INDONESIA NATIONAL ASSESMENT PROGRAM (INAP)puspendik.kemdikbud.go.id/seminar/upload/Hasil Seminar...

download INDONESIA NATIONAL ASSESMENT PROGRAM (INAP)puspendik.kemdikbud.go.id/seminar/upload/Hasil Seminar Puspendik... · angket siswa, angket guru, angket ... (95 dari 236 kabupaten), pedoman

If you can't read please download the document

Transcript of INDONESIA NATIONAL ASSESMENT PROGRAM (INAP)puspendik.kemdikbud.go.id/seminar/upload/Hasil Seminar...

  • 12/14/2016

    1

    INDONESIA NATIONAL ASSESMENT PROGRAM(INAP)

    PUSAT PENILAIAN PENDIDIKAN2016

  • 12/14/2016

    2

    Formative Assessment untuk siswa kelas IV SD

    Berfungsi untuk pemetaan, diagnostik, dan evaluasi(baik peta literasi maupun determinan tingkat literasi)

    Literasi yang diukur adalah sesuai dengan benchmarkinternasional (TIMSS, PIRLS, PISA)

    Berbasis sampel ( 2010 SD, di 236 kabupaten, 34provinsi, dengan sampel 48.682 siswa)

    APA?

    Setiap siswa menempuh sebagian soal dari konstrukliterasi INAP, sehingga tidak bisa digunakan untukkomparasi antarsiswa

    Siswa 1

    Siswa 2

    Siswa 3

    Siswa 4

    Siswa 5

    Siswa 6

    Siswa 7

    Siswa 8

    APA?

  • 12/14/2016

    3

    Multistage Stratified Sampling, dengan inferensi di tingkatprovinsi

    1941 sekolah berpartisipasi dari 2010 SD

    (96% participation rate)

    233 dari 236 kabupaten

    64 sekolah adalah replacement karena lokasi yang jauh(replacement rate 3,2 %)

    Instrumen

    5 jenis buku tes bahasa, 10 jenis buku tes Matematika-IPA,angket siswa, angket guru, angket kepala sekolah, onlineangket kabupaten (95 dari 236 kabupaten), pedomanpengawas tes (video dan printed), aplikasi online pendataan(68,2%) , pedoman penskoran,

    aplikasi mobile laporan inap(http://puspendik.kemdikbud.go.id/inap-sd/)

    BAGAIMANA?

    BAGAIMANA?

  • 12/14/2016

    4

    BAGAIMANA?

    BAGAIMANA?

  • 12/14/2016

    5

    KERANGKA INAP MATEMATIKA KELAS IV

    055%40%

    005%

    DOMAIN KONTEN

    Bilangan

    Geometri danPengukuran

    Data danStatistika

    50%

    30%

    20%

    DOMAIN KOGNITIF

    Knowing

    Applying

    Reasoning

    42%

    39%

    19%

    DOMAIN KOGNITIF

    Knowing

    Applying

    Reasoning53%

    11%

    36%

    DOMAIN KONTEN

    Ilmu Hayat Ilmu Bumi Fisika

    KERANGKA INAP IPA KELAS IV

  • 12/14/2016

    6

    28%

    72%

    DOMAIN KONTEN

    Sastra

    Nonsastra

    KERANGKA INAP MEMBACA KELAS IV

    16%

    20%

    48%

    16%

    DOMAIN KOGNITIF

    Mengidentifikasi informasi danide yang dinyatakan secaraeksplisit di dalam teks

    Membuat kesimpulan secaralangsung

    Menginterpretasikan danmengintegrasikan ide daninformasi

    Mengkaji dan mengevaluasikonten, bahasa, dan elemen-elemen teks

    DOMAIN KONTEN : BILANGANDOMAIN KOGNITIF : PENALARAN (REASONING)

    Keluarga Pak Ali berlibur setiap 4 bulan sekali. Keluarga Pak Hadi berlibur setiap7 bulan sekali. Kedua keluarga berlibur bersamaan pada bulan Desember yanglalu. Pada bulan apakah mereka akan berlibur bersamaan untuk yang keduakalinya? Berikan langkah-langkah jawabanmu!

    SOAL INAP MATEMATIKA

    0

    2

    4

    6

    8

    10

    12

    SUM

    ATE

    RA

    SELA

    TAN

    SULA

    WES

    IUTA

    RA

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    TEN

    GA

    H

    SUM

    ATE

    RA

    BA

    RA

    T

    MA

    LUK

    U

    PA

    PU

    A

    SULA

    WES

    ITEN

    GA

    H

    JAM

    BI

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    BA

    RA

    T

    BEN

    GK

    ULU

    GO

    RO

    NTA

    LO

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    TIM

    UR

    NU

    SATE

    NG

    GA

    RA

    BA

    RA

    T

    RIA

    U

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    SELA

    TAN

    SULA

    WES

    ISEL

    ATA

    N

    NU

    SATE

    NG

    GA

    RA

    TIM

    UR

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    UTA

    RA

    LAM

    PU

    NG

    SULA

    WES

    ITEN

    GG

    AR

    A

    MA

    LUK

    UU

    TAR

    A

    BA

    NTE

    N

    NA

    SIO

    NA

    L

    AC

    EH

    BA

    LI

    JAW

    ATE

    NG

    AH

    SUM

    ATE

    RA

    UTA

    RA

    DK

    IJA

    KA

    RTA

    JAW

    ATI

    MU

    R

    JAW

    AB

    AR

    AT

    SULA

    WES

    IBA

    RA

    T

    DIY

    OG

    YAK

    AR

    TA

    BA

    NG

    KA

    BEL

    ITU

    NG

    PA

    PU

    AB

    AR

    AT

    KEP

    ULA

    UA

    NR

    IAU

    Pe

    rse

    nta

    seja

    wab

    anb

    en

    ar

    Sumatera Selatan 0,62%

    Sulawesi Utara 0,79%

    Kalimantan Tengah 1,25%

    NASIONAL 4,18%

    Bangka Belitung 8,14%

    Papua Barat 9,57%

    Kepulauan Riau 11,32%

  • 12/14/2016

    7

    1. Kesalahan Pemahaman Keluarga Pak Ali berlibur pada bulan 4 sedangkan keluarga Pak Hadi berlibur

    pada bulan 7 jadi mereka tidak bisa berlibur di bulan yang sama Pak Ali belibur selama 4 bulan Pak Hadi berlibur selama 7 bulan Pak Ali bulan April Pak Hadi bulan Juli

    KESALAHAN-KESALAHAN SISWA

    2. Kesalahan Transformasi 7 + 4 + 12 = 23 7 4 = 3 7 + 4 = 11, berarti November

    3. Kesalahan Penafsiran KPK dari 4 dan 7 = 22 x 7= 28. 28 hari > bulan Febuari KPK=28 1 Desember + 28 hari= 29

    DOMAIN KONTEN : BILANGANDOMAIN KOGNITIF : PENERAPAN (APPLYING)

    Tuliskan nilai pecahan masing-masing untuk daerah yang diarsir pada gambartersebut!

    0

    5

    10

    15

    20

    25

    30

    35

    NUSA

    TENGG

    ARA

    TIM

    UR

    SULA

    WES

    IUTA

    RA

    MALU

    KU

    NUS

    ATE

    NGG

    ARA

    BARA

    T

    SULA

    WES

    ITEN

    GAH

    SULA

    WES

    IBAR

    AT

    GORO

    NTA

    LO

    BENGK

    ULU

    PAPU

    A

    MALU

    KUUTA

    RA

    BANT

    EN

    LAM

    PUNG

    SULA

    WES

    ISEL

    ATAN

    ACE

    H

    KALIM

    ANT

    ANTE

    NGAH

    NASIONA

    L

    KALIM

    ANT

    ANBA

    RAT

    JAW

    ABA

    RAT

    SUM

    ATE

    RAUTA

    RA

    SUM

    ATE

    RASE

    LATA

    N

    BALI

    SULA

    WES

    ITEN

    GGA

    RA

    PAPU

    ABA

    RAT

    DIYO

    GYA

    KART

    A

    KALI

    MAN

    TAN

    TIM

    UR

    JAM

    BI

    JAW

    ATIM

    UR

    JAW

    ATE

    NGAH

    DKI

    JAKA

    RTA

    KALIM

    ANTA

    NSE

    LATA

    N

    RIAU

    KEPU

    LAUA

    NRI

    AU

    SUM

    ATER

    ABA

    RAT

    KALIM

    ANTA

    NUT

    ARA

    BANG

    KABE

    LITU

    NG

    Pers

    enta

    seja

    wab

    anbe

    nar

    NTT 6,7%

    Sulawesi Utara 7,23%

    Maluku 9,09%

    NASIONAL 19,72%

    Sumatera Barat 28,87%

    Kalimantan Utara 28,95%

    Bangka Belitung 29,49%

    SOAL INAP MATEMATIKA

  • 12/14/2016

    8

    Pecahan , , , dan .

    Pecahan dengan bagian yang diarsir sebagai pembilang dan bagian tidak diarsirsebagai penyebut.

    Pecahan , , , dan .

    Pecahan dengan 1 sebagai pembilang dan banyak daerah yang diarsir sebagaipenyebut.Bilangan 1 sebagai pembilang mungkin karena 1 benda yang dipotong menjadibagian-bagian kecil.

    KESALAHAN-KESALAHAN SISWA

    3

    3

    1

    1

    5

    4

    1

    1

    1

    1

    1

    1

    4

    1

    3

    1

    DOMAIN KONTEN : GEOMETRI DAN PENGUKURANDOMAIN KOGNITIF : PENGETAHUAN (KNOWING)

    Huruf berikut ini berada di hadapan cermin!

    Manakah dari gambar di bawah ini yang merupakan bayangan dari hasilpencerminan bangun datar tersebut?

    Papua 48,1%

    NTT 50,28%

    Gorontalo 50,77%

    NASIONAL 71,48%

    Jawa Timur 85,27%

    Bangka Belitung 90%

    Di Yogyakarta 91,43%0

    10

    20

    30

    40

    50

    60

    70

    80

    90

    100

    PAPU

    A

    NUSA

    TENGGARA

    TIM

    UR

    GO

    RONTA

    LO

    MALU

    KUUTA

    RA

    MALU

    KU

    PAPU

    ABA

    RAT

    SULA

    WES

    IUTA

    RA

    SULA

    WES

    ITEN

    GAH

    SULA

    WES

    IBARA

    T

    ACE

    H

    SULA

    WES

    ISEL

    ATA

    N

    BENGKU

    LU

    NUSA

    TENGGARA

    BARA

    T

    SULA

    WES

    ITEN

    GGARA

    SUM

    ATE

    RAUTA

    RA

    KALI

    MANTA

    NTE

    NGAH

    KALI

    MANTA

    NBA

    RAT

    SUM

    ATE

    RASE

    LATA

    N

    BANTE

    N

    NASI

    ONAL

    JAM

    BI

    LAM

    PUNG

    KALI

    MANTA

    NSE

    LATA

    N

    BALI

    KALI

    MANTA

    NTI

    MUR

    JAW

    ABA

    RAT

    DKI

    JAKA

    RTA

    RIAU

    KEPU

    LAUAN

    RIAU

    KALI

    MANTA

    NUTA

    RA

    SUM

    ATE

    RABA

    RAT

    JAW

    ATE

    NGAH

    JAW

    ATI

    MUR

    BANGKA

    BELI

    TUNG

    DIY

    OGYA

    KART

    A

    Pers

    enta

    seja

    wab

    anbe

    nar

    SOAL INAP MATEMATIKA

  • 12/14/2016

    9

    DOMAIN KONTEN : BILANGANDOMAIN KOGNITIF : PENGETAHUAN (KNOWING)

    Tulis sebuah bilangan yang lebih besar dari 5 dan lebih kecil dari 6!

    SOAL MATEMATIKA INTERNASIONAL

    Belgium (Flemish) 89,7%

    Netherlands 88%

    England 82,7%

    INTERNATIONAL AVG. (50) 48,3%

    Di Yogyakarta 24,66%

    Bali 17,29%

    Jawa Timur 14,43%

    Botswana (6) 12,9%

    Kuwait 12,6%

    NASIONAL 10,8%

    Yemen 5,4%

    Sulawesi Tengah 4,99%

    Maluku Utara 4,12%

    Kalimantan Utara 3,02%

    Masih terpaku pada bilangan bulat.

    Jawaban siswa 51-52-53-54-55-56-57-58-59. Kesulitan dalam memahami bahwa diantara dua bilangan bulat berurutan terdapat tak berhingga bilangan yangberbentuk pecahan.

    Jawaban siswa , , atau . Fokus pada penggunaan bilangan 5 dan 6

    KESALAHAN-KESALAHAN SISWA

    5

    1

    6

    1

    6

    5

  • 12/14/2016

    10

    DOMAIN KONTEN : GEOMETRI DAN PENGUKURANDOMAIN KOGNITIF : PENGETAHUAN (KNOWING)

    Sebuah segitiga terletak di depan sebuah cermin m.Gambarlah bayangan dari segitiga tersebut!

    SOAL MATEMATIKA INTERNASIONAL

    Korea, Rep. of 92,4%

    Denmark 90%

    Singapore 88,7%

    DI Yogyakarta 82,84%

    Jawa Timur 76,6%

    Kepulauan Riau 75,57%

    NASIONAL 56,61%

    INTERNATIONAL AVG. (50) 52,9%

    Maluku Utara 38,19%

    Maluku 33,33%

    Nusa Tenggara Timur 32,23%

    Kuwait 15,6%

    Yemen (6) 14,3%

    Tunisia 10,6%

    SOAL INAP IPA

    DOMAIN KONTEN : FISIKA/ZAT DAN WUJUDNYADOMAIN KOGNITIF : PENGETAHUAN (KNOWING)

    Sulawesi Utara 12,4%

    Papua 14,73%

    Maluku Utara 15,13%

    NASIONAL 28,67%

    Jawa Timur 45,81%

    Bangka Belitung 46,51%

    Kepulauan Riau 50,94%

    0

    10

    20

    30

    40

    50

    60

    SU

    LAW

    ES

    IUTA

    RA

    PA

    PU

    A

    MA

    LUK

    UU

    TAR

    A

    SU

    LAW

    ES

    IBA

    RA

    T

    NU

    SA

    TEN

    GG

    AR

    ATI

    MU

    R

    GO

    RO

    NTA

    LO

    LAM

    PU

    NG

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    BA

    RA

    T

    MA

    LUK

    U

    SU

    LAW

    ES

    ISE

    LATA

    N

    SU

    LAW

    ES

    ITE

    NG

    GA

    RA

    SU

    MA

    TER

    AS

    ELA

    TAN

    NU

    SA

    TEN

    GG

    AR

    AB

    AR

    AT

    SU

    LAW

    ES

    ITE

    NG

    AH

    BA

    LI

    BE

    NG

    KU

    LU

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    TEN

    GA

    H

    SU

    MA

    TER

    AU

    TAR

    A

    BA

    NTE

    N

    NA

    SIO

    NA

    L

    PA

    PU

    AB

    AR

    AT

    AC

    EH

    RIA

    U

    JAW

    AB

    AR

    AT

    DK

    IJA

    KA

    RTA

    JAM

    BI

    JAW

    ATE

    NG

    AH

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    UTA

    RA

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    TIM

    UR

    SU

    MA

    TER

    AB

    AR

    AT

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    SE

    LATA

    N

    DIY

    OG

    YA

    KA

    RTA

    JAW

    ATI

    MU

    R

    BA

    NG

    KA

    BE

    LITU

    NG

    KE

    PU

    LAU

    AN

    RIA

    U

    Pe

    rse

    nta

    seJa

    wa

    ba

    nB

    en

    ar

  • 12/14/2016

    11

    (1) air, asap, sungai dan awan,

    (2) pabrik, air, asap roket,

    (3) padat: patung, cair: air, gas: asap,

    (4) siswa menyebutkan nomor gambar tanpa menyebutkan wujud zatnya.

    Siswa tidak mengelompokkan berdasarkan wujud zatnya dan siswa tidakmenuliskan nomor gambar sebagai cara mengelompokkan wujud zat.

    Siswa belum terbiasa menjawab berdasarkan gambar.

    Dalam soal ditanyakan kesamaan padat, cair ,dan gas, sedangkan dalam gambarhanya cair dan gas. Siswa menjawab kesamaan tanpa melihat gambar.

    Siswa belum mampu mengelompokkan berdasarkan gambar yang disajikan

    KECENDERUNGAN JAWABAN SISWA

    SOAL INAP IPA

    DOMAIN KONTEN : ILMU HAYAT/MAKANAN YANG SESUAI UNTUK HEWANDOMAIN KOGNITIF : PENGETAHUAN (KNOWING)

    NTT 55,87%

    Sulawesi Selatan 64,63%

    Papua 68,29%

    NASIONAL 28,67%

    Kepulauan Riau 92,45%

    Sumatera Barat 93,04%

    Bangka Belitung 96,15%

    0

    20

    40

    60

    80

    100

    NU

    SA

    TEN

    GG

    AR

    ATI

    MU

    R

    SU

    LAW

    ES

    IS

    ELA

    TAN

    PA

    PU

    A

    SU

    LAW

    ES

    IB

    AR

    AT

    SU

    LAW

    ES

    IU

    TAR

    A

    GO

    RO

    NTA

    LO

    PA

    PU

    AB

    AR

    AT

    NU

    SA

    TEN

    GG

    AR

    AB

    AR

    AT

    BE

    NG

    KU

    LU

    SU

    LAW

    ES

    ITE

    NG

    AH

    MA

    LUK

    UU

    TAR

    A

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    BA

    RA

    T

    AC

    EH

    MA

    LUK

    U

    SU

    LAW

    ES

    ITE

    NG

    GA

    RA

    BA

    NTE

    N

    SU

    MA

    TER

    AU

    TAR

    A

    NA

    SIO

    NA

    L

    DK

    IJA

    KA

    RTA

    JAM

    BI

    BA

    LI

    SU

    MA

    TER

    AS

    ELA

    TAN

    JAW

    AB

    AR

    AT

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    SE

    LATA

    N

    JAW

    ATE

    NG

    AH

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    TEN

    GA

    H

    LAM

    PU

    NG

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    TIM

    UR

    RIA

    U

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    UTA

    RA

    JAW

    ATI

    MU

    R

    DIY

    OG

    YA

    KA

    RTA

    KE

    PU

    LAU

    AN

    RIA

    U

    SU

    MA

    TER

    AB

    AR

    AT

    BA

    NG

    KA

    BE

    LITU

    NG

  • 12/14/2016

    12

    Konteks soal ini dikenal baik dalam kehidupan siswa di Indonesia.

    Kelinci adalah salah satu herbivora populer yang sering muncul sebagaicontoh di buku teks dan menjadi tokoh film kartun yang ditonton anak-anak.

    KECENDERUNGAN JAWABAN SISWA

    SOAL INAP IPA

    DOMAIN KONTEN : ILMU HAYAT/CARA MEMELIHARA HEWANDOMAIN KOGNITIF : PENERAPAN (APPLYING)

    NTB 11,39%

    Sulawesi Utara 11,48%

    Maluku 15,92%

    NASIONAL 28,67%

    Riau 57,14%

    Kalimantan Selatan 64,44%

    Kepulauan Riau 92,45%

    0

    10

    20

    30

    40

    50

    60

    70

    80

    90

    NU

    SA

    TEN

    GG

    AR

    AB

    AR

    AT

    SU

    LAW

    ES

    IU

    TAR

    A

    MA

    LUK

    U

    SU

    LAW

    ES

    IB

    AR

    AT

    MA

    LUK

    UU

    TAR

    A

    SU

    LAW

    ES

    ITE

    NG

    AH

    BE

    NG

    KU

    LU

    SU

    LAW

    ES

    IS

    ELA

    TAN

    DK

    IJA

    KA

    RTA

    GO

    RO

    NTA

    LO

    NU

    SA

    TEN

    GG

    AR

    ATI

    MU

    R

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    TEN

    GA

    H

    BA

    LI

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    UTA

    RA

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    BA

    RA

    T

    PA

    PU

    A

    SU

    LAW

    ES

    ITE

    NG

    GA

    RA

    PA

    PU

    AB

    AR

    AT

    BA

    NTE

    N

    JAM

    BI

    NA

    SIO

    NA

    L

    BA

    NG

    KA

    BE

    LITU

    NG

    AC

    EH

    SU

    MA

    TER

    AU

    TAR

    A

    JAW

    ATI

    MU

    R

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    TIM

    UR

    LAM

    PU

    NG

    DIY

    OG

    YA

    KA

    RTA

    SU

    MA

    TER

    AS

    ELA

    TAN

    JAW

    AB

    AR

    AT

    SU

    MA

    TER

    AB

    AR

    AT

    JAW

    ATE

    NG

    AH

    RIA

    U

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    SE

    LATA

    N

    KE

    PU

    LAU

    AN

    RIA

    U

  • 12/14/2016

    13

    Sebagian besar siswa hanya dapat menuliskan jawaban teoritis yang bersifatumum seperti merawat dan menyayangi.

    Sebagian besar siswa tidak dapat menjawab soal ini dalam bentuk perbuatannyata/aplikasi.

    Memberi vaksin dan memeriksa kesehatan burung merupakan aktivitas yangmasih asing bagi sebagian besar siswa, karena di Indonesia hal tersebut tidakbiasa dilakukan untuk burung peliharaan.

    KECENDERUNGAN JAWABAN SISWA

    SOAL IPA INTERNASIONAL

    DOMAIN KONTEN : FISIKA/CAHAYADOMAIN KOGNITIF : PENERAPAN (APPLYING)

    Chinese Taipei 88.2%

    Di Yogyakarta 84.45%

    Bangka Belitung 76.12%

    Jawa Timur 75.73%

    INTERNATIONAL AVG,(50)

    69.9%

    NASIONAL 63.11%

    Gorontalo 51.74%

    Papua Barat 50%

    Maluku 49.4%

    Iran, Islamic Rep, of 46.7%

    Tunisia 42.1%

    Morocco 35.3%

    0

    10

    20

    30

    40

    50

    60

    70

    80

    90

    100

    Mo

    rocc

    o

    Tun

    isia

    Ira

    n,I

    sla

    mic

    Re

    p,o

    f

    MA

    LUK

    U

    PA

    PU

    AB

    AR

    AT

    GO

    RO

    NTA

    LO

    Cyp

    rus

    SU

    LAW

    ES

    IUTA

    RA

    SU

    LAW

    ES

    ISE

    LATA

    N

    SU

    LAW

    ES

    IBA

    RA

    T

    MA

    LUK

    UU

    TAR

    A

    SU

    LAW

    ES

    ITE

    NG

    AH

    NU

    SA

    TEN

    GG

    AR

    AB

    AR

    AT

    Ph

    ilip

    pin

    es

    BA

    NTE

    N

    AC

    EH

    SU

    MA

    TER

    AU

    TAR

    A

    SU

    MA

    TER

    AS

    ELA

    TAN

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    UTA

    RA

    NU

    SA

    TEN

    GG

    AR

    ATI

    MU

    R

    PA

    PU

    A

    Arm

    en

    ia

    LAM

    PU

    NG

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    TEN

    GA

    H

    BE

    NG

    KU

    LU

    IND

    ON

    ES

    IA

    DK

    IJA

    KA

    RTA

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    SE

    LATA

    N

    JAW

    AB

    AR

    AT

    JAM

    BI

    BA

    LI

    SU

    LAW

    ES

    ITE

    NG

    GA

    RA

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    TIM

    UR

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    BA

    RA

    T

    Sco

    tla

    nd

    Ru

    ssia

    nF

    ed

    era

    tio

    n

    Slo

    ven

    ia

    Un

    ite

    dS

    tate

    s

    Inte

    rna

    tio

    na

    lAvg

    ,(5

    0)

    Ne

    the

    rla

    nd

    s

    RIA

    U

    JAW

    ATE

    NG

    AH

    SU

    MA

    TER

    AB

    AR

    AT

    No

    rwa

    y

    On

    tari

    oP

    rovi

    nce

    ,Ca

    na

    da

    KE

    PU

    LAU

    AN

    RIA

    U

    Mo

    ldo

    va,R

    ep

    ,o

    f

    Au

    stra

    lia

    Be

    lgiu

    m(F

    lem

    ish

    )

    Latv

    ia

    Ne

    wZ

    ea

    lan

    d

    JAW

    ATI

    MU

    R

    BA

    NG

    KA

    BE

    LITU

    NG

    Qu

    eb

    ec

    Pro

    vin

    ce,C

    an

    ad

    a

    Ita

    ly

    Sin

    gap

    ore

    Lith

    ua

    nia

    Ind

    ian

    aS

    tate

    ,U

    S

    Hu

    nga

    ry

    En

    gla

    nd

    DIY

    OG

    YA

    KA

    RTA

    Ho

    ng

    Ko

    ng,

    SA

    R

    Jap

    an

    Ch

    ine

    seTa

    ipe

    i

  • 12/14/2016

    14

    SOAL INAP MEMBACA

    Papua 39.12%

    Sulawesi Utara 40.26%

    Maluku 41.46%

    NASIONAL 51.05%

    Jawa Timur 62.79%

    Kepulauan Riau 64.08%

    Di Yogyakarta 73.72%

    Apa yang akan kamu lakukan jika menjadi seorang petanisupaya hasil panen melimpah?

    SOAL TERKAIT COMMON SENSE ATAU COMMON MORALDOMAIN KOGNITIF : Mengkaji dan mengevaluasi konten, bahasa, dan elemen-elemen teks

    Soal ini berbasis teks tentang seorang petani yang rajin bekerja sehinggasukses

    Pertanyaan ini terkait logika common sense sebab-akibat sebagai clue

    0

    10

    20

    30

    40

    50

    60

    70

    80

    PA

    PU

    A

    SU

    LAW

    ES

    IU

    TAR

    A

    MA

    LUK

    U

    MA

    LUK

    UU

    TAR

    A

    SU

    LAW

    ES

    IB

    AR

    AT

    SU

    MA

    TER

    AU

    TAR

    A

    GO

    RO

    NTA

    LO

    SU

    LAW

    ES

    ITE

    NG

    AH

    SU

    MA

    TER

    AS

    ELA

    TAN

    AC

    EH

    PA

    PU

    AB

    AR

    AT

    SU

    LAW

    ES

    IS

    ELA

    TAN

    NU

    SA

    TEN

    GG

    AR

    AB

    AR

    AT

    NU

    SA

    TEN

    GG

    AR

    ATI

    MU

    R

    BA

    NTE

    N

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    UTA

    RA

    SU

    LAW

    ES

    ITE

    NG

    GA

    RA

    NA

    SIO

    NA

    L

    RIA

    U

    LAM

    PU

    NG

    JAM

    BI

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    TEN

    GA

    H

    BA

    LI

    JAW

    AB

    AR

    AT

    SU

    MA

    TER

    AB

    AR

    AT

    BE

    NG

    KU

    LU

    DK

    IJA

    KA

    RTA

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    BA

    RA

    T

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    SE

    LATA

    N

    BA

    NG

    KA

    BE

    LITU

    NG

    JAW

    ATE

    NG

    AH

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    TIM

    UR

    JAW

    ATI

    MU

    R

    KE

    PU

    LAU

    AN

    RIA

    U

    DIY

    OG

    YA

    KA

    RTA

    SOAL INAP MEMBACA

    SULAWESI TENGAH 26,98%

    GORONTALO 27,82%

    SULAWESI BARAT 28,28%

    NASIONAL 51,5%

    DI YOGYAKARTA 68,94%

    RIAU 70,13%

    KEPULAUAN RIAU 80,1%

    SOAL YANG TERKAIT ERAT DENGAN DUNIA SISWADOMAIN KOGNITIF : Mengkaji dan mengevaluasi konten, bahasa, dan elemen-elemen

    teks

    Soal ini berbasis teks terkait dunia sekolah (Santi adalah siswa sebuahsekolah yang mengelola sebuah kegiatan amal)

    Apa yang akan kamu lakukan jika kamu menjadi teman Santi?

    0

    10

    20

    30

    40

    50

    60

    70

    80

    90

    SU

    LAW

    ES

    ITE

    NG

    AH

    GO

    RO

    NTA

    LO

    SU

    LAW

    ES

    IB

    AR

    AT

    SU

    LAW

    ES

    IS

    ELA

    TAN

    SU

    LAW

    ES

    IU

    TAR

    A

    NU

    SA

    TEN

    GG

    AR

    ATI

    MU

    R

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    BA

    RA

    T

    MA

    LUK

    UU

    TAR

    A

    NU

    SA

    TEN

    GG

    AR

    AB

    AR

    AT

    LAM

    PU

    NG

    MA

    LUK

    U

    DK

    IJA

    KA

    RTA

    AC

    EH

    BA

    LI

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    UTA

    RA

    PA

    PU

    A

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    TEN

    GA

    H

    SU

    MA

    TER

    AU

    TAR

    A

    NA

    SIO

    NA

    L

    BA

    NTE

    N

    PA

    PU

    AB

    AR

    AT

    BA

    NG

    KA

    BE

    LITU

    NG

    SU

    LAW

    ES

    ITE

    NG

    GA

    RA

    SU

    MA

    TER

    AB

    AR

    AT

    JAW

    AB

    AR

    AT

    JAW

    ATE

    NG

    AH

    JAM

    BI

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    TIM

    UR

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    SE

    LATA

    N

    BE

    NG

    KU

    LU

    JAW

    ATI

    MU

    R

    SU

    MA

    TER

    AS

    ELA

    TAN

    DIY

    OG

    YA

    KA

    RTA

    RIA

    U

    KE

    PU

    LAU

    AN

    RIA

    U

  • 12/14/2016

    15

    SOAL INAP MEMBACA

    Papua 76,83%

    NTT 81,89%

    Maluku Utara 83,05%

    NASIONAL 90,76%

    Jawa Timur 96,79%

    Kalimantan Selatan 97,04%

    Sumatera Barat 97,57$

    SOAL DENGAN CLUE YANG CUKUP EKSPLISITDOMAIN KOGNITIF : Mengidentifikasi informasi dan ide yang dinyatakan secara eksplisit

    di dalam teks

    Bagaimana sifat X dalam wacana?A. DermawanB. KikirC. SombongD. Angkuh

    TEKS: X terkenal sebagai dokter yang dermawan. Pasiennya tak pernah dikenakan

    0

    20

    40

    60

    80

    100

    120

    PA

    PU

    A

    NU

    SA

    TEN

    GG

    AR

    ATI

    MU

    R

    MA

    LUK

    UU

    TAR

    A

    SU

    LAW

    ES

    IB

    AR

    AT

    SU

    LAW

    ES

    IU

    TAR

    A

    MA

    LUK

    U

    AC

    EH

    NU

    SA

    TEN

    GG

    AR

    AB

    AR

    AT

    PA

    PU

    AB

    AR

    AT

    SU

    MA

    TER

    AU

    TAR

    A

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    UTA

    RA

    SU

    LAW

    ES

    ITE

    NG

    AH

    SU

    LAW

    ES

    IS

    ELA

    TAN

    SU

    LAW

    ES

    ITE

    NG

    GA

    RA

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    BA

    RA

    T

    SU

    MA

    TER

    AS

    ELA

    TAN

    GO

    RO

    NTA

    LO

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    TEN

    GA

    H

    BE

    NG

    KU

    LU

    NA

    SIO

    NA

    L

    BA

    NTE

    N

    JAM

    BI

    BA

    LI

    BA

    NG

    KA

    BE

    LITU

    NG

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    TIM

    UR

    JAW

    AB

    AR

    AT

    DK

    IJA

    KA

    RTA

    LAM

    PU

    NG

    JAW

    ATE

    NG

    AH

    RIA

    U

    KE

    PU

    LAU

    AN

    RIA

    U

    DIY

    OG

    YA

    KA

    RTA

    JAW

    ATI

    MU

    R

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    SE

    LATA

    N

    SU

    MA

    TER

    AB

    AR

    AT

    SOAL MEMBACA INTERNASIONAL

    Sulawesi Barat 4,61%

    Maluku Utara 4,81%

    Sulawesi Selatan 7,19%

    South Africa 8,4%

    Morocco 8,8%

    Kuwait 9,5%

    INDONESIA 15,61%

    Sumatera Utara 22,59%

    Aceh 23,96%

    INTERNATIONAL AVG. 40,1%

    Kepulauan Riau 51,45%

    Chinese Taipei 71,8%

    SOAL BERBASIS TEKS SASTRADOMAIN KOGNITIF : Menginterpretasikan dan mengintegrasikan ide dan informasi

    Mengapa segumpal tanah liat itu demikian lama berada di tempatpenyimpanan?

    Jawaban atas pertanyaan ini dapat ditafsirkan dari isi teks Pemahaman teks memerlukan imajinasi

    0

    10

    20

    30

    40

    50

    60

    70

    80

    SU

    LAW

    ES

    IBA

    RA

    TM

    ALU

    KU

    UTA

    RA

    SU

    LAW

    ES

    ISE

    LATA

    NS

    ou

    thA

    fric

    aG

    OR

    ON

    TALO

    Mo

    rocc

    oK

    uw

    ait

    SU

    LAW

    ES

    IUTA

    RA

    JAM

    BI

    NU

    SA

    TEN

    GG

    AR

    AB

    AR

    AT

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    TEN

    GA

    HN

    US

    ATE

    NG

    GA

    RA

    TIM

    UR

    Qa

    tar

    MA

    LUK

    UB

    AN

    TEN

    SU

    LAW

    ES

    ITE

    NG

    AH

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    UTA

    RA

    Ind

    on

    esi

    aP

    AP

    UA

    BA

    RA

    TS

    UM

    ATE

    RA

    SE

    LATA

    NK

    ALI

    MA

    NTA

    NB

    AR

    AT

    BE

    NG

    KU

    LUS

    ULA

    WE

    SIT

    EN

    GG

    AR

    AJA

    WA

    TEN

    GA

    HR

    IAU

    BA

    NG

    KA

    BE

    LITU

    NG

    PA

    PU

    AD

    KIJ

    AK

    AR

    TAIr

    an

    ,Isl

    am

    icR

    ep

    .of

    NA

    SIO

    NA

    LK

    ALI

    MA

    NTA

    NS

    ELA

    TAN

    Mo

    ldo

    va,R

    ep

    .o

    fB

    ALI

    KA

    LIM

    AN

    TAN

    TIM

    UR

    SU

    MA

    TER

    AB

    AR

    AT

    DIY

    OG

    YA

    KA

    RTA

    JAW

    ATI

    MU

    RJA

    WA

    BA

    RA

    TM

    ace

    do

    nia

    ,Re

    p.o

    fTr

    inid

    ad

    an

    dTo

    ba

    goLA

    MP

    UN

    GS

    UM

    ATE

    RA

    UTA

    RA

    Isra

    el

    AC

    EH

    Lith

    ua

    nia

    Ro

    ma

    nia

    Ge

    org

    iaS

    pa

    inF

    ran

    ceB

    elg

    ium

    (Fre

    nch

    )In

    tern

    ati

    on

    alA

    vg.

    Ru

    ssia

    nF

    ed

    era

    tio

    nN

    orw

    ay

    Ca

    na

    da

    ,Qu

    eb

    ec

    Po

    lan

    dLa

    tvia

    Slo

    ven

    iaS

    cotl

    an

    dG

    erm

    an

    yIc

    ela

    nd

    Be

    lgiu

    m(F

    lem

    ish

    )S

    lova

    kR

    ep

    ub

    licU

    nit

    ed

    Sta

    tes

    Ne

    wZ

    ea

    lan

    dK

    EP

    ULA

    UA

    NR

    IAU

    No

    rwa

    y(5

    thG

    rad

    e)

    Ita

    lyD

    en

    ma

    rkC

    an

    ad

    a,N

    ova

    Sco

    tia

    Ho

    ng

    Ko

    ng

    SA

    RS

    we

    de

    nB

    ulg

    ari

    aC

    an

    ad

    a,O

    nta

    rio

    Ice

    lan

    d(5

    thG

    rad

    e)

    Au

    stri

    aE

    ngl

    an

    dC

    an

    ad

    a,A

    lbe

    rta

    Sin

    gap

    ore

    Ca

    na

    da

    ,Bri

    tish

    Co

    lum

    Ne

    the

    rla

    nd

    sLu

    xem

    bo

    urg

    Hu

    nga

    ryC

    hin

    ese

    Taip

    ei

  • 12/14/2016

    16

    REKOMENDASI

    Pembelajaran untuk level knowing, baik BILANGAN maupunGEOMETRI sebaiknya mempergunakan alat peraga, sehinggasiswa lebih mudah memahami untuk level kognitif yang lebihtinggi.

    Melatih siswa menghadapi soal-soal non rutin

    Melatih siswa menghadapi soal-soal yang memerlukan penalaran,tidak sekedar mengungkap konsep hafalan/teoritis

    Untuk memastikan pembelajaran active learning dapat berlangsungdengan baik, guru perlu mendapat pelatihan dalam bentukpendampingan IHT (In-House Training) tentang berbagai modelpembelajaran yang mengembangkan bernalar siswa.

    REKOMENDASI

    Proses pembelajaran seharusnya menyajikan secara konkritdengan menggunakan alat peraga.

    Siswa mengamati secara langsung kejadian yang terjadi sehari-hariseperti bentuk bayangan yang dihasilkan.

    Perlu pembiasaan pada pembelajaran IPA, siswa diajak ke luarkelas untuk mengamati fenomena alam sambil bermain sehinggatumbuh minat belajar IPA. Bagaimana mengeksplorasi fenomenaalam agar kemampuan inkuiri siswa dapat dikembangkan

    Diperlukan buku sumber dan fasilitas pembelajaran yang dapatmengeksplorasi tentang IPA.

    Untuk memastikan pembelajaran active learning dapat berlangsungdengan baik, guru perlu mendapat pelatihan dalam bentukpendampingan IHT (In-House Training) tentang berbagai modelpembelajaran yang mengembangkan bernalar siswa.

  • 12/14/2016

    17

    REKOMENDASI

    Siswa perlu dibiasakan pada berbagai bentuk soal secaraseimbang. Fokus khusus dapat diberikan pada soal bentuk isiandan menyusun ide, karena siswa mengalami banyak kesulitan padabentuk soal ini.

    Siswa perlu dibiasakan pada berbagai domain kognitif secaraseimbang agar mereka terbiasa berpikir dari tingkat rendah hinggatingkat tinggi sesuai dengan tuntutan konteks. Fokus khususdapat diberikan pada domain kognitif tinggi, karena siswa banyakmengalami kesulitan pada domain kognitif ini

    Siswa perlu dibiasakan baik pada domain sastra maupun domainnonsastra secara seimbang agar mereka terbiasa dengan pola pikirdan bahasa yang lugas maupun imajinatif. Perhatian khusus dapatdiberikan pada domain sastra karena siswa banyak mengalamikesulitan terkait domain konten ini.

    REKOMENDASI

    Siswa perlu dilatih untuk mampu membaca teks secara utuh, yaitumengidentifikasi satuan-satuan makna atau informasi yangterkandung dalam teks tersebut serta keterkaitan di antara satuan-satuan makna tersebut

    Kemandirian siswa dalam membaca dan berpikir perlu ditingkatkanlewat berbagai proses pembelajaran, karena kemandirian tersebuttidak akan tumbuh dengan sendirinya.

    Perlu dilakukan upaya pembiasaan berbicara dengan berbasis data(dalam konteks ini: data tekstual)

  • 12/14/2016

    18

    REKOMENDASI

    Guru perlu memiliki kemampuan untuk mengembangkan berbagaijenis pertanyaan (soal) yang membelajarkan siswa

    Guru perlu memiliki pengetahuan tentang jenis-jenis teks, karenasetiap teks memiliki karakteristik masing-masing

    Guru perlu memiliki kemampuan untuk mengajarkan berbagai jenisteks, misalnya lewat pendekatan genre (Genre-Based Approach) ,yang meliputi langkah membangun konteks, membuat pemodelan,latihan terbimbing, dan latihan mandiri.

    REALISASI

    Pelatihan guru yang mengeksplorasi poin-poin di atas sesuaidengan konteks lapangan. Pelatihan mencakup landasan filosofisdan teoretis, lalu strategi implementasinya.

    Penyediaan sarana-prasarana untuk meningkatkan kegiatanmembaca, yang meliputi berbagai buku bacaan berikut lokasibacanya, seperti perpustakaan atau ruang baca

    Menciptakan program pembiasaan membaca. Sekolah dapatmenerapkan kegiatan membaca rutin dengan aturan tertentu,misalnya program membaca 15 menit sebelum kelas dimulai.

    Dalam rangka memperkuat program pembiasaan membaca, gurudapat menjadikan kegiatan membaca prasyarat (bagian integral)dari tugas lain, misalnya tugas membuat laporan tentang sesuatuberbasis data yang (sebagian atau seluruhnya) berbentuk teks.

  • 12/14/2016

    19

    SumberVariabel

    Siswa GuruKepalaSekolah

    KemajuanPendidikan

    Pelatihan Gurudan Kepala

    Sekolah

    Pendidikanorangtua, kondisisosial ekonomi,peran orangtua dankeyakinan diri siswa

    Umur, statuskepegawaian,pendidikan guru,pengalamanmengajar, keadaansekolah, jumlahsiswa dalam kelas,kelengkapan bukusumber belajar, danpertemuan denganorangtua siswa.

    Jenjang pendidikankepala sekolah,pelatihan kepalasekolah,ketersediaanfasilitas,ketersediaankomputer untuksiswa, dan kultursekolah

    Akses dangeografis, saranandan prasarana sertaguru dan tenagakependidikan

    Pelatihan kurikulum,pelatihanpembelajaran,pelatihanmanajemensekolah, danpelatihan penilaianyangdiselenggarakanolehkota/kabupaten.

    FAKTOR YANG BERPENGARUH

    PERAN ORANG TUA

    Semakin tinggi peran orang tua, capaian kemampuan siswa semakin tinggi

  • 12/14/2016

    20

    (http://puspendik.kemdikbud.go.id/inap-sd/)

    APLIKASI MOBILE LAPORAN INAP

  • 12/14/2016

    21

  • 12/14/2016

    22

    RZ - 2016