หอสมุดสร้างสรรค์ศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัย...

หอสมดสรางสรรคศลปวฒนธรรมรวมสมย จงหวดเชยงใหม

(Creative Library Of Contemporary art and Design Center)

นางสาว ปทมาสน วมลโนช

วทยานพนธเสนอมหาวทยาลยพะเยา เพอเปนสวนหนงของการศกษา

หลกสตรปรญญาสถาปตยกรรมศาสตรบณฑต

สาขาวชาสถาปตยกรรมศาสตร คณะสถาปตยกรรมศาสตรและศลปกรรมศาสตร

เดอน ธนวาคม พ.ศ. 2560

ลขสทธเปนของมหาวทยาลยพะเยา

วทยานพนธ

เรอง

หอสมดสรางสรรคศลปวฒนธรรมรวมสมย จงหวดเชยงใหม

ของ นางสาว ปทมาสน วมลโนช

ไดรบการพจารณาอนมตใหเปนสวนหนงของการศกษา

หลกสตรปรญญา สถาปตยกรรมศาสตรบณฑต สาขาวชาสถาปตยกรรมศาสตร ของมหาวทยาลยพะเยา

...............................................ประธานกรรมการ ...............................................กรรมการ (หวหนาสาขา)

(รองศาสตราจารย ดร.สมชาย ศรสมพงษ) (นาย สธ เมฆบญสงลาภ)

................................................กรรมการ (อาจารยทปรกษา)

(นาย วรนทร รวมส าราญ)

อนมต

........................................................

(รองศาสตราจารย ดร.สมชาย ศรสมพงษ)

คณบดคณะสถาปตยกรรมศาสตรและศลปกรรมศาสตร

วนท 26 เดอน มกราคม พ.ศ. 2561

ก กตตกรรมประกาศ

ในการศกษาวทยานพนธครงน ผวจยขอขอบพระคณ อาจารย

วรนทร รวมส าราญ อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ทใหคอยใหค าชแนะ

และขอคดเหนตางๆซงเปนประโยชนตอการท าวทยานพนธ ทงในสวน

ของขอมลอางองในการจดท าวทยานพนธ ดานการออกแบบในสวน

ตางๆ รวมทงแนะแนวทางในการน าเสนอผลงานใหมความชดเจนมาก

ขน อกทงยงคอยชวยเหลอในดานตางๆ และคอยใหก าลงใจในการท า

วทยานพนธในครงน ผวจยจงขอกราบขอบพระคณเปนอยางสง ขอขอบพระคณ อาจารย วณชญา ถนอมพลกรง ท ให

ค าปรกษาในดานการออกแบบพนทวางในโครงการใหมความนาสนใจ

มากยงขน คอยแนะน า ตอยอดแนวความคดของผวจยน ามาสการ

พฒนาวทยานพนธในขนตอไปได

ขอขอบคณ คณอธคม มกดาประกร ศลปนศลปวฒนธรรมรวม

สมยและเจาหนาทจาก CAC - Chiang Mai Art Conversation ซงไดให

ขอมลทางดานศลปวฒนธรรมรวมสมยในจงหวดเชยงใหม ทงในแง

ความตองการของตวศลปน สงทจงหวดเชยงใหมตองการจากศลปะ

และพนทสงเสรมศลปวฒนธรรมรวมสมยแขนงตางๆทกระจายอยทว

จงหวดเชยงใหม

ขอบคณ นายฐาปกรณ งามสม ทคอยใหค าปรกษาเกยวกบ

การหาขอมล แนะน าการน าเสนอผลงานอยางถกตองและเปนระบบ

คอยเปนแรงผลกดนใหผวจยตงใจท าวทยานพนธจนส าเรจลลวง

ขอบคณ นายศภวฒน ธรพนจกจการ ทคอยชวยเหลอในดาน

การท างานตางๆ ใหค าปรกษา และ ใหก าลงใจจนผานการท า

วทยานพนธในครงนไปไดดวยด

ขอบคณ นอ งน น นองแต ว นองก และนอ งๆ ในสาขา

สถาปตยกรรมศาสตรคนอนๆทคอยชวยเหลอในการท าหนจ าลอง

ส าหรบวทยานพนธในครงนจนท าใหงานส าเรจลลวงทนเวลา

สดทายนขอกราบขอบพระคณพอ คณแม ทคอยชวยเหลอใน

เรองตางๆ อกทง ปจจยทคอยใหมาสนบสนนในการท างาน รวมทงเปน

ก าลงใจทดเสมอมา

ปทมาสน วมลโนช

ข ชอเรอง หอสมดสรางสรรคศลปวฒนธรรมรวมสมย จงหวดเชยงใหม

นสต นางสาวปทมาสน วมลโนช

อาจารยทปรกษา อาจารย วรนทร รวมส าราญ

ประเภทวทยานพนธ วทยานพนธ สถาปตยกรรมศาสตรบณฑต สาขาวชาสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยพะเยา, พ.ศ.2560

ค าส าคญ หอสมด,สรางสรรค,ศลปวฒนธรรมรวมสมย

บทคดยอ

ศลปวฒนธรรมรวมสมยในประเทศไทยนน เรมแพรหลายในป

พ.ศ. 2394 ไดมการน าศลปะจากตะวนตกเขามาในประเทศไทยอยาง

แพรหลาย ศลปะถกสอดแทรกเขาไปตามสงๆตางในประเทศไทยทง

สถาปตยกรรม ชมชน วฒนธรรมการแสดงออก เหนไดวาสงคมไทยนน

อยรวมกบศลปวฒนธรรมรวมสมยมาเนนนาน

ในปจจบนจงหวดเชยงใหมถกยกใหเปนเมองสรางสรรคงาน

ออกแบบ (City of Design) โดยองคกรยเนสโก มผทเกยวของทางดาน

ศลปวฒนธรรมรวมสมยมากทสดในภมภาคเหนอ โดยศลปวฒนธรรม

รวมสมยถกแบงออกเปน 9 แขนงใหญ จากสถตในจงหวดเชยงใหมในป

พ.ศ. 2556-2559 กจกรรมเกยวกบศลปวฒนธรรมรวมสมยทางดาน

ทศนศลปถกจดขนมากทสด ซงงานทศนศลปแบงไดเปน3แบบการ

สรางสรรคผลงาน จตรกรรม ประตมากรรม และภาพพมพ โดยศลปะ

รวมสมยทง3แขนงนเปนแนวคดหลกในการออกแบบโครงการ

ทศนศลป เปนศลปะทสอสารกบผ เขาชมผานทางสายตา

แนวความคดของโครงการจงไดน าเอามมมองของสายตามาใชในจด

ตางๆภายในโครงการ เพอใหผเขาชมโครงการไดเรยนรและรบรถง

ประสบการณใหมผานการมองเหน โดยผสมผสานงานศลปะภาพลวงตา

ลงไป หรอทเรยกวา ออปอารต(OP ART) มาเปนแนวความคดหลกใน

การออกแบบ น าเอาศลปะในจงหวดเชยงใหม คอ กระจกแกะลาย ไม

แกะสลกและลายค า มาใชในการออกแบบสถาปตยกรรมและวสด โดย

การออกแบบค านงถงมมมองทางสายตาของผเขาใชโครงการเปนหลก

ตงแตทางเขา ภายในอาคาร ระหวางอาคาร หรอใตอาคาร เพอใหผใช

โครงการเกดการเรยนรตลอดเวลา เสมอนกบโครงการเปนผลงานศลปะ

กอใหผเขาชมโครงการเกดการกระตนความคดทจะสรางสรรคผลงาน

ใหมขนมา ตอบรบกบพนทปฏบตการตางๆในแตละพนทตงโครงการท

สามารถรองรบความสามารถในแขนงตางๆของผเขาใชโครงการได

ค

สารบญ

หนา

กตตกรรมประกาศ ก

บทคดยอ ข

สารบญ ค

สารบญภาพ ช

สารบญตาราง ณ

สารบญแผนภาพ ต

บทท 1 บทน า

1.1 เหตผลสนบสนนโครงการ 1

1.2 สมมตฐาน 2

1.3 วตถประสงค 2

1.4 ขอบเขตการศกษา 3

1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 3

บทท 2 ทบทวนวรรณกรรมทฤษฎทเกยวของและกรณศกษา 4

2.1 ทบทวนวรรณกรรม 4

หนา

2.1.1. นโยบายสนบสนนโครงการ 4

2.1.2.นยามค าศพทเฉพาะ 4

2.1.3. ความเปนมาของศลปะรวมสมย 7

2.1.4. ความเปนมาของศลปะรวมสมยในประเทศไทย 8

2.1.5 ความเปนมาของศลปะรวมสมยในจงหวดเชยงใหม 12

2.1.6 ศลปวฒนธรรมรวมสมย 15

2.1.7 ทศนศลป (Visual Arts) 15

2.2. ทฤษฎทเกยวของ 19

2.2.1 หองสมดเฉพาะ 19

2.2.2 แนวทางในการจดพนทหองสมด 20

2.2.3 นทรรศการ (Exhibitions) 21

2.2.4 แนวทางในการจดพนทนทรรศการ 23

2.2.5 กฎหมายทเกยวของ 25

ง

สารบญ

หนา

2.3 กรณศกษาทเกยวของในประเทศ 30

2.3.1 หอศลปวฒนธรรมกรงเทพมหานคร 30

2.3.2 ศนยสรางสรรคงานออกแบบเชยงใหม 32

2.3.3 หอสมดแหงชาต 34

2.3.4 พพธภณฑศลปะรวมสมยใหมเอยม 37

2.4 กรณศกษาทเกยวของตางประเทศ 40

2.4.1 El Roure Community Center and La Ginesta Library

40

บทท 3 โปรแกรมในการออกแบบงานสถาปตยกรรม 44

3.1 รายละเอยดดานผใชสอยโครงการ 44

3.1.1 ประเภทผเขาใชสอยภายในโครงการ 44

3.2 รายละเอยดโครงสรางดานการใชสอยและพนทใชสอย 47

หนา

3.2.1 ชวงเวลาท าการของโครงการ 47

3.2.2 รายละเอยดพนทใชสอยภายในโครงการ 48

บทท 4 การเลอกและการวเคราะหพนทตง 99

4.1 เกณฑในการเลอกพนทตงโครงการ 99

พนททางเลอกท 1-3 101

4.2 การวเคราะหพนทตง(Site Analysis) 105

4.2.1 สถานทใกลเคยง 105

4.2.2 เสนทางจากพนทตงโครงการ 107

4.2.3 จดเดนและจดดอยของพนทตงโครงการ 108

บทท 5 แนวในความคดในการออกแบบ 109

5.1 จดเรมตนของแนวความคดในการออกแบบ 109

5.2 แนวความคดหลกในการออกแบบ 109

5.3 การเปลยนแนวความคดไปสรปธรรม 110

จ

สารบญ(ตอ)

หนา

5.4 แนวความคดในการออกแบบผงบรเวณ 110

5.5 แนวความคดสการออกแบบพนทวางทาง

สถาปตยกรรม 111

บทท 6 ขนตอนในการออกแบบสถาปตยกรรม 113

6.1. ออกแบบทางเลอก (Schematic Design) 113

6.1.1 แบบทางเลอกท 1 113

6.1.2 แบบทางเลอกท 2 114

6.1.3 สรปแบบทางเลอก 116

6.1.4 Bubble Diagram 116

6.2. การพฒนาแบบครงท 1 119

6.2.1 MASS MODEL 1 120

6.2.2 ขอเสนอแนะสแบบพฒนาท 2 120

หนา

6.3. การพฒนาแบบครงท 2 121

6.3.1 MASS MODEL 2 122

6.3.2 ขอเสนอแนะสออกแบบขนพฒนา 122

6.4. ออกแบบขนพฒนา (Design Development) 123

6.4.1 ผงบรเวณ 124

6.4.2 ผงพนชนท 1 125

6.4.3 ผงพนชนท 2 126

6.4.4 ผงพนชนท 3 127

6.4.5 ผงพนชนใตดน 128

6.4.5 รปดาน 129

6.4.6 รปตด 131

6.4.7 แบบขยายสวนหองสมดวสดและอปกรณ 132

ฉ

สารบญ(ตอ)

หนา

6.4.8 แบบขยายสวนหองปฏบตการส าหรบ

ผทมความเกยวของทางทศนศลป 133

6.4.9 แบบขยายสวนหองปฏบตการส าหรบบคคลทวไป 135

6.4.10 แบบขยายสวนนทรรศการหลก 137

6.4.11 แบบขยายสวน Library Café 143

6.4.12 แบบขยายสวนหองสมมนา 143

6.4.13 ทศนยภาพภายในโครงการ 144 6.4.14 ทศนยภาพภายนอกโครงการ 146

6.4.15 ภาพโมเดลโครงการ 149

บทท 7 อภปรายผลการออกแบบและขอเสนอแนะ 150

7.1. อภปรายผลการออกแบบ 150

7.2. ขอเสนอแนะ 150

บรรณานกรม 151

ประวตผจดท าวทยานพนธ 152

หนา

ภาคผนวก 153

สถตผประกอบวชาชพทางดานศลปวฒนธรรมรวมสมยใน

จงหวดเชยงใหมป 2556-2559 154

สถตการจดงานศลปะรวมสมยในจงหวดเชยงใหม

ป2556-2559 155

CAC - Chiangmai Art Conversation 156

ตวอยางวสด อปกรณ และเครองจกรทเกยวของในงาน

ศลปวฒนธรรมรวมสมยทางดานทศนศลป จาก คณะวจตรศลป

มหาวทยาลยเชยงใหม 157

กจกรรม workshop ทเกดขนในจงหวดเชยงใหม 160

การน าเสนอผลงานของผท าวทยานพนธ 163

ช

สารบญภาพ

รปภาพ หนา

2.1 ภาพแสดงภาพจตรกรรมของขรวอนโขงภายในพระอโบสถ

วดบรมนวาส 8

2.2 ภาพแสดงโรงเรยนเพาะชางในอดต 10

2.3 ภาพแสดงศกยทธหตถของพระยาอนศาสตรจตรกร 11

2.4 ภาพพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชกบ

ภาพวาดฝพระหตถ 12

2.5 ภาพผาซนตนจกงานศลปหตถกรรมพนบานจงหวดเชยงใหม 13

2.6 ภาพแสดงตวอยางงานจตรกรรม 16

2.7 ภาพแสดงตวอยางงานประตมากรรม 16

2.8 ภาพแสดงตวอยางการแกะสลกแทนพมพไม 17

2.9 ภาพแสดงตวอยางการแกะสลกแทนพมพไม 17

2.10 ภาพแสดงตวอยางแทนพมพหน 18

2.11 ภาพแสดงตวอยางแทนพมพโลหะ 18

2.12 ภาพแสดงตวอยางงานสอผสม 19


2.13 ภาพแสดงระยะทางสญจรระหวางชนหนงสอ 20

2.14 ภาพแสดงระยะการจดพนอานหนงสอในรปแบบตางๆ 21

2.15 ภาพแสดงระยะการจดพนอานหนงสอแบบกลม

ในรปแบบตางๆ 21

2.16 ภาพแสดงระยะการมองทเหมาะสมส าหรบผเขาชม

นทรรศการ 23

2.17 ภาพแสดงระยะการมองทเหมาะสมส าหรบผเขาขม

นทรรศการ 23

2.18 ภาพแสดงพนทการจดแสดงชนงานทมลกษณะเปนวตถ

วางตดก าแพง 24

2.19 ภาพแสดงพนทการจดแสดงชนงานทมลกษณะเปนวตถ

เดนชมไดรอบ 24

2.20 ภาพแสดงพนทการจดบอรดนทรรศการทสามารถเดน

โดยรอบได 24

ซ

สารบญภาพ(ตอ)


2.21 ภาพแสดงพนทจดภาพนทรรศการแบบตดผนง 24

2.22 ภาพแสดงพนทจดบอรดนทรรศการแบบอเลคทรอนคส 25

2.23 ภาพแสดงพนทจดบอรดนทรรศการแบบภาพสามมต 25

2.24 ภาพดานหนาโครงการหอศลปวฒนธรรมกรงเทพมหานคร 30

2.25 ภาพแสดงกจกรรมทเกดขนในแตละชนในหอศลปวฒนธรรม

กรงเทพมหานคร 31

2.26 ภาพแสดงกจกรรมทเกดขนในแตละชนในหอศลปวฒนธรรม


2.27 ภาพแสดงผงพนชนใตดนและชน 1 หอศลปวฒนธรรม


2.28 ภาพแสดงดานหนาโครงการศนยสรางสรรคงานออกแบบ

จงหวดเชยงใหม 32

2.29 ภาพภายในศนยสรางสรรคงานออกแบบจงหวดเชยงใหม 33


2.30 ภาพรวมโครงการศนยสรางสรรคงานออกแบบ


2.31 ภาพแสดงภาพรวมหอสมดแหงชาต 34

2.32 ภาพแสดงผงรวมหอสมดแหงชาต 35

2.33 ภาพแสดงภายในหอสมดแหงชาตในโซนหนงสอตางๆ 36

2.34 ภาพแสดงผงพนหอสมดแหงชาต 36

2.35 ภาพแสดงดานหนาโครงการพพธภณฑศลปะรวมสมย

ใหมเอยม 37

2.36 ภาพแสดงสวนนทรรศการถาวรและหมนเวยนพพธภณฑ

ศลปะรวมสมยใหมเอยม 37

2.37 ภาพแสคงสวนรานอาหารและรานขายของทระลก 38

2.38 ภาพแสดงผงพนชนท 1 พพธภณฑศลปะรวมสมยใหมเอยม 39

ฌ



2.39 ภาพแสดงผงพนชนท 2 พพธภณฑศลปะรวมสมยใหม 39

2.40 ภาพแสดงอาคารEl Roure Community Center

and La Ginesta Library 40

2.41 ภาพแสดงภายในอาคาร El Roure Community Center


2.42 ภาพแสดงผงพนอาคาร ชนท 1 El Roure Community Center


2.43 ภาพแสดงผงพนอาคาร ชนท 2 El Roure Community Center


2.44 ภาพรปดานอาคาร El Roure Community Center


2.45 ภาพแสดงภายในหองสมดLa Ginesta Library 42

2.46 ภาพแสดงภายในอาคารLa Ginesta Library 42


2.47 ภาพแสดงภายในอาคารEl Roure Community Center

and La Ginesta' Library 42

2.48 ภาพแสดงรปดานอาคาร El Roure Community Center and La

Ginesta Library 43

3.1 แสดงตวอยางพนทภายในหองวดทศน 69

3.2 แสดงตวอยางพนทภายในหองนทรรศการสวนท 2 70






ฎ



3.8 แสดงตวอยางเครองผสมดนส าหรบงานประตมากรรม 78

3.9 แสดงตวอยางเครองอบขนาดกลางและขนาดเลก 78

3.10 แสดงตวอยางแทนพมพขนาดกลางและขนาดเลก 79

3.11 แสดงตวอยางตระแกรงวางภาพพมพ 79

4.1 แสดงสถานททเกยวของกบโครงการ 100

4.2 แสดงพนททางเลอกในการตงโครงการ 3 พนท 100

4.3 แสดงพนทตงโครงการในผงสของจงหวดเชยงใหม 100

4.4 แสดงพนทางเลอกท 1 101

4.5 แสดงพนดานหนาพนททางเลอกท 1 101





4.10 แสดงภาพรวมพนทางเลอกท 1 105


4.11 แสดงการวเคราะหพนททางเลอกท 1 105

4.12 แสดงภาพสถานทใกลเคยงและมมมองพนทางเลอกท 1 105

4.13 แสดงภาพสถานทใกลเคยงแตละมมมอง 106

4.14 แสดงภาพสถานทใกลเคยงแตละมมมอง 107

4.15 แสดงเสนทางการเขาถงพนทตงโครงการ 107

5.1 ตวอยางศลปะแบบออปอารต 109

5.2 แสดงวธตแนวความคดในการออกแบบ 110

5.3 แสดงแนวความคดในการออกแบบ 110

5.4 แสดงการตดผานของเสนพนทตงโครงการสการออกแบบ

ผงบรเวณ 110

5.5 แสดงการตดผานของเสนสายตาผเขาใชงานโครงการส

การออกแบบผงบรเวณ 110

5.6 แสดงแนวความคดในการออกแบบพนทวางทาง

สถาปตยกรรม 111

ฏ



5.7 แสดงการสะทอนทกอใหเกดภาลวงตาผานสถาปตยกรรม 111

5.8 แสดงการสะทอนทกอใหเกดภาลวงตาภายในอาคาร 111

5.9 แสดงแนวความคดการออกแบบ

พนทวางทางสถาปตยกรรม 112

5.10 แสดงตวอยางการออกแบบ

พนทวางทางสถาปตยกรรมทมผลตอการรบร 112

5.11 แสดงตวอยางการออกแบบพนทวางทาง

สถาปตยกรรมทมผลตอการรบร 112

6.1 แสดงBubble Diagram ท 1 113

6.2 แสดง Bubble Related to site ท 1 114

6.3 แสดง Zoning Diagram ท 1 114

6.4 แสดง Bubble Diagram ท 2 115

6.5 แสดง Bubble Related to site ท 2 115

6.6 แสดง Zoning Diagram ท 2 115


6.7 แสดง Bubble Diagram พนทสวนตอนรบ 116

6.8 แสดง Bubble Diagram พนทสวนกลาง 116

6.9 แสดง Bubble Diagram พนทสวนส านกงาน 117

6.10 แสดง Bubble Diagram พนทสวนบรการ 117

6.11 แสดง Bubble Diagram พนทหองสมด 117

6.12 แสดง Bubble Diagram พนทสวนนทรรศการ 118

6.13 แสดง Bubble Diagram พนทสวนWorkshop 118

6.14 แสดงแบบรางครงท 1 119

6.15 แสดง MASS MODEL 1 120


6.17 MASS MODEL 2 122



6.20 แสดงผงบรเวณ 124

ฐ



6.21 แสดงผงพนชนท 1 125



6.24 แสดงผงพนชนใตดน 128

6.25 แสดงรปดาน 129

6.26 แสดงรปดาน 130

6.27 แสดงรปตด 131

6.28 แสดงแบบขยายและรปตดหองสมดวสดอปกรณ 132

6.29 แสดงทศนยภาพภายในหองสมดวสดอปกรณ 132



6.32 แสดงแบบขยายและรปตดหองปฏบตการส าหรบ

ผทมความเกยวของทางทศนศลป 133

6.33 แสดงทศนยภาพภายในหองปฏบตการจตกรรมส าหรบ

ผทมความเกยวของทางทศนศลป(จตรกรรม) 134


6.34 แสดงทศนยภาพภายในหองปฏบตการประตมากรรมส าหรบ

ผทมความเกยวของทางทศนศลป(ประตมากรรม) 134

6.34 แสดงทศนยภาพภายในหองปฏบตการประตมากรรมส าหรบ

ผทมความเกยวของทางทศนศลป(ภาพพมพ) 134

6.36 แสดงแบบขยาย รปตดหองปฏบตการส าหรบบคคลทวไป 135

6.37 แสดงทศนยภาพภายในหองหองปฏบตการประตมากรรม

ส าหรบบคคลทวไป 136

6.38 แสดงทศนยภาพภายในหองหองปฏบตการภาพพมพ


6.39 แสดงทศนยภาพภายในหองหองปฏบตการจตกรรม


6.40 แสดงแบบขยายนทรรศการหลกชน 1 137

6.41 แสดงรปตดนทรรศการ 138

ฑ



6.42 แสดงทศนยภาพภายในหองนทรรศการหลกท 1 139




6.46 แสดงแบบขยายนทรรศการหลกชน 2 140

6.47 แสดงรปตดนทรรศการ 141





6.52 แสดงแบบขยายและรปตดสวน Library Cafe’ 143

6.53 แสดงทศนยภาพภายใน Library Café’ 143

6.54 แสดงแบบขยายและรปตดสวนหองสมมนา 143


6.55 แสดงทศนยภาพภายในหองสมมนา 143

6.56 แสดงทศนยภาพภายในหองสมดประวตศาสตรศลปจงหวดเชยงใหม 144

6.57 แสดงทศนยภาพภายในหองสมดประวตศาสตรศลป จงหวดเชยงใหม 144

6.58 แสดงทศนยภาพภายในหองสมดประวตศาสตรศลป จงหวดเชยงใหม 145

6.59 แสดงทศนยภาพภายในสวน Art Gallery Café’ 145

6.60 แสดงทศนยภาพภายนอกอาคารในแตละจด 146

6.61 แสดงทศนยภาพสวนอาคารหองสมด 147

6.62 แสดงทศนยภาพทางเดนระหวางอาคาร 147

6.63 แสดงทศนยภาพภายนอกโครงการ 147

6.64 แสดงทศนยภาพบรเวณพนทอเนกประสงคใตอาคาร 147

6.65 แสดงทศนยภาพบรเวณสวนปฏบตการส าหรบ

ผมความเกยวของทางทศนศลป 148

6.66 แสดงทศนยภาพสวนนทรรศการหลกท 4 148


ฒ




6.69 แสดงโมเดลโครงการ 149

6.70 แสดงรายละเอยดโมเดลโครงการ 149

8.1 ภาพสญลกษณของ Chiangmai Art Conversation 156

8.2 ภาพแสดงแทนภาพพมพขนาดกลาง 157

8.3 ภาพแสดงแทนภาพพมพขนาดเลก 157

8.4 ภาพแสดงหองปฎบตการภาพพมพ 157

8.5 ภาพแสดงแทนวางภาพจตกรรม 157

8.6 ภาพแสดงแทนวางหนดนงานประตมากรรม 158

8.7 ภาพแสดงเครองผสมดนงานประตมากรรม 158

8.8 ภาพแสดงเครองเจาะงานไม 158

8.9 ภาพแสดงเครองอบดนขนาดใหญ 159

8.10 ภาพแสดงเครองอบดนขนาดเลก 159

8.11 ภาพแสดงแทนวางภาพพมพ 159


8.12 ภาพแสดงแทนยดหน 160

8.13 ภาพแสดงแทนยดไม 160

8.14 ภาพแสดงกจกรรม workshop อบอนละมนดน 160



8.17 ภาพแสดงกจกรรม workshop LIGHTEN in Mind 161 8.18 ภาพแสดงกจกรรม workshop LIGHTEN in Mind 161

8.19 ภาพแสดง Workshop Print making 162




8.23 ภาพแสดง การน าเสนอผลงานของผท าวทยานพนธ 163

ฒ

สารบญตาราง

ตารางท หนา

2.1 แสดงแบบและจ านวนของหองน าและหองสวม 29

3.1 แสดงคาเฉลยผเขาใชงานสวนหองสมดจากกรณศกษา 44

3.2 แสดงคาเฉลยผเขาใชงานสวนนทรรศการจากกรณศกษา 45

3.3 แสดงคาเฉลยผเขาใชงานสวนWorkshopจากกรณศกษา 45

3.4 แสดงจ านวนพนกงานในโครงการ 46

3.5 แสดงจ านวนหองน าและหองสวม 53

3.6 แสดงสรปพนทสวนตอนรบทงหมด 54


3.8 แสดงสรปพนทสวนพนทอเนกประสงค 57

3.9 แสดงสรปพนทสวนหองสมดประวตศาสตรศลป 59

3.10 แสดงสรปพนทสวนหองสมดทศนศลป 62

3.11 แสดงสรปพนทหองวสดอปกรณเพองานศลปวฒนธรรม

รวมสมย 65

3.12 แสดงสรปพนทใชงานสวนหองสมดทงหมด 65



3.14 แสดงสรปพนทใชสอยสวนพนทโถงนทรรศการ 69

3.15 แสดงสรปพนทใชสอยสวนพนทนทรรศการถาวร 75

3.16 แสดงสรปพนทใชสอยสวนพนทนทรรศการหมนเวยน 75

3.17 แสดงสรปพนทใชสอยสวนนทรรศการทงหมด 76

3.18 แสดงสรปพนทสวนหองสมมนา 77

3.19 แสดงสรปพนทใชสอยสวน Studio Workshop 78

3.20 แสดงสรปพนทใชสอยสวน Studio 82


3.22 แสดงสรปพนทใชสอยสวนพนทสวน Workshopทงหมด 84


3.24 แสดงสรปพนทใชสอยพนทสวนบรการกลาง 88


ฒ

สารบญตาราง


3.26 แสดงสรปพนทใชสอยพนทสวนบรหารโครงการ 94

3.27 แสดงมาตรฐานการใชพนทหองเครองปรบอากาศ 94

3.28 แสดงสรปพนทงานระบบ 96

3.29 แสดงสรปพนทจอดรถทงหมด 97

3.30 แสดงสรปพนทโครงการทงหมด 98

4.1 แสดงสรปเกณฑการเลอกทตงโครงการ 104

8.1 แสดงสถตผประกอบวชาชพทางดานศลปวฒนธรรมรวมสมยใน


ต

สารบญแผนภาพ

แผนภาพ หนา

2.1 แผนภาพแสดงโครงสรางองคกรหอศลปวฒนธรรม


2.2 แผนภาพแสดงโครงสรางบรหารหอสมดแหงชาต 35

3.1 แผนภาพแสดงโครงสรางดานบรหารโครงการหองสมด 46

8.1 แสดงสถตผประกอบวชาชพทางดานศลปวฒนธรรมรวมสมยใน


1

บทท 1

บทน า

1.1 ทมาและความส าคญของปญหา

ความเจรญกาวหนาในศลปะกอใหเกดการพฒนาปรบตวอยาง

รวดเรวกาวสความเปน ศลปวฒนธรรมรวมสมย ศลปะทสะทอนเหตการณ

และแนวความคดของผสรางสรรคผลงานในแตละยคสมย

ศลปวฒนธรรมรวมสมยในประเทศไทยนน เรมแพรหลายในป พ.ศ.

2394 สมยพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว ไดมการน าศลปะจาก

ตะวนตกเขามาในประเทศไทยอยางแพรหลาย เชน ผลงานจตรกรรมของ

ขรวอนโขงทมเอกลกษณเฉพาะตวคอการวาดเหตการณทเกดขนในชวงนน

และบคคลลงไปในภาพ ซงปกตนนภาพวาดจะมเพยงภาพทวทศนของ

ธรรมชาตเทานน ศลปะถกสอดแทรกเขาไปตามสงๆตางในประเทศไทยทง

สถาปตยกรรม ผลตภณฑ ชมชน วฒนธรรมการแสดงออก รวมถงดนตร

เหนไดวาสงคมไทยนนอยรวมกบศลปวฒนธรรมรวมสมยมาเนนนาน จน

กลายเปนองคประกอบพนฐานของการด ารงชวตทน าไปสการพฒนาภม

ปญญา การเรยนร การสรางสรรคสงใหมๆ เพอกอใหเกดเอกลกษณและ

วฒนธรรมของแตละชนชาต

ในปจจบนจงหวดเชยงใหมถกยกใหเปนเมองสรางสรรคงาน

ออกแบบ (City of Design) โดยองคกรยเนสโก มผทเกยวของทางดาน

ศลปวฒนธรรมรวมสมยมากทสดในภมภาคเหนอ แตศลปวฒนธรรมรวม

สมยยงถกมองวาเปนเรองไกลตว และไมมความส าคญตอสงคม ศลปนผม

ฝมอตางๆ ขาดระบบการบรหารจดการและการสนบสนนอยางจรงจงจาก

ภาครฐและเอกชนในการทจะสนบสนนพนทศกษาคนควาหาความรเฉพาะ

ทาง พนทสรางสรรคผลงาน ขาดพนทใหศลปนไดแสดงออกทางฝมอซงท า

ใหสงคมมองไมเหนศกยภาพของศลปนไทยเทาทควร

จากปญหาขางตนจงมยทธศาสตรการสงเสรมศลปวฒนธรรมรวม

สมย ทจดตงขนโดยกระทรวงวฒนธรรม ทสงเสรมแนวความคดทจะจดตง

หอสมดสรางสรรคศลปวฒนธรรมรวมสมย (Creative Library Of

Contemporary art and Design Center) ขน เพอใหเกดพนทศกษาความร

2 เฉพาะทาง พนทสรางสรรคผลงาน พนทจดแสดงผลงานศลปวฒนธรรม

รวมสมยทง 9 แขนงในภมภาคเหนอ และสงเสรมความเปนศลปวฒนธรรม

รวมสมยของไทยใหมเอกลกษณ เพอเสรมสรางอาชพทจะน ามาซงรายได

ทางเศรษฐกจ การทองเทยวในประเทศไทยมากยงขน

1.2 สมมตฐาน

หอสมดสรางสรรคศลปวฒนธรรมรวมสมย จะมการใชงานเปน

พนทเรยนร สรางสรรค จดแสดงผลงาน ทสามารถสงเสรมพฤตกรรมของผ

เขาใชงานใหเกดความคดสรางสรรคผลงานอยางเตมประสทธภาพ

1.3 วตถประสงค

1.3.1 วตถประสงคโครงการ

1.) เพอออกแบบพนทคนควาขอมลเฉพาะทางศลปวฒนธรรมรวม

สมยใหมความนาสนใจเพอตอบสนองตอความตองการของผใชงานแตละ

แขนง

2.) เพอออกแบบพนทสรางสรรคผลงาน และจดแสดงผลงาน

รวมกน (Co-Working Space)

3) เพอเพมพนทสงเสรมศลปวฒนธรรมรวมสมยในบรเวณภมภาค

เหนอ

1.3.2 วตถประสงคการศกษา

1.) เพอออกแบบสถาปตยกรรมทมการสงเสรมพฤตกรรมการอาน

และการสรางสรรคผลงานของผใชงานแตละประเภท

2.) เพอศกษาปญหาและวธการแกไขปญหาทเกดขนในขนตอนการ

ออกแบบเพอใหเกดความสอดคลองกบความตองการทางดานการใชสอย

พนททเหมาะตอพฤตกรรมผใชงาน

3.) เพอเสรมสรางทกษะกระบวนคดใหเปนระบบและเกดประโยชน

ตอตวเองและผทสนใจในเนอหาทจดท า

1.4 ขอบเขตการศกษา

1.4.1 ขอบเขตพนทศกษา

1.) ศกษาขอมล รปแบบการใชงานหอสมดแตละประเภทใน

ตางประเทศและในประเทศเพอน ามาปรบใชใหเขากบการออกแบบ

พนทใชสอยทจะสามารถตอบสนองความตองการของผใชสอย

โครงการไดอยางเตมท

3

2.) ศกษาขอมลเกยวกบโครงการทงประวตศาสตรศลป

สงคม วฒนธรรมทเกยวของ

1.4.2 ขอบเขตการศกษาสถาปตยกรรม

1 . ) ศ ก ษ า ข อ ม ล ล ก ษณะขอ งสถ าป ต ย ก ร รมท ม

ลกษณะเฉพาะของการใชสอยพนทประเภทหองสมด เพอให

ตอบสนองกบความตองการของผใชสอยโครงการ

2.) ศกษาลกษณะและพฤตกรรมของกลมเปาหมายทม

ความหลากหลายและแตกตาง

1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1.5.1 ประโยชนตอสวนรวม

1.) เกดพนทคนควาขอมลเฉพาะทางศลปวฒนธรรมรวมสมยทม

ความเหมาะสมตอความตองการของผใชงานแตละแขนงสาขาวชา

2.) เกดพนทสรางสรรคผลงาน และจดแสดงผลงานรวมกน (Co-

Working Space)

3.) เพมพนทสงเสรมศลปวฒนธรรมรวมสมยในบรเวณภมภาค

เหนอ

1.5.2 ประโยชนตอผท าวทยานพนธ

1.) ไดศกษาวธออกแบบสถาปตยกรรมทมการสงเสรมพฤตกรรม

การอานและการสรางสรรคผลงานของผใชงานแตละประเภท

2.) ไดศกษาปญหาและวธการแกไขปญหาทเกดขนในขนตอนการ

ออกแบบเพอใหเกดความสอดคลองกบความตองการทางดานการใชสอย

พนททเหมาะตอพฤตกรรมผใชงาน

3.) เกดการเสรมสรางทกษะกระบวนคดใหเปนระบบและเกด

ประโยชนตอตวเองและผทสนใจในเนอหาทจดท า

4

บทท 2

ทบทวนวรรณกรรมและทฤษฎทเกยวของ และกรณศกษา

2.1.ทบทวนวรรณกรรม

2.1.1. นโยบายสนบสนนโครงการ

1.) แผนยทธศาสตรการสงเสรมศลปวฒนธรรมรวมสมย ป

2560-2564 ส านกงานศลปวฒนธรรมรวมสมย โดยกระทรวง

วฒนธรรม

1.1) ยทธศาสตรท 1 ศกษา วจย และสงเสรมการเผยแพรองค

ความร ศลปวฒนธรรมรวมสมยดานงานสรางสรรควชาการทางศลปะ

และนวตกรรมดานศลปวฒนธรรมรวมสมย

1.2) ยทธศาสตรท 2 สงเสรมใหม และพฒนาพนทการแสดง

ศลปวฒนธรรมรวมสมย และแหลงเรยนร

1.3) ยทธศาสตรท 3 สงเสรมศลปวฒนธรรมรวมสมยทสราง

คณคาทางจตใจ สงคม และมลคาทางเศรษฐกจ

1.4) ยทธศาสตรท 4 บรณาการความรวมมอเชงรกเพอพฒนา

งานศลปวฒนธรรมรวมสมยของทกภาคสวนทงในและตางประเทศ

2.) แผนพฒนาสามป (พ.ศ. 2560 - 2562) เทศบาลนคร

เชยงใหม ยทธศาสตรท 3 การพฒนาคณภาพชวตและจตส านกดาน

ศลปวฒนธรรม

2.1) การพฒนาสขภาพและสรางสงคมแหงสขภาวะ

2.2) การพฒนาการศกษาและการเรยนรอยางมคณภาพ

2.3) การสงเสรมความเขมแขงของชมชนและสงคม

2.4) การสงเสรมการทองเทยวเชงวฒนธรรมเพอสรางโอกาส

ทางเศรษฐกจ

2.5) การสงเสรมศาสนา ศลปวฒนธรรม และเอกลกษณความ

เปนลานนา

2.1.2.นยามค าศพทเฉพาะ

1.) ศลปะ ค าวา “ศลปะ” ตามพจนานกรม หมายถง ฝมอ ฝมอ

การชาง การท าใหชวตพสดาร เชน เขาท าดอกไมประดดประดอยอยาง

มศลปะ การแสดงออกซงอารมณสะเทอนใจใหประจกษดวยสอตางๆ

5 อยางเสยง เสน ส ผว รปทรง เปนตน เชน ศลปะการดนตร ศลปะการ

วาดภาพ ศลปะการละคร วจตรศลป

ศลปะ มรปสะกดอยางภาษาสนสกฤตวา ศลป มความหมาย

อธบายในพจนานกรม ส สกฤต-ไท-องกฤษ อภธานของกรมวชาการ

กระทรวงศกษาธการ จดท าโดยนายรอยเอกหลวงบวรบรรณรกษ (นยม

รกไทย) เมอป พ.ศ. 2469 ถาเขยนอยางภาษาบาลคอ สป (อานวา

สบ-ปะ) หมายถงแขนงของความรการชาง ทเรยกชางสบหม กรอน

กลายจากค าชางสปปหม หมายถงแขนงของความรของหมชางตางๆ

ไทยเราใชชอชางสปปหมมานานมากแลว พบเรยกมากในยคตนกรง

รตนโกสนทร

ครนถงรชกาลท 6 มค าวา Art แพรหลายเขามาตามอทธพล

ความคดและเศรษฐกจการเมองตะวนตก เลยยกค าวาศลปะจาก

สนสกฤตใหเปนค าแปลจากค าวา Art ของฝรง เคยมผเขยนอธบายวา

ค าวา Art ใน American Heritage Dictionary of English Language ฉบบ

1996 พบวาแตเดมค านไมเกยวกบศลปะ หรอ สนทรยภาพเลย ค าวา

Art มาจากรากศพทเดมในภาษาอนโดยโรเปยวา /ar-/ ทมความหมาย

วา ตอ,ตด,ตดตอ,ตอตง,แตง,จด ตอมาจงเรมมการขยายความหมาย

จาก “การชางปะตดปะตอ” มาเปน “วชา”

ซงอาจจะสรปไดวา ศลปะ เปนการแสดงออกของมนษยในการ

สรางสรรคผลงาน โดยผลงานทมนษยสรางสรรคขนนน ไดกลายเปน

มรดกตกทอดทางวฒนธรรม (cultural heritage) ทล าคาของสงคม

มนษย ศลปะ มไดแยกขาดหนออกจากสงคมและวฒนธรรม แตเปน

สวนหนงของชวตทางวฒนธรรมและสงคมมนษย (สรชย หวนแกว,

2552, หนา 32-35)

2.) วฒนธรรมรวมสมย (Contemporary Culture)

(2.1) วฒนธรรมรวมสมย หมายถง พฤตกรรมทเปนวถชวตของ

คนปจจบน เปนแบบแผนการประพฤตปฏบต และการแสดงออกทาง

ความรสกนกคดในสถานการณตางๆ ในสถานภาพตางๆทสมาชกใน

สงคมเดยวกนสามารถเขาใจและซาบซงรวมกนได เปนเอกลกษณ

เฉพาะตวของกลมคนทสรางสมสบตอมาจากอดตกาล

(2.2)วฒนธรรมรวมสมย หมายถง คานยม วถชวตของคนไทย

ดานตางๆ ในปจจบน เชน การศกษา ความสมพนธของครอบครวการ

ท างาน การใชเวลาวาง การแตงกาย และการเขาสงคม เปนตน โดยฝก

การสงเกต การเกบรวบรวมขอมลและการน าเสนอเชงสรางสรรค

(สรชย หวนแกว, 2552, หนา 35-36)

6

(2.3) ส านกงานศลปวฒนธรรมรวมสมย มไดแยกค าวา

“วฒนธรรมรวมสมย” ออกจากค าวา “ศลปะ” โดยกลาวรวมกนวา

“ศลปวฒนธรรมรวมสมย” ซงม 3 ความหมาย

1. ศลปวฒนธรรมรวมสมย หมายถง ศลปะทพฒนาสรางสรรค

ขนใหม ในยคสมยเดยวกน หรอในเวลาเดยวกน และทเกดขนในสมย

ปจจบนโดยมวฒนธรรมเปนรากฐานส าคญในการสรางสรรค

2. ศลปวฒนธรรมรวมสมย หมายถง ศลปะทสรางขนใหมโดย

ไมมกระบวนแบบหรอแนวคดของสงคมและวฒนธรรมปจจบนเปน

พนฐาน

3. ศลปวฒนธรรมรวมสมย หมายถง ศลปะทสรางขนใหมเพอ

รบใชสงคมไทยปจจบนทเกดจากความคด และประยกตอยางบรณา

การ สอดคล อ ง ส มพ นธ แล ะส ง ผลต อก น และก น ร ะหว า ง

ศลปวฒนธรรม (ศลปวฒนธรรมรวมสมย บนความหลากหลายและ

สบสน 2552, หนา 35-36)

3.) ศลปวฒนธรรมรวมสมย

วรณ ตงเจรญ (2527) ไดกลาวถงศลปะรวมสมย โดยทวไปแลว

หมายถงศลปะทอยในชวงเวลาเดยวกน ซงเกยวของกบความคดท

สมพนธหรอรวมสมยกนดวย แตกไมสามารถบอกไดอยางชดเจนวา

ชวงเวลาใดแนนอน การกลาวถงศลปะรวมสมยจงเปนการกลาวถง

ศลปะอยางกวางๆ แตค าวาศลปะรวมสมยนนจ าเปนตองใชควบคไปกบ

ค าวา ศลปะสมยใหม (Modern Art) ซงศลปะทง 2 ค านไมสามารถแยก

ออกจากกนไดโดยเดดขาด ศลปะสมยใหมกมความหมายใกลเคยงกบ

ศลปะรวมสมย ทเปนศลปะทเนนถงศลปะทเปลยนจากอดตมาสรปแบบ

เนอหา และแนวคดใหมๆ โดยมงเนนแหลงก าเนดจากสงคมตะวนตก

เปนหลก

อาร สทธพนธ (2543) ไดใหความหมายของศลปะสมยใหม

และศลปะรวมสมย คอเปนศลปะทมนษยสรางขน อนเกดมาจากความ

เชอตามประสบการณทสงสมไวของแตละผสราง ศลปะสมยใหม จะ

เกดขนจากกระบวนการถายทอดและเนอหาสาระขนอยกบผสรางศลปะ

แตละคน สวนศลปะรวมสมยจะขนอยกบเวลาเปนก าหนดอาจจะเปนป

ทศวรรษ ศตวรรษ หรอยคสมยอนกได และมวธทคลายกนหรอแตกตาง

กนกได ซงทางศลปะสมยใหมและศลปะรวมสมยนนอาจเปนการบนทก

แสดงใหเหนถงสภาพสงคมทเปลยนแปลงดานตางๆ เชน ดานเศรษฐกจ

และสงคมชวตความเปนอย ดานสงแวดลอม ฯลฯ และการเปลยนแปลง

ดานตางๆ เหลานยอมมผลตอรปแบบและแนวคดในการสรางศลปะรวม

สมยของศลปน

7

วบลย ลสวรรณ (2538) กลาวถงศลปะรวมสมยเปนศลปะท

เกดขนในชวงปจจบน เกดขนในชวง 25 ปทผานมาเทานน เปนศลปะท

เปดกวางไมจ ากด แนวคด รปแบบ เทคนคในการแสดงออกทางดาน

ทศนคตของศลปน ศลปะทมองเหนดวยตาแบงออกเปนสองประเภท

คอ ศลปะสองมต และ ศลปะสามมต มากกวาทจะแบงเปนประเภท

จตรกรรม ประตมากรรม สถาปตยกรรม ภาพพมพ และสอประสม ดง

แตกอนเพราะปจจบนแนวคดของผสรางศลปะกาวหนา และเปดกวาง

มากศลปะแบบตางๆมแนวคดแปลกใหมเกดขนมาก ศลปะบางอยาง

ไดรบความนยมในชวงสนสนและเสอมความนยมไป (เทดศกด เหลกด,

2546, หนา 24)

จากความหมายดงกลาวผท าวทยานพนธจงสรปความหมาย

ของค าวา ศลปวฒนธรรมรวมสมย ไดดงน “ศลปวฒนธรรมรวมสมย”

หมายถง การสรางสรรคผลงานโดยเทคนคและฝมองานชางในดาน

ตางๆ ทมลกษณะเดนของผลงานเปนเอกลกษณของสงคมทปรากฏ

ออกมาในแตละยค สะทอนการด าเนนชวตของผคนในแตละสงคมท

แตกตางกนออกไปในแตละยคสมย และสงคมทผสรางสรรคผลงานนน

อาศยอย

2.1.3. ความเปนมาของศลปะรวมสมย (Contemporary Art)

การทจะขดเสนก าหนดวาศลปะสมยใหมในยโรปเกดขนเมอใด

อยางแนชดตายตวนนเปนเรองทยากจะก าหนดลงไปได นกวชาการหรอ

นกประวตศาสตรศลป ตะวนตกกมเหตผลแตกตางขดแยงออกไป ซง

ตางกมเหตผลสนบสนนความเชออนเปนขอก าหนดทแตกตางกนไปนน

สามารถสรปการถอก าเนดของศลปะสมยใหมไดอยางกวางขวางและ

ครอบคลมคอ ศลปะสมยใหมเกดขนในยโรปโดยมประเทศฝรงเศสเปน

ศนยกลางและเกดขนในชวงครสตศตวรรษท 19 แตนกวชาการหรอนก

ประวตศาสตรบางคน ทมองการถอก าเนดของศลปะสมยในยโรป

เรมตนมาตงแตกลางครสตศตวรรษท 18

ศลปะสมยใหมถอก าเนดขนพรอมกบสภาพสงคมใหมในยโรป

สงคมทวทยาศาสตรประยกตวทยา และเสรภาพของประชาชนเฟองฟ

ขน ซงนกวชาการตะวนตกกลาวถงเงอนไขหรอปจจยในการก าหนดของ

ศลปะสมยใหมวา

คร สต ศตวรรษท 1 9 น บ เป น คร สต ศตวรรษแห งการ

เปลยนแปลงครงนยงใหญในประวตศาสตร พลงและความคดใหมไดกอ

เกดความขดแยงกบโลกเกา สอกลางส าคญคอการปฏวตทางการเมอง

8 สงคม และเศรษฐกจในฝรงเศส และการปฏวตอตสาหกรรมในองกฤษ

ซงชวยสรางความเสมอภาคในสงคมเศรษฐกจและวฒนธรรมทตามมา

ศลปะจนตนยมซงเคลอนไหวอยระหวาง ค.ศ. 1820 -1850 ได

แสดงปรากฏการณสมยใหมขนทดแทนสมยฟนฟศลปะและวทยาการท

ก าลงจะตายลง ขบวนการจนตนยมไดแซซองสรรเสรญตออารมณของ

มนษยและจตใจอนเปนนามธรรม หนาทตางๆทซกซอนอยถกน าออกมา

เปดเผยรวมถงการกาวล าไปสวฒนธรรมตางแดนอกดวย ปรากฏการณ

ทสองตามมาคอผลจากทศนคตในเชงวทยาศาสตรคอการเคลอนไหว

อนแทจรงทงนมไดหมายความถงแตเพยงการทศลปนบางคนเขยนภาพ

ธรรมชาตซงไดรบอทธพลจากภาพถายโดยทกลองถายรปเปนประดษฐ

กรรมใหมเทานน แตการเปลยนแปลงในเรองราวจากประวตศาสตร

ต านานและเรองตางแดนของศลปนจนตนยม เปลยนมาสเรองราวใน

ชวตประจ าวนโดยเฉพาะอยางยงชวตของสามญชน

จากสภาพสงคมทเปลยนแปลงไป ศลปะสมยใหมในสงคม

ตะวนตกไดถอก าเนดขนมา จงอาจกลาวไดวา ศลปะสมยใหมสมพนธ

กบสงคมสมยใหมอยางแนบแนน เมอสงคมใหมปฏวตสงคมเกา ศลปะ

สมยใหมกปฏวตศลปะในอดต ศลปะสมยใหมมใชกระบวนแบบซงเปนท

ยอมรบกนอยางกวางขวางในอดต แตกลบเปนกระบวนแบบทตอตาน

และปฏวตศลปะหลกวชาหรอศลปะอยางเปนทางการจากอดต (วรณ

ตงเจรญ, 2534 ,หนา 3-6) 2.1.4. ความเปนมาของศลปะรวมสมยในประเทศไทย (Thai

Contemporary Art)

ภาพท 2.1 ภาพแสดงภาพจตรกรรมของขรวอนโขงภาย ในพระอโบสถวดบรมนวาส ทมา : http://www.bloggang.com/viewdiary.php.2560, สอออนไลน

9

ตงแตสมยรชกาลท 4 ภาพจตรกรรมของขรวอนโขง ยอมเปน

ตวแทนอนโดดเดนล าสมยเปนอยางมาก ขรวอนโขงนยมสรางโลกใน

จนตนาการขนมาโดยใชฉากและบคคลชาวตะวนตกมใชสภาพแวดลอม

อนแทจรงทสมผสอยในขณะนน รกสนะผลงานจตรกรรมของขรวอน

โขงสะทอนใหเหนอทธพลของศลปะลทธประทบใจ มนเปนศลปะ

สมยใหมทนยมกนอยในยโรปชวงครสตศตวรรษท 19 การศกษาศลปะ

สมยใหมจากภาพพมพภาพจ าลองหรออาจจะศกษาจากมชชนนารของ

ชาวตะวนตก ไดหลอหลอมใหเกดจตรกรรมกระบวนแบบขรวอนโขง

เมอถงสมยรชกาลท 5 ศลปะตะวนตกจากอดตกาลโดยเฉพาะ

อยางยงสถาปตยกรรม ประตมากรรม และประตมากรรมตกแตง ซง

รงเรองอยในยโรปกอนหนานนหลายรอยปทผานมาไดแพรสะพดเขามา

ในเมองไทยโดยการน าของพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว

พระทนงอนนตสมาคมคอสญลกษณอนเดนชด เมอถงสมยรชกาลท 6

พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวไดทรงสรางดลยภาพระหวาง

การแพรระบาดของตะวนตกกบความเปนไทย ทางดานศลปกรรมได

ทรงสถาปนาโรงเรยนเพาะชางขนเพอใหเยาวชนไทยไดรบการศกษา

ศลปะและงานชางไทยอยางเปนระบบ สวนกระแสการระบาดของ

ตะวนตก พระองคไดสงโปรเฟสเซอรคอรราโด เฟโรจ จากอตาลเขามา

เพองานสรางอนสาวรยรปคนตามรสนยมตะวนตก เมอถงสมยรชกาลท

7 แมจะเปนชวงเวลาสนสนแตการบรณะหรอเขยนภาพจตรกรรมฝา

ผนงวดพระศรรตนศาสดารามสะทอนใหเหนความพยายามทจะน า

วธการเขยนภาพแบบตะวนตกในอดตมาผสมผสานกบภาพเขยนไทย

ประเพณนยม วธการเขยนภาพแบบตะวนตกนนคอการแกปญหาพน

ภาพดวยวธทศนยภาพ (Linear and Atmospheric Perspective) วธแสง

และเงา (Light and shade) และวธสรางปรมาตรรปทรง (Massive

From) ซงความพยายามเชนนนอาจพจารณาไดทงในทางลบและบวก

แตจากขอมลทศนะวจารณดจะมกระแสลบมากกวาบวก นอกจากนน

ภาพเขยนทวดสวรรณดาราราม อยธยา ของพระยาอนศาสตรจตรกร

แสดงใหเหนการน าวธการแกปญหาพนภาพจากตะวนตกขางตนมา

สรางภาพประวตศาสตรขนเปนภาพจนตนาการยอนไปสบคคลและ

สภาพแวดลอมสมยพระบาทสมเดจนเรศวรมหาราช

10

ภาพท 2.2 ภาพแสดงโรงเรยนเพาะชางในอดต ทมา : http://www.bloggang.com/viewdiary.php.2560, สอออนไลน

ทางด าน โ ร ง เ ร ยน เพาะ ช า งแม ด ว ยร าชประสงค ขอ ง

พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวจะทรงปรารถนาใหโรงเรยน

เพาะชางเปนแหลงเพาะศลปะแหงการชางไทย รวมทงการผลตคร

ศลปะและการชาง แตโรงเรยนเพาะชางกพฒนาตนเองไปสศลปะ

แนวทางตะวนตกดวย กลาวเฉพาะศลปะสมยใหม ขนปฏภาคพมพลขต

(เปลง ไตรปน) ซงจบการศกษาศลปะจากองกฤษ ไดเรมสอนศลปะ

สมยใหมโดยเฉพาะอยางยงกระบวนแบบศลปะลทธประทบใจใหกบ

ศษย ในชวงการเปลยนแปลงการปกครองหรอชวงเรมกอตงโรงเรยน

ประณตศลปกรรม ทงโปรเฟสเซอร อ.ฮล และโปรเฟสเซอร เอฟ.เอส

แฮรป ซงมบทบาทมากอนการเปลยนแปลงการปกครอง ซงเฟอ หร

พทกษ ไดใหสมภาษณชนชมทานไวเปนอยางมาก แตเนองดวยทาง

โรงเรยนเพาะชางขดแกนน าทเขมแขงและขาดการกระตนใหเกดการ

สรางสรรคงานทเปนระบบตอเนอง ท าใหภาพการเปนศลปนไมเดนชด

แตไปหลงรกอยางไรในฐานะครศลปะและผปฏบตศลปะและงานชางทว

ประเทศ ส าหรบการศกษาววฒนาการศลปะสมยใหมในประเทศไทย

สรปพฒนาการออกเปน 3 ระยะ คอ

1.) ศลปะสมยดงเดม (Proto-Modern Art) ประมาณพ.ศ.

2400 ถงพ.ศ. 2475 โดยถอเวลาตงแตชวงทขรวอนโขงมบทบาทในการ

สรางสรรคภาพจตรกรรมอทธพลศลปะสมยใหมจากตะวนตกในสมย

รชกาลท 4 แหงกรงรตนโกสนทร ผานเลยมาจนถงสมยพระยาอน

ศาสตรจตรกร เขยนภาพแบบเหมอนจรงอทธพลศลปะหลกวชาในสมย

รชกาลท 6 และ 7

11

ภาพท 2.3 ภาพแสดงศกยทธหตถของพระยาอนศาสตรจตรกร ทมา : opicstock.pantip.com/chalermthai/topicstock.2560, สอออนไลน

2.) ศลปะสมยระยะแรก (Early-Modern Art) ประมาณ

พ.ศ. 2475 ถงตองพทธศตวรรษท 26 ส าหรบการก าหนดปพ.ศ. 2475

เปนป เ ร มตน ในชวงศลปะสมย ใหมระยะแรกน ไ ดก าหนดจาก

ปรากฏการณ 2 ปรากฏการณ คอการเปลยนแปลงการปกครองจาก

ระบอบสมบรณาญาสทธราชยมาสระบอบประชาธปไตย การ

เปลยนแปลงระบอบการปกครองไมใชประเดนหลกทมผลตอศลปะ

สมยใหม แตการปกครองในระบอบประชาธปไตยซงมหลกการเลอก

เฟอตอเสรภาพและปจเจกภาพของมนษย ยอมมการสอดคลองกบ

ศลปะสมยใหมโดยตรง นอกจากนนแลว ชวงปพ.ศ. 2475 จงเปน

ชวงเวลาทขนปฏภาคพมพลขต (เปลง ไตรปน) ซงมประสบการณศลปะ

สมยใหมจากยโรปมบทบาทอยทโรงเรยนเพาะชาง ศลปะสมยใหมชวงน

ครอบคลมไปถงศลปะสมยใหมของศลปนในกลมจกรวรรดศลปน

รวมทงศลปนจากการแสดงศลปกรรมแหงชาตทเรมทวนกระแสศลปะ

หลกวชา

3.) ศลปะสมยใหม (Modern Art) ประมาณชวงปพ.ศ.

2503-2506 ถงปจจบนเหตผลทก าหนดชวงปพ.ศ. 2503 -2506

จดเรมตนของศลปะสมยใหมในประเทศไทยมเหตผลรวมหลายประการ

คอ

3.1) ประการท 1 พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลย

เดช สงเรมเขยนภาพในปพ.ศ. 2502 ถาผลงานเรมแสดงคณภาพ

เดนชดประมาณป 2503 - 04 ถาพฒนาสงสดและทรงพระกรณาโปรด

เกลาฯพระราชทานเขารวมการแสดงศลปกรรมแหงชาตครงท 14 พ.ศ.

2506 ซงภาพฝพระหตถของพระองคไดสะทอนถงอทธพลศลปะลทธ

แสดงอารมณ ศลปะบาศกนยม ศลปะอนาคตนยม ศลปะลทธเหนอจรง

และศลปะลทธแสดงอารมณนามธรรม และสงสรางสรรคไปจนถง

ประมาณพ.ศ. 2510

12

ภาพท 2.4 ภาพพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช กบภาพวาดฝพระหตถ ทมา : https://daily.rabbit.co.th.2560,สอออนไลน

3.2) ประการท 2 ศลป พระศร ไดเสยชวตลงในปพ.ศ. 2505

แมศลปะหลกวชาของทานจะไดฝงรากลกลงไปแลว การเสยชวตของ

ทานกอาจจะถอเปนสญลกษณแหงการลดบทบาทอนเขมแขงของศลปะ

หลกวชาจากตะวนตกลงดวย

3.3) ประการท 3 อาร สทธพนธ ซงรบอทธพลศลปะลทธแสดง

อารมณนามธรรม จากสหรฐอเมรกาและเปนผน าการตอตานศลปะ

หลกวชาคนหนงไดกลบมาสประเทศไทย และเปดนทรรศการจตรกรรม

อทธพลศลปะลทธแสดงอารมณขนทสถาบน เอ.ย.เอ กทม. ปพ.ศ.

2504

3.4) ประการท 4 ศลปนหวกาวหนาในการแสดงศลปกรรม

แหงชาตไดแสดงปรากฏการณทางดานศลปะสมยใหมเดนชดขนตงแต

ประมาณปพ.ศ. 2503 ถงพ.ศ. 2506 เปนตนมา เชน สมโภชน อป

อนทร พชย นรนต สนต ถวลย ดชน พรยะ ไกรกฤกษ เปนตน

2.1.5 ความเปนมาของศลปะรวมสมยในจงหวดเชยงใหม

(Contemporary Art of Chiangmai)

เมอง เ ชยง ใหม เป นศนยกลางส าคญของการจดแสดง

ศลปวฒนธรรมลานนามาตงแตชวงทศวรรษท 2500 ในฐานะทเปน

เมองทมทศนยภาพสวยงาม และมศลปะทเปนเอกลกษณเฉพาะตวตาง

จากจงหวดอนๆ ดงสะทอนใหเหนจากการสรางศนยวฒนธรรม

เชยงใหมใน พ.ศ. 2513 การท าใหบานถวายเปนหมบานแกะสลกไม ,

ถนนสายสนก าแพงเชยงใหมถกจดใหเปนเขตอตสาหกรรมผลต

หตถกรรมทองถน เปนแหลงผลตและขายสนคาพนเมอง ทงผาทอ

,เครองเขน,เครองเงน,กระดาษสา รวมไปถงการฟนฟอตลกษณลานนา

13 ในชวงทศวรรษท 2530

ศลปนสวนมากมาจากครอบครวทเกยวของกบการท างาน

ศลปวฒนธรรมพนบาน (folk art) หรอศลปวฒนธรรมลานนา และมก

อาศยอยในเขตบรเวณรอบนอกของศนยกลางของเมองใหญ และ

โดยมากมกมทกษะทางศลปะตงแตเดก ในแงนการเตบโตทามกลางการ

มองเหนศลปวฒนธรรมของทองถน นาจะมสวนส าคญทท าใหตวตน

ความเปนลานนานจะไดรบการขดเกลาตอมาจากรนสรน (กษมาพร

เเสงสระธรรม, 2555 ,หนา 117)

ภาพท 2.5 ภาพผาซนตนจก งานศลปหตถกรรมพนบาน

จงหวดเชยงใหม ทมา:http://www.chiangmai-cityofcrafts.com/th/events.2560, สอออนไลน

เชยงใหมในฐานะของจงหวดทนาทองเทยวอนดบหนงของ

เมองไทย มศลปะและวฒนธรรมอนเกาแกหลงเหลออยมากกวาทอน

นกทองเทยวสวนใหญรจกเมองนในแงของธรรมชาตอนสวยงามนา

รนรมย อากาศทเยนสบาย ความบนเทงรปแบบตางๆ และหตถกรรม

พนเมองทนาตนตาตนใจ หากแตสงเหลานเปนเพยงเครองปรงแตง

เชยงใหมในลกษณะภายนอกเทานน คณสมบตอนล าคาของเชยงใหมท

หมายถงศลปวฒนธรรมเฉพาะตวของทองถน ไดถกคนทวไปก าหนดไว

เป นส วนรอง ถ งแม ว ามน กว ช าการบางคนได ใหความสนใจ

ท าการคนควาและวจยในแงประวตศาสตรหรอสงคมอยบาง แตม

บคคลกลมหนงทเคยศกษาศลปะมาแลว บางคนเกดและเตบโตทน ม

เชอสายและความบนดาลใจในความเปนอยของทองถนมาแตเลก บาง

คนโตมาจากทองถนอน ไดมาพ านกอาศยประกอบอาชพทเชยงใหม

บางเปนศลปนอสระ สวนใหญเปนผสอนศลปะ ไดรบความประทบใจ

อยางลกซงในคณคาของศลปะและวฒนธรรมของทองถนทตกถอดมา

จนถงทกวนน พวกเขาจงถายทอดความรสกนกคดและความประทบใจ

ออกมาในรปแบบผลงานจตรกรรม ประตมากรรม ภาพพมพ

(วรณ ตงเจรญ, 2534 ,หนา 184-185)

14 โรงเรยนศลปะทมชอเสยงมากทสดแหงหนงในภาคเหนอ คอ

โรงเรยนเทคโนโลยราชมงคลลานนา ภาคพายพ จงหวดเชยงใหม14หรอ

ทเรยกกนสนๆ วา “เทคโนเจดยอด” (มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล

ลานนาในปจจบน) ซงทนเองเปนจดเรมตนของความสมพนธของความ

เปนกลมศลปน และเปนจดเรมตนของเสนทางสายศลปะของศลปน

กลมน วธการเรยนการสอนของเหลาอาจารยทเทคโนเจดยอด มสวน

ส าคญทท าใหนกศกษาเหนหยบเอารปแบบของศลปวฒนธรรมลานนา

มาเปนสวนประกอบในงานศลปะ จากวธการสอนศลปะโดยการพาไป

เรยนรศลปวฒนธรรม ลานนา อาท การพาไปเขยนรปลอกลาย

จตรกรรมฝาผนง เชนท วดพระสงห, วดบวกครก จงหวดเชยงใหม

เนอหาหรอเรองราวทน ามาเขยนกมกจะเปนภาพสถาปตยกรรม ภาพ

วด ขาวของทใชในพธกรรม จ าพวก โคม, ตง เปนตน (กษมาพร เเสง

สระธรรม, 2555,หนา 119) กลมลานนา คอศลปนกลมภาคเหนอซงมศนยกลางอยท

จงหวดเชยงใหม ถอก าเนดขนเมอป พ.ศ. 2521 รวบรวมศลปน อาจารย

และผสรางสรรคศลปะ ซงแสดงออกดวยกระบวนแบบอนหลากหลาย

จดนทรรศการศลปกรรมครงแรกขนในป พ.ศ. 2521 (ครงท 8 เมอ

2530) ศลปนทมบทบาทในกลมเชน จรญ บญสวน สาตราภย อศวน

ลชตาวงศ ประเสรฐ อยเจรญ กมล ศรวชยนนท สชาต ปราบไพร

พระพงษ ดวงแกว พศาล ทพารตน ไพโรจนจระพงษ ด ารส สามกษตร

พชย กรรณกลสนทร ประยทธ วงศแปง ฯลฯ นอกจากลมลานนาจะ

สรางสรรคศลปะเพอน าเสนอตอสงคมแลว ยงไดจดประกวดศลปะเดก

เพอกระตนการสรางสรรคและการชนชมศลปะของเดกไปพรอมกน (ว

รณ ตงเจรญ, 2534 ,หนา 184-185) ในป พ.ศ. 2538 เกดการกอตงเวบไซต ‘มหาวทยาลยเทยงคน’

(midnightuniv.org) ตามเจตจ านงของศลปนกลมหนงทตองการให

ความส าคญกบการแลกเปลยนทางความคดทางศลปะมากกวาเพยง

การแสดงเทคนคศลปะ กอนเฟสบคจะรงเรอง มหาวทยาลยเทยงคน

นเองท าหนาทเปนแหลงแลกเปลยนทางความคดอนคกคก โดยไมจ ากด

วงแตเฉพาะผท เขาเรยนในมหาวทยาลย (เกยรตนาคน ,2558,สอ

ออนไลน)

นอกจากน ในป 2541 ฤกษฤทธ ตระวนช ศลปนผไดตระเวน

แสดงงานศลปะทวโลกมาตงแตปลายยค 90s และคามน เลศชย

ประเสรฐ ไดรวมกนกอตง ‘มลนธทนา’ (The Land Foundation) บน

พนทราวๆ 2 ทงนาในหมบานสนปาตอง ซงไดกลายเปนแหลงฝกการใช

ชวตอยางยงยนตามทฤษฎพทธการเกษตรของ ฉลวย แกวคง และเปนท

15 รจกในระดบสากล โดย ณ สถานทแหงน ศลปนและผเชยวชาญจะจบ

มอกบนกเรยนและชาวบานเพอท าโครงการตางๆ เชน การผลตกาซ

ธรรมชาตและไฟฟาจากพลงงานแสงอาทตย โครงการการเกษตรทอง

หลกการใชชวตแบบรวมกน ฯลฯ โดยมงหวงสรางความงอกงามจาก

กระบวนการเรยนรมากกวาตวผลผลตหรอแมกระทงงานศลปะใดๆ

(เกยรตนาคน,2558,สอออนไลน)

2.1.6 ศลปวฒนธรรมรวมสมย

แบงออกเปน 9 สาขา ตามส านกงานกระทรวงศลปวฒนธรรม

รวมสมยโดยกระทรวงวฒนธรรม

1.) สาขาทศนศลป (Visual Arts)

2.) สาขาศลปะการแสดง (Performing Arts)

3.) สาขาคตศลป (Music)

4.) สาขาวรรณศลป (Literature)

5.) สาขาสถาปตยกรรม (Architecture)

6.) สาขามณฑนศลป (Interior Design)

7.) สาขาเรขศลป (Graphic Design)

8.) สาขาภาพยนตร (Film)

9.) สาขาออกแบบเครองแตงกาย (Fashion)

2.1.7 ทศนศลป (Visual Arts)

เรยกอกชอหนงวา “วจตรศลป” (Fine Arts) คอ ภาพวาด ภาพ

จตรกรรมฝาผนง งานปน หรองานแกะสลกตางๆ ทสรางสรรคขนจาก

ฝมอมนษยทผานการฝกฝนจนเชยวชาญเพอใหเกดความงาม ความ

สนทรยตอผพบเหน ผลงานทสรางสรรคนนจะขนอยกบตวศลปนเอง

ศลปนจะมอสระทางความคดสง และสามารถใสตวตนและความรสกลง

ไปในผลงานไดอยางเตมท เพอทจะสอสารอารมณ และบอกเลา

ความรสกออกมาเปน”ภาษาภาพ” ใหคนไดมองและรบรผานทางตา

โดยแบงสาขาวชาออกไดดงน

1.) จตรกรรม(Painting) คอผลงานศลปะตางๆทเปนรปแบบ 2

มตโดยใชกรรมวธ เชน การเขยน การวาด หรอการระบายส ลงบนวสด

ตางๆ เชนกระดาษ ผา ก าแพง ฯลฯ เพอใหเกดความงามและสามารถ

สอสารแนวความคด อารมณ ความรสกของศลปนออกมาได โดย

สามารถใชตวกลางหรอสอกลาง(medium)ตางๆ มาเปนตวจดการกบ

ผลงานใหออกมาในลกษณะทแตกตางกน เชน สน า สฝน สน ามน ส

อะครลก หรอแมกระทงสสเปรย

16

ภาพท 2.6 ภาพแสดงตวอยางงานจตรกรรม

ทมา : http://manastudio.net.2560,สอออนไลน

2.) ประตมากรรม (Sculpture) หมายถง Carve หรอการ

แกะสลก หมายถง การสรางรปทรงสามมตโดยการแกะสลกการปน

หรอท าสวนประกอบยอยมาประกอบเขาดวยกนเปนผลงานชนเดยวกน

ในการแกะสลกประตมากรรมจะน าเอาสวนทไมตองการออกจาก

รปทรงโดยรวมค าท โดยวธการแกะสลกอาจจะไดทงไม หน หรอวสด

เนอแขงอนๆ สวนกลวธการปนนนตางกนตรงทประตมากรรมจะน าวสด

ซงมคณสมบตยดหยนเพราะเตมลงจนกวาจะไดรปทรงทตองการ การ

ปนรปดวยดนนมกเปนขนตอนแรกกอนการหลอขนรปดวยวสดทอยตว

กวา เชน ปนพลาสเตอร หรอโลหะ และการสรางประตมากรรม โดย

วธการประกอบสวนยอยสรางเปนสวนรวมนน ยกตวอยางเชน การ

น าเอาเศษวสดชนสวนของโลหะมาเชอมตดเคาเปนโครงสรางทตองการ

ผลงานทประตมากรสรางสรรคนนอาจจะเปนรปประตมากรรมแบบ

ลอยตวหรอรปนนต า

ภาพท 2.7 ภาพแสดงตวอยางงานประตมากรรม

ทมา : http://manastudio.net.2560,สอออนไลน

3.) ภาพพมพ (Print) หรอบางครงเรยกกราฟฟคอารต (graphic

arts) หมายถงค าทใชเรยกผลงานบนแผนกระดาษซงถายทอดจาก

แมพมพชนดแผนโลหะ แผนไม แทนหน ตะแกรงไหม กระดาษลอกลาย

หรอแผนฟลม ซงไดผลงานจ านวนมากในดานวจตรศลป มกระบวนการ

ท างานหลายกระบวนการ ทท าใหไดผลงานภาพพมพตนแบบ ซงเรยก

กนวาศลปะภาพพมพ โดยจะแบงกรรมวธออกเปน 4 รปแบบคอ

17

3.1) ภาพพมพแกะไม (Woodcut) จะใชเครองมอเฉพาะทางใน

การแกะสลกแผนไม ใหเปนลวดลายตามทตองการ แลวจงใชหมกทาลง

บนแผนไม และน ามาประกบลงบนกระดาษหรอผา เพอใหไดลวดลาย

ตามทไดสรางสรรคไว อาจมแมพมพหลายชน แมพมพ 1 ชนตอ 1 ส

เพอใหไดผลงานทมสสนหลากหลาย

ภาพท 2.8 ภาพแสดงตวอยางการแกะสลกแทนพมพไม

ทมา : http://woodcutmahasarakham.blogspot.com.2560, สอออนไลน

3.2) ภาพพมพตะแกรงไหม (Silksreen) ยกตวอยาง เชน ลาย

สกรนบนเสอยด บนปกหนงสอหรอผลตภณฑตางๆ กระบวนการในการ

สรางสรรคคอนขางมาก แตกสามารถผลตผลงานออกมาไดมาก

เชนเดยวกน

ภาพท 2.9 ภาพแสดงตวอยางการแกะสลกแทนพมพไม

ทมา : https://www.l3nr.org/posts/532796.2560,สอออนไลน

3.3) ภาพพมพหน (Lithogrephy) เพอใหเขาใจไดโดยงายจะใช

การยกตวอยาง เชน ลายสกรนบนเสอยด บนปกหนงสอหรอผลตภณฑ

ตางๆ กระบวนการในการสรางสรรคคอนขางมาก แตกสามารถผลตผล

งานออกมาไดมากเชนเดยวกน

18

ภาพท 2.10 ภาพแสดงตวอยางแทนพมพหน ทมา : http://www.ehow.com.2560,สอออนไลน

3.4) ภาพพมพโลหะ (Etching) เปนกระบวนการพมพแบบรอง

ลกนนคอการท าใหผนผวของแมพมพซงเปนทองแดง เกดเปนรองลก

เขาไปเพอจะไดน าสหมกอดเขาไปในรอง แลวน าเขาเครองพมพ เพอกด

สทอยตามรองใหออกมาตดบนกระดาษ เทคนคนสวนใหญจะไดภาพท

ละเอยด เหนลายเสนคมชด ตวอยางเชน ธนบตร ตราสญลกษณองคกร

และอนๆ

ภาพท 2.11 ภาพแสดงตวอยางแทนพมพโลหะ

ทมา : http://www.ceramicimage.com/. 2560, สอออนไลน

4.) สอผสม หรอ สอใหม (New Media)

จะเปนสาขาวชาทคอนขางหนกไปทางใชความคดเพอสอสาร

แนวความคด (Conceptual art) ของศลปนใหออกมาเปนภาพ หรอ การ

แสดง อาจเปนไดทงภาพนง (Photo art) หรอ ภาพเคลอนไหว (VDO art)

และการแสดง (Performance) หรอแมกระทงสรางขนมาเองจาก

คอมพวเตอร (Digital art /animation) ภาพและการแสดงทออกมา

บางครงอาจไมสวยงามเหมอนทวๆไป แตจะสามารถสะเทอนอารมณ

และท าใหผชมตระหนกและเขาใจถงสงทศลปนพยายามสอสารออกมา

ได

19

ภาพท 2.12 ภาพแสดงตวอยางงานสอผสม

ทมา : http://manastudio.net/. 2560, สอออนไลน

2.2. ทฤษฎทเกยวของ

2.2.1 หองสมด หมายถง สถานทรวบรวมสรรพวทยาการตาง ๆ ท

บนทกไวในรปแบบหนงสอ วารสาร สงพมพ ตาง ๆ หรออปกรณ

โสตทศนวสดและมการจดไวอยางเปนระบบ เพออ านวยความสะดวก

แกผใชบรการในการคนควา ประเภทของหองสมด หองสมดสามารถ

แบงไดเปน 5 ประเภท ตามวตถประสงคในการใหบรการและประเภท

ของผใช

1.) หองสมด โรงเรยน ใหบรการนกเรยนและบคลากร

ภายในโรงเรยน

2.) หองสมดมหาวทยาลย/วทยาลย ใหบรการนกศกษา

และบคลากรในสถานศกษา

3.) หองสมดประชาชน ใหบรการแกประชาชนทวไป และ

ผทสนใจ

4.) หองสมดแหงชาตหรอหอสมดแหงชาต

5.) หองสมดเฉพาะ ไดแกหองสมดของหนวยงาน บรษท

สมาคม โรงพยาบาล โรงงาน เปนตน หองสมดประเภทนจะมผใชเฉพาะ

กลม หนงสอหรอ ทรพยากรกจะมจ ากดเฉพาะวชาเฉพาะกลมลงไป

2.2.2 หองสมดเฉพาะ (สมาคมหองสมดแหงประเทศไทย,2544)

หมายถง หองสมด ศนยเอกสาร ศนยบรรณสาร หรอเรยกชออน ท

ใหบรการทรพยากรสารนเทศในกลมวชาเฉพาะสาขาใดสาขาหนง

หองสมดเฉพาะแบงเปนประเภทตางๆ ไดดงตอไปน

1.) หองสมดในหนวยงานของรฐ 2.) หองสมดรฐวสาหกจ และ หองสมดเอกชน

2.) หองสมดสมาคม ชมรมวชาชพ และหองสมดมลนธ

3.) หองสมดธนาคารและสถาบนการเงน

4.) หองสมดสถาบนวจย

5.) หองสมดคณะวชาในมหาวทยาลย

20 6.) หองสมดองคกรระหวางประเทศ และ สถาบน

นานาชาต

7.) หองสมดเฉพาะอนๆ เชน หองสมดโรงเรยนคนตา

บอด เปนตน

2.2.2 แนวทางในการจดพนทหองสมด

ระยะตางๆทเราควรค านงถงในการจดพนทหองสมด

ไดแก ความสงของชนหนงสอส าหรบเดก และผใหญ ระยะทางเดน

ระหวางชนหนงสอ การจดพนทสวนอานหนงสอ เปนตน

ภาพท 2.13 ภาพแสดงระยะทางสญจรระหวางชนหนงสอ

ทมา : https://sites.google.com/site/prethesis490238/case-study-klum. 2560, สอออนไลน

21

ภาพท 2.14 ภาพแสดงระยะการจดพนอานหนงสอในรปแบบตางๆ ทมา : https://sites.google.com/site/prethesis490238/case-study-klum.2560, สอออนไลน

ภาพท 2.15 ภาพแสดงระยะการจดพนอานหนงสอแบบกลม ในรปแบบตางๆ ทมา : https://i.pinimg.com/originals.2560, สอออนไลน

22 สวนการจด สวนพนทการอานหนงสอ จะตองมระยะการ

ใชงานตางๆ ของโตะ และเกาอโดยมการจดท าใหใชงานสะดวก โดยม

การจดพนทหลายรปแบบ อกทงเรองของการใชแสงสวาง เปนสงท

จ าเปนทตองค านงถง โดยการออกแบบ เชน หองอานหนงสอ ตองการ

แสงสวาง 300-850 lx สวนทไมไดใชงาน ตองการแสงสวาง150-300

lx

2.2.3 นทรรศการ (Exhibitions) หมายถง รปแบบหรอวธการ

ถายทอดความร โดยน าเอาวสดอปกรณหรอสอมาผสมผสานกนและ

น าเสนออยางเปนระบบ เชน ภาพ ของจรง หนจ าลอง เอกสาร

ค าแนะน า สไลด วดทศน คอมพวเตอร ฯลฯ เพอกระตนความสนใจ

และท าใหผดเกดความ เขาใจในเนอหาของนทรรศการไดรวดเรวขน

อาจกลาวไดวาเปนการเรยนรทใกลเคยงกบประสบการณตรง โดยผชม

สามารถรบรไดจากประสาทสมผสทงหา

1.) ประเภทของนทรรศการ (Type of Exhibition) แบง

ตามลกษณะของวธการจดแบงไดเปน 3 ประเภท คอ

1.1)นทรรศการถาวร (Permanent Exhibition) หมายถง

นทรรศการทจดแสดงเรองราวเดมๆ ไมเปลยนแปลง เปนทรวบรวมสง

แสดง ของทใชจดอาจจะเปนของจรง หนจ าลอง รปภาพ ฯลฯ ทน ามา

แสดงนน ไมมการเปลยนแปลง รปแบบ และวธการ จดอยในอาคาร

หรอสถานทเดม ไมเปลยนแปลง ผชมสามารถเขามาชมไดตลอดเวลา

เพอศกษาหรอหาความร/เพลดเพลน เชน พพธภณฑวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย พพธภณฑสถานแหงชาต มจดประสงค เพอการศกษาทง

ทางประวตศาสตรศลป โบราณคด ตลอดจนวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย นอกจากนยงมพพธภณฑหนขผงไทย เปนตน

1.2) นทรรศการชวคราว (Non-Permanent Exhibition)คอ

การจดนทรรศการเปนครงคราวในวาระโอกาสหรอเทศกาลพเศษเพอ

แสดงความร ใหมๆ แผนงานพเศษ วาระในวนส าคญตางๆ ของ

หนวยงาน นทรรศการชวคราวอาจจดแสดงในสถานทเดมเปนประจ า

แตสอทน ามาแสดงชดนนๆ จดอยไมนาน อาจเปนสปดาหหรอสองสาม

เดอนกเปลยนใหม หรอเลกไป

1.3) นทรรศการเคลอนท หมายถง นทรรศการทจดขน

เปนชดส าเรจ เพอแสดงในหลายๆ สถานท หมนเวยนกนไป รปแบบและ

สอหลกทน ามาแสดง เปนแบบเดม วตถประสงคในการจดเปนแบบเดม

อาจมสงของหรอการแสดงประกอบเพมเตมในบางครง สวนสถานทจด

กหมนเวยน เปลยนไปเรอย อาจเคลอนทไปตางจงหวดหรอจงหวด

เดยวกนแต เปล ยนชมชนทน าไปแสดง เ ชน นทรรศการศลปะ

23 นทรรศการตราไปรษณยากร ในการเคลอนทกจะ รวมกบหนวยงานใน

ทองถนซงหนวยงานหลกกคอ หนวยงานในสงกดส านกงานไปรษณย

โทรเลขจงหวดทไปจด

2.2.4 แนวทางในการจดพนทนทรรศการ (อางองจากวทยานพนธ

Technology Center of Photography 2552 ของ Arnon

Arayavisedvong)

ระยะมมองทเหมาะสมส าหรบผเขาชม เทากบ 27 องศา

เหนอและใตระดบสายตาเปนระยะในการมองทเหมาะสมทสดโดยไม

ตองกมและเงยศรษะ ระยะการยนหางจากวตถประมาณ 1.2 เมตร

ภาพท 2.16 ภาพแสดงระยะการมองทเหมาะสมส าหรบ ผเขาชมนทรรศการ ทมา : https://sites.google.com/site/technologyofphoto graphycenter/concept/o/exhibition.2560, สอออนไลน

จากระยะทใชในการดนทรรศการสามารถก าหนด

มาตรฐานในการใชพนทจดแสดงโดยก าหนดมาตราสวนไดเทากบ

0.6x0.6 เมตรตอพนท 1 หนวย

ภาพท 2.17 ภาพแสดงระยะการมองทเหมาะสมส าหรบ

ผเขาชมนทรรศการ ทมา : https://sites.google.com/site/technologyofphotography center/concept/o/exhibition.2560,สอออนไลน

24

ภาพท 2.18 ภาพแสดงพนทการจดแสดงชนงานทมลกษณะ เปนวตถวางตดก าแพง ทมา : https://sites.google.com/site/technologyofphotography center/concept/o/exhibition.2560, สอออนไลน

ภาพท 2.19 ภาพแสดงพนทการจดแสดงชนงานทมลกษณะ เปนวตถเดนชมไดรอบ ทมา : https://sites.google.com/site/technologyofphotography center/concept/o/exhibition.2560, สอออนไลน

ภาพท 2.20 ภาพแสดงพนทการจดบอรดนทรรศการท สามารถเดนโดยรอบได ทมา : https://sites.google.com/site/technologyofphotography center/concept/o/exhibition.2560, สอออนไลน

ภาพท 2.21 ภาพแสดงพนทการจดภาพนทรรศการแบบตดผนง ทมา : https://sites.google.com/site/technologyofphotography center/concept/o/exhibition.2560, สอออนไลน

25

ภาพท 2.22 ภาพแสดงพนทการจดบอรดนทรรศการ

แบบอเลคทรอนคส ทมา : https://sites.google.com/site/technologyofphotography center/concept/o/exhibition.2560, สอออนไลน

ภาพท 2.23 ภาพแสดงพนทการจดบอรดนทรรศการแบบ

ภาพสามมต

ทมา : https://sites.google.com/site/technologyofphotography

center/concept/o/exhibition.2560, สอออนไลน

2.2.3 กฎหมายทเกยวของ

1.) มาตรฐานหองสมดเฉพาะ พ.ศ. 2544 โดย สมาคมหองสมดแหง

ประเทศไทยในพระราชปถมภของสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยาม

บรมราชกมาร

ตามทไดมประกาศสมาคมหองสมดแหงประเทศไทยใน

พระราชปถมภของสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร

เรอง มาตรฐานหองสมดเฉพาะ พ.ศ. 2543 และสมาชกของสมาคม

หองสมดแหงประเทศไทยฯ ซงเปนผปฏบตงานหองสมดเฉพาะประเภท

ตางๆ ได ใ ชเปนแนวทางในการปฏบตงานเพอยกระดบของการ

ด าเนนงานใหมมาตรฐานตงแต 31 กรกฎาคม 2543 เนองจากปจจบน

ไดมการมงเนนการพฒนาขององคกรเพอเขาสระบบมาตรฐานสากล

คณะกรรมการบรหารชมรมหองสมดเฉพาะ จงเหนสมควรปรบปรง

แกไขมาตรฐานหองสมดเฉพาะ พ.ศ. 2543 ใหสอดคลองกบการพฒนา

ดงกลาว

1.1.) ตอนท 3 บรการและความรวมมอระหวางหองสมด

1.1.1. หองสมดเฉพาะตองมบรการสารนเทศทจ าเปน

ไดแก บรการสบคนสารนเทศดวยสออเลกทรอนกส บรการขาวสาร

ทนสมย บรการเลอกสรรสารนเทศเฉพาะบคคล บรการตอบค าถาม

26 และชวยคนควาทางวชาการ บรการแนะน าแหลงสารนเทศ บรการยม

ทรพยากรสารนเทศ และ บรการยมคนระหวางหองสมด สวนบรการ

อนๆ เชนการเผยแพรสารนเทศ ใหพจารณาจดใหตามความเหมาะสม

ทนความตองการของผใชบรการ

1.1.2. หองสมดเฉพาะควรใหความรวมมอกนระหวาง

หองสมดและหนวยงานอนๆในดานตางๆทจะกอประโยชนตอหนวยงาน

ทงภายในและภายนอกสงกด ในการผลตสอสารนเทศตลอดจน

ใหบรการในระบบเครอขายเพอประโยชนในการแลกเปลยนสารนเทศ

เพอใหคมคาในเชงเศรษฐกจ

1.2 ) ตอนท 4 ทรพยากรสารนเทศ

1.2.1.หองสมดเฉพาะตองจดหา จดเกบทรพยากร

สารนเทศประเภทตางๆ รวบรวมและ/หรอพฒนาฐานขอมลเฉพาะ

สาขาวชาทเปนประโยชนและทนตอความกาวหนาทางวทยาการให

เพยงพอกบผใชบรการ เพอการศกษาคนควาสาขาวชาเฉพาะ และ

สาขาวชาทเกยวของใหครบถวน หนวยงาน ควรมทรพยากรสารนเทศ

ในสาขาวชาเฉพาะรวมกนไมต ากวา10,000 รายการ ทรพยากร

สารนเทศทหองสมดควรมแยกเปนประเภทดงน

ก.) หนงสอวชาการและหนงสออางอง รายงาน

การวจย และ รายงานการประชมทางวชาการในสาขาวชาเฉพาะ

ข.) วารสารและสงพมพในสาขาวชาเฉพาะ

ค.) ฐานขอมลเฉพาะสาขาวชาสอสารนเทศ

อนๆและสออเลกทรอนกส

1.3) ตอนท 5 บคลากร

1.3.1. บคลากรหองสมดเฉพาะควรประกอบดวย บรรณารกษ

นกเอกสารสนเทศ หรอนกวชาการ เจาหนาทหองสมด เจาหนาท

บนทกขอมล และเจาหนาทอนๆ ตามความจ าเปน

1.3.2. หองสมดเฉพาะควรมต าแหนงบรรณารกษ นกเอก

สารสนเทศ นกวชาการ อยางนอย 1 อตรา ต าแหนงเจาหนาทหองสมด

อยางนอย 1 อตรา และต าแหนงเจาหนาทบนทกขอมลอยางนอย ๑

อตรา

1.4) ตอนท 7 อาคารสถานทและครภณฑหองสมด

1.4.1. อาคารหองสมดเฉพาะ ควรเปนหองหรออาคารเอกเทศ

และควรตงอยในพนททสะดวกแกการใหบรการ มเนอทเพยงพอส าหรบ

ผปฏบตงานและผใชบรการ และควรค านงถงการอ านวยความสะดวก

ในดานตางๆตอผใชบรการทเปนผพการ

27

ก.) หองสมดเฉพาะควรจดสรรเนอทภายในหองสมดใหมขนาด

อยางนอย 300 ตารางเมตร หรอโดยค านวณพนทส าหรบจดเกบ

ทรพยากรสารนเทศจ านวน 80 ตารางเมตรตอ 10,000 รายการ

ข.) ควรจดเนอทภายในหองสมดเฉพาะส าหรบงาน

บรการโสตทศนวสดและงานสออเลกทรอนกส มลตมเดยหรอสอผสม

อยางนอย50ตารางเมตร

ค.) ควรมทนงไมต ากวารอยละ 10 ของจ านวน

ผใชบรการ โดยคดพนท 3 ตารางเมตรตอผใชบรการ 1 คน

ง.) ควรจดพนทใหเพยงพอส าหรบบคลากรหองสมด

โดยคดพนท 9 ตารางเมตร ตอบคลากร 1 คน

2.) กฎกระทรวงฉบบท 47 (พ.ศ. 2540) ออกตามความใน

พระราชบญญตควบคมอาคาร พ.ศ. 2522

2.1.) ขอ 2 ในกฎกระทรวงน

2.1.1 “อาคารสาธารณะ” หมายความวาอาคารทใชเพออประ

โยชนในการชมนมคนไดโดยทวไป เพอ 2 กจกรรมทางราชการการเมอง

การศกษาการศาสนาการสงคม การนนทนาการ หรอการพาณชย

กรรม เชน โรงมหรสพ หอประชม โรงแรม โรงพยาบาล สถานศกษา หอสมด สนามกฬากลางแจง สถานกฬาในรม ตลาด หางสรรพสนคา

ศนยการคา สถานบรการ ทาอากาศยาน อโมงคสะพาน อาคารจอดรถ

สถานรถ ทาจอดเรอโปะจอดเรอ สสาน ฌาปนสถานศาสนสถาน เปนตน

3.) กฎกระทรวงฉบบท 7 (พ.ศ. 2517) ออกตามความใน

พระราชบญญตควบคมการกอสรางอาคาร พทธศกราช 2479

3.1.) ขอ 1 ในกฎกระทรวงน

3.1.1. “ทจอดรถยนต” หมายความวา สถานททจดไวใชเปนท

จอดรถยนตโดยเฉพาะส าหรบอาคาร

3.1.2. “โรงมหรสพ” หมายความวา อาคารหรอสวนหนงสวน

ใดของอาคารทใชเปนโรงมหรสพตามกฎหมายวาดวยการปองกน

ภยนตรายอนเกดแตการเลนมหรสพ

3.1.3. “อาคารขนาดใหญ” หมายความวา อาคารทสรางขน

เพอใชอาคารหรอสวนหนงสวนใดของอาคารเปนทประกอบกจการ

ประเภทเดยวหรอหลายประเภท โดยมความสงจากระดบถนนตงแต 15

เมตรขนไป และมพนทรวมกนทกชนในหลงเดยวกนเกน 1,000 ตาราง

เมตร หรอมพนทรวมกนทกชนหรอชนหนงชนใดในหลงเดยวกนเกน

2,000 ตารางเมตร

28 3.2) ขอ 3 จ านวนทจอดรถยนตตองจดใหมตามก าหนด

ดงตอไปน

3.2.1. โรงมหรสพ ใหมทจอดรถยนตไมนอยกวา 1 คนตอ

จ านวนทนงส าหรบคนด 20 ทเศษของ 20ทใหคดเปน 20 ท

3.2.2. อาคารขนาดใหญ ใหมทจอดรถยนตตามจ านวนท

ก าหนดของแตละประเภทของอาคารทใชเปนทประกอบกจการใน

อาคารขนาดใหญนนรวมกน หรอใหมทจอดรถยนตไมนอยกวา 1 คนตอ

พนทอาคาร 120 ตารางเมตร เศษของ 120 ตารางเมตร ใหคดเปน 120

ตารางเมตร ทงนใหถอทจอดรถยนตจ านวนทมากกวาเปนเกณฑอาคาร

ขนาดใหญทมลกษณะเปนตกแถวสงไมเกนสชน ตองมทจอดรถยนตอย

ภายนอกอาคาร หรออยในหองใตดนของอาคารไมนอยกวา 1 คนตอ 1

หอง

3.3) ขอ 6 ทจอดรถยนตตองจดใหอยภายในบรเวณของอาคาร

นน ถาอยภายนอกอาคารตองมทางไปสอาคารนนไมเกน 200 เมตร

3.4) ขอ 8 ทางเขาออกของรถยนตตองกวางไมนอยกวา 6

เมตร ในกรณทจดใหรถยนตวงไดทางเดยว ทางเขาและทางออกตอง

กวางไมนอยกวา 3.50 เมตร

4.) กฎกระทรวงฉบบท 55 (พ.ศ.2543) ออกตามความในพระราช

บญญตควบคมอาคารพ.ศ. 2522

4.1) ขอ 1 ในกฎกระทรวงน

4.1.1. “อาคารสาธารณะ” หมายความวา อาคารทใชเพอ

ประโยชนในการชมนมคนไดโดยทวไป เพอกจกรรมทางราชการ

การเมอง การศกษา การศาสนา การสงคม การนนทนาการ หรอการ

พาณชยกรรม เชน โรงมหรสพ หอประชมโรงแรม โรงพยาบาล

สถานศกษา หอสมด สนามกฬากลางแจง สนามกฬาในรม ตลาด

หางสรรพสนคา ศนยการคา สถานบรการ ทาอากาศยาน อโมงค

สะพาน อาคารจอดรถ สถานรถ ทาจอดเรอ โปะจอดเรอ สสาน ฌาปน

สถาน ศาสนสถาน เปนตน

4.1.2. “อาคารพเศษ” หมายความวา อาคารทตองการ

มาตรฐานความมนคงแขงแรง และความปลอดภยเปนพเศษเชน อาคาร

ดงตอไปน

ก.) โรงมหรสพ อฒจนทรหอประชม หอสมด หอศลป

พพธภณฑสถาน หรอศาสนสถาน

ข.) อเรอ คานเรอ หรอทาจอดเรอ ส าหรบเรอขนาด

ใหญเกน 100 ตนกรอส

29 (ค) อาคารหรอสงทสรางขนสงเกน 15 เมตร หรอ

สะพานหรออาคารหรอโครงหลงคาชวงหนงเกน 10 เมตร หรอม

ลกษณะโครงสรางทอาจกอใหเกดภยนตรายตอสาธารณชนได

(ง) อาคารทเกบวสดไวไฟ วสดระเบด หรอวสด

กระจายแพรพษ หรอรงสตามกฎหมายวาดวยการนน

5.) กฎกระทรวง ฉบบท 63 พ.ศ. 2551

5.1) หมวด 2 แบบและจ านวนของหองน าและหองสวม

ประเภทของ

อาคาร เกณฑการก าหนด

หองสวม

หองน า อางลาง

มอ ทถาย

อจจาระ

ทถาย

ปสสาวะ

หอประชม

หรอโรง

มหรสพ

ตอพนทอาคาร 200

ตารางเมตร หรอตอ

100 คน ทก าหนดให

ใชสอยอาคารนน ทงน

ใหถอจ านวน ท

มากกวาเปน เกณฑ

(1)ส าหรบผชาย

(2)ส าหรบผหญง

1

3

2

-

-

-

1

1

ตารางท 2.1 แสดงแบบและจ านวนของหองน าและหองสวมตาม

กฎกระทรวง

ทมา : กฎกระทรวง ฉบบท 63 พ.ศ. 2551 ,2560

30

2.3. กรณศกษาทเกยวของในประเทศ

2.3.1 หอศลปวฒนธรรมกรงเทพมหานคร

ทตง แขวงปทมวน เขตปทมวน กรงเทพมหานคร 10330

เวลาท าการ วนองคาร-วนอาทตย เวลา 10.00-21.00 น.

กลมเปาหมาย ผทสนใจ นกเรยน นกศกษา และบคคลทวไป

ผเขาชมโครงการ สวนนทรรศการเฉลย 1300 คน/วน

สวนหองสมดเฉลย 120 คน/วน

เจาหนาท 35 คน

ภาพท 2.24 ภาพดานหนาหอศลปวฒนธรรมกรงเทพมหานคร

ทมา : http://www.thaihrhub.com/bangkok/museum.2560, สอออนไลน

แผนภาพท 2.1 ภาพแสดงโครงสรางองคกรหอศลปวฒนธรรม กรงเทพมหานคร ทมา : http://www.thaihrhub.com/bangkok/museum. 2560, สอออนไลน

กจกรรมทเกดขนในโครงการ

- กจกรรมสวนนทรรศการ : แสดงผลงานเกยวกบศลป-

วฒนธรรรวมสมย ผานแกลอร ในชนท 7-9 และออดทอเรยม สตดโอ

ในชน 4-5

- กจกรรมสวนรานคา : ขายสนคาเกยวกบศลปวฒนธรรมรวม

สมย และ รานอาหารทเกยวของ

31 - กจกรรมสวนหองสมด : พนทหองสมดทวไป

- กจกรรมสาธารณะ

ภาพท 2.25 ภาพแสดงกจกรรมทเกดขนในแตละชนใน หอศลปวฒนธรรมกรงเทพมหานคร ทมา : http://www.thaihrhub.com/bangkok/museum. 2560, สอออนไลน

ตวโครงการมความยดหยนทางการใชงานสง สามารถ

ปรบเปลยนพนทภายในตามกจกรรมตางๆทจะเกดขน มการใช

ประโยชนจากแสงธรรมชาตในหลายพนท เชน พนทจดนทรรศการ โถง

และพนทหองสมด

ตวอาคารถอดลกษณะจากสถาปตยกรรมไทยมาใชในบางสวน

เชน ตวอาคารมการสอบเขาคลายลกษณะของเสาบานในบานทรงไทย

มชองหนาตางเลก และมสวนโคงออนชอยบนหลงคา

กจกรรมในโครงการมมากและหลากหลาย สามารถรองรบ

กลมผเขาใชงานไดทกเพศทกวย รวมถงกจกรรมอนๆทเขามาขอใช

สถานทในการใชงาน เปนการเชอมโครงการเขากบสงคมไดอยางเตม

รปแบบ พนทโครงการตงอยใจกลางเมองรองรบทกระบบขนสง

ภาพท 2.26 ภาพแสดงกจกรรมทเกดขนในแตละชนใน หอศลปวฒนธรรมกรงเทพมหานคร ทมา : http://www.thaihrhub.com/bangkok/museum. 2560, สอออนไลน

32

ภาพท 2.27 ภาพแสดงผงพนชนใตดนและชน 1 หอศลปวฒนธรรม กรงเทพมหานคร ทมา : http://www.thaihrhub.com/bangkok/museum. 2560, สอออนไลน

2.3.2 ศนยสรางสรรคงานออกแบบเชยงใหม

ทตง หลงกาดเมองใหม เลขท 1/1 ถนนเมองสมทร

ต าบลชางมอย อ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม 50300

เวลาท าการ วนองคาร-วนอาทตย เวลา 10.30-18.00 น.

กลมเปาหมาย ผประกอบการ นกออกแบบ นกศกษา บคคลทวไป

บรการ หองสมดเฉพาะดานการออกแบบผลตภณฑ

หองสมดวสดเพอการออกแบบผลตภณฑ

การใหบรการดานค าปรกษาเกยวกบการออกแบบ

ภาพท 2.28 ภาพแสดงดานหนาโครงการศนยสรางสรรค

งานออกแบบจงหวดเชยงใหม ทมา : http://gotarch.com/blog/?p=2164. 2560, สอออนไลน

33 พนทตงโครงการ 250 ตารางวา พนทใชสอย 1500 ตาราง

เมตร มจ านวนหนงสอทงหมด 6,000 เลม

ผใชโครงการ ผเขาชมโครงการ 150คน/วน

เจาหนาท ฝายอ านวยการ

ฝายพฒนาและออกแบบ

ฝายเนอหาและองคความร

ฝายนทรรศการ

ฝายศนยความร

ฝายเทคโนโลย

กจกรรมในโครงการ

- นทรรศการ: นทรรศการหมนเวยน

- หองสมด: หองสมดเฉพาะดานการออกแบบผลตภณฑ

หองสมดวสด

พนทอานหนงสอเปนกลม/เดยว

- การจดการใหความรในรปแบบสมมนา อบรม เวรคชอป ตลอดจน

การ เป ดอ เ ว นท เ ปด โอกาสในการพบปะใหน กออกแบบ และ

ผประกอบการ

- รานอาหารและรานกาแฟ

ภาพท 2.29 ภาพแสดงภายในศนยสรางสรรคงานออกแบบ จงหวดเชยงใหม ทมา : http://gotarch.com/blog/?p=2164. 2560, สอออนไลน

- อาคารมลกษณะเปนสมยใหม แตยงคงความเปนไทยไวดวยทรงจว

เพอใหกลมกลนกบบรบท โครงสรางเหลก ผนงดานนอกถกปดวยไม

กอนทาสเหลอง

- พนทตงโครงการตงอยรวมกบสมาคมสตรจงหวดเชยงใหม ตวอาคาร

ม 3 ชน

ชนท 1 จะเปนพนทสาธารณะ เชน หองประชม รานอาหาร

พนทจดนทรรศการ และลานกลางแจง

34 ชนท 2 จะเปนสวนหองสมดเฉพาะทาง กองสมดวสด และพนท

ใหค าปรกษา

ชนท 3 เปนสวนส านกงาน

- การเขาถงโครงการ ตงอยใจกลางเมอง แตไมตดสถานทส าคญ

ดงนนผทจะมาใชโครงการคอผทตองการจะมาจรงๆ ไมมจดจอดรบสง

บรเวณหนาโครงการ และไมมพนทจอดรถยนต รวมถงบรการขนสง

มวลชนของจงหวดยงเขาถงยาก

2.3.3 หอสมดแหงชาต

ทตง ถนนสามเสน แขวงวชระพยาบาล เขตดสต กรงเทพฯ 10300

เวลาท าการ จนทร-ศกร 09.00-18.30 น.

เสาร-อาทตย 09.00-17.00 น.

กลมเปาหมาย บคคลทวไป

บรการพเศษในโครงการ

เอกสารโบราณและหนงสอสวนพระองค

ภาพท 2.31 ภาพแสดงภาพรวมหอสมดแหงชาต ทมา : http://www.thaihealth.or.th/Content/20095 . 2560, สอออนไลน

ภาพท 2.30 ภาพแสดงภาพรวมโครงการศนยสรางสรรค งานออกแบบจงหวดเชยงใหม ทมา : http://gotarch.com/blog/?p=2164. 2560, สอออนไลน

35 รายละเอยดโครงการ

พนทใชสอยโครงการ 13,000 ตารางเมตร

จ านวนหนงสอมากกวา 1,000,000 เลม

ชน 1 พนทสบคน และ สวนประชาสมพนธ

ชนท 2 พนทสบคนวทยานพนธ และ งานวจย

ชน 3 พนทสบคนหนงสอหายาก

ชนท 4 พนทเกบเอกสารโบราณ

ชน 5 พนทเกบหนงสอส ารอง

ผใชโครงการ ผเขาใชงานเฉลย 915 คน/วน


บรการในโครงการ

- พนทคนควาขอมลทวไป/เอกสารโบราณ

- มมอานหนงสอประเทศเกาหล/จน/อาเซยน

- บรการถายส าเนาเอกสาร

- รานอาหารและรานกาแฟ

- สวนบรการอนเตอรเนต

ภายในโครงการยงมอาคารอนๆ เชน

- หอวชราวธานสรณ ส าหรบพระราชนพนธของรชกาลท 6

- หอสมดดนตร

- หอสมดด ารงราชานภาพ ส าหรบหนงสอสวนพระองค

แผนภาพท 2.2 ภาพแสดงโครงสรางบรหารหอสมดแหงชาต ทมา : http://www.nlt.go.th/th/node/153 .2560,สอออนไลน

ภาพท 2.32 ภาพแสดงผงรวมหอสมดแหงชาต ทมา : https://projectlib.wordpress.com.2560, สอออนไลน

36 ตกหลกและตกรองเปนอาคารทรงไทยสง 5 ชน คงลกษณะ

อาคารไทยทมความสมมาตร ทงๆทถกสรางในสมยรชกาลท 5 ซง

สถาปตยกรรมแบบโคโลเนยลก าลงเปนทนยม แตละชนสงประมาณ 4-

5 เมตร สามารถใชแสงสวางจากภายนอกไดด เพราะมชองแสงมาก

พนทอานหนงสอแตละพนทถกบรณะใหมความนาสนใจมากขน

ภาพท 2.33 ภาพแสดงภายในหอสมดแหงชาตในโซนหนงสอตางๆ ทมา : http://www.happyreading.in.th.2560, สอออนไลน

ชองวางระหวางอาคารถกท าใหเปนลานอเนกประสงค อาจจะม

ขอเสยตรงการท ากจกรรมบรเวณนน จะสงเสยงรบกวนไปถงหองสมด

ได การเขาถงแตละพนทตองผานโถงเดยว ทมทางเดนคอนขางแคบ

พนทถายเอกสารมเพยงทเดยว จงอาจจะไมตอบสนองตอการใชงาน

ส าหรบผใชงานเกอบ 1,000 คนตอวนได

ภาพท 2.34 ภาพแสดงผงพนหอสมดแหงชาต

ทมา : http://www.nlt.go.th.2560, สอออนไลน

37 2.3.4 พพธภณฑศลปะรวมสมยใหมเอยม

ทตง 122, หม 7 ต าบลตนเปา อ าเภอ สนก าแพง เชยงใหม

50130

เวลาท าการ วนพธ-วนจนทร เวลา 10.00-18.00 น.

กลมเปาหมาย บคคลทวไป และผทสนใจในงานศลปะรวมสมย

ภาพท 2.35 ภาพแสดงดานหนาโครงการพพธภณฑศลปะ รวมสมยใหมเอยม ทมา : https://travel.kapook.com.2560, สอออนไลน

รายละเอยดโครงการ

พพธภณฑแหงนเกดขนจากความตงใจคณฌอง มเชล เบอร

เดอรเลย, คณพฒศร บนนาคและคณเอรค บนนาคทจะแบงปนงาน

ศลปะทไดสะสมไวเปนคอลเลคชนสวนตวมากวา 30 ปใหคนทวไปได

รวมชนชม

พนทโครงการ 3,300 ตารางเมตร

พนทตงโครงการ 3,700 ตารางเมตร

ผเขาใชโครงการ ผเขาชมโครงการเฉลย 200 คน/วน

ภาพท 2.36 ภาพแสดงสวนนทรรศการถาวรและหมนเวยน พพธภณฑศลปะรวมสมยใหมเอยม ทมา : โดยผจดท าวทยานพนธ. 2560

38 กจกรรมทเกดขนในโครงการ

- สวนนทรรศการหมนเวยน : อยบรเวณชน 1 ของโครงการ

- สวนนทรรศการถาวร : อยบรเวณชน 2 ของโครงการ จด

แสดงผลงาน ภาพวาด ภาพพมพ จตรกรรม ประตมากรรม และ

สอผสม ผลงานของศลปนในประเทศไทย

- พนทขายของทเกยวกบพพธภณฑ : ขายสนคาทถกออกแบบ

โดยศลปนรวมสมย รวมถงหนงสอทเกยวของ

- รานอาหารก าแพงแกว : รานอาหาร และรานกาแฟ บรเวณ

ดานหนาโครงการสามารถเขาถงไดทงกอนและหลงเขาชมนทรรศการ

ภาพท 2.37 ภาพแสดงสวนรานอาหารและรานขายของทระลก พพธภณฑศลปะรวมสมยใหมเอยม ทมา : https://www.reviewchiangmai.com.2560, สอออนไลน

อาคารถกปรบปรงจากโกดงเกาใหเปนพพธภณฑ หรอแกลลอร

โชวผลงานของผกอตงทงสามทาน ดานหนาอาคารถกตกแตงดวย

กระจกโดยองทงความเปนไทยและความสมยใหมเขาดวยกน มความ

โดดเดน และกลมกลนกบสงแวดลอมรอบขางไปพรอมๆกน

อณหภมบรเวณโถงนทรรศการหมนเวยนชน 1 คอนขางอบอาว

สวนบรการอยดานหนาโครงการ ท าใหเหนการขนของ ขนถายสนคา

ตางๆเขามาในโครงกาตลอดเวลา

การเขาถงโครงการคอนขางสะดวก เพราะตดรมถนนสน

ก าแพง มทจอดรถขางอาคาร ทงรถยนตและมอเตอรไซด แตบรการรถ

โดยสารสาธารณะอนในเชยงใหมยงไมมาถง

39

ภาพท 2.38 ภาพแสดงผงพนชนท 1 พพธภณฑศลปะรวมสมย

ใหมเอยม

ทมา : http://www.archdaily.com.2560, สอออนไลน

ภาพท 2.39 ภาพแสดงผงพนชนท 2 พพธภณฑศลปะรวมสมย ใหมเอยม ทมา : http://www.archdaily.com.2560, สอออนไลน

40

2.4 กรณศกษาทเกยวของตางประเทศ

2.4.1 'El Roure' Community Center and 'La Ginesta' Library

ทตง เมองบาเซโลนา ประเทศสเปน

สถาปนก Pilar Calderon, Marc Folch และ Pol Sarsanedas

พนทโครงการ 5,800 ตารางเมตร

พนทอาคาร 3,900 ตารางเมตร

ภาพท 2.40 ภาพแสดงอาคาร 'El Roure' Community Center and 'La Ginesta' Library

ทมา : https://www.archdaily.com/.2560, สอออนไลน

รายละเอยดโครงการ

เปนโครงการทรวมศนยชมชนและหองสมดเขาไวดวยกน สถาน

ทตงโครงการผสมผสานความเปนเอกลกษณของชมชน โดยสถาปนก

ตองการทจะสรางอาคารทตงอยกบธรรมชาตและตนโอกสขาวทเปน

สญลกษณของชมชน พนทหลกของโครงการถกแบงออกเปน 3 พนท

ไดแก - หองสมดชมชน ขนาด 1,260 ตารางเมตร

- โรงละครอเนกประสงค

- พนทพบปะส าหรบคนในชมชน

ภาพท 2.41 ภาพแสดงภายในอาคาร 'El Roure' Community Center and 'La Ginesta' Library

ทมา : https://www.archdaily.com/.2560, สอออนไลน

41 แนวความคดในการออกแบบอาคาร

ตองการสรางอาคารทมความลนไหลไปกบธรรมชาตในพนท

(ตนโอกขาว)และ ธรรมชาตรอบขางพนทตงโครงการ (ทางน าไหล และ

พนทตงทอยบนเนนเขา) ดวยแนวความคดหลก 2 ขอ จงน าไปสการวาง

ผงพนทเลยบไปกบธรรมชาตใหมากทสด โดยการดงแสงธรรมชาตเขา

มาใชในอาคาร โดยใชโครงสรางเหลก และไมในการกอสรางอาคาร

ภาพท 2.42 ภาพแสดงผงพนอาคาร ชนท 1 'El Roure'

Community Center and 'La Ginesta' Library ทมา : https://www.archdaily.com.2560, สอออนไลน

ภาพท 2.43 ภาพแสดงผงพนอาคาร ชนท 2 'El Roure'

Community Center and 'La Ginesta' Library ทมา : https://www.archdaily.com.2560, สอออนไลน

ภาพท 2.44 ภาพรปดานอาคาร 'El Roure' Community Center

and 'La Ginesta' Library ทมา : https://www.archdaily.com.2560, สอออนไลน

42

หองสมดชมชน มขนาดพนท 1,260 ตารางเมตร จหนงสอและ

เอกสารทงหมด 18,587 ฉบบ โดยแบงพนทอานหนงสอส าหรบเดก ไวบรเวณชนลาง พนทอานหนงสอส าหรบบคคลทวไป และพนทท างานไวชนถดไป

ภาพท 2.45 ภาพแสดงภายในหองสมด 'La Ginesta' Library ทมา : http://www.kaoder.com.2560, สอออนไลน

โรงละครอเนกประสงค มขนาดพนท 804 ,95 ตารางเมตร

รองรบคนได 350 คน/หนงรอบการแสดง ซงเกาอภายในโรงละคร

สามารถพบเกบได เพอเพมพนทในการแสดงอนๆ พนทอนๆไดแก หอง

เกบอปกรณ หองประกอบฉาก หองซอมการแสดง หองแตงตว

ภาพท 2.46 ภาพแสดงภายในอาคาร 'El Roure' Community

Center and 'La Ginesta' Library ทมา : http://www.kaoder.com.2560, สอออนไลน

พนทศนยรวมของคนในชมชน (ภายในอาคาร) มขนาดพนท

1,325.09 ตารางเมตร ส าหรบผสงอาย ประกอบดวยหองประชม หอง

ฝกซอมดนตร หองจดแสดงนทรรศการขนาดเลก และพ นท

ประชาสมพนธกจกรรม

ภาพท 2.47 ภาพแสดงภายในอาคาร 'El Roure' Community

Center and 'La Ginesta' Library ทมา : http://www.kaoder.com.2560, สอออนไลน

43

อาคารหนหนาเขาหาแมน า เพอใหผใชงานมการสอสารกบ

ธรรมชาตรอบพนทตงมากทสด โดยการเขาถงตวโครงการนนสามารถ

เขาถงไดโดยทางเทาทเลยบกบล าธาร อกทงอาคารยงมระเบยงและท

พกผอนรอบๆทสามารถมองเหนล าธารไดจากตวอาคารอกดวย มการ

ออกแบบใหเปนอาคารประหยดพลงงาน จากระบบระบายความรอน

แสงทใชในอาคาร ระบบน า และการใชวสดทดแทนในการกอสราง

อาคาร

ภาพท 2.48 ภาพแสดงรปดานอาคาร 'El Roure' Community Center and 'La Ginesta' Library ทมา : http://www.kaoder.com.2560, สอออนไลน

44

บทท 3

โปรแกรมในการออกแบบงานสถาปตยกรรม

3.1) รายละเอยดดานผใชสอยโครงการ

3.1.1 ประเภทผเขาใชสอยภายในโครงการ

โครงการหอสมดสรางสรรคศลปวฒนธรรมรวมสมย

(Creative Library Of Contemporary art and Design Center) จงหวด

เชยงใหม เปนโครงการทเปนสวนหนงของส านกงานศลปวฒนธรรมรวม

สมยโดยกระทรวงวฒนธรรม ซงโครงการนจะเปนพนทใหความร และ

ขอมลเกยวกบศลปวฒนธรรมรวมสมย รวมถงพนทสวนปฏบตการ

ทางดานทศนศลปเปนหลก โดยกลมผเขาใชสอยโครงการไดอางองจาก

กรณศกษาทมความคลายคลงกบโครงการ โดยสามารถแยกประเภท

กลมผใชงานโครงการไดดงน

1.) กลมผใชโครงการหลก

1.1 ) บคคลทมความเกยวของทางดานศลปวฒนธรรม

รวมสมย (ผประกอบวชาชพ,นกศกษา,ผประกอบธรกจ)

1.2 ) บคคลทวไป

โดยจะคดจ านวนกลมผใชโครงการหลกจากการเขาใช

พนทในโครงการดงตอไปน

(1.) ผเขาใชงานสวนหองสมด (สถตตจากรณศกษา,2560)

กรณศกษา ป พ.ศ. จ านวน(คน)/วน

หองสมดกลาง มหาวทยาลยเชยงใหม 2559 1,140

หอสมดแหงชาตมงคลาภเษก เชยงใหม 2559 50

ศนยสรางสรรคงานออกแบบ 2559 85

เฉลย 425

ตารางท 3.1 แสดงคาเฉลยผเขาใชงานสวนหองสมด

จากกรณศกษา

ทมา : วเคราะหจากผ ท าวทยานพนธ,2560

45 จากการส ารวจเวลาการอานหนงสอของหองสมดอางองจากหอสมด

แหงชาต ใชเวลาอานเฉลย 3 ชวโมง/วน/คน ดงนนในสวนพนทหองสมด

จงมผใชงานทงหมด 425 คนตอวน และ 140 คน/ชวงเวลา

(2.) ผเขาใชงานนทรรศการ อางองจ านวนผเขาใชงานจากนทรรศการท

เกดขนในจงหวดเชยงใหม (รายงานประจ าปศนยสรางสรรคงานออกแบบ, 2558)

นทรรศการ จ านวน(คน)ทงหมด จ านวน(คน)/วน

My Chiangmai เมองของเราและ

เหลาสหาย

3,835 191

ผาไหมรวมสมย 4,012 53

ศลปหตถกรรมอนงดงามแหงโท

โฮบ

2,338 44

เฉลย 96

ตารางท 3.2 แสดงคาเฉลยผเขาใชงานสวนนทรรศการ

จากกรณศกษา


จากกรณศกษาในการเขาชมพพธภณฑหรอนทรรศการหาก จ านวน

มากเกนไปจะมผลตอการเรยนรของผเขาชม ดงนนถงแมผ เขาชมจะมา

เปนหมคณะจ านวนมากกควรแบงใหเขาชมเปนกลมๆ แบงกลมผเขาชม

ไมเกน 50 คน (อางองจากวทยานพนธศนยการเรยนรกาแฟดอยชาง

จงหวดเชยงราย ของ นายฐาปกรณ งามสม,2559) ซงจะสงผลให การ

เรยนรของผเขาชมไดรบความรอยางเตมประสทธภาพ ดงนนในสวน

พนทนทรรศการจงมผใชงานทงหมด 96 คนตอวน และ 48 คน/รอบ

(3.) ผเขาใชงานสวน Workshop (อางองจากกจกรรม Workshop ท

เกดขนในจงหวดเชยงใหม, 2558) Workshop ป พ.ศ. จ านวน(คน)/ครง

Lighten in Mind 2558 10

Ceramic Hand from Workshop 2558 20

Print Making 2558 15

เฉลย 15

ตารางท 3.3 แสดงคาเฉลยผเขาใชงานสวนWorkshop

จากกรณศกษา ทมา : วเคราะหจากผ ท าวทยานพนธ,2560

46 2.) กลมผใชโครงการรอง

ผบรหารโครงการและเจาหนาทโครงสรางองคกร

หอสมดสรางสรรคศลปวฒนธรรมรวมสมย อางองจากรณศกษาทม

ความคลายคลงกบโครงการ และมาตรฐานหองสมดเฉพาะ พ.ศ. 2544

ไดดงน

แผนภาพท 3.1 แสดงโครงสรางดานบรหารโครงการหองสมด


กลมผบรหาร และเจาหนาท คอ กลมบคคล ทมความสมพนธกบ

โครงการในการบรหารโครงการ และบรการแก กลมผทมาใชโครงการ

หลก และผใชโครงการรอง โดยมรายละเอยด ปรมาณของกลม

ผบรหารและพนกงาน ดงน กลมผใช จ านวน(คน) หมายเหต

-ผอ านวยการ

-รองผอ านวยการ

-เลขานการ

1

1

1

*อางองจากกรณศกษา

ฝายธรการ

-หวหนาฝาย

-รองหวหนาฝาย

-เจาหนาทการเงน

-ประชาสมพนธ

-ฝายบคคล

1

1

2

3

4


47

กลมผใช จ านวน(คน) หมายเหต

ฝายหองสมด

-หวหนาฝาย

-บรรณารกษ

-เจาหนาทหองสมด

-เจาหนาทบนทกขอมล

-นกวชาการ

1

4

4

2

4

*อางองจากมาตรฐาน

หองสมดเฉพาะ พ.ศ.

2544 โดย สมาคม

หองสมดแหงประเทศ

ไทย

ฝายเทคโนโลย

-หวหนาแผนก

-เจาหนาทฝายโสต

-เจาหนาทฝายคอมพวเตอร

1

2

2


ฝายนทรรศการ


-เจาหนาท

1

4


ฝายกจกรรมพเศษ


-เจาหนาท

1

4


กลมผใช จ านวน(คน) หมายเหต

ฝายอนๆ

-รกษาความปลอดภย

-พนกงานท าความสะอาด

4

4


รวม 52

ตารางท 3.4 แสดงจ านวนพนกงานในโครงการ


ดงนนรวมผใชโครงการหลกและผเขาใชโครงการรอง

ทงหมด 536+52 = 590 คน

ดงนนจ านวนผเขาใชโครงการหลกในโครงการหอสมด

สรางสรรคศลปวฒนธรรมรวมสมย เฉลย 536 คนตอวน

3.2) รายละเอยดโครงสรางดานการใชสอยและพนทใชสอย

3.2.1. ชวงเวลาท าการของโครงการ

เฉลยจากชวงเวลาเปดท าการของกรณศกษาทมความ

คลายคลงกบโครงการ ดงนนเวลาเปดท าการของโครงการทเหมาะสม

คอ 09.00 -18.00 น.

48 3.2.2. รายละเอยดพนทใชสอยภายในโครงการ

สามารถแบงพนทหลกๆของโครงการและมความสมพนธ

กน ดงน

1.) พนทสวนตอนรบ เปนพนทสวนแรกทผเขาใชโครงการจะเขาถง

โครงการ

- โถง


- รบฝากของ

- โทรศพทสาธารณะ

- พนทสวนพกคอย

- หองน าสาธารณะ

2.) พนทสวนหองสมด สวนรวบรวมความรและขอมลขาวสารดาน

ศลปวฒนธรรมรวมสมย

2.1.) พนทอเนกประสงค

-สวนโถงตอนรบ

-สวนรบฝากของ

- สวนเจาหนาทประชาสมพนธ

- หองน า

2.2.) หองสมดประวตศาสตรศลป

- สวนบรรณารกษ

-สวนคนหาหนงสอ

- สวนชนวางหนงสอ

- สวนอานหนงสอ (เดยว/กลม)

- สวนคอมพวเตอร

สวนบรการคอมพวเตอร

สวนจดเกบสอ

- สวนบรการถายเอกสาร

-สวนซอมบ ารง/เกบหนงสอ

2.3.) หองสมดทศนศลป ประกอบดวย หองสมดส าหรบสาขาวชา

จตรกรรม ประตมากรรม ภาพพมพ

- สวนบรรณารกษ

-สวนคนหาหนงสอ

- สวนชนวางหนงสอ

- สวนอานหนงสอ (เดยว/กลม)

49 - สวน visual Library

- สวน mini theater

- สวนบรการถายเอกสาร

-สวนซอมบ ารง/เกบหนงสอ

2.4.) หองสมดวสด และอปกรณเพองานศลปวฒนธรรมรวมสมย

- เคานเตอรตดตอสอบถาม

- สวนแสดงวสด

- สวนแสดงอปกรณ

- สวน mini theater

- หองซอมวสดอปกรณเพองานศลปวฒนธรรมรวมสมย

- สวนคอมพวเตอร

สวนบรการคอมพวเตอร

สวนจดเกบสอ

- สวน Virtual Zone

3.) พนทสวนนทรรศการ พนทจดแสดงผลงานศลปวฒนธรรมรวมสมย

ทางดานทศนศลป เพอสรางความเขาใจ และใหขอมลเพอกอใหเกดแรง

บนดาลใจใหแกผเขาชม

-โถง

- พนทจดนทรรศการถาวร

-พนทจดนทรรศการหมนเวยน

-พนทเตรยมงานนทรรศการ

-พนทเกบของ

4.) พนทสวน Workshop ส าหรบผทเขาชมมความ สนใจในเรองของ

กระบวนการวธผลตงานทศนศลป เพอใหเปนท อบรมใหความร

- หองสมมนา

- Studio Workshop

-พนทเกบอปกรณ

- พนทเตรยมอาหาร/ของวาง

-พนทซกลาง

-หองน า

5.) พนทสวนบรการกลาง พนทอ านวยความสะดวกใหแกผเขาใช


- รานอาหาร

เคานเตอร

หองครว

พนทรบประทานอาหาร

50 - Library Café


หองครว

พนทรบประทานอาหาร

- รานหนงสอ


พนทวางหนงสอ

-พนทอเนกประสงค

- หองน า

6.) พนทสวนบรหารโครงการ พนทส าหรบบคลากรของโครงการ

ด าเนนงานและตดตอกบหนวยงานอนๆทงภายในและภายนอกโครงการ

- ฝายอ านวยการ

หองผอ านวยการ

หองรองผอ านวยการ

หองเลขานการ

- ฝายธรการ

หองหวหนาฝาย

หองรองหวหนาฝาย

หองเจาหนาทการเงน

หองฝายประชาสมพนธ

หองฝายบคคล

- ฝายหองสมด

หองหวหนาฝาย

หองบรรณารกษ

หองเจาหนาทหองสมด

หองเจาหนาทบนทกขอมล

หองนกวชาการ

-ฝายเทคโนโลย

หองหวหนาแผนก

หองเจาหนาท

- ฝายนทรรศการ

หวหนาแผนก

รองหวหนาแผนก

เจาหนาท

-ฝายกจกรรมพเศษ

หวหนาแผนก

51 หองเจาหนาท

- ฝายอนๆ

หองรกษาความปลอดภย

หองพนกงานท าความสะอาด

7.) พนทงานระบบ

- หองเครองปรบอากาศ

- หองเครองระบบไฟฟา

- หองควบคมไฟฟา

- หองปมน า

- หองบ าบดน าเสย

- พนทคดแยกขยะ

- พนทรบสงของ

- พนทเกบหนงสอกลาง

- พนทรบสงของ

- หองควบคม

8.) พนทจอดรถ

-พนทจอดรถยนต

-พนทจอดรจกรยานยนต

- พนทจอดรถเจาหนาท

-พนทจอดรถขนาดเลก

- พนทจอดรถโดยสารชวคราว

3.2.3 การคดหาพนทใชสอยของโครงการ

1.) พนทสวนตอนรบ เปนพนทสวนแรกทผเขาใชโครงการจะเขาถง

โครงการ - โถงตอนรบ


- รบฝากของ

- โทรศพทสาธารณะ

- พนทสวนพกคอย

- หองน าสาธารณะ

โครงการเปดบรการ ตงแตเวลา 9.00-18.00 น. = 9

ชวโมงดงนนจะมผเขาใช 536 คน / 9 ชวโมง = 60 คน/ชวโมง

ระยะเวลาเรงดวนคดเปน 2 เทาของคาเฉลย/ชวโมง เพอ

รองรบอตราการใชงานสงสด(Design for maximum) 60 x 2 = 120 คน

52 (1.)โถงตอนรบ

จ านวนผเขาใชงาน 120 คน

พนทใชงานตอคน 1.5 ตารางเมตร

คดเปนพนทใชงาน 120 x 1.5 ตารางเมตร

= 180 ตารางเมตร

(2.) ประชาสมพนธ

จ านวนเจาหนาท 2 คน

พนทใชงานตอคน 4 ตารางเมตร

คดเปนพนทใชงาน 2 x 4 ตารางเมตร


(3.) รบฝากของ


จากกรณศกษาจะมผฝากของประมาณ40%ของจ านวน

ผเขาชม (อางองจาก สถตตศนยสรางสรรคงานออกแบบ)

จ านวนผฝากของ 48 คน

ขนาดต 0.6x0.9 เมตร สง1.80 เมตร ม 9 ลอคเกอร/1 ต

จ านวนต 6 ต

พนทต 0.54 ตารางเมตร

= 3.24 ตารางเมตร

เจาหนาทรบฝากของ 1 คน


คดเปนพนทใชงาน 3.24 + 4 ตารางเมตร


(4.) โทรศพทสาธารณะ

จากมาตรฐานองคการโทรศพทแหงประเทศไทย

ก าหนดใหโทรศพทสาธารณะ 1 เครองตอผใชงาน 200 คน


จ านวนโทรศพทสาธารณะ 120/200 เครอง

= 1 เครอง

ส าหรบผพการอก 1 เครอง

พนทโทรศพทสาธารณะ 0.80 ตารางเมตร



(5.) พนทสวนพกคอย

ก าหนดใหมกลมผนงคอยรอยละ 30 จากจ านวนคนใน

พนทโถงตอนรบ

53 จ านวนผเขาใชงาน 36 คน

ชดทนงคอยส าหรบ 4 ทนง 1 ชด 6 ตารางเมตร

(36/4)*6 ตารางเมตร


รวมพนท 180 + 8 + 7.24 + 1.60 + 54


พนททางสญจร 30 % 250.84x30 /100 ตารางเมตร


รวมพนททางสญจร 250.84 + 75.25 ตารางเมตร


(6.) หองน า

จากกฎกระทรวง ฉบบท 63 พ.ศ. 2551 หมวด 2 แบบ

และจ านวนของหองน าและหองสวม

ประเภท

ของ

อาคาร

เกณฑการ

ก าหนด

หองสวม

หองน า อาง

ลางมอ ทถาย

อจจาระ

ทถาย

ปสสาวะ


หรอโรง

มหรสพ

ตอพนทอาคาร

200 ตร.ม. หรอ

ตอ 100 คนท

ก าหนดใหใชสอย

อาคารนน ใหถอ

จ านวนทมากกวา

เปน เกณฑ



1

3

2

-

-

-

1

1

ตารางท 3.5 แสดงจ านวนหองน าและหองสวม

ทมา : กฎกระทรวง ฉบบท 63, 2560,สอออนไลน

พนทอจจาระ 2 ตารางเมตร

พนทถายปสสาวะ 0.65 ตารางเมตร

อางลางมอ 1 ตารางเมตร

รวมหองน าชาย 2+(0.65x2)+1 ตารางเมตร

54 = 4.30 ตารางเมตร

รวมหองน าหญง (2x3) + 1 ตารางเมตร


คดเปนพนท 200 ตารางเมตรตอ 1 หนวย

พนทรวมสวนหนา 326.09 / 200 = 1.60 หนวย หรอ 2 หนวย

รวมพนทพนทหองน า 2 หนวย 5.00 x 2 ตารางเมตร


พนททางสญจร 30 % 10 x 30 / 100 ตารางเมตร


พนทหองน ารวมพนททางสญจร 10 + 3.00 ตารางเมตร


กฎกระทรวงก าหนดสงอ านวยความสะดวกในอาคาร

ส าหรบผพการหรอทพพลภาพ และคนชราพ.ศ. 2548 ขอ 20 อาคาร

ตามขอ 3 ตองจดใหมหองสวมส าหรบผพการหรอทพพลภาพ และ

คนชราเขาใชไดอยางนอย 1 หอง

พนทวางตามกฎหมาย 2.25 ตารางเมตร



ราวจบ 1 ตารางเมตร

รวมหองน าคนพการ 2.25+2+1+1


สรปพนทสวนตอนรบทงหมด

พนท

ผใช พนท

เจาห

นาท

ผเขาใช


จ านวน

หนวย

พนท/

หนวย พนทรวม

โถง 120 1 180.00 180.00

ประชาสมพนธ 2 1 8.00 8.00

รบฝากของ 1 1 7.24 7.24

โทรศพทสาธารณะ 120 2 0.80 1.60

พนทสวนพกคอย 36 1 54.00 54.00

หองน าชาย 120 2 13.00 26.00

หองน าหญง 120 2 13.00 26.00

หองน าคนพการ 120 1 6.30 6.30

พนททางสญจร 30 % (ไมรวมพนทหองน า) 75.25

รวม 384.39

ตารางท 3.6 แสดงสรปพนทสวนตอนรบทงหมด


55 2.) พนทสวนหองสมด สวนรวบรวมความรและขอมลขาวสารดานศลปวฒนธรรมรวมสมย

(2.1) พนทอเนกประสงค

2.1.1 สวนโถงตอนรบ

จากการส ารวจเวลาการอานหนงสอของหองสมดอางอง

จากหอสมดแหงชาต ใชเวลาอานเฉลย 3 ชวโมง/วน/คน ดงนนในสวน

พนทหองสมดจงมผใ ชงานทงหมด 425 คนตอวน และ 140 คน/

ชวงเวลา





2.1.2 สวนรบฝากของ













2.1.3 สวนเจาหนาทประชาสมพนธ





2.1.4 หองน า

จากกฎกระทรวง ฉบบท 63 พ.ศ. 2551 หมวด 2 แบบและจ านวนของ

หองน าและหองสวม

56 ประเภท

ของ

อาคาร


ก าหนด

หองสวม



อจจาระ

ทถาย

ปสสาวะ


หรอโรง

มหรสพ


200 ตารางเมตร

หรอตอ 100 คน

ทก าหนดใหใช

สอยอาคารนน

ทงนใหถอจ านวน

ทมากกวาเปน

เกณฑ



1

3

2

-

-

-

1

1











พนทรวมสวนหนา 326.09/200 = 1.60 หนวย คดเปนจ านวน 2 หนวย













57 อางลางมอ 1 ตารางเมตร




สรปพนทสวนพนทอเนกประสงค

พนท

ผใช พนท

เจาห

นาท

ผเขาใช


จ านวน

หนวย

พนท/


สวนโถงตอนรบ 140 1 210.00 210.00

รบฝากของ 1 1 7.24 7.24


หองน าชาย 120 2 13.00 26.00

หองน าหญง 120 2 13.00 26.00

หองน าคนพการ 120 1 6.30 6.30


รวม 368.60

ตารางท 3.8 สรปพนทสวนพนทอเนกประสงค


(2.2) หองสมดประวตศาสตรศลป

2.2.1 สวนบรรณารกษ

จากมาตรฐานหองสมดเฉพาะ พ.ศ. 2544 ขอท 5.2 ก าหนดให

หองสมดเฉพาะมต าแหนงบรรณารกษ นกเอกสารสารสนเทศ

นกวชาการ เจาหนาทหองสมด เจาหนาทบนทกขอมล อยางนอย 1

อตรา และจากขอท 7.1 คดพนท 9 ตารางเมตรตอบคลากร 1 คน

บรรณารกษ 1 คน



2.2.2 สวนคนหา

คดผเขามาสบคนขอมล 50 % ของผเขามาใชงานหองสมด

(อางองจากรณศกษา หองสมดกลางมหาวทยาลยเชยงใหม)


140*50/100 คน

= 70 คน

มระยะเวลาในการใช 3 นาท/คน

(อางองจากวทยานพนธ Library and Learning Center ของคณภาคภม

พฒนาปญญาสตย , 2554)

58 ดงนนจะตองจดเตรยมคอมพวเตอรสบคน (70x3)/60

= 4 เครอง

คอมพวเตอร 1 ชดมขนาด 1.00 ตารางเมตร


2.2.3 สวนชนวางหนงสอ

จากมาตรฐานการคดจ านวนหนงสอของหองสมดแหงชาต

หนงสอ 30 เลมตอผใชงาน 1 คน

จ านวนผเขาใชงานทงหมด 425 คน

ดงนนจ านวนหนงสอ 425x30

=12,750 เลม

ชนวางหนงสอ 1 ชน ใชพนท 1.00 x 2.5 ตารางเมตร

=2.50 ตารางเมตร

1 ชนสามารถวางหนงสอได =200 เลม

(อางองจากวทยานพนธศนยสรางสรรคงานออกแบบรวมสมย ,2554)

ดงนนตองใชชนหนงสอ 12,750/200

=64 ชน

พนทชนวางหนงสอทงหมด 64x2.5

=160 ตารางเมตร

2.2.4 สวนอานหนงสอ

จากมาตรฐานหองสมดเฉพาะ พ.ศ. 2544 ขอท 7.1 ควรมทนง

ไมต ากวารอยละ 10 ของจ านวนผใชบรการ โดยคดพนท 3 ตารางเมตร

ตอผใชบรการ 1 คน


พนทนงส าหรบ 1 คน 3 ตารางเมตร

ดงนน พนทนง 140*3


2.2.5 สวนคอมพวเตอร

ก าหนดใหคอมพวเตอร 1 เครองตอผใชงาน 5 คน (อางองจาก

วทยานพนธศนยสรางสรรคงานออกแบบรวมสมย ,2554)

จ านวนผเขาใชงาน 140 คน/ชวงเวลา

ดงนนจ านวนคอมพวเตอร 140/5

=28 เครอง



59 2.2.6 สวนบรการถายเอกสาร

จากมาตรฐานหองสมดประชาชน พ.ศ.2533 ก าหนดใหม

เครองถายเอกสารในหองสมดอยางนอย 1 เครอง

เครองถายเอกสาร1เครอง 3 ตารางเมตร

พนทหองสมดประวตศาสตรศลปทงหมด 9+4+160+1,275+28+3

=1,479 ตารางเมตร

พนททางสญจร 30% 1,479x30/100 ตารางเมตร


พนทหองสมดประวตศาสตรศลปและพนททางสญจร 30%

= 1,922.70 ตารางเมตร

2.2.7 สวนซอมบ ารง/เกบหนงสอ

คดเปนรอยละ 5 ของพนทหองสมดทงหมด (อางองจาก

วทยานพนธ Library and Learning Center ของคณภาคภม พฒนา

ปญญาสตย , 2554)

พนทหองสมดประวตศาสตรศลป 1,922.70 ตารางเมตร

คดเปนรอยละ 5 (1,922.70*5)/100


สรปพนทสวนหองสมดประวตศาสตรศลป

พนท

ผใช พนท

เจาหน

าท

ผเขาใช


จ านวน

หนวย

พนท/


สวนบรรณารกษ 1 1 9.00 9.00

สวนคนหา 140 1 4.00 4.00

ชนวางหนงสอ 140 1 160.00 160.00

อานหนงสอ 140 1 1,275.00 1,275.00

คอมพวเตอร 140 1 28.00 28.00

บรการถายเอกสาร 140 1 3.00 3.00

ซอมบ ารง/เกบ

หนงสอ 1 96.00 96.00

พนททางสญจร 30 % 472.50

รวม 2,047.50

ตารางท 3.9 แสดงสรปพนทสวนหองสมดประวตศาสตรศลป


60 (2.3.) หองสมดทศนศลป ประกอบดวย หองสมดส าหรบสาขาวชา

จตรกรรม ประตมากรรม ภาพพมพ

2.3.1 สวนบรรณารกษ








2.3.2 สวนคนหา

คดผเขามาสบคนขอมล 50 % ของผเขามาใชงานหองสมด

(อางองจากรณศกษา หองสมดกลางมหาวทยาลยเชยงใหม)


140*50/100 คน

= 70 คน

มระยะเวลาในการใช 3 นาท/คน

(อางองจากวทยานพนธ Library and Learning Center ของคณภาคภม

พฒนาปญญาสตย , 2554)

ดงนนจะตองจดเตรยมคอมพวเตอรสบคน (70x3)/60

= 4 เครอง



2.3.3 สวนชนวางหนงสอ

จากกรณศกษาหองสมดเฉพาะทางมจ านวนหนงสอ 70 เลมตอ

ผเขาใชงาน 1 คน (อางองจากกรณศกษาศนยสรางสรรคงานออกแบบ

จงหวดเชยงใหม)


ดงนนจ านวนหนงสอ 140x70

=980 เลม

มจ านวน 3 หองสมดเฉพาะ 980x3

2,940 เลม

ชนวางหนงสอ 1 ชน ใชพนท 1.00 x 2.5 ตารางเมตร


1 ชนสามารถวางหนงสอได =200 เลม

61 (อางองจากวทยานพนธศนยสรางสรรคงานออกแบบรวมสมย ,2554)

ดงนนตองใชชนหนงสอ 2,940/200

=15 ชน

พนทชนวางหนงสอทงหมด 15x2.50


2.3.4 สวนอานหนงสอ

จากมาตรฐานหองสมดเฉพาะ พ.ศ. 2544 ขอท 7.1 ควรมทนง

ไมต ากวารอยละ 10 ของจ านวนผใชบรการ โดยคดพนท 3 ตารางเมตร

ตอผใชบรการ 1 คน



พนทนงส าหรบ 1 คน 3 ตารางเมตร

ดงนน พนทนง 140*3


2.3.4 สวน visual Library

จากมาตรฐานหองสมดเฉพาะ พ.ศ. 2544 ขอท 7.1 ควรจดเนอ

ทภายในหองสมดเฉพาะส าหรบงานบรการโสตทศนวสด และงานสอ

อเลกทรอนกส มลตมเดยหรอสอผสม อยางนอย 50 ตารางเมตร


พนทใชงานตอ 1 คน 1.60 ตารางเมตร

ดงนนพนทใชงานทงหมด 1.60x140


พนทแสดงผลงานแบบภาพ 2.4x1.8


ก าหนดใหม 15 ชน 4.32x15


รวมพนทสวน visual Library 64.8+224


2.3.5 สวน mini theater





2.3.6 สวนบรการถายเอกสาร

จากมาตรฐานหองสมดประชาชน พ.ศ.2533 ก าหนดใหม

เครองถายเอกสารในหองสมดอยางนอย 1 เครอง

62 เครองถายเอกสาร1เครอง 3 ตารางเมตร

รวมพนทหองสมดทศนศลปทงหมด 9+4+37.5+420+288.8+112+3


พนททางสญจร 30% 874.3x30/100 ตารางเมตร


รวมพนทหองสมดทศนศลปและพนททางสญจร 30%

=1,136.59 ตารางเมตร

2.3.7 สวนซอมบ ารง/เกบหนงสอ

คดเปนรอยละ 5 ของพนทหองสมดทงหมด (อางองจาก

วทยานพนธ Library and Learning Center ของคณภาคภม พฒนา

ปญญาสตย , 2554)

พนทหองสมดประวตศาสตรศลป 1,136.59 ตารางเมตร

คดเปนรอยละ 5 (1,136.59*5)/100


สรปพนทสวนหองสมดทศนศลป

พนท

ผใช พนท

เจาหน

าท

ผเขาใช


จ านวน

หนวย

พนท/



สวนคนหา 140 1 4.0 4.0

ชนวางหนงสอ 140 1 37.50 37.50

อานหนงสอ 140 1 420.0 420.0

visual Library 140 1 288.8 288.8

mini theater 140 1 112.0 112.0

บรการถายเอกสาร 140 1 3.00 3.00

ซอมบ ารง/เกบ

หนงสอ 1 56.83 56.83


รวม 1,193.42

ตารางท 3.10 แสดงสรปพนทสวนหองสมดทศนศลป


63 (2.4.) หองสมดวสด และอปกรณเพองานศลปวฒนธรรมรวมสมย

2.4.1 บรรณารกษ








2.4.2 สวนแสดงวสด

จากกรณศกษา ศนยสรางสรรคงานออกแบบเชยงใหม มขนาด

แสดงวสดแตละชนดเฉลย 0.3x0.3 หรอประมาณ 0.1 ตารางเมตร

วสดทโครงการจะจดแสดงคอ ส ผา กระดาษ ดนปน หมกภาพ

พมพ ว สด ท ใ ช พ มพ ภ าพพ มพ ส ว นประกอบจากธรรมชาต

สวนประกอบทถกดดแปลงจากธรรมชาต เปนตน ซงจากการเฉลยจะ

แสดงวสดทงหมด 180 ชนด

วสดทจะใชแสดง 180 ชนด

แตละชนดมขนาด 0.1 ตารางเมตร

พนทในสวนแสดงวสด 180x0.1 ตารางเมตร




คดเปนพนทใชงาน 140x1.60


พนทใชงานทงหมดในสวนแสดงวสด 244+18 ตารางเมตร




รวมพนทหองสมดวสดและพนททางสญจร 30%


2.4.3 สวนแสดงอปกรณ





พนทจดแสดงอปกรณขนาดเลก 1.8x1.8

64 =3.24 ตารางเมตร

ก าหนดใหม 15 ชน 15x3.24 =48.6 ตารางเมตร

พนทจดแสดงอปกรณขนาดกลาง2.4x2.4



พนทจดแสดงอปกรณขนาดใหญ 3.0x3.0



รวมพนทสวนแสดงอปกรณ 224+48.60+57.60+45.0




รวมพนทหองสมดอปกรณและพนททางสญจร 30%


2.4.4 สวน mini theater





2.4.5 หองซอมวสดอปกรณ

อางองจากวทยานพนธศนยสรางสรรคงานออกแบบรวมสมย

คดขนาดพนท 9 ตารางเมตร

2.4.6 สวน Virtual Zone









รวมพนท 224+64.8 =288.8 ตารางเมตร

65 สรปพนทหองสมดวสดอปกรณเพองานศลปวฒนธรรมรวมสมย

พนท

ผใช พนท

เจาหน

าท

ผเขาใช


จ านวน

หนวย

พนท/



สวนแสดงวสด 140 1 318.16

สวนแสดงอปกรณ 140 1 387.76 387.76

mini theater 140 1 112.0 112.0

ซอมวสดอปกรณ 1 9.0 9.0

สวน Virtual Zone 140 1 288.8 288.8

พนททางสญจร 30 %(ไมรวมสวนวสดและอปกรณ) 125.64

รวม 1,250.36

ตารางท 3.11 แสดงสรปพนทหองสมดวสดอปกรณ

เพองานศลปวฒนธรรมรวมสมย


สรปพนทใชงานสวนหองสมดทงหมด

พนท

ผใช พนท

เจาหน

าท

ผเขาใช


จ านวน

หนวย

พนท/


พนทอเนกประสงค 140 1 368.60 368.60

หองสมด

ประวตศาสตรศลป 1 140 1 2,047.5 2,047.5

หองสมดทศนศลป 1 140 1 1,193.42 1,193.42

หองสมดวสด 1 140 1 1,250.36 1,250.36

รวม 4,859.88

ตารางท 3.12 แสดงสรปพนทใชงานสวนหองสมดทงหมด


66 3.) พนทสวนนทรรศการ พนทจดแสดงผลงานศลปวฒนธรรมรวม

สมยทางดานทศนศลป เพอสรางความเขาใจ และใหขอมลเพอ

กอใหเกดแรงบนดาลใจใหแกผเขาชม

(1.) โถง





1.1. ประชาสมพนธ





1.2. รบฝากของ













1.3. โทรศพทสาธารณะ

จากมาตรฐานองคการโทรศพทแหงประเทศไทย

ก าหนดใหโทรศพทสาธารณะ 1 เครองตอผใชงาน 200 คน


จ านวนโทรศพทสาธารณะ 96/200 เครอง

= 1 เครอง

ส าหรบผพการอก 1 เครอง

พนทโทรศพทสาธารณะ 0.80 ตารางเมตร



1.4. พนทสวนนงพกคอย

ก าหนดใหมกลมผนงคอยรอยละ 30 จากจ านวนคนใน

พนทโถงตอนรบ


คดเปนรอยละ 30 (96x30)/100

=29 คน

ชดทนงคอยส าหรบ 4 ทนง 1 ชด 6 ตารางเมตร

(29/4)*6 ตารางเมตร


พนทสวนโถงทงหมด 144+8+2.70+6.70+1.60+48


พนททางสญจร 30 % (211 x 30) / 100 ตารางเมตร


พนทหองน ารวมพนททางสญจร 208.30 + 62.50 ตารางเมตร


1.5. หองน า

จากกฎกระทรวง ฉบบท 63 พ.ศ. 2551 หมวด 2 แบบและ

จ านวนของหองน าและหองสวม

ประเภท

ของ

อาคาร


ก าหนด

หองสวม



อจจาระ

ทถาย

ปสสาวะ


หรอโรง

มหรสพ








เกณฑ



1

3

2

-

-

-

1

1



68 พนทอจจาระ 2 ตารางเมตร








พนทรวมสวนหนา 274.30 / 200 = 1.35 หนวย

คดเปนจ านวน 2 หนวย

















69 สรปพนทใชสอยสวนพนทโถงนทรรศการ

พนท

ผใช พนท

เจาห

นาท

ผเขาใช


จ านวน

หนวย

พนท/


โถง 96 1 144.00 144.00


รบฝากของ 1 1 6.70 6.70

โทรศพทสาธารณะ 96 2 0.80 1.60

พนทสวนพกคอย 29 1 48.00 48.00

หองน าชาย 96 1 13.00 13.00

หองน าหญง 96 1 13.00 13.00

หองน าคนพการ 96 1 6.30 6.30


รวม 303.10

ตารางท 3.14 แสดงสรปพนทใชสอยสวนพนทโถงนทรรศการ

ทมา : วเคราะหจากผท าวทยานพนธ,2560

(2.) พนทจดนทรรศการถาวร

จากการศกษาในการเขาชมพพธภณฑหรอศนยการ

เรยนรหาก จ านวนคนมากเกนไปจะมผลตอการเรยนรของผเขาชม

ดงนนถงแมผ เขาชมจะมาเปนหมคณะจ านวนมากกควรแบงใหเขาชม

เปนกลมๆ แบงกลมผเขาชมทละไมเกน 50 คน (อางองจากกรณศกษา)

ซ งจะส งผลให การเรยนร ของผ เ ขาชมไดรบความร อย างเตม

ประสทธภาพ

2.1 สวนท 1 ความหมายของค าวาศลปวฒนธรรม

รวมสมย เพอใหผเขาใชโครงการไดเขาใจถงความหมายของค าวา

ศลปวฒนธรรมรวมสมยในมมตางๆมากขน โดยการจดหองบรรยาย

รปภาพท 3.1 แสดงตวอยางพนทภายในหองวดทศน

ทมา : จากผ ท าวทยานพนธ,2560

70 จ านวนผเขาใชงานทงหมด 50 คน





พนททางสญจร 30 % (81.6x30)/100 ตารางเมตร


พนททงหมด 81.60+24.84


3.2 สวนท 2 ความเปนมาของศลปวฒนธรรมรวมสมย จะ

เลาเรองราวตนตอความเปนมาของศลปวฒนธรรมรวมสมย โดยการ

จดแสดงแบบบอรด และโมเดลหนจ าลอง

รปภาพท 3.2 แสดงตวอยางพนทภายในหองนทรรศการสวนท 2


ลกษณะการจดแสดงเปนแบบจ าลองในการคดพนทจงคดจาก

สดสวนมนษยเปนพนทเทากบ 1.8x1.8 = 3.24 ตารางเมตร ซงเปนพนท

ทมนษยสามารถเปลยนแปลงทาทางไดอยางสะดวก






ก าหนดพนทจดแสดงบอรด 2.4x1.8




ก าหนดพนทจดแสดงหนจ าลอง 3.6x3.6




รวมพนททงหมด 162.0+17.28+25.92 =205.2 ตารางเมตร



พนททงหมด 205.2+61.56 =266.76 ตารางเมตร

2.3 สวนท 3 ความเปนมาของศลปวฒนธรรมรวมสมยใน

ประเทศไทย เลาเรองราวความเปนมาของศลปวฒนธรรมรวมสมยท

เรมแพรหลายเขามาในประเทศไทย โดยการจดแสดงบอรดใหความร

สอวดทศน ภาพจ าลองศลปะในแตละยค และโมเดลจ าลอง





72



(ก.) หองสอวดทศน


พนทตอคน 0.65 ตารางเมตร





พนททงหมด 32.50+9.75


(ข.) พนทบอรดใหความร โมเดลจ าลอง

ลกษณะการจดแสดงเปนแบบจ าลองในการคดพนทจงคดจาก

สดสวนมนษยเปนพนทเทากบ 1.8x1.8 = 3.24 ตารางเมตร ซงเปนพนท

ทมนษยสามารถเปลยนแปลงทาทางไดอยางสะดวก






ก าหนดพนทจดแสดงบอรด 2.4x1.8




พนทจดแสดงศลปะในแตละยค 1.2x3.0




พนทจดแสดงหนจ าลอง 3.6x3.6




รวมพนททงหมด 162.0+25.92+36.0+25.92





รวมหองวดทศนและพนทบอรดใหความร โมเดลจ าลอง

324.79+42.25 =367.04 ตารางเมตร

2.4 สวนท 4 ความเปนมาของศลปวฒนธรรมรวมสมยใน

จงหวดเชยงใหม เลาเรองราวเกยวกบศลปวฒนธรรมในจงหวด

เชยงใหมตงแตอดต จนววฒนาการมาถงปจจบน สความเปนเอกลกษณ

ของจงหวดเชยงใหมในรปแบบศลปะสาขาตางๆทวทงจงหวด โดยการ

จดแสดงผาน บอรดใหความร สอวดทศน โมเดลจ าลองแผนททาง

ศลปวฒนธรรมในจงหวดเชยงใหม สวนจดแสดงผลงานตางๆของศลปน

ในจงหวดเชยงใหม


ทมา : จากผท าวทยานพนธ,2560

อางองจากขนาดนพนทใชสอยเดมของพนทนทรรศการถาวร

ของพพธภณฑศลปะรวมสมยใหมเอยม เพมขนโดยประมาณรอยละ 30

พนททงหมด43x13.75 =591.25 ตารางเมตร

เพมรอยละ30 =768.25 ตารางเมตร

74 2.5 สวนท 5 ศลปะรวมสมยสาขาทศนศลป บอกเลาเรองราวศลปะ

ในสาขาทศนศลปซงประกอบดวยงานจตรกรรม ประตมากรรม และ

ภาพพมพ โดยสอวดทศน บอรดบรรยาย และตวอยางผลงาน












พนทแสดงผลงานแบบวตถ 3.6x3.6




พนทจดแสดงผลงานในตกระจก 3.6x3.0




รวมพนททงหมด 162.0+43.20+129.60+64.8


พนททางสญจร 30 % (399.6x30)/100 =199.8 ตารางเมตร


รวมพนทนทรรศการถาวรทงหมด

106.08+266.76+367.04+768.25+519.48

=2,027.61 ตารางเมตร

75 สรปพนทใชสอยสวนพนทนทรรศการถาวร

พนท

นทรรศการ

ถาวร

ผใช พนท

เจาหนา

ท

ผเขาใช


จ านวน

หนวย

พนท/


สวนท 1 1 50 1 106.08 106.08

สวนท 2 1 50 1 266.76 266.76

สวนท 3 1 50 1 367.04 367.04

สวนท 4 1 50 1 768.25 768.25

สวนท 5 1 50 1 519.48 519.48

รวม 2,027.61

ตารางท 3.15 แสดงสรปพนทใชสอยสวนพนทนทรรศการถาวร

ทมา : วเคราะหจากผท าวทยานพนธ,2560 (3.) พนทจดนทรรศการหมนเวยน

อางองจากขนาดนพนทใชสอยเดมของพนทนทรรศการ

หมนเวยนของศนยสรางสรรคงานออกแบบ จงหวดเชยงใหม เพมขน

โดยประมาณรอยละ 30

พนททงหมด20.40x15.60 =318.24 ตารางเมตร

เพมรอยละ30 =413.70 ตารางเมตร

สรปพนทใชสอยสวนพนทนทรรศการหมนเวยน

พนท

นทรรศการ

หมนเวยน

ผใช พนท

เจาหนาท ผเขาใช


จ านวน

หนวย

พนท/


1 413.70 413.70

รวม 413.70

ตารางท 3.16 แสดงสรปพนทใชสอยสวนพนท

นทรรศการหมนเวยน

ทมา : วเคราะหจากผท าวทยานพนธ,2560 (4.) พนทเตรยมงานนทรรศการ

คดเปนรอยละ 5 ของพนททงหมด (อางองจากวทยานพนธ

Library and Learning Center ของภาคภม พฒนาปญญาสตย , 2554)

พนทนทรรศการทงหมด 2,518.35 ตารางเมตร

คดเปนรอยละ 5 125.90 ตารางเมตร

76 (5.)พนทเกบของ


Library and Learning Center ของภาคภม พฒนาปญญาสตย , 2554)

พนทนทรรศการทงหมด 2,518.35 ตารางเมตร


สรปพนทใชสอยสวนนทรรศการทงหมด

พนท

ผใช พนท

เจา

หนาท

ผเขาใช


จ านวน

หนวย

พนท/


โถงนทรรศการ 96 1 303.10 303.10

พนทนทรรศการ

ถาวร 96 1 2,027.61 2,027.61

พนทนทรรศการ

หมนเวยน 96 1 413.70 413.70

พนทเตรยมงาน

นทรรศการ 1 125.90 125.90

พนทเกบของ 1 125.90 125.90

รวม 2,996.31

ตารางท 3.17 แสดงสรปพนทใชสอยสวนนทรรศการทงหมด


77 4.) พนทสวนปฏบตการ ส าหรบผทเขาชมมความ สนใจในเรองของ

กระบวนการวธผลตงานทศนศลป เพอใหเปนท อบรมใหความร - พนทอเนกประสงค จ านวนผเขาใชงานทงหมด 50 คน

4.1.) หองสมมนา


(อางองจากกรณศกษา)



ดงนนพนทใชงานหองสมมนา 16x1.80


สรปพนทสวนหองสมมนา

พนท

ผใช พนท

เจาห

นาท

ผเขาใช


จ านวน

หนวย

พนท/


หองสมมนา 1 15 1 28.80 28.80

รวม 28.80

ตารางท 3.18 แสดงสรปพนทสวนหองสมมนา


4.2.) Studio Workshop

4.2.1 หองจตรกรรม



พนทใชงาน 4x15 =60 ตารางเมตร

ขนาดขาตงภาพ 0.8x0.5 0.4 ตารางเมตร

พนทขาตง 15 อน 0.4x15 =6 ตารางเมตร

ขนาดชนวางภาพวาด 0.5*1.50 0.75 ตารางเมตร

พนทหองจตรกรรมทงหมด 0.75+6+60




พนทหองจตรกรรมและพนททางสญจร 30 %


78 4.2.2 หองประตมากรรม

รปภาพท 3.8 แสดงตวอยางเครองผสมดนส าหรบ

งานประตมากรรม


รปภาพท 3.9 แสดงตวอยางเครองอบขนาดกลางและขนาดเลก





ฐานรองปน 0.5x0.5 0.25 ตารางเมตร

พนทฐานรองปน 15 ฐาน =3.75 ตารางเมตร

เครองผสมและพกดนเหนยว2.2x0.8 1.76 ตารางเมตร

เครองอบขนาดเลก 1.0x1.0 =1.00 ตารางเมตร

พนทหองประตมากรรมทงหมด 60+3.75+1.76+1




พนทหองประตมากรรมและพนททางสญจร 30 %


79 4.2.3. หองภาพพมพ

รปภาพท 3.10 แสดงตวอยางแทนพมพขนาดกลางและขนาดเลก


รปภาพท 3.11 แสดงตวอยางตระแกรงวางภาพพมพ





แทนพมพขนาดเลก0.6x0.8 0.48 ตารางเมตร

แทนพมพขนาดกลาง1.0x1.2 1.2 ตารางเมตร

ตระแกรงวางภาพพมพ1.0x1.2 1.2 ตารางเมตร

พนทหองภาพพมพทงหมด 60+0.48+1.2+1.2




พนทหองประตมากรรมและพนททางสญจร 30 %


80 สรปพนทใชสอยสวน Studio Workshop ทงหมด

พนท Studio

Workshop

ผใช พนท

เจาห

นาท

ผเขาใช


จ านวน

หนวย

พนท/


หองจตรกรรม 15 1 86.75 86.75

หองประตมากรรม 15 1 86.46 86.46

หองภาพพมพ 15 1 81.74 81.74

รวม 254.95

ตารางท 3.19 แสดงสรปพนทใชสอยสวน Studio Workshop


4.3.) พนท Studio

พนทส าหรบผทมความเกยวของดานศลปวฒนธรรมรวมสมย

เชน ผประกอบอาชพ ศลปน นกเรยน นกศกษา เมอศกษาหาความรจน

เกดแรงบนดาลใจในการสรางสรรคผลงาน จงเตรยมพนทใหกลมคน

เหลานไดสรางสรรคผลงานเบองตนเผอตอยอดความคดทไดศกษามา

4.3.1 พนทปฏบตการจตรกรรม




โตะวางผลงาน 1.2x3 3.6 ตารางเมตร

ตเกบอปกรณ 0.6x1.2 0.72 ตารางเมตร

2 ต =1.44 ตารางเมตร

ขนาดขาตงภาพ 0.8x0.5 0.4 ตารางเมตร

พนทขาตง 15 อน 0.4x15 =6 ตารางเมตร

ขนาดชนวางภาพวาด 0.5*1.50 0.75 ตารางเมตร

พนทซกลาง 12 ตารางเมตร

พนทปฏบตการจตรกรรมทงหมด 83.79 ตารางเมตร



พนทปฏบตการจตรกรรมและพนททางสญจร 30 %


4.3.2 พนทปฏบตการประตมากรรม




ฐานรองปนหนปน 0.5x0.5 0.25 ตารางเมตร

81 พนทฐานรองปน 15 ฐาน =3.75 ตารางเมตร

เครองผสมพกดนเหนยว2.2x1 2.2 ตารางเมตร

เครองปนเซรามค0.6x0.6 =0.36 ตารางเมตร

5 เครอง 1.8 ตารางเมตร

โตะวางผลงาน 1.2x3 3.6 ตารางเมตร



เครองอบขนาดกลาง 2.0x2.0 =4.00 ตารางเมตร

2 เครอง =8.00 ตารางเมตร


พนทปฏบตการประตมากรรมทงหมด 92.79 ตารางเมตร





4.3.3 พนทปฏบตการภาพพมพ




แทนพมพขนาดเลก0.6x0.8 0.48 ตารางเมตร


แทนพมพขนาดกลาง1.0x1.2 1.2 ตารางเมตร

5 เครอง =6 ตารางเมตร

แทนพมพขนาดใหญ 1.8x1.2 2.16 ตารางเมตร


ตระแกรงวางภาพพมพ1.0x1.2 1.2 ตารางเมตร





พนทปฏบตการประตมากรรมทงหมด 90.0 ตารางเมตร





82 สรปพนทใชสอยสวน Studio ทงหมด

พนทปฏบตการ

ผใช พนท

เจาหน

าท

ผเขาใช


จ านวน

หนวย

พนท/


จตรกรรม 15 1 108.93 108.93

ประตมากรรม 15 1 120.63 120.63

ภาพพมพ 15 1 117.0 117.0

รวม 406.56

ตารางท 3.20 แสดงสรปพนทใชสอยสวน Studio

ทมา : วเคราะหจากผท าวทยานพนธ,2560 4.3) พนทเกบอปกรณ


Library and Learning Center ของคณภาคภม พฒนาปญญาสตย ,

2554)

พนท Workshop ทงหมด 764.85 ตารางเมตร


4.4) พนทเตรยมอาหาร 8.00 ตารางเมตร

4.5) พนทซกลาง 8.00 ตารางเมตร

4.6) หองน า



ประเภท

ของ

อาคาร


ก าหนด

หองสวม



อจจาระ

ทถาย

ปสสาวะ


หรอโรง

มหรสพ


200 ตร.ม. หรอ

ตอ 100 คน ท

ก าหนดใหใชสอย

อาคารนน ใหถอ

จ านวนทมากกวา

เปน เกณฑ



1

3

2

-

-

-

1

1











พนทรวมสวนหนา 274.30 / 200 = 1.35 หนวย











คนชราเขาใชไดอยางนอย 1 หอง พนทวางตามกฎหมาย 2.25 ตารางเมตร






84 สรปพนทใชสอยสวนพนทสวน Workshopทงหมด

พนท

ผใช พนท

เจาห

นาท

ผเขาใช


จ านวน

หนวย

พนท/


หองสมมนา 1 15 1 28.80 28.80

Studio Workshop 3 15 1 254.95 254.95

หองปฏบตการ 2 15 1 406.56 406.56

พนทเกบอปกรณ 3 12.75 38.24

พนทเตรยมอาหาร 1 1 8.00 8.00

พนทซกลาง 15 1 8.00 20.00

หองน า (ชาย/หญง) 15 2 13.00 26.00

หองน าคนพการ 1 6.30 6.30

รวม(คดพนท 30%แลว) 788.85

ตารางท 3.22 แสดงสรปพนทใชสอยสวนพนท

สวน Workshopทงหมด


5.) พนทสวนบรการกลาง พนทอ านวยความสะดวกใหแกผเขาใช


5.1) รานอาหาร

5.1.1 พนทรบประทานอาหาร

คดจ านวนผใชเปนรอยละ 25 % ของผใชโครงการหลกทงหมด



คดเปนรอยละ 25 105 คน




5.1.2 หองครว

คดเปน 25 % ของพนทรบประทานอาหาร (อางองจาก

Architecture Data)

คดเปนพนทใชงาน (157.50x30)/100 ตารางเมตร


85 5.1.3 เคานเตอร



พนทรานอาหารทงหมด 157.50+39.38+4


พนททางสญจร 30 % 200.88 x 30 / 100 ตารางเมตร


พนทรานอาหารและพนททางสญจร 30 %ทงหมด


5.2) รานหนงสอ

5.2.1 เคานเตอร



5.2.2 พนทวางหนงสอ




พนทส าหรบการยนตอคน 0.65 ตารางเมตร

พนททงหมด 40.30 ตารางเมตร

พนทหนงสอทงหมด 4+40.30




พนทรานหนงสอและพนททางสญจร 30 %ทงหมด


5.3) Library Café

5.3.1 พนทรบประทานอาหาร







86 5.3.2 เคานเตอร



5.3.3 หองครว

คดเปน 25 % ของพนทรบประทานอาหาร (อางองจาก

Architecture Data)

คดเปนพนทใชงาน (93x30)/100 ตารางเมตร


พนทหนงสอทงหมด 93+4+27.90






5.4) พนทอเนกประสงค


พนทส าหรบการยนตอคน 0.65 ตารางเมตร

ดงนนพนทอเนกประสงค 68.25 ตารางเมตร





พนทสวนบรการกลาง 260.88+57.59+162.37+88.72





ประเภท

ของ

อาคาร


ก าหนด

หองสวม



อจจาระ

ทถาย

ปสสาวะ


หรอโรง

มหรสพ





87 ประเภท

ของ

อาคาร


ก าหนด

หองสวม



อจจาระ

ทถาย

ปสสาวะ




เกณฑ



1

3

2

-

-

-

1

1











พนทสวนหนา 569.56 / 200 = 2.84 หนวย คดเปนจ านวน 3 หนวย










คนชราเขาใชไดอยางนอย 1 หอง พนทวางตามกฎหมาย 2.25 ตารางเมตร






88 สรปพนทใชสอยพนทสวนบรการกลาง

พนท

ผใช พนท

เจาห

นาท

ผเขาใช


จ านวน

หนวย

พนท/


รานอาหาร 105 1 260.88 260.88

รานหนงสอ 62 1 57.59 57.59

Library Café 62 1 162.37 162.37

พนทอเนกประสงค 105 1 88.72 88.72

หองน า (ชาย/หญง) 105 2 19.50 39.00


รวม(คดพนท 30%แลว) 614.86

ตารางท 3.24 แสดงสรปพนทใชสอยพนทสวนบรการกลาง


6.) พนทสวนบรหารโครงการ พนทส าหรบบคลากรของโครงการ

ด าเนนงานและตดตอกบหนวยงานอนๆทงภายในและภายนอกโครงการ

6.1) ฝายอ านวยการ

6.1.1 หองผอ านวยการ

จ านวนผใชงาน 1 คน




6.1.2 หองรองผอ านวยการ





6.13 หองเลขานการ





6.2.) ฝายธรการ

6.2.1 หองหวหนาฝาย





6.2.2 หองรองหวหนาฝาย





6.2.3 หองเจาหนาทการเงน





6.2.4 หองฝายประชาสมพนธ





6.2.5 หองฝายบคคล





6.3) ฝายหองสมด

6.3.1 หองหวหนาฝาย





6.3.2 หองเจาหนาทหองสมด


90 พนทใชงานตอคน 4.50 ตารางเมตร



6.3.3 หองเจาหนาทบนทกขอมล





6.3.4 บรรณารกษ





6.3.5 หองนกวชาการ





6.4 ) ฝายเทคโนโลย

6.4.1 หองหวหนาแผนก





6.4.2 หองเจาหนาท





6.5) ฝายนทรรศการ

6.5.1 หวหนาแผนก





91 6.5.2 เจาหนาท





6.6) ฝายกจกรรมพเศษ

6.6.1 หวหนาแผนก





6.6.2 หองเจาหนาท





6.7) ฝายอนๆ

6.7.1 รกษาความปลอดภย





6.7.2 หองพนกงานท าความสะอาด





6.8) โถง


ชวงเวลาทใชสวนโถงพกคอยคอ 09.00-18.00 น. (9ชวโมง)

ปรมาณเฉลยผใชสวนโถง 52/9

=5 คน/ชวโมง

ระยะเวลาเรงดวนคดเปน 2 เทาของคาเฉลย/ชวโมง เพอรองรบ

อตราการใชงานสงสด(Design for maximum) 5 x 2 = 10 คน

92 พนทยนตอคน 0.6 ตารางเมตร

0.6x10 =6.00 ตารางเมตร

ขนาดชดนงคอย 1 ชด 5.90 ตารางเมตร

ชดนงคอย 3 ชด =17.70 ตารางเมตร

พนทสวนโถงทงหมด 6.00+17.70




พนทสวนโถงและพนททางสญจร 30 % 30.81 ตารางเมตร

พนทสวนบรหารโครงการทงหมด

21.00+50.00+59.50+13.50+13.50+13.50+4.80+23.71




พนทสวนบรหารโครงการและทางสญจร30% 30.81 ตารางเมตร



จากกฎกระทรวง ฉบบท 63 พ.ศ. 2551 หมวด 2 แบบและ

จ านวนของหองน าและหองสวม

ประเภท

ของ

อาคาร


ก าหนด

หองสวม



อจจาระ

ทถาย

ปสสาวะ


หรอโรง

มหรสพ








เกณฑ



1

3

2

-

-

-

1

1











พนทรวมสวนหนา 259.35/ 200 = 1.29 หนวย








กฎกระทรวงก าหนดสงอ านวยความสะดวกในอาคารส าหรบผ

พการหรอทพพลภาพ และคนชราพ.ศ. 2548 ขอ 20 อาคารตามขอ 3

ตองจดใหมหองสวมส าหรบผพการหรอทพพลภาพ และคนชราเขาใชได

อยางนอย 1 หอง






94 สรปพนทใชสอยพนทสวนบรหารโครงการ

พนท

ผใช พนท

เจาห

นาท

ผเขาใช


จ านวน

หนวย

พนท/


ฝายอ านวยการ 3 1 21.00 21.00

ฝายธรการ 11 1 50.00 50.00

ฝายหองสมด 13 1 59.50 59.50

ฝายเทคโนโลย 3 1 13.50 13.50

ฝายนทรรศการ 3 1 13.50 13.50

ฝายกจกรรมพเศษ 3 1 22.50 22.50

ฝายอนๆ 4 1 4.80 4.80

โถง 52 1 23.71 23.71

หองน า (ชาย/หญง) 52 2 13.00 26.00



รวม 298.17

ตารางท 3.26 แสดงสรปพนทใชสอยพนทสวนบรหารโครงการ


7.) พนทงานระบบ

7.1) หองเครองปรบอากาศ

มาตรฐานการใชพนทหองเครองปรบอากาศ

ขนาดท าความเยนของอาคาร ( ตน ) ขนาดพนทหองเครอง ( ตารางเมตร )

100 – 200 6.00 x 10.00 300 – 400 8.00 x 12.00 500 – 800 10.00 x 14.00 1,000 12.00 x 20.00 2,000 12.00 x 24.00

ตารางท 3.27 แสดงมาตรฐานการใชพนทหองเครองปรบอากาศ

ทมา : มาตรฐานการใชพนทหองเครองปรบอากาศ,2560

เครองปรบอากาศ 1 ตน สามารถใชกบพนทอาคาร 25 ตรม.

พนทโครงการใชเครองปรบอากาศประมาณ 9,015.38 ตารางเมตร

ใชขนาดเครองท าความเยนของอาคาร 9,015.38/25

=360.62 ตน

จงเลอกใชเครองปรบอากาศขนาด=300 – 400 ตน

จะใชพนททงหมด 8.00 x 12.00 ตารางเมตร


95 7.2) หองเครองระบบไฟฟา

คดเปนพนท 80 ตารางเมตร

7.3) หองควบคมไฟฟา


7.4) หองปมน า


7.5) หองบ าบดน าเสย


7.6) พนทคดแยกขยะ

ตามกฎกระทรวง ฉบบท 33 ขอ 39-40 ก าหนดวา ตองมทพก

รวมขยะมลฝอยทมขนาดความจไมนอยกวา 3 เทาของปรมาณขยะมล

ฝอยทเกดขนในแตละวน ซงมหลกเกณฑระบวาปรมาณขยะมลฝอยไม

นอยกวา 0.4 ลตรตอพนท 1 ตารางเมตร ตอวน

พนทโครงการ 9,015.38 ตารางเมตร

มขยะมลฝอยในโครงการ 4 ลตร ตอพนท 1 ตารางเมตร

ตองมความจไมนอยกวา 3 เทาของปรมาณในแตละวน

( 9,015.38 x 0.4 x 3 )/ 1,000

10.82 ลกบาศกเมตร

ใหกองขยะสงไมเกน 1.5 เมตร มหนากวาง 3 เมตร

จะมความยาวของพนท 10.82/1.5/3 เมตร

พนทเกบขยะมลฝอยทงหมด 2x2.40 ตารางเมตร


7.7) พนทเกบหนงสอกลาง

อางองจากวทยานพนธศนยสรางสรรคงานออกแบบรวมสมย


7.8) พนทรบสงของ


7.9) หองควบคม


96 สรปพนทงานระบบทงหมด

พนท

ผใช พนท

เจาหน

าท

ผเขาใช


จ านวน

หนวย

พนท/


หอง

เครองปรบอากาศ 1 96.0 96.0

หองระบบไฟฟา 1 80.0 80.0

หองควบคมไฟฟา 1 40.0 40.0

หองปมน า 1 50.0 50.0

หองบ าบดน าเสย 1 50.0 50.0

พนทคดแยกขยะ 1 4.80 4.80

พนทเกบหนงสอ

กลาง 1 40.0 40.0

พนทรบสงของ 1 50.0 50.0

หองควบคม 1 20.0 20.0


รวม 560.04

ตารางท 3.28 แสดงสรปพนทงานระบบ


8.) พนทจอดรถ

8.1) พนทจอดรถยนต

จากกฎหมายอาคารสาธารณะ ใชอตราสวนพนท 120 ตาราง

เมตร ตอ ทจอดรถ 1 คน

พนททงหมดของโครงการ 9,015.38 ตารางเมตร

9,015.38/120

ทจอดรถ 76 คน

พนทจอดรถยนตมขนาด 2.5x5.00 ตารางเมตร/คน

=12.50 ตารางเมตร/คน

มพนทจอดรถทงหมด 76x12.50 ตารางเมตร


8.2) พนทจอดรจกรยานยนต

ปรมาณทจอดรถยนตจกรยานยนตคดจากปรมาณผ ใ ช

โครงการทงหมดรอยละ 10 (อางองจากวทยานพนธ Library and

Learning Center ของคณภาคภม พฒนาปญญาสตย , 2554)

จ านวนผใชโครงการหลก 536 คน

คดเปนรอยละ 10 53 คน

=53 คน

97 พนทจอดรถยนต 1 คน 0.8*1.8 =0.96 ตารางเมตร

ดงนน พนทจอดรถจกรยานยนตทงหมด 0.96x53


8.3) พนทจอดรถบรการ

ก าหนดใหทจอดรถบรการ 3 คน

พนทจอดรถบรการ 5.00x3.00 ตารางเมตร/คน


ดงนนทจอดรถบรการทงหมด 15x3 ตารางเมตร


8.4) พนทจอดรถโดยสารชวคราว

ก าหนดใหทจอดรถโดยสารชวคราว 2 คน

พนทจอดรถโดยสารชวคราว13.00x3.00 ตารางเมตร/คน


ดงนนทจดรถโดยสารทงหมด 39x2 ตารางเมตร


สรปพนทจอดรถทงหมด

พนท

ผใช พนท

เจาหน

าท

ผเขาใช


จ านวน

หนวย

พนท/


ทจอดรถยนต 590 76 12.50 950.0

ทจอด

รถจกรยานยนต 53 0.96 50.88

พนทจอดรถบรการ 3 15.00 45.00

ทจอดรถโดยสาร

ชวคราว 2 39.00 78.00


รวม 1,685.82

ตารางท 3.29 แสดงสรปพนทจอดรถทงหมด


98

สรปพนทโครงการทงหมด

พนท ผใช พนท หมายเหต

เจาหนาท ผเขาใชโครงการ จ านวนหนวย พนท/หนวย พนทรวม

พนทสวนตอนรบ 1 384.39 384.39

พนทใชงานสวนหองสมด 1 4,859.88 4,859.88

พนทใชงานสวนนทรรศการ 1 2,996.31 2,996.31

พนทใชงานสวน Workshop 1 880.19 880.19

พนทสวนบรการกลาง 1 614.86 614.86

พนทสวนบรหารโครงการ 1 298.17 298.17

พนทงานระบบ 1 560.04 560.04

พนทจอดรถ 1 1,685.82 1,685.82

รวม 12,188.32

ตารางท 3.30 แสดงสรปพนทโครงการทงหมด


99

บทท 4

การเลอกและการวเคราะหพนทตง

4.1) เกณฑในการเลอกพนทตงโครงการ

ในการเลอกท าเล และพนทตงโครงการ นนจะตอง

ค านงถงการ พจารณาเลอกท าเลของพนทตงโครงการ เพอใหไดท าเล

พนทโครงการ ทเหมาะสมกบโครงการมากทสด ซงสามารถสรปมาเปน

เกณฑการ เลอกท าเล และพนทตงโครงการได ดงน

4.1.1 กลมเปาหมายหลกโครงการ

พจารณาจากกลมเปาหมายหลกโครงการคอ บคลากรทม

ความเกยวของทางดานศลปวฒนธรรมรวมสมย ในทนหมายถงบคคล

ทประกอบวชาชพ รวมถง นกศกษาดวย ซงในจงหวดเชยงใหมนน

มหาวทยาลยทมการศกษาเกยวกบวฒนธรรมรวมสมยนนมอยดวยกน

มหาวทยาลย ไดแก มหาวทยาลยเชยงใหม มหาวทยาลยพายพ

มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม และ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล

ลานนา พนทตงจงควรเปนพนททหนาแนนดวยกลมเปาหมาย เพอการ

เขาถงทงายตอกลมผใชโครงการหลก

4.1.2 การเขาถงโครงการ

พนทตงควรเขาถงไดอยางสะดวก โดยพงพาระบบคมนาคมท

หลากหลายในจงหวดเชยงใหม รวมถงเปนพนทตงโครงการทตงตดกบ

ถนนทมความกวางไมต ากวา 6 เมตร เพอการสะดวกตอรถขนสงของ

4.1.3 สถานททเกยวของทางดานศลปวฒนธรรมรวมสมย

ควรตงอยในพนททเปนศนยรวมของกลมเปาหมายอาจจะตง

ใกล มหาวทยาลย หอศลป หอสมด พพธภณฑ พนทท ากจกรรม

ประวตศาสตรพนท และศนยทเกยวของกบทางดานศลปวฒนธรรมรวม

สมยเพอเปนประโยชนในการศกษาเพมเตมของผเขาใชโครงการ

ไดแก 1. มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา

2. มหาวทยาลยเชยงใหม

3. ศนยศลปวฒนธรรม มหาวทยาลยพายพ

4. ยานนมมานเหมนทร

5. หอนทรรศการศลปวฒนธรรม มหาวทยาลยเชยงใหม

6. มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

7. หอศลปวฒนธรรมเชยงใหม

8. ศนยวฒนธรรมเมองเชยงใหม

100

รปภาพท 4.1 แสดงสถานททเกยวของกบโครงการ


4.1.4 ความปลอดภย

พนทตงโครงการควรมความปลอดภยจากเรองตางๆ เชน

อาชญากรรม ยาเสพตด อบตเหตทางรถยนต ควรตงโครงการในทไม

เปลยว และไมหางจากชมชนมาก

จากหลกเกณฑดงกลาวไดศกษา และวเคราะหจงได

เลอกสภาพพนททมความเหมาะสมส าหรบการตงพนทโครงการใน 3

ดาน หลกๆ คอ พนททตงอยบรเวณทมความหนาแนนทางดาน

กลมเปาหมายไมเกน 5 กโลเมตร เพอความสะดวกในการเขาถง

ความสมพนธกบหนวยงานท เกยวของและความสอดคลองกบพนท

ประวตศาสตร ของพนท ทางเลอก 3 พนท ดงน

รปภาพท 4.2 แสดงพนททางเลอกในการตงโครงการ 3 พนท


รปภาพท 4.3 แสดงพนทตงโครงการในผงแมบทจงหวดเชยงใหม


101

พนททางเลอกท 1

พนทตง : ต าบลสเทพ อ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม

เขตผงส : สแดง ทดนประเภททอยอาศย

หนาแนนมาก

ขนาดพนทตงโครงการ : 18,759 ตารางเมตร

ขอบเขตพนทโครงการ : ทศเหนอตดกบถนนหวยแกว

ทศตะวนออกตดกบชมชน

ทศใตตดกบพนทโลง

ทศตะวนตกตดกบชมชน

ทางสญจร : สามารถเขาถงพนทตงโครงการไดจากถนน

หวยแกวดานหนาโครงการ

สภาพพนทดน : พนทดนรก เตมไปดวยตนไมพนถน

การขยายตวในอนาคต : สามารถขยายโครงการไดทางทศใต

รปภาพท 4.4 แสดงพนทางเลอกท 1


รปภาพท 4.5 แสดงพนดานหนาพนททางเลอกท 1

ทมา : ผท าวทยานพนธ, บนทกภาพเมอวนท 22 กรกฎาคม 2560

102


พนทตง : ต าบล สเทพ อ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม

เขตผงส : สเขยวมะกอก ทดนประเภท

สถาบนการศกษา


ขอบเขตพนทโครงการ : ทศเหนอตดกบรานคายานชมชน

ทศตะวนออกตดกบคณะเกษตรศาสตร

มหาวทยาลยเชยงใหม

ทศใตตดกบหอนทรรศการศลปวฒนธรรม


ทศตะวนตกตดกบพนทโลง และ หอประชม


ทางสญจร : สามารถเขาถงโครงการไดจากถนน 2

เชยงราย บรเวณทศเหนอของโครงการ

สภาพพนทดน : มการปรบพนทดน ใหเทากบพนถนน

การขยายตวในอนาคต : สามารถขยายตวไดทศตะวนออก





103


พนทตง : ต าบล สเทพ อ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม

เขตผงส : สเหลอง ทดนประเภททอยอาศยนอย


ขอบเขตพนทโครงการ : ทศเหนอตดกบรานอาหาร

ทศตะวนออกตดถนนรอบเมองเชยงใหม

ทศใตตดกบการประปาสวนภมภาค

ทศตะวนตกตดกบยานชมชน

ทางสญจร : เขาถงโครงการไดจากถนนรอบเมองเชยงใหม

บรเวณทศตะวนออกของโครงการ

สภาพพนทดน : มการปรบพนทดน มระดบเทากบพนถนน

ภายในพนทมตนไมพนถนเปนจ านวนมาก

การขยายตวในอนาคต : ไมสามารถขยายตวได





104

เกณฑการเลอกทตงโครงการ จากการวเคราะหและประเมนสรปไดเปนตาราง ดงน

หลกเกณฑการเลอกทตงโครงการ คาน าหนก พนททางเลอกท 1 พนททางเลอกท 2 พนททางเลอกท 3

เกณฑ คะแนน เกณฑ คะแนน เกณฑ คะแนน

มความเหมาะสมกบโครงการ

การเขาถงพนทตงโครงการ 3 2 6 2 6 2 6

รปรางของทดน 2 1 2 3 6 2 4

สภาพภมประเทศ 1 2 2 2 2 1 1

อยใกลกบคมนาคมขนสง 3 3 9 2 6 1 3

ความสมพนธกบชมชน

ความสมพนธกบหนวยงานทเกยวของ 3 2 6 3 9 2 6

ใกลกบแหลงชมชน 3 3 6 2 4 1 4

อนๆทเกยวของ

การขยายตวในอนาคต 2 2 4 3 6 1 2

ความปลอดภย 2 2 4 2 4 2 4

ไมมสงรบกวน 3 2 6 1 3 2 6

ทศนยภาพ 3 1 3 1 3 2 6

รวม 48 45 42

ตารางท 4.1 แสดงสรปเกณฑการเลอกทตงโครงการ


105

4.2.)การวเคราะหพนทตง (Site Analysis) พนทตงโครงการทเลอกจากการวเคราะห และพจารณา จงไดขอสรป

เปนพนททางเลอกท 1

รปภาพท 4.10 แสดงภาพรวมพนทางเลอกท 1


รปภาพท 4.11 แสดงการวเคราะหพนททางเลอกท 1


4.2.1 สถานทใกลเคยง

1. ศนยศลปวฒนธรรม มหาวทยาลยพายพ

2. วทยาลยสารพดชาง จงหวดเชยงใหม

3. The Habur

4. โรงแรมเชยงใหมฮลล

5. เมญา เซนเตอร

รปภาพท 4.12 แสดงภาพสถานทใกลเคยงและมมมอง

พนทางเลอกท 1


106 มมมอง A

มมมอง B

มมมอง C

มมมอง D

มมมอง E

มมมอง F

รปภาพท 4.13 แสดงภาพสถานทใกลเคยงแตละมมมอง


107 มมมอง G

รปภาพท 4.14 แสดงภาพสถานทใกลเคยงแตละมมมอง

ทมา : ผท าวทยานพนธ, บนทกภาพเมอวนท 22 กรกฎาคม 2560 4.2.2 เสนทางจากพนทตงโครงการ

1.) สฟา เสนทางจากมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา 1.4

กโลเมตร

2.) สน าเงน เสนทางจากมหาวทยาลยเชยงใหม 1.4 กโลเมตร

3.) สขาว เสนทางจากนมมานเชยงใหม 1.0 กโลเมตร

4.) สเหลอง เสนทางจากหอศลปวฒนธรรมเมองเชยงใหม 5.4

กโลเมตร

5.) สบานเยน เสนทางจากศนยวฒนธรรมเชยงใหม 3.5 กโลเมตร

6.) สเขยว เสนทางจากมหาวทยาลยพายพ 6.2 กโลเมตร

7.) สมวง เสนทางจากหอนทรรศการศลปวฒนธรรม

มหาวทยาลยเชยงใหม 2.2 กโลเมตร

รปภาพท 4.15 แสดงเสนทางการเขาถงพนทตงโครงการ


108

4.2.3 วเคราะหจดเดนและจดดอยของพนทตงโครงการ

1.) จดเดนของพนทตงโครงการ

1.1.) พนทตงโครงการอยใจกลางเมอง อยระหวางพนทท

กลมเปาหมายสามารถเขาถงไดสะดวก

1.2.) พนทตงโครงการอยใจกลางเมองเชยงใหม ใกลคมนาคมขนสง

ผใชงานสามารถเลอกการเขาถงหรอคมนาคมการขนสงไดหลากหลายวธ

2.) จดดอยของพนทตงโครงการ

2.1.) การจราจรบรเวณหนาพนทตงโครงการคอนขางตดขด

ตลอดเวลา

2.2.) อาจมเสยงรบกวนจากพนทชมชนรอบพนทตงโครงการ 2.3.) พนทตงมลกษณะเปนแองน าขง อาจจะเสยงบประมาณในการ

ถมพนทคอนขางสง

109

บทท 5

แนวในความคดในการออกแบบ

5.1 จดเรมตนของแนวความคดในการออกแบบ

ศลปะ เปนการแสดงออกของมนษยในการสรางสรรคผลงาน โดย

ผลงานทมนษยสรางสรรคขนนน ไดกลายเปนมรดกตกทอดทางวฒนธรรม

(cultural heritage) ทล าคาของสงคม(สรชย หวนแกว, 2552, หนา 32-35)

งานทศนศลป คอศลปะแขนงหนง หมายถง ศลปะทรบรดวย

ประสาทสมผสทางตา ศลปะทมองเหนการรบรเรองราว อารมณ ความรสก

ของงานทศนศลปนน จะตองอาศยประสาทตาเปนส าคญ นนคอตาจะรบร

เกยวกบสงตาง ๆ ทน ามาประกอบเปนงานทศนศลปไดแก เสน รปราง

รปทรง ส แสงเงา และพนผว เปนตน

5.2 แนวความคดหลกในการออกแบบ

จากจดเรมตนแนวความคด ศลปะทเกดจากการรบรผานการ

มองเหน หากการมองเหนถกท าใหผดเพยนไป หรอการรบรผลงานศลปะม

ความแตกตางกนออกไป จะท าใหผลงานศลปะมความนาสนใจ สามารถ

สะทอนความคดของผชมผลงาน และ ผสรางสรรคผลงานศลปะได

หลากหลายยงขน

โดยเรยกงานศลปะทสอสารกบการรบรผานทางสายตากนวา

ศลปะแบบออปอารต (OP ART) หรอ ภาพลวงตาจากงานศลปะ ซงศลปะ

ประเภทนนยมใชสทสดใส หรอมความเขมมาก เพอแสดงใหเหนวา ตดกน

ทบกน ท าใหเกดมม หรอเหลอมล ากนเพอใหรสกเคลอนไหวสะดดตา

บางครงกถกท าใหรสกตนลกดวยเสน รวมถงการสะทอน จงน าเอา

แนวความคดนมาใชในการออกแบบ

รปภาพท 5.1 ตวอยางศลปะแบบออปอารต

ทมา : http://learning.eduzones.com,2560,สอออนไลน

110

รปภาพท 5.2 แสดงวธตแนวความคดในการออกแบบ


5.3 การเปลยนแนวความคดไปสรปธรรม

น าเอาการตดผานของเสนตางๆท าใหเกดมมของอาคาร โดยแตละ

มมของอาคารจะใชวสดทหลากหลาย ท าใหเกดภาพสะทอนทแตกตางกน

ออกไป

รปภาพท 5.3 แสดงแนวความคดในการออกแบบ


5.4 แนวความคดในการออกแบบผงบรเวณ

การตดผานของเสนตางๆ เสนพนทตงโครงการ และ เสนน า

สายตา สการวางผงบรเวณ

รปภาพท 5.4 แสดงการตดผานของเสนพนทตงโครงการ

สการออกแบบผงบรเวณ


รปภาพท 5.5 แสดงการตดผานของเสนสายตาผเขาใชงานโครงการ

สการออกแบบผงบรเวณ


111

5.5 แนวความคดในการออกแบบทวางทางสถาปตยกรรม

พนทวางทมการสะทอนกอใหเกดการเรยนรอยตลอดเวลาทง

ภายในและภายนอกอาคาร ไมทบอบ หรอไมมกรอบ มองเหนไดรอบทศทาง

รวมถงการน าหองลวงตาของศลปนทานอนๆมาใชในพนทวางในโครงการ

อกดวย

รปภาพท 5.6 แสดงแนวความคดในการออกแบบ

พนทวางทางสถาปตยกรรม


รปภาพท 5.7 แสดงการสะทอนทกอใหเกดภาลวงตา

ผานสถาปตยกรรม

ทมา : http://www.dailymail.co.uk,2560, สอออนไลน

รปภาพท 5.8 แสดงการสะทอนทกอใหเกดภาลวงตาภายในอาคาร

ทมา : https://www.wallpaper.com/art,2560, สอออนไลน

112

รปภาพท 5.9 แสดงแนวความคดการออกแบบ

พนทวางทางสถาปตยกรรม


รปภาพท 5.10 แสดงตวอยางการออกแบบ

พนทวางทางสถาปตยกรรมทมผลตอการรบร

ทมา : https://www.pinterest.com,2560, สอออนไลน

รปภาพท 5.11 แสดงตวอยางการออกแบบพนทวางทาง

สถาปตยกรรมทมผลตอการรบร

ทมา : http://www.perceptionsense.com,2560, สอออนไลน

113

บทท 6

ขนตอนในการออกแบบสถาปตยกรรม

6.1. ออกแบบทางเลอก (Schematic Design)

การออกแบบทางเลอกตามความตองการของผใชสอย พน

ทตงโครงการ และแนวความคดในการออกแบบโครงการ

6.1.1 แบบทางเลอกท 1

จดวางพนทตามลกษณะพนทตงโครงการ และ ความ

ตองการของผใชสอย โดยจดวางพนทสวนตอนรบ และพนทจอดรถยนต

ไวดานหนาโครงการทตดกบถนนทางเขา พนทสวนรานคาทขายของ

จากผลงานภายในโครงการจะจดพนทไวบรเวณสวนดานหนาโครงการ

ทตดกบถนน เพอใหคนในชมชนสามารถเขาถงโครงการไดผานทางการ

เดนไมตองใชรถ พนทหองสมดจะถกจดไวดานในสดของโครงการเพอ

ลดความวนวาย และเสยงดงรบกวนจากพนทสวนอนๆ มถนนรอบ

โครงการส าหรบสวนบรการและการขนเครองจกรหนกในสวน

workshop

รปภาพท 6.1 แสดง Bubble Diagram ท 1


114

รปภาพท 6.2 แสดง Bubble Related to site ท 1


รปภาพท 6.3 แสดง Zoning Diagram ท 1


1.) วเคราะหจดเดน แบบทางเลอกท 1

1.1) การจดวางพนทกจกรรมโอบลอม ใหเหลอพนทท า

กจกรรมรวมกนส าหรบคนในชมชน

1.2) ใชพนทในพนทตงโครงการอยางคมคา

2.) วเคราะหจดดอย แบบทางเลอกท 2

2.1) ทจอดรถบดบงหนาพนทตงโครงการ

2.2) ใชพนทบรเวณดานหนาโครงการทมความกวางมาก

ไดไมคมคา และ ตวอาคารมความเปนกลมกอนมากไป

6.1.2 แบบทางเลอกท 2

จดวางพนทโดยการอางองจากแนวความคดในการ

ออกแบบ และ ความตองการของผใชสอย โดยจดวางพนทสวนตอนรบ

ทเชอมกบนทรรศการชวคราวไวดานหนาทตดหบถนนทางเขาโครงการ

เพอดงดดผเขาใชงานทงทเดนทางมาโดยรถยนตและเดนเทาจากใน

ชมชน จดพนทสวนWorkshop ไวบรเวณดานหนาโครงการ เพอแสดง

กจกรรมทเกดขนในโครงการ ทจอดรถส าหรบผเขาใชงานอยบรเวณชน

ใตดนดานลางพนทนทรรศการหลก เพอกนสวนจอดรถออกจากพนท

ท ากจกรรมอนๆซงอาจจะกอใหเกดความวนวาย และ ทวทศนทไม

สวยงาม พนทสวนหองสมดจดไวบรเวณดานหลงพนทตงโครงการเพอ

115 หลกเลยงเสยงรบกวนจากกจกรรมอนๆ มถนนรอบโครงการส าหรบ

สวนบรการและการขนเครองจกรหนกในสวน workshop

รปภาพท 6.4 แสดง Bubble Diagram ท 2


รปภาพท 6.5 แสดง Bubble Related to site ท 2


รปภาพท 6.6 แสดง Zoning Diagram ท 2


116 1.) วเคราะหจดเดน แบบทางเลอกท 2

1.1) จดวางพนทใหมการกระทบกบสายตาของผใชงาน

สามารถมองเหนกจกรรมบางสวน แมอยภายนอกโครงการ

1.2) กระจายกจกรรมตางๆไวในแตละพนท ทงในอาคาร

และนอกอาคาร

2.) วเคราะหจดดอย แบบทางเลอกท 2

2.1) พนทจอดรถอยชนใตดน อาจมปญหาเรองการเขาถง

2.2) การเขาถงพนท ในสดของพนทต งโครงการม

ระยะทางทยาว

6.1.3 สรปแบบทางเลอก

จากการวเคราะหขอด-ขอเสย ของแบบทางเลอกท 1

และ 2 ไดขอสรปในการเลอกแบบทางเลอกท 2 ทมขอดทางดานการจด

วางพนทกจกรรมสวนดานหนาโครงการมาพฒนาตอไป

6.1.4 Bubble Diagram

1.) Bubble Diagram พนทสวนตอนรบ

รปภาพท 6.7 แสดง Bubble Diagram พนทสวนตอนรบ


2.) Bubble Diagram พนทสวนกลาง

รปภาพท 6.8 แสดง Bubble Diagram พนทสวนกลาง


117 3.) Bubble Diagram พนทสวนส านกงาน

รปภาพท 6.9 แสดง Bubble Diagram พนทสวนส านกงาน


4.) Bubble Diagram พนทสวนบรการ

รปภาพท 6.10 แสดง Bubble Diagram พนทสวนบรการ


5.) Bubble Diagram พนทหองสมด

รปภาพท 6.11 แสดง Bubble Diagram พนทหองสมด


118 6.) Bubble Diagram พนทสวนนทรรศการ

รปภาพท 6.12 แสดง Bubble Diagram พนทสวนนทรรศการ


7.) Bubble Diagram พนทสวน Workshop

รปภาพท 6.13 แสดง Bubble Diagram พนทสวนWorkshop


119

6.2. การพฒนาแบบครงท 1

รปภาพท 6.14 แสดงแบบรางครงท 1


120

6.2.1 MASS MODEL 1

รปภาพท 6.15 แสดง MASS MODEL 1


ออกแบบผงพนโดยใชแนวความคดของการสะทอนผาน

มมตางๆของตวโครงการ ทมวสดทแตกตางกน กอใหเกดการรบรท

ตางกนในแตละมมมอง โดยแบงการวางพนทตางๆไวสสวนหลก

สวนพนทสาธารณะ ประกอบดวยสวนตอนรบ พนท

จอดรถ สวนปฏบตการ และ พนทอเนกประสงคส าหรบจดรานคา

สวนพนทนทรรศการ จดแสดงนทรรศการเกยวกบงาน

ในโครงการ ทงนทรรศการชวคราวและถาวร

สวนหองสมด จดอยในพนทดานในสดของโครงการ เพอ

หลกเลยงเสยงรบกวนจากพนทอนๆ

สวนส านกงาน ประกอบดวยสวนส านกงาน หองสมมนา

และ สวนงานระบบตางๆ

6.2.2 ขอเสนอแนะสแบบพฒนาท 2

การจดการพนทสวนดานหนาโครงการทตดกบถนนไม

สามารถท าประโยชนได การเขาถงพนทสวนหองสมดมความล าบาก

และแออด ไมดงดดผใชงาน รวมถงรปทรงอาคารไมเอออ านวยตอการ

ใชงาน และแนวความคดทก าหนดไว

121

6.3. การพฒนาแบบครงท 2



122

6.3.1 MASS MODEL 2

รปภาพท 6.17 MASS MODEL 2


พฒนาผงพนในสวนพนทดานหน าทตดถนนให เกด

ประโยชนใชสอยมากขน โดยการเพมพนทสวนตอนรบดานหนาท

สามารถรองรบคนจากรถรบสงได พนทจอดรถอยใตอาคาร เพอหลบ

เลยงสายตาจากผเขาใชโครงการ และมการออกแบบทางเดนระหวาง

อาคารใหมความนาสนใจมากขนโดยองจากแนวความคด ซงการวาง

พนทสวนหองสมดและนทรรศการจะวางตามแบบพฒนาเดม โดย

หองสมดยงสามารถเชอมกบสวนปฏบตการไดอกดวย เพอตอบสนอง

การใชงานของผใชงานใหไดมากทสด

6.3.2 ขอเสนอแนะสออกแบบขนพฒนา

พนทโลงระหวางอาคารยงไมสามารถน ามาใชประโยชน

ไดอยางเตมท รวมถงพนทดานหนาโครงการทตดกบถนนดวย ควร

จดท าพนททสามารถสรางกจกรรมไดมากกวาการเปนพนทโลง

ตวอาคารโครงการยงไมมความนาสนใจทจะดงผทผาน

ไปมาใหเขามาสโครงการได

123

6.4 ออกแบบขนพฒนา (Design Development)

รปแบบในขนพฒนา พบปญหาในการวางพนทแออดและไมม

ความนาสนใจมากพอทจะดงดดผเขาใชงานใหเขามาสโครงการได ขนน

จงปรบฟงกชนการเชอมตอในแตละพนทใหมความนาสนใจมากขน โดย

ยงยดแนวความคดหลกเกยวกบการจดวางอาคารใหมการตอบสนอง

ตอมมมองของผเขาใชโครงการมากทสด



การพฒนารปทรงทางสถาปตยกรรม จะมการพฒนาจาก

แบบพฒนาขนท 2 ใหอาคารมความนาสนใจมากขนโดยใชทศทางการ

สะทอนจากตวอาคารผานวสดตางๆ ปรบพนทจอดรถใหลงไปอยชนใต

ดนเพอมมมองทด ภายในโครงการ และ ปรบพนทหองสมดและ

นทรรศการภายในใหมการเชอมตอทดขน โดยโครงการจะมอาคารแยก

เปน 4 อาคารหลกทเชอมกน ไดแก อาคารสวนตอนรบ อาคารสวน

นทรรศการ อาคารสวนปฏบตการ และอาคารสวนหองสมด



124

6.4.1 ผงบรเวณ

รปภาพท 6.20 แสดงผงบรเวณ


125

6.4.2 ผงพนชนท 1

รปภาพท 6.21 แสดงผงพนชนท 1


126




127




128

6.4.5 ผงพนชนใตดน

รปภาพท 6.24 แสดงผงพนชนใตดน


129

6.4.5 รปดาน

รปภาพท 6.25 แสดงรปดาน


130

รปภาพท 6.26 แสดงรปดาน


131

6.4.6 รปตด

รปภาพท 6.27 แสดงรปตด


132

6.4.7 แบบขยายสวนหองสมดวสดและอปกรณ

รปภาพท 6.28 แสดงแบบขยายและรปตดหองสมดวสดอปกรณ


รปภาพท 6.29 แสดงทศนยภาพภายในหองสมดวสดอปกรณ






133

6.4.8 แบบขยายสวนหองปฏบตการส าหรบผทมความเกยวของทางทศนศลป

รปภาพท 6.32 แสดงแบบขยายและรปตดหองปฏบตการส าหรบผทมความเกยวของทางทศนศลป


134

รปภาพท 6.33 แสดงทศนยภาพภายในหองปฏบตการจตกรรม

ส าหรบผทมความเกยวของทางทศนศลป


รปภาพท 6.34 แสดงทศนยภาพภายในหองปฏบตการ

ประตมากรรมส าหรบผทมความเกยวของทางทศนศลป


รปภาพท 6.35 แสดงทศนยภาพภายในหองปฏบตการภาพพมพ

ส าหรบผทมความเกยวของทางทศนศลป


135

6.4.9 แบบขยายสวนหองปฏบตการส าหรบบคคลทวไป

รปภาพท 6.36 แสดงแบบขยายและรปตดหองปฏบตการส าหรบบคคลทวไป


136

รปภาพท 6.37 แสดงทศนยภาพภายในหองหองปฏบตการประตมากรรมส าหรบบคคลทวไป ทมา : วเคราะหจากผท าวทยานพนธ,2560

รปภาพท 6.38 แสดงทศนยภาพภายในหองหองปฏบตการภาพพมพส าหรบบคคลทวไป ทมา : วเคราะหจากผท าวทยานพนธ,2560

รปภาพท 6.39 แสดงทศนยภาพภายในหองหองปฏบตการจตกรรมส าหรบบคคลทวไป ทมา : วเคราะหจากผท าวทยานพนธ,2560

137

6.4.10 แบบขยายสวนนทรรศการหลก

รปภาพท 6.40 แสดงแบบขยายนทรรศการหลกชน 1


138

รปภาพท 6.41 แสดงรปตดนทรรศการ


139

รปภาพท 6.42 แสดงทศนยภาพภายในหองนทรรศการหลกท 1








140

รปภาพท 6.46 แสดงแบบขยายนทรรศการหลกชน 2


141

รปภาพท 6.47 แสดงรปตดนทรรศการ


142









143

6.4.11 แบบขยายสวน Library Café’

รปภาพท 6.52 แสดงแบบขยายและรปตดสวน Library Cafe’


รปภาพท 6.53 แสดงทศนยภาพภายใน Library Café’


6.4.12 แบบขยายสวนหองสมมนา

รปภาพท 6.54 แสดงแบบขยายและรปตดสวนหองสมมนา


รปภาพท 6.55 แสดงทศนยภาพภายในหองสมมนา


144

6.4.13 ทศนยภาพภายในโครงการ

รปภาพท 6.56 แสดงทศนยภาพภายในหองสมดประวตศาสตร

ศลป จงหวดเชยงใหม





145




รปภาพท 6.59 แสดงทศนยภาพภายในสวน Art Gallery Café’


146

6.4.14 ทศนยภาพภายนอกโครงการ

รปภาพท 6.60 แสดงทศนยภาพภายนอกอาคารในแตละจด


147

รปภาพท 6.61 แสดงทศนยภาพสวนอาคารหองสมด


รปภาพท 6.62 แสดงทศนยภาพทางเดนระหวางอาคาร


รปภาพท 6.63 แสดงทศนยภาพภายนอกโครงการ


รปภาพท 6.64 แสดงทศนยภาพบรเวณพนทอเนกประสงคใตอาคาร


148

รปภาพท 6.65 แสดงทศนยภาพบรเวณสวนปฏบตการส าหรบผม

ความเกยวของทางทศนศลป


รปภาพท 6.66 แสดงทศนยภาพสวนนทรรศการหลกท 4






149

6.4.15 ภาพโมเดลโครงการ

รปภาพท 6.69 แสดงโมเดลโครงการ


รปภาพท 6.70 แสดงรายละเอยดโมเดลโครงการ


150

บทท 7

อภปรายผลการออกแบบและขอเสนอแนะ

7.1. อภปรายผลการออกแบบ

ทศนศลป เป นศ ลปะท ส อสารก บผ เ ข า ชมผ านทางสายตา

แนวความคดของโครงการจงไดน าเอามมมองของสายตามาใชในจดตางๆ

ภายในโครงการ เพอใหผเขาชมโครงการไดเรยนรและรบรถงประสบการณ

ใหมผานการมองเหน โดยผสมผสานงานศลปะภาพลวงตาลงไป หรอท

เรยกวา ศลปะรวมสมยแบบ ออปอารต (OP ART) มาเปนแนวความคดหลก

ในการออกแบบ น าเอาศลปะในพนท คอ กระจกแกะลาย ไมแกะสลก และ

ลายค า มาใชในการออกแบบสถาปตยกรรม และวสด โดยการออกแบบ

ค านงถงมมมองทางสายตาของผ เขาใชโครงการเปนหลก ตงแตทางเขา

โครงการ ภายในอาคาร ระหวางอาคาร หรอแมกระทงใตอาคาร เพอใหผใช

โครงการเกดการเรยนรตลอดเวลาทไมใชแคเพยงในหองสมด เปรยบเสมอน

กบโครงการเปนผลงานศลปะแขนงหนง กอใหผเขาชมโครงการเกดการ

กระตนความคดทจะสรางสรรคผลงานใหมขนมา ตอบรบกบพนท

ปฏบตการตางๆในแตละพนทตงโครงการทสามารถรองรบความสามารถใน

แขนงตางๆของผเขาใชโครงการได

อลมเนยมกนความรอน ระแนงอาคารใชเหลกกลองลายไมแทนการใชไม

จรง การใชแสงภายในอาคารในสวนหองสมดจะใชแสงธรรมชาตเปนหลกใน

การสองสวาง เพอลดการใชพลงงานในอาคารไปในตว รวมถงเปลอก

อาคารดานหนา ทมการฉลลายเพอสะทอนแนวความคดหลกในการ

ออกแบบ ใชอลมเนยมขดเงาแทนกระจก ซงมน าหนกเบากวามาก คา

สะทอนมความใกลเคยงกน กนความรอน และยงสามารถลดเสยงรบกวน

จากภายนอกไดอกดวย

7.2. ขอเสนอแนะ

7.2.1 การออกแบบพนทส าหรบหองปฏบตการควรค านงถงการ

เคลอนยายอปกรณภายในหอง รวมถงเครองจกรหนกบางชนด การระบาย

อากาศ และการท าความสะอาด

7.2.2 สวนนทรรศการหลกควรออกแบบเผอการพฒนาการจดแสดง

ผลงานในอนาคต

7.2.3 หากออกแบบรปทรงสถาปตยกรรมใหมความนาสนใจจะ

สามารถดงดดผใชโครงการจากภายนอกไดมากขน

7.2.4 ทางเขาสโครงการมขอจ ากด ดวยรปทรงพนทตงโครงการ ท า

ใหการออกแบบมมมองการเขาถงในสวนกลาง และ ดานในโครงการมจ ากด ตวอาคารใชวสดทค านงถงสงแวดลอมตงแตการระบายความรอน

ดวยการใชอฐมวลเบาทมความเยนและระบายอากาศไดด ฝาบดวยแผน

151

บรรณานกรรม

กษมาพร เเสงสระธรรม. (2555). กวาจะมาเปน ‘ศลปนลานนา’ ศลปะและอตลกษณของศลปนในโลกศลปะไทย. สบคนเมอ 19 มนาคม 2560,

จาก socanth.tu.ac.th/wp-content/uploads/2014/05/JSA-31-1-kasamaponn.pdf

เทดศกด เหลกด (2546). การศกษาแนวนโยบายการจดการศลปะรวมสมยของไทย. สบคนเมอ 19 มนาคม 2560,

จาก http://digi.library.tu.ac.th/thesis/it/0167

วชรพล เตมยชาต. (2554). ศนยสรางสรรคงานออกแบบรวมสมย (วทยานพนธปรญญาสถาปตยกรรมศาสตรบณฑต).จฬาลงกรณมหาวทยาลย

วรณ ตงเจรญ. (2534). ศลปะสมยใหมในประเทศไทย (พมพครงท 1). กรงเทพฯ :ส านกพมพโอเดยนสโตร

ส านกงานศลปวฒนธรรมรวมสมย (2560). แผนยทธศาสตรการสงเสรมศลปวฒนธรรมรวมสมย พ.ศ.2560-2564. สบคนเมอ 19 มนาคม 2560,

จาก http://www.ocac.go.th/document/page/page_7859.pdf

สรชย หวนแกว. (2552). ศลปวฒนธรรมรวมสมยบนความหลากหลายและสบสน (พมพครงท 1). กรงเทพฯ :สถาบนเอเชยการศกษา

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ChiangMai Art Conversation (2556). นทรรศการโดยศลปนชาวเชยงใหม พ.ศ. 2556-2559, สบคนเมอ 19 มนาคม 2560

จาก http://www.cac-art.info

Optimise Magazine (2558). Culture Cocoon-รงไหมทางวฒนธรรม. สบคนเมอ 22 มนาคม 2560

จาก http://optimise.kiatnakinphatra.com/state_of_art_5.php

152

ประวตผจดท าวทยานพนธ

ชอ-สกล ปทมาสน วมลโนช

วนเดอนปเกด 9 สงหาคม พ.ศ. 2538

ทอยปจจบน 99 หม 6 ถนนขนดอยบษราคม ต าบลสนปามวง อ าเภอเมอง จงหวดพะเยา 56000

ประวตการศกษา พ.ศ. 2550 ระดบประถม โรงเรยนอนบาลพะเยา อ าเภอเมอง จงหวดะเยา

พ.ศ. 2553 ระดบมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนพะเยาพทยาคม อ าเภอเมอง จงหวดพะเยา

พ.ศ. 2556 ระดบมธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนพะเยาพทยาคม อ าเภอเมอง จงหวดพะเยา

พ.ศ. 2561 ระดบปรญญาตร คณะสถาปตยกรรมศาสตรและศลปกรรมศาสตร มหาวทยาลยพะเยา

อ าเภอเมอง จงหวดพะเยา

เบอรตดตอ 087-5676442

อเมล [email protected]

153

ภาคผนวก

154

สถตผประกอบวชาชพทางดานศลปวฒนธรรมรวมสมยในจงหวดเชยงใหมป 2556-2559

ผประกอบวชาชพทางดานศลปวฒนธรรมรวมสมย อาท ศลปนผสรางสรรคผลงานเกยวกบศลปวฒนธรรมรวมสมยทง ผจดกจกรรมเกยวกบ

ศลปวฒนธรรมรวมสมย อาจารย นกศกษา นกเรยน เปนตน

ป กจกรรม จ านวน/ป จ านวน/เดอน

2557 367 2573 215

2558 384 2215 185

2559 390 2268 200

เฉลย 200 คนตอเดอน

ตารางท 8.1 แสดงสถตผประกอบวชาชพทางดานศลปวฒนธรรมรวมสมยในจงหวดเชยงใหม


แหลงทมาสถตต : Chiangmai Art Conversation , http://www.cac-art.info/about/cac/

155

สถตการจดงานศลปะรวมสมยในจงหวดเชยงใหม ป 2556-2559

38%

16%15%

14%13%

4%ทศนศลป

ณก ต ถ

แผนภาพท 8.1 แสดงโครงสรางดานบรหารโครงการหองสมด


แหลงทมาสถตต : Chiangmai Art Conversation , http://www.cac-art.info/about/cac/

2.13% 1.82% 1.21% คตศลป สถาปตยกรรม ออกแบบเครองแตงกาย

156

CAC - Chiangmai Art Conversation (บทสนทนาศลปะ

เชยงใหม)

ภาพท 8.1 ภาพสญลกษณของ Chiangmai Art Conversation

ทมา http://www.cac-art.info/about/cac/, สอออนไลน

CAC (บทสนทนาศลปะเชยงใหม) เปนการรเรมโดยกลมศลปน

โดยไมแสวงหาผลก าไร กอตงขนในจงหวดเชยงใหม ใน เดอนมกราคม

พ.ศ. 2556 เปาหมายหลกคอการใหขอมลทางศลปะ เพอท าใหเขา

ขอมลเขาถงได สรางแผนทออนไลนของพนททางศลปะ, เหตการณและ

ผประกอบอาชพทางศลปะ ในจงหวดเชยงใหม ทงนยงรวบรวมและผลต

ขอมลทเกยวของอกดวย พยายามทจะใหขอมลเหลานสะทอนภาพของ

หนวย และกจกรรมทางศลปะเชยงใหมใน อดต จนถงปจจบน แผนงาน

นจะเปนตวกระตนใหมการตดตอ มปฏสมพนธ กบองคประกอบและ

กจกรรมทางศลปะเชยงใหมทางกายภาพดวย เพอสงเสรมการ

เจรญเตบโตของชมชนศลปะ และผชมสาธารณะ

วตถประสงคของ CAC

คอการสรางศนยขอมลและความรทางดานศลปะ โดยเรมผลต

ทงบคลากรและองคความร ส าหรบสรางความแขงแรงใหศลปะใน

จงหวดเชยงใหมและจงหวดใกลเคยง โดยการเชอมโยงและเผยแพร

สวนประกอบของศลปะ อนไดแก ขอมลของพนททางศลปะ บคคล

ขาวสาร กจกรรมทางศลปะ และอนๆ ทเกยวของ สสาธารณะ โดยผาน

ระบบฐานขอมลออนไลน ทมพลวตรรวมไปกบสงคมปจจบน เปาหมาย

ส าคญถดมาคอการสรางความรวมมอกนระหวางสวนประกอบของ

ศลปะดงกลาวนน ออฟไลนในหลายระดบ ตงแตการสรางเครอขายของ

ผชมศลปะ การแลกเปลยนขอมล การจดนทรรศการรวมกน หรอ

โครงการสรางสรรคอนๆ รวมกน สดทายเราหวงเปนอยางยงวา ขอมล

ออนไลนและการสรางความรวมมอออฟไลนนจะเปนกลไกท ท าใหเกด

การเพมมลคาและความเขมแขงของอาชพ กจกรรมและความรทาง

ศลปะ เศรษฐกจ และสงคมในจงหวดเชยงใหมและใกลเคยง ทงยงตอ

ยอดไปส การสรางความมสวนรวมกบภาครฐอยางจรงจงมากขน

157

ตวอยางวสด อปกรณ และเครองจกรท เก ยวของในงาน

ศลปวฒนธรรมรวมสมยทางดานทศนศลป จาก คณะวจตรศลป


ภาพท 8.2 ภาพแสดงแทนภาพพมพขนาดกลาง ทมา : ผท าวทยานพนธ,2560 บนทกภาพวนท 3 มนาคม 2560

ภาพท 8.3 ภาพแสดงแทนภาพพมพขนาดเลก

ทมา : ผท าวทยานพนธ,2560 บนทกภาพวนท 3 มนาคม 2560

ภาพท 8.4 ภาพแสดงหองปฎบตการภาพพมพ


ภาพท 8.5 ภาพแสดงแทนวางภาพจตกรรม ทมา : ผท าวทยานพนธ,2560 บนทกภาพวนท 3 มนาคม 2560

158

ภาพท 8.6 ภาพแสดงแทนวางหนดนงานประตมากรรม ทมา : ผท าวทยานพนธ,2560 บนทกภาพวนท 3 มนาคม 2560

ภาพท 8.7 ภาพแสดงเครองผสมดนงานประตมากรรม ทมา : ผท าวทยานพนธ,2560 บนทกภาพวนท 3 มนาคม 2560

ภาพท 8.8 ภาพแสดงเครองเจาะงานไม


159

ภาพท 8.9 ภาพแสดงเครองอบดนขนาดใหญ ทมา : ผท าวทยานพนธ,2560 บนทกภาพวนท 3 มนาคม 2560

ภาพท 8.10 ภาพแสดงเครองอบดนขนาดเลก


ภาพท 8.11 ภาพแสดงแทนวางภาพพมพ


160

ภาพท 8.12 ภาพแสดงแทนยดหน ทมา : ผท าวทยานพนธ,2560 บนทกภาพวนท 3 มนาคม 2560

ภาพท 8.13 ภาพแสดงแทนยดไม


กจกรรม workshop ทเกดขนในจงหวดเชยงใหม 1.) อบอนละมนดน-Ceramic Hand form Workshop มกราคม 2016

ภาพท 8.14 ภาพแสดงกจกรรม workshop อบอนละมนดน ทมา : http://www.pictame.com,สอออนไลน

161



2.) LIGHTEN in Mind มกราคม 2016

ภาพท 8.17 ภาพแสดงกจกรรม workshop LIGHTEN in Mind ทมา : https://www.pinterest.com/pin/505106914440709128/,สอออนไลน

ภาพท 8.18 ภาพแสดงกจกรรม workshop LIGHTEN in Mind

ทมา : https://www.pinterest.com/pin/505106914440709128/,สอออนไลน

162

3.) Workshop Print making มนาคม 2015

ภาพท 8.19 ภาพแสดง Workshop Print making

ทมา : https://www.facebook.com/pg/addictartstudio,สอออนไลน







163

การน าเสนอผลงานของผท าวทยานพนธ

ภาพท 8.23 ภาพแสดงการน าเสนอผลงานของผท าวทยานพนธ ทมา : https://web.facebook.com/pg/ArchUPhayao,สอออนไลน

หอสมุดสร้างสรรค์ศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัย...

Documents

Transcript of หอสมุดสร้างสรรค์ศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัย...