Memahami Dasar Mesin

8/17/2019 Memahami Dasar Mesin

1/53

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN

Mata Pelajaran : Kompetensi Dasar Teknik Mesin

Kelas/Semester : X/

Pertem!an ke :

Alokasi "akt! : # $ %& menit

Stan'ar Kompetensi : Men(enal 'asar ilm! statika 'an te(an(anKompetensi Dasar : Men(enal )esaran *ektor+ sistem sat!an 'an ,!k!m

ne-ton

.n'ikator : Besaran skalar+ )esaran *ektor+ sistem sat!an+ 'an ,!k!m

Ne-ton 'imen(erti 'en(an )enar

Besaran skalar+ )esaran *ektor+ sistim sat!an 'an ,!k!m

Ne-ton 'ise)!tkan

. T!j!an Pem)elajaran : Mempelajari 'asar mekanika statika 'en(an 0ara

men(ali in1omasi 'ari Mo'!l

Mempelajari )esaran skalar 'an )esaran *ektor 'en(an0ara kelompok

Mempelajari pen(ertian sat!an 'en(an 0ara kerja

kelompok

Mempelajari pen(ertian ,!k!m Ne-ton 'en(an 0ara

men(ali im'omasi 'ari Mo'!l

Mempelajari prinsip 'asar mekanika statika 'en(an 0ara

men(ali im1omasi 'ari Mo'!l

.. Materi Ajar : Pen(antar ilm! mekanika

Besaran skalar 'an )esaran *ektor

Sistem sat!an

2!k!m ne-ton

... Meto'e Pem)elajaran : Cerama,+

'emonstrasi+

lati,an 'an

pen!(asan

.3 Lan(ka,4lan(ka,

Pem)elajaran

a Ke(iatan a-al : Men(enal 'asar ilm! statika 'an te(an(an

) Ke(iatan inti : 5!r! menjelaskan:.lm! ststika

Te(an(an 'an ma0am te(an(an

0 Ke(iatan Ak,ir : Men!t!p pelajaran 'en(an mem)erikan penjelasan !lan(

materi 'an menarik kesimp!lan se0ara )ersama4sama

'en(an sis-a

Ke(iatan "akt!Aspek li1e skill/ ke0akapan

6an( 'ikem)an(kan

Ke(iatan a-al 7Pen'a,!l!an8

Ke(iatan inti

Ke(iatan ak,ir 7Pen!t!p8


2/53

3 Alat/Ba,an/s!m)er

Belajar

: B!k! Paket

Mo'!l

3. Peniaian : Tes tert!lis

Kepala Sekola,+

Roma'i+SP'.

N.P

S!)a,+ J!li 9%

5!r! Mata Pelajaran+

2!1ron+ ST


3/53

Lampiran

NASKA2 S;AL

T!liskan 6an( 'imaks!' 'en(an )esaran

9 T!liskan per)e'aan antara )esaran pokok 'an )esaran t!r!nan<

# T!liskan ma0am4ma0am )esaran pokok 'an )esaran t!r!nan<

% Apaka, per)e'aan anatara )esaran skalar 'en(an )esaran *ektor<

& T!liskan 0onto, )esaran )esaran skalar 'an )esaran *ektor<

= T!liskan 6an( 'imaks!' 'en(an sat!an<

> T!liskan pen(ertian 'ari sat!an stan'ar<

? T!liskan ma0am4ma0am sat!an stan'ar 'ari )esaran pokok<

@ T!liskan 'an masin(4masin( jelaskan ma0am4ma0am sistem sat!an 6an( an'a keta,!i<

T!liskan pen(ertian ,!k!m Ne-ton .+ ..+ 'an ...


4/53


Mata Pelajaran : Kompetensi 'asar teknik mesin

Kelas/Semester : X/

Pertem!an ke : 9Alokasi "akt! : # $ %& menit

Stan'ar Kompetensi : Men(enal 'asar ilm! statika 'an te(an(an

Kompetensi Dasar : Menerapkan )esaran *ektor !nt!k merepresentasikan

(a6a+ momen 'an kopel

.n'ikator : 5a6a momen 'an kopel 'i4n6atakan 'en(an )esaran

*ektor se0ara )enar

Res!ltante )e)erapa (a6a 'itent!kan

. T!j!an Pem)elajaran : Mempelajarimenerapkan )esaran *ektor !nt!k

merepresentasi4kan (a6a 'en(an 0ara men(ali im'omasi'ari Mo'!l

Mempelajari pen(ertian konsep (a6a 'en(an 0ara kerja

kelompok

Men(erti momen 'an kopel 'en(an 0ara kerja kelompok

Men(erti penj!mla,an (a6a 'en(an 0ara kerja kelompok

Menerapkan )esaran *e0tor 'alam mempre4sentasikan

(a6a+ momen 'an kope 'en(an 0ara 'isk!si kelpmpok

.. Materi Ajar : Konsep (a6a

Sistem (a6a 9 'imensi:

Komponen (a6a 9 'imensi

Momen 'an kopel

5a6a res!ltante

... Meto'e Pem)elajaran : Demonstrasi+

lati,an 'an

pen!(asan

.3 Lan(ka,4lan(ka,

Pem)elajaran

a Ke(iatan a-al : Mem)!ka pelajaran 'en(an menjelaskan )esaran *ektor

!nt!k mempresentasekan (a6a+ momen 'an kopel ) Ke(iatan inti : 5!r! menjelaskan:

Konsep (a6a

Sistem (a6a 9 'imensi:

Komponen (a6a 9 'imensi

Momen 'an kopel

5a6a res!ltante



'en(an sis-a

3 Alat/Ba,an/s!m)er

Belajar

: B!k! Paket

Mo'!l



5/53

Kepala Sekola,+

Roma'i+SP'.

N.P

S!)a,+ J!li 9%


2!1ron+ ST


6/53

Lampiran

NASKA2 S;AL

Den(an (a6a kopel &N kita mem!tar tan(kai tap ke kanan 2it!n(la, momen kopel

6an( terja'i )ila panjan( tan(kai 90m

9 T!liskan )e)erapa 0onto, 6an( )er,!)!n(an 'en(an momen<

# T!liskan 6an( 'imaks!' 'en(an momen 'an kopel<

% T!liskan 6an( 'imaks!' 'en(an (a6a<

& T!liskan ti(a 1aktor 6an( menent!kan )esarn6a (a6a


7/53



Kelas/Semester : X/

Pertem!an ke : #Alokasi "akt! : # $ %& menit


Kompetensi Dasar : Melati, mem)!at 'ia(ram )en'a )e)as 'an mene4rapkan

teori keseim)an(an

.n'ikator : Dia(ram )en'a )e)as 'an keseim)an(an 'i

'emonstrasikan ses!ai 'en(an kai'a,4kai'a, )ak!

Dia(ram )en'a )e)as 'apat 'i)!at

. T!j!an Pem)elajaran : Menerapkan 'ia(ram )en'a )e)as 'an kon'isi

keseim)an(an 'en(an 0ara kerja kelompok

Men(erti 'ia(ram )en'a )e)as 'en(an 0ara kerjakelompok

Men(erti kon'isi kese4im)an(an 'en(an 0ara kerja

kelompok

Menerapkan 'ia(ram )en'a )e)as 'an kon'isi

keseim)an(an !nt!k men(,it!n( (a6a 'alam sistem

mekanika 'en(an 0ara 'isk!si kelpmpok

.. Materi Ajar : .solasi sistem mekanika

Dia(ram )en'a )e)as

Kon'isi keseim)an(an

... Meto'e Pem)elajaran : Demonstrasi+

lati,an 'an

pen!(asan

.3 Lan(ka,4lan(ka,

Pem)elajaran


!nt!k mempresentasekan (a6a+ momen 'an kopel

) Ke(iatan inti : 5!r! menjelaskan:

.solasi sistem mekanikaDia(ram )en'a )e)as

Kon'isi keseim)an(an



'en(an sis-a

3 Alat/Ba,an/s!m)er

Belajar

: B!k! Paket

Mo'!l



8/53

Kepala Sekola,+

Roma'i+SP'.

N.P

S!)a,+ J!li 9%


2!1ron+ ST


9/53

Lampiran

NASKA2 S;AL

Ja-a)la, pertan6aan 'i )a-a, ini 'en(an tepat 'an jelas

Tent!kan )esarn6a reaksi pa'a t!mp!an A 'an t!mp!an B 'ari pem)e)anan 'i )a-a, ini 'en(an

L + & k(+ AC % 0m

5am)ar !nt!k soal No 9 s' &

5am)ar !nt!k soal No = s' 9

% k(

=9

BA =o

& k(

=%

BA

Tent!kan )esar (a6a ter,a'ap s!m)! *ertikal 'an

,oriontal<Tent!kan reaksi pa'a t!mp!an A 'an t!mp!an B

!nt!k t!mp!an *ertikal 7Ra* RB*8

Tent!kan reaksi pa'a t!mp!an A 'an t!mp!an B

!nt!k t!mp!an ,oriontal 7Ra, RB,8

Tent!kan reaksi pa'a t!mp!an A 7en(sel8

F 9

k(/m

9

?

BA

9 %

9 # #

C D

Tent!kan:

Reaksi t!mp!an A 7RA8

Reaksi t!mp!an B 7RB8

Dia(ram M$ !nt!k 'aera, AC

Dia(ram M$ !nt!k 'aera, CD

Dia(ram M$ !nt!k 'aera, DB

Momen Maksim!n

2it!n( momen ta,anan len(k!n(


10/53



Kelas/Semester : X/

Pertem!an ke : %Alokasi "akt! : # $ %& menit


Kompetensi Dasar : Men(enal teori te(an(an

.n'ikator : Konsep te(an(an 'imen(erti 'en(an )enar

Te(an(an 'en(an )enar 'apat 'i,it!n(

. T!j!an Pem)elajaran : Mempelajari konsep te(an(an

Mema,ami Pen(ertian te(an(an

Mema,amiPen(ertian te(an(an normal

Men(,it!n( te(an(an (eserMen(,it!n( te(an(an tarik

Mema,ami Pen(ertian te(an(an p!ntir 7torsi8

Mema,ami konsep te(an(an 'en(an )enar 'en(an 0ara

kerja kelompok

.. Materi Ajar : Konsep te(an(an

Te(an(an normal

Te(an(an (eser

Te(an(an tarik

Te(an(an p!ntir 7torsi8

... Meto'e Pem)elajaran : Cerama,

'emonstrasi+lati,an 'an

pen!(asan

.3 Lan(ka,4lan(ka,

Pem)elajaran


!nt!k mempresentasekan (a6a+ momen 'an kopel


Konsep te(an(an

Te(an(an normal

Te(an(an (eser Te(an(an tarik

Te(an(an p!ntir 7torsi8



'en(an sis-a

3 Alat/Ba,an/s!m)er

Belajar

: B!k! Paket

Mo'!l



11/53

Kepala Sekola,+

Roma'i+SP'.

N.P

S!)a,+ J!li 9%


2!1ron+ ST


12/53

Lampiran

NASKA2 S;AL

Te(an(an a'a )erma0am4ma0am ses!ai 'en(an a'an6a pem)e)anan T!liskan % ma0am

te(an(an<

9 Se)!a, )atan( 'en(an 'iameter % 0m men'apat )e)an tarik = ton Tent!kan )esarn6a

te(an(an tarik 6an( tim)!l<

# Tian( pipa )aja 'en(an 'iameter ? 0m 'an 'iameter 'alam = 0m Tian( men'apat )e)an

tekan 9 ton Tent!kan te(an(an tekan 6an( tim)!l


13/53



Kelas/Semester : X/

Pertem!an ke : &Alokasi "akt! : # $ %& menit

Stan'ar Kompetensi : Men(enal komponen mesin

Kompetensi Dasar : Men(enal komponen sam)!n(an

.n'ikator : Pen(eta,!an/pema,aman ter,a'ap komponensam)!n(an mesin 'ipa,ami

Sam)!n(an mati 'an sam)!n(an ,i'!p 'i)e'akan

. T!j!an Pem)elajaran : Mempelajari pemaa,am ter,a'ap masin(4masin(komponen sam)!n(an 'en(an 0ara men((ali

im1ormasi 'ari mo'!lMema,ami 1!n(si 'an prinsip kerja komponen

sam)!n(an 'isk!si kelompok+

Mempelajari Ke!nt!n(an 'an ker!(ian masin(4masin( sam)!n(4an 'en(an 0ara 'isk!si kelompok

Menerapkan pema,aman ter,a'ap 1!n(si 'an prinsip

kerja komponen sam)!n(an 'alam )ekerja 'en(an

0ara 'isk!si kelompok

.. Materi Ajar : !n(si 'an prinsip kerja komponen sam)!n(an

Komponen sam)!n(an )a!tKomponen sam)!n(an kelin(

Komponen sam)!n(an las

... Meto'e Pem)elajaran : Cerama,+'isk!si kelompok+

lati,an 'an

pen!(asan

.3 Lan(ka,4lan(ka,Pem)elajaran

a Ke(iatan a-al : Mem)!ka pelajaran 'en(an menjelaskan Komponen

mesin


!n(si 'an prinsip kerja komponen sam)!n(an

Komponen sam)!n(an )a!tKomponen sam)!n(an kelin(

Komponen sam)!n(an las

0 Ke(iatan Ak,ir : Men!t!p pelajaran 'en(an mem)erikan penjelasan!lan( materi 'an menarik kesimp!lan se0ara


14/53

)ersama4sama 'en(an sis-a

3 Alat/Ba,an/s!m)er

Belajar

: B!k! Paket

Mo'!l


Kepala Sekola,+

Roma'i+SP'. N.P

S!)a,+ J!li 9%


2!1ron+ ST


15/53

Lampiran

NASKA2 S;AL

Ren0anakan !k!ran !lir !nt!k konstr!ksi 'i )a-a, ini jika )a!t ter)!at 'an )aja 7S % C8'en(an 1aktor keamanan * =

Tent!kan:

kisar !lir terse)!ttin((i 7le)ar8 kaitan 2

tin((i m!r 7m8

S!at! step 7li,at (am)ar 'iatas8 )a,an memp!n6ai ? N/mm9+ panjan( . mm+'an )e)an mal0sim!m N

Tent!kan:Momen len(k!n(n6aDiameter '



16/53


Kelas/Semester : X/

Pertem!an ke : =Alokasi "akt! : # $ %& menit

Stan'ar Kompetensi : Men(enal komponen mesin

Kompetensi Dasar : Men(enal komponen poros 'an aksesorisn6a.n'ikator : Pen(eta,!an/pema,aman ter,a'ap poros 'an

aksesorisn6a 'ikenal

Ma0am4ma0am poros 'ise)!tkan

. T!j!an Pem)elajaran : Mempelajari komponen poros 'an aksesorisn6a

'en(an 0ara men((ali im1ormasi 'ari mo'!l

Mema,ami 1!n(si 'an prinsip kerja poros 'en(an0ara 'isk!si kelompok

Mema,ami 1!n(si 'an prinsip kerja )er)a(ai

aksesoris poros 'en(an 0ara 'isk!si kelompok

Menerapkan pema,aman 1!n(si 'an prinsip kerja poros serta aksesorisn6a 'alam )ekerja 'en(an 0ara

kerja kelompok.. Materi Ajar : !n(si 'an prinsip kerja poros 'an aksesorisn6a

Jenis4jenis poros

Be)an !tama pa'a porosJenis4jenis )antalan

Jenis4jenis pen6am)!n(an poros 'en(an komponen

... Meto'e Pem)elajaran : Cerama,+

'isk!si kelompok+lati,an 'an

pen!(asan


a Ke(iatan a-al : Mem)!ka pelajaran 'en(an menjelaskan Komponen

mesin


!n(si 'an prinsip kerja poros 'an aksesorisn6a

Jenis4jenis porosBe)an !tama pa'a poros

Jenis4jenis )antalan

Jenis4jenis pen6am)!n(an poros 'en(an komponen



3 Alat/Ba,an/s!m)erBelajar

: B!k! PaketMo'!l



17/53

Kepala Sekola,+

Roma'i+SP'.

N.P

S!)a,+ J!li 9%


2!1ron+ ST

Lampiran

NASKA2 S;AL

S!at! poros transmisi 'en(an panjan( 9 mm+ pa'a ro'a (i(i )ekeija && N+ p!taran 9 p/s 'an 'a6a 6an( 'ipin'a,kann6a #+? K" li,at (am)ar )erik!t8

Tent!kan:

(omen p!ntirn6a 'alam sat!an Nm

(a6a keli,in( 'alam sat!an N

momen len(k!n('alain sat!an Nmmmomen maksim!m

momen i'eal

'iameter poros i'eal jika )a,an memp!n6ai te(an(an l 6an( 'iiinkan se)esar 9 N/mm

Jelaskan 1!n(si pasakSe)!tkan 'an (am)arkan ma0am4ma0am pasak

S!at! poros memp!n6ai !k!ran 'iameter ' ? mm Tent!kan !k!ran pasak !nt!k poros

terse)!t jika pasak 6an( 'i(!nakan iala, pasak stan'ar ses!ai 'en(an N =


18/53

Apa 6an( 'imaks!' 'en(an tekanan )i'an( antara poros 'an pasak memanjan(<

Jelaskan

Pasak memanjan( pa'a porosDiketa,!i:

Momen p!ntir 6an( 'iiinkan 9 NmG

Diameter poros ' 9 mm2it!n( (a6a kelilin( 6an( 'apat men((eser pasak pa'a poros terse)!t


19/53


Mata Pelajaran : Kompetensi 'asar teknik mesinKelas/Semester : X/

Pertem!an ke : >

Alokasi "akt! : #$ %& menitStan'ar Kompetensi : Men(enal komponen mesin

Kompetensi Dasar : Men(enal komponen pener!s 'a6a 1leksi)el

.n'ikator : Pen(eta,!an/pema,aman ter,a'ap komponen

pener!s 'a6a 1leksi)el 'ikenalMa0am4ma0am pener!s 'a6a 'apat 'ipa,ami

. T!j!an Pem)elajaran : Mempelajari pema,ama ter,a'ap komponen

pener!s 'a6a 1leksi)el 'en(an 0ara men((aliim1ormasi 'ari mo'!l

Mema,ami 1!n(si 'an prinsip kerja sa)!k 'an rantai0ara men((ali im1ormasi 'ari mo'!l

Men(eta,!i kele)i,an 'an kek!ran(an sa)!k 'an

rantai 'en(an 0ara 'isk!si kelompok Menerapkan pema,aman 1!n(si 'an prinsip kerja

pener!s 'a6a 1leksi)el 'alam )ekerja 'en(an 0ara

kerja kelompok

.. Materi Ajar : !n(si 'an prinsip kerja sa)!k 'an rantaiJenis4jenis sa)!k 'an rantai

Kele)i,an 'an kek!ran(4an pener!s 'a6a sa)!k 'an

rantai... Meto'e Pem)elajaran : Cerama,+

'isk!si kelompok+

lati,an 'an pen!(asan

.3 Lan(ka,4lan(ka,

Pem)elajaran

a Ke(iatan a-al : Mem)!ka pelajaran 'en(an menjelaskan Komponenmesin


!n(si 'an prinsip kerja sa)!k 'an rantai

Jenis4jenis sa)!k 'an rantaiKele)i,an 'an kek!ran(4an pener!s 'a6a sa)!k 'an

rantai

0 Ke(iatan Ak,ir : Men!t!p pelajaran 'en(an mem)erikan penjelasan

!lan( materi 'an menarik kesimp!lan se0ara


20/53


3 Alat/Ba,an/s!m)er

Belajar

: B!k! Paket

Mo'!l


Kepala Sekola,+

Roma'i+SP'. N.P

S!)a,+ J!li 9%


2!1ron+ ST


21/53

Lampiran

NASKA2 S;AL

S!at! poros pen((erak 'an transmisi ro'a sa)!k memp!n6ai !k!ran 'iameter p!ll64

pen((erak % mm 'en(an p!taran & p/s 'an poros 6an( 'i(erakkan memp!n6ai p!tar &

p/s

Tent!kan an(ka trasmisin6a

2it!n( 'iameter p!ll6 pen((erak jika 1aktor 0reep 'ia)aikan

2it!n( 'iameter p!ll6 pen((erak jika 1aktor 0reep 9H

S!at! transmisi ro'a sa)!k memp!n6ai 'ata se)a(ai )erik!t:

'iameter p!ll6 ter)esar D9 ? mmG

'iameter na1 Dn @ mmG p!taran pa'a poros 6an( 'i(erakan n9 = p/sG

te(an(an len(k!n( 6an( 'iiinkan # N/mmG

Da6a 6an( 'ipin'a,kan P = K"GTent!kan:

momen p!ntir 7'alam sat!an Nm8

(a6a kelilin( 7'alam sat!an N8momen len(k!n( pa'a jari4jari ro'a 7'alam sat!an Nmm8

j!mla, jari4jari ro'a/p!ll6

!k!ran jari4jari ro'a jika per)an'in(an !k!ran pa'a jari4jari 6ait!:

a +% )a9 +? a

)9 +? )


22/53


Mata Pelajaran : Kompetensi Dasar Teknik MesinKelas/Semester : X/

Pertem!an ke : ?

Alokasi "akt! : # $ %& menitStan'ar Kompetensi : Men(enal komponen mesin

Kompetensi Dasar : Men(enal komponen koplin( (esek 'an rem

.n'ikator : Pen(eta,!an/pema,aman ter,a'ap komponen

koplin( (esek 'an remMa0am4ma0am koplin( (esek 'an rem 'apat

'ise)!tkan

. T!j!an Pem)elajaran : Mema,ami komponen koplin( (esek 'an rem 'en(an0ara men((ali im1ormasi 'ari mo'!l

Mema,ami 1!n(si 'an prinsip kerja koplin( 'an rem'en(an 0ara kerja 'isk!si kelompok

Menerapkan pema,aman 1!n(si 'an prinsip kerja

koplin( (esek 'an rem 'alam )ekerja 'en(an 0arakerja kelompok

.. Materi Ajar : !n(si 'an prinsip kerja koplin( (esek 'an rem

Jenis4jenis koplin( (esek 'an rem

... Meto'e Pem)elajaran : Cerama,+'isk!si kelompok+

lati,an 'an

pen!(asan.3 Lan(ka,4lan(ka,

Pem)elajaran

a Ke(iatan a-al : Mem)!ka pelajaran 'en(an menjelaskan komponenmesin


!n(si 'an prinsip kerja koplin( (esek 'an remJenis4jenis koplin( (esek 'an rem


!lan( materi 'an menarik kesimp!lan se0ara )ersama4sama 'en(an sis-a


: B!k! PaketMo'!l



23/53

Kepala Sekola,+

Roma'i+SP'. N.P

S!)a,+ J!li 9%


2!1ron+ ST


24/53

Lampiran

NASKA2 S;AL

Jelaskan 1!n(si 'an koplin( (esek

9 Se)!tkan/t!liskan ma0am4ma0am koplin( (esek

# 5am)arkan koplin( (esek aksial+ se)!tkan )a(ian4)a(iann6a+ 'anjelaskan 0ara

kerjan6a

% Jelaskan 1!n(si rem !nt!k ken'araan

& Jelaskan 1!n(si rem !nt!k pesa-at an(kat

= T!liskan ma0am4ma0am rem !nt!k ken'araant

> T!liskan ma0am4ma0am rem !nt!k pesa-at In(kat

? 5am)arkan rem sepat! t!n((al

@ Jelaskan 0ara kerja rem sepat! t!n((al

5am)arkan sala, sat! rem sepat! (an'a


25/53



Pertem!an ke : @

Alokasi "akt! : # $ %& menitStan'ar Kompetensi : Men(enal komponen mesin

Kompetensi Dasar : Men(enal komponen ro'a (i(i

.n'ikator : Komponen ro'a (i(i 'apat 'iketa,!i 'an 'ipa,amiMa0am4ma0am jenis ro'a (i(i 'apat 'ise)!tkan

k!ran4!k!ran !tama ro'a (i(i 'ipa,ami

. T!j!an Pem)elajaran : Mempelajari komponen ro'a (i(i 'en(an 0ara

men((ali im1ormasi 'ari mo'!lMema,ami 1!n(si 'an prinsip kerja ro'a (i(i 'en(an

0ara kerja kelompok Menerapkan pema,aman 1!n(si 'an prinsip kerja

ro'a (i(i 'alam )ekerja 'en(an 'isk!si kelompok

.. Materi Ajar : .stila, 'alam ro'a (i(i!n(si 'an prinsip kerja ro'a (i(i

Jenis4jenis ro'a (i(i

... Meto'e Pem)elajaran : Cerama,+ 'isk!si kelompok+ lati,an 'an pen!(asan

.3 Lan(ka,4lan(ka,

Pem)elajaran

a Ke(iatan a-al : Mem)!ka pelajaran 'en(an menjelaskan Komponenmesin


.stila, 'alam ro'a (i(i!n(si 'an prinsip kerja ro'a (i(i

Jenis4jenis ro'a (i(i



3 Alat/Ba,an/s!m)er

Belajar

: B!k! Paket

Mo'!l



26/53

Kepala Sekola,+

Roma'i+SP'. N.P

S!)a,+ J!li 9%


2!1ron+ ST


27/53

Lampiran

NASKA2 S;AL

S!at! ro'a (i(i )ertin(kat 7li,at (am)ar =@8 memp!n6ai j!mla, (i(i 9% (i(i 'an 9

% (i(i+ ke'!a (i(in6a memp!n6ai mo'!l sama 6ait! m % Tent!kan !k!ran4!k!ran

!tama ro'a (i(i terse)!t 7len(kapi !k!ran lainn6a8+ 'en(an at!ran4at!ran 'ari ta)el 'i )a-a, ini


28/53



Pertem!an ke :

Alokasi "akt! : # $ %& menitStan'ar Kompetensi : Men(enal Material 'an Kemamp!an Proses

Kompetensi Dasar : Men(enal material lo(am 'an kemamp!an proses4

n6a

.n'ikator : Si1at4si1at )er)a(ai material lo(am 'apt 'ipa,amiSi1at material 'en(an kemamp!an proses material

'apat 'ikenal 'an 'ipa,ami

. T!j!an Pem)elajaran : Mempelajari menen4t!kan proses 6an( ses!ai'en(an si1at material 'en(an 0ara men((ali

im1ormasi 'ari mo'!lMen(ertisi1at4si1at material ter!tama material 6an(

'ipakai 'i in'!stri 'en(an 0ara 'isk!si kelompok

Men(erti si1at mamp! proses s!at! material 'en(an0ara 'isk!si kelompok

Menerapkan si1at4si1at material lo(am a(ar 'apat

'ilak!kan peme4rosesan ter,a'ap material terse)!t

'en(an 0ara kerja kelompok

.. Materi Ajar : Si1at teknis material lo(am

Si1at 6an( 'iperl!kan se4lama proses pem)ent!kanSi1at 6an( pentin( se,!)!n(4an 'en(an pen(ar!,

lin(k!n(an

... Meto'e Pem)elajaran : Cerama,+ Disk!si kelompok+ lati,an 'an pen!(asan

.3 Lan(ka,4lan(ka,

Pem)elajarana Ke(iatan a-al : Mem)!ka pelajaran 'en(an menjelaskan material

lo(am


Si1at teknis material lo(am

Si1at 6an( 'iperl!kan se4lama proses pem)ent!kanSi1at 6an( pentin( se,!)!n(4an 'en(an pen(ar!,

lin(k!n(an



29/53




: B!k! PaketMo'!l

Kepala Sekola,+

Roma'i+SP'.

N.P

S!)a,+ J!li 9%


2!1ron+ ST


30/53



Pertem!an ke :

Alokasi "akt! : # $ %& menitStan'ar Kompetensi : Men(enal material 'an kemamp!an proses

Kompetensi Dasar : Men(enal material )!kan lo(am 'an kemamp!an

prosesn6a

.n'ikator : Si1at4si1at )er)a(ai material )!kan lo(am 'pat'ikenal

Si1at material )!kan lo(am 'en(an kemamp!an

proses material 'apt 'ikenal 'an 'ipa,ami

. T!j!an Pem)elajaran : Mempelajari menent!kan proses 6an( ses!ai 'en(an

si1at material 'en(an 0ara men((ali im'ormasi 'ariMo'!l

Mempelajari si1at4si1at material ter!tama material

6an( 'ipakai 'i in'!stri 'en(an 0ara 'isk!sikelompok

Mempelajari pen(ertian proses s!at! material

'isk!si kelompok

Menerapkan si1at4si1at material )!kan lo(am a(ar'apat 'ilak!kan pemrosesan ter,a'ap material

terse)!t 'en(an 0ara kerja kelompok

.. Materi Ajar : Si1at teknis material )!kan lo(amSi1at 6an( 'iperl!kan selama proses pem)ent!kan

Si1at 6an( pentin( se,!)!n(4an 'en(an pen(ar!,

lin(k!n(an... Meto'e Pem)elajaran : Cerama,+ 'isk!si kelompok+ lati,an 'an pen!(asan

.3 Lan(ka,4lan(ka,

Pem)elajaran

a Ke(iatan a-al : Mem)!ka pelajaran 'en(an menjelaskan material )!kan

lo(am

) Ke(iatan inti : 5!r! menjelaskan:Si1at teknis material )!kan lo(am

Si1at 6an( 'iperl!kan selama proses pem)ent!kan

Si1at 6an( pentin( se,!)!n(4an 'en(an pen(ar!,lin(k!n(an





31/53

3 Alat/Ba,an/s!m)er

Belajar

: B!k! Paket

Mo'!l

Kepala Sekola,+

Roma'i+SP'.

N.P

S!)a,+ J!li 9%


2!1ron+ ST


32/53



Kelas/Semester : X/Pertem!an ke :


Stan'ar Kompetensi : Men(enal Mineral 7SDA .n'onesia8 'an ProsesPem!rnian

Kompetensi Dasar : Men(enal Mineral 7SDA .n'onesia8

.n'ikator : Ber)a(ai mineral 6an( 'ipakai 'alam in'!stri

ter!tama SDA mineral 'i .n'onesia 'apat 'iketa,!iMineral 6an( 'ipakai 'alam in'!stri 'apat

'ii'enti1ikasi

. T!j!an Pem)elajaran : Mempelajari 'an men(amati )er)a(ai mineral 6an( )er(!na 'alam in'!stri 'en(an 0ara 'isk!si

kelompokMempelajari pen(ertian tentan( )er4)a(ai mineral

6an( 'i4pakai 'alam in'!stri 'en(an 0ara men((ali

im1ormasi 'ari )!k! man!alMenerapkan pen(eta,!an tentan( si1at )er)a(ai

mineral se,in((a 'apat 'iaplikasikan 'i in'!stri

'en(an 0ara 'isk!si kelompok

.. Materi Ajar : Ber)a(ai minieral 6an( 'i4pakai in'!stri sertake(!na4ann6a



a Ke(iatan a-al : Mem)!ka pelajaran 'en(an menjelaskan mineral

se)a(ai pen(enalan materi


Ber)a(ai minieral 6an( 'i4pakai in'!stri serta

ke(!na4ann6a



)ersama4sama 'en(an sis-a3 Alat/Ba,an/s!m)er

Belajar

: B!k! Paket

Mo'!l


33/53

Kepala Sekola,+

Roma'i+SP'. N.P

S!)a,+ J!li 9%


2!1ron+ ST


34/53



Kelas/Semester : X/Pertem!an ke : 9


Stan'ar Kompetensi : Men(enal Mineral 7SDA .n'onesia8 'an ProsesPem!rnian

Kompetensi Dasar : 9 Men(enal proses pem!rnian

.n'ikator : Ber)a(ai proses pem!rnian mineral 'apat 'iketa,!i

Proses pem!rnian 'ikenal 'an 'ipa,ami

. T!j!an Pem)elajaran : Mempelajari 'an men(amati )er)a(ai proses

pem!rnian mineral 'en(an 0ara 'isk!si kelompok

Mempelajari pen(ertian tentan( )er4)a(ai proses pem!rnian )er)a(ai mineral 'en(an 0ara

men((aliim1ormasi 'ari )!k! man!alMenerapkan )er)a(ai proses !nt!k mem!rni4kan

mineral 6an( 'ipakai 'i in'!stri 'en(an 0ara 'isk!si

kelompok.. Materi Ajar : Ber)a(ai proses pem!rnian mineral


.3 Lan(ka,4lan(ka,

Pem)elajarana Ke(iatan a-al : Mem)!ka pelajaran 'en(an menjelaskan proses

pem!rnian mineral


Materii proses pem!rnian mineral 'en(an 0ara

'isk!si kelompok

Mempelajari pen(ertian tentan( )er4)a(ai proses pem!rnian )er)a(ai mineral 'en(an 0ara

men((aliim1ormasi 'ari )!k! man!al

Menerapkan )er)a(ai proses !nt!k mem!rni4kanmineral 6an( 'ipakai 'i in'!stri 'en(an 0ara 'isk!si

kelompok



3 Alat/Ba,an/s!m)er

Belajar

: B!k! Paket

Mo'!l


35/53

Kepala Sekola,+

Roma'i+SP'. N.P

S!)a,+ J!li 9%


2!1ron+ ST


36/53



Kelas/Semester : X/Pertem!an ke : #


Stan'ar Kompetensi : Men(enal 'asar pen(e0oranKompetensi Dasar : Men(enal pen(e0oran 'en(an 0etakan pasir

.n'ikator : Pema,aman teknik pen(e0oran 'en(an 0etakan pasir

'ikenal

Pem)!atan mo'el 'ikenal 'an 'ilak!kanPem)!atan ran(ka 0etak 'ilaksanakan

. T!j!an Pem)elajaran : Mempelajari melak!kan pen(e0oran 'en(an 0etakan

pasir 'en(an 0ara men(ali im1ormasi'ari B!k!Man!al pen(e0oran

Mempelajari Pen(ertian tentan( meto'e pen(e0oran'en(an 0etakan pasir 'en(an 0ara men(ali

im1ormasi' ari B!k! Man!al pen(e0oran

Mem)!at 0etakan 'an melak!kan pen(e0oran 'en(an0etakan pasir 'en(an 0ara 'isk!si kelompok

.. Materi Ajar : Proses pem)!atan 0etakan pasir termas!k proses per4

siapan 'an pen(ola,an pasir 0etak serta alat )ant!

6an( 'ipakai... Meto'e Pem)elajaran : Cerama,+ 'isk!si kelompok+ lati,an 'an pen!(asan

.3 Lan(ka,4lan(ka,

Pem)elajarana Ke(iatan a-al : Mem)!ka pelajaran 'en(an menjelaskan te,nik

pen(e0oran

) Ke(iatan inti : 5!r! menjelaskan:Proses pem)!atan 0etakan pasir termas!k proses per4

siapan 'an pen(ola,an pasir 0etak serta alat )ant!

6an( 'ipakaiMempelajari melak!kan pen(e0oran 'en(an 0etakan

pasir 'en(an 0ara men(ali im1ormasi'ari B!k!

Man!al pen(e0oran

Mempelajari Pen(ertian tentan( meto'e pen(e0oran'en(an 0etakan pasir 'en(an 0ara men(ali im1ormasi

'ari B!k! Man!al pen(e0oran

Mem)!at 0etakan 'an melak!kan pen(e0oran 'en(an0etakan pasir 'en(an 0ara 'isk!si kelompok




37/53

3 Alat/Ba,an/s!m)er

Belajar

: B!k! Paket

Mo'!l

Kepala Sekola,+

Roma'i+SP'.

N.P

S!)a,+ J!li 9%


2!1ron+ ST


38/53



Pertem!an ke : %

Alokasi "akt! : # $ %& menitStan'ar Kompetensi : Men(enal 'asar pen(e0oran

Kompetensi Dasar : Men(enal pen(e0oran k,!s!s

.n'ikator : Teknik pen(e0oran 'en(an 0etakan k,!s!s 'ikenal

Meto'e pen(e0oran k,!s!s 'ikenal

. T!j!an Pem)elajaran : Mempelajari jenis pen(e0oran 6an( ses!ai 'en(an

jenis material 'an pemakaiann6a 'en(an 0ara

men(ali im1ormasi 'ari B!k! Man!al pen(e0oranMempelajari Pen(ertian tentan( )er4)a(ai meto'e

pen(e0oran 'an pemakaiann6a 'en(an 0ara men(aliim1ormasi 'ari B!k! Man!al pen(e0oran

Menent!kan jenis proses pen(e0oran 6an( ses!ai

'en(an ke)!t!,an 'an jenis material 'en(an 0ara'isk!si kelompok

.. Materi Ajar : Ber)a(ai teknik pen(e0oran k,!s!s seperti:

pen(e0oran 'en(an men((!nakan 0etakan lo(am+

pen(e0oran sentri1!(al+ pen(e0oran presisi 'an pen(e0oran kontin!



a Ke(iatan a-al : Mem)!ka pelajaran 'en(an menjelaskan pen(e0oran

k,!s!s


Ber)a(ai teknik pen(e0oran k,!s!s seperti:

pen(e0oran 'en(an men((!nakan 0etak4an lo(am+ pen(e0oran sentri1!(al+ pen(e0oran presisi 'an

pen(e0oran kontin!



3 Alat/Ba,an/s!m)er

Belajar

: B!k! Paket

Mo'!l


39/53

Kepala Sekola,+

Roma'i+SP'. N.P

S!)a,+ J!li 9%


2!1ron+ ST


40/53



Pertem!an ke : &

Alokasi "akt! : # $ %& menitStan'ar Kompetensi : Men(enal 'asar pem)ent!kan

Kompetensi Dasar : Men(enal proses pen(erjaan panas

.n'ikator : Men(enal Proses perlak!an panas

Melak!kan Proses pem)ent!kan panas

. T!j!an Pem)elajaran : Mempelajari proses pem)ent!kan panas 'en(an 0ara

men((ali im1ormasi 'ari Mo'!l

Mempelajari Pen(ertian tentan( )er4)a(ai meto'e pem)ent!kan panas 'en(an 0ara men((ali im1ormasi

'ari Mo'!lMenent!kan meto'e ter)aik !nt!k mem4)ent!k

)a,an )ak! menja'i pro'!k 'en(an proses

pen(erjaan panas 'en(an 0ara 'isk!si kelompok.. Materi Ajar : Proses pem)ent!kan panas seperti: rollin(+ 1or(in(+

ekstr!si+ pem)!atan pipa+ pem)!atan ta)!n(+

penarikan 'an pem!taran panas


.3 Lan(ka,4lan(ka,

Pem)elajaran

a Ke(iatan a-al : Mem)!ka pelajaran 'en(an menjelaskan proses pen(erjaan panas


Proses pem)ent!kan panas seperti: rollin(+ 1or(in(+ekstr!si+ pem)!atan pipa+ pem)!atan ta)!n(+

penarikan 'an pem!taran panas




: B!k! PaketMo'!l

Jo) S,eet


41/53

Kepala Sekola,+

Roma'i+SP'. N.P

S!)a,+ J!li 9%


2!1ron+ ST


42/53



Kelas/Semester : X/Pertem!an ke : =


Stan'ar Kompetensi : Men(enal 'asar pem)ent!kanKompetensi Dasar : Men(enal proses pen(erjaan 'in(in

.n'ikator : Melak!kan Proses pem)ent!kan 'in(in

Melak!kan proses pem)ent!kan 'in(in

. T!j!an Pem)elajaran : Mempelajari proses pem)ent!kan 'in(in 'en(an

0ara men((ali im1ormasi 'ari Mo'!l

Mempelajari Pen(ertian tentan( )er)a(ai meto'e

pem)en4t!kan 'in(in 'en(an 0ara men((aliim1ormasi 'ari Mo'!l

Menent!kan meto'e ter)aik !nt!k mem)ent!k )a,an )ak! menja'i pro'!k 'en(an proses pen(erjaan

'in(in 'en(an 0ara 'isk!si kelompok

.. Materi Ajar : Proses pem)ent!kan 'in(in seperti: penarikan+ penekanan+ pelen(k!n(an+ pen((!ntin(an+ proses

pem)ent!kan )erener(i tin((i+ ,o))+ ekstr!si 'an

pen!m)!kan pel!r!


.3 Lan(ka,4lan(ka,

Pem)elajaran

a Ke(iatan a-al : Mem)!ka pelajaran 'en(an menjelaskan proses pen(erjaan panas


Proses pem)ent!kan 'in(in seperti: penarikan+ penekanan+ pelen(k!n(an+ pen((!ntin(an+ proses

pem)ent!kan )erener(i tin((i+ ,o))+ ekstr!si 'an

pen!m)!kan pel!r!




Belajar

: B!k! Paket

Mo'!l


43/53

Kepala Sekola,+

Roma'i+SP'. N.P

S!)a,+ J!li 9%


2!1ron+ ST


44/53



Pertem!an ke : >

Alokasi "akt! : # $ %& menitStan'ar Kompetensi : Men(enal 'asar pemesinan

Kompetensi Dasar : Men(enal tata0ara kerja )an(k!

.n'ikator : Tata0ara kerja)an(k! 6an( )enar 'ikenal 'an

'ilaksanakanPerlen(kapan kerja )an(k! 'ise)!tkan

. T!j!an Pem)elajaran : Mempelajari proses tata 0ara kerja )an(k! 'en(an

0ara men((ali im1ormasi 'ari Mo'!lMempelajari Pen(ertian tentan( tata40ara

kerja)an(k!Menerapkan teknik 6an( )enar 'alam melak!kan

kerja )an(k!

.. Materi Ajar : Tata 0ara kerja )an(k! seperti: pal!+ ra(!m+ (er(aji+ pa,at tan(an+ kikir+ tap 'an kelin( 'in(in


.3 Lan(ka,4lan(ka,


pemesinan


Tata 0ara kerja )an(k! seperti: pal!+ ra(!m+ (er(aji+

pa,at tan(an+ kikir+ tap 'an kelin( 'in(in



3 Alat/Ba,an/s!m)er

Belajar

: B!k! Paket

Mo'!l


45/53


46/53


Mata Pelajaran : kompetensi 'asar teknik mesin

Kelas/Semester : X/Pertem!an ke : ?


Stan'ar Kompetensi : Men(enal 'asar pemesinanKompetensi Dasar : Men(enal jenis4jenis proses pemesinan

.n'ikator : Men6e)!tkan proses pemesinan

Men6e)!tkan parameter4parameter mesin 'an alat

poton(Men(enal pen(at!ran p!taran mesin

. T!j!an Pem)elajaran : Mempelajari proses pemesinan 'en(an 0ara

men((ali im1ormasi 'ari Mo'!lMen(erti tentan( )er)a(ai proses pemesinan

Mempelajari Parameter4parameter 6an( ,ar!s 'iat!r'alam proses pemesinan

Men(operasikan 'an men(at!r parameter4 parameter

mesin proses pemesinan.. Materi Ajar : Jenis4jenis proses pemesinan sepertiG proses )!)!t+

sekrap+ )oor+ 1rais 'an (erin'a

Pen(enalan (erak poton( 'an (erak makan

Pen(enalan material pa,at... Meto'e Pem)elajaran : Cerama,+ 'isk!si kelompok+ lati,an 'an pen!(asan

.3 Lan(ka,4lan(ka,


pemesinan

) Ke(iatan inti : 5!r! menjelaskan:Jenis4jenis proses pemesinan sepertiG proses )!)!t+

sekrap+ )oor+ 1rais 'an (erin'a

Pen(enalan (erak poton( 'an (erak makanPen(enalan material pa,at



3 Alat/Ba,an/s!m)er

Belajar

: B!k! Paket

Mo'!l


47/53

Kepala Sekola,+

Roma'i+SP'. N.P

S!)a,+ J!li 9%


2!1ron+ ST


48/53



Kelas/Semester : X/Pertem!an ke : @


Stan'ar Kompetensi : Men(enal 'asar pemesinanKompetensi Dasar : Men(enal pemesinan ro'a (i(i

.n'ikator : Mema,ami 'an men(enal proses pem)!atan ro'a

(i(i

Men6e)!tkan pisa! 0!tter mo'!lMen6e)!tkan ma0am4 ma0am ro'a (i(i

Men(erti meto'e pem)a(ian kepala pem)a(i

. T!j!an Pem)elajaran : Mempelajari proses pem)!atan ro'a (i(iMempelajari Pen(eta,!an tentan( proses pem)!atan

ro'a (i(iMempelajari Penent!an meto'e pem)!atan ro'a (i(i

6an( palin( ses!ai 'en(an ke)!t!,an

Mem)!at )er)a(ai ma0am ro'a (i(i 'en(an mesin'an meto'e 6an( ses!ai

Mem)!at )er)a(ai ro'a (i(i 'en(an kepala pem)a(i

.. Materi Ajar : Nomor 0!tter ro'a (i(i

Meto'e pem)!atan ro'a (i(i... Meto'e Pem)elajaran : Cerama,+ 'isk!si kelompok+ lati,an 'an pen!(asan

.3 Lan(ka,4lan(ka,


pemesinan

) Ke(iatan inti : 5!r! menjelaskan: Nomer 0!tter ro'a (i(i

Meto'e pem)!atan ro'a (i(i





: B!k! PaketMo'!l


49/53

Kepala Sekola,+

Roma'i+SP'. N.P

S!)a,+ J!li 9%


2!1ron+ ST


50/53





Stan'ar Kompetensi : Men(enal spesi1ikasi (eometriKompetensi Dasar : Men(enal spesi1ikasi (eometri

.n'ikator : Toleransi stan'ar .S; 'apat 'ikenali

Toleransi stan'ar sistim )asis poros 'apat 'ikenali

Toleransi stan'ar sistim )asis lo)an( 'apat 'ikenaliTan'a4tan'a pen(erjaan 'ikenali

. T!j!an Pem)elajaran : Mempelajari pen(!k!ran toleransi 'en(an 0ara

men((ali im1ormasi 'ari Mo'!lMempelajari Pen(ertian tentan( toleransi stan'ar

6an( a'a 'en(an 0ara men((ali im1ormasi 'ariMo'!l

Menerapkan pen(eta,!an tentan( toleransi ketika

)ertem! 'en(an masala, teknis.. Materi Ajar : Toleransi 'an s!aian

Toleransi stan'ar 'an pen6impan(an 1!n'amental

Toleransi )ent!k 'an posisi


.3 Lan(ka,4lan(ka,

Pem)elajaran

a Ke(iatan a-al : Mem)!ka pelajaran 'en(an menjelaskan spesi1ikasi(eometri


Toleransi 'an s!aianToleransi stan'ar 'an pen6impan(an 1!n'amental

Toleransi )ent!k 'an posisi



3 Alat/Ba,an/s!m)er

Belajar

: B!k! Paket

Mo'!l


51/53

Kepala Sekola,+

Roma'i+SP'. N.P

S!)a,+ J!li 9%


2!1ron+ ST


52/53





Stan'ar Kompetensi : Men(enal 'asar mesin perkakas 'an otomasiKompetensi Dasar : Pen(enalan mesin perkakas 'an otomasi

.n'ikator : Men(enali mesin perkakas otomatis

Men(enali perlen(kapan mesin otomatisasi

. T!j!an Pem)elajaran : Mempelajari men(operasikan mesin perkakas

'en(an 0ara men((ali im1ormasi 'ari Mo'!l

Mempelajari Pen(ertian tentan( otomasi 'en(an 0aramen((ali melal!i mo'!l

Mempelajari mesin perkakas 'an otomatisasiMenerapkan pen(eta,!an tentan( mesin perkakas

'an otomasi !nt!k men(e1isienkan proses pro'!ksi

.. Materi Ajar : Pen(enalan mesin perkakas 'an otomasi


.3 Lan(ka,4lan(ka,

Pem)elajaran

a Ke(iatan a-al : Mem)!ka pelajaran 'en(an menjelaskan DasarMesin Perkakas 'an ;tomasi

) Ke(iatan inti : 5!r! menjelaskan:men(operasikan mesin perkakas 'en(an 0ara

men((ali im1ormasi 'ari Mo'!l

Mempelajari Pen(ertian tentan( otomasi 'en(an 0ara

men((ali melal!i mo'!lMempelajari mesin perkakas 'an otomatisasi

Menerapkan pen(eta,!an tentan( mesin perkakas

'an otomasi !nt!k men(e1isienkan proses pro'!ksi




Belajar

: B!k! Paket

Mo'!l


53/53

Kepala Sekola,+

Roma'i+SP'. N.P

S!)a,+ J!li 9%


2!1ron+ ST

Memahami Dasar Mesin

Documents

Transcript of Memahami Dasar Mesin