc phña Nam, thu huát 130 nhoámdûå aán khúãi nghiïåp vúái hún 300 sinh viïn thamdûå.

Vúái viïåc giaânh giaãi Nhêët cuöåc thi YÁ tûúãngkhúãi nghiïåp CiC, caác thaânh viïn dûå aán LangFnhêån àûúåc 50 triïåu àöìng tiïìn mùåt vaâ caác khoáaûúm taåo taåi ITP cuâng khoáa hoåc khúãi nghiïåpiStartX. Àùåc biïåt nhoám coân coá chuyïën thamquan, hoåc têåp taåi Singapore trõ giaá 100 triïåuàöìng.

Ngoaâi giaãi Nhêët laâ dûå aán LangF, Ban töí chûáccuöåc thi YÁ tûúãng khúãi nghiïåp CiC 2018 coân traomöåt giaãi Nhò trõ giaá 30 triïåu àöìng, hai giaãi Ba trõgiaá 10 triïåu àöìng, ba giaãi Khuyïën khñch trõ giaá 5triïåu àöìng vaâ nhiïìu suêët hoåc böíng.

thïm thu nhêåp. Bïn caånh àoá LangF àang xêydûång möåt hïå thöëng xaác minh ngûúâi sûã duångriïng biïåt, bùçng caách liïn kïët vúái caác trûúâng, àúnvõ giaáo duåc àïí coá nhûäng chñnh saách baão vïå quyïìnlúåi ngûúâi sûã duång.

Thúâi gian túái, nhoám cho biïët LangF seä taái cúcêëu, böí sung àöåi nguä nhên sûå àïí hoaân thiïån saãnphêím cöng nghïå, xêy dûång hoaân chónh mö hònhkinh doanh. Cuâng vúái àoá nhoám seä têån duång töëiàa sûå höî trúå tûâ caác nhaâ àêìu tû àïí nhanh choángmúã röång quy mö ra caác khu vûåc trong thaânh phöë.

"LangF hy voång seä xêy dûång àûúåc möåt cöångàöìng sinh viïn maâ úã àoá caác thaânh viïn coá thïí tûådo tham gia caác hoaåt àöång hoåc têåp, mua baán, vuichúi, giaãi trñ, kiïëm thïm thu nhêåp maâ khöngphaãi lo súå vïì caác vêën àïì tiïu cûåc seä xaãy ra. Vaâ xahún, seä hònh thaânh nïn maång xaä höåi LangF" -Danh Thaânh têm sûå.

Nhêån xeát vïì dûå aán LangF, öng Nguyïîn XuênBùçng (COO startup Gcalls) - Giaám khaão cuöåcthi YÁ tûúãng khúãi nghiïåp CiC 2018 khùèng àõnhàêy laâ möåt dûå aán dûåa vaâo tñnh cöång àöìng cuãa sinhviïn, rêët thiïët thûåc, àêìy tiïìm nùng khöng nhûängàöëi vúái sinh viïn maâ coân àöëi vúái caác cöng ty úã àõabaân

Giao diïån cuãa saân thûúng maåi àiïån tûã LangF. AÃnh: Chuåp maân hònh

.

B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .31

V Ù N H OÁ A - N G H Ïå T H U ÊÅ T

Giaáo sû Albus Dumbledore-Giaáo sû Albus Dumbledore-Giaáo sû Albus Dumbledore-Giaáo sû Albus Dumbledore-Giaáo sû Albus Dumbledore-ngûúâi thêìy cuãa sûå thêëu caãmngûúâi thêìy cuãa sûå thêëu caãmngûúâi thêìy cuãa sûå thêëu caãmngûúâi thêìy cuãa sûå thêëu caãmngûúâi thêìy cuãa sûå thêëu caãm

Võ giaáo sû luön xuêët hiïån trongböå aáo choaâng thuång maâu tñm, cùåpkñnh nûãa vêìng trùng trïî xuöëngsöëng muäi cuâng böå rêu toác daâi túáimûác coá thïí mùæc keåt trong thùætlûng laåi laâ hiïåu trûúãng cuãa TrûúângPhuâ thuãy Hogwarts vaâ laâ võ phaápsû vô àaåi nhêët moåi thúâi àaåi. Trongmöåt cuöåc bònh choån giaáo viïn giaãtûúãng àûúåc yïu thñch nhêët nûúác

Böå truyïån giaã tûúãng Harry Potter àaä gieo vaâo têm höìn baån àoåc khùæp thïë giúái möåt vuângàêët pheáp thuêåt diïåu kyâ. Bïn caånh cêu chuyïån vïì cêåu beá Harry Potter - ngûúâi mang sûámïånh cûáu lêëy thïë giúái phuâ thuãy, àöåi nguä thêìy cö cuãa trûúâng phuâ thuãy Hogwarts maâ nhaâvùn ngûúâi Anh J. K. Rowling khùæc hoåa àaä khiïën bao cö cêåu hoåc troâ êëp uã hy voång àûúåcthuå àùæc tri kiïën vúái nhûäng võ giaáo sû phuâ thuãy taâi ba naây.

Anh, thêìy àaä trúã thaânh ngûúâi thùæng cuöåc vúái söëphiïëu töëi àa mùåc duâ xuyïn suöët böå truyïån thêìychûa thûåc sûå daåy trong möåt lúáp hoåc naâo, ñt nhêëtlaâ trong thúâi gian Harry coân theo hoåc. Taåi saongûúâi àoåc laåi yïu thñch thêìy àïën vêåy? Coá leä búãithêìy gúåi nhúá cho hoå vïì nhûäng giaáo viïn àaä gêyaãnh hûúãng lúán àïën baãn thên trong suöët quaängàúâi ài hoåc. Giaáo sû Albus Dumbledore àûúåckhùæc hoåa laâ möåt ngûúâi thêìy luön thêëu hiïíu vaâ tintûúãng hoåc troâ cuãa mònh. Thêìy luön tòm ra taâinùng àùåc biïåt êín giêëu cuãa möîi ngûúâi vaâ khuyïënkhñch phaát triïín taâi nùng àoá. Thêìy hiïíu roä con

Têm PhanTêm PhanTêm PhanTêm PhanTêm Phan

Nhûäng ngûúâi thêìytûâ trong giêëc mú Hogwarts


ngûúâi cuãa möîi hoåc troâ àïí tûâ àoá giuáp àúä, chóàûúâng cho chuáng.

Giaáo sû Dumbledore àaä phaát hiïån vaâ luöntin tûúãng vaâo tiïìm nùng cuãa caác "phuâ thuãy sinh"ngay caã luác nhûäng tiïìm nùng êëy coân chûa böåc löå.Tñnh caách gêy êën tûúång nhêët cuãa thêìy chñnh laâsûå hoâa nhaä, lõch sûå khöng chó vúái hoåc troâ maâ vúáimoåi ngûúâi, kïí caã nhûäng nhên vêåt thö löî vaâ àaánggheát nhû dûúång Vernon. Luác Harry gêìn nhû trúãnïn phaát àiïn vaâ neám phaá àöì àaåc trong vùnphoâng sau khi ngûúâi cha àúä àêìu Sirius cuãa cêåubõ giïët, thêìy khöng hïì lúán tiïëng quaát naåt bùætHarry phaãi ngûâng laåi. Thêìy khöng tûác giêån,khöng hïì phaãn ûáng. Thêìy chó àún giaãn àïí cêåumùåc sûác böåc phaát nhûäng caãm xuác maâ thêìy chorùçng Harry cêìn coá, cho thêëy rùçng thêìy àang lùængnghe cêåu. Àoá khöng phaãi àiïìu maâ möîi hoåc sinhmong muöën tûâ thêìy cö mònh hay sao? Àûúåc lùængnghe, thêëu hiïíu, hûúáng dêîn, daåy döî möåt caáchnheå nhaâng vaâ àêìy bònh tônh? Chùæc hùèn mêîu giaáoviïn nhû giaáo sû Dumbledore chñnh laâ nhûängngûúâi thêìy luön àûúåc caác thïë hïå hoåc troâ yïukñnh.

Giaáo sû Minerva McGonagall - nghiïmGiaáo sû Minerva McGonagall - nghiïmGiaáo sû Minerva McGonagall - nghiïmGiaáo sû Minerva McGonagall - nghiïmGiaáo sû Minerva McGonagall - nghiïmkhùæc vaâ têån tuåykhùæc vaâ têån tuåykhùæc vaâ têån tuåykhùæc vaâ têån tuåykhùæc vaâ têån tuåy

Ngay tûâ caái nhònàêìu tiïn, cöMcGonagall - chuãnhiïåm Nhaâ Gryffindorvúái hònh daáng cao lïunghïu, toác àen mûúát,mùåc aáo daâi maâu xanhngoåc luåc baão vaâ gûúngmùåt nghiïm nghõ àïënnöîi "yá tûúãng àêìu tiïn

naãy ra trong àêìu Harry laâ chúá coá maâ löi thöi vúáibaâ". Cö coá vêìng haâo quang cuãa möåt con ngûúâikyã luêåt, taâi nùng vaâ thöng minh maâ rêët ñt ngûúâicoá thïí laâm cö vûâa loâng. Giaáo sû Mcgonagallkhöng thuöåc vïì kiïíu giaáo viïn thên thiïån, dïîmïën, ûa laâm baån vúái hoåc sinh. Nhûng chñnh sûånghiïm khùæc, khoá tñnh cuãa cö àaä giuáp hoåc sinhtrûúãng thaânh vaâ tiïën böå rêët nhanh trong hoåc têåplêîn cuöåc söëng. Coá thïí noái rùçng mêîu giaáo viïnnhû cö McGonagall chñnh laâ ngûúâi thêìy seä giaocho hoåc sinh möåt nuái baâi têåp vùn duâ biïët rùçngchuáng seä kïu la than thúã nhûng röìi sau àoá seä biïëtún cö vö cuâng vò àaä caãi thiïån khaã nùng viïët cuãamònh. Cö Mcgonagall cuäng laâ ngûúâi laâm hoåcsinh súå haäi trong caác buöíi hoåc nhûng seä úã bïn

hoåc troâ cuãa mònh möîi khi chuáng cêìn. Cö coá khaãnùng khúi dêåy tiïìm lûåc cuãa nhûäng hoåc troâ nhuátnhaát trong lúáp hoåc trúã thaânh nhûäng con ngûúâithaânh cöng vaâ taâi gioãi. Trong Harry Potter, cöMcgonagall coân nöíi tiïëng vúái sûå cöng bùçng trongphaán xeát. Cö khöng thiïn võ cho hoåc troâ cuãa nhaâmònh hay bùæt löîi hoåc troâ nhaâ khaác. Cö luön sùénloâng hy sinh, baão vïå hoåc troâ cuãa mònh vaâ êmthêìm tûå haâo vïì chuáng. Moåi ngûúâi thûúâng chónghô àïën cuå Dumbledore khi nhùæc vïì nhûängngûúâi thêìy aãnh hûúãng àïën cuöåc àúâi Harrynhûng giaáo sû McGonagall cuäng laâ möåt conngûúâi vö cuâng quan troång àöëi vúái Harry. Cögiuáp Harry trúã thaânh möåt HarryPotter maâ moåingûúâi yïu quyá. Chùæc chùæn rùçng nhiïìu ngûúâitrong chuáng ta seä rêët may mùæn khi coá ngûúâi cönghiïm minh maâ tê ån tuåy nhû giaáo sûMcGonagall.

Giaáo sû Remus Lupin - thên thiïån vaâ kiïnGiaáo sû Remus Lupin - thên thiïån vaâ kiïnGiaáo sû Remus Lupin - thên thiïån vaâ kiïnGiaáo sû Remus Lupin - thên thiïån vaâ kiïnGiaáo sû Remus Lupin - thên thiïån vaâ kiïnnhêînnhêînnhêînnhêînnhêîn

Giaáo sû Remus Lupin àûúåc caác hoåc troâ bêìuchoån laâ võ giaáo sû daåy mön Phoâng chöëng Nghïåthuêåt Hùæc aám söë möåt trong nhiïìu võ giaáo sû giaãngdaåy mön hoåc "bõ nguyïìn ruãa" naây. Vöën kiïën thûácàaáng ngûúäng möå, sûå nhêîn naåi vaâ quan têm cuângvúái khaã nùng kïët nöëi àaä giuáp thêìy trúã thaânh möåttrong nhûäng giaáo sû tuyïåt vúâi nhêët àûúåc toaân thïíhoåc sinh yïu thñch. Thêìy luön cöí vuä, höî trúå hoåctroâ khöng chó trong mön hoåc maâ coân caã nhûängbaâi hoåc cuöåc söëng vïì sûå caãm thöng, biïët chêëpnhêån vaâ loâng duäng caãm. Nhûng àiïím àùåc biïåtnhêët khiïën thêìy trúã thaânh ngûúâi baån, ngûúâi thêìyàaáng tin cêåy chñnh laâ sûå chên thaânh vaâ tön troångàöëi vúái hoåc troâ cuãa mònh. Thêìy khöng giûä khuönmùåt nghiïm nghõ hay khoaãng caách thêìy troâ nhûgiaáo sû McGonagall. Thêìy khöng ngaåi laâmngûúâi baån thên thiïët vúái hoåc troâ cuãa mònh, àöëixûã vúái chuáng àêìy trên troång nhû möåt ngûúâi baånthûåc thuå. Hún nûäa, giaáo sû Lupin, giöëng nhû

giaáo sû Snape, khöngngaåi cho hoåc troâ biïëtsûå xêëu xa, àöåc aác cuãathïë giúái nhû baâi hoåcvïì Öng Keå. Tuynhiïn, thêìy biïët roähoåc troâ cêìn àïën mûácnaâo laâ àuã vaâ khöngbao giúâ àêíy chuáng rakhoãi giúái haån an toaân.Giaáo sû Remus

B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .33

Lupinàaåi diïån cho nhûäng ngûúâi ngûúâi thêìy vúáinùng lûåc giaãng daåy bêím sinh luön sùén saâng úã bïncaånh hoåc troâ, giuáp àúä hoå vûún túái sûå thaânh cöng.

Giaáo sû Severus Snape - ngûúâi thêìy cuãa sûåGiaáo sû Severus Snape - ngûúâi thêìy cuãa sûåGiaáo sû Severus Snape - ngûúâi thêìy cuãa sûåGiaáo sû Severus Snape - ngûúâi thêìy cuãa sûåGiaáo sû Severus Snape - ngûúâi thêìy cuãa sûåhy sinh thêìm lùånghy sinh thêìm lùånghy sinh thêìm lùånghy sinh thêìm lùånghy sinh thêìm lùång

Giaáo sû Severus Snape - thêìychuã nhiïåm nhaâ Slytherin laâ võ giaáosû duy nhêët sau giaáo sû McGonagallkhiïën hoåc sinh tûå àöång nñn thinhkhi caánh cûãa hêìm phoâng hoåc Àöåcdûúåc àoáng laåi. Coá leä àöëi vúái nhiïìungûúâi, thêìy laâ möåt nhên vêåt phaãndiïån àöåc aác, loâng ngêåp traân nöîi cùmthuâ vúái Harry, luön chûåc chúâ coá cúhöåi àïí haânh haå cêåu vaâ tòm moåi caáchtrûâ àiïím nhaâ Griffindor cuäng nhû

daânh moåi sûå ûu aái cho hoåc sinh nhaâ mònh.Nhûng nhû giaáo sû Dumbledore àaä noái vïì thêìySnape, chuáng ta àaä "phên loaåi quaá súám" búãi thêìylaâ möåt nhên vêåt phûác taåp vúái nöåi têm sêu sùæc. Têëtcaã sûå hy sinh vaâ loâng duäng caãm cuãa thêìy chó àûúåcnhaâ vùn J. K. Rowling böåc löå úã nhûäng têåp cuöëicuãa truyïån. Duâ giûäa Harry vaâ giaáo sû Snapekhöng töìn taåi quan hïå thêìy-troâ àuáng nghôa trongsuöët böå truyïån nhûng ngûúâi thêìy maâ Harry hoåchoãi àûúåc nhiïìu nhêët laåi chñnh laâ giaáo sû Snape.Thêìy àaä truyïìn thuå têët caã kiïën thûác sêu röång vaâxuêët sùæc cuãa thêìy vïì pheáp thuêåt trong quyïín saáchdo chñnh thêìy kyá tïn Hoaâng tûã lai, àaä daåy choHarry cêu thêìn chuá phoâng vïå àêìy sûác maånhExpelliarmus - "thûúng hiïåu" cuãa Harry sau naây.Vaâ trïn hïët, thêìy luön baão vïå Harry, cûáu maångcêåu trong nhûäng khoaãnh khùæc sinh tûã. Harry seä

khöng bao giúâ quïn àûúåc êën tûúång vïì ngûúâi thêìyàaáng kñnh maâ cêåu tûâng rêët cùm gheát naây, qua caáicaách cêåu àùåt tïn vaâ kïí vïì giaáo sû Snape cho conmònh nhû "ngûúâi àaân öng duäng caãm nhêët maâcha tûâng biïët".

Con àûúâng maâ thêìy Snape àùåt Harry vaâo laâcon àûúâng chûáa àûång àêìy àau àúán, khöí aãinhûng nhûäng thûã thaách vaâ cêu hoãi àuáng àùænthêìy àùåt ra àaä giuáp Harry hoåc hoãi rêët nhiïìu àiïìutûâ àoá. Hún nûäa, tûâ thêìy Snape, Harry àaä hoåcàûúåc caách hy sinh cho nhûäng gò mònh yïu quyámaâ khöng cêìn nhêån laåi möåt sûå cöng nhêån haymang ún, nhû caách thêìy baão vïå Harry - cêåu contrai cuãa ngûúâi tònh maâ suöët àúâi thêìy theo àuöíi.Duâ nhiïìu ngûúâi cho rùçng Harry khöng hoåcàûúåc chuát gò tûâ mön Àöåc dûúåc cuãa thêìy nhûngcoá leä nhûäng baâi hoåc maâ thêìy daânh cho Harrytrong cuöåc àúâi coân àaáng quyá vaâ quan troång húncaách pha chïë nhûäng thûá dung dõch khoá nhùçnàoá. Chùæc rùçng sau naây khi ngêîm laåi, nhûäng thêìycö maâ chuáng ta nghô laâ cûáng nhùæc, khö khan,khùæc nghiïåt biïët àêu laåi chñnh laâ nhûäng ngûúâiàaä cho ta nhûäng baâi hoåc sêu sùæc nhêët trong cuöåcàúâi.

Möîi võ giaáo sû trong trûúâng Hogwarts àïìu coáàùåc trûng tñnh caách riïng biïåt nhû cö Sproutnhiïåt thaânh, thêìy Binns "tiïën sô gêy mï", thêìyFlitwick têån tuåy... Cuäng giöëng nhû nhûäng ngûúâithêìy trong àúâi thûåc cuãa chuáng ta, hoå àïìu mongtruyïìn taãi khöng chó nhûäng kiïën thûác haân lêmmaâ coân laâ nhûäng giaá trõ cöët loäi vïì àaåo àûác, vïì cuöåcsöëng cho hoåc troâ cuãa mònh. Vaâ hún ai hïët, thêìycö luön mong muöën nhûäng àiïìu töët àeåp nhêët seäàïën vúái têët caã hoåc troâ cuãa mònh .


T R Ï N K ÏÅ S AÁ C H

àuã àïí lùæng nghe phaãn höìi cuãa àöåc giaã cuäng yïumïën Tû, nhû töi.

Töi àûa mùæt doäi theo tûâng cêu chuyïån, duârùçng chuáng rúâi raåc nhau, nhûng suy cho cuâng laåiêín chûáa nöîi àau chung cuãa nhûäng kiïëp ngûúâinaâo àoá, úã möåt vuâng xa xöi naâo àoá.

Trûúác khi bùæt àêìu, töi súå chùèng hiïíu nöíi yátruyïån maâ Tû muöën truyïìn taãi. Töi súå sûå traãi àúâicuãa mònh quaá haån heåp àïí coá thïí caãm nghiïåmnhûäng cêu chuyïån maâ Tû viïët ra. Nhûng saucuâng, töi vêîn muöën goä vaâi doâng vïì quyïín saáchnaây, dûúái goác nhòn cuãa möåt ngûúâi treã yïu truyïåncuãa Tû.

Àoåc truyïån, töi thêëy roä hiïån thûåc khùæc nghiïåtcuãa cuöåc söëng, nhûäng laát cùæt chua xoát vïì phêånàúâi. Khi con ngûúâi ta nïëm traãi quaá nhiïìu thùngtrêìm, ngûúâi ta trúã nïn lêìm lò, söëng cuâng noá, bêëunghiïën noá möîi ngaây.

Trong 10 truyïån cuãa Cöë àõnh möåt àaám mêy,Nhûäng biïín àûúåc Tû choån laâm truyïån múã àêìu.Taåi àêy, ta bùæt gùåp hònh aãnh Nhõ qua nhûäng phaáchoåa àêìy mêu thuêîn núi têm traång möåt ngûúâi àaânbaâ “mêët chöìng”. Nhõ chúái vúái trong múá suy nghôcuãa chñnh mònh vïì sûå biïën mêët khöng dêëu vïët cuãachöìng. “Chöìng, vêîn chûa ngoi lïn thúã”, chöìngNhõ àaä bõ soáng biïín cuöën tröi chùng? Chùæc laâvêåy. Nhõ àûa tai lùæng nghe, cöë àïí tòm kiïëm möåtvaâi manh möëi vïì chöìng, dûúâng nhû chõ khöng

Bñch VênBñch VênBñch VênBñch VênBñch Vên

Àûa tayCöë àõnh möåt àaám mêy

au buöíi saáng loay hoay trïn àûúângsaách, Cöë àõnh möåt àaám mêy àaä nùçmtroån trong tay töi. Ngûúâi ta noái àêy laâtêåp truyïån ngùæn múái nhêët cuãa Tû, töi

lûúát Facebook vaâ àoåc möåt vaâi bònh luêån vïì saách,

Cöë àõnh möåt àaám mêy - têåp truyïån ngùæn múái nhêët cuãa nhaâ vùn Nguyïîn NgoåcTû do Phan Book êën haânh vaâo thaáng 10/2018.


B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .35

ngûúâi xung quanh, àoá coá thïí laâ baâ chõ trong xoám,möåt ngûúâi vûâa ly hön chöìng, laâ möåt ngûúâi xa laånaâo àoá cöë troái buöåc ngûúâi yïu bùçng nhûäng bêëuvñu maånh meä vïì thïí xaác nhûng àaânh bêët lûåc boãcuöåc vò vaâi ngùn caách vö hònh. Caãm giaác nhû hoåchùèng mang möåt caái tïn cuå thïí naâo. Vêåy maâ nöîiàau cuãa hoå laåi aám aãnh ngûúâi ta àïën mûác… khoáquïn. Hoå neám nöîi buöìn vaâo löìng ngûåc, hoå cöë vûátmöëi bêån têm vaâo soåt raác, kïë bïn höng phoâng troå,nhûng nhûäng aám aãnh vïì xuác caãm thò vêîn úã àêëy,chaåm kheä thöi àaä thêëy ró maáu núi àêìu ngoán tay.

Ûúác gò Tû roát vaâo cuöåc àúâi Nhõ vaâi ba nuå cûúâiàuáng nghôa. Àùçng naây, Tû àûáng àoá, dûãng dûng,laånh luâng.Töi cuäng àaä mong, trong khi lêìn theocaác trang viïët, mong Tû àïí chöìng Nhõ trúã vïì,bùçng möåt caái cúá naâo àoá chùèng biïët. Töi mong úãàoaån kïët, Tû “cöë àõnh” nhûäng con ngûúâi êëy, laåigêìn vaâ saát nhau hún. Hoùåc khöng, töi vêîn hyvoång Tû “cöë àõnh” hoå laåi vaâo möåt miïìn àêët naâoàoá, núi hoå söëng haånh phuác, khöng phaãi vêåt vúâtrong múá caãm xuác khöng lúâi. Nhûng dûúângnhû, àiïìu àoá chó àún thuêìn laâ mong ûúác cuãa töi,vò laâm sao Tû coá thïí, khi àaä coá quaá nhiïìu sûå àöíithay trong têm thûác möîi ngûúâi. Giöëng nhûCaánh àöìng bêët têån, Tû buöåc ngûúâi àoåc gêëp laåitrang saách trong ngöín ngang biïët bao caãm xuác vïìcuöåc àúâi.

Cöë àõnh möåt àaám mêy hay cöë àõnh chñnh thênphêån cuãa nhûäng ngûúâi naâo àoá, úã möåt núi xa xöinaâo àoá? Vaâ liïåu rùçng, coá dïî daâng khöng trongviïåc cöë gùæng àïí cöë àõnh nhûäng phêån àúâi êëy?

tin àoá laâ möåt sûå tröën chaåy. Chõ laåi gêìn hún vúáibiïín, cöë giïët ài khoaãng caách ngùn chõ xa rúâi noá,khöng ngûâng hoãi han ngû phuã vïì möåt xaác ngûúâinaâo àoá maâ chõ tin rùçng noá vêîn coân trïn biïín.Cuöåc tòm kiïëm cûá thïë tiïëp diïîn möîi ngaây trongtûâng húi thúã cuãa Nhõ…

Vaâ nhûäng traái sêìu riïng sau vûúân vêîn ruångkhi chûa àêìy muái, noá ruång miïåt maâi bêët kïí ngaâyàïm. Coá möåt möëi lûúng duyïn naâo àoá cöë tònhtroái buöåc Nhõ vaâ chöìng vaâo möåt súåi dêy vö hònh.Thïë nhûng, ngay sau àoá, vò nhêån thêëy chùèng coânàuã sûác, súåi dêy giaän ra, àûát àoaån, möåt àêìu súåi dêyphaåt thùèng vaâo Nhõ, cûá nhû vêåy, Nhõ lêín quêínbïn trong noá, Nhõ söëng cuâng noá bêët chêëp lúâi meåhaã hï: “Thêëy chûa, àaä noái röìi maâ”.

Nhõ cuäng chó laâ möåt trong haâng loaåt caác nhênvêåt xuêët hiïån trong têåp truyïån. Möîi ngûúâi coámöåt cêu chuyïån riïng nhûng rêët àúâi. Nhû trongThêëm mïåt, khi caã hai nhên vêåt chñnh: Têm vaâNgaâ àïìu àaä “thêëm mïåt” vò möåt vaâi vûúáng bêån thòmöåt cö gaái laå bûúác vaâo. Chùèng àuã bùçng cúá àïíbuöåc töåi cö gaái kia laâ keã chen ngang búãi Têm vaâNgaâ àïìu àaä trúã thaânh ngûúâi cuä cuãa nhau, haytheo caách maâ Ngaâ vêîn noái vúái Têm: “Tuåi mònhlaâ baån maâ”. Roä raâng, Ngaâ àaä mêët khaá nhiïìu cöngsûác àïí chónh laåi cêu noái vaâ caã gioång àiïåu kia saocho êm thanh phaát ra tûå nhiïn nhêët. Dûúâng nhûNgaâ cuäng chùèng hiïíu nöíi mònh. Ngaâ muöën theátlïn vúái Têm àïí Têm tuön ra vaâi lúâi giaãi thñch vïìcö gaái laå kia, nhûng khöng, Ngaâ àaä ra veã nhûchùèng hïì quan têm.

Nhûäng nhên vêåt cuãa Tû hiïån lïn trong töigûúng mùåt cuãa nhûäng ngûúâi quen êín hiïån àêuàoá. Àoá coá thïí laâ anh baån cuãa töi, möåt ngûúâi àöìngtñnh luön phaãi chõu sûå miïåt thõ tûâ chñnh nhûäng

B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .35

.


hung caãnh àêìutiïn maâ Honeyand Clover múã ra

laâ buöíi hoåp mùåt caác thïëhïå sinh viïn trong cùnnhaâ nhoã cuãa thêìyHanamoto, dûúáinhûäng caánh hoa anhàaâo nheå nhaâng thaãmònh theo cún gioámuâa xuên.

Bûác tranh cuöåc söëng sinh viïnBûác tranh cuöåc söëng sinh viïnBûác tranh cuöåc söëng sinh viïnBûác tranh cuöåc söëng sinh viïnBûác tranh cuöåc söëng sinh viïnàêìy maâu sùæcàêìy maâu sùæcàêìy maâu sùæcàêìy maâu sùæcàêìy maâu sùæc

Chó trong vaâi phuát àêìu tiïn, têët caã nùm nhênvêåt chñnh xuêët hiïån möåt caách thêåt tûå nhiïn vúáinhûäng neát tñnh caách vaâ cêu chuyïån cuãa riïng hoå.Àoá laâ chaâng sinh viïn nùm ba ngêy ngö Takemotoàaä "say nùæng" tûâ caái nhòn àêìu tiïn cö sinh viïn nùmnhêët luön chòm àùæm vaâo viïåc veä tranh Hagumi.Àoá laâ nûä sinh khoa göëm sûá taâi nùng Yamada vúáimöëi tònh àún phûúng daânh cho chaâng kiïën truác sûtûúng lai Mayama. Vaâ àoá coân laâ Morita thiïn taâiàiïu khùæc luön khaát khao sûå tûå do.

Nùm ngûúâi treã taåi möåt trûúâng àaåi hoåc nghïåthuêåt vúái nhûäng caá tñnh, ûúác mú riïng biïåt taåonïn bûác tranh cuöåc söëng sinh viïn àêìy maâu sùæc

maâ bêët cûá khaán giaã naâo tûâng traãi qua khoaãng thúâigian naây cuäng seä móm cûúâi khi ngùæm nhòn.Nhûäng hònh aãnh àêåm chêët sinh viïn xuyïn suöët120 phuát seä trúã nïn vö cuâng àeåp àeä vaâ àaáng quyánïëu àûúåc thûúãng thûác cuâng nhûäng traãi nghiïåmcaá nhên cuãa khaán giaã.

Ta coá thïí thêëy thêåt thên quen vúái nhûäng buöíitiïåc tuâng cuâng baån beâ úã khu nhaâ troå chó toaân sinhviïn cuãa ba chaâng trai Takemoto, Mayama vaâMorita. Ta coá thïí cûúâi ra nûúác mùæt khi thêëyboáng daáng mònh trong nhûäng ngaây "deadline"baâi têåp, hay nhûäng ngaây rong ruöíi khùæp thaânhphöë àïí phoãng vêën xin viïåc sau khi töët nghiïåp. Taseä caãm thêëy hoang mang cuâng Takemoto vúái rêëtnhiïìu cêu hoãi bao vêy tûâ luác múái bûúác chên vaâoàaåi hoåc àïën khi trúã thaânh chaâng sinh viïn nùmcuöëi: Töi laâ ai? Töi muöën laâm gò sau khi töëtnghiïåp? Àiïìu töi thûåc sûå yïu thñch laâ gò? Ta cuängseä "böîng dûng muöën khoác" khi nhòn thêëy nhûänggioåt nûúác mùæt cuãa Yamada rúi xuöëng vò möëi tònhàún phûúng saáu nùm àaåi hoåc. Hay ta seä àöìngcaãm vúái Morita vaâ Hagumi - nhûäng sinh viïn taâinùng luön chaåy theo àam mï cuãa baãn thên dêîucho con àûúâng êëy coá àún àöåc vaâ "khaác ngûúâi"àïën àêu.

Àúâi sinh viïn ngùæn nguãi, 120 phuát cuãa böåphim coân ngùæn nguãi hún nhûng Honey and

À I ÏÅ N AÃ N H

Nheå nhaâng trong tûâng khung hònh, tûâng àoaån nhaåc, tûâng cêu chuyïån àúâithûúâng vúái nhûäng thöng àiïåp êín sau àoá, Honey and Clover laâ möåt böå phim àêåmchêët àiïån aãnh Nhêåt Baãn. Duâ àaä, àang hay sùæp traãi qua nhûäng thaáng ngaây sinh

viïn, baån chùæc chùæn seä móm cûúâi khi xem Honey and Clover vò baånseä tòm thêëy chñnh mònh àêu àoá qua caác nhên vêåt trong cêu chuyïånthanh xuên vö cuâng xanh maát vaâ trong treão cuãa hoå.

Honey and Clover -Àúâi sinh viïn xanh nhû nhaánh coã böën laá

PosterphimHoneyandClover.

Mi Do RiMi Do RiMi Do RiMi Do RiMi Do Ri

B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .37

Clover gêìn nhû àaä phaác hoåa nïn àûúåc bûác tranhchung vïì quaäng thúâi gian tûúi treã naây. Chuyïånnhaâ troå, tònh yïu, tònh baån, töët nghiïåp, ài tòmviïåc, ài tòm baãn thên, theo àuöíi àam mï... dêîucho coá ngoåt ngaâo hay khùæc nghiïåt àïën àêu, vêînàûúåc truyïìn taãi trong möåt nhõp àiïåu thêåt nheånhaâng vaâ tûâ töën cuãa maåch phim. Vò vêåy nïn khixem phim, töi khöng caãm thêëy "àûát húi" cuängnhû khi nghô vïì nhûäng thaáng ngaây sinh viïn àaäqua, töi bònh thaãn àoán nhêån têët caã ngoåt - buâi -àùæng - cay maâ mònh àaä traãi.

Àiïìu gò àaä laâm cho nhûäng nöët trêìm nùång nïìnhêët trong cuöåc àúâi caác chaâng trai cö gaái tuöíi àöimûúi cuãa Honey and Clover cuäng hoáa thaânhnhûäng thanh êm ïm àïìm vaâ dõu nheå? Töi nghôrùçng àoá laâ tònh baån. Böå phim dûúâng nhû khöngcoá nhên vêåt chñnh vò sûå gùæn kïët giûäa nùm ngûúâitreã êëy vö cuâng chùåt cheä. Hoå hiïån diïån trong cuöåcsöëng lêîn nhau, roä nhêët laâ nhûäng luác baån beâ gùåpkhoá khùn. Tònh baån giûäa hoå àeåp nhû möåt bönghoa anh àaâo, nùm ngûúâi nhû nùm caánh hoa, gùænkïët àïí giuáp nhau cuâng toãa ngaát hûúng thúm vaâkhoe sùæc thùæm.

Khaát khao ài tòm sûå tûå doKhaát khao ài tòm sûå tûå doKhaát khao ài tòm sûå tûå doKhaát khao ài tòm sûå tûå doKhaát khao ài tòm sûå tûå doTrong bûác tranh maâu sùæc trïn, nöíi bêåt nhêët

coá leä laâ hai nhên vêåt Hagumi vaâ Morita. Búãi hoålaâ nhûäng chiïën binh duäng caãm sùén saâng àûáng lïnàïí àêëu tranh giaânh lêëy möåt khaát khao maâ hêìu hïëtnhûäng ngûúâi treã noái chung vaâ sinh viïn noái riïngàïìu thêìm ûúác: Àûúåc tûå do laâm àiïìu mònh thñch.Biïët àûúåc àiïìu mònh thñch àaä laâ möåt nöî lûåc, vaâàïí àûúåc tûå do thûåc hiïån àiïìu àoá laâ möåt haânhtrònh àêëu tranh khöng ngûâng vúái àõnh kiïën xaähöåi vaâ vúái chñnh baãn thên mònh.

Hagumi rúâi miïìn quï Nagano yïn bònh àïíàïën Tokyo sêìm uêët hoåc àaåi hoåc àún thuêìn chó vò

muöën àûúåc veä tranh. Möîi bûác veä cuãa Hagumi laâhònh aãnh thïë giúái maâ chó cö nhòn thêëy vaâ caãmnhêån, thïë nïn noá rêët trûâu tûúång vaâ keán ngûúâixem. Vò lyá do àoá, dêîu cho Hagumi laâ möåt thiïntaâi höåi hoåa nhûng cö luön gaánh chõu aáp lûåc phaãithay àöíi phong caách veä àïí àûúåc moåi ngûúâi cöngnhêån, àïí àaåt giaãi thûúãng trong caác cuöåc thi.Trong khi àoá, àiïìu maâ cö sinh viïn naây mongmuöën chó àún giaãn laâ àûúåc cêìm coå veä nhûäng àiïìumònh yïu thñch.

Giöëng nhû Hagumi, Morita cuäng laâ möåtthiïn taâi nhûng trong lônh vûåc àiïu khùæc. Taâinùng cuãa Morita coá thïí noái laâ vö cuâng xuêëtchuáng, bêët cûá taác phêím naâo do cêåu saáng taác nïnàïìu àûúåc baán ra vúái giaá tiïìn khöíng löì. Nhûngchñnh nhûäng caái giaá àûúåc gaán vaâo caác taác phêímcuãa Morita laåi khiïën chuáng mêët ài giaá trõ nghïåthuêåt vö giaá maâ cêåu àaä daây cöng saáng taåo. Têëtnhiïn, Morita - möåt con ngûåa hoang àêìy kiïuhaänh vaâ tûå do, seä khöng chêëp nhêån àiïìu àoá. Khithêëy Hagumi mêët dêìn ài caãm hûáng veä tranh, möåtMorita tûå do, khöng ai coá thïí troái buöåc àaä "hiïånhònh" roä neát hún bao giúâ hïët. Morita àaä tûå tayàöët ài taác phêím àiïu khùæc àûúåc baán vúái giaá nùmtriïåu yïn cuãa mònh vaâ noái vúái Hagumi: "Caãmgiaác khi tûå tay àöët taác phêím cuãa mònh giöëng nhûàang àöët möåt àöëng tiïìn".

Àöëi vúái töi, àêy laâ möåt trong nhûäng caãnhàaáng giaá nhêët cuãa Honey and Clover: Khi nhûängngûúâi treã khùèng àõnh sûå lûåa choån cuãa mònh,àûúåc tûå do theo àuöíi àiïìu mònh thñch hún laâàûúåc thïë giúái cöng nhêån taâi nùng.

Ra àúâi tûâ nùm 2007 nhûng dûúâng nhûHoney and Clover àaä dûå àoaán àûúåc xu hûúángcuöåc söëng cuãa giúái treã ngaây nay: Theo àuöíi àiïìumònh thñch mùåc cho nhiïìu ngûúâi khöng uãng höåvaâ chêëp nhêån haânh trònh àún àöåc àïí tòm haånhphuác vò àûúåc laâ chñnh mònh?

Honey and Clover laâm töi caãm thêëy thúâi sinhviïn cuãa mònh nhû möåt nhaánh coã böën laá. Möåtnhaánh coã böën laá khöng dïî tòm thêëy chuát naâo, nïnphaãi trên troång. Möåt nhaánh coã böën laá mang àïënsûå may mùæn, nïn phaãi kiïn cûúâng vûúåt quanhûäng khoá khùn. Möåt nhaánh coã böën laá xanhmaâu hy voång, nïn phaãi coá niïìm tin vaâo baãn thênàïí thûåc hiïån khaát voång.

Vúái nhûäng ai múái bûúác vaâo giaãng àûúâng àaåihoåc, böå phim seä caâng thñch húåp àïí xem. Vò coá thïísau khi xem xong, baån seä khöng muöën àïí nhaánhcoã böën laá cuãa mònh tröi tuöåt khoãi tay maâ chûa kõpnhòn ngùæm?

Caãnh phimMorita àaä tûå

tay àöët ài taácphêím àiïukhùæc àûúåc

baán vúái giaánùm triïåu yïn. .


rong nhûäng saáng taác cuãa ngûúâi nhaåcsô taâi hoa, ngûúâi ta hay nhúá àïën ngûúâitònh xûá Huïë Ngö Vuä Bñch Diïîmtrong Diïîm xûa, hay naâng thú Haâ

Nöåi Diva Höìng Nhung trong Thuúã Böëng möåtthúâi. Thïë nhûng, phaãi àïën 10 nùm sau khi nhaåcsô Trõnh Cöng Sún rúâi xa chuáng ta, tuyïín têåp Thûtònh gûãi möåt ngûúâi múái àûúåc cöng böë. Khi êëy,ngûúâi tònh Gia Àõnh - Saâi Goân cuãa Trõnh Cöng

Sún, chuã nhên cuãa 300 bûác thû tònh trong suöët37 nùm cuöåc àúâi öng múái löå diïån.

Ñt ai coá thïí ngúâ, ngûúâi em gaái cuãa naâng Diïîmxûa, baâ Ngö Vuä Dao AÁnh, laåi gùæn boá vúái nhaåc sôtrong suöët böën nùm. Sau khi möëi tònh vúái BñchDiïîm tan vúä, Dao AÁnh vò ngûúäng möå ngûúâinhaåc sô phong trêìn nïn bùæt àêìu viïët thû cho öng.Thuúã àoá, ngûúâi nhaåc sô taâi hoa úã tuöíi 24, coânDao AÁnh múái vûâa qua tuöíi 15. Nùm 1964,Trõnh Cöng Sún chuyïín lïn B’Lao (Baão Löåc)laâm viïåc vaâ saáng taác, múã àêìu cho möåt chuöîi göìmhún 300 laá thû tònh gûãi àïën Dao AÁnh, cuäng laâ

Thû tònh gûãi möåt ngûúâi àaä thuêåt laåi möëi tònh àêìy bñ êín cuãa cöë nhaåc sô Trõnh CöngSún. Nguöìn: Thuêìn

Ê M N H AÅ C

Nguyïîn NhungNguyïîn NhungNguyïîn NhungNguyïîn NhungNguyïîn Nhung

Coá àöi lêìn ta ài ngang qua con àûúâng Voä Thõ Saáu thên thûúng, àûúâng HiïìnVûúng nùm naâo. Dûâng chên dûúái möåt toâa nhaâ cao têìng, nhêím möåt khuác ThanhQuan ca giûäa doâng Saâi Goân têëp nêåp, böîng ta tûå hoãi loâng: “Em coân nhúá hay emàaä quïn?”

Saâi Goân,nhaåc Trõnh vaâ

Thû tònhgûãi möåt ngûúâi

B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .39

nguöìn caãm hûáng döìi daâo àïí nhaåc sô saáng taácnhûäng khuác tònh ca ài vaâo loâng ngûúâi qua haângthêåp kyã.

Nhûäng laá thû naây bùæt àêìu tûâ khi Dao AÁnhcoân úã Huïë, cho àïën ngaây baâ vaâo Saâi Goân hoåc taåiVùn Khoa tûâ nùm 1966, nguå úã cû xaá ThanhQuan, söë 232Bis/C àûúâng Hiïìn Vûúng, hayàûúâng Voä Thõ Saáu ngaây höm nay. Nhûäng ngûúâikhi xûa cuâng úã cû xaá Thanh Quan vúái AÁnh kïí laåivïì baâi haát Thanh Quan Ca: “Chõ em mònh àaänhúâ Diïîm vaâ Dao AÁnh kïu anh Sún viïët cho CûXaá möåt baâi, chó mêëy ngaây sau laâ aãnh àem laåi chobaâi haát thiïåt hay.” Cuäng tûâ àoá,Thanh Quan Cara àúâi.Trong nhûäng laá thû gûãi cho Dao AÁnhcuâng thúâi àiïím àoá, Trõnh Cöng Sún coá viïët:“Thêëy nhúá AÁnh kyâ laå. Nhúá àïën naãn loâng”. Vêåynïn, ngûúâi nhaåc sô taâi hoa êëy chó biïët gûãi nöîi nhúánhung vaâo goát chên höìng - “goát chên ài vïì vangtrïn soãi êëm”, vaâo toác mêy böìng - “toác ru àïm daâiroát möång vaâo tûúng lai”.

Thïë nhûng, möëi tònh cuãa hoå laåi khöng thïíkeáo daâi hún sau ”böën nùm roâng raä nêng niu”, vúái“nhûäng buöíi àúåi chúâ thêåt dõu daâng khöng baogiúâ coân coá àûúåc”. Chuyïån tònh àeåp kïët thuácbùçng möåt bûác thû cuöëi thaáng 3 nùæng nhaåt buöìntïnh nùm 1967. Cuöëi cuâng, khi “loaâi chim thênyïu sùæp bay vuát ra khoãi bêìu trúâi cuãa anh”, chó coângaä si tònh úã laåi vúái baãn Tònh xa àêìy cay àùæng.“Anh àaä bêët lûåc khöng cûáu vaän àûúåc gò nûäa chotònh yïu cuãa mònh. Thïm möåt lêìn àaánh mêët vaâthêët laåc nhûäng vaâng son”, Trõnh viïët.

“Saâi Goân vêîn coân mûa. Nhûäng núi chöënquen thuöåc AÁnh àaä tûâng ài qua vêîn coân àoánhûng àang söëng möåt àúâi söëng khaác”. Àoåcnhûäng lúâi Trõnh Cöng Sún viïët cho Dao AÁnh, tacoá thïí caãm nhêån àûúåc möåt tònh yïu thêåt maänhliïåt, nhûng cuäng thêåt buöìn. Nhiïìu nùm sau àoá,vúái nöîi nhúá vêîn nguyïn veån nhû ngaây cuä, khingûúâi xûa àaä cuâng chöìng xêy dûång gia àònh trïnàêët Myä xa xöi, vaâ öng àaä viïët Em coân nhúá hay emàaä quïn àïí nhúá vïì möåt Saâi Goân vêîn ài qua haimuâa mûa nùæng nhû khi tònh yïu vêîn coân hiïånhûäu. Saâi Goân vêîn úã àêy sau bao thùng trêìm lõchsûã, möåt Saâi Goân “mûa röìi chúåt nùæng,” Saâi Goâncoá “mùåt àûúâng vaâng hoa nhû gêëm” vaâ “khönggian maâu aáo bay lïn”. Nhûng tònh yïu núi SaâiGoân cuãa Trõnh Cöng Sún, cuãa baâ Dao AÁnh, àaämêët ài khöng biïët tûå khi naâo, chó coân nhûäng cêuhaát söëng maäi.

Bao nhiïu nùm ài qua tònh yïu êëy, vêåymaâ “nhûäng doâng chûä khöng thïí daâi bùçng nöîinhúá àûúåc, nöîi nhúá àaä ài qua hïët quaäng àúâi daâihún hai mûúi nùm. Ài tûâ Huïë lïn Àaâ Laåt vïì SaâiGoân vaâ êm ó nhû möåt doâng nûúác ngêìm khöngquïn laäng”. Sau ngêìn êëy thúâi gian, gùåp laåi ngûúâicon gaái nùm xûa, öng thûác trùæng àïm àïí ngöìiviïët Xin traã núå ngûúâi, traã núå cho möåt thúâi beá daåi,

cho möåt àúâi ngûúâi àaä phuå ai, cho möåtthúâi möi vùæng voâng möi trong suöët“hai mûúi nùm vúi caån laåi àêìy”.

Tònh yïu vêîn luön laâ chêët xuác taáctuyïåt vúâi àïí nghïå thuêåt àûúåc thùng hoa

cuâng taâi nùng cuãa nhûäng ngûúâi nghïå sô.Khöng thïí phuã nhêån, Dao AÁnh goáp phêìn

khiïën Saâi Goân vûâa nöìng naân, vûâa day dûátlaåi myä miïìu trong nhûäng ca khuác cuãa Trõnh

Cöng Sún. Nhaåc sô cho rùçng, naâng thú DaoAÁnh cuãa öng laâ “ngûúâi yïu laå luâng nhêët” maâ

öng vêîn chûa hiïíu àûúåc. Thïë nhûng, baâ coá leäcuäng laâ ngûúâi öng da diïët nhêët, “súå mêët tònh maâ

giûä maäi möåt loâng nhúá nhung”

Cuöåc taái ngöå cuãa Trõnh Cöng Sún vaâ Dao AÁnh sau nhiïìu nùmxa caách. Nguöìn: dantri.com.vn

Buát tñch cuãanhaåc sô gûãi cho

baâ Dao AÁnhvaâo ngaây 19/9/1965.

Nguöìn:nhactrinhblog.

wordpress.com

.


An ChiAn ChiAn ChiAn ChiAn Chi

C H U Y Ïå N C H ÛÄ C H U Y Ïå N N G H Ô A

Vò nhiïìu lyá do, möåt söë tûângûä khaá quen thuöåc trongtiïëng Viïåt bõ hiïíu nhêìm vaâgiaãng nghôa sai. Ma tuáy,cöng tûã böåt, nhaâ thöí... laânhûäng tûâ ngûä nhû thïë.

Ma tuáyMa tuáyMa tuáyMa tuáyMa tuáy khöng liïn quan gò khöng liïn quan gò khöng liïn quan gò khöng liïn quan gò khöng liïn quan gòvúái vúái vúái vúái vúái ma quyãma quyãma quyãma quyãma quyã

Ma trong ma men, ma àïì thòàuáng laâ ma chûá trong ma tuáy thòkhöng. Trong ma men, ma àïì thòma àûúåc hiïíu theo nghôa boángcuãa ma trong ma quyã àïí chó nhûängkeã bõ möåt thoái quen xêëu aám aãnhvaâ sai khiïën maâ hoå khöng thïí tûâboã. ÚÃ àêy, ma laâ möåt tûâ Haán Viïåt,chûä Haán laâ [ ] vaâ laâ möåt caách ruátgoån cuãa hai tiïëng ma la [ ],phiïn êm tûâ tiïëng Sanskrit mêra.Àêy laâ möåt khaái niïåm Phêåt giaáomaâ Tûâ àiïín Phêåt hoåc Haán Viïåt cuãaGiaáo höåi Phêåt giaáo Viïåt Nam doKim Cûúng Tûã chuã biïn giaãng laâ:“Phiïn êm theo tiïëng Phaån laâ ma-la. Chó luä aác quyã laâm haåi nhênmaång, coá khaã nùng cûúáp àoaåtnhên maång, gêy chûúáng ngaåi,nhiïîu loaån, phaá hoaåi caác thiïån sûåcuãa loaâi ngûúâi”. Ài vaâo tiïëng Viïåtthò ma coá nghôa thöng duång laâ “sûåhiïån hònh cuãa ngûúâi àaä chïët, theomï tñn” (Tûâ àiïín tiïëng Viïåt cuãaTrung têm Tûâ àiïín hoåc (Vietlex)do Hoaâng Phï chuã biïn, nghôa 2).Nhûng ngay trong tiïëng Haán thòquyã [ ] múái coá nghôa laâ “ma”, chûáma [ ] thò, nhû àaä noái, laåi chuã yïëulaâ möåt thuêåt ngûä Phêåt giaáo.

Coân ma trong ma tuáy [ ] thòtuyïåt nhiïn chùèng coá dêy mú rïîmaá gò vúái ma trong ma quyã caã.Trong Haán Viïåt tên tûâ àiïín,

MMMMMa tuáya tuáya tuáya tuáya tuáy khöng phaãi laâ möåt thûá khöng phaãi laâ möåt thûá khöng phaãi laâ möåt thûá khöng phaãi laâ möåt thûá khöng phaãi laâ möåt thûá mamamamama

Nguyïîn Quöëc Huâng àaä rêët saikhi ghi ma tuáy bùçng chûä ma [ ]böå quyã [ ] thaânh [ ]. Thûåc ra,trong ma tuáy thò ma laâ möåt hònh võHaán Viïåt maâ chûä Haán laâ [ ], coánghôa laâ “tï, tï daåi; laâm cho tïdaåi”, nhû: ma möåc [ ] laâ tï liïåt;ma dûúåc [ ] laâ thuöëc mï/tï; phaátma [ ] laâ caãm thêëy tï; cuåc ma[ ] laâ (noái vïì thuöëc) gêy tï (böåphêån) (local anesthetic); toaân ma[ ] laâ (noái vïì thuöëc) gêy mï(general anesthetic)... Hònh võ manaây coá möåt àiïåp thûác taão kyâ laâ maâtrong maâ mùæt, coân töìn taåi trongphûúng ngûä Nam böå. Viïåt Namtûå àiïín cuãa Lï Vùn Àûác giaãng maâlaâ “duâng taâ-thuêåt che mùæt ngûúâi”.Ban tu thû Khai Trñ coân ài xa húnnûäa trong Tûå-àiïín Viïåt-Nam maâghi chuá rùçng maâ laâ “lûúåc êm tiïëngmagie”. Magie laâ danh tûâ tiïëngPhaáp, coá nghôa laâ “ma thuêåt”.Nhûng ngaây xûa thò dên ViïåtNam laâm gò àaä biïët àïën tiïëng Têymaâ “lûúåc êm tiïëng magie”. Bùçngchûáng laâ trong DictionariumAnamitico Latinum (1772-1773),Pierre Pigneaux de Beáhaine àaäghi nhêån muåc tûâ “maâ con mùæt”röìi. Vaã chùng, võ tûâ maâ cuäng chùèngcoá liïn quan gò àïën ma thuêåt, taâthuêåt caã. Nghôa cuãa noá cuäng xuêëtphaát tûâ nghôa cuãa chûä ma [ ]. Maâ[con] mùæt chùèng qua laâ “laâm ‘tïliïåt’ thêìn kinh thõ giaác”, nghôa laâlaâm cho con mùæt cuãa khaách thïíchó nhòn àûúåc hiïån tûúång theo sûåmö taã, sûå veä vúâi cuãa mònh maâthöi.

Toám laåi ma trong ma tuáy khöngphaãi laâ ma trong ma quyã. Coá àiïìulaâ trong tiïëng Haán thò ma tuáy chóchung caác chêët gêy tï, gêy mï, gêynghiïån, kïí caã caác vêåt phêím duângtrong y hoåc nhûng ài vaâo tiïëng

Viïåt thò noá laåi chuã yïëu duâng àïíchó caái maâ tiïëng Hoa ngaây nay goåilaâ àöåc phêím [ ] (êm Bùæc Kinh: ), tûác caái maâ tiïëng Anh goåilaâ drug, tiïëng Phaáp laâ drogue (theonghôa xêëu).

Cöng tûã Böåt vaâ Böåt cöng tûãCöng tûã Böåt vaâ Böåt cöng tûãCöng tûã Böåt vaâ Böåt cöng tûãCöng tûã Böåt vaâ Böåt cöng tûãCöng tûã Böåt vaâ Böåt cöng tûãTa vêîn thûúâng nghe noái túái ba

tiïëng cöng tûã Böåt vaâ àêy laâ möåt êínduå duâng àïí chó con nhaâ quyïìn thïëkhöng laâm nïn troâ tröëng gò. Vïìnhên vêåt naây, trong Viïåt-Haánthöng thoaåi tûå-võ, Àöî Vùn Àaáp àaäghi: “ CÖNG TÛÃ BÖÅT.Con quan, àeåp bïì ngoaâi, bïì trongkhöng coá. Tïn böåt (sic) con chûhêìu àúâi Xuên-Thu khöng laâmàûúåc sûå-nghiïåp gò”.

Tuy chûa coá nhiïìu cûá liïåu thûåcsûå cêìn thiïët cho cöng viïåc têìmnguyïn nhûng ta cuäng biïët àûúåcrùçng thû tõch cuãa Trung Quöëc tûângnoái àïën nhên vêåt naây, chùèng haåntrong chûúng thûá tû [ ], coátïn laâ “Maånh Thûúâng Quên nhêåpTêìn” [ ] cuãa saách Khöínhuåc kïë [ ] maâ taác giaã laâ TrûúngAnh Tuïå [ ], do NXB ViïînLûu [ ] êën haânh nùm 2005 (trang187). Cuäng caái anh cöng tûã Böåt naâyvïì sau àaä bõ Töëng Vûúng (vöën tïnlaâ Yïín) duâng cung bùæn chïët cuângvúái Caãnh Thaânh vaâ Àaái Ö trongcuâng möåt ngaây, nhû coá thïí thêëytaåi höìi 94 cuãa Àöng Chu liïåt quöëcchñ [ ].

Coân Böåt cöng tûã [ ] laâ tïncuãa möåt con gaâ tröëng. Chuyïånrùçng vaâo àúâi Àûúâng, coá ba chaângbaån thên laâ Haân Uyïín, TrûúngXûúng Töng vaâ Vûúng Böín Lêåpcuâng theo hoåc úã Thaái hoåc. Taåiàêy, Thaái hoåc baác sô hoå Trûúng laâchuá hoå cuãa Xûúng Töng, tinhthöng nguä kinh maâ lú mú thïë sûå.

B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .41

Öng ta coá nuöi möåt con gaâ tröëng,quyá noá nhû vaâng vaâ goåi noá laâ Böåtcöng tûã. Möîi lêìn giaãng kinh sûã,öng ta àïìu ùém noá theo röìi thaã giûäaàaám thaái hoåc sinh. Têët nhiïn laâBöåt cöng tûã nhaâ ta àêu coá àûángyïn möåt chöî, hïët bûúi (búái) chöînaây, laåi möí chöî khaác, coân laâmraách caã saách cuãa àaám hoåc troâ.Nhûng hïî cûá àuöíi hoùåc hêët gaâ àithò liïìn bõ Trûúng baác sô quúãtraách: Gaâ coá nùm àûác (Kï hûäunguä àûác: nhên, nghôa, lïî, trñ, tñn),sao laåi coi thûúâng noá. Xûúng Töngtûâng vò Böåt cöng tûã maâ bõ chuá hoåàaánh àoân. Böín Lêåp vaâ Haân Uyïínbêët bònh nïn tòm cúá giïët gaâ. Hùçngngaây Trûúng baác sô thûúâng lêëycúm thûâa cuãa hoåc sinh cho gaâ ùn,coá khi troâ coân àang ùn öng tacuäng lêëy. Thêëy Vûúng Böín Lêåp laângûúâi hoåc gioãi nhêët, Trûúng baácsô hoãi thûã Böín Lêåp xem coá thïí lêëycúm thûâa cuãa hoåc troâ cho Böåtcöng tûã ùn hay khöng. Lêåp àaáp:Àûúåc chûá aå! Nhûng möîi lêìn cöngtûã ùn caái gò thò xin thêìy ghi cheáplaåi cho roä. Àûúåc lúâi nhû cúãi têëmloâng, thïë laâ möîi lêìn Böåt cöng tûãùn thûá gò, Trûúng baác sô àïìu ghivaâo giêëy. Bêëy giúâ taåi kinh àöTrûúâng An, àaä coá lïå xûã aán theobiïn baãn nïn möåt höm, nhênTrûúng baác sô vùæng mùåt, VûúngBöín Lêåp múái àem “biïn baãn” raxûã töåi àïí laâm thõt Böåt cöng tûã.Khi trúã laåi, khöng thêëy gaâ cûng,Trûúng baác sô liïìn lúán tiïëng hoãi:Böåt cöng tûã cuãa ta àêu? Böín Lêåpàaáp: Thûa, con àaä giïët cöng tûãröìi. Baác sô caã giêån quaát: Giïët gaâ,ngûúi coá chûáng cûá gò? Böín Lêåpàûa “biïn baãn” ra. Thaái hoåc baác sôàaânh chõu nhûng coân gûúång hoãi:Maâ coá àaáng xûã töåi chïët hay khöng?Böín Lêåp àaáp: Thûa chó àaáng phaåttrûúång chûá khöng àaáng töåi chïët.Nhûng gaâ khaác ngûúâi, chó múáiàaánh möåt trûúång àaä toi!

Cûá nhû trïn thò Trung Quöëc

coá möåt nhên vêåt ngûúâi laâ cöng tûãBöåt àúâi Xuên Thu vaâ möåt nhênvêåt gaâ laâ Böåt cöng tûã àúâi Àûúâng,nhû àaä àûúåc ghi nhêån cuå thïítrong sûã saách.

Thö íThö íThö íThö íThö í vö ën khöng pha ã i la â vö ën khöng pha ã i la â vö ën khöng pha ã i la â vö ën khöng pha ã i la â vö ën khöng pha ã i la â“àiïëm”“àiïëm”“àiïëm”“àiïëm”“àiïëm”

Thöí coá nghôa göëc laâ “àêët”, nhûcoá leä ai nêëy cuäng àïìu biïët, röìi tûânghôa göëc naây, noá múái coá nghôaphaái sinh khaá thöng duång laâ“thuöåc vïì möåt àõa phûúng lúánnhoã naâo àoá”, nhû: thöí êm, thöícêím, thöí cöng, thöí dên, thöí haâo, thöíngûä... Nhûng coá möåt caách hiïíukhaá thöng duång cho rùçng thöí coâncoá nghôa laâ “àô” nûäa. Tûâ àiïín tiïëngViïåt cuãa Trung têm Tûâ àiïín hoåcdo Hoaâng Phï chuã biïn coá ghinhêån thöí nhû laâ möåt tûâ cuä vaâgiaãng laâ “gaái maåi dêm trong xaä höåicuä [haâm yá khinh]”. Trûúác àoá,Viïåt Nam tûå àiïín cuãa Lï Vùn Àûácàaä ghi nhêån nhaâ thöí vaâ giaãng laâ“nhaâ àô”, röìi úã phêìn chûä caái “T” thòcuäng ghi nhêån thöí vúái lúâi giaãng theonghôa “àô àiïëm”. Nhûng thöí [ ]tuyïåt nhiïn khöng coá caái nghôa naâotrûåc tiïëp liïn quan àïën khaái niïåm“àô àiïëm” caã. Àoá chó laâ möåt thao taác“gaá nghôa” maâ thöi. Thöí trong nhaâthöí chó liïn quan àïën danh ngûä thöíxûúáng gia [ ] cuãa tiïëng Haánmaâ thöi.

Vêåy xûúáng [ ] laâ gò? Àêy laâmöåt àöìng nguyïn tûå (chûä cuânggöëc) vúái hai chûä [ ] vaâ [ ], àïìuàoåc laâ xûúáng vaâ coá nghôa göëc laâ“ca, haát” (nïn múái ài vúái böå khêíu[ ] thaânh [ ]), röìi “ngûúâi cahaát” (nïn múái ài vúái böå nhên [ ]thaânh [ ]) vaâ vò ngûúâi ca haát trongcaác kyä viïån, tûãu lêu thúâi xûa, noáichung àïìu laâ nûä nïn khaái niïåmnaây múái àûúåc cuå thïí hoaá bùçngchûä xûúáng [ ] böå nûä [ ]. Cuöëicuâng thò vò ca nûä nhiïìu khi cuäng“kiïm nhiïåm” chûác nùng cuãa kyänûä nïn chûä xûúáng [ ] àaä mang

caái nghôa chñnh thûác laâ “gaái àiïëm”.ÚÃ àêy, thöí coá nghôa göëc laâ “thuöåcvïì àõa phûúng”, nhû àaä noái úãtrïn, nïn taåi möåt söë nguöìn trïnmaång, thöí xûúáng àaä àûúåc dõchtheo tûâng tûâ sang tiïëng Anh thaânh“local prostitute[s]” (àiïëm “súãtaåi”). Coân caái nghôa chñnh xaác cuãadanh ngûä naây laâ “unlicensedprostitute” (àiïëm khöng coá giêëypheáp), “unregistered prostitute”(àiïëm khöng àùng kyá). Vò vêåy nïnnhûäng cö gaái àiïëm naây coân àûúåcgoåi laâ tû xûúáng [ ], tûác “àiïëmchui”, “àiïëm leán” - trûúác àêyngön ngûä bònh dên trong Namgoåi laâ àô lêåu, haânh nghïì khöng coápheáp, khöng àoáng thuïë vaâ khöngài luåc-xò, àïí phên biïåt vúái cöngxûúáng [ ], laâ nhûäng gaái àiïëmcoá àùng kyá vaâ àûúåc nhaâ cêìmquyïìn cho pheáp. Cûá nhû trïn thòthöí xûúáng àöìng nghôa vúái tû xûúángvaâ coá nghôa laâ “gaái maåi dêm chui”,“gaái maåi dêm leán”. Núi haânhnghïì cuãa gaái maåi dêm chui, tûác cuãathöí xûúáng, laâ thöí xûúáng gia [ ]vaâ àêy chñnh laâ caái ngûä àoaån danhtûâ àûúåc chuyïín ngûä sang tiïëngViïåt thaânh nhaâ thöí. Taåi höìi thûá 19cuãa truyïån Laäo Taân du kyá [ ],noái vïì haânh àöång cuãa nhên vêåtHûáa Lûúång, taác giaã Lûu Ngaåc coákïí rùçng y “tûåu àaáo giaá thöí xûúánggia” [ ], nghôa laâ y“beân àïën thöí xûúáng gia nêìy”. ÚÃàêy, thöí xûúáng gia cuäng àaä àûúåcchuyïín sang tiïëng Viïåt thaânh“nhaâ thöí” (Xin xem Laäo Taân dukyá, Trêìn Vùn Chaánh dõch, NXBVùn Nghïå TPHCM, 1989, trang258).

Vêåy nhaâ thöí laâ “dõch phêím”tûâ thöí xûúáng gia cuãa tiïëng Haánnïn thöí vöën khöng hïì coá nghôa laâ“àiïëm”

.

.


öîi nùm, cûá àïën Ngaây Nhaâ giaáoViïåt Nam, töi laåi nhúá vïì ba cuãamònh vaâ muöën bay ngay ra Huïëöm ba möåt caái, noái caãm ún ba -

möåt ngûúâi Cha, ngûúâi Thêìy àùåc biïåt cuãa caã 5 anhem chuáng töi.

Ba töi hoåc Àaåi hoåc Luêåt, ra trûúâng, coá nhiïìuhûúáng ài nhûng ba hoåc thïm ngaânh sû phaåm röìichoån nghïì giaáo vaâ gùæn boá cho àïën luác nghó hûu.Ba khöng thñch vaâ khöng bao giúâ nhêån quaâ biïëucuãa hoåc troâ nïn suöët hún 30 nùm ba laâm nghïìnaây, töi chó chûáng kiïën möåt lêìn phuå huynh mangquaâ àïën tùång ba. Höm àoá ba töi ài vùæng, meå töitûâ chöëi khöng àûúåc nïn nhêån àaåi. Ba vïì biïëtàûúåc liïìn lêåt àêåt mang quaâ ài traã.

Ba laâ möåt ngûúâi cûåc kyâ nghiïm khùæc, àùåc biïåtlaâ trong viïåc daåy baão chuáng töi. Töi coân nhúá, àoálaâ möåt buöíi trûa khi töi coân hoåc lúáp hai, sau khiùn cúm xong, ba mang bûác thû anh hai töi ài hoåcxa gûãi vïì ra cho caã nhaâ àoåc. Ba àûa nguyïn baothû vaâ baão àoåc xem coá löîi naâo trong thû khöng.Höìi àoá coân nhoã töi chùèng nghô gò, liïìn giaânh lêëy

bûác thû àoåc vaâ mong phaát hiïån ra löîi chñnh taãnaâo àoá cuãa anh hai àïí àûúåc ba khen. Nhûng tiïëclaâ 4 cùåp mùæt cuãa 4 anh em tòm hoaâi maâ khöngthêëy. Thò ra, luác àoá, ba múái chó vaâo bao thû vaânoái. "Àêy neâ, anh Nö (tïn anh hai töi) gûãi choba thò phaãi nïn boã chûä 'from - to' naây ài, maâ phaãisûãa thaânh 'Con... vaâ Kñnh gûãi ba...', nhû rûáa múáiàûúåc". Chó cêìn àûúåc chó daåy möåt lêìn nhû vêåy,lêìn sau, möîi lêìn àoáng hoåc phñ cho thêìy cö giaáo,anh em chuáng töi khöng quïn boã bao thû àaânghoaâng vaâ àïì chûä "kñnh gûãi" bïn ngoaâi.

Coân nhúá, coá lêìn anh ba töi cùæt kiïíu toác truåilú truåi loác. Biïët ba khöng thñch caái kiïíu"gianghöì" naây, vïì nhaâ, anh cuái àêìu phoáng thêåt nhanhvaâo cûãa sau, chùèng may ba kõp nhòn thêëy röìinghiïm gioång noái lúán: "UÁt! (tïn töi) xem ngûúâinaâo vö nhaâ mònh rûáa? Coá phaãi anh Nö Emkhöng maâ thêëy rùng khöng giöëng ai hïët?".Khöng àúåi ba töi lúán tiïëng la mùæng, chó cêìn àaánhàöång möåt cêu nheå nhaâng vêåy thöi laâ uy lûåc cuãaba àuã laâm anh töi khùæc cöët ghi têm maâ "say no"vúái kiïíu àêìu àinh thúâi thûúång àoá.

Àoá laâ chuyïån cuãa caác anh, töi cuäng tûâng bõba "chónh" möåt lêìn maâ nhúá túái giúâ. Nùm àoá, töihoåc àaåi hoåc úã Saâi Goân, àïí tiïån liïn laåc, anh haitùång töi möåt caái àiïån thoaåi. Bònh thûúâng anh töiài laâm, töi ài hoåc, anh em töi ñt gùåp nhau. Nhûngvaâo dõp ài chúi cuâng anh, thêëy töi hay cêìm àiïånthoaåi, anh baão töi coá ngûúâi yïu röìi hay sao maâthêëy nhùæn tin hoaâi, duâng àiïån thoaåi miïët vêåythúâi gian àêu maâ hoåc haânh. Töi thò luác àoá chûacoá ngûúâi yïu maâ nghe vêåy thêëy oan ûác lùæm nïnàoâi traã àiïån thoaåi cho anh ngay, khöng duângnûäa. Anh töi thûúng em maâ nhuán nhûúâng xinlöîi töi trûúác vaâ baão cûá giûä maâ xaâi. Luác àoá töi 18tuöíi, thêëy anh trai xin löîi nïn tûúãng mònh àuángvaâ àùæc thùæng lùæm. Vêåy laâ, hai thaáng sau, khi vïìquï ùn tïët, sau bûäa cúm trûa, ba töi noái: "AnhNö coá kïí ba nghe chuyïån con àoâi traã àiïån thoaåi.Ba noái vúái anh Nö laâ em con àang tuöíi múái lúánnïn hiïíu chûa thêëu àaáo, con cûá nhûúâng emtrûúác ài röìi ba trõ em sau". Ba töi laâ vêåy, noái "trõ"maâ khöng "trõ", khöng "trõ" maâ "trõ", chó mêëycêu vêåy thöi maâ ba laâm töi laånh caã söëng lûng. Bavûâa lêëy laåi caái thïë "anh hai" cho anh töi, vûâa chotöi biïët mònh sai úã àêu vaâ coá caã yá rùçng phaãi biïëtnhêån löîi vúái anh caã "ba trõ". Luác àoá, töi chó biïët"cêm nñn" traách chõ gaái töi àaä àïí löå chuyïån naây,chûá biïët tñnh anh hai töi thò chùèng noái vúái ba

Minh ChêuMinh ChêuMinh ChêuMinh ChêuMinh Chêu

C H UÂ M T AÃ N V Ù N Ú N T H ÊÌ Y

Ngûúâi Cha -ngûúâi Thêìytöi kñnh troångnhêët trïn àúâi.AÃnh: MC

Ngûúâi cha -ngûúâi thêìy cuãa töi


B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .43

nhûäng chuyïån vêåy àêu.Nhúâ ba nghiïm khùæc maâ anh em töi khön lúán

nïn ngûúâi. Ba meå töi vúái àöìng lûúng nhaâ nûúácñt oãi àaä chùæt chiu, chõu khoá chõu khöí suöët möåtàúâi. Àïí lo cho chuáng töi, ngoaâi giúâ daåy ba laåichaåy xe öm, meå thò àan, may, thïu kiïëm thïmthu nhêåp. Töi coân nhúá nhû in nhûäng àïm cuângmeå chúâ ba chaåy xe vïì múái nguã. Muâa àöng úã Huïëthò laånh buöët maâ giûäa khuya ba múái vïì. Caái aáolöng xuâ êëm nhêët vaâ duy nhêët cuãa ba ûúát nheåp vòsûúng. Meå traách sao ba vïì muöån. "Taåi coá khaáchài Truöìi, raáng chaåy xa múái coá tiïìn", ba traã lúâi maângûúâi coân run cêìm cêåp.

Àûúåc nhiïìu ngûúâi thûúng vaâ giuáp àúä, ba töivay àûúåc tiïìn khöng chó möåt ngên haâng maâ cuãanhiïìu ngên haâng cuâng luác múái àuã xoay súã choanh em töi ùn hoåc. Coá luác caã nhaâ quêy quêìn, anhtöi àuâa, "UÁt, UÁt maâ ài laåc thò khoãi tòm àïën cöngan, cûá àïën ngên haâng àoåc tïn ba laâ biïët àõa chóngay". Luác àoá ba töi chó nhòn anh töi cûúâi hiïìnröìi laåi ra hiïn ngöìi chêm thuöëc vaâ ngùæm mêytrúâi…

Töi biïët ba töi laåc quan lùæm nhûng caái ngheâocoá luác cuäng laâm ba thöín thûác. Àoá laâ ngaây ba vaâoSaâi Goân àïí thùm anh töi. Töëi àoá, úã möåt goác nhoãtrong quaán caâ phï giûäa thaânh phöë hoa lïå, coá möåtngûúâi àaân öng lùång leä ngöìi quan saát con traimònh "chaåy baân" àïí kiïëm tiïìn àoáng hoåc phñ maâkhöng cêìm àûúåc nûúác mùæt.

Ngheâo laâ thïë nhûng ba luön sùén loâng giuáp àúämoåi ngûúâi. Töi nhúá, coá höm àang nûãa àïm, cötöi túái kïu cûãa vò chöìng cö bõ öëm. Ba liïìn tûác töëcchaåy àïën goåi taxi cho chuá lïn viïån röìi chaåy theohöî trúå. Khi tònh hònh öín, ba chaâo cö töi vïì trûúácvaâ khöng quïn moác saåch tiïìn trong tuái gûãi cö.Nghe meå kïí, luác àoá ài ngang qua cêìu TraângTiïìn, thêëy ngûúâi ta uöëng caâ phï, ba muöën dûânglaåi huát möåt àiïëu thuöëc, uöëng möåt ly cho êëm buångnhûng röìi chúåt nhúá mònh khöng coân àöìng naâotrong tuái.

Thuúã nhoã, chõ em chuáng töi hay döìn saáchbaáo, chai loå cuä àïí baán ve chai nuöi heo àêët. Coálêìn daânh duåm àûúåc nhiïìu, chuáng töi haáo hûáckïu cö baán "chai bao" àïën, vêåy maâ cên haângxong, ba töi hoãi bao nhiïu tiïìn röìi noái "chõ mangvïì hïët ài khöng cêìn traã tiïìn àêu". Chuáng töi tröëmùæt ngaåc nhiïn chûa kõp phaãn ûáng, ba àaä lêëy tiïìntuái àûa cho chuáng töi baão: "Àêy, ba buâ cho neâ,àûúåc chûa?". Cuäng vò tñnh thûúng ngûúâi àoá maâmeå töi hay trïu mêëy ngûúâi baán ve chai, veá söë laâbaån thên cuãa ba, khi naâo hoå ài qua cuäng hoãi ba

töi coá nhaâ khöng.Ba giuáp àúä ai ngûúâi àoá coá thïí quïn, nhûng ai

giuáp àúä ba thò ba nhúá ún vaâ nhùæc suöët. Cûá àïën20/11 ba laåi baão anh em chuáng töi àïën thùm caácthêìy cö daåy thïm cho con cuãa ba maâ khöng lêëyhoåc phñ. Hay khi chõ töi nhêån nhiïåm súã caách nhaâmêëy chuåc cêy söë, àûúåc möåt baâ giaâ úã quï cho úãnhúâ suöët nùm àêìu ài daåy, biïët gia caãnh baâ neoàún, khoá khùn nùm naâo ba cuäng mang naâo mò,naâo mùæm, naâo sûäa xuöëng biïëu vaâ caãm ún baâ.

Töi ài hoåc röìi lêåp nghiïåp xa nhaâ, lêu lêu múáivïì thùm ba meå, chó coá àúåt röìi, àûúåc nghó thai saãnnïn vïì úã suöët gêìn nûãa nùm. Lêìn àoá, khi ài ngangqua, thêëy ba ngöìi trên trên trûúác maân hònh maáytñnh, veã mùåt xuác àöång, töi lo lùæng hoãi "coá chuyïånchi rûáa ba?". Ba liïìn chó vaâo baâi baáo vïì viïåc Cöngty Formosa xaã thaãi laâm caá miïìn Trung chïët haângloaåt röìi noái "con àoåc ài". Tûâ chiïìu höm àoá vaânhiïìu ngaây sau töi thêëy ba ùn uöëng ñt hún hùèn vaâcuäng huát thuöëc nhiïìu hún. Nhòn hònh aãnh öngluác àoá, trêìm tû, thúã daâi möîi khi ngöìi trûúác maáytñnh, töi ûúác rùçng giaá nhû noá àûúåc thay bùçnghònh aãnh ngûúâi àaân öng ngöìi trûúác hiïn nhaâ vûâaphaâ thuöëc vûâa ngêm "Töí quöëc coá bao giúâ àeåp thïënaây chùng? Khi Nguyïîn Traäi laâm thú vaâ àaánhgiùåc. Nguyïîn Du viïët Kiïìu, àêët nûúác hoáa thaânhvùn" nhû höìi beá töi vêîn hay thêëy thò hay biïët mêëy.

Vò laâ con uát, ài àêu cuäng àûúåc ba ûu tiïn choài cuâng nïn töi may mùæn àûúåc gêìn öng vaâ hoåc úãöng nhiïìu nhêët. Töi nhúá lùæm hònh aãnh ngûúâi chachaåy xe khùæp núi tòm laá thuöëc àïí chûäa bïånh chocon, hònh aãnh ngûúâi àaân öng àang chaåy xe thòdûâng laåi nhùåt maãnh chai giûäa àûúâng vûát vaâothuâng raác, hònh aãnh ngûúâi thêìy möîi töëi xïëpnhûäng que tùm thaânh caác khöëi hònh, töí chûác àöëvui àïí tuåi treã trong xoám àûúåc vûâa chúi vûâa hoåc...

Giúâ àaä bûúác vaâo tuöíi 67, niïìm vui cuãa ba chólaâ xem boáng àaá, àoåc saách baáo, mua quaâ baánh vaâchúã caác chaáu ài hoåc. Cûá möîi dõp lïî tïët con chaáutuå hoåp vïì, öng laåi xaách xe chaåy ài tòm bong boángbay àïí mang vïì cho tuåi nhoã. Meå töi noái: "Ba muaboáng bay chi, mua boáng thûúâng àûúåc röìi, muaboáng bay tuåi noá chúi tñ laâ thaã lïn trúâi aâ". Luác àoáthïí naâo ba cuäng baão "Kïå, thaã thò mua caái khaác,nhòn bong boáng bay tuåi noá cuäng phaát triïín trñtûúãng tûúång". Chùèng biïët nhûäng quaã bong boángàoá khi bay lïn trúâi coá àoång laåi àiïìu gò trong trñnaäo àaám treã chaáu töi hay khöng, chó biïët rùçng noámang theo rêët nhiïìu rêët nhiïìu tònh caãm cuãa ba -ngûúâi Cha, ngûúâi Thêìy töi kñnh troång vaâ yïuthûúng nhêët trïn àúâi .

B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .43


oá laâ thêìy KT, ngûúâi phuå traách mönTiïëng Anh nùm lúáp 12, chñnh xaác húnàaä trúã thaânh ngûúâi baån giaâ àêìu tiïncuãa töi khi ngaây gùåp mùåt cuöëi cuâng

cuãa lúáp vúái nhaâ trûúâng diïîn ra taåi möåt nhaâ haângnhoã. Trong luác nhûäng giêy phuát cuöëi cuâng àûúåcchöët haå, thêìy àaä àïën kõp luác mêëy gioåt nûúác mùætsuyát lùn daâi trïn maá. Vúái möåt lúâi hûáa phaãng phêëtmen say giûäa thêìy vaâ töi, tuy thêåt choáng vaánhnhûng àïën giúâ nghô laåi vêîn khöng khoãi ngheånngaâo. Búãi sau höm àoá, úã tuöíi 18 troân nhû trùngrùçm cuãa mònh, thêåt thuá võ khi töi biïët mònh coángûúâi-baån-giaâ àêìu tiïn.

Thêìy nhêån lúáp vaâo möåt ngaây àùåc biïåt àuángnhû caách thêìy àïí laåi nhûäng àiïím nhêën àêåm neáttrong nùm cuöëi cêëp cuãa töi. Töi coân nhúá ynguyïn höm àoá trúâi Huïë àang vaâo àöng, vaâ àùåcsaãn cuãa àöng khöng thïí thiïëu nhûäng cún mûaàêìy gùæt goãng, laånh giaá. Khi caánh cûãa lúáp àûúåc múãra, caái gioá laånh thöíi phuâ qua toác, laâm töi vaâ luä baångiêåt mònh co ngûúâi laåi nhòn sang phña cûãa, möåtngûúâi àaân öng toác húát cao, traåc tuöíi trung niïnbûúác vaâo. Ngaây àoá thêìy bêån chiïëc aáo sú mi trùæng

soåc xanh, quêìn têy àen àûúåc uãi thùèng thúám theonïëp, tay traái cêìm ly caâ phï àen àang boã dúã, cuângcuöën saách khaá daây coá tûåa àï ìMêåt maä Têy Taångkeåp giûäa ngoán caái cuãa baân tay phaãi, sau lûng laâchiïëc cùåp maâu àen vúái dêy keáo hoãng daây cöåm biïëtbao nhiïu laâ saách. Möåt vaâi dêëu hoãi àùåt ra trongàêìu töi: "Hûâm, laâm chi maâ thêìy laåi mang theonhiïìu saách àïën vêåy, khöng leä hoåc tiïëng Anh laåicêìn phaãi ngêëu nghiïën hïët möåt àöëng nùång nïì kiasao? Maâ hònh nhû thêìy bõ ûúát röìi, nïëu àoaánkhöng lêìm, chùæc thêìy àaä choån giûäa viïåc mònhdñnh mûa thay vò caái cùåp to bûå kia".

"Chaâo caác anh chõ, höm nay laâ tiïët hoåc àêìutiïn cuãa chuáng ta, vò laâ lúáp vùn lùæm nûä hiïëm nam,nïn seä bùæt àêìu khaá nheå nhaâng bùçng nhûäng tûåasaách hay ho, maâ tui nghô mêëy chõ mêëy anh nïnàoåc àïí búát bêët ngúâ vïì böå daång vaâo lúáp luác naäy cuãatöi. Búãi vúái möåt ngûúâi mï saách, giûä gòn àûúåcchuáng chñnh laâ möåt caách baão vïå lêëy têm höìnmònh" - thêìy noái vaâ tiïëp tuåc múã àêìu maân chaâohoãi bùçng nhûäng cuöën saách vûâa laå vûâa quen. Quenvò àoá laâ nhûäng tûåa saách nöíi tiïëng, töi tûâng nghenhûng chûa bao giúâ àïí chuáng coá cú höåi chiïëm lêëy

Hoaâng AnHoaâng AnHoaâng AnHoaâng AnHoaâng AnNgûúâi baån "giaâ" àêìu tiïnBùçng caách naâo àoá coá thïí goáp möåt chuát gò àêëy rûåc rúä cho ngaây 20/11 naây. AÃnh: Nguyïåt Nhi

B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .45

thúâi gian cuãa mònh. Coân laå laâ búãi chuáng àûúåcgiúái thiïåu qua lúâi noái, cûã chó cuãa möåt con ngûúâiam hiïíu vïì saách, laâm chuã nhûäng con chûä àûúåcviïët ra thêåt sûå.

Phaãi thuá nhêån rùçng, möîi tiïët hoåc vúái thêìy laânhûäng phuát giêy chuáng töi àûúåc thoaãi maái baây toãquan àiïím, caãm xuác cuãa baãn thên qua nhûäng cêuhoãi thêìy àùåt ra song song vúái viïåc hoåc chùæc kiïënthûác trïn lúáp. Töi hûáng thuá vúái caách lùæng nghecêu traã lúâi cuãa chuáng töi úã thêìy, cuâng viïåc thêìyquan têm àïën thaái àöå, sûå thay àöíi caãm xuác àùåcbiïåt tûâng àûáa trong ngaây hoåc höm àoá. Thêìy tûângnoái vúái chuáng töi: "Möîi ngûúâi laâ möåt kho saáchnïëu chuáng ta biïët àoåc hoå". Vaâ phaãi chùng, thêìychñnh laâ ngoån lûãa àêìu tiïn thùæp lïn trong traái timcö hoåc troâ nhoã nhû töi möåt niïìm tin rùçng nïëu tacöë gùæng "àoåc" möåt ai àoá, àoá seä laâ caách àïí ta khaámphaá thaânh cöng möåt "tiïíu vuä truå" bñ mêåt àêìy sùæcmaâu.

Thêìy chó gùæn boá vúái lúáp àûúåc möåt nùm.Nhûng nïëu hoãi laåi tûâng thaânh viïn trong lúáp,chùæc chùæn seä khöng ai coá thïí quïn àûúåc ngûúâithêìy vúái giêëc mú thúâi trai treã thêåt àùåc biïåt - trúãthaânh möåt diïîn viïn muáa, vaâ ûúác nguyïån àûúåcthûåc hiïån trûúác khi vïì hûu - biïën phoâng sûu têìmsaách úã nhaâ thaânh möåt núi kiïëm tòm chuát tri thûácnhên loaåi cuãa baån àoåc úã Huïë, hay chñnh xaác laâ núiàûúåc "ùn nguã" cuâng moåi thïí loaåi saách truyïån cuãachuáng töi. Nhûng vúái thúâi gian, con ngûúâi cêìnnhiïìu hún caái goåi laâ kyã niïåm àïí tòm ra lyá do trúãvïì. Vaâ giûäa töi vaâ thêìy, töìn taåi nhiïìu àiïìu àeåp àeänhû thïë.

Thêìy laâ ngûúâi àêìu tiïn hoãi töi vïì nguyïån voångmûúâi hai thaáng túái laâ gò, laâ ngûúâi sùén saâng giaãi àaápmoåi thùæc mùæc vïì caách thûác hoåc têåp hay àöëi diïånvúái nhûäng cùng thùèng trong cuöåc söëng cuãa töi. Laângûúâi maâ nhûäng cêu chuyïån linh tinh tûâ àêu quatay thêìy àïìu laâ sûå biïën hoáa diïåu kyâ àêìy thuá võ.Thêìy hònh nhû cuäng laâ möåt nûãa àûáa treã hay cöëtònh trúã nïn nhû thïë chó àïí àöìng haânh cuâng boåntöi úã thúâi niïn thiïëu lêëp laánh naây. Thêìy trong töilaâ cêy cöí thuå giaâ vûäng vaâng nhûng chûa bao giúâvúi ài nguöìn nhûåa treã àang êm thêìm truyïìn ài,vun tröìng cho moåi thïë hïå hoåc troâ "quyã quaái",tinh nghõch song "khöng thïí naâo thiïëu" trongàúâi laâm nghïì cuãa thêìy.

Vúái quan àiïím cuãa thêìy, laâm möåt cöng viïåcnaâo àoá duâ coá thñch hay khöng cuäng laâ caách àïí tathûã traãi nghiïåm cho tûâng ngaây. Viïåc ài daåy cuängthïë, so vúái nhûäng aáp lûåc tûâ nhaâ trûúâng, nghó daåyseä giuáp baãn thên coá nhiïìu thúâi gian phuåc vuå cho

súã thñch hún. Tuy nhiïn, thêìy khöng thïí laâmtroân traách nhiïåm úã möåt tû caách khaác vúái giaàònh, nghïì nghiïåp vaâ seä bõ nhòn nhû möåt keã núå.Vaâ con ngûúâi, nhêët quyïët khöng thïí àïí mònhsöëng lûng chûâng àûúåc, khöng bao giúâ cho pheápbaãn thên trúã thaânh con-núå-vö-haån cuãa bêët kyâ ai.

Töi rêët thñch möåt cêu vùn àûúåc trñch tûâ cuöënHoaâng tûã beá cuãa Antoine de Saint-Exupery:"Àiïìu khiïën sa maåc trúã nïn tuyïåt àeåp... àoá laâ àêuàoá trong noá êín giêëu möåt caái giïëng". Vaâ ngûúâi-baån-giaâ cuãa töi cuâng nhûäng ngûúâi thêìy trïn thïëgian naây chñnh laâ nguöìn nûúác trong laânh nhêëtmaâ chuáng ta coá àûúåc úã nhûäng phuát giêy khoákhùn nhêët cuãa quaäng àúâi, maâ töi goåi àoá laâ möåtphêìn nhoã cuãa sa maåc.

Nùm nay vúái töi muâa haå keáo daâi hún trûúác,búãi töi khöng coân cú höåi àûúåc tùæm mònh trongtaâ aáo trùæng dûúái nhûäng cún mûa dêìm dïì úã Huïë.Thay vaâo àoá laâ caái nùæng choái chang, àöi khi coânvö tònh vò soi thêëu àûúåc yá nghô nhúá nhaâ cuãanhûäng àûáa con xa quï. Töi àaä gaác laåi möång mútuöíi hoåc troâ úã quï hûúng àïí dêën thên vaâo SaâiGoân hoa lïå, àïí tiïëp tuåc tòm kiïëm giêëc mú àaä giaoûúác vúái tûúng lai tûâ trûúác vaâ àïí tòm caách trúã vïìgùåp laåi thêìy - trong daáng veã trûúãng thaânh hún.Möåt muâa 20/11 nûäa laåi àïën, trong cuöåc goåi gêìnàêy nhêët töi gùåp thêìy, thêìy vêîn nhùæc laåi höm lúápàaä chuêín bõ thêåt àùåc biïåt àïí mûâng Ngaây Nhaâgiaáo. Àoá laâ àoáa hoa àûúåc mêëy àûáa thay nhau vêíynûúác cho thêåt tûúi vò mua úã tiïët möåt, nhûng têåntiïët cuöëi múái gùåp thêìy, àaáng nhúá hún laâ nhûäng baâihaát àûúåc daåy tûâ thúâi mêîu giaáo cuãa chuáng töi cûá nöëiàuöi nhau hoaâi hoaâi trong tiïëng vöî tay vaâ nhõp höcuãa lúáp trûúãng, aâ coân caã chuyïån tranh giaânh àïíàûúåc àaåi diïån tùång hoa, chuåp aãnh cuâng thêìy nûäachûá. Tûå dûng sau nhûäng lúâi kïí, hoãi han àoá, töi laåiöm mùåt bêåt khoác "Thêìy úi, chùæc Tïët nay tuåi em vïìnhaâ thêìy chúi daâi ngaây múái àûúåc...".

"Höm nay laâ ngaây cuöëi thêìy cuâng lúáp gùåpnhau. Sau àïm nay, möîi àûáa laåi phaãi chiïën àêëunhûäng thaáng ngaây coân laåi àïí vûúåt qua kyâ thiquan troång sùæp àïën. Chuyïån tûúng lai khöng aiàoaán trûúác, chó mong em àuã baãn lônh àïí àöëidiïån. Vaâ em seä laâ ngûúâi àêìu tiïn thêìy coi laâ baånmaâ àúåi trúã vïì..." - ngûúâi-baån-giaâ àêìu tiïn noái thuãthó vaâo tai töi trong àïm liïn hoan chia tay cêëpba êëy.

Lúâi giao keâo nùm êëy töi luön nhúá. Vaâ töi cuängmong sao nhûäng cö cêåu hoåc troâ nhoã giúâ àaä thaânhsinh viïn, bùçng caách naâo àoá coá thïí goáp möåt chuátgò àêëy rûåc rúä cho ngaây 20/11 naây .


úáp saáu, lêìn àêìu tiïn töi gùåp thêìyHoaâng, möåt ngûúâi àaân öng àöå nùmmûúi tuöíi vúái daáng ngûúâi cao gêìycuâng maái toác àaä lêëm têëm maâu muöëi

tiïu maâ muöëi thò laåi nhiïìu hún tiïu. Thêìy luöntuác trûåc trong cùn phoâng nhoã coá caái tröëng to to,luác naâo cuäng cùåm cuåi ghi ghi cheáp cheáp gò àoá vaâoquyïín söí daây cöåm, chi chñt nhûäng nöåi quy, kyãluêåt. Töi luác àoá rêët súå thêìy, búãi danh tiïëng vaâ sûácaãnh hûúãng cuãa giúái giaám thõ àaä àûúåc caác anh chõkhoáa trûúác truyïìn tai cho chuáng töi nghe.

Do àûúåc phên cöng laâm lúáp trûúãng nïn hùçngngaây töi phaãi gùåp thêìy àïí baáo caáo tònh hònh trêåttûå cuãa lúáp cuäng nhû nöåp söí àêìu baâi. Tiïëp xuác vúáithêìy lêu daâi, töi nhêån ra thêìy khöng hïì àaáng súånhû nhûäng gò töi hònh dung trong àêìu. Ngûúåclaåi, thêìy rêët hiïìn. Thêìy ên cêìn nhoã nheå chó dêîntöi caách ghi cheáp trong söí "tûã thêìn", goåi töi laâcon, maâ àiïìu naây töi laåi rêët thñch, caãm giaác àûúåcthêìy cö goåi laâ con maâ khöng phaãi laâ em hay anhchõ àöëi vúái töi laâ möåt àiïìu tuyïåt vúâi. Cûá thïë, nùmthaáng dêìn tröi qua, thêìy àöëi vúái töi nhû ngûúâicha, ngûúâi chuá, möåt ngûúâi baån àïí töi chia seã biïëtbao àiïìu. Cûá möîi lêìn raãnh röîi hay àûúåc tûå quaãn,töi vúái nhoã baån thên thûúâng gheá qua chöî thêìy àïídûâng chên, nghe thêìy kïí nhûäng chuyïån trongtrûúâng ngoaâi lúáp cuäng nhû kïí cho thêìy nghenhûäng cêu chuyïån trïn trúâi dûúái àêët, khöng àêìukhöng cuöëi cuãa boån treã chuáng töi. ÊËy vêåy maâ

thêìy vêîn kiïn nhêîn lùæng nghe, vêîn hiïìn tûâ núãnhûäng nuå cûúâi êëm aáp, tròu mïën maâ khöng hïì toãthaái àöå vïì sûå phiïìn phûác, öìn aâo cuãa àaám nhoã loinhoi naây.

Thêìy giaám thõ cuãa töi laâ thïë, bao giúâ cuäng laângûúâi ài súám vïì muöån. Buöíi saáng múái 5 giúâ 45thêìy àaä coá mùåt taåi trûúâng, luãi thuãi möåt mònhtrong khuön viïn röång lúán múã cûãa tûâng lúáp hoåc,kiïím tra moåi ngoác ngaách trong trûúâng tûâ cöíngtrûúác àïën cöíng sau, tûâ phoâng giaáo viïn cho àïënphoâng tin hoåc, phoâng thûåc haânh. Mûúâi lùmphuát àêìu giúâ raão möåt voâng, nïëu baån naâo coá dêëuhiïåu chaán hoåc hoùåc coá yá àõnh cuáp tiïët thò y nhûrùçng seä khöng traánh khoãi àûúåc aánh mùæt "trinhsaát" cuãa thêìy.

Chiïìu àïën thêìy laåi laâ ngûúâi ra vïì muöån nhêët,cûá möîi giúâ tan hoåc, töi laåi thêëy thêìy tuác trûåc úãcöíng trûúác gêìn bïën xe buyát àïí theo doäi xem coákeã xêëu naâo mai phuåc trûúác cöíng trûúâng àïí löikeáo, doåa naåt hoåc troâ cuãa mònh khöng. Nïëu tònhhuöëng bêët trùæc xaãy ra, thêìy seä baáo ban giaám hiïåuàïí xûã lyá kõp thúâi. Töi nhúá coá lêìn, möåt nhoámthanh niïn xùm tröí àêìy mònh àûáng trûúác cöíngtrûúâng àïí àoán àûúâng möåt anh hoåc sinh lúáp chñndo gia àònh anh êëy gùåp khoá khùn phaãi vay tiïìncuãa boån cho vay nùång laäi vaâ chûa coá àuã tiïìn àïítraã núå. Thêìy Hoaâng luác àoá àaä àûáng ra che chúã,can thiïåp, töi vêîn nhúá nhû in hònh aãnh thêìy bõmöåt tïn trong àaám lûu manh xö ngaä vaâ sau àoá laâàoaân xe cuãa lûåc lûúång caãnh saát cú àöång àïën giaãiquyïët. Töi chaåy laåi àúä thêìy lïn, nhòn thêìy maâkhöng khoãi xoát xa, möåt ngûúâi tuöíi àaä cao maâ bõngaä thïë naây thò àau biïët mêëy. Thïë maâ thêìy laåichùèng bûåc tûác gò, laåi núã möåt nuå cûúâi hiïìn laânhcaãm ún töi. Thêìy Hoaâng cuãa töi laâ thïë, cûá mùåckïå sûác khoãe cuãa mònh che chúã cho luä hoåc troâ thênyïu àïí caác em àûúåc an toaân.

Möîi buöíi chiïìu, khi mùåt trúâi àaä khuêët boángsau daäy phoâng hoåc cuä kô vaâ doâng ngûúâi laåi höëi haãchaåy nhanh vïì nhaâ àïí gùåp gia àònh thò thêìy töimúái àaåp xe cöåc caåch rúâi khoãi caánh cöíng trûúâng.Gia àònh thêìy töi khaá khoá khùn, ngoaâi cöng viïåclaâm giaám thõ ra thêìy phaãi quaán xuyïën caã cöngviïåc àöìng aáng àïí coá àûúåc khoaãn thu nhêåp ñt oãichùm lo cho vúå vaâ hai ngûúâi con àang hoåc àaåihoåc. Töi biïët àûúåc hoaân caãnh cuãa thêìy laâ nhúâ cöchuã nhiïåm lúáp taám cuãa töi kïí. Lêìn àoá, chuáng töithûåc haânh mön sinh hoåc vúái nöåi dung möí möåtsöë loaâi àöång vêåt àïí nghiïn cûáu caác cú quan bïntrong. Chuáng töi möîi nhoám mua möåt ñt, naâo laâtöm, caá, ïëch. Thêåt ra chuáng töi chó laâm caác thao

Huyïìn MyHuyïìn MyHuyïìn MyHuyïìn MyHuyïìn My

Thêìy giaám thõ cuãa töi


B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .47

taác àún giaãn àïí möí röìi quan saát vaâ ghi cheáp laåinïn khöng coá sûã duång gò liïn quan àïën hoáa chêët.Xong xuöi tiïët thûåc haânh, cö chuã nhiïåm daåy sinhcuãa töi baão caác nhoám gom vêåt thñ nghiïåm laåi àïícho thêìy Hoaâng giaám thõ. Thêëy àaám hoåc troâ nhoãàang trûng aánh mùæt toâ moâ, bêët ngúâ ra thò cö töiliïìn hiïíu vaâ kïí ngay cho chuáng töi nghe vïì hoaâncaãnh gia àònh thêìy.

Cö töi noái vïì cùn nhaâ laá nhoã ven söng cuãathêìy, vïì nhûäng viïåc maâ ngoaâi giúâ laâm giaám thõ rathêìy phaãi bûún chaãi àïí kiïëm thïm thu nhêåp, vïìchiïëc xe àaåp caâ taâng àaä hún mûúâi nùm qua cuãathêìy hùçng ngaây vêîn ài vïì trïn àoaån àûúâng daâi gêìnmûúâi cêy söë. Luác chuáng töi mang cho thêìy, töithêëy aánh mùæt thêìy vui lùæm, nhûng thêìy vêîn tûâchöëi, kïu chuáng töi mang vïì ài. Cö chuã nhiïåm töiliïìn ra mùåt vaâ lêëy àûa vaâo tay thêìy buöåc thêìy nhêånröëi rñt. Thïë laâ höm àoá thêìy töi àaä coá möåt bûäa ùnngon cho gia àònh maâ laåi àúä àûúåc möåt phêìn chiphñ.

Böën nùm cêëp hai cuãa töi tröi qua nhanhchoáng, thêìy Hoaâng cuäng úã àoá cuâng chuáng töisuöët ba nùm, àïën lúáp chñn thò möåt àiïìu bêët ngúâxaãy ra. Ngaây tûåu trûúâng cuöëi cêëp, töi khöng thêëydaáng thêìy trong cùn phoâng nhoã àoá nûäa thay vaâoàoá laâ möåt giaám thõ múái treã hún, tröng coá veã dûä túånhún. Chuáng töi húi hoang mang vò sûå biïën mêëtcuãa thêìy giaám thõ cuä, röëi rñt chaåy ài hoãi ban giaámhiïåu thò múái biïët thêìy àaä xin nghó viïåc úã trûúâng,laâm nhiïìu cöng viïåc khaác vúái thu nhêåp cao húnàïí chùm lo cho gia àònh ngheâo khoá cuãa mònh.Chuáng töi àûáa naâo cuäng rûng rûng nûúác mùæt,chûa thïí chêëp nhêån àûúåc viïåc thêìy Hoaâng khönglaâm giaám thõ nûäa, khöng têm sûå cuâng chuáng töinûäa nhûng cuäng khöng thïí traách thêìy, möåt ngûúâiàaân öng biïët hy sinhàïí àaãm nhêån töët nhêët coá thïívai troâ truå cöåt gia àònh cuãa mònh. Thiïëu vùængthêìy laâ möåt àiïìu töìi tïå, cùn phoâng nhoã caånh cöíngtrûúâng höm naâo vêîn coân röm raã tiïëng chuáng töivaâ thêìy troâ chuyïån luác tan têìm, giúâ àêy chó coân laåimöåt khoaãng khöng ngöåt ngaåt cuâng caái tröëngtrûúâng cuäng nùçm thiïëp ài trong sûå thinh lùång.

Àoá laâ möåt buöíi saáng àeåp trúâi àêìu thaáng taám,khi chuáng töi, nhûäng cö hoåc troâ nhoã tuöíi ö maingaây naâo àaä trúã thaânh nhûäng thiïëu nûä cêëp baxinh àeåp, xuáng xñnh trong taâ aáo daâi trùæng tinhkhöi, bûúác tûâng bûúác nheå nhaâng trong sêntrûúâng cêëp ba röång lúán. Bêët chúåt, tûâ phña xa xa úãcöíng trûúâng ài vaâo coá daáng ai àoá tröng quenquen. Töi àûa tay chónh laåi cùåp kñnh daây cöåm cuãamònh àïí nhòn roä hún vaâ trong phuát chöëc, töi húi

ngúä ngaâng röìi dêìn chuyïín sang hoang mang khitrûúác mùåt töi chñnh laâ thêìy giaám thõ giaâ cêëp haicuãa töi nùm naâo. Niïìm xuác àöång böìi höìi xen lêînsûå khoá hiïíu àaä thöi thuác töi chaåy laåi chaâo thêìy,töi nghô sau hai nùm khöng gùåp nhau chùæc thêìyàaä quïn töi mêët röìi. Nhûng thêåt may, thêìy vêînnhêån ra töi, thêìy coân kïu tïn töi vaâ laåi cûúâi hiïìntûâ baão laâm sao maâ quïn "con nhoã mñt ûúát" naâyàûúåc. Thêìy kïí chuáng töi nghe hai nùm qua thêìyàaä phaãi laâm nhiïìu cöng viïåc vêët vaã àïí trang traãicho cuöåc söëng thiïëu thöën cuãa mònh. Bêy giúâ,ngûúâi con lúán cuãa thêìy àaä ra trûúâng vaâ tòm àûúåcmöåt cöng viïåc öín àõnh nïn taåm thúâi thêìy xin vaâolaâm cöng taác giaám thõ taåi trûúâng cêëp ba naây, möåtphêìn àûúåc quay laåi cöng viïåc thêìy yïu thñch,phêìn naâo cuäng phuâ húåp vúái sûác khoãe vaâ tuöíi taácàaä xêëp xó luåc tuêìn cuãa thêìy.

Vêåy laâ thêìy laåi cuâng chuáng töi ài tiïëp nhûängnùm thaáng cuãa tuöíi thanh xuên tûúi àeåp. Thêìyvêîn úã àoá, trong cùn phoâng nhoã coá caái tröëng to tocuâng mêëy quyïín vúã chi chñt nhûäng nöåi quy, baáocaáo, chó khaác laâ ngöi trûúâng àaä thay àöíi vaâ chuángtöi àïìu àaä trûúãng thaânh hún tûâng ngaây. Mêëychiïëc ghïë àaá caånh chöî thêìy ngöìi trûåc giúâ ra chúinaâo cuäng coá caác cö cêåu hoåc sinh ngöìi àêëy, àúngiaãn laâ àïí noái chuyïån vúái thêìy. Nhûäng luác nhûvêåy tröng thêìy giöëng nhû möåt ngûúâi cha cuãa àaâncon thên yïu, luön quan têm, lùæng nghe vaâ thêëuhiïíu têm tû cuãa nhûäng àûáa con cuãa mònh. Töinhúá coá lêìn, baâi kiïím tra toaán cuãa töi bõ àiïímthêëp, töi buöìn baä vaác veã mùåt "bñ xõ" xuöëng chöîthêìy ngöìi khoác nûác núã. Thêìy khöng hoãi gò nhiïìuchó nhoã nheå noái vúái töi: "Cuöåc söëng maâ con, aicuäng phaãi gùåp khoá khùn, thêët baåi thò con ngûúâita múái trûúãng thaânh àûúåc. Con haäy nhúá, khi möåtcaánh cûãa kheáp laåi àöìng nghôa vúái viïåc seä coá möåtcaánh cûãa khaác múã ra, thïë nïn haäy mau lêëy laåi tinhthêìn vaâ tiïëp tuåc cöë gùæng con nheá.". Lúâi cuãa thêìyluác àoá nhû xoaáy sêu vaâo têån têm can cuãa töi, theotöi àïën têån höm nay, noá nhû nguöìn àöång lûåc tiïëpthïm sûác maånh cho töi möîi khi gùåp phaãi nhûängkhoá khùn, thûã thaách trong cuöåc söëng.

Àaä hún nùm thaáng tröi qua, töi khöng gùåp laåithêìy kïí tûâ ngaây töi rúâi xa ngöi trûúâng thên yïu cuãamònh àïí bùæt àêìu möåt haânh trònh múái. Trongkhöng khñ röån raâng, naáo nûác cuãa thaânh phöë trûúácNgaây Nhaâ giaáo 20/11, töi chó ûúác àûúåc quay vïìtrûúâng thùm laåi thêìy cö, àùåc biïåt laâ ngûúâi giaám thõgiaâ cuãa töi, laåi kïí cho thêìy nghe nhûäng cêu chuyïåntrïn trúâi dûúái àêët, laåi àûúåc cûúâi vúái thêìy vaâ noái:"Thêìy úi, con nhúá thêìy nhiïìu lùæm"

B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .47

.


hûäng thêìy cö gûãi lúâi thûúng yïu,chuác phuác cho töi coá leä àaä quïn,quïn mònh tûâng viïët gò cho möåt cöbeá hoåc troâ cuöëi cêëp giûäa haâng vaån

àûáa hoåc troâ àaä rúâi xa maái trûúâng.

1. 1. 1. 1. 1. Thûa thêìy, thêìy coá nhúá con beá möång mú

mï vùn chûúng tûâ thûúã nhoã, con beá chûa tûângàûúåc hoåc thêìy ngaây naâo nhûng yïu kñnh vaâthûúng nhúá thêìy biïët bao. Möåt con beá àûúåc vinhdûå nhêån nhûäng lúâi chuác yïu thûúng vaâ tin tûúãngcuãa thêìy trong lûu buát. Coá leä thêìy quïn thêìy àaäviïët gò cho em, nhûng vúái em àoá niïìm haånh phuáclúán lao maâ maäi cho àïën bêy giúâ em chûa tûângthöi nhúá. Baâi thú cuãa thêìy daânh cho em vûâa nhûlúâi nhùæn nhuã, baão ban, vûâa nhû lúâi chuác phuáctiïn tri cho cuöåc àúâi em, sûå nghiïåp cuãa em àûúåcthuêån buöìm xuöi gioá. Vaâ em cûá thïë lûúát ài thêåtxa trong àúâi naây tûâ con thuyïìn kiïën thûác vaâ yïuthûúng maâ thêìy cö àaä cho em ngaây trûúác. Thêìycoá nhêån ra neát chûä naây khöng?

Dêîu chûa "coá giaâu sang" nhû lúâi chuác cuãathêìy nhûng em vêîn maäi têm niïåm trong loângsöëng laâm ngûúâi nhên nghôa, biïët cêu "coá phuác coáphêìn", biïët cêu Kiïìu maâ thêìy hay nhùæc "chûä têmkia múái bùçng ba chûä taâi". Ngaây trûúác, möîi khi vïìnhaâ em vêîn gheá thùm thêìy, nghe thêìy cuäng àaä rúâitrûúâng, böîng dûng thêëy loâng chïnh chao àöichuát, nhûng mûâng vui vò úã bêët cûá núi naâo, thêìycuäng àûúåc kñnh yïu. Em àaä khöng trúã laåi trûúângtrong vai troâ khaác, cuäng khöng trúã laåi quï hûúngàïí chung tay goáp sûác nhû thêìy mong muöën, coá

Töi chuêín bõ cho haânh trang ngaây vïì vúái ngöitrûúâng cêëp III troân 60 nùm tuöíi cuãa mònh laâmöåt múá lónh kónh nhúá thûúng cûá traân vïì möîingaây trong kyá ûác. Töi lêìn giúã nhûäng kyã niïåmvêîn coân veån nguyïn trong töi, vêîn cûá böìi höìi dadiïët. Töi chaåm tay vaâo kho baáu kyã niïåm cuãamònh, tïn thêìy cö töi, tïn baån beâ töi, neát chûäcuãa thêìy cö töi, cuãa baån beâ töi vêîn tûúi nhûchûa tûâng coá gêìn 20 nùm xa caách.

La Mai Thi GiaLa Mai Thi GiaLa Mai Thi GiaLa Mai Thi GiaLa Mai Thi Gia(Khoa Vùn hoåc, Trûúâng ÀH KHXH&NV)

Kho baáu mang tïn KYÃ NIÏÅM

B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .49

leä búãi chiïëc aáo vùn chûúng quï nhaâ chêåt chöåi,khöng vûâa vúái nhûäng ûúác mú cuãa em - möåt àûáacon gaái möång mú vaâ yïu vùn chûúng da diïët, chóbiïët coá vùn chûúng trong suöët caã àúâi mònh.Nhûng coá leä thêìy chûa bao giúâ traách giêån gò conbeá hoåc troâ nöng nöíi vaâ daåi döåt àoá phaãi khöngthêìy?

2.2.2.2.2. Thûa thêìy, thûa cö - hai ngûúâi baån lúán àaächo em rêët nhiïìu lúâi khuyïn trong khi tuöíi àúâicoân daåi khúâ, ngú ngaáo. Nïëu khöng coá sûå àöångviïn cuãa cö, nïëu khöng coá nhûäng hûúáng dêîn tûâthêìy, biïët àêu chöî àûáng cuãa em bêy giúâ àaä khaác.Con àûúâng em ài àaä khöng nhiïìu hoa thúm traáingoåt nhû bêy giúâ. Nïëu khöng coá sûå chó dêîn cuãathêìy, coá leä em àaä theo ngaânh luêåt hay ngaânh triïëtvaâ bêy giúâ biïët àêu àaä laâ möåt luêåt sû, möåt triïëtgia? Hoùåc coá thïí giûäa àûúâng boã dúã thûá maâ mònhkhöng àam mï, vaâ seä nhû thïë naâo nûäa? Nhûngchùæc chùæn seä khöng thïí laâ em nhû bêy giúâ, möåtcon ngûúâi gùæn caã àúâi mònh vúái nghiïåp vùnchûúng. Thêìy tûâng noái "nghïì choån ngûúâi chûákhöng phaãi ngûúâi choån nghïì", vaâ em àaä àûúåc lûåachoån, theo con àûúâng maâ thêìy àaä tûâng ài.Khöng biïët thêìy coân nhúá khöng, nùm cuöëi cêëp,em laâm thú thêåt nhiïìu, viïët thêåt nhiïìu. Thêìy àaäàoåc hïët nhûäng baâi thú àoá, cho em nhêån xeát,khuyïën khñch niïìm àam mï saáng taác cuãa em. Bêygiúâ coá leä em chûa àûúåc "taâi hoa böåi phêìn" nhûlúâi chuác cuãa thêìy nhûng chûa bao giúâ em thöiàam mï vúái thú, chûa bao giúâ thöi viïët, chûa baogiúâ thöi gûãi gùæm têm tû cuãa mònh vaâo nhûängtrang thú.

Cö coá nhúá cö àaä viïët cho em nhûäng lúâi naâykhöng? Vò nhûäng doâng lûu buát cuãa cö maâ suöëtnhûäng nùm thaáng sau naây, em luön luöntin rùçng mònh laâ möåt àûáacon gaái vúáiàêìy àuãnhûäng ûuàiïím nhûcö àaä

thêëy. Cö biïët khöng, em àaä rêët haånh phuác vúáicuöåc söëng àêìy röån raâng haáo hûác vaâ ùm ùæp tònhyïu trong mònh nhû thïë. Bêy giúâ em vêîn hùçngngaây dïåt lêëy nhûäng ûúác mú vaâ hùng say hoåchaânh, hùng say laâm viïåc, hùng say yïu thûúng àïímöîi ngaây àïën gêìn hún vúái nhûäng mú ûúác cuãamònh. Vaâ cö úi, em tin mònh seä laâm àûúåc, vò emseä maäi maäi laâ möåt con ngûúâi "thöng minh, söinöíi vaâ àêìy tònh caãm" nhû cö àaä noái.

3.3.3.3.3. Thûa cö, em muöën daânh nhûäng doâng chûälùæng àoång sau cuâng naây àïí viïët vïì cö, ngûúâi àaädòu dùæt 42 àûáa con nñt tuåi em qua suöët ba nùmtrung hoåc. Coá leä em laâ àûáa gêy phiïìn loâng cönhiïìu nhêët vò lò lúåm vaâ ngang bûúáng. Nhûng coáleä em laâ möåt trong ñt hoåc troâ trong lúáp àaä theocon àûúâng maâ cö àang ài vúái möåt traái tim daânhcho vùn chûúng bao giúâ cuäng àuã àêìy vaâ maänhliïåt. Em àaä khöng quïn vaâ seä khöng bao giúâ quïnàûúåc nhûäng giúâ hoåc vùn cuãa cö ngaây àoá, quaängthúâi gian àaä dûúäng nuöi niïìm àam mï vùn hoåccuãa em. Àïí bêy giúâ möîi khi àûáng trïn buåc giaãng,em vêîn cûá dùån loâng haäy têm huyïët vúái nghïì nhûcö àaä tûâng têm huyïët, haäy giaãng vùn bùçng caã traáitim mònh búãi tûâ traái tim seä tòm gùåp traái tim. Vaâem àaä bùæt gùåp dûúái kia, àùçng sau nhûäng àöi mùætmúã to laâ nhûäng têm höìn àöìng àiïåu, àang lùængnghe em bùçng nhûäng say mï nhû laâ em àaä tûângsay mï lùæng nghe cö. Em cûá tûúãng moåi thûá chómúái àêy thöi nhûng khi nghe tin cö àaä vïì hûu,khöng coân ngaây ngaây àûáng trïn buåc giaãng, múáibiïët thúâi gian tröi qua nhanh quaá.

Coân nhiïìu lùæm nhûäng vêåt baáu maâ töi luönmang theo bïn mònh vaâ khöng thïí kïí

hïët ra úã àêy, búãi àïí kïí choxong phaãi tñnh thúâi gianbùçng nùm thaáng. Coánhûäng thûá cûá nhaåt phaidêìn ài nhûng cuäng coánhûäng thûá khi nghôvïì laâ laåi àùæp böìi thïmbao nhiïu kyá ûác.

Vaâ luác naây àêy,töi nhúá thêìy cö,töi nhúá baån beâ töivaâ töi nhúá nhûängkyã niïåm thiïngliïng maâ trongcuöåc àúâi töi àaähoáa thaânh

kho baáu .


oá thêåt sûå gùåp may mùæn khi úã giaiàoaån naâo cuäng àûúåc thêìy cö yïuthûúng, daåy döî têån tònh vaâ goåi noámöåt caái tïn thên thûúng, êëm aáp:

Con gaái!Maá Haånh.Àoá laâ cö Haånh, giaáo viïn chuã nhiïåm nùm lúáp

4 àöìng thúâi cuäng laâ ngûúâi thên trong nhaâ cuãa noá.Noá thûúâng àïën nhaâ maá úã möîi dõp cuöëi tuêìn nïntònh caãm maá con àaä àûúåc hònh thaânh tûâ nhoã. ÚÃnhaâ hay goåi maá riïët quen, lïn lúáp noá phaãi têåptaânh caách xûng hö vúái möëi quan hïå múái: cö - troâ.Noá hoåc àûúåc nhiïìu àiïìu úã maá tûâ caách ùn noái, cûxûã, khi noá laâm àiïìu gò sai thò maá luön laâ ngûúâiàêìu tiïn chêën chónh noá. Noá hay noái vui: "Con súåmaá Haånh coân hún meå ruöåt cuãa con nûäa!".

Maá Haånh laâ ngûúâi húi khoá, nûác tiïëng úã xoám.Maá chuyïn "trõ" nhûäng thaânh phêìn ham chúi,biïëng hoåc, chó qua vaâi ngaây àûúåc daåy keâm taåi nhaâmaá thöi, cûáng àêìu mêëy cuäng trúã nïn ngoanngoaän thêëy roä! Thiïåt, maá laâm ngûúâi ta nïí phuåchïët sûác, trong àoá coá noá.

Noá vûâa thûúng maâ vûâa súå maá. Thûúngnhûäng ngaây maá chúã noá ài hoåc trïn chiïëc xe àaåpcuä kô, lêu lêu dúã chûáng tuöåt dêy sïn, thaách thûácngûúâi phuå nûä trong taâ aáo daâi thûúát tha phaãi loayhoay sûãa laåi. Noá laåi vö cuâng súå maá thêët voång möîikhi kïët quaã hoåc têåp cuãa noá coá phêìn sa suát. Àùåcbiïåt, noá vaâ maá coá nhûäng bñ mêåt riïng maâ khöngmöåt ngûúâi thûá ba naâo coá thïí biïët àûúåc.

Maá thûúâng àoâi "gaã" noá cho mêëy anh baåncuâng lúáp möîi buöíi tan têìm, "ai chúã con maá vïì maágaã luön cho àoá!". Noá biïët àùçng sau cêu böng àuâaêëy laâ caái sûå tònh maá muöën baân àaåp àûúåc nheånhoäm hún thöi, chûá maá coá yïn têm giao noá choai bao giúâ àêu, thûúng coân khöng hïët cú maâ!

Maá Dung.Thïm möåt ngûúâi maá nûäa maâ noá àûúåc gùåp khi

lïn cêëp 2, àoá laâ cö Dung - giaáo viïn daåy mön Anhvùn. Traãi qua caác kyâ thi tiïëng Anh lúán nhoã, maáluön laâ hêåu phûúng hûúáng dêîn têån tònh, chu àaáovaâ kiïn nhêîn hïët mûåc cuãa noá. Möîi khi vö nhaâ maáön baâi, noá thûúâng àûúåc chùm soác àùåc biïåt bùçngcaác moán baánh do maá tûå laâm. Maá thûúâng goåi noálaâ "Luân", hay nhùæn: "Coá raãnh thò gheá chúi vúáimaá!" vaâ cûá hïî gùåp nhau laâ maá veáo mùåt noá àïën khi"àaä" múái thöi.

Ngûúâi ta nhêån xeát maá coá phêìn húi dûä dùçn,nhûng trong mùæt noá, caái sûå dõu daâng vaâ vui tñnhtrong maá coá phêìn nhiïìu hún. Laâ lúáp trûúãng cuãamöåt lúáp nhiïìu nam, vûâa phaá vûâa quêåy nïn àöikhi noá bõ ûác chïë lùæm. Maá nhû võ thêìn baão höå noákhoãi nhûäng troâ nghõch ngúåm vaâ "àaân aáp" thïë lûåchuâng hêåu kia, giaãi thoaát cho cö lúáp trûúãng coânnon núát laâ noá. Maá cûng noá lùæm, noá cuäng thûúngmaá nhiïìu nûäa!

Tiïëng goåi "maá Dung" thên thûúng bùæt àêìu tûâluác noá thi xong kyâ thi tuyïín sinh lúáp 10, nhû àïíàaánh dêëu cho möåt chuyïën àoâ nûäa maá àaä laâm troânnhiïåm vuå cuãa mònh. Àiïìu coân laåi laâ tònh cö - troâ,

Ngoåc ThaãoNgoåc ThaãoNgoåc ThaãoNgoåc ThaãoNgoåc Thaão

Noá, böë, maá vaâgia àònh thûá hai thúâi hoa niïn

B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .51

hay noái nghe thên thuöåc hún laâ tònh caãm giûäa maávaâ con gaái!

Böë giaâ Hoaâi Khaá.Böë tïn Hoaâi Khaá, laâ thêìy chuã nhiïåm lúáp 11.

Vò lúáp noá laâ möåt trong nhûäng lúáp gioãi cuãa trûúângnïn böë hay àuâa: "Böë mong lúáp mònh hoåc kyâ naâyàïìu àaåt loaåi gioãi hïët nhe, chó coá möåt baån coáquyïìn àaåt loaåi khaá maâ thöi - laâ böë àêëy!". Daángngûúâi nhoã nhùæn, gioång trêìm êëm vaâ àaãm nhêånmön lõch sûã cuãa lúáp thò chuyïån böë àûúåc àaân conphong cho danh hiïåu "tiïën sô gêy mï cêëp cao" laâàiïìu khoãi phaãi baân caäi nûäa.

Möîi lêìn lúáp giúän quaá nhiïìu, khöng chõu têåptrung hoåc giúâ cuãa böë, böë chó cûúâi hïì hïì röìi say sûagiaãng baâi tiïëp khiïën noá caãm thêëy coá löîi vö cuâng.Noá biïët khöng phaãi böë quaá dïî tñnh àïí hoåc sinhcoá thïí trïu àuâa, maâ laâ böë thûúng tuåi noá, böë cûngchiïìu tuåi noá quaá mûác maâ thöi. Coá leä vò lúáp noá laâlûáa hoåc troâ cuöëi cuâng maâ böë chuã nhiïåm trûúác khivïì hûu. Böë noá úã tuöíi luåc tuêìn röìi!

Thûúng böë giaâ nhûäng ngaây nhùæn tin hoãithùm tònh hònh cuãa noá qua Facebook:"Chaâo congaái iu!", "Daåo naây hoåc haânh sao röìi?", böë haynhùæn cho noá nhû thïë. Noá vêîn traã lúâi àïìu àïìu vaâkhöng quïn hoãi thùm cuöåc söëng cuãa böë nhûängngaây àaä nghó hûu. Böë hay àùng hònh khu vûúânnhoã úã trûúác sên, böë hay bònh luêån nhûäng doângtraång thaái bêng quú cuãa noá, khen noá gioãi, xinh vaâkhöng quïn dùån con gaái nhúá giûä gòn sûác khoãe.Àiïìu àoá laâm noá vö cuâng êëm loâng pha chuát coá löîi

khi àïí böë chuã àöång quan têm maâ baãn thên coá àöiluác lúâ ài tin nhùæn cuãa böë.

Àaåi hoåc.Lïn àïën "cêëp" naây, lùæm luác noá laåi thêëy khöng

mùån maâ vúái tònh thêìy troâ nhû xûa nûäa. Sinh viïncoá khi coân khöng nhúá tïn thêìy cö àaä tûâng daåymònh nhûäng mön àaåi cûúng chaán pheâo vaâ khöngmêëy phêìn thuá võ thò noái chi àïën chuêín bõ gò chongaây 20/11.

Vêåy maâ...Noá coá cú höåi àûúåc gùåp cö Minh Nguyïåt - cö

giaáo chuã nhiïåm àöìng haânh vúái noá trong nhûängthaáng nùm àaåi hoåc. Khöng goåi cö möåt tiïëng"maá" nhûng àiïìu cö àem laåi trong lêìn sinh nhêåtnùm 19 tuöíi cuãa noá thêåt sûå rêët êëm aáp vaâ vö cuângyá nghôa. Möåt caãm giaác bêët ngúâ vaâ vúä oâa, noá khöngnghô mònh nhêån àûúåc lúâi chuác troån veån vaâ àùåcbiïåt àïën vêåy.

Noá coân nhúá roä möìn möåt lúâi cö noái trûúác lúáptrong buöíi töëi höm êëy. Cö kïí lúáp nghe chuyïånkhi cö coân laâ sinh viïn, cö giaáo chuã nhiïåm vaâ lúápcö khi êëy haát vang baâi haát mûâng sinh nhêåt daânhtùång cho cö, àoá laâ kyá ûác rêët àeåp, rêët thanh xuênmaâ cö nhúá hoaâi. "Bêy giúâ cö muöën thûåc hiïån laåiàiïìu àoá cho em, cö mong em cuäng seä nhêån àûúåclúâi chuác sinh nhêåt tûâ cö vaâ caác baån, caãm nhêånàûúåc niïìm vui, niïìm haånh phuác êëy nhû cö àaätûâng", cö dõu daâng noái.

Giêy phuát êëy noá thêåt sûå caãm nhêån àûúåc caái"tònh" vaâ caái sûå may mùæn àang öm êëp, vuöët vetuöíi 19 àêìy chöng chïnh vaâ vö àõnh cuãa noá. Noánhêån ra, duâ úã cêëp hoåc naâo thò noá vêîn àûúåc dòu dùættrïn "nhûäng chuyïën àoâ" àêìy ùæp yïu thûúng bïncaånh nhûäng nguöìn tri thûác vö giaá.

Nùm nay, noá khöng vïì thùm "nhaâ" àûúåc. ÚÃchöën Saâi Goân laå lêîm maâ ngaây caâng thên quennaây, noá thêìm nhúá vaâ cêìu bònh an cho hoå -nhûäng ngûúâi laái àoâ quanh nùm bön ba xuöingûúåc. Hún nûãa cuöåc àúâi, thêìy cö àaä göìnggaánh, àaä mïåt nhoaâi vúái cöng viïåc röìi, vò thïë haäydaânh cho mònh möåt ngaây àïí "caác võ khaách" nhûnoá baây toã sûå tön troång vaâ niïìm tri ên chên thaânhnhêët.

Vúái noá, möîi chuyïën àoâ laâ möåt ngöi nhaâ. Duâkhöng coân gùæn boá nûäa nhûng noá vêîn luön khùæcghi trong têm, lêu lêu laåi vïì thùm "nhaâ", uöëng vúái"böë" möåt nguåm traâ, tùång "maá" möåt quyïín saáchmúái. Hún hïët, ngaây 20/11 nùm nay, noá seä nhêëcàiïån thoaåi vaâ goåi vïì, gûãi möåt lúâi chuác töët àeåp nhêëtàïën hoå, nhû chûä Hiïëu vaâ böín phêån cuãa möåt àûáacon nïn laâm .


o vúái caác thêìy cö trong töí vùn trûúâng töi,coá leä cö Myä Hoâa laâ ngûúâi àùåc biïåt nhêët.Búãi leä, tûâ ngoaåi hònh àïën tñnh caách, cöchùèng coá àiïím gò giöëng "phong caách"

cuãa ngûúâi daåy vùn. Töi vêîn cûá tûúãng cö seä nhû baogiaáo viïn xuêët thên tûâ khoa vùn, coá têm höìn phoángkhoaáng vaâ laäng maån. Chêët vùn toaát ra tûâ lúâi noái.Nhûng khöng, cö Hoâa cuãa töi laâ ngûúâi phuå nûämaånh meä, gioång noái àïìu àïìu, tñnh khñ thùèng thùæn.Coá möåt àiïìu caã lúáp töi àïìu àöìng yá laâ cö àoåc thúnhû àaân öng têåp muáa, chùèng coá tñ biïíu caãm naâo.Nhûng khi cö giaãng vïì doâng vùn hoåc hiïån thûåcphï phaán, chuáng töi phaãi cöng nhêån Balzac, VuäTroång Phuång hay Nam Cao, nïëu caác öng coânsöëng coá thïí phaãi xûúáng danh cö laâ "hêåu duïå".

Töi khöng biïët khi àûúåc choån vaâo àöåi tuyïínvùn laâ "duyïn tiïìn àõnh" hay laâ "núå truyïìn kiïëp"?Búãi vò nïëu Khaánh Long lúáp töi khöng chuyïíntrûúâng do ba meå baån êëy chuyïín nhaâ sang núikhaác söëng, thò töi àaä khöng coá cú höåi naây. Luácàêìu, cö Hoâa choån töi, töi haånh phuác lùæm! Nhûnggiêy phuát êëy thêåt ngùæn nguãi, khi töi bûúác vaâo"nhaâ chung" vaâ sinh hoaåt theo "luêåt lïå" Myä Hoâa.Luác àoá, töi aám aãnh búãi lûåa choån cuãa mònh: laâàuáng hay sai? Búãi leä, tñnh khñ noáng naãy cuãa ngûúâiphuå nûä ngoaåi tûá tuêìn thêåt àaáng súå. Caác baån cuãa

töi chûa bao giúâ daám taái phaåm löîi lêìm vúái cö lêìnthûá hai. Chó coá möîi mònh töi, vöën vuång vïì, laåinhuát nhaát. Bêët kïí luác naâo caâng cùng thùèng, töicaâng thêëy mònh laâm baâi caâng hoãng hún.

Nhûäng luác àoá cö Hoâa tûác giêån nhû TrûúngPhi, khöng ngúát lúâi chï traách. Chuyïån laâ sau baâiviïët àaåt àiïím keám höm àoá, cö àùåt cho töi ngaybiïåt danh "Bï-li-cöëp". Möåt nhên vêåt àiïín hònhtrong truyïån ngùæn Ngûúâi trong bao nöíi tiïëng cuãanhaâ vùn Chekhov. Àoá laâ möåt thêìy giaáo söëngkheáp mònh trong möåt "chiïëc bao" tûúãng tûúångvaâ laâm viïåc gò cuäng súå "nhúä xaãy ra viïåc gò". Chóvò cêu traã lúâi: "Em súå khöng baám saát àïì" cuãa töikhi quïn ài phêìn múã röång so saánh, maâ cö Hoâaàaä àùåt cho töi möåt biïåt danh laå luâng nhû thïë! Caãlúáp àûúåc möåt trêån cûúâi phò, coân töi thò maäi êëmûác. Tûâ luác àoá, moåi ngûúâi trong lúáp goåi töi caái tïnmúái laâ Thiïn Bï-li-cöëp (khi noái keâm theo möåt nuåcûúâi múái chõu). Thöi kïå, Bï-li-cöëp! Xem nhû emcoá duyïn vúái thêìy. Duâ sao, mònh coá möåt "caáibao" cuäng töët, töi nghô. Möîi lêìn cö Hoâa giêån, laåicoá chöî "truá êín" vaâo.

Thaáng ngaây hoåc trong àöåi tuyïín, phaãi chùnglaâ nùm thaáng àeåp nhêët? Khi nghô laåi töi múái caãmthêëy thïë, chûá luác laâ hoåc sinh cêëp ba chó thêëy möîisûå… mïåt nhoaâi. Maâ nghô laåi, thêëy mònh cuãa nùm

Haão QuyïnHaão QuyïnHaão QuyïnHaão QuyïnHaão QuyïnHaäy goåi em laâ Bï-li-cöëp

Biïët bao giúâ trúã laåi àûúåc? AÃnh: Nguyïåt Nhi

B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .53

thaáng êëy, vêîn coân sûúáng phïët. Thïí duåc miïîn,quöëc phoâng miïîn, hûúáng nghiïåp miïîn hïët! Nùmêëy, trong àêìu chuáng töi chó coá vùn thú vaâ nhûängthêìy cö töí vùn cuãa trûúâng. Töi nhúá cö Thuây kïíchuyïån sûã thi Homer, nghe thñch mï mïåt. ThêìyThöng An daåy vùn hoåc laäng maån luác naâo cuängkhiïën saáu àûáa chuáng töi suåt suâi vò nhûäng cêuchuyïån dúã dang: Nûãa chûâng xuên, Àoaån tuyïåt,Höìn bûúám mú tiïn... Nhúá nhêët, laâ àïën möîi saángChuã nhêåt àïën tiïët cö Myä Hoâa, bõ "tra têën" búãinhûäng tû tûúãng Nho, Àaåo, Laäo. Vò phaãi thûáckhuya laâm baâi têåp cuãa thêìy Tuâng vïì vùn hoåcnûúác ngoaâi, nïn loâng àûáa naâo àûáa nêëy coân "túvûúng" giêëc nguã töëi qua.

Luác êëy, chuáng töi chó ûúác coá möåt àiïìu, thêìmmong cö Hoâa àûâng traã baâi mònh, àïí töi àûúåcchúåp mùæt duâ trong tûúãng tûúãng. Nhûng khöng,trúâi chùèng chiïìu ngûúâi, baån aå! Töi, luác naâo cuängbõ goåi àêìu tiïn. Nhûäng cêu hoãi nhû laâ: "ThiïnBï-li-cöëp cho cö biïët, taåi sao nam tûã ngaây xûaphaãi traã xong núå tang böìng höì thó?" hay "Em haäycho biïët nhûäng tû tûúãng naâo cuãa Nho gia àûúåcvêån duång trong vùn hoåc Trung àaåi Viïåt Nam?Thiïn Bï-li-cöëp, noái cö nghe…". Luác àoá, töi chóûúác mònh coá "caái bao" àïí maâ chui toåt xuöëng àïíkhoãi phaãi "hûáng chõu" cún "thõnh nöå" cuãa cöHoâa. Búãi leä, töi chó biïët àûáng chön chên, cuöëiàêìu, im lùång. Thiïåt tònh, töi khöng nhúá nöíi. Coâncö, vêîn "haát" maäi "àiïåp khuác" bùçng chêët gioång"àùåc trûng" vaâ kïët thuác àuáng bùçng möåt cêu:"Àuáng laâ Bï-li-cöëp. Duâ noái sai cuäng phaãi daámnoái chûá!". Thêåt ra, laâ töi cuäng khöng biïët gò àïínoái luön! Sau möîi ngaây ài hoåc vïì, töi chó muöënhoåc hoãi caá cheáp. Laâm sao caá cheáp coá thïí hoáa röìnghay vêåy?

Cö Hoâa phuå traách maãng vùn hoåc trung àaåi vaâvùn hoåc hiïån thûåc phï phaán 1930-1945. Hoåc cö,töi múái ngöå ra nhiïìu àiïìu. Thò ra, Nam Caotrûúác khi trúã thaânh möåt cêy buát tïn tuöíi cuãa vùnhoåc hiïån thûåc cuäng laâ möåt nhaâ thú laäng maån vúáinhûäng caái tïn àêìy"chêët thú": Xuên Du, ThuáyRû... Giûäa Xuên Diïåu vaâ Huy Cêån vêîn laâ möåt"bñ truyïån", coân nhaâ xuêët baãn Xuên Huy laâ möåtdêëu chêëm hoãi. Àoá laâ nhûäng "thaânh quaã" saunhûäng lêìn khöng traã lúâi àûúåc cuãa töi. ÊËy maâ, coáluác chuáng töi cuäng bõ thua cûúåc vò "cuöåc àêëu trñ"tûúãng chûâng nhû khöng höìi kïët vúái cö Hoâa:Truyïån Kiïìu cuãa Nguyïîn Du laâ taác phêím tûå sûåhay trûä tònh? Àûáa naâo cuäng cam àoan chùæc nõchlaâ taác phêím trûä tònh vò Nguyïîn Du viïët toaân laâthú. Thïë maâ, cö Hoâa phaãn biïån möåt cêu "xanh

rúân": "Àuáng! Nguyïîn Du viïët toaân laâ thú,nhûng maâ laâ truyïån thú. Thïë nïn, Truyïån Kiïìulaâ taác phêím tûå sûå nheá! Caác em coân thùæc mùæc gòkhöng?". Thïë laâ saáu àûáa phaãi "traã giaá" bùçng viïåclaâm hai àïì vùn trong cuâng möåt buöíi hoåc. Luác àoá,töi caãm giaác nhû caã thïë giúái àöí suåp xuöëng vaâ "àentöëi nhû caái tiïìn àöì cuãa chõ Dêåu" vêåy!

Thïë röìi ngaây thi cuäng cêån kïì, chuáng töi tûâmöåt chiïëc ao laâng sùæp vêîy vuâng núi àaåi dûúngröång lúán. Kyâ thi choåc sinh gioãi sùæp àïën, cö troâ töitêët bêåt chuêín bõ. Bïn caånh sûå höìi höåp, töi laåi caânglo lùæng. Cö Hoâa coá veã dïî chõu hún vúái chuáng töi.Ai nêëy cuäng àïìu caãm thêëy vui mûâng, vò cö Hoâa"dõu daâng" hùèn ra. Töi nhúá chiïìu höm chuêín bõthi, cö Hoâa bêët ngúâ àïën nhaâ töi. Töi ra múã cûãamaâ giêåt hïët caã mònh. Lêìn àêìu tiïn, töi nhòn roä cönhû vêåy (búãi leä, töi coân bêìn thêìn, chûa kõp hiïíugò nïn coân àú caã ngûúâi ra). Cö Hoâa cûúâi, nhûängneát chên chim trïn àöi mùæt cö xö laåi. Lêìn àêìutiïn, töi caãm thêëy êëm aáp laå! Tûå nhiïn, loâng chuângxuöëng... Cö Hoâa chúåt öm töi röìi noái vúái caáigioång quen thuöåc àïìu àïìu, chùèng tñ gò biïíu caãm:"Thiïn Bï-li-cöëp, cöë gùæng nheá!". ÊËy vêåy, maâ töicaãm thêëy ngoåt ngaâo gêëp mêëy lêìn cêu thú cuãaPuskin. Luác êëy, gioång töi kheä êëp uáng: "Em...Em... Daå cö cûá goåi em laâ Bï-li-cöëp". Töi cuängkhöng hiïíu nöîi mònh taåi sao laåi traã lúâi möåt cêuchùèng "khúáp" gò. Cö Hoâa tiïëp lúâi: "Khaáng chiïënthaânh cöng ta trúã laåi!", röìi xoa àêìu töi. Töëi hömthi, töi ön baâi maâ mùåt maây bêìn thêìn, toác töi vêîncoân röëi sau caái voâ àêìu chûa chaãi. Meånhòn töibùçng aánh mùæt nghi ngúâ, loâng àêìy khoá hiïíu.

Thoaáng àoá maâ töi àaä trúã thaânh möåt cö sinhviïn àaåi hoåc, cö Hoâa àaä chuyïín vïì möåt trûúânghuyïån úã gêìn nhaâ. Baån beâ nùm êëy cuäng ñt khi gùåplaåi. Thïë nhûng, möîi lêìn nghô vïì cö, loâng töi laåibêng khuêng laå! Coá leä, töi vêîn day dûát maäi möåtàiïìu nùm êëy, chûa laâm àûúåc. Caã àöåi tuyïín vùnnùm lúáp mûúâi hai khöng coá àûáa naâo chiïënthùæng. Sûå im lùång vaâ khoan dung cuãa cö laâmchuáng töi caãm thêëy ùn nùn, day dûát. Nhûngkhöng, cö Hoâa vêîn toã veã àiïìm nhiïn khöng coágò gúån soáng! Ngaây biïët kïët quaã, boån töi àaä khoácrêët lúán. Cö Hoâa vêîn laâ ngûúâi maånh meä àïí an uãichuáng töi. Cö khöng traách gò. Nhûng roä raângchuáng töi, àûáa naâo cuäng hiïíu cö àang khoác trongloâng.

Vúái töi, ngaây êëy vêîn coân nhû in nhûäng luác cöHoâa giêån, caái öm thêåt êëm trûúác khi thi, vaâ möåtcuöåc heån coân lúä maäi seä ùn mûâng khi chiïënthùæng... Biïët bao giúâ trúã laåi àûúåc? .


oá laâ vaâo möåt buöíi trûa nùæng gùæt cuöëithaáng 9, töi nghi ngúâ cö baån cuâng lúápàang laâm "giaán àiïåp" cho cö ThuâyDûúng, thöng baáo vúái cö vïì têët caã vi

phaåm, nhûäng troâ phaá phaách cuãa töi úã lúáp nïn töiàaä coá haânh àöång khiïëm nhaä vúái baån êëy. Cö biïëtàûúåc, trûa höm àoá cö goåi töi úã laåi. Cö vaâ töi haiaánh mùæt àöëi diïån nhau, cö im lùång, ngêåp ngûângmöåt höìi lêu. Àoá laâ lêìn àêìu tiïn töi thêëy cö nhòntöi vúái veã traân àêìy thêët voång, cö khoác. Khoaãnhkhùæc töi tröåm nhòn hai doâng nûúác mùæt cuãa cö lùndaâi trïn àöi goâ maá tûå dûng töi thêëy mònh coá löîivö cuâng. Trong àêìu töi möåt suy nghô böîng hiïånra: Nïëu trong cuöåc àúâi naây, töi àïí nhûäng ngûúâiphuå nûä mònh thûúng, nhûäng ngûúâi phuå nûäthûúng mònh phaãi rúi nûúác mùæt thò löîi sai hoaântoaân nùçm úã töi.

Hai baân tay cö nùæm thêåt chùåt vaâo nhau nhûàang muöën ngùn doâng nûúác mùæt tiïëp tuåc traâo ra.Cö noái thêåt chêåm raäi nhûäng lúâi nhû vïët dao cûáavaâo traái tim töi vaâ luác àoá töi múái bûâng tónh, nhêånra mònh àaä sai quaá nhiïìu. Cö noái töi khöng nïnnghi ngúâ ai bêët cûá àiïìu gò khi khöng coá bùçngchûáng, cö baão töi nhûäng lêìn maâ töi nhòn thêëy baånkia vaâ cö ài cuâng nhau trïn sên trûúâng laâ do baånàêëy àang coá chuyïån buöìn nïn cêìn cö chia seã. Cökhuyïn töi dûâng laåi ài, trúã vïì laåi àuáng vúái con

ngûúâi cuä cuãa mònh. Töi luángtuáng àïën mûác khöng daámnhòn vaâo àöi mùæt cuãa cö. Trûatöi àaåp xe vïì nhaâ, thêëy khoáemùæt cay cay. Töi khöng biïëttrong khoaãng thúâi gian ngöngcuöìng êëy cuãa mònh, àaä baolêu röìi töi khöng thêëy meå töinúã möåt nuå cûúâi, gûúng mùåtmeå àêìy mïåt moãi phêìn vò àaävaâo muâa caâ phï cöng viïåc bêånröån têëp nêåp, phêìn vò meå thêëycon meå cûá löîi chêët löîi dêìn.Töi vöåi vaä túái nhaâ baån kia,vûâa tröng thêëy baån, töingûúång ngõu noái lñ nhñ: "Mònhxin löîi àùçng êëy nghen".

Sau àoá laâ nhûäng ngaây töivuâi àêìu trong saách vúã, boã quïn hïët moåi cuöåc vuimaâ baån beâ ruã rï, múâi moåc. Töi coá nhûäng àïmmiïåt maâi trïn baân hoåc, thûác khuya dêåy súám àïíkeáo laåi thaânh tñch àang xuöëng döëc cuãa mònh. Töibùæt àêìu noái nhiïìu lúâi yïu thûúng vúái meå hún, bùætàêìu àïí yá àïën caãm xuác cuãa nhûäng ngûúâi xungquanh mònh hún. Röìi tûå luác naâo àoá, töi thêëymònh nhû möåt chuá chim nhoã dêìn lúán lïn, àuãlöng mao, löng vuä àïí saãi caánh bay thêåt xa chûákhöng coân laâ möåt chuá ngûåa non hiïëu chiïën nhûngaây naâo.

Tûâ beá àïën lúán, mön hoåc maâ töi luác naâo cuängvêåt vaä àïí vûúåt qua laâ mön thïí duåc. Biïët àûúåcchuyïån àoá, cö vaâ caác baån àaä daânh rêët nhiïìu thúâigian sau möîi buöíi chiïìu hoåc chñnh khoáa trïn lúápàïí têåp cho töi nhaãy xa àûúåc möåt meát rûúäi àuã àaåtmön thïí duåc. Àoá laâ nhûäng buöíi chiïìu cûåc kyâ vuiveã, tiïëng cûúâi noái gioân tan úã baäi caát sau trûúâng.Tiïëng reo hoâ cöí vuä töi möîi khi töi nhaãy gêìn àaåtàïën muåc tiïu. Hay àoá cuäng laâ nhûäng lêìn traái timtöi khûång laåi möîi khi cö xoa àêìu khen töi gioãi.Traãi qua àûúåc kyâ thi thïí duåc khùæc nghiïåt cuängsùæp àïën ngaây Nhaâ giaáo 20/11. Nùm àoá, töi àaävêån àöång caác baån vaâo àöåi vùn nghïå röìi cö troâcuâng têåp muáa luåa baâi Soáng luåa ven àö àïën têånkhuya. Mùåc duâ nhûäng ngaây ài têåp húi vêët vaã, haichên àêìy nhûäng vïët bêìm, àöi baân tay muöën ruångrúâi nhûng chûa bao giúâ töi quïn àûúåc hûúng võcaác moán ùn cö nêëu àïí tiïëp sûác cho àaám treã chuángtöi. Kyá ûác vïì khoaãng thúâi gian àoá söëng dêåy laâmhêîng möåt nhõp traái tim cuãa töi... Giaá maâ coá möåtàiïìu ûúác, töi seä ûúác àûúåc söëng laåi nhûäng ngaâythaáng tûúi àeåp êëy möåt lêìn nûäa

Nhû QuyânhNhû QuyânhNhû QuyânhNhû QuyânhNhû Quyânh

Töi tûânglaâ hoåc troâ caá biïåt

.

B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .55

Têën ThaânhTêën ThaânhTêën ThaânhTêën ThaânhTêën Thaânh

Meå- quï hûúng cuãa töi

Quï hûúng coá gò àïí nhúáLaâ vêìn thú vaâ nhûäng ûúác múQuï hûúng coá gò àïí nhúáCoá lúâi ru cuãa meå êìu ú."Gioá àûa cêy caãi vïì trúâiRau rùm úã laåi chõu àúâi àùæng cay"

Con nùçm im vaâ meå bïë trïn tayMeå àöåi nùæng, ài nhûäng ngaây gioá baäoBaân tay chai, àöi vai gêìy têìn taãoCon lúán lïn dûúái nhûäng nïëp aáo nhaâu.

Con coân theâm nghe nhûäng tiïëng aâ úiNghe tiïëng gioá àïm muâa thu dõu vúåiCon theâm muâi luáa àöìng chiïm nïëp múáiNghe hûúng àûa ngoåt muâi sûäa ngêåm àoâng.

Con biïët rùçng loâng meå röång mïnh möngHún caã nuái, caã söng vaâ caã biïínCon thûúng meå caã möåt àúâi tùçn tiïånÀïí cho con cuöåc söëng tûåa bao ngûúâi.

Con lúán lïn bùçng chñnh nhûäng nuå cûúâiMaâ meå thò oùçn ngûúâi mang gaánh nùångCon àaä biïët nûúác mùæt mònh rêët mùån,Chaãy vaâo tim nghe nhûác nhoái coäi loâng

Lï Huyânh ThúLï Huyânh ThúLï Huyânh ThúLï Huyânh ThúLï Huyânh Thú

Tònh thöi...

Sau röìiCuäng hoáa ngûúâi dûngNgûúâi yïu nùm êëyàaä tûângthò thöi

Thöi thòChùèng ngoáng àúåi chiXa tröng, àöi mùætChùèng buöìn liïëc theo

Coã mayNgoån uáa, ngoån vaângChùèng xanh maái toácChùèng maâng àöi tayDöëi gian, duyïn phêån beä baângCaái chia ly êëyCêìn chi thaânh lúâi? .

.

B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .55


Khöng gian múãKhöng gian múãKhöng gian múãKhöng gian múãKhöng gian múãTaåi khoáa hoåc Giaá trõ phöí quaát do Trung têm

Höî trúå giaáo duåc vaâ Nêng cao nùng lûåc cho phuånûä (CEPEW) töí chûác khöng coá giaáo viïn naâoàûáng lúáp. Thay vaâo võ trñ àoá laâ hai "thuác àêíyviïn" - möåt ngûúâi laâ nhaâ hoaåt àöång xaä höåi vò nhênquyïìn, ngûúâi coân laåi laâ luêåt sû. Lúáp hoåc coá hún30 hoåc viïn àïën tûâ ba miïìn trïn caã nûúác vúái àöåtuöíi tûâ 19 àïën ngoaâi 30 vaâ möîi ngûúâi àïìu coánghïì nghiïåp, giúái tñnh cuäng nhû quan àiïím,khaát voång riïng biïåt.

Taåi khoáa hoåc vïì nhên quyïìn naây, caác hoåc viïnàûúåc tûå do töí chûác lúáp hoåc. Möîi thaânh viïn tûåàïì ra caác quy tùæc ûáng xûã trong lúáp: (1) khöngàaánh giaá möåt ngûúâi qua nhûäng quan àiïím ngûúâiàoá àûa ra khi tranh luêån, (2) têët caã nhûäng yá kiïënàûúåc àûa ra trong phoâng hoåc seä úã laåi trong phoânghoåc, (3) tön troång sûå àa daång... Möîi hoåc viïn seädaânh thúâi gian àïí tranh luêån vúái nhau vïì tûângchuã àïì trong nöåi dung khoáa hoåc, coân "thuác àêíyviïn" laâ ngûúâi gúåi múã vaâ quaãn lyá thúâi gian.

Àiïím àùåc biïåt cuãa lúáp hoåc naây úã chöî seä khöng

S I N H V I Ï N H ÖÅ I N H ÊÅ P

Phûúng phaáp hoåc têåp saáng taåo, kiïën thûác mang laåi múái meã, chi phñ tham giaàûúåc taâi trúå... àoá laâ ba trong söë rêët nhiïìu àiïìu thuá võ maâ caác khoáa hoåc ngùæn ngaâybïn ngoaâi trûúâng àaåi hoåc àaä vaâ àang thu huát ngaây caâng nhiïìu sinh viïn thamgia.

ai chó ai vaâ baão hoå phaát biïíu yá kiïën naây noå, vò nhûthïë seä khöng tön troång quyïìn tûå do ngön luêåncuãa möîi ngûúâi. Thay vaâo àoá, khoáa hoåc Giaá trõphöí quaát taåo möåt khöng gian an toaân vaâ múã àïícho têët caã hoåc viïn coá thïí tûå do, thoaãi maái nïulïn yá kiïën. Àoá laâ lyá do khoáa hoåc múã ra nhiïìu cúhöåi cho nhûäng ngûúâi hûúáng nöåi, ngaåi àaám àöngcoá thïí tûå tin tranh luêån.

Coân trong khoáa hoåc Vûúân ûúm Liïm chñnhdo Töí chûác Hûúáng túái Minh baåch Viïåt Nam(Towards Transparency) töí chûác thò nhûäng kiïënthûác khaá haân lêm vïì liïm chñnh àûúåc "tiïu hoáa"nhúâ caách hoåc thuá võ. ÚÃ khoáa hoåc naây, thay vògiaãng cho hoåc viïn vïì luêåt kinh doanh thò öngNguyïîn Xuên Thaânh - Giaám àöëc Phaát triïín ÀHFulbright Viïåt Nam cho caác hoåc viïn laâm baâi têåpgiaãi quyïët caác tònh huöëng thûåc tïë. Qua àoá, möîithaânh viïn àïën tûâ möåt lônh vûåc seä trònh baây giaãiphaáp theo chuyïn mön riïng. Vaâ khi kïët laåi khoáahoåc, caác hoåc viïn seä àûúåc múã röång kiïën thûác quanhiïìu goác nhòn cuäng nhû caãi thiïån àûúåc kyä nùngtranh luêån.

Àaåi hoåckhönggiaãngàûúâng

Hoåc viïntrònh baâytaåi khoáahoåc Vûúânûúm Liïmchñnh.AÃnh: AT

Anh ThyAnh ThyAnh ThyAnh ThyAnh Thy

B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .57

Khöng chó coá nhûäng khoáa hoåc vïì nhênquyïìn, liïm chñnh, nêng cao nùng lûåc vïì giúái,phaát triïín bïìn vûäng… böí sung nhûäng kiïën thûácthiïët yïëu trûåc tiïëp vaâo chuyïn ngaânh cuãa sinhviïn, nhûäng khoáa hoåc têåp trung vaâo phaát triïínbaãn thên vaâ quaãn lyá caãm xuác cuäng àûúåc sinh viïnquan têm khöng keám.

Khoáa hoåc Àaåi hoåc khöng giaãng àûúâng laâ möåtvñ duå. ÚÃ àêy, khoáa hoåc taåo ra khöng gian àïí möîihoåc viïn tòm vïì vúái chñnh mònh, lùæng àoång àïí tòmra haånh phuác thûåc sûå vaâ thûåc haânh löëi söëng bïìnvûäng vúái tûå nhiïn.

Baån Lï Vùn Cûúâng, sinh viïn Trûúâng ÀHKhoa hoåc Tûå nhiïn ÀHQG-HCM, chia seã khoáahoåc naây taåo ra hai möi trûúâng: "Möi trûúâng vêåtchêët thò coá khöng gian múã, àa daång, khöng àöngàuác, khaá lùång, gêìn guäi vúái thiïn nhiïn. Möitrûúâng tinh thêìn thò àa daång, hoâa àöìng, thênthiïån, tön troång lêîn nhau".

Ài hoåc nhû ài du lõchÀi hoåc nhû ài du lõchÀi hoåc nhû ài du lõchÀi hoåc nhû ài du lõchÀi hoåc nhû ài du lõchRêët nhiïìu sinh viïn sau khi tham gia caác khoáa

Möåt söë khoáa hoåc maâ sinh viïn coá thïí tham gia1. Khoáa hoåc Giaá trõ phöí quaát (School of Universal Values) do Trung têm Höî trúå giaáo duåc vaâ Nêng

cao nùng lûåc cho phuå nûä (CEPEW) töí chûác.2. Khoáa hoåc Vûúân ûúm Liïm chñnh (Vietnam Integrety School) do Töí chûác Hûúáng túái Minh baåch

Viïåt Nam (Towards Transparency) töí chûác.3. Khoáa hoåc muâa heâ VEPR Summer School do Viïån Nghiïn cûáu Kinh tïë vaâ Chñnh saách (VEPR)

töí chûác.4. Khoáa hoåc Muâa thu vïì Phaát triïín (Autum School Of Development - ASOD) do Viïån nghiïn cûáu

Xaä höåi, Kinh tïë vaâ Möi trûúâng iSEE töí chûác.5. Khoáa hoåc Àaåi hoåc khöng giaãng àûúâng do Trung têm Haânh àöång vò Sûå phaát triïín Àö thõ (ACCD)

töí chûác.

hoåc ngùæn trïn àïìu coá chung chia seã nhû thïë. BaånNguyïîn Xuên Mai, sinh viïn Trûúâng ÀHKHXH&NV ÀHQG-HCM, hoåc viïn cuãa khoáaVûúân ûúm Liïm chñnh, phên tñch: "Caác lúáp hoåcnaây thûúâng àûúåc töí chûác úã nhaâ khaách sangtroång, resort thú möång hoùåc nöng traåi xanh maátnùçm úã nhûäng thaânh phöë du lõch cuãa àêët nûúácnhû TP.Höì Chñ Minh, Haâ Nöåi, Huïë, Höåi An,Cêìn Thú... Núi úã laâ khaách saån hoùåc nhaâ têåp thïíàêìy àuã tiïån nghi, vûúåt trïn 'mûác bònh thûúâng'cuãa sinh viïn. Röìi caác bûäa ùn laâ nhûäng àùåc saãncuãa tûâng vuâng miïìn. Sau giúâ hoåc laâ nhûäng giúâ àitham quan tûâng àõa danh. Bïn caånh àoá, möîikhoáa hoåc seä tuyïín sinh trïn toaân quöëc nïn khi trúãvïì sau möîi chuyïën 'ài hoåc xa', caác hoåc viïn seä coáthïm nhiïìu baån beâ úã khùæp moåi miïìn. Àiïìu naâycaâng giuáp ñch cho cöng viïåc sau naây cuãa möîi hoåcviïn, búãi möîi ngûúâi baån quen biïët qua khoáa hoåcnaây coá riïng möåt chuyïn mön, ngaânh nghïì thuávõ".

Xuên Mai cho biïët thïm, caác khoáa hoåc naâyluön taåo moåi àiïìu kiïån töët nhêët àïí hoåc viïn thamgia. Caác chi phñ ài laåi nhû veá maáy bay, taâu xe hoùåcùn úã, taâi liïåu, hoåc phñ thûúâng àûúåc ban töí chûáchöî trúå toaân böå. "Àoá laâ nhûäng chuyïën du lõch böíñch maâ bêët cûá baån treã naâo cuäng nïn traãi nghiïåmmöåt lêìn" - Xuên Mai nhêën maånh.

Tûâ caác khoáa hoåc àùåc biïåt naây coá thïí thêëy úã têëtcaã lônh vûåc àïìu coá liïn quan àïën nhau. Nhûängkiïën thûác maâ sinh viïn tiïëp thu àûúåc trong vaângoaâi giaãng àûúâng àaåi hoåc àïìu höî trúå cho cöngviïåc möåt caách trûåc tiïëp hay giaán tiïëp. Do àoá,nhûäng ngûúâi treã (àùåc biïåt laâ sinh viïn) nïn quantêm hún àïën caác lônh vûåc khaác ngoaâi chuyïnngaânh. Maâ möåt trong nhûäng caách hiïåu quaã àïí coácaãm hûáng vaâ àöång lûåc "dêën thên" vaâo möåt lônhvûåc múái chñnh laâ caác khoáa hoåc ngùæn haån bïnngoaâi giaãng àûúângCaác nhoám thaão luêån voâng troân. AÃnh: AT

N H Õ P S ÖË N G T R EÃ

.


inh Khuï sinh nùm 1996, quï úãCêìn Thú, vöën laâ hoåc sinh lúápChuyïn Vùn cuãa Trûúâng THPTChuyïn Lyá Tûå Troång. Sau 4 hoåc

àaåi hoåc, vúái khoáa luêån töët nghiïåp àaåt àiïím 10 töëiàa, àiïím trung bònh tñch luäy 9,23, Minh Khuïtrúã thaânh thuã khoa töët nghiïåp loaåi xuêët sùæc nùmnay.

Niïìm àam mï vùn chûúng maänh liïåtNiïìm àam mï vùn chûúng maänh liïåtNiïìm àam mï vùn chûúng maänh liïåtNiïìm àam mï vùn chûúng maänh liïåtNiïìm àam mï vùn chûúng maänh liïåtMinh Khuï chia seã vïì àöång lûåc vaâ caãm hûáng

hoåc têåp cuãa mònh: "Töi hoåc Vùn àún giaãn laâ möåtniïìm say mï vaâ kñnh ngûúäng laå luâng. In dêëu sêuàêåm trong tuöíi thú cuãa töi laâ caái kïå cao ngêët cuãaba meå àêìy saách giêëy vaâng àùåc trûng thúâi bao cêëp,löî chöî vïët gùåm nham nhúã cuãa möëi moåt maâ chûáa

àûång bïn trong laâ nhûäng thïë giúái kyâ diïåu àûúåckiïën taåo búãi caác taác giaã bêåc thêìy, tûâ Andersen,Alphonse Daudet, anh em Grimm àïën ViïnMai, Nguyïîn Dûä, Tö Hoaâi... Töi caãm thêëy àúâisöëng cuãa mònh seä trúã nïn teã nhaåt biïët bao nïëukhöng coá vùn chûúng. Vò thïë töi bùæt àêìu lao vaâoàoåc vaâ khöng ngûâng cöë gùæng böìi tuå kiïën vùn cuãamònh trong niïìm haånh phuác, hûáng khúãi raâo raåt.Àïën nay, àiïìu êëy vêîn chûa bao giúâ thay àöíi. Nhûmöåt nghiïåp mïånh àeo àuöíi".

Thaânh tñch xuêët sùæc trong böën nùm àaåi hoåccuãa Minh Khuï chñnh laâ traái ngoåt cuãa caã möåt quaátrònh cöë gùæng lêu daâi. Trong àoá, phûúng phaáphoåc têåp khoa hoåc laâ möåt yïëu töë vö cuâng quantroång. Anh têm sûå: "Vùn chûúng röång lúán, trithûác mïnh möng. Vò vêåy, vêën àïì cuãa ngûúâi hoåc,ngûúâi nghiïn cûáu, theo töi, khöng phaãi laâ nöî lûåctñch luäy toaân böå (vò hùèn laâ bêët khaã), maâ laâ sùæp xïëpnhûäng tri kiïën cuãa mònh sao cho húåp lyá. Töithûúâng chia kiïën thûác vaâo trong nhûäng caái höåptûúãng tûúång trong àêìu. Höåp Phï bònh nûä quyïìn,höåp Phï bònh giaãi cêëu truác, höåp Vùn hoåc MyäLatin, höåp Nguyïîn Du... vaâ cûá thïë maâ roát kiïënthûác vaâo dêìn. Höm nay àoåc thïm möåt nhêånàõnh hay vïì Thiïëu Sún, haäy cêët noá vaâo höåp Phïbònh vùn hoåc Viïåt Nam trûúác 1945, vñ duå thïë.Àïën luác cêìn vêån duång kiïën thûác úã maãng naâo, têmtrñ ta chó cêìn tiïën àïën caái höåp êëy, múã ra vaâ chûángkiïën nhûäng àiïìu kyâ diïåu cuãa tri thûác".

Hoaåt àöång ngoaåi khoáa chûa bao giúâ laâHoaåt àöång ngoaåi khoáa chûa bao giúâ laâHoaåt àöång ngoaåi khoáa chûa bao giúâ laâHoaåt àöång ngoaåi khoáa chûa bao giúâ laâHoaåt àöång ngoaåi khoáa chûa bao giúâ laâphuåphuåphuåphuåphuå

Trong thúâi àaåi höåi nhêåp, sinh viïn ra trûúângkhöng chó cêìn kiïën thûác, bùçng cêëp maâ coân phaãicoá nhûäng kinh nghiïåm thûåc tïë vaâ caác kyä nùngmïìm.Viïåc tham gia sinh hoaåt trong caác cêu laåcböå chñnh laâ cú höåi àïí sinh viïn traãi nghiïåm vaâtrûúãng thaânh hún. Vïì àiïìu naây, Nguyïîn ÀònhMinh Khuï chên nhêån: "Möi trûúâng àaåi hoåc chotöi möåt khoaãng thúâi gian lùn löån vúái rêët nhiïìu vaitroâ, tûâ chuã nhiïåm cêu laåc böå, uãy viïn BCH Àoaâncho àïën ngûúâi biïíu diïîn ca haát, viïët thû phaáp,ngûúâi dêîn chûúng trònh, thöng dõch viïn...Nhûäng viïåc naây, vúái töi, trûúác hïët laâ khiïën töi

Nùm 2014, Nguyïîn Àònh Minh Khuï laâ Thuãkhoa àêìu vaâo cuãa Khoa Vùn hoåc vaâ Ngön ngûä(nay laâ Khoa Vùn hoåc). Böën nùm sau, NguyïînÀònh Minh Khuï laåi àûúåc xûúáng danh taåi lïîKhai giaãng nùm hoåc 2018-2019 vúái tû caách laâThuã khoa töët nghiïåp cuãa Trûúâng ÀHKHXH&NV ÀHQG-HCM.

SEÄ CÖËNG HIÏËN CHO CÖNG VIÏÅCNGHIÏN CÛÁU VÙN HOÅC

THUÃ KHOA TÖËT NGHIÏÅP TRÛÚÂNG ÀH KHXH&NV:

Thuãy VyThuãy VyThuãy VyThuãy VyThuãy Vy

B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .59

thñch thuá, haâo hûáng, sau laâ giuáp töi coá thïí tòmthêëy nhûäng nguöìn caãm hûáng múái cho cuöåc söënggùæn liïìn vúái nghiïn cûáu vùn chûúng vöën thêmtrêìm vaâ kheáp kñn hún. Nhòn laåi quaäng àûúângböën nùm qua, töi rêët biïët ún nhûäng hoaåt àöångngoaåi khoáa êëy, búãi chñnh chuáng vûâa giuáp töikhaám phaá vaâ hoaân thiïån àûúåc nhiïìu kyä nùng maâtrûúác àêy, töi chûa hïì nghô laâ mònh coá, vûâa böí trúåkhaá nhiïìu kinh nghiïåm cho viïåc hoåc haânh,nghiïn cûáu cuãa töi. Vñ nhû, cöng viïåc chuã nhiïåmCêu laåc böå Cêy buát treã khöng chó giuáp töi hiïíuthïm vïì vai troâ, traách nhiïåm cuãa ngûúâi laänh àaåo,hoåc àûúåc nhûäng kyä nùng truyïìn thöng, hêåu cêìn(nhûäng viïåc tûúãng chûâng nho nhoã dïî daâng songvö cuâng khoá nhùçn vaâ àoâi hoãi nhiïìu kinh nghiïåm),maâ coân giuáp nöëi kïët töi vúái nhiïìu ngûúâi baån, ngûúâianh trong laâng vùn thaânh phöë. Nhûäng trao àöíi,giao lûu khiïën viïåc hoåc vùn cuãa töi chûa bao giúâàeåp vaâ àêìy caãm hûáng nhû trong böën nùm qua".

Ngoaåi ngûä luön thiïët yïëuNgoaåi ngûä luön thiïët yïëuNgoaåi ngûä luön thiïët yïëuNgoaåi ngûä luön thiïët yïëuNgoaåi ngûä luön thiïët yïëuNiïìm àam mï vùn chûúng thaânh tñch hoåc têåp

àaáng nïí cuãa Nguyïîn Àònh Minh Khuï àaä trúãthaânh têëm gûúng vaâ nguöìn caãm hûáng cho caácsinh viïn trong vaâ ngoaâi khoa phêën àêëu. Anh traãiloâng: "Thaânh tñch êëy laâ kïët tuå cuãa gêìn hai mûúinùm ài hoåc vúái chuöîi ngaây daâi vuâi àêìu bïn àöëngtaâi liïåu hay nhûäng àïm thûác trùæng àïí àoåc saách,viïët luêån. Àoá cuäng laâ chuöîi daâi cuãa nöîi thêët voångvaâ niïìm vui sûúáng, nûúác mùæt vaâ nuå cûúâi. Thaânh

tñch êëy khiïën töi caâng biïët trên troång hún, yïuthûúng hún nhûäng lo lùæng, khuyïn nhuã, nhûängbaâi hoåc maâ ba meå, thêìy cö, beâ baån àaä daânh chomònh. Tuy vêåy, töi hiïíu, thaânh tñch naây, noái nhûlúâi möåt giaáo sû maâ töi vö cuâng kñnh troång, thûåcra chó laâ möåt viïn gaåch nhoã, duâ hïët sûác àeåp àeä,may mùæn, trïn con àûúâng coân daâi phña trûúác cuãatöi. Töi seä khöng khuyïn caác baån cöë gùæng theoàuöíi ngaânh hoåc naây hay döìn hïët sûác àïí àaåt àûúåcmöåt thaânh tñch naâo àoá. Thaânh tñch hay danh dûålaâ cêìn thiïët. Song àiïìu quan troång laâ caác baån haäycöë gùæng thêëu hiïíu caái tûå tñnh àang rung lïn maänhliïåt trong têm höìn baån. Hiïíu àïí theo àuöíi vaâ xêyàùæp noá. Töi tin khöng ai sinh ra àïí thêët baåi. Hoåthêët baåi vò khöng tòm àûúåc con àûúâng maâ mònhgioãi nhêët vaâ yïu nhêët".

Mong muöën cuãa Minh Khuï laâ cöëng hiïëncho cöng viïåc nghiïn cûáu vùn hoåc úã Viïåt Nam.Anh cho biïët: "Böën nùm àaåi hoåc laâ quaäng thúâigian khöng ngùæn khöng daâi àïí ta thûåc sûå hiïíu vïìmònh vaâ laâ baân àaåp àïí ta coá thïí tiïën vïì möåt tûúnglai xaán laån hún. Bûúác ra ngûúäng cûãa àaåi hoåc, möåtnuái viïåc àang êåp àïën vúái töi. Hoaân thiïån caácchûáng chó ngoaåi ngûä. Nöåp höì sú hoåc thaåc sô taåimöåt nûúác chêu Êu. Ngoaâi ra coân caác dûå aánnghiïn cûáu, dõch thuêåt, caác proposal höåi thaãoàêìy ùæp liïn tuåc khiïën töi caãm thêëy bõ àeâ eáp.Nhûng àam mï vêîn phêåp phöìng, nïn nhûäng aáplûåc êëy cuäng ài qua, rêët nhanh. Töi chó mongmònh luön vui khoãe, nhiïåt thaânh vaâ àêìy caãmhûáng, nhû höm nay, àïí coá thïí laâm àûúåc, àoánggoáp àûúåc möåt chuát gò àoá, duâ rêët nhoã beá, chonghiïn cûáu vùn hoåc úã Viïåt Nam".

Ài cuâng vúái ûúác mú laâ thaách thûác, maâ theoMinh Khuï, khoá khùn cuãa viïåc hoåc vùn úã ViïåtNam chñnh laâ sûå haån chïë vïì taâi liïåu. Anh chia seã:"Thû viïån úã Viïåt Nam chó coá thïí àaáp ûáng nhûängnhu cêìu hoåc têåp, nghiïn cûáu cú baãn, coân muöënmúã röång, ài sêu vaâo caác vêën àïì thò roä raâng, nguöìntû liïåu êëy vûâa thiïëu vûâa thûâa. Thûâa vò coá quaánhiïìu saách taåp nhaåp, ñt giaá trõ. Coân thiïëu vò nhiïìumaãng saách bõ boã qua, caác taâi liïåu hiïëm quyá gêìnnhû khöng hïì coá mùåt àïí phuåc vuå baån àoåc. Àïígiaãi quyïët vêën àïì êëy, àiïìu khaã dô nhêët coá thïí laâmchñnh laâ tiïëp cêån caác taâi liïåu tiïëng nûúác ngoaâi. Vòchñnh àiïìu naây, ngoaåi ngûä luön thiïët yïëu àöëi vúáinhûäng sinh viïn muöën theo àuöíi cöng viïåcnghiïn cûáu vùn chûúng". Theo Minh Khuï, baàiïìu quan troång cêìn coá cuãa möåt sinh viïn ngaânhVùn laâ tònh yïu vùn chûúng, phûúng phaáp hoåcàuáng àùæn vaâ thaânh thaåo ngoaåi ngûä

Töi caãm thêëy àúâi söëng cuãamònh seä trúã nïn teã nhaåt biïët

bao nïëu khöng coá vùn chûúng. Vòthïë töi bùæt àêìu lao vaâo àoåc vaâkhöng ngûâng cöë gùæng böìi tuå kiïënvùn cuãa mònh trong niïìmhaånh phuác, hûáng khúãi raâoraåt.

.


Thêìy Michial, giaãng viïnKhoa Quan hïå Quöëc tïë:

ÚÃ Myä nghïì giaáo khöngÚÃ Myä nghïì giaáo khöngÚÃ Myä nghïì giaáo khöngÚÃ Myä nghïì giaáo khöngÚÃ Myä nghïì giaáo khöngphaãi laâ nghïì "thúâi thûúång"phaãi laâ nghïì "thúâi thûúång"phaãi laâ nghïì "thúâi thûúång"phaãi laâ nghïì "thúâi thûúång"phaãi laâ nghïì "thúâi thûúång"

Töi rêët thñch giaãng daåyvúái hoåc sinh Viïåt Nam nhûngkhöng hiïíu sao caác baån laåihay ngaåi nguâng. Caách daåy

cuãa töi coá sûå khaác biïåt möåt chuát vò töi muöën caácbaån baây toã quan àiïím cuãa mònh nhiïìu hún. Àoálaâ möåt thûã thaách rêët lúán nhûng bêy giúâ töi dûúângnhû àaä quen vúái caách hoåc cuãa caác baån sinh viïnViïåt Nam röìi. Lêìn àêìu tiïn töi àùåt chên àïën àêylaâ nùm 2008 khi bùæt àêìu daåy taåi möåt trûúâng trunghoåc. Àïën nùm 2011, töi múái trúã thaânh giaãng viïncuãa Trûúâng ÀH KHXH&NV. Thïë laâ töi àaä coá10 nùm laâm viïåc taåi àêët nûúác naây.

Sinh viïn Viïåt Nam rêët ham hoåc. Töi phaãithûâa nhêån! Búãi vò hoå luön muöën caãi thiïån cuöåcsöëng cho baãn thên vaâ gia àònh mònh. Hoå cuäng rêëttön troång giaáo viïn nûäa. Möåt àiïím khaác vúái ViïåtNam laâ úã Myä nghïì giaáo khöng phaãi möåt laâ nghïì"thúâi thûúång". Thûåc ra, tiïìn baåc, lûúng böíng cuãagiaáo viïn úã Myä cuäng khöng cao bùçng giaáo viïn úãViïåt Nam vaâ nghïì giaáo cuäng khöng àûúåc töntroång bùçng.

Töi rêët thñch Ngaây Nhaâ giaáo Viïåt Nam. Àêylaâ dõp àïí hoåc sinh, sinh viïn baây toã sûå tön troångvaâ loâng biïët ún àïën giaáo viïn cuãa mònh. Töi coáchia seã vúái möåt söë àöìng nghiïåp cuãa mònh úã Myävaâ hoå rêët ghen tõ búãi hoå cuäng coá ngaây Nhaâ giaáovaâo thaáng 5, nhûng khöng yá nghôa nhû ViïåtNam. Chùèng coá cûåu hoåc sinh naâo àïën thùm hoãihay tùång hoa gò, sûå khaác biïåt nhû thïë laâm cho

Ngaây Nhaâ giaáo Viïåt Nam trong mùæt töi trúã nïnrêët àùåc biïåt.

Töi tûâng tham gia Ngaây Nhaâ giaáo Viïåt Namtûâ nùm 2010, coân àûúåc múâi phoãng vêën trïntruyïìn hònh nûäa. Coá nùm kia töi vûâa dûå NgaâyNhaâ giaáo vaâo luác 8 giúâ saáng taåi möåt trûúâng trunghoåc úã Quaãng Trõ, chiïìu höm sau bay vïì KhoaQuan hïå Quöëc tïë àïí tham dûå möåt ngaây lïî nûäa maâkhöng hïì caãm thêëy mïåt chuát naâo.

Töi muöën gûãi lúâi àïën baån beâ vaâ àöìng nghiïåpnhên Ngaây Nhaâ giaáo Viïåt Nam rùçng töi rêët thñchgiaãng daåy taåi àêy. Töi cuäng rêët mïën caác baån sinhviïn - nhûäng ngûúâi thêåt àaáng yïu vaâ coá têm huyïëtvúái ngaânh hoåc cuãa mònh.

Cö Hertiki, giaãng viïnngaânh Indonesia, Khoa ÀöngPhûúng hoåc:

Indonesia chó coá ngaâyIndonesia chó coá ngaâyIndonesia chó coá ngaâyIndonesia chó coá ngaâyIndonesia chó coá ngaâyGiaáo duåc 2/5Giaáo duåc 2/5Giaáo duåc 2/5Giaáo duåc 2/5Giaáo duåc 2/5

Töi múái àïën Viïåt Namcöng taác àûúåc hai thaáng.

Chñnh phuã Indonesia choån vaâ gûãi töi daåy ngaânhIndonesia taåi Khoa Àöng Phûúng hoåc, TrûúângÀH KHXH&NV.

Àiïìu khoá khùn nhêët khi töi bùæt àêìu laâm viïåctaåi Viïåt Nam àoá chñnh laâ ngön ngûä. Töi chûa biïëtmöåt chûä tiïëng Viïåt naâo luác múái sang. Nhûng saumöåt thúâi gian úã àêy, töi àaä hoåc àûúåc möåt ñt tiïëngViïåt thöng duång. Nhû khi ài daåy bùçng xe buyát tûâcú súã Thuã Àûác àïën cú súã Àinh Tiïn Hoaâng, töiphaãi têåp nhúá biïín söë, vaâ têåp phên biïåt giûäachuáng.

Töi nhêån thêëy sinh viïn Viïåt Nam luác naâo

ÚÃ Viïåt Nam, ngaây 20/11 laâ dõp àùåc biïåt quan troång àïí thïí hiïån loâng yïu kñnhcuãa caác thïë hïå hoåc troâ àöëi vúái thêìy cö giaáo. Nùm nay, lêìn àêìu tiïn caác giaãng viïnngoaåi quöëc cuãa Trûúâng ÀH KHXH&NV ÀHQG-HCM baây toã caãm nhêån cuãamònh vïì ngaây lïî yá nghôa naây.

Giaãng viïn ngoaåi quöëc noái gò vïìNgaây Nhaâ giaáo Viïåt Nam?

Kim Quyïn - Nguyïîn NhungKim Quyïn - Nguyïîn NhungKim Quyïn - Nguyïîn NhungKim Quyïn - Nguyïîn NhungKim Quyïn - Nguyïîn Nhung

�

�


B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .61

cuäng hiïëu àöång nhûng thên thiïån vaâ töët buånglùæm. Khi töi gùåp khoá khùn, hoå luön sùén loâng giuápàúä. Thónh thoaãng caác baån cuäng nghõch ngúåmhay choåc phaá giaáo viïn àuã kiïíu.

Kyã niïåm tuyïåt vúâi cuãa töi gùæn liïìn vúái buöíi lïîàoán tên sinh viïn vûâa röìi úã cú súã Àinh TiïnHoaâng. Vò moåi ngûúâi chûa biïët nhau nïn àêy laâdõp àùåc biïåt àïí töi coá thïí laâm quen vúái caác baånnam sinh, nûä sinh trong lúáp, cuâng giaáo viïnngaânh Indonesia cuãa caác baån.

Khaác vúái Viïåt Nam, Indonesia khöng coáNgaây Nhaâ giaáo riïng maâ thöëng nhêët chung vúáingaây Giaáo duåc 2/5 thûúâng niïn. Hoå cuäng phênbiïåt giûäa giaáo viïn daåy trung hoåc vaâ giaãng viïndaåy àaåi hoåc laâ hai nghïì thuöåc hai lônh vûåc khaácnhau. ÚÃ Indonesia, cuäng coá nhiïìu giaáo viïn ViïåtNam nûäa. Nhûng hoå thûúâng cöng taác taåi Jakarta,chuã yïëu laâ caác trûúâng quöëc tïë. Theo töi biïët, hoålaâ nhûäng giaáo viïn daåy caác mön phuå nhû lõch sûã,àõa lyá... thónh thoaãng coá daåy caã tiïëng Anh.

Ngaây Nhaâ giaáo thêåt sûå rêët yá nghôa. Àoá laâ dõpàïí nhúá ún thêìy cö vò àaä daânh nhiïìu cöng sûác,thúâi gian àïí giaãng daåy cho hoåc sinh, sinh viïn.Nhûäng moán quaâ khöng cêìn phaãi àùæt tiïìn nhûngnoá vêîn thïí hiïån sûå quan têm cuãa hoå àöëi vúáinhûäng ngûúâi laâm giaáo duåc. Töi rêët vui khi àûúåcnhêån nhûäng moán quaâ duâ àún giaãn nhû vêåy!

Tuy nhiïn, caác baån cuäng cêìn phaãi hiïíu ranhgiúái giûäa trong vaâ ngoaâi lúáp. Trong lúáp, sinh viïnphaãi nghe theo sûå hûúáng dêîn cuãa töi nhûng bïnngoaâi thò chuáng ta coá thïí thoaãi maái laâm àiïìumònh muöën nhû nhûäng ngûúâi baån. Hoå cuängnhû ngûúâi em nhoã trong gia àònh töi. Caãm úncaác baån vò àaä laâ sinh viïn cuãa töi.

Cö Sadha Saxena, giaãngviïn ngaânh ÊËn Àöå hoåc, KhoaÀöng Phûúng hoåc:

Sinh viïn ÊËn Àöå khöngSinh viïn ÊËn Àöå khöngSinh viïn ÊËn Àöå khöngSinh viïn ÊËn Àöå khöngSinh viïn ÊËn Àöå khöngthên thiïët vúái giaãng viïnthên thiïët vúái giaãng viïnthên thiïët vúái giaãng viïnthên thiïët vúái giaãng viïnthên thiïët vúái giaãng viïn

Töi sang Viïåt Nam sinhsöëng cuâng chöìng tûâ nùm1987 vò cöng viïåc cuãa öng

êëy. Nùm 2000, Khoa Àöng Phûúng hoåc,Trûúâng ÀH KHXH&NV múã ngaânh ÊËn Àöåhoåc nïn cêìn giaãng viïn daåy tiïëng Hindi. Trûúácàêy úã ÊËn Àöå, töi àaä töët nghiïåp bùçng cûã nhênsû phaåm, laåi biïët thïm tiïëng Anh. Vò vêåy, töiquyïët àõnh tham gia giaãng daåy taåi trûúâng vaânhêån àûúåc sûå uãng höå lúán tûâ gia àònh. Àoá laâàiïìu töi caãm thêëy rêët may mùæn vò úã thúâi àiïím

àoá, hêìu hïët phuå nûä ÊËn khöng ra ngoaâi laâm viïåc.Nghôa vuå cuãa hoå laâ chùm soác cho gia àònh mònh,coân viïåc ra ngoaâi kiïëm tiïìn laâ cuãa ngûúâi chöìng,ngûúâi àaân öng. Thïë nhûng, chöìng vaâ caác concuãa töi àïìu rêët uãng höå cöng viïåc cuãa töi. Àiïìuàoá laâm töi coá àöång lûåc hún khi àïën lúáp.

Ngaây mai, sinh viïn cuãa töi seä àïën nhaâ chúi.Töi àaä hûáa nêëu cho chuáng moán caâ ri trûáng, möåtmoán ùn rêët phöí biïën úã ÊËn Àöå. Qua nhiïìu nùmgùæn boá vúái sinh viïn Viïåt Nam, töi nhêån thêëy möåtsöë àiïím khaác biïåt nhêët àõnh giûäa sinh viïn ÊËn vaâsinh viïn Viïåt. Töi àaánh giaá cao tñnh caånh tranhcuãa sinh viïn taåi ÊËn. Hoå daânh nhiïìu thúâi gian àïíhoåc vaâ cöë gùæng àaåt àûúåc thûá haång cao. Tuynhiïn, sinh viïn Viïåt thò khöng coá tñnh caånhtranh nhû thïë. Hoå khöng quan troång mònh haångnhêët hay haång hai. Theo töi, nïëu sinh viïn ViïåtNam coá tñnh caånh tranh cao nhû úã ÊËn Àöå, viïåchoåc cuãa hoå seä tiïën böå vaâ töët hún.

Ngûúåc laåi, sinh viïën ÊËn thò khöng thên thiïëtvaâ nhiïåt tònh vúái giaãng viïn nhû sinh viïn ViïåtNam. Sinh viïn Viïåt Nam daânh tònh caãm vaâ sûåtön troång àùåc biïåt cho giaãng viïn cuãa mònh. Vaâonhûäng dõp àùåc biïåt nhû Tïët, sinh nhêåt cö hayNgaây Nhaâ giaáo Viïåt Nam, caác sinh viïn cuä vêînnhùæn tin vaâ chuác mûâng chuáng töi. ÚÃ ÊËn Àöå duâcoá Ngaây nhaâ giaáo laâ ngaây 5/9 nhûng khöng coá yánghôa nhû Ngaây Nhaâ giaáo Viïåt Nam. Ngûúâi ÊËncoá quaá nhiïìu dõp lïî trong möåt nùm, nïn ngaâyNhaâ giaáo khöng àûúåc töí chûác long troång.

Töi vêîn nhúá möåt lêìn, sinh viïn Viïåt Nam töíchûác mûâng ngaây 20/11 cho töi. Rêët nhiïìu sinhviïn tùång töi hoa, nhûäng chêåu cêy àïí baân vaâ thiïåpmaâ hoå tûå laâm vaâ töi àaä coá rêët nhiïìu moán quaâ yánghôa nhû vêåy. Nhûng àiïìu àùåc biïåt hún, höm àoácoá möåt cêåu sinh viïn àaä dõch baâi haát Buåi phêën ratiïëng Hindi, röìi haát tùång töi baâi haát êëy trûúác lúáp.Haânh àöång cuãa cêåu khiïën töi rêët xuác àöång. Àïëntêån bêy giúâ, cö vêîn nhúá roä lúâi vaâ giai àiïåu cuãa baâihaát êëy.

Ngaây Nhaâ giaáo Viïåt Nam sùæp túái, töi mongsinh viïn cuãa mònh nhanh choáng xaác àõnh muåctiïu trong cuöåc söëng vaâ chuá têm vaâo noá hún.Khaác vúái nhûäng sinh viïn ngaânh khaác, hêìu hïëtsinh viïn ÊËn Àöå hoåc àïìu khöng xaác àõnh roä mònhmuöën gò sau khi töët nghiïåp. Àiïìu àoá khiïën töi rêëtlo lùæng. Töi hy voång rùçng, töi cuâng caác àöìngnghiïåp cuãa mònh khöng chó laâ nhûäng ngûúâi giaãngdaåy kiïën thûác cho sinh viïn, maâ coân laâ ngûúâihûúáng dêîn sinh viïn tòm ra nhûäng muåc tiïu trongcuöåc àúâi cuãa hoå

�

.B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .61


höng chó gioãi ngoaåi ngûä, Hoaâi Thiïåncoân hiïíu biïët vïì lêåp trònh, maáy tñnh,dõch thuêåt, nhiïëp aãnh, EDM... Múáiàêy, Thiïån coân àoaåt giaãi Khuyïën

khñch cuöåc thi Olympic Cú hoåc toaân quöëc 2018.

Tiïëng Anh vaâ... trùm nöîi súåTiïëng Anh vaâ... trùm nöîi súåTiïëng Anh vaâ... trùm nöîi súåTiïëng Anh vaâ... trùm nöîi súåTiïëng Anh vaâ... trùm nöîi súåChaâng sinh viïn sinh nùm 1997 têm sûå, ngaây

nhoã möîi lêìn nhùæc àïën tiïëng Anh laâ gùæn vúái trùmnöîi súå khiïën Hoaâi Thiïån khöng daám giao tiïëpvúái möåt ai. "Mònh khöng daám noái tiïëng Anh vòsúå sai, súå bõ moåi ngûúâi cûúâi, súå khöng ai hiïíumònh noái gò, súå ngûúâi nûúác ngoaâi chï gioångmònh khöng chuêín…" - Hoaâi Thiïån thaânh thêåtchia seã.

Hoaâi Thiïån hoåc tiïëng Anh tûâ höìi tiïíu hoåc,nhûng ngaây àoá chó àún giaãn laâ tiïëp thu kiïën thûáctrïn lúáp möåt caách thuå àöång chûá khöng hïì coáhûáng thuá tòm toâi, tûå hoåc hay ài luyïån thïm úãtrung têm bïn ngoaâi. Tñnh Hoaâi Thiïån laåi ruåt reâ,

B AÅ N B EÂ Q U A N H T A

ngaåi giao tiïëp khiïën cho 12 nùm hoåc phöí thöng,anh vaâ tiïëng Anh duâ muöën nhûng chùèng thïí naâo"laâm thên" vúái nhau àûúåc.

Ngaây vaâo àaåi hoåc, nhêån ra nöîi súå tiïëng Anhlaâm mònh trúã nïn thua thiïåt rêët nhiïìu so vúái caácbaån cuâng trang lûáa, Hoaâi Thiïån tûå nhuã baãn thênphaãi cöë gùæng tûâng chuát möåt àïí àöëi mùåt vúái nöîisúå, àöìng thúâi tòm ra caách khùæc phuåc noá.

Àêìu tiïn, Hoaâi Thiïån chuã àöång tòm kiïëm vaâàoåc nhiïìu taâi liïåu tham khaão tiïëng Anh liïn quanàïën ngaânh hoåc àïí taåo hûáng thuá; nghe vaâ xemnhiïìu trïn Youtube caác chuã àïì thuá võ. Bïn caånhàoá, anh quyïët têm "àêìu quên" cho CLB tiïëngAnh cuãa trûúâng thay vò tham gia möåt CLB hoåcthuêåt khaác. Hoaâi Thiïån giaãi thñch: "Quyä thúâigian khöng coá nhiïìu vò chûúng trònh hoåc khaánùång, maâ mònh laåi muöën döëc sûác laâm töët viïåcmònh cho laâ quan troång nhêët laâ chiïën thùæng nöîisúå. Do àoá, mònh àaä choån CLB tiïëng Anh".

Sau hún hai nùm gùæn boá, Hoaâi Thiïån trúã

Yïn NhiïnYïn NhiïnYïn NhiïnYïn NhiïnYïn Nhiïn

Nhòn thùèng vaâo nöîi súå vaâ khöng ngûâng tòm kiïëm hûúáng phaát triïín chñnh laâ caáchLûúng Hoaâi Thiïån (sinh viïn nùm IV, Khoa Àiïån tûã Viïîn thöng Trûúâng ÀHBaách Khoa ÀHQG-HCM) chinh phuåc têëm bùçng TOEIC 930 àiïím chó trongvoâng 14 thaáng.

Àûâng ngaåilaâm àiïìumònh súå

B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .63

thaânh Phoá chuã nhiïåm CLB, laâm ngûúâi dêîn dùætcaác thaânh viïn vaâ chõu traách nhiïåm moåi hoaåtàöång trong nhoám.

Àïí têåp luyïån kyä nùng noái tiïëng Anh, HoaâiThiïån sùæp xïëp caác cêu àún giaãn trong àêìu, sau àoánoái thaânh tiïëng tûâng cêu, röìi nêng dêìn thaânhnhûäng cêu daâi vaâ khoá hún. Tiïëp àïën, Hoaâi Thiïån"lên la" caác höåi chúå quöëc tïë, chûúng trònh giaolûu... àïí têåp giao tiïëp vúái ngûúâi ngoaåi quöëc. Tiïënthïm möåt bûúác nûäa, anh maånh daån àùng kyá thûåctêåp taåi möåt têåp àoaân cuãa Thaái Lan úã Viïåt Namàïí phaát triïín kyä nùng thuyïët trònh vaâ giao tiïëpbùçng tiïëng Anh.

Hoaâi Thiïån luyïån viïët tiïëng Anh bùçng caáchtham gia dûå aán dõch saách tiïëng Anh vúái chuã àïìInternet of things vaâ viïët caác baáo caáo bùçng tiïëngAnh cho dûå aán EPICS. "Noái chung, mònh cöëgùæng chuã àöång àïí tiïëng Anh coá thïí ngêëm vaâomònh theo caách tûå nhiïn nhêët, nïn coá thïí noái laâ'hoåc nhû khöng hoåc'. Quan troång laâ caâng súå caáigò thò caâng nïn buöåc baãn thên lao vaâo àöëi mùåt vúáinoá, àöëi mùåt nhiïìu röìi thò dêìn dêìn seä hïët súå thöi.Nhúâ suy nghô naây maâ khaã nùng ngoaåi ngûä cuãamònh àaä tiïën böå rêët nhiïìu" - Hoaâi Thiïån chia seã.

Saáng chïë nhúâ kiïën thûác tûå hoåcSaáng chïë nhúâ kiïën thûác tûå hoåcSaáng chïë nhúâ kiïën thûác tûå hoåcSaáng chïë nhúâ kiïën thûác tûå hoåcSaáng chïë nhúâ kiïën thûác tûå hoåcTaåi chûúng trònh thiïët kïë caác saãn phêím phuåc

vuå cho cöång àöìng diïîn ra vaâo thaáng 5/2018mang tïn EPICS , Lûúng Hoaâi Thiïån àaä cuângnhoám lïn yá tûúãng, thiïët kïë vaâ chïë taåo thaânh cöngGùng tay chuyïín ngûä (Smart Gloves), giuáp ngûúâikhiïëm thñnh giao tiïëp vaâ hoâa nhêåp vúái cöång àöìng

Lûúng Hoaâi Thiïåntrong chuyïëngiao lûu vùn hoáataåi Thaái Lan.AÃnh: NVCC

dïî daâng hún.Ngûúâi khiïëm thñnh mang Gùng tay chuyïín

ngûä vaâo vaâ sûã duång ngön ngûä kyá hiïåu àïí giaotiïëp, chia seã thöng tin vúái ngûúâi khaác. Gùng taychuyïín ngûä giuáp thu thêåp thöng tin cuãa chuyïínàöång thöng qua caác caãm biïën vaâ thûåc hiïån viïåcnhêån daång, tiïën haânh phên tñch röìi gûãi thöng tinvïì Smartphone vaâ phaát ra loa ngoaâi àïí nhûängngûúâi xung quanh coá thïí biïët àûúåc àiïìu maângûúâi khiïëm thñnh àang truyïìn taãi.

Àiïìu khaá bêët ngúâ laâ Hoaâi Thiïån chïë taåo saãnphêím Gùng tay chuyïín ngûä chuã yïëu dûåa vaâonhûäng kiïën thûác tûå hoåc nhû lêåp trònh vi àiïìukhiïín àún giaãn bùçng Arduino, caác thuêåt toaán xûãlyá vaâ nhêån daång chuöîi tñn hiïåu... "Trïn Instagrammònh thûúâng theo doäi caác trang cuãa nhûäng nhiïëpaãnh gia trïn thïë giúái vaâ caác trang vïì aãnh àeåp liïnquan àïën khoa hoåc. Trïn Youtube, mònh theodoäi thûúâng xuyïn nhûäng trang chuyïn vïì lêåptrònh, maáy tñnh, nhiïëp aãnh, EDM... Thónh thoaãngmònh coân lêëy xe maáy daåo loanh quanh àïí chuåpaãnh Saâi Goân. Àoá vûâa laâ liïåu phaáp thû giaän hiïåuquaã vûâa laâ phûúng thûác töët àïí mònh hoåc thïm,khaám phaá thïm nhûäng àiïìu múái meã" - HoaâiThiïån têm sûå.

Bïn caånh viïåc hoåc, Hoaâi Thiïån vêîn thûúângchaåy böå möîi saáng cuöëi tuêìn. Anh tûâng tham giachaåy marathon 10km. Vúái anh, àêy chñnh laâ caáchreân luyïån sûác khoãe, reân luyïån thaái àöå söëng chuãàöång àïí hûúáng àïën böën giaá trõ maâ anh tûå àùåt racho mònh: Àaåo àûác - Chñnh trûåc - Ûu tuá - Töntroång .


oåa àaâm söi nöíi ngay tûâ khi bùæt àêìu vúáicêu hoãi cuãa sinh viïn Nguyïîn HoaâiNam - Trûúâng ÀH Cöng nghïå Thöng

tin: "Sinh viïn coá nïn yïu hay khöng? Vò böë meåthûúâng khuyïn rùçng vaâo àaåi hoåc haäy lo hoåc chûáàûâng yïu àûúng. Vaâ, nïëu coá tònh yïu thò cêìn laâmgò àïí khöng aãnh hûúãng àïën viïåc hoåc?"

Traã lúâi cêu hoãi "hoác buáa" naây, diïîn giaã truyïìncaãm hûáng Trêìn Trinh Tûúâng khuyïn rùçng sinhviïn haäy cûá yïu ài vaâ yïu theo caách àïí cuâng nhautrúã nïn töët àeåp hún.

"Söëng àöåc thên cuäng àûúåc, nhûng yïu thò töëthún, vò khi yïu baån seä hoåc àûúåc nhiïìu thûá. Vúáicaác baån nam, khi yïu seä biïët àûúåc caách giao tiïëp,hiïíu àûúåc têm lyá phuå nûä, tûå tin, ga lùng vaâ trúãnïn maånh daån hún trong cuöåc söëng. Coân vúái caácbaån nûä, tònh yïu seä laâm cho caác baån trûúãng thaânh

vaâ xinh àeåp hún rêët nhiïìu" - diïîn giaã Trêìn TrinhTûúâng nhùæn nhuã.

Chuyïn gia têm lyá Àöî Vùn Sûå - Phoá Viïåntrûúãng Viïån Àaâo taåo nhên lûåc vaâ Húåp taác quöëctïë INTIC chia seã thïm rùçng, trong quaäng àúâisinh viïn, àïí möåt tònh yïu trúã nïn àeåp theo àuángnghôa cuãa noá thò khi yïu haäy bïn caånh nhau àïícuâng phaát triïín. Mùåc duâ, àoá laâ möåt àiïìu khoánhûng nïëu laâm àûúåc thò seä töët cho caã hai.

Sau chûä T - tònh yïu, buöíi toåa àaâm tiïëp tuåcnhêån àûúåc nhiïìu cêu hoãi vïì chûä T - tiïìn baåc. ÚÃàêy laâ cêu chuyïån maâ hêìu nhû sinh viïn naâo cuängbùæt gùåp: Hïët tiïìn vaâo cuöëi thaáng maâ khöng biïëtmònh àaä tiïu vaâo àêu?

ÚÃ vêën àïì naây, öng Àöî Vùn Sûå khuyïn sinhviïn haäy gaåt boã suy nghô "töi seä quaãn lyá tiïìn baåckhi coá nhiïìu". Búãi theo öng, "quaäng àúâi sinhviïn tiïìn ñt maâ khöng quaãn lyá àûúåc thò sau naâygiaâu röìi chùæc chùæn cuäng khöng quaãn lyá àûúåc".

Ài vaâo chi tiïët, öng Sûå "bêåt mñ" nhiïìu caáchàïí sinh viïn tiïët kiïåm nhû haäy xin vaâo úã kyá tuácxaá, laâm quen vúái anh chõ khoáa trïn àïí… mûúångiaáo trònh, phên biïåt raåch roâi hai khaái niïåm "cêìnmua" vaâ "muöën mua", bïn caånh àoá cêìn àïí yá àïëncaác chûúng trònh giaãm giaá vaâ àùåc biïåt laâ "haäy ùnno trûúác khi ài siïu thõ".

ÚÃ chûä T thûá ba - Thúâi gian, caác chuyïn giakhùèng àõnh rùçng thúâi gian laâ thûá con ngûúâikhöng thïí quaãn lyá àûúåc, maâ chuáng ta chó coá thïíquaãn lyá àûúåc baãn thên.

Thïë nïn sinh viïn àûâng ûúác ao möåt ngaây daâihún 24 tiïëng hay àöí löîi do khöng àuã thúâi gian.Thay vaâo àoá haäy viïët ra nhûäng thûá cêìn laâm, sùæpxïëp thûá tûå tûâng cöng viïåc. Àêy laâ viïåc laâm rêët cêìnthiïët àïí traánh tònh traång "deadline döìn dêåp", bõcuöën vaâo voâng xoaáy aáp lûåc, nhûng hiïåu quaã cöngviïåc khöng cao.

"Quan troång laâ hiïíu àûúåc giaá trõ thúâi gian.Khi möåt ngûúâi biïët àûúåc mònh coân bao nhiïuthúâi gian àïí laâm àiïìu gò àoá thò múái thêëy quyá. Vòthïë haäy xaác àõnh ngay tûâ àêìu" - chuyïn gia têmlyá Àöî Vùn Sûå nhêën maånh.

Buöíi toåa àaâm kïët thuác vúái rêët nhiïìu tiïëngcûúâi àïí thêëy sinh viïn àaä phêìn naâo giaãi toãa àûúåcnhûäng "ngöín ngang trong loâng". Hònh aãnh vuitûúi naây minh chûáng möåt àiïìu rùçng, sinh viïn rêëtcêìn nhûäng buöíi chuyïån troâ "gúä röëi" thuá võ, böí ñchnhû toåa àaâm "Sinh viïn vúái 3 chûä T"

Sinh viïn coá nïn yïu hay khöng? Laâm sao àïíquaãn lyá àûúåc thúâi gian lêîn tiïìn baåc? Nhûängthùæc mùæc xoay quanh "Tònh yïu - Thúâi gian -Tiïìn baåc" àaä àûúåc caác chuyïn gia traã lúâi cùån keätrong toåa àaâm "Sinh viïn vúái 3 chûä T", diïîn rataåi Trûúâng ÀH Cöng nghïå Thöng tin ÀHQG-HCM, ngaây 26/10.

Sinh viïn Trûúâng ÀH Kinh tïë - Luêåt ÀHQG-HCM trong phoâng àoåc. AÃnh: UEL

"3 chûä T"cuãa sinh viïn

S ÖÍ T A Y P H OÁ N G V I Ï N

Nhaåc SúnNhaåc SúnNhaåc SúnNhaåc SúnNhaåc Sún

.

B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .65

i nùçm vùæt chên àungàûa trong boáng töëi,nghe mûa rúát nhoâe

caã tiïëng radio àang than van möåtbaâi haát chùèng roä lúâi. Àöi khingûúâi ta muöën truá mònh vaâotiïëng öìn. Ai hùèn cuäng hiïíu caãmgiaác naây khi quùng mònh vaâophöë möåt ngaây àöng àuác vaâtûúãng nhû àang böìng bïình trïnsoáng êm thanh cuãa biïín ngûúâi.Biïín caâng röång, soáng caâng dûäcoân ta vúâ laâ caái xaác lùång im hoângyïn thên daåt vaâo búâ bïën cuãamònh. Chó cêìn cêët tiïëng laâ lêåp tûáctan thaânh boåt biïín nhû naâng tiïncaá. Chó biïët àïí thanh êm ngöìnngöån tuön tûâng doâng vaâo maângnhô. Tiïëng mûa, tiïëng rao haâng,tiïëng tivi, tiïëng radio, tiïëng chêngoä nhõp xuöëng saân, tiïëng söåt soaåtcuãa vaãi cûáa vaâo möîi khi trúã mònh.Mi thñch tröi daåt giûäa tiïëng öìnnhû möåt böå phim cêm. Chùènghiïíu do mûa hay do baâi haát maâMi laåi caãm thêëy maâu xanh àanglan khùæp têm trñ mònh, caái maâuxanh gúåi nhùæc àöìng coã miïn manngaây xûa coá àaân boâ qua laåi maâ Mihay thaã diïìu cuâng cha.

Cuäng àaä hún 15 nùm tûâ daåoàoá, khi caã nhaâ vûâa múái doån lïnkhu ngoaåi ö cuãa thaânh phöë. Caãnhaâ chen chuác trong cùn nhaâheåp coá gaác xeáp saát maái, trûa thònoáng rêîy, àïm thò laånh run. Miboâ àïën nhùén caã àêìu göëi trïn saânnhaâ, trïn têëm vaán göî kï saát goácboáng nûúác lïn vò möì höi ngûúâivaâ dêìu múä cuãa àöì ùn. Meå Mingaây àoá ài suöët àïí bön ba kiïëmviïåc khùæp Saâi Goân trïn chiïëc xeàaåp caâ taâng, cha Mi tûâ ngaây gùåptai naån khi laâm höì thò úã nhaâtröng Mi. Nhûng thûúâng thòöng gûãi Mi cho mêëy cö haâng

xoám coá boån treã traåc tuöíi. Nhiïìukhi Mi úã nhaâ möåt mònh, giûäaböën bûác tûúâng maâu xanh rïu,àiïìu duy nhêët Mi laâm laâ lùængnghe. Êm thanh ngaây àoá trongvaâ vang nhû tiïëng treã con goämuöîng vaâo thaânh ly thuãy tinhàoâi nûúác ngoåt. Êm thanh suãi boåtnhû mûa lùn tùn taåo thaânhnhûäng vuäng caâ phï trïn àûúângàêët. Daåo àoá chûa laâm àûúângnhûåa. Chiïìu naâo tûâ con àûúângàêët nhoã heåp àoá reä phaãi vaâ bùngmaäi seä ra àïën caánh àöìng xanh.Cha Mi chaåy möåt àoaån lêëy àaâ àïídiïìu lïn cao röìi trao noá cho Mi,Mi heát lïn thñch thuá àïën mûácêm thanh nhû vúä ra thaânh haângtriïåu haåt giûäa trúâi chiïìu. Möîi lêìnnghe treã con cûúâi, Mi laåi nghôchuáng vúä ra thaânh möåt cún mûaraâo maát rûúåi. Cha Mi chó imlùång nhòn con diïìu xa xùm, àaángleä luác àoá Mi nïn linh caãm coámöåt súåi dêy maãnh vö hònh àangtûa dêìn. Mi chaåy maäi àïën khigiêîm phaãi möåt vuäng êëm noáng,saãn phêím cuãa àaân boâ hû hoãng.Mi theát lïn vaâ cha bïë Mi vïì nhaârûãa chên nhûng muâi cuãa chuáng

coân vang maäi àïën mêëy ngaây sau.Dêîu vêåy ngaây naâo Mi cuäng àoâiba cho ra ngùæm boâ. Trûa naâo bacuäng möåt tay che duâ, tay kiavoâng qua höng bïë Mi vaâ cêìmtheo tö chaáo. Phaãi cho Mi ngùæmboâ thò Mi múái chõu nhai vaâ nuöët,khöng thò Mi seä ngêåm maäi cúmtrong miïång nhû thïí cúm seä tanra nhû möåt viïn keåo.

Mi bõ aám aãnh vúái nhûäng conboâ, khöng chó búãi caái àöi mùættroân xoe höìn nhiïn cuãa chuángmaâ búãi vò nhûäng àiïìu Mi biïët vïìchuáng: boâ laâ loaâi àöång vêåt nhailaåi. Mi àûúåc kïí rùçng chuáng lûuàöì ùn trong daå daây röìi sau àoáàêíy chuáng lïn miïång àïí nhai àinhai laåi àaám coã tûâ trûúác. Daåo àoáMi cuäng chùèng hiïíu taåi sao mònhlaåi aám aãnh caái àùåc àiïím àoá, chóbiïët caái tiïëng nhöìm nhoaâm cûárung lïn trong àêìu. Cho àïënmöåt ngaây noå, Mi böîng dûng coácaái têåt àoá cuãa con boâ. Möåt töëicuäng nhû moåi töëi trûúác, cha nùçmtrïn voäng àong àûa ru Mi nguã.Öng öëm àïën mûác xûúng xöåc vaâolûng laâm Mi àau nïn Mi trúãmònh nùçm sêëp cho öng xoa lûng

T R U Y ÏÅ N N G ÙÆ N

Nguyïn Xuên TrangNguyïn Xuên TrangNguyïn Xuên TrangNguyïn Xuên TrangNguyïn Xuên Trang

B AÃ N T I N À H Q G - H C M 1 9 0 - 2 0 1 8 .65


Mi nguã. Luác àoá xûúng cêën vaâongûåc vaâ khiïën tim Mi xoát nhûngcuäng àaä quen röìi. Öng laåi haát caáibaâi "Mûa vêîn mûa bay trïn têìngthaáp cöí" vaâ Mi luön thiïm thiïëptrûúác khi kõp àúåi meå ài laâm vïì.Meå hay vïì muöån nhûng Mi luöncöë àúåi cho bùçng àûúåc meå vïì vaâthûúâng thò khi em múã mùæt dêåyvaâo saáng höm sau thò meå àaä àilaâm tûâ lêu. Nhûng trong giêëcnguã em caãm nhêån àûúåc tiïëng meågiúã xoong nöìi tòm àöì ùn. Hònhnhû töëi höm àoá, êm thanh cuãaxoong nöìi to hún nhû thïí ngûúâita goä cöìng chiïng vaâo dõp muáalên. Saáng höm sau, cha Mi ài.Chùèng hiïíu sao Mi cûá nghô öngàaä trúã thaânh dên du muåc dùætmöåt con boâ coá chuöng leng kengài lang thang khùæp miïìn xanhthùèm.

Mi nhúá coá nghe baâ nöåi möåtdaåo kïí chuyïån vïì cha. Cha Mi boãhoåc tûâ nùm mûúâi ba tuöíi àïí lïnThaánh thêët. Baâ baão luác naâo öngcuäng ài, ài hïët xoám naây àïën xoámkhaác, ài xuöëng chúå baán toãi, baánrau. Öng giöëng nhû mêëy àaám luåcbònh tröi daåt maäi. Vaâ chùèng hiïíusao öng gùåp meå. Öng giöëng nhûbõ chïët àuöëi trïn búâ. Thi thoaãngMi cûá nghô àïën tiïëng xoong nöìigiöëng nhû möåt tiïëng voång chaátchuáa vaâo trong caái khñ quyïínthiïng liïng cuãa öng. Khöng hiïíusao Mi luön nghô öng àaä haânhhûúng lïn caái têìng thaáp cöí maâ úãàêëy tñt trïn cao, khöng khñ loaängvaâ lùång im, nïëu coá gò thò laâ "tiïënglaá thu mûa". Coân Mi vaâ meå úãtrong ngöi nhaâ beá nhoã, úã laåi thïëgiúái cuãa tiïëng xoong nöìi, tiïëngngûúâi lúán, treã con, tiïëng xe ba gaácvaâ tiïëng nhûäng chuá boâ coân voånglaåi ñt lêu.

Meå vaâ Mi àaä chuyïín àïën khunhaâ khaác sau nùm nùm tûâ luáccha ài. Coá nhûäng höm àaåp xengang khu phöë cuä chó toaân laânhaâ san saát nhau, àöìng coã àaä

biïën mêët, con àûúâng àêët àaä traãinhûåa. Mi phaát hiïån mònh ngêínngú àoáng vai möåt con boâ daåochúi laåi chöën cuä. Cûá möîi möåthònh aãnh vûâa tuå laåi nhû mêy röìiraâo xuöëng möåt cún mûa êmthanh, coá möåt àúåt soáng chua tûâdaå daây traân lïn cöí hoång. Mi bõtêåt traâo ngûúåc tûâ ngaây cha ài, vòsau àoá Mi boã ùn hoùåc ngêåm àöìùn rêët lêu múái nuöët, sau àoá coáthoái quen àêíy chuáng lïn miïångàïí nhai ài nhai laåi àïën khi cúmthêåt nhuyïîn vaâ nïëm laåi muâihûúng cuãa chuáng. Giöëng nhûngûúâi ta êën nuát àïí xay sinh töënhiïìu lêìn. Mi àùåt ra möåt giaãthiïët: möîi lêìn con boâ nhai laåi,chùèng phaãi vò coã chûa nhuyïînkhiïën chuáng khoá tiïu, maâ búãichuáng muöën nïëm laåi caái khoaãnhkhùæc vaâ muâi võ cuãa àaám coã êëy vösöë lêìn. Nhûäng con boâ khöng coákhaã nùng traãi nghiïåm hiïån taåi vaâchó tòm caách nùæm bùæt caái boángcuãa noá bùçng vö söë lêìn nhai laåi.Caái haânh àöång lùåp laåi àoá àïìuàùån nhû nhaâo böåt hay nhai möåtchiïëc singum cho àïën khi noáthöi coân muâi võ.

Kyá ûác cuãa em àûúåc àûångtrong möåt caái daå daây riïng töëingoâm hay traâo lïn tûâng àúåt soángvöî vaâo thaânh giêëc nguã àêìy daydûát. Caái daå daây êëy luác naâo cuängàoái, noá àoâi naåp vaâo mònh vö söëcoã cêy, rúm raå cuãa caánh àöìngngaây xa lùæc. Caái daå daây naây haânhhaå Mi nhûng Mi súå nïëu mònhkhöng nhai laåi chuáng, chuáng seähoáa thaåch úã àoá mêët vaâ coá thïíbiïën thaânh möåt khöëi u. Ngaâynaâo Mi cuäng ön laåi chuáng nhûthïí luác beá têåp àaánh vêìn. Mi nghômònh àaä àaánh vêìn kyá ûác trûúáckhi bêåp beå a, b, c. Meå Mi laângûúâi gheát sûå nhai ài nhai laåi, baâbaão baâ bêån àïën mûác khi nùçmxuöëng thò thên thïí àaä raä rúâi vaâkyá ûác cuäng böëc húi nhû möì höicuãa baâ sau möåt ngaây. Baâ laâ ngûúâi

saåch seä, ngay sau moåi biïën àöånggûúng mùåt baâ luön bònh lùångkhöng dêëu vïët, nhû thïí möåt thûáchêët têíy maånh Mi thêëy trïn tivigiuáp caác baâ nöåi trúå xoáa saåchboong moåi vïët öë sau möåt lêìn lau.Liïåu baâ coá xoáa kyá ûác vïì möåtngûúâi àaân öng saåch seä vaâ nhanhchoáng nhû thïë ? Mi khöng biïët,coá leä Mi vaâ con boâ giöëng nhau,Mi caãm nhêån àuáng caái tûâ "xoátxa" tûâ daå daây mònh, nhûng liïåucon boâ coá thêëy xoát xa trong àöimùæt troân xoe vûâa ngêy ngö vûâavö caãm?

Caãm tûúãng bõ nhêën chòm röìichïët àuöëi giûäa biïín xe maáy, xehúi, xe taãi, maáy bay vaâ caã tiïëngkaraoke êìm ô. Caâng ngaây phöë thõcaâng reân cho ngûúâi ta khaã nùngtûå àöång tùæt moåi giaác quan cuãamònh khi laåc vaâo àaám àöng.Nhû àûúåc àùåt vaâo möåt phoângcaách êm trong suöët. Tiïëng haângloaåt maáy bay êìm ò giûäa àïmkhöng coân laâ vêën àïì. ÊËy vêåy maâMi bõ aám aãnh vúái tiïëng röì röì cuãaàöång cú. Tiïëng ruâ rò cuãa tuã laånh,tiïëng quaåt, tiïëng nêëc cuãa nûúáckhi xoaáy vaâo miïång raänh. Giûäamöåt àïm böîng cuáp àiïån, lêìn àêìutiïn Mi biïët àïën caái lùång imphùng phùæc. Mi nhêån ra tiïëngquaåt tûâng öìn àïën mûác naâo.Mònh àaä quen vúái noá nhû húithúã cuãa mònh vêåy. Vaâ Mi nhònlïn trêìn nhaâ, Mi nghe tiïëng àöångcú nùçm trong cú thïí Mi. Kyá ûácröì röì nhû chiïëc maáy phaát àiïån.Böîng Mi nghô mònh àaä chui toåtvaâo trong daå daây cuãa möåt con boâtöëi om vaâ lùång thinh. Ngûúâi tacoá thïí nùçm im trïn baäi coã àaämuåc tûâ nùm naây thaáng noå, vaâbiïët àêu trong àoá laâ caã möåt vuätruå, coá caã nhûäng ngöi sao nhêëpnhaáy...

Mûa vêîn goä nhõp trïn maáinhaâ, àung àûa theo nhõp chêncuãa Mi. Tiïëng radio than vanmöåt baâi haát chùèng roä lúâi .


Ban tin 190 (Web)-181119063557.pdf

Documents

Transcript of Ban tin 190 (Web)-181119063557.pdf