PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

44
 PEMERIKSAAN CARDIOVASKULAR OLEH : Dr. Hj. Asmah Yusuf, Sp.R 

Transcript of PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

Page 1: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 1/44

 

PEMERIKSAAN

CARDIOVASKULAR 

OLEH :

Dr. Hj. Asmah Yusuf, Sp.R 

Page 2: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 2/44

 

Pemeriksaan Diagnostik Peny. Jantung :

1. Anamnese

2. Pemeriksaan Fisik Diagnosa- Lab

3. ECG

4. Phonokardiografi (mencatat suara)

5. Echocardiografi (kelainan morfologi & jar. Katub,

diukur ruangan, dilatasi, adanya cairan di pericard yang

masih dini)6. Pemeriksaan foto : PA, Lateral, RAD, LAD

7. Kateterisasi jantung, Pengukuran saturasi O2

8. Angiocardiografi (dibuat foto seri)

9. Operasi jantung

Page 3: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 3/44

 

Bentuk jantung tergantung pada :s

1. Usia

Bayi : relatif jantung lbh bulat besar 

Dewasa : jantung relatif << dari rongga dada

2. Pernafasan

Inspirasi : jantung tertarik ke bawah.

Ekspirasi : jantung terdorong ke atas

3. Bentuk Badan

Astenik (kurus) : jantung tertarik ke bawah.

Piknikus (gemuk) : jantung t`dorong ke atas

Page 4: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 4/44

 

Bentuk«. (samb)

4. Posisi penderita

Berdiri : btk jantung g (N)

Tiduran : jtg tampak m`besar 

5. Bentuk toraks

Dada gepeng (PA): jtg melebar ke ka/ki.

Lat: jtg t`jepit

6. Kondisi tlg punggung : skoliosis/kifosis

Page 5: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 5/44

 

Cardio Thoraxic ratio

Perbandingan jarak jantung kanan t`jauh +

 jarak jantung kiri t`jauh dibanding dgn

 jarak rongga toraks normal e 50%

Syarat CT Ratio :

1. Jarak antara pasien-sumber sinar : 2 m

2. Posisi PA

3. Org Dewasa

4. Inspirasi max.

Page 6: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 6/44

 

MITRAL STENOSIS

Penyebab : Rheumatic disease

Kelainan : - katub menebal, melengket

-perkapuran pd katub

-Korda tendinea mengisut,

melengket

-Orif. Mengecil smp 1,5-1,0 cm

(N: 4-6 cm pd org dewasa)

Page 7: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 7/44

Darah susah msk vent. Kiri p dilatasi atr. Kiri

(vol. Vent. Kiri bisa N/mengecil shg aorta dptikut mengecil) p darah dari a.Pulmonalis jg

t`hambat p v.Pulmonalis t`bendung p

menghambat kapiler pHipertensi v.Pulmonal

pvent. Kanan hipertrofi & dilatasi.

Selama Trikuspid N, atr. Kanan tdk akan ada

 perubahan, tp pembesaran vent. Kanan dpt

menyebabkan pelebaran Trikuspid p TI patr.Kanan >>

 

Page 8: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 8/44

Gbrn Radiologi :

1. Atr. Kiri >> : Aurikel kiri menonjol, Bronkus

kiri terangkat

2. Vent. Kanan >> : Jantung membesar ke kiri,

Pulmonal segmen menonjol, Vent. Kanan

membesar ke depan.3. Aorta dan Vent. Kiri N/mengecil

4. Esofagus dengan Barium :

a. Terdorong ke belakang pada foto Lateral danRAO

 b. Terdorong ke kanan pada foto PA

 

Page 9: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 9/44

Perubahan :

- Pembuluh darah suprahiller  

membengkak; kongesti vena-vena

melebar  Ro tampak.

- Bendungan pd sist. limfe Kerley

Betty Lines (Septal Betty Lines )

timbunan Ferum pd pembendungan(hemosidoresis).

 

Page 10: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 10/44

Akibat Stenosis

1. Tekanan Atr. Kiri o

2. Tekanan V.Pulmonalis dan kapiler o

3. Hipertensi Pulmonal karena :

a. tekanan dalam atrium meningkat

 b. Hipertensi vena pulmonal

c. Konstriksi arteriol

d. Kelainan Parenkim Paru

 

Page 11: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 11/44

MITRAL INSUFISIENSI

Sebab :

1. Katub mengisut karena cicatrix (RV)

2. Dilatasi vent. Kiri sehingga lingkarankatub renggang

3. Prolaps dari katub ( belum dapat

diterangkan)4. Korda tendinae dan m.papillaris

memendek karena infeksi (endokarditis, dll)

5. Kombinasi 1-4 

Page 12: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 12/44

Pengisian pada diastol dan akhir sistolik o

 peninggian SV dari Vent. Kirikarena usaha perfusi kebutuhan tubuh.

Pembesaran Atr.Kiri bergantung kepada

regurgitasi

10-30 cc : ringan

30-100 cc : berat

Akibat lain Ventr.Kanan : Resistensi strain(+) Ventr.Kanan >>>

 

Page 13: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 13/44

LAO : Ventr.Kiri >> ; ada overlap batas bawah jantung thd

corpus vert.

MI sulit dilihat pada foto polos dibuat autografi =

ventrikulografi

Kontras aorta Ventr.Kiri (Urografin) dapat dinilai

 beratnya regurgitasiBesarnya MI scr angiografi tgt :

1. Densitas kontras dlm Atr. Kiri

2. Peubahan vol atr. Kiri dilatasi slm diastole-sistole

3. Perbedaan densitas kontras antara atr. Kiri & aorta

4. Lamanya pengosongan kontras dari Atr.Kiri

5. Pembesaran Ventr.Kiri

 

Page 14: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 14/44

AS (AORTA STENOSIS)

Sebab :

1. Endokarditis

2. Degenerasi dan perkapuran katub3. Kelainan bawaan katub

Gamb.Ro :1. Ventr.Kiri >> ; Aorta ascenden >>

2. Fluoroskopi : Pulsasi cor dan Ventr.Kiri Normal

 

Page 15: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 15/44

AORTA INSUFISIENSI

Sebab :

1. Bakterial Reumatic Endokarditis

2. Lues3. Arteriosklerosis

4. Tdk Langsung :

- P>> Vent.Kiri

- Aneurysma aorta ascenden

 

Page 16: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 16/44

Radiologi :

1. Kor >> ke kiri

2. Pinggang jtg lebih mendalam

3. Aorta melebar 4. Apex jantung bulat dan prominen,

tampak dibawah lengkungan

diafragma kiri

5. Fluoroskopi :

- Pulsasi cor dan aorta lebar 

 

Page 17: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 17/44

Stadium AI secara angiografi :

Stad I : - Reflux kontras sedikit pada diastol

- Hilang pada sistole berikutnya

Stad II : - reflux ber(+) byk pd tiap diastole

- Vent. Kiri bert(+) opaque, kontras habis2-3 x sistole

Stad III : - reflux kontras >> pd akhir injeksi

kontras

- Vent.Kiri lebih opaque dari Aorta

 

Page 18: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 18/44

Pemeriksaan Ro pada peny.Jantung

bawaan :

( CHD : Congenital Heart Disease)

1. Foto polos

2. Kateterisasi

3. Cineradiograph4. Angiografi (Angiocardiografi ) dengfan serial foto

Dalam klinik dibedakan :

1. Asianotik : Tidak ada darah tercampur dalam sirkulasi

sistemik ASD , VSD, PDA

2. Sianotik : Ada campuran darah vena dalam sirkulasi

sistemik 

Tetralogi Fallot

 

Page 19: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 19/44

Kelainan bawaan jantung scr moprfologi

tdd :

Kelainan pd septum (kebocoran)

Kelainan pd katub (tidak sempat

terbelah, membesar), pengecilan cincinkatub

Kelainan pd pemb. Darah besar 

(kelainan letak)

Kelainan pd posisi cor ( dekstroposisi)

Kombinasi 1-4

 

Page 20: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 20/44

Kelainan pada septum menyebabkan

kebocoran dalam jantung

1. ASD

2. VSD

3. ECD : Endocardial Cushion Deffect

Kelainan pada katub :

1. Katub tidak berwujud sebagai lembaran2. Lingkaran katub <<

 

Page 21: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 21/44

Kelainan pd pem.darah besar 

Aorta yang salah letak dan berpangkal

di Ventr.Kanan ( transposisi Ao)

Transposisi a.pulmonalis

V.pulmonalis bermuara di Atr.Kanan

Atresia dan stenosis

Ateria yang fetal masih tetap paten

(PDA) 

Page 22: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 22/44

CHD : salah satu cara dx :

Kateterisasi melalui vena kava

(jantung kanan), melalui Ao ( jtg

kiri)

Diukur saturasi O2 dan tekanan

dapat dikira-kira ada kebocoran

 

Page 23: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 23/44

Atrial Septal Deffect

Agenesis Septum : Single Atrium

Endokardial Cushion Deffect : Bila

septum Atr. Tidak bersatu

ASD primer : Septum Atrioventrikuler 

tdk menutup

Septum primum masih ada

 

Page 24: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 24/44

Radiologis :

1. RVH

2. RA Dilatasi

3. PA melebar 4. Dens Hilar (a.pulmonalis >>) pulsasi hilus

5. LV dan Ao <<, karena vol. Darah yang

dipompa berkurang6. Lateral : Ventr.Kanan >>

 

Page 25: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 25/44

Hipertensi Pulmonal :

Arus darah dalam a.pulmonalis b`+

Resistensi yang b`+ pada a.pulmonalis

a. penebalan intima cbg2 arteri

(arteriosklerosis)

 b. trombosis

c. emfisema

d. fibrosis paru, tumor paru

3. Stenosis mitral

 

Page 26: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 26/44

Akibat Hipertensi pulmonal :

1. Sesak , nafas pendek 

2. Peningkatan tek. Di Ventr.Kanan

kebocoran dari kanan ke kiri

Sianosis (Eissenmenger Syndr.)

3. Vent.Kanan dilatasi dan hipertrofi4. Tek Vena dan Atr. m`>>

5. Shot terbalik 

 

Page 27: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 27/44

Ventrik el Septal Defect

Ventr.Kiri dan Atr. Kiri tekanan tinggi

darah dari Ventr.Kiri masuk Ao dan

a.pulmonalis waktu jtg sistole.

Std. I : bila bocor kecil lgsng ke Ao

Std.II : Bila VSD >> : - Darah dari Ventr.Kiri

Ventr.Kanan lalu bersama darah

dari Atr.Kanan Jmlh darah ke

A.pulmonal b`+

timbul RVH 

Page 28: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 28/44

-Darah dari paru hanya dpt dialirkan mll

Mitral pada diastol

( Kadang-kadang ada kumulasi darah di

Atr.Kiri LA dilatasi.

- VSD >> Ao kecil

Std. III : timbul Hipertensi pulmonal darah

di Ventr.Kanan susah diopompa ke

a.pulmo karena resistensi a.p tinggi

shot terbalik (Eissenmenger)

Sianosis

 

Page 29: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 29/44

VSD >>> pada anak-anak (sistolik murmur)

ASD juga pada anak-anak, tapi simptomtimbul setelah dewasa

VSD std.I : simptom tidak jelas

VSD kecil pada anak dengan : - menutup

- menetap

- membesar (

masuk Std II/III)

 

Page 30: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 30/44

Eissenmenger Compleks

VSD + overriding Ao (Ao ditengah-

tengah septum) darah dari

Ventr.Kanan ke Ventr.Kiri ke Ao

 

Page 31: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 31/44

PDA

L to R shunt

Ada hubungan langsung Ao dan

a.pulmonalismelalui duktus Botalli

N : 1-7 hari duktus menutup

Kadang-kadang duktus terlalu besar 

tidak mau menutup darah dari Ao ke a.P

terus menerus L to R shunt

Ao kehilangan darah sebahagian sirkulasi

sist. (-) Ventr.Kiri hipertrofi

 

Page 32: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 32/44

Ventr. Kanan bertambah darah di a.P

ada resist. Strain RV dilatasi, RVHKadang-kadang Vol. RV b`+ RVH

Bila timbul Hipertensi pulmonal :

tekanan a.P o tek.

Ventr.Kanan o

Bila tek. A.P > Ao aliran dari

a.P dari Ao ( R  L shunt)

Eissenmenger syndrome

 

Page 33: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 33/44

Std. I : PDA kecil :

- Rontgen Normal

- Pem.fisik baik 

- continuous murmur 

Std II : PDA besar :

- Rontgen jelas- Overloading a.P

- a.P m`>>, Ao biasa

 

Page 34: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 34/44

PS

RVH

Post stenotic dilatasi

Pemb.darah perifer paru << ( karena darah

ke paru <<)

Sering kongenital ( bersama atresia)

Stenosis dapat :

- infundibuler di bawah katub

-Valvuler di katub

-Supra val. Di atas katub

 

Page 35: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 35/44

Pengobatan :

Perlu operasi pada infundibuler (dikerok musculusnya)

Tanda Ro :

1. Penonjolan a.P ( post stenotic dilatasi)2. Ao kecil

3. RVH

4. Pemb. Darah paru << ( paru-paru yangsunyi) = radiolusent

 

Page 36: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 36/44

Tetralogi Fallot

1. RVH

2. VSD ( R   L shunt)

3. PS ( kadang-kadang atresi a.p)4. Overriding Ao ( Ao berpangkal dari

Ventr. Kanan-Vntr.Kiri) =

semitransposisi5. Ride sided Ao

 

Page 37: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 37/44

Mek. Aliran darah :

PS : darah dari Ventr.Kanan susah mengalir darah sebagian ke Ventr.Kiri ( VSD)

sistole : darah dapat ke Ao

Ao dapat juga menerima darah langsung dari

Ventr.Kanan sianosis

 

Page 38: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 38/44

Foto :

1. Jantung m`>> ke kanan

2. Vaskular kecil karena stenosis

3. Ao melengkung ke kanan sering keluhandisfagia ( Ao melilit esof.)

Perlu Radio angiografi : kontras ke

Ventr.Kanan (Ao/a.P ikut terisi)

 

Page 39: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 39/44

Trilogi Fallot

1. PS tekanan Ventr. Kanan o

2. Bila anak dengan ASD : darah dari

kanan ke kiriBila for.ovale patent darah dari

Ventr.Kanan Ventr.Kiri Ao Biru (

R  L shunt)

3. LVH

 

Page 40: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 40/44

Pentalogi Fallot

Tetralogi Fallot + VSD ( R  L shunt)

sudah diperbaiki

 

Page 41: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 41/44

Transposisi

Salahnya Ao berpangkal

1. Semitransposisi : Ao berpangkal di Ventr.

Kanan ±Ventr.Kiri

2. Transposisi komplit : Ao di Ventr. Kanan,

a.P di Ventr.Kiri

 

Page 42: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 42/44

Jantung m`>> karena kelainan pericard

atau miocard.

1. Pericardial effusion ( Pericarditis

exudativa)

- Jantung seperti botol

- Fluoroskopi : Pulsasi hilang (

terhambat)

- Posisi supine-phrone : cairan mengalir 

ke atas  jtg berubah bentuk  agak bulat

- pemb.darah << ( pulsasi kurang)

 

Page 43: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 43/44

K ardiomiopati

Miokard menebal dan kadang-kadang berbenjol.

1. Infeksi : Virus, mikosis

2. Metabolik : Hipertiroid, Anemi, Beri-beri, Kwashiokor 

3. Kolagen : LE, RA, Skleroderma

4. Post partum

5. Alkohol

6. Neuromuskular : Prog.musc.distrofi

7. Infiltratif : Perikarditis, tumor miokard

8. Idiopatik : Hipertrofi miocardiopati

Diagnosa : Biopsi

Page 44: PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR

5/13/2018 PEMERIKSAAN CARDIOVAKULAR - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/pemeriksaan-cardiovakular 44/44