Pelan Induk Pembangunan Luar Bandar (PILB)

8/17/2019 Pelan Induk Pembangunan Luar Bandar (PILB)

1/184


2/184


3/184

PRAKATA

Pelbagai inisiatif telah diambil Kerajaan dalam usaha menjadikan Malaysia

sebagai sebuah negara maju menjelang tahun 2020. Selain tumpuan mengukuhkan

sektor ekonomi negara, Kerajaan turut menitik beratkan aspek perpaduan yang

merupakan elemen penting dalam memastikan kejayaan sesebuah negara yang

populasinya terdiri daripada pelbagai etnik, bangsa dan agama. Justeru Kerajaan telah

memperkenalkan inisiatif-inisiatif baru menerusi gagasan 1Malaysia, ProgramTransformasi Kerajaan (GTP), Program Transformasi Ekonomi (ETP) melalui Model Baru

Ekonomi (MBE) dan Rancangan Malaysia Kesepuluh (RMKe-10) bagi mendukung hasrat

dan wawasan negara. Walau bagaimanapun demi mencapai objektif Malaysia sebagai

sebuah negara maju, pembangunan di luar bandar tidak harus dipinggirkan. Ini kerana

setiap rakyat termasuk penduduk di luar bandar mempunyai peranan penting untuk

bersama-sama Kerajaan membina masa depan yang lebih baik.

Ironinya pembangunan luar bandar telah dilaksanakan oleh Kerajaan sejak sekian lama

iaitu semasa Kementerian Pembangunan Negara dan Luar Bandar (KPNLB) ditubuhkan

pada tahun 1959. Pembangunan luar bandar yang melepasi usia emas ini telah melaluipelbagai evolusi dan transformasi. Ini termasuklah pelancaran Falsafah dan Strategi Baru

Pembangunan Luar Bandar (FSBPLB) pada tahun 1994 yang menyaksikan anjakan

paradigma dalam inisiatif pembangunan luar bandar.

Kini, Kerajaan bergerak selangkah lagi ke hadapan dengan wujudnya Pelan Induk

Pembangunan Luar Bandar (PIPLB) sebagai satu dasar utama pembangunan luar bandar

yang menyokong dasar dan program nasional. PIPLB menggariskan strategi-strategi

pembangunan yang komprehensif untuk kawasan luar bandar sehingga tahun 2020.

Pelan ini dirangka secara holistik sesuai dengan keadaan dan keperluan semasa yang

semakin mencabar dan bertunjangkan kepada FSBPLB. Ianya akan menjadi panduan

umum kepada semua pihak yang terlibat di dalam sektor pembangunan luar bandartermasuk agensi-agensi Kerajaan, swasta, NGO dan sebagainya.

Menyedari bahawa dunia pada era globalisasi ini sentiasa pantas berubah, perancangan

dan strategi pembangunan luar bandar seharusnya turut bersedia dengan pelbagai

kemungkinan dan cabaran. Ini kerana setiap isu global yang berlaku seperti harga

makanan dunia, krisis kewangan dan krisis ekonomi dunia akan memberi kesan kepada

perancangan pembangunan negara. Oleh sebab itu, PIPLB ini dirangka dengan

mengambil kira semua aspek berkaitan luar bandar serta memberi fokus terhadap

pembangunan sosial, ekonomi dan modal insan disamping tidak mengenepikan aspek

pembangunan zikal.Ini adalah selaras dengan visi PIPLB iaitu menjadikan luar bandarsebagai kawasan yang ekonominya berdaya maju, masyarakatnya sejahtera dan

persekitarannya lestari seiring dengan wawasan negara ke arah mencapai negara maju

dan berpendapatan tinggi. Misi PIPLB pula untuk memperkasakan modal insan,

meningkatkan peluang ekonomi, memperbaiki kualiti hidup luar bandar dan mengurus

luar bandar secara cekap dan mapan.

Pada masa yang sama tujuh (7) teras yang digarap bersama tiga puluh sembilan (39)

strategi dalam PIPLB seharusnya boleh meningkatkan prestasi pembangunan luar

dengan penekanan kepada aspek pembangunan modal insan. Kita mengambil iktibar

daripada pendekatan negara maju yang memberi fokus kepada kualiti sumber

manusianya. Ini kerana hanya mocal insan yang berkualiti sahaja berupayamemanfaatkan sepenuhnya faktor-faktor ekonomi dan zikal di sekeliling meraka.

Selain itu dalam konteks pembangunan negara, kawasan luar bandar begitu penting dari

aspek zikal dan peranannya dalam membentuk jati diri masyarakat. Secara umumnya


4/184

sektor luar bandar berperanan sebagai kawasan sokongan, penstabil kualiti alam

sekitar, sumber modal insan, sumber ekonomi dan sebagai ‘showcase’ budaya dan jati

diri tempatan.

Seterusnya pendekatan holistik dan bersepadu dalam PIPLB sudah pasti boleh memberi

manfaat kepada golongan sasar di luar bandar sama ada golongan miskin dan miskin

tegar, golongan belia, pekebun-pekebun kecil, penduduk Orang Asli dan golongan

usahawan.Untuk itu kita mesti bijak dan bersedia untuk lebih dinamik serta mampumenjadi agen perubahan dan jentera penggerak pertumbuhan ekonomi luar bandar.

Bagi usahawan luar bandar, mereka mesti berani meneroka frontier baru dan meluaskan

lagi pasaran, mengeluarkan produk bertaraf dunia serta berusaha gigih dan agresif

untuk menjadi lebih kompetitif.

Anjakan dalam pendekatan dasar yang diperkenalkan Kerajaan akan memastikan

pertumbuhan ekonomi yang menggalakkan seterusnya sasaran untuk meningkatkan

pendapatan penduduk mampu dicapai dalam tempoh sederhana dan jangka panjang.

Justeru adalah penting agar semua pihak mengambil peranan dalam memastikan

kawasan luar bandar di negara ini, berpandukan acuan dan formula kita sendiri,

berkembang pantas setanding dengan luar bandar di negara maju yang lain. Kerajaan,

akan sentiasa berusaha dengan penuh iltizam bagi memastikan kawasan luar bandar

berdaya maju dan berdaya saing. Manakala kepada seluruh rakyat Malaysia yang

lain khususnya penduduk luar bandar, saya menyeru supaya sentiasa bersama-sama

Kerajaan dalam membangunkan sektor luar bandar dan menjadikan PIPLB ini sebagai

medium untuk mencapai cita-cita negara ekonomi berdaya maju, masyarakat yang

sejahtera dan persekitaran lestari menjelang tahun 2020.

Apapun langkah strategi yang kita ambil, kepentingan negara perlu mengatasi

segala-galanya. Prinsip ini hendaklah menjadi pegangan dalam merealisasikan aspirasi1Malaysia. Dalam pada itu, marilah kita bersama-sama memastikan agar PIPLB ini

dapat dijayakan dengan jayanya dan menjadi pemangkin trasformasi kemajuan di luar

bandar.

Saya yakin dengan sokongan padu dari semua pihak, sektor luar bandar Malaysia akan

muncul sebagai pencetus dan jentera penggerak ekonomi negara dengan masyarakat

desa terutamanya, dapat menikmati pembangunan yang akhirnya membawa

masyarakat desa ke mercu kemakmuran yang lebih gemilang.

1Malaysia “ Rakyat Didahulukan, Pencapaian Diutamakan”

DATO’ SRI MOHD NAJIB BIN TUN ABDUL RAZAK

Perdana Menteri, Malaysia

Putrajaya

12 Oktober 2010


5/184

KATA PENDAHULUAN

Kerajaan pimpinan YAB Perdana Menteri Dato’ Sri Mohd Najib Tun Abdul Razak

meletakkan slogan 1Malaysia: Rakyat Didahulukan, Pencapaian Diutamakan sebagai

aspirasi pentadbirannya. Ini jelas menunjukkan komitmen kerajaan untuk memastikan

semua rakyat di bandar atau di luar bandar, merentasi etnik dan pegangan hidup, terus

maju ke hadapan bersama. Bagi mencapai hasrat ini, Program Transformasi Kerajaan

telah dilancarkan. Ini merupakan satu langkah berani dan bersungguh-sungguh ke arahmenjadikan Malaysia sebagai sebuah negara yang maju dengan perpaduan yang utuh.

Transformasi ini merupakan satu komitmen Kerajaan yang turut melibatkan pelbagai

kaum dan semua lapisan masyarakat termasuk di luar bandar. Oleh sebab itu, pelbagai

usaha dan inisiatif telah dilaksanakan oleh Kerajaan, khususnya menerusi Kementerian

Kemajuan Luar Bandar dan Wilayah (KKLW) untuk memacu luar bandar agar seiring

dengan dasar dan kemajuan yang dinikmati negara.

Sejajar dengan itu, Kementerian Kemajuan Luar bandar dan Wilayah (KKLW)

bertanggungjawab menggalas cabaran untuk membawa rakyat luar bandar maju ke

hadapan. Dalam merealisasikan hala tuju pembangunan luar bandar yang lestari, KKLWtelah merangka Pelan Induk Pembangunan Luar Bandar (PIPLB) dengan berteraskan

Program Transformasi Kerajaan, Program Transformasi Ekonomi melalui Model Baru

Ekonomi dan Rancangan Malaysia Kesepuluh(RMKe-10). Menerusi PIPLB, agenda

pembangunan negara khususnya untuk kawasan luar bandar akan lebih tersusun. Saya

percaya bahawa kawasan luar bandar perlu diberi wajah tersendiri dengan mengekalkan

keindahan alam semula jadinya dan bersifat mesra alam supaya selesa untuk didiami.

Ini juga akan dapat menarik kehadiran pelancong dalam usaha mempelbagaikan aktiviti

ekonomi dan komersial bagi menjana pendapatan penduduknya. Justeru itu, saya yakin

melalui tujuh (7) teras dan tiga puluh sembilan (39) strategi yang telah dikenal pasti

dalam PIPLB, program pembangunan luar bandar terutama pengupayaan modal insan

dan pemerkasaan ekonomi dapat dilaksanakan dengan jayanya.

Pada masa ini pelbagai kemajuan telah berjaya dilaksanakan di luar bandar. Sebagai

contoh untuk pembangunan modal insan sahaja, KKLW dan agensi-agensinya telah

berjaya melahirkan 205,081 usahawan di bawah Rancangan Malaysia Kesembilan

(RMKe-9). Manakala dalam bidang pendidikan pula bagi tempoh 2001 - 2009, MARA

iaitu agensi KKLW, telah menaja seramai 10,392 pelajar ke luar negara dan seramai

hampir 200,000 pelajar di 184 Institusi Pengajian Tinggi dalam negara.

Dalam usaha mempelbagaikan kegiatan sumber ekonomi di luar bandar, bidang-bidang

ekonomi baru telah diterokai seperti pelancongan tani/agro-tourism. Bidang ini mampumencipta peluang pekerjaan kepada penduduk luar bandar. Pada tahun 2009,

statistik menunjukkan seramai 204,000 orang atau 5% penduduk luar bandar terlibat

dalam aktiviti perhotelan dan restoran, berbanding penglibatan di dalam perikanan iaitu

seramai 74,000 orang atau 2.2% sahaja. Justeru itu, eksploitasi terhadap bidang

ekonomi ini perlu diperhebatkan demi untuk menggalakkan pertumbuhan, kepelbagaian

dan kemapanan sektor ekonomi luar bandar.

Sektor luar bandar perlu bergerak seiring dengan arus pertumbuhan ekonomi negara

bagi merealisasikan hasrat Malaysia menjadi negara maju berpendapatan tinggi.

Peralihan ini memerlukan pertumbuhan yang diterajui oleh produktiviti dan inovasi

secara berterusan di setiap peringkat rantaian nilai. Untuk itu, kita perlu memacupertumbuhan sektor luar bandar menerusi pengupayaan ekonomi yang berasaskan


6/184

pengetahuan, pelaburan dalam teknologi baru, kemahiran tinggi, inovasi dan kreativiti

serta peningkatan kompetensi. Strategi pertumbuhan ekonomi luar bandar akan terus

ditambah baik dan disusun semula bagi menghadapi peralihan lanskap ekonomi.

Untuk berubah dan berjaya, kita perlu berani mengambil risiko, berani melalui “road

less travel” demi mencapai impian. Saya amat yakin, melalui usaha dan komitmen yang

bersungguh-sungguh, sektor luar bandar keseluruhannya akan berubah wajah. PIPLB

umpama sebuah kompas yang memandu pengembara ke laluan yang betul agarkepentingan masyarakat luar bandar tidak tersasar. Pada masa yang sama PIPLB harus

menjadi asas kepada agensi-agensi lain untuk merancang pembangunan negara.

Sehubungan itu, saya menyeru tanpa mengira siapa kita, di bandar atau di desa,

sahutlah cabaran dan bersama-sama menjayakan PIPLB ini. Dengan visi yang telah

ditetapkan, melalui misi yang telah digubal, strategi yang disusun rapi dan pastinya

melalui komitmen kita bersama, PIPLB pasti boleh diterjemahkan untuk menjadi

kenyataan bagi merealisasikan wawasan 2020 negara. Insya Allah.

Komuniti Berdaya Desa Berjaya’

DATO’ SERI HAJI MOHD SHAFIE BIN HAJI APDAL

Menteri Kemajuan Luar Bandar dan Wilayah

Putrajaya

12 Oktober 2010


7/184

KATA-KATA ALUAN

Penggubalan Pelan Induk Pembangunan Luar Bandar merupakan satu anjakan

kearah mempertingkatkan pembangunan luar bandar di Malaysia. Usaha ini meletakkan asas

yang kukuh bagi sektor luar bandar bersama-sama merealisasikan hasrat Malaysia menjadi

sebuah negara berpendapatan tinggi menjelang tahun 2020.

Pelan induk ini adalah selari dengan Rancangan Malaysia Ke-10 yang mementingkanpembangunan modal insan, kualiti, dayasaing, kreativiti dan inovasi. Aspek tersebut menuntut

perubahan dan transformasi masyarakat luar bandar yang menekankan modal insan sebagai

aset terpenting untuk kemakmuran dan kelestarian ekonomi negara.

Pelan induk ini telah digarap berdasarkan kepentingan semua pihak yang terlibat dalam

pembangunan luar bandar. Oleh itu, untuk merealisasikannya, usaha perlu digemblengkan

secara perkongsian bestari untuk memacu pelaksanaan kesemua tujuh teras strategik yang

digariskan dalam pelan tersebut. Wadah ini memerlukan komitmen yang tinggi daripada kesemua

pihak, bukan sahaja oleh Jabatan dan Agensi di bawah Kementerian Kemajuan Luar Bandar dan

Wilayah sahaja, malah Agensi lain yang secara langsung dan tidak langsung memainkanperanan dalam pembangunan luar bandar.

Setinggi penghargaan kepada semua pihak yang terlibat secara langsung atau tidak langsung

dalam penggubalan Pelan Induk Pembangunan Luar Bandar ini terutama kepada Kementerian,

Jabatan dan Agensi Kerajaan yang telah menyumbangkan pandangan dan idea-idea mereka.

DATUK ABD JABAR BIN CHE NAIKetua Setiausaha

Kementerian Kemajuan Luar Bandar dan Wilayah

Putrajaya

12 Oktober 2010


8/184

Pelan Induk Pembangunan Luar Bandar

viii

KANDUNGAN PRAKATA

BAB 1 MENGIMBAU KENANGAN, MELAKAR IMPIAN.

LUAR BANDAR KE ARAH KESEJAHTERAAN :

SATU PENILAIAN SEPINTAS LALU. 2

TUJUH TUNGGAK UTAMA

1. PEMERKASAAN PEMBANGUNAN MODAL INSAN 6

2. MELONJAKKAN PENDAPATAN MASYARAKAT 7

3. MENGGERAKKAN KEGIATAN EKONOMI

DAN INDUSTRI SECARA BERSEPADU. 8

4. PELUASAN AKSES PRASARANA 10

5. PEMBANGUNAN SEIMBANG DAN BERTERUSAN 11

6. PERLUASAN PENEMBUSAN INTERNET

DAN LIPUTAN JALUR LEBAR 13

7. TADBIR URUS DESA YANG BAIK 14

BAB 2 MEREALISASIKAN PEMBANGUNAN LUAR BANDAR

DALAM TEMPOH LIMA (5) DEKAD.

EVOLUSI PEMBANGUNAN LUAR BANDAR

DALAM TEMPOH LIMA (5) DEKAD. 16

ISU DAN CABARAN PEMBANGUNAN LUAR BANDAR 26

POTENSI SEKTOR LUAR BANDAR 30

MELANGKAH KE HADAPAN 35

BAB 3 DASAR DAN PELAN INDUK PEMBANGUNAN

LUAR BANDAR (PIPLB).

DEFINISI LUAR BANDAR 41

PERNYATAAN DASAR 42

VISI DAN MISI 43

OBJEKTIF 44


9/184


ix

TERAS 45

TERAS 1 : PEMBANGUNAN MODAL INSAN

DAN PENGUPAYAAN MASYARAKAT. 46

TERAS 2 : PEMBANGUNAN EKONOMI

YANG BERDAYA MAJU, BERDAYA SAING

DAN BERDAYA TAHAN. 63

TERAS 3 : PENGINTEGRASIAN PERANCANGAN

FIZIKAL DENGAN PROGRAM

PEMBANGUNAN LUAR BANDAR. 87

TERAS 4 : PEMBANGUNAN INFRASTRUKTURDAN KEMUDAHAN AWAM

YANG MENYELURUH. 113

TERAS 5 : PENINGKATAN KUALITI HIDUP

DAN PENDAPATAN GOLONGAN ISI RUMAH

KUMPULAN 40% TERENDAH. 125

TERAS 6 : PENGURUSAN PEMBANGUNAN

SECARA BERSEPADU. 143

TERAS 7 : PENGURUSAN SUMBER ALAMSECARA MAPAN. 157

KESIMPULAN 168

GLOSARI AKRONIM


10/184


11/184


BAB 1

LUAR BANDAR KE ARAHKESEJAHTERAAN:

SATU PENILAIAN SEPINTAS LALU

Semenjak Negara mencapai kemerdekaan,

pelbagai strategi dan usaha telah dilakukan

oleh Kerajaan yang membawa kepada

kejayaan dan perubahan kepada

pembangunan luar bandar.Usaha ini akan

diteruskan dalam rancangan pembangunan

negara memandangkan masih terdapat banyakruang dan potensi yang perlu diterokai demi

pembangunan masyarakat luar bandar.

KETIDAKSEIMBANGAN PENDAPATAN

1.1 Pembangunan pesat ekonomi negara

khususnya di bandar menyebabkan jurang

pembangunan bandar dan luar bandar menjadi

lebih meluas. Keadaan ini menuntut kepada

komitmen berterusan pelbagai pihak supayaluar bandar dapat dimajukan dengan lebih

pesat lagi.

1.2 Nisbah ketidaksamaan pendapatan

antara bandar dan luar bandar menguncup

daripada 1:2.14 pada tahun 1970 kepada 1:1.7

pada tahun 1990, namun melebar semula pada

akhir tahun 1990-an dan awal abad ke-21

kepada 1:2.11 dan pada tahun 2007 kembalimenguncup kepada 1:1.91. Manakala pada

tahun 2009, nisbah berada pada kadar 1:1.85.

1.3 Pada masa yang sama kadar

kemiskinan di luar bandar telah menurun

daripada 55.3% (1973) kepada 7.1% (2007).

Seiring dengan perkembangan ini juga, pekali

Gini luar bandar meningkat semula daripada

0.397 (2004) kepada 0.388 (2007).

02

MENGIMBAU KENANGAN MELAKAR IMPIAN


12/184


1.4 Penting juga dinyatakan bahawa Pekali

Gini bagi Bumiputera di seluruh Negara kekal

tertinggi pada tahun 2004 dan tahun 2009

berbanding dengan lain-lain kaum seperti

jadual di bawah:

Keadaan ketidakseimbangan sesama kaum ini

wujud di kalangan pelbagai kelompok

penduduk dan kaum di bandar dan luarbandar.

DEMOGRAFI PENDUDUK

1.5 Proses perbandaran dan

pembangunan perindustrian yang pesat

serta penghijrahan penduduk ke bandar telah

menyebabkan kadar penduduk luar bandar

semakin berkurangan. Pada tahun 1980,

peratus penduduk luar bandar berada pada

tahap 68.5% (8.65 juta) daripada jumlah

penduduk (13.14 juta) dan semakin menurun

kepada 36.7% (10.24 juta) berbanding 27.89

juta pada tahun 2009. Penurunan peratusan

penduduk luar bandar ini sebaliknya

mencatatkan peningkatan peratusan penduduk

yang terdiri daripada warga tua. Keadaan ini

membawa kepada dimensi baru cabaran

pembangunan ekonomi dan peningkatan

produktiviti guna tenaga di luar bandar.

Jadual 1.1 Pekali Gini mengikut Kumpulan Etnik 2004 dan 2009

Etnik 2004 2009

Bumiputera 0.452 0.440

Cina 0.446 0.425

India 0.425 0.424

03


13/184


KUALITI HIDUP

1.6 Secara umumnya, kualiti hidup

penduduk Malaysia telah meningkat seperti

yang dicerminkan melalui peningkatan akses

kepada kemudahan dan perkhidmatan asas

dan lain-lain indikator yang terkandung dalam

Laporan Kualiti Hidup Malaysia, 2008. Padamasa yang sama, kualiti hidup penduduk luar

bandar Malaysia turut meningkat melalui

program dan projek yang dilaksanakan oleh

pelbagai Kementerian. Namun secara

relatifnya, liputan dan akses kepada

kemudahan dan perkhidmatan ini adalah

rendah di luar bandar berbanding bandar.

Secara amnya, kualiti hidup penduduk di

semua negeri telah bertambah baik,

walaubagaimana pun terdapat perbezaan yang

nyata serta kemudahan dan perkhidmatan

yang disediakan di Sabah dan Sarawak.

04


14/184


Sebagai contoh, akses kemudahan

bekalan elektrik di Sabah dan Sarawak 76.51%

dan 66.48% adalah lebih rendah berbanding

dengan Semenanjung.Begitu juga akses

kemudahan bekalan air 58.5% dan 58.8%

berbanding 89.6%. Kadar celik huruf di Sabah

dan Sarawak agak jauh lebih rendah

berbanding kadar celik huruf seluruh Negara.Kadar kematian bayi 3% dan 5.9% bagi setiap

1,000 kelahiran di Sabah dan Sarawak pula,

jauh lebih tinggi berbanding dengan

Semenanjung iaitu

1.7 Malaysia kini berada dalam fasa yang

terpenting di mana hanya tinggal 10 tahun

sahaja lagi bagi merealisasikan Wawasan

2020. Justeru itu, seluruh tenaga dan

kepakaran perlu digembleng ke arah itu.

Masyarakat luar bandar juga perlu digerakkan

secara efektif ke arah perubahan.Bagi

mencapai status negara maju menjelang tahun

2020, telah dikenalpasti 7 tonggak utama yang

perlu dilaksanakan secara berterusan.

05

Pemerkasaan Pembangunan Modal Insan

Melonjakkan Pendapatan Masyarakat

Menggerakkan Kegiatan Ekonomi Dan Industri Secara Bersepadu

Perluasan Akses Prasarana

Pembangunan Seimbang Dan Berterusan

Tadbir Urus Desa Yang Baik

Perluasan Penembusan Internet Dan Jalur Lebar


15/184


1.8 Pemerkasaan Pembangunan Modal

Insan

Modal insan merupakan aspek terpenting

dalam pembangunan dan menjadi pra-syarat

utama kepada kejayaan sesebuah Negara.

Oleh itu, usaha memperkasakan

modal insan perlu diberi perhatian olehKerajaan. Pada masa ini, masih ramai

penduduk di luar bandar yang mempunyai

tahap pendidikan rendah. Mengikut statistik

daripada kalangan tenaga kerja di luar bandar,

hanya 14.3% sahaja yang mempunyai

pendidikan di peringkat tertiari.

Di samping itu, kemahiran tenaga

pengajar di institusi luar bandar perlu

dipertingkatkan lagi bagi melahirkan tenaga

kerja luar bandar yang lebih berkesan.

Jenis kursus dan kurikulum perlu sentiasa

ditambah baik bagi memenuhi keperluan

pasaran pekerjaan. Kursus-kursus dan latihan

kemahiran kepada penduduk luar bandar akan

lebih menekankan kepada kaedah ’hands-on’

bagi memberi manfaat yang lebih.

06


16/184


1.9 Melonjakkan Pendapatan Masyarakat

Ketika mencapai kemerdekaan, hampir 90%

penduduk Malaysia dalam keadaan

kemiskinan. Kebanyakan penduduk

berpendapatan rendah, bergantung kepada

getah dan bijih timah. Melalui pelbagai

program yang telah dilaksanakan olehKerajaan contohnya, pembangunan tanah

secara perladangan yang dilaksanakan oleh

FELDA, pendapatan penduduk di luar bandar

telah berjaya ditingkatkan. Pada tahun 2009,

purata pendapatan isi rumah penduduk luar

bandar telah berjaya ditingkatkan kepada

RM2,545 dan kadar kemiskinan juga dapat

dikurangkan kepada 8.4%. Namun begitu,

usaha perlu dilipatgandakan bagi

meningkatkan lagi pendapatan masyarakat

luar bandar.

Pembangunan ekonomi luar bandar masih

tertumpu kepada pertanian komoditi,

terutamanya getah dan kelapa sawit. Harga

komoditi utama seperti getah dan kelapa sawit

masih menghadapi ketidakstabilan harga dan

ini telah mempengaruhi pendapatan pekebun

kecil. Walaupun terdapat usaha bagi

meningkatkan produktiviti, namun dengan saiz

keluasan tanah yang kecil dan tidak ekonomikusaha ini tidak akan dapat melonjakkan

pendapatan pekebun kecil.

Penstrukturan semula ekonomi perlu

dilakukan bagi mempelbagaikan pendapatan

penduduk. Sektor perkhidmatan, industri desa

serta aktiviti non farm akan dimajukan dengan

lebih giat. Laporan World Wildlife Foundation

(WWF) Malaysia pada tahun 2002 telah

menganggarkan sejumlah RM655 juta setahun

diperolehi daripada aktiviti eko-pelancongan.

Potensi ini merupakan peluang yang perlu

diterokai dengan lebih giat bagi

mempelbagaikan sumber pendapatan

penduduk luar bandar.

07


17/18408

1.10 Menggerakkan Ekonomi Dan Industri

Secara Bersepadu

Sektor Enterprise Kecil dan Sederhana (EKS)

dilihat mempunyai peranan yang besar dalam

pembangunan ekonomi sektor luar bandar di

Malaysia. Secara keseluruhan, pada tahun

2008, sektor ini menyumbang hampir 32%kepada KDNK. Namun, sektor EKS negara

masih berhadapan dengan cabaran yang

besar terutamanya dari segi keterbukaan

pasaran domestik kepada persaingan

global. Dalam menghadapi cabaran liberalisasi

pasaran ini, sektor EKS luar bandar mesti

meningkatkan kualiti produk keluaran mereka

supaya berdaya maju dan berdaya saing. Oleh

itu, sektor ini perlu dibangunkan secara lebih

holistik, seimbang dan tersusun supaya

transformasi EKS menjadi sektor yang

ekonominya berkembang sejajar dengan

ekonomi global dan sektor ekonomi moden lain

dapat dicapai.

Kerajaan komited dalam usaha meneroka

potensi pertumbuhan dan inovasi EKS

termasuk di luar bandar bagi melahirkan juara

di peringkat nasional, serantau dan global.

Di antara strategi yang dicadangkan, termasuk

membangunkan EKS sebagai jenterapertumbuhan dan inovasi dengan

mengurangkan kos kawal selia yang

ditanggung oleh EKS, membina keupayaan

EKS, menyokong pembentukan budaya

keusahawanan, memperkukuh infrastruktur

sokongan dan mempertingkat akses kepada

pembiayaan.

Usaha-usaha akan diambil untuk

menggalakkan dan menarik minat golongan

belia berkecimpung dalam aktiviti ekonomi dan

keusahawanan di luar bandar. Di samping itu,

hasil penyelidikan yang telah dijalankan oleh

pelbagai jabatan dan agensi perlu

dikomersialkan dan dikongsi bersama

dengan masyarakat. Namun, isu pemasaran

masih lagi merupakan cabaran utama yang

mengekang perkembangan sektor ekonomi

di luar bandar. Rantaian antara industri desa

dan bandar yang boleh menjadi pemangkin

bagi meningkatkan ruang pasaran produkluar bandar masih sangat longgar. Justeru itu,

langkah-langkah akan diambil bagi menangani

cabaran ini supaya usahawan desa dapat

memasar dan memperkembangkan produk


18/184


keluaran mereka di kawasan bandar. Ini akan

mendorong usahawan meningkatkan

produktiviti dan pada masa yang sama

memperbanyakkan peluang pekerjaan di

kawasan luar bandar.Selain itu, pelancongan

desa dilihat mempunyai potensi yang besar

untuk dibangunkan menjadi satu industri yang

mampu menjana pendapatan lumayan kepadamasyarakat setempat. Pembangunan industri

berasaskan sumber pula mampu membuka

peluang kepada sesebuah kawasan bagi

membangunkan sumber semulajadi yang

terdapat di kawasan tersebut. Aktiviti-aktiviti

keusahawanan seperti ini bukan sahaja

berpotensi untuk diusahakan malah ia tidak

melibatkan modal yang besar.

09


19/184


1.11 Peluasan Akses Prasarana

Kerajaan komited untuk memastikan kualiti

hidup yang tinggi wujud di luar bandar. Hasrat

ini selaras dengan aspirasi Malaysia untuk

menjadi sebuah negara maju, di mana luar

bandar akan menjadi kawasan yang

menarik untuk didiami, mempunyaiperumahan dan perkhidmatan berkualiti serta

pelbagai kemudahan bertaraf bandar.

Kawasan luar bandar mengekalkan cirinya

tersendiri di samping memanfaatkan

perkhidmatan asas yang disediakan.

Pengangkutan awam dirancang untuk

memenuhi keperluan rakyat, akses kepada

penjagaan kesihatan yang berkualiti turut

disediakan disamping persekitaran yang

dipelihara untuk generasi akan datang.

Strategi dan tindakan yang diambil oleh

Kerajaan selama ini telah menghasilkan

kejayaan. Pada tahun 2009 liputan bekalan

elektrik telah mencapai 99.5% di

Semenanjung Malaysia,76.5% di Sabah dan

66.5% di Sarawak. Manakala liputan

bekalan air bersih pula telah mencapai 89.6%

di Semenanjung, 58.5% di Sabah dan 58.8% di

Sarawak. Rangkaian kemudahan jalan

berturap telah dinikmati oleh sebahagian besarrakyat di Semenanjung Malaysia dan langkah-

langkah sedang diambil bagi meningkatkan

kemudahan ini di Sabah dan Sarawak.

Program bantuan perumahan yang

dilaksanakan pula telah membantu usaha

menangani kemiskinan tegar.

Di samping memperluas liputan perkhidmatan,

kualiti perkhidmatan juga ditingkatkan.

Langkah-langkah seperti mengggunakan

teknologi moden yang lebih berkesan sedang

diambil. Bajet berhemah bagi memastikan nilai

yang lebih besar untuk setiap ringgit yang

dibelanjakan turut diberi penekanan oleh

Kerajaan. Kerajaan akan terus memastikan

kemudahan akses prasarana akan dinikmati

oleh semua rakyat tanpa mengira kaum dan di

mana mereka berada.

10


20/184


1.12 Pembangunan Seimbang Dan

Berterusan

Kepentingan alam sekitar kepada sesebuah

negara tidak dapat dinakan lagi. Alam sekitar

merupakan anugerah Tuhan kepada umatNya.

Justeru itu, adalah menjadi tanggungjawab

Kerajaan dan rakyat untuk memeliharanya. Aset alam sekitar dan sumber ekologi negara

perlu diurus secara mapan supaya

pembangunan masa kini tidak menjejaskan

keperluan generasi akan datang.

Jumlah keluasan kawasan hutan di Malaysia

pada tahun 2008 dianggarkan melebihi

separuh daripada keluasan tanah negara.

Di Semenanjung Malaysia jumlah keluasan

hutan ialah 5.85 juta hektar, di Sabah 4.3 juta

hektar dan di Sarawak 8.06 juta hektar.

Kebanyakan daripada kawasan hutan tersebut

telah diwartakan sebagai hutan simpan kekal,

taman negeri dan taman negara atau lain-lain

kawasan perlindungan hutan. Usaha ini

diambil bagi memelihara pelbagai jenis hutan

untuk generasi akan datang.Oleh itu,

pertimbangan alam sekitar perlu diambil kira

sebelum melaksanakan sesuatu projek

pembangunan dalam bandar.

Usaha-usaha bagi memelihara dan

menghargai alam sekitar perlu diberi perhatian

sewajarnya. Antaranya seperti pembukaan

hutan secara meluas oleh penduduk luar

bandar termasuk Orang Asli perlu diminimakan,

di samping mengelakkan penggunaan

racun rumpai secara berlebihan yang juga

akan memusnahkan alam sekitar. Sebaliknya,

pertanian secara organik diberi galakan yang

tinggi supaya kesan negatif bahan kimia ke

atas kualiti tanah dan air dapat dikurangkan.

Pembenihan semula sumber alam perlu

dipertingkatkan supaya sumber yang hilang,

khususnya sumber yang boleh diperbaharui

dapat diganti. Amalan pertanian yang baik(Good Agronomic Pratice) perlu dilaksanakan

oleh semua masyarakat dan Agensi Kerajaan.

Amalan pematuhan (compliance practice)

dan ISO 14000 perlu diberi penekanan dalam

pelaksanaan projek di luar bandar.

11


21/184


Selain itu, pelancongan desa dilihat

mempunyai potensi yang besar untuk

dibangunkan menjadi satu industri yang

mampu menjana pendapatan lumayan kepada

masyarakat setempat. Pembangunan industri

berasaskan sumber pula mampu membuka

peluang kepada sesebuah kawasan bagi

membangunkan sumber semulajadi yangterdapat di kawasan tersebut. Aktiviti-aktiviti

keusahawanan seperti ini bukan sahaja

berpotensi untuk diusahakan malah ia tidak

melibatkan modal yang besar.

12


22/184


1.13 Perluasan Penembusan Internet Dan

Liputan Jalur Lebar

Pada masa ini, proses transformasi ekonomi

Malaysia dari sebuah ekonomi yang

berasaskan pengeluaran kepada ekonomi

berasas pengetahuan didorong kuat oleh dasar

Kerajaan yang proaktif dan agresif kepadaperkembangan teknologi maklumat. Bagi

mempercepatkan peralihan kepada

ekonomi berasaskan pengetahuan, jurang

digital masyarakat luar bandar perlu diatasi

segera. Tidak dapat dinakan ICT merupakan

satu alat untuk mengupayakan kumpulan yang

terpinggir. Tanpa kemudahan ini,

ketidaksamaan sosio ekonomi pasti wujud.

Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB)

pada tahun 1997 telah menyatakan bahawa

kemiskinan maklumat adalah merupakan satu

lagi bentuk kemiskinan yang perlu ditangani

secara serius oleh Kerajaan.

“We are profoundly concerned at the

deepening mal-distribution of access,

resources and opportunities in the information

and communication eld. The information

technology gap and related inequities between

industrialized and developing nations are

widening: a new type of poverty - information poverty - looms. Most developing countries,

especially the Least Developed Countries

(LDCs) are not sharing in the communication

revolution, since they lack:

affordable access to core information

resources, cutting-edge technology and to

sophisticated telecommunication systems and

infrastructure; the capacity to build, operate,

manage, and service the technologies involved;

policies that promote equitable public

participation in the information society as both

producers and consumers of information and

knowledge; and a work force trained to

develop, maintain and provide the value-added

products and services required by the

information economy“.

The UN’s Administrative Committee on

Coordination statement on Universal Access to

Basic Communication and Information Servicesin April 1997.

13


23/184


Semenjak tahun 2000, Kerajaan telah

melaksanakan program-program ICT termasuk

di kawasan luar bandar. Namun begitu, masih

lagi terdapat kawasan-kawasan di luar bandar

yang belum mendapat akses kepada teknologi

maklumat terutamanya teknologi jalur lebar.

Kadar penembusan internet dan jalur lebar di

bandar ialah 85% dan di luar bandar 14%.Tahap celik IT yang rendah di kalangan

penduduk luar bandar akan menyebabkan

jurang pendapatan antara penduduk bandar

dan luar bandar semakin melebar, ini

membantutkan usaha ke arah negara

berpendapatan tinggi pada tahun 2020.

1.14 Tadbir Urus Desa Yang Baik

Pelbagai program dan inisiatif telah

dilaksanakan oleh Kerajaan untuk

mempertingkatkan tahap tadbir urus dan

integriti sektor awam dan swasta. Dengan

tahap integriti yang tinggi, usaha pembangunan

negara akan dapat dilaksanakan dengan baik

dan ini mampu meningkatkan kepercayaan

serta rasa hormat di kalangan masyarakat.

Tadbir urus yang baik merupakan kunci

kepada kejayaan sesebuah organisasi. Iaboleh ditakrifkan sebagai proses membuat

keputusan dan cara pelaksanaan. Salah satu

daripada cabaran utama Kerajaan adalah

untuk memenuhi hasrat dan harapan serta

aspirasi rakyatnya. Tabdir urus yang terbaik

adalah penting bagi menghadapi cabaran

dengan berkesan. Amalan pelaksanaan tadbir

urus yang baik dan bertanggungjawab, dengan

berteraskan prinsip kesaksamaan,

keberkesanan, integriti serta akauntabiliti

akan membuahkan kejayaan.

14


24/184


25/184


EVOLUSI PEMBANGUNAN LUAR BANDAR

DALAM TEMPOH LIMA DEKAD

2.1 Sejak mencapai kemerdekaan,

Kerajaan telah melaksanakan pelbagai

program pembangunan bertujuan

meningkatkan kualiti hidup penduduk luar

bandar. Tumpuan telah diberikan kepada

penyediaan kemudahan prasarana asastermasuk jalan, kemudahan elektrik dan air,

kemudahan sosial, serta pendidikan dan

kesihatan. Di samping itu, program dan projek

pembangunan pertanian juga telah dimulakan

di mana kesemua usaha ini dirangka bagi

meningkatkan pendapatan penduduk dan

membasmi kemiskinan. Secara ringkas, evolusi

pembangunan luar bandar dalam tempoh lima

dekad yang lalu adalah seperti berikut:

Era Pasca Kemerdekaan (1957-1970)

• Lembaga Kemajuan Tanah

Persekutuan (FELDA) telah ditubuhkan,

diikuti dengan penubuhan Lembaga Kemajuan

Industri Luar Bandar (RIDA). Kedua-duanya

menjadi pemangkin kepada pembangunan

tanah dan pembangunan luar bandar yang

lebih pesat. Melalui rancangan-rancangan

pembangunan tanah dan penempatan yang

dilaksanakan, FELDA telah dapat membantumeningkatkan taraf hidup masyarakat luar

bandar dan merapatkan jurang perbezaan

taraf hidup antara penduduk bandar dan luar

bandar.

• Kerajaan juga telah membina sekolah-

sekolah berasrama penuh yang turut memberi

peluang kepada pelajar-pelajar luar bandar

yang berpotensi untuk meningkat maju di

samping membina lebih banyak sekolah-

16

BAB 2

MEREALISASIKAN PEMBANGUNAN

BERTERUSAN


26/184


17

sekolah di kawasan luar bandar.

• Menggubal Pelan Pembangunan Desa

Kebangsaan bertujuan untuk menyusun dan

menggerakkan institusi ke arah pemodenan

dan pembangunan desa.

• Majlis Kebangsaan PembangunanDesa (MKPD) juga telah ditubuhkan supaya

dapat menyelaras Pelan Buku Merah yang

terdapat di Bilik Operasi setiap pejabat daerah.

Langkah yang dipelopori oleh Y.B. Allayarham

Tun Abdul Razak ini boleh dianggap sebagai

permulaan perancangan dan pembangunan

luar bandar secara tersusun.

• MKPD ini dipengerusikan oleh Perdana

Menteri di peringkat persekutuan, manakala di

peringkat negeri dipengerusikan oleh Menteri

Besar. Di peringkat daerah pula, jawatankuasa

ini dipengerusikan oleh Pegawai Daerah yang

juga merancang kemajuan masyarakat di

peringkat akar umbi.

• Prinsip perancangan pembangunan di

ketiga-tiga peringkat ini telah menjadi asas

kepada perancangan pembangunan luar

bandar yang masih diguna pakai sehingga hari

ini.

• Pada umumnya, Pelan tersebut

tertumpu kepada pembangunan infrastruktur,

pembangunan tanah ala FELDA dan

peningkatan pengeluaran padi dan beras

melalui perluasan kawasan tanaman dua kali

setahun dibantu dengan program saliran dan

perparitan.

• FAMA (Federal Agricultural Marketing

Authority) telah ditubuhkan pada tahun 1965

bagi membantu petani memasarkan produk

supaya mendapat harga yang berpatutan.

Pada tahun ini juga, Bank Bumiputra

ditubuhkan sebagai sebuah bank

perdagangan bertujuan untuk menyediakan

kemudahan kredit dan perbankan bagi

masyarakat di luar bandar.


27/18418Pelan Induk Pembangunan Luar Bandar

• RIDA telah disusun semula pada

tahun 1966 dengan penubuhan Majlis Amanah

Rakyat (MARA). Pada ketika itu, RIDA

bertujuan menyediakan kemudahan pinjaman

dan bantuan teknikal kepada usahawan

Bumiputera di luar bandar.

• Bagi menangani masalah tanah terbiar,Kerajaan telah menubuhkan Lembaga

Pemulihan dan Penyatuan Tanah

Persekutuan (FELCRA) bagi membantu

penduduknya menyertai aktiviti ekonomi

negara dan meningkatkan taraf hidup.

Era Dasar Ekonomi Baru (1970-1990)

Usaha membasmi kemiskinan yang lebih

bersepadu, terselaras dan terancang telah

diperkenalkan di bawah Dasar Ekonomi Baru

(DEB). Dasar ini yang meliputi tempoh masa

20 tahun (1970-1990) telah diperkenalkan

selepas peristiwa 13 Mei 1969 yang mana

kemiskinan dikatakan sebagai punca utama

berlakunya rusuhan kaum. Dua objektif utama

digariskan iaitu:

. pembasmian kemiskinan tanpa

mengira kaum.

. penyusunan semula masyarakat untukmengurangkan dan akhirnya

menghapuskan identiti kaum mengikut

fungsi ekonomi.

Pelbagai strategi, langkah dan tindakan telah

diambil seperti berikut:

• Kerajaan telah menubuhkan Pihak

Berkuasa Kemajuan Pekebun Kecil

Perusahaan Getah (RISDA) pada tahun 1973

bertujuan antara lain untuk memajukan sektor

pekebun kecil dengan melaksanakan

penanaman semula getah serta merancang

dan melaksanakan inovasi di dalam sektor

pekebun kecil.

• Jabatan Kemajuan Masyarakat

(KEMAS) telah ditubuhkan pada tahun 1977

di bawah Kementerian Pembangunan Negara

dan Luar Bandar. Pemaju Masyarakat KEMAS

dan JKKK bekerjasama menggerakkanpenyertaan masyarakat di dalam program

pembangunan Kerajaan sebagai usaha

bersepadu menangani isu kemiskinan.


28/184


19

• Pendekatan pembangunan desa

bersepadu iaitu Integrated Rural

Development Plan (IRDP) telah diperkenalkan.

Bagi menghasilkan impak yang lebih nyata,

konsep “pembangunan kawasan” di bawah

IRDP menjadi asas kepada pendekatan

Pembangunan Pertanian Bersepadu (IADP).

Kesemua IADP adalah berteraskan pemban-gunan setempat (in-situ) dengan memberi

penekanan kepada pembasmian kemiskinan,

peningkatan pengeluaran pertanian/bahan

makanan dan pembangunan desa.

• Pendekatan pembangunan wilayah

yang menggunakan konsep pembangunan

kawasan telah diperkenalkan di bawah Dasar

Ekonomi Baru (DEB), di mana Lembaga

Kemajuan Wilayah (contohnya KEDA,

KEJORA, KETENGAH dan KESEDAR) telah

ditubuhkan bagi menyelaras pembangunan di

kawasan baru dan berskala besar.

• Dasar Halacara Baru telah

diperkenalkan pada tahun 1984 bertujuan

untuk menangani masalah ketidakseimbangan

pembangunan dan pembasmian kemiskinan di

kawasan luar Bandar.

• “Revolusi Pertanian” telahdiperkenalkan oleh Kementerian Pertanian

pada tahun 1986 bagi menyokong dasar

pembasmian kemiskinan dengan memberi

tumpuan kepada kampung-kampung yang

tidak menyertai program di bawah dasar

Halacara Baru.

• Dasar Pertanian Negara (DPN 1)

diperkenalkan pada tahun 1984 bertujuan

untuk mencergaskan semula peranan dan

sumbangan sektor pertanian dalam

pembangunan ekonomi yang secara langsung

mempunyai implikasi kepada pembangunan

luar bandar dan pembasmian kemiskinan.


29/18420

Era Dasar Pembangunan Nasional

(1991-2000)

• Dasar Pembangunan Nasional

telah digubal bertujuan meneruskan dasar

“pertumbuhan dengan pengagihan” dengan

penumpuan kepada usaha membasmi

kemiskinan di samping meneruskanpenstrukturan semula masyarakat melalui

pembentukan Masyarakat Perdagangan dan

Perindustrian Bumiputera (MPPB).

• Pada 28 Februari 1991, Y.A.B. Dato’

Seri Dr. Mahathir Mohamad, sebagai Perdana

Menteri pada ketika itu telah melancarkan

Wawasan 2020 dengan matlamat supaya

Malaysia mencapai status negara maju pada

tahun 2020.

• Selari dengan Wawasan 2020 ini,

di bawah RMKe-6 (1990-1995), anjakan

paradigma bagi luar bandar telah diusahakan

dengan memperkenalkan Falsafah dan Strategi

Baru Pembangunan Luar Bandar (FSBPLB)

pada tahun 1994.

• FSBPLB menggariskan perubahan

dasar daripada penekanan kepada ekonomi

(ecocentric) kepada pembangunan manusia(homocentric) bertujuan mewujudkan

masyarakat yang berkiran terbuka dan

mempunyai perspektif global serta mempunyai

nilai-nilai murni.

• Bagi mencapai matlamat ini, FSBPLB

ini menggariskan tujuh inisiatif utama iaitu:

i) pembangunan manusia yang

cemerlang;

ii) pembangunan keluarga yang

sejahtera;

iii) pembangunan masyarakat yang

beridentiti dan berdaya tahan;

iv) penyediaan infrastruktur yang

berkualiti;

v) pembangunan ekonomi yang mapan;

vi) sistem penyampaian yang berkesan;

dan

vii) pewujudan rangka kerja insititusi yang

responsif kepada perubahan.



30/184


31/184


22

• Bagi mencapai hasrat mewujudkan

masyarakat moden dan mempunyai nilai-nilai

positif, beberapa prasyarat perlu dipenuhi

terlebih dahulu iaitu:

i) pendidikan minima yang tinggi serta

apresiasi pendidikan sebagai satu

proses berterusan;ii) asas teknologi yang moden;

iii) penggunaan teknologi maklumat yang

meluas;

iv) perubahan pergantungan asas

ekonomi;

v) penyediaan kemudahan prasarana

yang berkualiti;

vi) minda yang moden, terbuka dan

global; dan

vii) responsif kepada pasaran.

• Gerakan Desa Wawasan (GDW) telah

diperkenalkan dalam tahun 1996 sebagai satu

strategi dalam pendekatan pembangunan

manusia, di samping merupakan satu Gerakan

di peringkat nasional bertujuan untuk

meningkatkan pengupayaan masyarakat

melalui kesedaran, perubahan sikap dan

pembinaan keupayaan. Ianya menekankan

penyertaan aktif masyarakat dalam proses

pembangunan termasuk mengenalpastikeperluan mereka, merancang dan mengambil

tindakan bagi mencapai matlamat yang

dikehendaki.


32/184


33/18424

Era Pembangunan Berasaskan

Pengetahuan

• Peralihan kepada era millenium baru,

srategi pertumbuhan turut berubah daripada

strategi yang didorong oleh input kepada

berasaskan pengetahuan. Peralihan strategi

ini adalah penting dalam usaha meningkatkanpertumbuhan potensi pengeluaran,

mempercepatkan perubahan struktur

sektor pembuatan dan perkhidmatan serta

menggiatkan sektor pertanian dan

memperkukuhkan kestabilan sosio ekonomi

melalui pengagihan kekayaan dan pendapatan

negara yang saksama.

• Strategi di atas memberikan tumpuan

yang lebih kepada inisiatif sektor swasta,

sementara sektor awam akan menyediakan

rangka dasar institusi yang kondusif serta

perkhidmatan berkualiti.

• Usaha membudayakan teknologi

maklumat di kalangan masyarakat luar bandar

telah dilancarkan dengan penubuhan pusat

komuniti ICT di luar bandar yang dikenali

sebagai Medan Infodesa (MID). MID ini

menjadi pemangkin kepada pembangunan ICT

dengan menyediakan kemudahan latihan asasICT kepada masyarakat luar bandar.

Era Transformasi Kerajaan

Negara memerlukan model ekonomi yang baru

untuk terus maju dan menyertai kumpulan

negara berpendapatan tinggi. Satu anjakan

paradigma dan langkah berani diperlukan.

Transformasi ekonomi yang menyeluruh hanya

dapat dijayakan melalui komitmen dan usaha

semua pihak. Malaysia boleh berjaya menjadi

negara maju sekiranya seluruh tenaga dan

kepakaran digembleng ke arah itu. Beberapa

perubahan radikal telah diperkenalkan untuk

tempoh 10 tahun akan datang (RMKe-10 dan

RMKe-11). Proses transformasi negara

menuntut kepada transformasi jentera

Kerajaan bagi menyokong peralihan ekonomi.



34/184


25

Kerajaan telah mula mengambil langkahtransformational , pada masa yang sama

mempertahankan agenda keadilan sosial.

Bagi maksud ini, Kerajaan akan berpegang

kepada empat tiang utama terdiri daripada

Pertama: Falsafah induk 1Malaysia; Rakyat

Didahulukan, Pencapaian Diutamakan; Kedua:

Program Transformasi Kerajaan atau GTP;Ketiga: Program Transformasi Ekonomi atau

ETP yang bersandarkan Model Baru Ekonomi

dan Keempat: Dua rancangan pembangunan

lima tahun yakni RMKe-10 dan RMKe-11.

Empat tiang utama ini pula didokong oleh

empat nilai asas pelengkap. Pertama:

Membudayakan kreativiti dan inovasi; Kedua:

Mementingkan kepantasan bertindak dan

membuat keputusan; Ketiga: Nilai untuk wang

atau value for money dan Keempat: Nilai

integriti.

Selanjutnya, langkah transformasi Kerajaan

yang sedang dibuat bermula dengan

pelaksanaan enam Bidang Keberhasilan

Utama Negara (NKRA). Dengan NKRA

tersebut, Kerajaan mensasarkan untuk

mengurangkan jenayah, membanteras rasuah,

mempertingkatkan pencapaian pelajar,

meningkatkan infrastruktur asas luar bandar

dan menambah baik sistem pengangkutanawam bandar. Bagi memastikan kehendak

dan keperluan rakyat luar bandar dapat

dipenuhi, peruntukan terbesar telah disediakan

bagi penyediaan infrastruktur asas luar bandar

di bawah tempoh tiga tahun NKRA.


35/18426

ISU DAN CABARAN

2.2 Kajian Pelan Induk yang telah

dijalankan pada awal 2010 telah merumuskan

beberapa isu dan cabaran pembangunan luar

bandar seperti berikut:

Perubahan Minda

Masyarakat luar bandar masih terikat dengan

cara berkir dan bertindak mengikut amalan

lama. Mereka masih mengharapkan subsidi

atau bantuan Kerajaan dan menganggap

melaksanakan pembangunan adalah

merupakan sepenuhnya tanggung jawab

Kerajaan. Oleh itu, usaha-usaha ke arah

melakukan perubahan sikap dan minda

penduduk di luar bandar perlu dilaksanakan

secara lebih berkesan dan tersusun.

Nilai Masyarakat Desa

Nilai masyarakat di kawasan luar bandar

sentiasa berubah mengikut perkembangan

dan peredaran masa. Mereka kini semakin

dipengaruhi oleh nilai kebendaan dan bersikap

individualistik. Nilai-nilai murni seperti amalan

gotong-royong, saling bantu-membantu dan

bermuafakat sudah mula terhakis. Perubahannilai juga dapat dilihat dari segi kesepaduan

sosial. Mereka tidak lagi mendokong

kesepaduan erat seperti mana yang diamalkan

oleh masyarakat tradisional.

Kepimpinan Desa

Kepimpinan desa menjadi isu kerana anak-

anak muda yang mempunyai pendidikan tinggi

tidak lagi tinggal dan bekerja di kampung.

Akibatnya pemimpin pelapis yang berpo-

tensi dan berkaliber telah tiada atau semakin

berkurangan di kawasan luar bandar bagi

menerajui aktiviti ekonomi di kalangan

penduduk desa.

Sikap kebergantungan yang tinggi kepada

bantuan, zon selesa dan cepat berpuas hati

serta kurang daya usaha.



36/184


27

Penduduk luar bandar didapati masih

mengharap bantuan Kerajaan. Hasil kajian

Pelan Induk menunjukkan 30.3% responden

yang terdiri daripada golongan miskin dan

miskin tegar masih sangat berharap kepada

Kerajaan. Selain dari itu, sikap enggan

berusaha, keengganan untuk berubah, sikap

kebergantungan kepada orang lain dan cepatberpuas hati dengan apa yang ada masih

wujud. Justeru itu, langkah strategik perlu

diambil bagi membolehkan penduduk luar

bandar berdikari dan dapat bersaing dalam

dunia hari ini yang semakin mencabar.

Peluang Pekerjaan Yang Kurang Menarik

Berbeza dengan kawasan bandar, peluang

pekerjaan di luar bandar dilihat kurang menarik

dari sudut pendapatan dan peluang

perkembangan kerjaya. Masalah ini terus

menjadi penghambat utama kepada golongan

pekerja, khususnya belia untuk memilih kerjaya

di kawasan luar bandar.

Peluang Aktiviti Keusahawanan Yang

Terhad

Kawasan luar bandar mempunyai bilangan

penduduk setempat yang terhad denganpendapatan yang rendah. Justeru itu, untuk

mengembangkan aktiviti ekonomi, usahawan

luar bandar perlu meneroka pasaran di luar

daripada kawasan mereka. Kekurangan

prasarana menyempitkan lagi ruang dan

peluang bagi aktiviti keusahawanan. Hasil

kajian Pelan Induk juga menunjukkan mereka

menghadapi masalah modal dan kemahiran.

Bagi meningkatkan aktiviti pemasaran,

usahawan luar bandar boleh menggunakan

kemudahan teknologi maklumat terkini seperti

kemudahan facebook dan on-line marketing

bagi memasarkan produk mereka.

Masalah Tanah

Pertambahan penduduk yang begitu pesat dan

permintaan tanah untuk aktiviti bukan ekonomi

seperti tapak perumahan telah menambah

buruk isu tanah di luar bandar. Saiz

pemilikan tanah di luar bandar yang kecil dantidak ekonomik telah menghalang kegiatan

ekonomi dijalankan secara komersial.



Sebagai contoh berdasarkan kajian, 59.1%

daripada responden yang terdiri daripada

pesawah padi memiliki keluasan sawah padi

sekitar 0.5 hingga 1.0 ekar. Selain itu,

sekumpulan tertentu penduduk (termasuk

Orang Asli) tidak memiliki tanah secara sah

atau langsung tidak memiliki tanah. Bagi

penduduk yang mempunyai tanah pula, tidakmengusahakan tanah mereka atas pelbagai

sebab dan alasan.

Nilai Tambah Yang Rendah

Kebanyakan aktiviti ekonomi masih terhad

kepada pengeluaran barangan mentah.

Kesannya, produk luar bandar tidak dapat

menjana pulangan tinggi berikutan kurang nilai

tambah dalam aktiviti pengeluarannya.

Kebergantungan Kepada Buruh Asing

Kekurangan buruh tempatan mula merebak ke

sektor pertanian menjelang dekad 1990-an.

Masalah ini bukan sahaja terhad kepada sektor

ladang, tetapi turut dihadapi oleh sektor

pekebun kecil, penternakan dan perikanan.

Kini, sektor luar bandar juga terpaksa

bergantung kepada pekerja asing untuk terus

beroperasi.

Produktiviti Yang Rendah

Tahap pengetahuan dan kemahiran penduduk

luar bandar yang rendah serta amalan ekonomi

dan teknologi mereka yang bersifat tradisional

menyebabkan produktiviti buruh, modal dan

tanah di luar bandar berada pada tahap yang

tidak memberangsangkan.

Saiz Penempatan Luar Bandar Yang

Bertaburan Dan Kecil

Penempatan luar bandar terdiri daripada

kampung tradisi, petempatan FELDA dan

FELCRA, kampung baru, penempatan ladang,

kampung Orang Asli dan pusat-pusat

penempatan di dalam kawasan Lembaga

Pembangunan Wilayah. Corak penempatan ini

adalah secara berkelompok, sejajar dan

bertabur. Corak penempatan desa sebeginimemberi implikasi kepada tahap capaian

program-program pembangunan yang

dilaksanakan.


38/184


29

Saiz penempatannya yang kecil pula

menghadkan bilangan penyertaan penduduk

yang mempengaruhi keberkesanan sesuatu

projek.

Kurang Kemahiran Dan Tahap Pendidikan

Yang Rendah

Berdasarkan kajian Pelan Induk, sikap negatif

dan enggan berusaha, sikap sentiasa berharap

kepada subsidi dan bantuan, masalah

kemiskinan sangat jelas di kalangan

masyarakat Orang Asli dan kelompok miskin

tegar yang lain. Kadar keciciran pelajar di

kalangan orang Asli adalah tinggi, misalnya

pada tahun 2008 sebanyak 36.1% daripada

pelajar orang asli yang tamat Darjah 6 tetapi

tidak meneruskan pengajian mereka ke

Tingkatan 1.

Pertindihan Agensi Dan Fungsi –

Ketidakcekapan Dan Pembaziran Sumber

Pelbagai agensi terlibat dalam usaha

pembangunan luar bandar seperti Lembaga-

lembaga Kemajuan Wilayah, Jabatan Hal

Ehwal Orang Asli, MARA, RISDA, FELCRA

Berhad dan KEMAS di bawah KKLW, Jabatan

Kesihatan di bawah Kementerian Kesihatan,Jabatan Kebajikan Masyarakat di bawah

Kementerian Pembangunan Wanita, Keluarga

dan Masyarakat dan agensi-agensi di bawah

Kementerian Pertanian dan Industri Asas Tani.

Program-program kementerian/agensi ini

semuanya memberi tumpuan kepada

golongan sasaran yang sama. Tanpa

penyelarasan yang berkesan, keadaan ini

boleh mewujudkan pertindihan fungsi dan

pembaziran peruntukan serta kekeliruan di

pihak penerima atau kumpulan sasar.



POTENSI SEKTOR LUAR BANDAR

2.3 Pembangunan luar bandar telah

menyaksikan perubahan yang ketara hasil

transformasi dan pendekatan yang

komprehensif. Proses pembangunan luar

bandar telah menyaksikan pembangunan

zikal, peningkatan kebolehcapaian,kemudahan sosial moden termasuk kemajuan

ICT dan jalur lebar. Namun pembangunan luar

bandar masih boleh dipertingkatkan melalui

usaha dan strategi berikut:

Modal Insan dan Pendidikan :

Pembangunan Berterusan Merealisasikan

Transformasi

Usaha dan strategi pembangunan modal insan

sentiasa diperkukuhkan meskipun

pembangunan zikal luar bandar masih diberi

keutamaan. Ini jelas apabila sebanyak 20.3%

peruntukan RMKe-9 Kementerian diagihkan

untuk mempergiatkan pembangunan modal

insan. Hasilnya, penambahbaikan

pengetahuan yang berterusan dan

pengupayaan kapasiti bagi membantu komuniti

luar bandar terus maju melalui kemahiran dan

latihan kepimpinan kepada JKKK/JKKP.

Komitmen ini membolehkan sumber dan modalinsan dimobilisasikan mengikut komuniti

kampung masing-masing.

Masyarakat setempat adalah asas kepada

pembangunan komuniti luar bandar itu sendiri

dan Kementerian sentiasa menyedari masih

banyak potensi dan kapasiti modal insan di

kawasan luar bandar yang perlu diterokai.

Untuk itu, pembangunan modal insan dan

pendidikan akan terus menjadi teras agenda

pembangunan luar bandar.

Pembangunan Ekonomi :

Kepelbagaian Sumber dan Kemapanan

Aktiviti Bukan Pertanian

Pembangunan ekonomi luar bandar

diwujudkan sebagai pemangkin bagi

meningkatkan pendapatan dan peluang

pekerjaan. Inisiatif ini telah mengalami evolusi

daripada berpaksikan sektor pertanian kepadapembangunan usahawan serta ekonomi bukan

pertanian yang dikenalpasti dapat menyokong

strategi pembangunan luar bandar dan sebagai


40/184


31

penjana pertumbuhan ekonomi dan

pendapatan. Ini dapat dilihat melalui program

Skim Pembiayaan Ekonomi Desa (SPED) yang

dilancarkan pada tahun 2001 dengan nilai

kelulusan sebanyak RM12 juta. Angka ini terus

meningkat dari tahun ke tahun dan melonjak

kepada RM35 juta pada tahun 2009.

Keseluruhan pembiayaan berjumlah RM234 juta telah membiayai aktiviti ekonomi hampir

2,200 pengusaha luar bandar dalam tempoh

tersebut.

Sektor ekonomi luar bandar juga didapati

beralih kepada aktiviti bukan pertanian seperti

pelancongan dan agrotourism untuk

menjana kegiatan ekonomi baru di kawasan

luar bandar. Proses ini secara tidak langsung

telah membandarkan kawasan luar bandar

melalui pembangunan infrastruktur dan

kemudahan sokongan sosial yang lain.

Kegiatan ini turut mencipta peluang pekerjaan

kepada penduduk luar bandar di mana

perangkaan tahun 2009 menunjukkan seramai

204,000 orang atau 5% penduduk luar bandar

yang bekerja terlibat dalam aktiviti perhotelan

dan restoran jika dibandingkan dengan

aktiviti perikanan yang mencatatkan

penglibatan tenaga kerja di paras 2.2% atau

74,000 orang. Eksploitasi pelancongan danagrotourism dilihat membantu dalam

pertumbuhan, kemapanan dan

kepelbagaian ekonomi luar bandar dan

dijangka akan mampu mengurangkan

pengaliran keluar guna tenaga luar bandar.

Di Malaysia khususnya, sektor pertanian

diyakini akan terus membawa pengaruh

penting dalam pembangunan ekonomi dan

sosial luar bandar bagi tempoh dekad akan

datang. Justeru itu. struktur berfragmentasi

dalam rantaian nilai pertanian, aplikasi

teknologi pengeluaran dan kemahiran yang

rendah di kalangan pengusaha atau pengeluar

pertanian akan diberi tumpuan. Cabaran yang

paling besar adalah bagi mempertingkatkan

produktiviti untuk melengkapkan rantaian nilai

menyeluruh ke arah persaingan dan

kebolehpasaran global sebagai langkah

mengharungi pertumbuhan lemah 3.0% dalam

sektor pertanian negara bagi tempohRMKe-10.


41/184


42/184


33

Peningkatan Pendapatan Dan Kualiti Hidup

Kementerian sentiasa meletakkan prioriti untuk

mengintegrasikan strategi pembangunan luar

bandar dengan program-program peningkatan

pendapatan dan kualiti hidup. Hasilnya

terdapat penurunan yang signikan dalam

insiden kemiskinan luar bandar kepada 3.8%pada tahun 2009. Jika diukur secara relatif,

usaha-usaha Kementerian jelas ditunjukkan

melalui pelbagai program peningkatan

pendapatan dengan sejumlah RM5.3 billion

telah diperuntukkan bagi melaksanakan 933

projek dalam RMKe-9. Secara keseluruhannya,

pelaksanaan inisiatif seumpama ini

dianggarkan telah memberi manfaat kepada

10.34 juta penduduk luar bandar atau 36.6%

dari keseluruhan penduduk bagi tempoh

tersebut yang menjadi faktor penyumbang

kepada peningkatan indeks kualiti hidup

Malaysia.

Usaha masih perlu dipertingkatkan bagi

memastikan kadar kemiskinan di kawasan

luar bandar bukan sahaja berkurangan tetapi

mampu mencapai tahap pendapatan yang

disasarkan oleh Kerajaan pada tahun 2020.

Oleh itu, Model Baru Ekonomi Luar Bandar

turut dirangka pelaksanaannya bagimemastikan keterangkuman masyarakat

luar bandar dalam agenda ekonomi nasional

seterusnya akan bersaing setara dengan

masyarakat bandar bagi mencapai pendapatan

RM48,000 pada tahun 2020.

Tumpuan khusus telah diberikan kepada

perumahan memandangkan ianya merupakan

satu aspek yang penting dalam kualiti hidup.

Dalam tempoh NKRA (2010-2012) sebanyak

50,000 buah rumah telah dan akan dibina

dan dibaikpulih yang melibatkan peruntukan

sebanyak RM1.36 billion. Perkembangan

yang penting dalam menyediakan perumahan

rakyat ini adalah memastikan perumahan yang

dibina memenuhi piawaian kualiti selain dari

ciri-ciri asas kediaman yang diperlukan. Ini

menunjukkan terdapat usaha-usaha yang telah

dilaksanakan bagi menyediakan perumahan

berkualiti kepada golongan sasar seterusnya

memenuhi permintaan kepada perumahanyang berkualiti di peringkat nasional.



2.4 Pembangunan luar bandar perlu

disesuaikan dengan hasrat Kerajaan menjadi

sebuah negara berpendapatan tinggi

menjelang tahun 2020. Sesuai dengan hasrat

itu, luar bandar perlu dibangunkan

berdasarkan kekuatan yang dimiliki daripada

segi asas sumber, infrastruktur yang baik dan

ketekunan tenaga kerja dalam memacu negarake hadapan. Sehubungan itu, pembangunan

luar bandar akan menggunakan rangka kerja

dasar dan strategi yang telah dirangka bagi

mencapai status sebuah negara maju

menjelang 2020. Kejayaan projek-projek di

bawah Bidang Petunjuk Keberhasilan Utama

Negara (National Key Result Area) dalam

menyediakan infrastruktur asas luar bandar

akan menjadi faktor bagi menggerakkan aktiviti

ekonomi di kawasan luar bandar. Kerajaan

akan memberikan tumpuan utama kepada

pembangunan modal insan yang menjadi aset

utama kearah mencapai negara

berpendapatan tinggi.


44/184


MELANGKAH KE HADAPAN

2.5 Menyedari bahawa dunia terus

bergerak pantas, sektor luar bandar harus

sentiasa bersedia menghadapi pelbagai

kemungkinan dan cabaran. Strategi dan

perancangan pembangunan luar bandar perlu

digubal secara lebih komprehensif, segalakekuatan perlu digembleng, samada di

peringkat individu, masyarakat mahupun

institusi. Ini adalah kerana pembangunan

luar bandar adalah merupakan di antara faktor

terpenting bagi merealisasikan hasrat Malaysia

menjadi sebuah negara berpendapatan tinggi

menjelang tahun 2020. Selaras dengan hasrat

itu, pembangunan luar bandar akan diperkasa

dan dilipatgandakan melalui PIPLB,

bertunjangkan kekuatan yang dimiliki iaitu

sumber asas dan modal insan. Kemudahan

infrastruktur yang baik dan ketekunan tenaga

kerja akan turut digembleng dalam memacu

ekonomi luar bandar melonjak ke hadapan.

2.6 Konsep 1Malaysia akan dijadikan

asas untuk mengukuhkan perpaduan negara,

disamping mengekalkan kestabilan sosial dan

politik. Di bawah konsep ini, semua rakyat

samada di bandar mahupun di luar bandar

akan diberi peluang untuk sama-samamembangun seiring dengan pembangunan

pesat negara. Pendekatan inklusif akan

memberi tumpuan kepada golongan isi rumah

berpendapatan rendah (kumpulan 40%

terendah), yang sebahagian besarnya

merupakan golongan Bumiputera yang

berada di luar bandar.

2.7 Sehubungan dengan itu, pendekatan

dari pelbagai dimensi yang berani dan

terkini serta berkesan, bagi mengatasi isu dan

masalah di luar bandar akan diambil. Dalam

tempoh 10 tahun akan datang tumpuan akan

diberikan kepada tiga (3) bidang utama seperti

berikut :

Pertama : Pembangunan Modal Insan

• Membangun dan mengukuhkan

modal insan di luar bandar yang akan dapatmewujudkan masyarakat yang mempunyai

jati diri dan nilai-nilai murni. Penekanan perlu

diberikan kepada merubah kerangka minda

35



dan sikap penduduk luar bandar supaya

mempunyai keyakinan diri dan semangat ingin

berdikari. Dimensi pembangunan modal insan

juga meliputi pengukuhan keupayaan asas(core competencies) dan pengekalan nilai

murni yang diamalkan di luar bandar. Di

samping itu, pembangunan keluarga yang

sejahtera juga akan diberi tumpuan bagimembentuk institusi keluarga yang kukuh

dengan kekuatan nilai yang boleh menjamin

masyarakat dan pekerja yang beretika dan

bermoral.

Kedua : Pemerkasaan Ekonomi dan

Keusahawanan

• Menggunakan model baru secara lebih

efektif untuk meningkatkan produktiviti,

mengurangkan kos operasi, merangsang

inovasi dan meningkatkan kemahiran tenaga

kerja.

• Mengenalpasti halangan dan bertindak

balas secara efektif terhadap perubahan

persekitaran ekonomi.

• Mempelbagai dan memberi insentif

kepada industri strategik yang baru di mana

luar bandar mempunyai kekuatan, kelebihandan potensi untuk lebih berjaya bagi memacu

pertumbuhan ekonomi luar bandar.

• Memperluaskan aktiviti pertanian

berasaskan tanaman yang berpotensi,

bernilai tinggi dan berorientasikan pasaran

melalui perkongsian bijak dengan sektor

swasta, koperasi dan rangkaian pusat jualan

produk luar bandar.

• Menggalakkan penciptaan inovasi di

peringkat aktiviti ekonomi huluan dan hiliran

untuk menghasilkan nilai tambah lebih tinggi

bagi memenuhi permintaan pasaran sedia

ada dan baru. Penekanan akan diberikan bagi

melibatkan masyarakat luar bandar.

• Menggalakkan peningkatan kualiti

produk dan meningkatkan kecekapan

perkhidmatan khususnya dalam sektor

peruncitan.


46/184


37

Ketiga : Meningkatkan Kualiti Hidup

• Menggalakkan pembangunan

seimbang secara berterusan.

• Menggerakkan transformasi ke arah

menggalakkan tadbir urus desa yang baik.Peranan institusi desa akan diperkukuhkan

bagi menjamin sistem penyampaian

perkhidmatan yang baik dan berkualiti.

• Merapatkan jurang pembangunan

antara wilayah, dan antara bandar dan luar

bandar.

• Memastikan kemudahan prasarana

asas disedia secukupnya.

• Meningkatkan kesedaran kepada

kepentingan memelihara dan memulihara

alam sekitar.

2.8 Tanggungjawab menjayakan Pelan

Induk tidak hanya bergantung kepada

Kerajaan. Sebaliknya, kesanggupan

masyarakat luar bandar bersama-sama

melaksanakan perubahan dalam persekitaran

ekonomi yang bergerak pantas adalah

merupakan satu kemestian. Pendekatan,langkah dan strategi pembangunan akan

terus ditambahbaik. Transformasi yang bakal

berlaku adalah perlu bagi menghadapi lanskap

ekonomi yang semakin mencabar. Matlamat

PIPLB adalah untuk membina masa depan

luar bandar yang lebih cemerlang. Ini adalah

merupakan tanggungjawab kita bersama.


47/184


48/184


39

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

HUBUNGAN DAN ALIRAN SISTEM PENYAMPAIAN DARIPADA

PERINGKAT PERSEKUTUAN HINGGA KE AKAR UMBI

MAJLIS TINDAKAN NEGARA

PENGERUSI : PERDANA MENTERI

S/U : KETUA PENGARAH, ICU JPM

MAJLIS TINDAKAN NEGERI (MTNg)

PENGERUSI : MENTERI BESAR/KETUA

MENTERI

S/USAHA : PENGARAH PEMBANGUNAN

PERSEKUTUAN/NEGERI

J/K KERJA TINDAKAN NEGARA (JKTN)

PENGERUSI : KETUA

SETIAUSAHA NEGARA

URUSETIA : ICU, JPM

MAJLIS TINDAKA N WILAYAH

PERSEKUTUAN (MTWP)PENGERUSI : MENTERI WILAYAH

PERSEKUTUAN

URUSETIA : KEM. WILAYAH PERSEKUTUAN

J/K KERJA TINDAKAN NEGERI (JKTNGg)

PENGERUSI : SETIAUSAHA KERAJAA

NEGERI

URUSETIA : PEJABAT PEMBANGUNAN

PERSEKUTUAN/NEGERI

J/K KERJA TINDAKAN DAERAH/BAHAGIAN(JKTD/JKTB)

PENGERUSI : PEGAWAI DAERAH/RESIDEN

URUSETIA : PEJABAT DAERAH/

(BAHAGIAN PEMBANGUNAN)

UNIT PENYELARASAN

PERLAKSANAAN

(ICU, JPM)

J/K TINDAKAN PEMBANGUNAN

KEMENTERIAN (J TPK)PENGERUSI : KETUA SETIAUSAHA

URUSETIA : PEJABAT SETIAUSAHA

BAHAGIAN/KETUA UNIT PEMBANGUNAN

KKLW

PEJABAT CAWANGAN

NEGERI (PCN)

JKKK/P

PEJABAT PENGHULU

KETUA KAMPUNG

SUMBER; ARAHAN NO.1, 2004 MAJLIS TINDAKAN NEGARA, JABATAN PERDANA MENTERI DAN KKLW

AGENSI KKLW:

MARA, KEMAS,

FELCRA, RISDA,

KEDA, KEJORA ,

KESEDAR,

KETENGAH,

INFRA,

JHEOA


49/184


50/184


41

3.1 Dasar dan Pelan Induk

Pembangunan Luar Bandar (PIPLB) ini

bertujuan untuk menyediakan garis panduan,

hala tuju dan strategi pembangunan luar

bandar secara komprehensif bertunjangkan

kepada Falsafah Strategi Baru Pembangunan

Luar Bandar (FSBPLB). PIPLB yang digubal

ini mempunyai perancangan yang holistik,

sesuai dengan keadaan dan keperluan

semasa yang semakin mencabar. PIPLB yang

disediakan ini juga mengambil kira dasar, polisi

serta program-program yang telah digubal

oleh pihak Kerajaan Di samping itu, PIPLB

ini juga akan mengambil kira kesinambungan

dan keselarasan dengan program dan dasar

yang telah dirancang dalam 1Malaysia, Model

Baru Ekonomi, Program Transformasi Kerajaan

(PTK), Program Transformasi Ekonomi (PTE),

RMKe-10 dan lain-lain dasar yang berkaitan.

DEFINISI LUAR BANDAR

3.2 Jabatan Perangkaan Malaysia dan

Jabatan Perancang Bandar dan Desa

mendenasikan kawasan luar bandar sebagai

kawasan yang mempunyai penduduk kurang

daripada 10,000 orang dengan mempunyai

ciri-ciri kawasan pertanian dan sumber alam

semulajadi di mana penduduknya tinggal sama

ada secara berkelompok, sejajar atau

bertaburan.

Pembangunan luar bandar

akan terus diberi tumpuan

agar kemajuan yang lebih

seimbang dicapai supaya

masyarakat luar bandar

dapat menikmati

kemudahan prasaranamencukupi dan berkualiti.

Untuk ini, Kementerian

Kemajuan Luar Bandar

dan Willayah akan

merangka satu pelan induk

pembangunan luar bandar

yang komprehensif.

Y.A.B Perdana Menteri,

Ucapan Bajet 2010

BAB 3

DASAR DAN PELAN INDUK

PEMBANGUNAN LUAR

BANDAR


51/18442

PENYATAAN DASAR

3.3 Pembangunan luar bandar

berhasrat melahirkan masyarakat luar bandar

yang progresif, berilmu dan berintegriti di

samping mewujudkan kawasan luar bandar

yang maju, menarik dan menguntungkan serta

selamat untuk didiami. Secara umumnya,ianya bertujuan:

Memastikan supaya setiap penduduk luar

bandar mempunyai minda dan sikap yang

positif serta berdikari dan mampu untuk

menggunakan peluang dan sumber yang ada

dengan optimum ke arah menjadikan kawasan

luar bandar maju, menarik dan

menguntungkan.

Mewujudkan masyarakat yang bersatu padu

dan tinggal dalam persekitaran harmoni, indah,

selamat dan terpelihara alam sekitarnya dan

menjadi tarikan kepada masyarakat bandar

serta pelancong asing.

Menggalakkan pembangunan dan penempatan

penduduk yang tersusun dengan dilengkapi

infrastruktur asas serta kemudahan-

kemudahan berkualiti bertaraf bandar.

Mewujudkan persekitaran ekonomi yang sesuai

untuk aktiviti keusahawanan dan menyokong

segala aktiviti komersial.

Menjadikan masyarakat luar bandar sebagai

pemangkin yang menyokong segala usaha

menggerak dan menjayakan program-program

pembangunan luar bandar.

Mewujudkan satu sinergi proaktif yang

membabitkan usaha pihak-pihak yang

berkepentingan dalam perancangan,

pelaksanaan serta penilaian program

pembangunan luar bandar yang berkesan

dan mapan.



52/184

VISI DAN MISI PIPLB

3.4 Pembentukan PIPLB ini adalah

berdasarkan rangka kerja seperti di bawah:

3.5 PIPLB ini menggariskan visi untuk

menjadikan luar bandar sebagai kawasan yang

ekonominya berdaya maju, masyarakatnya

sejahtera dan persekitarannya lestari seiring

dengan wawasan negara ke arah

mencapai negara maju dan berpendapatan

tinggi. Empat (4) misi utama yang digariskan

bagi menyokong visi ini adalah seperti berikut:

Memperkasakan modal insan.

Meningkatkan peluang ekonomi.

Memperbaiki kualiti hidup luar bandar.

Mengurus tadbir luar bandar secara cekap

dan mapan.

43Pelan Induk Pembangunan Luar Bandar

1 MALAYSIA, PROGRAM TRANSFORMASI KERAJAAN (GTP),

MODEL BARU EKONOMI (MBE) DAN RANCANGAN MALAYSIA KE-10 (RMK-10)

Pembangunan Kawasan Bandar Pembangunan Luar Bandar

(1) EKONOMI BERDAYA MAJU (2) MASYARAKAT SEJAHTERA (3) PERSEKITARAN LESTARI

VISI

MISI

OBJEKTIF PIPLB

Tujuh (7) Teras Pembangunan

(4) Mengurus Luar Bandar Secara

Cekap dan Mapan(1) Memperkasakan Modal Insan (2) Meningkatkan Peluang Ekonomi(3) Memperbaiki Kualiti Hidup

Luar Bandar

1

2

3

4

6

7

5Pembangunan Modal Insan Dan Pengupayaan

Masyarakat

Pembangunan Ekonomi Yang Berdaya Maju,

Berdaya Saing Dan Berdaya Tahan

Pengintergrasian Perancangan Fizikal Dengan

Program Pembangunan Luar Bandar

Pembangunan Infrastruktur Dan Kemudahan Awam

Yang Menyeluru h

Peningkatan Kualiti Hidup Dan Pendapatan Isi

Rumah Di Dalam Kumpulan 40% Terendah

Pengurusan Pembangunan Secara Bersepadu

Pengurusan Sumb er Alam Secara Mapan

Rajah 3.1 : Rangka Kerja PIPLB


53/18444

OBJEKTIF PIPLB

3.6 Sebanyak tujuh (7) objektif telah

dirumuskan untuk mencapai visi dan misi

PIPLB seperti berikut:

PIPLB perlu digunakan sebagai panduan

di dalam perancangan dan pelaksanaan olehsemua agensi yang terlibat dengan

pembangunan luar bandar sama ada di

peringkat nasional, negeri dan tempatan.

Peningkatan pendapatan penduduk luar

bandar kepada 80% daripada pendapatan

penduduk bandar.

Penyediaan peluang pekerjaan supaya

mencapai guna tenaga penuh.

Penyediaan kemudahan infrastruktur dan

kemudahan awam yang holistik.

Pengukuhan sistem pengurusan dan

penyampaian pembangunan luar bandar

supaya lebih esien dan efektif.

Penggalakkan amalan pembangunan mapan.

Pengukuhan semula nilai-nilai positif dan jatidiri masyarakat luar bandar.



54/184


45

TERAS PIPLB

3.7 PIPLB ini dibentuk dengan menggariskan

tujuh (7) teras pembangunan berdasarkan

kepada isu dan cabaran serta peluang yang

telah dikenalpasti. Teras-teras ini adalah

merupakan tunjang kepada hala tuju

pembangunan luar bandar di Malaysia.Sebanyak 39 strategi telah dirumuskan bagi

mencapai visi dan misi PIPLB seperti berikut :

TERAS 1:

Pembangunan Modal Insan Dan Pengupayaan

Masyarakat

TERAS 2:

Pembangunan Ekonomi Yang Berdaya Maju,

Berdaya Saing Dan Berdaya Tahan

TERAS 3:

Pengintegrasian Perancangan Fizikal Dengan

Program Pembangunan Luar Bandar

TERAS 4:

Pembangunan Infrastruktur Dan Kemudahan

Awam Yang Menyeluruh

TERAS 5:

Peningkatan Kualiti Hidup Dan Pendapatan Isi

Rumah Di Dalam Kumpulan 40% Terendah

TERAS 6:

Pengurusan Pembangunan Secara Bersepadu

TERAS 7:

Pengurusan Sumber Alam Secara Mapan


55/18446

3.8 Pembangunan modal insan merupakan

pelaburan terpenting bagi pembangunan

sesebuah negara. Ia menjadi teras kepada

inovasi dan transformasi ke arah era kreatif

serta ekonomi berpendapatan tinggi.Tiada

negara mampu mencapai kemajuan tanpa

memiliki modal insan cemerlang dan

berpengetahuan tinggi serta pantas bertindak

balas dan adaptif terhadap perubahan.Oleh itu,

membangun dan mengekalkan modal insan

bertaraf dunia merupakan prasyarat penting

bagi mencapai wawasan negara.

3.9 Di bawah RMKe-10 telah disediakan

rangka kerja Pembangunan Modal Insan Yang

Bersepadu sebagai landasan kepada

kecemerlangan generasi masa hadapan, yangmerupakan generasi yang akan merealisasikan

kewujudan sebuah negara yang bangsanya

maju, cemerlang dan terbilang menjelang

Wawasan 2020. Pembangunan modal insan ini

memerlukan kolaborasi antara pelbagai

kementerian dan sektor swasta. Proses

pembangunan modal insan bermula daripada

pendidikan awal kanak-kanak, pendidikan

asas, pendidikan tertiari iaitu proses

meningkatkan kemahiran untuk meningkatkan

kebolehpasaran sehingga ke alam pekerjaan

dan sepanjang hayat.

3.10 Dalam konteks luar bandar yang didiami

oleh lebih 10 juta orang penduduk,

pembangunan modal insan dilihat sebagai

keperluan terpenting bagi melahirkan

masyarakat luar bandar yang progresif, berilmu

dan berintegriti. Ia perlu disesuaikan dengan

kawasan luar bandar yang mempunyai sifat

dan bentuk interaksi sosial yang berbezadengan kawasan bandar. Interaksi sosial luar

bandar adalah lebih bersepadu dan erat, yang

dibentuk oleh sejarah pembangunan kampung

sejak awal ia diterokai.

“Apa yang kita ada dalam

kepala kita, pada tulang

empat kerat dan dalam hati

kita adalah lebih penting

daripada apa yang kita ada

di bawah tapak kaki dan

sekeliling kita. Rakyat kita

merupakan sumber paling

utama”

Wawasan 2020

TERAS 1

PEMBANGUNAN MODAL INSAN

DAN PENGUPAYAAN

MASYARAKAT


56/184


3.11 Pada masa ini dilihat berlakunya

transformasi negatif dalam masyarakat luar

bandar di mana gejala sosial berleluasa dan

nilai-nilai murni masyarakat luar bandar

semakin luntur. Kemantapan institusi keluarga

telah mula goyah oleh pengaruh budaya barat.

Oleh itu, aspek pembangunan modal insan

luar bandar harus meliputi penerapan semulanilai-nilai murni masyarakat desa, keunggulan

tradisi dan semangat kejiranan, kekuatan jati

diri dan perpaduan desa serta mengutamakan

komuniti dan bukan kepentingan diri. Modal

insan luar bandar perlu diperkasa untuk

menjadi pemangkin dan tunjang kepada

kejayaan program-program pembangunan luar

bandar. Ini adalah kerana sumber

manusia yang berkualiti boleh mengatasi

sebarang kekangan sumber lain.

3.12 Pembangunan modal insan dan

pengupayaan masyarakat boleh dicapai

melalui empat strategi yang telah dikenalpasti

iaitu :

Memperkasakan keupayaan dan harga diri.

Membangunkan potensi penduduk luar bandar

melalui sektor pendidikan.

Memperluaskan latihan dan kemahiran dalam

pelbagai peringkat, bidang dan peluang.

Menyediakan jurulatih yang kompeten

dan latihan yang berkualiti.

47


57/184


58/184

MEMPERKASAKAN KEUPAYAAN DAN

JATI DIRI

3.13 Usaha-usaha pembangunan modal insan

luar bandar telah dimulakan semenjak

merdeka melalui program-program awal era

50an dan 60an berbentuk perubahan sikap dan

semangat mahu membangun seperti

Rancangan Buku Merah, Gerakan

Pembaharuan dan Revolusi Mental.

Penggubalan Falsafah dan Strategi BaruPembangunan Luar Bandar pada tahun 1994

bertujuan memperkasakan pembangunan

luar bandar melalui Gerakan Desa (Daya)

Wawasan (GDW) melalui pendekatan kualiti

insan, keluarga dan masyarakat. Jati diri serta

keupayaan modal insan luar bandar perlu

dimantapkan bagi mencapai wawasan negara.

Hasil kajian mendapati penduduk luar bandar

mempunyai sikap kebergantungan yang kuat

kepada bantuan kerajaan dan engganberusaha. Perkara ini disebabkan oleh

terhakisnya sikap malu dan kurang inisiatif

untuk memajukan diri.

49

STRATEGI 1

Memperkasakan Keupayaan Dan

Jati Diri

Rajah 3.1 : Jenis Bantuan Kerajaan Yang Diterima

5.4%

31.5%

21.2%

16.2%17.5%

Kewangan

Barangan Keperluan Harian

Baik pulih Rumah

Rumah PBR

Lain-lain Bantuan


59/18450

3.14 Memperkasa jati diri lebih difokuskan

kepada aspek rohani dan jasmani, bertujuan

memastikan nilai-nilai murni kehidupan sosial

di luar bandar seperti sikap malu, bekerjasama,

jujur, mesra, bertanggungjawab dan berbudi

bahasa berkekalan. Ia harus dilaksanakan

dengan memantapkan keimanan, mening-

katkan ilmu pengetahuan dan mengukuhkanakhlak yang akan menjadi pegangan

kehidupan. Keupayaan memajukan diri sendiri

dan keluarga perlu diterapkan dalam jati diri

masyarakat luar bandar. Mentaliti masyarakat

yang mengharapkan bantuan semata-mata,

sering bergantung kepada orang lain untuk

mengubah diri dan cepat berpuas hati dengan

apa yang ada perlu dikurangkan.

3.15 Strategi memperkasakan keupayaan

dan harga diri seharusnya bermula di

peringkat awal pembelajaran, iaitu di pusat-

pusat pendidikan taska dan tadika, dan

seterusnya di sekolah. Ia harus diterapkan

dalam sistem pembelajaran. Kanak-kanak

yang dididik dengan nilai-nilai murni dan jati

diri seharusnya lebih berupaya menempuh

cabaran. Program-program bina Insan,

program motivasi, keluarga sejahtera,

pembangunan minda, lawatan sambil belajar

dan kempen kesedaran dilihat perlu diteruskan.Program motivasi dilihat sangat releven bagi

meningkat keupayaan diri. Ia boleh

dilaksanakan oleh pakar-pakar motivasi atau

mereka yang telah berjaya dalam pelbagai

bidang supaya ia menjadi contoh yang boleh

diikuti. Program lawatan ke kampung-kampung

yang berjaya, juga boleh memberi inspirasi

kepa

Pelan Induk Pembangunan Luar Bandar (PILB)

Documents

Transcript of Pelan Induk Pembangunan Luar Bandar (PILB)