ffi MAAD...PO BOX. 7819 CC JKTM Telp. (021) 9198439 I!^ .tDluDAtDd DlDx)lnseluial 'erxeuad prpfepud...

73

Transcript of ffi MAAD...PO BOX. 7819 CC JKTM Telp. (021) 9198439 I!^ .tDluDAtDd DlDx)lnseluial 'erxeuad prpfepud...

  • INVZZV \r'XVISNd

    ffi

    rPrPgns rnqlPy:qpluaFauad

    IVUIHYV 3XNVNV-IVTUIId -IVY3g

    aVVIAI-JDAVZ

    qPdtznpF-lv tuldfpo nuql

  • Judul asli:Mukhtashar Zadul-Ma' ad

    Pengarang:Ibnu QaYYim Al-JauziYah

    Peringkas:Muhammad bin Abdul Wahhab AGTamimi

    Penerbit:Darul-Fikr, cet. I' 1990/1410'

    F.disi Indonesia:ZAADUL.MA'AD

    BEKAL PERIALANAN KE AKHIRAT

    Penerjemah:Kathur Suhardi

    Sefting:Robiul Huda

    D€sain SamPul:DEA Advenising

    Cetakan:Pertama. Pebruari 1999

    Kedua, Agustus 2000Penerbit:

    PUSIAKAAZZAMPO BOX. 7819 CC JKTM

    Telp. (021) 9198439

  • I!^ .tDluDAtDd DlDx

    )lnseluial 'erxeuad prpfepud uesuqequ:ed rde13ua1:ru 3ue,{'fu.re1s1 qepe ruF-eq.raq uep r feq 'esend 'qebupeqs '1u>1ez q:yeseur szdnBuaru enpol prlrf

    ^'lEI€rEAseru qenual rp u?p EbJpnleI q8bu31lp'usq-u€qes uednprqal efusnsnql'updnprqal )odse le8eqloq 1n13ue,{u-aru SueX ueunlunl ue>lrJaqurau sru€q nerleq qplut qElesrr ueeu:ndu:esal eu-a:u; u,{uunlaqas qulesrJ-q?lusu uep eu:ndu:es uep de13ua1 3ur1ed 8uu,{ qe1-3srJ B/t\equiau snBqe4as uep ufirqou-unuoloq:1 rcaeqos ef 51-uelrpefip 3ue,4wollDS Dttr tqrDlv nqDlp DqS qullnlns?d ruue8ueru ueseln ue8uap lnsnsrp3uu,{ 'e,{51-,euse uepleJrs lezp'rlellV qelesuru sedn8ueu Bulsuod ptlrl

    'qBllV rsrs rp eXueruuelrp 3ue,{ eleqed elnd leXueq urleues ,:eqe,{u

    -atu er 1e,,(ueq urlBulos'llzll uueuad eXuueq:eqa{uaru 8ue,{ 8uu:o qelo:edrpesrq Eue,{?Jeqsd ?qnd nlr uer>1as uleu '3ue.to lefuuq uel)es etuuatlp tut nulrrBe1a5 'e,{unup ueltedepuaru uep uXursr de:ai(uatu 1n1un ueleduasal re.{u-ndu:au: 3ue,{ SueJo le,{ueq nlual'sllelS ElBces eXuuelrBzq-rFequ.roru ue8u-op Euere)'Iela) qeurerl r:uq eped qe11y rsrs rp ueSunlunal uelde:eqSueturlrqel BIaJatu Euerel 'eqe1 uep ue3unlunal 1n33ueuatu Intun unlpns)sr.ulpIeprl'suBrF ?recas ue43eq-rBuqrp nlel

    'Bues rp ue>Ilrq:alrp 3ue,{ qe1rl-qe111e,(ueq Sueruaureua:e;q e,{uue>gqnlnqtuetu nl€prl)?prlecequrad aeluaiuas'nlr :rq1ere1 3ue,{ prpfqnlun euep rs?)ole uelqelesetu:aduteu rdel'(p111fu daaqaq rJ?p urprol SueK qe1r1 ueunsn(ued) Tolouuoqsnw rleur:oqBuaur1n1un quEuel rnurJ rp n1e1:aq 8uu,{ uBeserqal qeyntr8aq ur13un4

    'e^ursr JPI-Jep Breual q?pns e8n fpr lrlduqos :rq1e uetBeq rp e,{ulntoqos n€lE/$ 'rsr reg?plenuau e,{ueq.trq1e:e1 8ue,{ pllllId?I prpfu:eua upe e,{u:euaqeg 'uas:ad

    snleJos ruJnur Ieprl undrysau 'e,{u:e1uauro1 uele,4rBuau eSnf e,(es 'u,(uurzl

    rut,{,{e} nuqy qelr>1 ede:eqaq uep rur qe1r1 qerual:auad re8eqos rdel epe 3ue,{ptltIerur1 uep prlrIn1es nelz rdol rsrs nles depeq:el Suepued lnpns r:ep e,{use1-gr11e,{qns ue p npr,rrpur re8eqas lnqasrol ue,rqIr selUrqa,4qns r.rel3ur3uaur1ept1 u,{eg lteq 3ur1ed 3uu,{ qefrznel-1y ur,{,{e } nuql ef:e1 lnseu:og rurpllfl'eurll r:ep r:rpra13ue,{ q?trl'ue/rrpll uer3uqos lnrnuaur ?uetr'rur po,n7y1pn7 qe1r4?uegua1 se>13urr uep 1e13urs ue:equ:e8 r:aqulaut urBur e,ieg

    HVWgfUf,Nf,d UYINY9Nfld VI\ilX

  • pula dzikir dan doa yang beliau ucapkan dalam kesempatan vang memangbersangkutan dengannya.

    Jilid ketiga mengupas masalah jihad dan peperangan, terrnasuk pula.rrral beliau semenjak berada di Makkah hingga hijrah ke Madinah, hinggaterjadi berbagai peperangan dengan bermacam-macam musuh.

    _ Jilid keernpat mengupas masalah pengobatan ala Nabawy, baik yangberkaitan cara penyembuhan dan obat-obatan yang dapat menyembuhkan,sesuai dengan tuntunan beliau.

    Jilid kelima mengupas berbagai masalah hukum secara umum, hukumpernikahan dan segala perniknya serta berbagai masalahjual beli.

    Ada ikhwan yang mungkin kurang respek dengan peringkasan limakitab ini sehingga hanya menjadi satu buku yang relatifsingkat. Tapi harapdiketahui. sebenarnya Iima kitab ini pun sudah diringkas dalam bahasa Arabdengan peringkasan yangjauh lebih ringkas, yaitu han ya 226halaman, y angjika diterjemahkan dan dijadikan buku edisi Indonesia dengan format sepertibuku ini, akan menjadi buku yangjauh lebih sedikitjumlah halamannya araulebih tipis.

    Tapi saya tetap berharap dan inilah harapan saya yang paling tinggi,semoga Allah mendatangkan manfaat lewat buku ini, bagi Islam danMuslimin, dan Dialah sebaik-sebaik pemberi pahala bagi siapa pun yangdikehendaki-Nva.

    Kathur Suhardi

    v l l l ZaduLMa ad

  • xr ?sI JDaDo

    0C """ "" " " """ '?,{uule ' Iqulusepl ederaqeg uep lel?qs resnos llrzq ruelup r.]EIlnlnse1 wunlunJ

    62 """"""""""" "" """' """ l,trqeg pnlng uuunlunlnZ """""" "

    ' pnfn5 enq erplus tp Inpnc u8p pnfnsgZ """" " ,nInX r:ep 1r13ueg u?p .nlnu ue?uesleled ueunlunJtT, """" " "" """ "'lBIBr{S ede.raqag uelep rqBN ueeJeg 1n[un1a6lz " "' ure'I teleqsJBlEqs uep qnqns lelBqs nD[?.,r\3s ueEr?g6l """""" " leleqs q?lese4 rx?lep qellnlnsed 1nfun1e6tt """

    ' . " "" " ".nqpn/t qEIESEI4I trt€lep qellnlnse1 1n[un1a4LI """""""""""""" Hv(Ivsl nvlvo Hv.lln'Ins\/u NvNorNnJ

    y1 sr8ueuall uup un.{uasral 'ru?rq 'BlBIrsB IEES q?llnlnse1 uuunlunJ€l """ e,{uueure8e:o; BluBeS uep qerllC urelep qellnlnsp1 ueuntunlT,l """ """ """ " """""'leleg Sueng tuulep qellnlnseU ueunlunJt I "" " """ "" . . . . . . . . . . rBqeqsqs sr?d

    eures:ag uelel:ag l"es nelu uuurpueg uele[:ag teeg qellnlns?U ueuntunJ0l """"" " qeletue nuueg uulep qellnlnse1 lnfunlag6 """" " " "

    'un8ueg uep.rnprl 4ufue;ag elltel q?llnlnszX 1nfunls48 """ """""

    ' """" " " " 'eSJBnla)qe8ua1 rp uelne8led uup u?qapurad rueIsp qellnlnseX 1nfun1a6

    L """"""" """ " "" " " ' runurhl uep uel?l leBg qel ln lnseX 1nfunla4r """" Hv'I'In'lns\r'u xffNnJ,sd InHyJ,scNahi NvsndvHs)

    ...".HY'ITY NVCNVI IO VOV N\TXIVASX:nJ,vsxx nxog

    ISI UYI'{Y(I

    tg

  • Tuntunan Rasulullah tentang Shalat Malam.. .,............ 34Tuntunan Rasulullah tentang Shalat Dhuha, Sujud Syukur dan SujudTi lawah . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40Tuntunan Rasulullah tentane Shalat Jum'at dan Keistimewaan Hari

    ................. 42Tuntunan Rasulullah tentang Shalat 'ld

    Tuntunan Rasulul lah tentang Shalat Kusuf(Gerhana) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Tuntunan Rasulullah tentang lstisqa' (Doa atau Shalat Meminta Hujan ..Tuntunan Rasulullah dalam Bepergian dan IbadahnyaTuntunan Rasulullah Saat Membaca Al-Qur'an atau

    ZAKAT, SHADAQAH. PUASA, HAJI DAN ADAB-ADAB

    Tuntunan Rasulul lah tentan g Zakat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7 lTuntunan Rasulul lah tentang Puasa.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .77Tuntunan Rasulullah tentang Puasa Sunat........ .......... 82Tuntunan Rasulul lah tentang I ' t ikaf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85Tuntunan Rasulul lah tentang Haj idan Umrah . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87Tuntunan Rasulullah tentang Hewan Sembelihan, Korbandan Aqiqah . . . . . . . . 103Tuntunan Rasulul lah tentang Aqiqah . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106Tuntunan Rasulullah tentang Nama Anak dan Khitannya sertaJu lukan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107Tuntunan Rasulullah tentang Menjaga Lidah dan Memilih Kata-kata . I l5Tuntunan Rasulul lah tentang Dzikir dan Doa.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123Doa-doa Rasulullah di Beberapa Kesempatan dan Tempat.................. 132

    BUKU KETIGA:JIHAD DAN PEPERANGANPermulaan dan Pembuka Hi i rah . . . .Membangun Mas j i d . . . . . . . . . . . . . . . .Tuntunan Rasulullah dalam Memperlakukan Para TawananTuntunan Rasulullah tentang Tanah Yang Menjadi Rampasan ............Tuntunan Rasulul lah pada Waktu Aman dan Damai. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Tuntunan Rasulullah dalam Mensikapi Orang-orang Kafir dan Munafik .

    x Zadul-,\Ia'ad

    48505 l53

    7 l

    l7ll 9 l201220

    zz)238

  • IX ?SI JDUDO

    &n'-""""""" """ lleg l?nf ue8uap uslrBlJag SuBI unlnq-unlnHL6t " "" "" "" """" "" ' Ie lBI rElndas qEIInlnspu unInH uesnlnda)98€ """

    '-" e,{uueqeles?ulled ?le8es uep u?qelruJed urnlnq-unlnHtLt "" """'

    ' ...... tunur{l Er?ces un{nH qBlBseuJed€rc """""" I'Igs'Ivnf N\/o NvHvrrriuad'r rnxnH HvTVSVili

    :vl^tl.Igx nxng

    n9t """""""""" "" """"" 3ul tuad uelElEJ ede:aqagZZt qellnlnsed uallnqasrq qeu:e4 8uetr uuue>lehl uep uplpqo-lpqo stuafZat """" """""' ete;41 ueluqosay eSelueyqlzt " """ " uer8ue,tral6 ue8uap ueleqasay e8efua4gzf """ " ' etequ3l4l 3ue1 ulur3 r1eqo3ua141glt . . . . . . . . . . . . . . . . . .eu:r ;3ue1u:1 ueunlunl1t " """ " . .unSueg uep:npr1 :n1e8ua4f l t 1e33ur1 tedua1 .rn1e8ue111t

    '- "" .. . uerele; :n1e8uay1662 "" lurelv 3ue1 teqo-1eqg nule uenueu

    'uuqe5 leqg edmeg ',(qe11 uep rueqo; i€qoJeqg ue8uap ueqnqruefua4ZLZ """"" ttuelv leqoJeqo ueSuap ueqnqtua.{ua6lLZ """""""" unurhl uep uelpt\l uelep uelrleq.radrq sn:eg 3ue1

    ue.inlv ede:aqaB uup e,{udnlncag ue1e11 Sueluai qellnlnseU ueuntunl0La692

    lPqor0g Inlun qslulred

    I{VN V'IY NVIVSOONSd:rvdwsf,x nxns

    hZ . . . . . . . . . . . . - . . . . - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . " . . Bue :a6

    uelnse6 ueururEus6 uap ue8ue:eda6 edaaqag 3ue1ua1 ueselSurX

  • I /2a11/.yF ;27 urxD/Dll)al /2:Ug

    VWVJLHEdnxnfl

  • | ,//,2/14/L2./ Dllapt0d lz,pt/

    'ntr ueqrlrd uelledepuau 1e.{e1 Suei( eders 3ue1ua1 e,(51-uen qela8uad uepqel lV r lunr l rq epedel l lequal rur ueql l ld

    .e1a:au rFeq ueq r l rd uulnluauatu3ue,{ elnd urC p)eur'e1e:au u.e1eld1cuaur Suei( qeJJy eueurreieqag

    'elaratu Iur,{s rJep e{N-urC ue)sEqaquaru

    qel lV nt l €uare) t le l lV ureles br leq>1 ueldeleuoul >1n1un urrueluaur esrq1eprl eleraru 1r:r,{g e1a:aur ueqrld uep uelnsn edn:aq ,ue1n1n1as:ed elaraur3ue,{ 1eq-1eq r:ep e,{51-r:rq uulseqsqluau q?llV e,rtqsq ,,, unltlJnld},^.tadnslatau Sur odo r.top tSSu4oqoyy uDp qq ly nnsDqortt,,

    .qellV ueu rC'ure1 3ue,{ uetBeqas sele tp

    uelSeqas lefe:op uelrSSuruaul SurX uep e>lelaur €retrre rp uednprqal uelrFeq-rAEqueur 3ue,( 1ez6 epedal r leqruel nlr ue. ln0- lV uelunlnuaul )nlunueqrlrd e,trqeq ue1:eqeFuaur uep eleJeru ueqrJrd t.te13ur3u3ru r{ellV

    '(79- 1 g :gn:q1n7 -zy) ,, tofotap odotaqaq um1 Sunt

    uotBnqas snlo oya.rau untSoqas uoqtSSutuaut qo1a1 truDX uDp 'Drunp

    undnpryaq LuDlDp ulanu uodnpnlSuad nyataw DrDluD unlnqauaruLlDlat uunx lruqqoy lowqu 8nq-8oqruaw 3uo{ t:n1a.taur qolody , 2rur(loqluop qnyt1o1tl uaBau onp ryos qolns uop nsaq Suonas DpDd !uDlunrntrp lDpu tur uo,nfi1y odo8uar't{, 'olDltaq Dlataw ,un1,,

    ' (771 :rue,uy-1y),,'unlnsntatl soBnl uoqlodwauaut otg ouorutp mrp4aBuaLu qtqal qo v,,'u,(p+plrdrp 3ue,{ ede Sueluel rnqela8uaur qrqal erg eualel ,qt Itrueru leqloq3ue,{e1nd erg eleur'eldrcuau Ieqlaq 3uB,{ eleturs rlc1ly euerure3eqag'(89 :qser1sE0-ly) ,, uoqaqastad Dlaram ZuD( Ddo unp ESutpqoy,t;uDp 1DUV trnsnqDry olatau tSoq uoqtltd opo lDpft lpl-f plaso{uqrlrwatu uop n1opua4a4 otq SunIndo uoyoldnuaw nnqqDA ,uoe,,

    'eXN-ueuuU eueurz8eq: i 'ueqr1 rduelnlueuetu uep €ldrruau 1eq re{undtuaur 3ue,{ eleuas qellV e,{upH

    qEllv uBqrJ!d

    HYTTV NYCNYI I(I VOV N\ilXIYggX

  • br.rkan karena terpengaruh oleh usulan dan pilihan mereka. Pilihan yang belsi-fat umum ini merupakan bukti paling besar tentang Rububiyah Allah danmerupakan saksi paling besar tentang Wahdaniyah-Nya, sifat kesempumaan-Nya dan kebenaran Rasul-Nya. Di antara contohnya adalah pilihan Allahyangjatuh kepada para malaikat pilihan, sebagaimana yang disabdakan NabiShallallahu AIaihi wa Sallant.

    "\'a AIIoh, Rabb.libril, Mika'il dan Isrufil, yang ntenciptakan langitdan buni, yang nte ngelahuiyang gaib dan nyata, Engkau ntenetopkonkeputuson di antara hamba-hamba-itlu tentang apa )ang nterekoperse lisihkon. Berilah ctku petttnjttk tentang kebenarun yang diperseli-sihkun di dulumnya dengan scizin-it4Lt, scsunggtitnva Engkou membcripetunjuk kepado.siapn yong Engkau keheruluki ke.lulan lang lurus."(Dir i r .vayatkan Musl im).Beg i tu pu la p i l i han A l l ah yang ja tuh kepada pa ra nab i da l i anak

    keturunan Adam. pilihan-Nya yangjatuh kepada para rasul di antara mereka,pilihan-Nya y ang j atuli kepada U lul-Azrni di antara r.ncreka. yaitu lima rasu lseperti yang d isebutkan dalam surat A l-Ahzab dan Asy-Syura. Begitu pilihanAIIah yang jatuh kepada Al-Khal i lani (dua kekasih), Ibrahir .n dan Muhanr-rnad. Kcmudian Al lah memil ih anak keturunan Isma' i l dar i Bani Adam,rnenri l ih Bani Kinanah dar i Bani Adanr, la lu memil ih Quraisy dar i BaniKinanah, nrenr i l ih Bani Hasyim dar i Qurais1,, !a lu memil ih Muhammad dar iBani Hasyim sebagai penrirnpin bagi seluruh umat nranusia.

    Dalam Al- t r(u,snur l d isebutkan dar i Mu'awiyah bin Flaidah secaramarfu' . "Kamu sekal ian sanra dengan tujuh puluh umat.

    - [ 'api kal ian yang

    pal ing baik dan pal ing niul ia bagi Al lah di antara mercka. ' 'I)i dalarn :lht.snttd Al-Bazzar disebutkan dari hadits Abud-Darda' scca-

    ra nrarf u'. "Scsungguhnya Allah befirn.ian kepada Isa bin Maryam. 'Aku te lahr lcnqutus suatu urnat scsudahniu. j ika rrcrcka nrendapal apa yang rrcrekasrikai- maka nrereka mernuj i dan bersyukur. dan j ika mereka d itimpa apa y angt idak mcreka sukai . maka mereka memurnikan hat i (karena AI lah) danbersabar. I 'adahal sebelumnya nrereka t idak rremi l ik i kesabaran dan i lmu' .lsa berkata. 'Wahai Rabbi, bagaimana ini terjadi. padahal dahulunya merekat idak merni l ik i kesabaran dan i lmu?' Al lah rrenlawab, 'Aku memberikankepada mereka dar i kesabaran dan i lmu-Ku' ."

    Allah l\{engkhususkan Diri-Nya dengan KebaikanMaksudnl"a. A I lah rnemil ih yang terbaik untuk segala jenis, la lu mcng-

    khususkarrnya brg i D i r i -Nya. A l lah adalah ba ik dan l idak nrenyuka i kecual iyang baik-ba ik. t idrk menerima perkataan. anraldan shadaqah kccLral i ; 'angbaik-baik. Dengan bcgi tu dapat diketahui tanda kebahagiaan dan pendcr i taanhanrba. Karena yang baik hanya cocok Lrntuk yang ba ik pu la. orang I'arrg baik

    4 Zudl.t l-, l Ia'ad

  • g /,t1t41t'2.1 xt)1t/4Dt/tar /)'/,)../

    u€p )req 3ue. i rFuq uelsnsnql lp 3r-ru, i ledtuet ueledn:atu e3:n5 u1e:eurp epe e.,(uueeurndulasel e1e3:s ue8uap 1n:nq 3ue,( uelrpt:fLratu ucp e8'tnsrp epu e{uueeu:ndurasal e1e3as ueiuap l ruq f iuc, i uelrpefuaur qe11y

    'urel 8ue, i 1eq-1eq lntun dnleJUor-u uep r3ul urnun qlqol s,{uDtt)€turdel 'e l ruu,r uep r)el- l le l ) in lun IrsJetrp tut 1e.( t Suuutotu undrlelag

    '(97 ::n51-uy) ,. orlnLu 8ut: t:1zat uop ununduro otla.taw tBng(qnpntraur 3unll ntlaralu qap unlqnpnltpBun,\ ntht t.u:tp qtstaq tut (t7tt1t

    -n1tp 3uo,() o:latayy olnd lrnq SunI ott uDtA-DltuL)tt ltuutl qDIDqD )!tLrq

    Suni n1o1-11n1uop lrnqBun,i n1o1-tTDJItltun 4nppt) ltnq 3uo.{ oltun rr-DltLtD,rr uDp 'optc[ t Ia4 Sunl oltuDlt-D]tuDtt ytllun 4n1npn t [a:13unI n1n1-plDl uDp 'rfay Suni n1oyn1n1ywun qnlopo r Ia4 Strni nlntn'ro1tttrtr11,.

    'e,{51-ueur:rg u {uue1r1eqa1 elnd nlrBag rlnd lreq 8ue'( e,(uueiuesed

    ueiuap lraq 3uei nlensas nete 3ue.Io uelSuuseuraut qelal einf qe11y'u3:rrs qellnseu e)eLu'uellBI uclIeqa1 ueleuJleltp 'ureltie1 uuBuaq tltrrfig-oqns-so , nJ'uu1ed n:au tut te(u ruelep ry nqnytqypoJ eped , dn:ng

    '(tL:reuJnz-zY)

    ,, ,oiurun1op ry 1n:1aq unry:q Suopas 'tut o8tns qolytrsDut t1l! DU DX

    'uot pq qoln Eotloqtag ualn4 npndaT (un1qodm1 tp) uootal4o [as ay,,'e3rns eBefuad lulreleu u.rud uelnqrues ledepueu 3ueX elalaul nely

    '(zt :lqeN-uv) ,, ,uDlDlral uDllDlqolat Suo{odn uoyqDqa'-ry n oBttls luDlDp I uDtpyas trtan! 1DplnsDlu'runln)ID ut1LuDlns, '(Dlatalu npndal uoynuEuatu uo8uap Ins1to1nuto,nd tlaloqnq uonpD I lltDlDp uD4Jnlo,ttrp 8uo,{ Euo.to-3uD-to (illID;{).,

    ;qellV uE)ueurUrp 6ue( Suuro-3uplo ue€peaI srElue lpqe1ru l e fes l req-qreq 3uz,{ r lenra l Surdurepued qr l ruau 1ept1uep e iue le lue

    rp l req 3ur1ed 3uc,{ r lencal ueqel ru:ad q l l ruraur lept t e in f qu1ly'u , iure ieqas ure l uep Eleuas qel1y epedal u, {uDq l len la l Inpunl

    1ep rt:rie elnur rie fu:ru '. n qpe,lrel 'epep 3uede1 ':nlh l 't lut I I qnuarLlsul 'LJI s

    -e3uad ':eqes 'r:rp ueleru.roqal eSe[uaLu'tt€rl qernrr ru:das '1teq 3ue,i 1e1q1euuiucp reyasrp ' re lns e lJr3tu 3ue' ( ede rpadas e1: :au et t res isq lenqlaq'e, {uur :dn83 ues a1 ueSucp tensas )n lL l leur eLt tes:s epud:1 l lsq lenqlaq'e,{uuuleqcsniu:u uep tu1n.(uau 'u,{uns3eu e,neq epedr,rep e,(51-ueeqpt:a:t

    uBln lnq€puau'e i (p-ueln1n1a{uatu eduel u leul ls qel lY qequa,{ueu

    rgadas 'leqas 3ue,( 1e1e ueiuep uelefas iue,t uep tqeu u:ed let:e,is uep sn:n1

    3ue,{ qe:1g eJelue eurss Suei( tst,r. tl l ltttlstu ttsed tut lleq 3ue,{ luue-1euy'lreq 3ue,{ leLuE-l€trre llencol errltlauau lepn einfqe11V Ilsq Ieprl Sue,{ ueel-e1red ele8as uep nsled uee1e,{u:ad '€qtrlop npP 'q€qIqi 'elsnp 'r fa13ue,{ ueel-e;gad r.rup:epurqBuaru qul1y elnd lruq Suei( ueetel:ad rlencel e,(51-epudel

    lreu tedep 3ue,i ups lepu uep ;IIBq 3uu,{ uue1e1:ad teiunduaLu qel1y

    'nlr )req bue,\ u?tsu3p rl€ncal

    Sueuar uele lepr t e fur teq 8ue,{ 'e lnd l rcq Suai ( Suero 1n1un 1o:or e. iueq

  • neraka merupakan tempat yang dikhususkan bagi yang buruk. Lalu di sanaada tempat lain yang di dalamnya bercampur antara yang baik dan buruk,yangtak lain adalah dunia yang kitatempati ini. Padaharikiamat kelak, Allahakan memisahkan yang burukdari yang baik,lalu masing-masing masukketempatnya.

    Artinya, Allah menjadikan kebahagiaan dan penderitaan sebagaitemayang harus diketahui. Pada diri seseorang ada dua elemen. Maka yang lebihberkuasa atas d irinya dari dua elemen in i. maka dia akan menjadi pengikurnya. J ika A l lah rnenghendaki kebaikan pada di l inya, maka Dia mensucikan-nya sebelum rnati. hingga pensuc ian dirinya tidak memerlukan api (neraka).Hiknrahnya. Allah tak rnau didekati seseorang dengan kekotorannl-'a. MakaDia memasukkannya ke neraka agar menjadi suci . Proses pensucian in itergantung dari cepat atau lambatnya kotoran itu sirna. Karena orang rnusyriki tu serba kotol dir inya, maka dia sarna sekal i t idak bisa dibersihkan dandisucikan, seperti seekor anjing yang kenajisannya tetap tidak akan hilang,meskipun sudah dicemplungkan ke Iautan. Karena orang Muknrin i tu bels ihdan terbebas dari kotoran, maka api haram menyentuhnya. Sebab tidak adayang harus dibersihkan dalam dir inya. Mahasuci Al lah, yang hikmah-Nyadapat dibaca orang-orang yang berakal.

    Za(htl-lkr'od

  • L /2/.r4/r.2y x/)/////t/,t / lD,u'8.,(uuuleueu esetq lepll nEr laq suarel

    '8.(uueIIeS;urtr p 3rre,{ }Er€rq 3u rSBprgadas 'e,{uue>perqt.t.reu nErlaq 'u€u:Iieq Ieprl el rluep

    'eiuueleuaru netlaq'ueuallaq e)rI und ueueleu nlens elacuaur qeu:ad leprl nerlaB c(uuc>1ure.t-eqiuau eduel e,{uue-lluSSuruaur nBrleq e)eur 'u,(ur1eq rp ueuol:aq 3ue:n1nl l u€ueletu elr f r lencal 'e,{uueleruau nel leq pletu '1req 3Lre, i ufuElBurr:ep ue1:oposrp 8ue,{ und edy ers-ers 3uu1rq 8ue,{ epe leprt uup t . t t l3Lrndrp8ue,,( epe l"prl Lunuru u?p u€le[r ]eus nerlaq n1u1r:ad uep 1nlun1al

    |xnurtr{ uup uu)lEtr JluBs qullnlnsBu uuunfunl

    'e,{51-rlepuaqalrp 3ue( undeders epedcl uellraqrp Suei('qe11y ue8uel rp epe e.{ueq erunre;1 u,(uue1ledepuau 1epr1 r;e1as erues 3ue,{ elnd epe uep lefueq de8Sue3uaut

    '1t1t pasdeS3ue8uau 3ue,{ epe ersnueur rur leq uEleC qopoq 3ue,{ Suero-3uuio te:cfuBp seqaqJal erp re3e 'ner leq ueepeal uep qe:rs

    '1n lunlad rnqulriucru uep 1eu-aBuaur smeq e,{trr:rp rFeq ueleurelesal uequrFuriueu 3ue.'( und eders uyeu'wDllDS DM rylDlv nLlDlD DqS lqe1\ nseX 1n[un1ad epedal 3unyueS:alueeri-eqeqel ellf lr)ss uelese:aur r3e1 1eprl lleru 3ue{ Suero qeqas dnptq Suei(rteq rlencal rur leq ueleseJotu esrq 8uu,{ epe 1epr1 l1nfun1ad efut:aqularu

    1n1un use snlnd qepns und nel8ua 3uu,{ 3ue:o Fuetuat nurledepuad edy'r8e1 Surluad qrqal qneI rur lnse: depeq.ral e,{uu€qntnqal

    uep ?queq rsuaS.rn eleu'lncunur 3ue,{ rsuaS:n und ede uep iuelep Suu,iuer lntnqal undedy n1r lnfunlad rsrs uep r lenJaI rJuualE.rsf ,Js r lBualrp?srq

    Iepll Inrnq 3ue,{ uep lreq 3ue,{ 'n1

    lnfunlad le,r\al rl€nJa)t ue3untun:aqa1uc1ledepuatrl qnlun uelefzpc IEplt qpqas wDllDS Dltr lqnlb tlqDllDllDLlSqellnlnsEU e,neqrp Suei lnlunlad rnqula8uau 1n1un rBul r E,\\e1-i€^\r'lt r pesiq lppr l 3ue, i eqrueq uer lntnql l rsua3:n rnqelr l rp tcdup rurs r :16

    HY'ITN,-IOSYU XNf NINI g dINHVISSNEIAI NYSOUVHS)

  • Bel iau biasa memakan manisal t dan madu, dan bcl iau nrcnl ukain; ,a,pernah makan daging sapi, dornba, ayam, burung, kelinci. ikan laur. nrarandaging yang dipanggang, korma basah dan ker ing. minum susu nrurni .adonan gandum, minum perahan korma, makan adonan air susu dan tepung,rot i campur daging dan lain- la innya. Bel iau t idak menolak makanan yangbaik dan tidak memaksakan diri untuk memakannya. Kebiasaan beliau ialahmakan sekedarnya. Jika tidak mempunyai makanan, beliau bersabar, danbahkan beliau pernah mengganjal perutnya dengan batu, karena rasa laparyang menyerangnya. Bel iau t idak makan sambi l te lentang, entah telcntangpada larrbung, duduk seperti dalam tahiyat akhir, atau menumpukan satutangan di Iantai dan satunya lagi digunakan untuk makan. Ketiga cara ini ter-cela. Bel iau biasa makan di lantai dengan beralaskan t ikar, dan sekal igussebagai tempat makannya.

    Sebelum makan bcl iau rrengucapkan tasmiyah dan seusai makannrengucapkan hamdalah. Ketika benar-benar sudah rampung. beliau meng-ucaokan doa-

    tlf fi;4I;Jr, ' a . t ' -. '.+; a:-9 j*:-..r

    "Segala pul i bogi AIlah dengan puj ian yang banyak, baik dan peruhbarakah di dalamnya, tidak ditelantarkan dan dibiarkan sertodibutuhkan Rabb kami. " (Ditakhrij Al-Bukhary).

    Tuntunan Rasulul lah dalam Pernikahan dan Pergaulan di TengahKeluarga

    Dirir.vayatkan secara shahih dari Nabi Slailailahu Alaihi u,a,SoLlam.dari hadi ts Anas, bahwa bel iau bersabda.

    '' Yangdtladikan paling kucintai dari keduniaan kalictn adakrh u,anitadan minyak v,ongi. Dan kesenangan hatiku dijadikan ada clulam sha-/ct. " (Dirirvayatkan An-Nasa'y, Ahmad dan Al-Hakim).Bel iau diber i kekualan t iga puluh kal i dalam j ima' . Sehingua bel iau

    pelnah menggilir beberapa istri dalam satu malam. Allah mernper bolehkanyang demikian in i bagi be l iau, yang t idak diperbolehkan bagi l ang lain danunratnya. Tapi beliau tetap mengadakan pembagian diantara nrereka dalanrt€rnpat tinggal dan nafkah.

    Kehidupan be l iau bersarna para istr i merupakan perraulan \ ang amatba ik, penuh dengan saj ian akh lak I ang mul ia- Be i iau oernah nrengir im bebe-

    8 Zadti-:t.ttt'etl

  • 6 //u/.t4yl,';z/ x2ltD/Df,/2ar /2. u6/

    '(,{zpruurl-1V uep urlsnW',{:eq1n g-1 y luq>1e1rq),,' r 7 o u npn uop dnpr 4 tn1 n' q n 1 1 y oI nqy -nrunu un4 u ag.,

    "--t? tfi.". r*l ir"{.:-.

    'eop ueldecnBuaur nerlaq eleu 'e,'(u:npr1 ledural a1 >lefue.raq e1r1e;' ( tur1sn4 uup.{ :eq1ng-1y l :q let lC), , ure1 8ue,{

    rl€) sEle rp r)el nl€s qelBs uap{elalaLu ueFuap prlseu rpBurnqtaqrunllog n,tttqtDly ILIDIID DqS qEllnlnseU leqtlaru qeu:ad n1y.. 'etelloq €rp 'Eiuueulpd

    r:ep ue1te,{e,nr;aur unu?J urq peqqn uretr q ur€I sete rp Suepplral uup uBdrpsele rp 3uepu1:a1 'qeuel spte rp 3uepe1:a1 'lelrl spl€ rp Suepel.rat'Iuurusrpqepns Suei tr 1n1 sule r p 3uepe1:a1 '.rns?l s€le lp lnptl ner 1aq 3uepe1:a1

    unBuull ucp rnpl; 11u[uBrag u{rlal qtsllnlnsEU uBunfunl

    . . r .uPlPlxraq uerr;r i rpef-uau 3ue,( lqle;al r.rlsr qerunr rp eqrl e33urq e,{uueSuap .eiur l:eq eduel rEunf-unylp 3ue,{ r:1sr derlas rlelapuau'entuos rLue} e.lelue rp 3ur1r1e>1:aq nerlaquelurelalu und r:eqas 1ulrrdue11

    'uteleur-raq uerlrF tBeqtuatu qelBsBtu ru€l?purel 3ueX uer8eqas sele ruie>l eJelue rp uur3eqas u€Iqrqalau )eptl nerlag..'cte1:aq qefsry ue:r1rB ledepueu 8ue.{ r:1sr Sue.roas qeles qEunl rp Bptiaqnertaq'ireq urelslu eqrl e)rf entuas E)aleul u€epee) rnqela3uatu ln1un

    'efu-ulsr-ulsl er€lue r p 3ur 1r;a1:eq nel laq leqsE lel€qs uele [:oEuatu resna5'(ueqqrg nuql uep,{zpnurrJJV uolle,{e,ttrrq)., nqo8.nn1a1 dopoq.ratunrlD\ nrDun ry Inq SurlodBun{8uDn qD[)pD mlD uDp

    'of,uo8nryaq

    dopn4tal ytoq Sut1od 3uo,4 qolor uorptlo.uttun ry 3uu.to4tDq4lnqaS,,

    ; ; 4 f 'noin trr ='S: nf-" ,4 , . , ' i " " ,

    ' ; . . ' . ' ,'epqesraq nellaq nlr euare) n€rl3q ueue;ul:ad rege,{uaur leqlaq

    3ue,( r;eler p eleu ':en1a1 e.,(uuerpun 3ue,( ederg 'e,{ut.tlsr-lrlsr EreluE lp lpun-3u:rur nerlaq eleu'ueuele[:ad uelepe8uau lepuaq e1r1 r:1sr r1ne3:edr"uarurrel?p ner l tq uesnlcqel uep ustnqurala)t uel ln lunuaur enuJS rul net laqnqeq rp rEpu€siaq qe{sry e;elusuras 'prfseur 1e1op rp ureul:aq Suepas 3ue.iqe{seqeg 3ue.ro-8ue;o pnpreq uoluouor.u 'uel npe qefsry 1e[eBuau qeu:adnerlag 'esend-raq 3uep3s n?rlaq EIrlal qe,{sry lnlaueu qeu:ad e8nInerlag'e,(unqulncuou nerloq nJel 'preq Suzpas erp euarel urpl ueleuaiuotu 1nlunqe,{sry 11n:n{uaru nerlag 'preq Suepss qe(sry rpefqa;oq leqepe6 ue rn}-1yecpqruaru lrques LIe,{srV uenlSu€d rp e1eda1 rsrsod ue8uep 3uetua1al nerlag'qe,{sry runururp 8ue,{ se1e3 uer8eq eped e,{uunuruaur 1n1r uep ntr sela8lrqu;eBuau-t nerlaqeleru'se1aE nlens r:ep unuruqeXsrVpIrI eueslaq ur€ur-:aq eqa:aur:e8e qe,(sry epedal.leqsuy ueBueleq r:ep uendua.l:d leue ede.r

  • Bel iau menjajarkan kedua telapak tangan Ialu meniupn;-a seravamengucapkan suratAl-lkhlas, Al-Falaq dan An-Nas. Setelah itu beliau rneng-usapkan telapak tangan ke seluruh tubuh vang mcmang bisa diusapnl,a. dirnu-lai dari bagian kepala, lalu ke rvajah lalu ke bagian tubuh. Beliau rnelakukanhal in i t iga kal i . I le l iau t idur pada lambung kanan (dalam posisi mir ing kckanan), meletakkan tangan kanan di bawah pipi kanan. Jika bangun tidurbel iau mensucankan-

    . i ' , " i .t#\ e)!S UL,r L" &r U$-l tJ-rJt 4lJ _r^-'Jr

    "Segala puji bagi Allah yang telah menghidupkan kami seteluh Diamemutikrm koni dan kepada-Nya tempat kcnthali. " (Diri\\avatkan Al-Bukhary. Musl i rn dan At-T i rmidzy) .Sete lah i tu bel iau bers i rvak. Tcrkadang bel iau r rembaca scpuluh avat

    dar i akhi r surat A l i Imran.Bel iau b iasa t idur pada awal r ra lam dan bangun pada akh i r malarr . la-

    pi terkadang.juga tidak tidur pada awal malam karena melayani kernaslahatanorang-orang Muslirn. N4ata be liau ridur tapi hati beliau tidak tidur. Jika beliaut idur , tak seorang pun membangunkan bel iau. sehingga bel iau sendi r i yangbangun.

    Tuntunan Rasulu l lah dalam Bermu'amalahRasufullah Shallallahu Alaihi u,a Sallom adalah orang yang paling

    bagus dalam bermu'amalah. . l ika meminjam sesuatu dar i orang Ia in, rnakabeliau mengembalikan yang lebih bagus dari apa yang dipinjamnl'a, dan be-l iau past i men qerrbal ikannya sambi l mendoakan orang yang ntcrnbel ikanpin jaman kepada be l iau,

    . r \-:Ul ,. .r*-..J1 --r-lJl elF

    "Semoga Allah mentherkahi baginu dolam keluargamu dan hurtontu.Sesungguhntta pahulo pinjantan ialah pu jian tlttn pentenuhan. " (Diri-wavatkan An-Nasa'y. Ibnu Majah dan Ahmad).Beliau pernah rrerninjanr (berhutang) ernpat puluh sha' hahan rnakan-

    an dari seseorang. Pada saat vang sama ada seorang Anshar vang menrbutuh-kannya. maka be I iau nremberikan bahan makanan i tu kepada orane Anshar.Be l iau bersabda. ' 'Sete lah in i d ia t idak akan datang kepada kam i untuk me-minta sesualu pun.'' Orang yang dipinjarni itu siap-siap akarr nrengatakan se-suatu. Tapi beliaLr cepat-cepat berkata, ''Janganlah kanu berkata kecLrali 1'angbaik. Aku ada lah sebaik-baik orang I ang nrenrinjarn." N4aka tre liau nrengcnr-bal ikan bahan makanan i tu dua kal i l ipat atau delapan puluh sha' .

    10 zad t-,ve 0d

    t;t. J'': eSi o: :-U iJr lrr:

  • I I ,/U1.11/.:/r',21 //D//D1U12a. /Dpt

    -ep Suolodas u€lel:aq 3ue,4 'uelr1es-1r4us 3ueX 3uu.ro rgadas 1eprl'luiuetuast1t1tu:ru 3uu.,( elaleu uep lueloqtuad e:ed e{uue1e[:aq e:ec qe1n1r3og

    ,, rupuu1 3ue,{ qeuel rp ueleLraq Suepas uele-ueleas IeJaBJaq e,iu-uep€q erlBru 'uEIeltaq utnllog on ryrolb,nqDlpltDqS qellnlnsed eItf,!

    'erelraq

    ue8uep nBrlaq uelDftaq ere3llBJrsuaru qeu:ad eSnfqrleqJ nqv urq rlV'r lnpad

    1epr1 rgadas ner;aq rdul 'ner laq 13uequlra, ,{uau 1n1unEqesnraq rulel efu:euaqeg'ner laq rBeq un:nueu uelrpefrp tunq uB{B-u€)e-eS nnllDs D,x rqtDtv nqD D oqsqellnInsBX epedr:ep ei(uue1el1edac qrqal3uu,{ 3ue:oases reql larx lepr l eSnfnlv n€r leq e)nu rp ue;uf taq uel let€t l tuuIB-ue)uas Lllrri IDS Dttr n1tDlV nqD1rrrryS qellnlnspy cpedr:ep sn8eq q rqal3ue,{ und rrlenscs leqrlaur )eprt nIV.J

    '.€te1rJq qc.re.rnll nqy Sueual eEnfuepe{uuelefsnBeq 3ur;ud 'e iuuelef lcdar 3ur led 3ue,{ Suelo qelepe net IaB

    lBquqBqs urBd BruEsI'flueluFag IBES nute uErJ!puas uulB!e{ luBS qBl lnlnsug ueunlunl

    'tUelsl Insetu ntr rpnqEA

    3uu:o uerpnua;1 . '€,{ur nq€la8uaul ur8ur n1e nlr euale) lnquel qetualq€queuaq nprlaq lenqLuoru n:1snInerlaq r:lp 3ue1ua1 nqel1epr13ue,{ 3ue:oueseralal nlrp,('rnqeln)a) Lunleq 3ue,( efus nles 1r33ur] uep

    'rnqele)n1 qepnsner leq r:rp eped epe 3ue,{ uelqeual epuefepuel llcp nlunsas e1eBag,. 'e1e1:aq

    nll rpnqel 3ue:o eqetr1 tnqual qeual qeque aq nerlaq lenqutau n:1snfn1t tpnqel3ue:o ueserale) elereu 3ue:e1aur ner laq rdel nlrrpnqel8uu:oepeda) ntensas tenqreq IEpueq e(u:e3uapuaru Suei( leqeqeqs e:e6

    .'n11e,n :n1n3u-;nlnSuaLu €Ins Sustueu qlleqtqlnhi-lnpqVrueg 3ue:o-3uero uel lB). . 'sere) ue8uap eleyaq n1r rpnqel 3ue:6

    'odual qnlef urnloq SueleIaS.. 'nqsluaqurru netlag'ue:e,{equrad qrSeuau {nlun npr leq rSuelepueu ntr rpnqEI Suero'odua1qnlel unlaqas rdel euus:aq rleledasrp qepns 3uu,i nluapal n11z,t el8uelue8uap ncr leq epedal Suereq lenfueu 8ue.{ rpnqel 3ue:oas epy

    , dn1nr Suei Suen re,iundruaun1e elr l ' r1enca1 rur qelalas und nlensas r leqtrrau uele 1uprt nIV.. 'ppqeslaqnerlaq nlpl 'qr leqrytnl , , \ - lnpqv ru€B rrep epuef e.rud Epeda) uelqebeppqsnerleq ntr ue3unluna) nlp'I leiueq Suei iunlun u€l;uetppuaut eSSurqasrBel lenfnerleq n11 3ue.req n1c1 uelunrnlrp e,(ue3.req elehtr tdnlnJuaur IEprlnur laq Suen €le,{urel rdel

    'nlpnsas rleqtuaut )spueq npr Iaq rlel nlens

    it stelrsq )ntun Ieqraq)eq reiundueu 3ue,i 3ue:o €ueJel

    'erp ue)JerB.! 'Bpqesraq nprlaq unu?N'n1r 3ue:o depeq.rat lepurueq Intun ders-ders e,(u;eiu3puatu 3uB,( leqBqEqsau3 'se:a1 8ue.{ uee1e1:ad ue1:enlaEuau pques 'qrBeuaur 1n1un ner 1aq rEuel-epuaru er(u1r;rr"uad nle'I 'eluo Jolaas ue[urruatU qeu:ad eBnlnerlag

  • rni sepotong. Dua cara ber jalan yang tercela. yai tu pelan-pelan sepert i orangl ang sakilsakitan dan berjalan secara buru-buru seperti onta Vang ketakutan,scakan n']enggambarkan keadaan pikirannya yang galau. apalagi.jika denganbanyak menengok ke arah kiri dan kanan. Yang benar ialah berjalan dengankerendahan hati, yang menjadi sifat jalannya lbadurrahrnan, seperti yangdifirmankan Allah,

    " Dan, hamba-hambu Rabb |'ang Maha Panyq,ang itu (ialah) orang-orangyang bejalan di ntuka bumi dengan rendah hatl. "(Al-Furqan:63)Orang-orang salaf berkata tentang makna a1,at ini. ' 'Artinva rnereka

    trerjalan dcngan penuh ketenangan dan kervibaw aan, tidak congkak dan tidaksepeft i sakit-sakitan."

    Tuntunan Rasulullah dalam Buang HajatJika hendak rnasuk kamar keci l . maka bel iau rnengucapkan."Ya Allah, aku berlindung kepoda-Mu dari kotoran dun segala hal

    yang kotcn'. " (Diriwayatkan Al-Bukhary dan Muslim).Jika keluar dari kamar kecil, beliau mengucapkan."Ampunan-Mu (yang kuharapkan). "Terkadang beliau membersihkan kotoran dengan ail dan terkadang

    dengan batu, dan terkadang dengan keduanya. Jika hendak buang hajat ketikadalarn perjalanan, maka beliau pergi menyingkir dari para shahabat. Beliaubuang hajat dan bertabir di tempat yang ber l indung. telkadang bertabirdengan pelepah kornra dan terkadang dengan dedaunan. Biasanya beliaumencari tanah 1"ang gembur saat kencing. dan bel iau Iebih banyak kencingdengan duduk (ongkok). Sampai-sarnpai Aisvah berkata. "Siapa yang me-nyampaikan hadits kepada kalian bahwa beliau kencing denean berdiri, makajanganlah kal ian mempercayainya. Bel iau t idak pernah kencing kecual idengan ber jongkok." (Di takhr i i At- l ' i rmidzy, An-Nasa'y dan lbnu Majahdengan isnad shahih).

    Tapi Muslim meriwayatkan di dalam Shahih-nya.dari hadits Hudzai-fah, balrwa beliau pernah kencing dengan berdiri. Ada yang berpendapat.kenc ing dengan cara berdiri ini dimaksudkan sebagai perrbolehan. Ada yangberpendapat. beliau melakLrkannya karena khawatir tali kekang hewannyalepas. Ada yang berpendapat, hal itu d ilakukan karena untuk proses penyem-buhan sakit. Orang Arab biasa menyembuhkan kesulitan kencing dengan caraberdiri. Begitulah kata Asy-Syafi'y. Yang benar. beliau nrelakukannya kare-na untuk menglr indari cipratan air kencing yang kemungkinan akan mengenaidiri beliau, sekiranl"a beliau melakukannya dengan cara berjongkok. Makasatu-satunya cara untuk mcrrghindarinya ia lah kencing dengan berdir i .

    12 Zod tr,l.-lh ort

  • eI / // 4 ll 'J/ //ar D// )f/,.,a/ 1/'t/,/&/

    {rc r r;.{'1'.\',a,,tr€',t' t rt'r.''epqBsrequD DS D lttlDlv

    nqn D oLlS qellnlnsey e.,rrqeq 'qelrprnll nqv uup ue1te,(e,nr:r6 srunlseq8ueruau eserq eBnI rlnr7a5-srynlv tuqeJql e,'rnqeq elnd uullui(e,nr:rq'sturnl selSueruau eserq nBllaq e,\\qeq 'seqqV nuql uep ue1teie,,'rr:rq'e,{ulnqrue: r1e,{ururaur lur(ueq ner;aq

    'r1sed 3ue1 tnque: uequlaq leduat rplnquur requ: l ede:aqoq r lencal ueqn r l r l rueu l€pr l ner l iq E^\qeq uel lnq-eiuau qrqeqs Suei lefe,nr.r eduraqaq qeqas Ireq 3ur1ed iuuf ue;rsjeuodueledn:aur rur qesturU nqV ue1e1e1rp 3ue.( ede ' . (zpruur l-1y l r r inLlolyuE-tlerJur-qsieL aI nEllaq uuqn lBqr lau qer-r:rd n1y,.

    'e1e1:aq qrsturrX nqy uiu-1e:aSuaur leprl nurlaq leqepr,:d

    'e.{ulnqruc-r lccaiuaru ner 1aq u,lqeq uedeSSueuul lnqulruau uS3urr l 'u€qaiaur-qeraural ner laq lnqurer tenqurau eSSurqas'rFue.t

    1e,{unu releuaur Surras nerloq'tudepuad:aq 3ue.lo LruBuolo3as epy'lnqurer 1eo:3uaur qeu.red nerlaq'qerrprnl{ nqV tnrnua4 lnqruu: leca8uau.rqeu:ad 1eprl nerlaq

    's?uV tnrnusl,r1 aIEprr qelnele tnque.r leraBuau qeu:adnerlaq qelede'tedepuad epaq:aq l?qerlerls €red rlelerrp ptpu enpol uep'Jnprl

    )epuaq eInal ueqeun8 nerlaq 3ue.,{ 1e1ac 1u1e re,{undursru nut 1ag'e{urulnfuaur uep r8uu,n 1e,{uru,r releuaur 3ul:as nerleg 1e:u uoqod r:ep

    ueqep ue8uap'q?Lunl InseLU )Epuaq eIr la l t tzI€qs

    lupueq e1l tal ' rnqpn,\ \

    IEpuaq El l laI rrnpr l r :ep unSueq r1e1derlas le,rrsraq ner lag esend:eqqeprt

    undncru esend:eq e;lrtol ll€q '€i(uuelnleleu uep )e,{\rs;aq elns nprleg

    'rfeq uslruunuau leps rlen3a) rur:n1nr:oq 3ue1u:1ue1te,{e,."rrrr p qeu:ad 1epr1 urel Suef uerBeqes eduel uut8eqas rnlnouauqeu:ad leprt n€rleg rlelos eures rnlnJrp )eprl enuras nete elerau Ere3oslnlnorp lnqurer uurBrq enuas eleru ;JnInrraq uelpp nDr laq uBunlunl

    'e,{ueuredurn IrJaI reru?) lp Elrtel uerolol uelqrsraqueu Inlun uEl

    -eunFrp r:r1 ireSuel uel3uepas 'rcns..raq uBp [unuru'ueleru lntun ucluunFrpnerlaq ueuel ue8upl lJaqtraur uep Irqrueiuau

    'rrns:aq 'uulel relnruaut e1tta1' lepues ueleuaBuau elua) ueuul 3ue,{ uE)nlnqepuart l u)ns ner loB

    'uelrqq8uaur 3ue,iqt Ieqtqlnt\-lnpqV

    'ei(u1a1e1 qeynete 'qelaqrp nErlaq epep lees €ped lulrEleLuu€l1l) lp qelnel€ 'rrqel lufuauas uelrq)rp ueepeal ruelep qepns a/r i1rsn$ rqnlh,nqD Dlir{S qellnlnse1 qelede'ledupuad ueepaqrad epy

    B,{uuBruuBuJaX EluEaS uEp qBJl!d urBlEp qullnlnssU uBunlunl

    'sE,\\

    -seM Eseretu qeurad qeprr uep r1e1eBrl e,iuuelqrs:aqruaru dnlnrnerlag e.{u-r:r1 ueBuel ue8uap nleq undneu::te ue3uap 'ue:olo1 uelqlslaqtuatu ner IaB'u€,JnO-lV ef,equeur efe:as '1ca1 Jeure) uep renlal quurad nelleg

  • ' ' Pungkaslah kumis tlan palihorulah jenggot. Bat.b,luiult ,l:,:it,ttide n gan o ran g-ora n g tr,f aj u s i. (Dirirvayatkan lvtusl inr).Dari Anas. dia bcrkata, "Nabi ,Sftdll lahu ALaihivu Su11nr;r mcnrbatasi

    u aktu mcmangkas kumis dan nrcntotong kuku. agar kant i tidak nrcnrclihara-nya lebih dar i empat puluh hal i . ' ' (Dir i rvayatkan Musl i rn)

    Tuntunan Rasulullah Saat Berkata, Diam, Tersen; um dan NlenangisRasulullah Sftal/a llahu Alaihi wu SaLLan adalah makhlu k Allah yang

    palingfasih. paling merdu kata-katanya, paling lembut turur karan; a. santpai-sanrpai perkataan beliau dapat merrpengaruhi hati sekian banyak manusiadan rrenarvanj iu,a. Balrkan rnusuh-ntusuh bel iaujuga mengakui hal in i . J ikabelkata, maka perkataan bel iau tcr inci dan jelas, terkadang diulang-ulang.tidak terlalu cepat dan tidak pula terlalu lanr bat. tidak terputus-pulus atau ter-sela dengan diain. Terkadang bcliau rnengulang hingga tiga kali, agar perka-taan bel iau benar-bcnar bisa dipaharni . Bel iau lebih banyak dian.r j ika rrc-rrlang tidak dibutuhkan untuk bicara. Mengawali dan rnengakhiri pcrkataandengan ujung bibirnya, berkata dengan rnenggunakan kata-kata;,ang banyakkandungan maknanya, tidak terlalu banyak (nyerocos) dan tidak pula terlalusediki t , t idak membicarakan sesuatu yang t idak dipcr lukan, t idak berkatakecuali yang diharapkan pahalanya. Jika beliau tidak rrenyukai sesuaru, makahal itu dapat diketahui levnat rona muka beliau. Tarva beliau berupa senyum-an, bahkan semuanya berupa senyuman. Puncak senyuman beliau ialah gigigeraham bel iau kel ihatan. Bel iau tersenyum karena rnemang ada sesuatuyang membuat beliau tersenyum, yaitu hal-hal yang membuat beliau taajubatau hal-hal yangjarang ter jadi atau aneh. Bel iaujuga tersenyunt karenagembira, karena melihat sesuatu yang menggembirakan atau ikut dalamkegernbiraan itu. Tapi adakalanya beiiau tersenyum justru pada saat yangseharusnya beliau marah. Beliau tersenyum karena dapat rrenguasai rasaamarah.

    Sedangkan tangis bel iau juga t idak berbeda jauh dengan scnyumbeliau, tidak dengan sedu sedan, ratapan dan suara, sebagaimana tawa beliauyang t idak d isertai suara mengakak, tapi hanya berupa senyuman. Saatmenangis air mata beliau mengalir h ingga bercucuran dan dari dada terdengarsuara menggelegak. Tangis beliau terkadang karena gambaran kasih sayangkepada olang yang n.reninggal dun ia. terkadang karena rasd takut atas umat-nya dan rasa sayang, terkadang karena takut kepada Allah, terkadang saatme ndengar Al-Qur'an, yaitu nterupakan tangis cinta dan pengagungan, yangdisertai rasa takut dan khau'at i r . Ket ika putra bel iau, Ibrahirn mcninggaldun ia, nraka kedua mata beliau ntcnangis dan mengucurkan air rnata, sebagailuapan rasa kasih sayang kepadanya. Beliau bersabda saat itu.

    14 Zadzt l-lIa'ad

  • S I t/a//4y/ .2/ ///'///)/atJd /o./JB

    'e,{epreq Ist uEp qeual es€reut

    'ueqtpasa)i 'ueeslIS uellequreSSueu3u3re) qrpas 'elrquraS uep Sueuas 'npull uep elul3 'l l le,\\etp{ uep 1n)81'Sueiesqrsel sr iu?} n l le , { 'ueepeol edereqaq u€) lEqLUPSSuau n l l ne l laq s lSuel'uEqnin lJsal ereras 'ner laq u lnd SuEloJS qelEs u e i nqnl lc lep Ip Inpnp l33sslSueueu 'lBlBtls lees s rFueueru '€ueqJeA leleqs lecs slSueuaut

    'tteqeleu eueq-re3 epelees stFueuau 'erunp ;e33ut ueu un qzef\ utq rterusll lees stFtteuau' l t te{e €33urq ner laq uedepeq Ip estN-uV lerns ueleJeqtuau pn,sur \

    nuql lees 'e,iut:1nd Sueroas qules uelrs1e.{uatu lecs stBueuaut netlag'(petuqv uep ArBrlIng-lv lutfiel

    -tA) ,, ulqDJqJ tnqnft nwuDttDual sDlD qtpaslaq rDuaq-tDuaq truml

    o,&qnSSunsag DllplJ IruD! (lqDU Dnqtuaw 3uo{ rloncaT uotlopBuaw

    4Dpli lwnl unLuDu 'qtpasraq nstq uoq otnw .uo Sunut ytq nt rq DiDn,,

    , , . . - t9.tf l i I i :_\f1 f:4. 'r q'

    - . ) z

    i\^ rl:i '. .\-'1 . rr1'"^ -l=iC;n

    I.j i in n -; q'' (.- {\)' , : .

    l ' : . i ' | ; " j ' i -

  • Ll /a,/.2?14r2.7?Da0l)42a./o.t/25.

    redured earl ,Ep Bu'rnr uep r'.r,!,LU uesureq rnlun rsr,;Ee;(:rlPo::t'ffi1T:[iXll:l;:]i'Luer8 tol n8t€ uert S69.lplrlas leuIrs:{eu uep up.l; 9gf letl)jf,s leurur;,1 r:,(urlsed r.re:n1n

    ueldulcuour iue,{ ledepued ujpue rpV qnuad e,{uue8u€l ledpl.t enpel ei; ! tq .ueue)uul

    upqBq lnprtuaut lees Suetoasos ura_ue1 uetnln e,{urlsp Aue.{.uatu1e1 uelcdntcw pprrr.y , .

    'e,{u:en1 undneru urelep uerFeq >Jruq .lnquru: desnBuar"u ue6uap ue8ua.req:aqe3ur1e1 enpel qnsequlau ner lag .r IeI soel n€le do;as ueleua8uau lupr lrBelas r1e1enpa1 qnseqtuatu nellog .und r;e1es rur ueleu:e enp uelleBBuruaurqeu.rad nerleq e,trqeq uellnqai(uaur 3uu,{ le.,(e,ntr upu >1epr1 .e,{uFunprLl ue8u-ap:re dn:rq8uaur uep lnurnllaq u8uap rlencel nqpn,\\ Ieprl nerlag

    .Bue1-e1aq uurieq e33urq lnquei rp tnquiel e,{uqnqunl r:ep 1e[uauas desnBuatunerlaq:euaq 6ua,( rdel'efulnqrue: uerFeqas desnBuaru e,(ueq nerlaq emqeqqrq?qs slrpEq €pe lepr1

    'eXuenpal ue3uap :elnruau uep ueiuel rnpal uu1n1-e,{u:tu 3uepe1:at '(tnqrue:) eyedal qn.tnlas desnEuau nerlag Bunprque8uap:re dn:rqiuaru uep lnulnl e:e1ue Sunqule,{uau nel laq lpef

    . l le l e3r1 Buep-BIiet uep I l?{ enp 3uepu1:a1 rdel .:re uelnqrr tle>l nles uu8uap Fr.rnprq ue8uaprre dn:rqiuau uep rnunlraq eserq e8nf ner lag .r1e>1 e8r l r lnseqrp ul" l ua-rieqas uep r1e1 enp qnseqrp 8ue,( epu .nqpnm ulo88ue uerBeqcs 1n1ui1

    'upqnseq r;e1 eFrl ue8uap u,{uele1epe uepueqnspq r le) ?np ueSuap e,{ue1e1epe .ueqnseq lJe>las ue8uap . nqpnm qeu;adnsrleq e,,rrqeq'qrqeqs 8ue,{ le,(e,,rrrr upv -uer.ltqal-qrqelraq leprl uup rr? ue-eun33uad uelep so:oq 1eprl:e8e e,{urunul uelle8ur:adulatu ner;ag ,..ppnranles u€rel€tes lre ue8uap ,nqpnm Es€rq nellag .efes nqpn,,n r1e1as ue8u:pe.{uuq leleqs ede.raqeq uelurpuau ner laq tpuf qeloq eABurqas . ,nqpn,^\usepeal urelep Ie,{ueg qrqel r.aa7p5 DA l4tDly nqD DllrryS'rlEIlnlnse1

    ,nrlpnr!\ rlBlusEtr^tr ruElEp rlEllnlnseu uuunlunl

    HVOYflI hIYfV(IHYTfNfNSYU NYNNJNNI

  • Semua hadits ber is i dzik ir yang diucapkan berkai tan dengan wudhu'adalah dusta. sclain dari ucapan lasmiyah pada permulaannya dan ucapanseu5ai \ \ udhu' .

    ''Aku bersaksi bahva tiada Iloh selainAllah semata, yangliacla.tekutubagi-Nya, dan aku bersaksi bahwa Muhantmad adolah hamba danrasul-Nya. Ya Allah, jadikanlah aku terntasuk orang-orang yang ber-taubal dan iadikunloh aku termasttk orang-orang yong berstrci. "

    (Diriwayatkan ArTirmidzy).'lHadits lain dalarr Sairar At-Tirrnidzy disebutkan,"Mahusuci Engkauya Alluh dan dengan puji-Mtt. aku bersaksi bahvaliada Iluh selain Engkatt, aku mentohttn utnpunon datt akLt bertattbttlkepada Engkau. "

    Rasulullalr S/rallallahtr AIoihi x,u Suilam tidak biasa mengusap anggotawudhu'nya setelah wudhu'. Tentang hadits Aisyah. bahwaNabi ShallallahuAlaihi wa Sallam mernpunyaikain percayang biasa digunakan untuk meng-usapi setelah wudhu', begitu pula hadits Mu'adz bin Jabal, dia belkata,

    ''Aku

    pernah melihat Rasulullah,Slral/a// ahu AIaihi wa Sallaz wudhu', lalu meng-usap wajah dengan ujung kainnya", maka kedua hadits ini adalah dha'if,sehingga tidak bisa dijadikan hujjah.

    Pada permulaannya tidak perlu mengucapkan, "Nawaitu.... "(akuber-

    niat), karena para shahabat tidak ada yang mengucapkannya. Basuhan danusapan tidak boleh lebih dari tiga kali. Terkadang beliau menyela-nyelajenggotnya, tapi selamanya hal itu dilakukan, begitu pula menyela-nyelajari.Sedangkan menggerak-gerakkan cincin diriwayatkan dalam hadits dha' if

    Ada riwayat yang shahih bahwa beliau mengusap khu.lfain saat mene-tap dan saat bepergian. Untuk orang yang menetap dibatasi maksimal seharisemalam. Sedangkan untuk musafir rnaksimal selama tiga hari tiga malam.Beliau pernah mengusap kaos kaki, mengusap kain penutup kepala denganmenyisakan rambut bagian jambul. Tapi boleh. iadi in i merupakan keadaankhusus, namun penafsirannva untuk keadaan secara umum le bih pas. Be liautidak pernah memaksakan keadaan pada kedua kakinya. J ika sedang menge-nakan khuffain, maka beliau hanya mengusap. dan j ika dalarn keadaan ter-buka, maka beliau mengguyurnya.

    Beliau tayammum dengan sekali usapan pada lvajah dan kedua tangan,bertayammum dengan tanah yang ada di dekat te mpat shalatnya, baik berupadebu maupun pasir. Ada hadits shahih, bahwa beliau bersabda.

    Dalam riwayat Muslim diui hadits Uqbah bin Amir tidak disebulkan, Ya Allah, jadikanlah

    aku termasuk orang-orang )'an! bertaubat dan jadikanlah aku termasuk orang-orang yang

    bersuci". Tambahan dalam ri\!a)'at At-Tirmidz) inidikuatkan riwayai l-ang lainnya.

    18 Zadul-llaad

  • 6l //a/24/[,-2y1tD1/D/D1f,ta//ny26r

    'lued 'e,{uqc \\uq rp rielede 'lesnd sel! rp uelnq uPp ppep selp rp qEIepE rur ue8uel enpal lslollntun sed Llrqal iuo.i rpE[ . . cpep sel€ tp e{uutI uetu0] spte rp e,(uueue)j ue8uu} usl leleleulnerleq nl?l 'rlrrl1rs D 1r ltllDlh nqDllDllDr.ls\ellnlnseu r:Lu€sr.q leleqs qeutad n:iv..,Etp)t.q prp'e.tuu€lqrr|rqsu.u erp upp ! l lhl l urq It .ey'A slrpEq r.nrP

    :8.(u{rr lrr ls, ruElep rp qeurBznq) nuqllrqryt lp 3ur] i qrqeqs;uB,{ urEl leie^iu epV Jr,eqp 3!p i

    , , iJn)- lV brqsl urq oeuqe.r..rnpqy EpeD.(upeusr rL[] lep lp !dpl ' rur ueiuap Ednies iue{ rgy urr l :s r.rr:p e (uutel pnec nqV leXE^\tJ EpV 1..

    . .-n1rir:q nns Lrrp prl \eur uelrpefrp qelal rurng qelepD rur uptu.p€dnles tue,{sttpel l , .

    8un{'un1o usaLuas qqDV '7ollv lntun LlDlDpD mpput uop nldnpry'lulqDpDq !' n4J DlDqs Dt(uqnSSunsaS uDInt mla{uaLu 3uD{ SuDro-3uDnuD8uopirat DlD LlDluqnq uDp ,LlDn{ualu uDp sn.ml uDguap rulnquDp ltBuDl unlDtdtruau SuDI lozq opodal rulqDtDtr unldDpDqnx ,,' lnluaq reSeqas qeullsr Eop erBqurau netlaq 3u€pBlrel

    ,, unqua uDp lto 'sa uDSuap rulosop-Dsop t.np nlD qDlrJnc lqo r Dl'uoroJol l.rDp uDlqtstaqtp 8un{ 4t1nd uDtblDd DuDturDSDq 'npsop-DSop

    r.tDp ltDp qDIuDI4lsraq '4Dlly Df, lDrDq uDp lnrutt D.tDtuD uulqnDfuaLunDlSuE DuDwtDBDqds 'mpsop-Dsop uDp blD DtDtuD um!qno{'tlDlty Df,,,

    'tnIlrsq r?3Eqas (qeqrteg-1yuPEceq uEpirqlel €lEtue) qEUtlsr eop ueldeJnSuaul nBrlaq Suepellal

    (.. resnd qBMeq rp leleqs iuEl?p ueSuet led€lot s?te lp uEAuElledelet uellElalatu [leuunS-sV )nsBlulal

    'tlV tJBp pn€C nqV uB)]e,{8,\\t.t tC'up;u€t tE)AuESuau Eduet uelte.(e,trueu 3ue,{ qrqeqs stlpeq uelnB .ueAuol

    uep ueiuelaS:ad sele lp 'urI u€8uel sete tp upuel up8uel uellEtalau uulp-n[ua) lElqrl qele J{ dEpeqSuJtU uuppeel LUelep'Iepund ue8uep:ulefes urellexs,\{u urEIup uEp eBurlal ueBuep.lefelas e33urq ue8uel r.ref-r:ef elnqruauueiuap nDrllr-lntD VlDJ ue?uep uee[lDslaq us8uel enpal 1EIBue8uauner1eg1 ure; 3ue,{ uede)nEdvet rDply nqDttV qzeJel qElepe uelqr-lnterrq)Ellees nEr l :q ueesstqs) e{uueln ls la t t l q€uled ledute 3ue{ uerur uepi|| . rqet

    'leqErlErls ElpluE rp und 3ue:oes uep lrr u uplrlz€Jelattl l€pr1 ,e, uurn1

    -..)qas und EdE upldernSuau eduel'.rDq!V nqD V ue.ldecn8uau nerl:q eleu'luleqs )nlun lIp.rsq rrrllrrs Drh tqlDlv t?qDllDl1rrys'qellnlnsed e)tf

    lullsqs qulusutr{l ruulup qBllnlnsru uEunlunl

    '.nqpn,r uEiuap etu€s uelrstsodrp nlt urnululu.{el rdel .rur uerlturap 3ue.irrElrlelrruauarLl leprt net Jaq uep leleqs r l3)l lttBs Inlun ulnrurue{e1 r1e1 nles e.u-quq qrquqs 3ue,{ lu.{e,nu epe 1epr1 efuuelnlelaur lntun teqBqeqs EjDd qnr-n,{ueut elnd )eprt uEp qeuel e,requa{-u nEt leq e^\qeq uelel€,(uout Bu€,{ und1e,re,tr; nlrs epe 1epr1

    'sldruau qepns;re ueFuepe: e:elucuas ,:rsed iuepedllB.'\\rlirx upp rlnEfleure 3ue,{ ueueleftad qnduau:ur leqeqeqs e:ed eues:aqr1nc1e1 8ul;-r:d 11 ri.tad urnlptt n,x rtltDlf nLlDnn DqS qeJlnlnss; slrta)

    r.,, Dtls Dt unp D{upn[ns todLua] qDf s ryDlnru 'tqlnLu11 t.tDp Suntoasas tBunptpuaut lnpqr^ nqn.A untl nunLu 41 ,.

  • tiada sekutu bagi-Nya, dan ttntuk itulah aku cliperintahkan dan aktradalah tergolongan orong-orongyang berserah diri. "'l 'erkadang

    beliau merrbaca doa istiftah sebagai berikut,"Ya Allah, Engkau adalah Rajayang tidak Ilah selain Engkau. Engknuadalah Rabbi dan aku adalah hamba-Mu. Aku telah berbuat aniayaterhadap diriku sendiri, dan aku telah mengakui dosa-dosaku. Olehkarena ittr ompuniloh dosa-closaku .se nuanlo. .re.tungguhnya tidok adayangmenganlpuni dosa-dosa selain Engkrnr. Tunjukkanlah aku kepaduakhluk yung paling baik. Tidak ada t'attg dopat menberi petunjukkepadu ukhlak yang puling baik selain Engkau. Dan, palingkanluhkejelekun dkhlak itu. Tidak nda yang memalingkannya dariku seloinEngkttr. Kusamhut panggilan dan kebahugiaon-tr{u, dan ke baikan it uado di Tongan-Mu, .sedangkan keburukan tidak kemhali kepodo-MuAku bergantung kepctda-Mu dctn kembali kepada- Mu pula. ltlahasuciEngkuu dan Mahatinggi Engkau. Aku memohctn ampunan danberlaubat kepada-Mu. "

    Tapi biasanya doa istiftah ini dibaca saat beliau mengerjakan shalatmaiam.

    Doa ist i f tah la innya adalah,"Ya AIIah, Rabbnya Jibril. lvtika'il dan Israfl... " dan seterusnya." Ya Allah. bagi-Mu segala puj i, Engkau cahaya langit dan btmi dansiapa pttn yang ada di dalamnya.... " dan seterusnya."Mahosttci Engknu ya Alkth, segala puji bagi-Mu. Mahasuci osma-Mu dan Muhatinggi kebesaran-Mu. tidak ada IIah selain Engkau."Yang terakhir ini diriwayatkan Ashhabus-Sunan. Namun riwayat-

    r iwayat sebelurnnya lebih kuat. Ada pula r i "vayat shahih dar i Umar bin Al-Khaththab. bahwa dia pernah membaca doa istiftah ditempat biasan),aNabiShallullahu Aluihivrt Sallant mengimam i. dan dia rnenyaringkan bacaan doaistiftahnya karena hendak mengajarkannya kepada nranusia. Ahmad berkata."Aku sependapat dengan apa yang dir iwal ,atkan dar i Umar. dia berkata."Sekiranya sescorang membaca doa istiftah dengarr sebagian 1'ang diliri ayat-kan dari Nabi Shullallohtt Alaihi u,o Sallam. maka itu lebih baik baginya."

    Kerrudian setelah i tu bel iau membaca ta 'awu,udz. Ia lu membaca Al-Fatihah. Terkadarrg beliau menyaringkan bacaan basmalah, tapilebih seringmenyembunf ikannya. Bacaan beliau panjang-panjang, berhenti pada setiapayat. Setelah nrenrbaca Al-Fatihah, be liau mengucapkan "Amin". Jika padabacaan yang nyar ing, maka bel iau rnengeraskan bacaan "Amin" in i , danorang-orang di belakang beliaujuga mengucapkannya secara nvaring.

    Beliau dianr dua kali, yaitu antara takbiratul-ihrom dan bacaan. Namununtuk diarn yang kedua ada perbedaan pendapat. Ada riwayat yang menye-

    20 Zad?tl-. l lahd

  • lT /22/t4/t )1 uD1/2//tm2d /D.y25.

    'e.(uurltuu€fuiur rjrprl uup utlad elplas qeqrtel-lV lrlns rteqru:Lu LLrnuJIeLu rted JeBv (,

    'n l r e^uu€Esetqal t ie ldut iueulrqesJ_ urq prez nl l euale) t t IeIEH-lv urq ueMiBt\ qelepp lapuad 8ue,{tB.rns-terns Inlun rreeJuq ueelpserqurau 3ue,{ Sueio uulSuepes .l€leslnl\-lv

    leins ecequaur qeul3d eSnf'rnql-qlv lerns e3equattr EBnfqeuad ,1ee1e: enp)nlunJsr.V-lV tu.lrls usequaut LIeLr.rad ner1ag 3ue_re1os ueurez eped ersnueuuelef:e1lp 3ue,{ ede r.rep uelrJeqal qr:q8etu le1eqs n1>ie,ras nzrlaq lnfunladuelSuepag uellapuadrp elrf eures e,{uueereq uep .3uefued 8ue,( e1rf,:nq-nqz lelEqs nl)e^\cs uc€ceq riep qeSuoles lelrlas rpqsE lEIpt.ls uEB.?g

    'fn:ng-1y te:ns SuBpEIJal uEp 1re1-1y 1e:ns 3uepe1:a1'El V-lV lerns SuEpeltel 'qEp[ES-sV lerns ereqtueu nerlaq 3uepe1:01

    .. ueeceq uzr;3ueI-ueuraur nerlaq Supuraru eualel'BLuegad 1ee1et eped e peJaq q,selu: ruDnD;^ D,tlltllDIynqn D nqs tqe5l uelledepuaur uep '.nqpn",\\ Jrq ule3uaru

    ,e,{uqeun: :1r8el r Juqrual erp u€rpntuo) eues rp e,{uuenl:ada1 uerlsa:equaur uep,rbega1 r8.rad 8ue,{ 8ue:oasas epe 8uB,{ lees eped elnuaLues uelulplp lnqnqzleleqS,. 'rur ISnI I uellp,{€,,rrut p 3ue,'( eueurre8eqas 'e1e1:aq pr,eg nqy e33urq-as'rnqnqz l€lErls nUe,lres uepJEq ue13ueluetuaur ner;aq 3uepe1:01

    1e;eqg uduraqeg urBIBp !qEN uuurug uzunfunl

    'qe,(r,{seqg-1y uep e1 y-1y ':uulu}-1y

    JBO lurns sceqrueu qeurad uBnfnerlaq 'lB,tunt uep pl lslBrls ruedes'le,(ueq3ue.ro uelleqrlau SueX qe.eurefle;eqs iees eped eler3u uep e8lns'uepyueeldrcuad '1erq1e uup erunp uednprqol qeles€u rslroq rur lelns enp pualel'uesul-lV uep qepfe5-sy lprns p3eqr.uarx nelleq lE.un[ leleqs Blrta)

    ' ,n lnr

    nlBI rlepesrat n?rlaq 'erueyad 1eo1e: eped ereqrp 3ue,{ unluH uBp esnhl uulnq-t,(uad 3ueluai Pqrt e,{uue€ceq e)rla) unuruqnl -lV le:ns eoeqtueu qeu:ednerlaq u€uslpfuad rreleCl le€Iel ntes eped uesnsnqlSued Epl? l?pll uep leelelenp lnlun nlz l iaq rur l? lnS seN-uV lerns Suepel.ral uep be1e1-;y,qe1ez1e7-zV '

  • Ibnu Abdil-Barr berkata, "Dirirvayatkan bahwa dalam shalat maghribbel iau pernah membaca surat Al-A'raf . Asy-Syarns. Ash-Shaffat . Ad-Dukhan, Al-A' la, ArTin, Al-Mursalat , Al-Falaq dan An-Nas. Bel iau jugapernah membaca surat-surat yang pendek pada shalat maghrib. Semua inimerupakan riwayat yang shahih dan sudah terkenal.

    Dalam shalat isya' beliau pernah membaca At-Tin, dan memberikanperkiraan panjang pendeknya kepada Mu'adz seperti surat Asy-Syams. Al-A' la, Al-Lai l dan vang serupa. Bel iau mengingkar inya vang merrbaca suratAl-Baqarah. scraya bersabda. "Apakah engkau masih muda rvahai lVlu'adz?"Sementara para penratuk') mengacu kepada sabda beliau ini. dan mereka tidakmau menoleh ke bacaan sebelumnya maupun sesudahnya.

    Dalam shalatJum at bel iau rnembaca surat Al-Jumu'ah dan Al-Muna-f iqun. atau surat Al-A' la dan Al-Ghasyiyah.

    Dalam shalat Id terkadang bel iau membaca surat Qaf dan Al-Qamarsecara utuh. terkadang be liau membaca surat Al-A'la dan A l-Ghasyiyah. In i-lah yang bel iau lakukan hingga akhir hayat.

    Petunjuk Rasulullah Shallallahu Alaihi u,o Sallam senantiasa dilaku-kan Al-Khulafa'ur-Rasyidun. Tapi Abu Bakar pemah membaca surat Al-Ba-ciarah pada waktu shalat subuh, dan ketika d ia mengucapkan salam. mataharihamoir terbi t . ")

    tJrnarjuga pernah membaca surat Yusuf, An-Nahl. Hud dan Al-lsra'.'lentang

    sabda beliau, "Siapa pun di antara kalian yang menjadi imam, makahendaklah memendekkan bacaannya", dapat dijawab sebagai berikut, bahwapanjangdan pendek itu masalah yang nisbi, yang harus dikembalikan kepadaapa yang dilakukan Rasulullah Slallallahu Alaihi wa Sal/arr, bukan meng-ikuti apa yang dikehendaki para makmum.

    Kebjasaan yang senantiasa dilakukan Nabi Shallallahu Alaihi u,a.ta//znr ialalr men jadi hakim yang menyelesaikan perkara di antara dua pihakvang bersengketa. Beliau biasa membaca satu surat secara utuh. dan terka-dang satu surat itu dibaca untuk dua rakaat. Tapi hal inijarang beliau lakukan.Membaca bagian arval atau akhir surat tidak pernah diriwayatkan dari beliau.Dua sulat yang dibaca dalam satu rakaat pernah be liau lakukan dalam shalatnali lah. yang beliau laksanakan send irian. Bacaan pada rakaat pertama lebihpanjang daripada bacaan pada rakaat kedua dalam setiap shalat. Terkadangbeliau memanjangkan bacaan, hingga tidak lagi terdengar suara telapak kakiyang berjalan, yaitu mereka yang terlambat mengikuti shalat.

    Scbutan bagi orang-oran-s \ anc cepat-cepal dalam nrku' dan sujudn),a, sepert i burung gagak\ ang scdang mcnratuk. t idak berdzikir kepada Allah kecuali hanl a scdikit sckal i .

    Ada ri\va) at ),ang mcnvebutkan. bah\va orang-orang berkata kepadanya setelah itu. -Wahai

    Khali lah Rasulul lah. i t l ' l malaharihampir terbit . Dia berkata. 'Kalau pun marahari i tu rerbi l .toh ia lidak mendapali kita termasuk orang-orang l.ang lalai.

    '

    22 Zad ul-.11a'ad

  • ta ,//)11 4'/' .,/.'/ // Lx DlztD.t /t2p1/' LteIduJl'tiu JLu rlEu.rad

    ner laq E, t \qeq 'nEt leq uEp qrqeqs tE,{E,ru Etn l epv t l ln j e , iuBuel u i laurpEtues qEIcr .n ln i L le le las rJrp laq B,{uEuel Sur tu: } nur laq uuuntun. l

    .r,. I I Pf,Uqtxe|'r| n IlJdlu p rl en pcl 3r.rr':,i ueeJeq eped ,. tlpwDL!1 lnl Dt nuDqqD[ DurtLlDl lb-.cJeqtpqaloq )eptl l letu

    'e iuunpal e:etue r p ueereq und r-urq3uarLl qaloq IBprl_,, t[itd tt1o8as n7y-Inq run:1 qqnyqD vn;{.,

    ue lde:n3uau ner 1oq rpef qaloq nely

    ,, tfttd n1oBa"- n14--tEDq uDp ,tunl qqDA tDtp/l/1,,

    'uu ldern iuaru ner laq e)Eru ' .n In l uep t t lSueq qela lessnrnl uep 1eia1 r.rrp.raq ueeppal tuelep q€pns.ruueq-Jeueq ncrlaq eIrI

    , pn lns ucp .n)nr lpes €, {u8un33und 3ue;n1uel le iauar"u lepr l 3uu:oasas r8ulas uuseluq aqtp ue)B Ippl t le luqs n lBnS! .' tur

    ;eq Fueluel epqesleq nEr laB.pnlns enp e. re lue lnpn p tees uEp .n ln l l lupl l lSueq lEss sn-rn l uEeppal [uDIpp €ser lueuas ner l :q 3un33und 3ue1n1

    ,, ot1,1-tIntuaw BunI Suruo nBuapuau qDIb,,,'uB)d€tnSuaut p.,{eras'ueSuer

    enpal le lSueiuaui l rques 1r13uuq ner laq nt r qe latas .ueleur te leqs uelef-:aBueu lees nerlaq r:ep uellefe,trr:rp r ur :rq1e.ta1Eue,{ ueeceq-uueceg

    ,, nN-DpDort )tnpuu DI-tpnu unp 3uo1tt1'4o1o'unlnqrPuad'unto8uapua4 ttp qotsndn1a ryt1-opodatl untataq n:1o nq-npodasl ',filnt nlD nn-Dpodal 'qo11y otr,,

    'ueldecnSuau eBn l-ner 1aq Euepeltal

    ,, luqtf uDp lDltDloru ntod otruqqnll qrsrdqnllD] t uDp rJtlsollDl/f ,.'ue ldecnFuau ner laq e, {u.n1nl ure lep 3uepe1:a1 .ucepe:1 ur iu

    -ap e luuE) rensa,(uau uep 1e;eqs uelSuequrra. {uru ner leq 1n[un1a.1'upurpuss uep rueletu le leqs n11e,$ eped uulc i :a1 ner laq Fuei . r . ;

    -rp:aq lees e,{ueurel ueSuap eues e'rr1-e:r1 .n1n:eiueLuel Buepeyalrdrl eiu-pnfns e lnd n1r3:q 'q tqs€l uepJ€q qnlndas e l r l rs nur 1eq , n1n: e, (ueue 1

    ., nID qDltulluwD |Dllb,n{ 'nw-t IntI uoEuap uDp twnl qqny 'qn11y oI 'nn:1}uq rtnso4n1,1 .,

    'ueldecnFuar"u ner 1:q e{ue1e1epe unrueN

    ,, SunSooqoy; SuDl DlqqoII trnsnLlDr[,.'ueIdBcnBuotu nerlaq 3ueperya1.e.,(uuelluBuopuau elnd qepr:

    uep e1eda1 uelqepueJau Ipprl 'snJnl 'uelSuefueu:ur uep 3un33und uel6ueq

    -ueFuau'3unqtue1 r:ep ue3uei enpsq uelqnufuaur,e,{uue:a13uocu:ru rsrs.,cru€lep ln ln l enp3I rp ue11e1a1rp ucSucl Iudel r t EnpJ) .n lnr )n lun r rq)euaqltques e.{uueiuel enpal 1e13ue3uau netlaq ,eJequlalu resn qcla}as

    (nInU usp f ! I8uBg uBp .n{ng usEuusr1ulad uuunlunl

  • " Wahai Rabb kami, bagi-Mu segalu puj i, sepenuh langit dan scpenuhbumi, seperuh apa yang ada di antara kecluanyo .serta sepe nuh altasaja yang Engkau kehendaki dori sesuatu setelah itu. Engkau adalahDzat yang layak ntenerima pujiun dan pengogungun. Tidak atla satuptm yang ntenghalongi apayang telah Engkau berikan, dan tidak adayangdapat ntemberikon apo punyangtclcth Engkau ktlongi serta tidakakon berguna kekayaan orang yong kaya di si.si-Mu. "

    Ada pula riwayat )'ang shahih dari Rasulullah Shallallcthu AIoihi vuSa//anr, bahu'a beliau pernah mengucapkan.

    "Yu AIlah, bersihkanlah akudari kesulahan-kesalnhanku dengan ai',es dan e nftun. Cuc ilah aku dari dosa-dosu dun kesakltun-kesolahun-ku, .sebctgaintana kain putih l,ang dicuci tlori kotoran. .Jauhkanlahantara diriku dan kesalahan- ke.salahanktt sebagaintunu Engkuuiauhkan antara timur dan barat. "

    Muslim rneriwayatkan dariAnas, dia berkata. "Jika Rasulullah Sftal-Iollohu Alaihi wa Sallam mengucapkan, 'Sani'allahu liman hamidahu',maka beliau dalam keadaan berdiri, hingga kami berkata, 'Beliau diam untukbeberapa saat'. Kemud ian be liau sujud, duduk di antara kedua suj ud. sehing-ga kami berkata,'Beliau diam untuk beberapa saat'."

    Begitulah tuntunanNabi Shallallahu AIaihi v,a Sallarr ketika rnelak-sanakan ruku'dan saat bangki t dar i ruku' . Memendekkan dua rukun inirurerupakan kebiasaan para gubernur Bani Umayyah, hingga memunculkananggapan bahwa yang demikian itu termasuk As-Sunnah.

    Sujud dan Duduk di antara Dua SujudKemudian bel iau bertakbir dan merunduk untuk melakukan sujud.

    tanpa mengangkat kedua tangan. Beliau meletakkan kedua lutut terlebil,dahulu Ialu disusul dengan kedua telapak tangan, kemudian meletakkankening dan hidung di ternpat sujud. In i lah yang shahih. Bagian yang pal ingdekat dengan tanah diletakkan lebih dahulu, dan ketika bangkit, maka yangpal ingjauh dar i tanah diangkat lebih dahulu, atau kepala lebih dahulu, la lukedua tangan, Ialu kedua Iutut . In i lah keba l ikan dar i apa yang di lakukan ontasaat bangki t . Bel iau melarang penyerupaan dengan binatang saat shalat .Bel iau melarang turun ke bawah sepert i menderurnnva onta. melarangmcnoleh sepefti menolehnya burung gagak, melarang mengangkat tangansaat salarr seperti ekor kuda.

    Bel iau sujud dengan urenempelkan kening dan hidung, t idak meng-halanginy a dengan kain sorban. Bel iau lebih ser ing sujud di atas tanah. jugapernah suj ud di atas air. d i atas tanah liat, tikar kecil yang terbuat dari pe lepahkorrna. di atas t ikar yang dibuat untuk shalat dan di atas kul i t yang sudahdisamak.

    24 Zadul-l.ta'ad

  • gz /tr/t4//- t 1 1/DxDl,2?2.1.11)/4./

    ,, r)tz,)1 n\D LlDlt.taq uDp ryD qDl-bltlluttt 'tryt) qDldDln) 'nlD qnlttDutLlDr 'tDlEDq qDlutldnD qD V D){,,

    '€op uEIdeJnBuau uBp 'uefu€I)eraSSLreu Iuprl

    'lnlnl sele rp Epp ueEurl 3un fn lnlnl enpa) selE rp ueFuElenpal uellslalatu 'ueue) tlel uBIIBS3uarLl ,€,iuselB rp Inpnp uep utl tIe\uelSuEluaq uaLu '{sottt! 4npnp uerpnual

    'ueFuel enpal telSue8uagr edurtJrqlel uelduJnFuau l rques eledal te lSupSuau nErJeq uetpnule)

    ,, unt1o4 8nq uotllnE {p tlntun sDtuod qtqal or r uqn8&unsag,,'epqesreq e,{wes .pn[ns

    uep eoptaq Lle;ep qnSSuns-qn33uns.laq lntun ue{r{eluuouaur nerleg

    ,, nn18ug uwlas qo11 npu18uotnt1qo11 nmlBug ,uoy-1odwo1n:1 3ttnf, uop uoyttrunqutasnl Suol uo4tt44onq Bun{ odo uopunynpqoptt:18unt odn n:18oq qnpundun'qn11y n1 nlurp npotlopn n1rnnuas uDp nluonfn8uasa4 uDp nluDtlDlDs !'ttlDpuDJ uop nquo7nti-Suttsaq nq8nq qoltundruo qD v D;t n4o npoduop oturnLlola\uatuqtqal nm18ug Sun{ und odn uop 'DluDSn-o1 uDpp nluDqtqal-L[rqapl'ryuoqopoq

    !'Dpoqopsa4-uDtlnlosay n1tSoq qnltundtuo'qqlV otr,,'uuldecnFuau qeurad e8nf nerlag

    ,, ttunqutasLa13unI uop tloduol Suo{'nq1n 8uo{uop pnn Suoi.tos-aq 3un{ unp ycaq SuoI'nyosop nnruas npSoq qnltundwo 'qo11V otr,,

    'ueldecnFuaru qeu:ad eBnf nerleg

    .,'ofitcuad qoq-tlDqas qD y rrn-snqoTy'or{uuoloqr 13uad uop uotoguapuad qolaqtuaw,otutlnluaqw awuop ut4oldtcuawBuot Tnzq opodatl pn fns nqqofon,utp tlotsnd nyo n2,,g-opodatl 'unwuaq nqo nyJ-opodal 'pn[ns n4n nVy-opodatl ,qo11y otr,,

    'e,{upnfns urelep ueldecnBuatu qeu.rad eBnf nerlag

    ,, lLtqtf uDp lmlrDlou ntod o[uqqoy qtsraqDqDl{ uDp rl1sDqDW,,'ue>ldecnSueru ner 1aq 3uepe1:01

    ,, n1n qoltundwo 'qo11y

    n,{'nyi-tfntl uo8uap uDp tulm! qqoy 'qo11n otr'no13u7 tcnsoqoTy,,'uelducnBuaru nelleq SuBpellaJ

    ,, t33urpr1o1y 8uDf, nyqqof, nnsDqDW,.'ue4decnFuaur

    nerloq n1 pnlns ureleq 'rue33ue33uar.u e1nd1epr1uep e,{uuel8ue88uereu ryp-rl unuuu r:ef-r.tef uep rydelal elnqtueru

    'lelqrl qBrB al eXur:ef 3un[n-3un[nueldepeq8ueur 'e,(upnfns ruelep sn:n1 'Sunprq uup lepund ue8uop relelas ue1-1e1a1rp ue8uel ledelal enpay qrlnd 3ue{ nerleq lerlal lrlnq leqrpel eFFurqa_-'e.,{uue1:eqaJau uep Sunqruel r:ep ue8uel enpal uelqne[uaur .qeue1 ueiu:pspral-selol e(uSunptq uep 8urua1 uelladrueuaru nerlaq pnfns e1r1

  • Hudzaifalr menyebutkan dari Rasulullah Shallallahu Alaihi wa Sallam'

    bahwa beliau mengucapkan doa,"Ya Atlah, ampunilah aku, ampunilah aku. "

    Kemudian beliau bangkit dengan ujung kaki dan lututnya, bertumpupada kedua pahanya. Jika sudah bangkit, beliau langsung memulai bacaan

    dan tidakdiam seperti yang dilakukan setelah takbiratul-ihram. Beliau shalat

    pada rakaat kedua seperti yang dilakukan pada rakaat pertama, kecuali empat

    hal: Diam. bacaan istiftah, takbiratul-ihram dan memanjangkannya

    Saat duduk untuk tasyahhud, beliau meletakkan tangan kiri di atas paha

    kiri darr nreletakkan tangan kanan di atas paha kanan pula, menunjuk denganj ar i te lurr jLrk. r ang t idak meluruskannya secara lculpatrg dan t idak rnenegak-

    kann)'a. tclapi nr cnr ben gkok ka nn) a scd ik it. tidak menggerak-gerakkannl a.

    pandangal mata tertuju ke jari telunjuk itu. mengembangkan jari-jari tangan

    ki f i ( t idak tncnggenggam). Si fat duduk tasl 'ahhud sanra dengan saat duduk

    antara dua suiud. Scdangkan hadits lbnuz-Zubair yang dir i rval 'atkan Mus-

    l inr , bahuaj ika duduk dalam shalat . nraka kaki k i r i ter letak di antara paha

    dan bet is kaki yang kanan, di lakukan padatasyahlrud akhir . Begitulah ) 'angsenantiasa beliau lakukan dalam tasyahhud akhir. dan beliau meneajati parr

    shahabat untuk mengucaPkan,''Salant seiahlerabagi Allah, shalctt dan halJtal yang baik Kesejah-

    teraon b,:tgimuwahai nabi dan rahmat Allah serta hat'akah-N1'a Solant

    sejahtera atas kami dan hambaJtontbu Allahyang shalih Aku bersaksi

    bahv,a liddo lloh sehin Allah, tlttn aku bersaksi bahu'a Mtrhantntad

    adolah hamba dan rasul-NYa. '

    Beliau rremendekkan bacaan tasyahhud ini, seakan-akan beliau se-

    dang duduk di atas batu yang panas. Tidak pernah d inukil dari satu liadits pun

    bahwa beliau mengucapkan shalawat dan salam atas diri dan kerabat beliau'

    tidak meurohon perlindungan dari adzab kubur, adzab Jahannam. cobaan

    l i idup dan rnat i . cobaan Al-Masih Ad-Daj ja l . ' )Boleh jadi olang ; arrg ingin

    rnengucapkatrtrya, karena dia rnemahanli dari keumuman yang dianjurkan

    untuk diucapkan pada tasyahhud akhir'

    Kemudian beliau bangkit sambil nrengttcapkan takbir' di atas ujurrg

    kaki. Sedangkan tangan tetap berada di atas lutut, bertumpu kepada paha'

    Di dalarn ShahihMuslirn dan sebag ian jalan riwayat Al-Bukhar Y'dise-butkan bahrva bel iau mengangkat kedua tangan di tenrpat in i . kernudiarr

    hanya rrelrbaca Al-Fatihah saja. Tidak ada sattt riu'ayat pun yang Inen)'ebut-

    kan bahwa be liau membaca sesuatu setelah A l-F atihah pada dua lakaat yang

    terakhir (untuk sltalat yang empat rakaat)

    ' Arl in\ r l )ada l ,rsrahhud a\val auu pedcneahrn- kafenr hal i tu dibaca

    hani a pada ias) ahhud

    aKl l l r .

    l o Zad u l-.lIa'ad

  • L ' /aIz4'/r' 2/ ltD1/ D/t1:D.1 /L),.H1/'snsnuv

    qeqasEpe EUor€I l l l uelnldl nyrlrq 8up,(edp rp]r l uedep.I nl iru lnlun e,( eapluad r;uquclurl ;unureu 8ur ( u€l€fqelat qenqas r{ qoloulul netF8 qnqns lvluqs lrrs tppl lr t nlr Icl l ! .

    Ieqep8d '(rI'uel)

    .eurBfuBlnq uep (nle) IuSSunl {ntuaq uelep rur lslEqs uulepuelduinrp 8ue,{ eop entuas Sueluat netlaq tJEp ue1te,{e,tr r.r r p 3ue1

    ,, tn4o1ay nn73u7 Suni osop-osop dopotpal unundruo uoqowautrulD uDp 'rnqDt ! nn48ug SunI uoloqn[a1 uop ny4-opndatl Sunpwpaqnlo uop 'uttlDt l nnq8ug Suol uoqnqay nyJ-opodatl uoqowau mlv'n1'y-opoda4 nuaq Sunl qoprl uop rcns Suot t1nt1 uoqowaw nlv nn-opoday qnquoBuap qDpDquaquDp pwsltu unqntrsuatu pdnp n&o nyl-DpDd l uollolualu nt1y 4n[un1ad utnlop uoqn8iun"^a7 uop nVy-npndasluDsn)n wDlDp uDdDtal l uoLlouraw mlD D(uqnSSultsas

    'qDllv Df,,.

    ,. rryDlz Lunpp n46oq Llolryotpaq 'n11a33ut1 1rldtualruo1op n18oq qo1uos18uodo1 'nlosop ntltSoq qnpundwo 'qD V D^1 ,.

    ,,'Suoytq unp nsop tnp n7y-opoda4 Sutlputuaq nID 'qo Votr rlout uop dnpry uoDqor uDp nn-opndaq Sunpnltaq ntlV loftnq-pnqtsorylv uDDpoB uop nya6-opodnl Sunpuqnq mlv tnEn! qDzpDuop nVy -opodaT un8unpnlnd uoqoruau n:1o otruqnSSunsas 'qDllv Df,,,

    'uIBles urnl-aqes rqle le,{f rqet qepnses er€q ner 1aq 3ue,4 eop-eop erelue lp qellul

    'efes u.reles nles ue8u-ap e,{ueq dnln: lpprl rpel

    'qetual s1r peq ein I und rur de1'uoung-sy weppue>linqasrp 3ue.'( ruedas qeXsrV uep uuqrefe,nrrrp 3ue,{ elnd e py 1en11epr1tur le,(B,tru rdel rlelouaru eduel rueles r 1e1 nles uelderniuaur nerlaq u,mqequeltnqa,(uaru 3ue,( 1e,{e,nr: epy 'ueIn)eJ nerlaq eserlueues 3ue,{ qelntlSaB'urIrlEJ€aInlel ueuel qerp aI tuplus ueldecnSuau ner laq u€rpnura) rlDllydepeqBu:u ueepeal ruelep rSel )eprt rt-re.raq'ruples qepns EIr[ qellv dep-eq8uaul3ue,( 1e1eqs 3u€ro ueepeal ueiuop renses rul 1e11 uelqelu r:ad ner 1aqSuei( qelnlrBaq uep teleqs tees ueldecnlp 'teleqs urBuop trElreq Suei unun€rsJes Eop-eoC ner Jaq uBUnlunl )nseujel Iepll

    'urnuIeuI eJEd dupeqiuJrrlnelu 1e1q11 depeq8uaru ueSuap urEIEs qepnses eoq qeleqpej uep q€.rrernHnqv slrpetl ruelep uellnqesrp 8ue( rpedes e,(uuelqelur:auratu nerleq uel-LJeB tueles unlaqas:rq1e pnqqe,{sel qelales pop ueldecnBu:ru nerlog

    (. e8eluad rluduelrp?slq 3ue,{ qeleo qere aI qelouau nBrloq ruodos 'uE)n)eJtp snJeueru-snJa}Suuf ueeserqa>1ue1edruaru uelnq uep nlueuol qeqas eueJe) ue)n>lelrp nlr tdel'e.{uue>Inleloru qeu:ad nerlaq Sueuol/r\tr .. Eqr.ueq lEleqs uEp ue}e,{s uelnlelrp8ue.,{ ue:eqrues qel€pe qalouot{., 'qe,trefuotrr nerleq E)etylur leq uele,{u-?ueu 3uB,{ Sueroasas ep€ pmqeq 'uellnqasrp ,{teqlng-lV liiyrryS'ruEJ?p rC'telpqs nlIE^\ eped qa;ouaru uelqaloquaru 3ue,{ ueunlunl ppe }epll

  • dalarn riwayat Al-lmam Ahnad dan Ahlus-Sanan dise butkan dari hadits

    Tsauban. dari Nabi Shallollahu Alaihi va Sallatn, "Seseorang tidak boleh

    rrengimami suatu kaum. lalu dia mengkhususkan doa bagi dirinya sendiri

    tanpa mereka. Jika dia melakukannya. berarti dia telah mengkhianati Inere-

    ka." Sementara lbnu Khuzaimah menyebutkan di dalam S/raftlft-nya. dan dia

    menyebutkan doa yang dibaca Rasu lullah Shallallahu Alaihi u'a Salkun."YaAl lah. jauhkan lah antara dir iku dan kesalahan-kesalahanku.. . . " Di s ini d ise-

    butkan lafazh tunggal. yang berart i untuk dir ibel iau sendir i N4aka hadits in i

    sudah cukup untuk rrenl angkal hadits maudhu' di atas. Sava.jltga rrendengar

    Syaikhul- ls larr lbnu Taimi lah berkata. "Menurut hemat sa) a. hadi ts l ang

    nrcnl ebutkan dtra vang d ibaca imanl semacan] ini sudall tertuj u Lrntuk dirinl a

    dan jLrga untuk maknrurn. Mercka bersekutu di dalamnl a ' scpert i halnl a doaqunul atau la in- la innl 'a.

    Bel iau rnenekutkan kepala dalam shalat . ' r Hal in i d isebutkan Ahrnad

    dalanr ri\vayatn)'a. Seurentara tatkala tasl-ahhud pandangan beliarr tidak lcbih

    dar i u jung telunjuknya. Al lah tc lal i Incnjadikan kcsenangan dan kenikrnatan

    bel iau ada dalar l s l ralat . L lc l iau pcrnah bcrsabda kepada Bi la l . "Hai Bi la l ,

    buat lah karni ber ist i rahat dengan shalat "

    Suatu kali beliau sudah tnemulai shalatdan bermaksud hendak meman-

    . jangkannya. Tapit iba-t iba terdengar suara tangis bayi . Maka bel iarr mcnten-

    dekkannya. karena khawatir akatr tlerisaukan hati ibu bayi tersebut. Ketika

    sedang mengerjakan shalat fardhu bel iau juga pernah menggendong

    Urnamah bint i Abul-Ash. cucu bel iau atau putr i Zainab. J ika berdir i , bel iau

    nrenggendongnya, dan ketika ruku atau sujud, beliau meletakkannya. Al-

    Hasan dan Al-Husairrjuga pernah rnendekati beliau ketika sedang shalat, lalu

    naik ke atas punggung beliau. Saat itu beliau memanjangkan suj udnya, karena

    khawatir akan menjatuhkan salah seorang diantara keduanya Ketikabeliau

    sedang shalat. Aisyah datang. Maka beliau berjalan. membukakan pintu' lalu

    beliau kembali lagi ke tempat shalatnya lagi. Beliau menjawab salam dengan

    is1'arat ketika sedang shalat, sepe11i yang diriwayatkan dari Jabir, Anas, Shu-

    haib. Abdtrllah bin Umar dan Abdullah bin Mas'ud Radhiyallahu Anhtm'

    Tentang hadits Abu Ghathafan dari Abu Hurairah Radhiyallahu Anhu, dari

    Nabi Shatlattcthu Alaihi vu SaLkm. beliau bersabda. "Siapa yang mernberi

    isyarat dalam shalatnya' sehingga isi'arat itu bisa dipahami' lnaka hendaklah

    dia rnengulang lagi shalatnya". adalah hadits batil seperti yang dikatakan Ad-

    Daruquthny. Yang benar, beliau pernah memberi isyarat.

    Terkadang bel iau shalat tanpa mengenakan alas kaki ' terkadang

    nrengcnakannl 'a. i lan bahkan bel iau memerintahkan untuk shalat dengan

    . ' Art in\.r pandan!l i ln bel iau t idak Iebih dari tcnrpi i ! sujud. 1i i : lak menreianlkan nrala dan l iddk

    pula ln.ndongaLka kepala kc langrt

    28 Zadttl ltu'ad

  • 6Z //u1t4/F /,/ xD11/4lt/: d /L./26/

    LLrulus uE)lduJrl;uJrLr r{Euled nerlag |'rlulcs unleqes pnins sll.lErl otp l?Ietu' r l r )n . r

    ) r ' lsuLUral L te lnq 8uc,( lu leqs uulSuq-uut3uq u€p uel3Bqas ur lu ; ;ur te l3Lru, ( edcrs e, tqeq uul lndrursrp ledep rurs l rsg t ic lss urn laq3s pnfns nr , : r1ac1'3uer n1 3uci u , (u1ue1e: eqpcbSuau qul : l :S uuln) i l : l rpu iur tsaLu8ue,( tue>le. tludrua r.rep lecler enp ueltedepuaiu LIBIaIJs tEIEqs uuII€33utuau >lefurutaqquu:ad nurlaq c,{ulBsDd nEr Ieq r lnlr Buaur e>lar aru :eBu

    'euleie uueu:nd urasaluep tpun r8uq leu l ru ueeurndurasaq uelednleur ner laq uerBlp la)

    ,, tt:1o 4nlunsllo8ut oyow'otht1 nyn n:1r7 ndnl nsrt.' n8nfSunltrntln:1 nttoturniinqas odnl Dt^rq SuDt( Dl''t)lq nInLtDLrr t1o1n.fuut1 nt1V,,

    'epq€sJaq nerlaq e,\\-\eq'Lur)llDS D,tt tLlrD lb' tlr.lDllDllDqS I lellnlnsBd uep ueyle,ie,tr r.rrp qu1e1

    r,rrqus pn!nS ueunlunl

    'e iuurel-Lrrul e3nfuup pcurqV uE{lr rqplp rur. tu.} .uf nqy rdul e, iu-ue)te,(umuJru u;n l',izpl rulU_tV 'pDusirtr\-ly LLtrlep rp uullnqJsrp' srunplu33uruau r8iurr l qnq ns lBl€qs nl{e,n epud lnunb uop pJBq[raut €ser]ueuasLuDllns Dnr tqtDlk, n\D DllD\s qellnlnseu,. elElleq Ilp 'seuv uEp 'seuv ulq.lqe;-rV lrep

    ',r.ze1-:y .re1.up n

  • setelah mengerjakan dua rakaat pada shalat isya' atau maghrib. Kemudianbel iau berbicara. Ket ika ada shahabat yang mengingatkan, maka bel iaumenyempurnakannya, mengucapkan salam, sujud lalu salarn lagi. Beliaujuga pernah mengakhiri shalatnya, kemudian pergi, padahal masih ada saturakaat yang tersisa. Maka Thalhah berkata kepada beliau, "Engkau lupa saturakaat." Beliau kembali Iagi ke masjid, menyuruh Bilal menyerukan iqamah,lalu shalat satu rakaat bersama orang-orang. Hal ini diriwayatkan Ahmad.Beliaujuga pcrnah shalat lima rakaat pada waktu shalat zuhur. Lalu orang-orang memberitahu beliau, "Engkau telah shalat lima rakaat." Maka beliausujud. Beliaujuga penrah mengerjakan shalat ashar hanya dengan tiga rakaat.kemudian pulang masuk rur.nah. Olang-orang mcngingatkan bcliau. Makabeliau keluar rumalr, shalat bersama mereka satu rakaat, kemudian salam,sujud, Ialu salam lagi. Inilah yang dirirvayatkan dari beliau, yaitu ada lirnatempat.

    D i dalam lsft-Sft ahihain, dari hadits Abdullah bin Buhainah, bahrvaRasuluf lah Sfial/a Ilahu Alaihi v,a Sa1larr pernah shalat dua rakaat pada rvaktuzhuhur, tidak duduk mc lakukan tasyahhud awal. Setelah rlenqadha' shalat-nya, maka beliau sujud dua kali, kemudian salam. Dalam riwal'at MuttafaqAlaihi , d isebutkan bel iau mengucapkan takbir untuk set iap sujud, dalamposisi duduk sebelum salam.

    Rasulullah S&a//a llahtt Alaihi wa Sal/arz mengucapkan salanr setelahdua rakaat, entah dalam shalat zuhur atau ashar. Setelah itu beliau berbincang-bincang. Kemudian beliau menyempurnakannya, melakukan dua kali sujudsetelah salam dan berbincang-bincang itu, mengucapkan takbirtatkala sujuddan tatkala bangkit dari sujud.

    Suatu kal i bel iau nrengucapkan salam lalu beranjak pergi . Padahalnrasih ada satu rakaat yang kelinggalan. Thalhah bin Ubaid illah yang menge-tahuinya berkata kepada bel iau, "Engkau Iupa satu rakaat." Maka bel iaukembali lagi. rrasr-rk masjid dan menyuruh Bilal untuk iqarnah, lalu orang-orangjuga ikut rnengerjakan satu rakaat yang ketinggalan itu.

    Beliau pernah shalat zuhur lirna rakaat. Lalu ada yang berkata di hadap-an beliau, "Apakalr ada tambahan dalam shalat?" Beliau bertanya, "Ada apamemangnya?" Orang-orang menjawab, "Engkau shalat lirna rakaat." Makabel iau sujud dua kal i . Hadits Muttafaq Alaihi .

    In i lah yang di l iu,ayatkan tentang kelalaian Rasulul lah Shal la l lahuALaihi wa Sallam dalam shalat. yaitu ada di lima tempat.

    Tuntunan Rasulul lah dalam Dzikir Seusai Shalat dan BeberapaNlasalah Lainnya

    N'lemejanrkan rnata dalam shalat bukan tcrmasuk petunjuli beliau. Bah-karr Ahmad dan lain-lainnva mcmakruhkannya. N'lenurutt nrcrcka, nrentejatn-

    30 Z0dul-,11a'ad

  • I t l,/)/t?/.7rv..1 zDl/Dl,Dt/rd /t2/25r

    'uedeJn ue8uap rleli snteres rdpuaSrp nlp[ 'rlel eBrl qnlnd?3rl rqlpt uep I Ie) eSll qnlnd €3rt prulqel

    'r Iel eBrl qrllnd eStl qrqs€t

    'nqprEJ

    l?leqs dcr las resn:s uuldecnSueu efulpun uuUnfueSucu nprJaB

    ,, no73u7 unlas qDI DqDIJ umlnq)p)BualuSuot( olnd nnt13u7 uDp ublnfqDpuawBuoi 4olnoq8ug DID DpDdr.tDptntlola8uaru qrqal nn48ug Buot und odo uDp unlqtqafqtqaptl iuntrDdo 'unplDdruDfi4 SuDI DdD uDp uotlotsoqo.nttl Suol DdD 'unlrrylDtDI

    8uo,{ odo uDp uoynfiqDpry 8uo( odn nt18oq qnpundtuD 't4D1h, Df,,,'uEles qElatas

    ?op ueldeinSuatrl esetq LuDllDS ottr tLItDly nqD Dnoqs qellnlnsed e,rqeq'nquy n4ollnhqprlr qrleqJ nqV urq r1y r:ep ue11e,{e,truetu pnuC nqV

    '(rur1sn11 ue)te^B,lrurC)

    ,, Dlns lDprt ,u{oq Suoto-8uoto undtlotlas 'o[N-Dpod

    ! !DlDqtaqsDllp!! DlptBuo['qnllv unps qDI DpDtJ ZDq SuDt uDt[nd uDp Dtun.rDl'puqtu nt1,7-Bng otp-opodaq tloncal qDqurat{uaw lzptt ltuDx

    'qDllV

    uop o{uBuolop tloncatlor{np uop uDtDmla4 DpDtJ nly-tsts ry n,{nt18un(8uolo uoo[ot1ay tDD{unw]aq lDptt uDp

    'uDLlD! nm18ug Suol odo uotl-uaqruaw pdnp 3un,4 undBuntoas opott uDp 'uDluaq nm!8u7 yopuaq8uo{ odo t8uoln4-Buoloq8uaw pdopBuor{ untlSuntoas IDt'LlDtty Df,,,

    (u:r1sn4 uep .{:eq1ng-1y ueltefe,rur() ., z/rr?sasDp8as sDiD osDmlrag DtO uop 'unt[ttd o,(1t7-8Dq uDp UDD[DJa1 o,(N-t8og ollg-8nq ryns1as opn4 8uotr 'DtDwas qo v utDlas qnq DpDrJ,,

    '?ceqluor.u BsBrq nerl0qnqprEJ lpleqs lesn derlas 3ue:e1 e:eces e,{u:eurs uelJEruerugrfl uep llqlalueqeleut e33urq 'p,{uleleqs ledual rp epe:aq dela1 nerlaq Je[eJ tplErls rBsnaS'ull aI nlel ueuel qere 3I qalouau nerleq uelss lees'ulel 8uE,{ rsrs eduelrsrs nles €ped uelsnsnqlSuau qBurad leprl nerlaq rlsed Suea r:r1 uerSuqol dEpeqAuatu StrDpEryJ] uEp ueuBl uerSeq rp runuleu qere a) d€peqAuanlnurleq SuepBlral ulltul?trl qelE aI depuq8uaru ledacJEdaJ n€r lrq n lcl

    'rul

    l r l lzp ueEJeq eurelss r l€n3a) l€ lqr l qere al depeq8uJru lppl t nel l :g

    ,, qDlnluad DqDn uDp SunEnDqDl{ 8uDf, fDzO nqolf nDI8u7 tJnsDqDN'nl! uDtDLuDIas !qDpry-trDp uDp tDutDlas trdqmacl nol8u7 qo11yo1,,

    'rrlrzp u€IdB3nSuau nlel'rlBI eBllreJq6rlsr €oeqtueut eserq nerleq'uelEs ue)deJn8uau qelataS

    lel?qs ur€[ep u?In,{snq1e1 e8eluaur qelepelsluqs tuelep Iolod 3ue,{ qeqeS uelqnq€urp I€pll nlr Ieq e)€tx

    'r7,{un33u83

    -3uau 8ue{ ntenses epe e,{u}plqrI q€ra rp Euerel !uoln,{snq1a1 n33ue33ueruesrq nlr Bleu elnqtllatu uESuap e)rfldeJ leqpJe 8ue,{ qulnll €Itrru'ueln.is-nqqa1 rSuu:nFuaru Ieprt eletu elnqtuau rBelas

    'Jeueq Supi ueIn,{snqIa\uellnqtuluaor Esrq n1r eleur ueluefauau ueSuap eua:eq 'r:iuuelqaloquaur

    8ue,{ uinfepe rdel rpnqea Suuo-3ue:o uueserqel lnsuuiel elulu uel

  • "Tiada Ilcth selain AIlah semata, yang tiada sekutu bagi-Nya. Bagi-Nya kerajaan dan bagr-Nyapula pujian, dan Dia Maha Berkuasa atassegolo sesualu. "

    Ibnu Hibban menyebutkan di dalam Shahih-nya, dari Al-Harits binMuslim, dia berkata, "Rasulullah,S, allallahu ALaihi wa Sallambersabda.

    ",Iika engkau sudah mengerjokan shalat subuh, maka ucapkanlahsebelum engkau berkata-kata, 'Ya Allah, lindungilah aku dari neraka',tujuh koli.,lika engkau meninggal pada hari itu, makaAllah menetap-kan pembe basan dari neraka bagimu. Dan jika engkau sudah menger-jakan shalat maghrib, makaucapkonlah sebelum enghtu berkata-kata,'Ya Allah, lindungilah aku dari neraka', tuiuh kali. .Iika engkaumeninggal patla malam itu, maka Allah menetapkan kebebasan darineraka bagimu. " (Diriwayatkan Ibnu Hibban dan Abu Daud).'rAn-Nasa'y menyebutkan di dalam As-Sunanul-Kabir. dari hadits Abu

    Umamah, dia berkata, "Rasulullah Shallallahu AIaihi wa Sallambersabda."Siapa yang membaca ayat Kursy seusai setiap shalat wajib, maka diatidak dihalangi untuk masuk surga hingga dia meninggal dunia. "Jika shalat menghadap ke dinding, maka beliau membuat jarak antara

    diri beliau dan dinding itu. yang bisa dilalui seekor kambing dan beliau tidakjauh-jauh dari dinding itu. Beliaujuga memerintahkan untuk mendekatkanpembatas yang dibuat di hadapan tempat sujud. Jika beliau shalat menghadapke arah tiang, tongkat atau pohon, maka beliau menyisih ke samping kananatau kirinya, dan tidak menjadikannya sebagai penghalang ke arah kiblat. Be-liau pernah menancapkan tombakpendek pada saat mengadakan perjalanandan juga saat menetap, lalu shalat ke arahn,'"a, karena tombak itu dijadikansebagai pembatas. Beliaujuga pemah meletakkan pelana di hadapan beliau.lalu beliau shalat ke arahnya, yang juga dimaksudkan sebagai pembatas.Beliau memerintahkan agar orang yang sedang shalat membuat pembatas,meskipun hanya dengan anak panah atau tongkat. Jika tidak mendapatkan-nya, maka dia bisa membuat garis di hadapannya di atas tanah. Tapi kalaupuntidak memaham i pembatas ini pun, shalattetap dianggap sah. Diriwayatkansecara shahih, bahwa pernah ada wanita yang lewat di hadapan beliau sewak-tu shalat, begitu pula keledai dan anjing bewarna hitam. Beliaujuga pernahshalat, sementara Aisyah tidur di hadapan beliau. Tapi seseorang diharamkanberlalu di hadapan orang yang sedang shalat.

    Rasulullah Shallallahu Alaihi wa Sallam senantiasa memeliharasepuluh rakaat (nafilah) saat menetap. lnilah yang dikatakan Umar bin Al-Khaththab. "Aku menghapal dari Rasulullah Sfrallallahu Alaihi wa Sallam

    '' Di dalam isnadn! a ada yang majhu l. yang berarri hadits ini dha it'.

    ' taZadul-llla'0d

  • €t /2tul/L'7/?tD1//t/Df,/2o//2p&/

    s r N ) l - l v l E l n s u ) 0 L r r . ' u { u u n l u n u e d u e p t t r e u r p r ] l u a u t . J e u r E u t l e q a sur?) i tsrsodrp nt r t l t - r r l r uL lc . l i l \ . lur l rc Iur , {s r j r?p 3{uEJBqursd UU)r l rs lJqr l rauri r r r , { Lrn. l ley-1y te:ns euerLrrc i lq :s .nrLr1r 1r , r r , (s r :cp e, (ue: t :qu l : rd uuyqrs^- , rJClLrraLU 3ue,{ 'e , {51- .etuseuep tp,J ts .qe1;y iue lual ue:eqe8uad uel tc ln :aurrurnur sEpl l l - lV teJnS )n lq leut 3ue1ue1 ue:eqc8uJd u€p'E, N_lEI ts- l l l l rsrur';p . eurse Sueluat

    'btlErJ) SuDluJl ue.reqeBuag :rLrElrru enp epp ur::uqcf;uadLrulSuepa5 ut:qaloqurad uep uuiue;e1 'qe1ul:a.1 :rLru:eur eBrlcpl: ur?dsleLrJd'ue"ruqeSucd uep uedclau:d eped _resr1:aq B.(ur tu l .up. rnO_1y nBr l . radosreLuB,{uour rut se lq)J- lV lz lns n l r cueJD) l r . r r fs urp leses Fuci ( ue iuolo iureceur reSeqreq uc lse le luaur 3uu,{ nur ; r prqnel uuundurq uelcdrr : : rurur cnuras uu8Lre.rn l :1 uc) tJeuaut . ,aue,{ .ueeu:ndurasal e ;e?as ur :dc louedSunpue3uaur 'ueiurpuel uep ur,:edn:a,{uad .ueeuresal uulrleuau .3unluuitaq

    leduro l rcSeqcs qel lV ueupureqal uep uee,{e1a1 .ueeseal uueu:ndurasaltuul :equre8Sucu ynlun ludcq uep lEUe ue)rJeuaur .und edu )ntuoq ute lEpuenlnlas.tad ur:1rluueur 3ue,{ 'qe11y deprq.ral ucldelallp sn:uq Buci uces::1SunpueSuau ',,.n"-aoqnTy iiunl qD V rlDtDr(f ,

    'LlDlut)lt)JDX,,.qs llV uBrrurC'uenl i r l ucp qEprIe ptqnet ' )?puJqal uep leJu.Bnr ptqnel ,Jeuru uEp nLrr l l

    prqnel undurq8uour rur lerns enpa>1 Fue,{ .sEl r11I- lV uep unrUB)_lV t?.nsuuSuap rur le1eqs enp trrqluSuaur netleq nlr eualu) .qe,(rurrel nuql ue:nlnuadtnrnuaut qelnt rSag '1eure dnlnued Euequel :ad rpelueur Bue,{ . r r1r , t r lE lEqsue8uep'Jeute uee;nul :ad Suzqrue; :ed rpefuau 3ue.{ qnqns unlaqas le leqseretue lun{ qrqcJ SueX eueul .tudppued epaq:eq Eurles ,uqebnj u.ru6

    uuue;er:ed urelep leuns releqs ue1er.r"t":1,ff[:lli":, ."i:HHi,ii11";quu:ad 1epr1 ueuelel.led uulep e1r1a1 undneur delaueur Buepes e1e1]et lreq' . r r1r ,n 1e1eqs e lnd n l rBsq 'ue11e33u11 ner laq qeu:ad lepr l : rdureq iue, ( ,qnqnsuin lcqas te leqs EreLl r leuat t r t r re lEp sere l le8ues ner ;ag .pr fseur rp u, {uLre le l-leSuaru nel Ieq e,trq€q netleq uup Jllnur p qeurod l€ptt I IuIos euES

    .qr.rq8eu_r

    teuns le leqs r8el qrqal :e1 ,qeunr ute lep rp rur n^\ , r€qle l uep luuns tBIBqsupqnrnfesal uelef:a8uaur uo DS DtA rqnlv nqD DlDtlS qellnlnse1

    'qrte,treJ leuns ueludn:atu uulnquep ue.rnfuc re8eqas:epalas n1r qr:q8eul txnlaqes lee)Er enp telpqs .r"ueq3ue,( ledepuad rpel ueesurqal re8eqas e,(uuBlrpefuatrt uEIeersnueur uE)ru-r?,\\EqIrp Eu3lB)',.e,{ur1e puaq8uour 3ue,{ eders rfreg,,.ue11nqesrp ulc; uer;t-eqr';ped rdel ,, q r.rqSeur LUnleqes tpelel enp uetlel qelteluqs,, .€pqusreq nEtlaqe.rqeq'qtqeqs le,{e,\\u epe'qr.rq8eur utnleqes leelel enp Buelual ..rnqnqzqelalas 1eu1e: ledua uele[eSuour ner;aq 3uepe1:al rdeJ .lBIeq\^ uslEIeEuau3ue:e;rp e,{u.reuaqas 3ue,{ nt>le,ll .:uqse lelEqs qelelas e,{u,eqpebBueur nerleqcIErx'lnqnqz qElatas lEeIel enp uelel:eBuau uele3Burla) nEl Iaq eltla)

    .qnq-ns urnleqas t€Elel Enp uep ,e,{sr qelalas 1ee1er enp.qr:q8eru qel"tos tp€)Elenp'lnqntlz rlslelcs leelEr enp'lnqnqz unleqos lBEle: eng :1ee1e: qnlndas

  • lnen) amai sepert iga Al-Qur 'an, sedangkan surat Al-Kaf i run men) 'ami lseperempat Al-Qur 'an. Karena syir ik arnal i tu lebih mendonrinasi j i r . rrnanusia untuk mengikuti nafsu, dan banl ak dilakukan tnanusia, padahamercka mengetahui darnpaknya, maka disebutkan penegasan tcntang hal irdengan firman Allah, " Katakanlah, 'Hai orang-orang kafr'- 'Karena itsurat Al-Kaf i run dan Al- lkhlas in i juga dibaca dalam dua rakaat thawalkarena haj i merupakan syiar tauhid, sebagaimana keduanya dibaca saamemulai amal s iang har i dan mengakhir i amal malam hari .

    Rasululfah S'lal/a llahu Alaihi wa Sal/am biasa berbaring pada Iarnbunkanan setelah shalat sunat fajar. Ada dua golongan yang berbuat secarberlebih-lebihan dalanr hal in i. Ada yang mewaj ibkannya dari golongan ahzhahir, dan ada pula yang memakruhkannya dan bahkan rnenganggapnybid'dh. Mal ik dan lainnya mcngarnbi l ja lan tengah. Mereka membolehkarnyaj ika dimaksudkan untuk mengistirahatkan badan, dan nremakruhkannyj ika menganggap pelaksanaannya sebagai sunat.

    Tuntunan Rasulullah tentang Shalat MalamOrang-orang salaf dan .juga khalaf saling berbeda pendapat, apaka

    shalat malam itu waj ib bagi beJiau ataukan tidak? Dua golongan sama-samberhujjah dengan firman Allah, "Dan, pada sebagian malam hari shalttahajjttdlah kamu sebagai suatu ibadah tambahan bagimu. " (Allsra' :79

    Satu golongan mengatakan bahwa perintah dalam ayat inijelas bukamerupakan fardhu. Sedangkan lainnya mengatakan bahwa perintah shalztahajjud dalam ayat ini kepada beliau sama dengan perintah dalam firmarNy-a, "Hai orang yang berseLintut, bangunlah (untuk shalat) di malam hatkecuoli sedikit (daripadanya). " (Al-Muzzamnril: | -2). Sementara tidak adayat la in yang menghapusnya.

    Tentang finnan Allah. " nofilatan laka ", sekalipun maksudnya adalatathawwu'. bukan berarti merupakan pengkhususan shalat nafilah bagi bel iau. Yang dimaksudkan naf i lah dalarn ayat in i adalah tambahan. Art inytahajjud Nabi Sla lLulluhu Alaihi wa SaLlam merupakan tanrbahan derajat dapahala bel iau. Karena i tu ada pengkhususan shalat tahai jud bagi bel iau. Stdangkan shalat malam bagr selain bel iau hukumnya mubah dan berfungrrrenghapus kesafahan. Setnentara dosa Nabi Shallallafut Alaihi wa Sallatyang lampau dan yang mendatangtelah diampuni. Bel iau shalat tnalarn atatahajjud untuk menarrbah ketinggian derajat, sedangkan selain beliau melzkukannya untuk rrenghapus dosa dan kesalahan.

    Yang pasti, Nabi S hallalluhu Aluihi u,a Sallam tidak pernah meninggalkan shalat malam. baik selagi n.renetap mauputt saat lnengadakan perjalaran. Jika beliau ketiduran atau sedang sakit, maka beliau shalat dLra belas rakarpada siang hari. Ibnu Tainr iyah berkata, "Di sini terkandung dalil bahwa rvit

    34 Zadul-:lla'ad

  • 9E /2,/141r't///.ux,/4/)0).//D./217

    'u, {u l rpreq Lrp lSucl i rcrLr :ut ' (p l fseru 1p) tep)e l snp tu leqs nEr leq uElpnruo)'uertt.tl r lV lulns I rt11u e33u rq e.{u1n fuelas 1e,{e-1e,(e ue11n fuelaru nerlag' (061 :uEnr l w) , , lD lD.raq

    SunI3uo.to-8uolo tinq opun1-opuo1 pdopta1'Buors unp nolotu n,{ut1-uo8.raq 41ts unp'tunq unp 3uq uonldtcuad utolnp o,fut1ttB\unsag,,

    '1e,{e erequaul nutJaq uptpnura) nqpn,tl uep )B \\tslaq ,ue;eur un8ueq

    ner leq u, rqBq'net laq q€urn l rp u ie leuieq e lp lu€s ,s8qqv nuql ue)Dle) tp3ue( eueurre3eqas 'Lre1n1e1rp 3u r:as qrqal r u r unpal iue,{ uep ,ue1n fuelal.raqe:ecas e,(uuelel:aiurul Suepey:a1 uep .e.,(u1e1eqs e1 a,(uaru ner 1:q Suepel--ral rtrEleru nlIE^\ r.rep enpal qn.rcd eped 1oqo1.r:q ue ie e.(uese rq Bue,('ueluef ure,{e 1o1o1 eluns.reEuapuau uqlla>1 un3ueq nerlrcl nely .u,(uqepnsas

    n"te tunlcqas lpes edB.raqaq 'ureleru qeBual eped 1ede1 unFueq nerlag' (n1r uer l rurp 8ue,( ue lqelur :auau e inI ner leq .qEJleJnH nqv

    rrup slrpeq ut€le11 .rllsntr{ uu1te.{e,nr:r6) , .ue8ur: 3ue{ 1ee1u enp ue3uap

    IEInuaur n?rlaq eI€trt 'r!EJeru telcqs ueleftaiuau raDlpS D,x n!tDIl/ ntlDllDl-1rrySi qellnlnse6 e)tf,. 'etellaq etp'n4uV nqolloitqpny qe,(sry rreg

    .'e,{u:npr1 1edua1 urdu.reqSuau nErlaq uErpnLua) .leeler r.rteue npl€1ee1e: ludura le1eqs uelelra8uau nerlaq ntl qEIalJs uElurplJrx 'nltedural a>1)ns?tr.t nerleq nlel

    '.e,(sr 1e1eqs uele l:aSua u 1uptl ulDllDS Dt^ rLllDly nqt) Dl1rryS qBIInlnse1 rlel-rle1aS., 'eu1taq nquy rtt1n11nfi1poy t1e Ksry

    'trlel€ui Ie,r€

    eped ue1n1c1rp SuuI 111eqs epas 'LuDlloS D,A tqnly n4nllDIlDL1S \ENUu:1eu-es1e