Prospek dan Dasar

90-99 Prospek Ekonomi Dunia99-105 Ekonomi Malaysia pada Tahun 2002

105-109 Pengurusan Ekonomi pada Tahun 2002109-111 Dasar Monetari pada Tahun 2002111-113 Dasar Fiskal pada Tahun 2002

90

PROSPEK EKONOMI DUNIA

Perkembangan pada tahun 2001 dan awaltahun 2002Kelembapan ekonomi dunia yang bermula padalewat tahun 2000 adalah lebih buruk daripada yangdijangkakan. Perkembangan selepas 11 Septembertelah meningkatkan lagi risiko untuk mencapaipemulihan ekonomi yang lebih awal. Pada separuhkedua tahun 2001, pertumbuhan keseluruhanblok ekonomi utama merosot sebanyak 0.5%berbanding pertumbuhan yang sederhana padaseparuh pertama tahun ini (1.5%). Kehilangankeyakinan serta kelembapan aktiviti ekonomiselepas 11 September, terutamanya di AmerikaSyarikat (AS), telah menjejaskan pertumbuhan duniayang juga ditunjukkan oleh penurunan dalam

perdagangan global. Pada tahun 2001,pertumbuhan dunia mencatat 2.4%, iaitu separuhdaripada pertumbuhan pada tahun sebelumnya,sementara pertumbuhan perdagangan duniamerosot daripada pertumbuhan dua angka kepadahanya 1% pada tahun 2001. Pertumbuhan dinegara-negara perindustrian utama sebagai satukumpulan merosot untuk mencatat pertumbuhansebanyak 1.1%.

Pada awal tahun 2001, dijangkakan bahawa hanyanegara-negara yang mempunyai kaitan perdagangandan pelaburan yang rapat dengan AS sahaja akanterjejas, terutamanya Kanada, Asia Pasifik danAmerika Latin, sementara Eropah akan dapatmengelak daripada kesan tersebut. Tetapi seterusnya,perkembangan di AS, melalui integrasi pasaran modalyang semakin bersepadu, telah turut memberi kesannegatif yang lebih buruk kepada seluruh rantau.

Kelemahan di kawasan euro bukan sahajadisebabkan oleh permintaan luar negara yang lebihrendah tetapi juga disebabkan oleh kenaikan inflasidi luar jangkaan berikutan kesan daripada kenaikanharga minyak, yang telah menghadkan fleksibilitidasar. Berhubung dengan ekonomi serantau, selaindaripada kelembapan AS yang lebih teruk,kemelesetan yang lebih buruk dan berpanjangandalam sektor elektronik telah menyebabkanpertumbuhan menurun dengan lebih nyatadaripada jangkaan awal. Pada tahun 2001,pertumbuhan di Asia Timur merosot kepada 3.7%,dengan pertumbuhan ekonomi beberapa negara(Taiwan dan Singapura) menjadi negatif. Secarakeseluruhannya, kelembapan pertumbuhanekonomi serantau telah dibendung olehpertambahan rangsangan fiskal dan dasar monetariyang longgar. Hanya Republik Rakyat China sahajayang terus mencatat pertumbuhan yang tinggi iaitusebanyak 7.3%, disokong oleh perbelanjaan fiskaldan pelaburan swasta yang kukuh, terutamanyadalam bentuk pelaburan langsung asing.

Tindak balas dasar yang segera daripada seluruhdunia pada sepanjang tahun 2001 dan sejurusselepas 11 September telah membantumembendung kelembapan ekonomi. Khususnya,langkah-langkah dasar monetari yang longgar yangdilaksanakan seiring dengan langkah-langkah

Prospek dan Dasar

Jadual 3.1Ekonomi Dunia: Penunjuk Ekonomi Utama

Pertumbuhandunia 4.7 2.4 2.6 - - -

Perdagangan sedunia 12.4 1.0 2.0~2.5 - - -

Negara-negaraperindustrianutama 3.5 1.1 1.1 2.3 2.1 1.2

Amerika Syarikat 4.1 1.2 1.4 3.4 2.8 1.6Jepun 2.2 -0.5 -0.5 -0.8 -0.7 -1.0Kawasan euro 3.4 1.6 1.3 2.3 2.6 1.8United Kingdom1 3.0 2.4 2.0 2.1 2.1 2.4

Asia Timur 7.6 3.7 4.6~4.8 1.1 2.4 2.2~2.3

NIE Asia 8.3 0.6 2.7~2.9 0.8 1.1 0.8~0.9Korea 8.8 3.0r 3.9 2.3 4.3 3.0Taiwan 5.9 -1.9 2.3 1.3 0.0 0.7Singapura 10.3 -2.0 1.0~3.0 1.3 1.0 -1.0~0.0Hong Kong SAR2 10.5 0.1 1.0 -3.8 -1.6 0.0

Republik Rakyat China 8.0 7.3 7.0 0.4 0.8 1.0

ASEAN3 6.4 1.5 2.8~3.6 2.9 5.9 5.0~5.5Malaysia 8.3 0.4 3.5 1.6 1.4 1.8Thailand 4.4 1.5r 2.0~3.0 1.6 1.6 0.0~1.0Indonesia 4.8 3.3 3.5~4.0 3.8 11.5 10.9Filipina 4.0 3.4 4.0~4.5 4.4 6.1 5.0~6.0

1 Inflasi merujuk kepada Indeks Harga Runcit, tidak termasuk kadar faedah cagaran.

2 Inflasi merujuk kepada harga komposit.3 Termasuk Singapura.a Anggaranr Ramalan

Sumber : Tabung Kewangan Antarabangsa, Datastream, Prospek Ekonomi OECD, Sumber daripada pihak berkuasa

Harga pengguna (%)KDNK benar (%)

2000 2001a 2002r 2000 2002r2001a

Prospek dan Dasar

91

fiskal tambahan oleh negara-negaraperindustrian utama telah memulihkan keyakinandan berkesan dalam membantu mengekalkanperbelanjaan pengguna.

Akibat daripada keadaan ekonomi global yang lebihlemah, keadaan pasaran pekerja telah merosot dikebanyakan negara oleh kerana syarikat-syarikattelah mengurangkan tenaga kerja mereka sebagaisebahagian daripada proses konsolidasi korporat.Bagaimanapun, purata kadar pengangguran diEropah telah menurun pada tahun ini, walaupunterdapat pengumuman pemberhentian pekerjasecara besar-besaran oleh syarikat-syarikatperkilangan. Perkembangan yang baik inidisebabkan oleh pasaran pekerja yang lebih fleksibildi kawasan euro berikutan pelonggaran syarat-syarat pekerjaan dan sektor perkhidmatan yangterus kukuh di United Kingdom (UK). Sementaraitu, tekanan inflasi dapat dibendung pada tahunini berikutan kemerosotan dalam harga tenaga,permintaan global yang lemah dan tekanan upahyang rendah.

Pada tahun 2001, ekonomi AS telah merosotdengan ketara sementara sektor korporat telahmembuat penyelarasan terhadap permintaan yanglebih lemah. Syarikat korporat telah membuatkonsolidasi dengan mengurangkan perbelanjaanmodal, inventori serta jumlah pekerja. Penguranganperbelanjaan modal adalah menyeluruh disebabkankapasiti yang berlebihan dan ianya adalah lebihketara di sektor teknologi. Walau bagaimanapun,perbelanjaan pengguna terus menjadi sumber yangmenyokong pertumbuhan ekonomi. PertumbuhanKDNK bagi suku keempat tahun 2001 menunjukkanbahawa ekonomi AS telah mula berkembangdisebabkan oleh permintaan yang kukuh,terutamanya bagi kenderaan, hasil daripadapemotongan harga yang agresif serta pembiayaankadar faedah sifar.

Ekonomi kawasan euro pula menjadi lemah keranaekonomi terbesarnya, iaitu Jerman, mengalamipertumbuhan ekonomi yang lembap pada separuhkedua tahun 2001 mencerminkan kelemahan yangmenyeluruh di dalam permintaan domestik daneksport. Ekonomi UK kurang terjejas berbandingnegara-negara perindustrian lain kerana ia disokongoleh permintaan domestik yang kukuh, terutamanyapenggunaan. Jepun telah mengalami kegawatanekonomi buat kali ketiga sejak pembetulan dalampasaran aset pada awal tahun 1990-an oleh keranakejatuhan dalam eksport memburukkan lagi

keadaan deflasi, dan masalah struktur dalamekonomi telah menyebabkan permintaan domestikyang lembap.

Walau bagaimanapun, menjelang akhir tahun,kebimbangan terhadap kemelesetan ekonomi yangburuk di AS menjadi reda apabila tumpuan pasaranadalah kepada pemulihan ekonomi yang dijangkaakan berlaku. Kesan mudah tunai hasil daripadapelonggaran dasar monetari yang agresif pada

Amerika Syarikat 11 6.5 Pemotongan 1.75 cukai dan

perbelanjaan

Jepun 2 0.25 dasar

kadar faedah Perbelanjaansifar serta

pelonggarankuantitatif

Kawasan euro 4 4.75 -3.25

United Kingdom 7 6.0 4.0 Perbelanjaan

RepublikRakyat China 11 5.85 Perbelanjaan

5.311

Korea 4 5.25 Langkah 4.0 pencukaian

danperbelanjaan

Taiwan 11 4.625 Langkah2.125 pencukaian

danperbelanjaan

Singapura - - Langkah pencukaian

danperbelanjaan

Hong Kong SAR 11 8.0 Langkah3.25 pencukaian

Malaysia 1 5.5 Langkah5.0 pencukaian,

bukan cukaidan

perbelanjaan

Thailand 2 Kadar faedah dinaikkan,kemudian Perbelanjaanditurunkan

dua kali kepada 2.0%

Filipina 15 13.5 -7.25

1 Kadar pinjaman setahun ke atas pinjaman renminbi

Jadual 3.2Perubahan Dasar-dasar Monetari dan Fiskal yang Dilaksanakan oleh beberapa Negara pada tahun 2001

Negara Bilanganpenurunan

kadarfaedah

Perubahannilai kadarfaedah (%)

RangsanganFiskal

Dasar Monetari

92

sepanjang tahun ini dan keyakinan yang bertambahberikutan penyelesaian awal konflik Asia Barat, telahmenyumbang kepada kenaikan di pasaran saham.Kesan kekayaan daripada pasaran saham di sukukeempat tahun 2001 dan awal tahun 2002dianggarkan berjumlah kira-kira AS$1.5 trilion.Keyakinan ini diperkuatkan lagi dengan pengeluarandata yang positif pada bulan Disember tahun 2001dan awal tahun 2002, yang menunjukkan bahawakemerosotan ekonomi AS sudah berakhir. Pasaranjuga menganggap bahawa kadar hasil jangka panjangAS yang mencerun menandakan bahawa pemulihanekonomi akan berlaku.

Prospek pada tahun 2002Prospek pertumbuhan dunia bertambah baik,disokong oleh perkembangan positif di AS. Terdapatjuga pemulihan di beberapa bahagian dunia yanglain. Penunjuk sentimen di Eropah telah menunjukkanpemulihan yang ketara, sementara di negara-negaraserantau terdapat tanda-tanda kestabilan aktivitiekonomi, terutamanya kadar kemerosotan eksportyang semakin berkurangan. AS dijangka mendahuluipemulihan ekonomi, dan menyokong pemulihan

ekonomi di rantau lain, termasuk kawasan euro danAsia Timur. Walau bagaimanapun, Jepun dijangkaakan terus mengalami kemelesetan ekonomi padatahun 2002.

Pertumbuhan ekonomi dunia dijangka meningkatsecara beransur-ansur selaras dengan pertumbuhanekonomi yang menyederhana di AS. Dengan itu,pada tahun 2002, pertumbuhan dunia dijangkameningkat sedikit kepada 2.6%, manakalaperdagangan dunia pula dijangka berkembang diantara 2% hingga 2.5%, sejajar dengan pemulihansektor elektronik yang akan meningkat secaraberansur-ansur. Pertumbuhan keluaran benar dalamnegara-negara perindustrian utama sebagai satukumpulan dijangka stabil pada kadar 1.1%, manakalapertumbuhan negara-negara sedang membangundijangka meningkat sedikit kepada 4.5%.Pertumbuhan ekonomi di Asia Timur juga dijangkameningkat sedikit kepada 4.6 - 4.8%, didorong olehpermintaan eksport yang bertambah kukuh padaseparuh kedua tahun 2002.

Negara-negara Perindustrian UtamaEkonomi Amerika Syarikat memasuki tahun 2002

dalam keadaan yang bertambah baik setelahkebimbangan awal tentang kemelesetan ekonomimula reda. Keyakinan pengguna dan pasaran ekuititelah meningkat, dan pertumbuhan KDNK benarpada suku keempat tahun 2001 telah melebihijangkaan. Ekonomi AS kini dijangka pulih secaraberansur-ansur. Momentum pertumbuhan dijangkameningkat daripada 1.6% pada separuh pertamatahun 2002, kepada 2.8% pada separuh kedua tahun2002. Walau bagaimanapun, pertumbuhan akanmeningkat secara beransur-ansur dan sederhanamemandangkan kelewatan dalam pemulihanpelaburan kerana masih terdapat lebihan kapasiti.Pemulihan dalam pasaran pekerja juga akanmenyusuli pemulihan ekonomi dengan latmemandangkan konsolidasi sektor korporat yangsedang berlaku dan juga pemulihan pelaburan yangperlahan. Dalam keadaan ini, pertumbuhan ekonomisecara keseluruhannya bagi tahun 2002 dianggarkansebanyak 1.4%.

Pemulihan ekonomi ini berdasarkan kepada empatfaktor. Pertama, walaupun dasar-dasar yang telahdiambil pada tahun 2001 telah mula menunjukkan

kesan, pelonggaran dasar monetari akan mengambilmasa selama di antara enam hingga 18 bulansebelum menunjukkan kesan sepenuhnya terhadapaktiviti ekonomi. Pelonggaran sebanyak 475 mataasas pada tahun 2001 dijangka dapat menghasilkanrangsangan besar terhadap pertumbuhan ekonomi

-1

-0.5

0

0.5

1

1.5

2

2.5

3

Perubahan tahunan(%)

1.21.4

-0.5 -0.5

1.6

1.3

2.4

2.0

AS

Jepun

Kawasaneuro

UK

2001a 2002r

Graf 3.1Negara-negara Perindustrian Utama:Pertumbuhan KDNK Benar (2001-2002)

Perkembangan terbaru yang positif mengukuhkan keyakinan bagipemulihan global yang beransur dan sederhana pada tahun 2002.

Prospek dan Dasar

93

pada tahun 2002. Rangsangan fiskal berjumlahAS$70 bilion juga dijangka akan memberi kesan padatahun 2002. Ini merangkumi potongan cukai danperbelanjaan daripada pakej kecemasan yang telahdiumumkan selepas 11 September untuk kegiatanpembinaan semula dan kegiatan dalam sektorpertahanan. Tambahan lagi, satu pakej fiskal

berjumlah AS$51 bilion yang merangkumi pampasanpengangguran dan potongan cukai perniagaan jugaakan terus memberi rangsangan kepadapertumbuhan pada tahun 2002. Kedua, pengeluaranstok yang beransur-ansur berubah kepadapengumpulan inventori dijangka akan dapatmenambah sebanyak 1 - 1.5 mata asas kepadaKDNK. Ketiga, harga minyak yang lebih rendah akanmenyokong penggunaan. Tambahan lagi prospekinflasi yang lebih rendah boleh menambah fleksibilitikepada pihak berkuasa untuk menumpu perhatiankepada pertumbuhan. Akhirnya, daya tahanpertumbuhan produktiviti yang dilihat semasakemelesetan, dijangka terus menyokongpertumbuhan pada tahun 2002.

Faktor utama unjuran ialah pertumbuhanpenggunaan akan terus dicatat. Sementara prospekguna tenaga dan pendapatan yang lemah padabeberapa bulan yang akan datang mungkinmelembapkan penggunaan, kesan positif daripadakadar cukai, harga tenaga dan juga kadar faedahyang lebih rendah akan dapat mengimbangisebahagian daripada kesan kemerosotan dalampendapatan boleh guna. Pada masa yang sama, kuncikira-kira isi rumah kekal kukuh (nisbah aset/liabilitiadalah 5:1) oleh kerana kesan kekayaan negatif padatahun lepas disebabkan terutamanya oleh kerugiandalam kekayaan saham, sementara harga rumahkekal stabil. Peningkatan keyakinan pengguna baru-

-120

-100

-80

-60

-40

-20

0

20

40

60

80

100

120

-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

6

8

10

12

Perubahan dalam Paras Inventori Perniagaan (skala kiri)

90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 00 01

KDNK Benar (skala kanan)

AS$ bilion Kadar, %

Graf 3.2KDNK Benar dan Perubahan dalam Inventori Perniagaan

Pada tahun 2001, penggunaan inventori telah mengurangkanhampir 1.1 mata peratusan daripada keseluruhan pertumbuhanKDNK. Pada tahun 2002, proses pengumpulan inventori yangsederhana dijangka akan menambah 1 - 1.5 mata peratusankepada pertumbuhan KDNK.

-4

-2

0

2

4

6

8

10

0

20

40

60

80

100

120

140

160

Kadar, % Indeks

Kadar Pengangguran (B) (skala kiri)

Penggunaan (S) (skala kiri)

Keyakinan Pengguna (B) (skala kanan)

90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 00 0189

Graf 3.3Penggunaan, Keyakinan Pengguna danKadar Pengangguran

Penggunaan lebih dipengaruhi oleh jangkaan dan kurangdipengaruhi oleh pasaran pekerja. Semasa kemelesetan ekonomitahun 1990-an, penggunaan telah meningkat dua suku sebelumkadar pengangguran mencapai paras tertinggi. Dalam kitaranterkini, kadar pengangguran dijangka akan mencapai parastertinggi pada pertengahan tahun 2002.

-25

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

25

30Kadar, %

Pelaburan Keuntungan Korporat

90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 00 0189

Graf 3.4Pelaburan dan Kadar Keuntungan Korporat

Sektor korporat telah mencatatkan kadar kerugian yang terbesardalam 10 tahun, iaitu sebanyak 18.5% pada suku ketiga 2001.Keuntungan korporat dijangka akan mencapai kadar terendah padasuku ke empat 2001. Keuntungan korporat hanya dijangka akanpulih secara beransur-ansur pada separuh kedua tahun 2002,menunjukkan bahawa syarikat-syarikat mungkin akanmenangguhkan pelaburan sehingga kadar keuntungan meningkatdengan lebih ketara.

94

baru ini terus menyokong pendapat bahawapertumbuhan penggunaan akan kekal kukuhpada tahun ini.

Sementara itu, sektor korporat dijangka akan terusmenjalankan proses konsolidasi yang melibatkanprospek pelaburan dan guna tenaga. Justeru itu,pemulihan pelaburan dan guna tenaga dijangka akanberlaku dengan lat kitaran pemulihan ekonomi danhanya akan meningkat apabila terdapat tanda-tandajelas tentang peningkatan dalam pendapatan syarikatdan utilisasi kapasiti. Pada suku ketiga tahun 2001,utilisasi kapasiti menurun kepada paras terendah sejaktahun 1983 (sektor teknologi: 61.2; sektor bukanteknologi: 77.8). Oleh itu, penambahan jumlah terdapatpelaburan baru dijangka agak terhad kecuali terdapatpeluang-peluang dalam beberapa sektor seperti industrikenderaan (menaik taraf kepada model terbaru) danmenaikkan taraf teknologi bagi industri perkakasanteknologi maklumat. Pelaburan juga akan disokongoleh perbelanjaan fiskal yang berjumlah sebanyakAS$40 bilion untuk pembinaan semula dan pelaburandalam industri bioteknologi dan pertahanan.

Kawasan euro dijangka berkembang pada kadaryang lebih perlahan, iaitu sebanyak 1.3% pada tahun2002 memandangkan pemulihan ekonominya akanmenyusul peningkatan ekonomi AS selepas satuhingga dua suku tahun. Tekanan inflasi yangdahulunya menjejaskan permintaan domestikdijangka akan menurun secara beransur-ansurberikutan harga tenaga yang lebih rendah.Peningkatan pengeluaran pada separuh kedua tahunini berikutan permintaan yang meningkat dari AS danpengumpulan inventori akan menyumbang kepadapertumbuhan ekonomi. Kedudukan eksport yangbertambah baik serta kos pinjaman yang lebih rendah(pelonggaran dasar monetari berjumlah 150 mataasas sejak tahun 2001) dijangka dapat menggalakkanpelaburan. Khususnya, pelaburan dalam sektorteknologi tinggi dijangka menunjukkan prestasi yanglebih memuaskan di kawasan euro pada fasapertumbuhan yang seterusnya memandangkanjumlah perbelanjaan dalam teknologi maklumatsebelum ini adalah lebih rendah berbanding AS.Memandangkan sebahagian besar kesan tersebuthanya dapat dilihat pada penghujung tahun 2002dan juga tahun 2003, kawasan euro dijangka akanmencatat pertumbuhan sederhana pada tahun 2002.

Pertumbuhan di UK dijangka menyederhana kepada2% pada tahun 2002. Walau bagaimanapun,ekonominya akan terus menyerlah berbandingnegara-negara perindustrian utama yang lain.

Kelemahan dalam sektor perkilangan dijangka akanpulih secara beransur-ansur berikutan peningkatanpengeluaran yang berkaitan dengan teknologimaklumat dan peralihan kepada pengumpulaninventori, sementara sektor perkhidmatan dijangkaterus meningkat. Kesan lat daripada pelonggarandasar monetari pada tahun 2001 (200 mata asas),rangsangan daripada dasar fiskal yang mengembang(perbelanjaan terkumpul adalah 3% daripada KDNKbenar antara 2001-2003) dan juga kesan kekayaandaripada sektor perumahan yang stabil dijangkadapat menyokong perbelanjaan pengguna. Faktor-faktor pemulihan ini dijangka akan mengurangkankesan daripada pendapatan isi rumah danpembayaran bonus yang lebih rendah.

Di Jepun, prospek pertumbuhan pada tahun 2002dijangka kekal lemah. Pertumbuhan KDNK benardijangka akan merosot sebanyak 0.5% bagi tahunyang kedua berturut-turut. Penyusunan semulastruktur sektor kewangan dan korporat dijangka akanmenjejaskan prospek pertumbuhan ekonomi padajangka masa pendek. Dalam keadaan ini, prospekpekerjaan mungkin merosot disebabkan tekanandeflasi. Walaupun penyusunan semula strukturdijangka dapat menyumbang secara positif padajangka masa panjang, kesannya pada jangka masapendek dijangka adalah ketara, terutamanya terhadapsistem perbankan. Dua belanjawan tambahanberjumlah ¥5.6 trilion dan juga pelonggaran dasarmonetari dijangka akan dapat mengurangkansebahagian kesan buruk daripada tekanan deflasi.Prospek pertumbuhan juga masih sensitif kepadaketahanan fiskal Jepun serta perkembangan negatif didalam negeri dan di luar negara, termasukkemudahubahan dalam pasaran kewangan.

Inflasi di negara-negara perindustrian utama secarakeseluruhannya dijangka menurun sebanyak 1.2%pada tahun 2002 ekoran kemerosotan harga minyakdan pemulihan yang beransur dalam permintaanglobal, terutamanya di AS dan kawasan euro. Jepunakan terus mengalami deflasi berikutan lebihankapasiti, kelemahan permintaan, inflasi diimport yanglebih rendah dan tekanan harga yang menurunekoran proses penyahkawalseliaan dan inovasiteknologi. Sebaliknya, inflasi dijangka akan meningkatdi UK disebabkan oleh penggunaan yang kukuh.

Walaupun terdapat pandangan optimistik mengenaipemulihan ekonomi AS, risiko utama bagi ekonomidunia adalah kemelesetan yang “berulang”.Risikonya ialah pemulihan ekonomi AS mungkin tidakbertahan lama jika perbelanjaan pengguna, yang

Prospek dan Dasar

95

memainkan peranan penting dalam pemulihanekonomi, tidak kekal kukuh. Walaupun sektorkorporat melaksanakan pelarasan yang diperlukan,sektor isi rumah pula mungkin boleh terjejasberikutan kadar simpanan yang rendah (Januari 2002:1.8%) dan hutang yang meningkat (nisbah hutangkepada pendapatan boleh guna adalah 105%). Jikakeadaan pasaran pekerja merosot lebih daripada yangdijangkakan, pengguna mungkin tidak dapatmembayar pinjaman perumahan, yang seterusnyamelemahkan pasaran perumahan. Pendapatan yanglebih lemah dan kesan kekayaan yang negatif akanmendorong pengguna menjadi lebih berhati-hati danmengurangkan penggunaan serta meningkatkansimpanan mereka.

Pengangguran yang lebih tinggi boleh berlakuberikutan tekanan dalam sektor korporat yangmenyebabkan konsolidasi korporat dipergiatkan.Jurang pembiayaan korporat (perbezaan di antaraperbelanjaan modal dan aliran tunai) masih luas,menunjukkan bahawa syarikat-syarikat akanmemerlukan pembiayaan yang berterusan daripadapasaran modal kerana bank telahpun menghadkanjumlah pinjaman kepada sektor korporat. Kemuflisansebuah syarikat besar di AS baru-baru ini telahmenyedarkan para pelabur dan pihak pengawalseliantentang keperluan mengkaji semula piawaianperakaunan yang sedia ada bagi memastikanpenzahiran yang lebih sempurna. Jika diselidik secaralebih terperinci, akan terserlah lebih banyak masalahdan penarafan kredit syarikat-syarikat mungkinmerosot. Ini akan diikuti dengan pembetulan dalamkedua-dua pasaran ekuiti dan bon, yangmengakibatkan tekanan yang seterusnya ke atassektor korporat.

Walau bagaimanapun, pengukuhan struktur di ASsemenjak sedekad yang lalu telah menghasilkaninflasi yang rendah, pertumbuhan produktiviti yangtinggi dan sistem kewangan yang maju dan canggih.Perkembangan ini dapat membantu negara tersebutmenghadapi kelembapan ekonomi masa kini.Peristiwa di sepanjang tahun 2001 menunjukkanbahawa pihak berkuasa melaksanakan dasar-dasarkewangan dan fiskal dengan mengambil tindakanyang segera untuk membantu menyokong keyakinanperniagaan dan pengguna dengan berkesan.Perkembangan tersebut telah mengurangkan kesankelembapan yang ketara.

Risiko lain adalah penyusutan nilai yen yangmendadak dan berterusan. Sistem perbankanJepun yang mudah terjejas mungkin mempengaruhi

sentimen pelabur dan meningkatkan kemudahubahanserta menambah risiko terhadap nilai yen. Jika nilaiyen menyusut kepada paras yang terlalu rendah bagisatu jangka masa yang berpanjangan, ia mungkinmerumitkan lagi masalah di dalam sistem perbankanJepun. Bukti empirikal menunjukkan bahawa terdapathubungan positif di antara nilai yen dan pasaran asetJepun. Walaupun jumlah pemegangan aset Jepunoleh para pelabur asing adalah rendah, sebahagianbesar daripada pelaburan tersebut adalahperdagangan aktif. Akibatnya, ia bolehmempengaruhi arah aliran pasaran. Kombinasi nilaiyen, bon Jepun serta pasaran ekuiti yang lebih lemahmungkin menjejaskan kedudukan bank-bank Jepunmemandangkan mereka mempunyai pendedahanyang luas terhadap pasaran tersebut. Bagi negaraserantau, penyusutan nilai yen mungkin mempunyaiimplikasi yang serius dan boleh menjejaskankestabilan mata wang serantau.

Ekonomi Asia TimurDalam keadaan pemulihan yang menyederhana di ASdan pertumbuhan yang sederhana di dalam sektorelektronik global, negara-negara serantau dijangkaakan mencatatkan kadar pertumbuhan yang lebihbaik pada tahun 2002. Pertumbuhan bagi ekonomiserantau secara keseluruhannya dijangkabertambah baik dalam lingkungan 4.6 - 4.8%,disebabkan terutamanya oleh pertumbuhan yang baikdi Republik Rakyat China. Pertumbuhan di negara-negara serantau yang lain dijangka menyederhanadalam lingkungan 1 - 4.5%. Rantau ini dijangka akanpulih pada separuh kedua tahun 2002 apabilapermintaan luar negara semakin meningkat.Memandangkan kebanyakan ekonomi serantaumempunyai sektor perdagangan yang luas dansangat bergantung kepada eksport elektronik,kadar peningkatan yang tinggi dalam permintaanluar negara akan menjadi sumber pertumbuhanyang penting.

Berdasarkan penunjuk terkini, kelembapan kitaranelektronik global mungkin telah berakhir. Kadarpengecutan jualan semikonduktor telah reda dantelah mencatatkan pertumbuhan positif selama duabulan berdasarkan perubahan bulanan. Di sampingitu, tempahan yang diterima oleh pengeluar cipglobal telah meningkat dan nisbah tempahan kepadabil bertambah baik. Sementara itu, harga-hargasebahagian segmen produk seperti DRAM bertambahbaik dan beberapa syarikat utama telahmengumumkan prospek yang lebih cerah. Walaupunterdapat perkembangan positif, permintaan elektronikglobal dijangka meningkat secara sederhana,

96

beransur-ansur dan tidak menyeluruh. Ini adalahkerana wujudnya lebihan kapasiti, terutamanya disegmen komunikasi dan produk rangkaian industrikerana keadaan pelaburan secara keseluruhannyaadalah lemah. Negara-negara serantau yangmengeluarkan komputer peribadi dan yangmenjalankan pengkhususan aktiviti sumber luarnegera adalah negara-negara yang akan mendapatmanfaat sepenuhnya apabila arah aliran sektorelektronik mula meningkat.

Sementara momentum permintaan luar negarameningkat, dasar mengembang yang sedia ada akanmenyokong permintaan domestik dan jugapertumbuhan pada separuh pertama tahun 2002.Dalam keadaan inflasi yang rendah, dasar monetariyang akomodatif di negara-negara serantau akanditeruskan untuk memastikan kecukupan mudahtunai bagi memudahkan pertumbuhan kredit danmerangsang aktiviti ekonomi. Sejajar dengan arahaliran global, kadar faedah di negara-negara serantautelah menurun dengan nyata pada tahun 2001 dankadar pinjaman pada masa ini, secara relatifnyaadalah rendah. Di samping itu, kesan kumulatifdaripada dasar fiskal yang mengembang akanjuga memberi kesan kepada ekonomi serantaupada tahun 2002.

Jika berlaku lagi kejutan-kejutan luar negara, ekonomiserantau kini berada di dalam kedudukan yang lebihkukuh untuk menghadapinya. Kedudukan luar negara

negara-negara serantau kini adalah lebih baik. Negaraserantau telahpun mempunyai milikan rizabpertukaran asing yang lebih tinggi dan hutang luarnegara berjangka panjang yang lebih rendah.Walaupun lebihan akaun semasa menguncup sedikit,lebihan tersebut akan berterusan dan bertindaksebagai penimbal tambahan kepada kejutan luaranpada tahun 2002. Penstrukturan semula selepas krisiskewangan telah mengukuhkan lagi keseluruhansektor kewangan negara serantau. Nisbah kecukupanmodal di kebanyakan negara serantau telah dinaikkanmelebihi 10% dan nisbah pinjaman tak berbayar(NPL) kini adalah lebih rendah berbanding tempohselepas krisis. Ini adalah berikutan langkah-langkahaktif yang diambil oleh syarikat-syarikat pengurusan

aset. Institusi kewangan di kedua-dua sektorperbankan dan pasaran modal di rantau ini juga telahmengetatkan langkah-langkah berhemat supayasejajar dengan piawaian antarabangsa.

Selain itu, struktur sistem pembiayaan di rantau initelah berubah daripada bergantung kepada sistempinjaman daripada sistem perbankan kepadainstrumen pasaran berjangka panjang. Perubahan initelah mempelbagaikan sumber pembiayaan di rantau

ini dan akan mengukuhkan lagi ketahanan terhadapsebarang kejutan pada masa akan datang. Padajangka masa panjang, penyusunan semula struktursektor kewangan dan korporat akan menyumbangkepada peningkatan kecekapan dalam pengeluarandan peruntukan modal.

Pada tahun 2002, Ekonomi Perindustrian BaruAsia (NIE Asia) sebagai satu kumpulan dijangka akanberkembang pada kadar yang lebih tinggi, iaitusebanyak 2.7 - 2.9% (2001: 0.6%). Ini mencerminkanpertumbuhan yang agak sederhana di kesemuanegara dalam kumpulan ini, disokong olehpermintaan luar yang kukuh. Unjuran ini adalahberasaskan kepada pemulihan dalam sektor elektronik

-4 -2 0 2 4 6 8

2001 2002

7.37.0

1.0 - 3.0

2.3

3.03.9

0.43.5

3.33.5 - 4.0

0.11.0

1.52.0 - 3.0

3.44.0 - 4.5

-2.0

-1.9

Republik Rakyat China

Korea

Malaysia

Indonesia

Hong Kong SAR

Thailand

Filipina

Singapura

Taiwan

Perubahan tahunan (%)

Graf 3.5Negara-negara Serantau:Pertumbuhan KDNK Benar (%)

Negara-negara serantau dijangka mengalami pemulihan, disokongoleh dasar yang mengembang dan pengukuhan dalam permintaanluar negara. Kedudukan luar negara dan keadaan struktur yanglebih baik telah dapat mengurangkan pendedahan negara-negaraserantau kepada kejutan luar negara.

Prospek dan Dasar

97

yang sederhana, iaitu sektor yang agar penting bagiekonomi NIE Asia. Di Korea, pertumbuhan dijangkameningkat sebanyak 3.9% pada tahun 2002,mencerminkan peningkatan eksport elektronik danpermintaan domestik yang lebih kukuh. Ini disokongoleh harga minyak yang lebih rendah dan kesankekayaan positif daripada peningkatan pasaransaham. Begitu juga di Taiwan, KDNK benar dijangkaberkembang kepada 2.3% pada tahun 2002, selarasdengan pemulihan ekonomi AS di mana ASmerupakan satu pertiga daripada pasaran eksportTaiwan. Pemulihan dalam pasaran aset dan keadaanpolitik yang lebih baik juga dijangka akan menyokongkeyakinan pengguna dan perniagaan.

Ekonomi Singapura dijangka pulih denganpertumbuhan sebanyak 1 - 3%. Walaupunpertumbuhan pada separuh pertama tahun 2002mungkin terjejas kerana pengangguran yangmeningkat, pemulihan ini dijangka akan bertambahkukuh pada akhir tahun, berikutan permintaan ASdan sentimen pengguna yang bertambah baik. DiHong Kong Kawasan Pentadbiran Khas (SAR),pertumbuhan dijangka akan meningkat sebanyak 1%pada tahun 2002 di mana pengukuhan permintaandomestik memainkan peranan yang penting dalammenyokong pertumbuhan. Di samping itu,pertumbuhan ekonomi Republik Rakyat Chinadijangka akan terus stabil dalam lingkungan 7%,disokong oleh permintaan domestik yang kukuh danpeningkatan perbelanjaan fiskal dan pelaburanberkaitan dengan pelaburan langsung asing,terutamanya selepas kemasukannya ke dalamPertubuhan Perdagangan Sedunia (WTO).

Sementara itu, pertumbuhan ekonomi ASEANsebagai satu kumpulan dijangka akan meningkatpada kadar 2.8 - 3.6% (2001: 1.5%), selaras denganpermintaan domestik yang agak stabil di negara-negara anggota, di samping pengukuhan eksport.Pertumbuhan di Filipina dijangka meningkat padakadar 4 - 4.5% disebabkan oleh pemulihanpermintaan luaran, terutamanya produk elektronikyang merupakan sebahagian besar daripada eksportnegara ini. Kesan daripada pelonggaran dasarmonetari yang ketara sebanyak 625 mata asas sejakJanuari 2001 dan tahap keyakinan yang bertambahbaik serta keadaan ketidaktentuan politik yang reda,dijangka akan menyokong pertumbuhanpermintaan domestik.

Pertumbuhan ekonomi Thailand dijangka akanmeningkat sedikit pada kadar 2 - 3% pada tahun2002 kesan daripada langkah rangsangan fiskal dan

pemulihan ekonomi AS yang merupakan pedagangeksport utamanya. Indonesia pula merupakannegara yang kurang terjejas di kalangan negara-negara serantau disebabkan ekonominya yang lebihbergantung kepada permintaan domestik. Tambahanpula, sektor eksportnya adalah kurang bersandarkepada produk teknologi. Walau bagaimanapun,KDNK benar pada tahun 2002 diramalkan akan terusmenyederhana pada kadar 3.5 - 4%. Kejatuhan hargaminyak dan keadaan pelaburan yang lemah dijangkaakan menghadkan pertumbuhan yang lebih tinggi diIndonesia pada tahun 2002.

Inflasi di negara-negara serantau dijangka akan terusmenyederhana, iaitu menurun sedikit pada kadar 2.2- 2.3% pada tahun 2002. Ianya disebabkan olehinflasi yang rendah di Republik Rakyat China,berakhirnya deflasi di Hong Kong SAR dan kadarinflasi yang lebih rendah di negara-negara lain. Bagikebanyakan negara, inflasi yang lebih rendah adalahdisebabkan terutamanya oleh harga minyak yanglebih rendah dan keadaan keseluruhan penggunaanswasta yang lemah, yang menghadkan kebolehanpengeluar untuk memindahkan beban kos kepadapengguna. Inflasi di NIE Asia sebagai satu kumpulandijangka akan menurun kepada 0.8 - 0.9%. Inflasi diTaiwan dijangka akan terus rendah disebabkan olehtarif yang lebih rendah selepas kemasukannya kedalam WTO. Singapura pula dijangka akanmengalami deflasi yang menyederhana berikutanpenurunan sewa, harga minyak dan permintaan yanglebih rendah serta kadar pengangguran yang tinggi.

Kadar inflasi negara-negara ASEAN sebagai satukumpulan juga dijangka akan menyederhana sedikitkepada 5 - 5.5%. Bagi kedua-dua negara Thailanddan Filipina, tekanan harga dijangka akan redaberikutan harga minyak yang lebih rendah,kelembapan permintaan domestik dan hargamakanan yang agak stabil. Walau bagaimanapun,kadar inflasi di Indonesia dijangka akan kekal tinggidisebabkan oleh kenaikan harga minyak dan elektrikyang telah dirancang.

Kadar Faedah dan Kadar Pertukaran AsingPada tahun 2001, negara-negara perindustrian utamamelonggarkan dasar monetari mereka dengandidahului oleh Federal Reserve Board (Fed) AS.Negara-negara perindustrian utama mengurangkankadar faedah secara agresif pada sepanjang tahun,terutamanya AS, untuk menangani kemerosotanekonomi yang ketara dalam keadaan arah aliraninflasi yang menurun, terutamanya selepas 11September. Akibat peristiwa 11 September, Fed dan

98

bank-bank pusat utama yang lain telah menurunkankadar faedah secara serentak dan mengadakanpengaturan swap untuk mengurangkan potensikemudahubahan dalam pasaran kewangan dunia.

Di AS, Fed menurunkan Federal funds rate sebanyak11 kali berjumlah 475 mata asas, iaitu pengurangansejumlah 300 mata asas sebelum 11 September, dan175 mata asas lagi selepas 11 September. Tindakanini telah menurunkan Federal funds rate kepadatahap terendah dalam tempoh 40 tahun, iaitu pada1.75%. Bank of England (BOE) menurunkan kadarberian pinjaman asas (BLR) sebanyak tujuh kali yangberjumlah 200 mata asas kepada tahap terendahdalam tempoh 37 tahun, iaitu pada 4% untukmelindung ekonominya daripada kelembapanekonomi dunia dalam keadaan arah aliraninflasi yang menurun.

Oleh kerana inflasi kekal di atas kadar sasaran 2%,European Central Bank (ECB) menurunkan kadarfaedah agak lambat, iaitu pada bulan Mei 2001.Kadar repo diturunkan sebanyak empat kali yangberjumlah 150 mata asas kepada 3.25% untukmenangani kelembapan ekonomi di kawasan euro.Pada bulan Mac, Bank of Japan (BOJ) juga kembalikepada dasar kadar faedah sifar untuk menanganideflasi di samping kelemahan ekonomi yang teruk.Oleh itu, BOJ telah melaksanakan beberapa langkahpelonggaran secara kuantitatif untuk meningkatkan

mudah tunai di dalam sistem perbankan bagimengekalkan kestabilan kewangan.

Pada awal tahun 2002, dasar monetari di negaraperindustrian utama kekal tidak berubah kecualiJepun. Pada 28 Februari 2002, BOJ terus mengambillangkah pelonggaran kuantitatif denganmenambahkan pembelian langsung bon KerajaanJepun sambil menyediakan mudah tunai yangmencukupi untuk memenuhi keperluan pasaran.

Bagi tempoh selanjutnya pada tahun 2002, kadarfaedah dijangka stabil memandangkan data ekonomiyang lebih baik dan juga tambahan rangsanganmonetari telah memudahkan proses pemulihanekonomi. Namun begitu, bank pusat akan sentiasaberwaspada terhadap tanda-tanda yangmenunjukkan kelemahan aktiviti ekonomi yang di luarjangkaan, yang mungkin memerlukan dasar yanglebih longgar. Adalah penting juga bagi pihakberkuasa untuk meneliti tahap kekukuhan pemulihanekonomi yang mungkin menimbulkan tekanan inflasidan mungkin memerlukan tindak balas dasar yangawal. Walau bagaimanapun, sebarang kemungkinanpenukaran arah dasar, samada cenderung kepadapengetatan atau pelonggaran, bergantung kepadabeberapa faktor termasuk kekukuhan pemulihanekonomi AS; perkembangan dalam sektor teknologimaklumat; pergerakan mata wang utama; danprestasi pasaran kewangan.

Di pasaran pertukaran asing, dolar AS mengukuhberbanding kesemua mata wang utama yang lainpada tahun 2001. Dolar naik nilai berbanding yen,euro dan paun sterling masing-masing sebanyak15.2%, 5.9% dan 2.8%. Walaupun dolar tergugatsedikit akibat peristiwa 11 September disebabkan

8

7

6

5

4

3

2

1

0

1998 1999 2000 2001 2002

United Kingdom(Kadar berian pinjaman asas)

Amerika Syarikat(Kadar dana Persekutuan)

Kawasan euro(Kadar repo)

Jepun(Kadar semalaman)

4.00

3.25

1.75

0.0

Kadar, %

Graf 3.6Negara-negara Perindustrian: Kadar Faedah Rasmi

0.8

0.9

1

1.1

1.2

1.3

1.4

1.5

1.6

1.7

1.8

100

105

110

115

120

125

130

135

140

145

150

AS$/£

¥/AS$

AS$/Euro

1998 1999 2000 2001 2002

euro, sterling yen

Graf 3.7Pergerakan Dolar Amerika Syarikat berbandingMata Wang Utama

Prospek dan Dasar

99

pergerakan dana dari aset dolar ke negara-negarapengeksport dana, dolar telah mengukuh selepas itu.Aliran masuk yang besar ke dalam pasaran bon jugamenyokong dolar pada tahun ini. Sentimen ke atasdolar disokong oleh tanggapan pasaran bahawapemulihan ekonomi AS adalah lebih awal daripadanegara-negara utama yang lain.

Euro susut nilai disebabkan oleh prospekpertumbuhan ekonomi di euro berbanding denganAS. Paun sterling mengikut kelemahan euro olehkerana mata wang tersebut mengalami penyelarasandalam pergerakannya, dengan mengambil kirakemungkinan UK menyertai kawasan euro.Kelemahan yen, terutamanya pada akhir tahun 2001,adalah disebabkan oleh perubahan tanggapanbahawa pihak berkuasa Jepun semakin toleranterhadap penyusutan nilai yen.

Pada dua bulan pertama tahun 2002, nilai dolarkekal kukuh berbanding mata wang utamadisebabkan data AS yang lebih positif yangmenyokong jangkaan bahawa pemulihan ekonomi ASakan mendahului pemulihan ekonomi dunia. Nilai yendidagang dalam julat AS$1=¥130 - 135. Walaubagaimanapun, pada awal bulan Mac, yen mengukuhke paras bawah AS$1=¥130 berikutan kemasukandana asing ke dalam pasaran saham Jepun.

Bagi tempoh tahun 2002 selanjutnya, pergerakandolar berbanding mata wang utama yang lain akandipengaruhi oleh beberapa faktor. Ia termasuklahtanggapan pelabur tentang pentingnya perbezaankadar pertumbuhan ekonomi berbanding perbezaankadar faedah, prestasi pasaran saham dan bon sertapergerakan dana aliran modal pada tahun 2002. Isu-isu negara yang khusus yang berkaitan denganstruktur dan kestabilan sistem kewangan juga akanmempengaruhi sentimen mata wang utama.

EKONOMI MALAYSIA PADA TAHUN 2002

Ekonomi Malaysia dijangka bertambah kukuh padatahun 2002 berikutan pengukuhan dalam permintaanluar negara. Arah aliran di masa lalu menunjukkanbahawa terdapat lat pendek di antara pemulihandalam ekonomi-ekonomi utama dengan pemulihandalam eksport Malaysia. Oleh yang demikian, tempohdan tahap pemulihan terutama di AS, akanmempunyai kesan yang nyata terhadap ekonomiMalaysia. Penunjuk semasa menunjukkan bahawapermintaaan luar negara dijangka tidak akanmeningkat seteguh peningkatan yang dialami padatahun 1999-2000, di mana pemulihan sebelum ini

didorong terutamanya oleh penggunaan internet danfaktor Y2K. Pemulihan ekonomi dijangka akanberlaku oleh kerana terdapat lebihan kapasiti secaraglobal, terutamanya dalam sektor teknologi. Oleh itu,permintaan luar dijangka akan pulih secara beransur-ansur. Dalam keadaan ini, pemulihan dalam ekonomiMalaysia dijangka sederhana, dengan KDNK benarmeningkat sebanyak 3.5% pada tahun 2002.

Penunjuk-penunjuk terkini menunjukkan bahawaterdapat tanda-tanda kestabilan dalam ekonomiMalaysia. Indeks penunjuk pelopor ekonomi yangdikumpulkan oleh Jabatan Perangkaan Malaysia,yang merupakan penunjuk awalan mengenai halatuju pertumbuhan ekonomi, telah mencatatpertumbuhan positif selama lima bulan berturut-turut semenjak bulan Julai 2001. Ini menandakanbahawa ekonomi Malaysia akan meningkat semulapada suku pertama tahun 2002. Namun begitu,terdapat tanda-tanda yang menunjukkan bahawapertumbuhan akan menjadi lebih kukuh padaseparuh kedua tahun ini apabila permintaan luarmeningkat dengan nyatanya.

Anggaran pertumbuhan ekonomi bagi tahun 2002berasaskan kepada pertumbuhan yang lebih kukuhdalam penggunaan swasta, pemulihan yangsederhana dalam pelaburan swasta, pengekalandalam perbelanjaan sektor awam dan pertumbuhaneksport yang sederhana. Sekiranya, arah aliran yangpositif dalam penunjuk-penunjuk terkini bagi ekonomiAS kekal, anggaran pertumbuhan ekonomi negaradijangka boleh dicapai. Dari segi domestik, langkah-langkah dasar yang agresif untuk mempertingkatkanperanan sektor perkhidmatan, terutamanya dalam

-10

-5

0

5

10

15

20

Indeks Pelopor

Indeks Serentak

Indeks

1997 1998 1999 2000 2001

Sumber: Jabatan Perangkaan Malaysia

Graf 3.8Indeks Pelopor Menunjukkan Pemulihanpada 2002

100

sub sektor pendidikan, pelancongan dan maklumat,komunikasi dan teknologi, akan memberi manfaatkepada sektor-sektor tersebut, di mana ia juga akanmeningkatkan lagi pertumbuhan KDNK.

Dasar fiskal yang mengembang dan dasar monetariyang akomodatif dijangka akan dapat mengekalkanpertumbuhan dalam permintaan domestik.Pertumbuhan dalam penggunaan swasta dijangka

meningkat kepada 5% berikutan prospekpertumbuhan ekonomi dan guna tenaga yang lebihbaik serta kesan-kesan kumulatif daripada langkah-langkah Kerajaan yang telah meningkatkanpendapatan boleh guna. Langkah-langkah tambahanyang diumumkan oleh Kerajaan dalam BelanjawanTahun 2002 termasuk pengurangan sebanyak 1-2mata peratusan dalam kadar cukai pendapatanindividu, kenaikan pendapatan sebelum kadar cukaipendapatan maksima berkuatkuasa dan peningkatandalam gaji kakitangan awam. Kesemuanya akanmeningkatkan seterusnya pendapatan boleh guna.Pertumbuhan dalam penggunaan swasta dijangkalebih kukuh pada separuh tahun kedua apabilapermintaan eksport meningkat.

Sementara itu, pelaburan swasta dijangka pulihpada tahun 2002, dengan pertumbuhan positifsebanyak 1.2%. Pelaburan di sektor perkilangandijangka bertukar arah separuh kedua tahun

apabila pemulihan dalam ekonomi dunia menjadilebih nyata. Oleh yang demikian, dorongan untukpertumbuhan dalam pelaburan swasta adalahterutamanya daripada pelaburan berterusan dalamprojek-projek lebuhraya yang sedang dijalankan,perumahan untuk kediaman, projek-projek rel,kerja-kerja pembangunan di pelabuhan dan lojitenaga serta pelaburan dalam sub sektorminyak dan gas.

Pelaksanaan konsolidasi fiskal seperti yangdiumumkan dalam Belanjawan Tahun 2002 dankedudukan fiskal yang lebih baik daripada yangdijangkakan pada tahun 2001 berikutan kutipan hasilyang tinggi akan mengukuhkan kedudukan fiskalpada tahun 2002 (defisit fiskal sebanyak –5.1%daripada KDNK pada tahun 2002 daripada –5.5%pada tahun 2001, berbanding dengan anggaranterdahulu sebanyak –6.5% daripada KDNK untuktahun 2001). Perbelanjaan pelaburan awamdijangka merosot sebanyak 3% selepas peningkatanyang kukuh sebanyak 15.5% pada tahun 2001.Namun begitu, peruntukan perbelanjaanpembangunan untuk Kerajaan Persekutuan padatahun 2002 kekal tinggi pada RM28.4 bilion, dengansebahagian besar daripada perbelanjaan tersebutterus diperuntukkan kepada sektor ekonomi dansektor sosial. Penggunaan awam dijangkameningkat sebanyak 4.1% mencerminkanpenyelarasan gaji sebanyak 10% untuk kakitanganawam dan perbelanjaan yang lebih tinggi untukbekalan dan perkhidmatan.

Dari segi pengeluaran, semua sektor utama dijangkamencatat pertumbuhan yang positif pada tahun2002. Sektor perkilangan dijangka akan pulihberikutan peningkatan dalam permintaan globalbagi barangan elektronik. Sektor-sektorperkhidmatan dan pembinaan pula dijangka akanterus menyokong pertumbuhan, hasil daripadadasar-dasar yang dilaksanakan untukmenggalakkan pertumbuhan.

Nilai ditambah sektor perkilangan dijangkameningkat semula untuk mencatatkan pertumbuhanpositif sebanyak 4.2% pada tahun 2002. Pemulihanyang dijangka dalam ekonomi AS dan permintaanbagi barangan elektronik yang dijangka akanmeningkat akan menyebabkan peningkatan dalampermintaan eksport bagi barangan perkilangan

Ekonomi Malaysia lebih bersedia untuk memanfaatkan jangkaanpemulihan ekonomi dunia.

Permintaan dalam negeri1 2.3 2.8Perbelanjaan sektor swasta -2.9 4.2

Penggunaan 2.8 5.0Pelaburan -19.7 1.2

Perbelanjaan sektor awam 13.9 0.0Penggunaan 11.9 4.1Pelaburan 15.5 -3.0

Eksport bersih barangan dan perkhidmatan 2.3 -0.6

Eksport -7.6 3.7Import -8.6 4.2

Keluaran Dalam Negeri Kasar 0.4 3.5

1 Tidak termasuk stoka Awalanr Ramalan

Sumber: Jabatan Perangkaan Malaysia dan Bank Negara Malaysia

2001a

Perubahantahunan (%)

2002r

Jadual 3.3KDNK Benar Mengikut Perbelanjaan (1987=100)

Prospek dan Dasar

101

Malaysia, dan seterusnya, pertumbuhan yang lebihkukuh dalam aktiviti pengeluaran baranganperkilangan. Pengilang asing dan tempatan diMalaysia telah melahirkan rasa optimistik merekaterhadap prospek bagi sektor perkilangan secaraamnya, dan sektor elektronik secara khususnya.Secara umum mereka bersependapat bahawapertumbuhan sektor perkilangan adalah sederhanapada suku pertama sebelum menjadi bertambahkukuh pada suku-suku berikutnya pada sepanjangtahun 2002.

Pertumbuhan dalam industri elektronik dijangka akandisokong oleh beberapa faktor positif. Pertama,terdapat pengeluaran inventori yang tinggi olehsyarikat-syarikat pada tahun 2001, maka, tempahanyang baru dijangka akan menyebabkan peningkatanyang segera dalam pengeluaran, terutama sekalibarangan elektronik. Pasaran komputer persendiriandijangka menunjukkan pemulihan yang lebih kukuhberbanding sektor telekomunikasi. Hasil kajian awalBNM terhadap komposisi eksport industri elektronikMalaysia menunjukkan bahawa eksport komputerdan perkakasan komputer mencakupi lebih kurang40% daripada jumlah eksport elektronik Malaysia.Oleh itu, jangkaan mengenai peningkatan dalampasaran komputer persendirian global akan memberimanfaat kepada industri tersebut di Malaysia.

Tambahan lagi, beberapa pengeluar baranganelektrikal telah mula memberikan tumpuan kepadaproduk-produk baru bagi memenuhi perubahandalam pilihan pengguna. Kedua, terdapat arah aliranyang menunjukkan peningkatan dalam aktivitipenggunaan khidmat luar dalam sektor perkilangan.Hasilnya, beberapa pengeluar utama di rantau inidijangka memindahkan sebahagian daripada operasimereka ke Malaysia berikutan penggabungan loji-lojimereka di rantau ini. Malaysia dijangka mendapatmanfaat daripada perkembangan ini. Akhir sekali,permintaan daripada pasaran yang sesuai untukproduk-produk seperti permainan video, alat bantudigital persendirian dan produk-produk yang semakinmendapat perhatian seperti fotoniks atauoptoelektroniks dijangka terus menyumbangkepada pertumbuhan.

Dengan produk-produk industri elektronik danelektrikal menerajui pertumbuhan sektorberorientasikan eksport, pengeluaran dalam industri-industri berorientasikan eksport keseluruhannyadijangka pulih pada tahun 2002 denganpertumbuhan sebanyak 4.9% (2001: -10.2%).Pengeluaran sektor berorientasikan tempatandijangka kekal pada kadar yang kukuh sebanyak 6%pada tahun 2002 (2001: 7.4%), disokong oleh dasar-dasar Kerajaan yang meransang pertumbuhanekonomi. Secara khusus, industri-industri alatkelengkapan pengangkutan dan bahan-bahanberkaitan dengan pembinaan diramal akan terusmenyumbang kepada pertumbuhan.

Pertumbuhan di sektor perkhidmatan dijangkamenyeluruh, dengan kumpulan perkhidmatan

2001a

% mata sumbangan

2002r

Permintaan Dalam Negeri1 0.1 3.5Perbelanjaan sektor swasta -1.7 2.5

Penggunaan 1.3 2.3Pelaburan -3.0 0.2

Perbelanjaan sektor awam 3.8 0.0Penggunaan 1.4 0.5Pelaburan 2.4 -0.5

Perubahan dalam stok -1.9 1.1

Eksport bersih barangan dan perkhidmatan 0.3 -0.1

Exports -8.9 4.0Imports -9.2 4.1

Keluaran Dalam Negeri Kasar 0.4 3.5

Nota: Angka-angka tidak semestinya sejumlah disebabkan penggenapan.1 Termasuk stoka Awalanr Ramalan

Sumber: Jabatan Perangkaan Malaysia dan Bank Negara Malaysia

Jadual 3.4Sumbangan Komponen Permintaan kepadaPertumbuhan KDNK Benar

2001a

Perubahantahunan (%)

2002r

Pertanian 2.5 1.0

Perlombongan 0.2 3.0

Perkilangan -5.1 4.2

Pembinaan 2.3 2.4

Perkhidmatan 4.9 3.8

KDNK Benar 0.4 3.5

a Awalanr Ramalan

Sumber: Jabatan Perangkaan Malaysia dan Bank Negara Malaysia

Jadual 3.5KDNK Benar Mengikut Sektor (1987=100)

102

pengantara berkembang pada kadar yang lebih pesatberbanding kumpulan perkhidmatan akhir. Namundemikian, pertumbuhan sektor ini dijangkamenyederhana kepada 3.8%, sebahagiannyadisebabkan oleh pertumbuhan yang kukuh padatahun 2001. Langkah-langkah dasar untukmeningkatkan potensi pengeluaran sektorperkhidmatan, terutamanya di sub sektor pendidikan,pelancongan dan maklumat, komunikasi danteknologi, akan menghasilkan pertumbuhan yanglebih kukuh daripada yang dijangkakan di sektorperkhidmatan, di mana ia seterusnya akanmeningkatkan pertumbuhan KDNK.

Pertumbuhan di sektor pembinaan dijangka kekalpada 2.4%, didorong oleh sub sektor kejuruteraanawam dan rumah kediaman. Kadar faedah yangrendah dan beberapa langkah awalan yang telahdilaksanakan oleh Kerajaan untuk menanganikeadaan lebihan penawaran di pasaran harta tanahakan terus menyokong permintaan bagi rumahkediaman. Kelonggaran pada garis panduanJawatankuasa Pelaburan Asing mengenai perolehanharta tanah oleh rakyat asing pada bulan April2001 telah membantu mengurangkan harta tanahyang tidak terjual di dalam sub sektor tersebut.Kerajaan telah memansuhkan duti setem bagipembelian harta kediaman daripada pemaju yangberdaftar dengan Persatuan Pemaju Perumahan danHarta Tanah Malaysia, bagi tempoh enam bulan,berkuatkuasa 1 Januari 2002. Pada 27 November

2001, BNM telah memansuhkan sekatan ke atasperuntukan pinjaman penyambung untukpembangunan harta kediaman yang melebihiRM250,000 dan rumah kedai yang melebihiRM250,000 seunit yang terletak di kawasanperumahan, jika projek-projek tersebut mencapaijualan pulang modal. Pertumbuhan di sub sektorkejuruteraan awam dijangka akan disokong olehprojek-projek yang diswastakan dan perbelanjaanfiskal untuk pembangunan infrastruktur. Pada masayang sama, aktiviti di sub sektor bukan kediamanakan terus dikekang oleh kapasiti berlebihan,dengan aktiviti ditumpukan terutamanya kepadaprojek-projek yang sedang dilaksanakan.

Pertumbuhan sektor pertanian dijangkamenyederhana kepada 1% disebabkan terutamanyaoleh kemerosotan dalam pengeluaran minyak sawitmentah (MSM), getah dan kayu balak. Khususnya,pengeluaran MSM dijangka merosot disebabkan olehhasil yang dijangka lebih rendah akibat kitaran hasilyang merosot bagi pokok kelapa sawit selepasmencatatkan pengeluaran yang tinggi selama tigatahun berturut-turut. Di samping itu, programtanaman semula yang melibatkan 200,000 hektarpokok kelapa sawit tua juga dijangka akanmenyumbang kepada kemerosotan dalampengeluaran MSM. Namun demikian, langkah-langkah yang diambil oleh Kerajaan untukmeningkatkan pengeluaran makanan dijangka akanmeningkatkan pengeluaran buah-buahan, sayur-sayuran, ternakan dan ikan, seterusnya menyumbangkepada pertumbuhan sektor pertanian pada tahun2002. Pada masa yang sama, pertumbuhan disektor perlombongan pula dijangka meningkatkepada 3% disebabkan oleh pengeluaran minyakmentah dan gas asli yang lebih tinggi hasil daripadapermintaan dalam negeri yang meningkat. Bagitahun 2002, pengeluaran minyak mentah disasarkansebanyak 600,000 tong sehari.

Harga pengguna dijangka meningkat pada tahun2002 sejajar dengan jangkaan pemulihan dalamaktiviti ekonomi dalam negeri. Oleh kerana ekonomidijangka meningkat secara sederhana dengan lebihankapasiti kekal tinggi untuk sebahagian besar tahun2002, peningkatan dalam harga lebih disebabkanoleh penyelarasan dalam harga berbanding tekananpermintaan. Inflasi teras atau asas, yang mewakilipeningkatan harga akibat daripada tekananpermintaan, dijangka meningkat daripada 1% padatahun 2001 kepada 1.3% pada tahun 2002.Kenaikan dalam harga dijangka berlaku sekali sahajaiaitu sebanyak 0.5 mata peratusan pada tahun 2002

Komputer dan perisian 39Monitor, papan kekunci, pengkhidmat

dan perkakasan yang berkaitan 10Bahagian dan aksesori untuk komputer 20Alatan penyimpan data 9

Komponen diskrit 22

Litar bersepadu 19

Lain-lain 20Bahagian elektronik 7Peranti paparan 6Peralatan elektronik 3Tiub sinar katod dan lain-lain tiub gambar 2Lain-lain kelengkapan berkaitan elektronik 2

Jumlah 100

Sumber: Jabatan Perangkaan Malaysia

% bahagian daripada jumlah

eksport elektronikKepelbagaian Produk

Jadual 3.6Industri Elektronik Malaysia: Komposisi Eksport

Prospek dan Dasar

103

berikutan peningkatan dalam harga minyak dan dutiimport dan eksais bagi produk-produk rokok dantembakau seperti yang diumumkan dalam BelanjawanTahun 2002, yang telah berkuatkuasa sejak daripertengahan bulan Oktober 2001. Bayaran tol untukLebuhraya Utara-Selatan dan tarif telefon juga telahdinaikkan masing-masing berkuatkuasa pada bulanJanuari 2002 dan bulan Mac 2002. Sungguhpun

inflasi Indeks Harga Pengguna dijangka meningkatsebanyak 1.8% pada tahun 2002, kadar inimasih rendah.

Keadaan pasaran pekerja dijangka beransurbertambah baik pada tahun 2002 selaras denganpemulihan di sektor eksport. Kadar penganggurandiramal turun kepada 3.6% pada tahun 2002 (2001:3.7%). Penubuhan sembilan skim latihan kemahirandan pendidikan tinggi dengan peruntukan sebanyakRM300 juta, dijangka menyumbang secara positifkepada pembangunan kemahiran para graduan danpekerja-pekerja yang telah diberhentikan.Perkembangan ini dijangka membantu penyerapanpekerja yang menganggur ke segmen pekerjaan yanglebih baik. Sementara bidang yang berkaitan denganteknologi maklumat dijangka menyediakan peluang-peluang pekerjaan yang baru, sektor perkilanganakan terus menjadi sektor utama yang menawarkanpeluang pekerjaan baru.

Sebagaimana yang telah ditunjukkan olehpengalaman yang lalu, pemulihan dalam aktivitiekonomi akan menyebabkan penyusutan dalamlebihan akaun semasa bagi imbanganpembayaran. Lebihan dagangan yang lebih kukuhhasil daripada eksport yang lebih tinggi akan dihakisoleh import barangan dan perkhidmatan yang lebihtinggi. Defisit akuan perkhidmatan dan pendapatanjuga dijangka melebar. Namun demikian, lebihanakaun semasa dijangka kekal besar pada tahun 2002,iaitu sebanyak 7.9% daripada KNK.

Eksport dijangka meningkat semula untukmencatatkan pertumbuhan sebanyak 4.4% berikutanjangkaan pemulihan dalam eksport baranganelektronik dan hasil yang lebih tinggi daripada eksportpertanian. Import dijangka meningkat sebanyak4.8% dengan import barang pengantara meningkatsebanyak 6.4%. Namun begitu, lebihan dagangandijangka besar terutamanya disebabkan oleh importbarangan modal yang dijangka tidak meningkatsecara nyata pada tahun 2002 kerana lebihan kapasitidijangka berterusan dan peningkatan yang perlahandalam pelaburan baru.

Prestasi eksport barangan perkilangan dijangkalebih baik pada tahun 2002, memandangkan prospekpermintaan luar yang bertambah baik, terutamanya diAS dan jangkaan pemulihan sektor elektronik globalpada tahun 2002. Bagi tahun 2002 keseluruhannya,eksport barangan perkilangan dijangka meningkatsemula untuk mencatatkan pertumbuhan positifsebanyak 6.5%, didorong oleh eksport barangan

0

1

2

3

4

5

6

% perubahan tahunan

1997 1998 1999 2000 2001 2002f

Inflasi IHP

Inflasi Teras

Graf 3.9Harga Pengguna

RM bilion AS$ bilion

2001a 2002r 2001a 2002r

Barangan 69.9 73.0 18.4 19.2Akaun dagangan 53.7 55.0 14.1 14.5

Eksport (% perubahan) -10.4 4.4 -10.4 4.4Import (% perubahan) -9.9 4.8 -9.9 4.8

Perkhidmatan -8.4 -11.6 -2.2 -3.0

Imbangan barangan dan perkhidmatan 61.5 61.4 16.2 16.1

Pendapatan -25.9 -27.5 -6.8 -7.2Pindahan semasa -8.1 -8.4 -2.1 -2.2

Imbangan akaun semasa 27.4 25.5 7.2 6.7(% daripada KNK) 8.9 7.9 8.9 7.9

Akaun kewangan -14.8 -3.9

Kesilapan dan ketinggalan -8.9 -2.3di mana:

Kerugian penilaian semulapertukaran asing -4.1 -1.1

Imbangan keseluruhan 3.7 1.0

a Awalanr Ramalan

Sumber: Jabatan Perangkaan Malaysia dan Bank Negara Malaysia

Jadual 3.7Imbangan Pembayaran

104

elektronik, yang mencakupi sebanyak separuhdaripada jumlah eksport barangan perkilangan.Dengan beberapa perkembangan positif yang telahberlaku pada akhir tahun 2001, eksport baranganelektronik dijangka meningkat sebanyak 9.5% (2001:-16.3%). Namun begitu, momentum pertumbuhandijangka akan hanya meningkat dengan nyata padaseparuh tahun kedua. Di samping itu, eksport industribarangan bukan elektronik dijangka meningkatsebanyak 3.6% (2001: -3.6%), khususnya industriyang mengeluarkan produk elektronik, bahan kimiadan keluaran kimia, dan perkakas optikal dansaintifik. Hasilnya, kuantiti eksport dijangkameningkat sebanyak 8.5% pada tahun 2002 (2001: -4.1%). Namun, harga eksport dijangka terusmerosot sungguhpun pada kadar yang lebihsederhana (-2%; 2001: -6.1%). Lebihan kapasiti disamping peningkatan yang sederhana dalampermintaan tidak akan menyebabkan tekanan hargayang lebih tinggi. Peningkatan dalam kapasitipengeluaran di negara-negara pengeluar berkos lebihrendah juga memberi tekanan terhadap harga,terutamanya untuk pengeluar-pengeluar elektronik.

Prospek bagi harga komoditi Malaysia dijangkamenggalakkan pada tahun 2002, khususnya bagiharga minyak sawit. Unjuran kenaikan sebanyak

18.2% bagi eksport pertanian adalah berdasarkankepada jangkaan kenaikan harga yang lebih tinggibagi minyak sawit memandangkan kuantiti yangdieksport dijangka meningkat sedikit sahajaberikutan jangkaan bahawa penawaran dalamnegeri adalah rendah. Harga minyak sawit yangmenunjukkan arah aliran meningkat semenjakbulan November 2001, diramal terus kukuh kepadaRM1,250 setan metrik pada tahun 2002, denganpermintaan dijangka meningkat sementarapenawaran dunia adalah lembap. Begitu jugadengan harga eksport kayu balak, kayu siapdigergaji dan getah yang dijangka bertambah baikberikutan permintaan luar negara yang dijangkameningkat khususnya pada separuh tahun kedua2002. Sementara itu, harga purata minyak mentahMalaysia diramalkan jatuh kepada AS$18.00 setongpada tahun 2002 (2001: AS$25.53), mencerminkanterutamanya keadaan di pasaran minyakantarabangsa. Permintaan global yang meningkatterhadap minyak mentah bergantungkebanyakannya kepada pertumbuhan ekonomisedunia, dijangka menjadi sederhana berbandingpenawaran. Begitu juga dengan harga eksport gasasli cecair yang dijangka merosot pada tahun 2002sejajar dengan arah aliran harga minyak yangmenurun. Justeru itu, eksport galian dijangkamerosot sebanyak 32.1% pada tahun 2002.

Penurunan dalam lebihan akaun semasa secarakeseluruhannya disebabkan oleh peningkatan dalamdefisit akaun perkhidmatan kepada 3.6%daripada KNK dan dalam defisit akaunpendapatan kepada 8.5% daripada KNK.Pemulihan dalam eksport akan menyebabkanbayaran yang lebih tinggi untuk tambang daninsurans dan bayaran perkhidmatan rundingan sertapeningkatan dalam aliran keluar yang berkaitandengan keuntungan dan dividen syarikat-syarikatbukan pemastautin. Namun, pengekalan dalampenerimaan akaun pelancongan serta pendapatanyang lebih tinggi daripada bayaran pelabuhan danpendidikan dijangka mengukuhkan akaunperkhidmatan. Dengan strategi untuk meluas danmempelbagaikan pasaran pelancongan ke pasaran-pasaran baru seperti Asia Barat, India dan RepublikRakyat China, bilangan ketibaan pelancongdijangka kekal tinggi.

Akaun kewangan dijangka akan disokong olehpengekalan aliran masuk modal jangka panjangtermasuk aliran masuk pelaburan langsung asingyang lebih tinggi pada tahun 2002. Pada bulan Mac2002, Kerajaan telah memasuki pasaran bon

2001a

RM bilion

2002r

Eksport kasar 334.4 349.1(% perubahan) -10.4 4.4

Barangan perkilangan 285.3 303.8(% perubahan) -10.3 6.5

Galian 23.4 15.9(% perubahan) -12.6 -32.1

Pertanian 20.0 23.6(% perubahan) -13.2 18.2

Import kasar 280.7 294.1(% perubahan) -9.9 4.8

Barangan modal 43.7 44.2(% perubahan) -1.1 1.2

Barangan pengantara 201.8 214.7(% perubahan) -13.3 6.4

Barangan pengguna 17.6 18.7(% perubahan) 3.0 6.3

a Awalanr Ramalan

Sumber: Jabatan Perangkaan Malaysia dan Bank Negara Malaysia

Jadual 3.8Ekport dan Import

Prospek dan Dasar

105

antarabangsa dengan meminjam Nota berjumlahAS$750 juta untuk mengambil peluang daripadakeadaan pasaran yang menggalakkan dan kadarfaedah yang rendah. Walau bagaimanapun, sektorrasmi dijangka merekodkan aliran keluar bersih yangkecil disebabkan pembayaran balik hutang yangtinggi oleh Perusahaan Awam Bukan Kewangan(PABK) berikutan kematangan beberapa bon yangdikeluarkan pada tahun 1990-an.

Memandangkan pemulihan dalam keadaan ekonomiglobal, aliran masuk pelaburan langsung asing(FDI) dijangka lebih tinggi dengan anggaran aliranmasuk ekuiti daripada penggabungan strategik danaliran masuk untuk pengembangan dan pelaburanbaru di sektor perkilangan, perkhidmatan dan minyakdan gas. Insentif-insentif pelaburan yang diumumkandalam Belanjawan Tahun 2002 termasuk lanjutantempoh untuk elaun pelaburan semula dari 5 tahunke 15 tahun dan komitmen Kerajaan untuk terusmemberikan Insentif Galakan Istimewa, dijangkamenarik pelaburan langsung asing yang mempunyainilai ditambah yang tinggi. Prospek ekonomi yang

lebih baik juga akan mendorong aliran masukportfolio yang lebih banyak. Namun, adalah sukaruntuk meramal pergerakan aliran masuk modaljangka pendek disebabkan aliran modal tersebutpada kebiasaannya tidak menentu, yang bertindakbalas terhadap kejadian tertentu dan terhadapsentimen jangka pendek.

Hutang luar negara yang belum dijelaskandijangka menurun kepada RM167.9 bilion (AS$44.2bilion) pada akhir tahun 2002, bersamaan dengan52% daripada KNK, mencerminkan penurunandalam hutang PABK dan sektor swasta. Hutang luarnegara PABK dijangka berkurangan denganmatangnya beberapa bon yang dikeluarkan padatahun 1990-an. Begitu juga, hutang luar negarasektor swasta juga dijangka berkurangan,disebabkan oleh pembayaran hutang yang lebih awaloleh syarikat-syarikat sebagai sebahagian daripadaproses penstrukturan semula. Sementara itu, hutangKerajaan Persekutuan dijangka meningkat, hasildaripada pinjaman-pinjaman baru yang diperoleh dipasaran modal antarabangsa dan pengambilanpinjaman di bawah Inisiatif Miyazawa. Nisbahkhidmat hutang dijangka turun kepada 5.3%.

PENGURUSAN EKONOMI PADA TAHUN 2002

Oleh kerana pemulihan ekonomi dijangka sederhanapada tahun 2002, dasar-dasar makroekonomi akanterus menyokong langkah-langkah kitaran balasmakroekonomi yang telah dilaksanakan untukmenyokong sumber-sumber pertumbuhan ekonomidalam negeri. Dalam suasana inflasi yang rendah,dasar kewangan boleh terus kekal akomodatif padatahun 2002. Pertumbuhan pinjaman pula dijangkaberkembang seiring dengan pemulihan ekonomi.Memandangkan penekanan kini ditumpukan ke arahpembentukan persekitaran yang stabil dan bolehdijangka, tumpuan dasar akan ditujukan ke arahmengekalkan asas-asas ekonomi yang kukuh untukmenyokong rejim kadar pertukaran tetap.

Sejajar dengan hasrat untuk mengurangkan defisitfiskal pada tahun 2002, rangsangan fiskal dijangkakurang mengembang pada kadar 5.1% daripadaKDNK (-5.5% pada tahun 2001). Oleh keranafleksibiliti dasar fiskal adalah tinggi, Kerajaanmempunyai keupayaan untuk meningkatkanperbelanjaan bagi merangsang aktiviti ekonomisekiranya perlu. Memandangkan pengukuhan fiskalakan meningkatkan kestabilan jangka panjang,terdapat komitmen yang tinggi untuk mencapaikedudukan fiskal yang seimbang menjelang tahun

Jadual 3.9Hutang Luar Negara

Jangka sederhana dan panjang 146.4 144.5 86 86

Sektor Awam 90.9 90.4 53 54Kerajaan Persekutuan 24.3 29.9 14 18PABK 66.5 60.6 39 36

Sektor Swasta 55.6 54.1 33 32

Jangka pendek 23.3 23.3 14 14Institusi perbankan 12.1 12.1 7 7Sektor swasta bukan bank 11.3 11.3 7 7

Jumlah Hutang Luar Negara 169.8 167.9 100 100

bersamaan AS$ 44.7 44.2

% daripada KNKJumlah hutang 55.4 52.0Hutang jangka sederhanadan panjang 47.7 44.7

Nisbah khidmat bayaranhutang (%)Jumlah hutang 6.2 5.3Hutang jangka sederhanadan panjang 5.8 5.0

Nota: Berkuatkuasa pada 2001, hutang luar negara MAS telah diklasifikasikan semula sebagai hutang PABK. Sebelum tahun 2000, ia diklasifikasikan sebagai hutang sektor swasta.

a Awalanr Ramalan

Sumber: Kementerian Kewangan Malaysia dan Bank Negara Malaysia

2001a 2002r

% bahagianRM billion

2001a 2002r

106

2005 seperti yang disasarkan di dalam RancanganMalaysia Kelapan. Dalam mengurus kedudukanfiskal, langkah-langkah yang sewajarnya akan diambilbagi memastikan perbelanjaan Kerajaan tidakmenjejaskan pembiayaan sektor swasta dankeutamaan terus diberi bagi mengekalkan tahaphutang Kerajaan Persekutuan pada tahap yangrendah (kini berjumlah 43.8% daripada KDNK).

Dalam persekitaran liberalisasi di pasaran global yangsemakin meningkat, tumpuan dasar pada tahun 2002akan ditumpu terutamanya bagi memastikanpelaksanaan dasar dijalankan dengan konsisten dancekap bagi mengatasi tekanan persaingan yang

meningkat. Justeru itu, usaha-usaha penyelarasanstruktural akan dipergiatkan oleh kerana komitmenyang berterusan bagi melaksanakan dasar strukturaldijangka akan meningkatkan keyakinan danmembantu dalam mengatasi apa-apa halangan keatas pilihan dasar makroekonomi sertakeberkesanannya. Selaras dengan spektra dasar-dasaryang lebih luas sebagaimana yang dinyatakan didalam Rancangan Malaysia Kelapan (2001-2005) danPelan Rancangan Jangka Panjang Ketiga (2001-2010),langkah-langkah yang dilaksanakan pada tahun 2002dijangka menyumbang kepada pemulihanpersekitaran perniagaan bukan sahaja melaluilangkah-langkah dari sudut permintaan, bahkan jugalangkah-langkah dari sudut penawaran. Dalam halini, strategi-strategi disasarkan untuk mencapaipotensi sepenuhnya dalam sektor perkhidmatan,memajukan perusahaan kecil dan sederhana (IKS),meningkatkan lagi tahap produktiviti dan memastikanstruktur insentif kekal menggalakkan bagi pelabur-pelabur asing dan tempatan.

Sektor perkhidmatan: Memandangkan kekukuhanrantaiannya dengan sektor-sektor lain dalam ekonomidan kepentingan strategik dalam menyokongperalihan struktural Malaysia ke arah Ekonomi Baru,dasar-dasar juga mensasarkan kemajuanperkembangan sektor perkhidmatan sebagai penjanakedua pertumbuhan. Dalam hal ini, pada tahun2002, Kerajaan akan menjalankan kajian mendalambagi memaksimakan potensi sub sektor kesihatan,pendidikan dan pelancongan sebagai sumberpendapatan pertukaran asing. Khususnya, langkah-

langkah akan tertumpu kepada penggalakkanpelancongan-kesihatan dan mempertingkatkan lagiindustri pendidikan untuk menjadikan Malaysiasebagai sebuah pusat kecemerlangan pendidikanserantau di samping mempromosi Malaysia sebagaidestinasi kepada pelancong-pelancong dari lebihbanyak negara-negara baru.

Pelancongan: Sebagai usaha berterusan untukmempromosi sub sektor pelancongan, BelanjawanTahun 2002 telah memperkenalkan beberapalangkah, termasuk langkah menambahkanperuntukan Tabung Pelancongan daripada RM200juta kepada RM400 juta, melanjutkan tempoh

penggunaan insentif cukai yang sedia ada untuktempoh lima tahun lagi kepada pengusahapelancongan yang mengatur program lawatan bagipelancong luar negara dan pelancong tempatan danmemberikan pengecualian duti eksais ke ataspembelian kereta nasional kepada pengusaha keretasewa. Dalam membangunkan pelayaran santaisebagai produk pelancongan, Kerajaan telahmemperuntukkan sebanyak RM5.4 juta untukpembinaan perhentian samudera di sampingmengumumkan pengecualian cukai pendapatansebanyak 100% bagi tempoh lima tahun ke ataspendapatan syarikat-syarikat yang menyediakanperkhidmatan menyewakan kapal layar dan botbermotor mewah. Selain daripada terus menjadi tuanrumah dalam acara kebudayaan, sukan danperniagaan yang utama di Malaysia, langkah-langkahtelah disediakan untuk menjadikan Malaysia sebagaipusat membeli-belah serantau menjelang tahun 2003.

Sub sektor kewangan: Memandangkan programpenggabungan institusi perbankan berlaku semasapemulihan yang nyata dalam kunci kira-kira sistemperbankan, tumpuan dasar kewangan bagi tahun2002 ialah untuk mencapai objektif yang telahditetapkan di dalam fasa pertama Plan Induk SektorKewangan (PISK). Ini termasuklah tumpuan terhadapusaha untuk meningkatkan kapasiti kumpulanperbankan dengan menanda aras, meningkatkankemahiran, mengukuhkan urus tadbir korporat,menggalakkan penghantaran saluran-saluran baruserta mempertingkatkan promosi kebolehlenturanoperasi supaya menjadi lebih cekap dan berkesan.

Dasar makroekonomi telah dilaksanakan untuk menyokongpemulihan ekonomi. Tumpuan dasar adalah untuk meningkatkandaya saing untuk mencapai pertumbuhan seimbang yangberkualiti tinggi.

Prospek dan Dasar

107

Di samping itu, langkah-langkah yang akan diambilpada tahun 2002 merangkumi usaha meningkatkanpiawaian minima untuk pengurusan risiko pasaranbagi institusi perbankan; menyeragamkan garispanduan, amalan-amalan terbaik dan keperluanmengawal selia peniaga terkecuali dan syarikatbroker saham; memanjangkan garis panduan kawalanyang berhemat untuk meliputi syarikat di bawahinstitusi perbankan dan anak syarikat mereka; danmengukuhkan rangka kerja pengawalan bank-bankpelaburan. Di pasaran modal, syarikat yang tersenaraiyang mempunyai kedudukan kewangan yang tidakmemuaskan atau mempunyai modal yang diterbitkandi bawah paras minima, akan diberikan tempohlanjutan sehingga bulan Disember 2002 untukmematuhi keperluan penyenaraian Bursa SahamKuala Lumpur (BSKL) yang telah diterbitkan padatahun 2001.

Dalam usaha untuk terus memperbaiki persekitaranyang boleh menyokong aktiviti ekonomi, BNM akanmempergiatkan usaha untuk menggalakkan perananinstitusi kewangan pembangunan (IKP) bagimemperlengkapkan lagi peranan sistem perbankan.Akta Institusi Kewangan Pembangunan 2002 (AktaIKP), yang dikuatkuasakan pada 15 Februari 2002telah digubal untuk menyediakan garis panduankawalan yang lengkap dan berkesan ke atas IKP,dengan penekanan diberi terhadap keselamatan dankekukuhan keadaan kewangan dan operasi. Dalamhal ini, langkah-langkah pada tahun 2002 akanditumpukan ke arah mengukuhkan garis panduankawalan dan membina kapasiti IKP, seperti yangtermaktub dalam PISK. Secara keseluruhan, langkah-langkah tersebut adalah bertujuan untuk menyusunsemula fungsi IKP bagi membolehkan institusi-institusitersebut memberi sumbangan yang strategikkepada ekonomi.

Seiring dengan sektor perbankan konvensional,rangka kerja pengawalan dan struktur operasi institusiperbankan Islam akan diperkukuhkan lagi untukmeningkatkan daya tahan. Akta Perbankan Islam,1983 dan Akta Institusi Perbankan dan Kewangan,1989, sedang disemak semula, manakala tumpuankini adalah kepada usaha memperbaiki strukturinstitusi perbankan Islam. Langkah-langkah kawalandan usaha-usaha mempromosi dijangka menyokongindustri perbankan Islam yang mencakupi bahagianpasaran yang lebih nyata iaitu kira-kira 9% (tahun2001: 8.2%) berbanding jumlah aset sistemperbankan. Tambahan lagi, kemajuan berterusanindustri perbankan dan kewangan Islam di peringkatantarabangsa dijangka dapat dicapai melalui

penyeragaman dan penyelarasan piawai berhematuntuk perbankan dan kewangan Islam di bawahLembaga Perkhidmatan Kewangan Islam yang akanditubuhkan pada tahun 2002.

Dalam industri insurans, permodalan oleh syarikatinsurans terus diperkukuhkan ekoran peningkatankeperluan berkanun minimum kepada RM100 jutaberkuatkuasa 30 September 2001, yang telahmemajukan lagi konsolodasi Januari 2002, tujuhcadangan penggabungan dan pemerolehanmelibatkan 13 syarikat insuran di pelbagai peringkatperlaksanaan. Konsolidasi industri insurans yangmasih berjalan, yang dijangka diteruskan pada tahun2002 akan melahirkan syarikat insurans yang kiankukuh dan berdaya maju dari segi ekonomi, justeruakan meningkat daya tahan industri ini. Dalam usahamelindungi kepentingan pengguna, langkah-langkahkhusus telah ditetapkan pada tahun 2002 bagimeneruskan penggunaan amalan ‘nasihat terbaik’dan memperkenalkan penasihat kewangan bebasuntuk membolehkan pengguna-pengguna Malaysiamemperoleh nasihat kewangan yang profesionalmengenai opsyen kewangan. Langkah-langkahprestasi yang khusus dan tanda aras jugadibangunkan oleh Bank untuk menilai perkembanganyang dicapai oleh industri insurans berhubungdengan objektif-objektif dan cadangan-cadanganyang digariskan di bawah PISK.

Perusahaan kecil dan sederhana (IKS): Bagimemenuhi cabaran-cabaran persekitaran global,strategi yang bersepadu sedang dirangka untukmembolehkan IKS menyediakan rantaian pentingdalam pembangunan ekonomi yang menyeluruh. Padabulan Disember 2001, BNM telah memulakan satukajian komprehensif ke atas IKS tempatan untukmengenal pasti keperluan mereka dan seterusnyamemadankan keperluan tersebut pada setiap tahapkitaran perniagaan, dalam bidang seperti pembiayaan,latihan, pengurusan, kepakaran pemasaran danpembangunan IT. Sokongan infrastruktur danperniagaan untuk IKS akan menyediakan satu strategiyang menyeluruh dan khusus yang membolehkan IKSberdaya maju di peringkat serantau dan menjadipengusaha peringkat dunia yang menumpukan kepadanilai, dorongan pelanggan, berorientasikan kepantasan,berasaskan maklumat, fungsi bersilang, fleksibil danberangkaian. Strategi akan tertumpu kepada tigabidang utama: meningkatkan kecekapan dankeberkesanan pengeluaran, menggalakkanpengeluaran berkualiti tinggi, produk berbeza danbernilai tinggi yang mencapai piawaian dunia sertamenggalakkan inovasi dan kreativiti.

108

Produktiviti: Memandangkan persaingan dipasaran sedunia dan serantau akan bertambahsengit dengan bertambahnya komitmen WTO danAFTA, peningkatan produktiviti menjadi pentingbagi pertumbuhan ekonomi dan daya saingMalaysia, memandangkan Malaysia tidak dapat lagimenawarkan pasaran buruh yang murah. Langkah-langkah sememangnya telah sedia ada untukmengubah ekonomi kepada ekonomi berasaskanproduktiviti yang bercirikan pekerjaberpengetahuan. Langkah-langkah ini termasuklahmemperbaiki infrastruktur sokongan untukmenggalakkan perkembangan produktiviti danpemberian insentif cukai kepada sektor swasta bagimengurangkan kos pemindahan mereka daripadastrategi yang didorong pelaburan kepada yangdidorong produktiviti.

Secara keseluruhannya, Kerajaan akan kekal komiteduntuk memastikan Malaysia terus menawarkan kosberdaya saing dan lokasi berdaya maju kepada kedua-dua pelabur asing dan tempatan. Usaha-usaha untukmenilai struktur insentif bagi daya saing akanberterusan, sebagaimana peningkatan berterusan keatas infrastruktur fizikal dan pentadbiran untukmencapai piawaian bertaraf dunia. Untukmenggalakkan pelaburan semula, semasa BelanjawanTahun 2002, Kerajaan telah melanjutkan tempohElaun Pelaburan Semula daripada lima tahun kepada15 tahun berturut-turut, bermula daripada tahunpertama pelaburan semula dibuat. Beberapa insentifutama yang diperkenalkan merangkumi langkah-langkah cukai untuk memberi manfaat, di antaranyakepada industri jentera dan peralatan, aktiviti hilirandalam sektor berasaskan sumber (industri berasaskangetah, kelapa sawit, kayu balak dan makanan) danperkhidmatan berkaitan pembuatan (logistikbersepadu, sokongan pemasaran danperkhidmatan utiliti).

Bagi menyokong sub sektor separa konduktor danelektronik, senarai aktiviti-aktiviti yang digalakkan danproduk-produk bagi syarikat berteknologi tinggi telahditambah oleh Kerajaan untuk merangkumi teknologielektronik maju, bioteknologi, elektro-optik dan optikbukan linear, bahan-bahan bertahap maju,optoelektronik, kejuruteraan perisian, sumber tenagaalternatif dan angkasa lepas. Program kerjasama diantara universiti-universiti tempatan dan Koridor RayaMultimedia (MSC) dengan industri akan digalakkanlagi untuk menyediakan satu platform untukpenyelidikan dalam pelbagai bidang yang digalakkan.Secara kesimpulannya, Kerajaan akan berusaha untukmemaksimumkan sumbangan oleh kedua-dua sistem

pendidikan dan sektor perniagaan untuk lebihmembangunkan budaya keusahawanan.

Memandangkan usaha akan terus ditumpukan kearah meningkatkan perubahan struktur dalamekonomi dengan tumpuan yang lebih kepada aktivitiberasaskan pengetahuan dan inovasi produk,ekonomi negara justeru itu akan terus menyediakanpelbagai peluang kepada pelabur asing dan tempatandi sektor tradisional dan juga sektor pertumbuhanyang baru. Dari segi FDI, industri yang mempunyainilai ditambah yang lebih tinggi dan pelaburanberkualiti tinggi akan digalakkan untuk melabur dinegara ini supaya dapat dibezakan di pasaran global.Pendirian Kerajaan adalah supaya FDI bukan hanyauntuk menambahkan stok modal negara, tetapi jugauntuk memainkan peranan dalam meningkatkan dayasaing negara melalui peningkatan produktiviti. Olehitu, keutamaan akan diberi kepada promosi pelaburanke dalam MSC dan dalam industri perkilangan danperkhidmatan yang mempunyai pengkhususan dalamteknologi, modal intelektual yang tinggi, kandunganimport yang rendah dan pulangan yang besar.Tambahan lagi, pakatan strategik yang berfaedahkepada kedua-dua pihak dari segi pengwujudan nilaidan penghantaran akan turut digalakkan,terutamanya dalam sektor seperti tenaga, pelabuhan,kewangan dan juga industri penerbangan dan keretanasional.

Dengan integrasi pasaran global yang semakinmeningkat, strategi eksport Malaysia adalah untukmengekalkan bahagian pasaran di pasaran tradisional,manakala usaha berterusan telah diambil untukmenjadikan barangan dan perkhidmatan tertentuMalaysia sepadan dengan kehendak pengguna yangsemakin meningkat dan pelbagai di pasaran yangbaru muncul. Insentif cukai turut memberi manfaatkepada syarikat perdagangan antarabangsa Malaysiadan syarikat yang terlibat dalam eksportperkhidmatan. Perbelanjaan berkaitan denganpromosi barangan dan perkhidmatan eksport sertaperbelanjaan yang ditanggung apabila mendaftar hakcipta di luar negara telah diberi layanan cukai yangistimewa. Perhatian yang khusus turut diberi untukmempromosi jenama Malaysia di pasaranantarabangsa agar persaingan eksport tidak hanyabergantung kepada harga, tetapi juga kepada tahapteknologi dan pengenalan jenama.

Berdasarkan kepada perkembangan di luar negara,pengurusan ekonomi pada tahun 2002 akantertumpu kepada rangka kerja luas yangkomprehensif untuk Malaysia meningkatkan

Prospek dan Dasar

109

keupayaan daya saing agar “berada di hadapankelok”. Dalam menguruskan kesan persaingan yanglebih sengit, dasar makroekonomi yang kukuh akandisokong oleh dasar struktural untuk meningkatkankapasiti yang sedia ada dan meningkatkanpertumbuhan produktiviti jangka panjang. Di sampingmemberi perhatian kepada kitaran perniagaankeseluruhan mengikut konteks dan perspektifnya,perubahan struktural terutamanya bertujuan untukmenghasilkan penyelarasan dalam negeri danmenumpukan kepada asas-asas yang salingmelengkapi bagi mencapai pertumbuhan yangkekal kukuh.

DASAR MONETARI PADA TAHUN 2002

Dasar monetari pada tahun 2002 kekal akomodatifbagi menyediakan persekitaran yang sesuai untukmenyokong proses pemulihan ekonomi. Teras dasarini dilaksanakan berpandukan kepada penilaian keatas imbangan risiko yang cenderung ke arahpemulihan yang sederhana dalam aktiviti ekonomi diMalaysia. Oleh kerana inflasi dalam negeri dijangkakekal rendah, dasar monetari akan terus

mempertingkatkan kesan positif yang telah diperolehidaripada dasar kewangan yang longgar yangdilaksanakan sejak tahun 1998, bagi memastikansupaya proses pemulihan ekonomi bertambah kukuh.Dari segi kadar pertukaran, tumpuan dasar adalahbagi memastikan asas ekonomi terus menyokongkadar pertukaran tetap.

Teras dasar monetari pada tahun 2002 akan terusdipengaruhi oleh perkembangan global dan dalamnegeri. Di persada antarabangsa, tanda-tandamenunjukkan bahawa pemulihan ekonomi duniayang diterajui oleh AS akan hanya berlaku pada kadaryang sederhana pada tahun 2002. Prospekperdagangan dunia dan permintaan global ke atasbarangan elektronik juga telah pulih. Dijangkakanbahawa dasar dalam negeri Amerika Syarikat (AS)akan terus menyokong usaha-usaha untukmenggalakkan pemulihan ekonomi, terutama dalammeningkatkan keyakinan pengguna dan perniagaan.Meskipun terdapat tanda-tanda positif ke arahpemulihan yang lebih kukuh, masih terdapatbeberapa risiko, termasuk pengukuhan penggunaan

di AS, serta perubahan yang besar dalam mata wangutama yang boleh menjejaskan proses pemulihan.Berlatarbelakangkan persekitaran luar negara ini,ekonomi Malaysia dijangka akan mencatatpertumbuhan yang sederhana. Inflasi pula dijangkaakan hanya meningkat sedikit memandangkanterdapat lebihan kapasiti di beberapa sektordi dalam ekonomi.

Berdasarkan prospek pertumbuhan ekonomi yangsederhana serta inflasi yang rendah, teras utama dasarmonetari akan terus ditumpukan untuk mendorongpemulihan aktiviti ekonomi dalam negeri. Menyedariterdapatnya lat di antara pelaksanaan dan kesan dasar,terdapat kelebihan untuk meneruskan pelaksanaandasar yang akomodatif semasa tempoh pengukuhanekonomi. Oleh kerana jangkaan inflasi bukan saturisiko pada masa terdekat, dasar yang akomodatif dapatdilaksanakan dengan lebih fleksibiliti.

Dengan itu, pelaksanaan dasar monetari pada tahun2002 akan tertumpu kepada empat pertimbanganutama. Pertama, dasar monetari bertujuan untukmengekalkan persekitaran operasi yang stabil bagi

memudahkan aktiviti perniagaan. Diakui jugabahawa pengekalan kestabilan makroekonomimemerlukan koordinasi yang rapat di antara dasar-dasar monetari, fiskal dan struktural. Dasar monetariakan terus meningkatkan keberkesanannya dalammenyokong dasar-dasar lain bagi memastikangabungan dasar yang optima. Dalam hal ini, denganprospek pemulihan ekonomi yang lebih baik,pengekalan dasar monetari akomodatif yangdilaksanakan pada masa kini, di samping unjuraninflasi yang rendah telah membolehkan konsolidasifiskal dilaksanakan pada tahun 2002. Ini akanmembantu ekonomi untuk meraih sepenuhnyamanfaat daripada pemulihan ekonomi dunia apabilaia berlaku. Pada masa yang sama, ia juga dapatmengukuhkan keupayaan untuk menangani sebarangkejutan seandainya keadaan sebenar adalah lebihlemah daripada yang dijangkakan.

Kedua, pelaksanaan dasar adalah berlandaskankepada keperluan untuk memastikan bahawa paraskadar faedah akan terus menyokong pertumbuhanaktiviti ekonomi. Sejak penurunan Kadar

Dasar monetari akan terus menyokong pertumbuhan ekonomi.Inflasi yang rendah dan asas makroekonomi yang lebih kukuhmembantu mengekalkan rejim kadar pertukaran danmembolehkan dasar monetari kekal akomodatif.

110

Campurtangan pada 20 September 2001,perkembangan luar negara yang berkaitan denganprospek pertumbuhan ekonomi global secara amnyabertambah positif. Keadaan ini, berserta dengankesan kumulatif daripada pelonggaran monetarisebelum ini yang masih diteruskan, telahmengurangkan keperluan untuk melonggarkan lagidasar monetari ketika ini. Sungguhpun begitu, BNMmemantau kesemua penunjuk dan perkembangan didalam dan luar negara yang boleh menambahkan lagirisiko makro ekonomi ke arah keadaan ekonomi yanglebih lemah.

Pertimbangan ketiga ialah keperluan untukmemastikan mekanisma transmisi yang berkesan,iaitu daripada kadar dasar kepada kadar runcit,supaya tindak balas yang lebih cepat terhadaplangkah-langkah dasar kitaran balas boleh berlaku.Di dalam persekitaran yang tidak menentu,pengubahsuaian melalui proses pasaran normalmungkin tidak berfungsi pada tahap kecekapanyang diingini, terutamanya semasa industriperbankan sedang melalui proses penggabungan.Dalam hal ini, rangka kerja BLR yang diguna pakai(yang dilaksanakan pada tahun 1998), iaitu yangberlandaskan kepada Kadar Campurtangan sebagaikadar teras, terus memainkan peranannya dalammembantu peralihan yang berkesan kepada kadarfaedah pinjaman yang lebih rendah. Walaupunpengaturan ini melibatkan trade-off seperti yangditunjukkan oleh perbezaan di antara KadarCampurtangan 3 bulan dengan kadar antara bank 3bulan, namun ia tidak menimbulkan sebarang risikoyang boleh menjejaskan objektif jangka panjangdasar makroekonomi.

Perlu juga ditekankan bahawa susun atur tersebuttidak lari daripada objektif jangka panjang BNMuntuk menuju ke arah pendekatan berdasarkanpasaran. Ia juga tidak menghalang bank-bankdaripada menetapkan kadar faedah untuk pinjamanmereka pada paras yang lebih rendah daripada parasBLR bagi mengekalkan daya saing mereka. Dalampersekitaran semasa, peningkatan kecekapanmekanisma dasar monetari telah membolehkanpenyusunan semula perbankan diteruskan denganlancar serta langkah-langkah untuk meningkatkankecekapan pasaran kewangan dapat dilaksanakan.Sebagai langkah jangka panjang, BNM masih komiteduntuk meliberalisasikan rangka kerja BLR sertastruktur kadar faedah seperti mana yang disarankandi dalam Pelan Induk Sektor Kewangan. Inimerupakan sebahagian daripada kemajuan ke arahpendekatan yang lebih berorientasikan pasaran yang

akan meningkatkan lagi kecekapan mekanismatransmisi dasar monetari.

Pertimbangan seterusnya ialah untuk memastikankemudahan dana bagi menyokong sektor-sektorutama yang telah dikenal pasti. Langkah-langkahtelahpun diambil bagi meningkatkan kemudahankredit kepada industri kecil dan sederhana (IKS),sektor pertanian dan sektor-sektor strategik yang laindi bawah dana khas. Pada masa yang sama, usahabagi membangunkan cara pembiayaan lain akan jugadipertingkatkan untuk menyokong keperluanpembiayaan sebuah ekonomi yang berasaskanpengetahuan, sebagai sebahagian daripada usahakeseluruhan untuk meningkatkan daya saing ekonomijangka panjang.

Walau bagaimanapun, kejayaan di dalammenyokong pemulihan ekonomi bergantungkepada dua faktor penting: tindak balas pasaranterhadap langkah-langkah dasar kitaran balas, sertatahap fleksibiliti dalam pengurusan dasar monetari.Penilaian semasa menunjukkan bahawa penggunadan perusahaan perniagaan dapat menerimalangkah-langkah dasar. Pada masa ini, tidakterdapat sebarang faktor ‘pencetus’ yang bolehmendorong kepada perubahan struktur ke atastingkah laku pengguna yang boleh mengurangkankesan dasar monetari. Di antara faktor-faktor‘pencetus’ ini termasuklah kemungkinan deflasiyang berpanjangan yang berhubung kait dengankitaran turun naik di pasaran aset, dan kejatuhandalam indeks-indeks harga pengguna danpengeluar. Sebaliknya, permintaan bagi pinjamanpersendirian terutamanya pinjaman perumahan dankereta, masih kekal anjal kepada kadar faedah.

Penggunaan terus disokong oleh prospek gunatenaga dan pendapatan yang stabil serta kedudukankewangan isi rumah yang baik. Kadar pengangguranmasih berada pada paras yang rendah sementarakedudukan aset bersih pula masih kekal kukuhdisebabkan oleh tabungan persendiran yang tinggiserta keadaan harga harta tanah dan ekuiti yangstabil. Dengan bantuan CDRC, perusahaanperniagaan telah memberi reaksi yang positif denganmengambil peluang daripada kadar faedah yangrendah untuk bergabung serta menstruktur semuladan mengurangkan kos perniagaan mereka untukkekal kompetitif dalam keadaan permintaanperniagaan yang berkurangan. Dengan itu, dasarakomodatif akan terus menyediakan persekitaranyang positif bagi melaksanakan proses penstrukturandan penyusunan semula. Perusahaan perniagaan

Prospek dan Dasar

111

juga akan berada dalam kedudukan yang lebihbaik untuk mengambil peluang daripadapemulihan ekonomi.

Pada masa yang sama, BNM terus mempunyaifleksibiliti dasar yang akan mengukuhkan skop dasarmonetari untuk melakukan pelarasan sewajarnya jikaberlaku perubahan arah aliran yang bolehmenjejaskan momentum pertumbuhan. Pengukuhandalam asas makroekonomi merupakan faktor pentingkepada fleksibiliti dasar. Yang nyata ialah inflasi yangrendah dan kebezaan kadar faedah berbanding ASyang memihak kepada Malaysia, akan terusmemberikan fleksibiliti dasar. Pada keseluruhannya,asas makroekonomi dalam negeri yang semakin baiktelah membantu meningkatkan tahap toleransi kadarpertukaran ringgit berbanding kemudahubahan didalam pasaran pertukaran asing. Keadaan ini telahmembolehkan BNM untuk meneruskan dasarmonetari yang pragmatik dan fleksibil bagimenggalakkan permintaan dalam negeri.

Memandang ke hadapan, cabaran yang paling kritikalialah untuk menjangka kitaran perkembanganekonomi serta titik tolak perubahan. Dalam keadaansemasa, penilaian yang tepat terhadap kekuatan ataukelemahan pemulihan akan membolehkan BNMuntuk membina tahap rangsangan yang sewajarnyaserta mengambil tindak balas dasar yang awal.Memastikan tindak balas dasar monetari yang sesuaidari segi pemilihan masa dan tahap adalah pentinguntuk mencapai objektif yang diingini.

Cabaran lain ialah untuk menangani potensi risikoyang mungkin terjadi di dalam sistem. Dalam hal ini,BNM akan memantau dengan rapi aktiviti-aktivitipinjaman dan pelaburan yang dilakukan oleh pihakbank untuk memastikan ianya tidak menimbulkanrisiko kepada sistem. BNM juga akan memastikankeadaan mudah tunai semasa berupaya untukmenyokong pengembangan aktiviti ekonomi tanpamenyebabkan tekanan inflasi. Bagi mencapaimatlamat ini, BNM mempunyai pilihan sama adauntuk menyalurkan dana institusi kewangan yangberjumlah besar yang kini disimpan di BNM, ataumenyerap lebihan mudah tunai melalui operasipasaran, bergantung kepada faktor-faktor yangmempengaruhi permintaan dan penawaranke atas dana.

Berhubung dengan kadar pertukaran, dasar akanterus ditumpu untuk memastikan ketahanan kadarpertukaran tetap dan terus memberi manfaat kepadaperdagangan dan pelaburan. Sebagai sebuah

ekonomi terbuka dan kecil, kadar pertukaranmerupakan satu harga yang penting kepada Malaysiakerana ianya akan memberi kesan kepada keyakinan,kestabilan harga dan daya saing antarabangsa padajangka panjang. Dengan itu, telah menjadi dasarMalaysia selama ini untuk tidak bergantung kepadaperubahan kadar pertukaran untuk meraih kelebihankompetitif, ataupun untuk bertindak balas terhadappergerakan sementara dan jangka pendek mata wangyang mudah ubah. Dasar untuk mengekalkan dayasaing antarabangsa telah dilaksanakan melaluipeningkatan kecekapan dan produktiviti danbukannya bergantung kepada kadar pertukaran.Sesungguhnya, faedah yang diperolehi daripada rejimpertukaran tetap adalah amat tinggi dalammenggalakkan perdagangan dan pelaburan.Kestabilan kadar pertukaran itu sendiri telahmemudahkan penstrukturan semula korporat danreformasi kewangan.

Dalam keadaan ini, komitmen yang berterusan bagimemastikan kadar pertukaran terus disokong olehasas ekonomi, akan dapat memastikan sistem kadarpertukaran dapat memberi faedah yang tinggi kepadaekonomi. Bagi mengekalkan ketahanan rejim kadarpertukaran, tidak terdapat alternatif lain selaindaripada dasar yang baik serta asas makroekonomiyang kukuh. Dengan itu, dasar-dasar ekonomi akanterus disasarkan untuk menjamin asas ekonomiutama serta memastikan sektor dalam negeri kekalfleksibil untuk melaksanakan penyelarasan dalamanyang diperlukan untuk mengukuhkan daya saing.

DASAR FISKAL PADA TAHUN 2002

Belanjawan Tahun 2002 yang telah dibentangkan diParlimen pada 19 Oktober 2001 bertujuan untukmengukuhkan pertumbuhan ekonomi denganmeningkatkan permintaan dalam negeri,mengukuhkan daya tahan dan daya saing sektorswasta, mempelbagaikan sumber pertumbuhanekonomi dan memastikan agihan kekayaan supayalebih saksama. Sementara ekonomi Malaysiadijangka mencatat pertumbuhan yang sederhanaberikutan pemulihan permintaan luar negara secaraberansur-ansur, mengekalkan permintaan dalamnegeri adalah perlu dengan terdapatnya risiko dalampemulihan ekonomi global. Dalam keadaanekonomi yang tidak menentu, dasar fiskal akan kekalmengembang pada tahun 2002 bagi mengukuhkanproses pemulihan ekonomi.

Sejajar dengan objektif fiskal yang berhemat,pengurangan defisit belanjawan dijangka bermula

112

pada tahun 2002 dengan dasar fiskal yang kurangmengembang. Oleh yang demikian, Kerajaan telahmemperuntukkan defisit fiskal yang lebih rendahsebanyak –5.1% daripada KDNK (–RM18.8 bilion),berbanding dengan anggaran defisit fiskal padatahun 2001 iaitu –6.5% daripada KDNK (–RM22.4bilion). Walau bagaimanapun, disebabkan olehprestasi hasil yang kukuh, defisit fiskal sebenar bagitahun 2001 adalah lebih rendah daripada yangdianggarkan, iaitu pada –5.5% daripada KDNK(–RM18.4 bilion). Berasaskan ramalan hasil untuktahun 2002 dalam Belanjawan Tahun 2002,pengukuhan fiskal pada tahun 2002 sepertidilapurkan dalam Belanjawan Tahun 2002 dijangkadapat dikekalkan.

Defisit fiskal bagi tahun 2002 akan dikekalkan padaparas terkawal bagi mengimbangi objektif jangkapendek yang bertujuan untuk menyokongpertumbuhan ekonomi dan mengekalkan ketahanandasar fiskal pada jangka masa panjang. Defisit fiskalpada tahun 2002 dijangka tidak akan membawarisiko kepada ekonomi, memandangkan asas ekonomiMalaysia terus kekal kukuh. Perkembangan fiskaldijangka tidak akan mengakibatkan inflasi yang lebihtinggi dengan adanya lebihan kapasiti dalamekonomi. Begitu juga, perbelanjaan Kerajaan dijangkatidak akan mengakibatkan aliran keluar oleh keranakebanyakan perbelanjaan dianggarkan mempunyaikandungan import yang minima.

Peruntukan perbelanjaan akan terus tertumpu kepadaprogram dan projek yang mempunyai kesan gandaanyang tinggi ke atas aktiviti dalam negeri sertameningkatkan produktiviti ekonomi pada jangkamasa panjang. Dari segi peruntukan pembangunan,penekanan terus diberi kepada sektor sosial,terutamanya pendidikan dan latihan. Keutamaanyang tinggi juga diberikan kepada pembangunanpertanian dan luar bandar, mencerminkan dasarKerajaan menjadikan sektor pertanian sebagaipenjana ketiga pertumbuhan ekonomi. Pembangunaninfrastruktur dan perindustrian tertumpu kepadaperusahaan kecil dan sederhana. Pembangunane-dagang juga diberi perhatian khusus.

Tambahan lagi, pakej fiskal juga mengandungilangkah-langkah cukai dan bukan cukai untukmerangsang aktiviti ekonomi. Langkah-langkah bagimenggalakkan penggunaan melalui peningkatanpendapatan boleh guna termasuk penurunan kadarcukai pendapatan individu di antara 1 hingga 2 mataperatusan kepada 0-28% serta kenaikan gajisebanyak 10% untuk kakitangan Kerajaan.

Di samping memberi perhatian dalam objektifmeningkatkan penggunaan, Belanjawan terusmemberi penekanan terhadap objektif jangka masapanjang, iaitu meningkatkan daya saing bagimengekalkan pertumbuhan ekonomi. Berbagaiinsentif fiskal ditujukan untuk menggalakkanpelaburan dalam aktiviti berasaskan sumber dansektor perkhidmatan serta meningkatkan kecekapanbagi memenuhi keperluan ekonomi berasaskanpengetahuan. Di antaranya termasuk langkah-langkah menggalakkan pelaburan, iaitu elaunpelaburan semula yang dilanjutkan kepada 15 tahun(daripada 5 tahun) dan pengecualian cukai ke atassyarikat yang menjalankan aktiviti pengeluaran mesindan peralatan, pengeluaran makanan serta pelaburansemula dalam pengeluaran getah, kelapa sawit dankayu balak. Terdapat juga insentif fiskal untukmengurangkan kos menjalankan perniagaan danmeningkatkan daya saing. Duti import ke atasbeberapa barangan juga dikurangkan ataudimansuhkan. Elaun bangunan industri telah diberiuntuk membeli bangunan dan hotel. Insentif jugadiberi untuk menggalakkan penggunaan teknologikomunikasi dan maklumat (ICT) dalam semua aktivitiekonomi. Beberapa insentif juga diperkenalkan bagimengukuhkan imbangan pembayaran melaluipromosi pelancungan dan peningkatan eksport.

Dasar berhemat yang telah dilaksanakan sebelum initelah memberi Kerajaan kelonggaran dalammelaksanakan langkah-langkah mengembang bagimenyokong pertumbuhan ekonomi. Defisit semenjaktahun 1998 telah dibiayai melalui sumber bukaninflasi dengan adanya kadar tabungan dalam negeriyang tinggi dan keadaan mudah tunai yang lega.Dengan itu, pinjaman yang lebih tinggi oleh KerajaanPersekutuan tidak menjadi halangan kepada sektorswasta mendapatkan pembiayaan. Seperti padatahun-tahun yang lalu, sebahagian besar defisit fiskalpada tahun 2002 akan dibiayai melalui terbitan SKMyang diserap terutamanya oleh dana kumpulan wangamanah pencen dan insurans.

Hutang Kerajaan Persekutuan akan terus dibendungpada paras terurus dan berhemat (43.8% daripadaKDNK pada akhir tahun 2001). Khidmat hutangkekal rendah (15% daripada pembiayaan mengurusatau 2.9% daripada KDNK) dan tidak menjadihalangan kepada dasar fiskal yang fleksibil.Tambahan lagi, pendedahan Kerajaan terhadappertukaran wang asing akan dikekalkan rendah,memandangkan sebahagian besar hutang Kerajaanakan terus diperolehi daripada sumber dalam negeriyang bukan bersifat inflasi. Buat masa ini, 83%

Prospek dan Dasar

113

daripada jumlah hutang yang belum dijelaskan adalahdalam bentuk mata wang tempatan. Tambahan pula,lebih daripada 60% jumlah hutang mempunyaitempoh matang lebih daripada 3 tahun. Kerajaansentiasa memastikan bahawa profil tempoh matanghutang adalah dalam tempoh matang jangkasederhana dan panjang dan memberi ruang yangmencukupi untuk mengurangkan risiko. Dengankeadaan ekonomi yang semakin pulih dan sasaranKerajaan untuk mencapai belanjawan seimbang padaakhir tempoh Rancangan Malaysia Kelapan, nisbahhutang kepada KDNK dijangka merosot pada jangkamasa sederhana.

Sebagai sebahagian daripada usaha-usaha Kerajaanyang berterusan untuk memudahkan prosedurpentadbiran, mengurangkan birokrasi dan memberikuasa membuat keputusan, proses Belanjawan telah

dikaji semula. Mulai tahun 2002, proses penyediaandan pemeriksaan belanjawan akan dilaksanakan sekalidalam tempoh dua tahun berbanding dengan sekalisetahun. Proses belanjawan yang memandang kehadapan adalah untuk memastikan bahawaBelanjawan negara berkesan sebagai alat pengurusankewangan. Khususnya, perubahan pengurusandalam proses belanjawan dapat memberi lebihfleksibiliti dalam dasar fiskal. Ia akan mengambil kiradasar fiskal tahunan jangka pendek dan dasar danobjektif jangka sederhana dalam konteks pelanpembangunan lima tahun dan rangka rancanganjangka panjang. Di samping memastikan semuaperuntukan digunakan seperti yang telah dijadualkan,proses baru ini juga dapat mempercepatkanperuntukan semula belanjawan bagi mengambil kiraperkembangan dalam negeri dan luar negara yangtidak dijangkakan.