SEJARAH PANCASILA 3

7/25/2019 SEJARAH PANCASILA 3

1/12

SEJARAH PANCASILA SEBAGAI DSAR IDEOLOGI

A. Sejarah Lahirnya Pancasila sebagai Dasar Negara

Ke ! !"an #$"$" Pancasila bagi Negara Kesa%!an Re#!bli" In $nesia &NKRI'a alah sebagaiasar negara. Pernya%aan e(i"ian ber asar"an "e%e(%!an Pe(b!"aan ))D *+,- yang

(enya%a"an sebagai beri"!% /0(a"a is!s!nlah Ke(er e"aan Kebangsaan In $nesia i%! ala(s!a%! )n ang1)n ang Dasar Negara In $nesia2 yang %erben%!" ala( s!a%! s!s!nan NegaraRe#!bli" In $nesia yang ber"e a!la%an ra"ya% engan ber asar"an "e#a a Ke%!hanan 3ang4aha Esa2 Ke(an!siaan 3ang A il an Bera ab2 Persa%!an In $nesia an Kera"ya%an yang

i#i(#in $leh hi"(a% "ebija"sanaan ala( #er(!sy5ara%an #er5a"ilan2 ser%a engan(e5!j! "an s!a%! Kea ilan S$sial bagi sel!r!h ra"ya% In $nesia0.

Ka%a 6ber asar"an0 %erseb!% secara jelas (enya%a"an bah5a Pancasila (er!#a"an asar ari NKRI. Ke ! !"an Pancasila sebagai asar negara ini (er!#a"an "e ! !"an y!ri is 7$r(al $leh"arena %er%!ang ala( "e%en%!an h!"!( negara2 ala( hal ini ))D *+,- #a a Pe(b!"aanAlenia I8. Secara his%$ris #!la inya%a"an bah5a Pancasila yang ir!(!s"an $leh #ara #en iri

bangsa &the founding fathers ' i%! i(a"s! "an !n%!" (enja i asarnya In $nesia (er e"a.

Pancasila sebagai asar negara (engan !ng (a"na bah5a nilai1nilai yang %er"an !ng ala(Pancasila (enja i asar a%a! #e $(an bagi #enyelenggaraan bernegara. Pancasila sebagai asarnegara berar%i nilai1nilai Pancasila (enja i #e $(an n$r(a%i7 bagi #enyelenggaraan bernegara.

K$nse"!ensi ari r!(!san e(i"ian berar%i sel!r!h #ela"sanaan an #enyelenggaraan

#e(erin%ah negara In $nesia %er(as!" #era%!ran #er!n ang1!n angan (er!#a"an #encer(inanari nilai1nilai Pancasila. Penyelenggaraan bernegara (engac! an (e(ili"i %$l$" !"!r2 yai%!%i a" b$leh (enyi(#ang ari nilai1nilai Ke%!hanan2 nilai Ke(an!siaan2 nilai Persa%!an2 nilaiKera"ya%an2 an nilai Kea ilan. 9*:

B. Pengertian Pancasila Sebagai Ideologi Nasional

I e$l$gi berasal ari "a%a ideo ar%inya ci%a1ci%a2gagasan2"$nse# #enger%ian asar2 ci%a1ci%a. anlogy berar%i #enge%ah!an2 il(! an #aha(. Dala( #enger%ian sehari1hari2 i ea isa(a"an ar%inya

engan 6ci%a1ci%a0. Ci%a1ci%a yang i(a"s! a alah ci%a1ci%a yang bersi7a% %e%a# yang har!sica#ai sehingga ci%a1ci%a i%! se"alig!s (er!#a"an asar a%a! #an angan;#aha(. H!b!ngan

(an!sia an ci%a1c%anya iseb!% engan i e$l$gi. I e$l$gi berisi se#erang"a% nilai2 i(ana nilai1nilai i%! (enja i ci%a1ci%anya a%a! (an!sia be"erja an ber%in a" !n%!" (enca#ai nilai1nilai%erseb!%. I e$l$gi yang #a a (!lanya berisi se#erang"a% gagasan2 an ci%a1ci%a ber"e(bangsecara l!as (enja i s!a%! #aha( (enngenai se#erang"a% nilai a%a! #e(i"iran yang i#egang$leh sese$rang a%a! se"el$(#$" $rang !n%!" (enja i #egangan hi !#.

A a#!n i e$l$gi negara i%! %ernas!" ala( g$l$ngan #enge%ah!an s$sial2 an %e#a%nya a#a%ig$l$ng"an "e ala( il(! #$li%i" a%a! #$li%ical sciences sebagai ana" cabangnya. Bila "i%a
http://takberhentiberharap.wordpress.com/2011/05/11/sejarah-pancasila-sebagai-dasar-negara/#_ftn1http://takberhentiberharap.wordpress.com/2011/05/11/sejarah-pancasila-sebagai-dasar-negara/#_ftn1


2/12

%era#a"an r!(!san ini #a a Pancasila engan e7inisi1 e7inisi 7ilsa7a% a#a% "i%a si(#!l"an2(a"a Pancasila i%! ialah hasil !saha #e(i"iran (an!sia !n%!" (encari "ebenaran2 "e(! iansa(#ai (en e"a%i a%a! (engganggga# s!a%! "esangg!#an yang igengga(nya seira(a enganr!ang an 5a"%!. Hasil #e(i"iran (an!sia In $nesia yang s!ngg!h1s!ngg!h secara sis%e(a%isra i"al i%! "e(! ian i%!ang"an ala( s!a%! rang"aian "ali(a% yang (engan !ng sa%!

#e(i"iran yang ber(a"na b!la% an !%!h !n%!" ija i"an asar2 asas an #e $(an a%a! n$r(ahi !# an "ehi !#an bersa(a ala( rang"a #er!(!san sa%! negara In $nesia (er e"a2 yangiberi na(a Pancasila. 9:

Sebel!( %anggal *@ Ag!s%!s bangsaIn $nesiabel!( (er e"a. BangsaIn $nesia ijajah $leh bangsa lain. Banya" bangsa1bangsa lain yang (enjajah a%a! ber"!asa iIn $nesia2 (isalnya bangsa Belan a2 P$r%!gis2 Inggris2 an Je#ang. Paling la(a (enjajah a alah bangsa Belan a.Pa ahal sebel!( "e a%angan #enjajah bangsa asing %erseb!%2 i 5ilayah negara RI %er a#a%"erajaan1"erajaan besar yang (er e"a2 (isalnya Sri5ijaya2 4aja#ahi%2 De(a"2
http://takberhentiberharap.wordpress.com/2011/05/11/sejarah-pancasila-sebagai-dasar-negara/#_ftn2http://takberhentiberharap.wordpress.com/2011/05/11/sejarah-pancasila-sebagai-dasar-negara/#_ftn3http://takberhentiberharap.wordpress.com/2011/05/11/sejarah-pancasila-sebagai-dasar-negara/#_ftn2http://takberhentiberharap.wordpress.com/2011/05/11/sejarah-pancasila-sebagai-dasar-negara/#_ftn3


3/12

4a%ara(2=erna%e2 an =i $re. =erha a# #enjajahan %erseb!%2 bangsaIn $nesiaselal! (ela"!"an #erla5anan ala( ben%!" #erj!angan bersenja%a (a!#!n #$li%i".Perj!angan bersenja%a bangsaIn $nesia ala( (eng!sir #enjajah.

Dala( hal ini2 Belan a2 sa(#ai engan %ah!n *+ b$leh i"a%a"an selal! (engala(i "egagalan.

Penjajahan Belan a bera"hir #a a %ah!n *+,


4/12

)s!lan ini iaj!"an #a a %anggal . 4!7a"a% a%a! De($"rasi

,. Kesejah%eraan S$sial-. Ke%!hanan yang Ber"eb! ayaan

Keli(a hal ini $leh B!ng Karn$ iberi na(a Pancasila.

Lebih lanj!% B!ng Karn$ (enge(!"a"an bah5a "eli(a sila %erseb!% a#a% i#eras (enja i=risila2 yai%!*. S$si$ nasi$nalis(e. K.H. achi Hasji(,. 4r. 4!h. 3a(in

-. 4. S!%ar j$ Kar%$ha i"!s!($. 4r. A.A. 4ara(is@. R. O%%$ Is"an ar Dina%a

. Drs. 4!h. Ha%%a

Pa a %anggal


5/12

Pani%ia Kecil yang berangg$%a"an se(bilan $rang ini #a a %anggal i%! j!ga (elanj!%"an si angan berhasil (er!(!s"an cal$n 4!"a i(ah H!"!( Dasar2 yang "e(! ian lebih i"enal engan

seb!%an 6Piaga( Ja"ar%a0.

Dala( si ang BP)PKI "e !a2 %anggal * 1* j!li *+,-2 hasil yang ica#ai a alah (er!(!s"an

rancangan H!"!( Dasar. Sejarah berjalan %er!s. Pa a %anggal + Ag!s%!s iben%!" Pani%iaPersia#an Ke(er e"aan In $nesia &PPKI'. Pa a %anggal *- Ag!s%!s *+,- Je#ang (enyerah%an#a syara% "e#a a Se"!%!2 an seja" saa% i%! In $nesia "$s$ng ari "e"!asaan. Kea aan%erseb!% i(an7aa%"an engan sebai"1bai"nya $leh #ara #e(i(#in bangsa In $nesia2 yai%!

engan (e(#r$"la(asi"an "e(er e"aan In $nesia2 #a a %anggal *@ Ag!s%!s *+,-. Seharise%elah #r$"la(asi "e(er e"aan PPKI (enga a"an si ang2 engan acara !%a(a &*'(engesah"an rancangan H!"!( Dasar engan #rea(b!lnya &Pe(b!"aannya' an &


6/12

Sila Ketuhanan Yang Maha Esa , (engan !ng nilai s#ri%!il yang (e(beri"an "ese(#a%an sel!as1

l!asnya "e#a a se(!a #e(el!" aga(a an "e#ercayaan %erha a# =!han 34E sehingga a%heis%i a" berha" hi !# i b!(i In $nesia.

Sila Kemanusiaan Yang Adil dan eradab! (engan !ng nilai sa%! eraja%2 sa(a ha" an"e5ajiban2 ser%a ber%$leransi an saling (encin%ai.

Sila "ersatuan Indonesia! (engan !ng nilai "ebersa(aan2 bersa%! ala( (e(erangi #enjajahan bersa%! ala( (enge(bang"an negara In $nesia.

Sila Kerakyatan yang Di#im#in oleh $ikmat Kebi%aksanaan dalam "ermusya&aratan'"er&akilan! (engan !ng nilai "e a!la%an bera a i %angan ra"ya% a%a!

e($"rasi yang ijel(a"an $leh #ersa%!an nasi$nal yang rill an 5ajar.

Sila Keadiilan Sosial bagi Seluruh Rakyat Indonesia 2 (engan !ng si"a# a il2 (engh$r(a%i ha"$rang lain an bersi"a# g$%$ng r$y$ng yang (enja i "e(a"(!ran (asyara"a% secara(enyel!r!h an (era%a.

9*: #inarno, S.P!, M.Si, "aradigma aru ( "endidikan Ke&arganegaraan . Bumi $ksara.%akarta " 2&&'.

9


7/12

"arena %er%!ang ala( "e%en%!an h!"!( negara2 ala( hal ini ))D *+,- #a a Pe(b!"aanAlenia I8. Secara his%$ris #!la inya%a"an bah5a Pancasila yang ir!(!s"an $leh #ara #en iri

bangsa &the founding fathers ' i%! i(a"s! "an !n%!" (enja i asarnya In $nesia (er e"a.

Pancasila sebagai asar negara (engan !ng (a"na bah5a nilai1nilai yang %er"an !ng ala(

Pancasila (enja i asar a%a! #e $(an bagi #enyelenggaraan bernegara. Pancasila sebagai asarnegara berar%i nilai1nilai Pancasila (enja i #e $(an n$r(a%i7 bagi #enyelenggaraan bernegara.

K$nse"!ensi ari r!(!san e(i"ian berar%i sel!r!h #ela"sanaan an #enyelenggaraan #e(erin%ah negara In $nesia %er(as!" #era%!ran #er!n ang1!n angan (er!#a"an #encer(inan

ari nilai1nilai Pancasila. Penyelenggaraan bernegara (engac! an (e(ili"i %$l$" !"!r2 yai%!%i a" b$leh (enyi(#ang ari nilai1nilai Ke%!hanan2 nilai Ke(an!siaan2 nilai Persa%!an2 nilaiKera"ya%an2 an nilai Kea ilan. 9*:

B. Pengertian Pancasila Sebagai Ideologi Nasional

I e$l$gi berasal ari "a%a ideo ar%inya ci%a1ci%a2gagasan2"$nse# #enger%ian asar2 ci%a1ci%a. anlogy berar%i #enge%ah!an2 il(! an #aha(. Dala( #enger%ian sehari1hari2 i ea isa(a"an ar%inyaengan 6ci%a1ci%a0. Ci%a1ci%a yang i(a"s! a alah ci%a1ci%a yang bersi7a% %e%a# yang har!sica#ai sehingga ci%a1ci%a i%! se"alig!s (er!#a"an asar a%a! #an angan;#aha(. H!b!ngan

(an!sia an ci%a1c%anya iseb!% engan i e$l$gi. I e$l$gi berisi se#erang"a% nilai2 i(ana nilai1nilai i%! (enja i ci%a1ci%anya a%a! (an!sia be"erja an ber%in a" !n%!" (enca#ai nilai1nilai%erseb!%. I e$l$gi yang #a a (!lanya berisi se#erang"a% gagasan2 an ci%a1ci%a ber"e(bangsecara l!as (enja i s!a%! #aha( (enngenai se#erang"a% nilai a%a! #e(i"iran yang i#egang$leh sese$rang a%a! se"el$(#$" $rang !n%!" (enja i #egangan hi !#.

A a#!n i e$l$gi negara i%! %ernas!" ala( g$l$ngan #enge%ah!an s$sial2 an %e#a%nya a#a%

ig$l$ng"an "e ala( il(! #$li%i" a%a! #$li%ical sciences sebagai ana" cabangnya. Bila "i%a%era#a"an r!(!san ini #a a Pancasila engan e7inisi1 e7inisi 7ilsa7a% a#a% "i%a si(#!l"an2(a"a Pancasila i%! ialah hasil !saha #e(i"iran (an!sia !n%!" (encari "ebenaran2 "e(! iansa(#ai (en e"a%i a%a! (engganggga# s!a%! "esangg!#an yang igengga(nya seira(a enganr!ang an 5a"%!. Hasil #e(i"iran (an!sia In $nesia yang s!ngg!h1s!ngg!h secara sis%e(a%isra i"al i%! "e(! ian i%!ang"an ala( s!a%! rang"aian "ali(a% yang (engan !ng sa%!

#e(i"iran yang ber(a"na b!la% an !%!h !n%!" ija i"an asar2 asas an #e $(an a%a! n$r(ahi !# an "ehi !#an bersa(a ala( rang"a #er!(!san sa%! negara In $nesia (er e"a2 yang

iberi na(a Pancasila. 9


8/12

=!j!an Negara In $nesia selanj!%nya %erjabar ala( alenia I8 Pe(b!"aan ))D *+,-. Secararinci sbagai beri"!%

*. 4elin !ngi segana# bangsa an sel!r!h %!(#ah arah In $nesia.

. 4encer as"an Kehi !#an bangsa.

,. I"!% (ela"sana"an "e%er%iban !nia yang ber asar"an "e(er e"aan2 #er a(aian aba i2an "ea ilan s$sial

A a#!n ?isi bangsa In $nesia a alah %er5!j! nya (asyara"a% In $nesia yang a(ai 2e($"ra%is2 ber"ea ilan2 ber aya saing2 (aj! an sejah%era2 ala( 5a ah Negara Kesa%!an

Re#!bli" In $nesia yang i !"!ng $leh (an!sia In $nesia yang seha%2 (an iri2 beri(an2 ber%a"5a an berah"la" (!lia2 ci%a %anah air2 ber"esa aran h!"!( an ling"!ngan2 (enga!sai

il(! #enge%ah!an an %e"n$l$gi2 ser%a (e(ili"i e%$s "erja yang %inggi ser%a ber isi#lin.

I e$l$gi an asar negara "i%a a alah Pancasila. Pancasila %er iri ari li(asila. Keli(a sila i%!a alah Ke%!hanan yang 4aha Esa2 Ke(an!siaan yang a il an bera ab2 Persa%!an In $nesia2Kera"ya%an yang i#i(#in $leh hi"(a% "ebija"sanaan ala( #er(!saya5ara%an #er5a"ilan2 anKea ilan s$sial bagi sel!r!h ra"ya% In $nesia. )n%!" (enge%ah!i la%ar bela"ang a%a! sejarahPancasila ija i"an i e$l$gi a%a! asar negara c$ba baca %e"s Pr$"la(asi beri"!% ini. 9>:

Sebel!( %anggal *@ Ag!s%!s bangsaIn $nesiabel!( (er e"a. BangsaIn $nesia ijajah $leh bangsa lain. Banya" bangsa1bangsa lain yang (enjajah a%a! ber"!asa iIn $nesia2 (isalnya bangsa Belan a2 P$r%!gis2 Inggris2 an Je#ang. Paling la(a (enjajah a alah bangsa Belan a.

Pa ahal sebel!( "e a%angan #enjajah bangsa asing %erseb!%2 i 5ilayah negara RI %er a#a%"erajaan1"erajaan besar yang (er e"a2 (isalnya Sri5ijaya2 4aja#ahi%2 De(a"24a%ara(2=erna%e2 an =i $re. =erha a# #enjajahan %erseb!%2 bangsaIn $nesiaselal! (ela"!"an

#erla5anan ala( ben%!" #erj!angan bersenja%a (a!#!n #$li%i".Perj!angan bersenja%a bangsaIn $nesia ala( (eng!sir #enjajah.

Dala( hal ini2 Belan a2 sa(#ai engan %ah!n *+ b$leh i"a%a"an selal! (engala(i "egagalan.Penjajahan Belan a bera"hir #a a %ah!n *+,


9/12

Dala( (a"l!(a% i%! se"alig!s i(!a% asar #e(ben%!"an Ba an Penyeli i" )saha1)sahaPersia#an Ke(er e"aan In $nesia &BP)PKI'.

=!gas ba an ini a alah (enyeli i"i an (eng!(#!l"an !s!l1!s!l !n%!" selanj!%nyai"e(!"a"an "e#a a #e(erin%ah Je#ang !n%!" a#a% i#er%i(bang"an bagi

"e(er e"aanIn $nesia .9,:

Keangg$%aan ba an ini ilan%i" #a a %anggal < 4ei *+,-2 an (enga a"an si ang #er%a(a #a a%anggal


10/12

Selesai si ang #er%a(a2 #a a %anggal * J!ni *+,- #ara angg$%a BP)PKI se#a"a% !n%!"(e(ben%!" seb!ah #ani%ia "ecil yang %!gasnya a alah (ena(#!ng !s!l1!s!l yang (as!" an(e(eri"sanya ser%a (ela#$r"an "e#a a si ang #len$ BP)PKI. =ia#1%ia# angg$%a iberi"ese(#a%an (engaj!"an !s!l secara %er%!lis #aling la(ba% sa(#ai engan %anggal < J!ni *+,-.A a#!n angg$%a #ani%ia "ecil ini %er iri a%as ela#an $rang2 yai%!

*. Ir. S$e"arn$


11/12

hari2 sesaa% se%elah Pr$"la(asi Ke(er e"aan.A a !%!san ariIn $nesia bagian %i(!r yang(eng!%!snya.

In%inya2 ra"ya% In $nesia bagian =i(!r (eng!s!l"an agar #a a alinea "ee(#a% #rea(b!l2 i bela"ang "a%a 6"e%!hanan0 yang berb!nyi 6 engan "e5ajiban (enjalan"an syaria% Isla( bagi

#e(el!"1#e(el!"nya0 iha#!s. Ji"a %i a" (a"a ra"ya%In $nesiabagian =i(!r lebih bai"(e(isah"an iri ari negara RI yang bar! saja i#r$"la(asi"an. )s!l ini $leh 4!h. Ha%%aisa(#ai"an "e#a a si ang #len$ PPKI2 "h!s!snya "e#a a #ara angg$%a %$"$h1%$"$h Isla(2

an%ara lain "e#a a Ki Bag!s Ha i"!s!($2 KH. a"hi Hasyi( an =e!"! 4!h. Hasan. 4!h.Ha%%a ber!saha (eya"in"an %$"$h1%$"$h Isla(2 e(i #ersa%!an an "esa%!an bangsa.

2. Selaku Ideologi Nasional, Pancasila Memiliki Bebera a !imensi "

a. Dimensi Idealitas ar%inya i e$l$gi Pancasila (engan !ng hara#an1hara#an an ci%a1ci%a i berbagai bi ang "ehi !#an yang ingin ica#ai (asyara"a%.

b. Dimensi Realitas ar%inya nilai1nilai asar yang %er"an !ng i ala(nya bers!(ber ari nilai1nilai yang hi !# ala( (asyara"a% #engan!%nya2 yang (enja i (ili" (ere"a bersa(a an yang%a" asing bagi (ere"a.

c. Dimensi normalitas ar%inya Pancasila (engan !ng nilai1nilai yang bersi7a% (engi"a%(asyara"a%nya yang ber!#a n$r(a1n$r(a a%a!ran1a%!ran yang har!s i#a%!hi a%a! i%aa%i yangsi7a%nya #$si%i7.

d. Dimensi Fleksilibelitas ar%inya i e$l$gi Pancasila i%! (engi"!%i #er"e(bangan ja(an2 a#a% berin%era"si engan #er"e(bangan ja(an2 a#a% (engi"!%i #er"e(bangan il(! an %e"n$l$gi2 bersi7a% %erb!"a an e($"ra%is.

Pancasila an "eli(a silanya (er!#a"an "esa%!an yang b!la% an !%!h2 sehingga #e(aha(an an #engala(annya har!s (enca"!# se(!a nilai yang %er"an !ng i ala(nya.

Sila Ketuhanan Yang Maha Esa , (engan !ng nilai s#ri%!il yang (e(beri"an "ese(#a%an sel!as1l!asnya "e#a a se(!a #e(el!" aga(a an "e#ercayaan %erha a# =!han 34E sehingga a%heis%i a" berha" hi !# i b!(i In $nesia.

Sila Kemanusiaan Yang Adil dan eradab! (engan !ng nilai sa%! eraja%2 sa(a ha" an"e5ajiban2 ser%a ber%$leransi an saling (encin%ai.

Sila "ersatuan Indonesia! (engan !ng nilai "ebersa(aan2 bersa%! ala( (e(erangi #enjajahan bersa%! ala( (enge(bang"an negara In $nesia.


12/12

Sila Kerakyatan yang Di#im#in oleh $ikmat Kebi%aksanaan dalam "ermusya&aratan'"er&akilan! (engan !ng nilai "e a!la%an bera a i %angan ra"ya% a%a!

e($"rasi yang ijel(a"an $leh #ersa%!an nasi$nal yang rill an 5ajar.

Sila Keadiilan Sosial bagi Seluruh Rakyat Indonesia 2 (engan !ng si"a# a il2 (engh$r(a%i ha"

$rang lain an bersi"a# g$%$ng r$y$ng yang (enja i "e(a"(!ran (asyara"a% secara(enyel!r!h an (era%a.

SEJARAH PANCASILA 3

Documents

Transcript of SEJARAH PANCASILA 3