Association between Alternative Healthy Eating Index and 10-year risk of cardiovascular diseases in...

مجله علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران 41-50 ، صفحات1392 تابستان، 2 ، شمارههشتمسال

هاي قلبی عروقی در ي بیماري ساله 10ي سالم جایگزین با خطر ارزیابی ارتباط شاخص تغذیه 1391کارمندان مرد شاغل در بخش دولتی، تهران،

5، دالی بنداریان زاده4، فرید زایري3، آناهیتا هوشیارراد 2عصمت ناصري، 1نسترن حریري دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم تغذیه، شعبه بین الملل، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی -1

، ع غذایی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتیاي و صنایع غذایی کشور، دانشکده علوم و صنای استادیار گروه تحقیقات تغذیه، انستیتو تحقیقات تغذیه :نویسنده مسئول -2 [email protected]: پست الکترونیکی تهران، ایران،

تهران، ایران ،اي و صنایع غذایی کشور، دانشکده علوم و صنایع غذایی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی پژوهشیار گروه تحقیقات تغذیه، انستیتو تحقیقات تغذیه -3 تهران، ایران ،آمار زیستی، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی دانشیار گروه -4 تهران، ایران ،اي و صنایع غذایی کشور، دانشکده علوم و صنایع غذایی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی استادیار گروه تحقیقات تغذیه، انستیتو تحقیقات تغذیه -5

13/4/92: تاریخ پذیرش 11/12/91: تاریخ دریافت چکیده

. رود هاي نظام بهداشـتی بـه شـمار مـی شناسایی زودهنگام افراد در معرض خطر و اصالح رفتارهاي پرخطر همواره از اولویت :سابقه و هدف ها روشتواند یکی از این میي سالم جایگزین شاخص تغذیه .تر گام مؤثري براي نیل به این هدف است هزینه هاي تشخیصی کم از روش استفاده

.هاي قلبی عروقی انجام شد ساله بیماري 10با خطر ي سالم جایگزین شاخص تغذیهپژوهش حاضر با هدف ارزیابی ارتباط . باشدامتیـاز . سال شرکت کردند که به صورت غیرتصادفی انتخاب شده بودند 30مرد کارمند باالي 235ي مقطعی لعهدر این مطا :هامواد و روش

با هاي قلبی عروقی بیماريي ساله 10ی و مصرف روغن و خطر کم ي بسامد خوراك نیمه ي سالم جایگزین براساس پرسشنامه شاخص تغذیه، قند خون ناشتا و فشار خون افراد براي محاسـبه اجـزاي ایـن HDLکلسترول تام ،کلسترول .ه شداستفاده از امتیاز خطر فرامینگهام محاسب

.گیري شد امتیاز اندازه ،p= 07/0(نشـان نـداد هـاي قلبـی عروقـی بیمـاري ي سـاله 10داري بـا خطـر ي سالم جایگزین ارتباط معنی امتیاز شاخص تغذیه :هایافته

12/0- =r ( آن مانند گروه آجیل و سویا ولی برخی اجزاي)02/0=p ،15/0- =r (ها و گروه میوه )04/0=p ،13/0- =r ( با کاهش خطر بیماريبراساس نتایج مدل رگرسیون خطی چندگانه به روش گام به گام، به ازاي هر سروینگ افزایش در مصـرف .داري داشتند ارتباط معکوس معنی

این روابط بعد از تعدیل متغیر مخدوشـگر انـرژي ).p، 527/2-=B=02/0(کاهش یافت % 5/2اري گروه آجیل و سویا به طور متوسط خطر بیم .دریافتی از بین رفت

مشـاهده هاي قلبی عروقی بیماريي ساله 10ي سالم جایگزین و خطر داري بین شاخص تغذیه در پژوهش حاضر، ارتباط معنی :گیري نتیجه .نشد

ي سالم جایگزین، امتیاز خطر فرامینگهام عروقی، شاخص تغذیههاي قلبی بیماري :واژگان کلیدي

مقدمه ــاري ــی بیمـــــ ــی عروقـــــ ــاي قلبـــــ CVDهـــــ

)(Cardio Vascular Disease ــم ــی از مه ــل یک ــرین عل تبه طـوري . میر و ناتوانی در جوامع مختلف بشري است و مرگ

کــه شناســایی زودهنگــام افــراد در معــرض خطــر ابــتال بــه آترواسکلروز از اهداف اصلی بهداشت عمـومی در بسـیاري از

هاي سنی بر اساس آمارهاي موجود در گروه). 1(جوامع است. برابر زنان است 5تا 2مردان تر، شیوع این بیماري در پایین

یابـد، در هر دو جنس افزایش می CVDبا افزایش سن، خطر سال احتمـال خطـر بیمـاري شـتاب 50ولی در زنان باالي

). 2(دهد بیشتري را نشان میاولین عامل منجر بـه 2005در سال WHOطبق گزارش

هاي باال، متوسط و پایین مرگ در کشورهاي مختلف با درآمدومیـر ناشـی از آمار مرگ. هاي قلبی عروقی بوده است بیماري

میلیـون نفـر WHO 3/17توسط 2008این بیماري در سال

و همکاران نسترن حریري.../ ي سالم تغذیهارزیابی ارتباط شاخص 42

٤٢

در حـدود 2030شـود تـا سـال تخمین زده مـی و اعالم شداز دسـت جان خود را در اثر ایـن بیمـاري میلیون نفر 6/23

).3(بدهند CVDاز ومیر ناشی دهند که آمار مرگ مطالعات نشان می

در ایران نیز ماننـد کشـورهاي دیگـر رو بـه افـزایش اسـت و بـر ). 4(ومیـر در زنـان و مـردان اسـت ترین علت مـرگ شایع

ومیرهـا در سـال کـل مـرگ % WHO ،3/41اساس گزارش هـاي قلبـی عروقـی بـوده و در ایران ناشی از بیمـاري 2005% 8/44بـه 2030شـود ایـن میـزان تـا سـال بینی مـی پیش ). 5(برسد

پرفشاري خون، باال بودن انجمن قلب آمریکاگزارش طبقخـون، اضـافه وزن و چـاقی، رژیـم غـذایی کلسـترول قند و

سـیگار و نداشـتن اسـتعمال نامناسب، باورهاي غذایی غلط، فعالیت بدنی از جمله عوامل قابل اصالحی هستند که فرد را

، 7(دهنـد هاي قلبی عروقی قرار مـی در معرض خطر بیماريرا CVDمـوارد 31%در کشورهاي صنعتی جهان حـدود ). 6

براي مثال دریافـت پـایین میـوه و (به رژیم غذایی نامناسب را به مصرف 22%و را به نداشتن فعالیت بدنی 22%، )سبزي

).8(اند سیگار نسبت دادهاي عالوه بر سیگار و فعالیت بدنی، رژیم غذایی نقش بالقوه

تـا آنجـا کـه مطالعـات ) 9(دارد CVDدر بروز عوامل خطـر هـاي اند با وارد کردن ارزیابی رژیم غذایی در مدل نشان دادهسوگرایی تخمین کاهش و در CVDي خطر کننده پیشگویی

در گذشـته، ). 10(یابـد هـا افـزایش مـی جه صحت مـدل نتیمطالعات اپیدمیولوژیک تغذیه، فقط بر روي یک ماده مغذي، غذا یا گروه غذایی متمرکز بود، اما از آنجا که مواد مغذي بـه

هـا شوند و امکان تـداخل بـین آن همراه یکدیگر مصرف میمطرح ي اخیر ي الگوهاي غذایی در دو دهه وجود دارد، نظریه

شده و اهمیت ارزیابی کیفیت رژیـم غـذایی و ارتبـاط آن بـا هاي مزمن غیر واگیر مورد بررسی قـرار گرفتـه اسـت بیماري

)16-11 ،9 .( اســتفاده از هـاي ارزیـابی الگوهـاي غـذایی، یکـی از روش

هـا شـاخص ایـن ). 17(هاي کیفیت رژیم غذایی است شاخصبراساس میزان تبعیت افراد از هرم غذایی، راهنماهاي غذایی،

روي غـذایی ي غذایی یا بر اساس تنوع و میانـه هاي ویژه رژیمهاي کیفیـت یکی از شاخص. شوند یا مواد مغذي ارزیابی می

HEI )Healthy Eatingي سـالم شاخص تغذیهرژیم غذایی،

Index ( ط توس 1995است که اولین بار در سالKennedy ازاین ). 18(طریق سازمان کشاورزي ایاالت متحده معرفی شد

هرم غذایی را مورد ارزیابی قرار شاخص میزان تبعیت افراد از ها حاکی از ارتباط ضعیف امتیاز اما از آنجا که یافته. دهد یم

HEI هاي قلبی عروقی و چاقی بود و این شاخص با با بیماري، 11، 13(داري نشان نداد رتباط معنیسرطان و التهاب نیز ا

9 (McCullough به منظـور بهبـود عملکـرد 2002در سالHEI ي هاي مزمن، شاخص تغذیه بیماريارزیابی در ارتباط با

ــایگزین ــالم ج AHEI )Alternative Healthy Eatingس

Index ( را معرفی کرد)هـایی کـه ایـن برخـی از ویژگـی ). 9کنـد، توجـه ها متمایز مـی و سایر شاخص HEIشاخص را از

ویژه به منابع پروتئین، اسید چرب ترانس، نسبت اسـیدهاي ). 19(چرب غیراشباع به اشباع و فیبر غالت رژیم غذایی است

McCullough ــان دادنــــد در AHEIو همکــــاران نشــهاي قلبـی هاي مزمن اصلی و بیماري پیشگویی خطر بیماري

تر ي سالم اصلی دو برابر قوي یهعروقی نسبت به شاخص تغذدر مطالعـات مختلـف، امتیـاز چنـین هم). 20(کند عمل می

هاي مزمن اصلی مثل باالتر این شاخص با خطر کمتر بیماريCVD )9(دیابـــت ،)ــی)15 ــایی قلبـ ــرطان )21(، نارسـ ، سـ

ي اسـتروژن منفـی ، سرطان پستان گیرنـده )22(کولورکتال . تاس دهدانشان ارتباط قوي ) 16(

بـا ایـن حـال، تـاکنون تـالش انـدکی در جهـت ارزیـابی سـنجی چنین اعتبار ومیر و هم با مرگ AHEIمستقیم ارتباط

و کارآمدي احتمالی این شاخص بـه عنـوان یـک اسـتراتژي ). 19(عمومی انجام شده است بهداشتاي در مداخله

ــاط ــتقیم ارتب ــابی مس ــور ارزی ــه منظ ــر AHEIب ــا خط بعروقی، یک ابزار تشخیصی براي شناسـایی هاي قلبی بیماري

در میان بسیاري . افراد در معرض خطر واقعی مورد نیاز استامتیـاز خطـر CVDهاي موجود در بـرآورد خطـر از سیستماي در سـطح جهـانی اسـتفاده بـه طـور گسـترده فرامینگهام

بندي افـراد و الگوریتم فرامینگهام در رتبه چنین هم .شود میهاي پیشـگیرانه در افـراد اي مراقبتسازي خطر و راهنم کمی

این امتیاز ابزاري است که ). 4(بالغ ایرانی نیز مؤثر بوده است هاي کوهـورت به منظور برآورد خطر واقعی و بر اساس یافته

فرامینگهام طراحی شده و با استفاده از اطالعـات مربـوط بـه ، فشـار HDLسن، جنس، میـزان کلسـترول تـام، کلسـترول

ي ابتال به ي مصرف دخانیات و سابقه ی، سابقهخون سیستولبینـی سال آینده را پـیش 10در CVDدیابت، خطر ابتال به

).23( کند میهاي قلبـی ومیر ناشی از بیماري از آنجا که ناتوانی و مرگ

و کشـور اسـت ي بهداشت عمومی عروقی از مشکالت عمده

43 1392 تابستان، 2، شماره هشتممجله علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران، سال

هـاي نظـام شناسایی افراد در معرض خطر نیـز از از اولویـت بـر آن حاضـر پژوهشدر بنابراین. رود به شمار میبهداشتی

ي امتیـاز را بـه وسـیله CVDدرصد خطـر واقعـی که شدیمل در بخــش فرامینگهـام در گروهــی از کارمنــدان مــرد شــاغ

نتعیی AHEIو ارتباط آن را با محاسبهدولتی استان تهران CVDاز این طریق، توانایی این امتیاز در ارزیابی خطر . کنیم

شود و در صـورت امکـان بـا شناسـایی در جامعه ارزیابی میاي و بـا هـاي تغذیـه افراد در معرض خطر از طریـق شـاخص

هاي غیـر آزمایشـگاهی از بـار اقتصـادي ایـن بیمـاري روش .شود کاسته می

ها مواد و روش کننده زیرگروهی از کارمندان شرکت بر رويبررسی حاضر

تحلیل وضعیت عوامل مربـوط بـه سـبک "پژوهشی در طرح هـاي قلبـی زندگی، درك از خطر و احتمال ابتال بـه بیمـاري

اي انستیتو تحقیقات تغذیهمصوب "عروقی در کارکنان دولتي مقطعـی ایـن مطالعـه در .انجام شد و صنایع غذایی کشور

مرد 235 انجام گرفت، 1391سال درکه تحلیلی –توصیفی شـاغل در تعـدادي از ادارات ) سـال 43±9/6میانگین سنی (

وزارت واحدهاي مختلف ( شرکت داشتنددولتی استان تهران ستاد مرکـزي، معاونـت آب، خـاك و : شامل جهاد کشاورزي

چنـین صنایع و معاونت تولیدات گیـاهی آن وزارتخانـه، هـم بـراي تعیـین . )صـنعتی ایـران سازمان استاندارد و تحقیقات

ــه، مطالعــه نفــر از 30روي ) pilot( یي آزمایشــ تعــداد نموندر ایـن . طراحی و اجرا شـد وزارت جهاد کشاورزيکارمندان

ي سـالم بین دو متغیر شاخص تغذیه) r(مطالعه، همبستگی -35/0هاي قلبـی عروقـی ساله بیماري 10جایگزین و خطر ــد ــت آم ــه دس ــرفت . ب ــر گ ــا در نظ ، α ،01/0 =β= 01/0ن ب

57/2=z1 − ∝2푧= 32/2و با استفاده از فرمـول حجـم

.نمونه براي این بررسی محاسبه شد 180نمونه تعداد

n = ( ∝ )

+ 3

تمایل به همکاري در مطالعه و معیارهاي ورود به مطالعه معیـار . بودندسال 74تا 30ي سنی قرار داشتن در محدوده

ي ابتال به هر نـوع بیمـاري عدم ورود به مطالعه شامل سابقه: معیارهاي خروج از مطالعه عبارت بودند از. قلبی عروقی بودــه ــدم مراجع ــراد ع ــل ي اف ــونگیري، تکمی ــراي خ ــردن ب نک

پـس از . هـاي غـذایی خـاص هـا یـا داشـتن رژیـم پرسشنامهاي کارمنـدان از رسانی بـر هماهنگی با مقامات مسئول، اطالع

طریق نصـب اطالعیـه و سیسـتم اتوماسـیون اداري صـورت گیـري بـه نمونـه . گرفت و افراد با اهداف مطالعه آشنا شـدند

صورت غیرتصادفی و با در نظـر گـرفتن معیارهـاي ورود بـه افـراد واجـد شـرایطی کـه تمایـل بـه . مطالعه انجام گرفـت

اهانه کتبی آگ ي رضایت همکاري داشتند، پس از تکمیل برگه .در پژوهش شرکت کردند

هاي فردي، تحصیلی و شـغلی هاي مربوط به ویژگی داده اي و اطالعات مربوط ي اطالعات زمینه ي پرسشنامه به وسیلههـاي ها، مصـرف داروهـا، مکمـل بیماري(ي پزشکی به سابقه

و مصرف سـیگار از طریـق ) CVDي فامیلی ویتامینی، سابقهآوري ي رو در رو گـرد ي سالمت با انجام مصـاحبه پرسشنامه

. شداطالعات مربوط به دریافت غذایی معمول افراد با اسـتفاده

کمی بسامد خـوراك اعتبارسـنجی شـده ي نیمه از پرسشنامهاین پرسشنامه پـس .گردآوري شد) 24(در مطالعات پیشین

بـا . راساس نظر کارشناسی تعدیل شدب یي آزمایش از مطالعههـاي توجه به نتایج بررسی الگوي مصرف خـانوار طـی سـال

اقالمـی کـه دریافـت پـایین داشـتند، درون 1381تا 1379اي مشـابه ادغـام شـدند و در هاي غذایی با ارزش تغذیه گروه

ــم غــذایی مــورد پرســش قــرار گرفــت 98نهایــت، ایــن . قلدر رو توسـط پژوهشـگر و پرسشنامه به صورت مصـاحبه رو از . شـد ي مجرب تکمیـل تعدادي از کارشناسان ارشد تغذیه

افراد مورد مطالعه خواسته شد تا بسامد مصـرف هـر یـک از ي ي استاندارد براساس گزینه اقالم غذایی را با توجه به اندازه

به دلیل اهمیت نوع . بار در روز، هفته، ماه یا سال اعالم کنندمصرفی در ایـن مطالعـه بـراي افـزایش دقـت و مقدار روغن

دهی، سئواالت مربوط به نوع، مقدار و بسامد مصـرف گزارشي مجـــزا پرســـیده شـــد و از روغـــن در یـــک پرسشـــنامه

شد تا این پرسشنامه توسـط فـردي کنندگان خواسته شرکتي کنـد تکمیـل شـده و در مراجعـه که در خانه آشـپزي مـی

هـر دو پرسشـنامه، مقـادیر در مورد. بعدي تحویل داده شودراهنمـاي ي هر مـاده غـذایی بـا اسـتفاده از کتـاب ذکر شده

به گرم در روز تبـدیل و در نهایـت، )25( هاي خانگی مقیاسمصرف هر یک از اقالم غذایی به ازاي فرد در روز بـر حسـب

)USDA )26سپس بر اسـاس هـرم غـذایی . گرم تعیین شدها تعیین و براساس گروه ي سروینگ مصرفی هر یک از اندازه

هـا بـراي گرم مصرفی اقالم غذایی، سروینگ هر یک از گـروه


٤٤

براي تعیین انرژي و مواد مغـذي دریـافتی . افراد محاسبه شدبا استفاده از جدول ترکیبات مواد غذایی ایرانیِ تعـدیل شـده

انـــرژي و ) 28( USDAو جـــدول ترکیبـــات غـــذایی )27(هاي چرب دریافتی روزانه بـراي هـر نمونـه اسـتخراج و اسید

Accessهاي ي مراحل فوق در پایگاه داده کلیه. محاسبه شد

. طراحی و اجرا شد 2007تـا 12نمونه خون وریدي پـس از cc5از تمامی مراجعان ــاعات 14 ــین س ــتایی ب ــاعت ناش ــا 8س ــت 9ت ــبح جه ص

. گرفته شد FBSو HDL-Cرول تام، گیري غلظت کلست اندازهدور در دقیقـه 2500دقیقـه بـا سـرعت 15هاي خون نمونه

هـا در همـان روز بـا گیـري ي انـدازه و همـه . سانتریفوژ شـد Vitalabمـدل Selectra Eاسـتفاده از دسـتگاه اتوآنـاالیزر

Scientific قنـد خـون بـا روش آنزیمـی بـا . انجام شد، هلندسیداز، کلسترول تام با روش آنزیمـی بـا استفاده از گلوکز اک

HDL-Cاستفاده از کلسترول استراز و کلسـترول اکسـیداز و هایی که بر علیـه بادي به صورت اختصاصی با استفاده از آنتی

و LDL،VLDLي هاي انسانی عمل کرده و همه لیپوپروتئینکنـد، بـا همـان روش آنزیمـی هـا را مهـار مـی شیلومیکرون

هـا توسـط ي آزمـون همـه . گیـري شـد انـدازه کلسترول تـام . انجام شد آزمون پارسهاي شرکت کیت

گیري فشار خون از افـراد خواسـته شـد تـا بـه بري اندازهسپس فشار خون در حالـت . دقیقه استراحت کنند 10مدت

ي حـداقل نشسته از بازوي راست افراد دو مرتبـه بـه فاصـله اي اسـتاندارد یـوه دقیقه بـا اسـتفاده از یـک فشارسـنج ج 15

)Beurer گیـري شـد توسط پزشـک مجـرب انـدازه ) ، آلمان .گیري محاسبه و بـه عنـوان فشـار خـون میانگین دوبار اندازه

. نهایی افراد در نظر گرفته شدــاز ــق روش AHEIامتیـ ــاران McCulloughطبـ و همکـهـا، سبزي: اجزاي این امتیاز عبارت بودند از. )9(محاسبه شد

همـه بـا مقیـاس سـروینگ در (ها، آجیل و سویا، الکل میوه، نسبت گوشت سفید به قرمز، فیبر غالت، نسبت اسـید )روز

، )همه با مقیـاس گـرم در روز (چرب چندغیراشباع به اشباع و طـول مـدت مصـرف ) درصـد از انـرژي (اسید چرب ترانس

حداقل و حداکثر امتیاز براي همه اجـزا بجـز . نویتامی مولتیصـفر . بود 10ویتامین بین صفر تا طول مدت مصرف مولتی

یــروي کامــل از بــه معنــی پ 10بــه معنــی عــدم مصــرف و به مقادیر مصرفی بـین . در نظر گرفته شدهاي غذایی توصیه

عدم مصرف و حداکثر مصرف به صـورت نسـبتی امتیـاز داده امتیاز و به 5/2ویتامین مولتی سال 5تر از به مصرف کم .شد

)مصرف هر روز یا یـک روز در میـان (سال 5مصرف بیشتر از تـا 5/2ي اولیه این امتیاز بـین دامنه .امتیاز تعلق گرفت 5/7بود که در پژوهش حاضر، شاخص فوق با حذف الکـل 5/87

در نظـر گرفتـه 5/77تـا 5/2امتیاز بین دامنه به کار رفت و نشان داده 1در جدول AHEIي امتیازدهی اجزاي نحوه. دش

.شده استــق روش ــام طب ــر فرامینگه ــاز خط و D’ Agostinoامتی

اجزاي این امتیاز عبـارت بودنـد ).29(همکاران محاسبه شد ــنس، : از ــن، ج ــون HDL-Cس ــار خ ــام، فش ــترول ت ، کلس

سیسـتولی، مصـرف داروي فشــار خـون، دیابـت و اســتعمال ي امتیازدهی امتیاز خطـر فرامینگهـام در و نحوه اجزا. سیگار

. است شده نشان داده 2جدول از مجموع امتیازات اجزاي امتیاز فرامینگهـام یـک امتیـاز کلی به دست آمد که بر اسـاس آن، درصـد خطـر ابـتال بـه

CVD خطــر %( 10ي کمتـر از سـال آینـده در دامنـه 10در) خطـر بـاال % ( 20 و بیشتر از )خطر متوسط% (10-20، )کم

.تعیین شددر این مطالعه براي اهداف توصیفی در مـورد متغیرهـاي

انحـراف معیـار، ±کمی از آمارهاي توصیفی شـامل میـانگین هـاي حداقل و حـداکثر و بـراي متغیرهـاي کیفـی از جـدول

ــی اســتفاده شــد بــراي بررســی ارتبــاط بــین . توزیــع فراوانتگی پیرسون به کـار متغیرهاي کمی با یکدیگر ضریب همبس

10زمان چند متغیر کمی بر خطـر براي بررسی اثر هم. رفتاز روش رگرسیون خطی گام به گـام اسـتفاده CVDي سالهانجـام و SPSS 20هاي آماري با نرم افزار ي تحلیل همه. شد

دار آمـاري در نظـر به عنـوان سـطح معنـی p>05/0مقادیر .گرفته شد


AHEIنحوه امتیازدهی اجزاي . 1جدول معیار براي حداقل و حداکثر امتیاز

مقیاس 10: حداکثر امتیاز صفر: حداقل امتیاز ي امتیاز دامنه اجزا سروینگ در روز 5 0 0 -10 )سروینگ(ها سبزي

سروینگ در روز 4 0 0 -10 )سروینگ(ها میوه سروینگ در روز 1 0 0 -10 )سروینگ(آجیل و سویا

4 0 0-10 نسبت گوشت سفید به قرمز گرم در روز 15 0 0 -10 )گرم(فیبر غالت

درصد از انرژي ≥5/0 ≤4 0 -10 )درصد از انرژي(چربی ترانس ≤1 ≥1/0 0 -10 نسبت چربی غیر اشباع به اشباع

سال ≤5 >5 5/2- 5/7 )سال(طول مدت مصرف مولتی ویتامین

ي محاسبه امتیاز فرامینگهام نحوه . 2جدول

سن )سال(

HDL )mg/dl(

کلسترول)mg/dl(

فشارخون سیستولی درمان نشده(mmHg)

فشارخون سیستولی درمان شده(mmHg)

امتیاز دیابت مصرف سیگار

60≥ 120< 2 - 59-50 1 -

0 خیر خیر >120 120- 129 >160 49-45 34-30 44-35 199 -160 139 -130 1

39-35 35< 239 -200 159 -140 129 -120 2 3 بلی 130- 139 ≤160 240- 279 4 بلی 140- 159 ≤280

44-40 160≥ 5 49-45 6

7 54-50 8

9 59-55 10 64 -60 11 69 -65 12

13 74-70 14

75≥ 15


٤٦

هایافته % 4/97. سال بود 43±9/6کنندگان میانگین سنی شرکت

افـراد مـدرك زیـر % 7/27. شرکت کنندگان متأهـل بودنـد ــپلم و ــپلم و دی ــتند % 8/72دی ــگاهی داش ــیالت دانش . تحص

ــیگاري، % 4/89 ــراد غیرس ــت، % 7/7اف ــه دیاب ــتال ب % 5/5مبکننـده داروي مصرف% 4/6کننده داروي فشار خون و مصرف

ی ویتامین ها از مولت کاهش قند خون بودند و هیچ یک از آنــی ــتفاده نم ــد اس ــافتی . کردن ــرژي دری ــانگین ان 2720می

ــانگین کلســترول تــام و ــه ترتیــب HDLکیلوکــالري و می ب mg/dl 153 وmg/dl37 خطــر . بـودCVD هــا آن% 2/87در

میـانگین . بـاال بـود % 8/3متوسط و در % 9/8در حد کم، در .نشان داده شده است 3و اجزاي آن در جدول AHEIامتیاز

بـا AHEIضریب همبستگی پیرسون نشان داد که امتیـاز ، p=07/0(داري نداشـت ارتباط معنی CVDي ساله 10خطر

12/0- =r .( ــاز ــاز AHEIامتی ــزاي امتی ــک از اج ــیچ ی ــا ه باز بـین ). 4جـدول (داري نشان نداد فرامینگهام ارتباط معنی

و ) p ،15/0- =r=02/0(گــروه آجیــل و ســویا AHEIاجــزاي CVDبــا درصــد خطــر )p ،13/0-=r=04/0(هــا یــوهگــروه م

دادند، ولی سایر اجزا ارتباط داري نشان ارتباط معکوس معنی . )3جدول (داري نداشتند معنی

نتایج مدل رگرسیون چندگانه به روش گام به گام نشـان ــرف ــزایش در مص ــروینگ اف ــک س ــر ی ــه ازاي ه ــه ب داد ک

ــی،هــاي قلبــی ع بیمــاريگــروه آجیــل و ســویا خطــر روق )02/0=P 5/2و-=B (5/2% کاهش یافت؛ ولی بعد از تعدیل

.اثر متغیر انرژي دریافتی، این اثر از بین رفت

در کارمندان شاغل در بخش دولتی، تهران CVDها با امتیاز خطر اجزاي آن و همبستگی آنو AHEIمیانگین امتیاز . 3جدول

CVDساله 10خطر AHEI اجزاء آنشاخص تغذیه سالم جایگزین و

r( P-value(ضریب همبستگی میانگین ±انحراف معیار

AHEI 98/6±17/44 116/0- 077/0 303/0 067/0 2/7±6/2 )سروینگ در روز(ها سبزي

042/0 -133/0 6/6±5/2 )سروینگ در روز(ها میوه 021/0 -150/0 6/2±2/2 )روزسروینگ در (آجیل و سویا

109/0 - 105/0 7/7±4/2 )گرم در روز(فیبر غالت 382/0 - 057/0 9/2±5/2 نسبت گوشت سفید به قرمز

181/0 087/0 6/6±1/2 نسبت چربی غیراشباع به اشباع 871/0 011/0 9/7±6/1 )درصد از انرژي(چربی ترانس

ي سالم جایگزین در کارمندان شاغل در بخش دولتی، تهران شاخص تغذیههمبستگی اجزاي امتیاز فرامینگهام با . 4جدول

AHEIامتیاز متغیر r( P-value(ضریب همبستگی

096/0 - 109/0 )سال(سن HDL)mg/dl( 017/0 795/0

mg/dl( 109/0 097/0(کلسترول mg/dl( 019/0 - 766/0(قند

mmHg( 042/0 - 526/0(سیستولی فشارخون


بحث روي گروهی از کارمنـدان بر ي مقطعی که در این مطالعه

مرد شاغل در بخش دولتی شـهر تهـران بـا میـانگین سـنی % 8/3سال انجام گرفت، بر اساس امتیـاز فرامینگهـام 7±43

هاي قلبی عروقی افراد در معرض خطر باالي ابتال به بیماريدر حالی که درصـد ). <%20(سال آینده قرار داشتند 10در

خطـر بـاالي ایـن بیمـاري در مـردان مالزیـایی بـا میـانگین گین و در مردان عمانی با میـان ) 30% (5سال معادل 47سنی

ــادل 38ســنی ــال مع ــت )31% (9س ــده اس ــزارش ش در . گبـه AHEI 98/6±17/44ي حاضـر، میـانگین امتیـاز مطالعه

اییآمریکـ ي مشـابه یـک جامعـه میانگین دراین . دست آمدــتان ) 9( 45 1/11± ــده 6/50±1/3و در انگلس ــزارش ش گ

).19(استي سالم جـایگزین در پژوهش حاضر، امتیاز شاخص تغذیه

ایـن . داري نشان نداد ارتباط معنی CVDي ساله 10با خطر و همکاران بـا Huffmanي مقطعی هاي مطالعه نتایج با یافته CVDي سـاله 10در پیشـگویی خطـر AHEIهدف ارزیابی

سال و 7/65روي مبتالیان به دیابت نوع دو با میانگین سنی در آن . سـال همسـو اسـت 6/62افراد سالم با میانگین سنی

10و خطـر AHEIداري میان امتیاز مطالعه نیز ارتباط معنیدر افراد سـالم ATPIIIي تعیین شده به وسیله CVDي ساله

. دار بـود مشاهده نشد، ولی این ارتباط در افراد دیابتی معنـی Huffman دار ي معنـی و همکاران دلیل عدم مشـاهده رابطـه

ــه CVDي ســاله 10و خطــر AHEIمیــان ي را حجــم نمون) فرد سالم 174فرد دیابتی و 184(نسبتاً کوچک ذکر کردند

داري بین امتیاز ي معنی گرچه مطالعات بسیاري رابطه). 32(AHEI و خطرCVD ولی تقریبـاً ) 9، 19، 33(اند نشان داده

هـاي بـا حجـم نمونـه نگر ها از نوع مطالعات آینده ي آن همهدار ي معنی ي رابطه احتماالً عدم مشاهده. اند بسیار بزرگ بوده

دلیـل ماهیـت مقطعـی آن اسـت کـه در پژوهش حاضر بـه شـواهد از آنجا کـه .سازد استخراج روابط علیتی را دشوار می

و CVDبه یـک میـزان خطـر AHEIجزء 9دهند نشان میدر ایـن ،)19( کننـد بینی نمی ومیر ناشی از آن را پیش مرگ

ي ســالم عــالوه بــر ارزیــابی امتیــاز شــاخص تغذیــه مطالعــهارتباط اجـزاي امتیـاز بـا خطـر ایـن CVDجایگزین با خطر

در پژوهش حاضـر، میـانگین امتیـاز . بیماري نیز بررسی شدفید ها، فیبر غالت و نسبت گوشت سـ ها، میوه دریافت سبزي

به قرمز در مقایسه با گروه مشابهی از بزرگسـاالن آمریکـایی و همکـاران روي آزادبختي در مطالعه). 9(خیلی باالتر بود

ي کیفیت غذایی بزرگساالن تهرانی براساس شـاخص تغذیـه هـا در هـا و میـوه سالم میانگین امتیاز دریافت غالت، سـبزي آمریکـایی خیلـی بزرگساالن تهرانی در مقایسه با بزرگساالن ).34(تر بود باالتر و میانگین امتیاز شیر و گوشت پایین

هـا هاي آجیل و سویا و میـوه در مطالعه حاضر، فقط گروهدر .نشـان دادنـد CVDکـاهش خطـر داري بـا ارتباط معنی

و همکاران نیز به نقـش مهـم آجیـل و Akbaralyي مطالعهه شـده اسـت اشـار CVDو خطر AHEIسویا در ارتباط بین

مطالعه پس از تعـدیل میـزان انـرژي دریـافتی، آن در ). 19(چنـان بـاقی مانـد، در حـالی کـه در تأثیر گـروه آجیـل هـم

ي حاضر پس از تعدیل میزان انرژي دریافتی ایـن اثـر مطالعههـیچ AHEIدر پژوهش حاضـر، برخـی اجـزاي . از بین رفت

نشان ندادند که از این میان CVDداري با خطر ارتباط معنیایـن موضـوع بـرخالف . هـا اشـاره کـرد توان بـه سـبزي می

هاي مطالعاتی است که ارتباط معکوسـی بـین دریافـت یافتهومیر ناشی از آن را نشان و مرگ CVDمیوه و سبزي با خطر

این عـدم ارتبـاط ممکـن اسـت بـه دلیـل ). 35، 36(اند داده. میان بزرگساالن ایرانی باشـد مصرف باالي میوه و سبزي در

گونـه دسـتورالعمل غـذایی بـراي زیرا در حـال حاضـر هـیچ رسد ایرانیان وجود ندارد و براساس نتایج مطالعات به نظر می). 34(تغییري در رژیم غذایی ایرانیان به وجـود آمـده اسـت

هاي بین رژیم غذایی ایرانی و آمریکـایی کـه این گونه تفاوتAHEI ــاییبراســاس را ــده، هنم ــدوین ش ــذایی آن ت ــاي غ ه

و AHEIي بین ي رابطه دلیل احتمالی عدم مشاهده تواند میCVD باشد .

توان به ایـن نکتـه اشـاره از نکات قوت پژوهش حاضر میاي به ارزیابی ارتبـاط امتیـاز کرد که در ایران تاکنون مطالعه

AHEI با خطرCVD نپرداخته بود و در سایر نقاط دنیا نیـز با اسـتفاده از CVDساله 10قدرت پیشگویی آن براي خطر

از نکـات قـوت دیگـر . امتیاز فرامینگهام ارزیـابی نشـده بـود کنندگان از نظر وضعیت اقتصادي، اجتمـاعی همسانی شرکت

بود که مزیت ایـن تجـانس، کـاهش متغیرهـاي مخدوشـگرِ ها اجتماعی است که کنترل آن -وابسته به شرایط اقتصادي

اصلی این مطالعه، ماهیت مقطعی آن محدودیت. دشوار است 10با خطر AHEIبود که استخراج روابط علیتی بین امتیاز

. سازد را دشوار می CVDي سالهداري بین هاي این مطالعه ارتباط معنی به طور کلی، یافته

نشـان نـداد، ولـی از آنجـا کـه CVDبا خطـر AHEIامتیاز


٤٨

AHEI ي آمریکــایی طراحــی شــده، پیشــنهاد بــراي جامعــههاي رژیـم شود پس از تعدیل ساختار آن بر اساس ویژگی می

مورد بررسـی CVDغذایی ایرانی بار دیگر ارتباط آن با خطر .قرار گیرد

نگـر هـم بـراي نشـان دادن استفاده از مطالعات آینـده CVDاي و هـاي کیفیـت تغذیـه روابط علیتی بـین شـاخص

قـدرت پیشـگویی ایـن . شـود پیشـنهاد مـی . توصیه می شود

هاي سنی باالتر هم کـه بیشـتر در معـرض شاخص در گروه .ها قرار دارند، ارزیابی شود خطر ابتال به این بیماري

سپاسگزاريي کارشناسـی ارشـد بـا نامـه این مقاله برگرفته از پایـان

ي سـالم جـایگزین بـا ارزیابی ارتباط شاخص تغذیـه "عنوان هاي قلبی عروقی در کارمندان مـرد ي بیماري ساله 10 خطر

ي عزیزانـی از همه. بود 1391شاغل در بخش دولتی، تهران، که در مراحل مختلف انجام این مطالعه، ما را یـاري کردنـد،

.آید کمال تشکر و قدردانی به عمل می

References1. Azizi F, Rahmani M, Emami H, Mirmiran P,

Hajipour R, Madjid M, et al. Cardiovascular risk factors in an Iranian urban population: Tehran Lipid and Glucose Study (phase 1). Soz Praventivmed 2002;47(6):408-26.

2. Möller-Leimkühler AM. Gender differences in cardiovascular disease and comorbid depression. Dialogues Clin Neurosci 2007;9(1):71.

3. Available from: http://www.who.int/cardiovascular_diseases/en/index.html. Accessed September 2011.

4. Bozorgmanesh M, Hadaegh F, Azizi F. Predictive accuracy of the ‘Framingham’s general CVD algorithm’in a Middle Eastern population: Tehran Lipid and Glucose Study. Int J Clin Practice 2011;65(3):264-73.

5. Imanipour M, Bsampour SHS, Haghani H. Relationship between preventive behaviors and knowledge regarding cardiovascular diseases. Hayat Med J. 2008;14(2):41-9.

6. Smith SC, Allen J, Blair SN, Bonow RO, Brass LM, Fonarow GC, et al. AHA/ACC guidelines for secondary prevention for patients with coronary and other atherosclerotic vascular disease: 2006 update: endorsed by the National Heart, Lung, and Blood Institute. Circulation. 2006 May 16;113(19):2363-72.

7. Crouch R. Perception, knowledge and awareness of coronary heart disease among rural Australian women 25 to 65 years of age–a descriptive study. [dissertation]. Adelaide: The University of Adelaide, M.C. Faculty of Nursing Science; 2008.

8. Sanderson SC, Waller J, Jarvis MJ, Humphries SE, Wardle J. Awareness of lifestyle risk factors for cancer and heart disease among adults in the UK. Patient Educ Couns 2009;74(2):221-7.

9. McCullough ML, Feskanich D, Stampfer MJ, Giovannucci EL, Rimm EB, Hu FB, et al. Diet quality and major chronic disease risk in men and

women: moving toward improved dietary guidance. Am J Clin Nutr 2002;76(6):1261-71.

10. Panagiotakos DB, Pitsavos C, Stefanadis C. Inclusion of dietary evaluation in cardiovascular disease risk prediction models increases accuracy and reduces bias of the estimations. Risk Analysis 2009; 29(2):176-86.

11. McCullough ML, Feskanich D, Stampfer MJ, Rosner BA, Hu FB, Hunter DJ, et al. Adherence to the Dietary Guidelines for Americans and risk of major chronic disease in women. Am J Clin Nutr 2000;72(5):1214-22.

12. Fung TT, Hu FB, Barbieri RL, Willett WC, Hankinson SE. Dietary patterns, the Alternate Healthy Eating Index and plasma sex hormone concentrations in postmenopausal women .Int J cancer 2007;121(4):803-9.

13. Fung TT, McCullough ML, Newby P, Manson JAE, Meigs JB, Rifai N, et al. Diet-quality scores and plasma concentrations of markers of inflammation and endothelial dysfunction. Am J Clin Nutr 2005;82(1):163-73.

14. Gao SK, Beresford SAA, Frank LL, Schreiner PJ, Burke GL, Fitzpatrick AL. Modifications to the Healthy Eating Index and its ability to predict obesity: the Multi-Ethnic Study of Atherosclerosis. Am J Clin Nutr 2008;88(1):64-9.

15. Fung TT, McCullough M, van Dam RM, Hu FB. A prospective study of overall diet quality and risk of type 2 diabetes in women. Diabetes Care 2007;30(7):1753-7.

16. Fung TT, Hu FB, McCullough ML, Newby P, Willett WC, Holmes MD. Diet quality is associated with the risk of estrogen receptor–negative breast cancer in postmenopausal women. J Nutr 2006;136(2):466-72.

17. Hu FB. Dietary pattern analysis: a new direction in nutritional epidemiology. Current opinion in lipidology 2002;13(1):3.


18. Kennedy ET, Ohls J, Carlson S, Fleming K. The Healthy Eating Index: design and Applications. J Am Diet Assoc 1995;95(10):1103-8.

19. Akbaraly TN, Ferrie JE, Berr C, Brunner EJ ,Head J, Marmot MG, et al. Alternative Healthy Eating Index and mortality over 18 y of follow-up: results from the Whitehall II cohort. Am J Clin Nutr. 2011;94(1):247-53.

20. McCullough ML, Willett WC. Evaluating adherence to recommended diets in adults: the Alternate Healthy Eating Index. Public Health Nutr 2006;9(1):152-7.

21. Belin RJ, Greenland P, Allison M, Martin L, Shikany JM, Larson J, et al. Diet quality and the risk of cardiovascular disease: the Women's Health Initiative (WHI). Am J Clin Nutr 2011;94(1):49-57.

22. Reedy J, Mitrou P, Krebs-Smith S, Wirfält E, Flood A, Kipnis V, et al. Index-based dietary patterns and risk of colorectal cancer: The NIH-AARP Diet and Health Study. Am J Epidemiol 2008;168(1):38-48.

23. Eichler K, Puhan MA, Steurer J, Bachmann LM. Prediction of first coronary events with the Framingham score: a systematic review. Am Heart J 2007;153(5):722-31. e8.

24. Mirmiran P, Hosseini Esfahani F, Mehrabi Y, Hedayati M, Azizi F. Reliability and relative validity of an FFQ for nutrients in the Tehran Lipid and Glucose Study. Public Health Nutr 2010;13(05):654-62.

25. Ghaffarpour M, Houshiar-Rad A, Kianfar H. The manual for household measures, cooking yields factors and edible portion of foods. Tehran: Nashre Olume Keshavarzy; 1999.[in Persian].

26. Bowman SA, Lino M, Gerrior SA, Basiotis PP. The Healthy Eating Index, 1994-96. Family Economics and Nutrition Review 1998;11.

27. Azar M, Sarkisian E. Food composition table of Iran. Tehran: National Nutrition and Food Research Institute, Shaheed Beheshti University. 1980[in Persian].

28. Nutrition data laboratory uSDA nutrient database for standard refrence. Available from: http://www.nal.usda.gov/fnic/foodcomp/search/. accessed December, 7, 2011.

29. D’Agostino Sr RB, Vasan RS, Pencina MJ, Wolf PA, Cobain M, Massaro JM, et al. General cardiovascular risk profile for use in primary care. Circulation 2008;117(6):743-53.

30. Moy F, Atiya A, Wong M. Framingham risk scores and anthropometric measurements in predicting cardiovascular risks among Malay men. Mal J Nutr 2008;14:57-63.

31. Al-Lawati JA, Barakat NM, Al-Lawati AM, Mohammed AJ. Optimal cut-points for body mass index, waist circumference and waist-to-hip ratio using the Framingham coronary heart disease risk score in an Arab population of the Middle East. Diab Vasc Dis Res 2008;5(4):304-9.

32. Huffman FG, Zarini GG, Mcnamara E, Nagarajan A. The Healthy Eating Index and the Alternate Healthy Eating Index as predictors of 10-year CHD risk in Cuban Americans with and without type 2 diabetes. Public Health Nutr 2011;1(1):1-9.

33. McCullough ML, Willett WC. Evaluating adherence to recommended diets in adults: the Alternate Healthy Eating Index. Public Health Nutr 2006;9(1a):152-7.

34. Azadbakht L, Mirmiran P, Hosseini F, Azizi F. Diet quality status of most Tehranian adults needs improvement. Asia Pac J Clin Nutr. 2005;14(2):163-8.

35. Bazzano LA, He J, Ogden LG, Loria CM, Vupputuri S, Myers L, et al. Fruit and vegetable intake and risk of cardiovascular disease in US adults: the first National Health and Nutrition Examination Survey Epidemiologic Follow-up Study. Am J Clin Nutr 2002;76(1):93-9.

36. Dauchet L, Amouyel P, Hercberg S, Dallongeville J. Fruit and vegetable consumption and risk of coronary heart disease: a meta-analysis of cohort studies. J Nutr 2006;136(10):2588-93.

Iranian Journal of Nutrition Sciences & Food Technology Vol. 8, No. 2, Summer 2013

50

٢

Association between Alternative Healthy Eating Index and 10-year risk of cardiovascular diseases in male-employees in the public sector in

Tehran, 1391 Hariri N1, Nasseri E*2, Houshiar-Rad A3, Zayeri F4, Bondarianzadeh D5

1- M.Sc in Nutrition Science, International branch, Shahid Beheshti University of Medical Science, , Tehran, Iran. 2- *Corresponding author:Assistant Prof. (in Research), Dept. of Nutrition Research, National Nutrition and Food Technology

Research Institute, Faculty of Nutrition Sciences and Food Technology, Shahid Beheshti University of MedicalSciences, Tehran, Iran. Email:[email protected]

3- Researcher, Dept. of Nutrition Research, National Nutrition and Food Technology Research Institute, Faculty of Nutrition Sciences and Food Technology, Shahid Beheshti University of MedicalSciences, Tehran, Iran.

4- Associate prof, Dept. of Biostatics, Faculty of Paramedical, Shahid Beheshti University of Medical Science,Tehran,Iran 5- Assistant Prof. (in Research), Dept. of Nutrition Research, National Nutrition and Food Technology Research Institute, Faculty

of Nutrition Sciences and Food Technology, Shahid Beheshti University of MedicalSciences, Tehran, Iran.

Received 3 Mar, 2013 Accepted 2 Jul, 2013

Background and Objective: Early identification of individuals at risk of disease and modifying their high-risk behaviors is always a priority in the health system. Using less costly diagnostic methods and planning tools can be an effective step towards achieving this goal. The Alternative Healthy Eating Index (AHEI) can be one of these tools. The aim of the present study was to assess the relationship between AHEI and 10-year risk of cardiovascular disease (CVD).

Materials and Methods: This cross-sectional study was conducted on 235 male-employees aged ≥30 years selected by non-random sampling. The AHEI and 10-year risk of CVD were calculated based on data obtained through food frequency and dietary oil intake questionnaires and the Framingham risk score, respectively. To calculate the Framingham score components, total cholesterol, HDL cholesterol, fasting blood sugar and blood pressure of the subjects were measured.

Results: There was no statistically significant asociation between AHEI and the 10-year risk of CVD (r =-0.12, p=0.07). However, the risk was inversely related with some of the AHEI components, including the nuts and soy group (r= -0.15, p= 0.02) and the fruits group (r = -0.13, p=0.04).Based on the stepwise multiple linear regression results, every additional serving of the nuts and soy group led to a 2.5% reduction in the CVD risk (B=-2.527, p=0.02), but after adjusting for the energy intake (a confounder), the association disappeared.

Discussion: In this study no statistically significant relationship was observed between the Alternative Healthy Eating Index and a 10-year risk of cardiovascular diseases.

Keywords: Alternative Healthy Eating Index,Cardiovascular disease, Framingham risk score

Association between Alternative Healthy Eating Index and 10-year risk of cardiovascular diseases in...

Documents

Transcript of Association between Alternative Healthy Eating Index and 10-year risk of cardiovascular diseases in...