Masalah Vektor Dan Rodensia Serta Pengendaliannya

7/25/2019 Masalah Vektor Dan Rodensia Serta Pengendaliannya

1/22

Dr. Mila Trisna Sari

Departemen IKM FK UMSU

MASALAH VEKTOR DANRODENSIA SERTA

PENGENDALIANNYA


2/22

DeenisiVe!t"r a#ala$ seran%%a pen&e'ar pe&e'ar

pen&a!it ata( art$r"p"#a &an% #apatmemin#a$!an)men(lar!an a%en ine!si #aris(m'er ine!si !epa#a $"st &an% rentan

R"#ensia a#ala$ $e*an pen%erat +ti!(s #anmen,it- &an% $i#(p #i #e!at tempat $i#(pata( !e%iatan man(sia &an% mena#is(m'er pen(laran pen&a!it.


3/22

Dampa! seran%%a pa#a!ese$atan

A#a #ampa! lan%s(n% #an ti#a! lan%s(n%Dampa! &an% mer(%i!an se,ara lan%s(n%/.Ent"m"p$"'ia. Keta!(tan ter$a#ap seran%%a0.Men%$isap #ara$ #an men%%an%%(.1.Dapat men%%an%%( 'e'erapa in#era.2.En3en"mi4ati"n. 5e'erapa enis seran%%a selain

men%$isap #ara$ (%a men%el(ar!an t"!sin &an% #apatmen%%an%%( !ese$atan

6.Dermat"sis ata( ra#an% !(lit7.Miasis. A#ala$ s(at( !ea#aan saat ta$ap pra#e*asa

+lar3a- tin%%al #i #alam t('($ inan%. Di #alam pr"ses!e$i#(pann&a a!an mer(sa! arin%an t('($

8.Pr"ses aler%i.A#ap(n #ampa! &an% #apat mer(%i!an se,ara ti#a!

lan%s(n% a#ala$ se'a%ai 3e!t"r +pen(lar- pen&a!it ata(se'a%ai inan% antara.


4/22

9enis:enis Ve!t"rA#a 0 p$&l(m san%at 'erpen%ar($ ter$a#ap

!ese$atan man(sia &ait(

/.P$&l(m ant$r"p"#a seperti n&am(! &an%#apat 'ertin#a! se'a%ai perantara

pen(laran pen&a!it malaria; #emam'er#ara$;

0.P$&l(m ,$"#ata &ait( ti!(s se'a%aipen%%an%%( man(sia; serta se!ali%(sse'a%ai t(an r(ma$ +$"spes-; pinal


5/22

Se'a%ian #ari Ant$r"p"#a #apat 'ertin#a!se'a%ai 3e!t"r; &an% memp(n&ai ,iri,iri !a!in&a'er(as:r(as; #an mer(pa!an sala$ sat( p$&l(m&an% ter'esar (mla$n&a !arena $ampir melip(ti

= 86> #ari sel(r($ (mla$ 'inatan%.Ant$r"p"#a #i'a%i mena#i 2 !elas ?

/.Kelas ,r(sta,ea +'er!a!i /@- ? misaln&a (#an%

0.Kelas M&riap"#a ? misaln&a 'inatan% 'er!a!i

seri'(1.Kelas Ara,$in"#ea +'er!a!i - ? misaln&a T(n%a(

2.Kelas $eBap"#a +'er!a!i 7- ? misaln&a n&am(!


6/22

Dari kelas hexapoda dibagi menjadi 12 ordo, antara lain ordo yangperlu diperhatikan dalam pengendalian adalah :

a.Ordo Dipthera yaitu nyamuk, lalat seperti nyamuk anopheles sebagai

vektor malaria, nyamuk aedes sebagai vektor penyakit demamberdarah, lalat tse-tse sebagai vektor penyakit tidur, lalat kuda sebagaivektor penyakit Anthrax

b.Ordo iphonaptera yaitu pinjal seperti pinjal tikus sebagai vektorpenyakit pes.

!.Ordo Anophera yaitu kutu kepala seperti kutu kepala sebagai vektor

penyakit demam bolak-balik dan typhus exantyemati!us.

elain vektor diatas, terdapat ordo dari kelas hexapoda yang bertindaksebagai binatang pengganggu antara lain :

- Ordo hemiptera, !ontoh kutu busuk

- Ordo isoptera, !ontoh rayap

- Ordo orthoptera, !ontoh belalang

- Ordo !oleoptera, !ontoh ke!oak


7/22

P$&l(m ,$"r#ata &ait( ti!(s &an% #apatse'a%ai se'a%ai 'inatan% pen%%an%%(;#apat #i'a%i mena#i 0 %"l"n%an ?

/.Ti!(s 'esar +Rat-.

C"nt"$ ? Ratt(s n"r3i%i,(s +ti!(s ri"l -;Ratt(s:ratt(s #iar#iil +ti!(s atap-; Ratt(s:ratt(s r(%i3"r(s +ti!(s '(a$:'(a$an-

0.Ti!(s !e,il +mi,e-C"nt"$ ? M(ss,(l(s +ti!(s r(ma$-


8/22

Peranan Ve!t"r Pen&a!it

Se,ara (m(m; 3e!t"r memp(n&ai peranan &ait( se'a%aipen%%an%%( #an pen(lar pen&a!it.

Ve!t"r &an% 'erperan se'a%ai pen%%an%%( &ait(n&am(!; !e,"a)lipas; lalat; sem(t; lipan; !(m'an%; !(t(!epala; !(t( '(s(!; pinal; #ll.

Pen(laran pen&a!it pa#a man(sia melal(i 3e!t"rpen&a!it 'er(pa seran%%a #i!enal se'a%ai arthropod -borne diseases ata( serin% (%a #ise'(t sebagai vector borne diseases.

A%en pen&e'a' pen&a!it ine!si &an% #it(lar!an pa#aman(sia &an% rentan #apat melal(i 'e'erapa ,ara &ait( ?

a. Dari "ran% !e "ran%'. Melal(i (#ara

,. Melal(i ma!anan #an air

#. Melal(i $e*an

e. Melal(i 3e!t"r art$r"p"#a +C$an#ra;0@@1-.


9/22

Klasi!asi arthropods borne diseases&an% serin% men&e'a'!an tera#in&a

pen&a!it pa#a man(siaNo Arthropo

daPenyakit Bawaan

/. N&am(! Mer(pa!an 3e!t"r #ari pen&a!it

Malaria; Filaria; Demam !(nin%Demam 'er#ara$;

Pen&a!it "ta!; #emam $aem"r$a%i,

0. Lalat Mer(pa!an 3e!t"r #ari pen&a!it tip(s#an #emam paratip(s; #iare;

#isentri; !"lera; %astr":enteritis;am"e'iasis; pen&a!it l(mp($;

,"n(n,ti3itis; ant$raB
http://kesmas-unsoed.blogspot.com/2011/01/pemberantasan-penyakit-demam-berdarah.htmlhttp://kesmas-unsoed.blogspot.com/2011/01/pemberantasan-penyakit-demam-berdarah.html


10/22

3. Lalat Pasir Merupakan vektor penyakitleishmaniasis, demampapataci dan bartonellosisi,Leishmania donovani,

2. Lalat Hitam Mer(pa!an 3e!t"r pen&a!itOn,$e",er,iasis

6. Lalat tse0 Mer(pa!an 3e!t"r #ari pen&a!itti#(r

7. K(t( Mer(pa!an 3e!t"r #ari pen&a!ittip(s me*a'a$; relapsin% #emam;

parit8. Pinal pen&a!it sampar; en#emi, t&p$(s. Sen%!enit Pen&a!it Ri,!ettsia +Ri,!ettsia

Ri,!ettsii-

. T(n%a( pen&a!it ts(ts(%am(s$i ata(s,r(' t&p$(s &an% #ise'a'!an


11/22

TransmisiArthropoda BorneDiseasesA#ala$ mas(!n&a a%en pen&a!it !e#alam t('($

man(sia sampai tera#i ata( tim'(ln&a %ealapen&a!it #ise'(t masa in!('asi ata( in,('ati"nperi"#; !$(s(s pa#a art$r"p"#s '"rne #iseases a#a#(a peri"#e masa in!('asi &ait( pa#a t('($ 3e!t"r

#an pa#a man(sia./.In"!(lasi (Inoculation) Mas(!n&a a%en pen&a!it

ata( 'i'it &an% 'erasal #ari art$r"p"#a !e#alamt('($ man(sia melal(i %i%itan pa#a !(lit ata( #ep"sitpa#a mem'ran m(!"sa #ise'(t se'a%ai in"!(lasi.

0.Inestasi (Infestation)Mas(!n&a art$r"p"#a pa#a perm(!aan t('($man(sia !em(#ian 'er!em'an% 'ia! #ise'(t se'a%aiinestasi; se'a%ai ,"nt"$ s,a'ies.


12/22

3. Etrinsic Incubation !eriod dan Intrinsic Incubation !eriod

a!t( &an% #iperl(!an (nt(! per!em'an%an a%en pen&a!it #alamt('($ 3e!t"r Dise'(t se'a%ai masa in!('asi e!trinsi!.

". De#nitive $ost dan Inter%ediate $ostDise'(t se'a%ai $"st #eniti ata( interme#iate ter%ant(n% #ariapa!a$ #alam t('($ 3e!t"r ata( man(sia tera#i per!em'an%ansi!l(s se!s(al ata( si!l(s ase!s(al pa#a t('($ 3e!t"r ata(man(sia; apa'ila tera#i si!l(s seB(al ma!a #ise'(t se'a%ai $"st#eniti; se'a%ai ,"nt"$ parasit malaria men%alami si!l(s se!s(al#alam t('($ n&am(!; ma!a n&am(! an"p$eles a#ala$ $"st

#eniti3e #an man(sia a#ala$ $"st interme#iate.

&. !ropagative' clo !ropagative dan clo - Develop%ental Pa#a transmisi 'i"l"%i! #i!enal a#a 1 tipe per('a$an a%en

pen&a!it #alam t('($ 3e!t"r &ait(propagative' cclo propagative#an cclo develop%ental.5ila a%en pen&a!it ata(

parasit ti#a! men%alami per('a$an si!l(s #an $an&a m(lti!asi#alam t('($ 3e!t"r #ise'(t pr"pa%ati3e sepertiplague bacillipa#a!(t( ti!(s; #en%(e +D5D- . 5ila a%en pen&a!it men%alamiper('a$an si!l(s #an m(lti!asi #alam t('($ 3e!t"r #ise'(t cclo propagativeseperti parasit malaria #alam t('($ n&am(!an"p$eles #an tera!$ir 'ila a%en pen&a!it men%alami per('a$ansi!l(s tetapi ti#a! men%alami pr"ses m(lti!asi #alam t('($

3e!t"r seperti parasit larial #alam t('($ n&am(! ,(leB.


13/22

Pen&a!it a!i'at lalatPen&a!it &an% #it(lar!an #apat #ise'a'!an

"le$ ine!si 'er'a%ai a%en pen&a!it #ari!el"mp"! 3ir(s; ri,!ettsia; 'a!teri; pr"t"4"a#an ,a,in%.

Pen&a!it terse'(t #apat #it(lar!an !epa#aman(sia se,ara lan%s(n% "le$ l(#a$; (rin#an esesn&a ata( melal(i %i%itane!t"parasitn&a +!(t(; pinal; ,apla! #an

t(n%a(-.


14/22

9enis:enis pen&a!it &an% tela$ #ilap"r!an se,ara !linisata( ser"l"%is pa#a man(sia #an $e*an r"#ensia reser3"ir

#i In#"nesia.

Penyakit PenyebabPenyakit

Vektor ara Penularan

Pes 5a!teri Yersinia

pestis

Pinal Melal(i %i%itan

M(rinet&p$(s;

Ri,!ettsiam""ser

Pinal Melal(i sisa$an,(rant('($ pinalterine!sile*at l(!a a!i'at%ar(!an

S,r(' t&"$(s Ri,!ettsia T(n%a(tr"m'i!(li#

Melal(i %i%itant(n%a(

Sp"tte# e3er%r"(p

ri,!ettsiae

Ri,!ettsia,"n"rii C

Capla! Melal(i %i%itan,apla!


15/22

Leptospirosis

BakteriLeptospira

Melalui selaput lendiratau luka dikulit bilaterpapar oleh air yan!tercemar den!an urin

tikusSalm"nel"sis Salam"nella Melal(i %i%itan ti!(s

ata( pen,emaranma!anan

Demam

%i%itan ti!(s

5a!teri

Spirill(m ata(Strept"'a!,ill(s

Melalai l(!a %i%itan

ti!(s

Tri,$in"si Ca,in%Tri,$inellaspiralis

Ti#a! lan%s(n% #en%an,ara mema!an $e*anpema!an ti!(

An%i"st"n%iliasis

Ca,in%An%i"str"n%il(s

Den%an ,ara mema!anseenis !e"n% &an%mena#i inan% perantatapen&a!it ini

Demam

'er#ara$K"rea

Vir(s

$anta3ir(s+Hanta3ir(s-;

Melal(i (#ara &an%

ter,emar eses;(rin ata(l(#a$ ti!(s &an% ine!ti


16/22

PENGENDALIAN VEKTOR5er#asar!an Perat(ran Mentri N".182 ta$(n 0@/@

men#enisi!an 'a$*a pen%en#alian 3e!t"r mer(pa!an!e%iatan ata( tin#a!an &an% #it((!an (nt(! men(r(n!anp"p(lasi 3e!t"r seren#a$ m(n%!in se$in%%a!e'era#aann&a ti#a! la%i 'eresi!" (nt(! tera#in&apen(laran pen&a!it #i s(at( *ila&a$ ata( men%$in#ari!"nta! mas&ara!at #en%an 3e!t"r se$in%%a pen(laranpen&a!it &an% #i'a*a "le$ 3e!t"r #apat #i ,e%a$+MENKES;0@/@-.

A#ap(n prinsip #asar #alam pen%en#alian 3e!t"r &an%#apat #ia#i!an se'a%ai pe%an%an se'a%ai 'eri!(t ?

/. Pen%en#alian 3e!t"r $ar(s menerap!an 'erma,am

ma,am ,ara pen%en#alian a%ar 3e!t"r tetap 'era#a #i'a*a$ %aris 'atas &an% ti#a! mer(%i!an ) mem'a$a&a!an.

0. Pen%en#alian 3e!t"r ti#a! menim'(l!an !er(sa!an ata(%an%%(an e!"l"%is ter$a#ap tata lin%!(n%an $i#(p.


17/22

Met"#e Pen%en#alian Ve!t"r/. Met"#e pen%en#alian si! #an me!ani! m"#i!asi #an manip(lasi lin%!(n%an tempat

perin#(!an +1M; pem'ersi$an l(m(t; penenman'a!a(; pen%erin%an; pen%ali$an) #rainase; #ll-

Pemasan%an !elam'(

Mema!ai 'a( len%an panan% Pen%%(naan $e*an se'a%ai (mpan n&am(!

+,attle 'arrier- Pemasan%an !a*at0. Met"#e pen%en#alian #en%an men%%(na!an

a%en 'i"ti, pre#at"r pema!an enti! +i!an; mina pa#i;#ll- 5a!teri; 3ir(s; (n%i Manip(lasi %en + pen%%(naan antan man#(l;#ll-


18/22

1. Met"#e pen%en#alian se,ara !imia S(ra,e spra& +IRS- Kelam'( 'erinse!tisi#a lar3asi#a

2. Pen%en#alian se,ara alamia$ +nat(ralisti, ,"ntr"l- &ait( #en%anmemanaat!an !"n#isi alam &an% #apat mempen%ar($i !e$i#(pan3e,t"r. Ini #apat #ila!(!an #alam an%!a *a!t( &an% lama

6. Pen%en#alian terapan +applie# ,"ntr"l- &ait( #en%an

mem'eri!an perlin#(n%an 'a%i !ese$atan man(sia #ari %an%%(an3e!t"r. Ini $an&a #apat #ila!(!an sementara.

Upa&a penin%!atan sanitasi lin%!(n%an +environ%ental sanitationi%prove%ent-

Pen%en#alian se,ara si!:me!ani! +phsical-%echanical control-&ait( #en%an m"#i!asi)manip(lasi lin%!(n%an

Pen%en#alian se,ara 'i"l"%is +biological control- &ait( #en%anmemanaat!an m(s($ alamia$ ata( peman%sa)pre#at"r; ertilisasi Pen%en#alian #en%an pen#e!atan per:UU +legal control- &ait(

#en%an !arantina Pen%en#alian #en%an men%%(na!an 'a$an !imia +che%ical

control- +Ari4al; 0@/@-.


19/22

C"nt"$ Pen%en#alian Ve!t"rCara pen%n#alian 3e!t"r n&am(!Cara me!anis &ait(

/.Men%$ilan%!an saran% n&am(!

0.Mem'ersi$!an tempat:tempat penamp(n%an air

1.Mem'ersi$!an lin%!(n%an

Cara Fisi!a pen&inaran ra#iasi

Pen%en#alian $a&ati mema!ai pre#at"r ata(parasit

Pen%en#alian 'i"l"%i pen%en#alian #en%anmen%%(na!an 'a!teri pat$"%en 5. t$(rin%iensis


20/22

Cara pen%en#alian r"#ensia

Men%%(na!an (mpan 'era,(n ata(peran%!ap 'er(mpan ra,(n


21/22

Cara pen%en#alian lalat?/.Mela!(!an !e'ersi$an lin%!(n%an

0.Mem'(at sal(ran air lim'a$ +SPAL-

1.Men(t(p tempat sampa$

2.Men%(ran%i s(m'er &an% menari! 'a%i lalatseperti $asil #ari ma!anan i!an; sir(p %(la;'a( '(a$ manis; tempat s(s(; #ll

Selain men%en#ali!an lalat; !ita (%a perl(

mela!(!an pen,e%a$an !"nta! lalat #en%an!"t"ran &an% men%an#(n% !(man sertamelin#(n%i ma!anan; peralatan ma!an #an"ran% &an% !"nta! #en%an lalat.


22/22

Masalah Vektor Dan Rodensia Serta Pengendaliannya

Documents

Transcript of Masalah Vektor Dan Rodensia Serta Pengendaliannya