Nur Aji WIbowo, S.Si., M.Si| www.aj2002.wordpress.com

A. Kesetimbangan

Syarat Kesetimbangan

Saat setimbang :

Jenis Kesetimbangan

1. Stabil (mantab)

2. Labil (goyah)

3. Netral (indefferent)

Aplikasi Kesetimbangan

1. Setimbang 3 gaya

“ pusat massa naik ”

“ pusat massa turun ”

“ Datar ”

𝐹2 𝐹3

𝐹1

𝜃2 𝜃1 𝜃3

TITIK BERAT & KESETIMBANGAN

𝐹1sin𝜃1

𝐹2sin𝜃2

𝐹3sin𝜃3

Nur Aji WIbowo, S.Si., M.Si| www.aj2002.wordpress.com

2. Batang bersandar

Dinding licin, Lantai kasar

Dinding dan lantai kasar

B. Titik Berat

Pusat massa (pm)

Titik berat ( )

Juga berlaku untuk dan V

Lihat tabel titik berat !!

C. Titik Tangkap

1) Gaya sejajar

C sebagai pusat rotasi

licin

𝜃

𝜇𝑙𝑎𝑛𝑡𝑎𝑖

tan𝜃 1

2𝜇𝑙𝑎𝑛𝑡𝑎𝑖

𝜇𝑑𝑖𝑛𝑑𝑖𝑛𝑔

𝜃

𝜇𝑙𝑎𝑛𝑡𝑎𝑖

𝑋𝑝𝑚 𝑚1𝑥1 +𝑚2𝑥2 +⋯

𝑚1 +𝑚2 +⋯

𝑌𝑝𝑚 𝑚1𝑦1 +𝑚2𝑦2 +⋯

𝑚1 +𝑚2 +⋯

𝑋 𝐴1𝑥1 + 𝐴2𝑥2 +⋯

𝐴1 + 𝐴2 +⋯

𝑌 𝐴1𝑦1 + 𝐴2𝑦2 +⋯

𝐴1 + 𝐴2 +⋯

𝐹1 ∙ 𝐴𝐶 𝐹2 ∙ 𝐵𝐶

tan𝜃 1 − 𝜇𝑑𝑖𝑛𝑑𝑖𝑛𝑔 ∙ 𝜇𝑙𝑎𝑛𝑡𝑎𝑖

2 ∙ 𝜇𝑙𝑎𝑛𝑡𝑎𝑖

𝐹1 𝐹2

𝐴 𝐶

𝐵

3

Nur Aji WIbowo, S.Si., M.Si| www.aj2002.wordpress.com

2) Gaya berlawanan arah

C sebagai pusat rotasi

3) Gaya membentuk sudut

C sebagai pusat rotasi

𝐹1 ∙ 𝐵𝐶 𝐹2 ∙ 𝐴𝐶

𝐹1 ∙ 𝐴𝐶 ∙ sin 𝜃1 𝐹2 ∙ 𝐵𝐶 ∙ sin𝜃2

𝐹2

𝐹1

𝐴 𝐶 𝐵

𝐹2 𝐹1

𝐴 𝐶

𝐵 𝜃2 𝜃1