HISTOLOGI SISTEM RESPIRASI · 2020. 2. 18. · Bagian Histologi FK Unissula. Sasaran pembelajaran...
Transcript of HISTOLOGI SISTEM RESPIRASI · 2020. 2. 18. · Bagian Histologi FK Unissula. Sasaran pembelajaran...
HISTOLOGI SISTEM RESPIRASI
dr. Ulfah Dian Indrayani, M.Sc
Bagian Histologi FK Unissula
Sasaran pembelajaran
■ Mengkorelasikan histofisiologi sistem respirasi (C3)
■ Menjelaskan struktur mikroskopis pleura (C2)
■ Menjelaskan histodinamik sistem respirasi (C2)
Sistem respirasi :
❑ Pars Konduksi
❑ cavum nasi dan sinus paranasalis
❑ pharynx
❑ larynx
❑ trachea
❑ bronchus
❑ bronchulus
❑ bronchulus terminalis
❑ Pars Respirasi
❑ bronchulus respiratorius
❑ ductus alveolaris
❑ sacculus alveolaris
❑ alveolus pulmonis
Menyaring
Menangkap debu
• Vibrissae
• Sel goblet → Mukus
Menghangatkanudara
• vaskular
Melembabkanudara
•Kelenjarseromukus
PARS KONDUKSI
EPITHEL RESPIRATORIA
• 30% total populasi
Epitheliocytus ciliates
• 30% total populasiExocrinocytuscaliciformis
(Sel Goblet)
• 30% total populasi
Epitheliocytus basalis
•3% total populasiEpitheliocytusmicrovillosus
(sel sikat)
• 3-4% total populasiNeuroendocrinocytusrespiratorius
(Kulchitsky cells/)
• 3% total populasi
Sel serous
PERALIHAN EPITHEL RESPIRATORIA
Pars Konduksi*
▪Epithelium pseudostrarificatumcolumnare ciliatum
Menuju bronchulus
▪Epithelium simplex columnare ciliatum
Bronchulus terminal
▪Epithelium simplex cuboid ciliatum
*
❑ Beberapa bagian dari rongga hidung dan laring dilapisi Epithelium stratificatum
squamosum (non) cornificatum
▪ Terdapat pada daerah yang terpapar aliran udara langsung atau abrasi fisik
(oropharynx, epiglottis, plica vocalis) → melindungi terhadap erosi
PEMBERSIHAN PARTIKEL
▪ Regio Nasopharingeal & Tracheobroncial → Mucociliary Escalator
▪ Regio Alveolar → Macrophagocytus Alveolaris
Cavum NasiCavum nasi :
✓ Vestibulum nasi
✓ Regio cutanea
▪ vibrissae
✓ Regio transitionalis
▪ Tunica mucosa cutanea
▪ Epithelium stratificatum
squamosum (non) cornificatum
▪ Lamina propria
✓ Regio respiratoria
✓ Regio Olfactoria
Concha
Lamina propria : pleksus vena (jaringan
cavernosa/jaringan erektil/swell bodies) → setiap 30-
60 menit secra otomatis akan melebar penuh terisi
darah di satu sisi rongga hidung → membatasi aliran
udara → melindungi epitel respirasi dari kekeringan
Cavum Nasi : Regio respiratoria
Regio Respiratoria
✓ Tunica mucosa respiratoria:
▪ Epithelium columnare
pseudostrarificatum ciliatum
• Epitheliocytus ciliatus
• Exocrinocytus caliciformis (Sel
Goblet)
• Epitheliocytus microvillosus
• Epitheliocytus basalis
▪ Lamina propria
▪ Glandula nasalis
• Exocrinocytus mucosus
• Serocytus
• Myoeptheliocytus
▪ Stratum cavernosum
• Pleksus cavernosus nasalis
Regio Olfactoria
✓ Tunica mucosa olfactoria
▪ Epithelium olfactoria
• Epitheliocytus basalis
(Basal cells)
• Olfactory sensory
neurons (OSNs)
→Odor Receptor
Molecule
• Epitheliocytus
sustentacular
▪ Lamina propria
▪ Glandula Bowman -->
Serocytus
(memproduksi cairan
serous yang mgd
Odorant Binding
Protein)
▪ Venous sinusoid -
A
BCavum Nasi : Regio olfactoria
Sinus Paranasal
Sinus Paranasalis:
▪ Epithelium columnare
pseudostrarificatum ciliatum
• Epitheliocytus ciliatus
• Exocrinocytus caliciformis (Sel
Goblet) <<<<
• Epitheliocytus microvillosus
• Epitheliocytus basalis
▪ Lamina propria
▪ Glandula nasalis <<<<
▪ Stratum cavernosum
LARYNX
✓ Tunica mucosa respiratoria
✓ Epithelium columnare pseudostrarificatum ciliatum
✓ Glandula laryngea
✓ Tunica mucosa cutanea
✓ Epithelium stratificatum squamosum (non)
cornificatum
✓ Myofibra striata
TRACHEA
✓ Tunica mucosa respiratoria:
▪ Epithelium columnare pseudostrarificatum
ciliatum
• Epitheliocytus ciliatus
• Exocrinocytus caliciformis (Sel Goblet)
• Epitheliocytus microvillosus
• Epitheliocytus basalis → stem cell
• Neuroendocrinocytus respiratorius
(Kulchitsky cells/ member of diffuse
endocrine system)
▪ Lamina propria
▪ Lamina fibrarum elasticarum
▪ Glandula trachealis
• Exocrinocytus mucosus
• Exocrinocytus seromucosus
• Myoeptheliocytus
▪ Nodulus lymphaticus trachealis
✓ Tunica fibromusculocartilaginea trachealis:
▪ Ligamentum tracheale
▪ Musculus trachealis
• Myocytus levis (smooth muscle cell)
▪ Paries cartilagineus
• Cartilago trachelais
▪ Paries membranaceus
✓ Tunica adventitia
BRONCHUS
✓ Tunica mucosa respiratoria:
▪ Epithelium columnare pseudostrarificatum
ciliatum
• Epitheliocytus ciliatus
• Exocrinocytus caliciformis (Sel Goblet)
• Epitheliocytus basalis → stem cell
• Neuroendocrinocytus respiratorius
(Kulchitsky cells/ member of diffuse
endocrine system)
▪ Lamina propria
▪ Lamina fibrarum elasticarum
▪ Glandula bronchalis
• Exocrinocytus mucosus
• Exocrinocytus seromucosus
• Myoeptheliocytus
▪ Nodulus lymphaticus bronchalis (BALT)
✓ Tunica fibromusculocartilaginea bronchalis:
▪ Musculus spiralis bronchalis
• Myocytus levis (smooth muscle cell)
▪ Paries cartilagineus
• Cartilago bronchalis
✓ Tunica adventitia
BRONCHULUS
✓ Tunica mucosa respiratoria:
▪ Epithelium simplex columnare ciliatum,
Exocrinocytus caliciformis (Sel Goblet)
▪ Epithelium simplex cuboid ciliatum,
Exocrinocytus Bronchularis (Cellula Clara)
▪ Lamina propria
▪ Lamina fibrarum elasticarum
▪ Textus myocytorum levium
▪ Myocytus levis
✓ Tunica adventitia
Cellula Clara
→ Club cell secretory protein
→ CYP-450
→ Material seperti surfactant
→ Regenerasi sel
BRONCHULUS TERMINALIS✓ Tunica mucosa respiratoria:
▪ Epithelium simplex cuboid ciliatum, Cellula
Clara
▪ Lamina propria
▪ Lamina fibrarum elasticarum
▪ Textus myocytorum levium
▪ Myocytus levis
✓ Tunica adventitia
BRONCHULUS RESPIRATORIUS✓ Tunica mucosa respiratoria:
▪ Epithelium simplex cuboid ciliatum, Cellula
Clara
▪ Fibra elastica longitudinalis
▪ Rete spirale myocytorum levium
✓ Ductus alveolare
ALVEOLI
Sel pneumosit I
• 95% permukaan alveoli
• Epithelium simplex squamosum
• Ketebalan sitoplasma : 80 nm
• Occluding junction → mencegah perembesan cairan ekstrasel ke lumen alveolar
• Memfasilitasi diffusi O2, CO2
Sel pneumosit II
• Jumlahnya > pneumosit I
• Epithelium simplex cuboid, permukaan apical berbentuk kubah
• Mensintesis surfaktan → menurunkan tegangan permukaan → mencegah alveolus kolaps
• Regenerasi sel pneumosit I, II
Membran basalis elastic
• Meningkatkan elastisitas paru-paru
• Meningkatkan resistensi terhadap atelektasis
Alveolar Macrophage (sel debu)
• Memfagosit partikel asing intraalveolar dan interalveolar
SEPTUM INTERALVEOLAR
▪ Epitel yang membatasi masing-masing alveoli
▪ Kapiler kontinyu
▪ Jaringan ikat
▪ Serat retikuler
▪ Serat elastis
▪ Makrofag
▪ Fibroblast
▪ Sel mast
▪ Porus alveolar (Kohn) → celah pada septum yang
menghubungkan 2 alveoli →untuk menjaga
keseimbangan tekanan di antara alveoli,terutama
yang berasal dari bronkiolus yang berlainan
→memungkinkan terjadinya kolateral apabila
salah satu bronkiolus tersumbat
BLOOD AIR BARRIER : 0,2-0,5 mm
PLEURA
Cavum pleura : cairan pleura , lubrikanJaringan ikat di bawah mesotel → serat
kolagen, elastis, sel fibroblast dan makrofag,
kapiler darah, kapiler limfe
REFERENSI
1. Gartner L, 2017, Textbook of Histology
2. Kiezerbazeum AL, 2016, Histology and Cell biology: an introduction to pathology
3. Junquiera LC, 2014, Basic Histology : Text and Atlas
4. Young B, 2014, Wheater’s Functional Histology
5. Ovalle, Wiliam K, 2008, Netter’s Essential Histology