Anadolu öğretmen lisesi öğrencilerinin öğrtemenlik mesleğine ilişkin tutumları

V

ULUDAG.va3

a. a a o

UNIVERSITESIaa

E,GITIM FAKT]LTE,SIaa

DERGISI

JOURNAL OFULUDAG UNIVERSITY

FACULTY OF EDUCATION

CILTz 25 SAYI: 1 YIL: 20tz

rersrs

n\ffi

ISSN 1301 - 3416

Yazrgma Adresi / Contact AddressUluda[ Universitesi E$itim Fakiiltesi

TR-16059 Goriikle / BURSA(224)2942157 *2942158

Belgegeger/ Fax(224)29421 99

E-posta / E'Mailef [email protected] i

[email protected]

Webhttp://www20.uludag.edu.trl-ef dergi

Arqiv'http ://home. uluda g. edu.trlusers/ucmazluufader'html

iletiqim / CommunicationDr. Dilek ZEREN OZER

Uluda[ Universitesi E[itim Fakiiltesi

UludaS Universitesi E[itim Fakiiltesi Dergisi'

Ulusal Akademik A[ ve Bilgi Merkezi (ULAKBIM)Akademia Sosyal Bilimler indeksi (ASOS) ve

-

IndexCopernicus veritabam tarafindan taranmaktadr'

Dizgi-Bask/ Printed bY

Uludaf Universitesi Basrmevi MiidiirliiEtiBursa-2OL2'

Telefon z (224) 294 05 30 - 294 05 32

Belgegeger: (224)294 05 31

E-Posta : uumatbaa@uludag'edu'tr

I

I

ISSN 1301.3416 Gilt 25 SaYr: 1'2012

.t

I

i!

l

Uludag Universitesi Egitim Fakiiltesi Adrna Sahibi / OwnerProf. Dr. Murat ALTUN

Editcir / EditorProf. Dr. Muhtis OZfnru

Uluda$ Universitesi, Egitim Fakriltesi

Yayrn Kurulu / Editorial Staff

Prof. Dr. Ahmet KAQAR

Prof. Dr. Ahmet $inasi igtfnProf, Dr. Aigul ZABIROVA

Prof, Dr. Asude B|LGiN

Prof. Dr. Aytekin iglnruProf, Dr. Christoph BOCHINGER

Prof, Dr. Cihangir DOGAN

Prof. Dr. Didier POLLEFEYT

Prof, Dr. Erhan SelEuk HACIOMEROGLU

Prof. Dr. Felicia WALDMAN

Prof. Dr. France PICARD

Prof. Dr. GtJIden ERTUGRUL

Prof. Dr, Handan Asude BA$AL

Prof. Dr. HayatiAKYOL

Prof. Dr. ismail BOZKAYA

Prof. Dr. Jenny BERGLUND

Prof. Dr. John SCHOEBERLE|N

Prof, Dr. Jonas MASDONATI

Prof. Dr. Luice HEON

Prof. Dr. Mary STOCKROCKI

Prof. Dr.'Mehmet OZYUREK

Prof. Dr. Muammer DEMiREL

Prof. Dr. Murat ALTUN

Prof. Dr. Mustafa AYDOGDU

Prof. Dr. NihalOZYUREK

Prof. Dr. Olga S. JARRETT

Prof. Dr, RemziK|NCALProf. Dr; Rita IRWIN

Prof. Dr. Ronald KEIJZER

Prof. Dr. Sabine YLONEN

Prof. Dr. Salih QEPN|Prof. Dr. STTTTAKBABA

Prof. Dr. Siileyman TARMAN

Prof, Dr, $eref KARA

Prof. Dr. Teresa FRANKLIN

Kastamonu Universitesi, Ttirkiye

Uluda$ Universitesi, Trirkiye

Eurasian National University, Kazakistan

Uluda$ Universitesi, Ttirkiye

Sakarya Universitesi, Turkiye

Bayreuth Universitesi, Almanya .

Marmara Universitesi, Turkiye

Katolik Leuven Universitesi, Belgika

University of C. Florida, USA

University of Bucharest, Romanya

Pavillon des Sciences de l'6ducation, Fransa

Dokuz Eylul Universitesl, Turkiye

Uluda$ Universitesi, Turkiye

Gazi Universitesi, Turkiye


Sodertorn University, Sweden

Harvard University, USA



U.S.A. Arizona State Universite. USA




Gazi Universitesi, Ttirkiye


Georgia State University, U,S.A.

Qanakkale 1B Mart Universitesi, TiirkiyeUniversity of British Columbia, Kanada

Freudenthal lnstitute, Hollanda

University of Jyvdskyld, Finlandiya



Ondokuz Mayrs Universitesi, Turkiye

Uluda$ Universitesi, Ttirkiye

Ohio University, USA

Prof. Dr,-Yann Le BOSSE

Dog. Dr. Ali SULUN

DoE. Dr. Aysan $ENTURK

DoE, Dr. Durmug Ali BAL

Dog. Dr. Emine ERKT|N

Dog. Dr. Ersin KIVRAK

Dog. Dr. Gulten GULER

DoE. Dr. Handan DEVECI

DoE. Dr. Hikmet ASUTAY

Dog. Dr. ismailHakkr tUiniCi

Doq. Dr. M. Zahit DiRiK

Dog. Dr. 6zden TEZEL

Dog. Dr. Ramiz ARABACI

DoE, Dr. Sedat YUKSEL

DoE. Dr. $erafettin KARAKAYA

DoE. Dr. Yegim 0. FAZLIOGLU


Ezincan Universitesi, TurkiYe

Uludag Universitesi, TurkiYe

Erzincan Universitesi, TurkiYe.

Bogaziqi Universitesi' TurkiYe,

Afyon Kocatepe Oniversitesi, Turkiye


Anadolu Universitesi, T0rkiYe

Trakya Universitesi, T0rkiYe

Akdeniz Universitesi, TurkiYe

Uluda$ Universitesi, TurkiYe

Osmangazi Universitesi, T[irkiYe

Uluda$ Universitesi, TUrkiYe


Akdeniz Universitesi, TurkiYe \

Trakya Universitesi, TtirkiYe

lssN 1301'3416 Sayr: 1.2012

Uludag Universitesi

Uludag Universitesi

Uludag Universitesi

Uludag Universitesi

Uludag Universitesi

Hacettepe Universitesi

Uludag Universitesi

Celal Bayar Universitesi

Gazi Universitesi

Osmangazi Universitesi

Uludag Universitesi

Gazi Universitesi

Gazi Universitesi

Georgia State University

Uludag Universitesi

Celal Bayar Universiiesi

Bogazigi Universitesi

Uludag Universitesi

Uludag Universitesi

Erzincan Universitesi

D0zce Universitesi

Uludag Universitesi

Uludag Universitesi

Frrat Universitesi

Erzincan Universitesi

Afyon Kocatepe Universitesi

Uludag Universitesi

Anadolu Universitesi

Uluda$ Universitesi

Uluda$ Universitesi

19 Mayts Universitesi

Ugak Universitesi

Qukurova' Universitesi

Uluda$ Universitesi

Uluda$ Universitesi

Uludag Universitesi

Anadolu Universitesi

Prof. Dr. Abdrilkadir QUQEN

Prof. Dr, Ahmet CEVIZCi

Prof. Dr. AIev SINAR UGURLU

Prof. Dr. Asude BiLGiN

Prof. Dr. Ayla GOKwEITI

Prof. Dr. Fidan KORKUT OWEN

Prof. Dr. Hatice $AHiNProf. Dr. Kamil KOQ

Prof. Dr. KemalSOLAK

Prof. Dr. Mehmet $I$MANProf. Dr. Murat ALTUN

Prof, Dr. Mustafa AYDOGDU

Prof. Dr. M, Fatih TA$AR

Prof. Dr. Olga S. JARETT

Prof, Dr. Salih QEPNI

Prof. Dr. SamiOLUK

Prof. Dr. Sevda BEKMAN

Prof. Dr. STTTTAKBABA

Prof, Dr. geref KARA

Dog. Dr. AIiSULUN

Dog. Dr. Abdunahman KILIQ

Doq. Dr. Aynur OKSAI-

Dog. Dr, Aysan $ENTURK

Dog, Dr. Qetin SEMERCI

Dog. Dr. Durmug Ali BAL

Dog, Dr. Ersin KIVRAK

Dog. Dr. Feyyat GOKQE

Dog. Dr, ibrahim DIKMEN

Dog. Dr. Jale ELDELEKLiOGLU

Dog. Dr. Kerime USTUNOVn

Dog. Dr, Melek KALKAN

Doq, Dr. Musa QiFQi

Dog, Dr. Perihan DiNq ARTUT

Dog. Dr. SegilALKIg

Dog, Dr, Sedat YUKSEL

Dog. Dr. geref TAN

Dog. Dr. Ugur SAK

iqixurxirnnycoNTEXT

o$retmen Adaylarrnrn. osretmenlik Mesle$ine ydnelik rutumlarr(Uludag Universitesi Ornegi)

FeyyatGOKQE,GijniitONURSEZER....................... .............1

Qocuklann Benlik Kavramlannda Televizyon seyretme Sriresi veSeyredilen Programlarrn Etkisinin incelenmesi

Remziye CEYLAN, Mildriye YILDIZ BIQAK?I, Neriman ARAL.......,..2sPeacemaking Skills: Anatolian Sufi verses and the peace Edr-rcation

Figun DLNQER .........,.......35Sakarya universitesi Elitim Faktiltesi Birinci Srnrf OsrencilerininOgretmenlik Mesleline Kargr Tuturnlarr

Duygu GtiR ERDOGLw, Demet ZAFER GONE$.... ............ 51

ilkcigretim osrencilerinin Geri Dciniigiimle itgiti eitgiteri veGeri Dcintigrim Davranrglarr

Osmun gimnfV, Mehmet YILMAZ ....63Duyarh Sevgi Olgegi: Gegerlik ve Giivenirlik Qahgmasr

Ahntet AKIN, Halime EKER ..............75

Proje Tabanh ofretirnin Fen Bilgisi offetmen Adaylannrn BiyolojiKonulan ile ilgili Akademik Baqanlanna Etkisi

Dilek ZEREN OZER, Muhtis OZru,frt.... .............87

Yeni Yaprlandrnlmrg "Qoklu Birleqtirilmiq ycintem,,le BiliminDofasrnrn Unsurlanm O[retmeye Y6nelik Pilot Bir Qahqma

Hakan $evki AVVACI, Sibel Er NA9......... ........103

usttin Ybtenekli ve Usti.in Yetenekli olmayan 8. Srnrf olrencilerininProblem Qdzme Stratej ilerini Kullanma Durumlanrun incelenmesi

Avni Y ILD IZ, s e rdal B ALTAC I, Y asin KU RAK, B iile nt GUv EN .,..... 12 3

La Production Orale en Langue Etrangdre: Vaincre l'Anxi6t6

Veda ASLIM YEri$...... .. r4sThe Views of Primary and Preschool Education Teachers onClassroom Motherhood

Merat TANER DERMAN, pmar n,aGqnti KA11RAMAN.............. ....167

Sosyal Bilgiler O[retim Programtnda Somut Olmayan Kiiltrirel Mirasrn Yeri

Tuba QENGELCI............. ................. /85

Fen ve Teknoloji Dersi Ogretmenlerinin "Canhlarda Ureme ve Geligme"

Konusu Hakkrndaki G6rtigleri

Dilek ZEREN Oznn, Muhlis ,zXlN ......':""""""" """""'205

Anadolu olretmen Lisesi olrencilerinin ofiretmenlik Mesle[ine

iligt<in Tutumlan (Adryaman ili Ornegi)

Cetal Teyy.ar UGUnta . "217

Tiirkge O[retmeni Adaylanmn ofretmeniik Meslelinin Genel

yeteititcterine Sahip Olma Durumlan Uzerine Bir inceleme

Bircan EYijP """""""j"' """""""""'233

ilkogretim 7. Srmf Fen ve Teknoloji Dersindeki insan ve Qevre Unitesinin

iilfiikii O grenm" Ydntemiyle i glenmesinin 6[renci Baqarrsr rJ zeine Etki si

Senra Nur GUNG'R, Muhtis OzxaN """"""""""" """"\" 249

Internet Self-Efficacy of Secondary School Students; Effects of

ComputerUse,EmailUseandStudentCharacteristiscs

Semiral\WCti, Erhan $ENGEL, $ehnaz BALTACI GOKTALAY ""'259

Les Activit6s utilis6es dans I'Enseignement de la Langue Frangaise

Motivent-Elles les Etudiants ou Non?

Cihan AYDOGU

A Study on The Effects of The cooperative Learning Method In

science And Technology Education on The students' Attitude:

Bursa Model

senm Nur GtiNGdR, Muhtis 6zxlN ' """"""" 291

Uludaf UniversitesiEfitim Fakiiltesi

tuphane. uludag. edu.trlUnivderiuuf ader. htm

Anadolu Ofretmen Lisesi O$rencilerinin OfretmenlikMeslefine itiqt<in Tutumlarr (Adryaman ili 6rne[i)

Celal Teyyar UGURTU

C umhuriy et U niv er site s ic e I alt eyy ar @ c umhuriy e t. e du. t r

OznrBu ara$tlrmanln amacl Anadolu Ogetmen Lisesi d$encilerinin

cigretmenlik mesleline iligkin tutumlarrm belirlemektir. Bu bafilamda, AnadoluOSretmen Lisesi dgrencilerinin tutumlannr, cinsiyet, dsrencilerin ci$renimgrirdiikleri bdliim, dlrencilerin ailelerinin gelirleri, olrencilerin "Anadolu OgretmenLisesi"ni tercih etme cincelikleri, dlrencilerin dlrenim g6rdrikleri srmflar, anne veyababast cilretmen olan ve olmayan dlrenciler gibi deligkenlerin aragtrrma verileriagtsmdan anlamh farkhhk gdsterip gdstermedilini incelemektir. Aragtrrmamnverileri Adryaman Anadolu Ogretmen Lisesinin 314 Ogrencisinden toplanmrgtrr.verilerin gdziimlenmesinde t testi ve tek yOnlii varyans analizi kullarulmrytrr.Sonuglara gdre, Anadolu Ogretmen Lisesi O!"rencilerinin tutumlarrnrn "Orta" degerve iizerinde oldulu giiriilmektedir. Cinsiyet, d$encilerin ailelerinin gelirleri,dlrencilerin dlrenim gdrdiikleri srnrflar, anne veya babasr ri$etmen olan veolmayan defiqkenlerine gdre Olrenci tutumlan arasrnda anlamh farkhhkgdriilmemiqken; O$rencilerin "Anadolu Olretmen Lisesi"ni tercih etme onceliklerive dlrencilerin dSrenim g0rdiikleri bdliim de[iqkenlerinde 6!"rencilerin tutumlanndaanlamh bir gekilde farkhlagmaktadrr.

Anahtar Siizciikler: Olretmenlik meslefi, Ogetmen adaylan, OgretmeneSitimi.

C.T. UQurlu / EQitim Fakiltesi Dergisi 25 (1)' 2012' 217-232

The Attitudes of Anatolian Teacher Training HighSchool Students Towards The Profession of Teaching

(Adryaman Province Case)

ABSTRACT

The purpose of this study is to determine behaviours of the students' to

teaching profession in Anatolian Teacher Training High School. Therefore, thisresearch examines if the behaviours of the students in Anatolian Teacher TrainingHigh School differ from according to sex, departmant of students' that they study,

priority to prefer this schools,, family incomes, students' grade, whether theirparents are teacher or not (parents' jobs) factors, The datas of the research are

collected from 314 students of the "Adryaman Anatolian Teacher Training HighSchool". t-Test and one way varience analyze test are performed to analyze the

data. According to the results, it is seen that Attitudes of the students' in AnatolianTeacher Training High School are at an average level or above the average.

According to Sex, family incomes, students' grade, whether their parents are teacher

or not (parents' jobs) factors, there aren't any meaningful diferences among the

students' attifudes, while their priority to prefer "Anadolu Olretmen Lisesi" and the

department that they study factors have a meaningful difference on their behaviours.

Key Words: Teaching profession, Teacher candidates, Teacher training.

cinigGiiniimtizde yaprlan iglerin meslek kawamt ile tarumlanmasr ve belli

bazr unsurlar igermesi, o iqin gergevesini gizerek meslek kavramma birsmrflama getirmektedir. Kuzgun (2000) bu smtflamamn, bafi diinyasrnda

uzmanltk gerektiren meslekler ve beceriye dayah meslekler olarakayrrldrlrnr vurgular. Meslek kawamr ise, insanlara yararb mal ve hizmetiiretmek, belli bir efitim kargrh$rnda para kazanmak igin yaprlan sistemlibilgi ve becerilere dayalt, kurallan toplumca belirlenen etkinliklerbtittiniidtir.

Baylers'e gdre bir meslelin temel tizellikleri: Yo[un bir elitim veyetiqtirme gerektirmesi, igin objektif ve ampirik yaklagrma dayah olmast,

toplumda onemli bir iqlevi yerine getirmesi ve etik ilkeler dizisi (Aydrn,

2006: 2,3) gibi cizelliklere sahip olmasr gerekti[ini igaret etmektedir.

Mesleklegme kawamr, iq g6renin yaptr[r ig konusunda yeterli[ini ifadeetmektedir. Gdrevin gerektirdi$ bilgi, deler ve mesleksel normlann uzun ve

ozel bir eEitim stireci ilg lqazanrlmasr s6z konusudur.

2t8

C.T. UQurlu / Egitim Faktiltesi Dergisi 25 (1), 2012, 217-232

Meslek sosyal ve ktiltiirel bir olgudur. Belirli faaliyet alanlart

etrafinda yolunlagmrg ve bigimlenmig toplumsal iliqkiler biitiindtir.Toplumsal yapryl belirleyen a[ igerisinde yer alan bu iligkiler, gok gegitli

sonuglar do[urarak sosyo-kiiltiirel iirtinler verirler. Mesleki iligkiler, birtakrm delerler, normlar, tutumlar ve davrantglardrr. Bu ozelliklermeslektaglarla, diler kiqilerle ve meslefi yapmayr saflayan arag gereqlerle

iligkilerde belirleyicidirler (Giindiiz, 2005).

Uzmanhk bilgisine sahip olma, meslek deferleri tarafindan

etkilenme ve daha etkili bir etkilegimde bulunma konulannda, elitimkurumlan farkhhk gdsterir. Elitim kurumlan diger kurumlara kryasla daha

fazla bir meslekleqme sergiler. Mesleklegme arttrkga standartlaqma

stireglerinin etkisi azalrr (Aydrn, 1994). Ofretmenlik, meslekleqme siirecinde

meslek ozelliklerini ta$lmasr bakrmmdan tist dtizeyde normlara sahip

sayrlabilir.

1739 sayrh Kanun dgretmenlik meslelinin meslekleqme

standartlannt ortaya koymaktadrr. 1739 sayrh Kanunun 43.maddesinde

o[retmenlik qoyle ifade edilmektedir.

"Olretmenlik, Devletin elitim, dlretim ve bununla ilgiliycinetim gdrevlerini iizerine alan 6zel bir ihtisas meslefidir.Olretmenler bu gdrevlerini Tiirk Milli Elitiminin amaglanlna ve

temel ilkelerine uygun olarak ifa etmekle yiikiimliidtirler.

Olretmenlik mesle[ine hazrrhk genel kiiltiiLr, 6zel alan

elitimi ve pedagojik formasyon ile sallanrr.

Yukanda belirtilen nitelikleri kazanabilmeleri igin, hangi0lretim kademesinde olursa olsun, d$etmen adaylarrnrn yiiksekdlrenim g6rmelerinin sallanmasr esastr. Bu d$enim lisans 0ncesi,

lisans ve lisans iistii seviyelerde yatay ve dikey geqiqlere de imkanverecek bigimde diizenlenir" (TBMM, 1973).

$eklindeki ifade Olretmenlik mesle[inin temel niteliklerini ortaya

koymaktadrr. Burada on plana grkan alan bilgisi yeterlili[idir. Osretmen iginasil olan ve uzmanltk e[itiminin vazgegilmezi olan bilgi alan bilgisidir. Bubilgi 1739 sayh Kanunda da belirtilen 'pedagoiikformasyon' e[itimidir'

Bu anlamda, o$retmenlik, bireylerin dlrenmelerinin belli bir amaE

do$rultusunda baqlatrlmast, yOnlendirilmesi ve gergekleqtirilmesi siirecine

iligkin etkinlikleri kapsar ve bu etkinlikleri yapan kiqi de olretmendir(Ustiiner, 2006). Ogretmenlerin o[renme ve ofretme siirecinin planlaytctsr,

uygulayrcrsr ve delerlendiricisi olarak yaptrklan gdrevi igselleqtirmelerigerekir. Bu igselleqtirme Oncelikle hizmet tincesi efitimin nitelili ile ilgilidir.

2r9

C.T. UQurlu / E|itim Fakilltesi Dergisi 25 (1)' 2012' 217-232

Ancak hizmet oncesi epitim tek bagrna o$etmenin mesleksel nitelilinin

belirleyicisi depildir. Stirekli oirenen, orgiitsel de[iqkenlerin o[renme

iizerindeki etkilerinin farkrnda Jan, kendini yenileyen bir. birey olarak

hizmet iginde de kendi geligimini siirdtirmenin yollannt aramaltdr' Toprakgt

(2002, iOOt;'yu gdre ;bgietmen srnrf ybneticisi olarak' o[retimi yoneten

kigidii.,' Tam da b,, not tuiu ofretmenin elitim sisteminin alt sistemi olarak

adlandrrrlabilecek srnrfta mesleksel sorumlulu[u on plana grkmaktadrr'

O!'retmen aqrstndan, o[retmeye gahqtrlr bir . konuda kendisinin

bilgili ve leterli olmasr, ogretmelnru formasyonuna sahip olmasr onemlidir'

vang,a gore, 6gretmen, Jevletin e[itim politikala'nr uygulamaya koyan,

uzmanlk galqmala' uL urugtr.-alirrndan yararlanan. u.^gt ,

gahqmalarla

sisteme katkr saflayan onemli bir kigidir (62kan,2005).. Ofretmenler belli

yetkilerle donamk olarak srnrf eikinliklerini yiiriittirler. Bu yetkilerle

6gr.t*enl., okul amaglan ile uyumlu galqanlar olarak yeteneklerini iqe

koqarlar (U['urlu, 2007 ).

Ofretmenlik, e[itim orgiitlerindeki bir konumu ve konumun

ongordtifi dauranrqiar sletini olugturan statti, gorev ve iliqkileri ifade eder.

Orluo.iauvranr$ ballamrnda dlretmen- ve ogretmenlikle ilgili bir qalqma

yufr,farg*Ou g.t9"nJ"gltim tirgiitii igindeki bir iq gorenin orgiitsel davrantqt

incelenir. Srnrf ortaminda o[retmen davramqrm belirleyen deliqkenler

o.gtitr.r davranrg kapsammda analiz edildilinde, olretmen davrantqlarrnt

bjirleyen temel etkenlerden birinin, ogretmenlik meslelini yapanbir kiqinin

bumeslepekargrtutumuoldusugoriilmektedir(Usttiner,2006).

Tutumlannbellibirdurumailigkinfikirvermesibeklenir.Ka[rtgrbagr (1988)'na grire, tutum bireye atfedilen bir e[ilimdir' Bireyin

g6r"lenebiien' daviamqlirrndan aolvr_ varsayrldrlrm ve bireye atfedildipi

kabul edilir. futum, lOzlenebilen bii davramg defil, davrantqa hazrlayrctdrr'

Robbins (1994)'e g6ie ise, tutumlar nesneler, insanlar ya da olaylar hakktnda

-olumlu ya da olumsuz- degerleme ifadeleridir. Tutumlar bir qey hakkrnda ne

hissedildilini ifade eder. iegerlerden farklt ve genig bir-kavramdr' Daha

,p*innir] De[erler; dofruilu[u, arzularurlt[r ya da ahlaki bir boyutu

ga!"ngtrrrrlar.

Genellikle tutumlar biligsel (inanglar), duyuqsal (duygular) ve

dawantgsal(mevcutaksiyonlar)d[elerdenolugur.BiligseltjEetutumnesneleri hakkrndati inanglar; luyu-gsal Oge, inanglara dayal heyecansal

duygular; davramqsal tife ise tepki goitermiyehanr olugtur (Qetin, 2006).

Can(1987)'agdre;O$retmenin,0[retmenlik-.mesle[ineyoneliktutumu on rn meslegind"eki darianrqlanttto .tt gtiglii belirleyicilerinden biri

220

C.T. UQurIu / EQitim Fakultesi Dergisi 25 (1), 2012, 217-232

olarak "ofretmenlik meslek anlayrgrm" yansrtrr. Bu nedenle, olretmenlerinofirencilik yrllanndaki olrenme yagantrlan, meslek yagamlan boyuncaedindikleri deneyimlerle, kendi meslek anlayrglannr oluqturacaktrr(Akt:Qetin, 2006).

Anadolu O[retmen Lisesi o[rencilerinin o[retmenlik meslepineiligkin tutumlan, onlann gelecekte yapacaklarr mesleklerine iligkindavranrglanrun yontinii tayin edecektir. Anadolu Ofretmen Liseleri ve 3797sayrh Milli Elitim Bakanhlrnrn Tegkilat ve Gorevleri Hakkrnda Kanun'adayah olarak olugturulmuq ve e[itim olretimini siirdiiren okullardrr. BuKanuna gore, O[retmen Yetiqtirme ve E[itimi Genel Mtidiirltilii gatrsr

altmda, Kanunun 16. Maddesinin (a) bendinde, "O!,retmen liseleri ileAnadolu ci$retmen liselerinin e{itim, c)firetim ve ydnetimi ile ilgili biitiingr)rev ve hizmetlerini yilriltmek" geklinde belirtilen madde kapsammdadrr.1739 sayrh Kanunun 43.maddesinde de o[retmenlik mesle[inin tantmt venitelikleri belirtilerek hizmet igerisinde olretmenlik meslelinin durumu elealmmrgtrr (TBMM, 1973, 1992). Anadolu Olretmen LiseleriYonetmeli[inde ise; Anadolu o[retmen liselerinin, Milli Elitimin genelamag ve temel ilkelerine uygun olarak olugturulan bazr gorevleri goyledir:

a) Olretmen yetigtiren yiiksek op"retim kurumlanna dfrencihazrlamak,

b) Olrencilerine;

1) Olretmenlik mesle[ini sevdirmek,

2) Ofretmenlik meslelinin gerektirdili bilgi, beceri, tutum vedavram glan kazandrrmak,

3) Orta <ifiretim diizeyinde ortak bir genel ktiltiir vermek,

4) Ulke kalkmmasma sosyal, ktilttirel ve ekonomik ydnden katkrdabulunma bilincini ve giiciinii kazandrmak (MEB, 1998).

Anadolu Ogretmen Liseleri Ydnetmelilinin g.maddesinde aday

segimi ile ilgili olarak ise; Bu okullan tercih edecek olrencilerin segimi,

\genim gdrdtikleri i1k6lretim olntllar:rrrtn sel<tzinci smrf tube l|retmenlerkurulunca yaprlmaktadrr. Aday segiminde offencinin; gahgkanhlr,olretmenlik mesle[ine karqr ilgisi ve yatkmhlr, konugma, kawama ve ifadeyetene[i, kendine olan giiven duygusu gibi durumlar ele ahnmaktadrr. Bumaddelerde yer alan hususlann tespitinde ilgi envanteri, tutum rilgeli vekigilik tasanmr gibi objektif olgme araglan kullanrlmaktadrr (MEB, 1998).

221

C.T. UQurlu / E|itim Fakittesi Dergisi 25 (1)' 2012' 217-232

SekizinciSlilfdiizeyindeo[rencilersmavlagirdikleriAnadoluOgretmen Liselerine, srnavdan oncede kendi okullannm gube o[retmenler

kurulundadagoriigiilereksegilmiqolmalangerekmektedir.SegmeagamalanndanVesrnavdansonrao[retmenlisesiofrencisiolmahakktntkazanan 6[renciler, olrencilikleri srrasrnda da.dfretmenlik mesle[ine kargt

tutumlannda Aegiqiflikler gosterebilecektir. 6gretmen liselerinde,

Ogr"*lt"rin egiti-m-tigretim itireci .igerisinde yaptrklan etkinlikleri;

yoneticileri, 6gretmenieri ve gevrelerinln, e[itimleri iizerindeki etkileri

Lrrlarr' tigetmenlik mesle[ine kargr tutumla'm defiqtirecek, olumlu yonde

etkileyecektir.

Olretmenlerin mesleklerine ydnelik - .tu]umla1' mesleki

dawanrgla:'mn belirleyicilerinden biri olmasr nedeniyle, onlann meslefi

utgrluyri bigimleri, ;ogretmenlik meslek anlayrqmt" yansrtacaktr' Bu

nedenle olretmen uduyiu.rnrn oSrencilik yrllarrndaki _oErennl yaqanttlan,

kendi meslek anlayrglarrna temel iegkil etmektedir (Qeliktizve Qetin,2004)'

Bu amagla bu araqttrmada o$retmen liselerinde o[renim goren

o$rencilerin, ogretmenlik mesleline karqr tutumlanmn niteliginin ne

oldufunu ,.cinsiyet, ogrencilerin lgrenim g6rdi.ikleri_boltim, o[rencilerin

uif"fJti"i" gelirleri, o[iencilerin "A-nadolu 6lretmen Lisesi"ni tercih etme

oncelikleri,'ogrencileiin oflrenim gordiikleri srntflar, anne veya babasr

ofretmen olan ve olma]an dlienciler" gibi de[iqkenler aqtsmdan

araqtrrmaktrr.

Bu amagla aqafrdaki alt problemler oluqturulmuqtur'

1. Cinsiyet de[igkenine gore, o[rencilerin o[retmenlik mesleline

ydnelik tutumlari ururtndu anlamlt bir farkhhk var mrdr?

2. O$encilerin olrenim gdrdtikleri bdl{im de[igkenine gore'

o$encilerin osretmenlik m-eslefine yonelik tutumlan arasrnda anlamh bir

farkhhk var mrdrr?

3.o[.renciaileleriningelirdurumlarrdeliqkeninegore,osencilerinoFetmenliklesle[ine yonelif tutumlan arasrnda anlaml bir farkhlk var

mrdrr?

4. ogrencilerin Anadolu Lisesini tercih etme oncelikleri de[iqkenine

g6re, ri$encilerin ogretmenlik mesle[ine yonelik tutumlarr arasmda anlamlt

bir farkhhk var mrdrr?

5. Olrencilerin o$renim gdrdtkleri smtflar depiqkenine golg'

d$encilerin d[retmenlik mesle[ine yonelik tutumlan arasrnda anlamh bir

farkhhk var mtdr?

222

C.T. UQurlu / EQitim Faktjltesi Dergisi 25 (1), 20 j2, 2 jZ_232

6' ogrencilerin.anne veya babasr-ofretmen olma defiigkenine gcire,o$rencilerin <ilretmenlik mesle[ine yonelik futumlan u.ur-?u anlam' birfarkhhk var mrdr?

YONTEM

Aragtrrmanrn Modeli

. Anadolu olretmen Lisesi ofrenc'erinin olretmenlik MeslelineIliqkin Tutumlannr betimlemeyi amairayan bu araqtrrmada tarama modelikullanrlmrqtr. Betimser gahgmalar gu ant i durumu betimfiip verilerinagrklanmasmr, yorumlanmasrnr_ amagrayan c"itu-"t"trtr"1-iur",, 2005;Cohen, Manion and Morrison 2000).

Qahqma Grubu

Araqtrrmanrn ga,gma grubunu Adryaman Anadolu ogretmenLisesinde 2009-20r0..egitim-dgretim yr'nda 9.srmf, rO;r;;i, ll.srnrf vel2'srnrfta osrenim go_ren 447 ogrenci"olugturmaktadrr. Aragtrrma ga'gmagrubunu oluqturan 447 oprenciye orgek dalrtrlmrgtrr. Geri donfn 350 cilgelinincelenmesi sonucu, amaclna uygun olarak ooior-l-ui o^ii"ir*o en 3r4rilgek delerlendirmeye ahnmrgiri uygulanan orgeklerin ii- lz,ri gerid<inmiigfiir. Geri dcinen rilgekrerin it"ii 90'r iizerinden istatistik iqlemleriyaprlmrgtrr.

Verilerin Toplanmasr

olretmen lisesi <isencilerinin tutumlannr orgmek amactyraustiinerQ006) tarafindan gerigririren o[retmenrik Mesreline ycinerik tutum olgelikullanrlmrgtrr. 0r9ek tek boyJth ve 34

-maddeden .olugmakradrr. olgekmaddelerinin 24 tanesi olumlu 10 tanesi olumsuzdur. oGk; "hnabileceken viiksek puan 170. g1 dri$ik puan ise 3a'ttir. ogil;;itk meslegineytinelik Ftu- rilge[i.. ile.yaprlan cilqiim sonucunda elde edi\en verileriizerinde hesaplanan gtivenirlik katsayrsr(cronbach,s etpnaj o,l+'au..

223

Tablo 1: Qahqma Grubuna itigtin Dalrhm

C.T. UQurlu / EQitim Fakilltesi Dergisi 25 (1)' 2012' 217-232

Verilerin Analizi

Verilerin Edziimlenmesinde SPSS 17 (The Statistical Packet forSocial Sciences) paket programr kullanrlml$tr. Verilerin gdziimlenmesinde ttesti ve tek ydnli.i varyans analizi kullanrlmrgtrr. Goriiqlerin kigisel ozellikleregore de$igip deligmedilini test etmek igin, t testi, tek yonlii varyans analizi

yaprlmrgtrr. Bazr defigkenler igin yaprlan "independent Samples T testi"

sonucunda da[rhmrn homojen olup olmadrfrnr test eden Levene'nin

Varyanslann Homojenlili Testinde (Levene's Test for Equality ofVariances) varyanslann homojen grkmadr[r boyutlar igin Mann Whitney-Utesti yaprlmrgtrr. Tek yonlti varyans (ANOVA) analizinin kullanrl&[tdurumlar igin, daprhmrn homojen olmadrfr boyutlarda ise non-parametrik

testlerden Kruskal Wallis testi yaprlmrqtrr. Gruplar arastndaki farkltltlmhangi grup ya da gruplardan kaynaklandrfrnrn belirlenmesi igin Schefee testi

yaprlmrqtrr. De[erlendirmede anlamhhk diizeyi .05 olarak benimsenmigtir.

BT]LGULAR

Cinsiyet Defiqkenine Giire Ofrencilerin Ofretmenlik Mesle[ine YiinelikTutumlart

O$encilerin "Olretmenlik Meslefine iliqkin Tutumlan" Tablo 2'de

verilmigtir.

Tablo 2: cinsiyet Deligkenine Gore oprencilerin op'retmenlik Meslepine

Y<inelik Tutumlanrun Farkhhfrrun Anlamhhlrna Iligkin t{estiSonucu

Cinsiyet N "r Ss sd t P

Ktz 130 113,25 28,W 312 1,93 0'847

Erkek 184 112,61 29,21

P< 0,05

Tablo 2'de gortildtigti gibi krz ve erkek osrencilerin iilretmenlikmesleline ydnelik tutum puanr ortalamalan arasrnda bir farkhhk

g<irtilmektedir (i v'tr113,025; i erkek:l12,62). Bu farkltltlmanlamhhlrna iligkin olarak yapllan t testi sonucunda ltz ve erkek

o$encilerin o$etmenlik mesleline ydnelik tutum puanlan ortalamalan

arasmdaki farkhhk anlamh gtkmamrgttr (F1,93, p>0,05)'

224

C.T. tJQurtu / E|itim FatctLltesi Dergisi 25 (1)' 2012' 2L7-232

(Bozdo[an, Aydrn ve Yrldrnm,...200'7; Tanrro[en'. 1997; 6zbek'

Kahyao4u rr" 6rg"n, iOOl; qaptive Qelikkaleli, 2008; Giirbtiz ve Krgoplu'

200i; derek, 2006),nun tini r".*it" ofrencileri ile yapmrg oldrrlu araqtrrmada

t|Z-"it "t Ogrenciler arasmda krilar lehine anlaml bir farkllaqma

lommti;,tir. Qapa ve qil (2000); Semerci ve Semerci (2004)'in

iiugur-uturrnAa ise bu araqttrma sonuglan ile benzer gekilde' krz-erkek

ti grlrr"i tutumla. arasrnda anlamh farkllagma gori.ilmemektedir.

oErencilerin ofrenim Gordiikleri Biiliim Defigkeninc Gbre

6!rencilerin Ofretmenlik Mesle[ine Yiinelik Tutumlart

Bubaglrkaltlndaosrencilerinofretmenlikmeslepineiligkintutumlan o[renim gordiikleri boltim defiigkenine gdre sunulmugtur'

Tablo 3: Ofrencilerin Ogrenim Gdrdi.ikleri Boli.imlere Gore Tek Ytjnlii

Varvans Analizi (ANOVA) Sonuglart

Depigken Bdliim n SS KT SD F P

Bdliimler Egit a!rrltk* +L 103.4 28,9 Gruplar arast 6565,07 2 4,06 ,01

Sausal* 153 115,8.r1'7 Gruplar iqi 251265,6 311

Yabancr dil 50 110,5 30,1 Toplam 25'1830,6 313

Toplam 245 112,8 28,4

P< 0,05*Anlamh Fark: Egit Afrrhk-Sayrsal

Tablo 3'deki verilere g6re Anadolu ogetmen Lisegl tilrencilerinin

dgretmenlit mesleline iligkin tutumlan, 6$enim gdrdtikleri bdliimlere gdre

anlamlt diizeyde farkhlaqmaktadrr (F:4,06, p<0,05)' Scheffe testi

sonuglanna gore, sayrsal bdliim ti$encilerinin egit alrrhk btjltimti

o$encilerine gore anlamh farkhhk yarattrlr goriilmektedir. -Sayrsal

b6liim

ofrencilerinin egit af,rhk bolum ogencilen ile aralannda anlamh bir

farkllk oluqmasr, sa:yrsal bdltim ogencilerinin son yrllarda tizellikle iq

bulma olanaklanmn krsrthhlr gosteri-lebilir. Trp, eczacrhk ve.di$ hekimli[i

drgrndu, sayrsal p.rutttu ogreinci alan miihendislik faktiltelerinin cazibesinin

i"ut^u$ tigretrnenlik bOl"timlerinin tercih edilme oranlnl ytikselmiq ve bu

boliimlere kargt tutumlan olumlulagtrrmrg olabilir. BY .u*{']ounm aksine,

Ctit.g.rr, Ciiro ve Semerci (200Si tarafindan Anadolu Ogetmen Lisesi

tig"n"il"ri iizerinde yaprlan aragtrrmada" dil alanmda olrenim g6ren

tifr"n.if.tin sayrsal alan^dfrencilerine gtire ve Tiirkge-matematik alarunda

o$enim gtiren ogrencileriide sayrsal uluo otg"n"ilerine gdre. <ifiretmenlik

nieslefine"iligkin iutumlanmn daha olumlu oldu[u gtirtilmektedir'

22s

C.T. uQurlu / E|itim Fctktiltesi Dergisi 25 (1)' 2012' 217-232

o[renci Ailelerinin Gelir Durumlan Defiqkenine Giire o[rencilerin

Olretmentik Mesle[ine Ytinelik Tutumlan

Bubaglrkaltrndaofrencilerinolretmenlikmesle[ineiligkintutumlano[renciailelerining"li'd.,**,,deligkeninegdresunulmuqtur'

Tablo 4: fl[rencilerin Ailelerinin Gelirine Gdre Tek Ydnlii Varyans Analizi

(ANOVA) Sonuqlarr

P< 0,05

Tablo4,dekiverileregore,aileleringelirdurumlarr,ogrencilerinolretmenlik Mesle{ine YAnetik tutumla' arasmda anlaml bir farklltk

yo:rut*u-uttaOrr in:0,+f 5 p>0,05). Ozbek, Kahyaoflu ve Ozgen' (2007)'in

iiniversite dfrencileri tizerinde yaptrklarr araqtrmada genel..olarak gelir

durumu dtigiik olan ofrencilerin dfretmenlik mesle[ine iligkin tutum

;;;;i";",, daha yriksef oldugu goriilmiigttr. Giilegen,. ciiro ve Semerci

(200g),in aragtrrmastnda ise bu-araglt*u ile paralel sonuglara ulagrlmtgtr.

oErencilerin Anadolu Lisesini'l'ercrn Etme unceuKrctr '-'Egrtfi;; Ott.tcilerin O[retmenlik Meslefine Y.nelik Tutumlan

Bu baqhk altrnda o[rencilerin o[retmenlik mesle[ine iligkin

tutumlan anadolu olretmen lisesini tercih etme de[igkenine gore

sunulmugtur.

Anadolu O[retmen Lisesini Tercih Etme

COre Tek Ydnlii Varyans Analizi (ANOVA)

P< 0,05ientamr narn l.Oncelikli tercih- 2'Oncelikli tercih

l.Oncelikli tercih- 3'Oncelikli tercih

2.OnceliHi tercih- 3'Oncelikli tercih

226

Lisesini Tercih Etme Oncelikleri De[iqkenine

Tablo 5: OfrencilerinOnceliklerineSonuglan

Deliqken Gelir n SS KT SD F P

Aile Geliri 700 TL ve altt 142 I11,6 28,1 Gruplar arast 719,80 2 415 ,&

701-i400 ara 79 115,3 30,0 Gruplar iqi 25'11r0,8 311

1401 ve iistii 93 112,6 28.5 Toplam 25',7830,6 313

Toplam 314 1I2,8 28,7

Deliqken Tercih n SS KT SD F P

Tercih6nceli!i

l.Oncelikli* 47 98,3 ?1 5 Gruolar arast 26657,2s 2 t7.93 ,000

2.Onceliklix 203 lll.2 26,9 Gruplar ici 23lr13,3 311

3.Oncelikli* G I18.7 24.7 Toplam 25'7830,6 3t3

Toplam 314 112,8 28.7

C.T. UQurtu / E\itim Fakiltesi Dergisi 25 (1), 2012, 217-232

Tablo 5'deki verilere gore, o[rencilerin Anadolu Ogretmen Lisesini

tercih etme dncelikleri, olretmenlik Mesle{ine Yrineli.k tutumlan arasmda

anlamh bir farkhhk yaratmaktadrr (F:0,435 p<0,05). o[rencilerin Anadolu

o[retmen Lisesini Tercih Etme onceliklerine g6re; olretmen lisesini

3.6ncelikli tercihte bulunan o[renciler 1. ve 2. oncelikli tercihte bulunan

o[rencilere gore anlamh farkhlaqma gostermektedir. O[retmen lisesini

2]oncelikli tercihte bulunan dfrenciler ile l.oncelikte tercihte bulunan

o$enciler arasmda anlamh farkhlagma oldulu gori.ilmektedir. Ugiincii

oicelikli tercihte Anadolu ogretmen Liselerini tercih eden o[rencilerin,

birinci ve ikinci oncelikli tercihte bulunan ti[rencilere gdre anlamh farkhhk

igermesi beklenilmeyen bir durumdur. Anadolu ogretmen Lisesi

ogencilerinin ogrencilikleri srasrnda tutumlarrnrn de[iqmiq olabilece[i

diiqiiniilebilir.

Oprencilerin O[renim Giirdiikleri Srntflar Defiqkenine Giire

Ofrencilerin 6fretmenlik Meslefine Yiinelik Tutumlan

Bu baghk altrnda oprencilerin ofretmenlik mesleline iligkin

tutumlan dfrenim gordtikleri srmf de[igkenine gcire sunulmuqtur.

O[rencilerin olrenim gdrdiikleri smtflara gore, stntflar arasmdaki

anlamlr farnrm olup olmadrlrnr test etmek igin yaprlan "tek yrinlil varyans"

(ANOVA) analizi sonucunda daprhm homoj en olmadr[r igin non-parametrik

testlerden Kruskal Wallis testi yaprlmtqttr'

Tablo 6: Olrencilerin O$enim Gdrdiikleri Smtflara Gore Kruskal-Wallis

Test Sonuqlan

n Srra Ort. Fark sd x2 p Anlamlt

l.srnrf 69 72.49 J 5,9'l 0,1 l3

2.srmf 8l 63;74

3.srmf 70 36.62

4.srmf 94 56,6

Toplam 3t4

Levene'nin varyanslann Homojenli[i Testi (Levene's Test for

Eguality of Variances) sLnucu homojen grkmadrlr igin Kruskal Wallis testi

yiprtma ve [x2 (3)=i,gl p<0,05] d{rencilerin d{renim gdrdilkleri smtflar

arasmda anlamlt bir farkhhk goriilmemigtir.

Gerek (2006)'in Dtizigi Anadolu Ogretmen Lisesi'nde yapml$

oldufu aragtrmada da srntflar arasmda olretmenlik mesle[ine iligkin

227

C.T. UQurIu / EQitim Fakilltesi Dergisi 25 (1), 2012, 217-232

tutumlarda farkhlagma goriilmemigtir. Giilegen, Ci.iro ve Semerci (2008)'inaraqtrmasrnda da srmflar dtizeyinde oSetmenlik tutumlannda anlamh birfarkhhprn olmadrlr sonucuna ulagrlmrgtrr. Olretmen lisesi oSrencilerininaldrklan e[itim siireci igerisinde tutumlanrun de$igmemig olmast,dfrencilerin daha iist gelir grubu meslekleri hedefleyerek ti$renimgordtikleri, bu hedeflerine ulagamazlarsa olretmenlili garanti gibi algrlamrgolmalan dti$iiniilebi Iir.

Ofrencilerin Anne veya Babasr Ofretmen Olma Defigkenine GiireOfrencilerin O[retmenlik Meslefine Yiinelik Tutumlan

Bu baghk altrnda <iirencilerin opretmenlik mesle[ine iligkin tutumlan anneveya baba oSretmen olma deliqkenine gore sunulmugtur.

Tablo 7: Anne-Babasr Ogretmen Olan ve Olmayan Ogrencilere Gdre MannWhitney U Testi Sonuglarr

P< 0,05

Anne-Babast Olretmen olan ve olmayan c)frencilerin O{retmenlikMesle{ine Ydnelik Tutumlannue kargrlagtrmasl igin Levene'ninVaryanslann Homojenlili Testi (Levene's Test for Equality of Variances)sonucu homojen grkmadrlr igin Mann-Whitney testi yaprlmtgtrr. MannWhitney testi sonucunda (U:7130.00, p>0,05) de[igkenlere g<ire o[rencitutumlan arasrnda anlamh bir farkhlaqma goriilmemiqtir. Ame-BabaOgretmen olan olrencilerin tutum ortalamasr (r=108,39) iken Anne-Babao$etmen olmayan o$rencilerin tutum puanlan ortalamasr (t=114,03) iledaha ytksek bir delere sahiptir. Anne-babasr o$etmen olan O$encilerinfarkh mesleklere yonelmek istemelerinden dolayl anne ya da baba meslelinekargr daha mesafeli durug sergilemeleri anlamh kargrlanabilir. Gerek (2006)'in Dtizigi Anadolu Ogetmen Lisesi'nde yapml$ oldulu araqtrmada da anne

veya babasr o$etmen olan dlrencilerin dlretmenlik mesleline iligkintutumlanmn dtigiik oldufu goriilmflgti.ir.

Anne-Baba Durumu n Srra Ortalamasr Srra Toplaml U p

0lretmen 64 143,91 9210,00 7130,00 0.t't9

Ogretmen delil 250 160,98 40245,00

228

C.T. Ujurlu / EQitim Fats)Itesi Dergisi 2S (j), 20 j2, 217_232

TARTI$MA ve SONUe

Araqtrma sonucunda bir biitiin olarak olretmenlik mesleline iligkintutum puanlanrun orta deler ve iizerinde oldupu gtiriilmektedii. cinsiyetdegigkenine gore krz dlrencilerin erkek <iprencilere !<ire daha yi.iksek tutumpuanlanna sahip olmalarl.yaygm bir gOriig olsa da bu-aragtrmada anlamh birfarkhhk gciriilmemiqtir._ ogretmenrifin daha gok bayan mesleli oldulunailigkin yaygrn bir kanr bu aragtrrmada doprulanmamigtrr. Giiniimiizde artrkbayanlarrnda farkh meslek gruplarrnda yogun olarak yer almaya baglamalarrbu tutum benzerlilini

9fiaya grkarmrg olabitir. Qil (2000) tarahndan yaprlan

aragtrmada dabenzer bir sonug grkmrgtrr.

Anadolu olretmen Lisesi o$rencilerinin olretmenlik meslelineiligkin tutumlan, olrenim gdrdiikleri boliimlere gEre anlamh dtizeydefarkhlaqmaktadrr. Ozellikle sayrsal bcih.im rigrencileri egit afrr1k bciliimogencileri arasmda anlamh bir farkhlagma gririilmiigttii. Sayrsal boli.imdsrencilerinin bu farkhhlr son yrllardaki sayrsal boliimlerin birgogunun ig

!{ma sorunu yagamalan ozellikle sayrsal puanla rilrenci alan miihendislikfaktiltelerinin e[itim faktiltelerinin puan olarak g"ri-rind. kalmasr bir etkenolarak goriilebilir. Giilegen, ciiro ve Semerci lzoos; tarafindan yaprlanaraqtrmada ise dil alarunda olrenim goren olrencilerin sayrsat ve itiitge_matematik alanrnda o$enim goren o[rencilere gcire tutumlannrn dahaolumlu oldulu gcirtilmektedir.

olrencilerin Anadolu olretmen Lisesini tercih etme rincelikleri,<igrencilerin ofretmenlik Mesleline yonelik Tutumlan arasmda anlamh birfarkhhk yaratmrgtrr. Ancak iigtncii cincelikle tercihte bulunarak yerlegenAnadolu Olretmen Lisesi offencilerinin birinci ve ikinci oncelikli tercihtebulunarak yerlegen

_ o$encilere g6re anlamh bir fark yaratmasl

drigtindiiriiciidiir. Bu durum rilrencilerin tutumlannrn <i$enimleri srasmdadegigmig olabileceEini gristermektedir. Anadotu O$et#n Lisesine birincive ikinci dncelikle tercihle giren dlrencilerin girdlkten sonra cilretmenlikmesleline iligkin olumlu algrlannrn de!i$mi$ olabilecegi dtiqtiniilebilir.

Ailelerin gelir durumlan, cilrencilerin <i!"renim gdrdiikleri smrflar,1n_ne-baba;1

rilretmen olma ve olmama de[igkenlerine gcire <igrencilerinolretmenlik Meslepine ycinelik tutumlan arasmda anlamh bir farkhhkg<iriilmemektedir. Ogretmenlik mesleSine ycinelik tutumlann bu de[igkenleragrsmdan anlamh farkhhk ya.ratmamasr <ilrencilerin dlretmenlik mesle[ineiliqkin tutumlanna temel tegkil eden deliqkenlerin gok riznel nedenlere balholdugunu dtiqiindiirmektgdir. orne[in,-.Fen Liselerinden sonra en ytiksekpuanla ri$renci alan liselerin Anadolu Olretmen Liseleri olmasr bir nedenolarak gciriilebilir. Son yrllarda Fen Liselerinden sonra Anadolu Ot.t"r.;

229

C.T. IJQurlu / Efuitim Fakittesi Dergisi 25 (L)' 2012' 217-232

Liseleriikincienyiiksekpuanlaogrencialanokullarolmugtur.QiinkttoErencilerin ogretmenliserinae ogrenim gormeleri alan dtqrnda bir faktilteye

;ilil;il;;;t"d; ;;;;i;;'',,i arir-Jri"e neden olmamaktadrr' Aksine

6Eretmenlik btiltimleriiJgi...tl.t"ri"rerinde ise ek puan alabilmektedirler'

B; durum tigr"r.if.rirrl tigretmenlik boliimlerine girmede kendilerini

avantajh yaparak, h"i;iyiik;ltmelerine ve oErenim gordiikleri lise tiirtiniin

drqrnda farkh alanlaiJ ^

i*tf -"f ttine.. 3eden

"9f aU1tme\tefir'

^B dvlece hem

oEretmenliselerinegirerkenhemd.e..oer'etmeliselerindeogrenimgoriirken;Aii:'il ;*kii fr.a.i-J.giqtirebi'iektedirler. Bu durum o[retmenlik

mesle[ine karqr tutuml an arttiaca$rna diigiirmektedir'

Bu sonuglardan hareketle 9u oneriler ileri stiriilebilir:

l. Anadolu Ofretmen Liseleri

agrk olmah, ofrencileryetigtirilmelidir.

ofretmen olmak isteyen ofrencilere-"bEretmen olacaPrm bilinciYle

gube dfretmen kurulunda

oErencilere uYgulanacak2. ilko$etim son srmf O[rencilerinin'

"otr-etmen lisesine gidebilir" karart'

tutlum envanterleri ile verilmelidir'

KAYNAKLAR

Aydm, M. 1994. Epitim Yonetimi' Ankara: Hatibollu Yayrnevr'

Aydm, i. ZOOO' Efitim ve O$etimde Etik' Ankara: Pegem Yayrncrhk'

Bedel, E.F. 2008- Okul Oncesi Ogetmen Adaylarrmn O$etmenlik

Mesle[inelligkinTutumlanveBaztKiqilikbzellikleriArasrndakiiliqkiler, E[iti'mJe Kuram ve Uygulama' 4 (l) 31-48'

Bozdo[an, A.E., Aydrn, D', ve J1l{rn1'K ' 2007 ' O[retmen Adaylanntn

Osretmenlik il;i;i"" Tlh Tutumlarr' Ahi Ewan Universitesi

firqehir E[itim Faktiltesi Dergisi' 8(2) 83-97 '

Balcr,A.2009.SosyalBilirnlerdeAraStrrma'YdntemTeknikveilkeler'Pegem YaYrnlan, Ankara'

Bi.iyiikdzttirk, $. 2007' Sosyal Sitimler igin Veri Analizi El Kitabr' Pegem

YaYncrLk, Ankara'

Can,G.1987.olretmenlikMeslekAnlayrgrUzerineBirAragtrrma'AnadoluUniversitesi E$tim Faknltesi Dergisi' 2'(I)'

230

C.T. [JQurlu / EQitim Fakittesi Dergisi 25 (1)' 2012' 217-232

Cohen, L., Manion, L' & Morrison'-K' 2005' Research methods in

educational. (5'h Ed')' London: RoutledgeFalmer'

Qapa,Y., Qil, N. 2000' O[retmen Adaylannrn O[retmenlik mesle[ine

Yonelik T.ttumlannir Farkh De[i gkenler ei1s1n!1n incelenmesi'

i;;t d d;tt*i E[itim nakiiltesi Dergisi' 18' 69-73'

Qapri, B., Qelikkaleli, O' ZO!!,-Oery1men Adavlannrn Opretmenlife

iligkin rutu'i ue Mesleki Yeterlik inanglanntn Cinsiyet' Program

ve Fakiilter.rir"-a;;. incelenmesi, inonii Universitesi Efitim

Faktitesi Dergisi' 9(15)33-53' ..[rencilerinin

Qelik6z, N., Qetin, F' 2004' Anadolu O[retmen t-59si O

oEretmenlik-".t"gln.YtlnelikTu-fumlannrEtkileyenEtmenler.viui ngiitm Dergisi, 162'

Qetin, $ 2006' O[retmenlik Mesle[i Tuqm. Olqe[inin

Geligtirilmesi,(Geqerlik ve ltiyglirlik Qalgmasr) Gazi Universitesi

Endiistrivel 3;;;6; Efitim Fakiiltesi Dergisi' ( 1 8) 28-37'

Qil,N.2000.O[retmen-adaylanntno[retmenlikmesle[ineydneliktutumlannln

-iuru, defiikenler agrsrndan

-inc3l^enmesi. Hacettepe

Universitesi E[itim Faktiltesi Dergisi' (18) 69 - 73'

Gerek, R. 2006' Diizigi Anadolu - opretmen --Lisesi

O[rencilerinin

O $retmenlik fuf "'1"

gi"" Ytinelik TuLmlan' Yayrmlanmamr q Yiiksek

Li-sans Tezi, Siitqti imam Universitesi' Kahramanmara;'

Gtilegen,S., Ciiro,E., ve Semerci'N' 2008' Anadolu 6$retmen lisesi

Olrencilerinin dgretmenlik-mesle[ine i1i!\il--tutumlan' Frat

Universitesi soryu't Bilimler Dergisi, 18( 1) 139-157.

Gtindiiz, M. 2005. Meslek ve Ahlak: Osretme{i\-Meslefiinin Ahlakt

Olabilir -ii, ;;iti;Araqtrrmalarr Dergisi' 5 (21) 138-145'

Giirbiiz, H., Krqoplu , M' 2007 ' T.ezsiz Ytiksek Lisans Programrna Devam

EdenFen iJ;i;"ir" Elitim Fakriltesi ogrencilerinin o$etmenlik

MesteginevonelikTutumlan,Erzincanrgiti.FakiiltesiDergisi,9(2)7r-83.

MEBlggg.MilliEpitimBakanlrfrAnadoluofretmenLiseleriY6netmeli[i.ResmiCorit"''06'09'1998/23455http://mevzuat'meb'gov'tt

Ozkan, R. 2005. Birey ve Toplum Geligiminde Ogretmenlik Meslelinin

Onemi, tvtilli egitim Dergisi' 33 (166)33-42'

23r

.i : '

C.T. rJgurlu / EQitim Fakiltesi Dergisi 25 (1), 2012, 217-232

Kafrtggrbagr, Q. 1988. insan ve insanlar, istanbul: Evrim Bastm, Yaytm veDalrtrm.

Kuzgun, Y. 2000. Meslek Danrgmanh[t, Ankara: Nobel Yayrnlan.

Ozbek, R.,Kahyaoflu, M., 6zgen, N. (2007) Ogretmen adaylanrunO[retmenlik Mesleline Yonelik Goriiglerinin De$erllendirilmesi.Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2) 222-232.

Pehlivan, K.B. 2008. Srnrf Olretmeni Adaylarrmn Sosyo-KiiltiirelOzellikleri ve Ogretmenlik Mesleiline Yonelik Tutumlan UzerineBir Qahgma, Mersin Universitesi E$itim Faktiltesi Dergisi, 4(2) 151-168.

Semerci, N., Semerci, q. 2004. Tiirkiye'de Olretmenlik Tutumlan, FratUniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, I4(l) 137 -146.

Tannofen, A. 7997. Buca Efitim faktiltesi Olrencilerinin O[retmenlikMesleline Yonelik Tutumlan, PAU Egiitm Faktiltesi Dergisi, 3, 55-58.

TBMM, 1973. Milli Epitim Temel Kanunu. (Kanun no:1739, Kabul tarihi:14.6.197 3) Re smi Gazete. 24.6.197 3 I 1457 4.

http : I I mev zuat. meb. gov. tr

TBMM, 1983. Milli E[itim Bakanhfrmn Tegkilat ve Gorevleri HakkrndaKanun. (Kanun no: 3797, Kabul tarihi:30.04.1992) Resmi Gazete.I2.5 .1992121226 Dnzeltme: 27 .5 .1992121240 RG .

Toprakgr, 8.2002. Srnrf Orgiittintin Ydnetimi, Ankara: Utopya Yaynlarr.

Toprakgr, E. 2008. Srnrfa Dayah Ydnetim, Ankara: Pegem Yayrncrhk.

Robbins, S. Orgiitsel Dawarugrn Temelleri, (Qev:Sevgi Ayqe Oztuk) Etam

A.$.

Ulurlu, C.T. 2007. Gevgek Yaprh Sistemler Olarak Okullann Ug Kavramr:Karar Verme, Liderlik ve Qatrgma. A.U. Bayburt Elitim FaktiltesiDergisi, 2 (3)15-30.

Usttiner, M. 2006. Osretmenlik Mesleline Ydnelik Tutum OlgelininGegerlik ve Gi.ivenirlik Qahgmasr, Elitim Ydnetimi Dergisi, 12 (45)r09-r27.

Baqvuru: 30.12.2011

232

Yayrna Kabul: 13.03.2012

Anadolu öğretmen lisesi öğrencilerinin öğrtemenlik mesleğine ilişkin tutumları

Documents

Transcript of Anadolu öğretmen lisesi öğrencilerinin öğrtemenlik mesleğine ilişkin tutumları