ANKARA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

158
ANKARA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ EĞİTİM PROGRAMLARI ANABİLİM DALI EĞİTİMDE PROGRAM GELİŞTİRME PROGRAMI İLKOKUL 4. SINIF TÜRKÇE VE İNGİLİZCE DERSLERİNDE SINIF İÇİ ETKİLEŞİMLERİN İNCELENMESİ: BİR DURUM ÇALIŞMASI (ANKARA İLİ, PURSAKLAR İLÇESİ ÖRNEĞİ) YÜKSEK LİSANS TEZİ Yasemin SÜTÇÜ Ankara, Ağustos, 2017

Transcript of ANKARA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

ANKARA ÜNİVERSİTESİ

EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

EĞİTİM PROGRAMLARI ANABİLİM DALI

EĞİTİMDE PROGRAM GELİŞTİRME PROGRAMI

İLKOKUL 4. SINIF TÜRKÇE VE İNGİLİZCE DERSLERİNDE

SINIF İÇİ ETKİLEŞİMLERİN İNCELENMESİ: BİR DURUM ÇALIŞMASI

(ANKARA İLİ, PURSAKLAR İLÇESİ ÖRNEĞİ)

YÜKSEK LİSANS TEZİ

Yasemin SÜTÇÜ

Ankara, Ağustos, 2017

ANKARA ÜNİVERSİTESİ

EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

EĞİTİM PROGRAMLARI ANABİLİM DALI

EĞİTİMDE PROGRAM GELİŞTİRME PROGRAMI

İLKOKUL 4. SINIF TÜRKÇE VE İNGİLİZCE DERSLERİNDE

SINIF İÇİ ETKİLEŞİMLERİN İNCELENMESİ: BİR DURUM ÇALIŞMASI

(ANKARA İLİ, PURSAKLAR İLÇESİ ÖRNEĞİ)

YÜKSEK LİSANS TEZİ

Yasemin SÜTÇÜ

DANIŞMAN: PROF. DR. F. DİLEK GÖZÜTOK

Ankara, Ağustos, 2017

iv

ÖNSÖZ

“Öğretmenler! Yeni nesli, cumhuriyetin fedakâr öğretmen ve eğitimcileri, sizler

yetiştireceksiniz. Ve yeni nesil, sizin eseriniz olacaktır. Eserin kıymeti, sizin maharetiniz

ve fedakârlığınız derecesiyle orantılı bulunacaktır. Cumhuriyet; fikren, ilmen, fennen,

bedenen kuvvetli ve yüksek karakterli koruyucular ister! Yeni nesli, bu özellik ve

kabiliyette yetiştirmek sizin elinizdedir… Sizin başarınız, Cumhuriyetin başarısı

olacaktır.” Mustafa Kemal ATATÜRK

Bu çalışma ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin Türkçe ve İngilizce dersi öğretmenleri ile

sınıf içi etkileşimlerinin durum analizini amaçlayan bir araştırmadır. Alana katkı

sağlayabilecek böyle bir konuda çalışmam için bana yol gösteren, bilgisi ve anlayışıyla

daima yanımda hissettiğim, tezimin son şeklini vermek için çok emek harcayan tez

danışmanım Sayın Prof. Dr. F. Dilek Gözütok’a verdiği destek ve yoluma tuttuğu ışık

için çok teşekkür ederim.

Yüksek lisans öğrenimim sırasında, akademik bilgisiyle Eğitimde Program

Geliştirme alanına dair kendilerinden çok şey öğrendiğim hocalarım Prof. Dr. Fatma

Hazır Bıkmaz’a, Prof. Dr. Mehmet Ali Kısakürek’e, Doç. Dr. Berna Arslan’a, kapısında

her daim güler yüzle karşılandığım Doç. Dr. Fatma Mızıkacı’ya ve yardımlarını benden

esirgemeyen, değerli görüşleriyle bana destek veren Yrd. Doç. Dr. Filiz Evran Acar’a

teşekkür ederim.

Hayatın bana kazandırdığı en mükemmel hediye olan babam Ahmet Sütçü’ye,

fedekarlık ve desteğiyle her zaman yanımda olan annem Naciye Öztürk’e ve bütün

öğrenimim boyunca sabırla bana destek olan sevgili eşim Murat Sütçü’ye sonsuz teşekkür

ederim.

Anne karnında benimle birlikte derslere gelen, zamanından çaldığım minik meleğim

Zeynep Duru Sütçü’ye ve zamansız kaybettiğim kardeşim Yusuf Öztürk’e çalışmam ithaf

olunur.

Yusuf’uma

v

ÖZET

İLKOKUL 4. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN TÜRKÇE VE İNGİLİZCE DERSLERİ

SINIF İÇİ ETKİLEŞİMLERİN İNCELENMESİ: BİR DURUM ÇALIŞMASI

(ANKARA İLİ PURSAKLAR İLÇESİ ÖRNEĞİ)

Sütçü, Yasemin

Yüksek Lisans, Eğitim Programları Anabilim Dalı

Tez Danışmanı: Prof. Dr. F. Dilek Gözütok

Ağustos 2017, xii + 145 sayfa

Bu çalışmada Türkçe ve İngilizce gibi iletişimi ve etkileşimi odak noktası olarak

kabul eden iki derste öğretmen-öğrenci etkileşiminin ne kadarını sözel, ne kadarını sözel

olmayan iletişimin oluşturduğunu ve resmi dil olan Türkçe ile yabancı dil olarak öğretilen

İngilizce’nin öğreniminde etkileşim farkının olup olmadığını belirlemek amaçlanmıştır.

Bu çalışma, var olan durumun derinlemesine incelenmesi amaçladığından durum

çalışmasına uygun olarak düzenlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, 35 kişilik bir

ilkokul 4. sınıf öğrencileri, bir sınıf öğretmeni ve bir İngilizce öğretmeni oluşturmaktadır.

Çalışma grubunda elde edilen verilerin analizi için toplam 240 dakikalık ses ve görüntü

kaydı ile gözlem yapılmıştır. Elde edilen veriler, sözel ve sözel olamayan etkileşim

türlerine göre ayrı ayrı kodlanmıştır. Sözel etkileşimi içeren veriler, Karşılıklı Konuşma

Kategorileri; sözel olmayan veriler ise gözlem yapılarak Cafias Kategorileri’nin sözel

olmayan davranışlar bölümü kullanılarak kodlanmıştır. Kodlamalar için, elde edilen

kayıtlar yazıya aktarılmış matrise işlenmiştir. Verilerin analizi için SPSS programı

kullanılarak matris formuna geçirilen verilerin frekans ve yüzdeleri hesaplanmıştır.

Öğretmen ve öğrencilerin etkileşim kategorileri arasındaki ilişki, İngilizce ve sınıf

öğretmenlerinin sınıf içi sözel ve sözel olmayan etkileşim kategorileri; sıralarına,

frekanslarına ve yüzdelik oranlarına göre hesaplanmıştır. Bu araştırmadan elde edilen

bulgular, Türkçe ve İngilizce dersinde, açık uçlu ilke kavram ve genellemelerin

uygulanmasına, işlem ve kuralların uygulanarak çözümler getirilmesine uygun cevaplar

vermediğini ve sözel etkileşimin bilişsel düzeyin alt basamaklarında kaldığını ortaya

çıkarmaktadır. Gürültü, İngilizce dersi için etkileşimi zorlaştıran en önemli faktörlerden

biridir. Türkçe ve İngilizce derslerinde bilişsel düzeyin üst basamaklarında bulunan sözel

etkileşim bulunmamaktadır. Sözel olmayan etkileşimde öğretmenin ve öğrencilerin

davranışları incelendiğinde, sözel olmayan etkileşimin İngilizce derslerinde daha fazla

olduğu gözlemlenmiştir

Anahtar Kelimeler: Sınıf İçi Etkileşim, Etkileşim Analizi, Sözel ve Sözel

Olmayan Etkileşim, Türkçe Dersi Etkileşim, İngilizce Dersi Etkileşim

vi

SUMMARY

THE CLASSROOM INTERACTION IN ENGLISH AND TURKISH

CLASSES OF 4TH GRADE IN PRIMARY SCHOOL: A CASE STUDY

(ANKARA, PURSAKLAR DISTRICT)

Sütçü, Yasemin

MA, Curriculum and Instruction in Education

Thesis Supervisor: Prof. Dr. F. Dilek Gözütok

August 2017, xii + 145 pages

The purpose of this study is to investigate in the verbal and nonverbal interaction

behaviors in Turkish and English classrooms to determine if there is a difference between

these two classes in the fields of interaction qualtiy and the pertence of the present

interaction. As the study aims to determine the existing circumstance in-depth, it is

arranged in accordance with the case study. The study group is consisted of 35 primary

students of a 4 th grade, a classroom teacher and an English teacher tutoring in the same

class. To collect data for the study, 240 minutes visual and sound recording was done in

addition to observation. The collected data were encoded by classifiying their types under

two headlines: verbal and nonverbal interaction. The data comprised of verbal interaction

were encoded to Equivalent Talk Category System while the nonverbal datas acquired

by observation were being encoded to nonverbal Cafias Categories. To encode the data,

the obtained recordings were written. In order to analyse and to calculate the collected

data’ frequency and percentage, SPSS programme was used. Findings revealed that, in

general, verbal classroom interaction behaviors in English and Turkish classes do not

include any verbal interactions in which high cognitive interaction exist. Noise was one

of the most important factor preventing interaction in English classes. For non-verbal

interaction, it mostly occured in English classes.

Key Words: Classroom Interaction, Interaction Analysis, Verbal and Non-verbal

Interaction, Interaction in Turkish Classes, Interaction in English Classes

vii

İÇİNDEKİLER

ONAY ............................................................................................................................... ii

ETİK BİLDİRİM ............................................................................................................. iii

ÖNSÖZ .............................................................................................................................iv

ÖZET ................................................................................................................................. v

SUMMARY .....................................................................................................................vi

İÇİNDEKİLER ............................................................................................................... vii

ŞEKİLLER DİZİNİ ........................................................................................................... x

TABLOLAR DİZİNİ ........................................................................................................xi

BÖLÜM 1 .......................................................................................................................... 1

GİRİŞ ................................................................................................................................. 1

1.1. Problem ................................................................................................................... 1

1.1.1 Öğretme ve Öğrenme Sürecinde Sınıf İçi İletişim ............................................ 3

1.2. Araştırmanın Amacı ................................................................................................ 5

1.3. Araştırmanın Önemi................................................................................................ 6

1.4. Araştırmanın Sınırlılıkları ....................................................................................... 6

1.5. Tanımlar .................................................................................................................. 7

1.5.1. Etkileşim Analizi .............................................................................................. 7

1.5.1. Ortak Kategori Sistemi ..................................................................................... 7

BÖLÜM 2 .......................................................................................................................... 8

KURAMSAL ÇERÇEVE ................................................................................................. 8

2.1. İlkokulda İngilizce Dersinin Yeri ve Önemi ........................................................... 8

2.2. Yabancı Dil Olarak İngilizce Öğretiminde Sınıf İçi Etkileşimin Önemi .............. 10

viii

2.3 Etkileşim Analizi ................................................................................................... 12

2.4. Bilişsel Öğrenme Basamakları .............................................................................. 19

BÖLÜM 3 ........................................................................................................................ 21

3.1. İlgili Çalışmalar .................................................................................................... 21

3.1.1 Türkiye’de Yapılan Çalışmalar ....................................................................... 21

3.1.2. Yurtdışında Yapılan Çalışmalar ..................................................................... 25

BÖLÜM 4 ........................................................................................................................ 28

4.1. Yöntem .................................................................................................................. 28

4.1.1. Araştırma Modeli ........................................................................................... 28

4.1.2. Çalışma Grubu ............................................................................................... 28

4.1.3. Veriler ve Toplanması .................................................................................... 29

4.1.3.1 Veri Toplama Araçları .............................................................................. 29

4.1.4. Verilerin Çözümlenmesi ve Yorumlanması ................................................... 34

BÖLÜM 5 ........................................................................................................................ 37

5.1. Bulgular ve Tartışma............................................................................................. 37

5.1.1. Türkçe Dersi Sözel Etkileşimi ....................................................................... 37

5.1.1.1. Türkçe Dersi Sözel Etkileşim Kategorilerinin Yüzdeleri ........................ 38

5.1.1.2. Türkçe Dersi Öğretmen ve Öğrenci Sözel Etkileşimi Arasındaki İlişki . 42

5.1.1.3. Türkçe Dersi Sözel Etkileşim Etki Tepki Sonuçları ................................ 44

5.1.2 İngilizce Dersi Sözel Etkileşim ....................................................................... 45

5.1.2.1. İngilizce Dersi Sözel Etkileşim Kategorilerinin Yüzdeleri ..................... 46

5.1.2.2. İngilizce Dersi Öğretmen ve Öğrenci Sözel Davranışı Arasındaki İlişki 50

5.1.2.3. İngilizce Dersi Sözel Etkileşim Etki Tepki Sonuçları ............................. 52

ix

5.1.3 Kategorilerin Karşılaştırılaştırılması ............................................................... 53

5.2. Alt Matrislerin Yorumlanması .............................................................................. 57

5.2.1. Türkçe Dersi Etkileşimi ................................................................................. 58

5.2.2. İngilizce Dersi Etkileşimi ............................................................................... 59

5.2.3. Türkçe Dersi Etkileşim Kategori Çiftlerinin Frekanslarına Göre

Yorumlanması .......................................................................................................... 59

5.2.4. İngilizce Dersi Etkileşim Kategori Çiftlerinin Frekanslarına Göre

Yorumlanması .......................................................................................................... 61

5.3. Türkçe Dersi İçin Sözel Olmayan Öğrenci/Öğretmen Etkileşimi ........................ 62

5.4. İngilizce Dersi İçin Sözel Olmayan Öğrenci/Öğretmen Etkileşimi ...................... 63

BÖLÜM 6 ........................................................................................................................ 65

6.1. Özet ....................................................................................................................... 65

6.2. Sonuç .................................................................................................................... 66

6.3.Öneriler .................................................................................................................. 69

KAYNAKÇA .................................................................................................................. 70

EKLER ............................................................................................................................ 74

Ek A. ETC’ye Göre Kodlanan Türkçe Dersi Sözel Etkileşim Metinleri ..................... 75

EK B. Ankara İl Milli Eğitim Müdürülüğü Araştırma İzin Belgesi .......................... 145

x

ŞEKİLLER DİZİNİ

Şekil

1. İletişimin Öğeleri ................................................................................................... 4

2. Öğretme-Öğrenme Sürecinde İletişim ................................................................... 4

3. Veri Toplama Formu Örneği ............................................................................... 35

4. Etkileşim Çiftlerinin Alt Matrislere Ayrılması Örneği ....................................... 57

xi

TABLOLAR DİZİNİ

Tablo

1. Avrupa Ülkelerinde Zorunlu Yabancı Dil Eğitimine Başlama Yaşı ..................... 9

2. Flanders’ın Etkileşim Analizi Kategorileri (FIAC) ............................................. 13

3. CAFIAS ............................................................................................................... 15

4. Ober’in Ortak Kategori Sistemi........................................................................... 17

5. Karşılıklı Konuşma Kategorileri (ETC) .............................................................. 18

6. Karşılıklı Konuşma Kategorileri (ETC) .............................................................. 30

7. Gözlem Kayıt Formu ........................................................................................... 33

8. CAFIAS Sözel Olmayan Öğretmen- Öğrenci Kategorileri ................................. 33

9. Türkçe Dersi Sözel Etkileşim Veri Toplama Matrisi .......................................... 37

10. Türkçe Dersi Etkileşim Kategori Yüzdeleri ........................................................ 38

11. Türkçe Dersi Öğretmen, Öğrenci Sözel Davranış İlişkisi ................................... 43

12. Tükçe Dersi Sözel Etkileşiminde Her Bir Davranışı En Çok Tetikleyen Etki

Davranışı ............................................................................................................. 44

13. İngilizce Dersi Sözel Etkileşim Veri Toplama Matrisi ....................................... 45

14. İngilizce Dersi Etkileşim Kategorileri Yüzdesi ................................................... 47

15. İngilizce Dersi Öğretmen, Öğrenci Sözel Davranış İlişkisi ................................ 51

16. İngilizce dersi sözel etkileşimde her bir davranışı en çok tetikleyen etki

davranışı .............................................................................................................. 52

17. Dersler arası öğretmen soru niteliğinin karşılaştırılması ..................................... 53

18. Türkçe ve İngilizce öğretmenlerinin dersler arası katılımcılık düzeylerinin

karşılaştırması ...................................................................................................... 54

19. Türkçe ve İngilizce dersleri arasında öğrenci cevap düzeyi karşılaştırması ....... 54

20. Dersler arası öğrenci katılımcılık düzeyi karşılaştırması .................................... 55

21. Dersler arası öğretmen-öğrenci etkileşim oranı karşılaştırması .......................... 56

xii

22. Türkçe Dersi Etkileşim Tablosu .......................................................................... 58

23. İngilizce Dersi Etkileşim Tablosu ....................................................................... 59

24. Türkçe Dersi Etkileşim Çiftleri ........................................................................... 60

25. İngilizce Dersi Etkileşim Çiftleri Tablosu ........................................................... 61

26. Türkçe Dersi Sözel Olmayan EtkileşimTablosu ................................................. 62

27. İngilizce Dersi Sözel Olmayan EtkileşimTablosu ............................................... 63

1

BÖLÜM 1

GİRİŞ

Araştırmanın bu bölümünde araştırmanın problemi, amacı, önemi, varsayımları,

sınırlılıkları, ilgili araştırmalar ve araştırmada yer alan tanımlara yer verilmiştir.

1.1. Problem

Birey doğduğu andan başlayarak çevresiyle etkileşim içine girer ve hayatı boyunca

da, bu etkileşimi sözel ya da sözel olmayan iletişim biçimleriyle gösterir. Güçlü (2003)’

ye göre iletişim; duygu, düşünce ve bilgilerin sözlü ve sözsüz iletişim yoluyla bir kişiden

diğerine ya da bir gruptan diğerine iletilmesi sürecidir. İletişim, eğitimin en temel

unsurudur. İletişim hedeflenen bilgilerin ve becerilerin öğretilmesinde önemli olduğu

kadar sınıf yönetiminde de oldukça önemlidir. Öğretmenin iyi bir performans

sergileyebilmesi için iletişim becerilerine sahip olması gerekir.

Bireye hayatındaki en önemli sosyalleşme olanağı sunan yerlerden biri olan okul,

iletişim biçiminin gelişiminde önemli bir yer tutmaktadır. Okul, yalnızca hedeflenen

tutum ve davranışların kazandırılacağı bir ortam olmayıp, aynı zamanda yeni tutum ve

davranışların kazandırıldığı bir yerdir. Öğretmen-öğrenci iletişimi yeni tutum ve

davranışların ortaya çıkmasında önemli bir etkendir. İletişimin etkin olduğu bir ortamda,

kişiler kendilerini tanıma ve yaşadıkları sosyal toplulukta karşılaştıkları problemlere karşı

duyarlı olma, yaratıcı çözümler bulma ve işbirliği yapma rollerini edinirler. Tomul

(2005), okuldaki eğitim-öğretim sürecinin, bireyin davranışlarını ve tutumlarını önemli

derecede etkilediğini söylemektedir. Bu nedenle, eğitim öğretim sürecinin ana öğesi,

iletişimdir. Engin ve Birol’a (2000) göre sınıf içindeki, iletişim öğrenci-öğretmen,

öğrenci-öğrenci arasında gerçekleşmektedir. İletişimin gerçekleşebilmesi için de öğrenci

katılımı önemli bir yer tutmaktadır. Güçlü (2003), öğrencinin derse ilgi duymasının ve

çalışma alışkanlığı kazanmasının öğretmen-öğrenci iletişimi ile doğru orantılı olduğunu

belirtmiştir. Öğretmenin öğrenci ile gerçekleşen etkileşimine gereken önemi vermemesi,

anlaşılmaya çaba sarfetmemesi halinde, öğrencinin derse yönelik tutumu ve görüşleri

2

olumsuz bir durum alır. Arslantaş (1998), öğretim sürecinde öğretmenin sesinin,

öğrencisine iyi niyetini, amacını, ilgisini, dostça tutumunu, inancını, güvenini yansıtması

ve öğrencinin anlayacağı bir dilde iletişim kurması gerektiğini, aksi takdirde öğretmenin

sunduklarına yabancılaşan öğrencinin derse karşı ilgisini yitirmesi nedeniyle yapılan

çabaların boşa gittiğini vurgulamıştır.

Eğitim, temelinde bir iletişim ve etkileşim etkinliğidir. Gerçekleşen iletişimin

sonucunda öğrenenin davranışında bir değişikliğin oluşmasına öğrenme adı verilir.

Öğrenme ve iletişim birbirinden bağımsız düşünülemez. Küçükahmet’e (2000) göre iyi

bir öğrenmenin gerçekleşebilmesi için iyi bir iletişim kurulmalıdır. Eğitimin sağlıklı bir

biçimde gerçekleşebilmesi için öğretmenler ve öğrenciler, yöneticiler ve çalışanlar

arasında etkili bir iletişimin sağlanması gereklidir (Çilenti, 1998). Çağdaş eğitim

sistemlerinde etkileşim iki yönlüdür (Altıntaş, 2000). Öğretmen ve öğrenci, iletişimdeki

iki temel öğeyi oluşturmaktadırlar. Öğrencilerin derse etkin katılımını, dersle ilgili olumlu

tutum geliştirmelerini ve akademik başarı kazanmalarını sağlamak için sınıfta etkili bir

iletişim ortamı sağlamak gerekmektedir. Öğrencilerin düşüncelerini önemsemek, onların

katılımcı olarak yaptıklarını değerli sayıp, sınıf ortamında paylaşmak ve onları anlamaya

çalışmak öğrencilerle kurulan etkileşimi olumlu etkiler (Öztürk, 2000).

Eğitimde iletişimin gerçekleşmesinde öğretmen bir rehber; öğrenci ise katılımcı

durumundadır. Etkili bir öğretim için iletişimin arzu edilen yönde başlatılması

gerekmektedir. İletişimlerin tamamında, mesajı ileten bir kaynak bulunmaktadır. Kaynak

mesajda gerekli kodlamaları yaparak, göndereceği şekle getirir. Uygun olan bir

aktarım kanalıyla mesaj alıcıya iletilir ve alıcı mesajı çözümler. Sınıf ortamında

gerçekleşen iletişim çok yönlüdür. Bazen bir öğrenciye iletilmek istenen mesaj bir başka

öğrencide daha etkili olabilir. Ama mesajlar her zaman gönderildiği gibi anlaşılmayabilir.

Öğretmen ve öğrenciler sınıf içerisinde gerçekleşen etkileşimi farklı algılayabilirler.

Öğretmenin, düşüncesini öğrenmek ya da konuşma fırsatı sunmak istediği için soru

yönelttiği bir öğrenci, öğretmenin kendisini sınıf içerisinde küçük düşürmek için soru

yönelttiği kanısına varabilir. Bu durum, mesajı gönderen kaynak kişinin, duygu ve

düşüncelerini uygun iletişim biçimine dönüştürememesi, yapmacık davranma izlenimini

bırakması, mesaj alıcısının gönderilen mesajı anlamlandıramaması gibi nedenlerden

kaynaklanabilmektedir. İyi ve etkili iletişim kurabilmek için sade ve kolay anlaşılır bir

dil kullanmak gerekmektedir. Açıklamaların sade ve anlaşılır olması, sınıfta

gerçekleştirilmeye çalışılan etkileşimi kolay hale getirmektedir. Bununla birlikte,

3

öğretmenin kullandığı ses tonu, mimikleri ve vücut dilini kullanma becerisi etkileşimin

niteliğine katkı sağlamaktadır. Nitekim iletişim, yalnızca sözel davranışları değil; göz

bağıntısı, jest ve mimikler gibi sözel olmayan fiziksel iletişim öğelerini de içermektedir.

Sınıf içerisinde öğretme ve öğrenme etkinliklerinin amaçlanan verimlilikte olması,

öğretmen-öğrenci etkileşiminin niteliğiyle doğru orantılıdır. Araştırmalar göstermektedir

ki, öğrenci-öğretmen iletişim ve etkileşiminin yüksek olduğu sınıflarda öğrencinin

akademik başarısı da artmaktadır. Bayraktutan (2008) tarafından yapılan “İlköğretim

Okullarında sınıf İçi Etkileşimin Öğrenci Okul Başarısına Etkisi (İstanbul Kartal İlçesi

Örneği)” adlı yüksek lisans tezinde, sınıf içi etkili iletişimin öğrenci başarısı arasında

istatiksel olarak %95 düzeyinde bir ilişkinin olduğu vurgulanmıştır. Bu yüzden öğretmen,

öğretim sürecinde etkileşimli öğretim yöntemlerini seçerek etkili iletişimin

gerçekleşmesini sağlamalıdır. Etkileşimin ana noktası öğretmenin benimseyerek

uyguladığı öğretim yöntemidir. Budak, Tutak, Budak ve Dane (2009), öğretim

yönteminin öğretmen‐öğrenci etkileşimini ne derecede etkilediğinin bilinmesinin,

öğretmenin kendi için doğru öğretim yöntemini benimsemesini sağlayacağını

belirtmişlerdir.

1.1.1 Öğretme ve Öğrenme Sürecinde Sınıf İçi İletişim

İletişim, öğretme ve öğrenme kavramlarıyla ilişkilidir. Öğrenme gerçekleştiği sırada

öğrenci, öğretmen ve onun sunduğu çevre ile iletişim ve etkileşim halinde olur.

Hedeflenen davranışı kazandırmaya çalışan bir öğretmenin, öğretme-öğrenme

süreçlerindeki başarısı, iletişiminin ne kadar başarılı olduğuna bağlıdır. Bu durum

öğretmenin bir konu ile ilgili davranışları öğrenciye kazandırmaya çalışması ile olur.

Öğretme-öğrenme süreçlerindeki başarı bu süreçlerdeki iletişimin durumuna bağlıdır.

Sınıf, öğrenciler ve öğretmenlerin, eğitsel amaçlara ulaşabilmek için, kendilerinde var

olan ve çeşitli iletişim araçlarıyla sağladıkları bilgi ve yaşantıları, uygun bir düzenlenişle

paylaştıkları ortamdır. Öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeylerinin, ilgi ve

gereksinimlerinin, yeterliliklerinin, olanaklarının öğretmen tarafından bilinmesi; eğitsel

amaçların, araçların, düzenlenişin öğretmen kılavuzluğunda birlikte belirlenmesi,

iletişimle olur. Dolayısıyla, iletişim ve öğretme-öğrenme süreci birbirinden bağımsız

düşünülemez.

4

KAYNAK MESAJ KANAL ALICI

(Davranışlar) (Semboller) (İletici Araç ve Yöntemler) (Davranışlar)

DÖNÜT

( Geri Bildirim)

Şekil-1 İletişimin Öğeleri

Şekil-1’de iletişimin gerçekleşmesi için gerek temel öğelere yer verilmiştir. İletişim,

genel anlamda düşünce, yargı ya da bilginin konuşma, yazma ya da semboller aracılığı

ile bir kaynaktan diğerine aktarılışı-paylaşımı olarak tanımlanabilir. İletişim, bilginin

gönderen tarafından kodlanarak alıcıya bir kanal arcılığı ile gönderilmesi ve alıcı

tarafından bu kodun çözülerek alıcıya geribildirim olarak gönderilmesi işlemlerini içerir.

ÖĞRETMEN ÖĞRETİM İÇERİĞİ ÖĞRETİM ARAÇ ÖĞRENCİ

VE YÖNTEMLERİ

GERİ BİLDİRİM

Şekil-2 Öğretme-Öğrenme Sürecinde İletişim

Şekil-2’de öğretme ve öğrenme sürecinde gerçekleşen iletişimin öğeleri

verilmektedir. İletişimde mesajı gönderen kişi, diğer bir deyişle kaynak durumunda olan

kişi, sınıf içerisinde öğretmendir. Kaynağın mesajı göndereceği alıcı ise öğrencidir.

Mesaj, yani iletilmek istenen bilgi, duygu, beceri ya da öğretim içeriği olarak

adlandırılabilir. Öğretme-öğrenme sürecindeki kanalı ise kullanılan materyaller, yöntem

ve teknikler oluşturmaktadır. Ergin (1995)’e göre, öğretme-öğrenme süreci ile iletişim,

öğeleri bakımından birbiriyle benzerlik göstermektedir.

Sınıf, öğretmen ve öğrenciler için eğitsel içeriklerin, duyguların ve fikirlerin

karşılıklı olarak iletişim yoluyla aktarıldığı bir ortamdır. Bilgi, duygu ya da fikir transferi,

öğretmen-öğrenci ya da öğrenci-öğrenci arasında gerçekleşmektedir. Paydaşlardan

herhangi birinin sadece kaynak ya da sadece alıcı olarak yer aldıkları bir sınıf ortamında

etkin öğrenmeden söz edilemez. İletişime dahil olan her bir bireyin etkin bir rolünün

olması gerekmektedir. Öğrenci merkezli bütün programların temelinde iletişimin çift

5

yönlü gerçekleştiği bir denge söz konusudur (Altıntaş, 2000). Bozkurt (1994)’a göre

iletişimin tek yönlü gerçekleştiği, yalnızca kaynağın yani öğretmenin, etkin olduğu sınıf

ortamlarında öğrenmeler hedeflenen düzeye ulaşamamaktadır. Zira öğrenme

durumlarında, alıcı ancak kaynağın gönderdiği mesajı yorumlayabildiği sürece öğrenme

gerçekleşmekte, iletişim amacına ulaşmaktadır.

Sınıf içerisinde gerçekleşen iletişimin etkinliği, sözel ve sözel olmayan boyutlarıyla

ele alınıp, analiz edilmelidir. “Etkileşim Analizi” sınıf içerisinde öğretmen ve öğrenciler

arasında gerçekleşen sözel ya da sözel olmayan bütün etkileşimlerin gözlemci tarafından

uygun kategorilere kodlanması ve analiz edilmesidir (Acar, 1999). Türkçe ve İngilizce

gibi iletişimi ve etkileşimi odak noktası olarak kabul eden iki derste öğretmen-öğrenci

etkileşiminin ne kadarını sözel, ne kadarını sözel olmayan iletişimin oluşturduğunu ve

resmi dil olan Türkçe ile yabancı dil olarak öğretilen İngilizce’nin öğreniminde etkileşim

farkının olup olmadığı araştırmanın problemini oluşturmaktadır.

1.2. Araştırmanın Amacı

Bu araştırma ile ilkokul 4. sınıfın Türkçe ve İngilizce dersinde öğretmen ve

öğrencilerin sözel ve sözel olmayan etkileşimleri, gözlem yapılıp kayıt ve analiz edilerek

aşağıdaki sorulara cevap aranmıştır:

a) Sınıf içi iletişimde sınıf ve İngilizce öğretmenlerinin sözel ve sözel olmayan

iletişim davranışları nelerdir?

b) Türkçe ve İngilizce derslerinde öğrencilerin sözel ve sözel olmayan iletişim

davranışları nelerdir?

c) Türkçe dersinde ve İngilizce dersinde bir ders saatinin ne kadarı sözel davranışlar

için kullanılmaktadır?

d) Türkçe ve İngilizce bir ders saatinde kullanılan sözel davranışların türü derslere

göre farklılaşmakta mıdır?

e) Belirlenen sözel ve sözel olmayan iletişim iletileri, derslere ve öğretmenlere göre

farklılaşmakta mıdır?

6

1.3. Araştırmanın Önemi

Araştırma sonucunda analiz edilen veriler, öğretmenlerin ve öğrencilerin öğretme-

öğrenme sürecindeki sözel ve sözel olmayan iletişim davranışlarının neler olduğu ve sınıf

ortamında gerçekleşen etkileşimin niteliği hakkında bilgi vermektedir. Araştırmadan elde

edilen bulguların, öğretim sürecine, öğretim yöntem ve tekniklerinin geliştirilmese, sınıf

içi etkili iletişim konusunda alanyazına katkıda bulunabileceği düşünülmektedir.

Alanda yapılan araştırmalar incelendiğinde etkileşim kategorilerini kullanarak sınıf

içi iletişimin değerlendirilmesinin yapıldığı, Yeşilmen’in 1983 yılında hazırladığı doktora

tezi, Acar’ın 1999 yılında hazırladığı yüksek lisans tez çalışması görülmektedir. Bu

araştırmada ise, 4. sınıf öğrencilerinin Türkçe ve İngilizce derslerindeki sınıf içi

etkileşimini, etkileşim analizi yöntemleri kullanarak farklı öğretmenlere yönelik sözel ve

sözel olmayan iletişimin neler olduğu, İngilizce ve Tükçe derslerindeki iletişimin

farklılıklarını ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Alan yazını taramasında böyle bir çalışma

olmaması alandaki eksikliğin doldurulması için bu araştırma önem arz etmektedir.

Türkiye’de sınıf içi etkileşimi incelemek amacıyla, etkileşim analizi yöntemleri

kullanılarak sözel iletişimi değerlendiren Yeşilmen’in ve Acar’ın çalışmalarından başka

bir araştırmaya rastlanılmamıştır. Böyle bir araştırmanın ilkokul düzeyinde yapılması ve

iletişimin en üst düzeyde hedeflendiği İngilizce ve Türkçe dersinin etkileşim analizi

yöntemiyle hem sözel hem de sözel olmayan yönleriyle değerlendirilmesi bu alandaki

eksikliğin giderilmesinde katkı getirebilir.

1.4. Araştırmanın Sınırlılıkları

a) Araştırma Ankara ili Pursaklar ilçesindeki bir ilkokulda aynı sınıfta görev yapan

bir sınıf öğretmeni ve bir İngilizce öğretmeni ile sınırlıdır.

b) Araştırma 9-10 yaş aralığındaki bir sınıf ile sınırlıdır.

c) Araştırma, her biri 40 dakikadan oluşan 3 Türkçe dersinin ve 3 İngilizce dersinin

gözlem ve ses kayıtlarıyla sınırlıdır. Araştırmada verilerin tekrarlanması

durumuyla karşılaşılmış ve araştırmacı bu süreyi yeterli bulmuştur.

7

1.5. Tanımlar

1.5.1. Etkileşim Analizi

Etkileşim analizi, öğretmen ve öğrencilerin sınıf içindeki sözel davranışlarının nicel

ve nitel boyutları bakımından ele alan bir tekniktir (Amatari, 2015). Bir gözlem sistemi

olarak, sosyo- duygusal iklimiyle doğrudan ilgili öğretmen ve öğrencilerin sözel iletişimi

kaydedip kodlamayı ve anlamlandırmayı hedef almaktadır.

1.5.1. Ortak Kategori Sistemi

Ortak Kategori Sistemi (The Reciprocal Category System), sınıf içerisindeki

öğretmen- öğrenci sözel etkileşiminin kayıt edilmesi ve değerlendirilmesi amacıyla

kullanılan bir gözlem sistemidir (Ober, 1986).

8

BÖLÜM 2

KURAMSAL ÇERÇEVE

Bu bölümde, yabancı olarak İngilizce öğretimi, ilkokulda İngilizce dersinin yeri ve

önemi, yabancı dil olarak İngilizce öğretiminde sınıf içi etkileşimin önemi ve etkileşim

analizi türleri ele alınmıştır.

2.1. İlkokulda İngilizce Dersinin Yeri ve Önemi

Küreselleşen dünyada meydana gelen ekonomik, siyasi ve kültürel gelişmeler yabancı

dil öğrenmeyi gerekli kılmaktadır. Bu nedenle erken yaşta yabancı dil öğretimi giderek

önem kazanan bir konu olmaktadır. Tüm dünyada ve özellikle de Türkiye’de son yıllarda

erken dil eğitimini yaygınlaştırma çalışmaları başlamıştır.

Dil ediniminin küçkük yaştaki çocuklarda büyüklere göre daha kolay olduğu

Lenneberg (1967) tarafından da vurgulanmıştır. Erken yaşlarda yabancı dil öğreniminin

daha verimli ve başarılı bir biçimde gerçekleşitiğinin kabul edilmesiyle, ilkokullarda

yabancı dil öğretimini yaygınlaştırma çalışmaları başlamıştır. Zira yabancı dil

öğreniminde hedef, bigi aktarımından ziyade beceri kazandırmaktır. Genç (2004)’e göre

bilgi aktarımı her yaşta gerçekleştilebilirken, beceri her yaşta kazandırılamaz.

Yabancı dil öğreniminin erken yaşlarda başlanılmasının bir diğer sebebi ise dil

öğrenmede kritik bir dönemin olduğu varsayımıdır. Lenneberg (1967)’e göre, beyinde

bulunan işitme, dinleme ve anlama merkezleri, ergenlik çağının sonuna kadar beynin sağ

ve sol lobuna odaklanır ve en geç 13 yaşında tamamlanır. Yabancı dil öğrenimi bu kritik

dönemden önce gerçekleşirse, bireyin anadil becerileri tarafından etkilenmez. Krashen ve

Terrel (1983), dil gelişiminin çocuklarda iki yaşında başladığını ve bu gelişimin ergenlik

dönemine dek devam ettiğini belirtmiştir. Bu dönemde yabancı bir dile maruz kalan

çocukların, hedef dili kolay bir şekilde anadilleri gibi öğrenebildiklerini öne sürmüştür.

Lenneberg (1967) de, insanlarda beyinsel işlevlerin en yoğun olduğu dönemin 0-5 yaş

olduğunu ve bu evrede yabancı dil öğrenen bir çocuğun, hedef dili anadili kadar akıcı bir

şekilde konuşabildiğini ifade etmiştir. Kritik dönemde yabancı bir dil öğrenmek elbette

9

ki ileriki dönemlerde yabancı bir dil öğrenmekten daha kolaydır. Demirezen (2003)’e

göre 13 yaşından itibaren, yabancı dil öğrenimine başlayan bir kişinin, hedef dili

öğrenmesi imkânsız değildir. Ancak, bir takım güçlüklerle karşılaşması olasıdır. Lambert

(1972 )’a göre, kritik dönemde yabancı bir dili öğrenen bir çocuğun, ileriki yaş

dönemlerinde akademik olarak yaşıtlarına göre daha başarılı olmaktadır. Dilbilim

uzmanları, erken yaşta yabancı bir dil öğrenen çocukların, problem çözme becerilerinin

daha gelişmiş olduğunu savunmaktadırlar. Anşin (2006), erken yaşta yabancı dil

öğretiminin, çocuğun bilişsel düzeyini geliştirdiğini ve çocuğun anadilini de anlama

becerisinin arttığını belirtmiştir.

Bütün bunlara ek olarak, erken yaşta yabancı dil öğrenmek Haznedar (2003)’a

göre“… çocuğun olayları algılamada sınırlarını genişletecek, farklılıklara anlayışlı,

saygılı ve hoşgörülü olmasını sağlayacak ve en önemlisi farklı kültürleri tanıması kadar,

karşılaştırmalar yaparak kendi kültürünü daha iyi tanımasını sağlayacaktır”. Yapılan

çalışmalardan yola çıkarak, Avrupa Birliği (AB) ülkeleri, erken yaşta yabancı dil

öğretimine önem vermiş ve bu yönde de eğitim politikaları geliştirmiştir.

Tablo 1.

Avrupa Ülkelerinde Zorunlu Yabancı Dil Eğitimine Başlama Yaşı

Avrupa Ülkeleri

Zorunlu Yabancı Dil

Eğitimine Başlama

Yaşı

Kıbrıs-Malta 5

İspanya-İtalya-Avustralya- Portekiz- Norveç- Hırvatistan 6

Fransa- Estonya- Polonya- Filandiya- İsveç 7

Bulgaristan- Çek Cumhuriyeti- Almanya- Yunanistan- Litvanya-

Romanya- Slovakya 8

Danimarka- Letonya- Macaristan- Slovenya- Türkiye

(2013 yılı:7) 9

Hollanda 10

Eurydice (2012)’den alınmıştır.

Tablo 1’de görüldüğü üzere birçok Avrupa ülkesinde yabancı dil öğretimine erken

yaşlarda başlanmaktadır. Türkiye’nin AB üyelik müzakereleri neticesinde, yabancı dil

eğitimi erken yaşlarda başlamaktadır. Yapılan öğretim programı değişikliği ile birlikte

10

İngilizce öğretimi ilkokul ikinci sınıftan itibaren başlamıştır. Talim Terbiye Kurulu

Başkanlığının 25/06/2012 tarih ve 69 sayılı kararı ile İlköğretim kurumları ( ilkokul ve

ortaokul) haftalık ders çizelgesi, 2012-2013 eğitim öğretim yılından itibaren birinci ve

beşinci sınıflardan başlanmak üzere kademeli olarak uygulanmaya başlanmıştır. 2013-

2014 eğitim öğretim yılında 2. sınıfların haftalık ders programına ilk kez İngilizce dersi

konulmuştur. 2014-2015 eğitim öğretim yılından itibaren de ikinci, üçüncü ve dördüncü

sınıfların ders programında İngilizce dersi yer almıştır.

2.2. Yabancı Dil Olarak İngilizce Öğretiminde Sınıf İçi Etkileşimin Önemi

Etkileşim, sınıf içi etkinliklerde öğretmen ve öğrenci arasında her gün

gerçekleşmektedir. Etkileşim genellikle, birbirini etkileyen iki ya da daha fazla nesne

arasında geçmekte olan iletişim olarak da adlandırılabilir. Etkileşimin çift yönlü olması,

etkileşimin gerekliliğidir. Aksi halde etkileşimden değil, tek yönlü etkilemeden söz

edilmesi gerekir.

Sınıf ortamında gerçekleştirilen tüm etkinliklerde, dolayısıyla öğretme ve öğrenme

sürecindeki öğretmen ve öğrenci arasında, bir etkileşim söz konusu olmaktadır.

Etkileşim, yalnızca öğretmen tarafından değil, aynı zamanda öğrenci tarafından da

başlatılabilir. Etkileşim, duygu, düşünce ve fikirlerin birlikte ifade edilmesine olanak

sağlamaktadır. Chaudron (1988) , etkileşimin önemini şu şekilde sıralamıştır:

a. Yalnızca etkileşim sayesinde öğrenciler, öğretme-öğrenme yapılarını

ayrıştırabilir, sınıf içerisinde gerçekleşen durumları ve olayları anlamlandırabilir.

b. Etkileşim, öğrencilere sınıf içerisinde iş birliği yapma ve fikirlerini ifade etme

olanağı sunar.

c. Sınıf içerisinde gerçekleşen her türlü durum ya da olay öğrenciler tarafından daha

kolay bir şekilde anlamlandırılabilir ve öğretmen-öğrenci iletişiminin sağlıklı bir

şekilde ilerlemesini sağlar.

İngilizceyi yabancı dil olarak öğrenenler (EFL) için sınıf içerisindeki etkileşim kadar,

sözel etkileşimin gerçekleşmesi sürecinde kullanılan dil de önemlidir. EFL öğrencileri

için sınıf, öğrenilen dili kullanmaya olanak sunan bir eğitim kurumudur. Aslında, EFL

öğrencilerinin İngilizceyi en sık kullanabilecekleri yer sınıf ortamıdır. Sınıfın dışarısına

çıktıklarında, çok az öğrenci, öğrenilen yabancı dili konuşma fırsatı bulur. Yuanfang

11

(2009), İngilizce’nin sınıf dışında, EFL öğrencilerinin günlük sosyal yaşamlarında yer

almadığını belirtmiştir. Dolayısıyla, sınıf ortamı dışında öğrenilen yabancı dili pratik

etme olanağı, EFL öğrencileri için mümkün olmamaktadır. Bu nedenle, İngilizce’yi

yabancı dil olarak öğreten öğretmenlerin (ETL), sınıfta öğrencilere daha fazla iletişim

fırsatı vermesi ve iletişim için gereken ortamı hazırlaması gerekmektedir. Bu sayede

öğrenciler, hedef dilde etkin iletişim kurabilme yeteneğini kazanırlar.

Bunlara ek olarak, EFL öğrencilerinin de iletişimlerinde İngilizceyi mümkün

olduğunca çok kullanmaları gerekmektedir. Behnam ve Pouriran (2009)’a göre eğitim

kurumları EFL öğrencilerinin İngilizceyi kullanmalarını önemsemektedir. Sınıf

içerisinde iletişim dilinin İngilizce olması, öğrencilere beceri ve öz benlik saygısı

kazandıracaktır. Nitekim yabancı bir dili öğrenmede amaç iletişim kurmaktır.

Mouhanna (2009), sınıf içerisinde anadilin konuşulmasının da yabancı dil

öğretiminde güçlük yarattığını belirtmiştir. Mouhanna (2009)’a göre, EFL

öğretmenlerinin birçoğu öğrencilerden, öğrenilen dilde iletişim kurmalarını talep

etmemektedir. Bu durum, yabancı dil öğretim-öğrenimini anlamsızlaştırmaktadır. Oysaki

öğrenilen dilde iletişim kurmak, yabancı dil öğretiminin ve öğreniminin amacını

oluşturmaktadır. Dolayısıyla, İngilizce’nin etkin bir şekilde kullanılmasına ve etkin

öğretmen-öğrenci etkileşimine olanak sunan İngilizce öğretim programlarının

oluşturulması gereklidir.

Türkiye’de uygulamada olan İlköğretim İngilizce Öğretim Programı’nda, dördüncü

sınıflarda uygulanacak İngilizce programının özellikleri şu şekilde belirtilmiştir:

Dördüncü sınıf öğretim programı ağırlıklı olarak konuşma ve dinleme becerilerine

odaklı ve etkin dil kullanımına dayalı bir biçimde tasarlanmış, aynı zamanda hedef yaş

grubunun ilgi ve becerilerine uygun faaliyetler ile desenlenmiştir. Hedeflenen

kazanımları edindirmek için tasarlanan etkinlikler özellikle dinleme ve konuşma becerisi

odaklı olup, temelde, oyunlar, şarkılar, canlandırmalar, boyama, kesme-yapıştırma ve

resim etkinliklerinin kullanıldığı iletişim ve dil üretimi odaklı çalışmalardır (MEB 2013).

Dördüncü sınıf İngilizce öğretim programının, sınıf içi etkileşimi, konuşma ve

dinleme becerileri üzerine yoğunlaştığı ve hedef dilin öğretmen ve öğrenciler tarafından

kullanımının etkililiğine önem verdiği görülmektedir. Sınıf içerisinde öğrenci merkezli

12

bir öğretim yaklaşımının benimsenmesi ve öğrencinin sınıf içi etkileşimde pasif olmaktan

çok etkin bir katılım sergilemesi gerektiği, programda belirtilmiştir.

2.3 Etkileşim Analizi

Sınıf içerisinde gerçekleşen etkileşimin, bir diğer deyişle öğretmen-öğrenci

etkileşiminin, niceliği ve niteliği, öğretme-öğrenme sürecinde önemli bir yere sahiptir.

Etkileşim analizi, bir öğretmenin ve öğrencinin, öğretme-öğrenme sürecinde neler yaptığı

hakkında bilgi vermektedir. Etkileşim analizi, sınıf içerisinde öğretmen ve öğrencileri

arasında gerçekleşen etkileşimlerin tanımlanması, sınıflandırılması ve belirli kategorilere

göre değerlendirilmesini içeren bir sistematik gözlem yöntemidir (Ober,1968). Etkileşim

analizinde, öğretmen ve öğrenci davranışlarını kodlamak ve ölçmek için bir kategori

sistemi kullanılır.

Etkileşim analizi ilk olarak Ned Flanders tarafından geliştirilmiştir ve bu nedenle de

çoğu zaman Flanders’ın Etkileşim Analizi Yöntemi (FIA) olarak adlandırılmaktadır.

Flanders’ın Etkileşim Analizi sınıf içerisinde öğretmen ve öğrenciler arasında geçen sözel

etkileşimi hedef almaktadır. Flanders, sözel olmayan davranışları, etkileşim analizine

dâhil etmemiştir. Flanders (1970)’a göre bireyin yalnızca sözel davranışları yansız olarak

analiz edilebilir. Flanders’ın Etkileşim Analizi Kategorileri (FIAC), toplamda on

kategoriyi içermektedir. Kategorilerin yedisi öğretmen konuşmalarına, iki tanesi ise

öğrenci konuşmalarına ayrılmıştır. Onuncu kategoride ise sessizlik ve şaşkınlığa yer

verilmiştir.

FIAC’ı kullanmak için gözlemcinin her bir etkileşimi kaydetmesi ve gözlemlenen

etkileşimleri kategori numaralarına göre kodlaması gerekir. Her üç saniyede bir

gerçekleşen etkileşimler kategorilere kodlanılır. Flanders’ın Etkileşim Analizi

Kategorileri’ne göre yapılan bir çalışmada elde edilen verilerin kodlanması için 10’a 10

bir matris hazırlanır ve etkileşimler bu matrise çiftler halinde işlenir. Etkileşim çiftlerinin

oluşturulmasında, kodlanan etkileşim ve bir sonraki etkileşim, çift haline getirilir.

Örneğin, kategori numaraları 2, 4, 12, 8 olarak kodlanan etkileşimler, 2-4,4-

12,12-8 olarak etkileşim çiftler haline getirilir ve bu şekilde matrise işlenir.

Tablo 2’de Flanders’ın Etkileşim Analizi Kategorileri verilmektedir.

13

Tablo 2.

Flanders’ın Etkileşim Analizi Kategorileri (FIAC)

Öğretmen

Konuşur

*Doğrudan

Etki

6

Yönetir: Öğrencinin yerine getireceği beklenen,

yönergeler, emirler verir ya da düzenlemelerde

bulunur.

7

Eleştirir ya da Otoritesini Haklı Çıkarır: Öğrencinin

istenmeyen bir davranışını istenene doğru değiştirmek

için kullanılan ifadelerdir. Birini azarlar, yaptığı

şeylerin sebebini açıklar, öz güven aşırı ölçüdedir.

Öğrenci

Konuşur

Cevap

Verir

8

Öğrenci Cevap Verir: Öğrenciler tarafından

öğretmenlere verilen cevaplardır. Öğretmen ilişkiyi

başlatır ya da öğrencinin ifadesini ister ya da ortamı

planlar. Öğrencilerin fikirlerini açıklanma özgürlüğü

sınırlıdır.

Başlangıç 9

Öğrenci Konuşmayı Başlatır: Öğrencilerin kendi

başlattıkları konuşmalardır. Kendi fikirlerini ifade

etme, yeni bir konuyu başlatma; düşünce çizgisinin ve

düşünceleri geliştirmede özgürlük, düşündürücü

sorular sormadan hoşlanma, mevcut yapıyı aşmak gibi

konularda fikir geliştirmeleri serbesttir.

10

Sessizlik ya da Şaşkınlık: Duraksamalar, kısa süreli

sessizlik ve iletişimin gözlemci tarafından

anlaşılamadığı şaşkınlık anlarını ifade eder.

Flanders, 1970, s.34 Tablo 2-1’den alınmıştır.

Öğretmen

Konuşur

*Dolaylı

Etki

Kategori

Numarası Etkinlik

Cevap

Verir

1

Duyguları Kabul Eder: Bir öğrencinin duygularını ya

da tutumunu, onu tehdit etmekten uzak bir yaklaşımla

kabul eder ya da açıklar.

2

Över ve Cesaretlendirir: Öğrenci davranışını ya da

hareketini över ve cesaretlendirir. Başka bir bireyi

hedef almayan şakalar yaparak sınıf içerisindeki

gerginliği azaltır. Onaylamak için başını sallamak,

hımm ya da devam et demek bu davranışları kapsar.

3

Öğrenci Fikirleri Kabul Eder ya da Kullanır: Bir

öğrenci tarafından ortaya atılan fikirleri açıklar, fikri

oluşturur ya da geliştirir. Öğrencinin fikirlerini uzatma

bu kategori altında değerlendirilirken, öğretmenin

kendi fikirlerini açıklaması durumunda kategori 5’e

geçilmelidir.

4

Sorular Sorar: Öğretmen fikirlerine dayanan içerik ve

işlem hakkında öğrencileri cevaplamaya teşvik edici

sorular sorar.

*Doğrudan

Etki Başlangıç

5

Sunar: İçerik ya da işlemler hakkında gerçekleri ya da

düşüncelerini sunar. Kendi fikirlerini anlatır, kendi

açıklamalarını yapar. Öğrenci dışında başka bir

otoritenin fikrini açıklar.

14

Tablo 2’de görüldüğü gibi kategorilerden yedi tanesi öğretmen, iki tanesi ise öğrenci

etkileşimine ayrılmıştır. Bu durum, Ober, Bentley ve Miller (1971) tarafından Flanders’ın

öğretmen etkileşimine daha fazla önem verdiği yönünde eleştirilmiştir. Kategorilerden ilk

dördü, öğretmenin dolaylı etkisini yansıtırken, 5., 6., ve 7. kategoriler ise öğretmenin

doğrudan etkisini yansıtmaktadır. İlk dört kategoride öğretmenin, öğrencilerin

düşüncelerini onaylaması, cesaretlendirmesi, genişletmesi ya da sorular sormasını içeren

dolaylı etkilere yer verilirken, sonraki üç kategoride ise öğretmenin dersi sunması, sınıfı

yönetmesi ya da otoritesini haklı çıkarması gibi doğrudan etkilere yer verilmiştir. 8.

kategori öğrencinin öğretmene yönelik sınırlı cevaplarını içerirken, 9. kategori,

öğrencinin konuşmayı başlatmasına ve bir konuda fikirlerini ifade etmede özgürlüklerini

içerir.

Flanders’ın geliştirdiği kategorilerin, yalnızca öğretmen ve öğrencilerin sözel

davranışlarını içermesi ve beden eğitimi gibi daha çok sözel olmayan davranışların ön

planda olduğu dersler için analizi yetersiz bırakmıştır. Bu nedenle, Flanders’ın Etkileşim

Analizi Kategorileri Cheffers, Amidon, and Rogers (1974) tarafından gözden geçirilmiş,

hem sözel hem de sözel olmayan davranışları içeren bir uyarlama yapılmıştır. CAFIAS

(Flanders’ın Etkileşim Analizi Kategorilerinin Cheffers Uyarlaması), sözel ya da sözel

olmayan davranışların kategorize edilmesini ve analizinin yapılmasına olanak

sağlamıştır. Silverman ve Buschner (1970), CAFIAS’ın beden eğitimi dersi için

kullanılan bir sistematik gözlem yöntemi olarak tanımlamışlardır.

15

Tablo 3.

CAFIAS

Kategoriler Tanımlama Sözel Davranış Sözel olmayan

Davranış

Öğretmen Davranışları

2-12 Olumlu tutumları

değerlendirir

Över,

cesaretlendirir,

şakalar yapar

Gülümser, göz kırpar,

kahkaha atar

3-13

Öğrenci fikirlerini ya da

duygularını kabul eder

ya da kullanır

Kabul eder, açıklar

ya da öğrenci

bilgilerini kullanır

Gülümsemeden

doğruluğunu kabul

etme anlamında iç

çeker

Kategoriler Tanımlama Sözel Davranış Sözel olmayan

Davranış

Öğretmen Davranışları

4-14 Sorular sorar

Öğrenci cevabını

gerektiren sorular

sorar

Yüzünü buruşturur,

omuz silker

5-15 Bilgi sunar Sunar, dönüt sağlar Tahta üzerinde çizer,

gösterir

6-16 Yönerge verir Öğrencilere yönerge

verir

Düdük çalar, işaret

verir

7-17 Olumsuz tutumları

değerlendirir

Eleştirir, öfkesini

dile getirir

Masaya vurur,

kaşlarını çatar,

yüzünü ekşitir

Öğrenci Davranışları

8-18 Öğrenci yordama

yaparak cevap verir

Bilgi ya da kavrama

yoluyla cevap verir

Öğrenci ders

sırasındaki

uygulamaları verilen

yönergelere göre

yapar

8\-18\

Daha ileri seviyede

yordama yaparak cevap

verir

Daha ileri seviyede

cevaplar verir

Davranışlar yaratır ya

da yorumlama yapar

9-19 Öğrenci başlatır Davranışlarla ilgili

farklı öneriler getirir

Söylenmeden elini

havaya kaldırır

10 Sessizlik ya da karışıklık Karışıklık

Uygulamaların

yapıldığı anlardaki

sessizlik

Silverman ve Buschner, 1990; akt. Acar (1999).

Tablo 3’te görüldüğü gibi, CAFIAS’ta bulunan 20 kategoriden ilk yedisi öğretmenin,

8 ve 9 numaralı kategoriler ise öğrencilerin sözel davranışlarına ayrılmıştır. Sözel

olmayan öğretmen davranışları için 12-17 arası kategori numaraları kullanılırken, sözel

16

olmayan öğrenci davranışları için 18 ve 19 numaralı kategoriler kullanılmıştır. 10.

kategoride ise uygulamaların yapıldığı anlardaki sessizlik ya karışıklığa yer verilmiştir.

CAFIAS’ta öğretmenin dolaylı ya da doğrudan etkileşimi üzerinde durulmuştur. 2-4

arasındaki kategoriler, öğretmenin dolaylı etkileşimini gösterirken, 5-7 arasındaki

kategorilerde öğretmenin doğrudan etkileşimi gösterilmiştir.

CAFIAS’ta her 3 saniye bir kodlama yapılmaya devam edilmiştir. Her davranış

değişikliğinde ilgili kategori kodlanmaktadır. 3 saniye içerisinde davranışlarda bir

değişiklik meydana gelmezse, aynı kategori kodlanmaya devam edilmiştir. CAFIAS

kategorileri kullanılarak elde edilen veriler birçok şekilde analiz edilebilir. En çok tercih

edilen yöntem, davranışların sıralarının oluşturduğu davranış çiftlerinin frekanslarının

analizidir. 6-7-8 olarak kodlanmış etkileşimler, çiftler haline getirilirken ilk etkileşim ve

sonraki etkileşim bir çift olarak matrise geçirilir (6-7). Sonrasında en son kodlanan

kategori ile bir sonraki kategori etkileşim çifti haline getirilir (7-8) ve matrise kodlanır

(Cheffers, Amidon ve Rodgers, 1974).

Etkileşim analiziyle ilgili çalışmalar yapan bir diğer isim ise Richard Lee Ober’dır.

Ober (1970)’a göre, daha önce yapılan etkileşim analizi çalışmaları sözel, sözel olmayan,

bilişsel, sosyal, duygusal, öğretmen ya da öğrenci odaklıdır. Oysaki sınıf içi etkileşim bir

bütün halinde ele alınmalı ve analizi bu yönde yapılmalıdır. Ober, 1967 yılında RCS

(Ortak Kategori Sistemi) olarak adlandırılan bir etkileşim analizi sistemi geliştirmiştir.

RCS öğretme-öğrenme durumları içerisinde gerçekleşen öğretmen-öğrenci sözel

davranışlarını tanımlamak, sınıflandırmak ve geniş bir açıyla değerlendirmek amacıyla

geliştirilmiştir (Ober, 1968). RCS’de 1-9 sözel öğretmen davranışları, 11-19 sözel öğrenci

davranışları ve sessizlik ya da şaşkınlığı ifade eden 10. kategoriyle birlikte toplam 20

kategori bulunmaktadır. RCS ile birlikte sınıf içi sözel etkileşim, dört alt başlıkta

toplanmıştır. Yeşilmen (1983) tarafından Ober’ın Ortak Kategori Sistemi Türkçeye

uyarlanmış ve 10 numaralı sessizlik ya da şaşkınlık kategorisi sessizlik olarak belirlenmiş

ve gürültü kategorisi de eklenmiştir. Yeşilmen (1983) ve Acar (1999) tarafından yapılan

çalışmalarda da bu uyarlama kullanılmıştır. Tablo 4’te Ober’in Ortak Kategori

Sistemi’nin Yeşilmen tarafından uyarlanan hali verilmektedir.

17

Tablo 4.

Ober’in Ortak Kategori Sistemi

Öğretmenin

Konuşmasına

Öğrencinin

Konuşmasına

Ayrılan

Kategori Numarası Sözlü Davranışın Tanımı

Ayrılan

Kategori Numarası

1

Ortamı Rahatlatır: Sınıf ortamını rahatlatır; mevcut

veya olması muhtemel gerginliği ortadan kaldırır

veya engeller; diğerini kızdırmadan ya da üzmeden

şaka yapar; diğerinin yanlış davranış ya da sözlerine

yönelmemek koşuluyla güler, güldürür veya

diğerinin davranış, fikir, eylem veya yorumlarını

över, teşvik eder.

11

2 Kabul Eder: Diğerinin cevabını, hareketini, fikir ve

yorumlarını, katkısını kabul eder, destekler. 12

3

Sorar (Katkıyı Geliştiren Sorular): Diğerinin

konuşma ya da cevabını daha belirgin bir hale

getirme; onun hareket, davranış, yorum, fikir veya

katkısını geliştirmek ve diğerinin düşünerek cevap

vermesini sağlayacak biçimde sorular sorar.

13

4

Sorar (Katkıyı Geliştirmeyen Sorular): Konu,

kapsam ya da işlemle ilgili olarak, daha önce

öğrenilenleri geri almayı amaçlayan, fazlaca

düşünmeden cevap vermeyi gerektiren sorular sorar

ya da bilgi ister.

14

5 Cevap Verir: Diğeri tarafından sorulan sorulara ya

da istenilen bilgilere cevap verir. 15

6

Sunar: Konu, işlem ve kapsamı sunar; fikir ve

düşüncelerini açıklar; anlatır (Cevaplandırılması

amaçlanmayan yalnızca anlatımı zenginleştiren ya

da süsleyen sorularda bu kategori kapsamındadır).

16

7

Yönetir: Diğerinin yapmasını ya da uymasını isteyen

emir/görev verir (Kullanılan ifadenin nazik,

emredici ya da yansız olması bu kategoriyi

değiştirmez).

17

8

Düzeltir: Diğerine verdiği cevabın ya da sunduğu

konu, işlem veya fikrin yanlış olduğunu ya da

diğerinin anlattığı gibi olmadığını söyler.

18

9

Ortamı Gerginleştirir: Diğerinin uygunsuz

davranışını değiştirmeyi amaçlayarak onu eleştirir;

ortamı kontrol altında tutmak ya da kontrolü

arttırmak için otoritesini kullanır

19

10

Sessizlik: Diğer sözlü davranış kategorilerini

kullanırken ortaya çıkan duraklamalar, kesintiler ve

sessizlikler.

10

G

Gürültü: İletişimin gözlemci tarafından

algılanmasını, gözlenmesini ya da kaydedilmesini

engelleyen, aralarında uyum bulunmayan konuşma

ve diğer sözlü davranışlar.

G

Yeşilmen (1983); akt. Acar (1999).

18

E. L. Bentley ve E. Milber, 1970 yılında Karşılıklı Konuşma Kategorileri’ni (ETC)

geliştirmiştir. Karşılıklı Konuşma Kategorileri’inde, (1-9) öğretmen etkileşimi ve (11-19)

öğrenci etkileşimi ve (10-20) yapılandırma-ara verme, sessizlik: planlanmış sözlü

davranış yokluğu olarak toplam 20 kategori bulunmaktadır. Diğer kategori sistemlerinden

farklı olarak, öğretmen ve öğrenci arasındaki bilişsel etkileşime odaklanmaktadır.

Yeşilmen (1983)’e göre ETC sistemi sınıf içindeki bilişsel etkileşim düzeyini etkileyen

faktörlerin sistematik olarak gözlenmesini mümkün kılmaktadır.

Tablo 5.

Karşılıklı Konuşma Kategorileri (ETC)

Öğretmenin Kodu Öğrencinin Kodu

1

Bilgi Sunar: Bilgi sunma-anlatım; dersle ilgili

açıklama; demonstrasyon; tanımlama; hazırlanmadan

yorumlar yapma; cevabı beklenilmeyen sorular sorma.

11

2

Soru Sorma-Sınırlı Düşünme: Sınırlı düşünme ile

kolayca hatırlanabilen, bilişsel düzeyin alt

aşamalarında bulunan cevap almayı amaçlayan sorular.

12

3

Soru Sorma-Geniş Düşünme: Açık uçlu; ilke, kavram

ve genellemelerin uygulanmasına; işlem ya da

kuralların uygulanarak çözümler ortaya konmasına;

bilişsel düzeyin üst aşamalarında bulunan ve düşünmek

suretiyle cevap almaya yönelik sorular.

13

4

Cevap Verme-Sınırlı Düşünme: Sınırlı düşünme ile

daha önce öğrendiği cevapları verir. Bilişsel düzeyin

alt aşamaları.

14

5

Cevap Verme-Geniş Düşünme: Açık uçlu ilke kavram

ve genellemelerin uygulanmasına, işlem ve kuralların

uygulanarak çözümler getirilmesine uygun cevaplar

verir. Bilişsel düzeyin üst aşamaları.

15

6

Tepki Verme-Katılmayı Koruma Düzeyi: Konuşmaya

eklenti yapmaya, açıklamaya ya da fikirleri özetlemeye

davet ederek düşünme düzeyini alt bilişsel düzeyde

tutan sözlü davranış.

16

7

Tepki Gösterme-Katılmayı Uzatma Düzeyi: Daha çok

bilgi isteme; bilgi veya ilkeler ortaya koyma şeklindeki

bilişsel katılma düzeyinin yüksek olduğu sözlü

davranış.

17

8

Tepki Gösterme-Katılmayı Sonuçlan-dırma Düzeyi:

Konu ya da düşünmeyi, yorumu sona erdiren; yeni bir

konuya giriş yapan, konuyu değiştiren; yeni bilgilerin

eskilerin üzerine bina edilmesini sağlayıcı özetleme

yapan sözlü davranış.

18

9

Yapılandırma-Öğrenme Etkinlikleri: Emir vermek,

yöneltmek, ödev vermek gibi öğrenme etkinliklerini

organize eden ifadeler

19

0 Yapılandırma-Ara Verme, Sessizlik: Planlanmış sözlü

davranışın yokluğu. 0

Ober, Bentley, Miller (1971), akt. Acar (2000)

19

Tablo 5’te görüldüğü gibi öğretmen ve öğrencinin etkileşimine ait toplamda 20

kategori bulunmaktadır. 2-8 arasındaki kategorilerde öğretmenin, 12-18 arasındaki

kategorilerde ise öğrencilerin bilişsel etkileşimi yer almaktadır. 1. ve 11. kategorilerde

öğretmen ya da öğrenci tarafından gerçekleştirilen bilgi sunumu, tanımlamalar yer

almaktadır. 9. ve 19. kategorilerde ise öğrenme etkinliklerini ifade eden etkileşimler

bulunmaktadır. En son kategori (0), ise planlanmış bir sözlü davranışın yokluğunu ya da

sessizlik durumunu ifade etmektedir. Araştırmacı, çalışmasında Karşılıklı Konuşma

Kategorileri’ni kullanmış ve araştırmanın yöntem bölümünde ETC ile ilgili bilgi

verilmiştir.

2.4. Bilişsel Öğrenme Basamakları

Bilişsel öğrenme alanının en alt basamağı, bilgi düzeyidir. Bilgi düzeyinde

öğrencilerden; ilkeler, sınıflamalar, ölçütler, kuramlar ve olaylar hakkındaki bilgilerle

karşılaştıklarında tanımaları, kendilerine sorulunca hatırlamaları hedeflenmektedir. Bilgi

düzeyinin bir üst basamağında, kavrama düzeyi vardır. Kavrama düzeyinde sorulan bir

soruyu yanıt verebilmenin ilk adımı, bilgi düzeyinde öğrenmenin gerçekleşmiş olmasıdır.

Bilgi düzeyinde, sorulan sorularla öğrencilerin; anlama becerileri ve bilgi düzeyindeki

kazanımları elde edip edemedikleri ölçülmektedir. Bu nedenle bilginin transferinin

gerçekleşmesi gerekir.

Transfer türü öğrenmelerde yalnızca öğrenmeleri hatırlama yoktur. Sönmez’e (1992)

göre transfer türü öğrenmelerde, öğrenilen bilgiyi yeni bir anlatım biçimine çevirme, bir

olayın nedenini ve nasıl olduğunu kendi cümleleriyle nedenler göstererek açıklama, yeni

örnek verme, verilenlerin nedenlerini ve neye yol açacağını öngörme vardır. Öğrenilmiş

bilgileri yeni durumlara uygulama becerisini ölçmeyi amaçlayan uygulama düzeyindeki

soruların cevaplanması için bilgi ve kavrama gerekir. Uygulama düzeydeki sorularla yeni,

yani ilk defa karşılaşılan bir problemin çözümünde kuralların, teknik ve yöntemlerin

kullanılabilme becerisi denenmektedir. Çakıcı, Ürek ve Dinçer’e (2012) göre,

uygulamadan sonra gelen bilişsel düzey olan analiz basamağında; karşılaştırma, sonuç

çıkarma, şemalaştırma ve taslak çıkarma işlemlerinden bahsedilebilir. Analiz düzeyindeki

sorularla öğrencinin, olayların neden ve sonuçları hakkında açıklamada bulunması,

sonuca ulaşabilmek için elindeki bilgiyi analiz edebilmesi ve elde edilen bulgulara dayalı

olarak sonuç çıkarabilmesi hedeflenmektedir.

20

Sentez basamağındaki soruları, öğrenilmiş ilke ve kurallara göre anlamlandırarak

özgün ve yeni bilgiler oluşturabilme becerisini ölçmek için kullanılmaktadır. Öğretmenler

öğrencilerine bu düzeyde sorular yönelterek onlardan özgün ya da yaratıcı cevaplar

vermelerini beklerler. Çıkarım yapma, yeniden anlamlandırma, hipotez üretme ve sonuca

varma gibi bilişsel öğrenme alanına ait önemli kazanımların edinilip edinilmediğini bu

tür sorularla ölçülebilir. Bir üst düzey olan değerlendirme basamağı, bilişsel öğrenme

alanının bütün düzeylerini kapsar niteliktedir. Karar verme, eleştiri yapma, yargılama ve

değerlendirme gibi özellikle sosyal bilimler alanında öne çıkan üst düzey zihinsel

işlemleri bu düzeyde sorulan sorularla ölçmek mümkündür.

21

BÖLÜM 3

Araştırmanın bu bölümünde sınıf içi etkileşim ile ilgili yapılan ilgili çalışmalara

yer verilmiştir.

3.1. İlgili Çalışmalar

Bu bölümde Türkiye’de ve yurtdışında yapılan sınıf içi etkileşimle ilgili

çalışmalara yer verilmiştir.

3.1.1 Türkiye’de Yapılan Çalışmalar

Türkiye’de sınıf içindeki etkinlikleri değerlendiren çeşitli araştırmalar yapılmıştır.

Ancak araştırma konusuyla doğrudan doğruya ilgili olarak sınıf içi hem sözel, hem de

sözel olmayan iletişimi etkileşim analizi yöntemi kullanarak inceleme konusunda yapılan

araştırmalarına rastlanmamıştır.

Yeşilmen (1983) “Sınıf İçi Sözlü Öğretimin Etkileşim Analizi Yoluyla

Değerlendirilmesi” adlı doktora tezinde, öğretmen-öğrenci sözel etkileşimini

gözlemlemek ve analiz etmek amacıyla, liselerde Fizik-Kimya ve Tarih derslerini

etkileşim analizi yöntemini kullanarak incelemiştir. Ober’in Ortak Kategori Sistemini

Türkçe’ye uyarlamış ve uyarlanan ölçeğin, araştırmanın amacı doğrultusunda

kullanabilirliğini ölçmek amacıyla bir ilkokulda 5 öğretmenin sınıfında birer ders saati

gözlem yapmıştır. Elde ettiği bulgular sonucunda Ober’in Ortak Kategori Sistemi’ne

“gürültü” kategorisini de ekleyerek sınıf içindeki sözlü davranışları gözleyip, kayıt ve

analiz etmiştir. Gözlem, kayıt ve analizi yapılan derslerdeki toplam etkileşimin %

68,80’ini öğretmen etkileşimi; % 24,39’unu öğrenci etkileşimi olduğu, geri kalan %

6,8’ini ise sessizlik ve gürültü kategorilerini oluşturduğu araştırma sonucunda tespit

edilmiştir.

Gözütok’un (1991) “Öğretmenlerin ve öğrencilerin algılarına göre mesleki

davranışlarının değerlendirilmesi” adlı araştırmasında öğretmenlerin göstermeleri

beklenen mesleki davranışları belirlemek amacıyla öğretmenlik formasyon derslerinin

amaç analizi yapılmıştır. Belirlenen mesleki davranışlar, konulara göre gruplandırılarak

22

101 sorudan oluşan derecelendirme ölçeği geliştirilmiştir. Öğretmenlerin kendi algılarına

göre belirlenen mesleki davranışlara göre kendilerini değerlendirmleri ve öğrencilerin

öğretmenlerini değerlendirmeleri arasındaki farkın manidar olup olmadığı saptanmaya

çalışılmıştır. Öğretmenlerin neredeyse tamamına yakını 101 maddeden oluşan

öğretmenlik formasyonu davranışlarını yaptıklarını ifade ederken, öğrencilerin ise %38’i,

öğretmenlerinin bu davranışları yaptığını belirtmişlerdir. Araştırmaya göre,

öğretmenlerin %18,5’i bir hizmetiçi eğitim programına katılmıştır ve öğretmenlerin

%38,99’u önlisans düzeyinde öğrenim gördüğü, bu öğretmenlerin lisans tamamlama

programlarından geçirilmediği saptanmıştır.

Sönmez’in (1992) “İlkokul Öğretmenlerinin Sınıf İçi Etkinlikleri” adlı

araştırmasında, Ankara’da bulunan ilkokullarda görev yapan 187 öğretmenin sınıf içi

etkinlikleri incelenmiştir. Araştırma için gerekli olan verileri toplama işlemi, gözlem

formu yardımıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya göre, öğretmenlerin %94’ünün ders

zamanını etkili bir şekilde kullanmadığı, %88’inin eğitim teknolojisinden yeterince

yararlanmadığı, araştırmaya katılan 187 öğretmenden hiç birinin öğrenme-öğretme süreci

içindeki öğretim stratejisi, yöntem ve teknikleri kullanmadığı, öğretme etkinliklerine

uygun ve etkili bir biçimde yer vermedikleri, %83’ünün öğrencileri etkin olarak derse

katamadığı, anadili doğru, tutarlı ve etkin biçimde kullanamağı, biçimlendirme-

yetiştirmeye dönük değerlendirmeyi kurallara ve amaca uygun olarak kullanmadığı,

günlük planları eğitim biliminin kurallarına uygun yapmadığı ortaya çıkmıştır.

Acar (1999), “İlköğretimde sınıf içi sözel iletişimin etkileşim analizi yöntemiyle

değerlendirilmesi’’ adlı yüksek lisans tezi çalışmasında, Ober’in Ortak Kategori

Sistemi’nin Yeşilmen tarafından uyarlanmış hali kullanılarak 4. ve 5. sınıf sosyal bilgiler

dersindeki sınıf içi sözel davranışların etkileşimi incelenmiştir. Araştırma sonucunda sınıf

içi etkileşimin %81,73’ünü sözel davranışlar, %18,27’sini ise sessizlik ve gürültü

oluşturmaktadır ve sözel davranışların % 46,01’ini öğretmen; % 35.71’ini de öğrenci

kullanmaktadır. Geriye kalan % 18,27’sini ise sessizlik ve gürültü kategorileri

oluşturmaktadır. Öğretmenin sınıf içinde en sık gözlenebilen sözlü davranışı; % 23,77 ile

konu, işlem ve kapsamı sunması; fikir ve düşüncelerini açıklaması, anlatımda

bulunmasıdır. Araştırmada öğretmenin en sık gözlenebilen bir diğer sözlü davranışı, %

7,32 ile öğrenciyi yönetmesidir. Öğretmenin en az gözlenilen davranışı ise % 0,26 ile

sınıf ortamını rahatlatmasıdır. Öğrencinin sınıf içinde en sık gözlenebilen sözlü davranışı

% 21,22 ile konu, işlem ve kapsamı sunması; fikir ve düşüncelerini açıklaması, anlatımda

23

bulunmasıdır. Öğrencinin en az gözlenilen davranışı ise % 0,07 ile katkıyı geliştiren

sorular sormasıdır.

Öztürk (2000), ‘ Sınıf İçi Etkileşim’ adlı çalışmasında ‘Sınıf İçi Öğretim Faaliyetleri

Gözlem Formu’nun ‘Sınıf İçi Etkileşim’ alt boyutunu kullanarak ilköğretim 1. kademe

ve ilköğretim 2. kademe öğretmenlerinin sınıf içi etkileşim davranışlarını analiz etmiştir.

Araştırma sonucunda, ilköğretim 1. kademe öğretmenlerinin, ilköğretim 2. kademe

öğretmenlerine göre sınıf içi etkileşim davranışlarını kullanmada anlamlı düzeyde başarılı

oldukları görülmüştür. Öztürk’e (2000) göre, öğretmenlerin sorumlu oldukları derslere

göre sınıf içi etkileşim davranışları açısından anlamlı derecede farklılaştıkları ortaya

çıkmıştır. Başarı oranı en yüksek olan grup sosyal ve Türkçe iken en başarısız grup

matematik bulunmuştur. Matematik grubuna kıyasla fen grubu öğretmenlerinin etkileşim

davranışları açısından daha yüksek performans gösterdikleri ortaya çıkmıştır. Matematik

ve fen grubu derslerinde öğrencilerin fikirlerini açıklama ve yorumlama becerisi daha

sınırlı kalmaktadır. Araştırmada fen ve matematik grubu öğretmenleri problem çözümüne

fazla zaman ayırdıkları ve bu nedenle öğrenci iletişimine gereken önemi vermedikleri

vurgulanmaktadır.

Olgun (2005), “Sınıf Öğretmenlerinin Sınıf İçinde Etkili İletişim Ortamı Yaratma ve

İletişimde Fırsat Eşitliği Sağlama Becerilerinin Değerlendirilmesi” adlı yüksek lisans

tezinde, öğretmenlerinin etkili iletişim için ortam ve fırsat eşitliği sağlama becerileri,

gözlemci ve öğretmen görüşleriyle belirlenen “Öğretmen Görüşleri Anket Formu”nu ve

“Sınıf İçi Gözlem Ölçeği”ni kullanarak araştırılmıştır. Araştırmaya Sivas ilinde bulunan

30 okuldan 303 sınıf öğretmeni katılmıştır. Araştırmanın örneklemini oluşturan

öğretmenlerin etkili iletişim için ortam ve fırsat sağlama becerileri, öğretmenlerin mesleki

kıdemi, cinsiyeti, mezun oldukları okul ve okutulan sınıf değişkenlerine göre

karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. Araştırmanın sonucunda, mesleki kıdem, cinsiyet ve

mezun olunan okul değişkenlerinin sınıf içerisinde etkili iletişim kurma becerisi üzerinde

bir etkisinin olmadığı, ancak okutulan sınıf değişkeninde ise, 1. ,2. , ve 3. sınıfları okutan

öğretmenler lehine bir etkinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada ayrıca,

öğretmenler tarafından değerlendirilen “Öğretmen Görüşleri Anket Formu”na göre

öğretmenlerin, etkili iletişim için ortam ve fırsat sağlama boyutlarına ilişkin algılarının

“Yeterli” düzeyde olmasına rağmen, gözlemci tarafından doldurulan “Sınıf İçi Gözlem

Ölçeği”ne göre bu boyutlarda “Kısmen Yeterli” oldukları saptanmıştır.

24

Başarı (2007), “Sınıf İçi İletişim Aksaklıklarına Yönelik Öğretmen–Öğrenci

Görüşleri” adlı yüksek lisans tezinde, Sivas ili Ulaş ilçesindeki ilkokullarda 3., 4., ve 5.

sınıfta öğrenim gören 472 öğrenciye ve bu okullarda görev yapan 120 öğretmene

uygulanan anket ile iletişim engellerini incelenmiştir. Öğretmenlere ve öğrencilere

uygulanan anket sonucunda, öğretmenler sınıf içi iletişim aksaklıklarının, sınıf içi tüm

etkinliklerde öğrenci önerilerinin dikkate alınması, öğrencilerin sınıf içi davranışlarına

ilişkin görüşlerini almak üzere öneri kutusu veya isimsiz anket uygulaması yoluyla bilgi

edinilmesi ve başarısızlık gösteren öğrencileri kendi haline bırakılması olarak

belirlemişlerdir. Öğrenciler ise, sınıf içi iletişim aksaklıklarının, öğretmenlerin sınıftaki

her öğrencinin verileni öğrenebilecek kapasiteye sahip olduğuna inanması, öğretmenlerin

öğrencilerin bildiği ve kullandığı sözcükleri kullanmaya özen göstermemesi,

öğretmenlerin öğrencilerle aralarındaki mesafeye dikkat etmemesi, başarısız öğrencilerin

ön sırada oturması gerektiğine inanması, başarısı düşük öğrencilere başarısı yüksek

olanlar kadar yanıtlama süresi vermemesi, sınıfın tamamı yerine olumsuz davranış

gösteren öğrencilerle ilgilenmesi olduğunu belirtmişlerdir.

İçbay (2008), “Sınıf İçindeki İletişimin Sınıf Düzenini Yapılandırmadaki Rolü: Bir

Konuşma Çözümlemesi Çalışması” adlı doktora tezinde, sınıf içindeki iletişimin, sınıf

düzeninin üzerindeki etkisini incelemiştir. Araştırmada veri toplamak amacıyla

Ankara’da bulunan üç okuldaki üç sınıftan, 15 ögretmenin bulunduğu 69 farklı derste, 47

saatlik bir kayıt yapılmıştır. Araştırmada sınıf düzenini oluşturan dört farklı süreç, ders

başlangıçları, etkinlikler arasındaki geçişler, gülmece sonrası anlar ve belirli öğrenci

seslenmeleri sonrası anlar olarak belirlenmiştir. Araştırmanın sonucunda, sınıf

içerisindeki iletişimin yalnızca öğretmen-öğrenci arasında olmaması gerektiği, öğrenci-

öğrenci etkileşiminin de sınıf düzenini yapılandırmada etkili olduğu, sınıfta bulunan tüm

paydaşların sınıf düzenini belirlemede etkin oldukları ortaya çıkmıştır.

Hazneci (2012), “Oluşturmacı Öğretmen İletişim Beceri Ölçeği’nin Geliştirilmesi ve

İlköğretim Öğretmenlerinin Sınıf İçi İletişim Becerilerinin İncelenmesi” adlı doktora

tezinde, ilköğretim birinci kademe sosyal bilgiler dersindeki öğretmen iletişim

becerilerini incelemek üzere, öğretmene, öğrencilere ve gözlemciye ait olmak üzere üç

ayrı ölçek geliştirilmiştir. Geliştirelen bu ölçekler, İstanbul ilindeki 35 özel ve 45 devlet

okulundaki 4. sınıf okutan 686 sınıf öğretmeni ve dördüncü sınıfa devam eden 1665

öğrenciye uygulanmıştır. Araştırmada, öğretmenlerin oluşturmacı yaklaşıma göre iletişim

becerilerinin, öğretmenlerin mesleki kıdemine, görev yaptıkları okullardaki sosyo-

25

ekonomik duruma ve mezun oldukları fakülte türlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığı

saptanmaya çalışılmıştır. Araştırma sonucunda, mesleki tecrübesi 16-20 yıl arasında olan

öğretmenlerin “liderlik” alt boyutunda, oluşturmacı iletişim becerileri algılarının daha

yüksek olduğu tespit edilmiştir. Görev yaptıkları okullardaki öğrencilerin sosyo-

ekonomik durumu alt seviyede olan öğretmenlerin, “memnuniyetsizlik” alt boyutu, orta

seviye sosyo-ekonomik durumdaki öğrencilere sahip olan okullarda görev yapan

öğretmenlere göre daha yüksek çıkmıştır. Öğretmenlerin mezun oldukları fakülte türleri,

ölçeğin hiçbir alt boyutuyla farklılaşma göstermemektedir.

3.1.2. Yurtdışında Yapılan Çalışmalar

Pheasanty (2003) , “Sınıf İçi Etkileşim ve İngilizce’nin İlkokullarda Ders Olarak

Okutulmasının Etkililiği” adlı çalışmasında, ilkokul İngilizce derslerinde gerçekleşen

etkileşim özelliklerini ortaya koymayı, ilkokul öğrencilerinin İngilizce’deki başarılarında

ve farklı sınıf içi etkileşim özelliklerinin öğretme-öğrenme sürecinde belirgin bir

farklılığa neden olup olmadığını belirlemeyi amaçlamıştır. Araştırmaya 5. sınıf

öğrencileri ve 5. sınıf okutan öğretmenler dahil edilmiş ve sınıf içi etkileşimi

gözlemlemek amacıyla Flanders’ın Etkileşim Analizi kullanılmıştır. Araştırmanın

sonuçlarına göre sınıf içerisindeki belirgin etkileşim yöntemleri, öğrenci katılımı ve konu

geçişleridir. 5. sınıf öğrencilerine uygulanan İngilizce test sonuçlarına göre öğrencilerin

İngilizce başarıları bir hayli yüksektir. Araştırmanın diğer bir sonucu ise, farklı sınıf içi

etkileşim özelliklerinin, öğrenme-öğretme sürecinde farklılığa sebep olduğudur.

Sınıf içi etkileşimde ilgili bir diğer araştırma da Maroni tarafından 2010 yılında

yapılmıştır. “İlkokulllarda Sınıf İçi Etkileşimde Duraksama, Boşluklar ve Bekleme

Zamanı” adlı çalışmasında Maroni 12 İtalyan okulunun her birinde 15 saatlik bir sözlü

iletişim, konuşma analizi yapmıştır. Araştırmada, sınıf içi etkileşimde en az sözlü

iletilişim kadar duraksamaların da önemli olduğu vurgulanmıştır. Çalışmada

duraksamalar üç türe ayrılmıştır: boşluklar, duraksamalar ve beklemeler. Çalışmanın

sonunda elde edilen verilere göre bekleme sürelerinin sınıf içi etkileşimi önemli ölçüde

etkilediği ve bekleme süresinin 0,9 saniyeden 3-5 saniyeye yükseltilmesiyle alınan

sonuçların çok daha etkili olduğu vurgulanmıştır.

Nurmasitah (2010), “ Eğitim Dili İngilizce Olan Bir Coğrafya Dersindeki Sınıf İçi

Etkileşim Özellikleri: Endonezya Semarang’da Bulunan Bir SMP Okulundaki 10. Sınıfta

26

Yapılan Bir Durum Çalışması” adlı yüksek lisans tezi çalışmasını, 10. sınıfa devam eden

30 öğrenci ve bir öğretmenle yapmıştır. SMP okulları, matematik, biyoloji, kimya ve fizik

gibi dersleri İngilizce vermektedir. Araştırmada, Flanders’ın Etkileşim Analizi ve

öğrencilerin görüşlerini almak için kullanılmış likert tipi ölçek kullanılmıştır.

Araştırmanın sonucunda, sınıf içerisindeki etkileşimin en baskın özelliği, öğretmen

tarafından sorulan sorular ve öğrencilerin bu soruları cevaplaması olduğu görülmüştür.

Öğretme-öğrenme etkinliklerinin, %57,43’ünü öğretmene, % 22,20’sini ise öğrencilere

aittir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular, sınıf içi etkileşimin Walberg’in “Etkili

Öğretim Yöntemi Kategorileri”ne uygun olduğu yönündedir. Sınıfta etkileşimin,

öğretmen-öğrenci, öğrenci-öğretmen ve öğrenci-öğrenci olmak üzere üç yönde

gerçekleştiği vurgulanmıştır.

Early, Maxwell, Ponder ve Pan (2016), “Öğretmen-Çocuk Etkileşimini Geliştirme:

Sınıf İçi Etkileşimi Artırma ve Öğretici Ortağım Mesleki Gelişim Modelleri Üzerine

Deneysel Bir Çalışma” adlı araştırmalarını Georgia eyaletinde 336 anaokulunda

gerçekleştirmişlerdir. Okulöncesinde öğretmen- öğrenci etkileşiminde yaygın olarak

kullanılan CLASS (the Classroom Assesment Scoring System) ölçeği kullanılmıştır.

Ölçek:

1) Duygusal destek,

2) Sınıf organizasyonu,

3) Eğitim-Öğretim desteği olmak üzere üç ana başlıktan oluşmaktadır.

CLASS ölçeği, MMCI ( Making the Most of Classroom Interactions) ve MTP ( My

Teaching Partner) modellerinden yararlanılarak oluşturulmuştur. MMCI modelinde, bir

grup öğretmen bir eğitimci eşliğinde düzenli olarak bir araya gelerek sınıf içi

etkileşiminin nasıl etkili bir şekilde gerçekleştirilmesi gerektiğini tartışmaktadır.

Belirlenmiş eğitimsel videoları izleme, sınıf içi etkileşimle ilgili internet tabanlı

kaynaklara ve yazınsal kaynaklara ulaşma olanağı bu model dahilinde sunulmaktadır.

Verilen kaynaklardan yararlanan öğretmenler, eğitimcileriyle bir araya geldiklerinde

sonuçları tartışıp fikir yürütmektedir.

MTP modelinde ise, her bir öğretmene bir eğitimci danışmanı atanmakta ve

öğretmenler derslerini kayıt altına alıp kendilerine atanan eğitim danışmanıyla

27

paylaşmaktadırlar. Paylaşılan görüntüler dahilinde danışmanlar tarafında öğretmenlere

dönüt vermektedirler. Çalışmalar bireysel olarak yürütülmektedir.

Bu araştırmanın soruları şu şekilde belirtilmiştir:

1) MMCI ya da MTP programlarına katılım öğretmen-öğrenci etkileşiminin

geliştirilmesini sağladı mı?

2) Öğretmenlerin etkili öğretim bilgileri, profesyonel gelişimlerine olan değer

yargıları mesleki gelişim modelini gerçekleştirmede danışmanlarıyla olan

ilişkileri etkiledi mi?

3) Öğretmenlerin kişilik özellikleri, değer yargıları ya da okulun özellikleri

bakımından modelin uygulanmasında farklılık gösterdi mi?

4) Öğretmenlerin modelden etkilenmelerinin derecesine göre ya da işlev bakımından

modelin etkisinde farklılık gösterdi mi?

Araştırmada eğitimci danışmanlara, kontrol ve deney gruplarında yer alan

öğretmenlere araştırma öncesinde ve sonunda 5’li likert tipi ölçek uygulanmıştır.

Araştırma sonunda MMCI modeline katılan deney grubundaki öğretmenlerin sınıf içi

etkileşim ölçeğinin son test uygulamasında daha yüksek puanlar aldıkları görülmüştür.

Türkiye’de ve dünyada sınıf içi etkileşim ile ilgili birçok çalışma yapılmaktadır.

Ancak, Türkiye’de yapılan güncel çalışmalarda etkileşim analizi yöntemleri yerine,

öğretmen ve öğrencilere uygulanan ölçekler ve gözlem kullanılmaktadır. Yurt dışında

yapılan sınıf içi etkileşim ile ilgili güncel çalışmalarda, ölçeklerin yanı sıra FIAC,

CAFIAS ya da ETC gibi etkileşim analizi sistemleri kullanılmaktadır.

28

BÖLÜM 4

Bu bölümde araştırmanın yöntemi, veri toplama araçları, verilerin çözümlenmesi ve

yorumlanması hakkında bilgi verilmiştir.

4.1. Yöntem

Araştırmanın yöntem bölümünde, araştırma modeli, çalışma grubu, veriler ve

toplanması alt başlıklarına yer verilmiştir.

4.1.1. Araştırma Modeli

Bu çalışma, İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Türkçe Dersi öğretmeni ve İngilizce

Dersi öğretmeni ile Sınıf İçi Etkileşimlerinin analizini amaçlayan bir örnek durum

çalışmasıdır. Creswell (2007)’ye göre durum çalışması, araştırmacının belirli bir zaman

aralığında bir ya da birden fazla durumu, gözlem, görüşme, görsel ve işitsel kayıt gibi

veri toplama araçlarını kullanarak incelediği nitel bir araştırma yaklaşımıdır.

4.1.2. Çalışma Grubu

Bu araştırmanın çalışma grubunu, Ankara ili Pursaklar ilçesindeki bir ilkokulunun

aynı sınıfında görev yapan bir sınıf öğretmeni ve bir İngilizce öğretmeni ve bir 4. sınıfın

öğrencileri oluşturmuştur. Çalışmaya katılan öğretmenlerin seçiminde öğretmenlerin,

eğitim fakültelerinin sınıf öğretmenliği ve İngilizce öğretmenliği bölümünden mezun

olmaları ve mesleki deneyimlerinin en az 5 yıl olması dikkate alınmıştır. İngilizce

öğretmeni, mesleğinde 8. yılını doldurmuştur. Çalışmada söz konusu olan sınıfta bir yıldır

İngilizce dersi vermektedir. Daha önce ortaöğretim kademesinde çalışmış, ilk kez

ilköğretim kademesinde görev yapmaktadır. Sınıf öğretmeni mesleğinde 18. yılını

doldurmuş, eğitim bilimlerinde yüksek lisans mezunu ve aynı zamanda çocuk kitapları

yazan bir öğretmendir. Araştırmanın yapıldığı sınıf, 1. sınıftan 4. sınıfa kadar aynı

öğretmen tarafından okutulmuştur. Söz konusu sınıfta, 4 yıl boyunca aynı öğrenciler

eğitim almaktadır. Öğrenci seçiminde ise kız- erkek mevcudunun dağılımının eşit olduğu

29

ve sosyo-ekonomik açıdan dengeli bir dağılım gösteren bir sınıf olduğu için seçilmiştir.

Öğrencilerin oturma düzeni, her bir sırada iki öğrencinin oturduğu U şeklindedir.

4.1.3. Veriler ve Toplanması

Araştırmada etkileşim analizi için gerekli veriler toplanırken, İngilizce ve Türkçe

derslerinde 240 dakika gözlem yapılmış, ses ve görüntü kayıtları alınmıştır. Sözel

olmayan davranışların etkileşim analizi için gerekli olan gözlemin objektifliğini sağlamak

amacıyla, araştırmacıdan başka bir gözlemci daha çalışmaya dahil edilmiştir. Gözlemci

olarak seçilmiş kişiye araştırmanın amacı ve gözlem analizinde kullanılacak olan Cafias

kategorileriyle ilgili bilgiler verilmiştir. Araştırmacı ve diğer gözlemci derslerde aynı

anda gözlem yapmış ve sonuçlar karşılaştırılmıştır. Gözlemin geçerliğini sağlamak

amacıyla, araştırmacı ve gözlemci tarafından farklı kategorilendirilmiş sözel olmayan

davranışlar üzerinde görsel kayıtlar yeniden gözlemlenerek ortak kanıya ulaşılmıştır.

Araştırmada sözel öğretmen ve öğrenci davranışlarının etkileşim analizi için kayıt altına

alınan verileri analiz etmede “Karşılıklı Konuşma Kategorileri” kullanılmıştır. Sözel

olmayan öğretmen ve öğrenci davranışları ise “CAFIAS”ın sözel olmayan kategorileri

kullanılmıştır. Derslerin kayıt edilmesi ve gözlemlenmesi amacıyla Ankara İl Milli

Eğitim Müdürlüğü’ne izin için başvurulmuş, çıkan onay sonucunda da veriler toplanmaya

başlamıştır. İlgili izin belgeleri Ek-B’de verilmiştir.

4.1.3.1 Veri Toplama Araçları

Bu bölümde, öğretmen ve öğrencilerin sınıf içi sözel ve sözel olamayan

etkileşimlerini belirlemek amacıyla araştırmada kullanılan veri toplama araçlarına yer

verilmiştir.

Araştırmada, öğretmen ve öğrencilerin sözel etkileşimleri “Karşılıklı Konuşma

Kategorileri” ile kodlanmıştır. E. L. Bentley ve E. Miller tarafından geliştirilen Karşılıklı

Konuşma Kategorileri’nde , (1-9) öğretmen etkileşimi ve (11-19) öğrenci etkileşimi ve

(10-20) yapılandırma-ara verme, sessizlik: planlanmış sözlü davranış yokluğu olarak

toplam 20 kategori bulunmaktadır. Kategoriler, öğretmen ve öğrenci arasındaki bilişsel

etkileşime odaklanmaktadır. Araştırmada kategorilere “gürültü” ifadesi eklenmiştir.

Gürültü öğretmen etkileşimi için “g10”, öğrenci etkileşimi için “g20” olarak

kodlanmıştır. Gürültünün öğretmen ve öğrenci etkileşimi için ayrı ayrı kodlanması,

gürültüye neden olan etkileşimin belirlenmesine olanak sağlayacaktır. Gürültü öncesinde

30

ve sonrasında gerçekleşen etkileşimlerin neler olduğu araştırmanın analiz kısmında

değerlendirilecektir.

Tablo 5.

Karşılıklı Konuşma Kategorileri (ETC)

Öğretmenin

Kodu

Öğrencinin Kodu

1 Bilgi Sunar: Bilgi sunma-anlatım; dersle ilgili

açıklama; demonstrasyon; tanımlama;

hazırlanmadan yorumlar yapma; cevabı

beklenilmeyen sorular sorma.

11

2 Soru Sorma-Sınırlı Düşünme: Sınırlı düşünme

ile kolayca hatırlanabilen, bilişsel düzeyin alt

aşamalarında bulunan cevap almayı amaçlayan

sorular.

12

3 Soru Sorma-Geniş Düşünme: Açık uçlu; ilke,

kavram ve genellemelerin uygulanmasına; işlem

ya da kuralların uygulanarak çözümler ortaya

konmasına; bilişsel düzeyin üst aşamalarında

bulunan ve düşünmek suretiyle cevap almaya

yönelik sorular.

13

4 Cevap Verme-Sınırlı Düşünme: Sınırlı düşünme

ile daha önce öğrendiği cevapları verir. Bilişsel

düzeyin alt aşamaları.

14

5 Cevap Verme-Geniş Düşünme: Açık uçlu ilke

kavram ve genellemelerin uygulanmasına, işlem ve

kuralların uygulanarak çözümler getirilmesine

uygun cevaplar verir. Bilişsel düzeyin üst aşamaları.

15

6 Tepki Verme-Katılmayı Koruma Düzeyi:

Konuşmaya eklenti yapmaya, açıklamaya ya da

fikirleri özetlemeye davet ederek düşünme düzeyini

alt bilişsel düzeyde tutan sözlü davranış.

16

7 Tepki Gösterme-Katılmayı Uzatma Düzeyi: Daha

çok bilgi isteme; bilgi veya ilkeler ortaya koyma

şeklindeki bilişsel katılma düzeyinin yüksek olduğu

sözlü davranış.

17

8 Tepki Gösterme-Katılmayı Sonuçlan-dırma Düzeyi:

Konu ya da düşünmeyi, yorumu sona erdiren; yeni

bir konuya giriş yapan, konuyu değiştiren; yeni

bilgilerin eskilerin üzerine bina edilmesini sağlayıcı

özetleme yapan sözlü davranış.

18

9

g10

Yapılandırma-Öğrenme Etkinlikleri: Emir vermek,

yöneltmek, ödev vermek gibi öğrenme etkinliklerini

organize eden ifadeler

Gürültü

19

g20

0 Yapılandırma-Ara Verme, Sessizlik: Planlanmış

sözlü davranışın yokluğu.

0

31

Tablo 5’de görüldüğü gibi Karşılıklı Konuşma Kategorileri’nde öğretmen ve

öğrencilerin konuşmalarını 9 ortak kategoride toplamıştır. Bu 9 kategoriye ek olarak,

araştırmada kullanılan Karşılıklı Konuşma Kategorileri’nde sınıf içindeki sessizlik ve

gürültüyü yansıtan 2 kategori bulunmaktadır.

Kategoriler her davranış değişikliğinde ve 3 saniyeden fazla süren davranışların her

3 saniyesinde bir kodlanmaktadır. Bu kategori numaralarının kullanımıyla ilgili örnekler

aşağıda verilmiştir. (Bu örnekler orjinal metin kayıtlarından alınmıştır.)

Örnek A:

Öğretmen: Şimdi ne yapacağız, dinle! (9)

Öğretmen: İstanbul’un Ağaçları’nı işleyeceğiz önce. (1)

Öğretmen: Kırmızı kalemlerinizi görmek istiyorum. (9)

Öğrenci: (gürültü) (g20)

Öğretmen: Evet bakalım kimler hazır? (6)

Öğretmen: Zübeyde hazır, Ceyda hazır, Emir Berat hazır, Mahmut hazır. (6)

Örnek B:

Öğretmen: Şimdi yeşil çimenin altını çizer misiniz? (9)

Öğrenci: Evet. (16)

Öğretmen: Yeşil çimende, yeşil orda ne hatırlatıyor bir söyleyin bakalım. (2)

Öğrenci: Öğretmenim! (16)

Öğrenci: (gürültü) (g20)

Öğretmen: Sevgi izinsiz konuşma! (9)

Örnek C:

Öğretmen: Biz ne demiştik? (2)

Öğretmen: Her gün yaptığımız işleri hangi zamanla anlatıyorduk? (2)

Öğrenci: Geniş zaman. (14)

Öğretmen: Yani simple present tense. (4)

32

Öğretmen: Bunları yazarken ne yapıyorduk? (2)

Öğretmen: Subject artı object. (1)

Öğretmen: En sona getiriyorduk. (1)

Öğretmen: Fiillerime hiç bir şey ekliyor muyduk? (2)

Öğretmen: Öznem her zaman neydi? (2)

Öğretmen: I olduğu için fiilimi ne yapıyordum? (2)

Öğretmen: Hiç bir değişikliğe uğratmadan aynı şekilde yazıyordum. (4)

Örnek D:

Öğretmen: I have breakfast everymorning. (1)

Öğretmen: Ne yapıyorum? (2)

Öğretmen: Düzenli olarak hergün yaptığım işleri geniş zamanda anlatıyorum. (1)

Öğretmen: Burda bana ne söyledi? (2)

Öğretmen: Örnekte bana ne söyledi? (2)

Öğrenci: (Gürültü) (g20)

Sınıf içindeki öğretmen ve öğrencilerin sözlü davranışlarını tespit etmek için; her

öğretmen için kayıt yapılmış, kayıt cihazı olarak Microsoft 530 kullanılmıştır. Türkçe ve

İngilizce dersi içerisinde yapılan kayıtlar metin haline dönüştürülmüştür. Türkçe ve

İngilizce dersi için sınıf içi sözel etkileşimlerin kategorilere göre kodlamaları Ek-A’da

verilmiştir.

Aynı zamanda gözlemin yapıldığı yer, zaman ve öğretmenle ilgili bilgileri içeren

gözlem kayıt formu hazırlanmıştır. Bu forma yazılan bilgiler sayesinde gözlemin daha

sonra unutulmaması sağlanmıştır.

33

Tablo 6.

Gözlem Kayıt Formu

Sözel olmayan etkileşimi ölçmek için ise CAFIAS etkileşim ölçeğinin sözel

olmayan öğretmen ve öğrenci davranışları kategorileri kullanılacaktır.

Tablo 7’de uygulanacak olan kategoriler verilmiştir.

Tablo 7.

CAFIAS Sözel Olmayan Öğretmen- Öğrenci Kategorileri

Kategoriler Tanımlama Sözel Davranış Sözel olmayan

Davranış

Öğretmen Davranışları

2-12 Olumlu tutumları

değerlendirir

Över,

cesaretlendirir,

şakalar yapar

Gülümser, göz kırpar,

kahkaha atar

3-13

Öğrenci fikirlerini ya da

duygularını kabul eder ya

da kullanır

Kabul eder, açıklar

ya da öğrenci

bilgilerini kullanır

Gülümsemeden

doğruluğunu kabul

etme anlamında iç

çeker

4-14 Sorular sorar

Öğrenci cevabını

gerektiren sorular

sorar

Yüzünü buruşturur,

omuz silker

5-15

Bilgi sunar Sunar, dönüt sağlar

Tahta üzerinde çizer,

gösterir

(devam ediyor)

Sınıf :

Ders :

Kayıt Tarihi :

Kayıt Saati :

Öğretmenin Adı, Soyadı :

Notlar :

34

Tablo 7. (devam)

CAFIAS Sözel Olmayan Öğretmen- Öğrenci Kategorileri

Kategoriler Tanımlama Sözel Davranış Sözel olmayan

Davranış

Öğretmen Davranışları

6-16 Yönerge verir Öğrencilere yönerge

verir

Düdük çalar, işaret

verir

7-17 Olumsuz tutumları

değerlendirir

Eleştirir, öfkesini

dile getirir

Masaya vurur,

kaşlarını çatar,

yüzünü ekşitir

Öğrenci Davranışları

8-18 Öğrenci yordama yaparak

cevap verir

Bilgi ya da kavrama

yoluyla cevap verir

Ders sırasındaki

uygulamaları verilen

yönergelere göre

yapar

8\-18\

Daha ileri seviyede

yordama yaparak cevap

verir

Daha ileri seviyede

cevaplar verir

Davranışlar yaratır

ya da yorumlama

yapar

9-19 Öğrenci başlatır Davranışlarla ilgili

farklı öneriler getirir

Söylenmeden elini

havaya kaldırır

10-20 Sessizlik ya da karışıklık Karışıklık

Uygulamaların

yapılmadığı

anlardaki sessizlik

Silverman ve Buschner, 1990; akt. Acar, 2000.

Tablo 7’de görüldüğü üzere sözel olmayan öğretmen ve öğrenci davranışları için

CAFIAS kategorilerinin sözel olmayan ölçütleri araştırmada kullanılmıştır. CAFIAS

kategorileri ile sınıf içerisinde gözlemlenen sözel olmayan davranışların ölçümü iki farklı

gözlemci tarafından yapılıp karşılaştırılılmış ve farklı olarak işaretlenen kategorileri için

kayıtlar tekrar izlenmiş ve fikir birliği sağlanarak kategori işaretlmesi yapılmıştır. Bu

durum araştırmanın güvenirliğine katkı sağlamıştır.

4.1.4. Verilerin Çözümlenmesi ve Yorumlanması

Sınıf içindeki sözlü davranışlar kaydedildikten sonra, ses kayıtları, Gözlem Kayıt

Formu ve tutulan notlar yardımıyla metin haline dönüştürülmüştür. Metin haline

dönüştürülen sözlü davranışlar harf ve rakam halinde, Veri Toplama Formuna işlenmiştir

(Şekil-3).

35

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

Şekil 3. Veri Toplama Formu Örneği

Veri Toplama Formuna geçirilen veriler köşeli parantezlerle birbirine bağlanarak

çift haline getirilmiştir. Örneğin; 2-14-6-9-12 kategorileri çift haline getirilerek, daha

sonra matrise geçirilmiştir.

2

14

6

9

12

Sözel ve sözel olmayan etkileşim kategorileri için iki ayrı matris hazırlanmıştır.

Matrise geçirirken, çiftin önce gelen rakamı, matrisin sırası; sonra gelen rakamı matrisin

sütunundan bulunarak, sıra ve sütunun karşılaştığı gözün içine bir çizgi çekilerek

yapılmıştır. Matrisin sırası soldan sağa, matrisin sütunu yukarıdan aşağıya gidilerek

bulunmuş ve bu işleme devam edilerek rakam ve harf çiftlerinin tümü matrise

geçirilmiştir. Daha sonra her gözdeki çizgiler sayılarak rakam haline dönüştürülüp ve ait

olduğu göze yazılmıştır. Matris formuna geçirilen verilerin frekans ve yüzdeleri

1. Çift

3. Çift

2. Çift

4. Çift

36

hesaplanmıştır. Öğretmen ve öğrencilerin etkileşim kategorileri arasındaki ilişki,

İngilizce ve sınıf öğretmenlerinin sınıf içi sözel etkileşim kategorileri; toplam

etkileşimdeki yüzdelerine, oranlarına ve sıralarına göre hesaplanmıştır. Sözel olmayan

etkileşim verilerinin hesaplanmasında frekansları belirlenmiştir.

37

BÖLÜM 5

Bu bölümde bulgular ve tartışma, alt matrislerin yorumlanması ve Türkçe ve

İngilizce dersinde gerçekleşen sözel olmayan etkileşimler alt başlıklarına yer verilmiştir.

5.1. Bulgular ve Tartışma

Araştırmanın bulgular ve tarışma alt başlığında Türkçe ve İngilizce dersi sözel ve

sözel olmayan etkileşim alt başlıklarına yer verilmiştir.

5.1.1. Türkçe Dersi Sözel Etkileşimi

Türkçe dersinde gerçekleşen etkileşimler, her üç saniyede bir kodlanmış ve kodlar,

etkileşim çiftleri haline getirilerek veri toplama matrisine işlenmiştir. Türkçe dersinde

öğretmen ve öğrenci arasında gerçekleşen sözel etkileşimler, tablo 9’da gösterildiği gibi

veri toplama matrisine işlenmiştir.

Tablo 8.

Türkçe Dersi Sözel Etkileşim Veri Toplama Matrisi

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 g10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 g20 Toplam

0 4 1 1 1 7 1 3 1 19

1 1 57 10 1 13 1 26 5 3 2 1 7 6 133

2 2 2 2 4 4 1 3 1 1 65 9 9 103

3 1 1 3 1 6

4 3 8 1 1 8 2 1 1 4 3 2 34

5 1 1

6 4 10 19 1 1 38 2 2 18 5 31 9 29 15 184

7 3 1 1 5

8 1 5 1 5 1 13

9 7 36 14 2 1 17 3 61 7 1 6 9 1 23 1 11 22 222

g10 3 1 12 1 1 4 1 1 1 25

11 1 1

12 4 2 3 3 1 13

13

14 1 2 34 19 1 50 2 5 1 6 1 13 135

15 1 1 6 1 1 2 5 17

16 1 2 4 2 22 1 27 1 4 3 15 82

17 1 1

18 1 1 2

19 1 1 9 1 1 3 16

g20 2 8 6 1 15 3 43 3 4 2 1 2 1 91

Toplam 19 133 103 6 34 1 184 5 13 223 25 1 13 135 17 82 1 2 16 90 1103

38

Toplam 1103 etkileşimin çiftli kategoriler halinde dağılımı tablo 9’daki veri toplama

matrisinde görülmektedir

5.1.1.1. Türkçe Dersi Sözel Etkileşim Kategorilerinin Yüzdeleri

Gözlem yapılan sınıfdaki Türkçe dersinin Karşılıklı Konuşma Kategorileri’ne

göre saptanan kategorileri ve kategori yüzdeleri tablo 8’de verilmiştir.

Tablo 9.

Türkçe Dersi Etkileşim Kategori Yüzdeleri

Kodlar Etkileşim Sayısı Yüzde

0 19 %1,7

1 133 %12,1

2 103 %9,3

3 6 %0,5

4 34 %3,1

5 1 %0,1

6 184 %16,7

7 5 %0,5

8 13 %1,2

9 223 %20,2

g10 25 %2,3

11 1 %0,1

12 13 %1,2

13 0 %0

14 135 %12,2

15 17 %1,5

16 82 %7,4

17 1 %0,1

18 2 %0,2

19 16 %1,5

g20 90 %8,2

Toplam 1103 %100

39

Tablo 9’da görüldüğü gibi Türkçe dersinde gerçekleşen toplam etkileşimin

%20,2’sini, öğretmenlerin, emir vermek, yöneltmek, ödev vermek gibi öğrenme

etkinliklerini organize eden ifadelerini içeren yapılandırma-öğretme etkinlikleri

oluşturmaktadır. Örnek E’de görüldüğü üzere öğretmenler, 9 numaralı kategoriyi ifade

eden bu sözel etkileşim davranışını, sınıfı kontrol altına almak ve ders etkinlikleri

hakkında yönlendirmeler yapmak için kullanmışlardır.

Örnek E:

Öğretmen: Evet! Yusuf! Tevfik! Tevfik, sen buraya. (9)

Öğretmen: Şimdi, dinliyorsunuz. Birinci paragrafı Tevfik okuyor. (9)

Öğretmen: Konuşma! İkinci paragrafı Ceren okuyor. (9)

Öğretmen: Üçüncü paragrafı, çok kısa, Mahmut okuyor. (9)

Öğretmen: Dördü, Fatmanur’a…(9)

Öğrenci: Öğretmenim!(16)

Öğretmen: Beşi, Berk. (9)

Türkçe dersi etkileşim yüzdelerine bakıldığında, etkileşim yüzdesinin en fazla

olduğu ikinci kategori, 6 numaralı kategoridir. 6 numaralı kategori, öğretmen

etkileşiminin tepki verme-katılımı koruma düzeyini temsil etmektedir. Öğretmen

tarafından konuşmaya eklenti yapmaya, açıklamaya ya da fikirleri özetlemeye davet

ederek düşünme düzeyini alt bilişsel düzeyde tutan sözlü davranışlar bu kategori altında

değerlendirilir. Öğrencinin dikkatini çekmek ve katılımı korumayı amaçlayan kısa

yönergeler öğretmen tarafından kullanılmıştır. Öğretmenin öğrenci cevaplamalarını

yinelemesi ve öğrencinin fikirlerini açıklamasını istemesi bu kategoride kodlanmıştır.

Öğretmenin öğrencilere, üst düzey düşünmeyi gerektiren tepki verme-katılımı uzatma

kategorisine girebilecek tepkiler yerine, Örnek F’de görüleceği gibi, alt bilişsel düzeyde

tepki verme-katılımı koruma düzeyinde ifadeler kullandığı görülmektedir..

40

Örnek F:

Öğrenci: Öğretmenim bence, betimlersek nasıl olduğunu, yani…(2)

Öğrenci: (gürültü) (g20)

Öğretmen: Devam et. (6)

Öğretmen: Daha mı iyi anlaşıyor betimleme yaparsak? (6)

Öğrenci: Öğretmenim, yani nasıl olduğunu anlatıyor. (16)

Türkçe dersi için diğer önemli etkileşimlerden birisi de öğretmen etkileşimin

%9,3’ünü düşük bilişsel düzeyde soru sorma ve %12,2’sini öğrecinin yine düşük bilişsel

düzeyde cevap vermesi oluşturmaktadir. Öğretmenin düşük bilişsel düzeyde soru sorma

2 numaralı kategoride, öğrencinin düşük bilişsel düzeyde cevap vermesi ise 14 numaralı

kategoride kodlanmıştır. Düşük bilişsel düzeyde sorulan sorular olgusal sorular olarak

tanımlanmakta, öğrencinin daha önceki öğrenmelerini hatırlamasına ve ezberlemesine

dayanmaktadır. Türkçe dersi için, ders sırasında okuma parçasında bulunan bilgilerin

öğretmen tarafından sorulması öğrencilerin okunan parçadaki bilgileri anımsamasını

yordamaktadır. Okuma parçasındaki mevcut bilgilerin anmısamanın dışında, öğrencinin

çıkarım yapıp yorumlayabildiği ve üzerine düşüncelerini belirtebildiği sorular çoğunlukla

yöneltilmemiştir.

Araştırmada göze çarpan bir diğer kategori ise öğrencilerin yüksek bilişsel

sorusormalarını yansıtan 13. kategorinin, öğrenci etkileşiminde hiç gerçekleşmemiş

olmasıdır. Öğretmenin yüksek bilişsel soru sorma sıklığını yansıtan 3. kategori, toplam

etkileşimde %0,5’lik bir orana sahiptir. Öğrenciler tarafından verilen cevaplar, bilgi ve

kavrama basamağındadır. Öğretmenin, etkileşimde yüksek bilişsel soruları

kullanmaması, öğrencilerin analiz, sentez ve yorumlama basamaklarına geçememelerine

neden olmaktadır. Örnek G’de görüleceği gibi, öğretmenin soruları kavrama düzeyinde

kalmış ve buna bağlı olarak öğrenciler de kendi düşüncelerini yansıtan, sorgulayan

cevaplardan çok düşük bilişsel düzeyde cevaplar vermişlerdir.

41

Örnek G:

Öğretmen: Bir kişi bana bu hikâyedeki kahramanların isimlerini söylesin? (2)

Öğretmen: Seher senden alayım? (2)

Öğrenci: Saadet Hanım. (14)

Öğretmen: Kim bu Saadet Hanım? (2)

Öğrenci: Ütü yapan. (14)

Öğretmen: Evet. (6)

Öğrenci: Gülfem teyze. (14)

Öğretmen: Gülfem? (2)

Türkçe dersi sözel öğretmen etkileşimi incelendiğinde, öğretmenin dersi sunmasını

ifade eden 1 numaralı etkileşim kategorisi Türkçe dersi sözel etkileşim toplamında

%12,2’lik bir paya sahiptir. Türkçe dersinde öğretmen, ders ile ilgili bilgiler vermeye ve

dersi sunmaya büyük bir yer ayırmıştır. Türkçe dersinde, öğretmenin sunuş yoluna sıkça

başvurduğu görülmektedir. Sunuş yolunun, toplam sınıf içi etkileşimde büyük bir paya

sahip olması, öğretmen merkezli bir ders yönteminin izlendiğini göstermektedir. Örnek

H incelendiğinde, öğretmenin sözel etkileşiminin, 1 numaralı kategoriye göre

kodlandırıldığı etkileşimler görülmektedir. Örnek H’de de görüldüğü gibi, öğretmenin

dersin önemli bir kısmını sunuşa ve bilgi aktarımına ayırması, öğrenci etkileşimini

azaltmaktadır.

Örnek H:

Öğretmen: Çünkü giriş bölümünde sana bir problem ortaya koyar.(1)

Öğretmen: Seni ona merak ettirir. Düğüm atar yani.(1)

Öğretmen: Sen bu nasıl çözülür? (1)

Öğretmen: Nasıl olacak sonu diye merak edersin. (1)

Öğretmen: Paşa paşa paşa hikâyeyi sonuna kadar okursun ve sonunu öğrenirsin. (1)

Öğretmen: Ana fikrini öğrenirsin, her şeyi öğrenirsin.(1)

42

Türkçe dersi için diğer önemli etkileşimlerden birisi de “g” harfiyle kodlanan gürültü

kategorisidir. Öğrenci etkileşimi için kodlanan “g20” kategorisi toplam etkileşimde

%8,2’lik bir orana sahiptir. Öğrenci etkileşimininde görülen gürültünün, çoğunlukla

öğretmenin yönergelerinden sonra gerçekleştiği görülmektedir. Örnek I’da öğrenci

kaynaklı gürültüyü takip eden öğretmen yönergelerine yer verilmiştir. Yönetmek, emir

ya da ödev vermek gibi dersi organize eden ifadeler, gürültü ile sonuçlanmıştır.

Örnek I:

Öğretmen: Dört paragraf, ilk dört paragraf. (9)

Öğrenci: (gürültü) (g10)

Öğretmen: Bir bulalım aradığımızı ondan sonra. (1)

Öğretmen: Evet hadi bakalım. (9)

Öğrenci: (gürültü) (g20)

Öğretmen: Adem’den başladık.(9)

Öğrenci: (gürültü) (g20)

5.1.1.2. Türkçe Dersi Öğretmen ve Öğrenci Sözel Etkileşimi Arasındaki İlişki

Türkçe dersinde öğretmenin ve öğrencilerin sözel etkileşimlerinin aralarındaki ilişki

incelenmiştir. Etkileşim kategorileri, öğretmen ve öğrenci sözel etkileşimlerinin, toplam

etkileşimdeki oranlarına göre sıralanmıştır.

43

Tablo 10.

Türkçe Dersi Öğretmen, Öğrenci Sözel Davranış İlişkisi

Öğretmen Öğrenci

Kategori Toplam Etkileşimdeki Oranı Sıra Kategori Toplam Etkileşimdeki Oranı Sıra

1 %12,1 3 11 %0,1 8-9

2 %9,3 4 12 %1,2 6

3 %0,5 9 13 %0 10

4

5

%3,1

%0,1

5

10

14

15

% 12,2

%1,5

1

4-5

6 %16,7 2 16 %7,4 3

7 %0,5 8 17 %0,1 8-9

8 %1,2 7 18 %0,2 4-5

9 %20,2 1 19 %1,5 6

g10 %2,3 6 g20 %8,2 2

Toplam: %65,9 Toplam: %32,4

Tablo 10’da görülen 1-9 arasındaki kategorilerin toplam yüzde oranı % 65,9 olup,

öğretmen sözel etkileşimini göstermektedir. Öğrenci sözel etkileşimi olan 11-19

arasındaki kategorilerin toplam yüzde oranı % 32,4’dür. Buna göre, öğretmen

etkileşiminin, öğrenci etkileşimine göre iki kat daha fazla olduğu görülmektedir.

Etkileşimin birbirine yakın oranlarda gerçekleştiği sınıflarda, öğrencinin etkileşime etkin

katılımı vardır. Ancak, tablo 11’de görüldüğü gibi öğretmenin etkileşimde daha büyük

bir yüzdeye sahip olması, öğrencinin etkileşiminin sınırlandırılmasına ve öğretmen

merkezli bir sınıf yaklaşımına sebep olmaktadır. Araştırma sonucunda elde edilen

etkileşim yüzdelerine göre, öğrenci merkezli bir öğretim programının, sınıf içi

uygulamalarda farklılık gösterebildiği görülmektedir. Zira İlköğretim Türkçe Dersi

Öğretim Programı’nda (MEB,2015) bulunan, “…Program; öğrencinin birikim, beceri ve

gelişimini göz önünde bulunduran ve öğrenciyi merkeze alan bir yaklaşımla hazırlanmış

olup bütün kazanımlar sürekli gelişme ve ilerleme gösteren bir yapı içinde tasarlanmıştır.”

ifadesini, program yaklaşımının öğrenci merkezli olduğunu belirtmektedir. Ancak,

öğretmen etkileşiminin daha fazla araştırmada yer alan sınıfta programın öngördüğü

yaklaşım geçerli olmamaktadır.

44

Öğretmen davranışlarında en yüksek oranlar %20,2 ile öğrenme etkinliklerini

organize eden ifadeler kategorisi 9 ile %16,7 katılımı koruma şeklinde tepki verme

kategorisi 6’dır. Bilgi sunma kategorisi olan 1, toplam öğretmen etkileşimde %12,1’lik

bir orana sahiptir. Alt bilişsel düzeyde soru sorma kategorisi 2, öğretmen etkileşiminde

%9,3 oranında yer almaktadır. Öğrencilerde en yüksek orana sahip kategoriler ise %12,2

ile alt bilişsel düzeyde cevap verme olan kategori 14 ve %8,2 ile öğrenci etkileşiminden

sonra meydana gelen gürültüyü ifade eden g20’dir. Öğretmenlerde üçüncü en yüksek oran

bilgi sunma etkileşimi iken öğrencilerde en yüksek üçüncü oran ise, tepki verme-

katılmayı koruma kategorisi olan 16’dır.

Öğrenci etkileşiminde, üst bilişsel düzeyde cevap verme 15 numaralı kategori

ile ifade edilmiştir. Öğrenci etkileşiminindeki 15 numaralı kategorinin toplam etkileşime

oranı %1,5’tir. Öğrenci cevaplarının, analiz, sentez ve değerlendirme gibi üst düzey

bilişsel öğrenme basamaklarında yer almadığı görülmüştür. Oysaki İlköğretim Türkçe

Dersi Öğretim Programı’nda (MEB,2015) yer alan, “Düşünme, anlama, sıralama,

sınıflama, sorgulama, ilişki kurma, eleştirme, tahmin etme, analiz-sentez yapma ve

değerlendirme gibi zihinsel beceriler ön plana çıkarılmıştır.” ifadesini doğrulayan

uygulamalar, araştırma yapılan sınıfta görülmemiştir.

5.1.1.3. Türkçe Dersi Sözel Etkileşim Etki Tepki Sonuçları

Türkçe dersinde gerçekleşen öğretmen ve öğrenci sözel etkileşimlerinin gerçekleşme

sıralarına göre, hangi sözel davranışın bir diğer sözel davranışa neden olduğu tablo 12’de

gösterilmiştir.

Tablo 11.

Tükçe Dersi Sözel Etkileşiminde Her Bir Davranışı En Çok Tetikleyen Etki Davranışı

Etki 0 1 2 3 4 6 7 8 9 g10 11 12 13 14 15 16 17 18 g20

Tepki 7 1 14 9 14 g20 6 9 g20 9 9 9 - 2 6 6 9 14/20 6/16

Öğrencilerin düşük bilişsel düzeyde cevap vermelerini sağlayan en önemli faktör

öğretmenlerin düşük bilişsel düzeyde sorduğu sorulardır. Dikkat çekici diğer unsur

öğretmenin gürültünün öncesinde en çok katılmayı koruma tepkisi ile birlikte

45

yapılandırma-yönetme davranışının olmasıdır. 11. tablodan da anlaşılacağı gibi

yapılandırma yönetme davranışının sonucu, en çok gürültü şeklindedir. Örnek J’de

görüldüğü gibi gürültü sonrası öğretmen, yapılandırma-yönetme etkinlikleri ile sınıfı

kontrol etmektedir.

Örnek J:

Öğrenci: (gürültü) (g20)

Öğretmen: Dinliyor musun? Dinliyor musun? (9)

Öğretmen: Müzik açacağım şimdi bir saniye dinle. (9)

Öğrenci: (gürültü) (g20)

Öğretmen: İki tane şiiri bitirdik. (8)

Öğretmen: Sırana düzgün otur. (9)

5.1.2 İngilizce Dersi Sözel Etkileşim

İngilizce dersinde gerçekleşen etkileşimler, her üç saniyede bir kodlanmış ve kodlar,

etkileşim çiftleri haline getirilerek veri toplama matrisine işlenmiştir. İngilizce dersinde

öğretmen ve öğrenci arasında gerçekleşen sözel etkileşimler, tablo 12’te gösterildiği gibi

veri toplama matrisine işlenmiştir.

Tablo 12.

İngilizce Dersi Sözel Etkileşim Veri Toplama Matrisi

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 g10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 g20 Toplam

0 1 3 2 2 1 1 10

1 37 8 10 7 2 9 3 3 1 6 8 1 8 103

2 1 17 12 29 5 17 2 1 9 8 1 5 107

3

4 2 20 15 1 1 1 2 1 10 36 6 5 100

5

(devam ediyor)

46

Tablo 12. (devam)

İngilizce Dersi Sözel Etkileşim Veri Toplama Matrisi

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 g10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 g20 Toplam

6 7 6 9 10 1 11 2 4 8 26 4 10 98

7 1 1 2

8 1 1 1 2 3 2 4 14

9 6 16 2 6 7 5 51 19 4 4 20 14 13 167

g10 1 1 3 2 5 16 2 1 2 1 34

11 3 2 5

12 4 2 3 5 2 1 2 1 5 25

13

14 44 5 6 1 7 1 1 6 10 81

15

16 1 11 2 9 31 2 19 1 1 1 5 6 1 19 109

17

18 1 1

19 1 1 4 4 8 1 1 4 2 6 32

g20 2 8 4 11 1 20 1 1 5 21 8 1 83

Toplam 10 104 107 100 98 2 14 167 34 5 25 81 108 1 32 83 971

Toplam 971 etkileşimin çiftlerinin kategoriler halinde dağılımı yukarıdaki veri

toplama matrisinde görülmektedir.

5.1.2.1. İngilizce Dersi Sözel Etkileşim Kategorilerinin Yüzdeleri

Gözlem yapılan sınıfdaki Türkçe dersinin Karşılıklı Konuşma Kategorileri’ne göre

saptanan kategorileri ve kategori yüzdeleri tablo 12’de verilmiştir.

47

Tablo 13.

İngilizce Dersi Etkileşim Kategorileri Yüzdesi

Kodlar Etkileşim Sayısı Yüzde

0 10 %01,03

1 104 %10,71

2 107 %11,02

3 - %0

4 100 %10,30

5 - %0

6 98 %10,09

7 2 %0,21

8 14 %1,44

9 167 %17,20

g10 34 %3,50

11 5 %0,51

12 25 %2,57

13 - %0

14 81 %8,34

15 - %0

16 108 %11,12

17 - %0

18 1 %0,10

19 32 %3,30

g20 83 %8,55

Toplam 971 %100

Tablo 13’e göre, İngilizce dersinde toplam etkileşimin %17,2’si öğrencilere emir

verme, yöneltme, ödev vermek gibi öğrenme etkinliklerini organize etmek amacıyla

İngilizce ders öğretmeninin öğrencilere uygulamış olduğu sözel iletişim davranış şeklini

ifade etmektedir. Örnek K’da görüleceği üzere İngilizce dersi etkileşim kategorileri

yüzdelerine göre, İngilizce öğretmeninin dersteki sözel etkileşiminin en büyük kısmını

ders içi etkinlikleri düzenlemek için kullandığı ifadeler oluşturmaktadır.

Örnek K:

Öğretmen: Orayı beraber yaptık arka sayfaya bakın. (9)

Öğretmen: Herkes o sayfada boşlukları var evet. (9)

48

Öğrenci: (gürültü) (g20)

Öğretmen: Evet herkes şu fotokopide, şu fotokopide.(9)

Öğretmen: Herkes ilk önce bunu açsın. Buna bir bakalım.(9)

İngilizce dersi sözel etkileşim kategori yüzdeleri tablosuna bakıldığında, toplam

etkileşimin kategori 1 olan, %10,75’ini İngilizce öğretmeninin dersi sunması

oluşturmaktadır. Dersi sunma yoluyla etkileşimin devam ettirilmesi öğrencinin pasif bir

dinleyici konumuna düşmesine sebep olmuştur. Örnek L’de görüleceği gibi, araştırmada

yer alan sınıftaki İngilizce dersinde gerçekleşen etkileşimin öğretmen merkezlidir. Buna

ek olarak, İngilizce dersindeki toplam etkileşimde yüksek bir yüzdeye sahip olan

sunuşun, sıkça öğrencinin anadilinde yapılması İlköğretim İngilizce Dersi Öğretim

Programı’yla (MEB, 2013) ile çelişmektedir. İlköğretim İngilizce Dersi Programı’nda

öğretmenin, ancak çok karmaşık yapıların açıklanmasında anadilin kullanılabileceği ve

sunuş yöntemiyle bilgi aktarımı yerine öğrencileri hedef dilde iletişim kurmaya teşvik

etmesi gerektiği vurgulanmıştır.

Örnek L:

Öğretmen: Bunları yazarken ne yapıyorduk? (2)

Öğretmen: Subject artı object. (1)

Öğretmen: En sona getiriyorduk. (1)

Öğretmen: Fiillerime hiç bir şey ekliyor muyduk? (2)

Öğretmen: Öznem her zaman neydi? (2)

Öğretmen: I olduğu için fiilimi ne yapıyordum? (2)

Öğretmen: Hiç bir değişikliğe uğratmadan aynı şekilde yazıyordum. (1)

İngilizce dersinde toplam etkileşimin %11,02’sini öğretmen tarafından düşük bilişsel

düzeyde sorulan sorular oluşturmaktadır. Sorular, öğrenilenleri anımsamayı ve

öğrencinin daha önce öğrenmiş olduğu bilgilerini yordamayı amaçlamaktadır. Örnek

M’de görüleceği üzere öğretmen tarafından yöneltilen düşük bilişsel seviyedeki sorular,

49

İngilizce dersinde etkileşimi sınırlandırmaktadır. Öğrenciler öğrendikleri bilgileri hedef

dilde uygulamak yerine, öğrenilmiş dil bilgisi kurallarını ana dilde ifade etmeye

yönlendirilmişlerdir.

Örnek M:

Öğretmen: I have breakfast everymorning. (1)

Öğretmen: Ne yapıyorum? (2)

Öğretmen: Düzenli olarak hergün yaptığım işleri geniş zamanda anlatıyorum. (1)

Öğretmen: Burda bana ne söyledi? (2)

Öğretmen: Örnekte bana ne söyledi? (2)

Öğrenci: (gürültü) (g20)

Öğretmen: Yes? (2)

Öğrenci: Her sabah kahvaltı yaparım. (14)

İngilizce dersinde öğrenci etkileşimini en fazla, %8,34’lük oranla düşük bilişsel

düzeyde verdiği cevaplar oluşturmaktadır. Örnek N’de görüleceği üzere, öğrenci

etkileşiminde cevaplar yorumlama ve sentezden uzak, daha önceki öğrenmeleri tekrar ve

özellikle öğretmen tarafından sorulan İngilizce cümlelerin, Türkçe karşılıklarını verme

niteliğindedir. Ancak, İlköğretim İngilizce Dersi Programı’nda (MEB,2013) belirtilen

sınıf ortamının iletişimsel özelliği, öğrencilerin, “gerçek hayatta o dili konuşan ülkedeki

insanlar gibi dinleme ve konuşma eylemlerinde” bulunmasını gerektirirken, söz konusu

sınıf uygulamasında bu özellik yer almamaktadır.

Örnek N:

Öğretmen: I have dinner. (4)

Öğrenci: Akşam yemeği yerim. (14)

Öğretmen: En üste geçiyorum. (9)

Öğretmen: What do you do at night? (2)

Öğrenci: (gürültü) (g20)

50

Öğrenci: Gece ne yaparsın diyor. (14)

Öğretmen: What do yo do at night? (2)

İngilizce dersi kategorilerinde sırayı, %11,12 ve %10,09 ile öğrencinin ve öğretmenin

katılmayı koruma amaçlı tepki etkileşimleri gelmektedir. Örnek O’da görüldüğü gibi,

katılmayı koruma amaçlı tepkiler, öğretmenin derse dikkat çekmek için, öğrencilerin ise

öğretmene seslenmek ve öğretmenin dikkatini çekmek için söylediği kısa yönergelerden

oluşmaktadır. Tepkilerde, daha çok bilgi isteme; bilgi veya ilkeler ortaya koyma

şeklindeki bilişsel katılma düzeyinin yüksek olduğu sözlü davranışlar yoktur.

Örnek O:

Öğretmen: Okey, şimdi yazabiliriz. (9)

Öğrenci: Öğretmenim! (16)

Öğrenci: (gürültü) (g20)

Öğretmen: Bitirenler lütfen close your mouth and sit still. (9)

Öğretmen: Güzelce oturuyoruz ve konuşmuyoruz. (9)

Öğrenci: (gürültü) (g20)

Öğrenci: Öğretmenim! (16)

Diğer bir önemli kategori ise %12,05 ile öğretmen ve öğrenci kaynaklı gürültüdür.

Kategorilerde öğrencilerin sorduğu düşük bilişsel düzeydeki sorular toplam etkileşimde

%2,57’lik bir pay oluşturmaktadır. Öğrenciler tarafından sorulan sorularda, açık uçlu ilke

kavram ve genellemelerin, işlem ve kuralların uygulanarak çözümler getiren cevap almak

amacı bulunmamaktadır. Hedef dilin yapısına uygun sorular oluşturulamamıştır. Bilişsel

düzeyin alt aşamasında bulunan anadilde verilen tekrar nitelikli cevaplar bu sorulara

yöneliktir.

5.1.2.2. İngilizce Dersi Öğretmen ve Öğrenci Sözel Davranışı Arasındaki İlişki

Gözlem yapılan sınıfdaki İngilizce dersinin Karşılıklı Konuşma Kategorileri’ne göre

saptanan kategorileri ve kategori yüzdeleri tablo 14’te verilmiştir.

51

Tablo 14.

İngilizce Dersi Öğretmen, Öğrenci Sözel Davranış İlişkisi

Öğretmenin Öğrencinin

Kategori Toplam Etkileşimdeki Oranı Sıra Kategor

i

Toplam Etkileşimdeki

Oranı Sıra

1 %10,71 3 11 %0,51 6

2 %11,02 2 12 %2,57 5

3 %0,00 8 13 %0,00 7

4

5

%10,30

%0,00

3

8

14

15

%8,34

%0,00

3

7

6 % 10,09 4 16 %11,12 1

7 %0,21 7 17 %0,00 7

8 %1,14 6 18 %0,10 6

9 %17,20 1 19 %3,30 4

g10 %3,50 5 g20 %8,55 2

Toplam %64,47 Toplam %34,5

Tablo 14’te görüldüğü gibi toplam etkileşimin % 64,47’si öğretmenin etkileşimi;

% 34,5’i öğrencinin etkileşimidir. Buna göre öğretmen etkileşimi, öğrenci etkileşiminden

yaklaşık iki kat daha fazla oranda görülmektedir.

Öğretmen davranışlarında en yüksek oran, katılmayı koruma amaçlı tepki

vermededir. İkinci en yüksek oran ise basit düzeyde soru sorma kategorisidir. Üçüncü en

yüksek kategori ise öğretmen tarafından verilen düşük bilişsel düzeyde cevaplardır.

Öğrencilerde ise en yüksek oranlar, katılmayı koruma amaçlı tepki verme ve basit bilişsel

düzeyde cevap verme kategorilerindedir. Analiz edilen diğer bir yüksek orana sahip

kategori ise gürültüdür. Örnek P’de görüldüğü üzere, gürültü, İngilizce dersinde sıklıkla

gözlemlenmiştir.

Örnek P:

Öğrenci: (gürültü) (g20)

Öğrenci: Öğretmenim! (16)

Öğrenci: (gürültü) (g20)

Öğretmen: Söyle! (9)

52

Öğrenci: (arkadaşlarına) Bir dakika ya! (16)

Öğretmen: Cuma, Cuma? (12)

Öğrenci: (gürültü) (g20)

Öğrenci: Öğretmenim Friday. (14)

Öğretmen: Friday. (6)

Öğrenci :(Gürültü) (g20)

5.1.2.3. İngilizce Dersi Sözel Etkileşim Etki Tepki Sonuçları

İngilizce dersinde gerçekleşen öğretmen ve öğrenci sözel etkileşimlerinin gerçekleşme

sıralarına göre, hangi sözel davranışın bir diğer sözel davranışa neden olduğu tablo 15’da

gösterilmiştir.

Tablo 15.

İngilizce dersi sözel etkileşimde her bir davranışı en çok tetikleyen etki davranışı

Etki 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 g10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 g20

Tepki 9 1 14 - 2 - 16 4 9 G20 6 1 4 - 4 - 6 9 g20 9 14

Yukarıdaki tabloda tüm tepki davranışlarının her birini en çok tetikleyen etki

davranışları yer almaktadır. Öğrencilerin derse katılımlarını sağlayan en önemli faktör,

öğretmenin katılmayı koruma amaçlı tepkileridir. Gürültünün öncesinde en çok

tekrarlanan davranışlar ise öğrencilerin basit bilişsel düzeydeki cevapları ve katılmayı

koruma amaçlı tepkileridir. Örnek R’de görüldüğü gibi gürültüyü en çok izleyen davranış,

öğretmenin yapılandırma-yönetme tepkileridir.

Örnek R:

Öğretmen: Eksiği olanlar tamamladı mı? (9)

Öğrenci: (gürültü) (g20)

Öğrenci: Öğretmenim! (16)

Öğrenci: (gürültü) (g20)

53

Öğretmen: Şimdi, (6)

Öğretmen: (gürültü) (g10)

Öğretmen: Close your mouth please. (9)

Öğretmen: (gürültü) (g10)

Öğretmen: Şimdi herkes sayfa…(9)

Öğretmen: (Gürültü) (g10)

5.1.3 Kategorilerin Karşılaştırılaştırılması

Bu aşamada iletişim biçimlerini daha belirgin hale getirmek için kategoriler

birbirleriyle karşılaştırılacaktır.

a) Öğretmenlerin yüksek bilişsel düzeyde soru sormalarının (kategori 3),

düşük bilişsel düzeyde soru sormalarına (kategori 2) oranı;

Tablo 16.

Dersler arası öğretmen soru niteliğinin karşılaştırılması

Gözlenen Ders Kategori Toplamları Oran

Kategori 2 Kategori 3

Türkçe 103 6 6/103= 0,05

İngilizce 107 0 0/107= 0

Türkçe ve İngilizce derslerinde öğretmenler tarafından kullanılan sorular iki

kategoriye ayrılmıştır. Kategori 2, sınırlı düşünme ile kolayca hatırlanabilen, bilişsel

düzeyin alt aşamalarında bulunan cevap almayı amaçlayan soruları, kategori 3 ise, açık

uçlu; ilke, kavram ve genellemelerin uygulanmasına; işlem ya da kuralların uygulanarak

çözümler ortaya konmasına; bilişsel düzeyin üst aşamalarında bulunan ve düşünmek

suretiyle cevap almaya yönelik soruları kapsamaktadır. Kategori 2 ve kategori 3 oranları

dersler arasında incelendiğinde, yüksek bilişsel düzeyde soruların düşük bilişsel sorulara

oranı Türkçe dersinde yaklaşık %5 iken İngilizce dersinde %0, yani hiç yoktur. Buna

54

göre, Türkçe ve İngilizce derslerinde, açık uçlu ve geniş düşünmeye odaklı sorular

sorulmamaktadır.

a) Öğretmenlerde katılımcılık düzeyinin araştırılması;

Öğretmenlerin, öğrencilerin sözel davranışlarına karşın katılımcılık düzeylerinin

araştırılması amacıyla kategori 6 ve 7 karşılaştırılacaktır.

Tablo 17.

Türkçe ve İngilizce öğretmenlerinin dersler arası katılımcılık düzeylerinin karşılaştırması

Gözlenen Ders Kategori Toplamları

Oran Kategori 6 Kategori 7

Türkçe 184 5 5/184= 0,02

İngilizce 98 2 2/98= 0,02

Öğretmenlerin, öğrencilerin sözel davranışlarına karşın katılımcılık düzeyleri,

konuşmaya eklenti yapmaya, açıklamaya ya da fikirleri özetlemeye davet ederek

düşünme düzeyini alt bilişsel düzeyde tutan sözel davranışları kapsayan kategori 6 ve

daha çok bilgi isteme; bilgi veya ilkeler ortaya koyma şeklindeki bilişsel katılma

düzeyinin yüksek olduğu sözlü davranışları kapsayan kategori 7 ile karşılaştırılmıştır.

Türkçe ve İngilizce derslerinde katılımın kalitesinin aynı olduğu görülmektedir.

Türkçe ve İngilizce derslerinde öğretmenler, öğrencilerinden daha önceki öğrenmelerini

kullanarak yorum yapmalarını ve daha fazla eleştirel yaklaşım getirmelerini teşvik

etmemişlerdir. Türkçe ve İngilizce derslerinde öğretmen katılımı, daha önceki

öğrenmeleri anımsamaya yönelik katılımı sağlamaya çabalarından meydana gelmektedir.

b) Öğrencinin verdiği cevaplarda yüksek bilişsel düzeyin düşük bilişsel düzeye

oranı;

Tablo 18.

Türkçe ve İngilizce dersleri arasında öğrenci cevap düzeyi karşılaştırması

Gözlenen Ders Kategori Toplamları

Oran Kategori 14 Kategori 15

Türkçe 135 17 17/135= 0,12

İngilizce 81 0 0/81= 0

55

Öğrencinin sınırlı düşünme ile daha önce öğrendiği cevapları verdiği, bilişsel

düzeyin alt aşamalarını kapsayan kategori 14 ile açık uçlu ilke kavram ve genellemelerin

uygulanmasına, işlem ve kuralların uygulanarak çözümler getirilmesine uygun cevaplar

verdiği, bilişsel düzeyin üst aşamalarını kapsayan kategori 15 tabloda karşılaştırılmıştır.

Kategori 14 ve kategori 15 oranları dersler arasında incelendiğinde, yüksek bilişsel

düzeyde cevapların düşük bilişler cevaplara oranı, Türkçe dersinde yaklaşık %12 iken

İngilizce dersinde %0 ile hiç yoktur.

c) Öğrencilerde katılımcılık düzeyinin araştırılması

Öğrencilerin, öğretmenin sözel davranışlarına karşılık katılımcılık düzeylerinin

araştırılması amacıyla kategori 16 ve 17 karşılaştırılacaktır.

Tablo 19.

Dersler arası öğrenci katılımcılık düzeyi karşılaştırması

Gözlenen Ders Kategori Toplamları

Oran Kategori 16 Kategori 17

Türkçe 82 1 1/82= 0,01

İngilizce 108 0 0/108= 0

Öğrencilerin, öğretmenin sözel davranışlarına verdikleri sözel tepkiler, konuşmaya

eklenti yapmaya, açıklamaya ya da fikirleri özetlemeye davet ederek düşünme düzeyini

alt bilişsel düzeyde tutan sözlü davranışlar için kategori 16, daha çok bilgi isteme; bilgi

veya ilkeler ortaya koyma şeklindeki bilişsel katılma düzeyinin yüksek olduğu sözlü

davranışlar için ise kategori 17 kullanılmıştır. İngilizce dersinde öğrenciler katılımı

uzatıcı ve derileştirici yüksek bilişsel düzeyde bir iletişim davranışında hiç

bulunmamıştır. Bunun yerine, öğrenciler İngilizce dersinde katılımı koruma amaçlı

tekrarlarda bulunmuşlardır. Öğrenciler, Türkçe dersinde yüksek bilişsel düzeyde katılımı

sürdürmeye çalışsalar da, bu oran %1 ile oldukça düşüktür.

d) Toplam öğretmen etkileşiminin öğrenci etkileşimine oranı

56

Tablo 20.

Dersler arası öğretmen-öğrenci etkileşim oranı karşılaştırması

Gözlenen Ders Kategori Toplamları

Oran 1,2,...9 11,12,...,19

Türkçe 702 267 267/702= 0,38

İngilizce 592 252 252/592= 0,42

Türkçe derslerinde öğretmen etkileşimi, toplam etkileşimde %72,97’dir. Öğrenci

etkileşimi ise toplam etkileşimin yaklaşık %27,75’ini oluşturmaktadır. Türkçe

derslerinde öğrenci etkileşimlerini, öğretmen etkileşimlerine oranladığımızda sonuç

%0,38 çıkmaktadır. İngilizce derslerinde öğretmen etkileşimi, toplam etkileşimde

%70,14’tür. Öğrenci etkileşimi ise toplam etkileşimin yaklaşık %29,85’ini

oluşturmaktadır. İngilizce derslerinde öğrenci etkileşimlerini, öğretmen etkileşimlerine

oranladığımızda sonuç %0,42 çıkmaktadır. Hem Türkçe hem de İngilizce derslerinde

öğretmen etkileşiminin oranında güçlü bir öğrenci etkleşimi söz konusudur. Her iki ders

için de sözel etkileşimin büyük bir kısmı öğretmen tarafından gerçekleştirilmektedir.

Öğretmenlerin her bir sözel davranışı Tükçe dersinde %38, İngilizce dersinde ise %42

oranında karşılık bulmuştur.

e) Toplam öğrenci/öğretmen etkileşiminin sesizlik ve gürültüye oranı

Tablo 21.

Dersler arası etkileşim ile sessizlik ve gürültü oranı karşılaştırması

Gözlenen Ders Kategori Toplamları

Oran 1,2,...19 0,g10,g20

Türkçe 969 115 115/969=%0,12

İngilizce 844 117 117/844=%0,14

Türkçe dersinde bir gürültüye karşılık 8 etkileşim meydana gelirken İngilizce

dersinde bir gürültüye karşılık oluşan etkileşim sayısı 7’ye düşmektedir. Türkçe

derslerinde İngilizce dersine göre daha az gürültü daha çok etkileşim vardır. İngilizce

derslerinde ise etkileşimin gürültü tarafından kesildiği, yeni bir etkileşimi zorlaştırdığı

57

görülmektedir. Türkçe dersindeki 969 etkileşimin yanı sıra 115 gürültü kaydedilirken bu

sayı 844 etkileşim olan İngilizce dersinde 117’ye çıkmaktadır.

5.2. Alt Matrislerin Yorumlanması

Burada etkileşim çiftlerinin bulunduğu matris formu dört ana bölgeye yani alt

matrislere ayrılarak belirli bir bölgenin diğer bölgelerle karşılaştırılması biçiminde

yapılır. Aşağıda matris formunun nasıl ayrıldığı gösterilmektedir.

0 1 2 3 4 6 7 8 9 g10 11 12 13 14 15 16 18 19 g20

0

1

1. Bölge

2. Bölge

2

3

4

6

7

8

9

g10

11

3. Bölge

4. Bölge

12

13

14

15

16

18

19

g20

Şekil 4. Etkileşim Çiftlerinin Alt Matrislere Ayrılması Örneği

I . Böl ge , öğ r e t men i n öğ r e t men l e e t k i l e şmes i n i ;

I I . Böl ge öğ re t men i n öğ r enc i y l e e t k i l e şmes i n i ;

I I I . Böl ge öğ renc i n i n öğ r e t m en l e e t k i l e şmes i n i ;

IV . Böl ge öğ renc i n i n öğ r enc i y l e e t k i l e şmes i n i gös t e r mek t ed i r .

58

5.2.1. Türkçe Dersi Etkileşimi

Türkçe Dersi etkileşim tablosu öğrenci ve öğretmen etkileşimlerini göstermektedir.

Tablo 22.

Türkçe Dersi Etkileşim Tablosu

Alt Matris Ders Alt Matris

Toplamı Toplam Etkileşim Oran A/B

I.Bölge

Türk

çe

389 866 389/866=%45

II.Bölge 207 866 207/866=%24

III.Bölge 222 866 222/866=%26

IV. Bölge 34 866 34/866=%4

Türkçe dersinde genel etkileşim 1103 olup, bu incelemede “sessizlik” ve “gürültü”

kategorileri dikkate alınmamıştır.

Bölge 1’de toplam etkileşim 389 olup toplam etkileşime oranı %45’tir.

Bölge 2’de toplam etkileşim 207 olup toplam etkileşime oranı %24’tür.

Bölge 3’te toplam etkileşim 222 olup toplam etkileşime oranı %26’dır.

Bölge 4’te toplam etkileşim 34 olup toplam etkileşime oranı %4’tür.

Tablo 20’ye göre 1. bölgeye bakıldığında öğretmen sınıf içindeki toplam etkileşimin

%45’ini kendisi kullanarak, sunuş yapmakta, öğrenciye düşük bilişsel düzeyde soru

sormakta ve sınıfı yönetmektedir.

2. bölgeye göre, %24 oranında, öğretmenden sonra öğrenci etkileşimde

bulunmaktadır. Bu bulgu sınıf içindeki her 5 etkileşimin yaklaşık 1’inde öğretmenden

sonra öğrencinin konuştuğunu göstermektedir.

Öğrenciden sonra öğretmenin etkileşimde bulunduğu 3. bölge için de oran %26

bulunmuştur. Bu durumda yine her 5 etkileşimin yaklaşık 1’inde öğrenciden sonra

öğretmenin konuştuğu görülmektedir.

Tablodaki 4. bölge incelendiğinde; sınıf içindeki sözlü davranışların % 4’inde

öğrenciden sonra öğrenci etkileşimde bulunmaktadır. Bu bulgu öğrencinin,

davranışlarının yine kendi davranışları üzerindeki etkisinin sınırlı olduğunu

göstermektedir.

59

5.2.2. İngilizce Dersi Etkileşimi

Tablo 23.

İngilizce Dersi Etkileşim Tablosu

Alt Matris Ders Alt Matris

Toplamı

Toplam

Etkileşim Oran A/B

I.Bölge İn

gil

izce

332 721 332/721=%46

II.Bölge 180 721 180/721=%25

III.Bölge 177 721 177/721=%25

IV. Bölge 32 721 32/721=%4,4

İngilizce dersinde genel etkileşim 971 olup, bu incelemede “sessizlik” ve “gürültü”

kategorileri dikkate alınmamıştır.

Bölge 1’de toplam etkileşim 332 olup toplam etkileşime oranı %46’dır.

Bölge 2’de toplam etkileşim 180 olup toplam etkileşime oranı %25’tir.

Bölge 3’te toplam etkileşim 177 olup toplam etkileşime oranı %25’tir.

Bölge 4’te toplam etkileşim 32 olup toplam etkileşime oranı %4,4’tür

Yine en yüksek oranlar, öğrencilerin ve öğretmenin karşılıklı etkileşiminde olmakla

birlikte, öğrencilerlerin kendi aralarındaki etkileşim oranı Türkçe dersi ile

karşılaştırıldığında daha yüksektir. Öğrenciler arası sözlü davranışların sıklığı İngilizce

dersinde daha yoğundur. Ancak Türkçe dersinde öğretmenin toplam etkileşimde ki payı

daha yüksektir.

5.2.3. Türkçe Dersi Etkileşim Kategori Çiftlerinin Frekanslarına Göre Yorumlanması

60

Tablo 24.

Türkçe Dersi Etkileşim Çiftleri

Etkileşim Çiftinin Sıklığı

Etkileşim Çiftinin Anlamı Frekansı

Öğretmenin Başlattığı Etkileşim 2-14 Öğretmen Sorar-Öğrenci Cevaplar 9-9 Öğretmen Yönetir-Öğretmen Yönetir 1-1 Öğretmen Sunar-Öğretmen Sunar 6-6 Öğretmen Katkı Sağlar-Öğretmen Katkı Sağlar 9-1 Öğretmen Yönetir-Öğretmen sunar 6-14 Öğretmen Katkı Sağlar-Öğrenci Cevaplar Öğrencinin Başlattığı Etkileşim 14-6 Öğrenci Cevaplar- Öğretmen Katkı Sağlar 14-2 Öğrenci Cevaplar-Öğretmen Sorar 16-9 Öğrenci Katkı Sağlar-Öğretmen Yönetir 16-6 Öğrenci Katkı Sağlar-Öğretmen Katkı Sağlar 14-4 Öğrenci Cevap Verir-Öğretmen Cevap Verir Öğrencinin Başlattığı Etkileşim

19-9 Öğrenci Yönetir-Öğretmen Yönetir

Diğer Kategorilerin Etkileşimi

g20-9 Gürültü-Öğretmen Yönetir

g20-6 Gürültü-Öğretmen Katkı Sağlar

g20-16 Gürültü-Öğrenci Katkı Sağlar

g20-14 Gürültü-Öğrenci Cevap Verir

65 61 57 38 36 31

50 43 34 27 22

19

22 15 15 13

Öğretmenin başlattığı etkileşim kategori çiftlerinin en yükseği öğretmenin soru

sorması ve öğrencilerin cevaplamasıdır. Sonrası kategorilerde ise öğretmenin yönetmesi

ve yönetme eylemine devam etmesi gelir. Öğretmenin başlattığı en yüksek frekansa sahip

diğer bir etkileşim çifti de öğretmenin sunması ve sunmaya devam etmesidir. Öğretmen

etkileşim çiftlerinin öğretmen sözel davranışları arasında gerçekleşmesi ve öğretmen-

öğrenci etkileşiminin frekansının düşük olması, sınıf içerisindeki etkileşimin çift yönlü

olmadığını göstermektedir. Öğretmen tarafından başlatılan etkileşimde öğretmenin, bilgi

sunma, yönetme ve katkıyı geliştirme kategorilerindeki sözel etkileşimleri sıkça

kullanması ve bu etkileşimlere yine kendisinin karşılık vermesi, öğretmen merkezli bir

sınıf yönetimi olduğunu göstermektedir.

Öğrencinin başlattığı etkileşimlerde ise en yüksek frekans; öğrencinin cevaplaması

ve öğretmenin katkıyı sağlamasıdır. 2. sırada ise öğrencinin cevap vermesi ve öğretmenin

soru sormasıdır. Öğrenciler tarafından verilen düşük bilişsel düzeydeki cevaplara karşılık

olarak, öğretmen tarafından yine düşük bilişsel düzeyde sorular sorulmaktadır.

Derinleştirici, yorumlamaya açık, yüksek bilişsel sorular etkileşim çiftlerinde

61

bulunmamaktadır. 3. en yüksek frekans ise öğrencinin katkı sağlaması ve öğretmenin

yönetmesi kategorilerinde bulunmaktadır. Gürültü ile başlayan etkileşimlerde ise

öğremen en çok iki çeşit karşılık verir: yapılandırma- yönetme ya da katkı sağlama.

5.2.4. İngilizce Dersi Etkileşim Kategori Çiftlerinin Frekanslarına Göre

Yorumlanması

Tablo 25.

İngilizce Dersi Etkileşim Çiftleri Tablosu

Etkileşim

Çiftinin Sıklığı Etkileşim Çiftinin Anlamı Frekansı

Öğretmenin Başlattığı Etkileşim

9-9 Öğretmen Yönetir-Öğretmen Yönetir

2-14 Öğretmen Sorar-Öğrenci Cevaplar

1-1 Öğretmen Sunar-Öğretmen Sunar

6-16 Öğretmen Katkı Sağlar-Öğrenci Katkı Sağlar

2-4 Öğretmen Sorar -Öğretmen Cevaplar

9-16 Öğretmen Yönetir-Öğrenci Katkı Sağlar

Öğrencinin Başlattığı Etkileşim

14-4 Öğrenci Cevap Verir-Öğretmen Cevap Verir

16-6 Öğrenci Katkı Sağlar-Öğretmen Katkı Sağlar

16-9 Öğrenci Katkı Sağlar-Öğretmen Yönetir

19-9 Öğrenci Yönetir-Öğretmen Yönetir

12-4 Öğrenci Sorar-Öğretmen Cevap Verir

14-2 Öğrenci Cevap Verir-Öğretmen Sunar

Diğer Kategorilerin Etkileşimi

g20-16 Gürültü-Öğrenci Katkı Sağlar

g20-9 Gürültü-Öğretmen Yönetir

Diğer Kategorilerin Etkileşimi

g20-6 Gürültü-Öğretmen Katkı Sağlar

g20-14 Gürültü-Öğrenci Cevap Verir

51

44

37

31

15

19

36

26

20

14

10

9

19

13

10

10

Öğretmenin başlattığı etkileşim kategori çiftlerinin en yükseği öğretmenin

yönetmesi ve yönetmeye devam etmesidir. Sonrasında ise öğretmenin soru sorması ve

öğrencilerin cevaplaması kategorileri gelir. Öğretmenin dersi sunması, soru sorması ve

hemen ardından kendisinin cevaplaması, sırayla en yüksek frekansa sahip etkileşim

çiftleridir. Öğretmenin sorduğu soruların ardından, öğrenci cevapları yerine kendisinin

cevap vermesi, dersi, yönetme ve sunma kategorilerindeki etkinliklerle sürdürmesi sınıf

içi etkileşimde öğrencinin değil, öğretmenin merkezde olduğunu göstermektedir.

62

Öğrencinin başlattığı etkileşimlerdeki en yüksek frekans ise; öğrencinin ve

öğretmenin cevap vermesidir. İkinci sırada ise, öğrencinin ve öğretmenin katkı sağlaması

çiftidir. Etkileşim çiftlerinden en yüksek frekansa sahip bir diğer çift ise öğrencinin katkı

sağlaması ve öğretmenin yönetmesidir. Gürültü ile başlayan etkileşimlerde ise iki tepki

öne çıkmaktadır: öğrencinin katkı sağlaması ve öğretmenin yönetmesidir.

5.3. Türkçe Dersi İçin Sözel Olmayan Öğrenci/Öğretmen Etkileşimi

Türkçe dersi sözel olmayan öğrenci ve öğretmen etkileşimleri CAFIAS sözel

olmayan etkileşim kategorilerine göre kodlanmıştır. Kodlanan etkileşimlerin toplam

etkileşimdeki yüzdelerine bakılmıştır.

Tablo 26.

Türkçe Dersi Sözel Olmayan EtkileşimTablosu

Kategori Tanımlama Sözel Olmayan Davranış

Öğretmen Davranışları Sayı Yüzdesi

1 Olumlu tutumları

değerlendirir Gülümser, göz kırpar kahkaha atar 33 %15

2

Öğrenci fikirlerini ya

da duygularını kabul

eder ya da kullanır

Gülümsemeden doğruluğunu

kabul etme anlamında başını

sallar, iç çeker

47 %21

3 Sorular sorar Yüzünü buruşturur, omuz silker 37 %16

4 Bilgi sunar Tahta üzerinde çizer, gösterir 18 %8

5 Yönerge verir Eliyle ya da mimikleriyle işaret

verir 55 %24

6 Olumsuz tutumları

değerlendirir

Masaya vurur, kaşlarını çatar,

yüzünü ekşitir 37 %16

Öğrenci Davranışları

7 Öğrenci yordama

yaparak, cevap verir

Ders sırasındaki uygulamaları,

verilen yönergelere göre yapar 54 %47

8

Daha ileri düzeyde

yordama yaparak

cevap verir

Hareketler yaratır ya da

yorumlama yapar 39 %34

9 Öğrenci başlatır Söylenmeden elini havaya kaldırır 22 %19

Türçe dersindeki sözel olmayan öğretmen davranışları incelendiğinde birinci

sırada el ya da mimikler ile talimat vermesi gelirken, ikinci sırada öğrencilerin fikirlerini

63

kabul etme anlamında başını sallaması ya da iç çekmesi gelmektedir. Olumlu tutumları

değerlendirme davranışları ise sondan ikinci sıradadır ve sözel olmayan davranışlarının

yalnızca %15’ini oluşturur.

Öğrenci davranışlarında ilk sırada İngilizceden farklı olarak 7. Kategori olan

yordama yaparak cevap vermesi gelmektedir. İkinci sırada ise daha ileri seviyede

yordama yaparak cevap vermesi gelmektedir. Dikkat çekici husus öğrencinin

söylenmeden elini kaldırması İngilizcede oldukça yüksek iken Türkçe dersinde oldukça

zayıftır. Etkileşim öğrenci tarafından çok sık başlatılmadığı halde yordama yaparak cevap

verme oranı yüksektir.

5.4. İngilizce Dersi İçin Sözel Olmayan Öğrenci/Öğretmen Etkileşimi

Türkçe dersi sözel olmayan öğrenci ve öğretmen etkileşimleri CAFIAS sözel

olmayan etkileşim kategorilerine göre kodlanmıştır. Kodlanan etkileşimlerin toplam

etkileşimdeki yüzdelerine bakılmıştır.

Tablo 27.

İngilizce Dersi Sözel Olmayan EtkileşimTablosu

Kategori Tanımlama Sözel Olmayan Davranış

Öğretmen Davranışları Sayı Yüzde

1 Olumlu tutumları

değerlendirir

Gülümser, göz kırpar kahkaha

atar 20 %9

2

Öğrenci fikirlerini ya da

duygularını kabul eder ya

da kullanır

Gülümsemeden doğruluğunu

kabul etme anlamında başını

sallar, iç çeker

42 %18

3 Sorular sorar Yüzünü buruşturur, omuz

silker 34 %15

4 Bilgi sunar Tahta üzerinde çizer, gösterir 34 %15

5 Yönerge verir Eliyle ya da mimikleriyle

işaret verir 64 %27

6 Olumsuz tutumları

değerlendirir

Masaya vurur, kaşlarını çatar,

yüzünü ekşitir 40 %17

Öğrenci Davranışları

7 Öğrenci yordama yaparak,

cevap verir

Ders sırasındaki uygulamaları,

verilen yönergelere göre yapar 36 %42

8

Daha ileri düzeyde

yordama yaparak cevap

verir

Hareketler yaratır ya da

yorumlama yapar 14 %16

9 Öğrenci başlatır Söylenmeden elini havaya

kaldırır 36 %42

64

İngilizce dersinde öğretmenin en çok tekrarladığı sözel olmayan davranışı el mimikler

ile yönerge/işaret vermesidir. Bu oran İngilizce dersinde Türkçe dersine göre daha

fazladır. Öğretmenin diğer tutumları birbirine oldukça yakındır. Ancak olumlu

davranışları değerlendirme kategorisi %8 ile oldukça düşüktür ve Türkçe dersinin

neredeyse yarısıdır.

Öğrenci davranışlarında en düşük kategori yaklaşık %16 dolayında ileri düzeyde

yordama yaparak cevap vermesidir. Diğer iki kategori olan söylenmeden elini kaldırması

ve sözel olmayan davranışlar ile cevap vermesi %42 ile eşit orandadır. Öğrencinin

etkileşimi başlatması ve sözel olmayan tepkiler vermesi Türkçe dersine göre daha

fazladır. Ancak öğrencinin yordama yaparak cevap vermesi Türkçe dersine kıyasla azdır.

65

BÖLÜM 6

Araştırmanın bu bölümünde özet, sonuç ve öneri kısımlarına yer verilmiştir.

6.1. Özet

Türkçe ve İngilizce gibi iletişimi ve etkileşimi odak noktası olarak kabul eden iki

derste öğretmen-öğrenci etkileşiminin ne kadarını sözel, ne kadarını sözel olmayan

iletişimin oluşturduğunu ve resmi dil olan Türkçe ile yabancı dil olarak öğretilen

İngilizce’nin öğreniminde etkileşim farkının olup olmadığı araştırmanın problemini

oluşturmaktadır.

Bu araştırma bir durum analizidir. Bu araştırma ile ilkokul 4. sınıfların Türkçe ve

İngilizce derslerinde öğretmen ve öğrencilerin sözel ve sözel olmayan iletişim

davranışları gözlenip kayıt ve analiz edilerek aşağıdaki sorulara cevap aranmıştır:

a) Sınıf içi iletişimde sınıf öğretmeni ve İngilizce öğretmeninin sözel ve sözel

olmayan iletişim davranışları nelerdir?

b) Türkçe dersinde ve İngilizce dersinde öğrencinin sözel ve sözel olmayan iletişim

davranışları nelerdir?

c) Türkçe dersinde ve İngilizce dersinde bir ders saatinin ne kadarı sözlü davranışlar

için kullanılmaktadır?

d) Belirlenen sözel ve sözel olmayan iletişim iletileri derslere ve öğretmenlere göre

farklılaşmakta mıdır?

Araştırma, Ankara ili Pursaklar ilçesinde bulunan bir ilkokuldaki 4. sınıf İngilizce

ve Türkçe derslerinin gözlemlenmesini, kayıt altına alınmasını ve elde edilen verilerin

analiz edilerek yorumlanmasını içermektedir. Araştırmaya ilkokul 4. sınıfta görev yapan

bir İngilizce öğretmeni, bir sınıf öğretmeni ve 9-10 yaş aralığındaki 32 öğrenci dahil

olmuştur. Araştırma, her biri 40 dakikadan oluşan 3 Türkçe dersinin ve 3 İngilizce

dersinin gözlem, ses ve görüntü kayıtlarıyla sınırlıdır. Araştırmada verilerin tekrarlanması

66

nedeniyle bu süre yeterli görülmüştür. Araştırmada gözlem yapılırken, elde edilen

verilerin güvenirliğini sağlamak amacıyla iki gözlemci yer almıştır.

Öğretmenin ve öğrencilerin sınıf içi sözel iletişimlerini değerlendirmek için

“Etkileşim Analizi” yöntemlerinden biri olan ETC (Equivalent Talk Category System)

adlı “Karşılıklı Konuşma Kategori Sistemi” kullanılmıştır. Çünkü bu sistem sınıfın

sosyo-duygusal havasını daha iyi değerlendirebilmekte ve hem öğrenci hem de öğretmen

etkileşiminin bilişsel boyutuna önem vermektedir. Araştırmada öğretmenin ve

öğrencilerin sınıf içi sözel iletişimlerini analiz etmek için “Karşılıklı Konuşma

Kategorileri”nin Türkçeleştirilmiş haline gürültü kategorileri eklenerek uyarlanan

kategoriler kullanılmıştır. Öğretmenin ve Öğrencilerin sözel olmayan etkileşimlerini

analiz etmek için ise CAFIAS kategorileri kullanılmıştır.

Araştırmaya katılan sınıfta, İngilizce ve Türkçe derslerinde öğretmenlerin ve

öğrencilerin sözel iletişim davranışları araştırmacı tarafından kayıt edilerek, daha sonra

da gözlem kayıt formunun yardımı ile yazılı metin haline dönüştürülüp, kategorilere

ayrılarak kodlanmış, önce veri toplama formu, sonra da İngilizce dersi için 971 etkileşim,

Türkçe dersi için 1103 etkileşim çiftler halinde matris formuna geçirilmiştir. Matris

formuna geçirilen verilerin frekans ve yüzdeleri hesaplanmıştır.

Sözel etkileşim verileri;

a.Kategori yüzdelerine göre,

b.Kategorilerin birbirleriyle karşılaştırılması suretiyle,

c.Alt matrislerin birbirleriyle karşılaştırılmasına göre,

d.Etkileşim kategorileri çiftlerinin sıklıklarına göre yorumlanmıştır.

Araştırmada, sözel olmayan verilere ait kategoriler sıralarına ve toplam sözel

olmayan etkileşimdeki yüzdelerine göre incelenmiştir.

6.2. Sonuç

Araştırmada ulaşılan bulgulara ilişkin sonuçların özeti bu bölümde verilmektedir.

1) Türkçe dersi öğretmen ve öğrenci sözel etkileşiminde, toplam etkileşimin

%20’sini, öğretmen tarafından gerçekleştirilen yapılandırma-öğrenme etkinlikleri

67

oluşturmaktadır. Öğretmenin, emir vermek, yöneltmek, ödev vermek gibi öğrenme

etkinliklerini organize eden ifadeler bu kategori altında toplanmıştır. Etkileşimin

%12,2’sini öğrencilerin düşük bilişsel düzeyde verdiği sorular oluşturmaktadır.

Öğretmen ve öğrencilerin yoruma açık, analiz ve sentez gerektiren soru ve cevapları ise

toplam etkileşimde %2,1’lik bir paya sahiptir. Öğrencilerin ve öğretmenin katılımı daha

çok okuma metninden bulunabilecek cevaplardır ya da daha önceki derslerde öğretilen

bilgilerin anımsanmasını yordayıcı niteliktedir.

Türkçe dersindeki etkileşim için gürültü %10,5’lik bir orana sahiptir. Gürültü,

öğretmenin katılımı sürdürmeyi amaçlayan sözel davranışlarına ve emir vermek,

yönlendirmek gibi dersi organize etmeye yönelik ifadelerine tepki olarak görülmektedir.

Dikkat çekici diğer unsur gürültünün öncesinde en çok öğretmenin katılmayı koruma

tepkisi ile birlikte yapılandırma-yönetme davranışının olmasıdır. Yapılandırma yönetme

davranışının sonucu en çok gürültü şeklindedir. Gürültü sonrası öğretmen yapılandırma-

yönetme değil basit bilişsel düzeyde soru sorarak sınıfı kontrol etmektedir.

Türkçe dersi için öğretmende bir diğer yüksek oran sunma etkileşimi iken

öğrencilerde, düşük bilişsel düzeyde cevap vermektir. Öğrencilerin düşük bilişsel

düzeyde cevap vermelerini sağlayan en önemli faktör öğretmenlerin katılmayı koruma

amaçlı tepkileri ve düşük bilişsel düzeyde sordukları sorulardır.

2) İngilizce dersinde toplam etkileşimin %32,23’ünü öğretmen ve öğrenci tarafından

düşük bilişsel düzeyde sorulan sorular ve cevaplar oluşturmaktadır. Öğretmen

davranışlarında en yüksek oranlar %17,20 ile yönetme ve %11,02 ile basit bilişsel

düzeyde soru sorma kategorilerindedir.

Etkileşimde %11,12 ve %10,06 oranında öğrencinin ve öğretmenin katılmayı

koruma amaçlı tepki etkileşimleri görülmektedir. Öğrencilerin derse katılımlarını

sağlayan en önemli faktör öğretmenlerin katılmayı koruma amaçlı tepkileridir.

İngilizce dersindeki etkileşimde gürültü %12,05’lik bir paya sahiptir. Gürültüyü en

çok takip eden davranış öğretmenin yönetme ve katılıma katkı sağlama davranışlarıdır.

Gürültünün öncesinde en çok tekrarlanan davranışlar ise öğrencilerin basit bilişsel

düzeydeki cevapları ve katılmayı koruma amaçlı tepkileridir. Yine öğretmen kaynaklı

gürültünün öncesinde en çok tekrarlanan, öğretmenin yapılandırma-yönetme

davranışıdır.

68

Türkçe ve İngilizce Dersi Öğretmen ve Öğrenci Sözel Etkileşimi Karşılaştırıldığında:

a) Yüksek bilişsel düzeyde soruların düşük bilişsel sorulara oranının Türkçe dersinde %5

iken, İngilizce dersinde hiç yoktur.

b) Yüksek bilişsel düzeyde cevapların düşük bilişsel cevaplara oranı Türkçe dersinde

yaklaşık %1,2 iken, İngilizce dersinde hiç yoktur.

d) İngilizce dersinde öğrenciler hiç katılımı uzatıcı ve derileştirici yüksek bilişsel düzeyde

bir iletişim davranışında bulunmamıştır. Türkçe dersinde nispeten bulunulsa da %1,6 ile

oldukça düşük bir orandadır.

e) Türkçe dersinde bir gürültüye karşılık 8 etkileşim meydana gelirken İngilizce dersinde

bu oran 7’ye düşmektedir. Türkçe dersinde, İngilizce dersine göre daha az gürültü daha

çok etkileşim vardır.

f) Tükçe dersinde öğrenciler ve öğretmen karşılıklı olarak yakın oranda etkileşimde

bulunurken, öğrenciler kendi aralarında oldukça düşük etkileşimde bulunmuşlardır.

İngilizce dersi için yine en yüksek oranlar öğrenciler ve öğretmen karşılıklı olarak

etkileşimi olmakla birlikte, öğretmenin kendisi ile olan etkileşimi Türkçe dersi ile

karşılaştırıldığında yüksektir. Ayrıca Türkçe dersinde öğretmenin toplam etkileşimdeki

payı daha yüksektir.

3) Türçe dersindeki sözel olamayan öğretmen davranışları incelendiğinde birinci sırada

el hareketleri ya da mimikler ile talimat verme gelirken, onu, öğrencilerin fikirlerini kabul

etme anlamında baş sallama ya da iç çekme takip etmektedir. Olumlu tutumları

değerlendirme davranışları ise sondan ikinci sıradadır ve sözel olmayan davranışlarının

sadece %15’ini oluşturur.

Öğrenci davranışlarında ilk sırada İngilizceden farklı olarak 7. kategori olan

yordama yaparak cevap vermesi gelmektedir. İkinci sırada ise daha ileri düzeyde yordama

yaparak cevap vermesi gelmektedir. Dikkat çekici husus öğrencinin söylenmeden elini

kaldırması İngilizcede oldukça yüksek iken Türkçe dersinde oldukça zayıftır.

4) İngilizce dersinde öğretmenin en çok tekrarladığı sözel olmayan davranışı el

hareketleri ve mimikler ile işaret vermesidir. Bu oran ingilizce dersinde Türkçeye göre

daha fazladır. Öğretmenin diğer sözel olamayan davranışları birbirine oldukça yakın ve

dengelidir. Ancak olumlu davranışları değerlendirme kategorisi %8 ile oldukça düşüktür

69

ve Türkçe dersinin neredeyse yarısıdır. Öğrenci davranışlarında en düşük kategori

yaklaşık %16 ile ileri düzede yordama yaparak cevap vermesidir. Diğer iki kategori olan

söylenmeden elini kaldırma ve sözel olayan davranışlar ile cevap verme %42 ile eşit

orandadır.

6.3.Öneriler

Bu araştırmanın sonuçlarına göre aşağıdaki öneriler getirilmiştir;

1) Öğretmenler, sınıf içi sözlü ve sözlü olmayan iletişimde kullanabilecekleri iletişim

teknikleri ile ilgili bilgilendirilmeli ve bu tekniklerin uygulanması hakkında öğretmen ve

öğrencilerden geri bildirimler istenmelidir.

2) Düşünmeyi gerektiren üst düzeyde sorular ve cevapları fazlalaştırmak için öğrencinin

düşünme gücünü geliştirecek şekilde düzenlendiği öne sürülen eğitim programlarının

uygulanış şekli hakkında sınıf içi etkileşim analiz yöntemleriyle geri bildirim alınmalıdır.

3) İngilizce ve Türkçe dersleri için seçilen kitapların öğrenci merkezli öğretime daha

uygun bir biçimde şekillendirip şekillendirilmediği incelenmeli, öğrenci-öğretmen

etkileşimine ne kadar yer verdiği başka bir araştırmada incelenmelidir.

4) Sınıf mevcutlarının kalabalık olması sınıf yönetimini zorlaştırmakta ve dolayısıyla

sınıf içi etkileşimi olumsuz yönde etkilemektedir. Sınıf mevcutlarının azaltılması ve

öğretmenlerin sınıf yönetimi ile ilgili eğitime tabi tutulması gerekmektedir.

5) Öğretmen yetiştiren kurum programlarında sınıf içi iletişimin nasıl olması gerektiği ile

ilgili konulara ve uygulamalara ağırlık verilmesinin yerinde olacağı düşünülmektedir.

6) Sınıf içi etkileşim analizi, daha büyük bir çalışma grubuyla, farklı düzeydeki öğretim

kurumlarında (okul öncesi, ortaöğretim, üniversite) sınıf içi sözel ve sözel olmayan

davranışlar üzerinde yapılabilir.

8) Etkileşim analizini yöntemlerini kullanımı konusunda öğretmenlere hizmet içi eğitim

verilebilir. Eğitim verilen öğretmenlerin sözel ve sözel olamayan davranışları üzerinde

bir değişiklik olup olmadığını belirlemek için bir araştırma yapılabilir.

70

KAYNAKÇA

Anşin, S. (2006). Çocuklarda Yabancı Dil Öğretimi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp

Eğitim Fakültesi Dergisi, 6, 9-20.

Altıntaş, E. (2000)."İletişim", Sınıf Yönetiminde Yeni Yaklaşımlar, Ed:Küçükahmet,

Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.

Arslantaş, Y. (1998). Sınıf Yönetiminde Öğretmen İletişim Becerilerine İlişkin Öğretmen

ve Öğrenci Görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal

Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.

Başarı, A. (2007). Sınıf İçi İletişim Aksaklıklarına Yönelik Öğretmen-Öğrenci Görüşleri.

Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal

Bilimleri Enstitüsü, Bolu.

Bayraktutan, Ş. (2008). İlköğretim Okullarında Sınıf İçi İletişimin Öğrenci Okul

Başarısına Etkisi ( İstanbul İli Kartal İlçesi Örneği). Yayımlanmış Yüksek Lisans

Tezi, Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Behnam, B., and Pouriran, Y. (2009).Classroom discourse: Analyzing teacher/learner

interaction in Iranian EFL task-based classrooms. Porta Linguarum, 13,117.

Bozkurt, E. (1994). Sınıfta İletişim. Çağdaş Eğitim Dergisi, 19, 40-42.

Budak, İ. , Tutak, T., Budak, A., ve Dane, A. (2009). Matematikte Düz Anlatım ve

Problem Çözme Sınıflarındaki Öğretmen-Öğrenci Etkileşim Farklılıklarının

Karşılaştırılması. Journal of Qafqaz University, 26, 181-189.

Çakıcı, Y., Ürek, H., Dinçer, E. (2012). İlköğretim Öğrencilerinin Soru Oluşturma

Becerilerinin İncelenmesi Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 43-68.

Chaudron, D. ( 1988). Second Language Classrooms. Cambridge University Press:

Cambridge

Creswell, J. (2007). Designing and Conducting Mixed Method Research. Thousand Oaks,

CA: Sage.

Çilenti, K. (1998). Eğitim Teknolojisi ve Öğretimi. Gül Yayınevi, Ankara.

Demirezen, M. (2003): “Yabancı Dil ve Anadil Öğreniminde Kritik Dönemler”. Tömer

Dil Dergisi, 118, 5-15.

71

Early, D., Maxwell, K.,Ponder, B., and Pan,Y. (2012) Improving Teacher-Child

Interactions:A Randomized control Trial of Making Most of Classroom Instructions

and My Teaching Partner Professional Development Models, Early Childhood

Research Quarterly, 38, pp.57-70.

Ergin, A. (1995). Öğretim Teknolojisi: İletişim. Ankara: Pegem Yayınları.

Ergin, A. ve Birol, C. (2000). Eğitimde İletişim. Ankara: Anı Yayıncılık.

Eurydice. (2012). Avrupa‟da Okullarda Dil Öğretimi Üzerine Temel Veriler 2012.

www.eacea.ec.europa.eu adresinden 04.07.2017 tarinde alınmıştır.

Acar, F. (1999). İlköğretimde Sınıf İçi Sözel İletişimin Etkileşim Analizi Yöntemiyle

Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi

Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Flanders, N. (1970). Analyzing Teaching Behavior. London:Adison-Wesley Publishing

Company.

Genç, A. (2004). Türkiye’de İlk ve Ortaöğretim Okullarında Yabancı Dil Öğretimi.

Kırgızistan Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 107-111.

Gözütok, D. (1991). Öğretmenlerin ve Öğrencilerin Algılarına Göre Mesleki

Davranışlarının Değerlendirilmesi. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 24(2), 405-

409.

Güçlü, N. (2003). Sınıf Yönetimi. “Sınıf İçi İletişim ve Etkileşim”. Editör: Küçükahmet

L., Ankara: Nobel Yayınları.

Hazneci, Y. (2012). Oluşturmacı Öğretmen İletişim Beceri Ölçeği'nin geliştirilmesi ve

ilköğretim öğretmenlerinin sınıf içi iletişim becerilerinin incelenmesi. Doktora

Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

Haznedar, B. (2003). Türk Eğitim Sisteminde Yabancı Dil Eğitimi ve Kalite Anlayışları.

“Neden Erken Yaşta Yabancı Dil Eğitimi”. İstanbul: Özel Okullar Derneği

Yayınları.

İçbay, M. (2008). The role of classroom interaction in the construction of classroom

order: A conversational analytic study, Doktora tezi, Orta Doğu Tektnik

Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Krashen, S. and Terrel, T. (1983). The Natural Approach. New York: Pergamon Press.

72

Lambert, W. (1972). Language, Psychology and Culture. Stanford CA: Stanford

University Press.

Lenneberg, E.H. (1967). The Biological Foundations of Language. New York: Wiley.

Maroni, B. (2002). Pauses, Gaps and Wait Time in Classroom İnteraction in Primary

Schools, Journal of Pragmatics, 43, pp. 2081-2093.

Milli Eğitim Bakanlığı (2015). İlköğretim Türkçe Öğretim Programı ve Klavuzu. Ankara.

Milli Eğitim Bakanlığı (2013). İlköğretim İngilizce Öğretim Programı Klavuzu. Ankara.

Mouhanna, M. (2009). Re-examining the role of L1 in the EFL classroom. UGRU

Journal, 8, 1-18.

Nurmasitah, S. (2010). A Study Of Classroom Interaction Characteristics In A Geography

Class Conducted In English: The Case At Year Ten Of An Immersion Class.

Ober, R. (1968). The Reciprocal Category System (RCS): An ObservationalSystem

Designed To Assess Teacher-StudentClassroom Verbal Interaction. College of

Education, University of South Florida, Tampa, Florida.

Olgun, Ö. (2005). Fen ve Teknoloji Eğitiminde Bilimsel Süreç Becerileri. M. Aydoğdu

ve T. Kesercioğlu (Ed.), İlköğretimde Fen ve Teknoloji Öğretimi. Ankara: Anı

Yayıncılık.

Pheasanty, A (2003). Classroom Interaction and the Effectiveness of TeachingLearning

English as a Local Content Subject at The Elementary School. Final Project.

Semarang State University.

Ober, R., Bentley, E., Miller, E. (1971). Systematic Observation of Teaching: An

Analysis-İnsructional Strategy Aproach. New Jersey: Prentice-Hall.

Öztürk, B. (2000). Sınıf İçi Etkileşim, Gazi Üniversitesi Kuram ve Uygulamada Eğitim

Yönetimi Dergisi, 24, 621-640.

Sönmez, V. (1992). İlkokul Öğretmenlerinin Sınıf İçi Etkinlikleri. Hacettepe Üniversitesi

Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 97-106.

Tomul, E. (2005). Sınıf Yönetimi. “Sınıfta Etkili Öğretmen- Öğrenci İletişimi”. Editör:

Hüseyin Kıran. Ankara: Anı Yayıncılık.

73

Yeşilmen, N. (1983). Sınıf İçi Sözlü Öğretimin Etkileşim Analizi Yöntemi İle

Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim

Bilimleri Fakültesi, Ankara.

Yuanfang, Y. (2009). A Study Of Foreign Language Learning Motivation And

Achievement: From A Perspective Of Sociocultural Theory. CELEA Journal, 32,

87.

74

EKLER

75

EK A.

ETC’YE GÖRE KODLANAN TÜRKÇE DERSİ SÖZEL ETKİLEŞİM

METİNLERİ

DERS I

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Evet hazır mıyız? 6

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Ömer yerine geç. 9

Öğrenci: Yazılı oluyoruz! 11

Öğretmen: Yazılı değil. 1

Öğretmen: Kurşun kalem, kırmızı kalem, silgi kalsın masada. 9

Öğretmen: Hiç kimse birbirine bakmasın. 9

Öğrenci: Deyimlere bakacak mıyız? 12

Öğretmen: Bakacağım Ceren. 4

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: İsmini yazar mısın? 9

Öğrenci: Evet. 16

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Evet, hazır. 9

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğrenci: Öğretmenim bana vermediniz. 19

Öğretmen: Sana vermedim mi? 2

Öğrenci: Bu kağıt arkalı önlü değil. 14

Öğretmen: Seni az seviyorum ondan. 5

Öğrenci: (gülüşmeler) 0

Öğretmen: Evet, hazır. 9

Öğretmen: Şimdi ne yapacağız, dinle! 9

Öğretmen: İstanbul’un Ağaçları’nı işleyeceğiz önce. 1

Öğretmen: Kırmızı kalemlerinizi görmek istiyorum.9

Öğrenci: (gürültü) g20

76

Öğretmen: Evet bakalım kimler hazır? 6

Öğretmen: Zübeyde hazır, Ceyda hazır, Emir Berat hazır, Mahmut hazır.6

Öğretmen: Şimdi dinle, şimdi ne yapacağız? 9

Öğretmen: Ben okuyacağım ama vurgulu okuyacağım. 1

Öğretmen: Sizler oraya gelecek noktalama işaretlerini koyacaksınız kırmızı kalemle.1

Öğrenci: Öğretmenim! 16

Öğretmen: Sonra, bölme! 9

Öğretmen: Sonra, ikinci kez beraber ben tekrar okuyacağım. 1

Öğretmen: Sen oraya notaysa nokta, virgülse virgül diyeceksin.1

Öğretmen: Bakalım ne kadar başarılı olmuşsun. Tamam mı?6

Öğrenci: Öğretmenim!16

Öğretmen: Şimdi. 9

Öğrenci: Ee.. Şimdi hepsini okuyacaksınız ya, bitirince hangi noktalama işareti geleceği

konusunda ne diyeceğiz?12

Öğretmen: Evet tekrar okuyacağım, o zaman siz söyleyeceksiniz. 9

Öğretmen: Yani önce yapacaksınız, sonra beraber kontrol edeceğiz. 1

Öğretmen: Ama bunun bir tek güç noktası var, bu işin. 1

Öğretmen: Yani oraya ne konacağını bilmek için vurguya dikkat etmek lazım.1

Öğretmen: Doğru mu?6

Öğrenci: Evet.16

Öğretmen: Evet başlıyorum ben.1

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğretmen: Şşş..0

Öğrenci: Sessizlik! 19

Öğretmen: Kalemlerinizin ucunu göreyim. 9

Öğretmen: Evet, başlıyorum. İstanbul’un Ağaçları.1

Öğretmen: Okuma parçası

Öğrenci: Öğretmenim, öğretmenim. 16

Öğretmen: Ceylan sus. Ceylan sus. 9

Öğretmen: Okuma parçası

Öğrenci: (gürültü)g20

77

Öğretmen: Oyh, siz noktaları koydunuz ben yoruldum ama. 6

Öğretmen: Evet derin bir nefes alıyorum. Şimdi, bakalım, 6

Öğretmen: Iı.. Yanlış. Çocuklar, yanlış yaptığımızı daire içine alıyoruz.9

Öğretmen: Zaten ben bir tanesini cadılık yaptım.1

Öğrenci: Evet 16

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Bakalım orayı doğru yapabildiniz mi? 9

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Evet şimdi başlıyoruz. 9

Öğretmen: İstanbul’a gelen yabancıların hepsi,2

Öğrenci: Virgül! 14

Öğretmen: Ağaçlarımızın güzelliğinden söz eder.2

Öğrenci: Nokta!14

Öğretmen: Hiç böyle bir şey duydunuz mu?2

Öğrenci: Soru işareti!14

Öğretmen: Büyük mimarlarımız her zaman eserlerinin yanı başında birkaç çınar ya da selviyi

eksik etmezlerdi.2

Öğrenci: Nokta!14

Öğretmen: Bazıları da, cami ve ya medrese avlusunun ortasında ve ya çiçek yetiştirilmesi için,2

Öğrenci: Virgül!14

Öğretmen: Yer alırdı orada çınarın,2

Öğrenci: Virgül!14

Öğretmen: Selvinin yetişmesini2

Öğrenci: Virgül!14

Öğretmen: Gülün açmasını,2

Öğrenci: Virgül!14

Öğretmen: Sarmaşığın halkalanmasını sağlardı.2

Öğrenci: Nokta. 14

Öğretmen: Zaten eski Türk bahçesi böyle ağaçlı çiçekli bir bahçeydi. Küçük büyük her

çeşmeyi,2

Öğrenci: Virgül!14

Öğretmen: İri gölgeli bir çınar ve ya selvi beklerdi.2

78

Öğrenci: Nokta! 14

Öğrenci: Orda yok nokta.14

Öğretmen: Orda yok zaten. 1

Öğretmen: (gülüşmeler) 0

Öğretmen: Mimarın ve ya ayraç sahibinin, 2

Öğrenci: Virgül!14

Öğretmen: Diktiği ağacın büyüdüğünü görüp görmemesinin önemi yoktu.2

Öğrenci: Virgül, nokta, virgül 14

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Evet! 8

Öğretmen: Metin! Bir dakika! 9

Öğretmen: Şimdi doğruyu. 1

Öğretmen: Metin yanıma gel, yanıma gel. 9

Öğrenci: Öğretmenim özür dilerim. 19

Öğretmen: Şimdi öğretmen diyor ki,1

Öğretmen: Dur Sima!9

Öğretmen: Öğretmenler bazen yalan söyleyebilir. 1

Öğrenci: Öğretmenim!16

Öğretmen: Ayağımı kaldırmıştım. Evet, şimdi dinliyorsun. 9

Öğretmen: Diyorum ki ben,6

Öğrenci: Diktiği ağacın.16

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğretmen: Diktiği ağacın büyüyüp büyümediğini görmesinin önemi yoktu, 2

Öğrenci: Virgül.14

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Şimdi ben onu, dinle! 9

Öğretmen: Ben onu nokta varmış gibi okudum.6

Öğretmen: Ama, dinle, şşş.. 9

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Mahmut söyle ne dedin? Sen mi dedin onu? 6

Öğrenci: Demedim.16

79

Öğretmen: Noktadan sonra ne var çocuklar?2

Öğrenci: Virgül! 14

Öğretmen: Virgül var ama emin olamadım hani ne olacak? 6

Öğrenci: Öğretmenim, öğretmenim! 16

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğretmen: Tamam anladım çok biliyorsunuz. 18

Öğrenci: Öğretmenim bence doğru.16

Öğretmen: Tamam Buğra doğru söylüyorsa, bu konu hallolmuştur, çünkü Buğra ne yapar? 6

Öğretmen: Yazıya çok önem vermez. 6

Öğretmen: Evet, eğer orda virgül, virgül vardı çünkü küçük harfle başlamış değil mi sonrası? 8

Öğretmen: Evet, bir toparlanalım bakalım. Yusuf! Evet hazır! 9

Öğrenci: Öğretmenim!16

Öğretmen: Bakalım en güzel kim takip ediyor?9

Öğrenci: 170de kaldık. 16

Öğretmen: Evet şşş.. 9

Öğretmen: Dikilmiş olmasını bilmesi yeterdi. Bilirdi ki, toprağa emanet edilmiş bir ağaç, 2

Öğrenci: Virgül!14

Öğretmen: Mahalleye,2

Öğrenci: Virgül!14

Öğretmen: Semte,2

Öğrenci: Virgül!14

Öğretmen: Şehre,2

Öğrenci: Virgül!14

Öğretmen: Hatta topluma emanet edilmiş bir değerdir. Şimdi buradan sonrasını bana… 9

Öğrenci: Öğretmenim, öğretmenim!16

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Erdem devam ediyor, bir dur bakayım.9

Öğrenci: Mimarlık ile ağacın iş birliğinin en iyi örneği Süleymaniye Müzesi’nin avlusudur.2

Öğrenci: Nokta. 14

Öğretmen: Erdem dur ben okuyayım, sen söyle. 9

Öğretmen: İstanbul gittikçe ağaçsız kalıyor bu durum,2

80

Öğrenci: Öğretmenim, öğretmenim!16

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Tamam!9

Öğretmen: Ağacın yazılı eserimizde de önemli bir yeri vardır eski şiirlerimiz,2

Öğrenci: Virgül! 14

Öğretmen: Masallarımız selvi, çınar ve kavaklarla doludur.2

Öğrenci: Nokta!14

Öğretmen: İstanbul gittikçe ağaçsız kalıyor bu durum,2

Öğrenci: Virgül!14

Öğretmen: Aramızda şu ve ya bu geleceğin kaybolmasına benzemez.2

Öğrenci: Nokta, virgül, nokta!14

Öğretmen: Gelenekler,2

Öğrenci: Virgül!14

Öğretmen: Arasında başkalarının geldiği için ve ya kendilerine ihtiyaç kalmadığı için gider.2

Öğrenci: Nokta!14

Öğretmen: Fakat asırlık bir ağacın gitmesi başka bir şeydir.2

Öğrenci: Nokta!14

Öğretmen: Yerine bir başkası dikilse bile, görünüşü olması zaman ister.2

Öğrenci: Nokta!14

Öğretmen: Bir ağacın ölümü,2

Öğrenci: Virgül!14

Öğretmen: Büyük bir mimari eserin kaybı gibi çok üzücü ve acıdır.2

Öğrenci: Nokta!14

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Şimdi, dinle beni. 9

Öğretmen: Tamam anladık. 8

Öğretmen: Hiç yanlışım yok diyenler?6

Öğrenci: Ben, ben, ben! 16

Öğretmen: Bir dakika, ben şimdi bakayım. 9

Öğretmen: Yusuf! Yusuf, otur! 9

Öğretmen: Mehmet var mı yanlışın? 6

81

Öğrenci: Var. 16

Öğretmen: Çok üzüldüm. Bir yanlışı olan? 6

Öğrenci: Ben, ben! 16

Öğretmen: İki yanlışı olan?6

Öğrenci: (Sessizlik) 0

Öğretmen: Ay, kendinizi bir alkışlayalım. 9

Öğrenci: (Alkışlar)19

Öğretmen: Şimdi kağıdı aldım, arkasını çevirdim.9

Öğrenci: Ben okuyayım! Okuyabilir miyim?19

Öğretmen: Hayır! Önce, şimdi, dinle.9

Öğretmen: Dinle. Dinle! 9

Öğretmen: Derse kimler hazır? 9

Öğretmen: Şimdi kâğıdı. Tilkinin oyununu açtık ya.1

Öğrenci: Evet.16

Öğretmen: Evet şimdi, herkes bir göz teması kuralım bakalım. 9

Öğretmen: Evet, kime, kimle konuşalım? 6

Öğretmen: Sohbet edeceğiz.9

Öğrenci: Oh. 0

Öğretmen: Şimdi, evet, kim benimle sohbet edecek?9

Öğrenci: Öğretmenim! 16

Öğretmen: Evet, tamam seçtim. Asaf’la yapıyoruz, pardon Alperen. 9

Öğretmen: Alperen, İstanbul’un Ağaçları parçasını okuduk. Bir de, ben okudum.1

Öğretmen: Iı.. Buradaki bize verilmek istenen mesaj ne? 3

Öğretmen: Yazar bunu neden yazmış? 3

Öğrenci: Ağaçlar tükenmesin diye. 14

Öğretmen: Ağaçlar tükenmesin diye yazmış, çok güzel. 6

Öğretmen: Peki, ıı.. Hangi ağaçlardan daha çok bahsediyor Alperen?6

Öğrenci: ıı.. 0

Öğrenci: Öğretmenim, öğretmenim!16

Öğretmen: Hangi ağaçlardan bahsediyor? Şşş.. 2

Öğrenci: ıı.. 0

82

Öğretmen: Selviden bahsediyor. 4

Öğretmen: Bir şeyden daha bahsediyor? 2

Öğrenci: Öğretmenim, öğretmenim! 16

Öğrenci: Kavak! 14

Öğretmen: Kavak, peki, ıı.. 6

Öğretmen: Dinle! 9

Öğretmen: Kavak, kavak, kavağın içinde geçtiği bir şiir biliyoruz.1

Öğretmen: Taa, birinci sınıftan beri. Atatürk ile ilgili, hatırlayan var mı? 2

Öğrenci: Evet öğretmenim. Kavak. 14

Öğretmen: Hatırla, söyle. 9

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Hatırladın mı? 2

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Peki, ben hatırlıyorum biraz.6

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Uzun uzun kavaklar, 1

Öğrenci ve Öğretmen: dökülüyor yapraklar, ben Ata’ma doymadım. Doysun kara topraklar . 4

Öğretmen: Evet, ben size kısa bir şiir dinlettireceğim ama. 1

Öğretmen: (gürültü) g10

Öğretmen: Evet, çocuklar! 9

Öğretmen: (gürültü) g10

Öğretmen: Evet! Yusuf! Tevfik! Tevfik, sen buraya. 9

Öğretmen: Şimdi, dinliyorsunuz. Birinci paragrafı Tevfik okuyor.9

Öğretmen: Konuşma! İkinci paragrafı Ceren okuyor.9

Öğretmen: Üçüncü paragrafı, çok kısa, Mahmut okuyor. 9

Öğretmen: Dördü, Fatmanur’a…9

Öğrenci: Öğretmenim!16

Öğretmen: Beşi, Berk. 9

Öğrenci: Off! 16

Öğretmen: Evet, hazır.9

Öğretmen: Bak bakalım hazırlar mı? 6

83

Öğrenci: Hazır. Öğretmenim bir şey diyeceğim.16

Öğretmen: Söyle.9

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Evet, 9

Öğretmen: (gürültü) g10

Öğretmen: Tamam, Ceren oku bakayım.9

Öğretmen: Bugün başka bir çalışma yapacağız bunun üzerine. 1

Öğretmen: Konuşma! Evet başla.9

Öğrenci: (Okuma parçası)

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğretmen: Bir kez daha okuyacağız.1

Öğretmen: Ama bu sefer paragraf paragraf çalışacağız.1

Öğrenci: Öğretmenim! 16

Öğretmen: Nazlı birinci paragrafı oku bakalım. 9

Öğretmen: Şimdi herkes çok dikkatli, ne sormadığımı bilmiyorsun. 9

Öğretmen: Öğretmen bu, ne yapacağı belli olmaz. Evet, bir paragraf.9

Öğrenci: (Okuma parçası)

Öğretmen: Evet,9

Öğretmen: (gürültü) g10

Öğretmen: Kalemi eline al, kırmızı kalemi aldın. 9

Öğretmen: Şimdi Emirhan! 9

Öğretmen: Birinci paragrafta, bir tane var ama kaç tane var ben de bilmiyorum, şimdi

öğreneceğim. 1

Öğretmen: İçinde zaman geçen bir cümle seçeceksiniz. 9

Öğretmen: (gürültü) g10

Öğrenci: Buldum!16

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Bağırma! 9

Öğrenci: Öğretmenim bir tane var.4

Öğretmen: Tamam bir dakika. 9

Öğretmen: Yusuf! İtiraz yok, o bir tanesini söylesin canım. 9

84

Öğretmen: Arkadaşınızın hakkını sabote ediyorsunuz. 9

Öğretmen: Bir de demokrasi işliyorsunuz! Şunlara bak. Oku!9

Öğrenci: Karıncalar hiçbir zaman, hiçbir şey için kavga etmezlerdi.14

Öğretmen: Bu mu cümle? Zaman nerde? 2

Öğretmen: Hiçbir zaman. Doğru mu bu söylediği? 6

Öğrenci: Hayır! Öğretmenim!16

Öğretmen: Bir dakika. 9

Öğrenci: Ama yanlış anlamış zaman kelimesini aramış. 16

Öğretmen: Hayır doğru söylüyor ama.6

Öğretmen: Hiçbir zaman ne demek?2

Öğrenci: (sessizlik)0

Öğretmen: Hiçbir zaman da bir zaman dilimi. 1

Öğretmen: Hiç yani olmamış. Dünya üzerinde hiçbir zaman olmamış.6

Öğrenci: Öğretmenim! 16

Öğretmen: Erdem çok güzel bir şey bulmuş.6

Öğrenci: Öğretmenim, öğretmenim!16

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Bağıranlara söz hakkı vermiyorum, görüyorsunuz. Sümeyye.9

Öğrenci: Öğretmenim, ıı..16

Öğrenci: Yeşil çimen çimen ormanındaki en çalışkan hayvanlardı karıncalardır ‘’gece

gündüz’’.14

Öğretmen: Süper ‘’gece gündüz’’. 6

Öğrenci: (gürültü) g10

Öğretmen: Betül! 9

Öğrenci: Gün içerisinde sabırla emek verir, akşam olduğunda ise, sıra sırayla yiyeceklerini alır

evlerine giderlerdi. ‘’akşam’’. 14

Öğretmen: Evet ‘’akşam’’. 4

Öğretmen: Şimdi beni dinle.9

Öğretmen: Evet şimdi biraz, biraz zorlaştırıyorum. Ne olur bana kızmayın, ne olur.1

Öğretmen: Merak ediyorum, bir kere ben size üçte öğretmiştim de hani hatırlıyor musunuz? 2

Öğretmen: Merak ediyorum. Eğer bilemezseniz, çıkıp gideceğim. 6

Öğretmen: Evet şimdi birinci paragrafın ilk cümlesini okuyorum.1

85

Öğretmen: Yeşil çimen ormanındaki en çalışkan hayvanlardı karıncalar. 1

Öğretmen: Şimdi yeşil çimenin altını çizer misiniz? 9

Öğrenci: Evet. 16

Öğretmen: Yeşil çimende, yeşil orda ne hatırlatıyor bir söyleyin bakalım. 2

Öğrenci: Öğretmenim! 16

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğretmen: Sevgi izinsiz konuşma! 9

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğretmen: Yeşil burada ne yapıyor?2

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğretmen: Şimdi çok merak ediyorum, dinle.9

Öğretmen: Kurşun kalemini eline al, o kağıdının üstüne yeşilin görevi ne ise yaz.9

Öğretmen: Ben dolaşacağım.9

Öğrenci: (sessizlik) 0

Öğrenci: Ben buldum, ben buldum, ben buldum!16

Öğrenci: Öğretmenim! Öğretmenim! Öğretmenim!16

Öğretmen: Dinle!9

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğretmen: Ceren anlamın akışı da getir. 9

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğretmen: Dinle!9

Öğretmen: Baş harfi, bakın bu yeşil kelimesi, çimen kelimesini bir şey yapıyor?2

Öğrenci: Öğretmenim!16

Öğretmen: Şşş bağırma, bağırma! 9

Öğretmen: Baş harfi b sonra e gerisini bilmiyorum. 6

Öğrenci: Öğretmenim, öğretmenim! 16

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğrenci: (bağırışmalar)0

Öğretmen: Yani ben şimdi sınıfı terk edemiyor muyum?6

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Batuhan yerine geç, bir dakika istiyorum sizden fazla değil.9

86

Öğretmen: Elbise diye bir kelimem var tamam mı? 1

Öğretmen: Bunu beraber altı tane kelimeyle betimleyeceğiz. 1

Öğretmen: Bir tanesini ben betimliyorum.1

Öğretmen: Furkan hazır mısın? Kübra, Didem! 9

Öğretmen: Betimliyorum. 1

Öğretmen: Elbisem nasıl olsun? 2

Öğretmen: Kısa olsun. 4

Öğrenci: Öğretmenim! 16

Öğretmen: Ya öğretmen olmasa mıydık acaba?6

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Ne, söyle.6

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Ne olsun?2

Öğrenci: Pembe.14

Öğretmen: Ben elbisenin boyunu betimledim, Alperen elbisenin rengini betimledi. 1

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğretmen: Melek?6

Öğrenci: Güzel.14

Öğretmen: Güzel elbise.6

Öğrenci: Öğretmenim, eski elbise.2

Öğretmen: Eski çok güzel, daha bir iki üç dört oldu.6

Öğrenci: Öğretmenim, öğretmenim!16

Öğretmen: Emir Berat? 6

Öğrenci: Yırtık. 14

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğretmen: Peki dinle bakalım. Tamam çocuklar, Serhat, şimdi 9

Öğrenci: (sessizlik)0

Öğretmen: Bazen bir şey yazarken betimlemeden faydalanılır. 1

Öğretmen: Betimleme yapmanın bir şey yazmaya, bir şey anlamaya nasıl bir faydası var? 2

Öğretmen: Bana biri bunu söylesin.9

Öğretmen: Betimleme yapmasak olmuyor mu? Bir de şimdi bunu mu öğrenelim?6

87

Öğretmen: Yani bir sürü bir sürü bir şey var, bu ne ya. 6

Öğretmen: Sessiz düşünüyoruz. Eda.9

Öğrenci: Öğretmenim bence, betimlersek nasıl olduğunu, yani…2

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Devam et. 6

Öğtermen: Daha mı iyi anlaşıyor betimleme yaparsak?6

Öğrenci: Öğretmenim, yani nasıl olduğunu anlatıyor. 16

Öğretmen: Daha çok bilgi ediniyoruz. 1

Öğretmen: Mesela, çocuk, ne diyebilir?2

Öğretmen: Kısa çocuk, uzun çocuk, kötü çocuk, tembel çocuk. 4

Öğretmen: Çocukları böyle ayırmayı sevmiyoruz ama. 1

Öğretmen: Ondan sonra kilolu, sarışın, esmer, esprili çocuk, yaramaz çocuk gibi.1

Öğretmen: Çocuğu bize tanıtıyor değil mi? 1

Öğretmen: Betimleme, dinle! 9

Öğretmen: Edebiyatımızda da betimleme yapan çok betimleme yapan yazarlar çok başarılı. 1

Öğretmen: Peki, bizim çocuk edebiyatında çok betimleme yapan bir yazarımız var. 6

Öğretmen: Birinci sınıftan beri çok kitabını okuduk.6

Öğrenci: Aytül Akal. 14

Öğretmen: Aytül Akal, başka?2

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğretmen: Ayla Çınaroğlu.4

Öğrenci: Muzaffer İzgü.14

Öğretmen: Muzaffer İzgü’de de var.6

Öğrenci: Sulhi Dölek.14

Öğretmen: Sulhi Dölek’te de var.6

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğretmen: Sulhi Dölek’in en son okuduğunuz hikâye kitabı neydi?2

Öğrenci: Sıcak ekmek. 14

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğrenci: Gülten Dayıoğlu 14

Öğretmen: Dinle tamam, tamam dinle! Dinler misin? Dinle burayı.9

88

Öğretmen: Çocuk edebiyatında betimle üzerine hiçbir kelimesi betimlemesiz değildir.8

Öğretmen: Her kelimede bir betimleme vardır. 8

Öğretmen: Behiç Ak’ın bir tane kardeşi var? 2

Öğrenci: Sevim Ak. 14

Öğretmen: Hangisi büyük, küçük bilmiyorum. Sevim Ak. Sevim Ak’ın üstüne kimse yok çocuk

edebiyatında. 8

Öğretmen: Behiç Ak’ın hikâyeleri de çok güzel, farklı bir tarzı var. 6

Öğretmen: Sulhi Dölek’in de şeyini okumuştuk, Üçüncü Kattaki At’ı okumuştuk ya.6

Öğrenci: Beyaz Benekli At. 16

Öğretmen: Evet Beyaz Benekli At. 6

Öğretmen: Dinle. Evet ikinci paragrafı bize, ikinci paragrafı bize Ahmet okuyor. 9

Öğretmen: (gürültü)g10

Öğrenci: (Okuma parçası)

Öğrenci: Öğretmenim okuyabilir miyim?19

Öğretmen: Okuma, iki kere okuduk. 9

Öğretmen: Şimdi son sorumu soruyorum, dersi bitireceğiz.9

Öğretmen: Dinle, şimdi bu hikâyede bir kahraman var. 1

Öğretmen: Kahramanlar var, bir de ana kahraman var. 1

Öğretmen: Size bu hikâyede ana kahraman kimdir?2

Öğrenci: Öğretmenim! 16

Öğretmen: Bir saniye ben bir şey söyleyeyim de.9

Öğretmen: Hikâyenin sonunda olaydan etkilenen, olaydan, konudan hikâyeden sonuç çıkaran

kişi özellikle kim olur? 2

Öğretmen: Ana kahraman olur.4

Öğretmen: Bu hikâyenin ana kahramanı kimdir?2

Öğrenci: Öğretmenim, öğretmenim! 16

Öğretmen: Ama bu hikâye de bir de, Ömer!6

Öğrenci: Karınca. 14

Öğretmen: Karınca değil mi? Karıncaya bir tilki, ama o yan karakter.6

Öğretmen: Yan karakter kim?2

Öğrenci: Tilki!14

89

Öğretmen: Peki. Genellikle çocuk hikâyelerinde şöyle bir şey olur; bir iyi karakter olur, bir de

kötü karakter olur.6

Öğretmen: Bir de ders alan bir karakter olur. 6

Öğretmen: Kötü karakter kim burada? 2

Öğrenci: Tilki.14

Öğretmen: Tilki.4

Öğretmen: Tilki, çocuk hikâyelerinde, öykülerde tilkinin bir misyonu vardır. 1

Öğretmen: Nedir o? Onu da söyleyelim.2

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğretmen: Evet,dinle bakalım. Bir saniye. 9

DERS II

Öğrenciler: (gürültü) g20

Öğretmen: Evet ben derse hazırım, başka kim hazır? 9

Öğrenci: Ben, ben.16

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğrenci: Öğretmenim, otuz beş üyelik oldu. 19

Öğretmen: Tamam, dolabın başından çekil artık.9

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğretmen: Kimler hazır bakıyorum.9

Öğretmen: Alperen bugün çok hazır gelmiş. Ömer hazır gelmiş. Evet.9

Öğrenci: Öğretmenim yüz tane soru çözdüm.16

Öğretmen: Aferin!8

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğretmen: Evet dinliyorum öğretmenimi. 9

Öğretmen: Türkçe, Türkçe, ders kitabı bir de defter.1

Öğretmen: Şimdi yılbaşından beri, yılbaşı gecesinden beri, Türkiye’nin gündemini, gündemine

oturan bir konu vardı.6

Öğretmen: Buğra? 2

Öğrenci: Reina. 14

90

Öğretmen: Ne olmuş Reina’ya?2

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğrenci: Öğretmenim, adamı dövmüşler.14

Öğretmen: Evet, şimdi dinle. 9

Öğrenci: İstanbul’da evinde bulunmuş.16

Öğretmen: Evde bulunmuş.6

Öğretmen: Evet dinle burayı. 9

Öğretmen: İstanbullular rahat bir uyku uyuyacak diyorlar. Iıı..6

Öğretmen: Otuz dokuz kişiyi aynı anda, arka arkaya öldürebildiği için gözünün çok kara

olduğu düşünülüyordu.6

Öğretmen: Bu Türkiye için sevindirici. Bir de canlı olması çok önemli. 6

Öğretmen: Konuşturacaklar, neden yaptığını, arkasında onu destekleyen kimler var ortaya

çıkacak. 6

Öğretmen: O yüzden ben bugün bu konuya sevindim.6

Öğretmen: Siz sevindiniz mi? Bilmiyorum.6

Öğrenci: Evet!16

Öğretmen: Peki bugün ne yapacağız? 9

Öğretmen: Didem yerine! 9

Öğretmen: Şimdi ben Türkçe notlarınızı verdim. 1

Öğretmen: Bir saniye, şşş..9

Öğrenci: Defterlerimize bakacaktınız. 19

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Göz teması kuracak çocuk arıyorum ama ara ki bulasın. 9

Öğrenci: (sessizlik) 0

Öğretmen: Şimdi, Türkçeden, dinle yazılı yaptık.1

Öğretmen: Yazılarınıza baktık, kitap okumalarınıza baktık.1

Öğretmen: Yani not vereceğimiz için şeyi, dinlemeyen çocuk dinlediğinden ne kadar anlıyor

bugün de bunu yapacağız. 1

Öğretmen: Defterlerinize not alacaksınız ve ben bunun karşılığında sizin dinleme notunuzu da

vereceğim ve karnenize geçireceğim. 1

Öğretmen: Tamam mı? Şimdi, dinle! 9

Öğretmen: Herkes, herkes güzel, ucu güzel bir kurşun kalem, silgi, kırmızı kalem ve Türkçe

defterini açıyor. 9

91

Öğretmen: Masadaki başka bir şey kalmıyor. Sıranın altına getiriyorsun. 9

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğretmen: Dinle, arka arkaya. Dinle! 9

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: İmamoğlu! Defterini aç!9

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğretmen: Burada bir şey mi var? İyi misin?9

Öğrenci: (sessizlik) 0

Öğretmen: Tamam oğlum, sen lazımsın. Evet şimdi, iki tane şiir dinleyeceğiz.1

Öğretmen: Şiirin adı, şiirin adı, yazıyorsun. 9

Öğretmen: Şiirin adı, ana duygusu. Kırmızı kalemle başlığını at ki ben okuyunca hemen

yazıver.9

Öğretmen: Evet, adı, ana duygusu bu kadar. 1

Öğretmen: Bir tane daha aynısından yazıyorsunuz çünkü iki tane var. 9

Öğretmen: Evet dinlemeye başlayabilir miyiz? 9

Öğrenci: Öğretmenim bu kadar mı? Şiirin adı, ana duygusu. 19

Öğretmen: Evet. Şşş, Berkcim, dıt. 9

Öğrenci: Tamam öğretmenim.19

Öğretmen: Herkes hazır mı?9

Öğrenci: Evet . 19

Öğretmen: Bir kere dinleyeceksiniz, bir ikinci dinleme şansın yok. 9

Öğretmen: Ve alta yazıyorsun, etkilendiğin yer. 9

Öğretmen: Sen bu şiirde nerde etkileniyorsun? İki yerde, üç yerde etkileniyorsan, taksim

koyuyorsun araya yazıyorsun. 9

Öğrenci: İyi de öğretmenim.16

Öğretmen: Emirhan, o keçeli kalemi görmemiş olayım bir daha! 9

Öğretmen: O ne öyle? Şuna kırmızı kalem verin bir tane.9

Öğrenci: Etkilendiğim şey değil mi öğretmenim?12

Öğretmen: Yer. Evet, şimdi iki tane üç tane yerden etkilendin, yazdın.9

Öğretmen: Bir daha var, bir daha yazdın.9

Öğretmen: Olabilir. Tamam?6

92

Öğrenci: Bir dakika, öğretmenim.16

Öğretmen: Bir dakika. Ela hazır mısın?6

Öğrenci: Ben değilim.16

Öğrenci: Öğretmenim, siz şey yapmayacak mıydınız? 12

Öğretmen: Ney?2

Öğrenci: Sınav.14

Öğretmen: Ya bugün sınav yapacağım, sana ne? Sanki sen olcan.8

Şiir: ‘’Sabah namazından sonra dedem bize gelirdi. Öğüt verip severdi’’ …

Öğretmen: Evet. Tamam mıyız?9

Öğrenci: Evet, tamamız.19

Öğretmen: Adını anlamadıysan, boş bıraksaydın.9

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Şşş, şimdi. Dinle. 9

Öğretmen: Kırmızı kalem kullanmıyoruz artık, tamam mı? 9

Öğrenci: Neden? Sınavları zaten kırmızı kalemle yapmıyoruz.16

Öğretmen: Evet, şimdi, ee.. 6

Öğretmen: Hümeyra, en etkilendiğin yeri söyle.2

Öğrenci: ıı.. ‘’Ha, düştüm, ha düşeceğim, düşeceğim. Benden başka çekmezdin o zaman.’’14

Öğretmen: ‘’Senden başka kimse çekmezdi nazımı’’4

Öğrenci: ‘’Giden çok, hiç dönen yok.’’ 14

Öğretmen: Süper, evet Hümeyra da çok güzel. 6

Öğretmen: (gürültü) g10

Öğretmen: Parmak diye bir şey var! 9

Öğrenci: ‘’Kimse yok, ana yok, dede yok.’’ 14

Öğretmen: Evet. 6

Öğrenci: ‘’Bilmez misin evladım, ana yok dede yok’’14

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Evet.6

Öğrenci: ‘’Giden yok, esas ana yok, dede yok.’’14

Öğretmen: Ana yok, dede yok.4

Öğrenci: Öğretmenim.6

93

Öğretmen: (gürültü) g20

Öğrenci: (gürültü)g10

Öğretmen: Farklı olan parmak kaldırsın.9

Öğrenci: ‘’Dedem bana öğüt vereydi.’’14

Öğretmen: Öğüt vereydi evet. Ahmet!6

Öğrenci: ‘’ Kokuna hasret çektim.’’14

Öğretmen: Kokuna hasret çektim. 4

Öğretmen: Birinin kokusuna hasret çekilir mi?3

Öğretmen: İnsan ya ter kokar, ya parfüm kokar. 6

Öğretmen: İnsana özgü bir koku var mıdır?3

Öğrenci: Evet.14

Öğretmen: Vardır. 4

Öğretmen: Sen en çok kimin kokusunu biliyorsun Berk?2

Öğrenci: Kendimin.4

Öğretmen: Kendinin.6

Öğrenci: Ben annemin kokusunu biliyorum.4

Öğretmen: Nazlı?2

Öğrenci: ‘’Canım anam bizden tez gitti.’’14

Öğretmen: Canım anam bizden tez gitti diyor.14

Öğretmen: Erdal? 2

Öğrenci: ‘’Bilmez misin esasen giden çok.’’14

Öğretmen: Bilmez misin esasen giden çok. Ne yokmuş?2

Öğrenci: Gelen yok.14

Öğretmen: Dönen yok.4

Öğretmen: Ceren?2

Öğrenci: ‘’Giden çok, hiç dönen yok’’14

Öğretmen: Hiç dönen yok. Farklı?6

Öğrenci: ‘’Anana sesleneydin o gür sesinle.’’14

Öğretmen: O gür sesinle, başka?6

Öğretmen: Şimdi, sınıf bu konuda başarılı, çok başarılı. Çok beğendim.6

Öğretmen: Ama şeyi merak ediyorum. Ana duygusunu bulabildiniz mi? 2

94

Öğrenci: Evet.14

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Parmak!9

Öğrenci: Anne ve dede sevgisi. 14

Öğrenci: Hayır. 14

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğretmen: Şşş.. O da ona göre sevgi, Allah Allah, sana ne? 8

Öğretmen: Bana göre de başka bir şey. 6

Öğrenci: Öğretmenim, hayır öğretmenim ya. 16

Öğretmen: Anlamadım ya? 6

Öğrenci: Anne.14

Öğretmen: Anneye ne olmuş?6

Öğretmen: Konu demiyorum bak, ana duygu, ne duygusu? 2

Öğretmen: Nefret var, sevgi var, cart var, curt var. 6

Öğrenci: Öğretmenim. Dede özlemi.14

Öğretmen: Özlem var. 6

Öğrenci: Öğretmenim dede ve ana özlemi.14

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Aynı şey ama, tabi başka bir eş anlamlı kelimeyle bunu söylemek… 6

Öğretmen: (gürültü) Sevgi…. G20

Öğrenci: Anne ve dede hasreti. 14

Öğretmen: Evet bu da güzel. 6

Öğretmen: Şimdi, dinliyorsunuz. Dinliyorsunuz. 9

Öğretmen: Peki, alta bir soru daha yazıyorsunuz. 9

Öğretmen: Şşş.. Ben başta, bir dakika, soruyu yazıyorsun, ağzından kaçırmıyorsun. 9

Öğretmen: Başla diyorum. Soruyu yazıp iki nokta üst üste koyuyorsun. 9

Öğretmen: Başka deyince yazıyorsun. 9

Öğretmen: Peki şöyle yapalım. Kahramanın adı. Başla! 9

Öğrenci: Öğretmenim.16

Öğretmen: Kahramanın adı diye başlık at.9

Öğrenci: Öğretmenim, kahramanın adı…(gürültü)16

95

Öğretmen: Tamam altına kahramanın adı diyorsun bak şuraya.9

Öğrenci: Öğretmenim ben oraya şeyi yazdım.16

Öğrenci: Etkilendiğim yeri yazdım.16

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğretmen: Tamam alta yaz.9

Öğrenci: Yazmamışsın ki sen.19

Öğrenci: Öğretmenim.16

(sessizlik) 0

Öğretmen: (gürültü) g10

Öğrenci: Öğretmenim bakabilir misiniz tekrar?12

Öğretmen: Evet.2

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğretmen: Evet, size bir güzellik yapayım.1

Öğretmen: Yaptım bile. 6

Öğretmen: (gürültü) g10

Öğretmen: Çocuklar bu, dinle! 9

Öğretmen: Sabah namazından sonra dedesi onlara geliyormuş.1

Öğretmen: Öğüt verip seviyormuş. Sofu dedem. 1

Öğretmen: Annesi bir tereyağı kullanırmış eskiden. Ona da dedesi kızarmış.1

Öğretmen: Bugün kullandığımız margarine benzer bir yağ. 1

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğretmen: Sağlığı cipi çakmış yani hastalanmışsın.1

Öğretmen: Gözleri az görürmüş, çok görenler ne yapmış olsun diyor, yani dedesinin her şeyine

razı. 1

Öğretmen: Özlemişim, hasretim sana. 1

Öğrenci: Öğretmenim, sessiz olun. 6

Öğretmen: Kalpak, ceket. Sesi bile güzelmiş.1

(şiir)

Öğretmen: Şimdi bir alta iniyorsunuz. 9

Öğretmen: Tekrar adı, ana duygusu, etkilendiğin yer, kahramanın adı diye yazıyorsunuz.9

Öğretmen: İkinci şiir gelecek.1

96

Öğrenci: Bir dakika, neydi?12

Öğretmen: Bu şablonu tekrar yazıyorsunuz. İkinci şiir için kullanacaksınız. 9

Öğrenci: Öğretmenim.6

Öğretmen: Sen şablonu yaz, dinleyince dolduracaksın. 9

Öğrenci: Evet ama adını söylemedik ki. 12

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğretmen: Evet hazır mıyız? Şiir geliyor.9

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Berk izinsiz konuşma. 9

Öğretmen: Biraz şiir, biraz müzik. 1

Öğretmen: Hazır başladık.9

Şiir: ‘’Öğretmenim kurdele takma bana. Günaydın de, elimden tut.’’ …

Öğretmen: Şimdi bunu, bunun içinde, çocuklar müzik olduğu için.1

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğretmen: Şimdi dinle. Hayrünisa niye konuşuyorsun? 9

Öğretmen: Şimdi burada bir çocuk birisine bir şiir söylüyor. 1

Öğretmen: Onu yapmasan da olur bunu yapmasan da olur diye. 1

Öğretmen: Bir şey istiyor. Yani istemediği, önemsemediği şeyler var ama çok önemse diyor ve

istediği şeyler var. 1

Öğretmen: Şimdi bunu tekrar dinleyeceğiz. 9

Öğretmen: Herkesin kalemi elinde sonra defterleri (gürültü) bir çalışmamız daha var, defterleri

toplayacağız.9

Öğretmen: Evet hazır mıyız? Bir daha uyarmayacağım, konuşma etme diye. 9

Öğrenci: Aynı şey mi?12

Öğretmen: Evet. Bak müzik aldatıyor insanı biraz. 1

Öğretmen: Not almayı unutmuyorsun, kalemin elinde böyle avcı gibi bekleyeceksin!9

Öğretmen: Güzel bulduğun yerleri, etkilendiğin yerleri söyleyeceksin!9

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğretmen: Bunu mu daha çok beğendin?2

Öğretmen: Evet kalem elinde. 9

(şiir)

Öğretmen: Resim köşesine sığmaz ki hepimizin resmi zaten diyor.1

97

Öğretmen: Ya, neler diyor. … Yıldızı atma diyor.1

Öğretmen: Aa, çok değişik bir çocuk. 6

Öğrenci: Öğretmenim söylerken uykum geldi. 16

Öğretmen: Bir saniye, şuradan başlıyoruz ana duygusunu Pelin oku. 9

Öğretmen: Bir ana duygu ve iki etkilendiğin yer.3

Öğrenci: Öğretmenim ben ana duygusunu bulamadım.14

Öğrenci: Etkilendiğim yer de ‘’üşüdüğümde güneşim ol’’ 14

Öğretmen: Güneşim ol evet çok güzel. Ceren.6

Öğrenci: Öğretmenim ben ana duygusunu, öğretmen sevgisi buldum. 15

Öğretmen: Evet.6

Öğrenci: Bir dakika bende hak. 16

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğretmen: Bir dakika, bak sıra sana da geliyor. 9

Öğrenci: Etkilendiğim yer de, kurdele takma bana öğretmenim. 15

Öğrenci: Sevgiyi, barışı öğret güneşim ol diyor. 15

Öğretmen: Güneşim ol, çok güzel.6

Öğrenci: Öğretmenim ana duygusu, arkadaş sevgisi, öğretmen sevgisi. 15

Öğrenci: Etkilendiğim yer ise, bana sevmeyi öğret demesi. 15

Öğrenci: Öğretmenim, dedim ki, olsun kızarmasın elmalarım arkadaşlarımla aram

bozulmasın.14

Öğretmen: Yani arkadaş sevgisi diyorsun.6

Öğrenci: Öğretmenim, ana duygusunu öğretmen sevgisi yazdım ben.15

Öğrenci: Etkilendiğim yer de, ne olur öğretmenim yanımda kal. 15

Öğretmen: Evet, çok güzel. 6

Öğretmen: Akif seninle bu konu üzerinde biraz konuşacağız.6

Öğretmen: Duy biraz, orada sıkıntı var. 6

Öğretmen: Evet Furkan.6

Öğrenci: Ana duyusu öğretmen sevgisi. 15

Öğrenci: Etkilendiğim yer, cümlesini tamamlayamadığım için…14

Öğretmen: Yazamadın.6

Öğretmen: Evet Serhat. 6

98

Öğrenci: Ana duygusu, öğretmen sevgisi. 15

Öğrenci: Etkilendiğim yer, her birimizin resmi, barış umudu kadar …15

Öğretmen: Her birimizin resmi sığmaz panoya, bir de sevgi barışı öğret bana.7

Öğretmen: Evet Ahmet. 6

Öğrenci: Öğretmenim, ana duygusu öğretmen sevgisi.15

Öğrenci: Etkilendiğim yer, çiçekler tak.15

Öğretmen: Evet şimdi burada kalıyoruz.8

Öğretmen: Ana duygusunu artık söylemiyoruz. Kahramanı söylüyoruz Didem’den itibaren. 9

Öğretmen: Didem şiirin kahramanı kim?3

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğretmen: Adı olmayabilir. Genel ad olabilir. Mesela, öğrenci filan.6

Öğrenci: Öğretmen. 14

Öğretmen: Kahramanı mı? 2

Öğrenci: Hı hı.14

Öğrenci: Öğretmenim ben de aynı şeyi yazdım. 14

Öğretmen: Nasıl yani annesini?2

Öğrenci: Öğretmenini.14

Öğretmen: Öğretmen yazdın. Evet, Ali şair diyor.6

Öğrenci: Öğretmenim, öğrenci. 14

Öğretmen: Öğrenci. Şimdi çocuklar şöyle bakın, bir sır vereceğim6

Öğrenci: Aynen ya.16

Öğretmen: Bir sır vereceğim, dinle!9

Öğretmen: İşte kurdele takma bana, ondan sonra elmaların kızarmasa da olur.6

Öğretmen: Üşüyünce güneşim ol, ısıt beni. Panoma resimlerimi asmasan da olur. 6

Öğretmen: Arkadaşlarımla aram bozulmasın. 6

Öğretmen: Bütün bu duyguları kim yaşıyor?7

Öğrenci: Şair.15

Öğretmen: Şair diyeceğiz.6

Öğretmen: Şair de bunu Erdal, bir öğrenci ağzıyla bir çocuk ağzıyla yazmış öğretmenine. 7

Öğretmen: Evet etkilendiğin yer Melehat.6

Öğrenci: Iı.. Çiçekler tak saçıma, bir de her gün kokunu bırak sınıfa. 15

99

Öğrenci: Öğretmenin kokusu mu olur ya? 2

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğrenci: Öğretmenim, bir şey diyeceğim benim de etkilendiğim yer vardı. 16

Öğretmen: Ay pardon, özür dilerim. Duyalım.6

Öğrenci: Öğretmenim okuduğum ilk kelime.15

Öğretmen: İlk kelime, o seni çok etkiledi. Beni de, çak. 6

Öğrenci: ‘’Öğretmenim bana sevmeyi anlat’’ 14

Öğretmen: Sevmeyi anlat. 6

Öğretmen: (gürültü) g10

Öğrenci: Günaydın de elimden tut. 14

Öğretmen: Elimden tut. 6

Öğrenci: Sevgi, barışı umudu… 14

Öğretmen: Anlat. Evet Ali. 6

Öğrenci: ‘’Senin sesin… aydınlatır’’ 14

Öğretmen: Öğretmenin sesi o kadar güzel mi olur ya?2

Öğrenci: Evet öğretmenim. 14

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğretmen: Elinden tutsun yani. Öyle mi? 6

Öğretmen: Tuttun mu hiç öğretmenin elinden?6

Öğrenci: Hayır. 14

Öğrenci: (gürültü) g10

Öğrenci: Öğretmenim, ‘’Öğret bana sevgiyi, barışı, aydınlığı’’. 14

Öğretmen: Evet, Nazlı. Değişik bir cevap varsa…6

Öğrenci: ‘’Yanıma kal, resmime bak’’14

Öğretmen: “Parmağımı gör’’ 6

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Bir dakika, Erdal. 9

Öğrenci: ‘’Seni herkesten önce’’14

Öğretmen: ‘’Seni herkeslerden önce ilk ben kucaklayayım’’ onu mu? 6

Öğrenci: Ben şey buldum, ‘’öğretmenim bana kurdele takma”.14

100

Öğretmen: Takma 6

Öğrenci: ‘’Güzel yazı defterime yıldız atmasan da olur’’ 14

Öğretmen: Atmasan da olur. 6

Öğretmen: Yusuf. Son artık. 2

Öğrenci: Tamam öğretmenim. ‘’Gülüşünle çizeyim resmini’’ 14

Öğretmen: Evet ’’Gülüşünle çizeyim resmini’’ 6

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Evet. 6

Öğrenci: ‘’Yanımda kal, yaptığım resme bak. Gülüşünü çizeyim.’’ 14

Öğretmen: Gülüşünü çizeyim.6

Öğretmen: Evet şimdi. Artık siz bunda daha başarılıydınız. 8

Öğretmen: Vay be çok beğendim. Defterlerinize bakacağım tabii. 6

Öğretmen: Yusuf yerine otur, Ceren otur. 9

Öğretmen: Peki, öğretmen sizin için güzel şiir seçebilmiş mi? 6

Öğrenci: Evet. 16

Öğretmen: Beğendiniz mi? 6

Öğrenci: Evet bu da güzeldi ama önceki daha güzeldi. 16

Öğretmen: Peki, evet şimdi beni dinliyorsun. 9

Öğretmen: Öbür ders şöyle bir şey yapacağız. 1

Öğretmen: (gürültü) g10

Öğretmen: Dinliyor musun? Dinliyor musun? 9

Öğretmen: Müzik açacağım şimdi bir saniye dinle. 9

Öğretmen: İki tane şiiri bitirdik. 8

Öğretmen: Sırana düzgün otur. 9

Öğretmen: Şöyle yapacağız. 1

Öğretmen: Bakın şiir çok önemli bir şey. 1

Öğretmen: İnsanın, insanın vücudunun güçlü sağlıklı olması için, kafasının iyi çalışabilmesi

için, iyi beslenmesi gerekiyor ya.1

Öğretmen: İnsanın bir de, insanın ruhu var. 1

Öğretmen: Duygularıyla ilgili bir şey, bir şeyler üretmekle ilgili bir şey. 1

Öğretmen: Duygular, ruh neyle beslenir? Böyle şeylerle. 1

101

Öğretmen: Sinemayla, edebiyatla, şiirle, resimle, güzel resim ama. 1

Öğretmen: (gürültü) g10

DERS III

Öğretmen: (gürültü)g10

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğretmen: Asaf, Asaf oku! 9

Öğretmen: (gürültü)g10

Öğretmen: Yazıya bakacağım. 1

Öğretmen: (gürültü)g10

Öğretmen: Didem hazır mısın? Hayrünisa? 9

Öğretmen: Şimdi bakın ne yapacağız. Ne yapacağız.1

Öğretmen: Altına yazıyorsun: “Senin Yüzünden”.9

Öğretmen: Reşat Nuri Güntekin. Yazmıyorum.1

Öğrenci: Reşat? 12

Öğretmen: Reşat Nuri ayrı yazılıyor, Reşat Nuri Güntekin.1

Öğrenci: Reşat Nuri? 12

Öğretmen: Reşat Nuri Güntekin! 4

Öğrenci: Öğretmenim böyle mi yazılıyor? 12

Öğretmen: Reşat Nuri Güntekin, evet. 4

Öğretmen: Çocuklar ne yapacağız? 2

Öğretmen: Dinliyorsun. Dinliyorsun. 9

Öğretmen: Betimleme diyorsun, betimleme diyorsun.9

Öğretmen: Dört satır boşluk bırakıyorsun.9

Öğretmen: Betimleme, İki nokta üst üste. 9

Öğretmen: Didem! 6

Öğretmen: Betimleme. İki nokta üst üste. 9

Öğretmen: Dört satır sonra, kahramanlar diyorsun.9

Öğretmen: Virgül atıyorsun, isimler diyorsun.9

Öğretmen: Kahramanlar, isimler diyorsun. 9

102

Öğrenci: (sessizlik)0

Öğretmen: Iı, evet, şimdi çünkü bu betimleri buldukça yakalayacağız. 9

Öğrenci: Betimleme yap…16

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: (gürültü) g10

Öğretmen: Kahraman, isimler. Kahraman ve isimler. 1

Öğretmen: Yani ben şimdi açınca şeyi, sesi. 1

Öğretmen: Bazen kahramanlar çıkacak, mesela bir ara Ali diyecek .1

Öğretmen: Bir ara Ayşe diyecek, bir ara köpekten bahsedecek, bir ara kediden bahsedecek. 1

Öğretmen: Hemen onu dolduracak.9

Öğretmen: Başlayabilir miyim? 9

Öğrenci: Evet. 16

Öğretmen: Herkes hazır mı?6

Öğretmen: Bakın ben burada. Hayrünisa, Tevfik, Buğra. Berk.9

Öğretmen: Dinlemenize bakıyorum zaten, dinlemek. 1

Öğretmen: Dinleme, kırk çeşit dinleme var. 1

Öğretmen: Dinliyor gibi görünürsün.1

Öğretmen: Bak gözünle, elinle, kulağınla, bütün bedeninle dinlemek var bir şeyi. 1

Öğretmen: Akif sen, ben ne anlatıyorum! 6

Öğrenci: (sessizlik) 0

Öğretmen: Kalem elde! 9

Dinleme: Yazar: Hüseyin Rahmi Gürpınar, Seslendiren: Ayşegül Devrim. Saadet hanım

pencere önünde ütü yapıyor, annesi Müride hanım mangal başında çocukların çoraplarını

yamalıyordu. …

Öğretmen: Bu kadar. 9

Öğrenci: Öğretmenim neden bu kadar kısa kestiniz? 12

Öğretmen: Bu kolay. Çocuklar tabii ki devam ediyor. 1

Öğretmen: Şimdi yazıyoruz. Kahramanları bir yaz bakalım.9

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğretmen: Şşş, bir dakika. Evet. 9

Öğrenci: Öğretmenim, ee, kahramanlar: Saadet hanım, Gülfem hanım. 14

Öğretmen: Gülfem kim? 2

103

Öğrenci: Kediymiş.14

Öğretmen: Kediymiş evet. 6

Öğrenci: Öğretmenim betimlemesini, altın renk kedi diyor. 14

Öğretmen: Altın renkli bir kedi. 6

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Ben ne bileyim? 6

Öğrenci: Öğretmenim, dişi kedi diyor.14

Öğretmen: Dişi kedi, çok güzel. 6

Öğrenci: Öğretmenim, sarı kulak diyor. 14

Öğretmen: Sarı kulak diyor. Var mı başka? 6

Öğrenci: Mandalina gözlü.14

Öğretmen: Mandalina gözlü.6

Öğretmen: Peki şimdi, aşağı iniyorsunuz bir başlık daha atıyorsunuz. 9

Öğretmen: Tevfik konuşma! Yapılan iş diyorsun. 9

Öğretmen: Yaz. Başlık at, yapılan iş. 9

Öğrenci: Öğretmenim daha önceki şeyi çok merak ediyorum.16

Öğretmen: Tamam dinleteceğim.6

Öğretmen: Kedinin yavrulama zamanıymış.1

Öğretmen: Çocuklar hikayeyi okurken, anne kızı bir işler yapıyorlar. 1

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğretmen: Tamam yaz, işi yaz. 9

Öğretmen: Ne iş yapıyorlarmış? 2

Öğrenci: Çamaşır.14

Öğretmen: Şşş…

Öğrenci: (sessizlik) 0

Öğretmen: Ceren anlamadım deme valla kötü not veririm bak! 9

Öğrenci: Ama öğretmenim! 19

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Evet, yine aynı yeri açacağım. 1

Öğretmen: (dinleme)

Öğrenci: Öğretmenim, öğretmenim ne olur. 16

104

Öğretmen: Şimdi bir saniye, artık, artık benim not alma zamanım geldi. 9

Öğrenci: Öğretmenim, öğretmenim. 16

Öğretmen: Şşş.. Evet. Hazır mısınız? 6

Öğrenci: Evet. 16

Öğretmen: Sorduğum soruya, eğer düzgün parmak kaldırırsan Berk. 6

Öğretmen: Sorduğum kişi güzel parmak kaldırırsa cevap hakkı vereceğim. 6

Öğretmen: Evet. Ee.. Bu okuduğumuz, dinlediğimiz. 6

Öğretmen: İki kere dinlediğimiz Kedi Yüzünden hikayesinden bana iki tane betimleme kim

söyleyebilir? 2

Öğrenci: Öğretmenim! 16

Öğretmen: Öğretmenim yok! Alperen. 16

Öğrenci: İnceli kalınlı kedi sesi. 14

Öğretmen: İnceli kalınlı kedi sesi. Hayrünisa.6

Öğrenci: Öğretmenim, altın kedi, sarı kulak. Iıı.. 14

Öğretmen: Evet tamam.18

Öğretmen: Evet şimdi dinliyorsun. 9

Öğretmen: Yapılan, yapılan iş. Bir tane istiyorum. 1

Öğrenci: Öğretmenim çoraplarını yamalıyor.14

Öğretmen: Yamalamak. 6

Öğretmen: Bu çorap delik ya şimdi, buraya bir tane bir kumaş getirip iğneyle dikiyorlar. 1

Öğretmen: Buna da yama diyorlar. 1

Öğretmen: Evet dinle. 9

Öğretmen: Şimdi şu soru, şu soru yıldızlı bir soru olacak. 1

Öğretmen: Dinliyorsun. 9

Öğretmen: Hiç bunu konuşmadık. 1

Öğretmen: (gürültü)g10

Öğretmen: Emirhan bak bağırarak şansını kaybettin. 9

Öğretmen: Buğra?2

Öğrenci: Bahçede.14

Öğretmen: Bahçede. Öyle mi diyor? 6

Öğretmen: Ne diyor? 2

105

Öğretmen: Nerde yapılır burada yapılan şeyler?7

Öğrenci: Evde.14

Öğretmen: Evde yapılıyor bu şeyler. 4

Öğretmen: (gürültü)g10

Öğrenci: Cam kenarında ütü yapıyor.14

Öğretmen: Evet cam kenarında ütü yapıyor yani ev olduğu belli. 6

Öğretmen: Peki, şimdi bir kişi bana bu hikayedeki kahramanların isimlerini söylesin. 2

Öğretmen: Seher senden alayım.? 2

Öğrenci: Saadet hanım.14

Öğretmen: Kim bu Saadet hanım?2

Öğrenci: Ütü yapan.14

Öğretmen: Evet. 6

Öğrenci: Gülfem teyze.14

Öğretmen: Gülfem? 2

Öğrenci: Gülfem teyze değil, o bir kedi. 14

Öğrenci: Öğretmenim, Saadet hanım var, Gülfem kedi var, Müride hanım var.4

Öğretmen: Müride, çok güzel.6

Öğretmen: Evet dinle! 9

Öğretmen: Peki bu hikayenin konusu ne? 6

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğretmen: Konu diyorum ben, konu konu.8

Öğretmen: Ana fikir demiyorum ki. 6

Öğretmen: Konuyu biliyor muyuz? Bilmiyoruz. 6

Öğrenci: Öğretmenim kedinin kaybolduğunda evini bulabilmesi.14

Öğretmen: Kedinin kaybolması diyebiliriz.4

Öğrenci: Öğretmenim!16

Öğretmen: Efendim?6

Öğrenci: O yüzden değil ama.14

Öğretmen: Evet ama genel anlamda kedi, bunun konusu kedi. 4

Öğretmen: Bunu okuduğumuz zaman bakın çocuklar, bir hikâyeyi sonuna kadar dinlediğimiz

zaman kediyle ilgili bazı şeyler öğreniyoruz. 1

106

Öğretmen: Kedinin başından geçeni öğreniyoruz. 1

Öğretmen: Bu kedi nereye gitti, ne oldu, geldi mi gelmedi mi merak ediyoruz değil mi?6

Öğretmen: Peki bu soru çok önemli. 1

Öğretmen: Hiç bunu yapmadık hiç yapmadık. 1

Öğretmen: Peki, bir hikâyeyi, bir öyküyü, bir yazıyı giriş gelişme ve sonuç belirler. 1

Öğretmen: Peki biz bu hikayenin hangi bölümüne kadarını ya da hangi bölümünü okumuş

olabiliriz? 7

Öğrenci: Öğretmenim.6

Öğretmen: Şşş… Sümeyye? 2

Öğrenci: Giriş öğretmenim.14

Öğretmen: Neden? 6

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğrenci: Öğretmenim bence de giriş çünkü geldiği konuya başlamamış hep başka bir şey

anlatmış.16

Öğretmen: Evet. 6

Öğretmen: Bugün paragrafın çok başka bir şeyinden bahsedeceğiz zaten oraya gidiyor konu. 1

Öğrenci: Girişten sonra gelişme öğretmenim çünkü ne yapacağınız daha söylememiş.15

Öğretmen: Evet yaklaştık biraz. 4

Öğretmen: Girişte bir şey yapıyor, Ali?2

Öğretmen: (gürültü) g10

Öğrenci: Öğretmenim olaylar merak ettirilmek isteniyor. 14

Öğretmen: Evet Ali ya harikasın, teşekkür ederim. 6

Öğretmen: Ali’ye kocaman bir alkış! 6

Öğrenci: (alkışlar)

Öğretmen: Niye merak ediyorsun gerisini?2

Öğretmen: Çünkü giriş bölümünde sana bir problem ortaya koyar.1

Öğretmen: Seni ona merak ettirir. Düğüm atar yani.1

Öğretmen: Sen bu nasıl çözülür? 1

Öğretmen: Nasıl olacak sonu diye merak edersin. 1

Öğretmen: Paşa paşa paşa hikâyeyi sonuna kadar okursun ve sonunu öğrenirsin. 1

Öğretmen: Ana fikrini öğrenirsin, her şeyi öğrenirsin. 1

Öğretmen: Peki eğer bir yazı okuyorsak. 6

107

Öğretmen: Buraya bakalım, eğer bir yazı okuyorsak.6

Öğretmen: Ne yapıyoruz, paragraf yaptık. Tık tık tık yazdık. 1

Öğretmen: Burası ne bölümü oldu? 2

Öğrenci: Giriş.14

Öğretmen: Giriş bölümü oldu. 6

Öğretmen: Peki, tekrar paragraf yaptık. Ne oldu?2

Öğrenci: Gelişme. 14

Öğretmen: Gelişme. 6

Öğrenci: Sonuç.14

Öğretmen: Ama ne yaptım biliyor musun? 6

Öğretmen: Gelişme bölümünde, hayır, anlatacağım şeyi burada anlatmaya yetmedi.1

Öğrenci: İki tane gelişme.14

Öğretmen: Evet. Şimdi geldik buraya.6

Öğretmen: Bu da ne?2

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğretmen: Bu yüz tane bile olabiliyor.1

Öğretmen: Giriş de baya dört beş paragrata, iki sayfa üç sayfa içerisinde olabiliyor. 1

Öğretmen: Geldik sonuca. 1

Öğretmen: Şimdi, sonuç.1

Öğretmen: Şimdi burayı iyi dinliyoruz.9

Öğretmen: Evet yaslandık.9

Öğretmen: Şimdi kitap seçerken ne yapıyoruz? 2

Öğretmen: Bir seçme yöntemimiz vardı. 1

Öğretmen: Kitabı elimize alıp ne yapıyorduk? 2

Öğrenci: Evet ne yapıyorduk? 12

Öğretmen: Arkadaki özetini okuyorduk. 1

Öğretmen: Kitabı internetten alacağım, ya da kitaba internetten bakıyorum.1

Öğretmen: Neresine bakacağım?2

Öğrenci: Öğretmenim. 16

Öğrenci: Arka sayfasına.14

Öğretmen: Tanıtımına.4

108

Öğretmen: Evet ona baktım.4

Öğretmen: Peki, okuyorum. 6

Öğretmen: Okuduktan sonra genelde neyi olur orda, hikâyenin, öykünün nesi olur? 2

Öğrenci: Gelişmesi.14

Öğretmen: Özeti. 4

Öğretmen: Ne dedim ben size? 6

Öğretmen: Hikâyenin özetini oku, sonra ne yapacaksın? 6

Öğretmen: Alıp almamak için? 2

Öğrenci: Karar veriyoruz. 14

Öğretmen: Nasıl veriyorsun o kararı? 6

Öğrenci: Öğretmenim, ilk baş sayfasını okuyabildiğim kadar okuyarak.16

Öğretmen: Evet, ilk paragrafta, ilk başta bir merak uyandırıyorsa.4

Öğretmen: Bazen merak uyandırır ama benim ilgimi hiç çekmez. 6

Öğretmen: Mesela, ne ilgimi çekmez? 6

Öğretmen: Atıyorum bir tane şey anlatıyor, şey ıı.. 6

Öğretmen: Fabrikada çalışan işçileri anlatıyor. Okudum başını. 6

Öğretmen: Hiç beni ilgilendirmiyor. 6

Öğretmen: Yani merak etmiyorum. Hoşuma gitmedi.6

Öğretmen: Ama merak da uyandırıyor.6

Öğretmen: Aslında uyandırıyor ama benim ilgimi çekmiyor.6

Öğretmen: Bir bu var, bir de merak ettirme var.1

Öğretmen: Ama iyi bir hikayede çocuklar, şurada buraya iyi bak şimdi. 1

Öğretmen: Burada öyle bir düğüm atar ki. Biz buna düğüm diyoruz. 1

Öğretmen: Şöyle bir düğüm atayım ben burada. 1

Öğretmen: Öyle bir atar ki, sen onu anam bir düğüm var, kalsın varsın demezsin.1

Öğretmen: Çözmeye merak edersin. 1

Öğretmen: Şimdi yeni bir şey öğrendik değil mi?6

Öğretmen: Giriş bölümünde, giriş bölümünde düğüm. 1

Öğretmen: Şimdi dinleme konumuz bitti. 1

Öğretmen: Son bir çalışma yapacağız ve dersi bitireceğiz. 1

Öğretmen: Türkçe kitabımızı açıyoruz. 9

109

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğretmen: (gürültü) g10

Öğretmen: 86-87. 9

Öğrenci: Öğretmenim buradan başlayabilir miyiz?19

Öğrenci: Öğretmenim şuradan başlayalım. 19

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Dinle, okumayacağız ki. 9

Öğretmen: İlk dört paragrafın içerisinde düğüm olan, sende merak uyandıran cümleyi

buluyorsun. 9

Öğretmen: Başla! Bir dakika haksızlık oldu.9

Öğretmen: Kitabı kapat,ters çevir. Ters çevir.9

Öğretmen: Ters çevir. Tevfik laf dinle! 9

Öğretmen: Evet hazır, kurşun kalemini eline al.9

Öğretmen: Bir kere okumak zorundasın ikinci bir şansın yok.9

Öğretmen: Evet hazır, bir iki, üç, başla!9

Öğrenci: (sessizlik) 0

(öksürmeler)

Öğrenci: Öğretmenim! 16

Öğretmen: Bulabildin mi? 2

Öğrenci: Evet.14

Öğretmen: Var mı?2

Öğrenci: Öğretmenim bir tane buldum.14

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Yani tabii iki cümleyle de yapılmış olabilir. 1

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Berk biriyle mi konuşuyorsun? 6

Öğrenci: (sessizlik)0

Öğretmen: Bitirenler parmak kaldırsın.9

Öğrenci: Ya henüz değil. 16

Öğretmen: Evet duyalım bakalım. 9

Öğrenci: Öğretmenim! 16

110

Öğretmen: Dört paragraf, ilk dört paragraf.9

Öğrenci: (gürültü) g10

Öğretmen: Bir bulalım aradığımızı ondan sonra.1

Öğretmen: Evet hadi bakalım.9

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Adem’den başladık.9

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğrenci: (okuma) Ülkenin birinde masallar gitgide azalıyordu. …

Öğretmen: Evet, peki bir saniye. 6

Öğretmen: Bulabildin mi Merve? Nazlı? 2

Öğrenci: Öğretmenim buldum. 14

Öğrenci: Masallar gitgide azalıyordu ve … 14

Öğretmen: Azalıyordu ama beni çok merak ettirmedi. 6

Öğrenci: Öğretmenim ben biliyorum. 16

Öğretmen: Bir dakika. 9

Öğretmen: Masallar bitiyormuş, yani bir sıkıntıdan bahsediyor ama bende pek merak

uyandırmadı. 14

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğrenci: Masallara ne olduğunu bir türlü anlayamıyorlardı.14

Öğretmen: Birazcık daha merak etmeye başladım ama hala etmiyorum daha okuyacak kadar.6

Öğrenci: Bana kalırsa masallar hastalandılar ve tedavi olmak için de gidip bir hastaneye yattılar.

15

Öğretmen: Ay şimdi merak ediyorum işte. 6

Öğretmen: Bir masal nasıl hastalanır, nasıl hastaneye yatar, doktoru kimdir, iğne yapmışlar mı?

2

Öğrenci: Öğretmenim! 16

Öğretmen: Evet hastaneye mi yattı o zaman? 6

Öğrenci: Küçük bir kız elini kaldırdı. 14

Öğretmen: Küçük bir kız elini kaldırdı.4

Öğrenci: Kimseden çıt çıkmıyordu, kimse ne diyeceğini bilmiyordu.14

Öğretmen: Bilmiyordu.4

Öğretmen: İşte şimdi burada, kızın ne diyeceğini çok merak ediyorum. 6

111

Öğretmen: Artık ben bu hikâyeyi okurum. 6

Öğretmen: Evet, Tevfik baştan sona okuyorsun. 9

Öğrenci: Yemelik Masallar. 14

Öğretmen: Yemelik Masallar, Allah Allah. 4

Öğrenci: (gürültü) g20

Masallar gitgide azalıyordu. …

Öğretmen: Dur! 9

Öğretmen: Kızın adı neymiş? 2

Öğrenci: Fidan. 14

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Belediye başkanı her şeyle ilgileniyor. 1

Öğretmen: Belediye başkanları öyle olur zaten. 1

Öğretmen: Evet, Ceren devam et.9

Öğrenci: (okuma devam) Dedi belediye başkanı. Bana kalırsa masallar hastalandılar. …

Öğretmen: Dur!9

Öğretmen: Kızın aklına bu kadar şeyin gelişine herkes şaşırıyormuş.1

Öğretmen: Bu kız bu kadar … ise, nasıldır ki bu kız? 6

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Bak izinsiz konuşuyorsun, demin sana o yüzden hiç bakmadım. 9

Öğretmen: Ela? 2

Öğrenci: Çok kitap okuyordur.14

Öğretmen: Çok kitap okuyan ne olur ki?6

Öğrenci: Hayal gücü gelişir.16

Öğretmen: Hayal gücü gelişir.4

Öğretmen: Bu kızın gelişmiş mi yani? 16

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğretmen: İyi devam et bakalım Ceren.9

Öğrenci: (okuma-devam) Öğretmenim, hayal gücü herkesin şüphelenmesine sebep olur.

Öğretmen: Off o kadar. 6

Öğrenci: (okuma-devam)

Öğretmen: Dur orada dur!9

112

Öğretmen: Fidan’ın karnından masallar çıktığında nasıl çıkmıştır acaba?2

Öğrenci: Islak.14

Öğretmen: Islak. 4

Öğretmen: Ben şey düşündüm. Böyle bir hayal ettim de.6

Öğretmen: Siz nasıl hayal ettiniz bilmiyorum.6

Öğretmen: (gürültü) g10

Öğretmen: Şey gibi, çamaşır ipine dizi kitaplar gibi böyle. 6

Öğrenci: (gürültü)g20

Öğretmen: Evet Betül devam ediyor.9

Öğrenci: (okuma-devam)

Öğretmen: Dinle. 9

Öğretmen: Satın alırlarsa. Atıyorum kırmızı başlıklı kız. 6

Öğretmen: Annesi babası üretiyor galiba. 6

Öğretmen: Devam edelim bakalım. 9

Öğrenci: (okuma-devam)

Öğretmen: Nazlı devam et. 9

Öğrenci: (okuma-devam)

Zil çalar.

ETC’YE GÖRE KODLANAN İNGİLİZCE DERSİ SÖZEL ETKİLEŞİM METİNLERİ

DERS I

Öğretmen: Hello everybody! 1

Öğrenci: Günaydın! 4

Öğrenci: Öğretmenim ödev vardı. 19

Öğrenci : Bir tane fotokopi vardı.19

Öğrenci: Açalım mı öğretmenim?1 9

Öğretmen: (Gürültü)g10

Öğretmen: Evet ödevleri çıkartın hemen. 9

Öğretmen: Şuradan bakacağız hemen.9

Öğrenci: (Grürültü)g20

Öğrenci: Öğretmenim ben yapmadım. 19

113

Öğretmen: Neden yapmadın?2

Öğrenci: Öğretmenim ben...14

Öğrenci: Miss, miss?16

Öğrenci: Öğretmenim ama bize vermediniz. 16

Öğretmen: (Gürültü)g10

Öğretmen: Okey. 6

Öğrenci: Öğretmenim ben şunu anlayamadım. 12

Öğrenci: (Gürültü)g20

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğrenci: Öğretmenim quiz yapacak mısınız?19

Öğretmen: Bir dakika soruları birazdan , soruları birazdan.. 9

Öğretmen: Herkes soruları....9

Öğrenci: Biz şurayı ya yapıyoruz dimi? 19

Öğretmen: Orayı beraber yaptık arka sayfaya bakın.9

Öğretmen: Herkes o sayfada boşlukları var evet.9

Öğretmen: (Gürültü) g10

Öğrenci: Benim hiç yok! 16

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğretmen: Evet herkes şu fotokopide, şu fotokopide.9

Öğretmen: Fotokopi genelde biraz anlaşılmamış galiba. 1

Öğretmen: Herkes ilk önce bunu açsın. Buna bir bakalım.9

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğrenci: Öğretmenim şunları yapabilir miyiz? 19

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğrenci: Öğretmenim! 16

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğretmen: Evet. Close your mouth!9

Öğretmen: Sit still okey? Konuşmuyoruz.9

Öğretmen: Güzelce bekliyoruz. 9

Öğretmen: Herkesin ağzı açık olduğunda ne oluyor?6

Öğretmen: Kimse birbirini anlamıyor dimi? 2

114

Öğretmen: Hiç kimse birbirini anlamıyor, malesef. 4

Öğrenci: Miss!16

Öğretmen: Berk! Şunu diyorum bunu. 9

Öğretmen: Herkes bu fotokopisini açsın.9

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğrenci: Miss! 16

Öğretmen: Çünkü genelde bu yapılmamış.6

Öğrenci: Öğretmenim telefonunuz çalıyor. 11

Öğretmen: Şu fotokopi... 1

Öğretmen: (Gürültü)g10

Öğretmen: Okey çalsın bir şey olmaz.8

Öğretmen: Şimdi herkes birinci örneğe baksın. 9

Öğretmen: Zaten örnek olarak verilmiş bize. 1

Öğretmen: Herkes birinci resme baksın! 9

Öğretmen: Birinci örneğe baksın!9

Öğretmen: (Gürültü)g10

Öğretmen: Evet artık konuşmuyoruz! 9

Öğretmen: Birinci örneğe bakalım.9

Öğretmen: Biz ne demiştik? 2

Öğretmen: Her gün yaptığımız, düzenli olarak yaptığımız alışkanlık haline getirdiğimiz işleri

hangi zamanla anlatıyorduk?2

Öğrenci: Geniş zaman.14

Öğretmen: Yani simple present tense. 4

Öğretmen: Bunları yazarken ne yapıyorduk? 2

Öğretmen: Subject artı object. 1

Öğretmen: En sona getiriyorduk. 1

Öğretmen: Fiillerime hiç bir şey ekliyor muyduk? 2

Öğretmen: Öznem her zaman neydi? 2

Öğretmen: I olduğu için fiilimi ne yapıyordum?2

Öğretmen: Hiç bir değişikliğe uğratmadan aynı şekilde yazıyordum.4

Öğretmen: En sona ne yazıyordum?2

115

Öğretmen: Varsa object..4

Öğrenci: Object. 14

Öğretmen: Nesnemi en sona atıyorum.1

Öğretmen: Şimdi bakalım.6

Öğrenci: Öğretmenim?16

Öğretmen: Birinci örnekte... 1

Öğretmen: Yes? 6

Öğrenci: Iıııı miss ııı Furkan ödevini yapmamış. 16

Öğretmen: Tamam. 8

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğrenci: Öğretmenim Elif de getirmemiş. 16

Öğretmen: Okey, şikayet yok! 8

Öğretmen: Yanındakinden bak.9

Öğretmen: Elif neden getirmedin? 2

Öğretmen: Geçen hafta da getirmemiştin.6

Öğrenci: (Gürültü)g20

Öğretmen: Hayır onu kabul etmiyorum.6

Öğretmen: Geçen hafta da aynısını söylemiştin çünkü. 6

Öğretmen: Okey, şimdi herkes bakıyor. 9

Öğretmen:Birinci örneğe bakıyorum.9

Öğretmen: I have breakfast everymorning.1

Öğretmen: Ne yapıyorum? 2

Öğretmen: Düzenli olarak hergün yaptığım işleri geniş zamanda anlatıyorum.1

Öğretmen: Burda bana ne söyledi?2

Öğretmen: Örnekte bana ne söyledi?2

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğretmen: Yes?2

Öğrenci: Her sabah kahvaltı yaparım.14

Öğretmen: Yes, her sabah kahvaltı yaparım.14

Öğretmen: Şimdi ikinci resme bakıyorum.9

Öğretmen: İkinci resimde bir çocuk var, ne yapıyor?2

116

Öğrenci: Öğretmenim!16

Öğretmen: (Gürültü) g20

Öğretmen: Okey, raise your finger!9

Öğrenci: Miss!16

Öğrenci: Cümlemi söyleyeyim mi öğretmenim?19

Öğretmen: Yes, cümleni söyle. 9

Öğrenci: I wash face everymorning.14

Öğretmen: I, öznemi yazdım. 1

Öğretmen: Fiilim ne ? 2

Öğretmen: Yüzümü yıkamak. 4

Öğretmen: I wash my face everymorning. 4

Öğretmen: Bu kadar. 8

Öğretmen: Yanlış olan varsa düzeltsin. 9

Öğretmen: (Gürültü)g20

Öğretmen: I wash my face everymorning. 4

Öğretmen: Sonuna ne dedik? 2

Öğretmen: Every morning getirebiliriz dedik.4

Öğretmen: Sonuna başka ne getirebiliriz dedik? 2

Öğrenci: Ben getirmedim.14

Öğrenci: Everyday. 14

Öğretmen: Everyday getirebiliriz. 4

Öğrenci: (Gürültü)g20

Öğrenci: ... evening. 14

Öğretmen: Ha akşam olursa onu getirebilirdik. 4

Öğretmen: Bir şey getiriyorduk? 2

Öğretmen: Saat getiriyorduk dimi?2

Öğretmen: İstersek bir de en sonda saat getirebilirim demiştim.1

Öğrenci: Öğretmenim, miss! 6

Öğrenci: Öğretmenim bir şey sorabilir miyim?6

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğretmen: Onu yaptın ama diğerini neden yapmadın! 1

117

Öğretmen: Evet, bu fotokopiler neden tam yapılmadı? 1

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğrenci: Ben tam yaptım. 19

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğrenci: Ben I have diye başladım olur mu? 12

Öğretmen: Hayır. 4

Öğretmen: I have değil. 4

Öğretmen: Hepsinin ben size bir fotokopi vermiştim.1

Öğretmen: Fotokopimizde fiiller vardı. 1

Öğretmen: Her gün düzenli olarak yaptığımız işleri anlatan fiiller vardı. 1

Öğretmen: Şu fotokopi, görüyor musunuz? 9

Öğretmen: Mesela her gün ben ne yapıyorum? 2

Öğretmen: Uyanıyorum di mi?6

Öğretmen: Her gün uyanırım saat yedide. 1

Öğretmen: Hepsine have yazmam doğru olur mu sence? 2

Öğretmen: Olmaz dimi? 6

Öğretmen: Çünkü bak, uyanmak ne demekmiş?2

Öğretmen: Get up. 4

Öğretmen: O yüzden oraya have yazamam.1

Öğretmen: Ama kahvaltı yapacağım dersem, have breakfast.1

Öğretmen: O zaman have getirirsem doğu olur. 1

Öğretmen: Ne yapalım dedim? 9

Öğretmen: Bu fiilleri ezberleyelim, öğrenelim dedik di mi? O yüzden.9

Öğretmen: Bakıyorum mesela okula gitmek diyeceğim. 1

Öğretmen: Her gün okula giderim. 1

Öğretmen: Have getirebilir miyim buraya?2

Öğrenci: Hayır.14

Öğretmen: Hayır. 4

Öğretmen: Okula gitmek neydi? 2

Öğretmen: Go to school. 4

Öğretmen: O zaman her iş için burada bir İngilizcesi var. 1

118

Öğretmen: Her işin İngilizcesi var.1

Öğretmen: Her gün yaptığım işlerin İngilizcesi. 1

Öğretmen: Ona çalışın demiştim. 9

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğretmen: Okey, yes? 6

Öğrenci: Yapmadıklarımıza çarpı koyabilir miyiz? 19

Öğretmen: Hayır bu zaten şey, ödevdi. 9

Öğretmen: Önemli olan buraya yazabilmek İngilizce. 9

Öğrenci: Öğretmenim..16

Öğretmen: İlla ki bizim yaptıklarımız diye değil onlar.9

Öğrenci: Miss? 16

Öğretmen: Yes?6

Öğrenci: Şimdi ben ıııı basketbol oynama, gitar çalma var. 11

Öğrenci: Onu şimdi yapayım mı? 19

Öğretmen: Ha bunlar bizim yaptığımız işler değiller. 1

Öğretmen: Burada biz ne yapacaktık sadece? 2

Öğrenci: İngilizce cümle..14

Öğretmen: İngilizce cümle kurmayı öğreniyoruz değil mi? 2

Öğrenci: Evet. 14

Öğretmen: O yüzden yapmadığımız işleri de yazabilirim. 1

Öğretmen: Şimdi o fiilleri öğrendik çünkü. 1

Öğretmen: O fiiller bizim listemizde vardı di mi? 2

Öğretmen: Size verdiğim listede vardı. 4

Öğrenci: Evet vardı.14

Öğretmen: Okey, o fotokopiyi açıyoruz. 9

Öğretmen: Şimdi bakalım üçüncüye. Biraz kalk!9

Öğretmen: (Gürültü)g10

Öğretmen: Okey. Üçüncüde öğrendik bunu da.1

Öğretmen: Servise binmek, otobüse binmek. 1

Öğretmen: Bir şey demiştik. Fotokopimizde de vardı. Yes? 2

Öğrenci: Take the bus.14

119

Öğretmen: Tam cümle yaparsam, tam cümle? 2

Öğrenci: I take the bus every morning.14

Öğretmen: Yes, I take the bus every morning. 4

Öğretmen: Bakın ne yapıyordum? 2

Öğretmen: Öznemi yazdım mı?2

Öğretmen: I. 4

Öğretmen: Hep bütün işleri kim yapıyordu burda?2

Öğrenci: Ben!14

Öğretmen: Özneyi yazdım I. Hep aynı. 1

Öğretmen: Fiilimi nereden bulacaktım? 2

Öğretmen: Size verdiğim fotokopide vardı di mi? 1

Öğretmen: Onlara bakarak yapabilirdim. 1

Öğretmen: Onlardan yardım alabilirdim. 1

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğretmen: Öznemi yazdım I. 1

Öğretmen: İkinci adımım neydi?2

Öğrenci: Take the bus.14

Öğretmen: Take the bus. 4

Öğretmen: Üçüncü adımım? 2

Öğrenci: Every morning. 14

Öğretmen: Every morning. 4

Öğretmen: Her sabah servise binerim, bu kadar. 4

Öğretmen: Yazmayanlar yazsın hemen. 9

Öğrenci: ( Gürültü) g20

Öğrenci: Öğretmenim! 16

Öğretmen: Dördüncü resim. 9

Öğretmen: Yes? Sen kalktın.6

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğrenci: Her gün servise binerim de olur mu?12

Öğretmen: Her gün de olur evet. 4

Öğretmen: Ama hafta sonları binmiyoruz ya her gün demeyiz belki de her sabah daha …. olur. 6

120

Öğretmen: Ama istersek her gün de binebiliriz. 6

Öğretmen: Şimdi dörte bakıyorum. 9

Öğretmen: Dörtte çocuk ne yapıyor? 2

Öğrenci: Öğretmenim futbol oynuyor.14

Öğretmen: Okey. 4

Öğrenci: Öğretmenim ben yapabilir miyim? 12

Öğretmen: Yapmayanlardan!9

Öğretmen: Yes? 2

Öğrenci: I have playing football. 14

Öğretmen: Ama ne dedik az önce? 2

Öğrenci: Hayır. 14

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğrenci: Have mi? 12

Öğretmen: (Gürültü)g10

Öğretmen: Ne dedik bir dakika?12

Öğretmen: Berk sakin ol! 9

Öğretmen: Berk otur! Berk sakin ol! 9

Öğretmen: Okey, az önce ne dedim ben? 2

Öğretmen: Have hepsine kullanamayız dedik di mi? 6

Öğrenci: (Gürültü)g20

Öğrenci: I playing football. 14

Öğretmen: I, napıyorum?2

Öğretmen: Öznemi yazdım. 1

Öğretmen: Fiile hiç bir şey eklemiyorum. 1

Öğretmen: Fiilde hiç bir değişiklik yapmıyorum. 1

Öğretmen: Tekrar söyle. I...9

Öğrenci: I playing football, ııı 14

Öğrenci: Play! 14

Öğrenci: I play…14

Öğretmen: Sadece play.1

Öğretmen: Ne dedik? Artık hiç bir şey eklemiyoruz di mi?1

121

Öğretmen: O başka ünitedeydi. Onu geçtik biz.8

Öğretmen: I play football in the afternoon.4

Öğretmen: Öğleden sonra futbol oynarım ya da I play football everyday, hergün futbol

oynarım. 1

Öğretmen: Şimdi bir dahaki örneğe bakalım. 9

Öğretmen: Okey, biraz şöyle gel. Tamam. 9

Öğretmen: Şimdi çocuk ne yapıyor bir bakın. 9

Öğretmen: Bunu yapmamış genelde herkes. 6

Öğrenci: Ben yaptım! 16

Öğrenci: Ben yaptım çok kolay. 16

Öğretmen: Cümleni söyle! 9

Öğrenci: I get dressed everyday. 14

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğretmen: Aaa giyinmek neydi, giyinmek? 2

Öğretmen: Get dressed. 14

Öğretmen: (Gürültü) g10

Öğretmen: I yazdım öznemi, get dressed every morning.1

Öğretmen: Her sabah kıyafetlerimi giyerim. 1

Öğrenci: Öğretmenim orda..... olur mu? 12

Öğretmen: Olur. Her gün de olur, her sabah da olur. 4

Öğretmen: Saat dokuzda giyinirim mesela o da olur. 4

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğrenci: Get dressed. 14

Öğretmen: Get dressed.4

Öğretmen: Sen o gün fotokopi almadın mı? 9

Öğretmen: Siz o gün atasözleri şeyine mi gittiniz? 2

Öğrenci: Hı hı. 14

Öğretmen: Yarışmaya gidenler, okey. Get dressed. 1

Öğrenci: Öğretmenim, öğretmenim bir şey söyleyeceğim! 16

Öğretmen: Efendim? 6

Öğrenci: Ben gittim ama ben de var.19

122

Öğrenci: Aynen öğretmenim.16

Öğrenci: Öğretmenim bizim kendi öğretmenimiz bunu sonradan dağıttı. 16

Öğrenci: Evet. 16

Öğretmen: Hayır onları biliyorum.6

Öğretmen: Öğretmeninize onları ben gönderdim.6

Öğretmen: Bunu demiyorum ben. O fiilleri soruyor. 6

Öğretmen: Bundan var dimi sende? 6

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğretmen: Öğretmenim ama ....16

Öğrenci: Kendi öğretmeninize ben verdim bunu. 9

Öğrenci: Öğretmenim şunu diyor. 19

Öğretmen: (Gürültü)g20

Öğretmen: Bundan bir de az önce arkadaşınız göstermişti bir önceki. 9

Öğrenci: Ben de var o! 19

Öğretmen: Yes, şu, şu ikisi.9

Öğretmen: Bu iki taneden fiilleri öğrenecektik.9

Öğrenci: (Gürültü)g20

Öğrenci: (Arkadaşına) Şu yok mu? Sağdaki bak. 19

Öğrenci: Öğretmenim bir tane daha var. 19

Öğretmen: Bunu senden aldım, bunu da senden aldım. Diğeri mi?6

Öğrenci: (Gürültü)g20

Öğrenci: Öğretmenim onda bu yok! 16

Öğrenci: Onda bu yokmuş. 16

Öğretmen: Get dressed. 4

Öğrenci: Öğretmenim bugün ıı quiz olacak mıyız?19

Öğretmen: Belki.9

Öğretmen: Şimdi bakalım kaldığımız yerden yazdın mı cümleyi? 6

Öğretmen: Tahtaya yazdım senin için. 6

Öğretmen: Giyinmek, kıyafetlerini giymek. 6

(Sessizlik) 0

Öğretmen: Okey, next one. 9

123

Öğretmen: Who wants to do it? Yes? 2

Öğrenci: I have lunch everyday. 14

Öğretmen: Yes, I have lunch everyday. 4

Öğrenci: Everynin anlamı... 16

Öğretmen: Every noon da olur. 6

Öğretmen: Yes, every noon. 4

Öğrenci: Saatini yazsak da olur mu?12

Öğretmen: Her öğleyin..... 4

Öğrenci: Yani saat on üçte yemişim gibi? 19

Öğretmen: Okey, o da olur. 6

Öğretmen: I have lunch at one everyday. 1

Öğretmen: Her gün saat bir de öğle yemeğimi yerim.1

Öğrenci: Öğretmenim bazıları da kendi yazdıklarımızı da yani, 16

Öğrenci: Mesela every morning yazdık ya sizin söylediğinizi de yazabiliriz dimi değiştirip? 16

Öğretmen: Şimdi onları tekrar göreceğiz zaten.8

Öğretmen: Zamanları tekrar şimdi ben anlatacağım.1

Öğretmen: Günleri işleyeceğiz, zamanları, saatleri. 1

Öğretmen: Saatlerin üzerinde zaten çok kısa durmuştuk, hatırlıyor musunuz?2

Öğrenci: Evet, hıhı.4

Öğretmen: Bugün onların hepsini tekrar edeceğiz. 1

(Sessizlik)0

Öğretmen: Okey, next one! 9

Öğretmen: I have lunch every noon.1

Öğretmen: Her öğleyin yemek yerim. 1

Öğretmen: Ondan sonraki. 9

Öğretmen: Kalkmayanlardan. Yes? 2

Öğrenci: ..... (Gürültü)g20

Öğretmen: Bir dakika arkadaşınız ne diyor? I ..... 6

Öğretmen: Bir dakika. Ödev yapmak…6

Öğrenci: (Gürültü)g20

Öğrenci: Öğretmenim!6

124

Öğrenci: Bunu ben yapabilir miyim? 12

Öğretmen: Yes. Okey. 4

Öğretmen: Yapıyor, yapıyor sakin olun. Yapıyor. I... 9

Öğretmen: (Gürültü) g10

Öğrenci: (Gürültü)g20

Öğretmen: Yes. İstediğin zaman söyleyebilirsin. 4

Öğretmen: Her akşam mesela…6

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğretmen: I do my homework every, akşam? 2

Öğrenci: Dinner! 14

Öğretmen: Hayır, dinner akşam yemeği. 4

Öğretmen: Her akşam? 2

Öğrenci: Every evening! 14

Öğretmen: Evening yes. 4

Öğretmen: Every evening. I do my homework every evening. 4

Öğretmen: Yes? 6

Öğrenci: Day de olur mu öğretmenim? 12

Öğretmen: Yazmayanlar yazabilir.9

Öğretmen: Benim söylediğim şekilde yazabilirsiniz. 9

Öğretmen: Mesela saat verdiyseniz I do my homework at eight. 6

Öğretmen: Akşam olduğu için ne diyeceğim? 2

Öğretmen: Sabah olunca bir şey diyordum, akşam olunca bir şey.1

Öğretmen: P…? 2

Öğrenci: P.m. 14

Öğretmen: Sabah olduğunda ne diyordum? 2

Öğrenci: A.m. 14

Öğretmen: Yes. 4

Öğretmen: Akşam ödevimi yaptığıma göre ne diyeceğim? 2

Öğrenci: Öğretmenim! 6

Öğretmen: I do my homework at eight p.m. 14

Öğrenci: Öğretmenim!6

125

Öğretmen: İsterseniz saat yazmayabilirsiniz.1

Öğretmen: Her akşam yazabilirsiniz. 1

Öğrenci: Bir şey sorabilir miyim? 16

Öğretmen: Her gece ödev yaparım da diyebilirsiniz. 1

Öğretmen: Yes? 6

Öğrenci: Miss yedinciyi ben söyleyebilir miyim? 16

Öğretmen: (Sessizlik) 0

Öğretmen: Okey, sen söyledin az önce. Sen kalkmadın mı?9

Öğrenci: Miss bir şey diyebilir sorabilir miyim?16

Öğretmen: Çok önce mi kalktın? 9

Öğretmen: Okey, söyle bakalım.9

Öğrenci: Iıı I do homework.14

Öğretmen: Onu yaptık. 18

Öğrenci: Hıı onu yaptık mı?12

Öğretmen: Yes. Next one! 6

Öğrenci: Şurası mı? 16

Öğretmen: Hıhı. Orası. 4

Öğrenci: I brush teeth...14

Öğretmen: Yes. 6

Öğrenci: Every morning.14

Öğretmen: Yes, diş fırçalamak neydi? 2

Öğrenci: Brush teeth! 14

Öğrenci: Miss? 6

Öğretmen: Ne yapıyorum hemen? 12

Öğretmen: I brush teeth every moring. 4

Öğrenci: I brush teeth every morning. 14

Öğrenci: Öğretmenim bir şey... 16

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğretmen: Bir sonrakine bak. Yes. 9

Öğretmen: Televizyon seyretmek neydi? 2

Öğrenci: Watch tv. 14

126

Öğretmen: Ne yapıyorum hemen?2

Öğretmen: I watch tv every morning. 4

Öğretmen: Ya da öğleyinse? 2

Öğretmen: I watch tv in the afternoon. 4

Öğretmen: Öğleden sonra seyredersek öyle deriz. Okey!1

Öğrenci: Öğretmenim!6

Öğretmen: Okey, watch tv. 1

Öğretmen: Yazıyorum tahtaya. 1

Öğrenci: (Arkadaşına) Öğretmen değil miss, miss. 16

Öğretmen: Watch tv. 4

(Sessizlik)

Öğretmen: Okey kalkmayanlardan, yes? 2

Öğrenci: I go shopping... 14

Öğrenci: (Gürültü)g20

Öğrenci: ... every... 14

Öğretmen: Morning demiş. Peki bakalım. 6

Öğretmen: Alışverişe gitmek neydi?2

Öğrenci: Go shopping.14

Öğretmen: Go shopping.6

Öğretmen: Bakıyorum tahtaya. 9

Öğrenci: I go 4

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğretmen: Öznemi yazdım, subject. 1

Öğretmen: Go shopping yazdım hemen. 1

Öğretmen: I go shopping. 1

Öğrenci: Every morning. 11

Öğretmen: Her sabah gitmeyeyim de her hafta sonu gideyim olur mu?1

Öğrenci: Evet. 16

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğretmen: Ne yazacağım o zaman? 2

Öğrenci: Every weekend. 14

127

Öğretmen: Weekend, yes. Every weekend. 4

Öğrenci: Ama.... 16

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğrenci: Week olur mu? 12

Öğrenci: Week her hafta...16

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğretmen: Her hafta sonu, her hafta sonu giderim diyorum ben burada.1

Öğrenci: Week day olmaz mı öğretmenim? 12

Öğretmen: (Gürültü) g10

Öğretmen: Yes, weekdays hafta içi yani, hafta içi günler. 4

Öğrenci: Öğretmenim ben de deftere yazmışım zaten buradan bakıyorum.16

Öğretmen: Yes, hafta içi günler. 1

Öğretmen: Weekdays, hafta içi günler. 1

Öğretmen: Okey, next one! Didem yapmak ister misin?6

Öğrenci: Öğretmenim ben orayı çözemedim. 19

(Sessizlik) 0

Öğretmen: Elif yapmak istemiyor musun? 9

(Sessizlik) 0

Öğretmen: Okey.9

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğretmen: Yes, kalkmayanlardan? 6

Öğrenci: I play basketball in the afternoon. 14

Öğretmen: Okey, arkadaşınız ne dedi? 2

Öğretmen: I play basketball in the afternoon.4

Öğretmen: Öğleden sonra ne yaparım?2

Öğrenci: Basketbol oynarım. 14

Öğretmen: Basketbol oynarım.4

Öğretmen: Play basketball. 4

(Sessizlik) 0

Öğrenci: Yusuf! Oturabilirsin. 19

Öğretmen: Yusuf otur! 9

128

Öğrenci: (Gürültü)g20

Öğretmen: Okey next sentence. Yes? 6

Öğretmen: Kalkmayanlardan kalksın.6

Öğrenci: I play gitar. 14

Öğretmen: Guitar. 4

Öğretmen : (Gürültü) g10

Öğretmen: Bir dakika tekrar oku. 9

Öğrenci: (Gürültü)g20

Öğrenci: I play the guitar. 14

Öğrenci: Play. 14

Öğrenci: Evet. 16

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğretmen: Yes, I play guitar every morning. 4

Öğretmen: Ne zaman yaptığım bize kalmış. Every day... 1

Öğrenci: Miss!16

Öğretmen: Every day I play guitar. 4

Öğretmen: Every day, her gün gitar çalarım. 1

Öğrenci: Miss?16

Öğretmen: Yes. 6

Öğrenci: Orda bir şey unuttuk. Play the guitar değil mi? 12

Öğretmen: I play guitar. Gitar çalarım, doğru. 4

Öğrenci: Yazıldığı gibi okunmuyor. 16

Öğretmen: I can play the guitar. 4

Öğretmen: O zaman söylüyorum ama I play de yanlış değil. 1

Öğretmen: I play guitar.1

Öğretmen: Her gün gitar çalarım. 1

Öğrenci: Yani okunabilir de ama okumayabiliriz de. 16

Öğretmen: Ha ha. Evet. 6

Öğretmen: Ama yanlış değil arkadaşınızın yaptığı ama seninki de doğru. 1

Öğretmen: Mesela can'ler nasıl görmüştük? 7

Öğretmen: I can play the guitar. 4

129

Öğretmen: Ama burda I play guitar everyday. 1

Öğretmen: Her gün gitar çalarım.1

Öğretmen: Yes, last one! En sonuncu, yes? 2

Öğrenci: I ride a bike every morning. 14

Öğretmen: Yes! Bunu öğrenmiştik.6

Öğretmen: Bisiklete binmek, ride bike. 1

Öğrenci: Ride a bike. 11

Öğretmen: Öznemi yazdım. I ride a bike every morning. 1

Öğretmen: Her sabah olabilir, her gün olabilir. 1

Öğretmen: İstediğimiz vakit olabilir. 1

Öğrenci: Her hafta sonu olabilir mi? 12

Öğretmen: Hafta sonları olabilir. 4

Öğretmen: I ride a bike every day dedi galiba arkadaşımız? 6

Öğretmen: Evet, düzeltmeyenler düzeltsin. 9

Öğretmen: Eksiği olanlar tamamladı mı? 9

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğrenci: Öğretmenim ...... 16

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğretmen: Şimdi 6

Öğretmen: (Gürültü) g10

Öğretmen: Close your mouth please. 9

Öğretmen: (Gürültü) g10

Öğretmen: Şimdi herkes sayfa…9

Öğretmen: (Gürültü) g10

Öğretmen: Şimdi şu sayfayı açmasını istiyorum herkesin. 9

Öğrenci: Elli üç! 19

Öğretmen: Evet. 6

Öğretmen: (Gürültü) g10

Öğretmen: Dikkat et.Okey,everybody be quiet! 9

Öğretmen: Canım sıkılıyor şuanda. 9

Öğrenci: (arkadaşına) Ya bi susar mısın? 19

130

Öğretmen: Önüne dön, önüne dön! 9

Öğretmen: (Gürültü) g10

Öğretmen: Şu anda şu yaptığınız hiç hoşuma gitmedi. 9

Öğretmen: Otur! Şu sayfa, sessiz! 9

Öğretmen: Oturursanız anlayacaksınız hangi sayfa olduğunu çünkü elimle gösteriyorum.9

Öğretmen: (Öğrencilere göstererek) Şu sayfa. 9

Öğretmen: (Gürültü) g10

Öğretmen: Şimdi herkes. 9

Öğretmen: Şu sayfayı kimden aldım? 6

Öğrenci: Berk’ten. 16

Öğretmen: Berk neden söylemiyorsun? 6

Öğrenci: Nerden aldın… 16

Öğretmen: Bu sayfada yan tarafta size kelimeler vermiş gördünüz mü? 9

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğretmen: Ondan sonra beşe kadar cümleler var ama o cümleleri eksik. 1

Öğretmen: Biz neyi yerleştireceğiz? 2

Öğretmen: Uyan! 9

Öğretmen: En alttaki kelimeleri cümlelerin içinde doğru yerlere yerleştirmek gerekiyor. 1

Öğretmen: Herkes sessizce önce kendisi deniyor. 9

Öğretmen: Herkes yapıyor. 9

Öğretmen: Sonra beraber eşleştirmelerin üzerinden geçeceğiz. 1

Öğrenci: Böyle değil mi? 19

Öğretmen: Hayır hayır şuanda burada yapıyoruz bak. 9

Öğretmen: Evet biraz çabuk. 9

Öğretmen: (Gürültü) g10

DERS II

Öğrenci: Öğretmenim altındakini de yapacak mıyız? 19

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğretmen: İrem tahtaya yazdın mı? 9

131

Öğretmen: Bitti mi? Bitmedi mi senin tahtadakiler? 9

Öğrenci: Öğretmenim? 16

Öğretmen: İrem defterine bir bakayım. 9

Öğrenci: Anlamadım dediklerini. 16

Öğrenci: (Gürültü) g20

(Öğrenciler gülüşür)

Öğrenci: Anlamadım dediklerinizi 16

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğrenci: Öğretmenim, arkadaşım! 16

Öğretmen: Evet alta geçiyoruz. 9

Öğretmen: Birinci kısmı bitirdikten sonra alta geçiyoruz. 9

Öğretmen: Aynı şekilde altta da aynısını yapıyoruz.9

Öğretmen: Cümlemizde bazı kelimeler eksik, biz o kelimeleri tamamlıyoruz. 9

Öğretmen: Nereden bakıyorum? 2

Öğretmen: Yan tarafta zaten bize verilmiş. 1

Öğretmen: Eşleştirmeye gerek yok sadece doğru kelimeyi alalım, boşluğa yazalım. 9

Öğrenci: Öğretmenim ne yapıyoruz şimdi ya? 12

Öğretmen: Berk! 6

Öğrenci: Miss? 16

Öğretmen: Efendim?2

Öğrenci: Bitti. 14

Öğretmen: Okey. 6

Öğretmen: (Gürültü) g10

Öğretmen: Sessizce bekliyoruz. 9

Öğrenci: Sadece şu taraf mı? 19

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğrenci: Bitti. 16

Öğretmen: Okey. 6

Öğretmen: Bitirenler sessizce bekliyoruz arkadaşlarımızı. 9

Öğretmen: Arkadaşlarımız da bitirsin beraber yapalım. 9

Öğrenci: (Gürültü) g20

132

Öğretmen: Eşleştirmeye gerek yok. 1

Öğretmen: Ne yazıyor zaten? Fill in the blanks. 1

Öğretmen: Boşlukları doldurmamız yeter. 1

Öğretmen: Fill in the blanks. Sadece boşlukları dolduruyoruz.1

Öğretmen: Match yapmaya gerek yok. Match yapmıyoruz. 9

Öğretmen: Didem en baştan başla, en baştan. 9

Öğrenci: Öğretmenim! 16

Öğrenci: Öğretmenim sadece bu sayfayı mı? 19

Öğretmen: Hangisini? 9

Öğretmen: (Gürültü) g10

Öğretmen: Evet sadece bu sayfa. 9

Öğrenci: I finish.14

Öğretmen: Evet ilk önce bu ..... 9

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğrenci: Öğretmenim ben bitirdim. 16

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğrenci: Berk yazdıklarını.... 16

Öğretmen: Geçen hafta söyledik ya! 1

Öğretmen: Şarkıda söyledi ya I go to school. (Şarkıyı söylüyor) 1

Öğrenci: I go to school. 11

Öğrenci: Onur sesinizi o adama çok benzetti. 16

Öğretmen: Benim sesimi erkek sesiyle mi karşılaştırıyorsunuz? 6

Öğrenci: :Hayır öğretmenim. (Gülüyor) 16

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: O şarkıyı ben mi söylüyorum? Öyle mi söyleyecektin?6

Öğretmen: Tamam, teşekkür ederim. 8

Öğrenci: (Arkadaşına) Ya bırak size erkek demeye çalışıyor. 16

Öğretmen: Şıhhh. 9

Öğrenci: Öğretmenim böyle her taşın altından çıkar. 16

Öğrenci: Öğretmenim arkayı yapalım mı? 19

Öğretmen: Evet, arkayı yapmıyoruz.9

133

Öğretmen: Şimdi herkes baksın. Geçin yerinize! 9

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğrenci: Öğretmenim! 16

Öğrenci: O soruyu ben yapabilir miyim?19

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğretmen: Öğretmenim demek yok! 9

Öğrenci: Can fly. 14

Öğretmen: I can see you! 6

Öğrenci: Miss! 16

Öğretmen: Birinci soruya herkes baksın.9

Öğretmen: Yes? 2

Öğrenci: I have breakfast. 14

Öğretmen: I have breakfast. 4

Öğretmen: Birinci boşluğa ne getirmem lazımmış? 2

Öğretmen: (Gürültü) g10

Öğretmen: Hayır onu bırak, onu bırak. 9

Öğretmen: Olduğu gibi kalsın. 9

Öğretmen: Bunlar teneffüste şimdi değil! 9

Öğrenci: Miss! 16

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğretmen: Şimdi değil! Geç, geç, geç! 9

Öğretmen: Yusuf geç! 9

Öğretmen: Bu işleri teneffüste yapıyoruz. 9

Öğretmen: Birinci cümleye ne yazdım? Boşluğa ne getirdim? 2

Öğrenci: Have.14

Öğretmen: Have getirdim çünkü kahvaltı yapmak, I have breakfast. 4

Öğretmen: Kahvaltı yaparım.4

Öğrenci: İkincisini söyleyebilir miyim?19

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğretmen: ikinci cümleye bakıyorum. 9

Öğretmen: Yes? 2

134

Öğrenci: Watch tv.14

Öğretmen: Watch tv!4

Öğrenci: Öğretmenim?16

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğretmen: İkinci boşluğa ne yazıyorum? 2

Öğretmen: I watch tv. 4

Öğrenci: Üçüncü... 16

Öğretmen: Üçüncü boşluğa... 6

Öğrenci: Öğretmenim!16

Öğretmen: Kemal ne yazdın?2

Öğrenci: Do, do, do. 14

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğretmen: Doğru! I do homework. 4

Öğretmen: Boşluğa ne yazdın?2

Öğretmen: Do. 4

Öğretmen: Bir dakika! 9

Öğretmen: (Gürültü) g10

Öğretmen: Bir dakika bak hiç bir şey duymuyorum! 9

Öğretmen: Şuan hiç hoşuma gitmiyor bu durum! 9

Öğrenci: Ben söyleyebilir miyim? 16

Öğretmen: Hayır! 9

Öğretmen: Ben söyleyebilir miyim dediğiniz müddetçe söylemeyeceksiniz. 9

Öğretmen: Ben ne diyorum? Sizi görebiliyorum, parmağınızı da görebiliyorum! 9

Öğretmen: Bak problem yok yani gözlerimde! Hepinizi çok net görebiliyorum! 9

Öğretmen: Sırayla! Yes? 2

Öğrenci: Get up early. 14

Öğretmen: Yes, I get up. 4

Öğretmen: Ne yaptım boşluğa?2

Öğretmen: Get, yes.4

Öğretmen: En sonuncusu I arrive. 4

Öğretmen: Ne yaptım? 2

135

Öğretmen: Bir yere varmak demekti arrive. 1

Öğretmen: I arrive home dedim. 4

Öğrenci: Öğretmenim doğru... 16

Öğretmen: Alt tarafa geçiyorum. İkinci kısma.9

Öğrenci: Öğretmenim! 16

Öğretmen: İkinci kısma. İkinci kısımda... 6

Öğrenci: Öğretmenim ben kalkmadım! 16

Öğretmen: I go to school dedik oraya. 4

Öğretmen: Ne yaptık boşluğa? 2

Öğretmen: School getirdik. 4

Öğretmen: I go to school. 4

Öğretmen: I get, acaba ne getirmem lazım? 2

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğretmen: Berk, söyle, korkma. 9

Öğrenci: Dressed. 14

Öğretmen: Dressed. 4

Öğretmen: İkinci boşluğa ne getirdim? 2

Öğrenci: Dressed. 14

Öğretmen: Dressed. I get dressed. 4

Öğretmen: Üçüncü boşluğa ne getireceğim? Yes? 2

Öğrenci: I have dinner. 14

Öğretmen: I have dinner. Akşam yemeği yerim.4

Öğretmen: I have dinner. Yes? 2

Öğrenci: I do homework.14

Öğretmen: I do homework. 4

Öğretmen: Boşluğa ne yazıyorum? 2

Öğretmen: Homework. 4

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğrenci: Öğretmenim sıradakini yapabilir miyim? 19

Öğretmen: Yes? 6

Öğrenci: I watch tv. 14

136

Öğretmen: I watch tv. 4

Öğretmen: Aferin, çok güzel. 6

Öğretmen: En son boşluğa tv getirdim. 1

Öğretmen: Sakin ol yavrum! 9

Öğrenci: (Gürültü)g20

Öğretmen: I watch tv yaptım.1

Öğretmen: Arka sayfayı açın. 9

Öğrenci: Öğretmenim orayı.....16

Öğretmen: Şimdi bu sayfada yeni bir şey öğreniyoruz. 1

Öğrenci: Öğretmenim eşleştirme. 16

Öğretmen: Bu sayfada yeni bir şey öğreniyorum. 1

Öğretmen: Herkes bana dikkatlice baksın. 9

Öğretmen: Look at me please, everybody look at me. 9

Öğretmen: Yeni bir şey. 1

Öğretmen: Okey. Burada ne yaparsın demeyi öğreneceğiz. 1

Öğretmen: Sabahları ne yaparsın, öğleleri ne yaparsın, akşamları ne yaparsın, geceleri ne

yaparsın. 1

Öğretmen: Şimdi sabahleyin demeyi öğrenmiştik.1

Öğretmen: Sabahleyin nasıl diyorduk? Yes? 2

Öğretnci: In the morning.14

Öğretmen: Yes, in the morning. 4

Öğretmen: Öğleden sonraları ya da öğleyin, o civarda? 2

Öğrenci: In the afternoon. 14

Öğretmen: In the afternoon. 4

Öğretmen: Akşamleyin? 2

Öğrenci: (Gürültü)g20

Öğretmen: In the evening. 4

Öğretmen: Geceleyin? 2

Öğretmen: Onu başka bir yere yazmıştım sanki, ne tarafa yazmıştım?6

Öğrenci: Ee, 16

Öğrenci: (Gürültü) g20

137

Öğretmen: Tamam seni dinliyorum.6

Öğrenci: At night. 14

Öğretmen: At night! 4

Öğretmen: Onu bu tarafa yazmıştım di mi? 6

Öğretmen: Geceleri. Şimdi ben burada ne söylemeyi öğreneceğim? 7

Öğrenci: At night. (Gülüşmeler) 14

Öğretmen: Komik olan ne? 6

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğrenci: In the morning. 14

Öğrenci: Öğretmenim sola değil ki sağa yazmıştınız. 16

Öğretmen: Şimdi birinci soruda acaba bana ne söylemek istiyor? 2

Öğretmen: What do you do in the morning? 2

Öğretmen : Ercan ne soruyor bana? 2

Öğrenci: Ercan değil öğretmenim Erdal. 16

Öğretmen: Erdal, özür dilerim. Erdal. 6

Öğrenci: (Sessizlik) 0

Öğretmen: Arka sayfadayız yanlış yere bakıyorsun. 9

Öğrenci: (Gülüşmeler)

Öğretmen: (Gürültü) g10

Öğretmen: Okey. Sabahları ne yaparsın diye soruyor bana. 1

Öğretmen: Altına hemen not edelim. 9

Öğretmen: Sabahları ne yaparsın? Türkçesini yazıyoruz. 9

Öğretmen: Sabahları ne yaparsın? 6

Öğretmen: Eşleştirmeden önce Türkçesini yazalım: sabahları ne yaparsın? 9

Öğrenci: Sabah ne yapılabilir? 12

Öğretmen: Okey. 6

Öğrenci: Öğretmenim bunun cevabına Türkçesini mi yazacağız? 19

Öğretmen: Hayır yazmayacağız. 9

Öğretmen: Sabahları ne yaparsın sorusunun Türkçesini yazacağız. 9

Öğrenci: Öğretmenim yanına saat vermiş. 16

Öğretmen: İşte onun Türkçesini yazacağız. 9

138

Öğretmen: Evet, bize zaten resimler verilmiş. 8

Öğrenci: Öğretmenim?16

Öğretmen: Şimdi bakın. 9

Öğrenci: Öğretmenim biz o konuyu ...... 16

Öğretmen: Sabahları ne yaparsın dedik. 1

Öğretmen: Ne ile eşleştirmem lazım? 2

Öğrenci: I wake up. 14

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğrenci: Sabahları uyanırım. 14

Öğretmen: I get up. 4

Öğrenci: Öğretmenim? 16

Öğretmen: What do you do in the morning? 2

Öğretmen: I get up. 4

Öğretmen: Sabahları kalkarım. I get up. 4

Öğretmen: İkinciye bakalım. 9

Öğrenci: Öğretmenim? 16

Öğretmen: What do you do in the afternoon? 2

Öğretmen: What do you do in the afternoon? 2

Öğrenci: Öğlenleri ne yaparsın? 12

Öğretmen: Öğlenleri ne yaparsın. Evet. 4

Öğretmen: Öğleleri, öğleyin ya da Türkçe'de daha doğrusu, öğleyin ne yaparsın? 4

Öğretmen: Peki ne yaparım? 2

Öğretmen: Neyle eşleştirmem lazım? 2

Öğrenci: Do you have...14

Öğrenci: I have lunch. 14

Öğrenci: Öğretmenim... 16

Öğretmen: Yes, ne yaparım? 2

Öğretmen: What do you do in the afternoon? 2

Öğretmen: Ya oku onu ne söylüyor orada bana? 9

Öğrenci: Öğretmenim! 16

Öğrenci: Miss! 16

139

Öğretmen: Oku! 9

Öğretmen: I have lunch. Öğle yemeği yerim.4

Öğretmen: I have lunch. 4

Öğretmen: What do you do in the afternoon? 2

Öğretmen: I have lunch. 4

Öğretmen: Yes? 6

Öğrenci: Öğretmenim Emirhan böyle karalıyor. Diyor ki ondan sonra ben yazdım diyor. 16

Öğretmen: Okey. Şikâyet yok, istemiyorum.8

Öğretmen: Şikâyet duymak istemiyorum. 8

Öğretmen: Üçüncü resmime bakıyorum. 1

Öğrenci: Öğretmenim! 16

Öğretmen: What do you do in the evening? 2

Öğretmen: (Gürültü)g10

Öğretmen: What do you do in the evening? Yes? 2

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğrenci: I have dinner. 14

Öğretmen: I have dinner. 4

Öğretmen: Akşamları ne yaparsın? What do you do in the evening? 2

Öğrenci: Yemek yerim. 14

Öğretmen: I have dinner. Akşam yemeği yerim. 4

Öğrenci: Akşam yemeği yerim.14

Öğretmen: En üste geçiyorum. 9

Öğretmen: (Gürültü)g10

Öğretmen: What do you do at night? 2

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğrenci: Gece ne yaparsın? 12

Öğretmen: What do yo do at night? 2

Öğretmen: Ne demiş bana ne ile eşleştirmem gerek? 2

Öğrenci: Geceleri ne yaparsın? 12

Öğretmen: Yes? 6

Öğretmen: Geceleri ne yaparmış? Söyle ne ile eşleştireceğim? 2

140

Öğrenci: (Gürültü)g20

Öğrenci: I go to......bed. 14

Öğretmen: I go to bed. Geceleri yatarım. 4

Öğretmen: I go to bed yatmak demek. 4

Öğretmen: What do you do at night? 4

Öğretmen: I go to bed. 4

Öğretmen: Buraya kadar sormak istediğiniz bir şey var mı? 6

Öğrenci: Yok! 16

Öğretmen: Okey, ikinci fotokopimiz. 9

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğrenci: Teneffüs. 16

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğrenci: ..... Allah.. 16

Öğretmen: Bir daha böyle koşuşmak yok! 9

Öğretmen: Çarpışacaksınız bir yerininiz acıyacak. 9

Öğretmen: Bu dağıttığım son fotokopileri...... 9

Öğretmen: (Gürültü) g10

Öğretmen: Didem ile Alperen dağıtıyor. Herkes fotokopisini alınca….9

DERS III

Öğretmen: O sayfa kalsın. O sayfa kalsın. 9

Öğretmen: Kelimeleri çalışacağınız sayfa kalsın. 9

Öğretmen: Herkes defterlerini açalım şimdi. Defterlerimizi açıyoruz. 9

Öğretmen: (Gürültü) g10

Öğretmen: Nöbetçi tahtayı silsin. 9

Öğrenci: Nöbetçi ..... 19

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğretmen: Okey, teşekkür ederim. 6

Öğretmen: (Gürültü) g10

Öğretmen: Yeter! Bugün niye böylesiniz? 8

141

Öğretmen: Misafir var diye mi? Hı? 6

Öğretmen: Misafir olunca kızmayayım diye mi? 9

Öğretmen: Niye bu kadar çok konuşuyorsunuz! 8

Öğretmen: Normalde bu kadar konuşmuyoruz. 8

Öğretmen: Okey, herkes baksın tahtaya! 9

Öğretmen: Wednesday! 6

Öğrenci: Wednesday! 16

Öğretmen: Okey, repeat after me : Wednesday. 6

Öğrenci: Wednesday. 16

Öğretmen: Wednesday. 6

Öğrenci: Wednesday. 16

Öğretmen: Okey. 6

Öğretmen: (Gürültü) g10

Öğretmen: Yes, wednesday. Okey. 6

Öğrenci: Öğretmenim! 16

Öğretmen: Sunday, Monday, Tuesday, Wednesday? 1

Öğrenci: Öğretmenim on bir ne demekti? 12

Öğrenci: Thursday. 14

Öğretmen: Thursday, okey. 4

Öğrenci: On bir ne demekti öğretmenim?12

Öğretmen: Okey, repeat after me. 9

Öğretmen: Thursday. 6

Öğrenci: Thursday.16

Öğretmen: Thursday. 6

Öğrenci: Thursday. 16

Öğrenci: Öğretmenim wednesday ne demekti? 12

Öğretmen: Çarşamba da kaldık şimdi perşembeyi söyledik. 1

Öğretmen: Thursday.6

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğrenci: Öğretmenim!16

Öğretmen: ( Gürültü)g10

142

Öğretmen: Söyle! Ha şey günleri söyleceksin okey. 9

Öğrenci: (arkadaşlarına) Bir dakika ya! 16

Öğretmen: Okey, baştan söylesin. 9

Öğretmen: Sunday, Monday, Tuesday, Wednesday, Thursday. Cuma? 2

Öğrenci: Saturday.14

Öğretmen: Cuma, Cuma? 2

Öğretmen: (Gürültü) g10

Öğrenci: Öğretmenim Friday.14

Öğretmen: Friday. 4

Öğretmen: (Gürültü) g10

Öğretmen: Okey, repeat after me: Friday. 9

Öğrenciler: Friday. 16

Öğretmen: Friday. 6

Öğrenci: Friday. 16

Öğretmen: Yes, last one. Cumartesimiz kaldı? 2

Öğrenci: (Gürültü)g20

Öğrenci: Öğretmenim Saturday. 14

Öğretmen: Yes, Saturday. 4

Öğrenci: Ben hiç yaptırmadan.... 6

Öğrenci: Öğretmenim ....16

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğretmen: Tamam herkes bir yazmadan önce bir benden sonra tekrarlıyor, hep beraber.9

Öğretmen: Sunday. 16

Öğrenci: Sunday. 6

Öğretmen: Çok bağırmanıza gerek yok önemli olan düzgün söylemek çok bağırmak değil. 9

Öğretmen: Sunday! 6

Öğrenci: Sunday. 16

Öğretmen: Monday. 6

Öğrenci: Monday. 16

Öğretmen: Tuesday.6

Öğrenci: Tuesday. 16

143

Öğretmen: Wednesday.6

Öğrenci: Wednesday.16

Öğretmen: Thursday.6

Öğrenci: Thursday.16

Öğretmen: Friday.6

Öğrenci: Friday.16

Öğretmen: Saturday.6

Öğrenci: Saturday.16

Öğretmen: Sunday.6

Öğrenci: Sunday.16

Öğretmen: Okey, şimdi yazabiliriz. 9

Öğretmen: İsteyenler defterine, okey. 9

Öğrenci: Öğretmenim!1 6

Öğrenci: (gürültü) g20

Öğretmen: Bitirenler lütfen close your mouth and sit still. 9

Öğretmen: Güzelce oturuyoruz ve konuşmuyoruz. 9

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğrenci: Öğretmenim...... 16

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğrenci: Öğretmenim ben yapıyorum. Ben yazıyorum. 16

Öğrenci: Öğretmenim ama el yazısı..... olduğu gibi burda da böyle yazıyoruz dimi? 12

Öğretmen: Yes. 4

(Sessizlik) 0

Öğrenci: Benim ki bitti. 16

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğretmen: (Gürültü) g10

Öğretmen: Defterin bu sayfasını kullanma istersen çünkü öndeki yazılar arkaya geçmiş. 9

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğretmen: Enough! Enough is enough! (Yeterse yeter). 9

Öğretmen: Sürekli konuşuyorsunuz. 8

144

Öğretmen: Şimdi, şimdi dinle yazanlar arkasına yaslansın. 9

Öğretmen: Günlerle ilgili bir şarkı dinleyeceğiz okey? 1

Öğrenci: Öğretmenim göremiyorum. 16

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğretmen: Video değil zaten, görmen gerekmiyor. 1

Öğretmen: Sessizce dinlersen…. 9

Öğretmen: Yes, başlıyoruz. Dinle! 9

(Şarkı Çalıyor)

Öğrenci: Öğretmenim bir daha dinleyelim mi? 19

Öğretmen: Okey dinliyoruz. 9

(Şarkı çalıyor)

Öğretmen: (Gürültü)g10

Öğretmen: Evet birlikte söylemeye çalışalım, okey? 9

Öğrenci: (Gürültü) g20

Öğrenci: Öğretmenim teneffüs. 16

145

EK B.

ANKARA İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRÜLÜĞÜ ARAŞTIRMA İZİN

BELGESİ