เบญจพ ร พงศอำไพ

13
70 วารสารสภาการพยาบาล ปีท่ 24 ฉบับที่ 4 ตุลาคม-ธันวาคม 2552 ปัจจัยทำนายความตั้งใจของคู่สมรสหญิงตั้งครรภ์ในการมาใช้บริการ ตรวจคัดกรองเพื่อหาการติดเชื้อเอชไอวี* เบญจพร พงศ์อำไพ** ประณีต ส่งวัฒนา*** อุมาพร ปุญญโสพรรณ**** บทคัดย่อ: การวิจัยเชิงบรรยายนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาปัจจัยทำนายความตั้งใจใน การใช้บริการตรวจคัดกรอง เพื่อหาการติดเชื้อเอชไอวีของคู่สมรสหญิงตั้งครรภ์ กลุ่ม ตัวอย่างเป็นคู่สมรสของหญิงตั้งครรภ์ที่มาพร้อมภรรยาในการมาฝากครรภ์ ณ ศูนย์รับ บริการฝากครรภ์โรงพยาบาลหาดใหญ่ และโรงพยาบาลสงขลา จำนวน 212 ราย เลือก กลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจง ตามคุณสมบัติที่กำหนด เก็บรวมรวบข้อมูลโดยใช้ แบบสอบถามทีผู้วิจัยสร้างขึ้นตามกรอบแนวคิดทฤษฏีพฤติกรรมตามแผนและจากการ ทบทวนวรรณกรรม ประกอบด้วย 1) ข้อมูลส่วนบุคคล 2) ทัศนคติเกี่ยวกับการตรวจ คัดกรอง 3) การคล้อยตามกลุ่มอ้างอิง 4) การรับรู้ความสามารถในการควบคุม พฤติกรรม และ 5) ความตั้งใจในการมาใช้บริการตรวจคัดกรอง ซึ่งหาค่าความเที่ยงโดย ใช้สูตรสัมประสิทธิ์แอลฟาของคอนบาค ได้ค่าความเที่ยงของแบบสอบถาม ส่วนที่ 2 – 5 ได้ค่าอยู่ระหว่าง 0.85 - 0.94 วิเคราะห์ข้อมูลโดยการแจกแจงความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน และการวิเคราะห์ถดถอย พหุแบบขั้นตอน ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มตัวอย่างมีทัศนคติ การคล้อยตามกลุ่มอ้างอิง การรับรู้ความ สามารถในการควบคุมพฤติกรรม และความตั้งใจในการใช้บริการตรวจคัดกรองเพื่อหา การติดเชื้อเอชไอวี อยู่ในระดับปานกลาง และปัจจัยดังกล่าวสามารถร่วมกันทำนายความ แปรปรวนของความตั้งใจในการใช้บริการตรวจคัดกรองเพื่อหาการติดเชื้อเอชไอวีไดร้อยละ 24 โดยเฉพาะการคล้อยตามกลุ่มอ้างอิงที่มีผลทำนายอย่างมีนัยสำคัญ (β = .41, b = .04, p < .001) ดังนั้นพยาบาล และบุคลากรในทีมสุขภาพควรมีการพัฒนาการใหบริการคำปรึกษาแก่คู่สมรสทุกคู่ที่มารับบริการฝากครรภ์ เพื่อช่วยในการตัดสินใจของสามี ในการตรวจหาการติดเชื้อเอชไอวีโดยความสมัครใจได้มากขึ้น วารสารสภาการพยาบาล 2552; 24(4) 70-82 คำสำคัญ: ทัศนคติ ความตั้งใจ การตรวจคัดกรอง เอชไอวี คู่สมรส หญิงตั้งครรภ์ *วิทยานิพนธ์ปริญญาพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการพยาบาลผู้ใหญ่ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ** พยาบาลวิชาชีพ โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชเวียงสระ สุราษฎร์ธานี จังหวัดสุราษฎร์ธานี ***รองศาสตราจารย์ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ****ผู้ช่วยศาสตราจารย์ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์

Transcript of เบญจพ ร พงศอำไพ

70

ปจจยทำนายความตงใจของคสมรสหญงตงครรภในการมาใชบรการตรวจคดกรองเพอหาการตดเชอเอชไอว

วารสารสภาการพยาบาล ปท 24 ฉบบท 4 ตลาคม-ธนวาคม 2552

ปจจยทำนายความตงใจของคสมรสหญงตงครรภในการมาใชบรการ

ตรวจคดกรองเพอหาการตดเชอเอชไอว*

เบญจพร พงศอำไพ**

ประณต สงวฒนา***

อมาพร ปญญโสพรรณ****

บทคดยอ: การวจยเชงบรรยายนมวตถประสงค เพอศกษาปจจยทำนายความตงใจในการใชบรการตรวจคดกรอง เพอหาการตดเชอเอชไอวของคสมรสหญงตงครรภ กลมตวอยางเปนคสมรสของหญงตงครรภทมาพรอมภรรยาในการมาฝากครรภ ณ ศนยรบบรการฝากครรภโรงพยาบาลหาดใหญ และโรงพยาบาลสงขลา จำนวน 212 ราย เลอกกลมตวอยางแบบเฉพาะเจาะจง ตามคณสมบตทกำหนด เกบรวมรวบขอมลโดยใชแบบสอบถามท ผวจยสรางขนตามกรอบแนวคดทฤษฏพฤตกรรมตามแผนและจากการทบทวนวรรณกรรม ประกอบดวย 1) ขอมลสวนบคคล 2) ทศนคตเกยวกบการตรวจ คดกรอง 3) การคลอยตามกลมอางอง 4) การรบรความสามารถในการควบคมพฤตกรรม และ 5) ความตงใจในการมาใชบรการตรวจคดกรอง ซงหาคาความเทยงโดยใชสตรสมประสทธแอลฟาของคอนบาค ไดคาความเทยงของแบบสอบถาม สวนท 2 – 5 ไดคาอยระหวาง 0.85 - 0.94 วเคราะหขอมลโดยการแจกแจงความถ คารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน และการวเคราะหถดถอยพหแบบขนตอน ผลการวจยพบวา กลมตวอยางมทศนคต การคลอยตามกลมอางอง การรบรความสามารถในการควบคมพฤตกรรม และความตงใจในการใชบรการตรวจคดกรองเพอหาการตดเชอเอชไอว อยในระดบปานกลาง และปจจยดงกลาวสามารถรวมกนทำนายความแปรปรวนของความตงใจในการใชบรการตรวจคดกรองเพอหาการตดเชอเอชไอวได รอยละ 24 โดยเฉพาะการคลอยตามกลมอางองทมผลทำนายอยางมนยสำคญ (β = .41, b = .04, p < .001) ดงนนพยาบาล และบคลากรในทมสขภาพควรมการพฒนาการใหบรการคำปรกษาแกคสมรสทกคทมารบบรการฝากครรภ เพอชวยในการตดสนใจของสามในการตรวจหาการตดเชอเอชไอวโดยความสมครใจไดมากขน

วารสารสภาการพยาบาล 2552; 24(4) 70-82

คำสำคญ: ทศนคต ความตงใจ การตรวจคดกรอง เอชไอว คสมรส หญงตงครรภ *วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาการพยาบาลผใหญ คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร ** พยาบาลวชาชพ โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชเวยงสระ สราษฎรธาน จงหวดสราษฎรธาน ***รองศาสตราจารย คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร ****ผชวยศาสตราจารย คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร

71

เบญจพร พงศอำไพ และคณะ

Thai Journal of Nursing Council Vol. 24 No.4 October-December 2009

ความเปนมาและความสำคญของปญหา

จากผลการเฝาระวงการตดเชอเอชไอว

ประเทศไทย พ.ศ. 2549 (รอบท 24) ในกลมหญง

ตงครรภ พบวาความชกของการตดเชอเอชไอวมแนวโนม

ลดลงเทากบรอยละ 0.87 เปนไปตามเปาหมายท

กระทรวงสาธารณสขกำหนดไวคอ รอยละ 1 สำหรบ

ในจงหวดสงขลา พบวาหญงตงครรภทมาใชบรการ

ฝากครรภและไดรบการตรวจเลอดจำนวน 2,486 ราย

พบการตดเชอเอชไอวจำนวน 26 ราย (รอยละ 1.05)

ซงสงกวาเปาหมายทตงไวของกระทรวงสาธารณสข

และพบการตดเชอในกลมหญงตงครรภทมอายนอย

กวา 20 ป มแนวโนมสงขน1 สะทอนใหเหนถงการ

เพมขนของการตดเชอเอชไอวในกลมหญงตงครรภ

ทมอายนอย นอกจากนการดำเนนงานปองกนการ

ตดเชอเอชไอวจากมารดาสทารก เปนมาตรการสำคญ

ทชวยลดโอกาสของการตดเชอจากมารดาสทารกได

โดยพบวาระบบใหการปรกษาเพอตรวจเลอดหาเชอ

เอชไอวโดยความสมครใจ เปนวธการหนงทใชไดผล

ดและมประสทธภาพในการสบคนหาการตดเชอเอช

ไอว เนองจากเปนชองทางแรก (entry point) ของ

ผใชบรการทจะไดรบความรเกยวกบโรคเอดส และ

แนวทางการใชบรการดานสขภาพ การรกษาพยาบาล

และบรการดานจตสงคม2-3 การใหคำปรกษารวมกน

ทงสามและภรรยา ในกลมหญงตงครรภทมาใชบรการ

ฝากครรภ พบวามความสมพนธกบการลดการแพร

เชอเอชไอวจากมารดาสทารก เนองจากหญงตงครรภ

ทมการตรวจพบเชอเอชไอวสามารถรบยาเพอปองกน

การตดเชอได เพมการใชถงยางอนามยเมอมเพศ

สมพนธ รวมถงการหลกเลยงการใหนมบตร4 การ

เปดโอกาสใหสามไดตรวจเลอดรวมกบภรรยา พบ

วาสามและภรรยาสวนมากมกตกลงใจทจะเจาะ

เลอดตรวจหาการตดเชอเอชไอวและมาฟงผลพรอม

กนโดยสมครใจ5 ดงนนการมสวนรวมของสามจงอาจ

เปนอกวธการหนงทมความสำคญทำใหการตงครรภ

ของภรรยามความปลอดภยจากการตดเชอเอชไอวได

การตดสนใจทจะตรวจเลอดหรอไมตรวจ

เลอดเกยวของกบความตงใจของบคคลทจะกระทำ

พฤตกรรมนนขนอยกบปจจยหลายประการ จากการ

ทบทวนวรรณกรรมพบวาทฤษฎพฤตกรรมตามแผน

(Theory of Planned Behavior: TPB)6 เปนทฤษฎท

สามารถนำมาใชอธบายความตงใจในการกระทำ

พฤตกรรมของบคคลได โดยสามารถทำนายและ

อธบายพฤตกรรมของบคคลทเฉพาะเจาะจงไดอยาง

ชดเจน โดยความตงใจจะถกกำหนดดวยตวแปรสำคญ

3 ประการ คอ ทศนคต (attitude) การคลอยตาม

กลมอางอง (subjective norm) และการรบรความ

สามารถในการควบคมพฤตกรรม (perceived behavior

control) และพบวามปจจยกำหนดการกระทำพฤตกรรม

มากนอยแตกตางกน ดงเชนการศกษาของศรลกษณ

ศรดำรง7 พบวา ทศนคต การรบรความสามารถใน

การควบคมพฤตกรรม และความเปนเพศหญง

สามารถรวมอธบายความแปรปรวนของความตงใจ

ในการตรวจเลอดกอนแตงงานไดรอยละ 41.68

(p < .05) และการศกษาในประเทศแทนซาเนย

พบวา ทศนคต และการรบรความสามารถในการ

ควบคมพฤตกรรม สามารถรวมทำนายความตงใจ

ในการเขารบการตรวจเลอดเพอหาการตดเชอเอช

ไอวไดรอยละ 36 (R2 = 0.36, p < .001)8

เนองจากการมาใชบรการตรวจเลอดเพอคด

กรองหาการตดเชอเอชไอวเปนพฤตกรรมหนงท

เกยวของกบความตงใจ และเชอวาความตงใจตอ

การตรวจคดกรองเพอหาการตดเชอเอชไอว ของ

72

ปจจยทำนายความตงใจของคสมรสหญงตงครรภในการมาใชบรการตรวจคดกรองเพอหาการตดเชอเอชไอว

วารสารสภาการพยาบาล ปท 24 ฉบบท 4 ตลาคม-ธนวาคม 2552

คสมรสแตละคน ซงจากการศกษาทผานมาเปนการ

ศกษาในกลมประชาชนทวไป และสวนใหญเปนเรอง

ทเกยวกบการคดกรองกอนแตงงาน ซงอาจมบรบท

ทมความแตกตางกนกบในคสมรสทแตงงานแลว ผวจย

จงตองการศกษาปจจยดานทศนคต การคลอยตาม

กลมอางอง และการรบรความสามารถในการควบคม

พฤตกรรม ทสามารถทำนายความตงใจของคสมรส

หญงตงครรภในการมาใชบรการตรวจคดกรองเพอ

หาการตดเชอเอชไอว ซงผลการศกษาจะไดเปนแนวทาง

ในการสงเสรม และรณรงคใหมความเขาใจถงบรการ

การตรวจ คดกรองเพอหาการตดเชอเอชไอวเพมขน

และผทตดเชอเอชไอวไดรบการเขาถงบรการรกษา

อยางถกตองเหมาะสมตอไป

วตถประสงคของการวจย

เพอศกษาอำนาจในการทำนายของทศนคต

การคลอยตามกลมอางอง การรบรความสามารถใน

การควบคมพฤตกรรมการตรวจคดกรองตอความ

ตงใจของคสมรสหญงตงครรภในการมาใชบรการ

ตรวจคดกรองเพอหาการตดเชอเอชไอว

สมมตฐานการวจย

ทศนคตตอการตรวจเลอด การคลอยตามกลม

อางอง และการรบรความสามารถในการควบคม

พฤตกรรมการตรวจคดกรอง สามารถรวมทำนาย

ความตงใจของคสมรสหญงตงครรภในการมารบ

บรการตรวจคดกรองเพอหาการตดเชอเอชไอว

กรอบแนวคดการวจย

การวจยครงนผวจยใชแนวคดทฤษฎพฤตกรรม

ตามแผน (Theory of Planned Behavior: TPB)

ของเอจเซน6,9 เปนกรอบทฤษฎทใชในการวจย ซงเปน

ทฤษฎทใชทำนายและทำความเขาใจพฤตกรรมของ

มนษย โดยมขอตกลงเบองตน 2 ขอ คอ 1) มนษย

เปนผมเหตผลและใชขอมลขาวสารทตนมอยอยาง

เปนระบบ 2) มนษยพจารณาถงผลทอาจเกดจาก

การกระทำของตนกอนทจะตดสนใจกระทำหรอไม

กระทำพฤตกรรม และเปนทฤษฎทพฒนาขนเพอใช

ในการศกษาความเปลยนแปลงทเกดขนภายใน

บคคล ดานความคด การประเมน และอทธพลจาก

การรบรภายนอก ภายในบคคลทมผลตอการกระทำ

พฤตกรรมตางๆ ทำใหเขาใจพฤตกรรมและสาเหต

ของพฤตกรรมอยางเปนระบบและชดเจนมากขน10

โดยมปจจยหลกในการกำหนดพฤตกรรมของบคคล

คอ “ความตงใจทจะกระทำพฤตกรรม” หรอเรยก

สนๆวา “ความตงใจ” และปจจยทเปนตวกำหนด

ความตงใจทจะกระทำพฤตกรรม 3 ประการ6,11 คอ

1. ทศนคตตอพฤตกรรม (Attitude toward

behaviors) เปนการประเมนความรสกของบคคลตอ

การกระทำพฤตกรรมนนวาเปนไปในทางบวกหรอ

ทางลบตอพฤตกรรม ดงนนทศนคตตอการตรวจ

เลอดเพอหาการตดเชอเอชไอว ประเมนไดจากผล

รวมของผลคณระหวางความเชอเกยวกบผลของการ

ตรวจเลอดเพอหาการตดเชอเอชไอว และการประเมน

คณคาผลของการตรวจคดกรองเพอหาการตดเชอ

เอชไอว

2. การคลอยตามกลมอางอง (Subjective

norm) เปนการพจารณาถงบคคลหรอกลมบคคลท

มความสำคญและเปนแรงจงใจตอตนเองวาควรทำ

(should) หรอไมควรทำ (should not) พฤตกรรม

นนๆ การทบคคลมการคลอยตามกลมอางองในการ

กระทำพฤตกรรมนนๆ มากจะทำใหบคคลมความ

ตงใจทจะปฏบตพฤตกรรมนนๆ12 ดงนนการคลอย

73

เบญจพร พงศอำไพ และคณะ

Thai Journal of Nursing Council Vol. 24 No.4 October-December 2009

ตามกลมอางองในการตรวจเลอดเพอหาการตดเชอ

เอชไอว ประเมนไดจากผลรวมของผลคณระหวาง

ความเชอเกยวกบกลมอางองตอการตรวจเลอดเพอ

หาการตดเชอเอชไอว และแรงจงใจทจะคลอยตาม

กลมอางองตอการตรวจคดกรองเพอหาการตดเชอ

เอชไอว

3. การรบรความสามารถในการควบคม

พฤตกรรม (Perceived behavioral control)

เปนการรบรของบคคลวามความยากหรองายในการ

กระทำพฤตกรรมนน และความสามารถในการควบคม

ตนเองใหกระทำพฤตกรรมภายใตปจจยทสงเสรม

หรอขดขวางการกระทำพฤตกรรม ไดแก ปจจย

ภายในเชน บคคลรบรวาสามารถควบคมการกระทำ

พฤตกรรมนนได และปจจยภายนอกเชน บคคลรบร

วา มเวลา มโอกาสทจะกระทำพฤตกรรมนน หรอ

การกระทำนนขนอยกบกลมบคคลอน การทบคคล

รบรวาตนเองมความสามารถในการควบคมการ

กระทำพฤตกรรมไดมาก บคคลมความเปนไปไดท

จะกระทำพฤตกรรมนนสง ดงนนการรบรความสามารถ

ในการควบคมพฤตกรรมการตรวจคดกรองเพอหา

การตดเชอเอชไอว ประเมนไดจากผลรวมของผลคณ

ระหวางความเชอเกยวกบการควบคมและการรบร

อำนาจการควบคมการไปตรวจคดกรองเพอหาการ

ตดเชอเอชไอว

วธดำเนนการวจย

การวจยครงนเปนการวจยเชงบรรยาย ประชากร

ทศกษาเปนสามหญงตงครรภทมาพรอมภรรยา ณ

ศนยรบบรการฝากครรภ โรงพยาบาลหาดใหญ และ

โรงพยาบาลสงขลา เลอกกลมตวอยางแบบเจาะจง

ไดแกมอายตงแต 18 – 45 ป สามารถสอสารดวย

ภาษาไทยไดด และยนดในการเขารวมในการวจย

จำนวน 212 ราย การคำนวนขนาดกลมตวอยางโดย

ใชสตรวเคราะหอำนาจการทดสอบสถต (power

analysis) ของโคเฮน13 กำหนดระดบความเชอมน

95% (α = .05) และอำนาจการทดสอบ (power)

เทากบ .80 คาขนาดของอทธพล (effect size) ใชท

.22 เนองจากการศกษาทผานมาของ ศรลกษณ

ศรดำรง7 พบวา ทศนคตตอการตรวจเลอดมความ

สมพนธตอความตงใจในการตรวจเลอดกอนแตงงาน

เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการเกบขอมลประกอบดวย

แบบสอบถาม 5 ชด ดงน

ชดท 1 แบบสอบถามขอมลสวนบคคล

ชดท 2 แบบสอบถามเกยวกบทศนคตตอการ

ตรวจคดกรองเพอหาการตดเชอเอชไอว แบงเปน 2

สวน คอ สวนท 1 แบบวดความเชอเกยวกบผลของ

การตรวจคดกรอง จำนวน 7 ขอ สวนท 2 แบบวด

การประเมนคาผลของการตรวจคดกรอง จำนวน 7

ขอ แปลผลคะแนนจากผลคณระหวางคะแนนความ

เชอเกยวกบผลของการตรวจเลอดและคะแนนการ

ประเมนคาผลของการตรวจเลอด คำนวณหาระดบ

คะแนนจากผลตางระหวางคาสงสดและคาตำสดของ

คะแนนโดยรวมแลวหารดวยจำนวนระดบชน14 ใน

การศกษานแบงเปน 3 ระดบ ดงน

คะแนน 7.00 – 63.00 หมายถง ทศนคตตอ

การตรวจคดกรอง อยในระดบตำ

คะแนน 63.01 – 119.00 หมายถง ทศนคต

ตอการตรวจคดกรอง อยในระดบปานกลาง

คะแนน 119.01 – 175.00 หมายถง ทศนคต

ตอการตรวจคดกรอง อยในระดบสง

ชดท 3 แบบสอบถามเกยวกบการคลอยตาม

กลมอางองตอการตรวจคดกรองเพอหาการตดเชอ

74

ปจจยทำนายความตงใจของคสมรสหญงตงครรภในการมาใชบรการตรวจคดกรองเพอหาการตดเชอเอชไอว

วารสารสภาการพยาบาล ปท 24 ฉบบท 4 ตลาคม-ธนวาคม 2552

เอชไอว แบงเปน 2 สวน คอ สวนท 1 แบบวดความ

เชอเกยวกบการคลอยตามกลมอางองตอการตรวจ

คดกรอง จำนวน 6 ขอ สวนท 2 แบบวดแรงจงใจท

จะทำตามกลมอางองตอการตรวจคดกรอง จำนวน

6 ขอ แปลผลคะแนนจากผลคณระหวางคะแนน

ความเชอเกยวกบการคลอยตามกลมอางองและ

คะแนนแรงจงใจทจะทำตามกลมอางอง คำนวณหา

ระดบคะแนนจากผลตางระหวางคาสงสดและคาตำ

สดของคะแนนโดยรวมแลวหารดวยจำนวนระดบ

ชน13 ในการศกษานแบงเปน 3 ระดบ ดงน

คะแนน 6.00 – 54.00 หมายถง กลมอางอง

คาดหวงใหตนตรวจคดกรอง อยในระดบตำ

คะแนน 54.01 – 102.00 หมายถง กลมอางอง

คาดหวงใหตนตรวจคดกรอง อยในระดบปานกลาง

คะแนน 102.01 – 150.00 หมายถง กลมอางอง

คาดหวงใหตนตรวจคดกรอง อยในระดบสง

ชดท 4 แบบสอบถามการรบรความสามารถ

ในการควบคมพฤตกรรมการไปตรวจคดกรองเพอ

หาการตดเชอเอชไอว แบงเปน 2 สวน คอ สวนท 1

แบบวดความเชอเกยวกบการควบคมพฤตกรรมการ

ตรวจคดกรอง จำนวน 10 ขอ สวนท 2 แบบวดการ

รบรพลงอำนาจในการควบคมพฤตกรรมการตรวจ

คดกรอง จำนวน 10 ขอ แปลผลคะแนนจากผล

คณระหวางคะแนนความเชอเกยวกบการควบคม

พฤตกรรมการตรวจเลอดและคะแนนการรบร

อำนาจในการควบคมพฤตกรรมการตรวจเลอด

คำนวณหาระดบคะแนนจากผลตางระหวางคาสงสด

และคาตำสดของคะแนนโดยรวมแลวหารดวยจำนวน

ระดบชน13 ในการศกษานแบงเปน 3 ระดบ ดงน

คะแนน 10.00 – 90.00 หมายถง มการรบร

ความสามารถในการควบคมพฤตกรรม อยในระดบตำ

คะแนน 90.01 – 170.00 หมายถง มการรบร

ความสามารถในการควบคมพฤตกรรม อยในระดบ

ปานกลาง

คะแนน 170.01 – 250.00 หมายถง มการรบร

ความสามารถในการควบคมพฤตกรรม อยในระดบสง ชดท 5 แบบวดความตงใจทจะตรวจคดกรองเพอหาการตดเชอเอชไอว จำนวน 3 ขอ แปลผล คะแนนเปน 3 ระดบดงน คะแนน 3.00 – 7.00 หมายถง มความตงใจทจะตรวจคดกรอง อยในระดบตำ คะแนน 7.01 – 11.00 หมายถง มความตงใจทจะตรวจคดกรอง อยในระดบปานกลาง คะแนน 11.01 – 15.00 หมายถง มความตงใจทจะตรวจคดกรอง อยในระดบสง ทงน แบบสอบถามในชดท 2 – 5 ผวจยไดพฒนาขนจากการศกษาของศรลกษณ ศรดำรง7 และแนวคดทฤษฎพฤตกรรมตามแผนของเอจเซน6,9 ลกษณะแบบสอบถามเปนมาตรวดลเครท 5 ระดบ ตงแตมากทสด (คาคะแนน = 5) จนถงนอยทสด (คาคะแนน = 1)

การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ

1. การหาความตรงตามเนอหา โดยใหผทรงคณวฒทางการแพทย อาจารยพยาบาลและพยาบาล จำนวน 3 ทาน พจารณาตรวจสอบความตรงของเนอหาและภาษาทใชของเครองมอเพอใหไดแบบสอบถามทถกตองเหมาะสมยงขน 2. การหาความเทยงของเครองมอ โดยนำแบบสอบถามไปทดลองใชกบชายวยผใหญทมคณลกษณะเดยวกบกลมตวอยาง จำนวน 20 ราย และคำนวณหาคาความสอดคลองภายในโดยใชสมประสทธแอลฟาของคอนบาค (conbrach’s alpha coefficient) ไดคาความเทยงของทศนคตตอการ

75

เบญจพร พงศอำไพ และคณะ

Thai Journal of Nursing Council Vol. 24 No.4 October-December 2009

ตรวจคดกรอง การคลอยตามกลมอางองตอการตรวจคดกรอง การรบรความสามารถในการควบคมพฤตกรรมการตรวจคดกรอง และความตงใจในการทจะไปรบบรการตรวจคดกรองเพอหาการตดเชอเอชไอว เทากบ .85, .93, .83 และ .94 ตามลำดบ

การเกบรวมรวบขอมล

การวจยนไดผานการพจารณาและอนมตจากคณะกรรมการจรยธรรมการวจยในคน จากโรงพยาบาลสองแหงทคดเลอก โดยผวจยไดอธบายวตถประสงค พรอมทงการพทกษสทธกอนเกบขอมล ไดแก การไดรบความยนยอมในการเขารวมในการวจย การเกบรกษาความลบและการถอนตวหรอปฏเสธในการเขารวมโดยไมมผลกระทบใดๆ พบวามกลมตวอยางปฏเสธการเขารวมการวจยจำนวน 9 ราย (รอยละ 4.22) เนองจากตองดแลบตรในระหวางทหญงตงครรภเขารบการตรวจครรภ ในรายทอานออกเขยนได ผวจยแจกแบบสอบถามพรอมทงอธบายวธการตอบโดยละเอยดและใหอสระในการตอบ ในรายทอานไมออกและเขยนไมได ผวจยใชการสมภาษณ

การวเคราะหขอมล

1. วเคราะหขอมลสวนบคคล ทศนคต การคลอยตามกลมอางอง การรบรความสามารถในการควบคมพฤตกรรม และความตงใจในการรบบรการตรวจคดกรองเพอหาการตดเชอเอชไอวของคสมรสของหญงตงครรภ โดยการแจงแจงความถ คารอยละ ชวงคะแนน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานและระดบคะแนน 2. วเคราะหหาความสมพนธระหวางตวแปรดงกลาวดวยสหสมพนธเพยรสนกอนนำไปวเคราะหอำนาจการทำนายโดยใชการวเคราะหถดถอยแบบขนตอน (stepwise multiple regression analysis)

ผลการวจย

ขอมลสวนบคคล

กลมตวอยางมอายเฉลย 27 ป (SD = 6.10)

โดยมอายอยในชวง 18 – 25 ป มากทสด (รอยละ

47.2) นบถอศาสนาพทธ และศาสนาอสลามรอยละ

54.2 และรอยละ 45.8 ตามลำดบ ระดบการศกษา

พบวาจบชนมธยมศกษามากทสด คดเปนรอยละ 51.4

และมอาชพรบจางรอยละ 59.0 รองลงมา คอ ทำ

ธรกจสวนตว รอยละ 17.5 มรายไดเฉลยของครอบครว

เทากบ 8,575.58 บาท/เดอน กลมตวอยางรอยละ

64.6 ไมมบตรและสวนใหญเปนการแตงงานครงแรก

รอยละ 88.2

การรบรขอมลขาวสารโรคเอดส แหลงบรการ

ตรวจคดกรองหาการตดเชอเอชไอว

กลมตวอยางรอยละ 84.4 ไดรบขอมลขาว

สารเกยวกบโรคเอดส จากสอโทรทศน/วทย และ

จากการประชาสมพนธ /รณรงคของทางโรง

พยาบาล/สถานอนามย คดเปนรอยละ 30.6 และ

รอยละ 28.8 ตามลำดบ และรอยละ 85.4 มการรบ

รวาตนเองไมมความเสยงทจะตดเชอเอชไอว โดยให

เหตผลวา ไมเทยวสถานบรการ/แหลงมวสมตางๆ

คดเปนรอยละ 43.9 รองลงมาคอ มความร/วธการ

ปองกนทด รอยละ 22.2 นอกจากนกลมตวอยาง

รอยละ 50.9 เคยไดยน/ทราบวามสถานทใหบรการ

ในการตรวจคดกรอง โดยเฉพาะจากการประชาสมพนธ

ของทางโรงพยาบาล/สถานอนามย และจากโทรทศน/

วทย มเพยงรอยละ 36.8 ของกลมตวอยางทเคย

ผานการตรวจเลอดเพอหาการตดเชอเอชไอวมา

กอน โดยใหเหตผลวา ตองการทราบวาตนเองมการ

ตดเชอเอชไอวหรอไม และกำลงจะแตงงาน คดเปน

รอยละ 15.57 และรอยละ 9.43 ตามลำดบ โดยท

76

ปจจยทำนายความตงใจของคสมรสหญงตงครรภในการมาใชบรการตรวจคดกรองเพอหาการตดเชอเอชไอว

วารสารสภาการพยาบาล ปท 24 ฉบบท 4 ตลาคม-ธนวาคม 2552

รอยละ 63.2 ไมเคยเขารบการตรวจเลอดเพอหา

การตดเชอเอชไอวมากอน เนองจากกลมตวอยาง

มนใจวาไมมพฤตกรรมเสยงคดเปนรอยละ 39.62

และไมทราบแหลงใหบรการในการตรวจเลอด รอยละ

23.58 อยางไรกตามพบวากลมตวอยางมญาต/คน

รจกทมการตดเชอเอชไอวถงรอยละ 69.8

บคคลใกลชด ทอาศยอยรวมกนและการปรกษา

ปญหาดานสขภาพ

บคคลทกลมตวอยางมความใกลชดมากทสด

คอ บดา มารดา และพนอง รอยละ 48 รองลงมาคอ

บดาและมารดา รอยละ 26 โดยรอยละ 46.7 ของ

กลมตวอยางจะอยกบภรรยาเพยงสองคน และอาศย

อยรวมกบญาตพนองของกลมตวอยางเองคดเปน

รอยละ 42.45 เมอมปญหาดานสขภาพกลมตวอยาง

จะปรกษากบภรรยามากทสดคดเปนรอยละ 43.9

รองลงมาคอ มารดา รอยละ 18.7

ทศนคต การคลอยตามกลมอางอง การรบ

รความสามารถในการควบคมพฤตกรรม และ

ความตงใจในการมารบบรการตรวจคดกรองเพอ

หาการตดเชอเอชไอวของคสมรสหญงตงครรภ

ผลการศกษาพบวากลมตวอยางมคะแนน

ทศนคต การคลอยตามกลมอางอง การรบรความ

สามารถในการควบคมพฤตกรรมการตรวจเลอดหา

การตดเชอเอชไอว และความตงใจในการมารบบรการ

ตรวจคดกรองเพอหาการตดเชอเอชไอวอยในระดบ

ปานกลาง (ตารางท 1) เมอวเคราะหคาสมประสทธ

สหสมพนธของเพยรสน ระหวางตวแปรดงกลาว พบวา

ทศนคตมความสมพนธทางบวกในระดบตำกบ

ความตงใจในการตรวจคดกรองเพอหาการตดเชอ

เอชไอวอยางมนยสำคญทางสถต (r = 0.28,

p < .01) สำหรบการคลอยตามกลมอางอง และการ

รบรความสามารถในการควบคมพฤตกรรมมความ

ตารางท 1 ชวงคะแนน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบคะแนนของกลมตวอยางจำแนกตาม

ทศนคต การคลอยตามกลมอางอง การรบรความสามารถในการควบคมพฤตกรรม และความตงใจการ

รบบรการตรวจคดกรอง (N=212)

ชวงคะแนน

ตวแปร แบบ กลม X SD ระดบคะแนน

สอบถาม ตวอยาง

ทศนคตตอการตรวจเลอด 7 – 175 44 – 175 117.30 26.45 ปานกลาง

การคลอยตามกลมอางอง 6 – 150 22 – 150 91.94 33.14 ปานกลาง

การรบรความสามารถใน 10 – 250 44 – 230 123.96 34.73 ปานกลาง

การควบคมพฤตกรรม

ความตงใจในการตรวจเลอด 3 – 15 3 – 15 9.61 3.12 ปานกลาง

77

เบญจพร พงศอำไพ และคณะ

Thai Journal of Nursing Council Vol. 24 No.4 October-December 2009

สมพนธทางบวกในระดบปานกลางกบความตงใจใน

การตรวจคดกรองเพอหาการตดเชอเอชไอวอยางม

ตารางท 2 ความสมพนธระหวางทศนคต การคลอยตามกลมอางอง การรบรความสามารถในการควบคม

พฤตกรรม และความตงใจในการตรวจคดกรอง (N =212)

ตวแปร 1 2 3 4

ความตงใจในการตรวจคดกรอง 1.00

ทศนคตตอการตรวจคดกรอง 0.28** 1.00

การคลอยตามกลมอางองตอการตรวจคดกรอง 0.49** 0.50** 1.00

การรบรความสามารถในการควบคมพฤตกรรม 0.34** 0.34** 0.49** 1.00

การตรวจคดกรอง

** p < .01

นยสำคญทางสถต (r = .49, p < .01 และ r = .34,

p < .01 ตามลำดบ) (ตารางท 2)

ปจจยทำนายความตงใจในการตรวจคดกรองเพอหาการตดเชอเอชไอวของคสมรสหญงตงครรภ

เมอวเคราะหถดถอยแบบขนตอน พบวา ตวแปร

ทง 3 ตว ไดแก ทศนคต การคลอยตามกลมอางอง

และการรบรความสามารถในการควบคมพฤตกรรมฯ

สามารถรวมกนทำนายความตงใจในการตรวจคด

กรองเพอหาการตดเชอเอชไอวได รอยละ 24 โดยท

การคลอยตามกลมอางองเพยงตวแปรเดยวทม

อำนาจการทำนายสงอยางมนยสำคญ (β = .41,

b = .04, p < .001) (ตารางท 3) นอกจากนพบวา

ขอมลสวนบคคลคอ กลมบคคลทใกลชด และประวต

การเขารบการตรวจเลอด มความสมพนธกบความ

ตงใจในการตรวจคดกรอง ผวจยจงนำตวแปรดง

กลาว เขาในสมการทำนายดวยการวเคราะหแบบ

เชงชน (hierarchical regression analysis) โดยใช

เปนตวแปรควบคมแลวจงทดสอบอทธพลของตวแปร

ทสนใจศกษาคอ ทศนคต การคลอยตามกลมอางอง

และการรบรความสามารถในการควบคมพฤตกรรม

เปนลำดบถดไป พบวา ประวตการเขารบการตรวจ

เลอดสามารถทำนายความความตงใจในการตรวจ

คดกรองไดรอยละ 9 (adjusted R2 = .09) เมอนำ

ตวแปรทศนคต การคลอยตามกลมอางอง และการ

รบรความสามารถในการควบคมพฤตกรรม เขามา

วเคราะหดวยพบวา สามารถรวมกนทำนายความตงใจ

ในการตรวจเลอดคดกรอง ไดเพมขนอกรอยละ 18

(adjusted R2 change = .18) โดยทตวแปรการ

คลอยตามกลมอางองตอความตงใจในการตรวจ

คดกรอง ยงคงเปนตวแปรสำคญ (β = .37, b = .04,

p < .001) และสามารถรวมทำนายความแปรปรวน

ของคะแนนความตงใจในการตรวจคดกรองเพอหา

การตดเชอเอชไอวไดทงหมดรอยละ 27 (adjusted

R2 = .27) (ตารางท 4)

78

ปจจยทำนายความตงใจของคสมรสหญงตงครรภในการมาใชบรการตรวจคดกรองเพอหาการตดเชอเอชไอว

วารสารสภาการพยาบาล ปท 24 ฉบบท 4 ตลาคม-ธนวาคม 2552

การอภปรายผล

ลกษณะกลมตวอยาง

กลมตวอยางทศกษามอายอยระหวาง 18 –

25 ป มากทสด คดเปนรอยละ 47.2 และสวนใหญ

ไมเคยเขารบการตรวจเลอดหาการตดเชอเอชไอวมา

กอน (รอยละ 63.2) อาจเปนเพราะกลมตวอยาง

เปนประชากรทอยในวยเจรญพนธ มการแสวงหาค

ชวตสรางครอบครว และไมคดวาตนเองเปนกลมเสยง

หรอมความเสยงตอการตดเชอถงรอยละ 85.4

ตารางท 3 คาสมประสทธของการวเคราะหถดถอยพหแบบขนตอน ระหวางปจจยทำนายกบความตงใจในการ

มารบบรการตรวจคดกรองเพอหาการตดเชอเอชไอวของคสมรสหญงตงครรภ (N = 212)

Adjusted

ตวแปร R2 R2 b β

ทศนคตตอการตรวจเลอด .003 .03

การคลอยตามกลมอางองตอการตรวจเลอด .25 .24 .04** .41

การรบรความสามารถในการควบคมพฤตกรรม .01 .13

**p < .001, F = 23.193 (3, 208)

ตาราง 4 คาสมประสทธของการวเคราะหถดถอยพหแบบเชงชน ระหวางปจจยสวนบคคล และปจจยทำนาย

กบความตงใจในการมารบบรการตรวจคดกรองเพอหาการตดเชอเอชไอวของคสมรสหญงตงครรภ

Adjusted Adjusted

ตวแปร R2 R2 R2 b β change

บคคลใกลชด -.80 -.13

ประวตเขารบการตรวจเลอด .10 .09 .09 1.80** .28

ทศนคตตอการตรวจเลอด .001 .004

การคลอยตามกลมอางองตอการตรวจเลอด .29 .27 .18 .04** .37

การรบรความสามารถในการควบคมพฤตกรรม .01 .13

**p < .001, F = 16.834 (5, 206)

เชนเดยวกบการศกษาของอรทย15 ทพบวาประชาชน

วยเจรญพนธในชมชนแออดไมคดตนเองมพฤตกรรม

เสยงตอการตดเชอ กลมตวอยางมอาชพรบจางมากทสด

(รอยละ 59) และจบการศกษาระดบมธยมศกษา

รอยละ 51.4 ซงพบวาเปนกลมประชากรทมความ

คลายคลงกบกลมประชากรทวไปทมการเขาถง

บรการตรวจเลอดมากขนในทกกลมอาชพ และทกระดบ

การศกษา โดยระดบการศกษาทแตกตางกนไมมผล

ตอการตดสนใจในการตรวจเลอดกอนแตงงาน7,16

79

เบญจพร พงศอำไพ และคณะ

Thai Journal of Nursing Council Vol. 24 No.4 October-December 2009

นอกจากน พบวากลมตวอยางจะมความใกลชดกบ

บดา มารดาและพนองมากทสด รอยละ 48 ซง

ลกษณะของครอบครวถอวาเปนปจจยทมอทธพล

ตอพฤตกรรมและบคลกภาพของบคคล และเปน

แหลงใหความชวยเหลอแกสมาชกในครอบครว17

ดงนน เมอกลมตวอยางมปญหาในเรองสขภาพจะ

ปรกษากบคสมรสของตนเองเปนอนดบแรก (รอยละ

43.9) อาจเนองจากลกษณะของครอบครว สวนใหญ

เปนครอบครวเดยว บคคลในครอบครวประกอบดวย

คสามภรรยา ซงมสวนในการดแลซงกนและกน

มการสนบสนนความคด การตดสนใจ ทำใหเกดการ

ชวยเหลอพงพาอาศยกนระหวางสามกบภรรยา18

ปจจยทำนายความตงใจในการตรวจคดกรอง

เพอหาการตดเชอเอชไอวของคสมรสหญงตงครรภ

ผลการวเคราะหถดถอยแบบขนตอนพบวา

ตวแปรทศกษาทง 3 ตว สามารถรวมกนทำนาย

ความแปรปรวนของความตงใจในการตรวจคดกรอง

เพอหาการตดเชอเอชไอวได รอยละ 24 โดยม

ตวแปรการคลอยตามกลมอางองเพยงตวแปรเดยว

ทมอำนาจการทำนายสงรอยละ 29 และมนยสำคญ

(β = .41, b = .04, p < .001) (ตารางท 3) และเมอ

ทำการควบคมปจจยสวนบคคลคอ บคคลใกลชด

และประวตการเขารบการตรวจเลอด พบวาสามารถ

รวมทำนายความแปรปรวนของคะแนนความตงใจ

ในการตรวจเลอดหาการตดเชอเอชไอวไดถงรอยละ

9 และพบวาประวตการเขารบการตรวจเลอดเปน

ตวแปรททำใหเกดความแปรปรวนดงกลาว (β = .28,

b = 1.8, p < .001) โดยทง 2 ตวแปรสามารถรวม

กนทำนายความตงใจในการตรวจเลอดหาการตด

เชอเอชไอวไดรอยละ 27 (adjusted R2 = .27)

(ตารางท 4) แสดงใหเหนวาคสมรสของหญงตงครรภ

มแนวโนมทจะตงใจไปใชบรการตรวจคดกรองเพอ

หาการตดเชอเอชไอวตามความคาดหวงของกลม

อางอง โดยกลมตวอยางไดระบถงกลมอางองทมผล

ตอการไปตรวจคดกรองเพอหาการตดเชอเอชไอว 3

อนดบแรก คอ บคลากรสาธารณสข ภรรยา และบดา

ซงจดเปนแหลงสนบสนนทางสงคมทสำคญ ตอการ

มพฤตกรรมสงเสรมสขภาพทด18 ซงสอดคลองกบ

ทฤษฏพฤตกรรมตามแผนของเอจเซน6 ทกลาววา

กลมอางองจะเปนตวกำหนดทสำคญประการหนง

ของความตงใจทจะกระทำพฤตกรรมของบคคล และ

บคคลจะกระทำพฤตกรรมใดกตามเมอบคคลนนได

ประเมนผลของการกระทำนนในทางบวก และเชอวา

กลมอางองทมความสำคญ มความตองการหรอไม

ตองการใหกระทำพฤตกรรมนนๆ อาจมาจากปจจย

ทางสงคม ไดแก อทธพลของสงแวดลอมทางสงคม

ทมผลตอพฤตกรรมของบคคลโดยเฉพาะจากบคคล

ใกลชดทมความสำคญตอกลมตวอยาง ซงสอดคลอง

กบการศกษาของศภลกษณ19 เรองปจจยทสมพนธ

กบการรบการปรกษากอนสมรสของคสมรส พบวา

รอยละ 78.9 ของกลมตวอยางทเขารบการปรกษา

กอนสมรสไดรบการสนบสนนจากภรรยาของตนเอง

สำหรบทศนคต และการรบรความสามารถในการ

ควบคมพฤตกรรมการตรวจคดกรองเพอหาการตด

เชอเอชไอว พบวาไมสามารถทำนายความตงใจใน

การตรวจคดกรองเพอหาการตดเชอเอชไอวของ

คสมรสหญงตงครรภไดนน อธบายไดวา แมวาทศนคต

จะมความสมพนธทางบวกกบความตงใจในการตรวจ

คดกรองเพอหาการตดเชอเอชไอวของคสมรสหญง

ตงครรภ แตมความสมพนธในระดบตำ และทศนคต

ตอการตรวจเลอดเพอหาการตดเชอเอชไอวของ

กลมตวอยางทงหมดอยในระดบปานกลาง รวมทง

กลมตวอยางสวนใหญ (รอยละ 85.4) มการรบรวา

ตนเองไมมความเสยงทจะตดเชอเอชไอว ซงจากการ

80

ปจจยทำนายความตงใจของคสมรสหญงตงครรภในการมาใชบรการตรวจคดกรองเพอหาการตดเชอเอชไอว

วารสารสภาการพยาบาล ปท 24 ฉบบท 4 ตลาคม-ธนวาคม 2552

วเคราะหเพมเตมพบวาไมมความสมพนธกบความ

ตงใจในการตรวจเลอดเชนกน แสดงใหเหนวา ไมวาบคคล

จะมทศนคตตอพฤตกรรมในระดบสงหรอตำ กไม

สามารถบอกไดวาบคคลคนนนจะมความตงใจใน

พฤตกรรมนนสงหรอตำไปดวย ดงนนทศนคตเพยง

ประการเดยวอาจระบไมไดวาบคคลนนจะมความตงใจ

ในการกระทำพฤตกรรมและอาจมปจจยอนๆ รวมดวย

การรบรความสามารถในการควบคมพฤตกรรม

การตรวจคดกรองเพอหาการตดเชอเอชไอว พบวา

อยในระดบปานกลาง และ มความสมพนธทางบวก

ระดบปานกลางกบความตงใจในการตรวจคดกรอง

เพอหาการตดเชอเอชไอว แตไมสามารถทำนายความ

ตงใจในการตรวจคดกรองเพอหาการตดเชอเอชไอว

ของคสมรสหญงตงครรภได แมวากลมตวอยางระบ

วาสามารถจะจดการกบอปสรรคทคาดวามผลตอ

การเขารบบรการตรวจเลอดเพอหาการตดเชอเอช

ไอว เชน เวลา คาใชจายในการตรวจเลอด การเดน

ทาง เปนตน แตอปสรรคทกลมตวอยางเชอวามผล

ตอการตรวจเลอดและไมแนใจวาจะจดการไดคอ

การเลอกเจาหนาทเพอขอรบบรการตรวจเลอด และ

การเกบรกษาความลบของเจาหนาทหากพบความ

ผดปกตของผลเลอด ซงสอดคลองกบการศกษาของ

ศรลกษณ ศรดำรง7 ทพบวากลมตวอยางทไมมความ

ตงใจจะตรวจเลอดกอนแตงงานใหเหตผลวา ไมไววางใจ

ในการปกปดผลการตรวจเลอดไวเปนความลบของ

เจาหนาท

ดงนนในการศกษาครงนอาจมปจจยอนๆ ท

มอทธพลตอความตงใจในการตรวจคดกรองเพอหา

การตดเชอเอชไอวของคสมรสหญงตงครรภ ทไมได

นำมาศกษา เชน ความรเกยวกบโรคเอดส และการ

ตรวจคดกรอง ซงจำเปนตองมการวจยตอไป

ขอเสนอแนะ

ดานการปฏบตการพยาบาล

1. จากการทพบวาการคลอยตามกลมอางอง

มอทธพลตอความตงใจในการตรวจคดกรองเพอหา

การตดเชอไอว ดงนนควรมการสงเสรม สนบสนน

ใหคสมรสของหญงตงครรภไดมสวนรวมในการ

รบคำปรกษารวมกบหญงตงครรภทกรายทมารบ

ฝากครรภ ซงจะเปนการชวยใหมความเขาใจ และ

ตระหนกถงความสำคญในเรองการตรวจเลอดหา

การตดเชอเอชไอวมากขน

2. การศกษาครงนพบวากลมตวอยาง รอยละ

49.1 ไมทราบวามแหลงใหบรการ ดงนน จงควร

เพมการรณรงคและประชาสมพนธอยางสมำเสมอ

ใหประชาชนทราบถงสถานททสามารถไปรบบรการ

ตรวจเลอดโดยภาครฐ อยางนอยปละ 1-2 ครง และ

ควรมการใหการบรการแบบเคลอนทโดยเฉพาะชมชน

ทหางไกล เพอใหประชากรทกกลมเขาถงบรการของรฐ

ดานการวจย

1. ควรมการศกษาในประชากรทเปนชาย

โสด เพอประโยชนในการวางแผนปฏบตงานในดาน

การสงเสรม รณรงค ควบคมและปองกนโรคตอไป

2. ควรมการศกษาเปรยบเทยบระหวางกลม

ทเคยและกลมทไมเคยตรวจเลอดเพอหาการตดเชอ

เอชไอวเนองจากการศกษาครงนพบวาประสบการณ

การตรวจมความสมพนธกบความตงใจในการตรวจ

เลอดเพอหาการตดเชอเอชไอว และปจจยทมไดนำ

มาศกษาและควรมการศกษาตอ เชน ความรเกยว

กบโรคเอดส ปจจยสวนบคคล เนองจากอำนาจการ

ทำนายในการศกษาครงนคอนขางตำ

3. ควรมการศกษาเชงทดลองถงผลของการ

ใหคำปรกษาตอการตดสนใจทจะตรวจคดกรองเพอ

หาการตดเชอเอชไอว ของคสมรสทมาฝากครรภ

81

เบญจพร พงศอำไพ และคณะ

Thai Journal of Nursing Council Vol. 24 No.4 October-December 2009

เอกสารอางอง

1. จรรยา ดานยทธพลชย, สหภาพ พลเกษร, วกรม ทางเรอ, ธนรกษ ผลพฒน. ผลการเฝาระวงภาวะตดเชอเอชไอว ประเทศไทย พ.ศ. 2549 รอบท 24. วารสารโรคเอดส 2550; 19(3):125-39.

2. Babalola S. Readiness for HIV testing among young people in northern Nigeria: the roles of social norm and perceived stigma. AIDS Behav 2007; 11(5): 759-69.

3. UNAIDS. Voluntary counseling and testing (VCT): UNAIDS technical update. [Online] 2007 [cites 2007 Feb 2]; Available from: URL: http://data.unaids.org/Publications.

4. ธนรกษ ผลพฒน, พกตรวมล ศภลกษณศกษากร, สมเกยรต ลละศธร, ราม รงสนธ, ดารนทร อารยโชคชย, กญจนกร โภคะสวสด และคณะ. สรปประเดนทสำคญจากการประชม XV International AIDS conference, Track C-epidemiology. วารสารโรคเอดส 2548; 17(2): 101-18.

5. สพร เกดสวาง. การใหการปรกษาแกหญงตงครรภและมารดาเรองการตดเชอเอชไอว: แนวทางการปฏบตของโรงพยาบาลศรราช โรงพยาบาลราชวถ และสถาบนสขภาพเดกแหงชาตมหาราชน 2542. นนทบร: ศนยความรวมมอการวจยโรคเอดส กระทรวงสาธารณสข; 2542.

6. Aizen I. The theory of planned behavior. Organizational behavior and human decision process 1991; 50(2): 179-211.

7. ศรลกษณ ศรดำรง. ปจจยทมอทธพลตอความตงใจในการตรวจเลอดกอนแตงงานของประชาชนในจงหวดนครพนม [วทยานพนธ]. ขอนแกน: มหาวทยาลยขอนแกน; 2541.

8. Kakoko DC, Astrom AN, Lugoe WL, Lie, GT. Predicting intended use of voluntary HIV counseling and testing services among Tanzanian teachers using the theory of planned behavior. Soc Science Med 2006; 63(4): 991-9.

9. Aizen I. Constructing a TPB questionnaire: conceptual and methodological considerations. [Online] 2006 [cites 2007 Feb 2]; Available from: URL: http://data.unaids.org/ Publicationsumass. edu/aizen/faq.html

10. รจา ภไพบลย, วราภรณ ชยวฒน, วรรณภา อศวชยสวกรม, อมาพร ปญญโสพรรณ, เรณ พกบญม, นรลกษณ เออกจ, และคณะ. รายงานการวจย การพฒนาโปรแกรมการวางแผนพฤตกรรมเพอปองกนและลดพฤตกรรมเสยงในวยรน: ระยะท 1 การพฒนาเครองมอและสำรวจพฤตกรรม. สำนกงานกองทนสนบสนนสรางเสรมสขภาพ; 2549.

11. ธระพร อวรรณโณ. เจตคต: การศกษาตามแนวหลกทฤษฎหลก. กรงเทพมหานคร: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย; 2535.

12. McKinlay A, Couston M, Cowan S. Nurses’ behavioral intentions towards self-poisoning patients: a theory of reasoned action, comparison of attitudes and subjective norms as predictive variables. J Adv Nurs 2001; 34(1): 107-16.

13. Cohen J. Statistical power analysis for the behavioral sciences (2nd ed.). New York: Lawrence Erlbaum Associates; 1988.

14. ชศร วงศรตนะ. เทคนคการใชสถตเพอการวจย พมพครงท 9. กรงเทพมหานคร: เทพเนรมตการพมพ; 2546.

15. อรทย หรเจรญพรพานช และอบลรตน ธนรจวงศ. พฤตกรรมเสยงตอการตดเชอเอชไอวและการเขาถงบรการตรวจเลอดและการใหคำปรกษาแนะนำโรคเอดสของประชาชนวยเจรญพนธในชมชนแออด กรงเทพมหานคร. วารสารโรคเอดส; 16(3): 132-9.

16. ศรวภา อรณามตะ. ปจจยทมผลตอการตดสนใจในการตรวจเลอดกอนแตงงาน ศกษาเฉพาะกรณผใชบรการ หนวยวางแผนครอบครว แผนกผปวยนอก โรงพยาบาลจฬาลงกรณ. [วทยานพนธ] กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยธรรมศาสตร; 2545.

17. รจา ภไพบลย. การพยาบาลครอบครว: แนวคด ทฤษฎ และการนำไปใช พมพครงท 3.กรงเทพมหานคร: ว.เจ. พรนตง; 2541.

18. นวลจนทร บญรตน. ความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคล การสนบสนนจากสามและกจกรรมทางกายของสตรหลงคลอด. [วทยานพนธ] กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณมหาวทยาลย; 2547.

19. ศภลกษณ ธนธรรมสถต. ปจจยทสมพนธกบการรบการปรกษากอนสมรสของคสมรสในจงหวดขอนแกน. [วทยานพนธ] ขอนแกน: มหาวทยาลยขอนแกน; 2544.

82

ปจจยทำนายความตงใจของคสมรสหญงตงครรภในการมาใชบรการตรวจคดกรองเพอหาการตดเชอเอชไอว

วารสารสภาการพยาบาล ปท 24 ฉบบท 4 ตลาคม-ธนวาคม 2552

Factors Predicting Intention to Attend HIV Screening Services among Pregnant Women’s Spouses.*

Benjaporn Pongam-Phai RN, MSc (Nursing) ** Praneed Songwathana RN, Ph.D.***

Umaporn Boonyasopun RN, Ph.D.***

Abstract: This descriptive research aimed to determine the predictive power of attitudes, subjective norms, and perceived behavioral control on the intention of the spouse of pregnant women to attend HIV screening services. Two hundred and twelve spouses who accompanied their wife at antenatal care units, Hatyai Hospital and Songkla Hospital were purposively selected. The data were collected using a set of questionnaires developed from theory of planned behaviors and a literature review. It was comprised of 1) personal information, 2) attitudes about HIV screening, 3) subjective norms, 4) perceived behavioral control and 5) intention to attend HIV screening services. The questionnaires were tested for reliability, yielding Cronbach’s alpha coefficients ranging from .85 to .94. The statistics used for data analysis were frequency, percentage, mean, standard deviation, Pearson’s product moment correlation coefficient and stepwise multiple regression analysis. The results showed that most subjects rated their attitudes, subjective norms, perceived behavioral control and intention to attend HIV screening services at a moderate level. In addition, attitudes, subjective norm, and perceived behavioral control accounted for 24 % of the variance of intention to attend HIV screening services particularly subjective norms which were the most significant factors (β = .41, b = .04, p < .001). The findings suggested that nurses and health care providers should promote and improve counseling services for all couples who attended the antenatal care in order to assist the husbands’ decision making in utilizing the HIV voluntary testing services.

Thai Journal of Nursing Council 2009; 24(4) 70-82

Keyword: Attitudes, Intention screening, HIV, Spouse, Pregnant women. *Master Thesis in Nursing Science (Adult Nursing)

**Registered Nurse, Wiengsra Crown Prince Hospital, Surathanee

***Associate Professor, Faculty of Nursing, Prince of Songkla University

****Assistant Professor, Faculty of Nursing, Prince of Songkla University