7/25/2019 fgjk

1/31

REFERAT

TONSILITIS

Disusun Oleh:

Cheras Yezia Kharismia Sjarfi

030.11.058

Pembimbing:

dr. ima !andraguna S". #$# % K&

KEPANITERAAN KLINIK THT RSUD KARAWANG

PERIODE 27 DESEMBER 2015 29 JANUARI 2016

FAKULTAS KEDOKTERAN UNIVERSITAS TRISAKTI

JAKARTA

2016

1

7/25/2019 fgjk

2/31

LEMBAR PENGESAHAN

'efera( dengan )udul

#*nsilli(is

#elah di(erima dan dise(ujui *leh "embimbing+ sebagai s,ara( un(u- men,elesai-an

-e"ani(eraan -lini- ilmu #$# di 'SD Kara/ang

Peri*de Desember 015 )anuari 012

)a-ar(a+ )anuari 012

dr. ima !andraguna S". #$#%K&4

2

7/25/2019 fgjk

3/31

KATA PENGANTAR

Puji dan s,u-ur sa,a "anja(-an -e"ada llah S6# -arena a(as ber-a( dan rahma(%7,a

sa,a da"a( men,elesai-an "resen(asi -asus ini dengan lanar. 'efera( ini meru"a-an salah sa(u

s,ara( dalam mengi-u(i -e"ani(eraan -lini- 9lmu #$# di 'umah Sa-i( mum Daerah

Kara/ang.

Penulis mengua"-an (erima -asih ,ang sebesar%besarn,a -e"ada dr. ima

!andraguna S". #$#%K&4 sela-u "embimbing dalam "en,usunan ma-alah ini+ a(as bimbingan

dan -esem"a(an ,ang (elah diberi-an -e"ada sa,a sehingga ma-alah ini da"a( diselesai-an. #a-

lu"a "enulis juga mengua"-an (erima -asih "ada (eman%(eman ,ang (elah memban(u dan

mendu-ung dalam "en,elesaian ma-alah ini.

Sem*ga "resen(asi -asus ini da"a( menambah /a/asan -i(a dalam bidang ilmu #$#. Penulis

men,adari bah/a (ulisan ini jauh dari sem"urna+ -arena i(u "enulis berhara" -ri(i- dan saran

un(u- "enulisan refera( ,ang lebih bai-.

)a-ar(a+ )anuari 012

Cheras Yezia Kharismia Sjarfi

03011058

3

7/25/2019 fgjk

4/31

BAB I

PENDAHULUAN

1.1. L!" B#$%&'

Seiring dengan "er-embangan zaman+ ilmu "enge(ahuan dan (e-n*l*gi+ se-arang ini

juga ban,a- se-ali masalah -eseha(an ,ang munul di mas,ara-a(. Dari hari -ehari sema-in

ban,a- munul berbagai maam "en,a-i( infe-si a(au"un "en,a-i( lainn,a+ salah sa(un,a

adalah "en,a-i( (*nsili(is a(au ,ang sering -i(a -enal dengan radang amandel. #*nsili(is adalah

inflamasi a(au "embeng-a-an a-u( "ada (*nsil a(au amandel. Organisme "en,ebabn,a ,ang

u(ama meli"u(i Streptococcusa(au Staphylococcus1.

#*nsili(is adalah sua(u "eradangan "ada (*nsil a(au amandel ,ang da"a( men,erang

semua g*l*ngan umur. #*nsili(is a-u( sering menimbul-an -*m"li-asi. ila (*nsili(is a-u(

sering -ambuh /alau"un "enderi(a (elah menda"a( "eng*ba(an ,ang memadai+ ma-a "erludiinga( -emung-inan (erjadin,a (*nsili(is -r*ni-. a-(*r beri-u( ini mem"engaruhi berulangn,a

(*nsili(is: rangsangan menahun misaln,a r*-*-+ ma-anan (er(en(u4+ uaa+ "eng*ba(an

(*nsili(is ,ang (ida- memadai dan higiene r*ngga mulu( ,ang -urang bai-.

#*nsili(is a-u( meru"a-an "en,a-i( ,ang "aling sering (erjadi "ada saluran na"as bagian

a(as+ (eru(ama "ada ana- ana-. 9nsiden (er(inggi (erjadi "ada usia ; 5 (ahun. Pada usia

se-*lah+ insiden (er(inggin,a adalah usia 2 1 (ahun 3.

#erda"a( bebera"a -lasifi-asi (*nsili(is ,ai(u (*sili(is a-u(+ (*nsili(is membran*sa dan

(*nsili(is -r*ni-. #*nsili(is a-u( dibagi menjadi dua ,ai(u #*nsili(is

7/25/2019 fgjk

5/31

#*nsil adalah massa ,ang (erdiri dari jaringan limf*id dan di(unjang *leh jaringan i-a(

dengan -ri"(us di dalamn,a. (*nsil (erdiri dari 3 maam ,ai(u (*nsil faringealaden*id4+ (*nsil

"ala(ina 2

#*nsil (erdiri dari jaringan limf*id ,ang dila"isi *leh e"i(el res"ira(*ri ?. Cinin

Waldeyermeru"a-an jaringan limf*id ,ang memben(u- ling-aran di faring ,ang (erdiri dari :

#*nsil faringeal aden*id4?

#*nsil "ala(ina (*nsil fauial4?

#*nsil lingual (*sil "ang-al lidah4?

#*nsil (uba eus(ahius la(eral band dinding faring @ Gerlachs tonsil4.?

>ambar .1. &e(a- ana(*mi (*nsil ,ang memben(u- inin Waldeyer Sn*/+ 0034

E),"*($('*

Pada "ermulaan "er(umbuhan (*nsil+ (erjadi in

7/25/2019 fgjk

6/31

Seara his(*l*gis+ la"isan "ada (*nsil (erbagi a(as (iga z*na. Ke(iga z*na (ersebu( adalah

sebagai beri-u( :

Reticular cell epithelium&a"isan sAuam*us+ di dalamn,a (erda"a( antigen presenting cellSel !4 ,ang men(ransfer

an(igen -e dalam *rgan limf*id8+2

Extrafolicular area

#erdiri a(as sel sel # &imf*si( #48+2

Limphoid follicle

#erdiri a(as mantle zonesel% ma(ur4 dangerminal centersel% a-(if4 8

#*nsil "ala(ina adalah sua(u massa jaringan limf*id ,ang (erle(a- di dalam f*sa (*nsil

"ada -edua sudu( *r*faring+ dan diba(asi *leh "ilar an(eri*r *(*( "ala(*gl*sus4 dan "ilar

"*s(eri*r *(*( "ala(*faringeus4. #*nsil berben(u- *

7/25/2019 fgjk

7/31

Ku(ub a(as

agian ini memanjang sam"ai "alla(um m*le. &a"isan medialn,a di(u(u"i *leh li"a(an

semilunar+ ,ang memanjang dian(ara "ilar an(eri*r dan "*s(eri*r+ dan menu(u"i fossa

supratonsilar.

Ku(ub ba/ah

agian ini mele-a( "ada "ang-al lidah. &i"a(an (riangular dari membran mu-*sa

memanjang dari "ilar an(eri*r sam"ai bagian an(er*inferi*r dari (*nsil dan menu(u"i

anterior pillar space. #*nsil di"isah-an dari lidah *leh tonsillolingual sulcus,ang sering

menjadi (em"a( (erjadin,a -eganasan 5.

>ambar .. >ambaran ana(*mi (*nsil "ala(ina Dhingra+ 0054

7

7/25/2019 fgjk

8/31

>ambar .3. na(*mi (*nsil "ala(ina dan -*m"*nen dise-i(arn,a Pr*bs(+ 0024

#*nsil "ala(ina menda"a( "endarahan dari abang%abang . -ar*(is e-s(erna+ melalui

abang%abangn,a1++ ,ai(u :

. ma-silaris e-s(erna . fasialis4 dengan abangn,a

. (*nsilaris dan . "ala(ina asenden.

. ma-silaris in(erna dengan abangn,a . "ala(ina desenden.

. lingualis dengan abangn,a . lingualis d*rsal.

. faringeal asenden.

Sumber "erdarahan daerah -u(ub ba/ah (*nsil 1:

n(eri*r : . lingualis d*rsal.

P*s(eri*r : . "ala(ina asenden.

Dian(ara -eduan,a: . (*nsilaris.

Sumber "erdarahan daerah -u(ub a(as (*nsil:

. faringeal asenden

. "ala(ina desenden.

8

7/25/2019 fgjk

9/31

>ambar .;. Sis(em "erdarahan (*nsil "ala(ina Pulungan+ 0054

den*id meru"a-an masa limf*id ,ang berl*bus dan (erdiri dari jaringan limf*id ,ang

sama dengan ,ang (erda"a( "ada (*nsil. &*bus a(au segmen (ersebu( (ersusun (era(ur se"er(i

sua(u segmen (er"isah dari sebuah eru- dengan elah a(au -an(*ng dian(aran,a. &*bus ini

(ersusun mengelilingi daerah ,ang lebih rendah di bagian (engah+ di-enal sebagai bursa

faringeus. den*id (ida- mem"un,ai -ri"(us. den*id (erle(a- di dinding bela-ang nas*faring.

)aringan aden*id di nas*faring (eru(ama di(emu-an "ada dinding a(as dan "*s(eri*r+ /alau"un

da"a( meluas -e f*sa '*senmuller dan *rifisium (uba eus(ahius. -uran aden*id ber

7/25/2019 fgjk

10/31

asendenE 4 ar(eri ma-silaris in(erna dengan abangn,a ar(eri "ala(ina desendenE 34 ar(eri

lingualis dengan abangn,a ar(eri lingualis d*rsalE ;4 ar(eri faringeal asenden. Ku(ub ba/ah

(*nsil bagian an(eri*r di"erdarahi *leh ar(eri lingualis d*rsal dan bagian "*s(eri*r *leh ar(eri

"ala(ina asenden+ dian(ara -edua daerah (ersebu( di"erdarahi *leh ar(eri (*nsilaris. Ku(ub a(as

(*nsil di"erdarahi *leh ar(eri faringeal asenden dan ar(eri "ala(ina desenden ;. Fena%

7/25/2019 fgjk

11/31

>ambar .5. na(*mi aring dan #*nsil Sn*/+ 0034

2.2. D#*&*-*

#*nsili(is adalah "eradangan (*nsil "ala(ina ,ang meru"a-an bagian dari inin

6alde,er. #*nsili(is disebab-an "eradangan "ada (*nsil ,ang dia-iba(-an *leh ba-(eri+

erlahHs (*nsil 1+0.

2./. K$-**%-*

erdasar-an "erjalanan "en,a-i(n,a+ (*nsili(is da"a( di-lasifi-asi-an menjadi dua jenis+

,ai(u sebagai beri-u( 18+1:

1. #*nsili(is -u(

Radang akut tonsil dapat disebabkan kuman grup A streptokokus hemolitikus

pneumokokus streptokokus !iridan dan streptokokus p"ogenes# $emo%ilus

in%luen&ae merupakan pen"ebab tonsilitis akut supurati%610# 'entuk tonsilitis akut

dengan detritus "ang (elas disebut tonsilitis folikularis. 'ila ber)ak*ber)ak

detritus ini men(adi satu membentuk alur*alur maka akan ter(adi tonsilitis

lakunaris# 'er)ak detritus ini dapat melebar sehingga terbentuk membran semu+pseudomembrane, "ang menutupi tonsil6#

11

7/25/2019 fgjk

12/31

#*nsili(is a-u( meru"a-an sua(u inflamasi a-u( ,ang (erjadi "ada (*nsilla "ala(ina+ ,ang

(erda"a( "ada daerah *r*faring disebab-an *leh adan,a infe-si mau"un ambar .2. >ambaran"cute

parenchymatous tonsilitisDhingra+

0054

. #*nsili(is Kr*nis

#*nsili(is -r*nis adalah

"eradangan (*nsil ,ang mene(a"

sebagai a-iba( infe-si a-u(

a(au sub-linis ,ang

berulang 11. -uran (*nsil

membesar a-iba( hi"er"lasia "aren-im a(au degenerasi fibrin*id dengan *bs(ru-si -ri"(a

(*nsil+ namun da"a( juga di(emu-an (*nsil ,ang rela(if -eil a-iba( "emben(u-an si-a(ri-

,ang -r*nis. Durasi mau"un bera(n,a -eluhan n,eri (engg*r*- suli( dijelas-an13+12.

iasan,a n,eri (engg*r*- dan n,eri menelan dirasa-an lebih dari ; minggu dan -adang

da"a( mene(a"13 . #*nsili(is -r*nis adalah sua(u -*ndisi ,ang meruju- -e"ada adan,a

"embesaran (*nsil sebagai a-iba( infe-si (*nsil ,ang

12

7/25/2019 fgjk

13/31

berulang.

2.. E!*($('*

#*nsili(is disebab-an *leh infe-si ba-(eri s(re"(**us a(au infe-si

7/25/2019 fgjk

14/31

>ambar .?. >ambaran (*nsili(is a-u(. =(i*l*gi disebab-an *leh a4 S(re"(**us be(ahem*li(ius gru" b4 &esi e-suda(if (erliha( "ada -edua (*nsil 4 9nfe-si m*n*nu-le*sis

Oneri+ 004

2.5. B%!#"*($('* T(&-*$*!*-

a-(eri di dalam saluran (engg*r*- ba,i a-an mulai munul seja- "emberian ma-anan

melalui mulu(. a-(eri (ersebar di dinding faring "ermu-aan (*nsil mau"un -e r*ngga mulu(.

a-(eri di dalam (engg*r*- "ada umumn,a adalah fl*ra n*rmal1;. l*ra n*rmal di (engg*r*-

(erdiri dari ba-(eri gram "*si(if dan gram nega(if bai- ,ang aer*b mau"un anaer*b. a-(eri

anaer*b se"er(i "ctinomyces$ *ocardia$ dan +usobacterium mulai di(emu-an "ada usia 2

14

7/25/2019 fgjk

15/31

sam"ai 8 bulan.,acteroides$Leptotrichia$ (ropioni bacterium$ dan andida munul sebagai

fl*ra r*ngga mulu(. P*"ulasi+usobacterium a-an mening-a( dengan (erben(u-n,a gigi.

a-(eri aer*b (ermasu-E Streptococcus non hemolyticus+ Streptococcus mitis$

Streptococcus spp$ Staphylococcus non coagulatif$ Gemella haemolysans$ *eisseria spp dan

lain%lain. K*ndisi ,ang mengun(ung-an dari host (erhada" "er-embangan ba-(eri da"a(

menga-iba(-an (erjadin,a "erubahan fl*ra n*rmal menjadi "a(*gen.

Peranan ba-(eri anaer*b "ada (*nsili(is suli( dijelas-an. a-(eri anaer*b meru"a-an

fl*ra n*rmal "ada (*nsil. #ida- di(emu-an "erbedaan ba-(eri anaer*b "ada (*nsil ,ang seha(

dengan (*nsili(is a-u(. Pada (*nsili(is -r*nis juga (ida- di(emu-an "erbedaan berma-na an(ara

ba-(eri anaer*b di "ermu-aan (*nsil dengan di in(i (*nsil. 7amun demi-ian seara inru" Oneri+ 004

2.6. P!(*-*($('*a-(eri a(au

7/25/2019 fgjk

16/31

Pada (*nsili(is a-u( dimulai dengan gejala sa-i( (engg*r*-an ringan hingga menjadi

"arah. Pasien han,a mengeluh merasa sa-i( (engg*r*-ann,a sehingga sa-i( menelan dan

demam (inggi. Se-resi ,ang berlebih membua( "asien mengeluh sa-i( menelan+ (engg*r*-an

a-an (erasa mengen(al. #e(a"i bila "enjamu memili-i -adar imuni(as an(iambar .. #*nsili(is a-u( dengan f*li-el "ada (*nsil Sn*/+ 0034

9nfe-si berulang "ada (*nsili(is a-u( sering (ejadi "ada "eng*ba(an ,ang (ida- ade-ua(.

$al (erjadi di-arena-an -emam"uan ba-(eri un(u- ber(ahan "ada ling-ungan in(raseluler didalam -ri"(a (*nsil+ sehingga (ida- (er-ena "a"aran an(ibi*(i- ,ang diberi-an "ada "asien.

Dengan begi(u ba-(eri (ersebu( da"a( ber-embang bia- dan men,ebab-an reinfe-si -embali;.

!e-anisme lain ,ang da"a( menjelas-an -ejadian ini adalah -arena "ene(rasi an(ibi*(i- -e

dalam (*nsil ,ang rendah a-iba( jaringan "aru( -arena infe-si (*nsili(is. Selain i(u juga adan,a

fl*ra n*rmal ,ang menghasil-an enzim "r*(e-(if dan memben(u- la"isan bi*film juga da"a(

menghalangi "ene(rasi dari an(*bi*(i- -e dalam (*nsil 15.

>ambar .10. Pembesaran (*nsil. Disebab-an *leh 4 #*nsili(is berulang 4 Pada "asienObs(ru(i

7/25/2019 fgjk

17/31

#*nsili(is -r*nis adalah sua(u -eadaan dimana "en,a-i( (erjadi seara berulang dii-u(i

*leh e"is*de serangan a-u( a(au -eadaan sub-linis dari sua(u infe-si ,ang "ersis(en+ biasan,a

(erjadi a-iba( "ena(ala-sanaan ,ang -urang ade-ua(. #ermin*l*gi (*nsili(is berulang@recurrent

meru"a-an -eadaan ,ang ham"ir sama dengan (*nsili(is -r*nis1?. -an (e(a"i "ada -eadaan

(*nsili(is berulang+ ada sua(u -eadaan dimana (*nsil -embali -e -eadaan n*rmal seara

ma-r*s-*"is dan his(*l*gis dian(ara dua serangan. $al ini ,ang membeda-ann,a dengan

(*nsili(is -r*nis dimana -eadaan ini (ida- di(emu-an12.

Pada (*nsilli(is -r*ni- (erjadi -arena "r*ses radang berulang ,ang men,ebab-an e"i(el

mu-*sa dan jaringan limf*id (er-i-is. Sehingga "ada "r*ses "en,embuhan+ jaringan limf*id

digan(i jaringan "aru(. )aringan ini a-an meng-eru( sehingga ruang an(ara -el*m"*- melebar

-ri"(us4 ,ang a-an diisi *leh de(ri(us. 9nfil(rasi ba-(eri "ada e"i(el jaringan (*nsil a-anmenimbul-an radang beru"a -eluarn,a leu-*si( "*lim*rf*nu-lear ser(a (erben(u- de(ri(us ,ang

(erdiri dari -um"ulan leu-*si(+ ba-(eri ,ang ma(i+ dan e"i(el ,ang le"as5.

Pa(*fisi*l*gi (*nsili(is -r*nis adalah a-iba( adan,a infe-si berulang "ada (*nsil ma-a

"ada sua(u /a-(u (*nsil (ida- da"a( membunuh semua -uman sehingga -uman -emudian

menginfe-si (*nsil. Pada -eadaan inilah fungsi "er(ahanan (ubuh dari (*nsil berubah menjadi

(em"a( infe-si 1+11. Pr*ses radang berulang ,ang (imbul ma-a selain e"i(el mu-*sa juga jaringan

limf*id (er-i-is+ sehingga "ada "r*ses "en,embuhan jaringan limf*id digan(i *leh jaringan

"aru( ,ang a-an mengalami "engeru(an sehingga -ri"(a melebar. Seara -lini- -ri"(a ini

(am"a- diisi *leh de(ri(us. Pr*ses berjalan (erus sehingga menembus -a"sul (*nsil dan a-hirn,a

menimbul-an "erle-a(an dengan jaringan dise-i(ar f*ssa (*nsilaris. Pr*ses ini diser(ai dengan

"embesaran -elenjar limfa submandibula5.

17

7/25/2019 fgjk

18/31

>ambar .11. >ambaran (*nsili(is -r*nis. #ida- ada -ri(eria diagn*s(i- ,ang jelas un(u-

(*nsili(is -r*nis. Kri"(a (*nsil ,ang dalam+ debris "u(ih "ada -ri"(a+ dan

7/25/2019 fgjk

19/31

>ejala "ada (*nsilli(is a-u( adalah rasa ga(al@ -ering di(engg*r*-an+ an*re-sia+ *(algia+

(*nsil membeng-a-. Dimulai dengan sa-i( (engg*r*-an ,ang ringan hingga menjadi "arah+

sa-i( menelan+ -adang mun(ah. Pada (*nsilli(is da"a( menga-iba(-an -e-ambuhan sa-i(

(engg*r*-an dan -eluarn,a nanah "ada le-u-an (*nsil1.

#anda -linisn,a dijum"ai (*nsil membeng-a- dan meradang. #*nsila biasan,a bera-%

bera- dan -adang%-adang dili"u(i *leh e-suda(. =-suda( ini mung-in -eabu%abuan dan

-e-uningan. =-suda( ini da"a( ber-um"ul+ memben(u- membran dan "ada bebera"a -asus

da"a( (erjadi ne-r*sis jaringan l*al 1?.

eri-u( ini adalah (anda dan gejala ,ang dialami *leh "asien ,ang menderi(a (*nsili(is

a-u(+ ,ai(u sebagai beri-u( ini1? :

1. #anda

7a"as bera( dan lidah ,ang liin

$i"eremis "ada "ilar+ uangguan "endengaran

Pasien (am"a- sanga( sa-i(

Dhingra+ 0054

Pada "emeri-saan+ (erda"a( dua maam gambaran (*nsil dari #*nsili(is Kr*nis ,ang mung-in

(am"a-1;+1?+ ,a-ni :

1. #am"a- "embesaran (*nsil *leh -arena hi"er(r*fi dan "erleng-e(an -e jaringan se-i(ar+

-ri"(e ,ang melebar+ (*nsil di(u(u"i *leh e-suda( ,ang "urulen a(au se"er(i -eju.

. !ung-in juga dijum"ai (*nsil (e(a" -eil+ mengeri"u(+ -adang%-adang se"er(i

(er"endam di dalam (*nsil bed dengan (e"i ,ang hi"eremis+ -ri"(e ,ang melebar dan

di(u(u"i e-suda( ,ang "urulen.

19

7/25/2019 fgjk

20/31

erdasar-an rasi* "erbandingan (*nsil dengan *r*faring+ dengan mengu-ur jara- an(ara -edua

"ilar an(eri*r dibanding-an dengan jara- "ermu-aan medial -edua (*nsil+ ma-a gradasi

"embesaran (*nsil da"a( dibagi menjadi :

#0 : #*nsil sudah diang-a(

#1 : #*nsil masih di dalam f*ssa (*nsil

# : #*nsil -eluar dari f*ssa (*nsil (a"i belum mele/a(i garis (engah an(ara "inggir la(eral

faring%u

7/25/2019 fgjk

21/31

>ambar .1. Diagn*sis banding n,eri saa( menelan &udman+ 00?4

21

7/25/2019 fgjk

22/31

>ambar .13. >ambaran hi"er(r*fi (*nsil a4 #*nsil -anan ,ang mengalami hi"er(r*fi b4

.issing tonsils+ (*nsil men,ebab-an /bstructi%e Sleep "pneaOS4 Oneri+ 004

2.9. P#&!$%-&& T(&-*$*!*-

22

7/25/2019 fgjk

23/31

Pemeri-saan -ul(ur ba-(eri "en,ebab (*nsili(is re-uren mau"un (*nsili(is -r*nis "erlu

dila-u-an un(u- menge(ahui ba-(eri "en,ebab sebagai bu-(i em"iris dalam "ena(ala-sanaan

(*nsili(is. #erda"a( "erbedaan ba-(eri "ada "ermu-aan (*nsil dengan ba-(eri di dalam in(i (*nsil

sehingga "erlu dila-u-an "emeri-saan s/ab "ermu-aan (*nsil mau"un "emeri-saan dari in(i

(*nsil. S/ab dari in(i (*nsil dida"a(-an dari (*nsil ,ang (elah dila-u-an (*nsile-(*mi.

n(u- "asien ,ang menderi(a (*nsili(is a-u(+ beri-u( ini "ena(ala-sanan ,ang da"a(

diberi-an+ ,ai(u2+1:

1. n(ibi*(i- g*l*ngan "enisilin a(au sulfanamid selama 5 hari dan *ba( -umur a(au *ba( isa"

dengan desinfe-(an+ bila alergi dengan diberi-an eri(r*misin a(au -lind*misin.

. n(ibi*(i- ,ang ade-ua( un(u- menegah infe-si se-under+ -*r(i-*s(er*id un(u-

mengurangi edema "ada laring dan *ba( sim"(*ma(i-.3. Pasien diis*lasi -arena menular+ (irah baring+ un(u- menghindari -*m"li-asi -an(ung

selama %3 minggu a(au sam"ai hasil usa"an (engg*r*- 3J nega(if.

;. Pemberian an(i"ire(i-.

9ndi-asi dila-u-ann,a "emberian an(ibi*(i- "ada "asien dengan infe-si "ada (*nsil dan

saluran na"as adalah sebagai beri-u( 1:

1. -u( (*nsili(is diser(ai dengan gejala sis(emi-

. nila(eral "eri(*nsili(is

3. !emili-i ri/a,a( demam reuma(i-

;. Keadaan immun*su"resi

Pena(ala-sanaan (*nsili(is a-u( dengan mem"erbai-i higiene mulu(+ "emberian

an(ibi*(i-a s"e-(rum luas selama 1 minggu dan Fi(amin C dan -*m"le-s 18. Pada bebera"a

"eneli(ian menganjur-an "emberian an(ibi*(i- lebih dari 5 hari. Pemberian an(ibi*(i-

see"a(n,a a-an mengurangi gejala dan (anda lebih e"a(. !es-i"un demi-ian+ (an"a

an(ibi*(i-+ demam dan gejala lainn,a da"a( ber-urang selama 3%; hari. Pada demam rema(i-+

gejala lainn,a da"a( ber-urang selama 3%; hari. Pada demam rema(i-+ gejala da"a( ber(ahan

sam"ai hari selama "emberian (era"i5.

n(u- (*nsili(is ba-(eri+ "enisililin meru"a-an an(ibi*(i- lini "er(ama un(u- (*nsili(is

a-u( ,ang disebab-an ba-(eri >r*u" S(re"(**us hem*li(ius >$S4. 6alau"un "ada

-ul(ur >$S (ida- dijum"ai+ an(ibi*(i- (e(a" di"erlu-an un(u- mengurangi gejala. )i-a dalam

;8 jam gejala (ida- ber-urang a(au diurigai resis(en (erhada" "enisilin+ an(ibi*(i- dilanju(-an

dengan am*-sisilin asam-la

7/25/2019 fgjk

24/31

l*-al un(u- h,giene mulu( dengan *ba( -umur@hisa" dan (era"i radi-al dengan (*nsile-(*mi bila

(era"i medi-amen(*sa a(au (era"i -*nser

7/25/2019 fgjk

25/31

1. 9ndi-asi abs*lu(

9nfe-si (engg*r*-an berulang ,ang (erjadi :

a. #ujuh -ali a(au lebih dalam sa(u (ahun

b. &ima -ali "er (ahun dalam dua (ahun

. #iga -ali "er (ahun dalam (iga (ahun

d. Dua minggu a(au lebih (ida- masu- se-*lah a(au -erja dalam sa(u (ahun bses "eri(*nsilar. Pada ana-+ (*nsile-(*mi dila-u-an ;%2 minggu se(elah abses

di*ba(i. Pada de/asa+ serangan -edua abses "eri(*nsilar meru"a-an indi-asi as*lu(.

#*nsili(is ,ang men,ebab-an -ejang demam

$i"er(r*fi (*nsil ,ang men,ebab-an :

a. Obs(ru-si saluran na"as slee" a"nea4

b. Suli( menelan

. >angguan ar(i-ulasi suara

Sus"e- -eganasan. Pembesaran (*nsil unila(eral -emung-inan limf*ma "ada ana-+ dan

-emung-inan -arsin*ma e"iderm*id "ada de/asa. Sebelumn,a harus dila-u-an dahulu

bi*"si e-sisi*nal.

. 9ndi-asi rela(if5

Karies dif(eri ,ang (ida- res"*n dengan "emberian an(ibi*(i-

Karies s(re"(**us + ,ang mung-in menjadi sumber infe-si lainn,a

#*nsili(is -r*nis dengan hali(*sis ,ang (ida- res"*n dengan (era"i medi-amen(*sa

#*nsili(is s(re"(**us berulang "ada "asien dengan %al%ular heart disease.

3. agian dari *"erasi lain18

Pala(*faring*"las(i ,ang dila-u-an -arena adan,asleep apnea syndrome.

7eure-(*mi gl*ss*faringeal. #*nsil diang-a( (erlebih dahulu baru -emudian ner

7/25/2019 fgjk

26/31

Pasien (e(a" di-*ndisi-an dalam -eadaan P*sisi K*maL sam"ai efe- anes(esi hilang

/asi (anda (anda "erdarahan dari hidung dan mulu(

/asi (anda (anda ambar .1;. #*nsil ,ang sudah diang-a( beser(a -a"suln,a Oneri+ 004

2.10. K()3$*%-*

ebera"a -*m"li-asi ,ang da"a( (erjadi "ada "asien ,ang menderi(a (*nsili(is adalah

sebagai beri-u(2+18+1:

1. bses "eri(*nsi l

9nfe-si da"a( meluas menuju -a"sul (*nsil dan mengenai jaringan se-i(arn,a. bsesbiasan,a (erda"a( "ada daerah an(ara -a"sul (*nsil dan *(*(%*(*( ,ang mengelilingi faringeal

26

7/25/2019 fgjk

27/31

bed. $al ini "aling sering (erjadi "ada "enderi(a dengan serangan berulang. >ejala

"enderi(a adalah malaise ,ang berma-na+ *din*fagi ,ang bera(+ dan (rismus. Diagn*sa

di-*nfirmasi dengan mela-u-an as"irasi abses18.

. bses "arafaring

>ejala u(ama adalah (rismus+ indurasi a(au "embeng-a-an di se-i(ar angulus mandibula+

demam (inggi+ dan "embeng-a-an dinding la(eral faring sehingga men*nj*l -e arah medial.

bses da"a( diearam in*rgani- -alsium dan magnesium -emudian (ersim"an ,ang memiu

(erben(u-n,a ba(u. a(u (ersebu( da"a( membesar seara ber(aha" dan -emudian da"a(

(erjadi ulserasi dari (*nsil. #*nsil*li(h lebih sering (erjadi "ada de/asa dan menambah rasa

(ida- n,aman l*-al a(auforeign body sensation. $al ini didiagn*sa dengan mudah dengan

mela-u-an "al"asi a(au di(emu-ann,a "ermu-aan ,ang (ida- ra(a "ada "erabaan12.

?. Kis(a (*nsilar

Disebab-an *leh bl*-ade -ri"(a (*nsil dan (erliha( sebagai "embesaran -e-uningan di a(as

(*nsil. Sanga( sering (erjadi (an"a diser(ai gejala. Da"a( dengan mudah didrainasi .

8. *-al infe-si dari demam rema(i- dan gl*merul*nefri(is.

n(i%s(re"(*-*-al an(ib*di mening-a( "ada ;3G "enderi(a >l*merul*nefri(is dan 33G

dian(aran,a menda"a(-an -uman S(re"(*-*-us be(a hem*li(i-us "ada s/ab (*nsil ,ang

meru"a-an -uman (erban,a- "ada (*nsil dan faring. $asil ini megindi-asi-an -emung-inan

infe-si (*nsil menjadi "a(*genesa (erjadin,a "en,a-i( >l*merul*nefri(is5+2+1;.

27

7/25/2019 fgjk

28/31

>ambar .15. #*nsi(*li(h ,ang sudah diang-a( Oneri+ 004

2.11. P"('&(-*-

#*nsili(is biasan,a da"a( sembuh dalam /a-(u bebera"a hari dengan beris(iraha(

dan "eng*ba(an su"*r(if15. Penanganan gejala -linis da"a( membua( "enderi(a #*nsili(is lebih

n,aman bila an(ibi*(i-a diberi-an un(u- menga(asi infe-si. n(ibi*(i- (ersebu( harus

di-*nsumsi sesuai arahan demi "ena(ala-sanaan ,ang leng-a"+ bah-an bila "enderi(a

(elah mengalami "erbai-an dalam /a-(u ,ang sing-a(. >ejala%gejala ,ang (e(a" ada da"a(

menjadi indi-asi bah/a "enderi(a mengalami infe-si saluran nafas lainn,a. 9nfe-si ,ang sering

(erjadi ,ai(u infe-si "ada (elinga dan sinus. Pada -asus%-asus ,ang jarang+ (*nsili(is da"a(

menjadi sumber dari infe-si serius se"er(i demam rema(i- a(au "neum*nia 2+1;.

2.12. P#&4#'&

a-(eri dan

7/25/2019 fgjk

29/31

BAB /

KESIMPULAN DAN SARAN

/.1. K#-*)3$&

#*nsili(is adalah "eradangan (*nsil "ala(ina ,ang meru"a-an bagian dari inin

/alde,er. Cinin /alde,er (erdiri dari susunan -elenjer limfa ,ang (erda"a( di dalam r*ngga

mulu( ,ai(u: (*nsil faringeal aden*id4+ (*nsil "ala(ine (*nsil fauial4+ (*nsil lingual (*nsil

"ang-al lidah4+ dan (*nsil (uba eus(ahius lateral band dinding faring 0 gerlachs (*nsil4.

Pen,ebaran infe-si melalui udara air-bond droplets4+ (angan dan iuman da"a( (erjadi "ada

semua umur (eru(ama "ada ana-.

#*nsili(is a-u( sering mengenai ana-%ana- usia se-*lah+ (e(a"i juga da"a( mengenai

*rang de/asa. )arang mngenai ba,i dan usia lanju( N 50 (ahun. Pen,ebab (ersering (*nsilli(is

a-u( adalah s(e"(*-*-us be(a hem*li(i-us gru" . ,ai(u se-i(ar 50G dari -asus. Pada (*nsilli(is-r*nis+ da"a( beru"a -*m"li-asi dan (*nsilli(is a-u(.

#*nsili(is da"a( di-lasifi-asi menjadi (*nsilli(is a-u(+ (*nsilli(is dif(eri+ dan (*nsilli(is

-r*ni- dengan diagn*sis ser(a "enanganan ,ang berbeda. Pena(ala-sanaan dari (*nsilli(is da"a(

dila-u-an seara -*nser

7/25/2019 fgjk

30/31

1. S+ K. U&. 01;. 1onsilitis and (eritonsilar abcess. =mediine+

h((":@@emediine.medsa"e.*m@ar(ile@8?1??%*C :

)a-ar(a + $: 11%18

10. P"(,-!+ R($.+ G#"" G"#:#-+ & H#*&"*4 I"(. 002. ,asic

/torhinolaryngology " Step-by-Step Learning Guide. S: >e*rg #hieme Ferlag+

002E $al 113%.11. F$*&!+ P$ W. #! $. 010. ummings /tolaryngology #ead 8 *eck Surgery 9th

edition. Philadel"hia : !*sb, =lse

7/25/2019 fgjk

31/31

19# Darro DH.Siemens C. 2002# ndi)ation or -onsille)tom" and Andenoide)tom"#

ar"ngos)ope 112 +8 .t uppl 100, ngland hal 6*10

20# Rusmarjono dan Efiaty Arsyad Soepardi. 2002# Penyakit serta Kelainan Faring dan

Tonsil dalam Buku Ajar Ilmu Penyakit THT; Edisi V; akarta 'alai .ustaka :;

p#178 < 184

.