ANKARA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
-
Upload
khangminh22 -
Category
Documents
-
view
0 -
download
0
Transcript of ANKARA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
ANKARA ÜNİVERSİTESİ
EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
EĞİTİM PROGRAMLARI ANABİLİM DALI
EĞİTİMDE PROGRAM GELİŞTİRME PROGRAMI
İLKOKUL 4. SINIF TÜRKÇE VE İNGİLİZCE DERSLERİNDE
SINIF İÇİ ETKİLEŞİMLERİN İNCELENMESİ: BİR DURUM ÇALIŞMASI
(ANKARA İLİ, PURSAKLAR İLÇESİ ÖRNEĞİ)
YÜKSEK LİSANS TEZİ
Yasemin SÜTÇÜ
Ankara, Ağustos, 2017
ANKARA ÜNİVERSİTESİ
EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
EĞİTİM PROGRAMLARI ANABİLİM DALI
EĞİTİMDE PROGRAM GELİŞTİRME PROGRAMI
İLKOKUL 4. SINIF TÜRKÇE VE İNGİLİZCE DERSLERİNDE
SINIF İÇİ ETKİLEŞİMLERİN İNCELENMESİ: BİR DURUM ÇALIŞMASI
(ANKARA İLİ, PURSAKLAR İLÇESİ ÖRNEĞİ)
YÜKSEK LİSANS TEZİ
Yasemin SÜTÇÜ
DANIŞMAN: PROF. DR. F. DİLEK GÖZÜTOK
Ankara, Ağustos, 2017
iv
ÖNSÖZ
“Öğretmenler! Yeni nesli, cumhuriyetin fedakâr öğretmen ve eğitimcileri, sizler
yetiştireceksiniz. Ve yeni nesil, sizin eseriniz olacaktır. Eserin kıymeti, sizin maharetiniz
ve fedakârlığınız derecesiyle orantılı bulunacaktır. Cumhuriyet; fikren, ilmen, fennen,
bedenen kuvvetli ve yüksek karakterli koruyucular ister! Yeni nesli, bu özellik ve
kabiliyette yetiştirmek sizin elinizdedir… Sizin başarınız, Cumhuriyetin başarısı
olacaktır.” Mustafa Kemal ATATÜRK
Bu çalışma ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin Türkçe ve İngilizce dersi öğretmenleri ile
sınıf içi etkileşimlerinin durum analizini amaçlayan bir araştırmadır. Alana katkı
sağlayabilecek böyle bir konuda çalışmam için bana yol gösteren, bilgisi ve anlayışıyla
daima yanımda hissettiğim, tezimin son şeklini vermek için çok emek harcayan tez
danışmanım Sayın Prof. Dr. F. Dilek Gözütok’a verdiği destek ve yoluma tuttuğu ışık
için çok teşekkür ederim.
Yüksek lisans öğrenimim sırasında, akademik bilgisiyle Eğitimde Program
Geliştirme alanına dair kendilerinden çok şey öğrendiğim hocalarım Prof. Dr. Fatma
Hazır Bıkmaz’a, Prof. Dr. Mehmet Ali Kısakürek’e, Doç. Dr. Berna Arslan’a, kapısında
her daim güler yüzle karşılandığım Doç. Dr. Fatma Mızıkacı’ya ve yardımlarını benden
esirgemeyen, değerli görüşleriyle bana destek veren Yrd. Doç. Dr. Filiz Evran Acar’a
teşekkür ederim.
Hayatın bana kazandırdığı en mükemmel hediye olan babam Ahmet Sütçü’ye,
fedekarlık ve desteğiyle her zaman yanımda olan annem Naciye Öztürk’e ve bütün
öğrenimim boyunca sabırla bana destek olan sevgili eşim Murat Sütçü’ye sonsuz teşekkür
ederim.
Anne karnında benimle birlikte derslere gelen, zamanından çaldığım minik meleğim
Zeynep Duru Sütçü’ye ve zamansız kaybettiğim kardeşim Yusuf Öztürk’e çalışmam ithaf
olunur.
Yusuf’uma
v
ÖZET
İLKOKUL 4. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN TÜRKÇE VE İNGİLİZCE DERSLERİ
SINIF İÇİ ETKİLEŞİMLERİN İNCELENMESİ: BİR DURUM ÇALIŞMASI
(ANKARA İLİ PURSAKLAR İLÇESİ ÖRNEĞİ)
Sütçü, Yasemin
Yüksek Lisans, Eğitim Programları Anabilim Dalı
Tez Danışmanı: Prof. Dr. F. Dilek Gözütok
Ağustos 2017, xii + 145 sayfa
Bu çalışmada Türkçe ve İngilizce gibi iletişimi ve etkileşimi odak noktası olarak
kabul eden iki derste öğretmen-öğrenci etkileşiminin ne kadarını sözel, ne kadarını sözel
olmayan iletişimin oluşturduğunu ve resmi dil olan Türkçe ile yabancı dil olarak öğretilen
İngilizce’nin öğreniminde etkileşim farkının olup olmadığını belirlemek amaçlanmıştır.
Bu çalışma, var olan durumun derinlemesine incelenmesi amaçladığından durum
çalışmasına uygun olarak düzenlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, 35 kişilik bir
ilkokul 4. sınıf öğrencileri, bir sınıf öğretmeni ve bir İngilizce öğretmeni oluşturmaktadır.
Çalışma grubunda elde edilen verilerin analizi için toplam 240 dakikalık ses ve görüntü
kaydı ile gözlem yapılmıştır. Elde edilen veriler, sözel ve sözel olamayan etkileşim
türlerine göre ayrı ayrı kodlanmıştır. Sözel etkileşimi içeren veriler, Karşılıklı Konuşma
Kategorileri; sözel olmayan veriler ise gözlem yapılarak Cafias Kategorileri’nin sözel
olmayan davranışlar bölümü kullanılarak kodlanmıştır. Kodlamalar için, elde edilen
kayıtlar yazıya aktarılmış matrise işlenmiştir. Verilerin analizi için SPSS programı
kullanılarak matris formuna geçirilen verilerin frekans ve yüzdeleri hesaplanmıştır.
Öğretmen ve öğrencilerin etkileşim kategorileri arasındaki ilişki, İngilizce ve sınıf
öğretmenlerinin sınıf içi sözel ve sözel olmayan etkileşim kategorileri; sıralarına,
frekanslarına ve yüzdelik oranlarına göre hesaplanmıştır. Bu araştırmadan elde edilen
bulgular, Türkçe ve İngilizce dersinde, açık uçlu ilke kavram ve genellemelerin
uygulanmasına, işlem ve kuralların uygulanarak çözümler getirilmesine uygun cevaplar
vermediğini ve sözel etkileşimin bilişsel düzeyin alt basamaklarında kaldığını ortaya
çıkarmaktadır. Gürültü, İngilizce dersi için etkileşimi zorlaştıran en önemli faktörlerden
biridir. Türkçe ve İngilizce derslerinde bilişsel düzeyin üst basamaklarında bulunan sözel
etkileşim bulunmamaktadır. Sözel olmayan etkileşimde öğretmenin ve öğrencilerin
davranışları incelendiğinde, sözel olmayan etkileşimin İngilizce derslerinde daha fazla
olduğu gözlemlenmiştir
Anahtar Kelimeler: Sınıf İçi Etkileşim, Etkileşim Analizi, Sözel ve Sözel
Olmayan Etkileşim, Türkçe Dersi Etkileşim, İngilizce Dersi Etkileşim
vi
SUMMARY
THE CLASSROOM INTERACTION IN ENGLISH AND TURKISH
CLASSES OF 4TH GRADE IN PRIMARY SCHOOL: A CASE STUDY
(ANKARA, PURSAKLAR DISTRICT)
Sütçü, Yasemin
MA, Curriculum and Instruction in Education
Thesis Supervisor: Prof. Dr. F. Dilek Gözütok
August 2017, xii + 145 pages
The purpose of this study is to investigate in the verbal and nonverbal interaction
behaviors in Turkish and English classrooms to determine if there is a difference between
these two classes in the fields of interaction qualtiy and the pertence of the present
interaction. As the study aims to determine the existing circumstance in-depth, it is
arranged in accordance with the case study. The study group is consisted of 35 primary
students of a 4 th grade, a classroom teacher and an English teacher tutoring in the same
class. To collect data for the study, 240 minutes visual and sound recording was done in
addition to observation. The collected data were encoded by classifiying their types under
two headlines: verbal and nonverbal interaction. The data comprised of verbal interaction
were encoded to Equivalent Talk Category System while the nonverbal datas acquired
by observation were being encoded to nonverbal Cafias Categories. To encode the data,
the obtained recordings were written. In order to analyse and to calculate the collected
data’ frequency and percentage, SPSS programme was used. Findings revealed that, in
general, verbal classroom interaction behaviors in English and Turkish classes do not
include any verbal interactions in which high cognitive interaction exist. Noise was one
of the most important factor preventing interaction in English classes. For non-verbal
interaction, it mostly occured in English classes.
Key Words: Classroom Interaction, Interaction Analysis, Verbal and Non-verbal
Interaction, Interaction in Turkish Classes, Interaction in English Classes
vii
İÇİNDEKİLER
ONAY ............................................................................................................................... ii
ETİK BİLDİRİM ............................................................................................................. iii
ÖNSÖZ .............................................................................................................................iv
ÖZET ................................................................................................................................. v
SUMMARY .....................................................................................................................vi
İÇİNDEKİLER ............................................................................................................... vii
ŞEKİLLER DİZİNİ ........................................................................................................... x
TABLOLAR DİZİNİ ........................................................................................................xi
BÖLÜM 1 .......................................................................................................................... 1
GİRİŞ ................................................................................................................................. 1
1.1. Problem ................................................................................................................... 1
1.1.1 Öğretme ve Öğrenme Sürecinde Sınıf İçi İletişim ............................................ 3
1.2. Araştırmanın Amacı ................................................................................................ 5
1.3. Araştırmanın Önemi................................................................................................ 6
1.4. Araştırmanın Sınırlılıkları ....................................................................................... 6
1.5. Tanımlar .................................................................................................................. 7
1.5.1. Etkileşim Analizi .............................................................................................. 7
1.5.1. Ortak Kategori Sistemi ..................................................................................... 7
BÖLÜM 2 .......................................................................................................................... 8
KURAMSAL ÇERÇEVE ................................................................................................. 8
2.1. İlkokulda İngilizce Dersinin Yeri ve Önemi ........................................................... 8
2.2. Yabancı Dil Olarak İngilizce Öğretiminde Sınıf İçi Etkileşimin Önemi .............. 10
viii
2.3 Etkileşim Analizi ................................................................................................... 12
2.4. Bilişsel Öğrenme Basamakları .............................................................................. 19
BÖLÜM 3 ........................................................................................................................ 21
3.1. İlgili Çalışmalar .................................................................................................... 21
3.1.1 Türkiye’de Yapılan Çalışmalar ....................................................................... 21
3.1.2. Yurtdışında Yapılan Çalışmalar ..................................................................... 25
BÖLÜM 4 ........................................................................................................................ 28
4.1. Yöntem .................................................................................................................. 28
4.1.1. Araştırma Modeli ........................................................................................... 28
4.1.2. Çalışma Grubu ............................................................................................... 28
4.1.3. Veriler ve Toplanması .................................................................................... 29
4.1.3.1 Veri Toplama Araçları .............................................................................. 29
4.1.4. Verilerin Çözümlenmesi ve Yorumlanması ................................................... 34
BÖLÜM 5 ........................................................................................................................ 37
5.1. Bulgular ve Tartışma............................................................................................. 37
5.1.1. Türkçe Dersi Sözel Etkileşimi ....................................................................... 37
5.1.1.1. Türkçe Dersi Sözel Etkileşim Kategorilerinin Yüzdeleri ........................ 38
5.1.1.2. Türkçe Dersi Öğretmen ve Öğrenci Sözel Etkileşimi Arasındaki İlişki . 42
5.1.1.3. Türkçe Dersi Sözel Etkileşim Etki Tepki Sonuçları ................................ 44
5.1.2 İngilizce Dersi Sözel Etkileşim ....................................................................... 45
5.1.2.1. İngilizce Dersi Sözel Etkileşim Kategorilerinin Yüzdeleri ..................... 46
5.1.2.2. İngilizce Dersi Öğretmen ve Öğrenci Sözel Davranışı Arasındaki İlişki 50
5.1.2.3. İngilizce Dersi Sözel Etkileşim Etki Tepki Sonuçları ............................. 52
ix
5.1.3 Kategorilerin Karşılaştırılaştırılması ............................................................... 53
5.2. Alt Matrislerin Yorumlanması .............................................................................. 57
5.2.1. Türkçe Dersi Etkileşimi ................................................................................. 58
5.2.2. İngilizce Dersi Etkileşimi ............................................................................... 59
5.2.3. Türkçe Dersi Etkileşim Kategori Çiftlerinin Frekanslarına Göre
Yorumlanması .......................................................................................................... 59
5.2.4. İngilizce Dersi Etkileşim Kategori Çiftlerinin Frekanslarına Göre
Yorumlanması .......................................................................................................... 61
5.3. Türkçe Dersi İçin Sözel Olmayan Öğrenci/Öğretmen Etkileşimi ........................ 62
5.4. İngilizce Dersi İçin Sözel Olmayan Öğrenci/Öğretmen Etkileşimi ...................... 63
BÖLÜM 6 ........................................................................................................................ 65
6.1. Özet ....................................................................................................................... 65
6.2. Sonuç .................................................................................................................... 66
6.3.Öneriler .................................................................................................................. 69
KAYNAKÇA .................................................................................................................. 70
EKLER ............................................................................................................................ 74
Ek A. ETC’ye Göre Kodlanan Türkçe Dersi Sözel Etkileşim Metinleri ..................... 75
EK B. Ankara İl Milli Eğitim Müdürülüğü Araştırma İzin Belgesi .......................... 145
x
ŞEKİLLER DİZİNİ
Şekil
1. İletişimin Öğeleri ................................................................................................... 4
2. Öğretme-Öğrenme Sürecinde İletişim ................................................................... 4
3. Veri Toplama Formu Örneği ............................................................................... 35
4. Etkileşim Çiftlerinin Alt Matrislere Ayrılması Örneği ....................................... 57
xi
TABLOLAR DİZİNİ
Tablo
1. Avrupa Ülkelerinde Zorunlu Yabancı Dil Eğitimine Başlama Yaşı ..................... 9
2. Flanders’ın Etkileşim Analizi Kategorileri (FIAC) ............................................. 13
3. CAFIAS ............................................................................................................... 15
4. Ober’in Ortak Kategori Sistemi........................................................................... 17
5. Karşılıklı Konuşma Kategorileri (ETC) .............................................................. 18
6. Karşılıklı Konuşma Kategorileri (ETC) .............................................................. 30
7. Gözlem Kayıt Formu ........................................................................................... 33
8. CAFIAS Sözel Olmayan Öğretmen- Öğrenci Kategorileri ................................. 33
9. Türkçe Dersi Sözel Etkileşim Veri Toplama Matrisi .......................................... 37
10. Türkçe Dersi Etkileşim Kategori Yüzdeleri ........................................................ 38
11. Türkçe Dersi Öğretmen, Öğrenci Sözel Davranış İlişkisi ................................... 43
12. Tükçe Dersi Sözel Etkileşiminde Her Bir Davranışı En Çok Tetikleyen Etki
Davranışı ............................................................................................................. 44
13. İngilizce Dersi Sözel Etkileşim Veri Toplama Matrisi ....................................... 45
14. İngilizce Dersi Etkileşim Kategorileri Yüzdesi ................................................... 47
15. İngilizce Dersi Öğretmen, Öğrenci Sözel Davranış İlişkisi ................................ 51
16. İngilizce dersi sözel etkileşimde her bir davranışı en çok tetikleyen etki
davranışı .............................................................................................................. 52
17. Dersler arası öğretmen soru niteliğinin karşılaştırılması ..................................... 53
18. Türkçe ve İngilizce öğretmenlerinin dersler arası katılımcılık düzeylerinin
karşılaştırması ...................................................................................................... 54
19. Türkçe ve İngilizce dersleri arasında öğrenci cevap düzeyi karşılaştırması ....... 54
20. Dersler arası öğrenci katılımcılık düzeyi karşılaştırması .................................... 55
21. Dersler arası öğretmen-öğrenci etkileşim oranı karşılaştırması .......................... 56
xii
22. Türkçe Dersi Etkileşim Tablosu .......................................................................... 58
23. İngilizce Dersi Etkileşim Tablosu ....................................................................... 59
24. Türkçe Dersi Etkileşim Çiftleri ........................................................................... 60
25. İngilizce Dersi Etkileşim Çiftleri Tablosu ........................................................... 61
26. Türkçe Dersi Sözel Olmayan EtkileşimTablosu ................................................. 62
27. İngilizce Dersi Sözel Olmayan EtkileşimTablosu ............................................... 63
1
BÖLÜM 1
GİRİŞ
Araştırmanın bu bölümünde araştırmanın problemi, amacı, önemi, varsayımları,
sınırlılıkları, ilgili araştırmalar ve araştırmada yer alan tanımlara yer verilmiştir.
1.1. Problem
Birey doğduğu andan başlayarak çevresiyle etkileşim içine girer ve hayatı boyunca
da, bu etkileşimi sözel ya da sözel olmayan iletişim biçimleriyle gösterir. Güçlü (2003)’
ye göre iletişim; duygu, düşünce ve bilgilerin sözlü ve sözsüz iletişim yoluyla bir kişiden
diğerine ya da bir gruptan diğerine iletilmesi sürecidir. İletişim, eğitimin en temel
unsurudur. İletişim hedeflenen bilgilerin ve becerilerin öğretilmesinde önemli olduğu
kadar sınıf yönetiminde de oldukça önemlidir. Öğretmenin iyi bir performans
sergileyebilmesi için iletişim becerilerine sahip olması gerekir.
Bireye hayatındaki en önemli sosyalleşme olanağı sunan yerlerden biri olan okul,
iletişim biçiminin gelişiminde önemli bir yer tutmaktadır. Okul, yalnızca hedeflenen
tutum ve davranışların kazandırılacağı bir ortam olmayıp, aynı zamanda yeni tutum ve
davranışların kazandırıldığı bir yerdir. Öğretmen-öğrenci iletişimi yeni tutum ve
davranışların ortaya çıkmasında önemli bir etkendir. İletişimin etkin olduğu bir ortamda,
kişiler kendilerini tanıma ve yaşadıkları sosyal toplulukta karşılaştıkları problemlere karşı
duyarlı olma, yaratıcı çözümler bulma ve işbirliği yapma rollerini edinirler. Tomul
(2005), okuldaki eğitim-öğretim sürecinin, bireyin davranışlarını ve tutumlarını önemli
derecede etkilediğini söylemektedir. Bu nedenle, eğitim öğretim sürecinin ana öğesi,
iletişimdir. Engin ve Birol’a (2000) göre sınıf içindeki, iletişim öğrenci-öğretmen,
öğrenci-öğrenci arasında gerçekleşmektedir. İletişimin gerçekleşebilmesi için de öğrenci
katılımı önemli bir yer tutmaktadır. Güçlü (2003), öğrencinin derse ilgi duymasının ve
çalışma alışkanlığı kazanmasının öğretmen-öğrenci iletişimi ile doğru orantılı olduğunu
belirtmiştir. Öğretmenin öğrenci ile gerçekleşen etkileşimine gereken önemi vermemesi,
anlaşılmaya çaba sarfetmemesi halinde, öğrencinin derse yönelik tutumu ve görüşleri
2
olumsuz bir durum alır. Arslantaş (1998), öğretim sürecinde öğretmenin sesinin,
öğrencisine iyi niyetini, amacını, ilgisini, dostça tutumunu, inancını, güvenini yansıtması
ve öğrencinin anlayacağı bir dilde iletişim kurması gerektiğini, aksi takdirde öğretmenin
sunduklarına yabancılaşan öğrencinin derse karşı ilgisini yitirmesi nedeniyle yapılan
çabaların boşa gittiğini vurgulamıştır.
Eğitim, temelinde bir iletişim ve etkileşim etkinliğidir. Gerçekleşen iletişimin
sonucunda öğrenenin davranışında bir değişikliğin oluşmasına öğrenme adı verilir.
Öğrenme ve iletişim birbirinden bağımsız düşünülemez. Küçükahmet’e (2000) göre iyi
bir öğrenmenin gerçekleşebilmesi için iyi bir iletişim kurulmalıdır. Eğitimin sağlıklı bir
biçimde gerçekleşebilmesi için öğretmenler ve öğrenciler, yöneticiler ve çalışanlar
arasında etkili bir iletişimin sağlanması gereklidir (Çilenti, 1998). Çağdaş eğitim
sistemlerinde etkileşim iki yönlüdür (Altıntaş, 2000). Öğretmen ve öğrenci, iletişimdeki
iki temel öğeyi oluşturmaktadırlar. Öğrencilerin derse etkin katılımını, dersle ilgili olumlu
tutum geliştirmelerini ve akademik başarı kazanmalarını sağlamak için sınıfta etkili bir
iletişim ortamı sağlamak gerekmektedir. Öğrencilerin düşüncelerini önemsemek, onların
katılımcı olarak yaptıklarını değerli sayıp, sınıf ortamında paylaşmak ve onları anlamaya
çalışmak öğrencilerle kurulan etkileşimi olumlu etkiler (Öztürk, 2000).
Eğitimde iletişimin gerçekleşmesinde öğretmen bir rehber; öğrenci ise katılımcı
durumundadır. Etkili bir öğretim için iletişimin arzu edilen yönde başlatılması
gerekmektedir. İletişimlerin tamamında, mesajı ileten bir kaynak bulunmaktadır. Kaynak
mesajda gerekli kodlamaları yaparak, göndereceği şekle getirir. Uygun olan bir
aktarım kanalıyla mesaj alıcıya iletilir ve alıcı mesajı çözümler. Sınıf ortamında
gerçekleşen iletişim çok yönlüdür. Bazen bir öğrenciye iletilmek istenen mesaj bir başka
öğrencide daha etkili olabilir. Ama mesajlar her zaman gönderildiği gibi anlaşılmayabilir.
Öğretmen ve öğrenciler sınıf içerisinde gerçekleşen etkileşimi farklı algılayabilirler.
Öğretmenin, düşüncesini öğrenmek ya da konuşma fırsatı sunmak istediği için soru
yönelttiği bir öğrenci, öğretmenin kendisini sınıf içerisinde küçük düşürmek için soru
yönelttiği kanısına varabilir. Bu durum, mesajı gönderen kaynak kişinin, duygu ve
düşüncelerini uygun iletişim biçimine dönüştürememesi, yapmacık davranma izlenimini
bırakması, mesaj alıcısının gönderilen mesajı anlamlandıramaması gibi nedenlerden
kaynaklanabilmektedir. İyi ve etkili iletişim kurabilmek için sade ve kolay anlaşılır bir
dil kullanmak gerekmektedir. Açıklamaların sade ve anlaşılır olması, sınıfta
gerçekleştirilmeye çalışılan etkileşimi kolay hale getirmektedir. Bununla birlikte,
3
öğretmenin kullandığı ses tonu, mimikleri ve vücut dilini kullanma becerisi etkileşimin
niteliğine katkı sağlamaktadır. Nitekim iletişim, yalnızca sözel davranışları değil; göz
bağıntısı, jest ve mimikler gibi sözel olmayan fiziksel iletişim öğelerini de içermektedir.
Sınıf içerisinde öğretme ve öğrenme etkinliklerinin amaçlanan verimlilikte olması,
öğretmen-öğrenci etkileşiminin niteliğiyle doğru orantılıdır. Araştırmalar göstermektedir
ki, öğrenci-öğretmen iletişim ve etkileşiminin yüksek olduğu sınıflarda öğrencinin
akademik başarısı da artmaktadır. Bayraktutan (2008) tarafından yapılan “İlköğretim
Okullarında sınıf İçi Etkileşimin Öğrenci Okul Başarısına Etkisi (İstanbul Kartal İlçesi
Örneği)” adlı yüksek lisans tezinde, sınıf içi etkili iletişimin öğrenci başarısı arasında
istatiksel olarak %95 düzeyinde bir ilişkinin olduğu vurgulanmıştır. Bu yüzden öğretmen,
öğretim sürecinde etkileşimli öğretim yöntemlerini seçerek etkili iletişimin
gerçekleşmesini sağlamalıdır. Etkileşimin ana noktası öğretmenin benimseyerek
uyguladığı öğretim yöntemidir. Budak, Tutak, Budak ve Dane (2009), öğretim
yönteminin öğretmen‐öğrenci etkileşimini ne derecede etkilediğinin bilinmesinin,
öğretmenin kendi için doğru öğretim yöntemini benimsemesini sağlayacağını
belirtmişlerdir.
1.1.1 Öğretme ve Öğrenme Sürecinde Sınıf İçi İletişim
İletişim, öğretme ve öğrenme kavramlarıyla ilişkilidir. Öğrenme gerçekleştiği sırada
öğrenci, öğretmen ve onun sunduğu çevre ile iletişim ve etkileşim halinde olur.
Hedeflenen davranışı kazandırmaya çalışan bir öğretmenin, öğretme-öğrenme
süreçlerindeki başarısı, iletişiminin ne kadar başarılı olduğuna bağlıdır. Bu durum
öğretmenin bir konu ile ilgili davranışları öğrenciye kazandırmaya çalışması ile olur.
Öğretme-öğrenme süreçlerindeki başarı bu süreçlerdeki iletişimin durumuna bağlıdır.
Sınıf, öğrenciler ve öğretmenlerin, eğitsel amaçlara ulaşabilmek için, kendilerinde var
olan ve çeşitli iletişim araçlarıyla sağladıkları bilgi ve yaşantıları, uygun bir düzenlenişle
paylaştıkları ortamdır. Öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeylerinin, ilgi ve
gereksinimlerinin, yeterliliklerinin, olanaklarının öğretmen tarafından bilinmesi; eğitsel
amaçların, araçların, düzenlenişin öğretmen kılavuzluğunda birlikte belirlenmesi,
iletişimle olur. Dolayısıyla, iletişim ve öğretme-öğrenme süreci birbirinden bağımsız
düşünülemez.
4
KAYNAK MESAJ KANAL ALICI
(Davranışlar) (Semboller) (İletici Araç ve Yöntemler) (Davranışlar)
DÖNÜT
( Geri Bildirim)
Şekil-1 İletişimin Öğeleri
Şekil-1’de iletişimin gerçekleşmesi için gerek temel öğelere yer verilmiştir. İletişim,
genel anlamda düşünce, yargı ya da bilginin konuşma, yazma ya da semboller aracılığı
ile bir kaynaktan diğerine aktarılışı-paylaşımı olarak tanımlanabilir. İletişim, bilginin
gönderen tarafından kodlanarak alıcıya bir kanal arcılığı ile gönderilmesi ve alıcı
tarafından bu kodun çözülerek alıcıya geribildirim olarak gönderilmesi işlemlerini içerir.
ÖĞRETMEN ÖĞRETİM İÇERİĞİ ÖĞRETİM ARAÇ ÖĞRENCİ
VE YÖNTEMLERİ
GERİ BİLDİRİM
Şekil-2 Öğretme-Öğrenme Sürecinde İletişim
Şekil-2’de öğretme ve öğrenme sürecinde gerçekleşen iletişimin öğeleri
verilmektedir. İletişimde mesajı gönderen kişi, diğer bir deyişle kaynak durumunda olan
kişi, sınıf içerisinde öğretmendir. Kaynağın mesajı göndereceği alıcı ise öğrencidir.
Mesaj, yani iletilmek istenen bilgi, duygu, beceri ya da öğretim içeriği olarak
adlandırılabilir. Öğretme-öğrenme sürecindeki kanalı ise kullanılan materyaller, yöntem
ve teknikler oluşturmaktadır. Ergin (1995)’e göre, öğretme-öğrenme süreci ile iletişim,
öğeleri bakımından birbiriyle benzerlik göstermektedir.
Sınıf, öğretmen ve öğrenciler için eğitsel içeriklerin, duyguların ve fikirlerin
karşılıklı olarak iletişim yoluyla aktarıldığı bir ortamdır. Bilgi, duygu ya da fikir transferi,
öğretmen-öğrenci ya da öğrenci-öğrenci arasında gerçekleşmektedir. Paydaşlardan
herhangi birinin sadece kaynak ya da sadece alıcı olarak yer aldıkları bir sınıf ortamında
etkin öğrenmeden söz edilemez. İletişime dahil olan her bir bireyin etkin bir rolünün
olması gerekmektedir. Öğrenci merkezli bütün programların temelinde iletişimin çift
5
yönlü gerçekleştiği bir denge söz konusudur (Altıntaş, 2000). Bozkurt (1994)’a göre
iletişimin tek yönlü gerçekleştiği, yalnızca kaynağın yani öğretmenin, etkin olduğu sınıf
ortamlarında öğrenmeler hedeflenen düzeye ulaşamamaktadır. Zira öğrenme
durumlarında, alıcı ancak kaynağın gönderdiği mesajı yorumlayabildiği sürece öğrenme
gerçekleşmekte, iletişim amacına ulaşmaktadır.
Sınıf içerisinde gerçekleşen iletişimin etkinliği, sözel ve sözel olmayan boyutlarıyla
ele alınıp, analiz edilmelidir. “Etkileşim Analizi” sınıf içerisinde öğretmen ve öğrenciler
arasında gerçekleşen sözel ya da sözel olmayan bütün etkileşimlerin gözlemci tarafından
uygun kategorilere kodlanması ve analiz edilmesidir (Acar, 1999). Türkçe ve İngilizce
gibi iletişimi ve etkileşimi odak noktası olarak kabul eden iki derste öğretmen-öğrenci
etkileşiminin ne kadarını sözel, ne kadarını sözel olmayan iletişimin oluşturduğunu ve
resmi dil olan Türkçe ile yabancı dil olarak öğretilen İngilizce’nin öğreniminde etkileşim
farkının olup olmadığı araştırmanın problemini oluşturmaktadır.
1.2. Araştırmanın Amacı
Bu araştırma ile ilkokul 4. sınıfın Türkçe ve İngilizce dersinde öğretmen ve
öğrencilerin sözel ve sözel olmayan etkileşimleri, gözlem yapılıp kayıt ve analiz edilerek
aşağıdaki sorulara cevap aranmıştır:
a) Sınıf içi iletişimde sınıf ve İngilizce öğretmenlerinin sözel ve sözel olmayan
iletişim davranışları nelerdir?
b) Türkçe ve İngilizce derslerinde öğrencilerin sözel ve sözel olmayan iletişim
davranışları nelerdir?
c) Türkçe dersinde ve İngilizce dersinde bir ders saatinin ne kadarı sözel davranışlar
için kullanılmaktadır?
d) Türkçe ve İngilizce bir ders saatinde kullanılan sözel davranışların türü derslere
göre farklılaşmakta mıdır?
e) Belirlenen sözel ve sözel olmayan iletişim iletileri, derslere ve öğretmenlere göre
farklılaşmakta mıdır?
6
1.3. Araştırmanın Önemi
Araştırma sonucunda analiz edilen veriler, öğretmenlerin ve öğrencilerin öğretme-
öğrenme sürecindeki sözel ve sözel olmayan iletişim davranışlarının neler olduğu ve sınıf
ortamında gerçekleşen etkileşimin niteliği hakkında bilgi vermektedir. Araştırmadan elde
edilen bulguların, öğretim sürecine, öğretim yöntem ve tekniklerinin geliştirilmese, sınıf
içi etkili iletişim konusunda alanyazına katkıda bulunabileceği düşünülmektedir.
Alanda yapılan araştırmalar incelendiğinde etkileşim kategorilerini kullanarak sınıf
içi iletişimin değerlendirilmesinin yapıldığı, Yeşilmen’in 1983 yılında hazırladığı doktora
tezi, Acar’ın 1999 yılında hazırladığı yüksek lisans tez çalışması görülmektedir. Bu
araştırmada ise, 4. sınıf öğrencilerinin Türkçe ve İngilizce derslerindeki sınıf içi
etkileşimini, etkileşim analizi yöntemleri kullanarak farklı öğretmenlere yönelik sözel ve
sözel olmayan iletişimin neler olduğu, İngilizce ve Tükçe derslerindeki iletişimin
farklılıklarını ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Alan yazını taramasında böyle bir çalışma
olmaması alandaki eksikliğin doldurulması için bu araştırma önem arz etmektedir.
Türkiye’de sınıf içi etkileşimi incelemek amacıyla, etkileşim analizi yöntemleri
kullanılarak sözel iletişimi değerlendiren Yeşilmen’in ve Acar’ın çalışmalarından başka
bir araştırmaya rastlanılmamıştır. Böyle bir araştırmanın ilkokul düzeyinde yapılması ve
iletişimin en üst düzeyde hedeflendiği İngilizce ve Türkçe dersinin etkileşim analizi
yöntemiyle hem sözel hem de sözel olmayan yönleriyle değerlendirilmesi bu alandaki
eksikliğin giderilmesinde katkı getirebilir.
1.4. Araştırmanın Sınırlılıkları
a) Araştırma Ankara ili Pursaklar ilçesindeki bir ilkokulda aynı sınıfta görev yapan
bir sınıf öğretmeni ve bir İngilizce öğretmeni ile sınırlıdır.
b) Araştırma 9-10 yaş aralığındaki bir sınıf ile sınırlıdır.
c) Araştırma, her biri 40 dakikadan oluşan 3 Türkçe dersinin ve 3 İngilizce dersinin
gözlem ve ses kayıtlarıyla sınırlıdır. Araştırmada verilerin tekrarlanması
durumuyla karşılaşılmış ve araştırmacı bu süreyi yeterli bulmuştur.
7
1.5. Tanımlar
1.5.1. Etkileşim Analizi
Etkileşim analizi, öğretmen ve öğrencilerin sınıf içindeki sözel davranışlarının nicel
ve nitel boyutları bakımından ele alan bir tekniktir (Amatari, 2015). Bir gözlem sistemi
olarak, sosyo- duygusal iklimiyle doğrudan ilgili öğretmen ve öğrencilerin sözel iletişimi
kaydedip kodlamayı ve anlamlandırmayı hedef almaktadır.
1.5.1. Ortak Kategori Sistemi
Ortak Kategori Sistemi (The Reciprocal Category System), sınıf içerisindeki
öğretmen- öğrenci sözel etkileşiminin kayıt edilmesi ve değerlendirilmesi amacıyla
kullanılan bir gözlem sistemidir (Ober, 1986).
8
BÖLÜM 2
KURAMSAL ÇERÇEVE
Bu bölümde, yabancı olarak İngilizce öğretimi, ilkokulda İngilizce dersinin yeri ve
önemi, yabancı dil olarak İngilizce öğretiminde sınıf içi etkileşimin önemi ve etkileşim
analizi türleri ele alınmıştır.
2.1. İlkokulda İngilizce Dersinin Yeri ve Önemi
Küreselleşen dünyada meydana gelen ekonomik, siyasi ve kültürel gelişmeler yabancı
dil öğrenmeyi gerekli kılmaktadır. Bu nedenle erken yaşta yabancı dil öğretimi giderek
önem kazanan bir konu olmaktadır. Tüm dünyada ve özellikle de Türkiye’de son yıllarda
erken dil eğitimini yaygınlaştırma çalışmaları başlamıştır.
Dil ediniminin küçkük yaştaki çocuklarda büyüklere göre daha kolay olduğu
Lenneberg (1967) tarafından da vurgulanmıştır. Erken yaşlarda yabancı dil öğreniminin
daha verimli ve başarılı bir biçimde gerçekleşitiğinin kabul edilmesiyle, ilkokullarda
yabancı dil öğretimini yaygınlaştırma çalışmaları başlamıştır. Zira yabancı dil
öğreniminde hedef, bigi aktarımından ziyade beceri kazandırmaktır. Genç (2004)’e göre
bilgi aktarımı her yaşta gerçekleştilebilirken, beceri her yaşta kazandırılamaz.
Yabancı dil öğreniminin erken yaşlarda başlanılmasının bir diğer sebebi ise dil
öğrenmede kritik bir dönemin olduğu varsayımıdır. Lenneberg (1967)’e göre, beyinde
bulunan işitme, dinleme ve anlama merkezleri, ergenlik çağının sonuna kadar beynin sağ
ve sol lobuna odaklanır ve en geç 13 yaşında tamamlanır. Yabancı dil öğrenimi bu kritik
dönemden önce gerçekleşirse, bireyin anadil becerileri tarafından etkilenmez. Krashen ve
Terrel (1983), dil gelişiminin çocuklarda iki yaşında başladığını ve bu gelişimin ergenlik
dönemine dek devam ettiğini belirtmiştir. Bu dönemde yabancı bir dile maruz kalan
çocukların, hedef dili kolay bir şekilde anadilleri gibi öğrenebildiklerini öne sürmüştür.
Lenneberg (1967) de, insanlarda beyinsel işlevlerin en yoğun olduğu dönemin 0-5 yaş
olduğunu ve bu evrede yabancı dil öğrenen bir çocuğun, hedef dili anadili kadar akıcı bir
şekilde konuşabildiğini ifade etmiştir. Kritik dönemde yabancı bir dil öğrenmek elbette
9
ki ileriki dönemlerde yabancı bir dil öğrenmekten daha kolaydır. Demirezen (2003)’e
göre 13 yaşından itibaren, yabancı dil öğrenimine başlayan bir kişinin, hedef dili
öğrenmesi imkânsız değildir. Ancak, bir takım güçlüklerle karşılaşması olasıdır. Lambert
(1972 )’a göre, kritik dönemde yabancı bir dili öğrenen bir çocuğun, ileriki yaş
dönemlerinde akademik olarak yaşıtlarına göre daha başarılı olmaktadır. Dilbilim
uzmanları, erken yaşta yabancı bir dil öğrenen çocukların, problem çözme becerilerinin
daha gelişmiş olduğunu savunmaktadırlar. Anşin (2006), erken yaşta yabancı dil
öğretiminin, çocuğun bilişsel düzeyini geliştirdiğini ve çocuğun anadilini de anlama
becerisinin arttığını belirtmiştir.
Bütün bunlara ek olarak, erken yaşta yabancı dil öğrenmek Haznedar (2003)’a
göre“… çocuğun olayları algılamada sınırlarını genişletecek, farklılıklara anlayışlı,
saygılı ve hoşgörülü olmasını sağlayacak ve en önemlisi farklı kültürleri tanıması kadar,
karşılaştırmalar yaparak kendi kültürünü daha iyi tanımasını sağlayacaktır”. Yapılan
çalışmalardan yola çıkarak, Avrupa Birliği (AB) ülkeleri, erken yaşta yabancı dil
öğretimine önem vermiş ve bu yönde de eğitim politikaları geliştirmiştir.
Tablo 1.
Avrupa Ülkelerinde Zorunlu Yabancı Dil Eğitimine Başlama Yaşı
Avrupa Ülkeleri
Zorunlu Yabancı Dil
Eğitimine Başlama
Yaşı
Kıbrıs-Malta 5
İspanya-İtalya-Avustralya- Portekiz- Norveç- Hırvatistan 6
Fransa- Estonya- Polonya- Filandiya- İsveç 7
Bulgaristan- Çek Cumhuriyeti- Almanya- Yunanistan- Litvanya-
Romanya- Slovakya 8
Danimarka- Letonya- Macaristan- Slovenya- Türkiye
(2013 yılı:7) 9
Hollanda 10
Eurydice (2012)’den alınmıştır.
Tablo 1’de görüldüğü üzere birçok Avrupa ülkesinde yabancı dil öğretimine erken
yaşlarda başlanmaktadır. Türkiye’nin AB üyelik müzakereleri neticesinde, yabancı dil
eğitimi erken yaşlarda başlamaktadır. Yapılan öğretim programı değişikliği ile birlikte
10
İngilizce öğretimi ilkokul ikinci sınıftan itibaren başlamıştır. Talim Terbiye Kurulu
Başkanlığının 25/06/2012 tarih ve 69 sayılı kararı ile İlköğretim kurumları ( ilkokul ve
ortaokul) haftalık ders çizelgesi, 2012-2013 eğitim öğretim yılından itibaren birinci ve
beşinci sınıflardan başlanmak üzere kademeli olarak uygulanmaya başlanmıştır. 2013-
2014 eğitim öğretim yılında 2. sınıfların haftalık ders programına ilk kez İngilizce dersi
konulmuştur. 2014-2015 eğitim öğretim yılından itibaren de ikinci, üçüncü ve dördüncü
sınıfların ders programında İngilizce dersi yer almıştır.
2.2. Yabancı Dil Olarak İngilizce Öğretiminde Sınıf İçi Etkileşimin Önemi
Etkileşim, sınıf içi etkinliklerde öğretmen ve öğrenci arasında her gün
gerçekleşmektedir. Etkileşim genellikle, birbirini etkileyen iki ya da daha fazla nesne
arasında geçmekte olan iletişim olarak da adlandırılabilir. Etkileşimin çift yönlü olması,
etkileşimin gerekliliğidir. Aksi halde etkileşimden değil, tek yönlü etkilemeden söz
edilmesi gerekir.
Sınıf ortamında gerçekleştirilen tüm etkinliklerde, dolayısıyla öğretme ve öğrenme
sürecindeki öğretmen ve öğrenci arasında, bir etkileşim söz konusu olmaktadır.
Etkileşim, yalnızca öğretmen tarafından değil, aynı zamanda öğrenci tarafından da
başlatılabilir. Etkileşim, duygu, düşünce ve fikirlerin birlikte ifade edilmesine olanak
sağlamaktadır. Chaudron (1988) , etkileşimin önemini şu şekilde sıralamıştır:
a. Yalnızca etkileşim sayesinde öğrenciler, öğretme-öğrenme yapılarını
ayrıştırabilir, sınıf içerisinde gerçekleşen durumları ve olayları anlamlandırabilir.
b. Etkileşim, öğrencilere sınıf içerisinde iş birliği yapma ve fikirlerini ifade etme
olanağı sunar.
c. Sınıf içerisinde gerçekleşen her türlü durum ya da olay öğrenciler tarafından daha
kolay bir şekilde anlamlandırılabilir ve öğretmen-öğrenci iletişiminin sağlıklı bir
şekilde ilerlemesini sağlar.
İngilizceyi yabancı dil olarak öğrenenler (EFL) için sınıf içerisindeki etkileşim kadar,
sözel etkileşimin gerçekleşmesi sürecinde kullanılan dil de önemlidir. EFL öğrencileri
için sınıf, öğrenilen dili kullanmaya olanak sunan bir eğitim kurumudur. Aslında, EFL
öğrencilerinin İngilizceyi en sık kullanabilecekleri yer sınıf ortamıdır. Sınıfın dışarısına
çıktıklarında, çok az öğrenci, öğrenilen yabancı dili konuşma fırsatı bulur. Yuanfang
11
(2009), İngilizce’nin sınıf dışında, EFL öğrencilerinin günlük sosyal yaşamlarında yer
almadığını belirtmiştir. Dolayısıyla, sınıf ortamı dışında öğrenilen yabancı dili pratik
etme olanağı, EFL öğrencileri için mümkün olmamaktadır. Bu nedenle, İngilizce’yi
yabancı dil olarak öğreten öğretmenlerin (ETL), sınıfta öğrencilere daha fazla iletişim
fırsatı vermesi ve iletişim için gereken ortamı hazırlaması gerekmektedir. Bu sayede
öğrenciler, hedef dilde etkin iletişim kurabilme yeteneğini kazanırlar.
Bunlara ek olarak, EFL öğrencilerinin de iletişimlerinde İngilizceyi mümkün
olduğunca çok kullanmaları gerekmektedir. Behnam ve Pouriran (2009)’a göre eğitim
kurumları EFL öğrencilerinin İngilizceyi kullanmalarını önemsemektedir. Sınıf
içerisinde iletişim dilinin İngilizce olması, öğrencilere beceri ve öz benlik saygısı
kazandıracaktır. Nitekim yabancı bir dili öğrenmede amaç iletişim kurmaktır.
Mouhanna (2009), sınıf içerisinde anadilin konuşulmasının da yabancı dil
öğretiminde güçlük yarattığını belirtmiştir. Mouhanna (2009)’a göre, EFL
öğretmenlerinin birçoğu öğrencilerden, öğrenilen dilde iletişim kurmalarını talep
etmemektedir. Bu durum, yabancı dil öğretim-öğrenimini anlamsızlaştırmaktadır. Oysaki
öğrenilen dilde iletişim kurmak, yabancı dil öğretiminin ve öğreniminin amacını
oluşturmaktadır. Dolayısıyla, İngilizce’nin etkin bir şekilde kullanılmasına ve etkin
öğretmen-öğrenci etkileşimine olanak sunan İngilizce öğretim programlarının
oluşturulması gereklidir.
Türkiye’de uygulamada olan İlköğretim İngilizce Öğretim Programı’nda, dördüncü
sınıflarda uygulanacak İngilizce programının özellikleri şu şekilde belirtilmiştir:
Dördüncü sınıf öğretim programı ağırlıklı olarak konuşma ve dinleme becerilerine
odaklı ve etkin dil kullanımına dayalı bir biçimde tasarlanmış, aynı zamanda hedef yaş
grubunun ilgi ve becerilerine uygun faaliyetler ile desenlenmiştir. Hedeflenen
kazanımları edindirmek için tasarlanan etkinlikler özellikle dinleme ve konuşma becerisi
odaklı olup, temelde, oyunlar, şarkılar, canlandırmalar, boyama, kesme-yapıştırma ve
resim etkinliklerinin kullanıldığı iletişim ve dil üretimi odaklı çalışmalardır (MEB 2013).
Dördüncü sınıf İngilizce öğretim programının, sınıf içi etkileşimi, konuşma ve
dinleme becerileri üzerine yoğunlaştığı ve hedef dilin öğretmen ve öğrenciler tarafından
kullanımının etkililiğine önem verdiği görülmektedir. Sınıf içerisinde öğrenci merkezli
12
bir öğretim yaklaşımının benimsenmesi ve öğrencinin sınıf içi etkileşimde pasif olmaktan
çok etkin bir katılım sergilemesi gerektiği, programda belirtilmiştir.
2.3 Etkileşim Analizi
Sınıf içerisinde gerçekleşen etkileşimin, bir diğer deyişle öğretmen-öğrenci
etkileşiminin, niceliği ve niteliği, öğretme-öğrenme sürecinde önemli bir yere sahiptir.
Etkileşim analizi, bir öğretmenin ve öğrencinin, öğretme-öğrenme sürecinde neler yaptığı
hakkında bilgi vermektedir. Etkileşim analizi, sınıf içerisinde öğretmen ve öğrencileri
arasında gerçekleşen etkileşimlerin tanımlanması, sınıflandırılması ve belirli kategorilere
göre değerlendirilmesini içeren bir sistematik gözlem yöntemidir (Ober,1968). Etkileşim
analizinde, öğretmen ve öğrenci davranışlarını kodlamak ve ölçmek için bir kategori
sistemi kullanılır.
Etkileşim analizi ilk olarak Ned Flanders tarafından geliştirilmiştir ve bu nedenle de
çoğu zaman Flanders’ın Etkileşim Analizi Yöntemi (FIA) olarak adlandırılmaktadır.
Flanders’ın Etkileşim Analizi sınıf içerisinde öğretmen ve öğrenciler arasında geçen sözel
etkileşimi hedef almaktadır. Flanders, sözel olmayan davranışları, etkileşim analizine
dâhil etmemiştir. Flanders (1970)’a göre bireyin yalnızca sözel davranışları yansız olarak
analiz edilebilir. Flanders’ın Etkileşim Analizi Kategorileri (FIAC), toplamda on
kategoriyi içermektedir. Kategorilerin yedisi öğretmen konuşmalarına, iki tanesi ise
öğrenci konuşmalarına ayrılmıştır. Onuncu kategoride ise sessizlik ve şaşkınlığa yer
verilmiştir.
FIAC’ı kullanmak için gözlemcinin her bir etkileşimi kaydetmesi ve gözlemlenen
etkileşimleri kategori numaralarına göre kodlaması gerekir. Her üç saniyede bir
gerçekleşen etkileşimler kategorilere kodlanılır. Flanders’ın Etkileşim Analizi
Kategorileri’ne göre yapılan bir çalışmada elde edilen verilerin kodlanması için 10’a 10
bir matris hazırlanır ve etkileşimler bu matrise çiftler halinde işlenir. Etkileşim çiftlerinin
oluşturulmasında, kodlanan etkileşim ve bir sonraki etkileşim, çift haline getirilir.
Örneğin, kategori numaraları 2, 4, 12, 8 olarak kodlanan etkileşimler, 2-4,4-
12,12-8 olarak etkileşim çiftler haline getirilir ve bu şekilde matrise işlenir.
Tablo 2’de Flanders’ın Etkileşim Analizi Kategorileri verilmektedir.
13
Tablo 2.
Flanders’ın Etkileşim Analizi Kategorileri (FIAC)
Öğretmen
Konuşur
*Doğrudan
Etki
6
Yönetir: Öğrencinin yerine getireceği beklenen,
yönergeler, emirler verir ya da düzenlemelerde
bulunur.
7
Eleştirir ya da Otoritesini Haklı Çıkarır: Öğrencinin
istenmeyen bir davranışını istenene doğru değiştirmek
için kullanılan ifadelerdir. Birini azarlar, yaptığı
şeylerin sebebini açıklar, öz güven aşırı ölçüdedir.
Öğrenci
Konuşur
Cevap
Verir
8
Öğrenci Cevap Verir: Öğrenciler tarafından
öğretmenlere verilen cevaplardır. Öğretmen ilişkiyi
başlatır ya da öğrencinin ifadesini ister ya da ortamı
planlar. Öğrencilerin fikirlerini açıklanma özgürlüğü
sınırlıdır.
Başlangıç 9
Öğrenci Konuşmayı Başlatır: Öğrencilerin kendi
başlattıkları konuşmalardır. Kendi fikirlerini ifade
etme, yeni bir konuyu başlatma; düşünce çizgisinin ve
düşünceleri geliştirmede özgürlük, düşündürücü
sorular sormadan hoşlanma, mevcut yapıyı aşmak gibi
konularda fikir geliştirmeleri serbesttir.
10
Sessizlik ya da Şaşkınlık: Duraksamalar, kısa süreli
sessizlik ve iletişimin gözlemci tarafından
anlaşılamadığı şaşkınlık anlarını ifade eder.
Flanders, 1970, s.34 Tablo 2-1’den alınmıştır.
Öğretmen
Konuşur
*Dolaylı
Etki
Kategori
Numarası Etkinlik
Cevap
Verir
1
Duyguları Kabul Eder: Bir öğrencinin duygularını ya
da tutumunu, onu tehdit etmekten uzak bir yaklaşımla
kabul eder ya da açıklar.
2
Över ve Cesaretlendirir: Öğrenci davranışını ya da
hareketini över ve cesaretlendirir. Başka bir bireyi
hedef almayan şakalar yaparak sınıf içerisindeki
gerginliği azaltır. Onaylamak için başını sallamak,
hımm ya da devam et demek bu davranışları kapsar.
3
Öğrenci Fikirleri Kabul Eder ya da Kullanır: Bir
öğrenci tarafından ortaya atılan fikirleri açıklar, fikri
oluşturur ya da geliştirir. Öğrencinin fikirlerini uzatma
bu kategori altında değerlendirilirken, öğretmenin
kendi fikirlerini açıklaması durumunda kategori 5’e
geçilmelidir.
4
Sorular Sorar: Öğretmen fikirlerine dayanan içerik ve
işlem hakkında öğrencileri cevaplamaya teşvik edici
sorular sorar.
*Doğrudan
Etki Başlangıç
5
Sunar: İçerik ya da işlemler hakkında gerçekleri ya da
düşüncelerini sunar. Kendi fikirlerini anlatır, kendi
açıklamalarını yapar. Öğrenci dışında başka bir
otoritenin fikrini açıklar.
14
Tablo 2’de görüldüğü gibi kategorilerden yedi tanesi öğretmen, iki tanesi ise öğrenci
etkileşimine ayrılmıştır. Bu durum, Ober, Bentley ve Miller (1971) tarafından Flanders’ın
öğretmen etkileşimine daha fazla önem verdiği yönünde eleştirilmiştir. Kategorilerden ilk
dördü, öğretmenin dolaylı etkisini yansıtırken, 5., 6., ve 7. kategoriler ise öğretmenin
doğrudan etkisini yansıtmaktadır. İlk dört kategoride öğretmenin, öğrencilerin
düşüncelerini onaylaması, cesaretlendirmesi, genişletmesi ya da sorular sormasını içeren
dolaylı etkilere yer verilirken, sonraki üç kategoride ise öğretmenin dersi sunması, sınıfı
yönetmesi ya da otoritesini haklı çıkarması gibi doğrudan etkilere yer verilmiştir. 8.
kategori öğrencinin öğretmene yönelik sınırlı cevaplarını içerirken, 9. kategori,
öğrencinin konuşmayı başlatmasına ve bir konuda fikirlerini ifade etmede özgürlüklerini
içerir.
Flanders’ın geliştirdiği kategorilerin, yalnızca öğretmen ve öğrencilerin sözel
davranışlarını içermesi ve beden eğitimi gibi daha çok sözel olmayan davranışların ön
planda olduğu dersler için analizi yetersiz bırakmıştır. Bu nedenle, Flanders’ın Etkileşim
Analizi Kategorileri Cheffers, Amidon, and Rogers (1974) tarafından gözden geçirilmiş,
hem sözel hem de sözel olmayan davranışları içeren bir uyarlama yapılmıştır. CAFIAS
(Flanders’ın Etkileşim Analizi Kategorilerinin Cheffers Uyarlaması), sözel ya da sözel
olmayan davranışların kategorize edilmesini ve analizinin yapılmasına olanak
sağlamıştır. Silverman ve Buschner (1970), CAFIAS’ın beden eğitimi dersi için
kullanılan bir sistematik gözlem yöntemi olarak tanımlamışlardır.
15
Tablo 3.
CAFIAS
Kategoriler Tanımlama Sözel Davranış Sözel olmayan
Davranış
Öğretmen Davranışları
2-12 Olumlu tutumları
değerlendirir
Över,
cesaretlendirir,
şakalar yapar
Gülümser, göz kırpar,
kahkaha atar
3-13
Öğrenci fikirlerini ya da
duygularını kabul eder
ya da kullanır
Kabul eder, açıklar
ya da öğrenci
bilgilerini kullanır
Gülümsemeden
doğruluğunu kabul
etme anlamında iç
çeker
Kategoriler Tanımlama Sözel Davranış Sözel olmayan
Davranış
Öğretmen Davranışları
4-14 Sorular sorar
Öğrenci cevabını
gerektiren sorular
sorar
Yüzünü buruşturur,
omuz silker
5-15 Bilgi sunar Sunar, dönüt sağlar Tahta üzerinde çizer,
gösterir
6-16 Yönerge verir Öğrencilere yönerge
verir
Düdük çalar, işaret
verir
7-17 Olumsuz tutumları
değerlendirir
Eleştirir, öfkesini
dile getirir
Masaya vurur,
kaşlarını çatar,
yüzünü ekşitir
Öğrenci Davranışları
8-18 Öğrenci yordama
yaparak cevap verir
Bilgi ya da kavrama
yoluyla cevap verir
Öğrenci ders
sırasındaki
uygulamaları verilen
yönergelere göre
yapar
8\-18\
Daha ileri seviyede
yordama yaparak cevap
verir
Daha ileri seviyede
cevaplar verir
Davranışlar yaratır ya
da yorumlama yapar
9-19 Öğrenci başlatır Davranışlarla ilgili
farklı öneriler getirir
Söylenmeden elini
havaya kaldırır
10 Sessizlik ya da karışıklık Karışıklık
Uygulamaların
yapıldığı anlardaki
sessizlik
Silverman ve Buschner, 1990; akt. Acar (1999).
Tablo 3’te görüldüğü gibi, CAFIAS’ta bulunan 20 kategoriden ilk yedisi öğretmenin,
8 ve 9 numaralı kategoriler ise öğrencilerin sözel davranışlarına ayrılmıştır. Sözel
olmayan öğretmen davranışları için 12-17 arası kategori numaraları kullanılırken, sözel
16
olmayan öğrenci davranışları için 18 ve 19 numaralı kategoriler kullanılmıştır. 10.
kategoride ise uygulamaların yapıldığı anlardaki sessizlik ya karışıklığa yer verilmiştir.
CAFIAS’ta öğretmenin dolaylı ya da doğrudan etkileşimi üzerinde durulmuştur. 2-4
arasındaki kategoriler, öğretmenin dolaylı etkileşimini gösterirken, 5-7 arasındaki
kategorilerde öğretmenin doğrudan etkileşimi gösterilmiştir.
CAFIAS’ta her 3 saniye bir kodlama yapılmaya devam edilmiştir. Her davranış
değişikliğinde ilgili kategori kodlanmaktadır. 3 saniye içerisinde davranışlarda bir
değişiklik meydana gelmezse, aynı kategori kodlanmaya devam edilmiştir. CAFIAS
kategorileri kullanılarak elde edilen veriler birçok şekilde analiz edilebilir. En çok tercih
edilen yöntem, davranışların sıralarının oluşturduğu davranış çiftlerinin frekanslarının
analizidir. 6-7-8 olarak kodlanmış etkileşimler, çiftler haline getirilirken ilk etkileşim ve
sonraki etkileşim bir çift olarak matrise geçirilir (6-7). Sonrasında en son kodlanan
kategori ile bir sonraki kategori etkileşim çifti haline getirilir (7-8) ve matrise kodlanır
(Cheffers, Amidon ve Rodgers, 1974).
Etkileşim analiziyle ilgili çalışmalar yapan bir diğer isim ise Richard Lee Ober’dır.
Ober (1970)’a göre, daha önce yapılan etkileşim analizi çalışmaları sözel, sözel olmayan,
bilişsel, sosyal, duygusal, öğretmen ya da öğrenci odaklıdır. Oysaki sınıf içi etkileşim bir
bütün halinde ele alınmalı ve analizi bu yönde yapılmalıdır. Ober, 1967 yılında RCS
(Ortak Kategori Sistemi) olarak adlandırılan bir etkileşim analizi sistemi geliştirmiştir.
RCS öğretme-öğrenme durumları içerisinde gerçekleşen öğretmen-öğrenci sözel
davranışlarını tanımlamak, sınıflandırmak ve geniş bir açıyla değerlendirmek amacıyla
geliştirilmiştir (Ober, 1968). RCS’de 1-9 sözel öğretmen davranışları, 11-19 sözel öğrenci
davranışları ve sessizlik ya da şaşkınlığı ifade eden 10. kategoriyle birlikte toplam 20
kategori bulunmaktadır. RCS ile birlikte sınıf içi sözel etkileşim, dört alt başlıkta
toplanmıştır. Yeşilmen (1983) tarafından Ober’ın Ortak Kategori Sistemi Türkçeye
uyarlanmış ve 10 numaralı sessizlik ya da şaşkınlık kategorisi sessizlik olarak belirlenmiş
ve gürültü kategorisi de eklenmiştir. Yeşilmen (1983) ve Acar (1999) tarafından yapılan
çalışmalarda da bu uyarlama kullanılmıştır. Tablo 4’te Ober’in Ortak Kategori
Sistemi’nin Yeşilmen tarafından uyarlanan hali verilmektedir.
17
Tablo 4.
Ober’in Ortak Kategori Sistemi
Öğretmenin
Konuşmasına
Öğrencinin
Konuşmasına
Ayrılan
Kategori Numarası Sözlü Davranışın Tanımı
Ayrılan
Kategori Numarası
1
Ortamı Rahatlatır: Sınıf ortamını rahatlatır; mevcut
veya olması muhtemel gerginliği ortadan kaldırır
veya engeller; diğerini kızdırmadan ya da üzmeden
şaka yapar; diğerinin yanlış davranış ya da sözlerine
yönelmemek koşuluyla güler, güldürür veya
diğerinin davranış, fikir, eylem veya yorumlarını
över, teşvik eder.
11
2 Kabul Eder: Diğerinin cevabını, hareketini, fikir ve
yorumlarını, katkısını kabul eder, destekler. 12
3
Sorar (Katkıyı Geliştiren Sorular): Diğerinin
konuşma ya da cevabını daha belirgin bir hale
getirme; onun hareket, davranış, yorum, fikir veya
katkısını geliştirmek ve diğerinin düşünerek cevap
vermesini sağlayacak biçimde sorular sorar.
13
4
Sorar (Katkıyı Geliştirmeyen Sorular): Konu,
kapsam ya da işlemle ilgili olarak, daha önce
öğrenilenleri geri almayı amaçlayan, fazlaca
düşünmeden cevap vermeyi gerektiren sorular sorar
ya da bilgi ister.
14
5 Cevap Verir: Diğeri tarafından sorulan sorulara ya
da istenilen bilgilere cevap verir. 15
6
Sunar: Konu, işlem ve kapsamı sunar; fikir ve
düşüncelerini açıklar; anlatır (Cevaplandırılması
amaçlanmayan yalnızca anlatımı zenginleştiren ya
da süsleyen sorularda bu kategori kapsamındadır).
16
7
Yönetir: Diğerinin yapmasını ya da uymasını isteyen
emir/görev verir (Kullanılan ifadenin nazik,
emredici ya da yansız olması bu kategoriyi
değiştirmez).
17
8
Düzeltir: Diğerine verdiği cevabın ya da sunduğu
konu, işlem veya fikrin yanlış olduğunu ya da
diğerinin anlattığı gibi olmadığını söyler.
18
9
Ortamı Gerginleştirir: Diğerinin uygunsuz
davranışını değiştirmeyi amaçlayarak onu eleştirir;
ortamı kontrol altında tutmak ya da kontrolü
arttırmak için otoritesini kullanır
19
10
Sessizlik: Diğer sözlü davranış kategorilerini
kullanırken ortaya çıkan duraklamalar, kesintiler ve
sessizlikler.
10
G
Gürültü: İletişimin gözlemci tarafından
algılanmasını, gözlenmesini ya da kaydedilmesini
engelleyen, aralarında uyum bulunmayan konuşma
ve diğer sözlü davranışlar.
G
Yeşilmen (1983); akt. Acar (1999).
18
E. L. Bentley ve E. Milber, 1970 yılında Karşılıklı Konuşma Kategorileri’ni (ETC)
geliştirmiştir. Karşılıklı Konuşma Kategorileri’inde, (1-9) öğretmen etkileşimi ve (11-19)
öğrenci etkileşimi ve (10-20) yapılandırma-ara verme, sessizlik: planlanmış sözlü
davranış yokluğu olarak toplam 20 kategori bulunmaktadır. Diğer kategori sistemlerinden
farklı olarak, öğretmen ve öğrenci arasındaki bilişsel etkileşime odaklanmaktadır.
Yeşilmen (1983)’e göre ETC sistemi sınıf içindeki bilişsel etkileşim düzeyini etkileyen
faktörlerin sistematik olarak gözlenmesini mümkün kılmaktadır.
Tablo 5.
Karşılıklı Konuşma Kategorileri (ETC)
Öğretmenin Kodu Öğrencinin Kodu
1
Bilgi Sunar: Bilgi sunma-anlatım; dersle ilgili
açıklama; demonstrasyon; tanımlama; hazırlanmadan
yorumlar yapma; cevabı beklenilmeyen sorular sorma.
11
2
Soru Sorma-Sınırlı Düşünme: Sınırlı düşünme ile
kolayca hatırlanabilen, bilişsel düzeyin alt
aşamalarında bulunan cevap almayı amaçlayan sorular.
12
3
Soru Sorma-Geniş Düşünme: Açık uçlu; ilke, kavram
ve genellemelerin uygulanmasına; işlem ya da
kuralların uygulanarak çözümler ortaya konmasına;
bilişsel düzeyin üst aşamalarında bulunan ve düşünmek
suretiyle cevap almaya yönelik sorular.
13
4
Cevap Verme-Sınırlı Düşünme: Sınırlı düşünme ile
daha önce öğrendiği cevapları verir. Bilişsel düzeyin
alt aşamaları.
14
5
Cevap Verme-Geniş Düşünme: Açık uçlu ilke kavram
ve genellemelerin uygulanmasına, işlem ve kuralların
uygulanarak çözümler getirilmesine uygun cevaplar
verir. Bilişsel düzeyin üst aşamaları.
15
6
Tepki Verme-Katılmayı Koruma Düzeyi: Konuşmaya
eklenti yapmaya, açıklamaya ya da fikirleri özetlemeye
davet ederek düşünme düzeyini alt bilişsel düzeyde
tutan sözlü davranış.
16
7
Tepki Gösterme-Katılmayı Uzatma Düzeyi: Daha çok
bilgi isteme; bilgi veya ilkeler ortaya koyma şeklindeki
bilişsel katılma düzeyinin yüksek olduğu sözlü
davranış.
17
8
Tepki Gösterme-Katılmayı Sonuçlan-dırma Düzeyi:
Konu ya da düşünmeyi, yorumu sona erdiren; yeni bir
konuya giriş yapan, konuyu değiştiren; yeni bilgilerin
eskilerin üzerine bina edilmesini sağlayıcı özetleme
yapan sözlü davranış.
18
9
Yapılandırma-Öğrenme Etkinlikleri: Emir vermek,
yöneltmek, ödev vermek gibi öğrenme etkinliklerini
organize eden ifadeler
19
0 Yapılandırma-Ara Verme, Sessizlik: Planlanmış sözlü
davranışın yokluğu. 0
Ober, Bentley, Miller (1971), akt. Acar (2000)
19
Tablo 5’te görüldüğü gibi öğretmen ve öğrencinin etkileşimine ait toplamda 20
kategori bulunmaktadır. 2-8 arasındaki kategorilerde öğretmenin, 12-18 arasındaki
kategorilerde ise öğrencilerin bilişsel etkileşimi yer almaktadır. 1. ve 11. kategorilerde
öğretmen ya da öğrenci tarafından gerçekleştirilen bilgi sunumu, tanımlamalar yer
almaktadır. 9. ve 19. kategorilerde ise öğrenme etkinliklerini ifade eden etkileşimler
bulunmaktadır. En son kategori (0), ise planlanmış bir sözlü davranışın yokluğunu ya da
sessizlik durumunu ifade etmektedir. Araştırmacı, çalışmasında Karşılıklı Konuşma
Kategorileri’ni kullanmış ve araştırmanın yöntem bölümünde ETC ile ilgili bilgi
verilmiştir.
2.4. Bilişsel Öğrenme Basamakları
Bilişsel öğrenme alanının en alt basamağı, bilgi düzeyidir. Bilgi düzeyinde
öğrencilerden; ilkeler, sınıflamalar, ölçütler, kuramlar ve olaylar hakkındaki bilgilerle
karşılaştıklarında tanımaları, kendilerine sorulunca hatırlamaları hedeflenmektedir. Bilgi
düzeyinin bir üst basamağında, kavrama düzeyi vardır. Kavrama düzeyinde sorulan bir
soruyu yanıt verebilmenin ilk adımı, bilgi düzeyinde öğrenmenin gerçekleşmiş olmasıdır.
Bilgi düzeyinde, sorulan sorularla öğrencilerin; anlama becerileri ve bilgi düzeyindeki
kazanımları elde edip edemedikleri ölçülmektedir. Bu nedenle bilginin transferinin
gerçekleşmesi gerekir.
Transfer türü öğrenmelerde yalnızca öğrenmeleri hatırlama yoktur. Sönmez’e (1992)
göre transfer türü öğrenmelerde, öğrenilen bilgiyi yeni bir anlatım biçimine çevirme, bir
olayın nedenini ve nasıl olduğunu kendi cümleleriyle nedenler göstererek açıklama, yeni
örnek verme, verilenlerin nedenlerini ve neye yol açacağını öngörme vardır. Öğrenilmiş
bilgileri yeni durumlara uygulama becerisini ölçmeyi amaçlayan uygulama düzeyindeki
soruların cevaplanması için bilgi ve kavrama gerekir. Uygulama düzeydeki sorularla yeni,
yani ilk defa karşılaşılan bir problemin çözümünde kuralların, teknik ve yöntemlerin
kullanılabilme becerisi denenmektedir. Çakıcı, Ürek ve Dinçer’e (2012) göre,
uygulamadan sonra gelen bilişsel düzey olan analiz basamağında; karşılaştırma, sonuç
çıkarma, şemalaştırma ve taslak çıkarma işlemlerinden bahsedilebilir. Analiz düzeyindeki
sorularla öğrencinin, olayların neden ve sonuçları hakkında açıklamada bulunması,
sonuca ulaşabilmek için elindeki bilgiyi analiz edebilmesi ve elde edilen bulgulara dayalı
olarak sonuç çıkarabilmesi hedeflenmektedir.
20
Sentez basamağındaki soruları, öğrenilmiş ilke ve kurallara göre anlamlandırarak
özgün ve yeni bilgiler oluşturabilme becerisini ölçmek için kullanılmaktadır. Öğretmenler
öğrencilerine bu düzeyde sorular yönelterek onlardan özgün ya da yaratıcı cevaplar
vermelerini beklerler. Çıkarım yapma, yeniden anlamlandırma, hipotez üretme ve sonuca
varma gibi bilişsel öğrenme alanına ait önemli kazanımların edinilip edinilmediğini bu
tür sorularla ölçülebilir. Bir üst düzey olan değerlendirme basamağı, bilişsel öğrenme
alanının bütün düzeylerini kapsar niteliktedir. Karar verme, eleştiri yapma, yargılama ve
değerlendirme gibi özellikle sosyal bilimler alanında öne çıkan üst düzey zihinsel
işlemleri bu düzeyde sorulan sorularla ölçmek mümkündür.
21
BÖLÜM 3
Araştırmanın bu bölümünde sınıf içi etkileşim ile ilgili yapılan ilgili çalışmalara
yer verilmiştir.
3.1. İlgili Çalışmalar
Bu bölümde Türkiye’de ve yurtdışında yapılan sınıf içi etkileşimle ilgili
çalışmalara yer verilmiştir.
3.1.1 Türkiye’de Yapılan Çalışmalar
Türkiye’de sınıf içindeki etkinlikleri değerlendiren çeşitli araştırmalar yapılmıştır.
Ancak araştırma konusuyla doğrudan doğruya ilgili olarak sınıf içi hem sözel, hem de
sözel olmayan iletişimi etkileşim analizi yöntemi kullanarak inceleme konusunda yapılan
araştırmalarına rastlanmamıştır.
Yeşilmen (1983) “Sınıf İçi Sözlü Öğretimin Etkileşim Analizi Yoluyla
Değerlendirilmesi” adlı doktora tezinde, öğretmen-öğrenci sözel etkileşimini
gözlemlemek ve analiz etmek amacıyla, liselerde Fizik-Kimya ve Tarih derslerini
etkileşim analizi yöntemini kullanarak incelemiştir. Ober’in Ortak Kategori Sistemini
Türkçe’ye uyarlamış ve uyarlanan ölçeğin, araştırmanın amacı doğrultusunda
kullanabilirliğini ölçmek amacıyla bir ilkokulda 5 öğretmenin sınıfında birer ders saati
gözlem yapmıştır. Elde ettiği bulgular sonucunda Ober’in Ortak Kategori Sistemi’ne
“gürültü” kategorisini de ekleyerek sınıf içindeki sözlü davranışları gözleyip, kayıt ve
analiz etmiştir. Gözlem, kayıt ve analizi yapılan derslerdeki toplam etkileşimin %
68,80’ini öğretmen etkileşimi; % 24,39’unu öğrenci etkileşimi olduğu, geri kalan %
6,8’ini ise sessizlik ve gürültü kategorilerini oluşturduğu araştırma sonucunda tespit
edilmiştir.
Gözütok’un (1991) “Öğretmenlerin ve öğrencilerin algılarına göre mesleki
davranışlarının değerlendirilmesi” adlı araştırmasında öğretmenlerin göstermeleri
beklenen mesleki davranışları belirlemek amacıyla öğretmenlik formasyon derslerinin
amaç analizi yapılmıştır. Belirlenen mesleki davranışlar, konulara göre gruplandırılarak
22
101 sorudan oluşan derecelendirme ölçeği geliştirilmiştir. Öğretmenlerin kendi algılarına
göre belirlenen mesleki davranışlara göre kendilerini değerlendirmleri ve öğrencilerin
öğretmenlerini değerlendirmeleri arasındaki farkın manidar olup olmadığı saptanmaya
çalışılmıştır. Öğretmenlerin neredeyse tamamına yakını 101 maddeden oluşan
öğretmenlik formasyonu davranışlarını yaptıklarını ifade ederken, öğrencilerin ise %38’i,
öğretmenlerinin bu davranışları yaptığını belirtmişlerdir. Araştırmaya göre,
öğretmenlerin %18,5’i bir hizmetiçi eğitim programına katılmıştır ve öğretmenlerin
%38,99’u önlisans düzeyinde öğrenim gördüğü, bu öğretmenlerin lisans tamamlama
programlarından geçirilmediği saptanmıştır.
Sönmez’in (1992) “İlkokul Öğretmenlerinin Sınıf İçi Etkinlikleri” adlı
araştırmasında, Ankara’da bulunan ilkokullarda görev yapan 187 öğretmenin sınıf içi
etkinlikleri incelenmiştir. Araştırma için gerekli olan verileri toplama işlemi, gözlem
formu yardımıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya göre, öğretmenlerin %94’ünün ders
zamanını etkili bir şekilde kullanmadığı, %88’inin eğitim teknolojisinden yeterince
yararlanmadığı, araştırmaya katılan 187 öğretmenden hiç birinin öğrenme-öğretme süreci
içindeki öğretim stratejisi, yöntem ve teknikleri kullanmadığı, öğretme etkinliklerine
uygun ve etkili bir biçimde yer vermedikleri, %83’ünün öğrencileri etkin olarak derse
katamadığı, anadili doğru, tutarlı ve etkin biçimde kullanamağı, biçimlendirme-
yetiştirmeye dönük değerlendirmeyi kurallara ve amaca uygun olarak kullanmadığı,
günlük planları eğitim biliminin kurallarına uygun yapmadığı ortaya çıkmıştır.
Acar (1999), “İlköğretimde sınıf içi sözel iletişimin etkileşim analizi yöntemiyle
değerlendirilmesi’’ adlı yüksek lisans tezi çalışmasında, Ober’in Ortak Kategori
Sistemi’nin Yeşilmen tarafından uyarlanmış hali kullanılarak 4. ve 5. sınıf sosyal bilgiler
dersindeki sınıf içi sözel davranışların etkileşimi incelenmiştir. Araştırma sonucunda sınıf
içi etkileşimin %81,73’ünü sözel davranışlar, %18,27’sini ise sessizlik ve gürültü
oluşturmaktadır ve sözel davranışların % 46,01’ini öğretmen; % 35.71’ini de öğrenci
kullanmaktadır. Geriye kalan % 18,27’sini ise sessizlik ve gürültü kategorileri
oluşturmaktadır. Öğretmenin sınıf içinde en sık gözlenebilen sözlü davranışı; % 23,77 ile
konu, işlem ve kapsamı sunması; fikir ve düşüncelerini açıklaması, anlatımda
bulunmasıdır. Araştırmada öğretmenin en sık gözlenebilen bir diğer sözlü davranışı, %
7,32 ile öğrenciyi yönetmesidir. Öğretmenin en az gözlenilen davranışı ise % 0,26 ile
sınıf ortamını rahatlatmasıdır. Öğrencinin sınıf içinde en sık gözlenebilen sözlü davranışı
% 21,22 ile konu, işlem ve kapsamı sunması; fikir ve düşüncelerini açıklaması, anlatımda
23
bulunmasıdır. Öğrencinin en az gözlenilen davranışı ise % 0,07 ile katkıyı geliştiren
sorular sormasıdır.
Öztürk (2000), ‘ Sınıf İçi Etkileşim’ adlı çalışmasında ‘Sınıf İçi Öğretim Faaliyetleri
Gözlem Formu’nun ‘Sınıf İçi Etkileşim’ alt boyutunu kullanarak ilköğretim 1. kademe
ve ilköğretim 2. kademe öğretmenlerinin sınıf içi etkileşim davranışlarını analiz etmiştir.
Araştırma sonucunda, ilköğretim 1. kademe öğretmenlerinin, ilköğretim 2. kademe
öğretmenlerine göre sınıf içi etkileşim davranışlarını kullanmada anlamlı düzeyde başarılı
oldukları görülmüştür. Öztürk’e (2000) göre, öğretmenlerin sorumlu oldukları derslere
göre sınıf içi etkileşim davranışları açısından anlamlı derecede farklılaştıkları ortaya
çıkmıştır. Başarı oranı en yüksek olan grup sosyal ve Türkçe iken en başarısız grup
matematik bulunmuştur. Matematik grubuna kıyasla fen grubu öğretmenlerinin etkileşim
davranışları açısından daha yüksek performans gösterdikleri ortaya çıkmıştır. Matematik
ve fen grubu derslerinde öğrencilerin fikirlerini açıklama ve yorumlama becerisi daha
sınırlı kalmaktadır. Araştırmada fen ve matematik grubu öğretmenleri problem çözümüne
fazla zaman ayırdıkları ve bu nedenle öğrenci iletişimine gereken önemi vermedikleri
vurgulanmaktadır.
Olgun (2005), “Sınıf Öğretmenlerinin Sınıf İçinde Etkili İletişim Ortamı Yaratma ve
İletişimde Fırsat Eşitliği Sağlama Becerilerinin Değerlendirilmesi” adlı yüksek lisans
tezinde, öğretmenlerinin etkili iletişim için ortam ve fırsat eşitliği sağlama becerileri,
gözlemci ve öğretmen görüşleriyle belirlenen “Öğretmen Görüşleri Anket Formu”nu ve
“Sınıf İçi Gözlem Ölçeği”ni kullanarak araştırılmıştır. Araştırmaya Sivas ilinde bulunan
30 okuldan 303 sınıf öğretmeni katılmıştır. Araştırmanın örneklemini oluşturan
öğretmenlerin etkili iletişim için ortam ve fırsat sağlama becerileri, öğretmenlerin mesleki
kıdemi, cinsiyeti, mezun oldukları okul ve okutulan sınıf değişkenlerine göre
karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. Araştırmanın sonucunda, mesleki kıdem, cinsiyet ve
mezun olunan okul değişkenlerinin sınıf içerisinde etkili iletişim kurma becerisi üzerinde
bir etkisinin olmadığı, ancak okutulan sınıf değişkeninde ise, 1. ,2. , ve 3. sınıfları okutan
öğretmenler lehine bir etkinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada ayrıca,
öğretmenler tarafından değerlendirilen “Öğretmen Görüşleri Anket Formu”na göre
öğretmenlerin, etkili iletişim için ortam ve fırsat sağlama boyutlarına ilişkin algılarının
“Yeterli” düzeyde olmasına rağmen, gözlemci tarafından doldurulan “Sınıf İçi Gözlem
Ölçeği”ne göre bu boyutlarda “Kısmen Yeterli” oldukları saptanmıştır.
24
Başarı (2007), “Sınıf İçi İletişim Aksaklıklarına Yönelik Öğretmen–Öğrenci
Görüşleri” adlı yüksek lisans tezinde, Sivas ili Ulaş ilçesindeki ilkokullarda 3., 4., ve 5.
sınıfta öğrenim gören 472 öğrenciye ve bu okullarda görev yapan 120 öğretmene
uygulanan anket ile iletişim engellerini incelenmiştir. Öğretmenlere ve öğrencilere
uygulanan anket sonucunda, öğretmenler sınıf içi iletişim aksaklıklarının, sınıf içi tüm
etkinliklerde öğrenci önerilerinin dikkate alınması, öğrencilerin sınıf içi davranışlarına
ilişkin görüşlerini almak üzere öneri kutusu veya isimsiz anket uygulaması yoluyla bilgi
edinilmesi ve başarısızlık gösteren öğrencileri kendi haline bırakılması olarak
belirlemişlerdir. Öğrenciler ise, sınıf içi iletişim aksaklıklarının, öğretmenlerin sınıftaki
her öğrencinin verileni öğrenebilecek kapasiteye sahip olduğuna inanması, öğretmenlerin
öğrencilerin bildiği ve kullandığı sözcükleri kullanmaya özen göstermemesi,
öğretmenlerin öğrencilerle aralarındaki mesafeye dikkat etmemesi, başarısız öğrencilerin
ön sırada oturması gerektiğine inanması, başarısı düşük öğrencilere başarısı yüksek
olanlar kadar yanıtlama süresi vermemesi, sınıfın tamamı yerine olumsuz davranış
gösteren öğrencilerle ilgilenmesi olduğunu belirtmişlerdir.
İçbay (2008), “Sınıf İçindeki İletişimin Sınıf Düzenini Yapılandırmadaki Rolü: Bir
Konuşma Çözümlemesi Çalışması” adlı doktora tezinde, sınıf içindeki iletişimin, sınıf
düzeninin üzerindeki etkisini incelemiştir. Araştırmada veri toplamak amacıyla
Ankara’da bulunan üç okuldaki üç sınıftan, 15 ögretmenin bulunduğu 69 farklı derste, 47
saatlik bir kayıt yapılmıştır. Araştırmada sınıf düzenini oluşturan dört farklı süreç, ders
başlangıçları, etkinlikler arasındaki geçişler, gülmece sonrası anlar ve belirli öğrenci
seslenmeleri sonrası anlar olarak belirlenmiştir. Araştırmanın sonucunda, sınıf
içerisindeki iletişimin yalnızca öğretmen-öğrenci arasında olmaması gerektiği, öğrenci-
öğrenci etkileşiminin de sınıf düzenini yapılandırmada etkili olduğu, sınıfta bulunan tüm
paydaşların sınıf düzenini belirlemede etkin oldukları ortaya çıkmıştır.
Hazneci (2012), “Oluşturmacı Öğretmen İletişim Beceri Ölçeği’nin Geliştirilmesi ve
İlköğretim Öğretmenlerinin Sınıf İçi İletişim Becerilerinin İncelenmesi” adlı doktora
tezinde, ilköğretim birinci kademe sosyal bilgiler dersindeki öğretmen iletişim
becerilerini incelemek üzere, öğretmene, öğrencilere ve gözlemciye ait olmak üzere üç
ayrı ölçek geliştirilmiştir. Geliştirelen bu ölçekler, İstanbul ilindeki 35 özel ve 45 devlet
okulundaki 4. sınıf okutan 686 sınıf öğretmeni ve dördüncü sınıfa devam eden 1665
öğrenciye uygulanmıştır. Araştırmada, öğretmenlerin oluşturmacı yaklaşıma göre iletişim
becerilerinin, öğretmenlerin mesleki kıdemine, görev yaptıkları okullardaki sosyo-
25
ekonomik duruma ve mezun oldukları fakülte türlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığı
saptanmaya çalışılmıştır. Araştırma sonucunda, mesleki tecrübesi 16-20 yıl arasında olan
öğretmenlerin “liderlik” alt boyutunda, oluşturmacı iletişim becerileri algılarının daha
yüksek olduğu tespit edilmiştir. Görev yaptıkları okullardaki öğrencilerin sosyo-
ekonomik durumu alt seviyede olan öğretmenlerin, “memnuniyetsizlik” alt boyutu, orta
seviye sosyo-ekonomik durumdaki öğrencilere sahip olan okullarda görev yapan
öğretmenlere göre daha yüksek çıkmıştır. Öğretmenlerin mezun oldukları fakülte türleri,
ölçeğin hiçbir alt boyutuyla farklılaşma göstermemektedir.
3.1.2. Yurtdışında Yapılan Çalışmalar
Pheasanty (2003) , “Sınıf İçi Etkileşim ve İngilizce’nin İlkokullarda Ders Olarak
Okutulmasının Etkililiği” adlı çalışmasında, ilkokul İngilizce derslerinde gerçekleşen
etkileşim özelliklerini ortaya koymayı, ilkokul öğrencilerinin İngilizce’deki başarılarında
ve farklı sınıf içi etkileşim özelliklerinin öğretme-öğrenme sürecinde belirgin bir
farklılığa neden olup olmadığını belirlemeyi amaçlamıştır. Araştırmaya 5. sınıf
öğrencileri ve 5. sınıf okutan öğretmenler dahil edilmiş ve sınıf içi etkileşimi
gözlemlemek amacıyla Flanders’ın Etkileşim Analizi kullanılmıştır. Araştırmanın
sonuçlarına göre sınıf içerisindeki belirgin etkileşim yöntemleri, öğrenci katılımı ve konu
geçişleridir. 5. sınıf öğrencilerine uygulanan İngilizce test sonuçlarına göre öğrencilerin
İngilizce başarıları bir hayli yüksektir. Araştırmanın diğer bir sonucu ise, farklı sınıf içi
etkileşim özelliklerinin, öğrenme-öğretme sürecinde farklılığa sebep olduğudur.
Sınıf içi etkileşimde ilgili bir diğer araştırma da Maroni tarafından 2010 yılında
yapılmıştır. “İlkokulllarda Sınıf İçi Etkileşimde Duraksama, Boşluklar ve Bekleme
Zamanı” adlı çalışmasında Maroni 12 İtalyan okulunun her birinde 15 saatlik bir sözlü
iletişim, konuşma analizi yapmıştır. Araştırmada, sınıf içi etkileşimde en az sözlü
iletilişim kadar duraksamaların da önemli olduğu vurgulanmıştır. Çalışmada
duraksamalar üç türe ayrılmıştır: boşluklar, duraksamalar ve beklemeler. Çalışmanın
sonunda elde edilen verilere göre bekleme sürelerinin sınıf içi etkileşimi önemli ölçüde
etkilediği ve bekleme süresinin 0,9 saniyeden 3-5 saniyeye yükseltilmesiyle alınan
sonuçların çok daha etkili olduğu vurgulanmıştır.
Nurmasitah (2010), “ Eğitim Dili İngilizce Olan Bir Coğrafya Dersindeki Sınıf İçi
Etkileşim Özellikleri: Endonezya Semarang’da Bulunan Bir SMP Okulundaki 10. Sınıfta
26
Yapılan Bir Durum Çalışması” adlı yüksek lisans tezi çalışmasını, 10. sınıfa devam eden
30 öğrenci ve bir öğretmenle yapmıştır. SMP okulları, matematik, biyoloji, kimya ve fizik
gibi dersleri İngilizce vermektedir. Araştırmada, Flanders’ın Etkileşim Analizi ve
öğrencilerin görüşlerini almak için kullanılmış likert tipi ölçek kullanılmıştır.
Araştırmanın sonucunda, sınıf içerisindeki etkileşimin en baskın özelliği, öğretmen
tarafından sorulan sorular ve öğrencilerin bu soruları cevaplaması olduğu görülmüştür.
Öğretme-öğrenme etkinliklerinin, %57,43’ünü öğretmene, % 22,20’sini ise öğrencilere
aittir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular, sınıf içi etkileşimin Walberg’in “Etkili
Öğretim Yöntemi Kategorileri”ne uygun olduğu yönündedir. Sınıfta etkileşimin,
öğretmen-öğrenci, öğrenci-öğretmen ve öğrenci-öğrenci olmak üzere üç yönde
gerçekleştiği vurgulanmıştır.
Early, Maxwell, Ponder ve Pan (2016), “Öğretmen-Çocuk Etkileşimini Geliştirme:
Sınıf İçi Etkileşimi Artırma ve Öğretici Ortağım Mesleki Gelişim Modelleri Üzerine
Deneysel Bir Çalışma” adlı araştırmalarını Georgia eyaletinde 336 anaokulunda
gerçekleştirmişlerdir. Okulöncesinde öğretmen- öğrenci etkileşiminde yaygın olarak
kullanılan CLASS (the Classroom Assesment Scoring System) ölçeği kullanılmıştır.
Ölçek:
1) Duygusal destek,
2) Sınıf organizasyonu,
3) Eğitim-Öğretim desteği olmak üzere üç ana başlıktan oluşmaktadır.
CLASS ölçeği, MMCI ( Making the Most of Classroom Interactions) ve MTP ( My
Teaching Partner) modellerinden yararlanılarak oluşturulmuştur. MMCI modelinde, bir
grup öğretmen bir eğitimci eşliğinde düzenli olarak bir araya gelerek sınıf içi
etkileşiminin nasıl etkili bir şekilde gerçekleştirilmesi gerektiğini tartışmaktadır.
Belirlenmiş eğitimsel videoları izleme, sınıf içi etkileşimle ilgili internet tabanlı
kaynaklara ve yazınsal kaynaklara ulaşma olanağı bu model dahilinde sunulmaktadır.
Verilen kaynaklardan yararlanan öğretmenler, eğitimcileriyle bir araya geldiklerinde
sonuçları tartışıp fikir yürütmektedir.
MTP modelinde ise, her bir öğretmene bir eğitimci danışmanı atanmakta ve
öğretmenler derslerini kayıt altına alıp kendilerine atanan eğitim danışmanıyla
27
paylaşmaktadırlar. Paylaşılan görüntüler dahilinde danışmanlar tarafında öğretmenlere
dönüt vermektedirler. Çalışmalar bireysel olarak yürütülmektedir.
Bu araştırmanın soruları şu şekilde belirtilmiştir:
1) MMCI ya da MTP programlarına katılım öğretmen-öğrenci etkileşiminin
geliştirilmesini sağladı mı?
2) Öğretmenlerin etkili öğretim bilgileri, profesyonel gelişimlerine olan değer
yargıları mesleki gelişim modelini gerçekleştirmede danışmanlarıyla olan
ilişkileri etkiledi mi?
3) Öğretmenlerin kişilik özellikleri, değer yargıları ya da okulun özellikleri
bakımından modelin uygulanmasında farklılık gösterdi mi?
4) Öğretmenlerin modelden etkilenmelerinin derecesine göre ya da işlev bakımından
modelin etkisinde farklılık gösterdi mi?
Araştırmada eğitimci danışmanlara, kontrol ve deney gruplarında yer alan
öğretmenlere araştırma öncesinde ve sonunda 5’li likert tipi ölçek uygulanmıştır.
Araştırma sonunda MMCI modeline katılan deney grubundaki öğretmenlerin sınıf içi
etkileşim ölçeğinin son test uygulamasında daha yüksek puanlar aldıkları görülmüştür.
Türkiye’de ve dünyada sınıf içi etkileşim ile ilgili birçok çalışma yapılmaktadır.
Ancak, Türkiye’de yapılan güncel çalışmalarda etkileşim analizi yöntemleri yerine,
öğretmen ve öğrencilere uygulanan ölçekler ve gözlem kullanılmaktadır. Yurt dışında
yapılan sınıf içi etkileşim ile ilgili güncel çalışmalarda, ölçeklerin yanı sıra FIAC,
CAFIAS ya da ETC gibi etkileşim analizi sistemleri kullanılmaktadır.
28
BÖLÜM 4
Bu bölümde araştırmanın yöntemi, veri toplama araçları, verilerin çözümlenmesi ve
yorumlanması hakkında bilgi verilmiştir.
4.1. Yöntem
Araştırmanın yöntem bölümünde, araştırma modeli, çalışma grubu, veriler ve
toplanması alt başlıklarına yer verilmiştir.
4.1.1. Araştırma Modeli
Bu çalışma, İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Türkçe Dersi öğretmeni ve İngilizce
Dersi öğretmeni ile Sınıf İçi Etkileşimlerinin analizini amaçlayan bir örnek durum
çalışmasıdır. Creswell (2007)’ye göre durum çalışması, araştırmacının belirli bir zaman
aralığında bir ya da birden fazla durumu, gözlem, görüşme, görsel ve işitsel kayıt gibi
veri toplama araçlarını kullanarak incelediği nitel bir araştırma yaklaşımıdır.
4.1.2. Çalışma Grubu
Bu araştırmanın çalışma grubunu, Ankara ili Pursaklar ilçesindeki bir ilkokulunun
aynı sınıfında görev yapan bir sınıf öğretmeni ve bir İngilizce öğretmeni ve bir 4. sınıfın
öğrencileri oluşturmuştur. Çalışmaya katılan öğretmenlerin seçiminde öğretmenlerin,
eğitim fakültelerinin sınıf öğretmenliği ve İngilizce öğretmenliği bölümünden mezun
olmaları ve mesleki deneyimlerinin en az 5 yıl olması dikkate alınmıştır. İngilizce
öğretmeni, mesleğinde 8. yılını doldurmuştur. Çalışmada söz konusu olan sınıfta bir yıldır
İngilizce dersi vermektedir. Daha önce ortaöğretim kademesinde çalışmış, ilk kez
ilköğretim kademesinde görev yapmaktadır. Sınıf öğretmeni mesleğinde 18. yılını
doldurmuş, eğitim bilimlerinde yüksek lisans mezunu ve aynı zamanda çocuk kitapları
yazan bir öğretmendir. Araştırmanın yapıldığı sınıf, 1. sınıftan 4. sınıfa kadar aynı
öğretmen tarafından okutulmuştur. Söz konusu sınıfta, 4 yıl boyunca aynı öğrenciler
eğitim almaktadır. Öğrenci seçiminde ise kız- erkek mevcudunun dağılımının eşit olduğu
29
ve sosyo-ekonomik açıdan dengeli bir dağılım gösteren bir sınıf olduğu için seçilmiştir.
Öğrencilerin oturma düzeni, her bir sırada iki öğrencinin oturduğu U şeklindedir.
4.1.3. Veriler ve Toplanması
Araştırmada etkileşim analizi için gerekli veriler toplanırken, İngilizce ve Türkçe
derslerinde 240 dakika gözlem yapılmış, ses ve görüntü kayıtları alınmıştır. Sözel
olmayan davranışların etkileşim analizi için gerekli olan gözlemin objektifliğini sağlamak
amacıyla, araştırmacıdan başka bir gözlemci daha çalışmaya dahil edilmiştir. Gözlemci
olarak seçilmiş kişiye araştırmanın amacı ve gözlem analizinde kullanılacak olan Cafias
kategorileriyle ilgili bilgiler verilmiştir. Araştırmacı ve diğer gözlemci derslerde aynı
anda gözlem yapmış ve sonuçlar karşılaştırılmıştır. Gözlemin geçerliğini sağlamak
amacıyla, araştırmacı ve gözlemci tarafından farklı kategorilendirilmiş sözel olmayan
davranışlar üzerinde görsel kayıtlar yeniden gözlemlenerek ortak kanıya ulaşılmıştır.
Araştırmada sözel öğretmen ve öğrenci davranışlarının etkileşim analizi için kayıt altına
alınan verileri analiz etmede “Karşılıklı Konuşma Kategorileri” kullanılmıştır. Sözel
olmayan öğretmen ve öğrenci davranışları ise “CAFIAS”ın sözel olmayan kategorileri
kullanılmıştır. Derslerin kayıt edilmesi ve gözlemlenmesi amacıyla Ankara İl Milli
Eğitim Müdürlüğü’ne izin için başvurulmuş, çıkan onay sonucunda da veriler toplanmaya
başlamıştır. İlgili izin belgeleri Ek-B’de verilmiştir.
4.1.3.1 Veri Toplama Araçları
Bu bölümde, öğretmen ve öğrencilerin sınıf içi sözel ve sözel olamayan
etkileşimlerini belirlemek amacıyla araştırmada kullanılan veri toplama araçlarına yer
verilmiştir.
Araştırmada, öğretmen ve öğrencilerin sözel etkileşimleri “Karşılıklı Konuşma
Kategorileri” ile kodlanmıştır. E. L. Bentley ve E. Miller tarafından geliştirilen Karşılıklı
Konuşma Kategorileri’nde , (1-9) öğretmen etkileşimi ve (11-19) öğrenci etkileşimi ve
(10-20) yapılandırma-ara verme, sessizlik: planlanmış sözlü davranış yokluğu olarak
toplam 20 kategori bulunmaktadır. Kategoriler, öğretmen ve öğrenci arasındaki bilişsel
etkileşime odaklanmaktadır. Araştırmada kategorilere “gürültü” ifadesi eklenmiştir.
Gürültü öğretmen etkileşimi için “g10”, öğrenci etkileşimi için “g20” olarak
kodlanmıştır. Gürültünün öğretmen ve öğrenci etkileşimi için ayrı ayrı kodlanması,
gürültüye neden olan etkileşimin belirlenmesine olanak sağlayacaktır. Gürültü öncesinde
30
ve sonrasında gerçekleşen etkileşimlerin neler olduğu araştırmanın analiz kısmında
değerlendirilecektir.
Tablo 5.
Karşılıklı Konuşma Kategorileri (ETC)
Öğretmenin
Kodu
Öğrencinin Kodu
1 Bilgi Sunar: Bilgi sunma-anlatım; dersle ilgili
açıklama; demonstrasyon; tanımlama;
hazırlanmadan yorumlar yapma; cevabı
beklenilmeyen sorular sorma.
11
2 Soru Sorma-Sınırlı Düşünme: Sınırlı düşünme
ile kolayca hatırlanabilen, bilişsel düzeyin alt
aşamalarında bulunan cevap almayı amaçlayan
sorular.
12
3 Soru Sorma-Geniş Düşünme: Açık uçlu; ilke,
kavram ve genellemelerin uygulanmasına; işlem
ya da kuralların uygulanarak çözümler ortaya
konmasına; bilişsel düzeyin üst aşamalarında
bulunan ve düşünmek suretiyle cevap almaya
yönelik sorular.
13
4 Cevap Verme-Sınırlı Düşünme: Sınırlı düşünme
ile daha önce öğrendiği cevapları verir. Bilişsel
düzeyin alt aşamaları.
14
5 Cevap Verme-Geniş Düşünme: Açık uçlu ilke
kavram ve genellemelerin uygulanmasına, işlem ve
kuralların uygulanarak çözümler getirilmesine
uygun cevaplar verir. Bilişsel düzeyin üst aşamaları.
15
6 Tepki Verme-Katılmayı Koruma Düzeyi:
Konuşmaya eklenti yapmaya, açıklamaya ya da
fikirleri özetlemeye davet ederek düşünme düzeyini
alt bilişsel düzeyde tutan sözlü davranış.
16
7 Tepki Gösterme-Katılmayı Uzatma Düzeyi: Daha
çok bilgi isteme; bilgi veya ilkeler ortaya koyma
şeklindeki bilişsel katılma düzeyinin yüksek olduğu
sözlü davranış.
17
8 Tepki Gösterme-Katılmayı Sonuçlan-dırma Düzeyi:
Konu ya da düşünmeyi, yorumu sona erdiren; yeni
bir konuya giriş yapan, konuyu değiştiren; yeni
bilgilerin eskilerin üzerine bina edilmesini sağlayıcı
özetleme yapan sözlü davranış.
18
9
g10
Yapılandırma-Öğrenme Etkinlikleri: Emir vermek,
yöneltmek, ödev vermek gibi öğrenme etkinliklerini
organize eden ifadeler
Gürültü
19
g20
0 Yapılandırma-Ara Verme, Sessizlik: Planlanmış
sözlü davranışın yokluğu.
0
31
Tablo 5’de görüldüğü gibi Karşılıklı Konuşma Kategorileri’nde öğretmen ve
öğrencilerin konuşmalarını 9 ortak kategoride toplamıştır. Bu 9 kategoriye ek olarak,
araştırmada kullanılan Karşılıklı Konuşma Kategorileri’nde sınıf içindeki sessizlik ve
gürültüyü yansıtan 2 kategori bulunmaktadır.
Kategoriler her davranış değişikliğinde ve 3 saniyeden fazla süren davranışların her
3 saniyesinde bir kodlanmaktadır. Bu kategori numaralarının kullanımıyla ilgili örnekler
aşağıda verilmiştir. (Bu örnekler orjinal metin kayıtlarından alınmıştır.)
Örnek A:
Öğretmen: Şimdi ne yapacağız, dinle! (9)
Öğretmen: İstanbul’un Ağaçları’nı işleyeceğiz önce. (1)
Öğretmen: Kırmızı kalemlerinizi görmek istiyorum. (9)
Öğrenci: (gürültü) (g20)
Öğretmen: Evet bakalım kimler hazır? (6)
Öğretmen: Zübeyde hazır, Ceyda hazır, Emir Berat hazır, Mahmut hazır. (6)
Örnek B:
Öğretmen: Şimdi yeşil çimenin altını çizer misiniz? (9)
Öğrenci: Evet. (16)
Öğretmen: Yeşil çimende, yeşil orda ne hatırlatıyor bir söyleyin bakalım. (2)
Öğrenci: Öğretmenim! (16)
Öğrenci: (gürültü) (g20)
Öğretmen: Sevgi izinsiz konuşma! (9)
Örnek C:
Öğretmen: Biz ne demiştik? (2)
Öğretmen: Her gün yaptığımız işleri hangi zamanla anlatıyorduk? (2)
Öğrenci: Geniş zaman. (14)
Öğretmen: Yani simple present tense. (4)
32
Öğretmen: Bunları yazarken ne yapıyorduk? (2)
Öğretmen: Subject artı object. (1)
Öğretmen: En sona getiriyorduk. (1)
Öğretmen: Fiillerime hiç bir şey ekliyor muyduk? (2)
Öğretmen: Öznem her zaman neydi? (2)
Öğretmen: I olduğu için fiilimi ne yapıyordum? (2)
Öğretmen: Hiç bir değişikliğe uğratmadan aynı şekilde yazıyordum. (4)
Örnek D:
Öğretmen: I have breakfast everymorning. (1)
Öğretmen: Ne yapıyorum? (2)
Öğretmen: Düzenli olarak hergün yaptığım işleri geniş zamanda anlatıyorum. (1)
Öğretmen: Burda bana ne söyledi? (2)
Öğretmen: Örnekte bana ne söyledi? (2)
Öğrenci: (Gürültü) (g20)
Sınıf içindeki öğretmen ve öğrencilerin sözlü davranışlarını tespit etmek için; her
öğretmen için kayıt yapılmış, kayıt cihazı olarak Microsoft 530 kullanılmıştır. Türkçe ve
İngilizce dersi içerisinde yapılan kayıtlar metin haline dönüştürülmüştür. Türkçe ve
İngilizce dersi için sınıf içi sözel etkileşimlerin kategorilere göre kodlamaları Ek-A’da
verilmiştir.
Aynı zamanda gözlemin yapıldığı yer, zaman ve öğretmenle ilgili bilgileri içeren
gözlem kayıt formu hazırlanmıştır. Bu forma yazılan bilgiler sayesinde gözlemin daha
sonra unutulmaması sağlanmıştır.
33
Tablo 6.
Gözlem Kayıt Formu
Sözel olmayan etkileşimi ölçmek için ise CAFIAS etkileşim ölçeğinin sözel
olmayan öğretmen ve öğrenci davranışları kategorileri kullanılacaktır.
Tablo 7’de uygulanacak olan kategoriler verilmiştir.
Tablo 7.
CAFIAS Sözel Olmayan Öğretmen- Öğrenci Kategorileri
Kategoriler Tanımlama Sözel Davranış Sözel olmayan
Davranış
Öğretmen Davranışları
2-12 Olumlu tutumları
değerlendirir
Över,
cesaretlendirir,
şakalar yapar
Gülümser, göz kırpar,
kahkaha atar
3-13
Öğrenci fikirlerini ya da
duygularını kabul eder ya
da kullanır
Kabul eder, açıklar
ya da öğrenci
bilgilerini kullanır
Gülümsemeden
doğruluğunu kabul
etme anlamında iç
çeker
4-14 Sorular sorar
Öğrenci cevabını
gerektiren sorular
sorar
Yüzünü buruşturur,
omuz silker
5-15
Bilgi sunar Sunar, dönüt sağlar
Tahta üzerinde çizer,
gösterir
(devam ediyor)
Sınıf :
Ders :
Kayıt Tarihi :
Kayıt Saati :
Öğretmenin Adı, Soyadı :
Notlar :
34
Tablo 7. (devam)
CAFIAS Sözel Olmayan Öğretmen- Öğrenci Kategorileri
Kategoriler Tanımlama Sözel Davranış Sözel olmayan
Davranış
Öğretmen Davranışları
6-16 Yönerge verir Öğrencilere yönerge
verir
Düdük çalar, işaret
verir
7-17 Olumsuz tutumları
değerlendirir
Eleştirir, öfkesini
dile getirir
Masaya vurur,
kaşlarını çatar,
yüzünü ekşitir
Öğrenci Davranışları
8-18 Öğrenci yordama yaparak
cevap verir
Bilgi ya da kavrama
yoluyla cevap verir
Ders sırasındaki
uygulamaları verilen
yönergelere göre
yapar
8\-18\
Daha ileri seviyede
yordama yaparak cevap
verir
Daha ileri seviyede
cevaplar verir
Davranışlar yaratır
ya da yorumlama
yapar
9-19 Öğrenci başlatır Davranışlarla ilgili
farklı öneriler getirir
Söylenmeden elini
havaya kaldırır
10-20 Sessizlik ya da karışıklık Karışıklık
Uygulamaların
yapılmadığı
anlardaki sessizlik
Silverman ve Buschner, 1990; akt. Acar, 2000.
Tablo 7’de görüldüğü üzere sözel olmayan öğretmen ve öğrenci davranışları için
CAFIAS kategorilerinin sözel olmayan ölçütleri araştırmada kullanılmıştır. CAFIAS
kategorileri ile sınıf içerisinde gözlemlenen sözel olmayan davranışların ölçümü iki farklı
gözlemci tarafından yapılıp karşılaştırılılmış ve farklı olarak işaretlenen kategorileri için
kayıtlar tekrar izlenmiş ve fikir birliği sağlanarak kategori işaretlmesi yapılmıştır. Bu
durum araştırmanın güvenirliğine katkı sağlamıştır.
4.1.4. Verilerin Çözümlenmesi ve Yorumlanması
Sınıf içindeki sözlü davranışlar kaydedildikten sonra, ses kayıtları, Gözlem Kayıt
Formu ve tutulan notlar yardımıyla metin haline dönüştürülmüştür. Metin haline
dönüştürülen sözlü davranışlar harf ve rakam halinde, Veri Toplama Formuna işlenmiştir
(Şekil-3).
35
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Şekil 3. Veri Toplama Formu Örneği
Veri Toplama Formuna geçirilen veriler köşeli parantezlerle birbirine bağlanarak
çift haline getirilmiştir. Örneğin; 2-14-6-9-12 kategorileri çift haline getirilerek, daha
sonra matrise geçirilmiştir.
2
14
6
9
12
Sözel ve sözel olmayan etkileşim kategorileri için iki ayrı matris hazırlanmıştır.
Matrise geçirirken, çiftin önce gelen rakamı, matrisin sırası; sonra gelen rakamı matrisin
sütunundan bulunarak, sıra ve sütunun karşılaştığı gözün içine bir çizgi çekilerek
yapılmıştır. Matrisin sırası soldan sağa, matrisin sütunu yukarıdan aşağıya gidilerek
bulunmuş ve bu işleme devam edilerek rakam ve harf çiftlerinin tümü matrise
geçirilmiştir. Daha sonra her gözdeki çizgiler sayılarak rakam haline dönüştürülüp ve ait
olduğu göze yazılmıştır. Matris formuna geçirilen verilerin frekans ve yüzdeleri
1. Çift
3. Çift
2. Çift
4. Çift
36
hesaplanmıştır. Öğretmen ve öğrencilerin etkileşim kategorileri arasındaki ilişki,
İngilizce ve sınıf öğretmenlerinin sınıf içi sözel etkileşim kategorileri; toplam
etkileşimdeki yüzdelerine, oranlarına ve sıralarına göre hesaplanmıştır. Sözel olmayan
etkileşim verilerinin hesaplanmasında frekansları belirlenmiştir.
37
BÖLÜM 5
Bu bölümde bulgular ve tartışma, alt matrislerin yorumlanması ve Türkçe ve
İngilizce dersinde gerçekleşen sözel olmayan etkileşimler alt başlıklarına yer verilmiştir.
5.1. Bulgular ve Tartışma
Araştırmanın bulgular ve tarışma alt başlığında Türkçe ve İngilizce dersi sözel ve
sözel olmayan etkileşim alt başlıklarına yer verilmiştir.
5.1.1. Türkçe Dersi Sözel Etkileşimi
Türkçe dersinde gerçekleşen etkileşimler, her üç saniyede bir kodlanmış ve kodlar,
etkileşim çiftleri haline getirilerek veri toplama matrisine işlenmiştir. Türkçe dersinde
öğretmen ve öğrenci arasında gerçekleşen sözel etkileşimler, tablo 9’da gösterildiği gibi
veri toplama matrisine işlenmiştir.
Tablo 8.
Türkçe Dersi Sözel Etkileşim Veri Toplama Matrisi
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 g10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 g20 Toplam
0 4 1 1 1 7 1 3 1 19
1 1 57 10 1 13 1 26 5 3 2 1 7 6 133
2 2 2 2 4 4 1 3 1 1 65 9 9 103
3 1 1 3 1 6
4 3 8 1 1 8 2 1 1 4 3 2 34
5 1 1
6 4 10 19 1 1 38 2 2 18 5 31 9 29 15 184
7 3 1 1 5
8 1 5 1 5 1 13
9 7 36 14 2 1 17 3 61 7 1 6 9 1 23 1 11 22 222
g10 3 1 12 1 1 4 1 1 1 25
11 1 1
12 4 2 3 3 1 13
13
14 1 2 34 19 1 50 2 5 1 6 1 13 135
15 1 1 6 1 1 2 5 17
16 1 2 4 2 22 1 27 1 4 3 15 82
17 1 1
18 1 1 2
19 1 1 9 1 1 3 16
g20 2 8 6 1 15 3 43 3 4 2 1 2 1 91
Toplam 19 133 103 6 34 1 184 5 13 223 25 1 13 135 17 82 1 2 16 90 1103
38
Toplam 1103 etkileşimin çiftli kategoriler halinde dağılımı tablo 9’daki veri toplama
matrisinde görülmektedir
5.1.1.1. Türkçe Dersi Sözel Etkileşim Kategorilerinin Yüzdeleri
Gözlem yapılan sınıfdaki Türkçe dersinin Karşılıklı Konuşma Kategorileri’ne
göre saptanan kategorileri ve kategori yüzdeleri tablo 8’de verilmiştir.
Tablo 9.
Türkçe Dersi Etkileşim Kategori Yüzdeleri
Kodlar Etkileşim Sayısı Yüzde
0 19 %1,7
1 133 %12,1
2 103 %9,3
3 6 %0,5
4 34 %3,1
5 1 %0,1
6 184 %16,7
7 5 %0,5
8 13 %1,2
9 223 %20,2
g10 25 %2,3
11 1 %0,1
12 13 %1,2
13 0 %0
14 135 %12,2
15 17 %1,5
16 82 %7,4
17 1 %0,1
18 2 %0,2
19 16 %1,5
g20 90 %8,2
Toplam 1103 %100
39
Tablo 9’da görüldüğü gibi Türkçe dersinde gerçekleşen toplam etkileşimin
%20,2’sini, öğretmenlerin, emir vermek, yöneltmek, ödev vermek gibi öğrenme
etkinliklerini organize eden ifadelerini içeren yapılandırma-öğretme etkinlikleri
oluşturmaktadır. Örnek E’de görüldüğü üzere öğretmenler, 9 numaralı kategoriyi ifade
eden bu sözel etkileşim davranışını, sınıfı kontrol altına almak ve ders etkinlikleri
hakkında yönlendirmeler yapmak için kullanmışlardır.
Örnek E:
Öğretmen: Evet! Yusuf! Tevfik! Tevfik, sen buraya. (9)
Öğretmen: Şimdi, dinliyorsunuz. Birinci paragrafı Tevfik okuyor. (9)
Öğretmen: Konuşma! İkinci paragrafı Ceren okuyor. (9)
Öğretmen: Üçüncü paragrafı, çok kısa, Mahmut okuyor. (9)
Öğretmen: Dördü, Fatmanur’a…(9)
Öğrenci: Öğretmenim!(16)
Öğretmen: Beşi, Berk. (9)
Türkçe dersi etkileşim yüzdelerine bakıldığında, etkileşim yüzdesinin en fazla
olduğu ikinci kategori, 6 numaralı kategoridir. 6 numaralı kategori, öğretmen
etkileşiminin tepki verme-katılımı koruma düzeyini temsil etmektedir. Öğretmen
tarafından konuşmaya eklenti yapmaya, açıklamaya ya da fikirleri özetlemeye davet
ederek düşünme düzeyini alt bilişsel düzeyde tutan sözlü davranışlar bu kategori altında
değerlendirilir. Öğrencinin dikkatini çekmek ve katılımı korumayı amaçlayan kısa
yönergeler öğretmen tarafından kullanılmıştır. Öğretmenin öğrenci cevaplamalarını
yinelemesi ve öğrencinin fikirlerini açıklamasını istemesi bu kategoride kodlanmıştır.
Öğretmenin öğrencilere, üst düzey düşünmeyi gerektiren tepki verme-katılımı uzatma
kategorisine girebilecek tepkiler yerine, Örnek F’de görüleceği gibi, alt bilişsel düzeyde
tepki verme-katılımı koruma düzeyinde ifadeler kullandığı görülmektedir..
40
Örnek F:
Öğrenci: Öğretmenim bence, betimlersek nasıl olduğunu, yani…(2)
Öğrenci: (gürültü) (g20)
Öğretmen: Devam et. (6)
Öğretmen: Daha mı iyi anlaşıyor betimleme yaparsak? (6)
Öğrenci: Öğretmenim, yani nasıl olduğunu anlatıyor. (16)
Türkçe dersi için diğer önemli etkileşimlerden birisi de öğretmen etkileşimin
%9,3’ünü düşük bilişsel düzeyde soru sorma ve %12,2’sini öğrecinin yine düşük bilişsel
düzeyde cevap vermesi oluşturmaktadir. Öğretmenin düşük bilişsel düzeyde soru sorma
2 numaralı kategoride, öğrencinin düşük bilişsel düzeyde cevap vermesi ise 14 numaralı
kategoride kodlanmıştır. Düşük bilişsel düzeyde sorulan sorular olgusal sorular olarak
tanımlanmakta, öğrencinin daha önceki öğrenmelerini hatırlamasına ve ezberlemesine
dayanmaktadır. Türkçe dersi için, ders sırasında okuma parçasında bulunan bilgilerin
öğretmen tarafından sorulması öğrencilerin okunan parçadaki bilgileri anımsamasını
yordamaktadır. Okuma parçasındaki mevcut bilgilerin anmısamanın dışında, öğrencinin
çıkarım yapıp yorumlayabildiği ve üzerine düşüncelerini belirtebildiği sorular çoğunlukla
yöneltilmemiştir.
Araştırmada göze çarpan bir diğer kategori ise öğrencilerin yüksek bilişsel
sorusormalarını yansıtan 13. kategorinin, öğrenci etkileşiminde hiç gerçekleşmemiş
olmasıdır. Öğretmenin yüksek bilişsel soru sorma sıklığını yansıtan 3. kategori, toplam
etkileşimde %0,5’lik bir orana sahiptir. Öğrenciler tarafından verilen cevaplar, bilgi ve
kavrama basamağındadır. Öğretmenin, etkileşimde yüksek bilişsel soruları
kullanmaması, öğrencilerin analiz, sentez ve yorumlama basamaklarına geçememelerine
neden olmaktadır. Örnek G’de görüleceği gibi, öğretmenin soruları kavrama düzeyinde
kalmış ve buna bağlı olarak öğrenciler de kendi düşüncelerini yansıtan, sorgulayan
cevaplardan çok düşük bilişsel düzeyde cevaplar vermişlerdir.
41
Örnek G:
Öğretmen: Bir kişi bana bu hikâyedeki kahramanların isimlerini söylesin? (2)
Öğretmen: Seher senden alayım? (2)
Öğrenci: Saadet Hanım. (14)
Öğretmen: Kim bu Saadet Hanım? (2)
Öğrenci: Ütü yapan. (14)
Öğretmen: Evet. (6)
Öğrenci: Gülfem teyze. (14)
Öğretmen: Gülfem? (2)
Türkçe dersi sözel öğretmen etkileşimi incelendiğinde, öğretmenin dersi sunmasını
ifade eden 1 numaralı etkileşim kategorisi Türkçe dersi sözel etkileşim toplamında
%12,2’lik bir paya sahiptir. Türkçe dersinde öğretmen, ders ile ilgili bilgiler vermeye ve
dersi sunmaya büyük bir yer ayırmıştır. Türkçe dersinde, öğretmenin sunuş yoluna sıkça
başvurduğu görülmektedir. Sunuş yolunun, toplam sınıf içi etkileşimde büyük bir paya
sahip olması, öğretmen merkezli bir ders yönteminin izlendiğini göstermektedir. Örnek
H incelendiğinde, öğretmenin sözel etkileşiminin, 1 numaralı kategoriye göre
kodlandırıldığı etkileşimler görülmektedir. Örnek H’de de görüldüğü gibi, öğretmenin
dersin önemli bir kısmını sunuşa ve bilgi aktarımına ayırması, öğrenci etkileşimini
azaltmaktadır.
Örnek H:
Öğretmen: Çünkü giriş bölümünde sana bir problem ortaya koyar.(1)
Öğretmen: Seni ona merak ettirir. Düğüm atar yani.(1)
Öğretmen: Sen bu nasıl çözülür? (1)
Öğretmen: Nasıl olacak sonu diye merak edersin. (1)
Öğretmen: Paşa paşa paşa hikâyeyi sonuna kadar okursun ve sonunu öğrenirsin. (1)
Öğretmen: Ana fikrini öğrenirsin, her şeyi öğrenirsin.(1)
42
Türkçe dersi için diğer önemli etkileşimlerden birisi de “g” harfiyle kodlanan gürültü
kategorisidir. Öğrenci etkileşimi için kodlanan “g20” kategorisi toplam etkileşimde
%8,2’lik bir orana sahiptir. Öğrenci etkileşimininde görülen gürültünün, çoğunlukla
öğretmenin yönergelerinden sonra gerçekleştiği görülmektedir. Örnek I’da öğrenci
kaynaklı gürültüyü takip eden öğretmen yönergelerine yer verilmiştir. Yönetmek, emir
ya da ödev vermek gibi dersi organize eden ifadeler, gürültü ile sonuçlanmıştır.
Örnek I:
Öğretmen: Dört paragraf, ilk dört paragraf. (9)
Öğrenci: (gürültü) (g10)
Öğretmen: Bir bulalım aradığımızı ondan sonra. (1)
Öğretmen: Evet hadi bakalım. (9)
Öğrenci: (gürültü) (g20)
Öğretmen: Adem’den başladık.(9)
Öğrenci: (gürültü) (g20)
5.1.1.2. Türkçe Dersi Öğretmen ve Öğrenci Sözel Etkileşimi Arasındaki İlişki
Türkçe dersinde öğretmenin ve öğrencilerin sözel etkileşimlerinin aralarındaki ilişki
incelenmiştir. Etkileşim kategorileri, öğretmen ve öğrenci sözel etkileşimlerinin, toplam
etkileşimdeki oranlarına göre sıralanmıştır.
43
Tablo 10.
Türkçe Dersi Öğretmen, Öğrenci Sözel Davranış İlişkisi
Öğretmen Öğrenci
Kategori Toplam Etkileşimdeki Oranı Sıra Kategori Toplam Etkileşimdeki Oranı Sıra
1 %12,1 3 11 %0,1 8-9
2 %9,3 4 12 %1,2 6
3 %0,5 9 13 %0 10
4
5
%3,1
%0,1
5
10
14
15
% 12,2
%1,5
1
4-5
6 %16,7 2 16 %7,4 3
7 %0,5 8 17 %0,1 8-9
8 %1,2 7 18 %0,2 4-5
9 %20,2 1 19 %1,5 6
g10 %2,3 6 g20 %8,2 2
Toplam: %65,9 Toplam: %32,4
Tablo 10’da görülen 1-9 arasındaki kategorilerin toplam yüzde oranı % 65,9 olup,
öğretmen sözel etkileşimini göstermektedir. Öğrenci sözel etkileşimi olan 11-19
arasındaki kategorilerin toplam yüzde oranı % 32,4’dür. Buna göre, öğretmen
etkileşiminin, öğrenci etkileşimine göre iki kat daha fazla olduğu görülmektedir.
Etkileşimin birbirine yakın oranlarda gerçekleştiği sınıflarda, öğrencinin etkileşime etkin
katılımı vardır. Ancak, tablo 11’de görüldüğü gibi öğretmenin etkileşimde daha büyük
bir yüzdeye sahip olması, öğrencinin etkileşiminin sınırlandırılmasına ve öğretmen
merkezli bir sınıf yaklaşımına sebep olmaktadır. Araştırma sonucunda elde edilen
etkileşim yüzdelerine göre, öğrenci merkezli bir öğretim programının, sınıf içi
uygulamalarda farklılık gösterebildiği görülmektedir. Zira İlköğretim Türkçe Dersi
Öğretim Programı’nda (MEB,2015) bulunan, “…Program; öğrencinin birikim, beceri ve
gelişimini göz önünde bulunduran ve öğrenciyi merkeze alan bir yaklaşımla hazırlanmış
olup bütün kazanımlar sürekli gelişme ve ilerleme gösteren bir yapı içinde tasarlanmıştır.”
ifadesini, program yaklaşımının öğrenci merkezli olduğunu belirtmektedir. Ancak,
öğretmen etkileşiminin daha fazla araştırmada yer alan sınıfta programın öngördüğü
yaklaşım geçerli olmamaktadır.
44
Öğretmen davranışlarında en yüksek oranlar %20,2 ile öğrenme etkinliklerini
organize eden ifadeler kategorisi 9 ile %16,7 katılımı koruma şeklinde tepki verme
kategorisi 6’dır. Bilgi sunma kategorisi olan 1, toplam öğretmen etkileşimde %12,1’lik
bir orana sahiptir. Alt bilişsel düzeyde soru sorma kategorisi 2, öğretmen etkileşiminde
%9,3 oranında yer almaktadır. Öğrencilerde en yüksek orana sahip kategoriler ise %12,2
ile alt bilişsel düzeyde cevap verme olan kategori 14 ve %8,2 ile öğrenci etkileşiminden
sonra meydana gelen gürültüyü ifade eden g20’dir. Öğretmenlerde üçüncü en yüksek oran
bilgi sunma etkileşimi iken öğrencilerde en yüksek üçüncü oran ise, tepki verme-
katılmayı koruma kategorisi olan 16’dır.
Öğrenci etkileşiminde, üst bilişsel düzeyde cevap verme 15 numaralı kategori
ile ifade edilmiştir. Öğrenci etkileşiminindeki 15 numaralı kategorinin toplam etkileşime
oranı %1,5’tir. Öğrenci cevaplarının, analiz, sentez ve değerlendirme gibi üst düzey
bilişsel öğrenme basamaklarında yer almadığı görülmüştür. Oysaki İlköğretim Türkçe
Dersi Öğretim Programı’nda (MEB,2015) yer alan, “Düşünme, anlama, sıralama,
sınıflama, sorgulama, ilişki kurma, eleştirme, tahmin etme, analiz-sentez yapma ve
değerlendirme gibi zihinsel beceriler ön plana çıkarılmıştır.” ifadesini doğrulayan
uygulamalar, araştırma yapılan sınıfta görülmemiştir.
5.1.1.3. Türkçe Dersi Sözel Etkileşim Etki Tepki Sonuçları
Türkçe dersinde gerçekleşen öğretmen ve öğrenci sözel etkileşimlerinin gerçekleşme
sıralarına göre, hangi sözel davranışın bir diğer sözel davranışa neden olduğu tablo 12’de
gösterilmiştir.
Tablo 11.
Tükçe Dersi Sözel Etkileşiminde Her Bir Davranışı En Çok Tetikleyen Etki Davranışı
Etki 0 1 2 3 4 6 7 8 9 g10 11 12 13 14 15 16 17 18 g20
Tepki 7 1 14 9 14 g20 6 9 g20 9 9 9 - 2 6 6 9 14/20 6/16
Öğrencilerin düşük bilişsel düzeyde cevap vermelerini sağlayan en önemli faktör
öğretmenlerin düşük bilişsel düzeyde sorduğu sorulardır. Dikkat çekici diğer unsur
öğretmenin gürültünün öncesinde en çok katılmayı koruma tepkisi ile birlikte
45
yapılandırma-yönetme davranışının olmasıdır. 11. tablodan da anlaşılacağı gibi
yapılandırma yönetme davranışının sonucu, en çok gürültü şeklindedir. Örnek J’de
görüldüğü gibi gürültü sonrası öğretmen, yapılandırma-yönetme etkinlikleri ile sınıfı
kontrol etmektedir.
Örnek J:
Öğrenci: (gürültü) (g20)
Öğretmen: Dinliyor musun? Dinliyor musun? (9)
Öğretmen: Müzik açacağım şimdi bir saniye dinle. (9)
Öğrenci: (gürültü) (g20)
Öğretmen: İki tane şiiri bitirdik. (8)
Öğretmen: Sırana düzgün otur. (9)
5.1.2 İngilizce Dersi Sözel Etkileşim
İngilizce dersinde gerçekleşen etkileşimler, her üç saniyede bir kodlanmış ve kodlar,
etkileşim çiftleri haline getirilerek veri toplama matrisine işlenmiştir. İngilizce dersinde
öğretmen ve öğrenci arasında gerçekleşen sözel etkileşimler, tablo 12’te gösterildiği gibi
veri toplama matrisine işlenmiştir.
Tablo 12.
İngilizce Dersi Sözel Etkileşim Veri Toplama Matrisi
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 g10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 g20 Toplam
0 1 3 2 2 1 1 10
1 37 8 10 7 2 9 3 3 1 6 8 1 8 103
2 1 17 12 29 5 17 2 1 9 8 1 5 107
3
4 2 20 15 1 1 1 2 1 10 36 6 5 100
5
(devam ediyor)
46
Tablo 12. (devam)
İngilizce Dersi Sözel Etkileşim Veri Toplama Matrisi
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 g10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 g20 Toplam
6 7 6 9 10 1 11 2 4 8 26 4 10 98
7 1 1 2
8 1 1 1 2 3 2 4 14
9 6 16 2 6 7 5 51 19 4 4 20 14 13 167
g10 1 1 3 2 5 16 2 1 2 1 34
11 3 2 5
12 4 2 3 5 2 1 2 1 5 25
13
14 44 5 6 1 7 1 1 6 10 81
15
16 1 11 2 9 31 2 19 1 1 1 5 6 1 19 109
17
18 1 1
19 1 1 4 4 8 1 1 4 2 6 32
g20 2 8 4 11 1 20 1 1 5 21 8 1 83
Toplam 10 104 107 100 98 2 14 167 34 5 25 81 108 1 32 83 971
Toplam 971 etkileşimin çiftlerinin kategoriler halinde dağılımı yukarıdaki veri
toplama matrisinde görülmektedir.
5.1.2.1. İngilizce Dersi Sözel Etkileşim Kategorilerinin Yüzdeleri
Gözlem yapılan sınıfdaki Türkçe dersinin Karşılıklı Konuşma Kategorileri’ne göre
saptanan kategorileri ve kategori yüzdeleri tablo 12’de verilmiştir.
47
Tablo 13.
İngilizce Dersi Etkileşim Kategorileri Yüzdesi
Kodlar Etkileşim Sayısı Yüzde
0 10 %01,03
1 104 %10,71
2 107 %11,02
3 - %0
4 100 %10,30
5 - %0
6 98 %10,09
7 2 %0,21
8 14 %1,44
9 167 %17,20
g10 34 %3,50
11 5 %0,51
12 25 %2,57
13 - %0
14 81 %8,34
15 - %0
16 108 %11,12
17 - %0
18 1 %0,10
19 32 %3,30
g20 83 %8,55
Toplam 971 %100
Tablo 13’e göre, İngilizce dersinde toplam etkileşimin %17,2’si öğrencilere emir
verme, yöneltme, ödev vermek gibi öğrenme etkinliklerini organize etmek amacıyla
İngilizce ders öğretmeninin öğrencilere uygulamış olduğu sözel iletişim davranış şeklini
ifade etmektedir. Örnek K’da görüleceği üzere İngilizce dersi etkileşim kategorileri
yüzdelerine göre, İngilizce öğretmeninin dersteki sözel etkileşiminin en büyük kısmını
ders içi etkinlikleri düzenlemek için kullandığı ifadeler oluşturmaktadır.
Örnek K:
Öğretmen: Orayı beraber yaptık arka sayfaya bakın. (9)
Öğretmen: Herkes o sayfada boşlukları var evet. (9)
48
Öğrenci: (gürültü) (g20)
Öğretmen: Evet herkes şu fotokopide, şu fotokopide.(9)
Öğretmen: Herkes ilk önce bunu açsın. Buna bir bakalım.(9)
İngilizce dersi sözel etkileşim kategori yüzdeleri tablosuna bakıldığında, toplam
etkileşimin kategori 1 olan, %10,75’ini İngilizce öğretmeninin dersi sunması
oluşturmaktadır. Dersi sunma yoluyla etkileşimin devam ettirilmesi öğrencinin pasif bir
dinleyici konumuna düşmesine sebep olmuştur. Örnek L’de görüleceği gibi, araştırmada
yer alan sınıftaki İngilizce dersinde gerçekleşen etkileşimin öğretmen merkezlidir. Buna
ek olarak, İngilizce dersindeki toplam etkileşimde yüksek bir yüzdeye sahip olan
sunuşun, sıkça öğrencinin anadilinde yapılması İlköğretim İngilizce Dersi Öğretim
Programı’yla (MEB, 2013) ile çelişmektedir. İlköğretim İngilizce Dersi Programı’nda
öğretmenin, ancak çok karmaşık yapıların açıklanmasında anadilin kullanılabileceği ve
sunuş yöntemiyle bilgi aktarımı yerine öğrencileri hedef dilde iletişim kurmaya teşvik
etmesi gerektiği vurgulanmıştır.
Örnek L:
Öğretmen: Bunları yazarken ne yapıyorduk? (2)
Öğretmen: Subject artı object. (1)
Öğretmen: En sona getiriyorduk. (1)
Öğretmen: Fiillerime hiç bir şey ekliyor muyduk? (2)
Öğretmen: Öznem her zaman neydi? (2)
Öğretmen: I olduğu için fiilimi ne yapıyordum? (2)
Öğretmen: Hiç bir değişikliğe uğratmadan aynı şekilde yazıyordum. (1)
İngilizce dersinde toplam etkileşimin %11,02’sini öğretmen tarafından düşük bilişsel
düzeyde sorulan sorular oluşturmaktadır. Sorular, öğrenilenleri anımsamayı ve
öğrencinin daha önce öğrenmiş olduğu bilgilerini yordamayı amaçlamaktadır. Örnek
M’de görüleceği üzere öğretmen tarafından yöneltilen düşük bilişsel seviyedeki sorular,
49
İngilizce dersinde etkileşimi sınırlandırmaktadır. Öğrenciler öğrendikleri bilgileri hedef
dilde uygulamak yerine, öğrenilmiş dil bilgisi kurallarını ana dilde ifade etmeye
yönlendirilmişlerdir.
Örnek M:
Öğretmen: I have breakfast everymorning. (1)
Öğretmen: Ne yapıyorum? (2)
Öğretmen: Düzenli olarak hergün yaptığım işleri geniş zamanda anlatıyorum. (1)
Öğretmen: Burda bana ne söyledi? (2)
Öğretmen: Örnekte bana ne söyledi? (2)
Öğrenci: (gürültü) (g20)
Öğretmen: Yes? (2)
Öğrenci: Her sabah kahvaltı yaparım. (14)
İngilizce dersinde öğrenci etkileşimini en fazla, %8,34’lük oranla düşük bilişsel
düzeyde verdiği cevaplar oluşturmaktadır. Örnek N’de görüleceği üzere, öğrenci
etkileşiminde cevaplar yorumlama ve sentezden uzak, daha önceki öğrenmeleri tekrar ve
özellikle öğretmen tarafından sorulan İngilizce cümlelerin, Türkçe karşılıklarını verme
niteliğindedir. Ancak, İlköğretim İngilizce Dersi Programı’nda (MEB,2013) belirtilen
sınıf ortamının iletişimsel özelliği, öğrencilerin, “gerçek hayatta o dili konuşan ülkedeki
insanlar gibi dinleme ve konuşma eylemlerinde” bulunmasını gerektirirken, söz konusu
sınıf uygulamasında bu özellik yer almamaktadır.
Örnek N:
Öğretmen: I have dinner. (4)
Öğrenci: Akşam yemeği yerim. (14)
Öğretmen: En üste geçiyorum. (9)
Öğretmen: What do you do at night? (2)
Öğrenci: (gürültü) (g20)
50
Öğrenci: Gece ne yaparsın diyor. (14)
Öğretmen: What do yo do at night? (2)
İngilizce dersi kategorilerinde sırayı, %11,12 ve %10,09 ile öğrencinin ve öğretmenin
katılmayı koruma amaçlı tepki etkileşimleri gelmektedir. Örnek O’da görüldüğü gibi,
katılmayı koruma amaçlı tepkiler, öğretmenin derse dikkat çekmek için, öğrencilerin ise
öğretmene seslenmek ve öğretmenin dikkatini çekmek için söylediği kısa yönergelerden
oluşmaktadır. Tepkilerde, daha çok bilgi isteme; bilgi veya ilkeler ortaya koyma
şeklindeki bilişsel katılma düzeyinin yüksek olduğu sözlü davranışlar yoktur.
Örnek O:
Öğretmen: Okey, şimdi yazabiliriz. (9)
Öğrenci: Öğretmenim! (16)
Öğrenci: (gürültü) (g20)
Öğretmen: Bitirenler lütfen close your mouth and sit still. (9)
Öğretmen: Güzelce oturuyoruz ve konuşmuyoruz. (9)
Öğrenci: (gürültü) (g20)
Öğrenci: Öğretmenim! (16)
Diğer bir önemli kategori ise %12,05 ile öğretmen ve öğrenci kaynaklı gürültüdür.
Kategorilerde öğrencilerin sorduğu düşük bilişsel düzeydeki sorular toplam etkileşimde
%2,57’lik bir pay oluşturmaktadır. Öğrenciler tarafından sorulan sorularda, açık uçlu ilke
kavram ve genellemelerin, işlem ve kuralların uygulanarak çözümler getiren cevap almak
amacı bulunmamaktadır. Hedef dilin yapısına uygun sorular oluşturulamamıştır. Bilişsel
düzeyin alt aşamasında bulunan anadilde verilen tekrar nitelikli cevaplar bu sorulara
yöneliktir.
5.1.2.2. İngilizce Dersi Öğretmen ve Öğrenci Sözel Davranışı Arasındaki İlişki
Gözlem yapılan sınıfdaki İngilizce dersinin Karşılıklı Konuşma Kategorileri’ne göre
saptanan kategorileri ve kategori yüzdeleri tablo 14’te verilmiştir.
51
Tablo 14.
İngilizce Dersi Öğretmen, Öğrenci Sözel Davranış İlişkisi
Öğretmenin Öğrencinin
Kategori Toplam Etkileşimdeki Oranı Sıra Kategor
i
Toplam Etkileşimdeki
Oranı Sıra
1 %10,71 3 11 %0,51 6
2 %11,02 2 12 %2,57 5
3 %0,00 8 13 %0,00 7
4
5
%10,30
%0,00
3
8
14
15
%8,34
%0,00
3
7
6 % 10,09 4 16 %11,12 1
7 %0,21 7 17 %0,00 7
8 %1,14 6 18 %0,10 6
9 %17,20 1 19 %3,30 4
g10 %3,50 5 g20 %8,55 2
Toplam %64,47 Toplam %34,5
Tablo 14’te görüldüğü gibi toplam etkileşimin % 64,47’si öğretmenin etkileşimi;
% 34,5’i öğrencinin etkileşimidir. Buna göre öğretmen etkileşimi, öğrenci etkileşiminden
yaklaşık iki kat daha fazla oranda görülmektedir.
Öğretmen davranışlarında en yüksek oran, katılmayı koruma amaçlı tepki
vermededir. İkinci en yüksek oran ise basit düzeyde soru sorma kategorisidir. Üçüncü en
yüksek kategori ise öğretmen tarafından verilen düşük bilişsel düzeyde cevaplardır.
Öğrencilerde ise en yüksek oranlar, katılmayı koruma amaçlı tepki verme ve basit bilişsel
düzeyde cevap verme kategorilerindedir. Analiz edilen diğer bir yüksek orana sahip
kategori ise gürültüdür. Örnek P’de görüldüğü üzere, gürültü, İngilizce dersinde sıklıkla
gözlemlenmiştir.
Örnek P:
Öğrenci: (gürültü) (g20)
Öğrenci: Öğretmenim! (16)
Öğrenci: (gürültü) (g20)
Öğretmen: Söyle! (9)
52
Öğrenci: (arkadaşlarına) Bir dakika ya! (16)
Öğretmen: Cuma, Cuma? (12)
Öğrenci: (gürültü) (g20)
Öğrenci: Öğretmenim Friday. (14)
Öğretmen: Friday. (6)
Öğrenci :(Gürültü) (g20)
5.1.2.3. İngilizce Dersi Sözel Etkileşim Etki Tepki Sonuçları
İngilizce dersinde gerçekleşen öğretmen ve öğrenci sözel etkileşimlerinin gerçekleşme
sıralarına göre, hangi sözel davranışın bir diğer sözel davranışa neden olduğu tablo 15’da
gösterilmiştir.
Tablo 15.
İngilizce dersi sözel etkileşimde her bir davranışı en çok tetikleyen etki davranışı
Etki 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 g10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 g20
Tepki 9 1 14 - 2 - 16 4 9 G20 6 1 4 - 4 - 6 9 g20 9 14
Yukarıdaki tabloda tüm tepki davranışlarının her birini en çok tetikleyen etki
davranışları yer almaktadır. Öğrencilerin derse katılımlarını sağlayan en önemli faktör,
öğretmenin katılmayı koruma amaçlı tepkileridir. Gürültünün öncesinde en çok
tekrarlanan davranışlar ise öğrencilerin basit bilişsel düzeydeki cevapları ve katılmayı
koruma amaçlı tepkileridir. Örnek R’de görüldüğü gibi gürültüyü en çok izleyen davranış,
öğretmenin yapılandırma-yönetme tepkileridir.
Örnek R:
Öğretmen: Eksiği olanlar tamamladı mı? (9)
Öğrenci: (gürültü) (g20)
Öğrenci: Öğretmenim! (16)
Öğrenci: (gürültü) (g20)
53
Öğretmen: Şimdi, (6)
Öğretmen: (gürültü) (g10)
Öğretmen: Close your mouth please. (9)
Öğretmen: (gürültü) (g10)
Öğretmen: Şimdi herkes sayfa…(9)
Öğretmen: (Gürültü) (g10)
5.1.3 Kategorilerin Karşılaştırılaştırılması
Bu aşamada iletişim biçimlerini daha belirgin hale getirmek için kategoriler
birbirleriyle karşılaştırılacaktır.
a) Öğretmenlerin yüksek bilişsel düzeyde soru sormalarının (kategori 3),
düşük bilişsel düzeyde soru sormalarına (kategori 2) oranı;
Tablo 16.
Dersler arası öğretmen soru niteliğinin karşılaştırılması
Gözlenen Ders Kategori Toplamları Oran
Kategori 2 Kategori 3
Türkçe 103 6 6/103= 0,05
İngilizce 107 0 0/107= 0
Türkçe ve İngilizce derslerinde öğretmenler tarafından kullanılan sorular iki
kategoriye ayrılmıştır. Kategori 2, sınırlı düşünme ile kolayca hatırlanabilen, bilişsel
düzeyin alt aşamalarında bulunan cevap almayı amaçlayan soruları, kategori 3 ise, açık
uçlu; ilke, kavram ve genellemelerin uygulanmasına; işlem ya da kuralların uygulanarak
çözümler ortaya konmasına; bilişsel düzeyin üst aşamalarında bulunan ve düşünmek
suretiyle cevap almaya yönelik soruları kapsamaktadır. Kategori 2 ve kategori 3 oranları
dersler arasında incelendiğinde, yüksek bilişsel düzeyde soruların düşük bilişsel sorulara
oranı Türkçe dersinde yaklaşık %5 iken İngilizce dersinde %0, yani hiç yoktur. Buna
54
göre, Türkçe ve İngilizce derslerinde, açık uçlu ve geniş düşünmeye odaklı sorular
sorulmamaktadır.
a) Öğretmenlerde katılımcılık düzeyinin araştırılması;
Öğretmenlerin, öğrencilerin sözel davranışlarına karşın katılımcılık düzeylerinin
araştırılması amacıyla kategori 6 ve 7 karşılaştırılacaktır.
Tablo 17.
Türkçe ve İngilizce öğretmenlerinin dersler arası katılımcılık düzeylerinin karşılaştırması
Gözlenen Ders Kategori Toplamları
Oran Kategori 6 Kategori 7
Türkçe 184 5 5/184= 0,02
İngilizce 98 2 2/98= 0,02
Öğretmenlerin, öğrencilerin sözel davranışlarına karşın katılımcılık düzeyleri,
konuşmaya eklenti yapmaya, açıklamaya ya da fikirleri özetlemeye davet ederek
düşünme düzeyini alt bilişsel düzeyde tutan sözel davranışları kapsayan kategori 6 ve
daha çok bilgi isteme; bilgi veya ilkeler ortaya koyma şeklindeki bilişsel katılma
düzeyinin yüksek olduğu sözlü davranışları kapsayan kategori 7 ile karşılaştırılmıştır.
Türkçe ve İngilizce derslerinde katılımın kalitesinin aynı olduğu görülmektedir.
Türkçe ve İngilizce derslerinde öğretmenler, öğrencilerinden daha önceki öğrenmelerini
kullanarak yorum yapmalarını ve daha fazla eleştirel yaklaşım getirmelerini teşvik
etmemişlerdir. Türkçe ve İngilizce derslerinde öğretmen katılımı, daha önceki
öğrenmeleri anımsamaya yönelik katılımı sağlamaya çabalarından meydana gelmektedir.
b) Öğrencinin verdiği cevaplarda yüksek bilişsel düzeyin düşük bilişsel düzeye
oranı;
Tablo 18.
Türkçe ve İngilizce dersleri arasında öğrenci cevap düzeyi karşılaştırması
Gözlenen Ders Kategori Toplamları
Oran Kategori 14 Kategori 15
Türkçe 135 17 17/135= 0,12
İngilizce 81 0 0/81= 0
55
Öğrencinin sınırlı düşünme ile daha önce öğrendiği cevapları verdiği, bilişsel
düzeyin alt aşamalarını kapsayan kategori 14 ile açık uçlu ilke kavram ve genellemelerin
uygulanmasına, işlem ve kuralların uygulanarak çözümler getirilmesine uygun cevaplar
verdiği, bilişsel düzeyin üst aşamalarını kapsayan kategori 15 tabloda karşılaştırılmıştır.
Kategori 14 ve kategori 15 oranları dersler arasında incelendiğinde, yüksek bilişsel
düzeyde cevapların düşük bilişler cevaplara oranı, Türkçe dersinde yaklaşık %12 iken
İngilizce dersinde %0 ile hiç yoktur.
c) Öğrencilerde katılımcılık düzeyinin araştırılması
Öğrencilerin, öğretmenin sözel davranışlarına karşılık katılımcılık düzeylerinin
araştırılması amacıyla kategori 16 ve 17 karşılaştırılacaktır.
Tablo 19.
Dersler arası öğrenci katılımcılık düzeyi karşılaştırması
Gözlenen Ders Kategori Toplamları
Oran Kategori 16 Kategori 17
Türkçe 82 1 1/82= 0,01
İngilizce 108 0 0/108= 0
Öğrencilerin, öğretmenin sözel davranışlarına verdikleri sözel tepkiler, konuşmaya
eklenti yapmaya, açıklamaya ya da fikirleri özetlemeye davet ederek düşünme düzeyini
alt bilişsel düzeyde tutan sözlü davranışlar için kategori 16, daha çok bilgi isteme; bilgi
veya ilkeler ortaya koyma şeklindeki bilişsel katılma düzeyinin yüksek olduğu sözlü
davranışlar için ise kategori 17 kullanılmıştır. İngilizce dersinde öğrenciler katılımı
uzatıcı ve derileştirici yüksek bilişsel düzeyde bir iletişim davranışında hiç
bulunmamıştır. Bunun yerine, öğrenciler İngilizce dersinde katılımı koruma amaçlı
tekrarlarda bulunmuşlardır. Öğrenciler, Türkçe dersinde yüksek bilişsel düzeyde katılımı
sürdürmeye çalışsalar da, bu oran %1 ile oldukça düşüktür.
d) Toplam öğretmen etkileşiminin öğrenci etkileşimine oranı
56
Tablo 20.
Dersler arası öğretmen-öğrenci etkileşim oranı karşılaştırması
Gözlenen Ders Kategori Toplamları
Oran 1,2,...9 11,12,...,19
Türkçe 702 267 267/702= 0,38
İngilizce 592 252 252/592= 0,42
Türkçe derslerinde öğretmen etkileşimi, toplam etkileşimde %72,97’dir. Öğrenci
etkileşimi ise toplam etkileşimin yaklaşık %27,75’ini oluşturmaktadır. Türkçe
derslerinde öğrenci etkileşimlerini, öğretmen etkileşimlerine oranladığımızda sonuç
%0,38 çıkmaktadır. İngilizce derslerinde öğretmen etkileşimi, toplam etkileşimde
%70,14’tür. Öğrenci etkileşimi ise toplam etkileşimin yaklaşık %29,85’ini
oluşturmaktadır. İngilizce derslerinde öğrenci etkileşimlerini, öğretmen etkileşimlerine
oranladığımızda sonuç %0,42 çıkmaktadır. Hem Türkçe hem de İngilizce derslerinde
öğretmen etkileşiminin oranında güçlü bir öğrenci etkleşimi söz konusudur. Her iki ders
için de sözel etkileşimin büyük bir kısmı öğretmen tarafından gerçekleştirilmektedir.
Öğretmenlerin her bir sözel davranışı Tükçe dersinde %38, İngilizce dersinde ise %42
oranında karşılık bulmuştur.
e) Toplam öğrenci/öğretmen etkileşiminin sesizlik ve gürültüye oranı
Tablo 21.
Dersler arası etkileşim ile sessizlik ve gürültü oranı karşılaştırması
Gözlenen Ders Kategori Toplamları
Oran 1,2,...19 0,g10,g20
Türkçe 969 115 115/969=%0,12
İngilizce 844 117 117/844=%0,14
Türkçe dersinde bir gürültüye karşılık 8 etkileşim meydana gelirken İngilizce
dersinde bir gürültüye karşılık oluşan etkileşim sayısı 7’ye düşmektedir. Türkçe
derslerinde İngilizce dersine göre daha az gürültü daha çok etkileşim vardır. İngilizce
derslerinde ise etkileşimin gürültü tarafından kesildiği, yeni bir etkileşimi zorlaştırdığı
57
görülmektedir. Türkçe dersindeki 969 etkileşimin yanı sıra 115 gürültü kaydedilirken bu
sayı 844 etkileşim olan İngilizce dersinde 117’ye çıkmaktadır.
5.2. Alt Matrislerin Yorumlanması
Burada etkileşim çiftlerinin bulunduğu matris formu dört ana bölgeye yani alt
matrislere ayrılarak belirli bir bölgenin diğer bölgelerle karşılaştırılması biçiminde
yapılır. Aşağıda matris formunun nasıl ayrıldığı gösterilmektedir.
0 1 2 3 4 6 7 8 9 g10 11 12 13 14 15 16 18 19 g20
0
1
1. Bölge
2. Bölge
2
3
4
6
7
8
9
g10
11
3. Bölge
4. Bölge
12
13
14
15
16
18
19
g20
Şekil 4. Etkileşim Çiftlerinin Alt Matrislere Ayrılması Örneği
I . Böl ge , öğ r e t men i n öğ r e t men l e e t k i l e şmes i n i ;
I I . Böl ge öğ re t men i n öğ r enc i y l e e t k i l e şmes i n i ;
I I I . Böl ge öğ renc i n i n öğ r e t m en l e e t k i l e şmes i n i ;
IV . Böl ge öğ renc i n i n öğ r enc i y l e e t k i l e şmes i n i gös t e r mek t ed i r .
58
5.2.1. Türkçe Dersi Etkileşimi
Türkçe Dersi etkileşim tablosu öğrenci ve öğretmen etkileşimlerini göstermektedir.
Tablo 22.
Türkçe Dersi Etkileşim Tablosu
Alt Matris Ders Alt Matris
Toplamı Toplam Etkileşim Oran A/B
I.Bölge
Türk
çe
389 866 389/866=%45
II.Bölge 207 866 207/866=%24
III.Bölge 222 866 222/866=%26
IV. Bölge 34 866 34/866=%4
Türkçe dersinde genel etkileşim 1103 olup, bu incelemede “sessizlik” ve “gürültü”
kategorileri dikkate alınmamıştır.
Bölge 1’de toplam etkileşim 389 olup toplam etkileşime oranı %45’tir.
Bölge 2’de toplam etkileşim 207 olup toplam etkileşime oranı %24’tür.
Bölge 3’te toplam etkileşim 222 olup toplam etkileşime oranı %26’dır.
Bölge 4’te toplam etkileşim 34 olup toplam etkileşime oranı %4’tür.
Tablo 20’ye göre 1. bölgeye bakıldığında öğretmen sınıf içindeki toplam etkileşimin
%45’ini kendisi kullanarak, sunuş yapmakta, öğrenciye düşük bilişsel düzeyde soru
sormakta ve sınıfı yönetmektedir.
2. bölgeye göre, %24 oranında, öğretmenden sonra öğrenci etkileşimde
bulunmaktadır. Bu bulgu sınıf içindeki her 5 etkileşimin yaklaşık 1’inde öğretmenden
sonra öğrencinin konuştuğunu göstermektedir.
Öğrenciden sonra öğretmenin etkileşimde bulunduğu 3. bölge için de oran %26
bulunmuştur. Bu durumda yine her 5 etkileşimin yaklaşık 1’inde öğrenciden sonra
öğretmenin konuştuğu görülmektedir.
Tablodaki 4. bölge incelendiğinde; sınıf içindeki sözlü davranışların % 4’inde
öğrenciden sonra öğrenci etkileşimde bulunmaktadır. Bu bulgu öğrencinin,
davranışlarının yine kendi davranışları üzerindeki etkisinin sınırlı olduğunu
göstermektedir.
59
5.2.2. İngilizce Dersi Etkileşimi
Tablo 23.
İngilizce Dersi Etkileşim Tablosu
Alt Matris Ders Alt Matris
Toplamı
Toplam
Etkileşim Oran A/B
I.Bölge İn
gil
izce
332 721 332/721=%46
II.Bölge 180 721 180/721=%25
III.Bölge 177 721 177/721=%25
IV. Bölge 32 721 32/721=%4,4
İngilizce dersinde genel etkileşim 971 olup, bu incelemede “sessizlik” ve “gürültü”
kategorileri dikkate alınmamıştır.
Bölge 1’de toplam etkileşim 332 olup toplam etkileşime oranı %46’dır.
Bölge 2’de toplam etkileşim 180 olup toplam etkileşime oranı %25’tir.
Bölge 3’te toplam etkileşim 177 olup toplam etkileşime oranı %25’tir.
Bölge 4’te toplam etkileşim 32 olup toplam etkileşime oranı %4,4’tür
Yine en yüksek oranlar, öğrencilerin ve öğretmenin karşılıklı etkileşiminde olmakla
birlikte, öğrencilerlerin kendi aralarındaki etkileşim oranı Türkçe dersi ile
karşılaştırıldığında daha yüksektir. Öğrenciler arası sözlü davranışların sıklığı İngilizce
dersinde daha yoğundur. Ancak Türkçe dersinde öğretmenin toplam etkileşimde ki payı
daha yüksektir.
5.2.3. Türkçe Dersi Etkileşim Kategori Çiftlerinin Frekanslarına Göre Yorumlanması
60
Tablo 24.
Türkçe Dersi Etkileşim Çiftleri
Etkileşim Çiftinin Sıklığı
Etkileşim Çiftinin Anlamı Frekansı
Öğretmenin Başlattığı Etkileşim 2-14 Öğretmen Sorar-Öğrenci Cevaplar 9-9 Öğretmen Yönetir-Öğretmen Yönetir 1-1 Öğretmen Sunar-Öğretmen Sunar 6-6 Öğretmen Katkı Sağlar-Öğretmen Katkı Sağlar 9-1 Öğretmen Yönetir-Öğretmen sunar 6-14 Öğretmen Katkı Sağlar-Öğrenci Cevaplar Öğrencinin Başlattığı Etkileşim 14-6 Öğrenci Cevaplar- Öğretmen Katkı Sağlar 14-2 Öğrenci Cevaplar-Öğretmen Sorar 16-9 Öğrenci Katkı Sağlar-Öğretmen Yönetir 16-6 Öğrenci Katkı Sağlar-Öğretmen Katkı Sağlar 14-4 Öğrenci Cevap Verir-Öğretmen Cevap Verir Öğrencinin Başlattığı Etkileşim
19-9 Öğrenci Yönetir-Öğretmen Yönetir
Diğer Kategorilerin Etkileşimi
g20-9 Gürültü-Öğretmen Yönetir
g20-6 Gürültü-Öğretmen Katkı Sağlar
g20-16 Gürültü-Öğrenci Katkı Sağlar
g20-14 Gürültü-Öğrenci Cevap Verir
65 61 57 38 36 31
50 43 34 27 22
19
22 15 15 13
Öğretmenin başlattığı etkileşim kategori çiftlerinin en yükseği öğretmenin soru
sorması ve öğrencilerin cevaplamasıdır. Sonrası kategorilerde ise öğretmenin yönetmesi
ve yönetme eylemine devam etmesi gelir. Öğretmenin başlattığı en yüksek frekansa sahip
diğer bir etkileşim çifti de öğretmenin sunması ve sunmaya devam etmesidir. Öğretmen
etkileşim çiftlerinin öğretmen sözel davranışları arasında gerçekleşmesi ve öğretmen-
öğrenci etkileşiminin frekansının düşük olması, sınıf içerisindeki etkileşimin çift yönlü
olmadığını göstermektedir. Öğretmen tarafından başlatılan etkileşimde öğretmenin, bilgi
sunma, yönetme ve katkıyı geliştirme kategorilerindeki sözel etkileşimleri sıkça
kullanması ve bu etkileşimlere yine kendisinin karşılık vermesi, öğretmen merkezli bir
sınıf yönetimi olduğunu göstermektedir.
Öğrencinin başlattığı etkileşimlerde ise en yüksek frekans; öğrencinin cevaplaması
ve öğretmenin katkıyı sağlamasıdır. 2. sırada ise öğrencinin cevap vermesi ve öğretmenin
soru sormasıdır. Öğrenciler tarafından verilen düşük bilişsel düzeydeki cevaplara karşılık
olarak, öğretmen tarafından yine düşük bilişsel düzeyde sorular sorulmaktadır.
Derinleştirici, yorumlamaya açık, yüksek bilişsel sorular etkileşim çiftlerinde
61
bulunmamaktadır. 3. en yüksek frekans ise öğrencinin katkı sağlaması ve öğretmenin
yönetmesi kategorilerinde bulunmaktadır. Gürültü ile başlayan etkileşimlerde ise
öğremen en çok iki çeşit karşılık verir: yapılandırma- yönetme ya da katkı sağlama.
5.2.4. İngilizce Dersi Etkileşim Kategori Çiftlerinin Frekanslarına Göre
Yorumlanması
Tablo 25.
İngilizce Dersi Etkileşim Çiftleri Tablosu
Etkileşim
Çiftinin Sıklığı Etkileşim Çiftinin Anlamı Frekansı
Öğretmenin Başlattığı Etkileşim
9-9 Öğretmen Yönetir-Öğretmen Yönetir
2-14 Öğretmen Sorar-Öğrenci Cevaplar
1-1 Öğretmen Sunar-Öğretmen Sunar
6-16 Öğretmen Katkı Sağlar-Öğrenci Katkı Sağlar
2-4 Öğretmen Sorar -Öğretmen Cevaplar
9-16 Öğretmen Yönetir-Öğrenci Katkı Sağlar
Öğrencinin Başlattığı Etkileşim
14-4 Öğrenci Cevap Verir-Öğretmen Cevap Verir
16-6 Öğrenci Katkı Sağlar-Öğretmen Katkı Sağlar
16-9 Öğrenci Katkı Sağlar-Öğretmen Yönetir
19-9 Öğrenci Yönetir-Öğretmen Yönetir
12-4 Öğrenci Sorar-Öğretmen Cevap Verir
14-2 Öğrenci Cevap Verir-Öğretmen Sunar
Diğer Kategorilerin Etkileşimi
g20-16 Gürültü-Öğrenci Katkı Sağlar
g20-9 Gürültü-Öğretmen Yönetir
Diğer Kategorilerin Etkileşimi
g20-6 Gürültü-Öğretmen Katkı Sağlar
g20-14 Gürültü-Öğrenci Cevap Verir
51
44
37
31
15
19
36
26
20
14
10
9
19
13
10
10
Öğretmenin başlattığı etkileşim kategori çiftlerinin en yükseği öğretmenin
yönetmesi ve yönetmeye devam etmesidir. Sonrasında ise öğretmenin soru sorması ve
öğrencilerin cevaplaması kategorileri gelir. Öğretmenin dersi sunması, soru sorması ve
hemen ardından kendisinin cevaplaması, sırayla en yüksek frekansa sahip etkileşim
çiftleridir. Öğretmenin sorduğu soruların ardından, öğrenci cevapları yerine kendisinin
cevap vermesi, dersi, yönetme ve sunma kategorilerindeki etkinliklerle sürdürmesi sınıf
içi etkileşimde öğrencinin değil, öğretmenin merkezde olduğunu göstermektedir.
62
Öğrencinin başlattığı etkileşimlerdeki en yüksek frekans ise; öğrencinin ve
öğretmenin cevap vermesidir. İkinci sırada ise, öğrencinin ve öğretmenin katkı sağlaması
çiftidir. Etkileşim çiftlerinden en yüksek frekansa sahip bir diğer çift ise öğrencinin katkı
sağlaması ve öğretmenin yönetmesidir. Gürültü ile başlayan etkileşimlerde ise iki tepki
öne çıkmaktadır: öğrencinin katkı sağlaması ve öğretmenin yönetmesidir.
5.3. Türkçe Dersi İçin Sözel Olmayan Öğrenci/Öğretmen Etkileşimi
Türkçe dersi sözel olmayan öğrenci ve öğretmen etkileşimleri CAFIAS sözel
olmayan etkileşim kategorilerine göre kodlanmıştır. Kodlanan etkileşimlerin toplam
etkileşimdeki yüzdelerine bakılmıştır.
Tablo 26.
Türkçe Dersi Sözel Olmayan EtkileşimTablosu
Kategori Tanımlama Sözel Olmayan Davranış
Öğretmen Davranışları Sayı Yüzdesi
1 Olumlu tutumları
değerlendirir Gülümser, göz kırpar kahkaha atar 33 %15
2
Öğrenci fikirlerini ya
da duygularını kabul
eder ya da kullanır
Gülümsemeden doğruluğunu
kabul etme anlamında başını
sallar, iç çeker
47 %21
3 Sorular sorar Yüzünü buruşturur, omuz silker 37 %16
4 Bilgi sunar Tahta üzerinde çizer, gösterir 18 %8
5 Yönerge verir Eliyle ya da mimikleriyle işaret
verir 55 %24
6 Olumsuz tutumları
değerlendirir
Masaya vurur, kaşlarını çatar,
yüzünü ekşitir 37 %16
Öğrenci Davranışları
7 Öğrenci yordama
yaparak, cevap verir
Ders sırasındaki uygulamaları,
verilen yönergelere göre yapar 54 %47
8
Daha ileri düzeyde
yordama yaparak
cevap verir
Hareketler yaratır ya da
yorumlama yapar 39 %34
9 Öğrenci başlatır Söylenmeden elini havaya kaldırır 22 %19
Türçe dersindeki sözel olmayan öğretmen davranışları incelendiğinde birinci
sırada el ya da mimikler ile talimat vermesi gelirken, ikinci sırada öğrencilerin fikirlerini
63
kabul etme anlamında başını sallaması ya da iç çekmesi gelmektedir. Olumlu tutumları
değerlendirme davranışları ise sondan ikinci sıradadır ve sözel olmayan davranışlarının
yalnızca %15’ini oluşturur.
Öğrenci davranışlarında ilk sırada İngilizceden farklı olarak 7. Kategori olan
yordama yaparak cevap vermesi gelmektedir. İkinci sırada ise daha ileri seviyede
yordama yaparak cevap vermesi gelmektedir. Dikkat çekici husus öğrencinin
söylenmeden elini kaldırması İngilizcede oldukça yüksek iken Türkçe dersinde oldukça
zayıftır. Etkileşim öğrenci tarafından çok sık başlatılmadığı halde yordama yaparak cevap
verme oranı yüksektir.
5.4. İngilizce Dersi İçin Sözel Olmayan Öğrenci/Öğretmen Etkileşimi
Türkçe dersi sözel olmayan öğrenci ve öğretmen etkileşimleri CAFIAS sözel
olmayan etkileşim kategorilerine göre kodlanmıştır. Kodlanan etkileşimlerin toplam
etkileşimdeki yüzdelerine bakılmıştır.
Tablo 27.
İngilizce Dersi Sözel Olmayan EtkileşimTablosu
Kategori Tanımlama Sözel Olmayan Davranış
Öğretmen Davranışları Sayı Yüzde
1 Olumlu tutumları
değerlendirir
Gülümser, göz kırpar kahkaha
atar 20 %9
2
Öğrenci fikirlerini ya da
duygularını kabul eder ya
da kullanır
Gülümsemeden doğruluğunu
kabul etme anlamında başını
sallar, iç çeker
42 %18
3 Sorular sorar Yüzünü buruşturur, omuz
silker 34 %15
4 Bilgi sunar Tahta üzerinde çizer, gösterir 34 %15
5 Yönerge verir Eliyle ya da mimikleriyle
işaret verir 64 %27
6 Olumsuz tutumları
değerlendirir
Masaya vurur, kaşlarını çatar,
yüzünü ekşitir 40 %17
Öğrenci Davranışları
7 Öğrenci yordama yaparak,
cevap verir
Ders sırasındaki uygulamaları,
verilen yönergelere göre yapar 36 %42
8
Daha ileri düzeyde
yordama yaparak cevap
verir
Hareketler yaratır ya da
yorumlama yapar 14 %16
9 Öğrenci başlatır Söylenmeden elini havaya
kaldırır 36 %42
64
İngilizce dersinde öğretmenin en çok tekrarladığı sözel olmayan davranışı el mimikler
ile yönerge/işaret vermesidir. Bu oran İngilizce dersinde Türkçe dersine göre daha
fazladır. Öğretmenin diğer tutumları birbirine oldukça yakındır. Ancak olumlu
davranışları değerlendirme kategorisi %8 ile oldukça düşüktür ve Türkçe dersinin
neredeyse yarısıdır.
Öğrenci davranışlarında en düşük kategori yaklaşık %16 dolayında ileri düzeyde
yordama yaparak cevap vermesidir. Diğer iki kategori olan söylenmeden elini kaldırması
ve sözel olmayan davranışlar ile cevap vermesi %42 ile eşit orandadır. Öğrencinin
etkileşimi başlatması ve sözel olmayan tepkiler vermesi Türkçe dersine göre daha
fazladır. Ancak öğrencinin yordama yaparak cevap vermesi Türkçe dersine kıyasla azdır.
65
BÖLÜM 6
Araştırmanın bu bölümünde özet, sonuç ve öneri kısımlarına yer verilmiştir.
6.1. Özet
Türkçe ve İngilizce gibi iletişimi ve etkileşimi odak noktası olarak kabul eden iki
derste öğretmen-öğrenci etkileşiminin ne kadarını sözel, ne kadarını sözel olmayan
iletişimin oluşturduğunu ve resmi dil olan Türkçe ile yabancı dil olarak öğretilen
İngilizce’nin öğreniminde etkileşim farkının olup olmadığı araştırmanın problemini
oluşturmaktadır.
Bu araştırma bir durum analizidir. Bu araştırma ile ilkokul 4. sınıfların Türkçe ve
İngilizce derslerinde öğretmen ve öğrencilerin sözel ve sözel olmayan iletişim
davranışları gözlenip kayıt ve analiz edilerek aşağıdaki sorulara cevap aranmıştır:
a) Sınıf içi iletişimde sınıf öğretmeni ve İngilizce öğretmeninin sözel ve sözel
olmayan iletişim davranışları nelerdir?
b) Türkçe dersinde ve İngilizce dersinde öğrencinin sözel ve sözel olmayan iletişim
davranışları nelerdir?
c) Türkçe dersinde ve İngilizce dersinde bir ders saatinin ne kadarı sözlü davranışlar
için kullanılmaktadır?
d) Belirlenen sözel ve sözel olmayan iletişim iletileri derslere ve öğretmenlere göre
farklılaşmakta mıdır?
Araştırma, Ankara ili Pursaklar ilçesinde bulunan bir ilkokuldaki 4. sınıf İngilizce
ve Türkçe derslerinin gözlemlenmesini, kayıt altına alınmasını ve elde edilen verilerin
analiz edilerek yorumlanmasını içermektedir. Araştırmaya ilkokul 4. sınıfta görev yapan
bir İngilizce öğretmeni, bir sınıf öğretmeni ve 9-10 yaş aralığındaki 32 öğrenci dahil
olmuştur. Araştırma, her biri 40 dakikadan oluşan 3 Türkçe dersinin ve 3 İngilizce
dersinin gözlem, ses ve görüntü kayıtlarıyla sınırlıdır. Araştırmada verilerin tekrarlanması
66
nedeniyle bu süre yeterli görülmüştür. Araştırmada gözlem yapılırken, elde edilen
verilerin güvenirliğini sağlamak amacıyla iki gözlemci yer almıştır.
Öğretmenin ve öğrencilerin sınıf içi sözel iletişimlerini değerlendirmek için
“Etkileşim Analizi” yöntemlerinden biri olan ETC (Equivalent Talk Category System)
adlı “Karşılıklı Konuşma Kategori Sistemi” kullanılmıştır. Çünkü bu sistem sınıfın
sosyo-duygusal havasını daha iyi değerlendirebilmekte ve hem öğrenci hem de öğretmen
etkileşiminin bilişsel boyutuna önem vermektedir. Araştırmada öğretmenin ve
öğrencilerin sınıf içi sözel iletişimlerini analiz etmek için “Karşılıklı Konuşma
Kategorileri”nin Türkçeleştirilmiş haline gürültü kategorileri eklenerek uyarlanan
kategoriler kullanılmıştır. Öğretmenin ve Öğrencilerin sözel olmayan etkileşimlerini
analiz etmek için ise CAFIAS kategorileri kullanılmıştır.
Araştırmaya katılan sınıfta, İngilizce ve Türkçe derslerinde öğretmenlerin ve
öğrencilerin sözel iletişim davranışları araştırmacı tarafından kayıt edilerek, daha sonra
da gözlem kayıt formunun yardımı ile yazılı metin haline dönüştürülüp, kategorilere
ayrılarak kodlanmış, önce veri toplama formu, sonra da İngilizce dersi için 971 etkileşim,
Türkçe dersi için 1103 etkileşim çiftler halinde matris formuna geçirilmiştir. Matris
formuna geçirilen verilerin frekans ve yüzdeleri hesaplanmıştır.
Sözel etkileşim verileri;
a.Kategori yüzdelerine göre,
b.Kategorilerin birbirleriyle karşılaştırılması suretiyle,
c.Alt matrislerin birbirleriyle karşılaştırılmasına göre,
d.Etkileşim kategorileri çiftlerinin sıklıklarına göre yorumlanmıştır.
Araştırmada, sözel olmayan verilere ait kategoriler sıralarına ve toplam sözel
olmayan etkileşimdeki yüzdelerine göre incelenmiştir.
6.2. Sonuç
Araştırmada ulaşılan bulgulara ilişkin sonuçların özeti bu bölümde verilmektedir.
1) Türkçe dersi öğretmen ve öğrenci sözel etkileşiminde, toplam etkileşimin
%20’sini, öğretmen tarafından gerçekleştirilen yapılandırma-öğrenme etkinlikleri
67
oluşturmaktadır. Öğretmenin, emir vermek, yöneltmek, ödev vermek gibi öğrenme
etkinliklerini organize eden ifadeler bu kategori altında toplanmıştır. Etkileşimin
%12,2’sini öğrencilerin düşük bilişsel düzeyde verdiği sorular oluşturmaktadır.
Öğretmen ve öğrencilerin yoruma açık, analiz ve sentez gerektiren soru ve cevapları ise
toplam etkileşimde %2,1’lik bir paya sahiptir. Öğrencilerin ve öğretmenin katılımı daha
çok okuma metninden bulunabilecek cevaplardır ya da daha önceki derslerde öğretilen
bilgilerin anımsanmasını yordayıcı niteliktedir.
Türkçe dersindeki etkileşim için gürültü %10,5’lik bir orana sahiptir. Gürültü,
öğretmenin katılımı sürdürmeyi amaçlayan sözel davranışlarına ve emir vermek,
yönlendirmek gibi dersi organize etmeye yönelik ifadelerine tepki olarak görülmektedir.
Dikkat çekici diğer unsur gürültünün öncesinde en çok öğretmenin katılmayı koruma
tepkisi ile birlikte yapılandırma-yönetme davranışının olmasıdır. Yapılandırma yönetme
davranışının sonucu en çok gürültü şeklindedir. Gürültü sonrası öğretmen yapılandırma-
yönetme değil basit bilişsel düzeyde soru sorarak sınıfı kontrol etmektedir.
Türkçe dersi için öğretmende bir diğer yüksek oran sunma etkileşimi iken
öğrencilerde, düşük bilişsel düzeyde cevap vermektir. Öğrencilerin düşük bilişsel
düzeyde cevap vermelerini sağlayan en önemli faktör öğretmenlerin katılmayı koruma
amaçlı tepkileri ve düşük bilişsel düzeyde sordukları sorulardır.
2) İngilizce dersinde toplam etkileşimin %32,23’ünü öğretmen ve öğrenci tarafından
düşük bilişsel düzeyde sorulan sorular ve cevaplar oluşturmaktadır. Öğretmen
davranışlarında en yüksek oranlar %17,20 ile yönetme ve %11,02 ile basit bilişsel
düzeyde soru sorma kategorilerindedir.
Etkileşimde %11,12 ve %10,06 oranında öğrencinin ve öğretmenin katılmayı
koruma amaçlı tepki etkileşimleri görülmektedir. Öğrencilerin derse katılımlarını
sağlayan en önemli faktör öğretmenlerin katılmayı koruma amaçlı tepkileridir.
İngilizce dersindeki etkileşimde gürültü %12,05’lik bir paya sahiptir. Gürültüyü en
çok takip eden davranış öğretmenin yönetme ve katılıma katkı sağlama davranışlarıdır.
Gürültünün öncesinde en çok tekrarlanan davranışlar ise öğrencilerin basit bilişsel
düzeydeki cevapları ve katılmayı koruma amaçlı tepkileridir. Yine öğretmen kaynaklı
gürültünün öncesinde en çok tekrarlanan, öğretmenin yapılandırma-yönetme
davranışıdır.
68
Türkçe ve İngilizce Dersi Öğretmen ve Öğrenci Sözel Etkileşimi Karşılaştırıldığında:
a) Yüksek bilişsel düzeyde soruların düşük bilişsel sorulara oranının Türkçe dersinde %5
iken, İngilizce dersinde hiç yoktur.
b) Yüksek bilişsel düzeyde cevapların düşük bilişsel cevaplara oranı Türkçe dersinde
yaklaşık %1,2 iken, İngilizce dersinde hiç yoktur.
d) İngilizce dersinde öğrenciler hiç katılımı uzatıcı ve derileştirici yüksek bilişsel düzeyde
bir iletişim davranışında bulunmamıştır. Türkçe dersinde nispeten bulunulsa da %1,6 ile
oldukça düşük bir orandadır.
e) Türkçe dersinde bir gürültüye karşılık 8 etkileşim meydana gelirken İngilizce dersinde
bu oran 7’ye düşmektedir. Türkçe dersinde, İngilizce dersine göre daha az gürültü daha
çok etkileşim vardır.
f) Tükçe dersinde öğrenciler ve öğretmen karşılıklı olarak yakın oranda etkileşimde
bulunurken, öğrenciler kendi aralarında oldukça düşük etkileşimde bulunmuşlardır.
İngilizce dersi için yine en yüksek oranlar öğrenciler ve öğretmen karşılıklı olarak
etkileşimi olmakla birlikte, öğretmenin kendisi ile olan etkileşimi Türkçe dersi ile
karşılaştırıldığında yüksektir. Ayrıca Türkçe dersinde öğretmenin toplam etkileşimdeki
payı daha yüksektir.
3) Türçe dersindeki sözel olamayan öğretmen davranışları incelendiğinde birinci sırada
el hareketleri ya da mimikler ile talimat verme gelirken, onu, öğrencilerin fikirlerini kabul
etme anlamında baş sallama ya da iç çekme takip etmektedir. Olumlu tutumları
değerlendirme davranışları ise sondan ikinci sıradadır ve sözel olmayan davranışlarının
sadece %15’ini oluşturur.
Öğrenci davranışlarında ilk sırada İngilizceden farklı olarak 7. kategori olan
yordama yaparak cevap vermesi gelmektedir. İkinci sırada ise daha ileri düzeyde yordama
yaparak cevap vermesi gelmektedir. Dikkat çekici husus öğrencinin söylenmeden elini
kaldırması İngilizcede oldukça yüksek iken Türkçe dersinde oldukça zayıftır.
4) İngilizce dersinde öğretmenin en çok tekrarladığı sözel olmayan davranışı el
hareketleri ve mimikler ile işaret vermesidir. Bu oran ingilizce dersinde Türkçeye göre
daha fazladır. Öğretmenin diğer sözel olamayan davranışları birbirine oldukça yakın ve
dengelidir. Ancak olumlu davranışları değerlendirme kategorisi %8 ile oldukça düşüktür
69
ve Türkçe dersinin neredeyse yarısıdır. Öğrenci davranışlarında en düşük kategori
yaklaşık %16 ile ileri düzede yordama yaparak cevap vermesidir. Diğer iki kategori olan
söylenmeden elini kaldırma ve sözel olayan davranışlar ile cevap verme %42 ile eşit
orandadır.
6.3.Öneriler
Bu araştırmanın sonuçlarına göre aşağıdaki öneriler getirilmiştir;
1) Öğretmenler, sınıf içi sözlü ve sözlü olmayan iletişimde kullanabilecekleri iletişim
teknikleri ile ilgili bilgilendirilmeli ve bu tekniklerin uygulanması hakkında öğretmen ve
öğrencilerden geri bildirimler istenmelidir.
2) Düşünmeyi gerektiren üst düzeyde sorular ve cevapları fazlalaştırmak için öğrencinin
düşünme gücünü geliştirecek şekilde düzenlendiği öne sürülen eğitim programlarının
uygulanış şekli hakkında sınıf içi etkileşim analiz yöntemleriyle geri bildirim alınmalıdır.
3) İngilizce ve Türkçe dersleri için seçilen kitapların öğrenci merkezli öğretime daha
uygun bir biçimde şekillendirip şekillendirilmediği incelenmeli, öğrenci-öğretmen
etkileşimine ne kadar yer verdiği başka bir araştırmada incelenmelidir.
4) Sınıf mevcutlarının kalabalık olması sınıf yönetimini zorlaştırmakta ve dolayısıyla
sınıf içi etkileşimi olumsuz yönde etkilemektedir. Sınıf mevcutlarının azaltılması ve
öğretmenlerin sınıf yönetimi ile ilgili eğitime tabi tutulması gerekmektedir.
5) Öğretmen yetiştiren kurum programlarında sınıf içi iletişimin nasıl olması gerektiği ile
ilgili konulara ve uygulamalara ağırlık verilmesinin yerinde olacağı düşünülmektedir.
6) Sınıf içi etkileşim analizi, daha büyük bir çalışma grubuyla, farklı düzeydeki öğretim
kurumlarında (okul öncesi, ortaöğretim, üniversite) sınıf içi sözel ve sözel olmayan
davranışlar üzerinde yapılabilir.
8) Etkileşim analizini yöntemlerini kullanımı konusunda öğretmenlere hizmet içi eğitim
verilebilir. Eğitim verilen öğretmenlerin sözel ve sözel olamayan davranışları üzerinde
bir değişiklik olup olmadığını belirlemek için bir araştırma yapılabilir.
70
KAYNAKÇA
Anşin, S. (2006). Çocuklarda Yabancı Dil Öğretimi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp
Eğitim Fakültesi Dergisi, 6, 9-20.
Altıntaş, E. (2000)."İletişim", Sınıf Yönetiminde Yeni Yaklaşımlar, Ed:Küçükahmet,
Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
Arslantaş, Y. (1998). Sınıf Yönetiminde Öğretmen İletişim Becerilerine İlişkin Öğretmen
ve Öğrenci Görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal
Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
Başarı, A. (2007). Sınıf İçi İletişim Aksaklıklarına Yönelik Öğretmen-Öğrenci Görüşleri.
Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal
Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
Bayraktutan, Ş. (2008). İlköğretim Okullarında Sınıf İçi İletişimin Öğrenci Okul
Başarısına Etkisi ( İstanbul İli Kartal İlçesi Örneği). Yayımlanmış Yüksek Lisans
Tezi, Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Behnam, B., and Pouriran, Y. (2009).Classroom discourse: Analyzing teacher/learner
interaction in Iranian EFL task-based classrooms. Porta Linguarum, 13,117.
Bozkurt, E. (1994). Sınıfta İletişim. Çağdaş Eğitim Dergisi, 19, 40-42.
Budak, İ. , Tutak, T., Budak, A., ve Dane, A. (2009). Matematikte Düz Anlatım ve
Problem Çözme Sınıflarındaki Öğretmen-Öğrenci Etkileşim Farklılıklarının
Karşılaştırılması. Journal of Qafqaz University, 26, 181-189.
Çakıcı, Y., Ürek, H., Dinçer, E. (2012). İlköğretim Öğrencilerinin Soru Oluşturma
Becerilerinin İncelenmesi Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 43-68.
Chaudron, D. ( 1988). Second Language Classrooms. Cambridge University Press:
Cambridge
Creswell, J. (2007). Designing and Conducting Mixed Method Research. Thousand Oaks,
CA: Sage.
Çilenti, K. (1998). Eğitim Teknolojisi ve Öğretimi. Gül Yayınevi, Ankara.
Demirezen, M. (2003): “Yabancı Dil ve Anadil Öğreniminde Kritik Dönemler”. Tömer
Dil Dergisi, 118, 5-15.
71
Early, D., Maxwell, K.,Ponder, B., and Pan,Y. (2012) Improving Teacher-Child
Interactions:A Randomized control Trial of Making Most of Classroom Instructions
and My Teaching Partner Professional Development Models, Early Childhood
Research Quarterly, 38, pp.57-70.
Ergin, A. (1995). Öğretim Teknolojisi: İletişim. Ankara: Pegem Yayınları.
Ergin, A. ve Birol, C. (2000). Eğitimde İletişim. Ankara: Anı Yayıncılık.
Eurydice. (2012). Avrupa‟da Okullarda Dil Öğretimi Üzerine Temel Veriler 2012.
www.eacea.ec.europa.eu adresinden 04.07.2017 tarinde alınmıştır.
Acar, F. (1999). İlköğretimde Sınıf İçi Sözel İletişimin Etkileşim Analizi Yöntemiyle
Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Flanders, N. (1970). Analyzing Teaching Behavior. London:Adison-Wesley Publishing
Company.
Genç, A. (2004). Türkiye’de İlk ve Ortaöğretim Okullarında Yabancı Dil Öğretimi.
Kırgızistan Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 107-111.
Gözütok, D. (1991). Öğretmenlerin ve Öğrencilerin Algılarına Göre Mesleki
Davranışlarının Değerlendirilmesi. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 24(2), 405-
409.
Güçlü, N. (2003). Sınıf Yönetimi. “Sınıf İçi İletişim ve Etkileşim”. Editör: Küçükahmet
L., Ankara: Nobel Yayınları.
Hazneci, Y. (2012). Oluşturmacı Öğretmen İletişim Beceri Ölçeği'nin geliştirilmesi ve
ilköğretim öğretmenlerinin sınıf içi iletişim becerilerinin incelenmesi. Doktora
Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Haznedar, B. (2003). Türk Eğitim Sisteminde Yabancı Dil Eğitimi ve Kalite Anlayışları.
“Neden Erken Yaşta Yabancı Dil Eğitimi”. İstanbul: Özel Okullar Derneği
Yayınları.
İçbay, M. (2008). The role of classroom interaction in the construction of classroom
order: A conversational analytic study, Doktora tezi, Orta Doğu Tektnik
Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Krashen, S. and Terrel, T. (1983). The Natural Approach. New York: Pergamon Press.
72
Lambert, W. (1972). Language, Psychology and Culture. Stanford CA: Stanford
University Press.
Lenneberg, E.H. (1967). The Biological Foundations of Language. New York: Wiley.
Maroni, B. (2002). Pauses, Gaps and Wait Time in Classroom İnteraction in Primary
Schools, Journal of Pragmatics, 43, pp. 2081-2093.
Milli Eğitim Bakanlığı (2015). İlköğretim Türkçe Öğretim Programı ve Klavuzu. Ankara.
Milli Eğitim Bakanlığı (2013). İlköğretim İngilizce Öğretim Programı Klavuzu. Ankara.
Mouhanna, M. (2009). Re-examining the role of L1 in the EFL classroom. UGRU
Journal, 8, 1-18.
Nurmasitah, S. (2010). A Study Of Classroom Interaction Characteristics In A Geography
Class Conducted In English: The Case At Year Ten Of An Immersion Class.
Ober, R. (1968). The Reciprocal Category System (RCS): An ObservationalSystem
Designed To Assess Teacher-StudentClassroom Verbal Interaction. College of
Education, University of South Florida, Tampa, Florida.
Olgun, Ö. (2005). Fen ve Teknoloji Eğitiminde Bilimsel Süreç Becerileri. M. Aydoğdu
ve T. Kesercioğlu (Ed.), İlköğretimde Fen ve Teknoloji Öğretimi. Ankara: Anı
Yayıncılık.
Pheasanty, A (2003). Classroom Interaction and the Effectiveness of TeachingLearning
English as a Local Content Subject at The Elementary School. Final Project.
Semarang State University.
Ober, R., Bentley, E., Miller, E. (1971). Systematic Observation of Teaching: An
Analysis-İnsructional Strategy Aproach. New Jersey: Prentice-Hall.
Öztürk, B. (2000). Sınıf İçi Etkileşim, Gazi Üniversitesi Kuram ve Uygulamada Eğitim
Yönetimi Dergisi, 24, 621-640.
Sönmez, V. (1992). İlkokul Öğretmenlerinin Sınıf İçi Etkinlikleri. Hacettepe Üniversitesi
Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 97-106.
Tomul, E. (2005). Sınıf Yönetimi. “Sınıfta Etkili Öğretmen- Öğrenci İletişimi”. Editör:
Hüseyin Kıran. Ankara: Anı Yayıncılık.
73
Yeşilmen, N. (1983). Sınıf İçi Sözlü Öğretimin Etkileşim Analizi Yöntemi İle
Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim
Bilimleri Fakültesi, Ankara.
Yuanfang, Y. (2009). A Study Of Foreign Language Learning Motivation And
Achievement: From A Perspective Of Sociocultural Theory. CELEA Journal, 32,
87.
75
EK A.
ETC’YE GÖRE KODLANAN TÜRKÇE DERSİ SÖZEL ETKİLEŞİM
METİNLERİ
DERS I
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Evet hazır mıyız? 6
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Ömer yerine geç. 9
Öğrenci: Yazılı oluyoruz! 11
Öğretmen: Yazılı değil. 1
Öğretmen: Kurşun kalem, kırmızı kalem, silgi kalsın masada. 9
Öğretmen: Hiç kimse birbirine bakmasın. 9
Öğrenci: Deyimlere bakacak mıyız? 12
Öğretmen: Bakacağım Ceren. 4
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: İsmini yazar mısın? 9
Öğrenci: Evet. 16
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Evet, hazır. 9
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğrenci: Öğretmenim bana vermediniz. 19
Öğretmen: Sana vermedim mi? 2
Öğrenci: Bu kağıt arkalı önlü değil. 14
Öğretmen: Seni az seviyorum ondan. 5
Öğrenci: (gülüşmeler) 0
Öğretmen: Evet, hazır. 9
Öğretmen: Şimdi ne yapacağız, dinle! 9
Öğretmen: İstanbul’un Ağaçları’nı işleyeceğiz önce. 1
Öğretmen: Kırmızı kalemlerinizi görmek istiyorum.9
Öğrenci: (gürültü) g20
76
Öğretmen: Evet bakalım kimler hazır? 6
Öğretmen: Zübeyde hazır, Ceyda hazır, Emir Berat hazır, Mahmut hazır.6
Öğretmen: Şimdi dinle, şimdi ne yapacağız? 9
Öğretmen: Ben okuyacağım ama vurgulu okuyacağım. 1
Öğretmen: Sizler oraya gelecek noktalama işaretlerini koyacaksınız kırmızı kalemle.1
Öğrenci: Öğretmenim! 16
Öğretmen: Sonra, bölme! 9
Öğretmen: Sonra, ikinci kez beraber ben tekrar okuyacağım. 1
Öğretmen: Sen oraya notaysa nokta, virgülse virgül diyeceksin.1
Öğretmen: Bakalım ne kadar başarılı olmuşsun. Tamam mı?6
Öğrenci: Öğretmenim!16
Öğretmen: Şimdi. 9
Öğrenci: Ee.. Şimdi hepsini okuyacaksınız ya, bitirince hangi noktalama işareti geleceği
konusunda ne diyeceğiz?12
Öğretmen: Evet tekrar okuyacağım, o zaman siz söyleyeceksiniz. 9
Öğretmen: Yani önce yapacaksınız, sonra beraber kontrol edeceğiz. 1
Öğretmen: Ama bunun bir tek güç noktası var, bu işin. 1
Öğretmen: Yani oraya ne konacağını bilmek için vurguya dikkat etmek lazım.1
Öğretmen: Doğru mu?6
Öğrenci: Evet.16
Öğretmen: Evet başlıyorum ben.1
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğretmen: Şşş..0
Öğrenci: Sessizlik! 19
Öğretmen: Kalemlerinizin ucunu göreyim. 9
Öğretmen: Evet, başlıyorum. İstanbul’un Ağaçları.1
Öğretmen: Okuma parçası
Öğrenci: Öğretmenim, öğretmenim. 16
Öğretmen: Ceylan sus. Ceylan sus. 9
Öğretmen: Okuma parçası
Öğrenci: (gürültü)g20
77
Öğretmen: Oyh, siz noktaları koydunuz ben yoruldum ama. 6
Öğretmen: Evet derin bir nefes alıyorum. Şimdi, bakalım, 6
Öğretmen: Iı.. Yanlış. Çocuklar, yanlış yaptığımızı daire içine alıyoruz.9
Öğretmen: Zaten ben bir tanesini cadılık yaptım.1
Öğrenci: Evet 16
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Bakalım orayı doğru yapabildiniz mi? 9
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Evet şimdi başlıyoruz. 9
Öğretmen: İstanbul’a gelen yabancıların hepsi,2
Öğrenci: Virgül! 14
Öğretmen: Ağaçlarımızın güzelliğinden söz eder.2
Öğrenci: Nokta!14
Öğretmen: Hiç böyle bir şey duydunuz mu?2
Öğrenci: Soru işareti!14
Öğretmen: Büyük mimarlarımız her zaman eserlerinin yanı başında birkaç çınar ya da selviyi
eksik etmezlerdi.2
Öğrenci: Nokta!14
Öğretmen: Bazıları da, cami ve ya medrese avlusunun ortasında ve ya çiçek yetiştirilmesi için,2
Öğrenci: Virgül!14
Öğretmen: Yer alırdı orada çınarın,2
Öğrenci: Virgül!14
Öğretmen: Selvinin yetişmesini2
Öğrenci: Virgül!14
Öğretmen: Gülün açmasını,2
Öğrenci: Virgül!14
Öğretmen: Sarmaşığın halkalanmasını sağlardı.2
Öğrenci: Nokta. 14
Öğretmen: Zaten eski Türk bahçesi böyle ağaçlı çiçekli bir bahçeydi. Küçük büyük her
çeşmeyi,2
Öğrenci: Virgül!14
Öğretmen: İri gölgeli bir çınar ve ya selvi beklerdi.2
78
Öğrenci: Nokta! 14
Öğrenci: Orda yok nokta.14
Öğretmen: Orda yok zaten. 1
Öğretmen: (gülüşmeler) 0
Öğretmen: Mimarın ve ya ayraç sahibinin, 2
Öğrenci: Virgül!14
Öğretmen: Diktiği ağacın büyüdüğünü görüp görmemesinin önemi yoktu.2
Öğrenci: Virgül, nokta, virgül 14
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Evet! 8
Öğretmen: Metin! Bir dakika! 9
Öğretmen: Şimdi doğruyu. 1
Öğretmen: Metin yanıma gel, yanıma gel. 9
Öğrenci: Öğretmenim özür dilerim. 19
Öğretmen: Şimdi öğretmen diyor ki,1
Öğretmen: Dur Sima!9
Öğretmen: Öğretmenler bazen yalan söyleyebilir. 1
Öğrenci: Öğretmenim!16
Öğretmen: Ayağımı kaldırmıştım. Evet, şimdi dinliyorsun. 9
Öğretmen: Diyorum ki ben,6
Öğrenci: Diktiği ağacın.16
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğretmen: Diktiği ağacın büyüyüp büyümediğini görmesinin önemi yoktu, 2
Öğrenci: Virgül.14
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Şimdi ben onu, dinle! 9
Öğretmen: Ben onu nokta varmış gibi okudum.6
Öğretmen: Ama, dinle, şşş.. 9
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Mahmut söyle ne dedin? Sen mi dedin onu? 6
Öğrenci: Demedim.16
79
Öğretmen: Noktadan sonra ne var çocuklar?2
Öğrenci: Virgül! 14
Öğretmen: Virgül var ama emin olamadım hani ne olacak? 6
Öğrenci: Öğretmenim, öğretmenim! 16
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğretmen: Tamam anladım çok biliyorsunuz. 18
Öğrenci: Öğretmenim bence doğru.16
Öğretmen: Tamam Buğra doğru söylüyorsa, bu konu hallolmuştur, çünkü Buğra ne yapar? 6
Öğretmen: Yazıya çok önem vermez. 6
Öğretmen: Evet, eğer orda virgül, virgül vardı çünkü küçük harfle başlamış değil mi sonrası? 8
Öğretmen: Evet, bir toparlanalım bakalım. Yusuf! Evet hazır! 9
Öğrenci: Öğretmenim!16
Öğretmen: Bakalım en güzel kim takip ediyor?9
Öğrenci: 170de kaldık. 16
Öğretmen: Evet şşş.. 9
Öğretmen: Dikilmiş olmasını bilmesi yeterdi. Bilirdi ki, toprağa emanet edilmiş bir ağaç, 2
Öğrenci: Virgül!14
Öğretmen: Mahalleye,2
Öğrenci: Virgül!14
Öğretmen: Semte,2
Öğrenci: Virgül!14
Öğretmen: Şehre,2
Öğrenci: Virgül!14
Öğretmen: Hatta topluma emanet edilmiş bir değerdir. Şimdi buradan sonrasını bana… 9
Öğrenci: Öğretmenim, öğretmenim!16
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Erdem devam ediyor, bir dur bakayım.9
Öğrenci: Mimarlık ile ağacın iş birliğinin en iyi örneği Süleymaniye Müzesi’nin avlusudur.2
Öğrenci: Nokta. 14
Öğretmen: Erdem dur ben okuyayım, sen söyle. 9
Öğretmen: İstanbul gittikçe ağaçsız kalıyor bu durum,2
80
Öğrenci: Öğretmenim, öğretmenim!16
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Tamam!9
Öğretmen: Ağacın yazılı eserimizde de önemli bir yeri vardır eski şiirlerimiz,2
Öğrenci: Virgül! 14
Öğretmen: Masallarımız selvi, çınar ve kavaklarla doludur.2
Öğrenci: Nokta!14
Öğretmen: İstanbul gittikçe ağaçsız kalıyor bu durum,2
Öğrenci: Virgül!14
Öğretmen: Aramızda şu ve ya bu geleceğin kaybolmasına benzemez.2
Öğrenci: Nokta, virgül, nokta!14
Öğretmen: Gelenekler,2
Öğrenci: Virgül!14
Öğretmen: Arasında başkalarının geldiği için ve ya kendilerine ihtiyaç kalmadığı için gider.2
Öğrenci: Nokta!14
Öğretmen: Fakat asırlık bir ağacın gitmesi başka bir şeydir.2
Öğrenci: Nokta!14
Öğretmen: Yerine bir başkası dikilse bile, görünüşü olması zaman ister.2
Öğrenci: Nokta!14
Öğretmen: Bir ağacın ölümü,2
Öğrenci: Virgül!14
Öğretmen: Büyük bir mimari eserin kaybı gibi çok üzücü ve acıdır.2
Öğrenci: Nokta!14
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Şimdi, dinle beni. 9
Öğretmen: Tamam anladık. 8
Öğretmen: Hiç yanlışım yok diyenler?6
Öğrenci: Ben, ben, ben! 16
Öğretmen: Bir dakika, ben şimdi bakayım. 9
Öğretmen: Yusuf! Yusuf, otur! 9
Öğretmen: Mehmet var mı yanlışın? 6
81
Öğrenci: Var. 16
Öğretmen: Çok üzüldüm. Bir yanlışı olan? 6
Öğrenci: Ben, ben! 16
Öğretmen: İki yanlışı olan?6
Öğrenci: (Sessizlik) 0
Öğretmen: Ay, kendinizi bir alkışlayalım. 9
Öğrenci: (Alkışlar)19
Öğretmen: Şimdi kağıdı aldım, arkasını çevirdim.9
Öğrenci: Ben okuyayım! Okuyabilir miyim?19
Öğretmen: Hayır! Önce, şimdi, dinle.9
Öğretmen: Dinle. Dinle! 9
Öğretmen: Derse kimler hazır? 9
Öğretmen: Şimdi kâğıdı. Tilkinin oyununu açtık ya.1
Öğrenci: Evet.16
Öğretmen: Evet şimdi, herkes bir göz teması kuralım bakalım. 9
Öğretmen: Evet, kime, kimle konuşalım? 6
Öğretmen: Sohbet edeceğiz.9
Öğrenci: Oh. 0
Öğretmen: Şimdi, evet, kim benimle sohbet edecek?9
Öğrenci: Öğretmenim! 16
Öğretmen: Evet, tamam seçtim. Asaf’la yapıyoruz, pardon Alperen. 9
Öğretmen: Alperen, İstanbul’un Ağaçları parçasını okuduk. Bir de, ben okudum.1
Öğretmen: Iı.. Buradaki bize verilmek istenen mesaj ne? 3
Öğretmen: Yazar bunu neden yazmış? 3
Öğrenci: Ağaçlar tükenmesin diye. 14
Öğretmen: Ağaçlar tükenmesin diye yazmış, çok güzel. 6
Öğretmen: Peki, ıı.. Hangi ağaçlardan daha çok bahsediyor Alperen?6
Öğrenci: ıı.. 0
Öğrenci: Öğretmenim, öğretmenim!16
Öğretmen: Hangi ağaçlardan bahsediyor? Şşş.. 2
Öğrenci: ıı.. 0
82
Öğretmen: Selviden bahsediyor. 4
Öğretmen: Bir şeyden daha bahsediyor? 2
Öğrenci: Öğretmenim, öğretmenim! 16
Öğrenci: Kavak! 14
Öğretmen: Kavak, peki, ıı.. 6
Öğretmen: Dinle! 9
Öğretmen: Kavak, kavak, kavağın içinde geçtiği bir şiir biliyoruz.1
Öğretmen: Taa, birinci sınıftan beri. Atatürk ile ilgili, hatırlayan var mı? 2
Öğrenci: Evet öğretmenim. Kavak. 14
Öğretmen: Hatırla, söyle. 9
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Hatırladın mı? 2
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Peki, ben hatırlıyorum biraz.6
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Uzun uzun kavaklar, 1
Öğrenci ve Öğretmen: dökülüyor yapraklar, ben Ata’ma doymadım. Doysun kara topraklar . 4
Öğretmen: Evet, ben size kısa bir şiir dinlettireceğim ama. 1
Öğretmen: (gürültü) g10
Öğretmen: Evet, çocuklar! 9
Öğretmen: (gürültü) g10
Öğretmen: Evet! Yusuf! Tevfik! Tevfik, sen buraya. 9
Öğretmen: Şimdi, dinliyorsunuz. Birinci paragrafı Tevfik okuyor.9
Öğretmen: Konuşma! İkinci paragrafı Ceren okuyor.9
Öğretmen: Üçüncü paragrafı, çok kısa, Mahmut okuyor. 9
Öğretmen: Dördü, Fatmanur’a…9
Öğrenci: Öğretmenim!16
Öğretmen: Beşi, Berk. 9
Öğrenci: Off! 16
Öğretmen: Evet, hazır.9
Öğretmen: Bak bakalım hazırlar mı? 6
83
Öğrenci: Hazır. Öğretmenim bir şey diyeceğim.16
Öğretmen: Söyle.9
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Evet, 9
Öğretmen: (gürültü) g10
Öğretmen: Tamam, Ceren oku bakayım.9
Öğretmen: Bugün başka bir çalışma yapacağız bunun üzerine. 1
Öğretmen: Konuşma! Evet başla.9
Öğrenci: (Okuma parçası)
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğretmen: Bir kez daha okuyacağız.1
Öğretmen: Ama bu sefer paragraf paragraf çalışacağız.1
Öğrenci: Öğretmenim! 16
Öğretmen: Nazlı birinci paragrafı oku bakalım. 9
Öğretmen: Şimdi herkes çok dikkatli, ne sormadığımı bilmiyorsun. 9
Öğretmen: Öğretmen bu, ne yapacağı belli olmaz. Evet, bir paragraf.9
Öğrenci: (Okuma parçası)
Öğretmen: Evet,9
Öğretmen: (gürültü) g10
Öğretmen: Kalemi eline al, kırmızı kalemi aldın. 9
Öğretmen: Şimdi Emirhan! 9
Öğretmen: Birinci paragrafta, bir tane var ama kaç tane var ben de bilmiyorum, şimdi
öğreneceğim. 1
Öğretmen: İçinde zaman geçen bir cümle seçeceksiniz. 9
Öğretmen: (gürültü) g10
Öğrenci: Buldum!16
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Bağırma! 9
Öğrenci: Öğretmenim bir tane var.4
Öğretmen: Tamam bir dakika. 9
Öğretmen: Yusuf! İtiraz yok, o bir tanesini söylesin canım. 9
84
Öğretmen: Arkadaşınızın hakkını sabote ediyorsunuz. 9
Öğretmen: Bir de demokrasi işliyorsunuz! Şunlara bak. Oku!9
Öğrenci: Karıncalar hiçbir zaman, hiçbir şey için kavga etmezlerdi.14
Öğretmen: Bu mu cümle? Zaman nerde? 2
Öğretmen: Hiçbir zaman. Doğru mu bu söylediği? 6
Öğrenci: Hayır! Öğretmenim!16
Öğretmen: Bir dakika. 9
Öğrenci: Ama yanlış anlamış zaman kelimesini aramış. 16
Öğretmen: Hayır doğru söylüyor ama.6
Öğretmen: Hiçbir zaman ne demek?2
Öğrenci: (sessizlik)0
Öğretmen: Hiçbir zaman da bir zaman dilimi. 1
Öğretmen: Hiç yani olmamış. Dünya üzerinde hiçbir zaman olmamış.6
Öğrenci: Öğretmenim! 16
Öğretmen: Erdem çok güzel bir şey bulmuş.6
Öğrenci: Öğretmenim, öğretmenim!16
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Bağıranlara söz hakkı vermiyorum, görüyorsunuz. Sümeyye.9
Öğrenci: Öğretmenim, ıı..16
Öğrenci: Yeşil çimen çimen ormanındaki en çalışkan hayvanlardı karıncalardır ‘’gece
gündüz’’.14
Öğretmen: Süper ‘’gece gündüz’’. 6
Öğrenci: (gürültü) g10
Öğretmen: Betül! 9
Öğrenci: Gün içerisinde sabırla emek verir, akşam olduğunda ise, sıra sırayla yiyeceklerini alır
evlerine giderlerdi. ‘’akşam’’. 14
Öğretmen: Evet ‘’akşam’’. 4
Öğretmen: Şimdi beni dinle.9
Öğretmen: Evet şimdi biraz, biraz zorlaştırıyorum. Ne olur bana kızmayın, ne olur.1
Öğretmen: Merak ediyorum, bir kere ben size üçte öğretmiştim de hani hatırlıyor musunuz? 2
Öğretmen: Merak ediyorum. Eğer bilemezseniz, çıkıp gideceğim. 6
Öğretmen: Evet şimdi birinci paragrafın ilk cümlesini okuyorum.1
85
Öğretmen: Yeşil çimen ormanındaki en çalışkan hayvanlardı karıncalar. 1
Öğretmen: Şimdi yeşil çimenin altını çizer misiniz? 9
Öğrenci: Evet. 16
Öğretmen: Yeşil çimende, yeşil orda ne hatırlatıyor bir söyleyin bakalım. 2
Öğrenci: Öğretmenim! 16
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğretmen: Sevgi izinsiz konuşma! 9
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğretmen: Yeşil burada ne yapıyor?2
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğretmen: Şimdi çok merak ediyorum, dinle.9
Öğretmen: Kurşun kalemini eline al, o kağıdının üstüne yeşilin görevi ne ise yaz.9
Öğretmen: Ben dolaşacağım.9
Öğrenci: (sessizlik) 0
Öğrenci: Ben buldum, ben buldum, ben buldum!16
Öğrenci: Öğretmenim! Öğretmenim! Öğretmenim!16
Öğretmen: Dinle!9
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğretmen: Ceren anlamın akışı da getir. 9
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğretmen: Dinle!9
Öğretmen: Baş harfi, bakın bu yeşil kelimesi, çimen kelimesini bir şey yapıyor?2
Öğrenci: Öğretmenim!16
Öğretmen: Şşş bağırma, bağırma! 9
Öğretmen: Baş harfi b sonra e gerisini bilmiyorum. 6
Öğrenci: Öğretmenim, öğretmenim! 16
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğrenci: (bağırışmalar)0
Öğretmen: Yani ben şimdi sınıfı terk edemiyor muyum?6
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Batuhan yerine geç, bir dakika istiyorum sizden fazla değil.9
86
Öğretmen: Elbise diye bir kelimem var tamam mı? 1
Öğretmen: Bunu beraber altı tane kelimeyle betimleyeceğiz. 1
Öğretmen: Bir tanesini ben betimliyorum.1
Öğretmen: Furkan hazır mısın? Kübra, Didem! 9
Öğretmen: Betimliyorum. 1
Öğretmen: Elbisem nasıl olsun? 2
Öğretmen: Kısa olsun. 4
Öğrenci: Öğretmenim! 16
Öğretmen: Ya öğretmen olmasa mıydık acaba?6
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Ne, söyle.6
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Ne olsun?2
Öğrenci: Pembe.14
Öğretmen: Ben elbisenin boyunu betimledim, Alperen elbisenin rengini betimledi. 1
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğretmen: Melek?6
Öğrenci: Güzel.14
Öğretmen: Güzel elbise.6
Öğrenci: Öğretmenim, eski elbise.2
Öğretmen: Eski çok güzel, daha bir iki üç dört oldu.6
Öğrenci: Öğretmenim, öğretmenim!16
Öğretmen: Emir Berat? 6
Öğrenci: Yırtık. 14
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğretmen: Peki dinle bakalım. Tamam çocuklar, Serhat, şimdi 9
Öğrenci: (sessizlik)0
Öğretmen: Bazen bir şey yazarken betimlemeden faydalanılır. 1
Öğretmen: Betimleme yapmanın bir şey yazmaya, bir şey anlamaya nasıl bir faydası var? 2
Öğretmen: Bana biri bunu söylesin.9
Öğretmen: Betimleme yapmasak olmuyor mu? Bir de şimdi bunu mu öğrenelim?6
87
Öğretmen: Yani bir sürü bir sürü bir şey var, bu ne ya. 6
Öğretmen: Sessiz düşünüyoruz. Eda.9
Öğrenci: Öğretmenim bence, betimlersek nasıl olduğunu, yani…2
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Devam et. 6
Öğtermen: Daha mı iyi anlaşıyor betimleme yaparsak?6
Öğrenci: Öğretmenim, yani nasıl olduğunu anlatıyor. 16
Öğretmen: Daha çok bilgi ediniyoruz. 1
Öğretmen: Mesela, çocuk, ne diyebilir?2
Öğretmen: Kısa çocuk, uzun çocuk, kötü çocuk, tembel çocuk. 4
Öğretmen: Çocukları böyle ayırmayı sevmiyoruz ama. 1
Öğretmen: Ondan sonra kilolu, sarışın, esmer, esprili çocuk, yaramaz çocuk gibi.1
Öğretmen: Çocuğu bize tanıtıyor değil mi? 1
Öğretmen: Betimleme, dinle! 9
Öğretmen: Edebiyatımızda da betimleme yapan çok betimleme yapan yazarlar çok başarılı. 1
Öğretmen: Peki, bizim çocuk edebiyatında çok betimleme yapan bir yazarımız var. 6
Öğretmen: Birinci sınıftan beri çok kitabını okuduk.6
Öğrenci: Aytül Akal. 14
Öğretmen: Aytül Akal, başka?2
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğretmen: Ayla Çınaroğlu.4
Öğrenci: Muzaffer İzgü.14
Öğretmen: Muzaffer İzgü’de de var.6
Öğrenci: Sulhi Dölek.14
Öğretmen: Sulhi Dölek’te de var.6
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğretmen: Sulhi Dölek’in en son okuduğunuz hikâye kitabı neydi?2
Öğrenci: Sıcak ekmek. 14
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğrenci: Gülten Dayıoğlu 14
Öğretmen: Dinle tamam, tamam dinle! Dinler misin? Dinle burayı.9
88
Öğretmen: Çocuk edebiyatında betimle üzerine hiçbir kelimesi betimlemesiz değildir.8
Öğretmen: Her kelimede bir betimleme vardır. 8
Öğretmen: Behiç Ak’ın bir tane kardeşi var? 2
Öğrenci: Sevim Ak. 14
Öğretmen: Hangisi büyük, küçük bilmiyorum. Sevim Ak. Sevim Ak’ın üstüne kimse yok çocuk
edebiyatında. 8
Öğretmen: Behiç Ak’ın hikâyeleri de çok güzel, farklı bir tarzı var. 6
Öğretmen: Sulhi Dölek’in de şeyini okumuştuk, Üçüncü Kattaki At’ı okumuştuk ya.6
Öğrenci: Beyaz Benekli At. 16
Öğretmen: Evet Beyaz Benekli At. 6
Öğretmen: Dinle. Evet ikinci paragrafı bize, ikinci paragrafı bize Ahmet okuyor. 9
Öğretmen: (gürültü)g10
Öğrenci: (Okuma parçası)
Öğrenci: Öğretmenim okuyabilir miyim?19
Öğretmen: Okuma, iki kere okuduk. 9
Öğretmen: Şimdi son sorumu soruyorum, dersi bitireceğiz.9
Öğretmen: Dinle, şimdi bu hikâyede bir kahraman var. 1
Öğretmen: Kahramanlar var, bir de ana kahraman var. 1
Öğretmen: Size bu hikâyede ana kahraman kimdir?2
Öğrenci: Öğretmenim! 16
Öğretmen: Bir saniye ben bir şey söyleyeyim de.9
Öğretmen: Hikâyenin sonunda olaydan etkilenen, olaydan, konudan hikâyeden sonuç çıkaran
kişi özellikle kim olur? 2
Öğretmen: Ana kahraman olur.4
Öğretmen: Bu hikâyenin ana kahramanı kimdir?2
Öğrenci: Öğretmenim, öğretmenim! 16
Öğretmen: Ama bu hikâye de bir de, Ömer!6
Öğrenci: Karınca. 14
Öğretmen: Karınca değil mi? Karıncaya bir tilki, ama o yan karakter.6
Öğretmen: Yan karakter kim?2
Öğrenci: Tilki!14
89
Öğretmen: Peki. Genellikle çocuk hikâyelerinde şöyle bir şey olur; bir iyi karakter olur, bir de
kötü karakter olur.6
Öğretmen: Bir de ders alan bir karakter olur. 6
Öğretmen: Kötü karakter kim burada? 2
Öğrenci: Tilki.14
Öğretmen: Tilki.4
Öğretmen: Tilki, çocuk hikâyelerinde, öykülerde tilkinin bir misyonu vardır. 1
Öğretmen: Nedir o? Onu da söyleyelim.2
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğretmen: Evet,dinle bakalım. Bir saniye. 9
DERS II
Öğrenciler: (gürültü) g20
Öğretmen: Evet ben derse hazırım, başka kim hazır? 9
Öğrenci: Ben, ben.16
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğrenci: Öğretmenim, otuz beş üyelik oldu. 19
Öğretmen: Tamam, dolabın başından çekil artık.9
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğretmen: Kimler hazır bakıyorum.9
Öğretmen: Alperen bugün çok hazır gelmiş. Ömer hazır gelmiş. Evet.9
Öğrenci: Öğretmenim yüz tane soru çözdüm.16
Öğretmen: Aferin!8
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğretmen: Evet dinliyorum öğretmenimi. 9
Öğretmen: Türkçe, Türkçe, ders kitabı bir de defter.1
Öğretmen: Şimdi yılbaşından beri, yılbaşı gecesinden beri, Türkiye’nin gündemini, gündemine
oturan bir konu vardı.6
Öğretmen: Buğra? 2
Öğrenci: Reina. 14
90
Öğretmen: Ne olmuş Reina’ya?2
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğrenci: Öğretmenim, adamı dövmüşler.14
Öğretmen: Evet, şimdi dinle. 9
Öğrenci: İstanbul’da evinde bulunmuş.16
Öğretmen: Evde bulunmuş.6
Öğretmen: Evet dinle burayı. 9
Öğretmen: İstanbullular rahat bir uyku uyuyacak diyorlar. Iıı..6
Öğretmen: Otuz dokuz kişiyi aynı anda, arka arkaya öldürebildiği için gözünün çok kara
olduğu düşünülüyordu.6
Öğretmen: Bu Türkiye için sevindirici. Bir de canlı olması çok önemli. 6
Öğretmen: Konuşturacaklar, neden yaptığını, arkasında onu destekleyen kimler var ortaya
çıkacak. 6
Öğretmen: O yüzden ben bugün bu konuya sevindim.6
Öğretmen: Siz sevindiniz mi? Bilmiyorum.6
Öğrenci: Evet!16
Öğretmen: Peki bugün ne yapacağız? 9
Öğretmen: Didem yerine! 9
Öğretmen: Şimdi ben Türkçe notlarınızı verdim. 1
Öğretmen: Bir saniye, şşş..9
Öğrenci: Defterlerimize bakacaktınız. 19
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Göz teması kuracak çocuk arıyorum ama ara ki bulasın. 9
Öğrenci: (sessizlik) 0
Öğretmen: Şimdi, Türkçeden, dinle yazılı yaptık.1
Öğretmen: Yazılarınıza baktık, kitap okumalarınıza baktık.1
Öğretmen: Yani not vereceğimiz için şeyi, dinlemeyen çocuk dinlediğinden ne kadar anlıyor
bugün de bunu yapacağız. 1
Öğretmen: Defterlerinize not alacaksınız ve ben bunun karşılığında sizin dinleme notunuzu da
vereceğim ve karnenize geçireceğim. 1
Öğretmen: Tamam mı? Şimdi, dinle! 9
Öğretmen: Herkes, herkes güzel, ucu güzel bir kurşun kalem, silgi, kırmızı kalem ve Türkçe
defterini açıyor. 9
91
Öğretmen: Masadaki başka bir şey kalmıyor. Sıranın altına getiriyorsun. 9
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğretmen: Dinle, arka arkaya. Dinle! 9
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: İmamoğlu! Defterini aç!9
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğretmen: Burada bir şey mi var? İyi misin?9
Öğrenci: (sessizlik) 0
Öğretmen: Tamam oğlum, sen lazımsın. Evet şimdi, iki tane şiir dinleyeceğiz.1
Öğretmen: Şiirin adı, şiirin adı, yazıyorsun. 9
Öğretmen: Şiirin adı, ana duygusu. Kırmızı kalemle başlığını at ki ben okuyunca hemen
yazıver.9
Öğretmen: Evet, adı, ana duygusu bu kadar. 1
Öğretmen: Bir tane daha aynısından yazıyorsunuz çünkü iki tane var. 9
Öğretmen: Evet dinlemeye başlayabilir miyiz? 9
Öğrenci: Öğretmenim bu kadar mı? Şiirin adı, ana duygusu. 19
Öğretmen: Evet. Şşş, Berkcim, dıt. 9
Öğrenci: Tamam öğretmenim.19
Öğretmen: Herkes hazır mı?9
Öğrenci: Evet . 19
Öğretmen: Bir kere dinleyeceksiniz, bir ikinci dinleme şansın yok. 9
Öğretmen: Ve alta yazıyorsun, etkilendiğin yer. 9
Öğretmen: Sen bu şiirde nerde etkileniyorsun? İki yerde, üç yerde etkileniyorsan, taksim
koyuyorsun araya yazıyorsun. 9
Öğrenci: İyi de öğretmenim.16
Öğretmen: Emirhan, o keçeli kalemi görmemiş olayım bir daha! 9
Öğretmen: O ne öyle? Şuna kırmızı kalem verin bir tane.9
Öğrenci: Etkilendiğim şey değil mi öğretmenim?12
Öğretmen: Yer. Evet, şimdi iki tane üç tane yerden etkilendin, yazdın.9
Öğretmen: Bir daha var, bir daha yazdın.9
Öğretmen: Olabilir. Tamam?6
92
Öğrenci: Bir dakika, öğretmenim.16
Öğretmen: Bir dakika. Ela hazır mısın?6
Öğrenci: Ben değilim.16
Öğrenci: Öğretmenim, siz şey yapmayacak mıydınız? 12
Öğretmen: Ney?2
Öğrenci: Sınav.14
Öğretmen: Ya bugün sınav yapacağım, sana ne? Sanki sen olcan.8
Şiir: ‘’Sabah namazından sonra dedem bize gelirdi. Öğüt verip severdi’’ …
Öğretmen: Evet. Tamam mıyız?9
Öğrenci: Evet, tamamız.19
Öğretmen: Adını anlamadıysan, boş bıraksaydın.9
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Şşş, şimdi. Dinle. 9
Öğretmen: Kırmızı kalem kullanmıyoruz artık, tamam mı? 9
Öğrenci: Neden? Sınavları zaten kırmızı kalemle yapmıyoruz.16
Öğretmen: Evet, şimdi, ee.. 6
Öğretmen: Hümeyra, en etkilendiğin yeri söyle.2
Öğrenci: ıı.. ‘’Ha, düştüm, ha düşeceğim, düşeceğim. Benden başka çekmezdin o zaman.’’14
Öğretmen: ‘’Senden başka kimse çekmezdi nazımı’’4
Öğrenci: ‘’Giden çok, hiç dönen yok.’’ 14
Öğretmen: Süper, evet Hümeyra da çok güzel. 6
Öğretmen: (gürültü) g10
Öğretmen: Parmak diye bir şey var! 9
Öğrenci: ‘’Kimse yok, ana yok, dede yok.’’ 14
Öğretmen: Evet. 6
Öğrenci: ‘’Bilmez misin evladım, ana yok dede yok’’14
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Evet.6
Öğrenci: ‘’Giden yok, esas ana yok, dede yok.’’14
Öğretmen: Ana yok, dede yok.4
Öğrenci: Öğretmenim.6
93
Öğretmen: (gürültü) g20
Öğrenci: (gürültü)g10
Öğretmen: Farklı olan parmak kaldırsın.9
Öğrenci: ‘’Dedem bana öğüt vereydi.’’14
Öğretmen: Öğüt vereydi evet. Ahmet!6
Öğrenci: ‘’ Kokuna hasret çektim.’’14
Öğretmen: Kokuna hasret çektim. 4
Öğretmen: Birinin kokusuna hasret çekilir mi?3
Öğretmen: İnsan ya ter kokar, ya parfüm kokar. 6
Öğretmen: İnsana özgü bir koku var mıdır?3
Öğrenci: Evet.14
Öğretmen: Vardır. 4
Öğretmen: Sen en çok kimin kokusunu biliyorsun Berk?2
Öğrenci: Kendimin.4
Öğretmen: Kendinin.6
Öğrenci: Ben annemin kokusunu biliyorum.4
Öğretmen: Nazlı?2
Öğrenci: ‘’Canım anam bizden tez gitti.’’14
Öğretmen: Canım anam bizden tez gitti diyor.14
Öğretmen: Erdal? 2
Öğrenci: ‘’Bilmez misin esasen giden çok.’’14
Öğretmen: Bilmez misin esasen giden çok. Ne yokmuş?2
Öğrenci: Gelen yok.14
Öğretmen: Dönen yok.4
Öğretmen: Ceren?2
Öğrenci: ‘’Giden çok, hiç dönen yok’’14
Öğretmen: Hiç dönen yok. Farklı?6
Öğrenci: ‘’Anana sesleneydin o gür sesinle.’’14
Öğretmen: O gür sesinle, başka?6
Öğretmen: Şimdi, sınıf bu konuda başarılı, çok başarılı. Çok beğendim.6
Öğretmen: Ama şeyi merak ediyorum. Ana duygusunu bulabildiniz mi? 2
94
Öğrenci: Evet.14
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Parmak!9
Öğrenci: Anne ve dede sevgisi. 14
Öğrenci: Hayır. 14
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğretmen: Şşş.. O da ona göre sevgi, Allah Allah, sana ne? 8
Öğretmen: Bana göre de başka bir şey. 6
Öğrenci: Öğretmenim, hayır öğretmenim ya. 16
Öğretmen: Anlamadım ya? 6
Öğrenci: Anne.14
Öğretmen: Anneye ne olmuş?6
Öğretmen: Konu demiyorum bak, ana duygu, ne duygusu? 2
Öğretmen: Nefret var, sevgi var, cart var, curt var. 6
Öğrenci: Öğretmenim. Dede özlemi.14
Öğretmen: Özlem var. 6
Öğrenci: Öğretmenim dede ve ana özlemi.14
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Aynı şey ama, tabi başka bir eş anlamlı kelimeyle bunu söylemek… 6
Öğretmen: (gürültü) Sevgi…. G20
Öğrenci: Anne ve dede hasreti. 14
Öğretmen: Evet bu da güzel. 6
Öğretmen: Şimdi, dinliyorsunuz. Dinliyorsunuz. 9
Öğretmen: Peki, alta bir soru daha yazıyorsunuz. 9
Öğretmen: Şşş.. Ben başta, bir dakika, soruyu yazıyorsun, ağzından kaçırmıyorsun. 9
Öğretmen: Başla diyorum. Soruyu yazıp iki nokta üst üste koyuyorsun. 9
Öğretmen: Başka deyince yazıyorsun. 9
Öğretmen: Peki şöyle yapalım. Kahramanın adı. Başla! 9
Öğrenci: Öğretmenim.16
Öğretmen: Kahramanın adı diye başlık at.9
Öğrenci: Öğretmenim, kahramanın adı…(gürültü)16
95
Öğretmen: Tamam altına kahramanın adı diyorsun bak şuraya.9
Öğrenci: Öğretmenim ben oraya şeyi yazdım.16
Öğrenci: Etkilendiğim yeri yazdım.16
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğretmen: Tamam alta yaz.9
Öğrenci: Yazmamışsın ki sen.19
Öğrenci: Öğretmenim.16
(sessizlik) 0
Öğretmen: (gürültü) g10
Öğrenci: Öğretmenim bakabilir misiniz tekrar?12
Öğretmen: Evet.2
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğretmen: Evet, size bir güzellik yapayım.1
Öğretmen: Yaptım bile. 6
Öğretmen: (gürültü) g10
Öğretmen: Çocuklar bu, dinle! 9
Öğretmen: Sabah namazından sonra dedesi onlara geliyormuş.1
Öğretmen: Öğüt verip seviyormuş. Sofu dedem. 1
Öğretmen: Annesi bir tereyağı kullanırmış eskiden. Ona da dedesi kızarmış.1
Öğretmen: Bugün kullandığımız margarine benzer bir yağ. 1
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğretmen: Sağlığı cipi çakmış yani hastalanmışsın.1
Öğretmen: Gözleri az görürmüş, çok görenler ne yapmış olsun diyor, yani dedesinin her şeyine
razı. 1
Öğretmen: Özlemişim, hasretim sana. 1
Öğrenci: Öğretmenim, sessiz olun. 6
Öğretmen: Kalpak, ceket. Sesi bile güzelmiş.1
(şiir)
Öğretmen: Şimdi bir alta iniyorsunuz. 9
Öğretmen: Tekrar adı, ana duygusu, etkilendiğin yer, kahramanın adı diye yazıyorsunuz.9
Öğretmen: İkinci şiir gelecek.1
96
Öğrenci: Bir dakika, neydi?12
Öğretmen: Bu şablonu tekrar yazıyorsunuz. İkinci şiir için kullanacaksınız. 9
Öğrenci: Öğretmenim.6
Öğretmen: Sen şablonu yaz, dinleyince dolduracaksın. 9
Öğrenci: Evet ama adını söylemedik ki. 12
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğretmen: Evet hazır mıyız? Şiir geliyor.9
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Berk izinsiz konuşma. 9
Öğretmen: Biraz şiir, biraz müzik. 1
Öğretmen: Hazır başladık.9
Şiir: ‘’Öğretmenim kurdele takma bana. Günaydın de, elimden tut.’’ …
Öğretmen: Şimdi bunu, bunun içinde, çocuklar müzik olduğu için.1
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğretmen: Şimdi dinle. Hayrünisa niye konuşuyorsun? 9
Öğretmen: Şimdi burada bir çocuk birisine bir şiir söylüyor. 1
Öğretmen: Onu yapmasan da olur bunu yapmasan da olur diye. 1
Öğretmen: Bir şey istiyor. Yani istemediği, önemsemediği şeyler var ama çok önemse diyor ve
istediği şeyler var. 1
Öğretmen: Şimdi bunu tekrar dinleyeceğiz. 9
Öğretmen: Herkesin kalemi elinde sonra defterleri (gürültü) bir çalışmamız daha var, defterleri
toplayacağız.9
Öğretmen: Evet hazır mıyız? Bir daha uyarmayacağım, konuşma etme diye. 9
Öğrenci: Aynı şey mi?12
Öğretmen: Evet. Bak müzik aldatıyor insanı biraz. 1
Öğretmen: Not almayı unutmuyorsun, kalemin elinde böyle avcı gibi bekleyeceksin!9
Öğretmen: Güzel bulduğun yerleri, etkilendiğin yerleri söyleyeceksin!9
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğretmen: Bunu mu daha çok beğendin?2
Öğretmen: Evet kalem elinde. 9
(şiir)
Öğretmen: Resim köşesine sığmaz ki hepimizin resmi zaten diyor.1
97
Öğretmen: Ya, neler diyor. … Yıldızı atma diyor.1
Öğretmen: Aa, çok değişik bir çocuk. 6
Öğrenci: Öğretmenim söylerken uykum geldi. 16
Öğretmen: Bir saniye, şuradan başlıyoruz ana duygusunu Pelin oku. 9
Öğretmen: Bir ana duygu ve iki etkilendiğin yer.3
Öğrenci: Öğretmenim ben ana duygusunu bulamadım.14
Öğrenci: Etkilendiğim yer de ‘’üşüdüğümde güneşim ol’’ 14
Öğretmen: Güneşim ol evet çok güzel. Ceren.6
Öğrenci: Öğretmenim ben ana duygusunu, öğretmen sevgisi buldum. 15
Öğretmen: Evet.6
Öğrenci: Bir dakika bende hak. 16
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğretmen: Bir dakika, bak sıra sana da geliyor. 9
Öğrenci: Etkilendiğim yer de, kurdele takma bana öğretmenim. 15
Öğrenci: Sevgiyi, barışı öğret güneşim ol diyor. 15
Öğretmen: Güneşim ol, çok güzel.6
Öğrenci: Öğretmenim ana duygusu, arkadaş sevgisi, öğretmen sevgisi. 15
Öğrenci: Etkilendiğim yer ise, bana sevmeyi öğret demesi. 15
Öğrenci: Öğretmenim, dedim ki, olsun kızarmasın elmalarım arkadaşlarımla aram
bozulmasın.14
Öğretmen: Yani arkadaş sevgisi diyorsun.6
Öğrenci: Öğretmenim, ana duygusunu öğretmen sevgisi yazdım ben.15
Öğrenci: Etkilendiğim yer de, ne olur öğretmenim yanımda kal. 15
Öğretmen: Evet, çok güzel. 6
Öğretmen: Akif seninle bu konu üzerinde biraz konuşacağız.6
Öğretmen: Duy biraz, orada sıkıntı var. 6
Öğretmen: Evet Furkan.6
Öğrenci: Ana duyusu öğretmen sevgisi. 15
Öğrenci: Etkilendiğim yer, cümlesini tamamlayamadığım için…14
Öğretmen: Yazamadın.6
Öğretmen: Evet Serhat. 6
98
Öğrenci: Ana duygusu, öğretmen sevgisi. 15
Öğrenci: Etkilendiğim yer, her birimizin resmi, barış umudu kadar …15
Öğretmen: Her birimizin resmi sığmaz panoya, bir de sevgi barışı öğret bana.7
Öğretmen: Evet Ahmet. 6
Öğrenci: Öğretmenim, ana duygusu öğretmen sevgisi.15
Öğrenci: Etkilendiğim yer, çiçekler tak.15
Öğretmen: Evet şimdi burada kalıyoruz.8
Öğretmen: Ana duygusunu artık söylemiyoruz. Kahramanı söylüyoruz Didem’den itibaren. 9
Öğretmen: Didem şiirin kahramanı kim?3
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğretmen: Adı olmayabilir. Genel ad olabilir. Mesela, öğrenci filan.6
Öğrenci: Öğretmen. 14
Öğretmen: Kahramanı mı? 2
Öğrenci: Hı hı.14
Öğrenci: Öğretmenim ben de aynı şeyi yazdım. 14
Öğretmen: Nasıl yani annesini?2
Öğrenci: Öğretmenini.14
Öğretmen: Öğretmen yazdın. Evet, Ali şair diyor.6
Öğrenci: Öğretmenim, öğrenci. 14
Öğretmen: Öğrenci. Şimdi çocuklar şöyle bakın, bir sır vereceğim6
Öğrenci: Aynen ya.16
Öğretmen: Bir sır vereceğim, dinle!9
Öğretmen: İşte kurdele takma bana, ondan sonra elmaların kızarmasa da olur.6
Öğretmen: Üşüyünce güneşim ol, ısıt beni. Panoma resimlerimi asmasan da olur. 6
Öğretmen: Arkadaşlarımla aram bozulmasın. 6
Öğretmen: Bütün bu duyguları kim yaşıyor?7
Öğrenci: Şair.15
Öğretmen: Şair diyeceğiz.6
Öğretmen: Şair de bunu Erdal, bir öğrenci ağzıyla bir çocuk ağzıyla yazmış öğretmenine. 7
Öğretmen: Evet etkilendiğin yer Melehat.6
Öğrenci: Iı.. Çiçekler tak saçıma, bir de her gün kokunu bırak sınıfa. 15
99
Öğrenci: Öğretmenin kokusu mu olur ya? 2
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğrenci: Öğretmenim, bir şey diyeceğim benim de etkilendiğim yer vardı. 16
Öğretmen: Ay pardon, özür dilerim. Duyalım.6
Öğrenci: Öğretmenim okuduğum ilk kelime.15
Öğretmen: İlk kelime, o seni çok etkiledi. Beni de, çak. 6
Öğrenci: ‘’Öğretmenim bana sevmeyi anlat’’ 14
Öğretmen: Sevmeyi anlat. 6
Öğretmen: (gürültü) g10
Öğrenci: Günaydın de elimden tut. 14
Öğretmen: Elimden tut. 6
Öğrenci: Sevgi, barışı umudu… 14
Öğretmen: Anlat. Evet Ali. 6
Öğrenci: ‘’Senin sesin… aydınlatır’’ 14
Öğretmen: Öğretmenin sesi o kadar güzel mi olur ya?2
Öğrenci: Evet öğretmenim. 14
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğretmen: Elinden tutsun yani. Öyle mi? 6
Öğretmen: Tuttun mu hiç öğretmenin elinden?6
Öğrenci: Hayır. 14
Öğrenci: (gürültü) g10
Öğrenci: Öğretmenim, ‘’Öğret bana sevgiyi, barışı, aydınlığı’’. 14
Öğretmen: Evet, Nazlı. Değişik bir cevap varsa…6
Öğrenci: ‘’Yanıma kal, resmime bak’’14
Öğretmen: “Parmağımı gör’’ 6
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Bir dakika, Erdal. 9
Öğrenci: ‘’Seni herkesten önce’’14
Öğretmen: ‘’Seni herkeslerden önce ilk ben kucaklayayım’’ onu mu? 6
Öğrenci: Ben şey buldum, ‘’öğretmenim bana kurdele takma”.14
100
Öğretmen: Takma 6
Öğrenci: ‘’Güzel yazı defterime yıldız atmasan da olur’’ 14
Öğretmen: Atmasan da olur. 6
Öğretmen: Yusuf. Son artık. 2
Öğrenci: Tamam öğretmenim. ‘’Gülüşünle çizeyim resmini’’ 14
Öğretmen: Evet ’’Gülüşünle çizeyim resmini’’ 6
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Evet. 6
Öğrenci: ‘’Yanımda kal, yaptığım resme bak. Gülüşünü çizeyim.’’ 14
Öğretmen: Gülüşünü çizeyim.6
Öğretmen: Evet şimdi. Artık siz bunda daha başarılıydınız. 8
Öğretmen: Vay be çok beğendim. Defterlerinize bakacağım tabii. 6
Öğretmen: Yusuf yerine otur, Ceren otur. 9
Öğretmen: Peki, öğretmen sizin için güzel şiir seçebilmiş mi? 6
Öğrenci: Evet. 16
Öğretmen: Beğendiniz mi? 6
Öğrenci: Evet bu da güzeldi ama önceki daha güzeldi. 16
Öğretmen: Peki, evet şimdi beni dinliyorsun. 9
Öğretmen: Öbür ders şöyle bir şey yapacağız. 1
Öğretmen: (gürültü) g10
Öğretmen: Dinliyor musun? Dinliyor musun? 9
Öğretmen: Müzik açacağım şimdi bir saniye dinle. 9
Öğretmen: İki tane şiiri bitirdik. 8
Öğretmen: Sırana düzgün otur. 9
Öğretmen: Şöyle yapacağız. 1
Öğretmen: Bakın şiir çok önemli bir şey. 1
Öğretmen: İnsanın, insanın vücudunun güçlü sağlıklı olması için, kafasının iyi çalışabilmesi
için, iyi beslenmesi gerekiyor ya.1
Öğretmen: İnsanın bir de, insanın ruhu var. 1
Öğretmen: Duygularıyla ilgili bir şey, bir şeyler üretmekle ilgili bir şey. 1
Öğretmen: Duygular, ruh neyle beslenir? Böyle şeylerle. 1
101
Öğretmen: Sinemayla, edebiyatla, şiirle, resimle, güzel resim ama. 1
Öğretmen: (gürültü) g10
DERS III
Öğretmen: (gürültü)g10
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğretmen: Asaf, Asaf oku! 9
Öğretmen: (gürültü)g10
Öğretmen: Yazıya bakacağım. 1
Öğretmen: (gürültü)g10
Öğretmen: Didem hazır mısın? Hayrünisa? 9
Öğretmen: Şimdi bakın ne yapacağız. Ne yapacağız.1
Öğretmen: Altına yazıyorsun: “Senin Yüzünden”.9
Öğretmen: Reşat Nuri Güntekin. Yazmıyorum.1
Öğrenci: Reşat? 12
Öğretmen: Reşat Nuri ayrı yazılıyor, Reşat Nuri Güntekin.1
Öğrenci: Reşat Nuri? 12
Öğretmen: Reşat Nuri Güntekin! 4
Öğrenci: Öğretmenim böyle mi yazılıyor? 12
Öğretmen: Reşat Nuri Güntekin, evet. 4
Öğretmen: Çocuklar ne yapacağız? 2
Öğretmen: Dinliyorsun. Dinliyorsun. 9
Öğretmen: Betimleme diyorsun, betimleme diyorsun.9
Öğretmen: Dört satır boşluk bırakıyorsun.9
Öğretmen: Betimleme, İki nokta üst üste. 9
Öğretmen: Didem! 6
Öğretmen: Betimleme. İki nokta üst üste. 9
Öğretmen: Dört satır sonra, kahramanlar diyorsun.9
Öğretmen: Virgül atıyorsun, isimler diyorsun.9
Öğretmen: Kahramanlar, isimler diyorsun. 9
102
Öğrenci: (sessizlik)0
Öğretmen: Iı, evet, şimdi çünkü bu betimleri buldukça yakalayacağız. 9
Öğrenci: Betimleme yap…16
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: (gürültü) g10
Öğretmen: Kahraman, isimler. Kahraman ve isimler. 1
Öğretmen: Yani ben şimdi açınca şeyi, sesi. 1
Öğretmen: Bazen kahramanlar çıkacak, mesela bir ara Ali diyecek .1
Öğretmen: Bir ara Ayşe diyecek, bir ara köpekten bahsedecek, bir ara kediden bahsedecek. 1
Öğretmen: Hemen onu dolduracak.9
Öğretmen: Başlayabilir miyim? 9
Öğrenci: Evet. 16
Öğretmen: Herkes hazır mı?6
Öğretmen: Bakın ben burada. Hayrünisa, Tevfik, Buğra. Berk.9
Öğretmen: Dinlemenize bakıyorum zaten, dinlemek. 1
Öğretmen: Dinleme, kırk çeşit dinleme var. 1
Öğretmen: Dinliyor gibi görünürsün.1
Öğretmen: Bak gözünle, elinle, kulağınla, bütün bedeninle dinlemek var bir şeyi. 1
Öğretmen: Akif sen, ben ne anlatıyorum! 6
Öğrenci: (sessizlik) 0
Öğretmen: Kalem elde! 9
Dinleme: Yazar: Hüseyin Rahmi Gürpınar, Seslendiren: Ayşegül Devrim. Saadet hanım
pencere önünde ütü yapıyor, annesi Müride hanım mangal başında çocukların çoraplarını
yamalıyordu. …
Öğretmen: Bu kadar. 9
Öğrenci: Öğretmenim neden bu kadar kısa kestiniz? 12
Öğretmen: Bu kolay. Çocuklar tabii ki devam ediyor. 1
Öğretmen: Şimdi yazıyoruz. Kahramanları bir yaz bakalım.9
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğretmen: Şşş, bir dakika. Evet. 9
Öğrenci: Öğretmenim, ee, kahramanlar: Saadet hanım, Gülfem hanım. 14
Öğretmen: Gülfem kim? 2
103
Öğrenci: Kediymiş.14
Öğretmen: Kediymiş evet. 6
Öğrenci: Öğretmenim betimlemesini, altın renk kedi diyor. 14
Öğretmen: Altın renkli bir kedi. 6
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Ben ne bileyim? 6
Öğrenci: Öğretmenim, dişi kedi diyor.14
Öğretmen: Dişi kedi, çok güzel. 6
Öğrenci: Öğretmenim, sarı kulak diyor. 14
Öğretmen: Sarı kulak diyor. Var mı başka? 6
Öğrenci: Mandalina gözlü.14
Öğretmen: Mandalina gözlü.6
Öğretmen: Peki şimdi, aşağı iniyorsunuz bir başlık daha atıyorsunuz. 9
Öğretmen: Tevfik konuşma! Yapılan iş diyorsun. 9
Öğretmen: Yaz. Başlık at, yapılan iş. 9
Öğrenci: Öğretmenim daha önceki şeyi çok merak ediyorum.16
Öğretmen: Tamam dinleteceğim.6
Öğretmen: Kedinin yavrulama zamanıymış.1
Öğretmen: Çocuklar hikayeyi okurken, anne kızı bir işler yapıyorlar. 1
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğretmen: Tamam yaz, işi yaz. 9
Öğretmen: Ne iş yapıyorlarmış? 2
Öğrenci: Çamaşır.14
Öğretmen: Şşş…
Öğrenci: (sessizlik) 0
Öğretmen: Ceren anlamadım deme valla kötü not veririm bak! 9
Öğrenci: Ama öğretmenim! 19
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Evet, yine aynı yeri açacağım. 1
Öğretmen: (dinleme)
Öğrenci: Öğretmenim, öğretmenim ne olur. 16
104
Öğretmen: Şimdi bir saniye, artık, artık benim not alma zamanım geldi. 9
Öğrenci: Öğretmenim, öğretmenim. 16
Öğretmen: Şşş.. Evet. Hazır mısınız? 6
Öğrenci: Evet. 16
Öğretmen: Sorduğum soruya, eğer düzgün parmak kaldırırsan Berk. 6
Öğretmen: Sorduğum kişi güzel parmak kaldırırsa cevap hakkı vereceğim. 6
Öğretmen: Evet. Ee.. Bu okuduğumuz, dinlediğimiz. 6
Öğretmen: İki kere dinlediğimiz Kedi Yüzünden hikayesinden bana iki tane betimleme kim
söyleyebilir? 2
Öğrenci: Öğretmenim! 16
Öğretmen: Öğretmenim yok! Alperen. 16
Öğrenci: İnceli kalınlı kedi sesi. 14
Öğretmen: İnceli kalınlı kedi sesi. Hayrünisa.6
Öğrenci: Öğretmenim, altın kedi, sarı kulak. Iıı.. 14
Öğretmen: Evet tamam.18
Öğretmen: Evet şimdi dinliyorsun. 9
Öğretmen: Yapılan, yapılan iş. Bir tane istiyorum. 1
Öğrenci: Öğretmenim çoraplarını yamalıyor.14
Öğretmen: Yamalamak. 6
Öğretmen: Bu çorap delik ya şimdi, buraya bir tane bir kumaş getirip iğneyle dikiyorlar. 1
Öğretmen: Buna da yama diyorlar. 1
Öğretmen: Evet dinle. 9
Öğretmen: Şimdi şu soru, şu soru yıldızlı bir soru olacak. 1
Öğretmen: Dinliyorsun. 9
Öğretmen: Hiç bunu konuşmadık. 1
Öğretmen: (gürültü)g10
Öğretmen: Emirhan bak bağırarak şansını kaybettin. 9
Öğretmen: Buğra?2
Öğrenci: Bahçede.14
Öğretmen: Bahçede. Öyle mi diyor? 6
Öğretmen: Ne diyor? 2
105
Öğretmen: Nerde yapılır burada yapılan şeyler?7
Öğrenci: Evde.14
Öğretmen: Evde yapılıyor bu şeyler. 4
Öğretmen: (gürültü)g10
Öğrenci: Cam kenarında ütü yapıyor.14
Öğretmen: Evet cam kenarında ütü yapıyor yani ev olduğu belli. 6
Öğretmen: Peki, şimdi bir kişi bana bu hikayedeki kahramanların isimlerini söylesin. 2
Öğretmen: Seher senden alayım.? 2
Öğrenci: Saadet hanım.14
Öğretmen: Kim bu Saadet hanım?2
Öğrenci: Ütü yapan.14
Öğretmen: Evet. 6
Öğrenci: Gülfem teyze.14
Öğretmen: Gülfem? 2
Öğrenci: Gülfem teyze değil, o bir kedi. 14
Öğrenci: Öğretmenim, Saadet hanım var, Gülfem kedi var, Müride hanım var.4
Öğretmen: Müride, çok güzel.6
Öğretmen: Evet dinle! 9
Öğretmen: Peki bu hikayenin konusu ne? 6
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğretmen: Konu diyorum ben, konu konu.8
Öğretmen: Ana fikir demiyorum ki. 6
Öğretmen: Konuyu biliyor muyuz? Bilmiyoruz. 6
Öğrenci: Öğretmenim kedinin kaybolduğunda evini bulabilmesi.14
Öğretmen: Kedinin kaybolması diyebiliriz.4
Öğrenci: Öğretmenim!16
Öğretmen: Efendim?6
Öğrenci: O yüzden değil ama.14
Öğretmen: Evet ama genel anlamda kedi, bunun konusu kedi. 4
Öğretmen: Bunu okuduğumuz zaman bakın çocuklar, bir hikâyeyi sonuna kadar dinlediğimiz
zaman kediyle ilgili bazı şeyler öğreniyoruz. 1
106
Öğretmen: Kedinin başından geçeni öğreniyoruz. 1
Öğretmen: Bu kedi nereye gitti, ne oldu, geldi mi gelmedi mi merak ediyoruz değil mi?6
Öğretmen: Peki bu soru çok önemli. 1
Öğretmen: Hiç bunu yapmadık hiç yapmadık. 1
Öğretmen: Peki, bir hikâyeyi, bir öyküyü, bir yazıyı giriş gelişme ve sonuç belirler. 1
Öğretmen: Peki biz bu hikayenin hangi bölümüne kadarını ya da hangi bölümünü okumuş
olabiliriz? 7
Öğrenci: Öğretmenim.6
Öğretmen: Şşş… Sümeyye? 2
Öğrenci: Giriş öğretmenim.14
Öğretmen: Neden? 6
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğrenci: Öğretmenim bence de giriş çünkü geldiği konuya başlamamış hep başka bir şey
anlatmış.16
Öğretmen: Evet. 6
Öğretmen: Bugün paragrafın çok başka bir şeyinden bahsedeceğiz zaten oraya gidiyor konu. 1
Öğrenci: Girişten sonra gelişme öğretmenim çünkü ne yapacağınız daha söylememiş.15
Öğretmen: Evet yaklaştık biraz. 4
Öğretmen: Girişte bir şey yapıyor, Ali?2
Öğretmen: (gürültü) g10
Öğrenci: Öğretmenim olaylar merak ettirilmek isteniyor. 14
Öğretmen: Evet Ali ya harikasın, teşekkür ederim. 6
Öğretmen: Ali’ye kocaman bir alkış! 6
Öğrenci: (alkışlar)
Öğretmen: Niye merak ediyorsun gerisini?2
Öğretmen: Çünkü giriş bölümünde sana bir problem ortaya koyar.1
Öğretmen: Seni ona merak ettirir. Düğüm atar yani.1
Öğretmen: Sen bu nasıl çözülür? 1
Öğretmen: Nasıl olacak sonu diye merak edersin. 1
Öğretmen: Paşa paşa paşa hikâyeyi sonuna kadar okursun ve sonunu öğrenirsin. 1
Öğretmen: Ana fikrini öğrenirsin, her şeyi öğrenirsin. 1
Öğretmen: Peki eğer bir yazı okuyorsak. 6
107
Öğretmen: Buraya bakalım, eğer bir yazı okuyorsak.6
Öğretmen: Ne yapıyoruz, paragraf yaptık. Tık tık tık yazdık. 1
Öğretmen: Burası ne bölümü oldu? 2
Öğrenci: Giriş.14
Öğretmen: Giriş bölümü oldu. 6
Öğretmen: Peki, tekrar paragraf yaptık. Ne oldu?2
Öğrenci: Gelişme. 14
Öğretmen: Gelişme. 6
Öğrenci: Sonuç.14
Öğretmen: Ama ne yaptım biliyor musun? 6
Öğretmen: Gelişme bölümünde, hayır, anlatacağım şeyi burada anlatmaya yetmedi.1
Öğrenci: İki tane gelişme.14
Öğretmen: Evet. Şimdi geldik buraya.6
Öğretmen: Bu da ne?2
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğretmen: Bu yüz tane bile olabiliyor.1
Öğretmen: Giriş de baya dört beş paragrata, iki sayfa üç sayfa içerisinde olabiliyor. 1
Öğretmen: Geldik sonuca. 1
Öğretmen: Şimdi, sonuç.1
Öğretmen: Şimdi burayı iyi dinliyoruz.9
Öğretmen: Evet yaslandık.9
Öğretmen: Şimdi kitap seçerken ne yapıyoruz? 2
Öğretmen: Bir seçme yöntemimiz vardı. 1
Öğretmen: Kitabı elimize alıp ne yapıyorduk? 2
Öğrenci: Evet ne yapıyorduk? 12
Öğretmen: Arkadaki özetini okuyorduk. 1
Öğretmen: Kitabı internetten alacağım, ya da kitaba internetten bakıyorum.1
Öğretmen: Neresine bakacağım?2
Öğrenci: Öğretmenim. 16
Öğrenci: Arka sayfasına.14
Öğretmen: Tanıtımına.4
108
Öğretmen: Evet ona baktım.4
Öğretmen: Peki, okuyorum. 6
Öğretmen: Okuduktan sonra genelde neyi olur orda, hikâyenin, öykünün nesi olur? 2
Öğrenci: Gelişmesi.14
Öğretmen: Özeti. 4
Öğretmen: Ne dedim ben size? 6
Öğretmen: Hikâyenin özetini oku, sonra ne yapacaksın? 6
Öğretmen: Alıp almamak için? 2
Öğrenci: Karar veriyoruz. 14
Öğretmen: Nasıl veriyorsun o kararı? 6
Öğrenci: Öğretmenim, ilk baş sayfasını okuyabildiğim kadar okuyarak.16
Öğretmen: Evet, ilk paragrafta, ilk başta bir merak uyandırıyorsa.4
Öğretmen: Bazen merak uyandırır ama benim ilgimi hiç çekmez. 6
Öğretmen: Mesela, ne ilgimi çekmez? 6
Öğretmen: Atıyorum bir tane şey anlatıyor, şey ıı.. 6
Öğretmen: Fabrikada çalışan işçileri anlatıyor. Okudum başını. 6
Öğretmen: Hiç beni ilgilendirmiyor. 6
Öğretmen: Yani merak etmiyorum. Hoşuma gitmedi.6
Öğretmen: Ama merak da uyandırıyor.6
Öğretmen: Aslında uyandırıyor ama benim ilgimi çekmiyor.6
Öğretmen: Bir bu var, bir de merak ettirme var.1
Öğretmen: Ama iyi bir hikayede çocuklar, şurada buraya iyi bak şimdi. 1
Öğretmen: Burada öyle bir düğüm atar ki. Biz buna düğüm diyoruz. 1
Öğretmen: Şöyle bir düğüm atayım ben burada. 1
Öğretmen: Öyle bir atar ki, sen onu anam bir düğüm var, kalsın varsın demezsin.1
Öğretmen: Çözmeye merak edersin. 1
Öğretmen: Şimdi yeni bir şey öğrendik değil mi?6
Öğretmen: Giriş bölümünde, giriş bölümünde düğüm. 1
Öğretmen: Şimdi dinleme konumuz bitti. 1
Öğretmen: Son bir çalışma yapacağız ve dersi bitireceğiz. 1
Öğretmen: Türkçe kitabımızı açıyoruz. 9
109
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğretmen: (gürültü) g10
Öğretmen: 86-87. 9
Öğrenci: Öğretmenim buradan başlayabilir miyiz?19
Öğrenci: Öğretmenim şuradan başlayalım. 19
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Dinle, okumayacağız ki. 9
Öğretmen: İlk dört paragrafın içerisinde düğüm olan, sende merak uyandıran cümleyi
buluyorsun. 9
Öğretmen: Başla! Bir dakika haksızlık oldu.9
Öğretmen: Kitabı kapat,ters çevir. Ters çevir.9
Öğretmen: Ters çevir. Tevfik laf dinle! 9
Öğretmen: Evet hazır, kurşun kalemini eline al.9
Öğretmen: Bir kere okumak zorundasın ikinci bir şansın yok.9
Öğretmen: Evet hazır, bir iki, üç, başla!9
Öğrenci: (sessizlik) 0
(öksürmeler)
Öğrenci: Öğretmenim! 16
Öğretmen: Bulabildin mi? 2
Öğrenci: Evet.14
Öğretmen: Var mı?2
Öğrenci: Öğretmenim bir tane buldum.14
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Yani tabii iki cümleyle de yapılmış olabilir. 1
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Berk biriyle mi konuşuyorsun? 6
Öğrenci: (sessizlik)0
Öğretmen: Bitirenler parmak kaldırsın.9
Öğrenci: Ya henüz değil. 16
Öğretmen: Evet duyalım bakalım. 9
Öğrenci: Öğretmenim! 16
110
Öğretmen: Dört paragraf, ilk dört paragraf.9
Öğrenci: (gürültü) g10
Öğretmen: Bir bulalım aradığımızı ondan sonra.1
Öğretmen: Evet hadi bakalım.9
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Adem’den başladık.9
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğrenci: (okuma) Ülkenin birinde masallar gitgide azalıyordu. …
Öğretmen: Evet, peki bir saniye. 6
Öğretmen: Bulabildin mi Merve? Nazlı? 2
Öğrenci: Öğretmenim buldum. 14
Öğrenci: Masallar gitgide azalıyordu ve … 14
Öğretmen: Azalıyordu ama beni çok merak ettirmedi. 6
Öğrenci: Öğretmenim ben biliyorum. 16
Öğretmen: Bir dakika. 9
Öğretmen: Masallar bitiyormuş, yani bir sıkıntıdan bahsediyor ama bende pek merak
uyandırmadı. 14
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğrenci: Masallara ne olduğunu bir türlü anlayamıyorlardı.14
Öğretmen: Birazcık daha merak etmeye başladım ama hala etmiyorum daha okuyacak kadar.6
Öğrenci: Bana kalırsa masallar hastalandılar ve tedavi olmak için de gidip bir hastaneye yattılar.
15
Öğretmen: Ay şimdi merak ediyorum işte. 6
Öğretmen: Bir masal nasıl hastalanır, nasıl hastaneye yatar, doktoru kimdir, iğne yapmışlar mı?
2
Öğrenci: Öğretmenim! 16
Öğretmen: Evet hastaneye mi yattı o zaman? 6
Öğrenci: Küçük bir kız elini kaldırdı. 14
Öğretmen: Küçük bir kız elini kaldırdı.4
Öğrenci: Kimseden çıt çıkmıyordu, kimse ne diyeceğini bilmiyordu.14
Öğretmen: Bilmiyordu.4
Öğretmen: İşte şimdi burada, kızın ne diyeceğini çok merak ediyorum. 6
111
Öğretmen: Artık ben bu hikâyeyi okurum. 6
Öğretmen: Evet, Tevfik baştan sona okuyorsun. 9
Öğrenci: Yemelik Masallar. 14
Öğretmen: Yemelik Masallar, Allah Allah. 4
Öğrenci: (gürültü) g20
Masallar gitgide azalıyordu. …
Öğretmen: Dur! 9
Öğretmen: Kızın adı neymiş? 2
Öğrenci: Fidan. 14
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Belediye başkanı her şeyle ilgileniyor. 1
Öğretmen: Belediye başkanları öyle olur zaten. 1
Öğretmen: Evet, Ceren devam et.9
Öğrenci: (okuma devam) Dedi belediye başkanı. Bana kalırsa masallar hastalandılar. …
Öğretmen: Dur!9
Öğretmen: Kızın aklına bu kadar şeyin gelişine herkes şaşırıyormuş.1
Öğretmen: Bu kız bu kadar … ise, nasıldır ki bu kız? 6
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Bak izinsiz konuşuyorsun, demin sana o yüzden hiç bakmadım. 9
Öğretmen: Ela? 2
Öğrenci: Çok kitap okuyordur.14
Öğretmen: Çok kitap okuyan ne olur ki?6
Öğrenci: Hayal gücü gelişir.16
Öğretmen: Hayal gücü gelişir.4
Öğretmen: Bu kızın gelişmiş mi yani? 16
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğretmen: İyi devam et bakalım Ceren.9
Öğrenci: (okuma-devam) Öğretmenim, hayal gücü herkesin şüphelenmesine sebep olur.
Öğretmen: Off o kadar. 6
Öğrenci: (okuma-devam)
Öğretmen: Dur orada dur!9
112
Öğretmen: Fidan’ın karnından masallar çıktığında nasıl çıkmıştır acaba?2
Öğrenci: Islak.14
Öğretmen: Islak. 4
Öğretmen: Ben şey düşündüm. Böyle bir hayal ettim de.6
Öğretmen: Siz nasıl hayal ettiniz bilmiyorum.6
Öğretmen: (gürültü) g10
Öğretmen: Şey gibi, çamaşır ipine dizi kitaplar gibi böyle. 6
Öğrenci: (gürültü)g20
Öğretmen: Evet Betül devam ediyor.9
Öğrenci: (okuma-devam)
Öğretmen: Dinle. 9
Öğretmen: Satın alırlarsa. Atıyorum kırmızı başlıklı kız. 6
Öğretmen: Annesi babası üretiyor galiba. 6
Öğretmen: Devam edelim bakalım. 9
Öğrenci: (okuma-devam)
Öğretmen: Nazlı devam et. 9
Öğrenci: (okuma-devam)
Zil çalar.
ETC’YE GÖRE KODLANAN İNGİLİZCE DERSİ SÖZEL ETKİLEŞİM METİNLERİ
DERS I
Öğretmen: Hello everybody! 1
Öğrenci: Günaydın! 4
Öğrenci: Öğretmenim ödev vardı. 19
Öğrenci : Bir tane fotokopi vardı.19
Öğrenci: Açalım mı öğretmenim?1 9
Öğretmen: (Gürültü)g10
Öğretmen: Evet ödevleri çıkartın hemen. 9
Öğretmen: Şuradan bakacağız hemen.9
Öğrenci: (Grürültü)g20
Öğrenci: Öğretmenim ben yapmadım. 19
113
Öğretmen: Neden yapmadın?2
Öğrenci: Öğretmenim ben...14
Öğrenci: Miss, miss?16
Öğrenci: Öğretmenim ama bize vermediniz. 16
Öğretmen: (Gürültü)g10
Öğretmen: Okey. 6
Öğrenci: Öğretmenim ben şunu anlayamadım. 12
Öğrenci: (Gürültü)g20
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğrenci: Öğretmenim quiz yapacak mısınız?19
Öğretmen: Bir dakika soruları birazdan , soruları birazdan.. 9
Öğretmen: Herkes soruları....9
Öğrenci: Biz şurayı ya yapıyoruz dimi? 19
Öğretmen: Orayı beraber yaptık arka sayfaya bakın.9
Öğretmen: Herkes o sayfada boşlukları var evet.9
Öğretmen: (Gürültü) g10
Öğrenci: Benim hiç yok! 16
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğretmen: Evet herkes şu fotokopide, şu fotokopide.9
Öğretmen: Fotokopi genelde biraz anlaşılmamış galiba. 1
Öğretmen: Herkes ilk önce bunu açsın. Buna bir bakalım.9
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğrenci: Öğretmenim şunları yapabilir miyiz? 19
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğrenci: Öğretmenim! 16
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğretmen: Evet. Close your mouth!9
Öğretmen: Sit still okey? Konuşmuyoruz.9
Öğretmen: Güzelce bekliyoruz. 9
Öğretmen: Herkesin ağzı açık olduğunda ne oluyor?6
Öğretmen: Kimse birbirini anlamıyor dimi? 2
114
Öğretmen: Hiç kimse birbirini anlamıyor, malesef. 4
Öğrenci: Miss!16
Öğretmen: Berk! Şunu diyorum bunu. 9
Öğretmen: Herkes bu fotokopisini açsın.9
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğrenci: Miss! 16
Öğretmen: Çünkü genelde bu yapılmamış.6
Öğrenci: Öğretmenim telefonunuz çalıyor. 11
Öğretmen: Şu fotokopi... 1
Öğretmen: (Gürültü)g10
Öğretmen: Okey çalsın bir şey olmaz.8
Öğretmen: Şimdi herkes birinci örneğe baksın. 9
Öğretmen: Zaten örnek olarak verilmiş bize. 1
Öğretmen: Herkes birinci resme baksın! 9
Öğretmen: Birinci örneğe baksın!9
Öğretmen: (Gürültü)g10
Öğretmen: Evet artık konuşmuyoruz! 9
Öğretmen: Birinci örneğe bakalım.9
Öğretmen: Biz ne demiştik? 2
Öğretmen: Her gün yaptığımız, düzenli olarak yaptığımız alışkanlık haline getirdiğimiz işleri
hangi zamanla anlatıyorduk?2
Öğrenci: Geniş zaman.14
Öğretmen: Yani simple present tense. 4
Öğretmen: Bunları yazarken ne yapıyorduk? 2
Öğretmen: Subject artı object. 1
Öğretmen: En sona getiriyorduk. 1
Öğretmen: Fiillerime hiç bir şey ekliyor muyduk? 2
Öğretmen: Öznem her zaman neydi? 2
Öğretmen: I olduğu için fiilimi ne yapıyordum?2
Öğretmen: Hiç bir değişikliğe uğratmadan aynı şekilde yazıyordum.4
Öğretmen: En sona ne yazıyordum?2
115
Öğretmen: Varsa object..4
Öğrenci: Object. 14
Öğretmen: Nesnemi en sona atıyorum.1
Öğretmen: Şimdi bakalım.6
Öğrenci: Öğretmenim?16
Öğretmen: Birinci örnekte... 1
Öğretmen: Yes? 6
Öğrenci: Iıııı miss ııı Furkan ödevini yapmamış. 16
Öğretmen: Tamam. 8
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğrenci: Öğretmenim Elif de getirmemiş. 16
Öğretmen: Okey, şikayet yok! 8
Öğretmen: Yanındakinden bak.9
Öğretmen: Elif neden getirmedin? 2
Öğretmen: Geçen hafta da getirmemiştin.6
Öğrenci: (Gürültü)g20
Öğretmen: Hayır onu kabul etmiyorum.6
Öğretmen: Geçen hafta da aynısını söylemiştin çünkü. 6
Öğretmen: Okey, şimdi herkes bakıyor. 9
Öğretmen:Birinci örneğe bakıyorum.9
Öğretmen: I have breakfast everymorning.1
Öğretmen: Ne yapıyorum? 2
Öğretmen: Düzenli olarak hergün yaptığım işleri geniş zamanda anlatıyorum.1
Öğretmen: Burda bana ne söyledi?2
Öğretmen: Örnekte bana ne söyledi?2
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğretmen: Yes?2
Öğrenci: Her sabah kahvaltı yaparım.14
Öğretmen: Yes, her sabah kahvaltı yaparım.14
Öğretmen: Şimdi ikinci resme bakıyorum.9
Öğretmen: İkinci resimde bir çocuk var, ne yapıyor?2
116
Öğrenci: Öğretmenim!16
Öğretmen: (Gürültü) g20
Öğretmen: Okey, raise your finger!9
Öğrenci: Miss!16
Öğrenci: Cümlemi söyleyeyim mi öğretmenim?19
Öğretmen: Yes, cümleni söyle. 9
Öğrenci: I wash face everymorning.14
Öğretmen: I, öznemi yazdım. 1
Öğretmen: Fiilim ne ? 2
Öğretmen: Yüzümü yıkamak. 4
Öğretmen: I wash my face everymorning. 4
Öğretmen: Bu kadar. 8
Öğretmen: Yanlış olan varsa düzeltsin. 9
Öğretmen: (Gürültü)g20
Öğretmen: I wash my face everymorning. 4
Öğretmen: Sonuna ne dedik? 2
Öğretmen: Every morning getirebiliriz dedik.4
Öğretmen: Sonuna başka ne getirebiliriz dedik? 2
Öğrenci: Ben getirmedim.14
Öğrenci: Everyday. 14
Öğretmen: Everyday getirebiliriz. 4
Öğrenci: (Gürültü)g20
Öğrenci: ... evening. 14
Öğretmen: Ha akşam olursa onu getirebilirdik. 4
Öğretmen: Bir şey getiriyorduk? 2
Öğretmen: Saat getiriyorduk dimi?2
Öğretmen: İstersek bir de en sonda saat getirebilirim demiştim.1
Öğrenci: Öğretmenim, miss! 6
Öğrenci: Öğretmenim bir şey sorabilir miyim?6
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğretmen: Onu yaptın ama diğerini neden yapmadın! 1
117
Öğretmen: Evet, bu fotokopiler neden tam yapılmadı? 1
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğrenci: Ben tam yaptım. 19
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğrenci: Ben I have diye başladım olur mu? 12
Öğretmen: Hayır. 4
Öğretmen: I have değil. 4
Öğretmen: Hepsinin ben size bir fotokopi vermiştim.1
Öğretmen: Fotokopimizde fiiller vardı. 1
Öğretmen: Her gün düzenli olarak yaptığımız işleri anlatan fiiller vardı. 1
Öğretmen: Şu fotokopi, görüyor musunuz? 9
Öğretmen: Mesela her gün ben ne yapıyorum? 2
Öğretmen: Uyanıyorum di mi?6
Öğretmen: Her gün uyanırım saat yedide. 1
Öğretmen: Hepsine have yazmam doğru olur mu sence? 2
Öğretmen: Olmaz dimi? 6
Öğretmen: Çünkü bak, uyanmak ne demekmiş?2
Öğretmen: Get up. 4
Öğretmen: O yüzden oraya have yazamam.1
Öğretmen: Ama kahvaltı yapacağım dersem, have breakfast.1
Öğretmen: O zaman have getirirsem doğu olur. 1
Öğretmen: Ne yapalım dedim? 9
Öğretmen: Bu fiilleri ezberleyelim, öğrenelim dedik di mi? O yüzden.9
Öğretmen: Bakıyorum mesela okula gitmek diyeceğim. 1
Öğretmen: Her gün okula giderim. 1
Öğretmen: Have getirebilir miyim buraya?2
Öğrenci: Hayır.14
Öğretmen: Hayır. 4
Öğretmen: Okula gitmek neydi? 2
Öğretmen: Go to school. 4
Öğretmen: O zaman her iş için burada bir İngilizcesi var. 1
118
Öğretmen: Her işin İngilizcesi var.1
Öğretmen: Her gün yaptığım işlerin İngilizcesi. 1
Öğretmen: Ona çalışın demiştim. 9
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğretmen: Okey, yes? 6
Öğrenci: Yapmadıklarımıza çarpı koyabilir miyiz? 19
Öğretmen: Hayır bu zaten şey, ödevdi. 9
Öğretmen: Önemli olan buraya yazabilmek İngilizce. 9
Öğrenci: Öğretmenim..16
Öğretmen: İlla ki bizim yaptıklarımız diye değil onlar.9
Öğrenci: Miss? 16
Öğretmen: Yes?6
Öğrenci: Şimdi ben ıııı basketbol oynama, gitar çalma var. 11
Öğrenci: Onu şimdi yapayım mı? 19
Öğretmen: Ha bunlar bizim yaptığımız işler değiller. 1
Öğretmen: Burada biz ne yapacaktık sadece? 2
Öğrenci: İngilizce cümle..14
Öğretmen: İngilizce cümle kurmayı öğreniyoruz değil mi? 2
Öğrenci: Evet. 14
Öğretmen: O yüzden yapmadığımız işleri de yazabilirim. 1
Öğretmen: Şimdi o fiilleri öğrendik çünkü. 1
Öğretmen: O fiiller bizim listemizde vardı di mi? 2
Öğretmen: Size verdiğim listede vardı. 4
Öğrenci: Evet vardı.14
Öğretmen: Okey, o fotokopiyi açıyoruz. 9
Öğretmen: Şimdi bakalım üçüncüye. Biraz kalk!9
Öğretmen: (Gürültü)g10
Öğretmen: Okey. Üçüncüde öğrendik bunu da.1
Öğretmen: Servise binmek, otobüse binmek. 1
Öğretmen: Bir şey demiştik. Fotokopimizde de vardı. Yes? 2
Öğrenci: Take the bus.14
119
Öğretmen: Tam cümle yaparsam, tam cümle? 2
Öğrenci: I take the bus every morning.14
Öğretmen: Yes, I take the bus every morning. 4
Öğretmen: Bakın ne yapıyordum? 2
Öğretmen: Öznemi yazdım mı?2
Öğretmen: I. 4
Öğretmen: Hep bütün işleri kim yapıyordu burda?2
Öğrenci: Ben!14
Öğretmen: Özneyi yazdım I. Hep aynı. 1
Öğretmen: Fiilimi nereden bulacaktım? 2
Öğretmen: Size verdiğim fotokopide vardı di mi? 1
Öğretmen: Onlara bakarak yapabilirdim. 1
Öğretmen: Onlardan yardım alabilirdim. 1
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğretmen: Öznemi yazdım I. 1
Öğretmen: İkinci adımım neydi?2
Öğrenci: Take the bus.14
Öğretmen: Take the bus. 4
Öğretmen: Üçüncü adımım? 2
Öğrenci: Every morning. 14
Öğretmen: Every morning. 4
Öğretmen: Her sabah servise binerim, bu kadar. 4
Öğretmen: Yazmayanlar yazsın hemen. 9
Öğrenci: ( Gürültü) g20
Öğrenci: Öğretmenim! 16
Öğretmen: Dördüncü resim. 9
Öğretmen: Yes? Sen kalktın.6
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğrenci: Her gün servise binerim de olur mu?12
Öğretmen: Her gün de olur evet. 4
Öğretmen: Ama hafta sonları binmiyoruz ya her gün demeyiz belki de her sabah daha …. olur. 6
120
Öğretmen: Ama istersek her gün de binebiliriz. 6
Öğretmen: Şimdi dörte bakıyorum. 9
Öğretmen: Dörtte çocuk ne yapıyor? 2
Öğrenci: Öğretmenim futbol oynuyor.14
Öğretmen: Okey. 4
Öğrenci: Öğretmenim ben yapabilir miyim? 12
Öğretmen: Yapmayanlardan!9
Öğretmen: Yes? 2
Öğrenci: I have playing football. 14
Öğretmen: Ama ne dedik az önce? 2
Öğrenci: Hayır. 14
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğrenci: Have mi? 12
Öğretmen: (Gürültü)g10
Öğretmen: Ne dedik bir dakika?12
Öğretmen: Berk sakin ol! 9
Öğretmen: Berk otur! Berk sakin ol! 9
Öğretmen: Okey, az önce ne dedim ben? 2
Öğretmen: Have hepsine kullanamayız dedik di mi? 6
Öğrenci: (Gürültü)g20
Öğrenci: I playing football. 14
Öğretmen: I, napıyorum?2
Öğretmen: Öznemi yazdım. 1
Öğretmen: Fiile hiç bir şey eklemiyorum. 1
Öğretmen: Fiilde hiç bir değişiklik yapmıyorum. 1
Öğretmen: Tekrar söyle. I...9
Öğrenci: I playing football, ııı 14
Öğrenci: Play! 14
Öğrenci: I play…14
Öğretmen: Sadece play.1
Öğretmen: Ne dedik? Artık hiç bir şey eklemiyoruz di mi?1
121
Öğretmen: O başka ünitedeydi. Onu geçtik biz.8
Öğretmen: I play football in the afternoon.4
Öğretmen: Öğleden sonra futbol oynarım ya da I play football everyday, hergün futbol
oynarım. 1
Öğretmen: Şimdi bir dahaki örneğe bakalım. 9
Öğretmen: Okey, biraz şöyle gel. Tamam. 9
Öğretmen: Şimdi çocuk ne yapıyor bir bakın. 9
Öğretmen: Bunu yapmamış genelde herkes. 6
Öğrenci: Ben yaptım! 16
Öğrenci: Ben yaptım çok kolay. 16
Öğretmen: Cümleni söyle! 9
Öğrenci: I get dressed everyday. 14
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğretmen: Aaa giyinmek neydi, giyinmek? 2
Öğretmen: Get dressed. 14
Öğretmen: (Gürültü) g10
Öğretmen: I yazdım öznemi, get dressed every morning.1
Öğretmen: Her sabah kıyafetlerimi giyerim. 1
Öğrenci: Öğretmenim orda..... olur mu? 12
Öğretmen: Olur. Her gün de olur, her sabah da olur. 4
Öğretmen: Saat dokuzda giyinirim mesela o da olur. 4
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğrenci: Get dressed. 14
Öğretmen: Get dressed.4
Öğretmen: Sen o gün fotokopi almadın mı? 9
Öğretmen: Siz o gün atasözleri şeyine mi gittiniz? 2
Öğrenci: Hı hı. 14
Öğretmen: Yarışmaya gidenler, okey. Get dressed. 1
Öğrenci: Öğretmenim, öğretmenim bir şey söyleyeceğim! 16
Öğretmen: Efendim? 6
Öğrenci: Ben gittim ama ben de var.19
122
Öğrenci: Aynen öğretmenim.16
Öğrenci: Öğretmenim bizim kendi öğretmenimiz bunu sonradan dağıttı. 16
Öğrenci: Evet. 16
Öğretmen: Hayır onları biliyorum.6
Öğretmen: Öğretmeninize onları ben gönderdim.6
Öğretmen: Bunu demiyorum ben. O fiilleri soruyor. 6
Öğretmen: Bundan var dimi sende? 6
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğretmen: Öğretmenim ama ....16
Öğrenci: Kendi öğretmeninize ben verdim bunu. 9
Öğrenci: Öğretmenim şunu diyor. 19
Öğretmen: (Gürültü)g20
Öğretmen: Bundan bir de az önce arkadaşınız göstermişti bir önceki. 9
Öğrenci: Ben de var o! 19
Öğretmen: Yes, şu, şu ikisi.9
Öğretmen: Bu iki taneden fiilleri öğrenecektik.9
Öğrenci: (Gürültü)g20
Öğrenci: (Arkadaşına) Şu yok mu? Sağdaki bak. 19
Öğrenci: Öğretmenim bir tane daha var. 19
Öğretmen: Bunu senden aldım, bunu da senden aldım. Diğeri mi?6
Öğrenci: (Gürültü)g20
Öğrenci: Öğretmenim onda bu yok! 16
Öğrenci: Onda bu yokmuş. 16
Öğretmen: Get dressed. 4
Öğrenci: Öğretmenim bugün ıı quiz olacak mıyız?19
Öğretmen: Belki.9
Öğretmen: Şimdi bakalım kaldığımız yerden yazdın mı cümleyi? 6
Öğretmen: Tahtaya yazdım senin için. 6
Öğretmen: Giyinmek, kıyafetlerini giymek. 6
(Sessizlik) 0
Öğretmen: Okey, next one. 9
123
Öğretmen: Who wants to do it? Yes? 2
Öğrenci: I have lunch everyday. 14
Öğretmen: Yes, I have lunch everyday. 4
Öğrenci: Everynin anlamı... 16
Öğretmen: Every noon da olur. 6
Öğretmen: Yes, every noon. 4
Öğrenci: Saatini yazsak da olur mu?12
Öğretmen: Her öğleyin..... 4
Öğrenci: Yani saat on üçte yemişim gibi? 19
Öğretmen: Okey, o da olur. 6
Öğretmen: I have lunch at one everyday. 1
Öğretmen: Her gün saat bir de öğle yemeğimi yerim.1
Öğrenci: Öğretmenim bazıları da kendi yazdıklarımızı da yani, 16
Öğrenci: Mesela every morning yazdık ya sizin söylediğinizi de yazabiliriz dimi değiştirip? 16
Öğretmen: Şimdi onları tekrar göreceğiz zaten.8
Öğretmen: Zamanları tekrar şimdi ben anlatacağım.1
Öğretmen: Günleri işleyeceğiz, zamanları, saatleri. 1
Öğretmen: Saatlerin üzerinde zaten çok kısa durmuştuk, hatırlıyor musunuz?2
Öğrenci: Evet, hıhı.4
Öğretmen: Bugün onların hepsini tekrar edeceğiz. 1
(Sessizlik)0
Öğretmen: Okey, next one! 9
Öğretmen: I have lunch every noon.1
Öğretmen: Her öğleyin yemek yerim. 1
Öğretmen: Ondan sonraki. 9
Öğretmen: Kalkmayanlardan. Yes? 2
Öğrenci: ..... (Gürültü)g20
Öğretmen: Bir dakika arkadaşınız ne diyor? I ..... 6
Öğretmen: Bir dakika. Ödev yapmak…6
Öğrenci: (Gürültü)g20
Öğrenci: Öğretmenim!6
124
Öğrenci: Bunu ben yapabilir miyim? 12
Öğretmen: Yes. Okey. 4
Öğretmen: Yapıyor, yapıyor sakin olun. Yapıyor. I... 9
Öğretmen: (Gürültü) g10
Öğrenci: (Gürültü)g20
Öğretmen: Yes. İstediğin zaman söyleyebilirsin. 4
Öğretmen: Her akşam mesela…6
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğretmen: I do my homework every, akşam? 2
Öğrenci: Dinner! 14
Öğretmen: Hayır, dinner akşam yemeği. 4
Öğretmen: Her akşam? 2
Öğrenci: Every evening! 14
Öğretmen: Evening yes. 4
Öğretmen: Every evening. I do my homework every evening. 4
Öğretmen: Yes? 6
Öğrenci: Day de olur mu öğretmenim? 12
Öğretmen: Yazmayanlar yazabilir.9
Öğretmen: Benim söylediğim şekilde yazabilirsiniz. 9
Öğretmen: Mesela saat verdiyseniz I do my homework at eight. 6
Öğretmen: Akşam olduğu için ne diyeceğim? 2
Öğretmen: Sabah olunca bir şey diyordum, akşam olunca bir şey.1
Öğretmen: P…? 2
Öğrenci: P.m. 14
Öğretmen: Sabah olduğunda ne diyordum? 2
Öğrenci: A.m. 14
Öğretmen: Yes. 4
Öğretmen: Akşam ödevimi yaptığıma göre ne diyeceğim? 2
Öğrenci: Öğretmenim! 6
Öğretmen: I do my homework at eight p.m. 14
Öğrenci: Öğretmenim!6
125
Öğretmen: İsterseniz saat yazmayabilirsiniz.1
Öğretmen: Her akşam yazabilirsiniz. 1
Öğrenci: Bir şey sorabilir miyim? 16
Öğretmen: Her gece ödev yaparım da diyebilirsiniz. 1
Öğretmen: Yes? 6
Öğrenci: Miss yedinciyi ben söyleyebilir miyim? 16
Öğretmen: (Sessizlik) 0
Öğretmen: Okey, sen söyledin az önce. Sen kalkmadın mı?9
Öğrenci: Miss bir şey diyebilir sorabilir miyim?16
Öğretmen: Çok önce mi kalktın? 9
Öğretmen: Okey, söyle bakalım.9
Öğrenci: Iıı I do homework.14
Öğretmen: Onu yaptık. 18
Öğrenci: Hıı onu yaptık mı?12
Öğretmen: Yes. Next one! 6
Öğrenci: Şurası mı? 16
Öğretmen: Hıhı. Orası. 4
Öğrenci: I brush teeth...14
Öğretmen: Yes. 6
Öğrenci: Every morning.14
Öğretmen: Yes, diş fırçalamak neydi? 2
Öğrenci: Brush teeth! 14
Öğrenci: Miss? 6
Öğretmen: Ne yapıyorum hemen? 12
Öğretmen: I brush teeth every moring. 4
Öğrenci: I brush teeth every morning. 14
Öğrenci: Öğretmenim bir şey... 16
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğretmen: Bir sonrakine bak. Yes. 9
Öğretmen: Televizyon seyretmek neydi? 2
Öğrenci: Watch tv. 14
126
Öğretmen: Ne yapıyorum hemen?2
Öğretmen: I watch tv every morning. 4
Öğretmen: Ya da öğleyinse? 2
Öğretmen: I watch tv in the afternoon. 4
Öğretmen: Öğleden sonra seyredersek öyle deriz. Okey!1
Öğrenci: Öğretmenim!6
Öğretmen: Okey, watch tv. 1
Öğretmen: Yazıyorum tahtaya. 1
Öğrenci: (Arkadaşına) Öğretmen değil miss, miss. 16
Öğretmen: Watch tv. 4
(Sessizlik)
Öğretmen: Okey kalkmayanlardan, yes? 2
Öğrenci: I go shopping... 14
Öğrenci: (Gürültü)g20
Öğrenci: ... every... 14
Öğretmen: Morning demiş. Peki bakalım. 6
Öğretmen: Alışverişe gitmek neydi?2
Öğrenci: Go shopping.14
Öğretmen: Go shopping.6
Öğretmen: Bakıyorum tahtaya. 9
Öğrenci: I go 4
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğretmen: Öznemi yazdım, subject. 1
Öğretmen: Go shopping yazdım hemen. 1
Öğretmen: I go shopping. 1
Öğrenci: Every morning. 11
Öğretmen: Her sabah gitmeyeyim de her hafta sonu gideyim olur mu?1
Öğrenci: Evet. 16
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğretmen: Ne yazacağım o zaman? 2
Öğrenci: Every weekend. 14
127
Öğretmen: Weekend, yes. Every weekend. 4
Öğrenci: Ama.... 16
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğrenci: Week olur mu? 12
Öğrenci: Week her hafta...16
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğretmen: Her hafta sonu, her hafta sonu giderim diyorum ben burada.1
Öğrenci: Week day olmaz mı öğretmenim? 12
Öğretmen: (Gürültü) g10
Öğretmen: Yes, weekdays hafta içi yani, hafta içi günler. 4
Öğrenci: Öğretmenim ben de deftere yazmışım zaten buradan bakıyorum.16
Öğretmen: Yes, hafta içi günler. 1
Öğretmen: Weekdays, hafta içi günler. 1
Öğretmen: Okey, next one! Didem yapmak ister misin?6
Öğrenci: Öğretmenim ben orayı çözemedim. 19
(Sessizlik) 0
Öğretmen: Elif yapmak istemiyor musun? 9
(Sessizlik) 0
Öğretmen: Okey.9
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğretmen: Yes, kalkmayanlardan? 6
Öğrenci: I play basketball in the afternoon. 14
Öğretmen: Okey, arkadaşınız ne dedi? 2
Öğretmen: I play basketball in the afternoon.4
Öğretmen: Öğleden sonra ne yaparım?2
Öğrenci: Basketbol oynarım. 14
Öğretmen: Basketbol oynarım.4
Öğretmen: Play basketball. 4
(Sessizlik) 0
Öğrenci: Yusuf! Oturabilirsin. 19
Öğretmen: Yusuf otur! 9
128
Öğrenci: (Gürültü)g20
Öğretmen: Okey next sentence. Yes? 6
Öğretmen: Kalkmayanlardan kalksın.6
Öğrenci: I play gitar. 14
Öğretmen: Guitar. 4
Öğretmen : (Gürültü) g10
Öğretmen: Bir dakika tekrar oku. 9
Öğrenci: (Gürültü)g20
Öğrenci: I play the guitar. 14
Öğrenci: Play. 14
Öğrenci: Evet. 16
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğretmen: Yes, I play guitar every morning. 4
Öğretmen: Ne zaman yaptığım bize kalmış. Every day... 1
Öğrenci: Miss!16
Öğretmen: Every day I play guitar. 4
Öğretmen: Every day, her gün gitar çalarım. 1
Öğrenci: Miss?16
Öğretmen: Yes. 6
Öğrenci: Orda bir şey unuttuk. Play the guitar değil mi? 12
Öğretmen: I play guitar. Gitar çalarım, doğru. 4
Öğrenci: Yazıldığı gibi okunmuyor. 16
Öğretmen: I can play the guitar. 4
Öğretmen: O zaman söylüyorum ama I play de yanlış değil. 1
Öğretmen: I play guitar.1
Öğretmen: Her gün gitar çalarım. 1
Öğrenci: Yani okunabilir de ama okumayabiliriz de. 16
Öğretmen: Ha ha. Evet. 6
Öğretmen: Ama yanlış değil arkadaşınızın yaptığı ama seninki de doğru. 1
Öğretmen: Mesela can'ler nasıl görmüştük? 7
Öğretmen: I can play the guitar. 4
129
Öğretmen: Ama burda I play guitar everyday. 1
Öğretmen: Her gün gitar çalarım.1
Öğretmen: Yes, last one! En sonuncu, yes? 2
Öğrenci: I ride a bike every morning. 14
Öğretmen: Yes! Bunu öğrenmiştik.6
Öğretmen: Bisiklete binmek, ride bike. 1
Öğrenci: Ride a bike. 11
Öğretmen: Öznemi yazdım. I ride a bike every morning. 1
Öğretmen: Her sabah olabilir, her gün olabilir. 1
Öğretmen: İstediğimiz vakit olabilir. 1
Öğrenci: Her hafta sonu olabilir mi? 12
Öğretmen: Hafta sonları olabilir. 4
Öğretmen: I ride a bike every day dedi galiba arkadaşımız? 6
Öğretmen: Evet, düzeltmeyenler düzeltsin. 9
Öğretmen: Eksiği olanlar tamamladı mı? 9
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğrenci: Öğretmenim ...... 16
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğretmen: Şimdi 6
Öğretmen: (Gürültü) g10
Öğretmen: Close your mouth please. 9
Öğretmen: (Gürültü) g10
Öğretmen: Şimdi herkes sayfa…9
Öğretmen: (Gürültü) g10
Öğretmen: Şimdi şu sayfayı açmasını istiyorum herkesin. 9
Öğrenci: Elli üç! 19
Öğretmen: Evet. 6
Öğretmen: (Gürültü) g10
Öğretmen: Dikkat et.Okey,everybody be quiet! 9
Öğretmen: Canım sıkılıyor şuanda. 9
Öğrenci: (arkadaşına) Ya bi susar mısın? 19
130
Öğretmen: Önüne dön, önüne dön! 9
Öğretmen: (Gürültü) g10
Öğretmen: Şu anda şu yaptığınız hiç hoşuma gitmedi. 9
Öğretmen: Otur! Şu sayfa, sessiz! 9
Öğretmen: Oturursanız anlayacaksınız hangi sayfa olduğunu çünkü elimle gösteriyorum.9
Öğretmen: (Öğrencilere göstererek) Şu sayfa. 9
Öğretmen: (Gürültü) g10
Öğretmen: Şimdi herkes. 9
Öğretmen: Şu sayfayı kimden aldım? 6
Öğrenci: Berk’ten. 16
Öğretmen: Berk neden söylemiyorsun? 6
Öğrenci: Nerden aldın… 16
Öğretmen: Bu sayfada yan tarafta size kelimeler vermiş gördünüz mü? 9
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğretmen: Ondan sonra beşe kadar cümleler var ama o cümleleri eksik. 1
Öğretmen: Biz neyi yerleştireceğiz? 2
Öğretmen: Uyan! 9
Öğretmen: En alttaki kelimeleri cümlelerin içinde doğru yerlere yerleştirmek gerekiyor. 1
Öğretmen: Herkes sessizce önce kendisi deniyor. 9
Öğretmen: Herkes yapıyor. 9
Öğretmen: Sonra beraber eşleştirmelerin üzerinden geçeceğiz. 1
Öğrenci: Böyle değil mi? 19
Öğretmen: Hayır hayır şuanda burada yapıyoruz bak. 9
Öğretmen: Evet biraz çabuk. 9
Öğretmen: (Gürültü) g10
DERS II
Öğrenci: Öğretmenim altındakini de yapacak mıyız? 19
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğretmen: İrem tahtaya yazdın mı? 9
131
Öğretmen: Bitti mi? Bitmedi mi senin tahtadakiler? 9
Öğrenci: Öğretmenim? 16
Öğretmen: İrem defterine bir bakayım. 9
Öğrenci: Anlamadım dediklerini. 16
Öğrenci: (Gürültü) g20
(Öğrenciler gülüşür)
Öğrenci: Anlamadım dediklerinizi 16
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğrenci: Öğretmenim, arkadaşım! 16
Öğretmen: Evet alta geçiyoruz. 9
Öğretmen: Birinci kısmı bitirdikten sonra alta geçiyoruz. 9
Öğretmen: Aynı şekilde altta da aynısını yapıyoruz.9
Öğretmen: Cümlemizde bazı kelimeler eksik, biz o kelimeleri tamamlıyoruz. 9
Öğretmen: Nereden bakıyorum? 2
Öğretmen: Yan tarafta zaten bize verilmiş. 1
Öğretmen: Eşleştirmeye gerek yok sadece doğru kelimeyi alalım, boşluğa yazalım. 9
Öğrenci: Öğretmenim ne yapıyoruz şimdi ya? 12
Öğretmen: Berk! 6
Öğrenci: Miss? 16
Öğretmen: Efendim?2
Öğrenci: Bitti. 14
Öğretmen: Okey. 6
Öğretmen: (Gürültü) g10
Öğretmen: Sessizce bekliyoruz. 9
Öğrenci: Sadece şu taraf mı? 19
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğrenci: Bitti. 16
Öğretmen: Okey. 6
Öğretmen: Bitirenler sessizce bekliyoruz arkadaşlarımızı. 9
Öğretmen: Arkadaşlarımız da bitirsin beraber yapalım. 9
Öğrenci: (Gürültü) g20
132
Öğretmen: Eşleştirmeye gerek yok. 1
Öğretmen: Ne yazıyor zaten? Fill in the blanks. 1
Öğretmen: Boşlukları doldurmamız yeter. 1
Öğretmen: Fill in the blanks. Sadece boşlukları dolduruyoruz.1
Öğretmen: Match yapmaya gerek yok. Match yapmıyoruz. 9
Öğretmen: Didem en baştan başla, en baştan. 9
Öğrenci: Öğretmenim! 16
Öğrenci: Öğretmenim sadece bu sayfayı mı? 19
Öğretmen: Hangisini? 9
Öğretmen: (Gürültü) g10
Öğretmen: Evet sadece bu sayfa. 9
Öğrenci: I finish.14
Öğretmen: Evet ilk önce bu ..... 9
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğrenci: Öğretmenim ben bitirdim. 16
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğrenci: Berk yazdıklarını.... 16
Öğretmen: Geçen hafta söyledik ya! 1
Öğretmen: Şarkıda söyledi ya I go to school. (Şarkıyı söylüyor) 1
Öğrenci: I go to school. 11
Öğrenci: Onur sesinizi o adama çok benzetti. 16
Öğretmen: Benim sesimi erkek sesiyle mi karşılaştırıyorsunuz? 6
Öğrenci: :Hayır öğretmenim. (Gülüyor) 16
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: O şarkıyı ben mi söylüyorum? Öyle mi söyleyecektin?6
Öğretmen: Tamam, teşekkür ederim. 8
Öğrenci: (Arkadaşına) Ya bırak size erkek demeye çalışıyor. 16
Öğretmen: Şıhhh. 9
Öğrenci: Öğretmenim böyle her taşın altından çıkar. 16
Öğrenci: Öğretmenim arkayı yapalım mı? 19
Öğretmen: Evet, arkayı yapmıyoruz.9
133
Öğretmen: Şimdi herkes baksın. Geçin yerinize! 9
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğrenci: Öğretmenim! 16
Öğrenci: O soruyu ben yapabilir miyim?19
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğretmen: Öğretmenim demek yok! 9
Öğrenci: Can fly. 14
Öğretmen: I can see you! 6
Öğrenci: Miss! 16
Öğretmen: Birinci soruya herkes baksın.9
Öğretmen: Yes? 2
Öğrenci: I have breakfast. 14
Öğretmen: I have breakfast. 4
Öğretmen: Birinci boşluğa ne getirmem lazımmış? 2
Öğretmen: (Gürültü) g10
Öğretmen: Hayır onu bırak, onu bırak. 9
Öğretmen: Olduğu gibi kalsın. 9
Öğretmen: Bunlar teneffüste şimdi değil! 9
Öğrenci: Miss! 16
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğretmen: Şimdi değil! Geç, geç, geç! 9
Öğretmen: Yusuf geç! 9
Öğretmen: Bu işleri teneffüste yapıyoruz. 9
Öğretmen: Birinci cümleye ne yazdım? Boşluğa ne getirdim? 2
Öğrenci: Have.14
Öğretmen: Have getirdim çünkü kahvaltı yapmak, I have breakfast. 4
Öğretmen: Kahvaltı yaparım.4
Öğrenci: İkincisini söyleyebilir miyim?19
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğretmen: ikinci cümleye bakıyorum. 9
Öğretmen: Yes? 2
134
Öğrenci: Watch tv.14
Öğretmen: Watch tv!4
Öğrenci: Öğretmenim?16
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğretmen: İkinci boşluğa ne yazıyorum? 2
Öğretmen: I watch tv. 4
Öğrenci: Üçüncü... 16
Öğretmen: Üçüncü boşluğa... 6
Öğrenci: Öğretmenim!16
Öğretmen: Kemal ne yazdın?2
Öğrenci: Do, do, do. 14
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğretmen: Doğru! I do homework. 4
Öğretmen: Boşluğa ne yazdın?2
Öğretmen: Do. 4
Öğretmen: Bir dakika! 9
Öğretmen: (Gürültü) g10
Öğretmen: Bir dakika bak hiç bir şey duymuyorum! 9
Öğretmen: Şuan hiç hoşuma gitmiyor bu durum! 9
Öğrenci: Ben söyleyebilir miyim? 16
Öğretmen: Hayır! 9
Öğretmen: Ben söyleyebilir miyim dediğiniz müddetçe söylemeyeceksiniz. 9
Öğretmen: Ben ne diyorum? Sizi görebiliyorum, parmağınızı da görebiliyorum! 9
Öğretmen: Bak problem yok yani gözlerimde! Hepinizi çok net görebiliyorum! 9
Öğretmen: Sırayla! Yes? 2
Öğrenci: Get up early. 14
Öğretmen: Yes, I get up. 4
Öğretmen: Ne yaptım boşluğa?2
Öğretmen: Get, yes.4
Öğretmen: En sonuncusu I arrive. 4
Öğretmen: Ne yaptım? 2
135
Öğretmen: Bir yere varmak demekti arrive. 1
Öğretmen: I arrive home dedim. 4
Öğrenci: Öğretmenim doğru... 16
Öğretmen: Alt tarafa geçiyorum. İkinci kısma.9
Öğrenci: Öğretmenim! 16
Öğretmen: İkinci kısma. İkinci kısımda... 6
Öğrenci: Öğretmenim ben kalkmadım! 16
Öğretmen: I go to school dedik oraya. 4
Öğretmen: Ne yaptık boşluğa? 2
Öğretmen: School getirdik. 4
Öğretmen: I go to school. 4
Öğretmen: I get, acaba ne getirmem lazım? 2
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğretmen: Berk, söyle, korkma. 9
Öğrenci: Dressed. 14
Öğretmen: Dressed. 4
Öğretmen: İkinci boşluğa ne getirdim? 2
Öğrenci: Dressed. 14
Öğretmen: Dressed. I get dressed. 4
Öğretmen: Üçüncü boşluğa ne getireceğim? Yes? 2
Öğrenci: I have dinner. 14
Öğretmen: I have dinner. Akşam yemeği yerim.4
Öğretmen: I have dinner. Yes? 2
Öğrenci: I do homework.14
Öğretmen: I do homework. 4
Öğretmen: Boşluğa ne yazıyorum? 2
Öğretmen: Homework. 4
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğrenci: Öğretmenim sıradakini yapabilir miyim? 19
Öğretmen: Yes? 6
Öğrenci: I watch tv. 14
136
Öğretmen: I watch tv. 4
Öğretmen: Aferin, çok güzel. 6
Öğretmen: En son boşluğa tv getirdim. 1
Öğretmen: Sakin ol yavrum! 9
Öğrenci: (Gürültü)g20
Öğretmen: I watch tv yaptım.1
Öğretmen: Arka sayfayı açın. 9
Öğrenci: Öğretmenim orayı.....16
Öğretmen: Şimdi bu sayfada yeni bir şey öğreniyoruz. 1
Öğrenci: Öğretmenim eşleştirme. 16
Öğretmen: Bu sayfada yeni bir şey öğreniyorum. 1
Öğretmen: Herkes bana dikkatlice baksın. 9
Öğretmen: Look at me please, everybody look at me. 9
Öğretmen: Yeni bir şey. 1
Öğretmen: Okey. Burada ne yaparsın demeyi öğreneceğiz. 1
Öğretmen: Sabahları ne yaparsın, öğleleri ne yaparsın, akşamları ne yaparsın, geceleri ne
yaparsın. 1
Öğretmen: Şimdi sabahleyin demeyi öğrenmiştik.1
Öğretmen: Sabahleyin nasıl diyorduk? Yes? 2
Öğretnci: In the morning.14
Öğretmen: Yes, in the morning. 4
Öğretmen: Öğleden sonraları ya da öğleyin, o civarda? 2
Öğrenci: In the afternoon. 14
Öğretmen: In the afternoon. 4
Öğretmen: Akşamleyin? 2
Öğrenci: (Gürültü)g20
Öğretmen: In the evening. 4
Öğretmen: Geceleyin? 2
Öğretmen: Onu başka bir yere yazmıştım sanki, ne tarafa yazmıştım?6
Öğrenci: Ee, 16
Öğrenci: (Gürültü) g20
137
Öğretmen: Tamam seni dinliyorum.6
Öğrenci: At night. 14
Öğretmen: At night! 4
Öğretmen: Onu bu tarafa yazmıştım di mi? 6
Öğretmen: Geceleri. Şimdi ben burada ne söylemeyi öğreneceğim? 7
Öğrenci: At night. (Gülüşmeler) 14
Öğretmen: Komik olan ne? 6
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğrenci: In the morning. 14
Öğrenci: Öğretmenim sola değil ki sağa yazmıştınız. 16
Öğretmen: Şimdi birinci soruda acaba bana ne söylemek istiyor? 2
Öğretmen: What do you do in the morning? 2
Öğretmen : Ercan ne soruyor bana? 2
Öğrenci: Ercan değil öğretmenim Erdal. 16
Öğretmen: Erdal, özür dilerim. Erdal. 6
Öğrenci: (Sessizlik) 0
Öğretmen: Arka sayfadayız yanlış yere bakıyorsun. 9
Öğrenci: (Gülüşmeler)
Öğretmen: (Gürültü) g10
Öğretmen: Okey. Sabahları ne yaparsın diye soruyor bana. 1
Öğretmen: Altına hemen not edelim. 9
Öğretmen: Sabahları ne yaparsın? Türkçesini yazıyoruz. 9
Öğretmen: Sabahları ne yaparsın? 6
Öğretmen: Eşleştirmeden önce Türkçesini yazalım: sabahları ne yaparsın? 9
Öğrenci: Sabah ne yapılabilir? 12
Öğretmen: Okey. 6
Öğrenci: Öğretmenim bunun cevabına Türkçesini mi yazacağız? 19
Öğretmen: Hayır yazmayacağız. 9
Öğretmen: Sabahları ne yaparsın sorusunun Türkçesini yazacağız. 9
Öğrenci: Öğretmenim yanına saat vermiş. 16
Öğretmen: İşte onun Türkçesini yazacağız. 9
138
Öğretmen: Evet, bize zaten resimler verilmiş. 8
Öğrenci: Öğretmenim?16
Öğretmen: Şimdi bakın. 9
Öğrenci: Öğretmenim biz o konuyu ...... 16
Öğretmen: Sabahları ne yaparsın dedik. 1
Öğretmen: Ne ile eşleştirmem lazım? 2
Öğrenci: I wake up. 14
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğrenci: Sabahları uyanırım. 14
Öğretmen: I get up. 4
Öğrenci: Öğretmenim? 16
Öğretmen: What do you do in the morning? 2
Öğretmen: I get up. 4
Öğretmen: Sabahları kalkarım. I get up. 4
Öğretmen: İkinciye bakalım. 9
Öğrenci: Öğretmenim? 16
Öğretmen: What do you do in the afternoon? 2
Öğretmen: What do you do in the afternoon? 2
Öğrenci: Öğlenleri ne yaparsın? 12
Öğretmen: Öğlenleri ne yaparsın. Evet. 4
Öğretmen: Öğleleri, öğleyin ya da Türkçe'de daha doğrusu, öğleyin ne yaparsın? 4
Öğretmen: Peki ne yaparım? 2
Öğretmen: Neyle eşleştirmem lazım? 2
Öğrenci: Do you have...14
Öğrenci: I have lunch. 14
Öğrenci: Öğretmenim... 16
Öğretmen: Yes, ne yaparım? 2
Öğretmen: What do you do in the afternoon? 2
Öğretmen: Ya oku onu ne söylüyor orada bana? 9
Öğrenci: Öğretmenim! 16
Öğrenci: Miss! 16
139
Öğretmen: Oku! 9
Öğretmen: I have lunch. Öğle yemeği yerim.4
Öğretmen: I have lunch. 4
Öğretmen: What do you do in the afternoon? 2
Öğretmen: I have lunch. 4
Öğretmen: Yes? 6
Öğrenci: Öğretmenim Emirhan böyle karalıyor. Diyor ki ondan sonra ben yazdım diyor. 16
Öğretmen: Okey. Şikâyet yok, istemiyorum.8
Öğretmen: Şikâyet duymak istemiyorum. 8
Öğretmen: Üçüncü resmime bakıyorum. 1
Öğrenci: Öğretmenim! 16
Öğretmen: What do you do in the evening? 2
Öğretmen: (Gürültü)g10
Öğretmen: What do you do in the evening? Yes? 2
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğrenci: I have dinner. 14
Öğretmen: I have dinner. 4
Öğretmen: Akşamları ne yaparsın? What do you do in the evening? 2
Öğrenci: Yemek yerim. 14
Öğretmen: I have dinner. Akşam yemeği yerim. 4
Öğrenci: Akşam yemeği yerim.14
Öğretmen: En üste geçiyorum. 9
Öğretmen: (Gürültü)g10
Öğretmen: What do you do at night? 2
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğrenci: Gece ne yaparsın? 12
Öğretmen: What do yo do at night? 2
Öğretmen: Ne demiş bana ne ile eşleştirmem gerek? 2
Öğrenci: Geceleri ne yaparsın? 12
Öğretmen: Yes? 6
Öğretmen: Geceleri ne yaparmış? Söyle ne ile eşleştireceğim? 2
140
Öğrenci: (Gürültü)g20
Öğrenci: I go to......bed. 14
Öğretmen: I go to bed. Geceleri yatarım. 4
Öğretmen: I go to bed yatmak demek. 4
Öğretmen: What do you do at night? 4
Öğretmen: I go to bed. 4
Öğretmen: Buraya kadar sormak istediğiniz bir şey var mı? 6
Öğrenci: Yok! 16
Öğretmen: Okey, ikinci fotokopimiz. 9
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğrenci: Teneffüs. 16
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğrenci: ..... Allah.. 16
Öğretmen: Bir daha böyle koşuşmak yok! 9
Öğretmen: Çarpışacaksınız bir yerininiz acıyacak. 9
Öğretmen: Bu dağıttığım son fotokopileri...... 9
Öğretmen: (Gürültü) g10
Öğretmen: Didem ile Alperen dağıtıyor. Herkes fotokopisini alınca….9
DERS III
Öğretmen: O sayfa kalsın. O sayfa kalsın. 9
Öğretmen: Kelimeleri çalışacağınız sayfa kalsın. 9
Öğretmen: Herkes defterlerini açalım şimdi. Defterlerimizi açıyoruz. 9
Öğretmen: (Gürültü) g10
Öğretmen: Nöbetçi tahtayı silsin. 9
Öğrenci: Nöbetçi ..... 19
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğretmen: Okey, teşekkür ederim. 6
Öğretmen: (Gürültü) g10
Öğretmen: Yeter! Bugün niye böylesiniz? 8
141
Öğretmen: Misafir var diye mi? Hı? 6
Öğretmen: Misafir olunca kızmayayım diye mi? 9
Öğretmen: Niye bu kadar çok konuşuyorsunuz! 8
Öğretmen: Normalde bu kadar konuşmuyoruz. 8
Öğretmen: Okey, herkes baksın tahtaya! 9
Öğretmen: Wednesday! 6
Öğrenci: Wednesday! 16
Öğretmen: Okey, repeat after me : Wednesday. 6
Öğrenci: Wednesday. 16
Öğretmen: Wednesday. 6
Öğrenci: Wednesday. 16
Öğretmen: Okey. 6
Öğretmen: (Gürültü) g10
Öğretmen: Yes, wednesday. Okey. 6
Öğrenci: Öğretmenim! 16
Öğretmen: Sunday, Monday, Tuesday, Wednesday? 1
Öğrenci: Öğretmenim on bir ne demekti? 12
Öğrenci: Thursday. 14
Öğretmen: Thursday, okey. 4
Öğrenci: On bir ne demekti öğretmenim?12
Öğretmen: Okey, repeat after me. 9
Öğretmen: Thursday. 6
Öğrenci: Thursday.16
Öğretmen: Thursday. 6
Öğrenci: Thursday. 16
Öğrenci: Öğretmenim wednesday ne demekti? 12
Öğretmen: Çarşamba da kaldık şimdi perşembeyi söyledik. 1
Öğretmen: Thursday.6
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğrenci: Öğretmenim!16
Öğretmen: ( Gürültü)g10
142
Öğretmen: Söyle! Ha şey günleri söyleceksin okey. 9
Öğrenci: (arkadaşlarına) Bir dakika ya! 16
Öğretmen: Okey, baştan söylesin. 9
Öğretmen: Sunday, Monday, Tuesday, Wednesday, Thursday. Cuma? 2
Öğrenci: Saturday.14
Öğretmen: Cuma, Cuma? 2
Öğretmen: (Gürültü) g10
Öğrenci: Öğretmenim Friday.14
Öğretmen: Friday. 4
Öğretmen: (Gürültü) g10
Öğretmen: Okey, repeat after me: Friday. 9
Öğrenciler: Friday. 16
Öğretmen: Friday. 6
Öğrenci: Friday. 16
Öğretmen: Yes, last one. Cumartesimiz kaldı? 2
Öğrenci: (Gürültü)g20
Öğrenci: Öğretmenim Saturday. 14
Öğretmen: Yes, Saturday. 4
Öğrenci: Ben hiç yaptırmadan.... 6
Öğrenci: Öğretmenim ....16
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğretmen: Tamam herkes bir yazmadan önce bir benden sonra tekrarlıyor, hep beraber.9
Öğretmen: Sunday. 16
Öğrenci: Sunday. 6
Öğretmen: Çok bağırmanıza gerek yok önemli olan düzgün söylemek çok bağırmak değil. 9
Öğretmen: Sunday! 6
Öğrenci: Sunday. 16
Öğretmen: Monday. 6
Öğrenci: Monday. 16
Öğretmen: Tuesday.6
Öğrenci: Tuesday. 16
143
Öğretmen: Wednesday.6
Öğrenci: Wednesday.16
Öğretmen: Thursday.6
Öğrenci: Thursday.16
Öğretmen: Friday.6
Öğrenci: Friday.16
Öğretmen: Saturday.6
Öğrenci: Saturday.16
Öğretmen: Sunday.6
Öğrenci: Sunday.16
Öğretmen: Okey, şimdi yazabiliriz. 9
Öğretmen: İsteyenler defterine, okey. 9
Öğrenci: Öğretmenim!1 6
Öğrenci: (gürültü) g20
Öğretmen: Bitirenler lütfen close your mouth and sit still. 9
Öğretmen: Güzelce oturuyoruz ve konuşmuyoruz. 9
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğrenci: Öğretmenim...... 16
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğrenci: Öğretmenim ben yapıyorum. Ben yazıyorum. 16
Öğrenci: Öğretmenim ama el yazısı..... olduğu gibi burda da böyle yazıyoruz dimi? 12
Öğretmen: Yes. 4
(Sessizlik) 0
Öğrenci: Benim ki bitti. 16
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğretmen: (Gürültü) g10
Öğretmen: Defterin bu sayfasını kullanma istersen çünkü öndeki yazılar arkaya geçmiş. 9
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğretmen: Enough! Enough is enough! (Yeterse yeter). 9
Öğretmen: Sürekli konuşuyorsunuz. 8
144
Öğretmen: Şimdi, şimdi dinle yazanlar arkasına yaslansın. 9
Öğretmen: Günlerle ilgili bir şarkı dinleyeceğiz okey? 1
Öğrenci: Öğretmenim göremiyorum. 16
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğretmen: Video değil zaten, görmen gerekmiyor. 1
Öğretmen: Sessizce dinlersen…. 9
Öğretmen: Yes, başlıyoruz. Dinle! 9
(Şarkı Çalıyor)
Öğrenci: Öğretmenim bir daha dinleyelim mi? 19
Öğretmen: Okey dinliyoruz. 9
(Şarkı çalıyor)
Öğretmen: (Gürültü)g10
Öğretmen: Evet birlikte söylemeye çalışalım, okey? 9
Öğrenci: (Gürültü) g20
Öğrenci: Öğretmenim teneffüs. 16