LIBËR MËSUESI ARTI PAMOR 9 - shkollaime.al«r... · Arti Pamor 9 5 1. Hyrje Lënda “Arti...

SILVANA NINI

LIBËR MËSUESIARTI PAMOR 9

Botime Pegi: tel: +355/ 042 468 833; cel: +355/ 069 40 075 02; e-mail: [email protected]; web: www.botimepegi.al

Sektori i shpërndarjes: cel: +355/ 069 20 267 73; 069 60 778 14; e-mail: [email protected]

Shtypshkronja Pegi: cel: +355/ 069 40 075 01; e-mail: [email protected]

Redaktor letrar: Arlon LikoParaqitja grafi ke: Lindita PRELA

Shtypi: Shtypshkronja Pegi, Lundër, Tiranë

Arti Pamor 9

3

Përmbajtja

1. Hyrje .............................................................................5

1.1 Pse shërben ky libër? ......................................................................................5

1.2 Çfarë synon ky libër? .....................................................................................5

1.3 Çfarë përmban ky libër?...................................................................................6

2. Kompetencat dhe kuptimi i tyre ....................................6

2.1 Kuptimi dhe zbatimi i kompetencave lëndore dhe i tematikave që zhvillohen në lëndën e Artit pamor...................................................................................7

2.2 Lidhja e lëndës së artit pamor me fushat e tjera kurrikulare...........................12

3. Planifi kimi i kurrikulës – kuptimi dhe zbatimi............133.1 Plani vjetor i lëndës “Art pamor”, sipas tremujorëve .....................................14

3.2 Planifi kimi tematik për tremujorin e parë (shtator-dhjetor) ..........................16

3.3 Planifi kimi ditor bazuar në situata të të nxënit (shtator-dhjetor) ..................23

3.4 Planifi kimi tematik për tremujorin e parë, (janar-mars).................................40

3.5 Planifi kimi ditor bazuar në situata të të nxënit (janar-mars) .........................47

3.6 Planifi kimi tematik për tremujorin e parë (prill-qershor)...............................61

3.7 Planifi kimi ditor bazuar në situata të të nxënit (prill-qershor).......................68

Libër Mësuesi

4

4. Metodologjia e mësimdhënies ......................................81

4.1 Metodologjia e të nxënit dhe e mësimdhënies bazuar në kompetenca në lëndën e artit pamor......................................................................................81

4.2 Materiale dhe burime mësimore ...................................................................82

5. Vlerësimi ......................................................................84

5.1 Llojet e vlerësimit: Vlerësimi i vazhdueshëm, periodik dhe përfundimtar......84

Arti Pamor 9

5

1. Hyrje

Lënda “Arti pamor” është një lëndë e veçantë me kërkesat e veta specifi ke të të mësuarit. Veprimtaritë e “Artit pamor” bëjnë të mundur që nxënësit të bëjnë lidhjen midis botës reale dhe asaj imagjinare, të organizojnë dhe të shprehin vizualisht idetë, ndjenjat dhe përvojat nëpërmjet teknikave të larmishme artistike.

Edukimi nëpërmjet “Artit pamor” siguron zhvillimin e krijimtarisë dhe të përvojave personale nëpërmjet zbulimit, kërkimit, eksperimentimit dhe përdorimit të një sërë mjetesh dhe teknikash artistike. Kjo lëndë promovon vëzhgimin dhe i ndihmon nxënësit/et të fitojnë ndjeshmëri për botën pamore.

Në artin pamor, imazhi mund të marrë forma të ndryshme, në varësi të mjeteve dhe të materialeve që përdoren për ta realizuar atë. Imazhi mund të jetë dy ose tredimensional, abstrakt ose fi gurativ, dinamik ose statik etj. Ai krijohet duke përdorur teknika të ndryshme artistike. Përzgjedhja e materialeve dhe organizimi i gjuhës pamore në një vepër varen nga mesazhi që ajo do të komunikojë.

Edukimi, nëpërmjet lëndës së artit pamor, nxit zhvillimin e përgjithshëm të nxënësit/es dhe pasuron kulturën e tij/saj. Kjo lëndë i ndihmon nxënësit/et të deshifrojnë mesazhet pamore, të vëzhgojnë imazhet me një ndjeshmëri më të lartë, të ushtrojnë mendimin kritik dhe ndjenjën estetike. Sot, në kulturën edukative i kushtohet shumë rëndësi pranisë së imazhit dhe në këtë drejtim artet pamore luajnë një rol themelor në zhvillimin social, ekonomik dhe artistik të nxënësve/eve.

Duke u mbështetur në kërkesat e programit, libri i artit pamor i klasës së nëntë bazohet në tri kompetenca: krijimi artistik, realizimi i punimit dhe vlerësimi i veprave të artit. Ky libër i orienton nxënësit/et të krijojnë imazhet e tyre, duke u përfshirë në procesin krijues, duke zbuluar mundësi të shumta të kombinimit të materialeve me gjuhën pamore për të komunikuar mendimin e ndjenjat e tyre.

1.1 Pse shërben ky libër?

Ky libër do t’u shërbejë mësuesve/eve të artit pamor, si një material mbështetës përtë zhvilluar aftësitë e tyre profesionale në këtë lëndë, për zbatimin më së miri të risive në kurrikulën e artit pamor.

1.2 Çfarë synon ky libër?

Meqenëse arsimi po zbaton mësimdhënien bazuar në kompetenca, ky libër do të shërbejë si një udhërrëfyes për të gjithë mësuesit/et e artit pamor që do ta ndërtojnë punën e tyre të përditshme bazuar në njohjen e dokumentacionit të ri: kornizën kurrikulare, kurrikulën-bërthamë të arteve, programin mësimor dhe vlerësimin bazuar në nivelet e arritjes së kompetencave në arte, të cilat përkojnë me tri faza mjaft të rëndësishme:

Libër Mësuesi

6

a) planifi kimin e të nxënit;b) metodologjinë e mësimdhënies;c) vlerësimin e të nxënit bazuar në qasjen e re me kompetenca.Qëllimi i këtij libri është t’i orientojë mësuesit/et e klasës së nëntë dhe t’i ndihmojë që të përmbushin synimet e kurrikulës së artit pamor, të ndërtojnë kompetencat lëndore te nxënësit/et e klasës së nëntë, të planifi kojnë dhe të realizojnë detyrat e tyre si mësimdhënës/e së kësaj lënde, në përputhje me dokumentet zyrtare dhe me fazat nëpër të cilat kalon mësimdhënia.

1.3 Çfarë përmban ky libër?

Ky libër është konceptuar në përputhje me draft-programin e klasës së nëntë, të shkallës së katërt të lëndës “Arti pamor”, miratuar nga MAS-i dhe merr përsipër:• të sqarojë çdo mësues/e të artit pamor për të gjitha çështjet e planifi kimit, të

metodologjisë dhe të vlerësimit që duhet të zbatojnë ata/ato lëndën e tyre; • të paraqesë dokumentet e hartuara dhe mënyrën se si ato duhet të përdoren nga vetë

mësuesi/ja në lëndën e artit pamor në klasën e nëntë;• të udhëzojë për të gjitha formatet e reja: planin vjetor, tremujor, ditor, situatat e të

nxënit, formatet e vlerësimit etj., me të cilat duhet të punojë mësuesi/ja gjatë një viti shkollor.

Ky libër në parim jep, ofron ose sugjeron modele, por nuk i dikton ato. Çdo model që ka të bëjë me planifi kimin, situatat e të nxënit, metodologjinë apo vlerësimin, krijohet mbi një bazë të caktuar të nivelit të klasës ku mësuesi/ja jep mësim.Realiteti në çdo klasë, mund të sugjerojë modele të ndryshme, për tema të caktuara.

2. Kompetencat dhe kuptimi i tyre

Kjo çështje ka si qëllim kuptimin:- për krijimin e kushteve për ndërtimin e kompetencave të lëndës së artit pamor si

dhe të kompetencave kyçe, të cilat ndërthuren me njëra-tjetrën; - për realizimin e temave ndërkurrikulare nëpërmjet lëndës së artit pamor, i cili

është gjithashtu një përbërësi rëndësishëm i programit të artit pamor;- për kontributin e artit pamor në shoqëri dhe në jetën e përditshme.

Në këtë modul, gjithashtu, përshkruhet lidhja e artit pamor me fushat e tjera kurrikulare, në mënyrë që kurrikula e arsimit parauniversitar të funksionojë si një e tërë për realizimin e qëllimit kryesor, atë të formimit të nxënësve/eve.Arti pamor zhvillohet në të gjithë arsimin e detyruar përmes 4 shkallëve, që përfshijnë arsimin fi llor (AF) klasat 1-5 dhe arsimin e mesëm të ulët (AMU) klasat 6-9, pra dy cikle arsimimi, të cilat përfshijnë brenda tyre nëntë vite shkollimi.

Arti Pamor 9

7

Këto katër shkallë grupohen në mënyrë të tillë:• shkalla e parë: klasa përgatitore (mosha parashkollore 5-6 vjeçare) – klasa dytë;• shkalla dytë: klasa e tretë – klasa e pestë;• shkalla e tretë: klasa e gjashtë – klasa e shtatë;• shkalla e katërt: klasa e tetë – klasa e nëntë.

2.1 Kuptimi dhe zbatimi i kompetencave lëndore dhe i tematikave që zhvillohen në lëndën e Artit pamor

Qasja e bazuar në kompetenca është i gjithë procesi i të nxënit që zhvillohet në fushën e arteve në përgjithësi (në të gjitha shkallët) dhe që ndërtohet përmes kompetencave të kësaj fushe, të cilat janë: krijimi, realizimi dhe vlerësimi. Në të gjitha shkallët e kurrikulës, ato zhvillohen dhe plotësohen më tej me kompetencat specifi ke lëndore të artit pamor brenda fushës së arteve. Kompetencat lëndore të artit pamor lidhen dukshëm dhe në mënyrë logjike e metodike me kompetencat kyçe. Ato janë të lidhura ngushtë me tematikat e lëndës së artit pamor dhe zhvillohen nëpërmjet tyre. Zotërimi i artit pamor nënkupton zotërimin e kompetencave pamore, që do të thotë aftësi për të kuptuar, për të gjykuar e për të përdorur artin pamor në një shumëllojshmëri situatash dhe kontekstesh, jo vetëm brenda kontekstit të programit mësimor dhe kërkesave të tij, por edhe në situata të tjera, në të cilat ky art luan ose mund të luajë një rol të rëndësishëm. Me kurrikulën e re, arti pamor është strukturuar me tri (3) kompetenca, të cilat renditen si më poshtë:

Kompetenca 1

Krijimi artistik ka të bëjë me:• përdorimin e ideve dhe organizimin e gjuhës pamore në një krijim artistik;• përdorimin e mjeteve dhe të teknikave artistike për realizimin e ideve nëpërmjet gjuhës pamore;• vlerësimin e ideve krijuese dhe ndarjen e përvojave me të tjerët.

Kompetenca 2

Realizimi i punimit, ka të bëjë me:

• kuptimin dhe zbatimin e teknikave të larmishme artistike dy dhe tredimensionale përrealizimin e ideve krijuese nëpërmjet gjuhës pamore;• përdorimin e teknikave dhe të proceseve artistike, si dhe me ndarjen e përvojave me tëtjerët.

Libër Mësuesi

8

Kompetenca 3

Vlerësimi i veprave të artit, ka të bëjë me: • kuptimin dhe analizimin e veprave artistike, duke bërë një gjykim kritik dhe estetik,që i përgjigjet kësaj grupmoshe.

Tabela e kompetencave lëndore të artit pamor dhe përshkrimi i tyre

Kompetencate artit pamor Përshkrimi i kompetencave lëndore

Krijimi artistik

Nxënësi/ja:• përdor ide personale, elementet e gjuhës pamore dhe stimuj për

krijim;• zbulon rrugë të ndryshme të kombinimit të elementeve të artit

pamor për të realizuar idetë artistike;• përdor hapat e procesit krijues, elementet e artit pamor dhe teknikat

artistike;• përzgjedh elementet e duhura për të realizuar idetë artistike në tema

të personalizuara;• përmirëson punën, duke u mbështetur tek eksperimenti dhe te

zgjidhjet e ndryshme artistike;• analizon burime të ndryshme informacioni dhe qëllimin e tij/saj

krijues;• identifi kon elemente të eksperiencës së tij/saj artistike, në krijim,

çfarë ka mësuar dhe metodat që ka përdorur.

Realizimi i pun-imit

Nxënësi/ja:• përdor teknikat artistike, elementet e artit pamor në lidhje me

mesazhin që do të përcjellë në punë dy dhe tredimensionalenë art dhe dizajn;

• krijon punë origjinale nëpërmjet vëzhgimit direkt nga natyra ose nëpërmjet kujtesës së tij/saj mbi objektet, njerëzit etj., ose nëpërmjet imagjinatës, duke përdorur mundësitë shprehëse të teknikave të ndryshme artistike;

• vlerëson eksperiencat e tij/saj krijuese dhe respekton mendimin e tjetrit;

• zgjedh ide dhe planifi kon teknikat dhe mjetet e duhura për realizim;

• eksperimenton me mjetet shprehëse të mjeteve dhe teknikave të ndryshme artistike për të materializuar idetë e tij/saj;

• analizon teknika të ndryshme artistike për qëllimin e tij/saj krijues;

• identifi kon elemente të eksperiencës së tij/saj artistike, në lidhje me realizimin e punimit, çfarë ka mësuar dhe metodat që ka përdorur.

Arti Pamor 9

9

Vlerësimi i vepravetë artit

Nxënësi/ja:• analizon dhe interpreton elementet e gjuhës vizuale, organizimin

e tyre, teknikën dhe gjininë në një vepër arti;• identifi kon dhe vlerëson veprat e artit në aspektin e tyre historik

dhe social-kulturor;• identifi kon dhe argumenton aspektin shprehës dhe simbolik të

veprës së artit, atë të punës së tij/saj dhe të shokut/shoqes, duke shprehur emocionet e tij/saj;

• interpreton, argumenton dhe shpreh këndvështrimin e tij/saj për një vepër arti, për një objekt artistik, për punimin e tij/saj dhe atë të shokut/shoqes;

• përdor një gjuhë specifi ke të përshtatshme për të përshkruar dhe komentuar veprat e artit, punën e tij/saj, atë të shokut/shoqes dhe eksperiencën e tij/saj artistike;

• identifi kon elemente të eksperiencës së tij/saj artistike, në vlerësimin e veprave të artit, çfarë ka mësuar dhe metodat që ka përdorur;

• kupton rëndësinë e rolit të artit pamor dhe të artistit në shoqëri në periudha të ndryshme historike;

• identifi kon një sërë profesionesh që lidhen me artin pamor dhe me karrierën artistike.

Tematikat që përshkojnë lëndën e artit pamor

Bazuar në këtë kurrikul, lënda e artit pamor synon të përmbushë tri kompetencat e lëndës, të cilat lidhen me kompetencat kyçe që një nxënës/e duhet të zotërojë gjatë jetës së tij/saj, dhe që arrihen nëpërmjet tri tematikave kryesore. Tematikat përmbajtjesore, janë ato tematika që zhvillohen përgjatë programit dhe krijojnë kushte që nxënësi/ja të ndërtojë dhe të zbatojë njohuritë, shkathtësitë, qëndrimet dhe vlerat, në funksion të kompetencave të lëndës dhe të kompetencave kyçe. Për çdo tematikë janë paraqitur njohuritë për secilën klasë të çdo shkalle përkatëse. Përshkrimi i secilës tematikë dhe përshkrimi i kompetencave lëndore, që duhet të shfaqë nxënësi/ja lidhur me tematikat përkatëse, paraqiten vetëm në nivel shkalle.

Libër Mësuesi

10

TEMATIKAT E ARTIT PAMOR KOMPETENCAT E ARTIT PAMORTematika 1: Gjuha dhe komunikimi artistik Nxënësi/ja:

zbulon elementet e gjuhës vizuale në mënyrëpersonale dhe i përdor për të realizuar idetë e veta përmes imazheve;

përdor me kompetencë hapat e procesit krijues që nga stimuli, ideja dhe realizimi, nëpërmjet përzgjedhjes së teknikave të duhura artistike;

procesi i eksperimentit është pjesë e rëndësishme e krijimit artistik pasi ndihmon në aftësimin e nxënësit, për të personalizuar tema e subjekte të ndryshme;

personalizimi i temave dhe subjekteve dhe përdorimi iqëllimshëm i elementeve të gjuhës artistike është një pjesë shumë e rëndësishme e procesit krijues;

bëhet i ndërgjegjshëm dhe i pavarur në përdorimin e gjuhës pamore dhe në komunikimin e ideve origjinale;

zbulon ide të reja, përdor burime të ndryshme informacioni, bën skica dhe përcakton qëllimin krijues.

Kompetenca 1:Krijimi artistik

Kompetenca 2:Realizimi i punimit

Tematika 2: Teknika dhe procese artistike Nxënësi/ja:

krijon punë dy dhe tredimensionale në art dhe dizajn, nëpërmjet përdorimit të teknikave të larmishme artistike;

zbulon mundësitë shprehëse të teknikave të ndryshme artistike, tradicionale dhe digjitale, eksperimenton dhe i përdor me kompetencë në realizimin e punimit;

eksperimenton me efektet e ndryshme të tyre për të realizuar idenë dhe për të dhënë mesazhin për një audiencë të caktuar;

zhvillon aftësitë e tij për të organizuar gjuhën vizuale nëpërmjet teknikave të ndryshme artistike dhe ndan eksperiencat krijuese me të tjerët;

bëhet i ndërgjegjshëm dhe i pavarur në përdorimin e teknikave të ndryshme artistike dhe realizimin e ideve origjinale;

zbulon, gjatë procesit krijues, mundësitë e shumta shprehëse që ofrojnë teknikat artistike dy dhe tredimensionale;

përdor burime të ndryshme informacioni, eksperimenton dhe përcakton qëllimin krijues.

Arti Pamor 9

11

Tematika 3: Historia, arti dhe shoqëria Nxënësi/ja:

analizon dhe interpreton vepra të ndryshme arti dhe objekte të trashëgimisë kulturore në aspektin historik dhe social-kulturor;

përshkruan, analizon dhe interpreton gjuhën vizuale, teknikën, gjininë dhe subjektin në një vepër arti;

komunikon emocionet dhe gjykimin mbi vepra të ndryshme arti si dhe për punën e tij/saj dhe për atë të shokut/shoqes;

vlerëson aspektet e cilësisë simbolike dhe shprehëse të veprave të artit, duke marrë parasysh kontekstin historik të tyre;

përdor një gjuhë specifi ke të përshtatshme për të përshkruar dhe komentuar eksperiencën e tij/saj artistike dhe atë që ka mësuar nga kjo eksperiencë;

pasuron perceptimin për mjedisin që e rrethon duke e njohur më mirë atë;

kupton rëndësinë e rolit të artit pamor dhe artistit në shoqëri, respekton opinione estetike dhe kritike të ndryshme dhe identifi kon një sërë profesionesh që lidhen me artin pamor dhe me karrierën artistike.

Kompetenca 3: Vlerësimi i veprave të artit

Libër Mësuesi

12

2.2

Lid

hja

e lë

ndës

së

arti

t pa

mor

me

fush

at e

tje

ra k

urri

kula

re.

Arti

pam

or ës

htë i

lidh

ur m

e lën

dët b

rend

a fus

hës s

ë saj

, por

edhe

me f

usha

të tj

era t

ë nxë

ni n

ë kur

rikul

. Ele

men

tet e

artit

pam

or, r

itmi,

harm

onia

, din

amik

a et

j., li

dhen

shum

ë m

irë m

e di

siplin

at e

tjer

a ar

tistik

e, si

: kër

cim

in, m

uzik

ën, t

eatr

in, p

or e

dhe

me

mat

emat

ikën

, gj

uhën

, shk

enca

t sho

qëro

re. N

xënë

sit/e

t nxi

ten

të b

ëhen

të v

etëd

ijshë

m/m

e pë

r nj

ë nu

mër

pr

oces

esh

që li

dhen

me

kara

kter

istik

at

krye

sore

të

kom

pete

ncav

e kr

osku

rrik

ular

e, t

ë ci

lat

krijo

jnë

lidhj

e m

e nj

ohur

itë n

ë lë

ndët

e t

jera

. K

ompe

tenc

at e

art

it pa

mor

i

mun

dëso

jnë

nxën

ësit/

et të

për

dorin

info

rmac

ioni

n, të

zgj

idhi

n pr

oble

min

, të

usht

rojn

ë m

endi

min

krit

ik, t

ë zb

uloj

në m

etod

a pu

ne

efek

tive,

të p

ërdo

rin in

form

acio

nin

dhe

kom

unik

imin

tekn

olog

jik, t

ë zh

villo

jnë

iden

titet

in e

tyre

per

sona

l, të

pun

ojnë

me

të tj

erët

dh

e të

kom

unik

ojnë

në

mën

yrë

të p

ërsh

tatsh

me.

Kës

htu

që, e

dhe

në k

ëtë

cikë

l, m

ësue

sit/e

t për

mes

mës

imit

të sh

umë

përm

bajtj

eve

mës

imor

e, d

uhet

t’u

japi

n m

undë

sinë

nxën

ësve

/eve

të k

onso

lidoj

në p

ërvo

jat q

ë at

a/at

o ka

në k

rijua

r dhe

që

i sje

llin

në k

lasë

, duk

e i

pasu

ruar

dhe

duk

e u

dhën

ë dr

ejtim

të m

ëtej

shëm

kët

yre

përv

ojav

e. M

ë po

shtë

par

aqite

n di

sa li

dhje

ndë

rlënd

ore

të a

rtit

pam

or m

e lë

ndë

të tj

era,

të p

ara

përm

es o

bjek

tivav

e të

njo

huriv

e:

Duk

uritë

nat

yror

e

Kar

akte

ristik

at e

stin

ëve

N

atyr

a dh

e ka

rakt

eris

tikat

e

vend

eve

të n

drys

hmev

e

Bim

ët d

he k

afsh

ët, f

igur

a e

njer

iut

Lexi

mi d

he sh

krim

i i të

dh

ënav

e m

bi a

rtin

pam

or

Të k

uptu

arit

e pr

oble

mit

apo

situ

atës

Pë

rkth

imi i

njo

huriv

e m

bi a

rtin

pam

or

Mbr

ojtja

e n

jë a

rgum

enti

apo

hedh

ja p

osht

ë e

tij

Mbl

edhj

a e

info

rmac

ioni

t në

përm

jet i

nter

netit

O

rgan

izim

i dhe

për

puni

mi

i inf

orm

acio

nit

Ana

liza

dhe

inte

rpre

timi

i inf

orm

acio

nit

Para

qitja

dhe

pre

zant

imi i

tyre

Kul

tura

Id

entit

eti k

ombë

tar

Kos

tum

et

Patri

otiz

mi

Atd

heu

Fam

ilja

Lëvi

zja

Ritm

i V

allë

zim

i V

allja

pop

ullo

re

Arti Pamor 9

13

3. PLANIFIKIMI I KURRIKULËS – KUPTIMI DHE ZBATIMI

Planifi kimi i kurrikulës është një proces mjaft i rëndësishëm në punën e mësuesit/es, qëzgjat përgjatë gjithë vitit shkollor. Përgatitja e dokumenteve që shoqërojnë punën e tij/sajpërgjatë vitit janë të shumta dhe kanë të bëjnë me planifi kimin e kurrikulës dhe dokumentet përkatëse. Planifi kimi i këtyre dokumenteve të kurrikulës së re nga mësuesi/ja kërkon: liri, elasticitet dhe përgjegjshmëri në planifi kim. Këto dokumente janë:1. plani vjetor i lëndës së artit pamor, sipas tremujorëve;2. plani vjetor tematik.Planifi kimi i planit vjetor dhe tremujor bëhet sipas ndarjes së kohës mësimore qësugjeron programi mësimor i artit pamor, i cili është dhënë në tabelën e mëposhtme.

Tabela 3: Orë të sugjeruara për çdo tematikë

Gjuha dhe komunikimi

artistik

Teknikat dhe procese

Historia, arti dhe shoqëria

Gjithsej orë

Klasa e nëntë 10 15 10 35 orë

Planifi kimi vjetor i programit është i ndërtuar me tremujore, ku secili tremujor ka një grup të caktuar orësh, në bazë të periudhës kohore të përcaktuar në udhëzimin e çdo fi llim viti të ri shkollor.

Temat mësimore në lëndën e artit pamor janë renditur sipas programit, pra çdo tematikë njëra pas tjetrës. Njohuritë ndërthuren në mënyrë mjaft organike me njëra-tjetrën pasi të tria kompetencat pasqyrohen në secilën tematikë.

Më poshtë vijojnë tabelat e: a) Planifi kimi vjetor i lëndës art pamor, sipas tremujorëveb) Planifi kimi tematik për çdo tremujor, i lëndës art pamor c) Planifi kimi ditor

Libër Mësuesi

14

3.1

Pla

nifi k

imi v

jeto

r i l

ëndë

s “a

rt p

amor

”, s

ipas

tre

muj

orëv

e

Tem

atik

at

Shpë

rnda

rja

e pë

rmba

jtje

s lën

dore

për

real

izim

in e

kom

pete

ncav

e

shta

tor-

dhje

tor

13 o

rëja

nar-

mar

s12

orë

pri

ll-qe

rsho

r10

orë

1. G

juha

dhe

ko

mun

ikim

i art

istik

(10

orë)

Vija -

Vija

në

skul

ptur

ë dh

e ar

kite

ktur

ëFo

rma

dydi

men

sion

ale

-

Form

at p

oziti

ve d

he n

egat

ive

Ngj

yrat

- N

gjyr

at m

onok

rom

atik

e Te

kstu

ra-

Teks

tura

si m

jet s

hpre

hës n

ë di

zajn Vël

limi

- Vë

llim

i dhe

mën

yrat

e

para

qitje

s në

pikt

urë

dhe

viza

tim Hap

ësir

a-

Pers

pekt

iva

me

tre p

ika

ikje

jeK

ompo

zim

i-

Ekui

libri

ose

pesh

a pa

mor

e-

Figu

ra e

nje

riut

2. T

ekni

kat d

he

proc

eset

(15

orë)

Viz

atim

i

Tekn

ikat

gra

fi ke:

lapu

stila

t dhe

pë

rdor

ime

të n

drys

hme

Pikt

ura

G

rafi t

i urb

an

Stam

pim

i

Tekn

ika

stam

pim

i dek

orat

ive

Foto

grafi

a

Foto

kola

zhi D

izaj

ni d

he p

reza

ntim

i

Teks

til d

izajn

i; Fa

shio

n di

zajn

i

Arti Pamor 9

15

Skul

ptur

a

Mod

elim

i me

mat

eria

le të

ndr

yshm

e

Gdh

endj

a m

bi m

ater

iale

të b

uta

D

erdh

ja fo

rma

pozit

ive

dhe

form

a ne

gativ

eK

onst

ruks

oni

Mak

et sk

ene

në m

inia

turë

m

e m

ater

iale

të n

drys

hme

dhe

të

ricik

lues

hme

3. H

isto

ria

arti

dhe

sh

oqër

ia(1

0 or

ë)

Vepr

a ar

ti n

ga p

eriu

dha

të n

drys

hme1

Zhv

illim

i i a

rtit

:

Posti

mpr

esio

nizm

i

Avan

gard

at a

rtist

ike

(fovi

zmi,

eksp

resio

nizm

i, ku

bizm

i, ab

strak

sioni

zmi,

dada

izmi,

surr

ealiz

mi,)

Arti

në g

jysm

ën e

dyt

ë të

shek

. XX

(e

kspr

esio

nizm

i abs

trak

t, po

p ar

ti,

skul

ptur

a, a

rkite

ktur

a)

Ar

ti në

Shq

ipër

i në

periu

dhën

e

ndër

timit

të so

cial

izmit

Tras

hëgi

mi k

ultu

rore

Q

ytet

et m

uze

dhe

arki

tekt

ura

e ty

re

trad

icio

nale

Ek

spoz

ita

dhe

ngja

rje

kult

uror

e

Eksp

ozita

, pro

jekt

e ar

tistik

e në

kla

së,

shko

llë d

he k

omun

itet

Med

iaLi

bra,

revi

sta, p

oste

ra, fi

lma,

apa

rat

foto

grafi

k, k

ompj

uter

etj.

1 1 Ve

pra a

rti n

ga v

ende

, kul

tura

dhe

koh

ë të n

drys

hme m

und

të p

ërdo

ren

për t

ë ilu

strua

r njo

hurit

ë në t

emat

ikat

“Gju

ha d

he k

omun

ikim

i arti

stik”

dhe

“Tek

nika

dhe

pro

cese

artis

tike”

Libër Mësuesi

16

3.2

PL

AN

IFIK

IMI

TE

MA

TIK

PË

R 3

MU

JOR

IN E

PA

RË

SH

TA

TO

R –

DH

JET

OR

Rez

ulta

tet e

të n

xëni

t sip

as k

ompe

tenc

ave

kyçe

Kom

pete

nca

e ko

mun

ikim

it d

he të

shpr

ehur

it:

Zhv

illon

per

sona

litet

in e

vet

dhe

ësh

të a

ktiv

në

vepr

imta

ritë

artis

tike.

Gjy

kon

drej

t mes

azhe

t, që

u a

dres

ohet

.

Shpr

ehet

qar

të d

he sa

ktë

me

anë

të si

mbo

leve

, she

njav

e dh

e gj

uhës

vizu

ale.

K

omun

ikon

qar

të m

endi

min

e ti

j/saj

.

Shfr

ytëz

on n

ë m

ënyr

ë të

vaz

hdue

shm

e, të

pav

arur

, krit

ike

dhe

kriju

ese,

mje

tet a

rtist

ike

dhe

mun

dësit

ë e

kom

unik

imit

dhe

të të

shpr

ehur

it në

art

pam

or

në m

ënyr

ë të

pav

arur

, të

vazh

dues

hme.

Kom

pete

nca

e të

men

duar

it:

Pë

rpun

on n

johu

ritë

vizu

ale

në m

ënyr

ë të

pav

arur

, krij

uese

dhe

me

përg

jegj

ësi.

Z

gjid

h në

mën

yrë

të p

avar

ur p

robl

eme

të n

drys

hme

artis

tike.

Z

hvill

on a

ftësit

ë pë

r të

men

duar

dhe

arg

umen

tuar

në

mën

yrë

kriti

ke, k

rijue

se d

he n

dërv

epru

ese.

N

djek

me

vëm

endj

e ud

hëzim

et p

ër të

real

izuar

një

krij

im a

po v

eprim

tari

artis

tike.

Kom

pete

nca

e të

nxë

nit:

Pë

rzgj

edh

në m

ënyr

ë të

pav

arur

mje

tet p

ër të

real

izuar

një

krij

im a

rtist

ik.

Pë

rdor

bur

ime

të n

drys

hme

për t

ë re

alizu

ar n

jë k

rijim

.

Zgj

idh

në m

ënyr

ë të

pav

arur

det

yrën

e d

hënë

.K

ompe

tenc

a pë

r je

tën,

sipë

rmar

rjen

dhe

mje

disi

n:

D

rejto

n dh

e m

err p

jesë

akt

ive

në a

ktiv

itete

të a

rtit

pam

or si

bre

nda

dhe

jash

të k

lasë

s, du

ke k

ontr

ibua

r në

mën

yrë

kriju

ese.

K

upto

n dh

e gj

en zg

jidhj

e në

mën

yrë

të p

avar

ur p

ër p

robl

emet

eko

logj

ike,

duk

e u

ndër

gjeg

jësu

ar p

ër ro

lin e

tyre

në

mbr

ojtje

n e

mje

disit

dhe

zhvi

llim

in e

që

ndru

eshë

m.

Kom

pete

nca

qyte

tare

:

Disk

uton

dhe

bas

hkëp

unon

me

të tj

erët

për

çës

htje

të n

drys

hme

kultu

rore

.

Resp

ekto

n pu

nën

e ve

t dhe

të të

tjer

ëve.

Ba

shkë

puno

n m

e të

tjer

ët p

avar

ësish

t kul

turë

s, af

tësiv

e dh

e ne

voja

ve b

rend

a dh

e ja

shtë

shko

llës p

ër n

jë q

ëllim

të p

ërba

shkë

t.K

ompe

tenc

a pe

rson

ale:

Krij

on b

esim

in te

vet

ja g

jatë

vep

rimta

rive

artis

tike.

M

err p

jesë

në

mën

yrë

aktiv

e në

jetë

n ar

tistik

e sh

kollo

re d

he k

omun

itet.

N

dërg

jegj

ëson

vet

en d

he zh

villo

n ve

tëbe

simin

dhe

krij

imin

e b

esim

it te

të tj

erët

.K

ompe

tenc

a di

gjit

ale:

Gje

n, p

rodh

on, k

rijon

, pre

zant

on d

he sh

këm

ben

info

rmac

ion,

si d

he b

ashk

ëpun

on n

ë rr

jete

info

rmue

se n

ë in

tern

et.

Pë

rdor

mje

tet t

ë nd

rysh

me

në fu

nksio

n të

info

rmac

ioni

t art

istik

si: v

ideo

CD

, DVD

, apa

rat f

otog

rafi k

dig

jital

, kam

era

etj.

Arti Pamor 9

17

Rez

ulta

tet e

të n

xëni

t për

kom

pete

ncat

e lë

ndës

:

Kri

jim

i a

rtis

tik:

për

dor i

de p

erso

nale

, ele

men

tet e

gju

hës p

amor

e dh

e sti

muj

për

krij

im; z

bulo

n rr

ugë

të n

drys

hme

të k

ombi

nim

it të

ele

-m

ente

ve të

artit

pam

or p

ër të

real

izuar

idet

ë art

istik

e; p

ërdo

r hap

at e

proc

esit

kriju

es, e

lem

ente

t e ar

tit p

amor

dhe

tekn

ikat

artis

tike;

për

zgje

dh

elem

ente

t e d

uhur

a pë

r të

real

izuar

idet

ë ar

tistik

e në

tem

a të

per

sona

lizua

ra; p

ërm

irëso

n pu

nën

duke

u m

bësh

tetu

r te

eksp

erim

enti

dhe

në

zgjid

hje t

ë ndr

yshm

e art

istik

e; a

naliz

on b

urim

e të n

drys

hme i

nfor

mac

ioni

dhe

qël

limin

e tij

/saj

krij

ues;

iden

tifik

on el

emen

te të

eksp

erie

ncës

së

tij/s

aj a

rtist

ike,

në

kriji

m, ç

farë

ka

mës

uar d

he m

etod

at q

ë ka

për

doru

r.

Rea

lizi

mi

i p

un

ës:

përd

or te

knik

at a

rtist

ike,

ele

men

tet e

art

it pa

mor

në

lidhj

e m

e m

esaz

hin

që d

o të

për

cjel

lë n

ë pu

në d

y dh

e tre

dim

en-

siona

le n

ë ar

t dhe

diza

jn; k

rijon

pun

ë or

igjin

ale

nëpë

rmje

t vëz

hgim

it di

rekt

nga

nat

yra

ose

nëpë

rmje

t kuj

tesë

s së

tij m

bi o

bjek

tet,

njer

ëzit

etj.,

ose

nëp

ërm

jet i

mag

jinat

ës d

uke

përd

orur

mun

dësit

ë sh

preh

ëse

të te

knik

ave

të n

drys

hme

artis

tike;

vle

rëso

n ek

sper

ienc

at e

tij k

rijue

se

dhe r

espe

kton

men

dim

in e

tjetr

it; zg

jedh

ide d

he p

lani

fi kon

tekn

ikat

dhe

mje

tet e

duh

ura p

ër re

alizi

m; e

kspe

rimen

ton

me m

jete

t shp

rehë

se

të m

jete

ve d

he te

knik

ave

të n

drys

hme

artis

tike

për t

ë m

ater

ializ

uar i

detë

e ti

j/saj

; ana

lizon

tekn

ika

të n

drys

hme

artis

tike

për q

ëllim

in e

tij/

saj k

rijue

s; id

entifi

kon

ele

men

të të

eks

perie

ncës

së ti

j/saj

art

istik

e, n

ë lid

hje

me

real

izim

in e

pun

imit,

çfa

rë k

a m

ësua

r dhe

met

odat

që

ka

përd

orur

.

Vle

rësi

mi

art

isti

k: a

naliz

on d

he in

terp

reto

n el

emen

tet e

gju

hës v

izual

e, o

rgan

izim

in e

tyre

, tek

nikë

n, g

jinin

ë në

një

vep

ër a

rti;

iden

tifi k

on

dhe

vler

ëson

vep

rat e

art

it në

asp

ektin

e ty

re h

istor

ik d

he so

cial

kul

turo

r; id

entifi

kon

dhe

arg

umen

ton

aspe

ktin

shpr

ehës

dhe

sim

bolik

të

vepr

ës së

art

it, p

unës

së ti

j/saj

dhe

shok

ut/s

hoqe

s duk

e sh

preh

ur e

moc

ione

t e ti

j/saj

; int

erpr

eton

, arg

umen

ton

dhe

shpr

eh k

ëndv

ësht

rimin

e

tij/s

aj p

ër n

jë v

epër

art

i, ob

jekt

art

istik

, pun

imin

e ti

j/saj

, të

shok

ut/s

hoqe

s; pë

rdor

një

gju

hë sp

ecifi

ke të

për

shta

tshm

e pë

r të

përs

hkru

ar

dhe

kom

entu

ar v

epra

t e a

rtit,

pun

ën e

tij/s

aj, t

ë sh

okut

/sho

qes d

he e

kspe

rienc

ën e

tij/s

aj a

rtist

ike;

iden

tifi k

on e

lem

entë

të e

kspe

rienc

ës së

tij

/saj

art

istik

e, n

ë vl

erës

imin

e v

epra

ve të

art

it, ç

farë

ka

mës

uar d

he m

etod

at q

ë ka

për

doru

r; ku

pton

rënd

ësin

ë e

rolit

të a

rtit

pam

or d

he

artis

tit n

ë sho

qëri

në p

eriu

dha t

ë ndr

yshm

e hist

orik

e; id

entifi

kon

një

sërë

pro

fesio

nesh

që l

idhe

n m

e art

in p

amor

dhe

me k

arrie

rën

artis

tike.

Libër Mësuesi

18

Nr.

Tem

atik

aTe

mat

mës

imor

eSi

tuat

a e

para

shik

uar

e të

nxë

nit

Met

odol

ogjia

e

mës

imdh

ënie

sTe

knik

at e

vle

rësi

mit

Bur

imet

1

Gju

ha d

he

kom

unik

imi

artis

tik

Vija

në

skul

ptur

ë dh

e ar

kite

ktur

ëSi

luet

a në

skul

ptur

e dh

e në

ar

kite

ktur

ëM

ësim

i fi ll

on m

e vë

zhgi

min

e d

y im

azhe

ve të

një

skul

ptur

e dh

e dy

im

azhe

ve të

një

ndë

rtes

e, të

par

a ng

a kë

nde

të n

drys

hme

shik

imi.

Pyet

ja: N

ëse

imaz

het i

për

kasin

së

një

jtës v

epër

në

skul

ptur

ë dh

e së

një

jtës v

epër

në

arki

tekt

urë,

at

ëher

ë ps

e nd

rysh

on si

luet

a e

tyre

?, - n

xit n

xënë

sit/e

t të

disk

utoj

në

dhe

argu

men

tojn

ë. K

y di

skut

im u

pa

rapr

in e

dhe

njoh

uriv

e të

reja

në

këtë

tem

ë.

Met

oda

inte

rakt

ive,

ba

shkë

vepr

uese

, gj

ithëp

ërfsh

irëse

Puna

në

grup

dhe

pun

a in

divi

dual

e

Het

imi d

he zb

ulim

i

Zba

time

prak

tike

bren

da

dhe

jash

të k

lase

Met

oda

inte

grue

se

Bash

këbi

sedi

m

Tekn

ika

që zh

villo

jnë

men

dim

in k

ritik

dhe

kr

ijues

Prez

antim

e në

form

a të

nd

rysh

me,

për

fshirë

TIK

Proj

ekte

kur

rikul

are

Vle

rësim

dia

gnos

tikue

si

nter

vistë

me

një

listë

tre

gues

ish;

vet

ëvle

rësim

me

listë

kr

itere

sh;

Vle

rësim

për

të n

xënë

(V

lerë

sim fo

rmue

s)v

lerë

simi i

për

gjig

jeve

m

e goj

ë;v

lerë

simi i

pun

ës n

ë gr

up;

vle

rësim

mes

nx

ënës

ish;

vle

rësim

i i a

ktiv

itetit

gj

atë

deba

teve

në

klas

ë;v

lerë

simi i

det

yrav

e të

sh

tëpi

së;

vet

ëvle

rësim

;i

nter

vistë

me

një

listë

tre

gues

ish;

vëz

hgim

me

një

listë

të

plot

ë tre

gues

ish;

por

tofo

l; p

reza

ntim

me

gojë

ose

m

e sh

krim

;p

roje

kt k

urrik

ular

.

Teks

ti i a

rtit

pam

or p

ër

klas

ën e

IX;

Mat

eria

le n

ga in

tern

eti;

Ilustr

ime

vepr

ash

arti;

Ilustr

ime

të im

azhe

ve

nga

naty

ra n

ë pë

rsht

atje

m

e te

ma

të c

aktu

ara;

Foto

grafi

të

obje

ktev

e të

ar

tit, d

izajn

it, a

rtiza

natit

dh

e tr

ashë

gim

isë

kultu

rore

;

Slid

e/ m

ater

iale

të

kriju

ara

nga

mës

uesit

;

Mod

ele

të d

etyr

ave

nga

nxën

ësit.

2

Form

at p

oziti

ve d

he

nega

tive

Lojë

form

ash

Nxë

nësit

/et v

ëzhg

ojnë

një

imaz

h të

dyk

uptim

të d

he p

ërpi

qen

të

shqu

ajnë

obj

ektin

dhe

sfon

din.

Sip

as

imaz

hit t

ë dy

kupt

imtë

, rol

i i sf

ondi

t dh

e i o

bjek

tit k

alon

një

herë

te n

jëra

e

njëh

erë

te tj

etra

. Kjo

lojë

fi gu

rash

ose

ilu

zioni

opt

ik i

para

prin

njo

huriv

e të

re

ja m

bi fo

rmat

poz

itive

dhe

neg

ativ

e në

një

vep

ër a

rti.

3

Skem

a e

ngjy

rave

m

onok

rom

. K

ompo

zimi

mon

okro

m

Tona

litet

et e

një

ngj

yre

në p

iktu

rë M

basi

vëzh

gojn

ë dy

kom

pozim

e m

onok

rom

në

pikt

urë,

nxë

nësit

/et u

pë

rgjig

jen

pyet

jeve

: A m

und

të th

emi

që k

ompo

zimet

e sh

faqu

ra ja

në

njën

gjyr

ëshe

?

Arti Pamor 9

19

Nr.

Tem

atik

aTe

mat

mës

imor

eSi

tuat

a e

para

shik

uar

e të

nxë

nit

Met

odol

ogjia

e

mës

imdh

ënie

sTe

knik

at e

vle

rësi

mit

Bur

imet

A ja

në p

ërdo

rur t

onet

e ç

elët

a dh

e të

er

rëta

të n

jë n

gjyr

e në

kët

o pi

ktur

a?

Si fo

rmoh

en to

net e

çel

ëta

dhe

të

errë

ta të

një

ngj

yre?

Ky

disk

utim

u

para

prin

edh

e nj

ohur

ive

të re

ja n

ë kë

të te

më.

4

Teks

tura

si m

jet

shpr

ehës

në

diza

jnK

arak

teri

stik

at e

teks

turë

s në

obje

ktet

e p

ërdo

rim

it të

për

dits

hëm

Nëp

ërm

jet n

jë im

azhi

të n

johu

r fa

milj

ar, s

iç m

und

të je

të ai

i nj

ë dh

ome n

denj

jeje,

nxën

ësit/

et n

xite

n të

disk

utoj

në p

ër k

arak

teris

tikat

e te

kstu

rës s

ë obj

ekte

ve të

ndr

yshm

e aty.

At

a/at

o or

iento

hen

të b

ëjnë l

idhj

en

mid

is ka

rakt

erist

ikës

së te

kstu

rës d

he

funk

sioni

t që k

a obj

ekti.

Në k

ëtë

mën

yrë,

ata/

ato

para

përg

atite

n pë

r të

mar

rë n

johu

ritë e

reja.

5

Vëlli

mi d

he

mën

yrat

e p

araq

itjes

në

pik

turë

dhe

vi

zatim

Vël

limi r

eal d

he v

ëllim

i i p

araq

itur

Nëp

ërm

jet i

maz

heve

të n

drys

hme

por e

dhe

nga

mje

disi

real

, nx

ënës

it/et

iden

tifi k

ojnë

vël

limin

re

al d

he a

të të

par

aqitu

r në

një

sipër

faqe

dyd

imen

siona

le. A

ta/

ato

argu

men

tojn

ë që

obj

ekte

t në

mje

dis j

anë

ato

me

vëlli

me

real

e dh

e në

viza

tim e

pik

turë

, vël

limi i

tyre

pa

raqi

tet m

e m

jete

t dhe

tekn

ika

të n

drys

hme.

Ky

argu

men

tim i

para

prin

njo

huriv

e të

reja

mbi

m

ënyr

at e

par

aqitj

es së

vël

limit

në

sipër

faqe

n dy

dim

ensio

nale

.

Libër Mësuesi

20

Nr.

Tem

atik

aTe

mat

mës

imor

eSi

tuat

a e

para

shik

uar

e të

nxë

nit

Met

odol

ogjia

e

mës

imdh

ënie

sTe

knik

at e

vle

rësi

mit

Bur

imet

6

Pers

pekt

iva

me

tre

pika

ikje

jeK

raha

sim

i mid

is n

jë k

ubi m

e dy

pa

raqi

tje

të n

drys

hme

pers

pekt

ive

Nxë

nësit

/et v

ëzhg

ojnë

dy

kuba

me

para

qitje

të n

drys

hme

pers

pekt

ive.

At

a/at

o pë

rpiq

en të

gje

jnë

ndry

shim

in m

es ty

re. P

yetje

të ti

lla

si: S

a pi

ka ik

jeje

ka

kubi

i nd

ërru

ar

në se

cilë

n fi g

urë?

A m

endo

ni se

kub

i m

e tr

i pik

a ik

jeje

ësh

të p

arë

nga

lart

? – i

ndih

moj

në a

ta të

zbul

ojnë

m

ë sh

umë.

Ky

krah

asim

i pa

rapr

in

njoh

uriv

e të

reja

mbi

per

spek

tivën

m

e tre

pik

a ik

jeje

.

7

Kom

pozim

i. Ek

uilib

ri os

e pe

sha

pam

ore

Kor

niza

M

e nj

ë ko

rnizë

të v

ogël

, të

thje

shtë

pr

ej le

tre n

ë do

rë, ç

do n

xënë

s/e

përz

gjed

h nj

ë im

azh.

Mës

uesi/

ja

drej

ton

pyet

je të

tilla

si: A

shër

ben

korn

iza p

ër të

zgje

dhur

imaz

hin

e dë

shiru

ar? A

ësh

të e

ngj

ashm

e kj

o ko

rnizë

me

kuad

rin e

pik

turë

s, vi

zatim

it dh

e ap

arat

it fo

togr

afi k

? K

y di

skut

im i

para

prin

njo

huriv

e të

reja

mbi

eku

ilibr

in n

ë ku

adrin

e

zgje

dhur

.

Arti Pamor 9

21

Nr.

Tem

atik

aTe

mat

mës

imor

eSi

tuat

a e

para

shik

uar

e të

nxë

nit

Met

odol

ogjia

e

mës

imdh

ënie

sTe

knik

at e

vle

rësi

mit

Bur

imet

8

Figu

ra e

nje

riut

Figu

ra e

nje

riut

në

peri

udha

të

ndry

shm

e të

his

tori

së së

art

itD

uke

u m

bësh

tetu

r në

njoh

uritë

që

kan

ë në

hist

orin

ë e

artit

, nx

ënës

it/et

nxi

ten

të id

entifi

koj

në

periu

dhën

për

katë

se n

ë im

azhe

që

kan

ë su

bjek

t fi g

urën

e n

jeriu

t. (P

eriu

dha

egjip

tiane

; Per

iudh

a an

tike

grek

e; P

eriu

dha

e R

ilind

jes)

Në

këtë

mën

yrë,

ata

/ato

shoh

in q

artë

m

ënyr

at se

si ë

shtë

par

aqitu

r fi g

ura

e nj

eriu

t në

periu

dha

të n

drys

hme

duke

i pa

rapr

irë n

johu

rive

të re

ja.

9

Proj

ekt.

Figu

ra

e nj

eriu

t sip

as

Xha

kom

etit

Fa

za e

pa

rë:

Ndë

rtim

i i sk

elet

it

me

tel

Xha

kom

eti d

he fi

gura

e b

urri

t që

ecën

Mës

uesi/

ja i

fton

nxën

ësit/

et të

vë

zhgo

jnë

me

kujd

es im

azhe

të

skul

ptur

ave

të X

hako

met

it dh

e të

di

skut

ojnë

kar

akte

ristik

at e

pun

ës

së ti

j. D

uke

u m

bësh

tetu

r në

këto

ka

rakt

erist

ika,

ata

/ato

nxi

ten

të

real

izojn

ë nj

ë fi g

urë

duke

ndj

ekur

ed

he u

dhëz

imet

e n

evoj

shm

e.

10

Pro

jekt

. Fig

ura

e nj

eriu

t sip

as

Xha

kom

etit

Fa

za e

dyt

ë:

Mod

elim

i dhe

lë

vizj

a e

fi gur

ës

Pers

onaz

he të

ndr

yshm

e në

lëvi

zje

Mba

s faz

ës së

par

ë, n

xënë

sit/

et v

ëzhg

ojnë

fi gu

rina

në lë

vizje

të

ndr

yshm

e. A

ta/a

to n

xite

n të

m

odel

ojnë

me

plas

telin

ë m

e ng

jyra

os

e nj

ë ng

jyrë

she

skel

etin

e n

dërt

uar

më

parë

. Gja

të m

odel

imit,

ata

/ato

kr

ijojn

ë ed

he lë

vizje

n e

dësh

iruar

në

fi gur

ën e

tyre

.

Libër Mësuesi

22

Nr.

Tem

atik

aTe

mat

mës

imor

eSi

tuat

a e

para

shik

uar

e të

nxë

nit

Met

odol

ogjia

e

mës

imdh

ënie

sTe

knik

at e

vle

rësi

mit

Bur

imet

11

Tekn

ika

dhe

proc

ese

artis

tike

Tekn

ika

e la

pusti

lave

Mun

dësi

të sh

preh

ëse

të te

knik

ës së

la

pusti

lave

Nxë

nësit

/et d

iskut

ojnë

mbi

tekn

ikën

e

lapu

stila

ve d

he m

bi m

undë

sitë

e sh

umta

shpr

ehës

e të

kës

aj te

knik

e.

Nëp

ërm

jet e

kspe

rimen

tit a

ta/a

to

zbul

ojnë

mën

yra

të n

drys

hme

të

përd

orim

it të

kës

aj te

knik

e dh

e zg

jedh

in n

jë m

ënyr

ë pë

r të

real

izuar

kr

ijim

in ty

re.

12

Gra

fi ti u

rban

(ora

e

parë

)M

undë

sitë

shpr

ehës

e të

gra

fi tit

ur

ban

Mës

uesi/

ja i

fton

nxën

ësit/

et të

vë

zhgo

jnë

imaz

he të

ndr

yshm

e të

gr

afiti

t urb

an. M

ësue

si/ja

i py

et

nëse

ata

/ato

kan

ë pa

rë të

tilla

në

vend

in k

u je

tojn

ë. P

asi d

iskut

ojnë

pë

r tek

nika

t e re

alizi

mit

të ty

re,

mës

uesja

/si i

udh

ëzon

të re

alizo

jnë

një

të ti

llë, d

uke

u nd

arë

në g

rupe

, në

taba

kë të

mëd

ha le

tre.

13

Gra

fi ti u

rban

(ora

e

dytë

)R

ealiz

imi d

he e

kspo

zim

i i g

rafi t

it

Pasi

kanë

real

izuar

pun

imet

në

taba

kë le

tre, m

ësue

si/ja

i fto

n nx

ënës

it/et

të m

endo

jnë

për

mën

yrën

e e

kspo

zimit

të ty

re si

nj

ë pu

në e

vet

me.

Çdo

gru

p id

eon

nga

një

mën

yrë

të v

endo

sjes d

he

të in

tegr

imit

të p

unëv

e m

e nj

ëra-

tjetr

ën.

Arti Pamor 9

23

3.3 Planifi kimi ditor bazuar në situata të të nxënit (shtator-dhjetor)

1. Planifi kimi ditor data.....................................

Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Gjuha dhe komunikimi artistik

Tema mësimore: Vija në skulpturë dhe arkitekturë

Situata e të nxënit: Silueta në skulpture dhe në arkitekturëMësimi fi llon me vëzhgimin e dy imazheve të një skulpture dhe dy imazheve të një ndërtese të para nga kënde të ndryshme shikimi. Pyetja: “Nëse imazhet i përkasin së njëjtës vepër në skulpturë dhe së njëjtës vepër në arkitekturë, pse ndryshon silueta e tyre? i nxit nxënësit/et të diskutojnë dhe të argumentojnë. Ky diskutim u paraprin edhe njohurive të reja në këtë temë.

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimore

Nxënësi/ja:- vëzhgon dhe refl ekton mbi siluetën e

objekteve tredimensionale të para nga kënde të ndryshme;

- zbulon vijën si mjet shprehës në skulpturë dhe arkitekturë;

- përdor mjete të ndryshme artistike për të realizuar cilësinë e dëshiruar të vijës në një krijim tredimensional;

- shpreh mendimin e tij/saj për mundësitë e përdorimit të vijës në krijimet tredimensionale.

Fjalët kyçe: - silueta;- vija si mjet shprehës;- vija në skulpturë; - vija në arkitekturë.

Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- imazhe të veprave në skulpturë dhe

arkitekturë;- materiale si: tel i butë, letër, laps, vizore,

gërshërë, ngjitës etj.

Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare:

Lidhje me fushat kurrikulare:- shkencat e natyrës; - gjuhët dhe komunikimi: letërsia.

Lidhja me temat ndërkurrikulare: - mjedisi.

Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve/eve

Mësimi fi llon me vëzhgimin e dy imazheve të një skulpture dhe dy imazheve të një ndërtese të para nga kënde të ndryshme shikimi. Pyetja: Nëse imazhet i përkasin së njëjtës vepër në skulpturë dhe së njëjtës vepër në arkitekturë, pse ndryshon silueta e tyre?, i nxit nxënësit/et të diskutojnë dhe argumentojnë. Ky diskutim u paraprin edhe njohurive të reja në këtë temë.

Libër Mësuesi

24

Ndërtimi i njohurive të rejaKonceptin “Vija si mjet shprehës në skulpturë dhe arkitekturë” mësuesi/ja e shpjegon nëpërmjet imazheve të ndryshme në skulpturë dhe arkitekturë. Edhe në veprat tredimensionale, ashtu si në pikturë dhe në vizatim, vija mund të komunikojë emocione përmes karakteristikave dhe drejtimit të saj. Këto emocione janë të lidhura me eksperiencën tonë trupore në lidhje me drejtimin e vijës.Përdorimi i vijave horizontale, i vijave vertikale, i vijave diagonale, i vijave të harkuara, i vijave spirale, shoqërohet me imazhet përkatëse në skulpturë dhe arkitekturë.Nxënësit/et nxiten të përdorin telin ose shirita letre për të krijuar objekte tredimensionale nëpërmjet përdorimit të vijës. Veprimtaritë në libër shërbejnë si udhëzues për të krijuar një skulpturë me tel sipas Kalder, apo një konstruksion arkitektonik më shirita letre. Pasi mbarojnë punën, nxënësit/et nxiten të fl asin për krijimet e tyre dhe të shokëve/shoqeve. Nëpërmjet vijës nxënësit/et kuptojnë që mund të krijojnë kompozime të larmishme tredimensionale

Këto punime ruhen në portofolin e nxënësit/es.Vlerësimi i nxënësit

Ky vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që nxënësit/et bëjnë, duke lidhur njohuritë e tyre me temën e re;▪ në vlerësimin e punës së secilit/ës nxënës/e;▪ në mënyrën e realizimit të detyrës;▪ në analizën vlerësuese që nxënësit/et i bëjnë punës së tyre dhe punës së shokëve/shoqeve.



Tema mësimore: Format pozitive dhe negative

Situata e të nxënit: Lojë formashNxënësit/et vëzhgojnë një imazh të dykuptimtë dhe përpiqen të shquajnë objektin dhe sfondin. Sipas imazhit të dykuptimtë, roli i sfondit dhe i objektit kalon njëherë te njëra e njëherë te tjetra. Kjo lojë figurash ose iluzioni optik i paraprin njohurive të reja mbi format pozitive dhe negative në një vepër arti.

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimoreNxënësi/ja:- vëzhgon dhe refl ekton mbi imazhe

për të kuptuar rolin e formave pozitive dhe negative në kompozim;

- zbulon marrëdhënien fi gurë/sfond dhe rëndësinë e saj në kompozim;

- përdor mundësitë shprehëse të formave pozitive dhe negative në krijim;

- shpreh mendimin e tij/saj mbi marrëdhënien midis formave pozitive dhe negative në krijim.

Fjalët kyçe: - forma pozitive;- forma negative;- marrëdhënia fi gurë-sfond.

Arti Pamor 9

25

Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- imazhe fotografi ke, imazhe të

dykuptimta (iluzion optik), imazhe të veprave të artit;

- materiale si: lapsa, letra vizatimi, lapsa me ngjyra ose lapustila, letër të zezë, gërshërë, ngjitës etj.



Lidhja me temat ndërkurrikulare: - mjedisi.

Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eve Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve/eveNxënësit/et vëzhgojnë një imazh të dykuptimtë dhe përpiqen të shquajnë objektin dhe sfondin. Sipas imazhit të dykuptimtë, roli i sfondit dhe i objektit kalon njëherë te njëra e njëherë te tjetra. Kjo lojë figurash ose iluzioni optik i paraprin njohurive të reja mbi format pozitive dhe negative në një vepër arti.

Ndërtimi i njohurive të rejaNëpërmjet imazheve të ndryshme ose shembujve nga mjedisi nxënësit/et zbulojnë format pozitive dhe negative. Nëpërmjet veprave të artit ata/ato zbulojnë që marrëdhënia fi gurë sfond, është pikërisht loja që krijojnë format (ose hapësirat) pozitive dhe negative në kompozim. Në vepra të ndryshme, ato krijojnë edhe marrëdhënie të ndryshme.Veprimtaritë në libër shërbejnë si udhëzues për t’u shprehur nëpërmjet formave pozitive dhe negative. Nxënësit/et mund të zgjedhin të krijojnë një imazh të dykuptimtë sipas Esher ose sipas traditës japoneze “Notan”. Në këtë mënyrë, nxënësit/et zbulojnë mundësitë shprehëse të formave pozitive dhe negative në krijim dhe marrëdhënien që krijojnë mes tyre. Këto punime ruhen në portofolin e nxënësit/es.

Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që nxënësit/et bëjnë, duke lidhur njohuritë e tyre me temën e re;▪ në vlerësimin e punës së secilit/ës nxënës/e;▪ në mënyrën e realizimit të detyrës;▪ në analizën vlerësuese që nxënësit/et i bëjnë punës së tyre dhe punës së shokëve/shoqeve.



Tema mësimore: Skema e ngjyrave monokrom. Kompozimi monokrom

Situata e të nxënit: Tonalitetet e një ngjyre në pikturëMbasi vëzhgojnë dy kompozime monokrom në pikturë, nxënësit/et i përgjigjen pyetjes: A mund të themi që kompozimet e shfaqura janë njëngjyrëshe? A janë përdorur tonet e çelëta dhe të errëta të një ngjyre në këto piktura? Si formohen tonet e çelëta dhe të errëta të një ngjyre? Ky diskutim u paraprin edhe njohurive të reja në këtë temë.

Libër Mësuesi

26

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimoreNxënësi/ja:- vëzhgon kompozime monokrom dhe

diskuton mbi mënyrën e përdorimit të një ngjyre në to;

- zbulon skemën monokrom të ngjyrave dhe kompozimin monokrom;

- përdor skemën monokrom të ngjyrave në krijim.

- shpreh mendimin e tij/saj për karakteristikat e kompozimit monokrom.

Fjalët kyçe: - skema e ngjyrave monokrom;- kompozimi monokrom.

Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit; - skema monokrom e ngjyrave; - imazhe të ndryshme me kompozime

monokrom; - materiale të tilla, si: letër, laps,

tempera, penel, gotë me ujë.

Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare.


Lidhja me temat ndërkurrikulare:- mjedisi.


Mbasi vëzhgojnë dy kompozime monokrom në pikturë, nxënësit/et i përgjigjen pyetjes: A mund të themi që kompozimet e shfaqura janë njëngjyrëshe? A janë përdorur tonet e çelëta dhe të errëta të një ngjyre në këto piktura? Si formohen tonet e çelëta dhe të errëta të një ngjyre? Ky diskutim u paraprin edhe njohurive të reja në këtë temë.

Ndërtimi i njohurive të rejaNëpërmjet skemës monokrom të ngjyrave nxënësit/et zbulojnë përbërësit e saj (ngjyrën bazë, tonet e errëta të ngjyrës dhe tonet e çelëta të ngjyrës). Imazhet fotografi ke dhe të disa pikturave ilustrojnë konceptin e kompozimit monokrom (kompozimit njëngjyrësh). Veprimtaritë në libër shërbejnë si udhëzues për t’u shprehur nëpërmjet përdorimit të tonaliteteve të një ngjyre, pra kompozimit monokrom. Nxënësit/et mund të zgjedhin të krijojnë një dekoracion monokrom ose një pikturë monokrom.Pasi mbarojnë, nxënësit/et fl asin për punën e tyre, mënyrën e realizimit dhe vështirësitë që hasën. Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.

Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë duke lidhur njohuritë e tyre me temën e re;▪ në vlerësimin e punës së secilit/ës nxënës/e;▪ në mënyrën e realizimit të detyrës;▪ në analizën vlerësuese që nxënësit/et i bëjnë punës së tyre dhe punës së shokëve/shoqeve.

Arti Pamor 9

27



Tema mësimore: Tekstura si mjet shprehës në dizajn

Situata e të nxënit: Karakteristikat e teksturës në objektet e përdorimit të përditshëmNëpërmjet një imazhi të njohur familjar, siç mund të jetë ai i një dhome ndenjjeje, nxënësit/et nxiten të diskutojnë për karakteristikat e teksturës së objekteve të ndryshme aty. Ata/ato orientohen të bëjnë lidhjen midis karakteristikës së teksturës dhe funksionit që ka objekti. Në këtë mënyrë, ata parapërgatiten për të marrë njohuritë e reja.

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimoreNxënësi/ja:- vëzhgon me vëmendje paraqitjen e

teksturës në objekte të përdorimit të përditshëm;

- refl ekton mbi karakteristikat e teksturës së objekteve dhe funksionit të tyre;

- zbulon tri funksionet e teksturës në objektet e dizajnit;

- krijon teksturën e objekteve për qëllim dekorativ, teknik dhe komunikues;

- shpreh mendimin e tij/saj për rëndësinë e teksturës në përmbushjen e funksionit të objekteve në dizajn.

Fjalët kyçe: - tekstura në dizajn; - funksioni komunikues i teksturës;- funksioni dekorativ i teksturës;- funksioni teknik i teksturës.

Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit; - imazhe që tregojnë objekte të përdorimit

të përditshëm me tekstura të ndryshme; - materiale të ndryshme të riciklueshme,

ngjitëse etj.


Lidhje me fushat kurrikulare:- shkencat e natyrës; - teknologjia;- gjuhët dhe komunikimi: letërsia.



Nëpërmjet një imazhi të njohur familjar, siç mund të jetë ai i një dhome ndenjjeje, nxënësit/et nxiten të diskutojnë për karakteristikat e teksturës së objekteve të ndryshme aty. Ata/ato orientohen të bëjnë lidhjen midis karakteristikës së teksturës dhe funksionit që ka objekti. Në këtë mënyrë, ata/ato parapërgatiten për të marrë njohuritë e reja.

Ndërtimi i njohurive të rejaMësuesi/ja shpjegon se tekstura në objektet e dizajnit shpesh ka disa funksione, prandaj ndonjëherë është e vështirë t’i ndash ato nga njëra-tjetra. Ndër funksionet e teksturës do të veçonim tri kryesoret: funksionin komunikues, funksionin dekorativ dhe atë teknik. Imazhet e ndryshme ndihmojnë nxënësit/et të zbulojnë funksionet e teksturës në objektet e dizajnit.

Libër Mësuesi

28

Veprimtaritë në libër shërbejnë si udhëzues për të krijuar teksturën e objekteve me qëllim dekorativ, teknik dhe komunikues. Ata/ato zgjedhin të krijojnë një objekt me teksturë për një qëllim të caktuar. Pasi mbarojnë punën, ata/ato diskutojnë mbi mënyrën e realizimit dhe vështirësitë që hasën. Nxënësit/et kuptojnë rëndësinë e teksturës në objektet e dizajnit. Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.

Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë duke lidhur njohuritë e tyre me temën e re.▪ në vlerësimin e punës së secilit/ës nxënës/e:▪ në mënyrën e realizimit të detyrës:▪ në analizën vlerësuese që nxënësit/et i bëjnë punës së tyre dhe punës së shokëve/shoqeve.



Tema mësimore: Vëllimi dhe mënyrat e paraqitjes në pikturë dhe vizatim

Situata e të nxënit: Vëllimi real dhe vëllimi i paraqiturNëpërmjet imazheve të ndryshme por edhe nga mjedisi real, nxënësit/et identifi kojnë vëllimin real dhe atë të paraqitur në një sipërfaqe dydimensionale. Ata/ato argumentojnë që objektet në mjedis janë ato me vëllime reale dhe në vizatim dhe pikturë, vëllimi i tyre paraqitet me mjetet dhe teknika të ndryshme. Ky argumentim i paraprin njohurive të reja mbi mënyrat e paraqitjes së vëllimit në sipërfaqen dydimensionale.

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës mësimore:

Nxënësi/ja:- vëzhgon imazhe dhe diskuton

mbi vëllimin real të objekteve dhe vëllimin e paraqitur mbi sipërfaqen dydimensionale;

- refl ekton mbi karakteristikat tredimensionale të vëllimit real të objekteve;

- zbulon metodat e paraqitjes së vëllimit mbi sipërfaqen dydimensionale;

- përdor metodat e duhura të paraqitjes së vëllimit mbi sipërfaqen dydimensionale;

- vlerëson punën e tij dhe të shokëve.

Fjalët kyçe: - vëllimi real; - vëllimi i paraqitur; - metodat e paraqitjes së vëllimit.

Arti Pamor 9

29

Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- fotografi që tregojnë objekte

me vëllim real dhe me vëllim të paraqitur;

- materiale të tilla, si: letër, laps, lapustila etj.


Lidhje me fushat kurrikulare:- shkencat e natyrës; - teknologjia;- gjuhët dhe komunikimi: letërsia.

Lidhja me temat ndërkurrikulare: mjedisi.


Nëpërmjet imazheve të ndryshme por edhe nga mjedisi real, nxënësit/et identifi kojnë vëllimin real dhe atë të paraqitur në një sipërfaqe dydimensionale. Ata/ato argumentojnë që objektet në mjedis janë ato me vëllime reale dhe në vizatim dhe pikturë, vëllimi i tyre paraqitet me mjetet dhe teknika të ndryshme. Ky argumentim i paraprin njohurive të reja mbi mënyrat e paraqitjes së vëllimit në sipërfaqen dydimensionale.

Ndërtimi i njohurive të rejaNxënësit/et refl ektojnë mbi natyrën tredimensionale të vëllimit real të objekteve nëpërmjet imazheve të ndryshme. Nëpërmjet imazheve në vizatim dhe pikturë ata/ato zbulojnë metodat e paraqitjes së vëllimit të objekteve në to (nëpërmjet dritë-hijes dhe perspektivës).Veprimtaritë në libër shërbejnë si udhëzues për të përdorur teknikat e paraqitjes së vëllimit në vizatim. Në krijimet e tyre, nxënësit/et i kthejnë format e sheshta në forma tredimensionale.Në fund të detyrës, nxënësit/et fl asin për punën e tyre, për mënyrën e realizimit dhe për vështirësitë që hasën. Ata/ato shpjegojnë cilën metodë përdorën për të krijuar vëllimin në punët e tyre. Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.

Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë, duke lidhur njohuritë e tyre me temën e re;▪ në vlerësimin e punës së secilit/ës nxënës/e;▪ në mënyrën e realizimit të detyrës;▪ në analizën vlerësuese që nxënësit/et i bëjnë punës së tyre dhe punës së shokëve/shoqeve.



Tema mësimore: Perspektiva me tri pika ikjeje

Situata e të nxënit: Krahasimi midis një kubi me dy paraqitje të ndryshme perspektiveNxënësit/et vëzhgojnë dy kuba me paraqitje të ndryshme perspektive. Ata/ato përpiqen të gjejnë ndryshimin mes tyre. Pyetje të tilla si: Sa pika ikjeje ka kubi i ndërruar në secilën fi gurë? A mendoni se kubi me tri pika ikjeje është parë nga lart? – i ndihmojnë ata të zbulojnë më shumë. Ky krahasim i paraprin njohurive të reja mbi perspektivën me tri pika ikjeje.

Libër Mësuesi

30


Nxënësi/ja:- Vëzhgon, me qëllim për të identifi kuar

mënyrën e paraqitjes së objektit në perspektivë;

- refl ekton mbi mënyrën e paraqitjes së objektit nëpërmjet perspektivës me tre pika;

- zbulon tiparet dalluese të perspektivës me tri pika ikjeje dhe mënyrën se si paraqitet në sipërfaqen dydimensionale;

- përdor qëllimisht mënyrat e paraqitjes të perspektivës me tri pika për të arritur rezultatin e dëshiruar;

- shpreh mendimin e tij/saj për mënyrat e paraqitjes së hapësirës në krijim.

Fjalët kyçe: - hapësira; - perspektiva me tri pika ikjeje;- pika e shikimit nga lartë (sytë e zogut);- pika e shikimit nga poshtë (sytë e

milingonës).

Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit; - imazhe që ilustrojnë perspektivën me tri pika

ikjeje;- mjete të tilla, si: laps, letër, vizore, lapsa me

ngjyra.


Lidhje me fushat kurrikulare:- shkencat e natyrës; - matematika; - gjuhët dhe komunikimi: letërsia.



Nxënësit/et vëzhgojnë dy kuba me paraqitje të ndryshme perspektive. Ata/ato përpiqen të gjejnë ndryshimin mes tyre. Pyetje të tilla si: Sa pika ikjeje ka kubi i ndërruar në secilën fi gurë? A mendoni se kubi me tri pika ikjeje është parë nga lart? – i ndihmojnë ata të zbulojnë më shumë. Ky krahasim i paraprin njohurive të reja mbi perspektivën me tri pika ikjeje.

Ndërtimi i njohurive të rejaNëpërmjet imazheve me ndërtesa të larta, nxënësit/et zbulojnë pikat e shikimit. Pyetjes: Si i vizatojnë artistët ndërtesat e para nga lart? Po ato të para nga poshtë? – ja jep përgjigjen perspektiva me tri pika ikjeje. Nëpërmjet imazheve të fi lmave vizatimorë nxënësit/et zbulojnë mënyrën e përdorimit të perspektivës me tre pika dhe shtrembërimet që sjell ajo nga artistët. Duke qenë një metodë me rregulla të sakta, nxënësit/et është mirë të ndjekin udhëzimet e mësuesit/es për të realizuar një ndërtesë me tri pika ikjeje. Ata/ato zgjedhin pikën e shikimit sipas dëshirës.Pasi mbarojnë detyrën, nxënësit/et fl asin për punën e tyre, mënyrën e realizimit dhe vështirësitë që hasën. Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.


Arti Pamor 9

31



Tema mësimore: Kompozimi. Ekuilibri ose pesha pamore

Situata e të nxënit: Korniza Me një kornizë të vogël e të thjeshte prej letre, në dorë, çdo nxënës/e përzgjedh një imazh. Mësuesi/ja drejton pyetje të tilla si: A shërben korniza për të zgjedhur imazhin e dëshiruar? A është e ngjashme kjo kornizë me kuadrin e pikturës, vizatimit dhe aparatit fotografi k? Ky diskutim i paraprin njohurive të reja mbi ekuilibrin në kuadrin e zgjedhur.


Nxënësi/ja:- vëzhgon përmes kornizës së improvizuar,

me qëllim për të përzgjedhur imazhin e dëshiruar;

- refl ekton mbi mënyrën e përzgjedhjes së elementeve brenda kornizës së kompozimit;

- zbulon mënyrat e krijimit të ekuilibrit (peshës pamore) në një vepër arti;

- krijon një kompozim të ekuilibruar;- shpreh mendimin e tij/saj për rëndësinë e

ekuilibrit në krijim.

Fjalët kyçe: - korniza;- kompozimi; - ekuilibri ose pesha pamore.

Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- imazhe që ilustrojnë kornizën, konceptin

e peshës pamore; vepra arti;- materiale të tilla, si: laps, letër, lapsa me

ngjyra ose lapustila, revista, letra me ngjyra, gërshërë, ngjitës etj.



Lidhja me temat ndërkurrikulare:mjedisi; njohja e kulturave.


Me një kornizë të vogël e të thjeshte prej letre, në dorë, çdo nxënës/e përzgjedh një imazh. Mësuesi/ja drejton pyetje të tilla si: A shërben korniza për të zgjedhur imazhin e dëshiruar? A është e ngjashme kjo kornizë me kuadrin e pikturës, vizatimit dhe aparatit fotografi k? Ky diskutim i paraprin njohurive të reja mbi ekuilibrin në kuadrin e zgjedhur.

Ndërtimi i njohurive të rejaNëpërmjet kompozimeve të ndryshme të një imazhi nxënësit/et, refl ektojnë se kompozimi është formati apo hapësira ku artisti apo fotografi vendosin së bashku elementet e imazhit.

Libër Mësuesi

32

Për të kuptuar që këta elemente përbërëse të këtij imazhi duhet të jenë të ekuilibruara, krahasimi i peshës pamore me peshën fi zike është një strategji e përshtatshme. Vepra të ndryshme të artit janë një shembull i mirë për të kuptuar se si është realizuar ekuilibri në to. Veprimtaria në libër orienton nxënësit/et të rikompozojnë një personazh të marrë nga një vepër arti, por edhe nga ndonjë imazh fotografi k. Nëpërmjet elementeve që ata/ato vendosin, krijojnë ekuilibrin me fi gurën e personazhit.Pasi mbarojnë punën, nxënësit/et fl asin për punën e tyre, mënyrën e realizimit të ekuilibrit dhe vështirësitë që hasën. Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.




Tema mësimore: Figura e njeriut

Situata e të nxënit: Figura e njeriut në periudha të ndryshme të historisë së artitDuke u mbështetur në njohuritë që kanë në historinë e artit, nxënësit/et nxiten të identifi kojnë periudhën përkatëse në imazhe që kanë subjekt fi gurën e njeriut. (Periudha egjiptiane; Periudha antike greke; Periudha e Rilindjes) Në këtë mënyrë ata/ato shohin qartë mënyrat sesi është paraqitur fi gura e njeriut në periudha të ndryshme duke i paraprirë njohurive të reja.


Nxënësi/ja:- vëzhgon dhe refl ekton mbi

mënyrën e paraqitjes së fi gurës së njeriut në periudha të ndryshme të historisë së artit;

- zbulon raportet proporcionale të ndërtimit të trupit të njeriut në periudha të ndryshme të historisë së artit;

- vizaton trupin e njeriut në lëvizje sipas modeleve në manekin;

- shpreh mendimin e tij/saj për mënyrat e realizimit të lëvizjes në fi gurën e njeriut.

Fjalët kyçe: - fi gura e njeriut;- përmasat e trupit;- kanuni i proporcioneve;- fi gura në lëvizje.

Arti Pamor 9

33

Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- imazhe që ilustrojnë përmasat e

trupit të njeriut në periudha të ndryshme;

- materiale të tilla, si: laps, letër, gomë, manekin.





Duke u mbështetur në njohuritë që kanë në historinë e artit, nxënësit/et nxiten të identifi kojnë periudhën përkatëse në imazhe që kanë subjekt fi gurën e njeriut. (Periudha egjiptiane; Periudha antike greke; Periudha e Rilindjes) Në këtë mënyrë, ata/ato shohin qartë mënyrat se si është paraqitur fi gura e njeriut në periudha të ndryshme, duke i paraprirë njohurive të reja.

Ndërtimi i njohurive të rejaNëpërmjet imazheve, nxënësit/et refl ektojnë se që nga antikiteti, artistët, duke dashur të pasqyrojnë trupin e njeriut në veprat e tyre, kanë studiuar raportet që kanë përmasat e pjesëve të ndryshme të trupit me njëra-tjetrën. Ata/ato njihen me përmasat e trupit të njeriut në artin egjiptian, në periudhën e antikitetit dhe të rilindjes. Ndryshimi i përmasave te trupi i njeriut përgjatë rritjes dhe paraqitja e fi gurës në lëvizje janë pjesë e njohurive të reja.Veprimtaritë në libër orientojnë nxënësit/et si të vizatojnë trupin e njeriut në lëvizje me ndihmën e manekinit (manekini mund të jetë tredimensional, por mund të krijohet edhe vetë me karton, sipas shembullit në libër). Pasi mbarojnë vizatimin, nxënësit/et fl asin për punën e tyre, mënyrën e realizimit të lëvizjeve në fi gurën që realizuan. Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.



Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Gjuha dhe komunikimi artistik Tema mësimore: Projekt. Figura e njeriut sipas XhakometitFaza e parë: Ndërtimi i skeletit me tel

Situata e të nxënit: Xhakometi dhe fi gura e burrit që ecënMësuesi/ja i fton nxënësit/et të vëzhgojnë me kujdes imazhe të skulpturave të Xhakometit dhe të diskutojnë karakteristikat e punës së tij. Këto skulptura të holla paraqesin fi gurën e njeriut dhe natyrshmërinë e lëvizjeve, pa përdorimin e vëllimit të muskulaturës.

Libër Mësuesi

34


Nxënësi/ja:- vëzhgon karakteristikat e paraqitjes

së fi gurës së njeriut në skulpturën e Xhakometit;

- zbulon mënyrën e realizimit të fi gurës, duke u mbështetur te vepra e Xhakometit;

- realizon skeletin me tel të fi gurinës;- shpreh mendimin e tij/saj për

karakteristikat e skulpturës së Xhakometit;

Fjalët kyçe: - fi gura sipas Xhakometit;- karakteristikat e paraqitjes së fi gurës;- skeleti prej teli.

Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- imazhe që ilustrojnë hënën dhe diellin

të personifi kuara në portrete njerëzore gjatë kohërave të ndryshme;

- materiale të tilla, si: laps, letër, gomë.





Mësuesi/ja i fton nxënësit/et të vëzhgojnë me kujdes imazhe të skulpturave të Xhakometit dhe të diskutojnë karakteristikat e punës së tij. Këto skulptura të holla paraqesin fi gurën e njeriut dhe natyrshmërinë e lëvizjeve, pa përdorimin e vëllimit të muskulaturës.

Ndërtimi i njohurive të rejaDuke u mbështetur në këto karakteristika, ata/ato nxiten të realizojnë një fi gurë duke ndjekur edhe udhëzimet e nevojshme. Figura realizohet me tel dhe mbështillet me letër ngjitëse në fazën e parë. Pasi mbarojnë fazën e parë, nxënësit/et fl asin për punën e tyre dhe për mënyrën e realizimit të fi gurinës.

Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë duke lidhur njohuritë e tyre me temën e re;▪ në vlerësimin e punës së secilit/ës nxënës/e:▪ në mënyrën e realizimit të detyrës;▪ në analizën vlerësuese që nxënësit/et i bëjnë punës së tyre dhe punës së shokëve/shoqeve.

Arti Pamor 9

35



Tema mësimore: Projekt. Figura e njeriut sipas XhakometitFaza e dytë: Modelimi dhe lëvizja e fi gurës

Situata e të nxënit: Personazhe të ndryshme në lëvizjeMbas fazës së parë nxënësit vëzhgojnë fi gurina të ndryshme në lëvizje, dhe diskutojnë për karakteristikat e veçanta që ato marrin nëpërmjet lëvizjes.


Nxënësi/ja:- vëzhgon imazhe me fi gurina të ndryshme në

lëvizje;- zbulon se lëvizja është e lidhur me

karakteristikat e fi gurës (në lidhje me profesionin, veshjen, format etj.);

- modelon dhe krijon lëvizjen e fi gurës;- shpreh mendimin e tij/saj për karakteristikat

shprehëse të fi gurinës së krijuar.

Fjalët kyçe: - modelimi;- lëvizja;- karakteristikat e shprehëse të personazhit.

Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- imazhe të fi gurave të ndryshme në lëvizje

sipas karakteristikave shprehëse;- materiale të tilla, si: plastelina me ngjyra ose

letër me vinovil.

Lidhja me fushat e tjera kurrikulare ose me temat ndërkurrikulare

Lidhje me fushat kurrikulare:- shkencat e natyrës; - matematika;- gjuhët dhe komunikimi: letërsia.



Mbas fazës së parë, nxënësit/et vëzhgojnë figurina të ndryshme në lëvizje, dhe diskutojnë për karakteristikat e veçanta që ato marrin nëpërmjet lëvizjes.

Ndërtimi i njohurive të rejaAta/ato nxiten të modelojnë me plastelinë me ngjyra ose një ngjyrëshe skeletin e ndërtuar më parë. Gjatë modelimit, nxënësit/et krijojnë edhe lëvizjen e dëshiruar në fi gurën e tyre. Poza që ata zgjedhin, karakterizon edhe personazhin e tyre (për modelimin nxënësit/et mund të përdorin plastelinën me ngjyra ose teknikën e letrës së lagur).Pasi modelojnë fi gurinën, nxënësit/et fl asin për punën e tyre, mënyrën e realizimit të saj dhe lëvizjes që përcakton edhe personazhin. Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.

Libër Mësuesi

36



Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Teknika dhe procese artistike

Tema mësimore: Teknika e lapustilave

Situata e të nxënit: Mundësitë shprehëse të teknikës së lapustilaveNxënësit/et diskutojnë mbi teknikën e lapustilave dhe mbi mundësitë e shumta shprehëse të kësaj teknike. Nëpërmjet eksperimentit, ata/ato zbulojnë mënyra të ndryshme të përdorimit të kësaj teknike dhe zgjedhin një mënyrë për të realizuar krijimin tyre.


Nxënësi/ja:- zbulon karakteristikat dhe mundësitë

shprehëse të teknikës së lapustilave;- përdor me kompetencë teknikën e

lapustilave në krijim;- eksperimenton me lapustilat, duke

përdorur elemente të gjuhës pamore;- shpreh mendimin e tij/saj për

mundësitë shprehëse të teknikës së lapustilave.

Fjalët kyçe: - lapustila;- majat e lapustilave.

Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- ilustrime të vizatimeve me teknikën e

lapustilave; - mjete të tilla, si: laps, letër, gomë,

lapustila.


Lidhje me fushat kurrikulare:- gjuhët dhe komunikimi: letërsia;- teknologjia.

Lidhja me temat ndërkurrikulare: - njohja e kulturave.


Nxënësit/et diskutojnë mbi teknikën e lapustilave dhe mbi mundësitë e shumta shprehëse të kësaj teknike. Nëpërmjet eksperimentit, ata/ato zbulojnë mënyra të ndryshme të përdorimit të kësaj teknike dhe zgjedhin një mënyrë për të realizuar krijimin tyre.

Arti Pamor 9

37

Ndërtimi i njohurive të rejaMësuesi/ja nëpërmjet lapustilave me maja të ndryshme demonstron dhe shpjegon se përzgjedhja e majës së duhur është mjaft e rëndësishme për të arritur rezultatin e dëshiruar në krijim. Mësuesi/ja shpjegon mënyrat e përdorimit dhe mundësitë shprehëse të teknikës së lapustilave.Veprimtaria i udhëzon nxënësit/et të ndjekin hapat për realizimin e vizatimit nëpërmjet kësaj teknike. Nxënësit/et zgjedhin të përdorin një nga mënyrat shprehëse të lapustilave (pikëzimin, vijëzimin ose efektin e mozaikut). Pasi mbarojnë punën, nxënësit/et shohin rezultatin dhe diskutojnë mbi mënyrën e realizimit të tij. Ata/ato kuptojnë mundësitë e shumta shprehëse të kësaj teknike.Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.




Tema mësimore: Grafi ti urban (ora e parë)

Situata e të nxënit: Mundësitë shprehëse të grafi tit urban

Mësuesi/ja i fton nxënësit/et të vëzhgojnë imazhe të ndryshme të grafi tit urban. Mësuesi/ja i pyet nëse ata/ato kanë parë të tilla në vendin ku ata jetojnë.



shprehëse të grafi tit urban;- përdor me kompetencë elementet e

gjuhës artistike dhe teknikat artistike për të realizuar një murale në letër;

- shpreh mendimin e tij/saj për mundësitë shprehëse të teknikës së grafi tit urban.

Fjalët kyçe: - grafi ti urban;- mjete dhe teknika të përshtatshme për grafi tin

urban (stensil, bombula spraji, penela).

Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- imazhe të grafi teve urbane; - mjete të tilla, si: laps, tabake letër,

akrilikë ose tempera, penela etj.




Libër Mësuesi

38


Mësuesi/ja i fton nxënësit/et të vëzhgojnë imazhe të ndryshme të grafi tit urban. Mësuesi/ja i pyet nëse ata kanë parë të tilla në vendin ku jetojnë.

Ndërtimi i njohurive të rejaPasi diskutojnë për teknikat e realizimit të tyre, mësuesi/ja i udhëzon ata/ato të realizojnë një të tillë në tabakë të mëdha letre, duke u ndarë në grupe, Artisti Keith Hering është një shembull i mirë për t’u mbështetur në krijimin e një muraleje në letër. Karakteristikat e punës së tij janë një udhëzues i mirë për nxënësit/et. Në këtë rast, bashkëpunimi mes tyre është i nevojshëm dhe pjesë e punës në grup.Në fund të orës, nxënësit/et shohin rezultatin dhe diskutojnë mbi mënyrën e realizimit të saj. Ata/ato kuptojnë mundësitë e shumta shprehëse në realizimin e muraleve me letër.




Tema mësimore: Grafi ti urban (ora e dytë)

Situata e të nxënit: Realizimi dhe ekspozimi i grafi tit Pasi kanë realizuar punimet në tabakë letre, mësuesi/ja i fton nxënësit/et të mendojnë për mënyrën e ekspozimit të tyre si një punë e vetme. Çdo grup ideon nga një mënyrë të vendosjes dhe të integrimit të punëve me njëra-tjetrën.


Nxënësi/ja:- zbulon karakteristikat dhe

mundësitë shprehëse të grafi tit urban;

- realizon ekspozimin e grafi teve, duke i integruar si një punë e vetme;

- shpreh mendimin e tij/saj për mundësitë shprehëse të teknikës së grafi tit urban dhe mënyrat e ekspozimit.

Fjalët kyçe: - grafi ti urban;- mjete dhe teknika të përshtatshme për grafi tin urban

(stensil, bombula spraji, penela).

Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- punimet e realizuara ne letër; - mjete për vendosjen e punimeve

në mur.



Arti Pamor 9

39



Pasi kanë realizuar punimet në tabakë letre, mësuesi/ja i fton nxënësit/et të mendojnë për mënyrën e ekspozimit të tyre si një punë e vetme. Çdo grup ideon nga një mënyrë të vendosjes dhe të integrimit të punëve me njëra-tjetrën.

Ndërtimi i njohurive të rejaMë pas, nxënësit/et i ekspozojnë punimet e integruara me njëra-tjetrën në muret e klasës apo korridoret e shkollës si një murale. Edhe në këtë rast, bashkëpunimi mes tyre është i nevojshëm për realizimin me sukses të murales. Në fund të orës, nxënësit/et shohin rezultatin dhe diskutojnë mbi mënyrën e realizimit të murales. Ata/ato kuptojnë mundësitë e shumta shprehëse në realizimin e muraleve, si me letër ashtu edhe direkt në mur.


Libër Mësuesi

40

3. 4

. PL

AN

IFIK

IMI

TE

MA

TIK

PË

R 3

MU

JOR

IN Ë

DY

TË

JA

NA

R –

MA

RS

Rez

ulta

tet e

të n

xëni

t sip

as k

ompe

tenc

ave

kyçe

Kom

pete

nca

e ko

mun

ikim

it d

he të

shpr

ehur

it:

Z

hvill

on p

erso

nalit

etin

e v

et d

he ë

shtë

akt

iv n

ë ve

prim

tarit

ë ar

tistik

e.

Gjy

kon

drej

t mes

azhe

t, që

u a

dres

ohet

.

Shpr

ehet

qar

të d

he sa

ktë

me

anë

të si

mbo

leve

, she

njav

e dh

e gj

uhës

vizu

ale.

K

omun

ikon

qar

të m

endi

min

e ti

j/saj

.

Shfr

ytëz

on n

ë m

ënyr

ë të

vaz

hdue

shm

e, të

pav

arur

, krit

ike

dhe

kriju

ese,

mje

tet a

rtist

ike

dhe

mun

dësit

ë e

kom

unik

imit

dhe

të të

sh

preh

urit

në a

rt p

amor

në

mën

yrë

të p

avar

ur, t

ë va

zhdu

eshm

e.K

ompe

tenc

a e

të m

endu

arit

:

Përp

unon

njo

hurit

ë vi

zual

e në

mën

yrë

të p

avar

ur, k

rijue

se d

he m

e pë

rgje

gjës

i.

Zgj

idh

në m

ënyr

ë të

pav

arur

pro

blem

e të

ndr

yshm

e ar

tistik

e.

Zhv

illon

aftë

sitë

për t

ë m

endu

ar d

he a

rgum

entu

ar n

ë m

ënyr

ë kr

itike

, krij

uese

dhe

ndë

rvep

rues

e.

Ndj

ek m

e vë

men

dje

udhë

zimet

për

të re

alizu

ar n

jë k

rijim

apo

vep

rimta

ri ar

tistik

e.K

ompe

tenc

a e

të n

xëni

t:

Përz

gjed

h në

mën

yrë

të p

avar

ur m

jete

t për

të re

alizu

ar n

jë k

rijim

art

istik

.

Përd

or b

urim

e të

ndr

yshm

e pë

r të

real

izuar

një

krij

im.

Z

gjid

h në

mën

yrë

të p

avar

ur d

etyr

ën e

dhë

në.

Kom

pete

nca

për

jetë

n, si

përm

arrj

en d

he m

jedi

sin:

Dre

jton

dhe

mer

r pje

së a

ktiv

e në

akt

ivite

te të

art

it pa

mor

si b

rend

a dh

e ja

shtë

kla

sës,

duke

kon

trib

uar n

ë m

ënyr

ë kr

ijues

e.

Kup

ton

dhe g

jen

zgjid

hje n

ë mën

yrë t

ë pav

arur

për

pro

blem

et ek

olog

jike,

duk

e u n

dërg

jegj

ësua

r për

rolin

e ty

re n

ë mbr

ojtje

n e m

jedi

sit

dhe

zhvi

llim

in e

qën

drue

shëm

.K

ompe

tenc

a qy

teta

re:

D

iskut

on d

he b

ashk

ëpun

on m

e të

tjer

ët p

ër ç

ësht

je të

ndr

yshm

e ku

lturo

re.

Re

spek

ton

punë

n e

vet d

he të

të tj

erëv

e.

Bash

këpu

non

me

të tj

erët

pav

arës

isht k

ultu

rës,

aftë

sive

dhe

nevo

jave

bre

nda

dhe

jash

të sh

kollë

s për

një

qël

lim të

për

bash

kët.

Arti Pamor 9

41

Kom

pete

nca

pers

onal

e:

K

rijon

bes

imin

te v

etja

gja

të v

eprim

tariv

e ar

tistik

e.

Mer

r pje

së n

ë m

ënyr

ë ak

tive

në je

tën

artis

tike

shko

llore

dhe

kom

unite

t. N

dërg

jegj

ëson

vet

en d

he zh

villo

n ve

tëbe

simin

dhe

krij

imin

e b

esim

it te

të tj

erët

.Kom

pete

nca

digj

ital

e:

G

jen,

pro

dhon

, krij

on, p

reza

nton

dhe

shkë

mbe

n in

form

acio

n si

dhe

bash

këpu

non

në rr

jete

t in

form

uese

në

inte

rnet

.

Përd

or m

jete

t të

ndry

shm

e në

funk

sion

të in

form

acio

nit a

rtist

ik si

: vid

eo, C

D, D

VD, a

para

t fot

ogra

fi k d

igjit

al, k

amer

a et

j.

Rez

ulta

tet e

të n

xëni

t për

kom

pete

ncat

e lë

ndës

:

Kri

jim

i a

rtis

tik:

për

dor i

de p

erso

nale

, ele

men

tet e

gju

hës p

amor

e dh

e sti

muj

për

krij

im; z

bulo

n rr

ugë

të n

drys

hme

të k

ombi

nim

it të

ele

men

teve

të

artit

pam

or p

ër t

ë re

alizu

ar id

etë

artis

tike;

për

dor

hapa

t e

proc

esit

kriju

es, e

lem

ente

t e

artit

pam

or d

he t

ekni

kat

artis

tike;

për

zgje

dh el

emen

tet e

duh

ura p

ër të

real

izuar

idet

ë art

istik

e në t

ema t

ë per

sona

lizua

ra; p

ërm

irëso

n pu

nën

duke

u m

bësh

tetu

r te

k ek

sper

imen

ti dh

e në

zgj

idhj

e të

ndr

yshm

e ar

tistik

e; a

naliz

on b

urim

e të

ndr

yshm

e in

form

acio

ni d

he q

ëllim

in e

tij/

saj k

rijue

s; id

entifi

kon

ele

men

te të

eks

perie

ncës

së ti

j/saj

art

istik

e, n

ë kr

ijim

, çfa

rë k

a m

ësua

r dhe

met

odat

që

ka p

ërdo

rur.

R

eali

zim

i i

pu

nës

: pë

rdor

tek

nika

t ar

tistik

e, e

lem

ente

t e

artit

pam

or n

ë lid

hje

me

mes

azhi

n që

do

të p

ërcj

ellë

në

punë

dy

dhe

tredi

men

siona

le n

ë ar

t dhe

diza

jn; k

rijon

pun

ë or

igjin

ale

nëpë

rmje

t vëz

hgim

it di

rekt

nga

nat

yra

ose

nëpë

rmje

t kuj

tesë

s së

tij m

bi

obje

ktet

nje

rëzit

etj.

, ose

nëp

ërm

jet

imag

jinat

ës d

uke

përd

orur

mun

dësit

ë sh

preh

ëse

të t

ekni

kave

të

ndry

shm

e ar

tistik

e; v

lerë

son

eksp

erie

ncat

e ti

j krij

uese

dhe

res

pekt

on m

endi

min

e tj

etrit

; zgj

edh

ide

dhe

plan

ifi ko

n te

knik

at d

he m

jete

t e d

uhur

a pë

r re

alizi

m;

eksp

erim

ento

n m

e mje

tet s

hpre

hëse

të m

jete

ve d

he te

knik

ave t

ë ndr

yshm

e art

istik

e për

të m

ater

ializ

uar i

detë

e tij

/saj

; ana

lizon

tekn

ika

të n

drys

hme

artis

tike

për q

ëllim

in e

tij/s

aj k

rijue

s; id

entifi

kon

ele

men

te të

eks

perie

ncës

së ti

j/saj

art

istik

e, n

ë lid

hje

me

real

izim

in e

pu

nim

it, ç

farë

ka

mës

uar d

he m

etod

at q

ë ka

për

doru

r.

Vle

rësi

mi

art

isti

k: a

naliz

on d

he i

nter

pret

on e

lem

ente

t e

gjuh

ës v

izual

e, o

rgan

izim

in e

tyr

e, t

ekni

kën,

gjin

inë

në n

jë v

epër

art

i; id

entifi

kon

dhe

vle

rëso

n ve

prat

e a

rtit

në a

spek

tin e

tyre

hist

orik

dhe

soci

al k

ultu

ror;

iden

tifi k

on d

he a

rgum

ento

n as

pekt

in sh

preh

ës

dhe

simbo

lik të

vep

rës s

ë ar

tit, p

unës

së ti

j/saj

dhe

shok

ut/s

hoqe

s duk

e sh

preh

ur e

moc

ione

t e ti

j/saj

; int

erpr

eton

, arg

umen

ton

dhe

shpr

eh k

ëndv

ësht

rimin

e ti

j/saj

për

një

vep

ër a

rti,

obje

kt a

rtist

ik, p

unim

in e

tij/s

aj, t

ë sh

okut

/sho

qes;

përd

or n

jë g

juhë

spec

ifi ke

të

përs

htat

shm

e pë

r të

për

shkr

uar

dhe

kom

entu

ar v

epra

t e a

rtit,

pun

ën e

tij/s

aj, t

ë sh

okut

/sho

qes

dhe

eksp

erie

ncën

e ti

j/saj

art

istik

e;

iden

tifi k

on e

lem

entë

të e

kspe

rienc

ës së

tij/s

aj a

rtist

ike,

në

vler

ësim

in e

vep

rave

të a

rtit,

çfa

rë k

a m

ësua

r dhe

met

odat

që

ka p

ërdo

rur;

kupt

on rë

ndës

inë e

rolit

të a

rtit

pam

or d

he a

rtist

it në

shoq

ëri n

ë per

iudh

a të

ndr

yshm

e hist

orik

e; id

entifi

kon

një

sërë

pro

fesio

nesh

që

lidhe

n m

e ar

tin p

amor

dhe

me

karr

ierë

n ar

tistik

e.

Libër Mësuesi

42

Nr.

Tem

atik

aTe

mat

mës

imor

eSi

tuat

a e

para

shik

uar

e të

nxë

nit

Met

odol

ogjia

e

mës

imdh

ënie

sTe

knik

at e

vle

rësi

mit

Bur

imet

14Te

knik

a sta

mpi

mi

deko

rativ

eTe

knik

at e

stam

pim

it d

he m

ënyr

at e

pë

rdor

imit

Nëp

ërm

jet i

maz

heve

me

tekn

ika

stam

pim

i të

ndry

shm

e de

kora

tive

mës

uesi/

ja i

fton

nxën

ësit/

et t’

i ku

jtojn

ë at

o, d

uke

shpj

egua

r edh

e ka

rakt

erist

ikat

e ty

re, m

e të

cila

t ata

/at

o ja

në n

johu

r më

parë

. Të

tilla

, si:

Stam

pa m

e reli

ev, s

tam

pa m

e gdh

endj

e ap

o sta

mpa

me l

etër

.

Met

oda

inte

rakt

ive,

ba

shkë

vepr

uese

, gj

ithëp

ërfsh

irëse

Puna

në

grup

dhe

pun

a in

divi

dual

e

Het

imi d

he zb

ulim

i

Zba

time

prak

tike

bren

da d

he ja

shtë

kla

se

Met

oda

inte

grue

se

Bash

këbi

sedi

m

Tekn

ika

që zh

villo

jnë

men

dim

in k

ritik

dhe

kr

ijues

Prez

antim

e në

form

a të

ndr

yshm

e, p

ërfsh

irë

TIK

Proj

ekte

kur

rikul

are

Vle

rësim

dia

gnos

tikue

si

nter

vistë

me

një

listë

tre

gues

ish;

vet

ëvle

rësim

me

listë

kr

itere

sh;

Vle

rësim

për

të n

xënë

(V

lerë

sim fo

rmue

s)v

lerë

simi i

për

gjig

jeve

me

gojë

;v

lerë

simi i

pun

ës n

ë gr

up;

vler

ësim

mes

nxë

nësis

h;v

lerë

simi i

akt

ivite

tit g

jatë

de

bate

ve n

ë kl

asë;

vle

rësim

i i d

etyr

ave

të

shtë

pisë

;v

etëv

lerë

sim;

int

ervi

stë m

e nj

ë lis

të

tregu

esish

; v

ëzhg

im m

e nj

ë lis

të të

pl

otë

tregu

esish

; p

orto

fol;

pre

zant

im m

e go

jë o

se m

e sh

krim

;p

lani

fi kim

i kur

rikul

ar.

Teks

ti i a

rtit

pam

or p

ër

klas

ën e

IX

Mat

eria

le n

ga

inte

rnet

i

Ilustr

ime

vepr

ash

arti

Ilustr

ime

të

imaz

heve

nga

na

tyra

në

përs

htat

je m

e te

ma

të c

aktu

ara

Foto

grafi

të

obje

ktev

e të

ar

tit, d

izajn

it,

artiz

anat

it dh

e tr

ashë

gim

isë

kultu

rore

Slid

e/ m

ater

iale

të

krij

uara

nga

m

ësue

sit

Mod

ele

të

dety

rave

nga

nx

ënës

it

Arti Pamor 9

43

Nr.

Tem

atik

aTe

mat

mës

imor

eSi

tuat

a e

para

shik

uar

e të

nxë

nit

Met

odol

ogjia

e

mës

imdh

ënie

sTe

knik

at e

vle

rësi

mit

Bur

imet

15Fo

togr

afi a

dhe

fo

toko

lazh

iFo

toko

lazh

iN

ë im

azhi

n e

një

foto

kola

zhi n

xënë

sit/

et zb

uloj

në e

lem

ente

t që

e pë

rbëj

në

atë.

Duk

e e

krah

asua

r me

një

imaz

h fo

togr

afi k

ta/a

to k

upto

jnë

ndry

shim

in

mid

is fo

toko

lazh

it dh

e fo

togr

afi së

. N

xënë

sit/e

t the

ksoj

në k

arak

teris

tikën

e

foto

grafi

së “p

araq

itjen

bes

nike

të

real

itetit

” dh

e at

ë të

foto

kola

zhit

i cili

pë

rbëh

et n

ga n

jë k

olaz

h m

e fo

togr

afi .

16

Diza

jni i

te

kstil

eve

Lloj

et e

diz

ajni

t të

teks

tile

ve

Nëp

ërm

jet s

hem

bujv

e (n

ë im

azhe

apo

sh

embu

j rea

l), n

xënë

sit/e

t për

fshih

en

në id

entif

ikim

in e

tekn

ikav

e të

nd

rysh

me

të d

izajn

it të

teks

tilev

e. A

ta/

ato

iden

tifi k

ojnë

end

jen,

qën

disje

n,

trik

otaz

hin,

ngj

yros

jen

dhe

stam

pim

in

si te

knik

a të

diza

jnit

të te

kstil

eve.

17

Diza

jni i

mod

ësD

izaj

ni i

mod

ës d

he fu

nksi

oni i

ve

shje

sN

xënë

sit/e

t fto

hen

të d

iskut

ojnë

mbi

m

odën

dhe

mën

yrën

se si

u p

ëlqe

n të

vish

en. A

ta/a

to d

iskut

ojnë

mbi

fu

nksio

net e

ves

hjes

dhe

rënd

ësin

ë që

aj

o ka

në

mën

yrën

e p

reza

ntim

it të

nj

eriu

t në

shoq

ëri.

Libër Mësuesi

44

Nr.

Tem

atik

aTe

mat

mës

imor

eSi

tuat

a e

para

shik

uar

e të

nxë

nit

Met

odol

ogjia

e

mës

imdh

ënie

sTe

knik

at e

vle

rësi

mit

Bur

imet

18Sk

ulpt

ura.

M

odel

imi

Mod

elim

i me

mat

eria

le të

ndr

yshm

e N

xënë

sit/e

t disk

utoj

në m

bi te

knik

ën

e m

odel

imit

dhe

kara

kter

istik

at e

saj.

Ata/

ato

disk

utoj

në p

ër m

ater

iale

t e

ndry

shm

e që

për

dore

n në

tekn

ikën

e

mod

elim

it si:

pla

stelin

ë, le

tër t

ë la

gur,

tel a

po e

dhe

teks

tile.

19

Skul

ptur

a.

Mod

elim

i

Mod

elim

i i fi

gurë

s mbi

arm

atur

ëN

xënë

sit/e

t disk

utoj

në p

ër

kara

kter

istik

at e

mod

elim

it në

sk

ulpt

urë

të a

rtist

es (s

ë m

arrë

si

refe

rim) d

he si

do

të p

asqy

rohe

t kj

o në

pun

ën e

tyre

. Nxë

nësit

/et

përm

es im

azhe

ve id

entifi

koj

në q

ë,

kara

kter

istik

ë e

vepr

ave

të a

rtist

es,

përv

eç fo

rmës

, ësh

të e

dhe

përd

orim

i i

ngjy

rave

të p

astr

a.

20Sk

ulpt

ura.

G

dhen

dja

Gdh

endj

a m

bi m

ater

iale

të

ndry

shm

eN

xënë

sit/e

t disk

utoj

në m

bi n

johu

ritë

në

tekn

ikën

e g

dhen

djes

, mje

tet d

he

mat

eria

let q

ë pë

rdor

en. N

ëpër

mje

t im

azhe

ve a

ta/a

to id

entifi

koj

në

gdhe

ndje

n e

mat

eria

leve

të n

drys

hme

si at

ë të

gur

it, d

rurit

, aku

llit,

fruta

ve,

(për

ars

ye d

ekor

ativ

e).

Arti Pamor 9

45

Nr.

Tem

atik

aTe

mat

mës

imor

eSi

tuat

a e

para

shik

uar

e të

nxë

nit

Met

odol

ogjia

e

mës

imdh

ënie

sTe

knik

at e

vle

rësi

mit

Bur

imet

21D

erdh

ja

Der

dhja

. For

ma

pozi

tive

dhe

form

a ne

gati

ve

Duk

e vë

zhgu

ar im

azhi

n e

një

kallë

pi

të n

jë o

bjek

ti dh

e ob

jekt

in, n

xënë

sit/

et id

entifi

koj

në fo

rmën

neg

ativ

e dh

e po

zitiv

e në

pro

cesin

e d

erdh

jes.

Gjit

hash

tu a

ta/a

to id

entifi

koj

në

kallë

pin

një

pjes

ësh

për r

elie

vin

dhe

dy

pjes

ësh

për s

kulp

turë

n e

rrum

bulla

kët.

Ata/

ato

sjelli

n sh

embu

j të

ndry

shëm

ng

a rip

rodh

imi i

obj

ekte

ve n

ë in

dustr

i.

22.

Kon

struk

sioni

. Sk

enog

rafi a

e

teat

rit

Shum

ëllo

jshm

ëria

e s

keno

grafi

së

së

teat

rit

Nxë

nësit

/et d

iskut

ojnë

mbi

ek

sper

ienc

at e

tyre

në

teat

ër,

apo

njoh

uritë

që

kanë

mbi

te

atrin

. Ata

/ato

iden

tifi k

ojnë

ha

pësir

at q

ë pë

rbëj

në te

atrin

dhe

sh

umël

lojsh

mër

inë

e sk

enog

rafis

ë si

rrje

dhoj

ë e

pjes

ëve

të n

drys

hme

që

vihe

n në

sken

ë.

23.

Teat

ër m

e ku

kulla

Fa

za e

pa

rë:

Përz

gjed

hja

e pj

esës

teat

rale

dh

e nd

arja

e

punë

s

Pun

ë në

gru

p.

Proj

ekt

Pol K

le d

he te

atri

i ti

j i k

ukul

lave

Nxë

nësit

/et d

iskut

ojnë

për

teat

rin

e ku

kulla

ve d

he p

ërvo

jat e

tyre

në

shfa

qjet

e te

atrit

të k

ukul

lave

kur

ishi

n të

veg

jël.

Njo

hja

me

pasio

nin

e Po

l K

lesë

për

të re

aliz

uar k

ukul

la d

he

sken

ë të

impr

oviz

uar m

e m

ater

iale

rr

etha

nore

, shë

rben

si n

xitje

për

pr

ojek

tin.

Libër Mësuesi

46

Nr.

Tem

atik

aTe

mat

mës

imor

eSi

tuat

a e

para

shik

uar

e të

nxë

nit

Met

odol

ogjia

e

mës

imdh

ënie

sTe

knik

at e

vle

rësi

mit

Bur

imet

24Te

atër

me

kuku

llaF

aza

e d

ytë:

R

ealiz

imi i

sk

enës

dhe

i ku

kulla

ve P

unë

në g

rup.

Pr

ojek

t

Mën

yrat

e n

drys

hme

të re

aliz

imit

të

kuku

llave

dhe

të sk

enës

Nxë

nësit

/et d

iskut

ojnë

mbi

idet

ë dh

e pë

r mën

yrat

e n

drys

hme

të re

alizi

mit

të k

ukul

lave

dhe

sken

ës. S

hem

buj t

ë nd

rysh

ëm të

kuk

ulla

ve të

dor

ës d

he

sken

ave,

nxi

sin fa

ntaz

inë

e ty

re.

25Te

atër

me

kuku

llaF

aza

e t

retë

: R

ealiz

imi i

sh

faqj

es te

atra

le

përp

ara

publ

ikut

Punë

në

grup

. Pr

ojek

t

Puna

për

gati

tore

për

para

shfa

qjes

Nxë

nësit

/et n

ëpër

mje

t pro

vave

pa

rapë

rgat

iten

për t

ë dh

ënë

shfa

qjen

. Ç

do a

nëta

r i g

rupi

t kuj

dese

t që

të g

jithë

ele

men

tet e

shfa

qjes

të

funk

siono

jnë

mirë

.

Arti Pamor 9

47

3.5 Planifi kimi ditor bazuar në situata të të nxënit (janar-mars)



Tema mësimore: Teknika stampimi dekorative

Situata e të nxënit: Teknikat e stampimit dhe mënyrat e përdorimit Nëpërmjet imazheve me teknika stampimi të ndryshme dekorative, mësuesi/ja i fton nxënësit/et t’i kujtojnë ato, duke shpjeguar edhe karakteristikat e tyre, me të cilat ata/ato janë njohur më parë. Të tilla si: Stampa me reliev, stampa me gdhendje apo stampa me letër.



shprehëse të teknikave dekorative të stampimit;

- përdor me kompetencë teknika stampimi për qëllime dekorative;

- krijon me teknika të ndryshme stampimi, duke përdorur elemente të gjuhës pamore;

- shpreh mendimin e tij/saj për mundësitë shprehëse të teknikave të stampimit.

Fjalët kyçe: - stampa me reliev;- stampa me gdhendje;- stampa me letër;- stampa me modele të gatshme;- teknika stampimi dekorative.

Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- ilustrime me teknika stampimi të

ndryshme; - mjete të tilla, si: modele stampash,

bojëra uji, mbështetëse për stampim (pëlhurë, letër etj.).





Nëpërmjet imazheve me teknika stampimi të ndryshme dekorative, mësuesi/ja i fton nxënësit/et t’i kujtojnë ato, duke shpjeguar edhe karakteristikat e tyre, me të cilat ata/ato janë njohur më parë. Të tilla si: Stampa me reliev, stampa me gdhendje apo stampa me letër.

Ndërtimi i njohurive të rejaNxënësit/et orientohen të zgjedhin një teknikë dekorative për të zbukuruar një objekt të thjeshtë. Pasi zgjedhin mjete e duhura për teknikën, ata/ato ndjekin hapat e realizimit të stampimit dekorativ.

Libër Mësuesi

48

Pasi mbarojnë detyrën, nxënësit/et shohin rezultatin e përftuar dhe diskutojnë mbi mënyrën e realizimit të tij. Nxënësit/et kuptojnë edhe mundësitë e shumta shprehëse që ofrojnë teknikat dekorative të stampimit.Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.




Tema mësimore: Fotografi a dhe fotokolazhi

Situata e të nxënit: FotokolazhiNë imazhin e një fotokolazhi, nxënësit/et zbulojnë elementet që e përbëjnë atë. Duke e krahasuar me një imazh fotografi k, nxënësit/et kuptojnë ndryshimin midis fotokolazhit dhe fotografi së. Ata/ato theksojnë karakteristikën e fotografi së “paraqitjen besnike të realitetit” dhe atë të fotokolazhit, i cili përbëhet nga një kolazh me fotografi .



shprehëse të teknikës së fotokolazhit;- krijon me teknikën e fotokolazhit,

duke përdorur elemente të gjuhës pamore;

- shpreh mendimin e tij/saj për mundësitë shprehëse të teknikës së fotokolazhit.

Fjalët kyçe: - fotografi a;- fotokolazhi;- programe kompjuterike.

Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- imazhe fotokolazhesh të ndryshme; - mjete të tilla, si: imazhe fotografi ke,

gërshërë, ngjitës, bojëra.




Arti Pamor 9

49


Në imazhin e një fotokolazhi, nxënësit/et zbulojnë elementet që e përbëjnë atë. Duke e krahasuar me një imazh fotografi k, nxënësit/et kuptojnë ndryshimin midis fotokolazhit dhe fotografi së. Ata/ato theksojnë karakteristikën e fotografi së “paraqitjen besnike të realitetit” dhe atë të fotokolazhit, i cili përbëhet nga një kolazh me fotografi .

Ndërtimi i njohurive të rejaMësuesi/ja shpjegon se në fotokolazh pjesë nga imazhe të ndryshme fotografi ke priten dhe rikompozohen sërish. Teknika e fotokolazhit është ethjeshtë për t’u realizuar, në mënyrë manuale ose nëpërmjet programeve kompjuterike (photoshop). Fotokolazhi është një teknikë që të lejon të krijosh imazhe surreale, argëtuese dhe provokuese.Veprimtaria në libër i udhëzon nxënësit/et të krijojnë një autoportret me teknikën e fotokolazhit. Mbas realizimit të fotokolazhit, ata/ato shohin rezultatin dhe diskutojnë mbi mënyrën e realizimit. Nxënësit/et kuptojnë edhe mundësitë e shumta shprehëse dhe të papriturat që ofron teknika e kolazhit.Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.


16. Planifi kimi ditor data..............................


Tema mësimore: Dizajni i tekstileve

Situata e të nxënit: Llojet e dizajnit të tekstileve Nëpërmjet shembujve (në imazhe apo shembuj real), nxënësit/et përfshihen në identifi kimin e teknikave të ndryshme të dizajnit të tekstileve. Ata/ato identifi kojnë endjen, qëndisjen, trikotazhin, ngjyrosjen dhe stampimin si teknika të dizajnit të tekstileve.


Nxënësi/ja:- zbulon llojet dhe karakteristikat e

teknikave të dizajnit të tekstileve;- krijon me teknikën e endje (thurjes),

duke përdorur elemente të gjuhës pamore;

- shpreh mendimin e tij/saj për mundësitë shprehëse nëpërmjet teknikave të dizajnit të tekstileve.

Fjalët kyçe:

- dizajni i tekstileve;- endja;- qëndisja;- trikotazhi;- ngjyrosja;- stampimi;- fi lli bazë dhe fi lli ind.- tezgjah ose avlëmend.

Libër Mësuesi

50

Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- ilustrime të teknikave të endjes;- mjete të tilla, si: fi je akriliku me ngjyra,

karton, gërshërë etj.


Lidhje me fushat kurrikulare:- gjuhët dhe komunikimi: letërsia;- teknologjia;



Nëpërmjet shembujve (në imazhe apo shembuj real), nxënësit/et përfshihen në identifi kimin e teknikave të ndryshme të dizajnit të tekstileve. Ata/ato identifi kojnë endjen, qëndisjen, trikotazhin, ngjyrosjen dhe stampimin si teknika të dizajnit të tekstileve.

Ndërtimi i njohurive të rejaMësuesi/ja shpjegon karakteristikat e fi jes tekstile, endjen, ngjyrosjen dhe përpunimet që e shndërrojnë atë në pëlhurë. Nëpërmjet imazheve, nxënësit/et njihen me makinën e endjes që quhet tezgjah apo avlëmend. Endja kryhet nga thurja e fi jeve vertikale (fi lli bazë) me ato horizontale (fi lli ind). Nëpërmjet endjes përftohen pëlhura për veshje dhe qilimat për shtëpinë. Veprimtaritë në libër i orientojnë nxënësit/et të endin një mbulesë apo një byzylyk. Pasi mbarojnë detyrën, nxënësit/et shohin rezultatin dhe diskutojnë mbi mënyrën e realizimit të endjes dhe llojet e saj. Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.




Tema mësimore: Dizajni i modës

Situata e të nxënit: Dizajni i modës dhe funksioni i veshjesNxënësit/et ftohen të diskutojnë mbi modën dhe mënyrën se si u pëlqen të vishen. Ata/ato diskutojnë mbi funksionet e veshjes dhe rëndësinë që ajo ka në mënyrën e prezantimit të njeriut në shoqëri.


Nxënësi/ja:- zbulon karakteristikat e punës të një

dizenjuesi mode;- realizon një mini projekt për veshje

duke përdorur gjuhën pamore dhe teknikën e lapustilave;

- shpreh mendimin e tij/saj për rëndësinë dhe funksionet e veshjes.

Fjalët kyçe: - dizajni i modës;- dizenjuesi i modës;- veshja si komunikim;- projekt për veshje.

Arti Pamor 9

51

Burimet/mjetet/materialet:- fotografi që ilustrojnë krijime të

dizajnit të modës; - mjete të tilla, si: letër, laps,

lapustila.





Nxënësit/et ftohen të diskutojnë mbi modën dhe mënyrën se si u pëlqen të vishen. Ata/ato diskutojnë mbi funksionet e veshjes dhe rëndësinë që ajo ka në mënyrën e prezantimit të njeriut në shoqëri.

Ndërtimi i njohurive të rejaNxënësit/et njihen me punën e një dizenjuesi mode. Ata/ato identifi kojnë që veprat e artit sjellin një arkiv të pasur të mënyrës se si njerëzit janë veshur në periudha të ndryshme kohore. Nxënësit/et nxiten të ideojnë dhe të skicojnë veshje.Veprimtaria në libër i udhëzon ata/ato të krijojnë një mini projekt prej tri ose katër veshjesh. Shembujt në libër tregojnë qartë elementet e përbashkëta në veshjet e një koleksioni, por edhe mënyrën e zhvillimit të tyre nga veshja në veshje, e cila tregon larmi brenda llojit. Pasi mbarojnë detyrën, nxënësit/et shohin rezultatin dhe diskutojnë mbi koleksionin e krijuar dhe elementet që kanë përdorur.Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.




Tema mësimore: Skulptura. Modelimi (ora e parë)

Situata e të nxënit: Modelimi me materiale të ndryshme Nxënësit/et diskutojnë mbi teknikën e modelimit dhe karakteristikat e saj. Ata/ato diskutojnë për materialet e ndryshme që përdoren në teknikën e modelimit si: plastelinë, letër të lagur, tel apo edhe tekstile.


Nxënësi/ja:- zbulon karakteristikat dhe

mundësitë shprehëse të teknikës së modelimit në materiale të ndryshme;

Fjalët kyçe:

- modelimi me materiale të ndryshme;- modelimi me letër;- modelimi me tel;- modelimi me plastelinë;- armatura.

Libër Mësuesi

52

- përdor me kompetencë teknikën e modelimit me plastelinë apo letër;

- krijon fi gurën e njeriut nëpërmjet teknikës së modelimit, duke përdorur elemente të gjuhës pamore;

- shpreh mendimin e tij/saj për mundësitë shprehëse të teknikës së modelimit.

Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- imazhe të skulpturave të realizuara

nëpërmjet teknikës së modelimit dhe me materiale të ndryshme;

- mjete të tilla, si: tel, letër alumini, letër ngjitëse shirit, plastelinë ose letër e lagur me vinonil.





Nxënësit/et diskutojnë mbi teknikën e modelimit dhe karakteristikat e saj. Ata/ato diskutojnë për materialet e ndryshme që përdoren në teknikën e modelimit si: plastelinë, letër të lagur, tel apo edhe tekstile.

Ndërtimi i njohurive të rejaNë imazhe të ndryshme, nxënësit/et identifi kojnë armaturën. Mësuesi/ja shpjegon që skulptura të bëhet e qëndrueshme, fi llimisht realizohet një skelet metali që quhet strukturë. Mbi strukturën shtohet pak nga pak balta (ose plastelina, letra e lagur, allçia etj.) derisa e mbulon të tërën. Materiali i shtuar, më pas fi llon të marrë formën e duhur hap pas hapi, nëpërmjet modelimit me dorë dhe mjeteve të tjera.Veprimtaritë në libër orientojnë nxënësit/et të realizojnë një portret, nëpërmjet modelimit me letër, ose një fi gurë të modeluar mbi armaturë. Duke u mbështetur në stilin e artistes Niki de San Fal, nxënësit/et realizojnë një fi gurë të bëshme. Në orën e parë, nxënësit/et realizojnë armaturën me tel dhe e mbështjellin me fletë alumini dhe më pas me letër ngjitëse. Në fund të orës diskutojnë për mënyrën e realizimit dhe vështirësitë që hasën.


Arti Pamor 9

53



Tema mësimore: Skulptura. Modelimi (ora e dytë)

Situata e të nxënit: Modelimi i fi gurës mbi armaturëNxënësit/et diskutojnë për karakteristikat e modelimit në skulpturë të artistes (së marrë si referim) dhe si do të pasqyrohet kjo në punën e tyre. Nxënësit/et përmes imazheve identifi kojnë që, karakteristikë e veprave të artistes, përveç formës, është edhe përdorimi i ngjyrave të pastra.



shprehëse të teknikës së modelimit në materiale të ndryshme;

- përdor me kompetencë teknikën e modelimit me plastelinë apo letër;

- krijon fi gurën e njeriut nëpërmjet teknikës së modelimit, duke përdorur elemente të gjuhës pamore;

- shpreh mendimin e tij/saj për mundësitë shprehëse të teknikës së modelimit.

Fjalët kyçe:

- modelimi me materiale të ndryshme;- modelimi me letër;- modelimi me tel;- modelimi me plastelinë;- armatura.

Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- imazhe që ilustrojnë reklama me

mesazhe të ndryshme; - mjete të tilla, si: tel, letër alumini, letër

ngjitëse shirit, plastelinë ose letër e lagur me vinonil, tempera.





Nxënësit/et diskutojnë për karakteristikat e modelimit në skulpturë të artistes (së marrë si referim) dhe si do të pasqyrohet kjo në punën e tyre. Nxënësit/et përmes imazheve identifi kojnë që, karakteristikë e veprave të artistes, përveç formës, është edhe përdorimi i ngjyrave të pastra.

Ndërtimi i njohurive të rejaPasi kanë ndërtuar skeletin e telit për fi gurën e njeriut dhe e kanë mbështjellë me letër alumini dhe me letër ngjitëse, nxënësit/et zgjedhin lëvizjen dhe modelojnë me plastelinë ose me letër të lagur me vinovil, fi gurën e njeriut të dëshiruar. Pasi i japin karakterin e formës dhe lëvizjes nëpërmjet modelimit, nxënësit/et e ngjyrosin fi gurën me tempera. Ata/ato orientohen të përdorin fi guracione të ndryshme. Kur mbarojnë detyrën, nxënësit/et shohin rezultatin dhe diskutojnë mbi mënyrën e realizimit dhe vështirësitë që hasën. Ata/ato kuptojnë edhe mundësitë e shumta shprehëse që ofron teknika e modelimit.Punimet ekspozohen në klasë dhe ruhen në portofolin e nxënësit.

Libër Mësuesi

54




Tema mësimore: Skulptura. Gdhendja

Situata e të nxënit: Gdhendja mbi materiale të ndryshmeNxënësit/et diskutojnë mbi njohuritë në teknikën e gdhendjes, mjetet dhe materialet që përdoren. Nëpërmjet imazheve, ata/ato identi-fi kojnë gdhendjen e materialeve të ndryshme si atë të gurit, drurit, akullit, frutave, (për arsye de-korative).



shprehëse të teknikës së gdhendjes;- përdor me kompetencë mjetet e gd-

hendjes mbi materiale të buta;- krijon me teknikën e gdhendjes (në

bukë peshku ose sapun), duke përdorur elemente të gjuhës pamore;

- shpreh mendimin e tij/saj për mundësitë shprehëse të teknikës së gdhendjes mbi materiale të ndryshme.

Fjalët kyçe:

- gdhendje mbi materiale të ndryshme;- gdhendje në gur;- gdhendje në dru;- gdhendje në akull;- gdhendje mbi fruta dhe perime;- gdhendje në bukë peshku (polesterol).

Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- ilustrime të procesit të gdhendjes mbi

materiale të ndryshme; - mjete të tilla, si: polesterol ose sapun,

laps, thikë.




Metodologjia/teknikat e përdorura/veprimtaritë e nxënësve/eveLidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve

Nxënësit/et diskutojnë mbi njohuritë në teknikën e gdhendjes, mjetet dhe materialet që për-doren. Nëpërmjet imazheve, ata/ato identifi kojnë gdhendjen e materialeve të ndryshme si atë të gurit, drurit, akullit, frutave, (për arsye dekorative).

Arti Pamor 9

55

Ndërtimi i njohurive të rejaMësuesi/ja shpjegon procesin e gdhendjes në bukë peshku. Veprimtaritë në libër i orientojnë nxënësit/et si të realizojnë gdhendjen e një skulpture abstrakte në bukë peshku, duke u mbështe-tur në një punë abstrakte të Henri Murit, ose të realizojnë një personazh në sapun. Procesi i gd-hendjes, në të dyja rastet, është i njëjtë: vizatimi i faqeve të kubit, heqja e masave të mëdha të ma-terialit dhe realizimi i detajeve. Mësuesi/ja porosit të përdorin me kujdes thikën, gjatë gdhendjes.Pasi mbarojnë punën, nxënësit/et shohin rezultatin dhe diskutojnë mbi mënyrën e realizimit të gdhendjes dhe vështirësitë që hasën. Ata/ato kuptojnë edhe mundësitë e shumta shprehëse që ofron teknika e gdhendjes.Punimet ekspozohen në klasë dhe ruhen në portofolin e nxënësit.




Tema mësimore: Derdhja

Situata e të nxënit: Forma pozitive dhe forma negative. Duke vëzhguar imazhin e një kallëpi të një objekti dhe objektin, nxënësit/et identifi kojnë formën negative dhe pozitive në procesin e derdhjes. Gjithashtu, ata/ato identifi kojnë kallëpin një pjesësh për relievin dhe dy pjesësh për skulpturën e rrumbullakët. Ata/ato sjellin shembuj të ndryshëm nga riprodhimi i objekteve në industri.



shprehëse të teknikës së derdhjes;- përdor me kompetencë materialin e

allçisë për të realizuar një derdhje të një objekti të thjeshtë;

- krijon me teknikën e derdhjes, duke përdorur elemente të gjuhës pamore;

- shpreh mendimin e tij/saj për mundësitë shprehëse të teknikës së derdhjes.

Fjalët kyçe:

- skulptura;- forma pozitive, forma negative;- kallëpi njëpjesësh;- kallëpi dypjesësh.

Libër Mësuesi

56

Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- imazhe që ilustrojnë procesin e

derdhjes; - mjete të tilla, si: pluhur allçie, ujë, enë

për tretje, kallëp i gatshëm.





Duke vëzhguar imazhin e një kallëpi të një objekti dhe objektin, nxënësit/et identifi kojnë formën negative dhe pozitive në procesin e derdhjes. Gjithashtu ata/ato identifi kojnë kallëpin një pjesësh për relievin dhe dy pjesësh për skulpturën e rrumbullakët. Ata/ato sjellin shembuj të ndryshëm nga riprodhimi i objekteve në industri.

Ndërtimi i njohurive të reja Nxënësit/et identifi kojnë që materiali që përdoret për t’u hedhur në kallëp duhet të jetë i lëngët ose i butë. Ata/ato nxiten të përdorin një kallëp të gatshëm për të derdhur një objekt të thjeshtë dizajni. (Vazo etj.). Nxënësit/et ndjekin hapat e duhura për të realizuar një vazo apo një mbajtëse qiriri me derdhje, duke zgjedhur dhe manipuluar formën e tij.Pasi mbarojnë detyrën, nxënësit/et shohin rezultatin dhe diskutojnë mbi mënyrën e realizimit të objektit dhe për karakteristikat e teknikës së derdhjes. Objekti ruhet në portofolin e nxënësit/es.


22. Planifi kimi ditor data......................................

Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IX

Tematika: Teknika dhe procese artistike

Tema mësimore: Konstruksioni. Skenografi a e teatrit

Situata e të nxënit: Shumëllojshmëria e skenografi së së teatritNxënësit/et diskutojnë mbi përvojat e tyre në teatër, apo njohuritë që kanë mbi teatrin. Nxënësit/et identifi kojnë hapësirat që përbëjnë teatrin dhe shumëllojshmërinë e skenografi së si rrjedhojë e pjesëve të ndryshme që vihen në skenë.


Nxënësi/ja:- zbulon karakteristikat

dhe shumëllojshmërinë e skenografi së teatrale;

Fjalët kyçe:

- skenografi teatrale;- hapësira e skenës për aktorët;- hapësira e publikut;- teatri i kukullave;- lloje të ndryshme të teatrit të kukullave.

Arti Pamor 9

57

- përdor me kompetencë materiale të ndryshme për të krijuar një skenë në miniaturë për teatër kukullash;

- krijon një skenë në miniaturë për teatër kukullash, duke përdorur elemente të gjuhës pamore;

- shpreh mendimin e tij/saj për karakteristikat e skenografi së së teatrit të kukullave.

Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- imazhe nga skena e teatrit dhe

nga teatri i kukullave; - mjete të tilla, si: kuti kartoni,

laps, vizore, gërshërë, ngjitëse, bojëra, letra me ngjyra etj.





Nxënësit/et diskutojnë mbi përvojat e tyre në teatër, apo njohuritë që kanë mbi teatrin. Nxënësit/et identifi kojnë hapësirat që përbëjnë teatrin dhe shumëllojshmërinë e skenografi së si rrjedhojë e pjesëve të ndryshme që vihen në skenë.

Ndërtimi i njohurive të rejaMësuesi/ja shpjegon se skenografi a përfshin një bashkësi elementesh artistike, si: piktura, konstruksionet tredimensionale, kostumet, por edhe elementesh teknike, si: ndriçimi, zëri etj. Nëpërmjet tyre skenografi rindërton në mënyrë realiste, të idealizuar ose simbolike mjedisin e veprimit në teatër, pra skenografi në. Gjithashtu nxënësit/et njihen me teatrin e kukullave si një nga format më antike të teatrit dhe lloji më popullor i tij. Ata/ato identifi kojnë disa nga llojet më të njohura të teatrit të kukullave.Nxënësit/et ndahen në grupe për të realizuar një moket skenografi e për teatër kukullash. Ata/ato ndjekin hapat e duhur nga ana teknike, duke bërë edhe interpretimin e tyre në realizimin e moketit të skenës. Pasi mbarojnë detyrën, shohin rezultatin dhe diskutojnë mbi mënyrën e realizimit të skenës së tyre dhe mënyrat alternative për realizimin e skenave për kukulla.Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.


Libër Mësuesi

58



Tema mësimore: Teatër me kukullaFaza e parë: Përzgjedhja e pjesës teatrale dhe ndarja e punës Punë në grup. Projekt

Situata e të nxënit: Pol Kle dhe teatri i tij i kukullaveNxënësit/et diskutojnë për teatrin e kukullave dhe përvojat e tyre në shfaqjet e teatrit të kukullave kur ishin të vegjël. Njohja me pasionin e Pol Klesë për të realizuar kukulla dhe skenë të improvizuar me materiale rrethanore, shërben si nxitje për projektin.


Nxënësi/ja:- zbulon mundësitë e ndryshme të realizimit të

kukullave dhe skenës;- përzgjedh pjesën teatrale dhe ndan punën me

anëtarët e grupit;- shpreh mendimin e tij/saj për pjesën teatrale

të zgjedhur dhe detyrat e caktuara.

Fjalët kyçe:

- pjesa teatrale;- detyrat e anëtarëve;- elementet e teatrit të kukullave (skena,

kukullat, muzika, personazhet, aktorët etj.).

Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- imazhe ku shfaqen kukullat e realizuara nga

Pol Kle; - mjete të tilla, si: pjesë letrare të përshtatshme

për teatër kukullash.


Lidhje me fushat kurrikulare:- gjuhët dhe komunikimi: letërsia; - teatri;- muzika;- teknologjia.



Nxënësit/et diskutojnë për teatrin e kukullave dhe përvojat e tyre në shfaqjet e teatrit të kukullave kur ishin të vegjël. Njohja me pasionin e Pol Klesë për të realizuar kukulla dhe skenë të improvizuar me materiale rrethanore, shërben si nxitje për projektin.

Ndërtimi i njohurive të rejaMësuesi/ja udhëzon nxënësit/et të përzgjedhin një pjesë letrare për fëmijë (përrallë, legjendë, tregim etj.) dhe me ndihmën e mësuesit/es së letërsisë të përshtatin dialogët e personazheve për teatrin. Ata/ato bëjnë një plan pune dhe ndajnë detyrat për secilin anëtar të grupit. Përcaktojnë anëtarët që do të merren me realizimin e skenës, ata/ato që do të merren me realizimin e kukullave dhe ata/ato që do të përzgjedhin muzikën. Përcaktoni aktorët dhe pjesët që ata/ato do të interpretojnë. Çdo anëtar mund të ketë më tepër se një detyrë.


Arti Pamor 9

59


Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Teatër me kukullaFaza e dytë: Realizimi i skenës dhe i

kukullave Punë në grup. Projekt

Situata e të nxënit: Mënyrat e ndryshme të realizimit të kukullave dhe të skenësNxënësit/et diskutojnë mbi idetë dhe për mënyrat e ndryshme të realizimit të kukullave dhe skenës. Shembuj të ndryshëm të kukullave të dorës dhe skenave, nxisin fantazinë e tyre.


Nxënësi/ja:- zbulon karakteristikat e kukullave dhe

skenave të realizuara me materiale të ndryshme;

- përdor me kompetencë materiale të ndryshme për të realizuar kukullat e dorës;

- krijon kukullat dhe skenën për teatrin e kukullave;

- shpreh mendimin e tij/saj për mënyrat e shumta të krijimit të kukullave dhe skenave.

Fjalët kyçe:

- skicë idetë;- kukulla me çorape;- kukulla me letër;- kukulla më materiale të ndryshme;- skena të ndryshme për teatër kukullash.

Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- imazhe të kukullave të realizuara me

materiale të ndryshme; - materialet zgjidhen sipas llojit të skenës

dhe kukullave që do të realizohen.





Nxënësit/et diskutojnë mbi idetë dhe për mënyrat e ndryshme të realizimit të kukullave dhe skenës. Shembuj të ndryshëm të kukullave të dorës dhe skenave, nxisin fantazinë e tyre.

Ndërtimi i njohurive të rejaMësuesi/ja i udhëzon të diskutojnë në grup skicat dhe idetë për realizimin e skenës e po ashtu skicat dhe idetë për mënyrat e ndryshme të realizimit të kukullave. Nxënësit/et realizojnë skenën dhe kukullat, sipas ideve të miratuara nga grupi. (me mënyrën e realizimit të skenës ata/ato janë njohur një orë më parë). Gjithashtu, nxënësit/et realizojnë edhe kukullat e dorës sipas karakteristikave të personazheve të pjesës së zgjedhur.


Libër Mësuesi

60


Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Teatër me kukullaFaza e tretë: Realizimi i shfaqjes teatrale përpara publikutPunë në grup. Projekt

Situata e të nxënit: Puna përgatitore përpara shfaqjesNxënësit/et nëpërmjet provave parapërgatiten për të dhënë shfaqjen. Çdo anëtar i grupit kujdeset që të gjithë elementet e shfaqjes të funksionojnë mirë.


Nxënësi/ja:- zbulon që të gjithë elementet përbërës të

teatrit kanë të njëjtën rëndësi për realizimin me sukses të shfaqjes;

- realizon shfaqjen duke përdorur me kompetencë elementet e teatrit të kukullave;

- shpreh mendimin e tij/saj për realizimin e shfaqjes dhe mënyrën e funksionimit të elementeve të saj.

Fjalët kyçe:

- shfaqje e teatrit të kukullave;- elemente të teatrit të kukullave.

Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- imazhe të skulpturave lëvizëse dhe imazhe

që demonstrojnë mënyrën e ndërtimit të skulpturave lëvizëse;

- mjete të tilla, si: shkopinj, fi je dhe peshat që mund të jenë letër, plastikë ose kombinimi i të dyjave.





Nxënësit/et nëpërmjet provave parapërgatiten për të dhënë shfaqjen. Çdo anëtar i grupit kujdeset që të gjithë elementet e shfaqjes të funksionojnë mirë.

Ndërtimi i njohurive të rejaNë fazën e fundit nxënësit/et japin shfaqje përpara nxënësve të klasave fi llore. Më pas ata/ato diskutojnë: Si u prit shfaqja nga “spektatorët”? A qe një shfaqje e suksesshme? A funksionuan ashtu siç duhet të gjithë elementet e shfaqjes? etj. Punimet (dhe fi lmimet, nëse është e mundur) ruhen në portofolin e nxënësit/es.


Arti Pamor 9

61

3.6

Pla

nifi k

imi t

emat

ik p

ër t

rem

ujor

in e

tre

të p

rill-

qers

hor

Rez

ulta

tet e

të n

xëni

t sip

as k

ompe

tenc

ave

kyçe

Kom

pete

nca

e ko

mun

ikim

it d

he të

shpr

ehur

itN

xënë

si/ja

:

zhvi

llon

pers

onal

itetin

e v

et d

he ë

shtë

akt

iv/e

në

vepr

imta

ritë

artis

tike;

gjyk

on d

rejt

mes

azhe

t, që

u a

dres

ohet

;

shpr

ehet

qar

të d

he sa

ktë

me

anë

të si

mbo

leve

, she

njav

e dh

e gj

uhës

vizu

ale;

ko

mun

ikon

qar

të m

endi

min

e ti

j/saj

;

shfr

ytëz

on n

ë m

ënyr

ë të

vaz

hdue

shm

e, të

pav

arur

, krit

ike

dhe

kriju

ese,

mje

tet a

rtist

ike

e m

undë

sitë

e ko

mun

ikim

it dh

e të

të sh

pre-

hurit

në

art p

amor

në

mën

yrë

të p

avar

ur, t

ë va

zhdu

eshm

e.K

ompe

tenc

a e

të m

endu

arit

Nxë

nësi/

ja:

pë

rpun

on n

johu

ritë

vizu

ale

në m

ënyr

ë të

pav

arur

, krij

uese

dhe

me

përg

jegj

ësi;

zg

jidh

në m

ënyr

ë të

pav

arur

pro

blem

e të

ndr

yshm

e ar

tistik

e;

zhvi

llon

aftë

sitë

për t

ë m

endu

ar d

he p

ër të

arg

umen

tuar

në

mën

yrë

kriti

ke, k

rijue

se d

he n

dërv

epru

ese;

nd

jek

me

vëm

endj

e ud

hëzim

et p

ër të

real

izuar

një

krij

im, a

po v

eprim

tari

artis

tike.

Kom

pete

nca

e të

nxë

nit

Nxë

nësi/

ja:

pë

rzgj

edh

në m

ënyr

ë të

pav

arur

mje

tet p

ër të

real

izuar

një

krij

im a

rtist

ik;

pë

rdor

bur

ime

të n

drys

hme

për t

ë re

alizu

ar n

jë k

rijim

;

zgjid

h në

mën

yrë

të p

avar

ur d

etyr

ën e

dhë

në.

Kom

pete

nca

për

jetë

n, si

përm

arrj

en d

he m

jedi

sin

Nxë

nësi/

ja:

dr

ejto

n dh

e m

err p

jesë

akt

ive

në a

ktiv

itete

të a

rtit

pam

or si

bre

nda

dhe

jash

të k

lasë

s, du

ke k

ontr

ibua

r në

mën

yrë

kriju

ese;

ku

pton

dhe

gje

n zg

jidhj

e në m

ënyr

ë të p

avar

ur p

ër p

robl

emet

ekol

ogjik

e, d

uke u

ndë

rgje

gjës

uar p

ër ro

lin e

tyre

në m

broj

tjen

e mje

disit

dh

e zh

villi

min

e q

ëndr

uesh

ëm.

Libër Mësuesi

62

Kom

pete

nca

qyte

tare

Nxë

nësi/

ja:

di

skut

on d

he b

ashk

ëpun

on m

e të

tjer

ët p

ër ç

ësht

je të

ndr

yshm

e ku

lturo

re;

re

spek

ton

punë

n e

vet d

he të

të tj

erëv

e;

bash

këpu

non

me

të tj

erët

pav

arës

isht k

ultu

rës,

aftë

sive

dhe

nevo

jave

bre

nda

dhe

jash

të sh

kollë

s, pë

r një

qël

lim të

për

bash

kët.

Kom

pete

nca

pers

onal

eN

xënë

si/ja

:

krijo

n be

simin

te v

etja

gja

të v

eprim

tariv

e ar

tistik

e;

mer

r pje

së n

ë m

ënyr

ë ak

tive

në je

tën

artis

tike

shko

llore

dhe

në

kom

unite

t;

ndër

gjeg

jëso

n ve

ten

dhe

zhvi

llon

vetë

besim

in d

he k

rijim

in e

bes

imit

te të

tjer

ët.

Kom

pete

nca

digj

ital

e N

xënë

si/ja

:

gjen

, pro

dhon

, krij

on, p

reza

nton

dhe

shkë

mbe

n in

form

acio

n, si

dhe

bas

hkëp

unon

në

rrje

tet i

nfor

mue

se n

ë in

tern

et;

pë

rdor

mje

tet t

ë nd

rysh

me

në fu

nksio

n të

info

rmac

ioni

t art

istik

, si:

vide

o C

D, D

VD, a

para

t fot

ogra

fi k d

igjit

al, k

amer

a et

j.

Rez

ulta

tet e

të n

xëni

t për

kom

pete

ncat

e lë

ndës

K

rijim

i art

isti

kN

xënë

si/ja

:

përd

or id

e pe

rson

ale,

ele

men

tet e

gju

hës p

amor

e dh

e sti

muj

për

krij

im;

zb

ulon

rrug

ë të

ndr

yshm

e të

kom

bini

mit

të e

lem

ente

ve të

art

it pa

mor

për

të re

alizu

ar id

etë

artis

tike;

përd

or h

apat

e p

roce

sit k

rijue

s, el

emen

tet e

art

it pa

mor

dhe

tekn

ikat

art

istik

e;

pë

rzgj

edh

elem

ente

t e d

uhur

a pë

r të

real

izuar

idet

ë ar

tistik

e në

tem

a të

per

sona

lizua

ra;

pë

rmirë

son

punë

n du

ke u

mbë

shte

tur t

ek e

kspe

rimen

ti dh

e në

zgjid

hje

të n

drys

hme

artis

tike;

anal

izon

burim

e të

ndr

yshm

e in

form

acio

ni d

he q

ëllim

in e

tij/s

aj k

rijue

s;

iden

tifi k

on e

lem

ente

të e

kspe

rienc

ës së

tij/s

aj a

rtist

ike,

në

kriji

m, ç

farë

ka

mës

uar d

he m

etod

at q

ë ka

për

doru

r.

Arti Pamor 9

63

Rea

lizim

i i p

unim

itN

xënë

si/ja

:

përd

or te

knik

at a

rtist

ike,

ele

men

tet e

art

it pa

mor

në

lidhj

e m

e m

esaz

hin

që d

o të

për

cjel

lë n

ë pu

në d

y dh

e tre

dim

ensio

nale

në

art d

he

diza

jn;

kr

ijon

punë

orig

jinal

e në

përm

jet v

ëzhg

imit

dire

kt n

ga n

atyr

a os

e në

përm

jet k

ujte

sës

së ti

j mbi

obj

ekte

t nje

rëzit

etj.

, ose

nëp

ërm

jet

imag

jinat

ës d

uke

përd

orur

mun

dësit

ë sh

preh

ëse

të te

knik

ave

të n

drys

hme

artis

tike;

vler

ëson

eks

perie

ncat

e ti

j krij

uese

dhe

resp

ekto

n m

endi

min

e tj

etrit

;

zgje

dh id

e dh

e pl

anifi

kon

tekn

ikat

dhe

mje

tet e

duh

ura

për r

ealiz

im;

ek

sper

imen

ton

me

mje

tet s

hpre

hëse

të m

jete

ve d

he te

knik

ave

të n

drys

hme

artis

tike

për t

ë m

ater

ializ

uar i

detë

e ti

j/saj

;

anal

izon

tekn

ika

të n

drys

hme

artis

tike

për q

ëllim

in e

tij/s

aj k

rijue

s;

iden

tifi k

on el

emen

te të

eksp

erie

ncës

së ti

j/saj

artis

tike,

në l

idhj

e me r

ealiz

imin

e pu

nim

it, çf

arë k

a mës

uar d

he m

etod

at q

ë ka p

ërdo

rur.

Vle

rësi

mi a

rtis

tik

Nxë

nësi/

ja:

an

alizo

n dh

e in

terp

reto

n el

emen

tet e

gju

hës v

izual

e, o

rgan

izim

in e

tyre

, tek

nikë

n, g

jinin

ë në

një

vep

ër a

rti;

id

entifi

kon

dhe

vle

rëso

n ve

prat

e a

rtit

në a

spek

tin e

tyre

hist

orik

dhe

soci

al-k

ultu

ror;

id

entifi

kon

dhe

arg

umen

ton

aspe

ktin

shpr

ehës

dhe

sim

bolik

të v

eprë

s së a

rtit,

pun

ës së

tij/s

aj d

he sh

okut

/sho

qes,

duke

shpr

ehur

emo-

cion

et e

tij/s

aj;

in

terp

reto

n, a

rgum

ento

n dh

e sh

preh

kën

dvës

htrim

in e

tij/s

aj p

ër n

jë v

epër

art

i, pë

r një

obj

ekt a

rtist

ik, p

ër p

unim

in e

tij/s

aj, d

he p

ër

atë

të sh

okut

/sho

qes;

pë

rdor

një

gju

hë sp

ecifi

ke të

për

shta

tshm

e pë

r të

përs

hkru

ar d

he p

ër të

kom

entu

ar v

epra

t e a

rtit,

pun

ën e

tij/s

aj, a

të të

shok

ut/s

hoqe

s dh

e ek

sper

ienc

ën e

tij/s

aj a

rtist

ike;

iden

tifi k

on e

lem

ente

të e

kspe

rienc

ës së

tij/s

aj a

rtist

ike,

në

vler

ësim

in e

vep

rave

të a

rtit,

çfa

rë k

a m

ësua

r dhe

met

odat

që

ka p

ërdo

rur;

ku

pton

rënd

ësin

ë e

rolit

të a

rtit

pam

or d

he a

rtist

it në

shoq

ëri n

ë pe

riudh

a të

ndr

yshm

e hi

storik

e;

id

entifi

kon

një

sërë

pro

fesio

nesh

që

lidhe

n m

e ar

tin p

amor

dhe

me

karr

ierë

n ar

tistik

e.

Libër Mësuesi

64

Nr.

Tem

atik

aTe

mat

mës

imor

eSi

tuat

a e

para

shik

uar

e të

nxë

nit

Met

odol

ogjia

e

mës

imdh

ënie

sTe

knik

at e

vle

rësi

mit

Bur

imet

26

Hist

oria

, ar

ti dh

e sh

oqër

ia

Posti

mpr

esio

nizm

i Z

bulo

jmë

lëvi

zjen

pos

tim

pres

ioni

ste

Nëp

ërm

jet i

maz

heve

të sh

faqu

ra,

nxën

ësit/

et n

xite

n të

disk

utoj

në m

bi

kara

kter

istik

at e

art

it po

stim

pres

ioni

st.

Ata/

ato

njih

en m

e tre

art

istët

pë

rfaqë

sues

të k

ësaj

lëvi

zjeje

art

istik

e në

përm

jet v

epra

ve m

ë të

njo

hura

të ty

re.

Me

vepr

a të

veç

anta

të k

ëtyr

e ar

tistë

ve

nxën

ësit

janë

njo

hur e

dhe

më

parë

.

Zbu

lojm

ë lë

vizj

en e

kspr

esio

nist

e dh

e fo

vist

eN

ëpër

mje

t im

azhe

ve të

shfa

qura

, nx

ënës

it/et

nxi

ten

të d

iskut

ojnë

mbi

ka

rakt

erist

ikat

e lë

vizje

s eks

pres

ioni

ste

dhe

fovi

ste. A

ta/a

to n

jihen

edh

e m

e ar

tistë

t më

të n

johu

r të

dy rr

ymav

e ar

tistik

e në

përm

jet v

epra

ve të

tyre

më

të

njoh

ura.

Z

bulo

jmë

lëvi

zjen

kub

iste

dhe

ab

stra

ksio

nist

eN

ëpër

mje

t im

azhe

ve të

shfa

qura

, nx

ënës

it/et

nxi

ten

të d

iskut

ojnë

m

bi k

arak

teris

tikat

e k

ubizm

it dh

e ab

strak

sioni

zmit.

Dy

përfa

qësu

esit

krye

sorë

, Pik

aso

për k

ubizm

in d

he

Kan

dins

ki p

ër a

bstr

aksio

nizm

in ja

në

të n

johu

r nga

nxë

nësit

/et t

ashm

ë.

Nxë

nësit

/et k

raha

sojn

ë ed

he v

epra

t e

artit

të d

y lë

vizje

ve a

rtist

ike.

Met

oda

inte

rakt

ive,

ba

shkë

vepr

uese

, gj

ithëp

ërfsh

irëse

Puna

në

grup

dhe

pu

na in

divi

dual

e

Het

imi d

he

zbul

imi

Zba

time

prak

tike

bren

da d

he ja

shtë

kl

ase

Met

oda

inte

grue

se

Bash

këbi

sedi

m

Tekn

ika

që

zhvi

llojn

ë m

endi

min

krit

ik

dhe

kriju

es

Prez

antim

e në

form

a të

nd

rysh

me,

pë

rfshi

rë T

IK

Proj

ekte

ku

rrik

ular

e

Vle

rësim

dia

gnos

tikue

si

nter

vistë

me

një

listë

tre

gues

ish;

vet

ëvle

rësim

me

listë

kr

itere

sh;

Vle

rësim

për

të n

xënë

(V

lerë

sim fo

rmue

s)v

lerë

simi i

për

gjig

jeve

m

e goj

ë;v

lerë

simi i

pun

ës n

ë gr

up;

vler

ësim

mes

nxë

nësis

h;v

lerë

simi i

akt

ivite

tit

gjat

ë de

bate

ve n

ë kl

asë;

vle

rësim

i i d

etyr

ave

të

shtë

pisë

;v

etëv

lerë

sim;

int

ervi

stë m

e nj

ë lis

të

tregu

esish

; v

ëzhg

im m

e nj

ë lis

të të

pl

otë

tregu

esish

; p

orto

fol;

pre

zant

im m

e go

jë o

se

me

shkr

im;

pro

jekt

kur

rikul

ar.

Teks

ti i a

rtit

pam

or p

ër

klas

ën e

VI

Mat

eria

le n

ga

inte

rnet

iIlu

strim

e ve

pras

h ar

tiIlu

strim

e të

im

azhe

ve

nga

naty

ra

në p

ërsh

tatje

m

e te

ma

të

cakt

uara

Foto

grafi

të

obje

ktev

e të

ar

tit, d

izajn

it,

artiz

anat

it dh

e tr

ashë

gim

isë

kultu

rore

Slid

e/m

ater

iale

të

krij

uara

nga

m

ësue

sit/e

tM

odel

e të

de

tyra

ve n

ga

nxën

ësit/

et

Arti Pamor 9

65

Nr.

Tem

atik

aTe

mat

mës

imor

eSi

tuat

a e

para

shik

uar

e të

nxë

nit

Met

odol

ogjia

e

mës

imdh

ënie

sTe

knik

at e

vle

rësi

mit

Bur

imet

27Ek

spre

sioni

zmi d

he

fovi

zmi

28K

ubizm

i dhe

ab

strak

sioni

zmi

29

Dad

aizm

i dhe

su

real

izmi

Zbu

lojm

ë lë

vizj

en d

ada

dhe

surr

ealis

teN

ëpër

mje

t im

azhe

ve të

shfa

qura

, nx

ënës

it/et

nxi

ten

të d

iskut

ojnë

m

bi k

arak

teris

tikat

e d

adai

zmit

dhe

sure

alizm

it. A

ta/a

to n

jihen

me

artis

tët

më

të n

johu

r nëp

ërm

jet v

epra

ve të

tyre

m

ë të

njo

hura

. Kra

hasim

i mid

is lë

vizje

ve

artis

tike

mod

erni

ste ë

shtë

stra

tegj

i e

situa

tës s

ë të

nxë

nit.

30

Eks

pres

ioni

zmi

abstr

akt d

he p

op

arti

Zbu

lojm

ë ek

spre

sion

izm

in a

bstr

akt

dhe

pop

arti

nN

ëpër

mje

t im

azhe

ve të

shfa

qura

nx

ënës

it/et

nxi

ten

të d

iskut

ojnë

mbi

ka

rakt

erist

ikat

e a

bstr

aksio

nizm

it ab

strak

t dhe

pop

art

it. A

ta/a

to n

jihen

m

e ar

tistë

t më

të n

johu

r të

kësa

j pe

riudh

e në

përm

jet v

epra

ve të

tyre

m

ë të

njo

hura

. Nxë

nësit

/et k

raha

sojn

ë ve

prat

e e

kspr

esio

nizm

it ab

strak

t dhe

të

eksp

resio

nizm

it.

Libër Mësuesi

66

Nr.

Tem

atik

aTe

mat

mës

imor

eSi

tuat

a e

para

shik

uar

e të

nxë

nit

Met

odol

ogjia

e

mës

imdh

ënie

sTe

knik

at e

vle

rësi

mit

Bur

imet

31

Skul

ptur

a dh

e ar

kite

ktur

a në

gj

ysm

ën e

dyt

ë të

sh

ek. X

X

Zbu

lojm

ë sk

ulpt

urën

dhe

ar

kite

ktur

ën n

ë gj

ysm

ën e

dyt

ë të

sh

ek. X

XN

xënë

sit/e

t nëp

ërm

jet i

maz

heve

di

skut

ojnë

kar

akte

ristik

at e

skul

ptur

ës

dhe

arki

tekt

urës

. Ata

/ato

bëj

në

krah

asim

e dh

e zb

uloj

në se

si pë

rdor

imi

i mat

eria

leve

të re

ja d

he i

tekn

olog

jisë

ndik

uan

në k

arak

teris

tikat

e sk

ulpt

urës

dh

e ar

kite

ktur

ës n

ë kë

të p

eriu

dhë.

32

Arti

në S

hqip

ëri

në p

eriu

dhën

e

Soci

alizm

it

Zbu

lojm

ë ar

tin

në S

hqip

ëri n

ë pe

riud

hën

e so

cial

izm

itN

xënë

sit/e

t nëp

ërm

jet i

maz

heve

të

vepr

ave

të a

rtit

zbul

ojnë

kar

akte

ristik

at

e re

aliz

mit

soci

alist

dhe

mën

yrën

na

tyra

liste

të p

araq

itjes

së su

bjek

tit.

33

Gjir

okas

tra,

Ber

ati

dhe

arki

tekt

ura

e ty

re tr

adic

iona

le

Zbu

lojm

ë qy

tete

t muz

eN

ëpër

mje

t im

azhe

ve të

ndr

yshm

e nx

ënës

it/et

kra

haso

jnë

dy q

ytet

et, d

uke

zbul

uar k

ësht

u ed

he k

arak

teris

tikat

e

përb

ashk

ëta

dhe

të v

eçan

ta të

ar

kite

ktur

ës së

Gjir

okas

trës

dhe

Be

ratit

.

Arti Pamor 9

67

Nr.

Tem

atik

aTe

mat

mës

imor

eSi

tuat

a e

para

shik

uar

e të

nxë

nit

Met

odol

ogjia

e

mës

imdh

ënie

sTe

knik

at e

vle

rësi

mit

Bur

imet

34

Kon

kurs

me

dy

skua

dra

(ose

test)

Veri

fi koj

kom

pete

ncat

mbi

his

tori

në

e ar

tit

Nxë

nësit

/et e

kla

sës n

dahe

n në

dy

skua

dra

dhe

seci

la p

rej t

yre

përg

atit

pyet

jet d

he p

ërgj

igje

t për

skua

drën

tje

tër.

Pyet

jet n

dërt

ohen

rret

h nj

ohur

ive

të m

arra

në

tem

atik

ën e

tret

ë. P

ër

të n

dërt

uar n

jë p

yetë

sor,

nxën

ësit/

et

orie

ntoh

en n

ga m

ësue

si/ja

dhe

libr

i.

35

Eksp

ozita

e

fund

vitit

Dis

kuti

me

mbi

mën

yrën

e p

ërga

titj

es

së e

kspo

zitë

sN

xënë

sit/e

t nda

hen

në tr

e sk

uadr

a dh

e se

cila

pre

j tyr

e pë

rzgj

edh

puni

met

e n

jë

periu

dhe.

Ata

/ato

disk

utoj

në së

bas

hku

mbi

mën

yrën

e e

kspo

zimit

të p

unëv

e të

pë

rzgj

edhu

ra.

Mës

uesi/

ja i

orie

nton

nxë

nësit

/et n

ë nj

ë sit

uatë

pun

e të

për

bash

kët,

ku

bash

këpu

nim

i ësh

të ç

elës

i i o

rgan

izim

it të

një

eks

pozit

e të

mirë

.

Libër Mësuesi

68

3.7 Planifi kimi ditor bazuar në situata të të nxënit (prill-qershor)



Tema mësimore: Postimpresionizmi .

Situata e të nxënit: Zbulojmë lëvizjen postimpresionisteNëpërmjet imazheve të shfaqura, nxënësit/et nxiten të diskutojnë mbi karakteristikat e artit postimpresionist. Ata/ato njihen me tre artistët përfaqësues të kësaj lëvizjeje artistike nëpërmjet veprave më të njohura të tyre. Me vepra të veçanta të këtyre artistëve, nxënësit/et janë njohur edhe më parë.


Nxënësi/ja:- vëzhgon veprat e artit të lëvizjes

postimpresioniste;- zbulon karakteristikat e lëvizjes

postimpresioniste dhe artistët më përfaqësues;

- refl ekton mbi veprat e lëvizjes postimpresioniste dhe përzgjedh veprën e një artisti për ta interpretuar sipas vështrimit të tij;

- shpreh mendimin e vet rreth gjuhës artistike të lëvizjes postimpresioniste.

Fjalët kyçe:

- karakteristikat e postimpresionizmit;- piktura;- skulptura;- fakte interesante rreth postimpresionizmit.

Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- ilustrime të veprave të artit

postimpresionist;


Lidhje me fushat kurrikulare:- gjuhët dhe komunikimi: letërsia;- teknologjia;- shkencat e shoqërore.



Nëpërmjet imazheve të shfaqura, nxënësit/et nxiten të diskutojnë mbi karakteristikat e artit postimpresionist. Ata/ato njihen me tre artistët përfaqësues të kësaj lëvizjeje artistike nëpërmjet veprave më të njohura të tyre. Me vepra të veçanta të këtyre artistëve, nxënësit/et janë njohur edhe më parë.

Arti Pamor 9

69

Ndërtimi i njohurive të rejaMësuesi/ja shpjegon termin postimpresionist dhe periudhën kur u zhvillua kjo lëvizje artistike. Nëpërmjet rubrikës “artistë dhe vepra”, nxënësit/et njihen me karakteristikat e artistëve përfaqësues dhe me veprat që i prezantojnë më mirë këto karakteristika. Rubrika “fakte interesante” përmban kuriozitete në formën e fakteve artistike dhe shërben si një përmbledhje e njohurive të marra. Veprimtaria i fton nxënësit/et të vëzhgojnë “brendia e dhomës” së Van Gogut dhe përditësimit që i ka bërë Roi Lihtenshtein asaj, sipas stilit të tij të punimit. Nxënësit/et ftohen të përditësojnë edhe ata/ato këtë vepër sipas këndvështrimit të tyre. Detyra zhvillohet në mënyrë të pavarur dhe plotësohet si detyrë shtëpie. Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.



Fusha: Arte Lënda: Art pamor Shkalla: 4 Klasa: IXTematika: Historia, arti dhe shoqëria.

Tema mësimore: Ekspresionizmi dhe fovizmi

Situata e të nxënit: Zbulojmë lëvizjen ekspresioniste dhe fovisteNëpërmjet imazheve të shfaqura, nxënësit/et nxiten të diskutojnë mbi karakteristikat e lëvizjes ekspresioniste dhe foviste. Ata/ato njihen me artistët më të njohur të dy rrymave artistike nëpër veprave të tyre më të njohura.



ekspresioniste dhe foviste;- zbulon karakteristikat e lëvizjes

ekspresioniste, foviste dhe artistët më përfaqësues;

- refl ekton mbi veprat e artit të këtyre periudhave dhe përzgjedh veprën e një artisti për ta interpretuar sipas vështrimit të tij;

- shpreh mendimin e vet rreth gjuhës artistike të lëvizjes ekspresioniste dhe foviste.

Fjalët kyçe:

- karakteristikat e ekspresionizmit;- karakteristikat e fovizmit;- piktura; - kolazhi;- fakte interesante rreth ekspresionizmit

dhe fovizmit.

Libër Mësuesi

70

Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- ilustrime të veprave të artit të lëvizjes

ekspresioniste dhe foviste.


Lidhje me fushat kurrikulare:- gjuhët dhe komunikimi: letërsia;- teknologjia;- shkencat shoqërore.



Nëpërmjet imazheve të shfaqura, nxënësit/et nxiten të diskutojnë mbi karakteristikat e lëvizjes ekspresioniste dhe foviste. Ata/ato njihen me artistët më të njohur të dy rrymave artistike nëpër veprave të tyre më të njohura.

Ndërtimi i njohurive të rejaMësuesi/ja shpjegon termin ekspresionizëm dhe fovizëm dhe periudhën kur lindën këto lëvizje artistike. Nëpërmjet rubrikës “artistë dhe vepra”, nxënësit/et njihen me karakteristikat e artistëve përfaqësues dhe me veprat që i prezantojnë më mirë këto karakteristika. Rubrika “fakte interesante” përmban kuriozitete në formën e fakteve artistike dhe shërben si një përmbledhje e njohurive të marra. Veprimtaria i fton nxënësit/et të vëzhgojnë kolazhet e Matisit dhe teknikën që ka përdorur ai për realizimin e tyre. Duke u mbështetur në teknikën e kolazheve të Matisit, nxënësit/et ftohen të realizojnë kolazhin e tyre. Detyra zhvillohet në mënyrë të pavarur, dhe mund të plotësohet si detyrë shtëpie. Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.

Vlerësimi i nxënësitKy vlerësim do të fokusohet:▪ në diskutimet që ata/ato bëjnë duke lidhur njohuritë me temën e re;▪ në pjesëmarrjen e tyre aktive gjatë procesit mësimor;▪ në realizimin e detyrës së dhënë.



Tema mësimore: Kubizmi dhe abstraksionizmi

Situata e të nxënit: Zbulojmë lëvizjen kubiste dhe abstraksionisteNëpërmjet imazheve të shfaqura, nxënësit/et nxiten të diskutojnë mbi karakteristikat e kubizmit dhe abstraksionizmit. Dy përfaqësuesit kryesorë, Pikaso për kubizmin dhe Kandinski për abstraksionizmin janë të njohur nga nxënësit tashmë. Nxënësit/et krahasojnë edhe veprat e artit të dy lëvizjeve artistike.

Arti Pamor 9

71



kubiste dhe abstraksioniste;- zbulon karakteristikat e lëvizjes

kubiste dhe abstraksioniste dhe artistët më përfaqësues;

- refl ekton mbi veprat e artit të këtyre periudhave dhe përzgjedh veprën e një artisti për ta interpretuar sipas vështrimit të tij;

- shpreh mendimin e vet rreth gjuhës artistike të lëvizjes kubiste dhe abstraksioniste.

Fjalët kyçe:

- karakteristikat e kubizmit;- karakteristikat e abstraksionizmit;- piktura; - kolazhi;- fakte interesante rreth kubizmit dhe

abstraksionizmit.

Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- ilustrime të veprave të artit të

lëvizjes kubiste dhe abstraksioniste.





Nëpërmjet imazheve të shfaqura, nxënësit/et nxiten të diskutojnë mbi karakteristikat e kubizmit dhe abstraksionizmit. Dy përfaqësuesit kryesorë, Pikaso për kubizmin dhe Kandinski për abstraksionizmin janë të njohur nga nxënësit/et, tashmë. Nxënësit/et krahasojnë edhe veprat e artit të dy lëvizjeve artistike.

Ndërtimi i njohurive të rejaMësuesi/ja shpjegon termin kubizëm dhe abstraksionizëm dhe periudhën kur lindën këto lëvizje artistike. Nëpërmjet rubrikës “artistë dhe vepra”, nxënësit/et njihen me karakteristikat e artistëve përfaqësues dhe me veprat që i prezantojnë më mirë këto karakteristika. Rubrika “fakte interesante” përmban kuriozitete në formën e fakteve artistike dhe shërben si një përmbledhje e njohurive të marra. Veprimtaria i fton nxënësit/et të vëzhgojnë peizazhet në akuarel në formën e shënimeve të Pol Klesë. Duke u mbështetur në formën abstrakte të paraqitjes dhe në teknikën e akuareleve, nxënësit/et nxiten të interpretojnë një punim sipas Pol Klesë. Detyra zhvillohet në mënyrë të pavarur, dhe mund të plotësohet si detyrë shtëpie. Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.


Libër Mësuesi

72



Tema mësimore: Dadaizmi dhe surealizmi

Situata e të nxënit: Zbulojmë lëvizjen dada dhe surrealisteNëpërmjet imazheve të shfaqura, nxënësit/et nxiten të diskutojnë mbi karakteristikat e dadaizmit dhe surealizmit. Ata/ato njihen me artistët më të njohur nëpërmjet veprave të tyre më të njohura. Krahasimi midis lëvizjeve artistike moderniste është strategji e situatës së të nxënit



dadaiste dhe surealiste;- zbulon karakteristikat e lëvizjes

dadaiste, surealiste dhe artistët më përfaqësues;

- refl ekton mbi veprat e artit të këtyre lëvizjeve dhe përzgjedh veprën e një artisti për ta interpretuar sipas vështrimit të tij;

- shpreh mendimin e vet rreth gjuhës artistike të lëvizjes dadaiste dhe surealiste.

Fjalët kyçe:

- karakteristikat e dadaizmit;- karakteristikat e surrealizmit;- piktura; - kolazhi;- redy-made (të gatshme);- fakte interesante rreth dadaizmit dhe

surealizmit.

Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- ilustrime të veprave të artit të lëvizjes

dadaiste dhe surealiste.





Nëpërmjet imazheve të shfaqura, nxënësit/et nxiten të diskutojnë mbi karakteristikat e dadaizmit dhe surealizmit. Ata/ato njihen me artistët më të njohur nëpërmjet veprave të tyre më të njohura. Krahasimi midis lëvizjeve artistike moderniste është strategji e situatës së të nxënit.

Arti Pamor 9

73

Ndërtimi i njohurive të rejaMësuesi/ja shpjegon termin dada dhe surealizëm dhe periudhën kur lindën këto lëvizje artistike. Nëpërmjet rubrikës “artistë dhe vepra” nxënësit/et njihen me karakteristikat e artistëve përfaqësues dhe me veprat që i prezantojnë më mirë këto karakteristika. Rubrika “fakte interesante” përmban kuriozitete në formën e fakteve artistike dhe shërben si një përmbledhje e njohurive të marra. Veprimtaria i fton nxënësit/et të vëzhgojnë fotokolazhin surrealist të Rëne Magridit. Duke u mbështetur në karakteristikën e paraqitjes dhe në teknikën e kolazhit, nxënësit/et nxiten të krijojnë një fotokolazh surealist sipas Rëne Magridit.Detyra zhvillohet në mënyrë të pavarur, dhe mund të plotësohet si detyrë shtëpie. Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.




Tema mësimore: Ekspresionizmi abstrakt dhe pop arti

Situata e të nxënit: Zbulojmë ekspresionizmin abstrakt dhe pop artinNëpërmjet imazheve të shfaqura, nxënësit/et nxiten të diskutojnë mbi karakteristikat e abstraksionizmit abstrakt dhe pop artit. Ata/ato njihen me artistët më të njohur të kësaj periudhe nëpërmjet veprave të tyre më të njohura. Nxënësit/et krahasojnë veprat e ekspresionizmit abstrakt dhe të ekspresionizmit.


Nxënësi/ja:- vëzhgon veprat e artit të

ekspresionizmit abstrakt dhe pop artit;

- zbulon karakteristikat e ekspresionizmit abstrakt, pop artit dhe artistët më përfaqësues;

- refl ekton mbi veprat e artit të këtyre lëvizjeve dhe përzgjedh veprën e një artisti për ta interpretuar sipas vështrimit të tij;

- shpreh mendimin e vet rreth subjekteve dhe gjuhës artistike të ekspresionizmit abstrakt dhe pop artit.

Fjalët kyçe:

- karakteristikat e ekspresionizmit abstrakt;- karakteristikat e pop artit;- fakte interesante rreth dadaizmit dhe surealizmit.

Libër Mësuesi

74

Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- ilustrime të veprave të artit të

ekspresionizmit abstrakt dhe pop artit.





Nëpërmjet imazheve të shfaqura, nxënësit/et nxiten të diskutojnë mbi karakteristikat e abstraksionizmit abstrakt dhe pop artit. Ata/ato njihen me artistët më të njohur të kësaj periudhe nëpërmjet veprave të tyre më të njohura. Nxënësit/et krahasojnë veprat e ekspresionizmit abstrakt dhe të ekspresionizmit.

Ndërtimi i njohurive të rejaMësuesi/ja shpjegon termin ekspresionizmi abstrakt dhe pop arti dhe periudhën kur lindën këto lëvizje artistike. Nëpërmjet rubrikës “artistë dhe vepra”, nxënësit/et njihen me karakteristikat e artistëve përfaqësues dhe me veprat që i prezantojnë më mirë këto karakteristika. Rubrika “fakte interesante” përmban kuriozitete në formën e fakteve artistike dhe shërben si një përmbledhje e njohurive të marra. Veprimtaria i fton nxënësit/et të vëzhgojnë mënyrën dhe teknikën e punimit të Pollokut. Duke u mbështetur në karakteristikën e paraqitjes dhe në teknikën e pikëlimit, nxënësit nxiten të krijojnë sipas teknikës së Xhekson Pollok.Detyra zhvillohet në mënyrë të pavarur, dhe mund të plotësohet si detyrë shtëpie. Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.




Tema mësimore: Skulptura dhe arkitektura në gjysmën e dytë të shek. XX

Situata e të nxënit: Zbulojmë skulpturën dhe arkitekturën në gjysmën e dytë të shek. XX Nxënësit/et nëpërmjet imazheve diskutojnë karakteristikat e skulpturës dhe arkitekturës. Ata/ato bëjnë krahasime dhe zbulojnë se si përdorimi i materialeve të reja dhe i teknologjisë ndikuan në karakteristikat e skulpturës dhe arkitekturës në këtë periudhë.

Arti Pamor 9

75


Nxënësi/ja:- vëzhgon veprat e artit të skulpturës dhe

arkitekturës së gjysmën e dytë të shek. XX;- zbulon karakteristikat e skulpturës dhe

arkitekturës së gjysmën e dytë të shek. XX dhe artistët më përfaqësues;

- refl ekton mbi arkitekturën e kësaj periudhe dhe zbulon përdorimin e materialeve të reja;

- shpreh mendimin e vet rreth gjuhës artistike të skulpturës dhe arkitekturës së gjysmën e dytë të shek. XX.

Fjalët kyçe:

- skulptura;- arkitektura; - elementet arkitektonikë;- materiale plastike dhe informatika.

Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- imazhe të skulpturës dhe arkitekturës së

gjysmën e dytë të shek. XX.





Nxënësit/et nëpërmjet imazheve diskutojnë karakteristikat e skulpturës dhe arkitekturës. Ata/ato bëjnë krahasime dhe zbulojnë se si përdorimi i materialeve të reja dhe i teknologjisë ndikuan në karakteristikat e skulpturës dhe arkitekturës në këtë periudhë.

Ndërtimi i njohurive të rejaMbas vëzhgimeve e diskutimeve në klasë, mësuesi/ja shpjegon shfaqjen e një gjuhe të re artistike dhe të teknikave të reja në skulpturën e gjysmës së shek. XX. Zgjidhje të reja teknike shoqëruan edhe arkitekturën e kësaj periudhe. Nxënësit/et njihen me “artistë, arkitektë dhe vepra” për të kuptuar më mirë karakteristikat e reja të shfaqura në veprat e artit dhe arkitekturës. Veprimtaria i fton nxënësit/et të vëzhgojnë disa vepra arkitektonike të kësaj periudhe dhe të zbulojnë materialet e reja të implementuara në elementët arkitektonikë. Nxënësit/et ftohen të bëjnë një kërkim nëpër revista apo internet dhe gjejnë shembuj të ndryshëm të arkitekturës që të duken interesante për sa i përket përdorimit të materialeve në elementet e jashtëm arkitektonik.Detyra zhvillohet në mënyrë të pavarur, dhe mund të plotësohet si detyrë shtëpie. Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.


Libër Mësuesi

76



Tema mësimore: Arti në Shqipëri në periudhën e socializmit

Situata e të nxënit: Zbulojmë artin në Shqipëri në periudhën e socializmitNxënësit/et nëpërmjet imazheve të veprave të artit zbulojnë karakteristikat e realizmit socialist dhe mënyrën natyraliste të paraqitjes së subjektit.


Nxënësi/ja:- vëzhgon veprat e artit të periudhës së artit

në Shqipëri në periudhën e socializmit;- zbulon karakteristikat e artit në Shqipëri

në periudhën e socializmit dhe artistët më përfaqësues;

- refl ekton mbi tematikat e veprave të artit në Shqipëri në periudhën e socializmit;

- shpreh mendimin e vet rreth subjekteve dhe gjuhës artistike të artit në Shqipëri në periudhën e socializmit.

Fjalët kyçe:

- karakteristikat e artit në Shqipëri në periudhën e socializmit;

- metoda e realizmit socialist;- institucionet e artit;- piktura;- skulptura; - artet e aplikuara;- monumentet.

Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- ilustrime të veprave të artit në Shqipëri në

periudhën e socializmi.





Nxënësit/et nëpërmjet imazheve të veprave të artit zbulojnë karakteristikat e realizmit socialist dhe mënyrën natyraliste të paraqitjes së subjektit.

Ndërtimi i njohurive të rejaMësuesi/ja shpjegon se ku lindi metoda e realizmit socialist dhe karakteristikat e kësaj metode. Ndërtimi i institucioneve artistike mundësoi realizimin e qëllimit për ta bërë artin një mjet propagandistik në shërbim të ideologjisë së partisë në pushtet. Mësuesi/ja rendit disa nga emrat e artistëve që mbaruan shkollat e artit në vendet e bllokut socialist dhe sollën me vete edhe metodat e realizmit socialist. Pjesë e njohurive janë edhe gjinitë dhe tematikat e artit që u zhvilluan në këtë periudhë.Veprimtaria i orienton nxënësit/et të vëzhgojnë dhe identifi kojnë tematikat e veprave të artit të realizmit socialist të paraqitura në libër. Mënyra e paraqitjes së personazheve, e pozave e veshjes së tyre janë pjesë e diskutimeve. Veprimtaria mund të realizohet nëpërmjet diskutimeve por edhe me shkrim, dhe mund të plotësohet si detyrë shtëpie. Detyrat me shkrim ruhen në portofolin e nxënësit/es.


Arti Pamor 9

77



Tema mësimore: Gjirokastra, Berati dhe arkitektura e tyre tradicionale

Situata e të nxënit: Zbulojmë qytetet muze Nëpërmjet imazheve të ndryshme, nxënësit/et krahasojnë dy qytetet duke zbuluar edhe karakteristikat e përbashkëta dhe të veçanta të arkitekturës së Gjirokastrës dhe Beratit.


Nxënësi/ja:- vëzhgon imazhe nga qyteti i

Gjirokastrës dhe Beratit;- zbulon karakteristikat e

arkitekturës së qyteteve muze, Gjirokastrës dhe Beratit;

- refl ekton mbi karakteristikat e qyteteve muze si pjesë e rëndësishme e trashëgimisë sonë kulturore;

- shpreh mendimin e vet rreth subjekteve dhe gjuhës artistike të artit në Shqipëri në fi llim të shek. XX.

Fjalët kyçe:

- Gjirokastra qytet muze;- Berati qytet muze;- UNESCO;- arkitektura e banesave;- ndërtimet e kultit;- trashëgimi kulturore.

Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- imazhe nga qyteti i Gjirokastrës

dhe Beratit.





Nëpërmjet imazheve të ndryshme, nxënësit/et krahasojnë dy qytetet duke zbuluar edhe karakteristikat e përbashkëta dhe të veçanta të arkitekturës së Gjirokastrës dhe Beratit.

Ndërtimi i njohurive të rejaMësuesi/ja shpjegon se qyteti i Gjirokastrës dhe ai i Beratit janë regjistruar në Listën e Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s si një zonë e vetme, për shkak të ngjashmërive që paraqesin si nga ana arkitekturore, ashtu edhe nga ajo kulturore e historike. Mësuesi/ja shpjegon qendrat urbanistike të qyteteve dhe monumentet e tyre kryesore (kalatë, qendrat e qyteteve, banesat, ndërtesat e kultit etj.) Veprimtaria i orienton nxënësit/et të realizojnë kartolina për të promovuar dy qytetet e rëndësishme të trashëgimisë tona kulturore. Ata/ato mund të përdorin teknikat e vizatimit ose atë të fotokolazhit.

Libër Mësuesi

78

Detyra zhvillohet në mënyrë të pavarur, dhe mund të plotësohet si detyrë shtëpie. Punimet ruhen në portofolin e nxënësit/es.




Tema mësimore: Konkurs me dy skuadra (ose test)

Situata e të nxënit: Verifi koj kompetencat mbi historinë e artitNxënësit/et e klasës ndahen në dy skuadra dhe secila prej tyre përgatit pyetjet dhe përgjigjet për skuadrën tjetër. Pyetjet ndërtohen rreth njohurive të marra në tematikën e tretë. Për të ndërtuar një pyetësor nxënësit/et orientohen nga mësuesi/ja dhe libri. Nxënësit/et kanë bërë edhe një punë paraprake të mbledhjes së imazheve që do të jenë pjesë e pyetësorit.


Nxënësi/ja:- zhvillon aftësitë komunikuese

dhe ndërvepruese;- përdor fj alorin e përshtatshëm

artistik mbi historinë e artit për të formuluar pyetjet;

- diskuton dhe bashkëpunon me të tjerët për ndarjen e punës;

- shpreh mendimin e tij/saj për rezultatet e arritura në konkurs nga skuadra.

Fjalët kyçe:

- fj alori artistik;- pyetësor;- konkurs.

Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- fotografi dhe ilustrime nga

vepra të artit që nxënësit/et kanë gjetur për të formuluar pyetjet.




Arti Pamor 9

79


Nxënësit/et e klasës ndahen në dy skuadra dhe secila prej tyre përgatit pyetjet dhe përgjigjet për skuadrën tjetër. Pyetjet ndërtohen rreth njohurive të marra në tematikën e tretë. Për të ndërtuar një pyetësor nxënësit/et orientohen nga mësuesi/ja dhe libri. Nxënësit/et kanë bërë edhe një punë paraprake të mbledhjes së imazheve që do të jenë pjesë e pyetësorit.

Ndërtimi i njohurive të rejaMësuesi/ja i orienton nxënësit/et të vendosin rregullat e konkurrimit dhe pikët e pyetjeve. Nëpërmjet një shorti ata/ato caktojnë se cila nga skuadrat do të fi llojë pyetësorin e para. Gjatë kohës së konkurrimit një nxënës/e mbledh pikët dhe kur skuadra që nuk i përgjigjet pyetjes ose i përgjigjet asaj pjesërisht, skuadra tjetër jep përgjigjen dhe argumenton pikët. Në këtë mënyrë vazhdon konkurrimi deri në përfundim të pyetësorit. Argumentimi i përgjigjeve dhe i pikëve është shumë i rëndësishëm gjatë konkurrimit. Në përfundim të konkurrimit përzgjidhet skuadra fituese sipas numrit të pikëve të mbledhura. Nxënësit/et diskutojnë për mënyrën e formulimit të pyetjeve. Çdo skuadër nxjerr konkluzionet e punës në grup dhe tregon nëse bashkëpunimi e arriti rezultatin. Nëse jo duhet të tregojnë se cilat ishin arsyet.




Tema mësimore: Ekspozita e fundvitit. Projekt

Situata e të nxënit: Diskutime mbi mënyrën e përgatitjes së ekspozitësNxënësit ndahen në tre skuadra dhe secila prej tyre përzgjedh punimet e një periudhe. Ata/ato diskutojnë së bashku mbi mënyrën e ekspozimit të punëve të përzgjedhura. Mësuesi/ja i orienton nxënësit/et në një situatë pune të përbashkët ku bashkëpunimi është çelësi i organizimit të një ekspozite të mirë.


Nxënësi/ja:- zhvillon aftësitë komunikuese dhe

ndërvepruese;- diskuton dhe bashkëpunon me të tjerët

për ndarjen e punës;- përzgjedh punimet për ekspozim sipas

tematikave të caktuara;- shpreh mendimin e tij/saj për realizimin e

ekspozitës.

Fjalët kyçe:

- përzgjedhja e punimeve;- ekspozita;- organizimi i ekspozitës.

Libër Mësuesi

80

Burimet/mjetet/materialet: - teksti i nxënësit;- punimet e nxënësve; - mjete të nevojshme për realizimin e

ekspozitës.





Nxënësit ndahen në tri skuadra dhe secila prej tyre përzgjedh punimet e një periudhe. Ata/ato diskutojnë së bashku mbi mënyrën e ekspozimit të punëve të përzgjedhura. Mësuesi/ja i orienton nxënësit/et në një situatë pune të përbashkët ku bashkëpunimi është çelësi i organizimit të një ekspozite të mirë.

Ndërtimi i njohurive të reja Pasi skuadrat kanë përcaktuar hapësirat e tyre për ekspozim dhe kanë përzgjedhur punimet, i vendosin ato në tabakë kartoni. Më pas i vendosin në muret e klasës. Nëpërmjet ekspozitës nxënësit/et shohin rrugëtimin e tyre gjatë një viti në lëndën e artit pamor. Ata/ato diskutojnë mbi punimet e tyre dhe mënyrën e realizimit. Nxënësit/et nxjerrin përfundimet e punës në grup duke u shprehur nëse bashkëpunimi e arriti rezultatin dhe nëse ekspozita ia arriti qëllimit (të pasqyronte ecurinë e nxënësve në këtë lëndë gjatë këtij viti).


Arti Pamor 9

81

4. METODOLOGJIA E MËSIMDHËNIES

4.1 Metodologjia e të nxënit dhe mësimdhënies bazuar në kompetenca në lëndën e artit pamor

Përdorimi i metodologjive efi kase në mësimdhënien e artit pamor është kusht në rritjen e cilësisë së arritjeve nga ana e nxënësve/eve, duke i dhënë secilit/secilës mundësinë të shfaqë dhe të zhvillojë potencialin pamor/artistik, që zotëron brenda vetes. Organizimi i mirë i procesit të mësimit të artit pamor do të thotë që nxënësit/et të vendosen në situata konkrete dhe praktike, ku ata/ato zbulojnë mjedisin vizual dhe krijojnë nëpërmjet përdorimit të mjeteve të larmishme artistike. Kjo arrihet vetëm nëpërmjet një motivimi të drejtë dhe përkundrejt zhvillimit të një kompetence të caktuar, nëpërmjet rezultateve të të nxënit dhe tematikave përkatëse mësimore. Mësimdhënia e artit pamor, për nga vetë natyra, nënkupton një veprimtari emocionale dhe fi zike. Çdo përmbajtje dhe veprimtari mësimore në artin pamor është e pëlqyeshme dhe krijon emocione, kur nxënësit/et drejtohen drejt një veprimtarie në mënyrë të vetëdijshme, çka u mundëson atyre shprehjen e potencialit të tyre intelektual/artistik në shumë aspekte. Mësimdhënia në artin pamor synon gjithë përfshirjen, motivimin, barazinë në të gjitha aspektet dhe bazohet në mësimdhënien

dhe nxënien bazuar në kompetenca; mësimdhënien me në qendër nxënësin/en dhe

mësimdhënien dhe nxënien e integruar.Nxënësit/et e një klase janë të ndryshëm/me, për sa i përket mënyrës se si ata/ato nxënë: individualisht, në grup, nën udhëheqjen e mësuesit/et, të pavarur/a, me anë të mjeteve konkrete etj.Planifi kimi dhe përzgjedhja e strategjive dhe metodave të mësimdhënies në mësimin e artit pamor mban parasysh:• kompetencat kryesore të të nxënit në artin pamor; • lidhjen konceptuale, ruajtjen e koherencës vertikale të njohurive e aftësive në

kuptimin që ndërtimi i çdo njohurie dhe edukimi i çdo aftësie mbështeten në ato të mëparshmet;

• formimin dhe forcimin e aftësive bazë të artit pamor;• rëndësinë e veprimtarive praktike në artin pamor, brenda dhe jashtë klasës, të cilat

lidhin konceptet pamore me situata të jetës reale;• rëndësinë e përdorimit të mjeteve konkrete didaktike dhe ato të teknologjisë;• veçoritë e veprimtarive në mënyrë individuale dhe në grup;• nevojën e individit për të nxënë gjatë gjithë jetës;• rëndësinë e qëndrimit pozitiv ndaj lëndës së artit pamor dhe vlerësimit të përdorimit

të gjithanshëm të tij;• nxitjen e bashkëveprimit mësues/e-nxënës/se, në kuptimin që në procesin mësimor

mësuesi/ja dhe nxënësi/ja janë plotësues/e të njëri/njëra-tjetrit/tjetrës.

Libër Mësuesi

82

Një mësimdhënie e mirëmenduar dhe e mirëplanifi kuar krijon kushtet e nevojshme për një nxënie të suksesshme dhe lehtëson, si punën e mësuesit/es, ashtu edhe atë të nxënësit/es. Kompetencat e artit pamor, që janë të përcaktuara në këtë program, janë të ndërlidhura dhe zhvillohen nëpërmjet situatave të të nxënit, që kanë në qendër pjesëmarrjen aktive të nxënësve/eve. Ata/Ato janë aktiv/e kur përfshihen në veprimtari, eksplorime, krijime ose simulime të njohurive, interpretime, qëndrime dhe gjykime. Për të siguruar këtë pjesëmarrje aktive të nxënësve/eve, mësuesi/ja duhet të krijojë një atmosferë që i bën ata/ato të ndihen të lirshëm/me dhe të zhdërvjellët/ta për të zhvilluar njohuritë e tyre në artin pamor.

Gjithashtu, është e rëndësishme që nxënësi/ja të punojë me situata ku i kërkohen arsyetime apo përgjigje të pyetjeve të tilla si p.sh., “..pse më pëlqen?”, “...a duket bukur?”, “..çfarë ndodh nëse e vendos objektin më afër?” etj. Në këtë mënyrë, ai/ajo inkurajohet të refl ektojë mbi veprimet e tij/saj dhe të ndërmarrë situata të reja.

Cilësia e mësimdhënies është çelësi për suksesin e fëmijëve në mësimin e artit. Mësuesit/et duhet të inkurajojnë çdo nxënës/e të besojë se do të jetë i/e suksesshëm/me në mësimin e artit, të kuptojnë interesat e nxënësve/eve, nevojat që ata/ato kanë, të ndihmojnë nxënësit/et të aktivizojnë njohuritë e mëparshme, të rendisin udhëzimet që do të përdorin, duke diferencuar udhëzimet për nxënës/e me nevoja të veçanta; po kështu mësuesit/et duhet t’i stimulojnë dhe t’i inkurajojnë të gjithë nxënësit/et, duke krijuar mjedise ku ata/ato të kenë mundësi për të eksploruar mbi artin pamor në mënyrat që për ta/to janë të rëndësishme.

Mësuesit/et mund ta realizojnë këtë nëpërmjet veprimtarive të ndryshme, duke nxitur pjesëmarrjen me eksperiencën krijuese dhe me materiale konkrete. Planifi kimi i kohës, hapësira e përshtatshme dhe një shumëllojshmëri materialesh janë të rëndësishme për të mbështetur një mësimdhënie efektive. Gjatë procesit të mësimdhënies, mësuesit/et duhet të sigurojnë një shumëllojshmëri aktivitetesh të bazuara në vlerësimin e nevojave individuale të nxënësve/eve, në nevojat e grupit dhe në praktikat më të mira mësimore. Gjithashtu, mësuesit/et duhet të krijojnë një mjedis të përshtatshëm në klasë për zhvillimin e veprimtarive të “Artit pamor”, që nxit idetë e reja te nxënësit/et.

Projektet kurrikulare afatgjata lejojnë nxënësin/en të aplikojë njohuritë dhe aftësitë që zotëron nga njëra anë, dhe të arrij të krijojë lidhje integruese me lëndët e tjera në fushën e arteve dhe jashtë saj nga ana tjetër. Edhe prezantimet e projekteve, diskutimet, debatet, gjatë realizimit të tyre janë mundësi shumë e mirë për realizimin e kompetencave pamore/artistike, por mbi të gjitha të kompetencave kyçe.

4.2 Materiale dhe burime mësimore Gjatë zhvillimit të mësimit në lëndën e artit pamor, për realizimin e kompetencave,

mësuesi/ja përdor mjete didaktike dhe burime, të cilat nxënësi/ja i prek, i shikon, i përdor etj. Ai/ajo përdor mjete vizuale, teknologji të nevojshme, jep ndihma të veçanta, përshtat shembuj të ndryshëm, krijon ambiente për aktivitete alternative etj. Edhe teknologjia ka një ndikim të madh në artin pamor, duke ndihmuar nxënësit/et të eksplorojnë vepra arti të

Arti Pamor 9

83

ndryshme, objekte të trashëgimisë kulturore, objekte të dizajnit etj., duke zhvilluar aftësitë e tyre në studimin e kësaj lënde.

Mësuesi/ja përdor fjalë dhe fjali të qarta, të sakta, kuptimore dhe me një fjalor të pastër të gjuhës artistike pamore. Mësuesi/ja siguron qasje përmes përdorimit të teksteve dhe materialeve të përshtatshme me moshën dhe mundësinë e nivelit të të mësuarit. Ai/Ajo u prezanton/sqaron nxënësve/eve përmbajtjet caktuara ose shkathtësitë që ata/ato duhet të performojnë.

Mësuesi/ja u krijon mundësi nxënësve/eve të demonstrojnë apo të prezantojnë me anë të mediave detyra dhe projekte të ndryshme. Mësuesi/ja duhet të demonstrojë drejtpërdrejt gjatë mësimdhënies në lëndën e “Artit pamor”. Është shumë e rëndësishme për nxënësit/et e kësaj moshe lidhja midis demonstrimit të mësuesit/es dhe dhënies së mundësisë së përdorimit të njohurive dhe aftësive të tyre në veprimtarinë artistike. Në këtë mënyrë, ata/ato do të krijojnë pavarësi në përdorimin e mjeteve nga një nivel në tjetrin. Kur mësuesit/es i duhet të përdorë kontekstin kulturor të artit, duhet të marrë në konsideratë të gjitha format e artit nga e gjithë bota dhe nga kultura të ndryshme. Programi i “Artit pamor” u jep të gjithë nxënësve/eve mundësinë të zbulojnë dhe të zhvillojnë aftësitë e tyre në përdorimin e një sërë mjeteve e teknikave artistike dhe të vlerësojnë veprat e artit. Klasa duhet të jetë gjithëpërfshirëse për të gjithë nxënësit/et në orën e artit.

Disa nga mjetet më të përdorshme didaktike janë: - fotografi të ndryshme që mbajnë informacionin e duhur për eksplorimin e elementeve të artit në natyrë dhe mjedisin rrethues;

- fotografi të objekteve të ndryshme të artizanatit, të trashëgimisë kulturore etj.;- riprodhime të veprave të artit dhe postera; - mjetet audiovizive si: TV, video, video-projektor, kompjuter, internet, CD, DVD;- mjetet verbale, tekstet si: tekstet mësimore (të detyruara), libri i mësuesit, fl etoret e

punës, katalogë, albume që mund të përdoren në shkollë për të mbështetur punën e nxënësve/eve dhe për të demonstruar vepra të ndryshme arti, artizanati, dizajni etj. Këto burime duhet të diskutohen dhe të vlerësohen nga stafi si një pjesë e planit të tyre për artin pamor. Ky plan duhet të jetë i rëndësishëm për të përzgjedhur burimet e dyta, të cilat ndihmojnë për të mbështetur nxënësit/et në punët e tyre krijuese.

- mjedisi mësimor: klasa, kabinetet e artit pamor etj.

Libër Mësuesi

84

5. VLERËSIMI

5.1. Llojet e vlerësimit: Vlerësimi i vazhdueshëm, periodik dhe përfundimtar

Vlerësimi tremujorVlerësimi periodik tremujor përfshin:

• Vlerësimin e vazhdueshëm që del nga evidencat e vlerësimit të vazhduar të mbajtura për periudhën tremujore.

• Vlerësimin me detyrë përmbledhëse në përfundim të periudhës tremujore.• Vlerësimin e dosjes (portofolit) së nxënësit/es për periudhën tremujore.

Këto vlerësime shënohen në regjistër në kolonat përkatëse në përfundim të çdo tremujori.

Vlerësimi përfundimtarVlerësimi përfundimtar kryhet në përfundim të vitit shkollor. Nota vjetore përfundimtare përfshin:

• Notën vjetore të vlerësimit të vazhdueshëm të tri periudhave tremujore.• Notën vjetore të vlerësimit me detyrë përmbledhëse të tri periudhave tremujore.• Notën vjetore të vlerësimit të dosjes së nxënësit/es të tri periudhave tremujore.

Secili lloj i vlerësimit në notën vjetore përfundimtare ka peshën e vet në përqindje.

Tabela: Peshat në përqindje të llojeve të vlerësimit

Lloji i vlerësimit Pesha në përqindjeVlerësimi i vazhdueshëm 40%Vlerësimi me detyrë përmbledhëse 40%Vlerësimi i dosjes (portofolit) së nxënësit/es 20%

Hapat për njehsimin e notës vjetore përfundimtare janë:- Përcaktohet nota vjetore e vlerësimit të vazhdueshëm (NVV).- Përcaktohet nota vjetore e detyrës përmbledhëse (NVP).- Përcaktohet nota vjetore e portofolit të nxënësit/es (NVP).- Shumëzohet secila prej notave me përqindjen përkatëse.- Mblidhen këto prodhime dhe shuma rrumbullakoset me numër të plotë.

(p.sh: nota 6,4 rrumbullakoset 6; nota 6,5 rrumbullakoset 7).

(NVV x 0,4) + (NVP x 0,4) + (NVP x 0,2) = Nota vjetore përfundimtare

Arti Pamor 9

85

Shembull:

Tremujori I Tremujori II Tremujori III Nota vjetore Nota vjetorepërfundimtare

NVV NVT NVP NVV NVT NVP NVV NVT NVP NVV NVT NVP

8 9 10 9 10 10 8 10 10 8 10 10

(8 x 0,4) + (10 x 0,4) + (10 x 0,2) = 9,2Nota vjetore përfundimtare 9

(Footnotes)

1 Vepra arti nga vende, kultura dhe kohë të ndryshme mund të përdoren për të ilus-truar njohuritë në tematikat “Gjuha dhe komunikimi artistik” dhe “Teknika dhe procese artistike”.

LIBËR MËSUESI ARTI PAMOR 9 - shkollaime.al«r... · Arti Pamor 9 5 1. Hyrje Lënda “Arti...

Documents

Transcript of LIBËR MËSUESI ARTI PAMOR 9 - shkollaime.al«r... · Arti Pamor 9 5 1. Hyrje Lënda “Arti...