Nazaruddin Margolang, S.IP.,M -...

38
Oleh : Nazaruddin Margolang, S.IP.,M.Si Widyaiswara Ahli Madya Soft Copy e-mail ke : [email protected]

Transcript of Nazaruddin Margolang, S.IP.,M -...

Page 1: Nazaruddin Margolang, S.IP.,M - pelatihan.distphbun.riau.go.idpelatihan.distphbun.riau.go.id/files/ALSIN PADI bagi petani.pdfmesin gkp gkg bg penggilingan ... teknologi alat/mesin

Oleh :

Nazaruddin Margolang, S.IP.,M.SiWidyaiswara Ahli Madya

Soft Copy e-mail ke : [email protected]

Page 2: Nazaruddin Margolang, S.IP.,M - pelatihan.distphbun.riau.go.idpelatihan.distphbun.riau.go.id/files/ALSIN PADI bagi petani.pdfmesin gkp gkg bg penggilingan ... teknologi alat/mesin

POKOK BAHASAN

1.PENGANTAR

2.ALSINTAN PRA PANEN

3.ALSINTAN PASCA PANEN

Page 3: Nazaruddin Margolang, S.IP.,M - pelatihan.distphbun.riau.go.idpelatihan.distphbun.riau.go.id/files/ALSIN PADI bagi petani.pdfmesin gkp gkg bg penggilingan ... teknologi alat/mesin
Page 4: Nazaruddin Margolang, S.IP.,M - pelatihan.distphbun.riau.go.idpelatihan.distphbun.riau.go.id/files/ALSIN PADI bagi petani.pdfmesin gkp gkg bg penggilingan ... teknologi alat/mesin

PETANI

1. PTT2. SRI3. SUPRA INSUS4. INSUS

TEKNOLOGI ALAT

MESIN

GKP GKG

PENGGILINGANBG

PASARKONSUMEN

INDUSTRI

TEKNOLOGI ALAT/MESIN

SDM

NASI, BUBUR, LONTONG

TEPUNG, BIHUN, MINUMAN

PANEN

PERAWATAN

PENJEMURAN

PENGERINGAN

MASYARAKAT

Gambar. Diagram Alir Pascapanen Padi

TEKNOLOGI

ALAT

MESIN

BENIH

GRADING/

STANDARDISASI

BUDIDAYA PADI

VARIETAS

AGROEKOSISTEM

Page 5: Nazaruddin Margolang, S.IP.,M - pelatihan.distphbun.riau.go.idpelatihan.distphbun.riau.go.id/files/ALSIN PADI bagi petani.pdfmesin gkp gkg bg penggilingan ... teknologi alat/mesin

ALSINTAN ~ MEKANISASI

Page 6: Nazaruddin Margolang, S.IP.,M - pelatihan.distphbun.riau.go.idpelatihan.distphbun.riau.go.id/files/ALSIN PADI bagi petani.pdfmesin gkp gkg bg penggilingan ... teknologi alat/mesin

TAHAPAN PENTING

1. BUDIDAYA TANAMAN

2. PANEN

3. PENANGANAN PASCA PANEN

4. PENGOLAHAN HASIL

1. BUDIDAYA PERTANIAN YANG BAIK (GAP)

2. PENANGANAN PASCA PANEN YANG BAIK (GHP)

3. PENGOLAHAN HASIL YANG BAIK (GMP)

Page 7: Nazaruddin Margolang, S.IP.,M - pelatihan.distphbun.riau.go.idpelatihan.distphbun.riau.go.id/files/ALSIN PADI bagi petani.pdfmesin gkp gkg bg penggilingan ... teknologi alat/mesin

SISTEM MANAJEMEN MUTU

1. RUJUKAN/ATURAN/NORMA

2. PERSYARATAN MUTU/DIAGRAM ALUR

3. PERENCANAAN PRODUK / JASA

4. PENGAWASAN

Page 8: Nazaruddin Margolang, S.IP.,M - pelatihan.distphbun.riau.go.idpelatihan.distphbun.riau.go.id/files/ALSIN PADI bagi petani.pdfmesin gkp gkg bg penggilingan ... teknologi alat/mesin
Page 9: Nazaruddin Margolang, S.IP.,M - pelatihan.distphbun.riau.go.idpelatihan.distphbun.riau.go.id/files/ALSIN PADI bagi petani.pdfmesin gkp gkg bg penggilingan ... teknologi alat/mesin

2. ALSINTAN PRA PANEN

1.TRAKTOR RODA 2

2.TRAKTOR RODA 4

3.POMPA AIR

4.RICE TRANSPLANTER

Page 11: Nazaruddin Margolang, S.IP.,M - pelatihan.distphbun.riau.go.idpelatihan.distphbun.riau.go.id/files/ALSIN PADI bagi petani.pdfmesin gkp gkg bg penggilingan ... teknologi alat/mesin

Macam-Macam Traktor Pertanian

1. Traktor besarMerupakan traktor yang mempunyai dua poros roda (beroda empatatau lebih), panjangnya berkisar 2650-3910 mm, lebar berkisar 1740-2010 mm dan dayanya bekisar 20-120 HP.

2. Traktor miniMerupakan traktor yang mempunyai dua poros roda (beroda empat). Traktor ini memiliki panjang bekisar 1790-2070 mm, lebar berkisar995-1020 mm dan dayanya berkisar 12,5-20 HP.

3. Traktor tanganTraktor tangan merupakan traktor yang hanya mempunyai sebuahporos roda (beroda dua). Traktor ini mempnyai panjang berkisar1740-2290 mm, lebar berkisar 710-880 mm dan dayanya berkisar 6-10 HP. Sebagai daya penggerak utamanya menggunakan motor diesel silinder tunggal.

Page 12: Nazaruddin Margolang, S.IP.,M - pelatihan.distphbun.riau.go.idpelatihan.distphbun.riau.go.id/files/ALSIN PADI bagi petani.pdfmesin gkp gkg bg penggilingan ... teknologi alat/mesin

BAGIAN PENTING TRAKTOR1. KOPLING : Menyambung dan

memutuskan penerusan tenaga darimotor penggerak

2. GIGI KECEPATAN/VEERSNELLING 3. GIGI KEMUDI : traktor kecil adalah gigi

dengan sistem kopling (Note : untukmenurun/menaik : jangan gunakankopling untuk membelok, gunakankecepatan rendah, jangan memindahkangigi)

4. UNIT REM : biasanya bersatu dengantuas kopling (digunakan untuk berhentidan menyimpan ditempat miring)

5. ALAT PENGATUR KECEPATAN/GAS6. PEGANGAN : Handtraktor, berguna

untuk membantu belok

Page 13: Nazaruddin Margolang, S.IP.,M - pelatihan.distphbun.riau.go.idpelatihan.distphbun.riau.go.id/files/ALSIN PADI bagi petani.pdfmesin gkp gkg bg penggilingan ... teknologi alat/mesin

PERSIAPAN SEBELUM OPERASI

1. PAKAIAN OPERATOR

2. PEMERIKSAAN

A. Baut dan Mur yang kendor

B. Vee-belt dan Fan-belt, untuk menyetel adaPuli Penegang (stel : tertekan 1,5 – 3 cm)

Page 14: Nazaruddin Margolang, S.IP.,M - pelatihan.distphbun.riau.go.idpelatihan.distphbun.riau.go.id/files/ALSIN PADI bagi petani.pdfmesin gkp gkg bg penggilingan ... teknologi alat/mesin

PERSIAPAN SEBELUM OPERASI

3. PERIKSA KOPLING

4. TRAKTOR HARUS BERJALAN LURUS

5. PERIKSA TEKANAN BAN

6. PERIKSA BAGIAN YANG DILUMASI : Oli motor, Oligigi transmisi, Tempat rantai belakang, Gemukpada rantai pembantu, Kabel kopling pembelok, As pisau rotary, As sumbu rotary, As kopling, Kabel standar

7. PERIKSA SISTEM PENDINGIN

8. PERIKSA PERLENGKAPAN/KUNCI-KUNCI

Page 15: Nazaruddin Margolang, S.IP.,M - pelatihan.distphbun.riau.go.idpelatihan.distphbun.riau.go.id/files/ALSIN PADI bagi petani.pdfmesin gkp gkg bg penggilingan ... teknologi alat/mesin

DASAR-DASAR OPERASI

1. MENGHIDUPKAN MOTOR

2. MEMAJUKAN TRAKTOR : OFF :(1, 2, 3, 4) : ON

3. MENGHENTIKAN TRAKTOR : OFF

4. MEMBELOKKAN TRAKTOR : tekan kopling pembelok/steringClutch)

5. MUNDUR : OFF : R : ON

6. MEMAJUKAN LURUS KEDEPAN

7. MELINTASI GALENGAN/BEDENGAN (gigi rendah – posisi miring)

8. MENAIKI TANAH MIRING (gigi rendah, jangan tukar kopling)

9. MENURUNI TANAH MIRING (gigi rendah, mundur, jangan tukarkopling)

10. TANAH BERLUMPUR (jangan pijit kopling pembelok terlalu lama)

11. TANAH BERDEBU (sering periksa air cleaner)

Page 16: Nazaruddin Margolang, S.IP.,M - pelatihan.distphbun.riau.go.idpelatihan.distphbun.riau.go.id/files/ALSIN PADI bagi petani.pdfmesin gkp gkg bg penggilingan ... teknologi alat/mesin

ALAT PENGOLAH TANAH

1. ALAT PEMBUKA TANAH (PRIMARY TILLAGE EQUIPMENT)

2. ALAT PENGHANCUR/PENGHALUS (SECONDARY TILLAGE EQUIPMENT)

3. ALAT PERATA & PEMBEDENG (FINISHING TILLAGE EQUIPMENT

Page 17: Nazaruddin Margolang, S.IP.,M - pelatihan.distphbun.riau.go.idpelatihan.distphbun.riau.go.id/files/ALSIN PADI bagi petani.pdfmesin gkp gkg bg penggilingan ... teknologi alat/mesin

CARA PEMBAJAKAN

1. BALIK RAPAT (dari pinggir petakan)

2. BERKELILING (dari tengah petakan)

Page 18: Nazaruddin Margolang, S.IP.,M - pelatihan.distphbun.riau.go.idpelatihan.distphbun.riau.go.id/files/ALSIN PADI bagi petani.pdfmesin gkp gkg bg penggilingan ... teknologi alat/mesin

ISTILAH1. ALUR (FURROW) : bagian tanah yang

terkerat2. ALUR MATI (DEAD FURROW) : dua alur yang

berdampingan dan tertinggal tidak tertutup3. ALUR BALIK (BACK FURROW) : alur bajakan

yang berhadapan4. LEMPENGAN (SLICE) : bagian tanah yang

terkerat & terlempar5. ALUR GORES (SCRATCH FURROW) :

pembajakan dangkal pada ujung/akhir yang digunakan untuk ancar-ancar mengangkatperalatan

6. KEPALA BIDANG (HEAD LAND): sepetaktanah yang dibiarkan, untuk berputar traktordiselesaikan pada pengakhiran.

Page 19: Nazaruddin Margolang, S.IP.,M - pelatihan.distphbun.riau.go.idpelatihan.distphbun.riau.go.id/files/ALSIN PADI bagi petani.pdfmesin gkp gkg bg penggilingan ... teknologi alat/mesin

CARA PEMBAJAKAN BALIK RAPAT

Page 20: Nazaruddin Margolang, S.IP.,M - pelatihan.distphbun.riau.go.idpelatihan.distphbun.riau.go.id/files/ALSIN PADI bagi petani.pdfmesin gkp gkg bg penggilingan ... teknologi alat/mesin

CARA PEMBAJAKAN BALIK RAPAT

1. BUAT SCRATCH PADA 2 UJUNG PETAKAN

2. BAJAK SALAH SATU TEPI DENGAN MENINGGALKAN STRIP 2 BAJAKAN, DALAM 12 CM, WAKTU KEMBALI STEL KEDALAMAN BAJAK, BAJAK SAMPAI SELESAI

3. KERJAKAN HEADLAND, WAKTU BERPINDAH KE HEADLAND YANG LAIN SEKALIGUS MEMBAJAK STRIP YANG DITINGGALKAN

Page 21: Nazaruddin Margolang, S.IP.,M - pelatihan.distphbun.riau.go.idpelatihan.distphbun.riau.go.id/files/ALSIN PADI bagi petani.pdfmesin gkp gkg bg penggilingan ... teknologi alat/mesin

CARA PEMBAJAKAN SISTEM BERKELILING(BERLAWANAN ARAH JARUM JAM)

Page 22: Nazaruddin Margolang, S.IP.,M - pelatihan.distphbun.riau.go.idpelatihan.distphbun.riau.go.id/files/ALSIN PADI bagi petani.pdfmesin gkp gkg bg penggilingan ... teknologi alat/mesin

CARA PEMBAJAKAN SISTEM BERKELILING(BERLAWANAN ARAH JARUM JAM)

1. Bajak tepi petakan rapat. Lemparan slice ketengah petakan. Lakukan sekali putaran

2. Putaran kedua arah lemparan Slice kebedengan, cara belok lihat gambar lakukanhingga 4 putaran

3. Selanjutnya lakukan pembajakan sampaiakhir dengan meninggalkan alurterbuka/alur mati.

4. Bila dari tengah lakukan sebaliknya

Page 23: Nazaruddin Margolang, S.IP.,M - pelatihan.distphbun.riau.go.idpelatihan.distphbun.riau.go.id/files/ALSIN PADI bagi petani.pdfmesin gkp gkg bg penggilingan ... teknologi alat/mesin

CARA MEROTARY

SISTEM KELILING SISTEM LONCAT KIJANG

Page 24: Nazaruddin Margolang, S.IP.,M - pelatihan.distphbun.riau.go.idpelatihan.distphbun.riau.go.id/files/ALSIN PADI bagi petani.pdfmesin gkp gkg bg penggilingan ... teknologi alat/mesin

PERAWATAN & PENYIMPANAN

1. SEBELUM DIMATIKAN HIDUPKAN 3 – 4 MENIT2. CUCI DAN PERIKSA BAUT DAN MUR3. SIMPAN DI RUANG TERLINDUNG4. SIMPAN DENGAN KOPLING POSISI ON5. SEMUA LUBANG DI LUMASI & KUNCI DIPERIKSA6. UNTUK PENYIMPANAN LAMA :

a. Oli dikosongkanb. bahan bakar dikosongkanc. Radiator dikuras dan dibersihkand. Torak/piston pada posisi TMA (Titik Mati Atas) perhatikan tanda yang ada pada Roda Gilae. Kendorkan Vee-belt dan Fan-belt

Page 25: Nazaruddin Margolang, S.IP.,M - pelatihan.distphbun.riau.go.idpelatihan.distphbun.riau.go.id/files/ALSIN PADI bagi petani.pdfmesin gkp gkg bg penggilingan ... teknologi alat/mesin

POMPA AIR

Page 26: Nazaruddin Margolang, S.IP.,M - pelatihan.distphbun.riau.go.idpelatihan.distphbun.riau.go.id/files/ALSIN PADI bagi petani.pdfmesin gkp gkg bg penggilingan ... teknologi alat/mesin

TRANSPLANTER

Page 27: Nazaruddin Margolang, S.IP.,M - pelatihan.distphbun.riau.go.idpelatihan.distphbun.riau.go.id/files/ALSIN PADI bagi petani.pdfmesin gkp gkg bg penggilingan ... teknologi alat/mesin
Page 28: Nazaruddin Margolang, S.IP.,M - pelatihan.distphbun.riau.go.idpelatihan.distphbun.riau.go.id/files/ALSIN PADI bagi petani.pdfmesin gkp gkg bg penggilingan ... teknologi alat/mesin

3. ALSINTAN PASCA PANEN

Page 30: Nazaruddin Margolang, S.IP.,M - pelatihan.distphbun.riau.go.idpelatihan.distphbun.riau.go.id/files/ALSIN PADI bagi petani.pdfmesin gkp gkg bg penggilingan ... teknologi alat/mesin
Page 31: Nazaruddin Margolang, S.IP.,M - pelatihan.distphbun.riau.go.idpelatihan.distphbun.riau.go.id/files/ALSIN PADI bagi petani.pdfmesin gkp gkg bg penggilingan ... teknologi alat/mesin

Perontokan Padi

Cara/alat:

Manual

Iles, injak-injak

Pukul/gedig

Banting/gebot

Mekanis

Pedal thresher

Power thresher/mesin perontok

- Kapasitas tinggi 523 - 1.125 kg/jam

- Mutu gabah baik, lebih bersih

- Tidak merusak gabah sebagai

benih

Page 32: Nazaruddin Margolang, S.IP.,M - pelatihan.distphbun.riau.go.idpelatihan.distphbun.riau.go.id/files/ALSIN PADI bagi petani.pdfmesin gkp gkg bg penggilingan ... teknologi alat/mesin
Page 33: Nazaruddin Margolang, S.IP.,M - pelatihan.distphbun.riau.go.idpelatihan.distphbun.riau.go.id/files/ALSIN PADI bagi petani.pdfmesin gkp gkg bg penggilingan ... teknologi alat/mesin

Plenum

Termometer jarum

Udara

pengering

Plat porus

Sensor

termometer

Tebal gabah dalam bak

Bambu

sensor

1/6 d

3/6 d

1/6 d

Gambar 1. Setting alat ukur suhu pada percobaan pengeringan gabah dengan

“Box Dryer” Berdasarkan metoda pengeringan lapisan tipis

Gabah

2. Pengeringan

Page 34: Nazaruddin Margolang, S.IP.,M - pelatihan.distphbun.riau.go.idpelatihan.distphbun.riau.go.id/files/ALSIN PADI bagi petani.pdfmesin gkp gkg bg penggilingan ... teknologi alat/mesin

Termometer

Tampak Depan

Gabah

Tampak Atas

Besi pelat porus

Terpal

Blower

Burner

Gambar 2. Titik-titik pengukuran suhu dan kadar air gabah

A B

Page 35: Nazaruddin Margolang, S.IP.,M - pelatihan.distphbun.riau.go.idpelatihan.distphbun.riau.go.id/files/ALSIN PADI bagi petani.pdfmesin gkp gkg bg penggilingan ... teknologi alat/mesin

RMU Single Pass

Page 36: Nazaruddin Margolang, S.IP.,M - pelatihan.distphbun.riau.go.idpelatihan.distphbun.riau.go.id/files/ALSIN PADI bagi petani.pdfmesin gkp gkg bg penggilingan ... teknologi alat/mesin

Gambar 3. Mesin penggilingan padi tipe Double Pass skala kecil

Page 37: Nazaruddin Margolang, S.IP.,M - pelatihan.distphbun.riau.go.idpelatihan.distphbun.riau.go.id/files/ALSIN PADI bagi petani.pdfmesin gkp gkg bg penggilingan ... teknologi alat/mesin

Gabah bernas & bersih

GKG

GKG Standar

GKG tak terkupas

BPKSeparator

Page 38: Nazaruddin Margolang, S.IP.,M - pelatihan.distphbun.riau.go.idpelatihan.distphbun.riau.go.id/files/ALSIN PADI bagi petani.pdfmesin gkp gkg bg penggilingan ... teknologi alat/mesin

SEKIAN DAN TERIMA KASIH