UPAYA KEPALA SEKOLAH DALAM PEMBINAAN AKHLAKUL KARIMAH ...eprints.unwahas.ac.id/2100/1/COVER.pdf ·...

16
i UPAYA KEPALA SEKOLAH DALAM PEMBINAAN AKHLAKUL KARIMAH SISWA SMP SABILUR RASYAD ISLAMIC BOARDING SCHOOL BOJONGGEDE NGAMPEL KENDAL TAHUN 2018/2019 SKRIPSI Diajukan Untuk Memenuhi Tugas dan Melengkapi Syarat Guna Memperoleh Gelar Sarjana Strata (S.1) dalam Ilmu Agama Islam Pada Program Studi Pendidikan Agama Islam Oleh : NAMA : AHMAD FAHMI FASA NIM : 156010177 YAYASAN WAHID HASYIM UNIVERSITAS WAHID HASYIM FAKULTAS AGAMA ISLAM SEMARANG 2019

Transcript of UPAYA KEPALA SEKOLAH DALAM PEMBINAAN AKHLAKUL KARIMAH ...eprints.unwahas.ac.id/2100/1/COVER.pdf ·...

Page 1: UPAYA KEPALA SEKOLAH DALAM PEMBINAAN AKHLAKUL KARIMAH ...eprints.unwahas.ac.id/2100/1/COVER.pdf · AKHLAKUL KARIMAH SISWA SMP SABILUR RASYAD ISLAMIC BOARDING SCHOOL BOJONGGEDE NGAMPEL

i

UPAYA KEPALA SEKOLAH DALAM PEMBINAAN

AKHLAKUL KARIMAH SISWA SMP SABILUR RASYAD

ISLAMIC BOARDING SCHOOL BOJONGGEDE NGAMPEL

KENDAL TAHUN 2018/2019

SKRIPSI

Diajukan Untuk Memenuhi Tugas dan Melengkapi Syarat

Guna Memperoleh Gelar Sarjana Strata (S.1) dalam Ilmu Agama Islam

Pada Program Studi Pendidikan Agama Islam

Oleh :

NAMA : AHMAD FAHMI FASA

NIM : 156010177

YAYASAN WAHID HASYIM

UNIVERSITAS WAHID HASYIM

FAKULTAS AGAMA ISLAM

SEMARANG

2019

Page 2: UPAYA KEPALA SEKOLAH DALAM PEMBINAAN AKHLAKUL KARIMAH ...eprints.unwahas.ac.id/2100/1/COVER.pdf · AKHLAKUL KARIMAH SISWA SMP SABILUR RASYAD ISLAMIC BOARDING SCHOOL BOJONGGEDE NGAMPEL

ii

Page 3: UPAYA KEPALA SEKOLAH DALAM PEMBINAAN AKHLAKUL KARIMAH ...eprints.unwahas.ac.id/2100/1/COVER.pdf · AKHLAKUL KARIMAH SISWA SMP SABILUR RASYAD ISLAMIC BOARDING SCHOOL BOJONGGEDE NGAMPEL

iii

Page 4: UPAYA KEPALA SEKOLAH DALAM PEMBINAAN AKHLAKUL KARIMAH ...eprints.unwahas.ac.id/2100/1/COVER.pdf · AKHLAKUL KARIMAH SISWA SMP SABILUR RASYAD ISLAMIC BOARDING SCHOOL BOJONGGEDE NGAMPEL

iv

ABSTRAK

Ahmad Fahmi Fasa, 2019. Upaya Kepala Sekolah dalam Pembinaan Akhlakul

Karimah Siswa SMP Sabilurrasyad Islamic Boarding Scool Bojonggede

Ngampel Kendal Tahun 2018-2019.

Skripsi: Progam Studi Pendidikan Agama Islam, Fakultas Agama Islam

Universitas Wahid Hasyim Semarang, Dosen Pembimbing satu Asmaul

Husna, S.Ag., M.Pd., dan Dosen pembimbing dua M. Naimudin,S.Ag.,

M.SI.,

Kata kunci : Upaya, Kepala Sekolah, Pembinaan Akhlakul Karimah, Siswa, SMP

Sabilurrasyad Islamic Boarding Scool Bojonggede Ngampel Kendal.

Akhlak dalam konteks pendidikan agama islam mempunyai subtansi yang

sangat krusial terhadap perkembangan jiwa anak, sehingga pendidikan agama bagi

peserta didik diperlukan serta mempunyai pengaruh yang sangat kuat dalam upaya

membina kepribadian anak sejak dini. Pendidikan akhlak merupakan bagian besar

dari isi pendidikan islam. Akhlak merupakan buah islam yang bermanfaat bagi

manusia dan kemanusian serta membuat hidup dan kehidupan menjadi baik.

Fokus penelitian ini adalah mendiskripsikan: (1) Upaya kepala sekolah dalam

melaksanaan pembinaan akhlakul karimah siswa di SMP Sabilur Rasyad Islamic

Boarding School Bojonggede Ngampel Kendal (2) Faktor pendukung dan

penghambat Kepala Sekolah dalam pelaksanaan pembinaan akhlakul karimah

siswa SMP Sabilur Rasyad Islamic Boarding School Bojonggede Ngampel

Kendal.

Penelitian ini dilakukan dengan menggunakan penelitian lapangan,

pendekatan kualitatif yang menghasilkan data dan deskriptif berupa kata-kata

tertulis atau lisan dari orang-orang perilaku yang diamati dalam upaya kepala

sekolah dalam Pembinaan Akhlakul Karimah SMP Sabilur Rasyad Bojonggede

Ngampel Kendal.

Kesimpulan penelitian menunjukan : (1) Upaya Kepala Sekolah dalam

Pembinaan Akhlakul Karimah Siswa SMP Sabilurrasyad Islamic Boarding Scool

Bojonggede Ngampel Kendal Tahun 2018-2019 (2) Pembinaan akhlaqul karimah

di SMP Sabilurrasyad Boarding School Bojonggede Ngampel Kenda (3) Analisis

Upaya Kepala Sekolah dalam Pembinaan Akhlakul Karimah Siswa SMP

Sabilurrasyad Islamic Boarding Scool Bojonggede Ngampel Kendal

Page 5: UPAYA KEPALA SEKOLAH DALAM PEMBINAAN AKHLAKUL KARIMAH ...eprints.unwahas.ac.id/2100/1/COVER.pdf · AKHLAKUL KARIMAH SISWA SMP SABILUR RASYAD ISLAMIC BOARDING SCHOOL BOJONGGEDE NGAMPEL

v

Page 6: UPAYA KEPALA SEKOLAH DALAM PEMBINAAN AKHLAKUL KARIMAH ...eprints.unwahas.ac.id/2100/1/COVER.pdf · AKHLAKUL KARIMAH SISWA SMP SABILUR RASYAD ISLAMIC BOARDING SCHOOL BOJONGGEDE NGAMPEL

vi

HALAMAN MOTTO

“One virtue today, will bear a thousand good in the future”

Satu kebajikan hari ini, akan berbuah seribu kebaikan di masa depan.

Page 7: UPAYA KEPALA SEKOLAH DALAM PEMBINAAN AKHLAKUL KARIMAH ...eprints.unwahas.ac.id/2100/1/COVER.pdf · AKHLAKUL KARIMAH SISWA SMP SABILUR RASYAD ISLAMIC BOARDING SCHOOL BOJONGGEDE NGAMPEL

vii

HALAMAN PERSEMBAHAN

Skripsi Ini Penulis Persembahkan Untuk ;

Almamater Tercinta, Universitas Wahid Hasyim Semarang Beserta

Segenap Dewan Pimpinan Yayasan, Dewan Pimpinan Rektor , Dewan

Pimpinan Dekan dan Dewan Dosen dan staf-stafnya,

Kedua Orang Tua Bapak Jambari Chamim yang selalu menyemangati

kami Dan (Almh.) Ibu Khusni syafi‟i yang sudah mendalui kami, semoga

bahagia disisinya, Bapak mertuaku Mu‟achori dan Ibu Muthi‟atul Hasanah

yang selalu mensyuport kami, Beserta Keluarga Besar di Rumah,

Istri Tersayang Luluk Zulfa Beserta Anakku Tersayang Muhammad Isa

Almuhajir

Om Hasan yang selalu meluangkan waktunya dan menyemangati

Mahasiswa Mahasiswi Universitas Wahid Hasyim Semarang yang telah

banyak berbagi wawasan dan pengalaman saat kita bersama, terutama

teman- teman PAI A

Dewan Pimpinan Pondok Pesantren pengurus, ustadz,pamong, dan Guru-

guru SMP Sabilurrasyad Ismlamic Boarding School Bojonggede Ngampel

Kendal

Dan Umumnya Bagi Para Pembaca Yang Budiman.

Page 8: UPAYA KEPALA SEKOLAH DALAM PEMBINAAN AKHLAKUL KARIMAH ...eprints.unwahas.ac.id/2100/1/COVER.pdf · AKHLAKUL KARIMAH SISWA SMP SABILUR RASYAD ISLAMIC BOARDING SCHOOL BOJONGGEDE NGAMPEL

viii

KATA PENGANTAR

ن ح حوي الر بسن الله الر

ث فاول إى الحود ل ات هي هس نف بل هي ضر ن سيرهر سين الله حود د هي

السلم لة الص هي ضلل فل دي ل, فل هضل ل

ل الله الى ن فصحب الى آل د بي ابدالله ب هحو حب اتد

بند..... م القهت, فه هي تبنن بإحسى إلى

Puji syukur kehadirat Allah SWT. yang telah menjadikan islam sebagai

agama yang sempurna yang didalamnya menjelaskan metode pendidikan

tepat guna bagi para hamba-Nya dalam kitab suci-Nya, Al Quran yang mulia.

Atas limpahan rahmat, taufik dan hidayah-Nya sehingga penulis mampu

menyelesaikan penulisan skripsi ini dengan cukup baik.

Shalawat serta salam semoga senantiasa tercurahkan kepada junjungan

kita, Nabi Muhammad SAW. Yang diutus oleh-Nya untuk menyempurnakan

agama islam serta menyempurnakan akhlak manusia.

Skripsi ini disusun dalam rangka meneliti gejala sosial yang saat ini

terjadi pada kehidupan kita sekaligus mencoba menawarkan solusinya. Selain

itu, juga diadakan guna memenuhi salah satu persyaratan untuk “Mencapai

Gelar Sarjana Pendidikan (S.Pd.)”. Di dalamnya, penulis menggunakan judul

: “Upaya Kepala Sekolah dalam Pembinaan Akhlakulm Karimah Siswa

SMP Sabilurrosyad Islamic Boarding School Bojonggede Kendal Tahun

2018-2019”.

Skripsi ini menjelaskan tentang urgensi (pentingnya) pembinaan akhlakul

karimah bagi anak, sebagai generasi muslim yang tangguh dalam segi mental

dan intelektual yang dipersiapkan untuk menjadi penerus perjuangan umat

Islam di masa depan.

Setelah melewati berbagai hambatan dan rintangan dalam penyusunanya,

akhirnya penulisan skripsi ini dapat terselesaikan. Penulis menyadari

sepenuhnya, bahwa penulisan skripsi ini tidak terlepas dari bantuan semua

pihak, baik dalam bentuk dukungan, do'a, bimbingan dan arahan serta

motivasi sehingga tugas akhir ini dapat selesai.

Page 9: UPAYA KEPALA SEKOLAH DALAM PEMBINAAN AKHLAKUL KARIMAH ...eprints.unwahas.ac.id/2100/1/COVER.pdf · AKHLAKUL KARIMAH SISWA SMP SABILUR RASYAD ISLAMIC BOARDING SCHOOL BOJONGGEDE NGAMPEL

ix

Page 10: UPAYA KEPALA SEKOLAH DALAM PEMBINAAN AKHLAKUL KARIMAH ...eprints.unwahas.ac.id/2100/1/COVER.pdf · AKHLAKUL KARIMAH SISWA SMP SABILUR RASYAD ISLAMIC BOARDING SCHOOL BOJONGGEDE NGAMPEL

x

PEDOMAN PEDOMAN

TRANSLITERASI ARAB-LATIN

Berdasarkan SKB Menteri Agama RI dan Menteri Pendidikan dan

Kebudayaan RI

Nomor : 0543 b/U/1987 tertanggal 22 Maret 1988

A. KONSONAN TUNGGAL

Huruf Arab Nama Huruf Latin Keterangan

- Alif اtidak

dilambangkan

- Bâ„ b ب

- Tâ„ t ث

Sâ' ś ثS dengan titik di

atas

- Jim j ج

Hâ„ ң حh dengan titik di

bawah

- Khâ„ kh خ

- Dâl d د

Zâl ż z dengan titik di

atas

- Râ‟ r ن

- Zâ‟ z ز

- Sin s س

- Syîn sy ش

Sâd s ظs dengan titik di

bawah

Page 11: UPAYA KEPALA SEKOLAH DALAM PEMBINAAN AKHLAKUL KARIMAH ...eprints.unwahas.ac.id/2100/1/COVER.pdf · AKHLAKUL KARIMAH SISWA SMP SABILUR RASYAD ISLAMIC BOARDING SCHOOL BOJONGGEDE NGAMPEL

xi

Dâd d ضd dengan titik di

bawah

Tâ‟ t طt dengan titik di

bawah

Zâ‟ z ظz dengan titik di

bawah

Ain „ koma terbalik„ ع

- Gain g غ

- Fâ‟ f ف

- Qâf q ق

- Kâf k ك

- Lâm l ل

- Mîm m م

- Nûn n ى

Wâw w -

- Hâ‟ h ـ

‟ Hamzah ء

Apostrof lurus

miring (tidak

untuk awal kata)

- Yâ‟ y ي

Tâ‟ marbutah h ةDibaca ah ketika

mawquf

Tâ‟ marbutah h/t ة...

Dibaca ah/at

ketika mawquf

(terbaca mati)

Page 12: UPAYA KEPALA SEKOLAH DALAM PEMBINAAN AKHLAKUL KARIMAH ...eprints.unwahas.ac.id/2100/1/COVER.pdf · AKHLAKUL KARIMAH SISWA SMP SABILUR RASYAD ISLAMIC BOARDING SCHOOL BOJONGGEDE NGAMPEL

xii

B. Vokal Pendek

Arab Latin Keterangan Contoh

A ـــBunyi fathah

pendek ا فل

I ـــBunyi kasrah

pendek ل

U ـــBunyi dlammah

pendek احد

C. Vokal Panjang

Arab Latin Keterangan Contoh

 ـBunyi fathah

panjang مى

Î ـBunyi kasrah

panjag ل ف

U ـBunyi dlammah

panjang ا م

D. Diftong

Arab Latin Keterangan Contoh

Aw ـBunyi fathah

diikuti waw ز ه

Ai ـBunyi fathah

diikuti ya‟ د م

E. Pembauran Kata Sandang Tertentu

Arab Latin Keterangan Contoh

الق Al Qa

Bunyi al

qamariyyah القورت

Asy Sya الص

Bunyi al

syamsiyyah

dengan / diganti

huruf berikutnya

الطوست

الـن / اليـ Wal / Wat

Bunyi al

qamariyyah / al

syamsiyyah

diawali huruf

hidup adalah

tidak terbaca

القورت / الطوست

Page 13: UPAYA KEPALA SEKOLAH DALAM PEMBINAAN AKHLAKUL KARIMAH ...eprints.unwahas.ac.id/2100/1/COVER.pdf · AKHLAKUL KARIMAH SISWA SMP SABILUR RASYAD ISLAMIC BOARDING SCHOOL BOJONGGEDE NGAMPEL

xiii

DAFTAR ISI

HALAMAN JUDUL ........................................................................................ i

NOTA PEMBIMBING .................................................................................... ii

HALAMAN PENGESAHAN .......................................................................... iii

ABSTRAK ....................................................................................................... iv

DEKLARASI KEASLIAN SKRIPSI .............................................................. v

MOTTO ........................................................................................................... vi

PERSEMBAHAN ............................................................................................ vii

KATA PENGANTAR ..................................................................................... x

PEDOMAN TRANSLITERASI ARAB-LATIN ............................................. xiv

DAFTAR ISI .................................................................................................... xix

BAB I PENDAHULUAN .............................................................................. 1

A. Latar Belakang Masalah ................................................................ 1

B. Alasan Pemilihan Judul ................................................................. 5

C. Telaah Pustaka............................................................................... 6

D. Penegasan Istilah ........................................................................... 8

E. Fokus Penelitian ............................................................................ 9

F. Tujuan penelitian ........................................................................... 10

G. Manfaat Penelitian......................................................................... 10

H. Metode penelitian .......................................................................... 11

I. Sistematika Penyusunan Skripsi.................................................... 13

BAB II UPAYA KEPALA SEKOLAH DALAM PEMBINAAN AKHLAKUL

KARIMAH .......................................................................................... 16

A. Pengertian Kepala Sekolah .............................................................. 16

B. Peran dan syarat Kepala Sekolah..................................................... 19

C. Metode Pembinaan Akhlak ............................................................. 24

1. Metode Pembinaan Moral ............................................................. 25

2. Metode Penatan Kepribadian ........................................................ 25

3. Metode Pembentukan Identitas ..................................................... 26

D. Pembinaan Akhlakul Karimah Berbasis Teladan Rosulullah.......... 26

Page 14: UPAYA KEPALA SEKOLAH DALAM PEMBINAAN AKHLAKUL KARIMAH ...eprints.unwahas.ac.id/2100/1/COVER.pdf · AKHLAKUL KARIMAH SISWA SMP SABILUR RASYAD ISLAMIC BOARDING SCHOOL BOJONGGEDE NGAMPEL

xiv

1. Menghindari Peniruan dan Taklid Buta ........................................ 27

2. Tidak Terlalu Larut dalam Kesenangan/Kemewahan ................... 29

3. Tidak Mendengarkan Musik atau Lagu-Lagu Porno .................... 30

4. Tidak Bersifat dan Bergaya menyerupai Wanita .......................... 33

5. Larangan Berpergian, Pamer Diri, Pergaulan Bebas dan Memandang

Hal-Hal yang Diharamkan ............................................................ 36

BAB III DATA UPAYA KEPALA SEKOLAH DALAM PEMBINAAN

AKHLAKUL KARIMAH SMP SABILURRASYAD ISLAMIC

BOARDING SCHOOL BOJONGGEDE NGAMPEL KENDAL

TAHUN 2018/2019 ...................................................................... 42

A. Gambaran Umum SMP Sabilurrasyad Islamic Boarding School

Bojonggede Ngampel Kendal…………….. ............................. 42

1. Sejarah berdirinya……………………………………… .... 42

2. Visi dan Misi…………………………………………… .... 42

3. Keadaan Pendidik, Tenaga pendidik dan siswa.................. . 44

4. Struktur Organisasi .............................................................. 45

5. Sarana Prasarana ................................................................. 46

B. Data Upaya Kepala Sekolah Pembinaan Akhlakul Karimah Siswa

SMP Sabilurrasyad Islamic Boarding School Bojonggede Ngampel

Kendal....................................................................................... 47

C. Data Faktor Penghambat dan Pendukung Kepala Sekolah dalam

Pelaksanaan Pembinaan Akhlakul Karimah Siswa SMP

Sabilurrasyad Islamic Boarding School Bojonggede Ngampel

Kendal....................................................................................... 50

BAB IV ANALISIS UPAYA KEPALA SEKOLAH PEMBINAAN

AKHLAKUL KARIMAH SISWA SMP SABILURRASYAD

ISLAMIC BOARDING SCHOOL BOJONGGEDE NGAMPEL

KENDAL ...................................................................................... 55

A. Analisis Pelaksanaan Pembinaan Akhlakul Karimah Siswa SMP

Sabilurrasyad Islamic Boarding School Bojonggede Ngampel

Kendal....................................................................................... 55

Page 15: UPAYA KEPALA SEKOLAH DALAM PEMBINAAN AKHLAKUL KARIMAH ...eprints.unwahas.ac.id/2100/1/COVER.pdf · AKHLAKUL KARIMAH SISWA SMP SABILUR RASYAD ISLAMIC BOARDING SCHOOL BOJONGGEDE NGAMPEL

xv

1. Analisis Pembinaan Akhlakul Karimah ............................... 55

2. Analisis Pembinaan Akhlakul karimah teladan Rosulullah . 56

B. Analisis Upaya Kepala Sekolah dalam Pembinaan Akhlakul

Karimah Siswa SMP Sabilurrasyad Islamic Boarding School

Bojonggede Ngampel Kendal ................................................... 58

C. Analisis Faktor Pendukung dan Penghambat dalam Pembinaan

Akhlakul Karimah Siswa SMP Sabilurrasyad Islamic Boarding

School Bojonggede Ngampel Kendal ...................................... 60

BAB V PENUTUP .......................................................................................... 79

A. Kesimpulan ....................................... .............................................. 79

B. Saran ................................................. .............................................. 80

C. Kata Penutup………………………………………………………… 81

DAFTAR PUSTAKA

LAMPIRAN – LAMPIRAN

DAFTAR RIWAYAT HIDUP PENULIS

Page 16: UPAYA KEPALA SEKOLAH DALAM PEMBINAAN AKHLAKUL KARIMAH ...eprints.unwahas.ac.id/2100/1/COVER.pdf · AKHLAKUL KARIMAH SISWA SMP SABILUR RASYAD ISLAMIC BOARDING SCHOOL BOJONGGEDE NGAMPEL

xvi